CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၄

ယူကရိန်း အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး မကြာသေးမီက အမေရိကန်နှင့် ရုရှားကြား သံတမန်ရေးရာ ထိတွေ့ဆက်ဆံ မှုများတွင် အမေရိကန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ချမှတ်သည့် အီလစ်များ၏ အားနည်းချက်များအား  မြင်တွေ့ခဲ့ရ သည်။

တစ်ခါတစ်ရံတွင် အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်များသည် စစ်မှန်ပြီး ရေရှည်တည်မြဲသည့် မဟာဗျူဟာကို ကိုင်စွဲခဲ့ သော်လည်း ရလဒ်များက လူထုအား ဇဝေဇဝါဖြစ်စေခဲ့သည်။

မတ်လအတွင်းက အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး အဆိုပြုချက်များတွင် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နှင့် ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) တို့ကြား ဖုန်းဆက်သွယ် ဆွေးနွေးမှုများသည် သံတမန်ရေးရာ ဆန်းပြားမှုကို မြင်တွေ့ခဲ့ရရုံသာမက ရှုပ်ထွေးပွေလီသည့် ပထဝီနိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခများကို ဖိအားများနှင့် မက်လုံး များပေးပြီး ဖြေရှင်းလိုသော အမေရိကန်၏ ရည်ရွယ်ချက်ကိုလည်း မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။

မကြာသေးမီက ထရမ့်နှင့် ပူတင်တို့ အလက်စကာတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော အစည်းအဝေးသည် ကြီးမားသည့် တိုးတက်မှု ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ခိုင်မာသည့် သဘောတူညီချက်များ မရရှိခဲ့ပေ။

ထိုအချက်က စစ်အေးကာလ ပြီးကတည်းက ရုရှားအပေါ် ထားရှိသည့် အမေရိကန်၏ မူဝါဒကြောင့် နှစ်နိုင်ငံကြား အခြေခံ နားလည်မှုလွဲနေသော ဥပမာဖြစ်သည်။

ခေါင်းဆောင်များကြား ပုဂ္ဂိုလ်ရေးရင်းနှီးမှုဖြင့် နက်နဲသည့် ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည်ဆိုသော အယူအဆသည် ပထဝီနိုင်ငံရေး ဖြစ်ရပ်မှန်များထက် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးရင်းနှီးမှုကို ပိုမိုယုံကြည်သည့် အမေရိကန်၏ အယူအဆကို ပေါ်လွင်စေခဲ့သည်။

ဥရောပသမဂ္ဂခေါင်းဆောင် တစ်ဦးနဲ့ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် နက်ရှိုင်းစွာ အမြစ်တွယ်နေသည့် နယ်နိမိတ် အငြင်းပွားမှုများနှင့် သမိုင်းကြောင်းကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ရင်းနှီးမှု ရှိရုံဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း မရှိသည့် အချက်ကို ထရမ့်က နားလည်သွားခဲ့ပုံပေါ်သည်။

ထို့ကြောင့် ထရမ့်သည် ယူကရိန်း၏ နယ်နိမိတ်များကို လိုချင်နေသည့် ပူတင်နှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး အဆိုပြု ချက်ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။

ထိုအချက်ကို အမေရိကန်က နားလည်ပုံ ပေါ်ခဲ့သည့်တိုင် ပြိုင်ဘက်များအား ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့် မက်လုံးများ အသုံးပြုပြီး အမေရိကန်၏ အလိုဆန္ဒအတိုင်း လိုက်ပါဆောင်ရွက်စေသည့် နည်းလမ်းကို ဆက်လက် ကိုင်စွဲထားဆဲ ဖြစ်သည်။ 

ယူကရိန်းတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲက ငြင်းပယ်မရသော အမှန်တရားကို ထွက်ပေါ်စေခဲ့သည်။

ထိုအမှန်တရားမှာ ယူကရိန်းကို အနိုင်ရစေရန်အတွက် လိုအပ်သည့် ပါဝါနှင့် အဓိက အကျိုးစီးပွားများသည် အမေရိကန်၏ လက်ထဲတွင် မရှိသော အချက်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်သည် ယူကရိန်းအတွက် လုံခြုံရေး အာမခံချက်များ အကြောင်းကို ပြောနေပြီး အမေရိကန် လက်နက်များကို ယူကရိန်းအား ပိုမိုရောင်းချပေးနေသည်။

အမေရိကန်သည် နိုင်ငံတကာပဋိပက္ခများကို နည်းလမ်း တစ်ခုတည်းဖြင့်သာ တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်နေပြီး ထိုနည်းလမ်းမှာ ငွေကြေးထောက်ပံ့ခြင်း၊ လက်နက်များ ထောက်ပံ့ခြင်း၊ လက်နက်များ ရောင်းခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့ ကာ မိမိကိုယ်ကိုယ် ကမ္ဘာကြီးအား ဦးဆောင်သူအဖြစ် ပုံဖော်ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုချဉ်းကပ် ဆောင်ရွက်မှုက ကာကွယ်ရေးပစ္စည်း ထုတ်လုပ်သည့် ကုမ္ပဏီများကို အမြတ်ထွက်စေခဲ့သည်။

ထို့ပြင် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူများကလည်း ထိုချဉ်းကပ်မှုကို အောင်မြင်ကြောင်း ပြောဆိုနေကြပြီး အမေရိကန်သည် အားနည်းသည့်ဘက်မှ ရပ်တည်ပေးနေသည့် ပုံစံဖြင့် လူထုကို ယုံကြည်သက်ဝင်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။

ယူကရိန်းအလံကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် ထိုအစီအစဉ်သည် ပြသနာကို ဖြေရှင်းသည့် စစ်မှန်သော အစီအစဉ် မဟုတ်ပေ။

ရုရှားက ယူကရိန်းကို အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်းနေသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ် ရှုမြင်ထားချိန်တွင် အမေရိကန်က ရုရှား၏ လုံခြုံရေးအတွက် အာမခံချက်ပေးရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်။

ထရမ့်၊ ဇာလန်းစကီး၊ နေတိုးအဖွဲ့ အကြီးအကဲနှင့် ဥရောပ ခေါင်းဆောင်များ အတူတကွ အစည်းအဝေး ပြုလုပ် ခဲ့ခြင်းသည်လည်း အမေရိကန်၏ နောက်ထပ် ယုံကြည်ချက်တစ်ခုကို ဖော်ပြရာရောက်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်က ၎င်းမပါဘဲ ကမ္ဘာ့ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည် မဟုတ်ဘဲ ၎င်း၏ အခန်းကဏ္ဍ ပါဝင်မှသာ ကမ္ဘာ့ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည်ဟု ယူဆထားသည်။

ထိုအယူအဆသည် အမေရိကန်အတွက် ၎င်း ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းနိုင်တာထက်ပိုပြီး တာဝန်ယူ လုပ်ဆောင်ပေး ရမည့် အနေအထားသို့ ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဥရောပနိုင်ငံများကိုလည်း အမေရိကန်အား ခေါင်းဆောင်တင်ရမည့် အနေအထားကို ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲသည် ဥရောပ၏ လုံခြုံရေးပြဿနာ ဖြစ်သော်လည်း ဥရောပနိုင်ငံများသည် ထိုပဋိပက္ခကို  လက်ရှောင်ခဲ့ကြပြီး အမေရိကန်ကိုသာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခိုင်းခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်ဆိုသည့် အယူအဆကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းရာ ရောက်ခဲ့သော် လည်း အမေရိကန်၏ ပါဝါကိုလည်း တဖြည်းဖြည်း ဆုတ်ယုတ်လာစေခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ သဘောထားမှာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှ အစပြုပြီး ဥရောပတွင် ကြီးမားသည့် ပဋိပက္ခပျံ့နှံ့သွားမည့် အခြေအနေကို တားဆီးရန်ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းနဲ့ နေတိုးအဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် ဥရောပနှင့်ရော ရုရှားနှင့်ပါ တည်ငြိမ်သည့် ဆက်ဆံရေး ထားရှိရန် လိုလားသည်။ 

သို့သော် အမေရိကန်သည် ယူကရိန်း၏ နယ်မြေများ သို့မဟုတ် နိုင်ငံရေးစနစ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆုံးဖြတ်ရာတွင် ကြီးမားသည့် စိတ်ဆန္ဒမရှိခဲ့ပေ။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်၏ မူဝါဒသည် ယူကရိန်း၏ အချုပ်အခြာ အာဏာနှင့် ပြဿနာများကို မဖြေရှင်းနိုင်မည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်များအကြား ယိမ်းထိုးနေဆဲဖြစ်သည်။

ယူကရိန်း အကျပ်အတည်းသည် အမေရိကန်၏ ကြီးမားသော မဟာဗျူဟာတွင် နက်နဲသော ပြဿနာကို ဖော်ပြရာရောက်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ပဋိပက္ခတိုင်း အားလုံးနီးပါးကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပြီး နိုင်ငံတကာ၏ ယုံကြည်အားကိုးမှုကို ရရှိရန် ကြိုးပမ်းလေ့ရှိသည်။

သို့သော် အီရတ်၊ လစ်ဗျားနှင့် အာဖဂန်နစ္စတန် အရေးကိစ္စများတွင် ထိုကြိုးပမ်းမှုများ အောင်မြင်ခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့သည် ကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ 

ယခု ယူကရိန်းပဋိပက္ခတွင်လည်း အမေရိကန်၏ ကြိုးပမ်းမှုများ အောင်မြင်နိုင်ခြင်း ရှိ၊ မရှိကို စောင့်ကြည့်ရမည် ဖြစ်သည်။

ခြုံငုံသုံးသပ်ရမည်ဆိုပါက အမေရိကန်နှင့် ရုရှားကြား ဆွေးနွေးပွဲများ ဆက်လက် ပြုလုပ်ဖွယ်ရှိသော်လည်း ရလဒ်ကို ရှင်းလင်းစွာ သိရဦးမည် မဟုတ်ပေ။

ယူကရိန်း၏ အနာဂတ်သည်လည်း ရုရှား၏ လုံခြုံရေး အာမခံချက် တောင်းဆိုချက်နှင့်အတူ အလျှော့ပေး ရဖွယ်ရှိသည်။

စစ်ပွဲ ရေရှည်ဖြစ်ပွားနေခြင်းကလည်း ယူကရိန်းအတွက်ရော အမေရိကန်အတွက်ပါ ကောင်းကျိုးရှိမည် မဟုတ် ပေ။

အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့် ထိုအမှန်တရားကို လက်ခံမည်ဆိုပါက စစ်မှန်သည့် သံတမန် အားထုတ် ကြိုးပမ်းမှုများကို စတင် လုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၂

မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၅ အာဆီယံအမျိုးသမီး ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃ အသင်းကို ဗိုလ်လုပွဲမှာ ၁ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့်ပြီး ဒုတိယရရှိခဲ့ပါတယ်။ 

၁၀ နှစ်ကျော်ကြာ ဝေးကွာနေတဲ့ အာဆီယံဗိုလ်လုပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ် ပြန်တက်နိုင်ခဲ့တဲ့ မြန်မာအမျိုးသမီး အသင်းဟာ ၂၀၀၇ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ချန်ပီယံဆုကို ပြန်လည်ရယူနိုင်ဖို့ အစွမ်းကုန် ကြိုးစားအားထုတ်ခဲ့ပေမယ့် ဒုတိယနဲ့သာ ကျေနပ်ခဲ့ရတာပါ။ 

မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်းဟာ ဒီပြိုင်ပွဲမတိုင်မီ အာရှဖလား ခြေစစ်ပွဲ မအောင်မြင်ခဲ့တာနဲ့ အာဆီယံချန်ပီယံရှစ် အုပ်စုအဆင့်မှာ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃၊ ဖိလစ်ပိုင်အသင်းတို့နဲ့ တစ်အုပ်စုတည်း ကျရောက်ခဲ့တဲ့အတွက် ခက်ခဲမယ် လို့ သုံးသပ်မှုတွေ ခံခဲ့ရပါတယ်။ 

အာရှဖလား ခြေစစ်ပွဲ မအောင်မြင်တာဟာ မြန်မာအသင်းအပေါ် သက်ရောက်မှုတွေ ရှိခဲ့ပေမယ့် အာဆီယံ အမျိုးသမီး ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ မတိုင်မီ တရုတ်နိုင်ငံ သွားရောက်ပြီး စခန်းသွင်း လေ့ကျင့်မှုတွေ ပြုလုပ်ကာ အသင်းကို အကောင်းဆုံးပုံစံဖြစ်အောင် ပြန်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

တကယ်လည်း မြန်မာအသင်းဟာ အုပ်စုအဖွင့်ပွဲစဉ်မှာ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃ အသင်းကို ၂ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ အနိုင်ယူပြီး အားလုံးကို အံ့အားသင့်သွားစေခဲ့တာပါ။ 

အုပ်စုဒုတိယပွဲစဉ်ဖြစ်တဲ့ တီမောအသင်းနဲ့ပွဲစဉ်မှာ ၃ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့သာ အနိုင်ရပြီး ဂိုးရနိုင်မယ့် အခွင့်အရေးတွေကို လွဲချော်ခဲ့တာကြောင့် မြန်မာအမျိုးသမီး အသင်းအပေါ်မှာ အားမလိုအားမရတွေ ဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်း တိုက်စစ်မှူး မေထက်လူကို တွေ့ရစဉ် 

အုပ်စုနောက်ဆုံးပွဲစဉ်ဖြစ်တဲ့ ဖိလစ်ပိုင်အသင်းနဲ့ ပွဲစဉ်ဟာ မြန်မာအသင်းအတွက် အရေးပါခဲ့ပြီး ၁ ဂိုးစီ သရေကန် ကာ အုပ်စုပထမနဲ့ ဆီမီးဖိုင်နယ်ကို တက်နိုင်ခဲ့တာပါ။

ဆီမီးဖိုင်နယ်မှာတော့ ပြိုင်ဘက်ကြီး ထိုင်းအသင်းနဲ့တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ဦးဆောင်ဂိုး ပေးခဲ့ရပေမယ့် အသင်းခေါင်းဆောင် ဝင်းသိင်္ဂီထွန်းက ချေပဂိုးနဲ့ အနိုင်ဂိုးသွင်းပေးပြီး ဂိုးသမား မျိုးမြမြငြိမ်းရဲ့ လက်စွမ်းပြမှုတွေ၊ တစ်သင်းလုံးရဲ့ ကြိုး စား အားထုတ်မှုတွေကြောင့် မြန်မာအသင်းဟာ အာဆီယံချန်ပီယံရှစ် ဗိုလ်လုပွဲကို တက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်း ပရိသတ်တွေကတော့ ထိုင်းအသင်းကို အနိုင်ရပြီး ဗိုလ်လုပွဲ တက်နိုင်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးအသင်းကို အလွန်ဂုဏ်ယူခဲ့ကြပြီး ၁၀ နှစ်ကြာဝေးကွာခဲ့တဲ့ အာဆီယံဗိုလ်လုပွဲကို ပြန်ယှဉ်ပြိုင်ရမယ့် အပေါ်မှာ အလွန် စိတ်လှုပ်ရှားခဲ့ကြပါတယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ အုပ်စုတွင်း တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး အနိုင်ရခဲ့တဲ့ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃ အသင်းနဲ့ ဗိုလ်လုပွဲအဖြစ် ယှဉ်ပြိုင် ရမှာဖြစ်ပေမယ့် ဒီတစ်ကြိမ် တွေ့ဆုံမှုက မလွယ်ကူဘူးဆိုတာ ပရိသတ်တွေ အများအပြားက လက်ခံခဲ့ကြပါ တယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲမှာ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃ အသင်းကို ၁ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့်ခဲ့ပေမယ့် တစ်သင်းလုံး ဟာ ရာနှုန်းပြည့် အားထုတ်ခဲ့ကြပြီး ဒိုင်လူကြီးရဲ့ ပွဲသိမ်းခရာ မမှုတ်မီအချိန်ထိ အရာအားလုံးပေး ကစားခဲ့ကြတာ ပါ။ 

မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်း ကစားသမားကို တွေ့ရစဉ် 

မြန်မာအသင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲမှာ အရေးနိမ့်ခဲ့ပေမယ့် ပရိသတ်တွေကတော့ သူတို့ကို ချန်ပီယံအသင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး ဂုဏ်ပြုမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

ဒီပြိုင်ပွဲမှာ မြန်မာအသင်း တိုက်စစ်မှူး ဝင်းသိင်္ဂီထွန်းဟာ သွင်းဂိုး ၇ ဂိုးအထိ သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာကြောင့် ဂိုးသွင်း အများဆုံးဆုကို ရရှိခဲ့ပြီး ပြိုင်ပွဲတစ်လျှောက် မြန်မာအသင်းရဲ့ ဂိုးပေါက်ကို အကောင်းဆုံး ကာကွယ်နိုင်ခဲ့တဲ့ ဂိုးသမား မျိုးမြမြငြိမ်းက အကောင်းဆုံး ဂိုးသမားဆုကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။ 

ချန်ပီယံဆု မရယူနိုင်တာကလွဲပြီး ဒီပြိုင်ပွဲဟာ မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်းအတွက် ကျေနပ်စရာ ကောင်းခဲ့တယ်လို့ ပြောရမှာပါ။ 

မြန်မာအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ အာရှဖလား ခြေစစ်ပွဲ မအောင်မြင်ခဲ့တာကြောင့် စိတ်ထိခိုက်မှုတွေနဲ့ စိတ်ဒဏ်ရာတွေ ရခဲ့ပေမယ့် သူတို့အကောင်းဆုံး ပြန်လုပ်ပြမယ်ဆိုပြီး စိတ်ပိုင်းဖြတ်ခဲ့တာကြောင့်လည်း အာဆီယံချန်ပီယံရှစ် ပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်လုပွဲအထိ ရောက်ရှိခဲ့တာလို့ အသင်းခေါင်းဆောင် ခင်မာလာထွန်းက ပြောခဲ့ပါတယ်။

အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ အပြီးမှာ မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်းကို နောက်ထပ် ဆီးကြိုနေတဲ့ ပြိုင်ပွဲကတော့ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကျင်းပမယ့် ဆီးဂိမ်းစ်ပြိုင်ပွဲပါ။ 

နောက်ဆုံးယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တဲ့ ဆီးဂိမ်းစ်ပြိုင်ပွဲတုန်းက ငွေတံဆိပ်နဲ့ ကျေနပ်ခဲ့ရတာကြောင့် မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်း အနေနဲ့ လာမယ့် ဆီးဂိမ်းစ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရွှေတံဆိပ်ရအောင် လုပ်ဆောင်ပြနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါ တယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၀

ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ကွတ်ခိုင်မြို့ကို အခြေပြု၍ ၁၉၆၁ ခုနှစ်တွင် ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့သည်။

စတင် ဖွဲ့စည်းစဉ်က ဦးနုသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ နိုင်ငံတော် ဘာသာအဖြစ် သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းနောက်ပိုင်း ဘာသာရေး အရ သဘောထားကွဲလွဲခြင်းကနေ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းမှ တိုင်းရင်းသားအရေး၊ ဖက်ဒရယ်အရေး၊ ဒီမိုကရေစီအရေး တို့ကို ရှေ့တန်းတင်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့နောက် KIA သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတို့အထိ အင်အား တည် ဆောက်၍ လှုပ်ရှားလာခဲ့ရာ အင်အားကြီး တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ရပ်တည်လျက်ရှိ သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ KIA သည် မြန်မာ့တပ်မတော်က ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှာ NLD အစိုးရကို ဖြုတ်ချ လိုက်ခြင်းကြောင့် ပြောင်းလဲလာသော နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကြီးထဲမှာ အင်အားကို ပိုမို ကြီးထွားအောင် တည် ဆောက်နိုင်ခဲ့သလို ထိန်းချုပ်နယ်မြေများလည်း ကျယ်ပြန့်လာခဲ့သည်။

ပင်လည်ဘူးမှာ တွေ့ရတဲ့ NUG ဝန်ကြီး ဦးရည်မွန်ကို တွေ့ရစဉ် 

တနည်းအားဖြင့် နွေဦးတော်လှန်ရေး ကာလအတွင်းမှာ KIA သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး အထူးအာရုံစိုက်လာခဲ့သည်။ မည်သည့်အတွက်ကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကို KIA အလေးထား အာရုံစိုက် နေရသလဲ စဉ်းစားစရာ ရှိသည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကို KIA ထိန်းချုပ်ရန် အာရုံစိုက်ရခြင်းမှာ (၁) ကချင်ပြည်နယ်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီးနောက် ကာကွယ်ထားနိုင်ရေး၊ (၂) သယံဇာတ ပေါကြွယ်ဝခြင်း၊ (၃) ကုန်သွယ်ရေး ကျယ်ပြန့်စွာ တည်ဆောက်ထားနိုင် ခြင်း၊ (၄) အိန္ဒိယနယ်စပ် ထွက်ပေါက်ရှိခြင်း၊ (၅) ရှမ်းနီတပ်ဖွဲ့ SNA ၏ အရင်းအမြစ်ကို ဖြတ်တောက်လိုခြင်း၊ (၆) ရှမ်းနီလူမျိုးများ၏ နိုင်ငံရေး တက်ကြွမှုကို ဟန့်တားလိုခြင်း၊ (၇) အနောက်မြောက် ဒေသတစ်လျှောက် ထိန်းချုပ် ခြင်းကနေ ပင်လယ်ထွက်ပေါက်ကို တည်ဆောက်ထားလိုခြင်း၊ (၈) တပ်မတော်နှင့် ဆွေးနွေးရေးတွင် အခွင့်အရေး ပိုမိုရရှိရေးတို့ ဖြစ်သည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ အိန္ဒိယနယ်စပ် ထွက်ပေါက် ၂ ပေါက်ရှိသည်။ တစ်ပေါက်က တမူး-မိုရေးဖြစ်ပြီး နောက်တစ်ပေါက်ကတော့ ပန်ဆောင်(နာဂဒေသ)ထွက်ပေါက် ဖြစ်သည်။

ထိုထွက်ပေါက် ၂ ပေါက်အနက် တမူး-မိုရေး နယ်စပ်ထွက်ပေါက် ရရှိရေးအတွက် KIA သည် ကူကီး၊ PDF တို့ကို လက်နက်ခဲယမ်း ထောက်ပံ့ပေးပြီး အကောင်အထည်ဖော်နေသလို ပန်ဆောင်(နာဂဒေသ)ထွက်ပေါက်ကိုတော့ NSCN-K/YA နှင့် NSCN-K/AM အဖွဲ့ကို စည်းရုံးခြင်းနည်းလမ်းဖြင့်လည်းကောင်း အရှေ့နာဂအမျိုးသားများ ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်(ENDA/ENNO)ကို လက်နက်ခဲယမ်း ထောက်ပံ့ပေးခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း အကောင် အထည်ဖော်လျက်ရှိသည်။

SNA ကို တွေ့ရစဉ်

အလားတူ SNA နှင့် ရှမ်းနီလူမျိုးများ၏ နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုကို ဖြတ်တောက်နိုင်ရေးအတွက် PDF များကို လက်နက်ခဲယမ်း ထောက်ပံ့ခြင်းနှင့် ကိုယ်တိုင်ဝင်ရောက် ပူးပေါင်းခြင်းဖြစ် တိုက်ပွဲဖော်ဆောင်ကာ ဟန့်တား လျက်ရှိသည်။ 

ထို့ပြင် ကချင်ပြည်နယ်ကို ဝင်ပေါက်ဖြစ်သည့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက ဆယ်ဇင်း၊ ဗန်းမောက်၊ အင်းတော်တို့ကို KIA က ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်နေရာ အင်းတော်မြို့ကို သိမ်းပိုက်ထားပြီးဖြစ် သည်။

လက်ရှိတွင် KIA သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ဟုမ္မလင်း၊ ဗန်းမောက်၊ ထီးချိုင့်၊ တမူး၊ ခမ်းပတ်၊ ဖောင်းပြင်၊ ရွှေပြည်အေး၊ မော်လိုက်၊ ကသာ၊ ကောလင်း၊ ပင်လည်ဘူး၊ အင်းတော် အပါအဝင် နာဂဒေသတို့ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် PDF၊ KNA-Burma(ကူကီး)၊ နာဂလက်နက်ကိုင်များဖြစ်သော ENDA/ENNO နှင့် NPDF၊ ABSDF၊ AA၊ CNDF တို့ကို ချိတ်ဆက်ကာ အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိကြောင်း ဒေသတွင်း တော်လှန်ရေး အင်အားစုများက ပြောသည်။

ထိုဒေသများအနက် ခမ်းပတ်၊ ပင်လည်ဘူး၊ အင်းတော်၊ ရွှေပြည်အေးတို့ကို တော်လှန်ရေး အင်အားစုများက ထိန်းချုပ်ထားပြီး ကျန်ဒေသများမှာတော့ စစ်ရေးပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေသလို ပွတ်တိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားနေသည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများအတွင်းမှာ KIA ၏ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် အတားအဆီးဖြစ်နေ သည်မှာ ရှမ်းနီလူမျိုးများနှင့် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA) အပါအဝင် နာဂလူမျိုးများနှင့် နာဂ လက်နက် ကိုင်အဖွဲ့ တချို့ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် KIA ၏ မဟာဗျူဟာနှင့် နည်းဗျူဟာသည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကို လက်တွေ့ ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး အကောင်အထည် ဖော်နိုင်မလားဆိုတာကတော့ စောင့်ကြည့်ရမည်။ 

CNI Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈

မြန်မာနိုင်ငံကို ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်နေ့မှာ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများပေါင်းစုံ စုပေါင်းပြီး အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီ လက်အောက်ကနေ လွတ်လပ်ရေးယူ၍ တည်ဆောက်လာခဲ့သည်။

သို့သော် ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံသည် ပထမနိုင်ငံတော်လား စတုတ္တနိုင်ငံတော်လား ဆိုသည့်အပေါ် သဘောပေါက်မှု များကလည်း ကွဲလွဲမှုရှိနေသည်။ 

တချို့က အနော်ရထားဘုရင် လက်ထက်က ပထမနိုင်ငံတော်၊ ဘုရင့်နောင် လက်ထက်က ဒုတိယနိုင်ငံတော်၊ အလောင်းဘုရား လက်ထက်က တတိယနိုင်ငံတော်၊ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံ စုပေါင်းပြီး ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်က အင်္ဂလိပ်လက်အောက်ကနေ လွတ်လပ်ရေးယူခဲ့ခြင်းက စတုတ္တနိုင်ငံ တော်ဟု ယူဆထားသည်။

တချို့ကတော့ အထူးသဖြင့် ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများကတော့ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်က ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံ စုပေါင်းပြီး အင်္ဂလိပ်လက်အောက်ကနေ လွတ်လပ်ရေးရယူ ပြီး ယနေ့ ထူထောင်ထားသော မြန်မာနိုင်ငံသည် ပထမနိုင်ငံတော်ဖြစ်သည်ဟု ယူဆထားကြသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံကို ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်သည့်အခါမှာ ဗမာ မဟုတ်သော တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများက အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေး ဖက်ဒရယ်(Coming together Federalism)စနစ်ဖြစ်ရမည်၊ တပ်မတော်/ NLD/ USDP  ကတော့ အတူပေါင်းစည်းနေထိုင်ရေး ဖက်ဒရယ်(Holding together Federalism)စနစ်ဖြစ်ရမည် စသဖြင့် အသီးသီးက ရပ်တည်ခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ စနစ် ၂ ခုကြား ယူဆချက်များ ကွဲလွဲခြင်းကနေ မြန်မာနိုင်ငံသည် “We Are Myanmar- ငါတို့အားလုံးက မြန်မာ”ဆိုတာ ဖြစ်ရန် အလှမ်းဝေးနေသည်။ 

မြန်မာအလံကို လွှင့်ထူပြီး ဒီမိုကရေစီတောင်းဆိုနေကြသူများကို တွေ့ရစဉ် 

မြန်မာဆို၍ ထပ်ပြီးတော့ အယူအဆ ကွဲလွဲမှုများကလည်း ရှိနေပြန်သေးသည်။ ထိုအယူအဆ ကွဲလွဲမှုကတော့ “မြန်မာ”ဆိုသော စကားလုံးဖြစ်သည်။ 

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၅၀ တွင် မြန်မာစာသည် ရုံးသုံးစာ ဖြစ်သည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။ မြန်မာ စာနှင့် မြန်မာစကားက ဘယ်မှာလဲ၊ မြန်မာစာနှင့် မြန်မာစကားသည် ဗမာစာနှင့်ဗမာစကား ဖြစ်နေသည့်အတွက် “မြန်မာ”သည် “ဗမာ”ဖြစ်သည်ဆိုသော ယူဆချက်က ငြင်းမရသလို ဖြစ်နေသည်။

ထို့ကြောင့် “မြန်မာ”ဆိုသော စကား၏ နောက်ကွယ်ကနေ “ဗမာ”ဆိုသော အယူအဆက ကပ်တွဲနေခြင်းကြောင့် “ငါတို့အားလုံးသည် မြန်မာဖြစ်သည်”ဆိုခြင်းကို လက်ခံလိုက်ပါက “ငါတို့အားလုံးသည် ဗမာဖြစ်သည်”ဟု အဓိပ္ပာယ် သက်ရောက်သွားနိုင်၍ “We Are Myanmar- ငါတို့အားလုံး မြန်မာ”ဆိုသော ခံယူချက်ကို လက်ခံရန် ပြောနေခြင်းအား ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားများက လက်ခံရန် ခက်ခဲနေခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။

ထို့ပြင် လွတ်လပ်ရေးကို တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံ ပူးပေါင်းရယူခဲ့သည်ဆိုသော အချက်ကလည်း ဗမာတိုင်းရင်း သား လူမျိုးကပဲ ရယူပေးခဲ့သလို အဓိပ္ပာယ် သက်ရောက်မသွားနိုင်ဘူးလားဆိုသော ယူဆချက်များလည်း ရှိနိုင် သည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၏ နိုင်ငံတော်အခြေခံမူများဆိုသည့် ပုဒ်မ ၃ တွင် နိုင်ငံတော်သည် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံတို့ စုပေါင်းနေထိုင်ကြသော နိုင်ငံဖြစ်သည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် အချက်နှင့်လည်း ကွဲလွဲသွားနိုင် သည်။

ထို့ကြောင့် “We Are Myanmar” ဆိုသော စိတ်ကို ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများက လက်ခံလာနိုင် ရေးအတွက် နိုင်ငံတော်ကို အုပ်ချုပ်မည့်သူများနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို အကောင်အထည်ဖော်နေကြသူများက မည်ကဲ့သို့ နည်းလမ်းရှာသင့်လဲ.......? 

အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ဟိန္ဒူနှင့်မွတ်ဆလင်များကြား အမုန်းပွားကာ သတ်ဖြတ်မှုများ ကြီးကြီးမားမားဖြစ်၍ အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်ဆိုပြီး နိုင်ငံ ၂ ခု ခွဲ၍ လွတ်လပ်ရေး ရယူခဲ့ရပြီးနောက် ဂန္ဒီကြီးနှင့်နေရူးသည် “We Are India- ငါတို့ အားလုံး အိန္ဒိယနိုင်ငံသား”ဖြစ်သည်ဟု ခံယူကြရန် စည်းရုံးခဲ့သည်။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များနဲ့ တပ်မတော်အကြီးအကဲကို တွေ့ရစဉ် 

ထိုသို့ စည်းရုံးမှုတွင် နေရူးနှင့် ဂန္ဒီကြီးသည် ဘာသာရေးနှင့်နိုင်ငံရေးကို ခွဲခြားထားရန်၊ ဟိန္ဒူနှင့် မွတ်ဆလင်ကြား တန်းတူအခွင့်အရေး ရရှိရန်၊ တရားဥပဒေအရ ခွဲခြား ဆက်ဆံမှုမရှိစေရန်၊ လူမျိုးပေါင်းစုံ တန်းတူအခွင့်အရေး ရရှိရေး စသည့် အခြေခံမူများကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ သေချာထည့်သွင်း ရေးဆွဲ၍ ဖော်ဆောင်ခဲ့သည်။ 

အလားတူ အမေရိကန်နိုင်ငံသည်လည်း ဌာနေတိုင်းရင်းသားများထက် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ရွှေ့ပြောင်းအခြေချသူ များဖြင့် စုစည်း၍ “We Are American”ဟု စုစည်းထားသည်။

ထိုသို့ “We Are American”ဟု ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ရွှေ့ပြောင်းအခြေချများကို စုစည်းထားနိုင်ခြင်းက သာတူညီမျှ ရှိပြီး ခွဲခြားဆက်ဆံမှု မရှိသော ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကြောင့် ဖြစ်သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဖြင့် “We Are India”၊ “We Are American”၊ “We Are Singapore” ဟု ဖြစ်တည်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း “We Are Myanmar” ဖြစ်စေရန် တန်းတူညီမျှနှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုမရှိပဲ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ အားလုံးလက်ခံသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲ၍ ဖော်ဆောင်သင့်သည်။

သို့မဟုတ်ပါက “We Are Myanmar” ဖြစ်ရန် ခက်ခဲနိုင်သလို အခက်မသင့်ပါက “Myanmar” ဆိုသော နိုင်ငံပါ ပျောက်သွားနိုင်သည်ကို သတိချပ်သင့်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ လက်ရှိ မိမိတို့ နေထိုင်နေသော နိုင်ငံတော်၏ အနာဂတ်သည် မည်သို့မည်ပုံ ဖြစ်တည်လာ မည်ကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရန်သာရှိတော့သည်။

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၆

စစ်ပွဲ၏ ဥပဒေသနှင့် နိုင်ငံတကာ တရားဥပဒေကို လေးစားလိုက်နာကြောင်း တဖွဖွပြောခဲ့သည့် အစ္စရေးသည် လက်ရှိတွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စင်မြင့်ထက်တွင် ဂုဏ်သိက္ခာ ကျဆင်းနေသော အနေအထားနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ဂါဇာစီးတီးကို အစ္စရေးစစ်တပ်က ထိန်းချုပ်မည့် ဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင် နေတန်ယာဟု (Benjamin Netanyah) ၏ အစီအစဉ်၊ ဂါဇာတွင် ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှု အကျပ်အတည်း မြင့်တက်လာမှုနှင့် အနောက်ဘက်ကမ်းဒေသ (West Bank) တွင် အစ္စရေး၏ ဖိနှိပ်မှု အစီအစဉ်များသည် အစ္စရေးနိုင်ငံ၏ အကျပ်အတည်းကို မီးမောင်းထိုးပြသနေ သည်။

အမေရိကန်၏ ထောက်ခံမှုကို ရရှိထားသည့်တိုင် အစ္စရေးနိုင်ငံသည် နိုင်ငံတကာတွင် ယုံကြည်မှု ကျဆင်းနေသည့် အကျပ်အတည်းနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး ဂုဏ်သိက္ခာကို ပြန်အဖတ်ဆယ်ရန် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ အချိန်ယူရဖွယ်ရှိ သည်။

Pew Research Center ၏ လေ့လာချက် စစ်တမ်းတွင် အစ္စရေးအပေါ် နိုင်ငံတကာ၏ အမြင်သည် အကောင်းမြင် ခြင်းထက် အဆိုးမြင်မှုများက ပိုမိုများပြားနေသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ် အစောပိုင်းက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် စစ်တမ်းတွင် အစ္စရေးအပေါ် အဆိုးမြင်သည့် ရလဒ်များအနက် နယ်သာလန်က ၇၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဂျပန်က ၇၉ ရာခိုင်နှုန်း၊ စပိန် ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဩစတြေးလျက ၇၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ တူရကီက ၉၃ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ဆွီဒင်က ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

စစ်ပွဲအတွင်းက ဂါဇာဒေသကို တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်တရားရုံး (ICC) ကလည်း အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟု၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဟောင်း ယိုအက်ဗ် ဂဲလန် (Yoav Gallant) တို့ကို စစ်ရာဇဝတ်မှုများ၊ လူသားမျိုးနွယ်ကို ဆန့်ကျင်သည့် ရာဇဝတ်မှုများဖြင့် ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ပြန်ထားသည်။

နိုင်ငံတကာ ဥပဒေပညာရှင်များ၊ လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှု လေ့လာရေး ပညာရှင်များနှင့် လူ့အခွင့်အရေး အဖွဲ့များကလည်း အစ္စရေးသည် ဂါဇာတွင် လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်နေကြောင်း စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ပြည်တွင်းပြည်ပရှိ အစ္စရေးကို ကာလကြာရှည် ထောက်ခံသူများကပါ နေတန်ယာဟု အစိုးရ၏ လုပ်ရပ်များကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။

၎င်းတို့အနက် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းများဖြစ်သည့် အီဟွတ် အိုလ်မက် (Ehud Olmert) နှင့် အီဟွတ် ဘာရက် (Ehud Barak) ၊ အစ္စရေး၏ နာမည်ကျော်စာရေးဆရာ ဒေးဗစ် ဂရို့စ်မန်း (David Grossman) တို့လည်း ပါဝင်ခဲ့ သည်။

ထို့ပြင် ရာနှင့်ချီသည့် အငြိမ်းစား အစ္စရေး လုံခြုံရေးအရာရှိများက နေတန်ယာဟုကို စစ်ပွဲအဆုံးသတ်ရေးအတွက် တွန်းအားပေးရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ကို မေတ္တာရပ်ခံနေကြသည်။

မကြာသေးမီ သီတင်းပတ်များအတွင်း ဂါဇာတွင် ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးနေသည့် ကလေးငယ်များ၏ ဓာတ်ပုံများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပြီး အနောက်နိုင်ငံများမှ အစ္စရေး၏ မဟာမိတ်များသည် ဂါဇာတွင် အစ္စရေး၏ မူဝါဒကို သည်းမခံ နိုင်တော့ကြောင်း အရိပ်အမြွက် ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

 စစ်ပွဲအတွင်းက အငတ်ဘေး သင့်လာတဲ့ ဂါဇာဒေသက ကလေးငယ်တွေကို တွေ့ရစဉ်

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကြီးမားသော အပြောင်းအလဲ တစ်ခုအဖြစ် ပြင်သစ်သည် စက်တင်ဘာလတွင် ပါလက်စတိုင်း နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုမည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဗြိတိန်နှင့် ကနေဒါတို့ကလည်း ပါလက်စတိုင်းကို နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုမည်ဟု ကြေညာခဲ့ကြ သည်။

လက်ရှိ ဂျာမနီကလည်း ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံကို အသိအမှတ်ပြုရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို စတင်နေပြီဖြစ်သည်။

သြစတြေးလျဝန်ကြီးချုပ် အန်သိုနီ အယ်လ်ဘန်းနိစ် (Anthony Albanese) က ပါလက်စတိုင်းကို နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုရေးသည် အချိန်ကာလ အနည်းငယ်သာ လိုတော့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

စပိန်နှင့် ဆွီဒင်တို့ကလည်း အစ္စရေးနှင့် ဥရောပသမဂ္ဂကြား ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက်ကို ဆိုင်းငံ့ရန် တိုက်တွန်းနေကြပြီး နယ်သာလန်နိုင်ငံကမူ အစ္စရေးကို လုံခြုံရေး ခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ် တရားဝင် တံဆိပ်ကပ်ခဲ့ သည်။

အစ္စရေးနှင့် အမေရိကန်တို့က အဆိုပါ စွပ်စွဲချက်များနှင့် အစီအစဉ်များ အားလုံးကို ပယ်ချခဲ့သည်။ 

သို့သော် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းတွင် အစ္စရေးအပေါ် အဓိက ထောက်ခံနေသည့် အင်အားကြီးနိုင်ငံဟူ၍ အမေရိကန် တစ်နိုင်ငံတည်းသာ ကျန်ရှိတော့သည်။

အစ္စရေး၏ အချုပ်အခြာအာဏာ၊ လုံခြုံရေးနှင့် သာယာဝပြောမှုသည် ယခုအခါတွင် အမေရိကန်၏ ထောက်ခံမှု အပေါ်တွင်သာ မူတည်နေသည်။

အမေရိကန်၏ အကူအညီမပါဘဲ အထူးသဖြင့် အမေရိကန်၏ လက်နက်ရောင်းချမှုများ မရှိပါက အစ္စရေးသည် ၁၉၆၇ ခုနှစ် အာရပ်-အစ္စရေး စစ်ပွဲနောက်ပိုင်း အနောက်ဘက်ကမ်းနှင့် အရှေ့ဂျေရုဆလင်တို့ ဖိနှိပ်ရန် သို့မဟုတ် ဂါဇာစစ်ဆင်ရေးကို အရှိန်ထိန်းထားရန် ရုန်းကန်ရဖွယ်ရှိသည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ အချိန်အထိ ထရမ့်သည် အစ္စရေးကို ဆက်လက် ထောက်ခံထားဆဲ ဖြစ်သော်လည်း အမေရိကန် မဲဆန္ဒရှင် အများစုသည် အမေရိကန် အစိုးရအဖွဲ့အတွင်း နေတန်ယာဟု၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ပမာဏနှင့် အစ္စရေးအတွက် အမေရိကန်က အကူအညီပေးနေသည့် ပမာဏတို့ကို ချင့်တွက်လာခဲ့ကြသည်။

မတ်လက ပြုလုပ်ခဲ့သော Gallup လူထုသဘောဆန္ဒ ကောက်ယူမှု စစ်တမ်းတစ်ခုတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံသား စုစုပေါင်း၏ ၄၆ ရာခိုင်နှုန်းကသာ အစ္စရေးကို ထောက်ခံကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

ထိုနှုန်းထားသည် Gallup ၏ ၂၅ နှစ်ကြာ နှစ်စဉ် စစ်တမ်းကောက်ယူမှု သမိုင်းတွင် အနိမ့်ဆုံး နှုန်းထားဖြစ်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထရမ့်၏ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးအဖွဲ့နှင့် နိုင်ငံရေး မဟာဗျူဟာပညာရှင် စတိဗ်ဘန်နွန် (Steve Bannon) ၊ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် မာဂျော်ရီ တေလာ ဂရင်နီ (Marjorie Taylor Greene) တို့ကဲ့သို့ ထရမ့်၏ ဘက်တော် သားများကပါ အစ္စရေးကို မကျေနပ်သည့် လေသံများ ထုတ်ပြောလာကြသည်။

အစ္စရေးနိုင်ငံသား အများစုကလည်း နေတန်ယာဟုနှင့် ၎င်း၏ လက်ယာစွန်း နောက်လိုက်နောက်ပါများကို ရာထူး မှ နုတ်ထွက်ရန် ဆန္ဒရှိနေကြသည်။

အစ္စရေး၏ Channel 12 ရုပ်သံလိုင်း၏ စစ်တမ်းကောက်ယူမှုတွင် အစ္စရေးနိုင်ငံသား ၇၄ ရာခိုင်နှုန်းက ဟားမာ့စ် အဖွဲ့က ထိန်းသိမ်းထားသည့် ဓားစာခံများကို ပြန်လည်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ပြီး သဘောတူညီမှု ရရှိစေလိုကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိ အနေအထားများကို ခြုံငုံသုံးသပ်ရမည်ဆိုပါက ဂါဇာစစ်ပွဲသည် နိုင်ငံတကာတွင် အစ္စရေး၏ ပုံရိပ်ကို ထိခိုက်လာစေနိုင်ပြီး အမေရိကန် အနေနှင့်လည်း အစ္စရေးနှင့် အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်များအကြား အကွဲအပြဲ မဖြစ်စေရန် ဆက်ဆံရေးများကို ထိန်းညှိဆောင်ရွက်ရမည် ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၅

နွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့ ကာလရောက်တိုင်း ကစားသမားတွေနဲ့ ကလပ်အသင်းတွေ အကြားမှာ အဆင်မပြေမှု တွေ အများအပြားရှိပြီး နောက်ဆုံးမှာ အဖုအထစ်တွေဖြစ်ကာ ဆက်ဆံရေးတွေ ပျက်ပြယ် သွားခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါ တယ်။ 

ကစားသမားတွေဟာ စိန်ခေါ်မှု အသစ်အတွက် အသင်းပြောင်းရွှေ့ချင်ကြတဲ့ သူတွေရှိသလို တချို့ ကစားသမား တွေကြတော့ အသင်းက သူတို့ကို မလိုအပ်တော့လို့ ထွက်ခွာဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ရတဲ့ သူတွေလည်း ရှိကြတာပါ။ 

ဒီနွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့မှာလည်း နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေနဲ့ ထိပ်တန်းကလပ်တွေ အကြားမှာ အဆင် မပြေမှုတွေ အများအပြား ကြုံတွေ့နေကြရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းက အီတလီဂိုးသမား ဒွန်နာရမ်မာဟာ PSG အသင်းက သူ့အပေါ် ဆက်ဆံပုံတွေကို အလွန် စိတ်ပျက်ပြီး ဒီနွေရာသီမှာ အသင်းက ထွက်ခွာတော့မယ်လို့ ကြေညာခဲ့တာပါ။

ဒွန်နာရမ်မာဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက PSG အသင်းကို ချန်ပီယံလိဂ်ဖလား ရယူပေးနိုင်ခဲ့သလို ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ဂိုးသမားတွေထဲက တစ်ဦးအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခြင်းကို ခံထားရတဲ့သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

အသက် ၂၆ နှစ် အရွယ်သာရှိသေးတဲ့ ဒွန်နာရမ်မာကို ဒီနွေရာသီမှာ ရောင်းချမယ့် PSG အသင်းရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို မေးခွန်းထုတ်တဲ့သူတွေ ရှိကြပေမယ့် သူ့ကို ရောင်းချဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေကလည်း ရှိနေတာပါ။ 

ဒွန်နာရမ်မာကို တွေ့ရစဉ်

ဒွန်နာရမ်မာဟာ PSG အသင်းမှာ လုပ်ခလစာ အများဆုံးရရှိတဲ့ ကစားသမားတွေထဲက တစ်ဦးဖြစ်သလို သူ့ရဲ့ စာချုပ်က ၁ နှစ်ပဲ ကျန်ရှိတော့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

PSG အသင်းဟာ သူတို့ရဲ့ လုပ်ခလစာ ပေးချေမှုတွေကို ပြန်လည်သုံးသပ်နေသလို ဘတ်ပီ တုန်းကလို အလွတ်နဲ့ ဆုံးရှုံးရမှာကို ထပ်မဖြစ်ချင်တာကြောင့် ဒွန်နာရမ်မာကို ဒီနွေရာသီမှာ ရောင်းချတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

နယူးကာဆယ်အသင်းနဲ့ တိုက်စစ်မှူး အစ်ဆက်တို့ရဲ့ အခြေအနေကလည်း ဒီနွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့ ကာလ တစ်လျှောက်လုံး ခေါင်းကြီးပိုင်းအဖြစ် ရှိနေတာပါ။ 

အစ်ဆက်ဟာ နယူးကာဆယ်အသင်းကနေ ထွက်ခွာပြီး လီဗာပူးလ်အသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့ဖို့ ဆုံးဖြတ်ပြီးပြီ ဖြစ်ပေမယ့် နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ သူ့ကို ရောင်းချဖို့ ဆန္ဒမရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အစ်ဆက်ဟာ ရာသီကြို ခြေစမ်းပွဲတွေမှာလည်း နယူးကာဆယ်အသင်းနဲ့ မပူးပေါင်းသလို တစ်ဦးတည်း လေ့ကျင့်မှုတွေ ပြုလုပ်နေတာပါ။  

နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ အစ်ဆက်ရဲ့ နေရာမှာ အစားထိုးဖို့ တိုက်စစ်မှူးတွေ ရှာဖွေပေမယ့် သူတို့ရှာဖွေထားတဲ့ တိုက်စစ်မှူးတွေဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ဘက်အသင်းတွေကို ရွေးချယ်ခဲ့တာကြောင့် အခက်တွေ့နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် အစ်ဆက်ကို အသင်းမှာ ဆက်ထိန်းသိမ်းဖို့ လုပ်ဆောင်နေပေမယ့် အစ်ဆက်ကတော့ အပြောင်းအရွှေ့ မဖြစ်ခဲ့ရင်လည်း နယူးကာဆယ်အသင်းအတွက် ကစားပေးတော့မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့တာကြောင့် တင်းမာမှုတွေ ပိုပြီးဖြစ်လာနိုင်တာပါ။

ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ "bomb squad"လို့ သတ်မှတ်ခြင်း ခံထားရတဲ့ ဂါနာချို၊ ဆန်ချို၊ အန်တိုနီနဲ့ မာလာစီယာ တို့ဟာ အသင်းအတွက် ကစားပေးဖို့ ဆန္ဒမရှိတော့ဘဲ အသင်းသစ် ရှာဖွေမှုတွေ ပြုလုပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဂါနာချိုဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းထံ အပြောင်းအရွှေ့ ဖြစ်အောင် မလုပ်ပေးရင် တစ်ရာသီလုံး ယူနိုက်တက် အသင်းအတွက် ကစားမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ပြတ်သားတဲ့ မက်ဆေ့ချ် ပေးထားတာပါ။ 

ဆန်ချို၊ အန်တိုနီ၊ ဂါနာချိုကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက် အသင်းအနေနဲ့ သူတို့လိုချင်တဲ့ ပြောင်းရွှေ့ကြေး မရရင် ဂါနာချိုကို ရောင်းချသွားမှာ မဟုတ်သလို သူ့ကို တစ်ရာသီလုံး အသုံးမပြုဘဲ လူစာရင်းကနေ ဖယ်ထားခဲ့ရင် ကစားသမားအတွက် ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ မှာ အာဂျင်တီးနား လက်ရွေးစင် အသင်းအတွက် ပါဝင်ခွင့်ရဖို့ မျှော်လင့်ချက် ပြီးဆုံးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆန်ချိုနဲ့ အန်တိုနီတို့ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းကနေ ထွက်ခွာခွင့်ရဖို့ ကြိုးပမ်းနေကြပြီး အသင်းဘက်ကလည်း သူတို့ ၂ ဦးစလုံးကို ထိုက်တန်တဲ့ ပြောင်းရွှေ့ကြေးရရင် ချက်ချင်း ရောင်းချသွားတော့မှာပါ။ 

ဘရန်ဖို့ဒ်အသင်း တိုက်စစ်မှူး ဝီဆာကလည်း အသင်းကနေ ထွက်ခွာချင်တာကြောင့် အသင်းရဲ့ ရာသီကြို ခြေစမ်းပွဲတွေကို မပါဝင်ခဲ့သလို ပရီးမီးယားလိဂ် အဖွင့်ပွဲစဉ်ကိုလည်း လွဲချော်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

အတ္တလန်တာအသင်း တိုက်စစ်မှူး လွတ်ခ်မန်းဆိုရင်လည်း နွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ ထွက်ခွာဖို့ ကြိုးပမ်း နေပြီး အသင်းနဲ့ အဆင်မပြေမှုတွေ ပိုပြီးတိုးလာနေတာပါ။ 

နွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့ ဈေးကွက်ပိတ်ဖို့ ရက်အနည်းငယ်သာ လိုတော့တာကြောင့် လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေတွေ ဘယ်လို အဆုံးသတ် သွားမလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။