CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၈

အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာ့ရေးရာများတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ဆက်လက် ပါဝင်နေသဖြင့် နိုင်ငံအများအပြားသည် အမေရိကန်နှင့် နီးကပ်သော ဆက်ဆံရေး တည်ဆောက်ရာ၌ အကျိုးကျေးဇူးများနှင့် အန္တရာယ်များကို ချိန်ဆနေ ကြသည်။

စစ်ရေးအထောက်အကူမှအစ၊ နည်းပညာ အကူအညီအလယ်၊ စီးပွားရေးအရ မိတ်ဖက်ဆက်ဆံမှုများအဆုံး အမေရိကန်နှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်နေရခြင်းသည် အခွင့်အလမ်းများသာမက စိန်ခေါ်မှုများ ကိုလည်း ကြုံတွေ့ရလေ့ရှိသည်။

အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် စစ်အင်အားနှင့် စီးပွားရေးအင်အား အကြီးဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ပြီး ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေး ကောင်စီတွင် အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်ကာ သံတမန်ရေးရာ သြဇာလွှမ်းမိုးမှု အားကောင်းသဖြင့် နိုင်ငံအများစုက အမေရိကန်နှင့် မိတ်ဖက်ဖြစ်ချင်ကြသည်။

အမေရိကန်နှင့် ခိုင်မာသော ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းထားသည့် နိုင်ငံများသည် ကုန်သွယ်ရေး အကျိုးအမြတ်များ ရရှိလေ့ရှိသည်။ အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကုန်ပစ္စည်းနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများကို အများဆုံးဝယ်ယူ တင်သွင်း သည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်။

 တရုတ်နဲ့အမေရိကန်ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် မကြာသေးမီက သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က အမေရိကန်၏ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများ အပါအဝင် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ နိုင်ငံများအပေါ် ကုန်သွယ်ခွန်များ တိုးမြှင့်ကောက်ခံကြောင်း ကြေညာခဲ့သည့်အတွက် အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်သည့် နိုင်ငံအားလုံးကို ထိခိုက်စေခဲ့သည်။

အမေရိကန်နှင့် ပြိုင်ဘက်အဖြစ် ရှုမြင်ခံထားရသည့် တရုတ်နိုင်ငံသည် အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကို အရှိန်မြှင့်တင်ခဲ့သဖြင့် အခြားနိုင်ငံများကိုလည်း စိုးရိမ်စေခဲ့သည်။

တရုတ်သည် အမေရိကန်ပြီးလျှင် ဒုတိယမြောက် စီးပွားရေး အင်အားအကြီးဆုံး နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အမေရိကန်နှင့် ဆက်ဆံရေး အဆင်မပြေသည့် နိုင်ငံများနှင့် ခိုင်မာသည့် ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ထားသည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးတွင် အမြဲတမ်းရန်သူ၊ အမြဲတမ်းမိတ်ဆွေမရှိ၊ အမြဲတမ်း အကျိုးစီးပွားသာ ရှိသည် ဆိုသည့် ဆိုရိုးစကားသည် လက်တွေ့ကျသည့် ဆိုရိုးစကားဖြစ်သည်။

သမိုင်းကြောင်းကို ပြန်လည်သုံးသပ် ရမည်ဆိုလျှင်လည်း အမေရိကန်သည် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသည့် မိတ်ဖက် ဆက်ဆံရေးများ ပုံသေမရှိဘဲ မဟာဗျူဟာအရ လိုအပ်လျင် လိုအပ်သလို ပြောင်းလဲခဲ့သည်။

ဥပမာအားဖြင့် အမေရိကန်သည် အီရန်၏ ရှားဘုရင်၊ အီရတ်ခေါင်းဆောင် ဆက်ဒမ် ဟူစိန် (Saddam Hussein) နှင့် အာဖဂန်နစ္စတန်၏ မူဂျာဟီဒင် လက်နက်ကိုင်များကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သော်လည်း အမေရိကန်၏ အကျိုး စီးပွားများ ပြောင်းလဲသွားချိန်တွင် ထိုဆက်ဆံရေးများ ကျိုးပျက်သွားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်နှင့် တရုတ် ပြိုင်ဆိုင်မှုများ ပြင်းထန်နေသဖြင့် နိုင်ငံအများစုသည် ၎င်းတို့၏ ဆက်ဆံရေး များကို ထိန်းညှိပြင်ဆင်နေရသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ၊ ဗီယက်နမ်၊ ဆော်ဒီနှင့် အခြားနိုင်ငံများသည် အမေရိကန်နှင့်သာမက အမေရိကန်၏ ပြိုင်ဘက်များ ဖြစ်သည့် တရုတ်၊ ရုရှားနိုင်ငံတို့နှင့် လက်တွဲလုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

ထိုနိုင်ငံများသည် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေးအတွက် သစ္စာစောင့်သိမှုကြောင့် မဟုတ်ဘဲ လက်တွေ့ကျသည့် ချဉ်းကပ် မှုဖြင့် လုပ်ဆောင်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် နှစ်ဖက်စလုံးထံမှ အကျိုးအမြတ်များကို ရရှိခဲ့ပြီး တစ်ဖက်ကနိုင်ပြီး၊ တစ်ဖက်က ရှုံးသည့် ယှဉ်ပြိုင်မှု ကစားပွဲထဲတွင် ပိတ်မိခဲ့ကြခြင်းမရှိပေ။

အမေရိကန်နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ခြင်းသည် ကြီးမားသည့် ကောင်းကျိုးများ ရရှိနိုင်ပြီး တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဂျပန်တို့ သည် အမေရိကန်၏ လုံခြုံရေး အကာအကွယ်အောက်တွင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အင်အားကြီးနိုင်ငံများအဖြစ် တည်ထောင်နိုင်ခဲ့ကြသည်။

နေတိုးအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများကြားတွင်လည်း စစ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများနှင့် ထောက်လှမ်းရေးသတင်းများ မျှဝေရာတွင် အမေရိကန်၏ အထောက်အကူကို ရရှိခဲ့သည်။

သို့သော် ထရမ့် လက်ထက်တွင် အမေရိကန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ မှန်းဆမရခြင်းသည် နောက်ထပ် စိန်ခေါ်မှု တစ်ခုဖြစ်နေသည်။

ဂျာမနီ၊ ကနေဒါနှင့် တောင်ကိုရီးယားတို့ကဲ့သို့ မဟာမိတ်များသည် အမေရိကန်နှင့် ဆယ်စုနှစ်များစွာ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး တင်းမာမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအနေဖြင့် ဤနိုင်ငံရေး စက်ဝန်းအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ပြီး မည်သည့် အစိုးရ တစ်ခုတည်းကိုမျှ အလွန်အကျွံ အားကိုးခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ရမည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

တရုတ်နဲ့အမေရိကန်ကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်၏ အာဏာအပျော့ (Soft power) အပျော့ကလည်း အခြားနိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးတွင် အဓိက ကျသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသည်။

အမေရိကန် ရုပ်ရှင်များ၊ မီဒီယာများ၊ အမေရိကန်ယဉ်ကျေးမှုနှင့် အမေရိကန်၏ ကုန်ပစ္စည်း အမှတ်တံဆိပ် များသည် အခြားနိုင်ငံများအပေါ် လွှမ်းမိုးထားပြီး အခြားနိုင်ငံများတွင် နေထိုင်သူများ၏ အတွေးအမြင်ကို ပုံဖော်နေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယနေ့ခေတ် ပြောင်းလဲနေသည့် ပထဝီနိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွင် အမေရိကန်နှင့် မိတ်ဆွေဖွဲ့ရန် ထိုက်တန်မှု ရှိသလား ဟူသည့် မေးခွန်းကို ဖြေဆိုရမည်ဆိုပါက ထိုက်တန်သည်ဟု ဖြေဆိုရမည်ဖြစ်သည်။

သို့သော် အမေရိကန်နှင့် ဆက်ဆံရေးတွင် ဂရုတစိုက် တွက်ချက်မှုများနှင့် ရှင်းလင်းသည့် ဦးစားပေး ကိစ္စများကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ရမည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိအချိန်အထိ နိုင်ငံအများစုသည် အမေရိကန်နှင့် ရင်းနှီးသည့် ဆက်ဆံရေးမှတဆင့် အကျိုးအမြတ်များကို ရရှိရန် မျှော်လင့်နေကြပြီး ပြောင်းလဲနေသည့် ကမ္ဘာ့အခင်းအကျင်းတွင် အမေရိကန်၏ မဟာဗျူဟာ အပြောင်းအလဲများကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ပြီး ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်မှုများကို ထိန်းညှိရမည်ဖြစ်ပေသည်။

Source: Nikkei Asia

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၇

ပေါ်တူဂီအသင်းခေါင်းဆောင် ရော်နယ်ဒိုဟာ ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ကလပ် အယ်လ်နာဆာအသင်းမှာ ၂၀၂၇ ခုနှစ်ရာသီ ကုန်အထိရှိမယ့် ၂ နှစ်သက်တမ်းတိုး စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ရော်နယ်ဒိုဟာ သူ့ရဲ့အသက် ၄၂ နှစ်ပြည့်မွေးနေ့ကို ကျော်လွန်ပြီး အယ်လ်နာဆာအသင်းမှာ ဆက်ရှိ တော့မှာပါ။

ရော်နယ်ဒိုဟာ အယ်လ်နာဆာအသင်းမှာ စံချိန်တင် လုပ်ခလစာကိုလည်း ရရှိမှာဖြစ်လို့ ဘောလုံးသမိုင်းမှာ လုပ်ခလစာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားအဖြစ် ဆက်ပြီးရှိနေဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒိုဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီ နောက်ဆုံးပွဲစဉ်မှာ အယ်လ်နာဆာအသင်းကနေ ထွက်ခွာနိုင်တဲ့ အရိပ်အမြွက်ကို ပြောခဲ့တာကြောင့် သူ့ရဲ့အနာဂတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ထင်ကြေးသတင်းတွေ အများအပြား ထွက်ပေါ်ခဲ့တာပါ။ 

အယ်လ်နာဆာအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ဆုဖလားအောင်မြင်မှု မရခဲ့တာကြောင့် ရော်နယ်ဒိုဟာ အတော်လေး စိတ်ပျက်ခဲ့တယ်ဆိုတာ သိသာခဲ့ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒို စာချုပ်သစ်ချုပ်ဆိုလိုက်စဉ်

အဲဒါကြောင့်လည်း ရော်နယ်ဒိုဟာ အယ်လ်နာဆာအသင်းကနေ ထွက်ခွာပြီး ဘယ်အသင်းကို ပြောင်းရွှေ့မလဲဆို တာ အားလုံးက စိတ်ဝင်စားခဲ့ကြတာပါ။

ရော်နယ်ဒိုဟာ ဖီဖာကလပ် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲဝင်နေတဲ့ အသင်းအချို့ရဲ့ ကမ်းလှမ်းမှုတွေကို ရရှိခဲ့ပေမယ့် ဒါတွေကို ပယ်ချခဲ့ပြီး အယ်လ်နာဆာအသင်းနဲ့ စာချုပ်သက်တမ်းတိုးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ အယ်လ်နာဆာအသင်းနဲ့ စာချုပ်သစ် ချုပ်ဆိုခဲ့ပြီးနောက် "အခန်းကဏ္ဍသစ်တစ်ခု စတင်ပါပြီ။ တူညီတဲ့ စိတ်အားထက်သန်မှု၊ တူညီတဲ့အိပ်မက်။ သမိုင်းဝင်ဖို့ အတူတူ လက်တွဲလုပ်ကြရအောင်"လို့ သူ့ရဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒိုဟာ သူ့ရဲ့ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ကစားသမားဘဝမှာ ဆုဖလားအောင်မြင်မှုနဲ့ တစ်ဦးချင်း အောင်မြင်မှုတွေ အများကြီး ရယူထားပေမယ့် အခုအချိန်ထိ ဆုဖလားတွေ ရယူနိုင်ဖို့ ဆာလောင်မှု ပြင်းထန်နေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ရော်နယ်ဒိုဟာ အယ်လ်နာဆာအသင်းကို ဆုဖလားတွေ ရယူပေးဖို့ ရောက်ရှိလာပေမယ့် အသင်းဟာ သူ့ရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေနဲ့ အနည်းငယ် ဝေးကွာနေပြီး အခုအချိန်ထိသူဟာ အာရပ်ကလပ် ချန်ပီယံဖလားသာ ရရှိထားတာပါ။

ရော်နယ်ဒိုဟာ သူ့ရဲ့လက်ကျန် ကစားသမားဘဝမှာ အဓိက ရည်မှန်းချက်ထားရှိတဲ့ အရာတွေရှိပြီး ဒီရည်မှန်း ချက်တွေကတော့ အယ်လ်နာဆာအသင်းကို ဆုဖလားတွေ ရယူပေးနိုင်ဖို့၊ ပေါ်တူဂီအသင်းနဲ့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်ဖို့နဲ့ သွင်းဂိုး ၁,၀၀၀ ပြည့်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့်လည်း ရော်နယ်ဒိုဟာ သူ့ရဲ့ပထမဆုံး ရည်မှန်းချက် တစ်ခုဖြစ်တဲ့ အယ်လ်နာဆာအသင်းကို ဆုဖလားတွေ ရယူပေးနိုင်ဖို့ လာမယ့်ရာသီမှာ ပစ်မှတ်ထားနေတာပါ။ 

အယ်လ်နာဆာအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အမှတ်ပေးဇယား အဆင့် ၃ နေရာနဲ့ ရာသီအဆုံးသတ်ခဲ့လို့ လာမယ့်ရာသီ အာရှချန်ပီယံလိဂ် ထိပ်တန်းအဆင့်ပြိုင်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရမှာ မဟုတ်ဘဲ အာရှချန်ပီယံလိဂ် ဒုတိယအဆင့်ကို ယှဉ်ပြိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ရော်နယ်ဒိုဟာ အယ်လ်နာဆာအသင်းကို အာရှချန်ပီယံလိဂ် ဒုတိယအဆင့်နဲ့ ပြည်တွင်း ပြိုင်ပွဲတွေမှာ အောင်မြင်မှုတွေ ရယူပေးနိုင်ဖို့ ရည်မှန်းချက်ထားနေတာပါ။

ပြီးတော့ ရော်နယ်ဒိုဟာ ရာသီသစ်မှာ နည်းပြသစ်နဲ့ လက်တွဲ အလုပ်လုပ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကလပ်နဲ့ နိုင်ငံအသင်းအတွက် ၉၃၈ ဂိုး သွင်းယူထားတဲ့ ရော်နယ်ဒိုဟာ အယ်လ်နာဆာအသင်းကို ရောက်ရှိ လာပြီးကတည်းက ၁၁၁ ပွဲ ပါဝင်ကစားထားပြီး ၉၉ ဂိုး သွင်းယူထားတာပါ။ 

ရော်နယ်ဒို အနေနဲ့ လာမယ့်ရာသီမှာ သူပြည့်မြောက်ချင်တဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေထဲက အချို့ကို အကောင်အထည် ဖော်နိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

တပ်သားသစ်စုဆောင်းမှု အခက်တွေ့နေတဲ့ အင်ဒိုစစ်တပ်

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၂

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် Generation Y နှင့် Generation Z ဟု သတ်မှတ်ထားသည့် လူငယ်များကို တပ်သားသစ် စုဆောင်းပြီး စစ်သင်တန်း လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးရာတွင် စစ်တပ်အနေဖြင့် စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် မျိုးဆက်သစ် လူငယ်များသည် ယခင်မျိုးဆက်များနှင့် မတူညီသည့် စိတ်နေစိတ်ထား များ၊ အမူအကျင့်များနှင့် ရည်မှန်းချက်များ ရှိနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ဒစ်ဂျစ်တယ်ခေတ်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည့် ထိုတပ်သားသစ်များသည် စမတ်ဖုန်းများနှင့် လူမှုမီဒီယာများကို မှီခိုလွန်း အားကြီးနေပြီး နည်းပညာတွင် အားသာချက်များ ရှိနေသော်လည်း စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကြံ့ခိုင်မှုအပိုင်းတွင် အားနည်းနေသည်ဟု စစ်တပ်အရာရှိများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Generation Y မျိုးဆက်သည် ၁၉၈၁ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၆ ခုနှစ်ကြား မွေးဖွားသူများဖြစ်ပြီး Generation X မျိုးဆက် သည် ၁၉၉၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်ကြား မွေးဖွားသူများဖြစ်သည်။

လူငယ်စစ်သားအချို့သည် သက်သောင့်သက်သာ နေထိုင်လိုခြင်း၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး လွတ်လပ်ခွင့်ကို ပိုမိုတောင်းဆို နေသဖြင့် စစ်သားတစ်ဦးတွင် ရှိရမည့် တင်းကျပ်သည့် စည်းကမ်းနှင့် အမိန့်နာခံမှု အပိုင်းတွင် အခက်အခဲများ ဖြစ်နေသည်ဟု ဆိုသည်။

“ဒီနေ့ခေတ် လူငယ်တွေရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ စိတ်လှုပ်ရှားမှုကို မထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ ပြဿနာဟာ တကယ်စိုးရိမ် ရပါတယ်။ အင်ဒိုနီးရှား စစ်တပ်ရဲ့ စံတန်ဖိုးတွေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ လေ့ကျင့်မှုပုံစံတွေကို ချမှတ်ရပါမယ်” ဟု တပ်သားသစ် လေ့ကျင့်ရေး အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန် အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်သည့် စစ်သင်တန်းလေ့ကျင့်သည့် ပရိုဂရမ်များကို ပြန်လည် သုံးသ်နေသည်။

ပုံစာ- အင်ဒိုနီးရှား စစ်မှုထမ်းတွေကို တွေ့ရစဉ်

အရာရှိများကိုလည်း မျက်မှောက်ခေတ်နှင့် ကိုက်ညီမှုရှိသည့် လေ့ကျင့်မှု ပုံစံများနှင့် ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်ရန်၊ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် သစ္စာစောင့်သိမှု၊ မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ်၊ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် စိတ်ဓာတ် အပါအဝင် စစ်တပ်၏ စံတန်ဖိုးများကိုလည်း လျော့ပါးစေခြင်းမရှိအောင် လုပ်ဆောင်ကြရန် အာဏာပိုင်များက ညွှန်ကြားထားသည်။

အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်သည် "ပြည်သူ့စစ်တပ်"၊ "စစ်သည်တော် စစ်တပ်"၊ "အမျိုးသားစစ်တပ်" နှင့် "ပရော်ဖက်ရှင် နယ် စစ်တပ်" ဟူသည့် မူဝါဒလေးခု အပေါ်တွင် အခြေခံထားပြီး ထိုမူဝါဒများကို မျိုးဆက်သစ် လူငယ်များထံ လက်ဆင့်ကမ်းပေးရမည်ဟု ခေါင်းဆောင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် စစ်သင်တန်း လေ့ကျင့်မှုများကို ဒစ်ဂျစ်တယ် သင်ထောက်ကူ ပစ္စည်းများပါ ထည့်သွင်းပြီး လေ့ကျင် လျက်ရှိသည်။ တပ်သားသစ်များသည် မျက်မှောက်ခေတ် နည်းပညာများကို မည်သို့ အသုံးချရမည်ဆိုခြင်းကို လည်း သင်ယူနေကြသည်။

ထိုကဲ့သို့ စစ်တပ်အတွင်း စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်နေသည့်တိုင် အင်ဒိုနီးရှား စစ်တပ်အပေါ် ပြည်သူလူထု၏ ယုံကြည်မှုသည် မြင့်မားနေဆဲဖြစ်သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလက ကောက်ခံခဲ့သည့် စစ်တမ်းတစ်ခုတွင် ပါဝင်ဖြေဆိုသူ စုစုပေါင်း၏ ၉၄ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်းက အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်အပေါ် ယုံကြည်အားကိုးကြောင်း ဖြေကြားခဲ့ပြီး ထိုနှုန်းထားသည် ပြီးခဲ့သည့် နှစ်ကထက် မြင့်တက်ခဲ့သည်။

 သို့သော် စစ်တပ်အနေဖြင့် လူထု၏ ယုံကြည်မှုကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းရမည်ဖြစ်ပြီး ဆိုက်ဘာကာကွယ်ရေးနှင့် နည်းပညာကဏ္ဍများတွင် ပိုမိုတက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရမည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်သည် ဒရုန်းများ၊ ဂြိုဟ်တုများနှင့် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးစနစ်များတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ အပါအဝင် စစ်တပ်ကို အဆင့်မြှင့်တင်မွမ်းမံရန် စီစဉ်ထားသည်။

အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်တွင် တန်းပြည့် စစ်မှုထမ်း အင်အား ၄၀၀,၀၀၀ ခန့်ရှိပြီး အရှေ့တောင်အာရှ၏ အကြီးဆုံး စစ်တပ်များထဲတွင် ပါဝင်သည်။

ပုံစာ- အင်ဒိုနီးရှား စစ်မှုထမ်းတွေကို တွေ့ရစဉ်

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်သည် ဆိုက်ဘာတပ်ဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက်စစ်တပ်သည် ဆိုက်ဘာစစ်ဆင်ရေးများနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ် ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ပိုမိုအာရုံစိုက် လုပ်ဆောင် ရန်အတွက် IT နည်းပညာရှင်များကို တပ်သားသစ်အဖြစ် စုဆောင်းခဲ့သည်။

ထိုဆိုက်ဘာတပ်ဖွဲ့များ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အွန်လိုင်းပေါ်တွင် ပြည်ပ၏ ကြားဝင်စွက်ဖက်မှု အပါအဝင် အမျိုးသား အကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ်ရန်ဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ဆိုက်ဘာတပ်ဖွဲ့များကို စီမံကိုင်တွယ်ရာတွင် တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု၊ ဒီမိုကရေစီ အခွင့်အရေး များကို လေးစားမှုနှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုများ ရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကြီးကြပ်မှု ညံ့ဖျင်းသော ဆိုက်ဘာစီမံကိန်းများသည် အရပ်သားများကို ကြားဖြတ်စောင့်ကြည့်သည့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး လုံခြုံမှုကို ချိုးဖောက်နိုင်ကြောင်း ဝေဖန်သူများက သတိပေးထားသည်။

လက်ရှိတွင် အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်သည် လူငယ်စစ်သားများအတွက် လေ့ကျင့်ရေး အစီအစဉ်များကို ပြင်ဆင်နေ သည်။

“သူတို့ရဲ့ အကျင့်စရိုက်တွေကို ပြောင်းလဲပစ်ရပါမယ်။ ခွန်အားရှိရုံနဲ့ လုံလောက်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ နိုင်ငံအတွက် ကောင်းမွန်စွာ စစ်မှုထမ်းဆောင်ပေးဖို့ အတွက်လည်း ပြင်ဆင်ရပါမယ်” ဟု စစ်တပ်အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြား ခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၀

၂၀၂၅-၂၆ ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲအတွက် ပွဲစဉ်ဇယားတွေကို ဇွန်လ ၁၈ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့တာမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ရလဒ်တွေဆိုးခဲ့တဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပွဲစဉ် အစောပိုင်းတွေမှာတင် ပွဲကြပ်တွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ အမှတ်ပေးဇယားအဆင့် ၁၅ နေရာနဲ့ ရာသီအဆုံးသတ်ခဲ့ပြီး လာမယ့်ရာသီ ဥရောပပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်လည်း ဆုံးရှုံးထားတာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ၂၀၂၅-၂၆ ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၁ မှာတင် ပြိုင်ဘက်ကြီး အာဆင်နယ် အသင်းနဲ့ ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

လာမယ့်ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို ရယူနိုင်ဖို့ ပစ်မှတ်ထားနေတဲ့ အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ တွေ့ဆုံရမှာက ယူနိုက်တက်အသင်းအတွက် အလွန်ခက်ခဲတဲ့ စတင်မှုဖြစ်မှာပါ။

ပရီးမီးယားလိဂ် ပွဲစဉ်ဇယားကို တွေ့ရစဉ်

ဒါပေမယ့် ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် ရာသီအဖွင့်ပွဲတွေမှာ ရလဒ်အကောင်းဆုံး အသင်းအဖြစ် စံချိန်တင်ထားသလို အိမ်ကွင်းမှာ ကစားရမယ့် ပွဲဖြစ်တာကြောင့် ရလဒ်ကောင်း ရယူနိုင်ဖို့ ကြိုးစားဖို့ရှိနေပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပွဲစဉ် ၂ မှာ ဖူလ်ဟမ်နဲ့ အဝေးကွင်း၊ ပွဲစဉ် ၃ မှာ ဘန်လေကို အိမ်ကွင်းကစားရမှာဖြစ်ပြီး ပွဲစဉ် ၄ မှာတော့ မြို့ခံပြိုင်ဘက် မန်စီးတီးအသင်း အိမ်ကွင်း သွားရောက်ကစားရမှာပါ။

ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီမှာ ရလဒ်တွေဆိုးပြီး ဆုဖလားလက်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့တာကြောင့် ဒီနွေရာသီမှာ ကစားသမားသစ်တွေ အားဖြည့်ထားပြီး ပြင်ဆင်မှု ကောင်းတွေ ပြုလုပ်နေတဲ့ မန်စီးတီးအသင်းနဲ့ ကစားရမှာက ယူနိုက်တက်အသင်း အတွက် ခက်ခဲတဲ့ စမ်းသပ်မှုဖြစ်မှာပါ။

မန်စီးတီးအသင်းနဲ့ပွဲပြီးရင် ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပွဲစဉ် ၅ မှာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို အိမ်ကွင်းယှဉ်ပြိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်နဲ့အာဆင်နယ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ဒီပွဲက ယူနိုက်တက်အသင်းအတွက် နောက်ထပ်ခက်ခဲတဲ့ စမ်းသပ်မှုဖြစ်ပြီး နည်းပြအာမိုရင် အနေနဲ့ ဒီပွဲစဉ် ၅ ပွဲမှာ အသင်းကို ရမှတ်ဘယ်လောက်အထိ ရရှိအောင် ကိုင်တွယ်ပေးနိုင်မလဲဆိုတာ အားလုံးက စိတ်ဝင်စားနေကြ တာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်း ပရိသတ်အချို့ဆိုရင် ပွဲစဉ် ၅ အပြီးမှာ အသင်းရဲ့ နည်းပြအပြောင်းအလဲ မြင်တွေ့ရနိုင် တယ်လို့တောင် သူတို့ရဲ့လှုမှုကွန်ယက်မှာ မှတ်ချက်တွေ ရေးသားခဲ့ကြပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပွဲစဉ် ၈ မှာ လက်ရှိချန်ပီယံ လီဗာပူးလ်၊ ပွဲစဉ် ၁၁ မှာ စပါးအသင်းနဲ့ တွေ့ဆုံရမှာ ဖြစ်တာကြောင့် သူတို့အတွက် နောက်ထပ် ဆိုးရွားတဲ့ ရာသီတစ်ခုနဲ့ မစတင်ရဖို့ အားထုတ်ကြိုးပမ်းရတော့မှာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ လာမယ့်ရာသီမှာ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲနဲ့ ပြည်တွင်း ပြိုင်ပွဲတွေကိုသာ အဓိက အာရုံစိုက်ရမှာဖြစ်သလို နည်းပြအာမိုရင် အနေနဲ့ အသင်းကို ရာသီကြို ကတည်းကနေ စတင်ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ပရီးမီးယားလိဂ် ပွဲစဉ်ဇယားတွေ ထွက်ပေါ်လာအပြီးမှာ စူပါကွန်ပျူတာက နောက်ဆုံးအဆင့် ရပ်တည်မှုကို ခန့်မှန်းခဲ့ပါတယ်။ 

စူပါကွန်ပျူတာရဲ့ ခန့်မှန်းမှုအရ ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ လာမယ့်ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ အဆင့် ၁၄ နေရာနဲ့ ရာသီအဆုံးသတ်မယ်လို့ ဖော်ပြထားတာပါ။ 

ဒီလိုခန့်မှန်းမှုကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ လာမယ့်ရာသီမှာလည်း ထပ်ပြီးရုန်းကန်ရမယ်လို့ ယူဆထားတာဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ ဝုလ်ဗ်စ်အသင်းက ကွန်ညာကို ခေါ်ယူထားပြီး ဘရန်ဖို့ဒ်အသင်းက အမ်ဘူမို အပါအဝင် ကစားသမား အချို့ကိုလည်း ခေါ်ယူဖို့ ပစ်မှတ်ထားစောင့်ကြည့်နေတာပါ။ 

နည်းပြအာမိုရင်ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ သူလိုချင်တဲ့ ကစားကွက်ပုံစံကို ဖော်ဆောင်ဖို့ လုပ်ဆောင်မှာဖြစ်လို့ သူ့ရဲ့အစီအစဉ်မှာ ပါဝင်ခြင်းမရှိတဲ့ ကစားသမားအချို့ကို ရှင်းထုတ်သွားဖို့လည်း ရှိနေပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ သြဂုတ်မှာ အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ရာသီအဖွင့်ပွဲစဉ် မယှဉ်ပြိုင်မီ ဇူလိုင် မှာ ရာသီသစ်အတွက် ရာသီကြို ခြေစမ်းပွဲတွေ ယှဉ်ပြိုင်ကာ ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်မှာဖြစ်လို့ အသင်းရဲ့ အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်မှုတွေ ပြုလုပ်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ် ၊ ဇွန်လ ၁၄

မကြာသေးမီက မြန်မာနိုင်ငံတွင် အင်အားပြင်း ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာ့တပ်မတော် အစိုးရခေါင်းဆောင် များသည် မြင့်တက်လာသည့် ပြည်တွင်း၊ပြည်ပ ဖိအားများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

သို့သော် ၎င်းတို့သည် အာဆီယံ၏ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် ပါဝင်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်ကို အကောင် အထည်ဖော်ရန် ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေသည်။

ထိုအစီအစဉ်၏ အရေးအကြီးဆုံး အချက်မှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလကုန်မှ ၂၀၂၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ အစောပိုင်း ကြား အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပရန်ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကလည်း ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်မည့် အကြောင်းကို အိန္ဒိယ၊ တရုတ်၊ ရုရှား၊ ဘီလာရုစ်နှင့် အာဆီယံနိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များကို ကတိပြုခဲ့သည်။

တပ်မတော်အတွက် ထိုရွေးကောက်ပွဲသည် အလွန်အရေးကြီးသည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးခဲ့ မည်ဆိုပါက တပ်မတော်၏ တရားဝင်မှုသည် ပိုမိုခိုင်မာ လာလိမ့်မည်ဟု ယူဆနေကြသည်။

အခြားနိုင်ငံများနှင့် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများကလည်း ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို လက်ခံမည်ဆိုသည့် အချက်ကို တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်များက သိထားကြသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ တွေ့ဆုံစဉ်

၂၀၂၅ ခုနှစ် နှစ်လယ်ပိုင်းအထိ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်တွင် မှတ်ပုံတင်ထားသည့် နိုင်ငံရေးပါတီပေါင်း ၈၀ အထိ ရှိလာခဲ့ပြီး ရွေးကောက်ပွဲ နီးကပ်လာသည်နှင့်အမျှ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၌ မှတ်ပုံတင်မည့် ပါတီအရေအတွက် ပိုမိုများပြား လာဖွယ်ရှိသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ မဲဆန္ဒရှင်များ၏ လုံခြုံရေးအတွက် ရွေးကောက်ပွဲများကို တပ်မတော်က ထိန်းချုပ်ထားသည့် နေရာဒေသများတွင်သာ ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ထားကြောင်း တပ်မတော်မှ ပြောကြားခဲ့သည်။

ကျွမ်းကျင်သူများကမူ မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့နယ် ၃၃၀ အနက် ၁၄၅ မြို့နယ်တွင်သာ ရွေးကောက်ပွဲ မဲရုံများ ဖွင့်နိုင် လိမ့်မည်ဟု ယူဆထားကြသည်။
မကြာသေးမီက ထွက်ပေါ်ခဲ့သည့် သတင်းများအရ လက်ရှိတွင် တပ်မတော်သည် နိုင်ငံ့နယ်နိမိတ် စုစုပေါင်း၏ ၅၃ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိန်းချုပ်ထားပြီး ကျန်နယ်နိမိတ်များကို လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက ထိန်းချုပ်ထားကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

တပ်မတော်သည် အာဏာရယူခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလကတည်းက နိုင်ငံတစ်ဝန်း အရေးပေါ် အခြေအနေကို ၆ လတစ်ကြိမ် သက်တမ်းတိုးခဲ့သည်။ ယခုနောက်ဆုံးအကြိမ် အရေးပေါ် အခြေအနေ ကာလသည် ဇူလိုင် ၃၀ ရက်တွင် သက်တမ်းကုန်မည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (နစက) နှင့် နီးစပ်သည့် သတင်းရင်းမြစ်များကမူ လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲများ အတွက် ပြင်ဆင်ရန် တပ်မတော်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လကုန်တွင် အရေးပေါ်ကာလကို ဖျက်သိမ်းရန် စီစဉ်ထားသည်ဟု ဆိုသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် အာဏာကို အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီထံ လွှဲပြောင်းပေးအပ်မည်ဖြစ်ပြီး ဦးမြင့်ဆွေ ကို အကြီးအကဲအဖြစ် ခန့်အပ်ဖွယ်ရှိသည်ဟု သတင်းများထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လက်ထက်က ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးသည့် ဦးမြင့်ဆွေသည် တပ်မတော်နှင့် ဆက်ဆံရေးနီးစပ်သည့် အငြိမ်းစား ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဖြစ်သည်။

သူသည် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ အခြေအနေ အရပ်ရပ်ကို စီမံလိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး စစ်တပ်နှင့် အနာဂတ် အရပ်ဖက် ခေါင်းဆောင်များကြား အချိတ်အဆက် တစ်ခုအဖြစ် တာဝန်ယူသွားဖွယ်ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။

မှတ်ပုံတင်ထားသည့် နိုင်ငံရေးပါတီများအနက် ပါတီ ၅ ခုသည် အခြားပါတီများကို လွှမ်းမိုးထားသည်။

အင်အားအကြီးဆုံးပါတီမှာ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ (USDP) ဖြစ်သည်။

အခြား ထင်ရှားသည့် ပါတီတစ်ခုမှာ ပြည်သူ့‌ရှေ့ဆောင်ပါတီ(PPP) ပါတီဖြစ်ပြီး၊ ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ(SNDP)၊ ပြည်သူ့ပါတီ(PP)နှင့် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဦးနေဝင်း ထူထောင်ခဲ့သည့် တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွတ်ရေးပါတီ(တစည)တို့သည်လည်း ၎င်းတို့၏ သက်ဆိုင်ရာ ဒေသများတွင် အနိုင်ရရှိဖွယ်
ရှိသည်။

နိုင်ငံရေးသမားဟောင်း အချို့ဖြစ်သည့် ဒေါ်သက်သက်ခိုင်၊ ကိုကိုကြီးတို့သည်လည်း နိုင်ငံရေးလောကထဲသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်ခဲ့ကြသည်။

မကြာသေးမီက နစကသည် ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်နိုင်မည့် နေရာများကို ဆုံးဖြတ်ရန် လူဦးရေစာရင်း ကောက်ယူခဲ့ သည်။

ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအတိုင်း ပြုလုပ်မည်ဟု နစက,က ပြေကြားခဲ့သည်။

ထိုအခြေခံဥပဒေအရ စစ်တပ်သည် လွှတ်တော်တွင် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ ထို ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း နေရာ အတွက် မဲဆန္ဒရှင်များက ရွေးချယ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ စစ်ဖက် ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်က ရွေးချယ်သည့်  အရာရှိများက နေရာရရှိမည်ဖြစ်သည်။

အခြားနိုင်ငံများကလည်း တပ်မတော်၏ ရွေးကောက်ပွဲ အစီအစဉ်ကို မတူကွဲပြားစွာ တုန့်ပြန်ခဲ့ကြသည်။

အိန္ဒိယ၊ တရုတ်၊ ရုရှားနှင့် ဘီလာရုစ်နိုင်ငံတို့က ရွေးကောက်ပွဲ လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများ စေလွှတ်ရေးကို စိတ်ဝင်စားကြောင်း ပြသခဲ့သည်။

အာဆီယံကမူ ထိုကိစ္စကို ဆွေးနွေးရခြင်း မရှိသေးသော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲသည် ဘက်စုံပါဝင်ပြီး လွတ်လပ် မျှတမှု ရှိရမည်ဟု အလေးထား ပြောဆိုခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ မလေးရှားနိုင်ငံကမူ တိုက်ခိုက်မှုများကို ရပ်တန့်ပြီး နိုင်ငံရေးအရ ဆွေးနွေးမှုများ ဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

မလေးရှားသည် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ကို ရယူခဲ့ပြီးကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံက ဦးဆောင်သည့် ဘက်စုံပါဝင် သော လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခု ဖြစ်မြောက်စေရန် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့်အတူ နီးကပ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim ) သည် မကြာသေးမီက ဘန်ကောက်တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် NUG ခေါင်းဆောင်များနှင့်လည်း ဗွီဒီယိုကော ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင်လည်း အာဆီယံသည် အခြားမတူညီသည့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆွေးနွေးရန် လမ်းဖွင့်ထားသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလက စတင်ခဲ့သည့် အာဆီယံ၏ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် လုပ်ငန်းစဉ်သည်လည်း အရှိန်ရလာခဲ့သည်။

 ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ တွေ့ဆုံစဉ်

သို့သော် တပ်မတော်က ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်ကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသာ အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ကာ ကူညီထောက်ပံ့ရေး အဖွဲ့များသည်လည်း ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေသည့် နေရာဒေသများသို့ သွားရောက်ရာတွင် အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရဆဲဖြစ်သည်။

ဇွန်လတွင် အဆုံးသတ်မည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကာလသည် လူပေါင်း ၃၇၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည့် မတ်လ  ၂၈ ရက်က လှုပ်ခတ်ခဲ့သော အင်အားပြင်း ငလျင်ပြီးနောက် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးနှင့် လူသားချင်း စာနာထောက် ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေး အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။

တပ်မတော်အနေနဲ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ပိုမိုချဲ့ထွင်ရန် သဘောတူညီမည်ဆိုပါက လူသားချင်း စာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများ ပိုမိုထောက်ပံ့ ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကာ အာဆီယံကလည်း အဖွဲ့အစည်းအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ နေရာကို ပြန်လည်စဉ်းစားပေးဖွယ်ရှိသည်။

ထိုလုပ်ဆောင်ချက်များသည် ကောင်းမွန်သည့် ယုံကြည်မှုကို ပြသနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး အာဆီယံထိပ်သီး အစည်းအဝေး များတွင် မြန်မာကို ပြန်လည်ပါဝင် လာစေရန်အတွက် အလှည့်အပြောင်း တစ်ခုဖြစ်လာနိုင်သည်။

နောက်လာမည့် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ ဖိလစ်ပိုင်အတွက်မူ တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် နယ်နိမိတ် အငြင်းပွားမှုကို ရင်ဆိုင်နေရချိန်၌ မြန်မာ့အရေးကို စီမံဖြေရှင်းရန် ခက်ခဲလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ဖိလစ်ပိုင်အတွက် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်အားလုံး စည်းလုံညီညွတ်မှုကို ရရှိရန် ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် ပါဝင် သည့် ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်တွင် ထိထိရောက်ရောက် တိုးတက်မှုရှိအောင် လုပ်ဆောင်ရန် သဘောတူညီ ရမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် မလေးရှား၏ ဥက္ကဋ္ဌသက်တမ်း မကုန်မီ ကျန်ရှိနေသည့် အချိန်အတွင်း မြန်မာအနေဖြင့် အာဆီယံ အသိုင်းအဝိုင်းသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိရန် အလွန်အရေးကြီးသည်။

အာဆီယံအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမြဲတမ်း အထူးသံတမန် ရွေးချယ်ခန့်အပ်ရခြင်း မရှိသေးပေ။ 

အချို့အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်များကမူ သံတမန် ၂ ဦးခန့်အပ်ရန် အကြံပြုထားပြီး တစ်ဦးက တပ်မတော်နှင့် ဆက်ဆံရန်၊ အခြားတစ်ဦးက NUG နှင့် အခြားအတိုက်အခံ အဖွဲ့များနှင့် ဆက်ဆံရန် အကြံပြုထားသည်။

အောက်တိုဘာလတွင် အရှေ့တီမောနိုင်ငံကို ၁၁ နိုင်ငံမြောက် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ထည့်သွင်းမှုသည် ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် နောက်ထပ် ရှုပ်ထွေးသော အလွှာတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ရွေးကောက်ပွဲ အစီအစဉ်ကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေကတည်းက တိုင်းရင်းသားအုပ်စု များ၊ လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အတိုက်အခံပါတီများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပါဝင်လာစေအောင် လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သည်။

လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများနှင့် အင်အားပြင်း ငလျင်များ လှုပ်ခတ်အပြီး ရွေးကောက်ပွဲသည် အရွေ့တစ်ခု ဖြစ်လာ နိုင်ပြီး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေးများအတွက် လမ်းပွင့်သွားစေမည်ဟု တပ်မတော်က မျှော်လင့်ထားသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်နေချိန်တွင် အာဆီယံအနေဖြင့် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း အားလုံးနှင့် ဆက်လက်ပြီး ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၃

မြန်မာအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၇ အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲစဉ်မှာ ပါကစ္စတန်အသင်းကို အိမ်ကွင်းမှာ ၁ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရခဲ့ပြီး ခြေစစ်ပွဲ ၂ ပွဲကစားထားတာမှာ ၂ ပွဲစလုံး အနိုင်နဲ့ ရမှတ် ၆ မှတ် ရရှိထားပါတယ်။ 

၁၉၆၈ က ကျင်းပခဲ့တဲ့ ပြိုင်ပွဲမှာ အာရှဖလားကို တစ်ကြိမ်သာ ယှဉ်ပြိုင်ထားဖူးတဲ့ မြန်မာအသင်းအတွက် ဒီနိုင်ပွဲ တွေကြောင့် နှစ်ပေါင်း ၆၀ နီးပါးအကြာမှာ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရဖို့ မျှော်လင့် ချက်ရှိလာခဲ့တယ်လို့ ပြောရမှာပါ။ 

အုပ်စုတွင်းပွဲစဉ် ၄ ပွဲကစားဖို့ ကျန်ရှိနေသေးတာကြောင့် အာရှဖလားယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရဖို့ဟာ မြန်မာအသင်းအတွက် လွယ်ကူမှာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။

မြန်မာအသင်းဟာ နည်းပြ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်း လက်ထက်မှာ အကောင်းဆုံး ကစားသမား စုဖွဲ့မှုနဲ့အတူ ရလဒ်ကောင်း တွေ ပြန်ရယူနေတာပါ။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ပါကစ္စတန်အသင်းတို့နဲ့ ပွဲတွေမှာ မြန်မာအသင်း ကစားသမားတွေရဲ့ တိုက်ပွဲဝင်တဲ့ စိတ်ဓာတ်၊ ယုံကြည်မှုတွေ ပြန်မြင်တွေ့ရတာက ကောင်းမွန်တဲ့အရာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းနည်းပြ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာအသင်းရဲ့ နိုင်ပွဲတွေမှာ ပရိသတ်တွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကလည်း အရေးပါတဲ့ အရာအဖြစ်ရှိခဲ့တာပါ။ 

ပါကစ္စတန်အသင်းနဲ့ပွဲမှာ မြန်မာအသင်း ပရိသတ်အများအပြားဟာ ကွင်းအတွင်းမှာ ပွဲချိန်ပြည့် အားပေးမှု တွေကလည်း ကွင်းအတွင်းမှာရှိတဲ့ ကစားသမားတွေကို စိတ်အားတက်ကြွမှုတွေ ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းဟာ နိုင်ပွဲတွေ ပြန်ပြီးရယူနေပေမယ့် အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရချင်တယ်ဆိုရင် အခုထက်ပိုပြီး လုပ်ဆောင်ရဦးမယ်ဆိုတာ အသင်းတစ်သင်းလုံးက လက်ခံထားကြပါတယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ ပါကစ္စတန်အသင်းနဲ့ပွဲမှာ ဂိုးရနိုင်မယ့် အခွင့်အရေး ကောင်းတွေ ရခဲ့ပေမယ့် အသုံးမချနိုင်ခဲ့ တာဟာ နစ်နာခဲ့ရပြီး ကိုယ့်ထက် ပိုကောင်းတဲ့ အသင်းတွေနဲ့ တွေ့တဲ့အချိန်မှာဆိုရင် သွင်းဂိုးတစ်ဂိုး လွဲချော်တာ က ပွဲအပေါ် အများကြီး သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်တာပါ။ 

မြန်မာအသင်းအနေနဲ့ အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲမှာ အဓိကကျော်ဖြတ်ရမှာက ဆီးရီးယားအသင်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆီးရီးယားအသင်းဟာ ကမ္ဘာ့အဆင့် သတ်မှတ်ချက်မှာ မြန်မာအသင်းထက် အများကြီး အသာရထားတာဖြစ်လို့ ဆီးရီးယားအသင်းနဲ့ တွေ့ဆုံရမယ့် ၂ ပွဲက အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲအတွက် အဆုံးအဖြတ်ဖြစ်နိုင်တာပါ။

ဆီးရီးယားအသင်းဟာ မြန်မာအသင်းလိုပဲ အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲ ၂ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ရာနှုန်းပြည့်အနိုင်နဲ့ မြန်မာ အသင်းရဲ့ အထက်မှာ ရပ်တည်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆီးရီးယားအသင်းဟာ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ၇ ကြိမ် ယှဉ်ပြိုင်ထားပြီး နောက်ဆုံး ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၃ အာရှဖလား ပြိုင်ပွဲမှာ ၁၆ သင်းအဆင့်အထိ တက်နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

မြန်မာအသင်း ပရိသတ်တွေကို တွေ့ရစဉ်

ဆီးရီးယားနဲ့ မြန်မာအသင်းတို့ဟာ အခုမှ ပထမဆုံးအကြိမ် တွေ့ဆုံရတာ မဟုတ်ဘဲ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲ အုပ်စုအဆင့်မှာလည်း တွေ့ဆုံထားကြပါတယ်။

မြန်မာအသင်း အိမ်ကွင်းမှာ ကစားခဲ့တုန်းက ၁ ဂိုးစီ သရေကျခဲ့ပြီး ဆီးရီးယားအသင်း အိမ်ကွင်းအဖြစ် ဆော်ဒီနိုင်ငံ မှာ ကစားခဲ့တဲ့ ကြားကွင်းပွဲစဉ်မှာ ဆီးရီးယားအသင်းက ၇ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ ဂိုးပြတ်အနိုင်ရရှိခဲ့တာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် ဆီးရီးယားအသင်းနဲ့ တွေ့ဆုံမယ့်ပွဲစဉ်ဟာ မြန်မာအသင်းအတွက် အလွန်ခက်ခဲမှာဖြစ်ပြီး ဒီနှစ်ပွဲကို ရလဒ်ကောင်းရယူပြီး ကျော်ဖြတ်နိုင်ခဲ့ရင်တော့ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ချင်တဲ့ မြန်မာအသင်းရဲ့ မျှော်လင့်ချက် ပိုပြီးအားကောင်းသွားနိုင်ပါတယ်။ 

အုပ်စုတွင်းထိပ် ဆုံးနေရာမှာ ရပ်တည်တဲ့ အသင်းတစ်သင်းတည်းသာ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရမှာ ဖြစ်လို့ မြန်မာအသင်းအနေနဲ့ ထိပ်ဆုံးနေရာ ရပ်တည်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားအားထုတ်မှုကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ပြုလုပ်ရ မှာပါ။ 

မြန်မာအသင်းနဲ့ ဆီးရီးယားအသင်းတို့ရဲ့ ခြေစစ်ပွဲ ၂ ပွဲစလုံးကို အောက်တိုဘာလ ရောက်မှသာ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ် လို့ မြန်မာအသင်းအနေနဲ့ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ချင်တဲ့ မျှော်လင့်ချက်ကို ဆက်ထိန်းနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။