CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၇

“ဘုရားသခင်ရဲ့ ဂုဏ်ကျေးဇူးကြောင့် ကျနော်တို့ဟာ ဘာတစ်ခုကိုမှ အင်အားသုံးပြီး သိမ်းယူခဲ့တာမျိုး မရှိပါဘူး” ဆိုသည့် စာသားကို ၁၈၄၇ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလက ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် National Intelligencer and Washington Advertiser အမည်ရှိ သတင်းစာက ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် Guadalupe Hidalgo စာချုပ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အနေဖြင့် မက္ကဆီကို နယ်နိမိတ် ၅၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိုခေတ်က ဒေါ်လာ ၁၅ သန်းဖြင့် ဝယ်ယူခဲ့သည်။

ထိုစာချုပ်သည် လူပေါင်းများစွာ သေဆုံးစေခဲ့သည့် မက္ကဆီကန်-အမေရိကန် စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်စေခဲ့သည်။

လူပေါင်းများစွာ သေဆုံးခဲ့သည့်တိုင် အမေရိကန်၏ ရည်မှန်းချက်များသည် မက္ကဆီကို တစ်နိုင်ငံလုံးကို ရယူရန် ဖြစ်ပြီး ထိုစာချုပ်တွင် အင်အားသုံး သိမ်းပိုက်ခြင်းထက် တစ်နိုင်ငံ၏ နယ်နိမိတ်ကို တခြားတစ်နိုင်ငံအား လွှဲပြောင်းပေးအပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသည့် အကြောင်းအရာများကို ထည့်သွင်းဖော်ပြထားသည်။

ထိုကဲ့သို့ နောက်ခံ ရာဇဝင်များရှိခဲ့သည့် အမေရိကန်နိုင်ငံသမိုင်းကို ကနေဒါနိုင်ငံသား အားလုံးအနေဖြင့် အာရုံ စိုက်ရန် လိုအပ်သည်။ 

အခြားစာချုပ် တစ်ခုတွင်လည်း အမေရိကန်သည် လက်ရှိ အမေရိကန်ပြည်နယ်များဖြစ်သည့် ကယ်လီဖိုးနီးယား (California) ၊ နီဗားဒါး (Nevada) ၊ အူတား (Utah) ၊ နယူးမက္ကဆီကို (New Mexico) ၊ အရီဇိုးနား (Arizona) ၊ ကော်လိုရာဒို (Colorado) ၊ အိုကလာဟိုးမား (Oklahoma) ၊ ကန်ဆပ် (Kansas) နှင့် ဝိုင်အိုမင် (Wyoming) တို့ကို အမေရိကန်၏ လက်အောက်ခံ ပြည်နယ်များအဖြစ် သွတ်သွင်းခဲ့သည်။ 

ထို့ပြင် နိုင်ငံအနောက်ပိုင်းရှိ တိုင်းရင်းသား လူမျိုးစုများ၏ နယ်နိမိတ်ကိုလည်း တရားမဝင် ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ သည်။

ကနေဒါနိုင်ငံကိုတွေ့ရစဉ်

ကနေဒါသည်လည်း အမေရိကန်၏ နောက်ထပ် ပစ်မှတ်တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်။ 

ကနေဒါသည် အမေရိကန်၏ ၅၁ ခုမြောက် ပြည်နယ်အဖြစ် ချက်ချင်းဖြစ်လာမည် မဟုတ်သော်လည်း ကနေဒါ နိုင်ငံသားအားလုံးအတွက် လွှတ်တော်နှင့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲများတွင် မဲပေးခွင့်များ ဆုံးရှုံးနိုင်သည့် အမေရိကန် ၏ နယ်နိမိတ်တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်။

ထိုအလားအလာနှင့်ပတ်သက်ပြီး ငြင်းခုံဆွေးနွေးမှုများလည်း ပေါ်ပေါက်နေသည်။ ကျွမ်းကျင်သူ အများစုကမူ ကနေဒါနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ မှတ်ချက်များ သည် လေလုံးထွားပြောဆိုမှုများသာဖြစ်ကြောင်း ယူဆထားကြသည်။

သို့သော် အချို့ကမူ ထရမ့်၏ မှတ်ချက်စကားများသည် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး နည်းဗျူဟာတစ်ခု၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ထားကြသည်။

၁၉၃၉ ပြည့်နှစ်က အမေရိကန် စစ်ပွဲရေးရာဝန်ကြီးဌာနက ရေးဆွဲခဲ့သည့် War Plan Red အမည်ရှိ စစ်ပွဲ အစီအစဉ်များတွင် လိုအပ်လာပါက ကနေဒါကို မည်ကဲ့သို့ ကျူးကျော် ဝင်ရောက်ရမည်ဆိုခြင်းကို အသေးစိတ် ဖော်ပြပါရှိခဲ့သည်။

ထိုအစီအစဉ်များထဲတွင် ကနေဒါ၏ ဟာလီဖက်စ် (Halifax) မြို့ကို အဆိပ်ဓာတ်ငွေ့များဖြင့် တိုက်ခိုက်ရေး၊ နယူးဘရန်းစ်ဝစ် (New Brunswick) ကို လျင်မြန်စွာ ဝင်ရောက်ပြီး ကွီးဘက်မြို့ (Québec City) နှင့် မွန်ထရီယယ် (Montréal) မြို့တို့ကို သိမ်းပိုက်ကာ နီယာဂါရာရေတံခွန် (Niagara Falls) အထိ သိမ်းပိုက်မည့် ကြောက်မက်ဖွယ် အစီအစဉ် အသေးစိတ်များ ပါဝင်ခဲ့သည်။

သမိုင်းကြောင်း အစဉ်အလာအရ အမေရိကန်သည် ကနေဒါ ခေါင်းဆောင်များကို ထိတ်လန့်ကြောက်ရွံ့စေရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

ဗြိတိန်၏ ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်သည့် ဝိတိုရီယ ဘုရင်မကြီး (Queen Victoria) ကလည်း ကနေဒါ၏ မြို့တော် ဖြစ်သည့် အော့တဝါ (Ottawa) သည် အမေရိကန်၏ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုကြောင့် ပျက်စီးသွားနိုင်ကြောင်း ခံစားခဲ့ရသည်။

ကနေဒါ ပြည်တွင်းစစ် ကာလက အမေရိကန် စပိုင်များနှင့် အလစ်အငိုက် ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်မည့် သူများသည်  မွန်ထရီယယ်မြို့တွင် ခြေကုပ်ယူခွင့်ရရှိခဲ့ပြီး အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့များသည် ကနေဒါကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်မည့် အရေးကို ကနေဒါဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဂျွန် အေ မက်ဒေါ်နယ် (John A Macdonald) က စိုးရိမ်ခဲ့ သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ Dwight Eisenhower က Hawaii ကို ၅၀ မြောက်ပြည်နယ်ဖြစ်လာဖို့ ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် ဝါရှင်တန်ရှိ ကြယ် ၅၀ ပွင့်အလံအသစ်ကို လွှင့်တင်ခဲ့စဉ် (ဓာတ်ပုံ-  Byron Rollins)

၁၉၁၁ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင်မူ ကနေဒါ၏ လစ်ဘရယ်ပါတီက အမေရိကန်နှင့် လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်ရေး အတွက် တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ကနေဒါဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရောဘတ် ဘော်ဒန် (Robert Borden) ၏ ကွန်ဆာဗေးတစ်များ ထောက်ခံခဲ့သည့် အမေရိကန်ဆန့်ကျင်ရေး ဝါဒဖြန့်မှုများကို တားဆီးနိုင်ကြောင်း ပြသခဲ့ သည်။

အမေရိကန်အနေဖြင့် ဖွဲစည်းပုံအခြေခံဥပဒေအောက်တွင် နယ်နိမိတ်များကို ရယူပိုင်ဆိုင်ခွင့်လည်း ရှိနေသည်။ 

အခြေခံဥပဒေ၏ အခန်း ၂ ၊ ပိုဒ်ခွဲ ၂ တွင်မူ “သူ (သမ္မတ)သည် အထက်လွှတ်တော်၏ သဘောဆန္ဒနှင့် အကြံပေးမှုတို့နှင့်အတူ စာချုပ်များချုပ်ဆိုရန် အခွင့်အာဏာရှိပြီး အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၃ ပုံ ၂ ပုံ၏ သဘောတူညီမှုကို ရရှိရန်လိုအပ်သည်”ဟု ဖော်ပြထားသည်။

အမေရိကန်အထက်လွှတ်တော်သည် လွှတ်တော်အမတ် ၃ ပုံ ၂ ပုံ၏ ထောက်ခံမှုနှင့်အတူ အဆိုပါ စာချုပ်များကို အတည်ပြုခဲ့ပြီးနောက် အမေရိကန်သည် “မည်သည့်အရာကိုမှ အင်အားသုံး သိမ်းယူခြင်းမရှိ” ဆိုသည့် ကြွေးကြော်သံနှင့်အတူ စာချုပ်များကို လက်ကိုင်တုတ်သဖွယ် အသုံးချခဲ့သည်။

၁၈၄၈ ခုနှစ်က အမေရိကန်သမ္မတ ဇာချရီ တေလာသည် မက္ကဆီကို၏ နယ်မြေများကို သိမ်းယူရန် လွှတ်တော်တွင် Guadalupe Hidalgo စာချုပ် အဆိုပြု တင်သွင်းခဲ့ပြီး လွှတ်တော်ကလည်း အတည်ပြုပေးခဲ့သည်။

၁၈၉၈ ခုနှစ်ကလည်း အမေရိကန်လွှတ်တော်က အောက်လွှတ်တော် ပူးတွဲကြေညာချက် ၂၅၉ ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။ ထိုကြေညာချက်တွင် သမ္မတ ဝီလျံ မက်ကင်လေး၏ ဟာဝိုင်အီနယ်မြေအား သိမ်းယူသည့်စာချုပ်ကို အတည်ပြုကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ဟာဝိုင်အီတွင် ဆန္ဒပြမှုများ၊ အသနားခံစာ တင်သွင်းမှုများနှင့် ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်မှုများကြောင့် ဟာဝိုင်အီကို အမေရိကန်၏ ပြည်နယ်အဆင့်သို့ ရောက်ရှိစေရန် နှစ်ပေါင်း ၆၀ ခန့် အချိန်ယူခဲ့ရပြီး ၁၉၅၇ ခုနှစ်ရောက်မှ ဟာဝိုင်အီနယ်မြေသည် အမေရိကန်၏ တရားဝင်ပြည်နယ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ မူလဇစ်မြစ် သမိုင်းကြောင်းတွင် အမေရိကန်သည် တော်လှန်ရေးအတွင်းမှ ပေါက်ဖွားလာသည့် နိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသော်လည်း စင်စစ်တွင် ထိုတော်လှန်ရေးသည် အမေရိကန်၏ နယ်မြေ အနည်းငယ် ကိုသာ ကိုယ်စားပြုသည်။

ကျူးဘားနိုင်ငံအတွင်း တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်၏ ကျန်သည့် နယ်မြေ အစိတ်အပိုင်းများကို အခြားနယ်မြေများအား သိမ်းပိုက်ပြီး နိုင်ငံအတွင်းသို့ သွတ်သွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 

အမေရိကန်သည် နယ်မြေများကို ဝယ်ယူမှုများ၊ အခြားနိုင်ငံများ၏ နယ်မြေအလျှော့ပေးမှုများ၊ သိမ်းယူမှုများဖြင့် ပြည်နယ်ပေါင်း ၅၀ နှင့် ပြည်ပနယ်နိမိတ်ပေါင်း ၁၄ ခုအထိ ရှိလာစေရန် ချဲ့ထွင်ခဲ့သည်။

၁၈၀၃ ခုနှစ်တွင် လူဝီစီယားနား (Louisiana) ပြည်နယ်ကို ပြင်သစ်နိုင်ငံထံမှ ဝယ်ယူခြင်းမှအစ ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် ဂျပန်တို့က မာရှယ်ကျွန်းစု (Marshall Islands)ကို အမေရိကန်အား လွှဲပေးရမှုအဆုံး၊ အမေရိကန်၏ နယ်မြေ ချဲ့ထွင်မှုများသည် တရားဝင်မှုရှိကြောင်း အခြေခံဥပဒေက သတ်မှတ်ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်အနေဖြင့် နယ်နိမိတ်များကို တရားဝင် ရယူပြီးချိန်တွင် လွှတ်တော်အနေဖြင့် ထိုနယ်နိမိတ်များကို စီမံခန့်ခွဲရန် သို့မဟုတ် ပြန်လည်ရောင်းချရန် လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိကြောင်း အခြေခံဥပဒေ၏ အခန်း ၂ ၊ ပိုက်ခွဲ ၄ တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အကယ်၍ နယ်မြေတစ်ခုကို စာချုပ်တစ်ခုမှတဆင့် မတော်မတရား ရယူသည့် အချိန်မျိုးတွင် ထိုနယ်မြေကို ပြန်လည် စွန့်လွှတ်နိုင်သည်။ မာရှယ်ကျွန်းစုသည် အထင်ရှားဆုံး ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သည် မာရှယ်ကျွန်းစုကို ဂျပန်ထံမှ ရရှိခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ထိုကျွန်းကို နျူကလီးယားဗုံးများ စမ်းသပ် ဖောက်ခွဲသည့် နေရာအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။ 

ထို့နောက် အမေရိကန်က ၁၉၇၉ ခုနှစ်တွင် အခြေခံဥပဒေတစ်ခုကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး မာရှယ်ကျွန်းစုကို လွတ်လပ်ရေးပေးခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ယူလစ်စီ အက်စ် ဂရန့်က ၁၈၇၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဒိုမီနီကန် သမ္မတနိုင်ငံရှိ ဆန်တို ဒိုမင်ဂို (Santo Domingo) မြို့ကို လက်အောက်ခံအဖြစ် သတ်သွင်းရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။ 

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ဟေတီ၏ ကျူးကျော်မှုရန်ကို ကာကွယ်ရန် အကြောင်းပြချက်ဖြင့် ထိုသို့ အဆိုတင်သွင်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း လွှတ်တော်က အတည်မပြုခဲ့သဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

၁၈၉၈ ခုနှစ်က အမေရိကန်သည် ကျူးဘား၊ ပွာတိုရီကို၊ ဖိလစ်ပိုင်နှင့် ဂူအမ်ကျွန်းတို့ကို ကျူးကျော်ပြီး စပိန်ကို စစ်ကြေညာခဲ့သည်။ 

၆ လအတွင်းမှာပင် ပြင်သစ်သည် အလျှော့ပေးခဲ့ပြီး နယ်မြေတစ်ခုခြင်းစီကို အမေရိကန်အား လွှဲအပ်ရသည့် စာချုပ်များ ချုပ်ဆိုခဲ့သည်။ 

အမေရိကန်သည ကျူးဘားမှလွဲပြီး ကျန်သည့် နယ်မြေများအားလုံးကို အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၆  ခုနှစ်တွင်မူ အမေရိကန်က ဖိလစ်ပိုင်၏ လွတ်လပ်ရေးကြေညာမှုကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။

ကျူးဘားကို ဖယ်ချန်ခဲ့ခြင်းသည် ကော်လိုရာဒိုပြည်နယ်မှ အထက်လွှတ်တော်အမတ် ဟင်နရီ တယ်လာ (Henry Teller) ကြောင့်ဖြစ်သည်။ တယ်လာသည် ကျူးဘား၏ သကြားများ အမေရိကန် စျေးကွက်များအတွင်း စုပြုံ ဝင်ရောက်လာမည့် အခြေအနေကို စိုးရိမ်ခဲ့ပြီး ထိုအချက်ကို ထောက်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အထက်လွှတ်တော်က ကျူးဘားကို အမေရိကန်၏ လက်အောက်သို့ သွတ်သွင်းခဲ့ခြင်းမရှိပေ။ 

သို့သော် ၄ နှစ်အကြာတွင် ကော်နက်တီကတ် (Connecticut) လွှတ်တော်အမတ် အော်ဗီလီ ပလက် (Orville Platt) က ဂွါတာနာမို ပင်လယ်အော်တွင် အမေရိကန်၏ အမြဲတမ်းစစ်စခန်းတစ်ခုကို ထူထောင်သည့် ဥပဒေတစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲခဲ့သည်။ 

ထို့ကြောင့် ကျူးဘားကျွန်းပေါ်တွင် အမေရိကန်စစ်စခန်း တစ်ခုရှိခဲ့ပြီး အမေရိကန်က ကျူးဘားကို အချိန်မရွေး ဝင်ရောက်ကျူးကျော်ခွင့်ရှိခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်က ကနေဒါကို လက်အောက်ခံအဖြစ် သွတ်သွင်းနိုင်ခြေ ရှိ/မရှိကို ကျိန်းသေပေါက် ပြော၍မရသေးပေ။ သို့သော် ကနေဒါအနေဖြင့် အမေရိကန်၏ သမိုင်းကြောင်းကို လေ့လာပြီး သတိထားရန် လိုအပ်နေသည်။

ထရမ့်ကလည်း ကနေဒါကို အမေရိကန်နှင့် ပူးပေါင်းရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ကနေဒါအနေဖြင့် မိမိသဘောဆန္ဒဖြင့် လိုက်လျောခြင်း၊ အမေရိကန်၏ ဝယ်ယူခြင်း  သို့မဟုတ် အင်အားသုံး သိမ်းပိုက်ခြင်းတို့သည် တရားဝင်သည်ဆိုသည့် စာချုပ်တစ်ခုကို အမေရိကန်နှင့် ချုပ်ဆိုသည့်အခါမှသာ ထိုသို့ ပူးပေါင်းရန် ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ထိုစာချုပ်ကို အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၃ ပုံ ၂ ပုံ၏ ထောက်ခံမှုနှင့်အတူ လွှတ်တော်၏ အတည်ပြုမှုကို လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။ 

ထရမ့်ဘက်တွင် အထက်လွှတ်တော်၌ ၎င်းအား ထောက်ခံမည့် လွှတ်တော်အမတ် ၃ ပုံ ၂ ပုံမရှိပေ။

အမေရိကန်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်များ အနေဖြင့်လည်း ကနေဒါကို အရယူခြင်းသည် ဆုလာဘ်တစ်ခု ဆိုခြင်းထက် နိုင်ငံရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေးအရ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ရန် လိုအပ်ပေသည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၇

စပါးအသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ အာဆင်နယ်အသင်းကို အရေးနိမ့်ပြီးနောက် ပရီးမီးယားလိဂ် နောက်ဆုံး ၅ ပွဲစလုံး နိုင်ပွဲပျောက်ဆုံးနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

စပါးအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ကာရာဘောင်းဖလားနဲ့ FA ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ နိုင်ပွဲရယူနိုင်ခဲ့တာကြောင့် ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ရလဒ်ကောင်းတွေ ပြန်ရယူနိုင်မယ်လို့ ထင်နေချိန်မှာ ရှုံးပွဲထပ်ပြီး ကြုံတွေ့ခဲ့တာပါ။ 

စပါးအသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ နိုင်ပွဲတွေ ဆက်တိုက် ပျောက်နေတာကြောင့် အဆင့် ၄ အတွင်းကို ဝင်ရောက်ဖို့ထက် တန်းဆင်းဇုန်နဲ့တောင် ပိုပြီးနီးစပ်သွားခဲ့တယ်လို့ ပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

စပါးအသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် နောက်ဆုံး ၉ ပွဲမှာ ရမှတ် ၅ မှတ်သာ ရယူနိုင်ခဲ့ပြီး ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၂၁ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ရှုံးပွဲ ၁၁ ပွဲအထိ ကြုံတွေ့ထားတာပါ။

စပါးအသင်းနည်းပြ ပိုစတီကိုဂလူးကို တွေ့ရစဉ်

စပါးအသင်းဟာ ခံစစ်ရဲ့အဓိက ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ ဂိုးသမား ဗီကာရီယို၊ နောက်ခံလူ ရိုမဲရိုး၊ ဗန်ဒီဗန်၊ အူဒိုဂီနဲ့ ဘန်ဒေးဗီးစ်တို့ ဒဏ်ရာရရှိနေတာကလည်း သူတို့ရလဒ်ဆိုးနေတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် သူတို့ရဲ့လက်ရှိလူစာရင်းနဲ့ အခုလောက်ထိ ရလဒ်မကောင်းတာကတော့ လက်ခံနိုင်စရာ မရှိဘူးဆိုတာ နည်းပြ ပိုစတီကိုဂလူး ကိုယ်တိုင်က ဝန်ခံထားတာပါ။

နယူးကာဆယ်အသင်း တိုက်စစ်မှူးဟောင်း အလန်ရှီးယားက စပါးအသင်းရဲ့ပုံစံဟာ ကလပ်အသင်း ပရိသတ်တွေ အတွက် စိုးရိမ်စရာ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။ 

စပါးအသင်း ပရိသတ်တွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ပွဲတွေမှာ ရလဒ်ဆိုးတွေကြောင့် နည်းပြပိုစတီကိုဂလူးကို လှောင်ပြောင်မှု တွေ ရှိခဲ့ကြတာပါ။ 

စပါးအသင်းနဲ့ အာဆင်နယ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ပိုစတီကိုဂလူးက သူဟာ ကိုင်တွယ်တဲ့ အသင်းတိုင်းမှာ ဒုတိယရာသီ ရောက်တိုင်း ဆုဖလားတွေ ရယူပေးနိုင်ခဲ့ တယ်လို့ ပြောထားပေမယ့် စပါးအသင်းရဲ့ ရလဒ်ဆိုးတွေကြောင့် သူ့ရဲ့မှတ်တမ်းကောင်းတွေဟာ ရပ်တန့်သွား နိုင်ပါတယ်။ 

၂၀၀၇-၀၈ ရာသီက လိဂ်ဖလား ရယူပြီးနောက်ပိုင်း ဆုဖလားတွေနဲ့ ဝေးကွာခဲ့တဲ့ စပါးအသင်းဟာ ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရလဒ်ဆိုးနေပေမယ့် ဖလားပြိုင်ပွဲတွေမှာတော့ ဆုဖလားရယူနိုင်မယ့် မျှော်လင့်ချက်တွေ ရှိနေသေးတာပါ။

စပါးအသင်းဟာ ယူရိုပါလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရှိနေသေးသလို ကာရာဘောင်းဖလား ဆီမီးဖိုင်နယ်ပထမအကျော့မှာ လီဗာပူးလ်အသင်းကို အနိုင်ရရှိထားပြီး FA ဖလားပြိုင်ပွဲမှာလည်း စတုတ္ထအဆင့်ကို တက်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ပိုစတီကိုဂလူးက စပါးအသင်းဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ ရလဒ်တွေ ဆိုးနေပေမယ့် မကြာခင်မှာ ရလဒ်ကောင်းတွေ ပြန်လည်ရရှိလာမယ်လို့ ယုံကြည်မှုရှိနေတာပါ။ 

စပါးအသင်းကို တွေ့ရစဉ်

စပါးအသင်းဟာ ရလဒ်ကောင်းတွေ ပြန်မရဘူးဆိုရင် ပိုစတီကိုဂလူးရဲ့ အနာဂတ်ကလည်း ရေရာမှုရှိမှာ မဟုတ်တော့ပါဘူး။ 

အဲဒါကြောင့် ပိုစတီကိုဂလူး အနေနဲ့ လာမယ့်ပွဲတွေမှာ စပါးအသင်းကို မဖြစ်မနေ အနိုင်ရလဒ်တွေရရှိအောင် ကိုင်တွယ်ပေးဖို့ လိုအပ်နေတာပါ။ 

စပါးအသင်းဟာ လာမယ့် ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ ပရီးမီးယားလိဂ်၊ ယူရိုပါလိဂ်၊ ကာရာဘောင်းဖလားနဲ့ FA ဖလား ပြိုင်ပွဲတွေ ဆက်တိုက် ယှဉ်ပြိုင်ရဖို့ရှိနေတာကလည်း သူတို့အတွက် စိန်ခေါ်မှုအဖြစ်ရှိနေပါတယ်။ 

စပါးအသင်းအနေနဲ့ ဒီစိန်ခေါ်မှုတွေကို ကျော်ဖြတ်ပြီး ရလဒ်ဆိုးတွေကနေ ရုန်းထွက်နိုင်မလားဆိုတာ လာမယ့်ပွဲ တွေကို စောင့်ကြည့်ရတော့မှာပါ။ 

စပါးအသင်းအတွက် အနီးစပ်ဆုံး ကျော်ဖြတ်ရမယ့် ပွဲစဉ်ကတော့ တန်းဆင်းဇုန်ထဲကို မကျရောက်ဖို့ ရုန်းကန် နေရတဲ့ အဲဗာတန်အသင်းနဲ့ ပွဲစဉ်ဖြစ်လို့ ခက်ခဲတဲ့ရင်ဆိုင်မှုနဲ့ ကြုံတွေ့ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI International Article    

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၂

ဖိလစ်ပိုင်နှင့် တရုတ်တို့သည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အကြား မဖော်ပြနိုင်သော “လူကြီးလူကောင်းဆန်သည့် သဘောတူညီချက်”  (Gentleman's Agreement) ကို ရရှိခဲ့ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတဟောင်း ရိုဒရီဂို ဒူတာတေး (Rodrigo Duterte) ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသဘောတူညီချက်အရ အနောက် ဖိလစ်ပိုင်ပင်လယ်တွင် ရှိရင်းစွဲ အခြေအနေကို တရုတ်က စိန်ခေါ်မည် မဟုတ်ဘဲ ဖိလစ်ပိုင်သည် အာယွန်ဂင် သောင်ခုံ (Ayungin Shoal) ရှိ ၎င်း၏ စစ်မှုထမ်းများနှင့် အဆောက်အအုံ များဆီသို့ အခြေခံထောက်ပံ့ရေး ပစ္စည်းများကိုသာ ပေးပို့ရမည်ဖြစ်သည်။

သို့သော် ယခုအခါ ဖိလစ်ပိုင်သည် ဒေသတွင်း တရုတ်၏ မဟာဗျူဟာ ရည်မှန်းချက်များကို တွန်းလှန်ရာတွင် မရှိမဖြစ် အရေးပါသည့် နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာပြီး ပင်လယ်ရေကြောင်း ထိပ်တိုက်တွေ့မှုများနှင့် ဥပဒေသစ်များ ထုတ်ပြန်မှုမှတဆင့် ဖိလစ်ပိုင်၏ ရေကြောင်းပိုင်နက်ဆိုင်ရာ တောင်းဆိုမှုများကို သမ္မတ ဖာဒီနန်မားကို့စ် ဂျူနီယာ၏ အစိုးရအဖွဲ့က ကြေညာလျက်ရှိသည်။

တရုတ်ကမ်းခြေစောင့်ရေယာဉ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဖိလစ်ပိုင်သည် ပြည်တွင်းတွင် ကြီးမားသည့် ပြသနာများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်၌ ထိုအခြေအနေများ ပေါ်ပေါက် လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီက အဂတိလိုက်စားမှု၊ ငွေကြေးခဝါချမှု၊ သူလျှိုမှု စွဲချက်များနှင့် စွပ်စွဲခံခဲ့ရသည့် မြို့တော်ဝန်ဟောင်း အလိုက်စ်ဂူ (Alice Guo) ၏ အမှုပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။  

ထိုအမှုက ဖိလစ်ပိုင်၏ ပြည်တွင်းရေးတွင် အဂတိလိုက်စားမှု ပြဿနာသည် တရုတ်၏ လွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်ရာ တွင် အားနည်းချက် ဖြစ်စေခဲ့ကြောင်း ပြသရာရောက်ခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်အနေဖြင့် ၎င်း၏ အနာဂတ်နှင့် အရှေ့တောင်အာရှ တည်ငြိမ်ရေးကို ပုံဖော်ပေးနိုင်သည့် ထိုစိန်ခေါ်မှုကို  မည်သို့ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းသွားမည်ဆိုခြင်းကို စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် ဖိလစ်ပိုင် ခေါင်းဆောင်များအား သြဇာလွှမ်းမိုးရန် စစ်ရေးအရ ဆောင်ရွက်မှုများအပြင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ မှုများကို အသုံးပြုကာ တရုတ်ကိုလိုလားသည့် သဘောထားမျိုး ပြောင်းလဲလာစေရန် တွန်းအားပေးလျက်ရှိသည်။

ထိုလုပ်ဆောင်ချက်သည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ၊ စီးပွားရေး သဘောတူညီချက်များနှင့် စီးပွားရေး မက်လုံးများဖြင့် အခြားနိုင်ငံများ၏ အထက်တန်းလွှာများကို ပစ်မှတ်ထားပြီး သြဇာလွှမ်းမိုးချင်သည့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ မဟာဗျူဟာ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်သမ္မတနဲ့ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတကို တွေ့ရစဉ်

ဖိလစ်ပိုင်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် သက်တမ်းဝက် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ၂၀၂၈ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲများ နီးကပ် လာသည်နှင့်အမျှ တရုတ်သည် ၎င်း၏ချဉ်းကပ်မှုများကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဆွေးနွေးလိုသည့် ဖိလစ်ပိုင် ခေါင်းဆောင်များနှင့် ခင်မင်ရင်းနှီးရန် သို့မဟုတ် ဩဇာလွှမ်းမိုးရန် ကြိုးပမ်းလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ပုံစနစ်၊ အစိုးရ၏ ထိန်းချုပ်မှုနှင့် လူထုကို စောင့်ကြည့်သည့်စနစ် အစရှိသည့် တရုတ်၏စနစ်များကို လက်ခံပြီး လိုက်နာကျင့်သုံးမည့် ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရအဖွဲ့သစ် ပေါ်ပေါက်လာ နိုင်သည်။

ထိုသို့သော အစိုးရမျိုးသည် အတိုက်အခံများကို နှိမ်နှင်းရာတွင် တရုတ်၏ နည်းလမ်းများအား အသုံးပြုနိုင်မည် ဖြစ်ပြီး ထိုလုပ်ဆောင်မှုများအတွက် တာဝန်မယူဘဲ ခေါင်းရှောင်နိုင်ရန် တရုတ်၏ အရှိန်အဝါနှင့် နိုင်ငံရေး အကူအညီများကို ရယူနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ဖိလစ်ပိုင်ပြည်သူများ၏ အကျိုးကို ထမ်းဆောင်ရမည့် အင်စတီကျူးရှင်းများသည်လည်း အတိုက်အခံများနှင့် ဝေဖန်ရေးသမားများကို စောင့်ကြည့်မှု၊ တားမြစ်ကန့်သတ်မှုများ ပြုလုပ်သည့် လက်ကိုင်တုတ်များ ဖြစ်လာနိုင်ပြီး တရုတ်သည် အရှေ့တောင်အာရှတွင် ဖိလစ်ပိုင်ကို ခိုင်မာစွာ ခြေကုပ်ယူနိုင်မည့် အခွင့်အရေး ရလာမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် သတင်းအချက်အလက် စစ်ဆင်ရေးများကို တစ်ကမ္ဘာလုံးတွင် တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်နေပြီး အမေရိကန် ဆန့်ကျင်ရေး ဝါဒဖြန့်မှုများနှင့် တရုတ်လိုလားသည့် အတွေးအမြင်များကို ပိုမိုမြှင့်တင်ရန် ဖိလစ်ပိုင်အား အစမ်း လေ့ကျင့်ရေး ကွင်းတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုနေသည်။

ဖိလစ်ပိုင်လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးရေးလုပ်စဉ်

Facebook နှင့် TikTok ကဲ့သို့ လူမှုမီဒီယာများတွင် တရုတ်အကောင့်များသည် ဖိလစ်ပိုင်နှင့် အမေရိကန်ကြား ဆက်ဆံရေးကို မေးခွန်းထုတ်သည့် အကြောင်းအရာများကို မျှဝေခဲ့ကြပြီး ဖိလစ်ပိုင် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း ယုံကြည်မှုများကို လျော့ကျစေခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်၏ ပြည်တွင်းရေး ပြဿနာများကို အမြတ်ထုတ်ခြင်းဖြင့် တရုတ်သည် ၎င်း၏ ပင်လယ်ရေကြောင်း ဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖိလစ်ပိုင်အာဏာပိုင်များ၏ အာရုံကိုလွှဲရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

နောက်ထပ် အာရုံလွှဲနိုင်မည့် အရင်းအမြစ် တစ်ခုမှာ မူဆလင် မင်ဒါနာအို (Barmm) ဒေသရှိ Bangsamoro ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသတွင် ပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲများဖြစ်သည်။

ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ် တုံ့ဆိုင်းနေခဲ့မည်ဆိုပါက ထိုဒေသသည် ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရ၏ အာရုံစိုက်မှုနှင့် အခြား အခွင့်အလမ်းများကို ရရှိလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသည် ဖိလစ်ပိုင်ရှိ တရုတ်၏ အကြီးစား အခြေခံ အဆောက်အအုံ စီမံကိန်းများနှင့် မယှဉ်နိုင်သော်လည်း အနောက်နိုင်ငံများ၏ အကူအညီသည် ဖိလစ်ပိုင်အတွက် နောက်ထပ် ရွေးချယ်စရာ တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်။

ထိုမဟာဗျူဟာသည် ဖိလစ်ပိုင်၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို အထောက်အပံ့ ဖြစ်စေရုံသာမက အင်ဒို-ပစိဖိတ် ဒေသရှိ အမေရိကန်မဟာမိတ်များ၏ ကွန်ရက်ကို အားကောင်းစေမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်သြဇာ လွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်ရန် အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များသည် ဦးစားပေး လုပ်ငန်းစဉ် ၄ ခုကို အာရုံစိုက်သင့်သည်။

ပထမအချက်မှာ အဂတိလိုက်စားမှုသည် အမျိုးသားလုံခြုံရေး ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခုဖြစ်သောကြောင့် လုပ်ငန်း ပိုင်ဆိုင်မှု၊ ကြွေးမြီ စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် အစိုးရ၏ အသုံးစရိတ်နှင့် တင်ဒါခေါ်ယူရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် ပွင့်လင်းမြင် သာမှုရှိအောင် လုပ်ဆောင်သင့်သည်။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် တရားမျှတသည့် စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးပေးပြီး ဖိလစ်ပိုင် အဖွဲ့အစည်း များကို ပြည်ပ၏ ဝင်ရောက် စွက်ဖက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ဒုတိယအချက်မှာ ရွေးကောက်ပွဲများ၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို မြှင့်တင်ရမည်ဖြစ်သည်။ 

 တရုတ်ကို ကန့်ကွက်နေကြစဉ်

ရွေးကောက်ပွဲများကို ရေရှည် စောင့်ကြည့်ခြင်းသည် ပြည်ပ၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုနှင့် အရင်းအမြစ်များ အလွဲသုံးစား လုပ်မှုကို ဖော်ထုတ်ရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေပြီး၊ လုပ်ငန်းစဉ်များကို ပိုမိုပွင့်လင်းမြင်သာစေကာ ပြည်ပ၏ ဖိအားများကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေမည်ဖြစ်သည်။

တတိယအချက်မှာ အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များသည် ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေး အစီအစဉ်များ ကို ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့ခြင်း အပါအဝင် မူဆလင် မင်ဒါနာအို (Barmm) ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသတွင် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ပံ့ပိုးပေးရန်ဖြစ်သည်။

နောက်ဆုံးအချက်မှာ ဖိလစ်ပိုင်၏ မဟာမိတ်များသည် ဖိလစ်ပိုင် နိုင်ငံသားများနှင့် အရာရှိများကို တရုတ်က စောင့်ကြည့်နေမှုကို တန်ပြန်ရန် ကူညီပေးရန် လိုအပ်သည်။ 

ဒစ်ဂျစ်တယ် အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ရန် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးနှင့် အစီအမံများအတွက် အမေရိကန်၏ ကူညီပေးမှုသည် တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးရေး နည်းဗျူဟာများကို အားနည်းစေနိုင်ပြီး ဒစ်ဂျစ်တယ် ပလက်ဖောင်းများတွင် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုကို မြင့်တက်စေရန် အထောက်အကူ ဖြစ်စေမည်ဖြစ်သည်။

တည်ငြိမ်ပြီး ဒီမိုကရေစီနည်းကျသော ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည် အမေရိကန်၏ အကျိုးစီးပွားများနှင့် ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးအတွက် အလွန်အရေးကြီးသည်။

အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏ အင်ဒို-ပစိဖိတ် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများ အနေဖြင့် ဖိလစ်ပိုင်အား ၎င်း၏ ရေပိုင်နက်များတွင် သာမက ၎င်း၏နိုင်ငံရေးတွင်လည်း တရုတ်၏ ရန်လိုမှုကို တွန်းလှန်ရာ အတူတကွ ပူးပေါင်းကူညီပေးရမည် ဖြစ်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၀

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ မထင်မှတ်ထားလောက်အောင် ရလဒ် ကောင်းတွေ ရရှိထားပြီး ထိပ်ဆုံးနေရာက ဦးဆောင်နေတဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်းထက် ၁ ပွဲပို ကစားကာ ရမှတ် ၆ မှတ်လျော့နဲ့ အမှတ်ပေးဇယားအဆင့် ၃ နေရာမှာ ရပ်တည်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ အဆင့် ၂ နေရာက အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ ရမှတ်တူညီနေပြီး ဂိုးကွာခြားချက် ကြောင့် အဆင့် ၃ နေရာမှာ ရပ်တည်နေတာပါ။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ အဆင့် ၁၇ နေရာ ရပ်တည်ကာ တန်းဆင်းမယ့် အခြေအနေကနေ လွတ်မြောက်ခဲ့ပေမယ့် ဒီရာသီမှာတော့ ထိပ်ဆုံး ၃ သင်းထဲကို ဝင်ရောက်လာ ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်နဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ ဝုလ်ဗ်စ်အသင်းကို အဝေးကွင်း မှာ ၃ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရခဲ့ပြီးနောက် အမှတ်ပေးပြိုင်ပွဲမှာ ၆ ပွဲဆက်တိုက် နိုင်ပွဲရရှိခဲ့တာပါ။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းရဲ့ ဒီနိုင်ပွဲတွေမှာ ယူနိုက်တက်၊ ဗီလာ၊ စပါး၊ အိမ်ကွင်း မာကျောတဲ့ ဘရန်ဖို့ဒ်၊ အဲဗာတန်နဲ့ ဝုလ်ဗ်စ်အသင်းတို့ ပါဝင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းရဲ့လက်ရှိပုံစံတွေကြောင့် သူတို့ဟာ ၂၀၁၅-၁၆ ရာသီက ဘယ်သူမှ မထင်မှတ်ထား ဘဲ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ လက်စတာအသင်းလို ဖြစ်နိုင်မလားဆိုပြီး ထင်ကြေးပေးမှုတွေလည်း ထွက်ပေါ်လာခဲ့တာပါ။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ လီဗာပူးလ်အသင်းကို အနိုင်ယူထားတဲ့ တစ်သင်းတည်းသော အသင်းဖြစ်ပြီး လာမယ့်တွေ့ဆုံမှုမှာ ထပ်ပြီး အနိုင်ရခဲ့မယ်ဆိုရင် ချန်ပီယံဆုအတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှုမှာ ပါဝင်လာမယ်လို့ လီဗာပူးလ်အသင်းဂန္ထဝင် ကာရေဂါက ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

လက်စတာအသင်းနဲ့ နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်ကို နှိုင်းယှဉ်ပြထားစဉ်

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၂၀ ကစားအပြီးမှာ ရမှတ် ၄၀ ရရှိထားမှုက ၂၀၁၅-၁၆ ရာသီက ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၂၀ ကစားအပြီး ရမှတ် ၄၀ ရရှိခဲ့တဲ့ လက်စတာအသင်းနဲ့ တူညီနေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

လက်စတာအသင်းဟာ ပွဲစဉ် ၂၀ ကစားအပြီးမှာ အဆင့် ၂ နေရာ ရပ်တည်ခဲ့ပေမယ့် ရာသီကုန်ချိန်မှာ အာဆင်နယ် အသင်းကို ၁၀ မှတ် အသာရကာ ချန်ပီယံဆုကို ကိုင်မြှောက်နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အဆင့် ၃ နေရာ ရပ်တည်နေပေမယ့် အဆင့် ၂ နေရာက အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ ရမှတ်တူနေတဲ့အတွက် လက်စတာအသင်းလို ရာသီကုန်ချိန်မှာ ဆုဖလားရယူနိုင်မလား ဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းသားတွေကို တွေ့ရစဉ်

ဒါပေမယ့် ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်း ရယူနိုင်ဖို့က ဖြစ်နိုင်ခြေနည်းတယ်လို့ သုံးသပ် နေကြပေမယ့် ဘောလုံးမှာ ဘယ်အရာမှ ကြိုပြီးတော့ ပြောလို့မရပါဘူး။ 

အဲဒါကြောင့် နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ် အသင်းအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ခြေစွမ်းနဲ့ ရလဒ်တွေကို ပုံမှန်အတိုင်း ထိန်းနိုင်မယ် ဆိုရင် မျှော်လင့်ချက် အများအပြားကို ဆက်ထိန်းသိမ်းနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် ဆုဖလားကို စိန်မခေါ်နိုင်ရင်တောင် လက်ရှိပုံစံအတိုင်းဆိုရင် ၁၉၉၅-၉၆ နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ဥရောပဘောလုံးပြိုင်ပွဲကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ဖို့ ရှိနေပါတယ်။

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ လာမယ့် ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၅ ပွဲအဖြစ် လီဗာပူးလ်၊ ဆောက်သမ်တန်၊ ဘုန်းမောက်၊ ဘရိုက်တန်၊ ဖူလ်ဟမ်အသင်းတို့နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာပါ။ 

လီဗာပူးလ်အသင်းနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမယ့်ပွဲစဉ်က နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ် အသင်းအတွက် ကြီးမားတဲ့ စမ်းသပ်မှုဖြစ်ပြီး ဒါကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ရင် သူတို့ဟာ လက်စတာအသင်းလိုမျိုး လုပ်ပြနိုင်မယ့် ယုံကြည်မှုတွေ ပိုပြီးတိုးလာမှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃

ဒီရက်ပိုင်း ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတိုင်းမှာ တန်းဆင်းဇုန်ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာဟာ မပါမဖြစ် ပါဝင်နေတာကို မြင်တွေ့နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုတုန်းက ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ချန်ပီယံဆုအတွက် ယှဉ်ပြိုင်နေရတဲ့ ယူနိုက်တက် အသင်းရဲ့ လက်ရှိအနေအထားဟာ တန်းဆင်းဇုန်ထဲ မကျရောက်အောင် ရုန်းကန်နေရတဲ့ အနေအထားမျိုးကို ရောက်ရှိလာတယ်ဆိုတာ လက်သင့်ခံရမယ့် အခြေအနေပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ နယူးကာဆယ်အသင်းကို အရေးနိမ့် ပြီးနောက် တန်းဆင်းဇုန်ထဲမှာရှိနေတဲ့ အသင်းတွေနဲ့ အမှတ်ကွာဟမှုက အများကြီးမရှိတော့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါကြောင့် နည်းပြအာမိုရင်က ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ တန်းဆင်းဇုန်ထဲ ကျရောက်နိုင်မယ့် အန္တရာယ်မှာ ရှိနေတယ်လို့ ဝန်ခံခဲ့တာပါ။ ယူနိုက်တက်အသင်း ထိပ်တန်းလိဂ်ပြိုင်ပွဲကနေ နောက်ဆုံး တန်းဆင်းခဲ့တာက လွန်ခဲ့တဲ့အနှစ် ၅၀ က ဖြစ်တဲ့ ၁၉၇၃-၇၄ ရာသီအကုန်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် အမည်နဲ့ စတင်ကျင်းပခဲ့တဲ့ ၁၉၉၂ ခုနှစ်ကတည်းကနေ အခုအချိန်ထိ တန်းမဆင်းရသေးတဲ့ ၆ သင်းထဲက ၁ သင်းဖြစ်ပေမယ့် အခုအချိန်မှာတော့ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲထံ တန်းဆင်းရမယ့် အလားအလာတွေ ရှိလာနေတာပါ။

ယူနိုက်တက်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ၆ ပွဲမှာ ၅ ပွဲအထိ အရေးနိမ့်ကာ အဆိုးရွားဆုံး ပုံစံပြသနေပြီး နည်းပြအာမိုရင်လည်း အသင်းရဲ့ အခြေအနေကိုကြည့်ပြီး စိတ်ပျက်လက်ပျက် ဖြစ်နေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ နည်းပြအာမိုရင် လက်ထက် ပရီးမီးယားလိဂ် ၈ ပွဲမှာ ၅ ပွဲအထိ အရေးနိမ့်ခဲ့ပြီး ၂ ပွဲနိုင်၊ ၁ ပွဲ သရေကျကာ ရရှိနိုင်မယ့်ရမှတ် ၂၄ မှတ်ထဲက ၇ မှတ်သာ ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ ဒီနောက်ပိုင်းကိန်း ဂဏန်းတွေဟာ အသင်းပရိသတ်တွေအတွက် ကျေနပ်စရာတစ်ခုမှ မရှိခဲ့ပါဘူး။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်းများစွာက စံချိန်မှတ်တမ်းဆိုးတွေကို ပြန်ပြီးရယူနေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းကို အင်္ကျီစပွန်ဆာပေးတဲ့ Adidas ဆိုရင် အသင်းတန်းဆင်းခဲ့ရင် သူတို့နဲ့ ချုပ်ဆိုထားတဲ့ စာချုပ်ကို ရပ်တန့်ဖို့အထိ စဉ်းစားနေတယ်လို့တောင် သတင်းတွေ ထွက်နေခဲ့တာပါ။ 

ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၁၉ ပွဲပဲ ကစားထားရသေးပြီး နောက်ထပ်ပွဲစဉ် ၁၉ ပွဲ ကျန်ရှိနေသေးတာကြောင့် အချက်အလက်တွေ တွက်ချက်တဲ့ Opta ကတော့ ယူနိုက်တက်အသင်း တန်းဆင်းဖို့ ရာခိုင်နှုန်း အလွန်နည်း တယ်လို့ ဖော်ပြထားတာဖြစ်ပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းအနေနဲ့ ပုံမှန်ခြေစွမ်းပြန်ပြပြီး နိုင်ပွဲတွေ ရယူနိုင်မယ်ဆိုရင် တန်းဆင်းဇုန်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေဟာ ရပ်တန့်သွားနိုင်တာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ နိုင်ပွဲတွေ ပြန်လည်ရယူနိုင်ဖို့ဆိုရင် သူတို့ရဲ့ယုံကြည်မှုကို အမြင့်ဆုံး ပြန်လည်ရောက်ရှိအောင် လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီလိုမှမလုပ်နိုင်ရင် နည်းပြအာမိုရင် အတွက်လည်း ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ ရလဒ်တွေကို ပြန်လည်ကောင်း မွန်အောင် လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်ဖို့ ခက်ခဲနေဦးမှာပါ။ 

နည်းပြအာမိုရင်ဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အသင်းကို ပြန်လည် တည်ဆောက်နေတဲ့အတွက် ယူနိုက်တက်အသင်းရော ပရိသတ်တွေကပါ သူ့ကို စိတ်ရှည်ပြီး စောင့်ကြည့်ရဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ တန်းဆင်းဇုန်နဲ့ ဝေးကွာအောင် လုပ်ရဦးမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ရမှတ်တွေကို ရသလောက်စု ဆောင်းရဦးမှာပါ။ 

နှစ်အဟောင်းကို စိတ်ပျက်စရာတွေနဲ့ အဆုံးသတ်ခဲ့ရတဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းအတွက် နှစ်အသစ်မှာ ဆီးကြိုနေ တဲ့ပွဲက လီဗာပူးလ်အသင်းနဲ့ ဖြစ်နေလို့ နောက်ထပ် ခက်ခဲတဲ့ပွဲစဉ်တစ်ပွဲကို ထပ်ပြီး ဖြတ်သန်းရဦးမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃

မကြာသေးမီက ထိုင်းအစိုးရအိမ်တော်၏ သတင်းထောက်များက ဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn Shinawatra) နှင့် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များကို အစဉ်အလာအတိုင်း အမည်ပြောင်များ ပေးခဲ့ခြင်းသည် ရိုးသားသည့် လှောင်ပြောင်သရော်မှု ဖြစ်ပုံပေါ်သော်လည်း ပေတုန်တန်၏ ခေါင်းဆောင်မှုအပေါ် လူထုအမြင်ကို ရိုက်ခတ်သွားစေခဲ့သည်။

ယခုနှစ်အတွင်း ပေတုန်တန်သည် ဇာတ်ညွှန်းများကို အားကိုးနေရသည့် ပေတုန်တန်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော Paetongphoey ဟူသည့် အမည်ပြောင် အပေးခံခဲ့ရသည်။ 

ပေတုန်တန်သည် အရေးကြီးသည့် အစည်းအဝေးများ၊ ပွဲအခမ်းအနားများတွင် ကြိုတင်ရေးမှတ်လာသည့် စာရွက်စာတမ်းများကို မှီခိုနေရခြင်းကို သရော်သည့်အနေဖြင့် ထိုအမည်ပြောင် ပေးခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

ပေတုန်တန်ကမူ ထိုအမည်ပြောင်ကို ဟာသအမြင်ဖြင့်သာ ရှုမြင်ခဲ့ပြီး သူသည် မိန့်ခွန်းပြောကြားမှုများအတွက် iPad ကို အသုံးပြုနေရသဖြင့် ပေတုန်ပက် (Paetongpad) ဟူသည့် အမည်ပြောင်က ပိုသင့်တော်ကြောင်း အကြံပြုချက်များလည်း ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် ပေတုန်တန်၏ အစိုးရအဖွဲ့ကို "အဖေ့အလိုကျ အစိုးရ" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် "Por Liang government" ဆိုသည့် အမည်ပြောင်ပေးခဲ့ခြင်းက သူ့ဖခင်ဖြစ်သော ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင် ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို မီးမောင်းထိုးဖော်ပြရာ ရောက်ခဲ့သည်။

ထိုအမည်ပြောင်သည် ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့အတွက် ကြီးမားသည့် ထိုးနှက်ချက်တော့ မဟုတ်ပေ။ 

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ပေတုန်တန်၏ ခေါင်ေးဆာင်မှုကဏ္ဍသည် သက်ဆင်၏ အရှိန်အဝါအောက်တွင် ရှိနေခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီက သက်ဆင်၏ မှတ်ချက်စကားများနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များသည်လည်း ပေတုန်တန်၏ ဂုဏ်ရှိန် ထက် သာလွန်နေသည်။

ပေတုန်တန်သည် မိန့်ခွန်းပြောချိန်တိုင်းတွင် စာရွက်စာတမ်းများနှင့် iPad ကို ကြည့်ပြီး ပြောနေရခြင်းက ပြဿနာ တစ်ရပ် မဟုတ်ပေ။ 

သူ့အနေဖြင့် မိန့်ခွန်းကို လူနားလည်အောင် ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ပြောဆိုတတ်လျှင် အဆင်ပြေနေဦးမည်ဖြစ်သည်။

ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် စစ်မှတ်သည့် ခေါင်းဆောင်တိုင်းသည် စကားပြော ကျွမ်းကျင်ပါးနပ်မှုထက်ပိုသည့် ပြုမူပြောဆိုပုံများ၊ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ပြသနိုင်ရမည်ဖြစ်သည်။

ပေတုန်တန်သည် နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပွားသည့် ရေလွှမ်းမိုးပြသနာကို စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲအကြို ကတိကဝတ်များကို ဖော်ဆောင်ခြင်း အပါအဝင် အဓိကအရေး ကိစ္စများကို ဖြေရှင်းချိန်တွင် လူထုနှင့် သဟဇာတ ဖြစ်မည့် အခြေအနေတစ်ခုကို ဖန်တီးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း မျှော်မှန်းထားသလောက် အရာမထင်ခဲ့ပေ။

ထိုင်းနိုင်ငံသားများသည်လည်း ၎င်းတို့၏ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သည့် ပေတုန်တန်ထံဆီမှ အရည်အသွေးများကို မျှော်မှန်းထားသလောက် မြင်တွေ့ခဲ့ရခြင်းမရှိပေ။

အဓိကပြဿနာမှာ သက်ဆင်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုက ပေတုန်တန်အတွက် ခွန်အားတစ်ခုလည်းဖြစ်သလို စိန်ခေါ်မှု တစ်ခုလည်း ဖြစ်နေသည်။

သက်ဆင်၏ အတွေ့အကြုံနှင့် အတွေးအခေါ်များသည် အသက် ၃၇ နှစ်သာရှိသေးသည့် ပေတုန်တန်ကို ကောင်းစွာ လမ်းပြနိုင်မည်ကို သံသယဖြစ်စရာမလိုပေ။

သို့သော် သက်ဆင်၏ ပုံမှန်ထက်လွန်ကဲသည့် ဩဇာအာဏာသည် ပေတုန်တန်၏ အရှိန်အဝါကို ဖုံးလွှမ်းနေသဖြင့် ပေတုန်တန်သည် ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်ရန်ထက် သက်ဆင်၏ လောင်းရိပ်အောက်တွင်သာ ရောက်ရှိ နေသည်။

သက်ဆင် ကိုယ်တိုင်ကလည်း သူသည် နေရာတကာတွင် ဝင်ပါတတ်သူဖြစ်ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ပြီး သူ့ကိုယ်သူ "Sor Tor Ror" ဟု အရွန်းဖောက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာလို နားလည်အောင် ဘာသာပြန်ရမည်ဆိုပါက "ပါလေရာ ငပိချက်" ဆိုသည့် အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။ နေရာ တကာ ဝင်ပါတတ်သူ ဟူသည့် အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။

သက်ဆင်၏ သူ့ကိုယ်သူ အမည်ပြောင်ပေးခြင်းသည် ပေတုန်တန်၏ ခေါင်းဆောင်မှုကဏ္ဍနှင့် ပေတုန်တန်၏ ပုံရိပ်ကို အထောက်အကူ ဖြစ်စေခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ပေတုန်တန် အနေဖြင့် ဖခင်၏ လောင်းရိပ်အောက်မှ ထွက်ပြီး ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်ချသူ၊ ကိုယ်ပိုင်တွေးခေါ် နိုင်သူ၊ ကိုယ်ပိုင်ဩဇာအာဏာ ရှိသူအဖြစ် ပုံဖော်ရမည်ဖြစ်သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ် ရောက်ရှိလာသည်နှင့်အမျှ ပေတုန်တန်၏ အစိုးရအဖွဲ့သည် ပေတုန်တန်အပေါ် ရှုမြင်နေသည့် လူထု၏အမြင်ကို ပြန်လည်ပုံဖော်ရန် အခွင့်အလမ်းလည်း ရရှိနေပြီဖြစ်သည်။

ယခင်က ပေတုန်တန်၏ ဘေးတွင် သက်ဆင်နှင့် ဆက်ဆံရေး နီးစပ်သူ အများစုပါဝင်သည့် အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်များ က ဝိုင်းရံခဲ့ကြသည်။

ထိုကြောင့် ပေတုန်တန်သည် သူ၏ တမူထူးခြားသည့် ခေါင်းဆောင်မှု အရည်အသွေးကို ပြသရန် ကိုယ်ပိုင် အကြံပေးအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်သည် ပေတုန်တန်အတွက် ခေါင်းဆောင်မှုကဏ္ဍတွင် ကိုယ်ပိုင်အစွမ်းအစကို ပြသရန် အတွက် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို လုပ်ဆောင်နိုင်မည့် အခွင့်အရေးကို ရရှိနေပြီး သူ့ကိုယ်သူ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စစ်မှန်သည့် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် သက်သေပြရမည်ဖြစ်ပေသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်