CNI International News

နယူးဒေလီ၊ ဇွန်လ ၁၈

အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲအပေါ် ရပ်တည်ချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အိန္ဒိယသည် တရုတ်၊ ရုရှားတို့နှင့် ခွဲထွက်နေသည်ဟု Asia Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်အရေးအဖွဲ့ (SCO)က အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် အစ္စရေးအား ရှုတ်ချကြောင်း ဇွန်လ ၁၄ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း အိန္ဒိယက ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ခြင်းမရှိကြောင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန က အတည်ပြုခဲ့သည်။

SCO ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် မည်သည့်အချက်ကိုမှ ဝင်ရောက် မပြောဆိုခဲ့ခြင်းသည် ပါကစ္စတန် အပါအဝင် အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများနှင့် အိန္ဒိယကြား သဘောထားချင်း မတိုက်ဆိုင်သည့် အရိပ်လက္ခဏာတစ်ခု ဖြစ်သည်။

SCO ကို ဆိုဗီယက်ယူနီယံ ပြိုကွဲပြီးနောက် တရုတ်နှင့် ဆိုဗီယက်နိုင်ငံဟောင်းများကြား နယ်စပ်ဒေသ ပြဿနာ များကို ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းရန် ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် SCO ၌ အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်တို့ ပါဝင်လာခဲ့ပြီးနောက် စီးပွားရေးနှင့် အခြားနယ်ပယ်ကဏ္ဍ အသီးသီး၌ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ချဲ့ထွင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် အီရန်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် SCO အဖွဲ့ဝင်သစ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

 အိန္ဒိယရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

SCO ပဋိညာဉ် စာတမ်း၏ အပိုဒ်ခွဲ ၁၆ တွင် SCO အဖွဲ့ဝင်များသည် အကြောင်းအရာ တစ်ခုအတွက် မဲပေးခြင်း မပြုဘဲ သဘောတူညီချက်ဖြင့် ဆုံးဖြတ်ချက် ချမည်ဆိုပါက ကန့်ကွက်သူမရှိလျှင် သဘောတူညီချက်ကို အတည် ပြုနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယက အစ္စရေး-အီရန် စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်ပြီး SCO ၏ ထုတ်ပြန်ချက်၌  ပါဝင် ဆွေးနွေးခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်း ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့ခြင်းသည် SCO ထုတ်ပြန်ချက်နှင့် အိန္ဒိယကြား ပတ်သက်မှု မရှိကြောင်း ဖော်ပြရာ ရောက်ခဲ့သည်။

ထိုအခြေအနေက အိန္ဒိယကို SCO နှင့် ပိုမို ဝေးကွာသွားစေနိုင်သည့် အနေအထားသို့ ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်။

အီရန်၊ တရုတ်၊ ရုရှားနဲ့ အိန္ဒိယ အလံများကို တွေ့ရစဉ်

SCO ကို တရုတ်က ပိုမိုလွှမ်းမိုးလာနိုင်မည့် အခြေအနေမျိုးတွင် အိန္ဒိယသည် SCO မှ နုတ်ထွက်မည်လော သို့မဟုတ် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဆက်ရှိနေမည်လောဆိုသည့် မေးခွန်းများကို ကောက်ချက်ချရန် အချိန်စောလွန်း နေသေးသည်။

အိန္ဒိယဘက်မှကြည့်လျှင် တရုတ်သည် အိန္ဒိယနှင့် နောက်တစ်ကြိမ် နယ်စပ်ဒေသပဋိပက္ခ ဖြစ်လာခဲ့မည်ဆိုပါက ရုရှားအပေါ် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ခြေကုပ်ယူလာနိုင်မည့် အရေးကို စိုးရိမ်နေသည်။

ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် တရုတ်က ရုရှားအား အိန္ဒိယကို လက်နက်များ မရောင်းရန် တားမြစ်ပိတ်ပင်လာခဲ့ မည်ဆိုပါက အိန္ဒိယအတွက် ကြီးမားသည့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI International News

တိုကျို၊ ဇွန်လ ၁၈

အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တည်ငြိမ်မှုကို ဂယက်ရိုက်ခတ်ခဲ့ပြီး တရုတ်၏ စွမ်းအင်လုံခြုံရေးနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုအပေါ် စိန်ခေါ်မှုများ မြင့်တက်လာစေခဲ့ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်သည် ရေနံဝယ်ယူမှုတွင် အီရန်နိုင်ငံအပေါ် မှီခိုနေရပြီး အီရန်၏ လျှော့စျေးဖြင့် ရောင်းချသည့် ရေနံစိမ်း စုစုပေါင်း၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကို တရုတ်က ဝယ်ယူနေသည်။

ထိုပမာဏအရ တရုတ်သည် အီရန်ထံမှ နေ့စဉ် ရေနံစိမ်း စည်ပေါင်း ၁ ဒသမ ၇ သန်းခန့်ကို ဝယ်ယူနေခြင်းဖြစ်ပြီး ရှန်တုံ (Shandong ) မြို့ရှိ ရေနံချက်စက်ရုံများတွင် ပြန်လည်သန့်စင် ချက်လုပ်လျက်ရှိသည်။

သို့သော် အီရန်၏ စွမ်းအင်အခြေခံ အဆောက်အအုံများကို အစ္စရေးက ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နေမှုကြောင့် တရုတ်အတွက် အီရန်ထံမှ ရေနံဝယ်ယူမှုများသည် ရပ်ဆိုင်းသွားနိုင်သည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်။

ထို့ပြင် တရုတ်၏ ပုဂ္ဂလိက ရေနံချက်စက်ရုံများသည် အခြားနိုင်ငံများမှ ရေနံများကို စျေးကြီးပေးပြီး ဝယ်ယူရမည့် အခြေအနေသို့လည်း ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ မြေပုံကိုတွေ့ရစဉ်

စစ်ရေးတင်းမာမှုများကြောင့် ဟော်မုဇ်ရေလက်ကြား (Strait of Hormuz) သို့မဟုတ် ပင်လယ်နီ (Red Sea) တွင် ဖြတ်သန်းသွားလာမှုများ ပိတ်ပင်ခံရမည်ဆိုပါက တရုတ်ရေနံတင် သင်္ဘောများအတွက် ကြီးမားသည့် စိန်ခေါ်မှုကို ရင်ဆိုင်ရနိုင်သည်။

ထို့ပြင် တရုတ်သည် အီရန်ကို သံတမန်ရေးအရ ထောက်ခံပေးနေပြီး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် တိုက်တွန်းနေသလို အစ္စရေး အပါအဝင် ပင်လယ်ကွေ့နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးကိုလည်း ထိန်းသိမ်းထားသည်။

လက်ရှိတွင် အီရန်-အစ္စရေး ပဋိပက္ခ အရှိန်မြင့် လာသည်နှင့်အမျှ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသကို ဖြတ်သန်းမည့် တရုတ်၏ ရည်မှန်းချက်ကြီးသော ပတ်လမ်း၊ ရပ်ဝန်း စီမံကိန်း (BRI) အတွက်လည်း စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေ ရသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

 အီရန်နှင့် အစ္စရေးရှိ တရုတ်နိုင်ငံသားများကို အမြန်ဆုံး ကယ်ထုတ်ရန် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ဇွန်လ ၁၇ ရက် တွင် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ကော်ကျားကွမ် (Guo Jiakun) က ပြောကြားခဲ့သည်။

အစောပိုင်းကလည်း အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က အီရန်၏ မြို့တော် တီဟီရန် (Tehran) တွင် နေထိုင်သူများအားလုံး ချက်ချင်းပြောင်းရွှေ့ကြရန် လူမှုမီဒီယာ၌ ရေးသားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇွန်လ ၁၈

အီရန်နိုင်ငံ၊ တီဟီရန်မြို့တော်ကနေ လူတိုင်းထွက်ခွာရန်ကြပြောပြီးနောက် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် ကနေဒါနိုင်ငံတွင် ပြုလုပ်သည့် စက်မှုထိပ်သီး ၇ နိုင်ငံ (G-7) အစည်းအဝေးမပြီးခင်  ပြန်လည်ထွက်ခွာသွားခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ၏ တင်းမာမှု မြင့်တက်လာသည့် အခြေအနေကြောင့် ကနေဒါမှ အမေရိကန်သို့ စောစော စီးစီး ပြန်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထရမ့်က သူသည် ဝါရှင်တန် (Washington) သို့ ခပ်စောစော ပြန်ရသည့် အကြောင်းရင်းများရှိကြောင်း၊ ကနေဒါ တွင် ဆက်နေချင်သော်လည်း အခြေအနေ အရပ်ရပ်ကြောင့် အစောကြီး ပြန်သွားရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ G7 ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့်လည်း ၎င်းကို နားလည်လိမ့်မည်ဟု သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

G7 အစည်းအဝေးသည် အစ္စရေးနှင့် အီရန်ကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနှင့် သက်ဆိုင်မှုမရှိသဖြင့် ကနေဒါမှ အမြန်ဆုံး ပြန်လည်ထွက်ခွာ လာခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ဆိုသည်။

အီရန်နဲ့အစ္စရေးကြား စစ်ပွဲအတွင်း ဒုံးကျည်ထိမှန်တဲ့အဆောက်အအုံကိုတွေ့ရစဉ်

“ကျနော် အမေရိကန်ကို ပြန်သွားရတဲ့ အကြောင်းရင်းကတော့ အစ္စရေး-အီရန် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် လုပ်စရာရှိလို့ဆိုပြီး ပြင်သစ်သမ္မတ မက်ခရွန် (Emmanuel Macron) က လူသိရှင်ကြား မှားယွင်းပြောကြားခဲ့ ပါတယ်။ တကယ်တော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျနော့်မှာ အဲဒီထက်ကြီးမားတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ရှိပါတယ်” ဟု ထရမ့်က Truth Social လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

G7 အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများက အစ္စရေးကို ထောက်ခံကြောင်း အစီရင်ခံစာအား ဇွန်လ ၁၆ ရက် နှောင်းပိုင်းက ထုတ်ပြန်ခဲ့ ပြီး အစ္စရေး၏ ရန်ဘက်ဖြစ်သည့် အီရန်သည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းကို မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေသော  အဓိကရင်းမြစ် တစ်ခုအဖြစ် တံဆိပ်ကပ်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဒေသတွင်း ရန်လိုမှုများကို လျှော့ချကြရန်လည်း G7 ခေါင်းဆောင်များက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ဇွန်လ ၁၃ ရက်တွင် အစ္စရေးက အီရန်ကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးကတည်းက ၂ နိုင်ငံကြား အပြန် အလှန် တိုက်ခိုက်မှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေကာ ဒေသတွင်း ကျယ်ပြန့်သည့် စစ်ပွဲဖြစ်လာမည့် အခြေအနေကို စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်စေခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၇

အစ္စရေး၏ ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခံနေရသော အီရန်နိုင်ငံ၊ တီဟီရန်မှာ နေထိုင်ကြသူများအားလုံး ဘေးလွတ်ရာသို့ ထွက်ခွာကြရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က သူ၏ လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာမှာ ရေးသား ၍ သတိပေးခဲ့သည်။

သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က “အီရန်အနေနဲ့ သဘောတူညီချက်မှာ လက်မှတ်ထိုးခဲ့သင့်တယ်။ လက်မှတ်ထိုးဖို့လည်း ကျနော် သူတို့ကို ပြောခဲ့ပါ တယ်။ ဘယ်လောက်တောင်ရှက်ဖို့ကောင်းလဲ။ လူ့အသက်တွေလည်း ဆုံးရှုံးနေတယ်။ အရင်က ပြောခဲ့သလိုပါပဲ။ အီရန်အနေနဲ့ နျူကလီးယားလက်နက် ပိုင်ဆိုင်လို့ မရနိုင်ပါဘူး။ ကျနော် ဒါကို ထပ်ခါ တလဲလဲ ပြောခဲ့ပါတယ်။ တီဟီရန်မှာ နေထိုင်တဲ့လူတွေအားလုံး ဘေးလွတ်ရာရွှေ့ပြောင်းသင့်ပါတယ်”ဟု ပြော သည်။

အစ္စရေးသည် အီရန်နိုင်ငံကို ဇွန်လ ၁၂ ရက်က စတင်၍ ဒုံးကျည်များ ပစ်လွှတ်၍ တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် အီရန် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ၃ ဦးသေဆုံးခဲ့သည်။

တီဟီရန်က ထွက်ခွာကြဖို့ သမ္မတထရမ့် ပြောတဲ့စာကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် အစ္စရေးသည် အီရန်နိုင်ငံပိုင် သတင်းဌာနကိုလည်း ဇွန်လ ၁၆ ရက်က တိုက်ခိုက်ခဲ့သလို အီရန်ဘာသာ ရေး ခေါင်းဆောင် ခါမေလီကိုလည်း သတ်ဖြတ်ရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ထံသို့ အစီအစဉ် တင်ပြခဲ့ သည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများကြား အီရန်ဘက်ကလည်း အစ္စရေးနိုင်ငံကို ဒရုန်း အစင်း ၁၀၀ ကျော်ဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက် ခိုက်ခဲ့သည်။

အစ္စရေးနှင့်အီရန်ကြား ဖြစ်ပွားနေသော စစ်ပွဲကို ရပ်တန့်ရန်နှင့် ဆွေးနွေးကြရန် G-7 ခေါင်းဆောင်များက တိုက်တွန်းလျက်ရှိသည်။ 

အစ္စရေးနှင့် အီရန်ကြား ဖြစ်ပွားနေသော စစ်ပွဲအရှိန် မြင့်တက်လာသည့်အတွက် အစ္စရေးနိုင်ငံအတွင်းမှာရှိသည့် တရုတ်နိုင်ငံသားများ အမြန်ဆုံးထွက်ခွာကြရန် အစ္စရေးနိုင်ငံဆိုင်ရာတရုတ်သံရုံးက ထုတ်ပြန်ကြေညာထားသည်။

CNI International News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၇

အီရန်နှင့် ဖြစ်ပွားနေသော စစ်ပွဲအရှိန်မြင့်တတ်လာနေခြင်းကြောင့် အစ္စရေးနိုင်ငံအတွင်းကနေ တရုတ်နိုင်ငံသား များ ထွက်ခွာကြရန် အစ္စရေးနိုင်ငံဆိုင်ရာတရုတ်သံရုံးက ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသားများ အနေဖြင့် အစ္စရေး နိုင်ငံအတွင်းကနေ တတ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံး ထွက်ခွာကြရန်နှင့် ကုန်းလမ်းခရီးကို အသုံးပြု၍ ထွက်ခွာကြရန်လည်း တရုတ်သံရုံးက တိုက်တွန်းထားသည်။

အစ္စရေးသည် အီရန်နိုင်ငံကို ဇွန်လ ၁၂ ရက်က စတင်၍ ဒုံးကျည်များ ပစ်လွှတ်၍ တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် အီရန် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ၃ ဦးသေဆုံးခဲ့သည်။

အစ္စရေးနိုင်ငံကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် အစ္စရေးသည် အီရန်နိုင်ငံပိုင် သတင်းဌာနကိုလည်း ဇွန်လ ၁၆ ရက်က တိုက်ခိုက်ခဲ့သလို အီရန်ဘာသာ ရေး ခေါင်းဆောင် ခါမေလီကိုလည်း သတ်ဖြတ်ရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ထံသို့ အစီအစဉ် တင်ပြခဲ့ သည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများကြား အီရန်ဘက်ကလည်း အစ္စရေးနိုင်ငံကို ဒရုန်း အစင်း ၁၀၀ ကျော်ဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက် ခိုက်ခဲ့သည်။

အစ္စရေးနှင့်အီရန်ကြား ဖြစ်ပွားနေသော စစ်ပွဲကို ရပ်တန့်ရန်နှင့် ဆွေးနွေးကြရန် G-7 ခေါင်းဆောင်များက တိုက်တွန်းလျက်ရှိသည်။ 

CNI International News

တိုင်ပေ၊ ဇွန်လ ၁၇

အမေရိကန်သည် ထိုင်ဝမ်အရေးကို အာရုံသိပ် မစိုက်တော့ဘဲ ပြည်တွင်းတွင် ဒရုန်းများ ထုတ်လုပ်မှုကိုသာ ပိုမို အာရုံစိုက်လာသဖြင့် ထိုင်ဝမ်သည် ချောင်ထိုးခံရမည့် အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ကျွမ်းကျင်ပညာရှင် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က ဇွန်လ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တိုင်ပေအခြေစိုက်  Research Institute for Democracy, Society and Emerging Technology (DSET) အမည်ရှိ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်အဖွဲ့၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် အမေရိကန်ပြည်တွင်း၌  ဒရုန်းအများအပြား ထုတ်လုပ် ရေးကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က သမ္မတအုပ်ချုပ်ရေး အမိန့်ကို လက်မှတ်ထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့မှုအပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ကိုယ်ပိုင် ဒရုန်းနည်းပညာများကို မြှင့်တင်ရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်နေပြီး ပြည်ပနိုင်ငံများ၊ အထူးသဖြင့် တရုတ်အပေါ် မှီခိုအားထားမှုကို လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

ဒရုန်းထုတ်လုပ်နေစဉ် 

အမေရိကန်၏ အစီအစဉ်တွင် ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်၏ Replicator စီမံကိန်းလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထိုစီမံကိန်းသည် တရုတ်၏ မြင့်တက်လာသည့် စစ်အင်အားကို တန်ပြန်ရန် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသအနှံ့ AI နည်းပညာသုံး ဒရုန်းများအား စျေးနှုန်းသက်သာစွာဖြင့် အများအပြား ထုတ်လုပ်ပြီး ဖြန့်ကြက်ချထားမည့် အစီအစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

ထိုကဲ့သို့ ပြည်တွင်း စီမံကိန်းသည် ဒရုန်းထုတ်လုပ်မှုတွင် အဓိက မိတ်ဖက် ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိသည့် ထိုင်ဝမ်အတွက် အလားအလာ မကောင်းကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ယူဆခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်သည် ၂၀၂၈ ခုနှစ်ရောက်လျှင် တစ်လကို ဒရုန်းအစင်းရေး ၁၅,၀၀၀ အထိ ထုတ်လုပ်နိုင်ရန် မျှော်မှန်းထား ပြီး ထိုပမာဏသည် လက်ရှိ ထုတ်လုပ်နေသည့် ပမာဏထက် ၃ ဆခန့် ပိုမိုများပြားသည်။

ထိုင်ဝမ်ထုတ် ဒရုန်းကို တွေ့ရစဉ်

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အမေရိကန်က နိုင်ငံတကာ မိတ်ဖက်များထက် ကျော်လွန်ပြီး ပြည်တွင်းတွင် ကိုယ်ပိုင် ဒရုန်း စီမံကိန်းကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်မည်ဆိုပါက ထိုင်ဝမ်၏ ပေါ်ထွန်းစ ဒရုန်းလုပ်ငန်းသည် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ၏ နည်းပညာဆိုင်ရာ စံသတ်မှတ်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိစေရန် ရုန်းကန်ရမည်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်အနေဖြင့် ဒရုန်းစွမ်းဆောင်ရည်များကို တိုးမြှင့်ရန် ဦးစားပေးနေသော်လည်း ပြည်တွင်း ထုတ်လုပ်မှုနှင့် နိုင်ငံတကာနှင့် ပူးပေါင်းထုတ်လုပ်မှုတို့ကြား ဟန်ချက်ညီစွာ ထိန်းညှိဆောင်ရွက်ရမည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်၏ အခန်းကဏ္ဍကို မျက်ကွယ်ပြုခဲ့မည်ဆိုပါက အမေရိကန်အတွက် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် မဟာဗျူဟာ မြောက် ကာကွယ်ရေး မိတ်ဖက်ဆက်ဆံမှုများကို အားနည်းသွားစေနိုင်သည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဇွန်လ ၁၇

တောင်တရုတ်ပင်လယ်၏ ပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားနေသည့် ရေပြင်များအတွင်း ဖိလစ်ပိုင်နှင့် ဂျပန်က ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်နေချိန်တွင် တရုတ်စစ်တပ်သည် ဇွန်လ ၁၄ ရက်တွင် တောင်တရုတ်ပင်လယ်၌ ကင်းလှည့် မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်၏ တောင်ပိုင်းစစ်ဌာနချုပ်နှင့် တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PLA) တို့က ပူးပေါင်းပြီး ဝေဟင်နှင့်ရေပြင် ကင်းလှည့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု  တောင်ပိုင်းစစ်ဌာနချုပ်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီး တီအန်ကျူလင် (Tian Junli) က ဇွန်လ ၁၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်နှင့်ဂျပန် ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများကို တုန့်ပြန်သည့် အနေဖြင့် PLA က ကင်းလှည့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုသည် ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးကို ခြိမ်းခြောက်ရာ ရောက်ကြောင်း တီအန် က ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်စစ်သင်္ဘောကို တွေ့ရစဉ်

“ဖိလစ်ပိုင်က ဒေသပြင်ပက နိုင်ငံတွေကို အားကိုးပြီး ပူးတွဲကင်းလှည့်မှုတွေကို ပြုလုပ်ခဲ့တာကြောင့် တောင် တရုတ်ပင်လယ်မှာ လုံခြုံရေး အန္တရာယ်တွေကို မြင့်တက်စေခဲ့ပြီး ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်ရေးကို လျော့ပါးစေပါတယ်”  ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

PLA ၏ တောင်ပိုင်းစစ်ဌာနချုပ် စစ်သားများသည် တရုတ်၏ အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နယ်နိမိတ်နှင့် ပင်လယ် ရေကြောင်းဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ရန် တပ်လှန့်နှိုးဆော်မှုကို မြှင့်တင်ထားကြောင်း တီအန်က ပြောသည်။

“တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်း ပြဿနာဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ဘယ်လို စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှု မျိုးကိုမဆို တရုတ်က အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်ထားပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဟနွိုင်း၊ ဇွန်လ ၁၇

အမေရိကန်လေယာဉ်တင်သင်္ဘော USS Nimitz (ယူအက်စ်အက်စ် နီမစ်)သည် ဇွန်လ ၁၆ ရက် နံနက်ပိုင်းက တောင်တရုတ်ပင်လယ်မှ ထွက်ခွာပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသသို့ ဦးတည်မောင်းနှင်သွားကြောင်း သင်္ဘော လမ်းကြောင်းများကို ခြေရာခံသည့် ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုလေယာဉ်တင်သင်္ဘောသည် ဗီယက်နမ်အလယ်ပိုင်းရှိ ဆိပ်ကမ်းတစ်ခုတွင် ဆိုက်ကပ်မည့် အစီအစဉ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီးနောက် အနောက်ဘက်သို့ ထွက်ခွာသွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

Marine Traffic(မရိန်း ဒါဗစ်) ဝက်ဘ်ဆိုက်၏ အချက်အလက်များသည် Nimitz(နီမစ်)လေယာဉ်တင်သင်္ဘောသည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်၏ အနောက်ဘက်ရှိ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသသို့ ဦးတည်မောင်းနှင်သွားကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ သည်။

USS Nimitz (ယူအက်စ်အက်စ် နီမစ်)သည်  ယခုသီတင်းပတ် ကုန်ပိုင်းတွင် ဗီယက်နမ်၏ ဒါနန်းမြို့ (Danang City) သို့ သွားရောက်ရန် စီစဉ်ခဲ့သော်လည်း သတင်းရင်းမြစ် နှစ်ခုကမူ ဇွန်လ ၂၀ ရက်၌ ဆိုက်ကပ်မည့် ထိုအစီအစဉ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်လေယာဉ်တင်သင်္ဘော USS Nimitz ကို တွေ့ရစဉ်

ဟနွိုင်း (Hanoi) မြို့တော်ရှိ အမေရိကန်သံရုံးက စစ်ဆင်ရေးပိုင်းဆိုင်ရာ အရေးပေါ် လိုအပ်ချက်ကြောင့် ထိုအစီအစဉ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်ပြီး ရိုက်တာသတင်းဌာန၏ မှတ်ချက်စကား တောင်းဆိုမှုကို အမေရိကန်သံရုံးက ချက်ချင်း အတည်မပြုခဲ့ပေ။

Nimitz (နီမစ်) လေယာဉ်တင်သင်္ဘော ဦးဆောင်သည့် တိုက်ခိုက်ရေး စစ်သင်္ဘော အုပ်စုသည်  အင်ဒို-ပစိဖိတ် ဒေသတွင် အမေရိကန်ရေတပ် တည်ရှိမှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အနေဖြင့် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ပင်လယ်ရေကြောင်းဆိုင်ရာ လုံခြုံရေး စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်၏ ပစိဖိတ်စစ်သင်္ဘောအုပ်စုမှ တပ်မှူး၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI Internatonal News

ဘန်ကောက်၊ ဇွန်လ ၁၇

ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် နယ်စပ်ဒေသစစ်ဆေးရေးဂိတ်များကို ၂၄ နာရီအတွင်း အပြည့်အဝ ပြန်ဖွင့်ပေးရန် ကမ္ဘောဒီးယား ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဟွန်ဆန် (Hun Sen) က သတိပေးခဲ့ပြီးနောက် ခြိမ်းခြောက်မှုများကို အလျှော့ပေးမည် မဟုတ်ကြောင်း ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်(Paetongtarn Shinawatra) က ပြောကြားခဲ့ သည်ဟု The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ထိုင်း-ကမ္ဘောဒီးယား နယ်စပ်ရေးရာပူးတွဲကော်မတီ (JBC) အစည်းအဝေး၏ ရလဒ်များကို ဆွေးနွေးခဲ့သည့် ၂ နာရီကြာ အစည်းအဝေးအပြီးတွင် ပေတုန်တန်က ထိုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

JBC အစည်းအဝေးသည် အောင်မြင်မှုရှိပြီး နှစ်ဖက်စလုံးက ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှု မူဘောင်နှင့်ပတ်သက်ပြီး သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့သည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

ဆွေးနွေးမှုများကို လုပ်ငန်းလည်ပတ်ရေးအဆင့်မှ ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးအဆင့်အထိ အလွှာပေါင်းစုံတွင် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ထိုင်းဘက်မှ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး နက်တာပို နက်ပါနစ် (Nattapol Nakpanit) ဦးဆောင်သည့် လုပ်ငန်းရေးရာအဖွဲ့သစ် တစ်ခုကို ထူထောင်ခဲ့သည်ဟု ပေတုန်တန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

JBC အစည်းအဝေး တက်ရောက်ကို တွေ့ရစဉ်

မေလ ၂၈ ရက်က ကမ္ဘောဒီးယား၊ ထိုင်းနှင့် လာအိုနယ်စပ်များ ထိတွေ့သည့် မြတြိဂံ (Emerald Triangle) ဟု လူသိများသည့် နယ်စပ်ဒေသတွင် ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယား စစ်သားများ အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သဖြင့် ကမ္ဘောဒီးယားစစ်သားတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီးနောက် နှစ်နိုင်ငံကြား တင်းမာမှုများ မြင့်တက်နေခြင်းဖြစ်သည်။

ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဟွန်ဆန်ကမူ ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် နယ်စပ်ဒေသ ဖြတ်သန်းသွားလာမှုတွင် တားမြစ်ကန့်သတ်ချက်များကို ရုပ်သိမ်းရန်  ဇွန်လ ၁၆ ရက်က ပြောကြားခဲ့သလို ရုပ်သိမ်းခြင်း မပြုပါက ထိုင်းနိုင်ငံမှ တင်ပို့သည့် အသီးအနှံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို  တင်ပို့ခွင့် ပိတ်ပင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရာဇသံ ပေးခဲ့သည်။

“ထိုင်းဘက်က နယ်စပ်ဖြတ်သန်းသွား လာမှုတွေကို ဒီနေ့မှာ ပုံမှန်အနေအထားအတိုင်း ပြန်ဖွင့်မပေးဘူး ဆိုရင်တော့ မနက်ဖြန်မှာ ကမ္ဘောဒီးယားကို တင်ပို့နေတဲ့ ထိုင်းအသီးအနှံတွေနဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကို တားမြစ်ပိတ်ပင်သွားမှာပါ” ဟု ဟွန်ဆန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

ပေတုန်တန်ကမူ ထိုင်းသည် နယ်စပ်ဒေသ ဖြတ်သန်းသွားလာရေး ဂိတ်များကို မည်သည့် အခါကမျှ တရားဝင် ပိတ်ပင်ခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ အဆိုပါ စစ်ဆေးရေး ဂိတ်များတွင် ဝင်ခွင့်၊ထွက်ခွင့် အချိန်များနှင့် စည်းကမ်းချက်များကို ချိန်ညှိလုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် နယ်စပ်ဒေသတွင် မြေပြင် အခြေအနေများကို လေ့လာရန်နှင့် သင့်တော်သလို ဆောင်ရွက်ရန် အမျိုးသား လုံခြုံရေးကောင်စီ(NSC)ကိုလည်း လုပ်ပိုင်ခွင့်ပေးထားကြောင်း ပေတုန်တန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Nation