- By CNI
- Category: အင်တာဗျူး
- Hits: 71
CNI Interview
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂
နာဂကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသနှင့်တိုင်း ၆ ခုအနက် ဖွံ့ဖြိုးမှု အနိမ့်ကျဆုံးဒေသဖြစ်သည်။
နာဂဒေသသည် တောင်တန်းဒေသ ဖြစ်သောကြောင့် ပြည့်စုံမှုမရှိသည့်အပြင် ကျောင်းဆရာ/ဆရာမ မလုံ လောက်မှု၊ ကုန်စျေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု၊ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များ၏ အခွန်များ ကောက်ခံရမှု၊ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု နှောင့်နှေးခြင်း စသည့် အခြေအနေများဖြင့် ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။
အဆိုပါ အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်၍ နာဂအမျိုးသားပါတီ (NNP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးရှုမောင်ကို CNI သတင်းဌာနက ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားသည်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ လက်ရှိ နာဂဒေသ အခြေအနေက ဘယ်လိုရှိနေလဲ။
ဦးရှုမောင် ။ ။ နာဂဒေသက လောလောဆယ်တော့ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေ၊ တိုက်ပွဲ အနေအထား တွေတော့ ကျနော်တို့ ဒီလိုတော့ မရှိပါဘူး။ တိုက်ပွဲမရှိတဲ့ လောလောဆယ်တော့ ငြိမ်းချမ်းသေးတယ်လို့ ပြောလို့ရ တာပေါ့နော်၊ အဲလိုတော့ရှိတယ်။
သို့သော်ငြားလည်း ဘယ်နေ့၊ ဘယ်ချိန်မှာများ ကျနော်တို့ဆီ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်လာမလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ တော့ ပြည်သူတွေကြားမှာ ရှိပါတယ်။ အဲလိုမျိုးရှိတယ်၊ နောက်ကျန်တဲ့ဟာတွေကတော့ ပုံမှန်လည်ပတ်နေတဲ့ နယ်မြေတစ်ခုပေါ့နော်၊ အဲလိုပြောလို့ရပါတယ်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ လက်ရှိ နာဂဒေသရဲ့ နိုင်ငံရေး အခြေအနေကရော ဘယ်လိုရှိနေလဲ။
ဦးရှုမောင် ။ ။ နိုင်ငံရေးအနေနဲ့ကတော့ နိုင်ငံရေးဆိုတာ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ အတိုင်းပဲ ပြောရမှာပေါ့၊ နိုင်ငံရေးက တိုက်ပွဲဖြစ်နေတယ်ဆိုတော့ နိုင်ငံရေးက တစ်တိုင်းတစ်ပြည်လုံးဖြစ်တော့ နိုင်ငံရေးက သေနေသလို ဖြစ်တာပေါ့ဗျာ။ စစ်ရေးစစ်ရာထဲမှာပဲ ဖြစ်နေတဲ့ အနေအထားမျိုးဆိုတော့ အဲဒီသဘောသဘာဝ ကျနော်တို့ဆီမှာလည်း သက်ရောက်တာပေါ့။
သို့သော်ငြားလည်း အခုက ရွေးကောက်ပွဲလုပ်မယ် ဘာညာဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုးတွေ ရှိလာတယ်၊ ရှိလာတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုမှာ ပြည်သူတွေကတော့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုနဲ့ အမြဲတမ်း စိတ်ဆင်းရဲပြီး နေနေရတာထက်စာရင်တော့ နိုင်ငံရေးထွက်ပေါက် တစ်ခုအနေနဲ့ တိုင်းပြည်ရဲ့ အခြေအနေတစ်ခုက ပိုပြီးတော့ ကောင်းတဲ့ လမ်းကြောင်းဘက် ကို ရောက်သွားနိုင်မလားဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်မျိုးနဲ့ စိတ်ဝင်စားတာမျိုးတွေရှိတယ်၊ စိတ်ဝင်စားတာမျိုးတွေ ရှိတယ်ဆိုတာ ထောက်ခံတယ်၊ ကန့်ကွက်တယ် ဆိုတာမျိုးကို ဆိုလိုတာမဟုတ်ဘူး၊ ပိုကောင်းတဲ့ အခင်းအကျင်း တစ်ခု ပိုကောင်းတဲ့ အခြေအနေတစ်ခု၊ ဒီဟာကြီးက ဘယ်တော့ပြီးဆုံးမလဲ၊ ပြီးဆုံးမဲ့ အရာတစ်ခုအတွက် လမ်းစ တစ်ခုများ ဖြစ်လာမလားဆိုတဲ့ သဘောထား အမြင်လေးတွေနဲ့ စဥ်းစားတွေးခေါ် နေကြတဲ့ နိုင်ငံရေးပုံစံမျိုးတော့ ရှိပါတယ်ဗျ။
နာဂအမျိုးသားပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးရှုမောင်ကို တွေ့ရစဉ်
CNI သတင်းဌာန ။ ။ နာဂဒေသမှာ ပညာရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ရော ဘယ်လိုတွေ လုပ်ဆောင်နေ ကြလဲ။
ဦးရှုမောင် ။ ။ ပညာရေးကတော့ သူ့ဟာနဲ့သူ လည်ပတ်နေတဲ့ သဘောရှိပါတယ်၊ ပညာရေးဝန်ကြီး ဌာနကနေ လုပ်တယ်၊ မြို့နယ်၊ ခရိုင်၊ အဲဒီကနေ သူတို့ပညာရေး ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန အောက်မှာရှိတဲ့ စာသင် ကျောင်း အသီးသီးပေါ့နော်၊ ဒါတွေကတော့ ပုံမှန်လည်ပတ်တဲ့ အနေအထားပါပဲ အဲတာတွေကတော့ ဘာမှမရှိဘူး၊ ဒါပေမယ့်လည်း ခုနပြောသလို ဆရာ/ဆရာမ မလုံလောက်မှု အဲဒါကတော့ ထုံးစံအတိုင်းပေါ့ဗျာ။
ရိုးရာအစဥ်အလာမပျက် နာဂတောင်တန်းက အမြဲတမ်း ပြည့်စုံမှုမရှိတဲ့ နယ်မြေတစ်ခုဆိုတော့ အဲတာကတော့ အခုချိန်မှာ တိုင်းပြည်ရဲ့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေ ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ ပိုပြီးတော့ ဆရာ/ဆရာမ မလုံလောက်မှု ပြဿနာတွေတော့ ဒါအမြဲတမ်း ရှိနေဆဲဖြစ်တယ်၊ အဲတာတော့ ရှိတယ်။ သို့သော်လည်း ပုံမှန်လည်ပတ်တဲ့ ပညာရေးအနေနဲ့တော့ သွားနေတာပေါ့လေ၊ အဲ့လိုတော့ရှိပါတယ်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ နာဂလက်နက်ကိုင်တွေ ပိုက်ဆံကောက်နေတဲ့ ကိစ္စတွေလည်း ကြားရတယ်၊ ဒါတွေ ကိုရော ဘယ်လိုဖြေရှင်းကြမလဲ။
ဦးရှုမောင် ။ ။ လက်နက်ကိုင်ဆိုတာကတော့ ဘယ်လက်နက်ကိုင်ပဲဖြစ်ဖြစ် တိုင်းရင်းသားနာမည် ခေါင်းစဥ်တပ်ထားတဲ့ အဖွဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ မတပ်ထားတဲ့ အဖွဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ် လက်နက်ကိုင်ပြီးတော့ ယုံကြည်ချက် တစ်ခု အတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေတဲ့ အဖွဲ့အစည်း မှန်သမျှတော့ ပိုက်ဆံကောက်မှာပဲ။ အဲဒါကို အကောက်ခွန်လို့ပဲ ပြောပြော ဆက်ကြေး ကောက်တယ်လို့ပဲပြောပြော ကြိုက်တဲ့ ခေါင်းစဥ်ပြော ဒါကတော့ကောက်မှာပဲ။
အဲတော့ အဲဒါကို မကောက်ပါနဲ့ ဆိုတဲ့ဟာကတော့ ပြည်သူတွေ ဘက်ကနေ၊ ပြောအားဆိုအား မရှိဘူးပေါ့နော်၊ ကောက်ပါ၊ မကောက်ပါနဲ့၊ မကောက်နဲ့လို့ ပြောပိုင်ခွင့် ရှိတာကတော့ ဒါသက်ဆိုင်ရာ အစိုးရဌာနတွေတော့ ပြောပိုင်ခွင့်ရှိတယ်ပေါ့လေ။
သို့သော်လည်း ဒါက မကောက်နဲ့၊ ကောက်ပါဆိုတဲ့ ဟာကိုကတော့ ဘယ်အစိုးရဌာနမှလည်း ပြောမယ်မထင်ဘူး။ သို့သော်လည်း တကယ်တမ်း မြေပြင်မှာ တကယ်ကောက်ခံတဲ့ အနေအထားမှာက ပြည်သူတွေ၊ အဲဒီကောက်ခံရ တဲ့ လုပ်ငန်းတွေ၊ ပြည်သူတွေ ပေးနိုင်ကမ်းနိုင်တဲ့ အဆင့်အတန်းလား၊ ဒါမှမဟုတ် အဲထက်ကို ကျော်လွန်ပြီးတော့ မနိုင်မနင်း ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်စေတဲ့ အတိုင်းအတာမျိုးနဲ့ ကောက်ခံနေကြသလား ဆိုတဲ့ဟာမျိုးတော့ ဒါကတော့ ချင့်ချိန်ရမှာပေါ့နော်၊ ချင့်ချိန်ရမှာဖြစ်တယ်။
တကယ်လို့များ မနိုင်မနင်းဖြစ်တဲ့ အနေအထားမျိုးနဲ့ ကောက်ခံတဲ့ အကောက်ခွန် နေရာမျိုး ဆိုရင်တော့ ကျနော် တို့က ဒါပြည်သူတွေကြားမှာ ထိုက်သင့်တဲ့ အခုနိုင်ငံရေးပါတီတွေပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ ရိုးရာအဖွဲ့အစည်းတွေပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တခြား လူမှုအသင်းအဖွဲ့ အနေနဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ် ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းပြီးတော့ ဒါလေးတော့ ဒီလိုတော့ ခင်ဗျားတို့ မလုပ် သင့်ဘူး၊ လုပ်သင့်ပါတယ်ဆိုတဲ့အတိုင်း ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းပေးရတဲ့ အနေအထားမျိုး အဲလိုလည်း ရှိကြပါတယ်။
အဲလိုလည်း ရှိတယ်ဆိုရင်တော့ ဘယ်လက်နက်ကိုင် နယ်မြေမှာပဲ ဖြစ်ဖြစ် ပိုပြီးတော့ ပြည်သူတွေအတွက် အကျိုး ရှိတာပေါ့ဗျာ၊ အဲလိုလေးတွေ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းပြီးတော့ လုပ်ပေးတာ၊ ထိန်းကျောင်းပေးတာပေါ့ဗျာနော်၊ ဒါတွေ သူတို့ ကြိုက်သလောက် ကောက်တာမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ သူတို့ကြိုက်သလောက် ကောက်တယ်ဆိုတဲ့ အနေအထား၊ မပေးရင် မရဘူးဆိုတဲ့ အနေအထား၊ ပြည်သူတွေက ရှာဖွေစားသောက်ရတဲ့အခါမှာ ကုန်စျေးနှုန်းမြင့်တဲ့ အနေ အထား မျိုးတွေကျတော့ ဒါကပြဿနာ ဖြစ်နိုင်တယ်ပေါ့နော်၊။
နယ်မြေ မငြိမ်းချမ်းမှုကိုလည်း စစ်ပွဲဖြစ်မှ မငြိမ်းချမ်းတာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ တခြား လူမှုရေးပဋိပက္ခတွေကလည်း မငြိမ်းချမ်းမှုကို ဖြစ်စေတဲ့ အနေအထားမျိုးတွေလည်း မဖြစ်အောင် အားလုံးအဖွဲ့အစည်း အသီးသီးကနေပြီး ပေါင်းစပ် ညှိနှိုင်းထိန်းကျောင်းရတဲ့ သဘောတော့ ရှိပါတယ်ဗျ၊ ပြည်သူဆိုတာ ဘယ်သူ့ကိုမှ အခွန်မပေးချင်ဘူးဗျာ၊ ဒါရှင်းတယ်၊ မဖြစ်မနေပေးရတဲ့ အနေအထားတစ်ခုမှာ ပေးနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးရှိတဲ့ အခွန်စည်းကမ်းလို ပုံစံမျိုး ဆိုရင်တော့ ဒါပြည်သူတွေက ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် နားလည်တယ်လေ၊ ဒါတော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းတွေ ရှိတယ်ဆို တာ တော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းတွေ အကောက်ခွန် ကောက်တယ်ဆိုတာ ဒါကျနော်တို့ အားလုံး တစ်တိုင်း တစ်ပြည်လုံး သိပြီးသားပဲ၊ အဲသဘောတော့ ရှိတာပေါ့။
နာဂဒေသကို တွေ့ရစဉ်
CNI သတင်းဌာန ။ ။ နာဂဒေသမှာ လူစုဆောင်းတာတွေ ခံနေရတယ်ဆိုပြီး အသံတွေ ထွက်လာနေတယ်၊ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ရော ဘယ်လို အခြေအနေရှိပါသလဲ။
ဦးရှုမောင် ။ ။ အဲဒါက ကျနော်လည်း ကြားနေတယ်၊ ကြားနေတယ်ဆိုတာက လူက ဘယ်နေ့မှာ၊ ဘယ်နှစ်ယောက်ဆွဲသွားပြီ ဆိုပြီးတော့ ဖမ်းခံရတဲ့ ပုံစံမျိုး၊ အဲလိုမျိုး ကြားတယ်ပေါ့နော်၊ စစ်မှုထမ်းဖို့ ဖမ်းတာလား၊ တခြား ရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုနဲ့ ဖမ်းတာလား၊ ဒါမှမဟုတ် အခြား ကိစ္စတစ်ခုကြောင့် ဖမ်းတာလား၊ ပြောချင်တာ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ တစ်ခုခုရှိလို့ ဖမ်းတာလား၊ သတင်းပေါက်ကြားတဲ့ အနေအထားမှာ သူတို့က လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ဒီလူ က ဘာဖြစ်လို့၊ ဘာဖြစ်လို့ဆိုတဲ့ သံသယရှိတဲ့အတွက် ဖမ်းတာလား။ စစ်မှုထမ်းခိုင်းဖို့ ပြည်သူတွေကို မဖြစ်မနေ ဆိုတဲ့ပုံစံ တွေ့တဲ့လူကို ကောက်ဖမ်းတဲ့ ပုံစံမျိုးလားဆိုတာတော့ ကျနော်က အဲဒေသကို မရောက်သေးဘူး။
အဖမ်းခံနေရတယ်ဆိုတာကတော့ ကြားနေရတယ်၊ အဲတာကို သီးခြားအနေနဲ့ အတည်တော့ မပြုနိုင်သေးတဲ့ အတွက်ကြောင့် ဒါကိုတော့ ဟုတ်ပါတယ်၊ ဖမ်းပါတယ်၊ စစ်မှုထမ်းဖို့ လူတွေကို ဖမ်းပါတယ်လို့လည်း ကျနော် ကတော့ အဲလိုတော့ မပြောနိုင်ပါဘူးဗျ၊ ဖမ်းနေတာတော့ ကြားရတယ်။ လက်တွေ့တော့ ဘယ်သူကို ဖမ်းတယ် ဆိုတာတော့ မသိဘူး၊ ဖမ်းနေတယ်ဆိုတာတော့ အဲတာတော့ ဟုတ်တယ်၊ ဒါပေမယ့် အကြောင်းအရာက စစ်မှု ထမ်းခိုင်းဖို့ လူတွေကို ဖမ်းနေတဲ့ သဘောလား၊ အခြားကိစ္စတစ်ခုခုနဲ့ ဖမ်းခံရတာလားဆိုတာတော့ ကျနော်တို့ အတည်မပြု နိုင်သေးပါဘူး။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ နာဂဒေသမှာ နယ်စပ်ဂိတ်တွေ ပြန်ဖွင့်ပြီလို့ ကြားတယ်၊ ဒါတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ဘာတွေထူးခြားမှု ရှိလာနိုင်လဲ။
ဦးရှုမောင် ။ ။ ကြိုဆိုတာပေါ့ဗျာ၊ နယ်စပ်ဂိတ်တွေ ဖွင့်တယ်ဆိုတာ ကောင်းတဲ့သတင်းပဲ၊ တရုတ် ပြည်မှာ ဖွင့်တာလည်း ကောင်းတဲ့သတင်းပဲ၊ နယ်စပ်ဂိတ်တွေ ဖွင့်တယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ ပြည်တွင်း/ပြည်ပ ကျနော်တို့ ပြည်မကနေ ကျနော်တို့ တိုင်းရင်းသား နယ်မြေတွေမှာ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုက အရမ်းကို နှောင့်နှေးနေ တာ၊ ကျနော်တို့ နာဂဒေသဆိုရင် ဟုမ္မလင်းနဲ့ ခန္တီးကြား၊ ဟုမ္မလင်းနဲ့ မုံရွာကြား အဲဒီလမ်းတွေက အင်မတန် ခက်ခဲတယ်။ ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခုကို မှာလိုက်ရင် အနည်းဆုံး ၆ လပဲ၊ ၆ လဆို ၆ လကြားမှာ ကျနော်တို့က ဘယ်လိုမှ ရှင်သန်ရပ်တည်လို့ အဆင်မပြေတဲ့အခါ ကျနော်တို့ အားကိုးစရာ ထွက်ပေါက်က အိန္ဒိယနိုင်ငံပဲဖြစ်တယ်။
အဲတော့ အိန္ဒိယအနေနဲ့ ဒါကိုလမ်းဖွင့်ပေးတယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ဒါ အိန္ဒိယအစိုးရနဲ့ တွေ့တဲ့ချိန်မှာ ပြောကြဆိုကြ နဲ့ ပြောတာပေါ့နော်၊ အဲတော့ အဲဒီအကျိုး သက်ရောက်မှုလို့လည်း ယူဆပါတယ်။ ဖွင့်တယ်ဆိုတော့ သူတို့လည်း ကျေးဇူးတင်တယ်။
ဒါပေမယ့် တစ်ခုပဲရှိတာက လွတ်လပ်စွာ စီးဆင်းခွင့် ကားတွေ၊ ဆိုင်ကယ်တွေ လွတ်လွတ်လပ်လပ်နဲ့ လုံခြုံရေး ထိခိုက်မှု တအားမရှိဘဲနဲ့၊ လုံခြုံရေး ထိခိုက်မှုဆိုတာ သွားလာရေးမှာ အရမ်းကြီး ပိတ်ဆို့တာမျိုးတွေ၊ နှောင့်နှေး ကြန့်ကြာအောင် ဖျက်တာ အဲလိုမျိုးတွေ မဟုတ်ဘဲဗျာ ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုကို လည်ပတ် နိုင်ရင် ကျနော်တို့ နာဂဒေသက ပြည်မရဲ့ အခင်းအကျင်းအားဖြင့်၊ ပြည်မရဲ့ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကြောင့် လမ်းခရီး ကြန့်ကြာပြီဆို ဒီဘက်ကို အားကိုးတာထက်စာရင် အိန္ဒိယဘက်က ကျနော်တို့နဲ့ နာရီပေါင်း ဘယ်လောက်မှမရှိတဲ့ နယ်မြေ၊ ကျနော်တို့အတွက် အရေးပေါ်ထွက်ပေါက် အနေနဲ့ ဒါကတော့ ကောင်းပါတယ်၊ ကျနော်ကတော့ အဲလိုပဲ မြင်တယ်၊ ရေရှည်အကျိုးစီးပွားလည်း အများကြီးဖြစ်မှာပါ၊ အဲလိုပဲယူဆပါတယ်။
နာဂဒေသကို တွေ့ရစဉ်
CNI သတင်းဌာန ။ ။ နာဂဒေသက တခြားဒေသတွေထက် စာလို့ရှိရင် အခက်အခဲတွေ အများကြီး ရင်ဆိုင် ရတဲ့ ဒေသတစ်ခုဖြစ်တယ်၊ ဒါကြောင့် ပြည်သူလူထုအတွက် ဦးရှုမောင်တို့ နာဂဒေသမှာရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ အားလုံးက ဘယ်လိုမျိုး ဖြေရှင်းမလဲ၊ ဘယ်လိုမျိုး လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ ရည်ရွယ်ထားပါသလဲ။
ဦးရှုမောင် ။ ။ ကျနော်တို့ကတော့ အခက်အခဲ ဘာရှိလဲဆိုတာ ကိုယ်တိုင်လည်း အဲမှာနေတဲ့ အခါကျတော့ ဥပမာဆိုရင် ကျနော်တို့ ဆန်စျေး၊ ဆီစျေး ကြီးနေတဲ့ကိစ္စ၊ အဓိက,ကတော့ ဆန်၊ ဆီ၊ ဆားပေါ့ဗျာ။
ဆီဆိုတဲ့အခါမှာ ဒီစားသုံး၊ ဟင်းချက်တဲ့ဆီကို ပြောချင်တာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဓာတ်ဆီတို့၊ ဒီဇယ်တို့ ကိစ္စပေါ့နော်၊ နာဂ တောင်တန်းကို တစ်နေရာနဲ့တစ်နေရာ ဆက်သွယ်မယ်၊ မြို့ပေါ်မှာ သွားလာမယ်၊ ကုန်ပစ္စည်းသယ်မယ်၊ ဆန် သယ်မယ်၊ တောင်ယာသွားမယ်၊ အဲတာအကုန်လုံးက ဆိုင်ကယ်တို့၊ ကားတို့ သုံးရတာဖြစ်တယ်၊ နောက်ပြီးတော့ အခြားရွှေလုပ်ငန်း ကိစ္စတွေ၊ အခြားစီးပွားရေး ကိစ္စတွေ အကုန်လုံးက ဆန်နဲ့ဆီနဲ့ အဲတာတွေက ကုန်စျေးနှုန်း မတရား မြင့်တင်နေတယ်။
ဒါဥပမာ ပြောပြကြည့်တာပေါ့နော် ကုန်ပစ္စည်းနှစ်ခုက အဲလို အခက်အခဲတွေ ရှိနေတဲ့အချိန်မှာ ဒီဟာကို ကျနော် တို့က ဓာတ်ဆီတက်အောင် ဓာတ်ဆီကို ဘယ်လောက်နဲ့ပဲ ရောင်းရမယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့က သတ်မှတ်ပိုင်ခွင့် မရှိဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အစိုးရအနေနဲ့ ဒီလို ကုန်စျေးနှုန်းတွေ မြင့်တက်နေတဲ့ အနေအထား တစ်ခုကိုလည်း သူတို့အနေနဲ့ ဝင်ပါပြီးတော့ ထိန်းညှိပေးမယ်ဆိုရင်တော့ ပိုကောင်းတယ်၊ ကျနော်တို့ဘက်ကတော့ အကြုံပြု ဆွေးနွေးတာပဲ ရှိမှာပါ။
ကျနော်တို့ ကိုယ်တိုင် ဒီဟာကို တောင်းဆို ညှိနှိုင်းပေးဖို့ဆိုတဲ့ အနေအထားမှာ ကျနော်တို့က အာဏာပိုင် မဟုတ် သေးတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ အဲလိုတော့ရှိတယ်၊ နောက် အခြားလူမှုရေးဆိုင်ရာ အခက်အခဲတွေရှိတယ်။ ဥပမာ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အခက်အခဲတွေရှိတယ်၊ ကျနော်တို့က ဘယ်လိုပံ့ပိုးပေးရမလဲ၊ ဘယ်လိုကူညီပေးရမလဲ၊ ဥပမာ အားဖြင့် ရွာတွေမှာ ဒုက္ခရောက်နေတယ်၊ ရွာတွေမှာ ရောဂါတစ်ခု ဖြစ်နေတယ်ဆိုရင် ဒါကို ကျန်းမာရေး ဌာနတွေ မှာ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းပြီးတော့ အဲမှာအဲမှာဖြစ်နေတယ်၊ ကျနော်တို့ကို ကူညီပါဦး ကျနော်တို့က ရွာတွေက လာပြော ရင် ကျနော်တို့က အဲတာ သတင်းကြားရင် အဲလိုပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းပြီးတော့ သတင်းပေးပြီးတော့ ဒါကို ကူညီပံ့ပိုးနိုင် အောင် အခွင့်အရေး ရအောင်ဆိုတဲ့ဟာမျိုး အဲလိုလုပ်ပေးတာမျိုး စာသင်ကျောင်းက ခုထိ ကျောင်းမဖွင့်သေးဘူး ဆိုလည်း ဒီကျောင်းကို ဘာကြောင့် မဖွင့်သေးတာလဲဆိုတာ ဒါက Check and balance လုပ်ပေးတဲ့ အနေအထား မျိုးနဲ့ပဲ ကျနော်တို့က ရပ်တည်နေရတဲ့ အနေအထားပါဗျ။
- By CNI
- Category: အင်တာဗျူး
- Hits: 335
CNI Interview
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၄
မြန်မာနိုင်ငံမှ နိုင်ငံရေးပါတီ ၁၁ ပါတီ၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်(EAO) ၆ ဖွဲ့၊ အမျိုးသားစည်းလုံး ညီညွတ်ရေး နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရေး ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ (NSPNC) ဥက္ကဋ္ဌနှင့်အတွင်းရေးမှူး၊ ပြန်လည် သင့်မြတ်ရေး နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးစင်တာ(CPR) တို့မှ ကိုယ်စားလှယ် ၂၀ ကျော်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ဆိုင်ရာ လေ့လာရေးခရီးစဉ် သွားရောက်ခဲ့သည်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ဆိုင်ရာ လေ့လာရေးခရီးစဉ်သည် မြန်မာနိုင်ငံ တည်ဆောက်ရေးအတွက် အထောက်အကူ ဖြစ်စေခဲ့ကြောင်း ခရီးစဉ်မှာ ပါဝင်ခဲ့သူများက ပြောသည်။
အဆိုပါ အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်၍ အိန္ဒိယခရီးစဉ်မှာ ပါဝင်ခဲ့သူ NCA ထိုးထားသည့် ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက် ရေးပါတီ(ALP) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းကို CNI သတင်းဌာနက ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားသည်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ ဆရာမတို့ အိန္ဒိယခရီးစဥ်မှာ အဓိက ဘယ်အပိုင်းတွေကို လေ့လာခဲ့ပါသလဲ။
ဒေါ်စောမြရာဇာလင်း ။ ။ အဓိကအားဖြင့် ဆိုလို့ရှိရင် သမ္မတနဲ့ သမ္မတရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ၊ နောက်ပြီးလို့ရှိရင် Governor (အုပ်ချုပ်ရေးမှူး)ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ၊ ပြီးလို့ရှိရင် ပြည်နယ်တွေကို ဘယ်လိုဖွဲ့စည်းထားလဲဆိုတဲ့ အနေ အထား တွေပေါ့။
ပြီးလို့ရှိရင် ကော်မရှင် Finance Commission (ဘဏ္ဍာရေးကော်မရှင်) ကိုလည်း လေ့လာခဲ့ရတယ်။ နောက် ကျေးရွာ၊ ရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေး စနစ်တွေကိုလည်း ကျမတို့က လေ့လာဖြစ်ခဲ့တယ်။ နောက်တစ်ခုက ဆိုလို့ရှိရင် minority (လူနည်းစု) တွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေပေါ့လေ၊ ဥပမာ ဘာသာဗေဒနဲ့ဆိုင်တဲ့ ဘာသာစကားနဲ့ ပတ်သက် ပြီးတော့မှ minority တွေ၊ လူမျိုးစုတွေရဲ့ အကြောင်းတွေကိုလည်း လေ့လာခဲ့ရတယ်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ ဒါဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ တည်ဆောက်မယ့် ဖက်ဒရယ်စနစ်အတွက် အိန္ဒိယ ကနေပြီးတော့ ဘယ်အပိုင်းတွေ၊ ဘယ်စနစ်တွေကို ယူသင့်လဲ။
ဒေါ်စောမြရာဇာလင်း ။ ။ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လေ့လာသင့်တယ်ဆိုတဲ့ အပိုင်းတွေကတော့ အိန္ဒိယနိုင်ငံကို ထူထောင်ခဲ့တဲ့ အနေအထားတွေကို အတုယူသင့်တယ်။ နောက်ပြီးလို့ရှိရင် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ မီဇိုရမ်တို့ ဆိုလို့ရှိရင် လည်း ခွဲထွက်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြတာပဲ။
အခု လက်ရှိ အနေအထားမှာ ဆိုလို့ရှိရင် မီဇိုရမ်တို့၊ တခြားပြည်နယ်တို့ အများကြီးရှိတယ်၊ နာဂလန်တို့၊ အဲလို ပြည်နယ်တွေက အခုချိန်မှာဆိုရင် ခွဲမထွက်တော့ဘူး။ သူတို့က ပြည်ထောင်စု အတွင်းမှာကို ရှိနေကြတယ်။
ပြည်ထောင်စုရဲ့ အခြေအနေကို သူတို့က ဖွဲ့စည်းပုံကို ကြည့်တဲ့အခါမှာလည်းပဲ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ခွဲထွက်ခွင့် မရှိသော ပြည်ထောင်စု၊ အဲလိုပုံစံနဲ့ သူတို့ဖွဲ့စည်းပုံမှာ ရေးထားတာ တွေ့ရတယ်။ အဓိက ခွဲထွက်ခွင့်မရှိသော ပြည်ထောင်စုတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာအောင် ဘယ်လိုကြိုးပမ်းခဲ့လဲ ဆိုတာကတော့ အရေးအကြီးဆုံးဖြစ်တယ်လို့ ဖြေကြားချင်ပါတယ်၊ တော်တော်အရေးကြီးတယ်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့ဖက်ဒရယ်စနစ်ဆိုင်ရာ သွားရောက်လေ့လာကြသူများကို တွေ့ရစဉ် (ဓာတ်ပုံ- ဒေါ်စောမြရာဇာလင်း/ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်)
အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ဆိုလို့ရှိရင် လူမျိုးပေါင်း ၂၀၀ ကျော် ရှိကြတယ်၊ ၂၂ ဘာသာကို ရုံးသုံးဘာသာစကားအဖြစ် တရားဝင်၊ အစိုးရက တရားဝင် ဘာသာအဖြစ် ပြဋ္ဌာန်း ထားတယ်။
ပြီးလို့ရှိရင် ကိုယ်ကြိုက်နှစ်သက်ရာ ဘာသာစကားကို မိခင်ဘာသာစကားကို အဓိကပြောခွင့် ရှိတယ်။ နောက်ပြီး လို့ရှိရင် ဟိန္နူဘာသာစကားကို သူတို့ပြောခွင့်ရှိတယ်၊ နောက် အင်္ဂလိပ်စကားပြောချင်လား၊ ဥရောပစကားကို ပြောချင်လား၊ ဥရောပဘာသာရပ်တွေကို လေ့လာချင်လား စသည်အားဖြင့် ကျောင်းမှာဆိုလို့ရှိရင်လည်း သင်ယူ ပိုင်ခွင့်ကို လောလောလတ်လတ် ခွင့်ပြုထားတာတွေကို တွေ့ရတယ်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ အိန္ဒိယက ဘယ်လိုအုပ်ချုပ်ကြသလဲ၊ ဘယ်လိုအာဏာခွဲဝေမှုတွေ ပြဋ္ဌာန်းကျင့် သုံးကြလဲ။
ဒေါ်စောမြရာဇာလင်း ။ ။ အာဏာခွဲဝေမှုဆိုတဲ့အခါမှာ သမ္မတက သမ္မတရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို သီးခြား ဖော်ပြ ထားတာရှိတယ်။ ပြီးလို့ရှိရင် Governor (အုပ်ချုပ်ရေးမှူး) နဲ့ ပြည်နယ်တွေမှာရှိနေတဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်ပေါ့ တစ်နည်း အားဖြင့်ဆို Chief Minister သူတို့တွေရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုတွေ အပေါ်မှာ Governor (အုပ်ချုပ်ရေးမှူး) က ထိန်းချုပ်မှု တွေ၊ ထိန်းချုပ်မှု စနစ်တွေကိုလည်း အိန္ဒိယဖွဲ့စည်းပုံမှာ ပြဋ္ဌာန်းထားတာ ရှိတယ်။
ပြည်နယ်တစ်ခုမှာ ဆိုလို့ရှိရင် Chief Minister (ဝန်ကြီးချုပ်) ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် Governor (အုပ်ချုပ်ရေးမှူး) ဆိုတာ ခန့်ထားတာရှိတယ်။ ဒီ Governor (အုပ်ချုပ်ရေးမှူး) ရဲ့ အနေအထားကိုလည်း မြန်မာနိုင်ငံအတွက် သုံးသင့်၏၊ မသုံးသင့်၏၊ ဖြစ်သင့်၏၊ မဖြစ်သင့်၏ပေါ့လေ၊ အဲတာတွေကို အသေအချာ စဥ်းစားဖို့လိုသေးတယ်။
ပြီးလို့ရှိရင် သူတို့မှာကျတော့ ရပ်ရွာအုပ်ချုပ်ရေး အထိကိုက ဒီမိုကရေစီ အရမ်းရှိတယ်။ ဒီမိုကရေစီ တော်တော့်ကို ရှိတာကို တွေ့ရတယ်။ ဆိုတော့ လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေက အားလုံးရှိနေတဲ့ အပေါ်မှာ လုပ်ပိုင်ခွင့် ရှိတယ်ဆိုလို့ရှိရင် ခွဲထွက်စရာလိုလား။ လုပ်ပိုင်ခွင့်ဆိုတာ၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်မျိုးကို လိုချင်လို့ပဲ ဒီတိုက်ပွဲ ဝင်ကြတာ မဟုတ်ဘူးလားဆိုတဲ့ စဥ်းစားချက်တွေကလည်း အများကြီးဖြစ်ပါတယ်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့ဖက်ဒရယ်စနစ်ဆိုင်ရာ သွားရောက်လေ့လာကြသူများကို တွေ့ရစဉ် (ဓာတ်ပုံ- ဒေါ်စောမြရာဇာလင်း/ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်)
နောက်တစ်ခုက ကျမတို့ အထူးသတိပြုဖို့ လိုတာကတော့ ဒီလောက်ကျယ်ပြန့်တဲ့ နိုင်ငံကြီး လူပေါင်း၊ သန်းပေါင်း ၁၀၀၀ ကျော်ရှိတဲ့ လူပေါင်းစုံ နေထိုင်ကြတယ်၊ ပြီးလို့ရှိရင် ဘာသာပေါင်းစုံပဲ။ အဲလိုနိုင်ငံကြီးတွေက လူတွေကို မခွဲထွက်ရအောင်ထိ ပြုပြင်ပြီးတော့မှ ဒီတိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အရည်အချင်းက အင်မတန်မှ ကြီးမားတယ်။
တစ်ခုတော့ သူတို့မှာ ပြဿနာရှိသေးတာ ရှိတယ်၊ အဲတာက ဘာလဲဆိုလို့ရှိရင် လွတ်လပ်ရေး ရခါစမှာ ဆိုလို့ရှိရင် မွတ်စလင်တွေနဲ့ အများကြီး သူတို့တွေနဲ့ စကားပြောခဲ့ရတာရှိတယ်။ အဲလို မွတ်စလင်တွေနဲ့ အများကြီး စကား ပြောခဲ့ရတဲ့အချိန်မှာ ဒီတိုင်းဆိုလို့ရှိရင်တော့ ထားလို့တော့ မသင့်တော်ဘူးဆိုတဲ့ စဥ်းစားချက်တွေ သူတို့မှာလည်း အိန္ဒိယဘက်က လူတွေမှာလည်း ထားလို့မသင့်တော်တော့ဘူး၊ ဒီလူတွေကို သူတို့စဥ်းစားချက် ထွက်လာသလိုပဲ ပါကစ္စတန်လို့ ဖြစ်ပေါ်လာအောင် ကြိုးပမ်းမယ့် လူတွေမှာလည်းပဲ အိန္ဒိယက ခွဲထွက်မယ်ဆိုတဲ့ စဥ်းစာချက်တွေ အများကြီးရှိလာခဲ့တယ်။
အများအားဖြင့်ဆိုရင် ပြောရမယ်ဆိုလို့ရှိရင် မူစလင်၊ ဟိန္ဒူစတန်တွေပေါ့။ အဲလို တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် မငြိမ်သက် တာတွေ၊ အမြင်မတူတာတွေ ဖြစ်လာကြတဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ပါကစ္စတန်ကို ခွဲထွက်ခွင့် ပြုလိုက်တယ် သူတို့က၊ ပါကစ္စတန် ခွဲထွက်သွားတယ်၊ အဲဒီမှာ ပါကစ္စတန်မှာလည်းပဲ အရှေ့ပါကစ္စတန်နဲ့ အနောက်ပါကစ္စတန်ဆိုတာ ပြန်ဖြစ်သွားတယ်။
အဓိက ဘာလဲဆိုလို့ရှိရင် ထိန်းလို့ မနိုင်တော့နိုင်တဲ့ အနေအထား၊ ထိန်းလို့မနိုင်တော့နိုင်တဲ့ အနေအထားမှာ ဘာသာလည်းမတူ၊ အယူဝါဒလည်းမတူ ပဋိပက္ခအရမ်းများတယ် ဆိုလို့ရှိရင် ခွဲထွက်ခွင့် ပြုလိုက်တယ်ဆိုတာ တစ်ချက်ကိုတော့ မှတ်သားခဲ့ရတာရှိတယ်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ အိန္ဒိယက လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေကို ဘယ်လိုမြင်ထားတယ်လို့ ဆရာမ နားလည်ထားပါသလဲ။
ဒေါ်စောမြရာဇာလင်း ။ ။ အိန္ဒိယက မြင်ထားတဲ့ ပုံစံကတော့ မြန်မာနိုင်ငံကိုတော့ အိမ်နီးချင်းကောင်း နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် သူတို့သတ်မှတ်တာ ရှိတယ်။ နောက်ပြီးလို့ရှိရင် ဒီနိုင်ငံက မကွဲမကွာဘဲနဲ့ တိုင်းပြည်၊ ပြည်ထောင်စု တစ်ခုအတွင်းမှာ အခုလက်တွေ့မှာ ရှိနေကြတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေပေါ့။
အားလုံးကို အတူတကွ နေနိုင်တဲ့ အနေအထား တစ်ခုခုကို အိန္ဒိယပုံစံမျိုး သူတို့တွေက မြင်လိုတဲ့ ဆန္ဒ၊ တိုင်းပြည် တစ်ပြည်ကို မကွဲမကွာစေချင်ဘူးပေါ့။ အဲလိုဆိုတဲ့ မြင်လိုတဲ့ဆန္ဒကို အရိပ်အမြွက်ကို မြင်တွေ့ရတယ်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့ဖက်ဒရယ်စနစ်ဆိုင်ရာ သွားရောက်လေ့လာကြသူများကို တွေ့ရစဉ် (ဓာတ်ပုံ- ပြည်သူ့ပါတီ/ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်)
CNI သတင်းဌာန ။ ။ အိန္ဒိယခရီးစဥ်က မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ဘယ်လိုအကျိုး သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်လဲ။
ဒေါ်စောမြရာဇာလင်း ။ ။ အဓိက-က ဖွဲ့စည်းပုံ ပြင်ဆင်ရေးပေါ့၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အဆက်ဆက်က မြန်မာ နိုင်ငံကို အုပ်စိုးခဲ့ကြတဲ့ အဆက်ဆက်သော အကြီးအကဲများက စဥ်းစားသင့်တာက မြန်မာနိုင်ငံသည် တရုတ်နဲ့ အိန္ဒိယကြား၊ ကမ္ဘာကြီးမှာ လူအင်အား အများဆုံးသော နိုင်ငံကြီး ၂ ခုရဲ့ အကြားမှာ မြန်မာနိုင်ငံက တည်ရှိနေ တယ်။
တရုတ်နိုင်ငံမှာလည်း မကွဲမကွာဘဲ တိုင်းပြည်ကို တည်ဆောက်နိုင်သလို အိန္ဒိယမှာလည်း မကွဲမကွာဘဲ တည်ဆောက်နိုင်တယ်။ စစ်ရေး ပဋိပက္ခတွေကိုလည်း အတတ်နိုင်ဆုံး ထိန်းထားနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ စဥ်းစားချက်မျိုး ကို ကျမတို့ရဲ့ အကြီးအကဲတွေ အရင်ကလည်း မြင်သင့်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
အခုကတော့ အိန္ဒိယခရီးစဥ်ကို ကျမတို့ကို လွှတ်တယ်ဆိုတာက လက်ရှိတိုင်းပြည်မှာ အာဏာအကြီးဆုံးဖြစ်နေတဲ့၊ အာဏာရှိနေတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေက အိန္ဒိယ ဖွဲ့စည်းပုံကိုတော့ မလွဲမသေ လေ့လာသင့်တယ်လို့ လက်ခံပုံ ပေါ် တယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ကျမတို့ကို အိန္ဒိယခရီးစဥ်ကို လွှတ်တယ်လို့ ကျမတို့က နားလည်တယ်။
အိန္ဒိယရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုရဲ့ အနေအထားကို သိတဲ့အခါမှာ စိတ်ရှည်ခြင်း၊ သည်းခံခြင်းတွေနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံကို တည် ဆောက်ခဲ့ကြတယ်။ ပြောမယ်ဆိုလို့ရင် မဟာရာဇာ အများကြီးရှိခဲ့တဲ့ တိုင်းပြည်ဖြစ်တယ်။ မဟာရာဇာ ပေါင်းများ စွာ ရာဇာဆိုတာ ရာဇာစိတ်ပဲ၊ ရာဇာဆိုတာ ကိုယ့်တိုင်းပြည်ကို ဘုရင်အဖြစ်နဲ့ အုပ်ချုပ်ချင်တဲ့ စိတ်တွေက တော် တော် များခဲ့ကြတယ်။
ဒါပေမယ့် အဲဒီ မဟာရာဇာတွေကို တစ်တိုင်းပြည်ထဲမှာ ဝင်ပြီးတော့မှ အတူတကွ နေနိုင်လာအောင် သူတို့တွေကို ဆွေးနွေးခဲ့တာကို ကြည့်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် အဲဒါက တကယ့်ကို ဖက်ဒရယ်ဖြစ်အောင်ကို လုပ်ပေးခဲ့နိုင်လို့ပဲ အိန္ဒိယ ဆိုတာ ဖြစ်ပေါ်လာတာ ဖြစ်တယ်ဆိုတာမျိုးကို ကျမတို့က သုံးသပ်လို့ရတယ်။ အိန္ဒိယကို တည်ဆောက်ဖို့အတွက် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြတာကလည်း ကြိုးပမ်းခဲ့တဲ့ အချိန်မှာလည်းပဲတဲ့ သူတို့တွေက ပြောပြတာက အာသောကမင်းကြီးရဲ့ ထုံးကိုနှလုံးမူခဲ့ပါတယ် ဆိုပြီးတော့မှ ပြောပြတယ်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့ဖက်ဒရယ်စနစ်ဆိုင်ရာ သွားရောက်လေ့လာကြသူများကို တွေ့ရစဉ် (ဓာတ်ပုံ- ပြည်သူ့ပါတီ/ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်)
CNI သတင်းဌာန ။ ။ နောက်ဆုံးမေးလိုပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့ ဖက်ဒရယ် စနစ်ကို လေ့လာခဲ့ရတဲ့ အတွေ့အကြုံအရ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်မယ်ဆိုရင် ဘယ်လို စနစ်တွေကို ယူသင့်တယ်လို့ မြင်ပါသလဲ။
ဒေါ်စောမြရာဇာလင်း ။ ။ နံပါတ် ၁ ကတော့ နိုင်ငံကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲတော့မယ် ဆိုတဲ့စိတ်က အဓိက ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတိုင်းပြည်ကို ပြုပြင်ရမယ်၊ တိုက်ပွဲနဲ့ကြီးပဲ ဆက်စပ်နေလို့ မသင့်တော်တော့ဘူးဆိုတဲ့ စိတ်ကို အားလုံးက ပြုပြင်ကြရမှာ ဖြစ်တယ်၊ အားလုံးဆိုသည်မှာ တစ်ဖက်တည်းကို ပြောလိုခြင်းမဟုတ်ပါ။ တိုက်ပွဲထဲမှာ ပါနေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်များအားလုံးက အသေအချာ စဥ်းစားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
အကယ်၍ အားလုံး မပါနိုင်ငြားသော်လည်းပဲ ပါနိုင်သောသူများနဲ့ ပြည်ထောင်စုထဲက မကွဲမကွာ နေချင်သော သူများနဲ့ သေချာတိုင်ပင်မှုကြီးကို ပြုပြီးတော့မှ ဒီဖွဲ့စည်းပုံ၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံကို ဘယ်လို ပြုပြင်ပြောင်းလဲ သင့်သလဲဆိုတာကို အဓိက စဥ်းစားချက် အနေနဲ့ စဥ်းစားဖို့ လိုအပ်တယ်။
ပြီးလို့ရှိရင် တိုက်ပွဲ သံသရာထဲကထွက်၊ လွတ်မြောက်ဖို့အတွက် ဆိုလို့ရှိရင် ဒီတိုင်းပြည်ဟာ ဖက်ဒရယ်နိုင်ငံ တည်ဆောက်ခြင်းဟာ အကောင်းဆုံးပဲဆိုတဲ့ သန္နိဋ္ဌာန်ချဖို့လိုတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
- By CNI
- Category: အင်တာဗျူး
- Hits: 480
CNI Local News
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၈
မြန်မာ့အရေးတွင် အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများဖြစ်သည့် တရုတ်၊ အိန္ဒိယနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့သည် ယခင်ထက် ပိုမို ဆောင်ရွက်လာကြသည်။
တရုတ်သည် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီး အရပ်သား အစိုးရသစ်တစ်ရပ် ပေါ်ထွန်းရေးအတွက် နစကနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ အကြိမ်ကြိမ် ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။
ထို့အတူ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်ကလည်း တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့တွင် ပြုလုပ်သည့် မဟာမဲခေါင်ဒေသခွဲ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် သီးသန့်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေး ကို ကူညီရန် ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။
ထိုအခြေအနေများနှင့် ပတ်သက်ပြီး NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာကို CNI သတင်းဌာနမှ မေးမြန်းထားသည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၆ ရက်နေ့က ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ်နဲ့အတူ တွေ့ရစဉ်
CNI သတင်းဌာန ။ ။ နစကဥက္ကဋ္ဌ တရုတ်ခရီးစဉ်ကနေ ပြန်လာပြီးနောက်မှာ နိုင်ငံရေးအပြင် တခြား စစ်ရေး၊ စီးပွားရေး ဘာတွေ ပြောင်းလဲသွားနိုင်ဖွယ်ရှိသလဲ။
ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာ ။ ။ အများကြီးတော့လည်း မျှော်လင့်လို့မရဘူး။ ကျနော်ထင်တာတော့ နိုင်ငံရေးနဲ့ စစ်ရေးပြဿနာက အရင် ရှင်းရမယ့်ကိစ္စနဲ့ တူပါတယ်။ စစ်ဘောင်ကို ချုံ့ချင်ရင်တော့ နိုင်ငံရေးဘောင်ကို ချဲ့ပေးရမယ့်သဘော ရှိပါတယ်။
အကယ်၍ တရုတ်ဘက်က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးတို့၊ နိုင်ငံရေးဘောင်ကို ချဲ့ဖို့တို့ ပါလာတယ်ဆိုရင်တော့ စစ်ဘောင် ကို ကျုံ့ဖို့အတွက် နည်းနာရှာရမယ့်သဘော ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဟာကို ဒီနှစ်မကုန်ခင် စစ်ဘောင် ဘယ်လိုချုံ့မလဲ၊ ပဋိပက္ခ ဘယ်လိုလျှော့မလဲဆိုတာကို နှစ်မကုန်ခင်နဲ့ လာမယ့် ၆ လ အကုန်မှာတော့ အရွေ့တစ်ခု ကြီးကြီးမားမား ရှိမယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်။ စစ်ရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးမှာလည်း အရွေ့များနိုင်တယ်လို့ ယူဆတယ်။ စီးပွားရေးတို့၊ ဘာတို့ တော့ သိပ်ကြီးကြီးကျယ်ကျယ် ဖြစ်ဦးမှာမဟုတ်ပါဘူး။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ နစကတို့ တရုတ်မှာ ကျင်းပတဲ့ မဟာမဲခေါင်ဒေသခွဲ အစည်းအဝေးမှာ တွေ့ခဲ့တယ်။ အဲဒီမှာ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဘက်က ငြိမ်းချမ်းရေးကို ပြုစုပျိုးထောင်ဖို့ စေတနာနဲ့ ကမ်းလှမ်းခဲ့တယ်လို့လည်း ပြောထားတယ်။ ဆိုတော့ ဒီအအခင်းအကျင်းက ဘာတွေဖြစ်လာနိုင်မလဲ။
ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာ ။ ။ ထိုင်းကတော့ နှစ်ဆန်းမှာကတည်းက အခုလက်ရှိ ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့အဖေ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင် ကိုယ်တိုင်က ဗမာပြည်က သက်ဆိုင်တဲ့လူတွေကို ခေါ်တွေ့ဖူးတာ မှတ်မိပါလိမ့် မယ်။ ဒါတစ်ခု။
နောက်တစ်ခုက လာအိုက အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ ဗမာပြည်ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ဖိုရမ် တစ်ခု ခေါ်ဖို့ ကြိုးစားသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် မဖြစ်လိုက်ဘူး။ အခြေအနေရော မပေးတာနဲ့ မဖြစ်လိုက်တဲ့ အပေါ်မှာ အင်ဒိုနီးရှားက အောက်တိုဘာလထဲမှာ ဖိုရမ်တစ်ခုခေါ်ပါတယ်။
ဗမာပြည်နဲ့ပတ်သက်ပြီး သက်ဆိုင်တဲ့ သူတွေခေါ်တဲ့အချိန်မှာ NUG တို့ တခြားအဖွဲ့အစည်းတွေ သွားတာတွေ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စစ်ကောင်စီ ဘက်ကတော့ ကိုယ်စားလှယ်လွှတ်တာ မတွေ့ရဘူး။ အဲဒီမှာလည်းပဲ ဆုံချက်က ပျောက်သွားပြီးတော့ ဘာမှ ရလဒ်မထွက်ဘူး။ ထို့အတူပဲ နိုဝင်ဘာလဆန်းမှာ ၅၊ ၆၊ ၇၊ ဒါကြောင့် ကျနော်တို့က တစ်လလောက် စောင့်ကြည့်ပြီးတော့ ထိုင်းမှာဆောင်ရွက်မယ့် ဗမာပြည်ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲက အခြေအနေကောင်းတယ်။ လူစုံတယ်ဆိုရင်တော့ နောက်နှစ်မှာ ပဋိပက္ခတွေ လျော့ပြီးတော့ ဆွေးနွေးပွဲတွေ တရားဝင် ဖြစ်လာမယ်လို့ ယူဆရတာပေါ့။ ဒါကြောင့် ထိုင်းပွဲကို စောင့်ကြည့်ရမယ်လို့ ကျနော် အဲဒီလိုပြောချင်ပါ တယ်။
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၆ ရက်နေ့က ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် တွေ့ဆုံစဉ်
CNI သတင်းဌာန ။ ။ ဗိုလ်မှူးကြီးတို့အမြင်မှာရော လက်ရှိ ဖြူးထိုင်းပါတီ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်တို့ အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ NUG တို့အပေါ်မှာ ဘယ်လောက်အထိ သက်ရောက်မှု ရှိမယ်လို့ သုံးသပ်မိထားလဲ။
ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာ ။ ။ သက်ရောက်မှုကတော့ ဗမာပြည်ရဲ့ ပဋိပက္ခက သူတို့ကို တိုက်ရိုက် လာပြီး တော့ ရိုက်ခတ်တာပေါ့။ အိမ်နီးနားချင်းလည်းဖြစ်တယ်။ ဗမာပြည်က အကြောင်းအမျိုးမျိုးနဲ့ ရောက်လာတဲ့ လူတွေကိုလည်း လက်ခံထားရတယ်။ အဓိကဖြစ်တဲ့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း မြဝတီလမ်းကြောင်း ဆိုလည်း လုံးဝပိတ်နေပြီ။
ဆိုတော့ အခက်အခဲနဲ့ ရုန်းနေရတော့ ဒီပြည်တွင်းရေးပဋိပက္ခကြောင့် ထိုင်းက အများဆုံးခံစားရတဲ့ တိုင်းပြည် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ထိုင်းအနေနဲ့ ဒီပဋိပက္ခကို နည်းနာရှာပြီးတော့ ရှင်းပေးဖို့ ကြိုးစားတာက ထိုင်းဘက်က မှန်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် ထိုင်းက လုပ်ဆောင်တဲ့နေရာမှာ နေပြည်တော်ဘက်က ဘယ်လောက် လိုက်လျောမလဲဆိုတာလေးပဲ စောင့်ကြည့်ဖို့လိုမယ်။ နောက် အဲဒီကြားမှာ ထိုင်းနဲ့တရုတ်က ပူးပေါင်းပြီးတော့ နောက်လာမယ့် မလေးရှားက နောက်နှစ်မှာ အာဆီယံအကြီးအကဲဖြစ်မှာကို။ မလေးရှားကလည်း သူ့ရဲ့ weight ကို သုံးပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် မယ်ဆိုရင် မလေးရှားရော၊ ထိုင်းရော၊ တရုတ်ရောကြား တတိယအင်အားစုအနေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် မယ်ဆိုရင် တော့ ကျနော်တို့ တွေ့ဆုံပွဲက ဖြစ်သွားနိုင်ခြေရှိတယ်လို့ မှန်းရတာပဲ။
မြန်မာတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်
CNI သတင်းဌာန ။ ။ တရုတ်ဘက်ကလည်း နစကအတွက် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ရေးကို ထောက်ပံ့ ကူညီမှုတွေ လုပ်ဆောင်ပေးမယ်လို့လည်း သိရတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုလည်း တရုတ်က အားပေးတာ မျိုးတွေ တွေ့ရတော့ တရုတ်ကနေ ဦးဆောင်မယ့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမယ့် အနေအထားနဲ့ ထိုင်းကနေ လုပ်မယ့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုမှာ ဘယ်ဟာက အရင်ဆုံး အကောင်အထည် ဖော်နိုင်မယ်လို့ သုံးသပ်မိလဲ။
ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာ ။ ။ လောလောဆယ်တော့ ထိုင်းက အရင်လုပ်နေပြီလေ။ ထိုင်းက plan ချထားတာ ၃ လလောက်ရှိပြီ ဆိုတော့ ထိုင်းက အရင်လုပ်နေပြီ။ တရုတ်က ထိုင်းကိုပဲ လိုက်ပြီးတော့ ပံ့ပိုးရမယ်နဲ့တူပါတယ်။
ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ တရုတ်ရဲ့ ပံ့ပိုးမှုက မြောက်ပိုင်းအဖွဲ့တွေကိုပဲ လွှမ်းခြုံပြီးတော့ တောင်ပိုင်းမှာရှိတဲ့ မွန်တို့၊ KNU တို့၊ KNPP တို့၊ တခြားလက်နက်ကိုင်ပေါ့ ချင်း အပါအဝင်ပေါ့လေ ဒီလက်နက်ကိုင်နဲ့ ပတ်သက်လို့ တရုတ်က သိပ်အာရုံထားတာ မတွေ့ရဘူး။
မြောက်ပိုင်းအဖွဲ့တွေမှာပဲ တရုတ်က အာရုံထားတော့ တခြမ်းပဲတော့ ငြိမ်းလို့မရဘူး။ ပဋိပက္ခက လုပ်မယ်ဆိုရင် တစ်ပြည်လုံးလွှမ်းခြုံတဲ့ ပဋိပက္ခ လျော့နည်းရေး မူကိုချရမယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ တစ်ပြည်လုံးလွှမ်းခြုံနိုင်ဖို့က ထိုင်းမှာ ဒီဇင်ဘာမှာ ကျင်းပမယ့် တွေ့ဆုံပွဲက လုပ်ဆောင်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ ထိုင်းကလုပ်မယ့် တွေ့ဆုံပွဲမှာရော တစ်ဖက် အင်အားစုတွေ အနေနဲ့ လာနိုင်ခြေ ရှိပါ့မလား။ ဘယ်လိုမျိုး သုံးသပ်မိလဲ။
ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာ ။ ။ အဓိကကတော့ နေပြည်တော်က ကိုယ်စားလှယ် လွှတ်/မလွှတ်ပေါ့။ တစ်ဖက် က လူတွေပါရင် နေပြည်တော်က မလာတော့ဘူးလေ။ နေပြည်တော်က သွားတဲ့အခါကြ နယူးဒေလီမှာ နေပြည်တော်က လူလွှတ်တယ်။
ဒါပေမယ့် တစ်ဖက် အင်အားစု အတိုက်အခံတွေက မလာပြန်ဘူး။ အင်ဒိုနီးရှားမှာတော့ အတိုက်အခံတွေ သွား တယ်။ နေပြည်တော်က မသွားဘူး။ အဲဒီလိုတွေဖြစ်တာပေါ့။ ဒါကြောင့် နေပြည်တော်လည်း လာအောင် တစ်ဖက် အင်အားစုတွေလည်း ပါနိုင်အောင် ဘယ်လိုစီစဉ်မလဲဆိုတာတော့ အလွတ်သဘောတော့ အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ညှိရမယ့် သဘောတော့ ရှိပါတယ်။
- By CNI
- Category: အင်တာဗျူး
- Hits: 847
CNI Interview
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၅
၁၉၄၈ ခုနှစ်က လွတ်လပ်ရေးရပြီး မကြာခင်မှာပဲ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည့် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခသည် နှစ် ၇၀ ကျော်လာသည့်တိုင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ အရှိန်ကောင်းနေဆဲဖြစ်သည်။ အလားတူ နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများလည်း ဖြစ်ပွား နေပြသည်။
ထို့ကြောင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို ကျင့်သုံးပြီး ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံကို ထူထောင်ရန် အားလုံးက ကြိုးပမ်းနေကြသည်။ သို့သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာ ဖြစ်ပွားနေသော လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခနှင့်နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်း နိုင်ရေးအတွက် ဖက်ဒရယ်စနစ်က ဘာကြောင့် အကောင်းဆုံးဟု မှတ်ယူရသလဲဆိုကာ မေးခွန်းထုတ်သူများလည်း ရှိနေပြန်သည်။
အဆိုပါ အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်၍ CNI သတင်းဌာနက ပြည်သူ့ပါတီ(PP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးကို ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားသည်။
၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လက မိုင်ဂျာယန်ညီလာခံ တက်ရောက်ခဲ့သူများကို တွေ့ရစဉ်
CNI သတင်းဌာန ။ ။ မြန်မာပြည် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခနဲ့ နိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခ ဖြစ်ရခြင်းရဲ့ ဇစ်မြစ်က ဘာဖြစ်မလဲ။
ဦးကိုကိုကြီး ။ ။ အခြေခံကတော့ ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အကျပ်အတည်းပေါ့၊ ဒီဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့ လွှတ်တော်သက်တမ်း ၂ ကြိမ် ကျင့်သုံးပြီးတဲ့နောက်မှာ လိုအပ်ချက်တွေ၊ အားနည်း ချက်တွေလည်း အများကြီးကျနော်တို့ တွေ့ခဲ့တယ်။
အဲ့တော့ ပြုပြင်ဖို့ ကြိုးစားရင်းနဲ့ နောက်ဆုံး ဒီအခြေအနေ ရောက်လာတယ်။ ဆိုတော့ အခြေခံပြဿနာကတော့ ဒီမိုကရေစီရေးနဲ့ ဖက်ဒရယ် ပြဿနာပေါ့နော်။ ဒါကတော့ အဓိကနိုင်ငံရေး ပြဿနာလို့ မြင်ပါတယ်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ ဒါဆိုရင် ဒီဇစ်မြစ်ကို ဘယ်လိုချုပ်ငြိမ်းအောင် လုပ်လို့ရမလဲ၊ ဖွဲ့စည်းပုံ ပြင်လိုက် တာနဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခနဲ့ နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခတွေက ချုပ်ငြိမ်းသွားနိုင်လား။
ဦးကိုကိုကြီး ။ ။ အဓိကကတော့ ကျနော်တို့က ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အကြောင်းပြောရင် ကျနော် တို့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက အိန္ဒိယနိုင်ငံကနေ ပြန်လာတဲ့ခါမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံနဲ့ ကျနော်တို့နဲ့က လွတ်လပ်ရေးက မရှေး မနှောင်းဘဲ ရခဲ့တာ။ သို့သော်လည်းပဲ အိန္ဒိယမှာက လွတ်လပ်ရေး ရပြီးကတည်းက ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ခုချိန်ထိ လိုအပ်တာတွေကို ပြုပြင်၊ ပြင်ဆင်ပြီးတော့ သွားခဲ့တာ။ အဲတော့ ကျနော်တို့ကတော့ ၃ ခုရှိသွားပြီပေါ့၊ ဖွဲ့စည်းပုံတွေက ပျက်ပျက်သွားတာ။ အဲတော့ အဓိကကတော့ ဖွဲ့စည်းပုံက စရေးဆွဲကတည်းက အခြေခံကောင်းတွေ ရှိဖို့လိုတာပေါ့။ ပြီးရင်အဲဒီမှာ လိုအပ်တာလေးတွေကို ပြင်ဆင်ညှိနှိုင်းပြီးတော့ ဒီလိုပဲ သွားကြရတာလို့ မြင်ပါတယ်။ အဲတော့ ခုအခြေအနေကတော့ ပြည်တွင်းပဋိပက္ခ မြင့်နေတဲ့အခါကျတော့ လက်ရှိအခြေအနေမှာ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်း ပွင့်လာဖို့ကိုပဲ အဓိကထားပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဆောင်ရွက်ဖို့ လိုတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ အိန္ဒိယမှာ ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့ဖက်ဒရယ်စနစ် လေ့လာရေးသွားစဉ်
CNI သတင်းဌာန ။ ။ အကယ်၍ ဖွဲ့စည်းပုံကို ပြင်ရမယ်ဆိုရင် ဘယ်ပုဒ်မတွေကို အရင်ဆုံး ပြင်သင့်လဲ၊ ဘယ်ပုဒ်မတွေက ပဋိပက္ခမှုတွေကို တွန်းပို့နေတယ်လို့ မြင်ပါသလဲ။
ဦးကိုကိုကြီး ။ ။ အခုကတော့ တော်တော်ရှုပ်ထွေးသွားပြီ၊ အဲတော့ ဒါကြောင့်မို့လို့ ခုလောလောဆယ် မှာ အကြီးစား ပြင်ဆင်မှုတွေ၊ ရေရှည်လုပ်ရမယ့် ကိစ္စတွေကတော့ ဆက်လုပ်ရမှာပေါ့။ အဲတော့ ခုလောလော ဆယ်မှာ ကျနော်တို့ တိုင်းရင်းသား တန်းတူညီမျှရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အာဏာခွဲဝေခြင်းနဲ့ နောက် ဘဏ္ဍရေးခွဲဝေ ခြင်းပေါ့၊ သယံဇာတ အကျိုးအမြတ် ခွဲဝေတာတွေ အဲတာတွေကို ကျနော်တို့ ပြင်ဖို့လိုတယ်။ နောက်တစ်ခုကတော့ ဒီမိုကရေစီဆိုင်ရာ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေ ပေါ်လာဖို့၊ နောက်တစ်ခါ ဒီမိုကရေစီနဲ့ ဖက်ဒရယ်အတွက် ကျင့်သုံးဖို့အတွက် Check and balance အားကောင်းမှု လိုအပ်တဲ့အချက်တွေ ပေါ့။ ဥပမာအားဖြင့် ကျနော်တို့က ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ဖို့၊ နောက်တစ်ခါ ဒီတရားရေးစနစ်က သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့ တရားစီရင်ရေး ဖြစ်ဖို့အစရှိတဲ့ နောက်တစ်ခါ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု လျှော့ချဖို့။ ဒါမျိုးတွေကို ကျနော်တို့ အဓိကလုပ်ရမယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို ကျင့်သုံးတာနဲ့ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခနဲ့ နိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခတွေက ဖြေရှင်းနိုင်မယ်လို့ ပြောနေကြတယ်၊ ဆိုတော့ ဦးကိုကိုကြီး ဘယ်လိုမြင်လဲ။
ဦးကိုကိုကြီး ။ ။ ဖက်ဒရယ်စနစ်က မဖြစ်မနေကို ဆောင်ရွက်ရမဲ့ကိစ္စ၊ သို့သော် စစ်ရေးပဋိပက္ခမှာ ကျတော့ နိုင်ငံရေးကြောင့် ဖြစ်တာတွေပါသလို စစ်နဲ့ဆက်စပ်တဲ့ စီးပွားရေးတွေ ပါလာတယ်၊ အကျိုးစီးပွားကိစ္စ တွေလည်း ပါလာတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျနော်တို့ အခြေခံ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို ဖြေရှင်းမှုနဲ့အတူ စီးပွားရေး ဆက်စပ်နေတဲ့ ကိစ္စတွေပေါ့နော်။ အဲတာတွေကိုပါ ကျနော်တို့က ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ လိုတယ်လို့မြင်ပါတယ်။
ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ်ကို တွေ့ရစဉ်
CNI သတင်းဌာန ။ ။ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ဖက်ဒရယ်စနစ်က အကောင်းဆုံးလို့ ပြောနေကြတယ်။ ဘာကြောင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်က အကောင်းဆုံးလို့ ထင်ရတာလဲ။ ဦးကိုကိုကြီးရော ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ။
ဦးကိုကိုကြီး ။ ။ အဓိကက ကျနော်တို့ဒါ ပင်လုံစာချုပ်ပါ အချက်အလက်တွေ၊ ကတိကဝတ်တွေကို အကောင်အထည် မဖော်နိုင်တာကနေ စပြီးတော့ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးကတည်းက တောက်လျှောက်ပေါ့နော် ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်လာတယ်။ ဒါကြောင့် တစ်ခုကတော့ နိုင်ငံရေးအရ၊ ဝါဒရေးရာပြဿနာ၊ အဲအချိန်တုန်းကတော့ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ လက်နက်ကိုင်လှုပ်ရှားမှုက အကြီးဆုံးပေါ့။ အဲတော့ နောက်ပိုင်းမှာတော့ တိုင်းရင်း သား တန်းတူညီမျှရေးနဲ့ ဖက်ဒရယ်နဲ့ အကြောင်းပြုတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တွေ ပေါ်လာတယ်။ အခု ၂၀၂၁ မှာကတော့ ဒီမိုကရေစီ ဆက်စပ်တဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေ ပေါ်လာတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျနော် တို့က ဒီမိုကရေစီရေးနဲ့ ဖက်ဒရယ်ရေးပြဿနာကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ပေါ့နော်။ အဲတော့ နိုင်ငံရေးပြဿနာတွေရဲ့ အခြေခံ အချက်ကလည်း ပြည်သူတွေ ကြားထဲမှာ စားဝတ်နေရေး ပြဿနာပေါ့နော်၊ အဲတော့ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေး ပြဿနာကို မဖြည့်ဆည်းနိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် လူထုကြားထဲမှာ မကျေနပ်မှုတွေ၊ နိုင်ငံရေး အကြောင်းပြုပြီး ဖြစ်ပေါ်လာတာတွေ အားလုံး ပေါင်းစုံသွားတာလို့ မြင်ပါတယ်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ တချို့ဆိုရင် ဖက်ဒရယ်နိုင်ငံတွေ ဖြစ်ပြီးတော့ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲတွေ ဘာကြောင့် ဖြစ်နေရတာလဲ။ ဥပမာ အီသီယိုးပီးယားမှာ ဆိုရင်လည်း အီသီယိုးပီးယား အစိုးရနဲ့ တီဂရေး ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦးတို့ကြားမှာ ပြည်တွင်းစစ်တွေ ပြန်ဖြစ်နေတာတွေရှိတယ်၊ အိန္ဒိယမှာဆိုရင်လည်း ခွဲထွက်ရေးဝါဒီတွေ ရှိနေတာတွေ တွေ့ရတယ်။ ဒါတွေက ဘာကြောင့်လို့ ထင်ပါသလဲ။
ဦးကိုကိုကြီး ။ ။ တစ်ခုကတော့ နိုင်ငံရေးအရ မဖြေရှင်းနိုင်ရင် သူကစစ်ရေးဘက်ကို ရောက်သွား တာပေါ့၊ အဲတော့ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျနော်တို့က နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ ဖြေရှင်းတဲ့ အလေ့ အကျင့် အားကောင်းလာရင် အိန္ဒိယဆိုရင်လည်း ကျနော်တို့ သွားလေ့လာခဲ့ရသလောက် ဆိုလို့ရှိရင် မျိုးနွယ်စု ပေါင်း ၂၀၀၀ လောက် တရားဝင် ရုံးသုံးဘာသာစကား ၂၂ ခု။ ပြီးတော့ ဇာတ်စနစ်ရဲ့ ပြဿနာတွေ ဆင်းရဲ၊ ချမ်းသာ ကွာဟမှုရှိတာတွေ အများကြီး ဖြစ်ပေမယ့်လို့ နှိုင်းယှဥ်မှုအရ ပြောရရင် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ အင်မတန်နည်းပါ တယ်။ အဲတာက ဘာလဲဆိုတော့ အထူးသဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်တွေပေါ့ နိုင်ငံရေး institution တွေ အားကောင်းတဲ့ သဘောပေါ့။ အဲတော့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံမှာကတော့ ၁၉၆၂ အာဏာသိမ်းပြီးကထဲက နိုင်ငံရေး institution တွေက အကုန်လုံး ပျက်စီးသွားတယ်။ အဲတော့ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ဒါ ၈၈၈၈ ပြီးမှ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ ပြန်ပေါ်ပေါက်လာတယ် ဆိုပေမယ့်လို့ အခြေမကျသေးဘူး။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျနော်တို့က စစ်ရေးလွှမ်းမိုးမှု အားကောင်းနေသမျှ ကာလပတ်လုံး နိုင်ငံရေးက နိမ့်နေမှာပဲ။ ဒါကြောင့် နိုင်ငံရေးဘောင် ပြန်ချဲ့မှ စစ်ရေးဘောင်ကို ပြန်ပြီးတော့ ကျဥ်းနိုင်မယ်၊ ချုံ့နိုင်မယ်လို့ ကျနော်တို့က တော့ အဲလိုမြင်ပါတယ်။
NCA လက်မှတ်ထိုးခြင်း ၈ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားမှာ ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်
CNI သတင်းဌာန ။ ။ ဖက်ဒရယ်နိုင်ငံ မဟုတ်ဘဲနဲ့ ကွန်မြူနစ်ဝါဒနဲ့ တစ်ပြည်ထောင်စု စနစ်ကို ကျင့်သုံး တဲ့ နိုင်ငံတွေ ချမ်းသာနေကြတယ်၊ တည်ငြိမ်နေကြတာတွေရှိတယ်။ ဥပမာ- တရုတ်တို့၊ ရုရှားတို့လိုမျိုးပေါ့။ ဒါက ဘာကြောင့်လို့ ထင်ပါသလဲ။
ဦးကိုကိုကြီး ။ ။ တစ်ခုကတော့ Timing(အချိန်ကိုက်)နဲ့ဆိုင်တယ်ဗျ။ အဲတော့ အဓိက-က ခေါင်း ဆောင်တွေရဲ့ ဆင်ခြင်တုံတရား၊ ဥာဏ်အမြော်အမြင်နဲ့ ဆိုင်တယ်။ အဲတော့ ဘေးနားမှာ အိမ်နီးချင်း တရုတ်နိုင်ငံ ဆိုလည်း ကျနော်တို့သွားခဲ့တယ်၊ တစ်ပါတီပဲ၊ တစ်ပါတီပဲဆိုပေမယ့် သူ့မှာဟိုဟာပေါ့ အုပ်စုကွဲလေးတွေ အများ ကြီးရှိတယ်။နောက်တစ်ခါ ကွန်မြူနစ်ပါတီဝင် မဟုတ်တဲ့ သီးခြား အစုအဖွဲ့တွေလည်း ရှိတယ်။ နောက်တစ်ခုကတော့ ဘာလဲ ဆိုတော့ သူက ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး လမ်းကြောင်းပေါ်ကို တွန်းတင်နိုင်ခဲ့တယ်။ အဲတော့ အရင်ဆုံးကတော့ သူက နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်မှုရှိတယ်၊ ပြီးလို့ရှိရင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု လမ်းကြောင်းပေါ်ကို ခေါင်းဆောင်တွေက အမြော်အမြင် ရှိရှိနဲ့ တွန်းတင်နိုင်ခဲ့တယ်။ အဲဒါက သတိပြုရမယ်လို့ မြင်တယ်။ ပြောရရင်တော့ အုံကြွပေါက်ကွဲမှုတွေ ဖြစ်ကာမှ အဲဒီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့ ကြိုးစားတဲ့အခါမှာ သိပ်နောက်ကျသွား တယ်။ အဲတော့ တရုတ်ခေါင်းဆောင်တွေက စျေးကွက်စီးပွားရေးကို သွားရတော့မယ်၊ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ လုပ်ရတော့မယ်၊ နဂိုစပြီးကျင့်သုံးတဲ့ ဘုံလယ်ယာစနစ်တွေ မအောင်မြင်ဘူး၊ အဲတော့ ပုဂ္ဂလိက ပိုင်ဆိုင်မှု လယ်ယာစနစ်တွေကို ပြောင်းမယ်ဆိုတာတွေက တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ခေါင်းဆောင်တွေက ပြောရရင်တော့ လူထုမပေါက်ကွဲခင်မှာ သူက ကြိုပြီးတော့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု လုပ်နိုင်ခဲ့တာတွေရှိတယ်။
ဒါတောင်မှ ကျနော်တို့ လူထုဆန္ဒ၊ ကျောင်းသားတွေ ဆန္ဒပြမှုတွေ ဘာတွေဖြစ်ခဲ့သေးတယ်။ သို့သော် တစ်ဖက်က တော့ စိတ်မချမ်းမြေ့စရာတွေ၊ နှိမ်နင်းတာတွေ ရှိခဲ့တယ်ဆိုပေမယ့် အဲတော့ ယေဘုယျ ပြောရရင်တော့ ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ အမြော်အမြင် ဆင်ခြင်တုံတရားနဲ့ ဦးဆောင်ပြီး ပြောင်းလဲနိုင်မှုက အရေးကြီးတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ နောက်ဆုံး မေးခွန်းမေးချင်ပါတယ်။ မြန်မာပြည် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခနဲ့ နိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခကို ချုပ်ငြိမ်းအောင် လုပ်ဖို့ဆိုရင် ဘာတွေကို လုပ်ဖို့လိုအပ်ပါသလဲ။
ဦးကိုကိုကြီး ။ ။ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခဖြစ်လာပြီဆိုရင် သာမန် ပြည်တွင်းရေး သပ်သပ်မဟုတ် တော့ဘူး။ အဲတော့ ဆက်စပ်နေတဲ့ ပြည်ပနိုင်ငံတွေ ပါလာတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ နည်းလမ်း ကို ဖြေရှင်းပြီဆိုရင် ခုနက တရားမဝင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ၊ နောက်တစ်ခါ ပြည်ပနိုင်ငံတွေရဲ့ပယောဂတွေ ပါလာပြီ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အဲတာက စစ်ရေးနည်းလမ်းနဲ့ ဖြေရှင်းနေတာဟာ နိုင်ငံအတွက် ရလဒ်ကောင်းတွေ မထွက်နိုင်ဘူး။ အဲတော့ အရင်ဆုံး ကျနော်တို့က ပြည်တွင်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေကို ရဲရဲတင်းတင်း လုပ်ဖို့လိုတယ်။ တစ်ဖက်က လည်းပဲ ခုနက နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးမှာ ကိုယ့်ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး၊ တည်ငြိမ်ရေးကို အထောက်အကူ ဖြစ်မယ့် နိုင်ငံခြားရေး ပေါ်လစီပေါ့နော် ချဥ်းကပ်မှုတွေရှိဖို့ လိုတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ အဲ့တော့ ဟိုဖက်ကလည်း တရားဝင် ဆွေးနွေးမှုတွေ မတိုင်ခင်မှာ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ဖြစ်နေတဲ့ အဖွဲ့တွေနဲ့ သီးခြား အလွတ်သဘော ဆွေးနွေးတာတွေ၊ လျှို့ဝှက်ဆွေးနွေးတာတွေ ဒါတွေကလည်း လမ်းကြောင်းတွေ တောက်လျှောက် ဖွင့်ထားရမယ်လို့ ကျနော် အဲလိုမြင်ပါတယ်ဗျ။
- By CNI
- Category: အင်တာဗျူး
- Hits: 468
CNI Interview
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၅
လက်ရှိတွင် အန်းမိုင် ဦးဆောင်သည့် NSCN-K/AM အဖွဲ့သည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့်တွေ့ဆုံဆွေးနွေး၍ အပစ်ရပ် လက်မှတ်ထိုးမည့်အပေါ် တချို့က ကန့်ကွက်နေခြင်းကြောင့် နာဂအမျိုးသားပါတီ(NNP)၏ အမြင်သဘောထား ဘယ်လိုရှိလဲဆိုသည့်ကို အားလုံးက စိတ်ဝင်စားနေကြသည်။
အပစ်ရပ်စဲရေး NSCN-K/AM ထိုးမည့်အပေါ် ဦးယုံးအောင် ဦးဆောင်သည့် NSCN-K/YA ကကန့်ကွက် နေသလို အမျိုးသားအရေးဆန့်ကျင်သူအဖြစ်ပါ သတ်မှတ်မည်ဟု အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
အဆိုပါ အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်၍ နဂအမျိုးသားပါတီ(NNP)ဥက္ကဌ ဦးရှုမောင်ကို CNI သတင်းဌာနက ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားသည်ကို ပြန်လည်ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။
NSCN-K/AM အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်
CNI သတင်းဌာန ။ ။ NSCN-K/AM အဖွဲ့က အပစ်ရပ် ထိုးမယ့်အပေါ်မှာ ဘယ်လိုမြင်မိပါသလဲ။
ဦးရှုမောင် ။ ။ အဲတာတော့ ကျနော်တို့ သေချာအသေးစိတ် ဘာမှ ဂဃနဏ အခုက မယ်မယ်ရရ လည်း ဘာမှလုပ်ထားတာ မရှိသေးတဲ့အခါမှာ ပြောရဆိုရတာ နည်းနည်းတော့ ခက်ပါတယ်ဗျ၊ စောင့်ကြည့်ရမဲ့ အခြေအနေလို့ပဲ သုံးသပ်ပါတယ်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ NSCN-K/AM က အပစ်ရပ်ထိုးမယ့်အပေါ်မှာ NSCN-K/YA က ကန့်ကွက်ထားတဲ့ အပေါ်မှာရော ဆရာတို့(ပါတီ)အနေနဲ့ ဘယ်လိုမြင်မိပါသလဲ။
ဦးရှုမောင် ။ ။ ဒါကတော့ တစ်ဖက်ကလုပ်တဲ့ အနေအထားတစ်ခုကို တစ်ဖက်က ဒါသူတို့ရဲ့ သဘောထား ထုတ်ပြန်ချက် လုပ်ရိုးလုပ်စဥ်လို့ပဲ မြင်ပါတယ်။ အနေအထားတစ်ခုက လက်တွေ့မြေပြင်မှာ မြေပြင်ရဲ့ အခြေအနေကတော့ တစ်မျိုးဖြစ်ရင်ဖြစ်မှာပေါ့၊ သူတို့ရဲ့ ရပ်တည်ချက်ကို ထုတ်ဖော်တဲ့သဘောလို့ မြင်ပါတယ်၊ မြေပြင်မှာတော့ တင်းမာမှုတွေတော့ မရှိပါဘူး။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ ဒါဆိုရင် သူတို့အနေနဲ့ ထုတ်ပြန်ချက် ထုတ်လိုက်တာက သူတို့ရဲ့ သဘောဆန္ဒ အလျောက်ပဲပေါ့နော်၊ နာဂအဖွဲ့ အချင်းချင်းတော့ ပြဿနာတတ်တာမျိုးတော့ မရှိဘူးပေါ့နော်။
NSCN-K/YA အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်
ဦးရှုမောင် ။ ။ မရှိဘူးဆိုတာက မရှိဘူးလို့တော့ ပြောမရဘူး၊ ဒါသူတို့ရဲ့ အဆုံးစွန်ထိ Political position တစ်ခုကို ထုတ်ပြန်တဲ့သဘောလို့ပဲ ယူဆပါတယ်၊ ဒီအပေါ်မှာလည်းပဲ ပွတ်တိုက်မှုတွေ မရှိဘူးလို့လဲ ပြောလို့မရသလို ရှိလာမယ်လို့လည်း စိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေအနေတော့ မဟုတ်ဘူး၊ တစ်စုံတရာ အဆုံးစွန်သော အခြေအနေ ကြုံကြိုက်ခဲ့သည်ရှိသော် သူတို့ရဲ့ Political position က ဒါဖြစ်ပါတယ်ဆိုတာကို ပြောတဲ့သဘောလို့ ပဲ ယူဆပါတယ်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ ဆရာတို့က စောင့်ကြည့်ရမယ့် အနေအထား ရှိတယ်လို့ဆိုပေမယ့် NSCN-K/AM က အပစ်ရပ်ထိုးမယ့်အပေါ်မှာ ဆရာတို့(နာဂပါတီ)အနေနဲ့ သဘောကျမိသလား၊ သို့မဟုတ် NSCN-K/YA အဖွဲ့လိုပဲ သဘောထားတာလား။
ဦးရှုမောင် ။ ။ အဲဒါက နည်းနည်းပြောရခက်တယ်ဗျ၊ ဒီနယ်မြေမှာက ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေက အမျိုးမျိုးရှိတယ်၊ ရှိတဲ့အခါကျတော့ ကျနော်တို့က သဘောကျတယ်လို့လည်း ပြောလို့မရသလို သဘောမကျပါဘူး ဆိုတဲ့ အနေအထားလည်း မရှိဘူး၊ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဖြစ်နေတဲ့ အခင်းအကျင်း အမျိုးမျိုးပေါ်မှာ Time and Situation ဒီအချိန်နဲ့ အခြေအနေ ၂ ခုပေါ်မှာ အခြေခံပြီးတော့ ဘယ်ဟာက ပိုပြီးတော့ ရပ်တည်ဖို့ဖြစ်မလဲဆိုတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုပေါ်မှာပဲ သွားရမဲ့ ရွေးချယ်မှုလို့ပဲ ထင်ပါတယ်။
- By CNI
- Category: အင်တာဗျူး
- Hits: 2269
CNI Interview
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄
ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်နေ့တွင် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင် လှိုင်က လက်မှတ်ရေးထိုး၍ အတည်ပြု ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။
ထို့နောက် မိဘများနှင့် လူငယ်- လူရွယ်များကြား စိုးရိမ်စိတ်များ မြင့်တက်လာကြပြီး စစ်မှုမထမ်းရရေး နိုင်ငံခြား ထွက်ခွာကြရန် ပြင်ဆင်လာကြသည်။
အလားတူ တချို့ကလည်း ချက်ချင်း စစ်မှုထမ်းရတော့မလို ထင်မှတ်လာကြသလို အားလုံး မဖြစ်မနေ တစ်ခါ တည်း စစ်မှုထမ်းရတော့မည်ဟုလည်း သတင်းများ ပျံ့နှံ့လာခြင်းကြောင့် စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လျက်ရှိနေကြ သည်။
အဆိုပါ အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်၍ CNI သတင်းဌာနက နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့သို့ ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားသည်ကို ပြန်လည်ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ အခုဆိုရင် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းလိုက်ပြီး ဖြစ်လို့ ဘယ်နေ့ ဘယ်အချိန်မှာ အပတ်စဉ်(၁)ကို စတင်ခေါ်ယူဖို့ ရှိပါသလဲ။ အဲဒီ အပတ်စဉ်(၁)က ဘယ်နှလ ကြာမြင့်မှာပါလဲ၊ လူအင်အား ဘယ်လောက်ကို ပထမဆုံး ခေါ်ယူမှာပါလဲ။
နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ။ ။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေအရ လိုအပ်သော ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းမှုများ ဆောင်ရွက်ပြီးမှသာ သင်တန်းအမှတ်စဉ်(၁)ကို စစ်မှုထမ်းရန် အကျုံးဝင်သူ အင်အား ၅၀၀၀ ဦးဖြင့် စတင် ဖွင့်လှစ်မည်ဖြစ်ပါသည်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ သင်တန်းပြီးဆုံးပါက သင်တန်းသားတွေကို ဘယ်အရပ်ဒေသတွေ မှာ ဘယ်လို တာဝန်တွေကို ပြန်လည် ထမ်းဆောင်ခိုင်းမှာပါလဲ (ဥပမာ- မိမိ မွေးရပ်မြေမှာလား၊ ဒါမှမဟုတ် သူအသက် မွေးဝမ်းကြောင်း လုပ်ငန်းအရ ရောက်ရှိနေတဲ့ အရပ်ဒေသမှာ စာရင်းပါလို့ အဲဒီဒေသမှာပဲ ပြန်လည် တာဝန် ထမ်းဆောင်ရမှာလား)။
နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ။ ။ သင်တန်းသားများအနေဖြင့် သင်တန်းကာလပြီးဆုံးပါက မိမိတို့ ဆန္ဒရှိသော အရပ်ဒေသများတွင်သာ သတ်မှတ်ထားသော ကာလအထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်သွားရမည် ဖြစ်ပါ သည်။
နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကို တွေ့ရစဉ်
CNI သတင်းဌာန ။ ။ သင်တန်းဆင်းပြီးသူတွေကို လစာ၊ ရိက္ခာ ဘယ်လိုနှုန်းထားနဲ့ ပေးအပ်သွားဖို့ရှိပါသလဲ။
နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ။ ။ သင်တန်းသားများအနေဖြင့် သင်တန်းတက်ရောက်စဉ် ကာလနှင့် သင်တန်းပြီးဆုံးပြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်သည့် ကာလများတွင် လစာ၊ ရိက္ခာနှင့် အခြားခံစားခွင့် အားလုံးကို လက်ရှိ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော စစ်မှုထမ်းများအတိုင်း အပြည့်အဝ ခံစားခွင့်ရရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ မြန်မာနိုင်ငံက လူမျိုးစုများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားခြင်းဖြစ်သလို လူမျိုးစု အလိုက် လက်နက်ကိုင်များလည်း ရှိနေတဲ့အတွက် တပ်မတော်ရဲ့ စစ်မှုထမ်းဖို့ ဆင့်ခေါ်ခြင်းခံရတဲ့ အခါမှာ မဝင်ရောက်ဘဲ သူ့လူမျိုးစု လက်နက်ကိုင်ထဲကို ဝင်ရောက်သွားကြမယ်ဆိုရင် ဘယ်လိုပုံစံ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားဖို့ရှိပါသလဲ။
နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ။ ။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေသည် နိုင်ငံသားအားလုံးနှင့် သက်ဆိုင် သော ဥပဒေဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အဆိုပါဥပဒေကို ရှောင်ရှားပြီး အခြား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ထဲသို့ ဝင်ရောက် မည်ဆိုပါက ဥပဒေကို ချိုးဖောက်ခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် တည်ဆဲဥပဒေများအတိုင်း အရေးယူခြင်းခံရမည်ဖြစ်ပါ သည်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ နိုင်ငံခြားထွက် ကျောင်းတက်၊ အလုပ်လုပ်သူများကိုရော ဘယ်လိုပုံစံ အကျုံးဝင်ပါသလဲ၊ သို့မဟုတ် ကင်းလွတ်ခွင့်ရှိပါသလား။
တအာင်းတိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် (TNLA)ကို တွေ့ရစဉ်
နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ။ ။ နိုင်ငံခြားတွင် ကျောင်းတက်နေသူများ၊ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူ များအနေဖြင့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၅ ကတွင် ပါရှိသည့်အတိုင်း စစ်မှုထမ်းဆောင်ခွင့်ကို ယာယီရွှေ့ ဆိုင်းနိုင်ပါသည်။
သို့သော် ထိုသူများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ ပညာသင်ကြားမှုပြီးဆုံးချိန်နှင့် လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ပြီးချိန်တွင် ပုဒ်မ ၁၅ (ခ)နှင့်အညီ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်အတွက် သတ်မှတ်ကာလ ပြီးဆုံးသည့်အထိ စစ်မှုထမ်းဆောင် ခြင်း ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ အပတ်စဉ်(၁) သင်တန်းခေါ်ယူတဲ့အခါမှာ အမျိုးသားတွေကိုပဲ စတင် ခေါ်ယူမှာလား သို့မဟုတ် အမျိုးသမီး/အမျိုးသား တစ်ခါတည်း ခေါ်ယူမှာလား။ သို့မဟုတ် အမျိုးသမီး တွေက ဘယ်အချိန် စတင် ခေါ်ယူသွားမှာပါလဲ။
နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ။ ။ လက်ရှိ ရေးဆွဲထားသော စီမံချက်အရ သင်တန်းအမှတ်စဉ် (၁)တွင် စစ်မှုထမ်း ဆောင်ရန်အကျုံးဝင်သူ အမျိုးသားများကိုသာ စတင်ခေါ်ယူ သွားမည်ဖြစ်ပြီး အကျုံးဝင် သော အမျိုးသမီးများအား သင်တန်းအမှတ်စဉ်(၅)မှသာ ခေါ်ယူရန် လျာထားပါသည်။
CNI သတင်းဌာန ။ ။ နောက်ဆုံးတစ်ခုကတော့ ၂၀၂၅ မှာရော ခန့်မှန်း ဘယ်လောက်လောက် လျာထားပါသလဲ။
နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ။ ။ သင်တန်းအမှတ်စဉ်(၁)ခုလျှင် စစ်မှုထမ်းဆောင်ရန် အကျုံး ဝင်သူ အင်အား ၅၀၀၀ နှုန်းဖြင့် လစဉ်ခေါ် ယူသွားမည်ဖြစ်သည့်အတွက် တစ်နှစ်လျှင် အင်အား ၆၀,၀၀၀ နှုန်း လျာထား စီမံထားပါသည်။
- By CNI News
- Category: အင်တာဗျူး
- Hits: 4947
CNI Interview
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၃၀
ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၁ ရက်မှာ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများကို ငြိမ်းချမ်းရေး ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်မှာ ယခုဆို ၁၁ နှစ်ပြည့်ပြီ ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA)ကို တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း (၁၀)ဖွဲ့ လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ခဲ့ သည်။
သို့သော်လည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် တပ်မတော်မှ အာဏာရယူပြီးနောက် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် အကောင်အထည်ဖော်မှုများ နှေးကွေးသွားခဲ့ပြီး NCA စာချုပ်မှာလည်း ပျက်ပြယ်ပြီဟု သုံးသပ်မှုများလည်း ရှိလာ ကြသည်။
ထိုအခြေအနေများနှင့် ပတ်သက်ပြီး PPST မှ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဗိုလ်မှူးကြီးစောကျော်ညွန့်ကို CNI သတင်း ဌာနက ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားပါသည်။
မေး ။ ။ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရကနေပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးဖို့ ဒီတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ အစည်းကို ကမ်းလှမ်းခဲ့တာ အခုဆိုရင်တော့ ၁၁ နှစ်ပြည့်ပြီပေါ့လေ။ ဒီ ၁၁ နှစ်အတွင်းမှာ ဒီငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေ ဘယ်လောက်ထိ တိုးတက်ခဲ့လဲ ဘယ်အတိုင်းအတာထိ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့လဲပေါ့။ ဒီဟာလေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ သိလိုပါတယ်ဗျ။
ဖြေ ။ ။ ဒီဥစ္စာ ဖြစ်စဉ်ပြန်ပြောမယ်ဆိုရင်တော့ တော်တော်လေး ကြီးမားကျယ်ပြန့်ပါတယ်။
ဦးသိန်းစိန် ကမ်းလှမ်းခဲ့တာကလည်း ဟိုး ၂၀၁၁ ကစပြီးတော့လေ ၂၀၁၁ ကစပြီးတော့ ကမ်းလှမ်းတယ်။ ကမ်း လှမ်းပြီးတော့လည်း တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ တော်တော်များများ bilateral ceasefire agreement ပေါ့လေ၊ ပဏာမ အပစ်ရပ်စာချုပ် သဘောတူ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တယ်။
တချို့ အဖွဲ့တွေလည်း စာချုပ်တစ်ခု နှစ်ခု တစ်ချို့အဖွဲ့တွေလည်း စာချုပ် ၄ , ၅ ခုလောက်ဖြစ်ပြီးတော့ နောက်ဆုံး ပေါ့လေ၊ ဒီ တစ်နိုင်ငံလုံး အပစ်အခတ်ရပ်စဲဖို့ သဘောတူစာချုပ်(NCA) လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်တဲ့ အဆင့်အထိ ပေါ့လေ၊ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့တဲ့ ဖြစ်စဉ် တလျှေက်လုံးမှာကတော့ အချိန် အတိုင်းအတာအရလည်း တော်တော်လေး ကျယ်ပြန့်တဲ့ အခါကျတော့လေ အဲ့ဒါကို ပြန်ပြောမယ်ဆိုရင်တော့ တော်တော်လေး ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ရှိသလို ဒါပြောရမယ့် အချက်အလက်တွေလည်း အများကြီးရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဦးသိန်းစိန် လက်ထက် ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်က NCA လက်မှတ်ရေးထိုးကြစဉ်
ပြီးတော့လည်း ဆရာတို့ သိတဲ့အတိုင်းပဲ ကျနော်တို့ ၂၀၁၅ မှာ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရကနေ စတင် ဖိတ်ခေါ်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရဲ့ နောက်အဆင့်ပေါ့လေ၊ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ခဲ့တယ်။ NCA လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ပြီးတော့ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးတာကလည်း ၂၀၁၅ အောက်တိုဘာလ ဆိုတော့လေ၊ ဆရာတို့ သိတဲ့အတိုင်း ၂၀၁၅ ရွေးကောက် ပွဲမှာ ဦးသိန်းစိန်ရဲ့အစိုးရကလည်း နေရာမရတော့တဲ့ အခါကျတော့ ကျနော်တို့က NCA ကိုတော့ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရ လက်ထက်မှာ ကျနော်တို့ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တယ်။
သို့သော်လည်းပဲ NCA ကို အကောင်အထည်ဖော်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ် လုပ်တဲ့အခါကျတော့ အစိုးရအသစ် လက်ထက်မှာလည်း ကျနော်တို့ ၅ နှစ်တိုင်တိုင် လုပ်ခဲ့တာလည်း ရှိတာပေါ့။ သို့သော်လည်းပဲ ဆရာတို့သိတဲ့ အတိုင်းပဲ ကျနော်တို့ ဒါအားရ ကျေနပ်လောက်တဲ့ရလဒ် ထွက်လာနိုင်အောင်တော့ ကျနော်တို့ လုပ်ဆောင် နိုင်စွမ်း မရှိပါဘူး။ ဒါတွေကလည်း အစိုးရ အပြောင်းအလဲကြောင့်လည်း ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်တယ်။
ပြီးတော့လည်း တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ အားလုံးပေါ့လေ၊ ဒီ NCA လမ်းကြောင်းကနေ ဖော်ဆောင်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်စဉ်ထဲမှာ အကုန်လုံး မပါဝင်နိုင်ခဲ့တဲ့ အကျိုးကျေးဇူးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် နောက်ဆုံး ချုပ်လိုက်တဲ့ အခါကျတော့ ဒီ ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းတယ်လို့ပဲ ပြောမလား ထိန်း တယ်လို့ပဲပြောမလား အဲ့ဒီကနေစပြီးတော့ ဒီအာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပေါ်ပြီး နောက်ပိုင်းမှာဆိုရင်တော့ ဒီ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက်က အစပြုပြီးတော့ ဒီအစိုးရလက်ထက်မှာ အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်စဉ် ပေါ့လေ၊ NCA လမ်းကြောင်းကနေ လုပ်ခဲ့တဲ့ ဒီကြိုးပမ်းမှုတွေ အားလုံးကလည်း ပျောက်ကွယ်သွားတာ ဆရာတို့ အားလုံး သိတဲ့အတိုင်းပါပဲ တစ်နှစ်ရှိသွားပြီ။
မေး ။ ။ NCA လက်မှတ် ထိုးပြီးနောက်ပိုင်းမှာပေါ့လေ၊ တိုက်ပွဲ အရေအတွက် ဘယ်လို ကွာခြားသွားသလဲ။ ဥပမာ ကရင်ဘက်မှာဆိုရင်တော့ KNU တို့ဖြစ်တဲ့ တိုက်ပွဲတွေဟာ NCA မထိုးခင်နဲ့ NCA ထိုးပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်း နောက်လူထုတွေရဲ့ တိုက်ပွဲရှောင် အနေအထား ဒီဟာတွေရော ဘယ်လိုကွာခြားမှုရှိလဲဗျ။
ဖြေ ။ ။ ဒါကတော့လည်း ဒါပုံမှန် အနေအထား မဟုတ်တဲ့ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း တစ်ခုအောက်မှာ ကျနော် တို့ အကုန်လုံး ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေကြတဲ့အခါမှာ ဒါသတိရှိစရာပေါ့လေ။ အဲ့ဒါတွေကတော့ အမျိုးမျိုးရှိကြမှာပါ။ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲ ဆိုတာကလည်းပဲ ဒီ NCA အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ ကာလမှာကတော့ ကျနော်တို့ ဒါတော် တော်လေး တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ကြည့်မယ်ဆိုရင် ဒီ ရခိုင်ကလွဲလို့ ပြည်ထောင်စု တစ်ဝှမ်းလုံး ကျန်တဲ့ နေရာတွေက တော်တော်များများမှာ ပစ်ခတ်တိုက်ခတ်မှုတွေ မဖြစ်အောင် ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းနဲ့ လုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့ အားသာချက်တွေလည်း အများကြီး ကျနော်တို့ သိရှိခဲ့ရတာပေါ့။