CNI News

၂၀၂၅ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၀

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ တိုင်းပြည် အခြေအနေသည် မငြိမ်သက်မှုများကြောင့် လူဦးရေ တစ်စတစ်စ ကျဆင်းလာရ ခြင်းဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

ဆယ်စုနှစ်အတွင်း လူဦးရေ ပထမဆုံးအကြိမ် အနည်းငယ် လျော့ကျလာသည်ကို တွေ့ရှိရသည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်တွင် ကျင်းပသည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ လူဦးရေနှင့် အိမ် အကြောင်းအရာ သန်းခေါင်စာရင်း ထုတ်ပြန်ခြင်း အခမ်းအနားတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

မိမိတို့နိုင်ငံသည် နိုင်ငံလူဦးရေနှင့် ပတ်သက်၍ တကယ့်ကို အလုပ်လုပ်နိုင်မည့် လူငယ်လူရွယ်များ များစွာရှိနေပြီး ဆွမ်းအုပ်သဏ္ဍာန် တင်စားနိုင်ကြောင်း၊ ၎င်းလူငယ်များသည် တိုင်းပြည် အခြေအနေ မငြိမ်သက်မှု၊ နိုင်ငံ အခင်း အကျင်း များကြောင့် ပြည်ပသို့‌ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်ကိုင် နေထိုင်မှုကြောင့်သာ လူဦးရေ လျော့နည်းခြင်း ဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးထက်အောင်ကျော်မှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။     

ဦးထက်အောင်ကျော်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဲ့လိုဖြစ်နေတဲ့ အချိန်ကာလမှာ တိုင်းပြည်က ဒီလိုအချိန်မှာ တိုးတက်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ကောက်ယူချက် တွေ ရှိတဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့ရဲ့ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း ဖြစ်ပြီးတော့ လူငယ်တွေဟာ တကယ့်ကို တိုင်းပြည် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေတဲ့ အလုပ်အကိုင်ဆိုတဲ့ Industry တွေထဲကို မရောက်သွားပဲနဲ့ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် လက်နက် ကိုင်ပြီးတော့ ကိုယ့်အချင်းချင်း ပြန်လည် ရန်လုပ်တဲ့ထဲကို‌ ‌‌ရောက်သွားတဲ့ အခါကျတော့ အဲ့မှာပဲ ကျနော်တို့ လူအင်အားတွေက အများကြီး ဆုံးရှုံးသွားတယ်။ ပြီးတော့ ဒီအခင်းအကျင်းကို စိုးရိမ်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဒီအခင်းအကျင်းထဲမှာ မနေသာတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ပြည်ပနိုင်ငံတွေကို အလုပ်အကိုင်ရ သော်လည်းကောင်း ပညာရေးအရ သော်လည်းကောင်း ကိုယ့်မိခင် နိုင်ငံကို စွန့်ခွာပြီး သွားနေတဲ့ လူတွေ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ကျနော် တို့က လူဦးရေ လျော့ကျတယ်ဆိုတာ  ဖြစ်သွားတာပေါ့။ ဒီလို ကိုယ့်ရဲ့ တကယ်ကို တိုင်းပြည်ရဲ့ တကယ်ကို အကောင်းဆုံးအချိန် အဲ့လိုအချိန်တွေမှာ ဒါကြီးဖြစ်သွားပြီးတော့ အားသာချက်ကြီးကို မယူလိုက်နိုင်တာ အားနည်း ချက်ကြီး ဖြစ်သွားတာကတော့ တိုင်းပြည်အတွက် တကယ်ကို စိတ်မကောင်းစရာပဲ”ဟု ပြောသည်။

မိမိတို့နိုင်ငံသည် ပထဝီနိုင်ငံရေးအရ အရေးပါသည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်သော်လည်း အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများထက် လူဦးရေ သိပ်သည်းမှု နည်းပါးနေကြောင်း၊ အချက်အလက်များအရ မိမိတို့နိုင်ငံ၏ လူဦးရေသည် ဆယ်စုနှစ် အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ် အနည်းငယ် လျော့ကျလာသည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

ပြည်ပရောက် လူငယ်များကို တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးအတွက် ပြည်တွင်းသို့ ပြန်လည်ခေါ်ယူရန် နိုင်ငံ့ အဖွဲ့အစည်းများ အနေဖြင့် ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်းရန် လိုအပ်သည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးထက်အောင်ကျော် က ထောက်ပြသည်။ 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်က သန်းခေါင်စာရင်း အခမ်းအနားမှာ လူငယ်များကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “တိုင်းပြည်ကို စွန့်ခွာပြီးတော့မှ နိုင်ငံရပ်ခြားကို သွားကြတယ်ဆိုတဲ့ လူတွေဟာ တိုင်းပြည်ကို မချစ်လို့ ဒီတိုင်းပြည်ကနေမှ ပြန်မလာတော့ဘူး ကွယ်ဆိုပြီးတော့မှ သွားတာမှ မဟုတ်တာ တကယ့်ကို အခု လက်ရှိ အချိန် မှာ သူတို့အတွက် အခက်အခဲတွေ အများကြီး ဖြစ်နေတဲ့ အတွက်မို့လို့သာ ကိုယ့်တိုင်းပြည်ကို စွန့်ခွာပြီးတော့ သွား တာလေ သွားတဲ့အခါမှာလည်း တခြားနိုင်ငံမှာ အလေလိုက်နေတာမှ မဟုတ်တာ အလုပ်လုပ်တဲ့လူက အလုပ် လုပ်နေတယ်။ ပညာသင်နေတဲ့လူက ပညာသင်နေတယ်၊ ဆိုတော့ ကျနော်တို့က ဒီအပြင်ကို ရောက်သွားကြတဲ့ လူငယ်တွေရဲ့ သူများနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ် တယ်ဆိုလို့ရှိရင်လည်း အဲ့က အလုပ် အတွေ့အကြုံတွေ ရလာမယ် ပညာသင်တယ်ဆိုလည်း ပညာတွေ တတ်လာလိမ့်မယ်။ ဒါတွေကို ကျနော်တို့က တိုင်းပြည်အတွက်ကို တိုင်းပြည် ဖွံ့ဖြိုးဖို့အတွက်ကို သူတို့ကို ဘယ်လိုပြန်ပြီးတော့မှ တိုင်းပြည်အတွင်းကို ပြန်ခေါ်နိုင်ပြီးတော့မှ တိုင်းပြည်ရဲ့ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုကို ပူးပေါင်း လက်တွဲ ဆောင်ရွက်နိုင်မယ့် အခင်းအကျင်း တစ်ရပ်ကိုတော့ ဖော်ပေးနိုင်ရမှာပေါ့။ အဲ့လို မဖော်ပေးနိုင်တော့ ဆိုးသထက် ဆိုးမှာပေါ့လေ။ ဖော်ပေးနိုင်အောင်တော့ အားလုံးက ဝိုင်းကြိုးစားရမှာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

လူငယ်များကို လျစ်လျူရှုထားပါက Demographic Burden နှင့်အတူ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု လျော့နည်းလာနိုင် သလို အဆိုးဆုံး အခြေအနေအဖြစ် Demographic Disaster(လူဦးရေ လျော့နည်းလာခြင်း ဘေးအန္တရာယ်) ဖြစ်သွားနိုင်သည်ဟု နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်တွင် ပြောကြားထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၀

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြည်တွင်းစစ်ကြာလေ‌လေ ငြိမ်းချမ်းရေးရဖို့ ဝေးလေလေ ဖြစ်မည်ဟု တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ(TNDP)ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း အားလုံးအနေဖြင့် နိုင်ငံတော်မျက်နှာကြည့်ပြီး အတိတ်ကို သင်ခန်းစာ ယူကြမည်ဆိုလျှင် ငြိမ်းချမ်းရေး ရသွားနိုင်ကြောင်း ၎င်းက ထောက်ပြသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို လုပ်ဆောင်ကြသည့် နေရာတွင် အယူအဆ အမျိုးမျိုး၊ အတွေးအခေါ် အမျိုးမျိုး၊ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုများ အမျိုးမျိုးရှိကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ပြည်တွင်းစစ်ကြာလေ‌လေ ငြိမ်းချမ်းရေးရဖို့ ဝေးလေလေဆိုသည်က လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းအားလုံး ကိုယ် ကျိုးမရှာပဲ နိုင်ငံတော်မျက်နှာ ကြည့်ကြမည်ဆိုလျှင် ငြိမ်းချမ်းရေး အမြန်ဆုံး ရသွားနိုင်ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ(TNDP)ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ ပြည်တွင်းစစ်ကြာလေ ငြိမ်းချမ်းရေးရဖို့ ပိုပြီးဝေးတယ်ဆိုတဲ့ ဟာကတော့ ဒါကတော့လည်း မှန်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သင်ခန်းစာ ယူတတ်ဖို့လိုတယ်။ သင်ခန်းစာ ယူရင်တော့ ငြိမ်းချမ်းရေးက မြန်မြန်ဆန်ဆန် ရသွားနိုင်ပါတယ်။ အခုက လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ များများလာတယ်၊ ဘာကြောင့် များလာလဲ ပြန်သုံး သပ်ဖို့လိုတယ်။ တခြား လက်နက်နဲ့ အနိုင်ကျင့်တယ်၊ ငါလည်း လက်နက်ကိုင်ပြီး ပြန်တိုက်မှဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးတွေ ဖြစ်လာတဲ့ အခါကြတော့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ များလာတာပေါ့။ ဒီပြည်သူမှာ လက်နက်ကိုင် တစ်ဖွဲ့ တိုးတိုင်းတိုးတိုင်းမှာ ပြည်သူမှာ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးတစ်ခု တိုးပါတယ်။ ဒါဥပမာအနေနဲ့ ပြရမယ်ဆိုရင်တော့ KIA နဲ့ SNA ကိစ္စကို နှိုင်းယှဉ်လို့ ရပါတယ်။ ဒီ KIA ဟာ သူလက်နက်ကိုင်ပြီးမှ ပြည်သူကို နှိပ်စက်တယ်။ ကျနော်တို့ ရှမ်းလူမျိုး အများစုကို နှိပ်စက်တဲ့အခါကြတော့ သူ့ကို ပြန်တိုက်ဖို့အတွက်ကို ဒီတပ်မတော်နဲ့ ပူးပေါင်းရင်လည်း မထိရောက် တဲ့ အခါကြတော့ သီးခြား လက်နက်ကိုင်ပြီးမှ သူတို့ဖွဲ့ပြီး ပြန်တိုက်မယ်ဆိုတဲ့ အခါကြတော့ SNA တစ်ဖွဲ့ ပေါ်လာ ပြန်တယ်။ ဒါကြောင့် ဒီလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေက ပြည်တွင်းစစ်ကြာလေ‌လေ ငြိမ်းချမ်းရေးရဖို့ ဝေးလေ လေဆိုတဲ့ ဥစ္စာက လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ အားလုံးက ကိုယ်ကျိုးမရှာပဲနဲ့ နိုင်ငံတော်မျက်နှာကြည့်ကြ မယ် အတိတ်ကို သင်ခန်းစာ ယူကြမယ်ဆိုရင်တော့ ငြိမ်းချမ်းရေးကတော့ အမြန်ဆုံးရသွားနိုင်ပါတယ်”ဟု ပြော သည်။

NCA နှစ်ပတ်လည် အခမ်းအနား တက်ရောက်ခဲ့သူများကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်မှာ ၁၉၄၈ ခုနှစ် လွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက်ပိုင်းက တည်းကနေ ယနေ့အချိန်ထိ ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ တည်ဆောက်ခဲ့သည့် အခါတွင် လက်နက်နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးလဲလှယ်ခြင်း၊ လက်နက်နှင့်စီးပွားရေး လဲလှယ် ခြင်း၊ လက်နက်ကိုင်ထားခြင်းဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်ခြင်း စသည့် ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် တည်ဆောက်ခဲ့ကြ သည်။

ရွေးကောက်ပွဲ စက်ဝန်း၏ ပြင်ပတွင် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခက သီးခြားကျန်နေခြင်းကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲအလွန် တိုင်းရင်းသား ကိုယ်စားပြုမှုများ လွှတ်တော်ထဲ ရောက်လာသည့်အခါ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ ပိုမို ကိုယ်စား ပြုမှု ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု ပြည်သူ့ပါတီ(PP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ အခုဆိုရင်လည်း ရွေးကောက်ပွဲကာလမှာ ရွေးကောက်ပွဲက ပြဿနာတွေကို မဖြေ ရှင်းနိုင် ပေမယ့်လို့ ဖြေရှင်းနိုင်မယ့်လမ်းစ ပေါ်လာလိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တို့ကတော့ မျှော်လင့်တယ်၊ ဒါကြောင့်မို့လို့ လက်နက်ကိုင် နည်းလမ်းနဲ့ တိုက်ခိုက်နေတာဟာ အဖြေမထွက်ဘူး၊ ရလဒ်မထွက်ဘူးဆိုတာကိုတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ အ တွေ့အကြုံတွေအရ သင်ခန်းစာ ယူသင့်တယ်လို့ ကျနော်တော့ ဒီလိုပဲမြင်ပါတယ်။ တစ်ခုကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ကာလ တွေမှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲတွေ အဆက်ဆက် လုပ်ခဲ့ပေမယ့် ရွေးကောက်ပွဲစက်ဝန်းရဲ့ ပြင်ပမှာ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခက သီးခြားလိုမျိုး ကျန်နေတယ်။ အဲ့တော့ လက်နက်ကိုင် အင်အားစုတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးတာ ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဒီတစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခက်တိုက်ခိုက်မှုစာချုပ်ကို ပြန်လည်သုံးသပ်ပြီးတော့ အသက်ဝင်လာအောင် ဆောင် ရွက်တာ အစရှိသဖြင့် ကျနော်တို့ ဆက်ပြီးတော့ ဆောင်ရွက်နေရမှာပါပဲ။ အဲ့လို ဆောင်ရွက်တဲ့အခါမှာ ရွေး ကောက်ပွဲ နည်းလမ်းကတော့ ကျနော်တို့က နိုင်ငံရေး ကိုယ်စားပြုမှု ပါလာတဲ့ အတွက်ကြောင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု က ပိုပြီးတော့ အားကောင်းလာတယ်လို့ ကျနော်တို့က ဒီလိုမြင်ပါတယ်။ ဒီကာလမှာဆိုရင် အဓိက တပ်မတော် ကပဲ ဦးဆောင်ပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်း ရေးဆွေးနွေးတယ်၊ ဆုံးဖြတ်တယ်ဆိုတာမျိုးအခြေအနေပေါ့ အဲ့တော့‌ ရွေး ကောက်ပွဲ ပြီးသွားရင်တော့ တိုင်းရင်းသား ကိုယ်စားလှယ်တွေလည်း ပါလာမယ်။ ဒီမိုကရက်တစ် အင်အားစုတွေ လည်း ပါလာမယ်ဆိုရင် ငြိမ်းချမ်းရေးမှာ ပိုပြီးကျယ်ပြန့်တဲ့၊ ပါဝင်မှု၊ ကိုယ်စားပြုမှု ဖြစ်လာမယ်လို့ ကျနော် ဒီလို မျှော်လင့်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။ 

NCA နှစ်ပတ်လည် အခမ်းအနား တက်ရောက်ခဲ့သူများကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်၌ ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁) အနေဖြင့် မြို့နယ် ၁၀၂မြို့နယ်မှာ ကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၂)အား ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် မြို့နယ် ၁၀၀ မှာ ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

သို့သော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အား မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုများကို အကြောင်းပြကာ ဖျက်သိမ်းခဲ့ခြင်းကြောင့် လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် ယုံကြည်မှု အားနည်းပြီး စိတ်ဝင်စားမှု မရှိဘဲ ဖြစ်နေကြသည်ဟု လေ့လာစောင့် ကြည့်သူများက ထောက်ပြလျက်ရှိသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် NCA စာချုပ်ကို လက်နက်ကိုင် ၁၀ ဖွဲ့ လက်မှတ်ထိုးထားသော်လည်း CNF,ABSDF,KNU တို့က နုတ်ထွက်ခဲ့သလို စာချုပ် ပျက်သွားပြီးဟု ဆိုကာ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်။

အလားတူ NCA ကို လက်မှတ် မထိုးသည့် KIA,TNLA,AA,MNDAA တို့နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန်ဖြစ်ပွားနေသလို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နောက်ပိုင်း ပေါ်ပေါက်လာသည့် PDF ရာပေါင်း များစွာနှင့်လည်း တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၀

အာရက္ခတပ်တော်(AA)အနေဖြင့် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းတွင် နယ်မြေထိန်းချုပ်မှု လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ရာ၌ သွားနေ သည့်လမ်းကြောင်း ချွတ်ချော်သည်ရှိသော် ARSA ၏ အင်အားကြီးမှုကို ရပ်တန့်နိုင်မည် မထင်ကြောင်း သေနင်္ဂ မဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူတို့ မြေပြင်မှာ လူဦးရေ ဘယ်လောက်ရှိမလဲ။ သူတို့ရဲ့ ဦးတည်ချက်က ဘယ်လိုလဲ။ ဘယ်အထိ ထွက်သွားမှာလဲ။ AA ကိုယ်တိုင်ကရော သူတို့ဒေသကို သူတို့ လက်နက်နဲ့ ထိန်းချုပ်ပြီးတဲ့အချိန်၊ နယ်မြေတွေ ယူပြီးတဲ့အချိန် တကယ်ရော လုပ်နိုင်ပါ့မလားဆိုတဲ့ အချက်အလက်တွေအပေါ် မူတည်ပြီး အများကြီး သုံးသပ်ရမှာ ပေါ့။ AA ရဲ့ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်မှုတွေ ပိုပြီးတော့ သူတို့သွားနေတဲ့ လမ်းကြောင်း မှားသွားမယ်၊ တစ်ခုခု ချွတ်ချော် သွားမယ်ဆိုရင်တော့ ARSA ရဲ့ အင်အားကြီးမှုကို သူတို့ ရပ်တန့်နိုင်မယ် မထင်ဘူး။ အဲဒါကတော့ ရှင်းပါတယ်။ မြေပြင်မှာ conflict တွေ အများကြီး ဖြစ်ခဲ့ပြီးတဲ့ အခါကြတော့ ဒါကို ဖြေရှင်းပေးမယ့် လုပ်ငန်းစဉ် တစ်ခု၊ လုပ်ငန်း စဉ်တစ်ရပ် အဲဒါကို ကောင်းကောင်း တည်ဆောက်နိုင်မှု မရှိဘူးဆိုရင်တော့ ပြဿနာ အကြီးအမား ဖြစ်သွားမယ်။ အထူးသဖြင့် နောက်ဆုံး AA ကိုယ်တိုင်တောင် အဲဒီဒေသမှာ သူကိုယ်တိုင် နေရထိုင်ရ လုပ်ရကိုင်ရတာ အတော် လေး တင်းကြပ်သွားတဲ့ အနေအထားထိ ရောက်သွားနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်လို့ရတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် AA ထိန်းချုပ်ထားသည့် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းဒေသအနက် မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်နှင့် ရသေ့တောင် မြို့တို့တွင် မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ARSA ၏ တိုက်ခိုက်မှုများသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာ လျက်ရှိသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်လမ်းဆုံတစ်နေရာကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလမှ အောက်တိုဘာလအတွင်း ARSA အဖွဲ့၏ ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် အရပ်သား ၅၀ ဝန်း ကျင် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ရခိုင်ဒေသဌာနများက ဖော်ပြထားသည်။

ARSA အဖွဲ့သည် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ ယခု ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ယခင်ကထက် ပိုမိုလှုပ်ရှားလာနေခြင်းဖြစ်ပြီး အရပ် သားများကိုသာ အဓိကပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နေကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြ သည်။

မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ARSA ကို နောက်ကွယ်မှ ကူညီထောက်ပံ့ပေးနေသည့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးရှိ အကြမ်းဖက် လိုလားသူများ၏ အင်အားအပေါ် မူတည်ကာ ရခိုင့်နိုင်ငံရေးတွင် ဖိအားကြီးလာနိုင်ကြောင်း စည်းလုံး ညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ မဟာမိတ် (UNA)မှ ဦးမျိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ARSA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ရခိုင့်နိုင်ငံရေးအပေါ် သက်ရောက်မှုဆိုတာက အခုက ARSA, ARSO ဆိုတာက ဒီတစ်နေရာတည်း ကွက် ကွက်လေး မဟုတ်ဘဲနဲ့ နောက်ကွယ်မှာနေပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အသီးသီးမှာရှိတဲ့ အကြမ်းဖက်ကို လိုလားနေတဲ့ လူတွေ တစ်နည်းအားဖြင့် ပြောရရင် မွတ်ဆလင်ဝါဒ ပြန့်ပွားရေးနဲ့ နယ်မြေသိမ်းလိုတဲ့ဟာတွေ အဲဒီလိုအားတွေ ပါလာ တယ် ဆိုရင်တော့ ရခိုင့်နိုင်ငံရေးမှာ ကြီးစွာသော ဖိအားတွေ ဖြစ်နိုင်တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဒီဟာကို ကျနော်တို့ ရခိုင်ဘက်ကရော ရခိုင်မှာနေနေတဲ့ မွတ်ဆလင်တွေကရော နိုင်ငံတကာကို အထူးသဖြင့် UN ကို၊ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အသီးသီးကို ကျနော်တို့မှာရှိတဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ ပကတိ အခြေအနေ အမှန်တရား၊ သမိုင်းဖြစ်စဉ် ဒါတွေကို ကျနော်တို့ ဘက်ကလည်း အများကြီး ချပြပေးဖို့ နိုင်ငံတကာကို SOC လုပ်ဖို့ ဒါတွေကတော့ လိုပါလိမ့်မယ်။ ကမ္ဘာကြီးကလည်း မသိတာတော့ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် သိသိကြီးနဲ့ကို တစ်ခါတစ်ခါ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေရဲ့ ပထဝီ နိုင်ငံရေး အရသော်လည်း‌ကောင်း၊ သူတို့ လိုအပ်ချက် အရသော်လည်းကောင်း ပုံဖော်တဲ့အခါမှာ ကြားမှာရှိတဲ့ နိုင်ငံငယ်လေးတွေဟာ သူတို့ရဲ့ စစ်ရေးလိုအပ်ချက်တွေ၊ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ပထဝီနိုင်ငံ‌ရေးကို ကစားဖို့ ကစားကွက်ထဲ မှာ ကျနော်တို့တွေ မြေစာပင် မဖြစ်ဖို့လိုတယ်” ဟု ပြောသည်။

ARSA၊ ARSO တို့သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်ခြားစောင့်တပ် (BGB)၏ အကူအညီကို အပြည့်အဝ ရယူပြီး နတ်မြစ်နှင့် မယူတောင်တန်း လမ်းကြောင်းများမှတဆင့် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောခရိုင်အတွင်းကို စိမ့်ဝင်ရောက် နေကြောင်း သုံးသပ်မှုများလည်း ရှိသည်။

လက်ရှိမှာ‌တွင် AA အနေဖြင့် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းဒေသတွင် ARSA၊ ARSO တို့ကို လိုက်လံရှင်းလင်း နေကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၉

နှစ်ဖက် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို လက်မှတ်ထိုးခဲ့ပြီးနောက် မိုးကုတ်မြို့နှင့် မိုးမိတ်မြို့များကနေ တအာင်းတပ်ဖွဲ့ များ ဆုတ်ခွာမည်ဟု တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA)က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက် တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်မှ ၂၈ ရက်အထိ ကူမင်းမြို့မှာ မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကိုကိုဦး ဦးဆောင်သည့်အဖွဲ့နှင့် TNLA မှ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး တားဂျုတ်ဂျား ဦးဆောင်သောအဖွဲ့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

အဆိုပါ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှုသည် ၉ ကြိမ်မြောက်ဖြစ်ပြီး နှစ်ဖက် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက် တွင် စတင် အသက်ဝင်ကြောင်း သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။

TNLA က “ တရုတ်နိုင်ငံအထူးကိုယ်စားလှယ်ကြီး၏ ကြားဝင်စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုကြောင့် နှစ်ဖက် အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ သဘောတူ သတ်မှတ်ထားသည့် ကာလအတွင်း မိုးကုတ်နှင့် မိုးမိတ်မြို့နယ် တို့မှ တအာင်းတပ်များ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာမည်ဖြစ်ပြီး တအာင်းဒေသကိုလည်း မြန်မာစစ်တပ်မှ လေယာဉ်ဗုံးကြဲ ခြင်း၊ ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်ခြင်းများ မပြုဘဲ။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်မှစတင်၍ နှစ်ဖက် ရောက်ရှိ သည့် နေရာတွင် တပ်များ ရပ်တန့်ကာ အပြန်အလှန် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် သဘောတူညီချက် လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ကြကြောင်း” ထုတ်ပြန် ပြောကြားခဲ့သည်။ 

TNLA သည် မိုးကုတ်နှင့်မိုးမိတ်မြို့နယ်ကနေ ဘယ်အချိန် ကာလတွင် အပြီးဆုတ်မည်ကိုတော့ ဖော်ပြထားခြင်း မရှိသေးပေ။

TNLA သည် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွက် မြို့နယ် ၁၂ မြို့နယ်ကို တိုက်ခိုက် ထိန်းချုပ်ခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာ့တပ်မတော် က နောင်ချို၊ ကျောက်မဲ၊ သီပေါ စသည့် မြို့နယ်များကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်-ဇူလိုင်လမှ စတင်ကာ ပြန်လည် သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၉ 

လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည့် ပြည်သူ့ပါတီ(PP)သည် ၎င်းတို့၏ ရပ်တည်ချက် ရွေးကော်ပွဲဆိုင်ရာ စာတမ်းကို ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

အဆိုပါ ကြေညာစာတမ်းသည် မည်သည့် အရေးကိစ္စများ ပါဝင်သလဲ လေ့လာနိုင်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၉ 

လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည့် နာဂအမျိုးသားပါတီ(NNP)သည် ၎င်းတို့၏ ရပ်တည်ချက် ရွေးကော်ပွဲဆိုင်ရာ စာတမ်းကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

အဆိုပါ ကြေညာစာတမ်းသည် မည်သည့် အရေးကိစ္စများ ပါဝင်သလဲ လေ့လာနိုင်သည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၉

မြန်မာနိုင်ငံ လက်နက်ကိုင် ချုပ်ငြိမ်းရေးအတွက် တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ် (NCA)နှင့် ထပ်ပေါင်း NCA+ ကိုလည်း လက်ခံကြောင်း မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့်တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ ကြား ပြောဆိုနေသည့် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်က ဘာကိုဆိုလိုသလဲဟု မေးခွန်းထုတ်မှုများရှိနေသည်။

NCA+ ဆိုသည်က နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲများအား NCA မထိုးနိုင်သေးသည့် တိုင်အောင် လက်ရှိ အကျပ်အတည်းကို ကျော်လွှားရန် မပါမဖြစ် ပါသင့်ပါထိုက်သည့် အဖွဲ့အစည်းများ ပါဝင်နိုင်အောင် ဖိတ်ခေါ်ခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်မှာ ၁၉၄၈ ခုနှစ် လွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက်ပိုင်း ကတည်းကနေ ယနေ့အချိန်ထိ ဖြစ်နေသည်။

ထိုသို့ တည်ဆောက်ခဲ့သည့်အခါတွင် လက်နက်နှင့်ငြိမ်းချမ်းရေး လဲလှယ်ခြင်း၊ လက်နက်နှင့် စီးပွားရေး လဲလှယ် ခြင်း၊ လက်နက်ကိုင်ထားခြင်းဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်ခြင်း စသည့် ပုံစံအမျိုးမျိုးနှင့် တည်ဆောက်ခဲ့ကြ သည်။

 NCA နှစ်ပတ်လည် အခမ်းအနားမှာ ဗိုလ်မှူးကြီးစောကျော်ညွန့်ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော်လည်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ရပ်စဲခြင်းနှင့် နိုင်ငံရေးပြဿနာကို အဖြေရှာခြင်းကို သွားနိုင်သည့် စာချုပ်မျိုးကိုတော့ မလုပ်နိုင်ခဲ့ပါချေ။

နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲများကို NCA မထိုးနိုင်သေးသည့် တိုင်အောင် လက်ရှိ အကျပ်အတည်းအား ကျော်လွှားရန် မပါ မဖြစ် ပါသင့်ပါထိုက်သော အဖွဲ့အစည်းများ ပါဝင်နိုင်အောင် NCA + ဆိုပြီး အတိုကောက်ခေါ် သုံးနှုန်းခဲ့ကြောင်း 7 EAO Alliance ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီးစောကျော်ညွန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ NCA မှာပါတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းတွေ၊ နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေ ရပ်တန့်သွားတာ ဒီနေ့ထိ ပဲလေ ဆိုတော့က ဒီလိုမျိုး နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲတွေ ပြန်လည် စတင်နိုင်အောင် စဥ်းစားတဲ့အခါမှာ ကျနော်တို့က သမားရိုးကျ သွားနေတဲ့ NCA လမ်းကြောင်းထက်ပေါ့။ NCA လက်မှတ် မရေးထိုးပဲနဲ့ ပါဝင်ဆွေးနွေးနိုင်တဲ့ ပလက်ဖောင်းပေါ့။ အဲ့လို ဆိုလို့ရှိရင် ဒါကတော့ နိုင်ငံရဲ့ အခက်အခဲ အကျပ်အတည်းကို ကျော်လွှားဖို့ ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်တဲ့ နေရာမှာ အဲ့ဒီနိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲတွေကို NCA ထိုးတဲ့လူ အပြင်ပေါ့။ NCA မထိုးနိုင်သေးသည့် တိုင် အောင် လက်ရှိ အကျပ်အတည်းကို ကျော်လွှားဖို့ မပါမဖြစ် ပါသင့်ပါထိုက်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေလည်း ပါဝင် နိုင် အောင် ဆိုပြီးတော့ ကျနော်တို့ အနေနဲ့ NCA + ဆိုပြီးတော့ ကျနော်တို့ အတိုကောက်ခေါ်ပြီးတော့ သုံးနှုန်းခဲ့တာ ရှိတယ်။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရမယ်ဆိုရင် ပြီးခဲ့တဲ့ အခမ်းအနားမှာ ဆိုရင်လည်း NCA လက်မှတ် ရေးထိုးထားတဲ့ အဖွဲ့ ၇ ဖွဲ့က တက်တယ်၊ နောက် ဟို “ဝ”တို့ မိုင်းလားတို့ စသဖြင့်ပေါ့ SSPP တို့ အဲ့ဒီ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကတော့ သူတို့က NCA မထိုးသော်လည်းပဲ ကျနော်တို့ တက်နေတဲ့ ညီလာခံကို အတူတူ တက်ရောက် ပါဝင်ခွင့်ရတယ်။ အတူတူ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးခွင့် ရတယ်ဆိုတဲ့ ပလက်ဖောင်းမျိုးကို စဥ်းစားကြည့်ပြီးတော့မှ ကျနော်တို့က ယူဆလို့ရမယ် ထင်ပါတယ်၊ ကျနော်တို့ နားလည်မှု အရကတော့ NCA+ ဆိုတာ NCA လက်မှတ် ရေးထိုးထားတဲ့ အဖွဲ့အပြင် NCA လက်မှတ် မရေးထိုးနိုင်သေးတဲ့ အဖွဲ့တွေကိုလည်းပဲ လက်ရှိ နိုင်ငံရဲ့ အကျပ်အတည်းကို ဆွေးနွေးပြောဆိုတဲ့ နေရာမှာ ပါဝင်နိုင်တဲ့ ပလက်ဖောင်းတစ်ခုကို ကြိုးပမ်း ဖော်ဆောင်ဖို့ အဲ့လိုမျိုးပဲ နားလည်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

NCA စာချုပ်သည် အခန်း (၇) ခန်း၊ အပိုဒ်ခွဲပေါင်း ၃၃ ပိုဒ်ပါဝင်သည်။ ထိုစာချုပ်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြင်ဆင်ရန် မလွယ်တော့သည့် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဆင်နိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော ထွက်ပေါက်ဖြစ်နေသလို ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်ရေးအတွက်လည်း ဆွေးနွေး အဖြေရှာနိုင်သည့် စာချုပ် ဖြစ်သည်။

NCA နှစ်ပတ်လည် အခမ်းအနားမှာ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်ကို တွေ့ရစဉ် 

NCA+ က စာချုပ်ပြင်ပမှ ဆွေးနွေး၍ရကြောင်း ဖိတ်ခေါ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး NCA လမ်းကြောင်းက နိုင်ငံတော် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အကောင်းဆုံး နည်းလမ်းဖြစ်ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ပါတီ(TNDP)ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “NCA+ က စာချုပ်အသစ်ဆွဲတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီ NCA စာချုပ်ကို ကျနော် သဘောမတူဘူး သဘော မကျဘူး။ NC A စာချုပ် ပြင်ပကနေ ဆွေးနွေးလို့ရတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း ဖိတ်ခေါ်ထားတာပါ။ အဲ့ NCA+ ဆိုတာကတော့လေ အရှေ့မှာသူ ပြောထားပါတယ်။ တချို့အဖွဲ့အစည်းတွေက NCA ကို လက်ခံတယ်။ တချို့တွေက လက်မခံဘူး လက်မခံဘူးဆိုတဲ့ သူတွေကလည်း NCA+ အနေနဲ့ ကျနော် ဆွေးနွေးရပါတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းတွေ သူပြောတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာလို့ဆိုတော့ NCA လမ်းကြောင်းပေါ်မှာက ဒါနိုင်ငံတော် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အကောင်းဆုံး လမ်းကြောင်းလို့တော့ ယူဆတယ်။ ဒါပေမယ့် တချို့လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေကတော့ NCA ပြင်မယ်ပြုမယ် ပြင်လို့ရတယ်၊ တချို့အချက်တွေလည်း ခွင့်ပြုထားပြီးသား အခု “ဝ” လိုမျိုးကြတော့လည်း NCA ကို လမ်းကြောင်း တိုင်း မသွားဘူး သူတို့ သီးသန့်ပဲ ရပ်တည်ကြတော့ ဆွေးနွေးတဲ့ အဖွဲ့ထဲမှာပါတယ်။ အခု NCA လက်မှတ်ထိုးတာ ကတော့ ၁၀ ဖွဲ့ဖြစ်သွားပြီး အခု ၃ ဖွဲ့ကပြန်ပြီးမှ ထွက်သွားတဲ့ အခါကြတော့ ၇ ဖွဲ့တော့ လက်ရှိကျန်တာ နာဂ အဖွဲ့က တိုင်းထိတော့ လက်မှတ် ထိုးထားတယ်လို့တော့ သိရပါတယ် ဒီပြည်ထောင်စုအဆင့်ထိတော့ မရောက် လာ သေးဘူးလို့ ကြားသိရပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

ဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင်သည့် အစိုးရလက်ထက်ကမူ တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ကြောင်း၊ ထိုစာချုပ်သည် မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်မှုများထဲတွင် လက်ရှိအချိန် ထိ အကောင်းဆုံး စာချုပ်ဖြစ်သလို ဂုဏ်သိက္ခာရှိသည့် စာချုပ်လည်း ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၉

“ဝ” ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော်(UWSA) အား “ဝ”ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတိုင်းမှ ပြည်နယ်အဆင့်ကို သတ်မှတ် ပေးသင့်ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ဟိုပန်၊ မိုင်းမော၊ ပန်ဝိုင်၊ နားဖန်း၊ မက်မန်းနှင့် ပန်ခမ်း (ပန်ဆန်း) မြို့နယ် ခြောက်ခုအား ခရိုင်နှစ်ခုဖွဲ့ကာ “ဝ” ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတိုင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ပေးထား သည်။

UWSA အနေဖြင့် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ “ဝ” ပြည်နယ် လိုချင်ပါက ရွေးကောက်ပွဲဝင်ပြီး လွှတ်တော် ထဲ၌ တောင်းဆိုရန် အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ (NSPNC) ၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့်က အောက်တိုဘာ ၁၇ ရက်နေ့က ပြုလုပ်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေး အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲ ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဝ” တပ်ဖွဲ့တွင် ပြည်နယ် အင်္ဂါရပ်နှင့်ညီသည့် ယန္တရားများ ရှိနေသောကြောင့် တောင်းဆိုသော ပြည်နယ်အဆင့် ကို ပေးသင့်ကြောင်း၊ သို့သော် ပြည်နယ်ရရှိရေးအတွက် လွှတ်တော်ထဲတွင် ကြိမ်ဖန်များစွာ ဆွေးနွေးရမည့် အနေ အထားရှိကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

UWSA ကိုတွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “ဘာကြောင့်မို့လို့လဲဆိုရင် သူက လွတ်လပ်ရေး မရခင်အထိက Shan Federation State ထဲမှာ မပါဘူး “ဝ” ကလေ။ လွတ်လပ်ရေးရတဲ့အခါမှ ရှမ်းပြည်နယ်ထဲကို ထည့်သွင်းခံလိုက်ရတာကို “ဝ”ဒေသတစ်ခုလုံးက။ အဲဒီအချိန်တုန်းကဆိုရင် “ဝ”က ဖွံ့ဖြိုးမှု အရမ်းနောက်ကျတဲ့ အခါကြတော့ အဲဒါတွေ ထောက်ပံ့တာတွေဘာတွေ လုပ်ရမှာစိုးလို့လားတော့ မပြောတတ်ဘူး။ “ဝ” ဒေသကို သီးသန့်ထားခဲ့တာ မြန်မာပြည် လွတ်လပ်ရေး မရခင် အထိပေါ့။ “ဝ”ဒေသ ဖွံ့ဖြိုးရေးကိစ္စဆိုရင်တော့ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက ပဲခူးရိုးမမှာ ပြုတ်ပြီးမှ အရှေ့မြောက် ဌာနချုပ် ဖွင့်လိုက်တဲ့အခါမှာ “ဝ” ဒေသ စပြီးဖွံ့ဖြိုးလာတာကို ကျနော် လေ့လာတွေ့ရှိရတာပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့ “ဝ”က အခု ပြည်နယ်တောင်းတယ်၊ ပြည်နယ်စတဲ့ အင်္ဂါရပ်တွေ အားလုံးကို သူ့ဆီမှာ ရှိထားပြီးသား ဆိုတဲ့အခါကြ တော့ လွှတ်တော်ထဲမှာပဲ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းပြီးမှ လုပ်ကြရင်တော့ သွေးထွက်သံယိုမှု မရှိဘဲနဲ့ ရသွားနိုင်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်မို့လို့လဲဆိုတော့ ပြည်ထောင်စုအစိုးရ ဆိုတာထက်ကို ၂၁ ရာစုပင်လုံမှာလည်း ဒီမိုကရေစီ နဲ့ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသော ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်မည်လို့ ကျနော်တို့တွေက သဘောတူထားတာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဖက်ဒရယ်စနစ်အရတော့ ဖွဲ့စည်းပုံထဲမှာ ပြည်နယ်သစ်အတွက် မူဘောင်တွေ ထည့် သွင်းပြီးမှ “ဝ”ကလည်း ပြည်နယ်ရသင့်တယ်လို့ ကျနော့် အနေနဲ့ ပြောချင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

UWSA သည် ပြည်နယ်အဆင့် ရယူလိုပါက ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ ပြည်နယ်အဆင့်အတန်း မျိုးသာ ရရှိမည်ဖြစ်သည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတွင် အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေး၊ ဥပဒေပြုရေးအာဏာများကို ဗဟိုအစိုးရက ထိန်းချုပ်ထားသည့်အတွက် လက်ရှိတွင် UWSA သည် အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေး၊ ဥပဒေပြုရေးအာဏာများကို ကျင့်သုံးနေခြင်းကြောင့် ၂၀၀၈ ထက် ကျော်လွန်နေကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြ ကြ သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (ဗကပ) နှင့်အတူ တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့သည့် “ဝ” တပ်ဖွဲ့သည် ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁၇ ရက်တွင် ဗကပထံမှ အာဏာသိမ်းယူခဲ့ပြီးနောက် “ဝ” ပြည်သွေးစည်း ညီညွတ်ရေးပါတီကို ထူထောင်ကာ အစိုးရနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲခဲ့သည်။

 မြန်မာနိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်နေသည့် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို‌တွေ့ရစဉ်

UWSP ၏ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့မှာ UWSA ဖြစ်ပြီး လက်ရှိ ပြည်တွင်း လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များအနက် အင်အား အကြီးဆုံး ဖြစ်သည်။ 

“ဝ” တောင်းဆိုသည့် ပြည်နယ်အဆင့် သတ်မှတ်ပေးရေး ကိစ္စသည် ရှမ်းပြည်နယ်၏ ကိစ္စသာမက ပြည်ထောင်စု တစ်ခုလုံး၏ ကိစ္စဖြစ်သည်ကို မေ့၍မရကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုလောလောဆယ်အရ ပြောမယ်ဆိုရင် “ဝ”က စံစားနေရတဲ့ အခွင့်အရေး၊ နောက်ပြီးတော့ မိုင်းလားတို့ စံစားနေရတဲ့ အခွင့်အရေးတွေဟာ ရှမ်းပြည်နယ်ထက် အဆပေါင်းများစွာ သာတယ်လို့ပဲ ပြောလို့ရမယ်။ ဒီ အဆ ပေါင်းများစွာ သာနေတဲ့အတွက် လျော့ပြီးတော့မှ ယူနိုင်မလား၊ မယူနိုင်ဘူးလားဆိုတာ ရှမ်းပြည်သား အချင်းချင်း လည်း ပြောဖို့လိုတယ်။ ရှမ်းပြည် အပြင်ဘက်က ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံးက လူမျိုးတွေနဲ့လည်း ‌ပြောဖို့လိုတယ်။ အဲဒီလို မပြောဘဲနဲ့ အခုလောလောဆယ် နဂိုအနေအထားကို ထိန်းမယ်ဆိုရင် ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းမှာ ရှိနေကြတဲ့ အခြားလူမျိုးစုတွေကလည်းဟာ ငါတို့ကလည်း “ဝ”လိုမျိုး လိုချင်တယ်ဆိုတာ ဖြစ်လာမယ်။ ပြည်ထောင်စု တစ်ဝန်းလုံးမှာရှိနေတဲ့ အခြားပြည်နယ်တွေ၊ တိုင်းတွေမှာရှိနေတဲ့ လူမျိုးတွေကလည်း ငါတို့လည်း “ဝ”လိုဖြစ်ချင် တယ်ဆိုတာတွေ ဖြစ်လာမယ်။ ဒီလိုမျိုးဖြစ်လာရင် ပြည်ထောင်စုသားတွေ အားလုံးက ဒီအခြေအနေကို ဘယ်လို ကိုင်တွယ်မလဲ။ ဒါတွေကို ဝိုင်းဝန်းစဉ်းစားဖို့ လိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် အခု “ဝ”တောင်းတဲ့ ကိစ္စဟာ ရှမ်းပြည်နယ်ရဲ့ ကိစ္စတင်မကဘူး။ ပြည်ထောင်စု တစ်ခုလုံးရဲ့ ကိစ္စဖြစ်တယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ မေ့လို့မရပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ UWSA ထိန်းချုပ် ဒေသများတွင် အုပ်ချုပ်ရေး၊ ဥပဒေပြုရေး၊ တရားစီရင်ရေး စသည့် အခြေအနေများမှာ ဗဟိုအစိုးရထိန်းချုပ်မှုအောက် မရှိဘဲ UWSA ၏ ထိန်းချုပ်မှု အောက်မှာသာ ရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် UWSA သည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် အစိုးရနှင့် ပြည်ထောင်စုအဆင့် ချုပ်ဆိုထားသော်လည်း NCA တွင် ပါဝင် လက်မှတ်ရေးထိုးထားခြင်း မရှိသလို ၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပြီးနောက် တပ်မတော်မှ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖိတ်ခေါ်မှုအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကာ ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်များတွင်လည်း UWSA ၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ တက်ရောက် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၈

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောနှင့် ဘူးသီးတောင်တို့တွင် မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ARSA ၏ တိုက်ခိုက်မှုများ ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာမှုကြောင့် ရခိုင်မြောက်ပိုင်း၌ ၎င်းအဖွဲ့ ဘာကြောင့် ခေါင်းထောင်လာ သလဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများရှိနေကြသည်။

ARSA အဖွဲ့သည် အခြားဒေသများ၌ ဖြိုခွဲခံရမှုများ ရှိခဲ့သောကြောင့် ရခိုင်ဘက်သို့ ပြန်လှည့်လာခြင်းဟု ပြောဆို နိုင်ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ် ထက်ဝက်ကျော်ကို အာရက္ခတပ်တော်(AA)မှ ထိန်းချုပ်ထားခြင်းက ၎င်းတို့အတွက် အလားအလာ မကောင်းနိုင်ဘူးဟု တွက်ဆကာ ခေါင်းထောင်လာခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးမဟာမိတ် (UNA) မှ ဦးမျိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီအစ္စလာမ်မစ်နိုင်ငံတွေရဲ့ ဘက် နောက်ကွယ်က အထောက်အပံ့တွေ သူတို့ရကြတယ်။ ကမ္ဘာကြီးမှာ  Islam migration က အရမ်းကြီးတယ်။ သူတို့က တစ်နေရာမဟုတ် တစ်နေရာမှာ ပြဿနာတွေက ရှိနေကြတယ်။ ဒါပေမယ့် တခြားတခြားသော ဒေသတွေမှာ သူတို့တွေဟာ ဖြိုခွဲမှုခံရတယ်ဆိုတဲ့အခါမှာ အခု ရခိုင်ဘက်ကို မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာရှိတဲ့ ရခိုင်ဘက်ကို သူတို့က ပြန်ပြီးတော့ မြှားဦးတစ်ဖန် ပြန်လှည့်လာတယ်လို့ ပြောရမယ် ပေါ့။ ဒီအရင်တုန်းကတော့ ဒီဘက်မှာ သံတမန်ရေးရာကိစ္စ၊ နိုင်ငံတကာ အခွင့်အရေး၊ လူသားချင်း စာနာမှုကိစ္စ တွေ ဖုံးထားတဲ့အခါမှာ စစ်ရေးအရ မလိုဘဲနဲ့ သူတို့ရပ်တည်လို့ရတယ်။ အခုအခါ ရခိုင်မှာကတော့ အာရက္ခ တပ်တော်ရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုကလည်း ရခိုင်တစ်ပြည်လုံးလိုလို ဖြစ်လာတယ်ဆိုတဲ့အချိန်မှာ သူတို့ ဒီပွဲမှာ ကျန်ခဲ့ရင် တော့ ရေရှည်အလားအလာ မကောင်းဘူးဆိုတဲ့ဟာမျိုး သူတို့တွက်ကောင်း တွက်နိုင်တယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့ အခုဆို တစ်ဖက်မှာ အာဏာရှင်စစ်တပ်ကို  ရခိုင်တပ်တွေက တိုက်နေရတယ်။ နောက်တစ်ဖက်မှာလည်း ရခိုင်ရဲ့နောက် ကျောကို ARSA/ARSO တွေဟာ နောက်ကျောကို ဝင်ထိုးတယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုး တစ်နည်းအားဖြင့် စစ်နှစ်ဖက် မျှပြီး တော့ ရခိုင်ကို ရခိုင့်တော်လှန်ရေးကို မှေးမှိန်အောင် ပျောက်ကွယ်အောင်လုပ်ပြီး သူတို့နေရာ ယူမယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုး သုံးသပ်မိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။ 

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက လမ်းဆုံတစ်နေရာကို တွေ့ရစဉ်

ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော ဒေသများတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလမှ အောက်တိုဘာလအတွင်း ARSA အဖွဲ့၏ ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် အရပ်သား ၅၀ ဝန်းကျင် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ရခိုင်ဒေသဌာနများက ဖော်ပြထား သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောမြို့နယ်၊ မြိုယုကျေးရွာအနီးမှာ ရသေ့တောင်မြို့နယ် စေတီပြင်ကျေးရွာက ဈေးဝယ်ပြီး ပြန်လာသည့် ခရီးသည်တင် ကားတစ်စီးကို အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်တွင် ARSA မှ ချုံခို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း၊ ခရီးသည် အမျိုးသမီး ၂ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း AA က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ARSA အဖွဲ့သည် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ ယခု ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ယခင်ကထက် ပိုမို လှုပ်ရှားလာနေခြင်းဖြစ်ပြီး အရပ်သားတွေကိုသာ အဓိကပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နေကြောင်း စစ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

ARSA၊ ARSO တို့သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်ခြားစောင့်တပ် (BGB)၏ အကူအညီကို အပြည့်အဝရယူပြီး နတ်မြစ်နှင့် မယူတောင်တန်း လမ်းကြောင်းများမှတဆင့် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောခရိုင်အတွင်းကို စိမ့်ဝင်ရောက်နေကြောင်း သုံးသပ်မှုများလည်းရှိသည်။

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ ARSA လှုပ်ရှားနေသည့် နယ်မြေဒေသသည်  AA မှ ထိန်းချုပ်ထား ခြင်းဖြစ်ပြီး ဗဟိုအစိုးရ၏ ထိန်းချုပ်ကွပ်ကွဲမှုအောက်၌ မရှိသောကြောင့် ယခုကဲ့သို့ ပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်လာကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ARSA ခေါင်းဆောင်ကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “အဓိက,ကတော့ နဂိုကတည်းက ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက ၂၀၁၈ လောက်မှာ ပြဿနာဖြစ်ကတည်းက ဒီကိစ္စ က ဘယ်လိုပြောမလဲ ဗဟိုအစိုးရရဲ့ ထိန်းချုပ်မှု၊ ဗဟိုအစိုးရ ကွပ်ကဲပြီးတော့ စီမံဆောင်ရွက်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ် တစ်ခုခုသာ ပျောက်သွားခဲ့ရင် ဒီလိုမျိုး ပဋိပက္ခတွေ ကြီးလာနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်ချက်ထားခဲ့တာတွေ ရှိပါတယ်။ အခုဘာကြောင့် ဖြစ်လာလဲဆိုရင် ရှင်းရှင်းလေးပါ။ AA က အဲဒီမြောက်ပိုင်းဒေသတွေမှာ သူထိန်းချုပ်ထားတယ် ဆိုပေမယ့် တကယ်တမ်းက AA သည် ဗဟိုအစိုးရတစ်ရပ်ကဲ့သို့ အာဏာရှိတဲ့သူ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒီတော့ သူ့လိုပဲ အင်အားရှိလာတဲ့ တခြား လက်နက်ကိုင်တစ်ဖွဲ့က ပြန်ပြီးတော့ သာတူဖြစ်လာတဲ့အချိန်မှာ ဒါမျိုးပြဿနာတွေ ဖြစ်လာတယ်လို့ပဲ သုံးသပ်လို့ရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

အစ္စလာမ်မစ် အစွန်းရောက် စစ်သွေးကြွ ARSA၊ ARSO လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ဝင်များသည် ရခိုင်-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ဒေသနေ အပြစ်မဲ့ ပြည်သူများ၏ အသက်အိုးအိမ်၊ စည်းစိမ်တို့ကို ခြိမ်းခြောက်နေသဖြင့် နယ်စပ်ရှိ ပြည်သူများ တောတောင်ထဲနှင့် လူပြတ်သည့် နေရာများသို့ သွားလာချိန် တစ်ဦးတည်း (သို့မဟုတ်) လူအနည်းစု ဖြင့် သွားလာမှုကို တတ်နိုင်သမျှ မပြုလုပ်ကြရန် အာရက္ခတပ်တော်(AA)က သတိပေးထားသည်။

ကျန်းမာရေးကိစ္စ အပါအဝင် မဖြစ်မနေ သွားလာရမည်ဆိုပါက အာရက္ခပြည်သူ့တော်လှန်ရေးအစိုးရ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များရှိရာ အနီးစပ်ဆုံး နေရာများ၌ သတင်းပေးပို့ပြီးမှ သွားလာကြရန်လည်း ၎င်းက သတိပေးထားသည်။

ARSA၊ ARSO တို့၏ တိုက်ခိုက်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ယာယီအစိုးရ အနေဖြင့် နှစ်ဖက်ပြေလည်မှု ရရှိစေရန် နည်းလမ်းများအား ရှာဖွေပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမျိုးကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်းလည်း ပြီးခဲ့သည့် လပိုင်းက အာရက္ခတပ်တော်မှ အကြံပြုတိုက်တွန်းထားသည်။