CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၅

ကုမ္ပဏီများတွင် အမည်ခံဒါရိုက်တာနှင့် အမည်ခံ အစုရှယ်ယာရှင် ခန့်အပ်ခြင်းကို ခွင့်မပြုတော့ဟု ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကုမ္ပဏီများ ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန (DICA) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း အမည်ခံဒါရိုက်တာများ ပပျောက်မည် မဟုတ်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင်များက ပြောသည်။

အမည်ခံဒါရိုက်တာ ခံယူထားသူသည် ငွေကြေးအရနှင့် တာဝန်အရ လုပ်ဆောင်မှုများ ရှိသည့်အတွက် ကုမ္ပဏီ တစ်ခု၏ အမည်ခံ ဟုတ်မဟုတ်ကို စိစစ်ရန် ခဲယဉ်းနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင် ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အမှန်မှာတော့ ဒါက ဖြစ်သင့်တဲ့ကိစ္စကို ဥပဒေ ထုတ်တာပေါ့။ ဖြစ်သင့်တဲ့ ကိစ္စကို ဒါကတော့ အမည်ခံ ဒါရိုက်တာ အနေနဲ့တော့ မဟုတ်ဘဲနဲ့ နာမည်ရောင်းစားတာပေါ့၊ ရှင်းရှင်းပြောရင်တော့ နာမည်ရောင်းစားတဲ့ ကိစ္စကို ခွင့်မပြုသင့်ဘူးပေါ့နော်။ တကယ် အစစ်အမှန် ဖြစ်တဲ့ကိစ္စ ဖြစ်တာပေါ့နော်။ တကယ်တမ်း ပြောရရင် ပြဿနာတစ်ခုခု ဖြစ်လို့ရှိရင် ထိုးကျွေးလို့ရတဲ့ဟာတွေပေါ့နော်၊ အမည်ခံဆိုတာတော့ အဲဒါလေးလည်း သုံးသပ်လို့ ရတာပေါ့နော်။ သူ့ရဲ့ လုပ်ငန်းရဲ့ အတိမ်အနက်ပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ဘာတွေလုပ်တယ်၊ ဘယ်လိုဖြစ်လို့ ရှိရင်တော့ အမည်ခံ ဒါရိုက်တာတွေက ဆိုးကျိုးတွေ အများကြီးပေါ့နော်။ ဒါကြောင့်မို့လို့လည်း ထုတ်တာနဲ့ တူပါတယ်။ အမည်ခံဆိုတာတော့ နေရာတကာတော့ မကောင်းဘူးလေ။ တကယ်အဖြစ်မှန်နဲ့ သွားရမယ့် ကိစ္စတွေကို လူတွေ က ခုန်ပျံကျော်လွှား သွားခြင်းအားဖြင့် ဖြတ်ညှပ်ကပ် လုပ်တာပေါ့နော်။ ဖြတ်ညှပ်ကပ် လုပ်တဲ့အခါကျတော့ တကယ် ရွှေ့လိုက်တဲ့ အခါကျတော့ ပြဿနာ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ ဖြစ်သင့်တာတော့ အမှန်တကယ် နာမည်ခံပေါ့။ ဒါပေမယ့်လည်း ဒါကြီးက မပပျောက်သွားပါဘူး။ ဘယ်လိုစိစစ် သွားမလဲဆိုတာလည်း ပြဿနာတစ်ခု ရှိတယ် လေ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အမည်ခံကို သွားမေးလည်း အမည်ခံက ဟုတ်ပါတယ် ကျနော်လုပ်ပါတယ်လို့ ပြောရင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ။ ဒါတွေက ဘယ်လောက် အမည်ခံလဲပေါ့နော်။ တချို့ကျတော့လည်း ပိုက်ဆံရပြီးတော့ လုပ်တဲ့ အမည်ခံလည်း ရှိသလို တချို့ကျတော့ တာဝန်အရ လုပ်ပေးရတဲ့ အမည်ခံလည်း ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒါကို ဖော်ထုတ်ဖို့က တော်တော်တော့ ခဲယဉ်းပါမယ်” ဟု ပြောသည်။

အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံ ကုမ္ပဏီများဥပဒေ အခန်း ၁၈ တွင် ဒါရိုက်တာများ၏ ရပိုင်ခွင့်၊ တာဝန်ရှိမူများ စပ်လျဉ်းပြီး ဒါရိုက်တာ ရာထူး ခန့်အပ်ထားခြင်း မရှိစေကာမူ ကုမ္ပဏီ ကိစ္စများကို ညွှန်ကြားသူ၊ ထိန်းချုပ်သူများကိုလည်း ဒါရိုက်တာ အဖြစ် သတ်မှတ်ကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းထားသည့်အပြင် ဥပဒေနှင့်အညီ အလှည့်ကျ ဒါရိုက်တာခန့်အပ်ရန်လည်း ခွင့်ပြုထားသည့်အတွက် ဥပဒေနဲ့မညီညွတ်သော အမည်ခံ ဒါရိုက်တာများ ခန့်အပ်ခြင်းကို လုံးဝ ခွင့်ပြုမည် မဟုတ် ကြောင်း DICA က ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အမည်ခံဒါရိုက်တာများ ခွင့်မပြုတော့သည့်အတွက် အခွန်ကိစ္စနှင့် ငွေဖြူငွေမည်းကိစ္စ ရှင်းသွားမည်ဖြစ်သည်ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးက ပြောသည်။

၎င်းက “အရှုပ်အရှင်းတော့ နည်းနည်း နည်းသွားမှာပေါ့။ အရှုပ်အရှင်းဆိုတာက အခွန်ကိစ္စတွေ၊ ငွေဖြူငွေမည်း ကိစ္စတွေ အဲဒါမျိုးတွေတော့ ရှင်းသွားမှာပေါ့။ ဒါကတော့ လုပ်ငန်းရှင်ဘက်က ကြည့်တဲ့ regulation တော့ မဟုတ် ဘူး။ အဓိက နိုင်ငံဘက်က၊ အစိုးရဘက်ကနေပြီးတော့ Security အရ ကာဗာလုပ်တဲ့ ပုံစံမျိုး ဖြစ်နေတယ်ပေါ့နော်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့ပြကိုတွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံခြားသား ရှယ်ယာ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပါဝင်သည့် ကုမ္ပဏီကို ပြည်တွင်းကုမ္ပဏီဟု သတ်မှတ်သော်လည်း ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်လွန်သော ကုမ္ပဏီကို နိုင်ငံခြားသားပိုင်ကုမ္ပဏီဟု သတ်မှတ်ထားကြောင်း၊ သို့သော်လည်း နိုင်ငံ ခြားသားများ အနေဖြင့် ရှယ်ယာ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းထက် ကျော်လွန်၍ ထည့်ဝင်လိုသည့်အတွက် အမည်ခံ ဒါရိုက်တာ အနေဖြင့် ဝင်ရောက်နေမှုများလည်း ရှိကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ပြည်တွင်းရှိ နိုင်ငံသားများ၏ ရပိုင်ခွင့်ကို ကာကွယ်သည့် အနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ အမည်ခံဒါရိုက်တာ ခန့်အပ်ခြင်းကို ခွင့်မပြုခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟု လုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

သို့သော်လည်း DICA အနေဖြင့် အမှန်တကယ် အရေးယူမှုများ လုပ်ဆောင်မည်ဆိုပါက အမည်ခံ ဟုတ်၊ မဟုတ်ကို သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများမှတဆင့် စစ်ဆေးပြီး အရေးမှုများ လုပ်မှသာလျှင် သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ကြောင်း၊ ထုတ်ပြန် ကြေညာရုံဖြင့် သာလျှင် ကုမ္ပဏီများအပေါ် သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေး ပညာရှင်များက ပြောသည်။

ကန်ပိုက်တီကုန်သွယ်ရေးတွင် ငှက်ပျောတင် ကွန်တိန်နာကားများ တန်ဆာခလျှော့ခံရ

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၁

ကချင်ပြည်နယ်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်တစ်ခု ဖြစ်သည့် ကန်ပိုက်တီ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် တစ်သျှူးငှက်ပျော တင်ပို့နေသည့် ကွန်တိန်နာ တွဲကားများသည် တန်ဆာခများ ယခင်နှစ်ကထက် လျှော့ယူနေရသည်ဟု ကန်ပိုက်တီ ကုန်ကားမောင်းနှင်သူများထံမှ သိရသည်။

ထိုသို့ တန်ဆာခ ဈေးနှုန်းများ ရရှိမှု လျော့ကျသွားသည့်အတွက် ကုန်ကားသမားများနှင့် ကားပိုင်ရှင်များအတွက် အကျိုးအမြတ်ရရှိမှုမှာ နည်းပါးသွားကြောင်း၊ ကားပြင်ဆင်ရမည်ဆိုပါက ဆုံးရှုံးမှု ရှိနိုင်ကြောင်း ကုန်ကားပိုင်ရှင် တစ်ဦးဖြစ်သည့် ကိုရှမ်းကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဘယ်လောက် ဖြစ်သွားလဲဆိုရင် ၇၀၀၀(ယွမ်)တို့၊ ၇၃၀၀ တို့ အဲလောက် ဖြစ်သွားတယ်။ ခြင်းတွဲကတော့ ၈၀၀၀ ပါပဲ။ အရင်တုန်းကတော့ ၈၀၀၀၊ ၈၅၀၀၊ ၉၀၀၀ အဲလိုရတယ်၊ ၁ သောင်း သူ့နေရာနဲ့ သူလေ။ ၁၃၀၀၀ အခု နှစ်ကတော့ နည်းတယ်။ ဈေးကတော့ အရင်နှစ်ကထက်စာရင် တော်တော်လေးကို ပြုတ်ကျတယ်။ ရှုံးတာတော့ မရှုံးဘူး အကျန်နည်းသွားတာပေါ့နော်။ အရင်တုန်းက ၁၂ သိန်း(ကျပ်)၊ ၁၃ သိန်း အဲလိုကျန်မယ်ဆို အခုကတော့ ၈ သိန်း၊ ၈ သိန်းခွဲ အဲလိုပေါ့။ ကားဘာမှမဖြစ်ဘူးဆိုရင်တော့ ကောင်းတာပေါ့။ ကားတစ်ခုခုဖြစ်ပြီး လုပ်လိုက်ရတယ် ဆိုရင်တော့ အရှုူံးပေါ်သွားပြီလေ” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာလတွင် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့များနှင့် တစ်သျှူးငှက်ပျောကုမ္ပဏီများ၊ သီးနှံစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ် သူများအသင်းတို့ ညှိနှိုင်းအစည်းအဝေး၌ ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး တန်ဆာခများကို လျှော့ချ သတ်မှတ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ကုန်ကားသမားများက ပြောသည်။

အဆိုပါ တန်ဆာခဈေးနှုန်းများ လျော့ကျသွားခြင်းသည် လက်ရှိတွင် ငှက်ပျောထွက်ရှိမှု နည်းပါးနေသည့်အတွက် ကုန်ကားလိုအပ်ချက် နည်းပါးနေခြင်းကြောင့်လည်း ပါဝင်နိုင်ကြောင်း၊ တရုတ် နှစ်သစ်ကူးအလွန် ကာလတွင် ငှက်ပျောများ လှိုင်လှိုင်ပေါ်မည် ဖြစ်သည့်အတွက် တန်ဆာခများ ဈေးနှုန်း တိုးလာနိုင်ကြောင်း ကုန်ကားသမား တစ်ဦးဖြစ်သည့် ကိုသော်တာအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မနှစ်တုန်းက သူတို့က ကျနော်တို့ ကားလိုအားများတော့ ဈေးခေါ်တာပေါ့ဗျာ။ အခု ဒီနှစ်က ငှက်ပျောက လည်း ထွက်တာ သိပ်မများသေးဘူးဆိုတော့ ကျနော်တို့ဘက်က လိုအား ဖြစ်သွားတာပေါ့။ ခြံရှင်ဘက်က လိုအား မဟုတ်တော့ဘဲ ကျနော်တို့ဘက်က လိုအားဖြစ်သွားတော့ သူတို့ပေးတဲ့ဈေးနဲ့ လိုက်တင်ရသလို ဖြစ်သွားတာ ပေါ့ဗျာ။ မနှစ်တုန်းက ကျနော်တို့ ကုန်ကားသမားတွေဘက်က နည်းနည်း သူတို့လိုအားများတော့ နည်းနည်း မာလို့ ရတာပေါ့။ အဲအခါကျတော့ အဲလိုရတာပေါ့။ ဒီနှစ်သစ်ကူး ပြီးရင်တော့ အများကြီး ထွက်လာမယ် အဲလိုမျိုး ဆိုရင် တော့ ကားတွေလည်း အခေါက်ရေတွေ ရလာမှာပေါ့။ အဲဒီအခါကျ သူတို့လိုအား များလာရင် ကားခတွေ တိုးပေး လာနိုင်ခြေတော့ ရှိတာပေါ့ဗျာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ငှက်ပျောထွက်ရှိမှု နည်းပါးနေသည့်အတွက် ကုန်ကားသမားများ အနေဖြင့် တစ်လလျှင် ၂ ခေါက်သာ ပြေးဆွဲနေရကြောင်း၊ ကိုဗစ် ကန့်သတ်ချက်များ မရှိတော့သည့်အတွက် ငှက်ပျောလှိုင်လှိုင် ပေါ်ချိန်တွင် အခေါက် ရေများ တိုးလာနိုင်ပြီး ဝင်ငွေများလည်း ကောင်းမွန်လာမည်ဖြစ်သည်ဟု ကုန်ကားသမားများက ပြောသည်။

ကန်ပိုက်တီ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကွန်တိန်နာ တွဲကားများဖြင့် ကုန်သွယ်နေပြီး ကုန်ကားအားလုံး၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းသည့် ကွန်တိန်နာဖြင့် လုပ်ဆောင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၈

ကိုဗစ်ကြောင့် ပိတ်ထားသည့် မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားအား ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်လိုက် ခြင်းသည် မြန်မာများထက် ထိုင်းနိုင်ငံအတွက်သာ အကျိုးအမြတ်ပို၍ ရရှိခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းအခြေစိုက် အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားအား ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ် လိုက်သော်လည်း လက်ရှိတွင် နေ့ချင်းပြန်သွားလာသည့် မြန်မာနိုင်ငံသား အနည်းငယ်သာရှိသေးပြီး ထိုင်းဘက်မှ နေရပ်ပြန်လာသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတို့မှာလည်း နည်းပါးသေးကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက “မြန်မာဘက်က အဲဒီလောက် မရဘူး။ ထိုင်းဘက်ကပိုရတယ်။ ဘာကြောင့် ထိုင်းဘက်ပိုရလဲဆိုတော့ ထိုင်းထဲကို ဝင်လာတဲ့ အခု နယ်ခြား ဖြတ်သန်းခွင့်လက်မှတ်ကိုတောင်မှ အရင်တုန်းက ဘတ်ငွေ ၂၀ ပေးရတာကို အခုက ဘတ် ၆၀ ပေးရတယ်။ နောက်တစ်ခုက ဒုတိယတစ်ခုက မြန်မာနိုင်ငံထဲက ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတစ်ယောက်ပြန်ရင် ထိုင်းအစိုးရ ရဲ့ဝင်ငွေက ဗီဇာ section အရ တုံးကြီးထုရတာပေါ့။ တုံးထုပြီးတော့ပြန် အဲဒီတံဆိပ်တုံး ထုလို့ရှိရင် ဘတ် ၁၀၀၀(မြန်မာငွေ ၈သောင်းကျော်) ပေးရတယ်။ ၁၀ ယောက်ပြန်ရင် ဘတ် ၁၀၀၀၀ (မြန်မာငွေ ၈ သိန်းကျော်) ပေးရတယ်။ ဒါဟာ ထိုင်းအစိုးရရဲ့ အခွန်ဝင်ငွေပဲ။ ဒီနေရာမှာ လ.ဝ.က လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးကနေ ပြီးတော့ တံတားပေါ်မှာတောင်းတာတွေက တရားမဝင်ဘူးဆိုပေမယ့် အထွက်တုံး တစ်တုံးထုရင် ဘတ် ၁၀၀ တောင်းတာ တွေ၊ ၂၀၀ တောင်းတာတွေ ရှိတယ်ပေါ့နော် အဝင်၊ အထွက်ဆိုရင်။ မြန်မာနိုင်ငံသားဟာ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ တရားဝင်ဗီဇာ ကိုင်ထားတဲ့သူက ၅ သန်းကျော်ရှိတယ်လေ။ အဲဒီတော့ ဒီတံတား (၁) ရုတ်တရက် ပြန်ဖွင့်ခြင်းဟာ အခြေခံလူတန်းစားတွေအတွက် ကောင်းသလားမေးရင် အရမ်းကောင်းတယ်။ နှစ်နိုင်ငံအကျိုးစီးပွားနဲ့ လတ် တလော အမြင်မှာလည်းကောင်းတယ်ဆိုပေမယ့် လက်ရှိ အကျိုးအမြတ် ပိုမိုရရှိစေတာကတော့ ထိုင်းအစိုးရပဲ ဖြစ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားမြင်ကွင်း

ယခုကဲ့သို့ မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားအား ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လိုက်သည့်အတွက် တရားဝင် နေရပ်ပြန်ချင်သည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအတွက် အဆင်ပြေသကဲ့သို့ နေ့စား အလုပ်လာရောက် လုပ်ကိုင်ချင်သူများအတွက်လည်း အဆင်ပြေကြောင်းသိရသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံထဲ၌ တရားဝင်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများသည် ယခင် တံတားမပိတ်ခင် ကာလက နေရပ်ပြန်သည့်အခါတွင် လူရာနှင့်ချီ၍ ပြန်ကြခြင်းဖြစ်သော်လည်း လက်ရှိတွင် လုံခြုံရေး စိုးရိမ်မှု ကြောင့် နေရပ်ပြန်သူဦးရေ ဆယ်ကဏန်းခန့်သာ ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

MWRN မှ အကြံပေး ဦးအောင်ကျော်က “ဒီတံတားဖွင့်တယ်ဆိုတာက ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအတွက် အဓိကTarget ထားပြီး ဖွင့်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါက နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှာ သူ့ရဲ့ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့အတွက် တစ်နိုင်ငံနဲ့တစ်နိုင်ငံ ကုန်စည်ကူးသန်းရောင်းဝယ်မှုတွေကသာလျှင် တိုင်းပြည်အတွက် အကျိုးအမြတ် အများကြီး ရတဲ့အတွက်ကြောင့် သူတို့ ဒီ ၃ နှစ်လောက် ရပ်တန့်ထားရတဲ့အတွက်ကြောင့် သူ့နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားထုတ်ကုန်တွေ အားလုံးကို အင်နဲ့အားနဲ့ သန်းနဲ့ချီပြီး ရောင်းချနိုင်စွမ်းမရှိလို့ ဖြစ်သွားတဲ့အနေအထားမှာ အခုလိုတံတားကြီးကို ဖွင့်ပြီးမှ လက်ရှိအနေအထားမှာ သူတို့ စီးပွားရေးကို အရှိန်အဟုန်နဲ့ မြှင့်တင်ချင်လို့သာဖြစ်လို့ နှစ်ဘက် ကြိုးစား ပြီးဖွင့်လိုက်ကြတာ။ တချို့တချို့သော အလုပ်သမားတွေလည်း တရားဝင်လမ်းကြောင်းကနေ မြန်မာပြည်ကို ပြန်ချင်နေတဲ့ လုပ်သားလေးတွေလည်း ရှိတယ်။ အဲဒါကတော့ သူတို့ မိဘ၊ ဆွေမျိုးနဲ့ တွေ့ချင်ကြတာတွေ။ သို့သော် အဲဒီလိုတံတားကို တရားဝင်မဖွင့်တဲ့အခါမှာတော့ ပြန်ခွင့်မရဘူးပေါ့။ အဓိကကတော့ တံတားကို တရားဝင်ဖွင့်လိုက်ပြီဆိုတော့ သွားလာလို့ရတဲ့ အနေအထားတော့ ဖြစ်ပါပြီ။ အဲဒီအတွက်တော့ အလုပ်သမား တွေက ကျေနပ်အားရ ဖြစ်ပါတယ်။ သို့သော် အလုပ်သမားတွေက တံတားဖွင့်လိုက်လို့ ကျေနပ်တယ်ဆိုပေမယ့် သူတို့စိတ်ထဲမှာ သံသယစိတ်နဲ့ စိုးရိမ်နေတာက နေ့စဉ်ရက်ဆက် အဲဒီအနားမှာလည်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပေါ်မှုတွေရှိတော့ သူတို့အတွက် လုံခြုံမှုရှိပါ့မလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ်စိတ်ကလေးတွေတော့ရှိနေဆဲပါ။လမ်းကြီးဖွင့်လို့ သူတို့ပျော်နေ ပေမယ့် ဟိုဘက်မှာ ဝုန်းဒိုင်းဆိုတဲ့ အသံတွေ ကြားနေတော့ သူတို့ စိုးရိမ်စိတ်ရှိနေပါသေးတယ်” ဟု ပြောသည်။

လုံခြုံရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ကြည့်ပါက မဲဆောက်ဘက်အခြမ်းတွင် ထိုင်းနိုင်ငံမှ လုံခြုံရေးအား သေချာစွာ ချမှတ် ထားခြင်းဖြစ်ပြီး မြန်မာဘက်တွင်လည်း လုံခြုံရေးပိုင်းနှင့်ပတ်သက်၍ သေချာလုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ထိုင်းအခြေစိုက် အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက အကြံပြုသည်။

လက်ရှိတွင် တံတားပြန်ဖွင့်သည်မှာ ရက်ပိုင်းသာရှိသေးသည့်အပြင် ယာဉ်ငယ်နှင့် ခရီးသွားမည့်သူများကိုသာ ဖြတ်သန်းခွင့်ပြုနေခြင်းဖြစ်ပြီး ကုန်တင်ယာဉ်များအား ခွင့်ပြုခြင်းမရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် အချိန်ကာလ အနည်းငယ်ကြာမြင့်ပါက ကုန်သည်များနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများအတွက် ပါ ကောင်းမွန်ကြောင်းနှင့် တံတားပြန်ဖွင့်လိုက်သည့် အကျိုးဆက်အနေဖြင့် ထိုင်းဘတ်ငွေဈေးများလည်း တက်လာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း သိရသည်။

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁)တံတားမှ နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးသည် တံတားမပိတ်မီ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အထိ တစ်လလျှင် ထိုင်းဘတ်ငွေ သန်းပေါင်း ၁ သိန်းအထိ ရှိခဲ့ကြောင်း စီးပွားကူးသန်း၏စာရင်းများအရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၄

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများကို တရုတ်နိုင်ငံမှ ခရီးသွားများ ဝင်ရောက်နေပြီဖြစ်သည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသို့လည်း မကြာမီ ဝင်ရောက်လာတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် တရုတ်နိုင်ငံမှ ခရီးသွားချင်သည့် ၎င်းတို့၏ ပြည်သူများကို ခရီးသွားခွင့်ပြုထားပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ တရုတ်ခရီးသွားများ ဝင်ရောက်ရန်အတွက်လည်း မန္တလေးနှင့် တရုတ်နိုင်ငံ ကွမ်ကျိုးကို လေကြောင်းလိုင်း ပျံသန်းမှုများ စတင်နေပြီဖြစ်သည့်အတွက် ရန်ကုန်၊ မန္တလေးနှင့် ပုဂံဒေသသို့ တရုတ်ခရီးသွား အများအပြား ဝင်ရောက်လာမည်ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်း ဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တရုတ်နိုင်ငံက သူက ခရီးသွားတွေ အရေအတွက်ကလည်း များတယ်ပေါ့နော်။ အခု တရုတ်နိုင်ငံမှာလည်း ခရီးသွားချင်တဲ့ လက်ရှိက အပြင်ထွက်ချင်တဲ့ ခရီးသည်တွေက များတယ်။ ဒါ့ကြောင့်မို့လို့ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ကြည့်မယ်ဆိုရင် အလားအလာ ကောင်းတယ်လို့ ကျနော်တို့ ပြောလို့ရတယ်။ အခုဆိုရင် အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံတွေကို တရုတ်ခရီးသွားတွေ စပြီးတော့ ဝင်နေပြီပေါ့နော်။ ဗီယက်နမ်၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ထိုင်း အကုန်လုံး ဝင်ရောက်နေပြီ ပေါ့လေ။ အဲတော့ ဒီလိုဝင်ရောက်နေတဲ့ အပေါ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့လည်း ဈေးကွက် ဝေစု ရရှိနိုင်တယ်။ ဒီ အတွက်ကြောင့် အဓိက လိုအပ်တဲ့ လေကြောင်းပျံသန်းမှုတွေကိုလည်း မန္တလေးနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ စပျံပြီပေါ့လေ။ တရုတ်နိုင်ငံ လေကြောင်းလိုင်း စဝင်လာပြီ။ လေကြောင်းလိုင်းတွေ ပျံနေတဲ့ ကွမ်ကျိုးကို MAI ကလည်း ပျံနေ တယ်။ ဆိုတော့ လေကြောင်းပျံသန်းမှုတွေ ဒီထက်များလာပြီးတော့ ခရီးသည်တွေ ပိုများလာဖို့ပဲ ရှိပါတယ်။ ပြီး တော့ တရုတ်နိုင်ငံသားတွေရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှုက မန္တလေး၊ ကျောက်စိမ်းရယ်၊ ဈေးဝယ်တာတွေ ဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ အဲတော့ ခရီးသွားမြို့ကြီးတွေထဲမှာလည်း လက်ရှိ လုံခြုံရေးအရလည်း ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေရှိတယ်။ တည်ငြိမ်မှုရှိတဲ့ ခြေအနေ ဖြစ်တဲ့အတွက် မန္တလေးလို နေရာမျိုးတွေကို တရုတ်လူမျိုးတွေ လာရောက်ဖို့အတွက် စိတ်ဝင်စားတယ်ဆိုတာလည်း မဆန်းပါဘူး။ ဒီထက်လည်း ပိုတိုးလာဖို့ ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် မြို့ကြီးတွေဖြစ်တဲ့ ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးလို နေရာမျိုးမှာ ခရီးသွားတွေ များလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် တရုတ်ခရီးသွားတွေက ရက်ရှည်လည်တာ မဟုတ်တဲ့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နေရာအနှံ့ကို သွားလာခြင်း မရှိဘူးပေါ့နော်။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ မြို့ကြီးတွေဖြစ်တဲ့ ရန်ကုန်၊ မန္တလေးနဲ့ နောက်တစ်ခါ ခရီးသွားတွေ အသွားအများဆုံးဖြစ်တဲ့ ပုဂံလောက်ကို ဒီ ၃ ခု ကိုတော့ တရုတ်ခရီးသွားတွေ သွားနိုင်တယ်လို့ ကျနော်တို့လည်း ယူဆတယ်။ တရုတ်ခရီးသွားတွေ အများကြီး ဝင် ရောက်နိုင်ပါတယ်ခင်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

ဦးပိန်းတံတားက ခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံကို တရုတ်နိုင်ငံ ခရီးသွားများ နှစ်စဉ် ၁ သန်းနီးပါး ဝင်ရောက်လေ့ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် လေကြောင်းလိုင်း ပြေးဆွဲမှု နည်းပါးနေခြင်းနှင့် နယ်စပ်ဝင်ပေါက်ဂိတ်များ ဖွင့်လှစ်စ ကာလဖြစ်သည့်အတွက် တရုတ်ခရီးသွားများ သန်းနှင့်ချီ၍ မဝင်နိုင်သေးကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသို့ တရုတ်ခရီးသွားများ ဝင်ရောက်လာပါကလည်း စောင့်ရှောက် ပေးနိုင်မှုသည် နိုင်နင်းသည့် ပမာဏ ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် တရုတ်ခရီးသွား သောင်းကဏန်းခန့် ဝင်ရောက်လာနိုင်သည်ဟု ဦးနောင်းနောင်းဟန်က ပြောသည်။
၎င်းက “နိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေ၊ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု အခြေအနေပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဖွင့်ပေး တာဖြစ်တဲ့အတွက် ကျနော်တို့နိုင်ငံ အနေနဲ့ကတော့ နိုင်နင်းတဲ့ ပမာဏမှာ ရှိတယ်လို့ထင်တယ်။ တစ်ခုရှိတာက တရုတ်နိုင်ငံက ဖွင့်လို့ လာမယ်လို့ ပြောပေမယ့် သိန်းနဲ့ချီ ဝင်ရောက်မှုတော့ မဟုတ်နိုင်သေးဘူး။ ဥပမာ flight လေး တစ်ကြောင်း၊ နှစ်ကြောင်းဆွဲရင် ခရီးသည်ပါလာရင် ၁၅၀၊ ၂၀၀ ပဲ။ ပိုပါလာမှာ မဟုတ်ဘူးလေ။ အဲတော့ ခရီးသည် ထောင်ကဏန်းလောက်ပဲ ရောက်ဖို့ ရှိပါသေးတယ်။ ဒီခရီးသည် ပမာဏလောက်ကလည်း ကျန်းမာရေး အရ တစ်ခုခု ဖြစ်မယ်ဆိုရင် စောင့်ရှောက်ပေးနိုင်တဲ့ အရေအတွက်ဖြစ်တယ်။ အကယ်၍ ခရီးသည် သိန်းနဲ့ သန်းနဲ့ ချီပြီး လာမယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့မှာ ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အခြေခံ အဆောက်အအုံတွေ၊ ဒါတွေ ပြန်ပြင် ဆင် ရမှာတွေ ရှိပါတယ်။ အခုက နည်းနည်းပဲ လာမှာဖြစ်တယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ အများကြီး မဟုတ်ပါဘူး အရမ်းကြီး စိုးရိမ်စရာ မရှိပါဘူး။ နယ်စပ်ရောဆို ခရီးသည် တစ်သိန်းနီးပါးလောက် လာထားတာ ကျနော်တို့ တွေ့ရ တယ်။ နယ်စပ်ဒေသ ဝင်တာရော ခရီးသည် တစ်သန်းနီးပါးလောက် ဝင်တယ်။ အခုက နယ်စပ်ဘက်ခြမ်းမှာလည်း အခုမှ ပြန်ဖွင့်တာဆိုတော့ ဝင်ရောက်မှုက နည်းနေသေးတယ်။ အခု ဒီနှစ်မှာ လာမယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ထင် သလောက်ကတော့ သောင်းကဏန်းလောက်ပဲ လာအုံးမယ် ထင်ပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံခြားခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ဥရောပ ခရီးသွားများ ဝင်ရောက်မှု နည်းပါးနေသည့်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံ ခရီးသွားများ ဝင်ရောက် လာပါက ပုဂံဟိုတယ်များ အနေဖြင့် တရုတ်ခရီးသွားများအပေါ် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း အားထားရမည် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လေယာဉ်တွေ လာရင်တော့ ဝင်လာမှာပါ။ European မရှိတော့ သူတို့ပဲ အားကိုးရမှာ။ သူတို့လာရင်တော့ သူတို့ပေါ်မှာ ရာခိုင်နှုန်း ၅၀ က သူတို့ကို မှီခိုရမယ့် သဘောရှိတယ်။ ပုဂံကတော့ သူတို့လာမှာပါ။ တစ်ရက်တော့ အနည်းဆုံး လာပါတယ်။ အန်ကယ်တို့ကတော့ တရုတ်အတွက်ရယ် မဟုတ်ပါဘူး။ ဧည့်သည်တွေ အားလုံးအတွက် အကုန်လုံးက ready လုပ်နေတာပါ။ ပုဂံမှာရှိတဲ့ ဟိုတယ် တော်တော်များကပေါ့လေ။ ပိတ်ထားတဲ့ ဟိုတယ်တချို့ ကလွဲရင်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံသို့ နှစ်စဉ် ခရီးသွား လာရောက်မှုတွင် တရုတ်က အများဆုံးဖြစ်ပြီး ကိုဗစ်ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း ထိုင်းနိုင်ငံ ခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုက အများဆုံး ဖြစ်သွားကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ တရုတ်နိုင်ငံက ခရီးသွားများ ပြန်လည် ဝင်ရောက်နေပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် ယခုလမှစတင်၍ တရုတ်ခရီး သွား ဝင်ရောက်မှုသည် အများဆုံး ပြန်လည် ဖြစ်သွားနိုင်သည်ဟု ခရီးသွားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀

မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေး နိုင်ငံဖြစ်သည့်အတွက် ပြည်တွင်း ဓာတ်မြေဩဇာကို လုံလောက်စွာ ထုတ်လုပ်ရန် လိုအပ်နေကြောင်း တောင်သူလယ်သမားများက ပြောသည်။

ပြည်တွင်းတွင် ဓာတ်မြေဩဇာများကို လုံလောက်စွာ မထုတ်လုပ်နိုင်သည့်အတွက် ပြည်ပမှတဆင့် ဈေးနှုန်းကြီး ပေးဝယ်နေရခြင်းကြောင့် တောင်သူများမှာ သွင်းအားစုစရိတ် မြင့်တက်မှု ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ပြည်တွင်းတွင် လုံလောက်စွာ ထုတ်လုပ်နိုင်ပါက သွင်းအားစုစရိတ် များစွာသက်သာသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူလယ်သမား ဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လုံလောက်အောင် ထုတ်နိုင်ရင် အခု ပြည်တွင်းမှာ ထုတ်တာက ၄ သောင်း မကျော်ဘူး။ နိုင်ငံခြား တင်သွင်းတဲ့ ဥစ္စာက ၁ သိန်းလောက် ရှိတယ်။ ပြည်တွင်းထုတ်က မလုံလောက်လို့ပေါ့။ တကယ်လို့သာ ပြည်တွင်းမှာ လုံလုံလောက်လောက် ထုတ်နိုင်ရင် တောင်သူတွေအတွက် သွင်းအားစုစရိတ် လျှော့ချနိုင်တာပေါ့။ ကျွေးတဲ့ အာနိသင်ရဲ့ အလွန်မကွာဘူး။ အလွန်မကွာတဲ့အတွက် နိုင်ငံခြားက တင်သွင်းရတဲ့ မြေဩဇာ ဥပမာ အာမို၊ ကောမတ်စ် စသဖြင့် မိုးပုလဲ ဘယ်မြေဩဇာပဲဖြစ်ဖြစ် အဲဒါ ၁ အိတ် ဝယ်မယ့်အစား ဒီမှာဆိုရင် ၂ အိတ်ခွဲ လောက် ရတယ်လေ။ အဲဒါဆိုရင် cost တွေ အများကြီး လျော့ကျသွားမှာပေါ့။ ပြည်တွင်းထုတ်က ၃ သောင်းခွဲနဲ့ ၄ သောင်းပေါ့ အားလုံးပေါင်း သယ်ယူမှု ဝေးလံတဲ့အပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ဈေးက ၃ သောင်းခွဲနဲ့ ၄ သောင်းကြားပေါ့။ အခု နိုင်ငံခြားကကောင်ကျတော့ ၁ သိန်းဝန်းကျင်ပေါ့။ တချို့ကောင်တွေက ၁ သိန်း ၁ သောင်းခွဲလောက်ရှိတယ်။ တစ်ချို့ကောင်တွေကျတော့ ၁ သိန်းနီးပါးလောက် ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

တောင်သူများ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်နေစဉ်

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လိုအပ်သည့် ဓာတ်မြေဩဇာများကို ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့မှ အများဆုံး တင်သွင်းနေရကြောင်း၊ ဘင်္ဂလာဒေ့ရှ် နိုင်ငံကနေလည်း မှောင်ခိုလမ်းကြောင်းများမှ ဝင်ရောက်နေကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာ့ရေနံ ဓာတုဗေဒ လုပ်ငန်းလက်အောက်တွင် ဓာတ်မြေဩဇာစက်ရုံ(၅) ရုံ ရှိသော်လည်း အမှတ်(၄) ဓာတ်မြေ ဩဇာ စက်ရုံ(မြောင်းတကာ) နှင့် အမှတ်(၅) ဓာတ်မြေဩဇာစက်ရုံ (ကန်ကြီးထောင့်) တို့တွင် MPE နာမည်ဖြင့် ထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်။

စက်ရုံ(၂)ရုံ၏ စုစုပေါင်း ထုတ်လုပ်မှုမှာ တစ်ရက်လျှင် တန် ၇၀၀ ခန့်ရှိကြောင်း၊ ကျန်စက်ရုံ (၃) ရုံမှာ သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့ မရရှိခြင်းတို့ကြောင့် ရပ်ဆိုင်းထားကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ပြည်တွင်းတွင် ထုတ်လုပ်သည့် ဓာတ်မြေဩဇာများသည် ယခင်က ထုတ်ပိုးမှုပုံစံကြောင့် အစိုဓာတ်ပြန်၍ ကြာရှည် အထားမခံသော်လည်း လက်ရှိမှာတော့ ထုတ်ပိုးမှုပုံစံ ကောင်းမွန်လာပြီဖြစ်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

သို့သော် ဓာတ်မြေဩဇာ အရောင်းဆိုင်များတွင် ပြည်တွင်း ဓာတ်မြေဩဇာများ မရှိသည့်အတွက် ပြည်ပမှ ဝင် ရောက်သည့် ဓာတ်မြေဩဇာများကိုသာ သုံးစွဲနေရခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်တော်မြို့နယ်မှ တောင်သူ ဦးအောင်ကျော်မြက ပြောသည်။

ဓာတ်မြေဩဇာစက်ရုံကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ပြည်တွင်းကထွက်တဲ့ ဓာတ်မြေဩဇာက ကျနော်တို့ ဘာပဲပြောပြော ယူရီယား ၄၆ ရာခိုင်နှုန်း ပါရင်တော့ သုံးကြမှာပါဗျ။ အခု မြန်မာကထွက်တဲ့ ဓာတ်မြေဩဇာက သိပ်များများစားစား အပြင်လောကမှာ ရောင်းလို့ မရှိ ဘူးဗျ။ ဌာနဆိုင်ရာလောက်ပဲ ရှိမယ်နဲ့တူတယ်။ ကျနော်တို့ ဓာတ်မြေဩဇာတွေကို ရောင်းကြတဲ့ ဓာတ်မြေဩဇာ အရောင်းဆိုင်တွေမှာက မြန်မာကထွက်တဲ့ ဓာတ်မြေဩဇာ သိပ်မတွေ့ဘူးလေ။ မတွေ့တဲ့အခါမှာ ကျနော်တို့က ရှိတာကို ဝယ်သုံးတာပေါ့နော် အဲလိုသဘောပေါ့။ မြန်မာကထွက်တဲ့ ဓာတ်မြေဩဇာလည်း ကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ဆီမှာက များများစားစား ဆိုင်တွေမှာလည်း မတွေ့ဘူး” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ စပါးသီးနှံစိုက်ပျိုးမှုတွင် မိုးစပါးဧက ၁၅ သန်း၊ နွေစပါး ဧက ၃ သန်း စုစုပေါင်း စပါးစိုက်ဧက ၁၈ သန်းအတွက် တစ်ဧက အထွက်နှုန်း တင်း ၁၀ဝ ထွက်ရှိဖို့ဆိုပါက စပါးတစ်ဧကလျှင် ယူရီးယား၊ တီစူပါ၊ ပိုတက်ရှ် သို့မဟုတ် ကွန်ပေါင်း ဓာတ်မြေဩဇာ ၃ အိတ်နှုန်း သုံးစွဲရန် လိုအပ်ပါသည်။

စပါးသီးနှံ တစ်ခုတည်း အတွက်ပင်လျှင် ဓာတ်မြေဩဇာ တန်ချိန် ၂ ဒသမ ၇ သန်းခန့် နှစ်စဉ်လိုအပ်မည်ဖြစ်ပြီး ပဲမျိုးစုံနှင့်ဆီထွက်သီးနှံများ အပါအဝင် သီးနှံအားလုံးအတွက် နှစ်စဉ်ဓာတ်မြေဩဇာတန်ချိန် သုံးသန်းကျော် လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန၏ လေ့လာချက်များအရ သိရှိရပါသည်။

လေ့လာ တွေ့ရှိချက်များအရ ယူရီးယား ဓာတ်မြေဩဇာ မက်ထရစ် တစ်တန်အတွက် ကွင်းအရောက် ဈေးနှုန်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၄၅ ဒေါ်လာရှိပြီး ကမ္ဘောဒီးယားတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၁၀၊ ထိုင်းနိုင်ငံ တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၀ဝ နှင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၈၀ ရှိသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဓာတ်မြေဩဇာ ဈေးနှုန်းမှာ ဒေသအတွင်း အခြားနိုင်ငံများထက် ကြီးမြင့်လျက်ရှိပါသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၈

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ယခုနှစ် နွေစပါးစိုက်ပျိုးမှုသည် ယခင်နှစ်ထက် စိုက်ပျိုးဧက တိုးလာကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ နွေစပါးစိုက်တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် စပါးဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်နေခြင်းနှင့် ဆည်ရေများမှတဆင့် ရေရရှိမှုသည် ယခင်နှစ်ထက် ကောင်းမွန် လာခြင်းတို့ကြောင့် နွေစပါးကို တိုး၍ စိုက်ပျိုးခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကျောက်တော်မြို့နယ်မှ စပါးစိုက်တောင်သူ ဦးမောင်ထီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကုန်ခဲ့တဲ့နှစ်က ဧက ၆၀၊ ၇၀ လောက်စိုက်တယ်။ ဒီနှစ်က ဧက ၂၀၀ လောက် စိုက်တယ်။ တိုးစိုက်ဖြစ် တာက ရေမြောင်းကို ဒီနှစ်က ဆည်မြောင်းက တစ်ဖက်တစ်လမ်းက လုပ်ပေးတယ်။ ပြီးတော့ စပါးဈေးက ဒီနှစ်က တွက်ခြေကိုက်တယ် အဲဒါလည်း ပါတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန၏ စာရင်းများအရ ရခိုင်ပြည်နယ်၏ နွေစပါးစိုက်ပျိုးမှုသည် ယခင်နှစ်က ဧက ၈၀၀ ကျော်ရှိပြီး ယခုနှစ်တွင် ဧက ၁၅၀၀ ကျော်ရှိသည့်အတွက် ယခင်နှစ်ထက် စိုက်ပျိုးဧက ၇၀၀ ခန့် တိုးလာ ကြောင်း သိရသည်။

စပါးများစိုက်ပျိုးနေကြသော တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် နွေစပါးကို ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြားနှင့် ရသေ့တောင်မြို့နယ်တို့တွင် စိုက်ပျိုးလျက် ရှိကြောင်း၊ ကျောက်တော်မြို့တွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးလျက်ရှိကြောင်း၊ ရေအတွက် ရေအရင်းအမြစ် ဦးစီးဌာနက ကူညီပေးကြောင်း၊ မျိုးစပါးအတွက် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနက ကူညီပေးကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် နွေစပါးစိုက်ပျိုးရာတွင် ဆည်ရေမှ ရေနှင့် မြစ်ရေမှတဆင့် တင်သည့်ရေဆိုပြီး နှစ်မျိုးရှိကြောင်း၊ သို့သော်လည်း တချို့သော နေရာများတွင် လယ်ကွင်းနှင့် မြစ်ရေ အလှမ်းဝေးသည့်အတွက် စိုက်ပျိုးရန် အခက်အခဲ ရှိနေကြောင်း တောင်သူ ဦးသန်းဝင်းဆွေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပထမတော့ စိုက်ဖို့အတွက် ကြိုတင်ပြီး လုပ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ရေခိုမြောင်းထဲကို ရေမဝင်လို့ စိုက်ဖို့ ရာက နည်းနည်း အခက်အခဲ ရှိတယ်။ ဘယ်လို အခက်အခဲလဲဆိုတော့ အဲဒီ ရေခိုမြောင်းဆိုတာက ရေပေး ခံထား ရတဲ့ နေရာနဲ့ မြစ်နဲ့က ပေး ၃၀၀၊ ၄၀၀ လောက် ဝေးတယ်။ အဲဒီရေကိုမှပဲ မြောင်းနဲ့ ကွင်းကို ရောက်အောင် မြေကို တူးရတယ်။ ရေ pump ကလေ ကွင်းထဲမှာ မဟုတ်ဘူး။ ရေကလေ ဝေးသွားတယ် pump နဲ့လေ ဝေးတာပေါ့။ ပေ ၃၀၀ လောက် ရှိတယ်ထင်တယ်။ အခုတော့ သူတို့က တာဝန်ယူတယ်လို့တော့ ပြောတယ် ရေအရင်းအမြစ်က မြောင်း တာဝန်ခံကလေ။ အဲဒီအတွက် စိုက်ဖို့ကို စဉ်းစားနေတယ်။ ဧကတော့ အများကြီး မဟုတ်ပါဘူး။ အစတုန်း ကတော့ ဧက ၇၀၊ ၁၀၀ လောက် လုပ်ဖို့ စဉ်းစားထားတာ။ ရေက စိတ်မချရလို့၊ ရေအဆင်မပြေလို့လေ အခု ဧက ၂၀၊ ၃၀ လောက် လုပ်ဖို့ စဉ်းစားနေတာ” ဟု ပြောသည်။

စပါးများစိုက်ပျိုးနေကြသော တောင်သူ အမျိုးသမီး ၂ ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

တောင်သူလယ်သူများ အဆင်ပြေစေရန်နှင့် ပြည်ပသို့ တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် စပါးကို နှစ်သီးစား အနေဖြင့် စိုက်ပျိုးသင့်ကြောင်း၊ ထိုသို့ စိုက်ပျိုးနိုင်ရန်အတွက် ဆည်ရေသောက် စီမံကိန်းနှင့် မြစ်ရေတင် စီမံကိန်း များကို စနစ်တကျ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ရေလှောင်တမံ ၁၀ ခုကျော် ရှိသော်လည်း ရေပေးဝေနိုင်မှု နည်းပါးခြင်းကြောင့် ဆည်ရေသွင်း စနစ်ဖြင့် နွေစပါးများ စိုက်ပျိုးမှု နည်းပါးကြောင်း၊ စပါးစိုက်ဧက ၁၀ သိန်းကျော် ရှိသည့်အနက် နွေစပါးစိုက်သည့် ပမာဏသည် ၃ ပုံ ၁ ပုံခန့်သာ ရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၃

မွန်ပြည်နယ်တွင် ယခုနှစ် ရော်ဘာရာသီ၌ ရော်ဘာထွက်ရှိမှုနှုန်းသည် ယခင်နှစ်ထက် လျော့ကျနေကြောင်း ရော်ဘာလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

ထိုသို့ ရော်ဘာထွက်နှုန်း လျော့ကျသွားခြင်းမှာ ရော်ဘာအတွက် လိုအပ်သည့် သွင်းအားစုစရိတ် မြင့်တက်နေခြင်း၊ ရော်ဘာအစေးများ ထွက်ရှိရန်အတွက် ထည့်သွင်းရသည့် ဆေးများ လိုအပ်သလောက် မထည့်နိုင်ခြင်း၊ တချို့သော နေရာများတွင် နယ်မြေ မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် ရော်ဘာထုပ်လုပ်ရန် အခက်အခဲ ရှိနေခြင်း စသည်တို့ကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ရော်ဘာလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။

ရော်ဘာစေးအရည်များကိုတွေ့ရစဉ်

ရော်ဘာနည်းပညာ အကြံပေးတစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးထွန်းသိန်းက “အထွက်နှုန်းကတော့ မနှစ်ကနဲ့ ယှဉ်လိုက်ရင်တော့ ကျတယ်။ ကျရတဲ့ အကြောင်းရင်းက ရာသီဥတုက မိုးနှောင်းကျတယ်။ မိုးနှောင်းကျလို့ အစေးထွက်နည်းလို့ ကျသွားတာ ရှိတယ်။ နောက်တစ်ချက်က တချို့နေရာတွေက သွားလာလို့ မရတဲ့အတွက်ကြောင့် အစေးမလှီးတဲ့ အတွက်ကြောင့် အထွက်နှုန်း ကျသွားတာ ရှိတယ်။ တချို့ကတော့ သွင်းအားစု မသုံးနိုင်လို့ ကျသွားတာ ရှိတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် ရော်ဘာ ရာသီအစတွင် သွင်းအားစု မထည့်နိုင်ခြင်းကြောင့် အရင်နှစ်ကထက် အထွက်နှုန်းသည် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျော့ကျနေမှုများရှိခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိ အရွက်ကြွေ ကာလတွင်လည်း အထွက်နှုန်း ကျဆင်းနေသည့် အခြေအနေဖြင့် ရော်ဘာစိုက်တောင်သူ အများစု ကြုံတွေ့နေရကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်ပသို့ ရော်ဘာတင်ပို့မှုများသည် ပုံမှန်ရှိနေကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ရော်ဘာဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေခြင်း ကြောင့် ပြည်တွင်း ရော်ဘာဈေးနှုန်းသည်လည်း ကျဆင်းနေသည်။

ရော်ဘာတစ်ပေါင်လျင် ၁၂၀၀ ကျပ်ဝန်းကျင် ပေါက်ဈေးရှိနေကြောင်း၊ ရော်ဘာ အထွက်နည်းသော်လည်း စိုက်ပျိုးထားသည့် ရော်ဘာမျိုးကောင်း မကောင်းပေါ် မူတည်ပြီး တောင်သူများ၏ အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု ကွာခြား သွားမည် ဖြစ်သည်ဟု ရော်ဘာစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအသင်း အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးခိုင်မြင့်က ပြော သည်။

ရော်ဘာများ အခြောက်လှန်းထားစဉ်

၎င်းက “ဝယ်တာလည်း ပုံမှန်ပဲ၊ တင်ပို့တာလည်း ပုံမှန်ပဲပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ရော်ဘာဈေးနှုန်းအနေနဲ့ ပြောရမယ် ဆိုလို့ရှိရင် လက်ရှိ ကမ္ဘာ့ရော်ဘာ ပေါက်ဈေးတွေက ကျနေတာပေါ့နော်။ အကြမ်းအားဖြင့် ပြောမယ်ဆိုရင် ၁၆၀၀ ပတ်ဝန်းကျင်လောက်ပဲ ရှိတယ်။ ကျနော်တို့ ရောင်းနေတဲ့ ၁၁၅၀၊ ၁၂၀၀ လောက်တော့ ရတယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာ ဒေါ်လာ ဈေးနဲ့အညီ ဒေါ်လာဈေးနဲ့ မြှောက်ပြီးတော့ ဝယ်ရမယ့်ဈေးက အခု ရော်ဘာတစ်ပေါင်ကို ၁၂၀၀ နဲ့ ၁၃၀၀ ကြားတော့ ရတာပေါ့။ တောင်သူတွေက စိုက်ထားတဲ့မျိုး မှန်ကန်လို့ရှိရင် ထုတ်လုပ်မှုစရိတ် ကျမယ်ပေါ့။ အခု ၁၂၀၀ ဈေးနဲ့ ရောင်းမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ကိုယ့်ထုတ်လုပ်မှုစရိတ် ကျဖို့ အရေးကြီးတာပေါ့။ ပေါင် ၅၀၀ ထွက်တဲ့ မျိုး ကတော့ ထုတ်လုပ်မှုစရိတ် မြင့်တယ်။ ပေါင် ၁၅၀၀ ထွက်တဲ့မျိုး ကျလို့ရှိရင် ထုတ်လုပ်မှု စရိတ်တွေက ကျမှာပေါ့။ အဲဒီအပေါ်မှာ အမြတ် အနည်းအများပေါ် မူတည်မှာပဲ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် ဝယ်ယူရသည့် မြေဩဇာဈေးနှုန်းများသည် ၃ သောင်းခန့်သာ ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် ၁ သိန်း ကျော် ဖြစ်နေသည့်အတွက် ရော်ဘာဈေးနှုန်း ယခုထက် ကျဆင်းမည်ဆိုပါက အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်ရမည်ကို တောင်သူ များက စိုးရိမ်နေကြသည်။

မွန်ပြည်နယ်တွင် ရော်ဘာစိုက်ဧက ၅ သိန်းကျော်ရှိပြီး နှစ်စဉ် ရော်ဘာတန်ချိန် ၁ သိန်းကျော် ထွက်ရှိကာ တရုတ် နိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့ကို တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း၊ ရော်ဘာကဏ္ဍမှ နှစ်စဉ် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်းနှင့်ချီ၍ ရရှိနေ ခြင်းဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၉

မလေးရှားနိုင်ငံရှိ မြန်မာအပါအဝင် နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားများအနေဖြင့် ရီကာလီဘရာစီပါမစ်(RTK) လျှောက်ရန်အတွက် အမည်စာရင်းပေးသွင်းခြင်းအား ဇန်နဝါရီ ၂၇ ရက်မှ စတင်ကာ ပေးသွင်းနိုင်ပြီဖြစ်ကြောင်း မလေးရှား လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမှ ဇန်နဝါရီ ၁၈ ရက်နေ့တွင် တရားဝင်ထုတ်ပြန်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

၎င်း၏ သတ်မှတ်ကာလမှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၇ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်အထိ ဖြစ်ပြီး ပါမစ်လျှောက်ထားနိုင်သည့် လုပ်ငန်းအမျိုးအစား (၈) မျိုးရှိကြောင်း၊ အလုပ်ရှင်သူဌေးနှင့် ပတ်စပို့စ် စာအုပ် ရှိသည့် မြန်မာအလုပ်သမားများအနေဖြင့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားသင့်ကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားတွင် နေထိုင်သူ မွှားမိုက်ကယ်က “သူက ဒီ register ကာလကို တစ်နှစ်သတ်မှတ် ပေးထားတယ် အခု လောလောဆယ်ကတော့။ Register လုပ်တဲ့ ကာလက တစ်လသော်လည်းကောင်း၊ နှစ်လသော် လည်းကောင်း လ.ဝ.က က အကြောင်းကြားတဲ့အခါ လက်ဗွေနှိပ်လို့ ရပြီဆိုပြီး လက်ဗွေ သွားနှိပ်ရတယ်။ လက်ဗွေနှိပ်တဲ့ ကာလ မှာ အရင်တုန်းက ဘယ်စက်ရုံမှာ လုပ်ခဲ့တယ်၊ စက်ရုံတွေကနေ ပြေးထားတဲ့လူတွေ ဆိုရင်တော့ သူက cancel ထိ တာပေါ့နော်။ ဘယ်နှရက်အတွင်း မြန်မာပြည် ပြန်ဆိုပြီးတော့။ သူတို့က စာရွက် စာတမ်းနဲ့ ဒဏ်ကြေးဆောင်ပြီး ပြန်ရတယ်။ သူတို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေ၊ လက်ဗွေတွေ ဘာတွေ လွတ်တဲ့ လူလောက်ပဲ ပါမစ်ကို သူတို့ ထုတ်ပေးတာ။ စိုက်ပျိုးရေးဆို စိုက်ပျိုးရေး ဈေးနှုန်းရှိမယ်၊ ဆောက်လုပ်ရေးဆို ဆောက်လုပ်ရေး၊ စက်ရုံဆို စက်ရုံ၊ စားသောက်ဆိုင်ဆို စားသောက်ဆိုင် သူ့ရဲ့ Levy ကြေးနဲ့ အခွန်နဲ့ ၊ ပြီးသွားရင် အာမခံကြေးတွေ ပေါ် မူတည်ပြီးတော့မှ ဒါတွေက ဈေးနှုန်းက ကွဲပြားတယ်ပေါ့။ မြန်မာတွေ အနေနဲ့ကတော့ လက်ရှိ လက်ဝယ်မှာ ပတ်စပို့စ်စာအုပ် ရှိထားရမယ်။ မြန်မာသံရုံးက ထုတ်ပေးတဲ့ ပတ်စပို့စ်စာအုပ် ရှိရမယ်။ အလည်ဗီဇာနဲ့ လာတဲ့ စာအုပ်လည်း ရတယ်။ အဲဒီစာအုပ်တွေရှိပြီးတော့ သူဌေးလိုတယ်။ ကိုယ့်ကို အာမခံပေးမယ့် သူဌေးပေါ့နော်၊ ကိုယ် လုပ်နေတဲ့ သူဌေး။ အဲဒီသူဌေးရဲ့ လိုင်စင်တွေ သူ့ရဲ့ စာရွက်စာတမ်းပေါ့။ သူတို့နိုင်ငံက သတ်မှတ်ထားတဲ့ စာရွက် စာတမ်း အပြည့်အစုံပါမှသာလျှင် သူ့ရဲ့ အလုပ်သမားဖြစ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအတွက် ပါမစ်ကပ်လို့ရတာ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာပတ်စပို့စ်ကိုင်ထားသူ တစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ပါမစ်လျှောက်ရန်အတွက် စာရင်းပေးသွင်းရာတွင် မလေးရှား ရင်းဂစ်ငွေ ၁၅၀၀( မြန်မာငွေ ၇ သိန်းကျော်) ဝန်း ကျင်ခန့်သာ ကုန်ကျမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုရီကာလီဘရာစီပါမစ်(RTK)အား လျှောက်ထားနိုင်သည့် လုပ်ငန်းအမျိုးအစား ၈ မျိုးနှင့် လျှောက်ထားခွင့် မရှိ သည့် လုပ်ငန်းအမျိုးအစား ၅ မျိုးဟူ၍ သတ်မှတ်ထားသည်။

ပါမစ် လျှောက်ထားနိုင်သည့် လုပ်ငန်း ၈ မျိုးမှာ ကုန်ထုတ်လုပ်မှု၊ ဆောက်လုပ်ရေး၊ သတ္တုတွင်းနှင့် ကျောက်မိုင်း များ၊ လုံခြုံရေးအစောင့်၊ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ စိုက်ခင်း၊ နိုင်ငံခြား အိမ်အကူတို့ဖြစ်ပြီး ထို နိုင်ငံ ခြား အိမ်အကူအား ယခုနှစ်၌ ကဏ္ဍအသစ် ထည့်သွင်းထားခြင်း ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှား လူဝင်မှု ကြီးကြပ်ရေးဌာန ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

လျှောက်ထားခွင့် မရှိသည့် လုပ်ငန်း ၅ မျိုးမှာ အထည်အလိပ် လုပ်ငန်း၊ ပန်းထိမ်၊ ဆံပင်ညှပ်၊ လူမှုဖူလုံရေး၊ စွန့်ပစ် ပစ္စည်း ပြန်လည် အသုံးပြုထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းတို့ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ယခု ပြန်ဖွင့်ပေးသည့် ရီကာလီဘရာစီပါမစ်(RTK) အား မိမိ၏ အလုပ်ရှင်သူဌေးဖြင့် လျှောက်ပါက အစိုးရ ကုန်ကျ စရိတ်ခန့်သာ ကျသင့်မည်ဖြစ်ပြီး ပွဲစားများ၊ အေးဂျင့်များဖြင့် ပြုလုပ်မည်ဆိုပါက အများအပြား ငွေကုန်ကြေးကျ များသည့်အပြင် လူလိမ်ခံရခြင်းများလည်း ကြုံတွေ့ရကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှာ လူ၀င်မှုကြီးကြပ်ရေးဌာနကိုတွေ့ရစဉ်

Maharajar Travel and Tour မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “system တစ်ခုမှာ ဒီ လ.ဝ.က ရဲ့ system တစ်ခုမှာ ပါမစ် လုပ်ကြတယ်။ သူဌေးနဲ့ပဲ တိုက်ရိုက်လုပ်လုပ်၊ အေဂျင်စီနဲ့ပဲ လုပ်လုပ် လုပ်ပြီးသွားတဲ့သူတွေက တရားဝင် နေထိုင် ခွင့် ရပြီဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ လုပ်ပေးထားတာ။ အရင်တုန်းကကြတော့ ပါမစ်လုပ်တဲ့လူတွေ အကုန်လုံးက လုံးဝဖမ်းချင် ရင် ဖမ်းမှာပဲ၊ စစ်ချင်ရင် စစ်တာပဲ အဲဒီလိုမျိုးပေါ့။ ဒါမျိုးအစီအစဉ်နဲ့ လုပ်ထားတဲ့ လူတွေကြတော့ ရဲအော်ပရာစီကြ လွတ်တယ်ပေါ့ အဲဒီလိုပုံစံမျိုး” ဟု ပြောသည်။

ယခင်နှစ်က ပါမစ်ပြုလုပ်ရာတွင် ပွဲစား၊ အေးဂျင့်တို့ဖြင့် မဟုတ်ဘဲ မိမိ၏ အလုပ်ရှင်သူဌေးမှ ပြုလုပ်ပေးပါက အစိုးရ ကုန်ကျစရိတ်အဖြစ် မလေးရှားရင်းဂစ်ငွေ ၅၀၀၀ (မြန်မာငွေ ၂၄ သိန်းကျော်) ကုန်ကျသည့်အပြင် Overstay သမားဖြစ်ပါက နှစ်အလိုက် ဒဏ်ကြေးငွေ သတ်မှတ်ထားကြောင်းလည်း သိရသည်။

သို့သော် ပွဲစား၊ အေးဂျင့်များဖြင့် ပြုလုပ်သည့်အခါတွင် မလေးရှားရင်းဂစ်ငွေ အနည်းဆုံး ၈၀၀၀ (မြန်မာငွေ ၃၈ သိန်းကျော်) မှ ၁၅၀၀၀ (မြန်မာငွေ ၇၂ သိန်းကျော်) အထိ ပေးခဲ့ရကြောင်းလည်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ အဖမ်းအဆီးမှာ အင်မတန် များပြားလာခြင်းကြောင့် Overstay ဖြစ်နေသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ အနေဖြင့်လည်း ယခုပါမစ်အား လျှောက်ထားသင့်ကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာများက အကြံပြုသည်။

ယခုပြန်ဖွင့်ပေးမည့် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်သည် မလေးရှားအစိုးရမှ ရေးဆွဲထားသည့် လုပ်သားစိစစ်ရေး ပရိုဂရမ် (RTK Program) ဖြစ်ပြီး တရားဝင်နေထိုင် အလုပ်လုပ်ခွင့် ရရှိသည့် ပါမစ်ဖြစ်ပြီး တစ်နှစ်တစ်ခါ သက်တမ်း တိုးရခြင်း ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၇

မလေးရှားတွင် ပါမစ်ပြန်လည်ဖွင့်ပေးမည်ဟု ဆိုထားသော်လည်း စတင်ထုတ်ပေးမည့် ရက်အတိအကျအား မထုတ်ပြန်သေးသည့်အတွက် ပါမစ်ပြုလုပ်မည့် မြန်မာများအနေဖြင့် ပွဲစားနှင့် အေးဂျင့်များထံ ငွေကြေးများအား ကြိုတင်၍ မလွှဲသင့်သေးကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှား ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးမှ နိုင်ငံခြားသားများအား တရားဝင်နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် ပါမစ်အား ပြန်ဖွင့် ပေးမည်ဟု ကြေညာပြီးနောက် လက်ရှိတွင် ပွဲစားနှင့် အေးဂျင့်များက ပါမစ်လုပ်ရန်အတွက် စရံငွေအဖြစ် ကြိုတင် ငွေကြေး တောင်းခံမှုများ ရှိနေသည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ သတိပေးခြင်း ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုလောလောဆယ် အနေအထားမှာတော့ စောသေးတယ်လို့ ကျနော်ထင်တယ်။ တရုတ်နှစ်ကူးပြီးတဲ့ အထိ သို့မဟုတ် ဒီလကုန်တဲ့အထိ ဖေဖော်ဝါရီလလောက်မှ အခြေအနေလေးကို ကျနော့်အနေနဲ့တော့ စောင့်ကြည့် စေချင်ကြတယ်။

ဖမ်းဆီးခံထားရသော ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

အဓိကကတော့ လုပ်ချင်တဲ့ လူတွေကသာလျှင် အဓိက ခွဲခြားဝေဖန်ပြီးတော့ အပ်သင့်တာပေါ့ နော်။ ဒီလူကို ယုံကြည်ရမလား၊ ပေးဆောင်ရမယ့် ငွေကြေးပမာဏက နည်းနည်းနောနော ငွေဆိုတာလည်း မဟုတ်ဘူး။ ရှာရတာလည်း လွယ်တာမဟုတ်ဘူး။ အဲဒီအတွက် စေ့စေ့စပ်စပ်နဲ့ အဘက်ဘက်ကို စုံစမ်း မေးမြန်း ပြီးမှ လုပ်စေချင်တယ်ပေါ့။ ဘယ်သူတွေ ဘာပြောပြော ဘယ်နှလအတွင်းရမယ်၊ ပါမစ် ဘယ်နှလအတွင်း ချမယ် ဆိုပြီးတော့ ကတိကဝတ်တွေခံလည်း မယုံကြပါနဲ့ဦးပေါ့နော်။ ဘာမှန်းမသိရသေးတဲ့ အနေအထားမျိုး မှာပေါ့နော်။ ကျနော်ကတော့ သူတို့ အလိမ်ခံရမှာပဲ စိုးရိမ်တာ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ ဒီကိစ္စနဲ့ သူတို့ အလိမ်ခံရတာတွေလည်း မနည်းတော့ဘူးလေ။ အတုတွေလည်းရှိပါတယ်။ လ.ဝ.က ကနေ တရားဝင် ချပေးတဲ့ စတစ်ကာပါမစ် မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဘယ်ကနေ ဘယ်လိုထွက်လာတဲ့ ပါမစ်တွေလဲမသိဘူး ကပ်ပေးလိုက်တယ်။ တကယ် တမ်း သွားစစ်ကြည့်တော့ အတုတွေ ဖြစ်နေတာတွေလည်း အများကြီး ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ လောလောဆယ် အခြေအနေမှာတော့ စောင့်ကြည့်ကြပါဦးလို့ ကျနော်ပြောချင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် ၂၀၂၂ ခုနှစ်က ပါမစ် ထုတ်ပေးခဲ့ချိန်တွင် ပွဲစား၊ အေးဂျင့်များဖြင့် လုပ်ကြသည့် မြန်မာအလုပ်သမားများ ၌ ယနေ့အထိ ပါမစ် မရရှိသည့်အပြင် ငွေကြေးလည်း ဆုံးရှုံးလိုက်ရသူများရှိကြောင်း သိရသည်။

ပါမစ်ပြုလုပ်ရာတွင် ပွဲစား၊ အေးဂျင့်တို့ဖြင့် မဟုတ်ဘဲ မိမိ၏ အလုပ်ရှင်သူဌေးမှ ပြုလုပ်ပေးပါက အစိုးရ ကုန်ကျ စရိတ်အဖြစ် မလေးရှားရင်းဂစ်ငွေ ၅၀၀၀ (မြန်မာငွေ ၂၄ သိန်းကျော်) ကုန်ကျသည့်အပြင် Overstay သမားဖြစ် ပါက နှစ်အလိုက် ဒဏ်ကြေးငွေ သတ်မှတ်ထားကြောင်းလည်း သိရသည်။

သို့သော် ပွဲစား၊ အေးဂျင့်များဖြင့် ပြုလုပ်သည့်အခါတွင် မလေးရှားရင်းဂစ်ငွေ အနည်းဆုံး ၈၀၀၀ (မြန်မာငွေ ၃၈ သိန်းကျော်) မှ ၁၅၀၀၀ (မြန်မာငွေ ၇၂ သိန်းကျော်) အထိ ပေးခဲ့ရကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလမ်လာပူမြို့ကိုတွေ့ရစဉ်

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် အလုပ်သမားတစ်ယောက်၏ တစ်လအတွက် အနည်းဆုံး အခြေခံလုပ်ခလစာမှာ မလေးရှား ရင်းဂစ်ငွေ ၁၅၀၀ (မြန်မာငွေ ၇ သိန်းကျော်) သာ ရှိသည့်အတွက် ပါမစ်အတွက် ကုန်ကျစရိတ်မှာ အင်မတန် များပြားသောကြောင့် ပြီးခဲ့သည့် နှစ်များက ပါမစ် မပြုလုပ်သည့် မြန်မာ အများအပြားလည်း ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ပွဲစားနှင့် အေးဂျင့်များအနေဖြင့် ကိုယ့်လူမျိုး အချင်းချင်း ထိုကဲ့သို့ ငွေကြေးပမာဏ အများအပြား မယူသင့်ကြောင်း ရခိုင်ဒုက္ခသည်များဗဟို(CAR) မှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးညီညီလွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အလုပ်သမားတစ်ယောက်က တစ်လမှ ၁၅၀၀ ပဲရတယ်။ ၁၅၀၀ ဆို တစ်နှစ်လုံးမှ ၁၅၀၀၀၊ ၁၈၀၀၀ ပေါ့။ ဆိုတော့ တစ်သောင်းရှစ်ထောင်မှာ သူ့အနေနဲ့ တစ်သောင်းပေးလိုက်ရင် ဒီ ၈၀၀၀ နဲ့ သူဘယ်လို ထမင်းစား မလဲ။ အိမ်ငှားခတွေ ဘယ်လိုပေးမလဲ။ ခရီးစရိတ်တွေ ဘယ်လိုပေးမလဲ။ ကျန်းမာရေးတွေ ဘယ်လိုလုပ်မလဲ။ ဒါတွေက အဓိပ္ပါယ်မရှိတဲ့ဟာတွေလေ။ တကယ်က မလေးရှားအစိုးရကလည်း သိသင့်သလောက် သိပါတယ်။ အရင်က ၂၈၀၀၊ ၃၅၀၀ အထိ ပေးရတာတောင်မှ လုပ်ငန်းရှင်တွေက တအားများတယ်။ ဒီအလုပ်သမားတွေမှာမှ တစ်လမှ ၁၅၀၀ ရတာ သူတို့ဘယ်လိုစားသောက်နေထိုင်မလဲ။ လုံးဝမကျန်ဘူးဆိုပြီးတော့ အစိုးရကို တင်ပြခဲ့ကြတာတွေ ရှိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ယခုပြန်ဖွင့်ပေးမည့် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်သည် မလေးရှားအစိုးရမှ ရေးဆွဲထားသည့် လုပ်သားစိစစ်ရေး ပရိုဂရမ် (RTK Program) ဖြစ်ပြီး တရားဝင်နေထိုင် အလုပ်လုပ်ခွင့် ရရှိသည့် ပါမစ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုပါမစ်ကို တစ်နှစ် တစ်ခါ ထုတ်ပေးကြောင်း၊ ထုတ်ပေးသည့် အခါများတွင် နှစ်စဉ် ဖြေလျှော့မှုများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

ပါမစ် လျှောက်ချင်သူများအနေဖြင့် တရားဝင် အထောက်အထားအဖြစ် ပတ်စပို့စ် စာအုပ်ရှိပြီး အလုပ်ရှင် သူဌေးရှိ ပါက လျှောက်ထားနိုင်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၃

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများအား မည်သူမည်ဝါ သက်သေခံလက်မှတ် CI စာအုပ် ထုတ်ပေးနေခြင်းသည် ပွဲစားများအတွက်သာ ဖြစ်နေကြောင်း ထိုင်းအခြေစိုက် အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

CI စာအုပ်အား ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ထုတ်ပေးနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်နေ့၌ နောက်ဆုံးထား ပြုလုပ်ရမည်ဟု သတ်မှတ်ထားသော်လည်း ထိုင်းအစိုးရမှ နောက်ဆုံးထား ပြုလုပ်ရမည့် ရက်အား မေလ ၁၅ ရက်အထိ သက်တမ်းတိုးကြောင်း ကြေညာထားသည်။

ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် မရှိသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများအနေဖြင့် CI စာအုပ် ပြုလုပ်၍ မရကြောင်း၊ ထို့ပြင် ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် အထောက်အထား တစ်ခုတည်းရှိရုံဖြင့်လည်း CI စာအုပ် လုပ်၍ မရကြောင်း၊ လုပ်ဆောင်ရသည့် လုပ်ငန်းစဉ်များမှာ ရှုပ်ထွေးသောကြောင့် ကိုယ်တိုင်ပြုလုပ်ရန်မှာ မလွယ်ကူသဖြင့် ပွဲစားများ အတွက် လုပ်ငန်းခွင်ဖြစ်နေကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 CI စာအုပ်ရရှိထားသူကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကိုယ့်ဘာသာ ကိုယ်တိုင် သွားလုပ်မယ်ဆိုရင် အလုပ်ရှင်က ကိုယ်တိုင် လိုက်လုပ်ပေးရင်တောင်မှပဲ အဲဒါ အခက်အခဲ ဖြစ်တယ်။ ဘယ်စာရွက်လိုတယ်၊ ဘာလိုတယ်ဆိုပြီး သူတို့ဘက်ကနေ တောင်းဆိုတဲ့ အလုပ်တွေ လုပ် တယ်။ အလုပ်ရှင်က ၂ ခါ ၃ ခါ သူ လိုက်မလုပ်နိုင်ဘူး။ အချိန်မပေးနိုင်ဘူးလေ။ အဲဒီအခါကျတော့ သွား ပွဲစားနဲ့ပဲ လုပ် ဆိုပြီးတော့ အကုန်လုံးက။ အဲဒီ ပွဲစားနဲ့ လုပ်မှလည်း အဆင်ပြေတာ။ ပွဲစားကြတော့ သူတို့က မမေးတော့ ဘူး။ သူတို့မှာက အချိတ်အဆက်ရှိပြီးသား။ ဘယ်လောက်ဆို ဘယ်လောက် Percentage နဲ့ပေါ့ အဲဒါမျိုးတွေက ရှိထားပြီးသားဆိုတော့ အဆင်ပြေတယ် ပွဲစားနဲ့။ အခုတောင်မှ ပန်းရောင်ဘတ် ရှိရုံတစ်ခုတည်းနဲ့ လုပ်လို့မရဘူး။ နောက်ပိုင်းမှာ သူတို့က Electronic စနစ်နဲ့ သူတို့ လုပ်တယ်ပေါ့။ သူတို့ခေါ်တာကတော့ E-Workpermit လို့ ခေါ် တယ်။ အဲဒါက စာရွက် အဖြူမှာ QR Code နဲ့ပေါ့နော် E-Workpermit အဲဒီဟာနဲ့မှ CI ကို သွားလျှောက်လို့ ရတယ်။ ဒီပန်းရောင်ဘတ် ရပြီးတာနဲ့တောင် သွားလျှောက်လို့ မရသေးဘူး။ work permit မှာမှ နောက်တစ်မျိုး ရှိသေး တယ်။ နောက်တစ်မျိုးဆိုတာက အပြာရောင် စာအုပ်လေ။ အဲဒီစာအုပ်ရှိတဲ့ သူဆိုရင်လည်း ရတယ်။ နောက်ဆုံး အသုတ် အုပ်စုတွေကကြတော့ အဲဒီ အပြာရောင် စာအုပ်က မထွက်သေးဘူး။ တချို့က ကြတော့ slip တွေပဲ ရှိတာကို။ အဲဒီအခါကျတော့ ခုနကပြောတဲ့ E-Workpermit ဆိုတဲ့ အထောက်အထား စာရွက်ပေါ့။ အဲဒါနဲ့ လုပ်ကြ တာပေါ့။ အဲဒါနဲ့ဆိုရင် 7/11 မှာ ငွေသွင်းလို့ရတယ်။ ပန်းရောင်ဘတ် တစ်ခုတည်း ရှိရုံနဲ့ သွင်းလို့မရဘူး။ အဲဒီလို ရှုပ်လေ၊ အထောက်အထားကိစ္စတွေ များလေ အလုပ်သမားတွေက ဘယ်လိုမှ နားမလည်နိုင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအား ထိုင်းအစိုးရမှ အလုပ်လုပ်ခွင့် လက်မှတ် ဘတ် ပန်းရောင်ကတ်အား ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ၌ ထုတ်ပေးခဲ့ပြီး ထိုထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံသား ၆ သိန်းခန့် ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာရွှေ့ပြောင်းများကိုတွေ့ရစဉ် 

CI စာအုပ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တရားမဝင် ရောက်ရှိနေကြသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများအတွက် ဖြစ်ပြီး ထိုင်းနှင့်မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံအတွင်း၌သာ တရားဝင်ကြောင်း၊ ထိုစာအုပ်မရှိဘဲ ဘတ်ပန်းရောင်ကတ်နှင့် Work Permit တို့ရှိပါက ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း တရားဝင် နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် ရှိသော်လည်း နယ်မြေကျော် သွားလာ ၍ မရကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် CI စာအုပ်ရှိပါက မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများ အနေဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း စိတ်ကြိုက် သွားလာ နိုင်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသို့လည်း တရားဝင်လမ်းကြောင်းမှ ပြန်ခွင့်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို CI စာအုပ် ထုတ်ပေးခြင်းသည် ထိုင်းအစိုးရနှင့် မြန်မာအစိုးရတို့ နှစ်နိုင်ငံ အကျိုးအမြတ်အတွက် မြန်မာရွှေ့ ပြောင်း အလုပ်သမားများထံမှ အခကြေးငွေ ကောက်ယူနေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား အရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “CI လုပ်ရင် ထိုင်းအစိုးရက သူကလည်း အကျိုးရှိတယ်။ မြန်မာအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနကလည်း အကျိုး ရှိတယ်ဆိုတော့ ဒီ CI ကို လုပ်ဖို့ သူတို့ ဖိအားပေးတယ်ပေါ့။ တကယ်တမ်းကြတော့ ၁၀၀ မှာ ၉၉ ရာခိုင်နှုန်း လောက်က CI ကို ဘယ်သူမှ လက်မခံချင်ကြဘူး။ မဖြစ်မနေမို့လို့သာ လုပ်နေကြတာ။ အဲဒီတော့ ဘတ်ပန်းရောင် ကတ် တစ်ခုတည်းနဲ့ နေလို့ရတဲ့ အခွင့်အရေးကို ထိုင်းက လုပ်ပေးရမှာ။ ဒါပေမယ့် အားလုံးကတော့ မြန်မာ အလုပ် သမားတွေရဲ့ အပေါ်မှာ အကျိုးအမြတ်ကို မျှော်ကိုးပြီးတော့မှ အမိန့် ဩဇာအာဏာ သုံးကြတာပဲ။ အခက်အခဲက ငွေကြေး ကုန်ကျမှုတွေ များတာရယ်။ သက်တမ်းတစ်ခု မကုန်သေးပဲနဲ့ နောက် တစ်ခု လုပ်ရတယ်ပေါ့။ အရင်တုန်း က ၃၁၀(ဘတ်ငွေ) သတ်မှတ်တယ် 7/11 မှ ငွေသွင်းတယ်ပေါ့။ ဒါကို ထိုင်း အလုပ်သမား ဝန်ကြီးဌာနနဲ့ မြန်မာ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနနဲ့ နောက် ဒီ CI စခန်းကို တင်ဒါယူတဲ့ အေဂျင်စီ နဲ့ ခွဲတမ်းကျ ယူကြတယ်ပေါ့။ အဲဒီ နောက်ပိုင်းမှာ ၇၁၀(ဘတ်ငွေ) ဖြစ်လာတယ်။ အခုတော့ ဒီ ၂၀၂၃ မှာ 7/11 ကို ၁၀၁၀ (ဘတ်ငွေ) သွင်းရမှာပေါ့။ ဘတ်ငွေ ၁၀၁၀ ဆိုလည်း မြန်မာငွေ ၁ သိန်းနီးပါးလေ။ ဒါပေမယ့် ဒီလောက်နဲ့ပဲ ပြီးသွားလားဆိုတော့ မဟုတ်ဘူး။ လူတစ်ယောက်ကို ဘတ် ၇၀၀၀ နဲ့ ၈၀၀၀ ကုန်တယ် ဒီ CI လုပ်တာ” ဟု ပြောသည်။
ပွဲစားများဖြင့် CI စာအုပ်ပြုလုပ်ခြင်း၊ သက်တမ်းတိုးခြင်းများ လုပ်ဆောင်ရာတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား တစ်ဦးလျှင် ဘတ်ငွေ သောင်းကဏန်းအထိ ပေးရကြောင်းနှင့် ပွဲစားများဖြင့် CI စာအုပ်ပြုလုပ်ရန် စာရင်းပေး သွင်းရာတွင်လည်း စာရွက်အတုများ ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

CI စာအုပ်တစ်အုပ်၏ သက်တမ်းမှာ ၄ နှစ်ရှိပြီး စမုစခွန်၊ စမုပရာကန်၊ ချင်းမိုင်၊ ချွန်ဘူရီ၊ ရနောင်း အစရှိသည့် ခရိုင် များ၌ စခန်းများ ဖွင့်လှစ်၍ ပြုလုပ်ပေးနေခြင်းဖြစ်ပြီး မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများ ကိုယ်တိုင် ပြုလုပ်၍ ရနိုင်သည့် လွယ်ကူသော လုပ်ငန်းစဉ်များအား ပြောင်းလဲလုပ်ဆောင်ရန် ထိုင်းအခြေစိုက် အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၉

ကုလားတန်မြစ် စီမံကိန်း၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည့် စစ်တွေဆိပ်ကမ်းသစ်ကို ဖွင့်ပွဲ မလုပ်ရသေးသော်လည်း ကုန်သွယ်မှု စတင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

စစ်တွေဆိပ်ကမ်းသစ်ကနေ ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီ လဆန်းပိုင်းက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ စတင်၍ ဆန်တင်ပို့မှုများ ပြု လုပ်ခြင်းဖြစ် ကုန်သွယ်ရေးဆောင်ရွက်နေပြီဟု ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဖွင့်တာတော့ ဖွင့်ပွဲတော့ မလုပ်သေးဗျ။ ဒါပေမယ့် အလုပ်တော့ စလုပ်နေပါပြီဗျ။ လက်ရှိကတော့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို တင်ပို့တဲ့ ဆန်တင်ပို့တဲ့ သင်္ဘောတစ်စီးကတော့ အဲဒီဆိပ်ကမ်းကပဲ အသုံးပြုပြီးတော့ စပြီးတော့ ပထမဆုံးပေါ့လေ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းလောက်ကပဲ ထွက်သွားပါပြီဗျ” ဟု ပြောသည်။

 စစ်တွေဆိပ်ကမ်းကိုတွေ့ရစဉ်

စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်းသစ်ကို နိုင်ငံတကာသင်္ဘောများ ဆိုက်ကပ်ခွင့်နှင့် ပြည်ပသို့ ပို့ကုန်တင်ပို့မှုများကိုသာ အသုံးပြု ခွင့် ပြုထားကြောင်း၊ ပြည်တွင်း သင်္ဘောများနှင့် တခြားသော ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး သင်္ဘောများ ဆိုက်ကပ်ခွင့်နှင့် ပတ်သက်ပြီး ခွင့်ပြုချက် မရထားသေးကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ဆိပ်ကမ်း ဖွင့်သော်လည်း ကုန်သွယ်မှုများ ပြုလုပ်ရန်အတွက် သင်္ဘောလိုင်းများ မရှိသေးကြောင်း၊ အချိန်မှန် ပြေးဆွဲမည့် သင်္ဘောနှင့် ကမ်းရိုးတန်း သင်္ဘောလိုင်းများ ရှိမှသာ ကုန်သွယ်မှုများ မြင့်တက်လာမည် ဖြစ်သည်ဟု ဦးတင်အောင်ဦးက ပြောသည်။

၎င်းက “သင်္ဘောဆိပ်ကမ်းတစ်ခု ဖွင့်တာနဲ့ မပြီးသေးဘူးလေ။ သင်္ဘောလိုင်းတွေက international ဆိုလည်း ဥပမာအားဖြင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ မြန်မာ စစ်တွေနဲ့လည်း တိုက်ရိုက် ကုန်သွယ်မှုပေါ့လေ။ အဲဒါတွေလည်း Schedule သင်္ဘောတွေ၊ နောက်တစ်ခုက coastal သင်္ဘောတွေ သူတို့အတွက် သင်္ဘောလိုင်းတွေက အချိန်မှန်ဆွဲတဲ့ သင်္ဘော လိုင်းတွေ ဖြစ်လာဖို့လည်း အရေးကြီးပါတယ်။ ပြီးတော့ အိန္ဒိယနဲ့ဆိုလည်း စီစဉ်နေကြတာတော့ ကာလက္ကတားနဲ့ စစ်တွေပေါ့။ ကာလက္ကတားနဲ့ စစ်တွေကိုလည်း ခုနကပြောတဲ့ အချိန်မှန် Schedule သင်္ဘောတွေ၊ coastal သင်္ဘောတွေ အဲဒါတွေလည်း သူတို့ ဆွဲနိုင်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ အဲဒါတွေ ဖြစ်လာပြီးမှ ကျနော်တို့ ကုန်သွယ်မှု တွေက တဖြည်းဖြည်း တက်လာမှာပေါ့လေ။ အခုက ဆိပ်ကမ်းတော့ ဖွင့်တယ်။ ဒါပေမယ့် ကုန်တင်ဖို့အတွက် သင်္ဘောလိုင်းတွေက အချိန်မှန် ပြေးဆွဲနိုင်တဲ့ အနေအထားမှာ မရှိသေးဘူးဗျ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း လမ်းဆုံတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ကုလားတန်မြစ်ကြောင်း ဘတ်စုံသုံး သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည့် စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်းသစ် သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ကာလက္ကတားဆိပ်ကမ်းနှင့် စစ်တွေဆိပ်ကမ်းတို့ တိုက်ရိုက်ကုန်သွယ်သည့် လမ်းကြောင်း တစ်ခုဖြစ်သလို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ စစ်တကောင်းဆိပ်ကမ်းနှင့်လည်း ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။

စစ်တွေဆိပ်ကမ်းသစ်သည် တန်ချိန် ၅၀၀၀ နှင့် ၆၀၀၀ ဆံ့သည့် သင်္ဘောများ ပြေးဆွဲနိုင်သည့်အတွက် ကုန်သွယ် ရေး လုပ်ရာတွင် ပိုမိုကုန်သွယ်နိုင်ပြီး ကုန်သွယ်မှု လျင်မြန်လာမည်ဖြစ်သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကုန်သည်များအနေဖြင့် ကုန်သွယ်မှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး မည်သို့ ခွင့်ပြုပေးထားသည်ကို မသိရသေး ကြောင်း ကုန်သည် ဦးသန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆိပ်ကမ်းသစ်က အဓိက အိန္ဒိယနဲ့ အလုပ်လုပ်လို့ ရသွားမှာပေါ့။ အိန္ဒိယနဲ့ ဖွင့်ပြီးလား၊ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ကုန်သွယ်လို့ ရပြီလဲဆိုတာ အစ်ကိုတို့လည်း မသိရသေးဘူး။ ဖွင့်ပါပြီ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ လည်ပတ်လို့ရပြီဆိုတာ သိသွားရင် သူ့ဟာနဲ့သူ ဖြစ်သွားမှာ။ သူတို့ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ လည်ပတ်မှာလဲဆိုတာ အရေးကြီးတာလေ။ ဘယ်လိုပုံစံ လုပ်လို့ရလဲ၊ ဘာကို ဘယ်လိုပုံစံ လုပ်လို့ရလဲ၊ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ကုန်သွယ်လို့ ရနေပြီလား အစ်ကိုတို့က အိန္ဒိယ ကို မျှော်လင့်တာကိုး။ ဘာမှလည်း မသိရသေးတော့ ပြောဖို့ခက်တယ် ဒီကိစ္စက အိန္ဒိယကို ပို့လို့ရပြီလား အိန္ဒိယ ကို ပဲတွေ၊ နှမ်းတွေ၊ ပြောင်းတွေကအစ အဲဒီဆိပ်ကမ်းကနေ ပို့လို့ရလား၊ အိန္ဒိယကနေ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းတို့၊ လိုအပ်တဲ့ဟာတွေကို၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လိုအပ်တဲ့အရာတွေကို သွင်းလို့ရပြီလား အဲဒါတွေ သိရရင်တော့ အဆင်ပြေ တယ်လေ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဆိပ်ကမ်း ဖွင့်လှစ်ပြီးနောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံကြား ကုန်သွယ်ရာ၌ သင်္ဘောလိုင်းတစ်ခု ထားရှိရန် အပါအဝင် အပတ်စဉ် သို့မဟုတ် လစဉ် သင်္ဘောပြေးဆွဲနိုင်ရန် ကုန်သည်များ၊ လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ တာဝန်ရှိသူများအကြား ဆွေးနွေးနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ပြည်တွင်းသင်္ဘောလိုင်းများ ဆိုက်ကပ်နိုင်ရန်အတွက်လည်း ဆောင်ရွက်နေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၇

မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ် တစ်ခုဖြစ်သည့် မူဆယ်-ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်၌ ကျင့်သုံးနေသည့် အစား ထိုးယာဉ်မောင်းစနစ်(ရှန်တိန်) ၃ ဆင့်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း မူဆယ်နယ်စပ်ကုန်သည်များထံမှ သိရ သည်။

ထိုသို့ အစားထိုးယာဉ်မောင်းစနစ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ခြင်းကြောင့် ကုန်သည်များအနေဖြင့် အစားထိုးယာဉ်မောင်း ငှားရမ်းခစရိတ် ၁ သိန်းခွဲခန့် သက်သာသွားကြောင်း၊ ထို့နောက် ကုန်သွယ်ရေးလည်း ရေရှည်တွင် မြန်ဆန်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း မူဆယ်ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အစားထိုးယာဉ်မောင်းက အရင်တုန်းက အဆင့် ၃ ဆင့်လောက် ရှိတယ်။ ၁၀၅ မိုင်ကနေ ရွှေလွယ်အင်ကို တစ်ကြောင်း၊ ၁၀၅ မိုင်ကနေပြီးတော့ ရွှေလီရေးဗားကို တစ်ခု၊ ရွှေလီရေးဗားကနေ အခွန်လွတ်ကွင်းကို တစ်ခု၊ ရွှေလွယ်အင်ကို သွားတဲ့အထိက ဖွင့်လိုက်ပြီ။ ရွှေလွယ်အင်မှာ တစ်ခုပဲ ကျန်တော့တယ်။ ၁၀၅ မိုင်ကနေ ရွှေလွယ်အင်ကိုသွားတဲ့ အစားထိုးယာဉ်မောင်း၊ ၁၀၅ မိုင်ကနေပြီးတော့ ရွှေလီရေးဗားကို သွားတဲ့ အစားထိုး ယာဉ် မောင်းက ဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီ။ အဆင့် တစ်ခုပဲ ကျန်တော့တယ်။ ဒီအတွက် ကားသမားတွေ အနေနဲ့ကတော့ စရိတ် ၁ သိန်းခွဲလောက် သက်သာသွားတာကို တွေ့ရတယ်။ လောလောဆယ် နံပါတ် ၁ က စရိတ် သက်သာသွားတယ်။ နံပါတ် ၂ က အဆင့်ဆင့် ပြောင်းစရာမလို၊ အဆင့်ဆင့် စောင့်ဆိုင်းစရာ မလိုတဲ့အတွက် အရင်လို ကြန့်ကြာမှုတွေ မရှိတော့ဘူး။ ဒါပေမယ့် အစားထိုးယာဉ်မောင်းက တစ်ခု ကျန်သေးတယ်နော်။ တရုတ်ပြည်ကိုဝင်တဲ့ နောက်ဆုံး ဂိတ်က ကျန်သေးတယ်။ အဲဂိတ်က မဖျက်သေးဘူး။ အဲဒီဂိတ်ကိုပါ ဖျက်သိမ်းလိုက်လို့ရှိရင် အစားထိုးယာဉ်မောင်း စရိတ်က ၂ သိန်းလောက် သက်သာသွားမယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်သို့ သွားမည့် ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ အစားထိုးယာဉ်မောင်းစနစ်သည် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ကပ်လျက်ဖြစ်သည့် ရွှေလွယ်အင်မှ တစ်ဆင့်သာ ကျန်ရှိတော့မည် ဖြစ်သည်။

အစားထိုးယာဉ်မောင်းစနစ်သည် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ်ဖြစ်ပွားမှု များပြားခဲ့သည့် အချိန်တွင် စတင် ကျင့်သုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုစနစ်ကြောင့် ကုန်သည်များ ကုန်ကျစရိတ် မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ အစားထိုး ယာဉ်မောင်းသူများသည် တရုတ်နိုင်ငံမှ ယာဉ်မောင်းများ ဖြစ်သည့်အတွက် မြန်မာကုန်ကားသမားများအတွက် ဝင်ငွေများလည်း ထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ရှန်တိန်ကွင်းများတွင် ကုန်ကားများ ညအိပ်ရခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကြန့်ကြာမှုများနှင့် ကုန်ကား ရှားပါးမှုများလည်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

ဖရဲသခွားစိုက်တောင်သူ ကိုသစ္စာက “ကြိုဆိုပါတယ် အခုလက်ရှိ အဆင့်တွေ ဖျက်သွားတာကို ကြိုဆိုပါတယ်။ နည်းနည်းလေး မြန်ဆန်မှု ရှိလာတာ မှန်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လို့ မြန်ဆန်မှု ဘာကြောင့် ဒီလိုဖြစ်လာတာလဲဆိုတော့ ဒီနှစ်သည် နိုင်ငံရေး အခြေအနေကြောင့်၊ နယ်မြေမအေးချမ်းမှု အခြေအနေကြောင့် ဖရဲသခွား စိုက်တဲ့အားသည် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ကျတယ်လို့ ပြောခဲ့ဖူးတယ်နော်။ အဲကျတော့ ကားဝင်တာလည်း တစ်နေ့ကို အစီး ၅၀၊ ၁၀၀ ထက် ပိုမဝင်ဘူး။ ခါတိုင်းသည် တစ်ရက်ကို အစီး ၃၀၀၊ ၄၀၀၊ ၅၀၀၊ ၆၀၀ ဝင်နေရင် ဒီအခင်းအကျင်းသည် နောက်ထပ် Traffic ဖြစ်မယ့် အနေအထားပါ။ အခုဟာကတော့ သူ့အိုးနဲ့ သူ့ဆန်နဲ့မို့လို့ ဒါလေးသည် အဆင်ပြေနေ တယ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ တကယ်တမ်း စိုက်လာကြပြီ၊ လုပ်လာကြပြီဆိုရင် တစ်ရက်ကို အစီး ၃၀၀၊ ၄၀၀၊ ၅၀၀ ဝင်လာကြပြီဆိုရင် ရှေ့မှာဝင်သွားတဲ့ကားသည် တရုတ်ပြည်ကို ဝင်သွားတဲ့ကားသည် အစီး ၁၀၀၊ အစီး ၁၅၀ ဖြစ်ရင်လည်း ဖြစ်မယ်။ နောက်မှာ တက်လာတဲ့ကားသည် တစ်ရက်ကို အစီး ၃၅၀၊ ၄၀၀ တက်လာရင် ဒီယာဉ် ကြော ပိတ်ဆို့မှုသည် အချိန်ကြန့်ကြာမှုသည် ၅ ရက်၊ ၁ ပိတ်လည်း မပြေပါဘူး။ လက်ရှိ အနေအထားသည် ပြေလည်တယ်လို့ ပြောလို့ရပေမယ့် ရေရှည်အတွက်သည် ပြေလည်တယ်လို့တော့ ပြောလို့မရပါဘူး” ဟု ပြော သည်။

ဖရဲကားများကိုတွေ့ရစဉ် 

ကိုဗစ် - ၁၉ ကပ်ရောဂါ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကို ထိန်းချုပ်သည့် အနေဖြင့် နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်ရေးတွင် အစားထိုး ယာဉ်မောင်း ရှန်တိန်စနစ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်နိုင်ငံဘက်ခြမ်းတွင် ၂၀၂၂ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ဖြေလျှော့ခဲ့ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ ကျင်စန်းကျော့ - ဝမ်တိန် လမ်းကြောင်းတွင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ရက်နေ့မှ စတင်ပြီး ရှန်တိန် အဆင့် ၃ ခုကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိ ကျန်ရှိနေသည့် ရှန်တိန် အဆင့်တစ်ခုသည် တရုတ်နိုင်ငံကို ဝင်ရောက်သည့် နေရာတွင်သာ ရှိနေပြီး တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကိုဗစ်ကူးစက်မှု အခြေအနေပေါ် မူတည်ပြီး ထိုတစ်ခုကိုလည်း ဖျက်သိမ်းလာမည်ဟု ကုန်သည် များ၊ ကုန်ကားပိုင်ရှင်များနှင့် ကုန်ကားသမားများက ပြောသည်။