CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၅

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အားနေလျှင် နိုင်ငံရေးပါတီထထောင်မည်၊ ပါတီဥက္ကဋ္ဌကြီး လုပ်ချင်နေသည့်သူ များနေကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်က ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီး ပြည် ထောင်စုအဆင့် ပါတီဖြစ်ပါက မြို့နယ် ၁၀၀ ကျော်မှာ ပါတီရုံးခန်းဖွင့်ရမည်ဖြစ်ပြီး ပါတီဝင် အင်အား ၅၀,၀၀၀ စုစည်းနိုင်ရမည်ဟု သတ်မှတ်ထားသည်။

အဆိုပါ ကန့်သတ်ချက်များ ရှိနေသည့်တိုင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးပါတီ ၅၀ ကျော်ရှိပြီး ပါတီများ ဖောင်းပွလျက် ရှိနေကြောင်း၊ ပါတီထောင် ဥက္ကဋ္ဌလုပ်၍ နိုင်ငံတော်အဆင့် အခမ်းအနားများ တက်ရောက်၍ အာဏာပိုင်များဖြင့် ရင်းနှီးမှု ရယူကာ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားရှာနေကြသူများလည်း ရှိနေကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးထက်အောင်ကျော်က “မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပါတီတွေက ဘာမှ မကန့်သတ် ထားပြန်ရင် လည်း အင်မတန်ကို ဖောင်းပွ ပြီးတော့မှ အားနေရင် ပါတီထထောင်မယ် ဥက္ကဋ္ဌကြီးလုပ်ချင်နေတဲ့ လူတွေကလည်း များတာကတော့လည်း ဟုတ်တယ်”ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီဆိုသည်မှာ ပြည်သူကို ဗဟိုပြု၍ ပြည်သူ့အကျိုးကို မျက်နှာမူရသည့် နိုင်ငံရေးသမားများဖြင့် စုဖွဲ့ ထားသော နိုင်ငံရေးအင်အားစု တစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲသို့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်လျက် မိမိတို့မူဝါဒ သဘော တရားများနှင့်အညီ နိုင်ငံတော်၏ အကျိုး၊ ပြည်သူ၏အကျိုးကို လွှတ်တော်တွင်းမှ ပြောဆိုဆွေးနွေး ဆောင်ရွက် ကြမည့်သူများဖြစ်သင့်ကြောင်း လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

 နိုင်ငံရေးပါတီ ခေါင်းဆောင်များနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် တွေ့ဆုံစဉ်

မြန်မာပြည်တွင် မြန်မာများ၏ သဘောထားတစ်ခုက တပည့်မခံချင်ကြောင်း၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး လွှမ်းမိုးသည့် လူအဖွဲ့ အစည်းက ဖြစ်နေသည့်အတွက် ပါတီများပေါနေရကြောင်း နေပြည်တော်၊ ဇဗ္ဗူသီရီမြို့နယ်ကနေ တသီးပုဂ္ဂလ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ပြိုင်မည့် ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူ့ဟာသူ ပါတီထောင်လို့ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ချင်လို့ထောင် ထောင်ပေါ့၊ တကယ်တော့ နိုင်ငံရေး စိတ်ဝင်စားတဲ့ လူတွေများ လာတာတောင်မှ ဒါက ဝမ်းသာစရာပဲပေါ့နော်၊ အဲ့တော့ ပါတီထောင်လို့ မြေကွက်တကွက်ရမယ် တယ်လီဖုန်းတွေ တန်တဲ့ခေတ်က တယ်လီဖုန်း ပေးတယ်ဆိုတဲ့ နဝတခေတ်က ထောင်တာမျိုးမှ မဟုတ်တာကြီး သို့သော် အဲ့လို ပေးလို့ထောင်ရင်လည်း ထောင်ပစေပဲ အဓိက ဘာပဲထောင်ထောင် စနစ်ပဲလိုတာလေ နောက်ဆုံး ကျတော့ လူထု ထောက်ခံမှုရတဲ့လူက ကျန်ခဲ့မှာပဲ။ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲဖို့‌ဆိုတာက တောင့်ခံနိုင်စွမ်းရှိတဲ့ ရပ် တည်မှုနဲ့သူက နောက်ဆုံး ကျန်ခဲ့မှာပေါ့။ မြန်မာတွေရဲ့ သဘောထား တစ်ခုတော့ရှိတယ်။ အဲ့ဒါက သူက တပည့် မခံချင်တာပေါ့ တပည့်မခံချင်ဘူး။ သူက တစင်ထောင်ချင်တယ် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးကိုးကွယ်မှု ဗမာတွေက ရှိနေတယ်။ စည်းမျဉ်းဥပဒေက အဓိကမဟုတ်ဘူး၊ အဲ့လိုစနစ်မဟုတ်ဘူး မူဝါဒမဟုတ်ဘူး။ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးရ ဟိုဟာ ဖြစ်တယ် ဆိုတဲ့လူတွေ အဲ့စရိုက်တွေများတဲ့ အခါကြတော့ အခု NUG က နိုင်ငံတော်ကို ပုန်ကန်နေတဲ့ ခေတ်မှာလည်း NUG နဲ့အပြိုင်ပေါ့နော်၊ ကျန်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း သူနေရာ သူ့ဒေသနဲ့သူ အဲ့တော့ ဒါက လူမျိုး ကာရိုက်တာနဲ့ ဆိုင်တယ် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးက လွှမ်းမိုးတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းက ဖြစ်နေတဲ့အတွက်ကြောင့် ပါတီတွေ ဒီလိုပေါနေတာလို့ ပြောနိုင်တယ်ပေါ”ဟု ပြော သည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးပါတီများကို ထူထောင်ကြရာမှာ စီးပွားရေးသမား၊ ပြည်ပနိုင်ငံ၊ ပြည်တွင်း အင်အားကြီး အဖွဲ့အစည်း စသည့် အစုအဖွဲ့များက နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် ပြည်သူလူထုကြား proxy အဖြစ် ကစားရန် ထူထောင်ထားကြသလို ပြည်သူလူထုနှင့် တိုင်းပြည် အပြောင်းအလဲကို တကယ် ဖော်ဆောင်ချင်၍ ပါတီထောင်ကြသူများလည်း ရှိနေသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများ၊ လက်နက်ကိုင်များ၊ အစိုးရ-တပ်မတော်များ၊ အရပ်ဖက်များ ငြိမ်းချမ်းရေးစကားဝိုင်း ကျင်းပနေစဉ်

မြန်မာပြည်တွင် နိုင်ငံရေးပါတီတစ်ခု၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်လျှင် အတန်အသင့်နေရာရကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးပါတီထောင်ပြီး နိုင်ငံရေးအား ဟန်ပြလုပ်သည့်ပါတီ တချို့လည်း တွေ့ရကြောင်း ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အန်တီတို့နိုင်ငံမှာ နိုင်ငံရေးသမားကောင်းဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာကို အားကိုးရလောက်တဲ့ အတိုင်းအတာ တစ်ခုထိ မရှိခဲ့ဘူးပဲပြောရမယ်။ ဒီလူ့အဖွဲ့အစည်းမှာက ဘာကပဲ ထင်ရှားခဲ့လဲဆိုတော့ နိုင်ငံရေးသမားဆိုလို့ရှိရင် နိုင်ငံရေးပါတီ ထောင်ရမယ်လို့ အစိုးရတွေက တွန်းအားပေးတယ်။ အဲ့လိုတွန်းအားပေးတဲ့အခါမှာ ဒီနိုင်ငံရေးသမား တွေလည်း အခွင့်ကာင်းယူ နိုင်ငံရေးသမားအချို့ပေါ့ အကုန်လုံးတော့လည်း မဟုတ်ပါဘူး။ နိုင်ငံရေးသမားအချို့ က အစိုးရက တွန်းအားပေးတဲ့ပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ ထောင်ကြတယ်။ နိုင်ငံရေးပါတီတစ်ခုရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လို့ရှိရင် အတန်အသင့်ပေါ့။ နေရာရတယ်ဆိုပြီးတော့ နိုင်ငံရေးပါတီ ထောင်ပြီးတော့လည်း နိုင်ငံရေးကို ဟန်ပြလုပ်တဲ့ပါတီ တချို့လည်းပဲ တွေ့ခဲ့ရတယ်။ အဲ့တော့ ဒီနိုင်ငံမှာက ပြည်သူလူထုရဲ့အမြင်က နိုင်ငံရေးသမား ဆိုလို့ရှိရင် အစိုးရအကြိုက် နိုင်ငံရေးပါတီထောင်မယ်၊ ဥက္ကဋ္ဌလုပ်မယ်။ ပြီးလို့ရှိရင် ကိုယ့်ရဲ့ဂုဏ်သိက္ခာအတွက် ကိုယ့်ရဲ့လူမှုစီးပွား အကျိုးစီးပွားတွေအတွက် ဒါဥက္ကဋ္ဌလုပ်မယ်။ ပြီးလို့ရှိရင် ရွေးကောက်ပွဲဝင်မယ် ရွေးကောက်ပွဲ မနိုင်ရင် ပြန်ပြီးတော့ ရိုးရိုးတန်းတန်း ပါတီဥက္ကဋ္ဌလုပ်မယ်။ ပွဲလမ်းသဘင်တွေကို ဥက္ကဋ္ဌအနေနဲ့ တက်မယ် တောရောက် တောင်ရောက် ထွေရာလေးပြားပြောမယ်ဆိုတဲ့ အမြင်ကြီးက ပြည်သူလူထုမှာ ရှိနေတယ်”ဟု ပြော သည်။

နိုင်ငံရေးဆိုသည်မှာ နိုင်ငံအတွင်း မှီတင်းနေထိုင်ကြသော နိုင်ငံသား ပြည်သူများ အားလုံး၏ ကျန်းမာရေး၊ ပညာ ရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး စသည့် လူမှုဘဝအရေးကိစ္စစသည့် အရာများအားလုံးနှင့် ဆက် စပ်လျက်ရှိသည်။ 

နိုင်ငံရေးပါတီဆိုသည်မှာ နိုင်ငံ့အရေးကို ဆောင်ရွက်ရန် စိတ်ပါဝင်စားသောသူများ (နိုင်ငံရေးသမားများ)ဖြင့် စိတ် သဘောထားချင်း တူရာစုဖွဲ့ထားသော အစုအဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေး မူဝါဒသဘောတရား တစ်ရပ်အပေါ် အခြေခံ၍ မိမိတို့၏ လုပ်ငန်းစဉ်များကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် စုဖွဲ့ထားသော အဖွဲ့အစည်း တစ်ရပ်လည်း ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၅

လာမည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD) မပါဝင်သဖြင့် လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများအပေါ် ပြောင်းလဲမှု ဖြစ်စေနိုင်ဘူးဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများ ရှိနေကြသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့တွင် စတင်ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲ၌ မြန်မာနိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲများတွင် အများဆုံး အနိုင်ရလေ့ရှိသော အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) ပါတီအနေဖြင့် ပါတီမှတ်ပုံတင်ထားခြင်း မရှိပေ။

ထိုသို့ ရွေးကောက်ပွဲ၌ NLD ပါတီ အနေဖြင့် မပါဝင်ခြင်းသည် လက်နက်ကိုင် တိုက်ပွဲများ၌ ပြောင်းလဲမှု မဖြစ်စေ နိုင်သည့် အဓိက အကြောင်းအရင်းဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ရွေးကောက်ပွဲမှာ NLD ကို ပါဝင်ခွင့် မပြုတာက မပါဝင်တာက အခုဖြစ်နေတဲ့ လက်နက်ကိုင် တိုက်ပွဲတွေ ထဲမှာ အကြီးအကျယ် ပြောင်းလဲမှု မဖြစ်နိုင်စေတဲ့ အဓိက အကြောင်းအရင်းပဲ။ အဲဒီတော့ တစ်ခုတော့ရှိတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးသွားတဲ့အခါမှာ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရ လက်ထက်မှာလိုပဲ NLD ကို ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါဝင် ခွင့် ပြုမှာလား။ အဲဒီလိုဆိုရင်တော့ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရက အခင်းအကျင်းမျိုးက မျှော်လင့်စရာရှိတာပေါ့။ သို့သော် အဲဒီလိုမျိုး ပြန်ဖြစ်ပါဦးမလား ဆိုတာက သံသယရှိစရာဖြစ်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့တုန်းဆိုတော့ နောင်တက်လာမယ့် စကစ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ရော၊ နောက်ပြည်ခိုင်ဖြိုးက ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်ရီရောက သူတို့က ဦးသိန်းစိန်လောက် မပျော့ပြောင်းဘူး။ နောက်တစ်ခုက ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးပေါ့၊ သိပ်ပြီး‌တော့ ဦးသိန်းစိန်လို တက်တက်ကြွကြွ လုပ်လိမ့်မယ်လို့ မထင်ရဘူး။ မထင်ဘူး။ မထင်တဲ့အခါကြတော့ အဲဒီအခြေအနေမျိုး ဖြစ်လာဖို့ မလွယ်ဘူး။ အဲဒီလိုနိုင်ငံရေး အခြေအနေမျိုး ဖြစ်လာရင်တော့ တခြားတစ်ပြည်လုံးပေါ့။ PDF တွေ၊ NUG တို့ လှုပ်ရှားနေတဲ့ နေရာတွေက တဖြေးဖြေး NLD သာ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါဝင်လာပြီးတော့ လွှတ်တော် ကိုယ်စား လှယ် နေရာတချို့ ပြန်ရမယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုး ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက် ကြားဖြတ် ရွေးကောက်ပွဲကာလကလိုမျိုး ပြန်ဖြစ်လာတယ်ဆိုရင်တော့ မျှော်လင့်စရာရှိတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

 ‌ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်၊ KNU ဥက္ကဋ္ဌဟောင်းကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD) အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုများအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်း‌ရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချခဲ့ပြီးနောက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ဦးဝင်းမြင့် တို့ကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ 

လက်ရှိတွင် NLD ပါတီ၏ ပူးတွဲထူထောင်သူ နာယကကြီး သူရဦးတင်ဦး၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် နှင့် နိုင်ငံရေးတာဝန်၊ လူထုဆက်ဆံရေးနှင့် သတင်းပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ မုံရွာအောင်ရှင်တို့သည်လည်း ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် နိုင်ငံတော်မှ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာမှုများ ပေးသည့်အထဲတွင် ယခုအချိန်အထိ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် မပါဝင်သေးသည်ကို တွေ့ရသဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲပြီးမှ လွှတ်ပေးနိုင်ဖွယ် ရှိကြောင်းလည်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများ ရှိနေကြသည်။

လက်နက်ကိုင် အင်အားစုကို တွေ့ရစဉ်

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် မပါဝင်သည့် နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွင် တော်လှန်ရေး အင်အားစုများ ပိုကြီးထွား လာနိုင်သကဲ့သို့ တော်လှန်ရေး အင်အားစုများ၏ စိတ်ဓာတ်ရေးရာမှာလည်း အများကြီး ကျသွားနိုင်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခု ကျနော်တို့ တစ်ပြည်လုံးမှာ အုံကြွပြီးတော့မှ တွန်းလှန်တိုက်ခိုက်နေမှုဟာ ရာခိုင်နှုန်းပြည့် ပြောလို့ မရသေးဘူး။ အများကတော့ ရာခိုင်နှုန်းပြည့်လို့ ထင်တယ်။ ဒါပေမယ့် ရာခိုင်နှုန်းပြည့်လို့ ပြောလို့မရသေးတာက တော့ ဒေါ်စုအပေါ်မှာ မျှော်လင့်ချက် တွေထားတာလည်း အဲဒါကြောင့်မို့လို့ မပါဝင်ကြဘူးပေါ့။ သို့သော်လည်းပဲ တကယ်လို့ ဒေါ်စုသာ တစ်ခုခု ဖြစ်သွားတယ်ဆိုရင်တော့ ဒါက NLD လည်း ပြီးသွားပြီဆိုရင် ကျနော်တို့ တော်လှန် ရေး အများစု အများစုက အင်အားပိုကြီးထွားလာနိုင်ပါတယ်။ တစ်ဖက်ကလည်း ‌ပြောမှာပေါ့။ ဒေါ်စု မရှိတော့တဲ့ အတွက်ကြောင့် ဒေါ်စုကို မှီပြီးတော့မှ လုပ်ဆောင်နေတဲ့ တော်လှန်ရေးအင်အားက စိတ်ဓာတ်ရေးရာမှာ အများ ကြီး ကျသွားနိုင်တယ်လို့ ပြောတာလည်း ရှိနေတယ်။ ဒါ ဒီနှစ်ခုမှာ ဘယ်ဟာ ဖြစ်မယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့က စောင့်ကြည့်ရမှာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

သို့သော် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော နိုင်ငံ့ အကျပ်အတည်းများနှင့် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ပြေလည်ရေး ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းရာတွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လည်း ပါသင့်ပါထိုက်သည့် လူပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး ဖြစ်ကြောင်းလည်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၄

ဒီမိုကရေစီ နောက်ပြန်ဆွဲခြင်းသည် လက်နက်ကိုင် လမ်းစဉ်ကြောင့် ဖြစ်သည်ဆိုတာ အမှန်တိုင်း ရှုမြင်ဖို့ အချိန်ကျ နေပြီဟု နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြော သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃ ရက်က စစ်တက္ကသိုလ် ဗိုလ်လောင်းသင်တန်း အမှတ်စဉ် (၆၇) သင်တန်းဆင်းပွဲ အခမ်းအနားမှာ ၎င်းက ပြောကြားလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ အကြမ်းဖက် NUG၊ CRPH အဖွဲ့တွေက တပ်မတော် အနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီ နောက်ပြန်ဆွဲ လုပ်ဆောင်နေသယောင် ဝါဒမှိုင်းတိုက်ပြီး လူငယ်၊ လူရွယ်တွေကို လွဲမှားတဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေနဲ့ အတူ အကြမ်းဖက် လက်နက်ကိုင် လမ်းစဉ်ဆီ တွန်းပို့ခဲ့ကြတယ်။ လက်နက်ကိုင် လမ်းစဉ်တွေကြောင့် မျှော်မှန်း တည်ဆောက်နေတဲ့ ပြည်ထောင်စုကြီးအတွက် လူ့စွမ်းအား အရင်းအမြစ်ဆုံးရှုံးမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရတယ်။ ဒီလို လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်နဲ့ ဖြေရှင်းတဲ့ ကြိုးပမ်းမှုဟာ နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော်ကြာတဲ့အထိ မည်သည့်ရလဒ်မျှ မထွက်ခဲ့ တာကို သင်ခန်းစာယူဖို့ လိုသလို ဒီမိုကရေစီ နောက်ပြန်ဆွဲခြင်းဟာ လက်နက်ကိုင် လမ်းစဉ်ကြောင့် ဖြစ်တယ်ဆို တာ အမှန်တိုင်းရှုမြင်ဖို့ အချိန်ကျနေပြီဖြစ်တယ်”ဟု ပြောသည်။

ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေးကို ရည်မှန်းချက်တူကြလျှင် ပြည်ထောင်စုအကျိုးကို ရှေးရှုပြီး PDF အပါအဝင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ အနေဖြင့် ဥပဒေဘောင်အတွင်း ဝင် ရောက်လာဖို့ နိုင်ငံတော်က ကြိုဆိုဖိတ်ခေါ်ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း ၎င်း ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “တစ်ဖက်မှာလည်း ဒီနိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ် အကြောင်းတရားတွေကို လက်ညှိုးထိုး ပြီး NCA မှာ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ အချို့ဟာ ရှိထားပြီးသား ကတိကဝတ် တွေကို ချိုးဖောက်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေး လမ်းကြောင်းကို သွေဖည်မှု ပြုလုပ်ခဲ့ကြတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့ ဖြစ်စဉ်ဖြစ်ရပ်တွေအပေါ် အခြေခံပြီး တပ်မတော်အနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးမူဝါဒ ၆ ချက်ကို ရှင်းလင်း တိကျစွာ ပြဋ္ဌာန်းထားပြီး ဖြစ်တယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးပြီး အဖြေရှာမှသာ ရရှိနိုင်မှာဖြစ်လို့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်သည့်အခါ ဖြစ်ချင်တာများကို ပြောဆိုနေမည့်အစား ဖြစ်သင့်တာများအား ပြောဆို၍ ဖြစ်နိုင်တာများကို ညီညီညွတ်ညွတ် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်သွားကြရမှာ ဖြစ်တယ်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော်သည် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD) အစိုးရမှ ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည် ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်အား အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ(နစက)၊ အိမ်စောင့်အစိုးရအဖွဲ့၊ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့်အေးချမ်းသာ ယာရေးကော်မရှင် စသည့် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အစည်းများကို ဖွဲ့စည်း၍ ယနေ့ထိ အုပ်ချုပ်လျက်ရှိသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် NLD ခေါင်းဆောင်များ၊ လွှတ်တော်အမတ်များ၊ လက်နက်ကိုင်များ၊ ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှား သူများ၊ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများ၊ အနုပညာရှင်များ စုပေါင်း၍ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဆန့်ကျင် ကန့်ကွက်ခဲ့ကြ ပြီးနောက် လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးကို ဆင်နွှဲကာ ပြန်လည် ဖြုတ်ချရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။ 

အဆိုပါ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများသည် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်း ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ပြည်သူလူထု ၃ သန်းကျော် နေရပ် စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရသလို လူနေအိမ်များနှင့် အဆောက်အအုံများ သိန်းချီ မီးလောင်ပျက်စီးလျက် ရှိသည်။

ထို့နောက် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် ရွေး‌ကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁) ကိုလည်းကောင်း၊ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်၌ ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၂)ကိုလည်းကောင်း၊ ဇန်နဝါရီလ နောက်ဆုံးပတ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၃)ကိုလည်းကောင်း ကျင်းပ၍ နိုင်ငံတော်အာဏာကို အနိုင်ရပါတီထံ လွှဲပြောင်းပေးမည်ဟု ပြောကြားထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၄ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မကြာခင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲပေါ် ပြည်သူလူထုက လှုပ်လှုပ်ခတ်ခတ် ဖြစ်ခြင်းမျိုး သိပ်မတွေ့မိဘူးဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်၌ ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁)ကိုလည်းကောင်း၊ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်မှာ ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၂) ကိုလည်းကောင်း၊ ဇန်နဝါရီလ နောက်ဆုံးပတ်တွင်ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၃) ကိုလည်းကောင်း ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

ယခု ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲအပေါ်  လက်ရှိအချိန်ထိ ပြည်သူလူထု စိတ်ဝင်စားမှုသည် လျော့နည်းနေသေး ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲ အတွက်ကို လှုပ်လှုပ်ခတ်ခတ် မတွေ့မိသေးဘူးဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးထက် အောင်ကျော်မှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၎င်းက “ကျနော်တို့ အခု ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲပေါ့၊ ရွေးကောက်ပွဲ ကြီးတွေပဲလေ။ ကြားဖြတ် ရွေးကောက်ပွဲကို ဖယ်ပြီးတော့မှ ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် ၂၀၁၀၊ ၂၀၁၅၊ ၂၀၂၀ အခု ၂၀၂၅ ‌‌ပေါ့၊ ဒီအချိန်မှာ ဒီရှေ့က ရွေးကောက်ပွဲ သုံးခုနဲ့ ယှဥ်လိုက်လို့ရှိရင် ကျနော်တို့ လူထုစိတ်ဝင်စားမှုက တော်တော်ကို လျော့နေတယ်လို့ ပြော လို့ ရတယ်ပေါ့၊ ပြောလို့ရတယ်။ အခုချိန်ထိကိုလည်း လှုပ်လှုပ်ခတ်ခတ် ဆိုတဲ့ဟာမှာ တစ်ခုတော့ ရှိပါတယ်။ ပြော ရရင်လည်း ဘာလဲဆိုတော့ ကော်မရှင်ရဲ့ စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းတွေကလည်း အင်မတန်ကို များတယ်ပေါ့။ စည်းမျဥ်း စည်းကမ်းများတယ် စည်းမျဥ်းစည်းကမ်း တော်တော် ကြပ်ထားတာတွေပါတယ်။ ပြီးရင် နောက်တစ်ခုက ဘာလဲ ဆိုတော့ တစ်မြို့နယ် တစ်မြို့နယ်နဲ့လည်း သိပ်ပြီးတော့မှ တချို့မြို့နယ်မှာ ဒီလို ကိစ္စမျိုးက ရပေမယ့် တချို့ မြို့နယ်မှာ အဲ့လိုမရဘူးဆိုတဲ့ ဟာမျိုးတွေလည်း တွေ့ရတယ်၊ တွေ့ရတဲ့အခါကျတော့ နိုင်ငံရေးသမားတွေအနေနဲ့ ပါတီတွေအနေနဲ့လည်း လုပ်ရကိုင်ရတာ နည်းနည်းတော့ အကျပ်အတည်းလေးတွေ ရှိနေတုန်းတော့ တွေ့ရတယ် ပေါ့လေ။ ခါတိုင်း ရွေးကောက်ပွဲ သုံးခုနဲ့ ယှဥ်လိုက်လို့ရှိရင်တော့ အခုဒီ ရွေးကောက်ပွဲ တော်တော်လေး ငြိမ်ငြိမ် သက်သက်ကြီး ဖြစ်နေတာကို မြင်ရတယ်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။ 

ရွေးကောက်ပွဲ မဲပေးစက်ကို လူထုက လေ့လာနေစဉ်

ထို့ပြင် နိုင်ငံ‌‌ရေးပါတီများ အနေဖြင့်လည်း ရွေးကောက်ပွဲသည် နိုင်ငံ့အတွက် ကောင်းမွန်သည့် လမ်းစဖြစ်သည်ကို ပြည်သူများ နားလည် သဘောပေါက်စေရန် အားသွန်ခွန်စိုက် လှုံ့ဆော်နိုင်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ဦးထက်အောင် ကျော်မှ ထောက်ပြသည်။ 

ရွေးကောက်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ နားလည်နိုင်မှု လွဲမှားနေသည့် အချိန်တွင် သဘောထားအမြင် မှတ်ချက် အမျိုးမျိုး ထွက်လာနိုင်ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲ၏ အလေ့အထများကို နားလည်နိုင်ရန် အရေးကြီးသည်ဟု သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၎င်းက “အဓိက,က ရွေးကောက်ပွဲ လမ်းကြောင်းပေါ်ကို ပြန်ရောက်ဖို့အတွက် ပထမဆုံးစတင် ကျင်းပရတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမျိုး အဲ့အချိန်မှာ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်မြောက်ရေးနဲ့ အကောင်းဆုံးနဲ့ အတတ်နိုင်ဆုံးပေါ့၊ ခုနကပြောတဲ့ (Free and Fair Election) ဆိုတာပုံမှန်ကျင်းပနေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ အဲဒီအပေါ်မှာ အခြေခံပြီး ပြောဖို့ လိုပေမယ့် ဒီလိုမျိုး ကြားထဲမှာ ကြားဖြတ်ကျင်းပရတဲ့ နေရာမျိုးမှာတော့ (Free and Fair) အော်တာက နေရာတကာ စွတ်ပြီး တော့ အော်လို့မရဘူး၊ အဲ့ပြဿနာရှိတယ်။ အဲ့တော့  Free and Fair အော်လို့မရလို့ Free and Fair မဟုတ်ဘူး လား ဆိုတော့လည်း အဲ့လိုပြောလို့မရဘူး။ Free and Fair ဖြစ်ဖို့အတွက် ကျနော်တို့က အတတ်နိုင်ဆုံး အကောင်းဆုံး ကြိုးစားရမှာ ဆိုလိုတာက နေရာတိုင်းမှာတော့ Free and Fair ဆိုတဲ့ဟာကြီးကို ပုံသေကြီးသွား ကိုင်ပြီးတော့ Free and Fair ဖြစ်မှ ငါတို့ ဒါကို လက်ခံမယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုး သဘောထားလို့ မရဘူးလို့ ဆိုလိုချင်တာ။ ဒါသည် (Transitional) ပြီးတော့မှ ကျင်းပတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် လိုအပ်ချက်တွေ ရှိပါလိမ့် မယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီ လိုအပ်ချက်တွေကို နောက်ထပ် ဆက်တိုက် ကျော်ဖြတ်ဖို့အတွက် ကျနော်တို့က ရွေးကောက် ပွဲ ပုံမှန် ကျင်းပနိုင်ဖို့နဲ့ အဲ့ရွေးကောက်ပွဲ အလေ့အထတွေ အကုန်လုံး နားလည်နိုင်ဖို့ အ‌ရေးကြီးတယ်။ အဲဒီလိုမျိုး နားလည်မှု လွဲမှားနေတဲ့ အချိန်မှာတော့ ဒီလိုမျိုး သဘောထားအမြင် မှတ်ချက်တွေ မျိုးစုံထွက်ပါလိမ့်မယ် အဲတော့ အထွေအထူး ပြောရမလားဆိုရင်တော့ ပြောစရာတော့ မရှိပါဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ သဘောသဘာဝကို နားလည်မှု လွဲနေတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီလိုမျိုး ဖြစ်တယ်လို့ပဲ သုံးသပ်ပါလိမ့်မယ်” ဟု ပြောသည်။ 

 ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ဦးဆောင်သည့် အစိုးရအဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို မဲမပေးကြရန်နှင့် ပူးပေါင်းပါဝင်မှု မလုပ်ကြရန်၊ တပ်မတော်က ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို ပူးပေါင်းသူများအား ထိရောက်စွာ အရေးယူမည်ဟု တော်လှန်ရေးအင်အားစုများက ထုတ်ပြန်ထားကြသည်။ 

ထို့ကြောင့် ပြည်သူလူထုသည် လုံခြုံရေးစိုးရိမ်ချက်ကြောင့် ဆန္ဒမဲ‌ပေးရန်အတွက် အခက်အခဲများ ကြုံတွေ့နေရပြီး မဲစာရင်းပါသော်လည်း လုံခြုံရေးအရ မဲသွားမပေးပါက ရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများထံတွင် ၎င်းတို့၏ အိမ်ထောင် စု စာရင်း အချက်အလက်များ ရှိနေခြင်းကြောင့် ပြဿနာရှာ မည်ကိုလည်း စိုးရိမ်သည့်အတွက် မဲပေး၊ မပေးရန် စဥ်းစားနေကြသူများလည်း ရှိနေသည်။ 

အလားတူ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီး အစိုးရသစ်ကို ဖွဲ့စည်းသည့်အခါမှာလည်း တပ်မတော်နှင့် USDP ပါတီက ဦးဆောင်လာနိုင်ခြင်းကြောင့် မည်သည့် အပြောင်းအလဲမှ မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုကာ ပြည်သူလူထုများက ယူဆထား၍ လည်း ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု အားနည်းနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ပြောသည်။

သို့သော် ရွေးကောက်ပွဲအလွန် အစိုးရအဖွဲ့ကို ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက်၌ ဖွဲ့စည်းခဲ့သော အစိုးရပုံစံမျိုး ဖြစ်လာ မည်ဆိုပါက အပြောင်းအလဲဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ယုံကြည်အားကိုးသူအား သမ္မတ တင်မြှောက်၍ အစိုးရဖွဲ့လာမည်ဆိုပါကလည်း အနည်းငယ် အပြောင်းအလဲရှိနိုင်‌ကြောင်း၊ သို့မဟုတ် ဗိုလ်ချုပ်မှူး ကြီး မင်း‌အောင်လှိုင် သမ္မတလုပ်ကာ အစိုးရကိုဖွဲ့စည်းပြီး လက်ရှိမူဝါဒအတိုင်း သွားမည်ဆိုပါက အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ရန် ခက်ခဲနိုင်ကြောင်း ၎င်းတို့က ထောက်ပြကြသည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၄

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးကို လုပ်စားနေသူများကြောင့် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလောကသည် နာမည်ပျက်နေသည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ထောက်ပြလာကြသည်။

ပြည်သူလူထုသည် နိုင်ငံရေးသမားများအား ယုံကြည်မှု ပျောက်နေခြင်း မဟုတ်ကြောင်း၊ ကြောက်လန့်နေခြင်း ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေးကို လုပ်စားနေသည့် သူများကြောင့် နိုင်ငံရေးသည် နာမည်ပျက်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း လသာမြို့ နယ် တသီးပုဂ္ဂလကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဒေါ်စန္ဒာမင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မယုံကြည်နေတာတော့ မဟုတ်ဘူး၊ လူထုက အကြောက်တရားတွေနဲ့ ဖြစ်နေတာ၊ အကြောက်တရား တွေ ဖြစ်နေတာတွေရှိတယ်။ နောက်တစ်ခုက ၂၀၂၁ နောက်ပိုင်းမှာ ဖြစ်သွားတဲ့ အရေးအခင်းကိစ္စတွေ၊ ဒီနိုင်ငံရေး သမားတွေ၊ တော်လှန်ရေးသမားဆိုတဲ့ လူတွေရဲ့ ဆောင်ရွက်ပုံ ဆောင်ရွက်နည်းတွေ အကုန်လုံးက လူထုကို ကြောက်လန့်စေတယ်၊ နိုင်ငံရေးကို ကြောက်လန့်စေတယ်။ မတို့မထိ ရဲလောက်အောင်ကို ကြောက်စရာ ကောင်း လောက်တဲ့ အဖြစ်ဆိုးကြီးတွေနဲ့ လူထုက ကြုံတွေ့ရတာလေ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ လူထုရဲ့ ကြည့်ရတဲ့ဟာက ယုံကြည် မှု မရှိတာထက် ကြောက်လန့်နေတာလို့ ကျမကမြင်တယ်။ ယုံကြည်မှု မရှိတာတော့ မဟုတ်ဘူး၊ နိုင်ငံတိုင်းမှာ နိုင်ငံရေးသမားတွေ ဆိုတာရှိတယ်။ နိုင်ငံရေးသမားတွေထဲမှာ ကောင်းတဲ့လူဆိုတာရှိတယ်၊ ဆိုးတဲ့လူတွေလည်း ရှိတယ်၊ နိုင်ငံရေးကို လုပ်စားတဲ့ လူတွေလည်းရှိတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ နိုင်ငံရေးသမားတွေကို ယုံကြည်မှု ပျောက် နေတာ မဟုတ်ဘူး။ ကြောက်လန့်နေတာ နိုင်ငံရေးကို လုပ်စားနေတဲ့ လူတွေကြောင့် နိုင်ငံရေးဟာ နာမည်ပျက်နေ တာလို့ ကျမက ပြောချင်တယ်” ဟု‌ ပြောသည်။

ဒေါ်စန္ဒာမင်း၊ ဦးထက်အောင်ကျော်တို့ကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော်မှ NLD အစိုးရကို ဖြုတ်ချပြီး နိုင်ငံတော်အား အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာ၍ အုပ်ချုပ်လျက်ရှိသည်။

အဆိုပါ အခြေအနေတွင် နိုင်ငံရေးပါတီများ၊ နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများသည် ပြည်သူ လူထု၏ အသက်သွေးချွေးများကို ချနင်း၍ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားများကို ရှာဖွေ တည်ဆောက်လာကြကြောင်း၊ ပြည်သူ လူထု ရင်ဆိုင် ကြုံတွေ့နေရသော အခက်အခဲများကိုတော့ ဖြေရှင်းမပေးနိုင်သလို ကာကွယ်မပေးနိုင်ဘဲ ရွေး ကောက်ပွဲကာလ မဲလိုချင်သည့်အခါမှ ပြည်သူလူထုဆိုသော စကားကို ပါးစပ်ဖျားက မချဘဲ စည်းရုံးလာနေသည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

နိုင်ငံရေးလုပ်မည်ဆိုသည့် စိတ်ဆန္ဒသည် ကောင်းမွန်သော ရည်ရွယ်ချက်နှင့် လုပ်သည်ဖြစ်စေ၊ ဆိုးသည့် ရည်ရွယ် ချက်နှင့်လုပ်သည်ဖြစ်စေ တရားဥပဒေများကို မထိခိုက်လာသ၍ ခွင့်ကိုခွင့်ပြုရမည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ် သူ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒါကတော့ လက်ရှိ တကယ့်အမှန်တရားပဲ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ပါတီထောင်ထားမယ်၊ နိုင်ငံတော်ပွဲတွေ တက်ရတယ်။ တက်ရရင် ဒီအာဏာရ အသိုင်းအဝိုင်းနဲ့ရင်းနှီးတယ်။ အဲ့အပေါ်မှာ ခင်မင်မှုတွေကို အခွင့်ကောင်းယူ ပြီးတော့မှ ဟိုဟာဒီဟာဆိုတဲ့ ဟာမျိုးတွေက အများကြီးရှိတာကို တချို့တလေက ဟိုဟာလိုချင်တာ မဟုတ်ဘူး။ နိုင်ငံရေး လူထုကို ကိုယ်စားပြုချင်တာလည်း မဟုတ်ဘူး၊ ဒီတိုင်းပြည်ကြီးကို ဘယ်လို လုပ်လိုက်မယ်ဆိုတဲ့ ဟာလည်း ရှိတာမဟုတ်ဘူး၊ တချိုဟာတွေလည်း ရှိနေတာ။ ရှိနေတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီအပေါ် ကြည့်ပြီးတော့မှ နိုင်ငံရေးက လုပ်စားတဲ့ကောင် တအားများတယ်ကွာဆိုတဲ့ အမြင်မျိုးကိုလည်း ဘာမှကန့်ကွက်စရာ မရှိဘူး။ ဒါကတော့ လူထုကပဲ ဆုံးဖြတ်ပြီး‌တော့မှ ဘယ်သူသည် ဘယ်လိုဟာမျိုးဆိုတဲ့ဟာက သူ့ဟာသူ ဇကာတိုက် သွားပါလိမ့်မယ်၊ နိုင်ငံသားတစ်ယောက်ရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်ဖြစ်တယ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီ တည်ထောင်တယ်တို့ နိုင်ငံရေး လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ဆန္ဒတို့ဆိုတာ သူ့ဟာနဲ့သူ ဘာရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လုပ်သည်ဖြစ်စေ ကောင်းမွန်သော ရည်ရွယ် ချက်နဲ့ လုပ်သည်ဖြစ်စေ၊ ဆိုးတဲ့ရည် ရွယ်ချက်နဲ့ လုပ်သည်ဖြစ်စေ၊ တရားဥပဒေတွေကို မထိခိုက်လာသ၍ကတော့ ဒါခွင့်ကို ခွင့်ပြုရမယ်ဆိုတဲ့ဟာပေါ့နော်။ ဒီလူကတော့ စီးပွားရေး လုပ်မဲ့သူမို့လို့ နိုင်ငံရေးပါတီ ပေးမထောင်သင့် ဘူး ဆိုတဲ့ဟာကို ဘယ်လို အချက်အလက်တွေနဲ့တိုင်းပြီး သူ့ကိုခွင့်ပြုသင့်တယ်၊ ခွင့်မပြုသင့်ဘူးဆိုတဲ့ဟာက လုပ်လို့ မလွယ်ဘူးလေ”ဟု ပြောသည်။

USDP ပါတီ မဲဆွယ်နေစဉ်

နိုင်ငံရေးလုပ်စားသူများ လက်ထဲရောက်မသွားစေရန် ပြည်သူများ နိုင်ငံရေးသိရန် လိုအပ်ကြောင်း သူရဦးရွှေမန်း က ပြောကြားခဲ့ဖူးသည်။  

နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲဖြစ်ပြီး လေးနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့အကျင့်ပျက်ခြစားမှု အညွှန်းကိန်း သတ် မှတ်ချက်တွင် အဆိုးဆုံး နိုင်ငံများစာရင်း၌ ပြန်လည် စာရင်းဝင်လာ၍ စိုးရိမ်စရာ အခြေအနေ ဖြစ်လာကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးလုပ်ရင်းနှင့် ရာထူး၊ နေရာရလာသည့်အခါ မထိန်းနိုင်ဘဲနှင့် ဖောက်ပြန်လာကြကြောင်း နေပြည်တော်၊ ဇဗ္ဗူသီရီမြို့နယ်ကနေ တသီးပုဂ္ဂလ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ပြိုင်မည့် ဒေါက် တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ဖျက်သိမ်းခံရတဲ့ ပါတီတွေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဝင်ဖို့လုပ်နေတဲ့ပါတီတွေကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “နိုင်ငံရေးကို လုပ်စားတယ်ဆိုတာ အဲ့တာက နိုင်ငံတိုင်းမှာရှိတဲ့ကိစ္စပဲ။ လူဆိုတာက အတ္တသားကောင် ဆိုတော့ နိုင်ငံရေး ဝါသနာပါရင် နိုင်ငံရေးကို လုပ်တယ်၊ နိုင်ငံရေးက အမှန်တိုင်းပြောရင် နိုင်ငံရေးက ဒီလောက် လည်း မပျက်ပါဘူး။ ဘာမှပျက်စရာလည်း မရှိပါဘူး၊ လုပ်စားတဲ့လူက လုပ်စားဆဲပါပဲ။ တစ်ခုတော့ရှိတယ် စေတနာ မမှန်ပဲနဲ့ နိုင်ငံရေး လုပ်တယ်လို့ ပြောရင်တော့ မှန်တာပေါ့နော်။ လုပ်စားတယ်ဆိုတာတော့ မဟုတ်ဘူး ပေါ့နော်၊ အားလုံးက သူ့ဟာသူ လုပ်ကြတာပါပဲ။ လုပ်ရင်းနဲ့ ရာထူးနဲ့ နေရာရလာတဲ့ အခါကြတော့လည်း မထိန်း နိုင်ပဲနဲ့ ဖောက်ပြန်ကြတာပေါ့။ လုပ်စားတယ်ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ အဲ့လိုကတော့ မဟုတ်ပါဘူး၊ အဲ့တာ ခေတ်အဆက်ဆက်က အဲ့တာကို မလုပ်တက်လို့ဖြစ်တာ ဗမာတွေ တိုင်းပြည် မအုပ်ချုပ်တတ်ဘူးတို့ လုပ်လို့မရ အောင် လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေကို ကန့်သတ်ထားတယ်၊ စနစ်ကောင်းတယ်ဆို ဒါလုပ်မရဘူးလေ။ အခုက စနစ်မကောင်း လို့ ဖြစ်တာ။ တပ်က အာဏာသိမ်းတဲ့အချိန် အာဏာထိန်းတဲ့ အချိန်ကတော့ထား ဒါသူ့ကို ထိန်းမဲ့လူမရှိဘူး ဒါက တော့ ဒါ သူ့သဘာဝအရပေါ့”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးပါတီများ အလွန်ဖောင်းပွနေပြီး ရွေးကောက်ပွဲတွင်လည်း အနိုင်ရရှိခြင်းမရှိသော ပါတီ များ အများအပြားရှိနေကြောင်း၊ သို့သော် ပါတီထောင် အစည်းအဝေးတက်ကာ အာဏာပိုင် အဖွဲ့အစည်းများဖြင့် ရင်းနှီးမှုယူ၍ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားရှာလာကြကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးပါတီ ထူထောင်၍ နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးပွဲများကို တက် နေသည့်တိုင် ဖက်ဒရယ်နှင့် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကောင်းစွာ နားမလည်သူများ အများအပြားရှိနေကြောင်း နိုင်ငံရေး လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ထောက်ပြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၄

ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ကြား ဆက်ဆံရေးမှတဆင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းသည် ဘယ်လိုဖြစ်လာနိုင်လဲ ဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံ‌ရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများ ရှိနေကြသည်။

ဘယ်လာရုစ်သမ္မတသည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက် ညပိုင်းက ချစ်ကြည်ရေးခရီးစဉ်အဖြစ် ရောက်ရှိလာခဲ့ သည်။

ထိုခရီးစဉ်သည် သမ္မတ လူကာရှန်ကို၏ ပထမဆုံးအကြိမ်ဖြစ်ကာ နိုဝင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ 

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံသို့ နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် သွားရောက်ခဲ့ဖူးကာ စစ်ဘက် ဆိုင်ရာ အရာရှိများအတွက် ပညာတော်သင်ကို ရုရှားနိုင်ငံသို့ စေလွှတ်နေရာမှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ ဘယ်လာရုစ်ကိုပါ စေလွှတ်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။

ယခုကဲ့သို့ တပ်မတော်နှင့် ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံကြား ချိတ်ဆက်မှုသည် တပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အားကောင်းရန်အတွက် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ စိုင်းမိဏ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကို ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဓိက,ကတော့ တောက်လျှောက် ကျနော်တို့ လေ့လာကြည့်တယ်။ နှစ်ခေါက်လောက်ရှိပြီနော် စစ်ခေါင်း ဆောင် ကိုယ်တိုင် ဘယ်လာရုစ်ကို သွားတာ။ အဓိက,ကတော့ စစ်ရေး အကူအညီရဖို့လေ။ အဲဒီရုရှားတို့၊ ဘယ်လာရုစ်တို့ သွားပြီး နောက်ပိုင်းမှာ စစ်ကောင်စီကလည်း အင်အားပြန်လည် ကြီးထွားလာတယ်။ ဥပမာ TNLA တို့ အားအရမ်း ကောင်းနေပါတယ်ဆိုတဲ့ အဖွဲ့ကနေတောင်မှ နောင်ချိုတို့၊ ကျောက်မဲတို့၊ သီပေါတို့ အဲဒီဒေသက တောင်မှ သူတို့က ခုခံနိုင်တဲ့ အနေအထား မရှိဘဲနဲ့ တပ်ဆုတ်ရတဲ့ အနေအထား ဖြစ်သွားတယ်ပေါ့နော်။ အဲဒါ ကြောင့်မို့လို့ သူကတော့ စစ်ရေးအားကောင်းဖို့ပဲ အပြန်အလှန် လုပ်ကြမယ်။ အဓိက,ကတော့ လက်နက်စက်ရုံ တည်ဆောက်တဲ့ နေရာမှာ နောက်ပြီးတော့မှ ရေအားလျှပ်စစ် ဓာတ်အားပေးစက်ရုံဆိုတဲ့ နေရာကနေပြီးတော့မှ လက်နက်အထိ‌တောင်မှ လုပ်လာနိုင်မလားဆိုတဲ့ စဉ်းစားချက်ရှိတာပေါ့။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ စစ်ကောင်စီကတော့ ဘယ်လာရုစ်နဲ့ ချိတ်ဆက်တဲ့ဟာကတော့ တပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အားကောင်းဖို့လို့ပဲ လေ့လာမိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုသို့ တွေ့ဆုံစဉ် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအဖွဲ့(SCO)တွင် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဝင်ရောက် နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသလို BRICS အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံဖြစ်စေရေးနှင့် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးသမဂ္ဂ (EAEU)အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံဖြစ်စေရေးအတွက် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိ၍ ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံမှ ဆက်လက် ထောက်ခံ ပေးစေလိုကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

နှစ်နိုင်ငံအကြား စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ဆက်လက် တိုးမြှင့် ဆောင်ရွက် သွားနိုင်မည့် အခြေအနေများ၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ စက်မှု၊ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးနှင့် စစ်ဘက် နည်းပညာဆိုင်ရာ စသည့် ကိစ္စရပ်များကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကို ကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း (၁) ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့မှာ စတင် ကျင်းပမှာဖြစ်ပြီး ယခုကဲ့သို့ လာရောက်ခြင်းသည် ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ၏ နောက်၌ ရုရှားက ထောက်ခံ သည့် သဘောလည်းပါကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒါက အပြန်အလှန်ပါ။ ဘယ်လာရုစ်က ရုရှားကနေတဆင့်မှ ရုရှားနဲ့ရရှိတဲ့ မဟာမိတ် ရင်းနှီးမှုအပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ဘယ်လာရုစ်က ဝင်လာတာပေါ့။ ဘယ်လာရုစ်နဲ့ ရုရှားကတဆင့် သိလာပြီး ရုရှားကိုယ်တိုင် မလာနိုင်ရင်လည်း ဘယ်လာရုစ်က လာတယ်ဆိုတာက ရုရှားက သူ့နောက်ကနေ ထောက်ခံတဲ့သဘော ပါတာ ပေါ့။ အဲဒါကြောင့် သူတို့အချင်းချင်း အပြန်အလှန် အားပေးကြတဲ့ သဘောပေါ့။ ရွေးကောက်ပွဲ ကပ်ပြီးတော့ လာတယ်ဆိုတော့ ဆက်လက် ပြုလုပ်မယ့် ရွေးကောက်ပွဲကိုတော့ ထောက်ပံ့ကူညီပံ့ပိုးတဲ့သဘော၊ ထောက်ခံတဲ့ သဘောပြတဲ့ ခရီးစဉ်ဖြစ်နိုင်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ အနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်သည် နှစ်နိုင်ငံအတွက် အမှတ်တရများစွာရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် သမိုင်းဝင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါ ရွေးကောက်ပွဲသည် မြန်မာ အတွက် အရေးပါကြောင်း ပြောဆိုကာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို ထောက်ခံ ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။

ထို့နောက် နှစ်နိုင်ငံအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများအတွက် နားလည်မှု စာချွန်လွှာများကိုလည်း အသီးသီး လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၄

ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ (ကွယ်လွန်) ပိုင်ဆိုင်သည့် မန္တလေးမြို့၊ မဟာအောင်မြေမြို့နယ်၊ အကွက် အမှတ် (မ-၅၉)၊ ပိုင်အမှတ်(၃၁)၊ ဧရိယာ ၀ ဒသမ ၁၁၀၂ အကျယ်ရှိ မြေကွက်ကို သားမက်ဖြစ်သူ ဦးတာယာမြင့်ဆွေက ရောင်းချခဲ့သည်။

ထို့နောက် ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ(ကွယ်လွန်)၏ ဇနီးဖြစ်သူ ဒေါ်ခင်သက်ဋ္ဌေးက နိုင်ငံပိုင် သတင်းစာများတွင် ထည့်သွင်း၍ ကန့်ကွက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

အထက်ပါ မြေကွက်သည် ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ (ကွယ်လွန်) အမည်ပေါက် ပိုင်ဆိုင်သည့် မြေကွက်ဖြစ်ပြီး မည်သူတစ်ဦး တစ်ယောက်ကိုမျှ အမွေစား အမွေခံ ပေးကမ်းခြင်း၊ လွှဲပြောင်းထားခြင်း မရှိကြောင်း၊ ထိုမြေကွက် ၏ ဂရန်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးခဲ့သဖြင့် သက်တမ်းတိုး ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် ဦးတာယာမြင့်ဆွေကို ကိုယ်စားလှယ် လွှဲစာ လွှဲအပ်ပေးခဲ့ကြောင်း၊ ထိုကိုယ်စားလှယ်လွှဲစာကို အသုံးပြုကာ ရောင်းချခဲ့ကြောင်း သတင်စားမှာ ဖော်ပြ ထားသည်။

အဆိုပါ မြေကွက် ရောင်းချမှုကို ဒေါ်ခင်သက်ဋ္ဌေးနှင့် သားဖြစ်သူတို့ အပါအဝင် အခြား မိသားစုဝင်များ မသိရှိ ကြောင်း၊ ၎င်းကိစ္စရပ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဦးတာယာမြင့်ဆွေနှင့်အတူ ပူးပေါင်းပါဝင် ပတ်သက်သူများသည် ယခု သတင်းစာ ကြေညာသည့်နေ့မှ ၇ ရက်အတွင်း လာရောက်ဖြေရှင်းရန်၊ မဖြေရှင်းဘဲ ရှောင်တိမ်းပျက်ကွက်နေခဲ့ ပါက တည်ဆဲဥပဒေအရ ပါဝင်ပတ်သက်သူများ အားလုံးအပေါ် အရေးယူသွားမည်ဟု သတင်းစာမှာ ကြေညာထား သည်။

ဦးတာယာမြင့်ဆွေသည် ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ(ကွယ်လွန်)နှင့် ဒေါ်ခင်သက်ဋ္ဌေးတို့၏ သမီးဖြစ်သူ ဒေါ်ခင်သက်ထားဆွေ၏ ယောကျ်ားဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃

တပ်မတော်နှင့် ကျောချင်းကပ် ရင်ချင်းအပ် မလုပ်နိုင်ရင် ထိုအစိုးရသစ် နောက်နေ့ ပြုတ်ကျမည်ဟု ပြည်ထောင်စု ကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ(USDP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်ရီက ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက် ၂၇ ရက်များက ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ပုသိမ်မြို့တွင် USDP ပါတီ ထောက်ခံသူ များနှင့် တွေ့ဆုံ၍ နိုင်ငံရေးမဲဆွယ် စည်းရုံးရေး ဟောပြောစဉ် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဦးခင်ရီက “ အသဲကြားက မဲတစ်ပြားဆိုတာထက် ဦးနှောက်ထဲကလာတဲ့ မဲကို ကျနော်တို့က ပိုတန်ဖိုးထားတယ်၊ ဘယ်လို လူမျိုးကို ပေးသင့်လဲဆိုတာ စဉ်းစားရမယ်။ အဲတော့ ဘယ်သူ့ကို မဲပေးမလဲ ကြိုက်တဲ့လူကိုပေး။ သို့သော် ခင်ဗျားတို့ စဉ်းစားရမယ့် အချက်တွေတော့ ရှိတယ်။ နံပါတ်တစ် ကျနော်တို့ နိုင်ငံမှာ အကြမ်းဖက် သောင်းကျန်းသူ  က တော်တော်များသာဗျ။ အစိုးရသစ်သည် တပ်မတော်နဲ့ ကျောချင်းကပ် ရင်ချင်းကပ် မဆောင်ရွက်ဘူးဆိုရင် သေချာတယ် ဒီအစိုးရ နောက်နေ့ ပြုတ်ကျသွားမယ်။ ဒါကို စံထားပြီး ရွေးရမယ်”ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က NLD အစိုးရသည် ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ မြန်မာ့တပ်မတော်က ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရယူခဲ့သည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံတော်အား အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာ၍ အုပ်ချုပ်လာခဲ့ရာ ယနေ ၂၀၂၅ ခုနှစ်အထိပင် ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် နွေဦးတော်လှန်ရေး အင်အားစုများ ပူးပေါင်း၍ မြန်မာ့တပ်မတော် ဖြုတ်ချရေး ကြိုးပမ်းနေသလို တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားနေသည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့တပ်မတော်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁)ကိုလည်းကောင်း၊ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်၌ ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၂)ကိုလည်းကောင်း၊ ဇန်နဝါရီလ နောက်ဆုံးပတ်မှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲအပိုင်း(၃)ကိုလည်းကောင်း ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိသည့် နိုင်ငံရေးပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာလွှဲပြောင်းပေးမည်ဖြစ်ပြီး တပ်မတော်က ကာကွယ်ရေးတာဝန်ကိုသာ ထမ်းဆောင်မည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ကျင်းပပေးမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ (USDP)က ပြိုင်ဘက်ကောင်းမရှိဘဲ အနိုင်ရရှိမည့် ပါတီဖြစ်နေကြောင်း၊ သို့သော် ရွေးကောက်ပွဲ အလွန် အစိုးရ သစ်ကို USDP က ဦးဆောင် ဖွဲ့စည်းခွင့်မရဘဲ တပ်မတော်မှ ဦးဆောင်ဖွဲ့စည်းလာနိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃

လူမှုဘဝ အလွန်နိမ့်ကျနေသော မြန်မာနိုင်ငံကို တိုးတက်အောင်အတွက် နိုင်ငံရေးသမားနှင့် စီးပွားရေးသမားတို့ ပူးပေါင်း၍ နိုင်ငံလုံးခြုံ စီးပွားရေးစနစ်ကြီး တစ်ခုကို ထူထောင်၍ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့်နိုင်ငံရေး လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးသမားနှင့် စီးပွားရေးသမား ကင်းသည့်နိုင်ငံ မရှိကြောင်း၊ အ‌ရေးကြီးသည်က ၎င်းတို့၏ စဥ်းစားချက်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံရေးသမားနှင့် စီးပွားရေးသမား ပူးပေါင်း၍ တိုင်းပြည် တိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦး‌ဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲ့တာက တစ်ခုရှိတယ် မှန်မှန်ကန်ကန် ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ နိုင်ငံရေးသမားနဲ့ စီးပွားရေးသမားနဲ့ ကင်းတဲ့နိုင်ငံ‌ တစ်နိုင်ငံမှမရှိဘူး။ အဲ့တော့ ဘာက အရေးကြီးလဲဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ စဉ်းစားချက်က အရေးကြီးတာ။ ဥပမာ-ပြောရမယ် ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့မှာလည်း ဒီလိုပဲရှိခဲ့တာပဲလေ၊ ဟိုတလောကတွေ့တဲ့ ဥပမာ တစ်ခုပေးမယ် ပတ်ချုံဟီးက ခရိုနီမွေးတယ်၊ ဘာလို့ တိုင်းပြည်ပျက်သွားတာလဲ သဘောက မြန်မာပြည်မှာ ခရိုနီမွေး တယ်။ ဘာဖြစ်လို့ အဲ့ ခရိုနီအားလုံးသည် international level ကို မရောက်သလဲ၊ မောင်းပုံမောင်းနည်းက အရေး ကြီးတာပေါ့၊ တစ်ခုတော့ ရှိတာပေါ့။ စီးပွားရေးသမားသည် အမြတ်ကိုကြည့်တာ တိုင်းပြည် တိုးတက်ဖို့သည် နိုင်ငံ လုံးခြုံ စီးပွားရေး စနစ်ကြီးကို ကြည့်ရမှာ။ ဒီဥစ္စာ သူတို့အတွက် အများကြီးရပေမယ့်လို့ နိုင်ငံလုံးခြုံ စီးပွားရေး စနစ်ကြီးကို ထိခိုက်စေမယ်ဆိုရင် ဒါက မလုပ်သင့်ဘူးပေါ့။ တိုင်းပြည်ပျက်သွားတာ အကုန်လုံးသည် ဒါ ကျနော် အာမခံပြီး ပြောရဲတယ်။ တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်၊ စင်္ကာပူ အဓိက ဒီမိုကရေစီ အရွေ့ခေါ်တယ်၊ အဲ့တာကို သဘော ပေါက်ဖို့ လိုတယ်။ အဲ့တော့ ဒီမိုကရေစီယန္တရားသည် ဘယ်လောက် နိုင်ငံလုံးခြုံ စီးပွားရေးစနစ်ကို ပြည်သူ့ရေးရာ စီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်ကို ဘယ်လောက်ထိ နားလည်ပြီးတော့ ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် သူတို့နိုင်ငံရေးသမားကို နားလည်အောင် ရှင်းပြနိုင်လဲဆို‌တာ အရေးကြီးတာပေါ့။ တကယ်တမ်းကြတော့ အတွေ့အကြုံ တကယ်ရှိခဲ့တာ မဟုတ်ဘူး။ ကျနော်တို့မှာ အားနည်းချက်ရှိတယ်။ နားထောင်တဲ့ အလေ့အကျင့်နည်းတယ်။ အများစုရဲ့ ပြဿနာပါ။ တိုင်းပြည်ရဲ့ မျက်နှာကို ရှေ့မူပြီး စဉ်းစားတဲ့ စဉ်းစားချက်ပါလို့ ခိုင်ခိုင်မာမာနဲ့ နိုင်ငံရေးသမားကို နားလည်အောင် ပြောပြပေးနိုင်ဖို့တော့ လိုတာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

အခြေခံ လူတန်းစားများကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အစိုးရတစ်ရပ် တက်လာတိုင်း ခရိုနီအုပ်စုတစ်စုက ခေါင်းထောင်လာတတ်သလို အမေရိကန် Sanction ကြောင့် စီးပွားပျက်သွားသည့် ခရိုနီနှင့် ယိမ်းယိုင်သွားသော စစ်အာဏာရှင် တစ်ယောက်မျှ မရှိသော် လည်း ပြည်သူများကမူ Sanction ၏ဒဏ်ကို သွယ်ဝိုက်ပြီး ခံစားရသည်။

ထို့ပြင် တိုင်းပြည်၏ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် စီးပွားရေးတွင်လည်း တစ်ဆင့်ခံ အခြေအနေများနှင့် လုပ်ခဲ့ရ၍ နစ်နာပြီးရင်း နစ်နာနေသည့် အခြေအနေ ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးလုပ်ချင်လျှင် မိမိနိုင်ငံအား မည်မျှပင် ချစ်စေကာမှု အမှီမရှိလျှင် ဘာမှလုပ်မရဘူးဟု တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP)ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မြန်မာပြည်မှာက နိုင်ငံရေးပါတီ လုပ်ချင်တယ်ဆိုရင် ဘယ်လောက်ပဲ နိုင်ငံကို ချစ်နေပါစေ။ အမှီမရှိရင် ဘာမှလုပ်လို့ မရဘူးဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ ဖြစ်လာတယ်။ အဲ့တာကြတော့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံရေးပါတီက တချို့ကြ နိုင်ငံ ရေးအရ လုပ်နေတာတွေရှိတယ်။ သူက ငွေလိုတဲ့ အခါကြတော့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ပေါင်းမယ် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ ပေါင်းတဲ့အခါကြတော့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်က သူ့အပေါ်မှာ အကျိုးအမြတ်မရှိရင် ကူညီမှာ မဟုတ်ဘူး။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်က တစ်ဖက်ကနေ အကျိုးအမြတ်နဲ့ ကူညီမယ် ကူညီတဲ့အခါကြတော့ ဟိုနိုင်ငံရေးသမားကို ကြိုးချည်ပြီးသား ဖြစ်သွားပြီလေ။ ဒါဆိုနိုင်ငံပျက်ရုံကလွဲရင် ဘာမှမရှိဘူး”ဟု ပြောသည်။

လက်နက်ကိုင်များ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်က ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီး ပြည် ထောင်စုအဆင့် ပါတီဖြစ်ပါက မြို့နယ် ၁၀၀ ကျော်မှာ ပါတီရုံးခန်းဖွင့်ရမည်ဖြစ်ပြီး ပါတီဝင် အင်အား ၅၀,၀၀၀ စုစည်းနိုင်ရမည်နှင့် ပါတီထူထောင်ခြင်း သိန်း ၁၀၀၀ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)သို့ ပေးသွင်းရ မည်ဟု သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်သည့်အခါမှာလည်း ကိုယ်စားလှယ်လောင်း များအတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ကုန်ကျစရိတ်များ ရှိလာပြန်သည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများကြောင့် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် နိုင်ငံရေးသမားများသည် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များ၏ ထောက်ပံ့ပေးမှုများကို လိုအပ်လာကာ အကူအညီတောင်းခံမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြရသည့်အတွက် နိုင်ငံရေးပါတီများ အား စီးပွားရေးသမားများက ချုပ်ကိုင်လာခဲ့သည်။