CNI International News

အိုက်ဇော၊ ဇွန်လ ၁၁

မီဇီုရမ်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် ပူ လာဒူဟိုမာ (Pu Lalduhoma) သည် အိုက်ဇော(Aizawl) မြို့တော်တွင် ဇွန်လ ၉ ရက်က မီဇိုရမ်လုံခြုံရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကော်မတီ၏ ပထမဆုံးအကြိမ် အစည်းအဝေးကို သဘာပတိအဖြစ် ဦးဆောင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု India Today သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မီဇိုရမ်ပြည်နယ်၏ နယ်စပ်ဒေသများနှင့် ပြည်နယ်လုံခြုံရေးကို ကာကွယ်ရန် မတူကွဲပြားသည့် အစိုရဌာနများနှင့် အေဂျင်စီများကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအား တိုးမြှင့်စေရန် ထိုကော်မတီကို ထူထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုအစည်းအဝေးတွင် အိန္ဒိယ-မြန်မာနယ်စပ်၊ အိန္ဒိယ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ဒေသများရှိ လုံခြုံရေး အခြေအနေ များကို အဓိကထား ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

မဏိပူရပြည်နယ်၏ နယ်စပ်များအတွင်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံမှ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ ဝင်ရောက် လှုပ်ရှားနေသည့် ကိစ္စများနှင့် ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ထို့ပြင် မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အတွင်း မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးမှုသည် အကြီးမားဆုံး ရာဇဝတ်မှု တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း အစည်းအဝေးတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် လာဒူဟိုမာ လုံခြုံရေးအစည်းအဝေး ကျင်းပနေစဉ်

ထို့နောက် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် စိတ်ကိုပြောင်းလဲစေတတ်သည့် ဆေးဝါးများဆိုင်ရာအက်ဥပဒေ (POCSO Act)  အောက်တွင် မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် ဆက်နွှယ်သောအမှု ၃၃၈ မှုရှိခဲ့သည်။

ယခုနှစ်အစမှ မေလကုန်အထိ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့်ဆက်နွှယ်သည့် အမှုပေါင်း ၁၁၄ ခု ရှိခဲ့ပြီး တရားမဝင် မူးယစ် ဆေးဝါး အများအပြား သိမ်းဆည်းရမိခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ထိုမူးယစ်ဆေးဝါးများအနက် ကာလတန်ဖိုး ရူပီး ၈၄ ကုဋေရှိသည့် မက်သာဖက်တမင်း ဆေးပြား ၆၄၈ ကီလိုဂရမ်၊ ကာလတန်ဖိုး ရူပီး ၁၅ ဒသမ ၅ ကုဋေရှိသော ခရစ္စတယ်မက်သ် ၅ ကီလိုဂရမ်ကျော် ပါဝင်ခဲ့သည်။

မူးယစ်ဆေးဝါးမှုနှင့်အတူ ကလေးသူငယ်များနှင့် လိမ်အကြမ်းဖက်မှုမှ ကာကွယ်ပေးထားသည့် POCSO Act အောက်တွင် လူမှောင်ခိုကူးမှုများ မြင့်တက်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်က လူမှောင်ခိုကူးမှု ၄၇ မှုရှိခဲ့ပြီး လူ ၅၆ ဦး ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ကြောင်း၊ ယခုနှစ် အစပိုင်းမှ မေလကုန်ပိုင်း အထိ လူမှောင်ခိုကူးမှု ၃၄ မှုရှိခဲ့၍ လူ ၅၁ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။

Source: India Today

CNI International News

ကိုင်ရို၊ ဇွန်လ ၁၀

အီဂျစ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်သစ် တည်ဆောက်မှုတွင် ဆောက်လုပ်ရေး၊ လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုနှင့် ပြုပြင် ထိန်းသိမ်းမှုများကို တရုတ်က အဓိက တာဝန်ယူ လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအုပ်ချုပ်ရေး မြို့တော်သစ်သည် လက်ရှိမြို့တော် ကိုင်ရို (Cairo) ၏ အရှေ့ဘက် ၄၅ ကီလိုမီတာ (၂၈) မိုင် အကွာရှိ သဲကန္တာရအလယ်တွင် တည်ရှိမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်နိုင်ငံပိုင် ဆောက်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီဖြစ်သည့် (CSCEC) သည် ထိုမြို့တော်သစ် တည်ဆောက်မှုတွင် အဓိက ကန်ထရိုက်တာ တစ်ခုသာမကဘဲ တရုတ်နှင့်အီဂျစ်ကြား သဘောတူစာချုပ်ကိုလည်း ထိန်းသိမ်းသွားမည် ဖြစ်သည်။

၇၀၀ စတုရန်းကီလိုမီတာ (မိုင် ၂၇၀ စတုရန်းမိုင်) အကျယ်ရှိမည့် ထိုမြို့တွင် လူပေါင်း ခြောက်သန်းကျော် နေထိုင်မည်ဖြစ်ကာ ကိုင်ရိုမြို့တော်၏ လေထုညစ်ညမ်းမှုနှင့် ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှုကို လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်ပြီး ထိုမြို့ကို တည်ဆောက်မည်ဖြစ်သည်။

သမ္မတနန်းတော်၊ လွှတ်တော်၊ အစိုးရရုံး အဆောက်အအုံများ၊ ပြည်ပနိုင်ငံများ၏ သံရုံးများ အပါအဝင် မြို့တော် သစ် တည်ဆောက်ရေးအတွက် ကုန်ကျစရိတ်သည် ဒေါ်လာ ၃ ဒသမ ၈ ဘီလျံ (ယွမ် ၂၉ ဒသမ ၈ ဘီလျံ) ရှိနိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းထားသည်။

CSCEC ၏ အီဂျစ်ရုံးခွဲက အဆိုပါ မြို့တော်သစ် တည်ဆောက်ရေး စီမံကိန်းအတွက် လုပ်ငန်းစဉ်များ၊ လုပ်ငန်း လည်ပတ်မှုနှင့် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းမှုဆိုင်ရာ စာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

တရုတ်က ဆောက်ပေးနေတဲ့ မြို့သစ်ပုံစံကိုတွေ့ရစဉ်

တရုတ်သည် အာဖရိကနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသသို့ ဝင်ရောက်မည့် ပတ်လမ်း၊ ရပ်ဝန်းစီမံကိန်း(BRI)တွင် အီဂျစ်မှ ဖြတ်သန်းရန် ရည်ရွယ်ထားပြီး ယခုစီမံကိန်းသည် တရုတ်ကုမ္ပဏီများက အီဂျစ်၏ အခြေခံ အဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကဏ္ဍတွင် အဓိကနေရာမှ ပါဝင်နေကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ယူဆ ထားသည်။

ဇွန်လ ၈ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် လက်မှတ်ရေးထိုးပွဲကို တရုတ်၏ အိုးအိမ် ဒုတိယဝန်ကြီး တုံး ကျန်းကော် (Dong Jianguo) တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ယခုစီမံကိန်းသည် နှစ်နိုင်ငံစလုံးအတွက် အကျိုးရှိစေမည့် မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက် ဆက်ဆံမှုအဖြစ် ချီးကျူးပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ မြို့တော်သစ်တွင် အာဖရိကတိုက်၏ အမြင့်ဆုံး မိုးမျှော်တိုက် ဖြစ်လာမည့် ၃၈၅ ဒသမ ၈ မီတာ (၁၂၆၆ ပေ) အပြည့်ရှိ Iconic Tower ၊ ရုံးခန်းတာဝါ ၁၀ ခု၊ လူနေတာဝါ ၅ ခုနှင့် ဟိုတယ် ၁၀ လုံး ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇွန်လ ၁၀

ထိုင်းအစိုးရသည် နိုင်ငံသားများကို ဖုန်း သို့မဟုတ် Line အက်ပလီကေးရှင်းမှတဆင့် ဆက်သွယ်ပြီး စစ်မှုထမ်းရန် တိုက်တွန်းနေသည်ဆိုသည့် သတင်းများကို ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး ကျားဖြန့်က လိမ်ညာနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု ထိုင်းအစိုးရက ပြောကြောင်း The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပြည်သူများအနေဖြင့် အစိုးရက ထုတ်ပြသည့် တရားဝင် သတင်းများကိုသာ ယုံကြည်ကြရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယား နယ်စပ်တွင် တင်းမာမှုများ မြင့်တက်နေချိန်၌ တရားမဝင် သတင်းရင်းမြစ်များမှ ထွက်ပေါ် လာသည့် အတည်မပြုနိုင်သော သတင်းများကို ယုံကြည်ခြင်းမပြုရန် အစိုးရအဖွဲ့ လက်ထောက် ပြောရေးဆိုခွင့် ရှိသူ အနူကူ ပရွတ်ဆန်နူဆက် (Anukool Pruksanusak) က ပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အေဂျင်စီများတွင် ပြည်သူများကို ဖုန်းခေါ်ဆိုခြင်း၊ Line အက်ပလီကေးရှင်းမှတဆင့် ဆက်သွယ် ခြင်း အစရှိသည့် မူဝါဒမျိုး မရှိကြောင်းလည်း အနူကူက အလေးထား ပြောဆိုခဲ့သည်။

“ထိုင်းတော်ဝင်စစ်တပ်က စစ်မှုထမ်းဖို့ မခေါ်ပါဘူး။ သတင်းအမှားတွေကို မယုံကြဖို့ ပြည်သူတွေကို တိုက်တွန်း ချင်ပါတယ်။ လက်ရှိ အခြေအနေကို အမြတ်ထုတ်ဖို့အတွက် အတင်းအမှားတွေ ဖြန့်နေကြတာပါ”ဟု အနူကူက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်းစစ်မှုထမ်းများကို တွေ့ရစဉ်

ဗဟိုစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဗျူရိုကလည်း ကျားဖြန့်ဂိုဏ်းများသည် စစ်မှုထမ်း စုဆောင်းသည့် ပုံစံမျိုးဖြင့် လိမ်ညာနေ ကြကြောင်း၊ ကျားဖြန့်များသည် ဖုန်းခေါ်ဆိုပြီး စစ်မှုထမ်းစာရင်းတွင် သင့်နာမည်ပါကြောင်း လိမ်ညာနေကြ သည်ဟု သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် လူလိမ်များသည် ၎င်းတို့ ဆက်သွယ်သည့် လူများကို စစ်မှုထမ်းဆောင်ရန် ဆန္ဒမရှိပါက အရာရှိ တစ်ဦးနှင့် ဆက်သွယ် ပြောဆိုနိုင်သည်ဟုဆိုကာ Line အကောင့်တစ်ခုပေးခဲ့ကြောင်း အရာရှိများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကျားဖြန့်ဂိုဏ်းများသည် ၎င်းတို့လိမ်မည့်လူ၏ ယုံကြည်မှုကို ရရှိရန် ထိုလူ၏ အမည်၊ မှတ်ပုံတင်နံပါတ်နှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး အချက်အလက်များကိုပါ ပြသနိုင်ကြပြီး စစ်မှန်သည့် စစ်တပ်၏ အာဏာပိုင်များပုံစံအတိုင်း လိမ်ညာနေကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

ထို့နောက် လိမ်ညာမည့် သူများကို စစ်မှုထမ်းခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖိအားပေးပြီး အကြောက်တရားများသွင်းကာ စစ်မှုမထမ်းလိုပါက ငွေကြေးပေးဆောင်ရမည့် ပုံစံအတိုင်း ခြိမ်းခြောက်လိမ်ညာ နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI International News

မော်စကို၊ ဇွန်လ ၁၀

ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) သည် ရုရှားနိုင်ငံကို ကမ္ဘာ့ထိပ်သီး ရေတပ်အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ် ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းရန် ရည်ရွယ်ထားသည့် ရေတပ်မဟာဗျူဟာအသစ်ကို အတည်ပြုခဲ့သည်ဟု ကရင်မလင် နန်းတော်၏ လက်ထောက် နီကိုလိုင် ပက်ထရူးရှက်ဗ်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရုရှားသည် တရုတ်နှင့် အမေရိကန်ပြီးလျှင် ကမ္ဘာ့တတိယမြောက် ရေတပ်အင်အားအကြီးဆုံး နိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း အဆင့် သတ်မှတ်ချက်များတွင် ဖော်ပြထားပြီး ယူကရိန်းစစ်ပွဲ၌ ရုရှားရေတပ်သည် ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှုများ ရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ဆိုဗီယက်ခေတ်က စိန့်ပီတာစဘတ်ချ် (St Petersburg) မြို့တွင် ပူတင်နှင့်အတူ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးသည့် KGB သူလျှိုဟောင်း ပက်ထရူးရှက်ဗ်က “၂၀၅၀ ပြည့်နှစ်အထိ ရုရှားရေတပ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး မဟာဗျူဟာ” ဟု အမည်ပေးထားသည့် ရေတပ်မဟာဗျူဟာအသစ်ကို ပူတင်က မေလကုန်ပိုင်းတွင် အတည်ပြုပေးခဲ့သည်ဟု ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့သည်။

 ရုရှား‌စစ်သင်္ဘောကို တွေ့ရစဉ်

“ရုရှားရဲ့ အနေအထားကို ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ရေတပ်အင်အားတွေထဲမှာ ပါဝင်စေဖို့ တစ်ဆင့်ချင်းစီ လုပ်ဆောင်နေ ပါတယ်”ဟု ပက်ထရူးရှက်ဗ်က  Argumenti i Fakti သတင်းစာနှင့်ပြုလုပ်သည့် အင်တာဗျူးတွင် ပြောကြားခဲ့ သည်။

သမုဒ္ဒရာများထဲတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေများ၊ ပြောင်းလဲလာသည့် စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ခြိမ်းခြောက်မှုများ အတွက် စိတ်မှန်းဖြစ်နိုင်ခြေများကို ရေရှည်အမြင်မရှိဘဲ ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်ရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ ရုရှားရေတပ် ရင်ဆိုင်နေရသည့် စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ရည်မှန်းချက်များ တိတိကျကျ မရှိပါကလည်း ယခုမဟာဗျူဟာကို လုပ်ဆောင် ရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပက်ထရူးရှက်ဗ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားသည် စစ်အေးကာလက ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးအဆင့်အထိ မြင့်တက်စေရန် စစ်အသုံးစရိတ်များကို မြှင့်တင်နေသည့်တိုင် ပက်ထရူးရှက်ဗ်က ရေတပ်၏ မဟာဗျူဟာ အသစ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အသေးစိတ် ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ရုရှားရေတပ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၂၁ ခုနှစ်က အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် တရုတ်ရေတပ်သည် ကမ္ဘာပေါ်၌ အင်အား အကြီးမားဆုံးဖြစ်ပြီး တရုတ်သည် ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ် ရောက်ရှိချိန်၌ စစ်သင်္ဘော အစင်း ၄၆၀ အထိ မြင့်တက်လာလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ထွက်ပေါ်နေသည့် သတင်းရင်းမြစ်များအရ ရုရှားတွင် နျူကလီးယား စွမ်းအင်သုံး ရေငုပ်သင်္ဘော ၁၄ စင်း အပါအဝင် ရေငုပ်သင်္ဘော ၇၉ စင်း၊ စစ်သင်္ဘော ၂၂၂ စင်းရှိပြီး ရုရှား၏ အဓိကစစ်သင်္ဘောအုပ်စုသည် ဘာရန့်ပင်လယ် (Barents Sea)၊ စီဗာရိုမော့စ် (Severomorsk) မြို့ရှိ မြောက်ပိုင်းစစ်သင်္ဘော အုပ်စုဌာနချုပ် ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

လော့စ်အိန်ဂျလိစ်၊ ဇွန်လ ၁၀

အမေရိကန်နိုင်ငံ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် လော့စ်အိန်ဂျလိစ်မြို့တွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် ဆန္ဒပြမှုများကို နှိမ်နင်း ရန် ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၏ အမျိုးသားအစောင့်တပ်ဖွဲ့များ ဖြန့်ကြက်ချခဲ့သည့် သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် တရားမဝင်ကြောင်း ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ဝေဖန်ခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဆန္ဒပြမှုများ၏ ၃ ရက်မြောက်နေ့ဖြစ်သည့် ဇွန်လ ၈ ရက်တွင် လမ်းများပေါ်၌ ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် ဆန္ဒပြသူများကြား ခိုက်ရန် ဖြစ်ပွားနေချိန်၌ အမျိုးသားအစောင့်တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် လော့စ်အိန်ဂျလိစ်မြို့ထဲသို့ ဝင်လာခဲ့ကြသည်။

ဗွီဒီယိုတစ်ခုတွင် အမျိုးသားအစောင့်တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် အမိမြေလုံခြုံရေး တာဝန်ရှိသူများနှင့်အတူ လော့စ်အိန်ဂျလိစ် မြို့လယ်ခေါင်ရှိ မြို့တော်ခန်းမအနီး၌  ဆန္ဒပြသူများနှင့် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားနေသည်ကို မြင်တွေ့ရသည်။

လော့စ်အိန်ဂျလိစ်မြို့ အရှေ့တောင်ဘက်ရှိ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်း အရောင်းဆိုင် အနီးတွင်လည်း အမျိုးသား အစောင့်တပ်ဖွဲ့များကို မြင်တွေ့ရသည်။

ဆန္ဒပြနေသူကို တွေ့ရစဉ်

ထိုနေရာသည် ဇွန်လ ၇ ရက်က ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် ဆန္ဒပြသူများကြား ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် နေရာဖြစ်သည်။

မြို့လယ်ခေါင်တွင် ဖက်ဒရယ်အရာရှိများက ဆန္ဒပြလူအုပ်ကို လူစုခွဲရန် မျက်ရည်ယိုဗုံးများ အသုံးပြုခဲ့ပြီး ဆန္ဒပြ သူများကလည်း ရဲအရာရှိများကို ကွန်ကရစ် အပိုင်းအစများ၊ ပုလင်းများ၊ အခြားပစ္စည်းများဖြင့် ပစ်ပေါက်ခဲ့သည်ဟု လော့စ်အိန်ဂျလိစ်ရဲစခန်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

လူဝင်မှုနှင့် အကောက်ခွန်အရာရှိများသည် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများကို ဝင်ရောက်ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီးနောက် ဇွန် ၆ ရက် ညပိုင်းကစပြီး ဆန္ဒပြမှုများ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဇွန်လ  ၇ ရက်တွင်ဆန္ဒပြသူများနှင့် ဖက်ဒရယ်လုံခြုံရေးအေဂျင့်များ ထိပ်တိုက်တွေ့ခဲ့ပြီး အမေရိကန်အစိုးရက လော့စ်အိန်ဂျလိစ်မြို့သို့ အမျိုးသားအစောင့်တပ်ဖွဲ့ဝင် ၂၀၀၀ စေလွှတ်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ပိဟက်ဆက် (Pete Hegseth) ကလည်း အကြမ်းဖက်မှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေပါက တန်းပြည့်စစ်မှုထမ်းများကို စေလွှတ်ရန် ပင်တဂွန်က ပြင်ဆင်ထားကြောင်း သတိပေးခဲ့သည်။

ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးကမူ ထရမ့် အစိုးရအဖွဲ့ကို အမျိုးသားအစောင့်တပ်ဖွဲ့များ စေလွှတ် သည့် အမိန့်အား ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းရန် ဇွန်လ ၈ ရက်က တောင်းဆိုခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၉ 

တရုတ်နိုင်ငံ၏ ရပ်ဝန်းနှင့်ပိုးလမ်းမ စီမံကိန်းက မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အခွင့်အလမ်းဖြစ်သည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၈ ရက်က နေပြည်တော်ရှိ မင်္ဂလာသီရိဟိုတယ်တွင် ကျင်းပသည့် မြန်မာ-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံ သံတမန် ဆက်ဆံရေးထူထောင်မှု (၇၅)နှစ်မြောက် စိန်ရတုအထိမ်းအမှတ် နှစ်ပတ်လည်အခမ်းအနားတွင် ၎င်းက အထက်ပါအတိုင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌက “ မြန်မာနိုင်ငံသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ရပ်ဝန်းနှင့်ပိုးလမ်းမ စီမံကိန်း၊ တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေး စင်္ကြံ စီမံကိန်းများ အကောင်အထည်ဖော်သည့် နေရာတွင် အရေးပါသည့် ပထဝီအနေအထားတွင်ရှိပြီး ထိုစီမံကိန်းများ ကို ဆောလျင်စွာ အကောင်အထည် ဖော်ခြင်းအားဖြင့် နှစ်နိုင်ငံပြည်သူများ အတူတကွ စဉ်ဆက်မပြတ် သာယာဝ ပြော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေနိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းပေါင်းများစွာ ရရှိစေနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်ကြောင်း၊ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်နှင့် အမျိုးသားပြန်လည် စည်းလုံးညီညွတ်ရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် ပံ့ပိုးကူညီ အားပေး ထောက်ခံမှု၊ မြေငလျင်ကြီး လှုပ်ခတ်မှုနှင့် ကိုဗစ်ကာလများတွင် ပံ့ပိုးကူညီလှူဒါန်း ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ မှုများနှင့် ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း တရုတ်နိုင်ငံကို ကျေးဇူးတင်သည်”ဟု ပြောသည်။

တရုတ်-မြန်မာ သံတမန် ဆက်ဆံရေး ၇၅ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားကျင်းပနေစဉ်

ယခု တရုတ်၏ အနေအထားသည် ကမ္ဘာဦးဆောင်မှုကို ရောက်လာပြီဆိုသောကြောင့် မြန်မာနယ်စပ်အရေးနှင့် ပက်သက်လျှင် ထည်ထည်ဝင်ဝင် ကူညီခဲ့မှုများရှိကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မျိုးချစ်အောင်ပွဲနေ့ ခေါ်မှာပေါ့ ရုရှားက ဖိတ်လို့သွားတက်တဲ့ပွဲမှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးနဲ့ မစ္စတာ ရှီကျင့်ဖျင် တို့ တွေ့ခွင့်ရခဲ့တာပေါ့။ အဲဒီမှာ မြန်မာ အချုပ်အခြာအာဏာ territorial integrity (နယ်မြေစိုးမိုးရေး)ကို တရုတ် က လက်ခံမယ် ပူပေါင်းဆောင်ရွက်မယ် ဆိုတာလေးတွေ အသေးစိတ်နီးပါးလောက် ဆွေး‌နွေးဖြစ်ခဲ့မယ်ထင်တယ်။ ဆိုတော့ မြန်မာ-တရုတ် ချစ်ကြည်ရေးရဲ့ အရေးကြီးပုံနော် သူ့အကျိုးစီးပွား၊ ကိုယ့်အကျိုးစီးပွား အဲသလိုနဲ့ ဘုံ အကျိုးစီးပွား ထပ်တူကျမှုတော့ အများကြီးရှိတာပေါ့။ ဖြေရှင်းရင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဘက်ကို သွားမယ်ဆိုရင် အဲတော့ တရုတ်ရဲ့ ပူပေါင်းပါဝင်မှုနဲ့ မြန်မာရဲ့ လူ့ဘောင်အဖွဲ့အစည်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ ရပ်တည်ချက်၊ တရုတ် ရပ်တည် ချက်ဖြစ်တဲ့ နှစ်နိုင်ငံယဥ်တွဲနေထိုင်မှု မူကြီး ၅ ချက် ဒါတွေက သံခင်းတမန်ခင်းမှာ အရေးကြီးတာပဲလေ အဲတာ ကြောင့်လည်း ရွှေမျိုးပေါက်ဖော် ချစ်ကြည်ရေးတို့ ‌အေးအတူပူအမျှ အဲဒီက စီးပွားရေး နိုင်ငံရေးလမ်းတွေဖြစ်တဲ့ BRI တို့ အားလုံးပြောနေကြတဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာနော်။ ဒါ လုံခြုံရေးအစီအမံတို့၊ ယှဥ်ကျေးမှု အစီအမံတို့၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်မှု အစီအမံတို့ဆိုတာ မစ္စတာရှိကျင့်ဖျင် ဘက်ကနော်။ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကဏ္ဍာကြီးတွေကိုလည်း မြန်မာ ဘက်က အလေးနက်ထားပြီး ထောက်ခံသမှု ပြုကြတယ်ဆိုတဲ့ အခါကြတော့ ခဏက ပြောတဲ့ဟာတွေဖြစ်ဖို့များ တာပေါ့ GTI တို့ GSI တို့ အဲတာမျိုးကိုလည်း ထပ်တူကျတယ်လို့ပြောတာ ဖြစ်မှာပေါ့။ ပိုပြီးတော့ နီးစပ် ပိုပြီးတော့ ဆက်ဆံရေးက စိပ်လာမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

တရုတ် -မြန်မာ သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်မှု ၇၅ နှစ်ပြည့် အချိန်ကို အခွင့်အကောင်းတစ်ခုအဖြစ် ခံယူကာ အရည်အသွေးမြင့် ပိုးလမ်းမစီမံကိန်း(BRI)ကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြှင့်တင်မည်ဟု သမ္မတရှီကလည်း ပြောထား သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်း‌အောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်သံအမတ်ကြီး လီကျားကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် တရုတ်၏ ပိုးလမ်းမစီမံကိန်းအတွင်း ပါဝင်သည့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၌ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် မြောက်ပိုင်းညီနောင်အဖွဲ့(MNDAA-TNLA-AA)တို့ကြား တိုက်ပွဲများကြောင့် အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေး နှောင့် နှေးကြန့်ကြာလျက်ရှိနေသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် MNDAA-AA-TNLA တို့ကြား တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေး၍ အပစ်ရပ်နိုင်ရေး တရုတ်က ကြားဝင်စေ့စပ်ညှိနှိုင်းပေးလျက်ရှိနေသည်။ 

တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး လမ်းမကြီးဖြစ်သည့် ရှမ်းပြည်နယ်‌မြောက်ပိုင်းရှိ သိန္နီ၊ ကွတ်ခိုင်၊ သီပေါ၊ ကျောက်မဲ၊ နောင်ချို၊ ၁၀၅ မိုင်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်နှင့် ချင်းရွှေဟော်နယ်စပ်ဂိတ်တို့ကို MNDAA-TNLA-AA တို့က ထိန်းချုပ်ထားသည်။

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇွန်လ ၉

ထိုင်း-ကမ္ဘောဒီးယား နယ်စပ်ကို စောင့်ကြည့်ရသည့် အမှတ် ၂ ကြည်းတပ် တိုင်းဌာနချုပ်က ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ထိစပ်နေသော နယ်စပ်ဒေသတစ်လျှောက် စစ်ဆေးရေးဂိတ် ၄ ခုတွင် တားမြစ်ကန့်သတ်ချက် အသစ်များ ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း Thai PBS World မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံက နှစ်နိုင်ငံကြား ပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားနေသည့် နယ်စပ်ဒေသတွင် စစ်သားများကို ပြန်လည် ရုပ်သိမ်းရန် ငြင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် ထိုင်းဘက်က နယ်စပ်ဂိတ်များကို တင်းကျပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုင်းစစ်တပ်သည် နယ်စပ်ရေးရာနှင့် ပတ်သက်ပြီး လုပ်ပိုင်ခွင့် အပြည့်အဝ ရရှိခဲ့ပြီးနောက် ထိုတားမြစ် ကန့်သတ် ချက်များသည် ဇွန်လ ၇ ရက်က အကျုံးဝင် သက်ရောက်ခဲ့သည်။

ထိုင်း-ကမ္ဘောဒီးယား နယ်စပ်ဂိတ်ကို တွေ့ရစဉ်

တားမြစ်ကန့်သတ်ချက် အသစ်များ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် နယ်စပ်ဂိတ် ၄ ခုမှာ ၁- အန်မာစစ်ဆေးရေးဂိတ်၊ နမ်ယွမ် ခရိုင်၊ အူဘွန် ရတ်ချာသာနီပြည်နယ် (Anma Checkpoint, Nam Yuen district, Ubon Ratchathani province)

¤ ဖွင့်ချိန် ။     ။ အပတ်စဉ် ကြာသပတေးနေ့၊ နံနက် ၉ နာရီမှ မွန့်တည့် ၁၂ နာရီအထိ

¤ နှစ်နိုင်ငံစလုံးရှိ ဒေသန္တရ စျေးနေရာများကိုသာ သွားလာခွင့်ကန့်သတ်ထား

¤ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့် ပါမစ်လိုအပ်

¤ မရှိမဖြစ် လူသုံးကုန် ပစ္စည်းများကိုသာခွင့်ပြု

¤ မော်တော်ယာဉ်များ ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့်မပြု

¤ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများသည် နိုင်ငံတကာ စံချိန်စံညွှန်းများနှင့် ကိုက်ညီရမည်

(မှတ်ချက် ။   ။ ကမ္ဘောဒီးယားဘက်က စစ်သားများကို တိုးမြှင့်မည်ဆိုပါက ထိုင်းပြည်သူများနှင့် ပြည်သူပိုင် ပစ္စည်းများ၏ လုံခြုံရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်သဖြင့် ဤနယ်စပ်ကိုပိတ်မည်)

၂ - ဆိုင်တာကူ စစ်ဆေးရေးဂိတ်၊ ဘန် ကရွတ် ခရိုင်၊ အူဘွန် ရက်ချာသာနီပြည်နယ် (Saitaku Checkpoint, Ban Kruat district, Ubon Ratchathani province)

¤ ဖွင့်ချိန် ။   ။ အပတ်စဉ် အင်္ဂါ၊ ဗုဒ္ဓဟူးနှင့် ကြာသပတေးနေ့များ၊ နံနက် ၉ နာရီမှ မွန်းတည့် ၁၂ နာရီအထိ

¤ နှစ်နိုင်ငံစလုံးရှိ ဒေသန္တရ စျေးနေရာများကိုသာ သွားလာခွင့်ကန့်သတ်ထား

¤ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့် ပါမစ်လိုအပ်

¤ မရှိမဖြစ် လူသုံးကုန် ပစ္စည်းများကိုသာခွင့်ပြု

¤ မော်တော်ယာဉ်များ ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့်မပြု

¤ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများသည် နိုင်ငံတကာ စံချိန်စံညွှန်းများနှင့် ကိုက်ညီရမည်

(မှတ်ချက် ။   ။ နယ်စပ်ဒေသတွင် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများပြုလုပ်ချိန်အတွင်း ဤနယ်စပ်ကိုပိတ်မည်)

ထိုင်း- ကမ္ဘောဒီးယား စစ်တပ်အရာရှိကြီးများကို တွေ့ရစဉ်

၃- ဆာနမ် စစ်ဆေးရေးဂိတ် ၊ ဖူဆင်းခရိုင်၊ စီဆာကတ်ပြည်နယ် (Sa-Ngam Checkpoint, Phu Sing district, Si Sa Ket province)

¤ ဖွင့်ချိန် ။   ။ အပတ်စဉ် တနင်္လာ၊ ဗုဒ္ဒဟူးနှင့် သောကြာနေ့များ၊ နံနက် ၈ နာရီမှ မွန်းလွဲ ၃ နာရီအထိ

¤ ပတ်စ်ပို့ သို့မဟုတ် နယ်စစ်ဖြတ်ကျော်ခွင့် ပါမစ်လိုအပ်

¤ စစ်ရေးနှင့်ဆက်နွှယ်သည့် ပစ္စည်းများတင်ပို့မှုကို ဥပဒေဖြင့်ကန့်သတ်ထား

¤ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းသုံး ပစ္စည်းများ တင်ပို့မှုကို တားမြစ်ထား

¤ မော်တော်ယာဉ်များ စည်းကမ်းနှင့်အညီ မောင်းနှင်ရမည်

¤လူ သားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများသည် နိုင်ငံတကာ စံချိန်စံညွှန်းများနှင့် ကိုက်ညီရမည်

(မှတ်ချက် ။     ။ နယ်စပ်ဒေသတွင် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားမည်ဆိုပါက ဤနယ်စပ်ကိုပိတ်မည်)

၄- ချောင်ချွမ်စစ်ဆေးရေးဂိတ်၊ ကပ်ချောင်းခရိုင်၊ ဆူရင်ပြည်နယ် (Chong Chom Checkpoint, Kap Choeng District, Surin Province)

¤ ဖွင့်ချိန် ။     ။ အပတ်စဉ် တနင်္လာ၊ ဗုဒ္ဓဟူးနှင့် သောကြာနေ့များ၊ နံနက် ၈ နာရီမှ မွန်းလွဲ ၃ နာရီအထိ

¤ ပတ်စ်ပို့ သို့မဟုတ် နယ်စစ်ဖြတ်ကျော်ခွင့် ပါမစ်လိုအပ်

¤ စစ်ရေးနှင့်ဆက်နွှယ်သည့် ပစ္စည်းများတင်ပို့မှုကို ဥပဒေဖြင့် ကန့်သတ်ထား

¤ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းသုံး ပစ္စည်းများ တင်ပို့မှုကို တားမြစ်ထား

¤ မော်တော်ယာဉ်များ စည်းကမ်းနှင့်အညီ မောင်းနှင်ရမည်

¤ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများသည် နိုင်ငံတကာ စံချိန်စံညွှန်းများနှင့် ကိုက်ညီရမည်။

Source: Thai PBS World

CNI International News

ကောင်းရှောင်း၊ ဇွန်လ ၉

ထိုင်ဝမ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့သည် ဇွန်လ ၈ ရက်က စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများသည် စစ်ပွဲနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးကြား သေချာရေရာမှုမရှိသည့် အခြေအနေကို ဖန်တီးနေ သည့် တရုတ်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုကို ကောင်းမွန်စွာ ရင်ဆိုင်နိုင်ရန်ဖြစ်သည်ဟု ထိုင်ဝမ်အစိုးရက ပြောကြားခဲ့ ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ် အနီးဝန်းကျင်ရှိ ရေအောက် အင်တာနက် ဆက်သွယ်ရေး ကေဘယ်ကြိုးများကို ဖြတ်တောက်ခြင်း၊ သဲများကို စုပ်ယူခြင်း အစရှိသည့် လုပ်ဆောင်မှုများကို ပြုလုပ်နေကြောင်း ထိုင်ဝမ်က မကြာခဏ စောဒကတက်လေ့ရှိသည်။

ယခုစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများကို ထိုင်ဝမ်၏ ကောင်းရှောင်းမြို့ အနီးတွင် ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုင်ဝမ်သမ္မတ လိုင်ချင်တေး (Lai Ching-te) က ကြီးကြပ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ကူးတို့သင်္ဘောတစ်စင်းကို ပြည်ပအကြမ်းဖက်သမားများက ဝင်ရောက်စီးနင်းသည့် ပုံစံအတိုင်း သရုပ်ဖော် လေ့ကျင့်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုင်ဝမ် ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့ စစ်ရေးလေ့ကျင့်နေကြစဉ်

ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့သည် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ကယ်ဆင်ရေး ရဟတ်ယာဉ်နှင့် စစ်တပ်၏ ရဟတ်ယာဉ် တို့နှင့် ပူးပေါင်းကာ အကြမ်းဖက်သမားများ စီးနင်းထားသည့် သင်္ဘောပေါ်ကို တက်ပြီး အရပ်သားများကို ကယ်ထုတ်သော ပုံစံမျိုးဖြင့် လေ့ကျင့်ခဲ့ကြသည်။

စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု ပြီးဆုံးချိန်တွင် ရေတပ်၏ ရေငုပ်သင်္ဘောဖျက် ရဟတ်ယာဉ်က စစ်တပ်၏ ရဟတ်ယာဉ်၊ ကယ်ဆယ်ရေး ရဟတ်ယာဉ်တို့နှင့်အတူ ကောင်းကင်၌ ပျံဝဲနေပြီး ယခုအကြိမ်သည် မတူညီသည့် ရဟတ်ယာဉ် အမျိုးအစားများ ပထမဆုံးအကြိမ် ပူးပေါင်းပါဝင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

“ထိုင်ဝမ်က တရုတ်ရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေနဲ့ အမြဲတမ်း ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ရဲ့ ကမ်းခြေစောင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ထိုင်ဝမ်ပြည်သူတွေရဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုကို ကာကွယ်ဖို့ အမြဲတမ်း ရှေ့တန်းက ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်” ဟု လိုင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ် ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့ စစ်ရေးလေ့ကျင့်နေကြစဉ်

ထိုစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုကို တက်ရောက် ကြည့်ရှုသူများထဲတွင် ကောင်းရှောင်းမြို့ရှိ အမေရိကန် ထိပ်သီးသံတမန် နေးလ် ဂစ်ဘ်ဆင် (Neil Gibson) လည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

“အစိုးရအဖွဲ့က အမျိုးသားလုံခြုံရေးကို ကာကွယ်ဖို့ ထိုင်ဝမ်ရဲ့ ဒီမိုကရေစီနဲ့ လွတ်လပ်ခွင့်ကို ဘေးကင်းလုံခြုံစေဖို့ သက်ဆိုင်ရာဌာနအားလုံးရဲ့ စုပေါင်းအင်အားနဲ့ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမှာပါ” ဟု လိုင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နှင့် ပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားလာပါက စစ်တပ်အတွင်း ပူးပေါင်းဝင်ရောက်မည့် ထိုင်ဝမ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့သည် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအနီး တရုတ်၏ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ၌ တရုတ်သင်္ဘောများကို နောက်ယောင်ခံပြီး လိုက်ပါ မောင်းနှင်လေ့ရှိသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဒါကာ၊ ဇွန်လ ၉

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ယာယီအစိုးရအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် မိုဟာမက်ယူနွတ်သည် အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့် ကောက်ခံမှု၊ ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အသက် ၈၄ နှစ်အရွယ် ယူနွတ်သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဩဂုတ်လကစပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ယာယီ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သော်လည်း ၎င်း၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အစီအစဉ်များသည် ဝေဖန်ခံခဲ့ရသလို လမ်းများပေါ်တွင် လည်း ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

နိုင်ငံရေးအရ လွတ်လပ်ပြီး အမှီအခိုကင်းသည် ယူနွတ်သည် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှိတ်ဟာဆီနာ (Sheikh Hasina) အစိုးရအဖွဲ့ ပြုတ်ကျခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ရွေးကောက်ပွဲပြုလုပ်ရန် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာခဲ့သဖြင့် ပြည်သူများ၏ မကျေနပ်မှုများ မြင့်တက်ခဲ့သည်။

ယူနွတ်သည် ဂရာမင်း ဘဏ် (Grameen Bank) ကိုထူထောင်ခဲ့သူဖြစ်ပြီး အသေးစားနှင့်အလတ်စား လုပ်ငန်းများ ကို ချေးငွေများ ထုတ်ပေးခဲ့သည့် အစီအစဉ်ကြောင့် ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆု ရရှိခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ ဆန္ဒပြနေကြစဉ်

သို့သော် လက်ရှိတွင် ယူနွတ်သည် များပြားသည့် တောင်းဆိုမှုများ ဖိအားများကြားမှာ ဟန်ချက်ညီစွာဖြင့် ဂရုတစိုက် ဆောင်ရွက်နေရပြီး စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို အရဲစွန့် လုပ်ဆောင်နေရသည်။

ထို့ပြင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ သို့မဟုတ် ပြည်ပအစိုးရများနှင့် စီးပွားရေး၊ ကုန်သွယ်ရေးများနှင့် ဆက်နွှယ်သည့် ဖိအားများကိုလည်း ရင်ဆိုင်နေရပြီး နိုင်ငံရေးထိုးနှက်မှုများ၊ တရားရေး အမှုအခင်းများကဲ့သို့ ပြည်တွင်းဖိအားများကိုလည်း ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ယူနွတ်သည် ယခင်အစိုးရလက်ထက်က အလုပ်သမားရေးဥပဒေကို ချိုးဖောက်ခဲ့ကြောင်း စွပ်စွဲခံခဲ့ရပြီး အများစု ကမူ ထိုအမှုအခင်းများသည် ယူနွတ်ကို နိုင်ငံရေးအရ ထိုးနှက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရှုမြင်ထားကြသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ကုလသမဂ္ဂနှင့် အလုပ်သမားရေး အဖွဲ့များကဲ့သို့ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများက ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေးအပေါ် မှီခိုနေရသည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ စီးပွားရေး အခြေအနေကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့် နေသည်။

ထို့ကြောင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ၊ သဘောထား ကွဲလွဲမှုများတွင် ယူနွတ် ပါဝင်နေခြင်းသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ ပုံရိပ်နှင့် ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူ စာချုပ်များအပေါ် သက်ရောက် လာစေနိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia