CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

မြန်မာနိုင်ငံသို့ ချစ်ကြည်ရေးခရီးစဉ်အဖြစ် ရောက်ရှိလာသည့် ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုနှင့် မြန်မာယာယီ သမ္မတ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တို့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈ ရက်က နေပြည်တော်မှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ ကြသည်။

ထိုသို့ တွေ့ဆုံစဉ် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအဖွဲ့(SCO)တွင် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဝင်ရောက် နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသလို BRICS အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံဖြစ်စေရေးနှင့် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ (EAEU)အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံဖြစ်စေရေးအတွက် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိ၍ ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံမှ ဆက်လက် ထောက်ခံ ပေးစေလိုကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုက ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံ အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် နိုင်ငံတကာ မျက်နှာစာများ၊ အဖွဲ့အစည်းများ အကြားတွင် အမြဲတမ်း ထောက်ခံရပ်တည် ပေးသွားမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ မြန်မာ နိုင်ငံ အနေဖြင့် ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်လိုသည့် ကိစ္စရပ်မှန်သမျှကို ကြိုဆိုလျက်ရှိပါ ကြောင်း ပြန်လည် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

၎င်းက “ ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံသည် စက်မှုနိုင်ငံဖြစ်ပြီး စက်မှု၊ ဆေးဝါးနည်းပညာ၊ ပညာရေး၊ စိုက်ပျိုးရေးတို့တွင် အဆင့်မီ နည်းပညာရပ်များကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည့်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လိုအပ်သည့် ကဏ္ဍများတွင် အပြည့်အဝ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ စစ်ဘက် နည်းပညာဆိုင်ရာနှင့် ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာများ တွင်လည်း တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံအကြား သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများဖြင့် စီးပွား ရေး ဖိုရမ်များကို ကျင်းပပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မည့် လိုအပ်ချက်များကို ဆွေး နွေး ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ အခြေအနေတွင် နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြှင့်တင်ရေးဆိုင်ရာ လမ်းပြမြေပုံ ၂၀၂၆-၂၀၂၈ ကိုလည်း ရေးဆွဲနိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်၍ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားမည်”ဟု ပြောသည်။

ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုနှင့် မြန်မာယာယီသမ္မတ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တို့သည် နှစ်နိုင်ငံ အကြား စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ဆက်လက် တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက် သွားနိုင်မည့် အခြေအနေများ၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ စက်မှု၊ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးနှင့် စစ်ဘက် နည်းပညာ ဆိုင်ရာ စသည့် ကိစ္စရပ်များကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုသည် နိုဝင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့ ညနေပိုင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံကနေ ပြန်လည် ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။

CNI News 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ ယာယီသမ္မတ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တို့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈ ရက်က နေပြည်တော်ရှိ သမ္မတအိမ်တော်မှာ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုသည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက် ညပိုင်းက ချစ်ကြည်ရေးခရီးစဉ် အဖြစ် ရောက်ရှိလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် နိုဝင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် တွေ့ဆုံခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ တွေ့ဆုံမှုတွင် နှစ်နိုင်ငံ သံတမန်ဆက်ဆံရေး တိုးမြှင့်ရေး၊ စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းများ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး တိုးမြှင့်ရေး အပြင် တခြားသော ကိစ္စများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊နိုဝင်ဘာ ၂၈

နိုင်ငံရေးပါတီ တည်ထောင်မည်ဆိုလျှင် ပါတီဝင် အင်အားမည်မျှ အရေအတွက်ရှိရမည်ဟု ကန့်သတ် ပြဋ္ဌာန်း ထားသော နိုင်ငံရေးပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပ‌ဒေသည် ဖျက်ပစ်သင့်ကြောင်း နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် နိုင်ငံရေးသမား များက ထောက်ပြကြသည်။

ပါတီတစ်ခု ထူထောင်ရန်အတွက် ပါတီဝင် အင်အား ၁၀၀,၀၀၀၊ ၅၀,၀၀၀ ရှိရန် လိုသည်ဆိုသော ဥပဒေသည် ဖျက်ပစ်ရန်ကောင်းသည့် ဥပဒေတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည့် ရန်ကုန်တိုင်း ဒေသကြီး၊ လသာမြို့နယ်မှ တသီးပုဂ္ဂလကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဒေါ်စန္ဒာမင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုပြဋ္ဌာန်းထားတဲ့ ပါတီတစ်ခုကို လူဦးရေ ၁ သိန်းရှိမှတို့၊ ၅၀,၀၀၀ ရှိမှတို့ဆိုတဲ့ ဥပဒေကြီးတစ်ခုကို ပြဋ္ဌာန်းထား တော့ အဲ့ဥပဒေက တော်တော်ကို ဖျက်ပစ်ဖို့ကောင်းတဲ့ ဥပဒေတစ်ခု ဖြစ်တယ်။ ဒါတွေက အရေ အတွက်နဲ့လုပ်ရတဲ့ ပလပ်ဖောင်းတစ်ခု မဟုတ်ဘူး။ တကယ်ကို စိတ်ဓာတ်ခိုင်မာတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ပလပ် ဖောင်း တစ်ခုဖြစ်တယ်၊ နောက်တစ်ခု နောင်မျိုးဆက်တွေကိုလည်း အခုလိုမျိုး လူသားယဉ်ကျေးမှုကို ထုတ်ဖော် ပြတဲ့ ပလပ်ဖောင်းတစ်ခု ကို လက်ဆင့်ကမ်းပေးသင့်တယ်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးပါတီ တည်ထောင်ရန် ချမှတ်ထားသည့် ဥပဒေက မဖြစ်သင့်သည့် ဥပဒေဖြစ်ပြီး မရှိစေချင်တော့ကြောင်း နိုင်ငံရေးပါတီများက ထောက်ပြကြသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းကြေညာချက်ကို တွေ့ရစဉ်

အသစ်ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် ဥပဒေအသစ်တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများ ဖွဲ့စည်းရန် မှတ်ပုံတင်မည်ဆိုပါက ပြည့်စုံရမည့် စံနှုန်းများကို တိုးမြှင့်သတ်မှတ်လိုက်သဖြင့် နိုင်ငံရေးပါတီများကို အခက်တွေ့စေခဲ့ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံး စည်းရုံးမည့် ပါတီဖြစ်လျှင် ပါတီဝင် အင်အား ၅၀,၀၀၀ ရှိရမည်ဖြစ်ပြီး မြို့နယ် ၁၀၀ ကျော်မှာ ရုံးခန်း ဖွင့်လှစ်ရမည်ဟု သတ်မှတ်ထားသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေသစ်အရ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုသည့် နေ့မှစ၍ ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း နိုင်ငံရေးပါတီများအနေဖြင့် သတ်မှတ်ပါတီဝင် အင်အားကို UEC ထံ မတင်ပြနိုင်ပါက မှတ်ပုံတင်ထားခြင်းမှ ပယ်ဖျက်ခံရမည်ဖြစ်ပြီး ပါတီကိုလည်း ဖျက်သိမ်းမည်ဟု ဥပဒေသစ်က ဆိုသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပါတီထူထောင်ရန် ခက်ခဲပြီး နိုင်ငံရေးပါတီများအား စာရင်းဇယားများ ပြခိုင်းသည့် ကိစ္စကြီးကမှု မလိုအပ်ဘူးဟု  တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ(TNDP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ဦးထက်အောင်ကျော်၊ ဒေါ်စန္ဒာမင်း၊ ဒေါက်တာမျိုးဆက်သွေးတို့ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ ပါတီတစ်ခု တည်ထောင်ဖို့က‌ တော်တော်ခက်ခဲတဲ့ကိစ္စ ဟိုတလောတုန်း က အဲ့ဒီ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာလေးတွေ လာသင်ပေးတဲ့ အခါကြတော့ နိုင်ငံရေးပါတီ ရပ်တည်မှု သူတို့ အိန္ဒိယမှာ ဘယ်လိုလုပ်သလဲဆိုတဲ့ ဥစ္စာလေးကို မေးကြည့်တဲ့ အခါကြတော့ အဲ့တာတွေလည်း ဘာမှမပါဘူး ဒါ သူ့ နိုင်ငံရဲ့ စည်းမျဉ်းပေါ့၊ အဓိကတော့ ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်ထားတဲ့သူကို နိုင်ငံရေးပါတီ ထောင်ခွင့်မပေးထားဘူး၊ အဲ့တစ်ခုပဲ ကျန်တာအားလုံး လွတ်လွတ်လပ်လပ်ရှိတယ်။ အခုက နိုင်ငံရေးပါတီက ခက်ခက်ခဲခဲ လုပ်ရတာပေါ့။ ဒါကြီးက မဖြစ်သင့်တဲ့ဥပဒေပဲ မရှိစေချင်တော့ဘူး။ ဒီမိုကရေစီထွန်းကားဖို့ဆို နိုင်ငံရေးပါတီ အားကောင်းဖို့ လို တယ်လေ၊ နိုင်ငံရေးပါတီ အားကောင်းဖို့ဆိုတာကလည်း တလွဲတော့ ကျနော်တို့ မလုပ်စေချင်ဘူး။ နိုင်ငံချစ်စိတ်နဲ့ နိုင်ငံသားတွေရဲ့ အကျိုးကို ဆောင်ရွက်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေပဲ ဖြစ်စေချင်ပါတယ်။ ၉၀ ခုနှစ်တုန်းကဆိုရင် နိုင်ငံ ရေးပါတီတစ်ရပ် တည်ထောင်တယ်ဆိုရင် နိုင်ငံတော်က ပံ့ပိုးမှုတွေ အများကြီးရှိခဲ့တယ်။ ယနေ့ကြတော့ နိုင်ငံ တော်က နိုင်ငံရေးပါတီတွေကို ဥပဒေဘောင်ထဲကနေ ကိုင်ပြီးတော့မှ ပံ့ပိုးမှုတော့ ဘာမှတော့မရှိဘူးပေါ့။ အဲ့လိုမျိုး လုပ်ထားတယ်ဆိုတာလည်း အထက်ကို လိမ်ခိုင်းတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဒါပါတီအင်အားဆိုတာလည်း သူတို့ ကောင်းကောင်း စစ်ဆေးနိုင်တာ မဟုတ်ဘူး။ ဒီဘက်ကလည်း စာရင်းအရပဲ တင်ကြတာကို အခုစာရင်းဇယား ဘယ်လောက်ပဲ ပြခိုင်းနေပါစေ၊ တစ်နေ့ကြရင် လူထုထောက်ခံမှု မရှိဘူးဆို ရပ်တန့်သွားမှာပဲ ဒါကြောင့်မို့ ကျနော်တို့ ခုနက စာရင်းဇယားတွေ ပြခိုင်းတဲ့ ကိစ္စကြီးကတော့ မလိုအပ်ဘူးလို့ ကျနော့်အနေနဲ့ ပြောချင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ဥပဒေဟောင်းတွင် တစ်နိုင်ငံလုံး စည်းရုံးမည့်ပါတီဖြစ်ပါက ပါတီဝင်ဦးရေကို ၁၀၀၀ သာ သတ်မှတ်ထားသော် လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်က ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သော ဥပဒေသစ်တွင် ပါတီဝင်ဦးရေကို ၁၀၀,၀၀၀ အထိ သတ်မှတ်လိုက်သဖြင့် အဆ ၁၀၀ တိုးမြှင့် သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။

သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် ပါတီဝင် ဦးရေ ၁၀၀,၀၀၀ အစား ၅၀,၀၀၀ ဟု ပြင်ဆင် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

ဖျက်သိမ်းခံလိုက်ရတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေနဲ့ ကျန်တဲ့ပါတီတွေကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပါတီများကို ကန့်သတ်ချက်များ မထားပါက နိုင်ငံရေးပါတီ ဖောင်းပွလာနိုင်ကြောင်း၊ အားနေလျှင် နိုင်ငံရေးပါတီ ထထောင်မည်ဆိုသည်များ ရှိနေကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိက,ကတော့ လူဦးရေတို့၊ ရုံးတို့၊ ငွေရေးကြေးရေးတို့ ဘာတို့ဆိုတဲ့ဟာက သူများနိုင်ငံမှာလည်း တချို့ ကန့်သတ်တဲ့ ဟာတွေတော့ ရှိပါတယ်၊ ဒါကတော့ တစ်ပိုင်းပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံမှာက အဲ့ဒါနဲ့ ပတ်သက် ပြီးတော့ တအား မဆီလျှော်ဘူးလို့ ခံစားရတဲ့အချက်က တိုင်းရင်းသာတွေနဲ့ ပတ်သက်တာ များသောအားဖြင့်က ပျံ့နှံ့ နေထိုင်တာ များတာဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဥပမာ-ကချင်ဆိုလို့ရှိရင် ကချင်ပါတီတစ်ခု တည်ထောင် မယ်ဆိုလို့ရှိရင် ကချင်ပြည်နယ်ထဲမှာပဲ စည်းရုံးလှုပ်ရှာခွင့်ရှိတော့တယ် ရှမ်းပြည်နယ်ထဲက ကချင်တွေကို ကိုယ်စား ပြုခွင့် မရှိတော့ဘူး။ အဲ့ဒီလိုမျိုးဖြစ်နေတာ နယ်ကျော်ခွင့်လည်း မရှိဘူးတွေ ဖြစ်ကုန်တာပေါ့။ အဲ့သလိုမျိုးတွေ ဖြစ် နေတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ တိုင်းရင်းသားတွေ အတွက်ကိုက တချို့ဟာတွေက တအားဖောင်းပွတယ်ပေါ့ မြန်မာ နိုင်ငံမှာ ပါတီတွေက ဘာမှ မကန့်သတ် ထားပြန်ရင်လည်း အင်မတန်ကို ဖောင်းပွပြီးတော့မှ အားနေရင် ပါတီ ထထောင်မယ် ဥက္ကဋ္ဌကြီးလုပ်ချင်နေတဲ့ လူတွေကလည်း များတာကတော့လည်း ဟုတ်တယ်”ဟု ပြော သည်။

လက်ရှိတွင် နိုင်ငံရေးပါတီများ အနေဖြင့် နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပွားနေသော လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခနှင့် မလုံခြုံမှုများ ကြောင့် ပါတီလုပ်ငန်းစဉ်များ လုပ်ဆောင်ရန် အခက်အခဲများ ရှိနေကြောင်း နိုင်ငံရေးပါတီများက ထောက်ပြကြ သည်။

နိုင်ငံရေးပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေအရ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF)၊ အမျိုးသမီးပါတီ(မွန်)၊ အမျိုးသားနိုင်ငံရေးဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ၊ ပြည်ထောင်စုလယ်သမား အလုပ်သမားအင်အားစုပါတီတို့ကို သတ်မှတ် ပါတီဝင် ဦးရေ မပြည့်မီခြင်းနှင့် ပါတီရုံးခန်းများ မဖွင့်လှစ်နိုင်၍ UEC က ဖျက်သိမ်းလိုက်ကြောင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို ကျော်လွှားနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းရာတွင် အာဆီယံမှ အသိမှတ် ပြုခြင်း၊ မပြုခြင်းက အဓိကမဟုတ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။  

မြန်မာနိုင်ငံသည် လက်ရှိ အခြေအနေတွင် သက်ဆိုင်သူများ ပါဝင်သော ဆွေးနွေးမှုမျိုး မရှိသေးခြင်းကြောင့် ရွေး‌ကောက်ပွဲပြီး နောက်ပိုင်းတွင်လည်း အာဆီယံနှင့် မြန်မာ ပြန်လည်ထိတွေ့ ဆက်ဆံရေးသည် ခက်ခဲလိမ့် မည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Mr.Sihasak Phuangketkeow က ပြောကြားထားသည်။ 

ရွေးကောက်ပွဲအလွန် အစိုးရသစ် တစ်ရပ်အား ပြည်သူလူထု‌ ထောက်ခံမှု ရှင်းလင်းစွာ ဖြစ်သွားလျှင် အာဆီယံမှ အသိအမှတ်ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၎င်းက “မြန်မာနဲ့အာဆီယံ ဆက်ဆံရေးက ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးသွားလို့ရှိရင် သူက ဒီမိုကရေစီနည်းကျ အစိုးရတစ်ခု၊ လွှတ်တော် ဒါတွေ ပေါ်ထွက်လာမှာလေ၊ အဲ့တော့ သူတို့က အသိမှတ် ပြုတယ်ပြောပြော၊ မပြုဘူး ပြောပြော ဒါတွေက အဓိက မဟုတ်ဘူး။ ကျနော်တို့ အမှန်တကယ် ကျနော်တို့က အစိုးရက ရွေးကောက်ပွဲကို ရိုးရိုးသားသား ကျင်းပ ပေးလိုက်တယ်ဆိုရင် အလိုလျောက် အသိအမှတ်ပြုသွားမှာလေ၊ legitimacy ဆိုတာ သူတို့အသိမှတ်ပြုဖို့ မဟုတ်ဘူး။ ဒါက ကျနော်တို့ ရိုးရိုးသားသား လုပ်တယ်ဆိုရင် legitimacyက အလိုလိုနေရင် လူထုထောက်ခံမှုက ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဖြစ်သွားလို့ရှိရင် သူတို့ ကျနော်တို့ကို ပြန်ပြီးတော့ အသိမှတ်ပြုရမှာပဲ။ ကျနော်တို့ အာဆီယံ အသိုင်းအဝိုင်းထဲ ပြန်ဆွဲခေါ်ရမှာပဲ။ သူတို့ ကိုယ်တိုင်ကိုက အာဆီယံရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကို ဝင်မစွက်ဖက်ရေး ဆိုတာ လည်း ရှိထားပြီးသားဆိုတဲ့ အခါကျ‌တော့ မြန်မာပြည်က ဒီမိုကရေစီကျကျ ရွေးတယ် မရွေးတယ် ဆိုတာက အမှန်တိုင်း‌ပြောရင် ခုနက ဘရူနိုင်းလိုနိုင်ငံမျိုး ဘယ်လိုလုပ်မလို့တုန်းပေါ့နော်။ အဲ့တော့ ဒါက ကြီးမားတဲ့ (Issue) မဟုတ်ပါဘူး ဒါက အဆင်ပြေသွားမှာပါ”ဟု ပြောသည်။ 

မြန်မာမှာ ဒီမိုကရေစီ တောင်းဆိုနေကြစဉ် 

မြန်မာနိုင်ငံနှင့် အာဆီယံ၏ ဆက်ဆံရေးသည် ရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက် ပြေလည်သွားနိုင်ခြေရှိကြောင်း၊ ‌မကြာမီ ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် လူထုယုံကြည် အားကိုးလက်ခံနိုင်မည့် အစိုးရသစ် ဖွဲ့စည်းနိုင်မည်ကို မျှော်လင့် ထားသည်ဟု ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အန်တီတို့ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးရင်တော့ မြန်မာနဲ့အာဆီယံရဲ့ ဆက်ဆံရေး အနေအထားတွေက ပိုပြီးတော့ ဒီထက်ပိုပြီး ကောင်းမွန်လာမယ်လို့တော့ အန်တီတို့ ယူဆထားတယ်လေ။ အခု နိုင်ငံကြီးတွေနဲ့ သံတမန်ဆက်ဆံ‌ရေး အနေအထားကလည်း တစ်နေ့တခြား ပိုပိုပြီး ကောင်းလာတယ်လေ၊ ဒါ့ကြောင့်မို့လို့ ရွေးကောက်ပွဲပြီးရင်တော့ အစိုးရဘက်က ပေါ်ပေါက်လာမယ့်လွှတ်တော်တွေကို ဂုဏ်သိက္ခာရှိမယ့် လွှတ်တော် တွေပေါ့နော်၊ အများယုံကြည် လက်ခံနိုင်မယ့် အစိုးရတွေအဖြစ် ဖွဲ့စည်းပေးနိုင်မယ်လို့ အန်တီတို့က မျှော်လင့်ထား တယ်။ အဲဒီလိုမျိုး အားလုံး မျှော်လင့်ထားတဲ့အတိုင်း အစိုးရဘက်ကလည်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေကို တကယ်ကို လိုလိုချင်ချင်နဲ့ လုပ်ပြီးတော့ပေါ့နော်၊ အများယုံကြည်လက်ခံတဲ့ အစိုးရတစ်ရပ် ပေါ်ပေါက်လာပြီဆိုရှိရင် ဒီထက် ပိုပြီးတော့လည်း နိုင်ငံတကာရဲ့လက်ခံမှုတွေ တိုးတက်လာမယ်။ နိုင်ငံတကာရဲ့ လက်ခံမှုတွေ ပိုပြီး‌တော့ တိုးတက် လာမယ်လို့ အန်တီတို့ မျှော်လင့်ထားတယ်လေ။ အန်တီတို့ မျှော်လင့်တယ်ဆိုတာထက် နိုင်ငံကပေါ့နော် နိုင်ငံက ပြည်သူလူထု ပြည်တွင်းနေ ပြည်သူလူထုက မျှော်လင့်ထားတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။ 

အာဆီယံအဖွဲ့အစည်းသည် အခြေခံအားဖြင့် နှစ်ပိုင်းကွဲထွက်နေကြောင်း၊ အာဆီယံအနေဖြင့် ခိုင်မာသည့် အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ရန်အတွက် စတင်ဖွဲ့စည်းစဥ်က အခြေခံမူဝါဒများ၊ ရပ်တည်ချက်များကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် နိုင်ငံရေးလေ့လာသူများက ထောက်ပြကြသည်။ 

အာဆီယံ အစည်းအဝေးများကနေ မြန်မာကိုဖယ်ထားစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က NLD အစိုးရသည် ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုကို မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟု ဆိုကာ မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ဖြုတ်ချ၍ အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာခဲ့သည်။ 

ထို့နောက် အာဆီယံက မြန်မာ့အရေးမှာ ဝင်ရောက် ကိုင်တွယ်လာပြီး ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်း‌အောင်လှိုင်နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်များကို အာဆီယံ အစည်းအဝေးများကနေ ဖယ်ထုတ်ထားသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်၌ ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁)ကိုလည်းကောင်း၊ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၂)ကိုလည်းကောင်း၊ ဇန်နဝါရီလ နောက်ဆုံးပတ်မှာ ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၃) ကို လည်းကောင်း ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပပြီး အနိုင်ရသည့် နိုင်ငံရေးပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ ထို့နောက် တပ်မတော်က နိုင်ငံတော် ကာကွယ်ရေး တာဝန်ကိုသာ လုပ်ဆောင်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

ရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက် ထွက်ပေါ်လာမည့် အရပ်သားအစိုးရ လက်ထက်၌ နိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား တစ်ရပ် လုံးကို မဆောင်ရွက်နိုင်ပါက ဘာဖြစ်နိုင်သလဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများ ရှိနေကြသည်။

အရပ်သားအစိုးရအနေဖြင့် ကျယ်ပြန့်နေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများအကြား အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားကို ပုံမှန် ဆောင်ရွက် မကျင့်သုံးနိုင်ပါက တပ်မတော်ကို အာဏာပြန်အပ်နိုင်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တခြားကတော့ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်ပြီးတဲ့ အခါကြတော့ အရပ်သားအစိုးရက အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာ ယူရ မယ်ပေါ့။ အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာ ယူရမယ်ဆိုတဲ့ အခါကြတော့ အထက်ကနေပြီးတော့ အုပ်ချုပ်ရေးရော၊ စစ်အုပ်ချုပ် ရေး ကျင့်သုံးနေတဲ့ နေရာတွေရော၊ တချို့နေရာတွေကိုတော့ တပ်က စစ်ရေးအရ အာရုံစိုက်နေမယ်ပေါ့။ အုပ်ချုပ် ရေးက အရပ်သားအစိုးရပဲ လုပ်မယ်ဆိုတော့ အရပ်သားအစိုးရက နိုင်ပါ့မလားပေါ့။ အခြေခံဥပဒေမှာ ပြဋ္ဌာန်းထား တာကတော့ အရပ်သားအစိုးရအနေနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးကို ရိုးရိုး ဆောင်ရွက်ကျင့်သုံးလို့ မရဘူးဆိုရင် တပ်ကို အကူ အညီ တောင်းပြီးတဲ့ အခါကြတော့ အာဏာ လွှဲအပ်နိုင်တယ်ဆိုပြီး တပ်ကိုပြန်အာဏာ သိမ်းခိုင်းတာပေါ့။ ဒါက ကျနော်တို့ ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေမှာပါတဲ့ တပ်က အာဏာသိမ်းတယ်၊ တပ်ကို အာဏာအပ်တယ် ဆိုတာက အမှန် တကယ်ကတော့ အရပ်သားသမ္မတက သူအုပ်ချုပ်ရေးကို ရိုးရိုးသူတို့ အုပ်ချုပ်ရေးဥပဒေတွေနဲ့ အုပ်ချုပ်နိုင်စွမ်း မရှိတော့တဲ့အခါ အုပ်ချုပ်လို့ မရတော့တဲ့အခါမှာ တပ်ကို ပြန်ပြီးတော့ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ကို အုပ်ချုပ်ပေးပါဦး ဆိုပြီးတော့ အာဏာအပ်တာ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ကတော့ ပြောင်းပြန်ဖြစ်ကုန်တာ။ သမ္မတက ခေါ်ပြီးတော့ အာဏာ အပ်တာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က သမ္မတကို အာဏာသိမ်းလိုက်သလို ဖြစ်သွားတာပေါ့” ဟု ပြော သည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် တွေ့ဆုံစဉ်

ရွေးကောက်ပွဲအား ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင်လည်းကောင်း၊ ၂၀၂၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်၌ လည်း ကောင်း၊ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ နောက်ဆုံးပတ်တွင်လည်းကောင်း အပိုင်း (၃) ပိုင်းခွဲကာ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ပြီး ထွက်ပေါ်လာမည့် အစိုးရအဖွဲ့ကို နိုင်ငံ‌တော်အာဏာအား လွှဲပြောင်းပေးအပ်သွားမည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောထားသည်။

ထို ပေါ်ထွက်လာမည့် အစိုးရသစ်၏ မူဝါဒများသည် အပြောင်းအလဲ မဖြစ်နိုင်ဘဲ လက်ရှိ တပ်မတော် ကာကွယ် ရေးဦးစီးချုပ် သွားနေသည့် လမ်းကြောင်းအတိုင်းပဲ ဖြစ်နိုင်ကြောင်းလည်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

ယခင် အငြိမ်းစား ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေ လက်ထက်က ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးခဲ့ပြီး ဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင် သည့် အစိုးရအဖွဲ့သို့ နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ရာတွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ပြန်လည် လွှတ်ပေး ခဲ့သလို နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲများလည်း များစွာရှိခဲ့သည်။

ဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင်သည့် အစိုးရအဖွဲ့ကဲ့သို့ အစိုးရမျိုးမဟုတ်ဘဲ လက်ရှိပုံစံနှင့် မကွာခြားသည့် အစိုးရမျိုး ပေါ်ထွက်လာမည်ကို စိုးရိမ်ရကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ်(PNLO-NCA/S)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 နိုင်ငံရေးပါတီ ခေါင်းဆောင်တချို့ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သမ္မတကြီး ဦးသိန်းစိန် ခေတ်တုန်းကဆိုရင်တော့ လုပ်နိုင်တာတွေ အများကြီး။ သမ္မတကြီး ဦးသိန်းစိန် လောက်နီးနီး အစိုးရမျိုးတက်ရင်တော့ ပုံစံတစ်မျိုးပေါ့။ ဘယ်လို အချိုးနဲ့လာမလဲတော့ ကျနော်တို့ မပြောနိုင်ဘူး။ ဦးသိန်းစိန် လုပ်ခဲ့တာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် လုပ်နိုင်တဲ့ပုံစံ ထွက်ရင်တော့ တော်တော် အားကိုးရမှာပေါ့။ ကျနော် စိုးရိမ်တာက အခုလက်ရှိပုံစံနဲ့ သိပ်မကွာမှာကိုပဲ ကြောက်ရတယ်။ သိပ်မထူးဘူးပေါ့။ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ် ရော၊ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး လုပ်ငန်းစဉ်ရော၊ ဘာတွေရော အကုန်လုံးကတော့ ပုံစံဘယ်လိုလာမလဲ ဧပြီလ လောက်မှာ ကြည့်ရမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲအား စနစ် ၂ မျိုးကို ရောနှော ကျင်းပမည်ဖြစ်ကာ မဲအများဆုံးရသူ အနိုင်ယူစနစ် FPTP စနစ်နှင့် PR ဟုခေါ်သည့် အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ်တို့ကို ရောနှောကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲအလွန် အစိုးရသစ်ကို အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရပုံစံ ဖွဲ့စည်းမည်ဆိုပါက မူဝါဒ အပြောင်းအလဲများ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ယူဆလျက်ရှိသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်နေ့ ညပိုင်းက မြန်မာနိုင်ငံသို့ ချစ်ကြည်ရေးခရီးစဉ်အဖြစ် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့်အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်၏ ဖိတ်ကြားချက် အရ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာခြင်းဖြစ်သည်။

သမ္မတ လူကာရှန်ကိုသည် ၁၉၉၄ ခုနှစ်ကစတင်၍ ဘယ်လာရုစ်သမ္မတအဖြစ် ယနေ့အချိန်ထိ တာဝန်ထမ်း ဆောင်နေခြင်းဖြစ်သည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

ပြည်သူများ၏ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသည့် အကျပ်အတည်းများကို မိမိတို့ပါတီအနေဖြင့် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် နည်း လမ်းများ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားသည်ဟု ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ(USDP)မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း (၁) ကိုလည်းကောင်း၊ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်၌ ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း (၂) ကိုလည်းကောင်း၊ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ နောက်ဆုံးပတ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း (၃) ကိုလည်းကောင်း ကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။

ပြည်သူလူထု ကြုံတွေ့ခံစားနေရသည့် အကျပ်အတည်း အခက်အခဲများကို မိမိတို့ ပါတီအနေဖြင့် ဖြေရှင်း ဆောင် ရွက်ရန် နည်းလမ်းများ ရှိသည်ဟု  ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ(USDP) မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၎င်းက “အဓိက,က ကျနော်တို့က ပြည်သူတွေရဲ့ ကုန်စျေးနှုန်း တည်ငြိမ်မှု၊ ပြည်သူတွေအတွက်ကို ကျနော်တို့ ပြည်သူကနေမှ ကျနော်တို့ကို မဲပေးရွေးချယ်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် ကုန်စျေးနှုန်း တည်ငြိမ်မှုကို ကျနော်တို့ အာမခံတယ်။ နောက်တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုကို ယခုထက် ပိုမိုတည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုကို ကျနော်တို့မှာ နည်းစနစ်များ ရှိတဲ့အတွက် ဒါတွေကို အစီအမံများနှင့်အတူ ကျနော်တို့ ဆောင်ရွက်မယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကြေညာစာတမ်းပါ အများကြီးရှိတဲ့ထဲမှာမှ ကျနော်တို့ အဲဒီနှစ်ချက်ကို အဓိကထားပြီးတော့ ဆောင်ရွက်တယ်။ ဥပမာဆိုကြပါစို့ဗျာ လျှပ်စစ်မီး ပုံမှန်ရရှိရေး ဆိုလို့ရှိရင် လျှပ်စစ်မီး ပုံမှန်ရရှိနိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတွေကို ပြည်သူထောက်ခံလိုက်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းမှာ နည်းလမ်းတွေ ခုထဲကိုက ကျနော်တို့ကြိုပြီးတော့ တွက်ဆထားရမယ် ရှိထားရမယ်။ ဥပမာ ကျနော်တို့ကို ပြည်သူက ရွေးချယ် တာဝန်ပေးအပ်လို့ရှိရင် ကျနော်တို့က လျှပ်စစ်မီး ပုံမှန်ရရှိရေးအတွက် ဘယ်လို ဆောင်ရွက်ရမယ်ဆိုတဲ့ နည်းလမ်း ကျနော်တို့မှာ ရှိထားပြီးသား။ ကျနော်တို့ မဟုတ်သော တခြားပါတီမှာလည်း ဒီလိုရှိကောင်းရှိမှာပေါ့။ မြေပြင်ရဲ့ အနေအထားပေါ်မှာ မူတည်တယ်။ အချိန်အားဖြင့်တော့ ပြောရခက်တယ် သို့သော်လည်းပဲ ကျနော်တို့က အကောင်းဆုံးနဲ့ အမြန်ဆုံး နည်းလမ်းတွေနဲ့ ဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်တယ်” ဟု ပြောသည်။ 

နိုင်ငံရေးပါတီများကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ပြည်သူလူထုသည် ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှု ဒဏ်ကို ရင်ဆိုင်နေရသလို လူနေမှုဘဝ မြင့်တက်နေမှု ဒဏ်ကိုလည်း ခံနေကြရကြောင်း၊ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းရှားပါးခြင်းနှင့် လျှပ်စစ်မီး ပုံမှန်မပါရဘဲ မီတာခများ တိုးမြင့်ပေးဆောင်နေရသော အခြေအနေများကို ရင်ဆိုင်နေရသည်။

အလားတူ စစ်မှုထမ်းဥပဒေအရ တရားမဝင် ဖမ်းဆီးခံနေရခြင်းနှင့် ငွေကြေးများ တရားမဝင် တောင်းခံနေရ ကြောင်း၊ တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှုအားနည်းခြင်းကြောင့် ခိုးဆိုးလုနှိုက်များ၏ အန္တရာယ်ကို ရင်ဆိုင်နေကြရကြောင်း၊ ခရီးသွားလာရာမှာလည်း လုံခြုံရေး အားနည်းနေခြင်းနှင့် လက်နက်ကိုင်အင်အားစုများ၏ တရားမဝင် လုပ်ကိုင် မှုများကိုလည်း ရင်ဆိုင်နေကြရကြောင်း ပြည်သူလူထုက ထောက်ပြသည်။ 

အဆိုပါ လူမှုဘဝ အကျပ်အတည်းများကို နိုင်ငံရေးပါတီ အများစုက ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်း ပေးမည်ဆိုသည့် ကတိကဝတ်ကို အာမခံ၍ မဲဆွယ်စည်းရုံးခြင်းမျိုး မတွေ့ရှိရသေးပေ။ 

မဲဆွယ် စည်းရုံးရေးကာလတွင် နိုင်ငံရေးပါတီ အများစုသည် ပြည်သူလက်ရှိ ကြုံတွေ့နေရသည့် အကျပ်အတည်း များကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်း ပေးမည်ဆိုသည့် ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် ကတိပေးနိုင်ခြင်း မတွေ့ရသေးဘူးဟု တိုင်းလိုင် (ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ(TNDP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

လက်နက်ကိုင်များ၊ စစ်ဘက်-အရပ်ဘက် ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဟုတ်ပါတယ် ပါတီတိုင်း အနေနဲ့ကတော့ အဲဒီဥစ္စာကို ကတိမပေးနိုင်တဲ့ အပိုင်းက အခုဆိုရင်တော့ ဒီကိစ္စ မျိုးတွေ ပြောနိုင်တာ ပြည်ခိုင်ဖြိုးတစ်ခုပဲ တွေ့ရသေးတာ‌ပေါ့နော်၊ ပြည်ခိုင်ဖြိုးကတော့ ဒီကိစ္စကို တော်တော်လေး တော့ ပြောနေတယ်။ သူပြောနေပေမယ့်လည်း သူလက်တွေ့ လုပ်နိုင်ပါ့မလားဆိုတာ ပြည်သူက ပြန်စဥ်းစားတာ ပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အခုပြည်သူဘက်က တောင်းဆိုတဲ့ အတိုင်းအတာ တစ်ခုကတော့ လက်ရှိမှာတော့ လုပ်ပေးလို့ မရသေးဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲ အလွန်ကျရင်တော့ လွှတ်တော်တွေလည်း ပေါ်လာမယ် ပြည်သူ့အသံကလည်း လွှတ်တော်အသံပဲလေ။ လွှတ်တော်ပေါ်လာရင် လွှတ်တော်ကလည်းပြောမယ်။ အစိုးရကလည်း ဆောင်ရွက်နိုင် မယ် တစ်ဖက်ကလည်း အခုဆိုရင်တော့ တရားစီရင်ရေးတွေပေါ့နော်။ ကျနော်တို့ ပြောသလိုမျိုး အာဏာသုံးရပ် ကို တစ်ယောက်ထဲ ချုပ်ကိုင်ထားတယ်၊ ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးရင်တော့ ဌာနကြီးသုံးခုကို သီးခြားဆီ ကျင့်သုံးမယ့် အခါ ကျတော့ (Check In Balance) ဖြစ်လာလိမ့်မယ်။ အဲခါကျတော့ ပြည်သူ့အသံတွေ ပေါ်လာပြီဆိုရင်တော့ အခု ပြည်သူ့ အခက်အခဲတွေဟာ အထိုက်အလျောက် ပြေလည်တာ မဟုတ်ဘူး။ ကြီးကြီးမားမားကို ပြေလည်လာမယ် လို့ ကျနော့် အနေနဲ့ကတော့ ပြောချင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲ၌ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ(USDP)သည် မြန်မာ့တပ်မတော်၏ ထောက်ခံမှုကို ရရှိထားသလို ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေများ၊ နိုင်ငံရေးပါတီ မှတ်ပုံတင်ခြင်း ဥပဒေများနှင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ပြင်းထန်နေသော အခြေအနေများကြောင့် တခြားသော ပါတီများထက် အခွင့်အရေးပိုရနေသည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာစောင့်ကြည့်နေသူများက ထောက်ပြကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပရန် စီစဥ်နေသည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် အမည်ခံ သက်သက်သာဖြစ်ပြီး မည်သည့်ရလဒ် ထွက်လာသည်ဖြစ်စေ တပ်မတော်နှင့် USDP ကသာ ဦးဆောင်သည့် အစိုးရပုံစံတစ်ရပ် ထွက်လာမည်ဟု ပြည်တွင်း/ပြည်ပ သံတမန်များက ထောက်ပြကြသည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

နိုင်ငံရေးပါတီများ မဲဆွယ်စည်းရုံးသည့်အခါ ပြည်သူလူထုအား မလုပ်နိုင်ဘဲနှင့် မဲရရေးတစ်ခုအတွက် အာမခံချက် များ ပေးခြင်းမျိုး မိမိတို့ ပါတီအနေဖြင့် မလုပ်ဆောင်ဘူးဟု ကရင်ပြည်သူ့ပါတီ(KPP)မှဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်နန့်ခင်အေးဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် နီးကပ်လာသည့်အချိန်ဖြစ်၍ နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ပြည်သူ လူထု၏ ထောက်ခံမဲများ ရရှိရေးအတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ကတိကဝတ်များကို အမျိုးမျိုး ပေးနေကြသည်။

မိမိတို့ ပါတီအနေဖြင့် တကယ် မလုပ်နိုင်ဘဲ ပြည်သူလူထုဆီမှ မဲရရှိရေးအတွက် အာမခံချက်ပေးခြင်းမျိုး မလုပ် ဆောင်ဘူးဟု ကရင်ပြည်သူ့ပါတီ(KPP)မှဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်နန့်ခင်အေးဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကရင်ပြည်သူ့ပါတီ(KPP) မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ဆင်းနေကြစဉ်

၎င်းက “ဆရာမတို့ကတော့ ကြိုပြောထားလို့ မရဘူးလေ၊ ပြီးတော့ ဒီအခုစစ်မှုထမ်းဥပဒေဆိုတာက နိုင်ငံတော်က သက်မှတ်ထားတာ ဗိုလ်ချုပ်တို့ လက်ထက်ထဲက သက်မှတ်ထားတဲ့ ဥပဒေဖြစ်တယ်၊ ဒါပေမယ့် စနစ်တကျဖြစ်ဖို့ တော့ လုပ်ရမယ်၊ ဖြစ်နေတဲ့ကိစ္စတွေက စနစ်တကျ ဖြစ်ဖို့တော့ လုပ်ပေးရမှာပဲ။ ဒါလွှတ်တော်ထဲ ရောက်သွားလို့ရှိ ရင် ဘယ်ပါတီမဆို လုပ်ရမှာပဲ၊ ဒါပေမယ့် လူထုကို ရှေ့မှာပြောပြီးတော့ ကိုယ်တကယ်လုပ်နိုင်ဖို့ လည်းလိုတယ်။ မလုပ်နိုင်ဘဲနဲ့ ကတိတွေပေး မဲရဖို့တစ်ခုထဲ အတွက်နဲ့တော့ ဆရာမတို့ မလုပ်ဘူး၊ ကိုယ်လုပ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေ ဘယ်လိုပြောမလဲ ဒီမိုကရေစီခေတ် သုံးခေတ်လောက်ကို ဖြတ်သန်းလာတဲ့အခါမှာ လုပ်နိုင်တဲ့ကိစ္စ တွေရှိတယ်၊ မလုပ်နိုင်တဲ့ ကိစ္စတွေရှိတယ်။ ၅ နှစ်ဆိုတဲ့ အတိုင်းအတာ အတွင်းမှာက ကိုယ်ဘယ်လောက် လုပ်နိုင်မလဲ၊ ဖြစ်လာတဲ့အမတ်တွေရဲ့ capacity ဘယ်လောက်ရှိသလဲ အဲ့အပေါ်မှာ အများကြီး မူတည်တယ်။ လူထုဆီက မဲရ ရင်ပြီးရော ဆိုပြီးတော့မှ ငါတို့ဒါတွေလုပ်ပေးမယ် တချို့ဟာတွေက untouchable တွေပါ အရမ်းပြောလို့မရပါ ဘူး”ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ပြည်သူလူထု ရင်ဆိုင် ကြုံတွေ့နေရသော အခက်အခဲများကို ကာကွယ် ဖြေရှင်းမပေးဘဲ ရွေးကောက်ပွဲကာလ မဲလိုချင်သည့်အခါမှ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး စကားများပြောလာခြင်းအပေါ် လူထုကယုံကြည် မှုမရှိဘဲ ဖြစ်လာကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ပြည်သူလူထုအတွက် အထူး အာမခံချက်များ ပေးနေသည်ကို ကြားနေရကြောင်း၊ မိမိတို့ပါတီသည် သူများလုပ် တိုင်း လိုက်လုပ်သည့် ပါတီမဟုတ်ကြောင်း ကရင်ပြည်သူ့ပါတီ(KPP)မှဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်နန့်ခင်အေးဦးက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

ကရင်ပြည်သူ့ပါတီ(KPP) မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ဆင်းနေကြစဉ်

၎င်းက “တိုင်းပြည်မှာလည်း လိုအပ်တဲ့ အရာတွေရှိတယ်၊ အဲ့တော့ ကိုယ်တို့လုပ်နိုင် သလောက်ကတော့ ကိုယ့် ပြည်သူလူထုအတွက် အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် လုပ်ပေးရမှာပဲ။ အာမခံပြီး လုပ်နေတဲ့ဟာတွေက သူတို့ ဘယ် အတိုင်းအတာအထိ အာမခံနိုင်သလဲ ဆိုတာရှိတယ်။ ဆရာမတို့ကတော့ အဲ့လိုကြီးတော့ လုံးဝ အာမမခံဘူး ဒီကိစ္စ‌တွေက ညှိနှိုင်းပြီး‌တော့အားလုံး ကိုယ်ဖြစ်လာတဲ့ အမတ်တွေ အားလုံး ညှိနှိုင်းပြီး‌တော့ အရည်အချင်းရှိတဲ့ အမတ်တွေ ညှိနှိုင်းပြီးတော့ လုပ်ရမယ့်ကိစ္စတွေ ကျမတို့ကတော့ အဲ့ဒီကိစ္စကို ပြောတဲ့အခါမှာတော့ ခုနကလို အာမခံချက် တစ်ခု‌အနေနဲ့ အဲ့လိုကြီးတော့ အာမမခံဘူး။ ဒါပေမယ့် ပြောသင့် လုပ်သင့် လုပ်ထိုက်တဲ့ဟာတွေ လုပ်ရမှာပဲ  အခုတိုင်းပြည်မှာ ဘာတွေဖြစ်နေလဲဆိုတာ လူတိုင်းလည်းသိတာပဲ။ ဖြစ်လာမယ့် အစိုးရက ဒီကိစ္စ တွေကို လုပ်ရမှာပဲ အဲ့တာကိုတော့ အထူးအထူးတွေ အာမခံတယ် လူပိန်းကြိုက်ပြောတာပေါ့။ ရှင်းရှင်းပြောရရင်  ခုနကလို့ဟာတွေကတော့ ဆရာမတို့လည်း ကြားမိပါတယ်နော်။ အာမခံချက်တွေ လိုက်ပေးနေတယ်တို့၊ ဘာတို့ ညာတို့ သူများလုပ်တိုင်း လိုက်လုပ်တဲ့ ပါတီတော့ မဟုတ်ဘူး ဆရာမတို့ ပါတီကတော့”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း (၁) ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၈ ရက်၌ ကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်မှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း (၂) ကို ကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း (၃)အား ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ နောက်ဆုံးပတ်တွင် ကျင်းပသွားမည်ဟု အမျိုး သားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက နိုဝင်ဘာလ (၁၀) ရက်တွင် ထုတ်ပြန် ပြောကြားထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

မကြာခင် ကျင်းပမည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် မွန်ပြည်နယ်မှ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြမည့် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် ဆန္ဒမဲပေးမည့် မွန်လူထုများအပေါ် မွန်ပြည်သစ်ပါတီ(NMSP) အနေဖြင့် ဖိအားပေးခြင်း မရှိကြောင်း မွန်ပြည်သစ်ပါတီ(NMSP)၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ နိုင်အောင်မငေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒါပေမယ့် မွန်လူထုရဲ့ သဘောထားကတော့ ကျနော်တို့လည်း မသိဘူးပေါ့။ သူ့ရဲ့ကိုယ်ပိုင် နိုင်ငံရေး၊ နိုင်ငံသား တစ်ရပ် အနေနဲ့တော့ သူတို့ဟာသူတို့ ဆက်လုပ်ကြမယ်။ ကျနော်တို့အနေနဲ့ ဒီရွေးကောက်ပွဲ အပေါ်မှာ တော့ ဘာမှ စောဒကတက်စရာ၊ ပြောစရာမရှိဘူး။ ကျနော်တို့ ဒေသမှာလည်း သူတို့ မဲရုံဆောက်တာတို့၊ ဘာတို့ အခုထက်ထိတော့ ဘာမှအရိပ်အယောင် မပြဘူးပေါ့။ ကျနော်တို့ကလည်း ဘာမှ pressure မပေးဘူး။ သွားချင်တဲ့ လူသွား၊ နေချင်တဲ့လူနေ၊ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ဆုံးဖြတ်ကြပေါ့။ ကျနော်တို့ အနေနဲ့ ဘာမှ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်၊ ဝင်ရောက် ပြောဆိုတာတော့ ဘာမှမရှိဘူး” ဟု  ပြောသည်။

မွန်ပြည်သစ်ပါတီ(NMSP)သည် ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၀ ရက်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ပြည်နယ်အဆင့်နှင့် ပြည်ထောင်စုအဆင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး(Bilateral) လက်မှတ်ရေးထိုးမှုအား ၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ကတည်းက ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့နောက် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA)အား ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မေလက မွန်ပြည်သစ်ပါတီ(NMSP) ဒုဥက္ကဋ္ဌ နိုင်အောင်မင်းနှင့် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် တွေ့ဆုံစဉ်

လက်ရှိ မွန်ပြည်နယ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲကို ပြည်ထောင်စု ကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ၊ ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ၊ ပြည်သူ့ပါတီ၊ ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (ကျားဖြူပါတီ)၊ တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွတ်ရေး ပါတီ၊ မြန်မာနိုင်ငံ တောင်သူလယ်သမား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ၊ မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီနဲ့ ပအိုဝ်းအမျိုးသား ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးပါတီတို့က ဝင်‌ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ရန် ရှိနေသည်။

ရွေးကောက်ပွဲသည် နိုင်ငံရေးပါတီ၏ အလုပ်ဖြစ်သောကြောင့် မွန်ပြည်သစ်ပါတီ အနေဖြင့် ဟန့်တားခြင်းမျိုး မရှိကြောင်း မွန်ပြည်နယ်တွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည့် မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ(MUP)မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ နိုင်သန်းရွှေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိက,က ကျန်တဲ့အပိုင်းတော့ ကျနော်တို့ သိပ်မသိဘူး။ အဓိက,ကတော့ NCA ထိုးထားတဲ့ မွန်ပြည်သစ် ပါတီပေါ့။ သူတို့က ရွေးကောက်ပွဲကို မတားဆီးဘူးပေါ့။ ဒါကတော့ နိုင်ငံရေးပါတီရဲ့ အလုပ်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ အတွက် ကြောင့် သူတို့ ဘာမှလည်း ဝင်မပြောဘူး။ ဘာမှလည်း ဟန့်တားတာတော့လည်း မရှိဘူး။ ကျန်တဲ့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းကြတော့ မသိဘူးပေါ့နော်။ သူတို့ဘယ်လို သဘောထားတယ်ဆိုတာ၊ နောက် ဘယ်လိုအခင်းအကျင်း ရှိတယ်။ သူတို့အခင်းအကျင်းကို ကျနော်တို့ ဘာမှမသိနိုင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

MSDF ခေါင်းဆောင် ဒေါက်တာသီရိမွန်ချမ်းနှင့် လူထုတွေ့ဆုံနေစဉ်

၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပြီးနောက် မွန်ပြည်သစ်ပါတီတွင် မွန်ပြည်သစ်ပါတီ-အာဏာရှင် တိုက်ဖျက်ရေး(NMSP-AD) ဟူသည့် အဖွဲ့တစ်ခု ခွဲထွက်သွားသည်။

ထို့နောက် မွန်လက်နက်ကိုင် ၄ ဖွဲ့ လည်း ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး ၎င်းတို့မှာ မွန်ပြည်လွတ်မြောက်ရေး တပ်တော် (MLA)၊ မွန်အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(MNLA-AD)၊ မွန်ပြည်ကာကွယ်ရေးတပ် (MSDF) နှင့် မွန်ပြည်တော်လှန်ရေးတပ်(MSRF)တို့ဖြစ်ကြသည်။

အဆိုပါ မွန်လက်နက်ကိုင် ၄ ဖွဲ့သည် မွန်တပ်တော်ကို ဖွဲ့စည်း၍ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ကြသည်။

အလားတူ မွန်ပြည်နယ်တွင် ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)နှင့် NUG လက်အောက်ခံ PDF များလည်း လှုပ်ရှားလျက်ရှိကြသည်။

မကြာခင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်သည့် မွန်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများအပြင် ရွေးကောက်ပွဲ အထမြောက်ရန် ပါဝင်သူများကို ဖမ်းဆီးအရေးယူသွားမည်ဟု မွန်ပြည်ဖက်ဒရယ်ကောင်စီ(MSFC) ပြောဆိုထားသည်။

ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင် အရွေးခံခြင်း၊ မိမိအတွက်ဖြစ်စေ အစုအဖွဲ့ တစ်ခုခုအတွက်ဖြစ်စေ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဦး အတွက်ဖြစ်စေ မဲဆွယ်စည်းရုံးခြင်း၊ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုကို ကူညီပံ့ပိုးခြင်းနှင့် ရွေးကောက်ပွဲ အထ မြောက်ရန် ပါဝင်နေသူများကို ဖမ်းဆီး အရေးယူသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။