CNI International News

ဟောင်ကောင်၊ အောက်တိုဘာ ၂၄

အိန္ဒိယ၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံများကြား ကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို တရုတ်က သတိထား စောင့်ကြည့်နေသည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုသုံးနိုင်ငံ၏ ကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ မြင့်တက်နေခြင်းသည် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် တရုတ်ကို ထိန်းချုပ်ရန် မဟာဗျူဟာမြောက် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုဖြစ်ကြောင်း တရုတ်က ရှုမြင်နေသည်။

ဒေသတွင်း အမေရိကန်က ၎င်း၏ စစ်အင်အား တည်ရှိမှုအား လျှော့ချသည့် အချိန်မျိုးတွင် လုံခြုံရေး လေဟာနယ် တစ်ခု ဖြစ်လာမည့် အရေးကို စိုးရိမ်သည့်အတွက် အိန္ဒိယ၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဩစတြေးလျ နိုင်ငံများကြား ကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ မြှင်တင်နေခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အောက်တိုဘာ ၁၃ ရက်တွင် အိန္ဒိယရေတပ်သင်္ဘော Sahyadri သည် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၊ ဘူဆန် ရေတပ် ဆိပ်ကမ်း၌ ဆိုက်ကပ်ခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

 အိန္ဒိယနဲ့တောင်ကိုရီးယား ရေတပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

အိန္ဒိယနှင့် တောင်ကိုရီးယား ရေတပ်များကြား ပထမဆုံးအကြိမ် ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုတွင် ပါဝင်ရန်အတွက် အိန္ဒိယရေတပ်သင်္ဘောသည် တောင်ကိုရီးယားသို့ ရောက်ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

တရုတ်ကမူ အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်များ၊ အထူးသဖြင့် အိန္ဒိယ၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဩစတြေးလျကြား စစ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ မြင့်တက်နေမှုသည် တရုတ်အား ထိန်းချုပ်ရန် မဟာဗျူဟာ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်ကြောင်း ယူဆထားသည်။

ထို ၃ နိုင်ငံကြား ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍ ဆက်ဆံရေးများကို လေ့လာကြည့် ရမည်ဆိုပါ ဩစတြေးလျနှင့် အိန္ဒိယသည် ဂျပန်နှင့် အမေရိကန်တို့ ပါဝင်သည့် Quad အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်သည်။

Quad အဖွဲ့ဝင်များသည် ရေတပ်စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများ ပူးတွဲ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ကာကွယ်ရေး ထောက်ပို့ကဏ္ဍနှင့် ထောက်လှမ်းရေးသတင်းများ မျှဝေရး သဘောတူညီချက်များတွင် လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည်။

အင်ဒို-ပစိဖိတ်ကိုတွေ့ရစဉ်

တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဩစတြေးလျသည်လည်း လက်နက် ရောင်းဝယ်ရေး စာချုပ်များ၊ ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့် မှုများ အပါအဝင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကတည်းက ၎င်းတို့၏ ကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို အဆင့်မြှင့်တင်ခဲ့ ကြသည်။

တောင်ကိုရီးယားသည် အရှေ့အာရှ လုံခြုံရေးအတွက် အဓိက မိတ်ဖက်ဖြစ်ကြောင်း ဩစတြေးလျက ရှုမြင်ထားပြီး အမေရိကန်၏ မဟာမိတ် ကွန်ရက်အတွင်း ပူးတွဲစစ်ဆင်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်များကို မြှင့်တင်နေသည်။

အိန္ဒိယနှင့် တောင်ကိုရီးယားသည်လည်း ရေတပ်သင်္ဘောများ တည်ဆောက်ရေး၊ ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးနှင့် ကာကွယ်ရေး နည်းပညာ ဖလှယ်ရေးတို့တွင် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်နေသည်။

အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များ ထောက်ခံထားသည့် အင်ဒို-ပစိဖိတ် မူဘောင်များကို ချိတ်ဆက်နေသည့် အိန္ဒိယ၏ အရှေ့မျှော်မူဝါဒကို တောင်ကိုရီးယားက ထောက်ခံပေးထားသည်။

ထို့ကြောင့် တရုတ်က အိန္ဒိယ-တောင်ကိုရီးယား-ဩစတြေးလျတို့၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် တရုတ်ကို ထိန်းချုပ်လိုသည့် အမေရိကန်၏ အစီအစဉ်ထဲက အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် ရှုမြင်နေပြီး သတိထား စောင့်ကြည့် နေကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ အောက်တိုဘာ ၂၄

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ တရားရုံးသည် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်အဖြစ် စွပ်စွဲခံထားရသည့် တရုတ် နိုင်ငံဖွား အမျိုးသားတစ်ဦးအား တရုတ်သို့ လွှဲပြောင်းအပ်နှံရေးတွင် ဥပဒေအရ အတားအဆီး မဖြစ်ကြောင်း အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်တွင် စီရင်ချက် ချမှတ်ခဲ့ဟု Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ရှီကျီကျန်း (She Zhijiang) အမည်ရှိ အရှေ့တောင်အာရှ၏ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်း ခေါင်းဆောင်အဖြစ် စွပ်စွဲခံထားရသည့် အမျိုးသားကို တရုတ်က ဖမ်းဆီး အရေးယူနိုင်ရန် ပိုမိုနီးစပ်လာခဲ့သည်။

ထိုင်း၏ အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာတရားရုံးက ၂၀၀၈ ခုနှစ် တရားခံ လွှဲပြောင်းအပ်နှံရေးဆိုင်ရာ အက်ဥပဒေတွင် ပါဝင်သည့် ပြဋ္ဌာန်းချက်များ၊ အထူးသဖြင့် ပုဒ်မ ၁၉ (၂-၃) နှင့် ပုဒ်မ ၂၁ (၂-၃) တို့သည် အခြေခံဥပဒေအား ဆန့်ကျင်ခြင်းမရှိကြောင်း တညီတညွတ်တည်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။

တရုတ်နိုင်ငံက ဖမ်းဆီးရန် အလိုရှိနေသည့် ရှီသည် ၎င်း၏ စွဲချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အယူခံဝင်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုင်းတရားရုံး၏ စီရင်ချက် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၊ ကရင်ပြည်နယ်ရှိ KK Park က ကျားဖြန့်ဂိုဏ်းကို တပ်က စီးနင်းခဲ့စဉ်

ရှီသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ အွန်လိုင်းလောင်းကစား ကွန်ရက်များနှင့် ကာစီနို လုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင် ပတ်သက်ခဲ့ပြီး ယွမ် သန်း ၁၅၀ ကျော် ထိခိုက်နစ်နာစေခဲ့ကြောင်း စွပ်စွဲထား၍ တရုတ်အစိုးရက ၎င်းအား ဖမ်းဆီးရန် အလိုရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်အစိုးရ၏ တောင်းဆိုမှုဖြင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့က ရှီကို ဘန်ကောက်၌ ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်း၏ အခြေခံဥပဒေအရ တရားရုံးသည် ရှီအား တရုတ်သို့ လွှဲပြောင်း အပ်နှံရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး နှောင့်နှေးကြန့်ကြာစေခဲ့သည့် တရားရေးဆိုင်ရာ အတားအဆီးများကို ထိရောက်စွာ ပယ်ချနိုင်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ရှီအား တရုတ်သို့ လွှဲပြောင်းအပ်နှံရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဥပဒေအရ ဆက်လက် လုပ်ဆောင် နိုင်တော့ မည်ဖြစ်သည်။

ရှီသည် ထိုင်းမှ တရုတ်သို့ လွှဲပြောင်းအပ်နှံခြင်း မခံရမီ အချိန်အထိ ထိုင်းတွင် ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းခံထားရမည် ဖြစ်သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၂၄

ဒေါ်နယ်ထရမ့်နှင့်ပူတင်၏ အစည်းအဝေး ပျက်သွားပြီးနောက် အမေရိကန်သည် ရုရှား၏ အဓိက ရေနံကုမ္ပဏီများ ကို အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်က ပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရုရှားသည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် ရှေးရှုသည့် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများ မရှိကြောင်း အမေရိကန်ဘက် က စွပ်စွဲခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နှင့် ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) တို့၏ အစည်း အဝေး ပြုလုပ်မည့် အစီအစဉ် ပျက်သွားခဲ့ပြီးနောက် တစ်ရက်အကြာတွင် အမေရိကန်က ရုရှားရေနံကုမ္ပဏီများ အပေါ် ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထရမ့်ကမူ ၎င်းအတွက် မှန်ကန်သည်ဟု မခံစားမိသဖြင့် (ပူတင်နှင့် ပြုလုပ်မည့်) အစည်းအဝေးကို ဖျက်လိုက်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ရုရှား၏ အကြီးဆုံး ရေနံကုမ္ပဏီ ၂ ခုဖြစ်သည့် Rosneft နှင့် Lukoil ကုမ္ပဏီများကို ပစ်မှတ်ထား ပြီး ပိတ်ဆို့ခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

 ပူတင်နဲ့ ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုကဲ့သို့ ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခြင်းသည် အမေရိကန်သည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး ရုရှား ကို ချဉ်းကပ်သည့် ပုံစံပြောင်းလဲ လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

“အခုချိန်က သတ်ဖြတ်မှုတွေကို ရပ်တန့်ပြီး ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရမယ့် အချိန်ဖြစ်ပါတယ်” ဟု အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး စကော့ ဘက်ဆန့် (Scott Bessent) က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်က ရုရှားရေနံကုမ္ပဏီများကို ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် ရေနံဈေးများ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ရေနံတစ်စည်လျှင် ၂ ဒေါ်လာကျော် မြင့်တက်ခဲ့သည်။

ရုရှား၏ စွမ်းအင်ကဏ္ဍအပေါ် ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ရန် လွှတ်တော်အမတ်များ၏ ဖိအားများကို ထရမ့်သည် လနှင့်ချီ ကြံ့ကြံ့ခံ ငြင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် ယခုအခါတွင် ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ထရမ့်က သူသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံမှ တောင်းဆိုထားည့် Tomahawk တာဝေးပစ် ဒုံးကျည်များကို ယူကရိန်း အား ထောက်ပံ့ပေးရန် အဆင်သင့် မဖြစ်သေးကြောင်းလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

အန်ကာရာ၊ အောက်တိုဘာ ၂၃

တူရကီနိုင်ငံသည် အစ္စရေးကဲ့သို့ ဒေသတွင်း ပြိုင်ဘက်နိုင်ငံများနှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းရှိရန် ကြိုးပမ်းသည့် အနေဖြင့် ခေတ်မီ တိုက်လေယာဉ်များကို အမြန်ဆုံး ဝယ်ယူရရှိနိုင်မည့် နည်းလမ်းများကို ဥရောပမိတ်ဖက်များနှင့် အမေရိကန်ကို အဆိုပြုခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်ပြီးလျှင် နေတိုးအဖွဲ့၏ ဒုတိယစစ်အင်အား အကြီးဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သည့် တူရကီသည် အနောက်နိုင်ငံများ နှင့် ဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်မှုကို အသုံးချပြီး ၎င်း၏ သက်တမ်းရင့်နေပြီဖြစ်သော လေတပ်တွင် နောက်ထပ် တိုက်လေယာဉ်အသစ်များ ထပ်မံဖြည့်တင်းရန် ပြင်ဆင်နေခြင်းဖြစ်သည်။

တူရကီသည် ဇူလိုင်လအတွင်းက ဗြိတိန်ထံမှ Eurofighter Typhoons တိုက်လေယာဉ် အစင်း ၄၀ ဝယ်ယူရန် ကနဦး သဘောတူစာချုပ် ချုပ်ဆိုခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်လုပ် F-35 တိုက်လေယာဉ်များကို ဝယ်ယူရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။

အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် ခေတ်အမီဆုံး စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများနှင့် အမေရိကန်လုပ် F-15၊ F-16 နှင့် F-35 တိုက်လေယာဉ်များကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည့် အစ္စရေးသည် တူရကီ၏ အိမ်နီးချင်းများဖြစ်သော လက်ဘနွန်၊ ကာတာ၊ အီရန်နှင့် ဆီးရီးယားတို့၌ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်နေသဖြင့် တူရကီကို စိုးရိမ်ပူပန်စေခဲ့သည်။

စစ်သင်္ဘောနဲ့လေယာဉ်တွေကို တွေ့ရစဉ်

ထိုအချိန်အတောအတွင်း တူရကီသမ္မတ အာဒိုဂန် (Tayyip Erdogan) က ဂါဇာနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုများကို ပြင်းထန်စွာ ဝေဖန်ခဲ့သဖြင့် တစ်ချိန်က ဆက်ဆံရေး နွေးထွေးခဲ့သည့် တူရကီနှင့် အစ္စရေးကြား ဆက်ဆံရေးများ ကျဆင်းခဲ့သည်။

အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျာမင် နေတန်ယာဟု (Benjamin Netanyahu) ကလည်း ဆီးရီးယားနိုင်ငံအတွင်းရှိ တူရကီ၏ စစ်စခန်းများ၊ တူရကီ၏ မဟာမိတ် သူပုန်များနှင့် တူရကီက ထောက်ခံပေးထားသည့် ဆီးရီးယား စစ်တပ်သည် အစ္စရေးအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုများ ဖြစ်နေကြောင်း သတိပေးထားသည်။

တူရကီအတွက် ကြီးမားသည့် ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်နေသော ဂရိနိုင်ငံကလည်း လာမည့် ၃ နှစ်အတွင်း F-35 တိုက်လေယာဉ်များကို လက်ခံရရှိတော့မည်ဖြစ်သဖြင့် တူရကီသည် ၎င်း၏ လေတပ်အင်အားကို မြှင့်တင်ရန် ပြင်ဆင်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အတိတ်ကာလက တူရကီနှင့် ဂရိတို့သည် အီးဂျီးယန်း ကျွန်းစု (Aegean Islands) ပေါ်တွင် လေကြောင်း တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့ဖူးပြီး ဂရိကလည်း တူရကီ၏ စစ်အင်အား မြှင့်တင်မှုကို စိုးရိမ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

တူရကီသည် အမေရိကန်လုပ် F-35 တိုက်လေယာဉ်များကို ဝယ်ယူရန် ကြိုးပမ်းနေသော်လည်း တူရကီစစ်တပ် သည် ရုရှားနိုင်ငံလုပ် S-400 မြေပြင်မှ ဝေဟင်ပစ် ဒုံးကျည်စနစ်များကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည့်အတွက် အမေရိကန်လုပ် တိုက်လေယာဉ်များကို ဝယ်ယူရေးတွင် သဘောတူညီမှု ရရှိရန် ခက်ခဲနေကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဆိုးလ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၃

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် ကျင်းပတော့မည့် အာရှ-ပစိဖိတ် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (APEC) အစည်းအဝေး မတိုင်မီ ရက်ပိုင်းအလို၌ မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံက အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်တွင် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် တစ်စင်း ပစ်လွှတ်ခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

နျူကလီးယား လက်နက်ပိုင်ဆိုင်သော မြောက်ကိုရီးယားသည် ၎င်း၏ လက်နက်အင်အား ကြီးမားလာမှုကို ကမ္ဘာက သတိထားမိစေရန် ပြသသည့် အနေဖြင့် ထိုကဲ့သို့ ဒုံးကျည် ပစ်လွှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင် သူများက သုံးသပ်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားနှင့် ရုရှားကြား စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ဆက်ဆံရေး မြင့်တက်နေမှုသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တည်ငြိမ်ရေးကို ရှုပ်ထွေးစေနိုင်ပြီး ရန်လိုမှုများ မြင့်တက်လာနိုင်သည်ဟု စိုးရိမ်မှုများ ထွက်ပေါ်နေသည်။

Hwasong-11da-4.5 ဟု ယူဆရသည့် ဒုံးကျည်တစ်စင်းကို မြောက်ကိုရီးယား၏ မြောက် ဟွမ်ဟေး (North Hwanghae) ပြည်နယ်မှ ဒေသစံတော်ချိန် နံနက် ၈ နာရီ ၁၀ မိနစ်ခန့်တွင် ပစ်လွှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း တောင်ကိုရီးယား ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်များအဖွဲ့ (JCS) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားက ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်လိုက်စဉ်

ထိုဒုံးကျည်သည် တာတိုပစ် နည်းဗျူဟာမြောက် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်ဖြစ်ပြီး ရေဒါကို ရှောင်လွှဲနိုင်သည့် KN-23 ဒုံးကျည်ဖြစ်ကာ မြောက်ကိုရီးယား အစ္စကန်ဒါ (North Korean Iskander) ဒုံးကျည်ဟုလည်း လူသိများသည်။

မြောက်ကိုရီးယားက ပစ်လွှတ်ခဲ့သည့် ထိုဒုံးကျည်သည် ဂျပန်ပင်လယ်အတွင်းသို့ ရည်ရွယ်ပစ်လွှတ်ခဲ့သော်လည်း ကုန်းမြေတစ်ခုပေါ်သို့ ကျရောက်သွားခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

မြောက်ကိုရီးယား၏ နောက်ထပ် ဒုံးကျည်များ ပစ်လွှတ်နိုင်သည့် အလားအလာကို သတိထား စောင့်ကြည့်နေပြီး အမေရိကန်၊ ဂျပန်တို့နှင့် ထောက်လှမ်းရေး သတင်းများကို မျှဝေထားကြောင်း JSC က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် မေလ ၈ ရက်နှင့် မေလ ၂၂ ရက်တွင်လည်း အရှေ့ပင်လယ်အတွင်းသို့ တာတိုပစ် ဒုံးကျည် တစ်စင်းနှင့် ခရုဇ်ဒုံးကျည်များ ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယားသည် တောင်ကိုရီးယားတွင် APEC အစည်းအဝေး မပြုလုပ်မီနှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်နေသည့် ကာလအတွင်းတွင်လည်း နောက်ထပ် ဒုံးကျည် စမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်ဖွယ်ရှိနေကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက သတိပေးခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ အောက်တိုဘာ ၂၃

ဖြူးထိုင်းပါတီကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရန်အတွက် ပေတုန်တန် ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn Shinawatra) သည် အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်တွင် ပါတီခေါင်းဆောင် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်သွားကြောင်း The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပေတုန်တန်သည် အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ တရားရုံး၏ စီရင်ချက်ဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံရပြီး လူထု ထောက်ခံမှုနှုန်း ကျဆင်းလာချိန်တွင် ပါတီခေါင်းဆောင်အဖြစ်မှ နုတ်ထွက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ဖြူထိုင်းပါတီကို ပြန်လည်ပြုပြင် တည်ဆောက်ရန်အတွက် နောက်ခေါင်းဆောင်သစ်တစ်ဦး ရွေးချယ်ရန် လမ်းပွင့်သွားခဲ့သည်။

ပေတုန်တန်သည် ယခုနှစ်အတွင်း ကမ္ဘောဒီးယား အထက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဟွန်ဆန် (Hun Sen) နှင့် ဖုန်းပြော ခဲ့သည့် အသံဖိုင် ပေါက်ကြားခဲ့ပြီးနောက် လူထု၏ ဝေဖန်မှုများကို ခံခဲ့ရသည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီကို တွေ့ရစဉ်  

ထိုအသံဖိုင်အတွင်း ပေတုန်တန်သည် ထိုင်းစစ်တပ် အကြီးအကဲတစ်ဦးကို ၎င်း၏ ပြိုင်ဘက်အဖြစ် ပြောဆိုခဲ့သဖြင့် အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာတရားရုံးက ၎င်းအား ကျင့်ဝတ်သိက္ခာ ချိုးဖောက်မှုဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

“ကျမရဲ့ နုတ်ထွက်မှုကြောင့် ပါတီဟာ လိုအပ်တဲ့ အဆင့်မြှင့်တင်မှုတွေ ပြုလုပ်ခွင့်ရမှာဖြစ်ပြီး လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ အနိုင်ရနိုင်ပါလိမ့်မယ်”ဟု ပေတုန်တန်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် သူသည် ဖြူးထိုင်းပါတီဝင် တစ်ဦးအဖြစ် ဆက်ရှိနေမည်ဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံအတွက် ဆက်လက် တာဝန် ထမ်းဆောင်သွားမည်ဟုလည်း ပေတုန်တန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားရေးမှူး သူရိယ ဂျူအန်ရွန်ရူအန်ကစ် (Suriya Juangroongruangkit) ကမူ နောက်တက်လာမည့် ဖြူးထိုင်းပါတီ ခေါင်းဆောင်သည် ရှင်နာဝပ် မိသားစုဝင် ဖြစ်လိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုပြင် ဖြူးထိုင်းပါတီ ခေါင်းဆောင်သစ် နေရာအတွက် ၎င်းအား ရွေးချယ်ဖွယ် ရှိသည်ဆိုသည့် ထင်ကြေး ပေးမှုများကိုလည်း သူရိယက ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI International News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၃

ယူကရိန်းသည် ဗြိတိန်နိုင်ငံလုပ် Strom Shadow တာဝေးပစ် ဒုံးကျည်များဖြင့် ရုရှား၏ ဓာတုစက်ရုံတစ်ရုံကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းစစ်တပ်က အောက်တိုဘာ ၂၁ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု DW သတင်း ဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုသည် ရုရှား၏ လေကြောင်းကာကွယ်ရေးစနစ်ကို ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ပစ်မှတ်ကို အောင်မြင် စွာ ထိမှန်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ တိုက်ခိုက်မှု၏ ရလဒ်များကို လေ့လာဆန်းစစ်နေကြောင်း ယူကရိန်းစစ်ဦးစီးချုပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်း၏ တိုက်ခိုက်မှုအပြီး နာရီပိုင်းအကြာတွင် ရုရှားကလည်း ယူကရိန်း၏ ဒေသအချို့ကို ဒရုန်းများ၊ ဒုံးကျည် များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့သဖြင့် ကလေး ၂ ဦး အပါအဝင် လူ ၆ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဇယ်လန်းစကီး (Volodymyr Zelensky) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှား၏ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ယူကရိန်း၏ မြို့တော် ကိယက်ဗ် (Kyiv) နှင့် နီပရိုပက်ထရိုဗက်စ် (Dnipropetrovsk) ဒေသများတွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပြတ်တောက်မှုများ ဖြစ်ခဲ့ပြီး ရုရှားသည် ယူကရိန်း၏ စွမ်းအင်စက်ရုံများကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံမီဒီယာများက ဖော်ပြခဲ့သည်။

တိုက်လေယာဉ်တစ်စင်းကို တွေ့ရစဉ်

ရုရှား၏ Bryansk ဓာတုစက်ရုံကို ယူကရိန်း၏ တိုက်ခိုက်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ရုရှားအာဏာပိုင်များက မှတ်ချက် ပေးခဲ့ခြင်း မရှိသေးပေ။

ယူကရိန်းစစ်တပ်ကမူ ၎င်းတို့ ပစ်မှတ်ထားခဲ့သည့် ဓာတုစက်ရုံသည် ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်နေသော ရုရှား၏ စစ်ပွဲတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသည့် စက်ရုံတစ်ရုံဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုစက်ရုံတွင် ယမ်းမှုန့်များ၊ ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများ၊ ဒုံးကျည်များနှင့် လက်နက်ခဲယမ်းများ၌ အသုံးပြုသည့် ဒုံးအင်ဂျင် လောင်စာ အစိတ်အပိုင်းများကို ထုတ်လုပ်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ယူကရိန်းက ပြောသည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) အနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အဆင်သင့် မဖြစ်မချင်း ရုရှား၏ စီးပွားရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍအပေါ် ဖိအားများ တိုးမြှင့်မည်ဟု ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ကီယာ စတာမာ (Keir Starmer) နှင့် အခြားဥရောပခေါင်းဆောင်များက ကတိပြု ပြောကြားခဲ့သည့်နေ့တွင် ယူကရိန်း၏ တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ယူကရိန်း၊ ဂျာမနီ၊ ပြင်သစ်၊ အီတလီ၊ ပိုလန်၊ ဒိန်းမတ်၊ ဖင်လန်၊ ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် နော်ဝေခေါင်းဆောင်များ ထုတ်ပြန်သည့် ပူးတွဲကြေညာချက်တွင် ယူကရိန်းအနေဖြင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှု မရခင်နှင့် သဘောတူညီချက် ရရှိအောင် ကြိုးပမ်းနေသော ကာလအတွင်း အင်အားတောင့်တင်သည့် အနေအထား၌ ရှိနေရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: DW

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၂၂

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို ကျူးကျော်လိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က အောက်တိုဘာ ၂၀ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) နှင့် ကောင်းမွန်သည့် ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် ယခုလကုန်ပိုင်း တွင် ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက် ရရှိရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့က တရုတ်နဲ့ အဆင်ပြေမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ တရုတ်ကလည်း အဲဒီလို လုပ်ချင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ထရမ့်က အိမ်ဖြူတော်တွင် ဩစတြေးလျ ဝန်ကြီးချုပ် အန်သိုနီ အယ်လ်ဘန်းနိစ် (Anthony Albanese) နှင့် တွေ့ဆုံချိန်၌ သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

“ထိုင်ဝမ်က သူ့ (ရှီ) အတွက် အရေးမကြီးဘူးလို့ ပြောတဲ့သဘောမျိုး မဟုတ်ပါဘူး။ သူ့အတွက် ထိုင်ဝမ်က အရေးကြီး ပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့် အခုချိန်မှာတော့ ဘာမှ ဖြစ်မယ်မထင်ပါဘူး” ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် စစ်အင်အား အကြီးဆုံး ဆိုသည့်အချက်ကို တရုတ်က နားလည်ထား ကြောင်းလည်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ဩစတြေးလျ ဝန်ကြီးချုပ် အန်သိုနီကို‌ တွေ့ရစဉ်

“ကျနော်တို့မှာ အကောင်းဆုံးအရာတွေ အားလုံးရှိပါတယ်။ ဘယ်သူကမှ လာပြဿနာရှာမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ထိုင်ဝမ်နဲ့ အခြားကိစ္စတွေ ရှိနေတယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ဟာ အဆင်ပြေပြေ ဆက်ဆံသွားနိုင်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်”ဟု ထရမ့်က ဆိုသည်။

ထို့ပြင် ထရမ့်သည် ဩစတြေးလျဝန်ကြီးချုပ်နှင့် အစည်းအဝေးအတွင်း ဩစတြေးလျနှင့် ဒေါ်လာ ဘီလျံချီသည့် တွင်းထွက်ပစ္စည်း သဘောတူညီချက် ချုပ်ဆိုမှုကိုလည်း ဂုဏ်ယူကြောင်း ပြေကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်နှင့် ဩစတြေးလျသည် အရေးကြီးသည့် တွင်းထွက်သတ္တု စာချုပ်ကို အပြီးသတ် ချုပ်ဆိုနိုင်ခဲ့ပြီး ထိုစာချုပ်အရ မြေရှားသတ္တုများနှင့် အခြားအရေးကြီး တွင်းထွက်ပစ္စည်းများ ထောက်ပံ့မှုကို မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

ထိုသဘောတူစာချုပ်သည် ဒေါ်လာ ၈ ဒသမ ၅ ဘီလျံ တန်ဖိုးရှိပြီး အမေရိကန်သည် မြေရှားသတ္တုများနှင့် အခြား အရေးကြီးသည့် တွင်းထွက်ပစ္စည်းများ အများအပြား ရရှိတော့မည်ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အယ်လ်ဘန်းနိစ်ကလည်း ထိုသဘောတူညီချက်သည် အမေရိကန်-ဩစတြေးလျ ဆက်ဆံရေးတွင် နောက်ထပ် အဆင့်သစ် တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဆိုးလ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၂

ယခုလကုန်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် ( Donald Trump) နှင့် မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong-un) တို့ကြား စတုတ္ထမြောက် အစည်းအဝေး ဖြစ်မြောက်လာဖွယ်ရှိကြောင်း ကောလာဟလများ ထွက်ပေါ်နေသည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအစည်းအဝေး ဖြစ်မြောက်လာပါက မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင်ဘက်က စည်းကမ်းများ သတ်မှတ်ဖွယ် ရှိနေကြောင်း လေ့လာသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကင်မ်သည် ရုရှား၊ တရုတ်တို့နှင့် မဟာမိတ် ဆက်ဆံမှုများကို မြှင့်တင်နေပြီး နျူကလီးယား လက်နက်အင်အားကို ချဲ့ထွင်နေသဖြင့် အမေရိကန်နှင့် သံတမန်ရေးအရ ဆက်ဆံရာတွင် ယခင်နှင့်မတူဘဲ အင်အားပြသည့် အနေအထားဖြင့် ချဉ်းကပ်ဖွယ်ရှိနေသည်ဟု လေ့လာသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားတွင် အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်၌ ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သော အာရှ-ပစိဖိတ် စီးပွားရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့(APEC) ညီလာခံကို တက်ရောက်မည့် ထရမ့်သည် ကင်မ်နှင့် ခင်မင်ရင်းနှီးသည့် ဆက်ဆံရေး ကို ပြန်လည် အသက်သွင်းရန် ကြိုးပမ်းနေသည်ဟုလည်း သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေသည်။

ကင်မ်ဂျုံအန်နဲ့ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုကဲ့သို့ အစည်းအဝေးမျိုး ဖြစ်မြောက်လာပါက မြောက်ကိုရီးယားဘက်မှ ယခင်ကထက် တောင်းဆိုမှုများ ပိုမိုများပြားလာဖွယ် ရှိသည်ဟုလည်း လေ့လာသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား၏ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေးဝန်ကြီးဌာနသည် စစ်မဲ့ဇုန်အတွင်းရှိ မြောက်ကိုရီးယားနှင့် ဆွေးနွေး မှုများ ပြုလုပ်လေ့ရှိသည့် ပန်မွန်ဂျွန် (Panmunjom) ကျေးရွာကို အရပ်သားများ ဝင်ရောက်ခွင့် ဆိုင်းငံ့ပြီးနောက် ပိုင်း ထရမ့်-ကင်မ် အစည်းအဝေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ထင်ကြေးပေးမှုများ မြင့်တက်ခဲ့သည်။

ထရမ့်နှင့် ကင်မ်တို့သည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်က ပန်မွန်ဂျွန်ကျေးရွာတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ဖူးသည်။

တောင်ကိုရီးယားဘက်ခြမ်းရှိ ပန်မွန်ဂျွန်ကျေးရွာကို စီမံအုပ်ချုပ်နေသည့် ကုလသမဂ္ဂ စီမံကွပ်ကဲရေးဌာနကမူ ပန်မွန်ဂျွန်ကျေးရွာကို အရပ်သားများ ဝင်ခွင့်ဆိုင်းငံ့မှုနှင့် ထရမ့်-ကင်မ် အစည်းအဝေးကြား ဆက်စပ်မှု ရှိ၊ မရှိကို မှတ်ချက်ပေးရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

အမေရိကန်နှင့် မြောက်ကိုရီးယား အစိုးရများကြား တရားဝင် ဆက်ဆံရေး မရှိသော်လည်း ထရမ့် အစိုးရအဖွဲ့၏ အရာရှိများကမူ ကင်မ်နှင့် အစည်းအဝေး ဖြစ်မြောက်ရေးအတွက် သီးသန့် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post