CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁ 

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ ကွတ်ခိုင်မြို့မှာ မြန်မာအမျိုးသားဒီမိုကရေစီမဟာမိတ်တပ်မတော်(MNDAA)နှင့် တအာင်း အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA)တို့ ငလျင်ဘေးသင့် ပြည်သူများ ကူညီရေး အလှူခံကောက်နေ ရင်း နှစ်ဖက် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့ကြသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁ ရက်က ကွတ်ခိုင်မြို့ မီးပွိုင့်မှာ TNLA နှင့် TLEC တို့ အလှူခံကောက်ကြပြီး MNDAA က မြို့မစျေး အလွယ်ပေါက်မှာ အလှူခံကောက်ကြရာ ခွင့်ပြုချက်မတောင်းပဲ MNDAA က အလှူခံကောက်သည်ဟုဆိုကာ TNLA မှ လာရောက်တားဆီးစဉ် နှစ်ဖက် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။

TNLA ၊ MNDAA ၊ KIA တို့သည် ကွတ်ခိုက်မြို့နယ်အတွင်း နယ်မြေအငြင်းပွားနေသလို အုပ်ချုပ်ရေးလည်း အငြင်းပွားကာ မကြာခဏ ပွတ်တိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ မတ်လ ၂၈ ရက်က မန္တလေးမြို့အနီး စစ်ကိုင်းမြို့ကို ဗဟိုပြု၍ ပြင်းအား ၇ ဒသမ ၇ အဆင့်ရှိ ငလျင် လှုပ်ခတ်သွားခဲ့သည်။

အဆိုပါ ငလျင်ကြောင့် စစ်ကိုင်း၊ မန္တလေး၊ နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေ၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ မကွေး စသည့် တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ်များမှာ လူပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီး ၄၀၀၀ ဝန်းကျင် ထိခိုက်ဒဏ်ရာများ ရရှိခဲ့သည်။

ထို့ပြင် လမ်းတံတားများ၊ လူနေအိမ်များ၊ ဟိုတယ်များ၊ အစိုးရရုံးများ၊ ဝန်ထမ်းအိမ်ယာများ၊ ဘာသာရေး အဆောက်အအုံများလည်း ပြိုကျပျက်စီးခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁

မြန်မာနိုင်ငံမှာ လှုပ်ခတ်သွားသော ငလျင်ကြောင့် ထိခိုက်ခံစားရသော ပြည်သူလူထုများအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးအဖွဲ့ (CPR)က လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီ ထောက်ပံ့များ ပေးအပ်သွား မည်ဖြစ်သည်။

CPR မှ ကူညီရေးအဖွဲ့သည် စိမ်းလဲ့ကန်သာ ပရဟိတအသင်း(လှိုင်သာယာ)မှ အကူအညီပေးသော ကားဖြင့် ရန်ကုန်ကနေ ဧပြီ ၁ ရက်တွင် စတင် ထွက်ခွာ၍ မန္တလေး၊ စစ်ကိုင်း၊ ပျော်ဘွယ်၊ ကျောက်ဆည်နှင့် အခြား ဆက်စပ် ဒေသများသို့ သွားရောက်ကာ ကူညီထောက်ပံ့ရေး ပစ္စည်းများ ပေးအပ်မည်ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ကူညီထောက်ပံ့ရေး ပစ္စည်းများမှဦ ဆေးရုံသုံး ဆေးဝါးပစ္စည်းများ၊ အိမ်သုံးဆေးဝါးများ၊ အိမ်သုံး ပစ္စည်းများ၊ ကလေးဖြည့်စွက်စာများ၊ သောက်ရေ စသဖြင့် ပါဝင်သည်။

CPR သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသော လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ချုပ်ငြိမ်းရေးအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် တစ်ထောင့်တစ်နေရာမှ ပါဝင်ကူညီပေးနေသော အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁

မြန်မာနိုင်ငံမှာ လှုပ်ခတ်သွားသော ငလျင်ကြောင့် ထိခိုက်ခံစားရသော ပြည်သူများအတွက် စစ်ရေယာဉ် ၂ စီးဖြင့် တန်ချိန် ၄၀ ပါ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု အကူအညီများကို အိန္ဒိယနိုင်ငံက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၁ ရက် တွင် ပေးအပ်ခဲ့သည်။

မတ်လ ၂၈ ရက်က မြန်မာနိုင်ငံမှာ လှုပ်ခတ်သွားခဲ့သော ငလျင်ကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသ ကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေနှင့် ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့မြောက်ဒေသများမှ ငလျင် ဘေးသင့် ပြည်သူများအတွက် အိန္ဒိယက လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုအကူအညီများ ပေးအပ်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယအစိုးရသည် ငလျင်ဘေးသင့် ပြည်သူများအား ကူညီကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်း များ ဆောင်ရွက်ရာတွင် အသုံးပြုနိုင်ရန်အတွက် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးပစ္စည်းများနှင့် စားသောက်ဖွယ်ရာများ တင် ဆောင်လာသော အိန္ဒိယရေတပ်မှ စစ်ရေယာဉ် INS SatpuraF-48) နှင့် INS Savitri(P-53) တို့သည် မတ်လ ၃၁ ရက်က မွန်းလွဲ ၂ နာရီခွဲက ရန်ကုန်မြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

ထို့နောက် အိန္ဒိယသံအမတ်ကြီးက ရန်ကုန်တိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဦးစိုးသိန်းကို လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီပစ္စည်းများ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယမှ ပေးအပ်သော အကူအညီပစ္စည်းများမှာ အသင့်စားခေါက်ဆွဲ၊ အာဟာရပြည့် ဘီစကွတ်၊ ပလက်စတစ်ပုံး၊ ပလက်စတစ်ရေခွက်၊ တကိုယ်သုံးပစ္စည်းများ၊ ရွက်ဖျင်တဲ၊ တာပေါ်လင်စ၊ အဝတ်အထည်များ၊ သန့်ရှင်းရေးသုံး ပစ္စည်းများနှင့် ဆေးဝါးများ ပါဝင်သည့် စုစုပေါင်း တန်ချိန် ၄၀ တန့်ခန့်ဖြစ်သည်။

အလားတူ အိန္ဒိယအစိုးရသည် ငလျင်ဘေး ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များကို စေလွှတ်၍လည်း ပိတ်မိနေသော ပြည်သူများကို ကယ်ထုတ်လျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈

ရွေးကောက်ပွဲမကျင်းပခင်မှာ နစကနှင့် ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများကြား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး နိုင်ငံရေး သဘောတူညီချက် ကြိုတင်ရယူထားနိုင်ပါက နိုင်ငံရေးပါတီ တချို့သည် ပါတီမှတ်ပုံတင်လာနိုင်ဖွယ် ရှိသလားဆိုကာ သုံးသပ်မှုများရှိနေသည်။

မှတ်ပုံမတင်ထားသည့် ပါတီများ ပါဝင်လာနိုင်ရန် နိုင်ငံရေးသဘောတူညီချက် အဓိကလိုအပ်သလို မြို့နယ် ၁၁၀ တွင် ပါတီရုံးခန်း ဖွင့်လှစ်ရမည်ဆိုသည့် အချက်ကို ပြင်ဆင်ပေးရန်လိုကြောင်း ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် (SNLD)မှဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုင်းညွန့်လွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူတို့ ဘယ်လောက် လျှော့နိုင်သလဲဆိုတဲ့ အခြေအနေပေါ် မူတည်တယ်။ နောက် တစ်ချက်က နိုင်ငံ‌ရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ ဘယ်လောက်ရှိမလဲပေါ့။ နောက်ပြီးတော့ နိုင်ငံရေးသဘောတူညီချက်တွေ ဘယ်လောက် ရအောင်ကြိုးစားနေလဲ။ အခုဆိုရင် နိုင်ငံရေးသဘောတူညီချက်တွေ တစ်ယောက်မှ ဘာမှမရဘူး။ တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် ဘာမှလည်း ဆွေးနွေးတာမရှိဘူး။ ဆိုရင်တော့ ဒီတိုင်းပဲ သွားရမှာပဲ။ အခုဖြေလျှော့ပေးတာက မြို့နယ် ၁၆၅ မြို့နယ်ကနေ ၁၁၀ အထိ၊ လူတစ်သိန်းကနေ လူငါးသောင်း ဖြေလျှော့ပေးတာ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်ထင်တယ် တစ်ပြည်လုံးကို ပြိုင်မယ့် ၉ ပါတီထဲမှာ မြို့နယ် ၁၁၀ မှာ ရုံးဖွင့်ပြီးတော့ ပါတီဝင် ငါးသောင်း ရဖို့ကတော့ ဖြစ်ချင်ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ သို့သော် မြို့နယ် ၁၁၀ ဖွင့်နိုင်ဖို့ဆိုတာ ကျနော်က‌တော့ သိပ်မထင်ဘူး။ အဲဒီ ၁၁၀ ဆိုတာ လွယ်တာမှမဟုတ်ဘဲ လက်ရှိ အခြေအနေမှာ။ နိုင်ငံရေး သဘောတူညီချက်ပါပဲ။ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် သဘောတူအောင် ပြောနိုင်ရင် ဖြစ်တာပဲ”ဟု ပြောသည်။

 NSPNC ဦးဆောင်ကျင်းပသည့် Paece Talk 2025 ဆွေးနွေးပွဲကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် အင်အားကြီး ပါတီများဖြစ်သော အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)၊ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(SNLD)သည် ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်းမရှိဘဲ စောင့်ကြည့်နေသလို ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ(ANP)က ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့် ငြင်းပယ်ခံထားရသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌက မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ လာမည့်နှစ် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲကို အောင်မြင်စွာ ကျင်းပပြီးစီးရန်လိုသည်ဟု ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၅ ရက်တွင် ပြုလုပ်သည့် နစကကောင်စီ အစည်းအဝေး၌  ပြောကြားခဲ့သည်။

ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေ၌ ရွေးကောက်ပွဲအား ဖြစ်နိုင်သရွေ့ တစ်နေ့တည်း ကျင်းပရန်၊ အများပြည်သူ ရုံးပိတ်ရက်တွင် ပြုလုပ်ရန်၊ ကြိုတင်ကြေညာရန် ပြဋ္ဌာန်းပါရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ရန်အတွက် ရက်အကန့်အ သတ် ပြုလုပ်ထားခြင်းမရှိဟု ပြောရမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် အနေဖြင့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ ရွေးကောက်ပွဲကို ပြုလုပ်မည်ဟု ပြောဆို ထားသဖြင့် မှတ်ပုံမတင်ထားသည့် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့်လည်း တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု လုပ်သင့်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့ပြင် ပြည်သူ့ပါတီ(PP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက နစက ဦးဆောင်၍ ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲမှ ထွက်လာမည့် ရလဒ်သည် လက်ရှိအာဏာရယူထားသည့် တပ်မတော်နှင့် ထိပ်တိုက်ပဋိပက္ခဖြစ်မည့် ရလဒ်မျိုး ဖြစ်၍မရကြောင်း မတ်လ ၂၄ ရက်က Myanmar Hard Talk သတင်းဌာန၏ မေးမြန်းမှုကို ဖြေကြားထားသည်။ 

ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် ပါတီမှတ်ပုံတင် ပြန်လည် လျှောက်ထားခဲ့သော်လည်း ပါတီတချို့ကို မှတ်ပုံတင်ခွင့် ပယ်ချခဲ့သလို တချို့ပါတီများကိုတော့ ပါတီမှတ်ပုံတင်၍ မရအောင် မဖြစ်နိုင်သော စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်များ ပြဋ္ဌာန်းပြီး ပိတ်ပင်ထားကြောင်း ထောက်ပြကြသည်။

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် အများပြည်သူ လက်ခံသည့် နိုင်ငံရေးပါတီများ အနေဖြင့် မှတ်ပုံပြန်တင်ရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ မှတ်ပုံ တင် မကျသေးသည့် တိုင်းရင်းသားပါတီအချို့ အနေဖြင့်လည်း မှတ်ပုံတင် ကျနိုင်ဖွယ်မရှိကြောင်း စည်းလုံး ညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများမဟာမိတ် (UNA) မှ ဦးမျိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အထူးသဖြင့် ဒီမိုကရက်တစ် ဖြစ်စဉ်အရ အများပြည်သူလက်ခံတဲ့ ပါတီတွေကတော့ ရွေးကောက်ပွဲ အတွက် သူတို့ စကစ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်မှာ မှတ်ပုံတင်ခိုင်းတဲ့အခါ မတင်လာဘူး။ ဒါကတော့ မြင်သာထင် သာတဲ့ အလုပ်ပါ။ ဒါပေမယ့် တချို့သော တိုင်းရင်းသားပါတီတွေ အနေနဲ့ကြတော့ မှတ်ပုံတင်တယ်။ သို့သော် စကစ,က သူတို့ အကျိုးမရှိနိုင်ဘူးထင်တဲ့အတွက် မှတ်ပုံတင် မချပေးဘူး။ ဒါမျိုးတွေလည်း တွေ့ရတယ်။ ဆိုတော့ သူတို့က မှတ်ပုံတင်ခွင့် ပေးတယ်ဆိုတဲ့ ဟာမှာတောင်မှ သူတို့ရဲ့ဘက်တော်သား၊ သူတို့အကျိုးကို လိုလားသူ၊ သူတို့ကနေ ကျွေးမွေးထားတဲ့ ‌ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ပါတီတွေကိုပဲ မှတ်ပုံတင်ခွင့် ပေးတယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုး မြင်ရတယ်ပေါ့လေ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ရန် နိုင်ငံရေးပါတီ ၅၃ ပါတီ စာရင်းပေးသွင်းထားပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ၌ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည့် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေအရ တင်းကျပ်ထားသော အချက်အချို့အား ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၃၀ ရက်မှာ ပြင်ဆင်ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ပြင်ဆင်ထားသည့် အချက်များမှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမည့် နေ့ရက်မတိုင်ခင် ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း ပါတီဝင် ဦးရေ တစ်သိန်းအစား ငါးသောင်းအဖြစ် ရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည့် နေ့မတိုင်ခင် ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း နိုင်ငံတစ်ဝန်းက မြို့နယ်သုံးပုံတစ်ပုံ၌ ပါတီရုံးခန်းများ ဖွင့်ရမည်တို့အပြင် အခြား အချက်များလည်း ပါဝင်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ် ၂၈

မြန်မာ့တပ်မတော်ကို နိုင်ငံရေးကထွက်ခွာရေး တောင်းဆိုနေမည့်အစား မည်သို့အပေးအယူ လုပ်သင့်ကြောင်းကို စဉ်းစားသင့်သည်ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

အကယ်၍ မြန်မာ့တပ်မတော် အနေဖြင့် နိုင်ငံရေးမှ ထွက်မည်ဆိုလျှင် ငြိမ်းချမ်ရေးဆွေးနွေးပွဲများ လုပ်ရန်လို ကြောင်း၊ ငြိမ်းချမ်း‌ရေး ဆွေးနွေးပွဲနှင့်အတူ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအား ဖျက်သိမ်းကာ ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရက်တစ် Constitution တစ်ရပ်အား ရေးဆွဲရမည်ဖြစ်ကြောင်း မွန်ပြည်ဖက်ဒရယ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်မွန်ဆိုင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့ပြင် တိုင်းရင်းသားပြည်သူများ လိုလားသည့် Constitution တစ်ရပ်အား ‌ရေးဆွဲပြီးပါက ၎င်း Constitution ၏ အောက်တွင် လုံခြုံရေးကဏ္ဍပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး (Security Sector Reform) အား လုပ်ဆောင်‌‌ပေးရမည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

 ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်ကို တွေ့ရစဉ်(ဓာတ်ပုံ-ပေါ်ပြူလာ)

နိုင်မွန်ဆိုင်းက “တကယ်လို့ စစ်တပ်က တကယ်ပဲ နိုင်ငံရေးက ထွက်တယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေ လုပ်ဖို့လိုတယ်၊ အဲဒီငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲနဲ့အတူ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ဖျက်သိမ်း ပြီးတော့ ကျနော်တို့ တိုင်းရင်းသား ပြည်သူတွေအားလုံး လိုလားတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရက်တစ် Constitution တစ်ရပ်ကို ဆွဲရမယ်၊ အဲဒီ Constitution ရဲ့အောက်မှာ Security Sector Reform ပေါ့နော် အဲဒါတွေကို ကျနော်တို့ လုပ်‌‌ပေးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါတွေ သေချာလုပ်ပြီးမှသာလျှင် နိုင်ငံရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ရရှိပြီးတော့မှ နိုင်ငံရေး ကဏ္ဍနဲ့ ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍကို သီးခြား ပိုင်းဖြတ်နိုင်ပြီးတော့မှ သူ့ရဲ့ power နဲ့ပေါ့နော် ဒါကို ရှိနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်၊ နောက်ပြီးတော့ အချုပ်ကတော့ ဘယ်စစ်တပ်မဆိုပေါ့နော်၊ ဘယ်စစ်တပ်မဆို တပ်မတော်ပဲပြောပြော တော်လှန် ရေးတပ်ပဲပြောပြော အားလုံးကတော့ နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်မှု၊ နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်မှုအောက်မှာ ရှိရမယ်၊ ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု အစိုးရရဲ့အောက်ဖြစ်ဖြစ်၊ ပြည်နယ်အစိုးရရဲ့ အောက်ဖြစ်ဖြစ် ရှိနေရမယ်၊ ပြည်နယ်အစိုးရအပေါ်မှာ ရှိနေလို့ မရဘူး၊ ဥပဒေအပေါ်မှာ ရှိနေလို့လည်း မရဘူးပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။ 

နစကနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် မည်သည့် ကန့်သတ်ချက်မှ မရှိကြောင်း၊ ကျန်သည့် အဖွဲ့အစည်းများက တော့ တပ်မတော်အနေဖြင့် နိုင်ငံရေးမှ ထွက်ရန်၊ တပ်မတော် ဖျက်သိမ်းရန်၊ ယာယီအစိုးရဖွဲ့ရန် စသည့် ကန့်သတ် ချက်များရှိနေကြောင်း၊ ထိုကန့်သတ်ချက်များရှိမှသာ လာရောက်ဆွေးနွေးမည်ဆိုသော မဖြစ်နိုင်သည့် တောင်းဆို မှုများရှိနေကြောင်း အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ (NSPNC) ဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ထိုကဲ့သို့ တောင်းဆိုမှုများကိုလည်း လက်ခံဆွေးနွေးရန် လမ်းဖွင့်ထားကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် နိုင်ငံရေးက ထွက်မည်ဆိုပါက လက်ရှိလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ အားလုံးအနေဖြင့် လက်နက်စွန့်ကာ နိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်းကို လာမည်ဆိုသည့် အာမခံချက်ရှိလားဟု မေးခွန်းထုတ်စရာရှိနေ ကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ(PP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကြိုတင်ကန့်သတ်ချက်ရမှ ဆွေးနွေးမယ်ဆိုရင်တော့ ဆွေးနွေးပွဲဖြစ်ဖို့ အလားအလာ သိပ်မရှိဘူး၊ အဲတော့ ကျနော်တို့က လတ်တလော အခြေအနေမှာတော့ ရှိနေတဲ့ ပကတိ အခြေအနေကို လက်ခံပြီးမှပဲ ဆွေးနွေးပွဲ စပြီး တော့ ဖြစ်နိုင်တယ်၊ အောင်မြင်နိုင်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်၊ အဲတော့ စစ်တပ်နိုင်ငံရေးက ထွက်ရမယ်ဆိုတဲ့ကိစ္စက မူ အားဖြင့် ကျနော်တို့လည်း သဘောကျတယ်၊ အဲတော့ တချိန်တည်းမှာပဲ စစ်တပ်က နိုင်ငံရေးက ထွက်မယ်ဆိုရင် အခုရှိနေတဲ့ လက်နက်ကိုင်တွေ အားလုံးပေါ့၊ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခမှာ ပတ်သက်နေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ အားလုံးကရော လက်နက်တွေ စွန့်မလား၊ လက်နက်တွေ အားလုံးကို စွန့်ပြီးတော့ နိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်းကို လာမယ်လို့ ဘယ်သူက အာမခံမလဲလို့ ကျနော်က ပြန်ပြီးတော့ မေးရပါလိမ့်မယ်၊ ဆိုတော့ ဒါကြောင့်မို့လို့ စစ်တပ်က နိုင်ငံရေးကနေ ထွက်ရမယ်ဆိုတာ တစ်ခုထဲကို ဆုပ်ကိုင်ထားပြီးတော့ ဖြေရှင်းလို့ မရနိုင်ဘူးလို့ မြင်ပါ တယ်” ဟု ပြောသည်။

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)၊ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)၊ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး(CNF)တို့ အပါအဝင် အတိုက်အခံ အင်အားစုများသည် မြန်မာ့တပ်မတော် အနေဖြင့် နိုင်ငံ‌ရေးမှ ထွက်ရန်၊ အရပ်သားအစိုးရ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိနေရန် စသည့် အချက်များအား လက်ခံမှသာ ဆွေးနွေးနိုင်မည်ဟု ပြောကြားထားသည်။

လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများသည် နယ်မြေအလိုက် အာဏာရရှိရေး ကြိုးပမ်းနေပြီး စစ်ဘုရင်ဝါဒကို ကျင့်သုံး နေကြောင်း၊ လက်နက်ကိုင် အကြမ်းဖက်လမ်းစဉ်ဖြင့် အကျပ်ကိုင်၍ တောင်းဆိုမှုတိုင်းကို အလျှော့ပေးလက်ခံ သည့် အစဉ်အလာ မြန်မာ့တပ်မတော်မှာ မရှိခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် စစ်ဆက်တိုက်မည်ဖြစ်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၇ ရက်တွင် တပ်မတော်နေ့မှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈

မြန်မာ့သမိုင်းမှာ အကြမ်းဖက် လမ်းစဉ်ကျင့်သုံးပြီး အကျပ်ကိုင်တောင်းဆိုခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်တိုင်းမှာ တပ်မတော် အနေဖြင့် အလျှော့ပေးလက်ခံခဲ့သော အစဉ်အလာမရှိ၍ တရားသောစစ်ကို ဆက်တိုက်မည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၇ ရက်တွင် ကျရောက်သည့် နှစ်(၈၀)ပြည့် တပ်မတော်နေ့ အခမ်းအနားမှာ မိန့်ခွန်း ပြောစဉ် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ အပြစ်မဲ့ ပြည်သူတွေအပေါ် အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်နေမှုတွေကို လက်မခံနိုင် သလို ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးကို ထိပါးလာတဲ့ လက်နက်ကိုင် အကြမ်းဖက်လမ်းစဉ်တွေကိုလည်း လုံးဝ လက်သင့်ခံ လို့ မရတဲ့အတွက် တပ်မတော်အနေနဲ့ ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံးရဲ့ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုနဲ့အတူ တရားသောစစ်ကို ဆက် လက် ဆင်နွှဲသွားမှာ ဖြစ်တယ်။ မြန်မာ့သမိုင်းမှာ အကြမ်းဖက် လမ်းစဉ်ကျင့်သုံးပြီး အကျပ်ကိုင်တောင်းဆိုခဲ့တဲ့ ဖြစ်စဉ်တိုင်းမှာ တပ်မတော်အနေနဲ့ အလျှော့ပေးလက်ခံခဲ့တဲ့ အစဉ်အလာ မရှိတာကြောင့် ပြည်သူတွေရဲ့ အသက် အိုးအိမ်စည်းစိမ်ကို ကာကွယ်ဖို့နဲ့ ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ဖို့အတွက် ရဲဘော်တို့အနေနဲ့  အသက်ကို ပဓာနမထားဘဲ စွန့်လွှတ်စွန့်စားတဲ့စိတ်ဓာတ်နဲ့ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်တွေကို ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်သွားကြဖို့ အလေးထားမှာကြားလိုတယ်”ဟု ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တပ်မတော် အရာရှိကြီးများကို တွေ့ရစဉ်

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတချို့သည် နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပေါ်လာသည့် နိုင်ငံရေးပြဿနာကို အခွင့် ကောင်းယူပြီး PDF များဖြင့် နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် တည်ငြိမ်းအေးချမ်းရေး ပျက်ပြားအောင် နည်းလမ်းပေါင်းစုံနှင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်နက်ကိုင်ထားသူများသည် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးရရှိပြီး ပြည်ထောင်စုနှင့်အတူ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ လမ်း ကြောင်းပေါ်မှာ ပါဝင်လျှောက်လှမ်းရေးထက် နယ်မြေအလိုက် နယ်တစ်နယ် ဓားတစ်စင်း စစ်ဘုရင်ဝါဒကိုသာ ကျင့်သုံးလိုချင်တာကြောင့် တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွတ်ရေးကို ထိခိုက်လာနိုင်သည့် အခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ ရသည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ကယား ပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတို့မှာ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တပ်မတော် အရာရှိကြီးများကို တွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ တိုက်ပွဲများကြောင့် တိုက်ပွဲရှောင် ၃ သန်းကျော်ရှိလာပြီး နေအိမ်၊ အဆောက်အအုံပေါင်း သောင်းနှင့်ချီ မီး လောင်ပျက်စီးထားသလို ပညာရေး အဆောက်အအုံများလည်း ပျက်စီးထားသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသော လက်နက်ကိုင်များမှာ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)၊ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး(CNF)၊ အာရက္ခတပ်တော်(AA)၊ တအာင်းအမျိုးသားလွှတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA)၊ မြန်မာအမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ်မဟာမိတ် တပ်မတော်(MNDAA)၊ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)၊ မြန်မာ နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာကျောင်းသားများဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး(ABSDF)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDFs)များ၊ ကရင်နီ အမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ(KNPP)တို့ ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများသည် နစကနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဖြုတ်ချရေး ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသလို တချို့က သီးခြားလွတ်လပ်ရေး အပါအဝင် ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်းအဆင့် ရရှိရေး၊ အထူးဒေသအဖြစ် သတ်မှတ်ပေး ရေး၊ ပလောင်ပြည်နယ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုပေးရေး စသဖြင့် မတူညီသော တောင်းဆိုမှုများဖြင့် ရပ်တည်လျက်ရှိ သည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၆

၂၀၂၅ အလွန်တွင် နိုင်ငံရေးနှင့်ပတ်သက်လာပါက မိမိတို့အတွက် အလွန်ကြီးမားသည့် စိန်ခေါ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာ နိုင်သည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၅ ရက်က ကျင်းပသည့် နစကကောင်စီ အစည်းအဝေးတွင် ၎င်းက ပြောလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌက “ ၂၀၂၅ အလွန်တွင် နိုင်ငံရေးနှင့် ပတ်သက်လာပါက မိမိတို့အတွက် အလွန်ကြီးမားသည့် စိန်ခေါ်မှု များ ဖြစ်ပေါ် လာနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ခိုင်ခိုင်မာမာ ဖြစ်စေရေးအတွက် မည်ကဲ့သို့ ထိန်း ကြောင်း ဆောင်ရွက်သွားရမည်ကို စဉ်းစား ဆောင်ရွက်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပထဝီ အနေအထားအရလည်း မိမိတို့ နိုင်ငံအနေဖြင့် သဘောသဘာဝ မတူညီသည့် အင်အားကြီးနိုင်ငံကြီး နှစ်ခုအကြားတွင် နယ်နိမိတ်ထိစပ် တည်ရှိနေပြီး ပထဝီ အနေအထားအရ စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ကို ရင်ဆိုင်နေရခြင်းပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့် နိုင်ငံရေးအရ၊ ပထဝီ အနေအထားအရ စိန်ခေါ်မှုများစွာရှိနေသည်ကို သိရှိနေရမည်”ဟု ပြောသည်။

နစက ကောင်စီ အစည်းအဝေး ကျင်းပနေစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နိုင်သော ရှေ့အလားအလာများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၀ ရက်က “၂၀၂၅ အလွန် ဗဟုဝင်ရိုးကမ္ဘာတွင် မြန်မာနိုင်ငံကြုံတွေ့လာရမည့် စိန်ခေါ်မှုများနှင့် အခွင့်အလမ်းများသုံးသပ် ဆွေးနွေးပွဲ”ကို နေပြည်တော်မှာ ကျင်းပခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ကယား ပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတို့မှာ တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည်။

အဆိုပါ တိုက်ပွဲများကြောင့် တိုက်ပွဲရှောင် ၃ သန်းကျော်ရှိလာပြီး နေအိမ်၊ အဆောက်အအုံပေါင်း သောင်းနှင့်ချီ မီး လောင်ပျက်စီးထားသလို ပညာရေး အဆောက်အအုံများလည်း ပျက်စီးထားသည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများကြားမှာ နစကသည် ရွေးကောက်ပွဲကို ယခုနှစ်(၂၀၂၅ ခုနှစ်) ဒီဇင်ဘာလ တတိယပတ်နှင့် စတုတ္ထပတ်၊ ဇန်နဝါရီလ(၂၀၂၆ ခုနှစ်) ပထမပတ်နှင့် ဒုတိယပတ်တို့အတွင်း ကျင်းပရန်လျာထားကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ အလွန် ဗဟုဝင်ရိုးကမ္ဘာတွင် မြန်မာနိုင်ငံကြုံတွေ့လာရမည့် စိန်ခေါ်မှုများနှင့် အခွင့်အလမ်းများသုံးသပ် ဆွေးနွေးပွဲတက်ရောက်ခဲ့ကြသူများကို တွေ့ရစဉ်

နစကနှင့်မြန်မာ့တပ်မတော် ဖြုတ်ချရေး ကြိုးပမ်းနေသည့် လက်နက်ကိုင်အင်အားစုများကတော့ နစကကျင်းပ မည့် ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်စီးမည်ဟု ကြေညာထားသည်။

ထို့နောက် အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ဥရောပနိုင်ငံများက နစက ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို မထောက်ခံသလို လူပုဂ္ဂိုလ် တစ်ဦးချင်းနှင့် အဖွဲ့အစည်းလိုက်ကို ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ထားသည်။

အလားတူ အာဆီယံနိုင်ငံများကတော့ နစက ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို ထောက်ခံသည့် နိုင်ငံ၊ မထောက်ခံ သော နိုင်ငံနှင့် ကြားနေ နိုင်ငံဟုဆိုကာ ကွဲပြားခြားနားနေသည်။

တချို့ကတော့ လက်ရှိ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများနှင့် နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းနိုင်သော သဘောတူညီချက် ရလဒ်ကို ရယူပြီးမှ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပရန်၊ သို့မဟုတ်ပါက ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီး ၂၀၂၅ အလွန်ဖြစ်တည် လာမည့် အစိုးရသည် ကြီးမားသော စိန်ခေါ်မှုများသည့် ရင်ဆိုင်ရနိုင်ကြောင်း ထောက်ပြကြသည်။

ပထဝီနိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းမှာလည်း အမေရိကန်၏ နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီ အပြောင်းအလဲကြောင့် နိုင်ငံတကာ မှာ စီးပွားရေးနှင့်နိုင်ငံရေး ရိုက်ခတ်မှုများဖြစ်ပေါ်လာနေသလို တရုတ်နှင့် အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ၊ ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားစစ်ပွဲ၊ တရုတ်နှင့်ထိုင်ဝမ်ကြား ပဋိပက္ခများ၊ တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယ အားပြိုင်မှု စသည့် အခြေအနေ များကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် အလွန်ကြီးမားသော စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရနိုင်သည်ဟု ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၆

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဆင်ရာ၌ မည်သည့်နည်းလမ်းပုံစံဖြင့် ပြင်၍ရနိုင်မလဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများ ရှိနေကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်ရှိအနေအထားအရ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေထဲမှ အချို့ပုဒ်မများအား ပြင်ဆင်ရန်လိုအပ် သည်ဟု ထောက်ပြမှုများရှိသကဲ့သို့ အလုံးစုံဖျက်သိမ်း၍ အသစ်ပြန်လည် ရေးဆွဲရမည်ဟု ထောက်ပြမှုများလည်း ရှိနေကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြဿနာသည် ဖွဲ့စည်းပုံ ပြဿနာဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အလုံးစုံဖျက်သိမ်းပြီး အားလုံး သဘောတူ လက်ခံနိုင်သည့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ဖွဲ့စည်းပုံအသစ်ကို ရေးဆွဲရမည်ဖြစ်ကြောင်း မွန်ပြည် ဖက်ဒရယ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်မွန်ဆိုင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲလုပ်မယ်။ ဖွဲ့စည်းပုံကို အသစ်ပြန်ရေးဆွဲမယ်။ ရေးဆွဲလာတဲ့ အသစ်ဖွဲ့စည်းပုံကို တိုင်းပြု၊ ပြည်ပြု လွှတ်တော်တစ်ခုမှာ အတည်ပြုမယ်။ အဲဒီ process မပါဘဲနဲ့ အခုရှိနေတဲ့ ၂၀၀၈ ကို ဟိုပြင်လိုက် ဒီပြင်လိုက် လုပ်လို့မရဘူးပေါ့။ ဒါကိုလုပ်တာက အိုယွင်းပျက်စီးနေတဲ့ အိမ်တစ်လုံးကို ဟိုကာလိုက် ဒီကာလိုက်၊ ဟိုဖဲ့လိုက် ဒီဖဲ့လိုက် ဒါမျိုးလုပ်တာကတော့ အဆင်မပြေဘူး။ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံကို လုံးလုံး ဖျက်သိမ်းရမှာဖြစ်ပါ တယ်။ ဒါကြောင့် ကျနော်တို့အားလုံးက သဘောတူနိုင်တဲ့ ဖက်ဒရယ်ကို ဦးတည်တဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ဦးတည်တဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခု ရေးဆွဲနိုင်မှသာလျှင် ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ ရေရှည်ငြိမ်းချမ်းရေး တည်တံ့မှာဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ နိုင်ငံရဲ့ ပြဿနာက ဖွဲ့စည်းပုံပြဿနာဖြစ်တယ်။ ဒီဖွဲ့စည်းပုံထဲမှာ တစ်စုတစ်ဖွဲ့ကနေ အုပ်စိုးထားတဲ့၊ ထိန်းချုပ် ထားတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံဖြစ်တယ်။ အားလုံးက ပါဝင်နိုင်အောင် လမ်းမဖွင့်ထားဘူး လမ်းပိတ်ထားတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံဖြစ်တယ်။ ဒီမိုကရေစီမရှိတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံဖြစ်တယ်။ နောက် တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်ကို အလေးမပေးတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီဖွဲ့စည်းပုံကို ပြင်လို့မရဘူး။ ဖျက်ဖို့ပဲရှိပါတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လွှတ်တော်အတွင်းက တပ်မတော်သားများကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပွားပြီးနောက်တွင် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ဖျက်သိမ်းသည်ဟု တော်လှန်ရေးအင်အားစုများဘက်မှ ထုတ်ဖော်ပြောကြားထားပြီး ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ရေးဆွဲထားသည့် ဖွဲ့စည်းပုံ မူကြမ်းရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များတွင် ရှိနေသော ဖက်ဒရယ်ဖွဲ့စည်းပုံကို အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ(NUG)က လက်မခံ၍ သဘောထား ကွဲလွဲမှုများရှိနေသည်။

အလားတူ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများကြားမှာလည်း ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေး အပေါ် သဘောထားကွဲလွဲနေပြီး မည်သည့်နည်းလမ်းဖြင့် ပြင်ဆင်ကြမလဲ အဖြေရှာမရသေးပေ။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲ ပြင်ဆင်ချင်သည့် ဆန္ဒရှိပါက လွှတ်တော်ထဲမှာသာ နည်းလမ်းရှိပြီး ကျန်အခြားနည်းလမ်း ရှာမတွေ့ကြောင်း၊ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ စားပွဲဝိုင်းလမ်းကြောင်းပေါ်သာ ပြန်တည့်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခြေခံဥပဒေ သဘောတရားကတော့ ခေတ်နဲ့အညီ နောက်ကနေလိုက်ပြီး ပြင်တာပြင်၊ ဖြည့်တာဖြည့် လုပ်ကြတာကို။ ဒါလည်း ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းသွားနေတဲ့ နိုင်ငံတွေအကုန်လုံးပါပဲ။ ကျနော်တို့လည်း အဲဒီလို သွားမယ်ဆိုရင် ဖြည့်စွက်ပြင်ဆင်ပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဖြည့်စွက် ပြင်ဆင်ဆိုတဲ့ လမ်းကြောင်းကတော့ ဥပဒေ လမ်းကြောင်းအတိုင်း မဝင်ဘဲနဲ့ အပြင်ကနေ တခြားနည်းလမ်းနဲ့ ကြိုးစားဖို့တော့ မလွယ်ဘူးလေ။ အဲဒီလိုကြိုးစား မယ် ဥပဒေကိုလည်းပြင်မယ်ဆို လွှတ်တော်နည်းလမ်းရှိတယ်။ လွှတ်တော်ထဲ ဘယ်လောက်ထိ ဝင်ထိုင်ပြီး ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲ။ သေချာတာကတော့ စားပွဲဝိုင်းလမ်းကြောင်းပေါ်ကိုပဲ ပြန်တည့်ရမှာပဲ။ အဲဒီမှာထဲက ရှင်းပြီး သားပဲ ပြင်ချင်တယ် ပြောင်းချင်တယ်။ အဲဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး လုပ်ချင်တဲ့ ဆန္ဒရှိတယ်ဆိုရင် လွှတ်တော်ထဲမှာပဲ နည်းလမ်းရှိတယ်။ ကျန်တဲ့နည်းလမ်းတော့ ကျနော်တို့လည်း ရှာမတွေ့ဘူး” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ အစဉ်အလာကို ကြည့်ပါက ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတစ်ခု၏ သက်တမ်း ၁၅ နှစ်ဝန်းကျင်သို့ ရောက်လာပါက ပျက်ပြယ်သွားသည်များကို တွေ့ရပြီး လက်ရှိ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံမှာ သက်တမ်းအကြာဆုံး ဖြစ် သည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ဖွဲ့စည်းပုံကို ပြင်ဆင်မည်ဆိုလျှင် အားလုံးသဘောတူပါက လွှတ်တော်မပါဘဲလည်း ပြင်ဆင်၍ ရကြောင်း ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(SNLD)မှဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုင်းညွန့်လွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “calendar ကျ ပြောကြမယ်ဆိုရင် များသောအားဖြင့်တော့ ၁၄ နှစ်၊ ၁၅ နှစ် အဲဒီပတ်ဝန်းကျင်ပေါ့။ ၄၇-၄၈ ကနေစပြီးတော့ ၆၂ ထိဆိုလည်း ၁၄ နှစ်၊ ၁၅ နှစ် အဲဒီပတ်ဝန်းကျင်ပဲ။ အဲဒီအချိန်ကြရင် သူ့ဘာသာသူ ဘယ်လိုလဲ တော့မသိဘူး ပျက်ပျက်သွားတာပေါ့။ ပြန်ပြင်ရတာတွေ မပြင်ရတာတွေတော့ မသိဘူး အဲဒီပတ်ဝန်းကျင်မှာဆိုရင် အဲဒီလို ဖြစ်တတ်တာများတယ်။ အခုဆိုရင် ၂၀၀၈ ကတော့ တော်တော်လေး ကြာသွားပြီ ၁၆-၁၇ နှစ်လောက် ဖြစ် သွားပြီ။ ဒါပေမယ့် တလွဲမာနလို့ပဲပြောရမယ်။ သတ်မှတ်ထားတာမှ မရှိဘဲ။ အခြေခံဥပဒေတစ်ခုက ၁၄ နှစ်၊ ၁၅ နှစ် ဒါပြီးရင် ပြင်ရမယ် အဲဒီလိုမရှိပါဘူး။ သဘာဝကျတာတော့ မြန်မာနိုင်ငံကတော့ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးကတည်း က ၁၄ နှစ်၊ ၁၅ နှစ် ပတ်ဝန်းကျင်ဆို အခြေခံဥပဒေက ဆက်မရှိတော့ဘူး။ အများအားဖြင့် ပျက်သွားတာများတယ်။ ၂၀၀၈ အောက်မှာ ပြင်မယ်ဆိုရင်တော့ လွှတ်တော်ထဲမှာ ပြင်ရမှာပေါ့။ ဒါပေမယ့်လည်း အားလုံးသဘောတူလို့ရှိ ရင် လွှတ်တော်ထဲမှာ မပါဘဲနဲ့လည်း ပြင်လို့ရတာပဲ။ အားလုံးသဘောတူဖို့ပဲလိုတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် နစကအနေဖြင့် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကာ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေထဲကမှ ပြင်ဆင်သင့် ပြင်ဆင်ထိုက်သည့် ဥပဒေပုဒ်မများကို ပြင်ဆင်ရေး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်း သဘောတူညီမှုများ ပြုလုပ် လျက်ရှိသည်။

အဆိုပါ ဆွေးနွေးမှုများကြောင့် နစက၏ NSPNC နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီ အစုအဖွဲ့၏ အလုပ်အဖွဲ့ကြား ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေး အချက် ၄၃ ချက် ရရှိထားသလို ဆက်လက် ဆွေးနွေးရန် အချက် ၇ ချက် ကျန်နေသေး ကြောင်း နိုင်ငံရေးပါတီများက ပြောသည်။

တချို့ကတော့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို အတည်ပြုစဉ်က လွှတ်တော်ကနေ အတည်ပြုခဲ့ခြင်းမဟုတ်၍ လွှတ်တော်ထဲကနေပဲ ပြင်ဆင်ရမည်ဆိုသည်မှာ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းမှာ လွှတ်တော်မရှိဘဲဖြစ်နေကြောင်း၊ လွှတ်တော်ပြင်ပကနေ ပြင်ဆင်နိုင်သော လမ်းကြောင်းကို ဖွင့်ပေးရန် လိုသလို နည်းလမ်းရှာရန်လည်း လိုအပ်ကြောင်း ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၆

မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသည့် ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းသည့်အခါ စစ်တပ်နှင့်တွဲ၍ ဖြေရှင်းရမည်ဟု ပြည်သူ့ပါတီ(PP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စစ်တပ်သည် အရပ်ဖက်အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိရမည်ဖြစ်သော်လည်း အုပ်ချုပ်ရေးနယ်ပယ်၊ လူမှုရေးနယ်ပယ် စသည့် နယ်ပယ်အသီးသီး၌ ပါဝင်နေသောကြောင့် ထိုပြဿနာများအား ဖြေရှင်းသည့် အခါမှာ စစ်တပ်နှင့်တွဲ၍ ဖြေရှင်းရမည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးကိုကိုကြီးက “အဲတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာက လက်ရှိဒါ နိုင်ငံတော်အနေနဲ့ ပြောရလို့ရှိရင် စံနှုန်းပြည့် အခြေအနေကတော့ စစ်တပ်ဆိုတာ အရပ်ဖက် အုပ်ချုပ်မှုအောက်မှာ ရှိရမယ်ပေါ့၊ သို့သော် ၁၉၆၂ အာဏာသိမ်း ပြီးကတည်းက ၈၈ အထိက စစ်တပ်၊ စစ်တပ်ကနေ ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်တဲ့ပါတီ၊ အဲဒီကနေ ၂၀၁၁ အဲဒီလောက် နှစ်ပေါင်းများစွာ ဖြစ်လာတော့ ချက်ချင်းဆုတ်ခွာဖို့ဆိုတာက မဖြစ်နိုင်ဘူး၊ ဒါအုပ်ချုပ်ရေးနယ်ပယ်၊ လူမှုရေး နယ် ပယ် အသီးသီးမှာ သူက ပါဝင်နေတာ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျနော်တို့က ဒီပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းတဲ့အခါမှာလည်းပဲ စစ်တပ်နဲ့ တွဲပြီးတော့ပဲ ရှင်းရမယ်လို့ ကျနော်တို့ကတော့ လက်ခံထားပါတယ်၊ ကျနော်တို့ ကိုယ်၌ကလည်း တစ်ချိန်ချိန်မှာ ရာနှုန်းပြည့် ဒီမိုကရေစီ နည်းလမ်းအရ ရွေးကောက်တင်မြှောက်တဲ့စနစ် ပေါ်ပေါက်လာအောင် ဆက်ကြိုးစားသွားမှာပဲ၊ သို့သော် လက်တလော အခြေအနေမှာ အဲဒါကို ကြိုတင်စည်းကမ်း ကန့်သတ်ချက် အဖြစ် နဲ့ ထားမယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ဖြေရှင်းဖို့ တော်တော် ခက်သွားလိမ့်မယ်၊ မလွယ်ဘူး။ ဒါကြောင့်မို့လို့ လက်တလောမှာ စစ်တပ်နဲ့ တွဲပြီးထွက်ရတယ် ဆိုပေမယ့် တဖြည်းဖြည်းနဲ့ လျှော့ချဖို့အတွက်ကိုလည်း ကျနော်တို့ ဆက်လက် ဆွေးနွေးရမှာ၊ ကြိုးပမ်းရမှာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။ 

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ NLD ပါတီခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၁၉၅၈ ခုနှစ်၌ အာဏာရ အရပ်သားဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုထံမှ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ဗိုလ်ချုပ်ကြီး နေဝင်းမှ လွှဲပြောင်းရယူခဲ့သလို ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်က ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနု ဦးဆောင်သော အရပ်သား အစိုးရအား ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရယူခဲ့သည်။

ထို့အတူ ၁၉၈၈ ခုနှစ် ရောက်သည့်အခါမှာလည်း ကျောင်းသားအရေးတော်ပုံ ကနေတဆင့် မြန်မာ့တပ်မတော်က နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရယူခဲ့ပြန်သည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော NLD အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံတော်ကို အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခဲ့သည်။

လက်ရှိ နိုင်ငံရေးတွင် ပဋိပက္ခများ ပြီးဆုံးသည်အထိ တပ်မတော်အနေဖြင့် ရှိနေဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဆန္ဒပြနေကြသူများနဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “နိုင်ငံရေးမှာကတော့ လက်ရှိဒီပဋိပက္ခတွေ ပြီးဆုံးတဲ့အထိကတော့ တပ်မတော်ကတော့ ရှိနေဦးမှာပဲပေါ့ နော်၊ နိုင်ငံရေးထဲမှာတော့ ပါနေဦးမှာပဲ၊ ဒါပေမယ့် တစ်ခုပဲရှိတယ် ကျနော်တို့ လက်ရှိဒီ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်နေတဲ့ အဖွဲ့တွေကလည်း လက်ရှိအခြေအနေကြောင့်မို့လို့ ဖြစ်နေတာကိုး၊ ပြောရမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ပြည်မက ဗမာ PDF တွေအနေနဲ့ ဆိုလို့ရှိရင် သူတို့ရဲ့ လက်နက်စွဲကိုင် တော်လှန်ပုန်ကန်တယ် ဆိုတဲ့ဟာက ဒီလိုအာဏာထိန်းတယ် ဆိုတဲ့ ဖြစ်စဥ်ကို မကြိုက်ဘူး၊ ဒီအတွက်ကြောင့်မို့လို့ တော်လှန်ပုန်ကန်တယ်ဆိုတဲ့ဟာ တစ်ခုပဲရှိတာ၊ ကျန်တဲ့ လူမျိုးရေး ကြောင့်လည်း မရှိဘူး၊ ကျန်တဲ့ Ideology ကွဲလို့လည်း မဟုတ်ဘူးလေ၊ ဆိုတော့ ဒီဟာ မနက်ဖြန်ဆိုရင် ဆွေးနွေး မယ့် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရေး၊ လုံခြုံရေး၊ တည်ငြိမ်ရေးဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေဆိုလို့ရှိရင် တကယ့်တကယ်တမ်း ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးသွားလို့ရှိရင် ပြည်မမှာရှိတဲ့ PDF တွေကို သူတို့ဘယ် Ideology နဲ့ သူတို့က ဆက်ပြီးတော့မှ လက်နက်စွဲကိုင်ပြီးတော့မှ တော်လှန်ပုန်ကန်ဦးမှာလားပေါ့၊ ဒီဟာပြီးသွားပြီ၊ တပ်မတော်ကလည်း သူ့နေရာသူ ပြန်သွားပြီဆိုတဲ့ အခါကျလို့ရှိရင် ဘယ်လိုဆက်လုပ်မှာလဲပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။ 

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် နိုင်ငံရေး ပါတီတချို့က တပ်မတော်သည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ထိန်းထားခြင်းသာ ဖြစ်ပြီး အာဏာသိမ်းခြင်း မဟုတ်ကြောင်း ပြောဆိုရပ်တည်လျက်ရှိသည်။

သို့သော် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ၊ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများနှင့် ပြည်ပနိုင်ငံများကတော့ တပ်မတော်သည် နိုင်ငံတော်ကို အာဏာသိမ်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုရပ်တည်လျက်ရှိသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကတော့ လာမည့်နှစ်(၂၀၂၆ ခုနှစ်) ဇန်နဝါရီလအတွင်း ‌ရွေးကောက်ပွဲ အား အောင်မြင်စွာ ကျင်းပပြီးစီးရန် လိုအပ်ကြောင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၅ က နစကကောင်စီ အစည်းအဝေး တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ နစကနှင့်မြန်မာ့တပ်မတော် ဖြုတ်ချရေး ကြိုးပမ်းနေသော လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများ က နစကကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်စီးမည်ဟု ကြေညာထားသည်။