CNI News
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉

ထိုင်းနိုင်ငံက ကမကထပြုလုပ်၍ မြန်မာ့အရေး ဆွေးနွေးပွဲကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်က ဘန်ကောက်မြို့ မှာ ကျင်းပခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲသို့ တရုတ်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ လာအို၊ ထိုင်း၊ မြန်မာ၊ အိန္ဒိယတို့မှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများနှင့် ဒုဝန်ကြီးများ၊ အကြံပေးများ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် နယ်စပ်ဒေသ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ကိစ္စရပ်များ၊ နယ်စပ် ဖြတ်ကျော် ရာဇဝတ်မှုများ တိုက်ဖျက်နှိမ်နင်းရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြ သည်။

မြန်မာကိုယ်စားပြု အနေဖြင့် နစက၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး အစိုးရ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်ရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီ ဖော်ဆောင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေမှုများနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှု အခြေအနေများကို ရှင်းပြခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေသည် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုဝန်ကြီး မစ္စတာ စွန်းဝေတုန်း၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ပြည်ပရေးရာဝန်ကြီးဌာန နိုင်ငံခြားရေးအတွင်းဝန် မစ္စတာ ရှရှီဗစ်ခရမ် မစ်ဆရီ၊ ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး မစ္စတာ မာရစ်ဆတ်ရမ်ဖုန်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကြားဖြတ်အစိုးရအဖွဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အကြံပေး ပုဂ္ဂိုလ် မစ္စတာ မိုဟာမက် တိုဟိဒ် ဟူစိန်၊ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စတာ အန်ရစ်အေမန်နလို၊ လာအို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စတာ ထောင်ဆာဗန် ဖုန်ဗီဟေး တို့ဖြင့် သီးခြားစီ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ တွေ့ဆုံစဉ် ဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေသည် နယ်စပ်ဒေသများ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မှုခင်း များ တားဆီးနှိမ်နင်းရေးတို့တွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တိုးမြှင့်ရေး၊ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး ပိုမိုတိုးတက်ခိုင်မာရေး နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြှင်တင်ရေး၊ နှစ်နိုင်ငံ နယ်စပ်ဒေသ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် ဆက် လက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားရေးတို့ကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း နစကဘက်က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ရက်တွင် မလေးရှား၊ လာအို၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ တရုတ်၊ ထိုင်း၊ အိန္ဒိယ၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် တို့မှ ကိုယ်စားလှယ်များက ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်နေ့က ဆွေးနွေးခဲ့သော မြန်မာ့အရေးကို ဆက်လက် ဆွေးနွေးကြမည် ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ အစည်းအဝေးကိုတော့ မြန်မာဘက်က တက်ရောက်ခြင်း မရှိတော့ဘဲ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်တွင် ဦးသန်းဆွေ ဦးဆောင်သည့် မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ပြန်လာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉

စစ်ပွဲများနှင့်ပတ်သက်၍ နိုင်ငံရေးတွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှု ပြုလုပ်ရာမှ ရလာမည့် သဘောတူညီချက်များကို ဥပဒေ ကြောင်းအရ အာမခံချက်ရရှိစေရန် ဖွဲ့စည်းပုံ၌ ထည့်သွင်း ပြဋ္ဌာန်းရမည်ဟု ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး အဖွဲ့ချုပ်(PNLO-NCA/S)မှဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သိမ်းပိုက်ထားနိုင်သည့် နယ်မြေများကြောင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု လုပ်ရာတွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များမှ အသာစီးရနေသော်လည်း နစကဘက်မှ အလုံးစုံလိုက်လျောပေးမှာ မဟုတ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာ သုံးသပ် သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ထိုအခင်းအကျင်းတွင် အလုံးစုံပျက်သုန်းမှု မဖြစ်စေရေး တရုတ်မှ ကြားဝင်ထိန်းသိမ်း ပေးနိုင်ကြောင်း၊ သို့သော် အဆုံးအဖြတ်သည် ကာယကံရှင်များ အပေါ်တွင်သာ မူတည်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ ချုပ်(PNLO-NCA/S)မှဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်နက်ကိုင်၊ တပ်မတော်၊ နိုင်ငံ‌ရေးပါတီများ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးကြစဉ်

၎င်းက “စစ်ရေးရလဒ်တွေက နိုင်ငံရေးရလဒ်ကို တရားဝင် ပြောင်းဖို့လိုတာပေါ့။ စစ်ရေးရလဒ်တွေရှိလို့ နိုင်ငံရေး ရလဒ်တွေ အာမခံရမယ်ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ စစ်ရေးရလဒ်က သူသာတဲ့အချိန်မှာ သူယူတယ်၊ ကိုယ်သာတဲ့ အချိန်မှာ ကိုယ်ယူတယ်။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံရေး ရလဒ်လို အာမခံချက်တွေကြတော့ တစ်မျိုးသားလုံးရဲ့ အာမခံချက် တွေကြတော့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ သဘောတူချက်ကပဲ အာမခံနိုင်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ အဲဒီလို သဘောတူချက် အာမခံတဲ့ဟာကိုလည်း နိုင်ငံတော်ရဲ့ အမြင့်ဆုံး ဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေထဲမှာ ထည့်သွင်းပြဋ္ဌာန်းမှသာလျှင် စစ်ရေး အောင်ပွဲတွေဟာ နိုင်ငံရေးအောင်ပွဲ ဖြစ်လာမယ်။ နိုင်ငံရေးအောင်ပွဲတွေက ဥပဒေအကြောင်းအရ အာမခံချက် ရလာမယ်။ အဲဒါက ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးဆွဲတဲ့နေရာမှာ ထည့်သွင်းရမှာတွေ ဖြစ်လာတယ်။ အဲဒီ ကိစ္စ နောက်ဆက်တွဲတွေကတော့ ဆွေးနွေးအဖြေရှာခြင်းနဲ့ပဲ နိုင်ငံရေး အခွင့်အလမ်းတွေကို အာမခံချက် ရှာဖွေ နိုင်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် MNDAA တို့ တရုတ်နိုင်ငံမှာ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး နောက်ဆက်တွဲအနေဖြင့် TNLA၊ AA တို့နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တို့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရန် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက သုံးသပ်မှုများရှိသည်။

ထိုအခြေအနေ မရောက်ခင်အထိ AA အနေဖြင့် အရေးပါသည့် စစ်ဌာနချုပ်များကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန် ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ထောက်ပြကြသည်။

ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးကိုကိုဦးနဲ့ MNDAA အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ တော်လှန်ရေးတွင် သွေးကြွေးမှာ ဆွေးနွေးစရာမရှိဟု ပြောဆိုနေကြသော်လည်း တော်လှန်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေး၏ အဆုံးသတ်မှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးသည့် စားပွဲဝိုင်းသို့ ပြန်သွားကြရကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများမဟာမိတ် (UNA) မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးမျိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၎င်းက “အခုကတော့ တော်လှန်ရေးမှာ သွေးကြွေးမှာ ဆွေးနွေးစရာမရှိ အဲဒီလိုမျိုး ပြောကြတယ်ဆိုပေမယ့် နိုင်ငံရေးရဲ့ နောက်ဆုံး အဆုံးသတ်ကတော့ တော်လှန်ရေးရဲ့ အဆုံးသတ်ကတော့ စားပွဲဝိုင်းပေါ်ပဲ ပြန်သွားကြ ရတာပဲ။ အဲဒီတော့ ဒီပြည်ထောင်စုမှာရှိတဲ့ လူမျိုးတွေ၊ တော်လှန်နေတဲ့ အစုအဖွဲ့တွေ၊ အဲဒီအစုအဖွဲ့တွေ တစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦး မတူသလို တော်လှန်နေတဲ့ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးတွေလည်း မတူကြဘူး။ အဲဒါကိုလည်း ခေတ်အဆက်ဆက် အုပ်ချုပ်နေတဲ့ အုပ်ချုပ်သူတွေက သိတဲ့အတွက် အဲဒီလိုခွဲခြားထားတာလေ မတူရအောင်။ အခုအခါမှာတော့ ကိုယ် ဘာလိုအပ်လဲ၊ ကိုယ်တို့ရဲ့ လိုအပ်ချက်က ဘာလဲဆိုတဲ့ဟာမျိုးနဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေကတော့ အသီးသီး အာဏာက တော့ လက်နက်ကိုင်ပြီး တော်လှန်ကြတဲ့အခါ ကိုယ့်ကိုယ်တာလည်း ပြည့်မီတဲ့လူလည်း ပြည့်မီသွားကြတယ်။ ကိုယ်လိုတဲ့နေရာ၊ ကိုယ်လိုတဲ့အင်အား၊ ကိုယ်နယ်မြေကို အုပ်ချုပ်နိုင်တဲ့ de facto power ရလာတဲ့ အခါမှာ နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးပွဲဆိုတဲ့ဟာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ ဘာလို့ဆို ရေရှည်အတွက် ကိုယ့်ဒေသကိုယ် ထူထောင်မယ် ဆိုပေမယ့် ပြည်ထောင်စု အစိုးရဆိုတာ ရှိနေတာကြောင့် သူတို့တွေက ပြည်တွင်းရေး ဖြစ်တယ်ဆိုပြီး လက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်တာတို့၊ လေယာဉ်နဲ့ လာကြဲတာတို့၊ အဲဒီဟာတွေကို အာမခံနိုင်ဖို့ အတွက်ဆိုရင် သဘောတူညီ ချက်တွေ ရယူဖို့လိုတယ်”ဟု ပြောသည်။
တရုတ်သည် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်က AA နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ၃ ရက်နေ့တွင် UWSA တို့နှင့်လည်းကောင်း၊ ၅ ရက်နေ့တွင် TNLA တို့နှင့်လည်းကောင်း၊ ၈ ရက်နှင့် ၉ ရက်နေ့တို့တွင် KIA တို့ဖြင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်နေ့တွင် MNDAA နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကိုကိုဦး ဦးဆောင် သည့်အဖွဲ့တို့ဖြင့် တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်း ဖြစ်ပွားနေသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် တိုက်ပွဲများအတွင်း တပ်မတော်အနေဖြင့် အားရစရာမရှိကြောင်းလည်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး တင်အောင်စန်းနှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မောင်မောင်အေးကို ရာထူး/တာဝန် အပြောင်းအလဲ လုပ်သည်ကို နစက-က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတင်အောင်စန်းကို ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး တာဝန်ကနေ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်ရုံး ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးအဖြစ် ပြောင်းရွှေ့ တာဝန်ပေးလိုက်ကြောင်း နစက-က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် တပ်မတော်ညှိနှိုင်းကွပ်ကဲရေးမှူး(ကြည်း၊ရေ၊လေ) တာဝန်ယူထားသည့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မောင်မောင်အေး ကို ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ပြောင်းလဲ ခန့်အပ် တာဝန်ပေးလိုက်ကြောင်း နစက-က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး တင်အောင်စန်းသည် ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၁ ရက်မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလအထိ ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်(ရေ)အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ရက်မှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃ ရက်အထိ ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးအဖြစ်လည်းကောင်း၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃ ရက်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ရက်အထိ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးအဖြစ်လည်းကောင်း အသီးသီး တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။

နစက ထုတ်ပြန်ချက်ကို‌ တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိအချိန်မှာလည်း နစက အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်လည်း တာဝန်ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မောင်မောင်အေးသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ရက်နေ့အထိ တပ်မတော် ညှိနှိုင်းကွပ်ကဲရေးမှူး (ကြည်း၊ရေ၊လေ)အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သလို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၅ ရက်မှ လက်ရှိအချိန်ထိ နစကအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ 

ထို့နောက် နစက အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး တာဝန်များကိုလည်း ပူးတွဲ တာဝန်ထမ်းဆောင်မည်ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

မြန်မာ့တပ်မတော်၏ ထိပ်ပိုင်းတွင် ရာထူးအပြောင်းအလဲများ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း နေပြည်တော်ဖြင့် နီးစပ်သူ များက ပြောသည်။

လက်ရှိ အပြောင်းအလဲ လုပ်သည့် ရာထူး/တာဝန်ပိုင်းများမှာ အရာရှိချုပ်(ကြည်း) ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကျော်စွာလင်းကို တပ်မတော် ညှိနှိုင်းကွပ်ကဲရေးမှူး(ကြည်း၊ရေ၊လေ)အဖြစ် တာဝန်ပေးခဲ့ပြီး အနောက်မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် (နမခ)တိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ်သန်းထိုက်ကို အရာရှိချုပ်(ကြည်း)အဖြစ် တာဝန်ပေးလိုက်ကြောင်း သိရသည်။

နမခ တိုင်းမှူးနေရာမှာ တပ်မတော် တန်းမြင့်လေ့ကျင့်ရေး သင်တန်းကျောင်း (တတက-၁၃) ကျောင်းအုပ်ကြီး ဗိုလ်မှူးချုပ် မျိုးမင်းထွေးက ပြောင်းလဲ တာဝန်ယူမည်ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ဗိုလ်မှူးချုပ် စိုးကျော်ထက်ကို အနောက်တောင်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(နတခ)တိုင်းမှူးအဖြစ် တာဝန်ပေးခဲ့ ပြီး နတခတိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ် ဝေလင်းကို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနဘက်သို့ ပြောင်းရွှေ့လိုက်ကြောင်း သိရသည်။

တခြားသော တပ်မတော် ထိပ်ပိုင်း ရာထူးများလည်း အပြောင်းအလဲ လုပ်နိုင်ခြေရှိကြောင်း နေပြည်တော်ရှိ သတင်း ရင်းမြစ်များထံက သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

အာရက္ခတပ်တော်(AA)၏ အပေါ်တွင် တရုတ်၏ဖိအားသည် ကြီးကြီးမားမား မရှိနိုင်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဥ်မှာ ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ အမ်းမြို့နယ်ရှိ မြန်မာ့တပ်မတော်၏ အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(နပခ)ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး AA က အပြင်းအထန် ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေပြီး တစ်ဖက်မှာတော့ AA ခေါင်းဆောင်များနှင့် တရုတ်ကိုယ်စားလှယ် များ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ လုပ်နေကြသည်။

AA အပေါ်တွင် တရုတ်ဖိအားသည် အနည်းနှင့်အများ ရှိကောင်းရှိနိုင်သော်လည်း ကြီးကြီမားမား မရှိနိုင်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဥ်မှာ ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက လမ်းဆုံတစ်နေရာကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “AA က “ဝ” တို့၊ ကိုးကန့်တို့၊ မိုင်းလားတို့နဲ့ မတူဘူး၊ သူကဒီတစ်ဖက်က တရုတ်ရှိပေမယ့် တရုတ်က လှမ်း တယ်။ သူနဲ့ နီးတဲ့နိုင်ငံတွေက အိန္ဒိယနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖြစ်တယ်။ ပြီး‌တော့ သူ့အပေါ်မှာ ဖိအားကတော့ အနည်းနဲ့ အများ ရှိကောင်းရှိနိုင်ပေမယ့် ကိုးကန့်တို့၊ မိုင်းလားတို့၊ “ဝ” တို့လို သိပ်ပြီးတော့မှ ကြီးမားမယ်လို့ မထင်ဘူးပေါ့ ဗျာ၊ ဒီစစ်တွေမြို့ကတော့သူက မြို့တော်ဖြစ်တယ်၊ နောက်ပြီးတော့မှ ဒီသူ့ကိုယ်သူ ကာကွယ်ဖို့ အင်းအားက နည်း တယ်လေ၊ ဒီတော့သူ့ကို တိုက်နိုင်မလား၊ မတိုက်နိုင်ဘူးလား ကျနော်တို့ AA ကိုပဲ ပြန်မေးရမှာပေါ့ဗျာ၊ တိုက် မလား၊ မတိုက်ဘူးလား သူက သူ့ဆုံးဖြတ်ချက်က သူ့မှာပဲရှိတာကိုး၊ ဒါကိုတော့ ကျနော် မပြောနိုင်ပါဘူး၊ ကျောက်ဖြူကတော့ ဒီတရုတ်ဖက်က စီးပွားရေး လုပ်ထားတယ်၊ နောက်ပြီးမှ ပင်လယ်ရေနက်ဆိပ်ကမ်းလည်း လုပ်တယ်၊ ဒီကနေစပြီးတော့မှ တရုတ်ပြည်ကိုသူတို့ ရေနံတို့၊ ဂတ်စ်တို့ သွင်းတယ်ဆိုတော့ ဒီနေရာကိုတော့ သူတို့ အပေးအယူရှိမယ်လို့ ထင်ပါတယ်၊ နံပါတ် ၃ ကတော့ မာန်အောင်ကျွန်း၊ မာန်အောင်ကျွန်းကတော့ ရေတပ်စခန်း ကို သူ့ကို သိမ်းနိုင်ဖို့ ဆိုလို့ရှိရင်တော့ ဒါကိုတော့ ရေတပ်စခန်းကတော့ ချက်ချင်းလွယ်မယ်လို့တော့ မထင်ဘူးပေါ့၊ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ AA မှာက ရေတပ်မှမရှိတာ” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်နေချိန်၌ AA မှ တာဝန်ရှိသူများနှင့် တရုတ်တာဝန်ရှိသူများသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်က တရုတ်နိုင်ငံ၊ ထိန်ချုံးမြို့၌ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ 

အဆိုပါ တွေ့ဆုံမှုတွင် ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်ရေးကိစ္စ၊ တိုက်ပွဲရပ်စဲရေးကိစ္စနှင့် တရုတ်စီမံကိန်းများ လုံခြုံ ရေး ကိစ္စရပ်များအား ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် AA အနေဖြင့် အမ်းမြို့နယ် လေဆိပ်အနီးရှိ စစ်စခန်းများ အပါအဝင် တပ်ရင်းတပ်ခွဲ ၁၀ ခုအား တိုက်ခိုက် သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြောင်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တောမြို့ရှိ နယ်ခြားစောင့်ရဲတပ်ဖွဲ့ခွဲ(နခခ)၅ ကို ပြီးခဲ့သည့် ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်က တိုက်ခိုက် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် မောင်တောမြို့တစ်ခုလုံးအား ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း AA က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်၌ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

AA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကတော့ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဥ်အား စွန့်လွှတ်ကာ လမ်းကြောင်းမှန်ပေါ် ရောက်ရှိ စေလိုကြောင်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၅ ရက်တွင် နှစ် ၅၀ ပြည့် ရခိုင်ပြည်နယ်နေ့ မိန့်ခွန်းတွင် ပြောကြားခဲ့ သည်။

တရုတ်အနေဖြင့် AA ကို ဖိအားပေးခြင်းထက် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရမည့် အနေအထားသာဖြစ်ကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ် သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများမဟာမိတ် (UNA) မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးမျိုး‌ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အမ်း၊ တောင်ကုတ်၊ ဂွ ဒါကတော့ ရခိုင်ပြည်ရဲ့ ထွက်ပေါက်ပေါ့‌နော်၊ ကုန်းလမ်းအားဖြင့် ထွက်ပေါက်ဖြစ် တယ်၊ ဒီထွက်ပေါက်တွေမှာ အမ်းဆိုတော့လည်း အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် သူ့ကိုလည်း သိမ်းပိုက်ပြီးသွားပြီ၊ တောင်ကုတ်လည်း ပြီးသွားပြီ၊ အခုကတော့ ဂွကို ထိုးစစ်ဆင်နေတယ်ပေါ့၊ ဒါလည်းမကြာခင် ရက်ပိုင်းမှာပဲ ပြီးသွားလိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တို့ကတော့ မျှော်လင့်တယ်၊ ပြီးလည်းပြီးသွားမှာပါ၊ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ လူထုအား ပြည်သူ့အားက ပါတယ်လေ။ ရခိုင်ပြည်ရဲ့ တည်နေရာပေါ့နော်၊ ပထဝီ အနေအထားအရဆိုရင် အဲလို ဖိအားပေး လို့တော့ ရနိုင်လိမ့်မယ် မထင်ပါဘူး။ ရခိုင်ပြည် အနေအထားအရတော့ ကြားမှာ မြန်မာပြည်မကြီး တစ်ခုလုံးက ကြားမှာ ခံနေတယ်ပေါ့လေ၊ အဲတာလေးတစ်ခုရှိတယ်။ နောက် ရခိုင်အနေနဲ့ဆိုရင် သူတို့နဲ့ ဆက်ဆံနေတာက အိန္ဒိယတို့၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့ရှိမယ်၊ အဲတာကြောင့် ဖိအားဆိုတဲ့ဟာမျိုးထက် ကုန်းလမ်းမှာကတော့ သူတို့စေ့စပ် ညှိနှိုင်းရမယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုးပဲ ပြောချင်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ တရုတ်ရဲ့ တကယ့်ကို မဟာဗျူဟာ ကျတဲ့ သမုဒ္ဒရာ ၂ စင်း အိမ်မက်ရယ်၊ သူ့ရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုက ရခိုင်တွေ နယ်နိမိတ်ထဲမှာပဲရှိတယ်၊ အဲတာကြောင့် သူတို့ကတော့ ဖိအားဆိုတာထက် ညှိနှိုင်းပြီးတော့ ဘယ်လိုအပေးအယူ လုပ်ကြမလဲဆိုတဲ့ ဟာမျိုးပဲ ဖြစ်လိမ့်မယ် လို့ ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် AA နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားနေပြီး နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရသူ အများအပြားလည်း ရှိလာနေသည်။

ထို့အပြင် လူနေအိမ်များ အပါအဝင် စာသင်ကျောင်းများ၊ ဘုန်းကြီးကျောင်းများ၊ ဘာသာရေးကျောင်းများ၊ ဈေး များ၊ လမ်းတံတားများ ပျက်စီးဆုံးရှုံးနေရသလို စားနပ်ရိက္ခာ၊ ဆေးဝါး၊ စက်သုံးဆီ ပြတ်လပ်မှုများဖြင့်လည်း ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။

ထို့ပြင် ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးရေးအစီအစဥ်(UNDP)က ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် လူဦးရေ ၂ သန်းခန့် အငတ်ဘေး ကျရောက် နိုင်မည့်အန္တရာယ် ရင်ဆိုင်ရနိုင်ပြီး လာမည့် နှစ်ဆန်းတွင် ပြည်နယ်တွင်း စားနပ်ရိက္ခာ ထုတ်လုပ်နိုင်မှုသည် လူဦးရေ လိုအပ်ချက်၏ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းအတွက်သာ ဖူလုံနိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၇

အာရက္ခတပ်တော်သည် စစ်တွေမြို့နှင့် ကျောက်ဖြူကို စစ်မဲ့ဇုန်အနေဖြင့် ချန်ထားနိုင်ကြောင်း ပအိုဝ်း အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာကို CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့က AA ခေါင်းဆောင်ပိုင်းများအား တရုတ်ဘက်မှ ခေါ်တွေ့ခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာ က “ကျောက်ဖြူလို ပြဿနာရှိတဲ့ စီးပွားရေးအချက်အခြာကျတဲ့နေရာမျိုး၊ စစ်တွေလို ပြည်နယ်ရဲ့ လက်ရှိ အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်ြဖစ်နေတော့ ဒီနေရာတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ စစ်မဲ့ဇုန်များထားမလား သို့တည်းမဟုတ် ဆက်လက်ပြီးတော့ပဲ တိုက်မလား တရုတ်နဲ့တိုင်ပင်ပြီး အကြံဉာဏ်ယူတယ်လို့ပဲ ကျနော် ယူဆတယ်။ ဒီနေရာ ၂ နေရာကို စစ်မဲ့ဇုန်ချန်ပြီးတော့ ကျန်တဲ့နေရာတွေ အရေးပါတဲ့ စစ်ဌာနချုပ်တွေကို ထိန်းသိမ်းခြင်းအားဖြင့် နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ ပိုပြီးတော့ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ နိုင်ငံရေးရလဒ်တွေ ရနိုင်မယ် လို့လည်း အဲဒီလိုလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကျနော်ထင်တာကတော့ စစ်မဲ့ဇုန်တွေအနေနဲ့ချန်နိုင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

စစ်တွေမြို့အဝင်ဆိုင်းဘုတ်

တရုတ်သည် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့တွင် AAနှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ၃ ရက်နေ့တွင် UWSA တို့နှင့်လည်းကောင်း၊ ၅ ရက်နေ့တွင် ပလောင်တို့နှင့်လည်းကောင်း၊ ၈ ရက်နှင့် ၉ ရက်နေ့တို့တွင် KIA တို့ဖြင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ၁၅ ရက်နေ့တွင် MNDAA နှင့် နစကမှ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကိုကိုဦး ဦးဆောင်သည့် အဖွဲ့တို့ဖြင့် တွေ့ဆုံခဲ့ကြကြောင်း သိရသည်။ 

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် နစကနှင့် AA တို့အကြား တိုက်ပွဲမှာ ပိုမိုပြင်းထန်လာနေပြီး AA ဘက်မှ သိမ်းပိုက်ထားသည့် နယ်မြေများမှာ စုစုပေါင်း ၁၃ မြို့နယ်အထိ ရှိလာပြီဖြစ်ကာ လက်ရှိတွင် အမ်းနှင့် ဂွမြို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ရေး အပြင်းအထန် ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။

အောင်ပွဲများဆက်တိုက်ဆင်နွှဲနေသည့် AA ၏ နိုင်ငံရေးရည်မှန်းချက်အရသော်လည်းကောင်း၊ တရုတ်နှင့် ပတ်သက်ဆက်နွယ်နေသည့် နက်ရှိုင်းသောအခြေအနေများအပေါ်တွင်လည်းကောင် မူတည်ကာ လေ့လာ စောင့်ကြည့်ရမည့် အခင်းအကျင်းဖြစ်ကြောင်း 7 EAO Alliance မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီး စောကျော်ညွန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ပြောသည်။

ကျောက်ဖြူမြို့အဝင်ဆိုင်းဘုတ်

“AA နဲ့ တရုတ်နဲ့ ဘယ်လောက်အထိ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ပတ်သက်ဆက်နွယ်မှုရှိသလဲဆိုတဲ့ အပေါ်မှာ အခြေခံ မယ်ထင်ပါတယ်။ တွေ့ဆုံမှုတွေ ရှိခဲ့တယ်ဆိုတာကိုလည်း သိပါတယ်။ တရုတ်ဆိုတာက မြန်မာပြည်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေကို ချုပ်ငြိမ်းစေချင်တယ်။ တွေ့ဆုံစကားပြောစေချင်တယ်။ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်လေး လုပ်စေ ချင်တယ်။ တရုတ်နည်း တရုတ်ဟန်ပေါ့။ AA ဘက်ဆိုရင်လည်းပဲ အားကောင်းမောင်းသန်နဲ့ တစ်မြို့ပြီး တစ်မြို့ သိမ်းပိုက်နိုင်တဲ့အခြေအနေ ရှိတယ်။ ရခိုင်သမိုင်းတလျှောက်မှာဆိုရင်လည်း တော်တော်လေး စည်းစည်းလုံးလုံးနဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ နှလုံးသည်းအိမ်ကို ထိန်းချုပ်ပြီးတော့ ရပ်တည်လှုပ်ရှားနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းလည်းဖြစ်တယ်။ ဆိုတော့က ပြောတာတွေလည်းကြားဖူးမှာပါ။ သူတို့တွေအနေနဲ့ ရခိုင်ဒေသမှာ ရခိုင်လူမျိုးတွေရဲ့ လွတ်လပ်စွာ ကိုယ်ပိုင်စီမံအုပ်ချုပ်နိုင်တဲ့ confederation ထက် မလျော့အောင် သူ့ရဲ့ရည်မှန်းချက်ပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ဖြစ်ပွားနေသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် တိုက်ပွဲ များအတွင်း တပ်မတော်အနေဖြင့် အားရစရာမရှိကြောင်းလည်း စစ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးအကဲခတ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့အပြင် နစကဥက္ကဋ္ဌမှ လက်နက်ကိုင်နည်းလမ်းဖြင့် မိမိတို့လိုလားချက်ကို တောင်းဆို၍မရဘဲ နိုင်ငံရေး စားပွဲဝိုင်း သို့ရောက်လာပြီး ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းသောနည်းဖြင့်သာ ပဋိပက္ခများကို ပြေလည်စေမည်ဟု ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်နေ့ က ကျရောက်သည့် နှစ် ၅၀ ပြည့် ရခိုင်ပြည်နယ်နေ့ အခမ်းအနားသို့ သဝဏ်လွှာပေးပို့ခဲ့ပြီး ပြောဆိုထားသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၇

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသော လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများနှင့် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းများကို ကျော်လွှားနိုင် ရေး ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဆွေးနွေးကြမည်ဖြစ်သည့်အတွက် အဖြေရှာနိုင်မလားဆိုသည့်အပေါ် ပြည်တွင်း/ပြည်ပက အလေးထား စောင့်ကြည့်နေကြသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်နှင့် ၂၀ ရက်များတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ မြန်မာ့အရေး ဆွေးနွေးမည့် အစည်းအဝေး ၂ ခုကို ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်သည်။ 

ထိုင်းတွင် ကျင်းပမည့် ဆွေးနွေးပွဲများသည် အကောင်းဘက်သို့ တော်တော်များများ ရောက်သွားလိမ့်မည် ဖြစ် ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီနယ်နိမိတ် ထိစပ်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေကြားထဲမှာက ဒီလုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်ပေါ့၊ ကျနော်တို့က ဒီခပ်ရှင်း ရှင်း ပြောရင်တော့ Regional Security (‌ဒေသလုံခြုံရေး) ဖြစ်သွားတာပေါ့နော် ဒေသတွင်း တကယ်တမ်းက နှစ်နိုင်ငံကြားထဲက ဖြစ်နေတဲ့ ကိစ္စရပ်လို့ဆိုပေမယ့် ဒီနှစ်နိုင်ငံကြားထဲက လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေ၊ မတည် မငြိမ် ဖြစ်မှုတွေက ဒေသတွင်းမှာ လုံခြုံရေးကို သွားထိခိုက်နိုင်တာကိုး၊ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ လုပ်တယ်ဆိုတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲကတော့ ကျနော်တို့ အတွက်ကတော့ ဘယ်လိုပဲပြောပြော ဒါကြိုဆိုရမှာဖြစ်တယ်၊ ဒီပေါ်ကနေပြီးတော့ အဖြေတွေဘယ်လို ထုတ်ကြမလဲ၊ ဒီထက်ပိုကောင်းတဲ့ အခြေအနေ‌ ရောက်အောင် ဘယ်လို လုပ်ကြမလဲပေါ့၊ ဒါကတော့ ဆွေးနွေးပွဲတွေ လုပ်ရင်းကနေပြီးတော့ ကျနော်တို့ အဖြေရှာသွားနိုင်မယ်လို့ပဲ မျှော်လင့်ထားပါတယ်၊ မြန်မာနဲ့ထိုင်းကြားမှာ ခုလို မြန်မာ့အရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ စုစုစည်းစည်း လုပ်နိုင်မယ် ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့က ဒီထက်ပိုကောင်းတဲ့ ရလဒ်တစ်ခုပေါ့နော်၊ မျှော်လင့်ချက်တစ်ခု ဘာတွေဖြစ်လာနိုင်လဲ၊ အဲတော့ သေချာတာကတော့ အကောင်းဘက်ကို တော်တော်များများ ရောက်သွားလိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တော့ မျှော်လင့်နိုင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။ 

ထိုင်း-မြန်မာ-အိန္ဒိယမှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများကို တွေ့ရစဉ်

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ကျင်းပမည့် အစည်းအဝေးသို့ နစက၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေ ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ တက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်တွင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် နယ်စပ်ဒေသလုံခြုံရေးနှင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ရာဇဝတ်မှု များနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးကြမည်ဖြစ်သလို ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ရက်မှာတော့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအ ဝေးကို ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

ထိုအစည်းအဝေး ၂ ခုကို တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ လာအိုနိုင်ငံများမှ ဝန်ကြီးနှင့်ဒုတိယဝန်ကြီးအဆင့်များ တက်ရောက်ကြမည်ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲတွင် ထိုင်း-မြန်မာနယ်နိမိတ်၌ ဖြစ်ပေါ်နေသော ပြဿနာများ၊ ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်အတွင်း တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော ကိစ္စရပ်များအား ဖြေရှင်းရန် မလွယ်ကူနိုင်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်နဲ့ နစကဥက္ကဋ္ဌကို တရုတ်နိုင်ငံမှာ တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ထိုင်းက ဗမာပြည်နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ပြဿနာသစ်တစ်ရပ် ထပ်တိုးလာတာပေါ့ဗျာ၊ အဲတာတော့ ထိုင်း နယ်နိမိတ်မှာ “ဝ” တပ်ဖွဲ့က ကျူးကျော်ပြီးတော့ စစ်စခန်းတွေ ဆောက်ထားတာ ပြန်ဆုတ်ပေးဖို့အတွက် တောင်း ဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေဖြစ်လာတာပေါ့၊ နောက်ပြီးတော့ ခါတိုင်းဖြေရှင်းနေရတဲ့ ထိုင်းနယ်စပ်က ပြဿနာတွေပေါ့ဗျာ၊ အဲတာကြောင့် အဲတာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ စစ်ကောင်စီရဲ့ အာဏာပိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေး တာ ပြုလုပ်လိမ့်မယ့် သဘောရှိပါတယ်၊ ဒါပေမယ့် အဲတာတွေ ပြဿနာတွေက ဖြေရှင်းဖို့တော့ သိပ်‌တော့မလွယ် ကူပါဘူးဗျ၊ လွယ်ကူမယ်လို့ မထင်ပါဘူး၊ ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်အတွင်းမှာ ဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာတွေက လူကုန်ကူးမှု ပြဿနာတွေ၊ မူးယစ်ဆေးဝါး ပြဿနာတွေ၊ နောက်တစ်ခုက အဲတာတွေက တစ်ဖက်ကလည်း ဖမ်းဆီးတာ၊ အရေးယူတာတွေ ရှိနေပေမယ့် တစ်ဖက်ကလည်း ပြည်တွင်းမှာ ရပ်တည်ဖို့အတွက် အခက်အခဲရှိနေတဲ့ အင်အား စုတွေ အနေနဲ့ကတော့လည်း ထွက်ပေါက်ရှာနေတဲ့ အချိန်ဆိုတော့ ဒီကိစ္စတွေက ဖြေရှင်းဖို့ခက်ပါတယ်” ဟု ပြော သည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် တပ်မတော်က အာဏာရယူခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် အကျပ်အတည်အား အဖြေရှာရန်အတွက် အလွတ်သဘော ဆွေးနွေးပွဲများကို လက်ခံ ကျင်းပပေးမည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံက အောက်တိုဘာ လကတည်းက ကမ်းလှမ်းခဲ့ပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ အစည်းအဝေးများ ပေါ်ပေါက်လာ ခြင်းဖြစ်သည်။

အလားတူ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့မှာ နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်တို့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၇ ရက်က တွေ့ဆုံ၍ မြန်မာ့အရေး ဆွေးနွေးခဲ့ကြသလို မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ကူညီပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

CNI News
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၆

ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ယခုလအတွင်း ကျင်းပမည့် မြန်မာ့အရေး ဆွေးနွေးပွဲ ၂ ခုကို နစကမှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေ တက်ရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်း က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပြောသည်။

ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်နှင့် ၂၀ ရက်နေ့များတွင် ထိုင်းနိုင်ငံမှာ မြန်မာ့အရေး ဆွေးနွေးပွဲ ၂ ခုကို ထိုင်းက ဦးဆောင် ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက “ဒီလ ၁၉ ရက်နေ့မှာ ပြုလုပ်မယ့် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ အိမ်နီးနားချင်းနိုင်ငံများ အစည်းအဝေး ကိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံက နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေ ဦးစီးပြီး တက်ရောက်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်”ဟု ပြော သည်။

ထိုအစည်းအဝေး ၂ ခုကို တရုတ်၊ လာအို၊ ထိုင်း၊ အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံများကလည်း တက်ရောက်မည် ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက “အဓိကတော့ နယ်စပ်ရေးရာ ကိစ္စတွေ၊ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် မှုကင်း ကိစ္စတွေနဲ့ ပတ်သက် ပြီး ဆွေးနွေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နယ်စပ်တည်ငြိမ်ရေး၊ နယ်စပ်ဒေသ မှုကင်းများ ပူးပေါင်းတိုက်ဖျက် နိုင်ရေး အတွက် ဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးနှင့် စစ်ရေး အကျပ်အတည်းဖြစ်ကာ နိုင်ငံတစ်ဝန်း စစ်ပွဲများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြစ်ပွား နေခြင်းကြောင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများလည်း အခက်အခဲတွေ့နေကြရသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာ့အကျပ်အတည်း ကျော်လွှားနိုင်ရေးအတွက် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများက ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်နှင့် ၂၀ ရက်နေ့များတွင် အစည်းအဝေး ၂ ခု ကျင်းပ၍ အဖြေရှာကြမည်ဖြစ်သည်။

အလားတူ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်နှင့် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တို့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၇ ရက်နေ့က တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့မှာ တွေ့ဆုံ၍ မြန်မာ့အရေးကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသေးသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၆

မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ဖြစ်ပွားနေသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် တိုက်ပွဲများအတွင်း တပ်မတော် အနေဖြင့် အားရစရာမရှိကြောင်း၊ စစ်ရေးပိုင်းတွင် မည်ကဲ့သို့ မဟာဗျူဟာချထားသည်ကို မှန်းရခက်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးလေ့လာသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ခေါင်းကြီးပိုင်းကို တာဝန်ယူထားသည့် တပ်မတော် တစ်ရပ်အနေဖြင့် လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသော တိုက်ပွဲများတွင် အားရစရာ မကောင်းဘူးဟု မြင်ကြောင်း၊ မည်သည့်အပိုင်းကို ဦးတည်သွားနေသည်ကို ပြောရ ခက်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၎င်းက “‌တိုက်ပွဲပိုင်း တချို့နေရာတွေတော့ အားရစရာမရှိဘူးပေါ့။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ ခေါင်းကြီးပိုင်း တာဝန်ယူ ထားရတဲ့ တပ်မတော် တစ်ရပ်အနေနဲ့က အားရစရာ မကောင်းဘူးလို့ ရှုမြင်တယ်။ သို့သော်လည်း နိုင်ငံတစ်ခုလုံး စာရဲ့ ကြုံနေရတဲ့ စစ်ပွဲမျိုးနဲ့ ယှဉ်ပြန်ရင်လည်း အဖြေထုတ်ပေးဖို့က စောနေသေးတယ်။ အဲဒါက နစကအနေနဲ့ စစ်ရေးပိုင်းမှာ ဘယ်လိုမဟာဗျူဟာ ချထားလဲ၊ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ဆက်သွားမလဲ။ ဒါကြတော့လည်း ကျနော်တို့ နည်းနည်း မှန်းရခက်နေတယ်။ ခက်နေတယ်ဆိုတာက ဘယ်လိုအပိုင်းကို သူဦးတည်သွားလဲဆိုတာ ပြောဖို့ လုံလောက်တဲ့ ဒေတာမရှိဘူး။ စောင့်ကြည့်ပြီးတော့မှ ထပ်အဖြေထုတ်ရမယ့် အပိုင်းတော့ ရှိလိမ့်မယ်။ လောလော ဆယ် မြေပြင် အခြေအနေကိုကြည့်ရင် ရခိုင်စစ်မျက်နှာသည် စစ်ရေးပိုင်းအရ အသာစီးမရတဲ့ အနေအထားလို့ပဲ သုံးသပ်လို့ ရတယ်။ သို့သော်လည်း နောင်တစ်ချိန်မှာ ဘယ်လိုဖြစ်လာမလဲ စောင့်ကြည့်ရမယ့် သဘောရှိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

AA ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

မျက်မှောက်ခေတ် ကမ္ဘာတစ်လွှား ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲများနှင့် လက်နက် ကိုင်ပဋိပက္ခများကို လေ့လာဆန်းစစ် ကြည့်ပါက လေကြောင်းနှင့် အာဏာသစွမ်းအားဟာ စစ်ပွဲအောင်နိုင်ရေး အတွက် အဓိကအရေးပါသည့် အခန်း ကဏ္ဍက ပါဝင်နေသည်ကို တွေ့ရမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်က တပ်တော်ဝင် အခမ်းအနားမှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများနှင့် နိုင်ငံတစ်ဝန်းဖြစ်ပွားနေသော တိုက်ပွဲများ တွင် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကို အဓိက အားထားလျက်ရှိသည်။

လက်ရှိတွင် အမ်းနှင့် ဂွမြို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ရေး အပြင်းအထန် ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်နေပြီး မြန်မာ့တပ်မတော် ဘက်မှလည်း စွမ်းဆောင်ရည် ကျဆင်းလာသည်ကို သက်သေပြနေကြောင်း NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်း အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာကို CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မူအားဖြင့်ကြည့်ရင်တော့ ၁၀ စုနှစ် တစ်ခုကာလက မြန်မာ့တပ်မတော်ဆိုတာက အင်အားကြီးခဲ့ပြီးတော့ တိုင်းရင်းသားနယ်မြေ၊ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ အပေါ်စီးရခဲ့ဖူးပါတယ်။ အခုတစ်ခါ ထို့အတူပဲ သူက အင်အားစု ချို့ယွင်းပြီးတော့ တိုင်းရင်းသားတပ်တွေက တစ်ဖန်ပြန်ပြီး စစ်ရေးအရ အပေါ်စီး အသာစီး ပြန်ရတဲ့သဘောပေါ့ လေ။ AA က ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲမှာ စစ်ရေးအရ အသာစီးရနေတာတွေက တစ်ဖက်က AA ရဲ့ စွမ်းဆောင်မှုပါသလိုပဲ တစ်ဖက်က လက်ရှိ တပ်မတော်ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည် ကျဆင်းလာတာကိုလည်း သက်သေပြနေတဲ့ သဘောလို့ သုံးသပ်မိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

တပ်မတော် လေကြောင်းကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၌ ပြင်းထန်ခဲ့သည့် တိုက်ပွဲများမှာ တရုတ်၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုကြောင့် တအာင်းတပ်ဖွဲ့(TNLA)ဘက်မှ ဦးစွာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် အသင့်ရှိကြောင်း ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခဲ့သည်။

ထို့နောက် ကိုးကန့်တပ်ဘက်မှ အပစ်ရပ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီး ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့၌ နစကဘက်မှ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကိုကိုဦး ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် ကိုးကန့်တပ်တို့ ဆွေးနွေးမှု စတင်နေကြောင်း သိရသည်။

ထို့ပြင် ဒီဇင်ဘာ ၉ ရက်နေ့ကလည်း KIO နှင့် တရုတ်ပြည်သူ့အတိုင်အပင်ခံ ကွန်ဖရန့်အဖွဲ့ဝင်တို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ခဲ့ကြကြောင်းလည်း သိရသည်။

သို့သော် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်မူ နစကနှင့် AA တို့အကြား တိုက်ပွဲမှာ ပိုမိုပြင်းထန်လာနေပြီး AA ဘက်မှ သိမ်းပိုက် ထားသည့် နယ်မြေများမှာ စုစုပေါင်း ၁၃ မြို့နယ်အထိ ရှိလာပြီဖြစ်သည်။

လက်နက်ကိုင်နည်းလမ်းဖြင့် မိမိတို့လိုလားချက်ကို တောင်းဆို၍မရဘဲ နိုင်ငံရေးစားပွဲဝိုင်း သို့ ရောက်လာပြီး ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းသောနည်းဖြင့် ပဋိပက္ခများကို ပြေလည်စေမည်ဟု ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်နေ့က ကျရောက်သည့် နှစ် ၅၀ ပြည့် ရခိုင်ပြည်နယ်နေ့ အခမ်းအနားသို့ နစကဥက္ကဋ္ဌမှ သဝဏ်လွှာ ပေးပို့ခဲ့ပြီး ပြောဆိုထားသည်။