CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၃၁

ဒီမိုကရက်တစ် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ကာမယ်လာ ဟားရစ် (Kamala Harris) က "အကြွင်းမဲ့အာဏာ" ကို ရယူလိုသည့် ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပြိုင်ဘက် ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ လိုအင်ဆန္ဒကို မဲဆန္ဒရှင်များအား သတိပေးခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။
အမေရိကန်တွင် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ရန် ရက်ပိုင်းအလိုဖြစ်သည့် အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်၌ ဟားရစ်က သတိပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ဟားရစ်က သွင်းကုန်အပေါ် အခွန်ကောက်ခံမှုများ တိုးမြှင့်မည့် ထရမ့်၏ အစီအစဉ်ကိုလည်း ဝေဖန် ပြောကြားခဲ့သည်။

"ဒီရွေးကောက်ပွဲက မတူညီတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၂ ဦးနဲ့ ပါတီ ၂ ခုအကြား ရွေးချယ်မှု တစ်ခုဆိုတာထက် ပိုပါတယ်။ ဒါဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံသား အားလုံးအတွက် လွတ်လပ်ခွင့် အမြစ်တွယ်နေတဲ့ဘက်နဲ့ ပရမ်းပတာတွေ၊ စိတ်ဝမ်းကွဲပြားမှုတွေက အုပ်ချုပ်မယ့်ဘက် အစရှိတဲ့ ၂ ဘက်အကြား ရွေးချယ်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်" ဟု ဟားရစ် က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒုသမ္မတ ဟားရစ်သည် အိမ်ဖြူတော် တောင်ဘက်ပန်းခြံတွင် မိနစ် ၃၀ ကြာ မိန့်ခွန်း ပြောကြားခဲ့ချိန်၌ ထိုသို့ ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုပန်းခြံသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်က ထရမ့် ထောက်ခံသူများက အမေရိကန်လွှတ်တော် အဆောက် အအုံကို ဝင်ရောက်မစီးနင်းမီ သမ္မတဟောင်း ထရမ့် မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည့် နေရာဖြစ်သည်။

ဟားရစ်က သူသည် အမေရိကန်နိုင်ငံသားများအတွက် နေ့စဉ် တိုက်ပွဲဝင်သွားမည်ဖြစ်ပြီး လူထုအကြား စိတ်ဝမ်း ကွဲပြားမှုနှင့် အကြောက်တရားများ ရိုက်သွင်းမည့် ထရမ့်၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများကို ငြင်းပယ်ရန် မဲဆန္ဒရှင် များကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

"အရိုးသားဆုံး ပြောရမယ်ဆိုရင် ကျမက ပြီးပြည့်စုံတဲ့သူ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျမ အမှားတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျမ ကတိပေးချင်တာက သင်တို့က ကျမကို မဲမပေးဘူးဆိုရင်တောင်မှ ကျမဟာ သင်တို့ရဲ့ စကားသံတွေကို အမြဲတမ်း နားထောင်သွားမှာပါ။ အမှန်တရားက ခါးပေမယ့် အမှန်တရားကိုပဲ ပြောသွားမှာပါ။ လူထုအကြား စည်းလုံးညီညွတ်စေဖို့ ကျမ နေ့စဉ် ကြိုးစားသွားမှာပါ" ဟု ဟားရစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်တွင် အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက် နံနက်ပိုင်းအထိ ကြိုတင်မဲပေးသူ အရေအတွက် ၄၆ သန်းအထိ ရှိခဲ့သည်။

ထိုပမာဏသည် မဲဆန္ဒရှင် စုစုပေါင်း၏ ၄ ပုံ ၁ ပုံကျော် ပမာဏဖြစ်ကြောင်း NBS News က ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: SCMP

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ အောက်တိုဘာ ၃၁

အိန္ဒိယပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အမစ်ရှား (Amit Shah) သည် ကနေဒါမြေပေါ်ရှိ ဆစ်ခ် ခွဲထွက်ဝါဒီများကို ပစ်မှတ်ထား သည့် ကြံစည်မှုများ၏ နောက်ကွယ်တွင် ရှိနေကြောင်း ကနေဒါအစိုးရက အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်က စွပ်စွဲခဲ့သည် ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး အိန္ဒိယအစိုးရက ချက်ချင်းတုန့်ပြန်ခဲ့ခြင်း မရှိသော်လည်း ကနေဒါ၏ စွပ်စွဲ ချက်များသည် အခြေအမြစ်မရှိကြောင်းနှင့် အိန္ဒိယ ပါဝင်ပတ်သက်ခြင်း မရှိကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ဝါရှင်တန်ပို့စ်သတင်းစာက အရင်ဆုံးဖော်ပြခဲ့သည့် သတင်းတွင် အိန္ဒိယအစိုးရအဖွဲ့၏ နံပါတ် ၂ ခေါင်းဆောင်ဟု ယူဆခံထားရသော အမစ်ရှားသည် ကနေဒါရှိ ဆစ်ခ် ခွဲထွက်ဝါဒီများကို ပစ်မှတ်ထားသည့် အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ခြိမ်းခြောက်မှုများ နောက်ကွယ်တွင် ရှိနေကြောင်း ကနေဒါအရာရှိများက စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ရှားသည် ထိုပူးပေါင်း ကြံစည်မှုများ နောက်ကွယ်တွင်ရှိကြောင်း အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်က ကနေဒါ ဒုတိယ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေးဗစ် မော်ရစ်ဆင် (David Morrison) က ကနေဒါလွှတ်တော်၏ ကော်မတီတစ်ခုကို ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဝါရှင်တန်ပို့စ်က ဖော်ပြခဲ့သည်။

အိန္ဒိယပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အမစ်ရှားကို တွေ့ရစဉ်

"ရှားက အဲဒီပူးပေါင်းကြံစည်မှု နောက်ကွယ်က လူ ဟုတ်၊မဟုတ် ဂျာနယ်လစ်တွေက ကျနော့်ကို မေးပါတယ်။ ကျနော်ကလည်း ဟုတ်မှန်ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့ပါတယ်" ဟု မော်ရစ်ဆင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကနေဒါနိုင်ငံ အော့တဝါ (Ottawa) မြို့တော်ရှိ အိန္ဒိယမဟာမင်းကြီးရုံးနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ကမူ ထိုအကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်ပြီး ချက်ချင်း မှတ်ချက်ပေးခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ရှားသည် ပူးပေါင်းကြံစည်မှုများ၌ ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း ကနေဒါက အိန္ဒိယကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် ပြောကြားခဲ့ဖူးသည်ဟု အိန္ဒိယအစိုးရ၏ သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက ရိုက်တာသတင်းဌာနကို အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် အိန္ဒိယအစိုးရကမူ ထိုသတင်း အချက်အလက်သည် ခိုင်မာမှုမရှိဘဲ ထိုစွပ်စွဲချက်ကြောင့် ရှား သို့မဟုတ် အိန္ဒိယအစိုးရအဖွဲ့အတွက် ပြဿနာတစ်စုံတစ်ရာ ဖြစ်စေမည် မဟုတ်ကြောင်း ယူဆခဲ့ကြသည်ဟု ထိုသတင်း ရင်းမြစ်နှင့် နောက်ထပ် သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသည် ဆစ်ခ်ခွဲထွက်ဝါဒီများကို အကြမ်းဖက် သမားများအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီး အိန္ဒိယ၏လုံခြုံရေး အတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုများအဖြစ် ရှုမြင်ထားသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဒါကာ၊ အောက်တိုဘာ ၃၀

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကြားဖြတ်အစိုးရသည် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှိတ်ဟာစီနာ (Sheikh Hasina) ၏ ပါတီဖြစ်သည့်  Awami League ကို လာမည့်နှစ်တွင် ပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲ၌ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပိတ်ပင်ဖွယ်ရှိနေ ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ကျောင်းသားများ ဦးဆောင်သည့် ဆန္ဒပြမှုများနှင့် ဆူပူအုံကြွမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဟာစီနာသည် ဩဂုတ်လအတွင်း ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ကာ နိုင်ငံအတွင်းကနေ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ဟာစီနာ၏ ၁၅ နှစ်ကြာ အာဏာသက်တမ်း အဆုံးသတ်သွားခဲ့ကာ အာဏာလေဟာနယ် တစ်ခု ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။

လက်ရှိအချိန်တွင် ဟာစီနာ၏ Awami League ပါတီမှ ကျောင်းသားအဖွဲ့ခွဲဖြစ်သည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ချဟာထရာ လိဂ် (BCL) အဖွဲ့ဝင်များသည် နိုင်ငံအတွင်း ပုန်းအောင်းတိမ်းရှောင်နေရသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုရှင် မူဟာမက် ယူနွတ်(Muhammad Yunus) ဦးဆောင်သည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကြားဖြတ်အစိုးရကလည်း BCL အဖွဲ့ကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အဖြစ် ကြေညာခဲ့ပြီး တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုရှင် မူဟာမက် ယူနွတ်ကို တွေ့ရစဉ်

ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနကမူ BLC သည် ပြီးခဲ့သည့် ၁၅ နှစ်တာကာလအတွင်း အကြမ်းဖက်မှု၊ နှောင့်ယှက်မှု၊ ပြည်သူ့အရင်းအမြစ်များကို ခေါင်းပုံဖြတ် အမြတ်ထုတ်မှု အပါအဝင် ကြီးလေးသည့် အမှုများ ကျူးလွန်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

BLC အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဘွဲ့ကြိုကျောင်းသားတစ်ဦးကမူ သူသည် သိပ်မကြာသေးခင်အချိန်က အစိုးရအဖွဲ့၏ အသံတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ဝရမ်းပြေးတစ်ဦးကဲ့သို့ တိမ်းရှောင်နေရကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ကျောင်းသားများ ဦးဆောင်သည့် ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ချိန်အတွင်း ရဲတပ်ဖွဲ့၏ အင်အားသုံး ဖြိုခွင်းမှုကြောင့် သီတင်း ၃ ပတ်အတွင်း လူပေါင်း  ၁၀၀၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သမိုင်းတွင် လူသေဆုံးမှု အများဆုံး ဖြစ်စဉ်များထဲ၌ ပါဝင်ခဲ့သည်။

Source: SCMP

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၃၀

ထိုင်ဝမ် လွတ်လပ်ရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်၏ သဘောထားကို ဆွေးနွေးချိန်တွင် စကားလုံး အသုံးအနှုန်း ပြောင်းလဲရန် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping)က အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်(Joe Biden)နှင့်အဖွဲ့ကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က အမေရိကန်တွင် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping)နှင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) တို့ ပြုလုပ်သည့် ဆွေးနွေးပွဲ၌ အထက်ပါအတိုင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလက ဆန်ဖရန်စစ္စကို (San Francisco)၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အစည်းအဝေးအတွင်း ရှီက ထိုင်ဝမ် အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်၏ တရားဝင် ထုတ်ပြန်ချက်များတွင် အသုံးအနှုန်းကို ပြောင်းလဲရန် တိုက်တွန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ထိုအစည်းအဝေးနှင့် နီးစပ်မှုရှိသည့် အမေရိကန်အရာရှိ ၂ ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်အနေဖြင့် လက်ရှိ သုံးနှုန်းနေသည့် "ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေးကို မထောက်ခံကြောင်း" ဆိုသည့် အသုံးအနှုန်းထက် "ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေးကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း" ဆိုသည့် အသုံးအနှုန်းကို သုံးစွဲရန် တရုတ်က ဆန္ဒရှိနေသည်ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် အမေရိကန်အရာရှိများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအစည်းအဝေးအပြီး လပိုင်းအကြာတွင်လည်း ရှီ၏ လက်ထောက်များက ထိုကဲ့သို့ တိုက်တွန်းချက်များကို ထပ်မံ ပြောကြားခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်အရာရှိများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်ကမူ အသုံးအနှုန်းကို ပြောင်းလဲရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

တရုတ်အလံကိုတွေ့ရစဉ်

အိမ်ဖြူတော်ကလည်း အမေရိကန်သည် ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေးကို မထောက်ခံကြောင်း ဆိုသည့် ပုံမှန် အသုံးအနှုန်းဖြင့် တုန့်ပြန်ခဲ့သည်။

"ဘိုင်ဒန်-ဟားရစ် အစိုးရအဖွဲ့ဟာ တရုတ်တစ်နိုင်ငံတည်းဆိုတဲ့ မူဝါဒကို ပြောင်းလဲခြင်း မရှိခဲ့ပါဘူး" ဟု အိမ်ဖြူတော်၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကမူ ထိုင်ဝမ် အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်အစိုးရကို မေးခွန်း ထုတ်သင့် ကြောင်း၊ ထိုင်ဝမ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး တရုတ်၏ ရပ်တည်ချက်သည် ရှင်းလင်းပြီး ခိုင်မာပြတ်သားမှု ရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကမူ ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး မှတ်ချက်ပေးရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်၏ မူလအမည်ဖြစ်သည့် တရုတ်သမ္မတအစိုးရအဖွဲ့ (ROC) သည် တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း မော်စီတုန်း (Mao Zedong) ၏ ကွန်မြူနစ်များကို ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင် ခဲ့သည်။

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို ၎င်း၏ နယ်နိမိတ် တစ်ခုအဖြစ် ကြေညာထားပြီး လိုအပ်လာပါက အင်အားသုံး ထိန်းချုပ်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

မနီလာ၊ အောက်တိုဘာ ၃၀

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတောင်ပိုင်း ဒါဗောင်း (Davao) မြို့တွင် မြို့တော်ဝန်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ချိန်က ဒုစရိုက်သမား များကို သတ်ဖြတ်ရန် လက်မရွံ့တပ်သားအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းခဲ့ဖူးကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတဟောင်း ရိုဒရီဂို ဒူတာတေး (Rodrigo Duterte) က အောက်တိုဘာ ၂၈ ရက်က အထက်လွှတ်တော် ကြားနာစစ်ဆေးမှု၌ ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ဒူတာတေးသည် သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ချိန်က တရားမဝင် မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေး စစ်ပွဲအတွင်း ထောင်နှင့်ချီသည့် သံသယရှိသူများ ပစ်ခတ်ရန် ရဲတပ်ဖွဲ့ကို လုပ်ပိုင်ခွင့် ပေးခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ထိုမူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲအတွင်း လူသားမျိုးနွယ်ကို ဆန့်ကျင်သည့် ရာဇဝတ်မှုများ ရှိ/မရှိကို နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်မှုခုံရုံးက စုံစမ်းစစ်ဆေးလျက်ရှိသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်က သမ္မတသက်တမ်း ကုန်ဆုံးပြီးချိန်ကတည်းက ပထမဆုံးအကြိမ် လူမြင်ကွင်းသို့ ထွက်ပေါ်လာသည့် ဒူတာတေး (၇၉ နှစ်)အား လွှတ်တော်၌ ကြားနာစစ်ဆေးမှု ခံယူနေပုံကို ရုပ်သံမှ ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

မကြာသေမီက ဖိလစ်ပိုင်သမိုင်းကြောင်းအတွင်း မကြုံစဖူး လူသေဆုံးမှုများရှိခဲ့သည့် ဒူတာတေး လက်ထက်က ထိုမူးယစ်စစ်ပွဲတွင် သေဆုံးမှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖိလစ်ပိုင် အထက်လွှတ်တော်က စုံစမ်းစစ်ဆေးနေသည်။

ဒူတာတေးကို ကြားနားစစ်ဆေးနေစဉ်

ဒူတာတေးက သူသည် သမ္မတမဖြစ်မီ မြို့တော်ဝန်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ချိန်က ဒုစရိုက်သမားများကို နှိမ်နင်းရန် လူဆိုးဂိုဏ်းဝင် ၇ ဦးပါသည့် လက်မရွံ့အဖွဲ့အား ထောက်ပံ့ခဲ့ဖူးကြောင်း ဝန်ခံပြောဆိုခဲ့သည်။

"ခင်ဗျားတို့ သိချင်ရင် ကျနော် ဝန်ခံထွက်ဆိုနိုင်ပါတယ်။ ကျနော့်မှာ အဖွဲ့ဝင် ၇ ဦးပါတဲ့ လက်မရွံ့အဖွဲ့ ရှိခဲ့ဖူးပါ တယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့က ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ မဟုတ်ဘဲ လူဆိုးတွေ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု ဒူတာတေးက ပြောကြားခဲ့ သည်။

"တစ်တစ်ယောက်ယောက်ကို သတ်တော့မယ်ဆိုရင် လူဆိုးတစ်ယောက်ကို ကျနော်က အခုလိုပဲ ပြောပါတယ်။ မင်း သူ့ကိုမသတ်ရင် မင်းကိုငါသတ်မယ်ဆိုပြီး ကျနော်က ပြောခဲ့တာပါ" ဟု ဒူတာတေးက ဆိုသည်။

စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို ဦးဆောင်သည့် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ကိုကို ပီမန်တယ်  (Koko Pimentel III) နှင့် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ရီဆာ ဟွန်တီဗာရို့စ် (Risa Hontiveros) တို့ကမူ ဒူတာတေးအား အသေးစိတ် ပိုမို ပြောကြားရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသော်လည်း ဒူတာတေးက နောက်တစ်ကြိမ် ပြုလုပ်မည့် ကြားနာစစ်ဆေးမှုတွင် အသေးစိတ် ပြောကြားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖြေကြားခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၃၀

ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း မြောက်ကိုရီးယားက ရုရှားဘက်မှ ဝင်ပါမည်ဆိုပါက ယူကရိန်းအား အမေရိကန်လုပ် လက်နက်များ အသုံးပြုမှုအပေါ် ကန့်သတ်ချက်အသစ်များ ချမှတ်မည် မဟုတ်ကြောင်း  အမေရိကန်ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနက အောက်တိုဘာ ၂၈ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရုရှား၏ ကာ့စ်ဒေသ (Kursk region)တွင် မြောက်ကိုရီးယားတပ်ဖွဲ့များ ဖြန့်ကြက်ချထားကြောင်း နေတိုးအဖွဲ့က ပြောကြားနေချိန်၌ အမေရိကန်၏ ပြောကြားချက် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတကာက အရှေ့အလယ်ပိုင်း ပဋိပက္ခကို အာရုံစိုက် စောင့်ကြည့်နေသည့်တိုင် ယူကရိန်းစစ်ပွဲ ၂ နှစ်ခွဲ ကြာမြင့် လာချိန်တွင် ရုရှားသို့ မြောက်ကိုရီးယားစစ်သားများ စေလွှတ်နေသည်ဆိုသည့် သတင်းများသည် အနောက်နိုင်ငံ များကို စိုးရိမ်စေခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယားစစ်သားများ ဖြန့်ကြက်နေသည်ဆိုသည့် သတင်းများအရ ရုရှားသည် စစ်မြေပြင်တွင် ဆုံးရှုံးနစ်နာမှု များစွာရှိနေပြီး ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်း စစ်မြေပြင်၌ အသာစီးရမှု နှေးကွေးလာသည့် အချက်ကို ပြသရာရောက်ခဲ့သည်။

လက်နက်ခဲယမ်းကို တွေ့ရစဉ်

"ရုရှားနဲ့ မြောက်ကိုရီးယားအကြား စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြင့်တက်လာတာဟာ အင်ဒို-ပစိဖိတ် ဒေသနဲ့ ဥရောပ-အတ္တလန္တိတ်ဒေသ လုံခြုံရေးအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်ပါတယ်" ဟု နေတိုးအတွင်းရေးမှူးချုပ် မာ့ခ်ရူတီ (Mark Rutte) က သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ကလည်း ရုရှားသို့ မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများ စေလွှတ်နေသည့် သတင်းများသည် အလွန်အန္တရာယ်များကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း မြောက်ကိုရီးယားစစ်သား ၁၀,၀၀၀ ခန့် ရုရှားအရှေ့ဖျားဒေသသို့ ပို့ဆောင်ခံခဲ့ရကြောင်း ခန့်မှန်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အစောပိုင်းက ရုရှားသည် မြောက်ကိုရီးယားစစ်သားများ ဖြန့်ကြက်ချထားသည့် သတင်းများကို သတင်းအမှားများ အဖြစ် ငြင်းဆိုခဲ့သော်လည်း အောက်တိုဘာ ၂၄ ရက်တွင် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်(Vladimir Putin) က မြောက်ကိုရီးယားစစ်သားများ ရုရှား၌ ရှိနေသည်ဆိုသည့် သတင်းများကို ငြင်းဆိုခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

နေတိုးအတွင်းရေးမှူးချုပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်ကမူ ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများ ပါဝင်လာမည်ဆိုပါက ယူကရိန်းကို အမေရိကန်လုပ် လက်နက်များ အသုံးပြုခွင့်အပေါ် တားမြစ်ကန့်သတ်ချက်များ ချမှတ်သွားမည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခင်က အမေရိကန်သည်  ယူကရိန်းအား ရုရှားနိုင်ငံအတွင်းဘက်ရှိ ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ရန် အမေရိကန် လုပ် တာဝေးပစ် လက်နက်များအား အသုံးပြုခွင့် တားမြစ်ပိတ်ပင်ထားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်ဒရီ စီဘီဟာ (Andrii Sybiha) ကလည်း ရုရှားနိုင်ငံအတွင်းပိုင်းရှိ ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ရန် အနောက်နိုင်ငံက ထောက်ပံ့ပေးထားသည့် တာဝေးပစ် လက်နက်များကို အသုံးပြုခွင့်ပေးခြင်းသည် ပြဿနာကို ဖြေရှင်းနိုင်မည့် နည်းလမ်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၂၉

အမေရိကန်သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ရန် နီးကပ်လာချိန်တွင် ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ ရီပတ်ဘလစ်ကန် မဟာမိတ်များသည် ပြိုင်ဆိုင်မှုပြင်းထန်သည့် ပြည်နယ်များ၌ တရားရေးဆိုင်ရာ အနှောင့်အယှက် အဟန့်အတားများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သည့် သီတင်း ၃ ပတ်အတွင်း ထရမ့်၏ မဟာမိတ်များသည် ပြိုင်ဆိုင်မှုပြင်းထန်သည့် ပြည်နယ်များတွင် တရားရုံး၌ အမှုအခင်း ၁၀ ခုနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

ထိုပြည်နယ်များသည် ထရမ့်နှင့် ၎င်း၏ ပြိုင်ဘက် ဒီမိုကရက်တစ် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ကာမယ်လာဟားရစ် (Kamala Harris) တို့အကြား အရှုံး၊ အနိုင်ကို အဆုံးအဖြတ်ပေးမည့် ပြည်နယ်များဖြစ်သည်။

အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်ကလည်း ရီပတ်ဘလစ်ကန်များသည် ဗာဂျီးနီးယား (Virginia) ပြည်နယ်တွင် ၎င်းတို့ တင်သွင်းထားသည့် တရားရေး အမှုအခင်းတစ်ခုကို ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။

ရီပတ်ဘလစ်ကန်များ တင်သွင်းသည့် ထိုအမှုတွင် ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ် အာဏာပိုင်များက ပြည်နယ်အတွင်း မဲပေးသူများအနက် နိုင်ငံသားဖြစ်သော တရားဝင် အထောက်အထားများ မပြနိုင်သူများကို မဲစာရင်းမှ ဖယ်ရှားခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန် မဲဆန္ဒရှင်များကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် ပြည်နယ်အာဏာပိုင်များ၏ ဖယ်ရှားမှုကို ဖက်ဒရယ်တရားသူကြီးတစ်ဦးက တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့သဖြင့် ရီပတ်ဘလစ်ကန်များ၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုမှာ အရာမထင်ဖြစ်ခဲ့ရသည်။

ပြည်နယ်အာဏာပိုင်များ၏ မဲစာရင်း ဖယ်ရှားမှုသည် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း မဲဆန္ဒရှင် အများအပြားကို ရှင်းထုတ်ခြင်းကို တားမြစ်ထားသည့် ဖက်ဒရယ်တားမြစ်ချက်နှင့် ငြိစွန်းနေကြောင်း အမေရိကန် ခရိုင်တရားသူကြီး ပက်ထရီစီယာ တိုလီဗာ ဂီလက်စ် (Patricia Tolliver Giles) က ပြောကြားခဲ့သည်။

နောက်ထပ် တရားရေး ဆုံးဖြတ်ချက်များမှာ ထရမ့်၏ မဟာမိတ်များ တင်သွင်းသည့် ရွေးကောက်ပွဲ စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းများ ပြောင်းလဲရေး အဆိုပြုချက်ကို တရားသူကြီးများက တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် မဲရုံဝန်ထမ်းများ အနေဖြင့် မဲများကို လက်ဖြင့် ရေတွက်ရန် လိုအပ်ခြင်း၊ ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် နေထိုင်သည့် အမေရိကန်နိုင်ငံသားအချို့၏ မဲများကို တားမြစ်ပိတ်ပင်ခြင်းတို့ အပါအဝင် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်း စည်းကမ်း ၄ ခုကို ပြောင်းလဲရန် အဆိုပြုခဲ့သည့် ထရမ့်၏ မဟာမိတ်များ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများကို တရားသူကြီးများက တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ရွေးကောက်ပွဲနေ့တွင် ရောက်ရှိလာသည့် စာတိုက်မှပေးပို့သည့် မဲများကို လက်ခံ အတည်ပြုရေး အတွက် တောင်းဆိုထားသည့် ရီပတ်လစ်ကန်များ၏ တောင်းဆိုချက်ကိုမူ အမှတ် ၅ အမေရိကန် အယူခံတရားရုံး က အတည်ပြုပေးခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၂၉

ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ခေါင်းဆောင်များက နိုဝင်ဘာလတွင် ပြုလုပ်မည့် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၌ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump)တစ်ကျော့ပြန် အာဏာရရှိလာခြင်း၏ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော သက်ရောက်မှုများ အပေါ် စိုးရိမ်လျက်ရှိကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရီပတ်ဘလစ်ကန် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ထရမ့်သည် လူထုဆန္ဒကောက်ယူမှု စစ်တမ်းများအတွင်း ဦးဆောင်လာ ခြင်းသည် ဝါရှင်တန်တွင် ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများ၊ ဗဟိုဘဏ် အဖွဲ့ဝင်များနှင့် အရပ်ဖက်လူမှု အဖွဲ့အစည်းများအကြား လတ်တလော ဆွေးနွေးပွဲများအတွင်း အဓိကခေါင်းစဉ်တစ်ရပ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

စိုးရိမ်ဖွယ် ကိစ္စရပ်များတွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဘဏ္ဍာရေးစနစ်ကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေမည့် ထရမ့်၏ စည်းကြပ်ခွန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံမှု၊ ဒေါ်လာထရီလျံချီ ချေးငွေထုတ်ပေးမှုနှင့် ရုပ်ကြွင်းလောင်စာ ထုတ်လုပ်မှုကို တိုးမြှင့်ခြင်းကြောင့် ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကို တိုက်ဖျက်သည့် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများကို အချည်းနှီး ဖြစ်စေ နိုင်မည့် အရေးများ ပါဝင်သည်။

ဘဏ္ဍာရေးခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ်

"လူတိုင်းက လာမယ့်သမ္မတ ဘယ်သူဖြစ်လာနိုင်တယ်ဆိုတာနဲ့ သမ္မတသစ်က ဘယ်လိုမူဝါဒတွေ ချမှတ်သွား မလဲဆိုတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး မရေရာမှုတွေအပေါ် စိုးရိမ်နေပုံရပါတယ်"ဟု ဂျပန်ဗဟိုဘဏ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ကာဇူအူဒါ(Kazuo Ueda)က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမည်မဖော်လိုသည့် နောက်ထပ် ဗဟိုဘဏ်အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးက "ထရမ့် အနိုင်ရလာလိမ့်မယ်ဆိုပြီး စတင် ခံစားလာရပါတယ်"ဟု ပြောခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် နိုင်ငံအားလုံးမှ သွင်းကုန်များအပေါ် စည်းကြပ်ခွန် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း ချမှတ်ရန်နှင့် တရုတ်မှ သွင်းကုန် များကို အကောက်ခွန် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း သတ်မှတ်သွားရန် ကတိပြုထားသည်။ ထိုနှုန်းထားသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်များကို ထိခိုက်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

ဂျာမနီဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ခရစ်ရှန်လင်နာကို တွေ့ရစဉ်

ဂျာမနီဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ခရစ်ရှန်လင်နာ(Christian Lindner)က ထိုအစီစအဉ်သည် အမေရိကန်-အီးယူ ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲတွင် နစ်နာသူများ ရှိလာလိမ့်မည်ဟု အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်တွင် သုံးသပ်ထားသည်။

ဆန့်ကျင်ဘက် အနေဖြင့် ဒီမိုကရက်တစ် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ကာမယ်လာဟားရစ်(Kamala Harris) အနိုင် ရရှိခဲ့လျှင် သူသည် လွန်ခဲ့သည့် ၄ နှစ်ကျော်က သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒန်(Joe Biden)၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများဖြစ် သည့် ရာသီဥတု ပြဿနာများ၊ ကော်ပိုရိတ်အခွန်များ၊ ကြွေးမြီသက်သာခွင့်နှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် ပြောင်းလဲရေး စသည့် ကိစ္စရပ်များကို အခြားနိုင်ငံများနှင့် ဆက်လက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားလိမ့်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသည်။

ဟားရစ်၏ အစီအစဉ်တွင် ကြွေးမြီတိုးမြှင့်ရန် အစီအစဉ် ရှိနိုင်သော်လည်း ထိုအစီအစဉ်သည် ထရန့်၏ ဖြစ်လာနိုင်သည့် အစီအစဉ်များထက် များစွာ လျော့နည်းနိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။

Source: Reuters

CNI International News

တီဟီရန်၊ အောက်တိုဘာ ၂၈

အီရန်၏ စစ်ရေးပစ်မှတ်များကို အစ္စရေးက လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အီရန်က အရေးတယူ ပြောဆိုခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ ထိုတိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အနည်းငယ်သာ ထိခိုက်ပျက်စီးမှုရှိခဲ့သည်ဟု အောက်တိုဘာ ၂၆ ရက်တွင် ပြောဆိုခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် မီးကုန်ယမ်းကုန် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားမည့် အခြေအနေအပေါ် စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်နေချိန်၌  တင်းမာမှုများကို လျှော့ချရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) က တိုက်တွန်းနေချိန်မှာပဲ အီရန်၏ ပြောကြားချက် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

 အစ္စရေး တိုက်လေယာဉ်များသည် အောက်တိုဘာ ၂၆ ရက် အရုဏ်တက်ချိန်မတိုင်မီ အီရန်၏ မြို့တော် တီဟီရန် (Tehran) နှင့် အီရန် အနောက်ပိုင်းဒေသရှိ ဒုံးကျည်စက်ရုံများနှင့် အခြားစစ်စခန်းများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း အစ္စရေးစစ်တပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အီရန်နိုင်ငံအတွင်းက ကြော်ငြာဆိုင်းဘုတ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုတိုက်ခိုက်မှုသည် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်က အစ္စရေးကို ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် အစင်း ၂၀၀ ခန့်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့သည့် အီရန်၏ တိုက်ခိုက်မှုကို တုန့်ပြန်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေးက ပြောကြားခဲ့ပြီး အီရန်အနေဖြင့် ယခုတိုက်ခိုက်မှုကို တုန့်ပြန်ခြင်းမပြုရန် အစ္စရေးက သတိပေးခဲ့သည်။

အီရန်ကမူ အစ္စရေး၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကို ရှုတ်ချခဲ့ပြီး အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း အီရန်သည် မိမိကိုယ်ကိုယ် ခုခံကာကွယ်ရန် တာဝန်ဝတ္တရားနှင့် အခွင့်အရေးရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

သို့သော် ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးအတွက် အီရန်တွင်လည်း တာဝန်ရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သဖြင့် အီရန်၏ ယခုထုတ်ပြန်ချက်သည် ယခင်ထုတ်ပြန်ချက်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက သဘောထား ပျော့ပြောင်းလာသည်ကို မြင်တွေ့ရသည်။

အီရန်နိုင်ငံအတွင်းက ကြော်ငြာဆိုင်းဘုတ်ကို တွေ့ရစဉ်

အစ္စရေးစစ်လေယာဉ်များသည် အီရန်၏မြို့တော် တီဟီရန်၊ အီလမ် (Ilam) နှင့် ခူဇက်စတန် (Khuzestan) ပြည်နယ်များရှိ ရေဒါစနစ်များကို ပစ်မှတ်ထားရန် အသေးစား လက်နက်ထိပ်ဖူးများအား အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း အီရန်စစ်တပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

"ရန်သူ့လေယာဉ်တွေကို ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ လေပိုင်နက်ထဲကို အလုံးစုံမဝင်ရောက်နိုင်အောင် တားဆီးခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုဟာ ထိခိုက်ပျက်စီးမှု အနည်းငယ်သာရှိခဲ့ပါတယ်" ဟု အီရန်စစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်တွင် အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား စစ်ပွဲစတင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း အီရန်နှင့် အစ္စရေးအကြား တင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာခဲ့ကာ ဒေသတွင်း ပိုမိုကြီးမား ကျယ်ပြန့်သည့် စစ်ပွဲတစ်ခု ဖြစ်ပွားလာမည့် အရေးကို နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက စိုးရိမ်ခဲ့ကြသည်။

Source: ရိုက်တာ