CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ် ၊ ဇွန်လ ၁၄

မကြာသေးမီက မြန်မာနိုင်ငံတွင် အင်အားပြင်း ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာ့တပ်မတော် အစိုးရခေါင်းဆောင် များသည် မြင့်တက်လာသည့် ပြည်တွင်း၊ပြည်ပ ဖိအားများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

သို့သော် ၎င်းတို့သည် အာဆီယံ၏ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် ပါဝင်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်ကို အကောင် အထည်ဖော်ရန် ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေသည်။

ထိုအစီအစဉ်၏ အရေးအကြီးဆုံး အချက်မှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလကုန်မှ ၂၀၂၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ အစောပိုင်း ကြား အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပရန်ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကလည်း ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်မည့် အကြောင်းကို အိန္ဒိယ၊ တရုတ်၊ ရုရှား၊ ဘီလာရုစ်နှင့် အာဆီယံနိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များကို ကတိပြုခဲ့သည်။

တပ်မတော်အတွက် ထိုရွေးကောက်ပွဲသည် အလွန်အရေးကြီးသည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးခဲ့ မည်ဆိုပါက တပ်မတော်၏ တရားဝင်မှုသည် ပိုမိုခိုင်မာ လာလိမ့်မည်ဟု ယူဆနေကြသည်။

အခြားနိုင်ငံများနှင့် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများကလည်း ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို လက်ခံမည်ဆိုသည့် အချက်ကို တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်များက သိထားကြသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ တွေ့ဆုံစဉ်

၂၀၂၅ ခုနှစ် နှစ်လယ်ပိုင်းအထိ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်တွင် မှတ်ပုံတင်ထားသည့် နိုင်ငံရေးပါတီပေါင်း ၈၀ အထိ ရှိလာခဲ့ပြီး ရွေးကောက်ပွဲ နီးကပ်လာသည်နှင့်အမျှ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၌ မှတ်ပုံတင်မည့် ပါတီအရေအတွက် ပိုမိုများပြား လာဖွယ်ရှိသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ မဲဆန္ဒရှင်များ၏ လုံခြုံရေးအတွက် ရွေးကောက်ပွဲများကို တပ်မတော်က ထိန်းချုပ်ထားသည့် နေရာဒေသများတွင်သာ ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ထားကြောင်း တပ်မတော်မှ ပြောကြားခဲ့သည်။

ကျွမ်းကျင်သူများကမူ မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့နယ် ၃၃၀ အနက် ၁၄၅ မြို့နယ်တွင်သာ ရွေးကောက်ပွဲ မဲရုံများ ဖွင့်နိုင် လိမ့်မည်ဟု ယူဆထားကြသည်။
မကြာသေးမီက ထွက်ပေါ်ခဲ့သည့် သတင်းများအရ လက်ရှိတွင် တပ်မတော်သည် နိုင်ငံ့နယ်နိမိတ် စုစုပေါင်း၏ ၅၃ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိန်းချုပ်ထားပြီး ကျန်နယ်နိမိတ်များကို လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက ထိန်းချုပ်ထားကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

တပ်မတော်သည် အာဏာရယူခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလကတည်းက နိုင်ငံတစ်ဝန်း အရေးပေါ် အခြေအနေကို ၆ လတစ်ကြိမ် သက်တမ်းတိုးခဲ့သည်။ ယခုနောက်ဆုံးအကြိမ် အရေးပေါ် အခြေအနေ ကာလသည် ဇူလိုင် ၃၀ ရက်တွင် သက်တမ်းကုန်မည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (နစက) နှင့် နီးစပ်သည့် သတင်းရင်းမြစ်များကမူ လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲများ အတွက် ပြင်ဆင်ရန် တပ်မတော်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လကုန်တွင် အရေးပေါ်ကာလကို ဖျက်သိမ်းရန် စီစဉ်ထားသည်ဟု ဆိုသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် အာဏာကို အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီထံ လွှဲပြောင်းပေးအပ်မည်ဖြစ်ပြီး ဦးမြင့်ဆွေ ကို အကြီးအကဲအဖြစ် ခန့်အပ်ဖွယ်ရှိသည်ဟု သတင်းများထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လက်ထက်က ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးသည့် ဦးမြင့်ဆွေသည် တပ်မတော်နှင့် ဆက်ဆံရေးနီးစပ်သည့် အငြိမ်းစား ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဖြစ်သည်။

သူသည် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ အခြေအနေ အရပ်ရပ်ကို စီမံလိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး စစ်တပ်နှင့် အနာဂတ် အရပ်ဖက် ခေါင်းဆောင်များကြား အချိတ်အဆက် တစ်ခုအဖြစ် တာဝန်ယူသွားဖွယ်ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။

မှတ်ပုံတင်ထားသည့် နိုင်ငံရေးပါတီများအနက် ပါတီ ၅ ခုသည် အခြားပါတီများကို လွှမ်းမိုးထားသည်။

အင်အားအကြီးဆုံးပါတီမှာ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ (USDP) ဖြစ်သည်။

အခြား ထင်ရှားသည့် ပါတီတစ်ခုမှာ ပြည်သူ့‌ရှေ့ဆောင်ပါတီ(PPP) ပါတီဖြစ်ပြီး၊ ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ(SNDP)၊ ပြည်သူ့ပါတီ(PP)နှင့် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဦးနေဝင်း ထူထောင်ခဲ့သည့် တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွတ်ရေးပါတီ(တစည)တို့သည်လည်း ၎င်းတို့၏ သက်ဆိုင်ရာ ဒေသများတွင် အနိုင်ရရှိဖွယ်
ရှိသည်။

နိုင်ငံရေးသမားဟောင်း အချို့ဖြစ်သည့် ဒေါ်သက်သက်ခိုင်၊ ကိုကိုကြီးတို့သည်လည်း နိုင်ငံရေးလောကထဲသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်ခဲ့ကြသည်။

မကြာသေးမီက နစကသည် ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်နိုင်မည့် နေရာများကို ဆုံးဖြတ်ရန် လူဦးရေစာရင်း ကောက်ယူခဲ့ သည်။

ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအတိုင်း ပြုလုပ်မည်ဟု နစက,က ပြေကြားခဲ့သည်။

ထိုအခြေခံဥပဒေအရ စစ်တပ်သည် လွှတ်တော်တွင် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ ထို ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း နေရာ အတွက် မဲဆန္ဒရှင်များက ရွေးချယ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ စစ်ဖက် ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်က ရွေးချယ်သည့်  အရာရှိများက နေရာရရှိမည်ဖြစ်သည်။

အခြားနိုင်ငံများကလည်း တပ်မတော်၏ ရွေးကောက်ပွဲ အစီအစဉ်ကို မတူကွဲပြားစွာ တုန့်ပြန်ခဲ့ကြသည်။

အိန္ဒိယ၊ တရုတ်၊ ရုရှားနှင့် ဘီလာရုစ်နိုင်ငံတို့က ရွေးကောက်ပွဲ လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများ စေလွှတ်ရေးကို စိတ်ဝင်စားကြောင်း ပြသခဲ့သည်။

အာဆီယံကမူ ထိုကိစ္စကို ဆွေးနွေးရခြင်း မရှိသေးသော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲသည် ဘက်စုံပါဝင်ပြီး လွတ်လပ် မျှတမှု ရှိရမည်ဟု အလေးထား ပြောဆိုခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ မလေးရှားနိုင်ငံကမူ တိုက်ခိုက်မှုများကို ရပ်တန့်ပြီး နိုင်ငံရေးအရ ဆွေးနွေးမှုများ ဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

မလေးရှားသည် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ကို ရယူခဲ့ပြီးကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံက ဦးဆောင်သည့် ဘက်စုံပါဝင် သော လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခု ဖြစ်မြောက်စေရန် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့်အတူ နီးကပ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim ) သည် မကြာသေးမီက ဘန်ကောက်တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် NUG ခေါင်းဆောင်များနှင့်လည်း ဗွီဒီယိုကော ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင်လည်း အာဆီယံသည် အခြားမတူညီသည့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆွေးနွေးရန် လမ်းဖွင့်ထားသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလက စတင်ခဲ့သည့် အာဆီယံ၏ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် လုပ်ငန်းစဉ်သည်လည်း အရှိန်ရလာခဲ့သည်။

 ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ တွေ့ဆုံစဉ်

သို့သော် တပ်မတော်က ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်ကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသာ အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ကာ ကူညီထောက်ပံ့ရေး အဖွဲ့များသည်လည်း ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေသည့် နေရာဒေသများသို့ သွားရောက်ရာတွင် အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရဆဲဖြစ်သည်။

ဇွန်လတွင် အဆုံးသတ်မည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကာလသည် လူပေါင်း ၃၇၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည့် မတ်လ  ၂၈ ရက်က လှုပ်ခတ်ခဲ့သော အင်အားပြင်း ငလျင်ပြီးနောက် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးနှင့် လူသားချင်း စာနာထောက် ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေး အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။

တပ်မတော်အနေနဲ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ပိုမိုချဲ့ထွင်ရန် သဘောတူညီမည်ဆိုပါက လူသားချင်း စာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများ ပိုမိုထောက်ပံ့ ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကာ အာဆီယံကလည်း အဖွဲ့အစည်းအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ နေရာကို ပြန်လည်စဉ်းစားပေးဖွယ်ရှိသည်။

ထိုလုပ်ဆောင်ချက်များသည် ကောင်းမွန်သည့် ယုံကြည်မှုကို ပြသနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး အာဆီယံထိပ်သီး အစည်းအဝေး များတွင် မြန်မာကို ပြန်လည်ပါဝင် လာစေရန်အတွက် အလှည့်အပြောင်း တစ်ခုဖြစ်လာနိုင်သည်။

နောက်လာမည့် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ ဖိလစ်ပိုင်အတွက်မူ တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် နယ်နိမိတ် အငြင်းပွားမှုကို ရင်ဆိုင်နေရချိန်၌ မြန်မာ့အရေးကို စီမံဖြေရှင်းရန် ခက်ခဲလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ဖိလစ်ပိုင်အတွက် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်အားလုံး စည်းလုံညီညွတ်မှုကို ရရှိရန် ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် ပါဝင် သည့် ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်တွင် ထိထိရောက်ရောက် တိုးတက်မှုရှိအောင် လုပ်ဆောင်ရန် သဘောတူညီ ရမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် မလေးရှား၏ ဥက္ကဋ္ဌသက်တမ်း မကုန်မီ ကျန်ရှိနေသည့် အချိန်အတွင်း မြန်မာအနေဖြင့် အာဆီယံ အသိုင်းအဝိုင်းသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိရန် အလွန်အရေးကြီးသည်။

အာဆီယံအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမြဲတမ်း အထူးသံတမန် ရွေးချယ်ခန့်အပ်ရခြင်း မရှိသေးပေ။ 

အချို့အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်များကမူ သံတမန် ၂ ဦးခန့်အပ်ရန် အကြံပြုထားပြီး တစ်ဦးက တပ်မတော်နှင့် ဆက်ဆံရန်၊ အခြားတစ်ဦးက NUG နှင့် အခြားအတိုက်အခံ အဖွဲ့များနှင့် ဆက်ဆံရန် အကြံပြုထားသည်။

အောက်တိုဘာလတွင် အရှေ့တီမောနိုင်ငံကို ၁၁ နိုင်ငံမြောက် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ထည့်သွင်းမှုသည် ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် နောက်ထပ် ရှုပ်ထွေးသော အလွှာတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ရွေးကောက်ပွဲ အစီအစဉ်ကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေကတည်းက တိုင်းရင်းသားအုပ်စု များ၊ လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အတိုက်အခံပါတီများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပါဝင်လာစေအောင် လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သည်။

လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများနှင့် အင်အားပြင်း ငလျင်များ လှုပ်ခတ်အပြီး ရွေးကောက်ပွဲသည် အရွေ့တစ်ခု ဖြစ်လာ နိုင်ပြီး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေးများအတွက် လမ်းပွင့်သွားစေမည်ဟု တပ်မတော်က မျှော်လင့်ထားသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်နေချိန်တွင် အာဆီယံအနေဖြင့် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း အားလုံးနှင့် ဆက်လက်ပြီး ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၃

မြန်မာအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၇ အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲစဉ်မှာ ပါကစ္စတန်အသင်းကို အိမ်ကွင်းမှာ ၁ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရခဲ့ပြီး ခြေစစ်ပွဲ ၂ ပွဲကစားထားတာမှာ ၂ ပွဲစလုံး အနိုင်နဲ့ ရမှတ် ၆ မှတ် ရရှိထားပါတယ်။ 

၁၉၆၈ က ကျင်းပခဲ့တဲ့ ပြိုင်ပွဲမှာ အာရှဖလားကို တစ်ကြိမ်သာ ယှဉ်ပြိုင်ထားဖူးတဲ့ မြန်မာအသင်းအတွက် ဒီနိုင်ပွဲ တွေကြောင့် နှစ်ပေါင်း ၆၀ နီးပါးအကြာမှာ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရဖို့ မျှော်လင့် ချက်ရှိလာခဲ့တယ်လို့ ပြောရမှာပါ။ 

အုပ်စုတွင်းပွဲစဉ် ၄ ပွဲကစားဖို့ ကျန်ရှိနေသေးတာကြောင့် အာရှဖလားယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရဖို့ဟာ မြန်မာအသင်းအတွက် လွယ်ကူမှာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။

မြန်မာအသင်းဟာ နည်းပြ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်း လက်ထက်မှာ အကောင်းဆုံး ကစားသမား စုဖွဲ့မှုနဲ့အတူ ရလဒ်ကောင်း တွေ ပြန်ရယူနေတာပါ။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ပါကစ္စတန်အသင်းတို့နဲ့ ပွဲတွေမှာ မြန်မာအသင်း ကစားသမားတွေရဲ့ တိုက်ပွဲဝင်တဲ့ စိတ်ဓာတ်၊ ယုံကြည်မှုတွေ ပြန်မြင်တွေ့ရတာက ကောင်းမွန်တဲ့အရာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းနည်းပြ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာအသင်းရဲ့ နိုင်ပွဲတွေမှာ ပရိသတ်တွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကလည်း အရေးပါတဲ့ အရာအဖြစ်ရှိခဲ့တာပါ။ 

ပါကစ္စတန်အသင်းနဲ့ပွဲမှာ မြန်မာအသင်း ပရိသတ်အများအပြားဟာ ကွင်းအတွင်းမှာ ပွဲချိန်ပြည့် အားပေးမှု တွေကလည်း ကွင်းအတွင်းမှာရှိတဲ့ ကစားသမားတွေကို စိတ်အားတက်ကြွမှုတွေ ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းဟာ နိုင်ပွဲတွေ ပြန်ပြီးရယူနေပေမယ့် အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရချင်တယ်ဆိုရင် အခုထက်ပိုပြီး လုပ်ဆောင်ရဦးမယ်ဆိုတာ အသင်းတစ်သင်းလုံးက လက်ခံထားကြပါတယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ ပါကစ္စတန်အသင်းနဲ့ပွဲမှာ ဂိုးရနိုင်မယ့် အခွင့်အရေး ကောင်းတွေ ရခဲ့ပေမယ့် အသုံးမချနိုင်ခဲ့ တာဟာ နစ်နာခဲ့ရပြီး ကိုယ့်ထက် ပိုကောင်းတဲ့ အသင်းတွေနဲ့ တွေ့တဲ့အချိန်မှာဆိုရင် သွင်းဂိုးတစ်ဂိုး လွဲချော်တာ က ပွဲအပေါ် အများကြီး သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်တာပါ။ 

မြန်မာအသင်းအနေနဲ့ အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲမှာ အဓိကကျော်ဖြတ်ရမှာက ဆီးရီးယားအသင်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆီးရီးယားအသင်းဟာ ကမ္ဘာ့အဆင့် သတ်မှတ်ချက်မှာ မြန်မာအသင်းထက် အများကြီး အသာရထားတာဖြစ်လို့ ဆီးရီးယားအသင်းနဲ့ တွေ့ဆုံရမယ့် ၂ ပွဲက အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲအတွက် အဆုံးအဖြတ်ဖြစ်နိုင်တာပါ။

ဆီးရီးယားအသင်းဟာ မြန်မာအသင်းလိုပဲ အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲ ၂ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ရာနှုန်းပြည့်အနိုင်နဲ့ မြန်မာ အသင်းရဲ့ အထက်မှာ ရပ်တည်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆီးရီးယားအသင်းဟာ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ၇ ကြိမ် ယှဉ်ပြိုင်ထားပြီး နောက်ဆုံး ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၃ အာရှဖလား ပြိုင်ပွဲမှာ ၁၆ သင်းအဆင့်အထိ တက်နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

မြန်မာအသင်း ပရိသတ်တွေကို တွေ့ရစဉ်

ဆီးရီးယားနဲ့ မြန်မာအသင်းတို့ဟာ အခုမှ ပထမဆုံးအကြိမ် တွေ့ဆုံရတာ မဟုတ်ဘဲ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲ အုပ်စုအဆင့်မှာလည်း တွေ့ဆုံထားကြပါတယ်။

မြန်မာအသင်း အိမ်ကွင်းမှာ ကစားခဲ့တုန်းက ၁ ဂိုးစီ သရေကျခဲ့ပြီး ဆီးရီးယားအသင်း အိမ်ကွင်းအဖြစ် ဆော်ဒီနိုင်ငံ မှာ ကစားခဲ့တဲ့ ကြားကွင်းပွဲစဉ်မှာ ဆီးရီးယားအသင်းက ၇ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ ဂိုးပြတ်အနိုင်ရရှိခဲ့တာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် ဆီးရီးယားအသင်းနဲ့ တွေ့ဆုံမယ့်ပွဲစဉ်ဟာ မြန်မာအသင်းအတွက် အလွန်ခက်ခဲမှာဖြစ်ပြီး ဒီနှစ်ပွဲကို ရလဒ်ကောင်းရယူပြီး ကျော်ဖြတ်နိုင်ခဲ့ရင်တော့ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ချင်တဲ့ မြန်မာအသင်းရဲ့ မျှော်လင့်ချက် ပိုပြီးအားကောင်းသွားနိုင်ပါတယ်။ 

အုပ်စုတွင်းထိပ် ဆုံးနေရာမှာ ရပ်တည်တဲ့ အသင်းတစ်သင်းတည်းသာ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရမှာ ဖြစ်လို့ မြန်မာအသင်းအနေနဲ့ ထိပ်ဆုံးနေရာ ရပ်တည်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားအားထုတ်မှုကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ပြုလုပ်ရ မှာပါ။ 

မြန်မာအသင်းနဲ့ ဆီးရီးယားအသင်းတို့ရဲ့ ခြေစစ်ပွဲ ၂ ပွဲစလုံးကို အောက်တိုဘာလ ရောက်မှသာ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ် လို့ မြန်မာအသင်းအနေနဲ့ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ချင်တဲ့ မျှော်လင့်ချက်ကို ဆက်ထိန်းနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Articel

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၀

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၏ နိုင်ငံတော်အခြေခံမူများဆိုသည့် ပုဒ်မ ၃ တွင် နိုင်ငံတော်သည် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံတို့ စုပေါင်းနေထိုင်ကြသော နိုင်ငံဖြစ်သည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

တိုင်းရင်းသားဆိုသည့် အဓိပ္ပာယ်သည် မည်သို့ ဖွင့်ဆိုထားသလဲ လေ့လာကြည့်ရမည်။ တိုင်းရင်းသားဆိုသည်ကို လေ့လာကြည့်ရသလောက်တော့ ကိုလိုနီခေတ် သို့မဟုတ် တခြားရွှေ့ပြောင်း အခြေချမှုများ မတိုင်ခင်ကတည်းက အဆိုပါ ဒေသ(ဝါ)နယ်မြေ(ဝါ)နိုင်ငံတွင် မူလနေထိုင်ခဲ့ကြသူများဟု ဆိုကြသည်။

နယ်မြေ (ဝါ) နိုင်ငံ (ဝါ) ဒေသတစ်ခုမှာ သမိုင်းကြောင်းအရ နှစ်ပေါင်းများစွာ ကတည်းက စတင်နေထိုင်လာခဲ့ပြီး ကိုယ်ပိုင်သမိုင်းကြောင်း၊ ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှု၊ ကိုယ်ပိုင်နယ်မြေ၊ ကိုယ်ပိုင်ဘာသာစကားနှင့်စာပေ၊ ကိုယ်ပိုင်ရိုးရာ ဓလေ့ထုံးတမ်းများဖြင့် တည်ရှိနေသူများဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။ 

လူမျိုးဆိုသည်မှာ အသားအရေ၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာရပ်များ၊ ယဉ်ကျေးမှုများ၊ နိုင်ငံများအပေါ် ကြည့်၍ သတ်မှတ်ကြကြောင်း သိရသည်။ ဥပမာ- တရုတ်လူမျိုး၊ အိန္ဒိယလူမျိုး၊ မြန်မာလူမျိုး၊ အမေရိကန်လူမျိုး၊  (နိုင်ငံသားဟု ပြောကြသူလည်းရှိ)။

ဤသို့ဆိုလျှင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတွင် တိုင်းရင်းသားဖြစ်ပါက နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ခွင့် တောင်းဆိုနိုင်ပြီး လူမျိုးဖြစ်ပါက နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ခွင့် တောင်းဆိုခွင့် အလွန်နည်းပါးသည်ဟု ဆိုရမည်။ (ဥပမာ- ရှမ်း/ကချင်/ကယား/မွန်/ကရင်/ ချင်း/ ရခိုင်/ ဗမာတို့သည် နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ခွင့်အရ ခွဲထွက်ရေး/နိုင်ငံထူထောင်ရေးအထိ တောင်းဆိုနိုင် ပြီး တရုတ်လူမျိုး၊ အိန္ဒိယလူမျိုး၊ မွတ်ဆလင်လူမျိုး၊ ‌ဂေါ်ရခါးလူမျိုးများသည် နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ခွင့် တောင်းဆိုမှုမရှိ သလို ခွဲထွက်ရေး/နိုင်ငံထူထောင်ရေး တောင်းဆိုခွင့်မရှိဘဲ တောင်းဆိုပါက ပြင်းပြင်းထန်ထန် နှိမ်နင်းခံရနိုင် သည်)။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ တိုင်းရင်းသားဆိုသော အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်သည် အလွန်သိမ့်မွေနက်နဲသလို ကျယ်ပြန့်လှ သည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တိုင်းရင်းသား အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်ကို တိတိကျကျ သေသေချာချာ ရှင်းလင်းထား သင့်သည်ဟု မြင်သည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော မြန်မာနိုင်ငံကို ကချင်၊ကယား၊မွန်၊ဗမာ၊ရခိုင်၊ရှမ်း၊ကရင်၊ချင်း စသည့် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးကြီး ၈ မျိုးနှင့် မျိုးနွယ်စုကွဲပေါင်း ၁၀၀ ကျော် စုစုပေါင်း ၁၃၅ မျိုးဖြင့် စုဖွဲ့ထူထောင်ထားခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ 

ထိုသို့ဆိုလျှင် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်း ၁၃၅ မျိုးလုံးသည် တန်းတူညီမျှ အခွင့်အရေးများ ရသင့်ပြီး လူမျိုး တစ်မျိုးက ပိုအခွင့်အရေး ရနေသည်မျိုး မဖြစ်သင့်ဟု နားလည်သည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နောက်ထပ် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဖြစ်ရန်လိုအပ်နေသော အခြေအနေတစ်ရပ် ရှိနေသေး သည်။ ထိုအချက်မှာ ဗမာက လူမျိုးလား တိုင်းရင်းသားလား ဘယ်လို ခံယူထားပါသလဲဆိုသော မေးခွန်းဖြစ်သည်။

ဗမာသည် တိုင်းရင်းသားဟု ခံယူထားသည်ဟု ယေဘူယျ နားလည်ထားသော်လည်း မည်သည့်အတွက်ကြောင့် ဗမာလူမျိုးတွေက တခြားလူမျိုးများဖြင့် ပြောဆို/ဆွေးနွေးသည့်အခါမှာ ဗမာမဟုတ်သော လူမျိုးများကို တိုင်းရင်းသားဟု သုံးနှုန်းရပါသနည်း။

ထိုအတူ ဗမာမဟုတ်သော လူမျိုးများက ဗမာလူမျိုးများဖြင့် ပြောဆို/ဆွေးနွေးသည့် အခါမှာလည်း မည်သည့် အတွက်ကြောင့် ဗမာကို တိုင်းရင်းသားဟု မသုံးနှုန်းရပါသလဲ။

ထို့နောက် ဗမာသည် လူမျိုးကြီး ကျင့်သုံးသည်ဟု ဗမာမဟုတ်သော လူမျိုးများက စွပ်စွဲလာကြသလို ဗမာလူမျိုး များကလည်း မိမိတို့သည် လူမျိုးကြီး ကျင့်သုံးမှုမရှိဘဲ ဗမာမဟုတ်သော လူမျိုးများက မိမိတို့ကို ခွဲခြားဆက်ဆံ နေပြီးတော့ ဖယ်ချဉ်နေသည်ဟု စွပ်စွဲလာကြသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ မြန်မာနိုင်ငံသည် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံ နေထိုင်ကြပြီး တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံ စုစည်း၍ ထူထောင်ထားသော နိုင်ငံဖြစ်သည့်အတွက် အားလုံးက တန်းတူညီတူဖြစ်ရမည်။ 

သို့သော် နိုင်ငံတော်ကို အုပ်ချုပ်နေသူများနှင့် နိုင်ငံတော်၏ မိခင်ဥပဒေဖြစ်သော ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များကြောင့် တိုင်းရင်းသားများကြား စိတ်ဝမ်းကွဲကာ မညီညွတ်မှုဘက်ကို ဦးတည်နေခြင်းဖြစ်သည်။

ဥပမာ- ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၅၀ တွင် မြန်မာစာသည် ရုံးသုံးစာ ဖြစ်သည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားပြီးတော့ ပုဒ်မ ၂၂ (က)တွင် နိုင်ငံတော်သည် တိုင်းရင်းသားများ၏ စကား၊ စာပေ၊ အနုပညာ၊ ယဉ်ကျေးမှုတို့ကို ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်စေရန် ကူညီဆောင်ရွက်မည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားပြန်သည်။

ထိုပြဋ္ဌာန်းချက် ၂ ခုအရ မြန်မာစာက ဘယ်စာလဲ၊ ဘယ်ဟာက မြန်မာစာလဲ၊ မြန်မာလူမျိုးက ဘယ်လူမျိုးကို ပြောနေတာပါလဲ၊ မြန်မာစာဆိုသော ဘာသာစကားနှင့်စာပေသည် ဗမာတိုင်းရင်းသား၏ ဘာသာစကားနှင့်စာပေ ဖြစ်နေသည်ကို တွေ့ရသည့်အတွက် မြန်မာသည် ဗမာလား၊ မြန်မာစာသည် ဗမာစာလား၊ မြန်မာစကားသည် ဗမာ စကားလား။

ထို့နောက် ပုဒ်မ ၂၂ (က)ပြဋ္ဌာန်းချက်ဖြင့် ဆက်စပ်ကြည့်ပါက မြန်မာ (ဝါ) ဗမာသည် တိုင်းရင်းသား မဟုတ်ဘူးဟု ဆိုလိုခြင်းလား၊ မြန်မာ (ဝါ) ဗမာသည် ရှမ်း/ကရင်/မွန်/ရခိုင်/ကချင်/ချင်း/ကယား အပါအဝင် မျိုးနွယ်စုကွဲများ၏ အပေါ်မှာ ရှိနေခြင်းလား၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုသော ယနေ့ နိုင်ငံကို မြန်မာ(ဝါ)ဗမာ တစ်မျိုးနွယ်တည်းက ထူထောင်ခဲ့ သည့် နိုင်ငံလား။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ မိမိတို့သည် ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံတော်ဖြစ်သဖြင့် နိုင်ငံတော်မှ ပြဋ္ဌာန်းထား သည့် ရုံးသုံးဘာသာစကားနှင့်စာပေကို တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် တတ်မြောက်ထားရှိရန် လိုအပ်မည်”ဟု ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅ ရက်က အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ်မဟာမိတ်တပ်မတော်-မိုင်းလား(NDAA)မှ ခေါင်းဆောင် များနှင့်တွေ့ဆုံချိန်မှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

အလားတူ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော် ဖြစ်ပွားလာသော ပြည်တွင်းစစ်ကို ချုပ်ငြိမ်းရေး ကြိုးပမ်းနေသည် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်အရ ကျင်းပရသည့် အမျိုးသား အဆင့် နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးပွဲများကို ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားများ အားလုံးက လုပ်ကြရပေမယ့် ဗမာတိုင်း ရင်းသားများသည် ကျင်းပခြင်းမရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။

မည်သည့်အတွက်ကြောင့် ဗမာတိုင်းရင်းသားများက အမျိုးသားအဆင့်နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲများကို မကျင်းပရ သနည်း၊ ထိုအခြေအနေကိုလည်း မည်သူမှ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ချပြသည်ကို မတွေ့ရဘဲ ‌ယောင်ဝါးဝါးသာ ပြော ကြသည်ကို တွေ့ရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျင်းပလေ့ရှိသော ဆို၊ က၊ ရေး၊ တီး ပြိုင်ပွဲများတွင် ဗမာ သီချင်း၊ ဗမာအက၊ ဗမာဆိုင်းဝိုင်း၊ ဗမာ သီချင်းအရေး စသည့် ဗမာတိုင်းရင်းသားနှင့် သက်ဆိုင်သော အငွေ့အသက်များသာဖြစ်နေပြီး ကျန်တိုင်းရင်းသား များ၏ ဆို၊ က၊ ရေး၊ တီး ပြိုင်ပွဲမရှိသည်ကိုလည်း တွေ့နေရသည်။

ဤသို့ဆိုလျှင် ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားများက စွပ်စွဲနေသည့် ဗမာလူမျိုးကြီး ကျင့်သုံးနေသည်ဆိုသော စကားသည် မှန်သလား မှားသလား ချင့်ချိန်ကြည့်ရန် လိုအပ်မည်ထင်သည်။ 

နောက်ဆုံး အနှစ်ချုပ်ရမည်ဆိုလျှင် မြန်မာနိုင်ငံကို ဒီမိုကရေစီ၊ဖက်ဒရယ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုအား တည်ဆောက်မည်ဆိုလျှင် မြန်မာ (ဝါ) ဗမာနှင့် တိုင်းရင်းသား အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်သည် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဖြစ်ရန် အရေးကြီးသည်ဟု ထင်သည်။

သို့မဟုတ်ပါက ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်ကြား ရှုပ်ထွေးမှုကြောင့် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု ပြိုကွဲသွားခဲ့သလိုမျိုး မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း မြန်မာ(ဝါ)ဗမာနှင့် တိုင်းရင်းသားဆိုသော အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုမှုကြား ရှုပ်ထွေးမှုကြောင့် ပြည်တွင်းစစ်၏ နောက်ဆက်တွဲ နိုင်ငံပြိုကွဲရေးကို ဦးတည်သွားစေနိုင်သည်ကို သတိချပ်သင့်သည်။

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ် ၊ ဇွန်လ ၈

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်( Thaksin Shinawatra) သည် အကျဉ်းချခံခဲ့ရချိန်အတွင်း ဘန်ကောက်မြို့ တော်ရှိ ရဲတပ်ဖွဲ့ အထွေထွေဆေးရုံ၏ ၁၄ ထပ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့် ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး မေလ ၈ ရက်တွင် ထိုင်း ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကောင်စီ (MCT)က ဆရာဝန် ၃ ယောက်ကို အရေးယူခဲ့သည့် စီရင်ချက် ချမှတ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် သက်ဆင်သည် ပြည်သူ့မြင်ကွင်းမှ ပျောက်ကွယ်ခဲ့ပြီးနောက် မေလ ၂၇ ရက်တွင် ပြည်သူ့မြင်ကွင်းသို့ ပြန်လည်ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ် သက်တမ်းအတွင်း သွေးစွန်းသည့် မူးယစ်းဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေး စစ်ပွဲကို ဆင်နွှဲခဲ့သည့် သက်ဆင် သည် မူးယစ်ဆေးဝါး ထိန်းချုပ်ရေး ဘုတ်အဖွဲ့ရုံး၏ ဖိတ်ကြားမှုနှင့်အတူ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့်ပတ်သက်သည့် ဆွေးနွေးပွဲကို တက်ရောက်ခဲ့သည်။

သက်ဆင်သည် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim) ၏ အကြံပေး ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်နေသဖြင့် ထိုကဲ့သို့ ဖိတ်ကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုဖိတ်ကြားချက်အား သက်ဆင်ကို အမာခံထောက်ခံသူဖြစ်သည့် တရားရေးဝန်ကြီး တာဝီ ဆွတ်ဆောင် ( Tawee Sodsong) က အတည်ပြုပေးခဲ့သည်။

ရဲတပ်ဖွဲ့အထွေထွေဆေးရုံက ဆင်းလာတဲ့ သက်ဆင်ကို တွေ့ရစဉ်

သက်ဆင်သည် ဇွန်လ ၁၃ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့် တရားရုံးချုပ်၏ အစိုးရအရာရှိများဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်မှုဌာန၏ ကြားနာစစ်ဆေးမှုမတိုင်မီ နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ပြေးဖွယ်ရှိသည့် ကောလာဟလများ ထွက်ပေါ်နေသည်။
ထို့ကြောင့် သူသည် ထိုမူးယစ်ဆေးဝါး ဆွေးနွေးပွဲတွင် ကောလာဟလများကို ငြင်းဆိုရန် အခွင့်အရေး ရရှိခဲ့သည်။

သက်ဆင်သည် ထောင်ဒဏ် ၈ နှစ် ချမှတ်ခံရသော်လည်း ထိုင်းဘုရင်၏ ပြစ်ဒဏ်လျှော့ပေါ့ပေးမှုဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၁ နှစ်သာ ကျခံခဲ့ရကာ သက်ဆင်ကို ပြစ်ဒဏ်ကာလမပြည့်မီ ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့သည့် အကျဉ်းဦးစီးဌာန၏ ဆုံးဖြတ် ချက်သည် တရားမျှတမှု ရှိ၊ မရှိကိုလည်း စုံစမ်းစစ်ဆေးလျက်ရှိသည်။

ထို့ကြောင့် မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေး ဆွေးနွေးပွဲသည် ဟန်ပြသက်သက်သာဖြစ်ခဲ့ပြီး ထိုပွဲတွင် သက်ဆင် သည် မူးယစ်ဆေးဝါးများနှင့်ပတ်သက်သည့် ၎င်း၏ တင်းမာသော ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်မှုများအကြောင်းကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်တွင် မူးယစ်ဆေးဝါး ထုတ်လုပ်သည့် စက်ရုံများကို နှိမ်နင်းနိုင်ခြင်း မရှိခြင်းကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံက ထိုအရေးကိစ္စကို ကိုယ်တိုင် ဖြေရှင်းရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ပြီး မူးယစ်ဆေးဝါး ဓာတ်ခွဲခန်းများအား ဖျက်ဆီးသင့်ကြောင်း သက်ဆင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

မကြာသေးမီက သက်ဆင်အား ပညာပေးသင့်သည်ဟု အကြံပြုထားသည့် ထိုင်းဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ကောင်စီဝင် များ၏ Line အက်ပလီကေးရှင်း group post တစ်ခုပေါက်ကြားလာခဲ့သည်။

ထိုပေါက်ကြားမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး သက်ဆင်က မူးယစ်ဆေးဝါး ဆွေးနွေးပွဲတွင် ထိုင်းဆေးဘက်ဆိုင်ရာကောင်စီ (MCT) ၏ ကျင့်ဝတ်သိက္ခာပိုင်းကို မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည်။

ကြီးလေးသည့် ပြစ်မှုများဖြင့် တရားစီရင်ခံရပြီး ထောင်ဒဏ်ကို ရှောင်လွှဲရန် ပြည်ပသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှာင်ခဲ့ဖူး သည့် သက်ဆင်က MCT အနေဖြင့် ကျင့်ဝတ်သိက္ခာပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာရှိနေပုံပေါ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သက်ဆင်သည် MCT ကို ဒေါသထွက်နေခြင်းသည့် Line group post ကြောင့်မဟုတ်ပေ။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ကို တွေ့ရစဉ်

ရဲတပ်ဖွဲ့အထွေထွေဆေးရုံတွင် နေခဲ့ရချိန်က ၎င်း၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေအမှန်ကို ထုတ်ဖော်ပြောကြားရန် MCT က တောင်းဆိုခဲ့သည့်အတွက် MCT အပေါ် ဒေါသထွက်နေခြင်းဖြစ်သည်။

စင်စစ်တွင် သက်ဆင်၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေကို အမှန်အတိုင်း ထုတ်ဖော်ရန် တောင်းဆိုမှုသည် MCT ၏ ချီးမွမ်းထိုက်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်ဖြစ်သည်။

Line group post ကိစ္စ ပေါက်ကြားမှုကို ထည့်မတွက်ဘဲထားပါက MCT ၏ လုပ်ဆောင်ချက်သည် မှန်ကန်သည် ဟု အသိအမှတ်ပြုရမည် ဖြစ်သည်။

MCT ၏ ထိပ်သီး ဆရာဝင်များက သက်ဆင်သည် ရဲတပ်ဖွဲ့ဆေးရုံတွင် နေထိုင်ခဲ့ချိန်က ကျန်းမာရေး အခြေအနေ စိုးရိမ်နေရသော ခိုင်လုံသည့် သက်သေ အထောက်အထား မရှိကြောင်းနှင့် သက်ဆင်၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်သည့် ထုတ်ပြန်ချက်သည် မှားယွင်းနေကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

MCT ၏ ထုတ်ပြန်ချက်သည် သက်ဆင်နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များအတွက် ကြီးမားသည့် ထိုးနှက်ချက် တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ သည်။

သက်ဆင်၏ မဟာမိတ်များကမူ သက်ဆင်သည် ထိုအချိန်က အလွန်နာမကျန်းဖြစ်ကြောင်း ထပ်တလဲလဲ ပြောကြားခဲ့ပြီး ဆေးဝါးကုသမှုခံယူရန် အကျဉ်းထောင်မှ ရဲတပ်ဖွဲ့အထွေထွေဆေးရုံသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် သက်ဆင်သည် ထောင်ထဲတွင် ၁ ရက်ပင် မပြည့်ခဲ့ဘဲ ဆေးရုံတွင်သာ ခြောက်လကြာ နေထိုင်ခဲ့ရသည်။

ထို့ပြင် တရားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ အထွေထွေဆေးရုံတို့ကလည်း သက်ဆင်၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေမှန်ကို စုံစမ်းရန် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို ကြည့်ရှုခွင့် တောင်းခံမှုများကို ကာဆီးကာဆီး လုပ်ပေးခဲ့သည်။

သက်ဆင်နှင့် တွေ့ဆုံခွင့်ပေးရန် သို့မဟုတ် သက်ဆင်၏ လူနာခန်းကို စုံစမ်းစစ်ဆေးခွင့်ပြုရန် အမျိုးသား လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်၏ တရားဝင် တောင်းဆိုချက်ကိုလည်း ရဲတပ်ဖွဲ့အထွေထွေဆေးရုံက ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်းဆေးဘက်ဆိုင်ရာကောင်စီ၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ရလဒ်သည် အလှည့်အပြောင်း တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။

သက်ဆင်၏ ကျန်းမာရေးအခြေအနေ အလွန်ဆိုးရွား နေသည်ဆိုသော ခိုင်လုံသည့် သက်သေ အထောက်အထား မရှိမှုသည် တရားရုံးချုပ်တွင် ကြားနာစစ်ဆေးမှုအတွင်း သက်ဆင်အတွက် ပျော့ကွက်တစ်ခုဖြစ်လာနိုင်သည်။

ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး ဆွမ်ဆက် သက်ဆူသင် (Somsak Thepsuthin) ကမူ ဆရာဝန် ၃ ယောက်အား အရေးယူမည့် MCT ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဗီတိုအာဏာဖြင့် ပယ်ချခဲ့သည်။
လက်ရှိတွင် ဆရာဝန် ၂ ဦးသည် ယာယီဆိုင်းငံ့ ခံထားရပြီး ဆရာဝင်တစ်ဦးသည် သတိပေးခံထားရသည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဆရာဝန်များသည် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ကျင့်ဝတ်များကို ချိုးဖောက်ခြင်း မရှိကြောင်း ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး ဆွမ်ဆက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ဆွမ်ဆက်သည် သက်ဆင်၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး MCT ၏ လေ့လာတွေ့ရှိချက်ကိုမူ ပြောင်းလဲနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။

တစ်နည်းဆိုရလျှင် သက်ဆင်သည် အသက်အန္တရာယ် စိုးရိမ်ရသည့် အခြေအနေတွင် ရှိခဲ့သည်ဆိုသော ပြောကြား ချက်သည် အလိမ်အညာများ ဖြစ်နိုင်သည်။

လက်ရှိတွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် သက်ဆင်တို့ ဦးဆောင်သည့် နိုင်ငံရေး အင်အားစုများကြား ဂုဏ်သိက္ခာကို ကာကွယ်နေရသည့် MCT ကို ထောက်ခံလာသည့် ဆရာဝန်များ ပိုမိုများပြားလာခဲ့သည်။

သက်ဆင်တို့ အုပ်စုဘက်မှ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကောင်စီကို ဆက်လက် တိုက်ခိုက်နေမည်ဆိုပါက ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ကောင်စီနှင့် နိုင်ငံရေးအင်အားစုများ ထိပ်တိုက်တွေ့မှုသည် ပိုမိုပြင်းထန်လာဖွယ်ရှိသည်။

ဇွန်လ ၁၂ ရက်တွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကောင်စီသည် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး၏ ဗီတိုအာဏာကို တွန်းလှန်မည် ဟုတ်၊ မဟုတ် ဆုံးဖြတ်သွားမည်ဖြစ်ပြီး ကျင့်ဝတ်ချိုးဖောက်သည်ဟု သံသယရှိရသည့် ဆရာဝန် ၃ ဦးကို အရေးယူရန် ကောင်စီဝင်များကြား မဲပေးဆုံးဖြတ်သွားဖွယ်ရှိသည်။

ထို့နေ့အပြီး နောက်တစ်ရက်ဖြစ်သည့် ဇွန်လ ၁၃ ရက်တွင်မူ တရားရုံးချုပ်၌ ရဲတပ်ဖွဲ့ အထွေထွေဆေးရုံတွင် နေခဲ့ရချိန်အတွင်း သက်ဆင်၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်သည့် ပထမဆုံးအကြိမ် ကြားနာစစ်ဆေး မှုကို ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် MCT သည် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး ဆွမ်ဆက်၏ ဗီတိုအာဏာကို အောင်မြင်စွာ ဖယ်ရှားနိုင်ခဲ့မည်ဆိုပါက သက်ဆင်အတွက် ခေါင်းခဲစရာဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

“အမှန်တရားကို ဖုံးထားလို့ ရကောင်းရနိုင်မယ်။ ဒါပေမယ့် အမှန်တရားက ဘယ်တော့မှ သေဆုံးမှာမဟုတ်ဘူး” ဆိုသည့် စကားပုံတစ်ခုကို သတိချပ်သင့်ပေသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆

အစ်စဝှစ်ချ်အသင်းကနေ ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင်သန်း ၃၀ နဲ့ ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့တဲ့ တိုက်စစ်မှူးသစ် ဒီလပ်ဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဝတ်ဆင်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဝတ်ဆင်ကစားတဲ့ သူတွေဟာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ဖို့ ရုန်းကန်ခဲ့ရပြီး ကံမကောင်းခဲ့တာကြောင့် ဒီနံပါတ်ကို ကျိန်စာအဖြစ်တောင် ဖော်ပြထားကြတာပါ။

အဲဒါကြောင့် ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ လက်ရှိ တိုက်စစ်မှူးတွေဟာ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဝတ်ဆင်ကစားခြင်း မရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ကို နောက်ဆုံးဝတ်ဆင်ခဲ့သူက အူဘာမီယန်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒေါ့မွန်၊ အာဆင်နယ်နဲ့ ဘာစီလိုနာအသင်းတွေမှာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခဲ့တဲ့ အူဘာမီယန်းဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ တစ်ရာသီကြာသာ ကစားခဲ့ပြီး ပွဲပေါင်း ၂၁ ပွဲမှာ ၃ ဂိုးသာ သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

အူဘာမီယန်းမတိုင်မီ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဝတ်ဆင်ခဲ့တဲ့သူက နာပိုလီအသင်းနဲ့ စီးရီးအေဖလားကို ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ လူကာကူ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလပ်ကို တွေ့ရစဉ် 

လူကာကူဟာ အင်တာမီလန်အသင်းမှာ ပြသခဲ့တဲ့ ခြေစွမ်းကြောင့် ချယ်လ်ဆီးအသင်းက သူ့ကို စံချိန်တင် ပြောင်းရွှေ့ကြေးပေးပြီး အသင်းထံ ပြန်လည်ခေါ်ယူခဲ့တာပါ။

လူကာကူဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းအတွက် အစပိုင်းမှာ ခြေစွမ်းပြသွင်းဂိုးတွေ သွင်းယူနေခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ အငြင်းပွားဖွယ် အင်တာဗျူး အပါအဝင် အသင်းနဲ့ အဆင်မပြေမှုတွေကြောင့် အသင်းမှာ တစ်ရာသီကြာသာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ 

လူကာကူဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကနေ နာပိုလီအသင်းထံ အပြီးသတ် မပြောင်းရွှေ့မီ အင်တာမီလန်နဲ့ ရိုးမားအသင်းတွေမှာ အငှားကစားခဲ့တာပါ။

ကလပ်အသင်းတွေမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ဝတ်ဆင်ရတာဟာ ကြီးမားတဲ့ ဂုဏ်ယူမှု ဖြစ်ပေမယ့် ချယ်လ်ဆီးအသင်း မှာတော့ ဒီနံပါတ် ဝတ်ဆင်ရတာဟာ ကြီးမားတဲ့ ဖိအားတွေရှိပြီး ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ထမ်းဆောင်နေပုံရပါတယ်။ 

ရီးရယ်လ်၊ ဂျူဗင်တပ်စ်အသင်းတွေမှာ ကစားခဲ့တဲ့ ဟီဂူအင်နဲ့ မိုရာတာတို့လည်း ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ဝတ်ဆင်ခဲ့ပေမယ့် ရုန်းကန်ခဲ့ရတာပါ။ 

လီဗာပူးလ်အသင်းမှာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခဲ့ပြီး ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို ရောက်ရှိလာကာ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလား ရယူနိုင် ခဲ့တဲ့ ဖာနန်ဒိုတောရက်စ်လည်း နံပါတ် ၉ ကျိန်စာကနေ လွတ်မြောက်ခဲ့ခြင်း မရှိပါဘူး။ 

တောရက်စ်ကို တွေ့ရစဉ်

ဖာနန်ဒိုတောရက်စ်ဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို ဇန်နဝါရီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ ရောက်ရှိလာပြီးနောက် သူ့ရဲ့ ပထမဆုံး သွင်းဂိုးကို ဧပြီလရောက်မှသာ သွင်းယူကာ ၉၀၃ မိနစ်ကြာ ဂိုးပေါက်ပျောက်ဆုံးမှုကို အဆုံးသတ် နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ဖာနန်ဒိုတောရက်စ်ဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ၄ ရာသီကြာ ကစားခဲ့ပေမယ့် ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ သွင်းဂိုး ၂၀ သာ သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပြီး အေစီမီလန်၊ အသလက်တီကိုအသင်းတွေထံ ပြောင်းရွှေ့သွားခဲ့ပါတယ်။ 

ဖာနန်ဒိုတောရက်စ်နဲ့ မိုရာတာတို့အကြားမှာ ကိုလံဘီယာ နာမည်ကြီး တိုက်စစ်မှူး ဖယ်လ်ကာအိုလည်း ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ ကျောနံပါတ် ၉ ဝတ်ဆင်ခဲ့ပြီး သူဟာ အသင်းအတွက် ပြိုင်ပွဲစုံ ၁၂ ပွဲကစားခဲ့တာမှာ ၁ ဂိုးသာ သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

ဒီလပ်ကို တွေ့ရစဉ် 

ဖယ်လ်ကာအိုဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမတိုင်မီ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာလည်း အငှားကစားခဲ့ပေမယ့် သူ့ရဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ကစားသမားဘဝဟာ ဆိုးရွားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတွင်း ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ ကံမကောင်းခဲ့တဲ့ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဆက်ခံမယ့် ဒီလပ်အနေနဲ့ ဒီကျိန်စာဆိုးကို အဆုံးသတ်မလား ဒါမှမဟုတ် ဒီကျိန်စာဆိုးကို ထပ်ပြီးကြုံတွေ့ရမလားဆိုတာ စိတ်ဝင်စားနေ ကြပါတယ်။

ဒီလပ်အနေနဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်း ကစားသမားဘဝ ပထမဆုံးကစားရမယ့် ဖီဖာကလပ် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ အထင်ကြီးဖွယ်ကောင်းတဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို ပြသနိုင်ဖို့ အခွင့်အရေးရှိနေတာပါ။ 

မန်စီးတီးအကယ်ဒမီထွက် ဒီလပ်ကတော့ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို အောင်မြင်မှုတွေ ထပ်ရယူပေးဖို့နဲ့ ထိပ်ဆုံးနေရာ ကို ပြန်ပို့ပေးချင်တဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေကြောင့် လာခဲ့တယ်လို့ ဖွင့်ဟထားပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ဒီလပ်အနေနဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ဖိအားဒဏ်ကို ကျော်ဖြတ်ပြီး အကောင်းဆုံး စွမ်းဆောင်ရည်တွေ ပြသနိုင်မလားဆိုတာတော့ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: Dailymail

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၁

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် “ဝ” တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် (UWSA)သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ တရုတ်၏ အကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ်ပေးနေသည်။

ထိုင်းအရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းများကမူ မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်မှုနှင့် သတ္တုတူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင် ပတ်သက်နေသည့် “ဝ”အဖွဲ့အား အရေးယူရန် တောင်းဆိုထားသည်။

“ဝ”အဖွဲ့၏ ဇာစ်မြစ်သည် တရုတ်နိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းအရပ်ဘက်အဖွဲ့များက ပြောကြားနေသော်လည်း ထိုင်းအစိုးရက တရားဝင် တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်မှုမရှိခဲ့ပေ။

မယ်ဆိုင်(ထိုင်းနိုင်ငံ)တွင် ရေလွှမ်းမိုးမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် NGO များသည် Sai နှင့် Kok မြစ်များအတွင်း အဆိပ်သင့်ပစ္စည်းများ ရောသွားမည့်အရေးကို စိုးရိမ်နေကြပြီး သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်းများ ပိတ်ပစ်ရန်အတွက် မြန်မာအာဏာပိုင်များနှင့် “ဝ”တပ်ဖွဲ့တို့အား ဖိအားပေးရန်  ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ အရှိန်မြှင့်လုပ်ဆောင်ရန်  ထိုင်းအစိုးရကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းအစိုးရနှင့် လုံခြုံရေးအေဂျင်စီများသည် လက်ရှိတွင် သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်းများ၊ “ဝ”တပ်ဖွဲ့များနှင့် ပတ်သက်သည့် သတင်းအချက်အလက် အနည်းငယ်သာ ရရှိထားသည်ဟု ဆိုသည်။

 UWSA ခေါင်းဆောင် ပေါက်ယူချန်းနဲ့ တရုတ်အထူးကိုယ်စားလှယ် တာဝန်ယူခဲ့သူ မစ္စတာဆွန်ကော်ရှန်ကို တွေ့ရစဉ်

“ဝ”ပြဿနာသည် လုံခြုံရေးစိန်ခေါ်မှု တစ်ခုထက်ပိုပြီး ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးကိုပါ ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိသည်။

သတ္တုတူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းများကို အပြီးတိုင် ရပ်တန့်ရန် မြန်မာအစိုးရ၊ တရုတ်အစိုးရနှင့် “ဝ”တပ်ဖွဲ့တို့အား ပြတ်သားသည့် သဘောထားကို ပြသရန် Greenpeace Thailand အမည်ရှိ NGO အဖွဲ့က ထိုင်းအစိုးရကို တိုက်တွန်းထားသည်။

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးပါတီ  (UWSP) နှင့် “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေး တပ်မတော်(UWSA) တို့ကို လွှမ်းမိုးထားသည်။

ထိုင်းတွင် “ဝ”နီ(Red Wa) ဟု လူသိများသည့် (UWSP) သည် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)၊ တအာင်းတပ်ဖွဲ့(TNLA)၊ မိုင်းလားတပ်ဖွဲ့(NDAA)နှင့် ရှမ်းတပ်ဖွဲ့(SSPP/SSA)တို့အပါအဝင် အခြားတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များအပေါ် ဩဇာလွှမ်းမိုးထားသည်။

ကိုးကန့်သင်ခန်းစာ
*****************
လွန်ခဲ့သည့် ၂ နှစ်ခန့်က ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးတွင် ကိုးကန့်၊ တအာင်းနှင့် ရခိုင်(AA) လက်နက်ကိုင်သုံးဖွဲ့သည် မဟာမိတ်ဖွဲ့ပြီး မြန်မာ့တပ်မတော် စစ်စခန်းများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကာ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ မြို့ ၂၀ ခန့်အား သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

ထိုစစ်ဆင်ရေးသည် မြန်မာ့တပ်မတော်အတွက် ကြီးမားသည့် ထိုးနှက်ချက်တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယခုနှစ်တွင် မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်များ၏ အောင်ပွဲသည် ပြောင်းပြန်ဖြစ်သွားခဲ့ပြီး တရုတ်၏ လွှမ်းမိုးမှုနှင့်အတူ ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)သည် မဟာဗျူဟာအရ အရေးပါသည့် လားရှိုးမြို့ကို မြန်မာ့တပ်မတော်ထံ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ရသည်။

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၏ အဓိကမြို့ဖြစ်သည့် လားရှိုးမြို့သည် ပထဝီနိုင်ငံရေးတန်ဖိုး မြင့်မားသည့်မြို့ဖြစ်သည်။ 

လားရှိုးမြို့သည် မိုးမိတ်-ရွှေလီ ကုန်သွယ်ရေးစခန်း တစ်ခုဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ၏ ယူနန်ပြည်နယ်၊ မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း အပါအဝင် ရှမ်းပြည်နယ်ကြား အဓိက ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပတ်လမ်းရပ်ဝန်းစီမံကိန်း (BRI) ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်သည့် တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြံ (CMEC) ထဲတွင် ပါဝင်နေသည်။

ထိုစီးပွားရေးစင်္ကြံတွင် ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းများ၊ ရေနံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် အမြန်ရထားလမ်းစီမံကိန်းတို့ ပါဝင်သည်။

၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံက ငွေကြေးနှင့်လက်နက်များ ထောက်ပံ့ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံကို ထိခိုက်စေခဲ့ သည့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ ကျားဖြန့်ဂိုဏ်းများကို နှိမ်နင်းခဲ့သည်။

ကိုးကန့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၏ လူဦးရေမှာ တရုတ်လူမျိုးများဖြစ်ပြီး ယူနန်ပြည်နယ်မှ လူသုံးကုန်ပစ္စည်း များ၊ လျှပ်စစ်မီး၊ ရေနံနှင့် အင်တာနက် ဝန်ဆောင်မှုများကို အားကိုးနေရသောကြောင့် ကိုးကန့်စစ်ခေါင်းဆောင် များသည် ၎င်းတို့၏ မာနကို လျှော့ချခဲ့ရသည်။

UWSA ခေါင်းဆောင်နဲ့ NDAA ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

“ဝ”လူမျိုးတို့၏ သမိုင်းသည် မော်စီတုန်း၏ အယူဝါဒ လွှမ်းမိုးခဲ့သည့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (ဗကပ) နှင့်လည်း ဆက်စပ်နေသည်။

၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ဗကပထဲမှ “ဝ”အဖွဲ့ဝင်များသည် မြန်မာ့တပ်မတော်အစိုးရနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲခဲ့ပြီးနောက် အထူးဒေသ ၂ ဟု လူသိများသည့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်များ ရရှိခဲ့သည်။

ထို့နောက် “ဝ”ခေါင်းဆောင်များသည် ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် UWSP နှင့် UWSA တို့ကို ထူထောင်ခဲ့သည်။

UWSP ၏ အုပ်ချုပ်မှုပုံစံသည် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီကို ပုံတူကူးချထားခြင်းဖြစ်ပြီး အုပ်ချုပ်မှုကို ၂ ပိုင်းခွဲထား သည်။

“ဝ”ပြည်မြောက်ပိုင်း (အထူးဒေသ ၂) သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ Salween(သံလွင်)မြစ်အရှေ့ပိုင်းရှိ မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ်တစ်လျှောက်တွင် တည်ရှိသည်။

“ဝ”ပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် လူဦးရေ ၆၀၀,၀၀၀ ခန့်ရှိကာ စစ်သားအင်အား ၃၀,၀၀၀ ရှိပြီး မြို့တော်သည် ပန်ဆန်းမြို့ ဖြစ်သည်။

UWSA ငြိမ်းချမ်းရေးပွဲမှာ “ဝ”လူမျိုးတွေကို တွေ့ရစဉ် 

“ဝ”ပြည်တောင်ပိုင်းသည် ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းတွင် ဩဇာလွှမ်းမိုးထားပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းမိုင်ပြည်နယ်၏ Fang၊ Mae Ai ၊ Wiang Haeng နှင့် Chiang Dao မြို့များ၊ မယ်ဟောင်ဆောင်ပြည်နယ်၏ Pang Mapha မြို့များနှင့် နယ်စပ်ချင်းထိစပ်နေသည်။

“ဝ”ပြည်တောင်ပိုင်း၏ မြို့တော်သည် Yon ဖြစ်ပြီး “ဝ”ပြည်တောင်ပိုင်းတပ်ဖွဲ့၏ တပ်မှူး Wei Xie Ying နှင့် ညီဖြစ်သူ  Wei Xie Kang တို့၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် မူးယစ်ဆေးဝါးများ ထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်။

တောင်ဘက်ကို ချီတက်လာသည့် “ဝ”တပ်ဖွဲ့များ
*****************************************
စစ်အေးကာလအတွင်း ထိုင်းစစ်တပ်သည် မြန်မာ့တပ်မတော်၏ ရန်ကိုကြားခံ အကာအကွယ်ယူသည့် အနေဖြင့် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် တစ်လျှောက်ရှိ ကရင်တပ်ဖွဲ့(KNU)၊ ရှမ်းတပ်ဖွဲ့(RCSS) အစရှိသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များအပေါ် မှီခိုခဲ့ရသည်။

စစ်အေးကာလအပြီးတွင် မြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဦးခင်ညွန့်က UWSP နှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခဲ့ပြီး “ဝ”လူမျိုးများကို ပန်ဆန်း အပါအဝင် တရုတ်နိုင်ငံအနီးရှိ Mong Hsat (မိုင်းဆတ်)နှင့် Mong Ton(မိုင်းတုံ)မြို့များတွင် နေရာ ချထားပေးခဲ့သည်။ 

ထိုမြို့များသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းရိုင်နှင့် ချင်းမိုင်ပြည်နယ်များ၏ မျက်နှာချင်းဆိုင်တွင် တည်ရှိသည်။

လွန်ခဲ့သည့် အနှစ် ၂၀ ခန့်က ယွက်စစ် ဦးဆောင်သော RCSS ၏ ဩဇာကို တန်ပြန်ရန် ရည်ရွယ်သည့် မူဝါဒအရ “ဝ”ပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် နေထိုင်သည့် “ဝ”လူမျိုးများထဲမှ ၈၀,၀၀၀ ကျော်သည် “ဝ”ပြည်တောင်ပိုင်းသို့ ပြောင်းလာခဲ့ကြသည်။

MNDAA- AA- TNLA ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ် 

ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းရှိ တရုတ်၏ ဩဇာခံ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ
***********************************************************************
ဧပြီလက ပြုလုပ်သည့် UWSP ၏ ပါတီညီလာခံတွင် ပေါက်ယူချန်းကို ပါတီဥက္ကဋ္ဌနှင့် စစ်ဦးစီးချုပ်အဖြစ် အတည်ပြုခဲ့သည်။

အထူးသဖြင့် UWSP နှင့် UWSA တို့သည် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၄ ဖွဲ့ကို ဩဇာ လွှမ်းမိုးထားသည်။

ထိုလေးဖွဲ့မှာ NDAA၊ MNDAA၊ SSPP/SSA နှင့် PSLF/TNLA တို့ဖြစ်သည်။

NDAA သည် ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်းရှိ ရှမ်း/အာခါ တိုင်းရင်းသားများကို ကိုယ်စားပြုသည့် မိုင်းလားအဖွဲ့ ဖြစ်သည်။

MNDAA သည် ကိုးကန့်လူမျိုးများ ပါဝင်သည့် ကိုးကန့်အဖွဲ့ဖြစ်သည်။

SSPP/SSA သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ ကချင်ပြည်နယ် ဟိုင်းကျေးရွာတွင် ဌာနချုပ်ဖွင့်ထားသည့် ရှမ်းအဖွဲ့ ဖြစ်သည်။

PSLF/TNLA သည် ပလောင်(တအာင်း)လူမျိုးများကို ကိုယ်စားပြုသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်သည်။

“ဝ”နှင့် ထိုတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ တရုတ်၏ အကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ် စောင့်ရှောက်ပေးနေပြီး ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းများ၊ ရေနံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ ဆိပ်ကမ်းများနှင့် အနာဂတ် မြန်နှုန်း မြင့် ရထားလမ်းစီမံကိန်းများ အပါအဝင် ပတ်လမ်းရပ်ဝန်းစီမံကိန်း (BRI) ၏ အဓိကလမ်းကြောင်းများကို အကာအကွယ် ပေးထားသည်။

“ဝ”နှင့် မဟာမိတ် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များသည် NUG နှင့် ဆက်ဆံခြင်းမရှိသဖြင့် ထိုတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များအပေါ် တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုသည် မြန်မာ့တပ်မတော် အတွက်လည်း အကျိုးရှိစေခဲ့သည်။

Source: The Nation