CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၅

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသော ပြည်တွင်းစစ်ကနေ အရပ်သားများအား လက်နက်ကိုင်ထားကြသူများက စစ်မှု ထမ်းခိုင်းနေခြင်းများ ချုပ်ငြိမ်းဖို့အတွက် လွှတ်တော်ပေါ်ရန် အရေးတကြီးလိုအပ်သည်ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်၌ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် သုံးလအကြာမှာ ပြည်တွင်းစစ် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်မှာ ယနေ့ထိတိုင်ဖြစ်နေသည်။

ထိုပြည်တွင်းစစ်အတွင်းမှာ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်နေသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ပေါင်းစုံသည် အရပ်သား များကို စစ်မှုမထမ်း မနေရ ဥပဒေများ အသီးသီး ပြဋ္ဌာန်း၍ စစ်မှုထမ်းခိုင်နေသလို မြန်မာ့တပ်မတော်ကလည်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်က စစ်မှုထမ်းဥပဒေ အသက်ဝင်ကြောင်း အတည်ပြု ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့တပ်မတော်က တစ်ပတ်စဉ်လျှင် လူဦးရေ ၅၀၀၀ ဦး ခေါ်ယူလျက်ရှိကာ အပတ်စဉ် ၁၅ အထိ ရောက်ရှိနေပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်နေကြသည့် လူမျိုးစု လက်နက်ကိုင်များကတော့ သက်ဆိုင်ရာ မျိုးနွယ်စုအလိုက် တစ်အိမ်တစ်ယောက်နှုန်းဖြင့် စစ်မှုထမ်းခိုင်းလျက်ရှိသည်။ 

မြန်မာ့တပ်မတော်က စစ်မှုထမ်းသင်တန်းသားတွေကို တွေ့ရစဉ်

အတင်းအကျပ် စစ်မှုထမ်းခိုင်းနေခြင်းများ မရှိဖို့ဆိုလျှင် ပြည်သူတင်မြှောက်သည့် လွှတ်တော်ပေါ်လာရန် လိုအပ် သည်ဟု တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒီ ကိစ္စကတော့လေ ကျနော်တို့ ဒီပြည်သူတွေ အခုကစ ပြီးမှပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ဘယ်လိုပြောရမလဲ။ ဒီလိုပါ စစ်သားကို စစ်သားချင်း စစ်နဲ့တူအောင် တိုက်ကြတာပေါ့ စစ်နဲ့တူအောင် တိုက်ကြတဲ့အခါ စစ်သားတွေ ကုန်တဲ့အခါကြတော့ တချို့က ပြည်သူတွေကို ကြုံရာဆွဲကြတာပေါ့နော်။ ဒီဘက်ကတော့ စစ်မှုထမ်း ဥပဒေနဲ့ ပြဋ္ဌာန်းပြီးမှ ဒါဆွဲတာပေါ့။ ဥပဒေနဲ့ ပြဋ္ဌာန်းပြီး ဆွဲတယ်ဆိုတာက ဒါပြည်တွင်းစစ် မရှိဘူးဆိုရင် စစ်မှုထမ်း ဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်း နိုင်ငံသားတိုင်းက စစ်ထဲဝင်ပြီးမှ စစ်မှုထမ်းသင့်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုပြည်တွင်းစစ်ကြီး ရှိနေတဲ့အခါ နိုင်ငံသားတွေက ကြောက်ကြတဲ့အခါကြတော့ ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းမှ မဝင်ကြ‌တဲ့ အခါကြတော့ အတင်းအကျပ် ဆွဲတာတွေ ရှိတယ်။ ဟိုဘက်ကလည်း အဲလိုတွေ ဆွဲတာလည်း ရှိတယ်ပေါ့။ ဆိုတဲ့အခါကြတော့ ပြည်သူနဲ့ပြည်သူ တိုက်တဲ့ စစ်ပွဲတွေဘက်ကို ချဥ်းနင်းဝင်ရောက်လာတယ် အန္တရာယ် တော်တော်ကြီးကြီးပါတယ်။ အဲကိစ္စ‌တွေ ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ ဆိုရင်တော့ ပြည်သူတင်မြှောက်တဲ့ လွှတ်တော်ပေါ်လာဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ပြည်သူ့အသံက လွှတ်တော်မှာ ပြောကြ ဆိုကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲတော့ ပြည်သူ့အသံ ကျယ်လာမှ ဒီအစိုးရကလည်းပြင် ဒီလွှတ်တော်ကလည်း ပြောသမျှ ကို အကောင်အထည်ဖော် အဲလိုတွေနဲ့ ဆောင်ရွက်သွားမှသာ ဒီကိစ္စတွေ ချုပ်ငြိမ်းနိုင်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ အခု လောလောဆယ် အခြေအနေကတော့ ဒီဒဏ်ကို ပြည်သူတွေရော ကျနော်တို့ အားလုံးကပါ ခံကြရဦးမယ်လို့ ကျနော်မြင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံတစ်ခု အနေဖြင့် အသုံးအနှုန်းကတော့ လက်ရှိသမ္မတသည် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို အသက်သွင်းတာဖြစ်ပြီး တဖက်တွင်ကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ၏အကြီးဆုံးကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ဖြစ်နေတယ်ဟုရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNIသတင်းဌာနကိုပြောသည်။

PDF စစ်သင်တန်းဆင်းပွဲ ကျင်းပစဉ်

၎င်းက“လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေက ဟိုဟာဒီဟာ စစ်အင်အားကို ရှင်းကြပြုကြတယ်ဆိုတာက ဥပဒေပါ မဟုတ်ဘူးလို့ သုံးနှုန်းနိုင်ပါတယ်။ ပေါ်တာဆွဲတယ် ဘာညာဆိုတာကလည်း နစက အုပ်ချုပ်တဲ့ ကာလ မှာ မတည်ငြိမ် မအေးချမ်းတဲ့ နေရာတွေမှာ တချို့နေရာတွေမှာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ပေးထားတယ်။ တချို့နေရာတွေ မှာလေ တချို့နေရာတွေကတော့ ပြန်ရုပ်သိမ်းတာပေါ့။ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ပေးထားတဲ့ တိုင်းပြည်ရဲ့ ကာလဟာ နော်။ ဒါအ‌ရေးပေါ်ကာလ ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ အခါမှာ အခြေခံဥပဒေပုဒ်မ အခန်း ၈ အရပေါ့ဗျာ နိုင်ငံသား အခွင့်အရေးတွေ ရုပ်သိမ်းခြင်း ခံရ တာပေါ့။ အဲဒါကြောင့် နစက ဖျက်သိမ်းပြီးတဲ့နောက်မှာ နိုင်ငံသား အခွင့်အရေးရအောင် လုပ်ပေးရမဲ့ တာဝန်သည် ကာကွယ်ရေးနဲ့လုပ်ခြုံရေးကောင်စီ ဖြစ်သွားတာပေါ့။ အဲတော့ လုံခြုံရေးကောင်စီက ခန့်အပ်တဲ့ အခု ဗိုလ်ချုပ် (ကြီး)ညိုစော ဦးဆောင်တဲ့ အစိုးရသည် ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်နော် အရပ်သား မဟုတ်သော်လည်းဘဲ ယူနီဖောင်း ချွတ် ထားတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ယောက် ဦးဆောင်တဲ့ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဦးဆောင်တဲ့ အစိုးရဖြစ်သွား တာပေါ့။ တဖက်မှာ တော့ ကာကွယ်ရေးနဲ့လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ် အကြီးဆုံးကတော့ ကာကွယ်‌ရေးဦးစီးချုပ် ဖြစ်နေတာ အဲဒီနှစ်ခု ကို ချိန်ဆရင် သဘောပေါက် ကြလိမ့်မယ်ထင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။ 

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသော ပြည်တွင်းစစ်အတွင်းမှာ အရပ်သားပြည်သူများနှင့် လူငယ်များသည် လက်နက်ကိုင်တိုက်ခိုက်နေကြသော အုပ်စုများ၏ စစ်မှုထမ်းရန် ဆွဲခေါ်ခံနေကြရသည့်အတွက် စိုးရိမ်ထိတ်လန့် စွာဖြင့် နေထိုင်နေကြရသလို ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်ကြရသူများလည်း ရှိနေကြသည်။

တချို့ကတော့ ပြည်တွင်းမှာပဲ မူလနေထိုင်ရာ အရပ်ဒေသကို စွန့်ခွာ၍ တခြားသော အရပ်ဒေသများသို့ လာရောက် နေထိုင်ကာ အခက်အခဲပေါင်းစုံဖြင့် ကြုံတွေ့နေကြရသည်။

အဆိုပါ စစ်မှုထမ်း ဆင့်ခေါ်မှုများ ရပ်တန့်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် အခြေအနေမှာ ရွေးကောက်ပွဲကနေ တဆင့် လွှတ်တော်အခင်းအကျင်း ပေါ်ပေါက်လာမှသာလျှင် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

လတ်တလောမှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ၌ ကျင်းပရန် စီစဉ်နေသည်။

CNI News 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၄ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်နေသော ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည့် နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ရွေးကောက်ပွဲဝင်လိုသော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ အလုံအလောက်မရှိဘဲ ရှားပါးမှုဖြင့် ရင်ဆိုင်နေကြရကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလများ၌ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားမည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောကြားထားသည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံရေးပါတီ စုစုပေါင်း ၅၀ ကျော် ပါတီမှတ်ပုံတင်ခဲ့ကြပြီး ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ရန် ပြင်ဆင် ထားကြသော်လည်း လုံခြုံရေး အာမခံချက် အားနည်းခြင်းနှင့် ခြိမ်းခြောက်မှုများရှိနေသည့်အတွက် ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဝင်ရောက် အရွေးချယ်ခံလိုသော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ ရှားပါးမှုဖြင့် ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။

မိမိတို့ ပါတီသည် တစ်နိုင်ငံလုံး ဝင်ပြိုင်မည့်ပါတီဖြစ်သော်လည်း ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အရေအတွက် မပြည့်သေး ကြောင်း၊ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများကို ဖိတ်ခေါ်နေကြောင်း ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ(PPP)မှ မြို့နယ်တစ်ခု၏ အတွင်းရေးမှူးအဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းက PP ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မဲဆွယ်ကာလ အချိန်တွေ အများကြီး ကျန်နေသေးတဲ့အတွက် ပါတီဝင်တွေနဲ့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ အရေအတွက်တော့ အတိအကျ ပြောလို့ မရသေးပါဘူး။  ရည်မှန်းထားတဲ့ ပါတီဝင်တွေနဲ့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ အရေအတွက် မပြည့်သေးတဲ့အတွက် လက်ခံ စိစစ်နေဆဲပါပဲ။ PPP ကို ယုံကြည်လို့ အဖွဲ့ဝင်လာမဲ့ သူတိုင်းကို ပါတီ ဘက်က ပါတီဝင်တွေနဲ့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ အရေအတွက် ပြည့်သည်ဖြစ်စေ၊ မပြည့်သည်ဖြစ်စေ ဆက်လက် ဖိတ်ခေါ်နေပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ပြိုင်မည့် နိုင်ငံရေးပါတီများသည် လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲ၌ မိမိတို့ပါတီ ကိုယ်စားပြု၍ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ဝင်ရောက် အရွေးချယ်ခံရန် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ စာရေးဆရာများ၊ သတင်းလောကသား များ၊ ယခင် ရွေးကောက်ပွဲယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ဖူးသူများ၊ မြို့မိမြို့ဖများ၊ နိုင်ငံရေးစိတ်ဝင်စားသူများကို စည်းရုံးလျက်ရှိနေသည်။

တချို့သော လူပုဂ္ဂိုလ်များဆိုလျှင် ပါတီ ၂ ခု သို့မဟုတ် ၃ ခုက လာရောက်၍ ပါတီကိုယ်စားပြု ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ရန် စည်းရုံးခံရမှုများပင် ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

မိမိတို့ပါတီသည် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး တစ်ခုတည်းမှာသာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိမှာတော့ အရည်အချင်း ပြည့်မီသော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ အပြည့်အဝ မရရှိသေးကြောင်း ကရင်ပြည်သူ့ ပါတီ(KPP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်နန်းခင်အေးဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ခွဲကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “ကျမတို့ ပါတီအနေနဲ့ ဝင်ရောက် အရွေးချယ်ခံမယ့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေလည်း အဆင်သင့် မဖြစ်သေးပါ ဘူး။ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပကတည်းက ပြည်သူလူထုအကြား ကျမတို့ ပါတီကို လူသိများကြပြီး အသိ အမှတ် ပြုနိုင်အောင် Founder က ရှေ့ဆောင်လမ်းပြ ဆောင်ရွက်ခဲ့တာ ဖြစ်တာကြောင့် အခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင် ပြိုင်မယ်ဆိုတော့ ထောက်ခံ အားပေးသံတွေလည်း ကြားနေရပါတယ်။ ကျမတို့ ပါတီထဲ ဝင်မယ်ဆိုရင် UEC က သတ်မှတ်ထားတဲ့ အရည်အချင်းနဲ့ ကိုက်ညီမှု ရှိရန်လိုပါတယ်။ လက်ရှိမှာ အရည်အချင်း ပြည့်မီသူတွေကို အပြည့်အဝ မရရှိသေးပါဘူး။ မကြာခင် အရည်အချင်း ပြည့်မီသူတချို့ ဝင်လာဖို့ရှိတယ်။ ဧရာဝတီတိုင်း အတွင်းထဲမှာတော့ တခြား ပါတီတွေ အနေနဲ့ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်တာ သိပ်မတွေ့ရသေးပါဘူး။ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီကတော့ အများသိတဲ့အတိုင်း အင်နဲ့အားနဲ့ တည်ထောင်ထားတာဖြစ်လို့ အင်နဲ့အားနဲ့ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နိုင်ဖွယ် ရှိပါတယ်။ ကျမတို့ ပါတီကတော့ သိပ်ပြီး မလှုပ်ရှားနိုင်သေးဘူး။ သို့သော်လည်း လူထုရဲ့ အားပေးထောက်ခံသံတွေကို ကြား နေရတဲ့အတွက် ဆောင်ရွက်ကြိုးပမ်းမှုအတွက် အထောက်အကူ ဖြစ်စေပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြို့နယ်ပေါင်း ၂၆၇ မြို့နယ်မှာ ရွေးကောက်ပွဲကို အပိုင်းလိုက် ခွဲ၍ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောထားသည်။

သို့သော် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း တချို့ အပါအဝင် နွေဦးတော်လှန်ရေး အင်အားစုများက မြန်မာနိုင်ငံ တွင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်မည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသလို ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်မည့်သူများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သူများကို အရေးယူသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန် ကြေညာထားသည်။

ထို့ကြောင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလများတွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်နေသော ရွေးကောက်ပွဲ၌ ဝင်ရောက်အရွေးချယ်ခံလိုသော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ အလွန်နည်းပါးနေသည့်အတွက် နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ပါတီကိုယ်စားပြု ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ အလုံအလောက် မရရှိဘဲ ပါတီဝင်မဟုတ်သော ပြင်ပ အရပ်သားများကို စည်းရုံးလျက်ရှိနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၄

တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA) လက်မှတ် ရေးထိုးခြင်း ၁၀ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားသို့ စာချုပ်ရေးဆွဲစဉ်က ပါဝင်ခဲ့သည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့(EAO) ခေါင်းဆောင်များကို ဖိတ်ကြားရန်ရှိကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNIသတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA)သည် လာမည့် အောက်တိုဘာလ ၁၅ ရက် နေ့တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခြင်း ၁၀ နှစ်ပြည့်မြောက်ပြီ ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ ဖိတ်ကြားသော အခါတွင် NCA လမ်းကြောင်းပေါ်၌ ပြန်လည်ညှိနှိုင်းသည့် ကိစ္စတစ်ရပ် ပေါ်လာနိုင်ကြောင်း၊  အောက်တိုဘာလအတွင်း လမ်းကြောင်းများ အပြောင်းအလဲ ပြန်ဖြစ်နိုင်ကြောင်း NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်း အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S)မှဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၎င်းက “လာမယ့် အောက်တိုဘာ ၁၀ နှစ်ပြည့် NCA လက်မှတ်ရေးထိုးတဲ့ ပွဲမှာတော့ NCA မှာ ပါခဲ့တဲ့လူတွေ လက်မှတ် မထိုးတာတောင်မှ NCA ရေးဆွဲတုန်းက ကိုယ်ထိလက်ရောက်ပါတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေ ရှိပါတယ်။ KIO မှာလည်း ရှိပါတယ်။ KNU မှာလည်း ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် အဲဒီ ကိုယ်ထိလက်ရောက်ပါခဲ့တဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေကို ပြန်လည် ဆုံစည်းဖို့အတွက် ဖိတ်ကြားမယ်လို့ ကျနော် သတင်းရပါတယ်။ အဲဒီလို ဖိတ်ကြားလာရင် မြေရှားကို ခဏထား၊ ဗန်းမော်တိုက်ပွဲကို ခဏထား၊ NCA လမ်းကြောင်းပေါ်မှာ ပြန်လည်ညှိနှိုင်းတဲ့ဟာ တစ်ခု ပေါ်လာနိုင်ပါ တယ်။ ဘယ်သူမှ သိက္ခာမကျဘူး၊ ဘယ်ဘက်မှလည်း ရှုံးတာမဟုတ်၊ ဘယ်ဘက်ကလည်း နိုင်တာမဟုတ်ဘဲနဲ့ NCA လမ်းကြောင်းအတိုင်း ဆက်သွားနိုင်ဖို့ NCA မှာ ပါဝင် ရေးသားခဲ့တဲ့လူတွေ ပြန်ဆုံကြမယ်ဆိုတဲ့ သဘောမှာ ဖြေလျှော့မှု တစ်ခုတော့ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အောက်တိုဘာလအတွင်းမှာ လမ်းကြောင်းတွေက အပြောင်း အလဲ ပြန်ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် အောက်တိုဘာလအတွင်းမှာ တိုက်ခိုက်မှုတွေပေါ့။ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေ၊ တိုက်ခိုက်မှုတွေ၊ ရန်လိုမှုတွေ၊ ပြည်သူလူထုတွေရဲ့ ဒုက္ခ၊ သုက္ခတွပေါ့လေ။ မြေငလျင် ဘေး၊ စစ်ဘေး အားလုံး နည်းနည်းလေးတော့ လျော့ကျသွားနိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းမိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

NCA စာချုပ် လက်မှတ်ရေးထိုးကြစဉ်

လက်ရှိတွင် ဩဂုတ်လသို့ ရောက်ရှိနေပြီး NCA ၁၀ နှစ်ပြည့် မတိုင်ခင် အချိန်ကာလ နှစ်လသာ ရှိသောကြောင့် တစ်ဖက် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အင်အားစုများ ဘက်တွင်လည်း အဖွဲ့အစည်းအတွင်း သဘောထား ကွဲလွဲမှု များကြောင့် လာနိုင်မည့် အနေအထားမရှိကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကျနော့်အမြင် ပြောရင်တော့ ပြန်ပြီး ဟိုဟာဖြစ်ဖို့က မလွယ်တော့ဘူး။ အခုက အောက်တိုဘာကြတော့ အခုက ဩဂုတ်ဆိုတော့ ဩဂုတ်တစ်လရယ်၊ စက်တင်ဘာ တစ်လရယ် နှစ်လပဲလိုတာပေါ့။ ဒီ နှစ်လကျော် အတော အတွင်းမှာလည်း လက်ရှိ အနေအထားအရ အစိုးရဘက်ကနေ အသာစီးရနေတဲ့ အနေအထားဖြစ်လာပြီ။ နှစ်လ ဆိုတဲ့ အခါကြတော့ သိသိသာသာ ပြတ်ပြတ်သားသားကြီးက သူတို့ဆီမှာ ဒါကို တုံ့ပြန်ဖို့အတွက်က သူတို့မှာ လည်း သူတို့အဖွဲ့အစည်းရှိတဲ့ အခါကြတော့ အထူးသဖြင့် KNU ဆိုပါတော့ KIA ပဲဖြစ်ဖြစ်။ လက်ရှိသူတို့ မှားသွား တဲ့ လမ်းကြောင်းကို ပြန်လည်ဆုတ်ခွာဖို့အတွက်က သူတို့ ပါတီထဲမှာ၊ အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ decision တွေလိုတယ် လေ။ ပြောရရင် KNU မှာ ကျနော်တို့က peace loving ငြိမ်းချမ်းရေးကို လိုလားတဲ့ စောမူတူးစေးဖိုး လူတွေပေါ့။ အဲဒီလူတွေ ပြန်ပြီးနေရာရလာရင် ဖြစ်မှာပေါ့။ ဒါပေမယ့် နှစ်လ အတောအတွင်းမှာ ချက်ချင်း ဖြစ်လာဖို့က မလွယ် ဘူး။ သူတို့ ညီလာခံလည်း ခေါ်လို့ရမှာ မဟုတ်ဘူး။ ကျနော့် အထင်တော့ ဒီဘက်က ဖိတ်မယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ ယုံကြည်ပါတယ်၊ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ တပ်ရဲ့သဘော ကြည့်ရတာတော့။ ဟိုဘက်ကတော့ သိပ်ပြီးလာနိုင်မယ့် သဘော မထင်ပါဘူး ဖျက်ထားတဲ့ လူတွေကလေ” ဟု ပြောသည်။

ဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင်သည့် အစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈ ရက်တွင် အပစ်ရပ်စဲရေး ကမ်းလှမ်းခဲ့ပြီး တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း ၂၁ ဖွဲ့နှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ ညီလာခံကျင်းပနေစဉ်

ထို့နောက် ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ခုနှစ်များအတွင်းမှာ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ၁၄ ဖွဲ့နှင့် ပြည်နယ်အဆင့်၊ ပြည်ထောင်စုအဆင့် အပစ်ရပ်စဲရေးစာချုပ်(Bilateral) လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသလို ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာ NCA စာချုပ်ကို စတင် ဆွေးနွေပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်မှာ NCA စာချုပ်အား မူကြမ်းရရှိခဲ့သည်။

NCA စာချုပ် မူကြမ်းရရှိပြီးနောက် ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်တွင် KNU, RCSS, ALP, DKBA, KNU/KNLA-PC, PNLO, CNF, ABSDF တို့ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ရက်တွင် NMSP နှင့် LDU တို့ဖြင့်လည်းကောင်း လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။

ထို လက်နက်ကိုင် ၁၀ ဖွဲ့သည် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ဦးဆောင်အဖွဲ့ (PPST) ဆိုသည့် နာမည်ဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုများကို နှစ်ပေါင်းများစွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

သို့သော်  ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အဖွဲ့ဝင်များအကြား သဘောထားကွဲလွဲမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး (KNU)၊ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး (CNF)၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ် တပ်ဦး (ABSDF) တို့က NCA ပျက်သွားပြီဟုဆိုကာ တပ်မတော်ကို လက်နက်ကိုင် ဆန့်ကျင်ရန် ဆုံးဖြတ်ပြီး ယနေ့အထိ တိုက်ပွဲများ ဆင်နွှဲလျက်ရှိသည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၄

အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီက တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ် ၁၀ ခုအတွင်းက မြို့နယ် ၆၃ မြို့နယ်ကို အရေးပေါ် အခြေအနေကြေညာခဲ့ခြင်းက စစ်ရေးအရ သီးသန့်တိုက်မည့် သဘောမျိုးရှိနိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

နယ်မြေ‌ဒေသ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ထိရောက်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များရှိ မြို့နယ်ပေါင်း ၆၃ မြို့နယ်ကို အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာလိုက်သည်ဟု အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

စစ်ရေး အခြေအနေအရ ရက် ၉၀ အတွင်း သီးသန့်တိုက်မည်ဆိုသည့် သဘောမျိုးကို သက်ရောက်ကြောင်း၊  ၆၃ မြို့နယ်ကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ထပ်ကြေညာ သောကြောင့် စစ်ရေး ပြင်းထန်လာမလား စိုးရိမ်မိသည်ဟု တိုင်းလိုင် (ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာမှုကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “စစ်ရေး အခြေအနေကတော့ ဒီရက် ၉၀ အတွင်းမှာတော့ တင်းခံမယ်လို့တော့ ခန့်မှန်းရတာပေါ့။ အဲမှာ ကြတော့ ကျနော် ထူးခြားတာပေါ့လေ။ ကချင်ပြည်နယ် ထဲမှာဆိုရင်တော့ ရွှေကူက ပါနေတယ်။ ရွှေကူမှာက တော့ တောင်ခြေကျေးရွာတွေ ပြဿနာဖြစ်‌ပေမပေ ကျနော်တို့ ရွှေကူမြို့မှာ အေးဆေး ဖြစ်နေတယ်ပေါ့။ အခု တကယ်တန်း ဖြစ်နေတာကတော့ ဗန်းမော် တိုက်ပွဲပေါ့နော်။ ဗန်းမော်မှာ တိုက်ပွဲ အကြီးအကျယ်တွေ ဖြစ်နေ တယ်၊ မြို့ပေါ်မှာတွေရော စစ်ဘေးရှောင်တွေလည်း ဘေးကိုရှောင်ရတယ်ပေါ့။ နောက်ပြီးတော့ မံစီတို့၊ မိုးမောက် တို့ကလည်း KIA က သိမ်းထားတယ်။ အဲမြို့နယ်တွေ မပါဘဲနဲ့ ဗန်းမော် မပါဘဲနဲ့ ရွှေကူပါနေတာကြီးကို ကျနော် လည်း နည်းနည်းတော့ စဉ်းစားကြည့်တာ အဖြေတော့ သိပ်မထွက်ဘူးပေါ့။ ဒီရက် ၉၀ အတွင်းမှာ ဒီသီးသန့် တိုက်မယ်ဆိုတဲ့ သဘောမျိုးကို သက်ရောက်တယ်ပေါ့‌‌ဗျာ။ အခုလည်း မာရှယ်လော တစ်နိုင်ငံလုံးကို မာရှယ်လော လုပ်တယ် စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ရုပ်သိမ်းထားပြီးမှ ဒီ ၆၃ မြို့နယ်ကို ပြန်ပြီးမှ ထပ်ကြေညာတယ်ဆိုတဲ့ အခါကြတော့ အဲတာလေးကို စစ်ပွဲတွေတော့ အဲမြို့နယ်တွေမှာ တော်တော် ပြင်းထန်လာမလား ကျနော် စိုးရိမ်မိတယ်ဗျ။ ဒါကြောင့် အခု ကျနော်တို့ ဒီမြို့နယ်တွေကတော့ ခုလောလောဆယ် အခြေအနေတွေ အရတော့ စစ်ရေး ဥပဒေ အရတော့ နိုင်ငံရေးကတော့ ဘောင်တော်တော် ကျဉ်းသွားတဲ့ အခါကြတော့ လုပ်ရကိုင်ရတာ တော်တော် ကျပ်တည်း သွားမယ်လို့တော့ မြင်တာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားသည့် မြို့နယ်များမှာ ကချင်ပြည်နယ် ၅ မြို့နယ်၊ ကယားပြည်နယ် ၃ မြို့နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ် ၂ မြို့နယ်၊ ချင်းပြည်နယ် ၇ မြို့နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ၉ မြို့နယ်၊ မကွေးတိုင်း ဒေသကြီး ၅ မြို့နယ်၊ မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီး ၃ မြို့နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ် ၁၄ မြို့နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ် ၁၅ မြို့နယ် စုစုပေါင်း ၆၃ မြို့နယ်ဖြစ်သည်။

ဤမြို့နယ်များသည် ရက်ပေါင်း ၉၀ အထိ ဖြစ်သည်။

စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာခြင်းက နယ်မြေတည်ငြိမ်အေး ချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရန်အတွက် ဖြစ်ကြောင်း သေနင်္ဂ မဟာဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

ချင်းပြည်နယ်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်း “အဓိက,က စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာတယ်ဆိုတာ လုံခြုံရေးပိုင်းဆိုတာ နယ်မြေတည်ငြိမ် လုံခြုံအောင် ထိန်းသိမ်းဖို့ အဲဒီနယ်မြေတွေမှာ လက်နက်ကိုင်ပြီးတော့ အစိုးရကို ပုန်ကန်တိုက်ခိုက်နေတဲ့ သူတွေက ပြန်ပြီး တော့ စစ်‌ရေးလူပ်ရှားမှု တိုးလာတယ်ဆိုရင်တော့ ထိခိုက်မှု ပိုပြီးတော့ များလိမ့်မယ်။ သူတို့က အဲတာတွေကို မလှုပ်ဘူး လက်နက်ကိုင် လမ်းစဥ်ကို စွန့်လွှတ်ပြီးတော့ ရိုးသားမယ်ဆိုရင်တော့ စစ်ရေး ထိခိုက်မှုက လျော့သွား မှာပေါ့။ အဲတာကတော့ မြေပြင် အခြေအနေပေါ် မူတည်ပြီးတော့ အဖြေထွက်လာပါလိမ့်မယ်။ ဗဟိုအစိုးရ တစ်ရပ် အနေနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေး ပျက်ပြားနေမယ်ဆိုရင်တော့ ဗဟိုအစိုးရရဲ့ကိစ္စ ကောင်းကောင်း မလုပ်နိုင်ဘူးပေါ့။ ဗဟို အစိုးရ အုပ်ချုပ်မှုအောက်က လွတ်နေတယ်ဆိုရင်တော့ ဖြစ်ချင်သလို ဖြစ်နေမှာပေါ့။ ဒါကတော့ လက်တွေ့လည်း အကုန်လုံး မြင်နေကြတဲ့ အတိုင်းပဲလေ။ သိပ်တော့ အထွေအထူး ရှင်းပြဖို့တော့ မရှိပါဘူး”ဟု ပြောသည်။

အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီက အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခဲ့သော မြို့နယ် ၆၃ မြို့နယ် သည် TNLA၊ AA၊ KNU၊ KIA၊ CNF၊ PDF များနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသော မြို့နယ် များဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် TNLA ထိန်းချုပ်ထားသည့် မိုးကုတ်၊ ကျောက်မဲ၊ သီပေါကို ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်နေသလို KIA က မြို့သိမ်း ဆင်နွှဲနေသော ဗန်းမော်မြို့ မကျရေးကိုလည်း ခုခံစစ် ဆင်နွှဲနေသည်။

အလားတူ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ချင်းပြည်နယ်တို့မှာလည်း မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင်များ ကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၄

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်နေသော လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲ၌ တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ် လွှတ်တော်ကို အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ်(PR)ဖြင့် လုပ်ဆောင်ခြင်းက မဖြစ်သင့်ကြောင်း တိုင်းရင်းသားပါတီ အချို့က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေကို ဆဋ္ဌမအကြိမ် ပြင်ဆင်သည့် အထဲတွင် တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ်လွှတ်တော် အတွက် အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ်ဖြင့် ရွေးကောက် တင်မြှောက်နိုင်ရန်ဟူ၍ ပါရှိပြီး အမျိုးသားလွှတ်တော်ကို မဲအများဆုံးရသူ အနိုင်ယူစနစ်(FPTP)ဖြင့် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ရန် ပါရှိသည်။

တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ်လွှတ်တော်သည် အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ် (PR) အစား မဲအများဆုံးရသူ အနိုင်ယူစနစ် (FPTP) သာဖြစ်သင့်ကြောင်း နာဂအမျိုးသားပါတီ(NNP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးရှုမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

PR စနစ် ကန့်ကွက်ကြစဉ်

၎င်းက “အဓိက,ကတော့ ကျနော်တို့အတွက်က တိုင်းဒေသကိစ္စတွေပေါ့၊ တိုင်းဒေသတို့၊ ပြည်နယ်တို့ 1, 2 ဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေက တချို့ကိစ္စတွေက တကယ်လို့ PR နဲ့သွားမယ်ဆိုရင် ဥပမာ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ခွင့်ရလို ကိစ္စမျိုးတွေမှာဆိုရင် ကျနော်တို့က လူဦးရေ ဥပမာ ကျနော်တို့ နာဂမှာဆိုရင် ၃ မြို့နယ်ရှိတယ်။ ဒေသဦးစီးအစိုးရကို၊ ဒေသဦးစီးအဖွဲ့ကို ဖွဲ့တဲ့ အချိန်မှာ ကျနော်တို့က ၆ ဦး + ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းပေါ့။ အဲဒါနဲ့ ဖွဲ့ရတာကို။ အဲဒီမှာကြ ဘယ်လိုဖြစ်လာနိုင်လဲဆို ၆ ဦးနဲ့ ဖွဲ့ရမှာကြောင့် တကယ်လို့ PR နဲ့ တိုင်းဒေသတွေကို ပေးလိုက်တယ်ဆိုရင် ဒါဆိုရင် တိုင်းဒေသမှာ သူ့ရဲ့အချိုး ညီတယ်ဆိုရင် PR ရဲ့ သဘောသဘာဝအရ ရာခိုင်နှုန်း ညီတဲ့လူက လွှတ်တော်အမတ် အော်တိုဖြစ်လာမှာဆိုတော့ ဒေသမှာ လွှတ်တော်အမတ် ၆ ယောက်ပဲ တစ်မြို့နယ်ကို ၂ ယောက်နှုန်းနဲ့ 1,2 ပုံစံမျိုးနဲ့က မြို့နယ် ၃ ခုရှိရင် ၆ ယောက်ဆိုတဲ့ ပုံစံမဟုတ်ဘဲနဲ့ နောက်ထပ် PR ရဲ့အချိုးအရ ပါလာနိုင်တဲ့ နောက်ထပ် လွှတ်တော်အမတ်တွေ များလာမလားဆိုတာလည်း စဉ်းစားစရာတော့ ရှိလာတာပေါ့။ အဲဒီလိုမျိုး အကျိုးသက်ရောက်မှုလေးတွေတော့ ရှိနိုင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြည်သူ့လွှတ်တော်၊ အမျိုးသားလွှတ်တော်၊ တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ်လွှတ်တော်များအတွက် ဥပဒေ အား ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၉ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီတို့ ယခင်က ဆွေးနွေးခဲ့ကြရာတွင် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကို မဲအများဆုံးရသူ အနိုင်ယူစနစ်(FPTP)၊ အမျိုးသားလွှတ်တော်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ်လွှတ်တော် ကို အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ်(PR)ဖြင့် ကျင်းပမည်ဟူ၍ ဖြစ်ကြောင်း ပါတီများထံမှ သိရသည်။

လွှတ်တော် ၃ ရပ်တွင် အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ်(PR)ဖြင့် အကိုက်ညီဆုံးသည် အမျိုးသားလွှတ်တော် တစ်ခု တည်းဖြစ်ပြီး ၎င်းကို ချန်လှပ်၍ အခြားလွှတ်တော် နေရာများကို PR လုပ်ပါက အလကားဟုမြင်ကြောင်း လီဆူ အမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (ဒူးလေးပါတီ)မှဥက္ကဋ္ဌ ဦးလီပေါ်ရဲ့က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ မဲပေးနေကြစဉ်

ထို့ပြင် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကို PR စနစ် လုပ်ဆောင်ထားခြင်းသည် အခြေခံဥပဒေကို ဆန့်ကျင်နေကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးလီပေါ်ရဲ့က “ဒါပေမယ့် သူတို့ဖြစ်ချင်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲစနစ်က အမျိုးသားလွှတ်တော်က PR မှ မလုပ်ရင်တော့ ကျန်တဲ့ဟာက PR လုပ်ရင်လည်း အလကားပဲ ကျနော်တို့ မြင်တာကြတော့လေ။ တိုင်းဒေသကြီး (သို့)ပြည်နယ် ကလည်း သူက တကယ်တမ်း အခြေခံဥပဒေအရတော့ PR လုပ်တာ သိပ်မကိုက်ဘူး။ PR လုပ်တာ သိပ် အကိုက် ဆုံးက အမျိုးသားလွှတ်တော်ပဲ။ တကယ့် အခြေခံဥပဒေအရလည်း လွတ်လွတ်လပ်လပ် လုပ်လို့ရတယ်။ ဒီပြည်သူ့ လွှတ်တော်တို့၊ တိုင်းဒေသကြီး (သို့) ပြည်နယ်လွှတ်တော်တို့ PR လုပ်တာက အခြေခံဥပဒေနဲ့ သိပ်မကိုက်ဘူးပေါ့။ ရှင်းရှင်းပြောရရင် အခြေခံဥပဒေနဲ့လည်း ဆန့်ကျင်တာပေါ့။ လုပ်သင့်တာက အန်ကယ်တို့လည်း မြင်တယ်လေ။ အမျိုးသားလွှတ်တော်က လုပ်သင့်တယ်။ အဲဒီလိုပဲမြင်တယ်။ နဂိုကလည်း ကြားထားတယ်။ ခါတိုင်း ကြားထားတာ က အမျိုးသားလွှတ်တော်ကို PR နဲ့သွားမယ်။ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုကြတော့ နဂိုရွေးကောက်ပွဲစနစ်ဖြစ်တဲ့ FPTP စနစ်နဲ့ သွားမယ်၊ တိုင်းဒေသကြီးနဲ့ ပြည်နယ်ကြတော့ PR နဲ့သွားမယ်ပေါ့။ နောက်တစ်ခု တိုင်းရင်းသားရေးရာ ကိုယ်စားလှယ်ကကြတော့ FPTP နဲ့သွားမယ်ဆိုတာတော့ အဲဒီလိုပဲ သိထားတာလေ” ဟု ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲကို လာမည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတို့တွင် ကျင်းပသွားမည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က နိုင်ငံတကာကို ကတိကဝတ်ပြု ပြောကြားထားပြီး ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ နိုင်ငံတော်အုပ်ချုပ်မှုပုံစံလည်း ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် နိုင်ငံတော်ကို ကာ/လုံနှင့် ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့အပြင် နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေး၊ လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေး၊ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် နိုင်ငံတော် လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ကိုလည်း ဖွဲ့စည်းထားသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁

မိမိတို့နိုင်ငံအနေဖြင့် နိုင်ငံရေးအရ၊ တိုင်းရင်းသားရေးအရ၊ ဘာသာရေးအရ သဘောထားကွဲလွဲမှုများ မရှိ‌သင့်တော့ ဘူးဟု နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဦးညိုစောက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁ ရက်တွင် ကျင်းပသည့် ပြည်ထောင်စုအစိုးရ အဖွဲ့ အစည်းအဝေးမှာ ပြောသည်။

မိမိတို့ အစိုးရအနေဖြင့် တို့တာဝန်အရေး(၃)ပါး ဖြစ်သည့် ပြည်ထောင်စုမပြိုကွဲရေး၊ တိုင်းရင်းသား စည်းလုံး ညီညွတ်မှု မပြိုကွဲရေး၊ အချုပ်အခြာ အာဏာတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးတို့အား ဦးထိပ်ထား ပန်ဆင်ထိန်းသိမ်း ကာကွယ် စောင့်ရှောက်သွားရန်လိုကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဝန်ကြီးချုပ် ဦးညိုစောက “ ယခုအချိန်တွင် မိမိတို့နိုင်ငံအနေဖြင့် နိုင်ငံရေးအရ၊ တိုင်းရင်းသားရေးအရ၊ ဘာသာရေး အရ သဘာထားကွဲလွဲမှုများ မရှိသင့်တော့ဘဲ ငြိမ်းချမ်းစွာဖြင့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် လျှောက် လှမ်းနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားရန်လိုကြောင်း၊ နိုင်ငံအတွင်း နေထိုင်ကြသူများအားလုံးက ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းမှ သွေဖယ်သွားနိုင်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို ရှောင်ရှားကြရမည်ဖြစ်ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေနှင့်အညီ တည်ဆဲဥပဒေများကို လေးစားလိုက်နာကြရန်လိုကြောင်း” ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေး၊ တိုင်းရင်းသားရေး၊ ဘာသာရေး စသဖြင့် သဘောထားကွဲလွဲကာ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာသည်မှာ ၁၉၄၈ ခုနှစ် လွတ်လပ်ရေး ရပြီးကတည်းကနေ ယနေ့အချိန်ထိ ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)ကို အကောင်အထည်ဖော်၍ မြန်မာ့ တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများကြား ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရရှိပြီးနောက် ရပ်တန့်သွားခဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးသွားမည်ဖြစ်ပြီး အုပ်ချုပ်ရေး အနေဖြင့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်နှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုစနစ်ကို ကျင့်သုံးနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်သွားရမည်ဟု နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဦးညိုစောက ပြောသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁

မိမိတို့နိုင်ငံအနေဖြင့် နိုင်ငံရေးအရ၊ တိုင်းရင်းသားရေးအရ၊ ဘာသာရေးအရ သဘောထားကွဲလွဲမှုများ မရှိ‌သင့်တော့ ဘူးဟု နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဦးညိုစောက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁ ရက်တွင် ကျင်းပသည့် ပြည်ထောင်စုအစိုးရ အဖွဲ့ အစည်းအဝေးမှာ ပြောသည်။

မိမိတို့ အစိုးရအနေဖြင့် တို့တာဝန်အရေး(၃)ပါး ဖြစ်သည့် ပြည်ထောင်စုမပြိုကွဲရေး၊ တိုင်းရင်းသား စည်းလုံး ညီညွတ်မှု မပြိုကွဲရေး၊ အချုပ်အခြာ အာဏာတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးတို့အား ဦးထိပ်ထား ပန်ဆင်ထိန်းသိမ်း ကာကွယ် စောင့်ရှောက်သွားရန်လိုကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဝန်ကြီးချုပ် ဦးညိုစောက “ ယခုအချိန်တွင် မိမိတို့နိုင်ငံအနေဖြင့် နိုင်ငံရေးအရ၊ တိုင်းရင်းသားရေးအရ၊ ဘာသာရေး အရ သဘာထားကွဲလွဲမှုများ မရှိသင့်တော့ဘဲ ငြိမ်းချမ်းစွာဖြင့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် လျှောက် လှမ်းနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားရန်လိုကြောင်း၊ နိုင်ငံအတွင်း နေထိုင်ကြသူများအားလုံးက ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းမှ သွေဖယ်သွားနိုင်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို ရှောင်ရှားကြရမည်ဖြစ်ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေနှင့်အညီ တည်ဆဲဥပဒေများကို လေးစားလိုက်နာကြရန်လိုကြောင်း” ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေး၊ တိုင်းရင်းသားရေး၊ ဘာသာရေး စသဖြင့် သဘောထားကွဲလွဲကာ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာသည်မှာ ၁၉၄၈ ခုနှစ် လွတ်လပ်ရေး ရပြီးကတည်းကနေ ယနေ့အချိန်ထိ ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)ကို အကောင်အထည်ဖော်၍ မြန်မာ့ တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများကြား ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရရှိပြီးနောက် ရပ်တန့်သွားခဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးသွားမည်ဖြစ်ပြီး အုပ်ချုပ်ရေး အနေဖြင့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်နှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုစနစ်ကို ကျင့်သုံးနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်သွားရမည်ဟု နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဦးညိုစောက ပြောသည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁

နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့်အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပထမစာမျက်နှာ ကို ရင်ဆိုင်ကျော်ဖြတ်ပြီး ဒုတိယစာမျက်နှာ စတင်မည်ဟု ပြောကြားချက်က ဘာကိုဆိုလာခြင်းလဲဆိုသည့် အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များကြား အမျိုးမျိုးသုံးသပ်လျက်ရှိနေသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၀ ရက်က နစကဂုဏ်ပြု တွေ့ဆုံခြင်း အခမ်းအနားကို ကျင်းပစဉ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ဒုတိယစာမျက်နှာကို စတင်တော့မည်ဟု ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်၏ ဒုတိယစာမျက်နှာကို စမည်ဆိုခြင်းက ဇူလိုင် ၃၁ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သော လုပ်ငန်းစဉ် ၄ ရပ်အား အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟု တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပထမပိုင်း ကဏ္ဍဆိုတာက ဒီနိုင်ငံတော် တည်ငြိမ်အောင် ထိန်းသိမ်းမယ်တို့ ဘာတို့ လုပ်ငန်းစဉ်  ၅ ရပ်နဲ့အကောင်အထည် ဖော်လာတာရှိတယ်လေ။ ပြည်သူတွေ အနေနဲ့ကတော့ အခက်အခဲပေါင်း မြောက်များစွာ ရင်ဆိုင်ရတာပေါ့နော်။ လုပ်ငန်းစဉ် ၅ ရပ်ကို အခု မနေ့တုန်းကကျတော့ သူက လုပ်ငန်းစဉ်တွေ အောင်မြင်ပြီးပြီ လို့ ပြောပြီးမှ ဒုတိယစာမျက်နှာကို စမယ်ဆိုပြီးတော့မှ လုပ်ငန်းစဉ်  ၄ ရပ်ကို ပြန်ပြီးမှ ဖော်ဆောင်လာ တာ တွေ့ရတယ်ပေါ့လေ။ ကျနော်တို့ ဒီနဝတ၊ နအဖ အပြောင်းအလဲနဲ့တော့ နည်းနည်းတော့ သွားဆင်မလားလို့ နအစ၊ နအဖ လက်ထပ်တုန်းကလည်း ဒီလိုပါပဲ နိုင်ငံငြိမ်ဝပ်ပိပြားရေး ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာ ဒီနိုင်ငံတော် အေးချမ်း သာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ ကနေပြီးမှ ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့တာပေါ့။ ဖွဲ့စည်းပုံရေးဆွဲရေး၊ ဖွဲ့စည်းပုံ အတည် ပြုရေး၊ ရွေးကောက်ပွဲကိစ္စပေါ့နော်။ အချို့ကတော့ ဒီပုံစံအတိုင်းကို လျောက်လာတယ်လို့ ကျနော့် အနေနဲ့မြင်တာ ပေါ့။ နစက အနေနဲ့ ဒုတိယအပိုင်းကိုတော့ ရွေးကောက်ပွဲဘက်ကို အားစိုက်ပြီးတော့ လုပ်မယ်တဲ့ သဘောလေးကို ပြောချင်တယ်လို့ ကျနော့် အနေနဲ့မြင်တာပေါ့။ လုပ်ငန်းစဉ် ၄ ရပ် ချမှတ်ထားတဲ့ အခါကြတော့ ဒီလုပ်ငန်းစဉ် ၄ ရပ်ကို သူအကောင်အထည် ဖော်သွားမှာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ကာ/လုံရဲ့ ဦးတည်ချက် ၄ ရပ် ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

ကာ/လုံက ကြေညာခဲ့သော ဦးတည်ချက် ၄ ရပ်မှာ (၁) နိုင်ငံတော်၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို အလေးထား၍ စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မည့် နိုင်ငံရေးအင်အားစုများ၊ ပြည်သူ့ ကိုယ်စားလှယ်များ ဖြစ်ပေါ်လာစေရန် အစဉ်တစိုက် ဆောင်ရွက်ရေး၊ (၂) နိုင်ငံ့စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် ရေး၌ အဓိကနှင့် အခြေခံ အုတ်မြစ်ဖြစ်သည့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ စဉ်ဆက်မပြတ်တိုးတက်၍ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကို အခြေခံသည့် စက်မှုကဏ္ဍ (Agro-based industries)ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမှသည် ပြည်သူတို့၏ လူမှုစီးပွားဘဝကို စဉ်ဆက်မပြတ် မြှင့်တင်ရေးတို့ ပါဝင်သည်။

ထို့နောက် (၃) နိုင်ငံတော် စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ခိုင်မာစေရေးအတွက် အမျိုးသားပညာရေးကဏ္ဍ၊ ကျန်းမာရေးကဏ္ဍတို့ကို အ‌လေးထားမြှင့်တင်ရေး၊ (၄) ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ် များ အောင်မြင်ပြီး ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံး လိုလားတောင့်တသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အောင်မြင်စွာ လျှောက်လှမ်းနိုင်ရေး ပြည်သူလူထု၏ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုဖြင့် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရေး တို့ဖြစ်သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်၏ ဒုတိယစာမျက်နှာကို စမည်ဆိုခြင်းက ရွေးကောက်ပွဲကာလအထိ မျှော်မှန်းပြီး ၎င်း၏ လုပ်ပိုင်ခွင့် အတိုင်းအတာကို စဥ်းစားရမည်ဟု ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သ တင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ရွေးကောက်ပွဲအကာအကွယ်ပေးတဲ့ ဥပဒေကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိတာက ဒုတိယစာမျက်နှာသည် ရွေးကောက်ပွဲ အလွန်ကာလအထိ မျှော်မှန်းနိုင်တယ် ဒီကာလတို ၈ လလောက်ကို သူမှန်းပေမယ့် ရွေးကောက်ပွဲအလွန် အစိုးရကိုမှန်းတာဖြစ်မယ် သူ့ရဲ့ ဒုတိယလို့ သုံးတဲ့ဥစ္စာ သူ့ရဲ့လုပ်ပိုင်ခွင့် အတိုင်းအတာ ဘောင်တွင်းက စဥ်းစားရမှာပေါ့။ အခု ကာကွယ်ရေးနဲ့လုံခြုံရေး ကောင်စီ ဒါကတော့ အခြေခံဥပဒေပါ ပေးထားချက်ဖြစ်တယ်။ ကာကွယ်ရေးနဲ့လုံခြုံရေးကောင်စီမှာလည်း သူသည် ယာယီသမ္မတ တာဝန်အရ ဆက်ရှိနေတာပေါ့။ အဲတော့ သူသည် ကာကွယ်ရေးနဲ့လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ တာဝန်အရ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပပေးရမည့် တာဝန် လက်ရှိ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးချုပ် အဲဒီနှစ်ခုသည် သူ့ရဲ့ အနေအထားပေါ့။ အဲတော့ သူမျှော်မှန်းတဲ့ ဒုတိယစာမျက်နှာဆိုသည်မှာ သူ့ရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်က မပြီးသေးဘူးဗျ။ ရွေးကောက်ပွဲကြီးကို ကျင်းပမယ် ရွေးကောက်ပွဲကြီးရဲ့ အလွန်မှာ လွှတ်တော်ပေါ်လာမယ်၊ အစိုးရပေါ်လာမယ် အဲတော့ လွှတ်တော်ဆိုသည်မှာ အခြေခံဥပဒေအရ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းသော တပ်မတော်သား လွှတ်တော် ကိုးစားလှယ် တွေပါမယ်။ အဲဒီဥစ္စာကိုလည်း သူပဲလုပ်ပေးရမယ် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် တစ်ဦးအနေနဲ့ အဲတော့ နှစ်ရပ်လုံး ပေါ်မှာ သူ့ရဲ့လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိတာပေါ့။ ခုနကပြောတဲ့ ကာလတိုဆိုတာ သူ နောက်ကို ခဏဆုတ်သွားတာပေါ့။ ယာယီသမ္မတ အနေနဲ့ သူနောက်ကို သွားတယ် အစိုးရအဖွဲ့ တစ်ခုခုရဲ့ တာဝန်ကို ဦးညိုစောကို လွှဲရမယ်။ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရဲ့ တာဝန်ကို ထမ်းတယ်ဆိုတဲ့ သဘောပဲ”ဟု ပြောသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလများတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရသည့် နိုင်ငံရေးပါတီကို အာဏာလွှဲပြောင်းပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောထားသည်။

ထို့နောက် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲများကို နှောင့်ယှက် ဟန့်တား ဖျက်ဆီးခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးရေးဥပဒေကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၉ ရက်တွင် အတည်ပြု ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

ထိုဥပဒေအရ ရွေးကောက်ပွဲအား နှောင့်ယှက်ခြင်း၊ ပျက်အောင် ဖျက်ခြင်း၊ လူသေဆုံးအောင် လုပ်ဆောင်ခြင်း၊ လူသေဆုံးခြင်း စသည့် ပြစ်မှုတစ်ရပ်ရပ်ကို ကျူးလွန်ပါက ထောင်ဒဏ် အနည်းဆုံး ၁၀ နှစ်မှ အများဆုံးတစ်သက် ချမှတ်နိုင်သလို သေဒဏ်ထိ ချမှတ်နိုင်ကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁

နာဂဒေသ၊ ရှင်ဗွေယန်မြို့နယ်တွင် ဒေသခံလူငယ်များကို တပ်သားသစ်စုဆောင်းနေခြင်းက မိမိတို့ အရှေ့နာဂ အမျိုးသားအဖွဲ့အစည်း/အရှေ့နာဂအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်မတော်(ENNO/ENDA)မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁ ရက်တွင် ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

ရှင်ဗွေယန်ဒေသသည် ကချင်ပြည်နယ်၊ တနိုင်းမြို့နယ်အတွင်းမှာ ပါဝင်သောလည်း နာဂလူမျိုးများလည်း နေထိုင်လျက်ရှိသည့်အတွက် နာဂလက်နက်ကိုင်များက ၎င်းတို့၏ နယ်နိမိတ်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားကြကြောင်း သိရသည်။

ENNO/ENDA က “ ယခု ရှင်ဗွေယန်မြို့နယ်တွင် တပ်သားသစ် စုဆောင်းခြင်းမှာ မိမိတို့ ENNO/ENDA အဖွဲ့အစည်းမှ ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်သည်။ အရှေ့နာဂပြည်သူလူထု၏ ပူးပေါင်းပါဝင် ထောက်ခံအားပေးမှုနှင့်အတူ မိမိတို့ ENNO/ENDA အဖွဲ့အစည်း၏ အရှေ့နာဂအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်တို့တွင် အတူလက်တွဲ ပါဝင် ဆောင်ရွက်ပေးကြပါရန် အသိပေးနှိုးဆော်အပ်ပါသည်”ဟု ထုတ်ပြန် ပြောကြားခဲ့သည်။

ENNO/ENDA ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

ရှင်ဗွေယန်ဒေသတွင် နေထိုင်ကြသော နာဂလူငယ်များနှင့် ထိုဒေသကို ဖြတ်သန်းသွားလာကြသော နာဂလူငယ် များကို ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)နှင့် ENNO/ENDA တို့က လူသစ်စုဆောင်းနေကြသလို အိမ်ပေါ်ထိ တက်ရောက် ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်နေကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

နာဂဒေသတွင်း အခြေအနေများကို ရေးသားဖော်ပြလျက်ရှိသော Naga Voice ကတော့ “ရှင်ဗွေယန်မြို့ပေါ်တွင် KIA သည် တပ်စွဲလာပြီး နာဂလူငယ်များကို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်နေကြောင်း၊ နာဂလူငယ်များကို ENDA ခေါင်းစဉ် ဖြင့် တရစပ်ဖမ်းဆီးနေသည်”ဟု ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်က ရေးသားဖော်ပြထားသည်။
ထိုရေးသားချက်နှင့် ပတ်သက်ပြီး ENNO/ENDA က မိမိတို့အဖွဲ့အစည်းက တပ်သားသစ် စုဆောင်းခြင်းဖြစ် ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ရှင်ဗွေယန်ဒေသခံက “ နာဂလူငယ်တွေကို တစ်အိမ်တက်ဆင်း လိုက်ဖမ်းနေတာ၊ လူသစ်စုဆောင်းနေတယ်။ ENNO ကလည်း ဖမ်းတယ်။ KIA ကလည်း ဖမ်းတယ်။ တစ်ခါတစ်လေကျရင် နှစ်ဖက်ပေါင်းပြီးတော့ အတူတူ လာ ခေါ်တာလည်းရှိတယ်။ လူငယ်တွေကတော့ စစ်ပွဲရဲသားကောင်တွေလို ဖြစ်နေပါပြီးဗျာ။ တောင်ယာလုပ်ဖို့ လူ တောင် သိပ်မရှိတော့ပါဘူး”ဟု ပြောသည်။

ရှင်ဗွေယန်ဒေသကို တွေ့ရစဉ်

ENNO/ENDA သည် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)၏ လက်နက်ခဲယမ်း ထောက်ပံ့ကူညီမှုဖြင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၄ ရက်နေ့တွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး KIA ဌာနချုပ် လိုင်ဇာမှာ ENNO/ENDA ၏ဌာနချုပ်ကို ထားရှိထားသည်။

ထိုနာဂလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကို NSCN-K တွင် ဒုဗိုလ်မှူးကြီးအဖြစ် တာဝန်ယူပြီး ထုတ်ပယ်ခံလိုက်ရသော ဦးအောင်ဆိုင်းနှင့် နာဂဒေသမှ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)၏ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များ ပူးပေါင်း၍ စတင် ထူထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ နောက်ပိုင်း NLD လွှတ်တော်အမတ်များ ပတ်သက်မှု သိပ်မရှိတော့ကြောင်း နီးစပ်သူများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ENNO/ENDA သည် ကချင်ပြည်နယ်နှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ လှုပ်ရှားနေပြီး KIA-PDF တို့ဖြင့် ပူးပေါင်း၍ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။