CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၄

နိုင်ငံခြားငွေလိုအပ်ချက်များကြောင့် ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာသည့်အခါမျိုးတွင် ဗဟိုဘဏ်မှ နိုင်ငံခြားငွေများကို  ထုတ်ရောင်းပေးလေ့ရှိသော်လည်း ရေတိုအတွက်သာ ကုစားနိုင်ကြောင်း၊ ထိုသို့ ထုတ်ရောင်းပေးခြင်းကလည်း ဘယ်ကာလအထိ ထုတ်ရောင်းပေးနိုင်မှာလဲဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက မေးခွန်းထုတ်နေကြသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးမှာ ဦးမော့လာရန်ထက် ပြန်လည်ကုစားရေးကိုသာ အဓိက ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ရမှာဖြစ်ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲကို မဖြစ်မနေပြုလုပ်မည်ဟု ပြောဆိုထားသည့်အတွက် စီးပွားရေး ပြန်လည်ကုစားရေးနှင့်ပတ်သက်၍ နိုင်ငံရေးပါတီများမှ ပြည်သူများအား ချပြသင့်ကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“နိုင်ငံခြားငွေနဲ့ပတ်သက်လို့ အစိုးရက ရေတိုကုစားတဲ့ဟာတွေကို လျှော့ချသင့်ပြီ။ လက်ရှိ အခြေအနေက စီးပွားရေး ကောင်းမွန်တဲ့နိုင်ငံ မဟုတ်ပါဘဲနဲ့ အားလုံးက ရုန်းကန်လှုပ်ရှားပြီး လုပ်နေရတဲ့ အခြေအနေဖြစ်တာ ကြောင့် နိုင်ငံ့စီးပွားရေးက ပြန်လည်ကုစားနိုင်ဖို့အတွက်ကို ကျနော်တို့မှာ အခက်အခဲတွေ အများကြီး ရှိနေသေး တယ်။ ပြန်လည်ကုစားနိုင်ရေးအတွက် ဘယ်လိုမူဝါဒတွေနဲ့ ဒီအစိုးရက လျှောက်လှမ်းမှာလဲ။ ဒါမှမဟုတ် ရွေးကောက်ပွဲအလွန်မှာ တက်လာမယ့် အစိုးရတစ်ရပ်ကရော ဘယ်လိုမူဝါဒတွေနဲ့ နိုင်ငံ့စီးပွားရေးကို ကုစားမလဲ ပေါ့။ အဲဒါတွေကိုလည်း ပါတီကြီးတွေက ပြည်သူတွေကို ချပြဖို့လိုနေပြီ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ရွေးကောက်ပွဲ လည်း မဖြစ်မနေလုပ်မယ်လို့ ပြောထားတာဆိုတော့ ဘယ်လိုစီးပွားရေး ကုစားမယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို ပြည်သူတွေက ကြိုသိမှသာ သူတို့လည်း ပြင်ဆင်စရာရှိတာ ပြင်ဆင်လို့ရမယ်ပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဒေါ်လာကို တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံတော်တွင် နိုင်ငံခြားအရန်ငွေ ရှိသည်ဆိုသော်လည်း ဗဟိုဘဏ်မှ သတ်မှတ် ပမာဏတစ်ခုအထိသာ ထုတ်ရောင်း ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် ချေးငွေများမှသာ နိုင်ငံခြားငွေကို ရရှိမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ အစိုးရအနေဖြင့် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ဖိတ်ခေါ်သင့်ကြောင်းလည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် များက ထောက်ပြကြသည်။

သို့သော် လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ မတည်ငြိမ်သည့် အနေအထားများကြောင့် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် ချေးငွေ များရရှိရန်မှာ ခဲယဉ်းလှသော်လည်း အစိုးရအနေဖြင့် ထိုအပိုင်းအား ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် မူဝါဒများ ရှိသင့်ပြီဟု လည်း ၎င်းတို့က အကြံပြုသည်။

ပြဿနာများအား တစ်ခုချင်း လိုက်လံစဉ်းစားပြီး ဆောင်ရွက်ချင်းသည် ရေတိုသာ ဖြေရှင်းနိုင်ပြီး အဓိက အကြောင်းအရာကို သေချာစဉ်းစား၍ ဆောင်ရွက်ရန် လိုကြောင်း၊ ယခုအတိုင်း ရေရှည်သာ ဆက်သွားနေမည် ဆိုပါက လုံးပါးပါးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဘဏ်ရေးရာကျွမ်းကျင်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ကုန်စိမ်းသည်တစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဓိကကတော့ စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းအောင် လုပ်စေချင်တာပေါ့။ အဓိက ဒါပဲ။ တချို့ကိစ္စတွေ က စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းတယ်၊ နိုင်ငံရေး ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းတယ်ဆိုရင် ရှင်းစရာမလိုဘူး သူ့ ဘာသာသူ automatic လိုက်ဖြေရှင်းပြီးသလို ဖြစ်သွားတာ။ အဓိကကတော့ main course ကို သေချာစဉ်းစားဖို့ လိုတာပေါ့။ အဲဒီလိုမှမဟုတ်ဘဲ တစ်ကွက်တစ်ကွက်နဲ့ စဉ်းစားနေတော့။ macroeconomy ဆိုတာ 1 area to another, 1 place to another ဆက်စပ်နေတာကို။ ဒီတစ်ခုထိရင် ကျန်တဲ့တစ်ခု ပတ်ထိတာပဲ။ main economic system ကြီးကို မစဉ်းစားနိုင်ဘဲ ကျန်တာတွေကတော့ ပြဿနာတွေက တစ်မျိုးမဟုတ် တစ်မျိုးလာနေမှာပဲလေ။ အဲဒီလိုနဲ့ပဲ ကျနော်တို့က နှစ်ပေါင်းတော်တော် ကြာခဲ့ကြပြီလေ။ ဒါက ခေါင်းအေးအေး နဲ့စဉ်းစားပြီးတော့ သေချာ ပြေလည်အောင် လုပ်ကြစေချင်တာပေါ့။ otherwise ကတော့ တဖြေးဖြေးနဲ့ လုံးပါးပါးသွားမှာပေါ့။ အဲဒါကြီးက စိုးရိမ်စရာကြီး။ ဒါကြီးတော့ မဖြစ်စေချင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေသကဲ့သို့ နိုင်ငံခြားငွေ လိုအပ်ချက်များလည်း ရှိနေသည့်အတွက် နိုင်ငံခြားငွေ သုံးစွဲမှုကို ထိန်းသိမ်းရန် မူဝါဒချပြီး လုပ်ဆောင်နေရကြောင်း၊ စီပွားရေးကောင်းမှ နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ် မှာဖြစ်သဖြင့် နိုင်ငံစီးပွားရေးကောင်းရန် နိုင်ငံသားများအားလုံးတွင် တာဝန်ရှိကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက စက်တင်ဘာ ၁ ရက်‌တွင် ရန်ကုန်၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အစည်းအ‌ဝေးမှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၃

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ လုပ်ငန်းအများစုသည် မြန်မာလုပ်သားများအပေါ် မှီခိုနေရသည့်အတွက် မြန်မာလုပ်သားများသည် မည်သည့် လုပ်ငန်းများကနေ ထိုင်းနိုင်ငံကို ဝင်ငွေရအောင် လုပ်ပေးနေလဲဆိုသည့်အပေါ် အားလုံးက လေ့လာ စောင့်ကြည့်လာကြသည်။

ထိုင်း၏ လုပ်ငန်းခွင်အများစုတွင် အခြားနိုင်ငံခြားသား လုပ်သားများထက် မြန်မာလုပ်သားဦးရေမှာ ပိုမိုများပြား ကြောင်း၊ အဓိက ဝင်‌ငွေရနေသော လုပ်ငန်းများဖြစ်သည့် ပြည်ပထုတ်ကုန်၊ ရေလုပ်ငန်းနှင့် ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းတို့တွင် မြန်မာလုပ်သားများမှ အဓိက လုပ်ပေးနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

ထို့အပြင် ထိုင်းအာဏာပိုင်များမှလည်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းများအပေါ် ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးခြင်းဖြင့် ငွေညှစ်ခြင်း၊ အထောက်အထား ပြုလုပ်ရာတွင် ပွဲစားများဖြင့် ပေါင်းကြံခြင်းတို့ဖြင့်လည်း အကျိုးအမြတ် ရရှိနေကြကြောင်း ပညာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဖောင်ဒေးရှင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းက ကွန်ဒိုအရောင်းပြခန်းကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေကတော့ ဒီတိုင်းရိုးရိုးလည်း ရနေတာပဲ။ အထောက်အထားတွေ လုပ်တယ်ဆိုရင် အလုပ်သမားတွေ အကုန်လုံးက ပွဲစားကို အားကိုးရတာလေ။ အနည်းဆုံးသော ၈၀ ကျော်လောက် အလုပ်သမား တွေက ပွဲစားပဲအားကိုးကြတာ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်းတွေ ကိစ္စအားလုံးကို သူတို့ ဘယ်လိုမှ လုပ်လို့မရဘူးလေ။ ပွဲစားတွေနဲ့ အပ်လိုက်တယ်ဆိုရင်တော့ ဒီကိစ္စကို သူတို့နားလည်စရာ မလိုဘူးပေါ့ လေ။ အဲဒီဟာတွေကြောင့် ပွဲစားတွေရယ်၊ အစိုးရဌာနရယ်ပေါင်းပြီးတော့ လုပ်စားနေတဲ့ သဘောပေါ့။ အဲဒီလို လုပ်စားတယ်ဆိုတော့ one stop service တွေဘာတွေ ဘယ်လိုပဲ လုပ်တယ်ပြောပြော အစိုးရဌာနဆိုင်ရာတွေက မပါလို့မရဘူး။ အဲဒီတော့ သူတို့ကို ပွဲစားတွေကနေ လမ်းကြောင်းကြေးက လုပ်ထားပေးပြီးသား။ အဲဒီတော့ အကျိုး အမြတ်က အာဏာပိုင်တွေမှာ အနည်းနဲ့အများ ရနေတာပဲ” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် ယခုနောက်ပိုင်းတွင် ငွေကြေးချမ်းသာသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ၏ ကွန်ဒိုဝယ်ယူမှုများ၊ ဗီဇာဝယ်ယူမှု များအပြင် အခြားသော services များကြောင့်လည်း ထိုင်းအာဏာပိုင်များမှာ ဝင်ငွေများ ရရှိနေကြသည်။

ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအတွက် ထိုင်းအာဏာပိုင်များမှ လူမှုဖူလုံရေး အကျိုးခံစားခွင့်များ၊ သေဆုံး/ဒဏ်ရာ ရရှိသည့် ကိစ္စများ၊ ပင်စင်များအတွက် ပြန်လည်ပေးအပ်မှုများရှိသော်လည်း နည်းပါးလှကြောင်း၊ အမှန်တကယ် လုပ်ငန်းခွင်များတွင် လုပ်သားတစ်ဦး၏ အကျိုးခံစားခွင့်အား အပြည့်အဝ မရရှိကြကြောင်းလည်း ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ‌ဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးအတွက် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုများ တိုးတက်စေရန် လုပ်ကိုင်ပေးနေကြသည့် လုပ်သားများအပေါ် တစ်စုံတစ်ရာ ပြန်လည်လုပ်ဆောင်ပေးခြင်းမျိုးမရှိဘဲ ခေါင်းပုံဖြတ် အမြတ်ထုတ်ရန်သာ လုပ်ဆောင်နေကြ ကြောင်း အလုပ်သမားအခွင့်အရေးဖောင်ဒေးရှင်း LRF မှ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒီအပိုင်းမှာကတော့ အားနည်းပါတယ်။ ဘာလို့ဆို ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေရဲ့လုပ် အား အရင်းအမြစ်ကို အားပြုပြီးမှ သူတို့ရဲ့ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုတွေ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့ နိုင်ငံတကာကို ရောင်းချဖို့၊ အမြတ်အစွန်းတွေ အများကြီးရရှိဖို့ ဒါကို အဓိကကြည့်တာဖြစ်ပြီးမှ ကျန်တဲ့အစိတ်အပိုင်းကတော့ ဒီနိုင်ငံသား အလုပ်သမားတွေအတွက် အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ဘယ်လိုဝန်ဆောင်မှု ပေးလိုက်မယ်ဆိုတာ ထည့်သွင်း စဉ်းစားလာတာမျိုး မတွေ့ရပါဘူး။ ပြီးရင် နေထိုင်ခွင့်၊ အလုပ်လုပ်ခွင့် လက်မှတ်တွေ ပြုလုပ်ပေးတာ၊ အခါအား လျော်စွာ အလုပ်သမားတွေကို အသစ်တွေ ထပ်ရောက်လာတယ်ဆိုရင် နေထိုင်ခွင့်တွေ ပြုလုပ်ပေးတာကလည်း အခကြေးငွေယူပြီး ဝန်ဆောင်မှုပေးတာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် သီးသန့်ကြီး လုပ်သားတွေကို အကျိုးပြုအောင် လုပ်ပေးတာမျိုး မတွေ့ရပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းရှိ အထောက်အထားမဲ့ ရွှေ့ပြောင်းများအတွက် လူသစ်ဘတ်ရိုက် ပေးမည်ဟု ထိုင်းအာဏာပိုင် များမှ ထုတ်ပြန် ပြောဆိုထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ တစ်စုံတစ်ရာ တိတိကျကျ ထွက်ပေါ်လာခြင်း မရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိ၌ ရက်ပေါင်း ၁၂၀ စီမံချက်ဖြင့် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များကို ဖမ်းဆီးနေပြီး မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်း တစ်သိန်းကျော် ဖမ်းဆီးခံထားရကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃

နယ်မြေမတည်ငြိမ်မှုများကြောင့်  ရပ်နားထားရသော နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုများအား အခြားမည်သည့် နည်းလမ်း ဖြင့် အစားထိုးနိုင်မလဲဆိုသည့်အပေါ် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများအကြား ဆွေးနွေးမှုများရှိသည်။

နိုင်ငံအတွက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုများမှ အခွန်အပြင် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ ရရှိသည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ ရပ်တန့် နေခြင်းက နိုင်ငံခြားဝင်ငွေရရှိမှုအပေါ် နစ်နာဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေကြောင်း၊ သို့သော် ကုန်သည်များမှာမူ တရားမဝင်လမ်းကြောင်းဖြင့် ကုန်သွယ်နေကြကြောင်း သိရသည်။

အခြားနယ်စပ်ဂိတ်များတွင် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများ တည်ဆောက်ပြီး ကုန်သွယ်မှု လုပ်ဆောင်မည်ဆိုပါက ခဲယဉ်းလှကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် နယ်မြေတည်ငြိမ်အောင် လုပ်ပြီးမှသာ တရားဝင် ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းများအား ပြန်စနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒါက illegal သွားနေတဲ့ ကုန်သည်ကတော့ ဒီဘက်ဖမ်းရင် ဟိုဘက်ပို့တာမှန်ပေမယ့် တရားဝင် လမ်းကြောင်းမှာဆိုရင် ဒါမျိုးလုပ်ဖို့က အနည်းဆုံးတော့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းတစ်ခုက စခန်းသေးသေးလေး ‌ဆောက်မယ်ဆိုရင်တောင် စီးပွားကူးသန်းတို့၊ အကောက်ခွန်တို့၊ custom တို့ အစရှိတဲ့ ရဲတို့၊ ထွေအုပ်တို့ အားလုံး ရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခုက အဲဒီမှာရှိဖို့လိုတယ်။ ဒီနယ်စပ်တွေမှာ အဲဒီလိုဖွဲ့စည်းပုံအပြည့်နဲ့ သွားချပြီးတော့ ကုန်သွယ် ရေးစခန်း ဆောက်ဖို့အတွက်က နယ်မြေတည်ငြိမ်ဖို့ လိုအပ်တယ်ဆိုတာက ဘယ်ဂိတ်မှာပဲ သွားချချ ဖြတ်သန်းရ တဲ့ လမ်းကြောင်းတွေက ဒါတွေပဲရှိတာကို။ နယ်မြေတည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု မရှိဘူးဆိုရင်တော့ ဒီကုန်သွယ်မှုကတော့ ပြန်စဖို့မလွယ်ဘူးပေါ့။ မရနိုင်ဘူး။ နိုင်ငံတော်အတွက် အခွန်ဆုံးရှုံးမှုတွေကတော့ ဒီလိုနယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိရင် ဖြစ်နေမှာပဲ။ နယ်မြေတည်ငြိမ်အောင် လုပ်ပြီးမှပဲ ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းကို ပြန်စနိုင်မှ တရားဝင် ကုန်သွယ်ရေး မှပဲ အခွန်ရနိုင်တယ်။ illegal trade မှာတော့ နိုင်ငံအတွက် ဘာမှအကျိုး တစ်စုံတစ်ရာ ခံစားရနိုင်စရာမရှိဘူး” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် ပြည်ပ ပို့ကုန်/သွင်းကုန် ကုန်သွယ်မှုများမှ နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ ရရှိနေခြင်းဖြစ်သော်လည်း ၎င်းတို့ အပေါ် တင်းကြပ်ထားမှုများကြောင့် ပို့ကုန်/ သွင်းကုန် သမားများအတွက် အဆင်မပြေဖြစ်နေကြောင်း သိရသည်။

မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် ပို့ကုန်/သွင်းကုန် ကုန်သွယ်မှု လုပ်ငန်းများကို မြန်ဆန်သွက်လက်စေချင်ပါက အစိုးရအနေဖြင့် လျှော့ချ ပေးရမည့် အပိုင်းများရှိကြောင်း၊ ထိုအချက်များအား လျှော့ချပေးနိုင်ပါက ပို့ကုန်တင်ပို့မှုမှာ ပိုမို မြန်ဆန်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုကတော့ normal trade ပဲ လုပ်နေရတာပေါ့။ အခုဟာက ဒီဟာကိုပိုပြီးတော့ မြန်မြန်ဆန်ဆန် သွက်သွက်လက်လက် လုပ်နိုင်ဖို့ဆိုရင် တော်တော်များများတော့ ဖြေလျှော့ပေးဖို့ကောင်းတယ်။ အထူးသဖြင့် export ကို ဖြေလျှော့ပေးရမှာပေ့ါ။ ဘာလို့ဆို ကိုယ်က export များများပို့နိုင်မှ နိုင်ငံခြားငွေရမှာကို။ အခုက export သမားကိုလည်း လည်ပင်းညှစ်ထားတယ်။ လည်ပင်းညှစ်ထားတာက အခုအချိန်အထိ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို သူ့သတ်မှတ်ထားတဲ့ ပေါက်ဈေးနဲ့ လဲနေရတုန်း။ နောက်တစ်ခုက export ပို့တိုင်းမှာ လိုင်စင်သဘောမျိုး ခွင့်ပြု ချက် ယူနေရတယ်။ အစိုးရဘက်က ကြည့်တော့လည်း export ပို့ပြီးတော့ export earning မဝင်မှာ ကြောက်တဲ့ အတွက် export တိုင်းကို သူက လိုင်စင်သဘောမျိုး ယူနေရတယ်။ အခုက export ရော import ရော လိုင်စင်ယူ နေရတာပဲလေ။ ဒါပေမယ့် export ကို ပိုပြီးတော့ သွက်လက်စေချင်ရင်တော့ အဲဒီဟာတွေ လျှော့ချလို့ရတဲ့ဟာ တွေကို လျှော့ချပေးဖို့ကောင်းတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဆန်တင်ပို့ရန် လုပ်နေစဉ်

နိုင်ငံခြားငွေ လိုအပ်ချက်ကို လျှော့ချနိုင်ရန်အတွက် ကုန်သွယ်ဖက် နှစ်နိုင်ငံအကြား ကုန်ပစ္စည်းချင်း အပြန်အလှန် ဖလှယ်သည့် ကုန်သွယ်မှုစနစ်ကို စတင်ကျင့်သုံးရန်အတွက် နစက-က ညွှန်ကြားထားကြောင်း ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ထိုသို့ ကုန်ပစ္စည်းချင်း ဖလှယ်သောစနစ်သည် ရှေးယခင်က အသုံးပြုခဲ့သည့် စနစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ခေတ်မမှီသဖြင့် မည်သည့်နိုင်ငံမှ အသုံးမပြုကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း သုံးသပ်မှုများရှိသည်။

ဘဏ်ရေးရာကျွမ်းကျင်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က “အဲဒါလောလောဆယ်တော့ မလွယ်ဘူး ကျနော့်အမြင်အရက။ Barter ဆိုတာက Unit မရှိခင်ကလေ။ ၁ ယူနစ်ကို ဘယ်လိုသတ်မှတ်မလဲဆိုတာ ပြဿနာရှိတယ်။ Barter ဆိုတာက ကုန်ချင်းဖလှယ်တဲ့စနစ်ပေါ့။ လွန်ခဲ့တဲ့ long long ago ကပါ။ ယူနစ်ကို ဘယ်လိုသတ်မှတ်မှာလဲက ခက်တာပေါ့။ အဲဒီလိုခက်လို့ပဲ ငွေကြေးစနစ်ဆိုတာ ပေါ်လာတာလေ။ ငွေကြေးစနစ်က နည်းစနစ်ကိုပဲ ဗဟိုပြုရ မှာပဲ။ အဲဒီတော့ ဘယ်လိုဗဟိုပြုလို့ရမလဲ ဒါပဲ စဉ်းစားရမှာပေါ့။ ကျန်တဲ့ ways and means တွေကတော့ ခေတ်ကာလအရ အဆင်မပြေနိုင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ထိုစနစ်ဖြင့် ကုန်သွယ်မှု လုပ်ဆောင်ရမည်ဆိုပါက ကုန်သွယ်မှုများ ကျဆင်းလာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် ကုန်သွယ်ဖက် နိုင်ငံများထံမှ တင်သွင်းလိုသည့် ပစ္စည်းနှင့် တင်ပို့နေသည့် ကုန်စည်ပမာဏသည် မျှတမှု မရှိသည့် အတွက်လည်း ကုန်သည်များတွင် အခက်အခဲ ဖြစ်ပေါ်သွားနိုင်ကြောင်း၊ နောက်ဆုံးတွင် စားသုံးသူ ပြည်သူများ အပေါ်တွင် သက်ရောက်မှု ဖြစ်သွားမည်ဟုလည်း သုံးသပ်ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃၀

နိုင်ငံကူးလက်မှတ် PV မှ PJ သို့ ပြောင်းလဲလုပ်ဆောင်၍ အလုပ်သွားရောက် လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက ပြည်ပသို့ အလွယ်တကူ ထွက်ခွာခွင့်ပြုနိုင်လားဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက် နေသူများက မေးခွန်းထုတ်နေကြသည်။

အခြားနိုင်ငံတွင် PV ဖြင့် အလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား ပြဿနာများဖြစ်ပါက တစ်စုံတစ်ရာ ကူညီဆောင်ရွက်ပေး၍ မရသည့် အတွက်ကြောင့် အလုပ်အတွက် သွားရောက်မည်ဆိုပါက PV အစား PJ သို့ ပြောင်းလဲလုပ်ဆောင်ပြီးမှ သွားကြရန် အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာများမှတဆင့် အသိပေးမှုများ ပိုမိုပြုလုပ်လာသည်။

မိသားစုစားဝတ်နေရေး အပါအဝင် အခြားသော ကိစ္စများကြောင့် ပြည်ပထွက် အလုပ်လုပ်မည့် လူများကို နည်းမျိုးစုံဖြင့် အဘယ်ကြောင့် လိုက်လံထိန်းချုပ်နေရသနည်းဟု မေးခွန်းထုတ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏ မူအတိုင်း လိုက်လုပ်မည်ဆိုပါက အလွယ်တကူ ထွက်ခွာခွင့်ပေးမည်လားဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦး ဖြစ်သူ ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “PV ကနေ PJ ပြောင်းပြီး အလုပ်သွားလုပ်မယ်ပေါ့။ အဲဒီသူတွေအတွက်ကို ဘယ်လောက် မြန်မြန်နဲ့ PJ ပြောင်း ပေးမလဲ၊ OWIC ကဒ် ဘယ်လောက်ပေးမလဲ။ ခက်တာက အိမ်မှာ စီးပွားရေး အဆင်မပြေလို့ အပြင်ထွက် အလုပ်လုပ်တာကို အိမ်တံခါးပိတ်ထားရင်တော့ ဒီလူတွေက ငတ်ဖို့ပဲရှိတယ်။ ဒီဟာကို လိုက်လုပ်တယ် ဆိုရင် တော့ သူတို့ဘက်က လွယ်လွယ်ကူကူ ပေးမှာလား။ ကိုယ့်နိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေပေါ် မူတည်ပြီးတော့ နိုင်ငံခြား ထွက်တဲ့ ပြည်သူတွေအပေါ် PJ ရမှ OWIC ကဒ်ရမှ ပေးထွက်ပြီးတော့ လုပ်ခိုင်းတယ်ဆိုတာက။ PV တွေနဲ့ နိုင်ငံခြားကို လွှတ်ပြီးတော့ ပြန်မလာဘဲ အလုပ်လုပ်နေကြတဲ့သူတွေလည်း အများကြီးပဲ သူတို့ဘယ်လိုပဲတားမြစ် တားမြစ် ရှိနေသေးတာဖြစ်တဲ့အတွက် အဲဒီသူတွေကိုရော သူတို့က ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ လွှတ်နေတာလဲဆိုတာ” ဟု ပြောသည်။

ရန်ကုန်လေဆိပ် အတွင်းကို တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံကူးလက်မှတ် PJ ကိုင်ဆောင်ပြီး ပြည်ပထွက် အလုပ်လုပ်မည့် လူများအပေါ်တွင်လည်း အသက်အရွယ် ကန့်သတ်ချက်ဖြင့် စေလွှတ်ခွင့်ပြုနေမှုကြောင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် PV ဖြင့် ပြည်ပထွက် အလုပ်လုပ်ရန် ပြင်ဆင် နေကြခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်ပြီးနောက် PJ မှ PV သို့ ပြောင်းလဲခြင်းများကို နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးရေးရုံးမှ ကန့်သတ်ပိတ်ပင်လိုက်သည်။

PJ သမားများအပေါ် အသက်ကန့်သတ်ချက်ဖြင့်သာ စေလွှတ်ခွင့်ပြုနေခြင်းသည် လက်ရှိအချိန်အထိ ရှိပြီး PV သမားများမှ PJ ပြောင်း၍ ပြည်ပထွက် အလုပ်လုပ်မည်ဆိုပါက ၎င်းကန့်သတ်ချက်ကို ဖြေလျှော့ပေးမည်လားဟု မေးခွန်းထုတ်နေကြသည်။

PV နှင့် ပြည်ပထွက်သူများ အားလုံးသည် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရန်အတွက် မဟုတ်ကြကြောင်း FED မှ အလုပ်သမား တာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရန်ကုန်လေဆိပ် အတွင်းကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ရတဲ့နည်းနဲ့ ထွက်လာတဲ့ လူတွေကြတော့ ဥပမာ PJ နဲ့ထွက်ဖို့ဆိုရင် OWIC ကဒ်ရှိရမယ်၊ ဒီဘက်မှာ အလုပ် ရှိရမယ်။ MOU စနစ်နဲ့ပဲ သွားလို့ရတဲ့ အနေအထားမျိုးဆိုတော့ အဲဒီဟာကို ပြည့်စုံအောင်လို့ အထောက် အထားတွေ အကုန်လုံးပြည့်စုံအောင် ဘယ်လိုသွားလုပ်မလဲ အချိန်မှ မရှိတာ။ အဲဒီတော့ PV နဲ့ထွက်လာ၊ PV နဲ့ကလည်း အလုပ်လုပ်ဖို့ လာတယ်လို့တော့ မဟုတ်ပါဘူး။ အဓိကကတော့ ဘယ်ပဲဖြစ်ဖြစ် သူတို့က အရင်ထွက် လိုက်တယ်။ ရောက်တဲ့အခါကြတော့ အလုပ်ရရင် လုပ်လိုက်မယ်၊ မရရင် မလုပ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် လူမှုကွန်ရက်မီဒီယာ၌ PV ဖြင့် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်ခွာပါက လေဆိပ်တွင် ပြန်လွှတ်ခံရကြောင်း၊ ထောက်ခံချက်ပေးမည့်သူရှိမှ ထွက်ခွာခွင့်ရမည့်အကြောင်း စသဖြင့် အမျိုးမျိုး ပြန့်နှံ့နေမှုအပေါ် လူဝင်မှုကြီးကြပ် ရေးမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးအား ဖုန်းဆက်မေးမြန်းသော်လည်း ဖုန်းလက်ခံဖြေဆိုခြင်းမရှိပေ။

ပြည်ပထွက်ခွာ အလုပ်လုပ်မည့် လူများအပေါ် အစိုးရဌာနဆိုင်ရာများမှ နည်းလမ်းပေါင်းစုံဖြင့် ကန့်သတ်ထိန်းချုပ် နေခြင်းသည် နိုင်ငံတော်အတွက်လည်း အခွန်ဝင်ငွေ ရရှိမှုအပေါ် နစ်နာစေကြောင်း၊ လူထု၏ စားဝတ်နေရေး အပေါ်လည်း ထိခိုက်စေကြောင်း သုံးသပ်မှုများရှိသည်။

ထို့ကြောင့် ပြည်ပထွက်ခွာ အလုပ်လုပ်မည့် လူများအပေါ် ကန့်သတ် ထိန်းချုပ်နေမှုများအား ဖြေလျှော့ပေးသင့် ကြောင်းလည်း ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၉

တရှိန်ထိုးမြင့်တက်သွားသည့် နိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်းများသည် ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း တရွေ့ရွေ့ဖြင့် ပြန်လည် ကျဆင်းလာနေသော်လည်း ကုန်ဈေးနှုန်းများမှာ ပြန်လည်ကျဆင်းသွားခြင်း မရှိမှုအပေါ် သက်ဆိုင်ရာ ကုန်သည် လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ထိန်းချုပ်ရန်လိုကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

ကုန်သည်များအနေဖြင့် ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခုအား နိုင်ငံခြားငွေ ဈေးတက်သည့်အခါတွင် ဝယ်ယူလိုက်မိပါက ထိုကုန်ပစ္စည်း၏ တန်ဖိုးအား တိုးမြှင့်၍ရောင်းချကြသည်။

သို့သော် နိုင်ငံခြားငွေဈေး ပြန်လည်ကျဆင်းချိန်တွင် ၎င်းကုန်ပစ္စည်း၏ တန်ဖိုးသည်လည်း ယခင်တိုးမြှင့်ထားသည့် နှုန်းထားအတိုင်းသာ ဆက်လက် ရောင်းချနေကြခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ကုန်သည်များ၏ ဝယ်ယူရသော နှုန်းထားများမှာ သက်သာနေပြီဆိုပါက ပြန်လည်ရောင်းချသည့် အခါတွင် နှုန်းထားများကိုလည်း ပြန်လည်လျှော့ချ၍ ရောင်းပေးရန်၊ အစိုးရဘက်မှလည်း စည်းကမ်းထုတ် တင်းကြပ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သားငါးဈေးကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဓိကကတော့ ကုန်သည်ကြီးများ အသင်းတို့ အသင်းအဖွဲ့တွေရှိတာပေါ့နော်။ စားအုန်းဆီဆိုလည်း တင်သွင်းရောင်းချသူများအသင်း၊ ဆန်ဆိုလည်း ဆန်ကုန်သည်ကြီးများအသင်း၊ သစ်ဆိုလည်း သစ်လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း အစရှိတဲ့ အသင်းအဖွဲ့တွေနဲ့ အစိုးရတာဝန်ရှိတဲ့ လူတွေနဲ့ တွေ့ဆုံပြီးတော့ ဒီဟာတွေကို ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ အတွက် မူဝါဒတွေ ချလို့ရပါတယ်။ လုပ်ငန်းရှင်တွေဆိုတာ ဒီအသင်းအဖွဲ့တွေကနေပဲ တာဝန်ယူပြီး ဆောင်ရွက် ကြတာ ဖြစ်တဲ့အခါကြတော့ ဒါမျိုးတွေကို ထိန်းချုပ်ရင်ရနိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် အချိန်တစ်ခုတော့ ပေးဖို့ပေါ့ ချက်ချင်းကြီး ဒေါ်လာဈေးကျတာနဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ ကျလာမယ်လို့တော့ မဖြစ်နိုင်ဘူးပေါ့နော်။ လနဲ့ချီပြီး ဈေးက ကျနေဖို့ ငြိမ်နေဖို့လိုတယ်။ ဒီလမှာ ဒီလောက်ကျပြီး နောက်လမှာ ပြန်တက်တယ်ဆိုလည်း ကုန်ဈေးနှုန်း က တည်ငြိမ်မှာ မဟုတ်ဘူးပေါ့နော်။ ကုန်သည်တွေရဲ့ သဘောသဘာဝကလည်း ဝယ်တဲ့အချိန်မှာ ဈေးကြီးမိတာ တစ်ခါမိပြီးသွားရင် ဈေးကြီးမိထားတဲ့ဈေးကို မပြင်ပဲနဲ့ ရောင်းကြတာမျိုးတွေရှိတာပေါ့။ ဒါမျိုးတွေကိုလည်း တကယ့်တကယ် ပုံမှန်ဈေးက သက်သာနေပြီဆိုရင် ပြန်လည်ချပြီးရောင်းပေးဖို့ ကုန်သည်တွေအနေနဲ့လည်း လိုအပ်သလို အစိုးရဘက်ကလည်းဒါမျိုးတွေကို စည်းကမ်းတွေထုတ်ပြီး တင်းကြပ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက နိုင်ငံခြားငွေဈေးများ တရှိန်ထိုး မြင့်တက်သွားခြင်းသည် အနယ်နယ်အရပ်ရပ်မှ ရွှေ့ပြောင်း လာကြသူများက မြန်မာကျပ်ငွေအစား ဒေါ်လာနှင့် ရွှေတို့ကို အများအပြား ဝယ်ယူလာကြသည့် အတွက်ကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ တရှိန်ထိုး မြင့်တက်သွားသည့် နိုင်ငံခြားငွေဈေးများမှာ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ပြန်လည်ကျဆင်းသွားခြင်း သည် ၎င်းတို့၏ ဝယ်ယူမှုများ နည်းပါးသွားခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကြောင်းလည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ် သည်။

စီးတီးမတ်ကို တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံခြားငွေဈေး ကျဆင်းသော်လည်း ကုန်ဈေးနှုန်းများ ပြန်မကျခြင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ယခုမှ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း မဟုတ်ဘဲ ယခင်ကာလများကတည်းက ရှိနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုစနစ်အား ဖျောက်ဖျက်ရန်မှာ မလွယ်ကူသော် လည်း စီးပွားရေးစနစ်ကို ပြန်လည်ကောင်းမွန်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ပါက အဆင်ပြေနိုင်ကြောင်း ဘဏ်ရေးရာ ကျွမ်းကျင်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မြန်မာ culture က ဒီလိုပဲလာခဲ့တာလေ။ ရင့်ကျက်မှုဆိုတာက အစိုးရတင်မဟုတ်ဘဲ ပြည်သူကလည်း လိုတာလေ၊ ကုန်သည်လည်းလိုတာ။ ကျ‌နော်တို့မှာက‌ တော်တော်လေး အားနည်းတာပေါ့။ အမှန်တော့ ယေဘုံယျ သဘောဆိုရင် ကိုယ်က ဈေးအမြင့်မှာဝယ်ခဲ့တဲ့ ပစ္စည်းလက်ကျန်တွေက ရှိရင်လည်း ရှိနေမှာလေ။ အခုဈေး လောလောဆယ် ရုတ်တရက် မကျသေးဘူးဆိုတာက အမြင့်ဈေးနဲ့ မိထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေ ရောင်းထုတ်ဖို့လည်း ခက်နေလို့နေမှာပေါ့လေ။ ဒါ အကောင်းဘက်က တွေးကြည့်တာပါ။ အဓိကက အခြေခံ frame ပဲ။ နိုင်ငံခြားနဲ့ ကူးလူးဆက်ဆံတဲ့အခါမှာ နိုင်ငံခြားငွေက သုံးကိုသုံးရတာကို။ အဲဒါသည် မက်လုံးစနစ်မှန်ဖို့ လိုတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံခြားငွေဈေး ကျဆင်းသည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ကုန်ဈေးနှုန်းများ ချက်ချင်းကျဆင်းရန်မှာ မလွယ်ကူကြောင်း၊ နိုင်ငံခြားငွေ ကျဆင်းမှုသည် လနှင့်ချီပြီး ဖြစ်ပွားခဲ့မည်ဆိုပါက ကုန်ဈေးနှုန်းများမှာလည်း တဖြေးဖြေး ပြိုကျလာ နိုင်ကြောင်းလည်း သုံးသပ်ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၉

မြန်မာနိုင်ငံတွင် EV (လျှပ်စစ်ကား) ခရီးသည်တင် အဝေးပြေးကား အစီးရေ ၂၀ ကျော် တင်သွင်းခွင့်ပြုထား ကြောင်း စက်မှုဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် EV ခရီးသည်တင် အဝေးပြေးကား ၃ စီး ရောက်ရှိထားပြီး ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်

စက်မှုဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “လောလောဆယ်မှာ ရောက်နေတာကတော့ ၃ စီးပေါ့။ ထပ်ပြီးတော့ လာဖို့လည်း ရှိသေးတယ်။ ထပ်ပြီးတော့ လာဖို့ရှိသေးတယ်ဆိုတာ ကျမတို့က ၂၀ ကျော် ခွင့်ပြုထားတာဆိုတော့ အဲ့ ၂၀ ကျော်အကုန် သူ့အချိန်နဲ့သူ ရောက်လာမှာပေါ့နော်။ ဒါက ခွင့်ပြုထားတဲ့ ပမာဏဆိုတော့လေ။ ဘယ်တော့ ရောက်မယ် ဆိုတာကတော့ အဲလိုတော့ အတိအကျပြောလို့ မရဘူးပေါ့နော် " ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ EV အဝေးပြေးကားအား ရန်ကုန်အခြေစိုက် ခရီးသည်တင် ယာဥ်လိုင်းဖြစ်သော မန္တလာမင်းမှ ပြေးဆွဲနေပြီ ဖြစ်သော်လည်း ရာဇာမင်းယာဥ်လိုင်းမှ စက်တင်ဘာလကုန်တွင် EV လျှပ်စစ်ကားဖြင့် စတင်ပြေးဆွဲမည်ဖြစ် ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

သို့သော်လည်း EV လျှပ်စစ်သုံးကားများဖြင့် ခရီးသည်တင် အဝေးပြေးခရီးစဥ်များ ပြေးဆွဲရန် ယာဉ်လိုင်းအသစ် များမှ ထပ်မံ လာရောက်လျှောက်ထားခြင်း မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

EV အဝေးပြေးကား စတင်ပြေးဆွဲနေသည့် မန္တလာမင်း ယာဥ်လိုင်းသည် ရန်ကုန်-နေပြည်တော် ခရီးစဉ်ကိုသာ ကနဦး ပြေးဆွဲနေခြင်းဖြစ်ပြီး တစ်ဦးလျှင် ၂၅၀၀၀ ကျပ်(နှစ်သောင်းခွဲကျပ်) ကျသင့်မည်ဟု သိရသည်။

ရန်ကုန်-မန္တလေး အမြန်လမ်းမကြီး၊ ရန်ကုန်-တောင်ငူ-မိတ္ထီလာ-မန္တလေး ပြည်ထောင်စုလမ်းမကြီး၊ ရန်ကုန်-ပြည်လမ်း၊ ရန်ကုန်-ပုသိမ်လမ်းတို့တွင်လည်း ပြေးဆွဲနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်နေကြောင်း သိရသည်။

မန္တလာမင်းယာဥ်လိုင်းမှ EV ခရီးသည်တင် အဝေးပြေးကားကို တွေ့ရစဥ်

EV ခရီးသည်တင် အဝေးပြေးကားများသည် အပူချိန်မြင့်တက်မှု၊ လေထုညစ်ညမ်းမှုနှင့် လောင်စာဆီ သုံးစွဲမှုကို လျှော့ချပေးပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းသိမ်းရာ‌ ရောက်ကြောင်း၊ အလားတူ ဆူညံသံကင်းပြီး ခရီးသည်များ ဇိမ်ကျကျ ခရီးသွားနိုင်ရေးအတွက် ပြေးဆွဲနိုင်ရန် ပြင်ဆင်နေခြင်းဖြစ်သည်ဟု မန္တလာမင်းယာဥ်လိုင်းမှ ထုတ်ပြန် ထားသည်။

EV ခရီးသည်တင် အဝေးပြေးကားများကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်အထိ လမ်းတံတားကြေး ကင်းလွတ်ခွင့် ပေးထားကြောင်း၊  EV ခရီးသည်တင် အဝေးပြေးကားများကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ၃ လပိုင်းအထိ တင်သွင်းခွင့်အား အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် ပေးထားကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် EV အဝေးပြေး ကားများအတွက် အားသွင်းရန်နေရာ (Charging Station) များ လိုအပ်ပါက ထပ်မံ ဆောက်လုပ်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း စက်မှုဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “EV အတွက်ကို Charging Station ပိုင်းမှ ၂ ပိုင်းရှိတယ်။ Public နဲ့ private ပေါ့နော်။ ကိုယ့်ကိုယ်ပိုင် အစီအစဥ်နဲ့ လုပ်တာနဲ့ အများပြည်သူ အားသွင်းလို့ ရအောင်လုပ်တာပေါ့။ အမြန်လမ်းမှာ ဆိုလို့ရှိရင် ကျနော်တို့ အများပြည်သူ အားသွင်းနိုင်ဖို့ Charging Station တွေ လုပ်ပေးထားပါတယ်။ နောက်ထပ်တိုး ချဲ့ဆောက်လုပ်ဖို့ ကျ ဒီ EV ကားရောက်ရှိမှု၊ သုံးစွဲမှုနဲ့ Charging Station ကို သုံးစွဲဖို့အတွက် ချိန်ပြီးတော့ ခွင့်ပြုပေးတာပေါ့နော်။ နောက်ထပ်တိုးချဲ့ဖို့ အတွက်ကတော့ လုံလောက်တယ်ဆိုရင်တော့ မတိုးချဲ့သေးဘူးပေါ့လေ၊ မလုံလောက်တော့ ဘူးဆိုရင်တော့ တစ်ချိန်ချိန်ပေါ့နော် ကားရောက်တာများပြီးတော့ သုံးစွဲမှုများလာတဲ့ အချိန်ကျရင်တော့ ကျနော် တို့ တိုးချဲ့ဖို့ အစီအစဥ်ရှိပါတယ်။ အခုလက်ရှိ အချိန်ထိကတော့ ကျနော်တို့ ရောက်ရှိနေတဲ့ ကားနဲ့ ရှိနေတဲ့ Charging Station နဲ့ လုံလောက်တာဖြစ်တဲ့အတွက် မတိုးချဲ့သေးပါဘူး" ဟု ပြောသည်။

EV ကားများအတွက် Charging Station နေရာများကို နေပြည်တော်တွင် ၄ နေရာ၊ ရန်ကုန်မြို့တွင် ၅ နေရာ၊ မန္တလေးမြို့တွင် ၅ နေရာနှင့် ရန်ကုန်-မန္တလေး အမြန်လမ်းမကြီးပေါ်တွင် ၅ နေရာ၊ စုစုပေါင်း ၁၉ နေရာကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် အစိုးရအနေဖြင့် ၂၀၅၀ ပြည့်နှစ်မတိုင်မီ မြန်မာတစ်ပြည်လုံးတွင် လျှပ်စစ်ကားများသာ အသုံးပြုမည်ဟု ရည်မှန်းထားသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၈

စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်လုပ်ငန်းများတွင် ဆီအများဆုံး သိုလှောင်နိုင်ခွင့်ပြုထားသည့် ပမာဏအား ယခင်ထက် တိုးမြှင့်သတ်မှတ်ပေးလိုက်ကြောင်း သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန် ထားသည်။

ယခင်က စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်လုပ်ငန်းများအား ဆီသိုလှောင်နိုင်သည့်ပမာဏအဖြစ် အနည်းဆုံး ဂါလန် ၅၆၀၀၁ မှ အများဆုံးဂါလန် ၇၆၈၀၀ အထိသာ ခွင့်ပြုပေးထားခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းအစား ယခုအခါအတွင်  နည်းဆုံး ၇၆၈၀၁ မှ စတင်ကာ သိုလှောင်နိုင်ပြီဖြစ်သည်။

ယခုကဲ့သို့ ဆီသိုလှောင်ခွင့်ပမာဏအား တိုးမြှင့်သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းသည် စက်သုံးဆီပြဿနာအတွက် ကောင်းမွန် သည်ဟု ဆိုရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဘဏ်ရေးရာကျွမ်းကျင်ပညာရှင် ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လောလောဆယ်ကတော့ ယာယီအားဖြင့် ဒါကောင်းတယ် ပြောရမှာပေါ့လေ။ ကောင်းတယ်ဆိုတာက affective ဘက်က ရှိတာကို။ ပြဿနာတစ်ရပ်ကိုကြည့်တယ်ဆိုတာက ကိစ္စတိုင်းမှာ ဗမာပြည်ရဲ့ပြဿနာက ထိရောက်မှုနဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ရှိမှုက အမြဲတမ်းတွဲစဉ်းစားရမှာပေါ့။ အဲဒီလိုမတွဲဘူးပေါ့လေ အမြဲတမ်း။ ကောင်းတယ်ဆိုတာက တစ်ခုရှိတာပေါ့လေ။ ဆီဆိုင်ပိုင်ရှင်တွေရဲ့ attitude ပေ့ါလေ။ ဒီအပေါ်လည်း မူတည်တာပေါ့။ သိုလှောင်ခွင့် ဘယ်လောက်ပဲ ပေးထား ပေးထား သူတို့ရဲ့ attitude က တက်ရင်တက်သလို၊ ကျရင်ကျသလို အဆင်ပြေသလို လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ စိတ်မျိုး ရှိရင်တော့လည်း ဒါက သိပ်ထိရောက်မှုမရှိဘူးပေါ့။ အဲဒီလိုစိတ်မျိုးမရှိဘူးဆိုရင် ဒါသည် အမျိုးသားပြဿနာလို့ မြင်ရင် ဒါတော့ ကောင်းပါတယ်။ စွမ်းဆောင်ရည်ရှိတယ်ဆိုတာက logistics သဘောတရားမှာ JIT ဆိုတာ ရှိတယ်။ Just In Time ဒီနေ့ကို ဂါလံ တစ်သိန်း ရောင်းရမယ်ဆိုရင် ၁ သိန်း အဆင်သင့်ရှိနေရမှာပေါ့။ ဒါကတော့ Professional ဆန်ဆန်တွေးတာပေါ့။ JIT ဆိုတာက လက်တွေ့ သဘောတရားအရ ဖြစ်ဖို့မလွယ်ဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဆီဘောက်စာကားများ

လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသည့် စက်သုံးဆီပြဿနာသည် သိုလှောင်နိုင်မှုပမာဏအား တိုးပေးခြင်းနှင့်မသက်ဆိုင်ဘဲ နိုင်ငံခြားငွေမလုံလောက်ခြင်းသည် အဓိကဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

စက်သုံးဆီပြဿနာသည် ရေနံများပြတ်လပ်ခြင်း၊ ရှားပါးခြင်း အစရှိသည့် ဆီအကျပ်အတည်းသည် တစ်ကမ္ဘာလုံး ၌ ဖြစ်ပွားနေခြင်းမျိုးမဟုတ်ဘဲ မြန်မာနိုင်ငံတွင်သာ စက်သုံးဆီပြဿနာဖြစ်ပေါ်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့ က ထောက်ပြကြသည်။

ထိုသို့ ဖြစ်ပေါ်နေရခြင်း၏ အဓိက ပြဿနာမှာ နိုင်ငံခြားငွေမရှိခြင်းကြောင့်ဟု စီးပွားရေးလေ့လာ သုံးသပ်သူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ပထမဆုံးစပြီးတော့မှားတာက နိုင်ငံခြားငွေကို အစိုးရကသွားပြီးကိုင်လိုက်တာပဲ။ ငွေလဲနှုန်းကိုသွားပြီးတော့ မနိုင်မနင်း ကိုယ်မနိုင်တဲ့ကိစ္စကိုသွားပြီးကိုင်လိုက်တဲ့အခါမှာ သူက အစိုးရဈေးသတ်မှတ်တယ်၊ အဲဒီတော့ ဒီ exporter ကမကိုက်တော့ဘူး။ မကိုက်တော့ မပို့တော့ဘူး။ အလားတူပဲ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံတဲ့သူတွေကလည်း နိုင်ငံရေးအခြေအနေဆိုးနေတဲ့ ကြားထဲမှာ အဲဒီလိုနိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်းတွေ သတ်မှတ်တယ်။ ပြီးရင် သူတို့ရတဲ့ အမြတ်လည်းပြန်ပြီး ပို့လို့မရ၊ ဘာမရဖြစ်တယ်။ အဲဒီလိုမျိုးစပြီး ကိုင်တာက စမှားတာပဲ။ အဲဒီလိုလုပ်လိုက်တဲ့ အတွက် export လည်းကျသွားတယ်။ ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေလည်း ကျသွားတယ်။ ကျသွားတော့ နိုင်ငံခြားငွေ ကဝင်မလာဘူး။ နိုင်ငံခြားငွေဝင်မလာတော့ ဒီသွင်းကုန်တွေကို ကန့်သတ်လိုက်တယ်။ သွင်းကုန်တွေကို ကန့်သတ် လိုက်တော့ အခုလိုမျိုး အကုန်လုံး shortage တွေဖြစ်ကုန်တာပေါ့” ဟု ၎င်းကပြောသည်။
စက်သုံးဆီပြတ်လပ်မှု ဖြစ်ပေါ်သည့်အခါမျိုးတွင် ဗဟိုဘဏ်မှ ဒေါ်လာများ ထုတ်ရောင်းပေးခြင်းမျိုး လုပ်ဆောင် သော်လည်း ၎င်းထုတ်ရောင်းသည့်ပမာဏသည် လုပ်ငန်းရှင်များ အမှန်တကယ် လိုအပ်နေသည့် ပမာဏနှင့် ကွာဟကြောင်းလည်း သိရသည်။

ထိုသို့ စက်သုံးဆီပြတ်လပ်မှု ဖြစ်ပေါ်မှ ‌ဒေါ်လာထုတ်ရောင်းပေးခြင်းသည်လည်း ကာလတိုအတွက်သာ ပြဿနာ ကိုဖြေရှင်းရန် အဆင်ပြေကြောင်းလည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၇

ယခင်က ကျပ်ငွေတန်ဖိုးကျဆင်းသည့်အခါတွင် ရန်ကုန်ရှိ အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်းများမှာ အရောင်းအဝယ် အများ အပြား ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိကာလတွင် ငွေပြန်ဖော်ရမလွယ်ကူသဖြင့် အရောင်းအဝယ် အေးနေကြောင်း အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပုံမှန်အားဖြင့် မြေကွက်တစ်ကွက်၊ နှစ်ကွက်ခန့်သာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေတာမျိုးတွေ့ရပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများအနေဖြင့် ဆိုင်ခန်း အများအပြားဖွင့်လာသည်ကို ထူးခြားစွာတွေ့ရကြောင်း အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နေသူ ကိုမင်းမင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အခုက အဲဒီလိုမျိုး အိမ်ခြံမြေဘက်ကို အရမ်းကြီး သွားနေတာမျိုး ပြိုဆင်းလာတာမျိုးတော့ အရမ်းမများနေဘူး။ အိမ်ခြံမြေကတော့ ကျနော်တို့ ငွေပြန်ဖော်ရတာများတဲ့ဘက်တွေ လွယ်တဲ့ဘက်တွေ သူတို့ သွားနေကြတာမျိုး တွေ့ရတယ်။ လောဆယ်တော့ ‌ရောင်းချင်တဲ့သူတွေရှိတာတောင် ဝယ်လက် အဝယ်အားနည်းနေတော့ သူတို့ အချင်းချင်း ငွေဖော်ဖို့မလွယ်တော့ invest က အထူးသဖြင့် ရတဲ့ ရွှေဝယ်တယ်၊ ဒေါ်လာဝယ်တယ် ဒီလိုပုံစံမျိုးမှာ ရှိနေတာပဲတွေ့ရတယ်။ အိမ်ခြံမြေကတော့ အခု အရမ်းကြီးတော့ သိပ်မထူးခြားလှပါဘူး။ ပြီးခဲ့တဲ့ လတွေအတိုင်း ပါပဲ အရောင်းအဝယ်က အေးနေတာပဲရှိပါတယ်။ အဝယ်က အရမ်းကြီးများနေတဲ့ ပုံစံမျိုးမရှိဘူး။ ပေါက်ဈေးထက် အများကြီးလျှော့ရောင်းနေတာမျိုးမရှိဘူး။ အရောင်းသမားကလည်း ကြိုက်ဈေးရမှရောင်းမယ်  အဝယ်သမားက လည်း ချိန်ကြည့်နေတဲ့ ပုံစံမျိုးပဲရှိတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ရန်ကုန်-ပဲခူးလမ်းနှင့်မြို့ပတ်လမ်းထောင့်ရှိ တြိဂံပုံကျွန်းနေရာတွင် တည်ဆောက်ထားသည့် ရန်ကုန်မြို့အဝင်ဆိုင်းဘုတ်

လက်ရှိတွင် အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ် ဈေးကွက်ထက် အငှားဈေးကွက်မှာ ပိုမိုအလုပ်ဖြစ်နေပြီး တာမွေ၊ ကျောက်မြောင်း၊ သာကေတ၊ မင်္ဂလာတောင်ညွန့်ဘက်များတွင် အိမ်ခန်း၊ တိုက်ခန်း အငှားများ ပိုမို အလုပ်ဖြစ်နေ ကြောင်းလည်း သိရသည်။

ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းသည့်အခါတိုင်း အိမ်ခြံမြေများကို အဝယ်လိုက်လာကြသလို မည်သည့်ကာလတွင် အဆိုပါ အနေအထားအတိုင်း အရောင်းအဝယ် ပြန်ဖြစ်မည်ကို မခန့်မှန်းနိုင်ကြောင်းလည်း အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူ များက သုံးသပ်သည်။

ဒလတွင် အိမ်ခြံမြေ လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူတစ်ဦးက “ဒလကတော့ အခြေအနေ ၂ မျိုးရှိတာပေါ့။ ပထမတစ်မျိုး ကတော့ တစ်နိုင်ငံလုံးနဲ့ ဆိုင်တဲ့ အကြောင်းပေါ့။ အဓိက ငွေဈေးတည်ငြိမ်လာမယ်။ ငွေဈေးတည်ငြိမ်ပြီးတော့မှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေက အိမ်ခြံမြေဘက်ကို ပြန်ရောက်လာမယ်။ ဒါကတစ်ပိုင်းပေါ့။ နောက် ဒလတံတားရဲ့ အရင် ထက်ပိုပြီးတော့ မြန်မြန်လေးလုပ်နေတယ်။ နောက်ပြီး မြို့ထဲ development infrastructure လမ်းတွေ လမ်းတွေပေ့ါလေ သပ်သပ်ရပ်ရပ်နဲ့ မြန်မြန်ဆန်ဆန် လုပ်နေတာမျိုးတွေ့တော့ တံတားရဲ့ တိုးတက်မှုရာခိုင်နှုန်း ကောင်းလာလေလေ ဒလမှာ အိမ်ခြံမြေ ဈေးကွက် စိတ်ဝင်စားမှု ပြန်မြင့်လာလိမ့်မယ်လို့ သုံးသပ်မိတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

အချို့ငွေလိုအပ်သူများအနေဖြင့် အိမ်ခြံမြေများအား ကာလပေါက်ဈေးထက် သိန်းရာချီ လျှော့ပေါ့၍ ထုတ်ရောင်း ကြသော်လည်း ဝယ်ယူမည့်သူမှာ မရှိသလောက်နည်းပါးနေကြောင်း၊ နေရာကောင်း ရပ်ကွက်ကောင်းဖြစ်ပါက ဝယ်ယူမှုများရှိသော်လည်း ယခင်ထက် ပိုမို နည်းပါးကြောင်း သိရသည်။

CNI News 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၇

ဒေသဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် စားရေးရိက္ခာဖူလုံရေး ဒေသအလိုက် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများကို စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၅ ရက်နေ့က မန္တလေးမြို့၊ မြို့တော်ခန်းမ၌ ဒေသဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးဆိုင်ရာများ ဆွေးနွေးပွဲ တွင် ၎င်းက ထိုသို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဒေသဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ပတ်သက်၍ အဓိကအားဖြင့် စားရေးရိက္ခာဖူလုံရေးပင်ဖြစ်ပြီး စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများကို စနစ်တကျဖြင့် ဆောင်ရွက်မည်ဆိုပါက စားရေးရိက္ခာဖူလုံမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

၎င်းက “စိုက်ဧကများအလိုက် ပန်းတိုင်ရည်မှန်းချက် ပြည့်မီအောင် စိုက်ပျိုးရန်လိုပြီး သီးထပ်များ စိုက်ပျိုးရန် လည်း လိုကြောင်း၊ အနည်းဆုံးသီးထပ် ၂၀၀ ရာခိုင်နှုန်း စိုက်ပျိုးနိုင်ရန်လိုပြီး ထိုသို့ စိုက်ပျိုးနိုင်မည်ဆိုပါက အထွက်နှုန်းများ ၂ ဆ တိုးလာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့၊ ရွာများသည် ဧရာဝတီမြစ်၏ ဝဲ၊ ယာတွင်ရှိပြီး စနစ်တကျဖြင့် အကျိုးရှိအောင် အသုံးချနိုင်မည်ဆိုပါက များစွာအကျိုး ဖြစ်ထွန်းစေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဆည်ရေသောက်ဧရိယာများမှ သီးထပ်စွမ်းအားများကိုလည်း မြင့်တက်လာအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်လိုသည်” ဟု ပြောသည်။

ကချင်ပြည်နယ်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် မကွေးတိုင်းဒေသကြီးတို့ အနေဖြင့်လည်း စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများကို အောင်မြင်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဆိုပါက ‌ဒေသတွင်း စားရေးဖူလုံမှုကို များစွာ အထောက်အကူ ဖြစ်စေမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

 စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများကို လိုက်လံကြည့်ရှုနေစဥ်

အလားတူ ပြည်တွင်းစားသုံးဆီ လုံလောက်မှုရရှိရန် ဆီထွက်သီးနှံများကို အထွက်နှုန်းတိုးအောင် စိုက်ပျိုးနိုင်ရန်လို ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။ 

၎င်းက “ဆီထွက်သီးနှံများကို ဆီအဖြစ် ထုတ်ယူသုံးစွဲခြင်းထက် ပို့ကုန်များအဖြစ် တင်ပို့ခြင်းနှင့် တိုက်ရိုက်စားကုန် များအဖြစ် စားသုံးခြင်းများကြောင့် ဒေသတွင်း ဆီလိုအပ်ချက်များ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ဆီထွက်သီးနှံများကို အထွက်နှုန်း တိုးတက်အောင် စိုက်ပျိုးနိုင်မည်ဆိုပါက အထွက်နှုန်းများ ပိုမိုတိုးတက်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်းမှ ထွက်ရှိသည့် ပိုလျှံဆီထွက်သီးနှံ နှမ်း၊ နေကြာနှင့် မြေပဲတို့ကို စားသုံးဆီအဖြစ် ကြိတ်ခွဲဆောင်ရွက် မည်ဆိုပါက ပြည်တွင်းစားသုံးဆီ လုံလောက်မှုရှိနိုင်မည်” ဟု ပြောသည်။

 ဒေသဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးဆိုင်ရာများ ဆွေးနွေးပွဲကို တွေ့ရစဥ်

ထို့နောက် သီးထပ်စွမ်းအား အနည်းဆုံး ၂၀၀ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်သွားကြရန်လိုပြီး မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများကိုလည်း ဒေသအလိုက် တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်သွားကြစေလိုကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြော သည်။

နစကအနေဖြင့် ပြည်တွင်း စားရေးရိက္ခာ ဖူလုံရေးအတွက် ဆောင်ရွက်နေရသလို အခြေခံကုန်စျေးနှုန်းကိုလည်း ထိန်းနေရသည်။

လက်ရှိတွင် ဇွန်လနှင့် ဇူလိုင်လအတွင်း မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်း၍ မြစ်‌ရေကြီးမှုကြောင့် စိုက်ပျိုးမြေဧကများ ပျက်စီးမှုများရှိနေသည်။

ထို့နောက် နစကသည် အမြန်ပြန်လည် စိုက်ပျိုးနိုင်ရေး လုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်နေသလို ပြည်တွင်းစားသုံးဆီ ကိုလည်း သမဝါယမစနစ်ဖြင့် ရောင်းချနိုင်ရန် စတင်လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၆

နိုင်ငံမတည်ငြိမ်သည်နှင့်အမျှ စီးပွားရေးကျဆင်းမှုကို ကြုံတွေ့ရတတ်ပြီး ၎င်းအခြေအနေအပေါ် ကုစားနိုင်မည့် နည်းလမ်းများအား အုပ်ချုပ်သူအစိုးရတွင် ရှိရန်လိုအပ်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စီးပွားရေး လေ့လာ သုံးသပ်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အခွန်ရရှိနေသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးများမှာလည်း ရပ်တန့်နေကြောင်း၊ အခွန်မရှိဘဲ နိုင်ငံတစ်ခု လည်ပတ်၍မရကြောင်း၊ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပိုမိုဝင်လာစေရန် နစကအနေဖြင့် ကြိုးပမ်းသင့်ကြောင်း စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကုန်သွယ်မှုတွေ ရပ်တန့်နေတဲ့ အတွက်ကြောင့် ရနိုင်တဲ့ အခွန်ငွေတွေ အများအပြား ဆုံးရှုံးနေတယ်။ ဒီဟာကို ဘာနဲ့ကုစားနေလဲဆိုတဲ့ အစိုးရကိုမေးရမယ့် မေးခွန်းတွေရှိတယ်။ နိုင်ငံ တစ်ခုချင်းမှာ အခွန်ကအဓိကပဲ အခွန်မရဘူးဆိုရင်တော့ အစိုးရအနေနဲ့ တကယ့်ကို ကျဉ်းထဲကြပ်ထဲကို ရောက်မယ်။ အခွန်မရတော့တဲ့ အစိုးရ တစ်ခုက ရပ်တည်ဖို့ ခက်ခဲမယ်။ အခွန်မရဘူးဆို ဘာနဲ့ နိုင်ငံလည်ပတ် နိုင်အောင် သူလုပ်မလဲပေါ့။ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ သူဘယ်လောက် ခေါ်နိုင်မလဲ။ နိုင်ငံခြားချေးငွေ ဘယ်လောက်အထိ ရမလဲ။ နိုင်ငံမတည်ငြိမ် တာနဲ့ အမျှ စီးပွားရေးကျဆင်းမှုကတော့ ကြုံတွေ့ရမှာပဲ။ အဲဒီမှာ ကုစားဖို့နည်းလမ်းတွေ အစိုးရမှာရှိဖို့လိုတယ်။ အဓိကအားဖြင့် နိုင်ငံတကာ အထောက်အပံ့တွေ ဒီအချိန်မှာ အများကြီး လိုအပ်နေပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

 စားသောက်ကုန်ဆိုင် တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံတကာမှ အထောက်အပံ့များရရှိရန် ဆောင်ရွက်ရာတွင် ရုရှားနှင့် မဟာမိတ်နိုင်ငံအဖြစ် ရှိနေသော်လည်း ပထဝီ အနေအထားအရ အလွန်ဝေးကွာကြောင်း၊ ရေရှည်၌ ရုရှားထံမှ နည်းပညာအကူအညီများ ရနိုင်သော်လည်း ရေတိုအရ ဖြေရှင်းရမည့် ပြဿနာများ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရှိနေကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုပြဿနာများအပေါ် နီးစပ်သော အင်အားကြီး အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည့် တရုတ်၊ အိန္ဒိယတို့နှင့် ပိုမို ဆက်သွယ်ကာ အကူအညီများရရှိရန် ဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ဈေးကွက် အား အစိုးရမှ ထိန်းချုပ်ထားမှုအစား ဖွင့်ပေးလိုက်မည်ဆိုပါက အခြေခံ လူတန်းစားများအတွက် ပို၍ ခက်ခဲသွား နိုင်ကြောင်း၊ ထိန်းချုပ်ရာတွင်လည်း အကန့်အသတ်ဖြင့် ထိန်းချုပ်ရန် လိုအကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

သတင်းစာရောင်းချသူ ၂ ဦးကို တွေ့ရစဉ်

စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးအောင်ပြည့်စုံက “ဈေးကွက် ဖွင့်ပေးလိုက်တယ်ဆိုရင် အခြေခံ လူတန်းစားတွေအတွက် ပိုပြီး ခက်ခဲသွားနိုင်တယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဈေးကွက်ဖွင့်ပေးလိုက်တာနဲ့ အမျှ ငွေကြေးတတ်နိုင်တဲ့သူတွေက ငွေကြေးတတ်နိုင်တဲ့ အရာတွေကို သူတို့လုပ်လာမယ်၊ ဥပမာ ဆီဝယ်မယ်၊ ရွှေဝယ်မယ်၊ အစရှိတဲ့ ဥစ္စာ။ ဒါပေမယ့် အခြေခံ လူတန်းစားတွေအတွက် လုံလောက်တဲ့ ဝင်ငွေပမာဏ မရှိဘူး ဆိုရင် ဈေးကွက်က ဖွင့်ချလိုက်ရင် ပိုပြီးတော့ ကျပ်တည်းမှုတွေ ဖြစ်နိုင်တယ်။ နောက်တစ်ခုက ဈေးကွက်ကို ဆက်ပြီးတော့ ချုပ်ကိုင်တယ်ဆိုရင်လည်း အစိုးရက ဘယ်အပိုင်းတွေလောက်အထိ ချုပ်ကိုင်မလဲပေါ့ အကန့် အသတ်နဲ့ ချုပ်ကိုင်ဖို့တော့ လိုတယ်။ ဒီလိုကြီး တစ်သတ်မတ်တည်းတော့ သွားလို့မရဘူး။ နိုင်ငံရေး နည်းလမ်းနဲ့ ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းတဲ့အခါမှာ စီးပွားရေး အပိုင်းမှာ ခိုင်ခိုင်မာမာနဲ့ ပြန်လည်တည်ဆောက်ဖို့ လိုတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းနေမှုအပေါ် နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှ ဖြေရှင်းနိုင်မည်ဆိုသည်မှာ ယေဘူယျအား ဖြင့် မှန်ကန်သော်လည်း နိုင်ငံခြားချေးငွေ လုံလောက်စွာ ရရှိမည်ဆိုပါက ထိုပြဿနာမှာ ရပ်တန့်သွားနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူများက သုံးသပ်ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၃

မြဝတီမြို့၏ အိမ်ထောင်စုစာရင်းနှင့် မှတ်ပုံတင် ရှိသူများကိုသာ UID စမတ်ကဒ် ပြုလုပ်ပေးတော့သဖြင့် နယ်စပ်ထွက်ခွာရန် ရောက်ရှိနေသည့် အခြားဒေသခံများမှာ အခက်တွေ့နေကြကြောင်း ပရဟိတအသင်းအဖွဲ့ များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခင်က မြဝတီမြို့တွင် မည်သည့်ဒေသမှ ရောက်ရှိလာသူမဆို UID စမတ်ကဒ် ပြုလုပ်ပေးနေခြင်းဖြစ် သော်လည်း ထိုသို့ ကန့်သတ်မှုဖြစ်ပေါ်သွားခြင်းမှာ UID ကဒ် အတုပြုလုပ်သည့် ပြဿနာများ မြဝတီတွင် ဖြစ်ပေါ်သွားသော အတွက်ကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

နယ်စပ်ဂိတ်မှ အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ထွက်ခွာမည်ဆိုပါက UID ကဒ်ပါရှိမှ ရသဖြင့် အခြားဒေသခံများ အခက်တွေ့နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း အလင်းသစ် ပရဟိတအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြဝတီမှာ UID ကဒ်လုပ်နေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဲဒီလိုမျိုး လုပ်လိုက်တဲ့အခါကြတော့ အပေါ်မှာ ရောက်နေတဲ့သူတွေက သူတို့ဒေသ သူတို့ပြန်ပြီး UID ပြန်လုပ်ရမယ့် ပုံစံမျိုး ဖြစ်သွားတာပေါ့။ မြဝတီမှာ လုပ်လို့မရတော့ဘူးလေ။ လမ်းခရီးကြမ်းတယ် နောက် တောလမ်းတွေကနေ သွားရတဲ့အတွက်ကို ခရီးစရိတ်တွေက တအားများတယ်။ ခရီးစရိတ်တွေက ပုံမှန် သောင်း ကဏန်းပေါ့နော်။ မြဝတီ-ဘားအံဆိုရင် ပုံမှန်ဆို ၁ သောင်းခွဲလောက်နဲ့ သွားနေတဲ့ လမ်းခရီးကို အနိမ့်ဆုံး တစ်သိန်းသုံးသောင်း၊ တစ်သိန်းခွဲ အဲဒီလောက် ပေးပြီးတော့ သွားလာနေကြတာ တွေ့ရတယ်။ သူတို့တွေက အခုက တချို့ဆိုရင် အိမ်ငှားလိုက်တာပေါ့။ အိမ်ငှားပြီးတော့ စုနေကြတဲ့ပုံစံမျိုးတွေ တွေ့ရတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့မြဝတီမှာက နှစ်ပိုင်းကွဲနေတယ်။ ထိုင်းဘက်ကိုမသွားပဲနဲ့ မြဝတီနယ်စပ် ကာစီနိုရုံတွေမှာ အလုပ်ဝင်ဖို့ လာစောင့်နေတဲ့ သူတွေလည်း ရှိတယ်။ အဲဒီလိုလူတွေကလည်း အလုပ်မဝင်ခင်ကို မြို့ပေါ်က ရပ်ကွက်တွေထဲမှာ အိမ်လုံးချင်းတွေငှားပြီး စုပြီးနေကြပြီးတော့ ချက်ပြုတ်စားသောက် နေတာမျိုးလည်း တွေ့ရတယ်” ဟု ပြောသည်။

သို့သော် မြဝတီဒေသခံ မဟုတ်ဘဲ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်များနှင့် ဆက်နွယ်နေသူများဖြစ်ပါက ပြုလုပ်ပေး ကြောင်း သိရသည်။

ယခုကဲ့သို့ မြဝတီဒေသခံများကိုသာ UID ပြုလုပ်ပေးမည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသော်လည်း အခြားဒေသခံများအတွက် ပွဲစားများမှ နည်းလမ်းတစ်မျိုးဖြင့် လုပ်ဆောင်လာကြဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း ပရဟိတအသင်းအဖွဲ့နှင့် ဒေသခံများက ပြောသည်။

နယ်စပ်ဒေသများတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရန် ရောက်ရှိနေကြသူများ၊ တိုက်ပွဲရှောင်များကြောင့် လက်ရှိ မြဝတီမြို့၌ အိမ်ငှားရမ်းရ ခက်ခဲနေကြောင်း၊ ငှားရမ်း၍ရသော်လည်း အိမ်အငှားဈေးကွက်မှာ ယခင်ကထက် ဈေးမြင့်တက် နေကြောင်း သိရသည်။

မြဝတီမှာ UID ကဒ်လုပ်ရန် စောင့်နေကြသူများကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းမှုများကြောင့် မြဝတီမြို့တွင် အစစအရာရာ ဘတ်ငွေဈေးဖြင့်သာ ရောင်းချ နေကြကြောင်း မြဝတီဒေသခံ ဦးအောင်ခင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မြဝတီမှာ‌တော့ ဘယ်ဆိုင်ရယ်လို့ မဟုတ်ဘူး ထိုင်းဘတ်နဲ့ ဆိုင်တိုင်းလိုလို ဝယ်လို့ရတယ်။ ကျပ်ရော ဘတ်ရော နှစ်မျိုးလုံးတွဲသုံးကြတာလေ။ ထိုင်းဘတ်သုံးချင်တဲ့သူရှိရင် ထိုင်းဘတ်နဲ့ဝယ်လို့ရတယ်။ တကယ်လို့ ထိုင်းဘတ်နဲ့ ဈေးနှုန်းသတ်မှတ်ထားတာကို ဝယ်မယ်ဆိုရင်လည်း ဗမာငွေကို တွက်ပြီးတော့ လက်ခံတာမျိုးတွေ ရှိတယ်။ ထိုင်းဘတ်ငွေနဲ့ပဲ ဈေးထားထားကြတယ်။ ဈေးနှုန်းတွက်တော့လည်း ထိုင်းဘတ်ငွေနဲ့ပဲ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြဝတီနယ်စပ်ဂိတ်၌ အလုပ်သွားရောက် လုပ်ကိုင်မည့် သူများမှအပ အခြားကိစ္စဖြင့် သွားရောက်မည့် သူများ မရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

ထို့အပြင် တရားမဝင် ခိုးဝင်သည့် လမ်းကြောင်းမှာလည်း ပိုမိုများပြားလာသည့်အပြင် ယခင်က ကုန်ကျစရိတ် သိန်း ၂၀ ဝန်းကျင်ရှိသော်လည်း ယခုအခါတွင် သိန်း ၄၀ ဝန်းကျင်ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၂

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျပ်ငွေတန်ဖိုး တရှိန်ထိုးကျဆင်းနေသည့် ပြဿနာကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ်ရန်အတွက် နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်ခြင်းမှအပ အခြားနည်းလမ်းများ ရှိနိုင်သေးသလားဆိုသည့်အပေါ် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၊ နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများနှင့် ငွေကြေးကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များအကြား သုံးသပ်ဆွေးနွေးလျက်ရှိနေသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လတ်တလော ကြုံတွေ့နေရသည့် ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းကာ ငွေကြေး အဆမတန် ဖောင်းပွ လာနေခြင်းသည် နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်သည့် အတွက်ကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်ပါက စီးပွားရေးမှာ အထိုက်အလျောက် ပြန်လည်အဆင်ပြေသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းတို့က သုံးသပ်ကြသည်။

ထိုပြဿနာအား ဖြေရှင်းရန်နည်းလမ်းမှာ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှုအပြင် အခြားမရှိကြောင်း၊ လက်ရှိ အနေအထား အရ ထွက်ပေါက်တစ်ခု ရရန်ခက်ကြောင်း ဘဏ်ရေးရာကျွမ်းကျင်ပညာရှင် ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းငွေနဲ့ မြန်မာငွေကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခုအချိန်က ဆေးမရှိဘူး။ ဆေးရှိတယ်လို့ ပြောတဲ့လူတွေကလည်း ဒါကို ထမင်းစားကောင်းအောင် ပြောတာပေါ့။ ကျနော့်အမြင်ကလေ။ အခက်အခဲ အကျပ်အတည်းတွေက ဒါတွေက မဖြစ်ဘူးမဟုတ်ဘူး ဖြစ်တယ် ကမ္ဘာမှာ။ ဖြစ်ပေမယ့် ၂ ချက်လိုတယ်။ နံပါတ်တစ်အချက်က နည်းစနစ်လိုတယ်။ နံပါတ်နှစ်အချက်က ဒီဥစ္စာကို ဖြေရှင်းနိုင်တဲ့ နောက်ခံအင်အား ငွေကြေးလိုတာပေါ့။ ဒီ ၂ ခုစလုံးက ကျနော်တို့မှာ မရှိဘူးလေ။ တည့်တည့် ပြောရ ရင် နိုင်ငံခြားရန်ပုံငွေ လိုတာပေါ့။ သူများနိုင်ငံရဲ့ အကူအညီလိုတာပေါ့။ ငွေရေးကြေးရေး အရလည်း လိုတယ်၊ နည်းပညာအရလည်း လိုတယ်။ အဲဒီ ၂ ခုလုံး ကျနော်တို့မှာမရှိဘူး။ နည်းပညာကတော့ မရှိဘူးမဟုတ်ဘူး ရှိမှာ ပေါ့။ လက်ရှိအနေအထားအရ ဆရာ့အမြင်ကတော့ ထွက်ပေါက်ရဖို့ခက်တယ်” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်သည့် နိုင်ငံတိုင်း ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းနေခြင်း မဟုတ်ကြောင်း၊ ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းသည် နိုင်ငံနှင့်ချီသော ပဋိပက္ခဖြစ်သော်လည်း ယူကရိန်းသည် နိုင်ငံတကာ၏ ထောက်ပံ့မှုများရရှိခြင်းနှင့် ရုရှားသည် လည်း ဖွံ့ဖြိုးပြီး အင်အားကြီးသည့် နိုင်ငံဖြစ်သောကြောင့် ၎င်းတို့ ငွေကြေးများမှာ ပုံမှန်လည်ပတ်၍ရနေကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှ ဖြေရှင်းနိုင်မည်ဆိုသည်မှာ ယေဘူယျအားဖြင့် မှန်ကန်သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံအတွက် နိုင်ငံခြားချေးငွေ လုံလောက်စွာ ရရှိမည်ဆိုပါက ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းမှုပြဿနာ ရပ်တန့်သွားနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 အိန္ဒိယငွေ ရူပီးကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့နိုင်ငံကြတော့ သဘာဝသယံဇာတ အရင်းအမြစ်တွေ ပေါကြွယ်ဝတယ်ဆိုပေမယ့် sanction (အရေးယူပိတ်ဆို့မှု) တွေ ရှိနေတယ်။ ဒီ sanction တွေ အပြင် ကျနော်တို့မှာက နိုင်ငံခြားချေးငွေကလည်း အလုံအလောက် မရဘူးပေါ့။ အခုလိုမျိုး နိုင်ငံရေးပြဿနာတွေ ဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့အတွက် နိုင်ငံတကာ က တကယ်စိတ်ရင်း စေတနာမှန်မှန်နဲ့ ရှိမယ်ဆိုရင် sanction တွေ ရုတ်သိမ်းပြီးတော့ အစိုးရအတွက် ထွက်ပေါက် တစ်ခု လုပ်ပေးနိုင်မယ်ဆိုရင် ပြည်သူတွေအတွက်လည်း ချောင်လည်နိုင်မယ်။ ကျပ်ငွေကျဆင်းမှု ပြဿနာလည်း ရပ်တန့်သွားမယ်လို့ သုံးသပ်လို့ရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် နစကအနေဖြင့် နိုင်ငံတည်ငြိမ်ရန် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ရေးကို ဖော်ဆောင်နေသော်လည်း ထို ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်မှုသည် အခက်အခဲစိန်ခေါ်မှုများစွာ ရှိကြောင်းလည်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများ အကြား သုံးသပ်မှုများရှိသည်။

ထိုသို့ ရွေး‌ကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ရေး ပြင်ဆင်နေချိန်ကြားထဲတွင် ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းမှုပြဿနာကို မည်သည့် အတိုင်းအတာအထိ ပြည်သူလူထုအနေဖြင့် ခံစားကြုံတွေ့ရမည်ကို မသိနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၊ နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများနှင့် ငွေကြေးကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

လက်ရှိတွင် ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းမှုများကြောင့် နယ်စပ်ဒေသများတွင် ကျပ်ငွေအစား သက်ဆိုင်ရာ နယ်စပ် အလိုက် နိုင်ငံခြားငွေများကိုသာ ပြောင်းလဲလက်ခံ၍ အသုံးပြုလာနေကြကြောင်းလည်း သိရသည်။