CNI News
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၆
ဆားဈေးနှုန်း ကျနေခြင်းကြောင့် ယခုနှစ် နေလှန်းဆား ထုတ်လုပ်မည့် ရာသီတွင် မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဆားထုတ်လုပ်မှုနှုန်းသည် လျော့ကျနေကြောင်း ဆားတောင်သူများထံမှ သိရသည်။
ပြည်တွင်းဆားဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေခြင်းကြောင့် တောင်သူများ အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်ရနိုင်သည့်အတွက် တချို့သော ဆားတောင်သူများက ဆားထုတ်လုပ်မှုကို ရပ်နားထားကြရသည်။
ထို့ပြင် အလုပ်သမား ငှားရမ်းရ ခက်ခဲခြင်း၊ ကုန်ကျစရိတ် မြင့်တက်ခြင်းနှင့် ဆားဈေးနှုန်း ကျဆင်းခြင်းများကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်နိုင်မှု လျော့ကျခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဆားဖို ၁၀ ဖိုတွင် ၈ ဖိုခန့်သာ ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် အနေအထား ဖြစ်နေသည်ဟု မွန်ပြည်နယ် သံဖြူဇရပ်မြို့နယ်မှ ဆားတောင်သူ ဦးလှတင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းတော့ မပြည့်ဘူး။ လည်ပတ်မှုက တချို့ဖိုတွေ မထွက်ဘူး။ ဆားဈေးကလည်း မရှိဘူး။ နောက်ပြီးတော့ ကုန်ကျစရိတ်တွေက များတယ်။ အလုပ်သမားလည်း ရှာလို့ မလွယ်ဘူး။ လောင်စာဆီတွေ ကလည်း ဈေးတွေမြင့်၊ အဲဒါကြောင့် တချို့တွေ လုပ်ငန်း ရပ်ထားကြတယ်။ ၁၀ ဖို ရှိလို့ရှိရင် ၈ ဖိုလောက်ပဲ ထွက် နိုင်တာပေါ့လေ။ ဦးလေးတို့ကတော့ အပြင်ကငွေ ရှာပြီးတော့ အလုပ်လုပ်နေတာပေါ့။ ဆားဈေးက ဒီနှစ်မှာ ၂၀၀ ဝန်းကျင်လောက်ဆိုရင်တော့ အလုပ်လုပ်နိုင်သေးတယ်ပေါ့လေ။ အခုက ၁၈၀၊ ၁၅၀၊ ၁၆၀ လောက်ပဲ ရှိတော့ တယ်။ ဆားဈေးကကျတယ်၊ အရင်းအနှီးက များတယ်” ဟု ပြောသည်။
ဆားလုပ်ငန်းလုပ်နေကြစဉ်
ဆားဈေးနှုန်း အနေဖြင့် လက်ရှိတွင် ဆားကြမ်း တစ်ပိဿာလျှင် ၁၅၀ ကျပ်သာရှိနေပြီး တောင်သူများအတွက် တစ်ပိဿာ ၂၀၀ ကျပ်ရရှိမှသာ အကျိုးအမြတ် ရှိမည်ဖြစ်သည်။
ဆားကို သံဖြူဇရပ်၊ ရေး၊ ပေါင်မြို့နယ်တို့တွင် လုပ်ကိုင်ကြပြီး မွန်ပြည်နယ်မှ ထွက်ရှိသည့် ဆားများကို ပြည်တွင်း ရှိ မွန်၊ ကရင်၊ တနင်္သာရီနှင့် မန္တလေးသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အခက်အခဲနှင့် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိသည့်အတွက် ဆားကို အသုံးပြုသည့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတချို့ ရပ်နားထား မှုများလည်း ရှိနေသည်။
ထို့ကြောင့် မွန်ပြည်နယ်၏ ဆားဈေးကွက်အတွင်း ဆားဝယ်လိုအား လျော့နည်းလာပြီး ဆားဈေးနှုန်းများလည်း ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။
ဆားလုပ်ငန်းလုပ်နေကြစဉ်
ဆားတောင်သူ ဦးကျော်လွင်က “ဆားဈေးနှုန်းကတော့ သူ့ ဝယ်လိုအား ရှိသလောက်ပဲ ရောင်းရမှာပေါ့။ ဝယ်လို အား ရှိသလောက်ပဲ ရောင်းရမယ်ဆိုတော့ ဝယ်လိုအားကလည်း အရင်တုန်းက ဝယ်လိုအား ရှိပေမယ့်လည်း အခု ဝယ်လိုအားကလည်း နည်းသွားပြီ။ လုပ်ငန်းတွေကလည်း ရပ်ဆိုင်းကုန်တယ်။ ဆားသုံးတဲ့ လုပ်ငန်းကို ပြောတာ။ အဲဒီလို ရပ်ဆိုင်းကုန်တော့ ဈေးကွက်က တဖြည်းဖြည်း ကျဉ်းသွားတာပေါ့၊ နည်းသွားတာပေါ့။ အဲဒီအပေါ်မှာပဲ မှီခိုပြီး လုပ်ရမှာပဲ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကိုယ့်ကို မှီခိုတဲ့သူကို လူတွေကလည်း ဖိုအကြီးဆိုရင် လူ ၄၀/၅၀ လောက်ရှိ တယ်။ ဖိုငယ်ဆိုရင်တော့လည်း နည်းတာပေါ့။ ဈေးကွက်က အရှေ့ကို မျှော်လို့ သိပ်မရဘူး။ ဘာဖြစ်လို့ မျှော်လို့ သိပ်မရလဲဆိုတော့ ဆားသုံးတဲ့လုပ်ငန်းတွေ တချို့တဝက်က တော်တော်လေးကို လျော့ကျသွားတယ်။ သူတို့နယ် မှာ အဆင်မပြေတဲ့ အပိုင်းတွေကြောင့် ဆားသုံးတာ လျော့တာပေါ့။ လျော့တဲ့အတွက် ဈေးကွက် လျော့သွားတာ ပေါ့။ အဲဒီတော့ ဈေးကောင်းလာဖို့ဆိုတာတော့ သိပ်ပြီးတော့ မမြင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။
မွန်ပြည်နယ်အတွင်း ဆားကို နှစ်စဉ် နိုဝင်ဘာလမှစတင်၍ ဧပြီလအထိ ထုတ်လုပ်လျက်ရှိပြီး ဆားထုတ်လုပ်မှုဧက ၄၇၀၀ မှ ဆားတန်ချိန် ၄၅,၀၀၀ ကျော်ထွက်ရှိကာ ပြည်တွင်း ဆားစားသုံးမှု လုံလောက်စွာ ရရှိသည့်အပြင် ပြည်ပ နိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိနေသည်။
ဆားများကို နိုင်ငံတကာ ဈေးကွက်အထိ တင်ပို့နိုင်ပါက ဒေသခံပြည်သူများ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများစွာ ရရှိလာမည့်အပြင် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေများလည်း ရရှိမည်ဖြစ်သည်။
