CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၅ 

ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခုတွင် အပြိုင်အဆိုင်မရှိပဲ နိုင်သွားခြင်းက တစ်မျိုးကြီးဖြစ်နေပြီး ပြိုင်ဖက်ရှိပြီးနိုင်မှ ဂုဏ်သိက္ခာ ရှိသည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဖြစ်မည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁)ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်၌ ကျင်းပမည်ဖြစ်သော်လည်း တချို့သော နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည့် မဲဆန္ဒနယ်မှာ လုံခြုံရေးအာမခံချက် မရှိ၍ ပြိုင်ဖက်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းမရှိဘဲ အနိုင်ရရှိထားသည့် အခြေအနေများရှိနေသည်။

အဆိုပါ ပါတီများတွင် ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ(USDP)က ၂၈ ဦးရှိပြီး “ဝ”အမျိုးသားပါတီ၊ အာခါ အမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ၊ ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ(SNDP)တို့က ၁ ဦးစီဖြစ်သည်။

အနိုင်ရရှိထားသည့် နယ်မြေများသည် ကချင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီ တိုင်းဒေသကြီး၊ ရှမ်းပြည်နယ် စသည့် မဲဆန္ဒနယ်မြေများတွင် ဖြစ်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခုတွင် သေသေချာချာ ပြိုင်ဆိုင်ပြီးမှ နိုင်ခြင်းက ပိုကောင်းကြောင်း၊ ပြိုင်သူမရှိ၍  တစ်ယောက် ထဲပြေးကာ ပန်းဝင်ခြင်းကနေ ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်ခြင်းမှာ တစ်မျိုးဖြစ်နေကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီကို‌ တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဓိက,ကတော့ ကျန်တဲ့ ပါတီတွေဘက်က မပြိုင်နိုင်တဲ့ နေရာတွေမှာတော့ ဒါကတော့ အစထဲက ပြော ထားပြီးသားကို အဲဒီမှာ ၂၈ နေရာ ဖြစ်သွားတော့လည်း ဒါကတော့ မတတ်နိုင်ဘူးပေါ့လေ။ ကျန်တဲ့ပါတီတွေလည်း အဲဒီနေရာတွေမှာ ဝင်ရခက်တယ် ဆိုတာတွေလည်း ဖြစ်တာကို တချို့ဟာတွေဆိုရင်က အဲ့လိုမျိုး နည်းနည်း ဝင် ပြိုင်ဖို့ ကြိုလုပ်တယ် သို့ပေမယ့် ဖိအားပေး ခံရတဲ့ဟာတွေ ဘာတွေရှိတာပေါ့။ အဲ့လိုမျိုးတွေကတော့ ကြားရတဲ့ ကိစ္စတွေ ရှိတာပေါ့။ ရွေးချယ်စရာ မလိုဘဲ တစ်ဦးထဲပြိုင် တစ်ဦးထဲဟာကတော့ သိပ်ကြည့်လို့ မကောင်းဘူး၊ သို့ပေမယ့် တစ်ခုရှိတာက လက်ရှိ အဲဒီနေရာတွေက တော်တော်ကို ကျန်တဲ့ပါတီတွေ လုပ်ရလည်း တော်တော် ခက်တဲ့ နေရာတွေ ဖြစ်နေတယ် ဝင်ဖို့လည်း တော်တော် ခက်တာပေါ့။ အဲဒီနေရာ အတွက်ကတော့ မတက်နိုင်ဘူး ပေါ့။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ရွေးကောက်ပွဲ တစ်ခုကတော့ သေသေချာချာ ပြိုင်ဆိုင်ပြီး နိုင်တာက ပိုပြီးတော့မှ ပိုကောင်း တယ်ပေါ့။ ဒီတိုင်းကြီး ပြိုင်သူမရှိလို့ တစ်ယောက်ထဲပြေးပြီး ပန်းဝင်တယ် ဆိုတာမျိုးထက် စာလို့ရှိရင် ဖြစ်ရတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်အတွက်လည်း တစ်မျိုးဖြစ်တာပေါ့။ အပြိုင်အဆိုင်မရှိပဲ နိုင်သွားတယ်ဆိုတာကြီးကိုက တစ်မျိုး ဖြစ်တာပေါ့။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ကိုယ်မဲ ဘယ်လောက်နဲ့ နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ဟာကလည်း ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ယောက်မှာ ဂုဏ်သိက္ခာ ဒါကပိုပြီးတော့မှ ကောင်းတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ပြည်သူ့လွှတ်တော် အတွက်ဆိုလျှင် ကချင်ပြည်နယ်ထဲက နောင်မွန်၊ မံစီ၊ ရွှေကူ စသည့် မြို့နယ်များဖြစ်ပြီး စစ်ကိုင်းတိုင်းမှာတော့ မင်းကင်း၊ ဝန်းသို၊ မော်လိုက်၊ ကနီ၊ ဆားလင်းကြီးနှင့် ရေဦး စသည့် မြို့နယ်များဖြစ်သည်။

ထို့နောက် တနင်္သာရီတိုင်းက ရေဖြူ၊ လောင်းလုံးနှင့် ရှမ်းပြည်နယ်က မက်မန်း၊ ဖယ်ခုံ စသည့် မြို့နယ်များ ဖြစ်သည်။

တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ် လွှတ်တော်အတွက်ကမူ အများစုက စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးထဲက ကောလင်း၊ ဝန်းသို၊ တမူး၊ ဘုတလင်၊ မော်လိုက်၊ ကနီ၊ ဆားလင်းကြီး၊ ရေဦး စသည့် မြို့နယ်များမှ ၈ နေရာအထိ USDP က အနိုင် ရထားသည်။

ဝအမျိုးသားပါတီကို တွေ့ရစဉ်

ရွေးကောက်ပွဲတွင် တချို့မဲဆန္ဒနယ်များ၌ တစ်ယောက်ထဲ တင်ထားသောကြောင့် ဖွဲ့စည်းပုံအရ ပြိုင်သည့်လူမ ရှိလျှင် ၎င်းကနိုင်မှာဖြစ်ပြီး နစ်နာတာ မရှိလောက်ဘူးဟု တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP)ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒါလည်း ဖွဲ့စည်းပုံအရပဲလေ ပြိုင်တဲ့လူ မရှိရင်တော့ သူနိုင်မှာပဲ နစ်နာတာတော့ မရှိလောက်ဘူးလို့ ယူဆပါတယ်။ ကျနော်တို့ အာခါတိုင်းရင်းသားရေးရာဆိုရင်လည်း တစ်ယောက်ထဲ တင်တာဖြစ်တာမို့ ယှဥ်ပြိုင် စရာမလိုတော့ဘူးပေါ့။ ဒါသူဝန်ကြီး ဖြစ်သွားတာပေါ့လေ။ ဒါတကယ်တမ်း ကော်မရှင်ကနေပြီးမှ အားလုံးပြီးလို့ ရွေးကောက်ပွဲကြေညာတဲ့ အခါကြရင် သူက ယှဥ်ပြိုင်စရာ မလိုတော့ဘူး။ “ဝ”ထဲက တစ်ယောက်လား အဲ့တိုင်း ပါဘဲ သူက အမျိုးသားလွှတ်တော်မှာ သူလည်း ယှဥ်ပြိုင်စရာမလိုပဲ သူတစ်ယောက်ထဲ တင်ထားတာ ဒါဖွဲ့စည်းပုံ အရ ဆောင်ရွက်တာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ နစ်နာမယ်လို့တော့ ကျနော် မမြင်ပါဘူး။ တစ်ဖက်က အဖွဲ့ အစည်း ဖျက်လို့ဖျက်စီး လုပ်တဲ့လူတွေကတော့ ခြိမ်းခြောက်ကျမှာပဲ တခြား ရွေးကောက်ပွဲဝင်တဲ့ လူတွေကိုလည်း ခြိမ်းခြောက်နေတယ်ဆိုတဲ့ အခါကျတော့ ရှိတယ်မရှိဘူးလို့တော့ မပြောလိုတော့ဘဲ အားလုံးကို ခြိမ်းခြောက်နေ တာပဲလေ သူတို့က ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်တဲ့လူမှန်သမျှ”ဟု ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေ အခန်း(၉)၊ ပုဒ်မ ၄၁ (က) အရ မဲဆန္ဒနယ်တစ်ခုမှာ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးတည်းသာ ရှိလျှင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပစရာမလိုပဲ ထိုကိုယ်စားလှယ်လောင်းကိုသာ အနိုင်ရ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ကြေ ညာရမည် ဖြစ်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲတွင် အမတ်လောင်း အများဆုံး တင်သွင်းထားသည့် ပါတီများမှာ USDP ပါတီဖြစ်ပြီး ဒုတိယက တစညပါတီ၊ တတိယက PPP ပါတီ၊ ထို့နောက် ပြည်သူ့ပါတီ၊ ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီတို့ ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၅

ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)သည် ရွေးကောက်ပွဲကို ဖျက်မည့်အဖွဲ့ မဟုတ်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

KIO/KIA ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအင်ဘန်လက အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်တွင် ကျရောက်သည့် ၆၅ နှစ်ပြည့် ကချင် လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့အစည်း(KIO)နေ့ မိန့်ခွန်းတွင် တိုက်ပွဲများနှင့် စစ်ရေး အခြေအနေများ အဆုံးသတ် လှပရန်မှာ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့် ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။

ထို့ပြင် လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲအား ထောက်ခံသည့်အဖွဲ့နှင့် ဆန့်ကျင်သည့်အဖွဲ့ဟုဆိုကာ နှစ်ဖွဲ့ကွဲ ပေါ်ထွက်လာ မည်ဖြစ်ပြီး ထိုနှစ်ဖွဲ့ အလွယ်တကူ ဆွေးနွေးရေးမှာ ခက်ခဲလာနိုင်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်းစစ်လည်း အချိန်ပိုကြာမြင့် လာမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောဆိုခဲ့သည်။

လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ကချင်နိုင်ငံရေးပါတီအချို့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြမည်ဖြစ်သောကြောင့် KIO/KIA အနေဖြင့် ၎င်းလူမျိုးအချင်းချင်း မည်သည့်အခါမှာ မဆန့်ကျင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲကို ဖျက်မည့် အဖွဲ့မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး အဖွဲ့ချုပ်(PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာ က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

NUG နဲ့ ချင်းညီနောင်အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကချင်နိုင်ငံရေးပါတီတွေ ရှိတယ်။ နှစ်ပါတီ၊ သုံးပါတီလောက် ရှိတယ်။ လီဆူပါတီ ရှိသလိုပဲ ကချင်ပြည် ဘက်က တူးဂျာ ဦးဆောင်တဲ့ ပါတီရှိသလိုပဲ အဲဒီလိုရှိကြတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ဆန့်ကျင်တယ်ပြောရင် KIO က သူတို့ KIO လူဟောင်းတွေ ဦးဆောင်နေတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကို ဆန့်ကျင်ရတော့မယ်။ အချင်းချင်းတော့ ဘယ်တော့မှ မဆန့်ကျင်ဘူး။ ဒါရှင်းတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲဝင်မယ့် ကချင်နိုင်ငံရေးပါတီက လွတ်လွတ်လပ်လပ် ဝင်နိုင်တယ်။ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပါနိုင်တယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကို ဖျက်မယ်၊ လုပ်မယ်ဆိုရင် ကချင်နိုင်ငံရေးပါတီ တွေရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်နဲ့ သူ့ရဲ့နိုင်ငံရေး အခွင့်အရေးကို ဖျက်သလိုဖြစ်တယ်။ KIO ကတော့ မလုပ်ပါဘူး။ သို့သော် တခြားတခြားသော လက်နက်ကိုင်တွေ၊ နွေဦးတွေ ဘာတွေကတော့ ရွေးကောက်ပွဲကြီးကို မဖြစ်မနေ ဖျက်မယ်၊ ဘာဖြစ်မယ်ဆိုတာ တခြားလူတွေရဲ့ အမျိုးသားရေးပါ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်သလိုဖြစ်တာ တွေ့ရတယ်လေ။ အဲဒါ ကြောင့် KIO ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲကို ဖျက်မယ့်အဖွဲ့တော့ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် တခြားအင်အားစုတွေက KIO နယ်ထဲမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ဖျက်ဖို့ကိုလည်း သူခွင့်ပြုမယ်လို့ ကျ‌နော်မထင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်‌တွင် ပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း (၁) မတိုင်ခင် နိုဝင်ဘာနှင့် ဒီဇင်ဘာအတွင်း ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တွေ့နိုင်ခြေ ရှိကြောင်းလည်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များကြား သုံးသပ်ထားကြသည်။

KIO အနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲအတွင်း တစ်နိုင်ငံလုံးနှင့် တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့အစည်းများ အားလုံး ငြိမ်းချမ်းမှု ရရှိရန်အတွက် မရပ်မနား တွေးတောအဖြေရှာနေကြောင်း KIO/KIA ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အင်ဘန်လက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

KIO/KIA လက်အောက်တွင် တော်လှန်ရေးအင်အားစု အများအပြားရှိသော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲကို ဆန့်ကျင် ကြောင်း ထုတ်ဖော် မပြောဆိုခြင်းသည် နိုင်ငံရေး အကင်းပါးသကဲ့သို့ KNU ကဲ့သို့ အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ကြေညာခံရမည်ကို ကြောက်သောကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း တိုင်းလိုင် (ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ယောတပ်တော်နဲ့ KIA ခေါင်းဆောင် ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးဂွမ်မော်တို့ လိုင်ဇာမြို့မှာ တွေ့ဆုံစဉ်

၎င်းက “ဗိုလ်မှူးကြီးနော်ဘူလည်း ဟိုတုန်းက ပြောထားပါတယ်။ KIO ထိန်းချုပ်တဲ့နယ်မြေမှာ ရွေး‌‌ကောက်ပွဲ မလုပ်ဘူးလို့။ သူက အကင်းပါးတယ်ဆိုတာ အဲဒီကိစ္စပဲ။ တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေကတော့ အများကြီးရှိ ပါတယ် KIA ဘက်မှာ။ အခု ဖားကန့်နယ်မြေမှာ တော်တော်များများ ရှိပါတယ်။ PDF တွေ နှစ်သောင်းကျော် ရှိတယ်။ ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်သံတွေလည်း ကြားရတယ်။ တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေလည်း သူ့ရဲ့ ပေးစာ၊ ကမ်းစာ လောက်ပဲ ယူပြီးမှ ရပ်တည်နေရတဲ့ အပိုင်းလေးတွေ ရှိနေတော့ ဒါကြောင့် သူကနေပြီးမှ တော်လှန်ရေး အင်အားစု တွေဘက်က ရပ်တည်ပြီးမှ ပြတ်ပြတ်သားသား ပြောလိုက်ပြီဆိုရင် သူက KNU လို အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်း အဖြစ် ကြေညာခံရမှာ သူအရမ်းကြောက်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ကစားကွက်က လှေနံနှစ်ဖက်နင်း၊ ဟိုဘက်နင်း၊ ဒီဘက် နင်း အဲဒီပုံစံအတိုင်းပဲ သူက တော်လှန်ရေး အင်အားစုဘက်ကို မားမားမတ်မတ် ရပ်တည်ပြီးမှ ရွေးကောက်ပွဲကို တစ်ဖက်သတ် ဖျက်ဆီးတဲ့ပုံစံမျိုး သူပြောမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

KIO/KIA သည် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို စကားလမ်း‌ကြောင်း ခင်းလာသည့်ပုံစံ ပေါ်‌ပေါက်နေ သည့်အတွက် ၎င်းလက်အောက်ရှိ တော်လှန်ရေးအင်အားစုများအနေဖြင့် KIO/KIA နှင့် သဘောထား တူညီမှု ရှိ၊ မရှိ စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား မေးခွန်းထုတ်မှုများ ရှိနေကြသည်။

လက်ရှိတွင် KIA အနေဖြင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး မြစ်ကြီးနား၌ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြရန် နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ထံ အဆိုပြုထားသော်လည်း တပ်မတော် ဘက်ကမူ မိုင်းလား (သို့မဟုတ်) ကျိုင်းတုံတွင် တွေ့ဆုံကြရန် သဘောထားရှိနေသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် KIA တို့ကြား နှစ်ဖက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် အစီအစဉ် ရှိထားပြီးသား ဖြစ်သော် လည်း နေရာကိုမူ လက်ရှိအချိန်အထိ မဆုံးဖြတ်နိုင်ဖြစ်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၅

အာဆီယံအနေဖြင့် ခိုင်မာသည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ဖြစ်ဖို့ဆိုလျှင် ၎င်းတို့၏ မူဝါဒများနှင့် ရပ်တည်ချက်များကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ပြည်သူ့ပါတီ(PP) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်များ အားလုံး အနေဖြင့် တခြားနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးမှာ ဝင်ရောက်စွတ်ဖက်ခြင်း မရှိသည့် အခြေခံမှုများကို သတိပြုနိုင်ရန် လိုမည်ဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကလည်း ပြောကြားထားသည်။

အာဆီယံ အဖွဲ့အစည်းသည် အခြေခံ အယူအဆအားဖြင့် နှစ်ပိုင်း ကွဲထွက်နေသည်ကို မြင်တွေ့ရကြောင်း၊ အာဆီယံ အနေဖြင့် ခိုင်မာသည့် အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုဖြစ်ရန်အတွက် စတင်ဖွဲ့စည်းစဥ်က မူဝါဒများ၊ ရပ်တည် ချက်များကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ပြည်သူ့ပါတီ(PP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့က ဒါကို ဥပဒေအတွင်း လှုပ်ရှားမှုဆိုတာက ပါတီတွင်းမှာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ နိုင်ငံတွင်းမှာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒေသတွင်းမှာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီဥပဒေက ပြင်ဖို့လိုပြီဆိုရင်တော့ အားလုံးစုစည်းပြီးတော့ ပြင်ဖို့ကြိုးစား မပြင်နိုင်ရင် လက်ရှိ ရှိနေတဲ့ဟာကို ‌ဘောင်ထဲကနေပြီးတော့ လှုပ်ရှားဖို့ ဆုံးဖြတ်ဖို့ ကြိုးစားရတယ်။ ကျွန်တော်ဒီလိုပဲမြင်တယ်။ အဲဒီတော့ အာဆီယံဆိုတာလည်း စတင် ဖွဲ့စည်းစဥ် တုန်းကတော့ consensus ပေါ့ အားလုံး သဘောတူညီမှ လုပ်လို့ရမယ်ဆိုတာဟာ တစ်နိုင်ငံက ကန့်ကွက်ရင် လုပ်လို့မရဘူး သို့သော်လည်းပဲ လက်တွေ့မှာကျတော့ အဖွဲ့အစည်းပုံစံ မဆန်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေက ကျနော်တို့ တွေ့နေရတယ် ပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အာဆီယံကိုယ်၌က သူ့ကိုယ်သူ ပြန်ပြီးတော့ ပြန်လည်ဆန်းစစ်ဖို့ ပြန်လည်သုံးသပ်ဖို့ လိုအပ် နေပြီလို့ ကျနော် မြင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

အာဆီယံ အစည်းအဝေး ကျင်းပနေစဉ်

အာဆီယံ အဖွဲ့အစည်းအနေဖြင့် တစ်နိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးကို တစ်နိုင်ငံကဝင်၍ မစွက်ဖက်သင့်ကြောင်း၊ အာဆီယံ စတင် ဖွဲ့စည်းစဥ်က ရည်မှန်းချက်နှင့် လက်ရှိ ဆောင်ရွက်မှုများက ကွဲပြားနေသည်ဟု ရခိုင့်ဦးဆောင် ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ‌ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့‌ ပြောသည်။

၎င်းက “အာဆီယံ မူလဖွဲ့စည်းစဥ် သွားနေတဲ့ ရည်မှန်းချက်နဲ့ လက်ရှိကြုံနေရတဲ့ ဆောင်ရွက်မှုဟာ နည်းနည်း ကွဲပြားတဲ့ ပုံပေါက်ပါတယ်။ ဝင်ရောက် စွက်ဖက်တယ်ဆိုတာက ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကို အစိုးရပြောင်းရင် ပြောင်းမယ်။ မပြောင်းရင် မပြောင်းဘူးပေါ့။ အဲ့ဒီဥစ္စာပေါ်မှာ အသိမှတ်ပြုရမှာ‌ပေါ့ ပြည်တွင်းရေး ကို ပြည်တွင်းကိစ္စ အနေနဲ့ရှင်းတာ ဆိုပါတော့ (2020) ဖြစ်ပြီးတဲ့နောက်မှာ နစက သူ့ရဲ့ အခြေခံဥပဒေအရ‌ ပေါ် ပေါက်လာတယ်လို့ ညွှန်းတာပေါ့ဗျာ။ အ‌ရေးပေါ်ကာလ ပြဋ္ဌာန်းချက်အရ ဒါကာလတိုပေါ့ဗျာ ဆိုတော့ အဲဒါကို သူ့ရဲ့အရေးပေါ် အခြေခံဥပဒေဘောင်အတွင်းကနေ သုံးသပ်ကြည့်ရမှာပေါ့ တစ်ဖက်သတ် အမြင်နဲ့ တစ်ချက်လေ  အဲ့လို ဖြစ်သွားတဲ့အခါမှာ ပိုပြီး ဆက်ဆံရေးတွေ ကြဲသွားတာပေါ့ အဲဒီကိုကြည့်ပြီးတဲ့အခါမှာလဲ ပြည်တွင်းရေး ဝင်‌‌ရောက် စွက်ဖက်တယ်ဥစ္စာလည်း ဖြစ်လာတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဒေါက်တာအေးမောင်ကို တွေ့ရစဉ်

အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ အားလုံး သဘောတူ လက်ခံထားသည့် Asean charter ၊ Asean Way ၊ Asean Spirit များအပေါ် လိုက်နာ ဆောင်ရွက်ကြမည်ဆိုလျှင် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများအတွက် ပိုမိုစည်းလုံး အကျိုးဖြစ်ထွန်း စေမည်ဖြစ်ကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က NLD အစိုးရသည် ၂၀၂၀ အထွေထွေ‌ရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုကို မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟု ဆိုကာ မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ဖြုတ်ချ၍ အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့နောက် အာဆီယံက မြန်မာ့အရေးမှာ ဝင်ရောက် ကိုင်တွယ်လာပြီး ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် မြန်မာ့ တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်များကို အာဆီယံ အစည်းအဝေးများကနေ ဖယ်ထုတ်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၁

အာရက္ခတပ်တော်(AA) ထိန်းချုပ်ထားသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်နှင့် ရသေ့တောင်မြို့များ၌ မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ARSA လှုပ်ရှားမှု များလာသည့်အပေါ် AA ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းနိုင်မလားဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက မေးခွန်းထုတ်လာကြသည်။

လက်ရှိတွင် AA ထိန်းချုပ်ထားသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဒေသအနက် မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်နှင့် ရသေ့တောင်မြို့တို့တွင် ARSA ၏ တိုက်ခိုက်မှုများသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာခဲ့ကြောင်း၊ မေလမှ အောက်တိုဘာလအတွင်း ARSA ၏ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် အရပ်သား ၅၀ ဝန်းကျင် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ရခိုင်သတင်း ဌာနများက ဖော်ပြထားသည်။

ARSA သည် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ယခင်ကထက် ပိုမိုလှုပ်ရှားလာနေခြင်းဖြစ်ပြီး အရပ်သားများ ကိုသာ အဓိက ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နေကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

AA အနေဖြင့် တရားဝင် အစိုးရတစ်ရပ် မဟုတ်သည့်အတွက် မြေပြင်တွင် ဖြစ်နေသည့် ထိုပြဿနာများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း မရှိကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ARSA ကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “တိုတိုနဲ့ လိုရင်းပြောရရင်တော့ AA က သူ့ဘာသာသူ ဘယ်လိုပဲ သူ့ကိုယ်သူ ထင်မြင်ယူဆထားပါစေ တရားဝင် အစိုးရတစ်ရပ် မဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ အချက်ကို နံပါတ်(၁) သတိပြုဖို့ လိုတယ်။ တရားဝင် အစိုးရတစ်ရပ် မဟုတ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် သူ့မှာ ခုနကပြောတဲ့ မြေပြင်မှာဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာတွေကို သူ ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းနိုင် တာမရှိဘူး။ အဲဒါသည် သူအဓိက အကြီးဆုံး ရင်ဆိုင်ရမယ့်ပြဿနာ။ သူ့ဘာသာသူ ဘယ်လိုပဲ နယ်မြေတွေ သိမ်းပိုက်တယ်ပဲပြောပြော၊ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် အုပ်ချုပ်ရေး ထူထောင်တယ်ပဲပြောပြော၊ လက်ရှိမှာ တကယ် တမ်း အဲဒီအခြေအနေတွေကို အဆင်ပြေပြေ လည်ပတ်နိုင်စွမ်းရှိရဲ့လား၊ လုပ်နိုင်စွမ်း ရှိရဲ့လားဆိုတာ သူ့ကိုယ်သူ ပြန်မေးဖို့လိုတယ်။ အဲဒီလုပ်ဆောင်တဲ့ အစွမ်းအဆ မရှိခြင်းကလည်း သူ့ရဲ့ အကြီးမားဆုံး ပြဿနာဖြစ်လာမှာ” ဟု ပြောသည်။

ARSA၊ ARSO တို့သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်ခြားစောင့်တပ် (BGB)၏ အကူအညီကို အပြည့်အဝ ရယူပြီး နတ်မြစ်နှင့် မေယုတောင်တန်း လမ်းကြောင်းများမှတဆင့် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောခရိုင်အတွင်းကို စိမ့်ဝင်ရောက်နေ ကြောင်း သုံးသပ်မှုများလည်း ရှိသည်။

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ ARSA လှုပ်ရှားနေသည့် နယ်မြေဒေသသည် AA မှ ထိန်းချုပ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ဗဟိုအစိုးရ၏ ထိန်းချုပ်ကွပ်ကွဲမှုအောက်၌ မရှိသောကြောင့် ယခုကဲ့သို့ ပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်လာကြောင်း နိုင်ငံရေးအကဲခတ်သူအချို့က ထောက်ပြကြသည်။

AA အနေဖြင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ယာယီအစိုးရကို ARSA၊ ARSO တို့၏ တိုက်ခိုက်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ နှစ်ဖက် ပြေလည်မှု ရရှိစေရန် နည်းလမ်းများအား ရှာဖွေပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမျိုးကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်သင့် ကြောင်းလည်း ပြီးခဲ့သည့် လပိုင်းက အကြံပြု တိုက်တွန်းထားသော်လည်း ထူးခြားမှု မရှိသေးပေ။

ARSA ကို တွေ့ရစဉ် 

AA အနေဖြင့် ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း နယ်စပ်တစ်လျှောက်လုံးကို အုပ်ချုပ်နေသည်ဆိုသော်လည်း နယ်နိမိတ် ကျယ်ဝန်းမှုကြောင့် ပြည်သူအားလုံးကို အကာအကွယ်ပေးရန်မှာ အခက်အခဲဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့မှာရှိသည့် စွမ်းဆောင်ရည်ဖြင့် အရေးယူ ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းမျိုး ရှိနိုင်ကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုး များ မဟာမိတ် (UNA) မှ ဦးမျိုးကျော် CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒီမှာကတော့ သူတို့ တိုက်ခိုက်တယ်ဆိုတာကတော့ အခုက အရပ်ဖက် ပြည်သူတွေကို ပစ်မှတ်ထား ပြီးတော့ပေါ့။ သတင်းတွေမှာလည်း တွေ့ပါတယ်။ နယ်တွေမှာက နယ်စပ်တစ်လျှောက် အကုန်လုံးကို အာရက္ခ တပ်တော် အနေနဲ့လည်း အုပ်ချုပ် နေတယ်ဆိုပေမယ့် အကုန်လုံးကိုတော့ ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးကိုတော့ အကာ အကွယ် ပေးဖို့အတွက် အခက်အခဲဖြစ်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ border နယ်နိမိတ် ဆက်စပ်နေတဲ့ နယ်မြေက လည်း ကျယ်ဝန်းတယ်လေ။ အဲဒီတော့ ဒီဟာတွေမှာ အလစ်ချောင်းပြီးတော့ မသမာမှုတွေ၊ ပြောရရင် ဝင်စီးတာ တွေ၊ ရွာသားတွေကို နှိပ်စက်တာတွေ၊ သတ်တာတွေ ဒါမျိုးတွေကတော့ ရှိနေမှာပဲ။ ဒါကတော့ အကြမ်းဖက်တွေရဲ့ လုပ်ရပ်ပဲဖြစ်တယ်။ အဲဒါကြောင့် အာရက္ခတပ်တော်လည်း ဒီဟာကို သူတို့မှာရှိတဲ့ စွမ်းရည်နဲ့သူတို့ အရေးယူတာ ဆောင်ရွက်ပေးတာရှိမယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အရပ်သားများကို ARSA၊ ARSO တို့က ခြိမ်းခြောက်နေသဖြင့် နယ်စပ်ရှိ ပြည်သူများ တောတောင်ထဲ နှင့် လူပြတ်သည့် နေရာများသို့ သွားလာချိန် တစ်ဦးတည်း (သို့မဟုတ်) လူအနည်းစုဖြင့် သွားလာမှုကို တတ်နိုင် သမျှ မပြုလုပ်ကြရန် အာရက္ခတပ်တော်(AA)က သတိပေးထားသည်။

မဖြစ်မနေ သွားလာစရာရှိပါက အာရက္ခပြည်သူ့တော်လှန်ရေးအစိုးရ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ ရှိရာ အနီးစပ်ဆုံး နေရာများ၌ သတင်းပေးပို့ပြီးမှ သွားလာကြရန်လည်း ၎င်းက သတိပေးထားသကဲ့သို့ ARSA၊ ARSO တို့ကို လိုက်လံရှင်းလင်းနေကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။

 ARSA ကလည်း မိမိတို့သည် ရခိုင်ပြည်နယ်ကို သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်မည်ဟု ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၆ ရက်က ထုတ်ပြန် ပြောကြားထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၁

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်‌တွင် ပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း (၁) မတိုင်ခင် နိုဝင်ဘာနှင့် ဒီဇင်ဘာအတွင်း ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တွေ့နိုင်ခြေရှိကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် KIA အနေဖြင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး မြစ်ကြီးနား၌ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြရန် နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ထံ အဆိုပြုထားသော်လည်း တပ်ဘက်ကမူ မိုင်းလား (သို့မဟုတ်) ကျိုင်းတုံတွင် တွေ့ဆုံကြရန် သဘောထားရှိနေသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် KIA တို့ကြား နှစ်ဖက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် အစီအစဉ် ရှိထားပြီးသား ဖြစ်သော် လည်း နေရာကိုမူ လက်ရှိအချိန်အထိ မဆုံးဖြတ်နိုင်ဖြစ်နေကြသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက “ကျနော် ထင်တာတော့ ရှိနိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် မှန်းလို့မရသေးဘူးပေါ့။ ကျိုင်းတုံမှာ တွေ့ မယ့်ဟာ KIA ခေါင်းဆောင်တွေ လက်ခံမလား၊ သို့တည်းမဟုတ် တခြားလူတွေလိုပဲ တရုတ်ပြည်မှာ သွားတွေ့ကြ မလား။ တရုတ်ကလည်း KIA ကိစ္စမှာ ကြားဝင်တဲ့သဘော သိပ်မရှိသေးဘူး။ တရုတ်နဲ့ KIA ကလည်း တခြားအဖွဲ့ တွေလို ခြေနိုင်၊ လက်နိုင်မဟုတ်ဘူး။ တရုတ်ထင်တာက KIA က အမေရိကန်လူပေါ့။ အမေရိကန်ဘက်ပါတယ် ဆိုပြီး တော့။ အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်နဲ့ မတည့်တဲ့အခါကြတော့ KIA ကို တရုတ်ကလည်း သိပ်အမြင်မရှင်းဘူး ဖြစ်နေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

 KIA ခေါင်းဆောင် တချို့ကို တွေ့ရစဉ်

ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့အကြား တစ်စုံတစ်ရာ ပြေလည်မှုရသွားပါက တရုတ်-အိန္ဒိယ ဆက်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အကျိုးရှိကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက သုံးသပ်ကြသည်။

ရွေးကောက်မတိုင်ခင် ၎င်းတို့ နှစ်ဖက် အင်အားစု မတွေ့ဖြစ်ခဲ့ကြသည်ရှိသော် ရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက် ရက်ပေါင်း ၁၀၀ ကျော်တွင် တွေ့ဆုံမှု ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော် ထင်တာတော့ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်တော့ မတွေ့နိုင်ဘူးဆိုရင် ရွေးကောက်ပွဲအပြီး အခင်း အကျင်းလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါလည်း ရွေးကောက်ပွဲအပြီး အခင်းအကျင်းကတော့ တပ်ကတော့ အဓိက, က တော့ အဓိကပဲပေါ့လေ။ ရွေးကောက်ပွဲပြီး အခင်းအကျင်းက လွှတ်တော်ခေါ်တာတို့၊ အစိုးရအသစ် ဖွဲ့တာတို့၊ အာဏာလွှဲတာတို့က ရှိတော့ ရွေးကောက်ပွဲပြီးလို့ ရက် ၁၀၀ လောက်ကျော်မှပဲ ဒါတွေက ဖြစ်နိုင်တာပေါ့။ စည်းမျဉ်းအသစ်ကို ထည့်သွင်းဖို့ကလည်း လိုတာကို။ ဒါကြောင့် ဧပြီလ ၁ ရက်က မြန်မာ နောက်ပိုင်းသမိုင်းမှာ အာဏာလွှဲတဲ့ ရက်ကို။ ဧပြီလ ၁ ရက်က လက်ရှိ (ဦး)ညိုစော အစိုးရရှိတယ်၊ ကော်မရှင်ရှိတယ်၊ ဒါတွေအားလုံးက ရွေးကောက်ပွဲက ထွက်လာတဲ့ အစိုးရဆီမှာ အပ်ရမယ်ဆိုတော့ ဧပြီ ၁ ရက်ကျော်မှ ရွေးကောက်ပွဲက ထွက်လာတဲ့ အစိုးရ လိုက်လုပ်နိုင်မယ်။ အဲဒီနောက်ပိုင်းမှ ဆွေးနွေးမယ်ဆိုရင်လည်း အဲဒီနောက်ပိုင်း ရောက်သွားမယ်လို့ ယူဆပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကချင်ပြည်နယ်မှ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA) ထိန်းချုပ်ပိုင်နက်မှ တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ဂိတ် ၄ ခုကို တရုတ်အစိုးရက တစ်နှစ်နီးပါး ပိတ်ထားပြီးနောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်တွင် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လိုက်သည်။

တရုတ်-ကချင် နယ်စပ်ဂိတ် ပြန်ဖွင့်နေစဉ်

ထိုဂိတ် ၄ ခုသည် မြန်မာမြို့များဖြစ်သော ကန်ပိုက်တီ၊ လိုင်ဇာ၊ မိုင်ဂျာယန်နှင့် လွယ်ဂျယ်တို့ဖြင့် ဆက်သွယ်ထား သည်။ ကန်ပိုက်တီနှင့် လွယ်ဂျယ်သည် ကချင်ပြည်နယ်မှ အကြီးမားဆုံး နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမြို့များ ဖြစ်သည်။

KIA နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များသည် မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ်မြို့များကို လွန်ခဲ့သော နှစ်အနည်းငယ်အတွင်းက သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာ့တပ်မတော်အား တိုက်ခိုက်မှု ရပ်ဆိုင်းရန် KIA ကို ဖိအားပေးရေး ကြိုးစားပြီး နယ်စပ်ဂိတ်များကို ပိတ်ထားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

KIA ၏ နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သော ကချင်လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့ချုပ်(KIO) နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့သည် ပြည်သူများ စားသောက်ကုန်များ ကုန်သွယ်နိုင်ရန် နယ်စပ်ဂိတ်များ ဖွင့်လှစ်ရေးကို အခြေခံအားဖြင့် ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း၊ ကျန် နယ်စပ် စစ်ဆေးရေးစခန်းများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ရေးအတွက် ၎င်းတို့ ဆွေးနွေးနေဆဲဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၁

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ပြည်သူများအနေဖြင့် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် စစ်မှုမထမ်းဆောင်လိုပါက စစ်မှုထမ်း ဥပဒေ ကင်းလွတ်ခွင့် အခွန်တော်ဥပဒေကြမ်း ရေးဆွဲ၍ သက်ဆိုင်ရာသို့ တင်ပြထားသည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာ သုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးတာဝန် ထမ်းဆောင်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၀ ရက်တွင် စတင်အာဏာတည်စေခဲ့ပြီး လက်ရှိအချိန်၌ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း သင်တန်း အပတ်စဥ် ၁၇ အထိ ရှိပြီဖြစ်သည်။ 

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆောင်ခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့်အခွန်တော်ဆိုသည့် ဥပဒေကြမ်းတစ်ခု ရေးဆွဲထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုဥပဒေကြမ်းအား နိုင်ငံတော်မှ အတည်ပြုခဲ့မည်ဆိုလျှင် လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကိစ္စရပ်များအား အဖက်ဆယ် နိုင်လိမ့်မည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်နက်ကိုင်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော့် Idea သပ်သပ်ပါ၊ ကျနော်ကတော့ (Military service exemption tax) လို့ခေါ်တဲ့ စစ်မှုထမ်း ဆောင်ခြင်းမှ ပြည်သူ့စစ်မှု ထမ်းဆောင်ခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့် အခွန်တော်ဆိုပြီးတော့ အဲ့ဥပဒေကြမ်းတစ်ခုကို ကျနော်က ရေးထားပါတယ်။ ရေးထားပြီးတော့ ကျနော် စစ်မှုထမ်းဟောင်းအဖွဲ့က ကျနော်တို့ ဗိုလ်ကြီး ခင်မောင်ဆင့်‌ပေါ့၊ သူကတဆင့် ကိုယ်က စစ်မှုထမ်းဟောင်း ခံစားချက်ကို တင်ပြပေးပါဆိုပြီးတော့ နိုင်ငံတော်ကို ဆက်ပြီး တင်ပြပေးပါဆိုပြီး ကျနော်က အကူအညီတောင်းခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုထက်ထိတော့ ဒါက ထွက် မလာသေးပါဘူး။ ကျနော့် အဲ့ဥပဒေကြမ်းကို ပုံနှိပ်ပါ ရေးထားတာပေါ့၊ အတည်ပြု ခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့ အခု အကြောင်း အမျိုးမျိုးကြောင့် စစ်မှု မထမ်းဆောင်လိုတဲ့ ပြည်သူတွေက အခွန်ပေးဆောင်တာနဲ့ ကင်းလွတ်ခွင့် ရမယ်ဆိုရင်တော့ နိုင်ငံတော်ထဲကို အဲ့အပြင်ကို ထွက်သွားတဲ့ လူငယ်တွေ၊ နောက်ပြီးတော့ (resources person) တွေ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားတွေ‌၊ ပညာရှင်တွေ ပြန်ဝင်လာတဲ့အခါမှာ တိုင်းပြည်စီးပွားရေးက ပြန်မြင့်လာမယ်။ လူဦးရေလည်း ပြန်တက်လာမယ်။ ဆိုတော့ အစစအရာရာပေါ့နော် (GDP)အကုန် ပါသွားမှာပေါ့။ အဲ့ဒီ အချက် ကတော့ လိုပါတယ်။ အဲ့တာကတော့ အဓိက နိုင်ငံရေး ထွက်ပေါက်နဲ့ အဲ့ဥပဒေ ထုတ်ပြန်လိုက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ထိန်းသိမ်းရမယ့် သဘောပါပဲ” ဟု ပြောသည်။ 

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်မှုထမ်း ဥပဒေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ လူငယ်လူရွယ်များ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်ခွာသွားကြသလို စစ်မှုထမ်းဆောင်ရန် ခေါ်‌ဆောင်ခံရခြင်းများကြောင့် အလုပ်လုပ်နိုင်သော လူငယ်လူရွယ် ဦးရေမှာ လျော့ကျလာနေကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

လက်နက်ကိုင် အင်အားစုကိုတွေ့ရစဉ် 

ထို့နောက် လူဦးရေ လျော့ကျလာခြင်းနှင့်အတူ အလုပ်သမား ရှာပါးခြင်း၊ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများ နှေးကွေးလာခြင်း၊ လူဦးရေ လျော့ကျခြင်း ဘေးအန္တရာယ်များကြုံတွေ့လာရခြင်း စသည့် အခြေအနေများကိုလည်း ရင်ဆိုင်လာနေရ ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။  

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ် ပွားနေခြင်းကြောင့် နှစ်ဖက်စလုံးက စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် လူငယ်လူရွယ်များအား ခေါ်ဆောင်ခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခြင်း များ အရှိန်မြှင့် လုပ်ဆောင်နေကြသည်။

ထို့ကြောင့် လက်နက်ကိုင်ထားကြသော အဖွဲ့အစည်းများ၏ စစ်မှုထမ်း ခေါ်ဆောင်ခြင်းများ ရပ်တန့်နိုင်ရေး အတွက် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက နည်းလမ်းပေါင်းစုံဖြင့် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၁

မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်ရှိ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေသော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တို့ နိုင်ငံရေး တွေ့ဆုံမှုများ ပြုလုပ်သည့် အခါတွင် “ကိုယ့်အတွက်ပဲ” ဆိုသည့် စိတ်ဓာတ်မျိုး မရှိရန်လိုကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံရေးအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်မည်ဆိုပါက “သူ့အတွက်၊ ကိုယ့်အတွက်” ဆိုသည့် စိတ်ဓာတ်မျိုး နှစ်ဖက် အင်အားစုတွင် လိုအပ်ကြောင်း၊ ထိုမှသာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး အောင်မြင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

မိမိတို့ဘက်မှ ဖြစ်နိုင်သည်ကို လုပ်ပေးမည်ဖြစ်ပြီး တိုင်းရင်းသားနှင့် သက်ဆိုင်ရာ ပုဂ္ဂိုလ်များက ဖြစ်နိုင်သည်ကို ပြောကြ၊ လုပ်ကြရန်နှင့် မဖြစ်နိုင်သည်များကို လျှောက်ပြောပြီး လုပ်နေ၍ မရကြောင်း ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်က ပြုလုပ်သည့် NCA ၁၀ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားတွင် ပြောဆိုခဲ့သည်။

 NCA နှစ်ပတ်လည် အခမ်းအနား ကျင်းပခဲ့စဉ်

တိုင်းရင်းသားများ၏ တောင်းဆိုမှုများ ဖြစ်နိုင်၊ မဖြစ်နိုင်ဆိုသည်ကို တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီးမှသာ ပြော၍ရမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ မပြုလုပ်ရသေးဘဲ ပြော၍မရကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင် လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတာ၊ မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုတာ ကျနော်တို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီးတော့မှ ပြောလို့ ရပါလိမ့်မယ်။ မတွေ့သေးဘဲနဲ့ ပြောလို့မရဘူးပေါ့။ ကျနော် အဲဒီလိုမြင်ပါတယ်။ တွေ့ပြီဆိုရင် ကျနော်က ၁၀၀ တောင်းတယ်။ ကျနော့်မှာ ခင်ဗျားကို ၁၀၀ ပေးရင် ကျနော့်အတွက် ဘာမှ မကျန်တော့ဘူး။ ကျနော့်အတွက်လည်း စဉ်းစားပေး ပါဦး ဒါမျိုးတွေ ရှိလာမှာပေါ့။ ဒါမျိုးရှိလာရင် ငါတို့ ၅၀-၅၀ ယူမလားဆိုတာမျိုးလည်း လာမှာပေါ့။ ဒါဟာ တွေ့ဆုံ ပြီးတော့မှ ဆုံးဖြတ်နိုင်တဲ့ကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်နည်းနဲ့မဆို ဒီလိုမျိုး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးတဲ့ နေရာမှာလည်း ကျနော် တို့မှာ နဂို မသွားခင်ကတည်းက ကျနော်တို့ ပြင်ဆင်ရမယ့် စိတ်ဓာတ်ရှိတယ်။ အဲဒီစိတ်ဓာတ်က ဘာလဲဆိုတော့ ငါ့ဖို့ပဲဆိုတဲ့ဟာမျိုး နှစ်ဖက်စလုံးက မရှိဖို့လိုပါတယ်။ သူ့ဖို့ကိုယ့်ဖို့ စိတ်ဓာတ်နဲ့ သွားဖို့လိုပါတယ်။ တကယ်လို့ သူ့ဖို့ ကိုယ့်ဖို့နဲ့ စိတ်ဓာတ်နဲ့ သွားတယ်ဆိုရင် ဘယ်နည်းနဲ့မဆို ကျနော်တို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးက အောင်မြင်မှာပါ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော် အနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းများ၊ NCA အခမ်းအနားများ လုပ်ဆောင်ရာတွင် NCA လက်မှတ်ထိုးထားသည့် ၇ ဖွဲ့၊ အခြားမိတ်ဖက်များဖြစ်သည့် UWSA၊ NDAA၊ SSPP၊ နိုင်ငံရေးပါတီများတို့ ဖြင့်သာ မြင်တွေ့ရသည်။

လက်ရှိ မြေပြင်တွင် စစ်ရေးနည်းအရ ဖြေရှင်းနေကြသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အင်အားစုများနှင့် တွေ့ဆုံ မှုများ အားနည်းနေကြောင်း၊ သို့‌သော် MNDAA နှင့် TNLA တို့ကိုတော့ တရုတ်၏ ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးမှုဖြင့် တွေ့ဆုံ မှုများ ရှိကြောင်း၊ KIA နှင့်ကတော့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမည့် နေရာကို ညှိနှိုင်းနေဆဲဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

MNDAA-UWSA ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း (၁) အား လာမည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် ကျင်းပမည်ဟု ပြောဆို ထားသော ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်တွင် NCA ဆွေးနွေးတုန်းကကဲ့သို့ တစ်ပြည်လုံးအနှံ့ခေါ်ရန် မဖြစ်နိုင်သေး ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်မှ‌တော့ ကျနော်မြင်တာကတော့ ဖြစ်နိုင်ရင်တော့ တစ်ဖွဲ့ချင်းလောက်ပဲ ဖြစ်နိုင် မယ်။ NCA တုန်းကလိုပဲ တစ်ခါတည်း တစ်ပြည်လုံးအနှံ့ ဆိုပြီးခေါ်တာမျိုး အဲဒီလိုမျိုးတော့ မဖြစ်နိုင်သေးဘူးပေါ့။ သို့သော်လည်းပဲ ရွေးကောက်ပွဲပြီးလို့ ပေါ်လာမယ့် လွှတ်တော်နဲ့ အစိုးရမှာတော့ အဲဒီမှာ ဖြစ်လာပြီဆိုရင် အဲဒီ အချိန်မှာ တစ်ပြည်လုံးအနှံ့ လုပ်နိုင်ဖို့ဆိုတာ ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ ပေါ်လာပါစေလို့လည်း ကျနော်လည်း ဆုတောင်းပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲလိုက်ပါက ငြိမ်းချမ်းရေးဆောင်ရွက်မှု ပိုအဆင်ပြေနိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့ပြင် သက်ဆိုင်ရာ‌ ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအတွက် ဖိတ်ခေါ်ရာတွင် ကိုယ်တိုင် သွား ရောက် ထွက်တွေ့ခြင်းထက် လာရောက် တွေ့ဆုံမှုများကို လက်ခံတွေ့ဆုံ နေခြင်းအပေါ်ကိုလည်း ပြန်လည် စဉ်းစားသင့်ကြောင်း ၎င်းတို့က ထောက်ပြကြသည်။

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း၌ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအတွက် အငြိမ်းစားသမ္မတ ဦးသိန်းစိန် လက်ထက် က အသုံးပြုခဲ့သည့် လူပုဂ္ဂိုလ်များကို ပြန်လည်ထုတ်သုံးသင့်ကြောင်းလည်း အကြံပြုမှုများရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၁

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လွတ်လပ်ရေးရပြီး ကတည်းကဖြစ်ပွားလာခဲ့‌သော လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများနှင့်အတူ တိုင်းရင်းသားများ၏ မျှော်လင့်ချက်များ အကောင်အထည် မပေါ်သေးကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ(PP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများသည် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်နှင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရရှိရေး၊ တိုင်းရင်း သား တန်းတူညီမျှ အခွင့်အရေး ရရှိရေး၊ ကိုယ်ကံကြမ္မာ ကိုယ်ဖန်တီးခွင့် ရရှိရေး၊ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည် ဆောက်ရေး၊ ဒီမိုကရေစီစနစ် ထွန်းကားရေး စသည့် အချက်များအား တောင်းဆို၍ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်လျက် ရှိသည်။

လက်နက်ကိုင်နည်းလမ်းနှင့် ဆက်သွားလည်း လက်နက်မဲ့ ပြည်သူများ ဒုက္ခရောက်ပြီး လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ သေကြေ ပျက်စီးခြင်းကလွဲ၍ နိုင်ငံရေးရလဒ် မတွေ့ကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ(PP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခုတိုင်းကတော့ ကျနော်တို့ ပြောရင် ဟိုလွတ်လပ်ရေးနဲ့အတူ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ပေါက်ဖွားလာတာ အခုချိန်အထိ ဘယ်သူကမှ ဥပမာ တိုင်းရင်းသားဆိုလည်း တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့  သူတို့မျှော်လင့်တဲ့ မျှော်လင့်ချက် တွေ အကောင်အထည် မပေါ်ပါဘူး။ တကယ့် တကယ်ကျတော့ အဲ့တော့ ပဋိပက္ခကြောင့်မို့လို့ ဒီလက်နက်နဲ့ ပြည်သူတွေကို သေကြ၊ ကြေကြ၊ ပြေးရ၊ ရှောင်ရ၊ ပုန်းရဆိုတဲ့ အဖြစ်တွေက ဒါကျနော်တို့ နှစ် ၈၀ နီးပါးကြုံခဲ့ပြီးပြီ။ အဲ့တော့ လက်နက်ကိုင် နည်းလမ်းနဲ့ ဆက်သွားလည်းပဲ ခုနကလို လက်နက်မဲ့ ပြည်သူတွေပဲ ဒုက္ခရောက်တယ်။ တစ်ဖက်က လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေ သေကြေ ပျက်စီးတယ်ဆိုတာက လွဲပြီးတော့ နိုင်ငံရေးရလဒ် ကျနော်တော့ မတွေ့ပါဘူး”ဟု ပြောသည်။

မိမိတို့ တိုင်းရင်းသားများသည် ဖက်ဒရယ်လိုလားသူများဖြစ်ပြီး ဖက်ဒရယ်သည် ပြည်ထောင်စုမှ ခွဲထွက်လိုသော သဘော မဟုတ်ကြောင်း၊ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်၊ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်များသည် ရှိကိုရှိရမည့် အရာများဖြစ်သည့် အတွက် ဝန်ကြီးချုပ် ခန့်အပ်ရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် ပုဒ်မ ၂၆၁ မှာ မဖြစ်မနေ ပြင်ဆင်ရမည့် ပုဒ်မဖြစ်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးသည် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများ၏ အခန်းကဏ္ဍတစ်ခုတည်း မဟုတ်ဘဲ အိမ်နီး ချင်းနိုင်ငံများ၏ အခန်းကဏ္ဍများလည်း ပါဝင်လာကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ(PP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက ပြောသည်။ 

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဟိုတစ်ခုကတော့ အခု ကျနော်တို့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခက ပြည်တွင်း အဓိက,ကတော့ အင်အားစုတွေ အားလုံး နားလည်မှုရအောင် သဘောတူညီမှုရအောင် ကြိုးစားရမှာပေါ့။ သို့သော် တစ်ချိန်ထဲမှာ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ စီးပွားရေးကိစ္စတွေ အကျိုးစီးပွားတွေကလည်း ပါလာပြီ။ အဲ့တော့ ပါလာတော့ ကျနော်တို့ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံတွေရဲ့  အခန်းကဏ္ဍလည်း ပါလာတယ်။ ဒါကြောင့် ကျနော်တို့ နိုင်ငံရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဟာ လက်နက်ကိုင် အင်အားစုတွေချည်းပဲ မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ ဒီအိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍရော ဥပမာ အာဆီယံ အပါအဝင်ပေါ့၊ ဒေသတွင်း နိုင်ငံတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍပါ ပူးပေါင်းပါဝင်လာအောင်၊ ကျယ်ပြန့်တဲ့ ဆွေးနွေး ပွဲတွေ ဖြစ်အောင်တော့ ဆောင်ရွက်သွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများစွာ ရှိနေသည့်တိုင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် နောက်ပိုင်း ပြောင်းလဲသွားသော နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းနှင့်အတူ နောက်ထပ် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းပေါင်း ရာနှင့်ချီ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

အဆိုပါ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများသည် တစ်ဖွဲ့နှင့်တစ်ဖွဲ့ တောင်းဆိုမှုများ၊ ရပ်တည်ချက်များ မတူညီကြ ပေ။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၀

တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA) သည် အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ မြန်မာ့ တပ်မတော်နှင့် နှစ်ဖက် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို လက်မှတ်ထိုးခဲ့ပြီးနောက် TNLA အနေဖြင့် ဘယ်လို မဟာဗျူဟာ ပြောင်းသွားသလဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား စောင့်ကြည့်နေကြသည်။

TNLA အနေဖြင့် ရှိပြီးသား ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ မြို့နယ် နှစ်ခုသာမက ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး ပထမလှိုင်း အတွင်း သိမ်းပိုက်ရရှိထားသည့် နမ္မတူမြို့နှင့် အချို့မြို့တို့ကို ပြန်လိုချင်သေး၍ ထပ်မံညှိနှိုင်းကြဦးမည်ဟု ထင်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူတို့ကတော့ သူတို့မူလ မြို့နယ် နှစ်ခုပေါ့။ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ ရှိပြီးသားပါ။ ပလောင်ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ။ အဲဒီဒေသမျိုးကိုပဲ ခိုင်ခိုင်မာမာနဲ့ လုပ်ရမယ်။ ဒါမှမဟုတ်လည်း အခြေအနေအရ မြို့နယ် နှစ်မြို့နယ်ကနေ သုံးမြို့နယ်တို့ လေးမြို့နယ်တို့ ပိုပြီးတော့လည်း နိုင်ငံရေးအရ ဆွေးနွေးရင်းနဲ့ တောင်းနိုင်ပါ တယ်။ ဒါပေမယ့် အပစ်ရပ်ပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းတဲ့နည်းနဲ့ ဆွေးနွေးတယ်၊ တောင်းတယ်ဆိုရင်တော့ အပျက်အစီး များတာကို တားဆီးနိုင်တဲ့သဘော ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် TNLA အနေနဲ့ကလည်း ဒီ နှစ်မြို့နယ်လောက်နဲ့တော့ သိပ်မကျေနပ်တဲ့ ပုံမပေါ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် စစ်ဆင်ရေးပထမလှိုင်းမှာ ရထားတဲ့မြို့တချို့ကိုတော့ ပြန်ဆွဲထားချင်တဲ့ သဘောရှိတယ်။ ဥပမာ နမ္မတူတို့ ဘာတို့ပေါ့လေ။ အဲဒါတော့ သူတို့ထပ်ညှိမယ်ထင်တယ်။ ဒီပွဲနဲ့ ပြီးဦးမှာ မဟုတ် သေးပါဘူး”ဟု ပြောသည်။

တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးကြတဲ့ TNLA နဲ့ စစ်တပ် ကိုယ်စားလှယ် ၂ ဦးကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်မှ ၂၈ ရက်အထိ ကူမင်းမြို့မှာ မြန်မာ့ တပ်မတော်မှ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကိုကိုဦး ဦးဆောင်သည့်အဖွဲ့နှင့် TNLA မှ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး တားဂျုတ်ဂျား ဦးဆောင်သောအဖွဲ့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

အဆိုပါ တွေ့ဆုံပွဲကို တရုတ်၏ မြန်မာအရေး အထူးသံတမန် မစ္စတာတိန့်ရှီးကျွင်းက ကမကထ ပြုလုပ် ဦးဆောင် ညှိနှိုင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုတွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှုသည် (၉)ကြိမ်မြောက်ဖြစ်ပြီး နှစ်ဖက် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက် တွင် စတင် အသက်ဝင်ကြောင်း သဘောတူ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြကာ မိုးကုတ်နှင့် မိုးမိတ်မြို့နယ်တို့မှ တအာင်း တပ်များ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာမည်ဖြစ်ကြောင်း TNLA က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

သို့သော် မိုးကုတ်နှင့် မိုးမိတ်မြို့နယ်မှ မည်သည့်အချိန် ကာလတွင် အပြီးတိုင် ဆုတ်ခွာမည်ကိုတော့ ဖော်ပြထား ခြင်း မရှိသေးပေ။

ထို့အတူ တအာင်းဒေသကိုလည်း မြန်မာ့တပ်မတော်မှ လေယာဉ်ဗုံးကြဲခြင်း၊ ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်ခြင်းများ မပြု ရန် ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

TNLA သည် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း မြို့နယ် ၁၂ မြို့နယ်ကို တိုက်ခိုက် ထိန်းချုပ်ခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာ့ တပ်မတော်က နောင်ချို၊ ကျောက်မဲ၊ သီပေါ စသည့် မြို့နယ်များကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်-ဇူလိုင်လမှ စတင်ကာ ပြန်လည် သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

TNLA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ် 

TNLA အနေဖြင့် မြန်မာ့တပ်မတော်၏ တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်မှုများကြောင့် သိမ်းပိုက်ထားသည့် မြို့အချို့ ပြန် လက်လွှတ်ခဲ့ရပြီး စစ်ရေးရှုံးနိမ့်နေချိန်တွင် ယခုကဲ့သို့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို လက်မှတ်ထိုးလိုက်ခြင်းသည် သဘောထား ပြောင်းသွားခြင်း မဟုတ်ဘဲ မြေပြင် အခြေအနေအပေါ် လက်ခံလိုက်သည့် သဘောဖြစ်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်

၎င်းက “ပြောင်းတာထက်ကို အခြေအနေအပေါ် လက်ခံလိုက်တဲ့ သဘောပါ။ သူ ဆက်ခေါင်းမာပြီးတော့ လုပ်ရင် သူလည်းနာမယ်၊ မြို့ရွာတွေလည်း နာမယ်၊ လူထုလည်း နာမယ်။ နောက် ပလောင်က လူဦးရေ သိပ်များတာ မဟုတ်ဘူး ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်မှာ။ လူဦးရေ ၁ သန်းတောင်မှ မပြည့်ချင်ဘူး။ လူဦးရေ နည်းနည်းနဲ့ လက်ရှိ အင်အားလေးကို အားကိုးပြီးတော့လုပ်ရင် ပလောင် အခြေခံဒေသတွေ၊ ပလောင် အခြေခံ အဆောက်အအုံတွေ၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ စီးပွားရေးပေါ့။ အဲဒါတွေအားလုံး အပျက်အစီးခံပြီးတော့ ခေါင်းမာမလား၊ သို့တည်းမဟုတ် အဲဒါတွေကို ကိုယ့်လူမျိုး၊ ကိုယ့်ပြည်သူကို ငဲ့ပြီးတော့ ဆွေးနွေးမလားဆိုတဲ့ဟာမျိုးပဲ စဉ်းစားရမယ့် သဘောဖြစ် လာတယ်။ ရေကုန်ရေခမ်း တိုက်မယ်ဆိုရင် ပြည်သူလူထုက အများဆုံး နစ်နာကြမှာကို။ နောက်ပြီးတော့ ဘာ ရလဒ်မှလည်း ထွက်မှာမဟုတ်ဘူး။ နိုင်ငံရေးရလဒ်လည်း ထွက်မှာမဟုတ်ဘူး။ အဲဒါကို ခေါင်းဆောင်တွေက နားလည် သဘောပေါက်လို့ ဒီဆွေးနွေးပွဲ အောင်မြင်တာလို့ ယူဆရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

၎င်းတို့ နှစ်ဖက် အဖွဲ့အစည်းအနေဖြင့် ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလတွင် တွေ့ဆုံမှု ပြုလုပ်ခဲ့သေးပြီး ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး ဒုတိယလှိုင်းအတွင်း TNLA က သိမ်းပိုက်ခဲ့သည့် နောင်ချို၊ ကျောက်မဲ၊ သီပေါ၊ မိုးကုတ်နှင့် မိုးမိတ်မြို့တို့ကို ပြန်ပေးရန် မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်က ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း TNLA ဘက်မှ လက်မခံခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့တပ်မတော်က နောင်ချို၊ ကျောက်မဲနှင့် သီပေါကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး ယခုအခါတွင် တရုတ် ကြားဝင်မှုဖြင့် ကျန်ရှိနေသည့် မြို့နှစ်မြို့ကိုပါ ပြန်လည် ရရှိသွားသည်။

‘၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး’ နှစ်နှစ်ပြည့်ပြီးသည့် အချိန်၌ စစ်ဆင်ရေး ဒုတိယလှိုင်းတွင် TNLA ဘက်က သိမ်းပိုက်ထား သည့် မြို့များ လက်လွှတ်လိုက်ရခြင်း ဖြစ်သည်။