CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၄

မြန်မာ့ပင်လယ်ပြင် ရေပိုင်နက် ငါးဖမ်းဆီးမှုများတွင် နည်းပညာပူးပေါင်း၍ ရုရှားသင်္ဘောများဖြင့် ဆောင်ရွက်ရန် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်ထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံမှ ငါးဖမ်းသင်္ဘောများသည် မီတာ ၂၀၀ အထိသာ ဖမ်းဆီးနိုင်ခြင်းကြောင့် မီတာ ၁၅၀၀ မှ ၂၅၀၀ အထိ ဖမ်းဆီးနိုင်သော ရုရှားငါးဖမ်းသင်္ဘော၏ နည်းပညာကို အသုံးပြုနိုင်ရေး ဆွေးနွေးလျက်ရှိနေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်တိုးနန္ဒာတင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီမှာကတော့ အဓိကကတော့ ရေနက် ငါးဖမ်းတဲ့စနစ်ပေါ့နော်။ ရေနက်ဆိုတာက အခု ဆရာမကြီးတို့ နိုင်ငံမှာ ဖမ်းနိုင်တာသည် မီတာ ၂၀၀ လောက်ပဲ ဖမ်းနိုင်ပါတယ် ရေအနက်ပေါ့နော်။ အဲလောက်ထိပဲ သွားနိုင်တဲ့ သင်္ဘောတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ သူ့ထက် နက်သွားတဲ့နေရာဆိုရင် ကိုယ့် ငါးဖမ်းသင်္ဘောက မသွားနိုင်ပါ ဘူး။ အဲတော့ ကိုယ့်ရေချိန်က အများကြီးပဲ အကျယ်ကြီး ရှိသေးတယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီနေရာမှာဆိုရင် မီတာ ၁၅၀၀ တို့၊ မီတာ ၂၅၀၀ တို့ အဲဒီလောက်ထိ ဖမ်းနိုင်တဲ့ သင်္ဘောတွေက ရုရှားမှာပဲ ရှိတာလေ။ ဒီနိုင်ငံမှာ မရှိဘူး။ မရှိတဲ့ အတွက်ကြောင့် နည်းပညာကို ပူးပေါင်းပြီး ဆောင်ရွက်မယ်ဆိုရင် ကိုယ့်ရေချိန် အားလုံးမှာရှိတဲ့ ငါးကို ဖမ်းနိုင်တဲ့ သဘောမျိုး ဖြစ်သွားမှာပေါ့နော်။ အဲဒါမျိုးဖြစ်မှ နည်းပညာ ပိုပြီး တိုးတက်မှာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ရုရှားငါးဖမ်းသင်္ဘောကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာ့ပင်လယ်ပြင်ရှိ ငါးသံယဇာတ တည်ရှိနေမှုကို သုတေသနပြုလုပ်ရန်နှင့် အခြားကဏ္ဍများ ပူးပေါင်းဆောင် ရွက်ရန် မြန်မာ - ရုရှား နှစ်နိုင်ငံကြား သဘောတူ လက်မှတ်ရေးထိုးထားပြီဖြစ်ကြောင်း၊ လိုက်နာရမည့် စည်းကမ်း များကို ညှိနှိုင်းမှုများ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း၊ နည်းပညာပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများသည် မကြာခင် အကောင် အထည် ဖော်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာ့ရေနက် ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းကို ရုရှား၏ နည်းပညာဖြင့် ဆောင်ရွက်မှုသည် နိုင်ငံတော်အတွက်သာ အဆင်ပြေ မည်ဖြစ်ပြီး ကမ်းရိုးတန်း ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းနှင့် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများအတွက် ထူးခြားတိုးတက်မှုတော့ ရှိလာနိုင် ခြေ မရှိကြောင်း ကျောက်ဖြူမြို့နယ်မှ ကမာမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးခင်အေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပင်လယ်ငါးဖမ်း ရေနက်ထဲမှာရှိတဲ့ ငါးတွေကို ကျန်နေတဲ့ငါးတွေ ကမ်းရိုးတန်းမှာ မရှိတော့ဘူး။ ရေနက် မှာပဲရှိတဲ့ ငါးတွေကို ဖမ်းပြီး ထုတ်လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရှိတဲ့ ဆင်းရဲသား လူတန်းစားအတွက် ဘယ်လိုမှ အဆင်မပြေဘူး ဆိုတာတော့ သေချာတယ် ဦးလေးကတော့ ဒါပဲ ပြောချင်တယ်။ ဦးလေးတို့ လက်ရှိ ကမ်းရိုးတန်းမှာ လုပ်တဲ့သူတောင် သိန်း ၄/၅/၆ ရာလောက် ရင်းပြီးမှ ငါးနီတူတို့၊ ကင်းမွန်တို့ ဘာတို့ဆိုတာ မီးထွန်းပြီး မွေးတာလေ။ အဲဒါတွေကို ယိုးဒယားကလာတဲ့ နည်းပညာတွေနဲ့ ဖမ်းနေကြတာ။ အဲဒါတောင် ကမ်းရိုး တန်းမှာ မရှိတော့ဘူး။ ပိုက်ဆံနည်းနည်း မရှိတဲ့သူတွေ သိန်း ၁၀၀၊ ၂၀၀ နဲ့ လုပ်လို့ မရဘူး။ သိန်း ၄/၅/၆ ရာ လောက်မှ လုပ်လို့ရတာ။ ဒီလို ရုရှားကနေပြီး ပင်လယ်ရေနက်ထဲမှာ ငါးဖမ်းပြီး လုပ်မယ် တိုးတက်အောင် ကမ်းရိုးတန်းက လူတွေ တိုးတက်အောင် လုပ်မယ်ဆိုရင် ဒီကမ်းရိုးတန်းက လူတွေအတွက် အဆင်ပြေမှာ မဟုတ်ဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံ ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်လုံးက လူတွေပေါ့နော် အဆင်မပြေနိုင်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ငါးမွေးမြူရေးနှင့် ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းများတွင် ထိုင်းနိုင်ငံမှ နည်းပညာဖြင့်သာ ဆောင်ရွက် လျက်ရှိကြောင်း၊ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း တိုးတက်စေရန် နည်းပညာလိုအပ်သော်လည်း ငွေကြေး အရင်းအနှီးနှင့် ဈေး ကွက်များကို ဖော်ဆောင်ပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ငါးသံယဇာတ ပေါများသော်လည်း ငါးဖမ်းဆီးရာတွင် အသုံးပြုသည့် ကိရိယာနှင့် နည်းပညာများ လိုအပ်နေကြောင်း၊ ပင်လယ်ပြင်တွင်လည်း မီတာ အနည်းငယ်တွင်သာ ဖမ်းဆီးနိုင်သေးကြောင်း၊ ရေနက်များတွင် ငါး၊ ပုစွန်များ ဖမ်းဆီးနိုင်သည့် နည်းပညာ မရှိကြောင်း၊ ရုရှားနှင့်ပူးပေါင်းနိုင်ပါက မြန်မာနိုင်ငံအတွက် နည်းပညာ နှင့် ကိရိယာပိုင်းဆိုင်ရာ အကူအညီများ ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနနှင့် ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်က ပြော သည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁

မြန်မာနိုင်ငံ အထက်ပိုင်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသအတွင်း နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိခြင်းကြောင့် ကုန်ကားများနှင့် ကုန်ကားသမားများသည် အဆိုပါဒေသဘက်သို့ သွားရောက်မှု နည်းပါးနေပြီး နယ်မြေခံကုန်ကားများသာ သွားရောက်တော့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေးကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ကုန်တင် ယာဉ်မောင်းများထံမှ သိရသည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသအတွင်း ကုန်တင်ကားများနှင့် ခရီးသည်တင်ယာဉ်များ ပစ်ခတ်ခံရမှုများ ရှိခြင်းကြောင့်နှင့် ကန့်သတ်ကုန်စည်များ ရှိနေသည့်အတွက် ကုန်ကားသမားများသည် စစ်ကိုင်းတိုင်းကို ရှောင်ရှားလာကြခြင်း ဖြစ်သည်ဟု အဝေးပြေးကုန်တင်ယာဉ်မောင်းတစ်ဦးဖြစ်သူ ကိုခင်မောင်မြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“နယ်မြေခံကားတွေပဲ သွားကြတာပေါ့။ တခြားတိုင်းနဲ့ပြည်နယ် ကားတွေကျတော့ သူတို့ ရှောင်ကြတာပေါ့။ အသွားအလာ ရှောင်ကြတာပေါ့။ နည်းနည်းလေး အန္တရာယ်များလို့ပေါ့။ အန္တရာယ်များတာက အစစ်အဆေး တွေလည်း များတယ်။ အဲဒါမျိုးတွေပေါ့။ တချို့ကုန်စည်ဆိုလည်း ဥပမာ တချို့တင်တဲ့ကုန်တွေဆို ဘယ်ဟာက ဘာပစ္စည်း ဘယ်ဟာက ဘာပစ္စည်း တချို့ကျတော့ နားမလည်ကြဘူးလေ အဲဒါမျိုးပေါ့။ မုံရွာတို့၊ ရွှေဘိုတို့ဆိုရင်တော့ သူတို့သတ်မှတ်ထားတဲ့အချိန်တွေ ဘာတွေနဲ့ သွားရတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထိုသို့ စစ်ကိုင်းတိုင်းသို့ သွားရောက်မည့် ကုန်တင်ယာဉ် မရှိသည့်အတွက် ကုန်သည်များအနေဖြင့် ၎င်းတို့ ပို့ဆောင်မည့် ကုန်စည်များ အချိန်မှီမရောက်နိုင်ခြင်းတို့ကြောင့် အခက်အခဲရှိလာပြီး ပို့ဆောင်မှု မပြုလုပ်ကြခြင်း များလည်း ရှိလာကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ၎င်းဒေသများသည် ကုန်စည်ရှားပါးမှုနှင့် ကြုံတွေ့နိုင်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေးကုန်စည် ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောသည်။

“မသွားတဲ့သူကတော့ အခက်အခဲတော့ မရှိပါဘူး။ မသွားတာက မသွားရုံပါပဲ အခက်အခဲတော့ မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကုန်သည်တွေကတော့ သူတို့သွားချင်တာ၊ သူတို့ရောက်ချင်တဲ့အချိန်၊ သူတို့ရောက်မယ့်နေရာကို ချက်ချင်း ကားတွေဘာတွေ ငှားမရတော့ သူတို့အတွက် အခက်အခဲရှိတာပေါ့။ ကားတွေမှာတော့ မသွားတော့ အခက်အခဲမရှိဘူးပေါ့နော် ကိုယ့်ဟာကိုယ် မသွားဘူး ပြောလိုက်ရုံပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကုန်သည်တွေကတော့ သူတို့ စားသောက်ကုန်တွေ၊ သူတို့လိုချင်တဲ့အချိန်၊ သူတို့ရောက်ချင်တဲ့အချိန်၊ သူတို့ငှားချင်တဲ့အချိန် ငှားမရတာတို့ အဲလိုမျိုးတွေတော့ ဖြစ်ပေါ်တာပေါ့။ အဓိကတော့ ကုန်သည်တွေက အခက်အခဲ ဖြစ်သွားတာပေါ့။

ကုန်သည်တွေ အခက်အခဲဖြစ်တော့ စားသောက်ကုန်တွေလည်း ဟိုဘက်မှာ ရှားပါးမှုတွေ ဖြစ်သွားတာပေါ့” ဟု CNI သို့ ပြော သည်။

လက်ရှိတွင် စစ်ကိုင်းတိုင်းနှင့် တနင်္သာရီတိုင်းရှိ မြိတ်မြို့နှင့် ထားဝယ်မြို့တွင် စစ်ဆေးမှုများ တင်းကျပ်လျက် ရှိနေပြီး တချို့သောနေရာများတွင် ငွေကြေးတောင်ခံမှုများ ရှိသည်ဟု အဝေးပြေးခရီးသည်တင် ယာဉ်မောင်း တစ်ဦးက ပြောသည်။

“ရှိတာပေါ့ ဒါတွေက စိုးရိမ်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့။ ဒီလို ပဋိပက္ခဖြစ်ပြီဆိုမှတော့။ ပုံမှန်အေးအေးချမ်းချမ်း တော့ ဘယ်ရှိမလဲ။ အခုလောလောဆယ်ကတော့ စစ်ကိုင်း၊ မုံရွာဘက်တွေတော့ ဆိုးမှာပေါ့။ ကျန်တဲ့ နည်းနည်း ပါးပါး အစစ်အဆေးကြမ်းတာကတော့ အောက်ပိုင်း မြိတ်၊ ထားဝယ်ဘက်တွေမှာ စစ်ဆေးရေး နည်းနည်းကြမ်း တယ်ပေါ့။ အစ်ကိုတို့ သွားတဲ့လမ်းကြောင်းကတော့ စစ်ဆေးရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ နည်းပါတယ်။ သိပ်မစစ်ဘူး ပိုက်ဆံပဲတောင်းတာ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း ရွှေဘို၊ ဒီပဲယင်း၊ တန့်ဆည်၊ မင်းကင်း၊ ကနီ မြို့နယ်များတစ်လျှောက်တွင် မြန်မာ့ တပ်မတော်နှင့် ဒေသကာကွယ်ရေးတပ်(PDF)များအကြား မကြာခဏဆိုသလို တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိပြီး ကုန်တင်ယာဉ်နှင့် ခရီးသည်တင်ယာဥ် အများအပြား ပိတ်မိမှုများလည်း ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၇

ရုရှားနိုင်ငံမှ စက်သုံးဆီများကို တင်သွင်း၍ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချပေးမှုတွင် အချိန်တစ်ခုအထိ တည်ငြိမ်သည့် နှုန်းထား ဖြင့် ရောင်းချပေးစေလိုကြောင်း အဝေးပြေးကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ရုရှားနိုင်ငံမှ တင်သွင်းလာသည့် စက်သုံး ဆီများကို အများပြည်သူနှင့် သက်ဆိုင်သည့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းများဖြစ်သော ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး၊ ခရီးသည်တင် ယာဉ်လိုင်းများနှင့် ရထားလိုင်းများတွင် အဓိက ဖြည့်ဆည်းပေးမည်ဟု ပြောကြားထားသည်။

စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများသည် တစ်ရက်နှင့် တစ်ရက် တူညီမှုမရှိဘဲ အတက်အကျ ပြောင်းလဲနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းကို အချိန်တစ်ခုအထိ တည်ငြိမ်သည့် နှုန်းထားဖြင့် ရောင်းချပေးစေလိုကြောင်း၊ ထိုသို့ ရောင်းချပေးမည်ဆိုပါက ကုန်ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေး ကုန်စည် ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျင်သိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကိုတွေ့ရစဉ် (AFP)

၎င်းက “ကျနော်တို့ကတော့ အခုကတော့ စက်သုံးဆီဈေးကျရင် ကျနော်တို့ ဒီလမ်းပန်း ဆက်သွယ်ရေးမှာ အများ ကြီး အထောက်အကူ ပြုမှာပေါ့နော်။ အခုကတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ ခံစားခွင့်တွေ အားလုံးက စက်သုံးဆီထဲ ရောက် သွားတယ်ဗျာ။ ၁၀၀၊ ၂၀၀ လောက်တက်ပြီး ငြိမ်နေရင် နည်းနည်းကောင်းတာနဲ့ မကောင်းတာနဲ့၊ ကားခကောင်း တာနဲ့ ကားခ မကောင်းတာနဲ့။ အလယ်အလတ်ကုန်တွေနဲ့ ရောပြီးတော့ တင်ရင်တော့ ကိုက်တာပေါ့။ ဆီဈေးက ဒီနေ့ ၁၀၀ တက်တယ်၊ နောက် ၂ ရက်ကျတော့ နောက် ၂၀၀ တက်တယ်။ ၄ ရက်လောက်ကြရင် ၄၀၀ လောက် တက်သွားတယ်။ ကျနော်တို့ အဆင်မပြေတော့ဘူးဗျာ။ အခုချိန်မှာ ကျနော်တို့ အလုပ်တွေကလည်း မကောင်းဘူး။ အခက်အခဲတွေ ရှိတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိတာပေါ့။ ဒီအပေါ်မှာ စက်သုံးဆီဈေးက ဈေး နှုန်း တစ်ခုနဲ့ အသင်းတွေကို ဖြည့်ပေးမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့က ပိုပြီးတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်း တည်ငြိမ် ကျဆင်းရေးကိုလည်း ကျနော်ထင်ပါတယ် အထောက်အကူ ပြုလိမ့်မယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်မှု မရှိခြင်းကြောင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းများတွင် သယ်ယူစရိတ် တွက်ချက်ရာ၌ အခက်အခဲဖြစ်နေကြောင်း၊ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းသည် အနည်းငယ်ကျဆင်းလာသော်လည်း ပြန် လည် မြင့်တက်သည့်အခါမှာတော့ ကျဆင်းခဲ့သော ဈေးနှုန်းထက် ပို၍ကြီးမြင့်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ကုန်စည်ပို့ ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းများအဆင်မပြေ ဖြစ်လာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ထို့နောက် စက်သုံးဆီ အဓိက ဖြန့်ဖြူးပေးနေသည့် ရန်ကုန်သီလဝါ ဆိပ်ကမ်းနှင့် အလှမ်းဝေးသော တိုင်းဒေသကြီး များနှင့် ပြည်နယ်များရှိ စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင်များသည် ခွဲတမ်းရရှိမှု နည်းပါးနေကြောင်း စက်သုံးဆီ အရောင်း ဆိုင်များက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ရုရှားနိုင်ငံမှ တင်သွင်းထားသည့် စက်သုံးဆီများကို လိုင်စင်ရှိထားသော စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင် များကိုလည်း သိုလှောင်နိုင်သည့် အတိုင်းအတာတစ်ခုဖြင့် ခွဲတမ်းပေးစေလိုကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်၊ တောင်ကုတ် မြို့နယ်မှ စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင် ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စက်သုံးဆီသယ်ယူလာသော ဆီဘောက်ဆာကားကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

၎င်းက “ဆီရဖို့အတွက်ကို ကုမ္ပဏီကို ဝယ်ရတယ်။ ကုမ္ပဏီဆီမှာ လျှောက်လွှာတင်ပြီး ဝယ်ရတယ်။ စောင့်နေရ တယ်။ အချိန်ပေးရတယ်။ လျှောက်လွှာတင်တာက ၂ ရက်လောက်ကြာမယ်။ ဆီကျတာက ၁ ရက်ဆို ၃ ရက် လောက် ကြာတယ်။ အဲဒီဆီ ရဖို့အတွက် သီလဝါမှာ သွားစောင့်ရတာက ၃၊၄ ရက်လောက် စောင့်ရတော့ တစ်ပတ် လောက် ကြာသွားတာပေါ့။ တစ်ပတ်လောက် ကြာသွားတဲ့ဥစ္စာက ဆီအများကြီးရတာ မစုတ်ဘူး။ လီတာအားဖြင့် ၃၆၄၀၊ ၂၁၈၀ အဲလောက်ပဲ ရတာ။ ကိုယ့်ဆိုင်ရောင်းအားနဲ့ ခွဲတမ်း သတ်မှတ်ပေးတဲ့ ဆီနဲ့က အရမ်းကွာနေတယ် နည်းနေတယ်လေ။ နယ်ဝေးသမားတွေဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့က လိုင်စင်ရှိတဲ့ဆိုင်လေ။ လိုင်စင်ရှိတဲ့ဆိုင်တွေကို ရုရှားဆီကို လိုင်စင်ရှိတဲ့ဆိုင်တွေကို ဘယ်လောက်နဲ့ ခွင့်ပြု။ လိုင်စင်မှာ အဆင့်နဲ့ ရှိတာကိုး က၊ ခ၊ ဂ ရှိသေးတာ ကိုး။ က၊ ခ၊ ဂ သိုလှောင်နိုင်စွမ်းပေါ့။ သိုလှောင်နိုင်စွမ်းအဆင့် သတ်မှတ်ထားတယ် လိုင်စင်မှာလေ။ အဲဒီလိုင်စင်ရဲ့ သတ်မှတ်ချက်အတိုင်း အဲလိုပေါ့ သူတို့သွင်းလာတာကို ဈေးသက်သက်သာသာနဲ့ ရမယ်ဆိုရင်တော့ လိုင်စင်ရှိတဲ့ ဆိုင်တွေကို ခွဲတမ်း သူတို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ အဆင့်တိုင်း မျှဝေပြီးတော့ ရောင်းပေးနိုင်ရင်တော့ ပိုပြီးတော့ အဆင် ပြေတာပေါ့။ အခုက ကုမ္ပဏီကနေ ဝယ်ရတာကိုး ကုမ္ပဏီကနေ တဆင့်ခံ ဝယ်နေရတာ ငါတို့က” ဟု ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံမှ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းနေကြောင်း၊ မကြာခင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း နစက သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေး အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်က ပြုလုပ်သည့် ၂၀ ကြိမ်မြောက် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် မည်သည့်ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာမည်ကို တိကျသေချာစွာ ပြောဆိုထားခြင်း မရှိပေ။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၄

ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာများကို အိမ်ပြန်ပို့ရမည့် ငွေပမာဏအား သတ်မှတ် ရန် ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းနေဆဲဖြစ်ကြောင်း အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးညွန့်ဝင်းက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နိုင်ငံတကာမှာက နိုင်ငံခြားကို သွားလုပ်တဲ့ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေဟာ ဒီလိုပဲ ကိုယ့်မိခင်နိုင်ငံမှာ ရှိတဲ့ မိသားစုတွေ ဒါမှမဟုတ် သက်ဆိုင်တဲ့သူတွေကို ငွေလွှဲတဲ့ဥစ္စာက ပုံမှန် Practice ပါပဲ။ ကျနော်တို့ နိုင်ငံမှာ သာ အစိုးရကနေ တကယ့် ဖိဖိစည်းစည်းနဲ့ မလုပ်ခဲ့ဘဲနဲ့ သဘောကောင်းပြီး လွှတ်ထားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်တမ်းကျတော့ ဒါက ထူးဆန်းတဲ့ကိစ္စ မဟုတ်ပါဘူး။ ပြောချင်တာက အာရှမှာဆို ဖိလစ်ပိုင်တို့ဘာတို့ ဆိုတာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားနဲ့ ပတ်သက်လာရင် အများအပြားပဲ နိုင်ငံတကာကို လွှတ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြော ချင် တာကတော့ International Practice ဖြစ်တာကို ကျနော်တို့ နိုင်ငံအနေနဲ့လည်း လုပ်ဖို့ စဉ်းစားနေပြီ။
ဆောင်ရွက်နေတယ်။ ဆွေးနွေးနေဆဲပဲ ဖြစ်တယ်။ ဘယ်တော့စမယ် ဘယ်နှရာခိုင်နှုန်း ပို့ရမယ်။ ပြောချင်တာက လစာရဲ့ နှုန်းထားနဲ့သွားမလား၊ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ သွားမလား ဆိုတာကတော့ ဆွေးနွေးနေဆဲပဲ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြော သည်။

ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် MOU ဖြင့် သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်သည့် အလုပ်သမားများ အတွက်သာမက ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ အေဂျင်စီများနှင့် ချိတ်ဆက်၍ သွားရောက် လုပ်ကိုင်မည့် သူများနှင့် မိမိအစီအစဉ်ဖြင့် သွား ရောက် လုပ်ကိုင်ကြမည့် သူများအတွက်ပါ ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

အထည်ချုပ် လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ပြည်ပနိုင်ငံသို့ သွားရောက် လုပ်ကိုင်သည့် သူများတွင် ထိုင်းနိုင်ငံတစ်ခုတည်း မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံအများအပြားသို့ သွားရောက် လုပ်ကိုင်နေသူများ အားလုံးဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

ထိုသို့ အိမ်ပြန်ပို့ရမည့် အနည်းဆုံး ငွေပမာဏအား မည်သည့် ပုံစံဖြင့် လုပ်ဆောင်မည်ဆိုသည်ကို ဆွေးနွေးနေကြ ဆဲ ဖြစ်ကြောင်း အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးညွန့်ဝင်းက ပြောသည်။

အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးညွန့်ဝင်းက“ဒါကတော့ ဆွေးနွေးနေဆဲ ဖြစ်တယ်ဆိုတော့ အပြတ် ပြောလို့တော့ မရဘူး ပေါ့။ စာချုပ်နဲ့ ပြောမလား။ ညွှန်ကြားချက်အနေနဲ့ ထွက်မလားဆိုတာ ဒါက နည်းလမ်းက မျိုးစုံရှိတာပေါ့။

အေဂျင်စီ တစ်ခုတည်း ပြောလို့ရပေမယ့် အေဂျင်စီနဲ့ မချုပ်ဘဲနဲ့ အလွတ်ထွက်နေတဲ့ လူတွေလည်း ဒီတိုင်းရှိတာပဲ။ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် စားဖိုမှူးနဲ့ သွားနေတာရှိတယ်။ လေယာဉ်မောင်တွေရှိတယ်။ လေယာဉ်မောင်းတဲ့လူတွေရှိ တယ်။ ဆရာဝန်တွေရှိတယ်၊ သူနာပြုတွေရှိတယ်၊ IT ကျွမ်းကျင်သူတွေရှိတယ်။ individual သွားနေတဲ့ လူတွေရှိ တာပေါ့။ သင်္ဘောသားတွေလည်း ရှိတာပေါ့။ မျိုးစုံရှိတာပေါ့။ အားလုံးလွှမ်းခြုံတဲ့ အနေအထားမျိုးလည်းဖြစ်ရမယ်။ ပြည်ပကို သွားရောက် အလုပ်လုပ်တဲ့ ကိုယ့်နိုင်ငံက ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားပေါ့။ ပုံသဏ္ဍန်မျိုးစုံနဲ့ သွားတဲ့ရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားတွေက နားလည်လက်ခံ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့ အနေအထားမျိုး ဖြစ်အောင်ရယ်။ နောက် မျှတတဲ့ အနေ အထားမျိုး ဖြစ်အောင်ရယ်က function ပေါ့ အခြေအနေမျိုးစုံပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သစ်စက်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် အေဂျင်စီများထံသို့ ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ တစ်စုံတစ်ရာ အကြောင်းအကြားထားခြင်းမျိုး မရှိသေး ကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီများထံမှ သိရသည်။

အစိုးရအနေဖြင့် ပြည်ပ နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ လိုချင်သည့်အတွက်ကြောင့် ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဂျပန်သို့ပို့ဆောင်နေသည့် အေဂျင်စီတစ်ခုမှ ကိုနေဦးကိုက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုနေဦးကိုက “တချို့တွေကျတော့ မပို့ကျတော့ဘူးပေါ့လေ။ တချို့ကျတော့ ဘဏ်တိုက်ရိုက် မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဟွန်ဒီ နဲ့လွှဲတာ အဲဒါတွေကြောင့်ပါ။ သူတို့က အပြင်ပေါက်ဈေးနီးပါး ပေးထားပါတယ်။ CB ဘဏ်တို့ ဘာတို့ဆိုရင်လေ။ အဲဒါဖြစ်တဲ့အတွက် လွှဲမယ်ဆိုရင်တော့ ရတာပေါ့။ အရင်တုန်းကကျတော့ ငွေကြေးက အရမ်းကွာဟနေတဲ့ အတွက်ကြောင့် ဟိုဟာနဲ့လွှဲကြတာဆိုပေမယ့် အခုက အပြင်ပေါက်ဈေးနဲ့ ပေးထားတာဆိုတော့ လွှဲမယ်ဆိုရင် တော့ ဟိုလိုကြီး ထိခိုက်မှုတော့ မရှိပါဘူး။ တစ်လဘယ်လောက် လွှဲရမယ်ဆိုတာထက် တစ်နှစ် ဘယ်လောက် လွှဲရမယ်ဆိုတာ ဖြစ်ဖို့ပိုများလားလို့။ ဒီဥစ္စာကြတော့ ဘဏ်တိုက်ရိုက်ကျတော့ အစိုးရထဲကို နိုင်ငံခြားငွေ စီးဆင်း တာကို။ တချို့ကျတော့လည်း အဲဒီလိုမလုပ်ချင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်ပရောက် မြန်မာအများစုသည် ဗဟိုဘဏ်မှ သတ်မှတ်ထားသည့် နိုင်ငံခြားငွေ ပေါက်ဈေးနှင့် အပြင် ပေါက်ဈေးမှာ ဈေးနှုန်း ကွာဟချက်များ ရှိသည့်အတွက် ဘဏ်မှတဆင့် ငွေလွှဲခြင်းအစား အခြားပြင်ပ ငွေလွှဲဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများမှ တဆင့် ငွေလွှဲပို့ကြကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ပြည်ပရောက် ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများအတွက် ၎င်းကိစ္စရပ်နှင့်ပတ်သက်၍ အသိပညာပေးခြင်း များအား ဆောင်ရွက်သွားရန် ရှိကြောင်း အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၃၀

ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးတို့တွင် မကြာခင်ကျရောက်တော့မည့် သီတင်းကျွတ်ရုံးပိတ်ရက်၌ ခရီးသွားကြရန် ခရီးသွား Express ကားအပါအဝင် ကားစင်းလုံးငှားခြင်းကို ကြိုတင်ဘိုကင်ယူထားမှု များပြားနေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းနှင့် ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှု လုပ်ကိုင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က “တချို့ရက်တွေဆို တော်တော်လေး ဘိုကင်တွေကြပ်ကုန်ပြီ ကားတွေလေ။ မိသားစုသွားမယ့် သူတွေကျတော့လည်း ၄ ယောက်စီး ၅ ယောက်စီး ပေါ့နော်။ ကားအလတ်တွေပေါ့။ ဒါမျိုးတွေကနေ ၁၀ ယောက် ၁၅ ယောက်စီးတဲ့ကားတွေအထိတောင်ပေါ့ အဲဒါတွေကိုလည်း ငှားကြတာတွေရှိပါတယ်။ နောက်တစ်ခါ အဖွဲ့လိုက်သွားမယ့်သူတွေကတော့ ၂၉ ယောက် စီးတို့၊ ၃၃ ယောက်စီးတို့၊ ၄၅ ယောက်စီးတို့ တချို့တွေကျတော့လည်း ကုမ္ပဏီအလိုက်ပေါ့ အဲဒါတွေလည်း ငှားရမ်းတာတွေရှိတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီရက်တွေမှာတော့ ၈ လပိုင်း ၉ လပိုင်းလောက်မှာ အေးနေခဲ့တဲ့ ပြည်တွင်းခရီးသွားပြန်ပြီး လှုပ်ရှားလာတယ်ပေါ့။ ပြီးခဲ့တဲ့ လတွေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင်တော့ ဒါက နှိုင်းယှဉ်လို့တော့ မရဘူး။ ဒီဟာက ရာသီက ပွင့်လင်းရာသီရောက်သွားရင် ခရီးသွားကတော့ သူ့ဟာသူ ပိုများသွားတာပဲလေ။ ပြီးခဲ့တဲ့လတွေကကျတော့ မိုးတွင်းရာသီလည်းဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် မြန်မာလူမျိုးတွေလည်း ဝါတွင်းကာလ ဖြစ်တဲ့အတွက် ခရီးသွားတာတွေ သိပ်ပြီးတော့ မရှိဘူးပေါ့။ သွားတာတွေ ပုံမှန်အားဖြင့်ဆိုလည်း နည်းတယ်။ ဒီမိုးရာသီမှာကျတော့ မိုးရွာနေတာက ခရီးသွားတဲ့အခါ အနှောင့်အယှက် ဖြစ်တယ်လေ။ ၁၀ ချိုး ၁ ချိုး လောက်ကို ဟိုဟာဖြစ်တယ်။ ဆိုလိုတာက ပုံမှန်ပွင့်လင်းရာသီမှာ ၁၀၀ လောက်လာတယ်ဆိုရင် ဒီမိုးရာသီ ဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ သွားလာကြတာရှိပါတယ်။ အဲဒီလောက်ကို နည်းပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုသို့ ကြိုတင်ဘိုကင်တင်ထားကြသည်များရှိသကဲ့သို့ ကားစင်းလုံးငှားရန်အတွက် ဈေးနှုန်း စုံစမ်းမေးမြန်းသူများ မှာလည်း များပြားနေကြောင်း သိရသည်။

ကားစင်းလုံးငှားရန်အတွက် ကြိုတင်ဘိုကင်ယူထားသူများတွင် ဘုရားဖူးဒေသနှင့် ကမ်းခြေဒေသများသို့ သွား ရောက်ကြရန် ငှားသည့်သူများပြားကြောင်းလည်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းနှင့် ခရီးသွား ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ဆောင်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

GI Group မှ Express ကားများကို တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-GI Group)

ရွှေရည်ဆုဝေ ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “ကားကတော့ ၄၅ ယောက်စီးတွေများတယ်။ အခုကတော့ နီးနီးနားနားပေါ့နော်။ ပြင်ဦးလွင်တို့ ပုဂံညောင်ဦးတို့၊ တောင်ကြီး၊ အင်းလေး၊ ကလောတို့ ဒီလောက် ပဲ။ တအားလည်း အဝေးကြီးမသွားကြဘူး။ ခေတ်မကောင်းတော့ သိပ်မသွားကြဘူးပေါ့ အဝေးကြီးတော့။ ပြီးခဲ့တဲ့ လတွေနဲ့ ယှဉ်ရင်တော့ မဆိုးပါဘူး။ မဆိုးဘူးပေါ့နော်။ ဟိုအရင်တုန်းက ခေတ်ကောင်းသလိုကြီးတော့ မလိုက် ရဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကားစင်းလုံးငှားရန် ကြိုတင်ဘိုကင်ယူထားသည့် ကားများမှာ မိသားစု ၄ ယောက်၊ ၅ ယောက်စီး သည့် အိမ်စီးကားများနှင့် ခရီးသွား Express ကားတို့ကို အများစုက ငှားရမ်းရန် ဘိုကင် တင်ထားကြကြောင်း ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှု လုပ်ကိုင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများတွင် ကားအမျိုးအစားနှင့် ခရီးသွားမည့် နေရာအပေါ်မူတည်ကာ ဈေးနှုန်း ကွာခြားချက်များရှိကြောင်းလည်း ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှု လုပ်ကိုင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မန္တလေးမြို့ရှိ ဝေယံထက် ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းမှ ကိုဝေယံထက်က “မန္တလေးကတော့ အရင်တုန်းက ထက်စာရင် နည်းနည်းများလာတယ်။ ကျနော်တို့က တစ်စီးလုံးကို တစ်သိန်းခွဲကျပါတယ်။ ရန်ကုန်ကနေ နေပြည်တော် အိမ်အရောက် ငွေချေစနစ်နဲ့ပါ။ ရန်ကုန်ကနေ မန္တလေးဆိုရင် နှစ်သိန်း နှစ်သောင်းပါ။ မန္တလေးက မန္တလေးဈေး ပြင်ဦးလွင်က ပြင်ဦးလွင်ဈေးပါ။ လက်ရှိ အခု မန္တလေး နေပြည်တော်ကို ဦးစားပေးနေပါတယ်။ များသောအားဖြင့် ၁၀၀ မှာ ၆၀ လောက်က အဲဒါကိုယူထားပါတယ်။ ကျနော်တို့ အဓိကကတော့ မြန်မာနိုင်ငံ မှတ်ပုံတင်တော့ လိုအပ်တယ်။ နိုင်ငံသားမှတ်ပုံတင်မပါဘဲနဲ့ ရပ်ကွက်ထောက်ခံစာ၊ ရဲစခန်းထောက်ခံစာ အိမ်ထောင်စုစာရင်း ခိုင်ခိုင်လုံလုံ ရှိတယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ကားကို ငှားလို့ရပါတယ်။ ကျနော်အောက်က ကျနော့် ယာဉ်မောင်းတွေရှိတယ်။ ကျနော့် ယာဉ်မောင်းပါမှ ကျနော်က ချပေးတာ။ ဒီကားရဲ့တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုဆိုတာ ရှိသေးတယ်လေ။ အဲဒီတော့ ကားတစ်စီးလုံး အလွတ်ကြီး ကျနော်မပေးဘူး။ ကျနော်ယာဉ်မောင်းပါမှ ဒီကား ပေးလို့ရမှာ”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ်နှင့် နိုင်ငံရေးအခြေအနေတို့ကြောင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများမှာ ရပ်နားထားရသည့် အနေ အထား၌ ပြီးခဲ့သည့် သင်္ကြန်ကာလကမှ စတင်ကာ ပြန်လည်အသက်ဝင်လာခြင်းဖြစ်သည်။

လာမည့် အောက်တိုဘာလမှ စတင်ကာ ပွင့်လင်းခရီးသွားရာသီသို့ ရောက်ရှိပြီဖြစ်သည့်အပြင် သီတင်းကျွတ် ပိတ်ရက်၊ တန်ဆောင်တိုင်ပိတ်ရက်၊ ခရစ္စမတ်နှင့် နှစ်သစ်ကူးရုံးပိတ်ရက်တို့မှာ ဆက်တိုက် ရောက်ရှိလာမည် ဖြစ်သည့်အတွက် ပြည်တွင်းခရီးသွားလာမှုသည် ယခုထက်ပိုမိုများပြားလာမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းနှင့် ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှု လုပ်ကိုင်သူများက သုံးသပ်ထားကြသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၆

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့သို့ ဝင်ရောက်ရာ လမ်းကြောင်းရှိ စစ်ဆေးရေးဂိတ်များ၌ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း စစ်ဆေး မှုများ တင်းကျပ်လာ၍ ကုန်တင်ကားများ အချိန်ကြာမြင့်စွာ စောင့်ဆိုင်းနေရခြင်းကြောင့် ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမှုများ ဖြစ်လာသည်ဟု ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ရန်ကုန်မှ လာရောက်သည့် ကုန်ကားများသည် ယခင်က ၂ ရက်အတွင်း ရောက်ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် စစ်ဆေး ရေး လုပ်ဆောင်နေမှုကြောင့် ၃ ရက်လောက် ကြာမြင့်နေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ကုန်စည်တင်ပို့ရာ တွင် အချိန်မီ မတင်ပို့နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း၊ ဈေးနှုန်းများလည်း ကျဆင်းခြင်း ကြုံလာရကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်နှင့် စက်မှုအသင်းချုပ် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်အောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ငါးကားတွေက ရန်ကုန်က ပို့မယ်ဆိုရင်တော့ ၂ ရက်လောက် ပို့ရမှာပေါ့၊ ၄၈ နာရီအတွင်းကိုပေါ့နော်။ အခုဆိုရင် ၃ ရက်လောက် ကြာတာပေါ့နော်။ လမ်းခရီးမှာ စစ်ဆေးတာတွေ များလို့လေ။ ဆိုတော့ နယ်စပ်ကို အချိန်မီ သွားရတဲ့အခါမှာ ကားတွေက မရောက်တာရှိတယ်။ အရင်တုန်းကလို မှန်းဆလို့ မရတော့ဘူးပေါ့။ အရင် ပို့ရတဲ့ဟာက ၃ ရက်အတွင်းမှာ အရောက်ပို့ဖို့အတွက် စီစဉ်လို့ရတယ်။ ရန်ကုန်ကနေ နယ်စပ် အရောက်ပေါ့နော်။ အခုဆိုရင် ၅ ရက်လောက် ကြာနေပြီဆိုတဲ့ အခါကျတော့ ဈေးကကျတယ်။ ပစ္စည်းဝန်ဆောင်မှု စရိတ်တွေ တက် လာတာပေါ့။ ရေခဲရိုက်ရတာတို့၊ ငါးတွေဈေးကျတာဖြစ်ကုန်တာပေါ့ ” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက လမ်းဆုံကိုတွေ့ရစဉ်

ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ မြို့နယ်အသီးသီးသို့ ပြေးဆွဲနေကြသည့် ကုန်းလမ်းနှင့် ရေလမ်း ခရီးသွားလာမှုကို မှတ်ပုံတင်ပါမှ သာ သွားလာခွင့်ရကြောင်း၊ အချိန်ကြာမြင့်စွာ စစ်ဆေးမှုကြောင့် ခရီးသည်တင်ကားများနှင့် ကုန်တင်ကားများ သည် စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွင် ၂ ရက်မှ ၃ ရက်အထိ ကြာမြင့်စွာ စောင့်ဆိုင်းနေရသည့် ကားများ လည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။
ထို့နောက် မောင်တောသို့ ဝင်ရောက်မည့် ကုန်ကားများသွားရာ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းကို ပိတ်ထားသည့် အတွက်ကြောင့် မောင်တောနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကုန်သွယ်ရေးမှာ ရပ်တန့်နေရကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ပေါက်တောမြို့နယ်မှတဆင့် စက်လှေငယ်ဖြင့် လာရောက်သည့် ကုန်စည်ဖြင့်သာ ကုန်သွယ်နေရ ကြောင်း မောင်တောကုန်သည် ဦးအောင်နိုင်က ပြောသည်။

၎င်းက “ဘယ်ကုန်မှ မရှိတော့ဘူး။ အခုလောလောဆယ် လမ်းပိတ်ထားလို့လေ။ အခု ရက်ပေါင်း ၂၀ ရှိပြီ။ ၂၀ ကျော်သွားပြီထင်တယ်။ ကုန်မရှိလို့ ရပ်တန့်နေရတာ။ ပေါက်တောကနေ ဘုတ်အငယ်နဲ့ပေါ့။ လှေအငယ်နဲ့ နည်းနည်း လာလို့ရတယ်။ အဲဒါနဲ့ ပါလာတဲ့ ကုန်ပေါ့။ ၃၊ ၄ ရက်စုမှ တစ်ခါ သွားပေးတယ်။ ကုန်ကားအကြီးတွေ အဲဒါ လာလို့မရဘူးလေ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

AA တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

လုံခြုံရေးအရ သက်ဆိုင်ရာမှ စစ်ဆေးမှုများ လုပ်ဆောင်နေသည့်တိုင် ပြည်နယ်အတွင်းသို့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုနှင့် ကုန်သွယ်ရေးကို နှောင့်နှေးကြန့်ကြာစေခြင်းမှာ မဖြစ်သင့်ကြောင်း ကုန်သည်များနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ၂၀၂၀ ခုနှစ်၌ စစ်ဆေးရေးဂိတ်များကို တိုးချဲ့ချထားခဲ့သော်လည်း စစ်ဆေးမှု တင်းကျပ်မှုမရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)တို့အကြား တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွား လာပြီးနောက်တွင် စစ်ဆေးမှုများ ယခင်ကထက် ပိုမိုလုပ်ဆောင်လာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့နယ်မှ အမ်းမြို့နယ်အထိ စစ်တွေ တပ်ထိန်းဂိတ်၊ ကျောက်တန်းဂိတ်၊ ကျောက် တော် တပ်ထိန်းဂိတ်၊ မြောက်ဦး ၅၄၀ တပ်ရင်း စစ်ဆေးရေးဂိတ်နှင့် ၃၇၁၊ ၃၇၂၊ ၃၇၃ တပ်ရင်း စသည့် စစ်ဆေး ရေးဂိတ် ၂၀ ကျော် အထိရှိနေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃

နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် ပြည်တွင်းလည်ပတ် သုံးစွဲငွေများ ရှိပြီးဖြစ်ပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအတွက် လိုအပ်သည့် ချေးငွေများကိုလည်း အတတ်နိုင်ဆုံး ထုတ်ပေးသွားမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃ ရက်နေ့က ရန်ကုန်မြို့မှာ မြန်မာနိုင်ငံကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်း ရှင်များအသင်းချုပ်(UMFCCI)နှင့် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ အသေးစား၊ အငယ်စားနှင့် အလတ်စား စီးပွားရေး(MSME) လုပ်ငန်းရှင်းများဖြင့် တွေ့ဆုံစဉ် ၎င်းက အထက်ပါ အတိုင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အသေးစားနှင့်အငယ်စား စက်မှုလုပ်ငန်းများသည် ပြည်တွင်းလိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ရန် အဓိက ရည် ရွယ် ဆောင်ရွက်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်ပပို့ကုန်အခွင့်အလမ်း ရရှိရေးအတွက် ဆောင်ရွက်နိုင်မည့် နည်းလမ်း များကို ဆက်လက်ဆွေးနွေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကိုဗစ်ကာလ ချေးငွေများ နိုင်ငံတော်သို့ ပြန် လည် ပေးဆပ်ရန် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်နေမှုအတွက် ကာလတစ်ခု သတ်မှတ် ဆောင်ရွက်ပေးမည်ဖြစ်ပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံငွေများ ရရှိ ရေးအတွက်လည်း ဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

ထို့နောက် လာမည့် ဘတ်ဂျက်ကာလများတွင် နိုင်ငံစီးပွား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးရံပုံငွေအတွက် ထည့်သွင်းလျာ ထား ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတော်မှ ရရှိရန်ကျန်ရှိသည့် ချေးငွေများ ပြန်လည်ရရှိမည်ဆိုပါက ချေးငွေ များကို ပိုမိုပြည့်ဝစွာ ထပ်မံ ထုတ်ချေးငွေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် ပြည်တွင်းလည်ပတ် သုံးစွဲငွေ များ ရှိပြီးဖြစ်ပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအတွက် လိုအပ်သည့် ချေးငွေများကိုလည်း အတတ်နိုင်ဆုံးထုတ် ပေးသွား မည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် အခြေခံလိုအပ်ချက်များကို တတ်နိုင်သမျှ ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက် ပေးသွားမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ MSME လုပ်ငန်းများအတွက် မြေနေရာလိုအပ်မှုကို နိုင်ငံတော်မှ မြေနေရာများ ချမှတ်ဆောင်ရွက် ပေးလျက်ရှိ ကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးမြေများပေါ်တွင် စက်မှုလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်မည်ဆိုပါက သီးနှံထွက်နှုန်း နည်းပါးသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ စားရေးအတွက် အဓိကလိုအပ်ချက်ဖြစ်သည့် မြေနေရာများကိုမူ ခွင့်ပြုပေး၍ ရနိုင်မည်မဟုတ်ဘဲ မြေလွတ်မြေရိုင်းများပေါ်တွင် စက်မှုလုပ်ငန်းဆောင်ရွက်နိုင်ရေး နိုင်ငံတော်မှ ခွင့်ပြုပေး လျက်ရှိကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

ထို့နောက် အစိုးရတစ်ရပ်အနေဖြင့် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို စိတ်ဝင်စားမှု ရှိရမည် ဖြစ်ပြီး စီးပွားရေးသည် နိုင်ငံတစ်ခု၏ အသက်ပင်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံ့စီးပွားရေးပြိုကွဲပါက နိုင်ငံပြိုကွဲမည်ဖြစ်ကာ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုများကိုလည်း ဖြစ်ပေါ်စေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတစ်ခုတွင် နိုင်ငံရေးမောင်းနှင်အား၊ စီးပွားရေး မောင်းနှင်အား၊ ကာကွယ်ရေးမောင်းနှင်အားများ လိုအပ်ပြီး စီးပွားရေးကောင်းမွန်မှသာ နိုင်ငံတည်ငြိမ်မည် ဖြစ်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၃၀

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ငွေကြေးဖောင်းပွမှု တည်ငြိမ်မှသာ ဘဏ်သို့ငွေအပ်ခြင်းနှင့် အတိုးနှုန်း ခံစားခြင်းတို့ကို ပြည်သူများအနေဖြင့် လုပ်လာနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့်ပညာရှင်များက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပုဂ္ဂလိကဘဏ်များသည် ပြည်သူများ ဘဏ်သို့ ငွေအပ်နှံမှု ပိုများလာစေရန် အတိုးနှုန်း မြှင့်တင်မှုများ ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသူ/သားများသည် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကြောင့် မြန်မာကျပ်ငွေကို ကိုင်ဆောင်ထားခြင်း မပြုဘဲ ရွှေ၊ အိမ်ခြံမြေ စသည့် အရောင်းအဝယ် လုပ်ငန်းများတွင် လုပ်ကိုင်လာကြကြောင်း၊ လက်ရှိ မြန်မာကျပ်ငွေ ဖောင်းပွမှု တည်ငြိမ်မှသာ ဘဏ်သို့ ငွေကြေးအပ်နှံခြင်းနှင့် ဘဏ်အတိုးနှုန်း ခံစားခွင့်များကို မျှော်လင့်လာနိုင်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးအုန်းမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးအုန်းမြင့်က “လေးလေးရဲ့ အမြင်ကို ပြောမယ်ဆိုရင် အခုကမ္ဘာမှာ လုပ်နေတဲ့ system ပေါ့။ ဥပမာဆိုပါစို့ ရွှေကို ရွှေဈေးကို တက်စေချင်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် သူတို့က အတိုးနှုန်းတွေကို လျှော့ချ၊ နောက်ဆုံး မပေးတော့ဘူးဆိုရင် လူ တွေက ဘာဖြစ်လဲဆိုတော့ ဘဏ်ထဲက ထုတ်ပြီး ရွှေဝယ်မယ်ပေါ့ ဒါက ဥပမာ။ အတိုးနှုန်းတွေကို မြှင့်ပေးလိုက်ပြီ ဆိုရင် သေချာတဲ့ အတိုးနှုန်းကိုပဲ ယူမယ်။ ရွှေဈေးက တက်မတက် မသိဘူးဆိုပြီးတော့ ရွှေတွေကို သူတို့က ရောင်း ပြီးတော့ ဘဏ်အတိုးကို ထိုင်စားမှာပေါ့။ ဆိုတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီမှာလည်းပဲ အဲလိုမျိုးကို ဖြစ်သွားပြီဆိုရင်တော့ အဲတော့ ဘဏ်အတိုးကို ထိုင်စားမယ့်သူ အဲလိုလူမျိုး များရင်တော့ တမျိုးပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဒီမှာက အကြောင်း ကြောင်းကြောင့် လူတွေကလည်း ဘဏ်ကို အခုမှ ပြန်ပြီးတော့ ယုံကြည်မှုကို ပြန်တည်ဆောက်ရမယ်ဆိုတော့ အချိန်တော့ ယူရမယ်လို့ ထင်တယ်။ နောက်တစ်ခုက ငွေကြေးဖောင်းပွဲတဲ့နှုန်းတွေ တည်ငြိမ်ဖို့အတွက် ဒါတွေက လိုအပ်ပါတယ်။ ငွေကြေးတည်ငြိမ်မှ ဖောင်းပွမှု တည်ငြိမ်မှသာလျှင် လူတွေက ဘဏ်အတိုးကို ထိုင်စားမှာပေါ့။ ငွေကြေးဖောင်းပွတာ မရပ်ဘူး။ ငွေကြေးဖောင်းပွ နေတယ်ဆိုရင်တော့ သူသူကိုယ်ကိုယ် ပစ္စည်းတစ်ခုကို ခိုင်တဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခုကို ဝယ်ထားမှာပေါ့။ ငွေကြေးက တည်ငြိမ်နေတယ်ဆိုရင်တော့ သေချာတယ်လေ ဘဏ်အတိုးဆို တာ” ဟု ပြောသည်။

ဘဏ်လုပ်ငန်း လည်ပတ်နေသည်ကိုတွေ့ရစဉ်

ပြည်တွင်းရှိ ပုဂ္ဂလိကဘဏ် တစ်ခုဖြစ်သည့် AGD ဘဏ်သည် လာမည့် အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်နေ့အထိ Promotion ကာလအတွင်း ငွေချက်ချင်းအပ် အတိုးချက်ချင်းယူနိုင်မည့် ကြိုယူအကောင့်ကို လာရောက် အပ်နှံ မည်ဆိုပါက အထူးပြုလုပ်ပေးထားသည့် ငွေစုသက်တမ်းများနှင့် မြင့်မားသော အတိုးနှုန်းများ ရရှိမည်ဟု ထုတ်ပြန် ထားသည်။

အလားတူ CB ဘဏ်၊ KBZ ဘဏ်နှင့် AYA ဘဏ်များကလည်း ဘဏ်အတိုးနှုန်းများကို ပရိုမိုးရှင်း ကာလအတွင်း အတိုးနှုန်း တိုးမြှင့် သတ်မှတ်ထားကြောင်း ကြေညာချက် အသီးသီး ထုတ်ပြန်လာကြသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

KBZ ဘဏ်က ရက် ၁၀၀ ပုံသေအပ်ငွေ အပ်နှံရာမှာ အတိုးနှုန်း အနေဖြင့် ၉.၁ ရာခိုင်နှုန်း အနိမ့်ဆုံး အပ်နှံငွေသည် ကျပ်သိန်း ၁၀၀ ဟုလည်းကောင်း၊ AYA ဘဏ်က ကျပ်သိန်း ၅၀ အောက်အတွက် ၉.၃၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် သိန်း ၅၀ အထက်အတွက် ၉.၆၀ ရာခိုင်နှုန်းဟူ၍ အသီးသီး ထုတ်ပြန်လျက် ရှိသည်။

ယခုလို ဘဏ်များက အတိုးနှုန်း တိုးမြှင့်သည့် နေခြင်းသည် ပြင်ပတွင် ရောက်ရှိနေသော ကျပ်ငွေများကို ဘဏ်သို့ အပ်နှံလာစေရန်အတွက် ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း အမည်မဖော်လိုသည့် မြန်မာ့စီးပွားရေးပညာရှင် တစ်ဦး က ပြောသည်။

၎င်းက “အခု အပြင်မှာ လုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေတဲ့ဟာက တချို့ဟာသည် ဘဏ်အတိုးတောင် မရဘူးပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် အလုပ်သမား စရိတ်အတွက်ရယ်၊ ကိုယ့်လုပ်ငန်း ရေရှည်အတွက် ကြည့်ပြီးတော့ လုပ်နေရတာရှိတယ်။ နောက်တစ်ခုက ဗမာငွေက အပြင်ဈေးကွက်ထဲမှာပဲ ပျံ့နေတယ်။ အမှန်က ဘဏ်ကနေတဆင့် သွားရမှာ။ အရောင်းအဝယ် ဘာညာ ဘဏ်အကောင့်ကနေ သွားရမှာ။ အခု ဒီမှာက ငွေထုပ်ကြီးနဲ့ပဲ လုပ်နေတယ်ဆိုတော့ ဘဏ်ကထုတ်လာတဲ့ ပိုက်ဆံက ဘဏ်ကို ပြန်မသွားတော့ဘူး။ အဲဒီဟာအတွက် ဘဏ်က incentive (မက်လုံး) ပေးတဲ့သဘောလည်း ဖြစ်မှာပေါ့။ နောက်တစ်ခုက ဗဟိုဘဏ် စည်းမျဉ်းကလည်း ရှိတယ်လေ။ သူ့အပ်နှံငွေရဲ့ ဘယ်လောက် ရာခိုင်နှုန်းကို အရန်ငွေအဖြစ် ထားရမယ်။ မထားလို့ရှိရင် ဒဏ်ကြေးတပ်မယ် ဘာညာရှိတယ်။ အဲဒီ လိုထားရမယ့် result money မပြည့်တာလား၊ ဒါမှမဟုတ် သိပ်နည်းနေလို့လား ဒါမျိုးတွေလည်း ဖြစ်နိုင်တာပေါ့ လေ။ ဒါက ဘဏ်ရဲ့ အသေးစိတ်စာရင်း ကြည့်မှပဲ ရမှာပေါ့။ ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ pressure ကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ နောက်တစ်ခုကတော့ ဘဏ်ကနေပြီးတော့ အထွက်ပဲရှိတယ်။ အဝင်ထက် အထွက်က ပိုများနေတယ်ပေါ့။ ဆို တော့ ဘဏ်က ဘာမှအလုပ်လုပ်လို့ မရဘူး။ ဘဏ်ဆိုတာက အပ်ငွေလက်ခံ၊ ချေးငွေပြန်ထုတ်ပေး။ အဲဒီ ကြားထဲ မှာကိုပဲ အဓိကထားပြီး စားရတာလေ။ အဓိက အပ်ငွေအတိုးနှုန်းနဲ့ သူတို့ ထုတ်ချေးတဲ့ အတိုးနှုန်းရဲ့ ကွာခြားချက် ကို သူတို့က စားရတာ။ သူတို့ဆီမှာ အပ်ငွေမရှိရင် ချေးငွေလည်း ထုတ်ချေးလို့ မရဘူးလေ။ ဆိုတော့ အဲဒီအပိုင်း တွေလည်း ပါမှာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဘဏ်လုပ်ငန်း လည်ပတ်နေသည်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဘဏ်အတိုးနှုန်းများကို တိုးမြှင့်ပေးခြင်းသည့် ကောင်းမွန်သော်လည်း ဘဏ်များအနေဖြင့် ရေရှည်တွင် ယခု အတိုးနှုန်းနှင့် ပတ်သက်ပြီး အကျိုးအမြတ် ရှိနိုင်ပါ့မလား စဉ်စားစရာဖြစ်နေသည်ဟု ငွေကြေးဈေးကွက် လေ့လာသူများနှင့် မြန်မာ့စီးပွားရေး ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။

ထို့နောက် ရေရှည်ကာလ အပ်နှံငွေကြေးများ အပေါ်တွင် အတိုးနှုန်းများကို တိုးမြှင့်ပေးသင့်သော်လည်း မကြာခဏ အသွင်းအထုတ် လုပ်မည့် အပ်နှံငွေများအပေါ် အတိုးနှုန်း အနည်းငယ်ဖြင့်သာ လုပ်ကိုင်သင့်ကြောင်း၊ သို့မှသာ ပြင်ပတွင် ရောက်ရှိနေသည့် ကျပ်ငွေများသည် ဘဏ်များသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း ငွေကြေး ဈေးကွက် လေ့လာသူများနှင့် မြန်မာ့စီးပွားရေး ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်များအပေါ် သတ်မှတ်ချက်မှာ အပ်ငွေများအပေါ် အနည်းဆုံးအတိုး ၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ အပေါင်ပစ္စည်းဖြင့် ချေးငွေများကို အများဆုံး ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် အပေါင်မဲ့ ချေးငွေကို အများဆုံး ၁၄ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းသာ ကောက်ခံရန် ညွှန်ကြားထားကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၆

မြန်မာနိုင်ငံရှိ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် အသုံးပြုရန်အတွက် ဓာတ်မြေဩဇာကို ရုရှားနိုင်ငံမှ တင်သွင်းရန် နစကမှ စီစဉ်နေပြီး အဆိုပါဓာတ်မြေဩဇာအား ရောင်းချသည့်အခါ၌ မြန်မာငွေ တစ်သိန်းမကျော်သည့် ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချပေးစေလိုကြောင်း တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူ ဦးခင်မောင်မြင့်က “သူတို့ဘက်က တင်သွင်းတဲ့ဟာက ၇ သောင်းလောက်ဖြစ်မလား အဲဒီလိုပဲမျှော်လင့်ရတာပေါ့။ တခြားကတော့ ကွာလတီကောင်းရမယ်။ ဈေးနှုန်းသင့်တင့်မျှတရမယ်။ အခုလိုကြီး တစ်သိန်း ခုနှစ်သောင်းဆိုတဲ့ အနေအထားကြီး။ အခုကျနော်တို့ compound ဓာတ်မြေဩဇာတစ်လုံးဆိုရင် ပျမ်းမျှ ဘယ်ကုမ္ပဏီကပဲထုတ်ထုတ် တစ်သိန်းခုနှစ်သောင်းဆိုတာ ပျမ်းမျှလောက်ဖြစ်နေတာလေ။ အဲဒီအနေအထားမှာ တစ်သိန်းဝန်းကျင်၊ တစ်သိန်းအောက်ဝန်းကျင်ဆိုရင်ကို ကျနော်တို့ တောင်သူတွေ နည်းနည်းပါးပါး သုံးလို့ အဆင်ပြေသေးတယ်ပေါ့။ အဓိကကတော့ ဈေးနှုန်းသက်သက်သာသာနဲ့ပေါ့။ ရောင်းချတဲ့စနစ်ကတော့ သူတို့ အဆင်ပြေသလိုရောင်းပေါ့ဗျာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် တရုတ်၊ ထိုင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စသည်တို့ဘက်မှ တင်သွင်းသည့် ဓာတ်မြေ ဩဇာများကိုသာ အသုံးပြုနေခြင်းဖြစ်ပြီး ဓာတ်မြေဩဇာတစ်အိတ်လျှင် တစ်သိန်းခွဲ၊ တစ်သိန်း ခုနှစ်သောင်းခန့် ဈေးပေးနေရကြောင်း တောင်သူများထံက သိရသည်။

နစကအနေဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံမှ ဓာတ်မြေဩဇာများ တင်သွင်းနိုင်ရန် နားလည်မှုစာချွန်လွှာ လက်မှတ်ရေးထိုးထားပြီး ဖြစ်ကြောင်း အကြိမ်(၂၀)မြောက် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုသို့ ဆောင်ရွက်ခြင်းအပေါ် ကြိုဆိုကြောင်း တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တောင်သူအမျိုးသမီးတစ်ဦး စပါးရိတ်သိမ်းနေစဉ်

လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က “ဒါလုပ်သင့်လုပ်ထိုက်တဲ့အလုပ်ကို သူတို့အနေနဲ့ လုပ်ပြီလို့ပဲ ပြောချင်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒီလက်ရှိအခြေအနေမှာ မြန်မာ့လယ်ယာကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးဖို့၊ အထွက်နှုန်းတွေ၊ ခါတိုင်းထုတ်လုပ်တဲ့ ဆန်စပါးအရေအတွက်တွေ၊ စိုက်ပျိုးတဲ့ဧကတွေ လျော့မသွားဖို့က အရေး အကြီးဆုံး ကုန်ကျစရိတ်ဟာ လယ်ထဲမှာ သွင်းအားစုနဲ့ပတ်သက်ရင် ဓာတ်မြေဩဇာက အရေးအကြီးဆုံး ဖြစ်နေ တယ်။ ဒီဓာတ်မြေဩဇာရဲ့ ကုန်ကျမှုစရိတ်ဟာ တစ်ဧကကို အနည်းဆုံး ၃ သိန်းဝန်းကျင်ရှိမှ အခု ယူရီးယား ၅၀ ကီလိုဂရမ် တစ်အိတ်ကို တစ်သိန်းခွဲဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ ပြောမယ်ဆို အနည်းဆုံး ၂ အိတ် ကျွေးရင်တောင်မှ ၃ သိန်းဖြစ်သွားပြီ။ အဲဒီတော့ ဒီမြေဩဇာ လိုအပ်ချက်က အဓိကဖြစ်နေတော့ အဲဒီအဓိကဖြစ်တဲ့အရာကို တကယ် ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်သွင်းပြီးတော့ အခုပြည်တွင်းကထုတ်တဲ့ စက်ရုံကဟာရော နိုင်ငံခြားကတင်သွင်းတာရော အဲဒါကို သင့်တင့်မျှတတဲ့ ဈေးနဲ့ အစိုးရအနေနဲ့ အဲဒီလိုဖြန့်ဝေပေးမယ်ဆိုရင်တော့ ဒီစိုက်ပျိုးမယ့် ဧရိယာတွေလည်း မလျော့သွားနိုင်သလို အထွက်နှုန်းတွေလည်း လျော့ဆင်းမသွားနိုင်ဘူး။ ဒါဟာ မလွဲမသွေ မဖြစ်မနေ လုပ်သင့်တဲ့ အလုပ်ဖြစ်လို့ ဒါဟာ ပြောမယ်ဆို လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးဘက်ကို သတိထားပြီးတော့ လုပ်လာတယ်လို့ မြင်တဲ့ အတွက် အန်ကယ်တို့အနေနဲ့ ကြိုဆိုပါတယ်၊ ဝမ်းလည်းသာပါတယ်လို့။ အခုလက်ရှိအရဆိုရင် ရှင်းရှင်းပြောရင် တစ်သိန်းအောက်ပေါ့လေ။ တစ်သိန်းထက် မကျော်တဲ့ ဈေးနဲ့ သူ့ဘက်ကဖြန့်ဝေပေးမယ်ဆိုရင် လောလောဆယ် တစ်သိန်းအောက် ဆိုရင်တော့ တောင်သူတွေ ဝယ်သုံးစွဲနိုင်ပါလိမ့်မယ်” ဟု ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံမှ ထုတ်လုပ်သည့် ဓာတ်မြေဩဇာအား မသုံးဖူးကြသေးသော်လည်း တရုတ်၊ ထိုင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့မှ တင်သွင်းသည့် ဓာတ်မြေဩဇာများတောင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုးမြေဖြင့် ကိုက်ညီသည့်အတွက်ကြောင့် ရုရှား ဓာတ်မြေဩဇာသည်လည်း အဆင်ပြေမည်ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံမှ တင်သွင်းမည့် ဓာတ်မြေဩဇာများ ပြည်တွင်းသို့ရောက်ရှိသည့်အခါတွင် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ် များအား ခွဲတမ်းဖြင့် ဖြန့်ကျက်၍ ရောင်းချပေးမည်ဆိုပါက အမှန်တကယ် တောင်သူများ၏ လက်ထဲသို့ ရောက်ရှိ အောင် ရောင်းချပေးသင့်ကြောင်း တောင်သူ ဦးအောင်ကျော်မြက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စပါးသီနှံစိုက်ပျိုးနေစဉ်

“မြန်မာနိုင်ငံမှာ ခေတ်အဆက်ဆက် အစိုးရတွေကတော့ တစ်ခုတော့ရှိတယ်နော်။ ဘာပဲပြောပြော ခုတ်ရာ တစ်ခြား ရှရာ တစ်ခြားဆိုတဲ့ စကားလိုပေါ့။ ကျနော်တို့က တောင်သူလယ်သမားစစ်စစ်တွေ ဖြစ်တယ်ဗျာ။ တောင်သူလယ်သမားစစ်စစ်ရဲ့ လက်ထဲကို ဒီ ဓာတ်မြေဩဇာတွေ ရောက်ပြီးတော့မှ တကယ့်မြေပြင်မှာ သုံးလို့ရ အောင်တော့ လုပ်ပေးတဲ့ နည်းလမ်းတွေရှာပြီးတော့ လုပ်ပေးသင့်တယ်လို့ မြင်တယ်။ ဓာတ်မြေဩဇာ တောင်သူ လယ်သမားပေးတာကတော့ မှန်တယ်။ ဒါပေမယ့် ငွေကြေး အမြောက်အများရှိတဲ့ လူတွေရဲ့ လက်ထဲကို ရောက်ပြီးမှ ကျနော်တို့ကြားကတဆင့်ခံ ဘယ်လိုပြောမလဲ။ ငါးသောင်းနဲ့ ရမယ့်ဟာကို တဆင့်ခံယူလိုက်ရတဲ့ အခါမှာ ခုနှစ်သောင်းတို့ ရှစ်သောင်းတို့ ဖြစ်သွားရင်တော့ ကျနော်တို့အတွက်လည်း ပေးသာပေးတယ် မရပုံစံ ဖြစ်သွားရင်တော့ မကောင်းဘူး။ ဒါကြောင့် ဘာပဲပြောပြော ဒီလိုဓာတ်မြေဩဇာသာ အမှန်တကယ်ရရှိမယ်ဆိုရင် တောင်သူလယ်သမားတွေရဲ့ လက်ထဲကို တကယ့်ကို ရောက်နိုင်လောက်အောင် ပုံစံ ၇ တွေကို စိစစ်ပြီးတော့မှ တိုက်ရိုက်လယ်သမားကို ရောင်းချပေးနိုင်ရင်တော့ ပိုကောင်းလိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တို့ ယူဆတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

တောင်သူများအား ခွဲတမ်းဖြင့် ရောင်းချပေးမည်ဆိုပါက သက်ဆိုင်ရာ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ တွင် တစ်ဧက တစ်အိတ်နှုန်းဖြန့်ဝေပေးသင့်ကြောင်းနှင့် ထိုသို့ ဖြန့်ဝေသည့်အခါတွင် သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာန များမှ စနစ်တကျ ကြေညာချက် အမိန့်များထုတ်ပြန်ညွှန်ကြား၍ လုပ်ဆောင်နိုင်ပါက တောင်သူတိုင်း ရသင့်သလောက် ရမည်ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဓာတ်မြေဩဇာဈေးနှုန်းကြီးမြင့်သည့်အတွက် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ကိုင်သည့် တောင်သူများမှာ စိုက်ဧက လျှော့၍ စိုက်ပျိုးလာကြပြီး လာမည့် နွေစပါးစိုက်ပျိုးရန်အတွက် တောင်သူများမှာ စိုက်သင့်၊ မစိုက်သင့် စဉ်းစား နေကြကြောင်း တောင်သူများထံကသိရသည်။

ရုရှားမှ တင်သွင်းမည့် ဓာတ်မြေဩဇာအား ဈေးနှုန်း သက်သက်သာသာဖြင့် ရောင်းချပေးမည်ဆိုပါက စိုက်ဧက လျော့ကျမည် မဟုတ်သကဲ့သို့ အထွက်နှုန်းလည်း စံချိန်မီပြန်ထွက်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းသည့် ကုမ္ပဏီများကို စက်သုံးဆီ တင်သွင်းရာတွင် ဗဟိုဘဏ်သို့ တရုတ်ယွမ်ငွေဖြင့် ပေးချေနိုင်ကြောင်း သတ်မှတ်ချက်ကြောင့် စက်သုံးဆီ လုပ်ငန်းရှင်များအတွက် ကောင်းမွန်ပြီး အဆင်ပြေလာမည်ဟု ရန်ကုန်အခြေစိုက် Economic Development Initiative မှ မန်နေဂျင်း ဒါရိုက်တာ ဦးဌေး အောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်တွင်းရှိ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းသည့် ကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် စက်သုံးဆီတင်သွင်းရာတွင် ဗဟိုဘဏ်မှ ရယူထား သည့် နိုင်ငံခြားငွေများကို ပြည်လည်ပေးချေရာ၌ တရုတ်ယွမ်ငွေဖြင့် ပြန်လည်ပေးချေနိုင်ကြောင်း ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁ ရက်က ဗဟိုဘဏ်မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် စက်သုံးဆီ တင်သွင်းသူများအနေဖြင့် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် နိုင်ငံခြားငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဝယ်ယူရ ခက် ခဲခြင်းနှင့် ဈေးနှုန်း ကွာဟချက်များ အဆင်ပြေလာနိုင်မည်ဟု Economic Development Initiative မန်နေဂျင်း ဒါရိုက်တာ ဦးဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ် ယွမ်ငွေကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဒေါ်လာတစ်ခုတည်း ပေးချေရတာနဲ့စာလို့ရှိရင် ယွမ်နဲ့ ဘာညာ ပေးချေခွင့်ရှိတယ် တစ်ဖက်က လက်ခံ တယ်ဆိုလို့ရှိရင် ယေဘုယျအားဖြင့် ပိုကောင်းတာပေါ့လေ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ပေးချေရမယ့်လူမှာ Choice ပိုများ သွားတာပေါ့။ Choice ပိုများတဲ့ အခါကျတော့ ပိုလွယ်ကူသွားတာပေါ့ ဒါကတော့ ကောင်းပါတယ်။ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းတဲ့သူတွေရဲ့ အခက်အခဲက နိုင်ငံခြားငွေလေ ရိုးရိုးလေးပြောရင် နိုင်ငံခြားငွေပေါ့။ နိုင်ငံခြားငွေလို့ပြောရင် ယူရိုဖြစ်ဖြစ်၊ ဒေါ်လာဖြစ်ဖြစ်၊ ယွမ်ဖြစ်ဖြစ်ပေါ် သုံးလို့ရတယ်ဆိုလို့ရှိရင် ဒါ သူတို့အတွက် အဆင်ပြေတာပေါ့လေ” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံခြားသုံးငွေ ကြီးကြပ်မှုကော်မတီ၏ အစည်းဝေးဆုံး ဖြတ်ချက်အရ ပြည်တွင်းရှိ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းသည့် ကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် Trade Financing ရယူထားသည့် နိုင်ငံခြားငွေများ ပြန်လည်ပေးချေရာတွင် တရုတ် ယွမ် ငွေဖြင့်ပါ ပြန်လည်ပေး ချေနိုင်သည်ဟု ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ပြည်တွင်းရှိ စက်သုံးဆီ လုပ်ငန်းရှင် အများစုသည် စက်သုံးဆီတင်သွင်းသည့် လုပ်ငန်း တစ်ခုတည်းကိုသာ လုပ်ကိုင်ကြခြင်းမဟုတ်ဘဲ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပို့ကုန်တင်ပို့သည့် လုပ်ငန်းများကိုလည်း လုပ်ကိုင်ကြသည့်အတွက် ရရှိထားသည့် တရုတ်ယွမ်ငွေများကို စက်သုံးဆီအတွက် ပေးချေရာတွင်လည်း အသုံးပြု၍ ရနိုင်သွားခြင်းဖြစ်သည်။

ဆီဘောက်ဆာ ကားကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ဗဟိုဘဏ်အနေဖြင့် ၎င်း၏ အရံငွေကြေးကို တရုတ်ယွမ်ငွေဖြင့် ထားရှိလိုသည့် သဘော ဖြစ်နိုင်သည် ဟု မြန်မာ့စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးက ပြောသည်။

၎င်းက “ဥပမာပေါ့လေ စက်သုံးဆီဆိုင် ရှိတယ်။ နောက် တစ်ဖက်ကလည်း တရုတ်ကို ဆန်တွေ ဘာတွေ ပို့နေ တယ်။ ဆန်ပို့လို့ရတဲ့ Export Earning က ယွမ်နဲ့ရမယ်။ စက်သုံးဆီ ဝယ်တဲ့အခါမှာ ဒေါ်လာနဲ့ ဗဟိုဘဏ်က ချေးပြီးတော့ ဝယ်ထားတယ်ဆိုလို့ရှိရင် Export Earning ကရတဲ့ ယွမ်ကို ဒေါ်လာပြန်လဲစရာ မလိုတော့ဘူး။ တစ်ခါတည်း ယွမ်နဲ့ ဆပ်လို့ရတာပေါ့။ ကောင်းကျိုးအနေနဲ့ အဲဒါပေါ့။ ရတဲ့ယွမ်ကို ဒေါ်လာနဲ့ ပြန်လဲစရာ မလိုတဲ့ အတွက် အဲဒီ Transition cost ကျသွားတယ်။ နောက်တစ်ခုက ယွမ်က မြန်မာပြည်က တရုတ်နဲ့ အများဆုံး Export လုပ်နေရတော့ ယွမ်လည်း သုံးဖို့ လိုတယ်လေ။ အဲဒီဟာရှိတယ်။ နောက် ထင်တယ် ဗဟိုဘဏ်ကလည်း သူ့အရံငွေကြေးကို အရင်တုန်းက အရံငွေကြေးကို ဒေါ်လာထားတယ်။ စင်္ကာပူဒေါ်လာထားတယ်။ ဂျပန်ယန်း ထားတယ်။ အခုတော့ တရုတ်ယွမ်နဲ့ပါ ထားမယ့်သဘော ရှိတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်တွင်းတွင် စက်သုံးဆီ တင်သွင်းမှုအတွက် နှစ်စဉ် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂ ဘီလီယံခန့် သုံးစွဲနေရကြောင်း၊ ယခု စက်သုံးဆီအတွက် ယွမ်ငွေဖြင့် ပေးချေ၍ ရခြင်းကြောင့် ပြင်ပ ဒေါ်လာဈေးနှုန်းနှင့် ဗဟိုဘဏ်၏ ဒေါ်လာ သတ်မှတ်ဈေးနှုန်း မတူညီသည့်အတွက် ဈေးနှုန်းကွာဟချက်များ သက်သာစေမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ဒေါ်လာ လိုအပ် ချက်လည်း လျော့လာမည်ဖြစ်ကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၈

ကြံကြိတ်ဝါးရာသီအတွက် ကြံဈေးနှုန်းညှိနှိုင်းရေးနှင့်၊ ဝယ်ယူရေးကိစ္စများကို ကြံစိုက်တောင်သူ၊ မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းနှင့် စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ တွေ့ဆုံပြီး ဆွေးနွေးကြမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့်ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

လာမည့် အောက်တိုဘာလ (သို့မဟုတ်) နိုဝင်ဘာလတွင် ယင်းအစီအစဉ်ကို လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ပြီး သကြား စက်ရုံများ၏ ကြံတစ်တန် သတ်မှတ်ဈေးနှုန်း၊ စက်သုံးဆီလိုအပ်ချက်များနှင့် ဝယ်ယူသယ်ဆောင်ရေး ကိစ္စများ လည်း ပါဝင်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကြံဒေသအလိုက် စက်ရုံရဲ့ ဈေးသတ်မှတ်တဲ့ဟာကို စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနရယ်၊ ကျနော်တို့ ကြံအသင်းရယ် ပေါ့နော် ပူးပေါင်းညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ပေးတာပဲ။ နောက် ဝယ်သယ်ဖို့ကိစ္စပေါ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ကိစ္စတွေ အဲဒါမျိုးတွေပေါ့နော်။ ကြံဝယ်ယူရေးကိစ္စတွေ အဲလိုညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ပေးတာပါ။ ဒီဇယ်လိုရင်လည်း ဒီဇယ် လျှောက်ပေးဖို့ ဘာတို့ပေါ့ အဲကိစ္စတွေ။ ဥပမာ ရှမ်းမြောက်က တစ်တန် ၉၀၀၀၀(ကိုးသောင်း) ဖွင့်တယ်ပေါ့နော်။ အဲအခါကျတော့ စစ်ကိုင်းတိုင်းကလည်း ဘယ်လောက်ဖွင့်မလဲပေါ့နော်။ သူလည်း သူ့ရဲ့တွက်ခြေကိုက်နဲ့ ၈ သောင်းခွဲဖွင့်မယ်၊ ၉ သောင်းဖွင့်မယ်ဆိုပြီး ဖွင့်လာတာပေါ့။ အဲလိုမျိုးလေးတွေပေါ့။ အဲဒီအခါကျတော့ တချို့စက် တွေကျတော့ ကြိတ်ဝါးတန်က အရမ်းသေးတာပေါ့နော်။ သေးတဲ့အတွက် သူ့တွက်ခြေကိုက်အောင် တချို့ ကျတော့လည်း ၉ သောင်းအောက် လျှော့ဖွင့်တာတို့လည်း ရှိတတ်တာပေါ့ သူ့နယ်မြေအလိုက်ပေါ့နော်။ အဲဒါမျိုး တွေပေါ့ အနည်းငယ်ပဲ ကွာမှာပါ အများကြီးလည်း မကွာပါဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ တောင်သူ၊ အသင်းနှင့် ဝန်ကြီးဌာနတို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး ဈေးနှုန်းများကို ညှိနှိုင်းခြင်းအားဖြင့် ကြံစိုက် တောင်သူများအနေဖြင့် သက်ဆိုင်ရာ နယ်မြေအလိုက် ကြံဈေးနှုန်းများကို ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ သိရှိရခြင်းကြောင့် ကြံစိုက်ဧက အတိုးအလျော့ကိုလည်း ချိန်ညှိလို့ရသည်ဟု ဦးဝင်းဋ္ဌေးက ဆက်ပြောသည်။

 ကြံများအား ကြိတ်ခွဲပြီး ထွက်ရှိလာသည့် ကြံခွံများအား သိမ်းဆည်းနေစဉ်(ဓါတ်ပုံ-Getty Imges)

“အကျိုးသက်ရောက်မှုကတော့ စက်တွေက ဈေးနှုန်းခန့်မှန်းလို့ ရတာပေါ့နော်။ တောင်သူတွေလည်း ပွင့်ပွင့် လင်းလင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိရတာပေါ့နော်။ ကိုယ့်စက်ရုံနယ်မြေက ဘယ်ဈေးဖွင့်တယ်။ ဝယ်သယ်က ဘယ်လောက်ကျတယ်။ အဲတော့ ကိုယ့်အတွက် ဘယ်လောက်ကျန်မလဲပေါ့နော်။ အဲလိုတွက်ချက်လို့ရတော့ စိုက်ပျိုးတဲ့နေရာမှာ ဒီနှစ်တော့ ထပ်တိုးချဲ့စိုက်မယ်။ ဒီနှစ်တော့ လျှော့စိုက်မယ်ဆိုတာမျိုး ပြုပြင်ပြောင်းလဲလို့ ရတာပေါ့” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

ထို့နောက် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ သကြားစက်ရုံများနှင့် ကြံကုန်သည်များကိုလည်း ဖိတ်ခေါ်ထားပြီး သကြားဈေးနှုန်းပေါ် မူတည်ကာ ကြံဈေးနှုန်းကို တွက်ချက်ရသည့်အတွက် သကြားကုန်သည်များကိုလည်း ဖိတ်ခေါ်ထားကြောင်း၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကို နေပြည်တော်တွင် လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါတွေ့ဆုံမှုအတွင်း ကြံတစ်တန်ဈေးနှုန်းကို ၉ သောင်းကျပ် သတ်မှတ်ပေးမှသာ အဆင်ပြေမည် ဖြစ်ခြင်း ကြောင့် ယင်းဈေးနှုန်းအတိုင်း ဈေးခေါ်တောင်းဆိုမည်ဟု စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ကြံစိုက်တောင်သူ ဦးမောင်ဆွေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အခုလက်ရှိ သကြားဈေးနဲ့ ဘာနဲ့ တွက်မယ်ဆိုရင်လည်း ဒီ ၉၀၀၀၀(ကိုးသောင်း)က အောက်ခံဈေး ဖြစ်သွားမှာ အခုသကြားဈေးနဲ့ဆို။ အခုသကြားဈေးနဲ့ဆို တကယ်လို့ ဈေးကွက်မှာ သူတို့ရောင်းရတဲ့ ဈေးပေါ့နော် တွက်မယ် ဆိုရင် တောင်သူတွေနဲ့တော့ သူတို့ တွက်နည်းတွေ ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒါကြောင့် တော်တော်များများ သူ့ဟာနဲ့သူ ဆိုရင်တော့ အဆင်ပြေပါတယ်။ အခုလက်ရှိ ၉၀၀၀၀(ကိုးသောင်း) ဝန်းကျင်ဆိုရင် သကြားဈေးတက်ရင် စက်ရုံ လည်း အကျိုးရှိပေါ့၊ တောင်သူလည်း အကျိုးရှိ၊ ဒါမှလည်း တောင်သူလည်း စိုက်ချင်တာပေါ့နော်။ ဒါမှ သူတို့ စိတ်ဝင်စားမှာပေါ့။ သူ့ရဲ့ စက်ရုံလည်း အကျိုးရှိ၊ တောင်သူလည်း အကျိုးရှိ။ ဈေးနှုန်းကတော့ အခုလိုပဲ ကျုပ်တို့ ခေါ်ရမယ့်သဘောပါပဲ” ဟု သူက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကြံတစ်တန်ဈေးနှုန်းကို ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းရှိ ငွေရည်ပုလဲ သကြားစက်ရုံက ၉၀၀၀၀ (ကိုးသောင်း) ကျပ် သတ်မှတ်ထားသော်လည်း ကျန်ရှိသည့် သကြားစက်ရုံများမှာမူ ယင်းဈေးနှုန်းအတိုင်း သတ်မှတ်မည်ဟု တရားဝင်ပြောဆိုလာခြင်း မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသရှိ ဂရိတ်ဝေါ ဝေမာ သကြားစက်ရုံကိုလည်း ကြံတစ်တန် ကျပ် ၉၀၀၀၀(ကိုးသောင်း) ရရှိရေးအတွက် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ကြံစိုက်တောင်သူများက တောင်းဆိုမှု ပြုလုပ်ထားကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၄

နေပြည်တော်မှာ ရောင်းချနေသည့် ရွှေဒင်္ဂါးပြားများကို စက်တင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့မှစတင်ပြီး ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေး တို့တွင်လည်း ရောင်းချပေးမည်ဟု သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန် လိုက်သည်။

ထိုသို့ ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးတို့တွင် ရွှေဒင်္ဂါးပြားများကို ရောင်းချပေးလျှင် ရွှေဈေးနှုန်းများ ဆက်လက်ကျဆင်းနိုင်ပြီး တစ်ကျပ်သားလျှင် ၂၇ သိန်းအောက်အထိ ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်ဟု အမည်မဖော်လိုသူ ရွှေဈေးကွက် လေ့လာ သုံးသပ်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဒါတော့ ရည်ရွယ်ချက်ကိုက ရွှေဈေးကျဖို့ ရည်ရွယ်ချက်လေ။ နောက်တစ်ခုက လောလောဆယ်က ဈေးကွက် ထဲမှာက ပစ္စည်းက အိုင်နေသေးတယ်။ ပစ္စည်းအိုင်နေတယ်ဆိုတာက အိန္ဒိယဘက်က အထွက်က မရှိဘူးလေ။ မရှိဘူးဆိုတာက ဟိုနေ့က မှောင်ခိုတွေကို DRI က ဖမ်းလိုက်သေးတယ်။ အဲဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း အိန္ဒိယ ဘက်က အထွက်က နည်းနည်းလျော့သွားတယ်။ ဈေးကွက်ထဲမှာ ပစ္စည်းအိုင်နေတာလည်းပါတယ်။ ဝယ်လိုအား တော့ သိပ်မရှိဘူး။ ဒီနေ့ဆိုလည်း ၂၈ အောက် စဖွင့်တယ်။ ရန်ကုန်၊ မန္တလေးလည်း ရောင်းပေးပြီဆိုတော့ ရေရှည် အလားအလာကတော့ အကျများပါတယ်။ ၂၇ အောက်လောက်အထိ သွားနိုင်တယ်” ဟု သူက ပြောသည်။

ရွှေလက်ကောက်များကို တွေ့ရစဉ်

စက်တင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့မှစတင်ပြီး နေပြည်တော်တွင် ရွှေဒင်္ဂါးပြားများကို ရောင်းချပေးခဲ့ရာ စက်တင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့အထိ ရွှေဒင်္ဂါးပြားအလေးချိန် ၄၅၅ ဒသမ ၇၅ ကျပ်သား ရောင်းချပေးပြီးပြီဟု သိရသည်။
ဝယ်ယူသူများအနေဖြင့် နိုင်ငံသား စိစစ်ရေးကတ်ပြား ပြသပြီး ရွှေဒင်္ဂါးပြားများကို တစ်ဦးလျှင် တစ်ပြားနှုန်းဖြင့် ရောင်းချပေးမည်ဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် တစ်ကျပ်သား ၂၇ သိန်းဝန်းကျင်ဖြင့် ရောင်းချပေးနေသည်ဟု သိရသည်။

လက်ရှိ ရွှေဈေးကွက်အတွင်းတွင် ရွှေဝယ်ယူသူ နည်းပါးနေပြီး လာရောက်ရောင်းချသူများပြားနေခြင်းနှင့် လာမည့် ဒီဇင်ဘာလတွင် ရွှေတွင်းများမှ ရွှေများထွက်ရှိလာတော့မည်ဖြစ်ခြင်းကြောင့် ရွှေဈေးနှုန်းသည် ဆက်လက် ကျနေမည်ဖြစ်သည်ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမျိုးမြင့်က CNI သို့ပြောသည်။

“ဈေးကွက်ကတော့ ကျနော်တို့ ဒီဇင်ဘာဆိုရင် တွင်းထဲက ရွှေတွေကလည်း ထွက်လာပြီပေါ့။ အခုလောလော ဆယ်က ကျနော်တို့ ပြန်ရောင်းတဲ့ အထည်ပျက်တွေနဲ့ပဲ ဈေးကွက်ထဲမှာ လည်ပတ်နေတာပေါ့။ အထည်ပျက် တွေကလည်း အဝင်များပါတယ်။ပစ္စည်းအဝင်များတယ်။ ဈေးကလည်း ကျတယ်။ ကျနော်တို့ အဝယ်မရှိဘူး။ အလုပ်အကိုင်တွေ ပါးတဲ့အခါကျတော့ ရွှေဝယ်ပြီး စုတဲ့သူ လောလောဆယ် နည်းတယ်ပေါ့။ နည်းတဲ့အတွက် ရွှေဈေးကတော့ ဆက်ပြီးတော့ ကျနေအုံးမှာပါပဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

နိုင်ငံတော်အစိုးရအနေဖြင့် ရွှေဈေးနှုန်းကို အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ၂၅ သိန်းအထိ ကျဆင်း သွားစေရန် လုပ်ဆောင်နေပြီး လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်းဒေါ်လာဈေးနှုန်းနှင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်းသည်လည်း ကျဆင်း နေခြင်းကြောင့် အဆိုပါဈေးနှုန်းသည် လာမည့်လတွင် ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်ဟု ရွှေဈေးကွက်လေ့သာသူများနှင့် ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်နေကြသည်။