CNI International News

လန်ဒန်၊ ဩဂုတ် ၁၁

ယူကရိန်းစစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရေးအတွက် ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) နှင့် တွေ့ဆုံမည့် အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ အစီအစဉ်ကို လက်ခံကြိုဆိုကြောင်း ဥရောပခေါင်းဆောင်များက ဩဂုတ် ၉ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သို့သော် ရုရှားကို ဆက်လက် ဖိအားပေးရန်၊ ယူကရိန်းနှင့် ဥရောပလုံခြုံရေး အကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ်ပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း ဥရောပခေါင်းဆောင်များက ထရမ့်ကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် ဩဂုတ် ၁၅ ရက်တွင် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး အပါအဝင် အမေရိကန်နိုင်ငံ အလက်စကာ (Alaska) ပြည်နယ်၌ ပူတင်နှင့် တွေ့ဆုံရန် စီစဉ်ထားပြီး ၃ နှစ်ခွဲခန့် ကြာမြင့်နေပြီဖြစ်သည့် ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် ညှိနှိုင်းအဖြေရှာမည်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်သည် ပူတင်၊ ဇာလန်းစကီးတို့နှင့်အတူ သုံးပွင့်ဆိုင် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ရန် လမ်းဖွင့်ထားကြောင်း၊ သို့သော် ပူတင်၏ တောင်းဆိုချက်ကြောင့် ထရမ့်သည် ပူတင်၊ ဇာလန်းစကီးတို့နှင့် သီးခြားစီ တွေ့ဆုံသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးနဲ့ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

သုံးပွင့်ဆိုင် အစည်းအဝေး ဖြစ်မြောက်ရေး အလားအလာနှင့်ပတ်သက်ပြီး ရိုက်တာသတင်းဌာနက ရုရှားနှင့် ယူကရိန်း အရာရှိများကို မှတ်ချက် တောင်းခံခဲ့သော်လည်း ချက်ချင်း တုံ့ပြန်ဖြေဆိုခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိသည့် သဘောတူညီမှု အသေးစိတ်ကို မကြေညာခဲ့သော်လည်း ထိုသဘောတူညီချက်တွင် ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းကြား နယ်နိမိတ်ချင်း လဲလှယ်မှုအချို့ ပါဝင်လိမ့်မည်ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ယူကရိန်းသည် ၎င်း၏ နယ်နိမိတ်အချို့ကို ရုရှားကို ပေးရဖွယ်ရှိနေပြီး ဇာလန်းစကီးနှင့် ၎င်း၏ ဥရောပ မဟာမိတ်များကမူ ထိုကဲ့သို့ နယ်နိမိတ်များ ပေးလိုက်ရမည်ဆိုပါက ရုရှားကို ရဲဆေးတင်ပေးရာ ရောက်လိမ့်မည် ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန် ဒုသမ္မတ ဂျေဒီ ဗန့်စ် (JD Vance) သည် ဗြိတိန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေးဗစ် လမ်မီ (David Lammy) ၊ ယူကရိန်းနှင့် ဥရောပ မဟာမိတ်နိုင်ငံများမှ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ဩဂုတ် ၉ ရက်က ဗြိတိန်နိုင်ငံ၊ လန်ဒန်မြို့ အရှေ့တောင်ပိုင်းရှိ Chevening House စံအိမ်ကြီးတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။

ထိုတွေ့ဆုံမှုတွင် ယူကရိန်းငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် ထရမ့်၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများ အကြောင်းကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဩဂုတ် ၁၁

တရုတ်နှင့် ဂျပန် ဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်နေချိန်တွင် ဂျပန်သို့ ထိုင်ဝမ်အရာရှိတစ်ဦး လာရောက်သည့် ခရီးစဉ် သည် တရုတ်နှင့် ဂျပန် ဆက်ဆံရေးအတွက် စိန်ခေါ်မှုအဖြစ် ရှုမြင်ခံခဲ့ရကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဩဂုတ် ၉ ရက်တွင်  အမေရိကန်က ဂျပန်ကို အဏုမြူဗုံး ကြဲချခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း ၈၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားသို့ ထိုင်ဝမ်၏ ဂျပန်ရေးရာကိုယ်စားလှယ် လီယိယန် (Lee Yi-yang) တက်ရောက်ခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်-ဂျပန် ဆက်ဆံရေးအပေါ် မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး လင်ချာလန်း (Lin Chia-lung) က ဂျပန်သို့ ရှားပါးခရီးစဉ်ဖြင့် လာရောက်ခဲ့ပြီးနောက် သီတင်းပတ် နှစ်ပတ်အကြာတွင် လီသည် ဟီရိုရှီးမား (Hiroshima) နှင့် နာဂါဆာကီ (Nagasaki) မြို့များတွင် ပြုလုပ်သည့် အခမ်းအနားများကို တက်ရောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် ဂျပန်နှင့် ထိုင်ဝမ်ကြား တရားဝင် မဟုတ်ဘဲ ဒေသခံအချင်းချင်း ထိတွေ့သွားလာခွင့်ကိုသာ ခွင့်ပြုထားသည်။

ထိုင်ဝမ်၏ ဂျပန်ရေးရာကိုယ်စားလှယ် လီယိယန်ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် ထိုင်ဝမ်နှင့် ဂျပန်ကြား တရားဝင် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများကို ပြင်းထန်စွာ ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ထားပြီး ထိုကဲ့သို့ ဆက်ဆံမှုများသည် "တရုတ်တည်နိုင်ငံတည်း" မူဝါဒကို ထိခိုက်စေကြောင်း တရုတ်က ယူဆထားသည်။

ထိုင်ဝမ်အရေးကို တရုတ်က ၎င်းအတွက် အဓိက အကျိုးစီးပွားများ၏ ဗဟိုချက်အဖြစ် ယူဆထားပြီး ဂျပန်နှင့်  အပြန်အလှန် ယုံကြည်မှုတွင် အခြေခံအုတ်မြစ် တစ်ခုအဖြစ်လည်း ယူဆထားသည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်ဝမ်နှင့်တရားဝင် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများသည် တရုတ်ကို တိုက်ရိုက် စိန်ခေါ်ခြင်းဖြစ်ပြီး ပြဿနာကို ဖိတ်ခေါ်နေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု တရုတ်က သတ်မှတ်ထားသည်။

ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး လင် ဦးဆောင်သည့် ဂျပန်ခရီးစဉ်ကိုလည်း တရုတ်က ပြင်းထန်စွာ ဝေဖန်ခဲ့သလို  ထိုခရီးစဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဂျပန်ကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း ကန့်ကွက်စာ ပို့ခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ကော်ကျားကွမ် (Guo Jiakun) ကလည်း ထိုကဲ့သို့ ထိတွေ့ ဆက်ဆံမှုများသည် တရုတ်-ဂျပန် ဆက်ဆံရေး၏ နိုင်ငံရေးအခြေခံကို လျော့ပါးစေခဲ့ပြီး ထိုင်ဝမ် ခွဲထွက်ရေး အင်အားစုများကို မှားယွင်းသည့် ထင်မြင်ယူဆချက်များ ပေးနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ ဩဂုတ် ၁၁

ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသ၏ ဂါဇာစီးတီးမြို့ကို ထိန်းချုပ်မည့် အစ္စရေး၏ အစီအစဉ်ကို အာရပ်နှင့် မွတ်ဆလင် နိုင်ငံများက ဝေဖန်ရှုတ်ချ၍ ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြသည်ဟု DW သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအစီအစဉ်သည် အန္တရာယ်များကို မြင့်တက်စေကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာဥပဒေကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ချိုးဖောက်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု အီဂျစ်၊ ဆော်ဒီ၊ တူရကီ အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၂၀ က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုနိုင်ငံများ၏ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်တွင် အစ္စရေးသည် နိုင်ငံတကာ တရားဝင်မှုကို ချိုးဖောက်ပြီး ယခင်ကတည်းက သိမ်းပိုက်ထားပြီဖြစ်သည့် ဂါဇာဒေသ၏ နယ်နိမိတ်များကို ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးပမ်းနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း စွပ်စွဲခဲ့ သည်။

တူရကီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဟက်ကန် ဖီဒန် (Hakan Fidan) ကလည်း အီဂျစ်တွင် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး နောက် မွတ်ဆလင် နိုင်ငံများအနေဖြင့် အစ္စရေး၏ အစီအစဉ်ကို ဆန့်ကျင်ရာတွင် စည်းလုံးညီညွတ်စွာ ရှိသင့် ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ပါလက်စတိုင်းအလံကို တွေ့ရစဉ်

အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟု (Benjamin Netanyahu) သည် ဂါဇာစီးတီးကို အစ္စရေးစစ်တပ်က ထိန်းချုပ် ရေး အဆိုပြုချက်ကို ဩဂုတ် ၇ ရက်က  အစ္စရေး၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေးကော်မတီ (NSAC)ကို တင်သွင်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

NSAC က ထိုအဆိုပြုချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ဩဂုတ် ၈ ရက် နံနက်ပိုင်းတွင် အတည်ပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

နေတန်ယာဟု၏ အစီအစဉ်အရ ဂါဇာစီးတီးမြို့ကို ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ သို့မဟုတ် ပါလက်စတိုင်း အာဏာပိုင်အဖွဲ့၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ထားရှိမည် မဟုတ်ဘဲ မြို့ပြအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ဖွဲ့ကာ အုပ်ချုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကမူ အစ္စရေး၏ လက်ရှိ အစီအစဉ်များကို ငြင်းပယ်ခဲ့ပြီး ဂါဇာဒေသခံများသည် အစ္စရေး၏ သိမ်းပိုက်မှု အစီအစဉ်အား ဖီဆန်ကြလိမ့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: DW

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဩဂုတ် ၁၁

ဩဂုတ် ၈ ရက်က အမေရိကန်သမ္မတ အိမ်ဖြူတော်တွင် သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ ကြားဝင် စေ့စပ်မှုဖြင့် အဇာဘိုင်ဂျန်နှင့် အာမေးနီးယားတို့သည် ၃၅ နှစ်ကြား ဖြစ်ပွားနေသည့် ပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်ရန် အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးယူဖို့ သဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်ဟု Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုသဘောတူညီချက်ကို အဇာဘိုင်ဂျန်သမ္မတ အီလ်ဟမ် အလီယက်ဗ် (Ilham Aliyev) နှင့် အာမေးနီးယား ဝန်ကြီးချုပ် နီကိုးလ် ပါရှင်ယန် (Nikol Pashinyan) တို့က လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုသဘောတူညီချက်ကြောင့် ထရမ့်သည် ရုရှား၊ အီရန်နှင့် တရုတ်တို့အတွက် မဟာဗျူဟာမြောက် ဒေသဖြစ်သည့် တောင်ကော့ကေးဆပ် (South Caucasus) ဒေသ၏ ဗဟိုချက်ကို အမေရိကန် ဝင်ရောက်လာစေရန် လမ်းပွင့်သွား စေခဲ့သည်။

ထိုသဘောတူညီချက်သည် နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် သာယာဝပြောရေးအတွက် ထရမ့် လမ်းကြောင်း (TRIPP)အမည်ရှိ စင်္ကြံလမ်း ဖော်ဆောင်ရေးကို အခြေပြုထားခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုမဟာဗျူဟာမြောက် စင်္ကြံသည် အာမေးနီးယားမှဖြတ်ပြီး  အဇာဘိုင်ဂျန် ပင်မကုန်းမြေသို့ ဆက်သွယ်ထားသည့် လမ်းကြောင်းဖြစ်ပြီး အမေရိကန်က အခြေခံ အဆောက်အအုံ ကုမ္ပဏီများအတွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု မူပိုင်ခွင့်ကို တစ်ဦးတည်း လုပ်ပိုင်ခွင့်ရရှိခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၊ အဇာဘိုင်ဂျန်သမ္မတ အီလ်ဟမ် အလီယက်ဗ်၊ အာမေးနီးယား ဝန်ကြီးချုပ် နီကိုးလ် ပါရှင်ယန်တို့ ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးသည်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် ထိုသဘောတူညီချက်ကို အစဉ်အလာအရ ဒေသတွင်း အဓိကနိုင်ငံများဖြစ်သည့် ရုရှား၊ အီရန်နှင့် တရုတ် တို့ကို ဘေးချိန်ထားခဲ့သဖြင့် တောင်ကော့ကေးဆပ်ဒေသတွင် ထိုနိုင်ငံများ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို လျှော့ချရာ ရောက်ခဲ့သည်။

အဇာဘိုင်ဂျန်၏ မဟာမိတ်ဖြစ်သည့် တူရကီနိုင်ငံကမူ ၎င်း၏ စီးပွားရေး အလားအလာအတွက် ထိုစင်္ကြံလမ်း ဖော်ဆောင်မှုကို ကြိုဆိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် အီရန်ကမူ ထိုစင်္ကြံလမ်း အစီအစဉ်ကို ပြင်းထန်စွာ ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။ ထိုအစီအစဉ်သည် ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်မှုကို ပျက်ယွင်းစေကာ ဥရောပနှင့် အီရန်ကြား ဆက်ဆံရေးကို ကန့်သတ်ရာရောက်ကြောင်း ပြောကြား ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထိုစင်္ကြံလမ်းသည် တရုတ်၏ ပတ်လမ်းရပ်ဝန်းစီမံကိန်း  (BRI) အတွက်လည်း ဒေသဖြတ်ကျော် ဆက်သွယ်မှုကဏ္ဍကို တိုက်ရိုက် စိန်ခေါ်လာနိုင်သည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ ဩဂုတ် ၉

ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသအတွင်းရှိ ဂါဇာစီးတီး (Gaza City) မြို့ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်၍ ထိန်းချုပ်ရန် စီစဉ်ထား ကြောင်း အစ္စရေးက ဩဂုတ် ၈ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကမူ အစ္စရေး၏ အစီအစဉ်ကို ငြင်းပယ်ခဲ့ပြီး ပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်ရန် နိုင်ငံတကာ၏ တောင်းဆိုမှု များ နောက်တစ်ကြိမ် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဂါဇာဒေသတွင် ဖမ်းဆီးခံထားရသည့် အစ္စရေး ဓားစာခံများ၏ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးအပေါ် စိုးရိမ်စိတ်များ မြင့်တက်စေခဲ့သည်။ 

အစ္စရေး၏ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများနှင့် မြေပြင်ထိုးစစ်ကြောင့် ဂါဇာတွင် သောင်းနှင့်ချီသည့် ပါလက်စတိုင်း များ သေဆုံးခဲ့ကာ ဒေသခံအများစုသည် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့သည်။

ဂါဇာဒေသကို တွေ့ရစဉ်

အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင် နေတန်ယာဟု (Benjamin Netanyahu) သည် အစောပိုင်းကတည်းက Fox News နှင့် အင်တာဗျူး ပြုလုပ်ချိန်တွင် ဂါဇာ၏ ဒေသအားလုံးကို ထိန်းချုပ်ရန် စီစဉ်ထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အစ္စရေးသည် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသ၏ နယ်နိမိတ် ၄ ပုံ ၃ ပုံကို ထိန်းချုပ်ထားပြီ ဖြစ်သည်။

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကမူ အစ္စရေး၏ လက်ရှိ အစီအစဉ်များကို ငြင်းပယ်ခဲ့ပြီး ဂါဇာဒေသခံများသည် အစ္စရေး၏ သိမ်းပိုက်မှု အစီအစဉ်ကို ဖီဆန်ကြလိမ့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ ပါလက်စတိုင်းတွေက အစ္စရေးရဲ့ ကျူးကျော်ရန်စမှုကို ဒီအတိုင်း လက်ပိုက်ကြည့်နေမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဂါဇာတွင် အငတ်ဘေးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေချိန်တွင် အစ္စရေး၏ နောက်ဆုံး ကြညာခဲ့သည့် အစီအစဉ်ကြောင့် ပြည်ပအင်အားကြီး နိုင်ငံများ၏ ဝေဖန်မှုများလည်း ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

စစ်ပွဲအတွင်း သေဆုံးသွားသူတွေကို တွေ့ရစဉ်

ဂါဇာတွင် ထိုးစစ်ကို ပိုမိုအရှိန်မြှင့်တင်မည့် အစ္စရေး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် မှားယွင်းကြောင်းနှင့် သွေးထွက်သံယိုမှု များကိုသာ ပိုမိုဖြစ်စေလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ အနေဖြင့် အလုံးစုံ ပျက်သုဉ်းရေး လမ်းကြောင်းကို ရပ်တန့်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ကီယာ စတာမာ (Keir Starmer) က ပြောကြားခဲ့ သည်။

ဂါဇာစီးတီးကို ထိန်းချုပ်မည့် အစီအစဉ်အား အစ္စရေး၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေးကော်မတီ(NSAC)က ဩဂုတ် ၇ ရက် တွင် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုကြေညာချက်သည် အစ္စရေးဘက်မှ တောင်းဆိုချက်များ ပါဝင်သည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က လက်ခံစေရန် ဖိအားပေးသည့် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ကြေညာခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့ သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဩဂုတ် ၉

ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရအနေဖြင့် မီးနှင့်မကစားရန် တရုတ်က ဩဂုတ် ၈ ရက်တွင် သတိပေးခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ဖာဒီနန်မားကို့စ် ဂျူနီယာ (Ferdinand Marcos Jnr) သည် အိန္ဒိယသို့ သွားရောက်သည့် ခရီးစဉ် အတွင်း ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားတွင် ပဋိပက္ခဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိသည့် အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပြောကြားခဲ့သော မှတ်ချက်စကားများကို တရုတ်က ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် မီးနှင့်မကစားရန်လည်း တရုတ်က သတိပေးခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက် တစ်ခုဖြစ်သည့် First post နှင့် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အင်တာဗျူးတွင် မားကို့စ်က ဖိလစ်ပိုင် သည် ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြား ပဋိပက္ခ၌ ပါဝင်ရလိမ့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတာက ထိုင်ဝမ်အရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နဲ့ အမေရိကန် ထိပ်တိုက် တွေ့လာခဲ့ မယ်ဆိုရင် ဖိလစ်ပိုင်ဟာလည်း ဝင်မပါဘဲ နေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဲဒီအရေးကိစ္စဟာ ကျနော် တို့ရဲ့ ပထဝီဝင် တည်နေရာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်” ဟု မားကို့စ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

 First post သတင်းဌာနနဲ့ ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ အင်တာဗျူးလုပ်နေစဉ်

မားကို့စ်၏ မှတ်ချက် စကားများနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက တုံ့ပြန်ခဲ့ရာတွင် ထိုကဲ့သို့ လေလုံးထွား ပြောဆိုမှုများသည် နိုင်ငံတကာ ဥပဒေများကို ချိုးဖောက်ပြီး ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး၊ တည်ငြိမ်ရေး နှင့် ပြည်သူများ၏ အခြေခံ အကျိုးစီးပွားများကို ထိခိုက်စေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်အရေးသည် တရုတ်၏ ပြည်တွင်းရေးသားဖြစ်ပြီး ပြည်ပ၏ ကြားဝင်စွက်ဖက်မှုကို လက်သင့်ခံမည် မဟုတ် ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း တောင်တရုတ်ပင်လယ်၏ နယ်နိမိတ် ပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားနေသည့် ရေပြင်များတွင် တရုတ်နှင့် ဖိလစ်ပိုင်သင်္ဘောများကြား ထိပ်တိုက်တွေ့ခဲ့ပြီး တင်းမာမှုများ မြင့်တက်ခဲ့သည်။

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို ၎င်း၏ နယ်နိမိတ် တစ်ခုအဖြစ် ကြေညာထားပြီး လိုအပ်လာပါက အင်အားသုံး၍ ပြည်မ ကြီးနှင့် ပေါင်းစည်းရေးကို လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်နှင့် အမေရိကန် အပါအဝင် နိုင်ငံအများစုသည် ထိုင်ဝမ်ကို တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုမထားပေ။

သို့သော် အမေရိကန်သည် ရှိရင်းစွဲ အခြေအနေကို ပြောင်းလဲမည့် မည်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်ကိုမဆို ဆန့်ကျင် ကြောင်း ကြေညာထားပြီး ထိုင်ဝမ်ကို လက်နက်များ ထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိသည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဆစ်ဒနီ၊ ဩဂုတ် ၈

စက်တင်ဘာလထဲတွင် ကျင်းပမည့် ပစိဖိတ်ကျွန်းနိုင်ငံများဖိုရမ် ခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေးကို အမေရိကန်၊ တရုတ်နှင့် ထိုင်ဝမ် အပါအဝင် အလှူရှင်နိုင်ငံ ၂၁ နိုင်ငံကို ဖိတ်ကြားမည် မဟုတ်ကြောင်း ဆော်လမွန်ကျွန်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ် ဂျရမိုင်ယာ မန်နယ်လီ (Jeremiah Manele) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်သည် ပစိဖိတ်ကျွန်းနိုင်ငံများ၏ အကြီးဆုံး လုံခြုံရေးမဟာမိတ်ဖြစ်ပြီး ဆော်လမွန်ကျွန်းနိုင်ငံသည် စက်တင်ဘာလတွင် အဖွဲ့ဝင် ၁၈ နိုင်ငံ ပါဝင်သည့် ဖိုရမ်၏ နှစ်ပတ်လည် အစည်းအဝေးကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံ ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

ပစိဖိတ်ကျွန်းနိုင်ငံများအနက် ၃ နိုင်ငံသည် ထိုင်ဝမ်နှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ထားသဖြင့် တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်အရာရှိများကို ထိုအစည်းအဝေးတွင် တက်ရောက်စေခြင်း မရှိစေရန် ဆော်လမွန်ကျွန်းနိုင်ငံကို ဖိအားပေး မည့် အရေးအား ထိုနိုင်ငံများက စိုးရိမ်နေသည်။

ဆော်လမွန်ကျွန်းနိုင်ငံသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ထိုင်ဝမ်နှင့် သံတမန် ဆက်ဆံရေး ဖြတ်တောက်ခဲ့ပြီး တရုတ်နှင့် သံတမန် ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိကို တွေ့ရစဉ်

ဆော်လမွန်အစိုးရအဖွဲ့သည် ယခုနှစ် အစည်းအဝေးတွင် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများကို မဖိတ်ကြားရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အဖွဲ့ဝင် ပစိဖိတ်ကျွန်းနိုင်ငံများ၏ သံတမန် ဆက်ဆံရေးများကို အပြီးသတ် ပြန်လည် မသုံးသပ်ရသေး၍ဖြစ်ကြောင်း မာနယ်လီက လွှတ်တော်ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကိုလည်း ဖိုရမ်တွင် ပါဝင်သည့် ကျွန်းနိုင်ငံများ၏ ခေါင်းဆောင်များအား အသိပေး အကြောင်း ကြားထားကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

သို့သော် ကမ္ဘာဘဏ်၊ အာရှဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဘဏ်နှင့် အရပ်ဘက် လူ့အဖွဲ့အစည်းများသည် ထိုအစည်းအဝေးကို တက်ရောက်လိမ့်မည်ဟု မာနယ်လီက ပြောကြားခဲ့သည်။

လွှတ်တော်၏ နိုင်ငံခြားရေးရာ ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည့် အတိုက်အခံ နိုင်ငံရေးသမား ပီတာ ကီနီလိုရီယာဂျူနီ ယာ (Peter Kenilorea Jr) ကမူ အစိုးရ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အလှူရှင်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင် များနှင့် တွေ့ဆုံနိုင်မည့် အခွင့်အရေးကို ဆုံးရှုံးစေခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဩဂုတ် ၈

ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယား အရာရှိများသည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို ခိုင်မြဲစေရန်အတွက် မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလာလမ်ပူ (Kuala Lumpur) မြို့တော်တွင် တွေ့ဆုံခဲ့ကြကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သို့သော် မြေပြင်တွင်ရှိသည့် သတင်းရင်းမြစ်များကမူ နှစ်နိုင်ငံစလုံး၏ စစ်သားများသည် ပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားနေ သော နယ်စပ်ဒေသတွင် ဆက်လက် တပ်စွဲထားသည်ဟု ဆိုသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံသည် ဇူလိုင် ၂၈ ရက်က ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှု ရရှိအောင် ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးခဲ့ပြီး နှစ်နိုင်ငံကြား ၅ ရက်ကကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ခိုက်မှုများ အဆုံးသတ်ခဲ့ သည်။

သို့သော် ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားတို့က အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို ချိုးဖောက်မှုများ ရှိနေကြောင်း အပြန်အလှန် စွပ်စွဲခဲ့ကြသည်။

ထိုင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ မလေးရှား ဝန်ကြီးချုပ်တို့ အပစ်ရပ်ရေး ဆွေးနွေးသဘောတူကြစဉ်

ထို့နောက် ဩဂုတ် ၄ ရက်မှ ၇ ရက်အထိ ကွာလာလမ်ပူမြို့တော်တွင် နှစ်နိုင်ငံ အရာရှိများကြား ၄ ရက်ကြာ အစည်းအဝေးများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

“အချိန်မရွေးထပြီး ပေါက်ကွဲနိုင်ပါတယ်။ အခြေအနေက မတည်ငြိမ်ပါဘူး” ဟု ထိုင်း၏ အူဘွန် ရတ်ချာသာနီ (Ubon Ratchathani) ပြည်နယ်၊ နမ်ယွမ်(Nam Yuen) မဲဆန္ဒနယ်မှ ထိုင်းလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်သည့် ဝါဆာဝတ် ပွန်ပေါင်စရီ (Wasawat Puangpornsri) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဩဂုတ် ၅ ရက်ကလည်း ဝါဆာဝတ်သည် ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယား စစ်သားများ တပ်စွဲထားသည့် နယ်စပ်ဒေသသို့ သွားရောက်ကြည့်ရှုခဲ့သည်။

နှစ်နိုင်ငံကြား တင်းမာမှုများ ဆက်လက် မြင့်တက်နေသဖြင့် တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် အူဘွန် ရတ်ချာသာနီ ပြည်နယ်မှ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်ခဲ့ကြသည့် ထိုင်းလူမျိုး ၂၀,၀၀၀ ခန့်သည် ၎င်းတို့၏ နေအိမ်များထံ ပြန်ရန် စိုးရိမ်နေကြသည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား