CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၆

ဧပြီ ၂ ရက်က အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် "လွတ်မြောက်ရေးနေ့" ဆိုသည့် စကားလုံးကို သုံးနှုန်းပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးအား ကုန်သွယ်ခွန်များ တိုးမြှင့်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ထိုနေ့သည် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) ၏ အဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံစလုံးအတွက်  "စည်းလုံး ညီညွတ်ရေးနေ့" ဟု ပြောင်းလဲခေါ်ဆိုရသည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

ထရမ့်၏ ကုန်သွယ်ခွန်များ တိုးမြှင့်ကြောင်း ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်အပြီး ၇၂ နာရီအတွင်းမှာပင် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါအီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim) သည် အာဆီယံမိတ်ဖက် ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံကာ အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံမှုကို မည်ကဲ့သို့ တုန့်ပြန်ရမည်ဆိုသည့် အကြောင်း အရာများကို ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သည့် သီတင်း ၃ ပတ်အတွင်း အမေရိကန်၏ အခွန်စည်းကြပ်မှုများကို တုန့်ပြန်ရန်အတွက် အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်များနှင့် အခြားနိုင်ငံများအကြား ဆွေးနွေးပွဲများ ဆက်တိုက် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က နိုင်ငံတကာကို ကောက်မည့် အခွန်ကောက်စာရင်း ကြေညာစဉ်

ဧပြီလ ၁၀ ရက်က အာဆီယံ စီးပွားရေးဝန်ကြီးများသည် ဗွီဒီယိုဆက်သွယ်မှုမှတဆင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ ပြီးနောက် အာဆီယံ၏ သဘောထား ကြီးမားမှုနှင့် ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်ရည်ရှိမှုတို့ကို ပြသခဲ့သည်။

လက်ရှိ အာဆီယံနှင့် အမေရိကန်ကြား အပြန်အလှန် ကုန်သွယ်မှုပမာဏ မြင့်မားလာခြင်းကြောင့် အာဆီယံ အနေဖြင့် ထရမ့်၏ တစ်ဖက်သတ်ဆန်သည့် အခွန်တိုးမြှင့်မှုကို လက်တုန့်ပြန်ခြင်းမပြုရန် တညီတညွတ်တည်း သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။

အစည်းအဝေးအတွင်း အာဆီယံဝန်ကြီးများသည် အမေရိကန်နှင့် ဟန်ချက်ညီမှုရှိပြီး ရေရှည်တည်တံ့သော စီးပွားရေး ဆက်ဆံမှုရရှိစေရန် ပွင့်လင်းသော ဆက်သွယ်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ထိန်းသိမ်းရန် အရေးကြီးကြောင်းကိုလည်း အလေးပေး ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အာဆီယံသည် အမေရိကန်နှင့် ပွင့်လင်းပြီး အပြုသဘောဆောင်သော တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကိုလည်း ပြုလုပ်လိုကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် အာဆီယံသည်  ကုန်သွယ်ရေး အငြင်းပွားမှုများကို ဖြေရှင်းရန်နှင့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး တိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ (WTO) ကို ကြားခံအဖွဲ့အစည်း တစ်ခုအဖြစ် ထပ်မံအတည်ပြုခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်မှုများအရ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ တစ်နိုင်ငံချင်းစီအလိုက် ကုန်သွယ်မှု အပေါ် မူတည်ပြီး ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၄၉ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးမြှင့်ခဲ့သဖြင့် အာဆီယံ၏ စီးပွားရေးကို ပြင်းထန်စွာ သက်ရောက်ဖွယ်ရှိနေသည်။

အာဆီယံစီးပွားရေးဝန်ကြီးများကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က အာဆီယံ-အမေရိကန် ကုန်သွယ်မှုပမာဏသည် ဒေါ်လာ ၃၂၆ ဒသမ ၅ ဘီလီယံရှိခဲ့ပြီး အာဆီယံ ဘက်မှ ကုန်သွယ်ရေးပိုငွေ ဒေါ်လာ ၇၁ ဘီလီယံရှိခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အာဆီယံအနေဖြင့် အမေရိကန်နှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံရာတွင် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုရှိသည့် မဟာဗျူဟာကို ကျင့်သုံးရမည်ဖြစ်ပြီး အနှောင့်အယှက် တစ်စုံတစ်ရာ ရှိခဲ့မည်ဆိုပါက အာဆီယံ၏ စီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေလိမ့် မည်ဖြစ်သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်က အာဆီယံတွင် အမေရိကန်၏ တိုက်ရိုက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် ဒေါ်လာ ၇၅ ဘီလီယံအထိရှိပြီး အဓိကအားဖြင့်ဘဏ္ဍာရေး၊ ရော်ဖက်ရှင်နယ် ဝန်ဆောင်မှုများနှင့် နည်းပညာမြင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုများတွင် ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် အာဆီယံ၏ အကြီးဆုံး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူဖြစ်သည်။

ဖေဖော်ဝါရီလမှစပြီး အာဆီယံအတွင်းရေးမှူးချုပ်ရုံးနှင့် အာဆီယံစီးပွားရေးပေါင်းစည်းမှု အဆင့်မြင့် လုပ်ငန်းအဖွဲ့ တို့သည် ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ဝန်ဆောင်မှုများနှင့် နည်းပညာမြင့် ကဏ္ဍများကဲ့သို့ အရေးကြီးသည့် နယ်ပယ်များတွင် အဖွဲ့ဝင်များအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အားကောင်းလာစေရန်အတွက် အဖြေရှာရန်နှင့် အကောင်အထည် ဖော် လုပ်ဆောင်ရန် အစီအစဉ်များကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ခဲ့ကြသည်။

အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါကိုတွေ့ရစဉ်

အာဆီယံ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေရန်နှင့် အမေရိကန် အပါအဝင် ကုန်သွယ်ရေး မိတ်ဖက်များနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံရန်ဖြစ်သည်။

ဖေဖော်ဝါရီလက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အစည်းအဝေးသည် အာဆီယံ-အမေရိကန် မဟာဗျူဟာ ကုန်သွယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး (STIP) ဟု လူသိများသော မူဘောင်တစ်ရပ်ကို ဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့သည်။

အခြားမဟာဗျူဟာတစ်ခုမှာ လမ်းကြောင်း ၂ ကြောင်း ပါဝင်သည့် ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်ဖြစ်သည်။ 

ပထမလမ်းကြောင်းသည် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးနှင့် အကောက်ခွန် အဆင့်မြှင့်တင်ရေး၊ တစ်ပိုင်းလျှပ်ကူး ပစ္စည်းများနှင့် ဆေးဝါးများကဲ့သို့သော တန်ဖိုးမြင့်ကဏ္ဍများကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်သည်။

ဒုတိယလမ်းကြောင်းမှာ အာဆီယံကို လက်ရှိ ဒေသတွင်း လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက်များမှ တဆင့် အကောက်ခွန်မဲ့ ဇုန်တစ်ခုအဖြစ် ဖော်ဆောင်ပြီး အမေရိကန်ကုမ္ပဏီများကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခွင့်ပြုရန် ဖြစ်သည်။

လာမည့် မေလနှောင်းပိုင်းတွင် ကျင်းပမည့် အာဆီယံနှင့် ပတ်သက်သည့် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးများတွင် အာဆီယံ ခေါင်းဆောင်များက ထိုအကြံပြုချက်များကို စိစစ်သွားကြမည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိအချိန်တွင် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် တစ်နိုင်ငံချင်းစီသည် အမေရိကန်နှင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်နေပြီ ဖြစ်သည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံတိုင်းတွင် အမေရိကန်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ကိုယ်ပိုင်ရွေးချယ်ခွင့်များရှိသော်လည်း အမေရိကန်၏ အခွန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံသည့် စိန်ခေါ်မှုများအပေါ် ၎င်းတို့၏ တုန့်ပြန်မှုများသည် လက်တွေ့ကျပြီး ပြေငြိမ်းလိုသည့် တူညီသော စရိုက်လက္ခဏာများရှိနေကြသည်။

စင်္ကာပူ၊ ဗီယက်နမ်၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် ဖိလစ်ပိုင် အပါအဝင် နိုင်ငံအများအပြားသည် ထရမ့်အစိုးရနှင့် ညှိနှိုင်းမှုများ ထပ်မံပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ထားကြသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံကလည်း ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ပီချိုင်း ချွန်ဟာဗာရီရ (Pichai Chunhavajira) နှင့် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး ပီချိုင်း နာရစ်သာဖန် (Pichai Naripthaphan) တို့ ဦးဆောင်သော Team Thailand အဖွဲ့ကို ဝါရှင်တန်သို့ စေလွှတ်ထားပြီးဖြစ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် အမေရိကန်က ကောက်ခံသည့် ကုန်သွယ်ခွန် ၃၆ ရာခိုင်နှုန်းကို လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်ပြီး လုပ်စရာ ရှိသော အချက်အလက်များကို  Team Thailand အဖွဲ့အား ပေးပို့ထားပြီးဖြစ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်မှုတွင် ပိုငွေ ဒေါ်လာ ၄၆ ဘီလျံရှိခဲ့သည်။ 

ထရမ့်၏ ပထမသက်တမ်း ကာလကတည်းက အမေရိကန်နှင့် ထိုင်းကြား ကုန်သွယ်ရေး ပိုငွေပြမှုသည် အဓိက ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။

ပေတုန်တန် အစိုးရသည် အမေရိကန်ထံမှ မော်တော်ယာဥ်များ၊ လက်နက်များ၊ စိုက်ပျိုးရေး ထွက်ကုန်များ၊ အီလက်ထရောနစ်နှင့် စွမ်းအင်များကို ပိုမိုတိုးမြှင့်ဝယ်ယူမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ပြီး ၁၀ နှစ်အတွင်း ထိုင်းဘက်မှ ကုန်သွယ်ရေး ပိုငွေပြမှုကို လျှော့ချပေးမည်ဟု ကတိပေးခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီများကို အမေရိကန် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းကဏ္ဍတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် တွန်းအားပေးမည်ဖြစ်ပြီး အလုပ်အကိုင်များ ပိုမိုဖန်တီးပေးမည်ဖြစ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၁၈၁၈ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်နှင့် ဆက်ဆံရေးထူထောင်သည့် ပထမဆုံးအာရှနိုင်ငံဖြစ်သည်။ 

အခြားအာရှနိုင်ငံများသည် အမေရိကန်နှင့် ၎င်းတို့၏ ပထမဆုံး ကုန်သွယ်မှု သဘောတူစာချုပ်ကို ၁၈၃၃ ခုနှစ်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၇

ပရီးမီးယားလိဂ်ရဲ့ ဝါရင့်တိုက်စစ်မှူး တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဗာဒီဟာ လက်စတာအသင်းနဲ့ စာချုပ်ကုန်ဆုံးမယ့် ဒီရာသီ ကုန်ရင် အသင်းကနေ ထွက်ခွာတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

၂၀၁၂ ခုနှစ်က အပျော်တမ်းကလပ် ဖလီးဝုဒ်တောင်းအသင်းကနေ ပေါင် ၁ သန်းနဲ့ ရောက်ရှိလာခဲ့တဲ့ ဗာဒီဟာ လက်စတာအသင်းမှာ ၁၃ နှစ်ကြာ ကစားခဲ့ပြီးနောက် ကလပ်အသင်းရဲ့ ဂန္ထဝင်အဖြစ်နဲ့ ထွက်ခွာတော့မှာပါ။ 

ဗာဒီဟာ လက်စတာအသင်းနဲ့ အတူ ပရီးမီးယားလိဂ်နဲ့ FA ဖလား ၁ ကြိမ်စီ၊ ချန်ပီယံရှစ်ဖလား ၂ ကြိမ် ရယူနိုင်ခဲ့ တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဗာဒီကို လက်စတာအသင်း စတင်ခေါ်ယူခဲ့ချိန်တုန်းက အသင်းဟာ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာသာ ရှိနေသေးတာပါ။ 

ဗာဒီဟာ လက်စတာအသင်းကို ချန်ပီယံရှစ်ကနေ ပရီးမီးယားလိဂ်ထံ တန်းတက်နိုင်အောင် အဓိက စွမ်းဆောင် ပေးနိုင်ခဲ့တဲ့သူတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ဒီရာသီမှာ အသင်းဖော်တွေကပေးတဲ့ အသင်းရဲ့တစ်နှစ်တာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားဆုကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။

အပျော်တမ်း ကစားသမားဘဝ ကနေလာတဲ့ ဗာဒီဟာ သူ့ရဲ့လက်စတာအသင်း ကစားသမားဘဝ ပရီးမီးယားလိဂ် ပွဲဦးထွက် ရာသီမှာလည်း အထင်ကြီးဖွယ်ကောင်းတဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေကို ပြသနိုင်ခဲ့တာပါ။

ဗာဒီကို ဆုဖလားများစွာနဲ့အတူ တွေ့ရစဉ်

၂၀၁၅-၁၆ ရာသီက လက်စတာအသင်း အံ့အားသင့်ဖွယ် ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို ကိုင်မြှောက်နိုင်ခဲ့တဲ့ ရာသီမှာ ဗာဒီဟာ ပြိုင်ဘက်အသင်းတိုင်းရဲ့ ခံစစ်ကစားသမားတွေကို အိပ်မက်ဆိုးတွေ ပေးနိုင်ခဲ့တဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဗာဒီဟာ သူ့ရဲ့လျင်မြန်မှု၊ အဆုံးသတ်ပုံ ကောင်းမွန်မှုတွေကြောင့် လက်စတာအသင်းကို ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလား ရရှိအောင် ကူညီပေးနိုင်ခဲ့တာပါ။

ဗာဒီဟာ ၂၀၁၅-၁၆ ရာသီမှာ လက်စတာအသင်းအတွက် ပရီးမီးယားလိဂ်သွင်းဂိုး ၂၄ ဂိုးအထိ သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပြီး ဒီအထဲမှာ ၁၁ ပွဲဆက်တိုက် ဂိုးသွင်းယူနိုင်တဲ့ စံချိန်မှတ်တမ်းကောင်းကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဗာဒီဟာ လက်စတာအသင်းကို ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလား ရယူပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ ရာသီမှာ ပရီးမီးယားလိဂ်ရဲ့ တစ်နှစ်တာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားဆုကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။

 ဗာဒီကို တွေ့ရစဉ်

ဗာဒီဟာ လက်စတာအသင်းအတွက် ပြသခဲ့တဲ့ ခြေစွမ်းကောင်းတွေကြောင့် အင်္ဂလန်အသင်း လူစာရင်းမှာ ရွေးချယ်ခံခဲ့ရပြီး ယူရို ၂၀၁၆ ပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်ကာ ဂိုးသွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

လက်စတာအသင်းကို ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလား ရရှိအောင် ကူညီပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ ဗာဒီကို အာဆင်နယ်အသင်းက သူ့ရဲ့စာချုပ်ထဲမှာပါဝင်တဲ့ စာချုပ်ဖျက်သိမ်းကြေးပေးပြီး ခေါ်ယူဖို့ ကမ်းလှမ်းခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ဗာဒီဟာ အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ကမ်းလှမ်းမှုကို ငြင်းပယ်ပြီး လက်စတာအသင်းမှာ ဆက်ရှိခဲ့တာပါ။

လက်စတာအသင်းနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရခဲ့တဲ့ ဗာဒီဟာ ၂၀၁၉-၂၀ ရာသီမှာ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲရဲ့ ဂိုးသွင်းအများဆုံးဖြစ်တဲ့ ရွှေဖိနပ်ဆုကိုလည်း ပိုင်ဆိုင်ခဲ့တာပါ။

၂၀၂၀-၂၁ ရာသီမှာ ဗာဒီဟာ လက်စတာအသင်းနဲ့ FA ဖလားကို ရယူနိုင်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၁-၂၂ ရာသီမစတင်မီမှာ ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တဲ့ ကွန်မြူနတီဒိုင်းကိုလည်း ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဗာဒီဟာ လက်စတာအသင်း အောင်မြင်မှုတွေမှာ အတူရှိခဲ့သလို အသင်း ကျရှုံးချိန်မှာလည်း အတူရှိခဲ့တဲ့သူပါ။ 

အင်္ဂလန်ကစားသမားဟောင်းဟာ လက်စတာအသင်း ပရီးမီးယားလိဂ်ကနေ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲထံ တန်းဆင်း ချိန်မှာ လိုက်ပါခဲ့ပြီး အသင်းကို ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲထံ တန်းပြန်တက်နိုင်အောင် ဦးဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

လက်စတာအသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ကို တန်းပြန်တက်လာချိန်မှာ အသင်းအပေါ်သစ္စာရှိခဲ့တဲ့ ဗာဒီကို ၁ နှစ် စာချုပ်သစ်ချုပ်ပြီး အသင်းကို ဆက်ဦးဆောင်စေခဲ့တာပါ။ 

လက်စတာအသင်းဟာ ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရလဒ်တွေ အလွန်ဆိုးရွားခဲ့ပြီး ဗာဒီကလည်း သူ့ရဲ့ အသက်အရွယ်ကြောင့် အသင်းကို ကူညီပေးနိုင်ခြင်း မရှိတော့ပါဘူး။ အဲဒါကြောင့် လက်စတာအသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ကနေ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲထံ ချက်ချင်းတန်းပြန်ဆင်းသွားခဲ့တာပါ။

ဗာဒီကို တွေ့ရစဉ်

ဗာဒီဟာ လက်စတာအသင်း တန်းဆင်းပြီးနောက် အသင်းပရိသတ်တွေကို တောင်းပန်ကြောင်း ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သလို ရက်ပိုင်းအကြာမှာ ၁၃ နှစ်ကြာ ကစားခဲ့တဲ့ အသင်းကနေ သူထွက်ခွာတော့မယ်လို့ ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဗာဒီက လက်စတာအသင်းကနေ ထွက်ခွာမယ့် အကြောင်းပြောရတာဟာ သူ့အတွက် ဝမ်းနည်းကြေကွဲစရာ ဖြစ်ပေမယ့် မှန်ကန်တဲ့ အချိန်လို့ထင်ပြီး အသင်းဟာ သူ့နှလုံးသားရဲ့ ကြီးမားတဲ့နေရာမှာ အမြဲတမ်းရှိနေမယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

ဗာဒီဟာ လက်စတာအသင်းကနေ ထွက်ခွာမှာဖြစ်ပေမယ့် ကစားသမားဘဝကနေ အနားယူဦးမှာ မဟုတ်သေးဘဲ ဆက်ကစားပြီး သွင်းဂိုးတွေ သွင်းယူချင်တယ်လို့ ပြောခဲ့တာပါ။ 

ဗာဒီဟာ အစ်စဝှစ်ချ်အသင်းနဲ့ မေလ ၁၈ ရက်မှာ ကစားမယ့် ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ လက်စတာအသင်း ကစားသမားဘဝ နောက်ဆုံးအိမ်ကွင်းပွဲစဉ်အဖြစ် ပါဝင်မှာဖြစ်ပြီး ဂန္ထဝင်တစ်ဦးအနေနဲ့ ထွက်ခွာမယ့်သူ့ကို အသင်းဘက်က ဘယ်လိုဂုဏ်ပြုမလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၁

၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ မတ်လက အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ (Narendra Modi) သည် မောရစ်ရှနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ခဲ့သည့် ခရီးစဉ်အတွင်းတွင် ဒေသတွင်း အလုံးစုံလုံခြုံရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး (SAGAR) ဟုခေါ်သည့် မူဝါဒကို စတင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဆယ်နှစ်အကြာဖြစ်သည့် ယခုနှစ် မတ်လတွင် မိုဒီသည် မောရစ်ရှနိုင်ငံသို့ နောက်တစ်ကြိမ် လာရောက် ခဲ့ပြီး ခရီးစဉ်တွင် MAHASAGAR ဟုခေါ်သော ပိုမိုကြီးမားသည့် မူဝါဒသစ်ကို မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။

MAHASAGAR သည် နယ်မြေဒေသများ တစ်လျှောက် လုံခြုံရေးနှင့်တိုးတက်မှုအတွက် အပြန်အလှန်နှင့် အလုံးစုံ တိုးတက်ရေးဆိုသည့် မူဝါဒ၏ အတိုကောက် စကားလုံးဖြစ်သည်။

MAHASAGAR သည် SAGAR ၏ ပိုမိုအဆင့်မြင့်သည့် မူဝါဒတစ်ခုဖြစ်ပြီး လုံခြုံရေးကဏ္ဍကို ကျော်လွန်၍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ နည်းပညာမျှဝေရေးနှင့် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးတို့ကို အာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည့် မူဝါဒဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီနဲ့ မောရစ်ရှခေါင်းဆောင်ကို တွေ့ရစဉ်

ယခုခရီးစဉ်အတွင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် မောရစ်ရှနှင့် ဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် နှစ်နိုင်ငံအကြား ပိုမိုကောင်းမွန်သော မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေးကို ရရှိနေပြီဖြစ်သည်။

MAHASAGAR ဟူသည့် စကားလုံးသည် ဟင်ဒီဘာသာစကားအရ "ပင်လယ်" ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။ ထိုမူဝါဒသည် ကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရန်၊ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော တိုးတက်မှုအတွက် ကျွမ်းကျင်မှုများကို မြှင့်တင်ခြင်းနှင့် လုံခြုံရေးကဏ္ဍ တိုးတက်စေရန် အာရုံစိုက်ထားသည်။

အိန္ဒိယသည် ထိုရည်မှန်းချက်များ အောင်မြင်ရန် အတိုးနှုန်းနည်းသည့် ချေးငွေများ၊ နည်းပညာပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုနှင့် အင်စတီကျူးရှင်းဆိုင်ရာ ပံ့ပိုးကူညီမှုများဖြင့် လုပ်ဆောင်ရန် စီစဉ်နေသော်လည်း အသေးစိတ် အချက်အလက်များကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးပေ။

လွန်ခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း SAGAR သည် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသရှိ နိုင်ငံများနှင့် လက်တွဲလုပ်ဆောင်မည့် အိန္ဒိယ၏ မဟာဗျူဟာဖြစ်ပြီး ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးတို့ကို အာရုံစိုက်ထားသည်။

၂၀၂၁၈ ခုနှစ်တွင် မိုဒီသည် ဒေသတွင်းလုံခြုံရေး အစည်းအဝေးဖြစ်သော ရှန်ဂရီလာ ဆွေးနွေးပွဲ (Shangri-La Dialogue) အတွင်း အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် အိန္ဒိယ၏ ချဉ်းကပ်ပုံကို ရှင်းပြခဲ့သည်။

လက်ရှိ အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည့် ဗစ်ကရမ် မစ္စရီ ( Vikram Misri) ကလည်း ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် SAGAR ၏ အဓိကနယ်ပယ် ၅ ခုကို စာရင်းပြုစုခဲ့သည်။

ထိုနယ်ပယ် ၅ ခုမှာ လုံခြုံရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ အရည်အချင်းများ ဖော်ထုတ်မြှင့်တင်ရေး၊ စုပေါင်းလုပ်ဆောင် မှု၊ စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့်  ပင်လယ်ရေကြောင်းဆိုင်ရာ ချိတ်ဆက်မှုရှိရေး အစရှိသည့် နယ်ပယ် များ ဖြစ်သည်။

ထိုနယ်ပယ် ၅ ခုသည် အိန္ဒိယနှင့် ဒေသတွင်း မဟာမိတ်နိုင်ငံများအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို လမ်းညွှန် ထိန်းကြောင်း ပေးနိုင်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသည် SAGAR နှင့်အတူ အင်ဒို-ပစိဖိတ် သမုဒ္ဒရာများ အစီအစဉ် (IPOI) ကိုလည်း မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။

BIMSTEC အစည်းအဝေး တက်ရောက်လာတဲ့ ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

IPOI သည် တရားဝင် သဘောတူစာချုပ် မလိုအပ်ဘဲ နိုင်ငံများအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်သည့် အစီအစဉ် တစ်ခုဖြစ်ကာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်၊ ဘေးအန္တရာယ် တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်ရေးနှင့် ရေကြောင်းလုံခြုံရေးအတွက် ကြိုးပမ်းမှုများကို အထောက်အကူပြုပေးသည့် အစီအစဉ်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်၊ ဂျပန်၊ သြစတြေးလျ၊ အာဆီယံ၊ ပြင်သစ်နှင့် နယူးဇီလန် အပါအဝင် နိုင်ငံအများအပြားသည် အိန္ဒိယ ၏ IPOI ကို ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။

ထို့ကြောင့် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် အိန္ဒိယ၏ ချဉ်းကပ်မှုသည် ပွင့်လင်းပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရှိသည့် အချက်ကို ပေါ်လွင်စေခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသည် အခြားဒေသတွင်း လုံခြုံရေးနှင့် စီးပွားရေး အဖွဲ့များထဲတွင်လည်း ပူးပေါင်း ပါဝင်ထားပြီး ထိုအဖွဲ့များ ထဲတွင် BIMSTEC ၊ ကိုလံဘိုလုံခြုံရေးအစည်းအရုံး ၊ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာကော်မရှင် အစရှိသည့် ဒေသတွင်း အဖွဲ့များ တွင်လည်း ပါဝင်ထားသည်။

ကိုလံဘိုလုံခြုံရေးအစည်းအရုံးတွင် အိန္ဒိယ၊ မောရစ်ရှ၊ သီရိလင်္ကာ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် မော်လ်ဒိုက်ဗ်တို့ ပါဝင်ပြီး အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာကော်မရှင်၌ အိန္ဒိယ၊ မောရစ်ရှ၊ ဆေးချဲလ်စ်၊ မာဒါဂက်စ်ကာ၊ မာယော့နှင့် ရီယူနီယံကျွန်းတို့ ပါဝင်သည်။

မောရစ်ရှနိုင်ငံသည် အိန္ဒိယထံမှ ခိုင်မာသည့် အထောက်အပံ့များကို ရရှိခဲ့ပြီး အိန္ဒိယသည် မောရစ်ရှ၏ ကမ်းခြေ စောင့်တပ်ဖွဲ့ကို ခေတ်မီအောင် ကူညီပေးခဲ့သလို အခြေခံ အဆောက်အဦများ တည်ဆောက်ကာ အဓိကကျသည့် ပရောဂျက်များကိုလည်း စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ထိုပရောဂျက်များထဲတွင် မြေအောက်ရထားလမ်းစီမံကိန်း၊ တရားရုံးချုပ်အသစ် ဆောက်လုပ်ရေး၊ အိုးအိမ် တည်ဆောက်ရေး၊ ဆေးရုံသစ် တည်ဆောက်ရေးတို့ ပါဝင်သည်။

သို့သော်လည်း အိန္ဒိယသည် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာဒေသ(IOR)တွင် ဩဇာအာဏာ ချဲ့ထွင်နေသည့် တရုတ်၏ စိန်ခေါ်မှု နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဂေါဝန် (Galwan) မြစ်အတွင်း အိန္ဒိယစစ်သားများနှင့် တရုတ်စစ်သားများ ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့ ပြီးနောက် အိန္ဒိယနှင့်တရုတ်ကြား တင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် မော်လ်ဒိုက်၊ သီရိလင်္ကာ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစရှိသည့် အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများနှင့် ခိုင်မာသော ဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး အိန္ဒိယ၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို လျှော့ချခဲ့သည်။

ထို့ပြင် တရုတ်သည် အိန္ဒိယထက် စီးပွားရေးအင်အား ပိုမိုကြီးမားနေပြီး ဥပမာပြရမည်ဆိုပါက မောရစ်ရှနှင့် အိန္ဒိယကြား ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး ဒေါ်လာ ၅၅၄ သန်း ရှိခဲ့ချိန်တွင် မောရစ်ရှနှင့် တရုတ်အကြား ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး သည် ဒေါ်လာ ၁.၁ ဘီလီယံရှိခဲ့သဖြင့် တရုတ်၏ ကုန်သွယ်မှုသည် ၂ ဆ နီးပါး ပိုမိုများပြားနေသည်။

ထို့ကြောင်း အိန္ဒိယသည် ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး ကွာဟချက်ကို လျှော့ချချင်နေပြီး MAHASAGAR မူဝါဒသည် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာနိုင်ငံများအား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့များ ပိုမိုပေးအပ်လိုသည့် အိန္ဒိယ၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့ရေးရာ အခင်းအကျင်းမှာ ပြောင်းလဲနေပြီး အမေရိကန်သည် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ ခေါင်းဆောင်မှုအောက်တွင် ပြည်တွင်းရေးကို ပိုမိုအာရုံစိုက်လာကာ တရုတ်နှင့် ပြိုင်ဆိုင်မှု ပိုမိုမြင့်တက်နေသည်။

တရုတ်၏ ပတ်လမ်း၊ရပ်ဝန်းစီမံကိန်း (BRI) သည်လည်း ဒေသတွင်း လျှင်မြန်စွာ ပျံ့နှံ့လာသည်။

ထိုအချက်များကြောင့် အိန္ဒိယသည် SAGAR မူဝါဒမှ MAHASAGAR မူဝါဒသို့ ပြောင်းလဲခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီကိုတွေ့ရစဉ်

အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာအတွင်းရှိ နိုင်ငံအများအပြားသည် ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှု၊ ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက်မှု သို့မဟုတ် ကပ်ရောဂါများကဲ့သို့သော သမားရိုးကျ မဟုတ်သည့် ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ဖြေရှင်းရန် အသင့် အနေအထား မဟုတ်သေးပေ။

ထို့ကြောင့် အိန္ဒိယသည် ထိုနိုင်ငံများအတွက် စိတ်ချယုံကြည်ရသည့် လုံခြုံရေး အထောက်အပံ့ပေးသည့် နိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည်လိုခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် အိန္ဒိယအတွက် ပြဿနာတစ်ခုမှာ ဘဏ္ဍာရေးအခြေအနေဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန(MEA)၏ နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာတွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနအတွက် လျာထားခဲ့သည့် ဘတ်ဂျက်သည် ကျဆင်းနေခဲ့သဖြင့် MEA ၏ ပြည်ပ အကူအညီပေးရေး အစီအစဉ်များကို အကောင်အထည်ဖော်သည့် ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို လျော့ပါးစေခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

 အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးကော်မတီ၏ ၂၀၂၄-၂၅ ခုနှစ် အစီရင်ခံစာတွင် MEA သည် လာမည့် ၅ နှစ်အတွင်း ၎င်း၏ ရည်မှန်းချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် တစ်နှစ်လျှင် ရန်ပုံငွေ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုလိုအပ်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

အိန္ဒိယအနေဖြင့် ငွေကြေး အထောက်အပံ့ကို တိုးမြှင့်ခြင်းမရှိပါက MAHASAGAR အစီအစဉ်သည် လေထဲတွင် တိုက်အိမ် ဆောက်နေသည့် အဆင့်မှာပင် ရှိနေဦးမည်ဖြစ်သည်။

MAHASAGAR မူဝါဒ အောင်မြင်ရန်အတွက် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ငွေကြေး ပိုမိုရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်း၊ အာဆီယံ၊ Quad နှင့် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာအတွင်းရှိ နိုင်ငံများနှင့် ပိုမိုခိုင်မာသော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ တည်ဆောက်ခြင်း၊ တရုတ်နှင့် ယှဉ်ပြိုင်ရန် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို တိုးမြှင့်ခြင်း၊ IPOI နှင့် ကိုလံဘိုလုံခြုံရေးအစည်းအရုံး ကဲ့သို့ ဒေသတွင်း အဖွဲ့များကို ပိုမိုခိုင်မာ အားကောင်းအောင် လုပ်ဆောင်ခြင်း အစရှိသည့် အရာများကို လုပ်ဆောင်ရ မည်ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ ကြီးမားသော စိတ်ကူးစိတ်သန်းများကို ငွေကြေးနှင့် ကြိုးစားအားထုတ်မှုတို့ကို ပူးပေါင်းပြီး လုပ်ဆောင်မည်ဆိုပါက MAHASAGAR သည် အိန္ဒိယကို အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် ပိုမိုအင်အားကြီးမားသည့် နိုင်ငံ ဖြစ်လာစေနိုင်ပြီး ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး၊ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် တည်ငြိမ်ရေးတို့ကို အထောက်အကူ ပြုပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၁

ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ၁၅ ကြိမ်အထိ ရရှိထားပြီး ဘုရင်အဖြစ် တင်စားခြင်း ခံထားရတဲ့ ရီးရယ်လ် အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ကွာတားဖိုင်နယ် ပထမအကျော့ပွဲစဉ်မှာ အာဆင်နယ်အသင်းကို ၃ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ ဂိုးပြတ် အရေးနိမ့်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဒီရလဒ်ဟာ အံ့အားသင့်စရာ ရလဒ်ဖြစ်ခဲ့သလို ဂိုးသမား ကော့တွိုက်စ်သာ ဂိုးကာကွယ်မှုတွေ မပြုလုပ်နိုင်ရင် ရီးရယ်လ်အသင်းအတွက် အရှက်ကွဲစရာ ရလဒ်မျိုး ကြုံတွေ့ရနိုင်တာပါ။

ရီးရယ်လ်အသင်း ကွင်းလယ်လူ ဘယ်လင်ဂမ်က အာဆင်နယ်အသင်းကို ၃ ဂိုးပဲပေးပြီး အရေးနိမ့်ခဲ့တာ ကံကောင်းခဲ့တယ်လို့တောင် ပွဲအပြီးအင်တာဗျူးမှာ ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

ဗီနီစီးယက်စ်၊ ဘတ်ပီ၊ ဘယ်လင်ဂမ်နဲ့ ရိုဒရီဂိုတို့လို ကြယ်ပွင့် ကစားသမားတွေရှိနေတဲ့ ရီးရဲလ်အသင်းရဲ့ တိုက်စစ်ပိုင်းက အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ခံစစ်ကို ကြီးမားတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ မပြုလုပ်နိုင်ခဲ့တာက ရီးရယ်လ် အသင်းအတွက် စိုးရိမ်ဖို့ကောင်းတာပါ။ 

ရီးရယ်လ်အသင်း ကစားသမားတွေနဲ့ နည်းပြ အန်ဆယ်လော့တီက ဒုတိယအကျော့မှာ ဘာမဆိုဖြစ်သွားနိုင် တယ်လို့ ပြောပြီး သူတို့ရဲ့ယုံကြည်မှုကို ပြသခဲ့ကြပါတယ်။ 

 ရီးရယ်လ်အသင်းနဲ့ အာဆင်နယ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

တကယ်တမ်း လက်တွေ့မှာရော ရီးရယ်လ်အသင်းဟာ အိမ်ကွင်းမှာ အာဆင်နယ်အသင်းကို ၃ ဂိုးပြတ် ပြန်သွင်း နိုင်မလားဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းနေတာပါ။

ရီးရယ်လ်အသင်းရဲ့ တိုက်စစ်ကစားသမားတွေသာ ဂိုးရနိုင်မယ့် အခွင့်အရေးတွေကို အကောင်းဆုံး အသုံးချနိုင် မယ်ဆိုရင် ၃ ဂိုးဟာ သူတို့အတွက် ခက်ခဲနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ 

ဒါပေမယ့် အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ခံစစ်ကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ဖို့က သူတို့အတွက် အခက်အခဲရှိနိုင်ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ အဓိကနောက်ခံလူ ဂါဘရီရယ်လ် ဒဏ်ရာကြောင့် အနားယူနေရလို့ စိုးရိမ်စရာရှိခဲ့ပေမယ့် ပထမအကျော့မှာ ရီးရယ်လ်အသင်းရဲ့ တိုက်စစ်ကို အကောင်းဆုံး ထိန်းချုပ်ပြခဲ့တာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရတာပါ။ 

ဒီရာသီ အာဆင်နယ်အသင်း ကစားထားတဲ့ ပွဲတွေကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် သူတို့ကို ဘယ်အသင်းကမှ ၂ ဂိုးထက် ပိုပြီး သွင်းယူထားနိုင်တဲ့ အသင်းမရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါက အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ ခံစစ်ကြောင်း ဘယ်လောက်အထိ ကောင်းမွန်နေလဲဆိုတာ ပြသနေတာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ တိုက်စစ်မှူးတွေ ဒဏ်ရာကြောင့် မပါဝင်နိုင်ပေမယ့် သူတို့မှာ နေရာစုံကနေ ဂိုးသွင်းယူနိုင်တဲ့ ကစားသမားတွေရှိပြီး သူတို့ရဲ့ တည်ကန်ဘောတွေဟာ ပြိုင်ဘက်တိုင်းကို ဒုက္ခပေးနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရီးရယ်လ်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးတော့ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်မှာ ရီးရယ်လ်အသင်းကို မရှုံးနိမ့်သေးဘူးဆိုတဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ အချက်ကို ပိုင်ဆိုင်ထားတာပါ။

ရီးရယ်လ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ မတူညီတဲ့အသင်းပေါင်း ၁၁၁ သင်းကို အနိုင်ယူထားပေမယ့် ဒီအထဲ မှာ အာဆင်နယ်အသင်း ပါဝင်ခဲ့ခြင်းမရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အာဆင်နယ်အသင်းကို ကွာတားဖိုင်နယ် ပထမအကျော့မှာ အရေးနိမ့်ခဲ့တဲ့ ရလဒ်ကြောင့် ရီးရယ်လ်အသင်းနည်းပြ အန်ဆယ်လော့တီဟာ နည်းပြရာထူးအတွက် ဖိအားတွေကို ခံစားနေရတာပါ။ 

ရီးရယ်လ်အသင်းသာ ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲကနေ ထွက်ခဲ့ရရင် အန်ဆယ်လော့တီဟာ နည်းပြအဖြစ်ကနေ ထုတ်ပယ်ခံရဖွယ်ရှိတယ်လို့ စပိန်မီဒီယာတွေက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် အန်ဆယ်လော့တီ အနေနဲ့ သူ့ရဲ့နည်းဗျူဟာတွေကို ဘယ်လိုတွေ ပြောင်းလဲပြီး ဒုတိယအကျော့ ပွဲစဉ်အတွက် ပြင်ဆင်လာမလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ချင်စရာ ကောင်းနေပါတယ်။

ရီးရယ်လ်အသင်းနဲ့ အာဆင်နယ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ဒုတိယအကျော့ပွဲစဉ်မှာ ရီးရယ်လ်အသင်းအနေနဲ့ ဂိုးရဖို့ကို ဦးတည်ပြီး တိုက်စစ်ဖွင့်ကစားရင် အာဆင်နယ် အသင်းကို ဂိုးတွေ ပြန်ပေးရနိုင်လို့ ဒီပွဲဟာ ရီးရယ်လ်အသင်းအတွက် ခက်ခဲမယ့် ပွဲစဉ်ဖြစ်လာမယ် ဆိုတာ သေချာနေတာပါ။ 

ရီးရယ်လ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲတွေမှာလည်း မဖြစ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေတွေကနေ ပြန်လာနိုင်တဲ့ အခိုက်အတန့်တွေ ပိုင်ဆိုင်ခဲ့ဖူးပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမယ့် ဒုတိယအကျော့ ပွဲစဉ်မှာ ရီးရယ်လ်အသင်း ပြန်လာနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေကြတဲ့ သူတွေလည်းရှိသလို မပြန်လာနိုင်တော့ဘူးလို့ သုံးသပ်နေကြတဲ့ သူတွေလည်းရှိနေတာပါ။ 

ရီးရယ်လ်အသင်းအနေနဲ့ လက်ရှိ ချန်ပီယံဆုကို ဆက်ထိန်းသိမ်းချင်တယ်ဆိုရင် အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ပွဲစဉ်မှာ မဖြစ်နိုင်တဲ့အရာတွေကို လုပ်ပြရမှာဖြစ်ပြီး တကယ်ရော လုပ်ပြနိုင်မလားဆိုတာ ချန်ပီယံလိဂ်ကွာတားဖိုင်နယ် ဒုတိယအကျော့ပွဲစဉ်မှာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆိုက်ဘာ တိုက်ခိုက်မှုများအောက်မှ အမေရိကန်

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ် ၊ ဧပြီ ၆

ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက်မှုနှင့် ပတ်သက်သည့် သတင်းများသည် ပြန့်ကျဲနေပြီး ပုံပြင်ဆန်ပုံရသော်လည်း ဆိုက်ဘာ တိုက်ခိုက်မှုသည် အလေးအနက်ထားရမည့် အရေးကိစ္စတစ်ခုဖြစ်သည်။

တရုတ်အစိုးရနှင့် ဆက်နွှယ်မှုရှိသည့် ဟက်ကာများသည် Microsoft ၏ အီးမေးလ် cloud စနစ်၊ အမေရိကန် ကုန်သွယ်ရေး၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနတို့၏ အီးမေးလ်စနစ်များကို ဖောက်ထွင်း ဝင်ရောက် ခဲ့သည်။

အခြား ဟက်ကာများသည် ဂူအမ်ရှိ အမေရိကန်စစ်တပ်၏ ဆက်သွယ်ရေးစနစ်များ၊ ရေတပ်၏ အမှတ် ၇ စစ်သင်္ဘောအုပ်စုအတွက် ထိန်းချုပ်ကွပ်ကဲရေးစင်တာ၏ စနစ်များအတွင်းသို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။

Salt Typhoon အမည်ရှိ တရုတ်ဟက်ကာ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့သည် Cisco Router များ၏ အားနည်းချက်များကို အသုံးချပြီး AT&T နှင့် Verizon အပါအဝင် အမေရိကန် ဆက်သွယ်ရေးကုမ္ပဏီ ၉ ခုကို ဆိုက်ဘာ တိုက်ခိုက် ခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်အစိုးရက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုဆိုက်ဘာ တိုက်ခိုက်မှုသည် အမေရိကန်သမိုင်းတွင် အဆိုးရွားဆုံး ထောက်လှမ်းရေး ကျိုးပေါက်မှုများထဲတွင် တစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးနှင့် အခြေခံ အဆောက်အအုံ လုံခြုံရေးအေဂျင်စီ (CISA) သည် ထိုကဲ့သို့ ကြီးမား သည့် ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး နောက်ဆုံးရ အချက်အလက်များကို ထုတ်ပြန်ပေးနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိ ကြောင်း New York Times သတင်းစာက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်များကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် မည်သူ့တွင် တာဝန်ရှိနေသည်ဆိုခြင်းကို တစ်နှစ်ကျော်ကြာသည်အထိ တိကျစွာ မသိရသေးပေ။ 

တရုတ်သူလျှိုများကလည်း ၂၀၂၄ ခုနှစ် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ၏ ဖုန်းများကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

Ransomware အသုံးပြုနေစဉ်

တရုတ်သည် အမေရိကန်၏ အရေးကြီးသည့် အခြေခံ အဆောက်အအုံများတွင် အန္တရာယ်ရှိသော အဖျက်ဆော့ဖ်ဝဲ (malware) များ ထည့်သွင်းထားကြောင်း အမေရိကန်အစိုးရက သတိပေးခဲ့သည်။ ထို malware များကို အချိန် မရွေး အသက်သွင်းနိုင်သည်။

CrowdStrike ဆော့ဖ်ဝဲကုမ္ပဏီ၏ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သူလျှိုခြိမ်းခြောက်မှု အစီရင်ခံစာအရ ၂၀၂၄ ခုနှစ် တွင် တရုတ်၏ ဆိုက်ဘာသူလျှို လှုပ်ရှားမှုသည် ၁၅၀ ရာခိုင်နှုန်း တိုးလာကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရုရှားနိုင်ငံသည်လည်း ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက်မှုများ ကြီးကြီးမားမား ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ခြိမ်းခြောက် ငွေညှစ်ရန်အတွက် အသုံးပြုသည့် Ransomware တိုက်ခိုက်မှုများသည် ကုမ္ပဏီများကိုသာမက ကျောင်းများ၊ ဘုရားကျောင်းများ၊ ဆေးရုံများနှင့် သွေးလှူဘဏ်များကိုပင် ပစ်မှတ်ထားလာခဲ့ကြသည်။

BadPilot အမည်ရှိ ရုရှားဟက်ကာ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့သည် အင်္ဂလိပ်စကားပြောသည့် နိုင်ငံများရှိ အဖွဲ့အစည်းများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း Microsoft ကုမ္ပဏီက ဖော်ပြခဲ့သည်။

၎င်းတို့၏ ပစ်မှတ်များထဲတွင် စွမ်းအင်၊ ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့၊ ဆက်သွယ်ရေး၊ သင်္ဘော၊ လက်နက် ထုတ်လုပ် ရေးနှင့် အစိုးရအဖွဲ့များ ပါဝင်သည်။

အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များအပေါ် ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက်မှုများကို ပုလဲဆိပ်ကမ်း တိုက်ခိုက်မှုနှင့် နှိုင်းယှဉ် ဖော်ပြရမည်ဆိုပါက “ပုလဲဆိပ်ကမ်းတိုက်ခိုက်မှု ဒစ်ဂျစ်တယ်ဗားရှင်း” ဟု ပြောနိုင်သည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အမေရိကန် နည်းပညာကုမ္ပဏီများသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စနစ်များစွာကို တည်ဆောက် ထားသောကြောင့် အခြားနိုင်ငံများ အတွက်လည်း အန္တရာယ်ရှိသည်။

တရုတ်နှင့် ရုရှားတို့သည် ဒေတာခိုးယူရန်နှင့် သတင်းမှားများဖြန့်ရန် ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက်မှုများကို အသုံးပြုလျက် ရှိသည်။

ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက်မှု အားလုံးသည် တစ်ကြိမ်တည်းတွင် တစ်ပြိုင်နက်တည်း ဖြစ်ပွားခဲ့မည်ဆိုပါက အမေရိကန် သည် ပြင်းထန်စွာ တုန့်ပြန်ဖွယ်ရှိသည်။ အတိတ်ကာလက အမေရိကန်သည် ပုလဲဆိပ်ကမ်း တိုက်ခိုက်ခံရမှု၊ 9/11 တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်စဉ်များတွင် ပြင်းထန်သည့် တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုများဖြင့် တုန့်ပြန်ခဲ့ဖူးသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အမေရိကန်၏ ရန်ဘက်များသည် သမိုင်းပေး သင်ခန်းစာများကို ရရှိထားခဲ့ကြပြီးဖြစ်သည်။

အမေရိကန်၏ ရန်ဘက်များသည် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားစေနိုင်သော အခြေအနေကို ဦးတည်သွားစေနိုင်သည့် တိုက်ရိုက် ထိတွေ့ရင်ဆိုင်မှုများကို ရှောင်ရှားမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ် စစ်မဟာဗျူဟာ ဒသနပညာရှင်ကြီး ဆွန်ဇူး (Sun Tzu) ရေးသားခဲ့သည့် “စစ်ပွဲ၏ အမြင့်ဆုံး အနုပညာ သည် မတိုက်ခိုက်ဘဲ အနိုင်ယူခြင်းဖြစ်သည်”ဆိုသည့် စာသားအတိုင်း ကျင့်သုံးကြလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

၁၉၄၁ ခုနှစ်က ပုလဲဆိပ်ကမ်း တိုက်ခိုက်ခံရချိန်တွင် ထိုအချိန်က အမေရိကန်သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင် နေသည့် ဖရန့်ကလင်း ဒီ ရုစဗဲ့ (Franklin D. Roosevelt) ကဲ့သို့ ပြင်းထန်စွာ လက်တုန့်ပြန်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးနှင့် အခြေခံ အဆောက်အအုံ လုံခြုံရေးအေဂျင်စီကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် လက်ရှိ ထရမ့် အစိုးရအဖွဲ့သည် ချက်ချင်းတုန့်ပြန် ဆောင်ရွက်ရမည့်အစား ကြီးမားသည့် အမှားများကို သာ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထိုအမှားများအနက် တစ်ခုမှာ ထရမ့်သည် CISA ဝန်ထမ်းများကို လျှော့ချခဲ့ပြီး ဆိုက်ဘာနှင့်ပတ်သက်ပြီး အတွေ့အကြုံမရှိသည့် ရှေ့နေတစ်ဦးကို အိမ်ဖြူတော်၏ ဆိုက်ဘာ အကြီးအကဲအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ယီမင်ရှိ ဟူရ်သီသူပုန်များကို စစ်ရေးအရ တိုက်ခိုက်မည့် လျှို့ဝှက်အဆင့် အသေးစိတ် အချက်အလက် များသည့် Signal အက်ပလီကေးရှင်း၏ group chat တွင် ပေါက်ကြားသွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် တရုတ်နှင့်ရုရှား၏ ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက်မှုများကို အမေရိကန်၏ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍရော အစိုးရကပါ ထိရောက်စွာ တုန့်ပြန်နိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိသည်ကို မြင်တွေ့ရသည်။

အကြောင်းရင်းတစ်ခုမှာ ဒီမိုကရေစီ လူ့အဖွဲ့အစည်းများတွင် ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိက အကြား စည်းရုံးညီညွတ်မှုရှိစေရန် ခက်ခဲခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

ခေါင်းဆောင် အများအပြားကလည်း ပြဿနာ၏ အတိမ်အနက်ကို ဝန်ခံရန် ငြင်းဆိုနေသည်။ 

လုပ်ငန်းအမှုဆောင်များကလည်း စစ်မှန်သော ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးထက် တရားဥပဒေဆိုင်ရာ အကာအကွယ်များ ကို အားကိုးအားထားပြုနေကြသည်။

ကုမ္ပဏီတစ်ခုသည် ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက်ခံရသည့် အခါမျိုးတွင် ၎င်းတို့သည် လုပ်ငန်းစံနှုန်းများကို လိုက်နာမှုရှိ ကြောင်း သက်သေပြရန်အတွက် ရှေ့နေများနှင့် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေး ကုမ္ပဏီများကို ငှားရမ်းလေ့ရှိသည်။ 

သို့သော် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေး ချွတ်ယွင်းချက်များကို အဖြေရှာရန် အားနည်းတတ်ကြသည်။

ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးကို အာရုံစိုက်ရမည့်အစား ကုမ္ပဏီများသည် ငွေကြေးဆုံးရှုံးမှုကို ရှောင်ရှားရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ ဂုဏ်သတင်းများကို ကာကွယ်ရန် ကြိုးစားကြသည်။

နည်းပညာကုမ္ပဏီများကလည်း ၎င်းတို့၏ အားနည်းချက်များကို ဝန်ခံရန် တွန့်ဆုတ်တတ်ကြသည်။

၎င်းတို့သည် cloud computing နှင့် ဒေတာ သိမ်းဆည်းရေးအတွက် ခိုင်မာသော လုံခြုံရေး ကတိကဝတ်များကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြသော်လည်း တရုတ်ဟက်ကာများက ထိုကုမ္ပဏီများ၏ အားနည်းချက်များကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။

TikTok ကုမ္ပဏီကိုတွေ့ရစဉ်

သောက်သုံးရေ၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ ဆက်သွယ်ရေး၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုတို့ ကဲ့သို့ လုပ်ငန်းများကို ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီများက လုပ်ကိုင်နေခြင်းကြောင့် အမေရိကန်အစိုးရသည် အရေးကြီးသည့် ထိုလုပ်ငန်းများကို အပြည့်အဝ ကာကွယ်ပေးနိုင်ခြင်းမရှိပေ။

အနောက်နိုင်ငံများမှ အစိုးရများသည် ဒစ်ဂျစ်တယ် ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ကိုင်တွယ်ရန် ကောင်းစွာ စီစဉ်ထားခြင်း မရှိဘဲ အရေးကြီးသော အချက်အလက်များကို အမြဲမပြတ် မျှဝေလေ့မရှိပေ။

စီအိုင်အေ အပါအဝင် အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီ ၁၈ ဖွဲ့အထိ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသည့် ထောက်လှမ်း ရေး အသိုက်အဝန်း (IC) သည် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု အားနည်းခြင်းကြောင်း 9/11 တိုက်ခိုက်မှုကို တားဆီးနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အေဂျင်စီများသည် ဆိုက်ဘာခြိမ်းခြောက်မှုဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို နားလည်ရန်နှင့် မျှဝေရန် ရုန်းကန်နေရသည်။

ကာကွယ်ရေး ဝန်ထမ်းအင်အား ၃ သိန်းခန့်ရှိသည့် အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနသည်ပင် ခိုင်မာသော ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေး အစီအစဉ်များကို ဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ထို့ပြင် အမေရိကန်နိုင်ငံသား သန်း ၁၇၀ ကျော်က TikTok ကို အသုံးပြုနေခြင်းသည် ပြဿနာ၏ တစ်စိတ် တစ်ပိုင်း ဖြစ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။

TikTok သည် ထုတ်လုပ်ခဲ့ဖူးသမျှ ဒစ်ဂျစ်တယ် လက်နက်များထဲတွင် အစွမ်းထက်ဆုံး ဒစ်ဂျစ်တယ် လက်နက် တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် DeepSeek၊ Shein နှင့် Temu ကဲ့သို့ အခြားသော တရုတ် အက်ပလီကေးရှင်းများသည်လည်း အသုံးပြု သူများ၏ ဒေတာကို ထိန်းချုပ်မှု အနည်းငယ်ဖြင့် စုဆောင်းသည်။

ထိုပြသနာများကို ဖြေရှင်းရန် နည်းလမ်းများရှိနေပြီး ကျွမ်းကျင်သူအချို့က ဒစ်ဂျစ်တယ် ဝန်ဆောင်မှု ဝန်ကြီးဌာန ထူထောင်ရန် အကြံပြုနေကြသည်။

အချို့ကမူ ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးအတွက် အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီများ ပေါင်းစည်းထားသည့် အထူးအဖွဲ့တစ်ခု ဖွဲ့စည်းရန် အဆိုပြုနေကြသည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်အနေဖြင့် အချိန်မနှောင်းမီ ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေး ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန် အချိန်မီ အကောင်အထည်ဖော် လုပ်ဆောင်သင့်ပေသည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၄

ဒီရာသီ နည်းပြလူးဝစ်အင်းနရစ် လက်ထက် ပီအက်စ်ဂျီအသင်းရဲ့ ရလဒ်နဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ဟာ အလွန် ကောင်းမွန်နေပြီး ဆုဖလား ၄ လုံး ရယူနိုင်မယ့် လမ်းကြောင်းပေါ်မှာ ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပီအက်စ်ဂျီအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတွင်း မက်ဆီ၊ နေမာ၊ ဘတ်ပီတို့လို ကမ္ဘာအကောင်း ဆုံးကစားသမား တွေနဲ့ အသင်းကို တည်ဆောက်ခဲ့ပေမယ့် မျှော်လင့်သလို ဖြစ်မလာခဲ့တာပါ။

အဲဒါကြောင့် နည်းပြလူးဝစ်အင်းနရစ်ဟာ လူငယ်ကစားသမား ကြယ်ပွင့်တွေနဲ့ အသင်းကို တည်ဆောက်ပြီး အပြောင်းအလဲတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

စပိန်လူမျိုးနည်းပြ လူးဝစ်အင်းနရစ်ဟာ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းရဲ့ အနာဂတ်အတွက်ပါ ရည်ရွယ်ပြီး အသင်းကို တည်ဆောက်ကာ နာမည်ကြီး ကစားသမားအချို့ကို ထွက်ခွာခွင့်ပေးခဲ့တာပါ။

လူးဝစ်အင်းနရစ်ဟာ ဘတ်ပီ ရှိခဲ့တဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီကတည်းက ဘတ်ပီ မပါဝင်တဲ့ လူစာရင်းကို အသုံးပြုပြီး အသင်းကို စမ်းသပ်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ပီအက်စ်ဂျီအသင်းဟာ ဒီရာသီအစပိုင်းမှာ အနည်းငယ် ရုန်းကန်ခဲ့ရပေမယ့် နည်းပြ လူးဝစ်အင်းနရစ်ရဲ့ ကစားကွက် နည်းစနည်နဲ့ ကစားသမားသစ်တွေ အံ့ဝင်လာတဲ့ အချိန်မှာ အလွန်ကောင်းမွန်လာခဲ့တာကို မြင်တွေခဲ့ရတာပါ။

ပီအက်စ်ဂျီအသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ပြင်သစ်လိဂ်နဲ့ ဖလားပြိုင်ပွဲတွေဟာ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းအတွက် မခက်ခဲတာကြောင့် ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲဟာ သူတို့အတွက် အဓိကစမ်းသပ်ရမယ့် ပြိုင်ပွဲဖြစ်ပါတယ်။

ပီအက်စ်ဂျီအသင်းဟာ ဒီရာသီ ချန်ပီယံလိဂ် အုပ်စုပွဲစဉ် ၅ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ၁ ပွဲသာ အနိုင်ရခဲ့တာကြောင့် ပြိုင်ပွဲကနေ ထွက်ခွာရဖို့ နီးစပ်ခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် နည်းပြလူးဝစ်အင်းနရစ်ရဲ့ ဦးဆောင်မှုနဲ့ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ် အုပ်စုနောက်ဆုံး ၃ ပွဲစလုံး အနိုင်ရခဲ့ပြီး ပလေးအောဖ့် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ကို ရရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။  

ပီအက်စ်ဂျီအသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ် ပလေးအောဖ့်မှာ ပြင်သစ်လီဂူး-၁ ပြိုင်ဘက် ဘရက်စ်အသင်းကို နှစ်ကျော့ ပေါင်း ရလဒ် ၁၀ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ ဂိုးပြတ်အနိုင်ရပြီး ၁၆ သင်းအဆင့်ကို တက်နိုင်ခဲ့တာပါ။

ပီအက်စ်ဂျီအသင်းဟာ ၁၆ သင်းအဆင့်မှာ ချန်ပီယံလိဂ်အုပ်စု အဆင့်အမှတ်ပေးဇယား ထိပ်ဆုံးနေရာမှာ ရပ်တည်ခဲ့တဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်းနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပီအက်စ်ဂျီအသင်းနဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲကနေ ပီအက်စ်ဂျီအသင်း ထွက်ခွာရနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်မှုတွေ ရှိခဲ့ကြပေမယ့် လက်တွေ့မှာ တော့ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းဟာ လီဗာပူးလ်အသင်းကို နှစ်ကျော့စလုံး အသာစီးနဲ့ ကစားပြီး ကွာတားဖိုင်နယ်ကို တက်နိုင်ခဲ့တာပါ။

ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားဟာ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းရဲ့ အလိုချင်ဆုံးဆုဖလား ဖြစ်တာကြောင့် ဒီဆုဖလားကို ရယူနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်ကို အသက်ဆက်နိုင်ခဲ့တာဟာ သူတို့အတွက် ကျေနပ်စရာဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ 

ဒီရာသီ နည်းပြလူးဝစ်အင်းနရစ် လက်ထက် ပီအက်စ်ဂျီအသင်း ရလဒ်ကောင်းတွေ ရယူနိုင်ခဲ့တာမှာ တောင်ပံ ကစားသမား ဒမ်ဘီလီရဲ့ စွမ်းဆောင်မှုတွေကလည်း အဓိကကျခဲ့တာပါ။ 

ဘာစီလိုနာအသင်းမှာ ကစားခဲ့ချိန်တုန်းက ဒဏ်ရာကြောင့် မကြာခဏဆိုသလို အနားယူနေခဲ့ရလို့ ဆေးရုံ အုပ်ကြီး လို့ နာမည်ပြောင်ရထားတဲ့ ဒမ်ဘီလီဟာ ဘောလွန်းဒီအော ဆန်ခါတင်စာရင်းမှာ ပါဝင်မယ့် ခြေစွမ်းတွေနဲ့ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းကို ရလဒ်ကောင်းတွေ ရယူပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ ကစားသမားတွေထဲက တစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။

ပီအက်စ်ဂျီအသင်းဟာ ဒီရာသီမှာ ပြင်သစ်လီဂူး-၁ နဲ့ ပြင်သစ်စူပါဖလားတို့ကို ရရှိထားပြီး ပြင်သစ်ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်လုပွဲနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ကွာတားဖိုင်နယ်ကို ရောက်ရှိထားတာပါ။ 

နည်းပြ လူးဝစ်အင်းနရစ်ကို တွေ့ရစဉ်

ပီအက်စ်ဂျီအသင်းဟာ ဒီရာသီမှာ သွင်းဂိုး ၁၂၀ ကျော် သွင်းယူထားပြီး ပေးဂိုးက ၄၀ ကျော်သာ ပေးထားရကာ နည်းပြ လူးဝစ်အင်းနရစ် လက်ထက် မှော်ဝင်တဲ့ ရာသီတစ်ခုကို ပိုင်ဆိုင်ထားပါတယ်။

ပီအက်စ်ဂျီအသင်းအနေနဲ့ မှော်ဝင်တဲ့ရာသီ အမှန်တကယ် ဖြစ်ဖို့ဆိုရင် ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ဆုဖလားရယူနိုင်ဖို့ လိုအပ်နေတာပါ။ 

ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားသာ ရယူနိုင်ခဲ့ရင် ပီအက်စ်ဂျီအသင်းဟာ တစ်ရာသီအတွင်း ဆုဖလား ၄ လုံးစလုံး ရယူနိုင်မယ့် မှတ်တမ်းကောင်းကို ပိုင်ဆိုင်သွားဖို့ ရှိနေပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် နည်းပြလူးဝစ်အင်းနရစ် အနေနဲ့ အနာဂတ်အတွက်ပါ ရည်ရွယ်ပြီး တည်ဆောက်နေတဲ့ ပီအက်စ်ဂျီ အသင်းကို သမိုင်းဝင် အောင်မြင်မှုမျိုးရအောင် လုပ်ပေးနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။