CNI News

၂၀၂၅ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၇

မကြာမီ ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းများ ကို ဖြေရှင်းနိုင်မည့် နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်သည်ဟု ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)မှဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံတော်အစိုးရအနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁)ကိုလည်းကောင်း၊ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်၌ ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၂)ကိုလည်းကောင်း၊ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီနောက်ဆုံးပတ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၃)ကိုလည်းကောင်း ကျင်းပရန် စီစဉ်၍ နိုင်ငံတည်ငြိမ်အောင် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိနေသည်။

ရွေးကောက်ပွဲက လက်ရှိ နိုင်ငံ‌ရေး အကျပ်အတည်းကို ကျော်ဖြတ်နိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော ခြေလှမ်းအစ ဖြစ်သည်ဟု ယူဆ၍ရကြောင်း၊ လက်နက်ကိုင် လမ်းစဥ်သည် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းနိုင်မည့် နည်းလမ်းဟု မြင်လျှင် မြန်မာ့သမိုင်းကို ပြန်လေ့လာကြည့်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)မှဥက္ကဋ္ဌ‌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

SNDP ပါတီဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းအိုက်ပေါင်းကို တွေ့ရစဉ်

‌၎င်းက “ရွေး‌‌ကောက်ပွဲသည် လက်ရှိ အကျပ်အတည်းကို ကျော်ဖြတ်နိုင်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော ခြေလှမ်းအစ ဖြစ်တယ်လို့ သုံးသပ်လို့လည်းရတယ်။ လက်မခံဘူးဆိုတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေသည် ရွေးကောက်ပွဲ နည်းမဟုတ်ပဲနဲ့ ဘယ်လို နည်းများ သူတို့ တွေ့ထားကြပြီး(လဲ)။ လက်နက်ကိုင်တဲ့ နည်းနဲ့ လက်ရှိ အကျပ်အတည်းကို ကျော်ဖြတ်နိုင်မယ်လို့ ထင်သလား‌ပေါ့။ အဲ့သလိုဆိုရင် ဒီကာလ မတိုင်ခင် နှစ်ပေါင်း (၇၀)ကျော်လောက်ကို ဖြတ်သန်းခဲ့တဲ့ မြန်မာ့သမိုင်းကို ပြန်လေ့လာကြည့်လို့ရတယ်၊ အဲ့တာကြောင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရပဲ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း တစ်နည်းအားဖြင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခရဲ့ နိုင်ငံရေး အရွေ့တစ်ခုဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်ရမယ်လို့ ကျနော်တို့က ယုံကြည်တာ အဲ့တာကြောင့် မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတဲ့ အရွေ့သည် ခုနက လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ဖြေရှင်းရမယ့် နည်းတစ်ခု သွားတာပေါ့။ ဘယ်လို လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကို ဖြေရှင်းမှာ လဲဆိုရင် ခုနကပြောတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ကျနော်တို့ ကြွေးကြော်နေကြတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံတော်သစ်ဖြစ်အောင် တည်ဆောက်ကြရမှာပေါ့။ အဲ့တာကို အခြေခံဥပဒေအရ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေ ပေးထား ချက်တွေ ပြန်လည်ဖွဲ့စည်း စည်းနှောင်ဖို့လိုတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲသည်သာ နိုင်ငံ၏အရွေ့တစ်ခု ဖြစ်နိုင်မည်ဆိုသည်မှာ ရာနှုန်းပြည့် မှန်ကန်ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲ အလွန် ပေါ်ပေါက်လာမည့် လွှတ်တော်သည် တိုင်းပြည်အတွက် ထွက်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်း သားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ(SNDP)မှဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းအိုက်ပေါင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

နိုင်ငံရေးပါတီများနဲ့ UEC ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဖြစ်တာပေါ့ ရာခိုင်နှုန်း အပြည့်ဖြစ်တာပေါ့။ လွှတ်တော် ပေါ်လာပြီဆိုလို့ရှိရင် အာဏာသုံးရပ်က ခွဲသွားပြီလေ၊ အစိုးရက အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာ၊ လွှတ်တော်က ဥပဒေပြုရေးအာဏာ၊ တရားစီရင်ရေးအာဏာလည်း သီးသန့်ပြန်ဖြစ်သွားပြီလေ။ အာဏာသုံးရပ်က (Check and balance) ဖြစ်သွားပြီ (separation power) ဖြစ်သွား ပြီလေ။ အခု လောလောဆယ်က အခြေခံဥပဒေက ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် လက်ထဲမှာပဲ အာဏာသုံးရပ်က ရှိတာကို အခြေခံဥပဒေက သူ့ကိုပေးထားတယ်လေ၊ အဲဒီ လွှတ်တော်အသစ် ပေါ်လာပြီ၊ အစိုးရသစ် ပေါ်လာပြီ ဆိုရင် အာဏာသုံးရပ်က ခွဲသွားပြီ။ ခွဲသွားတယ်ဆိုလို့ရှိရင် ဒါက အစိုးရသစ်ဖြစ်သွားပြီ၊ ဘယ်လိုပဲပြောပြော အရပ်သား အစိုးရသစ်တော့ ပေါ်လာမှာပဲ ပြည်ထောင်စုအစိုးရတင် မဟုတ်ဘူး။ တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရသစ်လည်း ပေါ်လာမယ် ပြည်နယ်အစိုးရသစ်လည်း ပေါ်လာမယ်။ အဲကျရင် လူတွေက စိတ်ဓာတ်ကလည်း တစ်မျိုးပြောင်း လဲတာပေါ့။ တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ ဒါလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တွေ လုပ်ရမယ့် အလုပ်တွေလေ။ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေရယ်၊ အစိုးရရယ် လုပ်ရမယ့် အလုပ်တွေ။ ဒါသူတို့အပေါ်မှာ အများကြီး တာဝန်ရှိသွားပြီ။ အမှန်အကန်ပဲလေ လွှတ်တော်က တိုင်းပြည်အတွက် ထွက်ပေါက်တစ်ခုပဲလေ ရွေးကောက်ပွဲဆိုတာ လုပ်လိုက်မှ အရပ်သားအစိုးရတစ်ရပ် ပေါ်လာမယ်လေ၊ ရွေးကောက် တင်မြှောက်တဲ့ အစိုးရ ပေါ်လာတယ်ဆိုလို့ရှိရင် နိုင်ငံတကာကလည်း အသိအမှတ်ပြုမှုက ရလာမယ်လေ”ဟု ပြောသည်။ 

ထို့ပြင် ပြည်သူလူထုများ အားလုံးအနေဖြင့် မကြာခင် ကျင်းပမည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲသို့  ပူးပေါင်းပါဝင်ပြီး မိမိတို့ ဆန္ဒပြုသည့် ပါတီများသို့ လာရောက် မဲပေးကြရန်အတွက် ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (SNDP)မှဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းအိုက်ပေါင်းမှ တိုက်တွန်းပြောဆိုထားသည်။  

တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် နွေဦးတော်လှန်ရေး အင်အားစုများက မြန်မာနိုင်ငံ တွင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲအား မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်မည်ဟု ကြွေးကြော်ထားသလို ရွေးကောက်ပွဲ ပူး ပေါင်း ပါဝင်သူများကိုလည်း အရေးယူသွားမည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၇

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း ပေါ်ထွက်လာသည့် ပြည်သူ့ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) များသည် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း(EAO)များအတွက် အသုံးချခံ ဖြစ်နေကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် EAO-PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များမှ သိမ်းပိုက် ရယူနိုင်ခဲ့သည့် နယ်မြေအချို့ကို မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် EAO တို့ကြား သဘောတူညီချက်များ ရရှိခဲ့ကြပြီး မြို့အချို့ကို ပြန်လည်လွှဲပြောင်း ပေးအပ်ခဲ့ကြသကဲ့သို့ ဆုတ်ခွာ မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။

ထိုသဘောတူညီမှုတွင် နွေဦးတော်လှန်ရေး အင်အားစုများနှင့်ပတ်သက်၍ အကျိုးအမြတ် မပါဝင်နိုင်ကြောင်း၊ PDF များသည် အသုံးချခံ သပ်သပ်သာ ဖြစ်နေကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နွေဦးတော်လှန်ရေးဆိုတဲ့ အပိုင်းကဏ္ဍ ကတော့လေ ကျနော့် အမြင်ကတော့ PDF တွေက အသုံးချခံ သပ်သပ် လောက်ပဲရှိတယ်။ ကျနော်တို့ ပြောမယ်ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေက central  government ကို အယုံအကြည် မရှိဘူး။ အယုံအကြည် မရှိတဲ့အခါကြတော့ PDF ကိုလည်း သူတို့ ယုံကြည်မှာ မဟုတ်ဘူးလေ။ လူအင်အား လိုတာပေါ့။ လိုတဲ့အခါကြတော့ သူနယ်မြေ ချဲ့ထွင်ဖို့အတွက် အသုံးချမယ်။ ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းတဲ့ အခါကြရင် PDF တွေကတော့ ပါဝင်မှာ မဟုတ်ဘူး။ ယနေ့ TNLA ရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်ကိုကြည့် အဲဒီ အတိုင်းပဲလေ။ မိုးကုတ်နဲ့ မိုးမိတ်ကို ပြန်ပေးမယ်။ မိုးကုတ်ကို မန္တလေး PDF တွေကဝင်မယ် အဲဒီအပိုင်းကဏ္ဍတွေ မှာ အငြင်းပွားမှုတွေ ကျနော်တို့ ကြားနေရတယ်။ အဲဒါကတော့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေပဲ ဖြစ်သွားလိမ့်မယ်။ သူတို့ကတော့ သူတို့ဆီ ရောက်တဲ့လူကို အသုံးချမှာပဲလေ။ ဒါအင်အား တစ်ရပ်ပဲ။ ခါတိုင်းလည်း ပြောမယ်ဆို လူအင်အား မရတဲ့အခါကြ လိုက်ဆွဲတာတောင် ရှိသေးတာကို။ အခု လောလောဆယ် သူတို့ဆီကို လာခဲ့တဲ့အခါကြတော့ သူတို့ ကောင်းကောင်း အသုံးပြုမှာပေါ့ အဲဒါကတော့” ဟု ပြောသည်။ 

NUG နဲ့ MDY-PDF ခေါင်းဆောင်ကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၂၁ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း ပေါ်ထွက်လာသည့် PDF တပ်ဖွဲ့များသည် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း (EAO)  နယ်မြေများသို့ သွားရောက်ကာ စစ်သင်တန်းများ တက်ရောက်သင်ကြား၍ EAO များ သိမ်းပိုက်လိုသော နယ်မြေ များကို ရှေ့တန်းကနေ တိုက်ခိုက်ပေးရလျက်ရှိသည်။ 

တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်ကာ နယ်မြေသိမ်းပိုက်မှု အများအပြား ရရှိခဲ့ကြသည့် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးတွင် အဓိက ပါဝင်ခဲ့ ကြသော ကိုးကန့်တပ် (MNDAA) နှင့် တအာင်းတပ် (TNLA) တို့သည် လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် အပစ်ရပ် လက်မှတ်ထိုးထားကြသည်။

ထို့အပြင် သိမ်းပိုက်ရရှိထားသည့် မြို့အချို့မှ ဆုတ်ခွာကာ မြန်မာ့တပ်မတော်ထံ ပြန်လည်လွှဲပြောင်း ပေးအပ်ခဲ့ရာ PDF ပူးပေါင်းတပ်များနှင့် သဘောထား ကွဲလွဲမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။

အလားတူ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)သည်လည်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ကချင်ပြည်နယ်အတွင်း မှာ PDF များ၏ အင်အားကို ရယူ၍ မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများ ဖော်ဆောင်ခဲ့ပြီး သယံဇာတနှင့် ကုန်သွယ်ရေး အကျိုး အမြတ်ရှိသည့် နယ်မြေများကို သိမ်းပိုက်ရရှိထားသည်။

KIA နဲ့ PDF ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် KIA သည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လျှို့ဝှက် ဆက်သွယ်၍ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် ကြိုးပမ်းနေ ပြီး နှစ်ဖက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမည့် နေရာကို ညှိနှိုင်းနေသည်။

မိမိတို့၏ အမျိုးသားရေး အကျိုးစီးပွားကိုသာ ကြည့်နေမည်ဆိုပါက ပူးပေါင်းမှု၊ ဦးဆောင်မှု၊ မဟာမိတ်ဖွဲ့မှုများ သည် အတုအယောင်များသာ ဖြစ်နေမည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ စိုင်းမိဏ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကိုယ်တို့နိုင်ငံကတော့ စစ်ကော်မရှင် အပါအဝင် စေတနာမှန်မှန်နဲ့ ဦးဆောင်ပြီး မလုပ်လို့ရှိရင်တော့ ပူးပေါင်းမှုကလည်း အတုပဲဖြစ်မှာပဲ။ နောက်ပြီး ပြည်ထောင်စုကလည်း အတုပြည်ထောင်စုပဲ ဖြစ်နေမှာပဲ။ မဟာမိတ်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းရင်လည်း အတုမဟာမိတ်တွေ ဖြစ်လာမှာပဲ ဖြစ်နေမှာပဲ။ ဘာလို့ဆိုတော့ ကိုယ့် အမျိုးသားရေး အကျိုးပဲ ကြည့်နေကြတယ်။ အခု TNLA လည်း အဲဒီလိုပဲ။ TNLA က သူ့အမျိုးသားရေး အကျိုးပဲ ကြည့်တယ်။ PDF တွေရဲ့ အကျိုးစီးပွားကိုလည်း လှည့်မကြည့်ဘူး။ ပြည်ထောင်စုကြီး တစ်ခုလုံးရဲ့ အကျိုးစီးပွား ကိုလည်း မကြည့်ဘူးဆိုတော့ လက်တွေ့ အနေထားအရကတော့ ကိုယ်သာလို့ရှိရင် ကိုယ်ကသွားလိုက်တယ်၊ သူသာလို့ရှိရင် သူကသွားလိုက်တယ်။ အဲဒီလို အနေအထားပဲ ဖြစ်နေမှာပဲ” ဟု ပြောသည်။

EAOs များသည် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်နိုင်ရေးနှင့် နယ်မြေသိမ်း ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် လက်နက်ကိုင် လှုပ်ရှားမည့် အင်အားစု အများအပြားကို PDF များဆီကနေ ရလိုက်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

ထိုအခင်းအကျင်းတွင် အမှန်တကယ် အင်အားစုဆုံးရှုံးမှု၊ ထိခိုက်နစ်နာမှုများသည် PDF တို့သာ အဓိက ခံစားလိုက် ရခြင်းဖြစ်ကာ နိုင်ငံရေး အကျိုးအမြတ်ကိုမူ EAO များမှ ရရှိသွားကြသည်ဟုလည်း ၎င်းတို့က ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၆

ကရင်ပြည်နယ်တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု ပျက်ယွင်းအောင် လုပ်ဆောင်နေသူများသည် ကရင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများပင် ဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့်အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၅ ရက်တွင် ကရင်ပြည်နယ်၊ ဘားအံမြို့ရှိ ပြည်နယ်အဆင့် ဌာနဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများနှင့် ရပ်မိရပ်ဖများအား တွေ့ဆုံ၍ ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ကရင်ပြည်နယ်သည် နိုင်ငံလွတ်လပ်ရေး ရပြီးချိန်ကတည်းက လက်နက်ကိုင် သောင်းကျန်းမှုများကြောင့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုများ ပျက်ယွင်းပြီး ပြည်နယ်အတွင်း နေထိုင်သည့် ပြည်သူများ ထိခိုက်သကဲ့သို့ နိုင်ငံတော်အနေဖြင့်လည်း ထိခိုက်မှုများရှိကြောင်း၊ ကရင်ပြည်နယ် တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု ပျက် ယွင်းအောင် လုပ်ဆောင်နေသူများသည် ကရင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုရှိမှသာလျှင် ပညာသင်ကြားနိုင်မည်။ ပြည်သူများ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု လုပ်ငန်းများ ကို ဆောင်ရွက်နိုင်မည်၊ ဒေသဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်နိုင်မည်”ဟု ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် ပြည်နယ်၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ဖျက်စိးနေသည့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု ပျက်ယွင်းအောင် ဆောင်ရွက် နေမှုများကို ပြည်နယ်အတွင်း နေထိုင်ကြသူများအနေဖြင့် နည်းလမ်းပေါင်းစုံဖြင့် ကာကွယ်ဆောင်ရွက် သွားကြရန် လိုကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “နိုင်ငံတော် အနေဖြင့် ကရင်ပြည်နယ်အတွင်း ဒေသတည်ငြိမ် အေးချမ်းမှု ပျက်ယွင်းအောင် လုပ်ဆောင်နေမှုများကို ရှင်းလင်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ အွန်လိုင်းငွေကြေး လိမ်လည်မှု နှင့် အွန်လိုင်း လောင်းကစား လုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာ-ထိုင်း နယ်စပ်အနီးရှိ KK Park  နေရာ အား တပ်မတော် အနေဖြင့် ရှင်းလင်းဆောင်ရွက်နေပြီး အမျိုးသားရေးတာဝန် တစ်ရပ်အနေဖြင့် အပြီးပြတ် ရှင်းလင်းဆောင်ရွက်သွားမည်”ဟု ပြောသည်။

ကရင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)၊ ဒီမိုကရေစီအကျိုးပြုကရင်တပ်မတော်(DKBA)၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး/ကရင်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်-ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီ(KNU/KNLA-PC)၊ ကရင်ပြည်နယ် နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့/ ကရင်အမျိုးသားတပ်မတော်(BGF/KNA)၊ KNU မှ ထုတ်ပယ် ထားသော နယ်ဒါးမြ ဦးဆောင်သည့် ကော်သူလေးတပ်မတော်(KTA)၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ(NMSP)၊ ပြည်သူ့ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)များ စသည့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများ လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ လက်နက်ကိုင်များထဲတွင် BGF/KNA သည် တပ်မတော်အောက်မှ ရပ်တည်သော အဖွဲ့ဖြစ်ပြီး DKBA၊ KNU/KNLA-PC၊ NMSP တို့သည် တစ်နိုင်ငံလုံးအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)ထိုးထားပြီး တပ်မတော်နှင့် တိုက်ပွဲမရှိပေ။

ထို့နောက် KNU သည် NCA ကနေ နုတ်ထွက်ထားပြီး PDF များကို ဦးဆောင်၍ တပ်မတော်အား ဖြုတ်ချရေး တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသလို KTA ကလည်း တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် KNU-PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များကြား ကရင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန်ဖြစ်ပွားနေပြီး မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီးလည်း ကုန်သွယ်ရေး ရပ်တန့်ထားရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၄

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအထက်ပိုင်း၊ ဗန်းမောက်မြို့နယ်အတွင်းရှိ ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)၏ တပ်မဟာ ၆၁၄ ထံသို့ PDF နှစ်ဦး လက်နက်ခဲယမ်းများဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၄ ရက်က အလင်းဝင်လာ ကြောင်း သိရသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၄ ရက်က SNA ထံ အလင်းဝင်လာသူ ၂ ဦးကို တွေ့ရစဉ်

SNA ထံ အလင်းဝင်လာသည့် PDF နှစ်ဦးမှာ PDF ရင်း SR-10 ကဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့ နှစ်ဦးကို SNA ဘက် ဆုငွေနှင့် အသုံးအဆောင်များ ပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ဗန်းမောက်မြို့နယ်အတွင်းမှာ KIA-PDF-ကဒူး ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့နှင့် SNA ကြား တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃

နိုင်ငံတော်အစိုး‌ရအနေဖြင့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း တာဝန်ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်ပြီးသူများအား မည်ကဲ့သို့ အခွင့်အလမ်းများ ပေးသင့်သလဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား မေးခွန်းထုတ်လျက်ရှိ သည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်တွင် စတင် အာဏာတည်စေခဲ့ပြီး တစ်ပတ်စဉ်လျှင် လူဦးရေ ၅၀၀၀ ဖြင့် စတင် သင်တန်းပေးခဲ့ရာ လက်ရှိအချိန်မှာ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းသင်တန်း အပတ်စဥ် ၁၉ အထိ ရှိပြီဖြစ်သည်။

စစ်မှုထမ်းတာဝန် ကျေပွန်စွာ ပြီးဆုံးသွားသူများသည် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်လိုပါက အလုပ် အကိုင် ရှာဖွေ ဆောင်ရွက်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင် ခန့်အပ်ပေးနိုင်ရေးလုပ်ငန်း‌ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးဝင်းရှိန်က နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း တာဝန်ကျေပွန်စွာ ပြီးဆုံးသူများအား အစိုးရအနေဖြင့် ကောင်းမွန်သည့် အကျိုးခံစားခွင့်များ၊ အခွင့်အလမ်းများ ပေးသင့်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတော်ပေါ်လစီကို ကိုင်တွယ်သည့်အခါတွင် မည်သည့် အကျိုးခံစားခွင့် များ ပေးမလဲဆိုခြင်းသည် အရေးကြီးသည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို ထောက်ခံကြသူများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ပြည်ပထွက်ပြီး လုပ်ကိုင်တာ လောက်နဲ့တင်မကဘူး။ အဓိက,က ဒီဟာကို ဖြစ်စေချင်တယ် ဆိုလို့ရှိရင် ဒီနောက်ပိုင်းမှာ ဘာ Incentive ရှိသလဲဆိုတာ သေသေချာချာပြရမယ်၊ လုပ်သင့်တယ်‌ပေါ့‌နော်။ အဲ့လိုမျိုးကို ကျနော်တို့က‌တော့ တောက်လျှောက်ပြောခဲ့တာပေါ့။ ပြောခဲ့တယ်ဆိုတော့ အခါကျတော့ အခု ဒီလိုလေး လုပ် တာကတော့ ကျနော်တို့ ကြိုဆိုတယ်။ ဒီထက်တင် မကဘူး ဒီဟာပြီးစီး ပြီးသွားတယ်ဆိုတဲ့ အချိန်မှာ ကျနော်တို့ ဒါပြောရမယ်ဆိုလို့ရှိရင် စစ်ပြန်တွေပေါ့ဗျာ။ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ အမေရိကန်ကားတွေ ကြည့်ခဲ့သလိုပဲ စစ်ပြန်တွေ ကို သူတို့ ဘယ်လို Treat လုပ်လဲဆိုတာ ဒါမျိုးပုံစံမျိုးတွေက ပေးသင့်တယ် လုပ်သင့်တယ်ပေါ့။ အမှန်က Incentive ရှိမှ လေ အလကားနေရင်း ကိုယ့်အသက် အသေခံပြီး အသက်စွန့်ပြီးတော့မှ ဘာဆိုတဲ့ဟာ ဘာလုပ်ရမှာလဲပေါ့၊ ဘာ အတွက် လုပ်ရမှာလဲပေါ့။ အခုဖြစ်နေတဲ့ ဟာကြီးကလည်း ပြောရမယ်ဆိုလို့ရှိရင် နိုင်ငံသားချင်းဆိုတဲ့ဟာမျိုး ဖြစ်တဲ့ အခါကျတော့ လူတွေမှာ တော်တော် Confuse ဖြစ်တာကို နည်းနည်းခေါင်းထဲမှာ တစ်မျိုးဖြစ်စေတာ‌ပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဘာပဲပြောပြော ဒါသည် နိုင်ငံတော်ပေါ်လစီဆိုတာ ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့အချိန်မှာ ဒီနိုင်ငံတော် ပေါ်လစီကို ကိုင်တွယ်တဲ့အခါမှာ တကယ့်ကို ဘယ်လို Incentive တွေ ပေးမလဲဆိုတဲ့ဟာက အရေးကြီးတာ‌ပေါ့။ အခုဒါက စပေးတာပေါ့လေ ကျနော်မြင်တာ သိပ်တောင် မလုံလောက်သေးဘူး ဒီထက်ပိုကောင်းအောင် လုပ်ပေးသင့်တယ် လို့တော့ ကျနော် မြင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံတော်အစိုးရ အနေဖြင့် ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် ကိစ္စရပ်တစ်ခုသည် အကောင်အထည် မဖော်နိုင်စရာ မရှိကြောင်း၊ ပြည်သူ့စစ်မှု ထမ်းဆောင်သူများ ရလာနိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းများသည် များစွာရှိနိုင်ပြီး အစိုးရ၏ စီမံကိန်းစည်းမျဥ်းစည်းကမ်း စသည့် အပေါ်မှာသာ မူတည်သည်ဟု သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ အမှုဆောင် ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “နိုင်ငံ‌တော်အဆင့် Level က သုံးတဲ့ ကိစ္စရပ်တစ်ခုက အကောင်အထည် မဖော်နိုင်စရာတော့ ဘာမှမရှိ ဘူးလေ၊ ပြောရရင် အပြင် အေဂျင်စီတွေနဲ့တောင် ချိတ်ဆက်ပြီးတော့မှ နိုင်ငံခြားကို အလုပ်သွားလုပ်ဖို့ လုပ်နေ ကြတဲ့ဥစ္စာ နိုင်ငံတော်အဆင့်ကနေ စီမံဆောင်ရွက်ပေးမယ့်။ ကိစ္စတစ်ခုက ဘယ်လိုကြောင့် မအောင်မြင်ဘူးလို့ ကျနော်တို့က တွေးရမှာတုန်း။ နိုင်ငံခြားသွားပြီး အလုပ်လုပ်ချင်သလား နောက်ပိုင်းကျတော့ စပြီးတော့ ဥပဒေ ထွက်စဥ်တည်းက ဥပမာ အလုပ် တစ်ခုခုကနေပြီးတော့ နှုတ်ထွက်ပြီးတော့ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ရတယ်ဆို အဲ့ဒီ အလုပ်မှာ ပြန်လည်ထမ်းဆောင်ခွင့်တွေပါပဲ၊ အများကြီးပါပဲ။ အဲ့တာကတော့ ခုနကပြောသလိုပေါ့။ သက်ဆိုင်ရာ ဥပဒေချမှတ်ထားတဲ့ စည်းမျဥ်းစည်းကမ်း ဥပဒေအတိုင်းပဲ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ စီမံကိန်းအရ ဘယ်လိုလုပ်ထားလဲ ဘယ်လို အစီအစဥ် ဆွဲထားလဲဆိုတဲ့ အပေါ်မှာ မူတည်မှာ ကျနော့် အမြင်ကြီးနဲ့ ပြောလို့မရဘူး။ အဓိက,ကတော့ လက်ရှိ စည်းမျဥ်းစည်းကမ်း ချမှတ်ထားတာ ရေးဆွဲထားတာ အဲ့ဒီအပေါ်မှာပဲ အကုန်လုံး မူတည်ပါလိမ့်မယ်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများကြား နှစ်ဖက်စလုံးမှ စစ်မှုထမ်းရန် အတွက် လူငယ်လူရွယ်များအား ခေါ်ဆောင်ခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခြင်းများ လုပ်ဆောင်နေကြပြီး ပြည်သူလူထုများ အနေ ဖြင့် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများဖြင့် နေထိုင်နေရကြောင်း သုံးသပ်မှုများ ရှိနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃

ပြည်သူလူထု၏ မဲကို ရယူပြီး လွှတ်တော်ထဲ ဝင်ရောက်ရန် နိုင်ငံရေးပါတီများ ပြင်ဆင်နေသည့်တိုင် ပြည်သူလူထု ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသော အခက်အခဲများကို ဖြေရှင်းပေးမှုအပိုင်းမှာ ပါတီများ အလွန်အားနည်းနေကြောင်း နိုင်ငံ ရေးလေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

လွှတ်တော်ထဲသို့ ဝင်ရောက်မည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများသည် ပါတီကို ကိုယ်စားပြု၍ ဝင်ပြိုင်ခြင်းဖြစ်သည့် အတွက် ရွေးကောက်ပွဲကာလ၌ ၎င်းတို့သည် ပါတီကိုယ်စားလှယ်များဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော် ပြည်သူများ၏ မဲ ပေးမှုအရ အနိုင်ရရှိပြီး လွှတ်တော်ထဲသို့ ရောက်ရှိချိန်တွင် ပါတီကိုယ်စားလှယ်တင်မက ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ် လည်း ဖြစ်သွားပြီဟု ၎င်းတို့က ထောက်ပြကြသည်။

ပြည်သူလူထု အခက်အခဲများကို လက်တွေ့ကျကျ ဖြေရှင်းပေးမှုပိုင်းတွင် နိုင်ငံရေးပါတီတချို့က တော်တော်လေး အားနည်းနေကြကြောင်း ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီရွေးကောက်ပွဲဟာ လူငယ်ထုအတွက်ကို အပေါင်းလက္ခဏဆောင်တဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေ အကျိုးစီးပွားတွေ ရလဒ်တွေ ဖြစ်လာမယ်ဆိုတာကို လူငယ်တွေကို သက်သေပြဖို့လိုတယ်။ ဥပမာ ရှင်းရှင်းလေး ရှိနေတယ်၊ နယ်တွေ မှာ တချို့နေရာတွေမှာ ဥပဒေနဲ့မညီတဲ့ စစ်မှုထမ်း ဆင့်ခေါ်တာတွေရှိတယ်။ အဲ့ဒါတွေကို နိုင်ငံရေးပါတီတွေက ဒီလူငယ်တွေရှေ့ကနေ မားမားမတ်မတ် ရပ်ပြီးတော့ တိုက်တိုက်တွန်းတွန်း ပြောဆို ကာကွယ်ပေးခြင်းအားဖြင့် လူငယ်ထုက ရွေးကောက်ပွဲပေါ်မှာ စိတ်ဝင်စားလာမယ်။ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဆိုတာက ငါတို့နဲ့အတူတူ ငါတို့ နဲ့ရပ်ပြီးတော့ ငါတို့ရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ လူတွေပါလားဆိုတာကို သူတို့ သဘောပေါက် လာလို့ရှိ ရင် ရွေးကောက်ပွဲကို စိတ်ဝင်စားလာမှာပဲ၊ ဒါကြောင့် နိုင်ငံရေးပါတီတွေက အလုပ်နဲ့ သက်သေပြဖို့ လိုတယ်။ တကယ်ကို လက်တွေ့ကျတဲ့ ကူညီမှုတွေ၊ လက်တွေ့ကျတဲ့ ဖြေရှင်းမှုတွေ ပြည်သူလူထု အခက်အခဲကို လက်တွေ့ ကျကျ ဖြေရှင်းပေးမှုတွေပိုင်းမှာ နိုင်ငံရေးပါတီတချို့က တော်တော်လေးကို အားနည်းနေကြတာ”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံက လက်နက်ကိုင်နဲ့ ပြည်သူများကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံသား ပြည်သူလူထုများသည် စီးပွားရေး အကျပ်အတည်း၊ အလုပ်အကိုင် ရှားပါးမှု၊ ငွေကြေး ဖောင်းပွမှု၊ ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှု၊ လူနေမှုစရိတ် ကြီးမြင့်မှု၊ အသက်အန္တရာယ် မလုံခြုံမှု၊ စစ်မှုထမ်း ဥပဒေကို အသုံးချပြီး အာဏာပိုင်များက ငွေကြေးတောင်းဆိုနေမှု၊ စစ်ပွဲများကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ တိမ်းရှောင်နေရမှု စသည့် အခြေအနေများကို ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများကို နိုင်ငံရေးပါတီများက ပြည်သူလူထု ရှေ့ကနေ ရပ်တည် ဖြေရှင်း မပေးနိုင်ဘဲ ရွေးကောက်ပွဲ ကာလမှာတော့ မဲပေးရန် တိုက်တွန်းလျက်ရှိနေကြသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများ အနေဖြင့် ယခုအချိန်သည် အခွင့်ကောင်း တစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး လူထုဘက်က မားမားမတ်မတ် ရပ် တည် ပေးချင်းအားဖြင့် နှစ်ဖက်စလုံးက အနိုင်ရသည့် အနေအထားမျိုး ဖြစ်လာနိုင်တယ်ဟု ရန်ကုန်စောင့်ကြည့် အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မဲထည့်နေကြစဉ် 

၎င်းက “ဥပဒေနဲ့မညီတဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်တွေ ဖြစ်နေတယ်၊ နယ်တွေမှာဆိုရင် ပိုဆိုးတယ်။ တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေး အလှမ်းကွာတဲ့ နေရာတွေ အားနည်းတဲ့ နေရာတွေ အဲ့လိုနေရာတွေ ဆိုလို့ရှိရင် ဒါတွေက ဥပဒေနဲ့အညီ နိုင်ငံရေး ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေက ဥပဒေနဲ့အညီ ပြည်သူလူထုဘက်က မားမားမတ်မတ် ရပ်တည်ပြီးတော့ ကာကွယ် ပေးတာတွေ ရှိသင့်တယ်။ ဒီအချိန်မှာ အခွင့်ကောင်းတစ်ရပ်ပဲ တရားဥပဒေနဲ့ မညီမညွတ် ဖြစ်နေတာတွေ တရား ဥပဒေ စိုးမိုးမှု မရှိတဲ့ကိစ္စတွေကို ဖော်ထုတ်ပြီးတော့ လူထုဘက်က မားမားမတ်မတ် ရပ်တည်ပေးခြင်းအားဖြင့် ပြည်သူရော၊ ပါတီရော၊ နှစ်ဖက်စလုံးက အနိုင်ရတဲ့ အနေအထားမျိုး ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ ကာလတွေ မှာ ပြည်သူလူထု သက်သာ‌ချောင်ချိရေးတွေ စစ်မှုထမ်းဥပဒေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ စနစ်တကျဖြစ်ဖို့တို့ တချို့ နေရာတွေမှာ တကယ်လို့ ဥပဒေနဲ့အညီ မလုပ်နိုင်ဘူးဆိုလို့ရှိရင် အဲ့ဒီနေရာတွေကို ခြွင်းချက်အနေနဲ့ ထားပြီး တော့ ရပ်ဆိုင်းထားဖို့တို့ ဖြစ်သင့်တယ်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့နိုင်ငံရေးတွင် ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ အနေဖြင့် လွှတ်တော်ထဲသို့ ရောက်ရှိချိန်၌ ပြည်သူကို ကိုယ်စားပြုသည့် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ထက် ပါတီစွဲများဖြင့် ပါတီကိုယ်စားပြု လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် အသွင်ပြောင်းသွားကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့ကြောင့် ပြည်သူလူထုသည် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ကြမည့် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် ကိုယ်စားလှယ် လောင်းများကို သေချာ စိစစ်ရွေးချယ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ပြည်သူလူထုနှင့် နိုင်ငံအကျိုးကို တကယ် လုပ်ဆောင် မည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းနှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများအား ရွေးချယ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာစောင့်ကြည့် သူများက အကြံပြုကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃

ရှမ်းလက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များအနေဖြင့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် စစ်ရေးအရ အပစ်အခတ်ရပ်စဲထားကြသကဲ့သို့ အချင်းချင်းကြားထဲ၌လည်း အပစ်ရပ်ကြရန် လိုအပ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ စိုင်းမိဏ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ရှမ်းပြည်မှာလေ စစ်ကောင်စီ တစ်ခုတည်းနဲ့ အပစ်ရပ်လို့ မရဘူး။ ကျနော်တို့လည်း လက်တွေ့မြင်လာခဲ့ ရတယ်။ ဥပမာ ရှမ်းအကျိုးစီးပွားအတွက် လုပ်နေပါတယ်ဆိုတဲ့ RCSS နဲ့ SSPP တောင်မှ အချင်းချင်း ပစ်ခတ်မှု တွေ ဖြစ်ခဲ့တယ်၊ ထိတွေ့မှုတွေ ဖြစ်ခဲ့တယ်။ ဆိုတော့ တခြား လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တွေနဲ့လည်း အဲဒီလိုမျိုး မဖြစ် လာနိုင်ဘူးလို့ မပြောနိုင်ဘူး။ အဓိက,ကတော့ စစ်ကောင်စီနဲ့ အပစ်ရပ်နိုင်သလို ကိုယ့်ဒေသမှာရှိနေတဲ့ တစ်မြေ တည်းနေ တစ်ရေတည်း အတူတူရှိနေတဲ့ လူတွေအားလုံး အပစ်ရပ်နိုင်မှသာလျှင် တကယ့်ကို ငြိမ်းချမ်းမှာပေါ့ နော်။ အခုက အဲဒီလိုမျိုး မဟုတ်ဘူး။ စစ်ကောင်စီနဲ့တော့ ရပ်တယ်။ အချင်းချင်းကြတော့ ခြေချင်းထိုးနေတယ်။ ဒီဟာက ပြဿနာကတော့ အလားအလာ မကောင်းဘူးပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။ 

သျှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ (RCSS) သည် တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူ စာချုပ် (NCA) ရေးထိုးထားသည့် အဖွဲ့ဖြစ်ပြီး ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ (SSPP) သည် အစိုးရနှင့် ပြည်နယ် အဆင့်- ပြည်ထောင်စုအဆင့် ပဏာမ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးစာချုပ် (Bilateral) လက်မှတ်ရေးထိုးထားခြင်း ဖြစ်သည်။

SSPP တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် SSPP သည် “ဝ”လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ UWSA က ဦးဆောင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံရေး ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ(FPNCC)တွင် အဖွဲ့ဝင် မဟာမိတ်လက်နက်ကိုင်အဖြစ် ပါဝင်ထားသည်။

ရှမ်းလက်နက်ကိုင်များသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း၌ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ပူးပေါင်း၍ တိုက်ပွဲဝင်နေခြင်း မရှိသကဲ့သို့ တော်လှန်ရေး အင်အားစုများနှင့် ပူးပေါင်း၍ လည်း မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တော်လှန်နေခြင်းမျိုး မရှိကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြ သည်။

ထို့ပြင် နွေဦးတော်လှန်ရေး အင်အားစုများနှင့် ပူးပေါင်း၍ မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများ ဖော်ဆောင်ခဲ့ကြသည့် ရှမ်းပြည် မြောက်ပိုင်းရှိ ကိုးကန့်တပ် (MNDAA) နှင့် တအာင်းလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA) တို့သည်လည်း မြန်မာ့ တပ်မတော်နှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူ လက်မှတ်ထိုးထားကြသည်။

ထို့ကြောင့် ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းရှိ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အားလုံးနီးပါးသည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် အပစ်ရပ်ထားသည့်သဘော သက်ရောက်နေကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ယူဆကြသည်။

MNDAA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

ရှမ်းပြည်နယ်တွင်  RCSS နှင့် SSPP ကြားလည်းကောင်း၊ TNLA နှင့် SSPP ကြားလည်းကောင်း၊ KIA နှင့် TNLA ကြားလည်းကောင်း စစ်ရေးအရ ပွတ်တိုက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်။ 

ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ မတူကွဲပြားမှုများကို စုစည်းနိုင်မှသာ ပြည်ထောင်စုကို ဦးတည်မည့် စုစည်းမှုမျိုးကို တည်ဆောက် နိုင်မှာဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ စိုင်းမိဏ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုကလည်း သူတို့က ထိတွေ့မှုက ကိုယ့်စီမှာ ရှိနေပေမယ့် ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ အချင်းချင်း ပြောဆိုနေ တဲ့ဟာတွေက မနက်ဖြန် ဒါမှမဟုတ် နောက်လ ဒါမှမဟုတ် နောက်နှစ် ထိတွေ့မှုက ဦးတည်နေတာပဲ။ ဒီလူမှု ကွန်ရက်မှာ အချင်းချင်း ပြဿနာရှာနေတဲ့ ကိစ္စတွေပေါ့နော်။ အဲဒါတွေ တော်တော်လေး အရေးကြီးပါတယ်။ စစ်ကောင်စီနဲ့ အပစ်ရပ်သလို သူတို့အချင်းချင်းလည်း အပစ်ရပ်သင့်တယ်။ ဒါမှသာလျှင် စစ်မှန်တဲ့ ပြည်ထောင်စု ကြီးကို ဦးတည်နိုင်မှာပေါ့။ ရှမ်းပြည်ရဲ့ မတူကွဲပြားမှုကို စုစည်းနိုင်မှသာလျှင်  ပြည်ထောင်စုကို ဦးတည်မယ့် စုစည်းမှုကို တည်ဆောက်နိုင်မှာပေါ့။ သို့မဟုတ် ဆိုရင်တော့ ဘယ်တော့မှ ငြိမ်းချမ်းမှာ မဟုတ်ဘူး။ လက်တွေ့ အားဖြင့် ဆိုရင်လည်း စုစည်းမှု ပြည်ထောင်စုဆိုတဲ့ဟာကလည်း နာမည်ပဲ ဖြစ်မှာပေါ့နော်။ တိုက်ပွဲက ပြန်ဖြစ်မှာ ပဲ၊ သွေးခွဲမှုက ပြန်ရှိနေမှာပဲ” ဟု ပြောသည်။

ရှမ်းပြည်နယ်တွင် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုံ နေထိုင်ကြသည့်အပြင် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များမှာလည်း အသီးသီး ရှိကြသဖြင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ကျယ်ပြန့် ပြင်းထန်လာခြင်းနှင့်အတူ ရှမ်းပြည်၏ နိုင်ငံရေး အခြေအနေ ဘယ်လိုရှိလဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များကြား စောင့်ကြည့်လေ့လာနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၂

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအထက်ပိုင်း ဗန်းမောက်မြို့နယ်က ကဒူးတိုက်ပွဲရှောင် ၁၈၀ ကျော်ကို ကဒူးနှင့် ရှမ်းနီ လူမှုရေးအသင်းအဖွဲ့များနှင့် အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၂ ရက်တွင် ငွေကြေးထောက်ပံ့ ပေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ဗန်းမောက်မြို့နယ်အတွင်းက အလယ်ရွာ၊ ကံရွာ၊ လက်ပံကျင်း၊ နမ့်မွန်းခေါင် စသည့် ကျေးရွာများမှ အိမ်ထောင်စု ၄၇ စု၊ လူဦးရေ ၁၈၀ ကျော်အတွက် တစ်ဦးလျှင် ၄၅၀၀၀ ကျပ်နှုန်းဖြင့် စုစုပေါင်း ငွေကျပ် သိန်း ၁၀၀ ကျော်ကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ကြောင်း ဗန်းမောက် တိုက်ပွဲ ရှောင်ကော်မတီမှ ပြောသည်။

ကဒူးတိုက်ပွဲရှောင်များကို ရှမ်းနီနွယ်ဖွား လူငယ်များအဖွဲ့ချုပ်က ၁၅ သိန်း၊ ကဒူးလူငယ်များအဖွဲ့ချုပ်က သိန်း ၃၀၊ ရှမ်းနီလူမှုရေးအသင်း(မန္တလေးမြို့)က ၁၀ သိန်း ၅ ထောင်ကျပ်၊ ကြာကြီကွင် ပြည်သူ့စစ်(ကချင်ပြည်နယ်)မှ သိန်း ၅၀ စသဖြင့် အသီးသီး ထောက်ပံ့လှူဒါန်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ဗန်းမောက်မြို့ကို KIA-PDF-ကဒူး ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်တွင် မြို့သိမ်း တိုက်ပွဲ ဖော်ဆောင်ခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်၌ သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ တိုက်ပွဲများကြောင့် ဗန်းမောက်မြို့အနီးရှိ ကျေးရွာများမှ ကဒူးလူမျိုးများသည် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ် မတော်(SNA) ထိန်းချုပ်ထားသော ဗန်းမောက်မြို့အနောက်ခြမ်းသို့ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်လာခဲ့ကြသည်။

လက်ရှိ SNA ထိန်းချုပ်နယ်မြေအတွင်းမှာ ကဒူးတိုက်ပွဲရှောင် စုစုပေါင်း ၅၀၀၀ ဝန်းကျင်ရှိပြီး SNA အပါအဝင် ရှမ်းနီလူမှုရေးအသင်းအဖွဲ့များ၊ ရှမ်းနီအရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများက စားနပ်ရိက္ခာ၊ ဆေးဝါး၊ ငွေကြေး စသည်တို့ကို ထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိသည်။

ဗန်းမောက်တိုက်ပွဲရှောင်များသည် အရေးပေါ် စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုအတွက် ဆေးဝါးများ လိုအပ်နေကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာနှင့် အစိုးရ၏ အကူအညီများလည်း မရရှိပဲဖြစ်နေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၂

ပြည်သူလူထုသည် စားဝတ်နေရေးအတွက် ရုန်းကန်နေရခြင်းကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲ အပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု အားနည်းနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲပေးနိုင်ရေးအတွက် မဲဆန္ဒရှင် စာရင်းကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်မှ အောက်တိုဘာ ဒုတိယပတ်ထိ သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်များရှိ ရွေးကောက်ပွဲကော်မ ရှင် အဖွဲ့ခွဲရုံးများမှာ ကြေညာခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အား မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုများကို အကြောင်းပြကာ ဖျက်သိမ်းခဲ့ခြင်းကြောင့် ပြည်သူလူထုသည် လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် ယုံကြည်မှု အားနည်းပြီး စိတ်ဝင်စားမှု မရှိဘဲ ဖြစ်နေကြသည်ဟု ရွေးကောက်ပွဲလေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ထောက်ပြလျက်ရှိသည်။

ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲပေးကြမည့် ပုဂ္ဂိုလ်များ၊ မဲရုံကို ရောက်မလာနိုင်သည့် အင်အားစုများ၊ လူငယ်များ၊ အမျိုး သမီးများကမူ ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု မရှိတာကို ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့ရကြောင်း ရန်ကုန်စောင့် ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 အထည်ချုပ် စက်ရုံတစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခု အနေအထားမှာတော့ လူငယ်အများစု အိမ်ရှင်မတွေလည်း ပါတာပေါ့။ အိမ်ရှင်မတွေ လူငယ်တွေ ဒီလိုမဲပေးဖို့အတွက် ဘယ်လိုပြောမလဲ အရေးကြီးတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ မဲရုံကို ရောက်မလာနိုင်တဲ့ အင်အားစုတွေ၊ လူငယ်တွေ၊ အမျိုးသမီး တွေကတော့ ရွေးကောက်ပွဲပေါ်မှာ စိတ်ဝင်စားမှု မရှိတာကို တွေ့နေရတယ် အထင်း သားကြီးပဲ။ အခုကတော့ ပိုပြီး‌တော့ ပြည်သူလူထုက စားဝတ်နေရေးအတွက် လူငယ်တွေဆိုလည်း သူတို့ရဲ့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းအတွက် ကြိုးစားရုန်းကန် နေရတာဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲပေါ်မှာ စိတ်ဝင်စားမှုကတော့ အတော် လေး နည်းနေတာရှိတယ်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်၌ ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁) အနေဖြင့် မြို့နယ် ၁၀၂ မြို့နယ်မှာ ကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၂)အား ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်တွင် မြို့နယ် ၁၀၀ မှာ ကျင်းပမည်ဖြစ် သည်။

မြန်မာနိုင်ငံရေး၏ အဓိက အကျပ်အတည်းက လက်နက်ကိုင်ကိစ္စကို မည်သို့ ရှင်းမည်လဲဆိုသည့် ကိစ္စဖြစ်ပြီး ထိုသို့ ရှင်းနိုင်မှ လူမှုစီးပွားဘဝ ပြန်လည်ထူထောင်ရန် လမ်းစပြန်ရနိုင်မည်ဟု ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စစ်ပွဲကြောင့် တိမ်းရှောင်နေကြရသူများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဒါကတော့ ခေတ်ရော အနေအထားရော၊ အားလုံးက အဲ့ဒီဘက်ကို တွန်းပို့နေကြတာပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် လို့ ရွေးကောက်ပွဲကတော့ ရွေးကောက်ပွဲပဲ။ အဲ့တာကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲကြီးသည် စားဝတ်နေမှုကြောင့် စိတ်ဝင် စားမှု မရှိဘူးဆိုတာထက် ဖြေရှင်းနိုင်တဲ့ လမ်းစတိုတွေ လူလတ်၊ လူကြီးပိုင်းကရော မြင်သွားနိုင်တဲ့ အနေအထား လည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။ အဲ့ဒီလို ဖြစ်အောင်လည်းပဲ ပတ်ဝန်းကျင် နိုင်ငံများဘက်ကရော ကမ္ဘာကြီး အနေအထား ကရော တွန်းပို့ပေးနေတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ ဘာလို့ဆိုရင် စစ်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ဒီစစ်ဒဏ်ပေါ့ နိုင်ငံရေးအရ မဖြေရှင်း နိုင်သေးတဲ့ အနေအထား အားလုံးပေါ်မှာ လူထုကတော့ဖြင့် တော်တော် အတွေး နက်နက် ကျယ်ကျယ် ပြန့်ပြန့် တွေးလာကြပြီလို့ ထင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အကျပ်အတည်းကြီးပေါ့၊ အဲ့ဒီမှာ စားဝတ်နေရေး ပြဿနာဆိုတာက တော့ ကြီးတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အဓိက အကျပ်အတည်းက မြန်မာနိုင်ငံရေးရဲ့ လက်နက်ကိုင်ကိစ္စကို ဘယ်လိုရှင်းမှာ လဲ ဆိုတဲ့ဥစ္စာ။ အဲ့ဒီ ဥစ္စာရှင်းနိုင်မှပဲ လူမှုစီးပွားဘဝ ပြန်လည်ထူထောင်ဖို့ လမ်းစပြန်ရနိုင်မယ် ဆိုတဲ့ဘက်နဲ့ ရွေးကောက်ပွဲသည် အရွေ့တစ်ခု အဖြစ်နဲ့ပဲ ပြောင်းချင်လာစတော့ ပြုမယ်ထင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြည်သူလူထုသည် ရွေးကောက်ပွဲ မဲပေးရေး ဆုံးဖြတ်ချက် မချနိုင်ဘဲ ဖြစ်နေသလို မဲစာရင်းသွားရောက် ကြည့်ရှုနှုန်းလည်း အလွန်နည်းပါးလျက်ရှိနေသည်။ 

ထိုသို့ ဖြစ်တည်နေရခြင်းမှာ စားဝတ်နေရေးနှင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းအတွက် နေ့စဉ် ရုန်းကန်နေရသလို ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်မည်ဖြစ်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲ ပူးပေါင်းပါဝင်သူများကို အရေးယူမည်ဟု နွေဦးတော်လှန်ရေး အင်အားစုများက ထုတ်ပြန်ထားခြင်းကြောင့်လည်း ဖြစ်သည်။