CNI International News

ပေကျင်း၊ မတ် ၈

အမေရိကန်၏ တစ်ဖက်သတ်ဆန်သည့် အခွန်တိုးကောက်မှုများကို တရုတ်က ဆက်လက် တုန့်ပြန်သွားမည် ဖြစ်ပြီး အမေရိကန်သည် စေတနာကို ဝေဒနာဖြင့် တုန့်ပြန်နေကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိ (Wang Yi) က မတ်လ ၇ ရက်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ၌ ပြောကြားခဲ့သည်ဟု Time မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်သည် အမေရိကန်၏ ဖန်တနိုင်း (fentanyl) မူးယစ်ဆေးပြဿနာ ဖြေရှင်းမှုကို ကူညီဖြေရှင်းပေးခဲ့သော် လည်း အမေရိကန်က တရုတ်ကို အခွန်တိုးကောက်ခဲ့သဖြင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးများ တင်းမာခဲ့ရသည်ဟု ဝမ်က ပြောသည်။

“တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ တရုတ်ကို ဖိနှိပ်ပြီး တရုတ်နဲ့ ဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်အောင် ထိန်းသိမ်းနိုင်လိမ့်မယ်လို့ ဘယ်နိုင်ငံကမှ စိတ်ကူးမယဉ်သင့်ပါဘူး။ လိုတစ်မျိုး၊ မလိုတစ်မျိုးပြုမူတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေဟာ နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးတည်ငြိမ်မှုနဲ့ အပြန်အလှန် ယုံကြည်မှုတွေအတွက် မကောင်းပါဘူး”ဟု ဝမ်က ပြောသည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

မတ်လ ၄ ရက်က တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက အမေရိကန်နှင့်ပတ်သက်ပြီး တင်းမာသည့် မှတ်ချက်စကားကို ပြောကြားခဲ့ပြီးနောက် ဝမ်၏ ပြောကြားချက်များ ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

“တကယ်လို့ အမေရိကန်က တခြား အစီအစဉ်တစ်ခု ရှိနေမယ်ဆိုရင်၊ အမေရိကန်ရဲ့ ဆန္ဒက စစ်ဖြစ်ဖို့ဆိုရင် အခွန်စစ်ပွဲပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲပဲဖြစ်ဖြစ် ဘယ်လိုစစ်ပွဲမျိုးကိုမဆို ကျနော်တို့က အဆုံးအထိ တိုက်သွားဖို့ အဆင်သင့်ပါပဲ”ဟု တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက မတ်လ ၄ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့ သည်။

အမေရိကန်ရှိ တရုတ်သံရုံးကလည်း ထိုထုတ်ပြန်ချက်ကို လူမှုမီဒီယာပေါင်းစုံတွင် တင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် တရုတ်၏ ထုတ်ပြန်ချက်ကို အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ပိ ဟက်ဆက် (Pete Hegseth)ကလည်း မတ်လ ၅ ရက်တွင် ပြန်လည်တုန့်ပြန်ခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့က ပြင်ဆင်ပြီးသားပါ။ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် စစ်ပွဲကို ပြင်ဆင်ထားရပါမယ်” ဟု ဟက်ဆက်က  Fox News သတင်းဌာနကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုသီတင်းပတ်ကစပြီး အမေရိကန်သည် တရုတ်၊ ကနေဒါနှင့် မက္ကဆီကို နိုင်ငံများအပေါ် အခွန်များ တိုးမြှင့် ကောက်ခံခဲ့သဖြင့် အမေရိကန်နှင့် ထို ၃ နိုင်ငံအကြား အခွန်(ကုန်သွယ်ရေး)စစ်ပွဲတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

အမေရိကန်က တရုတ်၏ ပို့ကုန်အားလုံးကို အခွန် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံခဲ့ပြီး တရုတ်ကလည်း အမေရိကန်က တင်ပို့သည့် ပို့ကုန်များအပေါ် အခွန် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း ပြန်လည်တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။

Source: Time

CNI International News

ဆိုးလ်၊ မတ်လ ၈

တောင်ကိုရီးယားတရားရုံးက စွပ်စွဲပြစ်တင်ခံထားရသည့် သမ္မတယွန်းဆော့ရွဲ(Yoon Suk-yeol) အား ထုတ်ထား သော ဖမ်းဝရမ်းကို မတ်လ ၇ ရက်က ပယ်ဖျက်ပေးခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သို့သော် တရားရုံး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အစိုးရရှေ့နေများက အစီရင်ခံဖွယ် ရှိနေသဖြင့် ယွန်းသည် ဆက်လက်ပြီး ထိန်းသိမ်းခံထားရဦးမည် ဖြစ်သည်။

ယွန်း၏ ရှေ့နေများသည် ယွန်းအား ထုတ်ထားသည့် ဖမ်းဝရမ်းကို ပယ်ဖျက်ပေးရန် ပြီးခဲ့သည့်လက တရားရုံးကို လျှောက်ထားခဲ့ပြီး တရားစီရင်ရေးကာလသည် အလွန်ကြာမြင့်နိုင်သဖြင့် ယွန်းအား ထိန်းသိမ်းထားမှုသည် တရား မဝင်ကြောင်း စောဒကတက်ခဲ့သည်။

ယွန်းအား ထိန်းသိမ်းထားသည့်ကာလ သက်တမ်းကုန်သွားပြီးနောက် အစိုးရရှေ့နေများက တရားစွဲဆိုမှုကို တင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကောက်ချက်ချရန် ကျိုးကြောင်းသင့်လျှော်ကြောင်း ဆိုးလ်ဗဟိုခရိုင်တရားရုံးက ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတကို ကန့်ကွက်နေကြစဉ်

စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု လုပ်ငန်းစဉ်၏ တရားဝင်မှုနှင် စပ်လျဉ်းပြီး ကျင့်ထုံးဆိုင်ရာ ရှင်းလင်းပြတ်သားမှုကို စိတ်ချာ သေချာမှုရှိစေရန်နှင့် သံသယများ ကင်းရှင်းစေရန် ယွန်းအား ထိန်းသိမ်းထားမှုကို ဖျက်သိမ်းရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ချ ခြင်းသည် လျှော်ကန်သင့်မြတ်ကြောင်း တရားရုံးက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ယွန်းအား ထိန်းသိမ်းသည့် ကာလသည် ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက် ဒေသစံတော်ချိန် နံနက် ၉ နာရီ ၇ မိနစ်တွင် သက်တမ်း ကုန်သွားခဲ့ပြီး အစိုးရရှေ့နေများကမူ တရားစွဲဆိုမှုကို သက်တမ်းကုန်ဆုံးပြီးနောက် ၉ နာရီကျော်ကြာမှ တင်သွင်းခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်ဟု တရားရုံးက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ယွန်းအား တရားဝင် ဖမ်းဆီးခြင်းမပြုမီ ထိန်းသိမ်းထားခြင်းသည် ယွန်း၏ ပုန်ကန်မှု စွဲချက်များကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် တရားဝင်သည့် အခွင့်အရေးမရှိကြောင်း တရားရုံးက ပြောကြားခဲ့သည်။
တရားရုံးက ယွန်းအား ထိန်းသိမ်းမှုကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သော်လည်း ယွန်းသည် ချက်ချင်း ပြန်လွတ်လာမည် မဟုတ်ပေ။

တရားရုံး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အစိုးရရှေ့နေများက အယူခံမဝင်ခြင်း သို့မဟုတ် အယူခံဝင်ခွင့် သတ်မှတ်ကာလ ကုန်ဆုံးသည့် အချိန်မှသာ ယွန်းသည် ပြန်လည်လွတ်မြောက် လာလိမ့်မည်ဟု ယွန်း၏ရှေ့နေများက ပြောကြားခဲ့ သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

အိုင်ဇော ၊ မတ်လ ၇

မြန်မာနိုင်ငံ ချင်းပြည်နယ်မှ ဒီမိုကရေစီလိုလားသည့် ချင်းပြည်ကောင်စီ(CC) နှင့် ကြားကာလချင်းအမျိုးသား အတိုင်ပင်ခံကောင်စီ (Chin National Consultative Council (ICNCC) တို့သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မီဇိုရမ်ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ် မကြာသေးမီက လယ်ဒူဟိုမာ (Lalduhoma) ၏ ရှေ့မှောက်တွင် ပေါင်းစည်းရေး သဘောတူစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်ဟု Hindustan Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အဆိုပါ သဘောတူညီချက်ကို အိန္ဒိယ၏ မီဇိုရမ် (Mizoram) ပြည်နယ်၊ အိုင်ဇော (Aizawl) မြို့တော်တွင် ရယူခဲ့ကြ ခြင်းဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ချင်းကောင်စီ ၂ ခုအကြား ရန်လိုမှုများအား အဆုံးသတ်ရေးအတွက် ပေါင်းစည်းရေး သဘောတူစာချုပ်ကို ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ရက်က လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုအဖွဲ့ ၂ ဖွဲ့သည် ချင်းအမျိုးသားကောင်စီ (CNC) အမည်ရှိ တစ်ခုတည်းသော ချင်းအဖွဲ့အစည်း ထူထောင်ရန် ပေါင်းစည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု မီဇိုရမ်ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးမှ အရာရှိများနှင့် ချင်းကောင်စီ ၂ ခုမှ အဖွဲ့ဝင် များက အတည်ပြုခဲ့သည်။

ထိုသဘောတူ စာချုပ်ချုပ်ဆိုမှုသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ မေတ္တာရပ်ခံချက်အရ ချင်းလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များ ပေါင်းစည်းညီညွတ်စေရန် မဏိပူရပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်က အားထုတ် ကြိုးပမ်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မီဇိုရမ်ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ နိုင်ငံရေးအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် မီဇိုရမ်ပြည်နယ်လွှတ်တော်အမတ် လယ်မူအန်ပူဂျာ ပွန်တီ (Lalmuanpuia Punte) က Hindustan Times ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်ကို သက်သေထားပြီး ချင်းလက်နက်ကိုင် ၂ ဖွဲ့ ပူးပေါင်း၍ သဘောတူကြစဉ်

ချင်းပြည်နယ်၏ နိုင်ငံရေးအခြေအနေ မတည်ငြိမ်ပါက မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အတွက် လုံခြုံရေးခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်လာ နိုင်ပြီး ချင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ ပေါင်းစည်းရေးသည် မိမိတို့၏ ရည်မှန်းချက်ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း၊ ချင်းတော်လှန်ရေး သည် နောက်ထပ် အဆင့်သစ် တစ်ခုအထိ မြင့်မားစွာ ရောက်ရှိလိမ့်မည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ပွန်တီက ပြော သည်။

ချင်းပြည်ကောင်စီ၏ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်သည့် ချင်းအမျိုးသားတပ်မတော်(CNA/CNF)နှင့် ကြားကာလ ချင်းအမျိုးသား အတိုင်ပင်ခံကောင်စီ၏ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်သည့် ချင်းညီအစ်ကိုများအဖွဲ့(Chin Brotherhood-CB) တို့မှ ကိုယ်စားလှယ်များလည်း ပေါင်းစည်းရေး သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးပွဲကို တက်ရောက်ခဲ့ သည်ဟု ဆိုသည်။

ချင်းလူမျိုးများအတွက် သီးခြားအုပ်ချုပ်နေသည့် အဖွဲ့ ၂ ဖွဲ့သည် အကျိုးရှိစေသဖြင့် ပေါင်းစည်းရန် သဘောတူညီ ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ချင်းပြည်ကောင်စီ၏ ကော်မတီအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ပြီး ညှိနှိုင်းရေးအဖွဲ့၏ တွဲဖက်ညှိနှိုင်းရေးမှူး ဂျက်ကော့ဘ် ဗွီ ဇော်မာ (Jacob V Zawma) က ပြောသည်။

ထိုချင်းလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့သည် လက်ရှိတွင် ချင်းပြည်နယ် ကာကွယ်ရေးအတွက် စည်းလုံးသည့် ချင်းတော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ ထူထောင်ရန် မဟာဗျူဟာများကို ဆွေးနွေးနေသည်ဟု ဆိုသည်။

လက်ရှိတွင် ချင်းတော်လှန်းရေး တပ်ဖွဲ့များသည် ချင်းပြည်နယ်၏ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို ထိန်းချုပ်ထား ကြောင်းလည်း ဇော်မာက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Hindustan Times

CNI International News

ဘရပ်ဆဲလ်၊ မတ်လ ၇

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) လက်ထက်တွင် ဥရောပအတွက် အမေရိကန်၏ လုံခြုံရေး အာမခံချက်များ မသေချာတော့ကြောင်း ခန့်မှန်းချက်များ ထွက်ပေါ်ခဲ့သဖြင့် ဥရောပနိုင်ငံများသည် ကိုယ်ပိုင် လုံခြုံရေး အာမခံချက်အပေါ် စစ်အသုံးစရိတ်များကို တိုးမြှင့်ရန် ပြင်ဆင်လာကြသည်ဟု DW သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက် တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဥရောပကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ အာဆူလာ ဗွန်ဒါလီယန် (Ursula von der Leyen) ကမူ ယူရို ၈၀၀ ဘီလျံ တန်ဖိုးရှိ "ReArm Europe" အမည်ရှိ ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်ရေး အစီအစဉ်ကို ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအစီအစဉ်ကို မတ်လ ၆ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့် ဥရောပသမဂ္ဂ(EU) ညီလာခံတွင် အဓိကထား ဆွေးနွေးသွား မည်ဖြစ်သည်။

ဥရောပကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ အာဆူလာ ဗွန်ဒါလီယန်ကို တွေ့ရစဉ်

မတ်လ ၂ ရက်က ပြင်သစ်သမ္မတ မက်ခရွန် (Emmanuel Macron) ၏ အစည်းအဝေး ခေါ်ယူမှုဖြင့် လန်ဒန်တွင် ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ကီယာ စတာမာ (Keir Starmer) က သဘာပတိအဖြစ် ကြီးမှူးကျင်းပခဲ့သည့် ဥရောပ ခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေး အပြီး၌ ယခုအစည်းအဝေးသည် အီးယူ၏ နောက်ဆုံးခေါ်ယူသည့် အစည်းအဝေး ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သည် ယူကရိန်းအတွက် စစ်ရေးနှင့်ငွေကြေး အကူအညီများ ဆိုင်းငံ့မှုနှင့်အတူ ဥရောပအတွက် လုံခြုံရေး ကတိကဝတ်မှာလည်း မရေရာသဖြင့် ဥရောပသမဂ္ဂသည် မိမိကိုယ်ကိုယ် အားကိုးပြီး လုံခြုံရေးကို တိုးမြှင့်ရမည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

ဗွန်ဒါလီယန်သည် အခြေအနေများ ဆိုးရွားနေသည်ကို မီးမောင်းထိုး ပြသရန်အတွက် ဥရောပခေါင်းဆောင်များထံ စာတစ်စောင် ရေးသားပေးပို့ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ဥရောပမှာ ယူကရိန်းလုံခြုံရေးအတွက် တောင်းဆိုနေကြစဉ်

ထိုစာထဲတွင် ဥရောပတိုက်သည် မိမိတို့ တစ်သက်တွင် တစ်ခါမျှ မမြင်တွေ့ရဖူးသည့် ကြီးမားသည့် အန္တရာယ်ကို ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း၊ ယူကရိန်း၏ အနာဂတ် လွတ်လပ်မှုနှင့် အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင်မှုသည် ဥရောပ၏ လုံခြုံရေးနှင့် သာယာဝပြောရေးအတွက် အဓိကကျကြောင်း ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ယခု အဆိုပြုမည့် ReArm Europe အစီအစဉ်သည် အတိတ်ကာလက ဥရောပ အစိုးရများအတွက် စီးပွားရေး အကြောင်းပြချက်များဖြင့် ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်ကို လျှော့ချခွင့်ပြုထားသည့် အခြေအနေကို ရှောင်လွှဲနိုင်စေ ရန် မျှော်လင့်ထားကြောင်း ဗွန်ဒါလီယန်က ပြောသည်။

အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ အားလုံးအနေဖြင့် ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်ကို ၁ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းစီ ပိုမိုအသုံးပြုမည်ဆိုပါက လာမည့် ၄ နှစ်အတွင်း စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအတွက် ယူရို ၆၅၀ ဘီလျံနီးပါး ရှိလာမည်ဖြစ်ပြီး ဥရောပသမဂ္ဂ(EU) ဘတ်ဂျက်မှ  ယူရို ၁၅၀ ဘီလျံ တန်ကြေးရှိသည့် ချေးငွေယန္တရား တစ်ခုကိုလည်း ထူထောင် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: DW

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ မတ်လ ၇

အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့အကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာနေချိန်တွင် အမေရိကန်သည် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့နှင့် တိုက်ရိုက်ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

“ဆွေးနွေးမှုတွေ ဆက်ပြီး ပြုလုပ်နေပါတယ်။ အသေးစိတ်ကိုတော့ ကျမ ပြောမှာမဟုတ်ပါဘူး” ဟု အိမ်ဖြူတော် သတင်းပြန်ကြားရေးအရာရှိ ကာရိုလိုင်း လက်ဗစ် (Karoline Leavitt) က မတ်လ ၅ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက လူတွေနဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေ၊ ညှိနှိုင်းမှုတွေ ပြုလုပ်တာဟာ အမေရိကန် ပြည်သူတွေရဲ့ အကျိုး စီးပွားအတွက် အကောင်းဆုံး လုပ်ဆောင်ချက် ဖြစ်ပါတယ်။ သမ္မတကြီးကလည်း ယုံကြည်ချက်ရှိပြီး အမေရိကန် ပြည်သူတွေအတွက် မှန်ကန်တဲ့အရာတွေကို လုပ်ဆောင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု လက်ဗစ်က ပြောသည်။

အစ္စရေးတွင် ဟားမာ့စ်တို့၏ ဖမ်းဆီးခြင်းခံထားရသည့် ဓားစာခံများနှင့်ပတ်သက်ပြီး အထူးသံတမန်အဖြစ် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ အဆိုပြုခံထားရသူ အဒမ် ဘူလာ (Adam Boehler) သည် ဟားမာ့စ်တို့နှင့် ပြုလုပ်သော တိုက်ရိုက် ဆွေးနွေးမှုများတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။

 ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

ဟားမာ့စ် အရာရှိတစ်ဦးကမူ ဂါဇာတွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်း ခံထားရသည့် အစ္စရေး-အမေရိကန် ဓားစာခံများနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများလည်း ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု AFP သတင်းဌာနကို အတည်ပြု ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည်  ၁၉၉၇ ခုနှစ်က ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ စာရင်းသွင်းပြီး တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့ပြီး ကတည်းက ထိုအဖွဲ့နှင့် တိုက်ရိုက် ဆွေးနွေးမှုများ မရှိခဲ့ကြောင်း ယခင်က လူသိရှင်ကြား ငြင်းဆိုခဲ့ဖူးသည်။
အစ္စရေးကမူ ဟားမာ့စ်နှင့် တိုက်ရိုက် ဆွေးနွေးမှုများအတွက် အမေရိကန်နှင့် တိုင်ပင်ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ် ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

အစ္စရေးအရာရှိများကမူ အမေရိကန်နိုင်ငံသား အီဒန် အလက်ဇန်းဒါး (Edan Alexander) အပါအဝင် အသက်ရှိနေ သေးသည့် ဓားစာခံ ၂၄ ဦးနှင့် သေဆုံးခဲ့သည့် ဓားစာခံများ၏ ရုပ်အလောင်း ၃၅ လောင်းသည် ဂါဇာတွင် ထိန်းသိမ်း ခံထားရဆဲဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက အဆုံးသတ်သွားသည့် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် ကာလအတွင်း ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က ဓားစာခံ ၃၃ ဦးကို ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ကာ အစ္စရေးက ပါလက်စတိုင်း ၂၀၀၀ ကျော် ကို ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့သည်။

Source: Al Jazeera

CNI International News

ဆိုးလ်၊ မတ်လ ၇

မြောက်ကိုရီးယားသည် ရုရှားနိုင်ငံသို့ အသေခံစစ်သား ၃၅၀၀ ထပ်မံ စေလွှတ်ခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အဆိုပါ သတင်းများကြောင့် တောင်ကိုရီးယားကို တပ်လှန့်နှိုးဆောင်မှု မြင့်တက်စေခဲ့သည်။

ထောက်လှမ်းရေး သတင်းများအရ ရုရှားသို့ ပို့ဆောင်ခံခဲ့ရသည့် မြောက်ကိုရီးယားစစ်သား အများစုသည် စစ်မြေပြင်တွင် အရှင်ဖမ်းဆီးခံရခြင်းထက် မိမိကိုယ်ကိုယ် အဆုံးစီရင်ရန် ဆန္ဒရှိကြသူများဖြစ်သည်ဟုလည်း ဖော်ပြထားသည်။

ရုရှား၏ အရှေ့ဖျားဒေသတွင် မြောက်ကိုရီးယားက ထပ်မံပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည့် စစ်သားပေါင်း ၃၅၀၀ ခန့်သည် စစ်သင်တန်းများ လေ့ကျင့်နေကြောင်း တောင်ကိုရီးယား၏ အာဏာရ ပြည်သူ့အင်အားပါတီမှ လွှတ်တော်အမတ် ယူယောင်ဝမ် (Yu Yong-weon) က မတ်လ ၅ ရက်တွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ဇန်နဝါရီလနှင့် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ရုရှားသို့ မြောက်ကိုရီးယားစစ်သား ၁၅၀၀ ပါဝင်သည့် ဒုတိယအသုတ် စစ်ကူ ပေးပို့ခဲ့သည်ဆိုသည့်သတင်း ထွက်ပေါ်ခဲ့ပြီးနောက် ယခုသတင်း ထပ်မံ ထွက်ပေါ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဒုတိယအသုတ် ပေးပို့ခဲ့သည့် မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အောက်တိုဘာလက ရုရှားသို့ ပထမအသုတ် စစ်ကူစေလွှတ်ခဲ့သည့် မြောက်ကိုရီးယားစစ်သား ၁၁,၀၀၀ အနက် သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရသူများ နေရာတွင် အစားထိုး တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန် ဖြစ်သည်ဟု ယူက ပြောသည်။

“ရုရှားရဲ့ အရှေ့ဖျားဒေသက နေရာဒေသ ၅ ခုမှာ မြောက်ကိုရီးယားစစ်သား ၃၅၀၀ လောက်ဟာ စစ်သင်တန်းတွေ လေ့ကျင့်နေပါတယ်။ အဲဒီစစ်သားတွေဟာ တတိယအသုတ် စစ်ကူစေလွှတ်မှု ဖြစ်နိုင်ပါတယ်”ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

မြောက်ကိုရီးယားစစ်သားတွေကိုတွေ့ရစဉ်

ယူကရိန်းထောက်လှမ်းရေး အကြီးအကဲ ကရီလို ဘူဒါနော့ဗ် (Kyrylo Budanov) သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ရက်မှ ၂၆ ရက်အတွင်း ပြုလုပ်ခဲ့သည့် စုံစမ်းရေး ခရီးစဉ်အတွင်း ထိုအချက်အလက်များကို ရရှိခဲ့သည်ဟု ယူက ပြောကြားခဲ့ သည်။

လက်ရှိတွင် ရုရှားဘက်မှ စစ်ကူပေးပြီး ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်နေသည့် မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများထဲမှ ၄၀၀ ခန့်သည် သေဆုံးခဲ့ပြီး ၃၆၀၀ ခန့်သည် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကာ ဒဏ်ရာမှသက်သာပြီး ရှေ့တန်းသို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ခံရ သော စစ်သားပေါင်း ၃၀၀ ခန့်ရှိသည်ဟု ယူက ပြောသည်။

ယူကရိန်းအစိုးရကမူ ယူကရိန်းစစ်သားများ ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်နေသည့် ရုရှား၏ ကာ့စ် (Kursk) ဒေသတွင် ရုရှားနှင့် မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားပေါင်း ၆၃,၀၀၀ ခန့် ပူးပေါင်းပြီး တိုက်ခိုက်နေသည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဂူဝါဟတီ၊ မတ်လ ၆

မဏိပူရပြည်နယ်ရှိ ထင်ရှားသည့် ကူကီးအဖွဲ့အစည်းတစ်ဖွဲ့က ပြည်နယ်အတွင်းရှိ လမ်းမများအားလုံးပေါ်တွင် မတ်လ ၈ ရက်ကစပြီး ပြည်သူများ၏ လွတ်လပ်စွာ သွားလာလှုပ်ရှားမှုကို သေချာစေရန် လုပ်ဆောင်သည့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အမစ် ရှား (Amit Shah) ၏ အမိန့်ညွှန်ကြားချက်ကို ငြင်းပယ်ခဲ့ကြောင်း Deccan Herald သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ကူကီးအဖွဲ့၏ ငြင်းဆိုမှုသည် အကြမ်းဖက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် မဏိပူရပြည်နယ်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းရန် ဗဟိုအစိုးရ၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများအတွက် နောက်ထပ် ထိုးနှက်ချက်တစ်ခု ဖြစ်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ယူဆခဲ့ကြသည်။

မတ်လ ၃ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် လူမျိုးစုစည်းလုံးညီညွတ်ရေးကော်မတီ (COTU) အစည်းအဝေးတွင် ကူကီး-ဇို အသိုင်းအဝိုင်း၏ ရည်မှန်းချက်များ အကောင်အထည် မပေါ်ခင်အချိန်အထိ မဏိပူရပြည်နယ်အတွင်းရှိ ကူကီး-ဇို နယ်မြေများ၌ လွတ်လပ်စွာ လှုပ်ရှားသွားလာမှုကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း ဖော်ပြချက် အပါအဝင် ကြေညာချက် ၈ ခု ထက်မနည်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကူကီး-ဇို လူမျိုးများသည် ကသည်းလူမျိုးများ ပါဝင်နေသည့် ပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်စေရန်အတွက် ကူကီး လူမျိုးများ လွှမ်းမိုးထားသော နေရာဒေသများ လွှမ်းခြုံပါဝင်မည့် သီးခြား အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ တစ်ခုကို တောင်းဆိုမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး လိုက်လျောခြင်း၊ အလျှော့ပေးခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်မည် မဟုတ်ကြောင်း COTU က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

 လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ စစ်ဆေးနေစဉ်

ကူကီး-ဇို လူမျိုးများသည် စစ်စည်းရုံးခြင်း၊ ဆန္ဒပြမှုများပြုလုပ်ခြင်း၊ ဒီမိုကရေစီ တော်လှန်မှုများမှတဆင့် သီးခြား အုပ်ချုပ်ခွင့်ရရှိရေးအတွက် ဆက်လက် တိုက်ပွဲဝင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မိမိတို့၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး အကျိုးစီးပွားများကို ရှေ့တန်းတင်ခြင်း သို့မဟုတ် အစိုးရ၏ မူဝါဒများကို လက်ခံခြင်း တို့ ပြုလုပ်သည့် မည်သူ့ကိုမဆို သစ္စာဖောက်အဖြစ် သတ်မှတ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး အဂျေး ကူမာ ဘာလာ (Ajay Kumar Bhalla) အနေဖြင့်လည်း သီးခြားအုပ်ချုပ်ခွင့် တောင်းဆိုမှုကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သည့် ၎င်း၏ မှတ်ချက်စကားများကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းရန် COTU က တိုက်တွန်းခဲ့ သည်။

ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အမစ်ရှားသည် မတ်လ ၂ ရက်က မဏိပူရပြည်နယ်အတွင်းရှိ လုံခြုံရေး အခြေအနေများနှင့် ပတ်သက်ပြီး အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ကာ ပြည်နယ်အတွင်းရှိ လမ်းမအားလုံးပေါ်တွင် လွတ်လပ်စွာ သွားလာ လှုပ်ရှားခွင့် ရရှိအောင် လုပ်ဆောင်ပေးရန် အရာရှိများကို ညွှန်ကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် လမ်းမများကို ပိတ်ဆို့ရန် ကြိုးပမ်းသူများကိုလည်း ထိရောက်စွာ အရေးယူရန် ဝန်ကြီး အမစ်ရှားက အရာရှိများကို ညွှန်ကားခဲ့ပြီး ကသည်းအဖွဲ့အစည်းအချို့ကမူ အမစ်ရှား၏ ညွှန်ကားချက်အား ကြိုဆိုကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြသည်။

Source: Deccan Herald

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ မတ်လ ၆

မိမိအနေဖြင့် ထရမ့်၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် ရေရှည်တည်တန့်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ရရှိစေရေးအတွက် အလုပ်လုပ်သွားရန် အသင့်ရှိကြောင်းလည်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskyy)  ပြော သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်အတွင်း အိမ်ဖြူတော်တွင် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နှင့် အငြင်းပွားခဲ့မှုအတွက်လည်း ဝမ်းနည်းကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

အိမ်ဖြူတော်သည် ယူကရိန်းအတွက် အမေရိကန်၏ စစ်ရေးအကူအညီများ ဆိုင်းငံ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် နာရီပိုင်းအကြာတွင် ထရမ့်ကို ဖျောင်းဖျနှစ်သိမ့်သည့် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုဟု ယူဆခံခဲ့ရသည့် ဇာလန်းစကီး၏ မှတ်ချက်စကားများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် မတ်လ ၄ ရက် ညပိုင်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည့် မိန့်ခွန်းတွင်မူ စစ်ရေးအကူအညီများကို ဖြတ်တောက် ကြောင်း အမေရိကန်ထံမှ တိုက်ရိုက် အသိပေးအကြောင်းကြားမှုအား ယူကရိန်းက လက်ခံရရှိခဲ့ခြင်းမရှိကြောင်း ဇာလန်းစကီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်သားကို တွေ့ရစဉ်

“စစ်ရေးအကူအညီ ရပ်ဆိုင်းတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်ဆီက တရားဝင် အချက်အလက်တွေ ရဖို့အတွက် ယူကရိန်းကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး၊ ထောက်လှမ်းရေး အကြီးအကဲတွေနဲ့ အမေရိကန်မှာရှိတဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ သံတမန် တွေကို ညွှန်ကြားထားပါတယ်”ဟု ဇာလန်းစကီးက ပြောသည်။

“ယူကရိန်းနဲ့ အမေရိကန်ဟာ လေးစားမှုရှိတဲ့ ဆွေးနွေးမှုကို ထိုက်တန်ပါတယ်။ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက်လည်း ပွင့်လင်းတဲ့နေရာမှာ ရှိသင့်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် စစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားနေချိန်မှာ လူ့အသက်တွေကို ကာကွယ်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ အချိန်မျိုးမှာပေါ့”ဟု ဇာလန်းစကီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဇန်နဝါရီလကလည်း အမေရိကန်၏ ယူကရိန်း စစ်ရေး အကူအညီသည် တစ်ကြိမ် ဖြတ်တောက်ခံခဲ့ရ ကြောင်း၊ ထိုအချိန်က ယာယီသာ ဖြတ်တောက်ခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

ယူကရိန်းအနေဖြင့် အမေရိကန်နှင့် မြေရှားသတ္တု တူးဖော်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးအာမခံချက်များ ရရှိရေးအတွက် တန်ဖိုးကြီးစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးရန် အဆင်သင့်ရှိကြောင်း ဇာလန်းစကီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် မတ်လ ၄ ရက်က လွှတ်တော်တွင် မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ချိန်မှာ သူသည် ဇာလန်းစကီးထံမှ ပေးပို့သည့် စာတစ်စောင်ကို လက်ခံရရှိကြောင်း၊ ထိုစာထဲတွင် ယူကရိန်း၏ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် လွတ်လပ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းရာတွင် အမေရိကန်ဘက်က အများကြီး ကူညီပေးခဲ့မှုအပေါ် တန်ဖိုးထားကြောင်း ရေးသားဖော်ပြထားခဲ့ သည်ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ မတ်လ ၆

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် ယခင်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ၏ နည်းပညာ မူဝါဒများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည့် ချစ်ပ်ပြားအက်ဥပဒေ(CHIPS Act)ကို ဖျက်သိမ်းရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် မတ်လ ၄ ရက် ညပိုင်းက ဒုတိယသက်တမ်းအတွက် လွှတ်တော်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ် မိန့်ခွန်း ပြောကြားရာ၌ ထိုကဲ့သို့ တိုက်တွန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီက ဂျပန်၏ SoftBank ၊ ထိုင်ဝမ်၏ TSMC ကဲ့သို့ နိုင်ငံပေါင်းစုံတွင် ဖွင့်လှစ်ထားသည့် နည်းပညာ ကုမ္ပဏီများသည် အမေရိကန်၌ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအသစ်များ ပြုလုပ်ရန် ကြေညာခဲ့ကြသည်ဟု ထရမ့်က ဆိုသည်။

ထိုင်ဝမ်အခြေစိုက် TSMC ကုမ္ပဏီကို တွေ့ရစဉ်

ထိုကဲ့သို့သော နည်းပညာကုမ္ပဏီများအား ဆွဲဆောင်ရန် ဒေါ်လာဘီလျံချီ ကုန်ကျမည့် အက်ဥပဒေမျိုး မလိုအပ် ကြောင်း ထရမ့်က ပြောသည်။

“ပြည်ပကုမ္ပဏီတွေကို ကျနော်တို့ ပိုက်ဆံတွေ ထပ်မပေးတော့ပါဘူး။ ခင်ဗျားတို့ရဲ့ ချစ်ပ်ပြားအက်ဥပဒေက တော်တော်ဆိုးရွားပါတယ်။ ကျနော်တို့က ဒေါ်လာဘီလျံချီ ပေးနေရပါတယ်။ ဒါက အဓိပ္ပာယ်လုံးဝ မရှိဘူးလေ” ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်က ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည့် ဘိုင်ဒန် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သော ထိုအက်ဥပဒေကို အထက်လွှတ်တော်တွင် အတည်ပြုရန် မဲခွဲဆုံဖြတ်ချိန်အတွင်း ရီပတ်ဘလစ်ကန်အမတ် ၁၇ ဦးက ထောက်ခံမဲပေးခဲ့ကြသည်။

ထိုဥပဒေအရ အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်း တစ်ပိုင်းလျှပ်ကူးပစ္စည်း ထုတ်လုပ်သည့် စက်ရုံသစ်များ ထူထောင်သော ကုမ္ပဏီများကို အမေရိကန်က ထောက်ပံ့ကြေး ပေးရန်အတွက် ဒေါ်လာ ၃၉ ဘီလျံ လျာထားခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့ သက်တမ်းမကုန်မီ ထိုထောက်ပံ့ကြေးပေးရန် လျာထားသည့် ဒေါ်လာ ၃၉ ဘီလျံထဲမှ အများစုသည် ချစ်ပ်ပြားထုတ်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီများကို ထောက်ပံ့ပေးဖို့ ကတိပြုခဲ့ပြီးဖြစ်၍ စာချုပ်များ လည်း ချုပ်ဆိုခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ဥပမာအားဖြင့် ထိုအက်ဥပဒေအရ TSMC ကုမ္ပဏီသည် အမေရိကန်တွင် ချစ်ပ်ပြားထုတ်လုပ်ရေးစက်ရုံသစ် ဆောက်လုပ်ရန်အတွက် အမေရိကန်အစိုးရထံမှ ရရှိမည့် ထောက်ပံ့ကြေး စုစုပေါင်း ဒေါ်လာ ၆ ဒသမ ၆ ဘီလျံ အနက် ဒေါ်လာ ၁  ဒသမ ၅ ဘီလျံကို လက်ခံရရှိခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

Source: Nikkei Asia