CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၄

ဓနုပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်တော်(DPLA/DPLF)သည် အပတ်စဉ်(၆) စစ်သင်တန်းဆင်းပွဲနှင့် လက်နက် တပ်ဆင်ခြင်း အခမ်းအနားကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၁ ရက်က ကျင်းပသွားခဲ့သည်။

အဆိုပါ အခမ်းအနားကို မဟာမိတ် TNLA ၏ ထိန်းချုပ်နယ်မြေအတွင်းမှာ ကျင်းပခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု DPLA က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

DPLA  ဥက္ကဋ္ဌ ဦးထွန်းထွန်းနိုင်က “ မိမိတို့ ဓနုဒေသအတွင်းရှိ ပြည်သူလူထုကို သစ္စာရှိရှိနှင့် ကာကွယ်သွားကြရန်၊ အမိန့်နာခံ တတ်စေရန်နှင့် ဘယ်လိုအခြေအနေတွင်ဖြစ်စေ စိတ်ဓာတ်မကျပဲ စစ်အာဏာရှင်ကို တိုက်ထုတ်သွား ကြရန်” ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် အဆိုပါ စစ်သင်တန်းတွင် မိမိတို့ ဓနုဒေသအတွင်းရှိ ပြည်သူလူထုအား ကာကွယ်နိုင်ရန်၊ ရန်သူကို အမြဲသတိ ထားတတ်စေရန်နှင့် တိုက်ခိုက်ရေးကျွမ်းကျင်မှုရှိစေရန်တို့ကို အဓိကထား၍ အချိန်ကာလ ၃ လကျော် ကြာ စစ်သင်တန်းပေးခဲ့ပါသည်ဟု DPLA က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဓနုတပ်ဖွဲ့(DPLA)သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် နွေဦးတော်လှန်ရေးနှင့်အတူ ပေါ်ပေါက်လာသော လက်နက်ကိုင် အင်အားစု ဖြစ်ပြီး TNLA နှင့်တွဲဖက်ရေး ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဓနုလူမျိုးများသည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၅၆ (ခ)တွင် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ရွာငုံမြို့နယ်နှင့် ပင်းတယမြို့နယ်တို့ကို စုစည်းပြီး ဓနုကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသအဖြစ် ရရှိထားသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၄

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည်ဖြစ်ပြီး ဥရောပ- အာရှ စီးပွားရေးဖိုရမ်(EEF 2025)သို့ တက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်ဟု နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၄ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌသည် ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကို၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည် ဖြစ်သလို စီးပွားရေးဖိုရမ်ကို တက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်။ 

သို့သော် ဘယ်နေ့ကို သွားရောက်မည်ကိုတော့ အတိအကျ ထုတ်ပြန်ခြင်းမရှိသော်လည်း မကြာမီရက်ပိုင်းအတွင်း တရားဝင် ခရီးစဉ်စတင်မည်ဟု နစက,က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ခရီးစဉ်အတွင်း နစကဥက္ကဋ္ဌသည် စတုတ္ထအကြိမ် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးဖိုရမ်(EEF 2025)သို့ တက် ရောက်ခြင်း၊ EAEU ၏ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည့် သမ္မတလူကာရှန်ကိုနှင့် သီးခြားတွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခြင်း၊ ဥရောပ- အာရှ စီးပွားရေးကော်မရှင် ဘုတ်အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်း စသဖြင့် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု သိရသည်။

ထို့နောက် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများသို့ သွားရောက်လေ့လာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံ ခရီးစဉ်ပြီးသည်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၇ ရက်က ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံ၊ မင့်စ်မြို့မှာ ကျင်းပသည့် မြန်မာ-ဘယ်လာရုစ် စီးပွားရေးဖိုရမ်ကို တက်ရောက်ခဲ့သေးသလို ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုနှင့် သီးခြားတွေ့ဆုံ၍ နှစ်နိုင်ငံ လုံခြုံရေး- စီးပွားရေးကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသေးသည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၄

နစကဥက္ကဋ္ဌမှ ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် ကာလများတွင် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများသည်  နယ်မြေ ချဲ့ထွင်မှု ပိုမိုလုပ်ဆောင်လာနိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နစကအနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတို့တွင် ရွေးကောက်ပွဲအား အပိုင်းလိုက်ခွဲကာ ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားထားသည်။

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်ကာလတွင် တော်လှန်ရေး အင်အားစုများအနေဖြင့် ၎င်းတို့ အခွင့်အရေးရသလို တိုးချဲ့မှုများရှိလာနိုင်ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီလိုအချိန်မျိုးမှာ ပိုပြင်းထန်မှာပဲ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေ အနေနဲ့ကလည်း ကိုယ်ရ ရှိရထိုက်တဲ့ ဒီအချိန်က ဘယ်လိုပဲတိုက်တိုက် စစ်တပ်က ပြိုနေတာဖြစ်တာကို။ အဲဒီတော့ ဆက်တိုက်ကြမှာပါပဲ။ စစ်ရေးက ပိုပြင်းထန်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒီနှစ်ရော၊ နောင်နှစ်ရော။ အခုလောလောဆယ်ကတော့ ကိုယ်ရထားတဲ့ နေရာတွေကို သူတို့ တော်တော်ခိုင်မာအောင် လုပ်နေပုံရတယ်။ MNDAA ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ TNLA ပဲဖြစ်ဖြစ် သူတို့ ရထား တဲ့ နေရာတွေကို ခိုင်မာအောင် လုပ်ထားတယ်။ ဒါပေမယ့် PDF တို့ဘာတို့ပေါ့။ အတွင်းပိုင်းက လူတွေ ကတော့ ကိုယ်အခွင့်အရေးရသလို တိုးချဲ့တာတွေ ဘာတွေတော့ ရှိနိုင်ပါတယ်။ တိုက်ပွဲတွေ ဘာတွေလည်း ဆက်ဖြစ် သလောက် ဖြစ်နိုင်တာရှိတယ်။ AA တို့ဘာတို့လည်း ငြိမ်မှမနေဘဲ ဆက်တိုက်နေတာပဲ” ဟု ပြောသည်။

 ကာ/လုံ အစည်းအဝေးမှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ် 

နစကဥက္ကဋ္ဌသည် လက်ရှိတွင် လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတမှုအပြည့်ဖြင့် ကျင်းပနိုင်မည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ တစ်ရပ်ဖြစ်စေရေး တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု လိုအပ်နေသေးသည့်အတွက် သက်တမ်း ၆ လ တိုးမြှင့် ထားခြင်းမှုသည် လာမည့် ဇူလိုင်လကုန်တွင် သက်တမ်းပြည့်တော့မည်ဖြစ်သည်။

ထိုသက်တမ်းပြည့်ပါက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် ကတိကဝတ်ပြု ပြောကြားထား သဖြင့် ကာ/လုံထံသို့ အာဏာပြန်လည်လွှဲပြောင်း ပေးအပ်မည်ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက သုံးသပ် ထားကြသည်။

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် ကာလအတွင်း နှစ်ဖက်အင်အားစုများကြား စစ်ရေးအရှိန် မြင့်တက်လာနိုင် ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့အပြား၌ စစ်ဆင်ရေးများ ဖော်ဆောင်နေရသလို လက်နက်ခဲယမ်းများ ရောင်းချ ပေးနေသည့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများသည်လည်း စစ်ပွဲများကို ရင်ဆိုင်နေရခြင်းကြောင့် လက်နက်ခဲယမ်း လိုအပ်ချက် များ ရှိနေနိုင်သည်ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

သို့သော် မြန်မာ့တပ်မတော်တွင် လက်နက်ထုတ်စက်ရုံများ ရှိသကဲ့သို့ လိုအပ်ပါက အခြားနိုင်ငံများမှ ဝယ်ယူနိုင်ပြီး မှောင်ခိုဖြင့်လည်း ဝယ်ယူ၍ရနေသောကြောင့် လက်နက်ခဲယမ်း အခက်အခဲရှိနိုင်သည်မှာ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ထောက်ပြမှုများလည်း ရှိသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်ကာလတွင် နယ်မြေချဲ့ထွင်မှုများ ပိုမိုရှိလာနိုင်သော်လည်း မြန်မာ့တပ်မတော် အနေဖြင့် လက်လွှတ်ထားရသည့် နယ်မြေများအစား လက်ရှိထိန်းထားနိုင်သော နယ်မြေများအပေါ်တွင်သာ အာရုံစိုက် ကြိုးစားမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

KIA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “သူတို့ကတော့ လုပ်မှာပေါ့။ သူတို့ကတော့ ဒါမှာ အသည်းအသန် လုပ်မှာလေ။ အထူးသဖြင့် ဒီပြဿနာ ရှိနိုင်တာကတော့ AA နဲ့ KNU ပေါ့။ AA က အရမ်းလက်လွန်သွားတာပေါ့။ KNU ကလည်း စကားပြောတာတွေက တအားကို လွန်သွားတဲ့အခါကြတော့ အခုအချိန်မှာတော့ သူတို့ မနိုင်လောက်ဘူးဆိုတာတော့ သိနေတယ်။ အခုချိန်မှာ သူအရှက်ပြေ အားခဲနေတာပေါ့။ တဖြေးဖြေးနဲ့ တွေ့သမျှက ထိုင်းနဲ့မြန်မာ နယ်နိမိတ်လမ်းစက တောထဲတောင်ထဲမှာ စခန်းသိမ်းပြီး လာရုံလောက်နဲ့ တိုင်းပြည်ကို လွှမ်းမိုးနိုင်မယ်လို့တော့ သူတွေးလို့ မရဘူး လေ။ နောက်ဆုံးကြတော့ စကားဝိုင်းကို ပြန်ရောက်မယ်။ သို့မဟုတ် တစ်ခုခု ဒီထက်ဆိုးတာလည်း သူတို့ရင်ဆိုင် ရမှာပေါ့။ တပ်ကတော့ လက်ရှိမှာတော့ ရှိပြီးသားနယ်မြေကို ထိန်းဖို့ပဲ ကြိုးစားမှာပေါ့။ သူ့ဘက်က အလွန် မဖြစ် အောင် တော်တော်ထိန်းထားတာကို။ ပြီးရင်တော့ ဒါတော့ ပြောလို့မရဘူးပေါ့။ ဘာလို့ဆို တပ်ကလက်ရှိလူတွေရဲ့ ပေါ်လစီဆိုတော့” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှစတင်ကာ နိုင်ငံတော်အာဏာအား ရယူပြီး နစကကို ဖွဲ့စည်း၍ အုပ်ချုပ်ခဲ့ရာ လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများနှင့် ဒီမိုကရေစီ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများက လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ကာ ဖြုတ်ချနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်း လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေပြီးနောက် အနောက်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ်(နပခ) အပါအဝင် စစ်စခန်းပေါင်း ရာချီ ဆုံးရှုံးထားရ သလို မြို့နယ်ပေါင်း ၉၀ ကျော် လက်လွတ် ထားရသည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများအတွင်း နစကဥက္ကဋ္ဌမှ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး အနိုင်ရသည့် ပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးမည်ဟု ပြောကြားထား သည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး အင်အားစုများက နစကကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်မည်ဟု ကြွေးကြော်ထားသည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၃

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသော ‌ရွေးကောက်ပွဲကို ကြီးကြပ်နိုင်ရန်အတွက် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ခွဲ အဆင့်ဆင့်တွင် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများအား တာဝန်ပေးအပ်ရန် စီစဉ်လာခြင်းက ဘာကြောင့် ဖြစ်နိုင်လဲဆိုသည့် အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား အမျိုးမျိုးသုံးသပ်လျက်ရှိနေသည်။

ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၄ ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်ကို ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ အဆင့်ဆင့်ကို ဖွဲ့စည်းရာတွင် အများယုံကြည်လေးစားခြင်းခံရသူ ပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် ဖြစ်စေ၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများဖြင့် ဖြစ်စေ အနည်းဆုံး ၃ ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းရမည်၊ ယင်းပုဂ္ဂိုလ်များအနက် သင့်လျော်သူ တစ်ဦးကို ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန် ပေးအပ်ရမည်၊ သက်ဆိုင်ရာ ရွေး‌ကောက်ပွဲအရာရှိကို အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် တာဝန် ပေးအပ်ရမည်ဟု ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၉ ရက်က ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ 

ရွေးကောက်ပွဲကို မဖြစ်မနေ ဖျက်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်မှုများကြောင့် အရပ်သားများက ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ခွဲများတွင် ပါဝင်ရန် ခက်ခဲသည့်အတွက် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများကို အစားထိုး တာဝန်ပေးနိုင်ရန်အတွက် ပြင်ဆင် ခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ (NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ပြင်ဆင်မှု ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကြည့်ရတဲ့ပုံစံပေါ့နော်၊ ဒီတစ်ခေါက် ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ ဟိုရွေးကောက်ပွဲကို ပျက်အောင် ဖျက်မယ်ဆိုပြီး တော့ ပြောထားတဲ့ လူတွေကလည်းရှိတယ်၊ သမာသမတ်ကျတဲ့ မြို့ပေါ်မှာရှိတဲ့ လူတွေ ရပ်မိရပ်ဖတွေ ဒါကို တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ဖို့က သူတို့ရဲ့အန္တရာယ်ကို စိုးရိမ်ရတဲ့ အနေအထားမျိုးရှိတော့ တော်ရုံတန်ရုံက မလုပ်ကြတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့က နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေကို တာဝန်ပေးမယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုး ဖြစ်လိမ့်မယ်ထင်တယ်။ ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာရှိတော့ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်အောင် လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ဟာကို ပြောထားတာကို။ ပြောထားတာဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းပြီဆိုရင် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေသည် တမျိုးတစ်မည်ပေါ့ လွတ်လပ်၍ အဲလိုမျိုးပေါ့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ဖြစ်ပါ့မလားပေါ့။ တစ်ဖက်ဖက်ကို စိုးရိမ်တဲ့ဟာမျိုး ဒါမျိုးတွေတော့ စဉ်းစားနိုင် တာတော့ရှိတာပေါ့လေ။ လူတွေက ငြင်းပယ်တဲ့အခါမှာ ကယ်ဒါဆိုရင်တော့ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေနဲ့လုပ်မယ် ဒါက အမြင်ပေါ့ တိုင်းပြည်အတွက်က အက်အကြောင်းတစ်ခု ဖြစ်နိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဒါကတော့ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် မြို့မိမြို့ဖနဲ့ပဲလုပ်လုပ်၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနဲ့ပဲလုပ်လုပ် ကျနော်တို့ အနေနဲ့တော့ တိုင်းပြည်ကို အမြန်ဆုံး ပြောင်းစေ ချင်တယ်ပေါ့နော်။ ဘယ်သူပဲနိုင်နိုင်ပေါ့လေ တပ်မတော်ကနေ အာဏာယူထားတာ ထက်စာရင် ဒီအရပ်ဖက် အုပ်ချုပ်ရေးဆိုမှလည်း နိုင်ငံတကာရဲ့လက်ခံမှု ဘာမှုကလည်း ရှိတဲ့အခါကြတော့ တိုင်းပြည်ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်ဖို့ အတွက်ကိုက တော့ ကျနော်တို့ကတော့ သဘောတူပါတယ် ပူးပေါင်းလည်း ဆောင်ရွက်သွားမှာပေါ့”ဟု ပြော သည်။

ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥပ‌ဒေကို တတိယအကြိမ် ပြင်ဆင်သည့်ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က  ဇွန်လ ၁၉ ရက်နေ့ ရက်စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများကို ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ပေးအပ်နိုင်သည့် ဥပဒေပြင်ဆင် ပြဋ္ဌာန်းမှု အပေါ်တွင် အကျိုးသက်ရောက်မှု သိပ်မရှိနိုင်ဘူးဟု မြင်မိကြောင်း၊ မဟုတ်တာလုပ်ရင် ရာထူးပြုတ်မှာဖြစ်သည့် အတွက် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းကို ရွေး/ကော်အဖွဲ့ခွဲ အဆင့်ဆင့်မှာ တာဝန်ပေးမှုက ရွေးကောက်ပွဲ သမာသမတ်ပိုကျနိုင် ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများဖွံ့ ဖြိုး တိုးတက်ရေးပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

ရွေးကောက်ပွဲမဲရလဒ် ကြေညာနေစဉ်

၎င်းက “အကျိုးသက်ရောက်မှုကတော့ သိပ်မရှိနိုင်ပါဘူး။ ဒီပုံမှန် ရွေးကောက်ပွဲတွေ တုန်းကလိုပဲပေါ့နော်။ အခုက ဝန်ထမ်း ဖြစ်သွားပြီဆိုရင်လည်း တိုင်ကျပြုကြရင် သူတို့မတရားလုပ်တာနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီက တိုင်ကြလို့ ပြုတ်သွား မှာလည်း စိုးရိမ်တဲ့အပိုင်းလေးတွေ ရှိနေမယ်ဆိုရင်တော့ သူတို့ဘက်က မှန်မှန်ကန်ကန်လုပ်ဖို့တော့ များတာပေါ့။ သူက တစ်ဖက်ပါတီကိုလည်း ပါကောင်းပါမှာပေါ့လေ၊ ပြည်သူကြားထဲကနေပြီးမှ ကျနော်တို့ အတွေ့အကြုံအရဆို ရင်တော့ ဒီ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းကဆိုရင် ကော်မရှင်ကိုယ်တိုင်ကိုမှ ဒီ NLD ပါတီဘက်ကို လုံးလုံးလျားလျား ပါထားတာပေါ့နော်။ မဲမသမာမူတွေကို ကျနော်တို့က ဓာတ်ပုံတွေရိုက်၊ ဗွီဒီရိုတွေရိုက် ရိုက်ပြီးမှ ဒီကော်မရှင်ကို တိုင်၊ ကော်မရှင်က စုံညီအစည်းအဝေးခေါ် နိုင်ငံရေးပါတီတွေခေါ်ပြီးမှ ကျနော်တို့က ပရိုဂျက်တာတွေထိုးပြ အဲဒီ ဥစ္စာတွေလုပ်တဲ့ခါ ဒီမဲထည့်တဲ့နေရာမှာ ဓာတ်ပုံရိုက်ခွင့် မရှိဘူးဆိုတာ ရှင်တို့မသိဘူးလားပေါ့။ တစ်ဖက်က ဟိုဘက်က မတရားလုပ်တဲ့ကိစ္စကို ကျနော်တို့က မှတ်တမ်းယူထားတာ အခုလိုကျတော့ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတို့ ဒီလိုမျိုး ဖြစ်လာရင် ကျနော်တို့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကလည်း ငြိမ်နေမှာမဟုတ် တိုင်ကြရင်တော့ ပြုတ်သွားနိုင်တယ်။ ပြုတ် သွားတဲ့အပိုင်း ကဏ္ဍတွေကျရင်တော့ သူကလည်း ဆောင်ရွက်မယ် မဟုတ်ဘူးလို့ ကျနော့်အနေနဲ့ မြင်တာပေါ့ နော်။ ဟိုတုန်းက ဖြစ်ခဲ့တဲ့ မတရားမှုတွေကိုတော့ သူကတော့ အဲလိုပုံစံမျိုး တစ်ဖက်သတ်ကို လိုက်မယ်လို့တော့ ကျနော်မထင်ဘူးပေါ့”ဟု ပြောသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတို့မှာ အပိုင်းလိုက်ခွဲ၍ ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရရှိသည့် ပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲကို ဂုဏ်သိက္ခာရှိသည့် ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်စေလိုကြောင်း၊ ဂုဏ်သိက္ခာရှိသည့် လွှတ်တော် တစ်ရပ်ပေါ်ပေါက်လာစေလိုကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောထားသည်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)နှင့် ဒေသခံပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(LPDF)တို့ကတော့ နစကကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်မည်ဟု ထုတ်ပြန်ကြေညာထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၃

မြန်မာနိုင်ငံရှိ လူမျိုးအားလုံးကို အာမခံကာ လွှမ်းခြုံနိုင်မည့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စုက ဘယ်လို စနစ်မျိုး ဖြစ်သင့်လဲ ဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများရှိကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် လူမျိုးအခြေခံ နိုင်ငံမဟုတ်ဘဲ ပထဝီအခြေခံ နိုင်ငံဖြစ်ရန်လိုပြီး ပြည်နယ်များ၏ အမည်ကိုလည်း လူမျိုးအမည်မတပ်ဘဲ ပထဝီအခြေခံအမည်တပ်ရန် လိုကြောင်း မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်မှ ပြောခဲ့ဖူးကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သို့သော် တိုင်းရင်းသားအခွင့်အရေး တစ်ခုမှ မရရှိသည့်ကြားထဲ၌ တိုင်းရင်းသား အမည်ကို ထပ်ဖျောက်မည့်အပေါ် တိုင်းရင်းသားများမှ လက်မခံကြကြောင်း၊ တိုင်းရင်းသားများသည် အဖိနှိပ်ခံနေခြင်းမှ ၎င်းတို့လူမျိုး ပျောက်ပျက် သွားမည်ကို စိုးရိမ်နေကြခြင်းအပေါ် နိုင်ငံတော်ကို အုပ်ချုပ်သည့် ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့်လည်း သတိထား ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လူမျိုးအခွင့်အရေး များပေးပြီးမှ တဆင့်ချင်း လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး တောင်းဆိုနေကြစဉ်

ဦးခွန်းဆိုင်က “အရင်တုန်းက ဗမာပြည်ခေါ်တာကို အခုမြန်မာပြည်ခေါ်မယ် မြန်မာဆိုတာအားလုံးကို လွှမ်းခြုံတဲ့ ဝေါဟာရဖြစ်တယ်။ ဒါကိုလည်း ကျနော်တို့ အများစု လက်မခံပါဘူးတဲ့။ အများစုလက်ခံ နိုင်မယ့် နာမည်မျိုးကို ကျနော်တို့ ဝိုင်းပြီး ရွေးရမှာပေါ့လို့ တခြားခေါင်းဆောင်တွေဘာတွေက ပြောပါတယ်။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံ ကို ကောင်းချင်တယ်ဆိုရင် တစ်ဖက်က လူမျိုးကို အရေးထားနေတဲ့ အခြေအနေမှာ ရုတ်တရက် ချက်ချင်း ကျနော် တို့က ပြောင်းချင်လို့မရဘူး။ ဒါတဆင့်ပြီး တဆင့် သွားရမယ့်ကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိမှာက လူမျိုးက အဖိနှိပ်ခံနေရတာကို ကိုယ့်လူမျိုးပျောက်မှာ စိုးရိမ်နေကြတာ ဒါကိုလည်း ကျနော်တို့နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်တဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေက သတိထားရမှာဖြစ်တယ်။ ငါတို့လိုချင်တာကို ချက်ချင်း လုပ်လို့မရဘူး။ တဆင့်ပြီး တဆင့် လုပ်ရမယ်။ တဆင့်ပြီး တဆင့်လုပ်သွားမယ်။ လူမျိုးအခွင့်အရေးတွေ ပေးမယ်။ ပေးပြီးတော့ နောက်ပိုင်းမှာ လူမျိုး အခွင့်အရေးတွေ ရှိလာပြီဆိုရင် လူမျိုးဆိုတဲ့ကိစ္စက အရေးကြီးတဲ့ ကိစ္စဖြစ်သွားမှာ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒီအချိန်မှာ လူမျိုးတင်မကဘူး လူ့အခွင့်အရေးဆိုတာရှိလာမယ်။ လူ့အခွင့်အရေးကတောင် ပိုပြီးအဓိကဖြစ်လာလိမ့်မယ်။ လူ့အခွင့်အရေးအဓိက ဖြစ်လာတဲ့အချိန်မှာ လူမျိုးကိစ္စက တဖြေးဖြေး ပျောက်သွားမှာပေါ့။ ဒီလိုပဲ ကျနော် ယုံကြည်တယ်။ ကျနော်ယုံကြည်တာ မှားနိုင်တာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အနာဂတ်မှာ ဖက်ဒရယ်နှင့်ဒီမိုက‌ရေစီကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်မည်ဟု နစကနှင့် NUG တို့က အသီးသီး ပြောကြား၍ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များနှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများကို စည်းရုံးလျက်ရှိကြသော်လည်း မည်သည့် ပြည်ထောင်စုမျိုး တည်ဆောက်မည်ကိုတော့ တိတိကျကျ ပြောကြားခြင်း မတွေ့ရပေ။

ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လ ၁၄ ရက်နေ့က ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)ဥက္ကဋ္ဌ ပဒိုစောကွယ်ထူးဝင်းက (၇၆) နှစ် မြောက် ကော်သူးလေးနေ့ မိန့်ခွန်းတွင် လူမျိုးများနှင့် ပြည်သူအားလုံး ငြိမ်းချမ်းကောင်းမွန်စွာဖြင့် နေထိုင်ခြင်းကို အာမခံသည် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု တည်ထောင်ရေး အတူတကွ ကြိုးပမ်းသွားရမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ EAOs ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်

ယခင် အငြိမ်းစားသမ္မတကြီး ဦးသိန်းစိန် လက်ထက်ကတည်းက လူမျိုးစုများဖြင့် အကြိမ်ကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲများ လုပ်ခဲ့ပြီး သဘောတူညီမှု ရထားသည့် အရာများရှိကြောင်း၊ ထိုမှတဆင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် တောင်းဆိုလာခြင်း ဟု နားလည်သဘောပေါက်ကြောင်းနှင့် မည်သည့်ကိစ္စမဆို စားပွဲဝိုင်းပေါ် ထိုင်ပြီး ညှိနှိုင်းမည်ဆိုပါက မရနိုင်စရာ အကြောင်းမရှိဘူးဟု  ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ‌ဒေါက်တာ ညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒါတွေက စားပွဲဝိုင်းထိုင်ပြီးတော့ ညှိနှိုင်းလို့ရှိရင် မရနိုင်စရာအကြောင်း မရှိဘူးပေါ့နော်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အန်တီတို့က စားပွဲဝိုင်းတွေမှာ ဒီကိစ္စတွေကို ညှိနှိုင်းရေးတွေဖြစ်ဖို့ အင်မတန် အရေးကြီးတယ်။ ဒါကြောင့် မို့လို့ စားပွဲဝိုင်းတွေကိုလာပါ။ ဆွေးနွေးတာတွေကို လုပ်သင့်တယ်ပေါ့။ တစ်ဖက်ကလည်း တင်းမာမှု တွေကို လျှော့ချသင့်တယ်ပေါ့။ လက်နက်ကိုင် တိုက်ပွဲတွေဟာ ဒီနိုင်ငံအတွက် အဖြေမဟုတ်ဘူး။ ဒီနိုင်ငံရဲ့ အဖြေ ဟာ စားပွဲဝိုင်းတွေမှာ ဆွေးနွေးပြီးတော့ နိုင်ငံတော်အသစ် တည်ဆောက်ဖို့ ဖြစ်တယ်ပေါ့။ ဒါကြောင့် အန်တီက တော့ လက်နက်ကိုင် အင်အားစုတွေ အားလုံးကို ကိုယ့်ရဲ့နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက် အသီးသီးအတွက်ကို လက်နက် တွေ မစွန့်နိုင်ရင်တောင်မှ နိုင်ငံရေးစားပွဲဝိုင်းတွေကို ကိုယ်ကိုယ်တိုင် တိုက်ရိုက် မပါနိုင်ရင်တောင် သွယ်ဝိုက် အဖွဲ့ ငယ်လေးတွေ ဖွဲ့ဖွဲ့ပြီးတော့ ဆွေးနွေးသင့်တယ်လို့ ယူဆတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘာသာပေါင်းစုံ၊ လူမျိုးပေါင်းစုံ ရှိသည့်အတွက် ဖက်ဒရယ်နှင့် သွားရမှာဖြစ်ပြီး ဖက်ဒရယ် နောက်မှသာ ဒီမိုကရေစီရှိသင့်ကြောင်း၊ ဒီမိုကရေစီ ဘယ်လောက်ပေးပေး၊ ဖက်ဒရယ်မပေးပါက လက်ရှိ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းက မလွတ်မြောက်နိုင်ကြောင်း ထောက်ပြမှုများရှိသည်။

သို့သော် ဒီမိုကရေစီကို အရင်ရအောင် ကြိုးပမ်းပြီးမှ တိုင်းရင်းသားများ တောင်းဆိုသည့် ဖက်ဒရယ် အခွင့်အရေး အား ရယူရန်လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်းလည်း ထောက်ပြမှုများရှိသည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်ကြား ရှုပ်ထွေးမှုများကြောင့် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု ပြိုကွဲခဲ့ သော သမိုင်းများရှိသလို လက်ရှိ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာလည်း ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်ကြား ရှုပ်ထွေးလာခြင်း ကြောင့် နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားနေသည်ဟု ထောက်ပြကြသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၁

တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA)၏ နယ်မြေအတွင်းက တစ်နေရာမှာ ဗမာပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေးတပ်တော်(BPLA)က အခြေခံစစ်ပညာသင်တန်း အပတ်စဉ်(၉) သင်ဆန်းဆင်းပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၇ ရက်က ကျင်းပခဲ့သည်။

အဆိုပါ သင်တန်းဆင်းပွဲသို့ TNLA အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ်တားဘုန်းကျော်၊ NUG ဝန်ကြီး ‌ဒေါက်တာ ဇော်ဝေစိုး၊ ကရင်နီအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(KNDF) ဥက္ကဋ္ဌ ခွန်းဘီထူး၊ အာရက္ခတပ်တော်(AA)မှ တပ်မှူး တစ်ဦးတို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြကြောင်း BPLA က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(PLA) စစ်ဦးစီးချုပ်နှင့်အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး(ABSDF)ဒုဥက္ကဋ္ဌနှင့် BPLA ကွပ်ကဲရေးမှူး မောင်ဆောင်းခတို့ လည်း တက်‌ရောက်ခဲ့သည်။

BPLA ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလက စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ကရင်ပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် ဖြန့်ခွဲ၍ လှုပ်ရှားနေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၀

ပညာရေးနှင့်ကျန်းမာရေးကဏ္ဍမှ တာဝန်ထမ်းဆောင်သူများ၏ ရွေးချယ်မှုအပေါ် ဗမာအမျိုးသား တော်လှန်ရေး တပ်မတော်(BNRA)မှ အနှောင့်အယှက်၊ အဟန့်အတား ပြုလုပ်သွားမည်မဟုတ်ဘဲ နားလည်မှုပေးသွားမည်ဟု BNRA က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၇ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှုအဖြစ် အစိုးရဝန်ထမ်းများ CDM လုပ်ကြရန် မလုပ်ပါက အရေးယူသွားမည်ဟု ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ(CRPH)မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၇ ရက်က ဥပဒေတစ်ရပ် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့နောက် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ညောင်ဦးမြို့နယ်၊ ကုန်းဘုရား (ညောင်ပင်ကန်)ကျေးရွာမှာ အခြေခံပညာ အထက်တန်းကျောင်း(ခွဲ)မှ ကျောင်းအုပ်ဆရာမကြီးနှင့် ခင်ပွန်းဖြစ်သူကို လက်နက်ကိုင်ထားသော လူတစ်စုက ပစ်သတ်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

BNRA က “ယခင်ထက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော တိုင်းပြည်၏ သမိုင်းကောင်းတခေတ်ကို ဖန်တီးနိုင်ရေး ကြိုးပမ်း အားထုတ်နေချိန်တွင် ကျောင်းသားလူငယ်များ၏ ပညာရေးနှင့် ပြည်သူလူထု၏ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုသည် အခက်အခဲများစွာကြားမှ “ရှိတာနှင့်လှအောင်ဝတ်”ဆိုသကဲ့သို့ ဖြတ်သန်းနေကြရသည်မှာ စစ်ဘေးဒဏ်သင့် ဒေသများမှ ပြည်သူများအသိပင်ဖြစ်ပါသည်”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် “ကျောင်းသားလူငယ်များ၏ ပညာရေးနှင့် ပြည်သူလူထု ကျန်းမာရေးကဏ္ဍ”သည် တိုင်းပြည်၏ “ပစ္စုပ္ပန်နှင့် အနာဂတ်”ဖြစ်သည်ဟု BNRA က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

BNRA ရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “ ပိုမိုကောင်းမွန်သော တိုင်းပြည်၏ အနာဂတ် ကြိုးစားဖန်တီးရာတွင် အရေးပါသော ကျောင်းသားလူငယ် များ၏ ရှေ့ရေးကို မျှော်တွေး၍ “ပညာရေးနှင့်ကျန်းမာရေးကဏ္ဍ”မှ တာဝန်ထမ်းဆောင်သူများ၏ ရွေးချယ်မှုအပေါ် ဗမာအမျိုးသားတော်လှန်ရေးတပ်မတော်(BNRA)မှ အနှောင့်အယှက်၊ အဟန့်အတား ပြုလုပ်သွားမည်မဟုတ်ဘဲ နားလည်မှုပေးသွားမည်။ “ပညာရေးနှင့်ကျန်းမာရေးကဏ္ဍ”မှ တာဝန်ထမ်းဆောင် သူများအနေဖြင့် အခက်အခဲ များ၊ ထိခိုက်မှုများ ကြုံရလျှင်လည်း လက်လှမ်းမီသမျှ၊ တတ်စွမ်းသမျှကြိုးပမ်း အားထုတ်ဖေးမသွားမည်”ဟု ထုတ်ပြန် ပြောကြားခဲ့သည်။

BNRA သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ နောက်ပိုင်း ဖြစ်ပေါ်လာသော မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း နှင့်အတူ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် နစကကို ဖြုတ်ချရန် လက်နက်ကိုင်လာသော အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။

ထိုအဖွဲ့သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ပုလဲမြို့နယ်ကနေ အစပြု ပေါ်ပေါက်လာသော လက်နက်ကိုင်ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၀

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အကောင်အထည်ဖော်နေသည့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေသည် နစက သွားနေသည့် နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက်ကို ထိခိုက်စေနိုင်သော သက်ရောက်မှုရှိကြောင်း ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်က စတင်၍ အသက်ဝင်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်မှ လက်မှတ်ထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ 

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် နောက်ဆက်တွဲအနေဖြင့် လုပ်သားအင်အားရှားပါးခြင်း၊ လူထု၏ အကြောက်တရား ကြီးမားလာခြင်း၊ နိုင်ငံတော်နှင့် ပြည်သူကြား ယုံကြည်မှု ကျဆင်းလာခြင်း စသည့် အခြေအနေ များသည် နိုင်ငံတော်အတွက် ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးလေ့လာ သုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေအရ စစ်မှုထမ်းရန်ဆင့်‌ခေါ်သည့် ကိစ္စများတွင် အောက်ခြေ၌ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုများ ရှိနေသဖြင့် အမြန်ဆုံးရပ်ဆိုင်းရမည့် ဥပဒေတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်ပသို့ ထွက်ခွာကြမည့်သူများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အောက်ခြေမှာ စစ်မှုထမ်းဥပ‌ဒေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ခြစားမှုတွေ အကျင့်ပျက်မှု တွေ များနေတာဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ အဲဒါက အရင်းနှီးဆုံးအချက် ဘာကိုဖြစ်စေလဲဆိုတော့ လူထုနဲ့ သက်ဆိုင်ရာ ဒေသန္တယအစိုးရ အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရတွေကြားထဲမှာ နားလည်မှု လွဲမှားစရာ ဖြစ်တယ်။ အင်မတန်မှကို တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် အယုံအကြည် ပျက်စရာအကြောင်းတွေ ပေါ်လာတယ်  ပေါ့။ လူထုရဲ့ မကျေနပ်မှုတွေ မကျေချမ်းမှုတွေ စစ်မှုထမ်းဥပဒေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စမှာ အများကြီး ပေါ်လာတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီစစ်မှုထမ်းဥပဒေဟာ ရည်ရွယ်ချက် ကောင်းမွန်သော်လည်းပဲ ဦးသိန်းစိန် ခေတ်ကတည်းက ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တဲ့ ဥပဒေပဲပေါ့။ ရည်ရွယ်ချက် ကောင်းမွန်သော်လည်းပဲ အောက်ခြေမှ ဘယ်လိုမှ တားဆီးထိန်းချုပ်လို့ မရတဲ့ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုတွေကြောင့် နိုင်ငံတော်ရဲ့ အခုလက်ရှိ SAC သွားနေတဲ့ နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက်တွေကို ထိခိုက်စေတဲ့အထိ impact ပေါ့ သက်ရောက်မှု အားကြီးတယ်ပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့ စစ်မှုထမ်းဥပဒေက အမြန်ဆုံး ရပ်ဆိုင်းရမယ့် ဥပဒေတစ်ခုဖြစ်တယ်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

နစကမှ ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေထဲတွင် အသက်အရွယ် ရောက်ပြီးသူတိုင်း စစ်မှုထမ်းရမည်ဟု ပါရှိပြီး အမျိုးသားဖြစ်လျှင် အသက် ၁၈ နှစ်ပြည့်ပြီး၍ အသက် ၃၅ နှစ် မပြည့်သေးသော နိုင်ငံသားတိုင်းကို လည်း ကောင်း၊ အမျိုးသမီးဖြစ်လျှင် အသက် ၁၈ နှစ်ပြည့်ပြီး၍ အသက် ၂၇ နှစ်မပြည့်သေးသော နိုင်ငံသားတိုင်းကို လည်းကောင်း ဆိုလိုသည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းပြီးနောက် စစ်မှုထမ်းရန် ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာများတွင် လူစာရင်းကောက်ကာ မဲနှိုက်၍ ရွေးချယ်ခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အရွယ်ထဲ အကျုံးဝင်သည့် လူငယ်များမှာ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်ခွာတိမ်းရှောင်လျက်ရှိသည်။

ထိုသို့ ပြည်ပထွက်ခွာသူ များပြားလာသဖြင့် ပြည်တွင်း၌ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားသာမက အခြေခံလုပ်သား ရှားပါးမှု များပါ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ စီးပွားရေးသည် နိုင်ငံရေးအပေါ် များစွာမှီခိုနေသဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး မရသရွေ့ စီးပွားရေး တိုးတက်ရန် မလွယ်ကူကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းနဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “အခုဟာကတော့ စီးပွားရေးထက် နိုင်ငံရေးက ပိုနွယ်နေတာကို။ ငြိမ်းချမ်းရေးမှ မရရင် မလွယ်ဘူး။ စီးပွားရေးက နိုင်ငံရေးအပေါ်မှာ အများကြီး ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းတောင် မကဘူး မှီနေတာ။ အခုလည်း သူလုပ်ပေးနေ တာပဲ loan တွေ ချေးပေးတာတို့၊ တခြားလိုအပ်တဲ့ ပံ့ပိုးမှုတွေ လုပ်ပေးတာလေ။ လျှပ်စစ်မီးတောင် အခု အတော် ပြန်မှန်လာပြီလို့ ပြောလို့ရတယ်။  ဒါတွေတော့ လုပ်ပေးနေတာပဲ။ ဒါပေမယ့် အဲဒီအပေါ်မူတည်ပြီး တက်လာမယ့် အခြေအနေက သိပ်မမြင်ဘူး။ နောက်သူကိုယ်တိုင် လုပ်ထားတဲ့ စစ်မှုထမ်းဥပဒေဆိုတာလည်း တော်တော် negative effect သွားဖြစ်တာကို ဒီလုပ်ငန်းတွေအပေါ်မှာ။ အလုပ်သမားရှားသွားပြီ။ ကျွမ်းကျင်လုပ်သား မဟုတ် ဘူး။ ရိုးရိုး general worker တောင် ရှာမရတဲ့ အခြေအနေမှာရှိနေပြီ။ အဲဒီ effect တွေလည်းရှိနေတာကို။ ဆိုတော့ SAC အနေနဲ့ကတော့ ငြိမ်းချမ်းရအောင် မလုပ်နိုင်သေးသရွေ့ စီးပွားရေးမှာ အတော်မလွယ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ပြည်ပထွက်ခွာသည့် လူငယ်လူရွယ်ဦးရေ များပြားလာသည့်အတွက် တားဆီးရန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ရက်နေ့ ရက်စွဲဖြင့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းနည်းဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

ထိုဥပဒေထဲတွင် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း တာဝန်ထမ်းဆောင်သူများ၏ စာရင်းကို ရပ်ကွက်/ကျေးရွာအုပ်စု အုပ်ချုပ်ရေး မှူးက ပြုစု၍ မြို့နယ်အဖွဲ့သို့ ပေးပို့မည်ဖြစ်ပြီး မြို့နယ်အဖွဲ့က စစ်မှုထမ်းရန် အသက်အရွယ်ရောက်သူများ စာရင်း တွင် ပါဝင်သူများကို မှတ်ပုံတင်ရန် ဆင့်ခေါ်စာ ပေးပို့မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ 

ထို့နောက် မြို့နယ်အဖွဲ့က တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အဖွဲ့မှတဆင့် ဗဟိုအဖွဲ့သို့ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရန် ပါဝင်သူစာရင်းအား ပေးပို့မည်ဖြစ်ပြီး ဗဟိုအဖွဲ့သည် ဆေးစစ်ဆေးရန် ဆင့်ခေါ်ရမည့်သူ အရေအတွက်ကို သတ်မှတ်၍ မြို့နယ်အဖွဲ့သို့ စာရင်းပြန်လည် ပေးပို့မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ 

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရန် မြို့နယ်အဖွဲ့မှ အမိန့်စာ ရရှိသူသည် ဗဟိုအဖွဲ့၏ ခွင့်ပြုချက်မရဘဲ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်ခွာခွင့်မရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၀

လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပြည်သူများအကြား စည်းလုံးညီညွတ်မှု အားနည်းလာခြင်းတို့သည် မိမိတို့ ပြည်သူ့တော်လှန်ရေးခရီးအား နှောင့်နှေးမှေးမှိန်သွားစေနိုင်သည့်အပြင် မိမိတို့ ချင်းလူမျိုးများ၏ တော်လှန်ရေး ရည်မှန်းချက် ပန်းတိုင်လည်း ကျရှုံးသွားနိုင်ကြောင်း ချင်းလက်နက်ကိုင် ၁၈ ဖွဲ့ ပူးတွဲ၍ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၉ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

 လက်ရှိ ချင်းပြည်အတွင်း ချင်းတော်လှန်ရေး လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများအကြား မကြာခဏ အချင်းချင်း ပွတ်တိုက်မှုဖြစ်ခြင်း၊ အငြင်းပွားမှုများတွင် လက်နက်ဖြင့် ဖြေရှင်းအဖြေရှာရန် ကြိုးပမ်းခြင်း၊ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပြည်သူများအကြား စည်းလုံးညီညွတ်မှု အားနည်းလာခြင်းတို့သည် ပြည်သူ့တော်လှန်ရေး ခရီး အား နှောင့်နှေးမှေးမှိန်သွားစေနိုင်သည့်အပြင် မိမိတို့ ချင်းလူမျိုးများ၏ တော်လှန်ရေး ရည်မှန်းချက် ပန်းတိုင် လည်း ကျရှုံးသွားနိုင်ကြောင်း ချင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၁၈ ဖွဲ့က ပူးတွဲထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မိမိတို့ ချင်းနွေဦးတော်လှန်ရေး လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၁၈ ဖွဲ့အနေဖြင့် နွေဦးတော်လှန်ရေး လက်နက်ကိုင် အချင်း ချင်းများအကြား လေးစားမှုရှိပြီး ချင်းတမျိုးသားလုံး စည်းလုံးညီညွတ်ရေးအတွက် အမြဲတမ်း မျှော်လင့်လျှက်ရှိ သည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ချင်းလက်နက်ကိုင် ၁၈ ဖွဲ့၏ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် အချင်းချင်းအကြား နားလည်မှုလွဲမှားစေသော အပြောအဆိုနှင့် အပြုအမူများအားလုံးကို ရှောင်ရှား၍ ဘုံရန်သူကိုသာ ပထမဦးစားပေး တော်လှန်တိုက်ပွဲဆင်ကြရန်နှင့် မိမိတို့ချင်းပြည်အတွင်းရှိ နယ်မြေဒေသ/မျိုးနွယ် စု အရေးများကို တော်လှန်ရေး ကာလအလွန်တွင် နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့်သာ အဖြေရှာကြရန် ဖိတ်ခေါ်လိုပါသည် ဟု ချင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၁၈ ဖွဲ့ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ချင်းတော်လှန်ရေး လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများအားလုံး စည်းလုံးညီညွတ်စွာ စုဖွဲ့ပြီး ဘုံရန်သူကို တော်လှန် တိုက်ထုတ်ရန်၊ မိမိတို့ချင်းလူမျိုးနှင့် ပိုင်နက်နယ်မြေများကို ခုခံကာကွယ်စောင့်ရှောက်ကြရန်နှင့် မိမိတို့ ၁၈ ဖွဲ့ အနေဖြင့် ချင်းအမျိုးသားစည်းလုံး ညီညွတ်ရေး၊ ချင်းပြည်တည်ဆောက်ရေးအတွက် ချင်းပြည်သူလူထုနှင့်အတူ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ကြရန် အဆင်သင့်ရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

 ချင်းလက်နက်ကိုင် ၁၈ ဖွဲ့၏ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ ချင်းလက်နက်ကိုင် ၁၈ ဖွဲ့မှာ Zotung Federal Council(CDF-Zotung)၊ CDF(Matupi)၊ CDF(Kalya-Gabaw-Gangaw)၊ CDF(Hakha Central Council)၊ CDF(Thantlang)၊ Lautu Region People Administration (CDF-Lautu)၊ Zopheiram Council(CDF-Zophei)၊ Maraland Council(CDF-Mara)၊ Paletwa Council(CDF-Paletwa)၊ Mindat Council၊ Senthang Central Council(SRF)၊ Tedim Township Council(PDA)၊ Thado Council(CDF-Thado)၊ Tonzang Township Council(CDF-Tonzang)၊ Siyin Regional Council(CDF-CDM-Siyin)၊ Kanpetlet Council၊ Zanniatland People’s Organization(CDF-Zanniatram)၊ Hualngoram People’s Organizationl(CDF-Hualngoram)  တို့ဖြစ်ကြသည်။

လက်ရှိ ချင်းပြည်နယ်အတွင်းမှာ အာရက္ခတပ်တော်(AA)နှင့် မဟာမိတ်ဖြစ်သည့် Chin Brother(CB)နှင့် ချင်းအမျိုး သားတပ်ဦး(CNF)ဦးဆောင်သည့် ချင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကြား နယ်မြေအငြင်းပွား၍ တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေ သည်။

အလားတူ ဇိုမီးတော်လှန်ရေးတပ်မတော်(ZRA/ZRO)နှင့် ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး(CNF)ကြားမှာလည်း တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်။