CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၅

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွင် တစ်ပါတီစနစ်ဖြင့် သွားမည်ဆိုပါက တိုင်းပြည် ပိုပျက်သွားနိုင် ကြောင်း နိုင်ငံရေးပါတီအချို့က ထောက်ပြကြသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများအကြားတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စစ်ရေးတင်းမာမှု၊ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု မရှိခြင်းတို့သည် ပါတီစုံ စနစ်ကြောင့်ဖြစ်ပြီး တစ်ပါတီစနစ်ဖြင့် ပြန်လည်တည်ဆောက် သွားသင့်ကြောင်း သဘောထား ကွဲလွဲမှုများ ရှိနေကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ ကျင့်သုံးမှုကြောင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း ပေါများကာ တိုင်းပြည် တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု မရှိခြင်းမဟုတ်ဘဲ ယခင် တစ်ပါတီစနစ် ကျင့်သုံးခဲ့သည့် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ ခေတ်ကတည်းက လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း အများအပြား ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခင်ကျင့်သုံးခဲ့စဉ်ကလည်း တိုင်းပြည်တိုးတက်လာခြင်းမရှိဘဲ ဆုတ်ယုတ်ခြင်းသာရှိခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် လက်ရှိ အခင်းအကျင်း၌ တစ်ပါတီစနစ်ဖြင့် သွားမည်ဆိုပါက တိုင်းပြည် ပိုပျက်သွားနိုင်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများနဲ့ နစကဥက္ကဋ္ဌ တွေ့ဆုံစဉ်

စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က “ ပါတီစုံနဲ့ပဲသွားရမှာပါ။ တစ်ပါတီနဲ့ကတော့ သွားလို့မရပါဘူး။ ကျနော်တို့ အခုနေ တစ်ပါတီ နဲ့သွားရင် တိုင်းပြည် ပိုပျက်သွားပါလိမ့်မယ်။ လောလောဆယ် ပြောင်းမယ်ဆိုရင်။ မလွယ်ကူဘူး။ တစ်ပါတီစနစ်နဲ့ ပါတီစုံဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ စနစ်ရှိရင်တော့ ဘာမဆိုကောင်းပါတယ်။ အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်ကိုပဲ နှိုင်းယှဉ်ကြည့် ရမယ့် ပုံစံပေါ့။ တရုတ်ကတော့ တစ်ပါတီစနစ်နဲ့သွားနေတယ်။ အခုရုရှားတို့၊ တရုတ်တို့ကကြတော့။ စည်းနဲ့ကမ်းနဲ့ မူနဲ့ဘောင်နဲ့ အားလုံးက လုပ်မယ်ဆိုရင်ကြတော့ တိုင်းပြည်တိုးတက်တာပေါ့။ အမေရိကန်လည်း ပါတီစုံစနစ်ကို ကျင့်သုံးပေမယ့်လည်း အဆင်ပြေတာပဲလေ။ ကျနော်တို့က ဆိုရှယ်လစ်ခေတ်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကို နှိုင်းယှဉ်ရမယ်။ ဆိုရှယ်လစ်ခေတ်နဲ့ ယနေ့ခေတ်ကို ပြန်နှိုင်းယှဉ်ရမယ်ဆိုရင်တော့ အခုပါတီစုံက ပိုလို့လွတ်လပ်တယ်လို့ ပြောလို့ရ တာပေါ့။ ပြည်သူလူထု အနေနဲ့လည်း နိုင်ငံရေး ကောင်းကောင်းနားလည်ပြီးမှ စနစ်တကျ ဖြစ်ဖို့တော့ လိုအပ်တာ ပေါ့။ ဘယ်စနစ်မဆို လူထုက နိုင်ငံရေးနားမလည်ရင် နိုင်ငံတည်ဆောက်ရ အရမ်းခက်ပါတယ်။ မလွယ်ကူဘူး ကျနော်တို့ ကျင့်သုံးခဲ့ပြီးပါပြီ တစ်ပါတီစနစ်ကို။ ၂၄ နှစ်တာပေါ့နော်။ ၇၄ အခြေခံဥပဒေအတည်ပြုပြီးမှ ၈၈။ အဲဒါ ကျင့်သုံးခဲ့တာလည်း တိုင်းပြည်က တိုးတက်လာတာမရှိဘဲ ဆုတ်ယုတ်တာပဲ ရှိတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်က မြန်မာ့တပ်မတော်သည် နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရယူခဲ့ပြီးနောက် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း ဦးဆောင်၍ မဆလပါတီကို ဖွဲ့စည်းကာ မြန်မာနိုင်ငံအား တစ်ပါတီစနစ်ဖြင့် ၁၉၈၈ ခုနှစ်အထိ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပြည်သူလူထု တစ်ရပ်လုံး၏ ကြီးမားကျယ်ပြန့်သော အုံကြွဆန့်ကျင်မှု ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရပြီး သမိုင်းဝင် ရှစ်လေးလုံး အရေးအခင်းကြီးနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ 

ထို့ကြောင့် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ စနစ်ကြီးလည်း ချုပ်ငြိမ်းခဲ့ရပြီး ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက် နေ့တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စောမောင် ခေါင်းဆောင်သော တပ်မတော်မှ အာဏာရယူခဲ့ကာ နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ် ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့(နဝတ)ကို ဖွဲ့စည်း၍ တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

 ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ရွေးကောက်ပွဲ မဲပေးနေစဉ်

ထို့နောက် ၁၉၉၀ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပခဲ့ကြရာမှ လက်ရှိအချိန်အထိ ပါတီစုံစနစ်ကိုသာ ကျင့်သုံးလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌအနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ၌ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဟု ကတိပြု ပြောဆိုထားသည့်အပြင် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်အရ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဟု ပြောထား၍ တစ်ပါတီစနစ် ဖြစ်လာနိုင်စရာ မရှိကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ(PP)၏ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအတိုင်း ဆက်လက် ဆောင်ရွက်မယ်လို့ ပြောနေတဲ့အတွက်ကြောင့် တချို့ကိစ္စတွေက အငြင်းပွားစရာ မရှိဘူးလို့ မြင်ပါတယ်။ နိုင်ငံတော်က ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်နဲ့ သွားမယ်ဆိုတာ ပြောပြီးသားဖြစ် တယ်။ အဲဒီတော့ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ပုံစံတကျ စနစ်တကျဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်ကြဖို့ လိုတယ်လို့ပဲ မြင်ပါ တယ်။ ပါတီစုံက နိုင်ငံတကာမှာ တကယ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေမှာလည်း ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်နဲ့ သွား တာပဲလေ။ တစ်ပါတီနဲ့ သွားတယ်ဆိုတဲ့ကိစ္စက ထူးခြားတဲ့အခြေအနေတွေနဲ့ အဲဒီတစ်ပါတီစနစ် ဆက်လက် တည်မြဲနေတယ်ဆိုတာကလည်း အဲဒီခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ အမြော်အမြင်တွေက ဆင်ခြင်တုံတရား အပေါ်မှာ လည်း မူတည်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

တစ်ပါတီစနစ်ဆိုသည်မှာ တိုင်းပြည်တစ်ခုကို နိုင်ငံရေး(လမ်းစဉ်)အယူအဆ တစ်မျိုးတည်းကျင့်သုံး၍ ပါတီ တစ်ခုတည်းမှ အုပ်ချုပ်သည့် စနစ်ဖြစ်ပြီး ပါတီခေါင်းဆောင်(သို့မဟုတ်) ပါတီ၏ ဗဟိုအာဏာပိုင်အဖွဲ့က တိုင်းပြည်အာဏာအား ဆုပ်ကိုင်ထားကာ အုပ်ချုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။

ဒီမိုကရေစီစနစ်ဆိုသည်မှာ ပြည်သူက ၎င်းတို့အား ကိုယ်စားပြုသူကို ကိုယ်တိုင် ရွေးချယ်အုပ်ချုပ်စေသော စနစ် ဖြစ်ပြီး ဖက်ဒရယ်စနစ်ဆိုသည်မှာ စုစည်းလုပ်ကိုင်ရာမှ လုပ်ကိုင်နိုင်ခွင့်များအား ခွဲဝေကျင့်သုံးသည့် အယူအဆ သဘောတရားဖြစ်၍ ပေါင်းစည်း နေထိုင်ခြင်း၊ မျှဝေခံစားခြင်းဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံရေးသမားများက ထောက်ပြကြ သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၅

ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခြင်းသည် ကာ/လုံမှ အာဏာလွှဲအပ်သည့် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကသာ ဆောင်ရွက်၍ ရသည့်အတွက် နစကအနေဖြင့် ၆ လသက်တမ်းတိုးမည်ဆိုပါက ရွေးကောက်ပွဲမဖြစ်ဘူးဆိုသည့် သဘောဖြစ် ကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ(PP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲအား ယခုနှစ်(၂၀၂၅ ခုနှစ်)ကုန်ပိုင်းတွင် ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာ၏ ထောက်ခံမှုများ လည်း ရရှိထားကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲအား ငြိမ်းချမ်းစွာ ကျင်းပနိုင်ရေး ပြည်သူများအနေဖြင့် ဝိုင်းဝန်းကူညီ ပံ့ပိုး‌ပေးစေလိုကြောင်း နစက၏ သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ရုရှားခရီးစဉ် ကအပြန် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၀ ရက်တွင် မီဒီယာများသို့ ပြောထားသည်။

ဒီဇင်ဘာလတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဆိုပါက ယခု ၆ လ သက်တမ်းပြည့်သည့် အချိန်တွင် နစကအနေဖြင့် သက်တမ်း ထပ်မတိုးဘဲ ကာ/လုံအား အာဏာလွှဲရမည်ဖြစ်ကြောင်း သို့မဟုတ် သက်တမ်းတိုးမည်ဆိုပါက ဒီဇင်ဘာလတွင် ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်ဘူးဆိုသည့် သဘောဖြစ်ကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ(PP)မှဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီဇင်ဘာမှာ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်နိုင်ဖို့ဆိုရင် အခု ၆ လ သက်တမ်းပြည့်တဲ့ အချိန်မှာ ထပ်မတိုးတော့ဘဲနဲ့ ကာ/လုံကို လွှဲရမယ်၊ ကာ/လုံကိုလွှဲမှ ကာ/လုံက ၆ လ အတောအတွင်းမှာဆိုတော့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ မတိုင်ခင်မှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရမယ်၊ ဒါကြောင့်မို့လို့ အခုလာမယ့် ဇူလိုင် ၃၁ ရက်ပေါ့၊ အဲဒီဟာမှာ ကာ/လုံကို လွှဲပြီဆိုရင်တော့ ပိုပြီးသေချာ သွားပြီပေါ့နော်၊ ခိုင်လုံသွားပြီပေါ့။ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့မှာကတော့ ကာ/လုံကို လွှဲအပ် လိမ့်မယ်လို့ ခန့်မှန်းပါတယ်၊ သက်တမ်းတိုးပြီဆိုရင်တော့ အခုကျနော်တို့ ဘယ်လာရုစ်မှာ ပြောထားတဲ့အတိုင်း ဒီဇင်ဘာမှာ မလုပ်နိုင်တော့ဘူးဆိုတဲ့ သဘောသက်ရောက်တယ်၊ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပ တာသည် နစက,က လုပ်လို့မရဘူး၊ အဲဒီတော့ ကာ/လုံ ကနေပြီးတော့ လွှဲအပ်တဲ့ အစိုးရ၊ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ကသာလျှင် ဆောင်ရွက်လို့ရတာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် သက်တမ်းတိုးပြီဆိုရင်တော့ ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်ဘူးဆို တဲ့ သဘောပဲ၊ ဒီဇင်ဘာမှာ မဖြစ်ဘူးဆိုတဲ့သဘောပဲ၊ အဲဒီလို သက်တမ်းတိုး လိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တော့ မမြင်ပါ ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ကာ/လုံ အစည်းအဝေး ကျင်းပနေစဉ် 

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့က တပ်မတော်မှ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD)အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်းအငြင်းပွားမှုကို မဖြေရှင်းပေးဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟု ဆိုကာ ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်ကို အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာကာ တာဝန်ယူလျက်ရှိနေသည်။

နစကအနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်တွင် ကျင်းပသည့် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးတွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ (၇)ကြိမ်မြောက် ၆ လ သက်တမ်းထပ်မံတိုးခဲ့သည်။

နစကအနေဖြင့် ကာ/လုံအား အာဏာအပ်ပြီး ကာ/လုံမှ နာမည်တစ်ခုပြောင်းကာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်လား သို့မဟုတ် အခွင့်အာဏာကို နစကအား ပြန်လည်အပ်နင်း၍ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပခွင့် ပြုမည်လားဆိုခြင်းကို စောင့်ကြည့်ရမည်ဟု အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နောက် ၆ လဆိုတဲ့ အခါကျတော့ ကျနော်တို့က ဇူလိုင် ၃၁ ပေါ့နော်၊ ဇူလိုင် ၃၁ မှာ သက်တမ်း ထပ်တိုး ရမှာပေါ့။ သက်တမ်းမတိုးရင် ရွေး‌ကောက်ပွဲလုပ်မယ် ဆိုလို့ရှိရင် အခြေခံဥပဒေထဲမှာပါတဲ့ အတိုင်းကတော့ ဒါကာ/လုံကို အာဏာပြန်အပ်ရမယ်ပေါ့လေ၊ ကာ/လုံကိုပြန်လွှဲ ကာ/လုံကနေမှ ရွေးကောက်ပွဲကို ဦးစီး ကျင်းပ ရမယ်ဆိုတော့ ကာ/လုံအနေနဲ့လည်း နာမည်တော့ ပြောင်းသွားမယ်လို့တော့ ကျနော်တော့ မြင်ပါတယ်၊ ဥပမာ နစက,ကနေ နာမည်တစ်ခုခု ပြောင်းပေါ့နော်၊ အဲဒီလိုမျိုး ပုံစံမျိုးနဲ့လုပ်မလား သို့တည်းမဟုတ် ကာ/လုံကနေပဲ ဆက်ပြီးယူပါ၊ ရွေးကောက်ပွဲကိုလည်း နစကအနေနဲ့ အကောင်းမွန်ဆုံး လုပ်ဆောင်ပေးပါဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ ပြန်ထည့် ပေးလိုက်တယ်၊ ဒါသည် ကာ/လုံရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်ပဲလေ၊ ကာ/လုံရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်ပဲဆိုတော့ ကာ/လုံအနေနဲ့ ဘယ်လို လုပ်မလဲ ဆိုတာကတော့ ၇ လပိုင်း ၃၁ ရက်နေ့ကျရင်တော့ သိရမှာပေါ့၊ ၇ လပိုင်း ၃၁ ရက်နေ့မှ အဲဒီ အစည်းအ‌ဝေး ပြန်ခေါ်ပြီးတော့မှ ဒီလိုပြန်အပ်ပြီးတော့မှ ကာ/လုံအနေနဲ့ နာမည်တစ်ခု ပြောင်းပြီးလုပ်မလား သို့တည်းမဟုတ် အခွင့်အာဏာကို နစကဆီပဲ ပြန်ပေးပြီးတော့မှ ဒီဟာကို ကျင်းပခွင့်ပြုပါတယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုး လုပ်မလားဆိုတာတော့ စောင့်ကြည့်ရမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။ 

နိုင်ငံရေးပါတီများနဲ့ နစကဥက္ကဋ္ဌ တွေ့ဆုံစဉ်

နစကသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးသွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သော်လည်း သာမန် အခြေအနေ မဟုတ်သည့်အတွက်ဆိုကာ အရေးပေါ်ကာလကို ၆ လ သက်တမ်းတိုးလာခဲ့ရာမှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအထိပင်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလများအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားမည်ဟုလည်း ပြောကြားထားသည်။

ထို့ကြောင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် အရေးပေါ်ကာလ ၆ လ သက်တမ်းတိုးခြင်း ပြည့်ပြီးဖြစ်၍ သက်တမ်း တိုး/မတိုးကိုကြည့်ကာ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်နိုင်ခြေအား ခန့်မှန်းနိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

နစကနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဖြုတ်ချရေး လက်နက်ကိုင်တိုက်ခိုက်နေသော အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ (NUCC)၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း (EAO) တချို့၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF)၊ ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကတော့ နစက ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်ဆီးမည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၄

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ကြီးထွားလာခြင်းနှင့်အတူ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး နယ်နိမိတ်များ ပြောင်းလဲရေး အပါအဝင် ခွဲထွက်ရေး ကြိုးပမ်းလာနိုင်သော အခြေအနေများအတွင်းမှာ နယ်နိမိတ်များကို လက်ရှိ အတိုင်းထားရန် ဆန္ဒရှိသူပိုများသည်ဟု Blue Shirt Initiative က ထုတ်ပြန်ခဲ့သော စစ်တမ်းမှာ ဖော်ပြထားသည်။

Blue Shirt Initiative ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး နယ်နိမိတ်များကို လက်ရှိအတိုင်း ထားရန် ဆန္ဒရှိသလား၊ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး အသစ်များ ဖွဲ့စည်းခြင်းကို ခွင့်ပြုသင့်လား အပါအဝင် ခွဲထွက်ရေးကို လက်ခံလား လက်မခံဘူးလားဆိုသော မေးခွန်းများ ပါဝင်သော စစ်တမ်းတစ်ရပ်အား ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၁ ရက်မှ ၂၅ ရက် အတွင်း ပြည်သူလူထု၏ သဘောထားဆန္ဒကို ကောက်ခံ၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ စစ်တမ်းတွင် ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ၁၄ ခုနှ မြို့နယ် ၂၃၅ ခုတွင် ကောက်ယူခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ပါဝင် ဖြေဆိုသူ ၃၁၈၅ ဦးရှိကြောင်း၊ Survey Link မှ ဖြေဆိုမှု ၁၈၄၀ ခု၊ မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှု ၁၂၄၂ ခု၊ တယ်လီဖုန်းဖြင့် ဖြေဆိုမှု ၇၂ ခုရှိကြောင်း Blue Shirt Initiative က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ခွဲထွက်ရေး ခွင့်ပြုသင့်/မပြုသင့် စစ်တမ်းအဖြေလွှာကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး နယ်နိမိတ်များကို လက်ရှိအတိုင်းထားရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး တွင် ၄၆ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး ပြည်နယ်အသစ်များ ဖွဲ့စည်းခြင်းကို ခွင့်ပြုသင့်သည်ဟု ဆန္ဒရှိသူက နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး၌ ၃၃ ရာခိုင်နှုန်းရှိကြောင်း၊ မသိသူနှင့် မဖြေဆိုလိုသူက ၂၂ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်။

ထိုမေးခွန်းကိုပဲ ပြည်နယ်များတွင် လက်ရှိအတိုင်းထားလိုသူ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး ခွင့်ပြုသင့်သည်ဟု ဆန္ဒရှိသူ ၃၆ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် မသိသူနှင့်မဖြေဆိုလိုသူက ၂၁ ရာခိုင်နှုန်းရှိကြောင်း၊ တိုင်းဒေသကြီးများမှာတော့ လက်ရှိအတိုင်း ထားလိုသူ ၄၇ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး ခွင့်ပြုသင့်သည်ဟု ဆန္ဒရှိသူက ၃၁ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် မသိသူနှင့်မဖြေလိုသူက ၂၁ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်။

အလားတူ ရန်ကုန်မြို့မှာတော့ ၄၆ ရာခိုင်နှုန်းက လက်ရှိအတိုင်းထားလိုကြပြီး ၃၁ ရာခိုင်နှန်းကတော့ ခွင့်ပြုသင့် ကြောင်း ဆန္ဒရှိကြသလို ၂၂ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ မသိသူနှင့်မဖြေလိုသူများဖြစ်ကြသည်။

စစ်ကိုင်းနှင့်မကွေးတိုင်းမှာတော့ ၅၁ ရာခိုင်နှုန်းက လက်ရှိအတိုင်းထားလိုကြပြီး ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းက ခွင့်ပြုသင့်သည် ဟု ဆန္ဒရှိကြသလို ၁၄ ရာခိုင်နှုန်းက မသိသူနှင့် မဖြေလိုသူများဖြစ်ကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကို ခွဲထွက်ခွင့် ပြုသင့်ကြောင်းနှင့် လက်ရှိအတိုင်း စုစည်းထားသင့်ကြောင်း ဘယ်လို ဆန္ဒရှိလဲဆိုသော မေးခွန်းကိုတော့ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံးတွင် ၄၇ ရာခိုင်နှုန်းက လက်ရှိအတိုင်း စုစည်းထားသင့်ကြောင်း ဆန္ဒရှိကြပြီး ၃၃ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ ခွဲထွက်ခွင့် ပြုသင့်ကြောင်း၊ ၂၀ ရာခိုင်နှးန်ကတော့ မသိသူနှင့်မဖြေလိုသူများဖြစ်ကြောင်း Blue Shirt Initiative စစ်တမ်းမှာ ဖော်ပြထားသည်။

ထို့နောက် ပြည်နယ်များတွင် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းက လက်ရှိအတိုင်း စုစည်းထားသင့်ကြောင်းနှင့် ၄၂ ရာခိုင်နှုန်းက ခွဲထွက်ခွင့်ပြုသင့်ကြောင်း ဆန္ဒရှိကြသလို ၁၉ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ မသိသူနှင့် မဖြေလိုသူများ ဖြစ်ကြသည်။

အလားတူ တိုင်းဒေသကြီးများ၌ ၄၉ ရာခိုင်နှုန်းက လက်ရှိအတိုင်း စုစည်းထားသင့်ကြောင်းနှင့် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းက ခွဲထွက်ခွင့် ပြုသင့်ကြောင်း ဆန္ဒရှိကြသလို ၂၁ ရာခိုင်နှုန်းက မသိသူနှင့် မဖြေလိုသူများဖြစ်ကြသည်။

လက်နက်ကိုင် အင်အားစုကိုတွေ့ရစဉ်

ရန်ကုန်မြို့မှာတော့ ၄၄ ရာခိုင်နှုန်းက လက်ရှိအတိုင်း စုစည်းထားသင့်ကြောင်းနှင့် ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းက ခွဲထွက်ခွင့်ပြု သင့်ကြောင်း ဆန္ဒရှိကြသလို ၂၄ ရာခိုင်နှုန်းက မသိသူနှင့် မဖြေလိုသူများ ဖြစ်ကြသည်။

စစ်ကိုင်းနှင့်မကွေးတိုင်းတွင်လည်း ၅၅ ရာခိုင်နှုန်းက လက်ရှိအတိုင်း စုစည်းထားသင့်ကြောင်းနှင့် ၃၁ ရာခိုင်နှုန်းက ခွဲထွက်ခွင့် ပြုသင့်ကြောင်း ဆန္ဒရှိကြသလို ၁၃ ရာခိုင်နှုန်းက မသိသူနှင့်မဖြေလိုသူများ ဖြစ်ကြသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ တစ်ဝန်းတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများကြားလည်းကောင်း၊ လက်နက်ကိုင် အင်အားစု အချင်းချင်းကြား၌လည်းကောင်း တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေကြသည်။

အဆိုပါ တိုက်ပွဲများအတွင်း ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး နယ်နိမိတ်များ ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းရေး၊ ခွဲထွက်ရေး၊ ကိုယ်ပိုင် အထူးဒေသများ ရရှိရေး၊ နစကနှင့်မြန်မာ့တပ်မတော် ဖြုတ်ချရေး စသည့် မတူညီသော ရည်မှန်းချက်များပါဝင်နေ ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၄

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း(EAO) ၇ ဖွဲ့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော 7 EAO Alliance က ဖက်ဒရယ်ဒီမိုက ရေစီ ပြည်ထောင်စု ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ရေးဆွဲရန် အဆိုပြုလာခြင်းက ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံမဟုတ်ဘဲ ဖွဲ့စည်းပုံအသစ် ပေါ်ပေါက်ရေးကို မျှော်မှန်းနေသလားဆိုကာ မေးခွန်းထုတ်လျက်ရှိနေသည်။

7 EAO Aillance အနေဖြင့် ၎င်းတို့ပြောသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရေးဆွဲရန်ဆိုသော အဓိပ္ပာကို နစကထံ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ချပြသင့်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။ 

၎င်းက “အဲဒီ ကတိကဝတ်က ဒါ NCA စာချုပ်မှာလည်းပါပါတယ်။ ဖက်ဒရယ်နဲ့ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်နေတာလို့ သုံးသပ်လို့ရပါတယ်၊ အဲဒီလို တည်ဆောက်ဖို့အတွက် နစကသည် အဆင်သင့်ဖြစ်တယ်၊ တပ်မတော်သည် အဆင်သင့်ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ ဘက်နဲ့သွားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ခုနက ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတစ်ခု ဆိုတဲ့ဥစ္စာက ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ခုနက ဦးတည်ချက်နော်၊ ဟို ဖက်ဒရယ်နဲ့ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အခြေခံသော ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ဖြစ်ဖို့အတွက် ရည်မှန်းတာလား၊ သို့မဟုတ် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ အဲဒီ ဖြေကြားချက်တွေ မရှိလို့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အသစ်တစ်ခုကို ဖက်ဒရယ်၊ ဒီမိုကရေစီစနစ်နဲ့ လျော်ညီတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံဖြစ်အောင်သွားဖို့  7 EAO သည် ရည်မှန်းတာလားဆိုတဲ့ ဥစ္စာ ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်းနဲ့ နစကဘက်ကို အသိပေးဖို့ လိုပါလိမ့်မယ်။ ခုနက ရွေးကောက်ပွဲကြီး တစ်ခုကိုလုပ်မယ် ရွေးကောက်ခံ အစိုးရတစ်ရပ်ကို အခြေခံဥပဒေအရ ပေးထားချက်ဖြစ်တဲ့ ကာကွယ်ရေးနဲ့လုံခြုံရေးကောင်စီက ကျင်းပပေးမယ် အာဏအပ်နှင်းပေးမယ်”ဟု ပြောသည်။

7 EAO Aillance အဆိုပြုချက်ကို တွေ့ရစဉ်

7 EAO Aillance သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၈-၂၉ ရက်များက အစည်းအဝေး တစ်ရပ်ကျင်းပ၍ အချက် ၅ ချက် ဖော်ဆောင်ရန် နစကကို အဆိုပြုခဲ့သည်။

အဆိုပါ အဆိုပြုချက် ၅ ချက်မှာ (၁) ပဋိပက္ခတွင် ပါဝင်သူအဖွဲ့များအားလုံးသည် တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် ကြိုတင်စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက် မရှိဘဲ အပစ်ရပ်ကြေညာရန်၊ (၂) သက်ဆိုင်သူများအကြား ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စု တည်‌‌ဆောက်ရေးဆိုင်ရာ ကတိကဝတ်ပြုရန်၊ (၃) ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ အသွင် ကူးပြောင်းရေး အစိုးရဖွဲ့စည်းရန်၊ (၄) ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စု ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ရေးဆွဲရန်၊ (၅) ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်အညီ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန်တို့ ဖြစ်သည်။

ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးကို တပ်မတော်ကလည်း လက်ခံထားပြီဖြစ်၍ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီးနောက် လွှတ်တော်ပေါ်လာသည့်အခါမှာ ပြင်ဆင်နိုင်ကြောင်း၊ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအသစ် ရေးဆွဲလိုလျှင်လည်း လူထု ဆန္ဒခံယူပွဲလုပ်ကာ ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ(PPP )မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးမျိုးဆက်သွေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့ရွေးကောက်ပွဲသည် ဖက်ဒရယ်၊ ဒီမိုကရေစီသဘောကို ပါတယ်ဆိုရုံလေး ယောင်ယောင် လေးပဲ ပါပြီးတော့မှ တကယ့် အနှစ်သာရတွေ မပြည့်ဝဘူး။ အဲတော့ ဖက်ဒရယ်၊ ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံတစ်ခု သွားချင် တယ်ဆိုရင်တော့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေက ပြင်ကိုပြင်ရမှာ အဲတော့ လက်ရှိ SAC နဲ့ တပ်ကလည်း ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပြင်မယ်ဆိုတာ ပြောတော့ပြောနေပြီးသား သူတို့ကဘက်ကလည်း ပြင်ဆင်ရမဲ့အချက် ပြင်ဆင် ချင်တဲ့ အချက်ကို သူတို့မှာ ဒါပြုစုထားပြီးသားပေါ့နော်၊ သို့သော် ဒါတွေသည် လွှတ်တော်ပေါ်လာမှ လွှတ်တော် လမ်းကြောင်းကနေပြင်မှ အဆင်ပြေမှာပေါ့။ မဟုတ်လို့ရှိရင် တခြားနည်းလမ်းတွေနဲ့ဆို အဆင်ပြေနိုင်ဖို့ မလွယ် ဘူးလေ အဲတော့ ရွေးကောက်ပွဲလုပ် လုပ်ပြီးရင် လွှတ်တော်ပေါ်လာတဲ့ အချိန်ကျမှ ဒါဖက်ဒရယ်ပိုဆန်တဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေပြင်ပေါ့။ ဒါပြင်ချင်လည်းပြင် ဒါမှမဟုတ် အသစ်မှပြန်ရေးချင်တယ်ဆိုရင်လည်း ပြည်လုံးကျွတ် ဆန္ဒ ခံယူပွဲ ခံယူပြီးတော့မှ ပြန်ရေးပေါ့”ဟု ပြောသည်။

7 EAO ကိုတွေ့ရစဉ်

တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ်(NCA)တွင် ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်တို့ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုကို နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ ရလဒ်များနှင့်အညီ တည်ဆောက်သွားရန်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထား သည်။

ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စု ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ရေးဆွဲရန်ဟု အဆိုပြုလာသည့် 7 EAO Aillance သည် NCA ထိုးထားသော RCSS၊ PNLO၊ NMSP၊ LDU၊ DKBA၊ KNU/KNLA-PC၊ ALP (ယခု ALPR လို့ နာမည် ပြောင်းထား)တို့ဖြစ်သည်။

နစကသည် ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတို့မှာ ကျင်းပသွားမည်ဟု ပြောကြားထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေ ၁၄

လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေသည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြောက်ပိုင်း၊ တောင်ပိုင်းနှင့် အနောက်ပိုင်းဒေသတို့တွင် ယခု ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအခြေအနေ ဘယ်လိုရှိလာနိုင်သလဲ ဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံ ရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်နေကြသည်။

မြောက်ပိုင်းဒေသသည် ညှိနှိုင်းရင်းဖြင့် သွားနိုင်ပြီး တောင်ပိုင်းနှင့် အနောက်ပိုင်းဒေသတို့တွင် ပုံစံတစ်မျိုးဖြစ်လာ နိုင်ကြောင်း၊ စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းသည် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် ၆ လအတွင်း ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အခြေအနေအပေါ် အဆုံးအဖြတ် ဖြစ်မည်ဟုယူဆကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNIသတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီနှစ်က အကောင်းတစ်ဝက် အဆိုးတစ်ဝက် ရောထွေးနေတဲ့သဘောလို့ ယူဆပါတယ်။ မြောက်ပိုင်းတွေ ကတော့ ဘာဖြစ်ဖြစ် KIA အပါအဝင် မြောက်ပိုင်းတွေကတော့ ညှိညှိနှိုင်းနှိုင်းနဲ့ သွားပြီးတော့ ဒေသခံတွေ ကလည်း ပဲ နည်းနည်းသက်သာမှာပေါ့။ အဲဒီလို ဖြစ်လာမယ့်အခါမှာ တောင်ပိုင်းကတော့ ပိုပြီးတော့ နည်းနည်းကြပ်တည်း လာနိုင်တယ်။ အနောက်ပိုင်းပေါ့ ရခိုင်နဲ့ချင်းနဲ့ကြတော့လည်း ပုံစံတစ်မျိုးဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒါကြောင့် အကောင်း တစ်ဝက် အဆိုးတစ်ဝက် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အဲဒါကလည်း ဘယ်အပေါ် မူတည်လဲဆိုတော့ လောလောဆယ် အလယ်ပိုင်းဒေသကို ကြီးစိုးထားတဲ့ SAC အပေါ် မူတည်ပါတယ်။ SAC က ခေါင်းဆောင်တွေ အနေနဲ့  ဆင်ခြင်တုံ တရားနဲ့ ဖြစ်စေပေါ့လေ၊ ပဋိပက္ခကို ကျော်လွှားဖို့အတွက် နည်းနာရှာတဲ့ အနေနဲ့ဖြစ်စေ၊ ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် လုပ်ရမယ့်အချိန်က ၆ လလောက် ၇ လလောက် ကျန်ပါသေးတယ်။ အဲဒီကြားမှာ ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကတော့ အဆုံးအဖြတ် ဖြစ်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်နက်ကိုင်အင်အားစု တစ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ(EAOs)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) တို့နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားလျက်ရှိနေသည်။

AA-TNLA-MNDAA တို့ ပူးပေါင်း၍ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်က ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းမှာ ဖော်ဆောင်ခဲ့ကာ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဒေသတစ်ခုလုံး နီးပါးနှင့် အရှေ့မြောက်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ်(ရမခ)ကိုပါ သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း MNDAA နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့မှုအရ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက လားရှိုး အား မြန်မာ့တပ်မတော်ထံ ပြန်လည်လွှဲပြောင်း ပေးခဲ့ရသည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာလည်း KIA သည် PDF များနှင့်ပူးပေါင်း၍ ကချင်ပြည်နယ်နှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း မှာ မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများ ဖော်ဆောင်နေသည်။

အလားတူ AA သည် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက ၁၇ မြို့နယ်အနက် ၁၄ မြို့နယ် အပါအဝင် ချင်းပြည်နယ်၊ပလက်ဝ မြို့ကိုလည်း ထိန်းချုပ်ထားသလို ဧရာဝတီတိုင်း၊ မကွေးတိုင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းတို့မှာလည်းဒေသတွင်း လက်နက် ကိုင်များဖြင့် ပူးပေါင်း၍ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိနေသည်။

TNLA လက်နက်ကိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

တရုတ်အနေဖြင့် ၎င်း၏ မဟာဗျူဟာအရ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားနိုင်သည့်အတွက် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကို တော်လှန်ရေးအင်အားစုများ၏ လုပ်ဆောင်နိုင်မှုအပေါ်တွင်သာ မူတည် ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒါကတော့ ကျမတို့ ဘယ်လောက် လုပ်နိုင်သလဲဆိုတဲ့အပေါ်မှာ မူတည်တယ်။ ကျမတို့ တော်လှန်ရေး ဘက်က။ တရုတ်ကတော့ သူ့နိုင်ငံရဲ့ သူ့ရဲ့မဟာဗျူဟာကနေပြီးတော့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးတို့ဘာတို့ ဆက်လုပ် မှာပဲ။ တရုတ်က “ဝ” ဒေသတို့၊ မိုင်းလားတို့လို သူတို့ရဲ့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အကြီးအကျယ် ကူညီတာပဲလေ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သူ့နယ်စပ်နဲ့ကပ်နေတာ သူ့နိုင်ငံနဲ့ကပ်နေတာဖြစ်တော့ အကြီးအကျယ်ကူညီတာ။ အဲဒီလို နည်းနဲ့ သူက ပြချင်တာကတော့ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုးရေး လုပ်လို့ရှိရင် ဘယ်ဒေသမဆို ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုး။ ကျန်တဲ့ဒေသတွေကိုလည်း သူဒီလိုပဲ ပြမယ်ထင်ပါတယ်။ ကျမတို့ကတော့ စစ်ကောင်စီဟာ အပြတ်တိုက်မှ ဖြစ်တော့မယ်ဆိုတာ ကျမတို့ဘာသာ ကျမတို့သိပြီးသား” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် KIA-AA-TNLA-MNDAA တို့နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား ကြားဝင်စေ့စပ်ပေး၍ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းပေးလျက်ရှိကာ TNLA နှင့် လာမည့် ဩဂုတ်လတွင် ထပ်မံတွေ့ဆုံဆွေးနွေး ကြမည်ဖြစ် သည်။

TNLA နှင့် ဆွေးနွေးမှု အောင်မြင်ခဲ့ပါက AA အစား KIA ကို ဦးစားပေး ဆွေးနွေးနိုင်ကြောင်းလည်း သုံးသပ်မှုများ ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၃

ပါကစ္စတန်နိုင်ငံအတွင်းက အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များကို ချေမှုန်းနေသည့် Adampur စစ်စခန်းကို အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီက မေလ ၁၃ ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်းက သွားရောက်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ စစ်စခန်းတွင် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များကို တိုက်ခိုက် နှိမ်နင်းနေသော လေကြောင်းစစ်သည် ရဲဘော်များဖြင့် တွေ့ဆုံခဲ့သလို သတ္တိရှိသူများအဖြစ်လည်း ချီးကျူးခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီက “ ဒီမနက် စောစောမှာ ကျနော် AFS Adampur ကိုသွားခဲ့ပြီး သတ္တိရှိတဲ့ လေကြောင်း စစ်သည် တော်တွေကို တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။ သတ္တိရှိသူတွေနဲ့ အတူရှိရတာ အရမ်းထူးခြားတဲ့ အတွေ့အကြုံပါပဲ၊ ဆုံးဖြတ်ချက် နဲ့ မကြောက်မရွံ့မှုကို ပြသနေတာပါ။ ကျွန်ုပ်တို့နိုင်ငံအတွက် လုပ်ဆောင်ပေးသမျှအတွက် ထာဝရကျေးဇူးတင်နေ ပါသည်”ဟု သူ၏ ဖေ့စ်ဘွတ်ခ် စာမျက်နှာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံဘက်ခြမ်းက ကက်ရှ်မီးယားပြည်နယ်၊ ပါဟာဂမ်ဒေသတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၂ ရက်က အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ခရီးသွား ၂၆ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။

အဆိုပါ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်သူများသည် ပါကစ္စတန်ဘက်မှ ထောက်ပံ့ပေးထားသော အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်း များဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယဘက်က စွပ်စွဲ၍ ဆင်ဒူစစ်ဆင်ရေး(Operation Sindoor)ကို မေလ ၇ ရက်စတင်ကာ ပါကစ္စတန်ဘက်ရှိ နေရာ  ၉ နေရာကို အိန္ဒိယက တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း အကြမ်းဖက်သမား ၁၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည်ဟု အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၃

တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ်အခြေပြု နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ဥပဒေအရ ၅ မြို့နယ်တွင် ရုံးများဖွင့်လှစ်ရမည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထား၍ ရုံးများမဖွင့်နိုင်ပါက ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရှိသေးလား မရှိတော့ဘူးလားဆိုသည့် အပေါ် မေးခွန်းထုတ်မှုများ ရှိနေသည်။

နစကသည် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေသစ်ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

အဆိုပါ ဥပဒေတွင် တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်၌ ယှဥ်ပြိုင်မည့် ပါတီများအနေဖြင့် ပါတီဝင်အင်အား ၁၀၀၀ ကို ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း စည်းရုံးရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပါတီရုံးခွဲများအား အနည်းဆုံး မြို့နယ် (၅) မြို့နယ်တွင် ဖွင့်လှစ် ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပါရှိသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာဖြစ်ပွားနေပြီး နစကနှင့် မြန်မာ့တပ်မ တော်၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်မှာ မရှိတော့ဘဲ လက်နက်ကိုင်အင်အားစုများ လက်အောက်သို့ ရောက်ရှိနေသော တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ်များရှိ မြို့နယ်များ၌ ပါတီများ ရုံးခွဲများဖွင့်လှစ်ရန် ခက်ခဲလျက်ရှိနေသည်။

 ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၂ ရက်က နိုင်ငံရေးပါတီ ၃၁ ပါတီ တွေ့ဆုံနေစဉ်

ဥပဒေအရ မြို့နယ် ၅ ခုတွင် ရုံးမဖွင့်နိုင်သည့် ပါတီများအနေဖြင့် တရားဝင်မှတ်ပုံတင်ရန် ခက်ခဲသွားနိုင်ကြောင်း၊ ထိုအကျပ်အတည်းအတွက် စဥ်းစားနိုင်သည့် အချက်ကတော့ တည်နေရာပြောင်းကာ ရုံးဖွင့်ခွင့်ပေးမည်လား ဆိုခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒီဥပဒေအတိုင်းဆိုရင်တော့ ၅ မြို့နယ် ရုံးမဖွင့်နိုင်တဲ့ ပါတီတွေကတော့ တရားဝင်မှတ်ပုံတင်ဖို့ကတော့ ခက်ခဲသွားနိုင်မှာပေါ့၊ အဲဒါနဲ့ တဆက်တည်း မူလဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်မှာ ပြည်ထောင်စုပါတီဆိုရင် ပါတီဝင်ဦးရေက တစ်သိန်းပြည့်ရမယ်၊ ရုံးပေါင်းက ၁၁၀ ထင်တယ်ဗျ၊ အဲဒါမျိုးကနေ ပြန်လျှော့ပေးလိုက်တာ ရှိတယ်၊ ဆိုတော့ အဲဒီလို လျှော့ပေးတဲ့ဥစ္စာလည်းပဲ ဥပဒေအရ နစက,က ပြင်ဆင်ပေးတာ ရှိတာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် ပြည်နယ် သို့မဟုတ် တိုင်းဒေသကြီး ကိုယ်စားပြုတဲ့ ပါတီတွေကျရင်တော့ ပါတီဝင်ဦးရေ ၁၀၀၀ ဆိုတာကတော့ အခုထိ အတည်ဖြစ် နေတယ်၊ ခုနက ၅ မြို့နယ် ရုံးဖွင့်ရမယ် ဆိုတာတော့ အတည်ဖြစ်နိုင်တယ်၊ အဲဒီတော့ တစ်ခုဖြစ်နိုင်တာက သတ်မှတ်တဲ့ ဧရိယာတစ်ခုမှာ ကိုယ်စားပြုတဲ့ ပါတီအနေနဲ့ မှတ်ပုံတင်မယ်၊ အဲဒီဧရိယာထဲမှာ မှတ်ပုံတင်ဥပဒေမှာ ပါတဲ့ အရေအတွက်ကို ရုံးဖွင့်ဖို့ ခက်ခဲမယ်ဆိုရင် တစ်ခုဖြစ်နိုင် စဥ်းစားနိုင်တာက Location ကို ပြောင်းခွင့်ပေး မှာလား ဆိုတာလေ၊ အဲဒါလေးကတော့ မပြောတတ်ဘူး အဲလိုဆိုရင် မှတ်ပုံတင်ခွင့် လျှောက်ထားတဲ့ ပါတီတွေရဲ့ အခြေစိုက်တဲ့ ဒေသတွေကို ပြောင်း‌ပေးရမှာပေါ့၊ ဥပမာ ကယားအခြေစိုက်တဲ့ ပါတီဟာ ကယားအခြေ မစိုက်ဘူး ဆိုတာ ဖြစ်သွားမှာပေါ့၊ ဆိုတော့ မူလရည်ရွယ်ချက် ပါတီထောင်တဲ့ ရည်ရွယ်တဲ့ ပါတီတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ UEC ဘယ်လိုဆွေးနွေးမှာလဲ၊ အဲဒါကတော့ အားလုံးကလည်း စိတ်ဝင်စားမယ်ထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအား လာမည့်(၂၀၂၅ ခုနှစ်) ဒီဇင်ဘာလအတွင်း ကျင်းပရန်ရှိသော ကြောင့် ပါတီတည်ထောင်ခွင့် လျှောက်ထားလိုသူများအနေဖြင့် မေလ ၉ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထား လျှောက် ထားရန် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၈ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

 နိုင်ငံရေးပါတီများနဲ့ နစကဥက္ကဋ္ဌတွေ့ဆုံစဉ်

ယနေ့အထိ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေ ပုဒ်မ ၃ အရ လျှောက်ထားသော ပါတီ ၂၇ ပါတီရှိပြီး၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၅ အရ နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် ဆက်လက် တည်ထောင်ခွင့်နှင့် မှတ်ပုံတင်ခွင့် လျှောက်ထားသည့်ပါတီ ၅၀ ပါတီ၊ စုစုပေါင်း ၇၇ ပါတီ ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် (UEC) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဥပဒေကြောင်းအရဆိုပါက သတ်မှတ်သည့် အချိန်ကာလတွင် ရုံးဖြစ်ဖြစ်၊ ပါတီဝင် အရေအတွက်ဖြစ်ဖြစ် မပြည့်မီပါက ပါတီမှတ်ပုံတင်ထဲမှ ပျက်ပြယ်သွားကြောင်း၊ ထိုသို့ ပျက်ပြယ်သွားသည့်အတွက် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်၍မရတော့ကြောင်း ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ(PPP)မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးမျိုးဆက်သွေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဥပဒေကြောင်းအရလို့ တစ်ခုထဲ ပြောရင်ပေါ့နော်၊ ဥပဒေမှာ ရေးထားတဲ့ စာအရဆိုရင်တော့ သတ်မှတ်တဲ့ အချိန် ကာလမှာ အဲဒီဟာတွေ ရုံးပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ပါတီဝင် အရေအတွက်ပဲဖြစ်ဖြစ် မပြည့်မီရင်သူက ပါတီမှတ်ပုံတင်ထဲ ကနေ ပျက်ပြယ်သွားတာပေါ့နော်၊ ပျက်ပြယ်သွားတယ်ဆို‌တော့ ‌ရွေးကောက်ပွဲဝင်လို့ မရဘူးပေါ့ဗျာ၊ ပါတီအဖြစ်ကို ဆက်မရှိတော့တဲ့ သဘောပေါ့၊ ဒါက ဥပဒေကြောင်းအရပေါ့၊ သို့သော် ခုနပြောသလို ဖြေလျှော့မှုတွေ၊ နားလည်မှု ပေးတာတွေဘာတွေက လုပ်လို့ရလားမရလား ဆိုတာတွေကတော့ လက်ရှိ နစက အစိုးရအပေါ်မှာပဲ မူတည်ပါ တယ်၊ မပြည့်မီရင်တော့ ပါတီက အလိုအလျောက် ဖျက်သိမ်းပြီးသား ဖြစ်သွားမှာပေါ့ဗျာ၊ အဲဒီတော့ နစကအနေနဲ့ ကတော့ တချို့ဖြေလျှော့မှုတွေ ဥပဒေကိုလည်း ပယ်ဖျက်တာမဟုတ်ဘဲနဲ့ လုပ်လို့ရတာရှိနိုင်တယ်၊ ဥပမာအားဖြင့် မြို့နယ်ရုံး ၅ ရုံးကို အဲမြို့နယ်မှာ မဟုတ်သော်ငြားလည်းပဲ ဆိုလိုတာကဗျာ ကယားပြည်နယ်မှာ ကျန်တဲ့မြို့နယ် တွေမှာ ပါတီရုံးတွေဖွင့်လို့ အဆင်မပြေရင် အဆင်ပြေတဲ့မြို့နယ်မှာ ကျန်တဲ့မြို့နယ်ရဲ့ ရုံးတွေကို ယာယီသဘော မျိုး ဖွင့်တာမျိုး ခွင့်ပြု‌ပေးရင် ဘာညာစသဖြင့် ဒါမျိုးလေး‌တွေ ဖြေလျှော့ပေးတာမျိုးလေးတွေတော့ လုပ်လို့ရနိုင် မယ်ထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။ 

နိုင်ငံရေးပါတီများနဲ့ နစကဥက္ကဋ္ဌတွေ့ဆုံစဉ်

လက်ရှိတွင် AA သည် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ၁၇ မြို့နယ်အနက် ၁၄ မြို့နယ်ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။ ထိုမြို့နယ်များမှာ သံတွဲ၊ ဂွ၊ အမ်း၊ မင်းပြား၊ မြောက်ဦး၊ မောင်တော၊ ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီး တောင်၊ ကျောက်တော်၊ ပုဏ္ဏကျွန်း၊ ပေါက်တော၊ တောင်ကုတ်၊ မြေပုံ စသည့် ဒေသများဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ချင်းပြည်နယ်၏ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းကို တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များက သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ထားနိုင်သည်ဟု ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၃ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ၌ ချင်းညီနောင်အဖွဲ့၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဆလိုင်းယောမာန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အလားတူ ကယားပြည်နယ်တွင် မြို့နယ် ၉ မြို့နယ်ရှိရာ နစကနှင့်မြန်မာ့တပ်မတော်က လွိုင်ကော်မြို့နယ်ကို သာ ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ပြီး ကျန်မြို့နယ်များကို လက်နက်ကိုင်အင်အားစုများက ထိန်းချုပ်ထားသည်။

အဆိုပါ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများသည် မြို့နယ် ၅ မြို့နယ်မှာ ရုံးများ မဖွင့်လှစ် နိုင်သော အခြေအနေရောက်နေခြင်းကြောင့် ဥပဒေအရ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရှိသေးလား မရှိတော့ဘူးလား အငြင်းပွာဖွယ်ဖြစ်နေသည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသူများက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၃

နစက ကျင်းပရန် ပြင်ဆင်နေသော ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြည်သူလူထုက မဲမပေးဘဲ No Vote များ ဖြစ်လာမည်ကို နိုင်ငံရေးပါတီများ စိတ်ပူနေကြောင်း နိုင်ငံရေးပါတီ ၃၁ ပါတီ၏ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ(USDP)ဦးဆောင်၍ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၂ ရက်က ရန်ကုန်မြို့မှာ နိုင်ငံရေးပါတီ ၃၁ ပါတီမှ ခေါင်းဆောင်များ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် ပူးတွဲ၍ အချက် ၁၈ ချက်ကို ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

ထိုအချက်များထဲတွင် ရွေးကောက်ပွဲဟူသည် နိုင်ငံသားအားလုံးအတွက် အကျိုးစီးပွားဖြစ်၍ အောင်မြင်အောင် ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်ကြရန်လိုကြောင်း၊ လွတ်လပ်၍တရားမျှတသော ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်လာရန်အတွက် နိုင်ငံတော်နှင့် UEC တို့မှ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော်လည်း အကြမ်းဖက်သမားများ၏ အကြမ်းဖက် ဆောင်ရွက်မျုများကြောင့် No Vote များဖြစ်လာနိုင်ပါကြောင်း ဆွေးနွေးထားသည်။

 နိုင်ငံရေးပါတီ ၃၁ ပါတီရဲ့ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် ပြည်သူများ မဲပေးရေးကို စိတ်ဝင်စားလာ‌အောင် အသဲကြားက မဲတစ်ပြား သို့မဟုတ် ဦးနှောက်ထဲက မဲတစ်ပြားသည် သူနှင့် သူ့မိသားစု၏ အနာဂတ်အတွက် မည်မျှအရေးပါသည်ကို သိရှိနားလည်သည်အထိ ပါတီ မဲဆွယ်ခြင်းမျိုး မဟုတ်သည့် မဲပေးရေး လှုပ်ရှားမှုများအား ပါတီစွဲကင်းစွာ ဝိုင်းဝန်းကူညီဆောင်ရွက်ပေးရန် အကြံ ပြုလိုပါကြောင်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင်  ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလများအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွား မည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောထားသည်။

သို့သော် နစကနှင့်မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဖြုတ်ချရေး လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်နေသော အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ(NUG)၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ(NUCC)၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း (EAO)တချို့၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)၊ ဒီမိုကရေ စီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကတော့ နစက ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်ဆီးမည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့နောက် NUCC က နစက ကျင်းပမည့် အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲကို ပါတီမှတ်ပုံတင်ထားသော နိုင်ငံရေးပါတီ များအနေဖြင့် ပူးပေါင်းပါဝင် ဆောင်ရွက်ခြင်းမလုပ်ကြရန် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၀ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၂ ရက်က တွေ့ဆုံကြတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီများကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းမှာ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်နေပြီး နစက အနေဖြင့် မြို့ပေါင်း ၉၀ ကျော်ကို လက်လွတ်ဆုံးရှုံးထားရသလို နိုင်ငံရေးပါတီများ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် မှေးမှိန်လျက်ရှိနေသည်။

လတ်တလော အခြေအနေအရ နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ချောက်တီးချောက်ချက် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ငယ်များ လောက်ပင် ဩဇာတိက္ကမ နည်းပါးသလို ဖြစ်နေကြောင်း နိုင်ငံရေးပါတီ ၃၁ ပါတီ၏ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အဆိုပါ နိုင်ငံရေးပါတီ ၃၁ ပါတီ၏ ပူးတွဲထုတ်ချက်တွင် USDP ပါတီ၊ ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)၊ ရှမ်းနှင့် တိုင်းရင်း သားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ(ကျားဖြူပါတီ)၊ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးပါတီ(တစည)၊ ဒီမိုကရေစီပါတီ သစ်(ကချင်)၊ လီဆူအမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ(ဒူးလေးပါတီ)၊ ခူမီးအမျိုးသားပါတီ၊ မွန်တိုးတက်ရေးပါတီ တို့ပါဝင် ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၃

တရုတ်အနေဖြင့် နစကနှင့် တအာင်းတပ်ဖွဲ့(TNLA)တို့ ညှိနှိုင်းမှုအဆင်ပြေပါက အာရက္ခတပ်တော်(AA)ထက် ကချင် တပ်ဖွဲ့(KIA)ကို ဆက်လက် ညှိနှိုင်းသွားမည့်သဘောရှိကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်သည် တရုတ်နယ်စပ်နှင့် ဝေးသည့်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး  ဦးစားပေးစာရင်း ထဲတွင် ပါချင်မှပါနိုင်ကြောင်း၊ KIA နှင့် တရုတ်မှာ နီးစပ်သည့်အပြင် အခြားကိစ္စများလည်း ရှိသည့်အတွက် TNLA ပြီးပါက ၎င်းတို့နှင့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးနိုင်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက “လားရှိုးသဘောတူချက်ပေါ့။ လားရှိုးပြန်ပေးရေး သဘောတူချက် ၇ ချက် သတင်းထွက်ပါ တယ်။ အဲဒီထဲမှာတော့ MNDAA ကတော့ ပြေလည်ပြီ။ သူ့နေရာ သူပြန်သွားဆုတ်ပြီ။ ဒါပေမယ့် ကျန်တဲ့ TNLA တို့ ဘာတို့ကိစ္စကြတော့ တရုတ်ဖိအားဆိုတာက နိုင်ငံရေးအရ သံတမန်ရေးအရဖြစ်တာပါ။ လက်တွေ့ကတော့ fear pressure ပေါ့။ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် ဖိအား။ “ဝ”က TNLA ကိစ္စဝိစ္စအပေါ်မှာ အဆင်ပြေအောင် ဆောင်ရွက်ဖို့ တာဝန်ယူထားတယ်ဆိုတာ ကြားရပါတယ်။ ဒါကြောင့် “ဝ”အနေနဲ့ TNLA နဲ့ ညှိနှိုင်းပြီးတော့ သူမနာ၊ ကိုယ်မနာ ဘယ်ဖက်ကမှ မနစ်နာအောင် လုပ်သွားလိမ့်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ ULA/AA ကတော့ နောက်တဆင့်။ ဖြေးဖြေး ချင်း သွားမယ့်သဘောရှိတယ်။ သို့သော်လည်းပဲ ULA/AA က တရုတ်နယ်စပ်နဲ့ ဝေးနေတဲ့အခါကြတော့ တရုတ် ဦးစားပေးထဲမှာတော့ ပါချင်မှပါမယ်။ သူနဲ့မတိုင်ခင်မှာ ကိစ္စပြီးချင်တာက ကျနော်တို့ကြားတာက KIA ဖြစ်တယ်။ KIO/KIA ကတော့ တရုတ်နဲ့လည်း နီးစပ်တယ်။ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလည်းရှိတယ်။ တခြားကိစ္စတွေလည်းရှိတော့ ပြဿနာကို TNLA ပြီးရင်တော့ KIA ကတော့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးသွားမယ့် သဘောလို့ ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

 KIA ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအင်ဘန်လကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်၏ ဖိအားပေး ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးမှုကြောင့် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)သည် သိမ်းပိုက်ရရှိထားသော လားရှိုးမြို့နှင့် အရှေ့မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရမခ)ကို မြန်မာ့တပ်မတော်ထံ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၁ ရက်က ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ရသည်။

သို့သော် MNDAA သည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၅၆(င)တွင် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ကုန်းကြမ်းမြို့နယ်နှင့် လောက်ကိုင်မြို့နယ်တို့ကို စုစည်းပြီး ကိုးကန့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသအဖြစ် သတ်မှတ် ပြဋ္ဌာန်းပေးထား သော ဧရိယာထက် ကျော်လွန်၍ ထိန်းချုပ်ခွင့် ရရှိထားသည်။

ထို့နောက် တရုတ်သည် TNLA နှင့် မြန်မာ့တပ်မ‌တော်ကြား ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅-၁၆ ရက်က တစ်ကြိမ်၊ ဧပြီ ၂၈-၂၉ ရက်က တစ်ကြိမ် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့သော အခြေအနေကို ဖန်တီးပေးထားပြီးဖြစ်သည်။

ထိုဆွေးနွေးပွဲများတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်က မိုးကုတ်၊ နောင်ချို၊ ကျောက်မဲ၊ သီပေါ၊ နမ့်ခမ်းကနေ TNLA တပ်ဖွဲ့ များ ပလောင်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသအတွင်းသို့ ဆုတ်ခွာရန် တောင်းဆိုခဲ့ခြင်းကြောင့် သဘောတူညီမှု မရဘဲ ဩဂုတ်လမှာ ပြန်လည်တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရန် သဘောတူညီ၍ အဆုံးသတ်ခဲ့ကြသည်။ 

တရုတ်သည် တစ်ပါတီတည်းမှ အာဏာဆုပ်ကိုင်ထားခြင်း ဖြစ်သောကြောင့် မည့်သည့်ကိစ္စရပ်မဆို အလျှင်အမြန် မလုပ်ဆောင်ဘဲ စိတ်ရှည်စွာဖြင့်သာ လုပ်ဆောင်တတ်၍ နယ်စပ်ဒေသရှိ အခြားအဖွဲ့များအပေါ်လည်း ညှိနှိုင်းမှု ရောက်လာနိုင်ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌနဲ့ သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တစ်ခုပြီးတစ်ခု လာမှာပါ။ ဒါပေမယ့် ဒါက ဖြေးဖြေးချင်း လုပ်ရမယ့်ကိစ္စလေ။ တရုတ်က ဒီလိုကိစ္စမျိုးမှာ သိပ်စိတ်ရှည်တယ်။ သူ့ ထိုင်ဝမ်ကိစ္စတောင် အနှစ် ၇၀ သူဆွဲပြီးလုပ်ခဲ့တာပဲ။ အဲဒီတော့ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း စကားပဲ ပြောကြပေါ့။ အခု MNDAA လုပ်သလိုပေါ့။ MNDAA အနေနဲ့က လားရှိုးကို ဆုတ်ပေးရတယ်ဆိုတာ သူရထားတာ နည်းတာမဟုတ်တာ။ ခါတိုင်း လောက်ကိုင်ထက် အများကြီးပိုတဲ့ မြို့တွေလည်းပါတာပဲ။ အဲဒီမြို့တွေကို ကိုယ့် ဘာသာ တည်ဆောက်၊ ကိုယ့်ဘာသာ ဖွံ့ဖြိုးတိုက်တက်အောင်လုပ်။ အဲဒါကိုကြည့်ပြီးမှ TNLA ကလည်း တစ်စုံ တစ်ရာ လိုက်လျောတာတွေဘာတွေ ဖြစ်လာနိုင်တာပေါ့။ TNLA ပြီးရင် တခြားအဖွဲ့တွေကိုလည်း သူ့နယ်စပ်မှာ ရှိတာတွေကို တဖြေးဖြေး လုပ်လိမ့်မယ်နဲ့တူတယ် ကြည့်ရတာ။ ဒါပေမယ့် သူ့မှာအကျင့်ရှိတယ်။ တရုတ် ကွန်မြူနစ်ပါတီက တခြားနိုင်ငံနဲ့မတူဘူး။ တစ်ပါတီထဲက အာဏာဆုပ်ကိုင်ထားတဲ့ အခါကြတော့ သူ့မှာပေါ်လစီ တွေက ရေရှည်ပေါ်လစီတွေ ချလို့ရတယ်။ ရေရှည်မူတွေ ချလို့ရတယ်။ ဒါကြောင့်  ဖြေးဖြေးချင်း လုပ်မှာပါ။ တစ်ခု ပြီးတစ်ခုလာမှာပါ” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၉ ရက်က ရုရှားနိုင်ငံ၊ မော်စကိုမြို့မှာ နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် တွေ့ဆုံစဉ် မြန်မာနိုင်ငံ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းများကို ဆက်လက် ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။’

မြန်မာနိုင်ငံ တစ်ဝန်းတွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ(EAOs)၊ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) တို့နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေပြီး အဆိုပါ တိုက်ပွဲများနက် AA-TNLA-MNDAA တို့ ပူးပေါင်း၍ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ ဖော်ဆောင်ခဲ့သည်။

ထိုစစ်ဆင်ရေးအတွင်း AA-TNLA-MNDAA တို့သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဒေသတစ်ခုလုံး နီးပါးနှင့် အရှေ့ မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရမခ)ကိုပါ သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာလည်း KIA သည် PDF များနှင့်ပူးပေါင်း၍ ကချင်ပြည်နယ်နှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း မှာ မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများ ဖော်ဆောင်နေသည်။

အလားတူ AA သည် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက ၁၇ မြို့နယ်အနက် ၁၄ မြို့နယ် အပါအဝင် ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝ မြို့ကိုလည်း ထိန်းချုပ်ထားသလို ဧရာဝတီတိုင်း၊ မကွေးတိုင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းတို့မှာလည်း ဒေသတွင်း လက်နက် ကိုင်များဖြင့် ပူးပေါင်း၍ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိနေသည်။

ထို့ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံသည် KIA-AA-TNLA-MNDAA တို့နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား ကြားဝင်စေ့စပ်ပေး၍ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းပေးလျက်ရှိသည်။