CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် လက်ရှိ အလုပ်သမားဝန်ကြီးအသစ် လက်ထက်၌ အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်း သက်တမ်း ကုန်ဆုံးနေသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား ၁၈ သိန်းခန့်ကို အမြန်ဆုံး သက်တမ်းတိုးခွင့် ပြုစေလိုကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အဆိုပါ မြန်မာရွေ့ပြောင်းလုပ်သား ၁၈ သိန်းခန့်သည် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၃ ရက်နေ့ ကတည်းက ဗီဇာ အပါအဝင် အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်းများ သက်တမ်းကုန်ဆုံး နေခြင်းဖြစ်ကာ ထိုင်းအစိုးရမှ သက်တမ်းတိုးခွင့်ကို ယာယီရပ်ဆိုင်းထားခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံ၌ အစိုးရအဖွဲ့ အပြောင်းအလဲကြား သက်တမ်းတိုးရေးကိစ္စကို တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိသေး‌သော်လည်း အလျင်အမြန် ဆောင်ရွက်ပေးရန် မျှော်လင့်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ ကျနော်တို့လည်း အဲဒါကို လေ့လာစောင့်ကြည့်နေတာပါ။ ထိုင်းနိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲမှာ ကျနော်တို့ရဲ့ အလုပ်သမားအရေး စီမံခန့်ခွဲအုပ်ချုပ်တဲ့ လူကြီးကိုယ်တိုင် နုတ်ထွက်သွားပြီးတဲ့အခါမှာ လက်ရှိအချိန်မှာ ကျနော် တို့ ထိုင်းနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား ၁၈ သိန်းဟာ စာရွက်စာတမ်း သက်တမ်းတိုးတဲ့ကိစ္စတွေ ဒုက္ခရောက် နေတယ်။ အလုပ်သမားဝန်ကြီးသစ် တက်လာတဲ့အခါမှာ လေ့လာသုံးသပ်ရာမှာ ဒီအလုပ်သမားတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး သက်တမ်းတိုးတဲ့ကိစ္စကို အလျင်အမြန် ပြန်လည်ဆောင်ရွက်ပေးလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်မျှော်လင့်တာပေါ့။ ကျနော် တို့ လောလောဆယ် ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား ၁၈ သိန်းဟာ ၂၀၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်ကတည်းက သက်တမ်းတွေ ကုန်တယ်။ အဲဒါကို သက်တမ်းတိုးဖို့ ကိစ္စတွေက အခုထိ ဘာမှ အကောင်အထည် ဖော်နိုင်တာ တော့ မတွေ့ရသေးဘူး။ သူတို့ကတော့ ဖြေလျှော့ဥပဒေနဲ့ ဩဂုတ်လ ၁၃ ရက်နေ့အထိ ဒီအလုပ်သမားတွေက ပုံမှန်လုပ်ကိုင် သွားလာနေထိုင် စားသောက်နေရတယ်ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးခွင့်ပြုထားတာပဲရှိတယ်။ ဒါတွေကို သက်တမ်း ဘယ်အချိန်တိုးမလဲ။ ဝန်ကြီးအသစ် ရောက်လာလို့ သက်တမ်းတိုးတဲ့ကိစ္စတွေများ အလျင်အမြန် ဆောင်ရွက် မလားလို့ မျှော်လင့်တာပေါ့" ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယားတို့အကြား နယ်စပ်အငြင်းပွားမှု ပြဿနာဖြစ်ပြီးနောက် ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီး ဖိဖတ်ရတ်ချကစ်ပရကန်သည် ဇွန်လ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ရာထူးမှ နှုတ်ထွက်သွားခဲ့ပြီးနောက် လက်ရှိတွင် ဝန်ကြီးအသစ် ဖုန်ကဝင် ဂျင်ရွန်းရန်ကစ် (Pongkawin Juangroongruangkit) ကို ခန့်အပ် တာဝန်ပေး ထားသည်။

အလုပ်သမားဝန်ကြီး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်သော်လည်း အလုပ်သမား အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ယခင်ဝန်ကြီး လက်ထက်က စီစဉ်ခဲ့သည့်အတိုင်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားနိုင်ဖွယ်ရှိသော်လည်း လွှတ်တော် ဖျက်သိမ်းခဲ့ မည်ဆိုပါက အပြောင်းအလဲ ဖြစ်သွားနိုင်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်နေသူ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ရာထူးဆိုင်းငံ့ခံထားရသော ဝန်ကြီးချုပ်ပေတုန်တန်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခုအလုပ်သမားရေးဝန်ကြီး အသစ်ကတော့ အလုပ်သမားအရေးနဲ့ ပတ်သက်တာတွေကို ပုံမှန် ဆက်လုပ်နေတာ တွေ့ရတယ်။ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန website မှာ ဝန်ကြီး ပြောင်းသွားတယ်ဆိုပေမယ့် ဥပမာအားဖြင့် လုပ်အားခကိစ္စ အဲဒါလည်း ဇူလိုင် ၁ ရက်နေ့က စပြီး ၄၀၀ ဖြစ်တဲ့ကိစ္စ တရားဝင် အတည်ပြု တယ်ပေါ့။ အဲဒါမျိုးတွေ။ ဒီဟာတွေကတော့ ရှေ့ကလုပ်ငန်းစဉ်တွေ ချမှတ်ထားတဲ့ဟာတွေ၊ စီစဉ်ထားတဲ့ဟာတွေ အခုနောက် အသစ်တက်လာတဲ့ ဝန်ကြီးအဖွဲ့ကနေ ဆက်တော့ လုပ်သွားမယ့် သဘောရှိတယ်။ သို့သော် ခုနက ပြောတဲ့ အတိုက်အခံတွေရော တောင်းဆိုနေတဲ့ အနေအထားတွေ အရဆိုရင် တကယ်လို့သာ လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းတယ်ဆိုရင် အဲဒါဆိုရင်တော့ ရွေးကောက်ပွဲတွေဘာတွေ ပြန်ဖြစ်တယ်ဆိုရင် အပြောင်းအလဲ ဖြစ်သွား နိုင်တယ်။ လောလောဆယ်ကတော့ ရှေ့မှာရှိနေတဲ့ ဝန်ကြီးတွေရဲ့ ချမှတ်ထားတဲ့ အတိုင်းကတော့ လောလော ဆယ် ဒီကာလမှာတော့ သွားဦးမှာပဲ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယား နယ်စပ်ပဋိပက္ခသည် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း ဖြစ်ပွားနေပြီး ဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် ရာထူးမှ ဆိုင်းငံ့ခံထားရကာ တရားရုံးက စစ်ဆေးနေသည်။

ထို့နောက်  ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သည့် သူရိယ ဂျူအန်ရွန်ရူအန်ကစ် (၇၀ နှစ်)က ယာယီဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ယူထားသည်။

လက်ရှိတွင် တရားရုံး၏ နောက်ဆုံး စီရင်ချက် မချမီ အချိန်အထိ ပေတုန်တန်သည် ရာထူးမှ ဆိုင်းငံ့ခံထားရမည် ဖြစ်သော်လည်း အစိုးရအဖွဲ့တွင် ယဥ်ကျေးမှုဝန်ကြီးအဖြစ် ဆက်ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂

၂၀၂၅-၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၁ ဒသမ ၆ ဘီလီယံအထိ မျှော်မှန်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး ၅ ဒသမ ၂ ဘီလီယံခန့် တိုးတက်အောင် ရည်မှန်းဆောင်ရွက်နေသည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

နိုင်ငံတစ်ခု၏ စီးပွားရေးကို GDP ဖြင့် တိုင်းတာကြကြောင်း၊ ၂၀၂၄-၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် မိမိတို့နိုင်ငံ၏ GDP မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၆ ဒသမ ၄ ဘီလီယံရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၅-၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၁ ဒသမ ၆ ဘီလီယံအထိ မျှော်မှန်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး ၅ ဒသမ ၂ ဘီလီယံခန့် တိုးတက်အောင် ရည်မှန်းဆောင်ရွက်နေ ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂ ရက်က ကျင်းပသည့် နိုင်ငံတော်၏ စီးပွားရေး တိုးတက်စေရန်အတွက် လုပ်ငန်းညှိနှိုင်း အစည်းအဝေးတွင် နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၎င်းက  “မိမိတို့အနေဖြင့် မျှော်မှန်းဆောင်ရွက် နေချိန်တွင် ကမ္ဘာ့ဘဏ်မှ မိမိတို့ နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးကို ယခင်က ၂ ဒသမ ၅ အထိ မျှော်မှန်းထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်တွင် အနုတ် ၂ ဒသမ ၅ အထိ ကျဆင်းနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်း ထားသည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်း၊ ၎င်းတို့ တွက်ချက်သည့် စာရင်းများတွင် အချက်အလက်များ မှန်ကန်မှု မရှိခြင်းနှင့် ပြည့်စုံမှုမရှိခြင်းများ ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံအတွက် အရေးကြီးသည်မှာ အမှန်တကယ် အလုပ် လုပ်ရန် လိုကြောင်း” ပြောသည်။

ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံ၏ GDP မှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၇၃ ဒသမ ၁ ဘီလီယံရှိကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ပို့ကုန်များ မှ ရရှိမှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆ ဒသမ ၈ ဘီလီယံမှ ၈ ဒသမ ၂ ဘီလီယံရှိကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုးမွေးမြူ ရေး ပို့ကုန်များမှ ရရှိမှုမှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၄ ဒသမ ၈ ဘီလီယံခန့်သာ ရှိကြောင်း ၎င်းက ထောက်ပြသည်။

မည်သို့ပင် နိုင်ငံ၏ GDP ကျဆင်းမည်ဟု ၎င်းတို့အနေဖြင့် မျှော်မှန်းထားသော်လည်း နိုင်ငံအတွင်း နေထိုင်သူများ က ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ပါက နိုင်ငံ၏ GDP မှာ တိုးတက်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မိမိတို့ နိုင်ငံအနေဖြင့် အာဆီယံ နိုင်ငံများ အပြင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက GDP နည်းပါးလျက်ရှိသဖြင့် GDP တိုးတက်စေရေး ကုန် ထုတ်လုပ်ငန်းများ တိုးတက်အောင် စွမ်းအားရှိသမျှ အားထုတ်ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်သွားကြရန်လိုကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

CNI New 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန် ၂၇

စိန်ခေါ်မှုများစွာနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့် ယနေ့ နိုင်ငံတကာ အခင်းအကျင်းတွင် မိမိတို့အနေဖြင့် စုပေါင်းကျော်လွှားရ မည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၆ ရက်က ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံ၊ မင့်စ်မြို့၌ ကျင်းပသည့် စတုတ္ထအကြိမ် ဥရောပ-အာရှ စီးပွားရေး ဖိုရမ်(EEF 2025)မှာ ၎င်းက ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌက “ စိန်ခေါ်မှုများစွာနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့် ယနေ့ နိုင်ငံတကာ အခင်းအကျင်းတွင် ခြိမ်းခြောက်မှုများ ကို ကျော်လွှားနိုင်ရန်အတွက် မိမိတို့အနေဖြင့် စုပေါင်းဆောင်ရွက်ကြရမည်၊ ထိုကဲ့သို့သော အခြေအနေများကို ရင် ဆိုင် ကျော်လွှားနိုင်ရန်အတွက် စုပေါင်းဆောင်ရွက်သည့် နေရာတွင် ဥရောပအာရှ စီးပွားရေးသမဂ္ဂသည် ပြင်ပ စီးပွားရေး စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုများကြားတွင် မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း တည်ငြိမ်သော တိုး တက်မှုများနှင့် အရေးပါသော အောင်မြင်မှုများကို ပြသနိုင်ခဲ့သည်ကို ဝမ်းမြောက်စွာ တွေ့ရှိရတယ်”ဟု ပြော သည်။

မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဥရောပအာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် စီးပွားရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး စသည့် ကဏ္ဍ များတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မည့် အလားအလာများကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ပြီး တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်သွားလိုကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။ 

ဥရောပအာရှစီးပွားရေးဖိုရမ် ကျင်းပနေစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့်လည်း ဥရောပအာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ၏ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ် ပါဝင်ရန် စိတ်အားထက်သန် လျက်ရှိကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံကို ဥရောပအာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ၏ လေ့လာသူနိုင်ငံအဖြစ် ဆောလျင်စွာ ပါဝင် နိုင်ရန်အတွက် ၎င်းတို့မှ ထောက်ခံဆောင်ရွက်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံလိုပါကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

စီးပွားရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပိတ်ဆို့ခံထားရသည့် နိုင်ငံဖြစ်ခြင်းကြောင့် အင်မတန် သတိကြီးကြီးထား၍  ဆောင် ရွက်ရမည်ဖြစ်သည့်အတွက် အတူတူပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှ တော်ကာကြမည်ဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “Sanctions တွေ ထိထားတဲ့ နိုင်ငံတစ်ခုအတွက်ကျတော့ ကျနော်တို့က နယ်ပယ်ဘောင်က ကျဥ်းမြောင်း ပါတယ်။ ဒီလို ကျဥ်မြောင်းတဲ့ နယ်ပယ်ဘောင်ထဲကနေ ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ရတဲ့ အခါကျတော့ လုပ်ငန်းရှင်တွေ ဘက်မှာ လည်း ခက်ခဲသလို၊ အစိုးရပိုင်းဘက်က ပြန်ကြည့်တော့လည်း ဒီကျနော်တို့လို နိုင်ငံတွေအတွက်က အင်မတန် သတိကြီးကြီးထားပြီး ဆောင်ရွက်ရတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အကုန်လုံး တူတူပူးပေါင်းပြီးမှ ဆောင်ရွက်မှပဲ တော်ကာ ကြမှာပါ။ ပူးပေါင်းပြီး ဆောင်ရွက်တယ်ဆိုတာက အစိုးရတစ်ခုထဲ မဟုတ်ဘူး၊ စက်မူကုန်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းရှင် တွေ တစ်ခုထဲ မဟုတ်ဘူး၊ အသင်းအဖွဲ့ တစ်ခုထဲ မဟုတ်ဘူးပေါ့။ အားလုံး ဒီကုန်သွယ်ရေး လမ်း ကြောင်း တလျောက်မှာရှိတဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ်အသင်းအဖွဲ့ အဖွဲ့အစည်း အကုန်လုံးက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ လိုတယ်။ ဒီလမ်းကြောင်း တလျောက်လုံးမှာရှိတဲ့ နယ်မြေဒေသ စိုးမိုးမှုအတွက် တာဝန်ယူထားတဲ့ လုံခြုံရေး အဖွဲ့အစည်း တွေကလည်း ပူပေါင်းဆောင်ရွက်ပေးမှပဲ ကျနော်တို့က ဒီကုန်သွယ်မှု အခက်ခဲတွေကို ကျော်လွှားနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။ 

ဥရောပအာရှစီးပွားရေးဖိုရမ် ကျင်းပနေစဉ်

ယနေ့ကမ္ဘာတွင် အင်အားကြီးနိုင်ငံများက နိုင်ငံငယ်များအပေါ် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးအရ ဖိအားပေးမှုများ၊ ပိတ်ဆို့ မှုများသည် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံငယ်များ၏ အခြေခံမှုများကို ချိုးဖောက်နေခြင်းပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အသီးသီးတွင် ရှိသင့်ရှိထိုက်သည့် ကောင်းမွန်သော အခြေခံမှုများကို အလေးထားပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၏ ဖွံဖြိုးတိုးတက်မှုအား အကောင်အထည်ဖော်နေသည့် ဥရောပအာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ(EAEU)၏ လုပ်ဆောင်ချက်များအား မြန်မာနိုင်ငံ အနေဖြင့် ထောက်ခံကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကို အမေရိကန်၊ ဥရောပနှင့် အနောက်အုပ်စုများက စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့အရေးယူထားသလို အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း(ILO)ကလည်း ပိတ်ဆို့အရေးယူထားခြင်းကြောင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ မရှိသလို ရှိ ထားသော နိုင်ငံတကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများလည်း ပြန်လည် ထွက်ခွာနေကြသည်။

သို့သော် နစကဥက္ကဋ္ဌသည် ရုရှား၊ ဘယ်လာရုစ်၊ တရုတ်၊ စင်္ကာပူ၊ ထိုင်း စသည့် နိုင်ငံများမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ လုပ်လာရေး စည်းရုံးလျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသော နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းကြား၌ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် လုပ်ဆောင်ရာမှာ ပိုက်ဆံထက် မူဝါဒက ပိုအရေးကြီးသည်ဟု စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံတကာက စီးပွားရေးပိတ်ဆို့ထားသလို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ အလွန်အားနည်းနေခြင်း ကြောင့် စီးပွားရေး ကျဆင်းနေကြောင်း၊ လူနေမှုကုန်ကျစရိတ်များ မြင့်မားနေကြောင်း၊ ငွေကြေးဖောင်းပွမှု မြင့် တက်နေကြောင်း၊ ကုန်သွယ်ရေးတွင်လည်း တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှုများ ပိုမိုများပြားနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်ကို စီမံခန့်ခွဲနေသူများ အနေဖြင့် မူဝါဒများကို သေချာကိုင်တွယ် ချမှတ်ရန်အရေးကြီးကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စီးပွားရေးဈေးကွက် လေ့လာနေသူများက ထောက်ပြကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ စနစ်သည် အလွန်အားနည်းနေသည့် အချိန်တွင် အမြတ်များများရဖို့ထက် လုပ်ငန်းလည်ပတ်နိုင် အောင် ဦးစားပေးနေရကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် တိုင်းပြည်တစ်ပြည် တိုးတက်ရန်အတွက် ပိုက်ဆံထက် မူဝါဒက ပို အရေးကြီးသည်ဟု စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်ကို သရုပ်ဖော်ပြထားစဉ်

၎င်းက “အဓိက,ကတော့ အခြေခံ စီးပွားရေးစနစ်ကြီးကို ကျကျနန ပြင်နိုင်ဖို့လိုတာပေါ့။ အခြေခံ စီးပွားရေးစနစ် ပြင်ဖို့ဆိုတာလည်း နိုင်ငံရေးစနစ်ကောင်းမှပေါ့။ ဒီစီးပွားရေးပညာမှာရှိတဲ့ best bel ဆိုတာ နိုင်ငံရေး political efficiency မဖြစ်ရင်တောင်မှ ကျန်တာတွေ အကုန်လုံးက စဉ်းစားချက်က မှန်မှာပေါ့။ စီးပွားရေးပညာ တစ်ခုတည်းနဲ့ သက်သက် သွားစဉ်းစားလို့မရဘူး။ စနစ်ကြီးက သိပ်အားမကောင်းတဲ့ ချိန်မှာ government intervention လိုတာပေါ့။ အဲလိုကာလတွေမှာ ဘယ်လိုခေါ်မလဲ အမြတ်များများ မရရင် တောင် လည်ပတ်ဖို့အတွက် ဦးစားပေးရတာမျိုးတွေ priority ရှိတာပေါ့။ ဒါမူဝါဒနဲ့ဆိုင်သွားပြီပေါ့။ တိုင်းပြည် တစ်ပြည် ထူထောင်ဖို့ တိုးတက်ဖို့ဆိုတာက ပိုက်ဆံထက် မူဝါဒက ပိုအရေးကြီးတယ်။  အဲတော့ မူဝါဒကတော့ စဉ်းစဉ်းစားစား ချင့်ချင့်ချိန်ချိန်နဲ့ချတဲ့ စဉ်းစားဥာဏ်မျိုးလိုတာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

စီးပွားရေးနှင့်ပတ်သက်သည့် နည်းဥပဒေ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများသည် သင့်တော်လျော်ညီပြီး စျေးကွက်စီးပွားရေး စနစ် ပြီပြင်စေသည့် မူဝါဒဖြစ်ရန် အရေးကြီးသည်ဟု စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က ပြော သည်။

ကုန်ခြောက်ဈေးတန်းကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သူက ကဏ္ဍက ၁၄ ခုလောက်ရှိတာကို ဒီကဏ္ဍအားလုံးကို ပေါင်းခြုံတဲ့စနစ် မူဝါဒမျိုးကို ပြောတာပေါ့။ အဲလို စနစ်မူဝါဒမျိုးကို ပြောတယ်ဆိုတဲ့ခါကျတော့ အဓိက,က ဘာလဲဆိုတော့ အခြေခံအားဖြင့်က သူက စျေးကွက် စီးပွားရေးစနစ် အခြေခံဖြစ်စေတဲ့ မူဝါဒက ဖြစ်ကိုဖြစ်ရမှာပေါ့။ ဥပမာ ဆိုကျပါစို့ တရုတ်ပြည်ပေါ့ တစ်ပါတီစနစ်နဲ့သွားတယ်၊ ဗီယက်နမ်ပေါ့ တစ်ပါတီစနစ်နဲ့သွားတယ်။ ဒါသူတို့ကတော့ စျေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် ပီပြင်လို့ပေါ့၊ စျေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် ပီပြင်တယ်ဆိုတာက အခြေခံအကျဆုံး အကြောင်းတရားပေါ့။ ဒီစီးပွားရေး နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေ စာရွက်ထဲမှာပဲ ပြီးလို့မရဘူးပေါ့။ ဘာလဲဆိုတော့ စျေးကွက် စီးပွားရေးစနစ် ပီပြင်စေတဲ့ အခြေခံ အကြောင်းတရားတွေ ပထမဆုံး စဖန်တီးရမှာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ မူဝါဒ ကို အကောင်ထည်ဖော်တဲ့ပုံသဏ္ဍက ပိုပြီးအရေးကြီးတာပေါ့။ စီးပွားရေး ဦးတည်ချက် ၄ ရပ်ပေါ့။ အဲ ၄ ရပ်လုံးက အချိန်နေ အချိန်အခါနဲ့ သင့်တော်လျော်ညီတယ်ပေါ့။ ဘာလို့ဆို Price တွေ မှန်အောင်လုပ်ရမယ် စျေးနှုန်းမမှန်ဘဲ စျေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် ဖြစ်လို့မရဘူး။ ဆိုတော့ လုပ်ငန်းစီမံရေးစနစ် စိစစ်သုံးသပ်တာပေါ့၊ နောက်အရေးကြီးဆုံး အချက်ရှိတယ် မက်လုံးစီမံရေးစနစ်တွေ မှန်ဖို့လိုတယ်။ မက်လုံးစနစ်မှန်ဖို့က အာမခံချက်ရှိရမယ် စီးပွားရေးစနစ် က အာမခံရမယ် စီးပွားရေးစနစ်အကြောင်း ပြောလို့ရှိရင် သူက sector ၁၄ ခုတောင်ရှိတာကို စီးပွားရေးမူဝါဒ ပြောလို့ရှိရင် ခုနက ၃ ချက်ပေါ့ အဲ့ ၃ ချက်ကို နံပါတ် ၁ လုပ်နိုင်ဖို့လိုတာပေါ့။ စျေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် ပီပြင်စေတဲ့ မူဝါဒ ဟုတ်သလား အဲဒါအရေးကြီးတာပေါ့”ဟု ပြောသည်။ 

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကြိုးနီစနစ် အားကောင်းနေပြီး မူဝါဒအားလုံးကို တစ်ဦးတစ်ယောက်တည်းက ကိုင်တွယ် ထားကြောင်း၊ ထိုမူဝါဒကို ကိုင်တွယ်ထားသူက ခွင့်မပြုမခြင်း သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနများက ပြည်တွင်း/ပြည်ပ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ခွင့်ပြုပေးရန် အခက်အခဲများ ဖြစ်နေကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

အလားတူ မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် စီးပွားရေး လုပ်ကိုင်ခွင့်များ ချပေးမှုများသည် မိသားစု- ဆွေမျိုးကောင်းစားရေး မူဝါဒကို အကောင်အထည်ဖော်နေသလို ဖြစ်နေသည်ကို သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများက စိစစ်သင့်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာ ပိတ်ဆို့မှုများ ပြန်လည်ပယ်ဖျက်နိုင်ရေးကိုလည်း ကြိုးစားသင့်ကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၇

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအကြား ဖြစ်ပွားနေသည့် ကုန်သွယ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေး ပဋိပက္ခများကြောင့် ပြည်တွင်း၌ ရွှေ၊ ဒေါ်လာနှင့် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများ အဆမတန်မြင့်တက်မသွားစေရန် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် မည်သို့ ထိန်းသိမ်း သင့်သလဲ ဆိုသည့်အပေါ် စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များကြား သုံးသပ်မှုများရှိနေကြသည်။

လက်ရှိတွင် အရှေ့လယ်ပိုင်းဒေသ၌ အီရန်နှင့် အစ္စရေးတို့ စစ်ပွဲဖြစ်ပွားနေသလို အမေရိကန်နိုင်ငံတွင်လည်း သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြမှုများ နိုင်ငံအနှံ့အပြားမှာ ဖြစ်ပွားနေသည်။

အလားတူ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ ဖြစ်သည့် ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားတို့ကြား နယ်စပ်ပိုင်နက် အငြင်းပွားမှုကြောင့် တင်းမာနေသလို အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်ကြားမှာလည်း အကြမ်းဖက်မှုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး တင်းမာနေသလို တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယကြားတွင် နယ်မြေပိုင်နက် အငြင်းပွားမှုကြောင့် တင်းမာလျက်ရှိနေသည်။

အီရန်နှင့် အစ္စရေးစစ်ပွဲသည် ကမ္ဘာ့ရေနံနှင့် ရွှေဈေးကို သက်ရောက်မှု များပြားစေနိုင်သော်လည်း နစက အနေဖြင့် ဒေါ်လာဈေးကွက် တစ်ခုတည်းကိုသာ ထိန်းချုပ်နိုင်မှာဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အစ္စရေးနဲ့ အီရန်စစ်ပွဲကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ရေနံကတော့ မလွယ်ဘူး။ ရေနံကတော့ တကယ့် ကမ္ဘာ့ဟာတွေက supply လုပ်ပေးမှ ဖြစ်မယ့် အခြေ အနေဆိုတော့ မြန်မာပြည်တင် မဟုတ်ဘူး။ ရေနံကတော့ တခြားနိုင်ငံကြီးတွေတောင် သူတို့ မထိန်းချုပ်နိုင်ဘူး။ ထိန်းချုပ်ရ ခက်ခဲတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒေါ်လာပိုင်းကြတော့ ပေါ်လစီပိုင်းနဲ့ အများကြီးဆိုင်သွားပြီ။ ပေါ်လစီနဲ့ ထိန်း ချုပ်လို့ရတယ်။ ဘာလို့ဆို ဒေါ်လာက ရေနံထက်စာရင် ရေနံလောက် မရှိမဖြစ်ပစ္စည်းတော့ မဟုတ်ဘူး။ ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ အရင်တည်းက SAC စတက်ကတည်းက ဒေါ်လာအစားထိုး ဘတ်နဲ့ချိတ်တယ်၊ တရုတ်ယွမ်နဲ့ ချိတ်တယ်။ အိန္ဒိယနဲ့လည်း ချိတ်တယ်။ ချိတ်ပြီးတော့မှ သူတို့အချင်းချင်း ကိုယ့်ငွေ သူ့ငွေ လက်ခံတာရှိတယ်။ ပြီးတော့ ဒေါ်လာရဲ့ နိုင်ငံတကာမှာ ပါဝင်မှုနှုန်းကလည်း တဖြေးဖြေးတော့ ကျလာတယ်။ အရင်တုန်းက ၇၀ ကျော် ၈၀ လောက်ရှိတာကနေ အခု ၆၀ ကျော် ၇၀ မရှိတော့ဘူးပေါ့။ ဒေါ်လာရဲ့ အရေးပါမှု ကျလာတာနဲ့အမျှ ဒေါ်လာကို မှီခိုရတဲ့ အခြေအနေကလည်း သိပ်အများကြီး မလိုတော့ဘူး အရင်ကလောက်။ ပြီး‌တော့ ဗမာပြည်ရဲ့ ပို့ကုန်တွေကို ကြည့်ရင်လည်း အဓိက,က သဘာဝဓာတ်ငွေ့။ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကလည်း ကိုယ့်အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံတွေဆိုတော့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေရဲ့ ငွေကြေးရလည်း အဆင်ပြေနေတယ်။ ဒေါ်လာပိုင်းကတော့ SAC အနေနဲ့ ထိန်းမယ်ဆိုရင် ထိန်းလို့ရတယ်။ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ထိန်းလို့ရတဲ့ အနေအထားရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

အီရန်နှင့် အစ္စရေး စစ်ပွဲ‌ကြောင့် ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးအပေါ် မူတည်ပြီး ပြည်တွင်း၌လည်း ဈေးနှုန်းလိုက်တက်မည် ဖြစ်ပြီး ရေနံကို အီရန်နိုင်ငံဘက်မှ ထုတ်လုပ်မှုကျခဲ့ပါက မည်သည့်နိုင်ငံက တိုး၍ထုတ်လုပ်မလဲ ဆိုသည့်အပေါ် မူတည်ကြောင်း ဈေးကွက်စီးပွားရေး ကျွမ်းကျင်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့အတူ လက်ရှိတွင် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် အတက်ဘက်သို့ ရောက်နေ၍ ပြည်တွင်း၌ ပြင်ပ ရွှေပေါက်ဈေးသည် သိန်း ၈၀ နားသို့ ရောက်ရှိနေသည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် သက်ဆိုင်ရာမှလည်း ရွှေလုပ်ငန်းရှင်အချို့ကို ခေါ်ယူစစ်ဆေးနေမှုများနှင့် ရွှေလုပ်ငန်းရှင် အသင်းက သတ်မှတ်စျေးတို့ကြောင့် ရန်ကုန်နှင့်မန္တလေးက ရွှေဆိုင်အများစု ဈေးကွက်ပိတ်ထားရကြောင်း သိရသည်။

အမေရိကန်ဒေါ်လာသည် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်တွင် ကျဆင်းလာနေသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင်မူ  ပြည်တွင်း အခြေအနေနှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုများကြောင့် ဒေါ်လာဈေးကို သုံးသပ်ရ မလွယ်ကူကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေနဲ့ဒေါ်လာကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အရင်တုန်းက အမေရိကန်‌ဒေါ်လာကို ကမ္ဘာပေါ်မှာ စံနမူနာပြပေါ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ငွေကြေးအဖြစ်နဲ့ အသုံးပြုပြီးတော့ ရှိနေခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိကာလမှာတော့ အမေရိကန် ကိုယ်တိုင်သည်လည်း သူ့ရဲ့ ပြည်နယ်တချို့မှာ ဆန္ဒပြမှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတယ်။ ထရမ့် အစိုးရကလည်း ကျဉ်းထဲကျပ်ထဲကို ရောက်နေတယ်။ ဒီလိုမျိုး နိုင်ငံတကာ အခင်းအကျင်းမှာ မြင်နေရတဲ့ အခါကြတော့ အမေရိကန်ဒေါ်လာထက် လက်ရှိမှာ ရွှေ ဈေးနှုန်းကတော့ အတက်ဘက်မှာ ဖြစ်နေနိုင်တယ်။ အမေရိကန်ဒေါ်လာကလည်း အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး အခြေအနေအပေါ်မှာ မူတည်နေတာဖြစ်တဲ့အခါ ဒေါ်လာနဲ့ ရွှေဈေးကို သုံးသပ်မယ်ဆိုရင် ရွှေဈေးက တော့ အတက်ဘက်မှာပဲ ရှိနေဦးမယ်။ ဒေါ်လာဈေးကတော့ တည်ငြိမ်မှုရှိဖို့ မမြင်သေးဘူးပေါ့။ ဘာကြောင့်ဆို အခြေအနေ အမျိုးမျိုးပေါ် မူတည်ပြီးတော့ အပြောင်းအလဲတွေ ဖြစ်နေတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ဒေါ်လာဈေးနှုန်းတစ်ခု ကိုတော့ သုံးသပ်ဖို့ သိပ်မလွယ်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် စက်သုံးဆီဈေးသည် ပြီးခဲ့သည့် ၁၃ ရက်နေ့က ဈေးဖြစ်သည့် ဒီဇယ် တစ်လီတာ ၂၄၁၀ ကျပ် မှာ ရှိနေသည်။ 

ထို့ပြင် ယနေ့ မနက် ရွှေဈေးသည် ၁၆ ပဲရည်ကို ပြင်ပပေါက်ဈေး ၇,၉၇၀,၀၀၀ (၇၉ သိန်းကျော်)ကျပ်မှာ ရှိနေ သော်လည်း ရွှေလုပ်ငန်းရှင်အသင်း၏ သတ်မှတ်ဈေးမှာ ၅၉ သိန်းသာ ရှိကြောင်း၊ ‌ဒေါ်လာဈေးသည်လည်း ၄၃၀၀ မှ ၄၅၀၀ ကျပ် ကြားတွင် လည်ပတ်နေကြောင်း ပြင်ပပေါက်ဈေးများအရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၃

မြန်မာနိုင်ငံ၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းသို့ ပြည်ပမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလာမှုများကို သတိထား၍ လက်ခံ ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စီးပွားရေးကျွမ်းကျင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

လက်ရှိ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၌ ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန်(SEZ)တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊  ရုရှား၊ ထိုင်းနှင့် စင်္ကာပူတို့ ကြိုးပမ်းနေသည်။

ထို့နောက် စင်္ကာပူအခြေစိုက် ကုမ္ပဏီတစ်ခုကလည်း သဘာဝဓာတ်ငွေ့ စတင်တူးဖော်ရန် စီစဉ်နေသည်။

ပြည်ပမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည့် ကုမ္ပဏီများသည် လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခြေအနေကို သိရှိထားကြ၍ အလွယ်တကူ ရယူလိုသည့် ပုံစံမျိုးနှင့် ဝင်လာသော ကုမ္ပဏီများရှိနိုင်သဖြင့် စာချုပ်စာတမ်းများ သဘောတူ လက်မှတ်ရေးထိုး မည်ဆိုပါက သေချာလေ့လာသုံးသပ်ရန်လိုကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 အိန္ဒိယသံအမတ်နဲ့ တနင်္သာရီတိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခုအချိန်မှာ ကျနော်တို့ဆီကို foreign investment ဝင်တယ်ဆိုတာ သိန်းနဲ့ချီပြီး ထီပေါက်သလိုမျိုးပဲ တကယ် ကံကောင်းတယ်လို့ ပြောရမှာပေါ့ ဒါပထမတစ်ပိုင်းပါ။ ဒါပေမယ့် အဲဒီလို foreign investment ဝင်လာ တယ် ဆိုတိုင်းလည်း လက်မှတ်မထိုးဖို့ အရေးကြီးတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဝင်လာ တာကို ကျနော်တို့အနေနဲ့ မလိုချင်တာ မဟုတ်ဘူး။ အခုချိန်မှာ ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေကို နိုင်ငံတကာက သိတယ်။ ဒီလိုကုမ္ပဏီကြီးတွေက ပိုပြီးနားလည်ကြတယ်။ အဲဒီတော့ ဒီနိုင်ငံမှာတော့ အချိုအချောင် ရမှာပဲဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ ဝင်လာတဲ့ စာချုပ်စာတမ်းတွေကိုတော့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ သေသေချာချာ လေ့လာသုံးသပ်ဖို့လိုတယ်။ ပြီးတော့ ပွင့်လင်းမြင်သာစွာနဲ့ ပြည်သူကို ချပြဖို့လိုတယ်။ ဘယ်အစိုးရပဲတက်တက် ဘယ်သူပဲလုပ်လုပ် အဲဒီလိုမှ မချပြဘူးဆိုရင် ကျနော်တို့အတွက် နစ်နာမှုတွေ ဖြစ်လာနိုင်စရာ အကြောင်းရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

တနင်္သာရီကမ်းရိုးတန်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့အတွက် စူးအက်တူးမြောင်း-အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတို့ နှင့် ဆက်သွယ်မည်ဆိုပါက ခရီးအတိုဆုံးနှင့် အဆင်ပြေ အဆီလျော်ဆုံးဖြစ်ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်တွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နှစ်ဆန်းပိုင်းက ဖော်ပြထားသည်။ 

ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန် စီမံကိန်းသည် ၂၀၀၈ ခုနှစ်က ထိုင်းနှင့် မြန်မာတို့အကြား နားလည်မှု စာချွန်လွှာဖြင့် စတင်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပြီး နှောင့်နှေးမှုများကြောင့် စာချုပ်ဖျက်သိမ်းခဲ့ကြကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူအသစ် ထပ်မံဖိတ်ခေါ်ထားကြောင်း သိရသည်။

ထို့ပြင် အိန္ဒိယနှင့် ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာတို့ကို ပေါင်းကူးပေးနိုင်ကာ အရှေ့တောင်အာရှဒေသနှင့် တောင်အာရှ ဒေသတို့ ကိုလည်း ချိတ်ဆက်ပေးနိုင်ကြောင်း၊ ထို့နောက် စီမံကိန်းတွင် ရေနက်ဆိပ်ကမ်းတစ်ခု ပါဝင်ပြီး သင်္ဘော အသွားအလာ ရှုပ်ထွေးသည့် မလက္ကာရေလက်ကြားကို ရှောင်ကွင်းနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုစီမံကိန်းကို တွေ့ရစဉ်

စီမံကိန်းတစ်ခုကို အကောင်အထည် ဖော်သည့်အခါတွင် နိုင်ငံအတွက် ရရှိနိုင်သည့် အကျိုးအမြတ်နှင့် နစ်နာမှုများ ကို သေချာထည့်သွင်းစဉ်းစားရန်လိုကြောင်း စီးပွားရေနှင့် ဘဏ်ရေးရာကျွမ်းကျင်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “Environmental impact က အရေးကြီးတာပေါ့။ အခုက EIA SIA လုပ်ကြတာပေါ့။ အဲဒါက အဖြစ်ပဲ။ ဒါ တစ်အချက်ပေါ့။ နောက်တစ်ချက်က ကျနော်တို့က project evaluation ပေါ့။ feasibility study ပေါ့ ဖြစ်မြောက် နိုင်စွမ်းလေ့လာတယ်။ ဒီဘက်မှာတော့ ရိုးရိုးသားသားပြောရရင် အားနည်းတာပေါ့။ ဒါတွေက အလကား subject တွေ မဟုတ်ဘူးလေ။ တော်တော်လေး အရေးကြီးတာပေါ့။ project ဘာညာလုပ်ကြရင် လက်တန်းလုပ်ကြတာ များတယ်လေ။ အဲဒီလိုတော့ မဖြစ်စေချင်ဘူး။ feasibility study ကို သေချာလုပ်မယ်။ Environmental ကို သေချာလုပ်မယ်။ နောက်တစ်ခါ ကိုယ်က ဘယ်လောက်ရမလဲပေါ့။ economic internal rate of return ဒါက တော့ ကမ္ဘာ့အဆင့်ပေါ် မူတည်ပြီး စဉ်းစားရမှာပေါ့။ တစ်ခုအားသာချက်ရှိတာက gas income သည် US ‌ဒေါ်လာ နဲ့ ရမှာလေ။ ကျပ်ငွေနဲ့ ရမယ်ဆို inflation rate တွေဘာတွေ ခံစားရစေဦးမယ်။ သူ့ရဲ့ exchange rate lost ပေါ့ ဒါကိုသိပ် ခံစားရဖို့ အကြောင်းမရှိဘူး။ ၂ ချက်က ဘာလဲဆိုတော့ feasibility study ပေါ့ လုပ်ငန်းစီမံကိန်း။ ဆိုတာ ကို သေချာ ဂဃနဏ လုပ်စေချင်တာပေါ့။ တစ်ခုရှိတာက ထိုင်းတို့ စင်ကာပူတို့ဆိုတာက feasibility study သေချာ မလုပ်ဘဲနဲ့ အလုပ်တစ်ခုကို စလုပ်တဲ့အပိုင်းတော့ မရှိဘူး။ ဒါက သူတို့စဉ်းစားပြီ လုပ်ပြီဆို သေချာပြီပေါ့။ တစ်ချက်က ကိုယ့်နိုင်ငံက ဘယ်လောက် အကျိုးအမြတ်ရမလဲ။ ဘယ်လောက်နစ်နာမလဲ။ ဘယ်လောက် ကောင်း မလဲ advantage and disadvantages ဒါကိုတော့ feasibility study လုပ်တဲ့အခါ ကျနော်တို့ဘက်က စဉ်းစား သင့် စဉ်းစားအပ်တဲ့ side တွေကိုတော့ သေချာစဉ်းစားရမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထိုသို့ ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကြောင့် တနင်္သာရီဒေသသည် ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ ဖြစ်သွားနိုင်ကြောင်းလည်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်နှင့် စီးပွားရေးကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ကြသည်။

လက်ရှိအချိန်အထိ ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ရှာဖွေ၊ တူးဖော်၊ ထုတ်လုပ်ခြင်းလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက် လျက်ရှိ သည့် ရတနာ၊ ရဲတံခွန်၊ ဇောတိက၊ ရွှေကမ်းလွန်စီမံကိန်းကြီး လေးခုရှိကြောင်း၊ ထပ်မံရှာဖွေ၊ တူးဖော်၊ ထုတ်လုပ် နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် ကမ်းလွန်စီမံကိန်းကြီး နှစ်ခုရှိ၍ စုစုပေါင်း ကမ်းလွန်စီမံကိန်းကြီး ခြောက်ခုရှိ သည်။

ထိုထဲတွင် မုတ္တမကမ်းလွန် လုပ်ကွက် (M-10)(မင်းရဲသူစီမံကိန်း)သည် နိုင်ငံတော်၏ သတ္တမမြောက် ကမ်းလွန် စီမံကိန်းကြီး ဖြစ်သကဲ့သို့ နစက,လက်ထက် ပထမဦးဆုံး အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် ကမ်းလွန် စီမံကိန်း တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အကောင်အထည်ဖော်ရန် ရှိသော စီမံကိန်းများသည် အစိုးရအပြောင်းအလဲများ ဖြစ်သွားတိုင်း ရပ်ဆိုင်းမှုများက မဖြစ်သင့်ဘူးဟု အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ အစိုးရများသည် နိုင်ငံတကာနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သည့် စီမံကိန်းများကို ဖော်ဆောင်ရာတွင် ရှေ့အစိုးရ လုပ်သွားသည့်ကိစ္စဖြစ်၍ နောက်တက်လာသော အစိုးရက ဖျက်သိမ်းခြင်း၊ ဆိုင်ငံ့ခြင်း၊ ပြန်လည် ဆွေးနွေးမှုအသစ်များ ပြုလုပ်ခြင်းများရှိသည်။

ထိုလုပ်ရပ်အပေါ် ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများက မကြိုက်နှစ်သက်ကြသလို အယုံအကြည် ကင်းမဲ့မှုများ ဖြစ်လာပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ လုပ်ရန်ရှောင်လာကြသည်။ 

အစိုးရတစ်ရပ်အနေဖြင့် မည်သည့် အစိုးရလက်ထက်မှာ လုပ်ပါစေ တာဝန်ခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရှေ့အစိုးရသည် နောက်အစိုးရနှင့်မဆိုင်ဘူးဆိုပြီး ပြော၍မရကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ (NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြစ်ဆုံစီမံကိန်းကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “ပုံမှန်အားဖြင့် ကတော့လေ အစိုးရတစ်ရပ် အနေနဲ့ကတော့ အစိုးရအဆက်ဆက် ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် လုပ်ခဲ့တာ မှန်သမျှကို တာဝန်ခံရမယ်ပေါ့။ ရှေ့အစိုးရက ပိုက်ဆံချေးသွားတယ် ရှေ့အစိုးရချေးသွားတဲ့ကိစ္စ နောက်အစိုးရနဲ့ မဆိုင်ဘူးလေဆိုတာ ပြောလို့မရဘူး။ ဒါနိုင်ငံတကာနဲ့ လုပ်တဲ့အလုပ်တွေကို အစိုးရနှစ်ရပ် တည့်ချင်မှတည့်မယ် ဒါပေမယ့် ရှေ့အစိုးရ လုပ်သွားတဲ့ဟာကို နောက်အစိုးရသည် ဘယ်လိုဖြစ်ဖြစ် တာဝန်ခံပြီးတော့မှ လုပ်ရမှာပေါ့ ဒါက ရိုးရိုးလေး စဉ်းစားရင်ကိုသိတဲ့ ကိစ္စပေါ့နော်။ တချို့စီမံကိန်းတွေကကြတော့ သဘောတရားအရ တခြား အချက်အလက်တွေ ပါနေတာပေါ့လေ”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေ လက်ထက်က မြန်မာနိုင်ငံ လျှပ်စစ်မီး ဖြန့်ဝေနိုင်ရေးအတွက် တရုတ် အစိုးရနှင့် အကျိုးတူပူးပေါင်း၍ မြစ်ဆုံစီမံကိန်းကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၂၀၁၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲနှင့်အတူ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသော ဦးသိန်းစိန် အစိုးရတက် လာသည့်အခါမှာတော့ မြစ်ဆုံစီမံကိန်း ရပ်ဆိုင်းရန် ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာသည့်အတွက် မြစ်ဆုံစီမံကိန်းကို ယာယီရပ်ဆိုင်းကြောင်း အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အလားတူ ၂၀၁၅ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲနှင့်အတူ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသော ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အစိုးရတက်လာသည့်အခါမှာလည်း မြစ်ဆုံစီမံကိန်း ပြန်လည် စတင်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့သလို လက်ရှိ မြန်မာ့တပ်မတော် က NLD အစိုးရကို ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်အား အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာ၍ အုပ်ချုပ်နေချိန်မှာလည်း မြစ်ဆုံ စီမံကိန်း ပြန်မစတင်နိုင်ဘဲ ရပ်ထားရသည်။ 

သီလဝါစီမံကိန်းကို တွေ့ရစဉ်

စီမံကိန်းများနှင့်ပတ်သက်လျှင် အစိုးရအချင်းချင်း ချိတ်ဆက်ပြီး MoU ထိုးထားသည့် စီမံကိန်းပဲဖြစ်ဖြစ် သို့မဟုတ် နိုင်ငံတော်တွင် အကောင်ထည်ဖော်ထားသည့် ပရော်ဂျက်ဘဲဖြစ်ဖြစ် လက်စမသက်နိုင်ခဲ့လျှင် နောင်အစိုးရ တက်လာပြီဆိုပါက ကိုယ့်တိုင်းပြည်နှင့် ၎င်းတို့၌ ချထားသည့် ပေါ်လစီနှင့်ကိုက်ညီမှု ရှိ/မရှိ ပြန်သုံးသပ်ကြသည် ဟု  စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ရှေ့အစိုးရ လူကိုမကြည့်ပဲနဲ့ ကျနော်တို့က မူနဲ့ပဲ အလုပ်လုပ်ကြဖို့လိုပြီး အတ္တတွေကို ဖယ်ပြီးတော့ တိုင်းပြည် ကောင်းဖို့ပဲ ကြည့်မယ်ဆိုရင် ဒီလိုပရော်ဂျက်တွေ ရပ်သွားစရာ အကြောင်းမရှိဘူး။ ရှေ့လူက လုပ်ခဲ့တဲ့ ပရော်ဂျက် ငါတို့ လက်ထက်ကျရင် ငါတို့လုပ်စရာမလိုဘူး။ လုပ်ခဲ့ရင် သူနာမည်ကောင်း ရသွားမယ်ဆိုပြီးတော့ အတ္တကို‌ ရှေ့တမ်း တင်နေမယ်ဆိုရင်တော့ တိုင်းပြည်က နစ်သထက် နစ်နာသထက် နေအုန်းမှာပဲ သိပ်မကြာခင် မှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲလုပ်မယ် အစိုးရတစ်ရပ် တက်လာမယ်ဆိုရင် အရင်တုန်းက စစ်အစိုးရလုပ်ခဲ့လို့ အရင် တုန်းက NLD အစိုးရ လုပ်ခဲ့လို့ အရင်တုန်းက ဘယ်အစိုးရလုပ်ခဲ့လို့ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်တွေကို ခဏမေ့ထားပြီးတော့ ငါတို့ကတော့ ဒါလေးကို ပိုကောင်းအောင် လုပ်မယ်ဆိုတာမျိုးနဲ့သွားဖို့ လိုအပ်တယ် အဲလိုမဟုတ်ပဲနဲ့ အရင်လူ လုပ်ခဲ့တဲ့ဟာ နောက်လူ လုပ်စရာမလိုဘူးဆိုတဲ့ အတွေးဝင်နေရင်တော့ အဲလိုခေါင်းဆောင်တွေပဲ ရနေရင်တော့ ကျနော်တို့က ကံဆိုးခြင်း ပြည်သူအဖြစ်ပဲ ခေါင်းစဉ်တပ်ရမှာပါ”ဟု ပြောသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲကနေ တက်လာသည့် အစိုးရအပြောင်းအလဲများကြားတွင်လည်းကောင်း၊ ရွေးကောက်ခံ အစိုးရကို ဖြုတ်ချ၍ တပ်မတော်က အာဏာရယူပြီး အုပ်ချုပ်သည့် ကာလများတွင်းလည်းကောင်း ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ရပ်ဆိုင်းသွားကြသလို စီမံကိန်းများလည်း ရပ်ဆိုင်းသွားလေ့ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း(ILO)မှ ချမှတ်သော ဆုံးဖြတ်ချက်သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း မှီတင်း နေထိုင်လုပ်ကိုင်နေကြသည့် အလုပ်ရှင်များ၊ အလုပ်သမားများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအပေါ် သက်ရောက်မှုများ မရှိနိုင်သောကြောင့် စိုးရိမ်မှုမရှိဘဲ လုပ်ငန်းခွင့်များတွင် အေးချမ်းစွာ ဆက်လက် လုပ်ကိုင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်ဟု နစက၏ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ILO ၏ (၁၁၃) ကြိမ်မြောက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမား ရေးရာညီလာခံ ကျင်းပနေစဉ်ကာလအတွင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၅ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ပတ်သက်သော ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ရပ်ကို ချမှတ်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ချဉ်းကပ်မှုများအပေါ် အခြေခံ၍ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အစိုးရအပေါ် ILO မျက်နှာစာမှတဆင့် ဖိအားပေးနိုင်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် တစ်ဖက်သတ် တောင်းဆိုထားသည့် ဆုံးဖြတ်ချက် တစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်ဟု အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက ပြောသည်။

၎င်းက “ ILO မှ ချမှတ်သော ဆုံးဖြတ်ချက်သည် နိုင်ငံရေးကို ဖိအားပေးလို၍ ဆုံးဖြတ်ထားသည့် အချက်အလက် ဖြစ်ရာ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း မှီတင်းနေထိုင်လုပ်ကိုင်နေကြသည့် အလုပ်ရှင်များ၊ အလုပ်သမားများ၊ စီးပွားရေးလုပ် ငန်းများအပေါ် သက်ရောက်မှုများ မရှိနိုင်သောကြောင့် စိုးရိမ်မှုမရှိဘဲ လုပ်ငန်းခွင်များတွင် အေးချမ်းစွာ ဆက်လက် လုပ်ကိုင်နိုင်မည်”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် အရေးကြီးသော အလုပ်သမားထု၏ အခွင့်အရေးများ ဥပဒေနှင့်အညီ တိုး တက်မှုရရှိရေး၊ လူမှုဘဝများ ဖွံ့ဖြိုးရေး၊ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးပေးရေးအတွက် ILO အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းနှင့် ဆက်လက် ထိတွေ့လျက် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် လွတ်လပ်မှုကို မထိပါးစေသော ပူးပေါင်းမှုများ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ဟု အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

ILO သည် Article 33 အရ မြန်မာနိုင်ငံကို အရေးယူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းများ အပါအဝင် တခြားသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ထိခိုက်လာနိုင်သလို အလုပ်လက်မဲ့ နှုန်းများတိုးပွားလာနိုင် သည်ဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြလျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၅ ရက်

မြန်မာနိုင်ငံက ငလျင်ဘေးသင့် ဒေသများရှိ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ကြိုးပမ်းရမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌပြောကြားချက်အရ မည်သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကို ဦးစားပေးကူညီမှာလဲဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် များက မေးခွန်းထုတ်နေကြသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈ ရက်က မန္တလေးမြို့အနီး စစ်ကိုင်းမြို့ကို ဗဟိုပြု၍ ပြင်းအား ၇ ဒသမ ၇ အဆင့်ရှိ ငလျင် လှုပ်ခတ်ခဲ့၍ ဟိုတယ်များ၊ လူနေအိမ်များ၊ ဘာသာရေးအဆောက်အအုံများ၊ လမ်းတံတားများ၊ တာဝါတိုင်များ ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့သလို လူပေါင်း ၃၇၀၀ ကျော် သေဆုံး၍ ၅၀၀၀ ကျော် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။

ငလျင်ကြောင့် ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွား လုပ်ငန်းများ ထိခိုက်နေသလို အာမခံကုမ္ပဏီများလည်း ထိခိုက်နေ ကြောင်း၊ အသေးစားအလတ်စား လုပ်ငန်းများလည်း ထိခိုက်လျက်ရှိကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ဗိုလ်ချုပ်ဈေးအတွင်း တစ်နေရာကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့က အသေးစား အလတ်စား လုပ်ငန်းရှင်တွေကို ထောက်ပံ့မှာလား၊ တကယ့် အကြီးကြီးတွေကို ထောက်ပံ့ပေးမှာလား သို့မဟုတ်လို့ရှိရင် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေ မထောက်ပံ့တော့ဘဲနဲ့ တစ်နေ့လုပ် တစ်နေ့စား တဲ့သူ လုပ်သားတွေပေါ့နော်၊ အခြေခံလူတန်းစားတွေကို ထောက်ပံ့ပေးမှာလား ဆိုတဲ့ဟာရှိတယ်။ ယေဘူယျ ဆန်တဲ့ စကားလုံးတွေနဲ့ ဒီနေရာမှာ မပြောသင့်တော့ဘူးလို့ ယေဘူယျဆန်တဲ့ စကားလုံးတွေဆိုတာက ကျနော်တို့ စီးပွားရေးတွေ ပြန်လည်ထူထောင်ပေးနိုင်အောင်လုပ်ပါမယ်။ ပြည်သူလူထုတွေ စားဝတ်နေရေးတွေ ချောင်လည် လာအောင် လုပ်ပါမယ်ဆိုတဲ့ ဒီစကားလုံးတွေ ကြားခဲ့ရတာလည်း ကျနော်တို့က နှစ်တွေလည်း မနည်းတော့ဘူး ပေါ့နော်။ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးကတည်းက အစိုးရတစ်ရပ် တက်လာရင် ကြားလာတယ်။ အဲဒီလိုမျိုးတွေထက် ထိထိ ရောက်ရောက် ကျနော်တို့က တစ်နေ့ကို လုပ်ခလစာ ၁၀,၀၀၀ အောက်ကိုပဲရတယ် မိသားစု အဲလိုအိမ်ထောင်စုတွေ ကို ကောက်ပြီးတော့ ဘယ်လိုပေးမယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုး တိတိကျကျချပြဖို့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေကို ချေးငွေတွေပေး မယ် ကျနော်တို့ ကိုဗစ်တုန်းကလည်း အများကြီး ကြုံခဲ့ရပြီးပြီ အခုချိန်ထိ ကိုဗစ်ကနေ ထုတ်ပေးထားတဲ့ ရန်ပုံငွေ ကနေ ထုတ်ပေးထားတဲ့ ချေးငွေတွေ ပြန်မဆပ်နိုင်တဲ့အတွက် လုပ်ငန်းရှင်တွေမှာ Blacklist လုပ်တာမျိုးတွေ ဖမ်းဆီးဖို့ ဆောင်ရွက်တာမျိုးတွေ ဒါမျိုးတွေလည်း အများကြီးဖြစ်ခဲ့ပြီးပြီ ရှေ့မှာ ဒီလိုဟာတွေကို သင်ခန်းစာယူပြီး သဘာဝဘေး အန္တရယ်ဖြစ်ပေါ်လာတိုင်း ကိုယ်ကျိုးအတွက် ကြည့်တဲ့လုပ်ငန်းရှင်တွေကလည်း သူဟာသူအလိုလို ထွက်လာတယ် အဲဒီအပေါ်မှာမှ အစိုးရအနေနဲ့ ဒီလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ရှောင်ပြီးတော့ တကယ်ထိထိရောက်ရောက် လိုအပ်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေ ကျနော်တို့ လိုအပ်တယ်”ဟု ပြောသည်။

စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ လည်ပတ်နိုင်ရေးနှင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ရရှိရေးအတွက် နိုင်ငံတော်က ငွေကျပ် ဘီလီယံ ၇၀၀ ကို ချေးငွေထုတ်ပေးရန် လျာထားကြောင်း၊ မိမိအနေဖြင့် ၂၂၆ ဘီလီယံကို ထုတ်ပေးလို ကြောင်း၊ ဆီစက်များ အပါအဝင် စက်ရုံအလုပ်ရုံများကို စီးပွားရေးမြှင့်တင်ရေးအတွက် ထုတ်ချေးပေးလိုကြောင်း၊ ထိုနောက် မည်သည့် အတိုးနှုန်းဖြင့် ပေး၍ရနိုင်မလဲ စဉ်းစားညှိနှိုင်းရန်လိုကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀ ရက်က ပြောသည်။

အသေးစားအလတ်စား လုပ်ငန်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

အစိုးရတစ်ရပ်သည် ၎င်းတို့သတ်မှတ်ထားသည့် မူဝါဒအတိုင်းသာ လုပ်လေ့ရှိပြီး အများဖြစ်လိုသော ဆန္ဒကို လိုက်လံ အကောင်အထည်ဖော်ပေးလေ့မရှိကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခု ဒီငလျင်ဘေးသင့် ဒေသပေါ့လေ စစ်ကိုင်း၊ မန္တလေး၊ နေပြည်တော် ဒီကြားထဲက မြို့တွေပေါ့လေ ဖြစ် သွားတာဆိုတော့ အဲဒါတွေကိုတော့ အဓိကဦးစားပေးပြီး လုပ်နေကြတယ် ဒီမိုးမကျခင်မှာ run လို့ရ အောင်လို့ ပေါ့။ တချို့ဆေးရုံတွေဆို တော်တော်ပျက်ဆီးသွားတာလေ mobile clinic တွေရော ဘာတွေရော ညာတွေရော ချက်ချင်းတော့ သူတို့အရေးပေါ် လုပ်နေပြီးတော့ ကြိုးစားဆောင်ရွက် နေတာတော့ရှိတယ်။ ခုတော့ ပြန်လည် ထူထောင်ရေးကာလမှာ ခုလမ်းတွေဆိုရင် ပျက်ဆီးသွားတယ်။ ပြန်ပြင်ထားပြီးပြီ လူတွေက နေစရာမရှိတဲ့ဟာတွေ ကြတော့ လောလောဆယ် ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာ သွားနေရတာတွေရှိတယ်။ ရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးနဲ့ ချိတ်ဆက် ပြီးတော့ အဲလိုမျိုး ငလျင်ဘေးသင့် စခန်းတွေဆိုပြီးတော့ အဲလိုရပ်ရွာမှာ လုပ်ထားတာရှိတယ်။ မန္တလေးမှာဆိုရင် ကျနော်တွေ့ခဲ့တယ် ပန်းခြံတွေမှာ ယာယီတဲတွေ ထိုးပြီးတော့လေ မြို့နယ်ခရိုင် အစီအစဉ်တွေနဲ့ တည်ဆောက်ပြီး အဲမှာထားတယ်လေ။ အိမ်ဆောက်ဖို့အတွက် သူတိုပိုက်ဆံ ပေးမလား မပေးဘူးလားတော့ မသိဘူး။ အိုးအိမ် ပျက်ဆီးသွားရင် တစ်အိမ်ထောင် ဘယ်လောက်နှုန်းပေါ့လေ။ နိုင်ငံတော်အနေနဲ့ အဲလိုမျိုး ပြန်လည်ပေးအပ်တာ မျိုး ရှိမယ်လို့ ကျနော်ထင်တယ် သူတို့ပိုမှပေါ့နော်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈ ရက်က ပြင်းအား ၇ ဒသမ ၇ အဆင့်ရှိ ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် နေပြည် တော်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတို့မှာ လူပေါင်း ၆ သိန်းကျော် ငလျင်ဘေးသင့်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ ပြိုလဲသွားသလို နေစရာ အိမ်များလည်း ပျက်စီးသွားခဲ့ကာ ငလျင်ကယ်ဆယ် ရေးစခန်းများနှင့် နီးစပ်ရာ နေရာများတွင် နေထိုင်နေကြရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၄ 

ငလျင်ဘေးသင့်သွားသည့် ဒေသများက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ပြန်လည် လည်ပတ်နိုင်ရေးနှင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ပြန်လည်ရရှိရေး ဘယ်လိုဖြေရှင်းမလဲဆိုသည်ကို စဉ်းစား၍ အဖြေရှာသင့်သည်ဟု အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ လည်ပတ်နိုင်ရေးနှင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ရရှိရေးအတွက် နိုင်ငံတော်က ငွေကျပ် ဘီလီယံ ၇၀၀ ကို ချေးငွေထုတ်ပေးရန် လျာထားကြောင်း၊ ထိုနောက် မည်သည့်အတိုးနှုန်းဖြင့် ပေး၍ ရနိုင်မလဲ စဉ်းစား ညှိနှိုင်းရန် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀ ရက်က ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ကျနော် ၂၂၆ ဘီလီယံကို ထုတ်ပေးချင်ပါတယ်။ ဆီစက်တွေ အပါအဝင် စက်ရုံအလုပ်ရုံတွေ အားလုံးကို ကျနော် ဒီနိုင်ငံ့စီးပွားရေး မြှင့်တင်နိုင်ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပေးချင်ပါ တယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ ထည့်သွင်းဆွေးနွေးသွားကြဖို့ လည်း ပြောလိုပါတယ်။ ကျနော်တို့ ဒီလိုစီးပွားရေး မြှင့် တင်ဖို့ ကြိုစားရင် တစ်ဖက်က ဘာလဲဆို ကုန်ဈေးနှုန်း ကျဆင်းရေးကို သွားရပါမယ်။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင် ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ တက်နေတယ်။ ဘာလို့တက်လဲဆိုရင် ဂျာအေးသူ့အမေရိုက်ပေါ့ဗျာ။ ကျနော် ၂၀၂၄ ခုနှစ်မှာ ဆန်ဈေးနှုန်းပတ်သက်ပြီး အကြောင်းအရာတစ်ခုမှာ ကျနော် ထည့်ပြောပါတယ်။ အဲဒါဘာလဲဆိုတော့ အရမ်းဆွဲ မတင်ပါနဲ့။ အရမ်းဆွဲတင်ရင် အဲအပေါ်မှာ ကာဗာဖြစ်အောင် တစ်ခုပြီးတစ်ခု လိုက်လာလိမ့်မယ်။ ကုန်ဈေးနှုန်း တစ်ခု တက်သွားပြီးဆိုရင် ပြန်ချဖို့ကမလွယ်ဘူး။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့က အရမ်းမတင်ဖို့ တာဝန်ရှိတဲ့ စီးပွားရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး လုပ်နေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကို ကျနော်ပြောခဲ့ပါ တယ်”ဟု ပြောသည်။
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀ ရက်က နေပြည်တော်မှာ ငလျင်အလွန် စီးပွားရေးပြန်လည်ကုစားခြင်းနှင့် ပြန်လည်ထူ ထောင်ရေး ဆွေးနွေးပွဲကို ကျင်းပခဲ့ကြသည်။

ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို ဆွဲဆောင်ထားစဉ်

နေပြည်တော်မှာ ကျင်းပသည့် ဆွေးနွေးပွဲကို Myanmar Narrative(Think Tank)အဖွဲ့နှင့် ကုန်သည်ကြီးများ အသင်းချုပ်(UMFCCI)တို့ ပူးပေါင်း၍ လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုဆွေးနွေးပွဲက ထွက်ပေါ်လာသော ဆွေးနွေး ချက်များကို နိုင်ငံတော်အစိုးရထံ တင်ပြကြမည်ဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခု အဓိက,က စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေ ဘယ်လို ပြန်ထူထောင်မှာလဲဆိုပြီးတော့မှ နိုင်ငံတော်က ငွေကြေး တစ်စုံတရာ ထုတ်ချေးမယ်။ အဲအပေါ်မှာ တချို့ဟာတွေက Blank ဖြစ်သွားမလား၊ ချေးငွေဖြစ်သွား မလား ဒါတွေလည်း ဆွေးနွေးကြတာပါတယ်။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးတွေ ပြန်ထူထောင်ဖို့ဆိုတာ တကယ် လိုလည်းလိုအပ်တယ်။ နိုင်ငံတော်အစိုးရ ကူညီဆောင်ရွက် ပေးသင့်တယ်ဆိုတာလည်း မှန်တယ်။ ဒါမျိုး လုပ်တာ ကိုလည်း ကျေးဇူးအများကြီးတင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ပြဿနာက ဒီစီးပွားရေးလုပ်ငန်းမှာ လုပ်တဲ့သူ အားလုံးသည် စားဝတ်နေရေးတွေ၊ ဘာတွေညာတွေ အားလုံးကို အဆင်မပြေဘူး ဖြစ်နေတယ်။ လက်ရှိ တိုင်းပြည်မှာ ဖြစ်ပေါ် နေတဲ့ အခြေအနေအရ လူငယ်တွေ အများစုက တိုင်းပြည်ကနေ ထွက်ခွာနေတာပေါ့။ မထွက်ချင်လည်း ထွက်နေ ရတဲ့ အခြေအနေဖြစ်နေတဲ့ အခါကြတော့ ဒီမှာအလုပ်သမားရှားပါးမှု ပြဿနာတွေကလည်း အများကြီး ကြုံလာ တယ် အလုပ်သမား လူတန်းစားအတွက်ကို ဘာတွေ စဥ်းစားထားပေးသလဲဆိုတဲ့ဟာပါ စဥ်းစားထားနိုင်မှ သုံးနား ညီ ဖြစ်သွားမှာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ရထားလမ်းလုပ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈ ရက်က ပြင်းအား ၇ ဒသမ ၇ အဆင့်ရှိ ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် နေပြည် တော်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတို့မှာ လူပေါင်း ၆ သိန်းကျော် ငလျင်ဘေးသင့်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ ပြိုလဲသွားသလို နေစရာ အိမ်များလည်း ပျက်စီးသွားခဲ့ကာ ငလျင်ကယ်ဆယ် ရေးစခန်းများနှင့် နီးစပ်ရာ နေရာများတွင် နေထိုင်နေကြရသည်။

ထို့ကြောင့် ငလျင်ဘေးသင့် ဒေသများတွင် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ဆုံးရှုံးနေသလို အငယ်စား အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများလည်း မစတင်နိုင်ဘဲဖြစ်နေကြောင်း၊ ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများလည်း ရပ်တန့်သွားကာ ဒေသခံများ စားသောက်ရေး ခက်ခဲလာကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုနှင့် လူနေမှုစရိတ် မြင့်မားနေခြင်းကြောင့် လုပ်ငန်းများ လည်ပတ်နိုင်ခြေ အားနည်းကာ အလုပ်အကိုင်များရှားပါးနေချိန်၌ မသန်စွမ်းများ အနေဖြင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း ဘယ်လိုရှိနေလဲဟု မေးခွန်းထုတ်မှုများရှိနေသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မသန်စွမ်းများသည် လုပ်ငန်းခွင်များ၌ နှိမ့်ချဆက်ဆံခံရမှုများရှိသလို အလုပ်ခန့်လိုသော ကုမ္ပဏီ များနည်းပါးကြောင်း၊ မသန်စွမ်းများ အနေဖြင့်လည်း အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းအတွက် အသက်မွေးဝမ်း ကျောင်းပညာရပ် တစ်ခုခု တတ်မြောက်အောင် သင်ကြားထားသင့်ကြောင်း မသန်စွမ်း ပရဟိတကျောင်းဆရာ ကိုကျော်ထူးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက  “ပညာအရည်အချင်းရှိတယ်၊ ပညာအရည်အချင်း ဆယ်တန်းအောင်မှ‌ပါ့နော် လက်ခံတာ ဘာညာရှိတယ်။ အခု နောက်ပိုင်းကျတော့ ကျနော်တို့ မသန်စွမ်းတွေက ကြိုးစားတာလည်းမြင်တဲ့အခါကျတော့ အဓိက,ကပေါ့ ကြိုးစားချင်စိတ်ရှိတာပေါ့။ ကြိုးစားချင်စိတ်ရှိတဲ့အတွက်ကို သူတို့က ခေါ်ပေးတယ်။ အဓိက ကွန်ပျူတာပိုင်းနဲ့ ဆိုင်တယ် ဆိုလို့ရှိရင် ကွန်ပျူတာပိုင်းနဲ့ပေါ့။ အဲလိုပုံစံမျိုး ခေါ်တယ်လေ။ ကွန်ပျူတာပိုင်းမှာ အမျိုးမျိုးရှိတယ်လေ ဆော့ခ်ဝဲပိုင်းကိုတတ်တာလား၊ ဟက်ခ်ဝဲပိုင်းကို တတ်တာလား၊ စာစီစာရိုက်ပိုင်းကို တတ်တာလားဆိုပြီး အဲဒါမျိုး ရှိတယ်။ ပြီးရင် အဲလိုပုံစံမျိုး အမျိုးမျိုးနဲ့ခေါ်ကြတာပေါ့နော်။ ဒါပေမဲ့ ကိုယ်တတ်ထားတဲ့ပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့လည်း ကြိုးစားနေရတယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီအတွက်လည်း အလုပ်က ကျနော်တို့ မသန်စွမ်းတွေ အခုနောက်ပိုင်းဆိုရင် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေက အရမ်းကောင်းပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မသန်စွမ်း အမျိုးသားတစ်ဦး ဈေးရောင်းနေစဉ်

မသန်စွမ်းများအား လုပ်ငန်းခွင် ဝင်ရောက်နိုင်ရန်အတွက် အလုပ်များ ခွဲဝေထည့်ပေးရာတွင် တချို့ကုမ္ပဏီများက ပညာအရည်အချင်း ကန့်သတ်ချက်ရှိခြင်းကြောင့် အားလုံးကို အလုပ်အကိုင် ချိတ်ဆက်ပေးရန် အခက်အခဲများရှိကြောင်း မသန်စွမ်းများကို သင်ကြားလေ့ကျင့်ပေးနေသည့် AAR ဂျပန်သင်တန်းကျောင်း(မြန်မာနိုင်ငံရုံးခွဲ)မှ ဆရာ ဦးလွင်မျိုးထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခက်အခဲကတော့ ဘာလဲဆိုရင် အဓိက ဒီကုမ္ပဏီ လုပ်ငန်းလေးတွေကို ချိတ်ဆက်ပေးတဲ့အခါမှာ ပညာ အရည်ချင်းတွေပေါ့နော် သူတို့က ဆယ်တန်းအောင်တာမျိုးလေးတွေ လိုချင်တယ်။ ကျနော်တို့ဆီမှာကျတော့ ဆယ်တန်းမအောင်တာမျိုးလေးတွေလည်းရှိတယ်။ ဘွဲ့ရပြီးသားတို့ မျိုးစုံရှိတာပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုး မျိုးစုံရှိတဲ့ထဲမှာမှ ကျနော်တို့ကကျတော့ ဒီအလုပ်အကိုင် ချိတ်ဆက်တဲ့နေရာမှာ အကုန်လုံးကို ရစေချင်တာပေါ့။ ဒါပေမယ့်လည်း တချို့ကုမ္ပဏီကကျတော့ အကန့်အသတ်နဲ့သွားတဲ့အခါကျတော့ အကုန်လုံးကို အလုပ်အကိုင် ချိတ်ဆက်တဲ့အခါမှာ အခက်အခဲလေးတွေရှိတာပေါ့။ ပြီးတဲ့အခါကျတော့ ဒီ ရုံးသုံးဆော့ခ်ဝဲ သင်ပေးတာမျိုးတွေရှိတယ်၊ ဒီဇိုင်းမှာဆိုလို့ရှိရင် Photoshop တို့ အဲလိုမျိုးဟာမျိုးလေးတွေကို သင်ပေးတာတို့ရှိတယ်။ တချို့ကျတော့လည်း မသန်စွမ်းမှုများတဲ့အခါကျတော့ သူတို့အတွက် အလုပ်အကိုင်ရဖို့ကျတော့ နည်းနည်းအခက်အခဲလေးတွေရှိတာပေါ့နော်”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် မိမိတို့ သင်ကြားပေးနေသည့် မသန်စွမ်း သင်တန်းသားများကို မည်ကဲ့သို့သော အလုပ်မျိုးကို စိတ်ဝင်စားလဲ တစ်ယောက်ချင်း မေးမြန်း၍ အလုပ်အကိုင် ရရှိရေး ချိတ်ဆက်ပေးခြင်းများရှိကြောင်း ဆရာ ဦးလွင်မျိုးထွန်းက ပြောသည်။

၎င်းက “  ကျနော်တို့က တစ်လတစ်ခါ councelling ဆိုတဲ့ session လေးရှိတော့ တစ်ယောက်ချင်းဆီ တွေ့ပြီးတော့ မေးတယ်ပေါ့၊ ဘယ်လိုလုပ်ငန်းမျိုးတွေ စိတ်ဝင်စားလဲ ဘယ်လိုမျိုး အလုပ်တွေကို လုပ်ချင်လဲပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုးလေးတွေတော့မေးတယ်။ သူတို့ဘက်က Call Center ဆိုလည်း Call Center ပေါ့။ ဘဏ်လုပ်ငန်းဆိုလည်း ဘဏ်လုပ်ငန်း ဒါမှမဟုတ်လည်း ဒီစာစီစာရိုက်လုပ်ငန်းဆိုလည်း စာစီစာရိုက်လုပ်ငန်း ဒါမှမဟုတ် ဒီ မီဒီယာလုပ်ငန်းဆိုလည်း မီဒီယာလုပ်ငန်း အဲလိုမျိုးလေးတွေတော့ သူတို့ကိုမေးဖြစ်တယ်။ အဲအခါကျရင်တော့ ကျနော် တို့က အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းပေါ်လာရင် အဲလိုသက်ဆိုင်ရာ နေရာလေးတွေကို သူတို့ပြောထားတဲ့လူ အဲလို ပြောထားတဲ့ လူလေးတွေကို ကျနော်တို့က CV ဖောင်လေးတွေပေးပြီး ချိတ်ဆက်ပေးတာမျိုးလေး လုပ်တာ”ဟု ပြောသည်။

မသန်စွမ်း အမျိုးသမီးတစ်ဦး ဆံပင်ညှပ်သင်ပြနေစဉ်

AAR ဂျပန်သင်တန်းကျောင်းသည် စက်ချုပ်သင်တန်းများ၊ ကွန်ပျူတာသင်တန်းများ သင်ကြားပေးလျက်ရှိသလို သင်တန်းသားများကိုလည်း အလုပ်အကိုင်များ ရရှိရေးအတွက် ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ 

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မသန်စွမ်းသူများ၏ ဦးရေ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းမှာ အလုပ်လက်မဲ့များဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

မသန်စွမ်းမှု အုပ်စုအမျိုးအစားများမှာ ကိုယ်အင်္ဂါမသန်စွမ်းမှု (Physical disability)၊ အမြင်အာရုံမသန်စွမ်းမှု (Visual disability)၊ အကြားအာရုံမသန်စွမ်းမှု (Hearing disability)၊ အပြောအာရုံမသန်စွမ်းမှု (Speech disability)၊ ဉာဏ်ရည်မသန်စွမ်းမှု (Intellectual disability)၊ စိတ်လူမှုပိုင်းဆိုင်ရာမသန်စွမ်းမှု (Psycho-social disability)၊ တစ်မျိုးထက်ပိုသောမသန်စွမ်းမှု (Multiple disability) တို့ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ မသန်စွမ်းများသည် အလုပ်လုပ်ရန် ဆန္ဒရှိကြသလို စွမ်းဆောင်ရည်လည်း ရှိကြသော်လည်း အလုပ်ရှင်အများစုက အလုပ်ခန့်အပ်ရန် စိတ်ဝင်စားမှု အလွန်နည်းကြသည့်အတွက် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ နည်းပါးလျက်ရှိနေကြသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မသန်စွမ်းသူ ၂ ဒသမ ၃ သန်းရှိပြီး ၎င်းတို့၏ မိသားစုဝင်မှာ ၇ သန်းဝန်းကျင်ရှိကြောင်း အစိုးရက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၉

ဆောက်လုပ်ရေးသုံးပစ္စည်းများ လိုအပ်ချက် များပြားလျက်ရှိသောကြောင့် တင်သွင်းခွင့်ကို သေချာစွာခွင့်ပြု ပေးမည်ဆိုပါက လက်ရှိကြုံတွေ့နေရသည့် ပြဿနာများ လျော့နည်းသွားနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆောက်လုပ် ရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဦးမျိုးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ ဆောက်လုံးရေးသုံးပစ္စည်းများ လိုအပ်ချက်သည် ပြည်တွင်းမှ ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် နှုန်းနှင့် ကွာဟမှုများ ရှိနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် လိုအပ်သည့်ပမာဏကို တင်သွင်းခွင့်ပြုလိုက်မည်ဆိုပါက ပြေလည်သွားမည်ဟု ထင်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးမျိုးမြင့်က “အဓိက,ကတော့ ဌာနဆိုင်ရာတွေအနေနဲ့က UMFCCI အပါပဲ။ ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်းတွေ လျင်လျင် မြန်မြန်ရဖို့အတွက် အစည်းအဝေး လုပ်နေတာတွေရှိပါတယ်။ အဲဒီအခါကြတော့ အဓိက,ကတော့ နိုင်ငံတွင်းမှာ လိုနေတဲ့ဟာတွေရော import  ကို သေသေချာချာလေး ပေးသွင်းလိုက်မယ်ဆိုရင်တော့ လတ်တလောတော့ ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်း ပြတ်လပ်မှုပြဿနာတော့ လျော့နည်းသွားမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဘာလို့ဆို ပြည်တွင်းမှာ ထုတ်လုပ်နေတဲ့ဟာတွေကလည်း သူ့ရဲ့အတိုင်းအတာ limit တစ်ခုပဲ ရှိတော့လေ။ အဲဒီ limit နဲ့ ဥပမာ တန်ချိန် ၁၀,၀၀၀ လိုတာကို ပြည်တွင်းမှာ တန်ချိန် ၅၀၀၀ ပဲ ထုတ်နိုင်တယ်ဆိုရင် ၅၀၀၀ ကို တင်သွင်းခွင့်ပြုလိုက်ရင် ပြေလည်သွားမယ်လို့ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဘိလပ်မြေတင်သွင်းလာစဉ်

၂၀၂၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လအတွင်း ဘိလပ်မြေတန်ချိန် ၇၈၀,၀၀၀ ခန့်ကိုသာ ကန့်သတ်ချက်များဖြင့် ပြည်ပမှ တင်သွင်းခွင့်ပြုခဲ့သည်။

လက်ရှိ ငလျင်ဘေးဒဏ်သင့် ကာလတွင် ဘိလပ်မြေ အပါအဝင် အခြား ဆောက်လုပ်ရေးသုံး ပစ္စည်းများကို ယခု ထက်ပိုမို တင်သွင်းခွင့် ပြုပေးရန်လိုကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့်ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

အစိုးရပိုင် သတင်းဌာနများတွင် နိုင်ငံခြားမှ ဘိလပ်မြေများ မကြာခင် ရောက်တော့မည်ဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်းထုတ် ဘိလပ်မြေများကို ငလျင်ဒဏ်သင့် ဒေသများ၌ ရောင်းချပေးမည်ဟု ကြေညာထားသလို ကော့သောင်း နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှတဆင့် ဘိလပ်မြေ တင်သွင်းမှုများကို ခွင့်ပြုပေးနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် သံနှင့် သံမဏိ လိုအပ်ချက်၏ (၉၂) ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို ပြည်ပမှ တင်သွင်းနေရကြောင်း၊ နှစ်စဉ် သံ/သံမဏိ အပါအဝင် ဆက်စပ်ပစ္စည်း တန်ချိန် (၃) သန်းခန့် တင်သွင်းလျက်ရှိရာမှ လာမည့် ၂၀၃၀ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ သံမဏိလိုအပ်ချက်မှာ တစ်နှစ်လျှင် တန်ချိန် (၅.၄) သန်းခန့်အထိ တိုးတက်လာဖွယ်ရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံသံမဏိလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း(MISA) ထံမှ သိရသည်။

ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင် တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများမှာ ဘက်ပေါင်းစုံမှ ကြုံတွေ့နေရသည့် အခက်အခဲများကြောင့် စီးပွားရေးအတွက် လုပ်ငန်းလည်ပတ်ရန်အချိန်ကို စောင့်ဆိုင်း၍သာ နေကြလျက်ရှိကြောင်း ရွှေကမ္ဘာမောင်မောင် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းမှဥက္ကဋ္ဌ ဦးမောင်မောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခု ငလျင်လှုပ်လိုက်တော့ နည်းနည်းလေး လှုပ်လှုပ်လှုပ်လှုပ် ဖြစ်သွားတာပေါ့။ အလုပ်သမားတွေ ကလည်း အလုပ်ရသွားတယ်။ အလုပ်သမားတွေလည်းပဲ ပထမပိုင်းကတော့ အကုန်လုံး တိုင်းတစ်ပါးကို ထွက်ကြ တယ်လေ။ စားဝတ်နေရေး မိသားစုအရေးဆိုပြီးတော့ ထွက်တော့ နိုင်ငံခြားမှာဆိုတော့လည်း လုပ်ငန်းက အမျိုးမျိုးရှိတဲ့ အခါကြတော့ ပိုက်ဆံလည်း အမျိုးမျိုးရကြတာပေါ့။ ဒီဝင်ငွေထက်တော့ သာတယ် ပြောကြတယ် လေ။ ကျနော်တို့ လုပ်ငန်းတွေကတော့ သိပ်တော့ မလုပ်ကြဘူး။ နည်းနည်းတော့ စောင့်ဆိုင်းပြီးနေတဲ့ စီးပွားရေး အရ အနေအထားတော့ ရှိတယ်။ အတင်းအဓမ္မကြီး တက်၊ ချ၊ ဝိုင်း၊ လုပ်ကြည့်ရအောင်ဆိုတဲ့ အင်တိုက်အားတိုက် တော့ လျော့နည်းသွားတာတော့ အမှန်ပဲ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ငလျင်၏ နောက်ဆက်တွဲ အနေဖြင့် ဆောက်လုပ်ရေးသုံးပစ္စည်း ဝယ်ယူရခက်ခဲမှုအပြင် အခြားကိစ္စ များကြောင့် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ လည်ပတ်မှု နည်းပါးနေကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များထံက သိရသည်။

အစိုးရမှ ဘိလပ်မြေ တစ်အိတ်လျှင် ၁၇,၀၀၀ ကျပ်ဖြင့် ငလျင်ဘေးသင့် အဆောက်အအုံများသို့ ရောင်းချပေးရန် နှုန်းထား သတ်မှတ်ပေးထားသော်လည်း မြေပြင်တွင် ဝယ်ယူရခက်ခဲနေကာ နှုန်းထားမှာလည်း ငွေကျပ် ၄၀,၀၀၀ အထိ ပေါက်ဈေးများရှိနေကြောင်း သိရသည်။