CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၅

သင်္ကြန်ရုံးပိတ်ရက် ကာလအတွက် အဝေးပြေးကားလက်မှတ် ကြိုတင်ရောင်းချရာတွင် အွန်လိုင်းဖြင့် ကြိုတင် ဘိုကင်တင်၍ မရခြင်းနှင့် ပိတ်ရက်နီးမှသာ လက်မှတ်များကို ရောင်းချပေးမည် ဖြစ်သည့်အတွက် လက်ရှိတွင် ကြိုတင်လက်မှတ် ရောင်းချရမှုသည် နည်းပါးနေသေးကြောင်း လက်မှတ်အရောင်းဌာနများထံမှ သိရသည်။

သင်္ကြန်ရုံးပိတ်ရက် ကာလအတွက် လက်မှတ်များကို လက်ရှိတွင် ယာဉ်လိုင်းအများစုသည် သင်္ကြန်ရုံးပိတ်ရက် နီးကပ်မှသာ ကြိုတင်ဘိုကင် ရောင်းချမည်ဖြစ်သလို လူကိုယ်တိုင် လာရောက်မှသာလျှင် ကြိုတင်ရောင်းချပေး မည်ဖြစ်၍ ဘိုကင်တင်သူနှင့် လက်မှတ် ဝယ်ယူသူ နည်းပါးနေကြောင်း သိရသည်။ 
လက်ရှိတွင် ဧပြီလ ၉ ရက်နေ့နှင့် ၁၀ ရက်နေ့များအတွက်သာ ကြိုတင်ဘိုကင် ရောင်းချနေသေးကြောင်း အောင်ကျော်မိုးကားယာဉ်လိုင်းမှ ကိုရဲရင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘိုကင်ကတော့ ဒီရက်ပိုင်း ဘယ်လိုလာမလဲတော့ မသိတာ။ တချို့ကတော့ ကြိုတင်ရောင်းတယ်၊ တချို့ ကျတော့ ကြိုတင်မရောင်းဘူး။ အလုပ်တွေ တော်တော်များများက ၁၂ ရက်မှ ပိတ်မှာလေ။ မနှစ်က သင်္ကြန်က တော့ စောစောပိတ်တာပေါ့လေ။ ဒီနှစ်သင်္ကြန်ကတော့ နည်းနည်းနောက်ကျတယ်။ အခုလက်ရှိကတော့ ၉၊ ၁၀ ပဲ ရောင်းသေးတယ်။ ကိုယ်တိုင်လာတော့မှ ရောင်းတာ တော်တော်များများက” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် သင်္ကြန်ရုံးပိတ်ရက် ကာလများတွင် ရန်ကုန်မှတဆင့် တခြား တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အသီးသီး သို့ ပြန်ကြမည့်သူများသည် ကားလက်မှတ် ကြိုတင်ဝယ်ယူမှုများ ရှိသော်လည်း ယခုနှစ်တွင် ကားခဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်ခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။

အဝေးပြေးကားလက်မှတ် အရောင်းဌာနကို တွေ့ရစဉ်

ထို့အပြင် ခရီးသွားမည့်သူများအနေဖြင့် မှတ်ပုံတင်၊ ရပ်ကွက်ထောက်ခံစာနှင့် ရဲစခန်းထောက်ခံစာများကို တစ်ပါတည်း ယူဆောင်လာရန် ယာဉ်လိုင်းများက ကြိုတင်အသိပေးထားခြင်းများကြောင့်လည်း ကြိုတင် လက်မှတ် ဝယ်ယူရန်အတွက် စုံစမ်းမေးမြန်းမှုများသာ ရှိနေသည်ဟု အောင်ဆန်းကွင်းကားဂိတ်မှ ရွှေကမ္ဘာ ကားဂိတ် တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အောင်မင်္ဂလာဘက်ကို မေးကြည့်တာ တချို့လိုင်းတွေကျတော့လည်း တစ်ခါတည်း ဘိုကင်တွေဘာတွေ မပေးဘဲနဲ့ တစ်ခါတည်း လာဖြတ်မှ၊ မှတ်ပုံတင်၊ ထောက်ခံစာပါမှ ရောင်းလိုက်တဲ့ အခြေအနေမျိုးတွေ ရှိတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၃ နှစ်ကနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင်တော့ အခုက သုညပဲ။ မနှစ်ကနဲ့ဆိုရင်တော့ ပိုဆိုးပေါ့။ အစ်ကိုတို့ဘက်ကျတော့ မြို့ထဲဘက်ကျတော့ လက်မှတ်က အဝယ်မရှိသလောက် ပါးတယ်။ မေးတာတော့ ရှိတယ်၊ တစ်ယောက်စ၊ နှစ်ယောက်စတော့ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် လက်မှတ် အရောင်းပါးတယ်။ အစုံပေါ့ လက်မှတ်ခတွေ ဈေးကြီးသွားတာ လည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ အဲဒီလိုမျိုးလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ ပြီးတော့ သွားရလာရတာတွေမှာ ထောက်ခံစာတွေ ဘာညာ နဲ့ အဲဒါတွေ ခက်ခဲတာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ အရမ်းဈေးကြီးလားဆိုတော့ အစ်ကိုတို့ဆို ၃ သောင်းခွဲပေါ့။ ၃ သောင်းခွဲက အများနည်းတူဆိုရင်တော့ ၃ သောင်းခွဲပေါ့။ အရင်နှစ်တွေ ထက်စာရင် ဈေးများသွားတာပေါ့။ ယာဉ် လိုင်းတော်တော်များများလည်း ဒီအချိန်လေးမှာ ခရီးသွားတဲ့အချိန် အားထားရတာဆိုတော့ တချို့ ဘိုကင်တွေ ဘာတွေတင်ပြီး cancel ဖြစ်တာတို့ ဘာတို့ အဲဒါမျိုးတွေရှိတော့ ဖုန်းနဲ့လှမ်းမေးရင်တော့ လက်မှတ်က ကုန်ပြီ အဲဒီလိုမျိုးလေးတွေ ဖြေလိုက်တာမျိုး ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်း ဂိတ်မှာသွားဝယ်တဲ့ အခါမျိုးတွေကျ ရတာတွေလည်း ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် သင်္ကြန်ရုံးပိတ်ရက်များတွင် နေရပ်ပြန်သူများအနေဖြင့် ကြိုတင် ပြန်၍ရသော်လည်း ယခုနှစ် သင်္ကြန်ရုံး ပိတ်ရက်သည် သင်္ကြန်အကြိုနေ့မှသာ စတင်မည်ဖြစ်သည့်အတွက် နေရပ်ပြန်မည့် သူများသည် ပိတ်ရက်နီးကပ်မှ သာ စု၍ပြန်ကြမည့်သဘော ရှိနေကြောင်း ယာဉ်လိုင်းများက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ခရီးသည်နှင့် ကားအစီးရေ မလုံလောက်သည့် အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ကြောင်း ရန်ကုန်မှ မော်လမြိုင်ကျွန်းသို့ ပြေးဆွဲနေသည့် မိုးစတား အဆင့်မြင့်ခရီးသည် ပို့ဆောင်ရေးမှ ကိုဇော်ကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။    

အဝေးပြေးကားလက်မှတ် အရောင်းဌာနကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သင်္ကြန်ပိတ်ရက် ပုံစံကလည်း အရင်တုန်းကဆိုရင် စနေ၊ တနင်္ဂနွေ ခံပြီးတော့မှ ပိတ်တာပေါ့နော်။ ဒီနှစ် က သောကြာပြီးတာနဲ့ သင်္ကြန်ပိတ်ရက် စတာဆိုတော့ စုပြန်မယ့် အနေအထားရှိတော့ လတ်တလောမှာ မေးနေ တာ သင်္ကြန်ပြန်ဖို့ မေးနေကြတာတော့ ရှိတယ်။ ပိတ်ရက်က အဲဒီ ၁ ရက် ၂ ရက်အတွင်း စုပြန်ကြမယ့်သဘော တော့ ရှိတယ်။ ဒီနှစ်ကျတော့ ကျနော်ထင်တယ် ၁၂၊ ၁၃ မှာ စုပြန်ကြလိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်။ ကားလိုင်း တော်တော်များများကလည်း သူတို့ကားရှိသလောက်ပဲ ထွက်နိုင်မှာ။ အခုလိုမျိုး တစ်ရက်တည်း ပြန်တဲ့အခါကျ တော့ ကားလောက်မယ် မလောက်ဘူးဆိုတာ သိပ်မပြောနိုင်ဘူး။ အဲဒီလိုမျိုးတော့ ခန့်မှန်းမိတယ်ပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

သင်္ကြန်ကာလအတွက် အဝေးပြေးယာဉ်များ ပြေးဆွဲမှုသည် ဧပြီလ ၁၂ ရက်နေ့အထိသာ ယာဉ်လိုင်းအားလုံး ပြေးဆွဲပေးမည်ဖြစ်ပြီး သင်္ကြန်ပွဲတော်ရက် ကာလအတွင်း ယာဉ်လိုင်းအများစု ရပ်နားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ပုဂ္ဂလိက သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကြီးကြပ်မှုကော်မတီမှ သင်္ကြန်ကာလ ကားလက်မှတ် များအား ဈေးတင်မရောင်းရန် ယာဉ်လိုင်းအသီးသီးကို ပြီးခဲ့သည့်လအတွင်းက ညွှန်ကြားထားသည်။

သို့သော်လည်း ရုံးပိတ်ရက်ကိုသာ အဓိက အားထားနေရခြင်းနှင့် စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းများကြောင့် ယခုနှစ် လက်မှတ်ခ နှုန်းထားများသည် ယခင်နှစ်များထက် အနည်းငယ်ဈေးပို၍ ရောင်းချကြမည်ဖြစ်ကြောင်း ယာဉ်လိုင်းများထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၅

ထိုင်းအတိုက်အခံပါတီဖြစ်သည့် Move Forward ပါတီ (MFP) ကို ဖျက်သိမ်းရေး ကြားနာစစ်ဆေးရန် ဆောင်ရွက် နေသဖြင့် ၎င်းပါတီ ဖျက်သိမ်းခံရပါက မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအရေး အပေါ် ရိုက်ခတ်မှုရှိနိုင်ကြောင်း မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Move Forward ပါတီသည် ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်စည်းရုံးစဉ်ကာလကတည်းက ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများနှင့် ပတ်သက်၍ အချက်အလက် ကောက်ယူမှုများပြုလုပ်ခဲ့သဖြင့် ပါတီ ဖျက်သိမ်းခံရပါက လွှတ်တော်ထဲတွင် တောင်းဆို၊ အတိုက်အခံ ပြုလုပ်ပေးမည့် ပါတီတစ်ခု လျော့သွားနိုင်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“Move Forward Party က သူက ပိုပြိးတော့ အင်အားကြီးတယ်။ သူမရှိဘူးဆိုရင် ကျ‌နော်တို့အတွက် အားတော့ လျော့တာပေါ့။ တော်တော်လေးကို ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ရသင့်ရထိုက်တဲ့အခွင့်အရေးက လျော့ပါးသွားတာပေါ့။ ရိုက်ခတ်မှုကတော့ရှိမှာပဲ ကျနော်တို့အတွက်။ ဥပမာ အလုပ်သမားအရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ တချို့ကိစ္စတွေမှာ ဆိုလို့ရှိရင် အတိုက်အခံ တောင်းဆို၊ ငြင်းခုံမယ့် လွှတ်တော်ထဲမှာပေါ့ ပါတီမရှိဘူးဆိုရင် ရသင့် ရထိုက်တဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းတွေမှာ လျော့သွားမှာပေါ့။ တက်လာတဲ့အစိုးရတိုင်းက သူတို့မူဝါဒ အမျိုးမျိုးတွေ၊ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားမူဝါဒအပါအဝင် စီးပွားရေး စသဖြင့် မူဝါဒတွေ ရှိထားပြီးသား။ ကျနော်တို့ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ဆိုရင် ဒီ Move Forward ပါတီနဲ့လက်တွဲပြီးတော့မှ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား ပြဿနာကို သေချာကို တလေးတစား အချက်အလက်တွေ ယူတယ်၊ လိုအပ်ချက်တွေ ပြဿနာတွေ သူတို့ သေချာမှတ်တမ်း ယူပြီး ဒီဟာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ မူဝါဒဖြစ်အောင် လုပ်မယ်ဆိုပြီး သူတို့အစိုးရတက်လာရင် လုပ်ထားတာ ဆိုတော့ ကျန်တဲ့ပါတီတွေပေါ့ ဒီအပိုင်းမှာ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဒီလောက်ကြီး မဟုတ်ဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

 MFP ပါတီ ခေါင်းဆောင် ပီတာလင်ဂျာရွန်ရတ်က ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ပြုလုပ်ခဲ့စဉ်

Move Forward Party ကဲ့သို့ အခြားအတိုက်အခံပါတီများ ကျန်ရှိနေသေးသော်လည်း အတိုက်အခံပါတီ အများ အပြားရှိပါက ပို၍ကောင်းမွန်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

Move Forward Party ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပါတီသည် ဖျက်သိမ်းခံရလိမ့်မည်ဟု ကောက်ချက် မချရန်နှင့် မိမိတို့၏ တရားရေးအဖွဲ့သည် ပါတီ၏ အပြစ်ကင်းစင်မှုကို သက်သေပြပြီး ပါတီအား ကာကွယ်သွားမည်ဟု ပြောဆိုထားသည်။

ထို့အပြင် ၎င်းအမှုသည် အလွန်အရေးကြီးပြီး ပါတီ၏ အနာဂတ်အတွက်သာမက အနာဂတ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံရေး လောကအတွက်ပါ သာဓကတစ်ခုဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြောဆိုထားသည်။

အကယ်၍ Move Forward Party ဖျက်သိမ်းခံရပါက လွှတ်တော်ထဲတွင် ၎င်းတို့၏ လွှတ်တော်အမတ်များမှာ တစ်သီးပုဂ္ဂလအနေဖြင့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအရေးကို တောင်းဆို၊ အတိုက်အခံ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွား နိုင်သော်လည်း ပါတီမရှိတော့သည့်အတွက် အားကောင်းမည်မဟုတ်ကြောင်း Arakan Workers Organization မှ ဒါရိုက်တာ ကိုနိုင်အောင်အောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တစ်ပိုင်းကတော့ ပါတီကိုတော့ ဖျက်သိမ်းလိုက်မယ်၊ ပါတီရဲ့ လွှတ်တော်အမတ်တွေအနေနဲ့ကတော့ တစ်သီး ပုဂ္ဂလအနေနဲ့ ကျန်ခဲ့မှာပေါ့။ ကွာခြားချက်က အများကြီးရှိနိုင်တာပေါ့။ ဥပမာ ပါတီတစ်ခုအောက်မှာ ဆွေးနွေးရတဲ့ အခါကြတော့ သူတို့မှာ teamwork လည်း ကောင်းတယ်လေ။ သို့သော်လည်း မဟာဗျူဟာအရ ပါတီမရှိပေမယ့် လွှတ်တော်ကာလ သက်တမ်းတစ်လျှောက်မှာ သူတို့လွှတ်တော်အမတ်အနေနဲ့ ပါတီတစ်ခုရှိရင်တော့ သူတို့ကို နေရာပေးမယ်၊ ဆွေးနွေးခွင့်ပေးမယ်၊ လွတ်လပ်ခွင့်ပေးမယ်ဆိုရင်တော့ ပိုကောင်းတာပေါ့။ 
သို့သော်လည်း ပါတီတစ်ခုကို ဖျက်သိမ်းလိုက်တဲ့အခါကြတော့ Move Forward Party ပေါ်မှာ မျှော်မှန်းထားကြတဲ့ ထိုင်းပြည်သူ တွေရော၊ ကျနော်တို့ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေးလုပ်နေတဲ့သူတွေရော စိတ်မကောင်းဘူးပဲ ပြောလို့ရမှာပေါ့။ ဒါ သူတို့နိုင်ငံရဲ့ ပြဿနာဆိုတော့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် Move Forward Party နှင့် Move Forward Party ခေါင်းဆောင်ဟောင်း ပီတာလင်ဂျာရွန်ရတ် (Pita Limjaroenrat) တို့အား စည်းမျဉ်းခံဘုရင်ကို ဖြုတ်ချရန် ကြိုးပမ်းမှုဖြင့် ပါတီဖျ က်သိမ်းရန် တိုင်ကြားစာအား ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးသို့ တင်ရန် တညီတညွတ်တည်း သဘောတူညီ ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

Move Forward Party သည် ဘုရင်ကို ထိခိုက်စေသည့် ပြောဆိုမှုများအတွက် အရေးယူလေ့ရှိသော ဥပဒေ များအား ပြင်ဆင်ရန်၊ ထိုင်းစစ်တပ်နှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးများ၏ လက်ဝါးကြီးအုပ်မှုများအား ပြုပြင် ပြောင်းလဲရန် ကတိပြုခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲအများဆုံးဖြင့် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။

သို့သော်ရွေးကောက်ပွဲနောက်ပိုင်း ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ ဖွဲ့စည်းရေးကြိုးပမ်းမှုများတွင် ဝိုင်းပယ်ခံခဲ့ရသကဲ့သို့ နိုင်ငံရေးနှင့် ဥပဒေကြောင်းအရ ပြဿနာများဖြင့် ရင်ဆိုင်နေခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၄

လက်ရှိ ရာသီဥတု ပူပြင်းမှုဒဏ်ကြောင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ငါးမွေးမြူရေးကန်များတွင် ငါးများ အစုလိုက် အပြုံလိုက် သေဆုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု ငါးမွေးမြူရေး လုပ်ကိုင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နေအပူရှိန်ကြောင့် ငါးမွေးကန်များတွင် ရေများပျက်စီးခြင်းနှင့် ငါးများ ရောဂါဖြစ်ပွားခြင်းကို ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီး အတွင်းရှိ ငါးမွေးမြူရေးကန်များ အားလုံးနီးပါး ကြုံတွေ့နေရသည်ဟု သိရသည်။

ရေပျက်စီးခြင်းနှင့် ငါးများ ရောဂါဖြစ်ပွားခြင်းကြောင့် တစ်နေ့လျှင် ငါးအကောင်ရေ ၄၀ မှ ၅၀၀ အထိ သေဆုံး လျက်ရှိနေပြီး ငါးမွေးမြူသူများ အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ဇလွန်မြို့နယ်မှ ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးစန်းငွေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ငါးမွေးမြူရေးကန်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အပူရှိန်ကြောင့် ငါးတွေမှာ ရောဂါဖြစ်တာတွေ၊ ရေတွေ ပျက်စီးပြီးတော့ သေတာတို့ အဲဒီလိုမျိုးတွေ ရှိတာ ပေါ့။ တော်တော်များများမှာ ဖြစ်ကြတာ။ ၁၂ လလုံး ရေပြောင်းလို့ရတဲ့ နေရာဆို နည်းနည်းတော်တယ်။ ရေ လွယ်လွယ်ကူကူ ထည့်လို့မရတဲ့ နေရာဆို ပိုဆိုးတာပေါ့။ ငါးသေရင် တစ်ခါတည်း သေပြီဆိုရင် တောက်လျောက် ရောဂါဝင်ပြီး အများကြီးသေတာ။ တချို့ဆို မဖြစ်မနေ ဖမ်းလိုက်ရတာမျိုးတွေလည်း ရှိတာပေါ့နော် ရတဲ့ဈေးနဲ့ပေါ့ နော်။ အဲဒီတော့ အရှုံးနဲ့ ရင်ဆိုင်ကြရတာ။ ဒီကာလကြီးက ဘယ်လိုဖြစ်လဲဆိုတော့ မွေးမြူရေးသမားတွေက မကိုက်ဘူးလေ။ အစာဈေးက မြင့်တယ်၊ ငါးဈေးက နိမ့်တယ်။ အဲဒီလို ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ တွက်ခြေမကိုက်ဘူး ပေါ့။ ပြောရရင်တော့ တချို့ဆိုရင် ငါးသေတယ်၊ ရောဂါကြောင့် သေတာရှိတယ်။ ရေပျက်လို့ သေတာရှိတယ်။ တစ်နေ့ကို တခါတည်း အကောင် ၄၀၀/၅၀၀ သေတာမျိုးရှိသလို တစ်နေ့ကို အကောင် ၄၀/၅၀ တစ်စုတည်း သေတဲ့ကန်တွေလည်း ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒီလိုရှိတဲ့အခါကျတော့ ဘယ်လိုဖြစ်လဲဆိုတော့ နာတာတော့ မိအေးနှစ်ခါ နာပေါ့။ အစာဖိုးလည်း ဆုံးရှုံးတယ်၊ ငါးလည်း ဈေးမရဘူး။ သေတဲ့ငါးကျတော့လည်း ရောင်းလို့အဆင်မပြေ ဘူးလေ။ အဲဒီလိုမျိုးတော့ ရှိတာပေါ့။ နေအပူရှိန်ကြောင့်တော့ ထိခိုက်မှု ရှိတယ်လို့ပဲ ပြောရမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ အပူရှိန်ကြောင့် ငါးများသေဆုံးရခြင်းသည် ယခုနှစ်တွင် အဆိုးရွားဆုံးနှစ် ဖြစ်သည်ဟု ငါးမွေးမြူသူများက ပြောသည်။

ယခုနှစ် နွေရာသီအစ မတ်လဆန်းပိုင်းမှ စတင်၍ ငါးများ သေဆုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ငါးနှစ်အတွင်း အဆိုးရွားဆုံးနှစ် ဖြစ်သည်ဟု ဓနုဖြူမြို့နယ်မှ ငါးမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းရှင် ဦးသိန်းအေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ငါးမွေးမြူရေးကန်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အရင်နှစ်တွေကလည်း ဖြစ်ခဲ့ဖူးပေမယ့်လို့ ဒီနှစ်လောက် မဆိုးဘူး။ ဒီနှစ်က တော်တော်များများကို ဖြစ်ကြတယ်။ အဲဒါလည်း ရာသီဥတုကြောင့် ဖြစ်တဲ့သဘောပေါ့နော်။ ဦးဆိုလို့ရှိရင် ၅ နှစ်လုံးလုံးကို ၁ ကောင်မှ မသေခဲ့ဘူး။ ဒီနှစ် အခု စသေနေတာ လုပ်ရင်းနဲ့ ကြည့်ရင်းနဲ့ပေါ့နော် အခု တစ်နေ့ကို အကောင် ၄၀-၅၀ လောက် သေနေတယ်။ ဘယ်လက စဖြစ်လဲဆိုတော့ ၃ လပိုင်း ၁၅ ရက်နေ့လောက် စဖြစ်တယ်။ တချို့ကလည်း ၃ လပိုင်း အစလောက်မှာ ဖြစ်ကြတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ငါးမွေးကန် ဧကပေါင်း တစ်သိန်းကျော်တွင် ငါးမွေးမြူ ထုတ်လုပ်ရောင်းချသူ လုပ်ငန်းရှင် ၄၀၀၀ ကျော်မှ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

နေအပူရှိန်ကြောင့် ရေများ ပျက်စီးခြင်းနှင့် ငါးများ ရောဂါဖြစ်ပွားပြီး သေဆုံးခြင်းများကို ကာကွယ်နိုင်ရန် မွေးမြူရေးဦးစီးဌာနမှ တောင်သူများအတွက် နည်းပညာအကူအညီ ပေးစေလိုကြောင်း၊ ထို့နောက် ဆုံးရှုံးမှု ဖြစ်ပေါ်နေသည့် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများအတွက် အစာကုန်ကျစရိတ်နှင့် ညီမျှသည့် ဈေးကွက်ကို ဖော်ဆောင် ပေးရန် လိုအပ်သည်ဟု မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၄

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဧပြီလ ၁၃ ရက်နေ့မှစတင်ကာ ဟိုတယ်ခရီးသွားလုပ်ငန်းများရှိ လုပ်သားများအား တစ်နေ့ အနိမ့်ဆုံးအခြေခံ လုပ်ခလစာကို ဘတ် ၄၀၀ အဖြစ် တိုးပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းသတင်းများတွင် ဖော်ပြ ထားသည်။

ထိုင်းတွင် ဒုတိယအကြိမ်အဖြစ် လုပ်ခလစာ တိုးမြှင့်ပေးရန် ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလကတည်းက ဆွေးနွေးနေ ကြခြင်းဖြစ်ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ လုပ်ငန်းအားလုံးနီးပါး၌ လုပ်ခလစာတိုးမည်ဟု ယူဆထားကြခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ယခုဖော်ပြချက်များအရ ဟိုတယ်ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွင် လုပ်ကိုင်နေသူများကိုသာ တိုးပေးမည်ဖြစ်သည့် အပြင် ခရိုင် ၁၀ ခုမှ နေရာဒေသအချို့၌သာ တိုးမည်ဖြစ်သောကြောင့် လုပ်သားအားလုံး မလွှမ်းခြုံနိုင်ကြောင်း၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွင် လုပ်ကိုင်နေသူများသည် ယခင်ကတည်းက အခြားလုပ်ငန်းထက် လုပ်ခလစာ ပိုများပြီးသား ဖြစ်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းအစိုးရ လုပ်ခလစာတိုးမြှင့်ပေးမည့်အစီအစဉ်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ပြည်နယ်ရဲ့ မြို့နယ်မှာကိုမှ အဲဒီမြို့နယ်ထဲမှာရှိတဲ့ sub state (ပြည်နယ်ခွဲ) တွေပေါ့ အဲဒီလို တစ်ခုတည်း သူကတိုးတာ။ သူတို့တွေက တကယ့်တကယ်ကြတော့ လစာက ပိုရပြီးသား။ အနိမ့်ဆုံးကို တစ်သောင်းခွဲ အထက် (ဘတ်ငွေ) မှာ လစာက ရထားပြီးသား။ သူတို့က နှစ်သောင်း၊ သုံးသောင်း။ ဗမာလည်း ရတာပဲ။ ဒါပေမယ့် သူ့ရဲ့ နေရာတို့၊ ရာထူးတို့အပေါ် မူတည်ပြီ‌တော့ အနည်း၊အများ ကွာသွားတာပေါ့လေ။ သို့သော် သူတို့က ဘာ အားနည်း ချက် ပြန်ရှိလဲဆိုတော့ no season လို့ခေါ်တဲ့ ၄ လပိုင်း နောက်ပိုင်းပေါ့။ အထူးသဖြင့်ကတော့ သင်္ကြန် နောက်ပိုင်း ၅ လပိုင်း အဲဒီနောက်ပိုင်းတွေဆို ဒီလုပ်ငန်းတွေက နိုင်ငံခြားသားတွေက မရှိတော့ဘူးလေ ပြန်ကြတာပေါ့။ အဲဒီကာလမှာ သူတို့အလုပ်တွေ ပြုတ်ကျတယ်။ နားကြတာ၊ ရပ်ကြတာပေါ့။ အဲဒီလို အခါတွေမှာ  ကြတော့လည်း သူတို့မှာ ဟိုဟာဖြစ်သွားပြန်ရော တခြားအလုပ်တွေနဲ့မတူဘူး။ တခြားအလုပ်တွေ ကြတော့ ၁၂ လလုံးရှိတာကို။ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းကြတော့ မဖြစ်မနေ Tourism လေးတွေပဲ ကျန်တယ်။ အများစုက အဲဒီအချိန်မှာ ပြုတ်ကျတာ အဲဒါကြောင့်လည်း ပါရင်ပါမှာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းဖြစ်သော ဟိုတယ်လုပ်ငန်း အမျိုးအစား ကြယ် ၄ ပွင့်နှင့်အထက်၊ အလုပ်သမား အယောက် ၅၀ သို့မဟုတ် ၅၀ နှင့်အထက်ရှိသည့် လုပ်ငန်းများတွင် အခြေခံအနိမ့်ဆုံး လုပ်အားခ တစ်ရက် ဘတ် ၄၀၀ အဖြစ် သတ်မှတ်ပေးရမည် ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ သတ်မှတ်လိုက်သည့် နေရာဒေသများမှာ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ ဝပ်ထနာနှင့် ပထုံဝမ်၊ ချွန်ဘုရီခရိုင်ရှိ ဖထ္တယာ ဒေသ၊ ချင်းမိုင်ခရိုင်ရှိ ချင်းမိုင်မြို့အတွင်း၊ ပကျွတ်ခီရီခန်ခရိုင်ရှိ ဟိုဟင်မြို့အတွင်း၊ ကဘီခရိုင်ရှိ နေရာဒေသ အချို့၊ ဖန်ငါခရိုင်ရှိ ခွိုတ်ခတ်မြို့အတွင်း၊ ဖူးခက်ခရိုင်၊ ရယောင်ခရိုင်ရှိ ဘန်းဖဲမြို့နယ်၊ စုံခလာခရိုင် ဟတ်ယိုင် မြို့အတွင်း၊ စုရာဇ်ဌာနီခရိုင် ကော့စမွီမြို့နယ်တို့ရှိ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများသာ ပါဝင်ခြင်းဖြစ်သည်။

မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော်လည်း အဆိုပါဒေသများရှိ ဟိုတယ်အချို့က လစာတိုးပေးမှုကို ကန့်ကွက်ခဲ့ကြပြီး တိုးမြှင့်စရိတ်များကို ခံနိုင်ရည်ရှိရန် အဆင်သင့် မဖြစ်သေးကြောင်း တုန့်ပြန်ခဲ့ကြသည်ဟု Thai PBS သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထိုင်းရှိ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာနိုင်ငံသား အများအပြားရှိပြီး စာချုပ်စာတမ်း ဖြင့် တရားဝင် လုပ်ကိုင်သူများ ရှိသကဲ့သို့ စာချုပ်စာတမ်း မရှိဘဲ လုပ်ကိုင်နေသူများလည်းရှိ၍ အကုန်လုံး အကျုံးဝင်ရန်မှာ ခက်ခဲကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်သည်။

ထို့အပြင် အစိုးရမှ လုပ်ခတိုးမြှင့် သတ်မှတ်ပေးသော်လည်း အလုပ်ရှင်သူဋ္ဌေးများမှ လုပ်ခအပြည့်အဝ မပေးသူများ လည်းရှိကြောင်း IBECSWO လူမှုကူညီရေးအသင်းအဖွဲ့မှာ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ စာရင်းစစ်ချုပ် မဇ္စျိမ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တချို့သူဋ္ဌေးတွေကြတော့ အပြည့်အဝ ပေးကြတယ်။ ဘတ် မရိုက်ထားဘူးဆိုရင် ထိုင်းမှာနေထိုင်ခွင့် စာရွက်စာတမ်း ဘာမှမရှိဘူးဆိုရင်တော့ တော်တော် နည်းနည်း အခက်အခဲကြုံတယ်။ ဘာကြောင့်ဆိုတော့ တချို့ သူဋ္ဌေးတွေလည်း ခေါ်လို့မရဲဘူးလေ။ 

အထောက်အထားတွေ မပြည့်စုံဘူးဆိုရင် ဘယ်သူမှ မခေါ်ရဲဘူးလေ။ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကလည်း ဝင်လာတာ များတယ်ဆိုတော့ သူဋ္ဌေးတွေ အထူးသဖြင့် ပန်းရံသမားတွေ စီးပွားရေး ကျနေတဲ့ ပုံစံမျိုးရှိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသား ၅ သန်းနှင့်အထက် ရှိနိုင်ပြီး အများစုသည် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ၊ ဆောက်လုပ်ရေးနှင့် ပင်လယ်စာ လုပ်ငန်းများတွင် အဓိက လုပ်ကိုင်နေကြသည်။

ထို့ကြောင့် အခြေခံလုပ်ခလစာ နှုန်းထားများ ထပ်မံတိုးမြှင့်ပေးရန် ထိုင်းရှိ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် အဖွဲ့အစည်းများမှ ဆက်တိုက် တောင်းဆိုမှုများ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၃

ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် မကွေးတိုင်းဒေသကြီးတို့ ဆက်သွယ်ထားသည့် အမ်း - ပဒါန်း ကားလမ်းကို ဧပြီလ ၂ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်လိုက်ကြောင်း ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)က ထုတ်ပြန်ထားခြင်းကြောင့် အမ်းမြို့ တွင် ဆန်အခက်အခဲရှိလာနိုင်သည်ဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။

ယခင်က အမ်းမြို့ဒေသခံများသည် မြောက်ဦးနှင့် ကျောက်တော်မြို့နယ်မှတဆင့် ဆန်ကို ဝယ်ယူကြသော်လည်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကြောင့် ထိုမြို့နယ်များမှ ဝယ်ယူ၍ မရတော့ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အမ်း - ပဒါန်းကားလမ်းကို အသုံးပြု၍ မင်းဘူးမြို့မှတဆင့် ဆန်ကို အဓိကတင်သွင်းနေရခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် ထိုကားလမ်းကို ပိတ်လိုက်မည်ဆိုပါက အမ်းဒေသခံများအတွက် ဆန်အခက်အခဲ ဖြစ်လာမည်ဟု အမ်းမြို့နယ်၌ ဆန်ရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ကိုင်နေသူ ဦးမောင်သိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 AA တပ်ဖွဲ့ မြောက်ဦးကိုထိန်းချုပ်ထားစဉ်

၎င်းက “ခါတိုင်းဆို ကျနော်တို့ဆီက ဆန်တွေဟာ မင်းဘူးဘက်ကနေ သယ်နေရတာ။ ရခိုင်ပြည်ဘက်ကနေလည်း ဆန်က မရဆိုတော့ မင်းဘူးဘက်ကနေပဲ သယ်နေရတာ။ အခုတော့ လမ်းတွေ ပိတ်ထားတယ်လို့ ပြောသံကြားပါ တယ်။ အဲဒီလိုသာ အမှန်တကယ် မသွားရဘူးဆိုရင် ကျနော်တို့ အမ်းက လူတွေကတော့ စားဖို့သောက်ဖို့ ဆန် ကတော့ လုံးဝကို မရှိတော့ပါ။ ကျနော့်ဆီမှာလည်း အဝင်မရှိရင် ဆန်က စားစရာကို မရှိတော့ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းသို့ ရေလမ်း၊ ကုန်လမ်းအားလုံးကို နစကမှ ပိတ်ထားသည့်တိုင် အမ်းမြို့နယ်တွင် ဆန်ကို သက်ဆိုင်ရာ ဌာနဆိုင်ရာများမှတဆင့် တစ်ပတ် ၁ ကြိမ်သော် လည်းကောင်း၊ ၂ ပတ် ၁ ကြိမ်သော်လည်းကောင်း အကန့်အသတ်ဖြင့် ဆန်သယ်ယူခွင့် ရှိသည်။

သို့သော် ယခုအခါမှာတော့ AA ဘက်က အမ်းကို ဝင်ရောက်မည့် လမ်းကြောင်းအား ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ဆန်အခက်အခဲ ဖြစ်လာနေသည်။

အမ်းမြို့နယ်တွင် အခြေခံလူတန်းစား အများအပြား ရှိသည့်အတွက် ဒေသတွင်း ဆန်ပြတ်လပ်မှု မဖြစ်ပေါ်စေရန် ဆန်ရောင်းချသူများနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများမှ ဆန်ကို အကန့်အသတ်ဖြင့် ရောင်းချပေးသည့်စနစ်ကို လုပ်ဆောင် ထားကြောင်း အမည်မဖော်လိုသည့် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆန်အိတ်များ သယ်နေကြစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့ဆီမှာ လက်လုပ်လက်စားက များပါတယ်။ ဟိုလို မိုးစာရယ်လို့ အဲဒီလိုမျိုး ၁ လတန်သည် ၂ လတန်သည် ဝယ်စားတဲ့သူ မရှိပါဘူး။ တချို့ကျတော့ အလုပ်လုပ်က ပြန်လာပြီးတော့မှ ဆန် ၁ ပြည် အဲဒီလိုမျိုး ဝယ်စားတဲ့သူက များပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အခုဆိုရင် ဆန်ရောင်းသမားရယ်၊ ကျနော်တို့ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး အပိုင်း ကနေပြီးတော့ ၁ ရက်ကို ၁ အိမ်ကို ၁ ပြည်ဆို ၁ ပြည်၊ ၂ ပြည်ဆို ၂ ပြည်နှုန်း၊ အိမ်ထောင်စုများတဲ့သူဆို များတဲ့ နှုန်း အကန့်အသတ်နဲ့ အဲဒီလိုပုံစံမျိုးနဲ့ လုပ်ပေးတာပါ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဝယ်ရပြုရတာ ကားတွေကလည်း အခက်အခဲရှိတယ်။ ဆန်တွေကို ၁ အိမ်ကို ၁ ရက်ကို ၂ ပြည်နှုန်းပုံစံမျိုးနဲ့ အဲဒီလိုပဲ ရောင်းပေးနေတာပါ” ဟု ပြော သည်။

အမ်းမြို့နယ်သည် စပါးစိုက်ပျိုးမှု မရှိဘဲ သီဟိုဋ္ဌ်သီးနှင့် ယာသီးနှံများကိုသာ စိုက်ပျိုးကြသည်ဟု သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ယခုကဲ့သို့ လမ်းကြောင်းကို ပိတ်လိုက်မည်ဆိုပါက ဒေသခံများအတွက် ဆန်ရိက္ခာ လိုအပ်ချက် ဖြစ်ပေါ်လာမည်ဖြစ်ပြီး မိုးရာသီတွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အခက်အခဲကြောင့် ယခုထက်ပို၍ အခက်ကြုံ သွားနိုင်သည်ဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။

ထို့အပြင် ဒေသခံများသည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော်တို့ကြား လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခြေအနေ များအရ အမ်းမြို့နယ်တွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပေါ်လာမည်ကို စိုးရိမ်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂

ဘတ်ဈေးများမြင့်တက်နေသော်လည်း ဘန်ကောက်၌ မြန်မာနိုင်ငံသားများ၏ ကွန်ဒို ဝယ်ယူ၊ ငှားရမ်းမှုများမှာ လျော့မသွားသည့်အပြင် ပြီးခဲ့သည့် ၂ နှစ်ထက် ပိုမိုများပြားလာကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ကွန်ဒိုအရောင်းအဝယ်၊ အငှားဈေးကွက် လုပ်ကိုင်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကွန်ဒိုများအားရောင်းချမှု များပြားနေသည့်အတွက် ဝယ်ယူမှုနှင့် ငှားရမ်းမှုသည် ယခု ၃ လအတွင်း ပိုမိုများပြားလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဘန်ကောက်တွင် ကွန်ဒို အရောင်းအဝယ်နှင့် အငှားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နေသူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကွန်ဒိုတွေက အခုက လူတွေအရမ်းရောင်းတော့လေ အငှားတွေတော့လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အရောင်းတွေလည်း တော်တော်ဝယ်ကြတယ် အရမ်းကြီးကို တက်တဲ့ပုံစံပေါ့။ အခုဒီကာလမှာတော့ အရမ်း ကွန်ဒိုတွေ ဝယ်ကြတယ် ပေါ့။ အခုတော့ အရမ်းတော့ တက်နေတယ်ပေါ့နော်။ မြန်မာကတော့ တော်တော် ဒီနှစ်ပေါ့နော် ဒီနှစ်လေးအတွင်း မှာ တော်တော်တက်သွားတယ်။ ရုတ်ရက်ကြီးကို တက်သွားတာပေါ့။ ကြိုပွိုင့်တွေလည်း ဝယ်ကြတာပေါ့။ ကြိုပွိုင့် တွေဆိုတော့ ဘယ်လောက်မှ မပေးရဘူး။ သိန်း ၇၀၀ လောက်ပဲ သွင်း၊ ဒါတော့ သူပေါ်တဲ့ depends ပေါ့လေ။ သူတို့သုံးတဲ့အပေါ်မှာ နေရာနဲ့မူတည်ပြီးတော့ ကြိုပွိုင့်ငွေသွင်းတာလေးတွေတော့ ကွာတယ်ပေါ့။ ဘတ်ဈေးတက် တာ၊ ကျတာနဲ့တော့ မဆိုင်ဘူး။ သူတို့ကတော့ ကျောင်းတွေလည်း လာပြောင်းကြတဲ့သူတွေလည်း ပိုတောင်များ သေးတယ်။ အခုကတော့ လူတွေက အကုန်လုံးဝယ်နေကြတာပဲ။ အကုန်လုံးဝယ်ကြတယ်။ သင်္ကြန်ကာလတွေ လည်း ဝယ်ကြဦးမှာပါပဲ။ တက်လာဖို့ပဲ ရှိတယ်ပေါ့။ နိုင်သလောက်လေးတွေ ဝယ်နေကြတာပေါ့ ဒီရက်ထဲမှာ ဆိုရင်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဘန်ကောက်ကွန်ဒိုအရောင်းပြပွဲတစ်ခုမှ ကွန်ဒိုပုံစံအဆောက်အဦးငယ်

မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် ကွန်ဒိုဝယ်ယူကြသည့်အခါတွင် ပြန်လည်ငှားရမ်းကြခြင်းများရှိသော်လည်း နည်းပါးကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံသားများမှာမူ ကွန်ဒိုတစ်ခုတွင် အခန်း ၃ ခန်းခန့်ဝယ်ယူကာ ပြန်လည်ငှားရမ်းကြ ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၀ ခုနှစ်၌ မြန်မာနိုင်ငံသားများ၏ ကွန်ဒိုဝယ်ယူမှုသည် အခန်း ၂၀ ခန့်သာရှိခဲ့ပြီး ၂၀၁၉ ခုနှစ် တွင် ၅၄ ခန်း၊  ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ၄၈ ခန်း ဝယ်ယူခဲ့ကြောင်း ထိုင်းအစိုးရပိုင်ဘဏ်တခုဖြစ်သည့် Government Housing Bank ၏ The Real Estate Information Center (REIC) ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။

ကွန်ဒိုအရောင်းအဝယ်၊ အငှားဈေးကွက် လုပ်ကိုင်နေသူများ၏ ပြောပြချက်အရ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်လာသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများပြားလာပြီး ဘန်ကောက်၌ ကွန်ဒို၊ အိမ်များ အဝယ် လိုက်လာမှု များပြားလာခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ဘန်ကောက်မြို့ပြမြင်ကွင်း

ကွန်ဒို အရောင်းအဝယ်နှင့် အငှားလုပ်ငန်းတစ်ခုမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “အငှားလေးတွေကြတော့ အမတို့က ဈေးနည်းတာလေးတွေ မလုပ်ဘူးပေါ့။ ဈေးနည်းတာလေးတွေကတော့ သူ့ဘာသာနဲ့သူ ရှိမှာပေါ့။ အမတို့က ကြတော့ ဘတ် ၁ သောင်းခွဲ၊ နှစ်သောင်းလောက်ကနေ စလုပ်တော့ အဲဒီလိုမျိုးလေးတွေတော့ ရှိပါတယ်။ ကလေးကျောင်းတက်တဲ့သူတွေပေါ့၊ ဆေးရုံပြမယ့်လူတွေ လာကြပါတယ်။ အရောင်းတွေကတော့ သိန်း ၂၀၀၀ လောက်ကနေ စတယ် ဗမာငွေပေါ့။ ဝယ်တယ် ဝယ်တယ် ဝယ်ကြတယ်။ ကြိုပွိုင့်တွေလည်း ဝယ်ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘန်ကောက်မှာကတော့ ဈေးတွေက ပွဲစားတွေကလည်း အေးဂျင့်တွေကလည်း အများကြီးဆိုတော့ အများကြီးပေါ့နော်။ အမတို့ကတော့ အခုနောက်ပိုင်းအငှားလေး ပိုလုပ်တဲ့အတွက် ဝယ်တဲ့သူတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဝယ်တဲ့သူတွေလည်း သိန်း တစ်သောင်းကျော်လောက်အထိ ဝယ်တယ်ပေါ့။ အိမ်တွေလည်း ဝယ်တဲ့သူတွေ ရှိပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ် တစ်နှစ်လုံးတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် ထိုင်းတွင် ကွန်ဒိုအခန်းပေါင်း ၃၄၉ ခန်းဝယ်ယူခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီမှ ဧပြီ လေးလတာအတွင်း၌ ကွန်ဒိုအခန်း‌ပေါင်း ၇၆ ခန်းဝယ်ယူထားကြောင်း REIC မှ ဖော်ပြထားသည်။

ထို့အပြင် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြို့ကြီးများတွင် တန်ဖိုးမြင့် အိမ်၊ ခြံ၊ မြေများအား ဝယ်ယူမှု ထိပ်တန်းအများဆုံး နိုင်ငံများစာရင်းတွင် တရုတ်၊ ရုရှားတို့ပြီးနောက် မြန်မာသည် တတိယနေရာတွင် ရှိနေပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ် တစ်နှစ်တာအတွင်း ထိုင်းဘတ်ငွေ ၂ ဒသမ ၂၅ ဘီလီယံခန့်အထိ သုံးစွဲထားကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂

ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA) နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေ ခြင်းကြောင့် မြန်မာ - တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဖြစ်သည့် လွယ်ဂျယ် - လားရင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ရပ်တန့် သွားပြီဖြစ်ကြောင်း ကုန်ကားသမားများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် မတ်လအတွင်းက စတင်ပြီး ကချင်ပြည်နယ် ဗန်းမော်နှင့် လွယ်ဂျယ် လမ်းကြောင်းတစ်လျှောက်မှာ KIA-PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေပြီး ကုန်တင်ကားများ မကြာခဏ ပိတ်မိ လျက်ရှိသည်။

ထို့နောက် မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့မှ စတင်၍ လွယ်ဂျယ်သို့ ကုန်တင်ကားများ သွားလာရန် အဆင်မပြေတော့ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံဘက်မှလည်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်ကို ပိတ်လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် လွယ်ဂျယ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် ရပ်တန့်သွားပြီ ဖြစ်သည်ဟု လွယ်ဂျယ်ကုန်ကားသမား ကိုအောင်ဇင်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

လွယ်ဂျယ်မြို့မုခ်ဦးမှာ KIA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လွယ်ဂျယ်လမ်းကတော့ ပိတ်ထားတယ်။ ဗန်းမော်ကနေ လွယ်ဂျယ်ကို သွားလို့မရဘူး။ ပိတ်မိနေတဲ့ကား တွေက အင်ဘာဘာ(လမ်း) ဘက်ကနေပဲ လှည့်ပြီးတော့ ပြန်ခဲ့ကြရတာ။ ဒီကနေ အတက်ကားတော့ လောလော ဆယ် ပိတ်ထားတယ်။ လွယ်ဂျယ်ကနေ အင်ဘာဘာ(လမ်း)ဘက်ကနေ မံစီဘက်ကို ပြန်လှည့်ကြရတာ။ ကားတွေ အကုန်လုံးနီးပါး ပြန်လှည့်ရတာ။ အခု အတက်ကားတွေတော့ မရှိဘူး။ အဆင်းကားတွေပဲ ရှိတယ်။ ရပ်ကို ရပ်သွား တဲ့သဘောပဲ။ မြန်မာဘက်က အလုပ်လုပ်နေတဲ့ ကာစတန်တွေရော၊ ဘာတွေရော အကုန်လုံးက မရှိတော့ဘူး ဖြစ်သွားပြီပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် လွယ်ဂျယ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ရပ်တန့်သွားခြင်းကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံအတွင်းမှာ မြန်မာကုန်ကား အစီးရေ ၁၀၀ ကျော် ပိတ်မိနေခဲ့သည်ဟု လွယ်ဂျယ်ကုန်ကားသမား ကိုထွန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

 ကုန်တင်ကားများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့ အခုလောလောဆယ် လက်ရှိကတော့ ဘာမှလုပ်လို့ မရသေးပါဘူး။ အကုန်လုံးကတော့ မန္တလေး ပြန်ကြတဲ့ကားတွေ ပြန်ကြပေါ့။ ကုန်တင်ထားပြီးသားကားတွေ တော်တော်များများ သူတို့ ကုန်ပြန် ချခိုင်းတယ်။ သူတို့ရဲ့ ဆိုင်ရာဆိုင်ရာ ကုန်သည်တွေဆီကိုပဲ ပြန်အပ်ကြတယ်။ တရုတ်ပြည်ထဲမှာလည်း ပိတ်မိနေ တဲ့ကားတွေ ပိတ်မိနေတာပဲ။ တရုတ်ပြည်ဘက်ကလည်း ဟိုနေ့ကစပြီးတော့ တရုတ်ပြည်ပေါက်က ပိတ်လိုက် တော့ အဲဒီထဲမှာလည်း မြန်မာပြည်က ကားတွေအကုန်လုံးက ပိတ်မိနေတာ။ တရုတ်ပြည်ထဲမှာလည်း အစီးရေ ၁၀၀ ကျော်၊ ၂၀၀ လောက်တော့ရှိမယ်  ပိတ်မိနေတာ။ သူတို့တွေက တရုတ်က ပိတ်လိုက်တော့ ကားတွေ ပြန်မထုတ်ပေးဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လွယ်ဂျယ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှ တဆင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တစ်သျှူးငှက်ပျော၊ ဖရဲ၊ ရွှေဖရုံသီး စသည့် ဒေသထွက် သစ်သီးဝလံများကို တင်ပို့လျက်ရှိနေသလို တရုတ်နိုင်ငံဘက်မှ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်း၊ ဆေးဝါး၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်း၊ မော်တော်ကားသုံး ပစ္စည်းနှင့် လူသုံးကုန်တို့ကို တင်သွင်းလျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁

ခရီးသွားများ လာရောက်မှုမရှိသလောက် နည်းပါးလာသည့်အတွက် ရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ် ပုဂံဒေသရှိ ဟိုတယ်အချို့နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ ဟိုတယ်အချို့တို့ ပြန်လည်ရောင်းချလာနေကြကြောင်း သက်ဆိုင်ရာဒေသများရှိ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် ခရီးသွားနည်းပါးပြီး လျှပ်စစ်မီးအချိန်မှန် မရရှိသော ပြဿနာများကြောင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများမှာ အရှုံးနှင့်သာရင်ဆိုင်နေရကာ ပိတ်ထားသည့် ဟိုတယ်များမှာ ယခင်ထက်များပြားလာကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

ပုဂံဒေသတွင် ရောင်းချရန် ပြင်ဆင်နေသည့် ဟိုတယ်များအား ဝယ်ယူရန် စိတ်ဝင်စားမှုများရှိကြသော်လည်း လာရောက် စုံစမ်းမေးမြန်းပြီးနောက် လက်ရှိအချိန်အထိ ပြန်မလာကြသေးကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လက်တွေ့ဝယ်တာ ရောင်းတာတော့ သိပ်မရှိသေးပါဘူး။ မေးတဲ့သူတွေလည်းရှိတာပဲ။ ရောင်းချင်တဲ့သူတွေ လည်း ရှိတယ်။ လက်တွေ့တော့ ဝယ်သွားပြီလို့တော့ သိပ်မကြားဘူး။ ဝယ်ချင်တဲ့သူတွေကလည်း ရှိတယ် ဒါပေမယ့် မတည့်သေးတာပေါ့။  တော်တော်များများလည်း မလုပ်ကြတော့ပါဘူး။ ပိတ်ထားတဲ့ ဟိုတယ်တွေ လည်း အများကြီးရှိတယ်။ မလုပ်နိုင်တော့ပါဘူး။ ရေရှည်ဘယ်တောင့်ခံနိုင်မလဲ။ အခုက ၃ နှစ်တောင် ကျော်လာ ပြီ။ အမြတ်နဲ့အလုပ်လုပ်ရတာ တစ်ရက်မှမရှိဘူး။ နေ့တိုင်းအရှုံးနဲ့ချည်း အလုပ်လုပ်ရတာ။ လူ ၁၅၀၊ ၂၀၀ ထားတဲ့ ဟိုတယ်ကြီးတွေဆို လူ ၅၀၊ ၆၀ လောက်နဲ့ ဖြစ်အောင်လုပ်၊ ဒီရက်ဝယ်နိုင်ရင်တော့ ဈေးချိုတာပေါ့။ ပေါက်ဈေးထက် စာရင်တော့ ဈေးလျော့တာပေါ့။ ဝယ်တဲ့သူကလည်း သူတို့လည်းတွက်မှာပေါ့လေ။ ဒီခရီးသွားလုပ်ငန်း အလုပ် မဖြစ်တော့ကြ သူတို့လည်း တွက်မှာပေါ့” ၎င်းက ပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ ဟိုတယ်များအား ရောင်းချကြရာတွင် ကာလပေါက်ဈေးထက် နှုန်းထားလျှော့၍သာ ရောင်းချရသည့် အပြင် ဝယ်မည့် သူများဘက်မှလည်း ဈေးနှိမ်ကြကြောင်း သက်ဆိုင်ရာဒေသများရှိ ဟိုတယ် လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းမှ သိရသည်။

လားရှိုးမြို့ရှိ အထပ်မြင့် ဟိုတယ်တစ်ခုကို ဝေဟင်ပေါ်မှ မြင်တွေ့ရစဉ်

တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင်လည်း စီးပွားရေးများ ပြန်မလည်ပတ်နိုင်သေးသည့် အတွက် ဟိုတယ်များအား ရောင်းချလာသူများရှိသကဲ့သို့ ‌ရောင်းချရန်အတွက် ဈေးနှုန်းကပ်ထားသည့် ဟိုတယ် များလည်း ရှိကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်း ရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိတွင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ လားရှိုးမြို့ရှိ ဟိုတယ်များအား ဝယ်ယူရန်အတွက် သီးသန့် စောင့်ကြည့်နေသူ များပြားကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

“တချို့လည်း ဒီမှာ လာလေ့လာတဲ့သူတွေတော့ ရှိပါတယ်။ လားရှိုးမှာတော့ လောလောဆယ်ပေါ့။ ဟိုတယ် ဝယ်ဖို့ရော၊ တခြား invest လုပ်မယ့် လုပ်ငန်းတွေရော လာလေ့လာတဲ့သူတွေ ဒီရက်ပိုင်းထဲမှာတွေ့ရပါတယ်။ ကျနော်တို့ လားရှိုးကတော့ အခုအချိန်မှာဈေးကောင်းရဖို့က မလွယ်ဘူးပေါ့။ ကြိုက်ရောင်း၊ ကြိုက်ဝယ်ပေါ့။ တချို့ကြတော့လည်း နေရာလေးကကောင်းတယ်၊ လုပ်ငန်းလေးကလည်း ကောင်းတယ်ဆိုရင်တော့ ကိုယ်ခေါ်တဲ့ ဈေးလေး ရသွားတာတွေရှိသလို တချို့ကြတော့လည်း မရနိုင်ဘူးပေါ့။ အခုအနေအထားကတော့ အရောင်းအဝယ် တအားကြီးဖြစ်တဲ့အချိန်တော့ မဟုတ်ဘူး။ အရောင်းအဝယ်တော်တော် ပါးနေတဲ့အချိန်ဖြစ်တယ်။ ဒီအချိန် မှာတော့ လားရှိုးကို ဝယ်ဖို့ သီးသန့်စောင့်ကြည့်နေတဲ့သူများပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခရီးသွားကဏ္ဍသည် ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ စတင်ဖြစ်ပွားသည့် ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ ကျဆင်းသွား ခြင်းဖြစ်ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲများ ဖြစ်ပေါ်ပြီးနောက် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် အနည်းငယ် ပြန်လည် တိုးတက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ဒေသအများအပြား၌ တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာဖြစ်ပွားခြင်း၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးတွင် စစ်ဆေးမေးမြန်းမှု ပိုမိုများပြားလာခြင်း၊ လျှပ်စစ်မီးရရှိမှု မမှန်ကန်သဖြင့် ဟိုတယ်များမှ အခန်းခ ပိုတိုးလာခြင်း တို့ကြောင့် ခရီးသွားများမှာ မရှိသလောက် နည်းပါးသွားခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် ဘက်ပေါင်းစုံမှ အနေအထားများအရ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခရီးသွားကဏ္ဍသည် တိုးတက်မှုနှုန်းထား တစ်ခုသို့ ရောက်ရှိရန်မှာ မလွယ်ကူသေးကြောင်းလည်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁

ချင်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်းဒေသများဖြစ်သည့် ပလက်ဝ၊ မင်းတပ်၊ မတူပီ၊ ဆမီး စသည့် မြို့နယ်များသို့ လက်ရှိတွင် တခြားသော ဒေသများမှ ကုန်စည်သယ်ဆောင်ရန် မလွယ်ကူခြင်းကြောင့် အိန္ဒိယမှ ကုန်စည်ကို အဓိက အားထား နေရသည်ဟု ပလက်ဝဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေမှုကြောင့် ကျောက်တော်မြို့နယ်မှ ကုန်စည်ကို ပလက်ဝ မြို့နယ်သို့ သယ်ဆောင်ရန် အဆင်မပြေသည့်အတွက် ပလက်ဝဒေသခံများသည် အိန္ဒိယမှတဆင့် သယ်ယူနေရ ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပလက်ဝဒေသခံ ဦးကျော်ခင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ ဝန်ထမ်းတွေလည်း အခု ရန်ကုန်ကနေ ပလက်ဝကို ငွေပို့လို့မရတော့ ဒီကနေ ထိုင်း၊ ထိုင်း ကနေ အိန္ဒိယ၊ အိန္ဒိယကနေ မြန်မာငွေကို ပြန်ချိန်း အဲဒီလိုပေါ့၊ ပိုက်ဆံလည်း အဲဒီလို သွားသလိုပဲ အိန္ဒိယပစ္စည်း လည်း ဟိုဘက်ကနေ တင်လာရတယ်။ လောလောဆယ် ဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းက အဲဒါပဲ ရှိတယ်။ ကျောက်တော်ဘက်ကလည်း လုံးဝကို မရဘူး။ အိန္ဒိယတစ်လမ်းပဲ ရတယ်” ဟု ပြောသည်။

ကုလားတန်မြစ်တစ်လျှောက်ကျေးရွာများကို တွေ့ရစဉ်

ထို့အပြင် ချင်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်းဒေသများဖြစ်သည့် မင်းတပ်နှင့် မတူပီမြို့နယ်မှ ဒေသခံများသည်လည်း အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ နာဂလန်းပြည်နယ်၊ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်များမှတဆင့် ကုန်စည်များကို အားထားနေရခြင်းဖြစ်သည်။

ယခင်က ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းဒေသများသည် ပခုက္ကူမြို့နယ်မှ ကုန်စည်များကို ဝယ်ယူသုံးစွဲကြသော်လည်း လက်ရှိတွင် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိသည့်အတွက် အိန္ဒိယမှ ကုန်စည်ကို အသုံးပြုနေရခြင်း ဖြစ်သည်။

ပလက်ဝဒေသခံများသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားချိန်တွင် ရေလမ်းကြောင်းကို အသုံးပြု၍ အိန္ဒိယမှ ကုန်စည်ကို သုံးစွဲမှု ရှိခဲ့သော်လည်း အသုံးပြုမှု နည်းခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိ၌ ယခင်ကထက် ပို၍ အသုံးပြုနေရခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ပလက်ဝဒေသခံ ဦးဋ္ဌေးဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ကုလားတန်မြစ်တစ်လျှောက်ကျေးရွာများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အရင်တုန်းက ကျောက်တော်ဘက်ကနေ ဝင်တော့ ဒီလမ်းကို မသုံးဘူး။ ဒါပေမယ့် အရင်ကတည်းက နယ်စပ်အထိတော့ တောက်လျောက်ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် အသွင်းနည်းတယ်။ ရေကြောင်းနဲ့ဆိုပေမယ့် လှေမှောက်တာ တို့ ဘာတို့ညာတို့ ရှိခဲ့တော့။ ဒါပေမယ့် အခုက ဒီကနေ လုံးလုံး ပိတ်တဲ့အခါကျတော့ အန္တရာယ်ရှိပေမယ့်လည်း အဲဒီလမ်းကြောင်း သုံးရတာပေါ့။ အခု ပိုသုံးတာပေါ့၊ အရင်တုန်းကတော့ ပါးပါးလေး သုံးတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ လူသုံးကုန်များကို အဓိကထားတင်သွင်းပြီး စားသောက်ကုန်၊ ဆေးဝါးနှင့် ဆန်နှင့် ဆီကိုလည်း တင်သွင်းသည်ဟု သိရသည်။

ပလက်ဝမှတဆင့် အိန္ဒိယသို့ ရေလမ်းဖြင့် သွားရောက်ရာတွင် လူတစ်ဦးလျှင် မြန်မာကျပ်ငွေ ၆၀,၀၀၀ ကျပ်ခန့် ကုန်ကျကြောင်း၊ ကုန်စည်သယ်ဆောင်ပါက ငွေကျပ် ၁ သိန်းအထိ ကုန်ကျသည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၉

မြန်မာ-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ် အဝင်/အထွက် ဂိတ်ပေါက်မှတဆင့် တရုတ်နိုင်ငံထဲသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ် ကိုင်ကြရာတွင် အထောက်အထား အများအပြား ပြုလုပ်ရသောကြောင့် ကုန်ကျစရိတ်မှာ မြန်မာငွေ ၁၀ သိန်း ကျော်ရှိနေကြောင်း မူဆယ်မြို့ရှိ ပရဟိတအသင်းများမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဧည့်စာရင်းတိုင်သည့် QR Code ပါသော လက်မှတ်၊ အလုပ်သမားကဒ်၊ ကျန်းမာရေးကဒ်၊ နေထိုင်ခွင့်ကဒ်များ ပြုလုပ်ရခြင်း အပါအဝင် တစ်ခါသုံးကဒ်(TBP) ဖြင့် ဝင်ရောက်မည့်သူဖြစ်ပါက ကျယ်ဂေါင်ကနေ ရွှေလီဘက် ဖြတ်သန်းခွင့်စာရွက်ပါ ယူရသဖြင့် ပျမ်းမျှ ကုန်ကျစရိတ်သည် တရုတ်ငွေ ယွမ် ၁၅၀၀ မှ ၂၀၀၀ ကြားတွင် ရှိကြောင်း သိရသည်။

 တရုတ်ဘက်သွားမည့် မြန်မာများကိုတွေ့ရစဉ်(RFA)

မူဆယ်မြို့ရှိ ကမ်းလက်ကူညီပရဟိတအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “အတိအကျ မပြောနိုင်ပေမယ့်လည်း မြန်မာငွေနဲ့ဆို ၁၀ သိန်းကျော်လောက် ဖြစ်နေပြီ။ အလုပ်သမားကြေးတွေ၊ ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးခတွေ အဲဒီ ဟာတွေ အကုန်လုံးပေးရတယ်။ အလုပ်သမားရုံးက သူ့ရဲ့ ဝန်ဆောင်ခ သူယူမှာပဲလေ။ အလုပ်သမားရုံးက တရုတ်အစိုးရက။ ပြီးလို့ရှိရင် ကိုယ့်ရဲ့ မှတ်ပုံတင်တွေ၊ တစ်ခါသုံးကဒ်တွေ၊ နောက် စာအုပ်အနီဆို စာအုပ်အနီ ဘာသာပြန်ရတယ်။ အဲဒီဘာသာပြန်တဲ့ အတွက်လည်း ယူမှာပဲ။ ပြီးရင် အလုပ်သမား ရုံးကလည်း အလုပ်ရှာပေးရ တဲ့အတွက် (ယွမ်)၁၀၀ ယူတာပဲလေ။ ပြီးရင်လည်း ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးခ ဆိုတာလည်း ရှိတာပဲ ပေးရတာပဲ။ ပြီးရင် စက်ရုံသွားမယ်ဆို ကားခတွေ ဘာတွေရှိတာပဲ အနည်းဆုံး ၅ သိန်း အထက်ကုန်မှာပဲ။ အလုပ်သမားရုံးတို့ ဘာတို့ ဖွင့်ထားတယ်ဆိုတာလည်း ကိုယ့်ဗမာနိုင်ငံသားတွေချည်းပဲ။ ပြီးရင် တစ်ခါသုံးကဒ် ကိုယ့်ရဲ့ နိုင်ငံသားတွေ ရဲ့ အားနည်းချက်ကိုသိတော့ အလုပ်သမားပွဲစားတွေကပဲ အမျိုးမျိုး ပြနေတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

အဆိုပါ အထောက်အထားများကို လူကိုယ်တိုင် ပြုလုပ်ပါက အချိန်ကာလအားဖြင့် ကြာမြင့်ပြီး ပွဲစားများဖြင့် ပြုလုပ်လျှင် အထောက်အထားရရှိမှု မြန်ဆန်သော်လည်း ပေါက်ဈေးမှာ သိန်း ၃၀ ခန့်အထိ ရှိကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် တရုတ်ဘက်အခြမ်းသို့ ဝင်ရောက်လာသူများအား သွားရောက်နေထိုင်မည့်နေရာ၊ လုပ်ကိုင်မည့် အလုပ်အကိုင်များနှင့်ပတ်သက်၍ အတိအကျ ပေးရမည်ဖြစ်ပြီး ယခင်ထက် ပိုမိုတင်းကြပ်လာကြောင်း၊ ထိုသို့ တင်းကြပ်လာခြင်းမှာ မြန်မာများမှ စည်းကမ်းမရှိ နေထိုင်ခြင်းများကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

တရုတ်ဘက်သွားမည့် မြန်မာများကိုတွေ့ရစဉ်(RFA)

ထိုသို့သော အခြေအနေများဖြင့် ကြုံတွေ့နေရသော်လည်း တစ်ခါသုံးကဒ်(TBP) ဖြင့် သွားရောက် လုပ်ကိုင်လိုသူ လူဦးရေမှာ နေ့စဉ်နှင့်အမျှ များပြားလျက်ရှိနေကြောင်း မူဆယ်မြို့ရှိ နှလုံးလှပရဟိတအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မူဆယ်မှာဆိုရင် မနက်မိုးလင်းပြီဆိုတာနဲ့ အုပ်စုလိုက် အုပ်စုလိုက်တွေ အများကြီးပဲ ဒီအဝေးပြေး ကားဝင်းကြီးထဲမှာ။ ပြီးတော့ အရင်ကားဂိတ်တွေကလည်း ပိတ်ထားကြတော့ အဲဒါတွေက တည်းခိုခန်းကြီးလို ဖြစ်လို့၊ လူဦးရေတွေကလည်း ကြောက်ခမန်းလိလိပဲ မနက်မိုးလင်းလာရင်။ ကျနော်တို့ကတော့ မလာစေချင် ပါဘူး။ ဒုက္ခရောက်တယ်။ ဟိုဘက်မှာ ဘာဖြစ်လဲဆိုတော့ အလုပ်လည်း တန်းရတာမဟုတ်ဘူး။ ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ မြန်မာတွေက ထောင်နဲ့ချီရှိတယ်။ အဖမ်းခံရတဲ့ဟာတွေလည်း အများကြီး၊ ပြန်ပို့ခံရတာတွေလည်း အများကြီး။ အလုပ်က အာမခံချက်ရှိရှိနဲ့ ဒီဘက်မှာ ရတာမဟုတ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်ဘက်သို့ နယ်စပ်ဂိတ်ပေါက်မှ တစ်ခါသုံးကဒ်(TBP) ဖြင့် ဝင်ရောက်သူများမှာ အလုပ်အကိုင်ရရှိရန် ခက်ခဲသော်လည်း တစ်နှစ်စာအုပ်ဖြင့် ဝင်ရောက်လာသူများမှာ အဆင်ပြေကြကြောင်း သိရသည်။

ခန့်မှန်းချက်များအရ ရွှေလီမှာ ရောက်နေတဲ့ မြန်မာလုပ်သား ၅ သိန်း ဝန်းကျင်ခန့် ရှိနိုင်ပြီး လုပ်သားဦးရေနှင့် အလုပ်အကိုင် မမျှတကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပေါ်နေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများကြောင့် တောင်တန်းဒေသများတွင် ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှု ပိုမိုများပြားလာနေကြောင်း နိုင်ငံတကာစစ်တမ်းများနှင့် မူးယစ်ဆေးများ ဖမ်းဆီးရမိမှုများကနေ သိရသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ် အရှေ့တောင်အာရှ ဘိန်းစစ်တမ်းတွင်လည်း မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဘိန်းနှင့် ဘိန်းဖြူ အများဆုံး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့်နိုင်ငံ ဖြစ်လာနေသည်ဟု ကုလသမဂ္ဂမူးယစ်ဆေးဝါးနှင့်ပြစ်မှုဆိုင်ရာရုံး( UNODC)က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်က စတင်ခဲ့သော နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲ မဖြစ်ခင်တွင် နိုင်ငံတော်မှ ဘဏ္ဍာငွေ အမြောက်အများ အသုံးပြုပြီး ဘိန်းအစားထိုးသီးနှံ စီမံကိန်းနှင့် ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးများ ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှု လျော့ကျခဲ့သော်လည်း နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း ဘိန်းစိုက်ပျိုးသူ ပိုမိုများပြားလာသည်။

ယခင်က ဘိန်းအစားထိုးသီးနှံအဖြစ် ဝဥ၊ ထောပတ် စသည့် သီးနှံများကို စိုက်ပျိုးခဲ့ကြသော်လည်း လက်ရှိတွင် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများကြောင့် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အခက်အခဲနှင့် ဈေးကွက် မရှိခြင်းကြောင့် ဘိန်းများ ကို ပြန်လည်စိုက်ပျိုးလာကြသည်ဟု ပအိုဝ်းလူငယ် နောင့်ခမ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဘိန်းခြစ်နေစဉ်

၎င်းက “စိုက်ပျိုးမှု မြင့်လားဆိုတော့ ရှိနေတယ်။ အဓိကကတော့ မဲနယ်တောင် တကြောရယ်၊ ဆီဆိုင်ရဲ့ အရှေ့ဘက်ပေါ့နော်၊ လွယ်မော်တောင် တကြောရယ်၊ အဲဒါပဲ အများဆုံး စိုက်တာ တွေ့ရတယ်။ မဲနယ်တောင် တကြောရယ်၊ လွယ်မော်တောင် တကြောရယ်ကျတော့ အဓိက သူတို့ရဲ့ စိုက်ပျိုးဧရိယာက တောင်စောင်းတွေ များတော့ တခြား အစားထိုးသီးနှံ စိုက်ဖို့ကတော့ တော်တော်တော့ မလွယ်ဘူးပေါ့နော်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ တချို့ က စိုက်လို့ရရင်တောင် ကုန်ဈေးနှုန်း မရှိတာကတစ်ဖက်၊ ပြီးတော့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစရိတ်က အရမ်းမြင့်တာ က တစ်ဖက်ပေါ့နော်။ အဲဒါကြောင့် အများဆုံးတော့ မစိုက်ဖြစ်ကြဘူး။ အရင်တုန်းကတော့ အစားထိုးသီးနှံ ဝဥတို့၊ ထောပတ်တို့ပေါ့နော်၊ ဒါပေမယ့်လည်း သယ်ယူစရိတ်က အရမ်းမြင့်တာရယ်၊ ပြီးတော့ ဝဥဈေးကွက် မငြိမ်တာ ရယ်၊ အဲဒါကြောင့် သူတို့က စိုက်ရလွယ်ပြီးတော့ သယ်ယူရ ပေါ့ပါးတဲ့ ဘိန်းကို ပြန်ပြီးတော့ ရွေးချယ်ဖြစ်တာများ တယ်။ အဲဒီဘက် တကြောကလည်း စစ်ပွဲတွေ ဖြစ်တဲ့ဒေသလေ။ ပြီးခဲ့တဲ့ တစ်ပတ်နှစ်ပတ် အတွင်းမှာပေါ့။ အခု တော့ ငြိမ်ပေမယ့်လည်း အရင် တစ်ပတ်နှစ်ပတ်မှာ အဲဒီဒေသမှာ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်ခဲ့တယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှ စတင်၍ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှုသည် တဖြေးဖြေး လျော့ကျလာခဲ့ရာ ၂၀၁၉ ခုနှစ် တွင် ၁၁ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျော့ကျခဲ့ကြောင်း ကုလစစ်တမ်းများအရ သိရသည်။

သို့သော် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှ စတင်၍ စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းများ ပြန်လည်မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

ဘိန်းစိုက်ပျိုးသည့် အဓိကနေရာဖြစ်သည့် ရှမ်းပြည်နယ်တွင် တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း တိုးလာနေသည် ဟု UNODC ဖော်ပြထားသည်။

ထို့အပြင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၅ ခုနှစ်ထက် ဧက ၁၀၀,၀၀၀ ကျော်၊ ကချင်ပြည်နယ်၌ ဧက ၁၀,၀၀၀ ကျော်၊ ချင်းပြည်နယ်မှာ ဧက ၂၀၀၀ နီးပါး၊ ကယားပြည်နယ်တွင် ဧက ၁၀၀၀ ကျော်နှင့် စစ်ကိုင်း တိုင်းဒေသကြီး၌ ဧက ၆၀၀ ကျော် တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးခဲ့ကြောင်း UNODC ၏ အစီရင်ခံစာအရ သိရသည်။

ဘိန်းစိုက်ခင်းကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် ဝင်ငွေ အခက်အခဲများကြောင့် ဘိန်းကို ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပအိုဝ်း အမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်(PNO)ပါတီမှ စောခွန်ကျော်ဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လက်ရှိ ဒီအချိန်က စိုက်ပျိုးရေးရာသီတော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့နော်။ လာမယ့်ရာသီ မိုးရာသီ ပြန်ကျတာဆို တော့ ကျနော်တို့ မပြောနိုင်ဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့က ဘိန်းမစိုက်ဖို့အတွက် ပညာပေးတယ်။ ဘိန်းနဲ့ပတ်သက် ပြီးတော့ ဆိုးကျိုးတွေ ကျနော်တို့ လူတွေကို ပညာပေးတယ်ပေါ့။ ဒါပေမယ့် တကယ့်မြေပြင်မှာနဲ့က လက်တွေ့ အချိန်ယူလို့မရတဲ့ကိစ္စတွေ အများကြီးရှိတယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီလိုမျိုးရှိတော့ ပညာပေးတဲ့အဆင့်ပဲ လုပ်တယ်။ ကျန်တဲ့အပိုင်းတော့ စိုက်တာပျိုးတာကျတော့ လူထုတွေအတွက်ကို သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းမျိုးစုံ ရှိတဲ့အခါကျ တော့ မစိုက်နဲ့ မပျိုးနဲ့ ပြောလို့မရဘူးပေါ့နော်။ ကျနော်တို့ လက်လှမ်းမီတဲ့ ဧရိယာတော့ ဘိန်းအစားထိုးတော့ လုပ်တယ်၊ နိုင်ငံခြားအဖွဲ့အစည်းတို့လို၊ လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းတို့လို မြောက်များစွာပေါ့၊ အစိုးရနဲ့ရောပေါ့ အကုန်လုံး လက်ရှိလည်း ဘိန်းအစားထိုး လုပ်ငန်းတွေ အများကြီး လုပ်တယ်ပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် စိုက်ဖို့ပျိုးဖို့ကိစ္စကျတော့ လူထုကတော့ သူတို့ဝင်ငွေ အရမ်းခက်ခဲတဲ့အခါ ဝင်ငွေရတဲ့နည်းလမ်းကို သူတို့ လုပ်တာတော့ ရှိမှာပေါ့နော်။ လောလောဆယ်တော့ ဒီဟာက ကောင်း၏ဆိုး၏သည် သူတို့တွေအားလုံးကို ပြောပြတယ်။ ဒါပေမယ့် ရွေးချယ် ပိုင်ခွင့်သည် အဓိက ပြည်သူလူထုပဲပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ဘိန်း ၁ ပိဿာလျှင် အနိမ့်ဆုံး ၈ သိန်းကျပ်အထိ ပေါက်ဈေးရှိနေပြီး ဘိန်းခင်း ၁ ဧကလျှင် ၄ ပိဿာမှ ၆ ပိဿာ အထိ ထွက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပွားမှုကြောင့် လက်ရှိကြုံတွေ့နေရသည့် နိုင်ငံရေး အခြေအနေ၊ တိုင်းပြည် စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုနှင့်အတူ ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်သည့်ဒဏ်များက ဒေသခံ တောင်သူများကို ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှု လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် တွန်းအားပေးနေသည့် အချက်ဖြစ်နေသည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသုံး သပ်သူများက မှတ်ချက်ပြုကြသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှု အများဆုံးဟု သတ်မှတ်ခဲ့သော ပါကစ္စတန်နှင့် အာဖဂန် နစ္စတန်နိုင်ငံများထက် ကျော်လွန်နေကြောင်း ကုလစစ်တမ်းများအရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈

အထောက်အထား၊ ပါမစ်တို့တွင် ပါရှိသည့် အလုပ်နေရာများနှင့်မတူညီဘဲ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာ များအား မလေးရှား လ.ဝ.ကထံ ဖမ်းဆီးခံရပါက ယခင်ကဲ့သို့ အာမခံဖြင့် ပြန်လွတ်ရန် မလွယ်ကူတော့‌ကြောင်း မလေးရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေးကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခင်က မလေးရှား လ.ဝ.ကမှ ဖမ်းဆီးခံရပါက အထောက်အထားမဲ့များ၊ overstay သမားများသာ နေရပ်သို့ ပြန်ပို့ခြင်းခံရပြီး အထောက်အထားရှိပြီး နေရာလွဲလုပ်ကိုင်နေသူများအား အာမခံဖြင့် ပြန်ထုတ်၍ အမှုရုံးချိန်းများ တက်ခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ယခုနောက်ပိုင်း ဖမ်းဆီးခံရသည့်အထဲတွင် နေရာလွဲမှား လုပ်ကိုင်နေသူဦးရေ များပြားလွန်းလာသည့် အတွက် ယခုကဲ့သို့ တင်းကြပ်သွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီ ဆောင်ရွက် ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိန်းသိမ်းခံထားရသည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ

“နောက်ဆုံးပြောရရင် ကိုယ့်မှာ ပါမစ်ရှိတယ်၊ အထောက်အထားရှိတယ်၊ ကိုယ့်အထောက်အထားရဲ့ လိပ်စာမှာပဲ အလုပ်လုပ်နေတယ် ဆိုရင်တော့ ပြဿနာမရှိဘူး။ တချို့တွေ ပါမစ်ရှိတယ် သို့ပေမယ့်လည်း ကိုယ်လုပ်ထားတာ လိပ်စာ တခြား၊ ကိုယ်အလုပ်လုပ်နေတာက လိပ်စာတခြားဆိုရင်လည်း ဒါပြစ်မှုကျူးလွန်ရာ မြောက်ပါတယ်။ အဲဒီအတွက်လည်း သူတို့ကနေ ဖမ်းဆီးပြီးတော့ မြန်မာပြည်ကိုပဲ ပြန်ပို့ပါတယ်။ အချက် ၃ ချက်ကို မလေးရှား ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးကနေ ပြီးတော့လည်း အတိအလင်းကြေညာထားပြီးသား ရှိပါတယ်။ တစ်ကတော့ လုံးဝ အထောက်အထားမရှိ ခိုးဝင်လာတဲ့သူတွေ၊ ဒုတိယတစ်ချက်က အမှန်နဲ့ဝင်လာပြီး overstay ဖြစ်သွားတဲ့သူတွေ၊ တတိယတစ်ချက်ကတော့ အထောက်အထားရှိတယ် သို့ပေမယ့်လည်း မှားယွင်းအသုံးချတာပေါ့ လုပ်ထားတဲ့ လိပ်စာတခြား၊ အလုပ်လုပ်တဲ့ လိပ်စာတခြား ဒီ ၃ ချက်ကို အဓိက သူတို့ဖမ်းပြီးတော့ သူ့နိုင်ငံနဲ့သူ ပြန်ပို့တာတွေ လုပ်နေကြတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

သို့သော် မလေးရှား ရဲများထံတွင် ဖမ်းဆီးခံရပါက ၎င်းတို့စွဲချက်တင်လိုက်သည့် အမှုပေါ်မူတည်ကာ ရှေ့နေများ ဖြင့် ပြန်လွတ်ရန် ဆောင်ရွက်နိုင်သော်လည်း စွဲချက်တင်သည့်အထဲ၌ အထောက်အထားမဲ့၊ overstay၊ နေရာလွဲ လုပ်ကိုင်နေခြင်း စသဖြင့် ပူးတွဲပါရှိမည်ဆိုပါက ပြန်လွတ်ရန် မလွယ်ကူကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံသားများ အရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နေရာလွဲမှား အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူများ ဖမ်းဆီးခံရပါက သက်ဆိုင်ရာ အေးဂျင့်၊ အလုပ်ရှင်များမှ အလုပ်လွှဲစာ ထုတ်ပေးခြင်းနှင့် လာရောက်ကာ ဒဏ်ငွေပေးဆောင်၍ အာမခံပေးမည်ဆိုပါက လွတ်နိုင်ခြေ ရှိသော်လည်း အခွင့်အရေးမှာ နည်းပါးလွန်းကြောင်း သိရသည်။

ထိန်းသိမ်းခံထားရသည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ

ထို့အပြင်  အဖမ်းအဆီးခံရပါက တာဝန်ယူပြီး လာရောက်ဖြေရှင်းပေးသည့် အေးဂျင့်မှာ ရှားပါးလှကြောင်းလည်း သိရသည်။

မလေးရှားအာဏာပိုင်များအနေဖြင့်လည်း ၎င်းတို့ကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်ရှိသော် သက်ဆိုင်ရာ အေးဂျင့်များထံ မဆက်သွယ်တော့ဘဲ နေရပ်ပြန်ပို့ရန်သာ လုပ်ဆောင်ကြောင်း မလေးရှားအခြေစိုက် ရတနာစက္က နာရေးကူညီမှု အသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“မလေးရှားဘက်က အာဏာပိုင်တွေကလည်း အမှန်မှန် လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ အေးဂျင့်ကို လိုက်ရှာလို့ရပါတယ်။ ဖုန်းဆက်ခေါ်တာနဲ့ ရောက်ကိုရောက်လာတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီဘက်ကလည်း အေးဂျင့်တွေ အများဆုံးကလည်း မလေးရှားနိုင်ငံသားတွေဆိုတော့ သူတို့လူသူတို့ cover လုပ်တဲ့အနေနဲ့ အကယ်၍ လာထုတ်မယ့်သူမရှိဘူး၊ အေးဂျင့် သိရင်သော်လည်းကောင်း၊ သူဋ္ဌေးကို သိရင်သော်လည်းကောင်း သူတို့က ဥပက္ခာပြုပြီးတော့ ဒီ နိုင်ငံခြားသားကို နေရပ်ကို ပြန်ပို့ပစ်တယ်။ ဒီဘက်က အေးဂျင့်လိပ်စာတွေ၊ စက်ရုံလိပ်စာတွေ သိပေမယ့်လည်း သူတို့တွေက အဲဒီအထိ မလိုက်တော့ဘူးပေါ့။ အလုပ်လည်းရှုပ်မခံတော့ဘူး။ ပြီးတော့ သူတို့ကလည်း သူ့ နိုင်ငံသား တွေဖြစ်နေတဲ့အတွက် chance ပေးတဲ့ပုံစံမျိုးပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံရှိ အော်ပရာစီဖမ်းဆီးမှုအများစုသည် ၎င်းနိုင်ငံသားများ၏ တိုင်ကြားမှုများကြောင့် လာရောက် စိစစ်ဖမ်းဆီးကြခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် အထောက်အထား၊ ပါမစ်တို့၌ ပါရှိသည့် အလုပ်နေရာများနှင့်မတူညီဘဲ အလုပ်လုပ်ကိုင်သည့် မြန်မာများအနေဖြင့် သတိထားဆင်ခြင်သင့်ကြောင်း မလေးရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက အကြံပြုသည်။