CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၄

မြေရှားသတ္တုများကို လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်ထားနိုင်သည့် အချက်ကို လက်နက်သဖွယ် အသုံးချရန် ကြိုးပမ်းနေသော တရုတ်၏ လှုပ်ရှားမှုသည် အမေရိကန်-တရုတ် ဆက်ဆံရေးအတွက် ကျိုးပျက်လွယ်သည့် အခြေအနေ တစ်ရပ် အား ထပ်မံပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။

အလားတူ နှစ်နိုင်ငံကြား ပျော့ကွက်ကိုနင်းကာ ချဉ်းကပ်နေသည့် ပြိုင်ဆိုင်မှုနှင့် ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်ကို အရဲစွန့် လှုပ်ရှားရသော အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

တရုတ်သည် အမေရိကန်၏ နည်းပညာထိန်းချုပ်မှုနှင့် အလားတူ ပို့ကုန်ထိန်းချုပ်မှု အစီအစဉ်များကို လုပ်ဆောင် လာခဲ့သည်။ 

ထို့ကြောင့် တရုတ်လုပ် ပစ္စည်းများ အနည်းငယ်သာ ပါဝင်နေသည့် ထုတ်ကုန်များအတွက်ပင် လိုင်စင်ရယူရန် လိုအပ်နေသဖြင့် တရုတ်သည် ၎င်း၏ နည်းဗျူဟာကို ပြောင်းလဲလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ရှင်းအောင် ပြောရမည်ဆိုလျှင် အမေရိကန်က ၎င်းတို့ ထုတ်လုပ်ထားသည့် ချစ်ပ်ပြားများကို ထိန်းချုပ်မည်ဆိုပါက တရုတ်ကလည်း မြေရှားသတ္တုများကို ထိန်းချုပ်မည် ဆိုသည့်သဘော ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်ကြား ပြိုင်ဆိုင်မှုသည် လက်ရည်ညီနေသည့် လက်ဝှေ့သမားနှစ်ဦး ထိုးသတ်နေ သော အခြေအနေနှင့် တူညီနေသည်။

ကုန်သွယ်မှုကိုတွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်က ခေတ်မီ ချစ်ပ်ပြားများကို တရုတ်အား မဝယ်ယူနိုင်စေရန် ပိတ်ဆို့ထားသကဲ့သို့ တရုတ်ကလည်း လျှပ်စစ်ကားများမှအစ ခေတ်မီလက်နက် စနစ်များအထိ အသုံးပြုရန် လိုအပ်သည့် မြေရှားသတ္တုများကို ထိန်းချုပ် ထားသည်။

လက်ရှိတွင် နှစ်နိုင်ငံစလုံး၏ နိုင်ငံရေး အခြေအနေများမှာ တင်းမာနေသည်။

အမေရိကန်က ၎င်း၏ တားမြစ်ကန့်သတ်မှု စာရင်းတွင် တရုတ်ကုမ္ပဏီများကို ပိုမိုထည့်သွင်းလာပြီး ကုန်သွယ်ခွန် ခြိမ်းခြောက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

တရုတ်ကလည်း ပို့ကုန်ထိန်းချုပ်မှုများနှင့် တရုတ်နိုင်ငံလုပ် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများ ပါဝင်သည့် ထုတ်ကုန်များ အတွက် လိုင်စင်လိုအပ်သည့် စည်းကမ်းများကို ချမှတ်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်နှင့် တရုတ် နှစ်နိုင်ငံစလုံးက ၎င်းတို့သည် လက်ရှိပြိုင်ဆိုင်မှုကို ကြံ့ကြံ့ခံ ရပ်တည်နိုင်စွမ်းရှိကြောင်း ကြေညာထားကြသည်။

သို့သော်လည်း ထိုကြေညာချက် မျက်နှာဖုံးများ နောက်ကွယ်တွင် တစ်ဦး၏ အားနည်းချက်ကို တစ်ဦးက သိရှိ ထားကြသည်။

တရုတ်သည် ပို့ကုန်ကဏ္ဍအပေါ် မှီခိုအားထားနေရဆဲဖြစ်ပြီး ငွေကြေးကျုံ့ဝင်မှု ဖိအား (deflationary pressure) နှင့် အိမ်ခြံမြေစျေးကွက်တွင် စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ကြုံတွေ့နေရသည်။

ထို့အတူ အမေရိကန်သည်လည်း သတ္တုတွင်း တူးဖော်ရေးနှင့် သံလိုက်စက်ရုံအသစ်များ တည်ဆောက်နေ သော်လည်း ထိုစက်ရုံများကို နှစ်ပေါင်းများစွာ အချိန်ယူရမည်ဖြစ်သဖြင့် အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ထို့ကြောင့် တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် လက်တွဲဖြုတ်မည်ဟု စကားအရ ပြောဆိုခြင်းသည် လွယ်ကူသော်လည်း လက်တွေ့ အလုပ်လုပ်ဆောင်သည့် အခြေအနေမျိုးတွင် ခက်ခဲလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ထိုအခက်အခဲများကို စက်မှုလုပ်ငန်း အများအပြားက ရင်ဆိုင်နေရသည်။ လျှပ်စစ်ကားများ၊ လေအားလျှပ်စစ် ထုတ်သည့် ပန်ကာများ၊ စက်ရုတ်များ၊ ဒေတာစင်တာများ၊ ကာကွယ်ရေးစနစ်များ အားလုံးသည် အရည်အသွေး မြင့်သည့် သံလိုက်များ လိုအပ်နေသည်။

ထိုကုန်ကြမ်းပစ္စည်းအများစုကို တရုတ်နိုင်ငံတွင် ထုတ်လုပ်နေဆဲဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အင်အားအကြီးဆုံး နှစ်နိုင်ငံကြား အလုံးစုံ လက်တွဲဖြုတ်မည်ဆိုခြင်းသည် လက်တွေ့မကျပေ။ ၎င်းတို့၏ စက်မှုလုပ်ငန်းများသည် ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း အတူတူ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်များကို လက်နက်သဖွယ် အသုံးပြုမည်ဆိုပါက နှစ်ဖက်စလုံးအတွက် ထိခိုက် နစ်နာစေမည်ဖြစ်ပြီး အခြားနိုင်ငံများကလည်း အမေရိကန်နှင့် တရုတ်အပေါ် မှီခိုမှုများကို လျှော့ချသွားစေနိုင် သည်။

ထို့ကြောင့် ပထမအချက် အနေဖြင့် အခြေအနေနှင့် အချိန်အခါကို ရိုးသားစွာ လက်ခံရမည်ဖြစ်သည်။

ချစ်ပ်ပြား ပြိုင်ဆိုင်မှုကို တွေ့ရစဉ်

သတ္တုကုန်ကြမ်းများကို အချောထည် သံလိုက်များအဖြစ် ထုတ်လုပ်မည့် စနစ်သည် အချိန်ယူရမည်ဖြစ်ပြီး ရေရှည်တည်မြဲသည့် ကန်ထရိုက်များနှင့် တည်ငြိမ်သည့် စျေးနှုန်းမရှိပါက ပုဂ္ဂလိက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများကို ဆွဲဆောင်နိုင်မည် မဟုတ်ပေ။

ဒုတိယအချက် အနေဖြင့် အရပ်ဖက် ကုန်သွယ်ရေးအတွက် တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် ရန်လိုမှုများကို ရပ်ဆိုင်းထားရန် လိုအပ်သည်။

သတ္တုများနှင့် ချစ်ပ်ပြားများ အပြန်အလှန် ထိန်းချုပ်မှုကို လျှော့ချမည်ဆိုပါက မော်တော်ယာဉ်များ၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်း များ၊ ဆေးဘက်သုံး ပစ္စည်းများနှင့် စွမ်းအင် စနစ်များကဲ့သို့ အရေးကြီးသည့် ကုန်ပစ္စည်းများကို ဆက်လက် ထုတ် လုပ်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး၊ တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ကာ တစ်ဖက်က စည်းကမ်းချိုးဖောက်ပါက တစ်ဖက်က လျှင်မြန်စွာ အရေးယူမည့် အစီအစဉ်လိုအပ်သည်။

တတိယအချက်မှာ အမှန်တကယ် အလုပ်ဖြစ်စေမည့် အရန်အစီအစဉ်များကို ရေးဆွဲထားရန်ဖြစ်သည်။ 

အမေရိကန်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံ အပြင်ဘက်တွင် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိသည့် သတ္တုတွင်း တူးဖော်ရေး စီမံကိန်းများကို အကောင်အထည်ဖော်ပြီး နိုင်ငံပေါင်းစုံပါဝင်သည့် လုပ်ငန်းစုအဖြစ် ဖွဲ့စည်းရေးဖြစ်သည်။

ထိုအစီအစဉ်များသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေးကို ဆန်းသစ်တီထွင်ခြင်း မဟုတ်ဘဲ တည်ငြိမ်မှုနှင့် ယုံကြည်စိတ်ချမှု ပိုရှိစေမည်ဖြစ်သည်။

အာရှတိုက်သည် အဓိက အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေပြီး ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် မော်တော်ယာဉ်များ၊ ဘက်ထရီများနှင့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်းအများစုကို ထုတ်လုပ်နေသည်။

 ကုန်သွယ်မှုကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်ကြား အားပြိုင်မှုတွင် ပထမဆုံး ထိခိုက်မည့် နိုင်ငံများမှာ ထိုနိုင်ငံများ ဖြစ်နေ သည်။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်သည် တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် ရိုးသားမှုမရှိကြောင်း အပြန်အလှန် ပြောနေကြ သည်။

အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာ့ပုလိပ်ကြီးအဖြစ် လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု တရုတ်က စွပ်စွဲထားပြီး တရုတ်သည် ဩဇာ အာဏာကို ချဲ့ထွင်နေကြောင်း အမေရိကန်က စွပ်စွဲနေသည်။

နှစ်ဖက်စလုံးတွင် သူ့အကြောင်းပြချက်နှင့် သူရှိသည်ဆိုသော်လည်း စက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် ထုတ်ကုန်များအတွက် အကောင်းဆုံး ဖြေရှင်းချက် မဟုတ်ပေ။

သက်ဆိုင်ရာ ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့် ထိန်းချုပ်မှုများကို ပိုပြီးတင်းကျပ်လေလေ ကုန်ကျစရိတ်များ ပိုပြီး မြင့်တက်လေလေဖြစ်ကာ စားသုံးသူများဘက်ကလည်း မတန်တဆစျေးများကို ပေးရမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်၏ မြေရှားသတ္တု မဟာဗျူဟာသည် သတိပေးချက်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်များကို လက်နက်သဖွယ် အသုံးပြုပါက နှစ်ဖက်စလုံးကို ထိခိုက်နစ်နာစေလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

တည်ငြိမ်ပြီး လက်တွေ့ကျသည့် နည်းလမ်းမှာ အရပ်ဘက် ကုန်သွယ်မှုကို အခုချိန်မှာစပြီး တည်ငြိမ်စွာ ထိန်းသိမ်း ထားရန်၊ စစ်မှန်သည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ အချိန်ဇယားနှင့်အတူ လုပ်ငန်းများကို တဖြည်းဖြည်း တည်ဆောက်
ရန်ဖြစ်ပြီး နှစ်ဘက်စလုံးကို ထိခိုက်နစ်နာစေမည့် အကျပ်အတည်းကို ရှောင်လွှဲရန်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times