CNI International News

ဘန်ကောက်၊ မေ ၂၀

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့ဝ င်ပါတီများဖြစ်သည့် ဖြူးထိုင်းပါတီနှင့် ဘူဂျထိုင်းပါတီတို့ကြား နိုင်ငံရေး တင်းမာမှုများ မြင့်တက်နေပြီး ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့သည် အားနည်းလာခဲ့သည်ဟု The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် စီးပွားရေး တုံ့ဆိုင်းမှုနှင့် နိုင်ငံရေးတင်းမာမှု၏ ဖိအားများကို ခံနေရချိန်တွင် ယခု ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရ အဖွဲ့အတွင်း တင်းမာမှုများသည် တစ်ပူပေါ် နှစ်ပူဆင့်သည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိစေခဲ့ပြီး အတိမ်းအစောင်း မခံနိုင်သော အနေအထား ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့တွင် ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ ပေတုန်တန်(Paetongtarn Shinawatra) က ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး ရရှိထားသကဲ့သို့ ဘူဂျထိုင်းပါတီမှ အနူတင် ချန်ဗီရာကူလ် (Anutin Charnvirakul) ကလည်း ဒုဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးနေရာများ ရရှိထားသဖြင့် ဘူဂျထိုင်းပါတီသည် အစိုးရအဖွဲ့ အတွင်းရေးကိစ္စများကို သိသိ သာသာ ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လက အထက်လွှတ်တော်ကို အသစ်ရွေးကောက် တင်မြှောက်ခဲ့မှုသည် ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ အုပ်ချုပ်မှုကို စိန်ခေါ်မှု ဖြစ်လာနိုင်ပြီး ကွန်ဆာဗေးတစ်နှင့် ဘုရင်စနစ်ကို ထောက်ခံသည့် အင်အားစုများနှင့် ချိတ်ဆက်မှု ပိုမိုအားကောင်းသော ဘူဂျထိုင်းပါတီက ပိုမိုအင်အားကောင်းလာခဲ့သည်။

ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့သည် စည်းလုံးညီညွတ်မှုရှိကြောင်း ပြည်သူကို အတည်ပြု ကြေညာခဲ့သည့်တိုင် ညွှန့်ပေါင်း အဖွဲ့ဝင်များကြား တင်းမာမှုများသည် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် မူဝါဒပိုင်းတွင်လည်း သဘောထား ကွဲလွဲမှုများ ရှိခဲ့ပြီး ဘူဂျထိုင်းပါတီသည် ကာစီနိုလုပ်ငန်းများကို တရားဝင် ခွင့်ပြုပေးမည့် ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ ဥပဒေမူကြမ်းကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သလို အခြေခံ အဆောက်အအုံနှင့် ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှုများကို ပိုမိုအာရုံစိုက်ရန် ဘူဂျထိုင်းပါတီက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် နိုင်ငံအတွင်း ဆေးခြောက်ကို မူးယစ်ဆေးဝါးအဖြစ် သတ်မှတ်ရန် ဖြူးထိုင်းပါတီက ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း ဘူဂျထိုင်းပါတီကတော့ ဆေးခြောက်ကို တရားဝင် အသုံးပြုခွင့်ပေးသည့် မူဝါဒကို ဖော်ဆောင်ခဲ့သည်။
ထို့နောက် အဆိုပါ ကိစ္စတွင် ထိပ်တိုက်တွေ့ခဲ့သည်။

အထက်ဖော်ပြပါ ထိပ်တိုက်တွေ့မှုများအပြင် ဖြူးထိုင်းနှင့် ဘူဂျထိုင်းပါတီ၏ ထိပ်သီး ခေါင်းဆောင်များကြား အငြင်းပွားမှုများစွာ ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ယခုကဲ့သို့ တအုံ့နွေးနွေး ဖြစ်ပွားနေသည့် ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် နည်းလမ်း ၃ ခုရှိသည်။

ထိုနည်းလမ်း ၃ ခုမှာ အစိုးရအဖွဲ့ကို ပြုပြင်ဖွဲ့စည်းရန် သို့မဟုတ် ပေတုန်တန် ရာထူးမှနုတ်ထွက်ရန် သို့မဟုတ် ပါလီမန်ကို ဖျက်သိမ်းရန် အစရှိသည့် အချက် ၃ ချက်ကို လုပ်ဆောင်ရမည်ဟု The Nation သတင်းတွင် သုံးသပ် ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ မေလ ၂၀

တရုတ်၏ Jiu Tian အမည်ရှိ ဒရုန်းတစ်စင်းသည် ဇွန်လကုန်တွင် ၎င်း၏ပထမဆုံး မစ်ရှင်အဖြစ် စတင်ပျံသန်း တော့မည်ဖြစ်ပြီး တရုတ်လေတပ်၏ မောင်းသူမဲ့လေယာဉ် တိုက်ခိုက်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်ကို ပိုမိုချဲ့ထွင်ရန် အုတ်မြစ်တစ်ခု ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဒရုန်းကို လွှတ်တင်မည့် အကြောင်းနှင့်ပတ်သက်၍ တရုတ်မီဒီယာများက ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်ကုန်ကတည်းက ဖော်ပြခဲ့ပြီး နိုင်ငံပိုင် CCTV ရုပ်သံက မေလ ၁၉ ရက်တွင် အတည်ပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PLA) က ထုတ်လုပ်ခဲ့သည့် ဒရုန်းများ တင်ဆောင်ပျံသန်းနိုင်သည့် Jiu Tian ဒရုန်းကို မလွှတ်တင်မီ စမ်းသပ်မှုများ ဆက်တိုက် ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။

မြင့်မားသောကောင်းကင်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် Jiu Tian ဒရုန်းသည် နိုဝင်ဘာလက တရုတ်၏ Zhuhai လေကြောင်းပြပွဲတွင် စတင်ပွဲထုတ်ခဲ့သော တာဝေးပျံသန်းနိုင်သည့် အကြီးစား မောင်းသူမဲ့လေယာဉ် သို့မဟုတ် ဒရုန်းဖြစ်သည်။

တရုတ်ထုတ် ဒရုန်းကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဒရုန်းသည် ကီလိုမီတာ ၇၀၀၀ (မိုင် ၄၃၅၀) အကွာအဝေးကို အမြင့် ၁၅,၀၀၀ မီတာမှ ပျံသန်းနိုင်ပြီး လက်နက် ခဲယမ်းများနှင့် အသေးစားဒရုန်းများ စုစုပေါင်း အလေးချိန် ၆ တန်ကို သယ်ဆောင် ပျံသန်းနိုင်စွမ်းရှိသည်။

မြေပြင်မှ အလေးချိန် ၁၆ တန်ဖြင့် စတင်ပျံသန်း ထွက်ခွာနိုင်ပြီး လေယာဉ်တောင်ပံ ၂၅ မီတာရှည်လျားကာ လက်ရှိ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း အသုံးပြုနေသည့် တာလတ် လေကြောင်းကာကွယ်ရေး စနစ်အများစု၏ အကွာအဝေးကို ကျော်လွန်ကာ ပျံသန်းနိုင်သည်။

ထိုဒရုန်းပေါ်တွင် လက်နက်ခဲယမ်းများ သို့မဟုတ် အသေခံဒရုန်းများကဲ့သို့ အသေးစားဒရုန်း အစင်း ၁၀၀ ကို သယ်ဆောင်နိုင်ပြီး ထိုအသေးစား ဒရုန်းများကို သတ်မှတ်ထားသည့် ပစ်မှတ်များ၏ အကွာအဝေးအတွင်း ရောက်ရှိချိန်တွင် လေယာဉ်ဝမ်းဗိုက်မှတဆင့် ကြဲချနိုင်ကြောင်း သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ထရီပိုလီ၊ မေလ ၁၉

အမေရိကန်အစိုးရသည် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသရှိ ပါလက်စတိုင်းများကို လစ်ဗျားနိုင်ငံသို့ ရွှေ့ပြောင်းနေရာ ချထား ပေးရန် စီစဉ်နေသည်ဆိုသည့် သတင်းများအား လစ်ဗျားနိုင်ငံရှိ အမေရိကန်သံရုံးက မေလ ၁၈ ရက်တွင် ငြင်းဆိုခဲ့ ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်အစိုးရသည် ဂါဇာမှ ပါလက်စတိုင်း ၁ သန်းခန့်ကို လစ်ဗျားတွင် ရာသက်ပန် ရွှေ့ပြောင်းနေရာ ချထားရန် စီစဉ်နေသည်ဟု မေလ ၁၅ ရက်တွင် NBC News က ဖော်ပြခဲ့သည်။

NBC News သည် ထိုအကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်ပြီး နီးစပ်သည့် အမေရိကန်အရာရှိဟောင်းတစ်ဦး၊ လူ ၂ ဦး အပါအဝင် စုစုပေါင်း လူ ၅ ဦး၏ ပြောကြားမှုများကို ကိုးကားပြီး ထိုကဲ့သို့ သတင်းဖော်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

“ဂါဇာဒေသခံတွေကို လစ်ဗျားကို ရွှေ့ပြောင်းနေရာ ချထားပေးမယ်ဆိုတဲ့ သတင်းဟာ မမှန်ပါဘူး” ဟု အမေရိကန် သံရုံးက X လူမှုမီဒီယာတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

လစ်ဗျားနိုင်ငံအတွင်း တစ်နေရာကို တွေ့ရစဉ်

ထရီပိုလီ (Tripoli) မြို့တော်အခြေစိုက် နိုင်ငံတကာ အသိအမှတ်ပြု အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေး အစိုးရကမူ ထိုကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး ချက်ချင်း မှတ်ချက်မပေးခဲ့ပေ။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသကို အမေရိကန်က လွှဲပြောင်း ရယူလိုပြီး ဂါဇာရှိ ပါလက်စတိုင်းများကို အခြားတစ်နေရာသို့ ရွှေ့ပြောင်းနေရာ ချထားပေးလိုကြောင်း ပြောကြား ခဲ့ဖူးသည်။

ထရမ့်၏ ပြောကြားချက်ကို ပါလက်စတိုင်းများက အပြင်းအထန် ကန့်ကွက်ခဲ့ကြပြီး ထိုအခြေအနေသည် ၁၉၄၈ ခုနှစ်က အစ္စရေးနိုင်ငံ ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည့် သိန်းနှင့်ချီသည့် ပါလက်စတိုင်းများက ၎င်းတို့၏ နေအိမ်များကို စွန့်ခွာခဲ့ရသည့် အခြေအနေမျိုးနှင့် တူညီနေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် သမ္မတတာဝန်ကို စတင်ရယူခဲ့ပြီးနောက် အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်များဖြစ်သည့် အီဂျစ်နှင့် ဂျော်ဒန် တို့ကို ဂါဇာမှ ပါလက်စတိုင်းများအား လက်ခံထားရှိစေလိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် အီဂျစ်နှင့် ဂျော်ဒန် နှစ်နိုင်ငံစလုံးက ထိုအစီအစဉ်ကို ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး ထရမ့်၏ ပြောကြားချက်ကို ပါလက်စတိုင်းများနှင့် အာရပ်နိုင်ငံများ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာက ရှုတ်ချခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

အစ္စလာမ်မာဘက်၊ မေလ ၁၉

အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်ကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို စိတ်ချသေချာစေရန်အတွက် ဗြိတိန်သည် အမေရိကန်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေကြောင်း ဗြိတိန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေးဗစ် လမ်မီ (David Lammy) က မေလ ၁၇ ရက် တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်ကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ရေရှည်တည်တံ့စေရန်၊ အပြန်အလှန် ယုံကြည်မှုရှိစေရန်၊ ဆွေးနွေးပွဲများ ဖြစ်မြောက်စေရန်တို့အတွက် အမေရိကန်နှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု လမ်မီက ဆိုသည်။

အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်နှင့် အခြားနိုင်ငံများသည် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန် ကြား တိုက်ခိုက်မှုများနှင့် တင်းမာမှုများကို အရှိန်လျော့ကျအောင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ပေး ခဲ့ကြောင်း ပါကစ္စတန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ လျင်မြန်သည့် သံတမန်ရေးရာ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများကြောင့် အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်ကြား မေလ ၁၀ ရက်တွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့သော်လည်း အခြေအနေမှာ ကျိုးပျက်လွယ်သည့် အနေအထားမှာပင် ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း လေ့လာသူများက သုံးသပ်ခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန် ဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ ဗြိတိန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေးဗစ် လမ်မီကို တွေ့ရစဉ်

“အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး တည်တံ့စေဖို့အတွက် ကျနော်တို့က အမေရိကန်နဲ့ ဆက်လက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွား မှာပါ။ နှစ်နိုင်ငံကြား ယုံကြည်မှုကို အခြေခံပြီး ဆွေးနွေးမှုတွေ ဖြစ်မြောက်စေဖို့ အစီအစဉ်တွေကို လုပ်ဆောင် သွားမှာပါ”ဟု လမ်မီက ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ အစ္စလာမ်မာဘက် (Islamabad) မြို့တော်သို့ လာရောက်သည့် ၂ ရက် ကြာ ခရီးစဉ်အတွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဧပြီလက အိန္ဒိယဘက်ခြမ်းရှိ ကက်ရှ်မီးယားဒေသတွင် စစ်သွေးကြွများ၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပါကစ္စတန်နှင့် အိန္ဒိယကြား ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က အပြန်အလှန် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြကာ စစ်ပွဲဖြစ်ပွားလုနီး အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

ကက်ရှ်မီးယားဒေသတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် စစ်သွေးကြွများ၏ တိုက်ခိုက်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အိန္ဒိယက ပါကစ္စတန်ကို အပြစ်တင်ခဲ့ကာ ပါကစ္စတန်ကမူ ထိုတိုက်ခိုက်မှုနှင့် ပတ်သက်မှုမရှိကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

အိန္ဒိယပြည်ပရေးရာဝန်ကြီး ဂျိုင်ရှန်ကာနဲ့ ဗြိတိန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေးဗစ် လမ်မီကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်ကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှု ရရှိပြီးနောက် ကြားနေနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတွင် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်သင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“အိမ်နီးချင်း နှစ်နိုင်ငံကြားမှာ ရှည်လျားတဲ့ သမိုင်းကြောင်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီနှစ်နိုင်ငံဟာ အတိတ် ကာလက ပြောဆိုဆက်သွယ်မှုတွေ မရှိသလောက် ရှားပါးခဲ့ပါတယ်။ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ရေရှည် တည်တံ့အောင် သေချာလုပ်ဆောင်စေချင်ပါတယ်” ဟု လမ်မီက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ မေလ ၁၉

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) သည် လေတပ်၏ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကို ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲခဲ့ပြီး စစ်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်ရန်လိုအပ်ကြောင်း အလေးထား ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မေလ ၁၇ ရက်က နိုင်ငံပိုင် KCNA သတင်းအေဂျင်စီ၏ ဖော်ပြချက်တွင် ကင်မ်သည် မေလ ၁၅ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့ သည့် မြောက်ကိုရီးယား၏ အမှတ် ၁ လေတပ် တပ်ခွဲ၏ လေကြောင်းတိုက်ပွဲနှင့် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများကို လေ့လာကြည့်ရှုခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ထို့နောက် ကင်မ်သည် စစ်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်မှုတွင် ရန်သူ့ခံစစ်ကြောင်းကို ထိုးဖောက် ကျော်လွှားနိုင်အောင် လုပ်ဆောင်ကြရန် စစ်တပ်၏ တပ်ရင်း၊ တပ်ဖွဲ့အားလုံးကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံပိုင် ရုပ်သံကထုတ်လွှင့်သည့် ဗွီဒီယိုမှတ်တမ်းများတွင် MiG-28 တိုက်လေယာဉ်သည် ဒုံးကျည်တစ်စင်းကို ပစ်လွှတ်နေပုံကို ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုဒုံးကျည်သည် ရုရှားနိုင်ငံက ထုတ်လုပ်ခဲ့သည့် ဝေဟင်မှ ဝေဟင်ပစ် ဒုံးကျည်အမျိုးအစားကို မြောက်ကိုရီးယား က ပြန်လည်ထုတ်လုပ်ထားသော ဒုံးကျည်ဖြစ်နိုင်ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားရှိ အမျိုးသားပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး ကိုရီးယားဌာနမှ မြောက်ကိုရီးယားအရေး ကျွမ်းကျင်သူ ဟောင်မင် (Hong Min) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကင်မ်ဂျုံအန်ကို တွေ့ရစဉ်

ယခုလအတွင်း ကင်မ်သည် ဒုံးကျည် စမ်းသပ်မှုတစ်ခုကို ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲခြင်း၊ တင့်ကားစက်ရုံနှင့် လက်နက် ခဲယမ်း စက်ရုံများကို သွားရောက် စစ်ဆေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပြုံယမ်း (Pyongyang) မြို့တော်ရှိ ရုရှားသံရုံးသို့ သွားရောက်ခဲ့ကာ ရုရှားနှင့် မဟာမိတ်ဆက်ဆံရေးကို ထပ်လောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက မြောက်ကိုရီးယားကို အမေရိကန်၏ အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေး အားထုတ် ကြိုးပမ်းမှုများနှင့် အပြည့်အဝ မပူးပေါင်းသည့် နိုင်ငံများစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းထားဆဲဖြစ်သဖြင့် မြောက်ကိုရီးယားက အမေရိကန်ကို ဝေဖန်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ၁၉၉၇ ခုနှစ်ကတည်းက နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ထိုစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းခံခဲ့ရသည်ဟု တောင်ကိုရီးယား၏ ယွန်ဟပ်သတင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြခဲ့သည်။

“မြောက်ကိုရီးယားကို အမေရိကန်က မလိုအပ်ဘဲ ထိရောက်မှုမရှိတဲ့ ရန်စမှုတွေကို ပိုပြီးလုပ်လေလေ၊ မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ အမေရိကန်ကြား ရန်လိုမုန်းတီးမှုတွေဟာ ပိုပြီးမြင့်တက် လာလေလေပဲဖြစ်မှာပါ” ဟု မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

မီခီလီ၊ မေလ ၁၉

အီသီယိုပီးယား၏ အဓိကအတိုက်အခံ ပါတီဖြစ်သည့် တီဂရေးပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး(TPLF)က ၎င်းတို့ ပါတီ၏ လှုပ်ရှားမှုများကို ပိတ်ပင်မှုအား ဝေဖန်ရှုတ်ချခဲ့ကြောင်း ဘီဘီစီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပါတီလှုပ်ရှားမှုများကို ပိတ်ပင်ခြင်းသည် တီဂရေးဒေသတွင် ၂ နှစ်ကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ပဋိပက္ခအား အဆုံးသတ်စေ ခဲ့သော ၂၀၂၂ ခုနှစ် ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်အတွက် ကြီးမားသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုဖြစ်ကြောင်း TPLF က ပြောသည်။

အီသီယိုပီးယား ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က TPLF ပါတီ၏ တရားဝင် ရပ်တည်မှုကို ရုပ်သိမ်းခဲ့ပြီးနောက် အာဖရိက သမဂ္ဂ (AU) အနေဖြင့် ထိုကိစ္စကို အီသီယိုပီးယား ဗဟိုအစိုးရနှင့်အတူ ကြားဝင်ဖြေရှင်းပေးရန် TPLF ပါတီက တောင်းဆိုခဲ့သည်။

တီဂရေးဒေသကို အုပ်ချုပ်ထားသည့် TPLF ပါတီသည် အီသီယိုပီးယားနိုင်ငံ တစ်ခုလုံးကို နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ လွှမ်းမိုးခဲ့ပြီး အထွေထွေညီလာခံ ခေါ်ယူရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သဖြင့် မေလ ၁၄ ရက်က ပိတ်ပင်ခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

လာမည့်နှစ် ဇွန်လတွင် ပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲများ မတိုင်မီ တီဂရေးဒေသ၌ နိုင်ငံရေး တင်းမာမှုများ လနှင့်ချီ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် TPLF ပါတီကို ပိတ်ပင်ရန် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဝန်ကြီးချုပ် အဘီ အာမက်ကို တွေ့ရစဉ်

TPLF ပါတီသည် ၁၉၉၁ ခုနှစ်က အစိုးရကို ဖြုတ်ချခဲ့ပြီးနောက် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ကာ အီသီယိုပီးယားနိုင်ငံကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်အထိ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် အဘီ အာမက် (Abiy Ahmed) အာဏာရလာခဲ့ပြီးနောက် TPLF ဦးဆောင်သည့် ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရကို ဖျက်သိမ်းကာ အမျိုးသားရေးပါတီသစ် တစ်ခုအား ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့ပြီး ထိုပါတီသစ် ထူထောင်မှုကို TPLF ပါတီက ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဗဟိုအစိုးရနှင့် TPLF ကြား တင်းမာမှုများ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ မတိုင်မီအထိ တီဂရေးဒေသတွင် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ကာ လူပေါင်း သိန်းချီသေဆုံး၍ လူပေါင်းသန်းချီ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့သည်။

အလားတူ TPLF နှင့် ဗဟိုအစိုးရကြား ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့ကာ TPLF သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် တီဂရေးဒေသ၌ ယာယီအစိုးရအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းထူထောင်ပြီး တီဂရေးဒေသကို အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

Source: ဘီဘီစီ

CNI International News

အစ္စတန်ဘူလ်၊ မေလ ၁၇

တူရကီနိုင်ငံတွင် ပြုလုပ်သည့် ရုရှား-ယူကရိန်း ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကို ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) မတက်ရောက်ခဲ့သဖြင့် ပူတင်နှင့် တတ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံး တိုက်ရိုက် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်နေကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က မေလ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ ဆွေးနွေးဖို့ အချိန်ကျပြီလို့ ထင်ပါတယ်” ဟု ထရမ့်က ၄ ရက်ကြာ အရှေ့အလယ်ပိုင်း ခရီးစဉ်အပြီး တွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် အမေရိကန်သို့ ပြန်ရန် Air Force One လေယာဉ်ပေါ်သို့ တက်ခဲ့ပြီးနောက် လေယာဉ်ပေါ်တွင် သတင်းထောက်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ပူတင်ကို မကြာမီ ဖုန်းခေါ်သွားမည်ဟုလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“သူနဲ့ ကျနော် တွေ့မှာပါ။ ဒါကို ကျနော်တို့ ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ မဖြေရှင်းနိုင်တာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါ တယ်။ အနည်းဆုံးတော့ ဘာလဲဆိုတာ သိရတာတာပေါ့။ ကျနော်တို့ မဖြေရှင်းနိုင်ဘူးဆိုရင်တော့ ဒါဟာ တော်တော် စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းလာပါလိမ့်မယ်” ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

မေလ ၁၆ ရက်က တူရကီတွင် ပြုလုပ်သည့် ရုရှား-ယူကရိန်း ဆွေးနွေးပွဲကို ပူတင် မတက်ရောက်သည့် ကိစ္စအပေါ် မအံ့ဩကြောင်း၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် သူသည် ထိုဆွေးနွေးပွဲကို မတက်သဖြင့် ပူတင်ကလည်း မတက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောသည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အဖြေရှာရန် ထရမ့်က တိုက်တွန်းနေချိန်တွင် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskyy) က ဆွေးနွေးပွဲ တက်ရောက်ရန် သဘောတူခဲ့သည်။

ဇာလန်းစကီးက သူသည် အမေရိကန် အဆိုပြုသည့် ရက် ၃၀ ကြာ ခြွင်းချက်မရှိ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး အစီအစဉ် ကို သဘောတူကြောင်း ပြောကြားခဲ့သော်လည်း ရုရှားဘက်က သဘောတူခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်းရှိ ပစ်မှတ်များကို ဆက်လက် တိုက်ခိုက်နေသည်။

လက်ရှိတွင် ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းကြား ၃ နှစ်အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ် တိုက်ရိုက် ဆွေးနွေးမှုများကို ပြုလုပ်လျက် ရှိကာ ကျွမ်းကျင်သူများကမူ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများသည် တိုးတက်မှု အနည်းငယ်သာရှိနိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်း သုံးသပ်ခဲ့သည်။

“ခင်ဗျားတို့ ကြိုက်သည်ဖြစ်စေ၊ မကြိုက်သည်ဖြစ်စေ၊ ကျနော်တို့ ၂ ယောက် မတွေ့ခင် အချိန်အထိ တစ်ခုခု တိုးတက်လာမယ် မထင်ပါဘူး။ လူတွေ အများကြီး သေဆုံးနေတာကြောင့် ကျနော်တို့ ဒါကို ဖြေရှင်းရမှာပါ”ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ မေလ ၁၇

အိန္ဒိယသည် ပါကစ္စတန်လယ်သမားများကို ထောက်ပံ့ပေးနေသည့် မြစ်ရေများကို သိသိသာသာ လျှော့ချရန် အစီအစဉ်များအား စဉ်းစားနေကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဧပြီလက အိန္ဒိယဘက်ခြမ်းရှိ ကက်ရှ်မီးယားဒေသတွင် စစ်သွေးကြွများ၏ တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက် အိန္ဒိယ က ထိုတိုက်ခိုက်မှုအတွက် ပါကစ္စတန်ကို အပြစ်တင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် လက်တုံ့ပြန်သည့် အနေဖြင့်  ပါကစ္စတန်အား အင်ဒူမြစ်ရေများ ထောက်ပံ့မှု လျှော့ချရန် စဉ်းစားနေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ထိုကိစ္စနှင့် နီးစပ်သည့် လူ ၄ ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

နှစ်နိုင်ငံကြား တင်းမာမှုများကြောင့် အိန္ဒိယသည် ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်က ပါကစ္စတန်နှင့်ချုပ်ဆိုထားသည့် အင်ဒူမြစ်ရေ စာချုပ် (Indus Waters Treaty) တွင် ၎င်း၏ ပါဝင်မှုကို ဆိုင်းငံ့ထားသည်။

ပါကစ္စတန်ကမူ ကက်ရှ်မီးယား တိုက်ခိုက်မှုနှင့် ပတ်သက်ခြင်း မရှိကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သော်လည်း ထိုမြစ်ရေ စာချုပ် သည် ပြန်လည် အသက်ဝင်လာခဲ့ခြင်း မရှိသေးပေ။

အိန္ဒိယဘက်မှ မြစ်ရေစာချုပ်ကို ဆိုင်းငံ့ခဲ့ပြီးနောက် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ (Narendra Modi)သည် မူလက ပါကစ္စတန်အတွက် အသုံးပြုရန် ရည်ရွယ်ထားသည့်  ရေလမ်းကြောင်း ၃ ခုဖြစ်သည့် ချီနက်ဘ်မြစ် (Chenab) ၊ ဂျီလမ်မြစ် (Jhelum )နှင့် အင်ဒူမြစ်ရေ လမ်းကြောင်းများတွင် စီမံကိန်းများကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက် ရန် အရာရှိများကို အမိန့်ပေးခဲ့သည်ဟု သတင်းရင်းမြစ် ၆ ခုက ရိုက်တာကို ပြောကြားခဲ့သည်။

အင်ဒူမြစ်ရေကို တွေ့ရစဉ်

ထိုစီမံကိန်းများအနက် အဓိက စီမံကိန်းတစ်ခုမှာ ပါကစ္စတန်၏ စိုက်ပျိုးရေး ပြည်နယ်ဖြစ်သည့် ပန်ဂျပ် (Punjab) အထိ ရှိသည့် ချီနက်မြစ်ပေါ်ရှိ ရန်ဘီယာတူးမြောင်း (Ranbir canal) ကို ကီလိုမီတာ ၁၂၀ အထိ တိုးချဲ့ရန် ဆွေးနွေးမှုများလည်း ပါဝင်သည်ဟုဆိုသည်။

မြစ်ရေစာချုပ် လက်မှတ်မထိုးမီ ၁၉ ရာစုနှစ် ကတည်းက ထိုတူးမြောင်းကို ဖောက်လုပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယသည် ချီနက်မြစ်မှ ရေများကို ဆည်မြောင်းစနစ်ဖြင့် လွှဲယူခွင့် ပမာဏကို ကန့်သတ်ခဲ့ပြီး တိုးချဲ့တူးမြောင်း ဆောက်လုပ် ပြီးစီးသွားမည်ဆိုပါက လက်ရှိ မြစ်ရေ ၄၀ ကုဗမီတာမှ ၁၅၀ ကုဗမီတာအထိ လွှဲယူနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ဧပြီလအတွင်းက အိန္ဒိယဘက်မှ မြစ်ရေစာချုပ်ကို ဆိုင်းငံ့ခဲ့ပြီးနောက် ပါကစ္စတန်သို့ စီးဆင်းမည့် မြစ်ရေများကို တားဆီးခြင်း၊ သို့မဟုတ် လမ်းကြောင်းလွှဲခြင်းတို့ ပြုလုပ်မည်ဆိုပါက ထိုလုပ်ဆောင်မှုများကို စစ်ပွဲဆင်နွှဲသည့် လုပ်ဆောင်မှုအဖြစ် သတ်မှတ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပါကစ္စတန်အစိုးရက ပြောကြားထားသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

မော်စကို၊ မေလ ၁၇

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် ( Vladimir Putin ) သည် ယူကရိန်းနှင့်ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းသည့် နည်းလမ်းများအား ရှာဖွေနေချိန်တွင် စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် ရုရှားအမျိုးသားရေး ဝါဒီများက တိုက်တွန်းနေကြကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရုရှားတို့ ထိန်းချုပ်ထားသည့် ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်း ဒွန်းနက်စ် (Donetsk) ဒေသတွင် နေထိုင်သည့် ရုရှားလိုလား သော တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ပေဗယ် ဂူဘာရက်ဗ် (Pavel Gubarev) ကမူ “ကျနော်တို့ လက်နက်ချပါတယ်။ ကျနော်တို့ အညံ့ခံပါတယ်”ဟု မေလ ၁၁ ရက်က လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

အနောက်နိုင်ငံများကမူ ထိုအခြေအနေများသည် ပူတင်အနေဖြင့် ဖိအားများအောက်တွင် ရောက်ရှိနေသည့် လက္ခဏာများဖြစ်နိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ခဲ့ကြသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ရုရှားလိုလားသည့် အမျိုးသားရေးဝါဒီများအနေဖြင့် တိကျသော စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို လိုက်နာရမည်ဖြစ်ပြီး ပူတင်အတွက် ခြိမ်းခြောက်မှု မဖြစ်စေရကြောင်း ကရင်မလင်နန်းတော်နှင့် နီးစပ်သူ ၃ ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းက ရုရှားကို လက်နက်ကြီးနဲ့ပစ်နေစဉ်

ပူတင်နှင့် ၎င်း၏ ထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီများသည်လည်း ၎င်းတို့၏ ရည်ရွယ်ချက်များကို အနှောင့်အယှက် မဖြစ်စေရန် ရုရှားမျိုးချစ်များကို ကောင်းမွန်စွာ စီမံခန့်ခွဲရန် လိုအပ်သည်ဟုလည်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

“သူတို့တွေကို အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်ထားခြင်းမရှိပါဘူး”ဟု Carnegie Russia Eurasia Center မှ ရုရှားအရေးကို လေ့လာသူဖြစ်သည့် တာတီယာနာ စတန်နိုဗာယာ (Tatiana Stanovaya) က ပြောကြားခဲ့သည်။

အချို့ ရုရှားမျိုးချစ်များကမူ ရုရှားစစ်တပ်အား ယူကရိန်း၏ ကိယက်ဗ် (Kyiv) မြို့တော်၊ အိုဒက်ဆာ (Odesa) မြို့နှင့် ပိုလန်နိုင်ငံကိုပင် တိုက်ခိုက်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့ကြကြောင်း စတန်နိုဗာယာက ပြောသည်။

ထိုပစ်မှတ်များသည် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်၏ စစ်ပွဲဆင်နွှဲရသည့် ရည်မှန်းချက်များထက် ပိုမိုကျော်လွန်နေသည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

စတန်နိုဗာယာ ပြောကြားခဲ့သည့် အကြောင်းအရာများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ကရင်မလင်နန်းတော်က မှတ်ချက်ပေးရန် တောင်းဆိုမှုကို ချက်ချင်းမတုံ့ပြန်ခဲ့ပေ။

Source: ရိုက်တာ