CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ် ၊ ဩဂုတ် ၂၉

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ယာယီအစိုးရသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် အစီအစဉ်တစ်ခုကို  အကောင်အထည် ဖော်ရန် ပြင်ဆင်နေသည်။

ထိုအစီအစဉ်သည် ရခိုင်ပြည်နယ်ထက် ကျော်လွန်ပြီး အခြားနေရာများကိုပါ ဂယက်ရိုက်ခတ် လာစေနိုင်သည့် အလားအလာ ရှိနေသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ ကော့ဘဇား (Cox’s Bazar) ခရိုင်တွင် ဘင်္ဂါလီ (မူရင်း- ရိုဟင်ဂျာဟုဖော်ပြ) ဒုက္ခသည် ၁ သန်း ကျော်ကို တာဝန်ယူထားရပြီး အခြားအရေးကိစ္စများ ပေါ်ပေါက်နေချိန်၌ ထိုအစီအစဉ်အား ပြင်ဆင်နေခြင်း ဖြစ် သည်။

ကော့ဘဇားတွင် ထိုဒုက္ခသည် အရေအတွက်သည် ၁၉၇၉ ပြည့်နှစ် ကုန်ပိုင်းကတည်းက တဖြည်းဖြည်း မြင့်တက်ခဲ့ သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် ပြစ်မှုများ၌ ဘင်္ဂါလီများ ပါဝင်ပတ်သက်နေသည့် မှတ်တမ်းများလည်း ရှိထားသည်။

 ရိုဟင်ဂျာစည်းလုံးညီညွတ်ရေးအဖွဲ့(RSO)ကို တွေ့ရစဉ် 

ဒုက္ခသည်စခန်းများတွင် လှုပ်ရှားနေသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၄ ဖွဲ့ထက် မနည်းရှိနေပြီး ထိုအဖွဲ့များအနက် ရိုဟင်ဂျာစည်းလုံးညီညွတ်ရေးအဖွဲ့(RSO)သည် ဩဇာအကြီးဆုံး အဖွဲ့အဖြစ် ယူဆခံထားရသည်။

ထိုကဲ့သို့ စိုးရိမ်စရာ အခြေအနေများကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရသည် ဘင်္ဂါလီများကို နေရပ်ပြန်ပို့ရန် အလော တကြီး လုပ်ဆောင်နေသော်လည်း ပြီးခဲ့သည့် ၂ နှစ်အတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် အာရက္ခတပ်တော်(AA)နှင့် မြန်မာ့ တပ်မတော်တို့ကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် AA သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် နယ်စပ်ချင်း ထိစပ်နေသည့် မောင်တောမြို့ အပါအဝင် ရခိုင်ပြည်နယ်၏ မြို့နယ် ၁၇ မြို့နယ်အနက် ၁၄ မြို့နယ်ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရသည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဒုက္ခသည်များ ပြန်ပို့မည့် အစီအစဉ် မအောင်မြင်သေးသည့် အခြေအနေ ကို စိုးရိမ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သလို ထိုဒုက္ခသည် အရေးသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ဆိုးရွားစွာ ဂယက်ရိုက်ခတ်နေ ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရသည် ကော့ဘဇားတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၄-၂၆ ရက်၊ နယူးယောက်တွင် စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်နှင့် ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်တွင် ဘင်္ဂါလီအရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် သီးသန့်ဆွေးနွေးပွဲများကို ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။

ထိုအချိန်အတောအတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ယာယီအစိုးရက "ရခိုင် စင်္ကြံ" (Rakhine Corridor) ဟုခေါ်သည့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေး လမ်းကြောင်းတစ်ခု ဖော်ဆောင်ရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။

ဘင်္ဂါလီဒုက္ခသည်များကို တွေ့ရစဉ်

ထိုစင်္ကြံလမ်းကို ဘင်္ဂလေားဒေ့ရှ်၏ ကော့ဘဇားခရိုင်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရခိုင်ပြည်နယ်ကြား ချိတ်ဆက်ရန် စီစဉ်ခဲ့ သည်။

နိုင်ငံတကာက အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ပြီး အကာအကွယ်ပေးထားမည့် ထိုစင်္ကြံလမ်းကို အကူအညီများ ပို့ဆောင် ရေး၊ ဒဏ်ရာရသည့် အရပ်သားများကို ကယ်တင်ရေးနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ထွက်ပြေးလာသော ဘင်္ဂါလီ ဒုက္ခသည် များကို နေရပ်ပြန်ပို့ရေးတို့အတွက် အသုံးချရန် အိုင်ဒီယာဖြင့် အဆိုပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ကမူ ထိုစင်္ကြံလမ်း ဖော်ဆောင်ရေးကို ထောက်ခံကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး ထိုစင်္ကြံလမ်းသည် တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ရှိနေသည်။ ထိုဒေသတွင် အမေရိကန်အတွက် ခြေကုပ်ယူနိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ထားသည်။

သတင်းရင်းမြစ်များကမူ ထိုစင်္ကြံလမ်း ဖော်ဆောင်ရေး အစီအစဉ်၏ နောက်ကွယ်တွင် ရှိနေသည့် ဘင်္ဂလားအစိုးရ ၏ စစ်မှန်သည့် ရည်ရွယ်ချက်မှာ ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ဘင်္ဂါလီများအတွက် ဘေးကင်းလုံခြုံသော ဇုန်တစ်ခု ထူထောင် ရန်ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

ထိုစင်္ကြံလမ်းကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ Teknaf မြို့နယ်မှ ဖြတ်ဖောက်ရန် စီစဉ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး AA ကမူ ထိုအစီအစဉ်ကို ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ အစီအစဉ်သည် အကူအညီများစွာ ပေးရန်ဖြစ်ပြီး ထိုအကူအညီများကို ဘင်္ဂါလီလက်နက်ကိုင်များ အား လုယက်ခွင့် ပြုလိမ့်မည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်များက စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ဘင်္ဂါလီများအတွက် လုံခြုံမှုမရှိသဖြင့် အကူအညီများကို လုယက်ယူနေရသည့် အခြေအနေမျိုး အဖြစ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က ပုံဖော်ရန် စီစဉ်ထားသည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်များက ပြောသည်။

ထို့ပြင် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ကုလသမဂ္ဂ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းရေးတပ်ဖွဲ့များ ဖြန့်ကြက်ချထားရေး အစီအစဉ်လည်း ပါဝင်နေသည်။ 

အာရက္ခတပ်တော်(AA) ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင် ရခိုင်ပြည်နယ်ရောက်လာပြီး လူထုနဲ့တွေ့ဆုံနေစဉ် 

လက်ရှိတွင် ဘင်္ဂလားဒေရှ့်စစ်သား ၅၆၁၉ ဦးသည် နိုင်ငံပေါင်း ၁၀ နိုင်ငံရှိ ကုလသမဂ္ဂ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းရေး တပ်ဖွဲ့များအတွင်း ပါဝင်နေသည်။

နောက်ထပ် အစီအစဉ်တစ်ခုမှာ လက်နက်ကိုင် ဘင်္ဂါလီကေဒါများကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က စစ်အင်အား ထောက်ပံ့ပေး ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်စေရန်ဖြစ်သည်။ 

တိုက်ဆိုင်မှု တစ်ခုမှာ မြန်မာ့တပ်မတော်ကလည်း ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် ဘင်္ဂါလီ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့သည်။

သို့သော် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ပြည်သူများကြား ထိုစင်္ကြံလမ်းသည် နိုင်ငံ့၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို ထိပါးလာစေနိုင် ကြောင်း စိုးရိမ်စိတ်များ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး အဓိက နိုင်ငံရေးပါတီများကလည်း ထိုအစီအစဉ်ကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက် ခဲ့သည်။

မေလကုန်ပိုင်းတွင်မူ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စစ်တပ်အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဝါကာ အူဇ်ဇာဘန် (Waker-Uz-Zaman) က ထိုအစီအစဉ်ကို ပယ်ဖျက်ရန် အစိုးရကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် သတိပေးခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရသည် အမေရိကန်၏ ထောက်ခံမှုနှင့်အတူ ဘင်္ဂါလီများအတွက် ဘေးကင်း လုံခြုံသည့် ဇုန်တစ်ခု ထူထောင်ရန် ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း လေ့လာသူများ ပြောကြားခဲ့သည်။

"ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရဲ့ အစီအစဉ်က လက်နက်အပြည့်အစုံ တပ်ဆင်ထားတဲ့ ဘင်္ဂါလီကေဒါတွေကို AA နဲ့ စစ်ပွဲဆင်နွှဲ ခိုင်းဖို့ ပြင်ဆင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု အိန္ဒိယအစိုးရအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ဘင်္ဂါလီများအတွက် စစ်သင်တန်းများ လေ့ကျင့်နေသည့် နေရာများ များပြားလာပြီး ထိုနေရာ များအနက် Mymensingh မြို့ရှိ စစ်စခန်း တစ်ခုသည်လည်း လေ့ကျင့်ရေး နေရာများထဲတွင် ပါဝင်နေကာ အခြား လေ့ကျင့်ရေး စခန်းများသည် ကော့ဘဇားနှင့် ဘာဂါဟတ် (Bagerhat) မြို့များတွင်လည်း ရှိနေသည်ဟု သတင်း ရင်းမြစ်များက ဖော်ပြခဲ့သည်။

RSO နှင့် ARSA အဖွဲ့များ၏ လူမှုမီဒီယာများတွင် တင်သည့် ပို့စ်များအရ ၎င်းတို့၏ လက်နက်ကိုင် အင်အားကြီး ထွားလာမှုကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။

ဩဂုတ် ၂၀ ရက်က RSO အဖွဲ့၏ Facebook တွင် လက်နက်ကိုင်ကေဒါများ ချီတက်လမ်းလျှောက်နေသည့် ဗွီဒီယိုဖိုင်ကို တင်ခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ပြောင်းလဲနေသည့် နိုင်ငံရေး အခြေအနေက ပါကစ္စတန်အတွက် အစွန်းရောက်အဖွဲ့များကို ထောက်ခံပေးရန် အခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုရရှိစေခဲ့သည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်များတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဇူလိုင် ၂၉ ရက်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ရောက်ရှိလာသည့် ပါကစ္စတန် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ လုံခြုံရေးအေဂျင်စီဖြစ်သည့် DGFI ၏ အရာရှိများနှင့်အတူ Teknaf မြို့မှ Shah Porir Dwip ကျွန်းအထိ လေ့လာ ရေး ခရီးထွက်ခဲ့ကြသည်။ 

ထိုခရီးစဉ်၏ အသေးစိတ် အချက်အလက်ကိုမူ ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးပေ။

အာရက္ခတပ်တော်(AA) ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ် 

အိန္ဒိယအစိုးရ၏ အရာရှိများကမူ ပါကစ္စတန်၏ ရည်ရွယ်ချက်သည်ဘင်္ဂါလီများ ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ပြန်လည် ပို့ဆောင်ရေးထက် အိန္ဒိယတွင် ဆူပူသောင်းကျန်းမှုများ ဖြစ်စေရန် ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ယူဆထားကြသည်။

မကြာသေးမီက The Economist ဂျာနယ်နှင့်ပြုလုပ်သည့် အင်တာဗျူး တစ်ခုတွင် ပါကစ္စတန် စစ်တပ်၏ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတစ်ဦးက "ကျနော်တို့ အရှေ့ဘက်ကနေ စတင်သွားမှာပါ" ဟု ဖြေကြားခဲ့သည်။

ထိုပြောကြားချက်၏ အဓိပ္ပာယ်မှာ ပါကစ္စတန်သည် အရှေ့ဘက်မှ အိန္ဒိယကို ဆန့်ကျင်သည့် စစ်ဆင်ရေးများကို ပြုလုပ်ရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို အသုံးချမည့် သဘောမျိုးဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် အိန္ဒိယနှင့် ဆက်ဆံရေး အဆင်ပြေသည့် ရှိတ်ဟာဆီနာ (Sheik Hasina) အစိုးရအဖွဲ့ ပြုတ်ကျခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် ပါကစ္စတန် ဆက်ဆံရေးသည် သိသိသာသာ မြင့်တက်ခဲ့ သည်။

ထိုအချိန်အတောအတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် AA သည် စစ်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်မှုများကို အရှိန်မြှင့်တင်နေသည်။

AA ၏ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့ဖြစ်သည့် ရက္ခိုင့်အမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်(ULA)သည် အသက် ၄၅ နှစ်အောက် လူငယ်များကို စစ်မှုထမ်းရန် စစ်မှုထမ်းဥပဒေ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး စစ်မှုထမ်းဆောင်နိုင်သည့် အသက် အပိုင်းအခြားအတွင်း ရှိနေသည့် လူငယ်များကို ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှ ထွက်ခွာခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရသည် လွန်ခဲ့သည့် ၂ နှစ်တာ ကာလအတွင်း AA နှင့် ပုံမှန် ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့ပြီး မောင်တောရှိ ဘင်္ဂါလီများ နေရပ်ပြန်ပို့ရေး နည်းလမ်းများကို ရှာဖွေခဲ့သည်။

AA ကမူ ဘင်္ဂါလီများ နေရပ်ပြန်ပို့ရေးသည် ဘဏ္ဍာရေး အထောက်အပံ့၊ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး အစီအစဉ်များ မပါရှိဘဲ လက်ရှိ အနေအထားများအရ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ရခိုင်စင်္ကြံလမ်း အစီအစဉ် ပျက်သွားခဲ့သော်လည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရသည် ဘင်္ဂါလီများကို နေရပ် ပြန်ပို့ရန် ဆက်လက် ကြိုးပမ်းနေဆဲဖြစ်ပြီး အသစ်ပြင်ဆင်နေသည့် နည်းဗျူဟာများသည် ဒေသတွင် မတည်ငြိမ် မှုများနှင့် အကြမ်းဖက်မှုများကိုသာ ပိုမိုဖြစ်ပွားစေနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

Source: The Diplomat

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၉

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက ကစားခဲ့တဲ့ လိဂ်ဖလား ဆီမီးဖိုင်နယ်ပွဲစဉ်မှာ အော်လန်ဒို အသင်းကို ၃ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ အနိုင်ရပြီး ဗိုလ်လုပွဲ တက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

မက်ဆီဟာ ဒီပွဲမှာ ၂ ဂိုးသွင်းပြီး အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းကို လိဂ်ဖလား ဗိုလ်လုပွဲ ဒုတိယအကြိမ်မြောက် တက်နိုင်အောင် ကူညီပေးနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်က ကျင်းပခဲ့တဲ့ လိဂ်ဖလား ပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်လုပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ် တက်နိုင်ခဲ့ပြီး ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

၂၀၂၃ ခုနှစ်က အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းကို ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့တဲ့ မက်ဆီဟာ အသင်းကို လိဂ်ဖလား ချန်ပီယံ ဖြစ်အောင် ဦးဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

၂၀၁၈ ခုနှစ်က အသင်းကို တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းအတွက် လိဂ်ဖလားဟာ သူတို့အသင်းရဲ့ သမိုင်းမှာ ပထမဆုံးဆုဖလား ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ မက်ဆီ မရောက်မီက မေဂျာလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရလဒ်ကောင်းတွေရရှိဖို့ ရုန်းကန်ခဲ့ရပြီး အသင်းရဲ့အခြေအနေဟာ ဆိုးရွားခဲ့တာပါ။ 

ဒါပေမယ့် မက်ဆီ ရောက်ရှိလာပြီးနောက်မှာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ ဆုဖလားတွေကို ကိုင်မြှောက်နိုင်တဲ့ အသင်းအဖြစ် လုံးဝကို ပြောင်းလဲသွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းကို တွေ့ရစဉ်

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက မေဂျာလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာလည်း Supporters' Shield ကို ရယူနိုင်ခဲ့ပြီး အသင်းရဲ့သမိုင်းမှာ ဒုတိယမြောက် ဆုဖလားကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ မက်ဆီ ရောက်လာအပြီးမှာ ကွန်ကာကပ်ဖ် ချန်ပီယံဖလား ပြိုင်ပွဲကို ပထမဆုံး အကြိမ် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရခဲ့သလို ပြီးခဲ့တဲ့နွေရာသီက ကျင်းပခဲ့တဲ့ ဖီဖာကလပ် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကိုလည်း ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရခဲ့တာပါ။ 

မက်ဆီဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အသက် ၃၈ နှစ် အရွယ်ရှိပြီ ဖြစ်တာကြောင့် ကြံ့ခိုင်မှုပိုင်း အကောင်းဆုံး အခြေအနေ မှာ မရှိတော့ဘဲ မကြာခဏ ဆိုသလို ဒဏ်ရာတွေနဲ့ ရုန်းကန်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မက်ဆီဟာ ဒီရာသီမှာဆိုရင် ဒဏ်ရာကြောင့် အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းရဲ့ ပွဲစဉ်အချို့ကို လွဲချော်နေပေမယ့် ပါဝင် ကစားတဲ့ပွဲတွေမှာ ဂိုးပါဝင် ပတ်သက်မှုတွေ ပြုလုပ်ထားတာပါ။ 

မက်ဆီဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ လိဂ်ဖလား ဆီမီးဖိုင်နယ်ပွဲ မတိုင်မီမှာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းရဲ့ ပွဲစဉ် ၂ ပွဲ ဆက်တိုက်ကို မပါဝင်နိုင်ခဲ့သလို သူပါဝင်ကစားခဲ့တဲ့ နောက်ဆုံး ၅ ပွဲမှာလည်း ၄၅ မိနစ်သာ ပါဝင်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် မက်ဆီဟာ အော်လန်ဒိုအသင်းနဲ့ပွဲစဉ်မှာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းအတွက် ပွဲချိန်ပြည့် ပါဝင်ကစားခဲ့ပြီး ၂ ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်း လိဂ်ဖလားရခဲ့စဉ်

မက်ဆီဟာ ဒီရာသီမှာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းအတွက် ပြိုင်ပွဲစုံ ၃၃ ပွဲ ပါဝင်ကစားထားပြီး ၂၇ ဂိုးသွင်းယူကာ ဂိုးဖန်တီးမှု ၁၁ ကြိမ် ပြုလုပ်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

၂၀၂၃ ခုနှစ်နွေရာသီက PSG အသင်းကနေ ထွက်ခွာပြီး အင်တာမိုင်ယာမီ အသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့တဲ့ မက်ဆီနဲ့ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းတို့ ချုပ်ဆိုထားတဲ့ စာချုပ်ဟာ ဒီရာသီကုန်ရင် ကုန်ဆုံးတော့မှာပါ။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ မက်ဆီကို စာချုပ်သက်တမ်းတိုးဖို့ ကြိုးပမ်းနေပြီး စာချုပ်သစ် ချုပ်ဆိုဖို့လည်း နီးစပ် နေပြီလို့ သိရပါတယ်။

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ ၂၀၂၆ ခုနှစ်မှာ Miami Freedom Park ကွင်းသစ်ကို အိမ်ကွင်းအဖြစ် ပြောင်းလဲ အသုံးပြုမှာဖြစ်ပြီး မက်ဆီနဲ့အတူ ကွင်းသစ်ကို ဖွင့်လှစ်နိုင်ဖို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ ၂၀၂၅ လိဂ်ဖလား ဗိုလ်လုပွဲအဖြစ် ဆီတဲလ်ဆောင်းဒါးစ်အသင်းနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာပါ။ 

မက်ဆီ အနေနဲ့ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းကို ဒုတိယအကြိမ်မြောက် လိဂ်ဖလား ချန်ပီယံဆု ရရှိအောင် စွမ်းဆောင် ပေးနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၄

ယူကရိန်း အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး မကြာသေးမီက အမေရိကန်နှင့် ရုရှားကြား သံတမန်ရေးရာ ထိတွေ့ဆက်ဆံ မှုများတွင် အမေရိကန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ချမှတ်သည့် အီလစ်များ၏ အားနည်းချက်များအား  မြင်တွေ့ခဲ့ရ သည်။

တစ်ခါတစ်ရံတွင် အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်များသည် စစ်မှန်ပြီး ရေရှည်တည်မြဲသည့် မဟာဗျူဟာကို ကိုင်စွဲခဲ့ သော်လည်း ရလဒ်များက လူထုအား ဇဝေဇဝါဖြစ်စေခဲ့သည်။

မတ်လအတွင်းက အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး အဆိုပြုချက်များတွင် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နှင့် ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) တို့ကြား ဖုန်းဆက်သွယ် ဆွေးနွေးမှုများသည် သံတမန်ရေးရာ ဆန်းပြားမှုကို မြင်တွေ့ခဲ့ရရုံသာမက ရှုပ်ထွေးပွေလီသည့် ပထဝီနိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခများကို ဖိအားများနှင့် မက်လုံး များပေးပြီး ဖြေရှင်းလိုသော အမေရိကန်၏ ရည်ရွယ်ချက်ကိုလည်း မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။

မကြာသေးမီက ထရမ့်နှင့် ပူတင်တို့ အလက်စကာတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော အစည်းအဝေးသည် ကြီးမားသည့် တိုးတက်မှု ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ခိုင်မာသည့် သဘောတူညီချက်များ မရရှိခဲ့ပေ။

ထိုအချက်က စစ်အေးကာလ ပြီးကတည်းက ရုရှားအပေါ် ထားရှိသည့် အမေရိကန်၏ မူဝါဒကြောင့် နှစ်နိုင်ငံကြား အခြေခံ နားလည်မှုလွဲနေသော ဥပမာဖြစ်သည်။

ခေါင်းဆောင်များကြား ပုဂ္ဂိုလ်ရေးရင်းနှီးမှုဖြင့် နက်နဲသည့် ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည်ဆိုသော အယူအဆသည် ပထဝီနိုင်ငံရေး ဖြစ်ရပ်မှန်များထက် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးရင်းနှီးမှုကို ပိုမိုယုံကြည်သည့် အမေရိကန်၏ အယူအဆကို ပေါ်လွင်စေခဲ့သည်။

ဥရောပသမဂ္ဂခေါင်းဆောင် တစ်ဦးနဲ့ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် နက်ရှိုင်းစွာ အမြစ်တွယ်နေသည့် နယ်နိမိတ် အငြင်းပွားမှုများနှင့် သမိုင်းကြောင်းကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ရင်းနှီးမှု ရှိရုံဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း မရှိသည့် အချက်ကို ထရမ့်က နားလည်သွားခဲ့ပုံပေါ်သည်။

ထို့ကြောင့် ထရမ့်သည် ယူကရိန်း၏ နယ်နိမိတ်များကို လိုချင်နေသည့် ပူတင်နှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး အဆိုပြု ချက်ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။

ထိုအချက်ကို အမေရိကန်က နားလည်ပုံ ပေါ်ခဲ့သည့်တိုင် ပြိုင်ဘက်များအား ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့် မက်လုံးများ အသုံးပြုပြီး အမေရိကန်၏ အလိုဆန္ဒအတိုင်း လိုက်ပါဆောင်ရွက်စေသည့် နည်းလမ်းကို ဆက်လက် ကိုင်စွဲထားဆဲ ဖြစ်သည်။ 

ယူကရိန်းတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲက ငြင်းပယ်မရသော အမှန်တရားကို ထွက်ပေါ်စေခဲ့သည်။

ထိုအမှန်တရားမှာ ယူကရိန်းကို အနိုင်ရစေရန်အတွက် လိုအပ်သည့် ပါဝါနှင့် အဓိက အကျိုးစီးပွားများသည် အမေရိကန်၏ လက်ထဲတွင် မရှိသော အချက်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်သည် ယူကရိန်းအတွက် လုံခြုံရေး အာမခံချက်များ အကြောင်းကို ပြောနေပြီး အမေရိကန် လက်နက်များကို ယူကရိန်းအား ပိုမိုရောင်းချပေးနေသည်။

အမေရိကန်သည် နိုင်ငံတကာပဋိပက္ခများကို နည်းလမ်း တစ်ခုတည်းဖြင့်သာ တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်နေပြီး ထိုနည်းလမ်းမှာ ငွေကြေးထောက်ပံ့ခြင်း၊ လက်နက်များ ထောက်ပံ့ခြင်း၊ လက်နက်များ ရောင်းခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့ ကာ မိမိကိုယ်ကိုယ် ကမ္ဘာကြီးအား ဦးဆောင်သူအဖြစ် ပုံဖော်ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုချဉ်းကပ် ဆောင်ရွက်မှုက ကာကွယ်ရေးပစ္စည်း ထုတ်လုပ်သည့် ကုမ္ပဏီများကို အမြတ်ထွက်စေခဲ့သည်။

ထို့ပြင် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူများကလည်း ထိုချဉ်းကပ်မှုကို အောင်မြင်ကြောင်း ပြောဆိုနေကြပြီး အမေရိကန်သည် အားနည်းသည့်ဘက်မှ ရပ်တည်ပေးနေသည့် ပုံစံဖြင့် လူထုကို ယုံကြည်သက်ဝင်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။

ယူကရိန်းအလံကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် ထိုအစီအစဉ်သည် ပြသနာကို ဖြေရှင်းသည့် စစ်မှန်သော အစီအစဉ် မဟုတ်ပေ။

ရုရှားက ယူကရိန်းကို အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်းနေသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ် ရှုမြင်ထားချိန်တွင် အမေရိကန်က ရုရှား၏ လုံခြုံရေးအတွက် အာမခံချက်ပေးရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်။

ထရမ့်၊ ဇာလန်းစကီး၊ နေတိုးအဖွဲ့ အကြီးအကဲနှင့် ဥရောပ ခေါင်းဆောင်များ အတူတကွ အစည်းအဝေး ပြုလုပ် ခဲ့ခြင်းသည်လည်း အမေရိကန်၏ နောက်ထပ် ယုံကြည်ချက်တစ်ခုကို ဖော်ပြရာရောက်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်က ၎င်းမပါဘဲ ကမ္ဘာ့ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည် မဟုတ်ဘဲ ၎င်း၏ အခန်းကဏ္ဍ ပါဝင်မှသာ ကမ္ဘာ့ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည်ဟု ယူဆထားသည်။

ထိုအယူအဆသည် အမေရိကန်အတွက် ၎င်း ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းနိုင်တာထက်ပိုပြီး တာဝန်ယူ လုပ်ဆောင်ပေး ရမည့် အနေအထားသို့ ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဥရောပနိုင်ငံများကိုလည်း အမေရိကန်အား ခေါင်းဆောင်တင်ရမည့် အနေအထားကို ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲသည် ဥရောပ၏ လုံခြုံရေးပြဿနာ ဖြစ်သော်လည်း ဥရောပနိုင်ငံများသည် ထိုပဋိပက္ခကို  လက်ရှောင်ခဲ့ကြပြီး အမေရိကန်ကိုသာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခိုင်းခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်ဆိုသည့် အယူအဆကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းရာ ရောက်ခဲ့သော် လည်း အမေရိကန်၏ ပါဝါကိုလည်း တဖြည်းဖြည်း ဆုတ်ယုတ်လာစေခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ သဘောထားမှာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှ အစပြုပြီး ဥရောပတွင် ကြီးမားသည့် ပဋိပက္ခပျံ့နှံ့သွားမည့် အခြေအနေကို တားဆီးရန်ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းနဲ့ နေတိုးအဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် ဥရောပနှင့်ရော ရုရှားနှင့်ပါ တည်ငြိမ်သည့် ဆက်ဆံရေး ထားရှိရန် လိုလားသည်။ 

သို့သော် အမေရိကန်သည် ယူကရိန်း၏ နယ်မြေများ သို့မဟုတ် နိုင်ငံရေးစနစ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆုံးဖြတ်ရာတွင် ကြီးမားသည့် စိတ်ဆန္ဒမရှိခဲ့ပေ။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်၏ မူဝါဒသည် ယူကရိန်း၏ အချုပ်အခြာ အာဏာနှင့် ပြဿနာများကို မဖြေရှင်းနိုင်မည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်များအကြား ယိမ်းထိုးနေဆဲဖြစ်သည်။

ယူကရိန်း အကျပ်အတည်းသည် အမေရိကန်၏ ကြီးမားသော မဟာဗျူဟာတွင် နက်နဲသော ပြဿနာကို ဖော်ပြရာရောက်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ပဋိပက္ခတိုင်း အားလုံးနီးပါးကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပြီး နိုင်ငံတကာ၏ ယုံကြည်အားကိုးမှုကို ရရှိရန် ကြိုးပမ်းလေ့ရှိသည်။

သို့သော် အီရတ်၊ လစ်ဗျားနှင့် အာဖဂန်နစ္စတန် အရေးကိစ္စများတွင် ထိုကြိုးပမ်းမှုများ အောင်မြင်ခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့သည် ကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ 

ယခု ယူကရိန်းပဋိပက္ခတွင်လည်း အမေရိကန်၏ ကြိုးပမ်းမှုများ အောင်မြင်နိုင်ခြင်း ရှိ၊ မရှိကို စောင့်ကြည့်ရမည် ဖြစ်သည်။

ခြုံငုံသုံးသပ်ရမည်ဆိုပါက အမေရိကန်နှင့် ရုရှားကြား ဆွေးနွေးပွဲများ ဆက်လက် ပြုလုပ်ဖွယ်ရှိသော်လည်း ရလဒ်ကို ရှင်းလင်းစွာ သိရဦးမည် မဟုတ်ပေ။

ယူကရိန်း၏ အနာဂတ်သည်လည်း ရုရှား၏ လုံခြုံရေး အာမခံချက် တောင်းဆိုချက်နှင့်အတူ အလျှော့ပေး ရဖွယ်ရှိသည်။

စစ်ပွဲ ရေရှည်ဖြစ်ပွားနေခြင်းကလည်း ယူကရိန်းအတွက်ရော အမေရိကန်အတွက်ပါ ကောင်းကျိုးရှိမည် မဟုတ် ပေ။

အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့် ထိုအမှန်တရားကို လက်ခံမည်ဆိုပါက စစ်မှန်သည့် သံတမန် အားထုတ် ကြိုးပမ်းမှုများကို စတင် လုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၂

မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၅ အာဆီယံအမျိုးသမီး ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃ အသင်းကို ဗိုလ်လုပွဲမှာ ၁ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့်ပြီး ဒုတိယရရှိခဲ့ပါတယ်။ 

၁၀ နှစ်ကျော်ကြာ ဝေးကွာနေတဲ့ အာဆီယံဗိုလ်လုပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ် ပြန်တက်နိုင်ခဲ့တဲ့ မြန်မာအမျိုးသမီး အသင်းဟာ ၂၀၀၇ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ချန်ပီယံဆုကို ပြန်လည်ရယူနိုင်ဖို့ အစွမ်းကုန် ကြိုးစားအားထုတ်ခဲ့ပေမယ့် ဒုတိယနဲ့သာ ကျေနပ်ခဲ့ရတာပါ။ 

မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်းဟာ ဒီပြိုင်ပွဲမတိုင်မီ အာရှဖလား ခြေစစ်ပွဲ မအောင်မြင်ခဲ့တာနဲ့ အာဆီယံချန်ပီယံရှစ် အုပ်စုအဆင့်မှာ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃၊ ဖိလစ်ပိုင်အသင်းတို့နဲ့ တစ်အုပ်စုတည်း ကျရောက်ခဲ့တဲ့အတွက် ခက်ခဲမယ် လို့ သုံးသပ်မှုတွေ ခံခဲ့ရပါတယ်။ 

အာရှဖလား ခြေစစ်ပွဲ မအောင်မြင်တာဟာ မြန်မာအသင်းအပေါ် သက်ရောက်မှုတွေ ရှိခဲ့ပေမယ့် အာဆီယံ အမျိုးသမီး ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ မတိုင်မီ တရုတ်နိုင်ငံ သွားရောက်ပြီး စခန်းသွင်း လေ့ကျင့်မှုတွေ ပြုလုပ်ကာ အသင်းကို အကောင်းဆုံးပုံစံဖြစ်အောင် ပြန်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

တကယ်လည်း မြန်မာအသင်းဟာ အုပ်စုအဖွင့်ပွဲစဉ်မှာ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃ အသင်းကို ၂ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ အနိုင်ယူပြီး အားလုံးကို အံ့အားသင့်သွားစေခဲ့တာပါ။ 

အုပ်စုဒုတိယပွဲစဉ်ဖြစ်တဲ့ တီမောအသင်းနဲ့ပွဲစဉ်မှာ ၃ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့သာ အနိုင်ရပြီး ဂိုးရနိုင်မယ့် အခွင့်အရေးတွေကို လွဲချော်ခဲ့တာကြောင့် မြန်မာအမျိုးသမီး အသင်းအပေါ်မှာ အားမလိုအားမရတွေ ဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်း တိုက်စစ်မှူး မေထက်လူကို တွေ့ရစဉ် 

အုပ်စုနောက်ဆုံးပွဲစဉ်ဖြစ်တဲ့ ဖိလစ်ပိုင်အသင်းနဲ့ ပွဲစဉ်ဟာ မြန်မာအသင်းအတွက် အရေးပါခဲ့ပြီး ၁ ဂိုးစီ သရေကန် ကာ အုပ်စုပထမနဲ့ ဆီမီးဖိုင်နယ်ကို တက်နိုင်ခဲ့တာပါ။

ဆီမီးဖိုင်နယ်မှာတော့ ပြိုင်ဘက်ကြီး ထိုင်းအသင်းနဲ့တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ဦးဆောင်ဂိုး ပေးခဲ့ရပေမယ့် အသင်းခေါင်းဆောင် ဝင်းသိင်္ဂီထွန်းက ချေပဂိုးနဲ့ အနိုင်ဂိုးသွင်းပေးပြီး ဂိုးသမား မျိုးမြမြငြိမ်းရဲ့ လက်စွမ်းပြမှုတွေ၊ တစ်သင်းလုံးရဲ့ ကြိုး စား အားထုတ်မှုတွေကြောင့် မြန်မာအသင်းဟာ အာဆီယံချန်ပီယံရှစ် ဗိုလ်လုပွဲကို တက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်း ပရိသတ်တွေကတော့ ထိုင်းအသင်းကို အနိုင်ရပြီး ဗိုလ်လုပွဲ တက်နိုင်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးအသင်းကို အလွန်ဂုဏ်ယူခဲ့ကြပြီး ၁၀ နှစ်ကြာဝေးကွာခဲ့တဲ့ အာဆီယံဗိုလ်လုပွဲကို ပြန်ယှဉ်ပြိုင်ရမယ့် အပေါ်မှာ အလွန် စိတ်လှုပ်ရှားခဲ့ကြပါတယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ အုပ်စုတွင်း တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး အနိုင်ရခဲ့တဲ့ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃ အသင်းနဲ့ ဗိုလ်လုပွဲအဖြစ် ယှဉ်ပြိုင် ရမှာဖြစ်ပေမယ့် ဒီတစ်ကြိမ် တွေ့ဆုံမှုက မလွယ်ကူဘူးဆိုတာ ပရိသတ်တွေ အများအပြားက လက်ခံခဲ့ကြပါ တယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲမှာ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃ အသင်းကို ၁ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့်ခဲ့ပေမယ့် တစ်သင်းလုံး ဟာ ရာနှုန်းပြည့် အားထုတ်ခဲ့ကြပြီး ဒိုင်လူကြီးရဲ့ ပွဲသိမ်းခရာ မမှုတ်မီအချိန်ထိ အရာအားလုံးပေး ကစားခဲ့ကြတာ ပါ။ 

မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်း ကစားသမားကို တွေ့ရစဉ် 

မြန်မာအသင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲမှာ အရေးနိမ့်ခဲ့ပေမယ့် ပရိသတ်တွေကတော့ သူတို့ကို ချန်ပီယံအသင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး ဂုဏ်ပြုမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

ဒီပြိုင်ပွဲမှာ မြန်မာအသင်း တိုက်စစ်မှူး ဝင်းသိင်္ဂီထွန်းဟာ သွင်းဂိုး ၇ ဂိုးအထိ သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာကြောင့် ဂိုးသွင်း အများဆုံးဆုကို ရရှိခဲ့ပြီး ပြိုင်ပွဲတစ်လျှောက် မြန်မာအသင်းရဲ့ ဂိုးပေါက်ကို အကောင်းဆုံး ကာကွယ်နိုင်ခဲ့တဲ့ ဂိုးသမား မျိုးမြမြငြိမ်းက အကောင်းဆုံး ဂိုးသမားဆုကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။ 

ချန်ပီယံဆု မရယူနိုင်တာကလွဲပြီး ဒီပြိုင်ပွဲဟာ မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်းအတွက် ကျေနပ်စရာ ကောင်းခဲ့တယ်လို့ ပြောရမှာပါ။ 

မြန်မာအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ အာရှဖလား ခြေစစ်ပွဲ မအောင်မြင်ခဲ့တာကြောင့် စိတ်ထိခိုက်မှုတွေနဲ့ စိတ်ဒဏ်ရာတွေ ရခဲ့ပေမယ့် သူတို့အကောင်းဆုံး ပြန်လုပ်ပြမယ်ဆိုပြီး စိတ်ပိုင်းဖြတ်ခဲ့တာကြောင့်လည်း အာဆီယံချန်ပီယံရှစ် ပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်လုပွဲအထိ ရောက်ရှိခဲ့တာလို့ အသင်းခေါင်းဆောင် ခင်မာလာထွန်းက ပြောခဲ့ပါတယ်။

အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ အပြီးမှာ မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်းကို နောက်ထပ် ဆီးကြိုနေတဲ့ ပြိုင်ပွဲကတော့ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကျင်းပမယ့် ဆီးဂိမ်းစ်ပြိုင်ပွဲပါ။ 

နောက်ဆုံးယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တဲ့ ဆီးဂိမ်းစ်ပြိုင်ပွဲတုန်းက ငွေတံဆိပ်နဲ့ ကျေနပ်ခဲ့ရတာကြောင့် မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်း အနေနဲ့ လာမယ့် ဆီးဂိမ်းစ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရွှေတံဆိပ်ရအောင် လုပ်ဆောင်ပြနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါ တယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၀

ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ကွတ်ခိုင်မြို့ကို အခြေပြု၍ ၁၉၆၁ ခုနှစ်တွင် ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့သည်။

စတင် ဖွဲ့စည်းစဉ်က ဦးနုသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ နိုင်ငံတော် ဘာသာအဖြစ် သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းနောက်ပိုင်း ဘာသာရေး အရ သဘောထားကွဲလွဲခြင်းကနေ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းမှ တိုင်းရင်းသားအရေး၊ ဖက်ဒရယ်အရေး၊ ဒီမိုကရေစီအရေး တို့ကို ရှေ့တန်းတင်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့နောက် KIA သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတို့အထိ အင်အား တည် ဆောက်၍ လှုပ်ရှားလာခဲ့ရာ အင်အားကြီး တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ရပ်တည်လျက်ရှိ သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ KIA သည် မြန်မာ့တပ်မတော်က ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှာ NLD အစိုးရကို ဖြုတ်ချ လိုက်ခြင်းကြောင့် ပြောင်းလဲလာသော နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကြီးထဲမှာ အင်အားကို ပိုမို ကြီးထွားအောင် တည် ဆောက်နိုင်ခဲ့သလို ထိန်းချုပ်နယ်မြေများလည်း ကျယ်ပြန့်လာခဲ့သည်။

ပင်လည်ဘူးမှာ တွေ့ရတဲ့ NUG ဝန်ကြီး ဦးရည်မွန်ကို တွေ့ရစဉ် 

တနည်းအားဖြင့် နွေဦးတော်လှန်ရေး ကာလအတွင်းမှာ KIA သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး အထူးအာရုံစိုက်လာခဲ့သည်။ မည်သည့်အတွက်ကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကို KIA အလေးထား အာရုံစိုက် နေရသလဲ စဉ်းစားစရာ ရှိသည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကို KIA ထိန်းချုပ်ရန် အာရုံစိုက်ရခြင်းမှာ (၁) ကချင်ပြည်နယ်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီးနောက် ကာကွယ်ထားနိုင်ရေး၊ (၂) သယံဇာတ ပေါကြွယ်ဝခြင်း၊ (၃) ကုန်သွယ်ရေး ကျယ်ပြန့်စွာ တည်ဆောက်ထားနိုင် ခြင်း၊ (၄) အိန္ဒိယနယ်စပ် ထွက်ပေါက်ရှိခြင်း၊ (၅) ရှမ်းနီတပ်ဖွဲ့ SNA ၏ အရင်းအမြစ်ကို ဖြတ်တောက်လိုခြင်း၊ (၆) ရှမ်းနီလူမျိုးများ၏ နိုင်ငံရေး တက်ကြွမှုကို ဟန့်တားလိုခြင်း၊ (၇) အနောက်မြောက် ဒေသတစ်လျှောက် ထိန်းချုပ် ခြင်းကနေ ပင်လယ်ထွက်ပေါက်ကို တည်ဆောက်ထားလိုခြင်း၊ (၈) တပ်မတော်နှင့် ဆွေးနွေးရေးတွင် အခွင့်အရေး ပိုမိုရရှိရေးတို့ ဖြစ်သည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ အိန္ဒိယနယ်စပ် ထွက်ပေါက် ၂ ပေါက်ရှိသည်။ တစ်ပေါက်က တမူး-မိုရေးဖြစ်ပြီး နောက်တစ်ပေါက်ကတော့ ပန်ဆောင်(နာဂဒေသ)ထွက်ပေါက် ဖြစ်သည်။

ထိုထွက်ပေါက် ၂ ပေါက်အနက် တမူး-မိုရေး နယ်စပ်ထွက်ပေါက် ရရှိရေးအတွက် KIA သည် ကူကီး၊ PDF တို့ကို လက်နက်ခဲယမ်း ထောက်ပံ့ပေးပြီး အကောင်အထည်ဖော်နေသလို ပန်ဆောင်(နာဂဒေသ)ထွက်ပေါက်ကိုတော့ NSCN-K/YA နှင့် NSCN-K/AM အဖွဲ့ကို စည်းရုံးခြင်းနည်းလမ်းဖြင့်လည်းကောင်း အရှေ့နာဂအမျိုးသားများ ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်(ENDA/ENNO)ကို လက်နက်ခဲယမ်း ထောက်ပံ့ပေးခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း အကောင် အထည်ဖော်လျက်ရှိသည်။

SNA ကို တွေ့ရစဉ်

အလားတူ SNA နှင့် ရှမ်းနီလူမျိုးများ၏ နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုကို ဖြတ်တောက်နိုင်ရေးအတွက် PDF များကို လက်နက်ခဲယမ်း ထောက်ပံ့ခြင်းနှင့် ကိုယ်တိုင်ဝင်ရောက် ပူးပေါင်းခြင်းဖြစ် တိုက်ပွဲဖော်ဆောင်ကာ ဟန့်တား လျက်ရှိသည်။ 

ထို့ပြင် ကချင်ပြည်နယ်ကို ဝင်ပေါက်ဖြစ်သည့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက ဆယ်ဇင်း၊ ဗန်းမောက်၊ အင်းတော်တို့ကို KIA က ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်နေရာ အင်းတော်မြို့ကို သိမ်းပိုက်ထားပြီးဖြစ် သည်။

လက်ရှိတွင် KIA သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ဟုမ္မလင်း၊ ဗန်းမောက်၊ ထီးချိုင့်၊ တမူး၊ ခမ်းပတ်၊ ဖောင်းပြင်၊ ရွှေပြည်အေး၊ မော်လိုက်၊ ကသာ၊ ကောလင်း၊ ပင်လည်ဘူး၊ အင်းတော် အပါအဝင် နာဂဒေသတို့ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် PDF၊ KNA-Burma(ကူကီး)၊ နာဂလက်နက်ကိုင်များဖြစ်သော ENDA/ENNO နှင့် NPDF၊ ABSDF၊ AA၊ CNDF တို့ကို ချိတ်ဆက်ကာ အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိကြောင်း ဒေသတွင်း တော်လှန်ရေး အင်အားစုများက ပြောသည်။

ထိုဒေသများအနက် ခမ်းပတ်၊ ပင်လည်ဘူး၊ အင်းတော်၊ ရွှေပြည်အေးတို့ကို တော်လှန်ရေး အင်အားစုများက ထိန်းချုပ်ထားပြီး ကျန်ဒေသများမှာတော့ စစ်ရေးပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေသလို ပွတ်တိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားနေသည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများအတွင်းမှာ KIA ၏ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် အတားအဆီးဖြစ်နေ သည်မှာ ရှမ်းနီလူမျိုးများနှင့် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA) အပါအဝင် နာဂလူမျိုးများနှင့် နာဂ လက်နက် ကိုင်အဖွဲ့ တချို့ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် KIA ၏ မဟာဗျူဟာနှင့် နည်းဗျူဟာသည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကို လက်တွေ့ ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး အကောင်အထည် ဖော်နိုင်မလားဆိုတာကတော့ စောင့်ကြည့်ရမည်။ 

CNI Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈

မြန်မာနိုင်ငံကို ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်နေ့မှာ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများပေါင်းစုံ စုပေါင်းပြီး အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီ လက်အောက်ကနေ လွတ်လပ်ရေးယူ၍ တည်ဆောက်လာခဲ့သည်။

သို့သော် ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံသည် ပထမနိုင်ငံတော်လား စတုတ္တနိုင်ငံတော်လား ဆိုသည့်အပေါ် သဘောပေါက်မှု များကလည်း ကွဲလွဲမှုရှိနေသည်။ 

တချို့က အနော်ရထားဘုရင် လက်ထက်က ပထမနိုင်ငံတော်၊ ဘုရင့်နောင် လက်ထက်က ဒုတိယနိုင်ငံတော်၊ အလောင်းဘုရား လက်ထက်က တတိယနိုင်ငံတော်၊ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံ စုပေါင်းပြီး ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်က အင်္ဂလိပ်လက်အောက်ကနေ လွတ်လပ်ရေးယူခဲ့ခြင်းက စတုတ္တနိုင်ငံ တော်ဟု ယူဆထားသည်။

တချို့ကတော့ အထူးသဖြင့် ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများကတော့ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်က ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံ စုပေါင်းပြီး အင်္ဂလိပ်လက်အောက်ကနေ လွတ်လပ်ရေးရယူ ပြီး ယနေ့ ထူထောင်ထားသော မြန်မာနိုင်ငံသည် ပထမနိုင်ငံတော်ဖြစ်သည်ဟု ယူဆထားကြသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံကို ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်သည့်အခါမှာ ဗမာ မဟုတ်သော တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများက အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေး ဖက်ဒရယ်(Coming together Federalism)စနစ်ဖြစ်ရမည်၊ တပ်မတော်/ NLD/ USDP  ကတော့ အတူပေါင်းစည်းနေထိုင်ရေး ဖက်ဒရယ်(Holding together Federalism)စနစ်ဖြစ်ရမည် စသဖြင့် အသီးသီးက ရပ်တည်ခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ စနစ် ၂ ခုကြား ယူဆချက်များ ကွဲလွဲခြင်းကနေ မြန်မာနိုင်ငံသည် “We Are Myanmar- ငါတို့အားလုံးက မြန်မာ”ဆိုတာ ဖြစ်ရန် အလှမ်းဝေးနေသည်။ 

မြန်မာအလံကို လွှင့်ထူပြီး ဒီမိုကရေစီတောင်းဆိုနေကြသူများကို တွေ့ရစဉ် 

မြန်မာဆို၍ ထပ်ပြီးတော့ အယူအဆ ကွဲလွဲမှုများကလည်း ရှိနေပြန်သေးသည်။ ထိုအယူအဆ ကွဲလွဲမှုကတော့ “မြန်မာ”ဆိုသော စကားလုံးဖြစ်သည်။ 

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၅၀ တွင် မြန်မာစာသည် ရုံးသုံးစာ ဖြစ်သည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။ မြန်မာ စာနှင့် မြန်မာစကားက ဘယ်မှာလဲ၊ မြန်မာစာနှင့် မြန်မာစကားသည် ဗမာစာနှင့်ဗမာစကား ဖြစ်နေသည့်အတွက် “မြန်မာ”သည် “ဗမာ”ဖြစ်သည်ဆိုသော ယူဆချက်က ငြင်းမရသလို ဖြစ်နေသည်။

ထို့ကြောင့် “မြန်မာ”ဆိုသော စကား၏ နောက်ကွယ်ကနေ “ဗမာ”ဆိုသော အယူအဆက ကပ်တွဲနေခြင်းကြောင့် “ငါတို့အားလုံးသည် မြန်မာဖြစ်သည်”ဆိုခြင်းကို လက်ခံလိုက်ပါက “ငါတို့အားလုံးသည် ဗမာဖြစ်သည်”ဟု အဓိပ္ပာယ် သက်ရောက်သွားနိုင်၍ “We Are Myanmar- ငါတို့အားလုံး မြန်မာ”ဆိုသော ခံယူချက်ကို လက်ခံရန် ပြောနေခြင်းအား ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားများက လက်ခံရန် ခက်ခဲနေခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။

ထို့ပြင် လွတ်လပ်ရေးကို တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံ ပူးပေါင်းရယူခဲ့သည်ဆိုသော အချက်ကလည်း ဗမာတိုင်းရင်း သား လူမျိုးကပဲ ရယူပေးခဲ့သလို အဓိပ္ပာယ် သက်ရောက်မသွားနိုင်ဘူးလားဆိုသော ယူဆချက်များလည်း ရှိနိုင် သည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၏ နိုင်ငံတော်အခြေခံမူများဆိုသည့် ပုဒ်မ ၃ တွင် နိုင်ငံတော်သည် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံတို့ စုပေါင်းနေထိုင်ကြသော နိုင်ငံဖြစ်သည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် အချက်နှင့်လည်း ကွဲလွဲသွားနိုင် သည်။

ထို့ကြောင့် “We Are Myanmar” ဆိုသော စိတ်ကို ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများက လက်ခံလာနိုင် ရေးအတွက် နိုင်ငံတော်ကို အုပ်ချုပ်မည့်သူများနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို အကောင်အထည်ဖော်နေကြသူများက မည်ကဲ့သို့ နည်းလမ်းရှာသင့်လဲ.......? 

အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ဟိန္ဒူနှင့်မွတ်ဆလင်များကြား အမုန်းပွားကာ သတ်ဖြတ်မှုများ ကြီးကြီးမားမားဖြစ်၍ အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်ဆိုပြီး နိုင်ငံ ၂ ခု ခွဲ၍ လွတ်လပ်ရေး ရယူခဲ့ရပြီးနောက် ဂန္ဒီကြီးနှင့်နေရူးသည် “We Are India- ငါတို့ အားလုံး အိန္ဒိယနိုင်ငံသား”ဖြစ်သည်ဟု ခံယူကြရန် စည်းရုံးခဲ့သည်။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များနဲ့ တပ်မတော်အကြီးအကဲကို တွေ့ရစဉ် 

ထိုသို့ စည်းရုံးမှုတွင် နေရူးနှင့် ဂန္ဒီကြီးသည် ဘာသာရေးနှင့်နိုင်ငံရေးကို ခွဲခြားထားရန်၊ ဟိန္ဒူနှင့် မွတ်ဆလင်ကြား တန်းတူအခွင့်အရေး ရရှိရန်၊ တရားဥပဒေအရ ခွဲခြား ဆက်ဆံမှုမရှိစေရန်၊ လူမျိုးပေါင်းစုံ တန်းတူအခွင့်အရေး ရရှိရေး စသည့် အခြေခံမူများကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ သေချာထည့်သွင်း ရေးဆွဲ၍ ဖော်ဆောင်ခဲ့သည်။ 

အလားတူ အမေရိကန်နိုင်ငံသည်လည်း ဌာနေတိုင်းရင်းသားများထက် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ရွှေ့ပြောင်းအခြေချသူ များဖြင့် စုစည်း၍ “We Are American”ဟု စုစည်းထားသည်။

ထိုသို့ “We Are American”ဟု ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ရွှေ့ပြောင်းအခြေချများကို စုစည်းထားနိုင်ခြင်းက သာတူညီမျှ ရှိပြီး ခွဲခြားဆက်ဆံမှု မရှိသော ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကြောင့် ဖြစ်သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဖြင့် “We Are India”၊ “We Are American”၊ “We Are Singapore” ဟု ဖြစ်တည်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း “We Are Myanmar” ဖြစ်စေရန် တန်းတူညီမျှနှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုမရှိပဲ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ အားလုံးလက်ခံသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲ၍ ဖော်ဆောင်သင့်သည်။

သို့မဟုတ်ပါက “We Are Myanmar” ဖြစ်ရန် ခက်ခဲနိုင်သလို အခက်မသင့်ပါက “Myanmar” ဆိုသော နိုင်ငံပါ ပျောက်သွားနိုင်သည်ကို သတိချပ်သင့်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ လက်ရှိ မိမိတို့ နေထိုင်နေသော နိုင်ငံတော်၏ အနာဂတ်သည် မည်သို့မည်ပုံ ဖြစ်တည်လာ မည်ကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရန်သာရှိတော့သည်။