CNI International News

ဘေကျင်း၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၄

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က တရုတ်သည် အီရန်နှင့် ဆော်ဒီအာရေဗျအကြား သမိုင်းဝင် ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက် ရရှိ အောင် ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးခဲ့ပြီးနောက် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် တရုတ်၏ သံတမန်ရေးရာ အရှိန်အဝါ မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်၏ အကူအညီဖြင့် ဆော်ဒီနှင့် ဆက်ဆံရေး ပြေလည်ခဲ့သည့် အီရန်နိုင်ငံအတွက်လည်း အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) အစိုးရအဖွဲ့၏ စီးပွားရေးနှင့် ပထဝီနိုင်ငံရေး ဖိအားများကို ရှောင်လွှဲနိုင်မည့် နည်းလမ်း တစ်ခုကို ရရှိခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ဆီးရီးယားသမ္မတ ဘာရှာ အယ် အာဆက် (Bashar al-Assad) ပြုတ်ကျသွားမှု၊ ဟားမာ့စ်နှင့် ဟစ်ဇ်ဘိုလာအဖွဲ့တို့က အစ္စရေးကို အရေးနိမ့်နေမှုများကြောင့် အီရန်သည်လည်း ပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်လာရသည်။

တရုတ်ကမူ ဆော်ဒီအာရေဗျနှင့် အီရန်ကဲ့သို့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံများနှင့် ကောင်းမွန်သည့် ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် ဟန်ချက်ညီသော အစီအမံများနှင့် လုပ်ဆောင်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

ထို့ပြင် တရုတ်၏ ပတ်လမ်း၊ ရပ်ဝန်းစီမံကိန်းသည်လည်း အီရန်၏ ပြိုင်ဘက်နိုင်ငံများ အပါအဝင် အရှေ့အလယ် ပိုင်းရှိ မိတ်ဖက် ဆက်ဆံရေးများအပေါ် အမှီပြုထားသည်။

အီရန်နဲ့အစ္စရေးကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ အခြေအနေများအရ အီရန်နိုင်ငံ ပတ်ဝန်းကျင်တွင် တင်းမာမှုများ မြင့်တက်နေသဖြင့် ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်မှု ပျက်ပြားနေသည့် အခြေအနေက တရုတ်၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများကို ခြိမ်းခြောက်လာခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် တရုတ်အနေဖြင့် အီရန်ကို အလွန်အကျူး မျက်နှာသာ ပေးမည်ဆိုပါက ဆော်ဒီအာရေဗျနှင့် အစ္စရေးတို့ ကဲ့သို့ အဓိက မိတ်ဖက်နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးကို ထိခိုက်စေမည်ဖြစ်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့ သည်။

တရုတ်အနေဖြင့် ၎င်း၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ထိန်းသိမ်းရန် ဒေသတွင်း ရှုပ်ထွေးသည့် အခြေအနေများတွင် အီရန်နှင့် အီရန်၏ ပြိုင်ဘက်နိုင်ငံများအား ဟန်ချက်ညီညီ ဆက်ဆံသွားရမည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ ဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေများအရ အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် တရုတ်၏ သံတမန်ရေးရာ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု၏ ကျိုးပျက်လွယ်သော အခြေအနေကို မီးမောင်းထိုး ပြသရာ ရောက်နေကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့ သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၄

ထိုင်းအစိုးရကို ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်က လွှမ်းမိုးမှုရှိနေသည်ဟုယူဆ၍ “အဖေကတွေး၊ သမီးကလုပ်” အစိုးရဟု အမည်ပြောင်ပေး ခေါ်ဝေါ်လာကြသည်ဟု The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစိုးရအိမ်တော်မှ သတင်းထောက်များသည် ပြည်သူများ၏ သဘောထားများကို အခြေခံပြီး ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့နှင့် ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များကို အမည်ပြောင်များ ပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစဉ်အလာနှင့်အညီ အစိုးရအိမ်တော် သတင်းထောက်များသည် ဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် (Paetongtarn Shinawatra) ၏ အစိုးရအဖွဲ့ကို "အဖေ့အလိုလိုက် အကြိုက်ဆောင်နေရသည့် အစိုးရ" ဟူသည့် အမည်ပြောင်ကို ပေးခဲ့သည်။

အစိုးရအဖွဲ့အပေါ် ပေတုန်တန်၏ ဖခင်ဖြစ်သည့် ယခင်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်က လွှမ်းမိုးနေသည်ဆိုသော ထင်ကြေးပေးမှုများ ထွက်ပေါ်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုကဲ့သို့ အမည်ပြောင် ပေးခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်နဲ့ ပြည်သူများကို တွေ့ရစဉ်

ထိုအမည်ပြောင်ပေးမှုသည် "အဖေကတွေး၊ သမီးကလုပ်" ဆိုသည့် သက်ဆင်တို့ သားအဖကို လှောင်ပြောင်ထား သည့် ဆောင်ပုဒ်ကို လိုတိုရှင်း ဖော်ပြလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုဆောင်ပုဒ်သည် သက်ဆင်၏ Thai Rak Thai ပါတီ ဆောင်ပုဒ်ဖြစ်သည့် "သက်ဆင်ကတွေး၊ ပါတီကလုပ်" ဆိုသည့် ဆောင်ပုဒ်အပေါ် အခြေခံပြီး ပေါ်ထွက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင်လည်း သက်ဆင်သည် အာဏာရ ဖြူးထိုင်းပါတီကို နောက်ကွယ်မှ ကြိုးကိုင်နေချိန်တွင် ပါတီ ခေါင်းဆောင်များအား ၎င်း၏ နေအိမ်၌ နေ့လည်စာ ဖိတ်ကျွေးနေသဖြင့်  လူထုက သက်ဆင်နှင့် ဖြူးထိုင်းပါတီ တို့ကြား ပတ်သက်မှုကို စိတ်ဝင်စားနေကြကြောင်း သတင်းထောက်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်သည်လည်း  “Paetong Phoi”  ဟူသည့် အမည်ပြောင်ပေးခံခဲ့ရသည်။

“phoi” ဟူသည့် ထိုင်းစကားလုံးသည် "ဇာတ်ညွှန်း" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသဖြင့် “Paetong Phoi”  ဟူသည့် အမည်ပြောင်သည် "ဇာတ်ညွှန်းအတိုင်း လိုက်ပါသရုပ်ဆောင်နေရသည့် ပေတုန်တန်" ဟူသည့် အဓိပ္ပာယ်မျိုး ဖြစ်သည်။

ပေတုန်တန် အစိုးရအဖွဲ့မှ အမျိုးသမီးဝန်ကြီးများကိုတွေ့ရစဉ်

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ပေတုန်တန်သည် ပြည်ပခေါင်းဆောင်များနှင့် ပြုလုပ်သည့် အစည်းအဝေးများ အပါအဝင် မိန့်ခွန်း ပြောကြားမှုများအတွက် စာသားများကိုဖတ်ရန် iPad ကို မကြာခဏ အသုံးပြုနေရခြင်းကြောင့် ထိုကဲ့သို့ အမည်ပြောင်ပေးခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဖွမ်သမ် ဝီချာယာချိုင်း (Phumtham Wechayachai)သည်လည်း "စစ်ဖိနပ်များ ကြားထဲမှ ရဲဘော်ယိုင်" အဖြစ် အမည်ပြောင်ပေးခံခဲ့ရသည်။

ဖွမ်သမ်သည် ၁၉၇၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလက ကွန်မြူနစ်လှုပ်ရှားမှုများတွင် ပါဝင်ခဲ့မှုကို ရည်ညွှန်းပြီး ထိုကဲ့သို့ အမည်ပြောင် ပေးခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် အစိုးရအဖွဲ့ထဲမှ အခြားဝန်ကြီးများသည်လည်း ၎င်းတို့၏ နေထိုင်ပြုမှုပုံများအပေါ် အခြေခံပြီး သက်ဆိုင်ရာ အမည်ပြောင်များ အသီးသီး ပေးအပ်ခံခဲ့ရသည်။

Source: The Nation

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၃

ပင်လယ်နီတွင် ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ရက်က အမေရိကန် စစ်သင်္ဘောတစ်စင်းက အမေရိကန်တိုက်လေယာဉ် တစ်စင်းကို မှားယွင်းပစ်ချခဲ့သဖြင့် တိုက်လေယာဉ်အတွင်းမှ လေယာဉ်မှူး ၂ ဦးသည် အရေးပေါ်ထိုင်ခုံဖြင့် ခုန်ထွက်ခဲ့ရ ကြောင်း အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဖြစ်စဉ်မှာ အမေရိကန်ရေတပ်၏ လေယာဉ်တင်သင်္ဘောဖြစ်သည့် USS Harry S. Truman သင်္ဘောပေါ်မှ ပျံသန်း ထွက်ခွာလာသည့် F/A-18 တိုက်လေယာဉ်ကို အခြားအမေရိကန် စစ်သင်္ဘောဖြစ်သည့် USS Gettysburg က မှားယွင်း ပစ်ချခဲ့မိခြင်းဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်ဗဟိုစစ်ဌာနချုပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

USS Harry S. Truman လေယာဉ်တင်သင်္ဘောသည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသသို့ ဝင်ရောက်လာသည့် အကြောင်းကို အမေရိကန်ဗဟိုစစ်ဌာနချုပ်က ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်တွင် အတည်ပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

F/A-18 တိုက်လေယာဉ်ကို ပစ်ချခဲ့သည့် USS Gettysburg စစ်သင်္ဘောသည် USS Harry S. Truman လေယာဉ်တင်သင်္ဘောက ဦးဆောင်သော တိုက်ခိုက်ရေး စစ်သင်္ဘောအုပ်စုမှ ပဲ့ထိန်းစနစ် တပ်ဆင်ထားသည့် ကရူဇာစစ်သင်္ဘောဖြစ်သည်။

အမေရိကန် စစ်သင်္ဘောကို တွေ့ရစဉ်

ပစ်ချခံခဲ့ရသည့် တိုက်လေယာဉ်သည် ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ် Naval Air Station Oceana လေတပ်စခန်းမှ တိုက်လေယာဉ် အုပ်စု-၁၁ ၏ Red Rippers လေယာဉ်အုပ်စုအတွက် တာဝန်ပေးထားသည့် F/A-18 Super Hornet တိုက်လေယာဉ်ဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်စစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

F/A-18 တိုက်လေယာဉ်၏ လေယာဉ်မှူး ၂ ဦးသည် ပစ်ချခံရချိန်တွင် အရေးပေါ် ထိုင်ခုံဖြင့် ခုန်ထွက်ပြီး အသက်ရှင် လွတ်မြောက်ခဲ့သော်လည်း လေယာဉ်မှူးတစ်ဦးသည် ဒဏ်ရာအနည်းငယ် ရရှိသွားခဲ့သည်ဟုဆိုသည်။

USS Gettysburg စစ်သင်္ဘောသည် F/A-18 တိုက်လေယာဉ်ကို ရန်သူ့လေယာဉ် သို့မဟုတ် ဒုံးကျည်တစ်စင်းနှင့် မှားယွင်းပြီး ပစ်ချခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ ထိုဖြစ်စဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်နေသည်ဟု အမေရိကန် ဗဟိုစစ်ဌာနချုပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ယခင်ကမူ အမေရိကန်စစ်သင်္ဘောများနှင့် တိုက်လေယာဉ်များသည် ယီမင်နိုင်ငံရှိ ဟူရ်သီသူပုန်များ ပစ်လွှတ် သည့် ဒရုန်းများနှင့် ဒုံးကျည်များကို ကြားဖြတ်ပစ်ချခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယခုဖြစ်စဉ်သည် ဟူရ်သီတို့၏ တိုက်ခိုက်မှု အောက်တွင်ရှိနေသည့် ပင်လယ်နီ၏ ရေလမ်းကြောင်းများသည် မည်မျှအန္တရာယ်များသည်ဆိုခြင်းကို ပြသရာရောက်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဘေကျင်း၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၃

၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) ၏ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး လှုပ်ရှားမှုတွင် ဒုတိယဝန်ကြီးအဆင့်နှင့် ဒုတိယဝန်ကြီးအဆင့်အထက် ထိပ်သီးကေဒါ ၅၆ ဦးသည် စုံစမ်းစစ်ဆေး ခံခဲ့ရကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ယခုနှစ်အတွင်း အဂတိလိုက်စားမှုဖြင့် စုံစမ်းစစ်ဆေးခံခဲ့ရသည့် တရုတ်ထိပ်သီး အရာရှိ အရေအတွက် သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်က တရုတ်ထိပ်သီးအရာရှိ ၄၅ ဦးသည် တရုတ်၏ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး အေဂျင်စီဖြစ်သည့် စည်းကမ်းပိုင်းစစ်ဆေးရေး ဗဟိုကော်မတီ (CCDI) ၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို ခံခဲ့ရသည်။

အဂတိလိုက်စားမှု စွဲချက်များတွင် အာဏာရပါတီ အတွင်းစည်းမှ ပုဂ္ဂိုလ်များ၊ ဝန်ကြီးဌာနများ ပါဝင်နေပြီး လေကြောင်းနှင့် ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍများ၌ အဂတိလိုက်စားမှုများ ပိုမိုမြင့်တက်လာကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သို့သော် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် တရုတ်၏ ဘဏ္ဍာရေးကဏ္ဍ၌ အဂတိလိုက်စားမှုများသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်ကထက် လျော့နည်းသွားပြီး ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ဘဏ္ဍာရေးကဏ္ဍကို အာရုံစိုက် စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ထိုသို့ လျော့ကျခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်နိုင်ငံအလံကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဗဟိုပါတီ သင်တန်းကျောင်းက ထုတ်ဝေသည့် Study Times ၏ လက်ထောက် အယ်ဒီတာဟောင်း တန်းယူဝမ် (Deng Yuwen) ကမူ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး အစီအစဉ်တွင် နောက်ထပ်အရာရှိများ ပိုမိုစစ်ဆေးခံနေရကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

"အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး ပိုက်ကွန်က ပိုပြီးကြီးလာလေလေ ရှောင်တိမ်းရမယ့် နေရာတွေက ပိုပြီး သေးလာလေလေပါပဲ။ နောက်ထပ် အရာရှိတွေ အများကြီး အဲဒီပိုက်ကွန်ထဲ မိပါလိမ့်မယ်" ဟု တန်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရှီ၏ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးလှုပ်ရှားမှုကို ၂၀၁၂ ခုနှစ် ကုန်ပိုင်းကတည်းက စတင်ခဲ့ပြီး ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PLA) ၏ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့က တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီ လများအတွင်းကလည်း တရုတ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ၂ ဦးသည် အဂတိလိုက်စားမှု စွဲချက်များ ကြောင့် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဘေကျင်း၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၃

ထိုင်ဝမ်ကို ဒေါ်လာ ၅၇၁ ဒသမ ၃ သန်း တန်ကြေးရှိသည့် စစ်ရေးအကူအညီပေးမည့် အစီအစဉ်ကို အတည်ပြု ပေးခဲ့သည့် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ၏ လုပ်ဆောင်ချက်ကို တရုတ်က ပြင်းထန်စွာ ကန့်ကွက် ဆန့်ကျင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု The Straits Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သမ္မတဘိုင်ဒန်သည် ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍ၏ ဥပဒေများ၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ဝန်ဆောင်မှုများ၊ စစ်ပညာနှင့် စစ်သင်တန်းပေးမှုများကို ထိုင်ဝမ်အား ထောက်ပံ့ပေးရန် ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ရက်က အတည်ပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အိမ်ဖြူတော်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် လွန်ခဲ့သည့် ၃ လကလည်း ထိုင်ဝမ်အတွက် ဒေါ်လာ ၅၆၇ သန်း တန်ကြေးရှိသည့် စစ်ရေး အကူအညီကို အတည်ပြုပေးခဲ့ပြီး ယခုအခါတွင်လည်း နောက်တစ်ကြိမ် စစ်ရေးအကူအညီကို ထပ်မံအတည်ပြု ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုအစီအစဉ်များသည် တရုတ်၏ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် လုံခြုံရေးကို ဆိုးဆိုးရွားရွား ချိုးဖောက်ခြင်းဖြစ် ကြောင်း၊ ထိုလုပ်ဆောင်ချက်ကို ပြင်းထန်စွာ ဆန့်ကျင်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

တရုတ်၊ အမေရိကန်နဲ့ထိုင်ဝမ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရုတ်က အမေရိကန်ကို မကျေနပ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည့် ကန့်ကွက်စာ တင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ထိုင်ဝမ်နှင့် တရားဝင် သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ထားခြင်း မရှိသော်လည်း ထိုင်ဝမ်ကို လက်နက်များ အများဆုံး ထောက်ပံ့ပေးနေသည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်းက ထိုင်ဝမ်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးဖိအားများ တိုးမြှင့်ခဲ့သည့် တရုတ်ကမူ အမေရိကန်အနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်ကို လက်နက်များ ရောင်းချခြင်း၊ ထောက်ပံ့ခြင်းများ မပြုလုပ်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်သည် ယခုသီတင်းပတ် အစောပိုင်းကလည်း အမေရိကန်လုပ် တိုက်ပွဲဝင် Abrams တင့်ကား ၃၈ စင်းကို လက်ခံရရှိခဲ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

Source: The Straits Time

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၁

အမေရိကန်သည် ယခုနှစ်အစောပိုင်းက အိုင်အက်စ်စစ်သွေးကြွအဖွဲ့ကို တိုက်ခိုက်ရန် ဆီးရီးယားရှိ အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့ဝင် အင်အားကို ၂ ဆကျော် တိုးမြှင့်ခဲ့ကြောင်း ပင်တဂွန်က ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်တွင် ထုတ်ဖော်ပြောဆို ခဲ့သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ တိုးမြှင့်ချထားခဲ့သည့် စစ်သားများသည် ဆီးရီးယားတွင် နောက်ထပ် လအနည်းငယ်ကြာ သို့မဟုတ် တစ်နှစ်ကျော်ကြာသည်အထိ ဆီးရီးယားတွင် ဆက်လက် တပ်စွဲထားမည်ဟု ပင်တဂွန် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ် ပတ် ရိုက်ဒါ (Pat Ryder) က ပြောသည်။

အမေရိကန်သည် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်များအတွင်း ဆီးရီးယားတွင် စစ်သား ၉၀၀ ခန့် ဖြန့်ကြက်ချထားခဲ့ကြောင်း သို့သော် လက်ရှိအချိန်တွင် စစ်သားအင်အား ၂၀၀၀ ခန့်ရှိနေကြောင်း ရိုက်ဒါက ဆိုသည်။

ပင်တဂွန် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ် ပတ်ရိုက်ဒါကို တွေ့ရစဉ်

ဆီးရီးယားတွင် ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်က သမ္မတ ဘာရှာအာဆတ် (Bashar Assad) နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်ခဲ့ပြီးနောက် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များ တပ်စွဲထားသည့် အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး မကြာခဏ မေးမြန်းခံခဲ့ရသည်။

သို့သော် အမေရိကန်အာဏာပိုင်များက ဆီးရီးယားတွင် အမေရိကန်စစ်သား အရေအတွက် ၉၀၀ သာရှိကြောင်း ထပ်တလဲလဲ ပြောကြားခဲ့ပြီး စစ်ကူများ စေလွှတ်ခဲ့သည့် အကြောင်းကိုမူ ယခင်က ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်က ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည့် ဆီးရီးယားသို့ ထပ်မံ စေလွှတ်ခဲ့သည်ဆိုသော အမေရိကန်စစ်သား များသည် ဆီးရီးယားတွင် ယာယီသာ တပ်စွဲမည့် စစ်သားများဖြစ်ကြောင်း ရိုက်ဒါက ပြောသည်။

အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် ထိုစစ်သားများကို အာဆတ် အစိုးရအဖွဲ့ ပြုတ်မကျခင် ယခုနှစ် အစောပိုင်းကတည်းက စေလွှတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သဖြင့် ထိုသို့ စစ်သားအင်အား တိုးမြှင့်မှုသည် အာဆတ် အစိုးရပြုတ်ကျမှုနှင့် သက်ဆိုင်မှုမရှိကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။ 

ဆီးရီးယားတွင် သူပုန်အဖွဲ့က အာဆတ် အစိုးရကို ဖြုတ်ချခဲ့ပြီးနောက် အာဏာလေဟာနယ် ဖြစ်ပွားနေချိန်၌ အမေရိကန်က ဆီးရီးယားနိုင်ငံအတွင်းရှိ အိုင်အက်စ် ပစ်မှတ်များကို လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများ အရှိန်မြှင့် တင်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် အီရတ်တွင်လည်း အိုင်အက်စ် စစ်သွေးကြွများကို တိုက်ခိုက်ရန် အမေရိကန်စစ်သား ၂၅၀၀ ကို ဖြန့်ကြက်ချထားသည်။

Source: အေပီ

CNI International News

မော်စကို၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၁

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင် (Vladimir Putin) က ယူကရိန်းစစ်ပွဲရပ်ဖို့ အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နှင့် အပေးအယူလုပ် ဆွေးနွေးရန် အသင့်ရှိကြောင်း ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက် တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထရမ့်နှင့် ဆွေးနွေးခဲ့မည်ဆိုပါက ယူကရိန်းစစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ရုရှားဘက်မှ အလျှော့၊ အတင်း ပြုလုပ်ပေးရန် အသင့်ရှိသည်ဟုလည်း ပူတင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ယူကရိန်း အာဏာပိုင်များနှင့် ဆွေးနွေးမှုများ စတင်ရန်အတွက် ကြိုတင်သတ်မှတ်ချက်များမရှိဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

 သူ့ကိုယ်သူ ပြဿနာများအား ကြားဝင်ဖြေရှင်းရာတွင် ဆရာတစ်ဆူအဖြစ် ပုံဖော်ထားသည့် ထရမ့်က ယူကရိန်း ပဋိပက္ခကို လျင်မြန်စွာ အဆုံးမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သော်လည်း အချိန်ဇယား အတိအကျကို ထုတ်ဖော်ပြောဆို ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ပူတင်သည် နှစ်စဉ်ကျင်းပနေကျ နှစ်ကုန် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ရုရှားနိုင်ငံသားများနှင့် အမေးအဖြေ ပြုလုပ်ခဲ့ ချိန်၌ သူ့အနေဖြင့် နှစ်အနည်းငယ်လောက် စကားမပြောခဲ့သည့် ထရမ့်နှင့်တွေ့ဆုံရန် အသင့်ရှိကြောင်း အမေရိကန် သတင်းချန်နယ်မှ သတင်းထောက်တစ်ဦးကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

ပူတင် အနေဖြင့် ထရမ့်ကို အစည်းအဝေးလုပ်ရန် ကမ်းလှမ်းဖွယ် ရှိ/မရှိ မေးမြန်းခံရချိန်တွင် ပူတင်က ရုရှားသည် အားနည်းသည့် အနေအထားသို့ ရောက်ရှိနေသည်ဆိုသည့် ပြောကြားချက်များကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ရုရှားသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်က ယူကရိန်းကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့ချိန်ကထက် ပိုမိုအင်အား တောင့်တင်းလာခဲ့ ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

"ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုတွေနဲ့ အပေး/အယူတွေ လုပ်ဖို့အတွက် အသင့်ရှိတယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ အရင်ကတည်းက ပြောပြီးပါပြီ" ဟု ပူတင်က ပြောကြားခဲ့ပြီး ရုရှားတပ်များသည် ယူကရိန်းစစ်မြေပြင်တွင် အသာစီးရနေသည်ဟု ဆိုသည်။

"မကြာခင်အချိန်မှာပဲ ယူကရိန်းဘက်က တိုက်ခိုက်ပေးချင်တဲ့ ယူကရိန်းနိုင်ငံသားတွေဟာ ကုန်တော့မှာပါ။ ကျနော့်အထင်တော့ မကြာခင်မှာ ယူကရိန်းဘက်က တိုက်ခိုက်ချင်တဲ့သူတောင် ရှိလာတော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး" ပူတင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် လကလည်း ပူတင်က ယူကရိန်းနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ဆွေးနွေးရန် ပြောကြားခဲ့သော်လည်း ရုရှားတပ်များ သိမ်းပိုက်ထားသည့် နေရာများကို ပြန်ပေးမည် မဟုတ်ဘဲ ယူကရိန်းကိုလည်း နေတိုးအဖွဲ့ထဲဝင်မည့် ရည်မှန်းချက်ကို စွန့်လွှတ်ရန် ပြောကြားထားသည်။

ပူတင်က ယူကရိန်းနှင့် ဆွေးနွေးမှုများ စတင်ရန် စည်းကမ်းချက်များ သတ်မှတ်မထားကြောင်း၊ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskiy) အပါအဝင် အားလုံးနှင့် ဆွေးနွေးရန် အသင့်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် မည်သည့် သဘောတူညီချက်ကိုမဆို ယူကရိန်း၏ တရားဝင်မှုရှိသည့် အာဏာပိုင်များနှင့်သာ လက်မှတ် ရေးထိုးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပူတင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ပူတင်သည် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကို တရားဝင်မှုရှိသည့် အာဏာပိုင်အဖြစ် သတ်မှတ်မထားဘဲ ယူကရိန်း လွှတ်တော်ကိုသာ တရားဝင်မှုရှိသော အာဏာပိုင်အဖြစ် ယူဆထားသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၁

ပိုမိုတောက်ပသည့် အနာဂတ်ကို ထူထောင်ရန် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခေတ်မီနည်းပညာနှင့် ပြိုင်ဘက်ကင်း ခိုင်မာ အား ကောင်းမှုတို့ကို ပေါင်းစပ်လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အနာဂတ်ကို ပြန်လည်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုသွားမည်ဟု ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn Shinawatra) က ကတိပြုခဲ့သည်ဟု The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ် ၄ စုအတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် အကြီးစားစက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် ကုန်ပစ္စည်း အများအပြား ထုတ်လုပ်မှုအပေါ် အာရုံစိုက်သည့် မဟာဗျူဟာများအပေါ် မှီခိုခဲ့ကြောင်း ပေတုန်တန် က ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဘန်ကောက်ပို့စ် ဖိုရမ် ပွဲအခမ်းအနား၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်း အနေအထား လျင်မြန်စွာ တိုးတက်လာမှုကြောင့် ထိုမဟာဗျူဟာများသည် ယခင်ကလောက် အလုပ်မဖြစ်တော့ဘဲ စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ပေတုန်တန်က ပြောသည်။

"ထိုင်းနိုင်ငံက လမ်းဆုံလမ်းခွကို ရောက်နေပါတယ်။ ကျမတို့ဟာ ကျမတို့ရဲ့ ခိုင်တာတောင့်တင်းမှုကို ထင်ဟပ် စေနိုင်တဲ့ ပေါ်လွင်ထင်ရှားပြီး ဆန်းသစ်တီထွင်မှုရှိတဲ့ နည်းလမ်းတွေကို ဖော်ဆောင်ရပါမယ်" ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

"ကျမတို့ရဲ့ အလားအလာက တခြားသူနဲ့မတူတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိနေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျမတို့နိုင်ငံရဲ့ မဟာဗျူဟာကျတဲ့ တည်နေရာ၊ များပြားတဲ့ သဘာဝသယံဇာတနဲ့ ကျမတို့ ပြည်သူတွေရဲ့ဖန်တီးနိုင်စွမ်းတွေဟာ ကျမတို့ကို အခြားသူတွေနဲ့မတူဘဲ ကွဲထွက်စေခဲ့ပါတယ်" ဟု ပေတုန်တန်က ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အလွန်အားသာမှုရှိသည့် အချက် ၂ ချက်ရှိနေကြောင်း၊ ထိုအချက် ၂ ချက်မှာ ဒေသတွင်း အဓိက ကျသည့် တည်နေရာရှိနေမှုနှင့် သဘာဝသယံဇာတ ပေါကြွယ်ဝမှုတို့ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုအားသာချက်များဖြင့် ချမ်းသာကြွယ်ဝရေးကို အောင်မြင်အောင် လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်က တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

ပထဝီရှုထောင့်အရ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ တည်နေရာသည် အရှေ့တောင်အာရှမှာ ဗဟိုချက်တွင် တည်ရှိနေသဖြင့် ထိုင်းသည်  သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် အပြန်အလှန် ထိတွေ့ဆောင်ရွက်မှုတို့အတွက် ဆုံချက်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။

"အမြန်ရထားလမ်းတွေ၊ လေယာဉ်ကွင်းတွေနဲ့ အအေးခန်းတွေထားပြီး ပို့ရတဲ့ ကုန်စည်ကွင်းဆက် (ဥပမာ၊ ကာကွယ်ဆေး၊ ဓာတုပစ္စည်း၊ ပင်လယ်စာ၊ အသားနှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းများ) တည်ဆောက်မယ့် အစီအစဉ်တွေနဲ့ အတူ ကျမတို့ဟာ နယ်စပ်ဒေသတွေအနှံ့ ကုန်စည်တွေ၊ လူတွေနဲ့ အယူအဆတွေ စီးဆင်းမှုကို တိုးမြှင့်ပေးနိုင်ပါ လိမ့်မယ်" ဟု ပေတုန်တန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မိတ်ဖက် ဆက်ဆံရေးများကို ထူထောင်ရန်နှင့် ပထဝီနိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေ ချိန်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံကို အရှေ့နှင့် အနောက်အကြား ပေါင်းကူးတံတားတစ်ခုအဖြစ် ဖော်ဆောင်သွားမည်ဟုလည်း ပေတုန်တန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၁

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ခိုလှုံနေထိုင်ပြီး မြန်မာပြည်တွင်းစစ်၌ ပါဝင်တိုက်ခိုက်နေသည့် အိန္ဒိယစစ်သွေးကြွအုပ်စုများသည် ယခုနှစ်အတွင်း အိန္ဒိယနယ်စပ်ကိုဖြတ်ကာ မဏိပူရ (Manipur) ပြည်နယ်ထဲသို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယလုံခြုံရေးအရာရှိများက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် မဏိပူရပြည်နယ်တွင် ပြိုင်ဘက် လူမျိုးစုများအကြား ၁၉ လကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် လူမျိုးရေးပဋိပက္ခကို ပိုမိုဆိုးရွားစေခဲ့ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုလူမျိုးရေးပဋိပက္ခသည် မဏိပူရပြည်နယ်ကို ကြီးစိုးထားပြီး ဟိန္ဒူအများစုဖြစ်သည့် ကသည်းလူမျိုးစုနှင့် ခရစ်ယာန် အများစုဖြစ်သော ကူကီးလူမျိုးစုများအကြား အကြမ်းဖက်မှုများ ပိုမိုမြင့်တက်ခဲ့သည်။

ထိုလူမျိုးရေးပဋိပက္ခသည် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ (Narendra Modi) အစိုးရအဖွဲ့ သက်တမ်း ၁၁ နှစ်အတွင်း တရားဥပဒေစိုးမိုးမှုမရှိသည့်  အကြီးမားဆုံး ကျရှုံးမှုဖြစ်ကြောင်း ဝေဖန်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလက စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ထိုလူမျိုးရေး ပဋိပက္ခအတွင်း လူ ၂၆၀ ခန့်သေဆုံးကာ လူပေါင်း ၆၀,၀၀၀ ကျော် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရသည်။

အိန္ဒိယလုံခြုံရေးရဲဘော် တစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

အိန္ဒိယ၏ ပြိုင်ဘက် လက်နက်ကိုင် အုပ်စုများသည် နယ်စပ်ကိုဖြတ်ပြီး မဏိပူရပြည်နယ်အတွင်း ဝင်ရောက် လာသဖြင့် ပဋိပက္ခသည် ပိုမိုပျံ့နှံ့လာခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယစစ်တပ်နှင့် ရဲအရာရှိများ၊ နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် မြန်မာနိုင်ငံရှိ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက ရိုက်တာသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအိန္ဒိယစစ်သွေးကြွ အဖွဲ့များသည် ရော့ကက်လောင်ချာများ အပါအဝင် ခေတ်မီဆန်းသစ်သည် လက်နက်များ ကိုင်ဆောင်ထားပြီး နိုဝင်ဘာ ၁ လအတွင်းမှာပင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ပွဲများကြောင့် လူ ၂၀ သေဆုံးခဲ့သည်။

ထိုအခြေအနေကို တုန့်ပြန်သည့် အနေဖြင့် အိန္ဒိယအစိုးရက မဏိပူရပြည်နယ်တွင် စစ်သား ၁၀,၀၀၀ ကျော် ဖြန့်ကြက်ချထားကြောင်း ကြေညာခဲ့၍ အဆိုပါ ပြည်နယ်တွင် စစ်သားအင်အား ၆၇,၀၀၀ နီးပါးရှိလာပြီး ရဲတပ်ဖွဲ့ အင်အားလည်း ၃၀,၀၀၀ အထိ ရှိနေသည်။

ပဋိပက္ခများ အရှိန်မြင့်တက်လာမှုနှင့်အတူ ပြိုင်ဘက် အဖွဲ့များအကြား လက်နက်များ ဝယ်ယူရေးနှင့် စစ်ဆင်ရေး များ ပြုလုပ်ရန် ငွေကြေးရှာသည့် အနေဖြင့် ခြိမ်းခြောက် ငွေညှစ်မှုများ၊ တရားမဝင် မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးမှု များ အပါအဝင် ရာဇဝတ်မှုများလည်း မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း အာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ