CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၄

မြေရှားသတ္တုများကို လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်ထားနိုင်သည့် အချက်ကို လက်နက်သဖွယ် အသုံးချရန် ကြိုးပမ်းနေသော တရုတ်၏ လှုပ်ရှားမှုသည် အမေရိကန်-တရုတ် ဆက်ဆံရေးအတွက် ကျိုးပျက်လွယ်သည့် အခြေအနေ တစ်ရပ် အား ထပ်မံပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။

အလားတူ နှစ်နိုင်ငံကြား ပျော့ကွက်ကိုနင်းကာ ချဉ်းကပ်နေသည့် ပြိုင်ဆိုင်မှုနှင့် ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်ကို အရဲစွန့် လှုပ်ရှားရသော အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

တရုတ်သည် အမေရိကန်၏ နည်းပညာထိန်းချုပ်မှုနှင့် အလားတူ ပို့ကုန်ထိန်းချုပ်မှု အစီအစဉ်များကို လုပ်ဆောင် လာခဲ့သည်။ 

ထို့ကြောင့် တရုတ်လုပ် ပစ္စည်းများ အနည်းငယ်သာ ပါဝင်နေသည့် ထုတ်ကုန်များအတွက်ပင် လိုင်စင်ရယူရန် လိုအပ်နေသဖြင့် တရုတ်သည် ၎င်း၏ နည်းဗျူဟာကို ပြောင်းလဲလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ရှင်းအောင် ပြောရမည်ဆိုလျှင် အမေရိကန်က ၎င်းတို့ ထုတ်လုပ်ထားသည့် ချစ်ပ်ပြားများကို ထိန်းချုပ်မည်ဆိုပါက တရုတ်ကလည်း မြေရှားသတ္တုများကို ထိန်းချုပ်မည် ဆိုသည့်သဘော ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်ကြား ပြိုင်ဆိုင်မှုသည် လက်ရည်ညီနေသည့် လက်ဝှေ့သမားနှစ်ဦး ထိုးသတ်နေ သော အခြေအနေနှင့် တူညီနေသည်။

ကုန်သွယ်မှုကိုတွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်က ခေတ်မီ ချစ်ပ်ပြားများကို တရုတ်အား မဝယ်ယူနိုင်စေရန် ပိတ်ဆို့ထားသကဲ့သို့ တရုတ်ကလည်း လျှပ်စစ်ကားများမှအစ ခေတ်မီလက်နက် စနစ်များအထိ အသုံးပြုရန် လိုအပ်သည့် မြေရှားသတ္တုများကို ထိန်းချုပ် ထားသည်။

လက်ရှိတွင် နှစ်နိုင်ငံစလုံး၏ နိုင်ငံရေး အခြေအနေများမှာ တင်းမာနေသည်။

အမေရိကန်က ၎င်း၏ တားမြစ်ကန့်သတ်မှု စာရင်းတွင် တရုတ်ကုမ္ပဏီများကို ပိုမိုထည့်သွင်းလာပြီး ကုန်သွယ်ခွန် ခြိမ်းခြောက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

တရုတ်ကလည်း ပို့ကုန်ထိန်းချုပ်မှုများနှင့် တရုတ်နိုင်ငံလုပ် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများ ပါဝင်သည့် ထုတ်ကုန်များ အတွက် လိုင်စင်လိုအပ်သည့် စည်းကမ်းများကို ချမှတ်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်နှင့် တရုတ် နှစ်နိုင်ငံစလုံးက ၎င်းတို့သည် လက်ရှိပြိုင်ဆိုင်မှုကို ကြံ့ကြံ့ခံ ရပ်တည်နိုင်စွမ်းရှိကြောင်း ကြေညာထားကြသည်။

သို့သော်လည်း ထိုကြေညာချက် မျက်နှာဖုံးများ နောက်ကွယ်တွင် တစ်ဦး၏ အားနည်းချက်ကို တစ်ဦးက သိရှိ ထားကြသည်။

တရုတ်သည် ပို့ကုန်ကဏ္ဍအပေါ် မှီခိုအားထားနေရဆဲဖြစ်ပြီး ငွေကြေးကျုံ့ဝင်မှု ဖိအား (deflationary pressure) နှင့် အိမ်ခြံမြေစျေးကွက်တွင် စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ကြုံတွေ့နေရသည်။

ထို့အတူ အမေရိကန်သည်လည်း သတ္တုတွင်း တူးဖော်ရေးနှင့် သံလိုက်စက်ရုံအသစ်များ တည်ဆောက်နေ သော်လည်း ထိုစက်ရုံများကို နှစ်ပေါင်းများစွာ အချိန်ယူရမည်ဖြစ်သဖြင့် အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ထို့ကြောင့် တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် လက်တွဲဖြုတ်မည်ဟု စကားအရ ပြောဆိုခြင်းသည် လွယ်ကူသော်လည်း လက်တွေ့ အလုပ်လုပ်ဆောင်သည့် အခြေအနေမျိုးတွင် ခက်ခဲလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ထိုအခက်အခဲများကို စက်မှုလုပ်ငန်း အများအပြားက ရင်ဆိုင်နေရသည်။ လျှပ်စစ်ကားများ၊ လေအားလျှပ်စစ် ထုတ်သည့် ပန်ကာများ၊ စက်ရုတ်များ၊ ဒေတာစင်တာများ၊ ကာကွယ်ရေးစနစ်များ အားလုံးသည် အရည်အသွေး မြင့်သည့် သံလိုက်များ လိုအပ်နေသည်။

ထိုကုန်ကြမ်းပစ္စည်းအများစုကို တရုတ်နိုင်ငံတွင် ထုတ်လုပ်နေဆဲဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အင်အားအကြီးဆုံး နှစ်နိုင်ငံကြား အလုံးစုံ လက်တွဲဖြုတ်မည်ဆိုခြင်းသည် လက်တွေ့မကျပေ။ ၎င်းတို့၏ စက်မှုလုပ်ငန်းများသည် ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း အတူတူ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်များကို လက်နက်သဖွယ် အသုံးပြုမည်ဆိုပါက နှစ်ဖက်စလုံးအတွက် ထိခိုက် နစ်နာစေမည်ဖြစ်ပြီး အခြားနိုင်ငံများကလည်း အမေရိကန်နှင့် တရုတ်အပေါ် မှီခိုမှုများကို လျှော့ချသွားစေနိုင် သည်။

ထို့ကြောင့် ပထမအချက် အနေဖြင့် အခြေအနေနှင့် အချိန်အခါကို ရိုးသားစွာ လက်ခံရမည်ဖြစ်သည်။

ချစ်ပ်ပြား ပြိုင်ဆိုင်မှုကို တွေ့ရစဉ်

သတ္တုကုန်ကြမ်းများကို အချောထည် သံလိုက်များအဖြစ် ထုတ်လုပ်မည့် စနစ်သည် အချိန်ယူရမည်ဖြစ်ပြီး ရေရှည်တည်မြဲသည့် ကန်ထရိုက်များနှင့် တည်ငြိမ်သည့် စျေးနှုန်းမရှိပါက ပုဂ္ဂလိက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများကို ဆွဲဆောင်နိုင်မည် မဟုတ်ပေ။

ဒုတိယအချက် အနေဖြင့် အရပ်ဖက် ကုန်သွယ်ရေးအတွက် တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် ရန်လိုမှုများကို ရပ်ဆိုင်းထားရန် လိုအပ်သည်။

သတ္တုများနှင့် ချစ်ပ်ပြားများ အပြန်အလှန် ထိန်းချုပ်မှုကို လျှော့ချမည်ဆိုပါက မော်တော်ယာဉ်များ၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်း များ၊ ဆေးဘက်သုံး ပစ္စည်းများနှင့် စွမ်းအင် စနစ်များကဲ့သို့ အရေးကြီးသည့် ကုန်ပစ္စည်းများကို ဆက်လက် ထုတ် လုပ်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး၊ တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ကာ တစ်ဖက်က စည်းကမ်းချိုးဖောက်ပါက တစ်ဖက်က လျှင်မြန်စွာ အရေးယူမည့် အစီအစဉ်လိုအပ်သည်။

တတိယအချက်မှာ အမှန်တကယ် အလုပ်ဖြစ်စေမည့် အရန်အစီအစဉ်များကို ရေးဆွဲထားရန်ဖြစ်သည်။ 

အမေရိကန်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံ အပြင်ဘက်တွင် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိသည့် သတ္တုတွင်း တူးဖော်ရေး စီမံကိန်းများကို အကောင်အထည်ဖော်ပြီး နိုင်ငံပေါင်းစုံပါဝင်သည့် လုပ်ငန်းစုအဖြစ် ဖွဲ့စည်းရေးဖြစ်သည်။

ထိုအစီအစဉ်များသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေးကို ဆန်းသစ်တီထွင်ခြင်း မဟုတ်ဘဲ တည်ငြိမ်မှုနှင့် ယုံကြည်စိတ်ချမှု ပိုရှိစေမည်ဖြစ်သည်။

အာရှတိုက်သည် အဓိက အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေပြီး ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် မော်တော်ယာဉ်များ၊ ဘက်ထရီများနှင့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်းအများစုကို ထုတ်လုပ်နေသည်။

 ကုန်သွယ်မှုကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်ကြား အားပြိုင်မှုတွင် ပထမဆုံး ထိခိုက်မည့် နိုင်ငံများမှာ ထိုနိုင်ငံများ ဖြစ်နေ သည်။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်သည် တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် ရိုးသားမှုမရှိကြောင်း အပြန်အလှန် ပြောနေကြ သည်။

အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာ့ပုလိပ်ကြီးအဖြစ် လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု တရုတ်က စွပ်စွဲထားပြီး တရုတ်သည် ဩဇာ အာဏာကို ချဲ့ထွင်နေကြောင်း အမေရိကန်က စွပ်စွဲနေသည်။

နှစ်ဖက်စလုံးတွင် သူ့အကြောင်းပြချက်နှင့် သူရှိသည်ဆိုသော်လည်း စက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် ထုတ်ကုန်များအတွက် အကောင်းဆုံး ဖြေရှင်းချက် မဟုတ်ပေ။

သက်ဆိုင်ရာ ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့် ထိန်းချုပ်မှုများကို ပိုပြီးတင်းကျပ်လေလေ ကုန်ကျစရိတ်များ ပိုပြီး မြင့်တက်လေလေဖြစ်ကာ စားသုံးသူများဘက်ကလည်း မတန်တဆစျေးများကို ပေးရမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်၏ မြေရှားသတ္တု မဟာဗျူဟာသည် သတိပေးချက်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်များကို လက်နက်သဖွယ် အသုံးပြုပါက နှစ်ဖက်စလုံးကို ထိခိုက်နစ်နာစေလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

တည်ငြိမ်ပြီး လက်တွေ့ကျသည့် နည်းလမ်းမှာ အရပ်ဘက် ကုန်သွယ်မှုကို အခုချိန်မှာစပြီး တည်ငြိမ်စွာ ထိန်းသိမ်း ထားရန်၊ စစ်မှန်သည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ အချိန်ဇယားနှင့်အတူ လုပ်ငန်းများကို တဖြည်းဖြည်း တည်ဆောက်
ရန်ဖြစ်ပြီး နှစ်ဘက်စလုံးကို ထိခိုက်နစ်နာစေမည့် အကျပ်အတည်းကို ရှောင်လွှဲရန်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၄

ဒီရာသီ ချန်ပီယံလိဂ် ပွဲစဉ်တွေ ကစားတာ ၃ ပွဲသာ ရှိသေးပေမယ့် အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားကို ရယူနိုင်ဖို့ ရေပန်းအစားဆုံး အသင်းအဖြစ် ရှိနေပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ် ပွဲစဉ် ၃ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ရာနှုန်းပြည့် အနိုင်ရရှိထားတဲ့ အသင်း ၅ သင်းထဲ က ၁ သင်းဖြစ်ပြီး အမှတ်ပေးဇယားအဆင့် ၄ နေရာမှာ ရပ်တည်နေတာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ အင်တာမီလန်အသင်းနဲ့အတူ ဒီရာသီ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ပေးဂိုးပေးရခြင်း မရှိသေး တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ ကစားရခက်တဲ့ နည်းပြဆီမြွန်နီရဲ့ အက်သလက်တီကို အသင်းကို ၄ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ ဂိုးပြတ် အနိုင်ရပြီး အကောင်းဆုံး စွမ်းဆောင်ရည် ပြသခဲ့တာပါ။ 

ဒီပွဲအပြီးမှာ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ စူပါကွန်ပျူတာရဲ့ နောက်ဆုံး ခန့်မှန်းချက်မှာ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဒီရာသီ ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်စွဲဖို့ ၂၁.၁၃ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ထိပ်ဆုံးနေရာမှာ ရပ်တည်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ပွဲစဉ်တွေမှာ ဘီလ်ဘာအိုနဲ့ အိုလံပီယာကို့စ်အသင်းတို့ကို အနိုင် ရခဲ့ပြီး ရာသီအစ အားကောင်းမှုတွေကြောင့် ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားကို ပထမဆုံးအကြိမ် ရယူနိုင်ဖို့ ရေပန်းအစားဆုံး ဖြစ်နေခဲ့တာပါ။ 

နယူးကာဆယ်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

စူပါကွန်ပျူတာရဲ့ ခန့်မှန်းမှုမှာ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဆီမီးဖိုင်နယ် ရောက်ရှိနိုင်ဖို့ ၅၄.၃၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဗိုလ်လုပွဲ တက်နိုင်ဖို့ ၃၅.၅၇ ရာခိုင်နှုန်းရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲရဲ့ လက်ရှိ ချန်ပီယံဖြစ်တဲ့ PSG အသင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲကို ထပ်ပြီးတက်ရောက်နိုင်ဖို့ ၂၅.၅၉ ရာခိုင်နှုန်းရှိနေပြီး ချန်ပီယံဆုကို ဆက်ထိန်းနိုင်ဖို့ အတွက်တော့ ၁၄.၀၃ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိနေတာပါ။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီမှာ ရလဒ်တွေ ဆိုးခဲ့တဲ့ မန်စီးတီးအသင်းဟာ လက်ရှိမှာ ပြသနေတဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေကြောင့် အာဆင်နယ်၊ PSG အသင်းတို့ရဲ့ အနောက်မှာ ဗိုလ်စွဲဖို့ တတိယ ရာခိုင်နှုန်း အများဆုံး အသင်းအဖြစ် ရပ်တည် နေပါတယ်။ 

စူပါကွန်ပျူတာက ဒီရာသီ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ မန်စီးတီးအသင်း ချန်ပီယံဖြစ်ဖို့ ၁၂.၁၂ ရာခိုင်နှုန်း ရှိတယ်လို့ ခန့်မှန်းထားတာပါ။

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်၊ ရီးရယ်လ်၊ အင်တာမီလန်၊ လီဗာပူးလ်၊ ဘာစီလိုနာ၊ ချယ်လ်ဆီးနဲ့ ဒေါ့မွန်အသင်းတို့ဟာ ချန်ပီယံဖြစ်ဖို့ ရေပန်းအစားဆုံး ထိပ်ဆုံး ၁၀ သင်းထဲမှာ ပါဝင်နေတာဖြစ်ပါတယ်။

နယူးကာဆယ်နဲ့ စပါးအသင်းတို့ကလည်း စူပါကွန်ပျူတာရဲ့ ခန့်မှန်းမှုမှာ နံပါတ် ၁၁ နဲ့ ၁၂ နေရာတွေမှာ ရပ်တည်နေပါတယ်။ 

PSG အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ပွဲစဉ် ၃ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ၂ ပွဲနိုင်၊ ၁ ပွဲရှုံးနိမ့်ထားပြီး စပါးအသင်းက ၁ ပွဲ နိုင်၊ ၂ ပွဲ သရေကျထားပါတယ်။

ချန်ပီယံလိဂ်ပွဲစဉ် ၃ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ထိပ်သီးအသင်းတွေဖြစ်ကြတဲ့ ဂျူဗင်တပ်စ်၊ မိုနာကို၊ လေဗာကူဆင်၊ ဘင်ဖီကာနဲ့ အေဂျက်စ်အသင်းတို့ဟာ နိုင်ပွဲမရရှိသေးဘဲ ရလဒ်ကောင်းတွေ ရယူနိုင်ဖို့ ရုန်းကန်နေကြရပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ဆီမီးဖိုင်နယ်အဆင့်အထိ တက်နိုင်ခဲ့တဲ့ အာဆင်နယ်အသင်း အနေနဲ့ စူပါကွန်ပျူတာ ခန့်မှန်းထားသလို ဒီရာသီ ချန်ပီယံလိဂ်မှာ ဗိုလ်စွဲဖို့ ရေပန်းအစားဆုံး အသင်းမဖြစ်မီ ထိပ်ဆုံး ၈ သင်း ထဲဝင်ပြီး League Phase ကို အဆုံးသတ်နိုင်ဖို့ အရင်ဆုံးလုပ်ရမှာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ League Phase လက်ကျန် ၅ ပွဲမှာ ခက်ခဲတဲ့ တွေ့ဆုံမှုတွေအဖြစ် ဘိုင်ယန်မြူးနစ်၊ အင်တာမီလန်အသင်းတို့နဲ့သာ တွေ့ဆုံရဖို့ ရှိနေပါတယ်။ 

အဲ့ဒါကြောင့် အာဆင်နယ်အသင်း အနေနဲ့ စူပါကွန်ပျူတာ ခန့်မှန်းထားသလို အုပ်စုအဆင့်ကနေ တစ်ဆင့်ပြီး တစ်ဆင့် ကျော်ဖြတ်ကာ ချန်ပီယံဆုကို ရယူသွားနိုင်မလားဆိုတာတော့ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

Source:thesun

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၇

နိုင်ငံတကာဘောလုံးလောကရဲ့ အဆင့်သတ်မှတ်ချက် အနိမ့်ဆုံး အသင်းဖြစ်တဲ့ ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ခြေစစ်ပွဲ စည်းမျဉ်းအောက်မှာ ကမ္ဘာ့ဖလား ဝင်ခွင့်ရနိုင်ဖို့အတွက် ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိတဲ့ လမ်းကြောင်းကို ပိုင်ဆိုင်ထားဆဲ ဖြစ်ပါ တယ်။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ လာမယ့်လမှာ ကစားမယ့် ခြေစစ်ပွဲမှာ ကြီးကြီးမားမား ရှုံးနိမ့်မှသာ ဒီလိုအခွင့်အရေးမျိုးကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်မယ်လို့ သိရပါတယ်။ 

ဖီဖာကမ္ဘာ့အဆင့် သတ်မှတ်ချက် အောက်ဆုံးအဆင့် ၂၁၀ မှာရှိနေတဲ့ ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ သူတို့ရဲ့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားခြေစစ်ပွဲ အုပ်စုမှာလည်း နောက်ဆုံးနေရာ ရပ်တည်နေတာပါ။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ခြေစစ်ပွဲ ၇ ပွဲစလုံးကို အရေးနိမ့်ထားပြီး ၁ ဂိုးသာ သွင်းယူနိုင်ကာ ၃၂ ဂိုး ခွင့်ပြုထားရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

၁၉၈၈ ခုနှစ်မှာ ဖီဖာအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာပြီးကတည်းက ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားနဲ့ ဥရောပဖလား ခြေစစ်ပွဲ တွေမှာ နိုင်ပွဲရယူနိုင်ခြင်း မရှိသေးပါဘူး။ 

ဒါပေမယ့် ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ သူတို့ရဲ့ နေးရှင်းလိဂ် အုပ်စုအဆင့်ဖြစ်တဲ့ D မှာ ဂျီဘရောလ်တာနဲ့ လက်ချင် စတိန်း အသင်းကို ကျော်ဖြတ်ပြီး အုပ်စုထိပ်ဆုံး နေရာ ရပ်တည်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်းကို တွေ့ရစဉ်

အဲဒါကြောင့်လည်း ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ကမ္ဘာ့ဖလား ပြိုင်ပွဲထံသွားမယ့် လမ်းကြောင်းမှာ ရှိနေသေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။ နေးရှင်းလိဂ်မှာ ထိပ်ဆုံးနေရာ ရပ်တည်တဲ့ အသင်းတွေဟာ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲအတွက် ပလေးအော့ဖ် ကစားခွင့်ရဖို့ အခွင့်အရေးတွေရှိနေတာပါ။ 

ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲအတွက် ဥရောပဇုန်ဟာ ပလေးအော့ဖ်ကနေ ဝင်ခွင့် ၄ နေရာ ရရှိမှာဖြစ်ပြီး နေးရှင်းလိဂ်အုပ်စု ထိပ်ဆုံး အသင်းတွေလည်း ဒီဝင်ခွင့်နေရာကို ရရှိနိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ခြေစစ်ပွဲအုပ်စုကနေ တိုက်ရိုက်ဝင်ခွင့်မရ ဒါမှမဟုတ် ပလေးအော့ဖ် နေရာမရတဲ့ အကောင်းဆုံး နေးရှင်းလိဂ် အုပ်စုထိပ်ဆုံး အသင်းတွေဟာ ပလေးအော့ဖ် လမ်းကြောင်းကို ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရရှိမှာပါ။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ နေးရှင်းလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အုပ်စုထိပ်ဆုံးနေရာ ရခဲ့တဲ့ စပိန်၊ ဂျာမနီ၊ ပေါ်တူဂီ၊ ပြင်သစ်၊ အင်္ဂလန်၊ နော်ဝေ၊ ချက်နဲ့ မြောက်မက်ဆီဒိုးနီးယားအသင်းတို့ဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားခြေစစ်ပွဲ အုပ်စုတွေမှာ ထိပ်ဆုံး ၂ သင်းနေရာ ရပ်တည် နေကြပြီး ကမ္ဘာ့ဖလား တိုက်ရိုက်ဝင်ခွင့် ဒါမှမဟုတ် ဒုတိယနဲ့ ပလေးအော့ဖ် ဝင်ခွင့်နေရာကို ရဖို့ရှိနေကြပါတယ်။ 

ဝေးလ်စ်၊ ရိုမေးနီးယား၊ ဆွီဒင်နဲ့ မြောက်အိုင်ယာလန်တို့ကလည်း နေးရှင်းလိဂ်ကနေ ပလေးအော့ဖ် ဝင်ခွင့် ၄ နေရာ ကို ရရှိဖို့ တန်းစီနေကြပါတယ်။ 

ဒီအသင်းတွေဟာ သူတို့အုပ်စုရဲ့ ထိပ်ဆုံး ၂ သင်းထဲကို ဝင်ရောက်ခဲ့ရင် နေးရှင်းလိဂ်အုပ်စု D မှာ ထိပ်ဆုံးနေရာ ရပ်တည်ခဲ့တဲ့ မော်လ်ဒိုဗာနဲ့ ဆန်မာရီနိုတို့အတွက် နေးရှင်းလိဂ် ပလေးအော့ဖ် နေရာကို ရယူနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ချက် ရှိလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

မော်လ်ဒိုဗာအသင်းက ဆန်မာရီနိုထက် ကမ္ဘာ့အဆင့် ပိုပြီးမြင့်နေတာကြောင့် ပလေးအော့ဖ် နေရာကို ရယူနိုင်ဖို့ တန်းစီနေတာပါ။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ် 

ဆန်မာရီနိုအသင်းရဲ့ ခြေစစ်ပွဲအုပ်စုကို ကြည့်ရမယ်ဆိုရင် ရိုမေးနီးယားအသင်းဟာ အုပ်စုတတိယနေရာ ရပ်တည် နေပြီး ဒုတိယနေရာနဲ့ အဆုံးသတ်နိုင်ခဲ့ရင် သူတို့ရဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလား ပလေးအော့ဖ် နေရာက ပိုပြီးအားကောင်းမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရိုးမေးနီးယားအသင်းဟာ အုပ်စုဒုတိယနေရာက ဘော့စနီးယားအသင်းနဲ့ ၃ မှတ် ကွာဟနေပြီး သူတို့ ၂ သင်းဟာ လာမယ့်လမှာ ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံရမှာပါ။

ဘော့စနီးယားအသင်းဟာ ဒီပွဲပြီးရင် အုပ်စုထိပ်ဆုံးနေရာက သြစတြီးယားအသင်းနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပြီး ရိုမေးနီးယားအသင်းကတော့ ဆန်မာရီနိုအသင်းနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ရိုမေးနီးယားအသင်းဟာ ဘော့စနီးယားအသင်းကို အနိုင်ယူပြီး ဆန်မာရီနိုအသင်းကို ဂိုးပြတ် အနိုင်ရခဲ့ရင် ဂိုးကွာခြားချက်နဲ့ အုပ်စုဒုတိယ နေရာယူကာ ပလေးအော့ဖ် ဝင်ခွင့်ရဖို့ရှိနေတာပါ။ 

ရိုမေးနီးယားသာ ဒုတိယနေရာ ရပ်တည်ခဲ့ရင် ဆန်မာရီနိုအတွက်လည်း ပလေးအော့ဖ် မျှော်လင့်ချက်ကို အထောက်အကူ ဖြစ်စေမယ်လို့ သိရပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ရိုမေးနီးယားအသင်းကို ဂိုးပြတ်အရှုံးဟာ ဆန်မာရီနိုအတွက် အများကြီး အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိစေမှာပါ။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်းအနေနဲ့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားခြေစစ်ပွဲ နောက်ဆုံးပွဲစဉ်မှာ ဂိုးပြတ် အရေးနိမ့်ပြီး ပလေးအော့ဖ် ဝင်ခွင့်လမ်းကြောင်း တစ်နေရာကို ရရှိသွားနိုင်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

Source: Dailymail

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၇

စက်တင်ဘာလက ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီတွင် ဩစတြေးလျနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ပန်နီဝေါင် (Penny Wong) သည် AI နည်းပညာအကြောင်းကို မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။

AI နည်းပညာသည် ကျန်းမာရေးနှင့် ပညာရေးကဲ့သို့ နယ်ပယ်များတွင် အလွန် အကျိုးကျေးဇူးများသော်လည်း နျူကလီးယား လက်နက်များနှင့် မောင်းသူမဲ့စနစ်များတွင် AI နည်းပညာသည် လူသားမျိုးနွယ်၏ အနာဂတ်ကို ခြိမ်းခြောက်လာနိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“နျူကလီးယားစစ်ပွဲကို လူသားတွေရဲ့ အသိဉာဏ်၊ ဆင်ခြင်တုံတရားနဲ့ ဝေဖန်ပိုင်းခြားဆုံးဖြတ်ပြီး ထိန်းချုပ် ကန့်သတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ AI နည်းပညာမှာတော့ ဒါတွေမရှိပါဘူး။ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုလည်း မရှိပါဘူး။ ဒီလက်နက်တွေဟာ စစ်ပွဲကို ပုံစံပြောင်းလဲနိုင်ပြီး အဆိုးရွားဆုံး အနေအထားအထိ ရောက်ရှိစေနိုင်ပါတယ်”ဟု ပန်နီဝေါင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

AI စစ်ဆင်ရေးသည် ကြီးမားသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုဟူသည့် အိုင်ဒီယာသည် လူထုကြားတွင် ပျံ့နှံ့နေပြီး ထိုနည်းပညာကို လုံခြုံစိတ်ချမှုရှိစေရန် တိုက်တွန်းမှုများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

သို့သော် နည်းပညာနှင့် စစ်ဆင်ရေးတွင် အဓိပ္ပာယ် မှားယွင်းကောက်ယူမှုများနှင့် ထင်ကြေးပေးမှုများက အမျိုးမျိုး ထွက်ပေါ်နေသည်။

သို့ဆိုလျှင် AI နည်းပညာသည် အနာဂတ် စစ်ပွဲပုံစံကို အမှန်တကယ် ပြောင်းလဲနိုင်မည်လော၊ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု ကင်းမဲ့နေသလော ဆိုသည့် မေးခွန်းများကိုလည်း သုံးသပ်ကြည့်ရမည်ဖြစ်သည်။

စစ်ပွဲမှာ AI နည်းပညာကို ဘယ်လိုအသုံးပြုနေလဲ
********************************************
AI သည် နည်းပညာသစ် တစ်ခုဟု ပြော၍မရနိုင်ပေ။ AI ဆိုသည့် စကားလုံးသည် ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်များကတည်းက ပေါ်ပေါက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ယနေ့ခေတ်တွင်မူ ဘာသာစကားများ ထည့်သွင်းအသုံးပြုမှု၊ ကွန်ပျူတာနှင့် စက်ယန္တရား၏ သင်ယူလေ့လာ နိုင်စွမ်းအထိ အားလုံးကိုခြုံငုံပြီး AI ဆိုသည့် ခေါင်းစဉ်အောက်တွင် ထည့်သွင်းလာကြသည်။

ရှင်းရှင်းပြောရမည်ဆိုပါ AI သည် အချက်အလက်များကို စုဆောင်း ကောက်ယူပြီး ခန့်မှန်းချက် ထုတ်ခြင်း၊ အကြောင်းအရာ ဖန်တီးခြင်း သို့မဟုတ် ဆုံးဖြတ်ချက်များကဲ့သို့ ရလဒ်များကို ထုတ်လုပ်ပေးသည့် နည်းပညာဖြစ် သည်။ 

သို့သော် AI စနစ် အားလုံးသည်လည်း တူညီလှသည်တော့ မဟုတ်ပေ။

စစ်ဘက်ဆိုင်ရာတွင် AI ကို ပုံစံမျိုးစုံဖြင့် အသုံးပြုနေသည်။ အချို့ပုံစံများသည် စစ်သားများအတွက် နည်းပညာဖြင့် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကဲ့သို့ လူကို ထိခိုက်စေခြင်းမရှိဘဲ အချို့ပုံစံများသည် ရန်သူများကို ပစ်မှတ်ထားရာတွင် အထောက်အကူရရန် AI ကို အသုံးပြုနေကြသည်။

ဥပမာပြရမည်ဆိုပါ အစ္စရေးစစ်တပ်သည် ဟားမာ့စ် အဖွဲ့ဝင်များကို ထောက်လှမ်းသိရှိရန် Lavender အမည်ရှိ AI tool များကို အသုံးပြုခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ လူသားများ၏ သေရေး၊ ရှင်ရေးကို AI ဖြင့် ခွဲခြားဆုံးဖြတ်ခြင်းသည် လူ့ကျင့်ဝတ် သိက္ခာပိုင်းဆိုင်ရာတွင် အငြင်းပွားမှုများ ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။

တာဝန်ခံမှုပြဿနာ
******************
AI ကြောင့် ထိခိုက်နစ်နာမှုများ ကြုံတွေ့ရချိန်တွင် ဘယ်သူက တာဝန်ယူမည်နည်း၊ တာဝန်ခံမည်နည်း ဆိုသည့် မေးခွန်းကို လူအများက မေးခွန်းထုတ်နေကြသည်။ ထိုအချက်သည် တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု အပိုင်းတွင် ဟာကွက် တစ်ခု ဖြစ်နေသည်ဟု ဆိုကြသည်။

သို့သော် ထိုမေးခွန်းများသည် အသစ်အဆန်းတော့ မဟုတ်ပေ။ မြေမြုပ်မိုင်းများ၊ ဒုံးကျည်များကဲ့သို့ အခြား လက်နက်စနစ် နည်းပညာများသည်လည်း လူသားများ၏ ထိန်းချုပ်မှုမလိုဘဲ အသုံးပြုနိုင်သည်။ 

သို့သော် ထိုလက်နက်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး လူအများက တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုအပိုင်းကို မေးခွန်းထုတ်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

သို့ဆိုလျှင် AI ကို အဘယ်ကြောင့် တမူထူးပြီး မေးခွန်းထုတ်နေကြပါသနည်း။ AI ကို အခြား စက်ယန္တရား စနစ်များ ကဲ့သို့ပင် လူသားများက ဖန်တီး၊ စီမံပြီး အသုံးပြုနေခြင်းဖြစ်သည်။

စစ်တပ်တွင် အထက်၊ အောက် အမိန့်နာခံမှုရှိပြီး AI ကို မည်သည့်အချိန်တွင် မည်သည့်ပုံစံဖြင့် အသုံးပြုမည် ဆိုခြင်းကို လူသားများက ဆုံးဖြတ်ရခြင်းဖြစ်သည်။

AI သည် သူ့ဘာသာသူ သီးခြားရပ်တည်နိုင်ခြင်း မရှိပေ။ ထို့ကြောင့် AI သည် သူ့ကိုယ်ပိုင် ဆုံးဖြတ်ချက်များဖြင့် လုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဆိုသည့် အိုင်ဒီယာသည် မှားယွင်းနေသည်။

AI သည် တာဝန်ခံမှု မရှိသည့် အချက်မှာ မှန်ကန်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် AI သည် ပြီးပြည့်စုံသည့် နည်းပညာတစ်ခု မဟုတ်ပေ။ မည်သည့် စက်ယန္တရားကမှ လူသားများ၏ ဆင်ခြင်တုံတရားလောက် ပြည့်စုံခြင်း မရှိပေ။

ထို့ကြောင့် တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုဆိုသည့် စကားသည် AI နှင့် အခြားစက်ယန္တရားများကို တီထွင်အသုံးပြုသည့် လူသားများနှင့်သာ သက်ဆိုင်သည်။

ပြဿနာအစ လူသားက
********************
AI အပါအဝင် ဆန်းပြားရှုပ်ထွေးလှသည့် ကွန်ပျူတာစနစ်များသည် ၎င်းတို့၏ နည်းပညာ သံသရာ စက်ဝိုင်း အတွင်းမှာပင် လည်ပတ်နေခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ပရိုဂရမ်များ ထည့်သွင်းခြင်း၊ အစီအစဉ်ရေးဆွဲခြင်း၊ နည်းပညာစနစ် လည်ပတ်ခြင်းနှင့် ထိုနည်းပညာများကို အဆုံးသတ်ခြင်း (ဖျက်သိမ်းပစ်ခြင်း) အစရှိသည့် သံသရာ စက်ဝိုင်းအတွင်းမှာပင် ရှိနေသည်။

အဆင့်တိုင်းတွင် လူသားများက ရွေးချယ်မှုများ ပြုလုပ်ရခြင်းဖြစ်သည်။

ရည်မှန်းချက်များကို သတ်မှတ်ခြင်း၊ စနစ်များကို စမ်းသပ်ခြင်း၊ ဘေးကင်းလုံခြုံမှု ရှိနေစေရန် လုပ်ဆောင်ခြင်း၊ တရားဥပဒေနှင့်အညီ အသုံးပြုခြင်း အစရှိသည့် အချက်များကို လူသားများက ဦးဆောင်စီမံရခြင်းဖြစ်သည်။

လူသားများ၏ ရွေးချယ်မှုကသာ  AI ကို အကောင်းနှင့် အဆိုး၊ အကျိုးနှင့် အပြစ်ကို ကွဲပြားစေလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

AI ကို လူသတ်ရန် အသုံးပြုမည်ဆိုပါက ထိုစနစ်ကို အသုံးပြုရန် ဆုံးဖြတ်သည့် လူသားတွင်သာ တာဝန်ရှိမည် ဖြစ်သည်။ 

AI သည် အသုံးချခံ စနစ်တစ်ခုသာဖြစ်ပြီး လူသားသည် အသုံးချသူ၊ တစ်နည်းအားဖြင့် လက်သည်တရားခံ ဖြစ်သည်။ (ရှင်းအောင် ပြောရမည်ဆိုပါက လူတစ်ယောက်ကို သေနတ်ဖြင့် ပစ်သတ်သူသည် လူသတ်မှုဖြင့် အပြစ်ရှိသူဖြစ်ပြီး သူအသုံးပြုသည့် သေနတ်သည် အပြစ်ရှိသည်ဟု သတ်မှတ်၍မရပေ။)

ထို့ကြောင့် AI သည် စစ်ပွဲတွင် အပြောင်းအလဲများကို ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်စေနိုင်လိမ့်မည်။ သို့သော် ထိုသို့သော အပြောင်းအလဲများအတွက် အဓိက တာဝန်ရှိသူမှာ AI ကို အသုံးပြုသည့် လူသားများသာဖြစ်သည်။

အချုပ်ဆိုရပါက စစ်ပွဲတိုင်းတွင် AI ကို အသုံးပြုသည်ဖြစ်စေ၊ အသုံးမပြုသည်ဖြစ်စေ ထွက်ပေါ်လာသည့် ရလဒ် များသည် လူသားများ၏ ရွေးချယ်မှုနှင့် ဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ်တွင်သာ မူတည်နေမည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၁

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် ရည်မှန်းချက် ပြင်းပြမှုနှင့် တွန့်ဆုတ် ဝန်လေးနေမှု ဆိုသည့် လမ်းဆုံလမ်းခွ နေရာသို့ ရောက်ရှိနေသည်။ 

ရှင်းအောင် ပြောရမည်ဆိုပါက ရည်မှန်းချက် ပြင်းပြမှုလမ်းသည် အတက်လမ်းဖြစ်ပြီး တွန့်ဆုတ် ဝန်လေးမှု လမ်းသည် အကျလမ်းဖြစ်သည်။

အင်ဒိုနီးရှားကို ဒေသတွင်း အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ် ပြောင်းလဲလိုသည့် သမ္မတ ပရာဘိုဝို ဆူဘီယန်တို (Prabowo Subianto) ၏ မျှော်မှန်းချက်သည် ဆွဲဆောင်မှုရှိပြီး နားလည်ရလွယ်ကူသည်။

လူဦးရေ သန်း ၂၈၀ ကျော်ရှိပြီး အာရှတိုက်တွင် အကြီးဆုံးသော စီးပွားရေး အင်အားကြီး နိုင်ငံများထဲတွင် ပါဝင်နေသည့် အင်ဒိုနီးရှားသည် သမုဒ္ဒရာနှစ်ခုကို ပေါင်းကူးထားသည့် ပထဝီဝင် တည်နေရာ၌ ရှိနေသဖြင့် ဒေသတွင်း သြဇာလွှမ်းမိုးမှု အလားအလာ၏ ဗဟိုချက်တစ်ခု ဖြစ်နေသည့်အချက်ကို ငြင်းဆိုနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။

သို့သော် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု အလားအလာသည် အာဏာကြီးမားမှုနှင့်  တိုက်ရိုက် အချိုးမကျသေးပေ။

လွန်ခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ်များကတည်းက အင်ဒိုနီးရှားသည် ၎င်း၏ ရည်မှန်းချက် သို့မဟုတ် လုပ်နိုင်စွမ်းတို့ကို ဖော်ပြခြင်း မပြုခဲ့ဘဲ ခေါင်းဆောင်မှုပိုင်းကဏ္ဍကို ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် ပြောဆိုလာခဲ့သည်။

နိုင်ငံ့အင်အား၊ စစ်တပ် အဆင့်မြှင့်တင်မှု၊ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးသည့် စီးပွားရေး၊ သံတမန်ရေးဆိုင်ရာ လက်တံ ကျယ်မှုများဖြင့် ပရာဘိုဝို၏ လေလုံးထွား ပြောဆိုမှုများသည် အင်ဒိုနီးရှားကို အရှေ့တောင်အာရှတွင် အချက်အချာကျသည့် နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် အသိအမှတ်ပြု ခံလိုသော ၎င်း၏ ဆန္ဒကို ထင်ဟပ်စေခဲ့သည်။

သို့သော် ပရာဘိုဝို၏ ရည်မှန်းချက်သည် မဟာဗျူဟာထက် တည်ငြိမ်ရေးကို ဦးစားပေးပြီး ရလဒ်ထက် အမှတ်သညာကို ဦးစားပေးသည့် ဗျူရိုကရက် ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ထိပ်တိုက်တွေ့နေသည်။

ဒေသတွင်း အရေးကိစ္စများတွင်လည်း အင်ဒိုနီးရှားသည် စကားသံကို ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် ပြောဆိုခဲ့ပြီး လက်တွေ့ ဆောင်ရွက်ချက်များတွင်မူ ပျော့ပြောင်းခဲ့သည်။

အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

ဒေသတွင်း ဩဇာအာဏာလျော့ကျလာမှု
*************************************

အတိတ်ကာလက အင်ဒိုနီးရှားသည် အာဆီယံ၏ လေးစားအားကျဖွယ် ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် ရှုမြင်ခံခဲ့ ရသည်။ 

အင်ဒိုနီးရှားသည် အငြင်းပွားမှုများကို ဖြေရှင်းရာတွင် ကူညီပေးခြင်း၊ ငြိမ်းချမ်းရေးကို မြှင့်တင်ပေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

သို့သော် မကြာသေးမီက ပဋိပက္ခများတွင် အင်ဒိုနီးရှားသည် အင်အားကြီးသည့် အခန်းကဏ္ဍတွင် ပါဝင်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ဥပမာပြရလျှင် ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယားကြား နယ်စပ်ဒေသပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားချိန်တွင် ကြားဝင်ဖြန်ဖြေပေးသူများ အင်ဒိုနီးရှားမဟုတ်ဘဲ မလေးရှားနိုင်ငံ ဖြစ်ခဲ့သည်။

ထိုင်း-ကမ္ဘောဒီးယား အရေးတွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် ထုတ်ပြန်ချက်များကိုသာ ထုတ်ပြန်ပေးခဲ့သည်။ 

ထိုအချက်က အာဆီယံတွင် အင်ဒိုနီးရှား၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု လျော့ကျလာသည့် အချက်ကို ဖော်ပြရာရောက်ခဲ့ သည်။

တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင်လည်း ဖိလစ်ပိုင်သင်္ဘောများကို တရုတ်ရေတပ်က နှောင့်ယှက်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်များတွင် အင်ဒိုနီးရှားသည် ဦးဆောင်ဖြေရှင်းပေးရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်။

အာဆီယံ၏ တုံ့ပြန်ချက်သည်လည်း ဓာတ်ပြားဟောင်းကို ဖွင့်နေသကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းမှုများကို လုပ်ဆောင်ရန်သာ ထပ်တလဲလဲ ပြောကြားခဲ့ပြီး စစ်မှန်သည့် အရေးယူ ဆောင်ရွက်မှု မရှိခဲ့ချေ။

လက်ရှိတွင် မလေးရှား၊ ဗီယက်နမ်နှင့် ဖိလစ်ပိုင် ကဲ့သို့သော နိုင်ငံငယ်များသည် အာဆီယံတွင် ခေါင်းဆောင်မှု ကဏ္ဍကို ပိုမိုရယူလာကြသည်။

ကြီးမားသည့် နိုင်ငံ့အရွယ်အစားနှင့် သမိုင်းကြောင်းရှိခဲ့သော အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံမှာမူ အင်အားကြီးနိုင်ငံ ဆိုခြင်းထက် အတိတ်ကာလက ပြယုဂ်တစ်ခုအဖြစ်သာ ရှိလာခဲ့သည်။

ထိုင်းနဲ့ ကမ္ဘောဒီးယား နယ်စပ်ပြဿနာ ဖြေရှင်းရေး မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်က စေ့စပ်ပေးနေစဉ်

အင်စတီကျူးရှင်းပိုင်းဆိုင်ရာ အားနည်းချက်
*****************************************

အင်ဒိုနီးရှား၏ စစ်တပ်သည် အင်အား ကြီးမားသော်လည်း ခေတ်မမီတော့ဘဲ စီစဉ်တကျ ဖြစ်မှုတွင်လည်း အားနည်းနေသည်။

ပရာဘိုဝိုသည် စစ်တပ်ကို အဆင့်မြှင့်တင် မွမ်းမံရန် ကြိုးပမ်းနေသော်လည်း တိုးတက်မှုသည် နှေးကွေးနေဆဲ ဖြစ်သည်။

စင်္ကာပူနှင့် မလေးရှားကဲ့သို့ နိုင်ငံငယ်များသည် ၎င်းတို့၏ ကာကွယ်ရေးနှင့် သံတမန် ပရိယယ်တို့ကို ပိုမို ထိရောက်စွာ စီမံခန့်ခွဲနိုင်သည်။ 

စီးပွားရေးအရ အင်ဒိုနီးရှားသည် စက်မှုထိပ်သီးနိုင်ငံ ၂၀ (G 20) အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သဖြင့် စီးပွားရေးအင်အား တောင့်တင်းသော်လည်း အဂတိလိုက်စားမှု၊ ထိရောက်မှု အားနည်းမှုနှင့် ကုန်ထုတ်စွမ်းအား အားနည်းမှုတို့က တိုးတက်မှုကို နောက်ပြန်ဆွဲချနေသကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။

ကြီးမားသည့် စီမံကိန်းများသည် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမှုနှင့် ကုန်ကျစရိတ် ကြီးမြင့်မှုတို့နှင့် မကြာခဏ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရ ကာ ဗျူရိုကရေစီ ယန္တရားကလည်း ဆန်းသစ် တီထွင်မှုများကို အဟန့်အတား ဖြစ်စေခဲ့သည်။

ဩဇာကြီးမားသည့် အခွင့်ထူးခံ လူတန်းစားများက နိုင်ငံရေးကို ထိန်းချုပ်ထားဆဲဖြစ်ပြီး တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေး သည်လည်း တစ်သမတ်တည်း မရှိပေ။

ထိုအားနည်းချက်များက နိုင်ငံတကာရေးရာ ကိစ္စရပ်များတွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ ယုံကြည်လေးစားခံရမှုကို လျော့ကျစေခဲ့သည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ အနေဖြင့် ကိုယ်ပိုင်စနစ် တစ်ခုကို ကောင်းမွန်စွာ ပြင်ဆင်နိုင်ခြင်း မရှိပါက အခြားနိုင်ငံများကို ဦးဆောင်ရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။

အာဏာအပျော့ ကျဆင်းမှု
*************************

အင်ဒိုနီးရှား၏ အာဏာအပျော့သည်လည်း ကျဆင်းနေသည်ကို တွေ့ရသည်။ အင်ဒိုနီးရှား၏ ယဉ်ကျေးမှုသည် အလွန်ကြီးမားပြီး ပေါင်းစုံထွေးရော ယှက်တင်နေသည်။

သို့သော် တောင်ကိုရီးယား၏ K-Pop ဖျော်ဖြေရေးလုပ်ငန်း၊ ဂျပန်၏ ရုပ်ပြစာစောင်၊ အန်နီမေးရှင်း၊ ဂိမ်းနှင့် ဂီတ သို့မဟုတ် အိန္ဒိယ၏ ဘောလီးဝုဒ် ရုပ်ရှင်နယ်ပယ်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အင်ဒိုနီးရှား၏ အာဏာအပျော့သည် ကမ္ဘာအဆင့်သို့ ပေါက်ရောက်ခြင်း မရှိသေးပေ။

ပြည်တွင်းတွင် ဆန်းသစ်တီထွင်သည့် လုပ်ငန်းများသည် အရှိန်အဟုန် ကောင်းနေသည့်တိုင် ဆင်ဆာ ဖြတ်တောက် မှုများနှင့် ငွေကြေးအင်အား နည်းပါးသည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကြောင့် ထင်သလောက် ပေါက်ရောက် ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ထိုအခြေအနေများကြောင့် အင်ဒိုနီးရှား လူငယ်အများစုသည် စိတ်ပျက်လာခဲ့ကြပြီး ၎င်းတို့၏ စိတ်ကူးဉာဏ် ကွန့်မြူးမှုများအတွက် ပြည်ပနိုင်ငံများကို အားကိုးလာခဲ့ကြသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် စင်္ကာပူ၊ မလေးရှားနှင့် ဗီယက်နမ်ကဲ့သို့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများသည် တူညီသည့် မဟာဗျူဟာ များဖြင့် ၎င်းတို့၏ အာဏာအပျော့ကို နိုင်ငံတကာ၏ အသိအမှတ်ပြုမှုနှင့် လေးစားမှု ရရှိစေရန် ကြိုးပမ်းနေ ကြသည်။

 အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ဘရာဘိုဝိုကို တွေ့ရစဉ် 

ပြုပြင်ပြောင်းလဲချိန်တန်ပြီ
************************
အင်ဒိုနီးရှားအနေဖြင့် အမှန်တကယ် ဩဇာအာဏာကြီးမားသည့် နိုင်ငံဖြစ်လိုသည့် ဆန္ဒရှိမည်ဆိုပါက ပြည်တွင်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို စတင်ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။

ဗျူရိုကရေစီစနစ်သည် နိုင်ငံရေးသမားများအတွက် မဟုတ်ဘဲ ပြည်သူများအတွက် ဖြစ်ရမည်ဖြစ်သည်။

တရားရုံးများကို လွတ်လပ်မှု ပေးရမည်ဖြစ်ပြီး စစ်တပ် အနေဖြင့်လည်း ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ဆန်ရမည်ဖြစ်ကာ နိုင်ငံရေး မနွယ်သင့်ပေ။

အဂတိလိုက်စားမှုကိုလည်း အမျိုးသားရေး ခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ် ရှုမြင်ပြီး တိုက်ဖျက်ရမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ပညာရေးနှင့်ဆန်းသစ် တီထွင်မှုများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရမည်ဖြစ်သည်။

လူငယ်များအနေဖြင့် ကောင်းမွန်စွာ ပညာမသင်ကြားရဘဲ ကောင်းမွန်စွာ ပျိုးထောင်မခံရပါက ထိုလူငယ်မျိုးဆက် သည် ပြဿနာတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်။

ယနေ့ခေတ်တွင် စစ်မှန်သည့် အာဏာသည် ဗဟုသုတ၊ တီထွင်ကြံဆမှုနှင့် နည်းပညာတို့မှ ပေါက်ဖွားလာသည် ဆိုခြင်းကို သတိချပ်သင့်ပေသည်။

သံတမန် ဆက်ဆံရေးတွင်လည်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ အနေဖြင့် အိမ်တွင်းပုန်း လုပ်မနေသင့်ဘဲ ရှေ့ထွက် ဦးဆောင် ရမည်ဖြစ်သည်။ အာဆီယံတွင် "ကြားနေ" ဆိုသည့် ရပ်တည်ချက်သည် စကားလုံးတစ်လုံးထက်ပိုပြီး အဓိပ္ပာယ် မရှိနိုင်ပေ။

အကျပ်အတည်းများ ဖြစ်လာခဲ့မည်ဆိုပါက အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ အနေဖြင့် အစီအစဉ်များ ရေးဆွဲသင့်ပြီး ဒေသတွင်း အခင်းအကျင်းကို ကာကွယ်ရန် အရဲစွန့် လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။

လွတ်လပ်ပြီး အမှီအခို ကင်းသည်ဆိုသည့် အဓိပ္ပာယ်မှာ အမေရိကန်နှင့် တရုတ်ကို ရှောင်စရာမလိုဘဲ ထိုနှစ်နိုင်ငံ စလုံးနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံရမည့် အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။

အချိန်နှင့် ဒီရေသည် လူကိုမစောင့်
*******************************
အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ပရာဘိုဝို အတွက်မူ စစ်မှန်သည့် ပြောင်းလဲမှုများကို ပြုလုပ်ရန် အခွင့်အလမ်းကာလက တိုတောင်းလှသည်။

လက်ရှိတွင် ၎င်းအား နိုင်ငံရေး ထောက်ခံမှု အားကောင်းနေပြီး စီးပွားရေး တည်ငြိမ်နေသည် ဆိုသည့်တိုင် အချိန်သည် အတိုင်းအတာ တစ်ခုအထိသာရှိသည်။

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် ယခုမှစပြီး ပြောင်းလဲမည်ဆိုမှသာ အာဆီယံတွင် ခေါင်းဆောင်မှုကဏ္ဍကို ပြန်လည် ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သို့မဟုတ်ပါက အသံသာကျယ်ပြီး အဆန်မပါသည့် သင်္ကြန် အမြောက်ကဲ့သို့ ဖြစ်နေဦး မည်ဖြစ်သည်။

ဒေသတွင်း ခေါင်ဆောင် ဖြစ်လာရန်အတွက် အင်ဒိုနီးရှားတွင် အရင်းအမြစ်များနှင့် လူထုထောက်ခံမှုအား ရှိနေသည်။ သို့သော် စိတ်ဓာတ်တက်ကြွမှုနှင့် ရဲစွမ်းသတ္တိပိုင်းတွင် အားနည်းနေဆဲဖြစ်သည်။

ဒေသတွင်း ပဋိပက္ခများတွင် ပါဝင်ရန် တွန့်ဆုတ်နေခြင်းက ခေါင်းဆောင်နေရာကို ရရှိစေလိမ့်မည် မဟုတ်ပေ။

ထိုကြောင့် ပရာဘိုဝို အနေဖြင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ရည်မှန်းချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်မည်လော သို့မဟုတ် အင်ဒိုနီးရှား၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းသွားသည့် အခြေအနေကို ထိုင်ကြည့်နေမည် လော ဆိုသည့် အချက် ၂ ချက်ကို ရွေးချယ်ရမည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၀

အင်္ဂလန်အသင်းနည်းပြ တူချယ်လ်ဟာ အောက်တိုဘာထဲ ကစားနေတဲ့ နိုင်ငံတကာ ပွဲတွေအတွက် အသင်း လူစာရင်းမှာ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ ရီးရယ်လ်အသင်းက ဘယ်လင်ဂမ်၊ အဲဗာတန်အသင်းက ဂရီလစ်ရှ်နဲ့ မန်စီးတီးအသင်းက ဖိုဒန်တို့ကို ချန်လှပ်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဘယ်လင်ဂမ်ဟာ ပခုံးခွဲစိတ်မှုကြောင့် မကြာသေးမီကမှ ရီးရယ်လ်အသင်းအတွက် ပြန်ကစားနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ပွဲကစားချိန် နည်းပါးမှုကြောင့် ချန်လှပ်ခံခဲ့ရပြီး ဒီရာသီမှာ ပုံစံကောင်းတွေ ပြသနေတဲ့ ဂရီလစ်ရှ်နဲ့ ဖိုဒန်တို့က လည်း အင်္ဂလန်အသင်း လူစာရင်းနဲ့ ထပ်ပြီးဝေးကွာနေတာပါ။ 

ဂရီလစ်ရှ်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက မန်စီးတီးအသင်းမှာ ရုန်းကန်ခဲ့ရပြီးနောက် ဒီနွေရာသီမှာ အဲဗာတန်အသင်းထံ အငှားနဲ့ပြောင်းရွှေ့ကာ သွင်းဂိုးနဲ့ ဂိုးဖန်တီးမှု အများအပြား ပြုလုပ်ပြီး ပရီးမီးယားလိဂ် တစ်လတာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ဂရီလစ်ရှ်ဟာ နည်းပြတူချယ်လ် လက်ထက်မှာ အင်္ဂလန်အသင်းအတွက် ပါဝင်ခဲ့ရခြင်း မရှိသေးပါဘူး။ 

ဖိုဒန်ကလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီမှာ သူ့ရဲ့ အကောင်းဆုံးပုံစံတွေ ပျောက်ဆုံးခဲ့ပေမယ့် ဒီရာသီမှာတော့ ပုံစံကောင်းအချို့ ကို ပြန်လည်ပြသနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

 ဖိုဒန်နဲ့ ဂရီလစ်ရှ်ကို တွေ့ရစဉ်

ဘယ်လင်ဂမ်၊ ဖိုဒန်နဲ့ ဂရီလစ်ရှ်တို့ဟာ နည်းပြဟောင်း ဆောက်ဂိတ်ရဲ့ လက်ထက်မှာ အင်္ဂလန်အသင်းရဲ့အဓိက ကစားသမားတွေ ဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် နည်းပြတူချယ်လ်ရဲ့ လက်ထက်မှာ လူစာရင်းထဲ ပါဝင်နိုင်ဖို့ ခက်ခဲနေတာပါ။ 

ဂျာမန်လူမျိုးနည်းပြ တူချယ်လ်ဟာ သူ့ရဲ့ အင်္ဂလန်အသင်း လူစာရင်းမှာ နာမည်ကြီး ကစားသမားအချို့ကို လူငယ်ကစားသမားတွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီး အသင်းကို အကောင်းဆုံး တည်ဆောက်နေတာဖြစ်ပြီး ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲမှာ ပေးဂိုးမပေးရဘဲ ရာနှုန်းပြည့် နိုင်ပွဲရယူထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ ဝေးလ်စ်အသင်းနဲ့ ခြေစမ်းပွဲ မတိုင်မီ မီဒီယာတွေ့ဆုံမှုမှာ အင်္ဂလန်အသင်းနည်းပြ တူချယ်လ်က ပွဲကြီး ပွဲကောင်းတွေ အနိုင်ရဖို့ ကြယ်ပွင့် ကစားသမားတွေ မလိုအပ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါအပြင် တူချယ်လ်က သူ့ရဲ့လူစာရင်းထဲမှာ နာမည်ကြီး ကြယ်ပွင့် ကစားသမားတွေကို ခေါ်ယူမှာမဟုတ်ဘဲ အသင်းလိုက် စုစည်းမှုနဲ့ တည်ဆောက်သွားမယ်လို့ ပြောခဲ့တာပါ။ 

တူချယ်လ်ရဲ့ ဒီပြောစကားကြောင့် ဘယ်လင်ဂမ်၊ ဖိုဒန်နဲ့ ဂရီလစ်ရှ်တို့ အပါအဝင် သူ့ရဲ့လက်ရှိ လူစာရင်းထဲမှာ မပါဝင်တဲ့ ကစားသမားတွေအတွက် ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်ခွင့်ရဖို့ ခက်ခဲသွားနိုင်ပါတယ်။ 

အင်္ဂလန်အသင်းသားတွေကို တွေ့ရစဉ် 

အဲဒါကြောင့် လက်ရှိ လူစာရင်းထဲမှာ မပါဝင်တဲ့ ကစားသမားတွေဟာ လာမယ့် ကလပ်အသင်းပွဲတွေမှာ သူတို့ပြသနေတဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ပုံစံထက် ပိုပြီးကောင်းအောင် လုပ်ပြနိုင်ဖို့ လိုအပ်သွားပြီဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါမှလည်း အင်္ဂလန်ရဲ့ နောက်လာမယ့် ပွဲတွေအတွက် လူစာရင်းထဲမှာ ပါဝင်နိုင်ဖို့ အခွင့်အရေးရှိလာမှာ ဖြစ်ပါ တယ်။ 

နည်းပြတူချယ်လ်ဟာ အင်္ဂလန်ကစားသမားတွေနဲ့ ၃ ကြိမ် စခန်းသွင်းပြီး အလုပ်တွဲလုပ်ထားသလို ကမ္ဘာ့ဖလား ပြိုင်ပွဲ မတိုင်မီ နောက်ထပ် ၂ ကြိမ်သာ စခန်းသွင်း လေ့ကျင့်နိုင်တော့မှာပါ။ 

တူချယ်လ်ဟာ အင်္ဂလန်အသင်းကို ကမ္ဘာ့ဖလား ချန်ပီယံဆုရရှိအောင် ကိုင်တွယ်ပေးဖို့ ရည်မှန်းထားပြီး အသင်း လိုက် စုစည်းမှုနဲ့ အကောင်းဆုံးအသင်းကို ပိုင်ဆိုင်ကာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ရောက်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ပြောထား ပါတယ်။ 

အင်္ဂလန်အသင်းဟာ လာမယ့် နိုဝင်ဘာထဲမှာ နိုင်ငံတကာပွဲစဉ်တွေ ထပ်ကစားဖို့ရှိနေပြီး ဒီပွဲတွေအတွက် လူစာရင်းမှာ ဘယ်လင်ဂမ်၊ ဖိုဒန်နဲ့ ဂရီလစ်ရှ်တို့ မရွေးချယ်ခံရရင် သူတို့တွေရဲ့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်ချင်တဲ့ မျှော်လင့်ချက် အဆုံးသတ်သွားပြီလို့ ပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်။