CNI International News

ဝါဆော၊အောက်တိုဘာ ၄

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း နာဇီဂျာမန်များ သိမ်းပိုက်ခဲ့၍ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများအတွက် လျော်ကြေး ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၃ ထရီလီယံ ပေးအပ်ရန် ဂျာမနီနိုင်ငံထံသို့ တရားဝင် တောင်းခံသည့်စာတစ်စောင်ကို ပိုလန်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးက လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

၎င်း၏ သဘောထား မှတ်ချက်ပါရှိသော စာလွှာကို ဂျာမနီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနထံသို့ ပေးပို့သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ပိုလန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဇီဘီနီရောင်း (Zbiniew Rau) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုရက်ပိုင်း လုံခြုံရေးညီလာခံ တစ်ခုသို့ တက်ရောက်မည့် ဂျာမနီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်နာလီနာဘေးဘော့နှင့် ဝါဆောမြို့တွင် ဇီဘီနီရောင်းက အကြိုတွေ့ဆုံခဲ့ရာ ယခုစာလွှာကို လက်မှတ်ရေးထိုး တောင်းခံမှု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ သည်။

ဂျာမနီက ပိုလန်ကို ၁၉၃၉-၁၉၄၅ ခုနှစ် သိမ်းပိုက်ခဲ့ခြင်း၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် မိမိ တို့ နှစ်ဖက်စလုံးက မနှောင့်နှေးသင့်ကြောင်း ဇီဘီနီရောင်းက ၎င်း၏အမြင်ကို ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂျာမနီထံမှ စစ်လျော်ကြေးများအပြင် လုယက်ယူဆောင်သွားသော အနုပညာလက်ရာများ၊ မော်ကွန်း မှတ်တမ်း မှတ်ရာများ၊ ဘဏ်အပ်ငွေဆိုင်ရာ ပြဿနာများကိုလည်း ဖြေရှင်းပေးရမည်ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပိုလန်နိုင်ငံသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ဘာလင်အစိုးရသည် ထိုစစ်ပွဲ၏ စစ်မှန်သော ပုံသဏ္ဌာန်နှင့် ပိုလန်အပေါ် ဆိုးကျိုးပြုခဲ့ခြင်းအကြောင်း ယနေ့ ဂျာမန်လူ့အဖွဲ့အစည်းကို အသိပေးသွားရန် ကြိုးပမ်းသင့်ကြောင်း ၎င်းက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

လျော်ကြေးငွေ ပေးချေမှုသည် အမှန်တရားနှင့် တရားမျှတမှုမှတဆင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကို တိုးတက်စေပြီး အတိတ်မှ နာကျင်စရာများကို ပြည်ဖုံးကား ချသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဝါဆောအစိုးရက လိုလားနေသည်။

“ဒီကိစ္စကို ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်တွေကတည်းက ပြည်ဖုံးကား ချပြီးသားပါ” ဟု ဂျာမနီက တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။

ဥရောပအိမ်နီးချင်းလည်းဖြစ်၊ မိတ်ဖက်နိုင်ငံလည်းဖြစ်ကြသည့် မိမိတို့သည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၃၀ အတွင်း အတူတကွ တည်ဆောက်ခဲ့ကြသော ယုံကြည်မှုကို ထိန်းသိမ်းထားရန် တာဝန်ရှိကြောင်း ပိုလန်နိုင်ငံသို့ မထွက်ခွာ မီ ဘာလင်မြို့တွင် ဂျာမနီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘေးဘော့က ပြောကြားခဲ့သည်။

“အဲဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ ဂျာမနီဟာ ပိုလန်ပြည်သူတွေ ပေးဆပ်ခဲ့ရတဲ့ အတိုင်းအဆမရှိ ဆင်းရဲဒုက္ခတွေကို သတိရ အောက်မေ့ခြင်းလည်း ပါဝင်ပါတယ်” ဘေးဘော့က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ယာယိမ်းသည့် ပိုလန်အစိုးရသည် ၎င်း၏အဓိကမိတ်ဖက်ထဲမှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်သည့် အိမ်နီးချင်းဂျာမနီထံမှ စစ်လျော်ကြေး အပြည့်အဝ မရသေးကြောင်း ယခုအခါ ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) အတွင်း စောဒကတက်နေခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဆန်နာရာ၊ အောက်တိုဘာ ၃

ယီမင်နိုင်ငံတွင် တိုက်ပွဲများ တိုက်ခိုက်နေသည့် နှစ်ဖက်စလုံးက တနိုင်ငံလုံးအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှု ကို သက်တမ်းတိုးရန် ပျက်ကွက်ခဲ့ကြကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ (UN) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ယီမင်ဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအထူးသံတမန်၏ကြေညာချက်ထဲတွင် နှစ်ဖက်စလုံးကို ရန်လိုသည့်အပြုအမူများ ရှောင်ရှားကြရန် တိုက်တွန်းထားပြီး ဆွေးနွေးပွဲများ ဆက်လက်ပြုလုပ်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

၎င်းပြည်တွင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသက်တမ်းသည် ယခု အောက်တိုဘာ ၂ ရက်တွင် သက်တမ်းကုန်သွားပြီဖြစ်၍ သက်တမ်းတိုးရန် လိုအပ်လာခဲ့သည်။

UN ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသည့် အဆိုပါအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသည် ပြီးခဲ့သည့်ဧပြီလတွင် စတင် အသက် ဝင်ခဲ့ပြီး တိုက်ပွဲများ ကြာရှည်စွာ ရပ်တန့်ရန် မျှော်လင့်ထားခဲ့သည်။

အီရန်ကျောထောက်နောက်ခံပြု ဟူသီသူပုန်များသည် ဆန်နာရာမြို့တော်နှင့် ယီမင်မြောက်ပိုင်းမြို့ကြီးများကို သိမ်းယူခဲ့ပြီး အစိုးရအာဏာ ဖယ်ရှားရေးကြိုးစားခဲ့ကြသည့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှ စ၍ ပြင်းထန်သည့်စစ်ရေး ပဋိပက္ခများ စတင်ခဲ့သည်။

ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ အိမ်ရှေ့မင်းသား၊ ယီမင်အစိုးရနှင့် တောင်ပိုင်းခွဲထွက်ရေးသမား ဟူသီသူပုန်တို့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသဘောတူညီချက် စာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုးစဉ်(ဓါတ်ပုံ-EPA)

အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု (ယူအေအီး)အပါအဝင် ဆော်ဒီဦးဆောင်သော ညွန့်ပေါင်းတပ်ဖွဲ့သည် နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြု အစိုးရတစ်ရပ်၏ အာဏာပြန်ယူရန် ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးခဲ့သည်။

ယနေ့အထိ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ခိုင်ခိုင်မာမာ မဖြစ်လာသည့်အတွက် ဝမ်းနည်းမိကြောင်း ယီမင်ဆိုင်ရာ UN သံ အမတ် ဟန်းစ်ဂရင်းဘတ်ချ် (Hans Grundberg) က ပြောကြားခဲ့သည်။

၎င်း၏အဆိုပြုချက်ကို သဘောတူရန် ပျက်ကွက်သည့် ဟူသီသူပုန်များကို ၎င်းက ထည့်မပြောတော့ဘဲ အပစ် အခတ်ရပ်စဲရေးသက်တမ်းတိုးရန် ဆွေးနွေးပွဲများတွင် အပြုသဘောဆောင်ပါဝင်ဆောင်ရွက်မှုအတွက် နိုင်ငံ တကာအသိအမှတ်ပြု ယီမင်အစိုးရကို ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း ဟန်းစ်ဂရင်းဘတ်ချ်က ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။

ဆက်လက်၍လည်း သဘောတူညီချက်တစ်ရပ် ကြိုးပမ်းအကောင်အထည်ဖော်သွားကြရန် ယီမင်ခေါင်းဆောင် များကို ၎င်းက တောင်းဆိုခဲ့သည်။

“ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် လမ်းစပေါ်ပေါက်တိုင်း လိုက်လံလျှောက်လှမ်းကြဖို့၊ ယီမင်ပြည်သူတွေအပေါ် တာဝန် ဝတ္တရားတွေ ကျေပွန်ဖို့ အဲဒီခေါင်းဆောင်တွေကို ကျနော် တောင်းဆိုပါတယ်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြား ခဲ့သည်။

ယခုကဲ့သို့ ဟူသီသူပုန်များဘက်မှ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး တိုးတက်စေမှု မရှိစေခြင်းအပေါ် ယီမင်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြုအစိုးရ၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက အပြစ်တင်ခဲ့သည်။

ဟူသီများသည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို အဟန့်အတားပြုခဲ့ကြပြီး ယီမင်ပြည်သူများ၏အကျိုးစီးပွားကို ဆန့်ကျင် ခဲ့ကြကြောင်း ပန်အာရပ်ဂြိုဟ်တုချန်နယ် (အယ်လ်ဟာဒက်) Pan-Arab Satellite Channel Al-Hadath မီဒီယာ သို့ ပြောကြားခဲ့သော သဘောထားမှတ်ချက်များတွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အာမက်အေဝပ်ဘင်မူဘာရတ် (Ahmed Awad Bin Mubarak) က အပြစ်တင်ခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ပြုံယမ်း၊အောက်တိုဘာ ၁

မြောက်ကိုရီးယားသည် ပြုံယမ်းမြို့တော်၏ ဧရိယာထဲမှ တာတိုပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် နှစ်စင်းကို နိုင်ငံ၏ အရှေ့ဘက် ကမ်းရိုးတန်းသို့ ပစ်လွှတ်ခဲ့ကြောင်း အောက်တိုဘာ ၁ ရက်နေ့ ရက်စွဲဖြင့် အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

အဆိုပါ ပစ်လွှတ်မှုသည် ရက်သတ္တတစ်ပတ်အတွင်း ပြုံယမ်း၏ စတုတ္ထမြောက် ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်မှုဖြစ်ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဂျပန်တာဝန်ရှိသူများက ပြောသည်။

အောက်တိုဘာ ၁ ရက် နံနက်ပိုင်း၌ မြောက်ကိုရီးယားမှ ဒုံးကျည်အများအပြား ပစ်လွှတ်ခဲ့ကြောင်း၊ ကျရောက်မှုမှာ ဂျပန်၏ သီးသန့် စီးပွားရေးဇုန် အပြင်ဘက်တွင် ဖြစ်သော်လည်း ဂျပန်ပင်လယ်အတွင်းသို့ပင် ကျရောက်သည်ဟု ယုံကြည်ရကြောင်း ဂျပန်အစိုးရပိုင် NHK ရုပ်သံလိုင်းက ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

“မြောက်ကိုရီးယားက ပစ်လွှတ်လိုက်တဲ့ ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် ဖြစ်ပုံရပါတယ်” ဟု ဂျပန်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့က အောက်တိုဘာ ၁ ရက်၊ ဒေသစံတော်ချိန် နံနက် ၆ နာရီ ၄၇ မိနစ် (ဂရင်းစံတော်ချိန် ည ၉ နာရီ ၄၇ မိနစ်)တွင် သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား အလံကိုတွေ့ရစဉ် (Reuters)

ထိုပစ်လွှတ်မှုအပြီး ၁၅ မိနစ်အကြာတွင် နောက်ထပ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်ဟု ယူဆရသော ဒုံးကျည်တစ်စင်း ပစ်လွှတ်ခဲ့ ကြောင်း ဒုတိယသတင်းထုတ်ပြန်ချက်၌ ဂျပန်ကမ်းခြေတပ်ဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ ဒုံးကျည်များသည် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ သီးသန့်စီးပွားရေးဇုန်များ အပြင်ဘက်သို့ ကျရောက်သွားသည်ဟု ယူဆရ ကြောင်း အစိုးရသတင်းရင်းမြစ်များကို ကိုးကား၍ NHK က သတင်းဖော်ပြခဲ့သည်။

ယခုနောက်ဆုံး ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်မှုများကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာ၍ လူ၊ လေယာဉ်နှင့် သင်္ဘောများ ဘေးကင်းစေရေး ညွှန်ကြားချက်များ ထုတ်ပြန်ထားကြောင်း ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ဖူမီယိုကီရှီဒါ၏ တွစ်တာစာမျက်နှာ၌ ရေးသားလွှင့် တင်ထားသည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့ အမေရိကန် ဒုတိယသမ္မတ ကာမယ်လာဟားရစ် လာရောက်လည်ပတ်သည့် နာရီပိုင်း အတွင်း စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက်နှင့် ၂၉ ရက်များ၌ မြောက်ကိုရီးယားသည် တာတိုပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များကို ပင်လယ်ထဲသို့ ပစ်လွှတ်ခဲ့သည်။

ဟားရစ်က ၎င်း၏ အာရှမဟာမိတ်များ လုံခြုံရေးအတွက် အမေရိကန် ကတိကဝတ်ကို ၎င်း၏ခရီးစဉ်အတွင်း ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ အောက်တိုဘာ ၄

မြောက်ကိုရီးယားသည် ၅ နှစ်အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ဂျပန်နိုင်ငံကို ဖြတ်ကျော်၍ ဒုံးကျည်တစ်စင်းကို အောက်တိုဘာ ၄ ရက် (ယနေ့) တွင် ပစ်လွှတ်ခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

အဆိုပါဒုံးကျည်တွင် နျူကလီးယားစွမ်းအားပါဝင်ပြီး အမေရိကန်ပိုင်ဆိုင်သည့် ဂူအမ်ကျွန်းအထိ ကျော်လွန် ရောက်ရှိနိုင်သဖြင့် ဂျပန်ပြည်တွင်း၌ ဘေးလွတ်ရာ ပြောင်းရွှေ့နေကြရန် အရေးပေါ်သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ရပြီး မီးရထားသွားလာမှုများ ရပ်ဆိုင်းစေခဲ့သည်။

ယခုပစ်လွှတ်မှုသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း ပြီးပြည့်စုံသော နျူကလီးယားလက်နက်ပိုင်ဆိုင်နိုင်ရေးအတွက် ဒုံးကျည် စမ်းသပ်မှုများ အရှိန်မြှင့်နေသည့် မြောက်ကိုရီးယား၏ ရန်စမှုအရှိဆုံး လက်နက်သရုပ်ပြခြင်းဖြစ်ကြောင်း အေပီက ဆက်လက်ရေးသားသည်။ ၎င်းလုပ်ရပ်သည် အမေရိကန်နှင့် မဟာမိတ်များကို ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ရပ်အဖြစ် မြောက်ကိုရီးယားအပေါ် နျူကလီးယားပိုင်ဆိုင်သည့်နိုင်ငံတစ်ခုလို အသိအမှတ်ပြုစေခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအန်းမှ ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်မှုအခြေအနေကို ပြောကြားနေသည့် သတင်းရုပ်သံအစီအစဉ်အား တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ဆိုးလ်မြို့ရှိ မီးရထား ဘူတာရုံတွင် ပြသနေစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

ဂျပန်နိုင်ငံကို ဖြတ်ကျော်၍ တာဝေးပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်ခဲ့သည့် မြောက်ကိုရီးယားလုပ်ရပ်သည် အန္တရာယ် ကြီးမားလှပြီး မဆင်မခြင်ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်သဖြင့် ပြင်းထန်စွာ ရှုတ်ချကြောင်း အမေရိကန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒီလုပ်ရပ်ဟာ မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေပြီးတော့ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေနဲ့ နိုင်ငံတကာ ဘေးကင်းရေး စံနှုန်းသတ်မှတ်ချက်တွေကို မြောက်ကိုရီးယားက ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ဂရုမစိုက်တဲ့အကြောင်း ပြသနေပါတယ်” ဟု အမေရိကန်က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

အစောပိုင်း ပစ်လွှတ်ခဲ့သော ဒုံးကျည်သည် တာလတ်အကွာအဝေး ပစ်ခတ်နိုင်မည်ဟု တောင်ကိုရီးသမ္မတ ယွန်ဆော့ရွဲက ပြောကြားခဲ့သလို ၎င်းဒုံးကျည်မှာ တာလတ်အကွာအဝေး (သို့မဟုတ်) ထို့ထက်ပို၍ ပျံသန်း ရောက်ရှိနိုင်ကြောင်း ယူဆသည်ဟု ဂျပန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ယာဆူကာဇူဟာမာဒါ (Yasukazu Hamada) က မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

၂၀၁၇ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂၉ ရက်နေ့တွင် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ပြုံယမ်း၌ Hwasong-12 တာလတ်ပစ်ဒုံးကျည် စမ်းသပ်ပစ်လွှတ်မှုအခြေအနေ(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

အကယ်၍ အောက်တိုဘာ ၄ ရက် ပစ်လွှတ်မှုတွင် တာဝေးပစ်ဒုံးကျည်ပါဝင်ပါက ထိုဒုံးကျည်သည် အမေရိကန် ပြည်တွင်းအထိ ပစ်မှတ်ထားသော လက်နက်စမ်းသပ်မှုတစ်ခုဖြစ်နိုင်ကြောင်း စစ်ရေးကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြသည်။

ယခုဖြစ်စဉ်ကြောင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံး J-alert (ဂျေအာ့ထ်) အဆင့်သတိပေးချက်ကို ဂျပန် အာဏာပိုင်များက ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံ၏အရှေ့မြောက်ဒေသခံများအား ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းများသို့ ပြောင်းရွှေ့ နေကြရန် အရေးပေါ်နှိုးဆော်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ဂျပန်ဘက်သို့ ယခင်ကလည်း တာလတ်ပစ် ဟွာဆောင်း (Hwasong-12) ဒုံးကျည်ကို နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် ပစ်လွှတ်ခဲ့ဖူးသည်။

Source: AP

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၃

ထိုင်ဝမ်ကို မကြာမီ တရုတ်ကျူးကျော်မည့်အလားအလာကို မိမိ မတွေ့မိကြောင်း၊ တရုတ်သည် ၎င်းကျွန်းပတ်ပတ် လည်တွင် စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများဖြင့် ပုံမှန်အလေ့အထသစ်တစ်ခုကို ဖော်ဆောင်ရန် ကြိုးစားနေကြောင်း အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင် (Llyod Austin) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာသတင်းကို ကိုးကားလျက် CNA သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်၌ ဖော်ပြထားသည်။

အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပလိုစီသည် ပြီးခဲ့သည့်ဩဂုတ်လအစောပိုင်း၌ ထိုင်ဝမ်သို့ ရောက်ရှိ လာခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်က ဒေါသတကြီးဖြင့် ကျွန်းအနီးတဝိုက် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ဆက်တိုက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ယခုနောက်ပိုင်း တရုတ်စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများမှာ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ လျော့ကျသွားသော်လည်း ပုံမှန် လေ့ကျင့်မှုများကို ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

“မကြာမီ ကျရောက်လာတော့မယ့် ကျူးကျော်မှုမျိုး မတွေ့မိပါဘူး” ဟု အော်စတင်က CNN သတင်းဌာနနှင့် အင်တာဗျူးတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ တွေ့တာကတော့ တရုတ်ဟာ ပုံမှန်အလေ့အထသစ်လို့ခေါ်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုလုပ်ဆောင်ဖို့ ကြိုးစားနေ ပါတယ်။ အဲဒီလှုပ်ရှားမှုက တိုးလာတယ်။ သူတို့လေယာဉ်တွေနဲ့ ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြား အလယ်ခေါင်မျဉ်းကို ဖြတ်ကျော်ပျံသန်းတာ တွေ့ရတယ်။ အဲဒီပျံသန်းတဲ့အရေအတွက်က အချိန်နဲ့တပြေးညီ တိုးလာတယ်။ ထိုင်ဝမ် ကျွန်းတဝိုက်မှာလည်း သူတို့သင်္ဘောတွေ သွားလာခုတ်မောင်းနေကြတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြား ခဲ့သည်။

အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင်(ဓါတ်ပုံ- ရိုက်တာ)

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များသည် တရုတ်စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကို တုံ့ပြန်သော အားဖြင့် ဒေသတွင်းတလျှောက် သင်္ဘောများ ခုတ်မောင်းခြင်း၊ လေယာဉ်များ ဝဲပျံခြင်းများ ပြုလုပ်နေသည်။
အမေရိကန်ရေတပ်မှ စစ်သင်္ဘောတစ်စင်းနှင့် ကနေဒါဖရီးဂိတ်သင်္ဘောတစ်စီးတို့သည် ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားကို စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက် ဖြတ်သန်းခုတ်မောင်းခဲ့သေးသည်။

လွတ်လပ်၍ ပွင့်လင်းသော အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ရန်အတွက် အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များ၊ မိတ်ဖက်များနှင့် ဆက်လက်လက်တွဲသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အော်စတင်က CNN မှ ဖာရက် ဇာကာရီးယား GPS နှင့် အင်တာဗျူးတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။၎င်းတို့အင်တာဗျူးကို စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်တွင် မေးမြန်းရိုက်ကူးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိတရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံကို ထူထောင်ခဲ့သူ ကွန်မြူနစ်များနှင့် တရုတ်အစိုးရဟောင်းတို့ ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ကြရာ ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် အစိုးရဟောင်းချန်ကေရှိတ် စစ်ရှုံး၍ ကျဉ်းမြောင်းလှသော ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားကို ဖြတ်သန်းထွက်ပြေးကာ ကျွန်းပေါ်တွင် သီးသန့်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ စတင်ထူထောင်ခဲ့ကြသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ကွန်မြူနစ်အစိုးရနှင့် ယခင်တရုတ်ပြည်မကြီးအစိုးရဟောင်းတို့ စစ်ရေးတင်းမာမှု မကြာခဏရှိခဲ့ပြီး ထိပ်တိုက် ရင်ဆိုင်ခဲ့ကြသည်။

ယခုအခါ အမေရိကန်သည် ထိုင်ဝမ်ရော မိမိတို့အတွက် အရေးပါသည့် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် စစ်ရေးအရ ဆက်ဆံမှုလမ်းကြောင်း ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်နိုင်ရန် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း အော်စတင်က အင်တာဗျူးတွင် ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Reuters, CNA

CNI International News

ဝါဒါဒူဂူ၊ အောက်တိုဘာ ၁

ဘာကီနာဖာဆို စစ်သားများက မိမိတို့နိုင်ငံ၌ ဒုတိယမြောက် အာဏာသိမ်းမှုအဖြစ် သမ္မတ ပေါလ်ဟင်နရီဒါမီဘာ (Paul-Henri Damiba) ကို ဖြုတ်ချလိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်နေ့ ညပိုင်းက အတည်ပြုကြေညာခဲ့ သည်။

မြို့တော် ဝါဒါဒူဂူရှိ စစ်စခန်းတစ်ခုအနီးတွင် သေနတ်ပစ်ခတ်မှု၊ သမ္မတအိမ်တော်အနီး ပေါက်ကွဲမှုနှင့် အစိုးရ ရုပ်သံလိုင်း ထုတ်လွှင့်မှု အနှောင့်အယှက် စတင်သည့်နေ့တွင် အဆိုပါကြေညာချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

အနောက်အာဖရိကရှိ ဆာဟဲ (Sahel) ဒေသ၌ မိုးရွာသွန်းမှု နည်းပါးပြီး နေရာအနှံ့အပြား အပျက်အစီးများ ရှိနေ သဖြင့် အစ္စလာမ္မစ် လက်နက်ကိုင် သူပုန်များသည် လူထောင်ချီ၍ သတ်ဖြတ်ပြီး အားနည်းနေသော အစိုးရများကို ယုံကြည်ချက်များ ပျက်ပြားစေခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ ပုံစံမျိုးမှာ အာဖရိကတိုက် အနောက်ပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်းတို့တွင် ပိုမိုမြင်တွေ့လာရသည်။

ဖြုတ်ချခံလိုက်ရတဲ့ အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် ပေါလ်ဟင်နရီဒါမီဘာကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

မာလီ၊ ချဒ်နှင့် ဂီနိ စသည့် နိုင်ငံများတွင် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်မှစ၍ ဘာကီနာဖာဆိုကဲ့သို့ အလားတူ အာဏာသိမ်းမှုများ မြင်တွေ့ခဲရသဖြင့် လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း ဒီမိုကရေစီ တိုးတက်ခဲ့သော ၎င်းဒေသများအတွက် စစ် အုပ်ချုပ်ရေးဘက်သို့ နောက်ပြန်ဆုတ် သွားမည့်အရေး စိုးရိမ်မှုများ တိုးလာခဲ့သည်။

ယခု ဘာကီနာဖာဆို အာဏာသိမ်းမှု၏ ခေါင်းဆောင်အသစ်မှာ စစ်တပ်မှ ဗိုလ်ကြီး အီဘရာဟင်ထရာအိုရီ (Ibrahim Traore) ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီ ၂၄ ရက်၌ စစ်ခေါင်းဆောင် ဒါမီဘာ၏ အာဏာသိမ်းမှုကို ယခုအာဏာသိမ်းမှုက ပုံတူ ကူးချ ထားကြောင်း တွေ့ရပြီး အီဘရာဟင်ထရာအိုရီသည် ရုပ်သံလိုင်းမြင်ကွင်းတွင် စစ်သားများဖြင့် ဝန်းရံထားလျက် အစိုးရကို ဖျက်သိမ်းကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ဆိုင်းငံထားပြီး နယ်စပ်ဂိတ်များ ပိတ်ထားကြောင်း၊ ညလမ်းမထွက်ရအမိန့် ထုတ်ပြန်ကြောင်း ဆက်လက် ကြေညာခဲ့သည်။

ယခင် အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် ဒါမီဘာကို လက်ရှိ မည်သည့်နေရာတွင် ထားရှိကြောင်း စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက် ညနေပိုင်းအထိ မသိရသေးပေ။

ဘာကီနာဖာဆို ပြည်သူများကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီလတွင် ဒါမီဘာ အာဏာသိမ်းရန် ကူညီခဲ့သော စစ်အရာရှိအုပ်စုသည် အစ္စလာမ္မစ်များနှင့် ဆက်ဆံရေး မစွမ်းဆောင်နိုင်၍ ၎င်းတို့ကို ဖယ်ရှားရန် မိမိတို့ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း ထရာအိုရီက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒါမီဘာသည်လည်း ယခုနှစ် အစပိုင်း၌ အလားတူ အကြောင်းပြချက်ဖြင့် ဘာကီနာဖာဆို သမ္မတဟောင်း ရို့ချ်ကာ ဘိုး (Roch Kabore) ကို ဖြုတ်ချခဲ့သည်။

“ဆိုးရွားတဲ့ အခြေအနေနဲ့ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီး လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ မေးခွန်းနဲ့ အသွင်ကူးပြောင်းရေး ပြန်လည် အာရုံစိုက်နိုင် ဖို့ ဒါမီဘာကို ဖယ်ရှားဖို့ ကြိုးစားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်” ဟု ထရာအိုရီ လက်မှတ် ရေးထိုးပေးထားသော စာသားကို အခြား စစ်အရာရှိတစ်ဦးက ရုပ်သံလိုင်းမှ ဖတ်ကြားခဲ့သည်။

“ဒါမီဘာရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေက သူ့ရည်မှန်းချက်အတိုင်း ဖြစ်နေပြီး ကျနော်တို့လုပ်ရမယ့် ကိစ္စတွေကနေ တဖြည်းဖြည်း လမ်းကြောင်းပြောင်း၊ သွေဖီလာပြီလို့ ယုံကြည်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒါမီဘာကို ဖယ်ရှားဖို့ ဒီကနေ့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်”ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

အသွင်ကူးပြောင်းရေး ပဋိပညာဉ်ဥပဒေသစ်ကို ချမှတ်ရန်နှင့် အရပ်သား (သို့မဟုတ်) စစ်ဘက် သမ္မတတစ်ဦး ခန့်အပ်ရန် မကြာမီ ပြည်လုံးကျွတ် သက်ဆိုင်ရာ ပါဝင်သူများကို ဖိတ်ခေါ် ကမ်းလှမ်းသွားမည်ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Reuters

CNI International News

ဆာရာဂျေဗို၊အောက်တိုဘာ ၃

အများပြည်သူများ ဝင်ထွက်သွားလာနေသည့် အစိုးရရုံးများတွင် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်စွဲဝါဒ တိုက်ဖျက် နေသည့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး သမားများသည် ဘော့စနီးယားနိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ပွဲကို အရေးပါသည့် ယှဉ်ပြိုင်မှု အဖြစ် အနိုင်ဖြင့် ပိုင်းရန် ကြံရွယ်နေပုံရကြောင်း အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

ဘော့စနီးယားနိုင်ငံတွင် ၁၉၉၂-၁၉၉၅ ခုနှစ်များဆီက ဂိုဏ်းဂဏ စစ်ပွဲဒဏ်ကြောင့် လုံးဝနာလန် မထူနိုင်သေးသည့် တိုင်းပြည် ဦးတည်ချက်အပေါ် ဆက်လက် ယိမ်းယိုင်စေမည့် လူမျိုးစုရေးရာ အငြင်းပွားမှုများ ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။

အောက်တိုဘာ ၃ ရက် (ယနေ့)အစောပိုင်းတွင် ဘော့စနီးယား ဗဟိုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ထုတ်ပြန်သော ကနဦး ရလဒ်များအရ ဘော့စနီးယားနိုင်ငံ၏ သုံးပွင့်ဆိုင်သမ္မတ ရာထူးအတွက် ပြိုင်ဘက်များဖြစ်ကြသည့် ဒင်းနစ်ဘီစီရိုဗစ် (Denis Becirovic) နှင့် ဇယ်ဂျကိုကွမ်စစ် (Zeljko Komsic) တို့ အနိုင်ရရှိစေရန် လမ်းစများ ပေါ်ပေါက်နေကြောင်း သိရသည်။

သို့သော်လည်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ဝါဒီများသည် အပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်သည့် ဘော့စနီးယား ဆာ့ဘ်ပါတီမှ ဇယ်ဂျကိုကွမ်စစ်၊ ခွဲထွက်ရေးနှင့် ရုရှားလိုလားသော SNSD တို့ကို လက်တွဲရဖွယ်ရှိနေသည်။

ရုရှားသည် ဘော့စနီးယားနိုင်ငံကို ဘော်လကန်ဒေသအတွင်းမှ အခြား ဆာ့ဘ်လူမျိုး မဟာမိတ်များမှတဆင့် မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေရန် ကြိုးစားနေသည်ဟု အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများက စွပ်စွဲလေ့ရှိသည်။

Zeljka Cvijanovic နဲ့ Milorad Dodik တို့ကို တွေ့ရစဉ် (AP)

ယူကရိန်းတွင် ရုရှား၏ နယ်မြေသိမ်းသွင်းမှုများအပေါ် နိုင်ငံတကာ အာရုံပြောင်းစေရန်အတွက် ကရင်မလင်သည် ဘော့စနီးယားနိုင်ငံတွင် ပဋိပက္ခများ ပြန်လည်နှိုးဆွရန် ကြိုးပမ်းလာမည့်အရေး စိုးရိမ်နေကြချိန်တွင် ယခုကဲ့သို့ ဘော့စနီးယားရွေးကောက်ပွဲ စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဘော့စနီးယားနိုင်ငံကို အာဏာခွဲဝေအုပ်ချုပ်ကြမည့် လူမျိုးပေါင်းစုံ သုံးပွင့်ဆိုင် သမ္မတရာထူး အတွက် အဖွဲ့ဝင် ၃ ဦး ယှဉ်ပြိုင်မှုလည်း ပါဝင်သည်။

ထို့အတွက် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရနယ်မြေ အစိတ်အပိုင်းနှစ်ခုမှ တစ်ခု၏ သမ္မတနှင့် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များ၊ တစိတ်တပိုင်း အုပ်ချုပ်ရေး အဆင့်ဆင့်များကို ရွေးချယ်မဲပေးကြရမည် ဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာပေါ်တွင် အရှုပ်ထွေးဆုံးများထဲမှ တစ်ခုဟူ၍ ဆိုစမှတ်ပြုကြရသည့် ဘော့စနီးယား၏ အဖွဲ့အစည်း အသွင် သဏ္ဌာန် ထူထောင်မှုကို အဓိက လူမျိုးစု ၃ စုဖြစ်သော မွတ်ဆလင် ဘော့စနီးယား၊ အော်သိုဒေါ့စ် ဆာ့ဘ်များနှင့် ကက်သလစ် ခရိုအေးရှားများအကြား ဖြစ်တည်စေခဲ့သည်။

  ဘော့စနီးယား ရွေးကောက်ပွဲ မဲရလဒ် စိစစ်နေစဉ် (AP)

ဘော့စနီးယား ပြည်တွင်းစစ်သည် ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး အမေရိကန် ကြားဝင်စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ယူနိုင်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက် စည်းမျဉ်းအောက်တွင် ဘော့စနီးယားနိုင်ငံကို လွတ်လပ်သော အဖွဲ့အစည်းနှစ်ခု ပိုင်းခြားအုပ်ချုပ်ရန် စီမံခဲ့ရာ တစ်ခုကို ဆာ့ဘ်လူမျိုးများက ဦးစီးသည်။

ကျန်တစ်ခုကို မွတ်ဆလင် ဘော့စနီးယားများနှင့် ခရိုအေးရှား မျိုးနွယ်စုများက အာဏာခွဲဝေ ဦးစီးသည်။ အဆိုပါစနစ်တွင် ကျယ်ပြန့်စွာ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ပေးထားပြီး ဒေသခံလူမျိုးစု အဖွဲ့အစည်းများဖြင့် ချိတ်ဆက် ထိန်းကျောင်းစေသည်။

သို့ဖြစ်၍ ယခုကဲ့သို့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရေးကိစ္စမျိုး၌ အထက်ပါ လူမျိုးစု ၃ စုစလုံး၏ သဘောတူညီချက် လိုအပ်ကြောင်း အေပီက ရေးသားဖော်ပြထားသည်။

Source: AP

CNI International News

ဝါဒါဒူဂူ၊ အောက်တိုဘာ ၃

ဘာကီနာဖာဆိုနိုင်ငံတွင် တစ်နှစ်အတွင်း ဒုတိယအကြိမ် အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက် ရာထူးမှ ဖြုတ်ချခံရ သော စစ်ဦးစီးချုပ်သည်လည်း နှစ်ရက်အတွင်း သမ္မတ ရာထူးကနေ နုတ်ထွက်ပေးရန် သဘောတူလိုက်ပြီဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းအရ သိရသည်။

လူသားဖြစ်တည်မှုနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကျိုးဆက်များအပေါ် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ရခြင်းမှ ရှောင်ရှားရန်အတွက် ၎င်း၏ နုတ်ထွက်လွှာကို ပေါလ်ဟင်နရီ ဆန်ဒါအို ဒါမီဘာ (Paul-Henri Sandaogo Damiba) က ကမ်းလှမ်းခဲ့ ကြောင်း စေ့စပ်ဖျန်ဖြေသူများ၏ ပြောကြားချက်အရ သိရသည်။

စစ်ခေါင်းဆောင် ဒါမီယာ ယခင်ပထမအကြိမ် အာဏာသိမ်းမှုတွင် သမ္မတရာထူး ရယူထားသူ ဖြစ်သည်။

ဖြုတ်ချခံ အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင် ဒါမီဘာကိုတွေ့ရစဉ် (AFP)

ဩဇာကြီးမားသော ဘာသာရေးနှင့် ရပ်မိရပ်ဖ ခေါင်းဆောင်များက တိုင်းပြည် အကျပ်အတည်း ဖြေရှင်းရန် အတွက် ဒါမီဘာနှင့် သူ့ကိုယ်သူ ခေါင်းဆောင်သစ်ဟု ကြွေးကြော်ထားသော ဗိုလ်ကြီး အီဘရာဟင်ထရာအိုရီ (Captain Ibrahim Traore) တို့အကြား စေ့စပ်ဖျန်ဖြေရေးဆွေးနွေးပွဲ ကျင်းပနိုင်ခဲ့သည်။

“သမ္မတ ပေါလ်ဟင်နရီဆန်ဒါအိုဒါမီဘာက ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်မှုတွေကို ရှောင်ရှားဖို့အတွက် သူ့နုတ်ထွက်ခွင့်ကို အဆိုပြုခဲ့ပါတယ်” ဟု စေ့စပ်ဖျန်ဖြေရေး ကြိုးပမ်းမှုများအတွက် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဟာမီဒူးယာမီအိုဂို (Hamidou Yameogo) က ရှင်းပြသည်။

ဒါမီဘာ ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ရန်အတွက် အခြေအနေအချက် ၇ ချက် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

ဒုတိယအကြိမ် အာဏာသိမ်းမှုနဲ့ ဘာကီနာဖာဆို ပြည်သူများ (AP)

ထိုအချက်များတွင် စစ်တပ်ရှိ ၎င်း၏မဟာမိတ်များအတွက် လုံခြုံရေးအာမခံချက်၊ ၎င်းအတွက် လုံခြုံရေးနှင့် အခွင့် အရေးများ အာမခံချက်၊ နောက်နှစ်နှစ်အတွင်း အရပ်သားအုပ်ချုပ်ရေး ပြန်လည်ရောက်ရှိရန်အတွက် အနောက် အာဖရိကဒေသတွင်း အစုအဖွဲ့ထံသို့ ပေးအပ်ခဲ့သော ကတိကဝတ်များကို ယခုဒုတိယ အာဏာသိမ်းသူများ လေးစားလိုက်နာရေး အာမခံချက်တို့ ပါဝင်သည်။

ဒါမီဘာတောင်းဆိုသည့် အခြေအနေ ၇ ချက်ကို ထရာအိုရီက လက်ခံခဲ့ပြီး လူထုတည်ငြိမ်ရေး၊ ထိန်းသိမ်း စီမံနိုင်ရေးနှင့် ဆုတောင်းဝတ်ပြုရေးတို့ကို တောင်းဆိုလျက် သူ့ကိုယ်သူ နိုင်ငံ့အကြီးအကဲအဖြစ် တရားဝင် ခန့်အပ်ခဲ့ သည်။

ထရာအိုရီလိုလားသော စစ်တပ်က အောက်တိုဘာ ၂ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်သော ကြေညာချက်ထဲတွင် ၎င်းကပင် ဆက်လက် တာဝန်ယူမည်ဟု ရေးသားထားသည်။ အဆိုပါကြေညာချက်၌ ၎င်းတို့လူမျိုး၏ တက်ကြွသော တပ်ဖွဲ့ များက ဘာကီနာဖာဆို သမ္မတကျမ်းစာကျိန်ဆိုမည့်ကာလကို ရက်စွဲအတိအကျဖြင့် သတ်မှတ်ဖော်ပြထားခြင်း မရှိပေ။

ဘာကီနာဖာဆိုနိုင်ငံတွင် စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်မှစ၍ စစ်ခေါင်းဆောင်နှင့်လက်ရှိသမ္မတ ဒါမီဘာကို ဖြုတ်ချပြီး တစ်နှစ်အတွင်း ဒုတိယအကြိမ်အာဏာသိမ်းမှု ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရာ အသွင်ကူးပြောင်းရေးအစိုးရ ဖျက်သိမ်းရေးနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ဆိုင်းငံ့ခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ စက်တင်ဘာ ၃၀

စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်သည် ပရာယွတ်ချန်အိုချာ၏ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရာထူးသက်တမ်း စတင်မည့်နေ့ဖြစ်၍ ထိုင်းဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာတရားရုံး၏ စီရင်ဆုံးဖြတ်မှုများကို အားလုံးက အာရုံစိုက်စောင့်ကြည့်နေကြကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်အွန်လိုင်းစာမျက်နှာက ရေးသားဖော်ပြသည်။

ထိုင်းတွင် နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းသစ် အပြောင်းအလဲဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟုလည်း ပညာရှင်များအကြား ထင်ကြေးပေးနေကြသည်။

အကယ်၍ တရားရုံးက ဝန်ကြီးချုပ်ကို ထောက်ခံလိုက်မည်ဆိုလျှင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးပရာယွတ်သည် ၎င်း၏အာဏာကို ဆက်လက်စိန်ခေါ်နေမည်ဖြစ်၍ တုန်လှုပ်ခြောက်ခြားစရာကောင်းသည့်အခြေအနေ၌ ဆက်ရှိနေနိုင်သည်။

သို့သော် တရားရုံးက ဗိုလ်ချုပ်ကြီးပရာယွတ်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့လျှင် ပရာယွတ် ရာထူးမှဆင်း ပေးရမည်ဖြစ်ပြီး နောက်ထပ်ဝန်ကြီးချုပ်အသစ်ကို ရွေးချယ်ရမည်ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ် ၂၄ ရက်တွင် တရားရုံးက ပရာယွတ်ကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ်မှ ဆိုင်းငံ့ထားရန် ၅ မဲ-၄ မဲဖြင့် မဲခွဲ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးသက်တမ်း ကန့်သတ်ချက် လက်ခံစဉ်းစားမှုမပြီးမချင်း ဆက်လက်ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း ၎င်းကို ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ရာထူးဆက်လက်ထမ်းဆောင်ရန်ကိုတော့ တရားရုံးက ခွင့်ပြုခဲ့သည်။

ပရာယွတ်ချန်အိုချာကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ်မှ နုတ်ထွက်ပေးဖို့ အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြသူများက အစိုးရ အိမ်ရှေ့တွင် စုဝေးဆန္ဒထုတ်ဖော်ကြစဉ်(ဓါတ်ပုံ-Getty Images)

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်အား ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ပေးရမည့်ရက်ကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရန် အတိုက်အခံ များ၏ တင်ပြပန်ကြားချက်ကို တရားရုံးက လက်ခံခဲ့ပြီး တရားရုံးအဖွဲ့ ခုံသမာဓိအားလုံး တညီတညွတ်တည်း ဆုံးဖြတ်ပြီးနောက် ၎င်း၏ရာထူးကို ဆိုင်းငံ့ထားရန် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။

ထိုင်းဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၏ ပုဒ်မ ၁၅၈ ပြဋ္ဌာန်းချက်အရ ဝန်ကြီးချုပ်တစ်ဦးသည် အများဆုံးရာထူးသက်တမ်း ထမ်းဆောင်သည့်ကာလမှာ ၈ နှစ် ဖြစ်သည်။

သို့ဖြစ်၍ ၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၄ ရက်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး စတင်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးပရာယွတ်သည် ယခုနှစ် ဩဂုတ် ၂၄ ရက်တွင် ရာထူးသက်တမ်းကုန်ဆုံး၍ ဆင်းပေးရတော့မည်ဟု ၎င်းကို ဝေဖန်ထောက်ပြသူ များက ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၄ ရက်သည် ပရာယွတ် စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ယာယီ ပဋိညာဉ်ကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည့်နေ့လည်းဖြစ်သည်။

၂၀၁၇ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအရ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်သည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင်မှ တရားဝင်ဖြစ်လာသည်ဟု ယုံကြည်ကြသူများလည်းရှိရာ ၎င်းတို့က ပရာယွတ်၏သက်တမ်းသည် ၂၀၂၇ ခုနှစ်ကျမှ ကုန်ဆုံးမည်ဟု စောဒကတက်ကြသည်။

အချို့ကလည်း အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ်ဖွဲ့စည်းပုံအောက်၌ ယာယီပဋိညာဉ်ကို အစားထိုးခဲ့သဖြင့် ထို အချိန်မှစ၍ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး စတင်သည်ဟု ပြောဆိုနေကြပြီး ၎င်း၏ရာထူးသက်တမ်းသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ကုန်ဆုံးမည်ဟုလည်း ယုံကြည်လက်ခံထားကြသည်။

Source: Bangkok Post