CNI International Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၅

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) လက်ထက်တွင် အမေရိကန်-ထိုင်း-အာဆီယံ ဆက်ဆံရေး ကို ပုံဖော်မည့် အဓိက အကြောင်းရင်း ၃ ချက်မှာ ကုန်သွယ်ရေး မညီမျှမှု ကြီးထွားလာမှု၊ အမေရိကန်-တရုတ် ပြိုင်ဆိုင်မှု ပြင်းထန်လာမှုနှင့် အာဆီယံ၏ Community Vision 2045 အောက်ရှိ ရေရှည်ရည်မှန်းချက်များ အစ ရှိသည့် အချက် ၃ ချက်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်၏ "အမေရိကန် ပထမ" မူဝါဒဖြင့် ချဉ်းကပ် လုပ်ဆောင်မှုသည် စိန်ခေါ်မှုများကို ပေါ်ပေါက်လာစေနိုင်သည်။

ထရမ့်၏ သမ္မတဒုတိယသက်တမ်းကာလတွင် ကျင့်သုံးမည် မဟာဗျူဟာကို အပြည့်အစုံ ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေး သည့်တိုင် ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် မည်သည့် အခြေအနေများ ဖြစ်ပွားလာမည်ကို မျှော်မှန်းတွေးဆနိုင်သည်။

ထရမ့်သည် အမေရိကန်၏ အကျိုးစီးပွားများကို ဦးစားပေးမည်ဖြစ်ပြီး အဖွဲ့လိုက် သဘောတူညီချက်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး အပြန်အလှန် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများကို ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်၏ အမေရိကန်ဗဟိုပြု ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်ပုံသည် ထိုင်းနှင့် အခြား အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ အပါအဝင် အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်မှုပိုလျှံနေသည့် နိုင်ငံများအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိစေမည်ဖြစ်သည်။

လာမည့်နှစ်မှ စတင်ပြီး အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်ဖက် နိုင်ငံများသည် ပို့ကုန်များအပေါ် အခွန်တိုးမြှင့် ကောက်ခံ မည့် အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်ရဖွယ်ရှိသည်။

ထရမ့်သည် ကုန်သွယ်ရေး လိုငွေပြမှုများကို လျှော့ချရန် အာရုံစိုက်ခဲ့သဖြင့် အာဆီယံနိုင်ငံများအနေဖြင့် အမေရိကန်နှင့် ဟန်ချက်ညီသည့် ကုန်သွယ်မှုကို ထိန်းသိမ်းရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် တရုတ်ထံမှ တင်သွင်းသည့် ကုန်စည်များကို အခွန်များ တိုးမြှင့်ဖွယ်ရှိသဖြင့် အာဆီယံ နိုင်ငံများကို ထိခိုက်နစ်နာစေနိုင်သည်။

တရုတ်သည် ထရမ့်၏ အဓိကပစ်မှတ်ဖြစ်သော်လည်း ထိုင်း၊ မလေးရှားနှင့် ဗီယက်နမ်တို့ကဲ့သို့ တရုတ်၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများရှိသည့် နိုင်ငံများသည်လည်း နောက်ဆက်တွဲ ဂယက်ရိုက်ခတ်မှုကို ခံရမည်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်အနေဖြင့် တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ထိန်းချုပ်ရန် တရုတ်နှင့်ဆက်ဆံရေးရှိသည့် နိုင်ငံများအပေါ် ကုန်သွယ်ရေးကဏ္ဍတွင် ပြစ်ဒဏ်များ ချမှတ်မည်ဆိုပါက အမေရိကန်နှင့် အာဆီယံအကြား ဆက်ဆံရေး တင်းမာ လာနိုင်သည်။

သို့သော်လည်း အာဆီယံသည် ၎င်း၏ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အရေးပါမှုကို အလေးပေးရန်အတွက် အမေရိကန်နှင့် ဆက်လက် ဆွေးနွေးရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

အာဆီယံသည် ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် ကမ္ဘာ့ စတုတ္ထမြောက် စီးပွားရေး အင်အားအကြီးဆုံး အစုအဖွဲ့ဖြစ်လာစေရန် ရည်မှန်းထားသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်က အမေရိကန်-အာဆီယံ ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးသည် ၃၉၅ ဒသမ ၉ ဘီလျံရှိခဲ့ပြီး အာဆီယံတွင် အမေရိကန်၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ၇၄ ဒသမ ၄ ဘီလျံရှိခဲ့သည်။

လာမည့်နှစ်တွင် အာဆီယံ၏ ဒစ်ဂျစ်တယ် စီးပွားရေးမူဘောင် သဘောတူညီချက် (DEFA) ကို အပြီးသတ် ချုပ်ဆိုမည်ဖြစ်ပြီး ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဒစ်ဂျစ်တယ် စီးပွားရေးတန်ဖိုးသည် ၁ ထရီလျံအထိ မြင့်တက်သွား စေနိုင်သည်။

ထရမ့်၏ ပထမသက်တမ်းဖြစ်သည့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း ထိုင်းသည် ကုန်သွယ်ရေး လိုငွေပြမှုများကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် အဓိကပစ်မှတ်ထားခံခဲ့ရသည့် အာဆီယံနိုင်ငံများထဲတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထိုင်းသည် အမေရိကန်နှင့်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ပိုလျံမှုရှိခဲ့ပြီး ကပ်ရောဂါ ကာလအတွင်း နှစ်စဉ် ကုန်သွယ်ရေး ပိုငွေပြမှုသည် ဒေါ်လာ ၂၉ ဘီလျံ ပျမ်းမျှရှိခဲ့သည်။

ယခုနှစ်ပထမ ၁၀ လတာ ကာလအတွင်းတွင်လည်း ထိုင်းနှင့်အမေရိကန် ကုန်သွယ်ရေးတွင် ထိုင်းဘက်မှ ကုန်သွယ်ရေး ပိုငွေပြမှု ဒေါ်လာ ၂၂ ဘီလျံရှိခဲ့သည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုင်းသည် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် အမေရိကန်၏ အဓိကမဟာမိတ်ဖြစ်ပြီး  Cobra Gold  စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှု များကို နှစ်စဉ်ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ ထိုအချက်က အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်ရေး ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရာတွင် ထိုင်းဘက်မှ အလျှော့အတင်း ပြုလုပ်နိုင်မည့် အချက်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်-ထိုင်း ဆက်ဆံရေးအတွက် ထရမ့်၏ လုံခြုံရေးအဖွဲ့တွင် ပါဝင်သူများသည်လည်း အဓိကအခန်း ကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထရမ့်၏ လုံခြုံရေးအဖွဲ့ထဲတွင် ဂျိမ်းစ်မက်တစ် (James Mattis) သို့မဟုတ် အိတ်ချ်အာ မက်မာစတာ (HR McMaster) တို့ကဲ့သို့ ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍတွင် ထိပ်သီးပုဂ္ဂိုလ်များ ပါဝင်လာခဲ့မည်ဆိုပါက အမေရိကန်၏ မဟာဗျူဟာတွင် ထိုင်း၏ အခန်းကဏ္ဍသည် ပိုမိုခိုင်မာလာစေမည်ဖြစ်သည်။

အကယ်၍ ထရမ့်၏ အဖွဲ့ထဲတွင် ပိုမိုရန်လိုသည့် အကြံပေးများ ပါဝင်လာခဲ့မည်ဆိုပါက ထိုင်းအနေဖြင့် တရုတ်နှင့် စီးပွားရေး၊ စစ်ရေး ဆက်ဆံမှုများပြုလုပ်ရာတွင် ခက်ခဲသည့် ရွေးချယ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်သည် တရုတ်နှင့် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကို ပြန်လည် အသက်သွင်းပါက အာဆီယံနိုင်ငံများသည်လည်း ဂယက်ရိုက်ခတ်ခံရမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ဘိုင်ဒန်၏ အစိုးရအဖွဲ့လက်ထက် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ၁၄ နိုင်ငံ ပါဝင်သည့် ကုန်သွယ်ရေး စာချုပ်ဖြစ်သည့် အင်ဒို-ပစိဖိတ် စီးပွားရေးမူဘောင် (IPEF) ကိုလည်း ဂယက်ရိုက်ခတ်လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်သည် အာဆီယံ အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို လျှော့ချရန်ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် ကပ်ရောဂါကာလအတွင်းက ဖြစ်သည်။

သို့သော် တရုတ်သည် အာဆီယံနှင့် ခိုင်မာသည့် ကုန်သွယ်ရေး ဆက်ဆံမှုများက အမေရိကန်၏ အားထုတ် ကြိုးပမ်းမှုများကို ရှုပ်ထွေးစေခဲ့သည်။

တရုတ်အပေါ် အမေရိကန်၏ ရပ်တည်ချက် ပိုမိုတင်းမာလာပါက တရုတ်နှင့် အာဆီယံအကြား ဆက်ဆံမှုများ အနှောင့်အယှက် ဖြစ်လာနိုင်ပြီး အာဆီယံနိုင်ငံများကို နစ်နာစေမည်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်၏ အစွန်းရောက် စျေးကွက် ကာကွယ်ရေး မူဝါဒများသည် အာဆီယံ၏ ပို့ကုန်များအတွက် အဟန့်အတား ဖြစ်လာနိုင်စေသည်။

ထို့ကြောင့် အာဆီယံနိုင်ငံများသည် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်အပေါ် မှီခိုမှုကို လျှော့ချရန် ကုန်သွယ်ရေး ဆက်ဆံ မှုများကို အခြားနိုင်ငံများနှင့် ပြောင်းလဲဆက်ဆံလာကြသည်။

အထူးသဖြင့် အာဆီယံ ၄ နိုင်ငံဖြစ်သည့် မလေးရှား၊ ဗီယက်နမ်၊ ထိုင်းနှင့် အင်ဒိုနီးရှားတို့သည် အနောက်အုပ်စု၏ လွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်ချိန်ညှိသည့် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော BRICS စီးပွားရေး မဟာမိတ်အဖွဲ့၏ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

အချုပ်ဆိုပါက ဒေသတွင်း ချိတ်ဆက်မှုများနှင့် မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံမှုများ ခိုင်မာနေသည့် အာဆီယံသည် ထရမ့်၏ လက်ထက်တွင် အမေရိကန်နှင့်တရုတ်အကြား ဟန်ချက်ညီညီ ချဉ်းကပ် ဆောင်ရွက် သွားရန် လိုအပ်ပေသည်။

Source: Bangkok Post

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၄

အင်္ဂလိပ်ကစားသမားတွေဟာ ကစားသမားဘဝမှာ ကျော်ကြားပြီး အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် နည်းပြ ဘဝမှာတော့ အောင်မြင်မှုတွေနဲ့ အလှမ်းဝေးကွာနေကြပါတယ်။ 

ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာဆိုရင် အင်္ဂလိပ်နည်းပြ ၃ ဦးသာရှိပြီး အက်ဒီဟိုဝီ ကိုင်တွယ်နေတဲ့ နယူးကာဆယ်အသင်း တစ်သင်းတည်းသာ အမှတ်ပေးဇယားထိပ်ဆုံး ၁၄ သင်းထဲမှာ တစ်သင်းအနေနဲ့ ပါဝင်နေတာပါ။ 

နောက်ဆုံး အင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်း ဆုဖလား ၃၃ လုံးကို မတူညီတဲ့အသင်း ၆ သင်းက မျှဝေခဲ့ကြပြီး မန်စီးတီး အသင်းက ၁၅ လုံး၊ လီဗာပူးလ်၊ အာဆင်နယ်၊ ချယ်လ်ဆီးနဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းတို့က ၄ လုံးစီနဲ့ လက်စတာ အသင်းက ၂ လုံး ရယူခဲ့တာပါ။ 

ဒီအသင်းတွေကို ဆုဖလားတွေရရှိအောင် ကိုင်တွယ်ပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ နည်းပြတွေထဲမှာ အင်္ဂလိပ်နည်းပြတစ်ဦးမှ ပါဝင် ခဲ့ခြင်းမရှိပါဘူး။ 

ရွန်းနီကို တွေ့ရစဉ်

အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေဖြစ်တဲ့ ဖရန့်လမ်းပတ်၊ ဂရေဟမ်ပေါ်တာနဲ့ ဂျရတ်တို့ဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် ကလပ်တွေကို ကိုင်တွယ်ခဲ့ပေမယ့် ထုတ်ပယ်ခံရခြင်းနဲ့သာ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတာပါ။ 

ပရီးမီးယားလိဂ် ထိပ်သီးအသင်းတွေကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် စပိန်၊ ပေါ်တူဂီနဲ့ ဒတ်ချ်လူမျိုး နည်းပြတွေကိုသာ နည်းပြ အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့တာကို မြင်တွေ့နိုင်ပါတယ်။ 

အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေအနေနဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေက နည်းပြတွေနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ဖို့ဆိုရင် ဆုဖလားတွေ ရယူပေးနိုင်ဖို့ လိုအပ်နေတာပါ။ 

အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေဟာ အဓိကဆုဖလားတွေကို မရယူနိုင်တာကြောင့် အကောင်းဆုံးနည်းပြ အလုပ်အကိုင်တွေ ကို ရရှိနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။

အကောင်းဆုံးနည်းပြ အလုပ်အကိုင်တွေကို မရရင်လည်း အဓိကဆုဖလားတွေရဖို့ အလှမ်းဝေးနေဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အက်ဒီဟိုဝီနဲ့အတူ ပရီးမီးယားလိဂ်မှာရှိနေတဲ့ နောက်ထပ် အင်္ဂလိပ်နည်းပြ ၂ ဦးကတော့ အဲဗာတန်အသင်းနည်းပြ ရှောင်ဒိုက်နဲ့ ဝုလ်ဗ်စ်အသင်းနည်းပြ ဂယ်ရီအိုနေးလ်တို့ပါ။

အဲဗာတန်အသင်းဟာ တန်းဆင်းဇုန်ရဲ့ အထက်မှာရှိနေပေမယ့် ဝုလ်ဗ်စ်အသင်းကတော့ တန်းဆင်းဇုန်ထဲမှာ ကျရောက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်္ဂလန်အသင်း နည်းပြ တူချယ်လ်ကို တွေ့ရစဉ်

အက်ဒီဟိုဝီရဲ့နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ အဆင့် ၈ နေရာမှာရှိနေပြီး အမှတ်ပေးဇယား အထက်ပိုင်းကို တက်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်ရှိနေတာပါ။ 

အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေဟာ ကလပ်အသင်းတွေမှာ အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ဖို့ ရုန်းကန်နေရတာကြောင့် အင်္ဂလန် နည်းပြသစ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရဖို့ တူချယ်လ်နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ခြင်းမရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

တူချယ်လ်ဟာ ဒေါ့မွန်၊ ပီအက်စ်ဂျီနဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့ချိန်က ဆုဖလား အောင်မြင်မှုတွေကို ရယူပြထားတာပါ။ အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေထဲမှာ အမှတ်ပေးဖလားကို နောက်ဆုံး ရယူပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ နည်းပြကတော့ ၁၉၉၁-၉၂ ရာသီက လိဒ်စ်အသင်းကို ဆုဖလားရယူပေးခဲ့တဲ့ ဝီလ်ကင်ဆင်ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီနောက်ပိုင်းမှာ အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေဟာ ပြည်တွင်းဆုဖလား ၆ လုံးကိုသာ ရယူပေးနိုင်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၈ က ပို့စ်မောက် အသင်းကို  FA ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆု ရယူပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ ဟယ်ရီရက်နက်ပ်က နောက်ဆုံးဆုဖလား ရယူခဲ့တာပါ။ 

ဂယ်ရီနဗီးလ်၊ ကာရေဂါနဲ့ အိုဝင်တို့ကို တွေ့ရစဉ်

အင်္ဂလန်အသင်းရဲ့ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ ဝိန်းရွန်နီ၊ ကာရစ်တို့ဟာ ချန်ပီယံရှစ်မှာ နည်းပြအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေပြီး ဂယ်ရီနဗီးလ်၊ ကာရေဂါ၊ ရီယိုဖာဒီနန်၊ ပေါလ်စခိုးလ်နဲ့ အိုဝင်တို့ အပါအဝင် အချို့ဟာ ဘောလုံးပွဲ ဝေဖန်သုံးသပ်သူအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

 အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေဟာ ဒီရာသီမှာလည်း အောင်မြင်မှုရရှိအောင် လုပ်ဆောင်ပြနိုင်ဦးမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေဟာ ထိပ်တန်း ကလပ်တွေကို ကိုင်တွယ်ပြီး အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ဖို့ အချိန်ကာလ တစ်ခုအထိ ထပ်ပြီးစောင့်ရဖို့ ရှိနေတာကြောင့် ဆုဖလား အောင်မြင်မှုတွေနဲ့ အလှမ်းဝေးကွာနေဦးမယ်ဆိုတာ သေချာနေတာဖြစ်ပါတယ်။

Source: dailymail

CNI International Article

၂၀၂၄ ခုနှစ် ၊ နိုဝင်ဘာ ၈

ကနေဒါနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၈ ခုနှစ်က တရုတ်နည်းပညာကုမ္ပဏီဖြစ်သည့် ဟွာဝေးကုမ္ပဏီ၏ ဘဏ္ဍာရေးအရာရှိချုပ် မန်ဝမ်ကျိုး (Meng Wanzhou) ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်း ခံခဲ့ရပြီးနောက် ကနေဒါသံတမန် မိုက်ကယ် ကော့ဗ်ရစ် (Michael Kovrig) နှင့် အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် မိုက်ကယ်စပေဗာ (Michael Spavor) တို့ကို တရုတ်က ပြန်လည်ဖမ်းဆီး ခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်နှင့် ကနေဒါအကြား သံတမန်ရေးရာ တင်းမာမှု ၂ နှစ်ကျော်ကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

ကနေဒါဝန်ကြီးချုပ် ဂျပ်စတင် ထရူဒိုး (Justin Trudeau) ၏ လစ်ဘရယ်အစိုးရသည် ကနေဒါရှိ တရုတ်၏ ဩဇာ လွှမ်းမိုးရေး လှုပ်ရှားမှုများကို အပြည့်အဝ အာရုံမစိုက်ခဲ့ကြောင်း ထိုအချိန်က ကနေဒါမီဒီယာများက ဖော်ပြခဲ့ သည်။

တရုတ်သည် ကနေဒါတွင် လျှို့ဝှက်ရဲစခန်းများ ထားရှိခဲ့ပြီး၊ တရုတ် ကောင်စစ်ဝန်ချုပ်၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် တစ်ဦးဖြစ်သည့် တရုတ်-ကနေဒါနွယ်ဖွား နိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးသည် ဖမ်းဆီးခံထားရသည့် ကနေဒါနိုင်ငံသား ၂  ဦး ပြန်လည်လွတ်မြောက်ရေးကို နှောင့်နှေးကြန့်ကြာစေရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု ကောလာဟလများ ထွက်ပေါ်ခဲ့ သည်။

ထို့ပြင် ကနေဒါ ရွေးကောက်ပွဲများကို တရုတ်က ကြားဝင်စွက်ဖက်မှုများရှိခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲချက်များလည်း ထွက် ပေါ်ခဲ့သော်လည်း ကနေဒါ ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့  (CSIS) ကမူ ရွေးကောက်ပွဲ မဲရလဒ်များအပေါ် သက်ရောက်မှု မရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကနေဒါနိုင်ငံသား ၂ ဦး တရုတ်တွင် ဖမ်းဆီးခံရသည့် ဖြစ်စဉ်ကြောင့် ကနေဒါပြည်သူ အများစုသည် တရုတ်ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြသော်လည်း ထိုအခြေအနေကို ရှောင်လွှဲနိုင်ခဲ့သည်။

မန်ဝန်ကျိုးသည် အမေရိကန်နှင့် ပြစ်မှုကျူးလွန်သူများကို လွှဲပြောင်းရေးစာချုပ် ချုပ်ထားသည့် နိုင်ငံများကို ဖြတ်သန်းသွားလာခဲ့သူဖြစ်သည်။

 တရုတ်နဲ့ ကနေဒါ ဆက်ဆံရေးကြားက တရုတ်လူမျိုးများကိုတွေ့ရစဉ်

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အမေရိကန်အေးဂျင့်များသည် မန်၏ သွားလာလှုပ်ရှားမှုကို ခြေရာခံခဲ့ပြီး ကနေဒါနိုင်ငံက အမေရိကန်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

ထိုသို့ အမေရိကန်နှင့် ပူးပေါင်းမှုကြောင့်ပင် ကနေဒါနှင့် တရုတ်အကြား သမိုင်းတစ်လျှောက် အဆိုးရွားဆုံး သံတမန်တင်းမာမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ကနေဒါ၏ ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များသည် ဒေါ်လာဘီလျံချီသည့် ဝင်ငွေများ နစ်နာဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။

ထိုအချိန်အတွင်းမှာပင် ပိုပြီးအရေးကြီးသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုသည် အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်ဖြစ်သည့် အိန္ဒိယနိုင်ငံထံမှ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ အိန္ဒိယသည် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် တရုတ်ကို ဆန့်ကျင်သည့် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများထဲတွင် ပါဝင်လာခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဇွန်လက ကနေဒါနိုင်ငံ ဗြိတိသျှ ကိုလံဘီယာ (British Columbia) ပြည်နယ်၊ ဆာရေး (Surrey) မြို့ရှိ ဆစ်ခ်ဘုရားကျောင်း အပြင်ဘက်တွင် ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

ထိုပစ်ခတ်မှုသည် အိန္ဒိယက အကြမ်းဖက်မှုများဖြင့် ဖမ်းဆီးရန် အလိုရှိနေသည့် ဆစ်ခ်ခွဲထွက်ရေးခေါင်းဆောင် ဟာဒိပ် ဆင်းနစ်ဂျား (Hardeep Singh Nijja) ကို လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်စေခဲ့ သည်။

အဆိုပါအချိန်မှစပြီး ကနေဒါအစိုးရသည် ထိုလုပ်ကြံမှုတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ပါဝင်ပတ်သက်သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ပြီး အိန္ဒိယကမူ စွပ်စွဲချက်ကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း ထိုဖြစ်စဉ်သည် အစသာရှိသေးသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ နယူးယောက်မြို့တွင် နစ်ဂျား၏တွဲဘက် ဆစ်ခ်တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ဂူရာပတ်ဝန့် ဆင်း ပန်နန် (Gurpatwant Singh Pannun) အား လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မည့် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုကို ဟန့်တားနိုင်ခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်အာဏာပိုင်များက ထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အာမစ်ရှားကိုတွေ့ရစဉ်

ယခုဖြစ်စဉ်တွင်လည်း အမေရိကန်၏ ကြားဝင်မှုကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်ကလည်း ကနေဒါ လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေးဗစ် မော်ရစ်ဆင် (David Morrison) က အိန္ဒိယပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အာမစ် ရှား (Amit Shah) သည် ကနေဒါရှိ ဆစ်ခ်တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူ များကို အကြမ်းဖက်မှု၊ ခြိမ်းခြောက်မှု၊ ထောက်လှမ်းရေး သတင်းများ ရယူမှုများပြုလုပ်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအစီအစဉ်တွင် လက်မရွံ့ လူသတ်သမားများနှင့် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများလည်း ပါဝင်ပတ်သက်ကြောင်း မော်ရစ်ဆင် က ပြောကြားခဲ့ပြီး အိန္ဒိယကမူ ထိုစွပ်စွဲချက်များကို အခြေအမြစ်မရှိဟုဆိုကာ ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ (Narendra Modi) ၏ မျိုးချစ်ဝါဒီ အစိုးရသည် ဆစ်ခ်ခွဲထွက်ရေးကို ဆန့်ကျင်သည့် တင်းမာသော ရပ်တည်ချက်ကြောင့် လူသိများသည်။

ပန်ဂျပ် (Punjab) ပြည်နယ်တွင် ၁၉၈၀ နှင့် ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်များအတွင်း ခါလစ္စတန်အမည်ရှိ လွတ်လပ်သော ဆစ်ခ်ပြည်နယ်ကို ထူထောင်ရန် ခွဲထွက်ရေးသမားများက ကြိုးပမ်းခဲ့ချိန်ကစပြီး ထိုအရေးကိစ္စသည် ပြည်တွင်း ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

ထိုအချိန်မှစပြီး ဆစ်ခ်ခွဲထွက်ရေး လှုပ်ရှားမှုသည် ဖိနှိပ်ခံခဲ့ရကာ ခွဲထွက်ရေးကို ထောက်ခံသူ အနည်းငယ်သည် ကနေဒါကဲ့သို့ ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် တိမ်းရှောင်နေခဲ့ကြသည်။

ယခုအခါတွင် လွတ်လပ်သော ခါလစ္စတန်ဒေသသည် တိဘက် သို့မဟုတ် ရှင်ကျန်း ဒေသတို့ကဲ့သို့ မှတ်ယူ နိုင်ခြင်းမရှိတော့ဘဲ ကနေဒါဆစ်ခ်ဘာသာဝင်အများစုက စိတ်ဝင်စားခြင်းမရှိတော့ပေ။

ဆစ်ခ်ခွဲထွက်ဝါဒီတစ်ဦး ပုံကိုတွေ့ရစဉ်

ဆက်စပ်စဉ်းစားရမည့် အကြောင်းအရာ တစ်ရပ်အနေဖြင့် အိန္ဒိယ၏ ဒိုဗယ် လမ်းစဉ် (Doval doctrine) ဟူသည့် မိုဒီ၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေးပုဂ္ဂိုလ် အဂျစ် ဒိုဗယ် (Ajit Doval) ၏အမည်ကို အစွဲပြုထားသည့် လမ်းစဉ်အကြောင်း ဖြစ်သည်။

အဂျစ်ဒိုဗယ်သည် လူငယ်ထောက်လှမ်းရေး အရာရှိဘဝဖြစ်သည့် ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ် ကာလများက ဆစ်ခ်ခွဲထွက်ဝါဒီ များနှင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့သူဖြစ်သည်။

ဒိုဗယ်လမ်းစဉ်ဆိုသည်မှာ အိန္ဒိယ၏ လုံခြုံရေး လိုအပ်ချက်အရဆိုလျှင် နိုင်ငံ၏ နယ်စပ်ကိုကျော်လွန်ပြီး ပြည်ပ နယ်နိမိများတွင်ပါ တရားမျှတသည့် စစ်ဆင်ရေးများ ပြုလုပ်နိုင်သည့် အယူဝါဒဖြစ်သည်။

ကနေဒါထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီများသည် တရုတ်နိုင်ငံထံမှ ထွက်ပေါ်နေသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုများကို အာရုံစိုက် နေချိန်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ထွက်ပေါ်လာသည့် အန္တရာယ်မှာ ပိုမိုကြီးမားလှသည်။

လက်ရှိ အချိန်အထိ မန်ဝမ်ကျိုး ပြဿနာတွင် အမေရိကန်ကြောင့် ကနေဒါသည် ဒုက္ခရောက်ခဲ့ရသည်။ ယခု အိန္ဒိယအရေးတွင်လည်း ကနေဒါအနေဖြင့် အမေရိကန်ကို အားကိုးမည်ဆိုပါက ပြဿနာနှင့် ရင်ဆိုင်ရနိုင်သည်။

ကနေဒါအတွက် လက်ရှိရင်ဆိုင်နေရသည့် အခြေအနေကို စကားပုံတစ်ခုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြနိုင်သည်။

"၁ ကြိမ် အလိမ်ခံရရင် လိမ်တဲ့သူအပြစ်၊ ၂ ကြိမ် အလိမ်ခံရရင်တော့ အလိမ်ခံရတဲ့သူအပြစ်" ဆိုသည့် စကားပုံနှင့် ကနေဒါ၏ လက်ရှိအခြေအနေကို နှိုင်းယှဉ်မည်ဆိုပါက မှားအံ့မထင်ပေ။

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၈

ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို မျက်နှာသစ် အသင်းအဖြစ် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်နေတဲ့ ပြင်သစ်ကလပ် ဘရက်စ်အသင်းဟာ ပွဲစဉ် ၄ ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်အပြီးမှာ မထင်မှတ်ထားလောက်အောင် ရလဒ်ကောင်းတွေ ရယူထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘရက်စ်အသင်းဟာ ပွဲစဉ် ၄ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ရှုံးပွဲမရှိ ရမှတ် ၁၀ မှတ်နဲ့ အမှတ်ပေးဇယား အဆင့် ၄ နေရာမှာ ရပ်တည်နေတာပါ။ 

ဘရက်စ်အသင်းအနေနဲ့ လက်ကျန် ၄ ပွဲမှာ ရလဒ်ကောင်းတွေ ရယူနိုင်မယ်ဆိုရင် နောက်တစ်ဆင့်ကို တက်ရောက် နိုင်မယ့် အခွင့်အရေးတွေကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘရက်စ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ် ဝင်ရောက်မယှဉ်ပြိုင်ခင် လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၃၃ နှစ် က ဘဏ္ဍာရေး အခက်အခဲတွေကြောင့် အပျော်တမ်းပြိုင်ပွဲတွေမှာ ကျင်လည်ခဲ့ရတာပါ။ 

ဘရက်စ်အသင်းဟာ အပျော်တမ်းပြိုင်ပွဲတွေမှာ ၁၉၉၁ ကနေ ၂၀၀၄ ခုနှစ်အထိ ၁၃ နှစ်ကြာ ဖြတ်သန်းပြီးမှ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ပြိုင်ပွဲတွေကို ပြန်လည် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချန်ပီယံလိဂ် ရလဒ်စာရင်းကို တွေ့ရစဉ်

ဘရက်စ်အသင်းဟာ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ပြိုင်ပွဲတွေကို ပြန်လည် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရဖို့အတွက် အခက်အခဲ အများအပြား ကို ကျော်ဖြတ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘရက်စ်အသင်းဟာ ပြင်သစ်နိုင်ငံရဲ့ အမြင့်ဆုံးလိဂ်ဖြစ်တဲ့ ပြင်သစ်လီဂူး-၁ ပြိုင်ပွဲထံကို ၂၀၁၁-၁၂ ရာသီမှာ တန်းပြန်တက်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် ၁ ရာသီသာခံခဲ့ပြီး ၂၀၁၂-၁၃ ရာသီမှာ တန်းပြန်ဆင်းသွားခဲ့တာပါ။ 

ဘရက်စ်အသင်းဟာ တန်းပြန်တက်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့တာမှာ ၆ နှစ်အကြာ ၂၀၁၈-၁၉ ရာသီမှာ တန်းပြန်တက်နိုင်ခဲ့ တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘရက်စ်အသင်းဟာ ပြင်သစ်လီဂူး-၁ ပြိုင်ပွဲထံ တန်းပြန်တက်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် ဘတ်ဂျက် အနည်းငယ်နဲ့ ရပ်တည်ကာ တန်းမဆင်းရအောင် ကြိုးစားခဲ့ရပြီး မနှစ်ကရာသီမှာ တန်းပြန်ဆင်းနိုင်တယ်လို့ အားလုံးက ထင်မှတ်ခဲ့ကြတာပါ။ 

ဒါပေမယ့် ဘရက်စ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီ လီဂူး-၁ ပြိုင်ပွဲမှာ အဆင့် ၃ နဲ့ ရာသီ အဆုံးသတ်နိုင်ခဲ့ပြီး ချန်ပီယံ လိဂ်ပြိုင်ပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရရှိသွားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘရက်စ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ဘရက်စ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရခဲ့ပေမယ့် သူတို့ရဲ့အိမ်ကွင်းဟာ UEFA (ဥရောပ ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်)က သတ်မှတ်ထားတဲ့ စံချိန်စံညွှန်းနဲ့ ကိုက်ညီမှုမရှိတဲ့ အခက်အခဲတွေကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် ဘရက်စ်အသင်းဟာ ပြင်သစ်ကလပ် ဂူယင်ဂမ့်အသင်းရဲ့အိမ်ကွင်းကို ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ သူတို့ရဲ့ အိမ်ကွင်းအဖြစ် အသုံးပြုပြီး ယှဉ်ပြိုင်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘရက်စ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲရဲ့ မျက်နှာသစ် အသင်းဖြစ်တာကြောင့် အားလုံးရဲ့ အထင်ကြီးမှုကို မရရှိခဲ့ ဘဲ အဖြည့်ခံ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်တဲ့အသင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ကြတာပါ။ 

ဒါပေမယ့် ဘရက်စ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ် ၄ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ၃ ပွဲနိုင်၊ ၁ ပွဲသရေ ရလဒ်ထွက်ပေါ်ခဲ့ပြီး အားလုံး ကို အံ့အားသင့်စေခဲ့ပါတယ်။ 

ဘရက်စ်အသင်းကစားခဲ့တဲ့ ပွဲတွေမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ဘွန်ဒက်လီဂါပြိုင်ပွဲမှာ ရှုံးပွဲမရှိ ချန်ပီယံဖြစ်ခဲ့တဲ့ လေဗာကူဆင်အသင်းနဲ့ သရေ၊ ဆဲလ်ဘတ်အသင်းကို အဝေးကွင်းမှာ ဂိုးပြတ်အနိုင်ရခဲ့တဲ့ ပွဲစဉ်တွေပါဝင်ခဲ့တာပါ။ 

ဘရက်စ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ဘရက်စ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်လက်ကျန် ၄ ပွဲအဖြစ် ဘာစီလိုနာ၊ PSV၊ ရှက်တာဒိုးနက်၊ ရီးရယ်လ်အသင်းတို့နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်လို့ ခက်ခဲတဲ့ ပွဲကြပ်တွေကို ရင်ဆိုင်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီပွဲတွေဟာ ဘရက်စ်အသင်းအတွက် ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ နောက်တစ်ဆင့်တက်ဖို့ ကြီးမားတဲ့ စမ်းသပ်မှုတွေပါ။

ဘရက်စ်အသင်းအနေနဲ့ ဒီပွဲတွေထဲမှာ အနည်းဆုံး ၄ မှတ်လောက် ရယူနိုင်မယ်ဆိုရင် နောက်တစ်ဆင့်ကို တိုက်ရိုက် မတက်နိုင်ရင်တောင် ပလေးအော့ဖ် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရမယ်ဆိုတာ သေချာနေပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ဘရက်စ်အသင်းအနေနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ နောက်တစ်ဆင့်တက်ပြီး နောက်ထပ် အံ့အားသင့် ဖွယ် အရာတွေကို ထပ်လုပ်ပြနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI International Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂

အမေရိကန်တွင် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ရန် ရက်ပိုင်းသာ လိုတော့ချိန်တွင် နိုင်ငံရေးနှင့် ရွေးကောက်ပွဲစနစ် ကို အန္တရာယ်ပေးနိုင်သည့် သတင်းအမှန်၊ အမှား ပြဿနာနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ထိုအခြေအနေကို ကျွမ်းကျင်သူများက "ဒဿနရေးရာ အကျပ်အတည်း" အဖြစ် ခေါင်းဆောင်တပ်ခဲ့ကြသည်။

အဓိပ္ပာယ်မှာ အခြေခံ အကြောင်းတရားများအပေါ် မတူကွဲပြားသည့် အမှန်တရားများကို မတူကွဲပြားသည့် လူပုဂ္ဂိုလ်များက ယုံကြည်နေကြသဖြင့် အခြေခံကျသည့် အမှန်တရားများအပေါ် အများသဘောဆန္ဒအရ တူညီသော ယုံကြည်မှုရရန် မဖြစ်နိုင်သည့်အခြေအနေကို စိတ်ပညာရှုထောင့်မှ အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုသို့ အစွန်းရောက် စိတ်ဝမ်းကွဲပြားမှု၏ အကျိုးဆက်မှာ ဆိုးရွားလှပြီး နိုင်ငံကို ၂ ခြမ်း ကွဲသွားစေမည့် အခြေအနေသို့ ဦးတည်သွားနိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ထားကြသည်။

ထင်ရှားသည့် ဥပမာတစ်ခုမှာ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၏ တရားဝင်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်ပြည်သူများအကြား မတူညီသော ယုံကြည်ချက်များ၊ တရားသေခံယူချက်များ ယနေ့တိုင် ဆက်ရှိနေ ခြင်းဖြစ်သည်။

စစ်တမ်းများအရ ထိုရွေးကောက်ပွဲတွင်  ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည့် သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ကို ထောက်ခံသော ရီပတ်ဘလစ်ကန်များထဲမှ ၆၉ ရာခိုင်နှုန်းသည် ရွေးကောက်ပွဲ၌ မဲမသမာမှု ရှိနေသည်ဆိုသည့် အယူအဆအား ဆက်လက်ကိုင်စွဲထားသည်။

၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) အနိုင်ရရှိခဲ့သည်ဟု အများက လက်ခံထားသည့် ရလဒ်ကို ဆန့်ကျင်နေသော ထိုအယူအဆအား ယခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင်လည်း ဆက်လက် မြင်တွေ့ရနိုင်သည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိခိုက်နစ်နာစေလိုသည့် ရည်ရွယ်ချက်မပါဘဲ သတင်းအမှားဖြန့်သည့် Misinformation နှင့် ထိခိုက်နာစေလိုသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် သတင်းအမှားဖြန့်သည့် disinformation တို့သည် နည်းပညာများ တိုးတက်လာသော မျက်မှောက်ခေတ်ကာလတွင် ပိုမိုဖြေရှင်းရ ခက်ခဲလာသည့် ပြဿနာများဖြစ်သည်။

AI နည်းပညာသုံးပြီး ဖြတ်၊ညှပ်၊ကပ် လုပ်ထားသည့် ဓာတ်ပုံများ၊ ဗွီဒီယိုများ၊ AI နည်းပညာဖြင့် ဖန်တီးထားသော ဓာတ်ပုံများနှင့် အသံတုများသည် အမှန်တရားနှင့် လုပ်ကြံဖန်တီးထားသည့် အမှားအကြား တားထားသောစည်း ကို တစ်စထက်တစ်စ မှေးမှိန်လာစေခဲ့သည်။

ထိုအခြေအနေများကြောင့် မဲဆန္ဒရှင်များအတွက် အမှန်တရားကို ညွှန်ပြသည့် သမားရိုးကျ စံနှုန်းများဖြင့် အကြောင်းအရာတစ်ခုကို တိုင်းတာနိုင်တော့မည် မဟုတ်ဘဲ လူမှုမီဒီယာပေါ်တွင် ကိစ္စတစ်ခုကို မြင်ရုံ၊ ကြားရုံမျှ ဖြင့် အမှန်တရားဟု ယူဆရန် ခက်ခဲလာခဲ့သည်။

အထူးသဖြင့် အကြောင်းကိစ္စ တစ်ခုသည် အမှန်တရား ဖြစ်နေသည့်တိုင် အမှန်တရားရော ဟုတ်မှ ဟုတ်ပါ့မလား ဟု သံသယများ ဝင်လာခြင်းသည် အဆိုးဆုံးဖြစ်သည်။

ဥပမာအားဖြင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ထရမ့်၏ မဲဆွယ်စည်းရုံးပွဲသည် AI နှင့်ဖန်တီးထားသည့် ဓာတ်ပုံတစ်ပုံကို အွန်လိုင်း တွင် ဖြန့်ခဲ့သည်။ 

ထိုဓာတ်ပုံမှာ နာမည်ကြီး ပေါ့ပ်အဆိုတော် တေလာဆွစ်ဖ် (Taylor Swift)က ထရမ့်ကိုမဲပေးရန် ထောက်ခံနေ သည့်ပုံ ဖြစ်သည်။

တေလာဆွစ်ဖ်သည် ထရမ့်၏ ပြိုင်ဘက် ဟားရစ်ကို အားပေးသူ ဖြစ်သည့်တိုင် ထိုကဲ့သို့ ဓာတ်ပုံထွက်လာခဲ့ ခြင်းကြောင့် မဲဆန္ဒရှင်များကို ဇဝေဇဝါ ဖြစ်သွားစေခဲ့သည်။

ထိုလုပ်ဆောင်မှုများသည် သတင်းမီဒီယာများအတွက်လည်း အတည်မပြုနိုင်သည့် အကြောင်းအရာများကို ခွဲခြားစိစစ်ရန် ခက်ခဲစေမည်ဖြစ်သည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်သည် နောက်ထပ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ရန် ပြင်ဆင်နေချိန်တွင် ပြည်ပနိုင်ငံများ၏ ကြားဝင်စွက်ဖက်မှုကလည်း အဓိကအခမ်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသည်။

ပြည်ပနိုင်ငံများ၏ ကြားဝင်စွက်ဖက်မှုများသည် ပြည်တွင်း သတင်းမှား ဖြန့်မှုများအပေါ် "ဘူးလေးရာဖရုံဆင့်" ဆို သကဲ့သို့ အမှန်တရားကို ဖုံးကွယ်သည့် နောက်ထပ် အမည်းရောင် ကန့်လန့်ကာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလက ထွက်ပေါ်ခဲ့သည့် ထောက်လှမ်းရေး သတင်းများအရ အမေရိကန်ရွေးကောက်ပွဲကို ကြားဝင်စွက်ဖက်မည့် ခြိမ်းခြောက်မှုများသည် ရုရှားတစ်နိုင်ငံတည်းမှ မဟုတ်ဘဲ အီရန်နှင့် တရုတ်တို့မှလည်း ထွက်ပေါ်နေသည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထရမ့် အနိုင်ရပါက ယူကရိန်းနှင့်ပတ်သက်သည့် အမေရိကန်၏ မူဝါဒအပေါ် သက်ရောက်လာနိုင်သဖြင့် ရုရှားသည် ထရမ့်ကို အနိုင်ရစေချင်နေသည်မှာ ထင်ရှားလှသည်။

ရုရှားနိုင်ငံပိုင် RT ရုပ်သံကလည်း မကြာသေးမီက အမေရိကန်၏ တန်နက်ဆီ (Tennessee) ပြည်နယ်အခြေစိုက် ကုမ္ပဏီတစ်ခုကို ဒေါ်လာ ၁၀ သန်းပေးပြီး အမေရိကန်လူမှု မီဒီယာများတွင် ရုရှားလိုလားသည့် အကြောင်းအရာ များကို ဖြန့်ရန် စေခိုင်းခဲ့သည်။

ထိုလှုပ်ရှားမှုတွင် အွန်လိုင်းပေါ်မှ နာမည်ကြီး ထင်ရှားသူများကို အသုံးချကာ လူမှုကွန်ရက် အသုံးပြုသူများ အကြား ရုရှားလိုလားသည့် အတွေးအမြင်များအား ဖြန့်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သဖြင့် အမေရိကန်ပြည်သူများ၏ အမှား၊အမှန် ခွဲခြားနိုင်စွမ်းကို ရှုပ်ထွေးစေခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ ပြောင်းလဲနေသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ဖြေရှင်းရန် အမေရိကန်အစိုးရအနေဖြင့် ခက်ခဲစွာ ရုန်းကန်ခဲ့ရ သည်။ 

ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ဟားရစ်ကို တွေ့ရစဉ်

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အလွန်အကဲဆတ်သည့် ထောက်လှမ်းရေး သဘောသဘာဝနှင့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးနှင့် အတူ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုကို ထိန်းညှိဆောင်ရွက်ရာတွင် စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်အစိုးရသည် ရွေးကောက်ပွဲ ကြားဝင်စွက်ဖက်မှုကို တုန့်ပြန်ရန် စီမံကိန်းမျာနှင့် လုပ်ဆောင်နေချိန်တွင် ပြည်တွင်းရေး သဘောားကွဲလွဲမှုများ၊ ထရမ့်ဘက်မှ အလွန်ဩဇာကြီးမားသူများ၏ လွှမ်းမိုးမှုများကိုလည်း ရင်ဆိုင် နေရသည်။

ထို့ကြောင့် ယခုရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ထားကြသည်။

မကြာသေးမီက ပြုလုပ်သည့် စစ်တမ်းတစ်ခု၌ ၂၀၂၄ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ အပြီးတွင် ဆူပူအုံကြွမှု ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း အမေရိကန်ပြည်သူအများစုက ယူဆထားကြသည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။

မဲဆန္ဒရှင်များအနေဖြင့် သူတို့ သိရှိထာသည့် အကြောင်းအရာသည် အမှန် ဟုတ်/မဟုတ်ကို သိခွင့်ရှိသင့်သည်။ 

သို့သော် သတင်းအမှား ဖြန့်မှုများကြောင့် အကြောင်းရင်း အမှန်သည် ဝေဝါးနေပြီး ထိုအခြေအနေ၏ နောက်ဆက်တွဲ ဂယက်သည် ပြင်းထန်စွာ ရိုက်ခတ်လာနိုင်မည်မှာ သေချာလှပေသည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁

ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ကစားသမားဘဝအဖြစ် ၅ ရာသီကြာဖြတ်သန်းပြီး သွင်းဂိုးပေါင်း ၁၅၀ သွင်းယူကာ ပရီးမီးယားလိဂ်၊ FA ဖလား အပါအဝင် ဆုဖလားအချို့ကို ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ နစ္စတယ်ရွိုင်းဟာ နွေရာသီက အသင်း ဟောင်းထံ လက်ထောက်နည်းပြအဖြစ် ပြန်ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။ 

ဂိုးဧရိယာထဲမှာ အဆုံးသတ်ပုံ ကောင်းမွန်ပြီး ဂိုးသွင်းစက်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ နစ္စတယ်ရွိုင်း ပြန်ရောက်လာတာကို ယူနိုက်တက်အသင်း ပရိသတ်တိုင်း ကြိုဆိုခဲ့ကြပါတယ်။ 

နစ္စတယ်ရွိုင်းဟာ နည်းပြဟောင်း တန်ဟတ်ကို အကူအညီပေးဖို့နဲ့ အသင်းရဲ့တိုက်စစ်ကို သွင်းဂိုးတွေ ရရှိအောင် အကူအညီပေးဖို့ ရောက်ရှိလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် နစ္စတယ်ရွိုင်းရဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်း လက်ထောက်နည်းပြဘဝအစဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ ရလဒ်ဆိုးတွေကြောင့် လှပခဲ့ခြင်းတော့ မရှိပါဘူး။

နစ္စတယ်ရွိုင်းဟာ အဲရစ်တန်ဟတ်ကို အကူအညီ မဖြစ်သလို သူ့ရဲ့နေရာကို ရယူဖို့ ရောက်လာခဲ့တယ်ဆိုပြီး ဗြိတိန်မီဒီယာတွေရဲ့ ဖော်ပြခြင်းကိုလည်း ခံခဲ့ရတာပါ။ 

နစ္စတယ်ရွိုင်းဟာ လက်ထောက်နည်းပြအဖြစ်နဲ့ သူ့ရဲ့အသင်းဟောင်းကို အကောင်းဆုံး အကူအညီပေးဖို့ ကြိုးစား ခဲ့ပေမယ့် ဖြစ်မလာခဲ့ဘဲ သူ့ကို ခေါ်ယူခဲ့တဲ့ နည်းပြ အဲရစ်တန်ဟတ်ဟာ ရာထူးကနေ ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ဒီအချိန်မှာ ယူနိုက်တက်အသင်း အကြီးအကဲတွေဟာ ရလဒ်ဆိုးနေတဲ့ အသင်းကို တာဝန်ယူဖို့ နစ္စတယ်ရွိုင်းကို ယာယီနည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့တာပါ။ 

အားလုံးက နစ္စတယ်ရွိုင်းဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းကို ရလဒ်ကောင်းတွေရအောင် ကိုင်တွယ်ပြီး အမြဲတမ်း နည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်ခံရမယ်လို့ ထင်မှတ်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် အသင်းဘက်က နည်းပြသစ်ကို အလျင်အမြန် ရှာဖွေခဲ့ပြီး နစ္စတယ်ရွိုင်းကို ယာယီနည်းပြအဖြစ်သာ တာဝန်ပေးခဲ့တာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ စပို့တင်းလစ္စဘွန်းအသင်းနည်းပြ အာမိုရင်ကို နည်းပြသစ်အဖြစ် တာဝန်ပေးမှာဖြစ်လို့ နစ္စတယ်ရွိုင်းအတွက်တော့ ယာယီနည်းပြ အဖြစ်ကနေ အများကြီး မျှော်လင့်စရာ မရှိတော့တာဖြစ်ပါတယ်။  

အာမိုရင် ရောက်လာခဲ့ရင် နစ္စတယ်ရွိုင်းဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းကနေ ထွက်ခွာမယ်လို့လည်း သတင်းတွေ အများအပြားက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ 

နစ္စတယ်ရွိုင်းဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းကို ယာယီနည်းပြအဖြစ် ပထမဆုံး ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ လက်စတာအသင်းကို ၅ ဂိုး-၂ ဂိုးနဲ့ အနိုင်ရခဲ့တဲ့ ကာရာဘောင်းဖလားပွဲအပြီးမှာ သူဟာ အသင်းမှာ ဆက်ပြီးရှိနေဖို့ အဆင်သင့် ဖြစ်နေတယ် လို့ ပြောခဲ့တာပါ။ 

အဲရစ်တန်ဟတ်နဲ့ နစ္စတယ်ရွိုင်းကို တွေ့ရစဉ်

နစ္စတယ်ရွိုင်းက သူဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းကို အကူအညီပေးဖို့နဲ့ အရာအားလုံးကိုပေးဖို့ ရောက်လာခဲ့တာ ဖြစ်တာကြောင့် ဘယ်အခန်းကဏ္ဍနဲ့မဆို ဆက်ပြီးရှိချင်တယ်လို့ ပြောခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် အာမိုရင်ဟာ သူ့ရဲ့နည်းပြအဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းကို ရောက်လာမှာဖြစ်လို့ နစ္စတယ်ရွိုင်း အနေနဲ့ နည်းပြအဖွဲ့ဝင်ထဲမှာ ဆက်ပြီး ပါဝင်လို့ရမလားဆိုတာ စဉ်းစားစရာတော့ ဖြစ်နေတာပါ။ 

နစ္စတယ်ရွိုင်းအတွက်တော့ လက်ရှိအချိန်မှာ အသင်းကို အကူအညီပေးဖို့ အကောင်းဆုံး နည်းလမ်းကတော့ အာမိုရင် မရောက်လာခင် သူကိုင်တွယ်ရမယ့် ပွဲတွေမှာ အသင်းကို အကောင်းဆုံး ရလဒ်ထွက်ပေါ်လာအောင် လုပ်ဆောင်ပေးဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အာမိုရင်ဟာ နိုဝင်ဘာလ နိုင်ငံတကာ ပွဲစဉ်အပြီးမှာ ယူနိုက်တက်အသင်းကို တရားဝင် ကိုင်တွယ်နိုင်မယ်လို့ သိရပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် နစ္စတယ်ရွိုင်းဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ ယာယီနည်းပြအဖြစ်နဲ့ ပွဲစဉ် ၃ ပွဲကို ကိုင်တွယ်ရဦးမှာပါ။ 

နစ္စတယ်ရွိုင်းနဲ့ ယူနိုက်တက်ကစားသမားတွေကို တွေ့ရစဉ်

ဒီပွဲတွေကတော့ ချယ်လ်ဆီး၊ လက်စတာအသင်းတို့နဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ်၊ PAOK အသင်းနဲ့ ယူရိုပါလိဂ်ပွဲစဉ်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းအတွက် ဒီ ၃ ပွဲစလုံးဟာ အရေးပါတဲ့ ပွဲစဉ်တွေဖြစ်တာကြောင့် နစ္စတယ်ရွိုင်းဟာ ယာယီ နည်းပြ အဖြစ်နဲ့ မှတ်ကျောက်တင်ခံအောင် လုပ်ပြဖို့လိုအပ်နေတာပါ။

နစ္စတယ်ရွိုင်းဟာ လက်စတာအသင်းနဲ့ ကာရာဘောင်းဖလား ပွဲစဉ်မှာ ယူနိုက်တက်အသင်းကို ဂိုးပြတ်နိုင်ပွဲ ရရှိအောင် ကိုင်တွယ်ပေးနိုင်ခဲ့သလို ချယ်လ်ဆီး အသင်းနဲ့ပွဲမှာရော နိုင်ပွဲရအောင် လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်မလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းနေပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းနဲ့ပွဲဟာ နစ္စတယ်ရွိုင်းအတွက် ယူနိုက်တက်အသင်း ယာယီနည်းပြဘဝမှာ ကြီးမားတဲ့ စမ်းသပ်မှုဖြစ်ပြီး ဒါကို ကျော်ဖြတ်နိုင်မလားဆိုတာ အားလုံးရဲ့စောင့်ကြည့်ခြင်းကို ခံနေရတာဖြစ်ပါတယ်။