CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၈

မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၀န်ကြီးချုပ်လည်းဖြစ် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)၏ ဒုဉက္ကဌလည်းဖြစ်သူ ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်၏ ဈာပနကို မန္တလေးနေ ပြည်သူများက အောက်တိုဘာ ၈ ရက်နေ့က လိုက်ပါ ပို့ဆောင်ခဲ့ ကြသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၈ ရက်နေ့က ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်ရဲ့ ဈာပနကို လိုက်ပါပို့ဆောင်ကြသူများနဲ့ ဈာပနအခမ်းအနားကို တွေ့ရစဉ် (ဓာတ်ပုံ/CJ)

ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်သည် အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့ နံနက် ၃ နာရီက အသက် ၇၃ နှစ်အရွယ်မှာ ကွယ်လွန်သွားခဲ့သည်။

ထို့နောက် အောက်တိုဘာ ၈ ရက်နေ့ နံနက် ၁၀ နာရီတွင် တောင်အင်းမြောက်အင်းသုသာန်သို့ ပို့ဆောင်မီးသဂြိုဟ်ရာ မန္တလေးနေ ပြည်သူအများအပြားက လိုက်ပါပို့ဆောင်ခဲ့ကြသည်ကို တွေ့ရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၈

နစက-က ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးသွားမည်ဟု ပြောကြားထားခြင်းကြောင့် ပါတီမှတ်ပုံတင် ခြင်းမရှိသေးသော အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD) အနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောင် ယှဉ်ပြိုင်လာနိုင်လား ဆိုသည့်အပေါ် ပြည်တွင်း/ပြည်ပ နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်ဆွေးနွေးလျက်ရှိနေကြသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က အောက်တိုဘာ ၁ ရက်မှ ၁၅ ရက်အထိ ပြည်လုံးကျွတ် သန်းခေါင်စာရင်း ကောက်ယူပြီး မဲစာရင်းများ ပြုစုကာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရွေး ကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရသည့် ပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာလွှဲပြောင်းပေးသွားမည်ဟု ပြောကြားထားသည်။

ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့က နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်း ဥပဒေကို ပြန်လည်ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီးနောက် ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း ပါတီများကို ပြန်လည်မှတ်ပုံ တင်ခိုင်းခဲ့သည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံရေးပါတီ ၅၀ ကျော် UEC ထံ မှတ်ပုံတင်ခဲ့ရာ ပါတီ ၅၀ ကို မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုထားပြီး ရခိုင်အမျိုး သားပါတီ(ANP)ကိုတော့ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့် ငြင်းပယ်ထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲများတွင် အများဆုံး အနိုင်ရလေ့ရှိသော ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (SNLD)နှင့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)တို့ကတော့ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်းမရှိပေ။

နစက၊ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများကို တွေ့ရစဥ်

နိုင်ငံ‌ရေးအရ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းကို သွားလိုလျှင် ရွေးကောက်ပွဲကတစ်ဆင့် ပါတီတိုင်း ဖြတ်သန်းကြရမည် ဟု သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပြဿနာကတော့ နိုင်ငံရေးအရ ပြောရရင်တော့ အမှန်တော့ ဒီမိုကရေစီဆိုတဲ့ လမ်းကြောင်းသွားရင် ရွေးကောက်ပွဲကတစ်ဆင့် ဖြတ်ကြရမှာပဲ။ အဲဒါကတော့ ပါတီတိုင်း မလွဲမရှောင် သွားရမဲ့ လမ်းကြောင်းပေါ့လေ။ NLD ဘာလို့ မပါချင်လဲဆို‌တော့ သူတို့မှာတော့ သူတို့ဘာမျှော်လင့်ထားလဲပေါ့၊ အဲဒီအပေါ်မှာပဲ မူတည်ပါလိမ့်မယ်။ ကျနော်တို့ ကြားရတဲ့ သတင်းအရတော့ တချို့က NLD ကို ပါတီအသစ်ပေါ့၊ ပါတီအသစ်ပဲဖြစ်ဖြစ် ဒါမှမဟုတ် အဟောင်းထဲကပဲ လူတွေစုပြီး ပြန်ထောင်တာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒါမျိုး ခွင့်ပြုထားတယ်လို့ ပြောတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ ကိုယ်တိုင်က ‌ရွေးကောက်ပွဲလမ်းကြောင်းသွားဖို့ စိတ်မဝင်စားတဲ့ အခါကျတော့ သူတို့ကိုယ်ပိုင် ဘာစဥ်းစား ထားလဲပေါ့၊ အဲဒီအပေါ်မှာပဲ မူတည်ပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့ မဝင်ဘူးဆိုရင်တော့ သေချာတယ် ဒီမိုကရေစီကို လိုချင်ပါ တယ်ဆိုပြီး လုပ်ထားတဲ့ ပြောရရင်တော့ ဒီမိုကရေစီရဲ့ ရှေ့ဆောင်လို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ပါတီကြီးတစ်ခုက ရွေးကောက်ပွဲသွားရမဲ့ လမ်းကြောင်းကို တန့်နေတဲ့ အခါကျတော့လည်း နည်းနည်းတော့ အပြင်မှာ ဝေဖန်စရာတွေ တော်တော်ဖြစ်တာပေါ့လေ။ လောလောဆယ်ကတော့ ဒီအခြေအနေတဲ့ ပတ်သတ်ပြီး ဒီလိုပဲ သုံးသပ်လို့ ရပါလိမ့် မယ်”ဟု ပြောသည်။

NLD ပါတီသည် လက်ရှိတွင် နှစ်ခြမ်းကွဲနေကြောင်း၊ နစကနှင့်စစ်တပ်ကို ဖြုတ်ချရေး နွေဦးတော်လှန်ရေးကို ဖော် ဆောင်နေသည့် ပြည်ပရောက် NLD နှင့် ပြည်တွင်းမှာ ပါတီဆက်လက် ရှင်သန်နိုင်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းလိုနေ သော အင်အားစုဆိုပြီး အုပ်စု ၂ စုဖြစ်နေကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြထားသည်။

ထို့နောက် နွေဦးတော်လှန်ရေးကို ဖော်ဆောင်နေသည့် ပြည်ပရောက် NLD ပါတီများသည် နစကကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်မည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

သို့သော်လည်း အကျဉ်းချခံထားရသည့် NLD ပါတီ ခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ အဆုံးအဖြတ်သည် NLD ပါတီ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်မည်/မဝင်မည်ကို အဓိကကျကြောင်း နိုင်ငံရေးသမားများက ထောက်ပြကြသည်။

နစက ဦးဆောင်ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်၍ NLD ပါတီအနေဖြင့် ဝင်ရောက် ရွေးကောက်မခံသင့်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “NLD ပါတီအနေနဲ့ ရွေးကောက်မခံသင့်ပါ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒါစစ်ကောင်စီက ဦးစီးပြီးလုပ်တဲ့အရာ ဖြစ်တယ်။ စစ်ကောင်စီ အာဏာသိမ်းတယ်ဆိုတာက မဲစာရင်းမှားလို့ မဟုတ်ပါဘူး။ NLD ပါတီကို သူတို့စစ်ကောင် စီ ကိုယ်စားပြုတဲ့ ကြံ့ခိုင်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီအနေနဲ့ ဘယ်နှစ်ခါ ‌ရွေးလို့မှ၊ ဘယ်နှစ်ခါ ယှဥ်လို့မှ အနိုင်မရနိုင် ဘူးဆိုတာ သဘောပေါက်တဲ့အပေါ်မှာ ရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်းအကြောင်းပြပြီး အာဏာသိမ်းတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ NLD ပါတီအနေနဲ့ ပါတီဝန်ကြီးချုပ်ကနေပြီးတော့ NLD ပါတီ နာမည်နဲ့ဝင်ဖို့ ကြိုးစားတာကလည်း တရားမဝင်ပါ ဘူး။ နောက်တစ်ခုက NLD ပါတီ တရားဝင်ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း ဒီရွေးကောက်ပွဲကို ဆန့်ကျင် နေကြပါတယ်။ ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ သူတို့ပါဝင်ဖို့ တွန်းအားမရှိပါဘူး။ အဲ့တော့ ဒီအခြေအနေက NLD ပါတီ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ဖို့အတွက် အခြေအနေ မပေးဘူး၊ အလားအလာ မကောင်းဘူးဆိုတာ သဘောပေါက်ပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်လည်း NLD ပါတီ ဝင်မပါတာကို ပိုသဘောကျပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ NLD ပါတီအနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမဝင်တာ အကောင်းဆုံးပဲလို့ ကျနော်တော့ ယုံပါတယ်။” ဟု ပြောသည်။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ၊ အကြမ်းဖက် သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့များ၊ PDF အဖွဲ့များသည် အကြမ်းဖက်လမ်းစဥ်အား စွန့်လွတ်၍ ပါတီနိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲ လမ်းကြောင်းမှဝင်ပြီး နိုင်ငံ‌ရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်ရေး ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း နစက-က ထုတ် ပြန် ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။

လက်နက်ကိုင် လမ်းစဥ်ဖြင့် အာဏာပြန်လည် တည်ဆောက်ခြင်းထက် နိုင်ငံရေးနည်းအရ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါဝင်ခြင်းသည် အမှန်ကန်ဆုံး နည်းလမ်းကြောင်းလည်း နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

တခြား တစ်ဖက်မှာတော့ တရုတ်အစိုးရက နစက ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ပတ်သက်၍ လိုအပ်သည်များကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အားလုံးပါဝင်သည့် ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်စေလိုကြောင်း တရုတ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိက ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၄ ရက်နေ့က မြန်မာပြည်ခရီးစဉ်မှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်း အောင်လှိုင်နှင့်တွေ့ဆုံ၍ ပြောကြားခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၇

ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့သည် လူမှုဝန်ထမ်းအခြေပြုတပ်ဖွဲ့ Civilian-Oriented Troop တစ်ခုဖြစ်သည့်အတွက် ပြည်သူလူထုဘဝ လုံခြုံတ်ချရန်နှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရန်ကို လုပ်ဆောင်ရမည်ဟု နစကဥက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၆ ရက်နေ့က ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့ ကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ် တည်ထောင်ခြင်း ၃ နှစ်ပြည့် နှစ်ပတ်လည်နေ့ အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားတွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

၎င်းက “ ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့သည် ပြည်သူလူထုကို အကူအညီပေးရန် လူမှု၀န်ထမ်အခြေပြုတပ်ဖွဲ့ Civilian- Oriented Troop တစ်ခုဖြစ်ခြင်းကြောင့် ပင်လယ်ရေကြောင်း အသုံးပြုသူ Mariners များကို ကူညီကယ်ဆယ်ရန် င့် အရပ်ဘက်ရေကြောင်း အာဏာပိုင်များ၊ အဖွဲ့အစည်းများ၊ Agency များ၏ လုပ်ငန်းရပ်များကို ပံ့ပိုးကူညီရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်၊ အရေးပေါ် အခြေအနေ သို့မဟုတ် ရေကြောင်းနှင့် ပတ်သက်သည့် အရေးကိစ္စများ၊ အငြင်းပွားမှုများတွင် ပြည်သူလူထုအတွက် ၀ိုင်း၀န်းဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ပေးရ မည်”ဟု ပြောသည်။

ထို့သို့ လုပ်ဆောင်သည့်အခါ အရပ်သား ပြည်သူလူထုများနှင့် အနီးကပ်ထိတွေ့ပြီး အခက်အခဲကာလများတွင် ပြည်သူလူထုဘဝ လုံခြုံစိတ်ချရန်နှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရန်ကို လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည့်အတွက် Public Relations အပိုင်းတွင်လည်း ကျွမ်းကျင်နေရန် လိုအပ်သည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

တပ်တော်ဝင်သည့် ရေယာဥ်များကို တွေ့ရစဥ်

ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့ တည်ထောင်ခြင်း ၃ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားတွင် ၄၈ မီတာ အမြန်သွား ကင်းလှည့်ရေယာဥ် ၄ စီး တပ်တော်ဝင်ခဲ့သည်။

ပင်မကမ်းခြေကမ်းရိုးတန်းမှ သီးသန့်စီးပွားရေးဇုန်အထိ ရေပြင်၊ ဝေဟင်နှစ်ရပ်လုံးတွင် ကာကွယ်စောင့်ရှောက် နိုင်စွမ်းရှိသည့် အရည်အချင်း ပြည့်ဝ‌သော ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့ ဖြစ်လာရမည်ဟု ရည်မှန်းချက်ထား၍ လုပ် ဆောင်ရန် နစကဥက္ကဌက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ရေမိုင် ၁၃၀၀ ခန့်ရှိသည့် ကမ်းရိုးတန်းနှင့် ကျွန်းပေါင်း ၁၄၀၀ ရှိပြီး ရေပြင်နယ်နိမိတ် စတုရန်း ရေမိုင် (၁၄၃,၁၁၀.၇၂) ရှိသောကြောင့် ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့အား ယခုထက်ပို၍ ရေယာဥ်၊ လက်နက်ပစ္စည်း ကိရိယာ၊ လူ့စွမ်းအားများ တိုးချဲ့သွားရန် လိုအပ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့သည် စစ်ရေးနှင့် မသက်ဆိုင်သည့် ပင်လယ်ရေကြောင်း ရှာဖွေကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ရေကြောင်းသဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းကာကွယ်ခြင်း၊ ပင်လယ်ဓားပြရန် ကာကွယ်တားဆီး နှိမ်နင်းခြင်း စသော အရပ်သား ပြည်သူလူထုများအား စောင့်ရှောက်ကာကွယ်ပေးရသည့် လူမှုဝန်ထမ်း တပ်ဖွဲ့ တစ်ခုအဖြစ်လည်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည့် အဖွဲ့ဖြစ်ကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၇

အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD) ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်၏ စျာပနာကို မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၀န်ကြီးချုပ်နှင့် အစိုးရအဖွဲ့က တာ၀န်ရှိသူများသည် အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့က လာရောက်၍ သတင်းမေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်သည် မန္တလေးပြည်သူ့ဆေးရုံကြီးတွင် အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့ နံနက် ၃ နာရီက ကွယ်လွန်သွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်သည် သွေးကင်ဆာ ‌ရောဂါခံစားနေရသူဖြစ်ပြီး အောက်တိုဘာ ၅ ရက်နေ့က မန္တလေး ပြည်သူ့ဆေးရုံကြီးမှာ ဆေးကုသမှုခံယူနေစဉ် သတိလစ်မေ့မျောခဲ့ရာမှ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့ နံနက် ၃ နာရီ မှာ ကွယ်လွန်သွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

 ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် စျာပန အခမ်းအနားကို လာရောက်ခဲ့သည့် မန္တလေးတိုင်း၀န်ကြီးချုပ်နဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ ကို တွေ့ရစဉ် (VOM)

ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် မကွယ်လွန်ခင်မှာ နစက-က ဖမ်းဆီးထားမှုကနေ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးကြောင့် အောက်တိုဘာ ၆ ရက်နေ့မှာ အကြောင်းကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်၀ါရီ ၁ ရက်က NLD ပါတီကို မြန်မာ့တပ်မတော်က ၂၀၂၀ ရွေး ကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှု မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချလိုက်ပြီးနောက် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီးနောက် ထောင်ဒဏ် ၂၉ နှစ်ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၇

အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD)၏ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့ နံနက်က ကွယ်လွန်သွားပြီဟု ဇနီးဖြစ်သူ ဒေါ်ယုယုမေက သူ၏လူမှုကွန်ရက်ကနေ ရေးသားထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။

ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်သည် သွေးကင်ဆာ ရောဂါ ခံစားနေရသူဖြစ်ပြီး အောက်တိုဘာ ၅ ရက်နေ့က မန္တလေး ပြည်သူ့ဆေးရုံကြီးမှာ သတိမေ့နေရာကနေ ICU ထဲသို့ရွေ့ပြောင်းခဲ့ရသည်။

ထို့နောက် အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့ နံနက် ၃ နာရီတွင် အသက် ၇၃ နှစ်အရွယ်မှာ ကွယ်လွန်သွားခဲ့သည်။

ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့က NLD ပါတီကို ၂၀၂၀ အထွေထွေ ရွေးကောက် ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွါးမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ တပ်မတော်က ဖြုတ်ချ၍ အာဏာ ရယူခဲ့စဉ်ကတည်းက ဖမ်းဆီးခံထားရသူ ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၆ ရက်နေ့တွင် နစက-က လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်သည် NLD ပါတီတွင် အရေးပါသော ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ၂၀၁၅-၂၀၂၀ ထိ အုပ်ချုပ်ခဲ့သော NLD အစိုးရ လက်ထက်တွင် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင် ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၄

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအချို့တွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် ကြီးမားသော စစ်ပွဲများကြောင့် ရေနံပြဿနာ ကြုံတွေ့လာနိုင်သဖြင့် ပြည်တွင်း၌ စက်သုံးဆီပြတ်လပ်မှုမဖြစ်စေရန် အာဏာပိုင်များမှ ကြိုတင်ပြင်ဆင်သင့်ကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် လေ့လာသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရုရှား-ယူကရိန်း အရေးဖြစ်ပွားချိန်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ စက်သုံးဆီပြဿနာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရကြောင်း၊ ယခုအခါတွင် အီရန်-အစ္စရေး အရေးကြောင့် ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးကွက်ကို လှုပ်ခတ်စေသလို ရေနံဝယ်ယူသုံးစွဲနေရသော နိုင်ငံများကို ထိခိုက်စေကြောင်း ၎င်းတို့က သုံးသပ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ရေနံမထုတ်လုပ်နိုင်သည့်အတွက် ကမ္ဘာ့ရေနံပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်လာပါက ပြည်တွင်း၌ ထိခိုက်မှုမရှိစေရန် ကြီးမားသည့် သိုလှောင်ကန်များ တည်ဆောက်ပြီး ပမာဏများ တိုးချဲ့သိုလှောင်နိုင်ရန် လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 စက်သုံးဆီ သိုလှောင်ကန်များကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့နိုင်ငံက ရေနံထွက်တဲ့ နိုင်ငံမဟုတ်တော့ ရေနံကို အချိန်မရွေးလိုသလောက် သုံးလို့ရအောင်လို့ သိုလှောင်ကန် ကြီးကြီးမားမားတွေကို ပင်လယ်ဆိပ်ကမ်းတွေ၊ ပင်လယ်ရေနက်ဆိပ်ကမ်းတွေမှာ သိုလှောင်ကန် system တွေ ဆောက်ထားပြီးတော့ investment ကြီးကြီးမားမားတွေနဲ့ နိုင်ငံခြား investment တွေက ဝင်လာပြီး အလုံးအရင်းနဲ့ ဖြန့်ဖြူးနိုင်ရင်တော့။ ထားပါတော့ ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့တစ်နေ့ကို လောင်စာဆီသုံးစွဲမှုက ထားပါ တော့ တန်ချိန် ၅ သိန်းကုန်မယ်။ ၁၀ သိန်းကုန်မယ်။ တစ်လကို တန်ချိန် သန်းဘယ်လောက်ကုန်မယ်။ တစ်နှစ်ဆို ဘယ်လောက်ကုန်မယ်။ အဲဒီလို တစ်နှစ်စာ မဟုတ်ရင်တောင် ၆ လစာလောက်အထိကို ရတယ်၊ ဘယ်နိုင်ငံကမှ ဝင်မလာနဲ့ ငါတို့ဆီမှာ သိုလှောင်ထားတဲ့ storage ကနေ ရောင်းလို့ရတယ်ဆိုတဲ့ သိုလှောင်နိုင်တဲ့ ပမာဏမျိုး။ ၃ လတန်သည် ၂ လတန်သည် သိုလှောင်နိုင်တဲ့ ပမာဏမျိုးရှိတဲ့ ရေနံသိုလှောင်ကန်တွေ ရောင်းချ နိုင်တဲ့ပမာဏ တွေ။ ကျနော်တို့က မထုတ်လုပ်နိုင်တဲ့အတွက် သိုလှောင်တဲ့ပမာဏ များများဝယ်ပြီးတော့ သိုလှောင်ထားရင် ဒီလိုပြဿနာမျိုး မဖြစ်နိုင်ဘူး။ အဲဒီလိုမျိုးတွေ မရှိသေးတဲ့ပြဿနာကြောင့်ပဲ တစ်ခုခု ကမ္ဘာ့နိုင်ငံမှာ ဖြစ်လိုက်တာ နဲ့ ၃ ရက် ၄ ရက်လောက်နေရင် ကိုယ့်နိုင်ငံမှာ လာပြတ်နေပြီပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိပြည်တွင်း၌ အချို့စက်သုံးဆီများမှာ ဝယ်ယူရခက်ခဲနေပြီး အချို့ဆိုင်များတွင် အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ ရောင်းချပေးလျက်ရှိသည်။

ဒေါ်လာဈေးများ ပြန်ကျသော်လည်း စက်သုံးဆီဈေးများမှာ ကျသင့်သည့်နှုန်းထားသို့ မကျခြင်းက ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ အခင်းအကျင်းကြောင့် ရေနံပြဿနာ ကြုံတွေ့လာနိုင်သည်ကို စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များမှ တွက်ချက်ထားသဖြင့် ဈေးကစားသည့် သဘောဖြစ်ကြောင်းလည်း ထောက်ပြကြသည်။\

စက်သုံးဆီ ပြတ်လပ်လို့ ပိတ်ထားစဉ်

ထိုစစ်ပွဲများ၏ အကျိုးဆက်အနေဖြင့် ကမ္ဘာ့‌ရေနံနှင့် ရွှေဈေးမှာ တက်နိုင်ခြေရှိသော်လည်း ဒေါ်လာဈေးမှာ တက်နိုင်ဖွယ်မရှိကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တချို့ဟာက စစ်ပွဲကြောင့်ကျတာရှိတယ်။ တချို့က စစ်ပွဲကြောင့် တက်တာရှိတယ်။ စစ်ပွဲကြောင့် တက်နိုင်ခြေရှိတာက ရွှေတက်ကိုတက်မယ်။ ပြီးတော့ အခုအရှေ့အလယ်ပိုင်းကိစ္စ ဖြစ်တဲ့အတွက် ရေနံ တက်ကို တက်မယ်။ အဲဒီလိုပြောလို့ရတယ်။ ဒေါ်လာကကြ ပြောလို့မရဘူး။ ပြောလို့မရဘူးဆိုတာက အမေရိကန်လို နိုင်ငံမျိုးက အမေရိကန်ဒေါ်လာ သုံးနေကြတာပေါ့။ အမေရိကန်လိုနိုင်ငံမျိုးက စစ်ထဲကို ပါမယ်ဆိုရင် အဲဒီမှာ ဒေါ်လာဈေးက ပြုတ်ကျမှာ။ အဲဒီလိုမဟုတ်ဘူးဆိုရင်တော့ တက်မယ်လို့တော့ ပြောလို့မရဘူး။ စစ်ပွဲကြောင့် ဒေါ်လာဈေး တက်မယ်လို့တော့ ပြောလို့မရဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ international currency က ဒေါ်လာတစ်ခု ထဲမှ မဟုတ်တာ။ နောက် ရေနံထွက်တဲ့နိုင်ငံနဲ့ဆို ကုန်ပစ္စည်းဖလှယ်တဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့လုပ်လို့ရတယ်။ ဒေါ်လာအစား ရွှေတို့ဘာတို့လည်း အစားထိုးလို့ ရနေတယ်။ စစ်ပွဲတွေကြောင့်တော့ ‌ဒေါ်လာဈေး ပြန်မတက်ပါဘူး” ဟု ပြော သည်။

လက်ရှိတွင် စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင် လုပ်ငန်းများတွင် ဆီအများဆုံး သိုလှောင်နိုင်ခွင့်ပြုထားသည့် ပမာဏအား ယခင်ထက် တိုးမြှင့်သတ်မှတ်ပေးထားကာ အနည်းဆုံး ဂါလန် ၅၆,၀၀၁ မှ အများဆုံးဂါလန် ၇၆,၈၀၀ အထိသာ ခွင့်ပြုပေးထားခြင်းအစား အနည်းဆုံး ၇၆,၈၀၁ မှ စတင်ကာ သိုလှောင်နိုင်ပြီဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၄

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေကြရသည့် စစ်ပြေးဒုက္ခသည် ၆ ဒသမ ၅ သန်းကျော် ရှိနေပြီဟု ISP-Myanmar က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၄ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရိ ၁ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော်က အာဏာရယူလိုက်သည့်အချိန် ၃ နှစ်ကျော်အတွင်းမှာ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ၊ PDFs လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား ထိတွေ့တိုက် ပွဲပေါင်း အနည်းဆုံး အကြိမ်ရေ ၁၇၀၀၀ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး နိုင်ငံအတွင်းက မြို့များ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်မှာ စစ်ပွဲ များ ဖြစ်ပွားနေသည်ဟု ISP-Myanmar က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ISP-Myanmar က “ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် နှောင်းပိုင်းမှာ ပေါ်ထွက်ခဲ့တဲ့ ‘စစ်ဆင်ရေး ၁၀၂၇’ က စလို့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေနဲ့ နွေဦးတော်လှန်ရေးက ပေါက်ဖွားလာတဲ့ PDFs အဖွဲ့တွေဟာ စစ်ကောင်စီရဲ့ အရှေ့မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ် (ရမခ) အပါအဝင် အနည်းဆုံး မြို့ ၇၄ မြို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာ စစ်တပ် အနေနဲ့ မရှုမလှ ရှုံးနိမ့်ဆုတ်ခွာမှုတွေ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ဒါဟာ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေနဲ့ နိုင်ငံတကာ လေ့လာသူအများစုကို အံ့အားသင့်စေခဲ့ပါတယ်”ဟု ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပြောကြားထားသည်။

လားရှိုးမြို့ ပျက်စီးသွားစဉ်

ယခုလို ကျယ်ပြန့်သည့် စစ်ပွဲအတွင်းမှာ လူသားလုံခြုံရေးကိစ္စနှင့် အရပ်သားပြည်သူများအပေါ် ကာကွယ်မှု ပေးနိုင်ရေးကိစ္စများသည် ပို၍ခက်ခဲလာနေကြောင်း ISP-Myanmar က ထောက်ပြသည်။

ထို့နောက် ISP-Myanmar ၏ ဒေတာများအရ ပြည်တွင်းမှာ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေကြရသည့် စစ်ပြေးဒုက္ခ သည်က ၆ ဒသမ ၅ သန်းကျော်ရှိနေပြီဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ(EAOs)၊ PDFs များကြား စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသ ကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ကယားပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်တို့မှာ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၄

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ပအိုဝ်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ အချင်းချင်းကြား ညီညွတ်ရန်လိုအပ်နေသည်ဟု ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO) မှ ဦးဆောင်နာယက ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၄ ရက်နေ့တွင် ပြောသည်။

ပအိုဝ်းအမျိုးသား ညီညွတ်ရေး အမြန်ဆုံးပြန်လည် တည်ဆောက်နိုင်ရန် ကြားကာလကောင်စီတစ်ရပ် ဖွဲ့စည်းနိုင် ရေး ခေါင်းစဥ်ဖြင့် ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာမှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့စွဲဖြင့် နှိုးဆော်ကြေညာခဲ့သည်။

လက်ရှိ အခြေအနေတွင် ပအိုဝ်းအမျိုးသားဒေသများ၌ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အချင်းချင်း ညီညွတ်ရေး ပြိုကွဲသည့် အတွက် ပအိုဝ်းပြည်သူလူထုအပေါင်းသည် ဆင်းရဲဒုက္ခမျိုးစုံ ခံစားနေရသည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထား သည်။

ပအိုဝ်းလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များအကြား ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခများအား ပြေလည်စေရန် ညီညွတ်ရေး လုပ်ဆောင်ရာတွင် ပအိုဝ်းပြည်သူလူထုသည် အဓိကဖြစ်ကြောင်း ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ကြားကာလ ကောင်စီတရပ် ဖွဲ့စည်းနိုင်ရေး နှိုးဆော်ထားသည့် ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဥ်

၎င်းက “ကျနော်တို့ ညီညွတ်ရေးကတော့ အခြေခံ ကျနော်တို့ ပအိုဝ်း မိဘပြည်သူလူထုကတော့ အဓိကပါပဲ။ ပအိုဝ်း မိဘပြည်သူလူထု၊ ရဟန်းသံဃာတွေ ဦးဆောင်ပြီးတော့ ကျနော်တို့နော် ဒီပဋိပက္ခထဲမှာပါတဲ့ အဖွဲ့တွေကို အကြိမ်ကြိမ်အခါခါ မေတ္တာရပ်ခံပြီးတော့ လူထုနည်းနဲ့ ပြည်သူ့နည်းနဲ့ ဝင်ရင် ကြားဝင်တာကတော့ အကောင်းဆုံး ငြိမ်းချမ်းတဲ့ နည်းပါပဲဗျ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီလက်နက်ကိုင်တွေက ဘယ်လက်နက်ကိုင်ဖြစ်ဖြစ် ပြည်သူကို သာ အမှီပြုရတဲ့အခါကျတော့ ပြည်သူက မထောက်ခံဘူး၊ ပြည်သူမကြိုက်ဘူး၊ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခက ပြည်သူ တွေအတွက် အကျိုးမရှိဘူးဆို ပြည်သူတွေက သတ်မှတ်ပြီးတော့ ဆန့်ကျင်တယ်ဆိုရင် ပဋိပက္ခ ရေရှည်မဖြစ်နိုင် ဘူး။ ရှိခဲ့ရင်လည်းပဲ အကြီးအကျယ် မဖြစ်နိုင်ဘူး။ နောက်ဆုံး ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းနဲ့ပေါ့ဗျာ၊ ပဋိပက္ခ ရပ်စဲသွားပြီ နောက် အပြန်အလှန် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်တယ်၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တယ်ဆိုရင်တော့ ညီညွတ်ပြီလို့ပဲ ပြောနိုင်ပါ တယ်ဗျ။ ဒါကြောင့် ဒီလိုရဖို့ကတော့ ပဋိပက္ခက ၆ လကျော်လာပြီဆို‌တော့ ကျနော်တို့ အချိန်နည်းနည်းတော့ စောင့်ကြည့်ပြီးတော့ တစ်ဖြည်းဖြည်း ပြန်ပြီး‌တော့ စည်းရုံးရမဲ့ သဘောဖြစ်ပါတယ်ဗျ။ ”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ပအိုဝ်းလူမျိုးစု လက်နက်ကိုင်များအနေဖြင့် တပ်မတော်နှင့်လက်တွဲနေသော ပအိုဝ်းအမျိုးသား တပ်မတော်(PNA/PNO)၊ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာ ဦးဆောင်သည့် ပအိုဝ်းအမျိုး သားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO)၊ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်သူရိန် ဦးဆောင်သည့် ပအိုဝ်းအမျိုး သားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ်/ခွဲထွက် (PNLO/AD)၊ ခွန်မြင့်ထွန်း ဦးဆောင်သော ပအိုဝ်းအမျိုးသားဖက်ဒရယ်ကောင်စီ(PNFC)ဆိုပြီး ရှိသည်။

ပအိုဝ်းလက်နက်ကိုင် PNLO/PNLA တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို တွေ့ရစဥ်

ထိုလက်နက်ကိုင် ၄ ဖွဲ့အနက် ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာ ဦးဆောင်သော PNLO သည် NCA လမ်းကြောင်းကို ဆက်သွား မည်ဖြစ်ပြီး ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်သူရိန် ဦးဆောင်သည့် PNLO/AD က PNFC နှင့်မဟာမိတ်လုပ်ကာ နွေဦးတော်လှန်ရေး အား ထောက်ခံ၍ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိနေသည်။

ထို့နောက် PNA/PNO ထိန်းချုပ်ထားသော ပအိုဝ်း အထူးဒေသ(၆)အတွင်းမှာ လက်နက်ကိုင် တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွား လာကာ ညီညွတ်ရေးပျက်ပြားလျက်ရှိနေသည်။

ပအိုဝ်းဒေသ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ အနေဖြင့် မညီညွတ်ပါက ရှေ့ဆက်သွားဖို့ရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ ကြီးမား သော ပဋိပက္ခဖြစ်ခြင်းမရှိဘဲ အတွေးအခေါ်အရ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး တင်းမာနေကြောင်း၊ ဘေးပရောဂများ နှစ်ဖက်စလုံးတွင် ရှိနေသောကြောင့် ပြည်သူလူထုအား လာရိုက်ခတ်နိုင်ကြောင်း ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပအိုဝ်းလက်နက်ကိုင် PNO/PNA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ပဋိပက္ခ ဆက်မဖြစ်ဖို့ဘဲ လိုတယ်။ လော‌လောဆယ်တော့ ပဋိပက္ခတော့ ဒီလောက်မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် အတွေးအခေါ်အရ တင်းမာနေတဲ့ အချိန်ပေါ့ဗျာ။ စစ်ရေးတင်းမာနေတယ်၊ နိုင်ငံရေး တင်းမာနေတယ်လို့ ပြောလို့ရ တယ်။ ဒါပေမယ့် ကျယ်ပြန့်တဲ့ ပဋိပက္ခအဆင့်တော့ ရောက်မလာဘူး။ သို့သော်လည်းပဲ ဘေးပရောဂတွေက ရှိတာ ကိုးဗျ။ ဘေးပရောဂတွေဆိုတာက နှစ်ဖက်စလုံးမှာ ရှိကြတယ်။ ခွဲထွက်သွားတဲ့ NCA ကနေ ခွဲထွက်သွားတဲ့ အင်အားစုမှာဆိုလဲ BGF တို့လို ပရောဂတွေ နောက်ပြီးတော့ နွေဦးတော်လှန်ရေးတို့လို ပရောဂတွေ အဲ့တာတွေက ဝင်လာတဲ့ အခါကျတော့ ပြည်သူလူထုကို လာပြီးတော့ ဒုက္ခပေးတာပေါ့ဗျာ။ ရိုက်ခတ်တာပေါ့ အဲ့တာရှိပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း အင်အားနည်းနေသော တပ်မတော်သည် အသွင်ပြောင်းထားသည့် ပြည်သူ့စစ်များအား ပိုမို အသုံးချလာနေသောကြောင့် ပြည်သူများ အခက်တွေ့နိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့ကြောင့် ပအိုဝ်းလူမျိုးများ ယုံကြည်ကိုးစားသော ပအိုဝ်းအမျိုးသားတပ်မတော် တစ်ရပ်ကို တည်ဆောက်ရမှာ ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုအဖွဲ့အစည်းမှ ပဋိပက္ခများအား ထိန်းသွားနိုင်ကြောင်း၊ ကြားကာလ ညီညွတ်ရေးကောင်စီ တစ်ရပ် ဖိတ်ခေါ်ရသည့် အကြောင်းသည်လည်း ထိုလုပ်ငန်းများအားကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် ဖြစ်ကြောင်း ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက ပြောသည်။

CNI News 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ လားရှိုးမြို့ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA) ကြား အပြိုင်အဆိုင် ကြိုးပမ်းနေခြင်းကြောင့် လားရှိုးမြို့သည် စစ်ရေးနှင့်စီးပွားရေးအရ ဘယ်လောက်ထိ အရေးပါ သလဲဆိုသည့်အပေါ်  နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်လျက်ရှိနေသည်။

လားရှိုးမြို့သည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်(EOAs) များအတွက် စီးပွားရေး၊ စစ်ရေးအရ အရေးပါသောမြို့ဖြစ်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO) မှ ဦးဆောင်နာယက ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနဲ့ စီးပွားရေးတို့နဲ့တွက်ရင် အဓိကအနောက်ပိုင်း ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းက ရှိတော့ အရေးပါတဲ့ မြို့ဖြစ်ပါတယ်။ အရောင်းအဝယ်ကိစ္စ၊ စီးပွားရေးကိစ္စ။ တစ်ချိန်ထဲမှာပဲ တစ်ချိန်တုန်းကဆိုရင် မြောက်ပိုင်းမှာ ပိုပြီးတော့ တိုက်ခိုက်မှုတွေပေါ့လေ။ ကျနော်တို့ တော်လှန်ပုန်ကန်မှုတွေများတော့ အဲဒီဟာကို ထိန်းဖို့က နောက်ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဝင်လာတုန်းက တိုက်ထားလို့။ အားလုံး တော်တော်များများမှာ အရေး ပါတဲ့ စစ်ဌာနချုပ် မဟာဗျူဟာကျတဲ့ စစ်ဌာနချုပ်လည်း ဖြစ်တာပေါ့ဗျာ။ အဲဒါကြောင့် ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ရှုံးသွားတယ် ဆိုရင်တော့ ဗဟိုအာဏာပိုင်တွေ အနေနဲ့ကလည်း သိက္ခာအများကြီး ကျနိုင်တယ်လို့ ပြောနိုင်တယ်။ ဒါကြောင့် စစ်ရေးအရ အရေးပါတဲ့ နေရာတစ်ခု ဖယ်ပေးလိုက်တယ်ဆိုတာ ကြီးမားတဲ့ ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်တော့ အကုန်လုံး ပြန်မရ တာတောင်မှ အဲဒီနေရာကို အေးအေးချမ်းချမ်း နေလို့မရအောင် နိုင်တဲ့နည်းနဲ့ အနှောင့်အယှက်ပေးတာ။ အခု လည်းဒါက ရန်သူဖြစ်နေတာ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် ရတဲ့နည်းနဲ့ ကိုယ်အားရှိရင် ရှိတဲ့နည်းနဲ့ ပြန်ပြီးတော့ တုန့်ပြန် တာ ဖြစ်မှာပေါ့ဗျာ။ အဲလို ယူဆပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လားရှိုးမြို့သည် တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး ကုန်သွယ်ရေးအရ အရေးပါသော မြို့ဖြစ်သည်။

MNDAA ကိုတွေ့ရစဥ်

အလားတူ မြန်မာ့တပ်မတော်၏ အရှေ့မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရမခ) အပါအဝင် ပြည်သူ့စစ်တပ်ဖွဲ့များနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်၏ စစ်စခန်းများ အခြေစိုက်ကာ နယ်မြေတည်ငြိမ်ရေး ဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်ငန်းစဉ်များ အကောင်အထည်ဖော်သည့် မြို့ဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် လားရှိုးမြို့နှင့် ရမခ တိုင်းစ်စဌာနချုပ် အပါအဝင် သိန္နီမြို့၊ ဖောင်းဆိုင်၊ မုံးကိုး၊ ချင်းရွှေဟော်၊ လောက်ကိုင်၊ ကုန်ကြမ်း စသည့် မြို့နယ်များနှင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများကို ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)က ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကို ဖော်ဆောင်ကာ တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ထားသည်။

ထို့နောက် MNDAA က လားရှိုးမြို့ကို အုပ်ချုပ်ရေး ထူထောင်နေခြင်းကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်က လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ကာ အုပ်ချုပ်ရေးမထူထောင်နိုင်အောင် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိနေသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ရမခအား ပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်ရန်အတွက် လားရှိုးမြို့ကို ချေမှုန်းနေခြင်း ဖြစ်နိုင် ကြောင်း၊ လားရှိုးမြို့သည် ရှမ်းမြောက်အတွက် အဓိက အချက်အချာကျသော မြို့ဖြစ်သောကြောင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများအတွက် အရေးပါကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မူဆယ်(၁၀၅) မိုင် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်ကို တွေ့ရစဥ်

၎င်းက "လားရှိုးမြို့ရဲ့ အရေးပါမှုက တစ်စုံတစ်ရာတော့ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒါက မင်းအောင်လှိုင်အတွက် အရေးအကြီးဆုံး မဟုတ်ပါဘူး။ မင်းအောင်လှိုင်အတွက် အရေးအကြီးဆုံးက လားရှိုးမှာ ဒီ MNDAA အနေနဲ့ ဆက်လက် မရပ်တည်နိုင်ဘဲနဲ့ ပြည်သူတွေကလည်း လားရှိုးမြို့ကို စွန့်ခွာထွက်ပြေး ကြဖို့အတွက် သူကြိုးပမ်းနေ တာ ဖြစ်တယ်လို့ ကျနော်ကတော့ ယူဆပါတယ်ဗျ။ ပြောလိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ်ကတော့ လားရှိုးကို ပျက်စီးအောင် ဖျက်စီးပြီးမှ လားရှိး(ရမခ)ကို ပြန်တည်ဆောက်နိုင်မှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် လားရှိုးကို အပြတ်အသတ် ချေမှုန်းနေ တယ်လို့ ကျနော် ယူဆပါတယ်ဗျ။ လားရှိုးကို အပျက်အစီး ပုံကြီးတွေနဲ့ လူမနေတဲ့ ရပ်ကွက်ဖြစ်အောင် ကြိုးပမ်း နေတာ ဖြစ်တယ်လို့ ကျနော် ယူဆပါတယ်ဗျ။ လားရှိုးကလည်း လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အဓိက ဦးတည်ချက်က ရှမ်းမြောက်ဖြစ်တာကိုး။ အဲတော့ တစ်ပြည်လုံးကို လွှမ်းခြုံထားတာ မဟုတ်ဘူး။ ရှမ်းမြောက် အတွက်တော့ လားရှိုးက အရေးကြီးဆုံးဖြစ်တယ်၊ အချက်အချာ နေရာဖြစ်တာကိုး။ ဒါကြောင့်လည်း တိုင်းစစ် ဌာနချုပ် တည်ထားတာ”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် တရုတ်-မြန်မာ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများသည် လားရှိုးမြို့ကနေ ဖြတ်သန်းနေရသည့်အတွက် စီးပွားရေးအရလည်း အချက်အချာ ချသည်ဟု ဦးသန်းစိုးနိုင်က ဆက်ပြောသည်။

၎င်းက “ဘာကြောင့်လဲဆို‌တော့ တရုတ်ပြည်နဲ့ ဆက်သွယ်နေတဲ့ စီးပွားရေးလမ်းကြောင်းတွေ အားလုံးက အဲဒီ လားရှိုးကနေ ဖြတ်သန်းနေရတာ ဖြစ်တာကိုး။ အဲတော့ လားရှိုးကို ပိတ်ဆို့ထားခြင်းအားဖြင့် စစ်ကောင်စီ အနေနဲ့ သန်းရာနဲ့ချီပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဆုံးရှုံးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီ အခြေအနေကြောင့် သူက လားရှိုးကို ကျနော်တို့ မြေပုံပေါ်က ဖယ်ရှားနိုင်အောင် လားရှိုးက လူမနေတဲ့ ရပ်ကွက်ကြီးဖြစ်အောင် ကြိုးပမ်းနေပုံရတယ်လို့ ကျနော် တော့ ယူဆပါတယ်ဗျ” ဟု ပြောသည်။
တရုတ်အစိုးရ လားရှိုးမြို့ကနေ MNDAA ကို ထွက်ပြီး လောက်ကိုင်မှာသာ ခြေကုပ်ယူရန် ညှိနှိုင်းခဲ့သော်လည်း လားရှိုးမြို့ကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ထားပြီးမှ နောက်ဆုတ်ရမည်ဆိုလျှင် အောက်ခြေရဲဘော်များ၏ ကန့်ကွက်မှုကို ရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်၍ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း MNDAA က တုန့်ပြန်ခဲ့သည်ဟု သံတမန်အသိုင်းအဝိုင်းများကြားက သိရ သည်။

MNDAA ကတော့ တရုတ်၏ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တောင်ကြီးနှင့် မန္တလေး ကို တိုက်ခိုက်မည်မဟုတ်ကြောင်း၊ မိမိ၏ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ကို အပြည့်အဝ ရရှိစေလိုကြောင်း၊ စစ်ရေးချဲ့ထွင် မည်မဟုတ်ဘဲ မိမိကိုယ်ကိုယ် ခုခံကာကွယ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၄ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန် ထားသည်။