CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၉

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ လွတ်လပ်သောအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည့် ကမ္ဘာ့ရေးရာအိန္ဒိယကောင်စီ(ICWA)နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ပွဲတွင် မြန်မာကိုယ်စားလှယ်များ မြန်မာနိုင်ငံ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအတွက် ဘာရလိုက်လဲဆိုသည့်အပေါ် အားလုံးက စိတ်ဝင်တစားစောင့်ကြည့်နေကြသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ Think Tanks အဖွဲ့ကြီးဖြစ်သည့် ကမ္ဘာ့ရေးရာအိန္ဒိယကောင်စီ(ICWA)နှင့် မြန်မာနိုင်ငံက နိုင်ငံရေး ပါတီ ၁၂ ပါတီ၊ NSPNC အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးမင်းနိုင်၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်(EAOs) ၅ ဖွဲ့၊ အရပ်ဖက် အဖွဲ့အစည်း(CSO)၊ လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်းများ စုစုပေါင်း ၄၀ ကျော်တို့ တွေ့ဆုံ၍ ဖက်ဒရယ်စနစ် နှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ 

အဆိုပါ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈ ရက်က မြန်မာနိုင်ငံရှိ အိန္ဒိယသံရုံး၏ အိန္ဒိယစင်တာတွင် ကျင်းပခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အဓိက အနေဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ညှိနှိုင်းနိုင်သည့် စွမ်းရည်အား မြင်တွေ့ခဲ့ရကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိက,ကတော့ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ တစ်လုံးတည်းချုပ်ပြောမယ် ဆိုလို့ရှိရင်တော့ အိန္ဒိယရဲ့ ညှိနှိုင်းနိုင်တဲ့ စွမ်းရည်ပေါ့နော်၊ ကျနော်တို့ဆီမှာကျတော့ ရရင်ရ၊ မရရင်ချဆိုတဲ့ ၀ နဲ့ ၁၀၀ ပေါ့၊ ၁၀၀ ရရင်ရ၊ မရရင် ၀ ပဲဆိုတဲ့ ဟာမျိုး အဲပုံစံမျိုး။ ကျနော်တို့ရဲ့ မြန်မာတွေရဲ့ စိတ်ခံစားချက်က အဲအတိုင်းသွားတာပေါ့၊ အိန္ဒိယက အဲတိုင်း မဟုတ်ဘူး၊ တော်တော်ကို နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော်ကြာတဲ့ထိ စိတ်ရှည်လက်ရှည်နဲ့ တဖြည်းဖြည်းချင်း တဖြည်းဖြည်း ချင်းပဲ ရသလောက်ပေါ့နော်၊ ဒီဟာ ဒါညှိနှိုင်းလို့ ဒီလောက်ရတယ် အဲလိုမျိုးနဲ့ သူတို့ ဆက်ပြီးရွှေ့လာလိုက်တာ အခု ဆိုရင် ဒါတော်တော်လေးကို ခရီးရောက်လာတယ် ဆိုတဲ့ဟာမျိုးပေါ့နော်၊ နိုင်ငံရေးမှာ အကြမ်းဖက်တဲ့ဟာနဲ့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးတွေလည်း သူတို့လည်း ကြုံတွေ့ရတယ်၊ ဒါပေမယ့် ဒီဟာပေါ်မှာ  ထိန်းထားပြီးတော့ မှပဲ တတ်နိုင်သလောက် နိုင်ငံရေးအရ စကားပြောမှုပေါ့နော်၊ ဒါကိုပဲ များများမြှင့်တင်ပြီး‌တော့မှ သွားပြီးတော့ တဖြည်းဖြည်း စိတ်ရှည်လက်ရှည်ပဲ၊ ဒါမျိုးအနေအထားထိ ရောက်အောင် ဘယ်လိုစိတ်ရှည် လက်ရှည်လုပ်လာခဲ့ ရတယ်၊ ဘယ်လိုညှိနှိုင်းမှုတွေနဲ့ ဘယ်လိုအပေးအယူမျိုးတွေ လုပ်ပြီးတော့မှ လုပ်လာခဲ့ရတယ်ဆိုတဲ့ဟာတွေ လည်း မြင်ရတာ‌ပေါ့”ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈ ရက်က ဖက်ဒရယ်နဲ့ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲမှာ အိန္ဒိယပညာရှင်များကို တွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲတွင်  ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ မူဘောင်များနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်အရေး၊ လူမျိုးပေါင်းစုံနှင့် ဘာသာစကား ပေါင်းစုံ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို စီမံခန့်ခွဲရာတွင် အိန္ဒိယ၏ အတွေ့အကြုံများ၊ အားလုံးပါဝင်သော အုပ်ချုပ်မှုနှင့် အာဏာခွဲဝေမှုဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များ၊ အိန္ဒိယဖက်ဒရယ်စနစ်နှင့် လူမျိုးစု မတူကွဲပြားမှုများအရေး စသည့် ခေါင်းစဉ်များအား အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များ၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများကဏ္ဍနှင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ရှိသည့် နယ်မြေများတွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး အဖြေရှာပြီး နိုင်ငံရေးအားဖြင့် အဖြေထုတ်သည့် ကိစ္စရပ်များအား ဆွေးနွေး မျှဝေခဲ့ကြကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အချက်လေးတွေပေါ့ဗျာ သူတို့ဘာကြောင့် အခုထိ အခြေခံဥပဒေဟာ ခိုင်မြဲနေတာလဲ၊ အရင်ကတည်းက အငြင်းအခုံလေးတွေနဲ့ တစ်ချက်ချင်း တစ်ချက်ချင်းကို ကြိုတင် ပြဋ္ဌာန်းထားခဲ့တဲ့ ဥစ္စာတွေ၊ အခုလက်တွေ့ အဲတာ ကို အကောင်အထည်ဖော်ပေးတဲ့ အနေအထားတွေ စသည်ဖြင့်ပေါ့၊ ကျ‌နော်တို့ နိုင်ငံဖက်ကလည်းပဲ အခြေခံဥပဒေ နဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြင်ခြင်း၊ ပြုခြင်းလေးတွေ ဒါလေ့လာနေဆဲ ဖြစ်တာပေါ့၊ နိုင်ငံပေါင်း ၈ ခုလောက်ရဲ့ အခြေခံဥပ‌ဒေ ကို လေ့လာနေတယ်လို့ မှတ်သားရပါတယ်၊ အဲတော့ အိန္ဒိယ ဖွဲ့စည်းပုံလည်း အပါအဝင်ပေါ့၊ ဆိုတော့ ဘယ်လို ကိုယ့်နိုင်ငံအတွက် အသုံးတည့်မှာလဲ ဆိုတာကတော့ တစ်ချက်ချင်း တစ်ချက်ချင်း သွားကြရမယ်ထင်တယ်၊ သူတို့ ဖက်ကလည်း အခုက အဓိကအချက်လေးတွေပေါ့၊ အိန္ဒိယဖွဲ့စည်းပုံရဲ့ အဓိက အချက်လေးတွေ ကျနော်တို့မှာက တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံနဲ့ ပြဿနာတွေ၊ အဲတော့ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးကဏ္ဍကို ဘယ်လိုသူတို့ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းထားတယ်၊ ဘယ်လိုပဋိပက္ခ မဖြစ်ဘဲနဲ့ ပြေလည်အောင်နေကြတယ်၊ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခရှိတဲ့ နယ်မြေတွေကို ဘယ်လို တွေ့ဆုံဆွေးနွေး အဖြေရှာပြီးမှ နိုင်ငံ‌ရေးအားဖြင့် အဖြေထုတ်ကြတယ် စသဖြင့်ပေါ့ အဲတာလေးတွေ မျှဝေတာပါ” ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈ ရက်က ဖက်ဒရယ်နဲ့ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲမှာ အိန္ဒိယပညာရှင်များနဲ့ မြန်မာကိုယ်စားလှယ်များကို တွေ့ရစဉ်

အိန္ဒိယပညာရှင်များနှင့် ဆွေးနွေးသည့်အခါမှာ အိန္ဒိယသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဗဟိုအစိုးရပြိုကွဲသွားမှာကို စိုးရိမ်မှုရှိ နေကြောင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီ ထူထောင်ရေးကို ဝိုင်းဝန်း ကူညီတည့်မတ်ပေးစေလိုကြောင်း အချက် ၂ ချက်ကို ရလိုက်သည်ဟု ဆွေးနွေးပွဲမှာ ပါဝင်ခဲ့သော ပြည်တွင်း/ပြည်ပ သံတမန်များနှင့်နီးစပ်သူ နိုင်ငံရေးသမား တစ်ဦးက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ နိုင်ငံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်ရေး အင်အားစုများသည် ဖက်ဒရယ်ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုများကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်မှ ၇ ရက်အထိ အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ သွားရောက်၍ လေ့လာခဲ့သေးသည်။

အဆိုပါ အိန္ဒိယခရီးစဉ်၏ အဆက်ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရန်ကုန်မြို့ရှိ အိန္ဒိယစင်တာ၌ ဒုတိယအကြိမ် ကျင်းပခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ဖက်ဒရယ်စနစ်နှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များအား နေပြည်တော်တွင် နောက်ထပ် တစ်ကြိမ် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးသွားရန် ရှိကြောင်းလည်း နိုင်ငံရေးပါတီများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ Think Tanks အဖွဲ့ကြီးဖြစ်သည့် ကမ္ဘာ့ရေးရာအိန္ဒိယကောင်စီ(ICWA)နှင့် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပါတီများ၊ NSPNC ၊ EAOs များ တွေ့ဆုံ၍ ဖက်ဒရယ်စနစ်နှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များအပေါ် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးကြသည်။

အဆိုပါ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈ ရက်က မြန်မာနိုင်ငံရှိ အိန္ဒိယသံရုံး၏ အိန္ဒိယစင်တာမှာ ကျင်းပခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ မူဘောင်များနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်အရေး၊ လူမျိုးပေါင်းစုံနှင့် ဘာသာစကား ပေါင်းစုံ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို စီမံခန့်ခွဲရာတွင် အိန္ဒိယ၏ အတွေ့အကြုံများ၊ အားလုံးပါဝင်သော အုပ်ချုပ်မှုနှင့် အာဏာခွဲဝေမှုဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များ၊ အိန္ဒိယဖက်ဒရယ်စနစ်နှင့် လူမျိုးစု မတူကွဲပြားမှုများအရေး စသည့် ခေါင်းစဉ် များကို အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထိုဆွေးနွေးပွဲကို မြန်မာနိုင်ငံဘက်က နစက၏ အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ(NSPNC)မှ အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးမင်းနိုင် အပါအဝင် ကိုယ်စားလှယ် ၃ ဦး၊ တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ်(NCA)ထိုးထားသည့် လက်နက်ကိုင် ၇ ဖွဲ့အနက် ၅ ဖွဲ့မှ ဒေါ်စောမြရာဇာလင်း၊ နန်းယဉ်ယဉ်စိုး၊ ဗိုလ်မှူးကြီးစောကျော်ညွန့်၊ ရဲဘော်မျိုးဝင်း၊ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာတို့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈ ရက်က ရန်ကုန်မြို့ရှိ အိန္ဒိယစင်တာမှာ ဖက်ဒရယ်အရေး ဆွေးနွေးကြစဉ်

အလားတူ နိုင်ငံရေးပါတီများဘက်က ပြည်သူ့ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီး၊ ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေး မောင်၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်၊ တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးပါတီဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်၊ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးသာထွန်းလှ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စား လှယ်ဟောင်း ဒေါ်ခင်စောဝေ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးရဲထွန်း၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး လွှတ် တော်ကိုယ်စားလှယ် ဒေါက်တာညိုညိုသင်း၊ စာရေးဆရာ ဦးကျော်ဝင်း၊ USDP မှ ဦးခင်မောင်စိုး၊ ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်း သားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှ ဦးစောသန်းမြင့်တို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။

အိန္ဒိယဘက်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အိန္ဒိယသံအမတ်ကြီးနှင့် Think Tanks အဖွဲ့မှ ကိုယ်စားလှယ်များ တက် ရောက်ခဲ့ကြသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၅-၇ ရက်က အိန္ဒိယခရီးစဉ် သွားကြသော ကိုယ်စားလှယ်များကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံမှ နိုင်ငံရေးနှင့်အုပ်ချုပ်ရေး အင်အားစုများသည် ဖက်ဒရယ်ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုများကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်မှ ၇ ရက်အထိ အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ သွားရောက်၍ လေ့လာခဲ့သေးသည်။

အိန္ဒိယခရီးစဉ်တွင် နိုင်ငံရေးပါတီ ၁၁ ပါတီ၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်(EAO) ၆ ဖွဲ့၊ အမျိုးသားစည်းလုံး ညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရေး ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ (NSPNC) ဥက္ကဋ္ဌနှင့်အတွင်းရေးမှူး၊ ပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးစင်တာ(CPR) တို့မှ ကိုယ်စားလှယ် ၂၀ ကျော် ပါဝင်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ အိန္ဒိယခရီးစဉ်၏ အဆက်ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရန်ကုန်မြို့ရှိ အိန္ဒိယစင်တာ မှာ ဒုတိယအကြိမ် ကျင်းပခြင်းဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ် ၁၈

နစက တစ်နည်းအားဖြင့် မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် နိုင်ငံရေးမှ ဘယ်လိုထွက်မလဲ ဆိုခြင်းအား စဥ်းစားရမည့် အချိန်ဖြစ်သည်ဟု ပအိုဝ်းအမျိုးသားဖက်ဒရယ်ကောင်စီ(PNFC)ဥက္ကဋ္ဌ ခွန်မြင့်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းအရ ဗဟိုအစိုးရအနေဖြင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် များအပေါ် မည်မျှ ပေးနိုင်မည်နည်း မေးခွန်းထုတ်နေကြသလို တဖက်မှာလည်း နစက အနေဖြင့် ‌ပေးပိုင်ခွင့်မရှိ ကြောင်း ထောက်ပြကြသည်။

နစကအနေဖြင့် ပေးခွင့်ရှိသည်ဟု ထင်နေခြင်းသည် လွဲမှားသည့် အယူအဆဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ပေးရန် လုပ်ပိုင်ခွင့် မရှိကြောင်း၊ ယခုအချိန်သည် မြန်မာ့တပ်မတော် အနေဖြင့် နိုင်ငံရေးမှ ဘယ်လိုထွက်မလဲ ဆိုခြင်းအား နစက အနေဖြင့် စဥ်းစားရမည့် အချိန်ဖြစ်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသားဖက်ဒရယ်ကောင်စီ(PNFC) ဥက္ကဋ္ဌ ခွန်မြင့်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စစ်ကောင်စီ အနေနဲ့လည်း သူက ပေးခွင့်ရှိတဲ့လူလို့ ထင်နေတာလည်း အဲဒါ လွဲမှားတဲ့ အယူအဆပါပဲ၊ တစ်လျှောက်လုံးမှာ ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်မှာက အစိုးရတွေက ပေးတဲ့လူဖြစ်ပြီးတော့ ကျန်တဲ့လူတွေက ယူသွား တဲ့လူ ဖြစ်ခဲ့တယ်၊ စစ်ကောင်စီရဲ့ တရားဝင်မှု၊ မဝင်မှုကိုထားပေါ့၊ အခုက စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းထားတာကိုး၊ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းထားတော့ နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးခွင့်မရှိတဲ့ စစ်တပ်နဲ့ စစ်တပ်က စုဖွဲ့ထားတဲ့ စစ်ကောင်စီနဲ့ က အဲဒီအလုပ်တွေကို လုပ်ခွင့်မရှိဘူးပေါ့နော်၊ လုပ်ရင်လည်း တရားမဝင်ဘူးပေါ့၊ အဲလိုပဲ ကျနော်မြင်ပါတယ်၊ ဒါကြောင့် စစ်ကောင်စီနဲ့ကျတော့လည်း ကျနော်တို့က သဘောထားတွေက အမြဲတမ်းလိုမှာ aggressive ဖြစ်နေ တာတော့ မဟုတ်ဘူး၊ လုပ်ပိုင်ခွင့် မရှိတဲ့ဟာကို လုပ်နေတာကိုက လွဲတာပေါ့လေ၊ အဓိကကတော့ ဒီအချိန် လုပ်ရမှာက စစ်တပ်က နိုင်ငံရေးက ဘယ်လိုထွက်မလဲဆိုတာကို စစ်ကောင်စီက စဥ်းစားရမှာဖြစ်တယ်” ဟု ပြော သည်။ 

လက်နက်ကိုင် ခေါင်းဆောင်များနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

ဗဟိုအစိုးရအနေဖြင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များအပေါ် မည်မျှပေးနိုင်လဲ ဆိုခြင်းသည် အရေးကြီးသည့် ကဏ္ဍတွင် ရှိနေကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဥ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူကလည်း အရေးကြီးတဲ့ကဏ္ဍမှာ ရှိနေတာပဲ၊ ကျနော်တို့ အရင်တုန်းက ဆိုလို့ရှိရင် NCA လုပ်ငန်းစဥ်၊ ငြိမ်းချမ်း‌ရေး လုပ်ငန်းစဥ်တိုင်း ကျနော်တို့ ဆွေးနွေးတဲ့အချိန်မှာ အဓိက ကျနော်တို့ တောင်းဆိုတာကတော့ တပ်မတော်က နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှုမှ ဆုတ်ခွာရေး ကျနော်တို့ တောင်းဆိုတာ၊ တောင်းဆိုတဲ့ အခါကျတော့ သူတို့ကလည်း ကျနော်တို့ ဆုတ်ခွာမယ်ဆိုရင် ခင်ဗျားတို့ရော ခင်ဗျားတို့ EAO တွေရော ဘယ်လိုလုပ်မလဲ၊ ခင်ဗျားတို့ EAO တွေက လက်နက် ဆက်ကိုင်ထားမှာလား၊ ခင်ဗျားတို့ EAO တွေက လက်နက် ဆက်ကိုင်ထားသမျှ ကာလပတ်လုံး ကျနော်တို့က ဘယ်လိုလုပ်ဆုတ်ခွာမလဲ အဲလိုမျိုးပြောတယ်၊ အဲတော့ ကျနော်တို့ ၂ ဖက်က ညှိပြီး တော့မှ အဲဒီတုန်းက မူကြမ်းလုပ်ထားတာက ၁၅ နှစ်စီမံကိန်း၊ အဲဒီ ၁၅ နှစ်စီမံကိန်းမှာ နှစ်ဖက်ဘယ်လို ညှိကြ မယ်၊ နှစ်ဖက်ဘယ်လို လက်နက်ကိုင်တဲ့ အဆင့်ကနေ ဘယ်လိုဆုတ်ခွာကြမယ် ဆိုတာတွေကို ကျနော်တို့ ညှိနေကြတာဖြစ်တယ်၊ ဒါကမပြီးသေးဘူးပေါ့ဗျာ၊ ကျနော်တို့ တတိယပြည်ထောင်စု သဘောတူညီချက် ဆွဲပြီး တဲ့ထိ သူကမပြီးသေးဘူး၊ နောက်ထပ် စတုတ္ထအကြိမ်အတွက် ထပ်ဆက်ဆွေးနွေးဖို့ ဖြစ်တယ်၊ အဲဒီ အချိန်မှာ ဒီအာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်လာတာပေါ့ဗျာ” ဟု ပြောသည်။ 

TNLA-AA-MNDAA ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကတော့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း(EAO)များ အနေဖြင့် မဖြစ်နိုင်တာကို မတောင်းဆိုရန်နှင့် ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တာများကို ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရမည်ဟု ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၉ ရက်က ရုရှားနှင့်ဘယ်လာရုစ် ခရီးစဉ်အပြန် လေယာဉ်ပေါ်မှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များနှင့် ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများက မြန်မာ့တပ်မတော်ကို နိုင်ငံရေးက ထွက်ခွာရန်၊ ရွေးကောက်ခံ မဟုတ်ဘဲ လွှတ်တော်တွင် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း နေရာယူထားမှုကို လက်လွှတ်ရန်၊ အရပ်သား အုပ်ချုပ် ရေးအောက်မှာ တပ်မတော်ကို ထားရန် စသဖြင့် တောင်းဆိုလျက်ရှိသည်။

အလားတူ အာရက္ခတပ်တော်(AA)က ကွန်ဖက်ဒရေးရှင် တနည်းအားဖြင့် “ဝ” UWSA ရရှိနေသော အဆင့်အတန်း ထက် မနိမ့်သော နိုင်ငံရေးအဆင့်အတန်းကို အသိအမှတ်ပြုရန် သို့မဟုတ်ပါက သီးခြားလွတ်လပ်ရေးကို သွားနိုင် ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

TNLA ကလည်း ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးနှင့်အတူ သိမ်းပိုက်ထားသော နယ်မြေများကို စုစည်း၍ ပလောင်ပြည်နယ် သတ်မှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုထားသလို “ဝ”ကလည်း လက်ရှိ ရရှိထားသော အုပ်ချုပ်ရေး အာဏာအပြင် “ဝ” ပြည်နယ် သတ်မှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုလျက်ရှိသည်။

KIA ကတော့ ဖက်ဒရယ်ထက် ကျော်လွန်သော ဆွေးနွေးမှုများကို ပြုလုပ်လာမည်ဟု သတိပေးထားသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ် ၁၇

ဖက်ဒရယ်နှင့် ဒီမိုကရေစီဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များအား ရန်ကုန်မြို့ရှိ အိန္ဒိယစင်တာတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈ ရက်၌ အိန္ဒိယနိုင်ငံက Think Tanks အဖွဲ့နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ကြမည်ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးပါတီများက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

ထိုဆွေးနွေးပွဲတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ လေ့လာရေးခရီးစဥ် သွားရောက်ခဲ့သည့် ပုဂ္ဂိုလ်အများစု ပါဝင်သလို NSPNC အတွင်းရေးမှူး၊ တခြားသော လူပုဂ္ဂိုလ်များလည်း ပါဝင်သည်။

အဆိုပါ လူပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် အိန္ဒိယတွင် အကြီးဆုံး လွတ်လပ်သော Think Tanks အဖွဲ့ဖြစ်သည့် ကမ္ဘာ့ရေးရာအိန္ဒိယ ကောင်စီ(ICWA)တို့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးကြမည်ဖြစ်သည်။ 

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလက နိုင်ငံရေးပါတီများ၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များနှင့် NSPNC မှ ကိုယ်စားလှယ်များသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ဆိုင်ရာ လေ့လာရေးခရီးစဉ်အား အိန္ဒိယနိုင်ငံ သို့ သွားရောက်‌လေ့လာခဲ့သည်။

အိန္ဒိယခရီးစဉ်တွင် နိုင်ငံရေးပါတီ ၁၁ ပါတီ၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်(EAO) ၆ ဖွဲ့၊ အမျိုးသားစည်းလုံး ညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရေး ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ (NSPNC) ဥက္ကဋ္ဌနှင့်အတွင်းရေးမှူး၊ ပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးစင်တာ(CPR) တို့မှ ကိုယ်စားလှယ် ၂၀ ကျော် ပါဝင်ခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်မှ ၇ ရက်ထိ အိန္ဒိယသို့ သွားရောက်ခဲ့သော ကိုယ်စားလှယ်များကိုတွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ အိန္ဒိယခရီးစဉ်သည် နိုဝင်ဘာ ၄ ရက်မှ ၇ ရက်အထိဖြစ်ပြီး ဗဟိုအစိုးရနှင့် ပြည်နယ်အစိုးရများကြားက အာဏာခွဲဝေမှု၊ တန်းတူရေးနှင့် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့် အခြေအနေများကို လေ့လာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အိန္ဒိယသည် လွတ်လပ်‌ရေး ရပြီးကတည်းကပင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပ‌ဒေ ပျက်သွားခြင်း၊ အာဏာသိမ်းခြင်းများ မရှိဘဲ အစဥ်အဆက် ပြုပြင်လာရာ ယခုဆိုလျှင် ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ဆင်မှုသည် ၁၀၆ ကြိမ်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း၊ လိုအပ်သည် များအား ညှိနှိုင်းပြင်ဆင်သွားရင်း ကမောက်ကမ မဖြစ်ဘဲ ယနေ့အချိန်ထိ တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးသော နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်လာသည်ကို သင်ခန်းစာယူရမည်ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးပါတီများက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့အတူ ညီညွတ်မျှတသော စနစ်တစ်ခု၊ အခြေခံဥပဒေတစ်ခု၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ မြင့်မှုများ သည် နိုင်ငံအတွက် စိန်ခေါ်မှုများ ဖြစ်သောကြောင့် အနာဂတ်မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်လည် တည်ဆောက်သည့် အခါတွင် အိန္ဒိယဘက်မှ ကောင်းသော အချက်များအား ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည်ဟု နိုင်ငံရေးပါတီများက ပြောသည်။

ထို့ပြင် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ချုပ်ငြိမ်းရန် လျော်ညီသော အခြေခံဥပဒေတစ်ခုအား လူထုသို့ ပေးကမ်းနိုင်ရ မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုဥပဒေသည် လက်ရှိ အကျပ်အတည်းများ အားလုံးကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ရမည်ဖြစ်သလို ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရန်နှင့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းသော နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းအား ဖန်တီးပေးနိုင်သော ဖွဲ့စည်းပုံမျိုး ဖြစ်ရမည် ဟု နိုင်ငံရေးပါတီများက ထောက်ပြကြသည်။

ယခင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် Constitutionalism နှင့် Federalism အား မြန်မာနိုင်ငံ၊ နေပြည်တော်တွင် ပထမအကြိမ် လာရောက် သင်တန်းပို့ချခဲ့ပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၅ ရက်နှင့် ၆ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယအကြိမ်အဖြစ် အိန္ဒိယ နိုင်ငံတွင် ဆွေးနွေးလေ့လာမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ အိန္ဒိယခရီးစဉ်အဆက်ကို ဆွေးနွေးကြမည်ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲသို့ ဦးကိုကိုကြီး၊ ဒေါက်တာအေးမောင်၊ ဦးထက်အောင်ကျော်၊ ဒေါ်ညိုညိုသင်း၊  ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာ၊ နိုင်တလညီ၊ ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်းသားများဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှ ကိုယ်စားလှယ် တစ်ဦး၊ KSPP ပါတီမှ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးတို့ တက်ရောက်ကြမည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၇

ချင်းပြည်နယ်ကို အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ပေါင်းစည်းရန်အတွက် ဆွေးနွေးခဲ့ခြင်းသည် နိုင်ငံအဆင့်အရ မလုပ်သင့် မလုပ်ထိုက်သည့် ကြိုးပမ်းမှုဖြစ်ကြောင်း 7 EAO Alliance မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီးစောကျော်ညွန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်လွှတ်တော်အမတ် K.Vanlalvena သည် ချင်းပြည်နယ်သို့ ဝင်ရောက်ကာ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး (CNF/CNA) ဌာနချုပ်ကို သွားရောက်ခဲ့ပြီး ချင်းပြည်နယ်ကို အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ပေါင်းစည်းရန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း The Hindu သတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး မတည်မငြိမ် ဖြစ်နေသည့်ကာလတွင် ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ထူးဆန်းကြောင်း 7 EAO Alliance မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီး စောကျော်ညွန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ချင်းပြည်ဆိုတာက ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာ အစဉ်တစိုက် ပါဝင်လာခဲ့တဲ့ ပြည်နယ်ဖြစ်တယ်။ ကျနော်တို့ နားလည် ရသလောက်ဆိုရင် ကျနော်တို့အနာဂတ်မှာ ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်မယ့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စုမှာ ချင်းပြည်အနေနဲ့က ယူနစ်တစ်ခု အနေနဲ့ပါဝင်တဲ့ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုလို့ မြင်တယ်။ ဒီနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံကနေ လက်ရှိနိုင်ငံရေး ကမောက်ကမဖြစ်နေတဲ့ ကာလမှာ ဘာဖြစ်လို့ အဲဒီလိုမျိုး ပူးပေါင်းပါဝင်ဖို့ လုပ်ဖို့ကိုင်ဖို့ဆိုတာကို ကျနော့် အနေနဲ့ကတော့ ထူးဆန်းတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ နိုင်ငံတိုင်း နိုင်ငံတိုင်းကတော့ သူ့ရဲ့အချုပ်အခြာ အာဏာနဲ့ သူ့ရဲ့စီမံခန့်ခွဲခွင့်နဲ့ သူ့ရဲ့လွတ်လပ်စွာ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်နဲ့ ရှိနေတာဖြစ်တဲ့ အတွက် ကြောင့် ကျနော်တို့ နိုင်ငံကလည်း မကြုံဖူးတဲ့ အခက်အခဲ အကြပ်အတည်းကို ရင်ဆိုင်ဖြတ်ကျော် နေရချိန်မှာ ဒီလိုမျိုး လာရောက် ပြောဆိုတာတို့၊ စည်းရုံးတာတို့၊ ပူးပေါင်းဖို့ ပြောတာတို့ဘာတို့ အမှန်တကယ် ဖြစ်ခဲ့တယ် ဆိုရင်တော့ ဒါက နိုင်ငံအဆင့်နဲ့ ကြည့်မယ်ဆိုရင် တော်တော်လေး မလုပ်သင့် မလုပ်ထိုက်တဲ့ ကြိုးပမ်းမှုလို့ပဲ ပြောချင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် အိန္ဒိယအထက်လွှတ်တော် အစည်းအဝေးတွင် မဏိပူရပြည်နယ် လွှတ်တော်အမတ် တစ်ဦးကလည်း တမူး-ကဘော်ချိုင့်ဝှမ်းကို အိန္ဒိယနှင့် ပေါင်းစည်းရေး ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ယခုကဲ့သို့ ချင်းပြည်နယ်ကို အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ပေါင်းစည်းရန် ပြောဆိုမှုအပေါ် ချင်းလူမျိုးများဘက်မှလည်း လက်ခံ မည်မဟုတ်ကြောင်း၊ မိမိတိုင်းပြည် အကျိုးစီးပွားအတွက် သူများတိုင်ပြည်ကို ထိခိုက်အောင် ပြောဆိုမှုအပေါ် လက်မခံကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ‌ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျမတို့ လက်မခံပါဘူး။ ချင်းကလည်း လက်မခံပါဘူး။ ဒါကတော့ ကမ္ဘာကြီးတစ်ခုလုံး နိုင်ငံရေးအရ ကမောက်ကမတွေ ဖြစ်နေတာကို အဲဒီတော့ ကိုယ့်အကျိုးစီးပွားပေါ်ကနေ ပြောနေကြတာပဲ။ ကိုယ့်တိုင်းပြည်ရဲ့ အကျိုးစီးပွား ကောင်းရာကောင်းကျိုးအတွက် ပြောနေတဲ့အခါမှာ ကိုယ့်တိုင်းပြည်ရဲ့ ကောင်းကျိုးအတွက် လုပ်တာ က သဘာဝကျတာပေါ့။ မှန်လည်း မှန်တယ်။ ဒါပေမယ့် သူများရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို ထိခိုက်ပြီး ကိုယ့်တိုင်းပြည် ကောင်းကျိုး ကွက်ကွက်လေးပဲ ကြည့်ရင်တော့ ဒါက လက်ခံနိုင်စရာမရှိဘူး။ အဲဒီတော့ အိန္ဒိယက ပါလီမန်အမတ် က မဲရဖို့တို့ ဘာညာတွေအတွက် သူ့နိုင်ငံရေး ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ပြောတာဖြစ်မှာပေါ့။ ဒါဟာသူ့ရဲ့အခြေခံ အတွေး အခေါ်ကို ပြတာပဲလေ။ သူ့ပြည်နယ် ကောင်းကျိုးအတွက် ပြောတာပြောလို့ ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူများတိုင်း ပြည် သူများလူမျိုးကို ထိခိုက်ပြီးပြောတဲ့ အပြောအဆိုမျိုးကို ကျမတို့က လက်မခံဘူး။ ကျမတို့လည်း ဘယ်တော့မှ သူများတိုင်းပြည် သူများလူမျိုးကို ထိခိုက်အောင် မပြောဘူး။ ကိုယ့်တိုင်းပြည်က ကိုယ့်လူမျိုးတွေအားလုံး စည်းစည်းလုံးလုံး ညီညီညွတ်ညွတ်နေဖို့ပဲ အားသန်တယ်” ဟု ပြောသည်။

အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍လည်း နစက သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကလည်း အိန္ဒိယအနေဖြင့် မိမိ၏နိုင်ငံရေး လို(ဘ)ဘက်တစ်ခုတည်းကိုကြည့်ကာ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကို ပျက်ပြားအောင် မလုပ်သင့်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာ နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုကို လေးစားသင့်ကြောင်း တုန့်ပြန်ပြော ကြားထားသည်။

ထို့ပြင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ‌ရေးသမားတချို့၏ ပြောကြားချက်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အသိပေးသင့် သည်များနှင့် ပြောသင့်သည်များကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားမှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောဆိုထားသည်။

မြန်မာ-အိန္ဒိယနယ်စပ်သည် ၁၀၁၀ မိုင်ကျော် ရှည်လျားပြီး ၁၆၂၆ ကီလိုမီတာရှိကြောင်း၊ တိုင်းတာပြီး ၉၀၇ မိုင် ကျော်ရှိပြီး ကီလိုမီတာအားဖြင့် ၁၄၆၀ ကျော် တိုင်းတာပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုပြောနေသည့် က‌ဘော်ချိုင့်ဝှမ်းဒေသ ဆိုသည်မှာလည်း ယခင် တိုင်းတာပြီး အသိအမှတ်ပြုပြီးထဲမှာ ပါပြီးဖြစ်ကြောင်း နစကဘက်က သတင်းထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။

မြန်မာ-အိန္ဒိယ နှစ်နိုင်ငံနယ်ခြား သတ်မှတ်ချက် အနေဖြင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ မေလ ၈ ရက်နေ့မှာ ချုပ်ဆိုထားသည့် မြန်မာ-အိန္ဒိယ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ဒေသ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဆိုင်ရာ နားလည်မှုစာချွန်လွှာလည်း ရှိပြီးဖြစ် ကြောင်း နစကဘက်က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၇

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲတွင် အားလုံးပါဝင်နိုင်ရန် ၂၀၀၈ ခြေ/ဥအား ပြင်ရန် သို့မဟုတ် အသစ်ရေးဆွဲရန် စသည့် စကားမျိုးများ မပြောဘဲ ဆွေးနွေးပွဲလုပ်လျှင် ခက်နိုင်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင် နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့ပြင် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေထဲမှ ပုဒ်မ ၆(စ)အရ တပ်မတော်က ဦးဆောင်သွားမည် ဆိုခြင်းများအား ပြုတ်ရန် အနည်းဆုံး ပြောရန်လိုအပ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးခွန်းဆိုင်က “အားလုံးပါဝင်နိုင်အောင် ဆိုလို့ရှိရင်တော့ အားလုံးကြားချင်တဲ့ စကားနဲ့ ပြောရမှာပေါ့ဗျာ၊ အားလုံး ကြားချင်တဲ့ စကားကတော့ ဒီရွေးကောက်ပွဲဟာ ၂၀၀၈ ကို ဆက်လက်ပြီးတော့မှ ပွေ့ပိုက်ထားဖို့ မဟုတ်ဘူး၊ ဒီ ၂၀၀၈ ခြေ/ဥကို ပြင်ချင်တယ်ဆိုရင်လည်း ပြင်လို့ရအောင် သို့မဟုတ် အသစ်ဆွဲချင်တယ်ဆိုလည်း ဆွဲဖို့ရအောင် စတဲ့ဟာမျိုး၊ နောက်တစ်ခုကတော့ အနည်းဆုံးကတော့ ၂၀၀၈ ထဲက ပုဒ်မ ၆ (စ) ဒီတပ်မတော်က နေပြီးတော့မှ ဦးဆောင်သွားမယ်ဆိုတာတွေ ဒါတွေပြုတ်ဖို့ စသည်ဖြင့် အနည်းဆုံးပြောဖို့ လိုမှာပေါ့ဗျာနော်၊ ဒါတွေကို မပြော ဘဲနဲ့ ဆွေးနွေးပွဲလုပ်မယ် ဆိုလို့ရှိရင် ခက်မယ်၊ အရင်တုန်းက ဆိုလို့ရှိရင်တော့ ဒီအရင်ခေတ်ကတော့ ဦးသိန်းစိန် ရော၊ ဦးနုရော ပြောခဲ့ဖူးတာက သူတို့ကတော့ ခွဲထွက်‌ရေးက လွဲလို့ရှိရင် အကုန်ဆွေးနွေးနိုင်တယ် ဆိုတာမျိုးပြော တယ်၊ ဒါကလည်း ဒီဥစ္စာလည်း ကောင်းတဲ့ အချက်တစ်ခုပဲပေါ့” ဟု ပြောသည်။ 

နစကဥက္ကဋ္ဌနဲ့ EAO များကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်က ငြိမ်းချမ်း‌‌ရေးညီလာခံတစ်ရပ်အား ကျင်းပနိုင်ရေး NSPNC နှင့် NCA လက်မှတ်ရေးထိုး ထားသည့် EAO အဖွဲ့အချို့တို့ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

NCA အရ ညီလာခံ ကျင်းပမည်ဆိုလျှင် NCA မထိုးထားသော တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ ပါဝင် ဆွေးနွေးနိုင်မည် မဟုတ်သည့်အတွက် NCA ထက် ကျော်လွန်စဥ်းစားကာ ကျင်းပနိုင်သည်ဟု သုံးသပ်မှုများ ရှိနေသည်။

ရွေးကောက်ပွဲတွင် အားလုံးပါဝင်နိုင်ရန်နှင့် အားလုံးလက်ခံနိုင်သည့် အခင်းအကျင်းဖြစ်ရန် ရွေး‌ကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတစ်ခု လိုအပ်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခု မြန်မာနိုင်ငံက သွားမှန်းမသိဘဲ သွားနေတာ နှစ်ပေါင်း ၈၀ နီးပါးလောက်တောင် ရောက်ခါနီးပြီပဲ ပြည်တွင်းပဋိပက္ခကို ပြောတာပါ၊ အဲတော့ အခု ရုရှားအပြန်ပေါ့ဗျာ ဘယ်လာရုစ်တို့ အပြန်မှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ဘယ်တော့ လုပ်မယ်ဆိုတာကို အတိအကျတော့ ပြောပြီးပြီဖြစ်ပါတယ်၊ အဲတော့ အဲလို ပြောလိုက်တဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ကျနောတို့ရဲ့ အချိန်က အခု မတ်လဆိုရင် အနည်းဆုံး နောက် ၉ လလောက်ပေါ့ဗျာ ပြေးလမ်းတစ်ခု ရှိတယ်လို့ ခန့်မှန်းရမှာပေါ့၊ ရွေးကောက်ပွဲကြီးမှာလည်း အားလုံးပါဝင်နိုင်အောင် အားလုံးလက်ခံ တဲ့ အခင်းအကျင်းဖြစ်ဖို့က ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင်မှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတစ်ခု လိုအပ်တယ် ဆိုတာမျိုးပါ၊ အဲဒါ ကြောင့် နစကသည် ကာကွယ်ရေးနဲ့ လုံခြုံရေးကောင်စီကို မလွှဲအပ်ခင် အချိန်ထိပေါ့ဗျာ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း အားလုံးကို ပါဝင်နိုင်အောင် ဖိတ်ခေါ်ပြီးမှ ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံတစ်ခု လုပ်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်၊ အဲဒီမှာ NCA ထိုးတဲ့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတို့ မထိုးသေးတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေရော ပါဝင်အောင် ဖိတ်ခေါ်ဖို့လိုတယ်” ဟု ပြောသည်။ 

တိုင်းရင်းသား မျိုးနွယ်စု တစ်စုကိုတွေ့ရစဉ်

ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံကို ယခင် သမ္မတဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၆ ခုနှစ်ကစတင် ကျင်းပခဲ့ ရာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အစိုးရလက်ထက် ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လအတွင်းက နောက်ဆုံးအကြိမ် ကျင်းပခဲ့ သည်။

NSPNC နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများ အစုအဖွဲ့၏ အလုပ်အဖွဲ့တို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြရာမှာလည်း နိုင်ငံရေးပါတီများ ဘက်က ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ ကဲ့သို့သော အားလုံးပါဝင်သည့် ညီလာခံတစ်ရပ်ကို ခေါ်ယူ ကျင်းပရန် ဆွေးနွေး ထားကြသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲအား မဖြစ်မနေ ကျင်းပပေးသွားမည် ဖြစ်သောကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်စွာ ကျင်းပနိုင်ရေး ပြည်သူနဲ့အစိုးရ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၆ ရက်က နေပြည်တော်တွင် ပြုလုပ်သည့် ဂုဏ်ထူးဆောင်ဘွဲ့ ရရှိသူများအား ဆုချီးမြှင့်သည့် အခမ်းအနား၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၅

United States Agency for Global Media(USAGM)ကို တခြား အေဂျင်စီတချို့နှင့်အတူ မလိုသည့် ကဏ္ဍ/အဖွဲ့အစည်း အဖြစ်သတ်မှတ်၍ ဖျက်သိမ်းကြောင်း အမေရိကန်အစိုးရ အိမ်ဖြူတော်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၄ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် USAGM ၏ အောက်မှာ လုပ်ငန်းလည်ပတ်နေသည့် အမေရိကန်အခြေစိုက် အမေရိကန်အသံ(VOA)နှင့် လွတ်လပ်တဲ့အာရှအသံ(RFA) သတင်းဌာနများ လုပ်ငန်းလည်ပတ်ရန် အဟန့်အတားများဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

VOA မြန်မာပိုင်းအကြီးအကဲအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးသူ ဦးသန်းလွင်ထွန်းက “VOA/RFA ဖျက်သိမ်းခံရပြီ” ဟု သူ၏ ‌ဖေ့စ်ဘွတ်ခ် လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာပေါ်မှာ ရေးသားထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

၎င်းက “VOA နဲ့ RFA တို့ရဲ့ခေါင်းကိုင် (Umbrella)အေဂျင်စီအဖွဲ့ကြီးဖြစ်တဲ့ USAGM (United States Agency for Global Media) ကို (တခြားအေဂျင်စီအချို့နဲ့အတူ) အမေရိကန်ဖက်ဒရယ်ဗြုရိုကရေစီ အုပ်ချုပ်ရေးရဲ့ မလိုအပ်တဲ့ ကဏ္ဍ/အဖွဲ့အစည်းတွေ အဖြစ်သတ်မှတ်ပြီး ဖျက်သိမ်းကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတအိမ်ဖြူတော်က ၁၄ မတ်လ ၂၀၂၅ နေ့စွဲနဲ့ ကြေငြာချက်ထုတ်ပြန်လိုက်ပါပြီ”ဟု ရေးသားခဲ့သည်။

အမေရိကန်အစိုးရ အိမ်ဖြူတော်၏ ညွှန်ကြားချက်ထွက်ပေါ်လာပြီးနောက်မှာတော့ VOA မြန်မာပိုင်းမှာ အချိန်ပြည့် ဝန်ထမ်းအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေသူများထံသို့ အလုပ်ကနေ ချက်ခြင်း ခွင့်ပေးကြောင်း၊ ရုံးကို လာရောက်စရာ မလိုတော့ ကြောင်း ညွှန်ကြားချက် အီးမေးလ်များ ပေးပို့လာကြောင်း သိရသည်။

တပြိုင်တည်းမှာပဲ VOA မြန်မာပိုင်းက ထုတ်လွှင့်နေသော တိုက်ရိုက်အစီအစဉ်များကို Website နှင့် ဆိုရှယ်မီဒီယာ များမှာ ကြည့်ရှုမရတော့ကြောင်း သိရသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၅

နစက၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အငယ်တန်း အရာထမ်း ၃၀ ဦးကို အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ အထူးသံတမန် သင်တန်း ပေးအပ်သွားမည်ဟု အိန္ဒိယသံရုံးက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ သင်တန်းကို နစက၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ မဟာဗျူဟာလေ့လာရေးနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဦးစီးဌာနနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ပြည်ပရေးရာဝန်ကြီးဌာန Sushma Swaraj Institute of Foreign Service-SSIFS တို့အကြား လက်မှတ်ထိုးထားသည့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းဆိုင်ရာ နားလည်မှုစာချွန်လွှာ(MOU)အရ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ မတ် ၁၇ ရက်မှ ၂၇ ရက်အထိ ပို့ချမည်ဖြစ်သည်။

ထိုသင်တန်း တက်ရောက်မည့် ဝန်ထမ်း ၃၀ ဦးသည် မတ်လ ၁၅ ရက်တွင် ရန်ကုန်မှ အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ထွက်ခွာသွား ကြပြီးဖြစ်သည်။

အထူးသံတမန်သင်တန်းတွင် ပထဝီနိုင်ငံ‌ရေး၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ၊ မြန်မာ-အိန္ဒိယ နှစ်နိုင်ငံ ချစ်ကြည်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ စသည့် အခြေအနေများကို ပို့ချမည်ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် မြန်မာသံတမန်ငယ်များအား သံတမန်ရေးရာ စွမ်းရည်များ မြှင့်တင်ရန်နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်များ လေ့လာခြင်းတို့လည်း ပါဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယသံရုံးနှင့် နစက၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနတို့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၄

အိန္ဒိယ-မြန်မာနယ်စပ်အနီး တမူးဒေသတွင် နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-ကပ္ပလန်(NSCN-K) နှင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) တို့အကြား ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၂ ရက်က တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု India Today NE ဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကနဦး ထွက်ပေါ်နေသည့် သတင်းများအရ PDF ဘက်မှ ၃၂ ဦး သေဆုံးကာ ၅၀ ကျော် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပြီး NSCN-K ဘက်မှာတော့ ဗိုလ်ကြီးအဆင့် တစ်ဦး အပါအဝင် ၃ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယ မီဒီယာက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုတိုက်ပွဲတွင် NSCN-K ဘက်မှ သေဆုံးခဲ့သူ ၃ ဦးမှာ ဗိုလ်ကြီး Thiangjeng Liangmai (၃၀ နှစ်) ၊ တပ်သား Hoilamlung Phiang (၂၂ နှစ်) နှင့် တပ်သား Chapyang Zemi (၃၅ နှစ်) တို့ဖြစ်သည်။

NSCN-K/YA အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

သေဆုံးသွားသော PDF အချို့သည် ဒေသတွင်း လှုပ်ရှားနေသည့် ကူကီးအမျိုးသားတပ်မတော်-မြန်မာနိုင်ငံ(KNA-B) နှင့် ဆက်နွှယ်မှုရှိကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်များက ဖော်ပြခဲ့သည်။

လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များက ထိုဖြစ်ရပ်ကို စောင့်ကြည့်နေပြီး အခြေအနေမှာ တင်းမာနေဆဲဖြစ်သည်။

တမူးဒေသတွင် NSCN-K လှုပ်ရှားနေသည်ဟု India Today NE မှ ဖော်ပြခဲ့သော်လည်း ဒေသတွင်း သတင်းရင်း မြစ်များ၏ အဆိုအရ NSCN-K မဟုတ်ဘဲ NSCN-IM နှင့် ကသည်းလက်နက်ကိုင် PLA တို့သာ လှုပ်ရှားလျက်ရှိ ကြောင်း သိရသည်။

NSCN-K တွင် ယုံးအောင် ဦးဆောင်သည့် NSCN-K/YA နှင့် အန်းမိုင် ဦးဆောင်သော NSCN-K/AM ဟု၍ ၂ ဖွဲ့ရှိရာ ထို ၂ ဖွဲ့စလုံးသည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ အိန္ဒိယ-မြန်မာနယ်စပ် နာဂဒေသများတွင် လှုပ်ရှားလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

Source: India Today NE