CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၁၄

အရှေ့အာရှညီလာခံတွင် အာဆီယံနိုင်ငံများက မူကြမ်းရေးဆွဲခဲ့သည့် ဘုံသဘောတူညီချက် ကြေညာစာတမ်းကို ရုရှားနှင့်တရုတ်တို့က ပိတ်ပင်ခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်က လာအိုနိုင်ငံတွင် ပြုလုပ်သည့် အရှေ့အာရှညီလာခံ၌ အာဆီယံနိုင်ငံများ၏ သဘောဆန္ဒဖြင့် မူကြမ်းကြေညာချက်တစ်စောင် အဆိုပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုကြေညာချက် မူကြမ်းထဲတွင် တောင်တရုတ်ပင်လယ်နှင့်ပတ်သက်သည့် အကြောင်းအရာများကို ဖော်ပြ ထားသည်။

အမေရိကန်၊ ဂျပန်၊ ဩစတြေးလျ၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် အိန္ဒိယတို့ကမူ အာဆီယံက အဆိုပြုသည့် မူကြမ်း ကြေညာချက်ကို ထောက်ခံခဲ့သော်လည်း ရုရှားနှင့် တရုတ်ကမူ ထိုကြေညာချက်ကို သဘောမတူကြောင်း တားမြစ်ခဲ့သည်ဟု အမေရိကန်အရာရှိက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး လာဗရော့ဗ် (Sergei Lavrov) သည် အောက်တိုဘာ ၁၁ ရက်က ဗီယန်ကျင်း (Vientiane) မြို့တော်တွင် ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ၌ အာဆီယံ၏ အဆိုပြုချက်ကို အမေရိကန်၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဩစတြေးလျနှင့် နယူးဇီလန်တို့က နိုင်ငံရေးသဘော သက်ဝင်စေရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ခြင်းကြောင့် ထိုအဆိုပြုချက်ကို အပြီးသတ် ကြေညာချက် မထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အာဆီယံနဲ့ ကုလ ညီလာခံ တက်ရောက်ခဲ့သော ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဝါရှင်တန်ရှိ တရုတ်သံရုံးကမူ မှတ်ချက်ပေးရန် တောင်းဆိုချက်ကို ချက်ချင်း အတည်မပြုခဲ့ပေ။

အာဆီယံ၏ အဆိုပြုချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ငြင်းခုံမှုများရှိခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော် အဓိကအချက်မှာ ပင်လယ်ပြင်ဥပဒေ နှင့်ပတ်သက်သည့် ကုလသမဂ္ဂ ကြေညာချက် (UNCLOS) ကို မည်ကဲ့သို့ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့် ရည်ညွှန်းရမည်ဆိုသည့် အချက်ကို အဓိက ငြင်းခုံမှုများရှိခဲ့သည်ဟု အမေရိကန်အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်သည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်၏ နယ်နိမိတ် တစ်ခုလုံးနီးပါးကို ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေညာထားပြီး အာဆီယံနိုင်ငံအချို့ အပါအဝင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် နယ်နိမိတ်ပိုင်ဆိုင်မှုများ အငြင်းပွားလျက်ရှိသည်။

အာဆီယံသည် တောင်တရုတ်ပင်လယ် အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နှင့် ကျင့်ဝတ်စည်းကမ်း ရေးဆွဲရေးကို နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခဲ့ကာ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအချို့ကမူ UNCLOS အပေါ် အခြေခံ၍ ကျင့်ဝတ်စည်းကမ်း ရေးဆွဲရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

တရုတ်သည် တောင်တရုတ်ပင်လယ် အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အာဆီယံနှင့် ကျင့်ဝတ်စည်းကမ်း ရေးဆွဲရေးကို ထောက်ခံခဲ့သော်လည်း UNCLOS အရ တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် တရုတ်၏ ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေညာချက် ထွက်ဆိုမှုများသည် တရားမဝင်ကြောင်း စီရင်ခဲ့သည့် နိုင်ငံတကာ အနုညတခုံရုံး၏ ၂၀၁၆ ခုနှစ် စီရင်ချက်ကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ အောက်တိုဘာ ၁၄

ပြုံယမ်း (Pyongyang)၏ ကောင်းကင်ယံတွင် တောင်ကိုရီးယားဒရုန်းများကို တွေ့ရှိမည်ဆိုပါက တောင်ကိုရီးယား အနေဖြင့် ကြောက်မက်ဖွယ် ဘေးအန္တရာယ်နှင့် ရင်ဆိုင်ရမည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un)၏ ညီမဖြစ်သူ ကင်မ်ယိုဂျုံ (Kim Yo Jong) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ပြုံယမ်းမြို့တော်၏ ကောင်းကင်ယံပေါ်တွင် တောင်ကိုရီးယားဒရုန်းများ ဝင်ရောက်ပျံသန်းခဲ့သည်ဆိုသည့် မြောက်ကိုရီးယား၏ ပြောကြားချက်ကို တုန့်ပြန်ခဲ့သော တောင်ကိုရီးယားစစ်တပ်ကိုလည်း ကင်မ်ယိုဂျုံက ဝေဖန် ခဲ့သည်ဟု နိုင်ငံပိုင် KCNA သတင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း ပြုံယမ်းမြို့တော်၏ ကောင်းကင်ယံတွင် တောင်ကိုရီးယားက ဒရုန်းများ လွှတ်တင်ခဲ့ ကြောင်း မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက အောက်တိုဘာ ၁၁ ရက်တွင် စွပ်စွဲခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်များအဖွဲ့ (JCS) ကမူ မိမိတို့အနေဖြင့် မြောက်ကိုရီးယား၏ စွပ်စွဲချက်များကို အတည်မပြုနိုင်ကြောင်း တုန့်ပြန်ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားဘက်ကို ပျက်ကျခဲ့တဲ့ မြောက်ကိုရီးယားဒရုန်းကို တွေ့ရစဉ်

"တောင်ကိုရီးယားရဲ့ ပြောကြားချက်အရ မကြာသေးခင်က တောင်ကိုရီးယားစစ်တပ်ဟာ ဝါဒဖြန့်စာစောင်တွေ ပါရှိတဲ့ ဒရုန်းတွေကို လွှတ်တင်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ် သက်ရောက်ပါတယ်" ဟု ကင်မ်ယိုဂျုံက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုဒရုန်းများကို မည်သည့် အဖွဲ့အစည်းက လွှတ်တင်ခဲ့သည်ဆိုခြင်းကို အတည်မပြုနိုင်ပါက တောင်ကိုရီးယား စစ်တပ်သည် လိမ်ညာလိမ့်မည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ 

ယခုနှစ် မေလကစပြီး မြောက်ကိုရီးယားသည် အမှိုက်အိတ်များ တွဲချည်ထားသည့် မိုးပျံပူဖောင်းများကို တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံအတွင်းသို့ လွှတ်တင်ခဲ့သဖြင့် တင်းမာမှုများ မြင့်တက်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား ဝါဒဖြန့်စာစောင်များ ပါရှိသည့် မိုးပျံပူဖောင်းများကို တောင်ကိုရီးယား တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ က လွှတ်တင်ခဲ့သဖြင့် ထိုလုပ်ရပ်ကို တုန့်ပြန်သည့်အနေဖြင့် အမှိုက်များပါသော မိုးပျံပူဖောင်းများကို ပြန်လည် လွှတ်တင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြောက်ကိုရီးယားက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ အောက်တိုဘာ ၁၄

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒုဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး တာဝန်များကို ရယူထားသည့် ဖွမ်သမ် ဝီချာယာချိုင်း (Phumtham Wechayachai) သည် ဥပဒေအရ စစ်မှုထမ်းရသူများနှင့် ရာထူးနိမ့် စစ်သားများကို ကာကွယ်ဖို့ ဥပဒေသစ် ပြင်ဆင်ရေးဆွဲမှုများ ပြုလုပ်ရန် အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဥပဒေအပြောင်းအလဲအရ စစ်ရေးတာဝန်များ ပေါ့ဆမှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် ပျက်ကွက်သည့် အထက်ပိုင်းမှ တပ်မှူးများကို အရေးယူမည့် တရားရေး လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို ပိုမိုတင်းကျပ်သွားမည်ဖြစ်သည်။

အောက်တိုဘာ ၁၁ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ကာကွယ်ရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးအပြီးတွင် မစ္စတာဖွမ်သမ်သည် အွန်လိုင်းပေါ်မှ တပ်သားသစ် စုဆောင်းမှု မူဘောင်တစ်ခုကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုမူဘောင်တွင် တပ်သားသစ်များ၏  ကောင်းကျိုးချမ်းသာကို အာရုံစိုက်ဖော်ပြခဲ့ကြောင်း ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ် သာနာသစ် ဆာဝမ်ဆန် (Thanathip Sawangsaeng) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်းဒုဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဖြစ်သူ ဖွမ်သမ် ဝီချာယာချိုင်းကို တွေ့ရစဉ်

မကြာသေးမီက စစ်တပ်၏ လေ့ကျင့်မှုတစ်ခုအတွင်း တပ်သားတစ်ဦး ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခံရမှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့ သည့် ဖြစ်စဉ်ကို တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်သည့်အနေဖြင့် ထိုကဲ့သို့ အပြောင်းအလဲများ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အသက် ၂၁ နှစ်အရွယ် တပ်သားတစ်ဦးဖြစ်သည့် သီရိဝတ် ဂျိုင်ဒီး (Siriwat Jaidee)သည် ဇူလိုင်လအတွင်းက ချောင်ဘူရီ (Chon Buri) ပြည်နယ်ရှိ ဆက်တာဟစ် ( Sattahip ) ရေတပ်စခန်းတွင် သေဆုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုတပ်သားသည် စစ်တပ်၏ သင်တန်းဆရာတစ်ဦး၏ ရိုက်နှက်မှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့သည်ဟု သတင်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့ပြီး သီရိဝတ်သည် သတိမေ့လဲမကျမချင်း နေပူထဲတွင် ပြေးရန် ဖိအားပေးခံခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။

သီရိဝတ်၏ သေဆုံးမှုအကြောင်းကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် ၎င်း၏ ညီမဖြစ်သူက အောက်လွှတ်တော် စစ်ရေးကော်မတီ အား အသနားခံစာ တင်သွင်းပြီးနောက် ထိုဖြစ်စဉ်သည် ပြည်သူလူထုကြား ပျံ့နှံ့သွားခဲ့သည်။

ယခုနှစ်အတွင်း စစ်တပ်၏ ကြမ်းတမ်းစွာ ကိုင်တွယ်မှုများကြောင့် စစ်မှုထမ်းအဖြစ် စုဆောင်ခံရသူ ၅ ဦး သေဆုံးခဲ့ သည်။

မစ္စတာဖွမ်သမ်ကမူ စစ်တပ်၏ အုပ်ချုပ်ရေး ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့် နစ်နာခဲ့ရသူများနှင့် ၎င်းတို့ မိသားစုများအတွက် နစ်နာကြေးများပေးမည်ဖြစ်ပြီး ထိုသို့ နစ်နာကြေးပေးမည့် အစီအစဉ်အတွက် စစ်တပ်၏ တပ်မှူးများနှင့် ဆွေးနွေး သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ အောက်တိုဘာ ၁၂

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn Shinawatra) ဦးဆောင်သည့် ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ အနာဂတ်အပေါ် မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်နေမှုနှင့်အတူ ထိုင်းနိုင်ငံရေး အခြေအနေသည် ရှုပ်ထွေးလာခဲ့သည်ဟု Thai PBS World မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လေ့လာသုံးသပ်သူများကမူ ထိုင်းနိုင်ငံရေးအခြေအနေကို ၁၉၉၂ ခုနှစ်က ထွက်ရှိခဲ့သည့် Reservoir Dogs အမည်ရှိ ဂန္ထဝင်ရုပ်ရှင်ကားဖြင့် နှိုင်းယှဉ်ပြောဆိုနေကြသည်။

ထိုရုပ်ရှင်၏ နောက်ဆုံး ဇာတ်သိမ်းခန်းတွင် အဓိကဇာတ်ဆောင်များသည် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး ယုံကြည်မှုကင်းမဲ့ပြီး အချင်းချင်း သစ္စာဖောက်သည်ဟု ထင်လာကြကာ အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်ပြီး သေဆုံးသွားခဲ့သည်။

ထိုဇာတ်ကောင်များသည် ဖြူးထိုင်းပါတီနှင့် တူနေပြီး ဖြူးထိုင်းပါတီသည် ကွန်ဆာဗေးတစ် မဟာမိတ်များနှင့် ပြည်သူ့ပါတီကို ယုံကြည်မှုမရှိဘဲ တွန့်ဆုတ်နေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။

ထို့ပြင် ပြည်သူ့ပါတီနှင့် အခြားနိုင်ငံရေးပါတီများကလည်း တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် ယုံကြည်ခြင်း မရှိကြသော်လည်း အကွက်ရွှေ့မှားပါက အစားခံရမည့် စစ်တုရင်ကစားပွဲကဲ့သို့ ဖြစ်နေကြောင်း ပါတီတိုင်းက နားလည်ထားကြသည်။

ပြည်သူ့ပါတီခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

ဖြူးထိုင်းပါတီသည် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင် ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) ၏ လောင်းရိပ်အောက်တွင် ရှိနေကြောင်း စောဒကတက်မှုများနှင့်အတူ ပါတီကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် တိုင်ကြားချက်များရှိခဲ့သည်။

ပြည်သူ့ပါတီကမူ ၎င်းတို့အနေဖြင့် ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ အရေးကိစ္စကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မည် မဟုတ်ကြောင်း၊ ဖြူးထိုင်းပါတီအနေဖြင့် ကိုယ့်ပါတီပြဿနာကို ကိုယ်တိုင်ဖြေရှင်းရန်နှင့် မိမိတို့က ကူညီသွားမည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

 ထိုင်း၏ သက်တမ်းရင့် နိုင်ငံရေးပါတီဖြစ်သည့် Palang Pracharath ပါတီ အတွင်းရေးမှူးချုပ် ပိုင်ဘွန်း နီတိတဝမ် (Paiboon Nititawan) ကလည်း ၎င်းတို့ပါတီသည် ဖြူးထိုင်းပါတီကို တိုင်ကြားမှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ကြားဝင်စွက်ဖက်မည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများကမူ ထိုင်းနိုင်ငံရေးပါတီများ၏ အခြေအနေကို Reservoir Dogs ရုပ်ရှင်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ခဲ့ကြပြီး ရုပ်ရှင်ထဲကကဲ့သို့ မယုံကြည်မှု၊ သစ္စာဖောက်မှု အစရှိသည့် အခြေအနေများလည်း ဖြစ်ပွားလာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

Source: Thai PBS World

CNI International News

တိုင်ပေ၊ အောက်တိုဘာ ၁၂

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို ကိုယ်စားမပြုနိုင်ကြောင်း ထိုင်ဝမ်သမ္မတ လိုင်ချင်တေ(Lai Ching-te) က ပြောကြားခဲ့ပြီး ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှုကဲ့သို့ ပြဿနာရပ်များတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်လည်း ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သမ္မတလိုင်က အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်တွင် တရုတ်ပြည်မကြီးနှင့်ပတ်သက်ပြီး သဘောထား တင်းမာသည့် လေသံအပြင် သဘောထား ပျော့ပြောင်းသည့် လေသံကိုလည်း လိုတိုးပိုလျှော့ ပြောကြားခဲ့သည်။

မေလက စတင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် သမ္မတလိုင်ကို တရုတ်ပြည်မကြီးအစိုးရက ခွဲထွက်ရေး သမားတစ်ဦး အဖြစ် ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။

လိုင်က ထိုင်ဝမ်၏ တရားဝင်အမည်ဖြစ်သည့်  'တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ ' (ROC) ဟု သုံးနှုန်းခဲ့ပြီး တရုတ်ပြည်မကြီး ကိုမူ ၎င်း၏တရားဝင်အမည်ဖြစ်သည့်  'တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ' (PRC) ဟု သုံးနှုန်းခေါ်ဆိုခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်ပြည်သူများကို တွေ့ရစဉ်

“တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ (ROC) ဟာ ထိုင်ဝမ်၊ ပန်ဂူ (Penghu)၊ ကင်မန်(Kinmen) နဲ့ မက်ဆု(Matsu) ကျွန်းတွေပေါ် မှာ အရင်ကတည်းက နက်ရှိုင်းစွာ အမြစ်တွယ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီကျွန်းတွေဟာ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ (PRC) ရဲ့ လက်အောက်ခံတွေ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီမြေပေါ်မှာ ဒီမိုကရေစီနဲ့ လွတ်လပ်ခွင့်ဟာ တိုးတက်ကောင်းမွန် နေပါတယ်။ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံဟာ ထိုင်ဝမ်ကို ကိုယ်စားပြုပိုင်ခွင့် မရှိပါဘူး" ဟု လိုင်က ပြောကြားခဲ့ သည်။

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို ၎င်း၏နယ်နိမိတ် တစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီး လိုအပ်လာပါက အင်အားသုံး သိမ်းယူ မည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကာ လိုင်ကမူ ထိုင်ဝမ်ကျွန်း၏ အနာဂတ်ကို ထိုင်ဝမ်ဒေသခံများကသာ ဆုံးဖြတ်နိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်တွင် လိုင်က ထိုင်ဝမ်အစိုးရနှင့် တရုတ်အစိုးရတို့အနေဖြင့် ရာသီဥတုဖောက်ပြန် ပြောင်းလဲမှု တိုက်ဖျက်ရေး၊ ကူးစက်ရောဂါများ တိုက်ဖျက်ရေးနှင့် ဒေသတွင်းလုံခြုံရေးကို ထိန်းသိမ်းရေးတို့တွင် အတူတကွ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

လိုင်၏ ပြောကြားချက်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး တရုတ်က ချက်ချင်းတုန့်ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ထိုင်ဝမ်ပြည်သူများကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် လိုင်သည် တင်းမာမှုများကို မြင့်တက်စေရန် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ယခုသီတင်းပတ် အစောပိုင်းတွင် တရုတ်က စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကမူ တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကျွန်း အနီးဝန်းကျင်တွင် ပူးတွဲတိုက်ခိုက်ရေး အသင့် အနေအထားရှိမှု ကင်းလှည့်မစ်ရှင်ကို ထပ်မံလုပ်ဆောင်နေပြီး ထိုလုပ်ဆောင်မှုသည် စစ်ရေးအရ အနှောင့်အယှက် ပေးမှုဖြစ်ကြောင်း အောက်တိုဘာ ၉ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်ကလည်း တရုတ်အနေဖြင့် လိုင်၏ ပြောကြားချက်များကို အကြောင်းပြပြီး ထိုင်ဝမ်အပေါ် စစ်ရေး ဖိအားများ မပေးရန် အောက်တိုဘာ ၉ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

လိုင်သည် တရုတ်နှင့် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် မကြာခဏ ကမ်းလှမ်းခဲ့သော်လည်း တရုတ်က ထိုကမ်းလှမ်းချက် များကို ပယ်ချခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ အောက်တိုဘာ ၁၂

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အတိတ်ကာလက ရှင်နာဝပ် (Shinawatra) မိသားစု ထူထောင်ခဲ့သည့် ပါတီများ ဖျက်သိမ်းခံခဲ့ ရသည့် အခြေအနေကဲ့သို့ လက်ရှိ အာဏာရပါတီဖြစ်သော ဖြူးထိုင်းပါတီလည်း ဖျက်သိမ်းခံရမည့် အန္တရာယ်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်က ပုဂ္ဂလိက ရှေ့နေတစ်ဦးဖြစ်သည့် တီရာယွတ် ဆူဝန်ကီဆွန် ( Teerayut Suwankesorn) သည် ဖြူးထိုင်းပါတီနှင့် သက်ဆင်ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) ၏ လုပ်ရပ်များသည် တော်ဝင်အသရေဖျက်မှုဥပဒေကို ချိုးဖောက်ခြင်း ရှိ/ မရှိနှင့် နိုင်ငံရေးပြင်ပမှ လူပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည့် သက်ဆင်ကို ဖြူးထိုင်းပါတီအား ထိန်းချုပ်ခွင့် ပြုထားခြင်း ရှိ/မရှိ စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးသို့ အသနားခံစာ တင်သွင်းခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ လုပ်ရပ်များကို ရပ်တန့်ရန်သာ အသနားခံစာတွင် တင်ပြထားသော်လည်း ထိုအမှုအခင်းသည် ဖြူးထိုင်းပါတီ ဖျက်သိမ်းခံရမည့် အနေအထားသို့ ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်။

တီရာယွတ်သည် လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သက်တမ်းရင့် Palang Pracharat ပါတီနှင့်အတူ လက်တွဲဆောင်ရွက် နေသည်ဟု ထင်ကြေးပေးမှုများ ထွက်ပေါ်နေသည်။

တီရာယွတ် ဆူဝန်ကီဆွန်ကို တွေ့ရစဉ်

တီရာယွတ်၏ လုပ်ဆောင်ချက်သည် ထိုင်းလူထု၏ အာရုံစိုက်မှုကို ရရှိခဲ့ပြီး ၎င်း၏ အသနားခံစာတင်သွင်းခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်အပေါ် မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

တီရာယွတ်နှင့် Palang Pracharat ပါတီအကြား ဆက်နွှယ်မှုသည် အောက်တိုဘာလ အစောပိုင်းက ပေါ်ထွက် လာခဲ့သည်။ ထိုအချိန်က Palang Pracharat  ပါတီ အတွင်းရေးမှူးချုပ် ပိုင်ဘွန်း နီတိတဝမ် (Paiboon Nititawan) က ဖြူးထိုင်းပါတီ ပြိုကွဲလိမ့်မည်ဟု ၂ ကြိမ်တိုင်တိုင် ခန့်မှန်းခဲ့သည်။

တီရာယွတ်သည် တစ်ချိန်က ပိုင်ဘွန်း ထည်ထောင်ခဲ့သည့် People Reform ပါတီတွင် အမှုဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ထိုပါတီ၏ တရားရေးအဖွဲ့တွင် အဓိကနေရာက ပါဝင်ခဲ့သည်။

ပါတီဖွဲ့စည်းပြီး တစ်နှစ်မပြည့်မီ အချိန်မှာပင် ပိုင်ဘွန်းသည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် People Reform ပါတီကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး Palang Pracharat ပါတီထဲသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။

ထိုင်းတွင် အတိတ်ကာလက ရှင်နာဝပ် မိသားစုက ထူထောင်ခဲ့သည့် Thai Rak Thai ပါတီနှင့်  People's Power ပါတီများသည်လည်း ဖျက်သိမ်းခံခဲ့ရဖူးသဖြင့် လက်ရှိ တီရာယွတ်၏ တိုင်ကြားမှုသည် ရှင်နာဝပ် မျိုးဆက်ဖြစ် သော ပေတုန်တန် ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn Shinawatra) ဦးဆောင်သည့် ဖြူးထိုင်းပါတီသည်လည်း ဖျက်သိမ်းခံ ရမည့် အန္တရာယ်နှင့် ရင်ဆိုင်ရနိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI International News

မနီလာ၊ အောက်တိုဘာ ၁၂

ဖိလစ်ပိုင်သည် မကြာသေးမီက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများတွင် အမေရိကန်လုပ် Typhon ဒုံးကျည် စနစ်ကို အသုံးပြုခဲ့ပြီးနောက် ထိုဒုံးကျည်စနစ်အား နိုင်ငံအတွင်း ဆက်လက်ထားရှိရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်ဟု SCMP မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုဆုံးဖြတ်ချက်အရ ဖိလစ်ပိုင်သည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် စစ်အင်အား ချိန်ခွင်လျှာညှိရန်နှင့် ပြည်ပရန်မှ ကာကွယ်ရန် အာရုံစိုက် လုပ်ဆောင်မှုကို ပြသရာရောက်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

စက်တင်ဘာလကုန်ပိုင်းက အဆုံးသတ်ခဲ့သည့် ဖိလစ်ပိုင်စစ်တပ်နှင့် အမေရိကန်စစ်တပ်တို့၏ Salaknib အမည်ရှိ ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု ဒုတိယအဆင့်အပြီးတွင် ထိုဒုံးပစ်လောင်ချာများကို နိုင်ငံအတွင်း ဆက်လက်ထားရှိမည် ဖြစ်ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်ကြည်းတပ်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီး လူဝီ ဒီမာအလာ (Louie 
Dema-ala) က အတည်ပြုခဲ့သည်။

“Salaknib စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုက ပြီးဆုံးသွားပါပြီ။ လက်ရှိမှာ ဖိလစ်ပိုင်စစ်တပ်ဟာ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု တစ်ခုလုံး ကို အကဲဖြတ် ချင့်ချိန်တွက်ဆနေပါတယ်။ Typhon ဒုံးကျည်စနစ်တွေ ဆက်လက်ထားရှိဖို့ဟာ ဖိလစ်ပိုင်နဲ့ အမေရိကန်အကြား ပူးတွဲဆုံးဖြတ်ရမှာဖြစ်တာကြောင့် ဒီကိစ္စကို အထက်က ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဒီမာအလာက သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

Typhon ဒုံးကျည်စနစ်ကို ထိန်းသိမ်းနေစဉ်

Mid-Range Capability (MRC) ဟုလည်း လူသိများသည့် Typhon ဒုံးကျည်စနစ်သည် မြေပြင်အခြေစိုက် ဒုံးကျည် စနစ်ဖြစ်ပြီး ကီလိုမီတာ ၂၄၀ (မိုင် ၁၅၀) အထိ ပျံသန်းနိုင်သည့် Standard Missile 6 (SM-6) ဒုံးကျည်၊ ကီလိုမီတာ ၂၅၀၀ (မိုင် ၁၅၅၀) အထိ ပျံသန်းနိုင်သော Tomahawk မြေပြင် တိုက်ခိုက်ရေး ဒုံးကျည်တို့ကို ပစ်လွှတ်နိုင်စွမ်း ရှိသည်။

ထို့ကြောင့် ထိုဒုံးကျည်များ ပစ်ခတ်ရောက်ရှိနိုင်သည့် အကွာအဝေးအတွင်း တောင်တရုတ်ပင်လယ်နှင့် ထိုင်ဝမ် ရေလက်ကြားတို့ ပါဝင်နေသည်။

ဖိလစ်ပိုင်သည် ပြည်ပရန် ကာကွယ်ရေးကို အာရုံစိုက်ပြီး မဟာဗျူဟာတစ်ရပ် ချမှတ်လုပ်ဆောင်နေသဖြင့် Typhon ဒုံးကျည်စနစ်ကို ရရှိပိုင်ဆိုင်လိုကြောင်း အစောပိုင်းက ဖိလစ်ပိုင်စစ်တပ်အကြီးအကဲ ရိုမီယို ဘရော်နာ ဂျူနီယာ ( Romeo Brawner Jnr) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Typhon ဒုံးကျည်စနစ်ကို Salaknib စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှု၏ ပထမအဆင့်ဖြစ်သည့် ဧပြီအတွင်း ကနဦး ဖြန့်ကြက် ချခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုဒုံးကျည်စနစ်ကို ဧပြီနှင့် မေလများအတွင်း ပြုလုပ်သည့် Balikatan ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့် မှုများတွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။

တရုတ်ကမူ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် အမေရိကန်၏ Typhon ဒုံးကျည်စနစ် တည်ရှိမှုကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး အမေရိကန်သည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်၌ လက်နက်ပြိုင်ဆိုင်မှု ဖြစ်စေရန် လှုံ့ဆော်ပေးနေကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံ ခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိ (Wang Yi) က ဇူလိုင်လအတွင်း ဝေဖန်ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: SCMP

CNI International News

ခါတွန်၊ အောက်တိုဘာ ၁၁

ဆူဒန်နိုင်ငံ၏ အရန်တပ်ဖွဲ့ Rapid Support Forces (RSF) ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည့်  မိုဟာမက် ဟမ်ဒန် ဒါဂလို(Mohamed Hamdan Dagalo)က ၎င်း၏တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများတွင် အီဂျစ်လည်း ပါဝင်ပတ်သက်မှုရှိကြောင်း အောက်တိုဘာ ၉ ရက်က အသံသွင်းထားသည့် မိန့်ခွန်း၌ စွပ်စွဲပြောကြားခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဒါဂလိုက ၎င်းတို့နှင့် ၁၈ လနီးပါးကြာ စစ်မက်ဖြစ်ပွားနေသော ဆူဒန်အစိုးရကို အီဂျစ်အစိုးရက စစ်သင်တန်း လေ့ကျင့် သင်ကြားပေးခြင်းနှင့် ဒရုန်းများ ထောက်ပံ့ပေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်နေကြောင်း စွပ်စွဲပြောကြားခဲ့သည်။

အီဂျစ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက နောက်ပိုင်းတွင် ဆူဒန်၌ လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲမှာ အီဂျစ်လေတပ် ပါဝင်ပတ်သက်နေသည့် ကိစ္စနှင့်သက်ဆိုင်သော  ဒါဂလို၏ စွပ်စွဲချက်များကို ငြင်းဆန်ချက်တစ်ရပ် ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

"အီဂျစ်အနေနဲ့ ဒီစွပ်စွဲချက်တွေကို ငြင်းဆိုပါတယ်။ RSF ပြည်သူ့စစ်ခေါင်းဆောင် ပြောတဲ့ဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမှန်တရားကို သက်သေပြဖို့ ခိုင်လုံတဲ့ အထောက်အထားကို ဖော်ထုတ်ပေးဖို့ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းကို တောင်းဆိုလိုပါတယ်"ဟု အီဂျစ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထပ်မံပြောကြားခဲ့သည်။

အီဂျစ်သည် ဆူဒန်စစ်တပ်နှင့် ၎င်း၏အကြီးအကဲ အဗ္ဗဒယ်ဖာတာအယ်ဘာဟန်(Abdel Fattah al-Burhan)နှင့် ရင်းနှီးသော ဆက်ဆံရေးရှိသော်လည်း အီဂျစ်သည် ပဋိပက္ခကို ကြားဝင်ဖြန်ဖြေရန်အတွက် အမေရိကန်နှင့် ဆော်ဒီတို့၏ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ချက်များတွင် အတူပူးပေါင်းပါဝင်ခဲ့သည်။

အီဂျစ်အစိုးရသည် ယခုနှစ်အစောပိုင်းက ပြိုင်ဘက် အဖွဲ့အစည်းနှစ်ခုကြား ဆွေးနွေးပွဲများကိုလည်း ပြုလုပ်ပေးခဲ့သည်။

ဒါဂလို၏ အသံသွင်းထားတဲ့ ဗွီဒီယို သတင်းစကားတွင် အီဂျစ်သည် ၎င်း၏ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများ၌ အမေရိကန်ဗုံးများကို အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

"အမေရိကန်အနေနဲ့ ဒီသဘောတူညီချက်ထဲမှာ မပါဝင်ဘူးဆိုရင် ဒီဗုံးတွေကလည်း ဆူဒန်ကို ရောက်လာမှာ မဟုတ်ပါဘူး"ဟု ၎င်းက ဆူဒန်နိုင်ငံတွင်းရှိ တီဂရေး(Tigrayan)၊ အီရစ်ထရီးယား(Eritrean)၊ အဇာဘိုင်ဂျန် (Azerbaijani )နှင့် ယူကရိန်း(Ukrainian )ကြေးစားစစ်သည်များ တည်ရှိမှုကို ရည်ညွှန်းပြောကြားထားခြင်း ဖြစ်ကာ အီရန်တို့သည်လည်း စစ်ပွဲတွင် ဆူဒန်စစ်တပ်ဘက်မှာ ပါဝင်ကြောင်း စွပ်စွဲချက်ကိုလည်း  ဒါဂလိုက ထပ်တလဲလဲ ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆူဒန်စစ်တပ်သည် လတ်တလော ကာလအတွင်း မြို့တော်ခါတွန် (Khartoum) နှင့် အရှေ့တောင်ပိုင်း ဆန်နာ (Sennar) ပြည်နယ်တို့တွင် ချီတက်ထိုးစစ်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလက စတင်ဖြစ်ပွားသော ဆူဒန်စစ်ပွဲကြောင့် လူ ၁၀ သန်းနီးပါးသည် နေအိမ်များမှ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်ခဲ့ရပြီး အငတ်ဘေး ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကျရောက်ခဲ့ကာ လူမျိုးရေးအရ တွန်းအားပေးသော အကြမ်းဖက်မှု လှိုင်းများနှင့်ပတ်သက်ပြီး RSF ကို ဝေဖန်ပြစ်တင်ခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဆိုးလ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၁

တောင်ကိုရီးယားနှင့် ထိစပ်နေသော နိုင်ငံတောင်ပိုင်းနယ်စပ်ကို အပြီးသတ် ပိတ်ပစ်ရန် စီစဉ်နေသည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားစစ်တပ်က အောက်တိုဘာ ၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း  Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားစစ်တပ်၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံကြား ဆက်သွယ်ထားသည့် လမ်းများနှင့် မီးရထားလမ်းကြောင်းများကို ဖြတ်တောက်သွားမည်ဟုလည်း ဖော်ပြထားသည်။

မြောက်ကိုရီးယားက အောက်တိုဘာ ၉ ရက် ထုတ်ပြန်ချက်ကို အဓိကစစ်ရေး ခြေလှမ်းတစ်ရပ်အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့ သော်လည်း ကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးကမူ ထိုအစီအစဉ်သည် ကာလကြာရှည် လုပ်ဆောင်နေသည့် လုပ်ငန်းစဉ် တစ်ရပ်ကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သုံးသပ်ထားသည်။

ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံကြား ဆက်ဆံရေးသည် လတ်တလော နှစ်များအတွင်း အဆိုးရွားဆုံး အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိခဲ့ ပြီး မြောက်ကိုရီးယားအစိုးရသည် နှစ်နိုင်ငံပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေးကို ဆောင်ရွက်နေသည့် အေဂျင်စီများအား ပိတ်ပစ်သလို တောင်ကိုရီးယားကို ၎င်း၏အဓိကရန်သူအဖြစ် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ တောင်ကိုရီးယား နယ်စပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

မြောက်ကိုရီးယားက အောက်တိုဘာ ၈ ရက်တွင် ပြီးဆုံးခဲ့သည့် လွှတ်တော်အစည်းအဝေး၌ ၁၉၉၁ ခုနှစ်က ချုပ်ဆိုခဲ့သည့် ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံကြား သဘောတူညီချက်တစ်ရပ်ကို ဖျက်သိမ်းပစ်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားစစ်တပ်က ၎င်းတို့အနေဖြင့် တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဆက်သွယ်ထားသော လမ်းများနှင့် မီးရထား လမ်းများကို အပြီးတိုင် ဖြတ်တောက်သွားကာ နယ်စပ်ရှိ ၎င်းတို့ဘက်ခြမ်းဒေသကို အင်အားခိုင်မာစေရန် ပြုလုပ် သွားမည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယားက တောင်ပိုင်းနယ်စပ်ဒေသတွင် လုပ်ဆောင်မည့် ခံတပ်စီမံကိန်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး နားလည်မှု မလွဲစေရန်နှင့် ပဋိပက္ခ မဖြစ်ပွားစေရန်အတွက် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ထံ အောက်တိုဘာ ၉ ရက် နံနက်ခင်းတွင် တယ်လီဖုန်းဖြင့် ကြိုတင် သတင်းစကားပေးပို့ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုနယ်စပ်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် စစ်အင်အား အထူထပ်ဆုံး နယ်စပ်များတွင် တစ်ခု အပါအဝင် ဖြစ်သော်လည်း သြဂုတ်လက နယ်စပ်ကိုဖြတ်ကျော်ကာ တောင်ကိုရီးယားသို့ ဝင်ရောက်မှုများကို ဟန့်တားနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ယခုနှစ်အတွင်း စစ်အင်အားထူထပ်သော နယ်စပ်တစ်လျှောက် မြေမြှုပ်မိုင်းများနှင့် အတားအဆီးများကို ချထားပြီး မြေလွတ်မြေရိုင်း နေရာတစ်ခုအဖြစ် ဖန်တီးထားကြောင်း တောင်ကိုရီးယား စစ်တပ်က ဇူလိုင်လတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source-Nikkei Asia