CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း(ILO)မှ ချမှတ်သော ဆုံးဖြတ်ချက်သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း မှီတင်း နေထိုင်လုပ်ကိုင်နေကြသည့် အလုပ်ရှင်များ၊ အလုပ်သမားများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအပေါ် သက်ရောက်မှုများ မရှိနိုင်သောကြောင့် စိုးရိမ်မှုမရှိဘဲ လုပ်ငန်းခွင့်များတွင် အေးချမ်းစွာ ဆက်လက် လုပ်ကိုင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်ဟု နစက၏ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ILO ၏ (၁၁၃) ကြိမ်မြောက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမား ရေးရာညီလာခံ ကျင်းပနေစဉ်ကာလအတွင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၅ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ပတ်သက်သော ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ရပ်ကို ချမှတ်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ချဉ်းကပ်မှုများအပေါ် အခြေခံ၍ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အစိုးရအပေါ် ILO မျက်နှာစာမှတဆင့် ဖိအားပေးနိုင်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် တစ်ဖက်သတ် တောင်းဆိုထားသည့် ဆုံးဖြတ်ချက် တစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်ဟု အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက ပြောသည်။

၎င်းက “ ILO မှ ချမှတ်သော ဆုံးဖြတ်ချက်သည် နိုင်ငံရေးကို ဖိအားပေးလို၍ ဆုံးဖြတ်ထားသည့် အချက်အလက် ဖြစ်ရာ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း မှီတင်းနေထိုင်လုပ်ကိုင်နေကြသည့် အလုပ်ရှင်များ၊ အလုပ်သမားများ၊ စီးပွားရေးလုပ် ငန်းများအပေါ် သက်ရောက်မှုများ မရှိနိုင်သောကြောင့် စိုးရိမ်မှုမရှိဘဲ လုပ်ငန်းခွင်များတွင် အေးချမ်းစွာ ဆက်လက် လုပ်ကိုင်နိုင်မည်”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် အရေးကြီးသော အလုပ်သမားထု၏ အခွင့်အရေးများ ဥပဒေနှင့်အညီ တိုး တက်မှုရရှိရေး၊ လူမှုဘဝများ ဖွံ့ဖြိုးရေး၊ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးပေးရေးအတွက် ILO အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းနှင့် ဆက်လက် ထိတွေ့လျက် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် လွတ်လပ်မှုကို မထိပါးစေသော ပူးပေါင်းမှုများ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ဟု အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

ILO သည် Article 33 အရ မြန်မာနိုင်ငံကို အရေးယူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းများ အပါအဝင် တခြားသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ထိခိုက်လာနိုင်သလို အလုပ်လက်မဲ့ နှုန်းများတိုးပွားလာနိုင် သည်ဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြလျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၅ ရက်

မြန်မာနိုင်ငံက ငလျင်ဘေးသင့် ဒေသများရှိ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ကြိုးပမ်းရမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌပြောကြားချက်အရ မည်သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကို ဦးစားပေးကူညီမှာလဲဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် များက မေးခွန်းထုတ်နေကြသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈ ရက်က မန္တလေးမြို့အနီး စစ်ကိုင်းမြို့ကို ဗဟိုပြု၍ ပြင်းအား ၇ ဒသမ ၇ အဆင့်ရှိ ငလျင် လှုပ်ခတ်ခဲ့၍ ဟိုတယ်များ၊ လူနေအိမ်များ၊ ဘာသာရေးအဆောက်အအုံများ၊ လမ်းတံတားများ၊ တာဝါတိုင်များ ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့သလို လူပေါင်း ၃၇၀၀ ကျော် သေဆုံး၍ ၅၀၀၀ ကျော် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။

ငလျင်ကြောင့် ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွား လုပ်ငန်းများ ထိခိုက်နေသလို အာမခံကုမ္ပဏီများလည်း ထိခိုက်နေ ကြောင်း၊ အသေးစားအလတ်စား လုပ်ငန်းများလည်း ထိခိုက်လျက်ရှိကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ဗိုလ်ချုပ်ဈေးအတွင်း တစ်နေရာကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့က အသေးစား အလတ်စား လုပ်ငန်းရှင်တွေကို ထောက်ပံ့မှာလား၊ တကယ့် အကြီးကြီးတွေကို ထောက်ပံ့ပေးမှာလား သို့မဟုတ်လို့ရှိရင် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေ မထောက်ပံ့တော့ဘဲနဲ့ တစ်နေ့လုပ် တစ်နေ့စား တဲ့သူ လုပ်သားတွေပေါ့နော်၊ အခြေခံလူတန်းစားတွေကို ထောက်ပံ့ပေးမှာလား ဆိုတဲ့ဟာရှိတယ်။ ယေဘူယျ ဆန်တဲ့ စကားလုံးတွေနဲ့ ဒီနေရာမှာ မပြောသင့်တော့ဘူးလို့ ယေဘူယျဆန်တဲ့ စကားလုံးတွေဆိုတာက ကျနော်တို့ စီးပွားရေးတွေ ပြန်လည်ထူထောင်ပေးနိုင်အောင်လုပ်ပါမယ်။ ပြည်သူလူထုတွေ စားဝတ်နေရေးတွေ ချောင်လည် လာအောင် လုပ်ပါမယ်ဆိုတဲ့ ဒီစကားလုံးတွေ ကြားခဲ့ရတာလည်း ကျနော်တို့က နှစ်တွေလည်း မနည်းတော့ဘူး ပေါ့နော်။ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးကတည်းက အစိုးရတစ်ရပ် တက်လာရင် ကြားလာတယ်။ အဲဒီလိုမျိုးတွေထက် ထိထိ ရောက်ရောက် ကျနော်တို့က တစ်နေ့ကို လုပ်ခလစာ ၁၀,၀၀၀ အောက်ကိုပဲရတယ် မိသားစု အဲလိုအိမ်ထောင်စုတွေ ကို ကောက်ပြီးတော့ ဘယ်လိုပေးမယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုး တိတိကျကျချပြဖို့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေကို ချေးငွေတွေပေး မယ် ကျနော်တို့ ကိုဗစ်တုန်းကလည်း အများကြီး ကြုံခဲ့ရပြီးပြီ အခုချိန်ထိ ကိုဗစ်ကနေ ထုတ်ပေးထားတဲ့ ရန်ပုံငွေ ကနေ ထုတ်ပေးထားတဲ့ ချေးငွေတွေ ပြန်မဆပ်နိုင်တဲ့အတွက် လုပ်ငန်းရှင်တွေမှာ Blacklist လုပ်တာမျိုးတွေ ဖမ်းဆီးဖို့ ဆောင်ရွက်တာမျိုးတွေ ဒါမျိုးတွေလည်း အများကြီးဖြစ်ခဲ့ပြီးပြီ ရှေ့မှာ ဒီလိုဟာတွေကို သင်ခန်းစာယူပြီး သဘာဝဘေး အန္တရယ်ဖြစ်ပေါ်လာတိုင်း ကိုယ်ကျိုးအတွက် ကြည့်တဲ့လုပ်ငန်းရှင်တွေကလည်း သူဟာသူအလိုလို ထွက်လာတယ် အဲဒီအပေါ်မှာမှ အစိုးရအနေနဲ့ ဒီလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ရှောင်ပြီးတော့ တကယ်ထိထိရောက်ရောက် လိုအပ်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေ ကျနော်တို့ လိုအပ်တယ်”ဟု ပြောသည်။

စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ လည်ပတ်နိုင်ရေးနှင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ရရှိရေးအတွက် နိုင်ငံတော်က ငွေကျပ် ဘီလီယံ ၇၀၀ ကို ချေးငွေထုတ်ပေးရန် လျာထားကြောင်း၊ မိမိအနေဖြင့် ၂၂၆ ဘီလီယံကို ထုတ်ပေးလို ကြောင်း၊ ဆီစက်များ အပါအဝင် စက်ရုံအလုပ်ရုံများကို စီးပွားရေးမြှင့်တင်ရေးအတွက် ထုတ်ချေးပေးလိုကြောင်း၊ ထိုနောက် မည်သည့် အတိုးနှုန်းဖြင့် ပေး၍ရနိုင်မလဲ စဉ်းစားညှိနှိုင်းရန်လိုကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀ ရက်က ပြောသည်။

အသေးစားအလတ်စား လုပ်ငန်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

အစိုးရတစ်ရပ်သည် ၎င်းတို့သတ်မှတ်ထားသည့် မူဝါဒအတိုင်းသာ လုပ်လေ့ရှိပြီး အများဖြစ်လိုသော ဆန္ဒကို လိုက်လံ အကောင်အထည်ဖော်ပေးလေ့မရှိကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခု ဒီငလျင်ဘေးသင့် ဒေသပေါ့လေ စစ်ကိုင်း၊ မန္တလေး၊ နေပြည်တော် ဒီကြားထဲက မြို့တွေပေါ့လေ ဖြစ် သွားတာဆိုတော့ အဲဒါတွေကိုတော့ အဓိကဦးစားပေးပြီး လုပ်နေကြတယ် ဒီမိုးမကျခင်မှာ run လို့ရ အောင်လို့ ပေါ့။ တချို့ဆေးရုံတွေဆို တော်တော်ပျက်ဆီးသွားတာလေ mobile clinic တွေရော ဘာတွေရော ညာတွေရော ချက်ချင်းတော့ သူတို့အရေးပေါ် လုပ်နေပြီးတော့ ကြိုးစားဆောင်ရွက် နေတာတော့ရှိတယ်။ ခုတော့ ပြန်လည် ထူထောင်ရေးကာလမှာ ခုလမ်းတွေဆိုရင် ပျက်ဆီးသွားတယ်။ ပြန်ပြင်ထားပြီးပြီ လူတွေက နေစရာမရှိတဲ့ဟာတွေ ကြတော့ လောလောဆယ် ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာ သွားနေရတာတွေရှိတယ်။ ရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးနဲ့ ချိတ်ဆက် ပြီးတော့ အဲလိုမျိုး ငလျင်ဘေးသင့် စခန်းတွေဆိုပြီးတော့ အဲလိုရပ်ရွာမှာ လုပ်ထားတာရှိတယ်။ မန္တလေးမှာဆိုရင် ကျနော်တွေ့ခဲ့တယ် ပန်းခြံတွေမှာ ယာယီတဲတွေ ထိုးပြီးတော့လေ မြို့နယ်ခရိုင် အစီအစဉ်တွေနဲ့ တည်ဆောက်ပြီး အဲမှာထားတယ်လေ။ အိမ်ဆောက်ဖို့အတွက် သူတိုပိုက်ဆံ ပေးမလား မပေးဘူးလားတော့ မသိဘူး။ အိုးအိမ် ပျက်ဆီးသွားရင် တစ်အိမ်ထောင် ဘယ်လောက်နှုန်းပေါ့လေ။ နိုင်ငံတော်အနေနဲ့ အဲလိုမျိုး ပြန်လည်ပေးအပ်တာ မျိုး ရှိမယ်လို့ ကျနော်ထင်တယ် သူတို့ပိုမှပေါ့နော်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈ ရက်က ပြင်းအား ၇ ဒသမ ၇ အဆင့်ရှိ ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် နေပြည် တော်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတို့မှာ လူပေါင်း ၆ သိန်းကျော် ငလျင်ဘေးသင့်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ ပြိုလဲသွားသလို နေစရာ အိမ်များလည်း ပျက်စီးသွားခဲ့ကာ ငလျင်ကယ်ဆယ် ရေးစခန်းများနှင့် နီးစပ်ရာ နေရာများတွင် နေထိုင်နေကြရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၄ 

ငလျင်ဘေးသင့်သွားသည့် ဒေသများက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ပြန်လည် လည်ပတ်နိုင်ရေးနှင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ပြန်လည်ရရှိရေး ဘယ်လိုဖြေရှင်းမလဲဆိုသည်ကို စဉ်းစား၍ အဖြေရှာသင့်သည်ဟု အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ လည်ပတ်နိုင်ရေးနှင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ရရှိရေးအတွက် နိုင်ငံတော်က ငွေကျပ် ဘီလီယံ ၇၀၀ ကို ချေးငွေထုတ်ပေးရန် လျာထားကြောင်း၊ ထိုနောက် မည်သည့်အတိုးနှုန်းဖြင့် ပေး၍ ရနိုင်မလဲ စဉ်းစား ညှိနှိုင်းရန် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀ ရက်က ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ကျနော် ၂၂၆ ဘီလီယံကို ထုတ်ပေးချင်ပါတယ်။ ဆီစက်တွေ အပါအဝင် စက်ရုံအလုပ်ရုံတွေ အားလုံးကို ကျနော် ဒီနိုင်ငံ့စီးပွားရေး မြှင့်တင်နိုင်ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပေးချင်ပါ တယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ ထည့်သွင်းဆွေးနွေးသွားကြဖို့ လည်း ပြောလိုပါတယ်။ ကျနော်တို့ ဒီလိုစီးပွားရေး မြှင့် တင်ဖို့ ကြိုစားရင် တစ်ဖက်က ဘာလဲဆို ကုန်ဈေးနှုန်း ကျဆင်းရေးကို သွားရပါမယ်။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင် ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ တက်နေတယ်။ ဘာလို့တက်လဲဆိုရင် ဂျာအေးသူ့အမေရိုက်ပေါ့ဗျာ။ ကျနော် ၂၀၂၄ ခုနှစ်မှာ ဆန်ဈေးနှုန်းပတ်သက်ပြီး အကြောင်းအရာတစ်ခုမှာ ကျနော် ထည့်ပြောပါတယ်။ အဲဒါဘာလဲဆိုတော့ အရမ်းဆွဲ မတင်ပါနဲ့။ အရမ်းဆွဲတင်ရင် အဲအပေါ်မှာ ကာဗာဖြစ်အောင် တစ်ခုပြီးတစ်ခု လိုက်လာလိမ့်မယ်။ ကုန်ဈေးနှုန်း တစ်ခု တက်သွားပြီးဆိုရင် ပြန်ချဖို့ကမလွယ်ဘူး။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့က အရမ်းမတင်ဖို့ တာဝန်ရှိတဲ့ စီးပွားရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး လုပ်နေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကို ကျနော်ပြောခဲ့ပါ တယ်”ဟု ပြောသည်။
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀ ရက်က နေပြည်တော်မှာ ငလျင်အလွန် စီးပွားရေးပြန်လည်ကုစားခြင်းနှင့် ပြန်လည်ထူ ထောင်ရေး ဆွေးနွေးပွဲကို ကျင်းပခဲ့ကြသည်။

ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို ဆွဲဆောင်ထားစဉ်

နေပြည်တော်မှာ ကျင်းပသည့် ဆွေးနွေးပွဲကို Myanmar Narrative(Think Tank)အဖွဲ့နှင့် ကုန်သည်ကြီးများ အသင်းချုပ်(UMFCCI)တို့ ပူးပေါင်း၍ လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုဆွေးနွေးပွဲက ထွက်ပေါ်လာသော ဆွေးနွေး ချက်များကို နိုင်ငံတော်အစိုးရထံ တင်ပြကြမည်ဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခု အဓိက,က စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေ ဘယ်လို ပြန်ထူထောင်မှာလဲဆိုပြီးတော့မှ နိုင်ငံတော်က ငွေကြေး တစ်စုံတရာ ထုတ်ချေးမယ်။ အဲအပေါ်မှာ တချို့ဟာတွေက Blank ဖြစ်သွားမလား၊ ချေးငွေဖြစ်သွား မလား ဒါတွေလည်း ဆွေးနွေးကြတာပါတယ်။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးတွေ ပြန်ထူထောင်ဖို့ဆိုတာ တကယ် လိုလည်းလိုအပ်တယ်။ နိုင်ငံတော်အစိုးရ ကူညီဆောင်ရွက် ပေးသင့်တယ်ဆိုတာလည်း မှန်တယ်။ ဒါမျိုး လုပ်တာ ကိုလည်း ကျေးဇူးအများကြီးတင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ပြဿနာက ဒီစီးပွားရေးလုပ်ငန်းမှာ လုပ်တဲ့သူ အားလုံးသည် စားဝတ်နေရေးတွေ၊ ဘာတွေညာတွေ အားလုံးကို အဆင်မပြေဘူး ဖြစ်နေတယ်။ လက်ရှိ တိုင်းပြည်မှာ ဖြစ်ပေါ် နေတဲ့ အခြေအနေအရ လူငယ်တွေ အများစုက တိုင်းပြည်ကနေ ထွက်ခွာနေတာပေါ့။ မထွက်ချင်လည်း ထွက်နေ ရတဲ့ အခြေအနေဖြစ်နေတဲ့ အခါကြတော့ ဒီမှာအလုပ်သမားရှားပါးမှု ပြဿနာတွေကလည်း အများကြီး ကြုံလာ တယ် အလုပ်သမား လူတန်းစားအတွက်ကို ဘာတွေ စဥ်းစားထားပေးသလဲဆိုတဲ့ဟာပါ စဥ်းစားထားနိုင်မှ သုံးနား ညီ ဖြစ်သွားမှာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ရထားလမ်းလုပ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈ ရက်က ပြင်းအား ၇ ဒသမ ၇ အဆင့်ရှိ ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် နေပြည် တော်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတို့မှာ လူပေါင်း ၆ သိန်းကျော် ငလျင်ဘေးသင့်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ ပြိုလဲသွားသလို နေစရာ အိမ်များလည်း ပျက်စီးသွားခဲ့ကာ ငလျင်ကယ်ဆယ် ရေးစခန်းများနှင့် နီးစပ်ရာ နေရာများတွင် နေထိုင်နေကြရသည်။

ထို့ကြောင့် ငလျင်ဘေးသင့် ဒေသများတွင် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ဆုံးရှုံးနေသလို အငယ်စား အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများလည်း မစတင်နိုင်ဘဲဖြစ်နေကြောင်း၊ ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများလည်း ရပ်တန့်သွားကာ ဒေသခံများ စားသောက်ရေး ခက်ခဲလာကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုနှင့် လူနေမှုစရိတ် မြင့်မားနေခြင်းကြောင့် လုပ်ငန်းများ လည်ပတ်နိုင်ခြေ အားနည်းကာ အလုပ်အကိုင်များရှားပါးနေချိန်၌ မသန်စွမ်းများ အနေဖြင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း ဘယ်လိုရှိနေလဲဟု မေးခွန်းထုတ်မှုများရှိနေသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မသန်စွမ်းများသည် လုပ်ငန်းခွင်များ၌ နှိမ့်ချဆက်ဆံခံရမှုများရှိသလို အလုပ်ခန့်လိုသော ကုမ္ပဏီ များနည်းပါးကြောင်း၊ မသန်စွမ်းများ အနေဖြင့်လည်း အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းအတွက် အသက်မွေးဝမ်း ကျောင်းပညာရပ် တစ်ခုခု တတ်မြောက်အောင် သင်ကြားထားသင့်ကြောင်း မသန်စွမ်း ပရဟိတကျောင်းဆရာ ကိုကျော်ထူးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက  “ပညာအရည်အချင်းရှိတယ်၊ ပညာအရည်အချင်း ဆယ်တန်းအောင်မှ‌ပါ့နော် လက်ခံတာ ဘာညာရှိတယ်။ အခု နောက်ပိုင်းကျတော့ ကျနော်တို့ မသန်စွမ်းတွေက ကြိုးစားတာလည်းမြင်တဲ့အခါကျတော့ အဓိက,ကပေါ့ ကြိုးစားချင်စိတ်ရှိတာပေါ့။ ကြိုးစားချင်စိတ်ရှိတဲ့အတွက်ကို သူတို့က ခေါ်ပေးတယ်။ အဓိက ကွန်ပျူတာပိုင်းနဲ့ ဆိုင်တယ် ဆိုလို့ရှိရင် ကွန်ပျူတာပိုင်းနဲ့ပေါ့။ အဲလိုပုံစံမျိုး ခေါ်တယ်လေ။ ကွန်ပျူတာပိုင်းမှာ အမျိုးမျိုးရှိတယ်လေ ဆော့ခ်ဝဲပိုင်းကိုတတ်တာလား၊ ဟက်ခ်ဝဲပိုင်းကို တတ်တာလား၊ စာစီစာရိုက်ပိုင်းကို တတ်တာလားဆိုပြီး အဲဒါမျိုး ရှိတယ်။ ပြီးရင် အဲလိုပုံစံမျိုး အမျိုးမျိုးနဲ့ခေါ်ကြတာပေါ့နော်။ ဒါပေမဲ့ ကိုယ်တတ်ထားတဲ့ပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့လည်း ကြိုးစားနေရတယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီအတွက်လည်း အလုပ်က ကျနော်တို့ မသန်စွမ်းတွေ အခုနောက်ပိုင်းဆိုရင် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေက အရမ်းကောင်းပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မသန်စွမ်း အမျိုးသားတစ်ဦး ဈေးရောင်းနေစဉ်

မသန်စွမ်းများအား လုပ်ငန်းခွင် ဝင်ရောက်နိုင်ရန်အတွက် အလုပ်များ ခွဲဝေထည့်ပေးရာတွင် တချို့ကုမ္ပဏီများက ပညာအရည်အချင်း ကန့်သတ်ချက်ရှိခြင်းကြောင့် အားလုံးကို အလုပ်အကိုင် ချိတ်ဆက်ပေးရန် အခက်အခဲများရှိကြောင်း မသန်စွမ်းများကို သင်ကြားလေ့ကျင့်ပေးနေသည့် AAR ဂျပန်သင်တန်းကျောင်း(မြန်မာနိုင်ငံရုံးခွဲ)မှ ဆရာ ဦးလွင်မျိုးထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခက်အခဲကတော့ ဘာလဲဆိုရင် အဓိက ဒီကုမ္ပဏီ လုပ်ငန်းလေးတွေကို ချိတ်ဆက်ပေးတဲ့အခါမှာ ပညာ အရည်ချင်းတွေပေါ့နော် သူတို့က ဆယ်တန်းအောင်တာမျိုးလေးတွေ လိုချင်တယ်။ ကျနော်တို့ဆီမှာကျတော့ ဆယ်တန်းမအောင်တာမျိုးလေးတွေလည်းရှိတယ်။ ဘွဲ့ရပြီးသားတို့ မျိုးစုံရှိတာပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုး မျိုးစုံရှိတဲ့ထဲမှာမှ ကျနော်တို့ကကျတော့ ဒီအလုပ်အကိုင် ချိတ်ဆက်တဲ့နေရာမှာ အကုန်လုံးကို ရစေချင်တာပေါ့။ ဒါပေမယ့်လည်း တချို့ကုမ္ပဏီကကျတော့ အကန့်အသတ်နဲ့သွားတဲ့အခါကျတော့ အကုန်လုံးကို အလုပ်အကိုင် ချိတ်ဆက်တဲ့အခါမှာ အခက်အခဲလေးတွေရှိတာပေါ့။ ပြီးတဲ့အခါကျတော့ ဒီ ရုံးသုံးဆော့ခ်ဝဲ သင်ပေးတာမျိုးတွေရှိတယ်၊ ဒီဇိုင်းမှာဆိုလို့ရှိရင် Photoshop တို့ အဲလိုမျိုးဟာမျိုးလေးတွေကို သင်ပေးတာတို့ရှိတယ်။ တချို့ကျတော့လည်း မသန်စွမ်းမှုများတဲ့အခါကျတော့ သူတို့အတွက် အလုပ်အကိုင်ရဖို့ကျတော့ နည်းနည်းအခက်အခဲလေးတွေရှိတာပေါ့နော်”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် မိမိတို့ သင်ကြားပေးနေသည့် မသန်စွမ်း သင်တန်းသားများကို မည်ကဲ့သို့သော အလုပ်မျိုးကို စိတ်ဝင်စားလဲ တစ်ယောက်ချင်း မေးမြန်း၍ အလုပ်အကိုင် ရရှိရေး ချိတ်ဆက်ပေးခြင်းများရှိကြောင်း ဆရာ ဦးလွင်မျိုးထွန်းက ပြောသည်။

၎င်းက “  ကျနော်တို့က တစ်လတစ်ခါ councelling ဆိုတဲ့ session လေးရှိတော့ တစ်ယောက်ချင်းဆီ တွေ့ပြီးတော့ မေးတယ်ပေါ့၊ ဘယ်လိုလုပ်ငန်းမျိုးတွေ စိတ်ဝင်စားလဲ ဘယ်လိုမျိုး အလုပ်တွေကို လုပ်ချင်လဲပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုးလေးတွေတော့မေးတယ်။ သူတို့ဘက်က Call Center ဆိုလည်း Call Center ပေါ့။ ဘဏ်လုပ်ငန်းဆိုလည်း ဘဏ်လုပ်ငန်း ဒါမှမဟုတ်လည်း ဒီစာစီစာရိုက်လုပ်ငန်းဆိုလည်း စာစီစာရိုက်လုပ်ငန်း ဒါမှမဟုတ် ဒီ မီဒီယာလုပ်ငန်းဆိုလည်း မီဒီယာလုပ်ငန်း အဲလိုမျိုးလေးတွေတော့ သူတို့ကိုမေးဖြစ်တယ်။ အဲအခါကျရင်တော့ ကျနော် တို့က အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းပေါ်လာရင် အဲလိုသက်ဆိုင်ရာ နေရာလေးတွေကို သူတို့ပြောထားတဲ့လူ အဲလို ပြောထားတဲ့ လူလေးတွေကို ကျနော်တို့က CV ဖောင်လေးတွေပေးပြီး ချိတ်ဆက်ပေးတာမျိုးလေး လုပ်တာ”ဟု ပြောသည်။

မသန်စွမ်း အမျိုးသမီးတစ်ဦး ဆံပင်ညှပ်သင်ပြနေစဉ်

AAR ဂျပန်သင်တန်းကျောင်းသည် စက်ချုပ်သင်တန်းများ၊ ကွန်ပျူတာသင်တန်းများ သင်ကြားပေးလျက်ရှိသလို သင်တန်းသားများကိုလည်း အလုပ်အကိုင်များ ရရှိရေးအတွက် ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ 

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မသန်စွမ်းသူများ၏ ဦးရေ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းမှာ အလုပ်လက်မဲ့များဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

မသန်စွမ်းမှု အုပ်စုအမျိုးအစားများမှာ ကိုယ်အင်္ဂါမသန်စွမ်းမှု (Physical disability)၊ အမြင်အာရုံမသန်စွမ်းမှု (Visual disability)၊ အကြားအာရုံမသန်စွမ်းမှု (Hearing disability)၊ အပြောအာရုံမသန်စွမ်းမှု (Speech disability)၊ ဉာဏ်ရည်မသန်စွမ်းမှု (Intellectual disability)၊ စိတ်လူမှုပိုင်းဆိုင်ရာမသန်စွမ်းမှု (Psycho-social disability)၊ တစ်မျိုးထက်ပိုသောမသန်စွမ်းမှု (Multiple disability) တို့ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ မသန်စွမ်းများသည် အလုပ်လုပ်ရန် ဆန္ဒရှိကြသလို စွမ်းဆောင်ရည်လည်း ရှိကြသော်လည်း အလုပ်ရှင်အများစုက အလုပ်ခန့်အပ်ရန် စိတ်ဝင်စားမှု အလွန်နည်းကြသည့်အတွက် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ နည်းပါးလျက်ရှိနေကြသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မသန်စွမ်းသူ ၂ ဒသမ ၃ သန်းရှိပြီး ၎င်းတို့၏ မိသားစုဝင်မှာ ၇ သန်းဝန်းကျင်ရှိကြောင်း အစိုးရက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၉

ဆောက်လုပ်ရေးသုံးပစ္စည်းများ လိုအပ်ချက် များပြားလျက်ရှိသောကြောင့် တင်သွင်းခွင့်ကို သေချာစွာခွင့်ပြု ပေးမည်ဆိုပါက လက်ရှိကြုံတွေ့နေရသည့် ပြဿနာများ လျော့နည်းသွားနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆောက်လုပ် ရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဦးမျိုးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ ဆောက်လုံးရေးသုံးပစ္စည်းများ လိုအပ်ချက်သည် ပြည်တွင်းမှ ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် နှုန်းနှင့် ကွာဟမှုများ ရှိနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် လိုအပ်သည့်ပမာဏကို တင်သွင်းခွင့်ပြုလိုက်မည်ဆိုပါက ပြေလည်သွားမည်ဟု ထင်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးမျိုးမြင့်က “အဓိက,ကတော့ ဌာနဆိုင်ရာတွေအနေနဲ့က UMFCCI အပါပဲ။ ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်းတွေ လျင်လျင် မြန်မြန်ရဖို့အတွက် အစည်းအဝေး လုပ်နေတာတွေရှိပါတယ်။ အဲဒီအခါကြတော့ အဓိက,ကတော့ နိုင်ငံတွင်းမှာ လိုနေတဲ့ဟာတွေရော import  ကို သေသေချာချာလေး ပေးသွင်းလိုက်မယ်ဆိုရင်တော့ လတ်တလောတော့ ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်း ပြတ်လပ်မှုပြဿနာတော့ လျော့နည်းသွားမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဘာလို့ဆို ပြည်တွင်းမှာ ထုတ်လုပ်နေတဲ့ဟာတွေကလည်း သူ့ရဲ့အတိုင်းအတာ limit တစ်ခုပဲ ရှိတော့လေ။ အဲဒီ limit နဲ့ ဥပမာ တန်ချိန် ၁၀,၀၀၀ လိုတာကို ပြည်တွင်းမှာ တန်ချိန် ၅၀၀၀ ပဲ ထုတ်နိုင်တယ်ဆိုရင် ၅၀၀၀ ကို တင်သွင်းခွင့်ပြုလိုက်ရင် ပြေလည်သွားမယ်လို့ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဘိလပ်မြေတင်သွင်းလာစဉ်

၂၀၂၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လအတွင်း ဘိလပ်မြေတန်ချိန် ၇၈၀,၀၀၀ ခန့်ကိုသာ ကန့်သတ်ချက်များဖြင့် ပြည်ပမှ တင်သွင်းခွင့်ပြုခဲ့သည်။

လက်ရှိ ငလျင်ဘေးဒဏ်သင့် ကာလတွင် ဘိလပ်မြေ အပါအဝင် အခြား ဆောက်လုပ်ရေးသုံး ပစ္စည်းများကို ယခု ထက်ပိုမို တင်သွင်းခွင့် ပြုပေးရန်လိုကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့်ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

အစိုးရပိုင် သတင်းဌာနများတွင် နိုင်ငံခြားမှ ဘိလပ်မြေများ မကြာခင် ရောက်တော့မည်ဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်းထုတ် ဘိလပ်မြေများကို ငလျင်ဒဏ်သင့် ဒေသများ၌ ရောင်းချပေးမည်ဟု ကြေညာထားသလို ကော့သောင်း နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှတဆင့် ဘိလပ်မြေ တင်သွင်းမှုများကို ခွင့်ပြုပေးနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် သံနှင့် သံမဏိ လိုအပ်ချက်၏ (၉၂) ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို ပြည်ပမှ တင်သွင်းနေရကြောင်း၊ နှစ်စဉ် သံ/သံမဏိ အပါအဝင် ဆက်စပ်ပစ္စည်း တန်ချိန် (၃) သန်းခန့် တင်သွင်းလျက်ရှိရာမှ လာမည့် ၂၀၃၀ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ သံမဏိလိုအပ်ချက်မှာ တစ်နှစ်လျှင် တန်ချိန် (၅.၄) သန်းခန့်အထိ တိုးတက်လာဖွယ်ရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံသံမဏိလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း(MISA) ထံမှ သိရသည်။

ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင် တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများမှာ ဘက်ပေါင်းစုံမှ ကြုံတွေ့နေရသည့် အခက်အခဲများကြောင့် စီးပွားရေးအတွက် လုပ်ငန်းလည်ပတ်ရန်အချိန်ကို စောင့်ဆိုင်း၍သာ နေကြလျက်ရှိကြောင်း ရွှေကမ္ဘာမောင်မောင် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းမှဥက္ကဋ္ဌ ဦးမောင်မောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခု ငလျင်လှုပ်လိုက်တော့ နည်းနည်းလေး လှုပ်လှုပ်လှုပ်လှုပ် ဖြစ်သွားတာပေါ့။ အလုပ်သမားတွေ ကလည်း အလုပ်ရသွားတယ်။ အလုပ်သမားတွေလည်းပဲ ပထမပိုင်းကတော့ အကုန်လုံး တိုင်းတစ်ပါးကို ထွက်ကြ တယ်လေ။ စားဝတ်နေရေး မိသားစုအရေးဆိုပြီးတော့ ထွက်တော့ နိုင်ငံခြားမှာဆိုတော့လည်း လုပ်ငန်းက အမျိုးမျိုးရှိတဲ့ အခါကြတော့ ပိုက်ဆံလည်း အမျိုးမျိုးရကြတာပေါ့။ ဒီဝင်ငွေထက်တော့ သာတယ် ပြောကြတယ် လေ။ ကျနော်တို့ လုပ်ငန်းတွေကတော့ သိပ်တော့ မလုပ်ကြဘူး။ နည်းနည်းတော့ စောင့်ဆိုင်းပြီးနေတဲ့ စီးပွားရေး အရ အနေအထားတော့ ရှိတယ်။ အတင်းအဓမ္မကြီး တက်၊ ချ၊ ဝိုင်း၊ လုပ်ကြည့်ရအောင်ဆိုတဲ့ အင်တိုက်အားတိုက် တော့ လျော့နည်းသွားတာတော့ အမှန်ပဲ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ငလျင်၏ နောက်ဆက်တွဲ အနေဖြင့် ဆောက်လုပ်ရေးသုံးပစ္စည်း ဝယ်ယူရခက်ခဲမှုအပြင် အခြားကိစ္စ များကြောင့် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ လည်ပတ်မှု နည်းပါးနေကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များထံက သိရသည်။

အစိုးရမှ ဘိလပ်မြေ တစ်အိတ်လျှင် ၁၇,၀၀၀ ကျပ်ဖြင့် ငလျင်ဘေးသင့် အဆောက်အအုံများသို့ ရောင်းချပေးရန် နှုန်းထား သတ်မှတ်ပေးထားသော်လည်း မြေပြင်တွင် ဝယ်ယူရခက်ခဲနေကာ နှုန်းထားမှာလည်း ငွေကျပ် ၄၀,၀၀၀ အထိ ပေါက်ဈေးများရှိနေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ၂၈

တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှုဖြစ်ခြင်း၏ အဓိကမှာ ဝယ်လိုအား ရောင်းလိုအား မမျှခြင်းနှင့် အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်း များ၏ မူဝါဒများကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

ထို demand supply မျှအောင်ဆိုသည်က ဘယ်ထိသွားရမလည်းဆိုလျှင် စီးပွါးရေစနစ်ထိသွားရမှာ သည်ကိစ္စ ကတော်တော်လေးကျယ်ပြန့်ခြင်း၊ အုပ်ချုပ်ရေးနေရာတွင် လိုအပ်လို့စိမံတာဖြစ်ပေမဲ့ စီးပွားရေးအမြင်တွင် ၎င်းက အတားအဆီးဖြစ်နေတာမျိုးများရှိတာကြောင့် ထိုကိစ္စမျိုးကို သေချာစီစစ်ပြီး ပြန်စဉ်းစားမှဘဲ ပြဿနာကပြီးမည်ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှုများ များပြားလာကြောင်း၊ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှု ဖမ်းဆီးရရှိမှု အများဆုံးဖြစ်သည်ဟု နစကဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၆ ရက်က ပြောသည်။

မူဆယ်(၁၀၅) မိုင် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်ကို တွေ့ရစဉ်

တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှုများပြားလာခြင်းမှာ အစိုးရက ချမှတ်သည့် မူဝါဒများက အဟန့်အတားများဖြစ်ပေါ်လာ ခြင်း၊ ရောင်းလိုအားနှင့်ဝယ်လိုအား မမျှတခြင်းများကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဖြေရှင်းတယ်ဆိုတာက ဘယ်လိုပြောမလဲ ဆန်စဉ်ရာကျည်ပွေ့မလိုက်နိုင်လိုက်လို့တော့ မရဘူးလေ။ ဒါက အခုမှဖြစ်ဖူးတဲ့ကိစ္စတွေလည်း မဟုတ်ဘူးပေါ့။ ကျနော်တို့ ဘဝမှာလည်း အများကြီး ကြုံခဲ့ဖူးတာပဲဆိုတဲ့ အခါကျတော့ အဓိကတော့ ကျနော်တို့က ဘယ်လိုလုပ်ရင် အဆင်ပြေသွားမယ် ပြောလိုက်တာက လွယ်လွယ်လေး ပဲ။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်ပြော လိုက်တိုင်းလည်းဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ဘူး။ ပြောဖို့ကျတော့ နည်းနည်းခက်တာပေါ့။ ဒါက ဘာလဲဆိုတော့ အခြေခံအကြောင်းတရား root cause ကိုရှင်းနိုင်မှ root cause က အဓိက,ကတော့ ရောင်းလို အား ဝယ်လိုအားမမျှတာပဲပေါ့။  ဒုတိယအဆင့်ကျတော့ ရောင်းလိုအား ဝယ်လိုအားမမျှတဲ့ချိန်မှာပဲ ဘယ်လို ခေါ်မလဲ တစ်နည်းနည်းနဲ့ လည်ပတ်နေတာရှိတာပေါ့။ အဲခေတ်က အဲအနေအထား ကြည့်လိုက်တော့ အတားအဆီးတွေမရှိဘူး trade barrier(ကုန်သွယ်ရေးအတားအဆီး) ခေါ်တာပေါ့။ ဆိုတော့ ဒီအကြောင်းအရာကို မရှင်းဘဲနဲ့ဆိုတော့ ပြဿနာရှိတာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ကော့ကရိတ်မြို့နယ် ရန်ကုန်-မြဝတီအပိုင်း အာရှလမ်းမပေါ်ရှိ ကုန်တင်ကားတစ်စင်းကို တွေ့ရစဉ်

အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံအနက် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှု တိုက်ဖျက်ရေးတွင် အဆင့် ၉ သာ ရရှိနေသည်ကို တွေ့ရှိရသည့်အတွက် တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှု တိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများကို အရှိန်အဟုန် မြင့်၍ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ကြောင်း နစကဒုဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။ 

တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှု တိုက်ဖျက်ရေး နိုင်ငံပေါင်းစုံ မဟာမိတ်အဖွဲ့၏ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ထုတ်ပြန်သည့် တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှု အညွှန်းကိန်း 2025 Illicit Trade Index တွင်လည်း တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှုများ အလွန်အကျူး ပြုလုပ်နေသည့်ကဏ္ဍ ၁၂ ရပ် ဖော်ထုတ်ထားသည်။

ထိုကိစ္စများတွင် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး ထုတ်ကုန်များ၊ စိုက်ပျိုးရေးသုံး ဓာတုပစ္စည်းနှင့် ပိုးသတ်ဆေးများ၊ အရက်၊ အတုအပ ကုန်စည်ပစ္စည်းများ၊ သစ်တောထွက်ကုန်များ၊ တရားမဝင် ငါးဖမ်းဆီးမှုများ၊ ရေနံထွက်ပစ္စည်းများ၊ ဆေးဝါးများ၊ အဖိုးတန်သတ္တုနှင့် ကျောက်မျက်များ၊ ဆေးရွက်ကြီးကုန်စည်များ၊ လူကုန်ကူးမှုများ၊ တောရိုင်း တိရစ္ဆာန်များ ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၆

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်ပွဲများ၊ စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ခြင်းများနှင့် ငလျင်ဘေးသင့်မှုများ နောက်ပိုင်း၌  ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းများမှာ ပညာရှင်သာမက လုပ်သားများပါ ရှားပါးနေသည့်အပြင် နေ့စားခများလည်း  ပိုမိုမြင့်တက် လာနေကြောင်း ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်များမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အလုပ်ကြမ်း လုပ်အားခမှာ ယခင်က တစ်ရက်လျှင် ၁၀,၀၀၀ ကျပ် ဝန်းကျင်ရှိသော်လည်း ယခုအခါတွင် အဆမတန် များပြားနေကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့  လုပ်သားခနှုန်းထားများ တက်သွားခြင်းမှာ ရှိနေသည့် လုပ်သားအင်အားနှင့် လိုအပ်ချက်မှာ မမျှတ သောကြောင့် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးချုပ် ဦးမျိုးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်သားများကိုတွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “ လုပ်သားကတော့ ဆိုးပါတယ်။ ဘာလို့ဆိုးလဲဆိုရင် ငလျင်ဖြစ်တော့ ပျက်ဆီးတာ ဖယ်ရှားရှင်းလင်းတာ အတွက် လုပ်သားက အများကြီးလိုတယ်။ နဂိုကတည်းက အလုပ်သမားက လျော့နေတာပေါ့နော်။ ပြင်ပထွက် တာနဲ့ ဘာနဲ့ အဲဒီလို လျော့နေတဲ့အချိန်မှာ နောက်ထပ် ငလျင်က ဖြစ်လိုက်တဲ့ အခါကြတော့ လုပ်သားအင်အား လျော့ပါးမှုနဲ့ လုပ်သားက ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုက ဒါတော်တော် ဆိုးရွားတဲ့ အခြေအနေမှာ ရောက်နေပါပြီ။ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းတွေ ရပ်တန့်သွားတဲ့ အကြောင်းကလည်း အဲဒါတွေလည်း ပါပါတယ်။ အဲဒါကလည်း အရေးကြီးတဲ့ ကဏ္ဍတစ်ခုထဲပါပါတယ်။ ပညာရှင်တွေရော၊ အင်ဂျင်နီယာတွေရော၊ လုပ်သားတွေရော ရှားပါးမှု ကလည်း အရေးကြီးတဲ့ ကဏ္ဍထဲမှာ ပါပါတယ်။ လုပ်သားခတွေက နဂို နေ့ကြမ်း ၁၀,၀၀၀ လောက်ရှိတာ ၂၅,၀၀၀ လောက်ဖြစ်နေပြီ။ တချို့နေရာမှာ ၄၊ ၅၀,၀၀၀ တောင် ပေးနေရတယ်။ အဲဒီလောက်ထိကို ဖြစ်လာတာ။ ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ demand နဲ့ supply မမျှဘူး။ လုပ်သားကနည်းပြီး လုပ်ချင်တာက များတဲ့အခါ၊ ဖျက်မယ်၊ ဖြိုမယ်၊ လတ်တလော အရေးပေါ်ကာလကို။ နောက် ၄၊ ၅၊ ၆ လနေရင်တော့ တစ်မျိုးဖြစ်သွားနိုင်တယ် ထင်ပါတယ် ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ငလျင်၏ နောက်ဆက်တွဲအနေဖြင့် ဆောက်လုပ်ရေးသုံးပစ္စည်း ဝယ်ယူရခက်ခဲမှုအပြင် အခြားကိစ္စ များကြောင့် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ လည်ပတ်မှု နည်းပါးနေကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များထံက သိရသည်။

ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ ပြန်လည်လည်ပတ်နိုင်ရန်မှာ နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးပေါ်တွင်သာ မူတည်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ဆွေးနွေးတိုင်ပင် နေကြကြောင်း ရွှေကမ္ဘာမောင်မောင် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းမှဥက္ကဋ္ဌ ဦးမောင်မောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင် တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခုဆိုရင် နေပြည်တော်၊ မန္တလေး၊ စစ်ကိုင်းမှာတော့ ပွဲကြီးပွဲကောင်း ဖြစ်နေတယ်။ လူတစ်ယောက်ကို ၄၀,၀၀၀ တောင်းလိုတောင်း၊ ၅၀,၀၀၀ တောင်းလိုတောင်း တောင်းချင်သလို တောင်းနေကြတယ်။ အဲဒီတော့ ပြီးအောင် လုပ်ပါဆိုတော့လည်း တချို့လိုအပ်ချက်အရ ကန်ထရိုက်တာတွေကတော့ သုံးနေရတယ်လို့ ကြား တယ်။ အဲဒါကို ကျ‌‌နော်တို့ စုဆောင်းပြီးတော့ တိုင်ပင်နေကြတယ်။ ဘယ်လိုလုပ်ကြရင် ကောင်းမလဲ၊ မြေဈေး ကလည်း မတန်တဆ၊ လုပ်သားအင်အားကလည်း မတန်တဆ၊ regulation ကလည်းများ၊ ရှိတဲ့လူကတော့ ရောင်းရတာပေါ့။ ဈေးကောင်းကောင်းနဲ့။ မရှိတဲ့လူတွေကြ မရောင်းရ။ ဆိုတော့ ဒီလုပ်ငန်းတွေကို ပြန်လည် လည်ပတ်ဖို့ဆိုတာကတော့ စီးပွားရေးအပေါ်မှာပဲ မူတည်လိမ့်မယ်။ စီးပွားရေးက မကောင်းရင်တော့ ဒီဥစ္စာက လောလောဆယ်လုပ်နိုင်ဖို့ အနေအထားက မရှိစသလောက် ဖြစ်နေတယ်။ ကျနော်တို့ ကိုယ်တိုင်လည်း မလုပ် နိုင်တော့ဘူး။ ဘာလို့ဆို ရှိတဲ့ငွေနဲ့ စောင့်ရမယ့် ထည့်ရမယ့်ငွေက အရမ်းကွာသွားပြီ။ အလှမ်းဝေးသွားပြီ” ဟု ပြောသည်။ 

အဆောက်အဦများ ဆောက်လုပ်ရာတွင် အနည်းဆုံး ရက်ချ်စတာစကေး ၈ အထိခံနိုင်သည့် အဆောက်အဦများ ဆောက်လုပ်ရမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၁ ရက်က ငလျင်ဘေး သင့် အင်းလေးဒေသသို့ သွားရောက်စစ်ဆေး၍ ပြည်သူများဖြင့် တွေ့ဆုံစဉ် ပြောကြားခဲ့သည်။

အစိုးရမှ ဘိလပ်မြေ တစ်အိတ်လျှင် ၁၇,၀၀၀ ကျပ်ဖြင့် ငလျင်ဘေးသင့် အဆောက်အအုံများသို့ ရောင်းချပေးရန် နှုန်းထား သတ်မှတ်ပေးထားသော်လည်း မြေပြင်တွင် ဝယ်ယူရခက်ခဲနေကာ နှုန်းထားမှာလည်း ငွေကျပ် ၄၀,၀၀၀ အထိ ပေါက်ဈေးများရှိနေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၃

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လှုပ်ခတ်ခဲ့သည့် ပြင်းအား ၇ ဒဿမ ၇ အဆင့်ရှိသော ငလျင်၏ နောက်ဆက်တွဲအနေဖြင့် ဆောက်လုပ်ရေးသုံးပစ္စည်း ဝယ်ယူရခက်ခဲမှုအပြင် အခြားကိစ္စများကြောင့် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ လည်ပတ်မှု နည်းပါးနေကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ငလျင်ဘေးဒဏ်သင့် ဒေသများ၌သာ ပြုပြင်ရေးလုပ်ငန်း များပြားနေပြီး အခြားဘက်၌ တည်ဆောက် ရေးလုပ်ငန်း နည်းပါးနေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးချုပ် ဦးမျိုးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ နည်းပါးခြင်းမှာ ဆောက်လုပ်ရေးသုံးပစ္စည်း ရှားပါးခြင်းအပြင် ကုန်ကျစရိတ် မြင့်တက်သွားမှုတို့ကြောင့် လုပ်ငန်းရှင်နှင့် အိမ်ရှင်တို့အတွက် အခက်အခဲ ဖြစ်လာကြကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဦးမျိုးမြင့်က “ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း နည်းပါးတယ်ဆိုတာက အဓိကပြဿနာက ပစ္စည်းရှားပါးတာ။ ငလျင် ဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအခက်အခဲက ဘိလပ်မြေ အခက်အခဲပဲ။ နောက်တစ်ခါ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း လုပ်မယ်ဆိုရင် ရက်ချ်စတာစကေး ၈ ဖြစ်ရမယ့် အတွက်အချက်တွေက ဖြစ်လာတဲ့အခါကြတော့ မူလ ကုန်ကျစရိတ်ထက် ကုန်ကျစရိတ် များသွားတာပေါ့။ များတဲ့အခါ တချို့ဆောက်မယ့် အိမ်ရှင်တွေအတွက်လည်း အခက်အခဲဖြစ်လာသလို အပေးအယူနဲ့ ဆောက်မယ့် အိမ်ရှင်တွေ အတွက်ကြတော့လည်း ဥပမာ ကန်ထရိုက်က ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု များလာရင် သူပြန်ပေးရမယ့် အပိုင်းမှာကြတော့ အများကြီး မပေးနိုင်တော့ဘူး။ အဲဒီလို အခြေအနေ တွေကလည်း ပါလာတယ်။ နောက်တစ်ခုကလည်း နိုင်ငံတော်ကလည်း အခုအချိန်မှာ ရက်ချ်စတာစကေး ၈ လို့ သတ်မှတ်လိုက်တဲ့ အခါကြတော့ သူတို့လက်ရှိ တင်ဒါတွေလည်း ခေါ်မယ့်ဟာ မခေါ်ဘဲ ရပ်သွားတာတွေ ရှိတယ်။ လက်ရှိ ငလျင်ဒဏ်ဖြစ်နေတဲ့ ဟာတွေကိုလည်း ပြုပြင်တဲ့လုပ်ငန်းတွေ များနေတဲ့အတွက် ဒီဘက် တည်ဆောက် ရေးပိုင်းတွေမှာ ခုနကပြောတဲ့ အကြောင်းတရားတွေကြောင့် နည်းသွားတာဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။ 

လက်ရှိ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နေချိန်၌ အဓိက လိုအပ်သည့် ဘိလပ်မြေမှာ ဝယ်လိုအား များမှုကြောင့် ဝယ်မရဖြစ်နေသည့်အပြင် အခြားဆောက်လုပ်‌ရေးသုံး ပစ္စည်းများမှာလည်း ရှားပါးနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဘိလပ်မြေ တစ်အိတ်လျှင် ၁၇,၀၀၀ ကျပ်ဖြင့် ငလျင်ဘေးသင့် အဆောက်အအုံများသို့ ရောင်းချပေးရန် သက်ဆိုင်ရာ စက်ရုံများသို့ ဈေးနှုန်း သတ်မှတ်ပေးထားကြောင်း စက်မှုဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ပြော ထားသည်။

ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်ကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် မြေပြင်တွင် ငွေကျပ် ၄၀,၀၀၀ အထိ ပေါက်ဈေးများ ရှိနေသည့်အပြင် ဝယ်ယူသည့် အခါတွင်လည်း ဘောက်ချာများ မရကြကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းအတွက် အဓိကလိုအပ်သည့် ဘိလပ်မြေ လိုအပ်ချက်ကို ပြည်တွင်းမှ ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် အရေအတွက် နှုန်းထားပေါ် မူတည်ကာ ပြည်ပမှ တင်သွင်းနိုင်ရေးကို လုပ်ဆောင်ပေးသင့် ကြောင်းလည်း ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

ငလျင်လှုပ်ခတ်ပြီးနောက် အထပ်မြင့် အဆောက်အဦတွေကို စိတ်ဝင်စားမှု နည်းသွားကြသဖြင့် တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းကြီးများ မလုပ်သလောက်ဖြစ်နေကာ အသေးအမွှား ဆောက်လုပ်ရေးတို့သာ များနေကြောင်းလည်း ရွှေကမ္ဘာမောင်မောင် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမောင်မောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နည်းပါတယ်။ ‌တော်တော်လေးနည်းပါတယ်။ သေးသေးမွှားမွှားတွေများတယ်။ အကြီးကြီးတွေကတော့ အခုချိန်မှာ တည်ဆောက်ရေးတွေက မလုပ်သလောက်ပဲ။ အခုနောက်တစ်ခု ဘာပြဿနာ တိုးသွားသလဲဆိုရင် ငလျင်ဖြစ်လိုက်တော့ အထပ်မြင့်တွေကို လူတွေက စိတ်ဝင်စားမှု နည်းသွားတယ်။ အဲဒါလေးတွေလည်းရှိတယ်။ အဲဒီတော့ တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းတွေကတော့ တော်တော်နည်းပါတယ်။ အရင်နဲ့ယှဉ်လိုက်ရင် ဘာမှမရှိပါဘူး ရာခိုင်နှုန်းက တော်တော်ကို နည်းသွားပြီ။ မရှိသလောက်ပဲ အထပ်မြင့်တွေ ဆောက်တဲ့သူက ကျနော်တို့ သိပ်တော့ မမြင်ဘူး တချို့လုပ်ငန်းတွေတောင်မှ ရပ်တန့်တယ်။ အရောင်းအဝယ် မကောင်းလို့ ခဏစောင့်ကြည့်တဲ့ သဘော လေးတွေတော့ ပြောကြတယ်။ မဆောက်ကြဘူး ဆောက်လုပ်ရေးဘက်က အားနည်းသွားပြီ။ နောက်တစ်ခု ပြဿနာက လုပ်သားတွေက တအားနည်းသွားပြီ။ မတန်မဆတွေ အခွင့်အရေးကို ယူကြတယ်။ ပန်းရံတို့၊ သံချည် သံကွေးတို့၊ လက်သမားတို့ အစစအရာရာ အားလုံးပါပဲ အောက်ခြေ။ ဘယ်လောက်ရမှ လုပ်မယ်၊ မရရင်မလုပ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

အဆောက်အဦများ ဆောက်လုပ်ရာတွင် အနည်းဆုံး ရက်ချ်စတာစကေး ၈ အထိခံနိုင်သည့် အဆောက်အဦများ ဆောက်လုပ်ရမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၁ ရက်က ငလျင်ဘေး သင့် အင်းလေးဒေသသို့ သွားရောက်စစ်ဆေး၍ ပြည်သူများဖြင့် တွေ့ဆုံစဉ် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မေလ ၁၂ ရက်မှ ၁၈ ရက်နေ့အထိ နေပြည်တော်တွင် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ ဆောင်ရွက် ရာ၌ လိုအပ်သည့် သံ၊ သံမဏိ၊ ဘိလပ်မြေနှင့် ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းသုံးပစ္စည်းများကို အစိုးရဌာနဆိုင်ရာမှ ရောင်းချပေးခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေ ၂၁

ကချင်ပြည်နယ်တွင် မြစ်ဆုံရေအားလျှပ်စစ် စီမံကိန်းကို မရပ်ဆိုင်းဘဲ အကောင်အထည် ဖော်ဖြစ်ခဲ့မည်ဆိုပါက မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး၏ ဓာတ်အားလိုအပ်ချက် ပြည့်မီရုံသာမက ကျော်လွန်သည့် အနေအထားကို ရောက်သွားနိုင် သည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၀ ရက်က နေပြည်တော်တွင် ဒုတိယနေ့အဖြစ် ဆက်လက် ပြုလုပ်သည့် နစက၏ လုပ်ငန်း ညှိနှိုင်း အစည်းအဝေး၌ ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

လျှပ်စစ်ဓာတ်အားနှင့်ပက်သက်သည့် လိုအပ်ချက်က ရှိနေမှာဘဲ ဒါသည် သမ္မတကြီး ဦးသိန်းစိန်လက်ထက်က အခြေအနေအကြောင်းကြောင်းအရ မြစ်ဆုံနှင့်ပက်သက်ပြီး ရပ်တန့်ခဲ့သည်ဟု သေနကမဟာဗျုဟာအမူဆောင် ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနကိုပြောသည်။

ယနေ့ ပြည်သူများ အကုန်လုံးလက်တွေ့ခံစားနေရသည့် အခြေအနေမျိုးတွင် လျှပ်စစ်မီးပြန်လည်ပြည့်မှီရေးအ တွက်နည်းလမ်းမျိုးစုံနှင့်စဥ်းစားရမည့်ထဲတွင် မြစ်ဆုံက ပြန်လည်စဥ်းစားသင့်သည့်ကိစ္စရပ်တခုဖြစ်သည်။ 

နစက အစည်းအဝေး ကျင်းပနေစဉ်

နစကဥက္ကဋ္ဌက “ မြစ်ဆုံရေအားလျှပ်စစ် စီမံကိန်း ရပ်ဆိုင်းခဲ့ရမှုမရှိပါက မဂ္ဂါဝပ် ၆၀၀၀ ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရှိပြီး ဖြစ်သည့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေး စက်ရုံများနှင့် မြစ်ဆုံရေအားလျှပ်စစ် စီမံကိန်းတို့ ပေါင်းစပ်လိုက်မည်ဆိုပါက လျှပ်စစ်ဓာတ်အား လိုအပ်ချက် ပြည့်မီရုံသာမက ကျော်လွန်သည့် အနေအထားသို့ပင် ရောက်ရှိနိုင်မည်”ဟု ပြောသည်။

မိမိတို့အနေဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်၍ ရသည့် နေရာများကို ဖော်ထုတ်၍ ဆောင်ရွက်သွားရန်လို ကြောင်း၊ နေရောင်ခြည်စွမ်းအင်သုံး ဆိုလာလျှပ်စစ်စွမ်းအင် ထုတ်ယူခြင်းကို ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း၊ တိုင်းဒေသ ကြီးနှင့် ပြည်နယ်များတွင်လည်း Small Skill ဆိုလာစက်ရုံများကို ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း၊ ပြည့်ဖြိုးမြဲ စွမ်းအင် နှင့် ပတ်သက်၍ မဖြစ်မနေ ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သည်ဟူသည့် မူဝါဒကို ချမှတ်ဆောင်ရွက်သွားရန်လိုကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ရေအားလျှပ်စစ်ကနေ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်ရေး စီမံကိန်းများသည် လုပ်သင့်ကြောင်း၊ လက်တွေ့မှာတော့ မည်မျှ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မလဲဆိုတာကိုတော့ လေ့လာစောင့်ကြည့်ရမည်ဟု သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာ ရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့က ဘယ်စီမံကိမ်းမဆို သူ့မှာတွက်ရချက်ရတယ်။ ကိုယ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတာနဲ့ ကိုယ်ဘယ်လောက် ပြန်ရ မလဲ၊ အဲအပေါ်မှာ မူတည်ပြီး လှုပ်ရှားရမှာပေါ့။ စိုပါဆို့ ရေအားလျှပ်စစ်မှာ မြှုပ်နှံတာက မြှုပ်နှံသလောက် အကျိုးမြတ် အများကြီးပြန်ထွက်မယ်။ ဆိုလိုတာက လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပိုပြီးတော့မှရမယ် ဒီနေရောင်ခြည်က များများမြှုပ်နှံလို့ များများပြန်ထွက်မလား။ ဒါတွေပေါ်မူတည်ပြီး ကျနော်တို့ ပိုကောင်းတဲ့ဟာ လုပ်ရမှာပေါ့။ ကျနော်တို့နိုင်ငံလို အနေထားမျိုးဆိုရင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား လိုအပ်ချက် ကြီးမားနေတဲ့အချိန်မှာ ရေဖိအားကနေ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်တာမျိုးတွေ လုပ်သင့်တယ်ပေါ့။ ဒါကတော့ ကျနော်တို့ရဲ့မဖြစ်မနေ ထည့်သွင်းစဥ်း စားရမယ့် အချက်တွေပါပဲ။ တကယ်တမ်း ဘယ်လောက်ထိ အကောင်အထည် ဖော်နိုင်မလဲ အကျိုးအမြတ် ရနိုင် မယ်ဆိုတာ ခုနကပြောတဲ့ မြေပြင်ရဲ့ ကွင်းဆင်းမူနဲ့ လေ့လာဆောင်ရွက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်နေစဉ်

မြစ်ဆုံစီမံကိန်းသည် ကချင်ပြည်နယ်၊ မြစ်ကြီးနားမြို့နှင့် ၂၃ မိုင်ခန့်အကွာ မေခ၊ မလိခတို့ပေါင်းဆုံရာ မြစ်ဆုံ နေရာ မြစ်လက်တက်များပေါ်တွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား မဂ္ဂါဝပ် ၂၀၀၀၀ နီးပါး ထုတ်လုပ်နိုင်မည့် စီမံကိန်းကြီး တစ်ခုသည်။

အဆိုပါ စီမံကိန်းကို ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေလက်ထက်က တရုတ်နှင့်သဘောတူ စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့ပြီး ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် စတင်အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း ၂၀၁၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကနေ တက်လာသည့် ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက်တွင် ဆန္ဒပြ ကန့်ကွက်မှုများကြောင့် မြစ်ဆုံစီမံကိန်းကို ခဏရပ်ဆိုင်းခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် ၂၀၁၅ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲက နေ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အစိုးရလက်ထက်မှာတော့ ပြန်လည်စတင်ရန် ဆွေးနွေးမှုများ ရှိခဲ့သော်လည်း ယနေ့ အထိ လုပ်ငန်းပြန်လည် မစတင်နိုင်သေးပေ။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် လျှပ်စစ်မီး မလုံလောက်သည့်အတွက် တစ်ရက်လျှင် အနည်းဆုံး ၄ နာရီကြာ ပြတ်တောက်ခံနေရသလို တချို့သော ဒေသများတွင် တစ်ရက်လျှင် ၁၆ နာရီအထိ ပြတ်တောက်ခံရမှုများရှိနေ သည်။

ထိုသို့ လျှပ်စစ်မီးများ မလုံလောက်ရခြင်းကလည်း လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေး တာဝါတိုင်များ ဖျက်ဆီးခံရခြင်း၊ ရေအား လျှပ်စစ် စီမံကိန်းများ ရပ်ဆိုင်းနေခြင်း၊ တခြားသော နိုင်ငံများကနေ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ဝယ်ယူမှု လျှော့ချထား ခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅  ခုနှစ်၊ မေလ ၁၉

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အင်အားပြင်းငလျင် လှုပ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက် လက်ရှိ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နေချိန်၌ အဓိက လိုအပ်သည့် ဘိလပ်မြေမှာ ဝယ်လိုအားများမှုကြောင့် ဝယ်မရဖြစ်နေကြောင်း ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အချို့ဆောက်လုပ်ရေးသုံး ပစ္စည်းရောင်းချသည့် ဆိုင်များတွင် ဘိလပ်မြေ ဝယ်ချင်ပါက အခြား အိမ်ဆောက် ပစ္စည်းများကိုပါ တွဲဖက်ဝယ်ယူမှသာ ရောင်းချပေးနေကြကြောင်း ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘိလပ်မြေက ဝယ်ရခက်တာ မဟုတ်ဘူး။ ဝယ်ကိုမရဘူး ဖြစ်နေတာ။ လုပ်ငန်းတွေတောင်မှ ဘိလပ်မြေ ပါတဲ့ လုပ်ငန်းတွေအကုန် မှေးထားရတယ်။ ဈေးက ဈေးကွက်ထဲမှာ ၄၀၀၀ ရောင်းတဲ့သူလည်းရှိတယ် ၃၅၀၀၀ ရောင်းတဲ့သူလည်းရှိတယ်။ မှောင်ခိုဈေး အဆင်ပြေသလို ဝယ်နေရတာ။ ဘောက်ချာတောင် မပေးဘူး သူတို့က။ ငလျင်မလှုပ်ခင်တုန်းက ၁၇၀၀၀၊ ၁၈၀၀၀ လောက်ရှိတယ်။ အုတ်ခဲတောင်မဟုတ်ဘူး။ ကျန်တဲ့ပစ္စည်းပါ တွဲဝယ်မှ ဘိလပ်မြေကို အိတ် ၂၀ လောက်ရတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဘိလပ်မြေများအား ငလျင်ဘေးသင့် ဒေသများဖြစ်သည့် မန္တလေးနှင့် စစ်ကိုင်းမြို့တို့တွင် ဝယ်ယူရ ခက်နေကြောင်း သိရသည်။

ငလျင်ကြောင့် ပြိုကျနေတဲ့ အဆောက်အအုံကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလက ဈေးကွက်အတွင်း ဘိလပ်မြေ ဈေးနှုန်းများအား ဈေးနှုန်းမြှင့်တင် ရောင်းချသည့် ဆောက်လုပ် ရေးပစ္စည်းဆိုင် (၆၂) ဆိုင်အား တည်ဆဲဥပဒေများနှင့်အညီ အရေးယူနိုင်ရေး နစကမှ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ငလျင်ဘေးသင့် ဒေသများတွင် ပြန်လည်ထူထောင်ရန် အတွက်သာမက အနည်းငယ် အက်ကွဲသွားသည့် နေအိမ်၊ အဆောက်အအုံများကို ဖာထေးရန်အတွက် ဘိလပ်မြေကို မဖြစ်မနေ လိုအပ်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် ဘိလပ်မြေ တစ်ခုတည်းသာ လိုအပ်ချက် များပြားနေခြင်းဖြစ်ပြီး အခြားအိမ်ဆောက်ပစ္စည်းများမှာ ပုံမှန်အတိုင်း လည်ပတ်လျက်ရှိကြောင်း ရွှေကမ္ဘာမောင်မောင် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမောင်မောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လိုအပ်ချက်နဲ့ ရှိတဲ့ပစ္စည်းနဲ့ မလောက်မငှဖြစ်လို့ အဲဒီလိုဖြစ်တာပေါ့။ လိုအပ်ချက်ကများပြီးတော့ အရောင်းက နည်းနေတဲ့အခါ အဲဒီလိုဖြစ်တာပါ။ အက်တာတွေ၊ ကွဲတာတွေများတဲ့ အခါကြတော့ ဟိုနားက လည်းလို၊ ဒီနားကလည်းလို။ special ကတော့ ဘိလပ်မြေ ဖြစ်နေတာပေါ့။ အဲဒီဘိလပ်မြေက သုံးတဲ့လူက တအားများလာတဲ့ အခါကြတော့ မန္တလေးတိုင်းတို့၊ စစ်ကိုင်းတို့၊ နေပြည်တော်တို့ လိုတာများတဲ့အတွက် အဲဒီလို ဖြစ်သွားတာပါ။ တချို့ကြတော့လည်း လိုရင်လိုသလောက် ပေါက်ရာပေါက်ဈေး ဝယ်ပြီး သုံးနေကြတာပေါ့။ အဲဒီ တော့ ဘယ်လိုလုပ်မလဲ။ တကယ်တော့ သူ့ဈေးက အဲဒါပုံမှန်မဟုတ်ဘူး။ ဒေါ်လာနဲ့ သွားတွက်နေကြတာကို။ လောလောဆယ် ကျနော်တို့ အမြင်မှာတော့ ဘိလပ်မြေ တစ်ခုတည်းပါပဲ။ ကျန်တဲ့ဟာကတော့ သူ့ဟာနဲ့သူ လည်သွားတာပါပဲ။ ဘာလို့ဆို နယ်စပ်ကဟာတွေလည်း သူ့အထိုက်အလျောက်နဲ့ သူ့ဟာသူ ရောက်နေတာပဲ” ဟု ပြောသည်။

 ဘိလပ်မြေသယ်ကားကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘိလပ်မြေစက်ရုံ ၉ ရုံမှ ငလျင်မလှုပ်မီက တစ်ရက်လျှင် ၃၀၇၀၀ တန် (၆၁၄,၀၀၀)အိတ် ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။

သို့သော် ငလျင်လှုပ်ပြီး နောက်ပိုင်း စက်ရုံ ၆ ရုံမှ ဘိလပ်မြေ ၁၇၁၀၀ တန်(၃၄၂,၀၀၀)အိတ် ထုတ်လုပ်ပေး လျက်ရှိကြောင်း၊ မေလ ၁၅ ရက်တွင် ဘိလပ်မြေ ၂၂၁၀၀ တန် (၄၄၂,၀၀၀)အိတ် ထွက်ရှိနိုင်ရေး ထပ်မံတိုးမြှင့် ထုတ်လုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း စက်မှုဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ပြောထားသည်။

ထို့ပြင် ဘိလပ်မြေ တစ်အိတ် ဈေးနှုန်းကိုလည်း တစ်အိတ်လျှင် ၁၇၀၀၀ ကျပ်ဖြင့် ဘေးသင့် အဆောက်အအုံ များသို့ ရောင်းချပေးရန် သက်ဆိုင်ရာ စက်ရုံများသို့ ဈေးနှုန်း သတ်မှတ် ပေးထားကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြော သည်။

CNI News 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၉

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားအဖွဲ့(ILO)က မြန်မာနိုင်ငံကို စီးပွားရေးပိတ်ဆို့ အရေးယူမှု ချမှတ်သွားရန် ရှိသည်ဟု သတင်းများထွက်ပေါ်နေခြင်းကြောင့် အမှန်တကယ် ပိတ်ဆို့မှုလုပ်ခဲ့ပါက အလုပ်သမား သိန်းချီ အခက်အခဲတွေ့နိုင်ကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF) အတွင်းရေးမှုး ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ILO သည် Article 33 ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို မလိုက်နာသည့် နိုင်ငံကို ဆန်ရှင်လုပ်၍ အရေးယူလေ့ရှိရာ မြန်မာ နိုင်ငံကိုလည်း Article 29၊ Article 87၊ Article 111၊ Article 138 တို့အား လိုက်နာမှု ရှိ/မရှိ ဇွန်လတွင် စိစစ်မည် ဖြစ်ပြီ ချိုးဖောက်မှုတွေ့ရှိပါက ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု လုပ်မည်ဟု ပြည်တွင်း/ပြည်ပ သံတမန်များကြား သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေသည်။

ဦးထက်အောင်ကျော်ကို တွေ့ရစဉ်

ဦးထက်အောင်ကျော်က “ဒီ Article 33 ရယ်၊ Article 29 ရယ်၊ Article 87 ရယ် ၊ Article 111 ရယ် Article 138 ရယ် ဒီ ၄ ချက်ကို မဖြစ်မနေ လိုက်နာရမယ် လိုက်နာမှု ပျက်ကွက်တယ် ဆိုလို့ရှိရင် ဒါကျနော်တို့ အရေးယူမှုတွေ လာတာပေါ့နော်။ အထည်ချုပ် လုပ်ငန်းထဲမှာ အလုပ်သမားတွေက မနည်းဘူးဆိုတဲ့ အခါကျတော့ အနည်းဆုံး ကျနော်တို့ က လူ ၄- ၅ သိန်းလောက် အလုပ်ပြုတ်သွားနိုင်တဲ့ အနေအထားရှိတယ်။ ပြီးရင် ကျနော်တို့ တိုင်းပြည် ရဲ့ အဓိက ပို့ကုန်မဏ္ဍိုင်ကို ကြည့်လိုက်လို့ရှိရင်လည်း ဒီအထည်ချုပ်က ပို့ထားတဲ့ ဝင်ငွေ‌က အ‌ရေးကြီးတဲ့ထဲမှာ ပါတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ တော်တော်ကို အရေးကြီးတယ်‌ပေါ့။ အဲအတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဒီဟာကြီး ဖြစ်သွားခဲ့သည် ရှိသော်ပေါ့ အတော်စိုးရိမ်စရာ ကောင်းတယ်ပေါ့။ ဒီအတွက်ကြောင့်မို့ အစိုးရအနေနဲ့ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန အနေနဲ့ ဒါတွေကို သေသေချာချာလေး ဖိဖိစီးစီး ကိုင်တွယ် ဆောင်ရွက်ဖို့တော့ မျှော်လင့်တာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ အထည်ချုပ် လုပ်ငန်းကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၂၃-၂၀၂၄ ဘဏ္ဍာနှစ် ပထမသုံးလပတ်အတွင်း အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းမှ ပြည်ပတင်ပို့မှု ဝင်ငွေဒေါ်လာ ၉၉၄ ဒသမ ၁ သန်း ရရှိခဲ့ကြောင်း ဗဟိုစာရင်းအင်းအဖွဲ့မှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းများသည် နိုင်ငံပေါင်း ၈၀ ကျော်ကို တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း၊ ထိုနိုင်ငံများမှာ ဂျပန်၊ ပိုလန်၊ စပိန်၊ ဂျာမနီ၊ ကိုရီးယား၊ ယူကေ၊ နယ်သာလန်၊ အီတလီ၊ အမေရိကန်၊ ပြင်သစ်၊ ဒိန်းမတ်၊ ဘယ်လ်ဂျီယံတို့ကို အဓိက တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၆ ရက်

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ အလုပ်သမားများ  ရသင့်ရထိုက်သည့် အခွင့်အရေးများ၊ အခွင့်အလမ်းများအားလုံးကို အစိုးရက ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ ချပြရန်လိုအပ်သည်ဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦး ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အစိုးရတစ်ရပ်သည် အလုပ်သမား အခွင့်အရေး၊ ပြည်သူများ၏ အခွင့်အရေး၊ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များ၏ အခွင့်အရေး၊ တိုင်းပြည်စီးပွားရေး တိုးတက်ရေး စသည့် ဆောင်ရွက်ချက်များကို တာဝန်ခံရလေ့ရှိသည့်အတွက် အခွင့်အလမ်းများ ရရှိရေး ဆောင်ရွက်ပေးမည်ဆိုသော ပြောကြားချက်များသည် မထူးဆန်တော့ကြောင်း ထောက်ပြကြသည်။

အလုပ်သမား အခွင့်အရေးနှင့် တိုင်းပြည်တည်ဆောက်ရေးကို အဂတိတရား ကင်းကင်းဖြစ် ဆောင်ရွက်နိုင်ပါက ကောင်းမွန်မည့် အခွင့်အလမ်းများကို မျှော်လင့်၍ ရနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံက လူတန်းစားအလွှာစုံကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့က ဒီပြောဆိုချက်အတိုင်း ဖြစ်လာဖို့တော့လိုပါတယ်။ အနည်းဆုံးတော့ ကျနော်တို့က အလုပ် သမား အခွင့်အရေးဆိုတဲ့အပိုင်းမှာ အနိမ့်ဆုံး အခြေခံလုပ်ခလစာ အပါအဝင် ‌ပြီးတော့ အခွင့်အရေးတွေ၊ အခွင့် အလမ်းတွေ ဒါတွေအားလုံးကို အစိုးရက ဘယ်လိုချပြမလဲဆိုသည့် အပေါ်တွင် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိဖို့လိုတယ်။ လက်ရှိနိုင်ငံက အလုပ်သမားအခွင့်အရေး၊ အလုပ်ရှင် အခွင့်အရေး၊ ပြောမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ဒီစီးပွားရေးသမားတွေရဲ့ အခွင့်အရေး အစရှိတဲ့ အခွင့်အရေးတွေ အရင်းအမြစ်က ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် ဆုံးရှုံးမှုတွေရှိပါတယ်။ ဘာကြောင့် လဲဆိုတော့ ဒီပဋိပက္ခ ဖြစ်စဉ်တွေနဲ့ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှု အခြေအနေတွေရှိတယ်။ ဒီကြားထဲမှာ တကယ့် ကြုံ တောင့်ကြုံခဲပေါ့ ငလျင်ဒဏ် ခံလိုက်ရတဲ့ကိစွတွေရှိတယ်။ ဒီလိုဟာတွေ ပြန်နလန်ထူဖို့ ကျနော်တို့ ရုပ်ပိုင်းရော၊ စိတ်ပိုင်းရော၊ လုပ်ငန်းရှင်တွေ အပါအဝင် ဘက်ပေါင်းစုံ အသီးသီးက ကြိုးစားနေကြတဲ့အခါမှာ ကျနော်တို့က အဂတိကင်းတဲ့ အဂတိကင်းစင်တဲ့ အုပ်ချုပ်မှု အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခွင့် ရမယ်ဆို အင်မတန် ကောင်းမှာပါ။ အဲလို မဟုတ်ဘဲနဲ့ တချို့တချို့သော နေရာတွေမှာ အဂတိနဲ့မကင်းတဲ့ ဆောင်ရွက်မှုတွေ သူ့လူ ကိုယ့်လူ အစရှိတဲ့ ရွေးချယ်မှုတွေ အရောင်တွေ ကာလာပါတာတွေ ဒီကြားထဲမှာ ကျနော်တို့ လုပ်ငန်းတွေ လုပ် ဆောင်ရတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အခွင့်အရေး မပေးခြင်းပေးခြင်းထက် စေတနာမှန်မှန်၊ အဂတိကင်းကင်း အရောင် ကာလာဆွဲ ကင်းကင်းနဲ့ အလုပ်လုပ်နိုင်မဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခုကို ဖန်တီးပေးနိုင်မယ့် တစ်ခုကိုဘဲ ပိုပြီးတော့ မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

အလုပ်သမားများအတွက် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများကို မည်သူမှ အာမခံချက် မပေးနိုင်သေးကြောင်း သွေးစည်းညီညွတ်သောသမဂ္ဂများအဖွဲ့ချုပ်-မြန်မာ(STUM) ဦးဆောင်သူ ဒေါ်မျိုးမျိုးအေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံက လူတန်းစားအလွှာစုံကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဒီအလုပ်သမားဘက်ကို ကြည့်ပြီး စဉ်းစားထားတဲ့ဟာတွေ မဟုတ်ဘူး policy တွေမဟုတ်ဘူး။ အားလုံးက နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလာဖို့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းရဖို့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းရဖို့ဆိုတာက နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု မြန်မာပြည်ထဲကို လာလို့ခေါ်လိုက်တာပဲ အဲဒီမှာ လာတဲ့သူတွေက အလုပ်သမား အခွင့်အရေးကို လေးစားလိုက်နာမှ ဒါသမဂ္ဂတွေကို မဖြိုခွဲပါနဲ့ သမဂ္ဂဖွဲ့စည်းတာကို လက်ခံပေးပါဆိုတာမျိုးက နောက်ဆက်တွဲက မရှိနေဘူးပေါ့နော်။ အဲဒါကတော့ ဥပဒေကို စည်းကြပ်တဲ့သူက အားနည်းတာပေါ့နော်။ နောက်လာတဲ့ အလုပ်ရှင် တွေ အနေနဲ့ကလည်း အစတည်းက လုပ်သားစျေးချိုတာ တစ်ခုထဲကိုပဲ ကြည့်ပြီးလာတာ အဲနောက်မှာ ကပ်ပါ လာတဲ့ responsibilities ပေါ့နော် ငါတို့စီးပွားရေး လုပ်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် rights and responsibility ကို ငါတို့တွေ လေးစားလိုက်နာဖို့လိုတယ်။ အလုပ်သမား အခွင့်အရေး၊ လူ့အခွင့်အရေး၊ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေး၊ ကလေးသူငယ် အခွင့်အရေး၊ ဒီအခွင့်အရေးတွေ ငါတို့ပေးဖို့ လိုတယ်ဆိုတာမျိုး ခေါင်းထဲမှာမရှိတော့ဘူး။ ငါတို့က ဒီနိုင်ငံမှာ လုပ်သားစျေးချိုတယ် ဒီကနေပြီးတော့ ဥရောပကို တင်ပို့ရင် အခွန်ကင်းလွတ်တယ်ဆိုတဲ့ မက်လုံးတွေနဲ့ပဲ လာကြ တာပေါ့နော်။ အဲတော့ သူတို့ရဲ့ အမြတ်အစွန်း တစ်ခုတည်းကိုပဲ ကြည့်တယ်။ ပြန်ပေးရမယ့် အလုပ်သမားဘက်ကို မကြည့်နေဘူးပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ကောက်ယူပြီးစီးခဲ့သည့် လုပ်သားအင်အား စစ်တမ်းများမှ အချက်အလက်များကို အခြေခံ၍ ခန့်မှန်းတွက်ချက်ထားသည့် 

၂၀၂၀-၂၀၂၃ လုပ်သားအင်အား ခန့်မှန်းစာရင်းအင်းများအရ အလုပ်လက်ရှိဦးရေ ၂၃.ဝ၉ သန်းရှိပြီး၊ အလုပ်လက်မဲ့ ဦးရေ ဝ.၈၈ သန်းရှိကြောင်း အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ထားချက်အရ သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲ စဖြစ်ခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒုတိယသုံးလပတ် အတွင်းမှာပင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လူဦးရေ ၁ ဒသမ ၂ သန်းသည် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေကြောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ် (ILO)က အစီရင်ခံစာ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။