CNI International News

ဘန်ကောက်၊ အောက်တိုဘာ ၂၂

ဘယ်လာရုစ်မော်ဒယ် တစ်ဦးသည် ထိုင်းနိုင်ငံမှတဆင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်ပေးဆွဲခံခဲ့ရသည်ဆိုသည့် ပြည်ပ မီဒီယာများ၏ သတင်းများကို ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့က ငြင်းဆိုခဲ့ကြောင်း Khaosod English သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

အဆိုပါ ဘယ်လာရုစ်မော်ဒယ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းမှ သူ့သဘော ဆန္ဒအလျောက် ထွက်ခွာသွားသည့် လူဝင်မှု မှတ်တမ်းများနှင့် စောင့်ကြည့်ရေး ဗွီဒီယိုမှတ်တမ်းများကို ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့က တင်ပြပြီး ငြင်းချက်ထုတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗီရာ ခရက်ဗ်ဆိုဗာ (Vera Kravtsova) အမည်ရှိ ဘယ်လာရုစ်မော်ဒယ်၏ ခရီးသွားမှတ်တမ်းများနှင့် လက်ဗွေရာ၊ မျက်နှာပုံပန်းသွင်ပြင် အစရှိသည့် Biometric အချက်အလက် ကောက်ယူသည့် စနစ်ဖြင့် လေ့လာခဲ့သည့် အသေး စိတ် အချက်အလက်များ ရှိခဲ့ကြောင်း ထိုင်းတော်ဝင်ရဲတပ်ဖွဲ့၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ရဲမှူး ချန်ဂရွန် ရင်ဖာဒီး (Chengron Rimphadee) က အောက်တိုဘာ ၂၁ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘယ်လာရုစ်မော်ဒယ် ဗီရာ ခရက်ဗ်ဆိုဗာကို တွေ့ရစဉ်

စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများအရ ခရက်ဗ်ဆိုဗာသည် စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက် ဒေသစံတော်ချိန် ညသန်းခေါ်ကျော်ဖြစ်သည့် နံနက် ၁၂ နာရီ ၄၁ မိနစ်တွင် သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်သို့ ဝင်ရောက်လာခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်နေ့ နံနက် ၇ နာရီတွင် Thai Airways လေကြောင်းလိုင်း၏ လေယာဉ်ပျံသန်းမှု အမှတ်စဉ် TG301 ဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရန်ကုန်မြို့သို့ ထွက်ခွာသွားခဲ့ ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

ခရက်ဗ်ဆိုဗာသည် အလိုအလျောက် နယ်စပ် ထိန်းချုပ်ရေး  Automatic Border Control (ABC) စနစ်မှတဆင့် ထွက်ခွာသွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အတင်းအဓမ္မ ခေါ်ဆောင်သွားခံရသည့် လက္ခဏာများ မတွေ့ရကြောင့် လုံခြုံရေး ကင်မရာ၏ ဗွီဒီယိုမှတ်တမ်းများတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

“အဲဒီမော်ဒယ်ဟာ ထိုင်းနိုင်ငံထဲကို ဝင်ရောက်လာခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ပေးဆွဲ ခံခဲ့ရတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေက မမှန်ကန်ပါဘူး”ဟု ရဲတပ်ဖွဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက အခိုင်အမာ ပြောဆိုခဲ့သည်။

ခရက်ဗ်ဆိုဗာသည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီးနောက် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည့် အဖြစ်အပျက်များသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ပိုင်ခွင့် အပြင်ဘက်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်းလူဝင်မှုရေးရာ အာဏာပိုင်များသည် ၎င်းတို့၏ သက်သေ အထောက်အထားများကို ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ဘယ်လာရုစ် ကောင်စစ်ဝန်ရုံးသို့ ပေးပို့ခဲ့ကြောင်းလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့သည် ထိုင်းနိုင်ငံမှတဆင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများရှိ ကျားဖြန့်စင်တာများသို့ လူမှောင်ခိုကူးမှုများကို တားဆီးရန်အတွက် အစီအမံများ လုပ်ဆောင်နေကြောင်းလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Khaosod English

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ အောက်တိုဘာ ၂၂

မြန်မာနိုင်ငံနယ်စပ်တွင် လှုပ်ရှားနေသည့် နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-ကပ္ပလန်/ယုံးအောင်(NSCN-K/YA) အဖွဲ့ကို အိန္ဒိယက ဒရုန်းဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၀ ရက်နေ့ မွန်းလွဲပိုင်း၌ တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ၅ ဦးသေဆုံးခဲ့ ကြောင်း Northeast Live သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ၏ အာရူနာချယ် ပရာဒေ့ရှ် (Arunachal Pradesh) ပြည်နယ်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံနယ်စပ်တွင် လှုပ်ရှားနေသည့် NSCN-K/YA ၏ စစ်စခန်းများကို ပစ်မှတ်ထားသည့် ကြီးမားသော ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှု တစ်ခုကို အိန္ဒိယက လုပ် ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ကနဦး ရရှိသည့် သတင်းများအရ NSCN-K/YA ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်တစ်ဦး၏ သက်တော်စောင့် ၃ ဦး အပါအဝင် စစ်သွေးကြွ ၅ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ထိုထိပ်သီးခေါင်းဆောင်သည် ဒဏ်ရာ အပြင်းအထန် ရရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ထိုစစ်စခန်းများတွင် မကြာသေးမီက အိန္ဒိယလုံခြုံရေးစခန်းများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် လက်နက်ကိုင်များအား ခိုလှုံခွင့်ပေးထားသည်ဟု ယူဆရသဖြင့် ထိုကဲ့သို့ ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို မည်သည့်အဖွဲ့က ပြုလုပ်ခဲ့သည် ဆိုခြင်းကိုမူ တရားဝင် အတည်ပြုချက် ထွက်ပေါ်ခဲ့ခြင်း မရှိသော်လည်း ထိုစစ်ဆင်ရေးသည် ချိတ်ဆက်ညှိနှိုင်းမှုရှိပြီး ပစ်မှတ်တိကျသည့် လမ်းညွှန်စနစ်ဖြင့် တိုက်ခိုက် ခဲ့ခြင်းဖြစ်သဖြင့် ထိပ်သီးအဆင့် ထောက်လှမ်းရေးသတင်းနှင့် ခေတ်မီ ကင်းထောက်စွမ်းဆောင်ရည်များ ရှိနေသည်ကို ပြသရာရောက်ခဲ့သည်။

NSCN-K/YA တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်က အာရူနာချယ်ပရာဒေ့ရှ်ပြည်နယ်၊ ချန်းလန်း (Changlang) ခရိုင်၊ မန်မာအို (Manmao) မြို့အနီးရှိ အာသံရိုင်ဖယ်တပ်၏ စစ်ဆင်ရေးစခန်းကို စစ်သွေးကြွများက တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက် ယခုတိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် ၂ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့သည့် ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို ULFA-I အဖွဲ့မှ ကေဒါများနှင့် ပူးပေါင်း ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း NSCN-K/YA က ကြေညာခဲ့သည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက် အိန္ဒိယလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များက ထိုဒေသတွင် နယ်မြေရှင်းလင်းရေး စစ်ဆင် ရေးများ ပြုလုပ်ခဲ့သဖြင့် စစ်သွေးကြွများသည် နယ်စပ်ဒေသကိုဖြတ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ သည်ဟု ဆိုသည်။

မြန်မာနိုင်ငံနှင့် နယ်စပ်ချင်း ထိစပ်နေသည့် ချန်းလန်းခရိုင်သည် စစ်သွေးကြွများ၏ လှုပ်ရှားမှုနှင့် နယ်စပ် ဖြတ်ကျော် တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်နေသည့် ဗဟိုချက်တစ်ခု ဖြစ်သည်။

ထိုဒေသတွင်  NSCN-K/YA နှင့် ULFA-I အဖွဲ့တို့ ကြီးစိုးထားပြီး လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များကို ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်လေ့ ရှိသည်ဟု သတင်း၌ ဖော်ပြထားသည်။

Source: Northeast Live

CNI International News

ဂျပန်တွင် လစ်ဘရယ် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (LDP) ပါတီခေါင်းဆောင် ဆာနာအဲ တာကာအီချီ (Sanae Takaichi) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး အမျိုးသမီးဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် စတင်တာဝန် ထမ်းဆောင်ရန် ပြင်ဆင်နေပြီဖြစ် ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဂျပန် ဆန်းသစ်တီထွင်ရေးပါတီ (JIP) က LDP ပါတီနှင့် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ရန် အောက်တိုဘာ ၂၀ ရက်တွင် သဘောတူခဲ့သဖြင့် တာအာအီချီသည် လွှတ်တော်၌ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံရရန် ထောက်ခံမဲ အလုံအလောက် ရရှိသွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဂျပန်လွှတ်တော်သည် အောက်တိုဘာ ၂၁ ရက်တွင် တာအာအီချီကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် မဲပေးရွေးချယ်ရန် စီစဉ်ထားသည်။

JIP ပါတီခေါင်းဆောင် ဟီရိုဖူမီ ယိုရှီမာရူ (Hirofumi Yoshimura) ကလည်း ၎င်းတို့ ပါတီသည် ကွန်ဆာဗေးတစ် တစ်ဦးဖြစ်သည့် တာကာအီချီကို ဝန်ကြီးချုပ်နေရာအတွက် ထောက်ခံသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

 JIP ပါတီခေါင်းဆောင် ဟီရိုဖူမီ ယိုရှီမာရူနဲ့ ဆာနာအဲ တာကာအီချီကို တွေ့ရစဉ်

“ကျနော်တို့ အတူတကွ လက်တွဲလုပ်ဆောင် သွားသင့်တယ်လို့ တာကာအီချီကို ကျနော်ပြောခဲ့ပါတယ်”ဟု ယိုရှီမာရူက အိုဆာကာ (Osaka) မြို့တွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

LDP ပါတီနှင့် JIP တို့ကြား ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ရန် သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့မှုကြောင့် တာကာအီချီသည် အောက်တိုဘာ ၂၁ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့် လွှတ်တော်တွင်း မဲခွဲဆုံးဖြတ်မှု၌ ဝန်ကြီးချုပ်နေရာကို ရရှိရန် သေချာ သွားပြီဖြစ်ပြီး ရာထူးမှ နုတ်ထွက်သွားခဲ့သည့် ယခင်ဝန်ကြီးချုပ် ရှီဂီရူ အီရှီဘာ  (Shigeru Ishiba) ၏ နေရာကို  အစားထိုး တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။

အသက် ၆၄ နှစ်အရွယ် တာကာအီချီသည် ယခုလ အစောပိုင်းက LDP ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာခဲ့ပြီး တရုတ်နှင့်ပတ်သက်၍ သဘောထား တင်းမာသူ တစ်ဦးဖြစ်သည်။

တာကာအီချီသည် ဂျပန်၏ ပထမဆုံး အမျိုးသမီး ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် အစဉ်အလာကို ချိုးဖျက်နိုင်ခဲ့သော်လည်း ဂျပန်အမျိုးသမီး အများစုကမူ ၎င်း၏ အောင်မြင်မှုကို ကျေနပ်အားရခြင်းမရှိပေ။

“ပထမဆုံး အမျိုးသမီးဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ အလားအလာက ကျမကို မပျော်ရွှင်စေပါဘူး။ သူ့ရဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုဟာ ဂျပန်နိုင်ငံရေးလောကမှာ အမျိုးသမီးတွေ အပေါ်ကို ပိုပြီး စာနာနားလည် လာလိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ်မျိုး မသက်ရောက်စေပါဘူး” ဟု ဂျပန်နိုင်ငံ၏ လူမူဗေဒပညာရှင် ချီဇူကို ယူအီနို (Chizuko Ueno) က X လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

Mainichi သတင်းစာ၏ နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ချီယာကို ဆာတို (Chiyako Sato) ကလည်း တာကာအီချီ၏ မူဝါဒများသည် အလွန်သဘောထား တင်းမာသဖြင့် သူသည် မတူကွဲပြားမှုများကို နားလည် လက်ခံနိုင်လိမ့်မည် ဟုတ်၊မဟုတ် သံသယရှိရကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ အောက်တိုဘာ ၂၁

အစ္စရေးစစ်တပ်သည် ဂါဇာတွင် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် အပစ်အခတ်ရပ်စဲမှု ပြန်လည် စတင်ပြီဖြစ်ကြောင်း အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု CNA မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဂါဇာတွင် အစ္စရေးစစ်သား ၂ ဦး သေဆုံးခဲ့သည့် တိုက်ခိုက်မှု တစ်ခုကြောင့် အစ္စရေးမှ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု များ ပြုလုပ်ခဲ့သဖြင့် လူ ၂၆ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ပါလက်စတိုင်း သတင်းရင်းမြစ်များက ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးနောက် အပစ်အခတ်ရပ်စဲမှု ပြန်လည်စတင်ပြီဖြစ်သည်ဟု အစ္စရေးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂါဇာတွင် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ချိုးဖောက်နေသဖြင့် ဂါဇာဒေသအတွင်းသို့ အထောက်အပံ့ များ တင်ပို့မှုကို ရပ်ဆိုင်းမည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

ပါလက်စတိုင်း စစ်သွေးကြွများသည် ရာဖာ (Rafah) မြို့တွင် အစ္စရေးစစ်သားများကို တင့်ကားဖျက် ဒုံးကျည် တစ်စင်းဖြင့် ပစ်ခတ်ခြင်း၊ သေနတ်များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခြင်းတို့ကြောင့် အစ္စရေးစစ်သား ၂ ဦး သေဆုံးခဲ့ သည်။

ထို့နောက် အစ္စရေးစစ်တပ်က ဂါဇာတွင် စစ်သွေးကြွများ၏ တပ်မှူးများ၊ သေနတ်သမားများ၊ မြေအောက် လိုဏ်ခေါင်းတစ်ခုနှင့် လက်နက်သိုလှောင်ရုံများ အပါအဝင် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့၏ ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂါဇာဒေသ အစ္စရေး၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခံရမှုကို တွေ့ရစဉ်

အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အမျိုးသမီးတစ်ဦးနှင့် ကလေးတစ်ဦး အပါအဝင် လူ ၂၆ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဒေသခံများနှင့် ဂါဇာကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုသည် ဂါဇာ၏ နျူဆိုင်ရတ် (Nuseirat) ဒေသတွင် စစ်ဘေးရှောင်များ ခိုလှုံနေသည့် စာသင်ကျောင်း တစ်ခုကို ထိမှန်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကမူ ရာဖာမြို့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ခိုက်မှုကို မသိကြောင်း၊ ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည့် စစ်သွေးကြွအဖွဲ့နှင့် မတ်လကတည်းက အဆက်အသွယ် မရှိတော့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ကာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို လိုက်နာနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဂါဇာတွင် အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုများကို ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က ဝေဖန်ရှုတ်ချခဲ့ပြီးနောက် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ကမူ ဂါဇာအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်သည် တည်မြဲနေဆဲ ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: CAN

CNI International News

ဂျာကာတာ၊ အောက်တိုဘာ ၂၁

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် သမ္မတ ဘရာဘိုဝို ဆူဘီယန်တို (Prabowo Subianto) အာဏာရလာခဲ့သည့် တစ်နှစ်ပြည့် နှစ်ပတ် လည်ဖြစ်သော အောက်တိုဘာ ၂၀ ရက်၌ ကျောင်းသားများဦးဆောင်သည့် ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အင်ဒိုနီးရှားတွင် အစိုးရ၏ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနှင့် ပြည်သူများ၏ စကားသံများကို မျက်ကွယ်ပြုမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတစ်ဝန်း ဆူပူအုံကြွမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ၂ လအကြာ၌ ဂျာကာတာမြို့တော်မှာ ကျောင်းသားများ ဦးဆောင်ကာ ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဘရာဘိုဝို၏ အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေး ပြုလုပ်နေသည့် သမ္မတနန်းတော် အနီးတွင် အဝါရောင် ဂျာကင်များ ဝတ်ထားသော ကျောင်းသား ၃၀၀ ခန့် စုရုံး ဆန္ဒပြခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုဆန္ဒပြမှုသည် ဩဂုတ်လက ကျောင်းသားများ ဦးဆောင်သော ဆန္ဒပြမှု၌ ပါဝင်သည့် လူအင်အားလောက် များပြားခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

သမ္မတ ဘရာဘိုဝို၏ ပထမနှစ်အတွင်း စာသင်ကျောင်းများ၌ နေ့လယ်စာ  အခမဲ့ကျွေးမွေးသည့် အစီအစဉ်ကိုလည်း ကျောင်းသားများက ဆန္ဒပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ဘရာဘိုဝိုကို တွေ့ရစဉ်

ထိုနေ့လယ်စာ အခမဲ့ ကျွေးမွေးသည့် အစီအစဉ်ကြောင့် ကျောင်းသားများ အစာအဆိပ်သင့်မှု ဖြစ်စဉ်များ မကြာခဏ ဖြစ်ပွားခဲ့သဖြင့် ဘရာဘိုဝို၏ အစီအစဉ်သည် ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။

“နေ့လယ်စာ အခမဲ့ကျွေးတဲ့ အစီအစဉ်က အဆိပ်ခတ်နေတာနဲ့ တူနေပါတယ်”ဟု ရေးသားထားသည့် လက်ကိုင် ပိုစတာများကို ကျောင်းသားများက ကိုင်ဆောင်၍ ဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီး ထိုအစီအစဉ်ကို အဆုံးသတ်ရန် တောင်းဆိုခဲ့ ကြသည်။

 “အဲဒီအစီအစဉ်ကို စတင် အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ပေမယ့် မဖြေရှင်းနိုင်သေးတဲ့ ပြဿနာတွေ ရှိနေဆဲဖြစ်ပါ တယ်” ဟု အသက် ၂၅ နှစ်အရွယ် ဆန္ဒပြကျောင်းသားတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဩဂုတ်လ အတွင်းက ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဆန္ဒပြမှုတွင်လည်း ရဲကားတစ်စီးက ပစ္စည်းပို့သည့် မော်တော်ဆိုင်ကယ် ယာဉ်မောင်းတစ်ဦးကို ဝင်တိုက်ခဲ့သဖြင့် ဆိုင်ကယ်သမား သေဆုံးခဲ့ပြီးနောက် ဆန္ဒပြမှုများ အရှိန်အဟုန် မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဘရာဘိုဝို အစိုးရအတွက် ကြီးမားသည့် စိန်ခေါ်မှုဖြစ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ဘရာဘိုဝို၏ ပထမနှစ်အတွင်း ၎င်း၏ မူဝါဒများ၌ ပြည်သူလူထု၏ ပူးပေါင်းပါဝင်မှု အားနည်းခြင်း ကြောင့် အမည်းစက်ထင်ခဲ့ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှား၏ အမျိုးသား သုတေသနနှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုအေဂျင်စီမှ နိုင်ငံရေးသုတေသီ ဝါစစ္စတို ရာဟာဂျို ဂျတီ (Wasisto Raharjo Jati) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ယေဘုယျ ပြောရမယ်ဆိုရင် ဘရာဘိုဝို အစိုးရဟာ ပထမနှစ်မှာပဲ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ စကားသံကို နားထောင်မှုအပိုင်းမှာ အားနည်းမှုတွေကြောင့် ဆန္ဒပြမှုတွေနဲ့ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်” ဟု ဂျတီက ဘရာဘိုဝို၏ နေ့လယ်စာ အခမဲ့ကျွေးမွေးသည့် အစီအစဉ်ကို ရည်ညွှန်းပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဒိုဟာ၊ အောက်တိုဘာ ၂၁

ပါကစ္စတန်နှင့် အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံတို့သည် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က နယ်စပ်တွင် အပြန်အလှန် တိုက်ခိုက်မှု များ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ကာတာနိုင်ငံ၊ ဒိုဟာ (Doha) မြို့တော်တွင် ဆွေးနွေးမှုများပြုလုပ်ခဲ့ရာ၌ အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက်က နှစ်နိုင်ငံကြား ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ပွဲများသည် အာဖဂန်တွင် တာလီဘန်တို့ အာဏာပြန်ရလာခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း တောင်အာရှ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည့် ပါကစ္စတန်နှင့် အာဖဂန်ကြား အဆိုးရွားဆုံး တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို အပြီးသတ် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်၏ အသေးစိတ် အချက်အလက်များကို ဆွေးနွေးရန် တူရကီနိုင်ငံ၊ အစ္စတန်ဘူလ် (Istanbul) တွင် အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်၌ ထပ်မံတွေ့ဆုံမည်ဖြစ်ကြောင်း ပါကစ္စတန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ခါဝါဂျာ မိုဟာမက် အဆစ်ဖ် (Khawaja Muhammad Asif) က X လူမှုမီဒီယာ၌  ရေးသားခဲ့ သည်။

“အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ခြေကုပ်ယူပြီး ပါကစ္စတန်မှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ပြုလုပ်နေတဲ့ စစ်သွေးကြွတွေရဲ့ အကြမ်း ဖက်မှုတွေကို ချက်ချင်း ရပ်တန့်သွားမှာပါ။ အိမ်နီးချင်း နှစ်နိုင်ငံလုံးက တစ်နိုင်ငံရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာကို တစ်နိုင်ငံက လေးစားသွားမှာပါ”ဟု အဆစ်ဖ်က လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန်နဲ့ အာဖဂနစ္စတန်တို့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူလက်မှတ်ထိုးစဉ်

အာဖဂန်တာလီဘန်အဖွဲ့၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဇာဘီဟူလာ မူဂျာဟစ် (Zabihullah Mujahid) ကလည်း နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝသည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို သဘောတူခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန်နှင့် အာဖဂန်ကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို တူရကီနိုင်ငံနှင့်အတူ ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးခဲ့သည့် ကာတာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း နောက်ထပ် ပြုလုပ်မည့် အစည်းအဝေးများသည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် ရေရှည်တည်တံ့စေရန်နှင့် သဘောတူညီချက်တွင် ပါဝင်သည့် အချက်အလက်များကို အကောင်အထည် ဖော်ရေးအတွက် ရည်ရွယ် လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အာဖဂန်တွင် တာလီဘန်တို့ အာဏာ ပြန်လည် ရရှိခဲ့ပြီးနောက် ပါကစ္စတန်၌ စစ်သွေးကြွများ၏ တိုက်ခိုက်မှုများ သိသိသာသာ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

အာဖဂန်တွင် ခြေကုပ်ယူထားသည့် စစ်သွေးကြွများက ပါကစ္စတန်၌ အကြမ်းဖက်မှုများ ပြုလုပ်နေသည်ဟုဆိုကာ ပါကစ္စတန်က နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်မှာ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ရာမှ အာဖဂန်နှင့် တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အာဖဂန်တာလီဘန်အဖွဲ့ကမူ ပါကစ္စတန်၏ စွပ်စွဲချက်များကို ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ခဲ့သဖြင့် နှစ်ဖက် စလုံးတွင် စစ်သားများနှင့် အရပ်သားများစွာ သေဆုံးခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၈

မြောက်ကိုရီးယားတပ်ဖွဲ့များသည် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များအတွက် ထောက်လှမ်းမှုများ ပြုလုပ်ပေးရန်နှင့် ယူကရိန်း နိုင်ငံအတွင်းရှိ ပစ်မှတ်များကို ရှာဖွေတိုက်ခိုက်ရန်အတွက် ဒရုန်းများ အသုံးပြုနေကြောင်း ယူကရိန်းစစ်တပ်က အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု Business Insider မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လက ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များ ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် ရုရှားနိုင်ငံ၏ ကာ့စ် (Kursk) ဒေသတွင် မြောက်ကိုရီးယားစစ်သားများ လှုပ်ရှားနေကြောင်း ယူကရိန်းစစ်တပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ကာ့စ်ဒေသသို့ စစ်သားများ စေလွှတ်ပြီး ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များကို ခုခံနေသည့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့ များကို စစ်ကူပေးခဲ့သည်။

ထိုကာ့စ်ဒေသရှိ မြောက်ကိုရီးယားတပ်ဖွဲ့များသည် ယူကရိန်း၏ ဆူမီ (Sumy) ဒေသ၏ ကောင်းကင်ယံတွင် လေကြောင်းမှ ကင်းထောက်လှမ်းမှုများပြုလုပ်ရန်၊ ယူကရိန်းစစ်သားများ၏ စခန်းတည်နေရာများကို သိရှိရန်နှင့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များကို ပစ်မှတ်များ ရှာဖွေပေးရန် ဒရုန်းများကို အသုံးပြုနေကြောင်း ယူကရိန်းစစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

မြောက်ကိုရီးယားစစ်တပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဒရုန်းများကို အသုံးပြုသည့် မြောက်ကိုရီးယားတပ်ဖွဲ့များနှင့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များကြား ဆက်သွယ် ပြောဆိုမှုများကို ကြားဖြတ်ဖမ်းယူနိုင်ခဲ့ကြောင်း မြောက်ကိုရီးယား၏ ဒရုန်းတပ်ဖွဲ့သည် ယူကရိန်းစစ်စခန်းများ၏ တည်နေရာအား တိုက်ခိုက်ရန် ရုရှား၏ အတွဲလိုက် ဒုံးပစ်စနစ်များကို တည်နေရာ ချိန်ညှိပေးခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့ သည်။

မကြာသေးမီက မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားတစ်ဦး၏ အနီးတွင် ကင်းထောက်လှမ်းမှုများနှင့် တိုက်ခိုက်ရေး မစ်ရှင် များ၌ အသုံးပြုသည့် ဒရုန်းများကို ရိုက်ကူးထားသည့် ဗွီဒီယိုမှတ်တမ်းတစ်ခုအား ယူကရိန်းက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်ရှိ ရုရှားသံရုံးနှင့် မော်စကိုရှိ ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနတို့က မှတ်ချက်ပေးရန် တောင်းဆိုမှုကို တုံ့ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

မြောက်ကိုရီးယားတပ်ဖွဲ့များသည် ယူကရိန်း၏ ဆူမီဒေသအတွင်း ရုရှား၏ စစ်ဆင်ရေးများကို မည်သည့် အချိန် ကတည်းက ထောက်ပံ့ပေးနေသည်ကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရပေ။

ပြီးခဲ့သည့်လက ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskyy) ကမူ ဆူမီဒေသတွင် ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ များသည် ရုရှား၏ ထိုးစစ်ကို တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Business Insider

CNI International News

ဆန်နာ၊ အောက်တိုဘာ ၁၈

ယီမင်နိုင်ငံ၏ ဟူရ်သီအဖွဲ့က ၎င်းတို့၏ ထိပ်သီး စစ်ခေါင်းဆောင်များထဲတွင် တစ်ဦး အပါအဝင်ဖြစ်သည့် စစ်ဦးစီးချုပ် မိုဟာမက် အဘ် အယ်ကာရင် အယ်ဂါမာရီ (Abd al-Karim al-Ghamari) သည် သေဆုံးသွားပြီ ဖြစ်ကြောင်း အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဟူရ်သီအဖွဲ့၏ ကြေညာချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပြီးနောက် နာရီပိုင်းအတွင်းမှာပင် အစ္စရေးက ဂါမာရီ သေဆုံးမှုကို တာဝန်ခံ ထွက်ဆိုခဲ့ပြီး ဂါမာရီသည် အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှု တစ်ခုအတွင်း သေဆုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အစ္စရေး ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အစ္စရေး ကက်ဇ် (Israel Katz) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟူရ်သီအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်သည့် အစီအရင်ခံစာတွင်မူ အစ္စရေးနှင့် ပဋိပက္ခသည် အဆုံးမသတ်သေးကြောင်း အစ္စရေးအနေဖြင့် ၎င်းတို့ ကျူးလွန်ခဲ့သည့် ရာဇဝတ်မှုများအတွက် အပြစ်ပေးခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

သြဂုတ်လအတွင်းက အစ္စရေးသည် ယီမင်နိုင်ငံ၊ ဆန်နာ (Sanaa) မြို့တော်တွင် ဂါမာရီ အပါအဝင် ဟူရ်သီအဖွဲ့၏ ထိပ်သီး ခေါင်းဆောင်များကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း ဟူရ်သီအဖွဲ့ ထိန်းချုပ်ထားသည့် အစိုးရအဖွဲ့၏ ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် အခြားဝန်ကြီးများ သေဆုံးခဲ့သည်။

ဟူရ်သီသူပုန်ကို တွေ့ရစဉ်

ဂါဇာတွင် အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကြား အမေရိကန်က အဆိုပြုခဲ့သည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီ ချက် ရရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် ၆ ရက်မြောက်နေ့တွင် ဟူရ်သီအဖွဲ့၏ စစ်ဦးစီးချုပ် သေဆုံးသည့်သတင်း ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်သည် ဂါဇာတွင် ပါလက်စတိုင်း ၆၈,၀၀၀ နီးပါးခန့် သေဆုံးစေခဲ့သည့် စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်စေခဲ့သည်။

ဟူရ်သီအဖွဲ့သည် ဂါဇာရှိ ပါလက်စတိုင်းတို့နှင့် စည်းလုံးညီညွတ်ကြောင်း ပြသသည့် အနေဖြင့် အစ္စရေးကို ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကာ ထိုဒုံးကျည်အများစုကို အစ္စရေးက ကြားဖြတ်ပစ်ချနိုင်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဟူရ်သီအဖွဲ့၏ တိုက်ခိုက်မှုကို တုံ့ပြန်သည့် အနေဖြင့် အစ္စရေးက ယီမင်တွင် ဟူရ်သီတို့ ထိန်းချုပ်ထားသော နေရာများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

ဟူရ်သီခေါင်းဆောင် အဗ္ဗဒယ် မာလစ် အယ်ဟူရ်သီ (Abdel-Malik al-Houthi) ကမူ ၎င်းတို့အဖွဲ့သည် ဂါဇာ အပစ် အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို အစ္စရေးက လိုက်နာမှု ရှိ၊ မရှိ စောင့်ကြည့်မည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် အစ္စရေးက အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို ချိုးဖောက်မည်ဆိုပါက ဂါဇာကို ပြန်လည် ထောက်ပံ့ပေး သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

လီမာ၊ အောက်တိုဘာ ၁၈

ပီရူးနိုင်ငံတွင် အစိုးရဆန့်ကျင်သည့် ဆန္ဒပြသူများနှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ကြား အဓိကရုဏ်း ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် လီမာ (Lima) မြို့တော်တွင် အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာသွားမည်ဟု ကြားဖြတ်အစိုးရက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း DW သတင်းမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လုပ်ခလစာ လျော့နည်းခြင်း၊ အကျင့်ပျက်ခြစားခြင်းနှင့် စနစ်တကျ စီစဉ်လုပ်ဆောင်သော ရာဇဝတ်မှုများကြောင့် လူငယ်များက ဦးဆောင်သည့် ဆန္ဒပြမှုများသည် သီတင်းပတ် ပေါင်းများစွာကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

လီမာမြို့တော်တွင် ဆန္ဒပြမှုများသည် အကြမ်းဖက်မှုအသွင် ပြောင်းလဲလာခဲ့ပြီး အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်၌ လူတစ်ဦး ပစ်ခတ်ခံရမှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့ကာ လူ ၁၀၀ ကျော်နှင့် ရဲအရာရှိ ၈၀ ခန့် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။

သမ္မတဟောင်း ဒိုင်နာဘိုလာတေး( Dina Doluarte) လက်ထက်တွင် ရာဇဝတ်မှုများ ထူပြောလာခဲ့ပြီး အဂတိ လိုက်စားမှုတို့ မြင့်တက်လာခဲ့သည်ဟု ဝေဖန်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် လွှတ်တော်အမတ်များက ဘိုလူတေးကို လွှတ်တော်တွင် စွပ်စွဲပြစ်တင်ပြီး ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခဲ့ပြီးနောက် ပီရူး၌ ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားနေခြင်းဖြစ်သည်။

ပီရူးမှာ ဆန္ဒပြနေကြစဉ်

လူငယ်များ ဦးဆောင်သည့် ဆန္ဒပြပွဲများတွင် ပီရူးပြည်သူပေါင်း ထောင်ချီ ပူးပေါင်းပါဝင်လာခဲ့သည်။

ဘိုလာတေးနေရာတွင် အစားထိုး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် သမ္မတဂျို့စ်ဂျီရီ(Jose Jeri)ကို ရာထူးမှ နှုတ်ထွက် ပေးရန် ဆန္ဒပြသူများက တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ဂျီရီက သူသည် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်သွားမည် မဟုတ်ကြောင်း အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်တွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော့် တာဝန်က တိုင်းပြည်တည်ငြိမ်ရေးကို ပြန်လည် ဖော်ဆောင်သွားမှာဖြစ်ပြီး ဒါက ကျနော့် တာဝန်နဲ့ ကျနော့် ကတိကဝတ်ပါ”ဟု အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ် ဂျီရီက ဆိုသည်။

ဂျီရီက အများပြည်သူ ဘေးကင်းလုံခြုံရေး ပြဿနာများအတွက် ဥပဒေတစ်ရပ် ဖော်ဆောင်ပေးရန် လွှတ်တော်ကို တောင်းဆိုသွားမည်ဟုလည်း ၎င်းကဆိုသည်။

Source: DW