CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈

ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဖြစ်သည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံ၌ မည်ကဲ့သို့စုဖွဲ့မှုအစိုးရပုံစံမျိုး တက်လာနိုင်သလဲဆိုသည့်အပေါ် အားလုံးက စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်နေကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလများ၌ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားမည်ဟု ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရသည့်ပါတီက ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းထက်ကျော်သည့် ရာခိုင်နှုန်း ၃၀ သို့မဟုတ် ၄၀ ရသည့်ပါတီ ဆိုလျှင် အစိုးရဖြစ်ရန် အလားအလာရှိကြောင်း၊ သို့မဟုတ်ပါက ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရပဲ ဖြစ်မည်ဟု ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ်(PNLO-NCA/S)မှဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တပ်မတော်က ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအရ နေရာတိုင်းမှာ ပြည်နယ်လွှတ်တော်၊ ပြည်နယ်အစိုးရ၊ ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်၊ ပြည်ထောင်စုအစိုးရမှာ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက် သူက ရထားတယ်ဆိုတော့ ဒါကြောင့် အနိုင်ရတဲ့ပါတီ က အနည်းဆုံး ကျနော်တို့ အဲ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းထက်ကျော်တဲ့ ရာခိုင်နှုန်း ၃၀,၄၀ ရတဲ့ပါတီဆိုရင်တော့ အစိုးရဖြစ်ဖို့ အလားအလာ ရှိပါတယ်။ အဲဒီလိုမှ မဟုတ်ဘူးဆိုရင်တော့ ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရပဲ ဖြစ်ပြီးတော့ ကိုယ်ရတဲ့ မဲရာခိုင်းနှုန်း အရပေါ့လေ။ ပါတီတွေက အစိုးရထဲမှာ ကိုယ်စားပြုမယ် လွှတ်တော်ထဲမှာ ကိုယ်စားပြုရရင်တော့ ကျနော်တို့ ညွှန့်ပေါင်းသဘောမျိုး ဆန်ဆန်ပေါ့။ အစုဖွဲ့ရမယ့် ရွေးကောက်ပွဲအလွန် အစိုးရပုံစံလည်း ဖြစ်လာ နိုင်ပါတယ်။ နောက်ဘယ်သူကမှ ထက်ဝက်ကျော် မနိုင်ဘူးဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ပါတီပေါင်းစုံကို ပြန်ပေါင်း ပြီးတော့ ၃-၄ ပါတီလောက် ပေါင်းပြီးတော့ ကျနော်တို့ အစိုးရဖွဲ့တဲ့ ပုံသဏ္ဍာလည်း ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်” ဟု ပြော သည်။

 နိုင်ငံရေးပါတီများ အချင်းချင်း တွေ့ဆုံကြစဉ်

အစိုးရဖွဲ့မည်ဆိုသည့် ပါတီများက ဘယ်လောက်နိုင်မည်ဆိုသည်ကို မပြောတက်သေးကြောင်း၊ တပ်မတော်က ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ရှိနေကြောင်း၊ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက် မနိုင်ဘူးဆိုပါက တပ်မတော်မှ ဦးဆောင်၍ အစိုးရဖွဲ့ခြင်းမျိုး ဖြစ်နိုင်သည်ဟု အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ် အင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၎င်းက “ဘယ်ပါတီတွေက ဘယ်လောက် ဝင်ပြိုင်မလဲဆိုတာလဲ မပြောတတ် သေးဘူးပေါ့နော်။ အဲလိုဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ အပြိုင်တင်ရမယ်ပေါ့။ တင်ပြီးသွားလို့ရှိရင် တော့ နည်းနည်း မှန်းလို့ရမယ်ထင်တယ်။ ဘယ်သူက ဘယ်လောက် အားသာချက် ရှိနိုင်မလဲဆိုတဲ့ ဟာမျိုးကိုပြော ဖို့ စောသေးတယ်ထင်တာပဲ။ ဒါတပ်မတော်ကတော့ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ကတော့ ပါမှာပဲလေ။ ဒုသမ္မတကလည်း ကြိမ်းသေပါမယ်။ ဝန်ကြီး ၃ ပါးကလည်း ကြိမ်းသေပေါက် ပါမှာပေါ့။ ဒါဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ပေးထားချက် ပြည်သူလွှတ်တော်နဲ့ အမျိုးသားလွှတ်တော်နဲ့က နိုင်လာတဲ့ ဘယ်ပါတီက ဘယ်လောက် ဖြစ်မလဲဆိုတာတော့ မပြောတက်ဘူး တစ်ပါတီထဲကနေ အများကြီး အပြတ်အသတ် နိုင်သွားတာမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ ကိုယ်စားလှယ် ရရှိမှု နှုန်း သိပ်မကွာကြဘူး ဆိုလို့ရင်တော့ ဖြစ်နိုင်ခြေများတာက ပါတီတွေ အချင်းချင်း ညှိနှိုင်းပြီးတော့မှ လုပ်မှာလား တပ်မတော်နဲ့ ညှိနှိုင်းပြီးတော့ သွားမှာလားပေါ့။ အစိုးရ ဖွဲ့မယ်ဆိုတဲ့ဟာမှာ ပါတီတွေက ဘယ်လောက် နိုင်မယ် မပြောတတ်သေးဘူး။ အဲအတွက်ကြောင့် အစိုးရဘယ်လိုပုံစံ ပေါ်မယ်ဆိုတာ သိဘူးပေါ့။ ပါတီတွေက တစ်ပါတီက တစ်ပါတီများများစားစား မနိုင်ဘဲနဲ့ အဲလိုမျှခြေလေးပေါ့။ ဥပမာ တပ်မတော်က ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိတာကို ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက် မနိုင်ဘူးဆိုလို့ရှိရင်တော့ အကုန်လုံးက သူက ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် နိုင်တယ်။ ဒီဘက်က ၂၀၊ တစ်ယောက်က ၁၅‌ လောက်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အဲလိုမျိုး ပြန့်ကြဲသွားလို့ရှိရင်တော့ တပ်မတော်က ဦးဆောင်ပြီး အစိုးရဖွဲ့တာ ဖြစ်နိုင်တာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်နေသော ရွေးကောက်ပွဲတွင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)၊ ရှမ်းတိုင်းရင်း သားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(SNLD)၊ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ(ANP) စသည့် လူထုထောက်ခံမှု အားကောင်းသော နိုင်ငံရေးပါတီများ ဝင်ရောက်ယှဉ်ရန် မရှိပေ။

နိုင်ငံရေးပါတီများကို တွေ့ရစဉ် 

ရွေးကောက်ပွဲအလွန် တက်လာမည့် အစိုးရသည် ဖွဲ့တောင်ဖွဲ့ပြီးသွားပြီဟု ထင်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံး သပ်သူ ဒေါက်တာမျိုးဆက်သွေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“နောက်တက်လာမဲ့ အစိုးရဆိုတာက တမင်အစားထိုးပြီးသား ဖြစ်တယ်။ ဒါကျနော့် အမြင်ပေါ့နော်။ နောက်တက် လာမယ့် အစိုးရ ကျနော်ထင်တယ် ဖွဲ့တောင်ဖွဲ့ပြီးသွားပြီထင်တာပါပဲ။ အဲဝောာ့ နောက်တက်လာမဲ့ အစိုးရသည် ခုနက ပြောသလို အဖွဲ့အစည်း ပေါင်းစုံကို Stateholder လို့ခေါ်တာပေါ့နော်။ ပါဝင်သင့် ပါဝင်ထိုက်တဲ့သူတွေ အစုံ ပါဝင်ပြီးတော့မှ ဖွဲ့စည်းရင် အစိုးရတစ်ရပ်ဖြစ်မယ်လို့ စုံစမ်းသင့်တယ်။ ဒါပေမယ့် ခေါင်းဆောင်မယ့် သူနဲ့ ခေါင်းဆောင်မှု အပိုင်းက စဉ်းစားပြီးသား ရွေးချယ်ထားပြီးသား ဖြစ်တယ်။ plan ချပြီးသားဖြစ်တယ်။ အစိုးရကို ခေါင်ဆောင်မယ့်သူ သမ္မတ ဘယ်သူဖြစ်မလဲဆိုတာ ကြိုစဉ်းစားထားပြီးသားဖြစ်တဲ့ အဖြစ်မျိုးတွေ ဖြစ်တယ်”ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့်အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရသည့် နိုင်ငံရေးပါတီအား နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

ပြည်တွင်း/ပြည်ပ သံမတန်များကတော့ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်နေသော ရွေးကောက်ပွဲသည် အမည်ခံ သက်သက်သာ ဖြစ်ပြီး မည်သည့် ရလဒ်ထွက်လာပါစေ တပ်မတော်က ဦးဆောင်သည့် အစိုးရပုံစံတစ်ရပ်သာ ထွက်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း ထောက်ပြကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် တပ်မတော် မကြိုက်သည့် ရလဒ် ထွက်၍ မရကြောင်း ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည့် ပြည်သူ့ပါတီ(PP)၏ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးကလည်း ပြောကြားထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ တွေ့ဆုံရေးနှင့်ပတ်သက်၍ အဖွဲ့အချို့အနေဖြင့် အလှူရှင်များ ငြိုငြင်မည်ကို ကြောက်သည့်အတွက် တွေ့ဆုံရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA.S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNI  သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

NCA လက်မှတ် ရေးထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် ၁၀ ဖွဲ့ တွေ့ဆုံရေးကို ပြင်ဆင်ရာတွင် အဖွဲ့အချို့ အနေဖြင့် အလှူရှင်များ ငြိုငြင်မည်ကို ကြောက်သည့်အတွက် ဆုံခွင့်မရဖြစ်နေကြကြောင်း၊ NCA မထိုးထားသည့် မြောက်ပိုင်း ၇ ဖွဲ့နှင့် တွေ့ဆုံမည်ဆိုပါက ပို၍ခက်ခဲမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက “ကျ‌နော်တို့ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ ၇ ဖွဲ့လည်း ကြိုးပမ်းနေတယ်။ EAO တွေစုံပြီး တော့ တိုင်းပြည်ရဲ့ အနာဂတ်ကို ဆွေးနွေးသင့်တယ်ဆိုတာ ကြာပါပြီ ဒီအဆိုကတော့။ ပြင်ဆင်တာလည်း ကြာပါ ပြီ။ ground common position ပေါ့။ ဘုံ position ကို မဖန်တီးနိုင်တဲ့ အခါကြတော့ ဆုံချက်က မရဘူးဖြစ်နေ တယ်။ ဥပမာ လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀ နှစ်က ၂၀၁၅၊ အောက်တိုဘာမှာ လက်မှတ်ရေးထိုးတုန်းက ၈ ဖွဲ့၊ ၂၀၁၈ မှာ ၂ ဖွဲ့။ အားလုံး NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားတာ ၁၀ ဖွဲ့ရှိပါတယ်။ အဲဒီ ၁၀ ဖွဲ့တောင် အခု မညီဘူး။ အဲဒီ ၁၀ ဖွဲ့ကို ခဏ ပြန်ဆုံရအောင် ဆိုတာတောင်မှ ၂ ဖွဲ့ ၃ ဖွဲ့က သူ့ရဲ့ ဖောက်သည်နဲ့သူ သူ့အလှူရှင်နဲ့သူ၊ သူ့အာဂျင်ဒါနဲ့သူ သွားနေ တော့ ကျနော်တို့ ဆုံလို့မရဘူး ဖြစ်နေတယ်။ ဆုံလိုက်ရင် သူတို့အလှူရှင်တွေ ငြိုငြင်မှာလည်း ကြောက်ကြတယ် ထင်တယ် တချို့အဖွဲ့အစည်းတွေက။ ဒါကြောင့် အလှူရှင်တွေ ငြိုငြင်မှာ ကြောက်တဲ့အတွက် ဆုံခွင့်မရဘူး ဖြစ်နေတာ။ ဒါကြောင့် ကျနော်တို့ NCA ထိုးတာချင်း တူတယ်တောင် ၁၀ ဖွဲ့။ ဒါကြောင့် NCA မထိုးတဲ့ မြောက်ပိုင်း ၇ ဖွဲ့ကို ဖိတ်ခေါ်မယ်ဆိုရင် တစ်ခါ ပိုလို့တောင် တစ်ဆင့် ထပ်ခက်မယ်ဦးမယ်။ ဒါကြောင့် အပြန်အလှန် ယုံကြည်မှု ရဖို့နဲ့ အပြန်အလှန် တွေ့ဆုံဖို့က ကြားခံအဖွဲ့အစည်းတော့ လိုမလားလို့ အဲဒီလိုဖြစ်နေတယ်။ EAO အချင်းချင်း တောင် တွေ့ရဆုံရခက်နေတော့ ကြားခံအဖွဲ့အစည်း လိုလိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

NCA စာချုပ် မူကြမ်းအတည်ပြုစဉ်က သမ္မတဦးသိန်းစိန်နဲ့ လက်နက်ကိုင်များကိုတွေ့ရစဉ်

အပစ်ရပ် လက်မှတ်ထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း မဟာမိတ် ၇ ဖွဲ့ (7 EAO Alliance) အနေဖြင့် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေး ၅ ရပ်ကို  ချမှတ်ထား သည်။

ထိုထဲတွင် အနာဂတ် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရာတွင် အခရာကျသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများအားလုံး စုစည်းညီညွတ်မှုကို မြှင်တင်နိုင်ရန် လမ်းညွှန်ချက် တစ်ရပ်အဖြစ် ပါရှိ ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများမှာ ယခင်ထက် ပိုမိုပေါများလာသဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်ကာလ၌ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ စုစည်းရေးမှာ မလွယ်ကူကြောင်း 7 EAO Alliance မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီးစောကျော်ညွန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တကယ် မလွယ်ပါဘူး။ EAO တွေ အားလုံး ဆိုရင်လည်းပဲ ဟိုးကျနော်တို့ NCA ညှိနှိုင်းတဲ့ အချိန်တုန်းက EAO တွေက ၂၀ ကျော်ကျော်လောက် ရှိခဲ့ပြီလေ။ ဒီအချိန်မှာဆိုရင်လည်းပဲ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ နိုင်ငံရေး အခင်း အကျင်း အောက်မှာ ၄ နှစ်တာ ကာလအတွင်းမှာ တခြားသော လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေလည်း နောက်ထပ် အများကြီး ပေါ်ပေါ်က်ခဲ့တယ်ဆိုတာကလည်း ပကတိ အရှိတရားပါ။ ဖြစ်လား၊ မဖြစ်လားဆိုတာ အတိအကျတော့ မသိဘူးပေါ့လေ။ သို့သော်လည်းပဲ ပြောထားသလို ကျနော်တို့ သိထားသလို လာမယ့် ဒီဇင်ဘာ၊ ဇန်နဝါရီ အဲဒီ လောက်ပဲလုပ်မယ့် ရွေးကောက်ပွဲ အတွက်ကတော့ ဒီအချိန်တို ကာလအတွင်းမှာ ကျနော်တို့ အဆိုပြုတဲ့ လုပ်ငန်း စဉ် ၅ ရပ်ကို တစ်စုံတစ်ရာ ဘာမှ စတင်ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်း မရှိဘဲနဲ့တော့ သက်ဆိုင်တဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက် ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေအားလုံး စုစည်းဖို့ ညီညွတ်ဖို့ဆိုတာကလည်းပဲ ကျနော်တို့အတွက် အခက်အခဲတွေ စိန်ခေါ်မှု တွေ အများကြီး ရှိဦးမယ်ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာနဲ့ တခြားသော လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကိုယ်စားလှယ်ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ၊ ဖိုရမ်များ ပြုလုပ်သည့်အခါတွင် NCA လက်မှတ်ထိုးထားသည့် ၇ ဖွဲ့ဖြင့် သာ ပြုလုပ်ပြီး မြေပြင်တွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပေါ်နေသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများမှာမူ မပါဝင် ကြသည်ကို တွေ့ရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကို ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်အား အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်မည်ဟု NCA ထိုးထားသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် အစိုးရ-တပ်မတော်ကြား သဘောတူထားကြသလို နိုင်ငံရေးပါတီများ ကလည်း လက်ခံထားကြသည်။

သို့သော်လည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ နောက်ပိုင်း ပြောင်းလဲလာသော မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း ကြောင့် တချို့သော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက ဖက်ဒရယ်စနစ်ထက် ကျော်လွန်၍ ကွန်ဖက်ဒရေး ရှင်း သို့မဟုတ် သီးခြား လွတ်လပ်သော နိုင်ငံသစ် ထူထောင်ရေးဆိုသော ရပ်တည်ချက်များကို ထုတ်ဖော် ပြော ကြားလာခဲ့ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈

လွှတ်တော်အသီးသီးအတွက် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁)ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် ကျင်းပမည်ဟု ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန်းစိုးက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဆက်လက် ကျင်းပမည့် အပိုင်းလိုက် နေ့ရက်များကိုလည်း ထုတ်ပြန် ပေးသွားမည်ဟု UEC က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၇

ကချင်ပြည်နယ်၊ မိုးညှင်းမြို့နယ်၊ အင်းတော်ကြီးဒေသကို ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)က ထိန်းချုပ် နိုင်ရေးအတွက် ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်လာသည့်အတွက် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)နှင့် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွား နေ‌ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

အင်းတော်ကြီးဒေသ မမုံကိုင်နှင့် မိုင်းနောင် ကျေးရွာဘက်ကို KIA က ထိုးစစ်ဆင်လာသည့်အတွက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၆ ရက်ကစပြီး SNA နှင့် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေကြောင်း သိရသည်။

အင်းတော်ကြီးဒေသခံတစ်ဦးက “ မိုင်းနောင်နဲ့ မမုံကိုင် တောင်ကြောထဲမှာ KIA နဲ့ SNA တိုက်ပွဲစဖြစ်တယ်။ အင်ကြင်းကုန်းရွာဘက်မှာလည်း ဖြစ်တယ်။ KIA/ KPDF သူတို့လူတွေ ဟိုပင်ကိုလည်း ဝင်တိုက်ဖို့ နန့်ရင်း အရှေ့ကမ်းနဲ့ နန့်ရင်းရွာထဲမှာ ရောက်နေကြပြီလေ”ဟု ပြောသည်။

အင်းတော်ကြီးဒေသနှင့် ဒေသတွင်းရှိ မမုံကိုင်၊ မိုင်းနောင်ကျေးရွာများကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် KIA နှင့် KPDF ပူးပေါင်း အင်အား ၂၀၀ ဝန်းကျင်ဖြင့် ထိုးစစ်ဆင်နေကြောင်း သိရသည်။

အင်းတော်ကြီးဒေသတွင် ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ အများစုနေထိုင်သော ဒေသဖြစ်သည်။

KIA သည် အင်းတော်ကြီးဒေသကို စိုးမိုးထားစဉ်က ဒေသခံ ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများကို အိမ်ပေါ်ထိတက်၍ ဖမ်းဆီး မှုများပြုလုပ်ခြင်း၊ စစ်သားစုဆောင်းခြင်း၊ ငွေကြေးများ ကောက်ခံခြင်းတို့ ပြုလုပ်လေ့ရှိသလို မမုံကိုင်ကျေးရွာရှိ စာသင်ကျောင်းနှင့်ဘောလုံးကွင်းကို စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်အား ရွှေတူးဖော်ခွင့် ပေးခြင်းများ ပြုလုပ်ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

ထို့နောက် မမုန်ကိုင်ကျေးရွာနှင့် အင်းတော်ကြီးဒေသရှိ ဒေသခံများက ဆန္ဒပြကန့်ကွက်ခဲ့ရာမှာလည်း ဖမ်းဆီးမှု များ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)သည် ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများနှင့် ရှမ်းမျိုးနွယ်စု များ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးအတွက် ကချင်ပြည်နယ်အတွင်း လှုပ်ရှားလာပြီးနောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လက အင်းတော်ကြီးဒေသအတွင်းသို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာသည်။

ထို့နောက် SNA သည် အင်းတော်ကြီးဒေသ၊ နန့်မွန်း၊ မမုံကိုင်ရွာတို့ကို ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ နယ်မြေကို KIA-PDF က ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့အတွက် ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်လျက်ရှိနေသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၆

မြန်မာနိုင်ငံ၊ နာဂကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၊ လဟယ်မြို့နယ်အတွင်းမှာ နာဂကျောင်းသားများအဖွဲ့(NSO)က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၄ ရက်တွင်  ကျရောက်ခဲ့သော နာဂလွတ်လပ်ရေးနေ့ အခမ်းအနားကို ကျင်းပခဲ့ကြသည်။

နာဂတိုင်းရင်းသားများသည် အိန္ဒိယနှင့်မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း နေထိုင်လျက်ရှိကြပြီး လွတ်လပ်ရေး ကြေညာမှုကို ၁၉၄၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၄ ရက်တွင် စတင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၄ ရက်တွင် နာဂလွတ်လပ်ရေးနေ့ ၇၈ နှစ်မြောက် အခမ်းအနားကို ကျင်းပခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ တချို့သော နာဂတိုင်းရင်းသားများနှင့် လက်နက်ကိုင်များကတော့ ၇၉ နှစ်မြောက် အဖြစ် ဖော်ပြ၍ အခမ်းအနားများ ကျင်းပခဲ့သည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၅

မြန်မာနိုင်ငံအား အုပ်ချုပ်သူလူတန်းစားနှင့် လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး ဆင်နွှဲနေသူများကြား လိုချင်တာရပြီး နိုင်ငံရေး အာမခံချက်ရှိလျှင် အခြေအနေတစ်ခုကို ပြောင်းသွားနိုင်သည်ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ပြောသည်။

လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် နယ်မြေအုပ်ချုပ်ခွင့်များ ရရှိရေး ကြိုးပမ်းနေကြသလို သူတစ်လူ ငါတစ် မင်းလုပ်နေကြ၍ စစ်ပွဲကို ဆက်လက် ဆင်နွှဲရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်နက်ကိုင်များအနေဖြင့် မိမိတို့ လိုလားချက် များကို လွှတ်တော်အတွင်းကနေ တောင်းဆိုကြရန်ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောကြားထားသည်။

ပြည်နယ်သူ/သားများ ဒုက္ခရောက်မည်ဆိုသည့် သဘော တွက်ဆပြီး နှစ်ဖက်စလုံး ကိုယ်လိုချင်တာ ရယူ၍ နိုင်ငံရေး အာမခံချက် ရှိသည်ဆိုလျှင် အခြေနေတစ်ခုကို ပြောင်းသွားနိုင်သည်ဟု ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက် ရေးအဖွဲ့ချုပ်(PNLO-NCA/S)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘယ်လိုဖြစ်ဖြစ် စစ်ရေးပဋိပက္ခ အကြမ်းဖက်မှုတွေ မြင့်တက်နေရင်တော့ ဒေသခံပြည်သူလူထု ပြည်နယ် သူ ပြည်နယ်သားတွေပဲ ဒုက္ခရောက်မယ်ဆိုတဲ့ သဘောပေါ့။ အဲတာ တွက်ဆပြီးတော့ နိုင်ငံရေး လမ်းကြောင်း ပြောင်းမယ်ဆိုလည်း ပြောင်းနိုင်ပါတယ်။ သို့သော်လည်းပဲ ကိုယ်ဘက်က အရှုံး အနာခံပြီးတော့မှ အရှုံးပေးပြီး တော့မှ ပြောင်းတာမဟုတ်ဘဲနဲ့ နှစ်ဖက်စလုံး ကိုယ်လိုချင်တာ ကိုယ်ရပြီးတော့ နိုင်ငံရေး အခွင့်အရေး တွေလည်း အာမခံချက် ရှိတယ်ဆိုရင်တော့ အခြေအနေတစ်ခုကို ပြောင်းသွားနိုင်ရင်လည်း ပြောင်းနိုင်တဲ့ သဘောရှိပါတယ်။ စစ်တပ်က ကြီးစိုးတဲ့ စနစ်မျိုးဖြစ်နေတော့ ဒီမိုကရေစီကို ကူးပြောင်းချင်တယ်၊ တိုင်းရင်းသားတွေ တန်းတူညီတူ အခွင့်အရေး ရချင်တယ်ဆို ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ သို့မဟုတ် ငြိမ်းချမ်းရေးနည်းနဲ့ ကူးပြောင်းတာကတော့ အထိအခိုက် အနာအဆာ အနည်းဆုံးပေါ့ဗျာ။ လက်နက်ကိုင်နည်းနဲ့ကတော့ ဗြုန်းတိုင်း ကြီး တစ်ခါတည်း ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းပေါ့။ ပြောင်းလဲပစ်ပြီးတော့ ဒီစနစ်ကြီး တစ်ခုလုံး ပြောင်းပြန်ဖြစ်သွား မယ်ဆို တာက တော်တော်ခက်ပါတယ်။ တိုင်းပြည်ရဲ့ အခြေအနေအရ အစဥ်အလာအရလည်း တော်တော်ခက်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ RCSS ဥက္ကဋ္ဌ  ဗိုလ်ချုပ်ကြီးယွက်စစ်ကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီထူထောင်ရေး၊ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး၊ တပ်မတော် လွှမ်းမိုးမှု လျှော့ချရေးအတွက် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက တောင်းဆိုလျက်ရှိသည်။

တချို့သော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း(EAO)များကတော့ ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်း အဆင့်အတန်း ရရှိရေး၊ သီးခြားလွတ်လပ်သော နယ်မြေထူထောင်ခွင့် ရရှိရေး၊ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်နှင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ရရှိရေး စသဖြင့် တောင်းဆို၍ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။

လက်နက်ကိုင်များထဲတွင် KIA သည် နိုင်ငံရေးအရ အပါးနပ်ဆုံးဖြစ်ကြောင်း၊ လတ်တလော KIA က နွေဦးတော် လှန်ရေး အင်အားစုတွေနှင့် တွေ့ဆုံသည့်ပုံများ ထုတ်ပြန်၍ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို အသားစီးရအောင် ကြိုးပမ်း နေသည်ကို တွေ့ရကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ်အင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

NSPNC နဲ့ NCA/S EAO 5 ကိုတွေ့ရစဉ်

“ကျနော်တို့က အချင်းချင်း တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် သူဖြုတ်ကိုယ်ဖြုတ် ဆိုပြီးတော့မှ လုပ်လို့ရတာ မဟုတ်ဘူး။ ကျနော်တို့က ဒီနိုင်ငံရေး လုပ်တယ်ဆိုတာ ရန်သူကို မိတ်ဆွေဖြစ်အောင် လုပ်တာ အားလုံးညီညီညွတ်ညွတ်နဲ့ သွားကြရမယ်ဆိုတဲ့ မူဝါဒကို တကယ်ကို လက်တွေ့ အကောင်အထည် ဖော်ချင်တဲ့လူတွေဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် ဒီညှိနှိုင်း ဆွေးနွေးရေးကိုတော့ ကျနော်တို့က ဘယ်သူနဲ့ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် တကယ်ကို ထောက်ခံပါတယ်။ KIA ဌာနချုပ်မှာ ဒီဘက်က တခြားဟိုဟာတွေနဲ့ တွေ့ကြတယ်ဆိုတဲ့ ဟာကလည်း အစိုးရကိုလည်း ဒီဘက်မှာ ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းချင်ပါတယ်ဆိုတဲ့ ကမ်းလှမ်းမှုမျိုးလည်း ကြားနေရတယ်ပေါ့။ ပြီးတော့ ဒီဟာလည်း လုပ်ပြတယ် ဆိုတဲ့ အားဖြင့်က နိုင်ငံရေးက သူက တော်တော် ပါးပါးနပ်နပ်ရှိတဲ့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ ပါတယ်ဆို တော့ သူက အဓိက,က သူက bargaining power ကို မြင့်တာပေါ့။ ဆွေးနွေးတဲ့ အခါကြရင် သူဒါတွေရှိတယ်ပေါ့ လေ။ ဒီလူတွေကို ပိုပြီးတော့မှ ထောက်ပံ့လိုက်ရင် ဒီဘက်မှာ ပိုပြီးတော့မှ မတည်မငြိမ် ပိုဖြစ်မယ် သူ့ဆီမှာ ဒီလက်နက်တွေရှိတယ်။ ဒီဝှက်ဖဲတွေရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆွေးနွေးမယ် ညှိနှိုင်းမယ် အဲမှာသူက bargaining power ပိုရအောင် အဲဓာတ်ပုံတွေ ထုတ်ပြတယ်လို့ပဲ မြင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လနှင့်ဩဂုတ်လများ အတွင်း KIA ဌာနချုပ်သို့ ချင်းညီနောင်အဖွဲ့(CB)၊ ကရင်နီ အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (KNDF)၊ ယောတပ်တော်၊ မြိုင် PDF၊ NUG ဝန်ကြီးများ၊ နာဂလက်နက်ကိုင်များ စသည့် နွေဦးတော်လှန်ရေး အင်အားစုများ ဆုံဆည်း၍ KIA နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၅

၇၉ နှစ်မြောက် နာဂလွတ်လပ်ရေးနေ့ကို အန်မိုင်း ဦးဆောင်သည့် နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-ကပ္ပလန်/အန်းမိုင်(NSCN-K/AM)နှင့် နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-အိုက်ဇက်ရှီချီဆူ/ဗွီးဗာ(NSCN-IM)တို့ ပူးပေါင်း၍ မြန်မာနိုင်ငံ၊ နာဂဒေသမှာ ကျင်းပခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၄ ရက်တွင် ကျရောက်သည့် နာဂလူမျိုးများ၏ ၇၉ နှစ်မြောက် လွတ်လပ်ရေးနေ့ကို NSCN-K/AM နှင့် NSCN-IM တပ်ဖွဲ့တို့ ပူးပေါင်း၍ မြန်မာနိုင်ငံ၊ နာဂကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၊ ယူနိုက်တက်ဘေ့စ် ဧရိယာ (နာဂလက်နက်ကိုင်များ အခေါ်အဝေါ်ဖြစ်သည်)တွင် ကျင်းပခဲ့ကြောင်း NSCN-K/AM က ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

NSCN-K/AM အဖွဲ့က “နာဂတပ်မတော် NSCN-K နှင့် NSCN-IM တို့မှ အညီအတူ ပေါင်းစည်းထားသည့် တပ်ဖွဲ့ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၄ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၊ နာဂလမ်း၊ ယူနိုက်တက်ဘေ့စ် ဧရိယာရှိ ပေါင်းစည်းစခန်း တွင် ဓာတ်ပုံတစ်ပုံအဖြစ် ဖမ်းဆွဲထားသည်။ နိုင်ငံမိခင်ကို ကာကွယ်ရန် အညီအစ်ကိုအဖြစ် လက်နက်ကိုင် မဟာဗျူဟာဆိုင်ရာ ညီညွတ်စွမ်းအားဖြင့် တည်မြဲထင်ရှားနေကြသည်”ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

NSCN-K/AM ဆိုသည်မှာ နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-ကပ္ပလန်/ယုံးအောင်(NSCN-K/YA)က ထုတ်ပယ် လိုက်သည့် ဦးအန်းမိုင် ဦးဆောင်၍ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂ ရက်က ဖွဲ့စည်းခဲ့သော နာဂလက်နက်ကိုင်ဖြစ်သည်။

NSCN-IM ဆိုသည်မှာ ၁၉၈၀ ခုနှစ်က ဖွဲ့စည်းခဲ့သော နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ(NSCN)ဆိုသော အဖွဲ့ အတွင်း သဘောထားကွဲလွဲ၍ ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် ကပ္ပလန် ဦးဆောင်သော NSCN-K နှင့် အိုက်ဇက်ရှီချီဆူ/ဗွီးဗာ တို့ ဦးဆောင်သည့် NSCN-IM ဟု ၂ ဖွဲ့ကွဲသွားစဉ် ပေါ်ပေါက်လာသည့် နာဂလက်နက်ကိုင်ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ နာဂလက်နက်ကိုင် ၂ ဖွဲ့အနက်  NSCN-K/AM သည် မြန်မာပြည်အခြေစိုက် နာဂလက်နက်ကိုင်ဖြစ်ပြီး NSCN-IM သည် အိန္ဒိယအခြေစိုက် နာဂလက်နက်ကိုင်ဖြစ်သည်။ သို့သော် NSCN-IM သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက နာဂဒေသများတွင် လာရောက် အခြေစိုက်လှုပ်ရှားလျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၅

နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့်အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင် အနေဖြင့် တံခါးဖွင့်၍ အားလုံးပါဝင်ရေးကို အလေးထား စည်းရုံးသင့်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန် ကြီး ဝမ်ယိက ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၄ ရက်က ယူနန်ပြည်နယ်၊ အန်းနင်မြို့(Anning)၌ ၁၀ ကြိမ်မြောက် လန်ချန်း-မဲခေါင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးမှာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေနှင့် တွေ့ဆုံစဉ် ဝမ်ယိက အထက်ပါအတိုင်း ပြောကြားလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဝမ်ယိက “ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းရန် မျှော်လင့်မိပါကြောင်း၊ တံခါးဖွင့်၍ အားလုံးပါဝင်သော စိတ်သဘောထားရှိပြီး ပြည်သူများ၏ စိတ်ဓာတ်ကို စည်းရုံး ရန် အလေးထားသင့်ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲမှတဆင့် ရည်မှန်းချက် (၃) ရပ်ကို အောင်မြင်စွာ အကောင်အထည် ဖော်သင့်ကြောင်း၊ ပထမတစ်ချက်မှာ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်ပြီး အပစ်အခတ်ရပ်စဲကာ ပြည်သူများ၏ ဆန္ဒ အတိုင်း နိုင်ငံတော်ကို အုပ်ချုပ်ရန်၊ ဒုတိယတစ်ချက်မှာ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးဖြစ်ပြီး အကျယ်ပြန့်ဆုံး သော စည်းလုံးညီညွတ်မှုကိုတည်ဆောက်ရန်၊ တတိယတစ်ချက်မှာ လူမှုရေးသဟဇာတဖြစ်မှုဖြစ်ပြီး ငလျင်ဘေး အလွန်ကာလ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတို့ကို ဆောင်ရွက်ကာ ပြည်သူများ၏ လူမှု ဘဝ အဆင့်အတန်းကို မြှင့်တင်ရန် ဖြစ်သည်”ဟု ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိသည် အားလုံးပါဝင်ရေးဟု သုံးနှုန်းသွားသော်လည်း မည်သည့် အဖွဲ့အစည်း၊ လူပုဂ္ဂိုလ်များ ပါဝင်ရေးကို ဆောင်ရွက်သင့်သည်ကိုတော့ တိတိကျကျ ပြောမသွားပေ။

ဝမ်ယိသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် ပြင်ဆင်နေရာ၌ အတိုက်အခံ အင်အားစုများဖြစ်သလို လူထုထောက်ခံမှုရှိသည့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)၊ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများဒီမိုက‌ရေစီအဖွဲ့ချုပ်(SNLD)၊ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ(ANP)တို့ ပါဝင်လာရေး လမ်းဖွင့်ပေးသင်ကြောင်း ထောက်ပြခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု စစ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ပြောသည်။

မြန်မာနဲ့တရုတ် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးစဉ်

ထို့ပြင် လူထုထောက်ခံမှု ရှိသော နိုင်ငံရေးသမားများကို ဖမ်းဆီးထားခြင်းအား ပြန်လည်စေလွှတ်၍ နိုင်ငံတကာ၏ ပိတ်ဆို့မှုကို ဖယ်ရှားနိုင်ရေး တံခါးဖွင့်သင့်ကြောင်းကို ထောက်ပြခြင်းလည်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ၎င်းတို့က သုံးသပ်နေ ကြသည်။

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေက “ မြန်မာနိုင်ငံသည် နိုင်ငံတော်အရေးပေါ် အခြေအနေကို ရပ်စဲထားပြီဖြစ်ကာ ယခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ကျင်းပမည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအတွက် အပြုသဘောဆောင်စွာ ပြင်ဆင်လျက်ရှိ ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲကို အေးချမ်းစွာ၊ တည်ငြိမ်စွာ၊ ချောမွေ့စွာနှင့် ယုံကြည်စိတ်ချရစွာ ကျင်းပရန် အားထုတ် သွားမည်”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် ရွေးကောက်ပွဲကို လေ့လာစောင့်ကြည့်ရန် တရုတ်အဖွဲ့ကို ဖိတ်ကြားလိုကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလများတွင် ကျင်းပသွားမည် ဟု နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့်အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

သို့သော် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခြင်းမရှိသော လူထုထောက်ခံမှုရှိသည် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် ဒီမိုက ရေစီအင်အားစုများကတော့ ရွေးကောက်ပွဲမကျင်းပခင်မှာ အားလုံးပါဝင်သော တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှုကျင်းပ၍ နိုင်ငံရေးသဘောတူညီချက်များကို ကြိုတင်ရယူထားပြီးမှသာလျှင် ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ရန် တောင်းဆိုလျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၅

ယခင် နစက လက်ထက်က ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်‌ဆောင်ရေး ကော်မတီများကို ဖျက်သိမ်းပြီး အသစ် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရာတွင် အဓိကကျသည့် လူပုဂ္ဂိုလ်များအား မပြောင်းလဲသင့်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နစကမှ ဖွဲ့စည်းပေးထားသော အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေး ကော်မတီ(NSPNC) အပါအဝင် ကော်မတီ၊ ကော်မရှင်၊ အဖွဲ့အစည်း စုစုပေါင်း ၁၉၄ ခုကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ကြောင်း အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီရုံးမှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့ သည်။

ထိုသို့ NSPNC ကို ဖျက်သိမ်းပြီးနောက် အသစ်ပြန်လည် ဖွဲ့စည်းမည်ဆိုသော်လည်း အဓိကကျသည့် လူပုဂ္ဂိုလ်များ ကို မပြောင်းသင့်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA.S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့လည်း အဲဒါတွေ့စကတော့ စိတ်ပူတာပေါ့။ ဘယ်လိုဖြစ်တာလဲ။ ကျနော်တို့ရဲ့ NCA လက်မှတ် ထိုးတဲ့ အဖွဲ့တွေအတွက် Dialogue partner ဆိုတာရှိတယ်လေ။ ကိုယ့်ပါတနာတွေ ပျောက်ကုန်ပြီလားပေါ့။ မဟုတ်ပါဘူးတဲ့ သူတို့ပြောတာကတော့ အမြန်ဆုံး ပြန်ဖွဲ့မှာပါတဲ့။ ဒါက ဟိုးမူလ အစိုးရအဟောင်းတုန်းက ကောင်စီအစိုးရ လုပ်ထားတုန်းက ဟာတွေကို ဖျက်တာပါတဲ့။ မကြာခင်အားလုံးကို လိုအပ်သလို ပြန်ဖွဲ့သွားမှာ  ဖြစ်ပါတယ်တဲ့။ ဖျက်သိမ်းတယ်လို့ ကြေညာပေမယ့်လည်း အလုပ်ကတော့ အဲဒီက အဖွဲ့ဝင်တွေက ပုံမှန် လုပ်နေ ကြတာ တွေ့ရပါတယ်။ လူပြောင်းရင်တော့ ရှိတာပေါ့။ လူက အဓိကကျတဲ့ လူတွေကိုတော့ မပြောင်းသင့်ဘူးပေါ့။ ဘေးက အစွယ်အပွား အရံလူတွေကတော့ အသွင်းအထုတ် လုပ်ချင်လုပ်မှာပေါ့။ သို့သော်လည်းပဲ မူလ Dialogue partner အဖြစ် ရပ်တည်လာတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေကတော့ အတွေ့အကြုံရှိတယ်။ ရင်းနှီးမှုရှိတယ်။ ယုံကြည်မှု ရှိတယ်။ ဒါတွေက ဘာနဲ့မှ လဲလို့မရတော့ ဒီခေါင်းဆောင်တွေကိုပဲ ပြန်ထားမယ့် ပြန်တာဝန်ပေးမယ့်သဘော တွေ့ရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

NSPNC ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလက ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့စဉ်

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးဆောင်ရွက်ရန် ဖွဲ့စည်းထားသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မတီများသည် အစိုးရအပြောင်းအလဲ ဖြစ်သည့်အခါတွင် အသစ်ပြန်လည် ဖွဲ့စည်းကြလေ့ရှိ သည်။

ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက်တွင် ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းကော်မတီ (UPWC)နှင့် မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေးစင်တာ(MPC)တို့ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ကာ ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) အစိုးရလက်ထက်တွင် ဖျက်သိမ်း၍ အမျိုးသားပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးဗဟိုဌာန(NRPC)နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မရှင်(PC)ကို ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။

ထို့နောက် နစက လက်ထက်တွင် အမျိုးသား စည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေး ကော်မတီ(NSPNC) အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့ကြသည်။

ဦးသိန်းစိန် လက်ထက်တွင် အစိုးရနှင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များကြား အရေးတကြီး လိုအပ်သည့် နှစ်ဖက် အပြန်အလှန် ယုံကြည်မှုမှာ မြင့်မားသဖြင့် အချက်အလက် အများဆုံးဖြစ်သော NCA စာချုပ် ပေါ်ပေါက်လာ အောင် လုပ်နိုင်ခဲ့ကြသည်ဟု 7EAO Alliance မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီး စောကျော်ညွန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အဖွဲ့အစည်းအသစ် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းသည့် အခါမျိုးတွင် ယုံကြည်မှုကို ပြန်လည် တည်ဆောက် ရသည့်အတွက် အခက်အခဲများ ရှိကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီးစောကျော်ညွန့်က  “NCA စာချုပ် ပေါ်လာပြီးတော့ NCA ကို ပြုစုကြိုးပမ်းရေးဆွဲခဲ့တဲ့ ခေါင်းဆောင် တွေက ဒီဘက်အစိုးရ အကူးအပြောင်းမှာ မပါလာတော့ဘူး။ NLD အစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၅-၂၀၁၆ မှာ လုပ်တဲ့ အခါကြတော့ အခက်အခဲရှိပါတယ်။ ခုနက ယုံကြည်မှုပေါ့။ ကိုယ်နဲ့အမြဲတမ်းတွဲနေတဲ့ လူတွေက ယုံကြည်မှုတွေ ရှိလာပြီးမှ နောက်ထပ် အသစ်ထပ်ဖွဲ့တဲ့ အသစ်တွေနဲ့ ပြန်လုပ်ရတော့ ခုနက ယုံကြည်မှုကလည်း ပြန်လည် တည် ဆောက်ရတာနဲ့ ပြန်လည် ကြိုးပမ်းရတာနဲ့ဆိုတော့ အခက်အခဲတွေလည်း ရှိပါတယ်။ အစကတည်းက ကြိုးပမ်း လာတဲ့လူ မဟုတ်ဘဲနဲ့ နောက်ထပ် လူအပြောင်းအလဲ ဖြစ်လာတဲ့အခါမှာ သူတို့ အချင်းချင်းကြားမှာ ညှိနှိုင်း ဆွေးနွေးရမယ့် လုပ်ငန်းစဉ်တွေလည်း အများကြီး ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ရှိနေမှာဖြစ်သလို ကျနော်တို့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့လည်း အဲဒီကိစ္စတွေ ပြန်လည် အကောင်အထည် ဖော်နိုင်ဖို့ ခုနက ယုံကြည်မှု တွေ အဲဒါတွေကို ပြန်တည်ဆောက်ဖို့ဆိုတာ ကမန်းကတမ်း အချိန်ယူလို့မရတဲ့ ကိစ္စရပ်တွေဖြစ်တဲ့ အတွက် ကြောင့်မို့လို့ အပြောင်းအလဲ ဖြစ်တာနဲ့အညီ ကျနော့်အနေနဲ့ အခက်အခဲရှိတယ်လို့ ပြောပေမယ့် နာမည်ပြောင်းပေ မယ့် မူလကတည်းက ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့လူတွေ ပါဝင်‌ဆောင်ရွက် နိုင်တယ်ဆိုရင်တော့ အခက်အခဲကြားထဲက လွယ်ကူစေတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ အတွေ့အကြုံ ကြုံတွေ့ရတာရှိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

NSPNC ဥက္ကဋ္ဌ ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်ကို တွေ့ရစဉ် 

လက်ရှိ ကာ/လုံမှ ဖျက်သိမ်းသည့် အထဲတွင် အမျိုးသားစည်း လုံးညီညွတ်ရေးနှင့်  ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ဗဟိုကော်မတီ(NSPC)၊ အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်း ရေးဖော်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းကော်မတီ (NSPWC)၊ NSPNC၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ(EAOs) နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအဖွဲ့တို့ ပါဝင်သည်။

NSPNC ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သော်လည်း အသစ်ဖွဲ့စည်းမှု ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်နေကြောင်း၊ NSPNC တွင် ပါဝင်သော ကိုယ်စားလှယ်များ အပြောင်းအလဲ အနည်းငယ် ရှိနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

NSPNC သည် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များဖြင့် တွေ့ဆုံ၍ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို ဆွေးနွေးရသော ကော်မတီဖြစ်သည်။

NSPNC မှာ ပါဝင်ခဲ့သူများမှာ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့် (နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီး)က တာဝန်ယူမည်ဖြစ်ပြီး အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးမင်းနိုင်မှ တာဝန်ယူခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ကျော်ကျော်(ပြည်ထဲရေးဒုဝန်ကြီး)၊ ဒုရဲဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဝင်းဇော်မိုး (ရဲချုပ်)၊ ဗိုလ်မှူးကြီး-၁ ဦး(စရဖချုပ်ရုံး)၊ ဗိုလ်မှူးကြီးဝဏ္ဏအောင် (JMC)၊ ဦးလှမောင်ရွှေ၊ ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးဝင်းဗိုလ်ရှိန် (ငြိမ်း)၊ ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးစိန်ဝင်း(ငြိမ်း/ မြန်မာနိုင်ငံစစ်မှုထမ်းဟောင်းအဖွဲ့-ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးမျိုးသန့်နိုင်၊ ဦးမြင့် ကြိုင်(လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့်ပြည်သူ့အင်အားဝန်ကြီး)၊ ဦးခင်မောင်ရီ (သယံဇာတနှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်း သိမ်းရေးဝန်ကြီး)၊ တို့က တာဝန်ယူခဲ့ကြသည်။