CNI International News

ရီးယာ့ဒ် ၊ မေလ ၁၆

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ အစိုးရအဖွဲ့သည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းရှိ ရေနံပေါကြွယ်ဝ သည့် နိုင်ငံနှစ်နိုင်ငံဖြစ်သည့် ဆော်ဒီနှင့် ယူအေအီးနိုင်ငံတို့အပေါ် ထားရှိခဲ့သည့် AI နည်းပညာမူဝါဒကို ပြောင်းလဲခဲ့ သည်ဟု CNA မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ဆော်ဒီနှင့် ယူအေအီးတို့သည် Nvidia နှင့် Advanced Micro Devices ကုမ္ပဏီတို့က ထုတ်လုပ်သည့် နောက်ဆုံးပေါ် ချစ်ပ်ပြားများကို ဝယ်ယူခွင့် ရရှိတော့မည်ဖြစ်သည်။

ယခင်က အမေရိကန်သည် အမေရိကန်လုပ် AI နှင့် ဆက်နွှယ်သည့် နည်းပညာများ ပျံ့နှံ့မည့်အရေးကို တားဆီးရန် ကြိုးပမ်းမှုအဖြစ် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသသို့ ခေတ်မီနည်းပညာများ ရောင်းချမှုကို တားမြစ်ကန့်သတ်ခဲ့သည်။

အမျိုးသားလုံခြုံရေး စိုးရိမ်စရာကိစ္စများ၊ နည်းပညာများ တရုတ်လက်ထဲသို့ ရောက်ရှိသွားမည့်အရေး အစရှိသည့် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကြောင့် တားမြစ်ကန့်သတ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မေလ ၁၃ ရက်တွင်မူ အမေရိကန် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ယခင်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) လက်ထက်က AI နှင့်ပတ်သက်သည့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို ပယ်ဖျက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ချစ်ပ်ပြားကို တွေ့ရစဉ်

ထိုပယ်ဖျက်မှုသည် မေလ ၁၅ ရက်တွင် စတင် အကျုံးဝင် သက်ရောက်ခဲ့သည်။ 

ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့သည် AI နည်းပညာနှင့်ပတ်သက်ပြီး ချဉ်းကပ်လုပ်ဆောင်မှု ပုံစံအသစ်များကို မူကြမ်း ရေးဆွဲနေသည်ဟု ထိုကိစ္စနှင့် နီးစပ်သည့် သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက ပြောကြားခဲ့သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ကမ္ဘာပေါ်က မည်သည့် နေရာတွင်မဆို တရုတ်၏ Huawei Technologies ကုမ္ပဏီက ထုတ်လုပ်ထားသည့် AI ချစ်ပ်ပြားများကို အသုံးပြုခြင်းသည် အမေရိကန်အစိုးရ၏ ပို့ကုန်ထိန်းချုပ်မှုများကို ချိုးဖောက်ရာရောက်ကြောင်း အမေရိကန် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ညွှန်ကြားချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဆော်ဒီနိုင်ငံပိုင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကုမ္ပဏီသည် Humain  အမည်ရှိ ကုမ္ပဏီတစ်ခုကို ထူထောင်က အမေရိကန်၏ ချစ်ပ်ပြားများနှင့်အတူ AI အခြေခံ အဆောက်အအုံများ တည်ဆောက်သွားမည်ဖြစ်သည်။

ယူအေအီးနိုင်ငံသည်လည်း ယခုနှစ်မှစပြီး ၂၀၂၇ ခုနှစ်ကြား တစ်နှစ်ကို အမေရိကန်၏ ချစ်ပ်ပြား ၅၀၀,၀၀၀ စီ ဝယ်ယူသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: CAN

CNI International News

ဟောင်ကောင်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁

Facebook ၊ Instagram၊ Threads၊ နှင့် WhatsApp လူမှုမီဒီယာများ၏ မိခင်ကုမ္ပဏီဖြစ်သည့် Meta ကုမ္ပဏီက ထိုလူမှုမီဒီယာများပေါ်တွင် အချက်အလက် မှန်၊ မမှန် စစ်ဆေးသည့် ပရိုဂရမ် (fact-checking program) ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်သည် အာရှဒေသအပေါ် ဂယက်ရိုက်ခတ်စေနိုင်ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

ထိုဆုံးဖြတ်ချက်သည် အာရှဒေသတွင် သတင်းအမှားများ ပိုမိုပျံ့နှံ့လာနိုင်ပြီး လူမှုရေး မတည်မငြိမ်မှုများ ဖြစ်လာနိုင်သည်အထိ အန္တရာယ်ကြီးမားကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက စိုးရိမ်နေကြသည်။

အချက်အလက် မှန်/မမှန် စစ်ဆေးသည့် အစီအစဉ်ကို ၂၀၁၆ ခုနှစ်က စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုပရိုဂရမ် သည် သတင်းအမှားများကို တိုက်ဖျက်သည့် Meta ကုမ္ပဏီ၏ အောင်မြင်သော မဟာဗျူဟာတစ်ခုအဖြစ် မှတ်ကျောက်တင်ခံခဲ့ရသည်။

လွတ်လပ်သည့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သည့် ထိုပရိုဂရမ်သည် လူမှုမီဒီယာ ပလက်ဖောင်းများ ပေါ်တွင် သတင်းအမှားများကို ခွဲခြားစိစစ်ဖော်ထုတ်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်သုံးနေသူ တစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် မကြာသေးမီက Meta ကုမ္ပဏီသည် ထိုပရိုဂရမ်ကို ရပ်တန့်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီး လူမှုမီဒီယာ အသုံးပြု သူများအကြား ပို့စ်များတွင် ဆက်စပ်အကြောင်းအရာများ ထည့်သွင်းနိုင်သည့် Community Notes အမည်ရှိ ပရိုဂရမ်ကို ထည့်သွင်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သော်လည်း ထိုပရိုဂရမ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အသေးစိတ် ထုတ်ပြန် ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

Meta စီအီးအို မာ့ခ် ဇူကာဘာ့ချ် (Mark Zuckerberg) ကမူ လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့်ကို ပိုမိုကျယ်ပြန့်စေရန် အတွက် ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ကာကွယ်ပြောဆိုခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အချက်အလက် မှန်/မမှန် စစ်ဆေးသည့် အဖွဲ့များနှင့် ကျွမ်းကျင်သူများကမူ Meta ကုမ္ပဏီ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အာရှကဲ့သို့ နေရာဒေသများတွင် ရှုပ်ထွေးမှုများ ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ကွင်းစ်လန်း နည်းပညာတက္ကသိုလ်၏ ဆက်သွယ်ရေး သင်တန်းကျောင်း (Queensland University of Technology’s School of Communication) ၏ တွဲဖက်ပါမောက္ခဖြစ်သည့် မီရှဲလ် ရီဒလင်ဂါ (Michelle Riedlinger) ကမူ အချက်အလက် မှန်/မမှန် စစ်ဆေးသည့် ပရိုဂရမ်ကို ရပ်တန့်လိုက်ခြင်းသည် အမုန်းစကားများ၊ သတင်းအမှားများ ပျံ့နှံ့မှုကို တိုက်ဖျက်သည့် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများအား လျော့နည်းသွားစေနိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုတက္ကသိုလ်မှ ပါရဂူဘွဲ့ဆိုင်ရာ သုတေသနပညာရှင် နက် ဝတ် (Ned Watt) ကလည်း Meta ကုမ္ပဏီ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် အခြားလူမှုမီဒီယာ ကုမ္ပဏီများ၏ သတင်းအမှား တိုက်ဖျက်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်များကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဘေကျင်း၊ ဇန်နဝါရီ ၂၉

တရုတ်၏ DeepSeek နည်းပညာကုမ္ပဏီက တီထွင်ထုတ်လုပ်ခဲ့သည့် AI Chatbot ကို ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ချီးကျူး နေကြပြီး တရုတ်သည် အမေရိကန်နှင့်ဖြစ်ပွားနေသည့် AI စစ်ပွဲတွင် အသာစီးရသွားခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကျွမ်းကျင်သူများကမူ DeepSeek ကုမ္ပဏီ၏ နောက်ဆုံးပေါ် R1 Chatbot ကို "အကြီးဆုံး အနက်ရောင် မြင်းကြီး" ဟု ကျွမ်းကျင်သူအချို့က ချီးကျူးနေကြပြီး AI စစ်ပွဲအတွင်း တရုတ်၏ လျှို့ဝှက်လက်နက် တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း တင်စားပြောဆိုနေကြသည်။

ဟန်ကျိုး (Hangzhou) မြို့ အခြေစိုက် DeepSeek ကုမ္ပဏီ၏ နောက်ဆုံးပေါ် Chatbot ကြောင့် ဝေါစထရိနှင့် စီလီကွန်ဗယ်လီ တို့ကို ဂယက်များ ရိုက်ခတ်သွားစေခဲ့သည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အမေရိကန်၏ နာမည်ကြီး နည်းပညာကုမ္ပဏီများဖြစ်သည့် OpenAI နှင့်  Meta ကုမ္ပဏီ တို့၏ AI Chatbot များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက တရုတ်၏ DeepSeek ကုမ္ပဏီ၏ AI Chatbot က ကုန်ကျစရိတ် အလွန် သက်သာနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

တရုတ်နဲ့အမေရိကန် AI နည်းပညာပြိုင်ဆိုင်မှုကို သရုပ်ပြထားစဉ်

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ကပင် DeepSeek ကုမ္ပဏီ၏ AI Chatbot သည် အမေရိကန်နည်းပညာလုပ်ငန်းအတွက် သတိထားရမည့် တပ်လှန့်နှိုးဆော်မှု တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သတိပေးခဲ့ရ သည်။

တရုတ်ပြည်တွင်းတွင်လည်း တရုတ်နည်းပညာ အလုပ်အမှုဆောင်များနှင့် ကျွမ်းကျင်သူများ၏ DeepSeek ကုမ္ပဏီ၏ စျေးကွက် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကို ချီးမွမ်းနေကြသည်။

DeepSeek သည် ဇန်နဝါရီ ၁၀ ရက်ကတည်းက ၎င်း၏ AI chatbot ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း ထိုနေ့တွင် ထရမ့်က ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ ပြုလုပ်ခဲ့၍ DeepSeek သတင်းသည် မှေးမှိန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် လက်ရှိအချိန်တွင် တရုတ်၏ AI နည်းပညာ၏ စွန်းဦးတီထွင်မှု တစ်ခုဖြစ်သည့် DeepSeek ကုမ္ပဏီ၏ chatbot အက်ပလီကေးရှင်းသည် Apple ၏ US App Store ပေါ်ရှိ အခမဲ့ အသုံးပြုနိုင်သည့် အက်ပလီကေးရှင်း များထဲတွင် ChatGPT ကို ကျော်လွန်ပြီး download ဆွဲမှုအများဆုံး အက်ပလီကေးရှင်း တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။

DeepSeek အမှတ်တံဆိပ်ကို တွေ့ရစဉ်

အခြားနည်းပညာ ကုမ္ပဏီကြီးများသည် AI နည်းပညာအတွက် ဒေါ်လာဘီလျံချီ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနေကြပြီး အထူးသဖြင့် Nvidia ကုမ္ပဏီ၏ စျေးအလွန်ကြီးသည့် ချစ်ပြားများနှင့် ဆော့ဖ်ဝဲအပေါ် မှီခိုနေကြသည်။

ထို့ကြောင့် DeepSeek ကုမ္ပဏီ၏ ကြေညာချက်သည် အမေရိကန်နည်းပညာလောကကို ဂယက်ရိုက်သွားစေခဲ့ သည်။

နာမည်ကြီး နည်းပညာကုမ္ပဏီများသည် AI အတွက် ဒေါ်လာဘီလျံချီ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနေချိန်တွင် တရုတ်ကုမ္ပဏီ တစ်ခုက နာမည်ကြီး chatbot များနှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းရှိသည့် chatbot တစ်ခုကို စျေးနှုန်းသက်သာစွာဖြင့် ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းရှိမှုအား မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်နေသည်။

ကမ္ဘာတစ်ဝန်း အောင်မြင်မှုရှိခဲ့သည့် Black Myth: Wukong ဗွီဒီယိုဂိမ်းကို ထုတ်လုပ်ခဲ့သည့် Game Science ကုမ္ပဏီ တည်ထောင်သူနှင့် အလုပ်အမှုဆောင်ချုပ်ဖြစ်သူ ဖန်ကျီက  DeepSeek ၏ အောင်မြင်မှုသည် တရုတ်၏ အမျိုးသားရေး ကံကြမ္မာတစ်ခုဖြစ်ပြီး အမေရိကန်နှင့် ဖြစ်ပွားနေသည့် နည်းပညာစစ်ပွဲကို ရှည်ကြာစေခဲ့ကြေင်း လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဆိုးလ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၃

ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် ရုရှားကို ကူညီပေးရန် မြောက်ကိုရီးယားက စစ်သားများ စေလွှတ်နေမှုကို တုန့်ပြန်ကူညီသည့် အနေဖြင့် ရုရှားက မြောက်ကိုရီးယားကို လေကြောင်းကာကွယ်ရေး ဒုံးကျည်များ ထောက်ပံ့ခဲ့ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် အောက်တိုဘာလအတွင်းက ရုရှားကို စစ်သား ၁၀,၀၀၀ ကျော် ပို့ဆောင်ခဲ့ကာ ထိုစစ်သား များထဲမှ အချို့သည် ရှေ့တန်းစစ်မြေပြင်တွင် စတင်ပါဝင်တိုက်ခိုက် နေပြီဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် ယူကရိန်းတို့က ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများ ပါဝင်လာမှုသည် စစ်မီးကို ပိုမိုတောက်လောင် လာစေနိုင် ကြောင်းနှင့် ရုရှားက မြောက်ကိုရီးယား၏ စစ်ကူအတွက် အပြန်အလှန်အနေဖြင့် ဒုံးကျည်များ ထောက်ပံ့ပေး ခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်းက ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ရှင်းဝန်ဆစ်ကို တွေ့ရစဉ်

ရုရှား၏ ဆန်းပြားသည့် လက်နက်နည်းပညာသည် မြောက်ကိုရီးယား၏ နျူကလီးယား သယ်ဆောင်နိုင်သည့် ဒုံးကျည်များ၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကို ပိုမိုမြင့်တက်စေနိုင်ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားနှင့် အမေရိကန်တို့က သတိပေး ခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲ ( Yoon Suk Yeol) ၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ရှင်းဝန်ဆစ် (Shin Wonsik) ကမူ ရုရှားသည် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ပြုံယမ်းမြို့တော်၏ လေကြောင်းကာကွယ်ရေး ကွန်ရက် ကို ပိုမိုခိုင်မာစေရန်အတွက် ဒုံးကျည်များနှင့် အခြား စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်ကို တောင်ကိုရီးယားက တွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ရုရှားက မြောက်ကိုရီးယားကို မည်သည့် ဒုံးကျည် အမျိုးအစားများ ပေးခဲ့သည်ဆိုခြင်းကိုမူ ရှင်းက အသေးစိတ် ပြောကြားခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ရုရှားသည် မြောက်ကိုရီးယားကို မြေပြင်မှ ဝေဟင်ပစ် S-400 တာဝေးပစ် ဒုံးကျည်များ၊ လောင်ချာများနှင့် မြေပြင် အခြေစိုက် ရေဒါစနစ်များ ပေးပို့ခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားရှိ ကိုရီးယားကာကွယ်ရေးကွန်ရက်မှ ကျွမ်းကျင်သူ လီအီလ်ဝူး (Lee Illwoo) က ပြောကြားခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်ကို တွေ့ရစဉ်

မြောက်ကိုရီးယားသည် မြေပြင်မှ ဝေဟစ်ပစ် တာတိုပစ် ဒုံးကျည်များကိုလည်း ကိုယ်တိုင် ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်း ရှိသည်ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

S-400 ဒုံးကျည် အမျိုးအစားသည် ကီလိုမီတာ ၄၀၀ (မိုင် ၂၅၀) အကွာအဝေးအထိ ပစ်ခတ်ရောက်ရှိနိုင်ပြီး ရုရှား၏ ခေတ်အမီဆုံး လေယာဉ်ပစ် လက်နက်များထဲတွင် တစ်ခု အပါအဝင်အဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရသည်။

သို့သော် ထိုလေကြောင်းကာကွယ်ရေး ဒုံးကျည်စနစ်သည် ပြုံယမ်းမြို့တော်၏ လေကြောင်းကာကွယ်ရေးကို သိသိ သာသာ တိုးတက်စေမည် ဟုတ်/မဟုတ် လီက မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ပြီး ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း ယူကရိန်း၏ ဒရုန်း တိုက်ခိုက်မှုများကို ထိုလေကြောင်းကာကွယ်ရေးစနစ်က ထိထိရောက်ရာက် ကာကွယ်နိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်း လီက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ရီယိုဒီဂျနေးရိုး၊ နိုဝင်ဘာ ၂၀

AI နည်းပညာသည် ချမ်းသာသည့် နိုင်ငံများနှင့် ချမ်းသာကြွယ်ဝရေးအတွက် ကစားပွဲတစ်ခု မဖြစ်သင့်ကြောင်း တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရှီသည် နိုဝင်ဘာ ၁၈ ရက်က ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ၊ ရီယိုဒီဂျနေးရိုး (Rio de Janeiro) မြို့တွင် ပြုလုပ်သည့် စက်မှု ထိပ်သီးနိုင်ငံ-၂၀ (G 20) အစည်းအဝေး၌ ထိုသို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ပြည့်စုံကျယ်ပြန့်သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေး အခြေအနေအတွက် ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာကို မြှင့်တင်ရန်လိုအပ်ကြောင်း တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ ပေါင်းစပ်ထားသည့် ကမ္ဘာ့တောင်ခြမ်းတွင် ရှိနေသော နိုင်ငံများအနေဖြင့်လည်း ဘဏ္ဍာရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အရေးတို့ကို သာတူညီမျှ မြှင့်တင်ရန် ဘုံသဘော တူညီမှု တစ်ခုနှင့်အတူ နိုင်ငံတကာ အင်စတီကျူးရှင်းများကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် ရှီက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထိုနေ့ အစောပိုင်းကလည်း ရှီက ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအတွက် တရုတ်၏ ထောက်ပံ့မှုကို အမွှမ်းတင်ပြောကြားခဲ့ပြီး ကမ္ဘာတောင်ခြမ်းဒေသတွင် သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုများ ပိုမိုကောင်းမွန်စေရန်အတွက် အကူအညီ ပေးသွားမည်ဟုလည်း ကတိပြုခဲ့သည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင်  G-20 အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အရေးအတွက် စိုးရိမ်ပြီး တရုတ်လုပ် လျှပ်စစ်ကားများနှင့် ဇီဝဒီဇယ် (biodiesel) ကဲ့သို့ တရုတ်ထုတ်ကုန်များအပေါ် အခွန်တိုးမြှင့် ကောက်ခံနေမှုကိုလည်း ရှီက ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အရေးနှင့် ကာဘွန်လျှော့ချရေး အစီအစဉ်များကို ခေါင်းစဉ်တပ်ပြီး ထိုကဲ့သို့ စျေးကွက် ကာကွယ်ရေးမူဝါဒများ ကျင့်သုံးခြင်းမပြုရန် ရှီက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

"ကျနော်တို့အနေနဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေး အုပ်ချုပ်ပုံကို မြှင့်တင်ဖို့နဲ့ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကို ပွင့်လင်းစွာ ပုံဖော်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်"ဟု တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ရှီသည် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ပီရူးနိုင်ငံ၊ လီမာ (Lima) မြို့တော်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အာရှ-ပစိဖိတ် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (APEC) ဖိုရမ်ကို တက်ရောက်ချိန်ကလည်း ပြည်တွင်းစျေးကွက် ကာကွယ်ရေး မူဝါဒ ကို ဝေဖန်ပြောဆိုခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ နိုဝင်ဘာ ၁၆

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) သည် တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်း အများအပြား ထုတ်လုပ် မှုကို အရှိန်မြှင့်တင်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားနှင့် ရုရှားအကြား စစ်ရေးပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာ၏ စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်နေချိန်တွင် ကင်မ်က ထိုသို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံပိုင်(KCNA)မှ နိုဝင်ဘာ ၁၅ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကင်မ်သည် မြောက်ကိုရီးယား၏ မောင်းသူမဲ့ လေကြောင်းနည်းပညာဌာနကို သွားရောက်ချိန်တွင် အသေခံ တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်း အမျိုးအစား အများအပြား စမ်းသပ်မှုကို ကြီးကြပ်ခဲ့ကြောင်း(KCNA) မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုဒရုန်းများသည် မြေပြင်နှင့် ရေပြင်ရှိ ပစ်မှတ်များကို ပစ်ခတ်နိုင်သဖြင့် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များကဲ့သို့ ထိရောက် မှုရှိကြောင်း KCNA က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

 ကင်မ်ဂျုံအန် ဒရုန်းများကို စစ်ဆေးနေစဉ်

မြောက်ကိုရီးယားသည် ဩဂုတ်လအတွင်းက ၎င်း၏ အသေခံဒရုန်းများကို ပထမဆုံးအကြိမ် ထုတ်ဖော် ပြသခဲ့ ခြင်းဖြစ်ပြီး စစ်ရေးကျွမ်းကျင်သူများကမူ ရုရှား၏ အကူအညီဖြင့် ထိုဒရုန်းများကို ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများ သယ်ဆောင်နိုင်သော ထိုဒရုန်းများသည် ထုတ်လုပ်သည့် ကုန်ကျစရိတ် သက်သာသည့် အပြင် တင့်ကားနှင့် အခြားပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် အရေးကြီးသည့်  လက်နက်များ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ထိုဒရုန်းများကို ယူကရိန်းစစ်ပွဲနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်း ပဋိပက္ခများတွင် တွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုနေသည်ကို တွေ့ရသည်။

နိုဝင်ဘာ ၁၄ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ဒရုန်းစမ်းသပ်မှုများတွင် ဒရုန်းများသည် သတ်မှတ်ထားသော ပစ်မှတ်များကို တိကျစွာ ထိမှန်ဖောက်ခွဲခဲ့ကြောင်း  KCNA က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

ဆိုးလ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၂

ရုရှားက မြောက်ကိုရီးယား၏ တိုက်ချင်းပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် (ICBM)အစီအစဉ်ကို အဆင့်မြှင့်တင်ရန် စစ်ဘက် ဆိုင်ရာ နည်းပညာကို ထောက်ပံ့ပေးသွားနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ခန့်မှန်းသုံးသပ်ထားသည်ဟု Korea Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အောက်တိုဘာလက မြောက်ကိုရီးယား၏ ICBM စမ်းသပ် ပစ်လွှတ်မှုတွင် ဒုံးအင်ဂျင်သစ် စမ်းသပ်မှု မပါဝင် ခဲ့ပြီးနောက် ယင်းခန့်မှန်းချက်များ ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ မြောက်ကိုရီးယား၏ ICBM နည်းပညာတွင် ရုရှား ထောက်ပံ့ပါဝင်မှုကို အတည်ပြုနိုင်ရန် စောလွန်းသေးသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ဆိုသည်။

ပူတင်နဲ့ ကင်မ်ဂျုံအန်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် မြောက်ကိုရီးယားက ယူကရိန်းတွင် ရုရှားတပ်များကို ကူညီရန် စစ်သားများ စေလွှတ်နိုင်ဖွယ်ရှိသည့် အခြေအနေနှင့် လဲလှယ်မှုတစ်ရပ် ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။

အပြန်အလှန်အားဖြင့် မြောက်ကိုရီးယားသည် စီးပွားရေး အကူအညီ၊ နည်းပညာ သို့မဟုတ် ထိုနှစ်ရပ်လုံးကို ရရှိနိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသော်လည်း အသေးစိတ်ကိုမူ လျှို့ဝှက်ထားဆဲဖြစ်သည်။

အောက်တိုဘာ ၃၁ ရက်က မြောက်ကိုရီးယား၏ Hwasong-19 ICBM စမ်းသပ် ပစ်လွှတ်မှုသည် အဆင့်မြှင့်ထား သော ဗားရှင်းထက် အသစ်တီထွင်ထားသော မော်ဒယ် ဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်ဟု တောင်ကိုရီးယား၏ အာဏာရပါတီ ဖြစ်သည့် People Power Party မှ လွှတ်တော်အမတ် ယူးယောင်းဝမ်(Yoo Yong-won)က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်နေစဉ်

ဒုံးကျည်တွင် ကိုယ်ထည် အရွယ်အစား၊ အကျယ်နှင့် အမြင့်ကို တိုးမြှင့်ထားပြီး ထိုဒုံးကျည်သည် လက်ရှိ Hwasong-18 ကို အဆင့်မြှင့်တင် မွမ်းမံထားသည့်ပုံစံ မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းက သုံးသပ်ထားသည်။

မြောက်ကိုရီးယားက ပိုမိုအဆင့်မြင့်သော ICBM ကို မလွှတ်တင်မီ ပုံမှန်အားဖြင့် ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်သော ဒုံးအင်ဂျင်အသစ် စမ်းသပ်မှုအဆင့်ကို ကျော်ခဲ့သောကြောင့်  Hwasong-19 စမ်းသပ် ပစ်လွှတ်မှုသည် အာရုံစိုက်မှု ကို ပိုမိုရရှိခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားကမူ ၎င်းတို့သည် တာလတ်ပစ် အသံထက်မြန်သည့် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်သစ်အတွက် လောင်စာ တောင့်သုံး ဒုံးအင်ဂျင်တစ်ခုကို စမ်းသပ်ခဲ့သည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသော  မတ်လနောက်ပိုင်း လောင်စာတောင့်သုံး ဒုံးအင်ဂျင်သစ်ကို စမ်းသပ်ခြင်း မရှိတော့ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားစစ်တပ်က အတည်ပြုထားသည်။

လတ်တလောတွင် ထင်ကြေးပေးမှုများ ပိုမိုမြင့်တက်လာသောကြောင့် ကျွမ်းကျင်သူများက ၎င်းတို့သည် ရုရှားနှင့် မြောက်ကိုရီးယားကြား ဒုံးကျည်နည်းပညာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု နောက်ထပ် လက္ခဏာရပ်များကို ဆက်လက် စောင့်ကြည့်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Korea Times

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၂

အမေရိကန်နှင့် တရုတ်အကြား ဒရုန်းများကိုဖျက်သည့်  နည်းပညာပြိုင်ဆိုင်မှု မြင့်တက်နေပြီး ခေတ်သစ်စစ်ဆင် ရေးကို ပုံဖော်ရန် တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် ဒရုန်းများ အင်အားသာမှုရှိစေဖို့ ရည်ရွယ်ထားကြောင်း Asia Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်၏ တိုက်ရိုက် စွမ်းအင်အသုံးပြုသည့် ဒရုန်းဖျက် နည်းပညာသည် ခေတ်မီဆန်းသစ်လာပြီး စွမ်းအင်မြင့် သော မိုက်ခရိုဝေ့ဗ် စနစ်များကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇူဟိုင်းလေကြောင်းပြပွဲ (Zhuhai Airshow 2024) တွင် ပြသခဲ့သည် ဟု ယခုလအတွင်း The War Zone သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်က ယခုလအတွင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုစနစ်များအနက်တွင် နေရာရွှေ့ပြောင်းနိုင်သည့် မြေပြင်အခြေစိုက် စွမ်းအင်မြင့် မိုက်ခရိုဝေ့ဗ် တိုက်ရိုက်စွမ်းအား ပြင်း လက်နက် ၃ မျိုးပါဝင်သည်။

ထိုစနစ်များသည် ဒရုန်းများကို အဓိကပစ်မှတ်ထား ဖျက်ဆီးရန်အတွက် ထုတ်လုပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

ဘီး ၈ ဘီး တပ်ဆင်ထားသည့် အပေါ့စား ကျည်ကာကားပေါ်တွင် တပ်ဆင်ထားသော မိုက်ခရိုဝေ့ဗ်စနစ်နှင့် Shacman SX2400/2500 ၈ ဘီးကားပေါ်၌ တပ်ဆင်နိုင်သည့် စနစ် အပါအဝင် China South Industries Group Corporation (CSGC) နှင့် Norinco ကုမ္ပဏီများက ထိုလက်နက်စနစ်များကို ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း The War Zone မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်နဲ့တရုတ် သမ္မတ ၂ ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုစနစ်သစ်များ၏ စွမ်းဆောင်ရည် အတိအကျကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးသော်လည်း ထိုစနစ်များ ထုတ်လုပ်မှု နှင့် ဖြန့်ကြက်ချထားမှုသည် လေကြောင်းရန်ကို တုန့်ပြန်ရန် တရုတ်၏ မဟာဗျူဟာမြောက် အာရုံစိုက် လုပ်ဆောင်မှုကို ဖော်ပြရာရောက်ကြောင်း The War Zone က ရေးသားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန် ကြည်းတပ်သည်လည်း Coyote Block 2 လက်နက်များကို အသုံးပြုပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ စစ်ဆင်ရေးများအတွင်း ဒရုန်းအစင်း ၁၇၀ ခန့်ကို အောင်မြင်စွာ ကြားဖြတ်ပစ်ချနိုင်ခဲ့ကြောင်း The War Zone သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်က ယခုလအတွင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် အမေရိကန်ဗဟိုစစ်ဌာနချုပ် (CENTCOM)၊ အမေရိကန် အာဖရိကစစ်ဌာနချုပ် (AFRICOM) နှင့် အမေရိကန် ဥရောပစစ်ဌာနချုပ် (EUCOM) တို့ အပါအဝင် အမေရိကန်ပြင်ပရှိ အမည်ဖော်ပြမထားသည့် နေရာ ၃၆ နေရာတွင် Coyote Block 2 လက်နက်များကို  ဖြန့်ကြက်ချထားသည်ဟုဆိုသည်။

Raytheon ကုမ္ပဏီက ထုတ်လုပ်ခဲ့သည့် Coyote Block 2 ဒုံးလက်နက်သည် အလွန်ပေါက်ကွဲအား ပြင်းထန်သည့် ဒုံးကျည်ထိပ်ဖူး တပ်ဆင်ထားပြီး ဒရုန်းများကို အဓိကပစ်မှတ်ထား ဖျက်ဆီးရန် ရည်ရွယ် ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ် သည်။

အမေရိကန်ကြည်းတပ်သည် ၂၀၂၉ ခုနှစ်တွင် Coyote Block 2 လက်နက်အသစ် ၆၇၀၀ နှင့် ဒုံးပစ်လောင်ချာများ၊ ရေဒါများကို တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်ရန် စီစဉ်နေကြောင်းလည်း The War Zone သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်က ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: Asia Times