CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၃

ထိုင်းရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် သံရုံး၌ အထောက်အထား အပါအဝင် အခြားသော ကိစ္စရပ်များဖြင့် သွားရောက်ကြသည့်အခါတွင် အခွန်ဆောင်ပြီးကြောင်း အထောက်အထားများ ပြသနိုင်မှသာ ကူညီဆောင်ရွက် ပေးကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သံရုံး၌ တစ်စုံတစ်ခု သွားရောက် ပြုလုပ်ကြရာတွင် အခွန်ဆောင်ပြီးကြောင်း မပြသနိုင်ပါက ကူညီဆောင်ရွက် ပေးခြင်းမျိုးမရှိဘဲ အခွန်ဆောင်ပြီးမှသာ ဆက်လက် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခြင်းသည် မဖြစ်သင့်ကြောင်း အလုပ်သမားအခွင့်အရေးဖောင်ဒေးရှင်း (LRF)မှ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒါအင်မတန် မဖြစ်သင့်တဲ့ကိစ္စပါ။ နိုင်ငံတိုင်း နိုင်ငံတိုင်းမှာ သံရုံးဆိုတာက သူ့နိုင်ငံသားတွေရဲ့ အခက် အခဲကို ကူညီဖြေရှင်းပေးရမယ့် တာဝန်ပါ။ အခုက ငွေရဖို့ သက်သက်ကို ကြည့်ပြီးတော့မှ လုပ်ဆောင်မှုတစ်ခု လုပ်မယ် ဆိုတိုင်း ဆိုတိုင်း အခွန်တွေ အရင်ဆောင်ခိုင်းတယ်။ အဲဒီအခွန်ဆောင်တဲ့ ပြေစာရှိမှ ကျန်တဲ့ အကျိုးတော်ဆောင်တွေကို လုပ်ပေးမယ်ဆိုတဲ့ အကျပ်ကိုင်ပြီးမှ ငွေညှစ်နေတာမျိုးတွေ တွေ့နေရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းရှိ မြန်မာသံရုံးကို တွေ့ရစဉ်

ပြည်ပနိုင်ငံအသီးသီးတွင် အလုပ်သွားလုပ်နေသူများအနေဖြင့် အခွန်ကင်းရှင်းကြောင်း ထောက်ခံချက် တင်ပြနိုင်မှ သာ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက်တမ်းတိုးပေးမည်ဟု သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံရှိ မြန်မာသံရုံးများမှ ထုတ်ပြန်ထားကြသည်။

သို့သော် ယခုနောက်ပိုင်းတွင် အခွန်ဆောင်ထားကြောင်း အထောက်အထားအပြင် မိသားစုထံ လစာ၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းအား လွှဲပို့ထားကြောင်း ပြေစာများကိုပါ တောင်းလာကြောင်း၊ ထိုအခြေအနေများကြောင့် အလုပ်သမား အရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် အဖွဲ့အစည်းများထံသို့ အကူအညီတောင်းခံမှုများ ရှိလာကြောင်း ပညာရေး နှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဖောင်ဒေးရှင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲလိုကတော့ ဟုတ်တယ်။ ကျနော်တို့ ဒီဘက်တွေမှာ တောင်းလာတာ။ အဲဒါက နစ်နာကြေးထုတ်ပေးတဲ့ ကုမ္ပဏီတို့ ဒါမှမဟုတ်လည်း လူမှုဖူလုံရေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့တို့ သူတို့ကနေ လက်ခံတယ်ဆိုရင်တော့ အဆင်ပြေတာ ပေါ့။ သူတို့က လက်မခံဘူးဆိုရင်၊ သူတို့က လက်မခံဘူးဆိုတာက ထောက်ခံစာသည် များသောအားဖြင့်က သံရုံးရဲ့ ထောက်ခံစာမှ ရတာကို။ အဲဒီတော့ ဒီမှာက တကယ်လို့ သံရုံးထောက်ခံစာကို အလုပ်သမားကလည်း ခုနကလို အကြောင်းကြောင်းကြောင့်၊ ဒါမှမဟုတ်လည်း အခွန်တွေဘာတွေ မဆောင်ရသေးတဲ့ အတွက်ကြောင့် မပေးနိုင်တဲ့ အတွက်ကြောင့် မရဘူးဆိုလို့ရှိရင် နစ်နာကြေးဘာညာပေးမယ့် ကုမ္ပဏီလား သူတို့အပေါ်မူတည်တယ်” ဟု ပြော သည်။

ထိုင်းရှိ မြန်မာသံရုံးကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၂၃ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက်ဥပဒေကို နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ကိုယ်တိုင် ပြင်ဆင်လိုက်တာဖြစ်၍ အောက်တိုဘာ ၁ ရက်မှစတင်ကာ ထိုပြဋ္ဌာန်းချက် အသက်ဝင်သွားခြင်းဖြစ်သည်။

လစဥ် လစာ၏  ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း သို့မဟုတ် သုံးလစာ၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ပြည်တွင်းထံ တရားဝင် လမ်းကြောင်းဖြင့် လွှဲပို့ရမှာ ဖြစ်သည့်အပြင် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်မှစတင်ကာ ပြည်ပရောက် မြန်မာအလုပ်သမားများ၏ လစာ အပေါ် နိုင်ငံခြားငွေ အမျိုးအစားအလိုက် ဝင်ငွေခွန်ပေးဆောင်ရန် သတ်မှတ်ထားသည်။

ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ရောက်ရှိ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာလုပ်သားများ၏ လစာဝင်ငွေခွန်အား နည်းလမ်း ၂ မျိုး ဖြင့် တွက်ချက် ကောက်ခံနေခြင်းဖြစ်ပြီး နိုင်ငံခြားငွေဖြင့် ရရှိသည့် တစ်လစာ ဝင်ငွေအပေါ်တွင် ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေ အရ ခွင့်ပြုထားသော သက်သာခွင့်များကို နုတ်ပယ်ခြင်းမပြုဘဲ အခွန်နှုန်း ၂ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် တွက်ချက်ခြင်းဖြင့် ပေးဆောင်နိုင်သည်။

ထို့အပြင် ဝင်ငွေခွန်ဥပဒေအရ ခွင့်ပြုထားသည့် သက်သာခွင့်များ နုတ်ပယ်ပြီး ဝင်ငွေအလွှာအလိုက် အခွန်နှုန်း ထားဖြင့် တွက်ချက်ခြင်းဖြင့်လည်း ပေးဆောင်နိုင်ကြောင်း ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၂

ထိုင်းတွင် မြန်မာလုပ်သားများ၏ ဘဏ်စာရင်းနှင့် ဘဏ်စာအုပ်ထိန်းသိမ်းထားသူ ကိုယ်စားလှယ်များက အလွဲ သုံးစားပြုလုပ်သည့်အတွက် ထိုင်းအာဏာပိုင်များ၏ ဝရမ်းထုတ်ခြင်းကို မြန်မာလုပ်သားများခံနေကြရကြောင်း ဘန်ကောက်ရှိ မြန်မာသံရုံးက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ကိုယ်စားလှယ်များက လောင်းကစားလုပ်သူများ၊ ငွေကြေးခဝါချလိုသူများထံ အခကြေးငွေယူပြီး ပေးအပ်ခဲ့ကြ သဖြင့် ဘဏ်စာရင်းများတွင် ငွေအဝင်/အထွက်များခြင်း၊ စုဆောင်းငွေများပြားခြင်း စသည့်ကိစ္စများကြောင့် ထိုင်းအာဏာပိုင်များက ဘဏ်စာရင်းပိုင်ရှင် မြန်မာများကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ခြင်းများ ပြုလုပ်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း သံရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင်ပါရှိသည်။

အဆိုပါကိစ္စမျိုးကို ထိုင်းတောင်ဘက်အခြမ်းတွင် မတွေ့ရသေးကြောင်း၊ လုပ်သားများ၏ ဘဏ်စာအုပ်နှင့် ATM ကဒ်များအား အလုပ်ရှင်သူဌေး၊ ကိုယ်စားလှယ်များထံ သိမ်းထားကြရာတွင် နှစ်ဦးသဘောတူသိမ်းထားခြင်းများ ရှိသလို သဘောမတူသော်လည်း သိမ်းထားခံရခြင်းများလည်းရှိကြောင်း ပညာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဖောင်‌ဒေးရှင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အထည်ချုပ်စက်ရုံလုပ်သားများ

“ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ ဒီဘက်မှာ အဲဒီလိုမျိုး သက်ဆိုင်ရာကနေ ဖမ်းဆီးတာမျိုးတော့ မတွေ့သေးဘူး။ တကယ် က ဘဏ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ဟာတို့ကြ ကိုယ့်ရဲ့ personal ဥစ္စာ ကိုယ်ပဲသိမ်းထားသင့်တာ။ ဒါပေမယ့် သူတို့ဆီမှာ ဘယ်လိုသိမ်းထားလဲတော့မသိဘူး။ သူတို့ဆီမှာဆိုတာက MOU သမားတွေပေါ့။ အေဂျင်စီနဲ့ ဘယ်လို သဘော တူညီချက်ရထားလဲပေါ့ အဲဒါတော့ မပြောတတ်ဘူး။ စာချုပ်ထဲမှာ ဘယ်လိုရေးထားလဲပေါ့။ အဲဒီတော့ သဘောတူညီမှုရထားလို့ ကုမ္ပဏီကသိမ်းထားမယ် အဲဒါမျိုးလုပ်ထားတယ်ဆို ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒါကလည်း ပြောရမယ်ဆို အဓိပ္ပါယ်တော့မရှိဘူး။ ရေလုပ်သားတွေဆိုရင် သူတို့ရဲ့ ဘဏ်စာအုပ်တို့ ဘာတို့ ဆိုတာက များသောအားဖြင့် သူတို့မမြင်ရဘူး။ အလုပ်ရှင်တွေက များသောအားဖြင့် သိမ်းထားတာများတယ်။ သဘောတူလို့ သိမ်းထားတာရှိတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

PJ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ကိုင်ဆောင်ထားသော MOU မြန်မာလုပ်သားများသည် ထိုင်းသို့ ရောက်ရှိချိန်တွင် MOU ကုမ္ပဏီများမှ စီစဉ်ပေးသည့် ဘဏ်များ၌ ဘဏ်စာရင်း ဖွင့်လှစ်ခြင်း၊ ဘဏ်စာအုပ်ပြုလုပ်ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ကြရသည်။

ထိုသို့ ပြုလုပ်ချိန်တွင် ဘဏ်လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့် မရင်းနှီးသောကြောင့် MOU ကုမ္ပဏီမှ ကိုယ်စားလှယ်အချို့၏ ပြောကြားချက်များအတိုင်း ဆောင်ရွက်ရခြင်း၊ ဘဏ်စာရင်းနှင့် ဘဏ်စာအုပ်အား ကိုယ်စားလှယ်အချို့မှ ထိန်းသိမ်းထားခြင်းတို့ကို ကြုံတွေ့နေရခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

၎င်းကိုယ်စားလှယ်များ၏ အလွဲသုံးစားလုပ်မှုများကြောင့် ဘဏ်စာရင်းစာအုပ်ပိုင်ရှင် မြန်မာလုပ်သားများကို ဆင့်ခေါ်ဝရမ်းထုတ်ခြင်း၊ ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ခြင်း၊ အချုပ်ထောင်တွင် ချုပ်နှောင်ထားခြင်း၊ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်ခြင်း စသည့်ဖြစ်စဉ်များ တွေ့ကြုံနေရကြောင်း သံရုံးမှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအနေဖြင့် ထိုင်းဘဏ်အကောင့် ဖွင့်သည့်အခါ နှင့် ဖုန်းဆင်းမ်းကဒ်များ ဝယ်ယူသည့်အခါတွင် အခြားသူ အမည်ခံပြီး မဝယ်ယူကြရန် အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ဖောင်ဒေးရှင်း (LRF) မှ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရေလုပ်သားများ

“တယ်လီဖုန်းဆင်းမ်ကဒ်တွေ မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့အခါမှာ အမှန်က ကာယကံရှင် ကိုယ်တိုင်ရဲ့ ကိုယ်ရေးရာဇဝင် အချက်အလက်ကို မှတ်ပုံတင်ပြီးမှ ဆင်းမ်ကဒ်တွေလုပ်ရတယ်။ ပြီးရင် ဘဏ်အကောင့်ဖွင့်တဲ့အခါမှာ အဲဒီ ဆင်းမ်ကဒ်နဲ့ ဖွင့်ရပါတယ်။ သို့သော် လွယ်လင့်တကူ ဆိုင်တွေမှာက အသင့်ပြုလုပ်ပြီးသား မှတ်ပုံတင်ပြီးသား မည်သည့် နာမည် ပေါက်လို့ပေါက်မှန်းမသိတဲ့ဟာနဲ့ မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ ကဒ်တွေကို ထည့်လိုက်တဲ့အခါမှာ ကိုယ့်ရဲ့ ကိုယ်ရေးရာဇဝင်အချက်အလက်တွေကို ပြန်လည်စစ်ဆေးပြီးမှ လိုအပ်ရင် အရေးယူမယ်ဆိုတာမျိုး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာအပါအဝင် ထိုင်းရောက် အထောက်အထားမဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအတွက် အလုပ် လုပ်ခွင့်လက်မှတ် (ပန်းရောင်ဘတ်) အသစ်ပြုလုပ်ပေးရန် အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက အတည်ပြုလိုက်ပြီ ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းအစိုးရက ဇွန်လ ၆ ရက်တွင် ကြေညာထားသည်။

လူသစ် ဘတ်ရိုက်ပေးရန်အတွက် အချက်သုံးချက်ကို အတည်ပြုလိုက်ခြင်းဖြစ်ပြီး တရားမဝင်ရောက်ရှိနေသော မြန်မာ၊ လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ဗီယက်နမ် လေးနိုင်ငံမှ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအား အလုပ်လုပ်ခွင့် လက်မှတ်အသစ် ပြုလုပ်ပေးရန်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့သည် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရောက်နှင့်ပြီးသား ဖြစ်ရမည်ဖြစ်ပြီး အလုပ်ရှင်ထံတွင် အလုပ်လုပ်နေရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၂

ပြည်တွင်း မတ်ပဲဈေးနှုန်းသည် လက်ရှိတွင် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လျက်ရှိနေသော်လည်း ယခုနှစ် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ပဲလိုအပ်ချက်အရ ဈေးနှုန်း ထပ်မံမြင့်တက်လာနိုင်သည်ဟု ပဲကုန်သည်များက ပြောသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်း ယခုနှစ် မတ်ပဲအထွက်နှုန်း လျော့ကျနေခြင်းနှင့် အိန္ဒိယ ပဲကုန်သည်များက ရွေးကောက်ပွဲ အပြီး ပဲဈေးထပ်မံမြင့်တက်လာနိုင်သည်ကို မျှော်မှန်းပြီး ကြိုတင်သိုလှောင်နေကြကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် လာမည့် ၄ လအတွင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ပဲဈေးကွက်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မတ်ပဲအပေါ်တွင် မူတည်နေ သည်ဟု အိန္ဒိယပဲကုန်သည်များက ခန့်မှန်းထားသည့်အတွက် ပြည်တွင်း မတ်ပဲဈေးနှုန်းသည် ထပ်မံမြင့်တက် လာနိုင်သည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ မြန်မာကုန်သွယ်မှု မြှင့်တင်ရေးအဖွဲ့တာဝန်ခံ ဦးနေဝင်းစိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မတ်ပဲကတော့ ဈေးက တက်လာအုံးမှာပဲ။ ဘာလို့ဆို လက်ရှိမှာက သူတို့က ရွေးကောက်ပွဲပြီးကာလမှာ ပဲဈေးတက်မယ်ဆိုပြီး တချို့ကလည်း ပဲတွေ ဝယ်လှောင်ထားကြတယ်။ ဒီနှစ်က မတ်ပဲက ထင်မှတ်ထားတာ ထက်ကို မတ်ပဲ အထွက်နှုန်း ကျတယ်ဗျ၊ အိန္ဒိယမှာ မတ်ပဲ အထွက်နှုန်းကျတယ်။ မတ်ပဲအထွက်နှုန်း ကျတဲ့အထဲ မှာ ဈေးကွက် ဝယ်လိုအားကလည်း အရမ်းများတယ်၊ အဲဒီလို ဖြစ်နေတယ် အဲဒါကြောင့်မို့လို့။ ဒီမှာကလည်း ကျနော်တို့ဆီမှာ တောင်သူတွေကလည်း ဈေးတက်လာအုံးမလားဆိုပြီး မတ်ပဲကို ထိန်းရောင်းနေကြတာရှိတယ်။ သို့သော်ငြားလည်း ဈေးတက်နေတယ် ဈေးတက်လာတယ်ဆိုပေမယ့် အိန္ဒိယက မတ်ပဲလိုအပ်ချက် အရမ်းများ တယ်။ နောက် သူတို့ယူစရာကလည်း မတ်ပဲက ကိုယ့်ဆီကပဲ ယူစရာရှိတယ် ဖြစ်နေတယ်။ ဆိုတဲ့အခါကျတော့ နောက်ပိုင်း လာမယ့် ၄ လ အတောအတွင်း သူတို့ဘက်က ခန့်မှန်းထားတာတော့ သူတို့ဆီမှာရှိတဲ့ မတ်ပဲဈေးကွက် က မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ မတ်ပဲပေါ်မှာပဲ မူတည်လိမ့်မယ် အဲဒီလောက်ထိကို ခန့်မှန်းထားကြတယ်။ ဒီက ဈေးနှုန်း ဘယ်လောက်ကြီးကြီး သူတို့ ဝယ်ရမယ့် အနေအထားရှိတယ် လာမယ့် ၄ လအတွင်း” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့မတ်ပဲကိုတွေ့ရစဉ်

အိန္ဒိယနိုင်ငံက မြန်မာ့မတ်ပဲကို နှစ်စဉ် တန်ချိန် ၅၀,၀၀၀ အနိမ့်ဆုံး ဝယ်ယူမည်ဟု နှစ်နိုင်ငံသဘောတူစာချုပ် MOU ရေးထိုးထားသော်လည်း မြန်မာနိုငံမှ ထွက်ရှိသမျှ မတ်ပဲများကို ဝယ်ယူလျက်ရှိသည်။

ယခုနှစ်တွင် တောင်သူများအနေဖြင့် စိုက်ပျိုးစရိတ် ကြီးမြင့်ခြင်းကြောင့် မတ်ပဲများကို လျှော့ချစိုက်ပျိုးထားသည့် အတွက် ပြည်တွင်းမတ်ပဲ အထွက်နှုန်းသည် လျော့ကျလျက်ရှိနေကြောင်း၊ ယခင်နှစ်များတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ မတ်ပဲ တန်ချိန် ၇၀၀,၀၀၀ အထိ တင်ပို့ထားနိုင်သော်လည်း ယခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၅၀၀,၀၀၀ သိန်းခန့်သာ တင်ပို့ နိုင်မည်ဟု သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်း မတ်ပဲဈေးနှုန်း အနေဖြင့် ၁ တင်းလျှင် မြန်မာကျပ်ငွေ ၁၁၀,၀၀၀ ကျပ် ရရှိနေသော်လည်း ယခင်နှစ် ဈေးကွက်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ဈေးနှုန်း ထပ်မံမြင့်တက်ရန် လိုအပ်နေသေးသည်ဟု ပဲကုန်သည် ကိုမောင်မောင်နိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာ့မတ်ပဲကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တကယ်တော့ မတ်ပဲ ရာသီအစမှာ ၉၀,၀၀၀ ဝန်းကျင်လောက် စတယ်။ ၁၁၀,၀၀၀ လောက် ရောက်သွားတယ်။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်ပြောတာ ဒါက ဈေးတက်လာတယ် ထင်ရတာ၊ ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်း ကျတော့ ဈေးက ပုံမှန်အားဖြင့် ပြောမယ်ဆိုရင် ဈေးက ထပ်တက်ဖို့ လိုနေသေးတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အရင် တုန်းကဆိုရင် မတ်ပဲက ၁ တင်းကို ၈၀,၀၀၀ ဝန်းကျင်၊ ၉၀,၀၀၀ ဝန်းကျင်၊ ၇၀,၀၀၀ ဝန်းကျင်လောက် ဖြစ်လာ တယ်ဆိုတာ သူ့အစ မူလအစက သုံးသောင်းခွဲ ၊ ၄၀,၀၀၀ အဲဒီလောက်ကနေ စတာ။ အခုက ရာသီပေါ် စကတည်း က ဈေးခေါ်တာ ၉၀,၀၀၀ နဲ့စတာ။ ၉၀,၀၀၀ နဲ့စတာ အခု ၁၁၀,၀၀၀ ကျော်ပဲရှိတာ။ ဒါက ဈေးတက်လာတယ်လို့ ပြောလို့မရသေးဘူး။ သို့သော်ငြားလည်း တစ်ခုတော့ရှိတယ်။ လာမယ့် ဒီဇင်ဘာလောက်အထိကို စောင့်ကြည့်ရမှာ ပေါ့။ ဒီဇင်ဘာလောက်ဆို ဈေးအမြင့်ဆုံး ဘယ်လောက်ထိ တက်မလဲပေါ့။ ဒီဇင်ဘာလောက်အထိက ဈေးအမြင့် ဆုံး တက်တဲ့အချိန်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ မတ်ပဲ တန်ချိန် ၃၀၀,၀၀၀ ခန့် တင်ပို့ထားပြီး ပြည်တွင်းတွင် မတ်ပဲလက်ကျန် အနေဖြင့် တန်ချိန် ၂၀၀,၀၀၀ ခန့် ကျန်ရှိနေကြောင်း၊ တောင်သူများနှင့် ကုန်သည်များသည်လည်း မတ်ပဲဈေးနှုန်း ထပ်မံမြင့်တက်မည်ကို ခန့်မှန်းနေကြခြင်းကြောင့် ထိန်း၍ တင်ပို့လျက်ရှိသည်။

မတ်ပဲကို ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ဟင်္သာတခရိုင်နှင့် မအူပင်ခရိုင်တို့တွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးပြီး ပဲခူးတိုင်းဒေသ ကြီးတွင်လည်း စိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ အဓိကအားဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ အများဆုံး တင်ပို့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံနှင့် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့လည်း အနည်းငယ်သာ တင်ပို့မှုရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁

၃ လကြာ ပိတ်ထားသည့် မြစ်ကြီးနား - ပူတာအို ကားလမ်းကို မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ် မတော်(KIA)တို့၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း ပူတာအိုဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

မြစ်ကြီးနား – ပူတာအိုသွား ကားလမ်းမကြီးကို ပြီးခဲ့သည့် မတ်လ ၉ ရက်နေ့မှစတင်၍ ဆွမ်ပရာဘွမ်မြို့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် KIA- PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့နဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲအခြေနေများကြောင့် သွားလာခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့ကြသည်။

ထိုသို့ ပိတ်ထားသည့်အတွက် ပူတာအိုမြို့နယ်တွင် စက်သုံးဆီ အပါအဝင် အခြေခံ စားသောက်ကုန် ပြတ်လပ် ခြင်းနှင့် ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် မြစ်ကြီးနား - ပူတာအို ကားလမ်းကို ပရဟိတကားများဖြင့် သွားလာခွင့်ပြုလိုက်ပြီး ကားအရေအတွက် အကန့်အသတ်ဖြင့် စားသောက်ကုန်များကို သယ်ဆောင်ခွင့် ပြုထားသည်ဟု ပူတာအိုဒေသခံ ကိုရွှေထိုက်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ပူတာအို-မြစ်ကြီးနား ကားလမ်းသွားလာမှုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လမ်းကတော့ ဟိုလိုဖွင့်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ အခုလောလောဆယ် ပရဟိတ ကားလေးတွေကို လွှတ်ပေး လိုက်တဲ့သဘောပါ။ လောလောဆယ်တော့ ပရဟိတကုန်နဲ့ စားကုန်သောက်ကုန်လောက်ပဲ သူတို့က။ ကားရေ အကန့်အသတ်နဲ့ ပြောတယ်။ သွားချင်တိုင်းသွား၊ လာချင်တိုင်း လာလို့မရသေးဘူး။ သူတို့တက်လာတာတော့ တစ်ပတ်လောက် ရှိပြီ။ ကားတွေတော့ ဝင်နေပြီ။ တချို့ကုန်တွေကတော့ မနက်ကတော့ ကြားတယ် သူတို့ သက်သာဈေးနဲ့ ရောင်းပေးတယ်လို့ ကြားတယ်။ တက်လာတဲ့ ကားတွေမှာလည်း လူလိုက်ပါခွင့် မရှိဘူး။ ခရီးသည်တွေ ဘာတွေ တင်လို့မရဘူးလို့ ပြောတယ်။ အများကြီး မဟုတ်ရင်တောင်မှ တစိတ်တဒေသ အထောက် အကူတော့ ဖြစ်မယ်ထင်တာပဲ” ဟု ပြောသည်။

မြစ်ကြီးနား - ပူတာအို ကားလမ်းကို တရားဝင် လွတ်လပ်စွာ သွားလာခွင့်ဖြင့် ခွင့်ပြုပေးထားခြင်း မဟုတ်ဘဲ အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ သွားလာကြရကြောင်း၊ ထို့နောက် ပူတာအိုသို့သွားမည့် ကုန်ကားများ အနေဖြင့်လည်း လုံခြုံရေးနှင့် နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီး၏ လက်မှတ်ပါရှိမှသာ အဆင်ပြေမည် ဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

ကုန်စည်သယ်ဆောင်ရာတွင် အခြေခံ စားသောက်ကုန်သာ သယ်ဆောင်ခွင့်ရှိပြီး ခရီးသည် တင်ဆောင်၍ မရ ကြောင်း၊ ထို့အပြင် စက်သုံးဆီလည်း သယ်ဆောင်ခွင့် မပြုထားကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ပူတာအို ဒေသခံများက စက်သုံးဆီကို အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်နိုင်ငံ နယ်စပ်မှတဆင့် သွားရောက်ထမ်းယူ၍ ပြန်လည်ရောင်းချနေကြသည့်အတွက် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းသည် အနည်းငယ် ပြန်လည်ကျဆင်းလာနေပြီး ယခင် ၁ လီတာ ၁ သိန်းကျပ်မှ လက်ရှိတွင် ၇၀၀ မီလီမီတာလျှင် ၄ သောင်းကျပ်ခန့် ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု ပူတာအိုဒေသခံ ကိုဒီပန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပူတာအို-မြစ်ကြီးနား ကားလမ်းသွားလာမှုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တစ်လီတာ အခုက ၁ သိန်းတော့ မကျော်တော့ဘူး။ အခုက ကျနော်တို့ အိန္ဒိယဘက် သွားသယ်တာ၊ လူနဲ့ ထမ်းသယ်တာတို့၊ တရုတ်ဘက် ထမ်းသယ်တာတို့ အဲဒီကောင်တွေလည်း နည်းနည်း ဈေးသက်သာတယ်၊ ၁ သိန်း တောင် မကျော်တော့ဘူး။ ၁ ပုလင်းကို ၄ သောင်းလောက် ရှိအုံးမယ်။ ၁ ပုလင်းဆိုတာ ၇၀၀ ml ပုလင်းပေါ့။ အကောင်းဆုံးကတော့ လမ်းဖွင့်ပေးရင် အကောင်းဆုံးပေါ့။ ဘာလို့ဆို ဒီလမ်းကြောင်း တစ်ကြောင်းပဲ အားကိုး နေရတော့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုက ဒီတစ်ခုပဲ အားကိုးနေရတဲ့ အခြေအနေကျတော့လေ။ လေယာဉ်နဲ့တင်တဲ့စရိတ် ကျတော့ တအားများတဲ့ အခြေအနေကျတော့ ဒီက သာမန်အလုပ်သမားတွေ၊ လက်လုပ်လက်စားတွေက ဝယ်မစားနိုင်တော့ဘူးလေ” ဟု ပြောသည်။

ပူတာအိုမြို့နယ်သို့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ပြတ်တောက်နေခြင်းနှင့်အတူ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း အဆမတန် မြင့်တက် ခြင်းကြောင့် ပူတာအိုမြို့နယ်အတွင်းရှိ အသေးစား စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းများမှာ လက်ရှိတွင် ရပ်နားနေကြရပြီး တောင်ယာလုပ်ငန်းများတွင်လည်း ထွန်စက်များ အသုံးမပြုနိုင်တော့သည့်အတွက် လူအားဖြင့် လယ်ထွန်နေကြရ ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ပြင် သွားရေးလာရေး၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတွင် ခြေကျင်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ နွားလှည်းဖြင့်သော် လည်းကောင်း၊ စက်ဘီးများ အသုံးပြုနေကြရသည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁

ထိုင်းနိုင်ငံမှ ကွန်ဒိုတိုက်ခန်းရောင်းချသူနှင့် ဝယ်ယူသူအချို့အား နစကမှ ဖမ်းဆီးမှုများရှိသော်လည်း ထိုင်းဘက် အခြမ်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများ၏ ကွန်ဒိုဝယ်ယူမှုမှာ ရပ်တန့်မသွားကြောင်း  ထိုင်းတွင် အိမ်ခြံ မြေ၊ ကွန်ဒို လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူနှင့် လုပ်ငန်းရှင်အချို့က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဘန်ကောက်မြို့ရှိ ကွန်ဒိုတိုက်ခန်းများအား သက်ဆိုင်ရာထံ သတင်းပေးပို့ ခွင့်ပြုချက်မယူဘဲ ပြည်တွင်းတွင် တရားမဝင်အရောင်းပြခန်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည့်အပြင် တိုက်ခန်းဖိုးငွေကြေးများကိုလည်း တရားမဝင် ဟွန်ဒီ လုပ်ငန်းများမှ ပေးပို့ခဲ့သဖြင့်ရောင်းချသူ မြန်မာနိုင်ငံသား ၂ ဦးနှင့် ဝယ်ယူသူ ၃ ဦးကို ဖမ်းဆီးထားသည်။

ထိုသို့ ဖမ်းဆီးမှုအပေါ် ထိုင်းနိုင်ငံဘက်အခြမ်းရှိ ကွန်ဒို အရောင်းအဝယ်လုပ်ငန်းများမှ စိုးရိမ်မှု သိပ်မရှိကြဘဲ နေ့စဉ်ဝယ်ယူမှုများ ရှိနေကြောင်း ထိုင်းတွင် အိမ်ခြံ၊ မြေ၊ ကွန်ဒိုလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လက်ရှိအချိန်အထိကို အဲဒီဂယက်က ဒီဘက်မှာ စိုးရိမ်မှုတွေ သိပ်မပြကြဘူး။ ဝယ်နေကြတာပဲ တစ်နေ့တစ်နေ့ ဝယ်နေကြတာတွေ အများကြီးပဲ။ အခုနောက်ပိုင်းတွေဆို သိရသလောက်ဆို မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူ တွေရော၊ ကျောင်းလာတက်တဲ့သူတွေရော ပြောရမယ်ဆို လူတန်းစားအလွှာလွှာတွေပေါ့ အခု ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကွန်ဒိုဝယ်ယူမှု အများဆုံးက ဒုတိယနေရာမှာ ချိတ်နေတယ်။ ဆိုတော့ အဲဒီဖြစ်တဲ့ ပြဿနာက ဒီဘက်မှာ အဲဒီ လောက်ကြီး ဂယက်မထဘူး။ အရောင်းပြခန်းတွေမှာလည်း တော်တော်များများ မြန်မာတွေဖြစ်လာတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆို ဝယ်လိုအားက တအားများလာတာကို မြန်မာတွေက ဒီဘက်မှာ။ ဘန်ကောက်တို့ ပတ္တရားတို့ ဘက်မှာဆို တော်တော်ကိုများတယ်။ တကယ့် အထင်ကရနေရာတွေပေါ့နော်။ ဟိုတစ်နေ့ကဆို အသိတွေပဲ သူတို့ဝယ်တဲ့ကွန်ဒိုက ဘတ်ကို သန်း ၄၀ ကျော်တယ် နည်းတဲ့ amount မဟုတ်ဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ကွန်ဒို အရောင်းပြပွဲတစ်ခု

ထို့အပြင် နစကဘက်မှ ဗဟိုဘဏ် ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် ဘဏ်စာရင်းများ ဖွင့်ပြီး ကွန်ဒိုတိုက်ခန်း ဝယ်ယူသူများနှင့် ရောင်းချနေသူများအား ဖော်ထုတ်ဖမ်းဆီး အရေးယူသွားမည်ဟုလည်း သတိပေးထားသည်။

ဖမ်းဆီးမှုများရှိသော်လည်း မည်ကဲ့သို့ အရေးယူဆောင်ရွက်သည်ကို မချပြသောကြောင့် ဝယ်ချင်သည့်သူများမှာ နည်းလမ်းပေါင်းစုံဖြင့် ဝယ်ယူနေကြမည်ဖြစ်ကြောင်း Arakan Workers Organization မှ ဒါရိုက်တာ ကိုနိုင်အောင်အောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဖမ်းတယ်ဆိုတဲ့ဟာလည်း ပြန်စစ်ဆေးဖို့လိုတယ်။ ကျနော်တို့က ဖမ်းတာကိုပဲ သိရတာကို။ ဖမ်းတဲ့အခါ ဒီပုဂ္ဂိုလ် တွေကို ဘယ်လိုဥပဒေတွေနဲ့ အရေးယူတယ်။ ဘယ်လိုဥပဒေက ချမှတ်လိုက်တာ ရှိတယ်ဆိုတဲ့ဟာက တော်တော်များများက မသိရဘူးပေါ့။ ‌ငွေပို့ငွေလွှဲလုပ်တဲ့လူတွေကို ဖမ်းဆီးတာတွေ၊ ကွန်ဒိုလုပ်ငန်းတွေကို ဖမ်းဆီးတာတွေ၊ ရွှေလုပ်ငန်းတွေကို ဖမ်းဆီးတာတွေ ဒါတွေကတော့ public area မှာလည်း ကြားနေရတယ်ပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဒီပုဂ္ဂိုလ်တွေကို ဘယ်လိုပုံစံမျိုး ဥပဒေအရ အရေးယူတာတွေ၊ ဘယ်လိုပုံစံမျိုး ဆုံးဖြတ်ချက် ချလိုက် တယ် ဆိုတဲ့ဟာတွေက Public ကို မတက်လာဘူးပေါ့ သူတို့ဖမ်းတာကိုပဲ ပြတယ်။ ဖမ်းတဲ့ဟာတွေက ရိုးရိုး တန်းတန်း ဖမ်းတာလား၊ ဈေးကွက်တစ်ခုအနေနဲ့ ဖမ်းတာလားဆိုတာကလည်း စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းတယ်ပေါ့။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် လူတွေကတော့ နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့တော့ ဝယ်နေမှာဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ကွန်ဒို အရောင်းအဝယ်လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်သည့် ကိုယ်စားလှယ်၊ အကျိုးဆောင် မြန်မာနိုင်ငံသားများမှာလည်း ယခင်ကထက် ပို၍ များပြားလာကာ ကွန်ဒိုဝယ်ယူကြရာတွင် ဘတ် ၁၀ သန်း ကျော်မှ စတင်ကာ ဝယ်ယူမှုများ တွေ့ရကြောင်း ထိုင်းတွင် အိမ်ခြံ မြေ၊ ကွန်ဒို လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူနှင့် လုပ်ငန်း ရှင်အချို့ထံမှ သိရသည်။

ထိုသို့ ဝယ်ယူကြရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကိုယ်စားလှယ်ရုံးခွဲများမှ ဝယ်ယူကြခြင်းထက် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တိုက်ရိုက် ဝယ်ယူကြခြင်းမှာ ပို၍များပြားကြောင်း ထိုင်းတွင် အိမ်ခြံ မြေ၊ ကွန်ဒိုလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူတစ်ဦးက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ကွန်ဒို အရောင်းပြပွဲတစ်ခု

“မြန်မာနိုင်ငံကလူတွေကြတော့ အဲဒီ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဝယ်တာထက် ဒီဘက်မှာ အကျိုးဆောင်တွေ အများကြီး ရှိတာပဲတိုက်ရိုက်လေ။ ဒီက အကျိုးဆောင်ကုမ္ပဏီမှာ မြန်မာတွေလုပ်နေတာ အများကြီးရှိတာပဲ။ ဟိုဘက်က တခါတည်းလှမ်းချိတ်ပြီး ဝယ်တဲ့သူတွေကြ ဒီဘက်မှာ အချိတ်အဆက် မရှိတဲ့သူတွေလောက်ပဲ ဖြစ်မယ် ထင်တယ်။ ဒီဘက်မှာ အချိတ်အဆက်ရှိတဲ့လူတွေ၊ အသိုင်းအဝိုင်း ရှိတဲ့လူတွေကြတော့ ဒီမှာပဲ ဝယ်တာများတယ်။ ငွေလွှဲတာက အများအားဖြင့် အကျိုးဆောင်နဲ့ လုပ်တာများတယ်။ တိုက်ရိုက်ဆိုတော့ အစစ်အဆေးတွေ များလိမ့် မယ်။ ကျနော်တို့ ငွေလွှဲချင်တယ်။ ကျနော်တို့ဟိုဘက်မှာ ဘာလုပ်ရမလဲ ဘယ်နေရာမှာ ဘာသွားပေးရမလဲ။ သူတို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့နေရာ ဘဏ်ကို သွားအပ်လိုက်ရင် ကျန်တဲ့ဟာ သူတို့လုပ်ပေးတယ်။ ကျ‌နော်တို့ ဒီကိစ္စကကြ သိပ်ခေါင်းစားပြီးလုပ်စရာမလိုတဲ့အပိုင်းပေါ့။ အလည်ဗီဇာနဲ့လာရင်တောင် ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ဘဏ်အကောင့် ဖွင့်လို့ရတာပဲလေ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ Real Estate Information Center (REIC) စာရင်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံသည် ၂ဝ၂၂ ခုနှစ်ကစပြီး ထိုင်းကနေ ကွန်ဒိုဝယ်ယူမှု ထိပ်တန်းနိုင်ငံတွေစာရင်း အဆင့် ၆ နေရာတွင်ရပ်တည်ပြီး ထိုင်းဘတ်ငွေ ၂ ဒဿမ ၅၅ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိသည့် တိုက်ခန်း ၃၄၉ လုံး ဝယ်ယူခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင်  ၂ဝ၂၃ ခုနှစ်တွင် အဆင့် ၃ နေရာ၌ ရပ်တည်ပြီး ထိုင်းငွေ ၃ ဒဿမ ၇ ဘီလီယံ တန်ဖိုးရှိတဲ့ တိုက်ခန်း ၅၆၄ လုံး ဝယ်ယူခဲ့ကာ ယခု ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ပထမသုံးလပတ်အတွင်း ရုရှားကို ကျော်လွန်ပြီး အဆင့် ၂ နေရာကို ရောက်ရှိ လာကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၀

မြန်မာ့ပြောင်း ပြည်ပတင်ပို့မှု ၂၀၂၄ - ၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ပထမ ၃ လစာ လျာထားချက်ကို ၂ လအတွင်း ပြည့်မီ ကျော်လွန်နိုင်ခဲ့ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနထံမှ သိရသည်။

ပထမ သုံးလပတ်ဖြစ်သည့် ဧပြီ၊ မေလနှင့် ဇွန်လအတွင်း ပြောင်းတန်ချိန် ၃ ဒသမ ၈ သိန်း တင်ပို့နိုင်ရန် လျာထား ခဲ့ရာ မေလကုန်အထိ ၂ လအတွင်း တန်ချိန် ၄ ဒသမ ၇၈ သိန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် လျာထားချက်ကို ကျော်လွန်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ယခင်က ထိုင်းနိုင်ငံသို့ မြဝတီနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းမှတဆင့် ကုန်တင်တွဲကားများဖြင့် တင်ပို့ကြရ သည့်အတွက် တန်ချိန် အနည်းငယ်သာ တင်ပို့နိုင်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ပင်လယ်ရေကြောင်း ကုန်သွယ်ရေးဖြင့် တင်ပို့ကြရခြင်းကြောင့် တန်ချိန် အမြောက်အများ ဆံ့သည့် သင်္ဘောဖြင့် တင်ပို့ကြ၍ ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာ့ပြောင်းကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော်လည်း လာမည့် လများတွင် လျာထားချက် ပမာဏကို ပြည့်မီအောင် တန်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ရာသီဥတုနှင့် သင်္ဘောဆိုက်ကပ်မှု အခြေအနေပေါ်၌ မူတည်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အမှန်တကယ်တော့ ပြောင်းရဲ့ သဘာဝကတော့ ပွင့်လင်းရာသီပေါ့နော်၊ ပွင့်လင်းရာသီမှာ သွားကြတာ တွေ အားလုံးက သင်္ဘောတွေနဲ့ သွားကြတော့ တန်ချိန်များတာပေါ့နော်။ ဟိုတုန်းကတော့ မြဝတီတို့ဘာတို့က တွဲကားတွေနဲ့ပဲ ရောင်းရတာလေ။ အဲဒီလိုလေးတွေတော့ ရှိတာပေါ့လေ။ နောက်လတွေရော ပြည့်မီနိုင်လားဆိုရင် တော့ ရာသီဥတုနဲ့ သင်္ဘောကပ်လို့ရတဲ့ အခြေအနေနဲ့ အခြေအနေပေါ် မူတည်မှာပေါ့လေ။ အဲဒီလိုပဲ ပြောလို့ရ တယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုနှင့် ထိုင်းဘတ်ငွေ လဲလှယ်သည့်နှုန်းထား မြင့်တက်မှုကြောင့် ပြည်တွင်းပြောင်းသည် ဈေးကောင်းရနေပြီး တောင်သူများ မျှော်မှန်းထားသည့် ၁ ပိဿာ ၁၂၀၀ ကျပ်ထက် ကျော်လွန်၍ ၁ ပိဿာ ၁၄၀၀ ကျပ်အထိ ရရှိနေကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာ့ပြောင်းများကို ပြည်ပပို့ရန် ပြင်ဆင်နေကြစဉ်

ထို့ပြင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြောင်းအဓိက တင်ပို့သည့် မြဝတီ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းသည် အသုံးပြု၍ အဆင်မပြေသည့်အတွက် ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်း တာချီလိတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် တင်ပို့နေမှု သည်လည်း ယခင်ကထက် ပို၍များပြားနေသည်ဟု တာချီလိတ်မှ ပြောင်းကုန်သည် ကိုစိုင်းခမ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၎င်းက “ဒီဘက်လည်း များတယ်၊ ခါတိုင်းနှစ်ထက် များတယ်။ မြဝတီ ပိတ်လို့လေ။ ပြောင်းတောင်သူ စိုက်တာ လည်း နည်းနည်း များတယ်လေ။ တာချီလိတ်မှာ အခုဆို တစ်အိတ်ကို ၄၇,၀၀၀ ပေါက်တယ်လေ။ အရင်က ၃၀,၀၀၀ ကျော်ပဲ ပေါက်တာလေ။ ရှေ့လတွေက ၃၀,၀၀၀ ကျော်ပဲ၊ ဒီတစ်လမှ ခုန်တက်သွားတာလေ။ တစ်အိတ်ကို ၈၀၀၀/၉၀၀၀/၁၀၀၀၀ လောက်အထိ တက်သွားတာလေ။ ဒါပေမယ့် မိုးရာသီလမ်းက နည်းနည်း ပျက်တော့ စောင့်ရတာပေါ့ ကြာသွားတယ်။ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးက နည်းနည်းခက်ခဲတော့” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံက မြန်မာ့ပြောင်း တင်ပို့မှုကို ဖေဖော်ဝါရီလမှ ဩဂုတ်လအထိ အကောက်ခွန် ကင်းလွတ်ခွင့် ပြုထား ခြင်းကြောင့် ပြောင်းပို့ကုန်များ လျာထားချက် ပြည့်မီအောင် တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၀

အမျိုးသားများ ပြည်ပထွက် အလုပ်လုပ်ခွင့်အား အသက်ကန့်သတ်ချက်ဖြင့် ခွင့်ပြုပေးထားသည့်နောက် PJ  နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ကိုင်ထားသူများအနေဖြင့် PV သို့ ပြောင်းလဲလျှောက်ထားခွင့်အား ထပ်မံပိတ်ပင်လိုက်ခြင်း သည် အဖြေမဟုတ်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

အမျိုးသားများအပေါ် ပြည်ပထွက်ခွင့် ကန့်သတ်လိုက်သည့် အချိန်မှစ၍ အခြားသော ပြည်ပထွက်ခွာမှုများအပေါ် တင်းကြပ် ဆောင်ရွက်လာနိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ကြိုတင်သုံးသပ်ခဲ့ကြောင်း၊ ပြည်ပထွက်ခွာခွင့်အပေါ် လိုက်လံ၍ တင်းကြပ်ထိန်းချုပ်နေခြင်းက အဖြေမဟုတ်ကြောင်း ပညာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဖောင်ဒေးရှင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နောက်တစ်ခုက နိုင်ငံခြားကို ထင်တာကတော့ အစိုးရကို ဆန့်ကျင်တဲ့လူတွေက တစ်နည်းမဟုတ် တစ်နည်းနဲ့ ဒီကိုထွက်ပြီးတော့ စစ်အစိုးရနဲ့ပတ်သက်တဲ့ဟာတွေ သူတို့ဆန့်ကျင်တဲ့ ကိစ္စတွေလုပ်မှာ၊ ဒီဘက်က အဖွဲ့အစည်းတွေ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းတွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီးတော့လုပ်မှာ ဒါမျိုးတွေကို သူတို့ စိုးရိမ်လို့ လုပ်တဲ့ ဟာပေါ့။ အဲဒီဟာနဲ့ ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် အကျိုးဆက်ကို သူတို့မလိုလားလို့ပေါ့။ ဒါကတော့ ဘယ်လိုမှ အဖြေမှ မဟုတ်တာ။ ဒီတစ်ခုတည်း မဟုတ်ပါဘူး တခြား ကျန်တဲ့အစိတ်အပိုင်းတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ ပြောမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်မှာ အခြေအနေတွေက စနစ်တကျ ဘာမှမရှိတော့ဘူး အကုန်လုံး ယိုယွင်းသွားပြီလို့ ပြောမယ်ဆိုရင်တောင် ပြောလို့ရတာပေါ့။ တစ်ခုခု ဖြစ်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် အမိန့်ပေးပြီးတော့ ပိတ်လိုက်တာ၊ ရပ်လိုက်တာ အဲဒါမျိုးက ပြေလည်သွားတာမှ မဟုတ်တာ။ တတ်သိနားလည်တဲ့ ပညာရှင်တွေနဲ့ ဒါတွေ ဘာကြောင့်ဖြစ်တယ်၊ ဒါမျိုးမဖြစ်အောင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ၊ ဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာကို ဘယ်လိုဖြေရှင်းမလဲ အဲဒီလို မျိုးလုပ်ရမှာ” ဟု ပြောသည်။

ပြည်ပထွက်ဖို့အတွက် လုပ်နေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ပြည်ပထွက် အလုပ်လုပ်ခွင့် ကန့်သတ်ချက်များကြောင့် PJ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ကိုင်ဆောင်ထားသူများသည် PV သို့ ပြောင်းလဲလျှောက်ထားပြီး ပြည်ပနိုင်ငံသို့ ထွက်ခွာရန် ပြင်ဆင်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ဇွန်လ ၆ ရက်နေ့မှစတင်ကာ PJ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက်တမ်းရှိသူများအနေဖြင့် PV သို့ ပြောင်းလဲ လျှောက်ထားခွင့်အား ပိတ်ပင်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ ရရှိမှုထဲတွင် ပြည်ပထွက်ခွာ အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြသည့် နိုင်ငံသားများမှာ တစ်ခု အပါအဝင် ဖြစ်သော်လည်း ၎င်း နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ ရရှိနေသည့် ဈေးကွက်အပေါ် ကန့်သတ်ပိတ်ပင်နေခြင်းက နိုင်ငံရေးနှင့်ပတ်သက်ဆက်နွယ်မှု ရှိနိုင်ကြောင်းလည်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများက သုံးသပ်ကြ သည်။

ပြည်ပထွက်ခွင့်အပေါ် ကန့်သတ်သည့်အခါတွင် မှားယွင်းသော နည်းလမ်းဖြစ်ပါက မိမိပြည်သူသာလျှင် ဒုက္ခရောက်ကြမှာဖြစ်ကြောင်း Arakan Workers Organization မှ ဒါရိုက်တာ ကိုနိုင်အောင်အောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိကအကြောင်းကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် စစ်မှုမထမ်းမနေရ ဥပဒေကြောင့် နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ ကန့်သတ်တာ ဖြစ်တယ်။ ကန့်သတ်တာက နည်းလမ်းမှားတဲ့ အခါကြရင် အထောက်အထားမရှိတဲ့ သူတွေဖြစ်လာ မယ်၊ လူကုန်ကူးမှုတွေ ပိုများလာမယ်။ အမျိုးသမီးတွေအပေါ်မှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ပိုများလာမယ်။ ဒါတွေက စိုးရိမ်စရာဖြစ်တယ်ပေါ့။ အခုလက်ရှိ အခြေအနေအရဆို မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ လူငယ်လူရွယ်တွေ တော်တော် များများက ပတ်စပို့စာအုပ် ရဖို့ကိုပဲ အဓိကဦးတည်ပြီး လုပ်ဆောင်နေရတဲ့အခါ PJ စာအုပ်ပဲရရ၊ PV စာအုပ်ပဲရရ ထွက်ခွာမှာဖြစ်တယ်။ စိုးရိမ်စရာတစ်ခုဖြစ်တာက PV စာအုပ်နဲ့ ထွက်သွားတဲ့အခါကြရင် တရားမဝင် အလုပ်သမား တွေ တော်တော်များများ ဖြစ်ကုန်တာ တွေ့ရတယ်။ ဥပမာ PV နဲ့က အလုပ်လုပ်လို့မရဘူး။ အလုပ် လုပ်လို့မရတဲ့ အခါ PJ ပြောင်းမယ်၊ PJ ပြောင်းလို့ မရဘူးဆိုရင် သာမန်အလုပ်သမား တစ်ယောက်လို အထောက်အထားမရှိတဲ့ လူတွေ ဖြစ်ကုန်မှာ ပိုများလာတာပေါ့။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေ အပေါ်မှာတော့ ခြိမ်းခြောက်လို့ မရနိုင်ဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ပြည်ပအလုပ်သွားလုပ်မည့်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် ခွင့်ပြန် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများထဲမှ ပြည်ပအလုပ်အကိုင်သက်သေခံကဒ် (OWIC) မရှိသူများအနေဖြင့် ပြည်ပမှာရှိစဥ်က လစဥ်မိသားစုထံ လွှဲပို့ငွေ အထောက်အထား ပြသနိုင်မှသာ ၎င်းကဒ်အား ထုတ်ပေးမည်ဟု အလုပ်သမားညွှန်ကြားရေးဦးစီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထိုကဒ်ရရှိမှသာ ပြည်ပသို့ ပြန်လည်ထွက်ခွာနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး မိသားစုထံ ပြည်ပမှ တရားဝင် လွှဲထားခြင်းမရှိသူများ အနေဖြင့် International money transfer များဖြစ်သည့် Western Union ၊ IME ၊ RIA ၊ Money Gram စသည့် တရားဝင် ငွေလွှဲလုပ်ငန်းများမှ မိမိထံ ပြည်ပရှိ အလုပ်ရှင် သို့မဟုတ် မိတ်ဆွေတဦးဦးမှ တရားဝင်ငွေလွှဲထားသော  အထောက်အထားပြနိုင်ပါက ရနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ယခုကဲ့သို့ လွှဲပို့ရာတွင် ဥပမာအနေဖြင့် ထိုင်းပြန်ဆိုပါက လစာ ကျပ် ၈ သိန်းရပါက လစာ၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း တစ်လလွှဲပို့ရမည့် ငွေပမာဏ ၂ သိန်းဖြစ်ပြီး ၈ သိန်းလွှဲထားပါက ၄ လစာ အကျုံးဝင်မည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၇

မြန်မာနိုင်ငံမှ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ဆန်တင်ပို့မှုအနေဖြင့် လက်ရှိ မိုးရာသီကာလတွင် တင်ပို့နိုင်မှုနှုန်း ကျဆင်းလျက် ရှိနေပြီး ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ထက် လျော့ကျလျက်ရှိနေသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။

မိုးရာသီဖြစ်နေခြင်း၊ သင်္ဘောနှင့် ကုန်တင်ကား အခက်အခဲ ဖြစ်နေခြင်း၊ လုပ်သားအခက်အခဲများ ဖြစ်နေခြင်း ကြောင့် ဆန်တင်ပို့နိုင်သည့် နှုန်းထားသည် ကျဆင်းလျက်ရှိနေသည်။

ပုံမှန် ၁ လလျှင် တန်ချိန် ၁ သိန်းခွဲခန့် တင်ပို့နိုင်သော်လည်း လက်ရှိတွင် တန်ချိန် ၁ သိန်းပင် ပြည့်မှီနိုင်ခြင်း မရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပြည်ပတင်ပို့မှုက အခုက မိုးရာသီဆိုတော့လေ ကွန်တိန်နာနဲ့ သွားတာတော့ သိပ်ပြဿနာ မရှိဘူး။ သင်္ဘောကြီးနဲ့ တင်ရတာတော့ နည်းနည်းလေး ရာသီဥတု အခြေအနေကြောင့် တင်အားလျော့တယ်။ နောက် ကားအခက်အခဲ ရှိတယ်။ ပို့ကုန်တွေဘက်ကျတော့ အလုပ်သမား အခက်အခဲ ရှိတယ်။ တင်တာတော့ တင်နေ တယ်။ ဒါပေမယ့် တင်တဲ့နှုန်းတွေကတော့ သိပ်မမြင့်ဘူး ဖြစ်နေပါတယ်။ ပုံမှန်လတွေနဲ့တော့ တခါတလေကျရင် ယှဉ်လို့မရဘူး။ မနှစ်ကနဲ့ နည်းနည်းလေး ကွာတာပေါ့။ ဒီအချိန်ဆိုရင်တော့ ပုံမှန်တော့ ကျတတ်တယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီနှစ်တော့ မိုးနည်းနည်း ပိုများတယ်။ အဲဒီအတွက်ကို နည်းနည်းလေး ပိုပြီး တင်အားတော့ ပိုလျော့တယ်။ ခါတိုင်း ပုံမှန်ထက်ဆိုလည်း ပုံမှန် ၁ လကို ကျနော်တို့ဆီက တန် ၁ သိန်းခွဲ ပတ်ဝန်းကျင်ပေါ့။ ၁ သိန်းခွဲ ပတ်ဝန်းကျင် ပျမ်းမျှလောက် သွားတာပေါ့။ ဒီလတွေဆို ၁ သိန်း မပြည့်လောက်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ဆန်အိတ်များ သယ်နေကြစဉ်

လက်ရှိတွင် ပြည်ပသို့ ဆန်တန်ချိန် ၁၃၀,၀၀၀ ကျော် တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ပြည်တွင်း ဆိပ်ကမ်း ၈ ခုတွင် သင်္ဘော ၈ စင်း ဆိုက်ကပ်ထားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။

၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ဆန်နှင့် ဆန်ကွဲ တန်ချိန် ၂ ဒသမ ၅ သန်း တင်ပို့ရန် လျာထားမှုသော်လည်း လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခက်အခဲများကြောင့် ကျန်ရှိသည့်လများတွင် ဆန်တန်ချိန် ပမာဏ အမြောက်အများ တင်ပို့ နိုင်ရန်အတွက် တခြားနည်းလမ်းများ ရှာဖွေနေကြောင်း ဆန်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ဆန်ကို ဆန်ကွဲတင်သည့်ပုံစံဖြင့် သင်္ဘောဝမ်းပိုက်တွင် စုပုံသည့် နည်းလမ်းဖြင့် သော်လည်းကောင်း လုပ်ဆောင် ရန်အတွက် ကြိုးစားနေကြောင်းလည်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဆန်တင်ရာတွင် အသုံးပြုရသည့် ကုန်တင်ကားများ ပြည်ပမှ တင်သွင်းခွင့် ပြုရန်အတွက်လည်း တောင်းဆိုထားကြောင်း၊ လက်ရှိ မိုးတွင်းကာလတွင် ဆန်အဟောင်း လက်ကျန် ပေါများချိန်ဖြစ်သည့်အတွက် ပြည်ပသို့ ဆန်အမြောက်အများ တင်ပို့နိုင်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ဆန်ကုန်သည် ဦးအောင်လင်းက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

ဆန်အိတ်များ သယ်နေကြစဉ်

၎င်းက “အခုက ကားတွေ နည်းနည်း ထပ်သွင်းရမယ်၊ နောက် ကမ်းနားတွေမှာ နည်းနည်းလေး အဆင့်မြင့်တဲ့ မိုးရွာရင်လည်း ဘယ်လို သင်္ဘောထဲကို ချလို့ရမယ် အဲဒီနည်းပညာတွေတော့ ရှာနေပါတယ်။ ဆန်ကို ဝမ်းပုံသွားတဲ့ ဆန်ကွဲတို့ ဘာတို့ ဝမ်းပုံသွားတာ ရှိတယ်။ နောက် ကားတွေကလည်း နည်းနည်း နည်းသွားတယ်။ ကားတွေက လည်း သွင်းတာ နည်းနည်းလေး ထပ်သွင်းတဲ့ ကားပါမစ်တွေမရတော့ ကားအသစ်တွေက အများကြီး မသွင်းနိုင် ဘူး။ ကားအဟောင်းတွေက ယိုယွင်းလာတယ်။ အဲဒီအတွက် ကားတွေလည်း နည်းနည်းပြန်သွင်းဖို့ အစီအစဉ်တွေ ရှိပါတယ်။ ဆန်တင်တဲ့ ဂိုဒေါင်နဲ့ ကမ်းနားကို တင်တဲ့ ကားတွေပေါ့။ မိုးတွင်းမှာ များများတင်နိုင်ရင်တော့ မဆိုးဘူး ပေါ့လေ၊ ဒီအချိန်က ဆန် သိပ်မရှားသေးဘူး။ မိုးကုန်တဲ့အချိန် ၈ လ၊ ၉ လဆိုရင်တော့ ဆန်က အသစ်ပေါ်ခါနီး အဟောင်းနည်းနည်းလေး ရှားတဲ့အချိန်ကျတော့လည်း ဆန်ဈေးက နည်းနည်း မြင့်တက်တယ်၊ အဲဒီအချိန်ကျ တော့လည်း export နည်းနည်းကျတတ်ပါတယ်၊ နည်းသွားတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ဆန်တင်ပို့မှုမှ တစ်လလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၈ဝဝ ဝန်းကျင်ခန့် ပို့ကုန်ဝင်ငွေ ရရှိနေပြီး ယခုဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၇၀၀ ကျော်မှ သန်း ၁၀၀၀ ကြား ရရှိရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၇

ထိုင်းရှိ တရားမဝင် အထောက်အထား မပြည့်စုံသည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား တွေ့ရှိပါက ဖမ်းဆီးခြင်း၊  ဒဏ်ရိုက်ခြင်း၊ နေရပ်ပြန်ပို့ခြင်း အပြင် အချက်လေးချက်ဖြင့် နှိမ်နင်းမည့် စစ်ဆင်ရေးကာလမှာ ၄ လအထိ ကြာမြင့်မည်ဟု ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထိုနှိမ်နင်းရေး ပေါ်လစီနှင့်ပတ်သက်၍ ရေးဆွဲနေဆဲဖြစ်၍ ပြည့်စုံသွားပါက တရားဝင်ထုတ်ပြန်ပြီး စတင်လုပ်ဆောင် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများရှိသည့် နေရာဒေသများ၌ ဖမ်းဆီး စစ်ဆေးမှုများ စတင်ပြုလုပ် နေသည်ကို တွေ့ရကြောင်း  ပညာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဖောင်ဒေးရှင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ရှင်းရှင်းပြောရရင် သူတို့က အခုကလုပ်မယ်လို့ပြောတာ။ တကယ့်တကယ်က လုပ်နေတာပဲ။ အထူးသဖြင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွေရှိတဲ့ ဒေသတွေမှာပေါ့။ ဝင်ပြီးတော့ စစ်ဆေးဖမ်းဆီးနေတာ။ အဲဒါတွေက ဘေးကနေပြီးမှ အကြောင်းကြောင်းကြောင့်နဲ့ တိုင်တန်းနေတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဖမ်းဆီးတဲ့ဟာမျိုး ဖြစ်တာပေါ့။ ပုံမှန် ပြည်နယ် အလိုက်မှာရှိတဲ့ အလုပ်သမားနဲ့ အလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေး အောက်ကနေပြီးတော့ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ဒီတရားမဝင် အလုပ်သမားတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ဒါမှမဟုတ် လုပ်ငန်းခွင်ထဲဖြစ်ဖြစ် တာဝန်ပေးထားတဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ်နဲ့ အဖွဲ့ အစည်းတွေ သူတို့ရဲ့ အောက်မှာ ရှိတယ်။ သူတို့တွေကတော့ ပုံမှန် သတင်းရရင် ရသလို ဒါမှ မဟုတ်လည်း သူတို့ ရဲ့ တစ်နှစ်မှာ ဥပမာ ၃ လတစ်ကြိမ်ပေါ့ စသည်ဖြင့် အဲဒါမျိုးပုံမှန် ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးတဲ့ ဟာတွေ ဒါမျိုးတွေက တော့ ပုံမှန်လုပ်တာကို”ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းအာဏာပိုင်အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့အပြင် မြန်မာ အပါအဝင် ထိုင်းရောက် အထောက်အထားမဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအတွက် အလုပ်လုပ် ခွင့် လက်မှတ် (ဘတ်ပန်းရောင်ကဒ်) အသစ် ပြုလုပ်ပေးရန် အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက ခွင့်ပြုပေးလိုက်ပြီဖြစ် ကြောင်း ထိုင်းအစိုးရက ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆ ရက်တွင် ကြေညာထားသည်။
သို့သော် မည်သည့်ကာလတွင် စတင် အကောင်အထည်ဖော်မည်အား အတိအကျ မသိရပေ။

ထိုသို့ လူသစ်ဘတ်ရိုက်ပေးမည့် အစီအစဉ်အား ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့မှ ပြုလုပ်ပေးမည် ဖြစ်သောကြောင့် တရားမဝင် အထောက်အထား မပြည့်စုံသည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို နှိမ်နင်းမည့် စစ်ဆင်ရေးသည် ခြိမ်းခြောက်သည့် အခြေအနေတစ်ခုသာ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း အလုပ်သမားအခွင့်အရေးဖောင်ဒေးရှင်း (LRF) မှ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်ထင်ပါတယ် ကစားကွက်တွေကတော့ အများကြီးပါ။ နိုင်ငံတိုင်း နိုင်ငံတိုင်းမှာ သူ့ရဲ့ ပေါ်လစီမူဝါဒ တွေနဲ့ ကစား‌နေတာတွေက အများကြီးပါ။ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေကို နေထိုင်ခွင့်၊ အလုပ်လုပ်ခွင့် ပြုလုပ်ပေး တယ်ဆိုလည်း သူ့ရဲ့ တိုင်းပြည်ရဲ့ဘဏ္ဍာ မြောက်များစွာ တိုးပွားလာတဲ့အတွက်ကြောင့် ၅ ရက်နေ့က ကြေညာတဲ့ ဟာက မြေပြင်မှာတော့ သွားလာလှုပ်ရှားပြီးမှ စစ်ဆေးနေတာ တွေ့ရှိရပါတယ်။ အရမ်းကြီး အင်တိုက်အားတိုက် ပိုက်စိပ်တိုက် စစ်ဆေးအရေးယူတာမျိုး မလုပ်ဘဲနဲ့ အရပ်စကားနဲ့ ပြောရမယ်ဆိုရင် အဲဒီလို လျှောက်ပြပြီးမှ အခု ဖွင့်လိုက်တဲ့(ဘတ်အသစ်)မှာ အလုံးအရင်းနဲ့ ဝင်လာအောင် ဘတ်ဂျက်ငွေတွေ တအား တိုးပွားလာအောင် ဖန်တီး ပြီးတော့ ကစားတယ်လို့ပဲ ကျနော်သုံးသပ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းအာဏာပိုင်နဲ့ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေကို တွေ့ရစဉ်

ဇွန်လ ၅ ရက်နေ့က ပြုလုပ်သော နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားစီမံခန့်ခွဲရေး အစည်းအဝေးတွင် လူသစ်ဘတ်ရိုက် ပေးရန်အတွက် အချက်သုံးချက်ကို အတည်ပြုလိုက်ခြင်းဖြစ်ပြီး တရားမဝင် ရောက်ရှိနေသော မြန်မာ၊ လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ဗီယက်နမ် လေးနိုင်ငံမှ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအား အလုပ်လုပ်ခွင့်လက်မှတ် အသစ် ပြုလုပ် ပေးရန်ဖြစ်ကြောင်း၊  ၎င်းတို့သည် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရောက်နှင့်ပြီးသား ဖြစ်ရမည်ဖြစ်ပြီး အလုပ်ရှင်ထံတွင် အလုပ်လုပ် နေရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ 

အလုပ်လုပ်ခွင့် လက်မှတ် ပြုလုပ်ပြီး အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် သက်တမ်းတိုးရန် မမီလိုက်သူများ၊ အလုပ်ရှင် ပြောင်းရန် အချိန်မလုံလောက်သဖြင့် တရားမဝင် ဖြစ်သွားသူများလည်း ၎င်းအစီအစဉ်တွင် အကျုံးဝင်မည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆

မလေးရှားတွင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များ၊ ပါမစ်တွင်ပါရှိသည့် နေရာနှင့် အလုပ်အကိုင် လွဲမှားနေသူများ သာမက နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ရှိပြီး ပါမစ်မရှိသူများပါ ဖမ်းဆီးခံနေရကြောင်း မလေးရှား၌ နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှား အစိုးရအနေဖြင့် နိုင်ငံခြားသား ရွှေ့ပြောင်းများကို လျှော့ချလိုသည့်အတွက် ပါမစ်အသစ်များအား ယခု ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ထပ်မံထုတ်ပေးနိုင်ဖွယ်မရှိကြောင်း မလေးရှား၌ မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီ‌ဆောင်ရွက် ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော့်အမြင်နဲ့ ပြောရမယ်ဆိုရင် ဒီ ၂၀၂၄ မှာ ထပ်ဖွင့်ဖို့ မဖြစ်နိုင်လောက်ဘူးလို့ ထင်တယ်။ ဘာကြောင့် လဲဆို ဒဏ်ကြေးဆောင်ပြီး ပြန်ဖို့အတွက်ကို ၂၀၂၄ နှစ်ကုန်တဲ့အထိ သူတို့ဖွင့်ထားတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ ဒီ နေထိုင်ခွင့်ပါမစ် ထပ်ဖွင့်ပေးဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်လောက်ဘူးလို့ မြင်တယ်။ အဓိကဖမ်းတာကတော့ တရားမဝင် ဝင်လာပြီးတော့ ဘာအထောက်အထားမှ မရှိတဲ့လူ၊ ဒုတိယတချက်ကတော့ အထောက်အထားရှိပြီးတော့ နေထိုင်ခွင့်သက်တမ်းမရှိတဲ့သူတွေ၊ တတိယတစ်ချက်ကတော့ နေထိုင်ခွင့်သက်တမ်းရှိပြီးတော့ ဥပမာ ပါမစ် ရှိပြီးတော့ ပါမစ်လိပ်စာနဲ့ အလုပ်လိပ်စာ တစ်ခြားကွဲလွဲမှုတွေရှိရင်လည်း အဲဒီ ၃ ချက်ကို သူတို့ အဓိကထား ဖမ်းဆီးနေကြပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ပါမစ်အသစ် ရိုက်ထုတ်ပေးရန် မလေးရှားအာဏာပိုင်များဘက်မှ တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြန်ထားခြင်း မရှိသဖြင့် ပွဲစားများမှ ပါမစ်ပြုလုပ်ပေးမည်ဆိုသည့် ပြောဆိုမှုများကို မယုံသင့်ကြောင်းလည်း မလေးရှားရောက် မြန်မာများက သတိပေးသည်။

သက်ဆိုင်ရာ မလေးရှားအာဏာပိုင်များမှ စစ်ဆေးမှု ဆောင်ရွက်နေစဉ်

အထောက်အထားရှိပြီး ပါမစ်မရှိသူများအနေဖြင့် ဖမ်းဆီးခံရပါက နေရပ်ပြန်ပို့ခြင်းကို ခံရသကဲ့သို့ အချို့မှာ တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များနည်းတူ ပြစ်ဒဏ်ကျခံခြင်းကို ခံရကြောင်းလည်းသိရသည်။

ပါမစ်ရှိ အလုပ်အကိုင်နှင့် လွဲမှားလုပ်ကိုင်သူများသည် လမ်းခရီးတွင် စစ်ဆေးခံရပါက အဖမ်းမခံရ နိုင်သော်လည်း အလုပ်ရုံအတွင်း၌ လာရောက်စစ်ဆေးခြင်းဖြစ်ပါက အဖမ်းခံရကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင်သူ ကိုပါးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အထောက်အထားရှိပြီးတော့ ပါမစ်မရှိတဲ့သူတွေကြတော့ မရဘူး။ ဥပမာ စာအုပ်ရှိပြီးတော့ ပါမစ်မရှိတာမျိုးဆို မရဘူးသူတို့တွေ့တာနဲ့ဖမ်း။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ ရက် ၃ ရက်ကဆို အဲဒီလိုဟာတွေအများကြီးပဲ ပါသွားတာ။ ဂျိုဟိုးမှာပေါ့။ အထောက်အထားရှိပြီးတော့ ပါမစ်မရှိတဲ့သူအဖမ်းခံရရင်လည်း အထောက်အထားမရှိတာနဲ့ အတူတူပဲ။ စာအုပ် လေးရှိရုံနဲ့တင် ဒီမှာအကျုံးမဝင်ဘူးလေ။ သူတို့ဖမ်းပြီး မြန်မာပြည်ပြန်လွှတ်တာပဲ။ ဒီမှာ နေထိုင်ခွင့်ပါမစ် ရှိမှသာလျှင် အဖမ်းအဆီးက လွတ်တာပေါ့။ အခုလက်ရှိမှာကတော့ ဒီမှာ တော်တော်လေးနဲ့ အခြေအနေ မကောင်းဘူးပေါ့။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒီမှာ တရားမဝင်နေထိုင်တဲ့ လုပ်သားအင်အားများတော့လေ။ အရင်တုန်းကနဲ့အခုနဲ့ အဖမ်းအဆီးကွာခြားမှုတွေကတော့ အရင်တုန်းက အထောက်အထား လုံးဝမရှိတဲ့လူတွေ ကိုပဲ ဦးစားပေးပြီးတော့ ဖမ်းတာ။ နောက်ပြီး ပတ်စပို့ဘာညာ အဲဒီလို အထောက်အထား တစ်ခုခုရှိရင် လွှတ်ပေး တယ်ပေါ့။ အခုအနေအထားမှာတော့ ပတ်စပို့ရှိလည်း ပါမစ်မရှိရင်ဖမ်းတယ်။ နောက်ပြီးရင် ပါမစ်ရှိပြီးတော့လည်း သူ့ရဲ့ ပါမစ်အလုပ်နဲ့မတူရင်ဖမ်းတယ်။” ဟု၎င်းက ပြောသည်။

သက်ဆိုင်ရာ မလေးရှားအာဏာပိုင်များမှ စစ်ဆေးမှု ဆောင်ရွက်နေစဉ်

မလေးရှားတွင် ရီကာလီဘရာစီပါမစ်များအား ယခု ဇွန်လကုန်တွင် အပြီးသတ်ထုတ်ပေးသွားရန် မလေးရှား အာဏာပိုင်များမှ ကြေညာထားသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိမလေးရှားနိုင်ငံ၌ တရားဝင်သာမက တရားမဝင် နိုင်ငံခြားသား လုပ်သားဦးရေမှ လိုအပ်သည် ထက် ပိုမိုများပြားနေသောကြောင့် မလေးရှားနိုင်ငံအတွင်း၌ ဝေဖန်သုံးသပ်မှုများလည်း ရှိနေသည်။

မလေးရှားအာဏာပိုင်များသည် စီမံချက်ဖြင့် ဖမ်းဆီးခြင်းများအပြင် ၎င်းနိုင်ငံသားများ၏ တိုင်ကြားမှုများကိုလည်း လိုက်လံဖမ်းဆီးပေးနေသည့်အတွက် လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံရောက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများမှာ အကြပ် အတည်းများဖြင့် ပိုမိုရင်ဆိုင်နေရကြောင်းလည်း သိရသည်။

လက်ရှိအဖမ်းအဆီးများနေသည့်ကာလတွင် ယူနီဖောင်းများဖြင့် ဝင်ရောက်ဖမ်းဆီးခြင်းအပြင် အရပ်ဝတ်များ ပြောင်းလဲဝတ်ဆင်ကာ နိုင်ငံခြားသား ရွှေ့ပြောင်းများ ရှိတတ်သည့်နေရာများသို့ သွားရောက်ပြီး ရုတ်တရက် ဖမ်းဆီးခြင်းများ ပြုလုပ်နေကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန် ၆

နစက၏ ကုန်ပစ္စည်းချင်း ဖလှယ်သည့် ကုန်သွယ်မှုစနစ်သည် ကုန်သွယ်မှုကို လျော့ကျသွားနိုင်သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

နိုင်ငံခြားငွေ လိုအပ်ချက်ကို လျှော့ချနိုင်ရန်အတွက် ကုန်သွယ်ဖက် နှစ်နိုင်ငံအကြား ကုန်ပစ္စည်းချင်း အပြန်အလှန် ဖလှယ်သည့် ကုန်သွယ်မှုစနစ်ကို စတင်ကျင့်သုံးရန်အတွက် နစက-က ညွှန်ကြားထားကြောင်း ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ကုန်ပစ္စည်းချင်း ဖလှယ်သည့် စနစ်သည် ရှေးယခင်က အသုံးပြုခဲ့သည့် စနစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ခေတ်မမှီတော့သည့် အတွက် မည်သည့်နိုင်ငံမှ အသုံးမပြုကြကြောင်း၊ သို့သော်လည်း လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း နိုင်ငံခြားငွေ လိုအပ်ချက် ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းကြောင့် ယင်းကုန်သွယ်မှုစနစ်ကို ပြန်လည်အသက်သွင်းလာခြင်း ဖြစ်သည်ဟု သုံးသပ်နေကြသည်။

ထိုစနစ်ဖြင့် ကုန်သွယ်မှု လုပ်ဆောင်ရမည်ဆိုပါက ကုန်သွယ်မှုများ ကျဆင်းလာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် ကုန်သွယ်ဖက် နိုင်ငံများထံမှ တင်သွင်းလိုသည့် ပစ္စည်းနှင့် တင်ပို့နေသည့် ကုန်စည်ပမာဏသည် မျှတမှု မရှိသည့် အတွက်လည်း ကုန်သည်များတွင် အခက်အခဲ ဖြစ်ပေါ်သွားနိုင်ကြောင်း၊ နောက်ဆုံးတွင် စားသုံးသူ ပြည်သူများ အပေါ်တွင် သက်ရောက်မှု ဖြစ်သွားမည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

ကုန်တင်နာ သေတ္တာများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကုန်သွယ်မှုလည်း ကျသွားမှာပဲ။ ဘာလို့ဆို ကိုယ်က ဆန်ပို့ပြီး ဆေးပစ္စည်း သွင်းချင်တယ်။ ဒါပေမယ့် ဆေးပစ္စည်းက အိန္ဒိယက သွင်းရတာ။ ဆန်က အိန္ဒိယက သူ့ဆီမှာ ပိုလို့ ကမ္ဘာကို ပြန်ရောင်းနေတာ။ ဆိုတော့ ကိုယ်က အိန္ဒိယကို ဆန်ပို့ပြီး အိန္ဒိယက ဆေးဘယ်လိုလုပ် ဝယ်မလဲ။ ကိုယ်က ဆန်ကို တရုတ်ပို့ရမှာ။ တရုတ်က ရတဲ့ ပိုက်ဆံနဲ့ အိန္ဒိယက ဆေးပစ္စည်း ဝယ်ရမှာ။ အဲဒီလိုပဲ လုပ်ရမှာ။ ဆန်ကို အာဖရိကကို ပို့တယ်။ ဆန်ကို ဘင်္ဂလာဒေ့ရှ် ပို့တယ်။ သူတို့ဆီက ငွေယူပြီးတော့မှ လုပ်ရမှာ။ အခုတော့ ဘင်္ဂလာဒေ့ရှ်ကို ဆန်ပို့တယ်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကနေ ဘာတွေပြန်သွင်းမလဲ၊ ဘာမှ လောက်လောက်လားလား သွင်းစရာမရှိဘူး။ နောက် ကိုယ်က တရုတ်ဆီ အများကြီး ဝယ်ရမယ်။ ကိုယ်ပို့တဲ့ဆန်အိတ်က မလောက်လေးမလောက်စား။ ပြန်သွင်းဖို့အတွက် အဆင်မပြေပြန်ဘူး။ ဆိုတော့ အများကြီးပေါ့။ ပြည်သူလူထုကို တိုက်ရိုက်တော့ မထိဘူး။ ဒါပေမယ့် ကုန်သည်ကို ထိမှာ။ ကုန်သည်ကိုထိရင် နောက်ဆုံး ပြည်သူလူထုပဲ။ ပြည်သူလူထုကို ထိတော့ထိမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံသည် နိုင်ငံတကာသို့ တင်ပို့နိုင်သည့် အဆင့်မီသော ကုန်ပစ္စည်းများ မထုတ်လုပ်နိုင်သည့် အပြင် လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကြောင့် ကုန်ပစ္စည်းချင်း အပြန်အလှန် ဖလှယ်သော ကုန်သွယ်မှုစနစ်သည် အဆင်မပြေနိုင်ကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ပြင်ပပေါက်ဈေးဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ်ပေါက်ဈေး ၂၁၀၀ ကျပ်ဖြင့်လည်းကောင်း ကန့်သတ်ထားခြင်းနှင့် နိုင်ငံခြားငွေ လိုအပ်ချက်ကြောင့် သွင်းကုန်တင်သွင်းရာတွင် လိုင်စင်အခက်အခဲ ဖြစ်ပေါ်နေသည့်အတွက် ပို့ကုန်/သွင်းကုန် ကုမ္ပဏီများနှင့် ပုဂ္ဂလိက လုပ်ငန်းရှင်များက ကုန်ပစ္စည်းချင်း အပြန်အလှန် ဖလှယ်သည့် ကုန်သွယ်မှုစနစ် လုပ်ဆောင်ရန် အဆိုတင်သွင်းခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူများက ခန့်မှန်းကြသည်။

ကုန်များသယ်နေကြစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက “ဒီအတိုင်းရောင်းဆို ဒီအတိုင်းပဲ ရောင်းရမှာ ပဲလေ ဒီနိုင်ငံမှာကတော့။ ဒီအတိုင်းလုပ်ဆိုလည်း ဒီအတိုင်း လုပ်ရမှာပဲလေ။ ဒီထက်ပိုပြီးတော့ လုပ်ကြည့်ပြီးမှ အခက်အခဲကို တင်ပြပြီးမှ နောက်တစ်မျိုး ပြောင်းတာတော့ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်လာနိုင်တာပေါ့။ အခုလောလောဆယ် ကတော့ အရင်တုန်းကလည်း ဒီဟာမျိုးပေါ့နော်။ ပြောင်းကနေပြီးတော့ ဆီ ၂ ဆီ သွင်းဖို့တို့၊ အခြားသီးနှံတွေက ဘာသွင်းပါ။ ရော်ဘာကနေ မြေဩဇာသွင်းပါ။ ဒီလိုတွေလည်း လုပ်ခဲ့တယ်ဆိုတော့ အခုဟာကလည်း အဲဒီမူကနေ ပြီးတော့ နည်းနည်း ဒီဘက်ကနေ ပြောင်းရောင်းတဲ့သူက ဘာသွင်းခွင့်ရတယ်။ ဘာလုပ်ကြမယ်ဆိုတာ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ်ပဲ တွက်ပြီးတော့ လုပ်ရမှာပေါ့နော်။ အဲဒီသွင်းဖို့ကရော ကိုယ်သွင်းချင်တာ သွင်းလို့ရလား မရလားဆိုတဲ့ အပိုင်းကလည်း ရှိသေးတယ်လေ။ အဲဒီတော့ ဒါက တဖြည်းဖြည်းချင်း သွားရမယ့်ကိစ္စ။ လုပ်ကြည့် ရင်းနဲ့မှပဲ ကောင်းသည်ဆိုးသည် တွေ့ရမှာပေါ့နော်။ ပြည်တွင်းမှာ ကုန်စည်ပြန်ရောင်းပြီး ငွေပြန်ဖလှယ်ပေါ့ ဒီလိုပဲ ရှိတာပဲလေ။ ဥပမာပေါ့ လောင်စာဆီ ဖြစ်ရင်ဖြစ်မယ်၊ စားအုန်းဆီ ဖြစ်ရင်ဖြစ်မယ်။ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်း ဖြစ်ရင်ဖြစ် မယ်၊ ဆေးဝါး ဖြစ်ရင်ဖြစ်မယ်။ သွင်းလာပြီးတဲ့အခါ ဒါတွေကို ပြန်ရောင်းပေါ့။ ပြန်ရောင်းပြီးတော့ မြန်မာငွေ ပြန်ရှာပေါ့ ဒီလိုပဲ သွားရမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ကျင့်သုံးမည့် ကုန်ပစ္စည်းချင်း အပြန်အလှန် ဖလှယ်သော ကုန်သွယ်မှုစနစ်သည် ပြီးခဲ့သည့် ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ကျင့်သုံးခဲ့သည့် လယ်ယာထွက်ကုန် တင်ပို့မှုမှ စက်သုံးဆီနှင့် စားသုံးဆီကို ပြန်လည်တင်သွင်းခွင့် ပြုသည့်စနစ်နှင့် အလားတူကြောင်း၊ သို့သော်လည်း တင်ပို့သည့် ကုန်စည်နှင့် တင်ပို့သည့်နိုင်ငံမှ မည်သည့်ကုန်စည် သွင်းခွင့်ရှိ သည်ကို မသိရသေးကြောင်း ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၅

ကချင်ပြည်နယ်၊ ပူတာအိုမြို့နယ်တွင် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း အဆမတန် မြင့်တက်ခြင်းနှင့် ဝယ်ယူ၍ မရခြင်းတို့ ကြောင့် တောင်ယာစပါး စိုက်ပျိုးရန်အတွက် လယ်ထွန်မှုများ လုပ်ဆောင်ရာ၌ လူဖြင့် ထွန်ယက်နေကြရသည်ဟု ပူတာအိုဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

ပူတာအိုမြို့နယ်တွင် ယခင်က မွေးမြူထားသည့် ကျွဲ၊ နွားများကို ရောင်းချ၍ ထွန်စက်များ ဝယ်ယူသုံးစွဲခဲ့ကြရာ လက်ရှိမှာတော့ စက်သုံးဆီ အခက်အခဲကြောင့် ထိုထွန်စက်များမှလည်း အသုံးပြုနိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် လူဖြင့် လယ်ယာများကို ထွန်ယက်မှုများ လုပ်ဆောင်နေကြရပြီး ပူတာအိုမြို့နယ်အတွင်းရှိ နောင်မွန်း ဒေသတွင် အများဆုံး လုပ်ဆောင်နေကြရသည်ဟု ပူတာအိုဒေသခံ ဦးဘရန်ရှောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

စက်သုံးဆီဆိုင် တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လူနဲ့ထွန်တာက ကျနော်တို့ နောင်မွန်းမြို့နယ်၊ ပနန်းပင်မြို့နယ်တွေမှာ ကျွဲနွားမရှိတဲ့ မိသားစုတွေက ပေါင်း ပေါင်းပြီးတော့ ထွန်ကြတယ်လေ။ ၁ အိမ်၊ ၂ အိမ် အဲဒီလို ပေါင်းပြီးတော့။ ဒါပေမယ့် အခုနောက်ပိုင်း ဆီမလောက်တဲ့ နေရာတွေက အဲဒီလို ဆွဲကြတယ်လို့ ပြောတယ်။ တချို့တွေက ကျွဲနွား မရှိတာ့လေ။ လူတိုင်းက ကျွဲနွား မမွေးနိုင်ဘူးလေ။ တချို့ကလည်း ၁ ကောင်၊ ၂ ကောင် ရှိတာပေါ့။ တချို့ကလည်း ရောင်းပြီးမှ တရုတ်စက် လေးတွေ ဝယ်ထားတာရှိတယ်။ တရုတ်စက်လေးတွေ ဝယ်ထားတော့ ကျွဲတွေက မရှိတော့ဘူးလေ။ ကျွဲနွားမရှိ တော့ အဲဒီလို ထွန်ရပြီပေါ့။ လူနဲ့ထွန်တာတော့ ပူတာအို၊ နောင်မွန်းဒေသမှာ အဓိကပိုများတယ်။ အဲဒါက အရင် ကလည်း လုပ်တယ်၊ အခု ပိုများလာတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပူတာအိုမြို့နယ်သည် မြစ်ကြီးနားမြို့နယ်မှ လာရောက်သည့် ကုန်စည်ကိုသာ အဓိက အားထားနေရပြီး ပြီးခဲ့သည့် သင်္ကြန်ကာလမတိုင်ခင်ကတည်းက မြစ်ကြီးနား - ပူတာအိုလမ်းပိုင်းသည် တိုက်ပွဲများကြောင့် အသုံးပြု၍ မရသည်မှာ ယနေ့အချိန်ထိ ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ပူတာအိုမြို့နယ်တွင် စက်သုံးဆီ အပါအဝင် အခြေခံ စားသောက်ကုန်များ ပြတ်လပ်ခြင်းနှင့် ဈေးနှုန်း အဆမတန် မြင့်တက်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်။

လက်ရှိတွင် ပူတာအိုမြို့နယ်အတွင်း စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းသည် တစ်လီတာလျှင် ငွေကျပ် ၁ သိန်းကျပ် ဖြစ်ပေါ် နေပြီး အလွယ်တကူ ဝယ်ယူ၍ မရကြောင်း၊ အိန္ဒိယနယ်စပ်မှတဆင့် စက်သုံးဆီကို သွားရောက်ထမ်းယူ၍ ရောင်းချနေမှုများ ရှိသော်လည်း အနည်းငယ်သာ ရရှိသည်ဟု ပူတာအိုဒေသခံ ကိုဒီတန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပူတာအိုမြို့အ၀င်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့လည်း မဝယ်တာကြာပြီ။ ၁ လီတာကို ၁ သိန်းကျော်ပြီ ပြောတယ်။ ၇၀၀ မီလီမီတာကို ၈ သောင်း၊ ၁ လီတာကို ၁ သိန်းလောက်ရှိပြီ။ ဟိုတနေ့က အိန္ဒိယကို သွားတဲ့လူတွေ ရောက်လာတယ်။ တချို့က တော့ အဲဒါကတော့ သိတဲ့သူတွေကိုပဲ သူတို့အချင်းချင်းပဲ ရောင်းပေးတာ။ ၃ သောင်းခွဲလောက်နဲ့ ရတယ်။ အိန္ဒိယ နယ်စပ်ကနေ သွားထမ်းကြတာလေ။ ဒါပေမယ့် အများကြီး မဟုတ်ဘူး။ သူတို့သိတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် အချင်းချင်းပဲ ရောင်းပေးတာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ပူတာအိုမြို့နယ်တွင် ကုန်စည်ကို လေယာဉ်ဖြင့်သာ သယ်ဆောင်နေကြရပြီး ကြက်ဥ ၁ လုံးလျှင် ၁ ထောင်ကျပ် ဖြစ်ပေါ်နေသလို ခေါက်ဆွဲခြောက်ထုပ်များနှင့် တခြားသော မီုးဖိုချောင်သုံးပစ္စည်းများ၊ ကုန်ခြောက် များမှ ပြတ်လပ်လျက် ရှိနေသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိတွင် ကျောင်းဖွင့်ရာသီ ဖြစ်သော်လည်း ကျောင်းဝတ်စုံများ၊ ကျောင်းသုံးစာအုပ်များ၊ ခဲတံများ၊ ဘောပင်များနှင့် စာအုပ်များမှာ လိုအပ်သလောက် ဝယ်ယူ၍ မရကြောင်း၊ ဗလာစာအုပ် တစ်ဒါဇင်လျှင် ၄ သောင်း ကျပ် ဖြစ်ပေါ်နေပြီး တချို့သော ကျောင်းသားမိဘများမှ ဝယ်ယူရန် အခက်အခဲ ဖြစ်နေသည်ဟု သိရသည်။