CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၆

ဆားဈေးနှုန်း ကျနေခြင်းကြောင့် ယခုနှစ် နေလှန်းဆား ထုတ်လုပ်မည့် ရာသီတွင် မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဆားထုတ်လုပ်မှုနှုန်းသည် လျော့ကျနေကြောင်း ဆားတောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ပြည်တွင်းဆားဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေခြင်းကြောင့် တောင်သူများ အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်ရနိုင်သည့်အတွက် တချို့သော ဆားတောင်သူများက ဆားထုတ်လုပ်မှုကို ရပ်နားထားကြရသည်။

ထို့ပြင် အလုပ်သမား ငှားရမ်းရ ခက်ခဲခြင်း၊ ကုန်ကျစရိတ် မြင့်တက်ခြင်းနှင့် ဆားဈေးနှုန်း ကျဆင်းခြင်းများကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်နိုင်မှု လျော့ကျခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဆားဖို ၁၀ ဖိုတွင် ၈ ဖိုခန့်သာ ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် အနေအထား ဖြစ်နေသည်ဟု မွန်ပြည်နယ် သံဖြူဇရပ်မြို့နယ်မှ ဆားတောင်သူ ဦးလှတင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းတော့ မပြည့်ဘူး။ လည်ပတ်မှုက တချို့ဖိုတွေ မထွက်ဘူး။ ဆားဈေးကလည်း မရှိဘူး။ နောက်ပြီးတော့ ကုန်ကျစရိတ်တွေက များတယ်။ အလုပ်သမားလည်း ရှာလို့ မလွယ်ဘူး။ လောင်စာဆီတွေ ကလည်း ဈေးတွေမြင့်၊ အဲဒါကြောင့် တချို့တွေ လုပ်ငန်း ရပ်ထားကြတယ်။ ၁၀ ဖို ရှိလို့ရှိရင် ၈ ဖိုလောက်ပဲ ထွက် နိုင်တာပေါ့လေ။ ဦးလေးတို့ကတော့ အပြင်ကငွေ ရှာပြီးတော့ အလုပ်လုပ်နေတာပေါ့။ ဆားဈေးက ဒီနှစ်မှာ ၂၀၀ ဝန်းကျင်လောက်ဆိုရင်တော့ အလုပ်လုပ်နိုင်သေးတယ်ပေါ့လေ။ အခုက ၁၈၀၊ ၁၅၀၊ ၁၆၀ လောက်ပဲ ရှိတော့ တယ်။ ဆားဈေးကကျတယ်၊ အရင်းအနှီးက များတယ်” ဟု ပြောသည်။

 ဆားလုပ်ငန်းလုပ်နေကြစဉ်

ဆားဈေးနှုန်း အနေဖြင့် လက်ရှိတွင် ဆားကြမ်း တစ်ပိဿာလျှင် ၁၅၀ ကျပ်သာရှိနေပြီး တောင်သူများအတွက် တစ်ပိဿာ ၂၀၀ ကျပ်ရရှိမှသာ အကျိုးအမြတ် ရှိမည်ဖြစ်သည်။

ဆားကို သံဖြူဇရပ်၊ ရေး၊ ပေါင်မြို့နယ်တို့တွင် လုပ်ကိုင်ကြပြီး မွန်ပြည်နယ်မှ ထွက်ရှိသည့် ဆားများကို ပြည်တွင်း ရှိ မွန်၊ ကရင်၊ တနင်္သာရီနှင့် မန္တလေးသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အခက်အခဲနှင့် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိသည့်အတွက် ဆားကို အသုံးပြုသည့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတချို့ ရပ်နားထား မှုများလည်း ရှိနေသည်။

ထို့ကြောင့် မွန်ပြည်နယ်၏ ဆားဈေးကွက်အတွင်း ဆားဝယ်လိုအား လျော့နည်းလာပြီး ဆားဈေးနှုန်းများလည်း ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။

 ဆားလုပ်ငန်းလုပ်နေကြစဉ်

ဆားတောင်သူ ဦးကျော်လွင်က “ဆားဈေးနှုန်းကတော့ သူ့ ဝယ်လိုအား ရှိသလောက်ပဲ ရောင်းရမှာပေါ့။ ဝယ်လို အား ရှိသလောက်ပဲ ရောင်းရမယ်ဆိုတော့ ဝယ်လိုအားကလည်း အရင်တုန်းက ဝယ်လိုအား ရှိပေမယ့်လည်း အခု ဝယ်လိုအားကလည်း နည်းသွားပြီ။ လုပ်ငန်းတွေကလည်း ရပ်ဆိုင်းကုန်တယ်။ ဆားသုံးတဲ့ လုပ်ငန်းကို ပြောတာ။ အဲဒီလို ရပ်ဆိုင်းကုန်တော့ ဈေးကွက်က တဖြည်းဖြည်း ကျဉ်းသွားတာပေါ့၊ နည်းသွားတာပေါ့။ အဲဒီအပေါ်မှာပဲ မှီခိုပြီး လုပ်ရမှာပဲ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကိုယ့်ကို မှီခိုတဲ့သူကို လူတွေကလည်း ဖိုအကြီးဆိုရင် လူ ၄၀/၅၀ လောက်ရှိ တယ်။ ဖိုငယ်ဆိုရင်တော့လည်း နည်းတာပေါ့။ ဈေးကွက်က အရှေ့ကို မျှော်လို့ သိပ်မရဘူး။ ဘာဖြစ်လို့ မျှော်လို့ သိပ်မရလဲဆိုတော့ ဆားသုံးတဲ့လုပ်ငန်းတွေ တချို့တဝက်က တော်တော်လေးကို လျော့ကျသွားတယ်။ သူတို့နယ် မှာ အဆင်မပြေတဲ့ အပိုင်းတွေကြောင့် ဆားသုံးတာ လျော့တာပေါ့။ လျော့တဲ့အတွက် ဈေးကွက် လျော့သွားတာ ပေါ့။ အဲဒီတော့ ဈေးကောင်းလာဖို့ဆိုတာတော့ သိပ်ပြီးတော့ မမြင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

မွန်ပြည်နယ်အတွင်း ဆားကို နှစ်စဉ် နိုဝင်ဘာလမှစတင်၍ ဧပြီလအထိ ထုတ်လုပ်လျက်ရှိပြီး ဆားထုတ်လုပ်မှုဧက ၄၇၀၀ မှ ဆားတန်ချိန် ၄၅,၀၀၀ ကျော်ထွက်ရှိကာ ပြည်တွင်း ဆားစားသုံးမှု လုံလောက်စွာ ရရှိသည့်အပြင် ပြည်ပ နိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိနေသည်။

ဆားများကို နိုင်ငံတကာ ဈေးကွက်အထိ တင်ပို့နိုင်ပါက ဒေသခံပြည်သူများ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများစွာ ရရှိလာမည့်အပြင် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေများလည်း ရရှိမည်ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၅

မ‌လေးရှားရှိ အလုပ်အကိုင်အများစုကို မြန်မာပွဲစားများမှ လက်ဝါးကြီးအုပ်၍ ချုပ်ကိုင်ထားကြကြောင်း မလေးရှား ရှိ မြန်မာပရဟိတ အသင်းအဖွဲ့များမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် ယခုလက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ မြန်မာပွဲစားများမှာ ယခင်ကထက် ပို၍ များပြားလာနေကာ ကား အကြို/အပို့ ဝန်ဆောင်မှုပေးသည့် သူများသာမက အခြားမြန်မာများပါ ပွဲစားအဖြစ် လုပ်ကိုင်လာနေကြကြောင်း နှလုံးလှပရဟိတလူငယ်များ သွေးလှူရှင်အဖွဲ့မှ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုသက်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေ ရှားပါးတယ်။ ရှိတဲ့အလုပ်တွေကိုလည်း ပွဲစားတွေက ကိုင်တယ်။ ပွဲစား တွေက လူတိုင်းက ပွဲစားဖြစ်နေတယ်။ ဒီစက်ရုံမှာလုပ်တဲ့လူ သူ့မှာ စက်ရုံထဲမှာ အလုပ်ရှိရင် ပွဲစားကောက် လုပ် တယ်။ နောက် လူရှာပေးတဲ့လူကို တစ်ဝက်၊ လက်ခံတဲ့လူက တစ်ဝက် အဲဒီလိုပဲမျှစားနေကြတယ်။ အခုဆို မြန်မာ ပြည်က အကြွေးတွေနဲ့ တက်လာတယ်။ ဒီရောက်တော့ ပွဲစားခ ထပ်ပေးတယ်။ နောက်ထပ်ပြီးတော့ ပွဲစားတွေက လိမ်တာတစ်မျိုး။ အလုပ်တွေ မောင်းထုတ်တာက တစ်မျိုး။ မိန်းကလေးဆိုလည်း တချို့ဆို ရောင်းစားခံတွေ ထိတယ် အိမ်ဖော်အလုပ်တွေကို ထည့်ပေးတယ်။ တစ်နှစ်စာ ၆၀၀၀၊ ၅၀၀၀ ရင်းဂစ်တွေ ယူသွားကြတယ်။ လုပ်တဲ့ လူမှာ အိမ်ရှင်ကောင်း၊ မကောင်း နားမလည်ဘူး။ ပွဲစားလုပ်တာက လူဟောင်းနဲ့ မလေးရှားမှာ ၄၊ ၅ နှစ် ရောက်တဲ့ သမားတွေများတယ်” ဟု ပြောသည်။

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ ဖမ်းဆီးခံရစဉ်

ပွဲစားလုပ်ကြသော်လည်း ကောင်းသည့်ပွဲစားများ ရှိသကဲ့သို့ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု မရှိသည့် ပွဲစား အများအပြား လည်းရှိကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာပရဟိတအသင်းအဖွဲ့များမှ ပြောသည်။

၎င်းတို့အား ပွဲစားခပေး၍ အလုပ်ရှာခိုင်းသည့်အခါတွင် လုပ်ငန်းခွင်၌ အဆင်မပြေသဖြင့် အခြားအလုပ်သို့ ပြောင်းချင်ပါက ပွဲစားခ ထပ်မံပေးရခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။ 

အလုပ်အကိုင် ရှားပါးလွန်းသဖြင့် အလုပ်အကိုင် မရှိသူများအတွက် ပရဟိတအသင်းများမှ အလုပ်ရှင်သူဌေးများ နှင့် ချိတ်ဆက်ကာ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသော်လည်း အလုပ်ရှင်သူဌေးများ လိုချင်သည့်အချိန်တိုင်း မသွားရောက် နိုင်သောကြောင့် ပွဲစားများဖြင့်သာ လုပ်ကိုင်ကြကြောင်း ရတနာစက္ကနာရေး ကူညီမှုအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားရှိ စက်ရုံတစ်ခုမှာ အလုပ်လုပ်နေကြသူများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ပွဲစားတွေကလည်း ပွဲစားသပ်သပ်ရယ် မဟုတ်တော့ဘူး။ ကားသမားကလည်း ပွဲစားလုပ်သလိုလုပ်၊ သူကိုယ်တိုင် အလုပ်ရှာပြီးတော့ သူကိုယ်တိုင် ကားနဲ့ခေါ်သွားတယ်။ ဟိုမှာ အလုပ် လုပ်ကောင်းတာ၊ မကောင်း တာက သူ့ကိစ္စမဟုတ်ဘူး။ သူတို့အချင်းချင်း မိန်းကလေး၊ ယောကျာ်းလေးတွေကို ‌ခေါ်ပြီးတော့ အလုပ်တွေ သွင်းပေးတယ်။ ဒီစက်ရုံက မကောင်းလို့ လူတွေ ထွက်တယ်ဆိုတာလည်း သိတယ်။ သို့သော် သူတို့တွေက ဆရာတော်ဟောသလိုပဲ အမြတ်ရဖို့ပဲ စဉ်းစားတယ်။ ကိုယ့်လူမျိုးတွေ ကောင်းစားဖို့မှ မစဉ်းစားတာ။ ကားခလည်း ယူတယ်။ ပွဲခလည်း ယူတယ်ဆိုတော့ လူတစ်ယောက်ကို အနည်းဆုံး ၆၀၀ ကနေ ၈၀၀ အထိ ယူတယ်။ အလုပ်က ၃၊ ၄ ရက်နဲ့မကောင်းလို့ သူ့ဆီ နောက်အလုပ်ရှာပါဆိုလည်း နောက်တစ်ခါ ထပ်ပြီးတော့ ပွဲစားခ တောင်းတယ် ဆိုတော့ ယုတ်မာကြတယ်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မလေးရှားတွင် အဖမ်းအဆီးများမှာ စီမံချက်ဖြင့် ဖမ်းဆီးခြင်းထက် ၎င်းနိုင်ငံသားများ၏ တိုင်ကြားမှု ကြောင့် ဖမ်းဆီးခြင်းမှာ ပို၍ များပြားနေကြောင်းလည်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ဆလန်ဂေါပြည်နယ်ရှိ နေရာ ၃ ခုတွင် အော်ပရာစီ စတင်မည်ဟု မလေးရှား လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမှ ပြောဆိုထားသဖြင့် ထိုဒေသများရှိ တရားမဝင် မြန်မာများ သတိပြုနေထိုင်ကြရန်လည်း မလေးရှားရှိ မြန်မာ ပရဟိတ အသင်းအဖွဲ့များမှ အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၅

၂၀၂၄ - ၂၀၂၅ ကြံရာသီတွင် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း၊ ရွှေညောင်မြို့နယ်ရှိ သကြားစက်ရုံတစ်ခုဖြစ်သည့် မြဘုရင် သကြားစက်ရုံက ကြံတစ်တန်ကို စက်ရုံအရောက်ဈေး ၂ သိန်းကျပ်ဖြင့် ဈေးဖွင့်လာကြောင်း သိရသည်။

တခြားစက်ရုံများက ဈေးတန်းဖွင့်ခြင်း မရှိသေးကြောင်း၊ ယခုကဲ့သို့ မြဘုရင် သကြားစက်ရုံက ကြံတစ်တန် ၂ သိန်းကျပ် ပေးလာသည့်အပေါ် တခြားစက်ရုံများက သူ၏ ဈေးနှုူန်းနီးပါး ၁ သိန်း ၇ သောင်းကျပ်ခန့် ပေးလာနိုင် သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

“စက်တစ်လုံးတည်းပဲ တရားဝင်ကြေညာသေးတာပါ။ မြဘုရင်က တောင်လေးလုံး သကြားစက်။ နှစ်တိုင်းကတော့ သူက များပါတယ်။ တခြားစက်ရုံတွေက သူ့လောက် မပေးတာတောင်မှ သူ့ နီးနီးပေါ့၊ ၁ သိန်း ၇ သောင်းတို့ ပေးလာနိုင်တာပေါ့၊ ပေးဖို့ များပါတယ်။ အခြေခံကတော့ အနိမ့်ဆုံး ၁ သိန်းခွဲပေါ့နော်။ အဲဒီထက် မြင့်ရင် ၁ သိန်း ၇ သောင်းပေါ့။ ၁ သိန်း ၇ သောင်းလောက် ပေးနိုင်ရင်တော့ တောင်သူအတွက် မဆိုးဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မြဘုရင် သကြားစက်ရုံသည် တခြားသော သကြားစက်များထက် နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ဈေးနှုန်း ပိုပေးလေ့ရှိကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် ကြံတစ်တန်ဈေးနှုန်း ၁ သိန်း ၂ သောင်းနှင့် ၁ သိန်း ၃ သောင်းဝန်းကျင်တွင် ရှိသော်လည်း မြဘုရင်သကြားစက်ရုံက ၁ သိန်း ၅ သောင်းဖြင့် ဝယ်ယူခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။

ယခုနှစ်တွင် တောင်သူအများစုက ကြံတစ်တန်ဈေးနှုန်းကို ၁ သိန်း ၇ သောင်း ရရှိရန် တောင်းဆိုနေချိန်တွင် မြဘုရင်သကြားစက်ရုံက ၂ သိန်းကျပ်ဖြင့် ဈေးဖွင့်ခဲ့သည်။

ကြံချောင်းများကို ခုတ်ရှင်းနေစဉ်

မြဘုရင်သကြားစက်တည်ရှိရာ ရွှေညောင်မြို့နယ်အနီးတစ်ဝိုက်တွင် အသေးစားသကြားစက်ရုံ အများအပြား ရှိနေခြင်းကြောင့် ကြံလိုအပ်ချက် ဖြစ်ပေါ်နေသည့်အတွက် ဈေးတိုးပေး၍ ဝယ်ရခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဦးဝင်းဋ္ဌေးက ဆက်ပြောသည်။

“အဲဒီဘက်က ကြံကလည်း နည်းနည်း လုဝယ်ရတာလည်း ရှိတယ်။ တချို့က စက်သေးသေးလေးတွေရော၊ အဲဒီ စက်တွေ၊ ဘာတွေ ရှိတော့ ကြံက သိပ်မပေါတော့ ဈေးပိုပေးဝယ်ရတာ။ သူက ၁ ရက်ကို တန်ချိန် ၂ ထောင်နီးပါး လောက် ကြိတ်နိုင်တယ် သူ့စက်ရုံက။ သူကတော့ ကျနော်တို့ အင်းစောင်းပေါ့၊ အင်းပတ်ပတ်လည်က စိုက်တဲ့ကြံ တွေ သူ့ဆီမှာ ရောက်တယ်။ ရပ်စောက်ဘက်က ကြံတွေ ရောက်တယ်။ နောက်ပြီး တချို့ဟာတွေကျတော့ ဟိုပုံး ကနေလည်း လာတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒါကတော့ နည်းနည်းဝေးတယ်၊ အများဆုံးကတော့ အင်းစောင်းက ကြံတွေ များပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ရှမ်းပြည်နယ် ရွှေညောင်မြို့ရှိ  မြဘုရင်သကြားစက်က စက်ရုံအရောက်စျေး ကြံတစ်တန်ကို ၂၀၀၀၀၀ ကျပ်အဖြစ် စျေးဖွင့်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ထက် ၅ သောင်းကျပ်တိုးမြင့်လာသည်။

အဆိုပါ ကြံတစ်တန်ကို  ၂ သိန်း ကျပ်ဆိုသည့် နှုန်းထားသည်  စက်ရုံအရောက်ပို့ဆောင်ရခြင်းဖြစ်ပြီး ကားခ၊ အလုပ်သမားခအပါများကို တွက်ချက်လိုက်မည်ဆိုပါက ကြံစိုက်တောင်သူအတွက် ကြံတစ်တန်ရောင်းပြီး ကျန်ငွေ သည် ၁ သိန်း ၅ သောင်းကျပ်  ဝန်းကျင်သာ ကျန်ရှိမည် ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၅

တရုတ်နိုင်ငံသို့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အစည်းအဝေးများ တက်ရောက်ရန် ရောက်ရှိနေသော နစကဥက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်နေ့က တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်နယ်၊ ကူမင်းမြို့မှာ တရုတ်နိုင်ငံသား လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြသည်။

နစကဥက္ကဌသည် တရုတ်နိုင်ငံသို့ နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်းက နစက တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦး၊ ကောင်စီဝင် နှင့်အကြံပေး ဗိုလ်ချုပ်ကြီးညိုစော၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးတချို့၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတို့နှင့်အတူတူ ထွက်ခွာခဲ့သည်။

ထို့နောက် ကူမင်းမြို့မှာ တရုတ်နိုင်ငံသား လုပ်ငန်းရှင်များနှင့်တွေ့ဆုံကာ စီးပွားရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ အကြောင်းကို ဆွေးနွေးကြသည်ဟု သိရသည်။

အလားတူ နိုဝင်ဘာ ၆ ရက်နှင့် ၇ ရက်နေ့များတွင် တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကျင်းပမည့် အဌမအကြိမ် မြောက် မဟာမဲခေါင် ဒေသခွဲ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၊ (၁၀)ကြိမ်မြောက် ဧရာဝတီ-ကျောက်ဖရား- မဲခေါင် စီးပွားရေး ပူးပေါင်း ဆောင် ရွက်မှု မဟာဗျူဟာ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၊ (၁၁)ကြိမ်မြောက် ကမ္ဘောဒီယား- လာအို- မြန်မာ- ဗီယက်နမ် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု ထိပ်သီး အစည်းအဝေးများသို့ တက်ရောက် ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် တရုတ်အစိုးရအဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူများနှင့်တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း နစကသတင်း ထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နှစ်နိုင်ငံ အစိုးရနှင့် ပြည်သူများအကြား ချစ်ကြည်ရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ပိုမိုတိုးတက်ခိုင်မာအောင် ဆွေးနွေးဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ဒေသများဖြစ်သည့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနှင့် ကချင်ပြည်နယ်၌ မြန်မာ့တပ် မတော်နှင့် KIA-MNDAA-TNLA-PDF များကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန်ဖြစ်ပွားနေသည်။

အဆိုပါ တိုက်ပွဲများကြောင့် တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ဂိတ်များ ပိတ်ထားရပြီး ကုန်သွယ်ရေးများ ရပ်တန့်နေသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၄

ပုံမှန်လစာရရှိသူများမှ တစ်နှစ်အတွင်း အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂ သိန်းနှင့်အထက် မိသားစုထံလွှဲပို့ထားပါက လွှဲပို့ငွေ၏ ၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ညီမျှသော EV ကား တစ်နှစ်လျှင် တစ်စီးနှုန်း တင်သွင်းခွင့်ပြုခြင်းသည် လုပ်သားများ အတွက် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သာမန်ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် တစ်နှစ်အတွင်း အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂ သိန်းနှင့်အထက် လွှဲပို့နိုင်ရန်မှာ မဖြစ်နိုင်လှကြောင်း၊ ၎င်းတို့သတ်မှတ်ထားသည့် ပမာဏမှာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် များပြားလွန်းနေ ကြောင်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ထိုသို့ လွှဲပို့ငွေအပေါ်မူတည်ပြီး ကားတင်သွင်းခွင့်ပြုလိုက်ခြင်းကြောင့် အချို့လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ပြည်ပ ရောက်လုပ်သားများအား ချည်းကပ်မှုများ ပြုလုပ်လာနိုင်ကြောင်း အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ဖောင်ဒေးရှင်း LRF မှ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 “တချို့လုပ်သားတွေကြ‌တော့ နည်းနည်း ပြောနိုင်ဆိုနိုင်၊ ပညာတတ်တွေလည်းရှိနေကြတယ်ဆိုတော့ အဲဒီလို လုပ်သားတွေအတွက် ချည်းကပ်ကောင်း ချည်းကပ်ပြီး ရကောင်းရနိုင်ပေမယ့် သာမန် အောက်ခြေ အလုပ်သမား တွေကို ဆက်စပ်နိုင်ဖို့အထိ မလွယ်ကူလောက်ဘူးလို့ သုံးသပ်မိပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ သာမန်ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေက သူတို့ပြောတဲ့ ၅ သောင်းတို့ ဘာတို့ဆိုတာ တတ်နိုင်ဖို့ဆိုတာ လွယ်တဲ့ကိစ္စမျိုးမဟုတ်ဘူး။ တစ်ခုတော့ရှိတာပေါ့။ ထိုင်းကို အခြေပြုပြီး ပြောဆိုတာမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ တခြားဒီထက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်တဲ့ နိုင်ငံ တွေဖြစ်တဲ့ တောင်ကိုရီးယားတို့၊ ဂျပန်တို့၊ စင်ကာပူတို့မှာ သွားလုပ်တဲ့လူတွေကတော့ အဲဒီငွေကြေးမှာ ဖြစ် ကောင်း ဖြစ်နိုင်ပေမယ့် ထိုင်းမှာက ၁ ရက်မှ ၃၀၀ ကျော်နဲ့ သူ့ရဲ့ စားဝတ်နေရေးနဲ့ စာရွက်စာတမ်းခနဲ့ နေခ ထိုင်ခ အခန်းခတွေနဲ့၊ ရေခ၊ မီးခတွေနဲ့တင်ပဲ အလုပ်သမားတွေက တစ်ပတ်နဲ့ တစ်ပတ်ကို အဆင်ပြေအောင် မနည်း သွားနေရတာ။ အခု ငွေဆိုတာကလည်း ထိုင်းငွေတောင် မဟုတ်ဘူး။ ဒေါ်လာ ၅ သောင်းတို့ ဘာတို့ဆိုတာ စုဆောင်းနိုင်ဖို့ တကယ်မလွယ်ကူတဲ့ကိစ္စပါ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် ပုံမှန်လစာရှိသူများမှအပ အခြားဝင်ငွေရှိသူများအနေဖြင့် တစ်နှစ်အတွင်း အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၅ သောင်း နှင့် အထက် လွှဲပို့ပါက လွှဲပို့ငွေ၏ ၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ညီမျှသော EV ကား/ EV ဆိုင်ကယ်ကို တစ်နှစ်လျှင် တစ်စီးနှုန်း တင်သွင်းခွင့်ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း ဘန်ကောက်ရှိ မြန်မာသံရုံးမှ ထုတ်ပြန်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံရုံး၌ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများမှ လိုအပ်သည်များ လာရောက်လုပ်ဆောင် နိုင်ရန် တန်းစီနေကြစဉ်

ထိုသို့ တင်သွင်းရာတွင် တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်း တင်သွင်းခြင်းအပြင် စုပေါင်း၍ တင်သွင်းမည်ဆိုပါကလည်း ခွင့်ပြုပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သံရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

လုပ်သားများအတွက် အမှန်တကယ် တင်သွင်းခွင့်ပေးလိုပါက နိုင်ငံအသီးသီးရှိ မိမိတို့နိုင်ငံသားများ၏ လုပ်သား စစ်တမ်းများကို ကောက်ယူပြီးမှသာ တစ်နှစ်အတွင်း လွှဲပို့ငွေပမာဏအား သတ်မှတ်သင့်ကြောင်း ဘူဆန်မြို့ရှိ အလုပ်သမား ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ ကူညီထောက်ပံ့ရေးစင်တာမှ တာဝန်ခံ ကိုခန့်နေကြည်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကိုရီးယားလိုမျိုး အလုပ်သမားတွေရဲ့ လစာပျမ်းမျှတောင်မှ အဲဒီလောက်မရှိပါဘူး။ ပျမ်းမျှကို အခြေခံလစာဆိုရင် ဒေါ်လာနှစ်ထောင်ဆိုရင်တောင် တစ်နှစ်လုံးမှ နှစ်သောင်းခွဲက အများဆုံးပဲ။ ၂ သိန်းလောက် ရဖို့ဆိုတော့ အလုပ် သမားတွေအနေနဲ့ မဖြစ်နိုင်ဘူးပေါ့။ နိုင်ငံအလိုက်မှာ အလုပ်သမားသံတွေ သူတို့ခန့်အပ်ထားတယ်။ သူ့နိုင်ငံ အလိုက် အလုပ်သမားတွေ ဝင်တဲ့ဝင်ငွေတွေကို သူတို့က သိပြီးသားဖြစ်တယ်။ သိပြီးသားဆိုတော့ ဒါမျိုး အခွင့် အရေးပေးချင်တယ်ဆိုရင် ရနိုင်တဲ့အနေအထားလောက်ကို လျှော့ပေးမှာပေါ့။ မပေးချင်ရင်တော့ မြှင့်ထားမှာပေါ့ အဲဒီလိုပဲ ယူဆရတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မိသားစုလွှဲပို့ငွေနှင့် ပတ်သက်၍ သံရုံးများတွင် တင်းကြပ်ထားသဖြင့် အချို့လုပ်သားများမှာ တရားဝင် လမ်းကြောင်းမှ လွှဲပို့နေကြသလို အချို့လုပ်သားများမှာ ငွေကြေးကွာဟမှုကြောင့် ဟွန်ဒီလုပ်ငန်းများဖြင့်သာ လွှဲပို့နေကြခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် ယခုကဲ့သို့ ကားတင်သွင်းခွင့်ရရှိခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍လည်း ပမာဏ များပြားလွန်းသောကြောင့် လုပ်သား အများစုမှာ စိတ်ဝင်စားခြင်းမရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၄

ယခင်က ဆန်၊ ပြောင်း၊ ဆီထွက်သီးနှံ၊ ရော်ဘာနှင့် ရေထွက်ကုန် စသည့် ပို့ကုန် ၈ မျိုး ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ကို ဗဟိုဘဏ်နှုန်းထားဖြင့် လဲလှယ်ကြရမည်ဟု သတ်မှတ်ထားသော်လည်း လက်ရှိတွင် ကြက်သွန်၊ ပဲမျိုးစုံနှင့် သစ်သီးမျိုးစုံ၏ ပို့ကုန်ရငွေကိုလည်း လဲလှယ်ကြရမည်ဟု သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

နိုဝင်ဘာ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ပဲမျိုးစုံနှင့် သီးနှံ၊ သစ်သီးမျိုးစုံကို နယ်စပ်ကုန်သွယ် ရေးမှဖြစ်စေ၊ ပင်လယ်ရေကြောင်း ကုန်သွယ်ရေးမှဖြစ်စေ တင်ပို့ပါက ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ် နှုန်းထားဖြင့် လဲလှယ်ကြရမည်ဖြစ်ပြီး ကျန်ရှိသည့် ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ပြင်ပဈေးနှုန်းဖြင့် လဲလှယ်ရမည် ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းရှိ ကြက်သွန်နီသည် ဈေးကွက်ကျနိုင်ပြီး ဝယ်ယူမှုသည်လည်း နည်းပါးသွားနိုင်သည်ဟု မြင်းခြံကြက်သွန်ကုန်သည် ကိုတင်ဟိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဖရဲသီးကားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခွန်များသွားတော့ ဈေးကွက် အေးနိုင်တာပေါ့ဗျာ။ ကျနိုင်တယ်လို့ ပြောတာဗျ။ Export အများကြီး ဝယ်မယ့် နေရာကို အများကြီး မဝယ်နိုင်တော့ဘူး။ နည်းနည်းပဲ ဝယ်နိုင်တော့တာပေါ့နော်။ အဲဒါကိုလည်း ဝယ်လက်ကြီးတွေက စောင့်ကြည့်နေတဲ့သဘောပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ထို့ပြင် ကြက်သွန်ဈေးကွက်နှင့် ပတ်သက်၍ လက်ကျန် ကြက်သွန် ပမာဏပေါ်မူတည်၍ သက်ရောက်မှု အနည်း အများ ရှိနိုင်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ကြက်သွန်နီ ဈေးနှုန်းသည် အတက်အကျ မရှိဘဲ တန့်နေသည်ဟု ကြက်သွန် ကုန်သည် ဦးမိုးကျော်က ပြောသည်။

၎င်းက “သက်ရောက်ခြင်း ရှိခြင်းမရှိခြင်း ဆိုတာကတော့ ထင်တာပြောရရင် ကုန်လက်ကျန် အင်အားနဲ့ နောက် ထပ် ထွက်မယ့်ဟာကလည်း ၁ လခွဲလောက် လိုသေးတာပေါ့နော်။ အနည်းနဲ့အများတော့ ဂယက် ရိုက်လာမှာပေါ့ နော်။ အဲဒါကြောင့် တန့်သွားသလားပေါ့နော်။ အရင် တစ်ပိဿာကို ၁ ထောင်လောက် တက်သွားပြီးတော့ အဲဒီ သတင်းထွက်တဲ့ ရက်ကနေစပြီးတော့ တန့်သွားတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသို့ အဓိက တင်ပို့နေသည့် သစ်သီးများအနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ပို့ကုန်ရငွေ ပြောင်းလဲလိုက်သည့်အပေါ် တွင် သစ်သီးကုန်သည်များအတွက် သက်ရောက်မှု နည်းကြောင်း ဖရဲ၊ သခွားကုန်သည် ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်နီများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံဘက်ခြမ်းကနေ ကြည့်လိုက်ရင် border trade ပေါ့နော်။ တရုတ်ပြည်ဘက်ကျတော့ normal ပေါ့နော်။ အခု border trade နဲ့ သွားနေတဲ့ ရာခိုင်နှုန်း တော်တော်များများသည် ကြားထဲမှာ လုပ်ပေးတဲ့ ဂျူတီနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ လုပ်ပေးတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေ ရှိတယ်။ အဲဒီ ကုမ္ပဏီတွေရဲ့ နာမည်နဲ့ပဲ ပေါက်တယ်။ ကုန်သည်တွေရဲ့ နာမည်တွေ မပေါက်ဘူး။ ကုန်သည် ၁၀ ဦးမှာ ၉ ဦးလောက်က အဲဒီလို မပေါက်ဘူး။ အဲဒီကျတော့ ဒီအကျိုး သက်ရောက်မှုက အဲဒီကုမ္ပဏီတွေမှာတော့ အရင်ကလည်း သူတို့က ဒီဟာတွေက လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်တွေမှာ ရှိပြီး သားလေ။ လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်တွေမှာ ရှိပြီးသားဖြစ်တဲ့အတွက် အောက်ခြေမှာရှိတဲ့ ကုန်သည်တွေအပေါ်မှာ သက်ရောက်ဖို့ကတော့ နည်းတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပို့ကုန်ရငွေနှင့် ပတ်သက်၍ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ နှစ်ကုန်ပိုင်းမှ စတင်၍ ရော်ဘာ၊ ပြောင်း၊ ပဲမျိုးစုံ (ဆီထွက်သီးနှံ)၊ ရေထွက်ကုန်၊ တိရစ္ဆာန်နှင့် တိရစ္ဆာထွက်ပစ္စည်း၊ ဆန်နှင့် ဆန်ကွဲ၊ ကြံ စသည့် ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ်ပေါက်ဈေးဖြင့် လဲလှယ်ရမည်ဟု သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကိုသာ ဗဟိုဘဏ်နှုန်းထားဖြင့် လဲလှယ်ရန် ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ဝါဂွမ်း၊ ကြိမ်၊ ဝါး၊ ပဲမျိုးစုံ၊ ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူနှင့် သီးနှံမျိုးစုံ၊ သတ္တုနှင့် သတ္တုရိုင်း၊ အခြား တွင်းထွက်ပစ္စည်းများကိုပါ ဗဟိုဘဏ်နှုန်းထားဖြင့် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း လဲလှယ်ရန် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁

ထိုင်းနိုင်ငံသားများတွင် အလုပ်လုပ်နိုင်သည့် လူငယ်လူရွယ်များ အရေအတွက် နည်းလာ၍ ရွှေ့ပြောင်းများကို နိုင်ငံသားပေးရန် အစီအစဉ်အား ထိုင်းအစိုးရက စဉ်းစားလာခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု ထိုင်းရောက် ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နှစ်ပေါင်းအတော်ကြာ ရွှေ့ပြောင်းအခြေချ နေထိုင်နေကြသည့် နိုင်ငံခြားသား ၅ သိန်းနီးပါးအား နိုင်ငံသားအဖြစ် အသိအမှတ်ပြု လက်ခံမည့် အစီအစဉ်သည် အင်မတန်ကောင်းမွန်ကြောင်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

အောက်တိုဘာလ ၂၉ ရက်က ကျင်းပသည့် အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးတွင် ထိုသို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း  ထိုင်းအစိုးရ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ထုတ်ဖော်ပြောကြားထားပြီး  နိုင်ငံသားအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုမည့် လုပ်ငန်းစဥ် အသေးစိတ်အား လာမည့်လပိုင်းအတွင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာမှာဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို တွေ့ရစဉ်

ယခုပြုလုပ်ပေးမည့် အစီအစဉ်သည် ၁၀ နှစ်ခံကဒ် ထုတ်ပေးခြင်းမျိုး မဟုတ်ဘဲ ထိုင်းနိုင်ငံသားအဖြစ် အသိအမှတ် ပြုမည့် အစီအစဉ်ဖြစ်ကြောင်း ပညာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဖောင်ဒေးရှင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒါပေမယ့် အခု အဲဒါမဖြစ်သေးပါဘူး။ သူတို့လျာထားတဲ့ဟာပေါ့။ အစိုးရအဖွဲ့ ဝန်ကြီး အစည်းအဝေးမှာ ပေါ့။ အဲဒီကိစ္စကို ဆွေးနွေးတာ။ သူတို့နိုင်ငံသား နိုင်ငံမှာပဲ အလုပ်လုပ်နိုင်တဲ့ လူငယ်တွေ အဲဒီအရွယ်တွေက နည်းလာတဲ့အတွက်ကြောင့် သူတို့က ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အနေကြာတဲ့ အထူးသဖြင့်ကတော့ အရင်တိုင်းရင်းသားတို့၊ အရင်တုန်းက ၁၀ နှစ်ခံ ဘတ်ဆိုတာမျိုးရှိတယ်။ နိုင်ငံမဲ့တွေကို ပေးထားတဲ့ အုပ်စုတွေကို နိုင်ငံသားအဖြစ်ပေးတဲ့ စနစ်ရှိတာကို။ အခုက အဲဒါတွေကို နိုင်ငံသားအဖြစ်ပေးတဲ့ဟာကို ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေရဲ့ သားသမီးတွေ ပေါ့။ ဒါမှမဟုတ်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအဖြစ် ရောက်ပြီးတော့ သူသတ်မှတ်ထားတဲ့ ကာလရှိတယ်။ အဲဒီအတောအတွင်း နေတဲ့သူတွေအတွက်ကို ဒီလူတွေ၊ ဒီလူတွေက လုပ်နိုင်ကိုင်နိုင်တဲ့ အရွယ်မှာ ရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီလူတွေကို ပေးဖို့အတွက် အဆိုပြုကြတာပေါ့။ သူတို့က ဒီမှာ‌တော့ citizen လို့ ပြောထား တယ်။ citizen ဆိုတာကတော့ နိုင်ငံသားပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံသားအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုမည့် သူများမှာ ၁၉၈၄ မှ ၁၉၉၉ ခုနှစ်အထိ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ ၁၂၀,၀၀၀ ခန့်၊ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်မှ  ၂၀၁၁ ခုနှစ်အထိ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ ၂၁၅,၀၀၀ ခန့်၊ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ မွေးဖွားကြီးပြင်းသည့် တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စု ကလေးငယ် ၂၉,၀၀၀ ခန့်၊ နေထိုင်ခွင့် အထောက်အထားမရှိဘဲ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ မွေးဖွားလာ သော ကလေးငယ် ၁၁၃,၀၀၀ ခန့်၊ စုစုပေါင်း ၄၈၀,၀၀၀ ကျော်အား အစိုးရအဖွဲ့မှ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို တွေ့ရစဉ်

ယခုကဲ့သို့ ရွှေ့ပြောင်း ၅၀၀,၀၀၀(ငါးသိန်း)နီးပါးအား နိုင်ငံသားအဖြစ် အသိအမှတ် ပြုပေးလိုက်ခြင်းသည် ထိုင်းနှင့် မြန်မာ နိုင်ငံသားများအကြား ဈေးရောင်းချခြင်း ပြဿနာကို တစ်စိတ်တစ်ဒေသ ဖြေရှင်းပြီးသား ဖြစ်စေကြောင်း အလုပ်သမားအခွင့်အရေးဖောင်ဒေးရှင်း LRF မှ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူ့ရဲ့ နိုင်ငံခြားသား စီမံခန့်ခွဲမှု ဥပဒေမှာကတော့ သူ့ဥပဒေက ပြုပြင်ပြောင်းလဲထားတာ မရှိသေးဘူးလေ။ နိုင်ငံခြားသားဖြစ်တဲ့ မြန်မာ၊ လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ဗီယက်နမ် အစရှိတဲ့ နိုင်ငံသားတွေက အောက်ဖော်ပြပါ အလုပ်များကိုသာ လုပ်ကိုင်ခွင့်ရှိသည်။ ဒီအလုပ် ဒီအလုပ်တွေကတော့ လုံးဝ လုပ်ကိုင်ခွင့် မရှိဘူးဆိုတော့ ဆက် လက် ရှိနေဦးမှာပဲ။ သို့သော် အခု နိုင်ငံသား အသိအမှတ်ပြုခွင့်ရတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ကတော့ အဲဒါတွေ လုပ်ခွင့်ရသွားမှာပါ” ဟု ပြောသည်။

အဆိုပါ ရွှေ့ပြောင်း ၅၀၀,၀၀၀(ငါးသိန်း)နီးပါးသည် ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အချိန်ကြာမြင့်စွာ နေထိုင်ခဲ့ပြီး ခိုင်လုံသည့် စာရွက်စာတမ်းများရှိသောကြောင့် နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့် ပေးသင့်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့အား လွတ်လပ်စွာ သွားလာခွင့် ပြုလိုက်ပြီး နေရပ်လိပ်စာ အချက်အလက်များကို မှန်မှန်ကန်ကန် မှတ်တမ်းတင် ထားနိုင်မှာဖြစ်သကဲ့သို့ ထိုင်း နိုင်ငံအတွက်လည်း အကျိုးရှိစေမည်ဟု ထိုင်းအစိုးရ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောသည်။ 

ထိုအစီအစဉ်ကို အကောင်အထည် ဖော်သည့်အခါတွင် လွယ်လွယ်ကူကူ ဖြစ်စေရန် အစိုးရအဖွဲ့အနေဖြင့် စဉ်းစား နေသော်လည်း လူ ၅၀၀.၀၀၀(ငါးသိန်း)နီးပါး နိုင်ငံသားဖြစ်ရေး ပြီးမြောက်ရန်မှာ ၄၄ နှစ်ခန့် ကြာနိုင်ကြောင်း လည်း ပြောထားသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁

ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ လုပ်ခလစာငွေများကို မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်မှ တရား ဝင် သတ်မှတ်ပေးထားသည့် ဘဏ်များကနေ မိသားစုထံ ငွေလွှဲပို့ပါက တစ်နှစ်လျှင် လျှပ်စစ်ကားနှင့် လျှပ်စစ်ဆိုင် ကယ် တစ်စီနှုန်း တင်သွင်းခွင့်ပြုမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသားများက မိမိတို့ရရှိသည့် လစာငွေ သို့မဟုတ် အခြားဝင်ငွေများကို မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဘဏ်လမ်း ကြောင်းမှတဆင့် ပြန်လည်လွှဲပို့ခြင်းအတွက် အထူးအစီအစဉ် အနေဖြင့် (က) ပုံမှန် လစာရရှိသူများ (သင်္ဘောသား များအပါအဝင်) တစ်နှစ်အတွင်း အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂ သိန်းနှင့်အထက် လွှဲပို့ပါက လွှဲပို့ငွေ၏ ၅ ရာခိုင်နှုန်း တန်ဖိုး နှင့်ညီမျှသော လျှပ်စစ်သုံး မော်တော်ယာဉ် တစ်နှစ်လျှင် တစ်စီးနှုန်း၊ (ခ) ပုံမှန်လစာ ရရှိသူများမှအပ အခြားဝင်ငွေ ရရှိသူများ တစ်နှစ်အတွင်း အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၅ သောင်းနှင့်အထက် လွှဲပို့ပါက လွှဲပို့ငွေ၏ ၅ ရာခိုင်နှုန်း တန်ဖိုး နှင့်ညီမျှသော လျှပ်စစ်သုံးမော်တော်ယာဉ်/ လျှပ်စစ်သုံးမော်တော်ဆိုင်ကယ် တစ်နှစ်လျှင် တစ်စီးနှုန်း တင်သွင်းခွင့် ပြုမည်ဟု ဗဟိုဘဏ်က အောက်တိုဘာ ၃၁ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံခြားငွေများကို ဘဏ်ကနေလွှဲပို့နေစဉ်

အကျုံးဝင်သူများအနေဖြင့် လျှပ်စစ်သုံးမော်တော်ယာဉ်/လျှပ်စစ်သုံးမော်တော်ဆိုင်ကယ် တင်သွင်းခွင့်ပြုရာတွင် တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်း တင်သွင်းမှုကိုလည်းကောင်း၊ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်း တင်သွင်းရန် ယာဉ်တန်ဖိုး မပြည့် မီပါက စုပေါင်း၍ တင်သွင်းမှုကိုလည်းကောင်း ခွင့်ပြုပေးမည်ဟု ထိုထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများ အနေဖြင့် မိသားစုများထံသို့ လုပ်ခလစာငွေ လွှဲပို့မည်ဆိုပါက ဗဟိုဘဏ်၏ ဝက်ဆိုဒ်ဖြစ်သည့် www.cbm.gov.mm တွင် လုပ်ခလစာ ငွေလွှဲနှုန်းများ၊ ပြည်ပငွေလွှဲလုပ်ငန်းလိုင်စင်ရ (Remitt ance Business License- RBL)ကုမ္ပဏီစာရင်း၊ နိုင်ငံခြားသုံးငွေ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားသည့် လုပ်ငန်းလိုင်စင်ရ ဘဏ်များစာရင်းကို ဖော်ပြထားသဖြင့် ချိတ်ဆက်ပေးပို့နိုင်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁

မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်း၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည့် မြဝတီ - ကော့ကရိတ် လမ်းပိုင်းတချို့ ပြန်လည်အသုံးပြု၍ ရနေပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

မြဝတီ - ကော့ကရိတ်လမ်းသည် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခနှင့် ရာသီဥတုဒဏ်ကြောင့် ပြီးခဲ့သည့် မိုးတွင်းကာလတွင် အသုံးပြုနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ပြန်လည်ပြုပြင် ပြီးစီးပြီဖြစ်သလို နှစ်ဖက် အဖွဲ့အစည်းများ၏ ညှိနှိုင်း မှုများကြောင့် ယခုသီတင်းပတ်မှစတင်၍ ဖြတ်သန်းသွားလာ အသုံးပြုနေခြင်း ဖြစ်သည်။

မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီး အသုံးမပြုနိုင်ခင် အချိန်က ယခင် အသုံးပြုခဲ့သည့် လမ်းဟောင်းများဖြစ် သည့် ဒေါနတောင်တက်လမ်း၊ ထို့ကော်ကိုးလမ်းနှင့် ကြက်ဥတောင်လမ်းများကို အသုံးပြုကာ ကုန်သွယ်ခဲ့ရ ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်းမှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြဝတီ-ကော့ကရိတ်လမ်း အခြေအနေကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လမ်းဟောင်းပေါ့၊ အရင် ကော့ကရိတ်ကနေ သွားနေတဲ့ လမ်းဟောင်းတို့၊ တောလမ်းတို့ သွားတာပေါ့နော်။ အခု လောလောဆယ်တော့ လမ်း ၄ လမ်းလောက် ရှိတယ်ပေါ့နော်။ ကြက်ဥတောင်လမ်းတို့၊ 1080 လမ်းတို့ အဲဒီလို လမ်းတွေတော့ သွားလို့ရနေတယ်။ ဘယ်လို နားလည်မှုနဲ့တော့ သွားလို့ရနေတယ်လို့ မပြောတတ်ဘူးပေါ့နော်။ လောလောဆယ်ကတော့ မြဝတီလမ်းကို အသုံးပြုပြီးတော့ ပြောင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ သွားဖို့တော့ မရှိဘူးလေ။ ၁ လပိုင်းကုန်လာလို့ ၁၂ လပိုင်းတို့၊ ၁ လပိုင်းတို့ ဖြစ်လာရင်တော့ မြဝတီကို သွားလို့ရနေတယ်ဆိုရင်တော့ ၂ လ ပိုင်းကို ရောက်ဖို့အတွက် ကြိုပြီးတော့ ပြောင်းဆံတွေ သယ်ထားတာမျိုးတို့ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်တာပေါ့နော်။ လောလောဆယ်တော့ မဖြစ်နိုင်သေးဘူးလေ။ ကုန်ကျစရိတ် များသွားတော့ ကုန်ပစ္စည်းပေါ်မှာ ဈေးပိုကုန်ကျတာ ပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

မြဝတီသို့ တောလမ်းမှတဆင့် ကြက်သွန်များ တင်ပို့ရာတွင် ကုန်ကျစရိတ် မြင့်တက်နေကြောင်း၊ လက်ရှိ မြဝတီ - ကော့ကရိတ် လမ်းပိုင်းများ ပြန်လည်အသုံးပြု၍ ရသွားသဖြင့် ကုန်တင်ကားခ ကုန်ကျစရိတ် ထက်ဝက်ခန့် သက်သာသွားနိုင်သည်ဟု မြင်းခြံကြက်သွန်ကုန်သည် ဦးအောင်စိန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြဝတီကုန်သွယ်ရေးဇုန်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဟိုတုန်းက မိုးများတဲ့အချိန်တုန်းက ၁ ပိဿာကို ၇၀၀ ကျတဲ့လမ်း၊ အဲဒီလမ်းက အခုလတ်တလော အခြေအနေအရ တစ်ဝက် သက်သာသွားပြီ။ တွဲကားတော့ မရဘူးလေ။ ဖြတ်လမ်းကဆိုတော့။ ၁၂ ဘီးအထိ တိုက်ရိုက် တက်လို့ရသွားပြီ။ ၁၂ ဘီး တက်ရသွားလို့ရှိရင် တိုက်ရိုက် မြဝတီအထိ တက်ရသွားလို့ရှိရင် စရိတ်က ဒီထက် လျော့သွားမှာ။ အခုက သာမညနဲ့ မြဝတီ ဈေးလေးတင် ၃၀၀၊ ၃၅၀ လို့ပြောတာ။ ဒီဘက်ကနေ သာမည ရောက်အောင် ပို့ရတဲ့ဈေးက ၂၅၀ ရှိသေးတယ်။ အဲဒီတော့ ဟိုဘက်လမ်းကြောင်းက တိုက်ရိုက် တက်လို့ရပြီဆိုလို့ ရှိရင် မြဝတီအရောက် ဒီကနေ ကားခ ၄၀၀ တို့၊ ၃၅၀ တို့၊ ၅၀၀ တို့ ဖြစ်သွားရင် အခု ၆၀၀၊ ၇၀၀ ကုန်တဲ့လမ်းက ထက်လျော့သွားမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လမ်းပိုင်းအခြေအနေများ ပြန်လည်ကောင်းမွန် လာနေပြီဖြစ်သော်လည်း လမ်းကြောင်းတလျောက်ရှိ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ၏ ဂိတ်ကြေးကောက်ခံနေသည့် ဂိတ်အရေအတွက် များပြားနေခြင်းနှင့် ကောက်ခံသည့် နှုန်းထားများ မြင့်မားနေခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်မှု ကုန်ကျစရိတ်များ ဆက်လက် မြင့်တက်နေမည် ဖြစ်သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၁

လာအိုနိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ အလုပ်သမားရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ အလုပ်သမားရေးရာ နားလည်မှု စာချွန်လွှာကို ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြပြီး လာအိုကို လုပ်သားစေလွှတ်ရသည်အထိ မြန်မာက နိမ့်ကျသွား ပြီလားဟု အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များကြား သုံးသပ်နေကြသည်။

အရှေ့တောင်အာရှတွင် လာအိုနှင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံခြင်း တူညီကြသော်လည်း လုပ်သားများအား လာအိုနိုင်ငံသို့ စေလွှတ်ရသည်အထိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဆင်းရဲနိမ့်ကျသွားသည်ဟု ပြော၍ရကြောင်း ပညာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဖောင်ဒေးရှင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အကျိုးခံစားခွင့်များမှာ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း မရှိသော်လည်း အများအပြားရှိပြီး လာအိုတွင် ၎င်းအနေအထားမျိုး မရှိသေးကြောင်း၊ အခြားအိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများနှင့် အင်မတန် ကွာခြားကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

အလုပ်သမားများကို တွေ့ရစဉ်

ဦးမင်းဦးက “အဲဒါကို ဘယ်လိုလုပ်သွားပြီးတော့ အဲဒီကိုရောက်တဲ့ အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့က အဆင်ပြေနိုင် မလဲပေါ့။ ကိုဗစ်ကိစ္စတွေမှာပဲကြည့် လာအိုမှာရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေရဲ့ အခက်အခဲတွေ အကူအညီတွေ တောင်းလာတာတွေ ကြားရတယ်လေ။ အဲဒါတွေ ဘာမှမှ မလုပ်ပေးနိုင်တာ။ အဲဒါကို လာအိုကို MOU ထိုးပြီး လွှတ်မယ်ဆို လွှတ်တော့လည်း လွှတ်ပေါ့။ လစာတို့ဆိုတဲ့ဟာတွေကတော့ ပြောလာမယ်။ နိမ့်ကျလို့ လွှတ်ရတယ် လို့ပဲ သုံးသပ်ရမှာပဲ။ ထိုင်းကတော့ ရှင်းရှင်းပြောရရင် လုပ်သားလိုအပ်ချက်လည်းရှိတယ်။ အနည်းဆုံးတော့ အခြေခံ လုပ်ခလစာ ဘယ်လောက် အစရှိသဖြင့် ကျန်တဲ့အခွင့်အရေးတွေ၊ လူမှုဖူလုံရေးနဲ့ ပတ်သက်တာတွေ မြင်ရတယ် အနည်းဆုံးက။ လာအိုမှာကြ‌တော့ မသေချာဘူး။ ဘာမှန်းကိုမသိတာ။ လာအိုမှာက အခြေခံအချက် အလက်တွေ ရဖို့အတွက်က သူတို့ဆီမှာလည်း အခက်အခဲတွေ ရှိနေတာလေ အများကြီး။ အဲဒါကို ဘယ်လို သွားပြီးပို့မလဲဆိုတာ ကျနော်တို့လည်း စဉ်းစားလို့တော့ မရပါဘူး။ ဘာလို့ အဲဒါကို ပို့ဖြစ်လဲဆိုတာ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လာအိုနိုင်ငံ၏ အခြေခံလုပ်ခလစာသည် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက နိမ့်ကျသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခြေခံ လုပ်အားခနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက များစွာသာလွန်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများနှင့် လုပ်ငန်း ရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

လက်ရှိ အနေအထားအရ ပြည်တွင်းတွင် အလုပ်အကိုင် ရှာဖွေရခက်ခဲနေသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် ရရာ အလုပ်ကို လုပ်ကိုင်လိုကြခြင်းကြောင့် သွားရောက်လုပ်ကိုင်ကြမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က သုံးသပ်သည်။

 မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လာအိုသံအမတ်ကြီးနဲ့ နစကဉက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက  “ကျနော် ပြောလို့ရတာတစ်ခုက အရှေ့တောင်အာရှ အာဆီယံဒေသ တွင်းမှာဆိုရင် ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအို၊ ဗီယက်နမ်၊ မြန်မာဆိုတဲ့ နိုင်ငံ ၄ နိုင်ငံက ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေဆိုပြီးတော့ ဖြစ်ခဲ့ပြီးတော့ ဖွံ့ဖြိုးမှုနောက်ကျရာကနေ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံအဆင့်ကို ကြိုးစားတက်လှမ်းကြတယ်လို့ ပြောကြတဲ့ နေရာမှာ ဗီယက်နမ်ဆို ထွက်သွားတာ ကြာလှနေပြီပေါ့။ ထိုင်းဆိုရင်လည်း ထိုနည်းတူစွာပဲ။ ကမ္ဘောဒီးယားဆိုရင် လည်း လွန်ခဲ့တဲ့ ၃၊ ၄ နှစ်ကတည်းက ၂၀၂၀ လောက်ထဲက နိုင်ငံအနေအထားတစ်ခုကို အာဆီယံဒေသထဲမှာ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေကနေ အရှိန်ရပြီးတော့ ဖွံ့ဖြိုးနေတဲ့ နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပြီးတော့ လာအိုဆိုရင်လည်း အခုဆိုရင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားတွေတောင် ပြန်လည်ပြီး ရောင်းချပေးနေတဲ့ နိုင်ငံမျိုးဖြစ်နေတယ်။ သူက ကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံ ဖြစ်နေတာ။ ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိတစ်နေ့ လုပ်အားခဝင်ငွေနဲ့ လာအိုနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ အလုပ်သမားတစ်ယောက်ရဲ့ လုပ်အားခဝင်ငွေ နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ရင် ဆင်းရဲလား၊ မဆင်းရဲလား အဖြေထွက်လာပါလိမ့်မယ်” ဟု ပြောသည်။

လာအိုနိုင်ငံသို့ မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် တရားမဝင် သွားရောက်ကြမှုမှာ များပြားလျက်ရှိပြီး ဒုက္ခမျိုးစုံ ကြုံတွေ့နေကြရသူများလည်း ရှိနေသည်။

လူနေမှုစရိတ် မြင့်မားလာမှုကို လိုက်လျောညီထွေ ဖြစ်စေရန်အတွက် အလုပ်သမားများ၏ အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာ လာအိုငွေ ကစ်ပ် ၁,၃၀၀,၀၀၀ (အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၆၆ ဒေါ်လာ) မှ လာအိုငွေ ကစ်ပ် ၁,၆၀၀,၀၀၀ (အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၈၂ ဒေါ်လာ) သို့ တိုးမြှင့်သတ်မှတ်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၁

မွန်ပြည်နယ်တွင် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ထားသည့် ရော်ဘာများကို တစ်နေရာမှ တစ်နေရာသို့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရာ တွင် ကန့်သတ်မှုများ ရှိနေပြီး ထောက်ခံစာ တောင်းခံမှုများ ရှိနေကြောင်း မွန်ပြည်နယ် ရော်ဘာလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင် သူများထံမှ သိရသည်။

ရော်ဘာသည် လယ်ယာထွက်ကုန်ဖြစ်သည့်အတွက် တောင်သူလယ်သမား အခွင့်အရေး ကာကွယ်ရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားမြှင့်တင်ရေး ဥပဒေတွင် လွတ်လပ်စွာ သယ်ယူခွင့်နှင့် ရောင်းချခွင့်ရှိကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းထားသော်လည်း လက်ရှိတွင် စစ်ဆေးရေးဂိတ်များက ထောက်ခံစာများ တောင်းခံ၍ ငွေကြေး တောင်းယူနေမှုများလည်း ရှိနေသည့် အတွက် ရော်ဘာသယ်ယူခွင့်နှင့်ပတ်သက်၍ ပြည်နယ်အစိုးရထံသို့ တင်ပြသွားရန် ရှိနေကြောင်း မွန်ပြည်နယ် ရော်ဘာအသင်းမှ အတွင်းရေးမှူး ဦးထွန်းထွန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရော်ဘာစေးကနေ ရော်ဘာဖြစ်လာရန် အဆင့်ဆင့်လုပ်ဆောင်နေပုံ

“အဓိကတော့ ကျနော်တို့ ဂိတ်တွေ ရှိတယ်ဗျ။ ဂိတ်တွေက ရော်ဘာသယ်လာလို့ရှိရင် သူတို့တွေက တားမြစ်ကုန် တစ်ခုလို မတားပေမယ့်လည်း သူတို့က ဒါက ရော်ဘာသယ်လာတဲ့ပုံစံမျိုး ခွင့်ပြုချက်ရှိလား၊ ဘာလား ညာလား သူတို့ အဲဒီလိုမေးတာမျိုး ခဏခဏ ကြုံရတယ်။ သိုပေမယ့်လည်းပဲ ကျနော်တို့ မွန်မှာ သယ်ယူခွင့်နဲ့ ပတ်သက် ပြီးတော့ ဥပဒေတစ်ခုက ရှိထားပြီးသားဖြစ်တယ် စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန် ဖြစ်တဲ့အတွက်ကိုပေါ့နော်။ လွတ်လပ်စွာ သယ်ယူရောင်းချခွင့်ရှိတယ်ဆိုတဲ့အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့မွန်မှာ ဘာမှ ပြည်နယ်အစိုးရကလည်း ဘာမှ ထုတ် ထားတာ မရှိဘူး။ ကျနော်တို့လည်း လွတ်လပ်စွာ သယ်ယူလို့ရတယ်လို့ပဲ ကျနော်တို့ မှတ်ယူထားပါတယ်ခင်ဗျ။ ဂိတ်တွေမှာကျတော့ အဲဒီလို မဟုတ်ဘူး။ မျှောစာတွေတောင်းလိုက်၊ ခွင့်ပြုချက်တွေတောင်းလိုက် နောက်ဆုံး တော့လည်း အတိုင်းအတာလေးတစ်ခု သူတို့ ရသွားလို့ရှိရင် သူတို့ ကျေနပ်သွားတယ်ဆိုတဲ့သဘောမျိုး ကျနော်တို့ အများကြီး တွေ့ရတာပေါ့နော်။ အဲဒါကြောင့်မို့ ကျနော်တို့ ရော်ဘာတောင်သူတွေနဲ့ ဂိတ်တွေ၊ ဂိတ်တွေမှာ ရော်ဘာသယ်ယူတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အနှောင့်အယှက်တွေ ဖြစ်နေတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း ကျနော်တို့ အများကြီး ကြားနေရတာပေါ့နော်။ အဲဒီအတွက်ကိုလည်း ကျနော်တို့ ပြည်နယ်အစိုးရကို မေးခွန်းပြန်မေးဖို့တော့ ရှိပါတယ် ခင်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် ရော်ဘာ သယ်ဆောင်ရာတွင်လည်း နယ်ကျော်၍ သယ်ဆောင်၍ မရကြောင်း၊ မွန်ပြည်နယ်မှ ရော်ဘာကို ကရင်ပြည်နယ်သို့လည်းကောင်း၊ ကရင်ပြည်နယ်မှရော်ဘာကို မွန်ပြည်နယ်သို့ လည်းကောင်း၊ အလားတူ မွန်ပြည်နယ်မှ ရော်ဘာကို တနင်္သာရီတိုင်းသို့ လည်းကောင်း သယ်ဆောင်ရာတွင်လည်း သယ်ယူခွင့်မပြုဘဲ ဖြတ်သန်းခွင့် ထောက်ခံစာများ တောင်းခံမှုများလည်း ရှိနေသည်ဟု သိရသည်။

ရော်ဘာချပ်များကို နေလှန်းထားစဉ်

ထိုသို့ လွတ်လပ်စွာ သယ်ဆောင်ခွင့် မရသည့်အတွက် အချိန်ကြန့်ကြာခြင်းနှင့် ကုန်ကျစရိတ် ပို၍ များပြားလာ နေပြီး တောင်သူများတွင် ရော်ဘာဈေးနှုန်း ရရှိမှု နည်းပါးသွားသည်ဟု ရေးမြို့နယ်မှ ရော်ဘာလုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကျနော်တို့က အဲဒီမျှောစာတွေ၊ ထောက်ခံစာတွေ လုပ်တဲ့အခါကျတော့ ဂိတ်တွေ၊ ဂိတ်တွေမှာ ကျနော်တို့ ပိုက်ဆံပေးရတဲ့အခါကျတော့ ကုန်သည်တွေ၊ ပွဲစားတွေက ပေးတယ်ဆိုပေမယ့် တကယ့်တကယ်က အဲဒါတွေ အားလုံးက စရိတ်ကို ဘယ်သူက ကျခံရလဲဆိုတော့ တောင်သူတွေဆီမှာပဲ သူတို့က မျှပြီးတော့ ယူလိုက်ကြတာ ပေါ့လေ။ တောင်သူတွေပဲ ခံစားရတာပေါ့။ အဲဒီကုန်ကျစရိတ်တွေ အားလုံးက သူတို့ ၁ ပေါင် ကုန်ကျစရိတ်ကို သူတို့က ဘယ်လောက်၊ ဂိတ်တွေရဲ့ ကုန်ကျစရိတ် ဘယ်လောက်ရှိလဲ ပြီးသွားလို့ရှိရင် သူတို့ ခွင့်ပြုချက်ယူရတဲ့ ကုန်ကျစရိတ် ဘယ်လောက်ရှိတယ် သူတို့ အကုန်လုံး ပေါင်းလိုက်လို့ရှိရင် တစ်ပေါင်ကို ၅ ကျပ်ကျလို့ရှိရင် ၅ ကျပ်လုံး ကောက်လိုက်မယ်။ အဲဒီလို ဖြစ်သွားတဲ့အခါ နောက်ဆုံး အဆုံးသတ်မှာ တောင်သူငယ်တွေပဲ ခံစားရတာ ပေါ့နော်။ ကုန်ကျစရိတ် များလာလေ တောင်သူငယ်တွေက ဈေးရတာ နည်းသွားလေ ဖြစ်သွားတာပေါ့ အဲဒါကို ပြောချင်တာ” ဟု ပြောသည်။

ယခုနှစ်တွင် ရော်ဘာဈေးနှုန်းသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ထက် ၂ ဆခန့် မြင့်တက်လျက်ရှိနေပြီး ရော်ဘာ ၁ ပေါင်လျှင် ယခင်က ၁၅၀၀ ကျပ် ရှိရာမှ လက်ရှိတွင် ၃၀၀၀ ကျပ် ရှိနေကြောင်း၊ မွန်ပြည်နယ်သည် ရော်ဘာအများဆုံး စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့်ဒေသဖြစ်ပြီး နှစ်စဉ် တန်ချိန် ၁ သိန်းကျော် ထုတ်လုပ်လျက် ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၀

ရှမ်းပြည်နယ်၏ အထင်ကရ ပွဲတော်တစ်ခုဖြစ်သည့် တောင်ကြီးတန်ဆောင်တိုင် ရိုးရာမီးပုံးပျံပွဲတော်အတွက် လက်ရှိတွင် တောင်ကြီး၊ ကလော၊ ညောင်ရွှေ စသည့်မြို့များတွင် ဟိုတယ်ဘိုကင်များ ပြည့်လုနီးပါး ဖြစ်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားဝန်ကြီးဌာနထံမှ သိရသည်။

တောင်ကြီးတန်ဆောင်တိုင် ရိုးရာမီးပုံးပျံပွဲတော်ကို နိုဝင်ဘာ ၉ ရက်နေ့မှ ၁၅ ရက်နေ့ (တန်ဆောင်မုန်း လပြည့် နေ့)အထိ ၇ ရက်တာ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် ဟိုတယ်ဘိုကင် ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ပြည့်နေပြီ ဖြစ် သည်ဟု ရှမ်းပြည်နယ် ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးထင်အောင်နိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လောလောဆယ်ကတော့ ဟိုတယ်ဘိုကင်တွေကတော့ ကျနော်သိသလောက်တော့ ပြည့်သလောက် ဖြစ်နေပြီဗျ ကလောနဲ့ တောင်ကြီးကတော့လေ။ အင်းလေးတော့ နည်းနည်းကျန်တယ်ဗျ။ မနေ့က မိတ်ဆွေ တစ်ယောက်ကို လှမ်းပြီးတော့ မေးကြည့်တော့ တော်တော်လေး မေးရတယ် ဟိုတယ်တွေ တော်တော်များများ ပြည့်နေကြပြီ။ ပြောရမယ်ဆိုရင် ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ပြည့်နေပြီပေါ့။ ခရီးသွား အခြေအနေကတော့ ကျနော်တို့ မှန်းပါတယ် ခါတိုင်းနှစ်တွေလိုပဲ ဒေသခံတွေကလည်း ဒီအနားပတ်ဝန်းကျင် တောင်ကြီးသားတွေကလည်း မီးပုံးပျံ ပွဲဆိုတာ သူတို့အတွက်ကတော့ တကယ့်ကို ခရေဇီဖြစ်တဲ့ ပွဲတော်တစ်ခုပဲလေ။ မီးပုံးပျံပွဲရာသီဆိုတာနဲ့ သူတို့က မရဘူး၊ အဲဒီအတွက် ဒေသခံလူထုကလည်း အများကြီးလာမယ်လို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်။ အလားတူပဲ ကျနော်တို့ တောင်ကြီးတို့၊ ကလောတို့၊ အင်းလေးဒေသဆိုတာ နယ်မြေတည်ငြိမ်အေးချမ်းတဲ့ဒေသဖြစ်တဲ့အတွက် ပြည်တွင်း က မန္တလေး၊ ရန်ကုန် စသဖြင့်ပေါ့လေ နေပြည်တော် အဲဒီဘက်က ခရီးသွားတွေလည်း တန်ဆောင်တိုင် ကာလ အချိန်မှာ လာရောက်လည်ပတ်မယ်လို့ မျှော်မှန်းထားပါတယ်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

ပွဲတော်ရက်အတွင်း တစ်ရက်လျှင် မီးပုံးပျံ ၇ လုံးမှ ၉ လုံးအထိ လွှတ်တင်မည်ဖြစ်ပြီး စုစုပေါင်း ညလွှတ် မီးပုံးပျံ အလုံး ၆၀ ကျော်နှင့် နေ့လွှတ် အရုပ်များလည်း ပါဝင်သွားမည် ဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

တောင်ကြီးတန်ဆောင်တိုင် မီးပုံးပျံပွဲတော် ပြုလုပ်နေစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် တောင်ကြီးတန်ဆောင်တိုင် မီးပုံးပျံပွဲတော်ကို ကျင်းပခဲ့သော်လည်း လာရောက် လည်ပတ်သူ နည်းပါးခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် ယခုနှစ်တွင်လည်း နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိသည့်အချိန်၊ ကုန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ချိန်တွင် ပွဲတော်ကျင်းပခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍လည်း ဝေဖန်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိနေသည်။

ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးသက်လွင်တိုးက “ပြောရခက်ပါတယ်။ သွားမယ့်သူက သွားကြမှာပဲလေ ပြည်တွင်းတွေပေါ့။ အခုလည်း အင်းလေးလည်း အခြေအနေ ဆိုးပေမယ့် သွားတဲ့သူက သွားတာပဲ။ ကလောလည်း အခုထိ နလန်ထူဖို့ လုပ်နေတုန်းပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် သွားတဲ့သူက သွားမှာပဲ။ အင်းလေးကတော့ ဒီနှစ် ဖောင်တော်ဦး မလုပ်ဖြစ်ဘူးပေါ့နော်။ မလုပ်ဖြစ်တာလည်း ကောင်းကောင်းပေါ့။ အကုန်လုံးက ရေဘေးသင့်သွားတာကိုး။ တောင်ကြီးတန်ဆောင်တိုင်ကတော့ သူတို့ လုံခြုံရေး သူတို့ အစီအမံတွေ ကောင်းတယ်ဆိုရင်တော့ ဘာမှမဖြစ်တော့လည်း အစဉ်အလာမပျက် လုပ်ဖြစ်သွားတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ခုနကပြောသလိုပေါ့ ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲတွေ လုပ်သာလုပ်ကြပေမယ့် ပြည်သူရဲ့ စိတ်မှာတော့ အကုန်လုံးက တကယ် မပျော်နိုင်ကြဘူးပေါ့နော်။ အဲဒါတွေကတော့ တကယ် ရသအစစ်ကိုပေါ့နော်၊ အကုန်လုံး မခံစားနိုင်ဘူးပေါ့နော် လက်ရှိအခြေအနေကြောင့်ပေါ့နော်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တောင်ကြီးမြို့တွင် ဟိုတယ် အလုံးရေ ၄၇ လုံး၊ ကလောတွင် ဟိုတယ် ၇၂ လုံးနှင့် ဟိုတယ်အားလုံး ဖွင့်လှစ်ထား လျက်ရှိနေပြီး အင်းလေးဒေသ ညောင်ရွှေမြို့နယ်တွင် ဟိုတယ် ၁၁၀ တွင် ၅၆ လုံး ပိတ်ထားကြောင်း သိရသည်။

တောင်ကြီးတန်ဆောင်တိုင် မီးပုံးပျံပွဲတော်အတွက် တချို့သောဟိုတယ်များသည် အောက်တိုဘာ ၂၆ ရက်နေ့ ကတည်းကပင် ဘိုကင်ပြည့်နေပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။