CNI International News

ဘေဂျင်း၊ မေလ ၁၅

တရုတ်သည် အိန္ဒိယနှင့် အငြင်းပွားနေသည့် နယ်စပ်အနီးရှိ နယ်နိမိတ်များကို ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေညာချက်များ  ထပ်မံ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုဒေသရှိ နယ်နိမိတ်များ၏ အမည်များကို တရုတ်က သတ်မှတ် ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အများစုသည် အိန္ဒိယက ထိန်းချုပ်ထားသည့် နယ်နိမိတ်များဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီက နှစ်နိုင်ငံကြား သံတမန်ဆက်ဆံရေးများ တိုးမြင့်စေရန် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများ ရှိခဲ့သည့်တိုင် တရုတ်ပြည်သူ့ရေးရာဝန်ကြီးဌာနသည် အာရုနာချယ် ပရာဒေ့ရှ် (Arunachal Pradesh) ပြည်နယ်ရှိ နယ်မြေ များ၏ အမည်များကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အာရုနာချယ်ပရာဒေ့ရှ် ပြည်နယ်ကို တရုတ်က ကျန်းနန် ( Zangnan) ဟု အမည်မှည့်ခေါ်ခဲ့ပြီး ထိုပြည်နယ်သည် တိဘက်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်ကြောင်း ကြေညာထားသည်။

အိန္ဒိယနဲ့တရုတ် နယ်နိမိတ် အငြင်းပွားနေတဲ့ နေရာကိုတွေ့ရစဉ်

တရုတ်ပြည်သူ့ရေးရာဝန်ကြီးဌာနက အမည်မှည့်ခေါ်ခဲ့သည့် နေရာ ၂၇ နေရာအနက် တောင် ၁၅ ခု၊ လူနေဒေသ ၅ ခု၊ တောင်ကြားလမ်း ၄ ခု၊ မြစ် ၂ စင်းနှင့် ရေကန် ၁ ကန် ပါဝင်သည်။

ထိုနယ်မြေဒေသ တစ်ခုချင်းစီကို တရုတ်က တရုတ်အမည်များဖြင့် ပြောင်းလဲကြေညာခဲ့ပြီး နယ်မြေများ၏ တည်နေရာကို လတ္တီကျု၊ လောင်ဂျီကျုများဖြင့် အသေးစိတ် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ပထဝီဝင် အမည်များကို စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတော်ကောင်စီ၏ သင့်တော်သည့် ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် အညီ မိမိတို့သည် တရုတ်၏ ကျန်းနန်ဒေသရှိ ပထဝီဝင် အမည်အချို့ကို စံသတ်မှတ်ချက်ဖြင့် ကြေညာကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

အိန္ဒိယကမူ တရုတ်၏ ကြေညာချက်သည် အနှစ်သာရကင်းမဲ့ပြီး ယုတ္တိမရှိကြောင်း မေလ ၁၄ ရက်က တုံ့ပြန်ခဲ့ သည်။

အာရုနာချယ်ပရာဒေ့ရှ်၏ ငြင်းပယ်နိုင်စွမ်းမရှိသည့် အမှန်တရားကို အမည်များ ပြောင်းလဲရုံဖြင့် ပြောင်းလဲနိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း၊ ထိုပြည်နယ်သည် အိန္ဒိယ၏ ခွဲခြားမရနိုင်သည့် အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုအဖြစ် အမြဲတမ်း ဆက်လက် တည်ရှိနေလိမ့်မည်ဟု အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

မနီလာ၊ မေလ ၁၄

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် မေလ ၁၂ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် မျှော်လင့်မထားသည့် ရလဒ်များ ထွက်ပေါ်ခဲ့ပြီးနောက် သမ္မတဟောင်း ဒူတာတေးက မြို့တော်ဝန်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ရသည်ဟု Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲရလဒ် ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ရေတွက်ပြီးချိန်တွင် သမ္မတ ဖာဒီနန် မားကို့စ် ဂျူနီယာ (Ferdinand Marcos Jr) ၏ မဟာမိတ်များသည် အထက်လွှတ်တော် နေရာများကို မျှော်မှန်းထားသလောက် ရရှိခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

မူးယစ်ဆေးဝါး စစ်ပွဲအတွင်း လူပေါင်းထောင်ချီ သေဆုံးခဲ့မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး နယ်သာလန်နိုင်ငံ၊ သည်ဟိဂ်မြို့ရှိ နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာတရားရုံး (ICC) တွင် ထိန်းသိမ်းခံထားရသည့် သမ္မတဟောင်း ရိုဒရီဂို ဒူတာတေး (Rodrigo Duterte) သည် ဒါဗောင်း (Davao) မြို့တော်ဝန်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ရသည်။

ဖိလစ်ပိုင်ဒုသမ္မတ ဆာရာဒူတာတေးကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် စွပ်စွဲပြစ်တင် ခံထားရသည့် ၎င်း၏ သမီးဖြစ်သူ ဆာရာဒူတာတေး (Sara Duterte) ၏ နိုင်ငံရေး ကံကြမ္မာသည် ကြီးမားသည့် ပြောင်းလဲမှုမရှိခဲ့ပေ။

မေလ ၁၂ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အထက်လွှတ်တော်၏ နေရာ ၁၂ နေရာ၊ အောက်လွှတ်တော် ၏ နေရာ ၃၁၇ နေရာ၊ ပြည်နယ်များ၊ မြို့များနှင့် မြို့နယ်များ၏ ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေး ရာထူးနေရာ စုစုပေါင်း ၁၈,၀၀၀ အတွက် မဲပေးရန် မှတ်ပုံတင်ထားသည့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသား ၆၈ သန်းကျော်က မဲပေးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

အထက်လွှတ်တော် ၁၂ နေရာတွင် သမ္မတမားကို့စ်ဂျူနီယာ၏ မဟာမိတ်များက ၆ နေရာရခဲ့ပြီး ဒူတာတေး မိသားစုက ထောက်ခံပေးထားသည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများအနက် တစ်ဦးကသာ အထက်လွှတ်တော်နေရာ ၁ နေရာကို ရရှိခဲ့သည်။

ဒူတာတေးကို ထောက်ခံသူများအား တွေ့ရစဉ်

သမ္မတဟောင်း ဒူတာတေးသည် ဒါဗောင်းမြို့တော်ဝန်အဖြစ် ထပ်မံရွေးကောက် ခံရလိမ့်မည်ဟု မျှော်မှန်း ထားသည့်အတိုင်း အနိုင်ရခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့မိသားစုသည် ထိုမြို့၏ မြို့တော်ဝန်နေရာကို ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ် ကတည်းက ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဒူတာတေးသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်က သမ္မတအဖြစ် ရွေးကောက် မခံရမီ အချိန်အထိ ဒါဗောင်းမြို့တော်ဝန်အဖြစ် နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကြာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။

သက်တမ်းဝက် ရွေးကောက်ပွဲ၏ ရလဒ်အပြည့်အစုံကို ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း တရားဝင် ထုတ်ပြန်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဒါကာ၊ မေလ ၁၄

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရွေးကောက်ပွဲကော်မတီ(BEC)က ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှိတ်ဟာစီနာ(Sheikh Hasina)၏ အဝါမီလိဂ်(Awami League)ပါတီကို မှတ်ပုံတင်ခွင့် ဆိုင်းငံ့ခဲ့ကြောင်း India Express မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် လာမည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် အဝါမီလိဂ်ပါတီ၏ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်အား ထိရောက်စွာ တားမြစ်နိုင်ခဲ့သည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုရှင် မိုဟာမက် ယူနွတ် (Muhammad Yunus) ဦးဆောင်သည့် ယာယီအစိုးရအဖွဲ့သည် အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေး အက်ဥပဒေအောက်တွင် အဝါမီလိဂ်(Awami League)ပါတီ၏ လှုပ်ရှားမှုအားလုံးကို တားမြစ်ခဲ့ပြီးနောက် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ကြေညာချက် ထွက်ပေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမျိုးသားလုံခြုံရေး ခြိမ်းခြောက်မှုများ၊ ရာနှင့်ချီသည့် ဆန္ဒပြသူများ သေဆုံးမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး  Awami League ပါတီ၏ ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များကို စစ်ရာဇဝတ်မှုများဖြင့် စုံစမ်းစစ်ဆေးနေမှုများကြောင့် ပါတီ၏ လှုပ်ရှားမှု များကို တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ကြားဖြတ်အစိုးရက ပြောကြားခဲ့သည်။

အဝါမီလိဂ်ပါတီ ထောက်ခံသူများကို တွေ့ရစဉ်

Awami League ပါတီ အပါအဝင် ထိုပါတီနှင့်ဆက်နွှယ်သည့် အဖွဲ့အစည်းများ၏ လှုပ်ရှားမှုအားလုံးကို ပိတ်ပင်သော ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့်အတူ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် Awami League ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်မှုကို ဆိုင်းငံ့ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အတွင်းရေးမှူးချုပ် အက်ခ်တာ အာမက် (Akhtar Ahmed) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေများအရ နိုင်ငံအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်မည့် ပါတီ သည် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်တွင် မှတ်ပုံတင်ရန် လိုအပ်သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ဆယ်စုနှစ် နှစ်စုကျော်ကြာ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည့် Awami League ပါတီအား ဆိုင်းငံ့လိုက်ခြင်းသည် နိုင်ငံအတွင်း ပြုလုပ်မည့် မည်သည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင်မဆို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ကို တရားဝင် ပိတ်ပင်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

ရှိတ်ဟာစီနာကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် Awami League ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်မှုကို ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ပြန်လည်ခွင့်မပြုမီ အချိန်အထိ Awami League ပါတီသည် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ခွင့်မရှိဘဲ ဆိုင်းငံ့ခံထားရမည်ဖြစ်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် အဝါမီလိဂ်နှင့် ၎င်း၏ ဆက်စပ်အဖွဲ့များသည် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေမှုများ၊ မီဒီယာများ၌ ဖော်ပြမှုများ၊ အွန်လိုင်းနှင့် ဆိုရှယ်မီဒီယာ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများ၊ စီတန်းလှည့်လည်မှုများ၊ စုဝေမှု သို့မဟုတ် အစည်းအဝေးများ ပြုလုပ်ခြင်း အပါအဝင် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုများ မပြုလုပ်ရန် တားမြစ် ထားသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် စတုတ္ထမြောက် သက်တမ်းကို အနိုင်ရခဲ့သည့် ဟာစီနာသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် လက ဆူပူအုံကြွမှုများအတွင်း အိန္ဒိယသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သွားခဲ့ပြီး ယူနွတ် ဦးဆောင်သည့် ယာယီအစိုးရက အာဏာကို လွှဲပြောင်းရယူခဲ့သည်။

Source: India Express

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ မေလ  ၁၄

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကို စုပေါင်းရင်ဆိုင်ရန်၊ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် တည်ငြိမ်ရေးကို တိုးမြှင့်ရန် တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) က နိုင်ငံများကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲများတွင် အနိုင်ရရှိသူ မရှိကြောင်းလည်း ရှီက အမေရိကန်ကို ရည်ညွှန်းပုံပေါ်သည့် မှတ်ချက် စကားကိုလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အနိုင်ကျင့်ဗိုလ်ကျမှု သို့မဟုတ် စိုးမိုးခြယ်လှယ်မှုသည် မိမိကိုယ်ကို ဖယ်ကြဉ်သည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိသွား စေနိုင်ကြောင်း ရှီက လက်တင်အမေရိကနှင့် ကာရစ်ဘီယံနိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုပြောကြားချက်သည် အမေရိကန်-တရုတ် ကုန်သွယ်ရေး ဆွေးနွေးမှုများအပြီး ရှီ၏ ပထမဆုံးအကြိမ် လူသိရှင်ကြား ပြောကြားသည့် မှတ်ချက်စကားတစ်ခုဖြစ်သည်။

ရှီသည် မေလ ၁၃ ရက်က ဘေဂျင်းမြို့တော်တွင် ပြုလုပ်သည့် တရုတ်-လက်တင်အမေရိကနှင့် ကာရစ်ဘီယံနိုင်ငံ များ ဖိုရမ်၏ စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် ဝန်ကြီးအဆင့် အစည်းအဝေး ဖွင့်ပွဲ၌ မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။

ရှီနဲ့ ကာရေဘီယံနိုင်ငံများက ခေါင်းဆောင်တွေကိုတွေ့ရစဉ်

“ကမ္ဘာကြီးက လျင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲနေတဲ့ ရာစုနှစ်ထဲကို ရောက်နေပါတယ်။ အန္တရာယ်ပေါင်းစုံ ရှိနေပါတယ်။ စည်းလုံးညီညွတ်မှုနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကတစ်ဆင့် ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းသိမ်းနိုင် မှာပါ”ဟု ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နှင့် လက်တင်အမေရိက၊ ကာရစ်ဘီယံနိုင်ငံများသည် ကမ္ဘာ့တောင်ခြမ်းဒေသ၏ အရေးကြီးသည့် နိုင်ငံများ ဖြစ်ပြီး ရှိရင်းစွဲအခွင့်အရေးများ၊ တရားမျှတမှုတို့သည် မိမိတို့အားလုံး၏ ဘုံရည်မှန်းချက်များ ဖြစ်သည်ဟုလည်း ရှီက ဆိုသည်။

တရုတ်သည် မြင့်တက်လာသည့် ပထဝီနိုင်ငံရေး တင်းမာမှုများ၊ အဖွဲ့အစည်းများကြား ထိပ်တိုက်တွေ့မှုနှင့် တစ်ဖက်သတ်ဆန်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို ဖြေရှင်းရာတွင် အခြားနိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ဆန္ဒရှိကြောင်းလည်း ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၃

ပါကစ္စတန်နိုင်ငံအတွင်းက အကြမ်းဖက်မှုကို နှိမ်နင်းသည့် စစ်ဆင်ရေးအတွင်း “Made in India- အိန္ဒိယထုတ်” လက်နက်များ၏ ယုံကြည်စိတ်ချရမှုကို သက်သေထူပြခဲ့ပြီးဖြစ်၍ ၂၁ ရာစု စစ်ပွဲများမှာ “Made in India” ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းများ၏ အချိန်ကာလ ရောက်ရှိလာပြီဟု အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီက ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၂ ရက်က အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ ပြည်သူသို့ ပြောကြားသည့် မိန့်ခွန်းတွင် ထည့်သွင်း ပြောကြားသွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီက “ စစ်မြေပြင်တိုင်းမှာ ပါကစ္စတန်ကို ကျနော်တို့ အကြိမ်ကြိမ် အနိုင်ယူခဲ့ပါတယ်။ ယခုတစ်ကြိမ် တွင် Operation Sindoor သည် အတိုင်းအတာအသစ်တစ်မျိုး ထပ်မံဖြည့်ဆည်းပေးလိုက်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ စွမ်းရည်တွေကို သဲကန္တာရတွေ၊ တောင်တန်းတွေမှာရော ခေတ်သစ်စစ်ရေးမှာပါ ကျနော်တို့ရဲ့ သာလွန်မှုကို သက် သေပြခဲ့ပါတယ်။ ဤစစ်ဆင်ရေးအတွင်း “Made in India- အိန္ဒိယထုတ်” လက်နက်တွေရဲ့ ယုံကြည်စိတ်ချရမှုကို လည်း သက်သေထူပြခဲ့ပါတယ်။ ၂၁ ရာစု စစ်ပွဲတွေမှာ “Made in India”ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းတွေရဲ့ အချိန်ကာလ ရောက်ရှိလာပြီဆိုတာ ယနေ့ကမ္ဘာက မြင်တွေ့နေရပါပြီ”ဟု ပြောသည်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံဘက်ခြမ်းက ကက်ရှ်မီးယားပြည်နယ်၊ ပါဟာဂမ်ဒေသတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၂ ရက်က အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ခရီးသွား ၂၆ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။
အဆိုပါ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်သူများသည် ပါကစ္စတန်ဘက်မှ ထောက်ပံ့ပေးထားသော အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်း များဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယဘက်က စွပ်စွဲ၍ ဆင်ဒူစစ်ဆင်ရေး(Operation Sindoor)ကို မေလ ၇ ရက်စတင်ကာ ပါကစ္စတန်ဘက်ရှိ နေရာ  ၉ နေရာကို အိန္ဒိယက တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယစစ်တပ်က ဆင်ဒူစစ်ဆင်ရေးကို ရှင်းပြနေစဉ်

အဆိုပါ တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း အကြမ်းဖက်သမား ၁၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည်ဟု အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီက ပြော သည်။

၎င်းက “အိန္ဒိယတပ်ဖွဲ့များသည် ပါကစ္စတန်ရှိ အကြမ်းဖက် ခိုအောင်းရာနေရာများနှင့် ၎င်းတို့၏ လေ့ကျင့်ရေး စင်တာများကို တိကျစွာ တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ပါကစ္စတန်ရှိ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များ၏ အဆောက်အအုံများကို အိန္ဒိယ ၏ ဒုံးကျည်များနှင့် မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်များက တိုက်ခိုက်သောအခါတွင် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များ၏ အဆောက် အအုံများသာမက ၎င်းတို့၏သတ္တိကိုလည်း ဆိုးရွားစွာ ယိမ်းယိုင်စေခဲ့သည်။ Bahawalpur နှင့် Muridke ကဲ့သို့ သော အကြမ်းဖက်အခြေစိုက်စခန်းများသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု၏ တက္ကသိုလ်များဖြစ်သည်။ အကြမ်းဖက်ခေါင်းဆောင် အများအပြားသည် ပါကစ္စတန်တွင် လွန်ခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုခွဲမှ ဆယ်စုနှစ် သုံးခု အထိ လွတ်လပ်စွာ လှည့်လည်သွားလာကာ အိန္ဒိယကို ဆန့်ကျင်ရန် ပူးပေါင်းကြံစည်ခဲ့ကြသည်။ အိန္ဒိယက သူတို့ကို တစ်ချက်ထဲဖြင့် သတ်လိုက်ပါသည်”ဟု ပြောသည်။

အိန္ဒိယက ပါကစ္စတန်ဘက်ခြမ်းကို တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ နေရာ ၉ နေရာကို တွေ့ရစဉ်

အကြမ်းဖက်ဝါဒကို တိုက်ဖျက်ရန် အိန္ဒိယ၏ လုပ်ဆောင်ချက်ကို ပံ့ပိုးမပေးဘဲ ပါကစ္စတန်သည် အိန္ဒိယကို ကိုယ်တိုင် တိုက်ခိုက်ရန် စတင်ခဲ့ကြောင်း၊ ပါကစ္စတန်သည် မိမိတို့၏ ကျောင်းများ၊ ကောလိပ်များ၊ ဂူရူဒွါရ်များ (ဆစ်ခ်ဘုရားကျောင်းများ)၊ ဘုရားကျောင်းများနှင့် အရပ်သားများ၏ အိမ်များကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း၊ ပါကစ္စတန်သည် မိမိတို့၏ စစ်အခြေစိုက် စခန်းကိုလည်း ပစ်မှတ်ထားခဲ့ကြောင်း၊ ပါကစ္စတန်၏ ဒရုန်းများနှင့် ဒုံးကျည်များသည် အိန္ဒိယရှေ့တွင် ကောက်ရိုးကဲ့သို့ ပြုတ်ကျသည်ကို ကမ္ဘာက မြင်တွေ့ခဲ့ရကြောင်း အိန္ဒိယဝန်ကြီး ချုပ် မိုဒီက ပြောသည်။

ထို့နောက် အိန္ဒိယ၏ ခိုင်မာတောင့်တင်းသော လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးစနစ်က ၎င်းတို့ကို ကောင်းကင်ယံ တွင် ဖျက်ဆီး ပစ်ခဲ့ကြောင်း၊ ပါကစ္စတန်သည် နယ်စပ်ကို တိုက်ခိုက်ရန် ပြင်ဆင်ခဲ့သော်လည်း အိန္ဒိယသည် ပါကစ္စတန် အလယ်ဗဟိုကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း၊ အိန္ဒိယ၏ ဒရုန်းများနှင့် ဒုံးကျည်များက တိကျစွာ တိုက်ခိုက်ခဲ့ ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယနှင့်ပါကစ္စတန်ကြား အပစ်ခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် သဘောတူညီမှုရရှိထားပြီး အကြမ်းဖက်ဝါဒ ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးရန် ပြင်ဆင်နေကြသည်။

CNI International News

မနီလာ၊ မေလ ၁၃

ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတဟောင်း ရိုဒရီဂို ဒူတာတေး (Rodrigo Duterte) သည် နယ်သာလန်နိုင်ငံ၊ သည်ဟိဂ် (The Hague) မြို့တွင် ထိန်းသိမ်းခံထားရသော်လည်း မေလ ၁၂ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် သက်တမ်းဝက် ရွေးကောက်ပွဲ တွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဒူတာတေးသည် အမျိုးသားအဆင့်နှင့် ဒေသန္တရအဆင့် ရာထူးနေရာ ၁၈,၀၀၀ ကို ရွေးကောက်တင်မြှောက်သည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ပါဝင်နေသဖြင့် ထိုရွေးကောက်ပွဲသည် ၎င်းနှင့် ၎င်း၏မိသားစု အတွက် နိုင်ငံရေးအာဏာအား ဆက်လက်စွဲကိုင်ရေး အဆုံးအဖြတ် ပေးလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒူတာတေးသည် မတ်လကတည်းက နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်မှုတရားရုံး(ICC)တွင် ထိန်းသိမ်းခံထားရပြီး ၎င်း၏ သမ္မတသက်တမ်းဖြစ်သည့် ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း ပြုလုပ်ခဲ့သည့် မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲ အတွင်း လူသားမျိုးနွယ်အား ဆန့်ကျင်သည့် ရာဇဝတ်မှုစွဲချက်များဖြင့် တရားရင်ဆိုင်ရန် စောင့်ဆိုင်းနေသည်။

ဖိလစ်ပိုင်ဒုသမ္မတ ဆာရာဒူတာတေးကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော်လည်း ဒူတာတေးသည် ၎င်း၏ဩဇာအာဏာ လွှမ်းမိုးထားသည့် ဒါဗောင်း (Davao) မြို့၏ မြို့တော်ဝန် ရာထူးနေရာအတွက် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းစာရင်းတွင် ပါဝင်နေသည်။

ဖိလစ်ပိုင်၏ တရားဥပဒေအရ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ စွဲချက်များဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများသည် ထိန်းသိမ်းခံထားရသည့်တိုင် စီရင်ချက် မချမီအချိန်အထိ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရရှိထားသည်။

ဒူတာတေးသည် သမ္မတမဖြစ်ခင်က ဒါဗောင်းမြို့တော်ဝန်အဖြစ် နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော်ကြာ တာဝန်ထမ်းဆောင် ခဲ့သဖြင့် ယခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင်လည်း ဒါဗောင်းမြို့တော်ဝန်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံရဖွယ်ရှိကြောင်း အများစုက ယူဆထားကြသည်။

ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ မားကို့စ်ကို တွေ့ရစဉ်

မေလ ၁၂ ရက်က ပြုလုပ်သည့် သက်တမ်းဝက် ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲပေးရန် မှတ်ပုံတင်ထားသည့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ သား ၆၈ သန်းကျော်သည် အထက်လွှတ်တော်၏ နေရာ ၁၂ နေရာ၊ အောက်လွှတ်တော်၏ နေရာ ၃၁၇ နေရာ၊ ပြည်နယ်များ၊ မြို့များနှင့် မြို့နယ်များ၏ ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေး ရာထူးနေရာ အသီးသီးအတွက် ကိုယ်စားလှယ် လောင်းများကို မဲပေးရွေးချယ်နေခြင်းဖြစ်သည်။

ဒူတာတေး၏ သမီးဖြစ်သည့် လက်ရှိ ဖိလစ်ပိုင်ဒုသမ္မတ ဆာရာဒူတာတေး (Sara Duterte) သည်လည်း အထက်လွှတ်တော်၏ နေရာတစ်နေရာအတွက် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။

ဆာရာဒူတာတေးသည်လည်း သမ္မတ ဖာဒီနန်မားကို့စ် ဂျူနီယာ (Ferdinand Marcos Jr. ) အား လုပ်ကြံသတ် ဖြတ်မည်ဆိုသည့် မှတ်ချက်စကားပြောကြားမှု၊ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုများဖြင့် ဇူလိုင်လတွင် လွှတ်တော်၌ စွပ်စွဲ ပြစ်တင်ခံခဲ့ရသည်။

Source: အေပီ

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ မေလ ၁၃

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပါကစ္စတန်စစ်တပ် အကြီးအကဲနှင့် ဆွေးနွေးမှုများသည် မေလ ၁၂ ရက် မွန်းလွဲပိုင်းအထိ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယစစ်တပ်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အိန္ဒိယက လေဆိပ်များကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်မှုနှင့်အတူ မေလ ၁၁ ရက် ညပိုင်းက ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများ၊ ပေါက်ကွဲမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ငြိမ်းချမ်းသည့် ညဖြစ်ခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယစစ်တပ်က မေလ ၁၂ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနှင့်ပါကစ္စတန်ကြား ၄ ရက်ကြာ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး အမေရိကန်၏ ဖိအားများကြောင့် မေလ ၁၀ ရက်တွင် နှစ်နိုင်ငံကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှု ရရှိပြီဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ကြေညာခဲ့သည်။

အိန္ဒိယစစ်တပ်သည် မေလ ၁၀ ရက် ပါကစ္စတန်၏ အပစ်အခတ်ရပ်စဲမှု သဘောတူညီချက်အား ချိုးဖောက်မှု များနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် မေလ ၁၁ ရက်က အရေးပေါ် မက်ဆေ့ချ်တစ်ခု ပေးပို့ခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန်စစ်တပ်ကမူ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို ချိုးဖောက်ခြင်း မရှိကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

အိန္ဒိယစစ်တပ်ကမူ နှစ်နိုင်ငံစစ်ဆင်ရေးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်များသည် မေလ ၁၂ ရက် မွန်းလွဲပိုင်းတွင် ဖုန်းဖြင့် ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သော်လည်း ဆွေးနွေးမည့် အစီအစဉ်သည် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာခဲ့ ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယစစ်တပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုဆွေးနွေးမှု အကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး မှတ်ချက်ပေးရန် တောင်းဆိုချက်ကို ပါကစ္စတန်စစ်တပ်၏ မီဒီယာဌာနက ချက်ချင်းတုံ့ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

မေလ ၁၂ ရက်က အိန္ဒိယသည် ပဋိပက္ခကြောင့် ပိတ်ထားခဲ့ရသည့် လေဆိပ် ၃၂ ခုကို ပြန်ဖွင့်ခဲ့ပြီး ထိုလေဆိပ်များ တွင် အရပ်ဖက် လေကြောင်းလိုင်းများ ပြန်လည်ပြေးဆွဲမည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပါကစ္စတန်ကလည်း မေလ ၁၀ ရက်က ၎င်း၏ လေပိုင်နက်ကို ပြန်ဖွင့်ပေးခဲ့သည်။

ဧပြီ ၂၂ ရက်က အိန္ဒိယဘက်ခြမ်းရှိ ကက်ရှ်မီးယားဒေသတွင် စစ်သွေးကြွများ၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် လူ ၂၆ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အိန္ဒိယက ပါကစ္စတန်ကို အပြစ်တင်ခဲ့ကာ နှစ်နိုင်ငံတင်းမာမှုများ မြင့်တက်ခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

အစ္စတန်ဘူလ်၊ မေလ ၁၃

တူရကီနိုင်ငံနှင့် ဆယ်စုနှစ် လေးစုကျော်ကြာ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေသည့် ကာ့ဒ်အလုပ်သမားပါတီ(PKK) အမည်ရှိ စစ်သွေးကြွအဖွဲ့သည် ၎င်းတို့အဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းရန်နှင့် လက်နက်စွန့်လွှတ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည့်အတွက် နှစ် ၄၀ ကြာ တူရကီနိုင်ငံမှာ သူပုန်ထမှု အဆုံးသတ်သွားပြီးဖြစ်ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

PKK ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည့် တူရကီနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေး တည်ငြိမ်မှုကို မြင့်တက်စေနိုင်ပြီး ကာ့ဒ်တပ်ဖွဲ့များရှိသော အိမ်နီးချင်း အီရတ်၊ ဆီးရီးယားတို့နှင့် တင်းမာမှုများကို လျော့ကျ စေနိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

PKK အဖွဲ့သည် ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် လက်နက်ကိုင် သူပုန်ထမှုကို စတင်ခဲ့ချိန်ကတည်းက လူပေါင်း ၄၀,၀၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီး စီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေခဲ့ကာ လူမှုရေးတင်းမာမှုများ မြင့်တက်ခဲ့သည်။

 ကာ့ဒ်သူပုန်တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် တူရကီနှင့် ၎င်း၏ အနောက်မဟာမိတ် နိုင်ငံများက PKK ကို အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

၁၂ ကြိမ်မြောက် PKK လွှတ်တော်သည် PKK ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်မှုကို ဖျက်သိမ်းရန်နှင့် လက်နက်စွန့်လွှတ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း PKK အဖွဲ့အခြေစိုက်သည့် အီရတ်နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်ကပြုလုပ် ခဲ့သော လွှတ်တော်ပိတ်သိမ်းကြောင်း ကြေညာချက်၌ ဖော်ပြခဲ့သည်ဟု Firat သတင်းအေဂျင်စီက သတင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

၁၉၉၉ ခုနှစ်ကတည်းက အစ္စတန်ဘူလ်မြို့ တောင်ပိုင်းရှိ ကျွန်းတစ်ကျွန်းပေါ်တွင် အကျဉ်းချခံထားရသည့် PKK ခေါင်းဆောင် အဗ္ဗဒူလာ အော်ကလန် (Abdullah Ocalan) က PKK အဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းရန် ဖေဖော်ဝါရီလက တိုက်တွန်းခဲ့ပြီးနောက် PKK က လွှတ်တော်အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် အဖွဲ့အစည်း ဖျက်သိမ်းရေးနှင့်  လက်နက် စွန့်လွှတ်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို အော်ကလန်က စီမံ လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မေလ ၁၂ ရက်၌ PKK က ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း အော်ကလန်သည် ထိုလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ဆက်လက် ပါဝင်မည့် အခြေအနေကို တူရကီအစိုးရက လက်ခံမည် ဟုတ်/မဟုတ်ကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးပေ။

လက်ရှိတွင် အော်ကလန်သည် အကျဉ်းထောင်ထဲ၌ ရှိနေသဖြင့် PKK အဖွဲ့ လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို မည်ကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်သွားမည်ဆိုခြင်းကိုလည်း အသေးစိတ် အချက်အလက်များ ထွက်ပေါ်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ထို့ပြင် PKK အဖွဲ့ ဖျက်သိမ်းမှုသည် ဆီးရီးယားရှိ YPG ကာ့စ်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အပေါ် မည်ကဲ့သို့ သက်ရောက် မည်ဆိုခြင်းကိုလည်း စောင့်ကြည့်ရမည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

အစ္စလာမ်မာဘက်၊ မေ ၁၂

အမေရိကန်ဦးဆောင်သည့် ဆွေးနွေးမှုများဖြင့် အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်ကြား မေလ ၁၀ ရက်က အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့သော်လည်း နာရီပိုင်းအကြာမှာပင် ထိုအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ချိုးဖောက်ကြောင်း အပြန်အလှန် စွပ်စွဲပြောကြားမှုများရှိခဲ့သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်လက အိန္ဒိယဘက်ခြမ်းရှိ ကက်ရှ်မီးယားဒေသတွင် စစ်သွေးကြွများ၏ တိုက်ခိုက်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အိန္ဒိယက ပါကစ္စတန်ကို အပြစ်တင်ခဲ့ကာ နှစ်နိုင်ငံကြား ဒုံးကျည်များ၊ ဒရုန်းများဖြင့် တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

ထို့နောက် မေလ ၁၀ ရက်တွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့သဖြင့် တိုက်ခိုက်မှုများ အဆုံးသတ် သွားလိမ့်မည်ဟု အများစုက မျှော်လင့်ခဲ့ကြသည်။

သို့သော် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှု ရရှိပြီး နာရီပိုင်းအကြာတွင် အိန္ဒိယထိန်းချုပ်ထားသည့် ကက်ရှ်မီးယားဒေသ၏ မြို့ကြီး ၂ မြို့တွင် ပေါက်ကွဲမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဗစ်ကရမ် မစ္စရီ (Vikram Misri) ကမူ နှစ်နိုင်ငံကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူ ညီချက် ချိုးဖောက်မှုများရှိခဲ့ပြီး ပါကစ္စတန်ကို သဘောတူညီချက် ချိုးဖောက်ကြောင်း စွပ်စွဲခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဗစ်ကရမ် မစ္စရီကို တွေ့ရစဉ်

“ပါကစ္စတန်အနေနဲ့ ဒီလိုချိုးဖောက်မှုတွေကို ဖြေရှင်းဖို့၊ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုဖြင့် အလေးထားဖြေရှင်းဖို့ သင့်တော်တဲ့ အစီအစဉ်တွေကို လုပ်ဆောင်ဖို့ ကျနော်တို့ တိုက်တွန်းပါတယ်” ဟု မစ္စရီက နယူးဒေလီမြို့တော်တွင် ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယစစ်တပ်ကလည်း နယ်စပ်ဒေသ ကျူးကျော်မှုအတွက် လက်တုံ့ပြန်ခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

ပါကစ္စတန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကမူ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် ချိုးဖောက်မှုအတွက် အိန္ဒိယ တပ်ဖွဲ့များကို အပြစ်တင်ခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန်သည် သဘောတူညီချက်အတိုင်း ဆက်လက် နေထိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ၎င်းတို့တပ်ဖွဲ့များသည် အခြေအနေကို တာဝန်သိသိဖြင့် ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနေကြောင်းလည်း ပါကစ္စတန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

“အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို အဆင်ပြေ ချောမွေ့စွာ အကောင်အထည်ဖော်ရာမှာ သင့်တော်တဲ့ အဆင့်အတန်းတွေနဲ့အတူ ဆက်သွယ်ဖြေရှင်းသင့်ပါတယ်”ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: အေပီ