CNI International News

အစ္စတန်ဘူလ်၊ ဇူလိုင် ၁၁

အီရတ်နိုင်ငံရှိ ကာ့ဒ်သူပုန်ဖြစ်သည့် ကာ့ဒ်အလုပ်သမားပါတီ (PKK) အဖွဲ့၏ လက်နက်များ လွှဲပြောင်းအပ်နှံမှုကို လအနည်းငယ်အတွင်း အပြီးသတ် လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း တူရကီ၏ အာဏာရပါတီ AK ပါတီက ဇူလိုင် ၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

PKK အဖွဲ့၏ လက်နက်များ လွှဲပြောင်းအပ်နှံမှုတွင် တူရကီထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့နှင့် စစ်တပ်၏ တပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့ များမှ အရာရှိများက ကြီးကြပ်သွားမည့် အစီအစဉ်ကို တူရကီ၏ ဥရောပသမဂ္ဂရေးရာဝန်ကြီး အိုမာ စီလစ် (Omer Celik) က အတည်ပြုခဲ့သည်။

“အီရတ်မှာ လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ၃ လကနေ ၅ လအတွင်း အပြီးသတ်လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ် ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်ထက် ကျော်လွန်သွားမယ်ဆိုရင်တော့ ရန်လိုမှုတွေ ရှိလာနိုင်ပါတယ်" ဟု စီလစ်က NTV ရုပ်သံကို ပြောကြားခဲ့သည်။

တူရကီအစိုးရနှင့် ဆယ်စုနှစ် ၄ စုကျော်ကြာ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားခဲ့သည့် PKK အဖွဲ့သည် မေလက ၎င်းတို့အဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းပြီး လက်နက်ကိုင် ပုန်ကန်မှုကို အဆုံးသတ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

တူရကီ၏ ဥရောပသမဂ္ဂရေးရာဝန်ကြီး အိုမာ စီလစ်ကို တွေ့ရစဉ်

အီရတ်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်း ဆူလေမာနီယာ (Sulaymaniyah) မြို့ရှိ PKK လက်နက်ကိုင်များသည် တူရကီ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် ဇူလိုင် ၁၁ ရက်တွင် ၎င်းတို့၏ လက်နက်များကို စတင်အပ်နှံမည်ဖြစ်သည်။

PKK အဖွဲ့သည် ကာ့ဒ်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ ထူထောင်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ၁၉၈၄ ခုနှစ်မှစပြီး တူရကီ အစိုးရကို လက်နက်ကိုင် တော်လှန်မှု စတင်ခဲ့သည်။

PKK အဖွဲ့နှင့် တူရကီစစ်တပ်ကြား နှစ်ပေါင်း ၄၀ ကျော်ကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် လူပေါင်း ၄၀,၀၀၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့ကာ စီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေခဲ့သလို လူမှုရေး တင်းမာမှုများ ဖြစ်ပွားစေခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၁၀

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံးကျားဖြန့်ဂိုဏ်းထဲတွင် ပါဝင်ခဲ့သည့် ဒုစရိုက်သမား ၇၀ ကို ထောင်ဒဏ် ၂၄ နှစ်အထိ ချမှတ်ခဲ့ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သန်းဆောင်ပြည်နယ် တရားရုံးသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၂ ရက်က ချမှတ်ခဲ့သည့် တရားခံ ၇၀ ဦး၏ ပြစ်ဒဏ် များကို အတည်ပြု ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဌာန (DSI) က ဇူလိုင် ၉ ရက်တွင် ကြေညာ ခဲ့သည်။

တရုတ်နှင့်ထိုင်းနိုင်ငံသားများ ပါဝင်သည့် ထိုကျားဖြန့်ဂိုဏ်းကို နာခွန်းစီသမ္မာဆက် (Nakhon Si Thammarat) ပြည်နယ်ရှိ ၄ ထပ်တိုက် အဆောက်အအုံတစ်ခုတွင် ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။

ထိုကျားဖြန့်ဂိုဏ်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံသမိုင်းတွင် ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည့် အကြီးမားဆုံး ဒုစရိုက်ကွန်ရက် တစ်ခု ဖြစ်ကြောင်း DSI က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုင်း ကျားဖြန့်ဂိုဏ်းကို ဖမ်းဆီးရမိစဉ်

ရဲတပ်ဖွဲ့သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလကစပြီး စစ်ဆင်ရေးပြုလုပ်ခဲ့ကာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈ ရက်တွင် DSI ၊ ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ ရဲတပ်ဖွဲ့၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဗျူရို၊ အလုပ်သမားရေးဌာနတို့က ချာဝမ် (Chawang ) ခရိုင်ရှိ အဆောက်အအုံတစ်ခုကို ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုစစ်ဆင်ရေးအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံသား ၅၂ ဦးနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသား ၁၉ ဦး၊ စုစုပေါင်း ၇၁ ဦးကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ကွန်ပျူတာ ၂၂၃ လုံး၊ မိုဘိုင်းဖုန်း ၁၀၀၁ လုံး၊ အိုင်ပက် ၁၄ လုံး၊ ဆင်းကဒ် ၂၉၈ ကဒ်၊ ဘဏ်အကောင့် ၈၆ ခုနှင့် တရားမဝင် တင်သွင်းထားသည့် ပစ္စည်းများကိုလည်း သိမ်းဆည်းရမိခဲ့သည်။

ဖမ်းဆီးရမိသူများအနက် လူပေါင်း ၇၀ ကို ပြစ်မှုထင်ရှား တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်များကို ထောင်ဒဏ် ၂၄ နှစ် စီ ချမှတ်ခဲ့ကာ ကျန်တရားခံများကို ထောင်ဒဏ် နှစ်အနည်းငယ်စီ အသီးသီး ချမှတ်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် တရားခံများ အနေဖြင့် ၎င်းတို့ လိမ်ညာခဲ့သည့် ငွေကြေးများကို နစ်နာသူများအား ပြန်လည်ပေးအပ်ရန် လည်း စီရင်ချက် ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

ကွာလာလမ်ပူ၊ ဇူလိုင် ၁၀

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေးသည် လက်နက်တစ်ခုအဖြစ် အသုံးချခံနေရကြောင်း မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင်  (Anwar Ibrahim) က အာဆီယံ အစည်းအဝေး မတိုင်မီ ဇူလိုင် ၉ ရက်က သတိပေးခဲ့သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကွာလာလမ်ပူ (KUALA LUMPUR) မြို့တော်တွင် ဇူလိုင် ၉ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး များ အစည်းအဝေး၌ အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံသည့် အကြောင်းအရာကို အဓိကထား ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ဩဂုတ် ၁ ရက်မှစပြီး အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံမှု အသက်ဝင်လာမည့် နိုင်ငံ ၁၄ နိုင်ငံအနက် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် ၆ နိုင်ငံ ပါဝင်နေသည်။

အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်များကိုတွေ့ရစဉ်

ကမ္ဘာကြီးသည် လက်ရှိတွင် အာဏာ အတည်တကျ မဟုတ်သည့် မူဝါဒနှင့် ဖိအားပေး ထိန်းချုပ်မှု မြင့်တက် နေသော ခေတ်ထဲသို့ ရောက်ရှိနေကြောင်း၊ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများအနေဖြင့် ကုန်သွယ်ရေး ခြိမ်းခြောက်မှု များကို တုံ့ပြန်ရာတွင် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း အန်ဝါက ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် အန်ဝါသည် ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်ကို တိုက်ရိုက်အမည်တပ် ပြောကြားခဲ့ခြင်း မရှိ ပေ။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံမှုများကို ဧပြီလ အတွင်းက ကြေညာခဲ့သော်လည်း ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ရန် ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံမှု အစီအစဉ် ကို ရက်ပေါင်း ၉၀ ကြာ ဆိုင်းငံ့ပေးခဲ့သည်။

ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများဖြင့် သဘောတူညီချက်များ မရပါက ကုန်သွယ်ခွန် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ သတ်မှတ် ခံထားရသည့် နိုင်ငံ ၁၄ နိုင်ငံသည် ဩဂုတ် ၁ ရက်မှစပြီး ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံမှု အသက် ဝင်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ဇူလိုင် ၈ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို တွေ့ရစဉ်

အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ အများစုသည် အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်ခွန် ကောက်ခံမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်း မှုများ ပြုလုပ်နေကာ ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်း အာဆီယံ-အမေရိကန် အစည်းအဝေး ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အာဆီယံတွင် ဗီယက်နမ် တစ်နိုင်ငံတည်းသာ အမေရိကန်နှင့် သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့ပြီး ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့် ကောက်ခံမှုကို ၄၆ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျှော့ချနိုင်ခဲ့သည်။

ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားသည် ကုန်သွယ်ခွန် ၃၆ ရာခိုင်နှုန်း၊ အင်ဒိုနီးရှားသည် ကုန်သွယ်ခွန် ၃၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ မလေးရှားသည် ကုန်သွယ်ခွန် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ လာအိုနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့သည် ကုန်သွယ်ခွန် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းစီ တိုးမြှင့်ခံရမည် ဖြစ်သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ကဘူးလ်၊ ဇူလိုင် ၁၀

နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်တရားရုံး (ICC)က တာလီဘန်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ၂ ဦးကို ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်မှုအား တာလီဘန် အဖွဲ့က ပယ်ချခဲ့သည်ဟု Barron's သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် ICC ၏ စွပ်စွဲချက်များသည် အဓိပ္ပာယ်မရှိကြောင်း တာလီဘန်အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

ICC သည် တာလီဘန်အဖွဲ့၏ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် ဟီဘာတူလာ အက်ခွန်ဇာဒါ (Hibatullah Akhundzada) နှင့် တရားသူကြီးချုပ် အဗ္ဗဒူလ်ဟာကင် ဟက်ကာနီ ( Abdul Hakim Haqqani) တို့ကို ဇူလိုင် ၈ ရက်က ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အက်ခွန်ဇာဒါနှင့် ဟက်ကာနီတို့သည် အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးများအား လိင်ကွဲပြားမှုအပေါ် အခြေခံသည့် ဖိနှိပ်မှုများ ကျူးလွန်နေကြောင်း  ICC ၏ တရားသူကြီးများက စွပ်စွဲခဲ့သည်။

တာလီဘန်အဖွဲ့သည် အာဖဂန်ပြည်သူများအပေါ် စည်းကမ်းများ၊ တားမြစ်ကန့်သတ်ချက်များ ချမှတ်ခဲ့ပြီး အထူးသဖြင့် မိန်းကလေးများနှင့် အမျိုးသမီးများကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့သလို အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးများနှင့် လွတ်လပ်ခွင့်တို့ကို ပိတ်ပင်ထားကြောင်း ICC က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ICC ရုံးကို တွေ့ရစဉ်

တာလီဘန်အဖွဲ့သည် မိန်းကလေးများနှင့် အမျိုးသမီးများကို ပညာသင်ကြားခွင့်၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး လွတ်လပ်ခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာ လှုပ်ရှားသွားလာခွင့်၊ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခွင့်၊ တွေးခေါ်ခွင့်တို့ကို ဆိုးရွားစွာ ပိတ်ပင်ထားသည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

တာလီဘန်အဖွဲ့သည် ထိုရာဇဝတ်မှုများကို ၎င်းတို့ အာဏာရလာခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၅ ရက်မှစပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်ကြား ကျူးလွန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ICC က ပြောကြားခဲ့သည်။

တာလီဘန်အဖွဲ့ကမူ ICC ၏ စွပ်စွဲချက်များကို ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး တာလီဘန်အစိုးရသည် ICC ကို အသိအမှတ် မပြုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“အခုလို အဓိပ္ပာယ်မရှိတဲ့ ကြေညာချက်တွေဟာ အစ္စလာမ်မစ် ဥပဒေအပေါ် ထားရှိတဲ့ တာလီဘန် အာဏာပိုင် တွေရဲ့ ခိုင်မာတဲ့ သန္နိဋ္ဌာန်နဲ့ ယုံကြည်မှုကို ထိခိုက်စေမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု တာလီဘန်အဖွဲ့၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဇာဘီဟူလာ မူဂျာဟစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Barron's

CNI International News

တိုင်ပေ၊ ဇူလိုင် ၁၀

ထိုင်ဝမ်သည် ဇူလိုင် ၉ ရက်တွင် အကြီးမားဆုံး စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကို စတင်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး တရုတ်၏ ကျူးကျော် မှု မဖြစ်ပွားမီ ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲရေးစနစ်များနှင့် အခြေခံ အဆောက်အအုံများ တိုက်ခိုက်ခံရသည့်ပုံစံဖြင့် သရုပ်ဖော် လေ့ကျင့်နေကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

နှစ်စဉ်ပြုလုပ်နေကျဖြစ်သည့် Han Kuang စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု၏ အစောပိုင်းအဆင့် လေ့ကျင့်မှုများတွင် ဆက်သွယ်ရေးစနစ်များ တိုက်ခိုက်ခံရသည့် အခြေအနေမျိုး၌ ထိုင်ဝမ်စစ်တပ်က ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲရေးပုံစံကို မည်ကဲ့သို့ ပြောင်းလဲမည်ဆိုခြင်းကို အာရုံစိုက် လေ့ကျင့်သွားမည်ဖြစ်သည်။

နောက်ထပ် ၁၀ ရက်အတွင်း စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအား သိမ်းပိုက်ရန်ကြိုးပမ်းသည့် တိုက်ခိုက်မှုအား ပြန်လည်ခုခံတိုက်ခိုက်သော လေ့ကျင့်မှုများအထိ ချဲ့ထွင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့ သည်။

“မကြာသေးခင် နှစ်တွေတုန်းက ယူကရိန်းမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ အခြေအနေတွေကို ကျနော်တို့ လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ထိုင်ဝမ်ဟာ တိုက်ပွဲနဲ့ ရင်ဆိုင်လာရချိန်မှာ ဘယ်လိုတုံ့ပြန် ရမလဲဆိုတာကို လက်တွေ့ကျတဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ ပြင်ဆင်ခဲ့ပါတယ်” ဟု ထိပ်သီးကာကွယ်ရေး အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ် စစ်ရေး လေ့ကျင့်နေစဉ်

တပ်မှူးများ အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ စစ်သားများ ရင်ဆိုင်ရနိုင်သည့် ပြဿနာများအား တွေးတောပြီး မည်ကဲ့သို့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရမည်ကို ကြိုတင်ပြင်ဆင်ရမည်ဟု အမည်မဖော်လိုသော အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့ သည်။

ယခုနှစ်၏ Han Kuang စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများတွင် အရန်စစ်မှုထမ်း အရေအတွက် ၂၂,၀၀၀ ခန့်ဖြင့် အများဆုံး ပါဝင်ခဲ့ပြီး အမေရိကန်၏ Lockheed Martin ကုမ္ပဏီမှ ထုတ်လုပ်သည့် HIMARS(ဟိုင်မားစ်) ဒုံးကျည်စနစ်လည်း ပထမဆုံးအကြိမ် ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထိုင်ဝမ်က ပြည်တွင်းတွင် ထုတ်လုပ်ခဲ့သည့် မြေပြင်မှ ဝေဟင်ပစ် Sky Sword ဒုံးကျည်များလည်း စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုတွင် ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို ၎င်း၏ နယ်နိမိတ်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီး လိုအပ်လာပါက အင်အားသုံး သိမ်းယူသွား မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ပြီးခဲ့သည့် ၅ နှစ်အတွင်း တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအနီးတွင် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခြင်း စစ်လေယာဉ်များနှင့် စစ်သင်္ဘောများ မောင်းနှင်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့ကာ ထိုင်ဝမ်အပေါ် ဖိအားများ တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၈

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီစနစ်အရ အကြောင်းကိစ္စ တစ်ခုခုကြောင့် အစားထိုး တာဝန်ထမ်းဆောင်ရသည့် ယာယီ ဝန်ကြီးချုပ်သည် လွှတ်တော်ကို မဖျက်သိမ်းနိုင်ဘဲ ရွေးကောက်ခံထားရသော ဝန်ကြီးချုပ် တစ်ဦးတည်းကသာ အစိုးရအဖွဲ့ဝင် ဝန်ကြီးများကို ခန့်အပ်ပိုင်ခွင့် သို့မဟုတ် လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းပိုင်ခွင့်ရှိသည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံတော် ကောင်စီ အတွင်းရေးမှူးချုပ် ပက်ခွန်း နီလ်ပရာပန့် (Pakorn Nilprapunt) က ဇူလိုင် ၇ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့ သည်ဟု The Naiton မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအချက်သည် ဝက်စ်မင်စတာပုံစံ လွှတ်တော်စနစ် (Westminster-style parliamentary system) ကို ကျင့်သုံး သည့် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံများတွင်  အခြေခံမူဖြစ်ကြောင်း Alex Pakorn အမည်ဖြင့် ဖွင့်ထားသည့် Facebook အကောင့်တွင် ပက်ခွန်းက ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ဝက်စ်မင်စတာပုံစံ လွှတ်တော်စနစ်ဆိုသည်မှာ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်နေရာကို ဘုရင် သို့မဟုတ် ဘုရင်မ အဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီး အစိုးရအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်နေရာကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားကာ အုပ်ချုပ်ခွင့်အာဏာ ပေးအပ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။

ယာယီဝန်ကြီးချုပ်ကို တွေ့ရစဉ်

“ထိုင်းနိုင်ငံမှာ လွှတ်တော်ရဲ့ ယုံကြည်မှုနဲ့အတူ ရှင်းလင်းတိကျတဲ့ မူဝါဒအရ ဝန်ကြီးချုပ်ကို ခန့်အပ်တာ ဖြစ်ပါ တယ်။ အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌက ဝန်ကြီးချုပ် ခန့်အပ်ကြောင်းကို ဘုရင့်ကို သံတော်ဦးတင်ရပြီး လွှတ်တော်က ခန့်တဲ့ဝန်ကြီးချုပ်ကို ဘုရင်က တရားဝင် အတည်ပြုရတာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ပက်ခွန်းက ရေးသားခဲ့သည်။

“အစိုးရအဖွဲ့ဝင် ဝန်ကြီးတွေ ခန့်အပ်တဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ အမည်စာရင်းကို ဘုရင်ကပဲ အတည်ပြု ပေးရတာဖြစ်ပြီး အစိုးရအဖွဲ့ဝင်တွေဟာ လူထုရဲ့ ယုံကြည်မှုနဲ့ ထိုက်တန်အောင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

ထိုလုပ်ငန်းစဉ်သည် စနစ်တကျရှိပြီး တဆင့်ပြီးတဆင့် လေးစားယုံကြည်မှုဖြင့် လုပ်ဆောင်ရသည့် လုပ်ငန်းစဉ်များ ဖြစ်သည်ဟုလည်း ပက်ခွန်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးကို ဆိုင်းငံ့ခံထားရတဲ့ ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နေရာမှ ယာယီဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် အစားထိုး တာဝန်ထမ်းဆောင်ရသူ တစ်ဦးအနေဖြင့် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များကို ခန့်အပ်ခြင်း သို့မဟုတ် ထုတ်ပယ်ခြင်း အစရှိသည့် ဝန်ကြီးချုပ် အာဏာများကို တရားဝင် ကျင့်သုံးပိုင်ခွင့် မရှိကြောင်းလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ယာယီဝန်ကြီးချုပ်သည် အထက်ဖော်ပြပါ လုပ်ငန်းစဉ်များအတိုင်း လွှတ်တော်၏ ယုံကြည်မှုဖြင့် တိုက်ရိုက် ရွေးချယ်ခြင်းမရှိဘဲ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ယာယီသာ ထမ်းဆောင်ရခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း ပက်ခွန်းက ရှင်းလင်းစွာ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

နောက်ထပ် အရေးကြီးသည့် အချက်မှာ လွှတ်တော်က ရွေးချယ်ထားသည့် ဝန်ကြီချုပ်တစ်ဦးသည် အကြောင်း ကိစ္စ တစ်ခုခုကြောင့် ဆိုင်းငံ့ခံထားရသည့်တိုင် ဝန်ကြီးချုပ်နေရာမှ တရားဝင် ဖယ်ရှားမခံရသေးသော အချိန်တွင် ယာယီဝန်ကြီးချုပ်သည် အောက်လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းပိုင်ခွင့် မရှိကြောင်းလည်း ပက်ခွန်းက Facebook တွင် ရေးသားခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၈

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည်  မကြာသေးမီက သမ္မတအုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်များကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ရာတွင် တရုတ်၏ ဒရုန်းများကို တားဆီးနိုင်သော နည်းလမ်းများရှာဖွေရန် ပစ်မှတ်ထားသည့် အမိန့်များလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် တရုတ်နိုင်ငံလုပ် ဒရုန်းများကို အမေရိကန်၏ ကောင်းကင်ယံပေါ်တွင် ပျံသန်းနေမှုများအား ရပ်တန့် ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သော်လည်း ထိုလုပ်ဆောင်မှုသည် အချိန်နှောင်းသွားပြီ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်၏ ဒရုန်းအချို့သည် အမေရိကန်၏ ကောင်းကင်ယံတွင် အလွန်မြင့်မားသည့် အမြင့်ပေများမှ ပျံသန်းခဲ့ပြီး ထောက်လှမ်းရ သို့မဟုတ် တားဆီးရ ခက်ခဲသည်ဟု ဆိုသည်။

ဇွန်လ ၆ ရက် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည့် ထရမ့်၏ အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ၃ ခုတွင် အမေရိကန်အစိုးရအနေဖြင့် ဒရုန်း များကို အမေရိကန်ကုမ္ပဏီများထံမှသာ ဝယ်ယူရန်၊ ဖက်ဒရယ်အေဂျင်စီများ အနေဖြင့် အမျိုးသားလုံခြုံရေး အတွက် တရုတ်ဒရုန်းများ အားလုံးကို စစ်ဆေးသုံးသပ်ရန် အပါအဝင် အိုလံပစ်နှင့် ဖက်ဒရယ် အဆောက်အအုံများ ကဲ့သို့သော အရေးကြီးသည့် နေရာများတွင် ဒရုန်းများ ပျံသန်းမှုကို တားမြစ်ရန် အစရှိသည့် အချက်များ ပါဝင်ခဲ့ သည်။

တရုတ်နိုင်ငံထုတ် ဒရုန်းများကို တွေ့ရစဉ်

ပြည်ပနိုင်ငံများ၏ သူလျှိုလုပ်မှုနှင့် တိုက်ခိုက်မှုများရန်မှ ကာကွယ်ရန် ထိုကဲ့သို့ စီမံချက်များ လုပ်ဆောင်ရခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် တရုတ်၏ ဒရုန်းများသည် နည်းပညာပိုင်းအရ ရှေ့ဆုံးသို့ ရောက်ရှိနေပြီး အချို့ဒရုန်းများသည် အမြင့်ပေ ၆ဝ,ဝဝဝ အထိ ပျံသန်းနိုင်ကြသည်။

ထိုအမြင့်ပေအရ တရုတ်ဒရုန်းများသည် ခရီးသည်တင် လေယာဉ်များ ပျံသန်းသည့် အမြင့်ပေထက် ၂ ဆနီးပါး အထိ ရောက်ရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။

၂ဝ၂၃ ခုနှစ်ကလည်း တရုတ်၏ ကင်းထောက်  မိုးပျံပူဖောင်းတစ်လုံးသည် အမေရိကန်၏ အလွန်မြင့်မားသည့် ကောင်းကင်ယံတွင် ပျံသန်းခဲ့သဖြင့် မြေပြင်မှ ပစ်ချရန် ခက်ခဲခဲ့ပြီး တိုက်လေယာဉ်ဖြင့် ပစ်ချခဲ့ရသည်။

အမြင့်ပေ အလွန်မြင့်မားသည့် နေရာမှ ပျံသန်းနေသည့် ဒရုန်းများကို မြေပြင်မှ သာမန်ကာကွယ်ရေး စနစ်များဖြင့် တားဆီးရန်ခက်ခဲပြီး ဒရုန်းအသေးစားများသည်လည်း ရေဒါဖြင့် ဖမ်းယူရခက်ခဲသဖြင့် တရုတ်ဒရုန်းများကို တားဆီးမည့် အစီအစဉ်သည် အလွန်ခက်ခဲလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဂျေရူစလင်၊ ဇူလိုင် ၈

အစ္စရေးစစ်တပ်က ယီမင်၏ ဟူရ်သီသူပုန်အဖွဲ့ ထိန်းချုပ်ထားသည့် နေရာများရှိ ဆိပ်ကမ်း ၃ ခုနှင့် ဓာတ်အားပေး စက်ရုံ တစ်ရုံတို့ကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်ဟု အယ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အစ္စရေးစစ်တပ်က ဟိုဒိုင်းဒါ(Hodeidah)၊ ရက်စ်အစ်ဆာ(Ras-Isa)နှင့် ပင်လယ်နီ ကမ်းရိုးတန်းပေါ်ရှိ အက်စ်-ဆာလစ်ဖ်(as-Salif )ဆိပ်ကမ်းများအပြင် ရက်စ်ကာသစ်(Ras Kathi) ဓာတ်အားပေး စက်ရုံကိုလည်း တိုက်ခိုက် ခဲ့သည်ဟု ဇူလိုင် ၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟူရ်သီတို့ သိမ်းပိုက်ထားပြီး ဟိုဒိုင်းဒါ ဆိပ်ကမ်းတွင် ဆိုက်ကပ်ထားသော Galaxy Leader သင်္ဘောပေါ်မှ ရေဒါ စနစ်ကိုလည်း ဗုံးကြဲခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

သေဆုံးသူ အရေအတွက် မည်မျှရှိကြောင်း မသိရသေးပေ။

ဇူလိုင် ၆ ရက်က ယီမင်ကို အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုများသည် တစ်လနီးပါးအတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်ဖြစ်ပြီး အစ္စရေး စစ်တပ်က ထိုတိုက်ခိုက်မှု မလုပ်ခင် နာရီပိုင်းအလိုတွင် ဟူရ်သီဘက်က ပစ်ခတ်လာသောဒုံးကျည်ကို ကြားဖြတ် ပစ်ချနိုင်ခဲ့သည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

အစ္စရေးစစ်တပ် ဗုံးကြဲခဲ့တဲ့နေရာများကို တွေ့ရစဉ်

ယီမင်၏ လူဦးရေ အများဆုံး နေရာများကို ထိန်းချုပ်ထားသော ဟူရ်သီအဖွဲ့က ဇူလိုင် ၇ ရက် အစောပိုင်းတွင် အစ္စရေးကို ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်ပြီး လက်တုံ့ပြန် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

ယီမင်မှ ဒုံးကျည်နှစ်စင်း ပစ်ခတ်လာပြီး ထိုဒုံးကျည်များကို ကြားဖြတ်ပစ်ချရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြောင်း အစ္စရေး စစ်တပ်က ဆိုသည်။

ဂျေရူစလင်၊ ဟီဘရွန်းနှင့် ပင်လယ်သေအနီးရှိ မြို့များတွင် လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှု သတိပေးသံ ထုတ်လွှင့်ခဲ့ သည်။

ဒုံးကျည်များကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိသူ သို့မဟုတ် အပျက်အစီး မရှိကြောင်း အစ္စရေး အရေးပေါ်ဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: အယ်ဂျားဇီးယား

CNI International News

တီဟီရန်၊ ဇူလိုင် ၇

အီရန်၏ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် ဖြစ်သည့် အယာတိုလာ အလီခါမေနီ (Ayatollah Ali Khamenei) သည် အစ္စရေး နှင့် ၁၂ ရက်ကြာ စစ်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဇူလိုင် ၅ ရက်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လူမြင်ကွင်းသို့ ပြန်လည် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပြီး Ashoura ဘာသာရေးပွဲ အခမ်းအနားတစ်ခုအတွက် ဗလီတစ်ခုသို့ တက်ရောက်လာခဲ့ကြောင်း အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ခါမေနီသည် စစ်ပွဲကာလအတွင်း လူမြင်ကွင်းမှ ပျောက်ကွယ်နေသဖြင့် သူသည် မြေအောက် ဘန်ကာထဲတွင် နေထိုင်နေခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ထင်ကြေးပေးမှုများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သော်လည်း အီရန်နိုင်ငံပိုင် မီဒီယာကမူ ထိုထင်ကြေးပေးမှုများကို အတည်ပြုခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

အီရန်နိုင်ငံပိုင် ရုပ်သံ၏ ဖော်ပြချက်အရ ခါမေနီသည် ၎င်း၏ ထောင်ခံသူများကို လက်ဝှေ့ယမ်းပြနေပြီး တီဟီရန် မြို့တော်ရှိ ၎င်း၏ ရုံးခန်းနှင့် နေအိမ်အနီးရှိ ဗလီတစ်ခုအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်သွားပုံများကို မြင်တွေ့ရသည်။

ခါမေနီနှင့်ပတ်သက်သည့် ထုတ်ပြန်ချက်များ ချက်ချင်း ထွက်ပေါ်လာခြင်း မရှိသေးဘဲ ခါမေနီနှင့်အတူ အီရန် လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ အပါအဝင် ထိပ်သီးအရာရှိများလည်း တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။

ထိုအခမ်းအနားမျိုးကို လုံခြုံရေး တင်းကျပ်စွာ ချထားလေ့ရှိသည်။

အီရန်ခေါင်းဆောင် အလီခါမေနီကို တွေ့ရစဉ် 

အမေရိကန်သည် အီရန်၏ နျူကလီးယားစက်ရုံး ၃ ခုကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက် အသက် ၈၆ နှစ်အရွယ် ခါမေနီသည် မည်သည့်နေရာတွင် ရှိနေသည်ကို အမေရိကန်က သိရှိထားကြောင်း၊ သို့သော် ခါမေနီကို သတ်ဖြတ် ရန် အစီအစဉ်မရှိကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က သတိပေးခဲ့သည်။

အစ္စရေးနှင့် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် စစ်ပွဲအတွင်း လူပေါင်း ၉၀၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့ပြီး လူပေါင်းထောင်ချီ ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း အီရန်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သလို ၎င်း၏ နျူကလီးယား စက်ရုံများလည်း အကြီးအကျယ် ထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့ သည်။

သို့သော် ထိုစက်ရုံများ အတွင်းသို့ ကုလသမဂ္ဂ၏ အဏုမြူစွမ်းအင် အေဂျင်၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများကို ဝင်ရောက် စစ်ဆေးခွင့် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

အီရန်ကလည်း ၁၂ ရက်ကြာ မြင့်ခဲ့သည့် စစ်ပွဲအတွင်း အစ္စရေးကို ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် အစင်း ၅၅၀ ကျော်ဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး အစ္စရေးတွင် လူ ၂၈ ဦး သေဆုံးခဲ့ကာ အဆောက်အအုံများ ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့သည်။

Source: အေပီ