CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၄

အနောက်နိုင်ငံများဖြစ်ကြသည့် အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် ဆွစ်ဇလန်ဘဏ်တချို့ ပြိုလဲမှု ရှိခဲ့သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံ အပေါ် သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်သလို မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘဏ်များအနေဖြင့် ပြိုလဲမှု မဖြစ်နိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာ သူများက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘဏ်များအားလုံးအတွက် ဗဟိုဘဏ်က အာမခံချက် ပေးထားသည့်အတွက် ပြည်တွင်းဘဏ်များ ပြိုလဲတော့မည့် အချိန်တွင် ဗဟိုဘဏ်မှ ရှင်းပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပွားသည့် အချိန်တွင်ပင် ပြည်တွင်းဘဏ်များ မပြိုလဲခဲ့သည့်အတွက် လက်ရှိအချိန်တွင်လည်း ဘဏ်များ မပြိုလဲနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသက်ဇော်က “ဒါကတော့ တစ်နိုင်ငံနဲ့ တစ်နိုင်ငံ basically တော့ မတူဘူးပေါ့နော်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ ဘဏ်အားလုံးအတွက်ကို ဗဟိုဘဏ်က အာမခံချက် ပေးထားတယ်။ အကယ်လို့ ဘဏ် Crisis ဖြစ်ခဲ့ရင်တောင်မှ ဗဟိုဘဏ်က ရှင်းပေးမယ်ဆိုတဲ့ဟာက ရှိတယ်လေ။ ဘဏ်အပ်ငွေတော့ မဆုံးရှုံးစေရဘူး။ အဲဒီအတွက် ဘာမှ စိတ်ပူ စရာ မရှိဘူး။ သာမန် အနေအထားအရတော့ ဘာမှစိုးရိမ်စရာ မရှိဘူးလို့ ဆရာတို့တော့ ယူဆပါတယ်။ ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲ ဖြစ်စဉ်အချိန်တုန်းကတောင်မှ Crisis ဖြစ်ခဲ့တာတောင်မှ ဘဏ်တွေ မပြိုလဲ အောင် ထိန်းခဲ့သေးတာပဲ။ ဒီလိုသာမန် အခြေအနေမှာ ပိုပြီးတော့တောင် မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ဆရာတို့တော့ ယူဆပါ တယ်။ သတ်မှတ်ထားတဲ့ အပ်ငွေထက်စာရင် ပိုပြီးတော့ lone တွေ ချေးထားတယ် ပြန်မပေးနိုင်ဘူးဆိုတဲ့ အခြေ အနေ ဆိုရင်တော့ ဘာပဲပြောပြော အဲဒီအခြေအနေတော့ ဒါလည်း အဲဒီလိုမဖြစ်အောင် ဗဟိုဘဏ်က အနည်းဆုံး နေ့စဉ် report လုပ်ပြီး ထိန်းချုပ်နေတာပဲလေ။ ဆရာတို့ အခု ချေးထားတဲ့ ပိုက်ဆံတွေကို လုံးဝ ပြန်မဆပ်နိုင်တဲ့ တစ်နေ့ကျရင်တော့ ဒါနည်းနည်းတော့ ပြဿနာ ရှိလာနိုင်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

KBZ ဘဏ်မှာ ငွေထုတ်ရန် စောင့်နေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာပြည်ဘဏ် အနေဖြင့် လုပ်ငန်းချေးငွေ ပြဿနာကို ခေတ်အဆက်ဆက် ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင် ခဲ့သည့်အတွက် ဘဏ်ပြိုလဲမှုများ မဖြစ်ပွားခဲ့သော်လည်း ထိုပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်ကြောင်း ဘဏ်ရေးရာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင် ဦးဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးဌေးအောင်ကြည်က “ဒီက ဘဏ်တွေက ပြဿနာက နိုင်ငံတကာက ရိုက်ခတ်မှုကတော့ ဒါက တစ်ကိစ္စ၊ သူက ပထမ မူလမှာကိုက သူ့မှာက ပြဿနာ ရှိတာပေါ့။ ဒီက မြန်မာပြည်မှာက ရှိနေတာက ဘာလဲဆိုတော့ လုပ်ငန်းနဲ့ ချေးငွေ MPL ဆိုတာ ရှိတယ်လေ ဒီပြဿနာ၊ ဒါကို ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း၊ ပါးပါးနပ်နပ်နဲ့ အဆင်ပြေအောင် စီမံ ခန့်ခွဲနေလို့သာ အခြေအနေက မဆိုးသွားတာကိုး။ ဒါက လက်ရှိ နိုင်ငံတကာကိစ္စနဲ့ မဆိုင်တဲ့ကိစ္စပဲ။ ဒီအခံက နဂိုကတည်းက ရှိနေတာပေါ့။ တစ်ခုရှိတာက နိုင်ငံတကာက ဘဏ်တွေ ပြိုလဲတာ ဒီကို ရိုက်ခတ်မလား ဆိုတာ တော့ အခုက နိုင်ငံတကာနဲ့ transition လုပ်တဲ့ကိစ္စက သိပ်မရှိဘူးလေ လောလောဆယ် အနေအထား။ ပြော ပလောက်အောင် ရှိနေတာက အခုက မရှိဘူးလေ။ အဲတော့ နိုင်ငံတကာရဲ့ ပြိုလဲမှုက ဒီကို ရိုက်ခတ်နိုင်မယ့် သက်ရောက်မှုကတော့ ဆရာထင်တာတော့ သိပ်မရှိဘူး။ ဒီက အဓိက ပြဿနာက လက်ရှိ ရှိပြီးသာပြဿနာ ကိုယ့် ပြဿနာကို ဘယ်လို ရှင်းမလဲဆိုတာတော့ ပိုအရေးကြီးတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဘဏ်တစ်ခုမှာ ငွေကြေးလည်ပတ်နေစဉ်

မြန်မာပြည် အတွင်းရှိ ဘဏ်များ ပြိုလဲမသွားစေရန်အတွက် ဗဟိုဘဏ်မှ ထိန်းသိမ်းနေမှုများ ရှိသော်လည်း မပြို လဲအောင် နောက်ခံငွေကြေး အလုံအလောက်ရှိရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင်၊ နိုင်ငံရေး နှင့် ဥပဒေပတ်ဝန်းကျင် ရေရှည်ကောင်းမွန်ရန်အတွက် ကျွမ်းကျင်သူများပေါင်း၍ နည်းစနစ်များ၊ မူဝါဒများ သေ သေချာချာ ပြင်ဆင်ထားရန် လိုအပ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲကြောင့် ပြည်တွင်းဘဏ်လုပ်ငန်း လည်ပတ်မှုများ နှောင့်နှေးခဲ့ရပြီး အပ်နှံထားသည့် ငွေများလည်း အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ ထုတ်နေရသည့် အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

သို့သော်လည်း ယခင်ကထက် ပမာဏပို၍ များလာသည့်အတွက် ဘဏ်လည်ပတ်မှု အလားအလာ ပြန်လည် ကောင်းမွန်လာသည်ဟု သုံးသပ်၍ ရသော်လည်း ပုံမှန်အနေအထားသို့ ရောက်ရှိပြီဟု သုံးသပ်၍ မရကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၁

ထိုင်းအစိုးရအနေဖြင့် မြန်မာအပါအဝင် လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတို့မှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား ထပ်မံခေါ်ယူရန် စီစဉ်နေကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မတ်လ ၂၀ ရက်နေ့က ကျင်းပသည့် ထိုင်းအလုပ်သမားရေးရာဝန်ကြီးဌာ၏ အစည်းအဝေးတွင် ထိုကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများခေါ်ယူရန် စီစဉ်ရာတွင် မည်သည့် နည်းလမ်းဖြင့် ခေါ်ယူမည်ဆိုသည်အား ထုတ်ပြန်ထားခြင်းမရှိသေးကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တစ်မျိုးက ကျနော်တို့ MOU ထိုးထားတာကို။ မြန်မာလည်း MOU ထိုးထားတယ်၊ လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယားလည်း MOU ထိုးထားတယ်။ တစ်ဖက်နိုင်ငံက MOU အလုပ်သမားခေါ်မယ်ဆိုရင် ဒါ ဖြစ်နိုင်တယ်။ အဲဒီတော့ သူက ဘယ်ပုံ ဘယ်နည်း MOU အလုပ်သမားဆက်ပြီးတော့ ခေါ်မလဲဆိုတာကို သေချာတော့ မသိသေးဘူး။ လက်ရှိ မူဟောင်းနဲ့ပဲ ခေါ်မလားပေါ့၊ မူဟောင်းနဲ့ပဲခေါ်မယ်ဆိုရင်တော့ အလုပ်သမားတွေ ပိုပြီးတော့ နစ်နာတယ်။ ကုန်ကျစရိတ်တွေ အရမ်းများတယ်။ အဲဒီတော့ ထိုင်းမှာလည်း သူတို့ ဒီ ဘတ်လို့ခေါ်တဲ့ ယာယီအလုပ်သမား လက်မှတ်တွေ ထုတ်ပေးပြီးသွားတာ။ ထပ်ပြီးတော့ ဒီဟာကိုပဲ ထပ်ပြီးတော့ ဖွင့်ပေးမယ် ပြောတယ်။ အဲဒီတော့ ခိုးဝင်လာတဲ့လူတွေကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရင်တော့ ဦးစားပေးပြီးတော့ ဘတ်လုပ်ပေးမယ်လို့ ထင်တယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ စားသောက်ဆိုင် လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခု

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများ၊ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ အစရှိသည့် လုပ်ငန်းခွင်များတွင် လုပ်သားလိုအပ်ချက်များ ရှိနေကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများထံက သိရသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံဘက်မှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများခေါ်ယူရန် စီစဉ်ရာတွင် တရားမဝင်များအား ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် ထပ်မံထုတ်ပေးကာ ဆောင်ရွက်မည်ဆိုပါက မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် ကောင်းမွန်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဒါပေမယ့် ဘယ်လိုပဲ ဖြစ်နေဖြစ်နေ တရားဝင်နေထိုင်ခွင့်ရရေးအတွက်ကို အခုလိုမျိုး မှတ်ပုံတင် အသစ် လုပ်ပေးတယ်ဆိုရင်ပဲ ဒီမှာရှိတဲ့ အကုန်လုံးမဟုတ်တောင်မှ အတိုင်းအတာတစ်ခုတော့ အလုပ်သမားတွေ အနေနဲ့တော့ မှတ်ပုံတင်ခွင့် အကြွေးနဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ်ပေါ့ တင်ခွင့်တော့ ရသွားတာပေါ့။ ဒါကတော့ အဆိုးထဲက အကောင်းပဲလို့ပြောရမှာပေါ့။ ဒီမှာက ဘာမှ အထောက်အထားမရှိဘူးဆိုရင် ခွင့်ပြုချက်မရှိဘူးဆို လုပ်ကိုင် နေထိုင်လို့မှ မရတာ။ အထောက်အထား လုပ်ထားတဲ့လူတွေကိုယ်တိုင်ကလည်း ခံစားနေရတဲ့ဟာက ဘာလဲဆိုတော့ သက်တမ်းတိုးတဲ့ကိစ္စ၊ စာရွက်စာတမ်းအတွက် ကုန်ကျစရိတ်ပေါ့။ အဲဒါတွေက အင်မတန်မှ များပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ပွဲစားနဲ့ အေဂျင်စီနဲ့ လုပ်ရတဲ့ဟာဖြစ်နေလို့လေ။ ပွဲစားနဲ့ အေဂျင်စီနဲ့ မလုပ်ရင် လည်း မလုပ်လို့ကို မရတဲ့ဟာမျိုး။ သူတို့ရဲ့ ရုံးလုပ်ငန်းစဉ်တွေကကျတော့ ထိုင်းလို ထိုင်းဘာသာနဲ့ လုပ်ရတာ။ ပြီးတော့ သူ့ရဲ့ ရုံးလုပ်ထုံးလုပ်နည်း သဘော သဘာဝကိုက ကျနော်တို့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုမှ မလွယ်ကူဘူး” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ ထိုင်းအစိုးရမှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား ထပ်မံခေါ်ယူရန် စီစဉ်ရာတွင် MOU လုပ်သားအသစ်များ ခေါ်ယူမှာမဟုတ်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ MOU ဖြင့် စေလွှတ်မည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ

ထိုင်းအစိုးရအနေဖြင့် ၎င်းတို့အကျိုးစီးပွားအတွက် တရားမဝင် ရောက်ရှိလုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာအပါ ရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအား ယာယီအလုပ်သမားလက်မှတ် (ဘတ်ပန်းရောင်ကတ်) ထုတ်ပေးခြင်းဖြင့် ဝင်ငွေရှာမည် ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ရာခိုင်နှုန်း အများအားဖြင့်ကတော့ ထိုင်းထဲမှာ ခိုးဝင်လာတဲ့လူတွေ၊ ထိုင်းထဲမှာ ရှိနေတဲ့သူတွေကိုသာ သူတို့ ဘတ်လုပ်ပေးဖို့များတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ထိုင်းအစိုးရက သူပိုက်ဆံပိုရတယ် ဒီလူတွေကို။ သူတို့နဲ့ သက်ဆိုင်ရာ ပတ်သက်ရာပတ်သက်ကြောင်း ကုမ္ပဏီတွေ၊ လုပ်ငန်းရှင်တွေပေါ့ တစ်နည်းအားဖြင့် အေဂျင်စီ တွေပေါ့။ ထိုင်းအေဂျင်စီတွေ သူတို့ဆီကနေပဲ တဆင့် ကျနော်တို့ မြန်မာတွေက ဘတ်လုပ်ရတာ။ ဒီဘတ်တွေကို လျှောက်ရတာ။ ဆိုတော့ အစိုးရက သူက ဖွင့်ပေးလိုက်တယ်ဆိုရင်လည်း ဘာမှမပြောပလောက်တဲ့ ရက်အကန့် အသတ်ပေါ့ ၁၅ ရက်လောက် သူပေးတယ်၊ ပြီးရင် အွန်လိုင်းကနေ လျှောက်ရမယ်ဆိုတော့။ ကျနော်ထင်ပါတယ် သူတို့ရဲ့ ဘတ်ဂျက် သူတို့ရဲ့ဝင်ငွေ အကောင်းဆုံးကတော့ ခိုးဝင်လာတဲ့ မြန်မာတွေကို ဘတ်လုပ်ပေးတာ သူတို့အတွက် အကောင်းဆုံးဖြစ်မယ်။ ပြီးတော့ ဒီပုံသဏ္ဍန်ပဲ ဖြစ်မယ်လို့တော့ သေချာသလောက်ရှိတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းအစိုးရအနေဖြင့် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းသို့ ရောက်ရှိလုပ်ကိုင်နေသည့် တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား ယာယီအလုပ်သမားလက်မှတ် (ဘတ်ပန်းရောင်ကတ်) ထုတ်ပေးခြင်း အစီအစဉ် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပြီး လူဦးရေ ခုနှစ်သိန်းခန့် ထုတ်ပေးခဲ့ကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၆

အသစ်ထွက်လာသော ဆန်စပါးဥပဒေက ဆန်စပါးစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်ပေးနေသော တောင်သူများအပေါ် ကန့်သတ် ချုပ်နှောင်ခြင်း မဖြစ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု တောင်သူလယ်သမားများက ပြောသည်။

ပြည်တွင်းစားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံရေး၊ ပြည်တွင်း ဆန်စပါးဖူလုံရေးနှင့် ပြည်ပသို့ ဆန်စပါးတင်ပို့ရာတွင် စနစ်တကျ တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ဆန်စပါးဥပဒေကို နစက-က ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။

ဆန်စပါးဥပဒေသည် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့နေမှုများ စနစ်တကျ ရှိစေရန်အတွက် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသော်လည်း စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် တောင်သူများအတွက် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး မဖြစ်စေရန် လိုအပ် ကြောင်း၊ ပြည်ပတင်ပို့မှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ကန့်သတ်လိုက်မည်ဆိုပါက စပါးစိုက်တောင်သူများအတွက် သက်ရောက်မှု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသိန်းအောင်က “ဆန်စပါးဥပဒေဆိုတာ နိုင်ငံခြား ပို့ကုန်သွင်းကုန် လုပ်တဲ့အခါမယ် စည်းနဲ့ ကမ်းနဲ့ အခွန် မဆောင်ဘဲနဲ့ ပို့တဲ့ဥစ္စာတွေကို အရေးယူဖို့၊ နောက်တစ်ခါကျတော့ စနစ်တကျ Exporter လုပ်မယ်ဆိုရင် နိုင်ငံခြား ပို့ကုန် ပို့တဲ့ဥစ္စာတွေမှာ စည်းနဲ့ကမ်းနဲ့ ထွက်ဖို့ကို သူတို့က ရည်ရွယ်ပါတယ်လို့ ပြောတယ်။ သို့သော်လည်းပဲ ဒီမှာ က မလိုလားအပ်တဲ့ ပြောမယ်ဟေ့ဆိုရင် ဘေးကပါ သိုင်းဝိုင်းပြီးတော့ ဥပဒေနဲ့ အသားကုန် ချုပ်ကိုင်တာမျိုး မဖြစ် ဘဲနဲ့ ကုန်ထုတ်စွမ်းအား မြင့်မားအောင် စနစ်တကျ ဖြစ်အောင်လုပ်တဲ့ စေတနာနဲ့ လုပ်နည်းလုပ်ဟန် မှန်ကန် ရင် တော့လည်း ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဥပဒေတစ်ရပ် ဆိုတာတော့လည်း သူတို့ သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ ရှိနေမှာ ပဲ။ သို့သော်လည်းပဲ အဲဒီဥပဒေဟာ ထုတ်လုပ်သူတွေအတွက် အနှောင်အဖွဲ့၊ အကန့်အသတ်၊ အချုပ်အနှောင်နဲ့ လုပ်တဲ့ ပုံစံမျိုး မဖြစ်ပါစေနဲ့ ဖြစ်လို့မရဘူးဆိုပြီးတော့ အန်ကယ်တို့လည်း ဒီလိုပဲ ပြောခဲ့တယ်။ သို့သော် တချို့ ကိစ္စတွေမှာတော့ တက်လာတဲ့လူနဲ့ ဒါကိုတော့ အမြဲတမ်း သတိထားဖို့တော့ ဥပဒေတစ်ရပ် သူတို့ဆွဲဖို့ ဖြစ်လာတဲ့ အခါမှာ အန်ကယ်တို့ အနေနဲ့ ဒီဥပဒေကို မဆွဲပါနဲ့လို့ ပြောပိုင်ခွင့် မရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒီဥပဒေမှာပါတဲ့ ဥပဒေတွေ၊ နည်းဥပဒေတွေ၊ မူဝါဒ၊ ပေါ်လစီတွေက ဘယ်ကို မူတည်တာလဲ။ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူတွေအတွက် ချုပ်ကိုင်တဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး ဖြစ်နိုင်သလား၊ သို့တည်းမဟုတ် သူတို့ ဆန်စပါးအပေါ်မှာပဲ အကန့်အသတ် တစ်ခုလား။ ဒါပေမယ့် ဆန်စပါးတင်ပို့မှုမှာလည်း အဲဒီမှာ နိုင်ငံခြား များများရောင်းရမှ အန်ကယ်တို့ ထုတ်လုပ်သူတွေမှာ ဈေးကောင်းရမှာလေ” ဟု ပြောသည်။

 ဆန်အိတ်များ သယ်နေကြစဉ်

ဆန်စပါးဥပဒေသည် ပြဋ္ဌာန်းရန် လိုအပ်သော်လည်း လက်ရှိ တောင်သူလယ်သမားများ ကြုံတွေ့နေရသည့် သွင်းအားစု ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု၊ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု စသည့် အထွေထွေကုန်ကျစရိတ် ကြီးမြင့်မှုများကို နည်းပါးသွားစေရန် ပို၍ ဆောင်ရွက်ပေးသင့်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

ထို့နောက် လက်ရှိ ရေးဆွဲနေသည့် ဆန်စပါးဥပဒေမူကြမ်းတွင် အရန်ဆန် ဝယ်ယူသိုလှောင်ရေးအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းမည့် ကိစ္စ ပါဝင်နေသည့်အတွက် အရန်ဆန်များကို ဝယ်ယူရာတွင်သော်လည်းကောင်း၊ ပြန်လည်ရောင်းချရာတွင် သော် လည်းကောင်း တောင်သူများ စပါးပေါ်သည့် အချိန်နှင့် ဈေးကွက်အတွင်း ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေသည့် အခြေ အနေပေါ် မူတည်၍ ဝယ်ယူရောင်းချပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း စပါးစိုက်တောင်သူများနှင့် ဆန်လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ထိုသို့ လုပ်ပေးမှသာ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် တောင်သူများနှင့် စားသုံးသူများအကြား မျှတမှု ရှိမည်ဟု ၎င်းတို့က ပြောသည်။

ဆန်စပါးဥပဒေမူကြမ်းသည် ဈေးကွက်အတွင်း ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်သည့် အချိန်တွင် အရန်ဆန်ဖြင့် ထိန်းချုပ် ရန် ပါဝင်ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း သင့်တင့်မျှတသည့် ဈေးနှုန်းဖြစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ဆန်စပါးဥပဒေ မူကြမ်း ကြောင့် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှုကို ထိခိုက်မှု မရှိနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန် ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆန်စပါးဥပဒေမူကြမ်းက ထုတ်တာတော့ ကောင်းပါတယ်။ ကောင်းတာတော့ ကောင်းပါတယ်။ တချို့ကျ တော့လည်း ကုန်သည်ဆိုတာတော့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် တင်ကြတယ်။ လွတ်လပ်ပြီး မျှမျှတတဖြစ်ဖို့တော့ လိုအပ်တာပေါ့။ ဈေးအရမ်းတက်တဲ့အခါ အရန်ဆန်တို့နဲ့ ဘာတို့နဲ့ ထိန်းချုပ်လို့ရအောင် နည်းနည်းလေး ဥပဒေ ထုတ်တဲ့ သဘောပါပဲ။ ဆန်ကြိတ်တာ၊ ခွဲတာ၊ ရောင်းတာဝယ်တာ စောင့်ကြည့်လို့ရတဲ့ သဘောမျိုးပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ဈေးကွက်ကတော့ သင့်တင့်တဲ့ဈေး၊ မျှတတဲ့ဈေးဖြစ်ဖို့တော့ လိုတာပေါ့။ ပြည်ပထိခိုက်တဲ့ မူဝါဒမျိုးတော့ မဟုတ် ဘူး။ ပြည်ပထိခိုက်နိုင်တာတော့ ငွေလဲနှုန်းတွေတို့ ဘာတို့ ဒီဟာတွေကတော့ နည်းနည်းလေး ပို့တာကိုတော့ ထိခိုက်တာပေါ့။ အခုထုတ်တဲ့ ဥပဒေမူကြမ်းတော့ ကျနော်တို့ ကြည့်တာတော့ ထိခိုက်မှု မရှိဘူးဗျ” ဟု ပြောသည်။

တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

ဆန်စပါးဥပဒေမူကြမ်းတွင် အခန်း ၁၀ ခန်း၊ ပုဒ်မ ၅၁ ခု ပါဝင်ပြီး ပြည်ပဆန်တင်ပို့မှု အပါအဝင် ဆန်စက်များကို အခွန်ကောက်ခံရန်နှင့် ဆန်သိုလှောင်မည့် အခန်းကဏ္ဍများ၊ အရည်အသွေးမြင့်ဆန်များ ထုတ်လုပ်ရန် စသည့် အခန်းကဏ္ဍများ ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဆန်စပါးဥပဒေပြဋ္ဌာန်းပြီး ဆန်စပါးဈေးကွက်ကို ထိန်းချုပ်သည့်သဘော သက်ရောက်သွားပါက ဆန်စပါးလုပ်ငန်းများ ရပ်နားလာနိုင်သလို စိုက်ပျိုးသည့် တောင်သူများ အနေဖြင့်လည်း လျှော့ချ စိုက်ပျိုး လာနိုင်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ဆန်စပါးဥပဒေပြဋ္ဌာန်းထားရန်အတွက် လက်ရှိတွင် ဥပဒေမူကြမ်းကို ရန်ကုန်နှင့် ပုသိမ်မြို့နယ်၌ ဆွေးနွေးပွဲများ ပြုလုပ်ပြီးပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ နေပြည်တော်နှင့် မန္တလေး အပါအဝင် စပါးအဓိကစိုက်ပျိုးရာ ဒေသများတွင်လည်း မတ်လကနေ ဧပြီလဆန်းအထိ ဆွေးနွေးပွဲတွေ ပြုလုပ်သွားရန် ရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၄

သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လမ်းခရီးတွင် စစ်ဆေးရေးများကြောင့် အချိန်ကြန့်ကြာနေမှုနှင့် စက်သုံးဆီခွဲတမ်းရရှိမှု လျော့နည်းလာသည့်အတွက် ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင်များ ဆီပြတ်လပ် မှုဖြင့် ကြုံတွေ့နေရသည်ဟု စက်သုံးဆီဆိုင်ပိုင်ရှင်များထံမှ သိရသည်။

မွန်ပြည်နယ်မှတဆင့် ရန်ကုန်သီလဝါ ဆိပ်ကမ်းတွင် စက်သုံးဆီခွဲတမ်း လာရောက်ထုတ်ယူရာ၌ ယခင်က သတ်မှတ်ချိန်အတွင်း ရောက်ရှိသော်လည်း လက်ရှိမှာတော့ ညောင်ခါးရှည် X – Ray စစ်ဆေးရေးဂိတ်မှာ ၂ ရက် ခန့်ကြာ စောင့်ဆိုင်းပြီးမှ ရောက်ရှိသည်။

ထို့ကြောင့် ပြည်နယ်အတွင်းရှိ စက်သုံးဆီရောင်းချမှုတွင် ဆီပြတ်လပ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာကြောင်း မွန်ပြည်နယ်၊ မော်လမြိုင်မြို့မှ ဆီဆိုင်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ စက်သုံးဆီဆိုင် တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ညီမတို့က မော်လမြိုင်ဘက်က လာတာပါ။ မော်လမြိုင်ဘက်က လာတယ်ဆိုတော့ X – Ray ဂိတ်မှာ လည်း ညီမတို့ကားတွေက ကြန့်ကြာတယ်။ ကြန့်ကြာမှုရှိတာပေါ့နော်။ ကြန့်ကြာမှုရှိတော့လေ အဲလိုမျိုး ညီမတို့ ရောက်သွားလို့ရှိရင် ညီမတို့အရှေ့မှာ ကားတွေက စီနီယာတွေ ရှိနေတော့ ညီမတို့က နောက်ကျတော့ ထုတ်လို့ မရဘူး။ နောက် ဆီတွေက limit နဲ့ပဲ ပေးတယ်။ အဲလိုမျိုးတွေလည်း ကြုံရတာပေါ့နော်။ ဆီက limit ပြည့်လို့ရှိရင် terminal တွေက ပိတ်လိုက်တယ်တဲ့ ကိုယ်စားလှယ်တွေကတော့ ပြောပါတယ်။ ဆီထုတ်တာက အရင်တုန်းက ဆိုရင်တော့ အဆင်ပြေတယ် X – Ray က နည်းနည်းပဲ တန်းရတော့။ အခုက X – Ray က ၂ ရက်လောက် တန်း နေရတော့ ဆီကတော့ အဲလိုမျိုး အလျင်မမှီတော့ တစ်ပတ်ကို တစ်ကြိမ်လောက်ဆိုလည်း ရပါတယ်။ သူတို့ခွဲတမ်း က ညီမတို့ကို အတိအကျလည်း မပေးဘူး။ တစ်ခါတလေ ကျလို့ရှိရင် သူတို့က ခွဲတမ်း ပိုကျတာလည်း ရှိတယ်။ အခုဆိုရင် ဒီရက်ပိုင်း အနေအထားနဲ့ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ဒီရက်ပိုင်း အနေအထားကတော့ ခွဲတမ်းတွေ လျှော့ တယ်။ ခွဲတမ်းတွေ လျှော့တော့ ပိုပြီးတော့ ရောင်းမလောက်ဘူးပေါ့နော်။ နောက်ပြီးတော့ ဒီအချိန်ကလည်း ခရီး သွားရာသီ ဖြစ်နေတော့ ဆီက ပိုကုန်တယ်၊ ပိုရောင်းရတာပေါ့နော် ပြောမယ်ဆိုရင်” ဟု ပြောသည်။

စက်သုံးဆီခွဲတမ်း ထုတ်ယူရာတွင် ၃ ရက်တစ်ကြိမ် ထုတ်ခွင့်ပြုထားကြောင်း၊ ထိုထုတ်ပေးသည့် ခွဲတမ်းသည် လည်း ၃ ရက်အတွင်း ရောင်းကုန်သည့် ပမာဏဖြစ်သည့်အတွက် သယ်ယူသည့် လမ်းကြောင်းတွင် အချိန် ကြန့် ကြာသွားသည့်အခါ စက်သုံးဆီဆိုင်တွင် ဆီပြတ်လပ်မှု ဖြစ်သွားသည်ဟု သိရသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိကာလသည် ခရီးသွားရာသီ ဖြစ်သည့်အတွက် စက်သုံးဆီ ဝယ်ယူမှုများ ပိုမိုမြင့်တက်နေခြင်း ကြောင့် ခွဲတမ်းရရှိသော ပမာဏသည် သတ်မှတ်ရက် မတိုင်ခင်တွင် ပြတ်လပ်မှု ဖြစ်ပေါ်သွားသည်ဟု စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင်များက ပြောသည်။

DENKO စက်သုံးဆီဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ရခိုင်ပြည်နယ်မှတဆင့် ရန်ကုန်မြို့သို့ လာရောက်ရာတွင်လည်း ခွဲတမ်းထုတ်ရန် သတ်မှတ်ထားသည့် ရက်ကို အချိန်မီ ရောက်ရှိရန် မလွယ်ကူသည့်အတွက် စက်သုံးဆီခွဲတမ်း ထုတ်ပေးသည့်ရက်ကို တစ်ပတ်တစ်ကြိမ် အနေဖြင့် လုပ်ဆောင်ပေးရန်နှင့် တစ်ပတ်စာ ဆီခွဲတမ်းရရှိရန် လိုအပ်သည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ်၊ တောင်ကုတ်မြို့ နယ်မှ စက်သုံးဆီဆိုင်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စက်သုံးဆီကတော့ ပြတ်တာပေါ့။ ပြတ်တာတော့ ဆီက တစ်မျိုးလောက်တော့ ပြတ်တယ်။ ဒီဇယ်ပြတ် တယ် နည်းနည်း။ ထုတ်နေရတာ ရက်ကြာတော့ စောင့်နေရတာရှိတယ်။ ရခိုင်ကကျတော့ ရန်ကုန်ကဆိုင်နဲ့ မတူ ဘူးလေ။ သတ်မှတ်ထားတာက ခွဲတမ်းကို ၃ ရက် အတောအတွင်း ထုတ်ရတာကိုး။ ရခိုင်က ကားတွေကျတော့ နယ်ဈေးကားတွေက ရန်ကုန်ကို မောင်းရက်ကိုက ၃ ရက်ရှိတယ်။ အဲဒီအခါကျတော့ ရန်ကုန်မှာ ဘောက်ဆာ တစ်ခါငှား၊ ငှားပြီးတော့ အဲဒီမှာ ရှိတဲ့တစ်ချိန် ထုတ်ထား၊ ထုတ်ထားပြီးတော့ ဒီက ကားလာတဲ့အခါ ပြန်ချိန်း။ အခက်အခဲတော့ ရှိတာပေါ့။ ဟိုတုန်းကလို ဘယ်ဟုတ်တော့မလဲ အခက်အခဲက အရမ်းရှိတယ်။ ဆီပြတ်တယ် ဆိုတာက သူတို့က ခွဲတမ်းပေးတာ နည်းတယ်။ ပြီးရင် ထုတ်ရမယ့်ရက်က အချိန်လုနေရတော့ အခက်အခဲ ဖြစ်ကုန်တာပေါ့။ တစ်ပတ်အတောအတွင်းမှာ အပြီးထုတ်၊ ဆီရဲ့ ခွဲတမ်းကိုလည်း တစ်ပတ်စာ ခွဲတမ်းပေး။ ထုတ်တဲ့ရက်ကို ကန့်သတ်ထားတော့ အဆင်မပြေဘူးပေါ့။ အဲဒီထုတ်မယ့်ရက် မထုတ်နိုင်ဘူးဆိုရင် cancel ဖြစ်သွားတယ်။ ဥပမာ လီတာ ၅၀၀၀ ကျတယ်။ ၃၀၀၀ ပဲ ထုတ်နိုင်တယ်ဆိုရင်၊ ကားမဆံ့တော့ဘူး၊ ၃၀၀၀ ပဲ တင်နိုင်တယ်ဆိုရင် ၂၀၀၀ ကျန်ခဲ့တယ်။ ထုတ်မယ့်ရက်မှာ မထုတ်နိုင်ရင် cancel ဖြစ်သွားရော” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မွန်ပြည်နယ်နှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ဓါတ်ဆီနှင့် ဒီဇယ်ဆီ ပြတ်လပ်မှုများ ရှိနေပြီး ခွဲတမ်းထုတ်ရ မည့်ရက် မရောက်မီ စက်သုံးဆီ ပြတ်လပ်မှု မဖြစ်စေရန်အတွက် တချို့ဆိုင်များသည် အကန့်အသတ်ဖြင့် ရောင်းချ နေရသည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၀

မလေးရှားနိုင်ငံ၊ ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက်တမ်းတိုးသူများအတွက် ရက်ချိန်း မှာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ ရောက်နေပြီဖြစ်သဖြင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများမှာ အခက်တွေ့နေကြောင်း မလေးရှား၌ နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လသာ ရှိသေးသဖြင့် မလေးရှားနိုင်ငံရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအတွက် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ရက်ချိန်းများသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ ရောက်ရှိနေခြင်းမှာ အချိန်ကာလအားဖြင့် များလွန်း ကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက်တမ်းတိုးနေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

မလေးရှားတွင် နေထိုင်သည့် မွှားမိုက်ကယ်က “ကျနော်တို့ကလည်း ဇွတ်အတင်းကြီး ထုတ်ပေးပါလို့ သွားပြော လို့လည်း မရဘူးလေ။ အဲဒီအတွက် အလုပ်သမားတွေအတွက် တော်တော် အခက်အခဲ ရောက်တာပေါ့။ လက်ရှိ ဒီနိုင်ငံကလည်း RTK သူတို့ရဲ့ ရီကာလီ system နဲ့ ပါမစ်တွေ ထုတ်ပေးနေတဲ့အချိန်မှာ သူတို့ကလည်း စာအုပ်တွေ ကို အဲဒီလို အချိန်ကြာ မြင့်အောင် ဆွဲလိုက်တယ်။ သက်တမ်းတိုးတွေလည်း ဆွဲလိုက်တဲ့အတွက် တော်တော်လေး ဒုက္ခရောက်တယ်။ သူများနိုင်ငံကတောင် ကျနော်တို့ကို နေထိုင်ခွင့်တွေ ပေးတဲ့ အနေအထား မျိုးမှာ ကိုယ့်နိုင်ငံက နိုင်ငံသား ဖြစ်ကြောင်း ဒီပတ်စပို့လေး မလုပ်ပေးနိုင်တာက တော်တော်လေးဆိုးတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အတွက် တော်တော်လေး အခက်တွေ့တာပေါ့။ ဒီမှာလူတွေကလည်း တစ်နေ့နဲ့ တစ်နေ့ အောက်လမ်းတွေ ကလည်း ဝင်တယ်။ လုပ်ငန်းတွေကလည်း ဒီမှာ ရှားပါးနေတယ် အခုလက်ရှိက။ အခုဆိုရင် ပါမစ်တွေ သက်တမ်း ကုန်ဆုံးတဲ့ ၅ လပိုင်း ကုန်မယ့်သူတွေ အခု ၄ လပိုင်းကုန်တဲ့သူတွေ၊ ၃ လပိုင်းကုန်တဲ့သူတွေ တော်တော်များများ ရှိတယ်။ အဲဒါတွေလည်း သူတို့ မထုတ်ပေးသေးဘူး”ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ် စာအုပ်ထုတ်ပေးသည့် စက်များချို့ယွင်းခြင်းနှင့် စာအုပ် မလောက်ငှသောကြောင့် ယခုကဲ့သို့ ရက်ချိန်းများမှာ နောက်နှစ်အထိ ရောက်သွားခြင်းဖြစ်သည်ဟု မြန်မာသံရုံးဘက်မှ ကြားသိရကြောင်း မလေးရှား တွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက ပြောသည်။

 မလေးရှားရှိ မြန်မာသံရုံးကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်စာအုပ် သက်တမ်းတိုးများအပြင် အသစ်ပြုလုပ်သူများမှာလည်း ၇ လ၊ ၈ လခန့် အထိ ကြာမြင့်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးသို့ CNI သတင်းဌာနမှ ဖုန်းဖြင့်ဆက်သွယ် မေးမြန်းခဲ့ သော်လည်း ဖုန်းလက်ခံ ဖြေကြားခြင်း မရှိပေ။

မလေးရှားတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် ကိုစိုးက “အများဆုံးကတော့ Work Permit ရှိတဲ့သူတွေပေါ့။ သူတို့ကတော့ ဒုက္ခရောက်တာပေါ့။ သူတို့က ပါမစ်က သက်တမ်း တိုးတယ်ဆိုတာက ဆက်တယ်ဆိုတာက အနည်းဆုံး တစ်လ နှစ်လလောက် ကြိုဆက်ရတာလေ။ အခုက သူတို့ကပေးတာက ပါမစ်သက်တမ်းကုန်လို့ ဟိုးဘက်ကို ကျော်နေပြီ အဲဒီလိုမျိုးတွေ ပေးတာဆိုတော့ သူတို့တွေ ပိုပြီးတော့ ဒုက္ခရောက်တာပေါ့။ အားလုံး ကတော့ စာအုပ်ရ မယ်ဆို လိုချင်ကြတာပေါ့။ အခုက ဒီဘက်မှာက အလုပ်တွေ ဘာတွေက စက်ရုံတွေကလည်း စာအုပ်ရှိမှ ခေါ်တာဆိုတော့ လေ ဒုက္ခရောက်တာပေါ့ အခက်အခဲ ဖြစ်တာပေါ့။ အသစ်လုပ်တဲ့ လူတွေလည်း ၇ လ၊ ၈ လလောက် ကြာတယ်။ အခုဆိုရင် ဟိုနေ့က နာမည်စာရင်း ထွက်လာပြီ ၈ လပိုင်း ၉ လပိုင်းအထိပေါ့ အသစ် လုပ်တဲ့လူတွေ။ ဒါပေမယ့် သူလည်း နာမည်စာရင်း ကျတာပဲရှိတာ နေ့ချင်းထုတ်မပေးဘူး။ ပါမစ်တွေ ဖွင့်ပေးထားလို့ သူဌေးတွေက ပါမစ် တွေ ကပ်ပေးချင်နေတာ အလုပ်သမားတွေကို စာအုပ်တွေ တောင်းနေတာ။ အလုပ်သမားတွေက မပေးနိုင်ဘူး။ မပေးနိုင်ဘူးဆိုတာ သံရုံးကလည်း စာအုပ် လုံလုံလောက်မရှိတော့ ထုတ်မပေးနိုင်ဘူးလေ အချိန်မီ ကာလအမီ အဲဒီလိုဖြစ်နေတာ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက်တမ်းတိုးနေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံသားများအား ယခုလက်ရှိ မလေးရှားနိုင်ငံတွင် လျှောက်ထားခွင့်ပြုထားသည့် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK) အမီ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်များအား ထုတ်ပေးစေချင်ကြောင်း မလေးရှား၌ နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက ပြောသည်။

ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK)အား လျှောက်ထားခွင့် သက်တမ်းကာလသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက်နေ့ အထိ ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုပါမစ် လျှောက်မည်ဆိုပါက နိုင်ငံကူးလက်မှတ်နှင့် အလုပ်ရှင်သူဌေးရှိရန် လိုအပ်သည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ရက်ချိန်းများ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ ရောက်ရှိနေခြင်းကြောင့် လက်ရှိ ကြားကာလများတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ အဖမ်းအဆီးများ ရှိလာပါက ထိုမြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် အဖမ်းခံရနိုင်ကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံမှာ နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားတွင် နေထိုင်သည့် မွှားမိုက်ကယ်က“အဲဒါတွေကတော့ သူဌေးတွေနဲ့ အေးဂျင့်တွေနဲ့ သူတို့ တမျိုး တမည်တော့ လမ်းကြောင်းတွေ လုပ်နေတာပဲ။ အတိအကျလည်း ကျနော်တို့ မသိဘူး။ အဲဒီသူဌေးတွေနဲ့ အေးဂျင့် တွေနဲ့ သူတို့နိုင်ငံ Special Pass လိုမျိုး နေထိုင်ခွင့်လေးကို ထုတ်ပေးနေတယ်။ ပိုက်ဆံတော့ နည်းနည်း အကုန် အကျ ပိုများသွားတာပေါ့။ တရားဝင် လုပ်ကိုင်လို့ရအောင် ပါမစ်လေးတွေ နေထိုင်ခွင့်လေးတွေ ရသွားအောင် ဒီစာအုပ်(နိုင်ငံကူးလက်မှတ်) လေးတွေကို အမြန်ဆုံး ထုတ်ပေးစေချင်တာပေ့ါ။ သက်တမ်းတိုးတဲ့ လူတွေရော အားလုံးပဲ။ ပိုက်ဆံတွေလည်း အကုန်အကျ မများအောင်ပေါ့ ပုံမှန်အတိုင်းလေး လည်ပတ်ပြီးတော့ ပေးနေရင် အဆင်ပြေတယ်။ အဲဒီလိုလေး ပေးစေချင်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက်တမ်းတိုးရာ၌ Work permit ရှိသူများမှာ မလေးရှား ရင်းဂစ်ငွေ ၂၅၀ ခန့်ပေးရကြောင်းနှင့် Work permit မရှိပါက မလေးရှားရင်းဂစ်ငွေ ၅၈၀ ခန့် ကုန်ကျကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် အသစ်ပြုလုပ်သူများ အနေဖြင့် မလေးရှားရင်းဂစ်ငွေ ၂၈၀ ခန့် ကုန်ကျကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၅

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG အနေဖြင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အရေးကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ လုပ်ဆောင်ပေးမှု အားနည်းကြောင်း ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် ကိုသားကြီးက NUG အနေ ဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအပေါ်တွင် ထိရောက်သည့် အကူအညီများ ပေးနိုင်ရန်နှင့် ထိုင်းအစိုးရမှ NUG အား အစိုးရအဖြစ် အမြန်ဆုံး အသိအမှတ်ပြုရန်အတွက် ပိုမိုကြိုးစားရန် လိုအပ် ကြောင်း CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုသားကြီးက “ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင်တော့ NUG ရဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားတွေအပေါ်မှာ ကူညီမှုတွေ အင်မတန် အားနည်းပါတယ်။ ရိုးရိုးသားသား ပြောရရင်တော့ လုံးဝ အားမရပါဘူး။ ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ တိုင်းပြည်အခြေအနေ အရေးပေါ် ဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ NUG အစိုးရအနေနဲ့ ဘက်ပေါင်းစုံ၊ နေရာပေါင်းစုံထောင့်စိပေါ့နော် အလွှာအသီးသီးမှာ တာဝန်ယူကြတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် တချို့အလုပ်သမားရေးရာမှာ အလုပ်သမားတွေ ပြဿနာ မှာ NUG အစိုးရအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ ကျွမ်းကျင်တဲ့ side မဟုတ်တဲ့အတွက် အလုပ်လုပ်တဲ့ နေရာမှာ အင်မတန် အခက်အခဲ ရှိပါတယ်။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရင် ဝန်ကြီးအစ ဒုဝန်ကြီး၊ ညွှန်ချုပ် အစရှိသ၍ပေါ့နော် NUG လက်အောက်ခံ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန တစ်ခုလုံးက အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ၊ ကိုင်တွယ်တဲ့နေရာမှာ အင်မတန်ညံ့ဖျင်းတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ ဒါကတော့ မြေပြင်မှာ တကယ် ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အမှန်တွေကို ကျနော်တို့ ဒါ ထောက်ပြလိုက်တာပေါ့။ အဲဒီတော့ အားရမှုတော့မရှိပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားကို တွေ့ရစဉ် 

NUG အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများသည် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းများမှ တာဝန်ရှိသူများဖြင့် အလုပ်သမားအရေး ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ အကြိမ်ကြိမ် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ကာ ကြိုးစားနေသည်ကို မြင်တွေ့ရကြောင်းလည်း ကိုသားကြီးက ပြောသည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် လူ့အခွင့်အရေး ဦးစားပေးနိုင်ငံဖြစ်သဖြင့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အရေးကိစ္စနှင့် ပတ်သက်လျှင် ၎င်းတို့နိုင်ငံရှိ စင်တာများ၊ NGO များမှသာ အဓိက ကူညီဖြေရှင်းပေးခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဘူဆန်မြို့ရှိ အလုပ်သမား ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ ကူညီ ထောက်ပံ့ရေးစင်တာမှ တာဝန်ခံ ကိုခန့်နေကြည်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီနိုင်ငံမှာရှိနေတဲ့ အစိုးရရဲ့ ဘတ်ဂျက်နဲ့လည်ပတ်နေတဲ့ အလုပ်သမားစောင့်ရှောက်ရေး စင်တာတွေကလည်း မြို့တိုင်း မြို့တိုင်းမှာ ရှိတယ်။ လုပ်အားခ မရရှိမှုတို့၊ စက်ရုံအတွင်းထဲမှာ ရိုက်နှက်ခံရမှုတို့ ဖြေရှင်းတာတွေ၊ ကုမ္ပဏီပြောင်းရွှေ့ဖို့ ဖြေရှင်းတာတွေ၊ နောက် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အာမခံရဖို့ ဖြေရှင်းတာတွေ အားလုံးကတော့ ယခင်ကတည်းကကိုပဲ သံရုံးက ဆောင်ရွက်မှုတွေ မရှိပါဘူး။ ကိုရီးယားနိုင်ငံထဲ မှာရှိတဲ့ ကိုရီးယားအစိုးရရဲ့ ဘတ်ဂျက်နဲ့ လည်ပတ်တဲ့ စင်တာတွေနဲ့ အရပ်ဖက် NGO အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ အလုပ် သမား ကူညီစောင့်ရှောက်ရေး အဖွဲ့အစည်းတွေကပဲ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နေတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အခုနောက်ပိုင်း မှာတော့ NUG အစိုးရ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနဖြစ်စေ၊ စစ်တပ် အာဏာသိမ်းထားတဲ့ သံရုံးကပဲဖြစ်စေ ထူးခြား ပြောင်မြောက်တဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ဆိုတာမျိုးတော့ ယခင်ကထက် ထူးခြားလာတာမျိုးတော့ မရှိဘူးလို့ သုံးသပ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

သို့သော် အချို့ကိစ္စများတွင် မြန်မာသံရုံးနှင့် လက်တွဲဆောင်ရွက်ရသည့် အပိုင်းများရှိကြောင်းနှင့် NUG အနေဖြင့် လည်း တစ်ခါတစ်ရံ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ ပြဿနာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခြင်းမျိုး ရှိကြောင်း လည်း ကိုခန့်နေကြည်က ပြောသည်။

NUG အနေဖြင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ၏ အရေးကိစ္စများအား ထိထိရောက်ရောက် ကူညီဖြေရှင်း ပေးနိုင် ရန်အတွက် လက်ရှိ ဖွဲ့စည်းထားသည့် NUG အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ လူပုဂ္ဂိုလ်များအား ပြောင်းလဲရန် လိုအပ်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသည့် ကိုသားကြီးက ပြောသည်။

NUG ကို ထောက်ခံကြောင်း ပြသနေကြစဉ်

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံသား အများဆုံးရှိတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ NUG အစိုးရက တာဝန်ပေးထားတဲ့ အလုပ်သမား ဝန်ကြီးဌာန တစ်ခုလုံးကို လုပ်ငန်း ကျွမ်းကျင်သူတွေကို ခန့်အပ်သင့်တယ်။ တာဝန်ပေးသင့်တယ်ပေါ့။ ဒါ ကျနော် တို့ အနေနဲ့ ချစ်ခြင်း၊ မုန်းခြင်း မရှိပါဘူး။ မီးလောင်တဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့ ရရာ ရေနဲ့ ဒီမီးကို ငြိမ်းရမှာ ဖြစ်တဲ့ အတွက် ကျနော်တို့ ရွေးချယ်တင်မြှောက်ထားတဲ့ အစိုးရသည် အမျှော်အမြင် ကြီးကြီးနဲ့ အောက်ခြေ မြေပြင်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာ တစ်စုံတစ်ရာ တစ်ခုချင်းစီကို သိဖို့လိုအပ်တာပေါ့။ အဲဒီတော့ အတတ်သိ ပညာရှင်တွေကို သက်ဆိုင်ရာ ဌာနတွေမှာ ထားသင့်တယ်ပေါ့။ အလုပ်သမားအရေးကို တာဝန်ပေးတယ်ဆိုရင် အဲဒီအလုပ်သမား ဝန်ကြီးဌာန တစ်ခုလုံးကို လုပ်ငန်းကျွမ်းကျင်သူနဲ့ အဲဒီမှာ တာဝန်ပေးခြင်း ခံရတဲ့သူဟာ မြေပြင်မှာရှိတဲ့ အလုပ် သမားတွေနဲ့ နီးစပ်တဲ့သူတွေ၊ အတတ်သိ ပညာရှင်တွေကို တာဝန်ပေးသင့်တယ်လို့ ကျနော်အနေနဲ့ အကြံပြု လိုတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် နိုင်ငံရေး အခြေအနေနှင့် စီးပွားရေး၊ လုပ်ခလစာ စသည့် ပြဿနာများကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ လူ အများအပြားသည် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ အများအပြား ထွက်ခွာနေကြသည်ကို မြင်တွေ့လာရသည်။

ထိုထဲတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ မလေးရှား၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံများသို့ အဓိကအများဆုံး သွားရောက်နေကြခြင်း ဖြစ်ကာ လက်ရှိတွင်လည်း ပြည်ပသို့ ထွက်ခွာရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံကူး လက်မှတ်အား အများအပြား လျှောက်ထားလျက် ရှိကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၃

ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ မိမိအစီအစဉ်ဖြင့် ကျွမ်းကျင်အလုပ်သမားအဖြစ် သွားရောက်လုပ်ကိုင်မည့် အလုပ်သမားများအား OWIC ကတ် နေ့ချင်းပြီး ထုတ်ပေးမှုသည် ပွဲစားများ လျော့ကျသွားနိုင်ကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

OWIC ကတ် ရရှိရန် ဆောင်ရွက်ရာတွင် ပွဲစားများဖြင့် ဆောင်ရွက်မှုများအား ကာကွယ်တားဆီးနိုင်ရန်နှင့် အချိန် ကုန်/ငွေကုန် သက်သာလျော့နည်းစေရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် မတ်လ ၂၀ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသ ကြီး၊ မရမ်းကုန်းမြို့နယ် ၈ မိုင်ရှိ အလုပ်သမားညွှန်ကြားရေးဦးစီးဌာန၌ နေ့ချင်းပြီး စတင်ထုတ်ပေးနေခြင်းသည်။

လပ်ကီး ပြည်ပအလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေးမှ မန်နေဂျင်းဒါရိုက်တာ ဦးဝင်းမြင့်က“သူတို့က ကြန့်ကြာမှုလည်း မရှိ တော့ဘူးလေ။ ၈ မိုင်ရုံးကနေ ထုတ်ပေးတာလေ။ ဒီမှာက(ပင်လုံခန်းမ) အေဂျင်စီတွေနဲ့ကျတော့ ထိုင်းတို့ ဘာတို့ က အများကြီး ထွက်တာလေ။ သူတို့အတွက် စောင့်ရတာ ကြန့်ကြာမှုတွေ ဖြစ်တယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ခွဲထုတ် ပေးလိုက်တာ။ မြန်ဆန်သွားတာပေါ့။ သူတို့အတွက် သီးသန့်ဖြစ်သွားတာ။ တချို့က ခရီးဝေးတွေ လာတာ ရှိ တယ်။ တချို့က အချိန် မရတော့ဘူး။ လေယာဉ်ပျံ လက်မှတ်က ကပ်နေတာတွေ ရှိတယ်။ အဲဒါတွေကို အဆင် ပြေအောင်လို့ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနကနေ စီစဉ်ပေးတာ။ ပွဲစားကတော့ တဖြေးဖြေး ချုပ်ငြိမ်းမှာ။ ဘာဖြစ်လို့ လဲဆိုတော့ သင်တန်းကိစ္စမှာလည်း အဲဒီလို ပြဿနာတွေဖြစ်လို့ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနနဲ့ MOEAF တို့ ပူးပေါင်း ပြီး သင်တန်းကျောင်းမှာ စီမံဆောင်ရွက်လိုက်တဲ့အခါ ပွဲစားတွေက ကလေးတွေဆီက ပိုက်ဆံတွေယူ သင်တန်း တွေ တက်ခိုင်းတဲ့ကိစ္စတွေ အများကြီး လျော့ပါးသွားတယ်။ ဒီဘက်မှာလည်း OWIC က အတုတွေ လုပ်တာ။ ဌာန ကနေ ပြီးတော့ စာနဲ့သတိပေးတယ်။ လုပ်ထားပြီးတဲ့ ဟာတွေကိုလည်း ရပ်ဆိုင်းလိုက်တာပေါ့။ သူတို့ကို မှန်ကန် တဲ့ဟာကို လမ်းကြောင်းကို ပြန်တင်ခိုင်းတယ် ဌာနကနေပြီးတော့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာအလုပ်သမားများနဲ့ OWIC ကတ် ထုတ်ပေးရေးရုံးကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် အလုပ်သမားညွှန်ကြားရေးဦးစီးဌာန အနေဖြင့် ပွဲစားများဖြင့် ဆောင်ရွက်ရသည့် လုပ်ငန်းဆောင်တာ များအား လျော့ကျစေရန် လုပ်ဆောင်နေခြင်းဖြစ်သော်လည်း ပွဲစားများ ပပျောက်ရေးအား ယခုအချိန်အထိ ထိထိ ရောက်ရောက် မဆောင်ရွက်နိုင်သေးကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

မရမ်းကုန်းမြို့နယ် ၈ မိုင်ရှိ အလုပ်သမားညွှန်ကြားရေးဦးစီးဌာနတွင် OWIC ကတ် နေ့ချင်းပြီး ထုတ်ပေးသည့် သူများမှာ မိမိအစီအစဉ်ဖြင့် ကျွမ်းကျင် အလုပ်သမားအဖြစ် ပြည်ပသို့ သွားရောက် လုပ်ကိုင်မည့် သူများနှင့် ခွင့်ဖြင့် ပြန်လာသည့် ခွင့်ပြန် အလုပ်သမားများအတွက်သာ ဖြစ်ကြောင်း အလုပ်သမားညွှန်ကြားရေးဦးစီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ယခုကဲ့သို့ OWIC ကတ် ထုတ်ပေးမှုအား နေ့ချင်းပြီး ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းသည် ပြည်ပထွက်ခွာ အလုပ်လုပ်ကိုင် မည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအတွက် ကောင်းမွန်သော်လည်း ထိုသို့ ထုတ်ပေးရာတွင် အဂတိလိုက်စားမှုများ မပါစေ ရန် ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုသားကြီးက “အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနဟာ ပြည်ပထွက်တဲ့ အလုပ်သမားတွေ များပြားလာတာနဲ့ အလျောက် ပေါ်လစီတွေကို တစ်ခုပြီးတစ်ခု တစ်မျိုးပြီးတစ်မျိုး ထုတ်နေတာကို တွေ့ရတယ်။ ဌာနတစ်ခုက မိမိထုတ်လိုက်တဲ့ စာတွေ၊ စည်းကမ်းတွေပေါ့ သို့မဟုတ် ဥပဒေ အသစ်တွေပေါ့ ကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေကို အကျိုးပြုစေမယ်လို့ ယူဆတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို ကိုယ်ထုတ်လိုက်တဲ့ ဥပဒေ စည်းကမ်းအတိုင်း ကိုယ်ကိုယ်တိုင် လိုက်နာကျင့်သုံး နိုင်မယ် ဆိုရင်တော့ ပိုကောင်းတာပေါ့။ နောက် ဒီဌာနအပေါ်မှာ တာဝန်ပေးခြင်းခံရတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေ ဘယ်လောက်ထိ အဂတိကင်းလဲဆိုတာကို မေးခွန်းထုတ်ရမှာပေါ့။ ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာက ခေတ်အဆက်ဆက်က ဘယ်ဝန်ထမ်းပဲ ဖြစ်ဖြစ် အဂတိမကင်းခဲ့တာကို။ OWIC ကတ်လို့ခေါ်တဲ့ ကျနော် မောင်ဖြူ၊ မောင်မဲ၊ ကိုသားကြီး ဖြစ်ကြောင်းဆိုတဲ့ သက်သေခံ ကတ်ပြားရမှ နိုင်ငံခြားထွက်လို့ ရမယ်ဆိုတဲ့ ဒီကတ်ကို ထုတ်ပေးတဲ့ စနစ်ဟာ အခုထုတ်လိုက်တဲ့ စည်းကမ်းအတိုင်း ဘယ်လောက်အထိ ဝန်ထမ်းတွေက သော်လည်းကောင်း၊ ဌာနက သော်လည်းကောင်း ထိန်းချုပ် နိုင်မလဲပေါ့။ ဒီမသမာတဲ့ လူပွဲစားတွေ၊ အေဂျင်စီတွေ သူတို့ ဒီလိုမသမာတဲ့ အုပ်စုတွေနဲ့ ကင်းပြီးတော့မှ လာရောက် လျှောက်ထားတဲ့ နိုင်ငံသားတစ်ယောက်ကို ဘယ်လောက်အထိ ထိထိရောက်ရောက် အကူအညီ ပေးနိုင်လဲဆိုတဲ့ အပေါ်မှာပဲ မူတည်တယ်”ဟု ပြောသည်။

ပြည်ပ ထွက်ခွာကြမည့် မြန်မာအလုပ်သမားများကိုတွေ့ရစဉ်

အလုပ်သမားညွှန်ကြားရေးဦးစီးဌာန အနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ပြည်ပထွက်ခွာမည့် လုပ်သားများအား OWIC ကတ် ထုတ်ပေးရာတွင် နေ့အလိုက် လာရောက် ထုတ်ယူနိုင်သည့် လူပုဂ္ဂိုလ်အမည်နှင့် စာရင်းများအား Safe Migration Telegram Channel ၌ ထုတ်ပြန်ကြေညာ ပေးလျက်ရှိသည်။

ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများနှင့် ခွင့်ပြန် လုပ်သားများအား နေ့ချင်းပြီး OWIC ကတ် ထုတ်ပေးရာတွင် တစ်ရက်လျှင် လူဦးရေမည်မျှ ထုတ်ပေးမည်ဟူ၍ ကန့်သတ်မထားကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈

သင်္ကြန်ရုံးပိတ်ရက်ကာလ နီးကပ်လာသည်နှင့် တပြိုင်တည်းမှာပဲ ခရီးပြည်တွင်း ခရီးသွားများသည် ခရီးသွားရန် ကြိုတင်၍ ကားစင်းလုံး ငှားရမ်းမှုများ များပြားလာနေကြောင်း ကားစင်းလုံးငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူ များထံမှ သိရသည်။

ယခင်နှစ် သင်္ကြန်ကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ယခုနှစ်တွင် ကားစင်းလုံးငှား၍ ခရီးသွားကြမည့်သူ ပိုများနေကြောင်း၊ တောင်ကြီး၊ အင်းလေး၊ ပုဂံဒေသသို့ အများဆုံး သွားကြကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ယခုနှစ်တွင် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကြောင့် ကားခဈေးနှုန်းများလည်း တိုးမြင့်သွားသည်ဟု ဇာတိမြေ ကားစင်းလုံးငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ကျတော့ ၃ လပိုင်း ကတည်းကစပြီးတော့ သင်္ကြန်အတွက် စလုပ်နေပါပြီ။ သင်္ကြန်အတွက် ကတော့ ခရီးစဉ်တွေက ဘိုကင်တွေ ကြိုတင်ပြီးတော့ လုပ်ထားကြတဲ့သူတွေ အများကြီးပဲ ကျနော်တို့ ဆီမှာလေ။ အခုကတော့ တောင်ကြီး၊ အင်းလေးဘက်ရယ်၊ ပုဂံဘက်ရယ် အများဆုံး သွားကြတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ထက် စာရင် တော့ ဒါပိုများလာတာပေါ့။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကျတော့ သိပ်မသွားကြဘူး။ အိမ်မှာပဲ နေကြတဲ့သူများတယ်။ ဒီနှစ်ကတော့ နည်းနည်းပိုများတာပေါ့။ အရင်နှစ်တွေနဲ့ စာရင်တော့ နည်းတယ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ စက်သုံးဆီဈေး မြင့်သွား တော့ ကျနော်တို့အတွက်က နည်းနည်းတော့ ဒုက္ခရောက်တယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျနော်တို့က package တွေ ရောင်းတဲ့ အခါကျတော့ သူတို့တွေ မှန်းပြီး တွက်ထားတဲ့စရိတ်နဲ့ ကျနော်တို့ တကယ်အခု ကားတွေ ယူလို့ရှိရင် လည်း တွက်ထားတဲ့ ဈေးတွေထက် နည်းနည်းလေး ပိုများသွားတာတွေ ကြုံရတယ်။ အရင်တုန်းက ကျနော်တို့ ပုဂံ ဆိုရင် ၁ သိန်းကျော်နဲ့ ရတဲ့ package တွေက အခုကျတော့ ၂ သိန်းကျော်မှ ရတဲ့ package ဖြစ်သွားတဲ့အတွက် ကြောင့် ကျနော်တို့ ကားရဲ့ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း တက်သွားတဲ့အတွက်ကြောင့် ဈေးနှုန်းတက်သွားရတယ်” ဟု ပြော သည်။

ပုဂံဒေသက အလိုတော်ပြည့်ဘုရားကိုတွေ့ရစဉ်

သင်္ကြန်ကာလအတွင်း ချောင်းသာ၊ ငွေဆောင်၊ ငပလီ စသည့် ကမ်းခြေဒေသများသို့ ခရီးသွား များပြားလေ့ ရှိသော် လည်း ယခုနှစ်တွင် ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ပုဂံဒေသသို့ ပို၍ သွားကြရန်အတွက် စီစဉ်နေကြကြောင်း သိရသည်။

ကမ်းခြေဒေသများသို့ သွားသူ အများစုသည် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများမှတဆင့် သွားရောက်ကြကြောင်း၊ ပုဂံနှင့် အင်းလေးဒေသသို့ သွားရောက်သူများကတော့ မိသားစုအလိုက် အပါအဝင် ၁၀ ဦးအထက် စီးနင်းနိုင်သည့် ကားစင်းလုံးငှား၍ သွားရောက်ကြကြောင်း သိရသည်။

သင်္ကြန်ကာလ ရောက်ရှိရန် ရက်သတ္တပတ် ၄ ပတ်ခန့် လိုနေသေးသော်လည်း လက်ရှိတွင် ကားစင်းလုံး ငှားရမ်းမှု နှင့် ပတ်သက်ပြီး စုံစမ်းမေးမြန်းမှုများ ရှိနေပြီဖြစ်ပြီး ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းတွင် ထက်ဝက်ခန့်သည် ကြိုတင်ဘိုကင်များ တင်နေကြပြီဖြစ်သည်ဟု လွင်မြန်မာ ခရီးသွားနှင့် ကားစင်းလုံးငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း တည်ထောင်သူ ကိုရဲတင့်လွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုရဲတင့်လွင်က “ဘိုကင်အတွက် information လှမ်းစုံစစမ်းတာတွေတော့ ရှိပါတယ်။ ရက် အဲလိုနီးရင်တော့ ဘိုကင်တွေ ဖြစ်နိုင်ပါသေးတယ်။ အခုလည်း information မေးတာတွေတော့ ရှိပါတယ်၊ ဒီအတိုင်း တချို့လည်း အားလုံးမှာ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းလုံးလုံးတော့ ဘိုကင်မပေးဘူးဗျ။ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်တော့ ဘိုကင်လုပ်တာပေါ့ဗျ။ ကျနော် အဲဒီလိုနီးမှပဲ ကျနော် အဲလိုပေါ့ ဘိုကင်တွေကို ဖြစ်တာများတယ်နှစ်တိုင်း။ အဲလို လုပ်တာများတော့ ကျနော် အဲဒီလို ကြိုပြီးတော့ အဲဒီလိုလုပ်တာကို ဟိုဟာ မဖြစ်တာများတော့ဗျ အဲဒီလိုကြောင့်ပါဗျ” ဟု ပြောသည်။

ပုဂံဘုရားကိုတွေ့ရစဉ်

သင်္ကြန်ကာလ နီးကပ်လာသည့် အချိန်တွင် ကားစင်းလုံး ငှားရမ်းမှု ပို၍ ခက်ခဲလာနိုင်ကြောင်း၊ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်း အခြေအနေများအရ ကားငှားရမ်းခ ဈေးနှုန်းများ ဆက်လက် မြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် သင်္ကြန်ကာလ ခရီးသွားရန် ရှိသူအနေဖြင့် ကြိုတင်ဘိုကင်တင်၍ ငှားရမ်းထားရန် လိုအပ်သည်ဟု ခရီးသွား လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများက အကြံပြုကြသည်။

တချို့သော လူသိထင်ရှားသည့် ကားစင်းလုံးငှား ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများတွင် ယခုအချိန် ကတည်းကပင် သင်္ကြန်ကာလအတွင်း ခရီးသွားရန်အတွက် ကားစင်းလုံး ငှားရမ်းနေကြပြီဖြစ်သလို ကြိုတင်ဘိုကင်များပင် ပြည့်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၅

ကိုရီးယား - မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးတံတားဖြစ်သည့် ဒလတံတားတည်ဆောက်နေမှုသည် လက်ရှိတွင် ရာခိုင်နှုန်း ထက်ဝက်ကျော် ပြီးစီးနေပြီဖြစ်သည့် အတွက်ကြောင့် ဒလမြို့နယ်၏ အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်၌ ဝယ်ယူမှု များပြားလာ ပြီး ဈေးနှုန်းများလည်း အဆမတန် မြင့်တက်လျက်ရှိနေကြောင်း ဒလမြို့နယ် ဒေသခံများနှင့် အိမ်ခြံမြေ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများထံမှ သိရသည်။

ဒလတံတားစီမံကိန်း အခြေအနေကြောင့် လက်ရှိတွင် မြေကွက်များ အဝယ်လိုက်လာနေပြီး တစ်လထက်တစ်လ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်နေကြောင်း၊ ယခင်က သိန်း ၈၀၀ ရှိနေသည့် မြေကွက်သည် လက်ရှိတွင် သိန်း ၁၅၀၀ အထိ ဖြစ်သွားသည်ဟု MKTT အိမ်ခြံမြေဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းမှ ကိုမင်းမင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒလမြို့ကိုတွေ့ရစဉ်

ကိုမင်းမင်းက “အဓိကကတော့ တံတားရဲ့ပြီးစီးမှု ရာခိုင်နှုန်းပေါ် မူတည်ပြီးတော့ လူတွေရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှု ပိုများ တာပေါ့နော်။ အခုက ကျနော်တို့ ရန်ကုန် ဘက်ခြမ်းဆိုရင် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်လောက် ပြီးနေပြီဆိုတော့ ပြီးတော့ ငွေဈေးကလည်း ထိုးကျနေတဲ့ အချိန်ဆိုတော့ လူတွေက နည်းနည်းလေး ခိုင်မာတဲ့ပုံစံမျိုးလေးတွေမှာ ရင်းနှီးမြှုပ် နှံတာတွေ ပိုပြီးတော့ စိတ်ဝင်စားကြတာပေါ့ တချို့ကျတော့။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့ ဒီဘက်မှာ မြေကွက် အရောင်းအဝယ်လေးတွေက နည်းနည်းလေး ပိုလိုက်လာတာ တွေ့တယ်။ ပြီးတော့ မြေဈေးတွေကလည်း တစ်နေ့ တစ်နေ့ တောက်လျောက် တက်နေတာမျိုး ဖြစ်နေတယ်ဗျ။ တစ်ပတ်နဲ့ တစ်ပတ်ဈေးတောင် မတူဘူး။ တစ်လ လောက်ဆိုလည်း သိန်းကို ဆယ်ဂဏန်းလောက် ဟသွားတာမျိုးတွေရှိတော့ အဲဒီအပေါ်မှာလည်း လူတွေ ပိုစိတ် ဝင်စားတာပေါ့ မြေကွက်ကို။ အဲဒီတော့ အရောင်းအဝယ်လေးတွေက ပုံမှန်ထက် ပိုဖြစ်နေတယ်ခင်ဗျ။ ကျနော်တို့ ဒီပတ်ဝန်းကျင်မှာပဲကို မြေကွက်က အရင် ၂၀ - ၆၀ ဆိုရင် ၈၀၀ လောက်ပေါ့နော်။ ၈၀၀ ပတ်ပတ်လည်လောက် ကနေ အခုဆိုရင် ၁ လလောက်၊ ၂ လအတွင်းမှာတင် ဈေးက ၁၃၀၀၊ ၁၅၀၀ လောက်အထိ ဈေးတက်သွားတာတွေ ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဒလမြို့နယ်၏ အဓိက အချက်အချာ ဖြစ်သည့်အပြင် ဒလတံတား အဆင်းတွင် တည်ရှိနေသည့် တပင်ရွှေထီး ရပ်ကွက်နှင့် ကျန်စစ်သား ရပ်ကွက်များတွင် အရောင်းအဝယ် ပို၍ ဖြစ်နေသည်ဟု သိရသည်။

အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ် မြင့်တက်လာသည်မှာ ယခုနှစ် အစပိုင်းမှ စတင်၍ ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် မြေကွက် ဈေးနှုန်းများ ကောင်းမွန်နေသည့်အတွက် ဒေသခံတချို့သည် ၎င်းတို့၏ မြေကွက်ကို ရောင်းချနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဒေသခံများသည် ဈေးနှုန်းသက်သာသည့် တခြားသော နေရာများသို့ ပြန်လည် ဝယ်ယူကြသည့်အတွက် အရောင်းအဝယ် ပို၍ ဖြစ်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဒလမြို့နယ်၊ ရာဇသင်္ကြန်ရပ်ကွက် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးအေးဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရန်ကုန်-ဒလ မြစ်ကူးတံတား တည်ဆောက်မှုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့ဆီမှာတော့ အိမ်ခြံမြေကတော့ ဝယ်လိုက်၊ ရောင်းလိုက်ပေါ့နော် အဲဒါမျိုးတော့ ရှိတယ် အိမ်ခြံ မြေတော့ အဝယ်လိုက်လာတာပေါ့။ ဘယ်လိုကြောင့် မြင်မိလဲဆိုရင် ကျနော်တို့ ဒလမြို့ကြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် လာ တယ်ဆိုတဲ့ အတိုင်းအတာ တစ်ခုအနေနဲ့ မြင်မိတာပေါ့။ တချို့ လူတွေကတော့ ကျနော်တို့ မြို့နယ် ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်လာတဲ့ အတိုင်းအတာကို မျှော်မှန်းပြီး သူတို့ ဝယ်ပြီးထားတာပေါ့နော်။ ကျနော်တို့ ဒီမှာပြန်ရောင်းတဲ့ လူတွေ ကျတော့ လက်ရှိ အနေအထားအရ သူတို့တွေက ဒါလေးကို ပြန်ရောင်းပြီး ဒီထက် သက်သာတဲ့ နေရာလေးတွေ ဝယ်ပြီးနေတဲ့ အခါကျတော့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဖို့တွေ၊ စားဖို့သောက်ဖို့တွေ ငွေကြေး ထွက်လာတာပေါ့နော်။ အဲဒီအတွက် ကြောင့်မို့ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေတာခင်ဗျ။ ပြန်မြင့်လာတာက ကျနော်တို့ အခု ၃ လပိုင်းဆိုတော့ ၁ လပိုင်း လောက်က စတာပေါ့နော်။ ဒီနှစ်စကနေပြီးတော့ အရောင်းအဝယ်တွေက ဖြစ်လာတာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ဒလတံတား တည်ဆောက်ပြီးစီးမှု အခြေအနေသည် ၅၃ ရာခိုင်နှုန်း ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၂၄ နှစ်စပိုင်း တွင် ဒလတံတားကို အပြီးတည်ဆောက် မည်ဟုလည်း ဆောက်လုပ်ရေးဝန်ကြီးဌာနထံမှ သိရသည်။

ဒလတံတား ပြီးစီးမှုနှင့်အတူ လက်ရှိ ဒလမြို့နယ်တွင် ကြုံတွေ့နေရသည့် သောက်သုံးရေ ရှားပါးမှု ပြဿနာကို ဖြေရှင်းသည့် အနေဖြင့် ရန်ကုန်မြို့မှ ဂျိုးဖြူရေကို သွယ်တန်းမှုများ ပါလာမည်ဖြစ်ကြောင်း ဒလမြို့ ဒေသခံများက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ဒလမြို့နယ်၏ သောက်သုံးရေ ရှားပါးမှု ပြဿနာ ပြေလည်သွားမည် ဖြစ်သည့်အတွက် ယင်းအချိန်တွင် ဒလမြို့နယ်၏ အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်သည် အရောင်းအဝယ် ပို၍ ဖြစ်လာမည်ဟု ဒေသခံများနှင့် အိမ်ခြံမြေ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ကိုင်သူများက မျှော်မှန်းနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၁

မြန်မာ-ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် စင်ခွန်-မောတောင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်မှ တဆင့် တင်ပို့နေသည့် ရေထွက်ကုန်များကို ဖလှယ်ရာနေရာတွင် ရေထွက်ကုန်များမှ ထွက်ရှိလာသည့် အရည် များကြောင့် အနံ့ဆိုးများထွက်ပြီး သန့်ရှင်းမှု မရှိသည့်အတွက် ရေထွက်ကုန်စည်တချို့ကို တင်ပို့မှု ကန့်သတ်မည် ဟု ထိုင်းနိုင်ငံဘက်မှ သတိပေးလာကြောင်း စင်ခွန်-မောတောင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးအသင်းထံမှ သိရသည်။

စင်ခွန်-မောတောင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် အဓိကတင်ပို့နေသည့် ရေထွက်ကုန်နှင့် ဒေသထွက် ခူများကို တင်ပို့ရာတွင် ရေကျဆင်းမှု မရှိစေရန်အတွက် လုပ်ဆောင်ပေးရန် ထိုင်းနိုင်ငံဘက်မှ ညွှန်ကြားလာကြောင်း၊ ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းမရှိပါက ရေထွက်ကုန်နှင့် ခူတင်ပို့မှုကို ပိတ်မည်ဖြစ်ကြောင်း မောတောင်နယ်စပ် ကုန်သည်တစ်ဦး ဖြစ်သည့် ကိုမျိုးကိုက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စင်ခွန်-မောတောင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်သို့ ကုန်ကားတစ်စီး ဝင်ရောက်လာစဉ်

“အခုကတော့ သူတို့ဘက်က ညှိနှိုင်းလာတယ် ကျနော်တို့ဆီကို။ ခူမှာ ရေတွေတအားကျလို့ပေါ့နော် ရေတွေ ညစ်ပတ်နေတယ်ဆိုပြီးတော့။ ခူတင်တဲ့နေရာဆိုလို့ရှိရင် ပုံးရဲ့အောက်မှာ အိတ်တစ်ထပ်ပေါ့နော် ပလပ်စတစ်အိတ် တစ်ထပ်ခံ၊ ရေလုံးဝမကျအောင် တင်လို့ရှိရင်တော့ အဆင်ပြေတယ်ပေါ့ သူတို့က အဲဒီလိုမျိုး ပြောထားတာ။ ပြီးတော့ ငါးကားတွေမှာဆိုလို့ရှိရင်လည်း ရေကျတာတွေ ဘာတွေကို ဥပမာ သူတို့ ကုန်ဖလှယ်တဲ့နေရာ မရောက်ခင်မှာ ရေတွေကို သွန်ခဲ့ပေါ့နော်။ သွန်ပြီးတော့ အဲဒီနေရာရောက်လို့ရှိရင် ရေမကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေး ပေါ့ သူတို့ကတော့ ပြောထားတယ်။ ဒီလိုမျိုးမှ မဟုတ်ဘူးဆိုရင် သူတို့ဘက်ကလည်း ပိတ်ဖို့တွေ ဘာတွေ နည်းနည်းပြောတာတော့ ရှိတယ်။ သူတို့ကတော့ တခြားပစ္စည်း အများကြီးတော့ ရှိပါတယ်။ ဒီပစ္စည်း နှစ်မျိုးပေါ့ ခူနဲ့ ရေငန်ငါးတွေကျတော့ ရေခဲရိုက်ရတာပေါ့နော်၊ ခူကျတော့ ရေနဲ့လာရတော့ ရေကျတာဆိုတော့ သူတို့ အကယ် လို့ ပိတ်တယ်ဆိုလည်း အဲဒီပစ္စည်းနှစ်ခုကိုပဲ သူတို့ ညှိနှိုင်းရေး ဖြစ်မှာပေါ့နော်။ ဘယ်လိုမျိုး ဘယ်လိုမျိုး လုပ်လာပေါ့။ သူတို့ပြောတဲ့အတိုင်း လုပ်လာရင်တော့ အဆင်ပြေမှာပေါ့။ တကယ်လို့ သူတို့ပြောတဲ့အတိုင်း မဟုတ်ဘူးပေါ့ ဒီဘက်ကလည်း ပေါ့လျော့တယ်ဆိုရင်တော့ ပိတ်ဖို့တော့ ပြောလာတာတော့ ရှိတယ်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ မောတောင်မြို့နယ်နှင့် ထိစပ်နေသည့် မြန်မာ-ထိုင်း နယ်စပ်ဂိတ်တစ်ခုဖြစ်သည့် စင်ခွန် - မောတောင် နယ်စပ်ဂိတ်တွင် No Man’s Land ဟုခေါ်သည့် လူမနေရ ကြားနေဇုန်တစ်ခုရှိပြီး ယင်းနေရာတွင် ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများမှ ကျဆင်းသည့် ရေနှင့်စွန့်ပစ်အမှိုက်များကြောင့် အနံ့ဆိုး ထွက်ရှိလာသည့်အတွက် ထိုင်းနယ်ခြားစောင့်တပ်များက တိုင်ကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ပရာကျွတ်ခီရီခန်ခရိုင်ဝန်ရုံးမှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ရှိ ရေထွက်ပစ္စည်းများ ရောင်းသည့် ဈေးတစ်နေရာ

စင်ခွန်-မောတောင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးထွက် ရေထွက်ကုန်များကို အဓိက တင်ပို့လျက်ရှိသည့်အတွက် ယင်းကုန်စည်များကို ကန့်သတ်မည်ဆိုပါက ကော့သောင်း-ရနောင်း နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် တင်ပို့ရမည်ဆိုလျှင် အချိန်နှင့် ငွေကြေးကုန်ကျမှု ပိုများသွားမည်ဖြစ်သည်ဟု စင်ခွန် - မောတောင် နယ်စပ်ကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လောလောဆယ် မြိတ်ခရိုင်အတွက်ကတော့ သက်ရောက်မှု ရှိသွားမှာပေါ့။ ဒီဘက်ကိုပဲ အဓိကအားထားပြီးတော့ ကျနော်တို့က ခရီးကနည်းနည်းတိုတောင်းတယ်၊ မြန်ဆန်တယ်ဆိုတော့ ဒီဘက်ကိုပဲ အဓိကလာနေတာပေါ့။ အကယ်လို့ ဒီဘက်မရဘူးဆိုလည်း သူတို့က ရနောင်း-ကော့သောင်းဘက်က သွားကြမှာပေါ့။ ရနောင်းဘက်က သွားရင်တော့ ကျနော်တို့ ဒီဘက်ထက် ဆုံးရှုံးမှုတွေ ပိုများမှာပေါ့၊ ခရီးကြန့်ကြာမှုတွေ ရှိမယ်၊ ကုန်ကျစရိတ်တွေ ပိုများမှာပေါ့ အဲလိုအပိုင်းတွေရှိတယ်။ ဒီဘက်ကတော့ တိုတောင်းမြန်ဆန် သက်သာတယ်ဆိုတော့ ဒီဘက်ပဲ လာကြတာ” ဟု ပြောသည်။

စင်ခွန် - မောတောင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် မြန်မာဘက်ခြမ်းမှ ပို့ကုန်တင်ပို့မှု ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိပြီး ထိုင်းနိုင်ငံထံက တင်သွင်းသည့် ကုန်ပစ္စည်းပမာဏသည် ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သာရှိကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါမဖြစ်ခင် စင်ခွန်-မောတောင်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှတဆင့် နေ့စဉ်ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး သည် အများဆုံး ဘတ် ၅ သန်းအထိ ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၇

အမေရိကန်ဘဏ်ကြီး ၃ ခု ပြိုလဲပြီးနောက် ၂ ရက်အကြာတွင် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် မြင့်တက်လျက်ရှိနေပြီး လက်ရှိ အချိန်ထိ နေ့စဉ်မြင့်တက်လာနေကာ ယင်းကြောင့် ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်းသည်လည်း လိုက်ပါမြင့်တက်လာသည် ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေသော်လည်း ရွှေဈေးကွက်အတွင်း အရောင်းအဝယ် အေးနေကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမျိုးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အမေရိကန်ဘဏ်တွေက ဒေဝါလီခံနေပြီလေ။ ဘဏ်တွေ ဒေဝါလီခံတဲ့အခါကျတော့ အဲဒီခံတဲ့ဟာကြောင့် အမေရိကန်က ဘဏ် ၃ ဘဏ် ဒေဝါလီခံသွားပြီ။ ဟိုဘက်က ဆွစ်ဇာလန်ကလည်း အခု ၂ ဘဏ်လောက် စတော့မယ်။ အဲဒါလုပ်တော့ စတော့ရှယ်ယာဈေးတွေ အကုန်လုံး ပြုတ်ကျကုန်တယ်။ စတော့ရှယ်ယာဈေးတွေ ပြုတ်ကျပြီးတော့ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးတွေ တောက်လျောက်တက်နေတယ်။ ဘဏ်တွေ ဒေဝါလီခံတာများလေ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးတက်လေ ဖြစ်လာမှာပဲ။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးတက်တဲ့အတွက် ပြည်တွင်းမှာလည်း ဈေးတွေလိုက် တက်တယ်။ ဒါပေမယ့် အရောင်းအဝယ်တော့ မဖြစ်ဘူး။ ကမ္ဘာ့ဈေးတက်လို့ လိုက်တက်တဲ့သဘောပဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်းသည် တစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၈၈၃ ဒေါ်လာသာ ရှိခဲ့သော်လည်း ဒီကနေ့ မတ်လ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၉၂၉ ဒေါ်လာအထိ မြင့်တက်လာသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

အလားတူ ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်းသည်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၏ အခြေခံ ရည်ညွှန်းဈေးတွင် အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ၂၁,၉၈၃၀၀ ကျပ်ရှိရာမှ လက်ရှိတွင် ၂၂,၇၂၀၀၀ ကျပ် ရှိလာသည့်အတွက် ကျပ် ၅ သောင်းကျော် မြင့်တက်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။

ရွှေထည်လက်ဝတ်ရတနာများ

ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှင့် ပြည်တွင်းရွှေဈေးသည် ကွာခြားမှု များစွာရှိသည့်အတွက် ပြည်တွင်းရွှေဈေးသည် အများအပြား လိုက်ပါမြင့်တက်၍ မရကြောင်း၊ ယခုထက်ပို၍ မြင့်တက်ပါက ရွှေရောင်းချသူများ များလာမည်ဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်တွင် ရွှေများပုံလာမည်ဖြစ်သည်ဟု ဦးမျိုးမြင့်က ဆက်ပြောသည်။

“ပြည်တွင်းရွှေဈေးနဲ့ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးက ကွာပါတယ်။ ပြည်တွင်းမှာ အရမ်းတက်လို့မရဘူး ဝယ်မယ့်သူ မရှိဘူး။ ၁ သောင်း၊ ၂ သောင်းပဲ၊ ပြန်ကျလည်း ၁ သောင်း၊ ၂ သောင်းပဲ အဲလောက်ပဲ သွားလို့ရတယ်။ အများကြီးတက်ရင် နယ်ကကုန်သည်တွေက အထည်ပျက်သမားလို့ ခေါ်တာပေါ့ ရှိတဲ့ လက်ဝတ်လက်စားသမားတွေက အကုန်လာပြန်ရောင်းတာ။ နောက်တွင်းတွေကလည်း ထွက်နေပြီ၊ တောက်လျောက် ထွက်နေပြီ။ ရွှေက ရန်ကုန်တစ်ခုပဲ ပိုက်ဆံဖော်စရာရှိတာ။ ရန်ကုန်မှာ ရွှေတွေ လာအိုင်နေတယ်၊ ရွှေတွေများနေပြီ။ နောက်တစ်ခါ ဒီဈေးတွေနဲ့လည်း ၂၈ သိန်းကျော်နဲ့က ဘယ်သူမှ ဝယ်မဝတ်တော့ဘူး၊ လာပြန်ရောင်းနေတာပဲ။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး ပြန်ကျမှကောင်းမှာ။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး အခုက ၁၉၀၀၊ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး ၁၇၀၀၊ ၁၆၀၀ တို့ အဲလောက်ဖြစ်သွားရင် ပြည်တွင်းမှာလည်း ဝယ်ဖို့ခြမ်းဖို့ အဆင်ပြေသွားပြီပေါ့” ဟု ပြောသည်။

အမေရိကန်ဘဏ်များ ပြိုလဲမှု နောက်ဆက်တွဲအနေဖြင့် ဒေါ်လာဈေး ကျဆင်းလာနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်မှုများ ရှိသော်လည်း ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်းသည် ပြည်တွင်းဒေါ်လာဈေးအပြင် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးအပေါ်တွင်ပါ တွက်ချက် သည့်အတွက် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး ဆက်လက်မြင့်တက်မည်ဆိုပါက ပြည်တွင်းရွှေဈေးသည်လည်း လိုက်ပါမြင့်တက် လာမည်ဖြစ်သည်ဟု ရွှေဈေးကွက်လေ့လာသူများက သုံးသပ်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၄

အချိန်အခါမဟုတ် မိုးရွာသွန်းမှုနှင့် လေပြင်းတိုက်ခတ်မှုများကြောင့် မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဆားကွင်းများ ပျက်စီးခဲ့ပြီး နေလှန်းဆား အများအပြား ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့သည်ဟု နေလှန်းဆား လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများထံမှ သိရသည်။

မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့ ညပိုင်းတွင် အချိန်အခါမဟုတ် မိုးရွာသွန်းခဲ့ခြင်းကြောင့် ဆားကွင်းအတွင်းသို့ ရေဝင်ရောက် ခဲ့ပြီး လှန်းထားသည့်ဆားများ ပျက်စီးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

မိုးလေဝသတွင် မိုးရွာသွန်းနိုင်ကြောင်း ကြေညာထားသော် လည်း အလုပ်သမား အခက်အခဲကြောင့် ဆားများကို ကြိုတင်ကျုံးယူမှု မပြုနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဆားတချို့ ပျက်စီးခဲ့ရကြောင်း မွန်ပြည်နယ်၊ သံဖြူဇရပ်မြို့နယ်မှ ဆားတောင်သူ ဦးလှတင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

ဦးလှတင်က “ကျနော်တို့ ဘက်မှာလည်း မိုးတွေကြီးပြီးတော့ ဆားတွေ ပျက်ကုန်ရော။ ဆား ၅ သောင်းလောက် အထိ ပျက်သွားတာပေါ့။ တချို့က သိတယ်။ သိပြီးတော့ ကြိုမတင်ဘူး။ အဲဒါလည်း ကျနော်တို့က ကျုံးတဲ့ရက် ရောက်နေတော့ ကျုံးရတာပေါ့လေ။ ကျုံးတဲ့အခါကျတော့ လူကလည်း အခက်အခဲရှိတယ် ဆားထမ်းတွေက။ အဲတော့ ကျနော်တို့က မိုးနည်းနည်းထိသွာတော့ နည်းနည်းမဟုတ်ဘူး တစ်ဝက်လောက် ထိသွားတယ်လေ” ဟု ပြောသည်။

ဆားလုပ်ငန်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ပျက်စီးသွားသည့် ဆားများကို ပြန်လည်ထုတ်လုပ်ရန်အတွက် ၁၅ ရက်မှ ရက် ၂၀ အထိ အချိန်ပြန်လည် ယူရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ဆားကွင်းဖျက် မိုးကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်မှုများသည့် ဆားကွင်းတစ်ကွင်းလျှင် အနည်းဆုံး ကျပ်သိန်း ၁၀၀ ခန့် အရှုံးပေါ်နိုင်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ယခုနှစ် ဆားရာသီအတွင်း မွန်ပြည်နယ်တွင် အချိန်အခါမဟုတ် မိုးရွာသွန်းမှုကို ၃ ကြိမ်အထိ ကြုံတွေ့ခဲ့ရကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့် ၂ ကြိမ်တွင် ဆားတောင်သူများ ဆုံးရှုံးမှု မရှိသော်လည်း ယခု ၁ ကြိမ်တွင် ဆားတောင်သူ အများစု ကြုံတွေ့လိုက်ရသည်ဟု ဆားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများထံမှ သိရသည်။

ဆားများ ပျက်စီးသွားခြင်းကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းသွားသည့်အတွက် ဆားဈေးကွက်အတွင်း ဈေးနှုန်း အနည်းငယ် မြင့်တက်လာကြောင်း၊ တစ်ပိဿာ ၁၂၀ ကျပ်မှ ၁၇၀ ကျပ်သို့ ရောက်ရှိလာသည်ဟု ဆားလုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆားလုပ်ငန်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဆားဈေးကွက်က ဆားအထွက် နည်းသွားတဲ့ အခါကျတော့ ဈေးနှုန်းကလေ မြင့်တက်လာတဲ့ သဘောရှိ တယ်။ အခုဆိုရင် ၁၂၀ ကနေ ၁၇၀ တောင် ဖြစ်လာတယ်။ ၁၇၀ လောက်ဆို မဆိုးဘူးပေါ့လေ။ အဲဒီလောက်ဆို ဆားဈေးက ၁၇၀၊ ၂၀၀ နီးပါးလောက် ရတယ်ဆိုရင် ဆားတောင်သူတွေလည်း အဆင်ပြေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မွန်ပြည်နယ်တွင် နေလှန်းဆား အနေဖြင့် ဆားကွင်း ဧကပေါင်း ၄၂၀၀ ကျော်ရှိပြီး နှစ်စဉ် ဆားတန်ချိန် ၄ သိန်း ကျော် ထွက်ရှိကြောင်း၊ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွင် ဆားကွင်းဖျက် မိုးကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်မှု ထက်ဝက်ခန့် လျော့ကျခဲ့ပြီး ဆားတန်ချိန် ၂ သိန်းခန့်သာ ထွက်ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။