CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၆
နီပေါနိုင်ငံအတွင်း Gen Z ၏ ဆန္ဒပြမှုများမှ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အဓိကရုဏ်းများကို လေ့လာ၍ မြန်မာနိုင်ငံ အနေဖြင့် သင်ခန်းစာယူစရာများ အများအပြားရှိနေကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။
နီပေါနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော ဆူပူမှုများအပေါ် လေ့လာ၍ မိမိတို့နိုင်ငံအတွက် သင်ခန်းစာယူ ဖော်ထုတ် ဆောင်ရွက်သွားရန်လိုကြောင်း နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့်အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်တွင် ကော်မရှင်နှင့် ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ လုပ်ငန်းညှိနှိုင်း အစည်းအဝေး ကျင်းပစဉ် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
နီပေါဖြစ်စဉ်တွင် ဆန္ဒပြခေါင်းဆောင်များနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ၊ စစ်တပ်၏ ပြဿနာအား ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းပုံ နည်းလမ်းကို အတုယူသင့်သည်ဟု ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်တွင် ကော်မရှင်နှင့် ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ လုပ်ငန်းညှိနှိုင်း အစည်းအဝေး ကျင်းပနေစဉ်
၎င်းက “ယေဘုယျ သဘောပြောရရင်တော့ အန်တီတို့လည်း ဒီလိုပဲ တွေးမိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နီပေါ ဖြစ်စဉ်မှာ လည်း အန်တီတို့က နမူနာ ယူစရာတွေရှိတယ်ပေါ့။ အထူးသဖြင့် တပ်ရဲ့ပြဿနာကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပုံ နည်း လမ်းကို နီပေါတပ် အနေနဲ့ ဆန္ဒပြ ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးတာတွေပေါ့နော်။ တိုင်းပြည်ရဲ့ အကျိုး စီးပွားအတွက် စေ့စပ်ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းတဲ့ စိတ်ဓာတ်ရှိလာအောင် ဆွဲဆောင်စည်းရုံးနိုင်တယ်ပေါ့။ အဲဒါဟာ အန်တီ တို့ အတုယူစရာဖြစ်တယ်ပေါ့။ အန်တီတို့လည်း ဒီဟာကိုကြည့်ပြီးတော့ မြန်မာပြည်သူလူထု အနေနဲ့ သင်ခန်းစာ ယူသင့်တယ်လို့ တွေးမိပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ တိုင်းပြည်မှာရှိတဲ့ အရင်းအမြစ်တွေ ဆုံးရှုံးတာဟာ ပြည်သူလူထုရဲ့ ဆုံးရှုံးမှုနဲ့ အတူတူပဲပေါ့နော်။ တိုင်းပြည်မှာ လက်ပေးလက်ယူမှုတွေ များနေတယ် နိုင်ငံရေးသမား တွေရဲ့ အာဏာအလွဲသုံးစားမှုတွေ အကြီးအကျယ် ဖြစ်နေတဲ့ အချိန်မှာပေါ့နော်။ တိုင်းပြည်ရဲ့ နောင်ရေးပေါ့နော် မျိုးဆက် သစ်တွေရဲ့ နောင်ရေးအတွက်ကိုလည်းပဲ စစ်တပ်ထဲမှာ သက်ဆိုင်ရာ ခေါင်းဆောင်တွေပေါ့နော် ထည့်သွင်း စဉ်းစားကြ ရမှာ ဖြစ်တယ်ပေါ့။ နီပေါ စစ်တပ်ရဲ့ တွေးခေါ်ပုံ၊ တွေးခေါ်နည်းနဲ့ စေ့စပ်ဆွေးနွေးနိုင်တဲ့ အရည်အချင်းကို အန်တီ ကတော့ သဘောကျတယ်။ အတုယူဖို့လည်း ကောင်းတယ်လို့ ပြောချင်တယ်ပေါ့”ဟု ပြောသည်။
နီပေါဖြစ်စဉ်မှ နိုင်ငံရေးသမားများ အကျင့်ပျက် ခြစားမှု ပုံသဏ္ဍာန်ကို အနည်းနှင့်အများ ထိန်းကျောင်း လိုက်နိုင်သည့် တော်လှန်ရေးဖြစ်သည်ဟု ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက ပြောသည်။
၎င်းက “တိုင်းပြည်ရဲ့ ဒီလို အရေးတော်ပုံတွေ တော်လှန်ရေးတွေ မငြိမ်မသက်မှုတွေ အကျပ်အတည်းတွေ ဖြစ်တိုင်းမှာပေါ့။ ဒီသက်ဆိုင်ရာ ပါဝင်သူတွေ အနေနဲ့က တိုင်းပြည်ရဲ့ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုတွေကို ထည့်သွင်း စဉ်းစား သင့်တယ်ပေါ့နော်။ စိတ်လိုက်မာန်ပါပေါ့ အခုလိုမျိုး တစ်ဖက်သား ရှုံးနိမ့်တဲ့ သူတွေအပေါ်မှာ လူသားချင်း စာနာရာ မရောက်တဲ့ ရိုက်ပုတ်မှုတွေ မောင်းနှင်မှုတွေ အဲတာတွေကလည်းပဲ နမူနာယူစရာ မဟုတ်ဘူးပေါ့။ ဒီနီပေါ ဖြစ်စဉ်ကနေ မှန်တယ်၊ နိုင်ငံရေးသမားတွေ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု ပုံသဏ္ဍာန်ကို အနည်းနဲ့အများတော့ ထိန်းကျောင်းလိုက်နိုင်တဲ့ တော်လှန်ရေးဖြစ်တယ်၊ ဒါကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်မှာ ဆိုရင်လည်းပဲ ကိုယ်လေ့ကျင့် သင်ကြားထားတဲ့အတိုင်း မဟုတ်ဘဲနဲ့ပေါ့နော်။ ဖောက်ထွက် စဉ်းစားနိုင်တဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေ လိုအပ်ဖို့ အန်တီတို့ လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ တအားအရေးကြီးတယ်။ မြန်မာ့တပ်မတော်မှ မဟုတ်ဘူး အရပ်သား နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်တွေထဲမှာ လိုအပ်တယ်။ တစ်ခါ တိုင်းရင်းသား ခေါင်းဆောင်တွေ ထဲမှာလည်း လိုအပ်တယ်။ အထူး သဖြင့် မြန်မာ့တပ်မတော် အပါအဝင် နိုင်ငံရေးသမားတွေ အပါအဝင်ကလည်း မိမိရဲ့ စဉ်းစားတွေးခေါ်ပုံတွေကို ပြန်ပြီးတော့ update လုပ်ဖို့လိုတယ်။ အန်တီတို့ရဲ့ leadership style ကို မြန်မာ့တပ်မတော် အပါအဝင် ဘက်အသီးသီးက ခေါင်းဆောင်တွေ အနေနဲ့က ပြန်ပြီးတော့ ပြောင်းလဲစဉ်းစားရမယ့် အခြေအနေ ရောက်ပြီးလို့ တော့ အန်တီက တွေးမိတယ်”ဟု ပြောသည်။
နီပေါနိုင်ငံတွင် ဆိုရှယ်မီဒီယာ ပလပ်ဖောင်းများ ပိတ်ပင်ခြင်းနှင့် အဂတိတရား ကြီးထွားနေခြင်းကြောင့် Gen Z က ဆန့်ကျင် ဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီးနောက် အစိုးရနှင့် Gen Z ကြား အဓိကရုဏ်းများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။
နိုင်ငံရေးပါတီများကို တွေ့ရစဉ်
ထို့နောက် နီပေါဝန်ကြီးချုပ်နှင့် အစိုးရအဖွဲ့ အများစု နုတ်ထွက်သွားခဲ့ကြပြီး နီပေါစစ်တပ်နှင့် Gen Z ကြား ကြားဖြတ်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းရေး ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။
နီပေါဖြစ်စဥ်က သင်ခန်းစာ ယူသင့်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ကတည်းက ဖြစ်ပြီးသွားခဲ့ပြီဟု နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနကို ပြောသည်။
၎င်းက “အဲတာကတော့ဗျာ သင်ခန်းစာ ယူသင့်တာပေါ့၊ ပြောရရင်တော့ ဟိုနီပေါ စစ်တပ်က ဟိုဟာဖြစ်တာ တာဝန်မဲ့တာပေါ့။ ဒါမျိုးအထိကို ကျနော်တို့ မဖြစ်သင့်ဘူးလေ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ကိုတော့ အာဏာအပ်နှင်းတာမျိုးနော်၊ အမိန့်ထုတ်တာမျိုး လိုအပ်တဲ့ ဥပဒေ အကာအကွယ်တွေကို လုပ်ခဲ့ကြသလားဆိုတာ ကျနော်တို့ မသိနိုင်ဘူး။ နီပေါဖြစ်စဥ်ကြီးက ဗမာက ဖြစ်ပြီးပြီလေ ၂၀၂၁ ကတည်းက ဒါဖြစ်ပြီးသွားခဲ့ပြီပဲပေါ့နော်။ အဲထဲက ကျနော်တို့ လုပ်သင့်လုပ်ထိုက်တာ ကျနော်တို့ လုပ်သွားတာပဲပေါ့။ နီပေါလို မဖြစ်အောင် ဘာညာဆိုတာ ဒါမျိုးကတော့ အခုလက်ရှိ အစိုးရဘက်ကနေပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဘာချို့ယွင်းချက်ရှိတယ် ညာ ချို့ယွင်းချက် ရှိတယ်ဆိုတာမျိုး ဖြစ်သွားမယ်လေ။ ဒါမျိုး ကျနော်လည်း မပြောချင်ဘူး လက်ရှိမှာလည်းပဲ အားလုံး က ကျနော်တို့ အခွင့်အရေးပိုင်းအရ ဘာမှပိုယူထားတာမရှိဘူးလေ။ ဟိုကိစ္စ ဒီကိစ္စတော့ ရှိမှာပေါ့နော်။ တစ်ဦးချင်းစီ အကျင့်ပျက်တာတွေကတော့ ရှိမှာပေါ့နော်။ ဒါတွေကတော့ ပြောစရာမလိုဘူး”ဟု ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော်သည် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD)အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ နိုင်ငံတော်ကို အရေးအပေါ် အခြေအနေ ကြေညာ၍ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။
ထို့နောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁)အား ကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲ ပြီး၍ အနိုင်ရသော နိုင်ငံရေးပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးမည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောထားသည်။
