CNI International News

ပဲရစ်၊ အောက်တိုဘာ ၉

ပြင်သစ်နိုင်ငံမှာ ကြုံတွေ့နေရသည့် နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းကို ဘတ်ဂျက်အတည်ပြုမှု ရယူ၍ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပတော့ဘဲ ရှောင်လွှဲနိုင်မလား စောင့်ကြည့်ရမည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပြင်သစ်ယာယီဝန်ကြီးချုပ် ဆီဘက်စတီယန် လီကော်နူ (Sebastien Lecornu) က ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် နိုင်ငံ့ ဘတ်ဂျက် သဘောတူညီမှု ရရှိလိမ့်မည်ဟု အောက်တိုဘာ ၇ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အရေးပေါ် ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်နိုင်ခြေ နည်းပါးသွားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လီကော်နူသည် ပြင်သစ်၏ နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်နေသလို ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း အဆိုးရွားဆုံး နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို အဆုံးသတ်ရေး အတွက် အဖြေရှာနိုင်ခြေ ရှိ/မရှိကို သမ္မတ မက်ခရွန် (Emmanuel Macron) အား အစီအရင်ခံတင်ပြရန် စီစဉ် နေချိန်တွင် ထိုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

“ဒီနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက် မတိုင်ခင် ပြင်သစ်အတွက် ဘတ်ဂျက်တစ်ခု ရလိမ့်မယ်လို့ မျှော်မှန်းထားပါတယ်” ဟု လီကော်နူက အောက်တိုဘာ ၇ ရက်တွင် ကွန်ဆာဗေးတစ်များ၊ ဗဟိုလက်ယာယိမ်းပါတီများနှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ပြီးနောက် ပြောကြားခဲ့သည်။

 ပြင်သစ်အတိုက်အခံ အမျိုးသမီးကိုတွေ့ရစဉ် 

ဘတ်ဂျက် ရရှိရေး အခြေအနေသည် အရှိန်အဟုန်နှင့် ဆုံချက်တစ်ခုကို ဖန်တီးပေးနိုင်လိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး လွှတ်တော် ဖျက်သိမ်းရမည့် အလားအလာကို လျော့ပါးစေလိမ့်မည်ဟုလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။

လီကော်နူက သူသည် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် ဆွေးနွေးခဲ့သည့် ရလဒ်များကို သမ္မတ မက်ခရွန်နှင့် တွေ့ဆုံပြီး ညှိနှိုင်းသွားမည်ဟုလည်း ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် နိုင်ငံရေး အကျပ်အနည်းကို အဆုံးသတ်ရန်အတွက် အတိုက်အခံများက သမ္မတ မက်ခရွန်ကို အရေးပေါ် လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများ ပြုလုပ်ပေးရန် သို့မဟုတ်ပါက ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ရန် တောင်းဆိုနေ ကြသည်။

ပြင်သစ်တွင် ၂ နှစ်အတွင်း ပဉ္စမမြောက် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာသည့် လီကော်နူသည် စက်တင်ဘာ ၉ ရက်က ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံခဲ့ရပြီးနောက် အောက်တိုဘာ ၇ ရက်၌ ၎င်းနှင့် ၎င်း၏ အစိုးရအဖွဲ့ နုတ်ထွက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ဖြင့် ပြင်သစ်၏ ခေတ်သစ်သမိုင်းတွင် သက်တမ်းအတိုဆုံး အစိုးရအဖွဲ့အဖြစ် မှတ်တမ်းဝင်သွားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် လီကော်နူသည် ၎င်း၏နေရာကို အစားထိုး တာဝန်ထမ်းဆောင်မည့် ဝန်ကြီးချုပ်သစ်တစ်ဦး မရွေးချယ် ရမီအချိန်အထိ ယာယီဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ အောက်တိုဘာ ၉

အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ၏ တာလီဘန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အမီယာခန်း မွတ်တာကီ (Amir Khan Muttaqi ) သည် ယခုလအတွင်း အိန္ဒိယသို့ သွားရောက်ရန် စီစဉ်ထားသည့်အတွက် ထိုခရီးစဉ်သည် အမေရိကန်၊ တရုတ်နှင့် ပါကစ္စတန်တို့ကို အရိပ်လက္ခဏာများ ပြသရာရောက်လာလိမ့်မည်ဟု Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီက မွတ်တာကီအပေါ် ခရီးသွားလာမှု ပိတ်ပင်ချက်ကို ယာယီရုပ်သိမ်းပေးခဲ့ပြီး နောက် ၎င်း၏ အိန္ဒိယခရီးစဉ် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယသည် တာလီဘန်အစိုးရနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများကို တဖြည်းဖြည်း တိုးမြှင့်နေချိန်တွင် အိန္ဒိယ၏ ဒေသ တွင်း ပြိုင်ဘက်များဖြစ်သည့် တရုတ်နှင့် ပါကစ္စတန်တို့ကလည်း ၎င်းတို့၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုများအား မြင့်တက်စေ ရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။

မွတ်တာကီ၏ အိန္ဒိယခရီးစဉ်အတွင်း ကုန်သွယ်ရေး၊ ကျန်းမာရေး ပြုစုစောင့်ရှောက်မှု၊ ကောင်စစ်ဝန် လုပ်ငန်းစဉ် များနှင့် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ဆွေးနွေးသွားမည်ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယသည် အာဖဂန်၌ တာလီဘန်တို့ အာဏာပြန်ရလာခဲ့ချိန်ကတည်းက အာဖဂန်တွင် လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းသဘော မစ်ရှင်တစ်ရပ်ကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။

အမေရိကန်အတွက်မူ မွတ်တာကီ၏ ခရီးစဉ်သည် တာလီဘန်အစိုးရနှင့် ဒေသတွင်း နိုင်ငံများကြား လက်တွေ့ကျ သည့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများ ဆက်လက် ပေါ်ပေါက်လာမည့် အရိပ်လက္ခဏာ တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်နိုင်သည်။

တာလီဘန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အမီယာခန်း မွတ်တာကီကို တွေ့ရစဉ်

တာလီဘန်အဖွဲ့နှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများ ပြုလုပ်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် တရုတ်အတွက်လည်း အိန္ဒိယ-တာလီဘန် ဆက်ဆံရေးသည် ဒေသတွင်း တရုတ်၏ မဟာဗျူဟာမြောက် လွှမ်းမိုးရေးကို ရှုပ်ထွေးနိုင်သည်ဟု ရှုမြင်လိမ့်မည် ဖြစ်သည်။

အထူးသဖြင့် အိန္ဒိယသည် တရုတ်အပြင် အာဖဂန်နစ္စတန်အတွက် နောက်ထပ် အရေးကြီးသည့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံ ဖြစ်လာနိုင်သည်။

ထို့ကြောင့် တရုတ်သည် အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ရရှိရေးအတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှုများ မြင့်တက်လာဖွယ် ရှိသည်။

ပါကစ္စတန်နိုင်ငံအတွက်မူ အိန္ဒိယ-တာလီဘန် ဆက်ဆံရေးသည် တိုက်ရိုက်အဖြစ်ဆုံး လက္ခဏာတစ်ခု ဖြစ်သည်။

ပါကစ္စတန်သည် အာဖဂန်ပြည်တွင်းရေးတွင် အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။ 

အထူးသဖြင့် တာလီဘန်အဖွဲ့ အုပ်ချုပ်သည့် ကာလများနှင့် တာလီဘန်တို့ ဖြုတ်ချခံခဲ့ရသော ကာလများတွင် ပါကစ္စတန်သည် အာဖဂန်တာလီဘန်တို့အတွက် အဓိကမိတ်ဖက်ဖြစ်ခဲ့သည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် တာလီဘန်တို့သည် အိန္ဒိယနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု မြင့်တက်လာမည်ဆိုပါက အာဖဂန်၌ ပါကစ္စတန်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို လျှော့ချနိုင်လိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၆

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် ဆန္ဒပြသူများကို နှိမ်နင်းရန်နှင့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် အော်ရီဂွန် (Oregon) ပြည်နယ်၊ ပို့လန်း (Portland) မြို့နှင့် အီလီနွိုက်စ် (Illinois) ပြည်နယ်၊ ချီကာဂို (Chicago ) မြို့များသို့ အမျိုးသားအစောင့်တပ်များ စေလွှတ်ရန် အမိန့်ချမှတ်ခဲ့သည် ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် မကြာသေးမီကလည်း ဝါရှင်တန် (Washington) နှင့် လော့စ်အိန်ဂျလိစ် (Los Angeles) တို့တွင် အမျိုးသားအစောင့်တပ်များကို ဖြန့်ကြက်ချထားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်သမ္မတ တစ်ဦးအနေဖြင့် အမေရိကန်၏ မြို့များတွင် စစ်တပ်ကို အသုံးပြုခွင့်အတွက် တရားဝင် လုပ်ပိုင်ခွင့်တို့နှင့်ပတ်သက်ပြီး လေ့လာမည်ဆိုပါက ယခုကဲ့သို့ တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

Posse Comitatus Act အမည်ရှိ ဖက်ဒရယ်ဥပဒေအရ ပြည်တွင်း တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ရည်ရွယ်ချက်များအတွက် အမေရိကန်စစ်တပ်ကို အသုံးပြုခွင့် တားမြစ်ကန့်သတ်ထားသည်။

၁၈၇၈ ခုနှစ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ထိုဥပဒေသည် အရပ်ဘက် ကိစ္စများကို စစ်တပ်က ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပါက ပုဂ္ဂိုလ်ရေး လွတ်လပ်ခွင့်အတွက် ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဆိုသည့် အယူအဆအပေါ် အခြေခံထားခြင်း ဖြစ်သည်။

အမျိုးသားအ‌စောင့်တပ်ဖွဲ့ဝင်ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် ထိုအက်ဥပဒေတွင် ခြွင်းချက်များလည်း ရှိနေသည်။

အမျိုးသားအစောင့်တပ်သည် အရန်စစ်တပ်ဖြစ်ပြီး ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ခေါ်ယူခြင်း၊ ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေး မှူး၏ ကြီးကြပ်မှုအောက်တွင် ထားရှိခြင်းတို့ ပြုလုပ်နိုင်သည်။

သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များကဲ့သို့ အရေးပေါ် ကိစ္စများတွင် အမျိုးသးအစောင့်တပ်များကို ခေါ်ယူနိုင်သည်။ 

အမျိုးသားအစောင့်တပ်သည် ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိနေပါက Posse Comitatus Act ဥပဒေနှင့် အကျုံးမဝင်ဘဲ ဖက်ဒရယ်အဆင့်ဖြစ်သည့် သမ္မတ၏ လက်အောက်တွင် ရှိနေပါက Posse Comitatus Act ဥပဒေနှင့် အကျုံးဝင်မည်ဖြစ်သည်။

ထရမ့် အစိုးရအဖွဲ့ကမူ အမေရိကန် ဖက်ဒရယ်ဥပဒေများ၏ ခေါင်းစဉ် ၁၀ ၊ ပုဒ်ခွဲ ၁၂၄၀၆ အရ ကျူးကျော်မှုကို တွန်းလှန်ရန်၊ သူပုန်ထမှုကို ဟန့်တားရန်နှင့် တရားဥပဒေ စိုးမိုးရန်အတွက် အမျိုးသားအစောင့်တပ်ကို စည်းရုံး ခေါ်ယူခွင့် ရှိသည်ဆိုသည့် အချက်ကို အသုံးပြုပြီး အစောင့်တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို စေလွှတ်ရန် ညွှန်ကြားနေခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ထရမ့်သည်  Posse Comitatus Act ဥပဒေတွင် ခြွင်းချက်ဖြစ်သည့် ဆူပူအုံကြွမှုအက်ဥပဒေကို ကိုးကားပြီး အမျိုးသားအစောင့်တပ်များအား ဖြန့်ကြက်မည့် အစီအစဉ်များကို လုပ်ဆောင်ဖွယ် ရှိနေသည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင် သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၈

ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံနှင့် သံတမန်ရေးရာ သဘောတူညီချက်ရရှိအောင် လုပ်ဆောင်နေသည့် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှု များကို ပယ်ဖျက်ရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံအနီးတွင် မူးယစ်ဆေးဝါး သယ်ဆောင်လာသော သင်္ဘောများကို စစ်တပ်က ဆက်လက် တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် New York Times က ထိုသတင်းကို ပထမဆုံး ဖော်ပြလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သည် မူးယစ်ဂိုဏ်းများကဲ့သို့ စနစ်တကျ ဖွဲ့စည်းထားသော လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် တိုက်ခိုက်နေ ရကြောင်း ထရမ့်က လွှတ်တော်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံတွင်းရှိ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများကို စဉ်းစားသုံးသပ်နေသော်လည်း ၎င်း၏စစ်ရေး လှုပ်ရှားမှုများကို ဒုတိယအဆင့်သို့ တိုးမြှင့်ရန် စဉ်းစားဆုံးဖြတ်ရခြင်း မရှိသေးကြောင်း အမေရိကန် တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးက ရိုက်တာကို ပြောပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ထရမ့်က အကြီးတန်း စစ်ဘက်ခေါင်းဆောင်များနှင့် အောက်တိုဘာ ၂ ရက်က ဘဲဥပုံရုံးခန်းတွင် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်စဉ်အတွင်း ၎င်း၏ အထူးသံတမန် ရစ်ချတ်ဂရီနဲလ်( Richard Grenel)အား ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံနှင့် သံတမန် ရေးရာ သဘောတူညီချက်ရရှိအောင် လုပ်ဆောင်နေသည့် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများကို ပယ်ဖျက်ရန် ပြောကြား ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗင်နီဇွဲလား ကမ်းလွန် ပင်လယ်ပြင်တွင် သင်္ဘောများကို အမေရိကန်က တိုက်ခိုက်မှုသည် ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ တဆင့်  မူးယစ်ဆေးဝါး စီးဆင်းမှုအား ရပ်တန့်စေခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် အမေရိကန်အနေဖြင့် ကုန်းလမ်းကြောင်းနှင့် ပတ်သက်ပြီး စတင်သုံးသပ်နေကြောင်း ထရမ့်က ပြောသည်။

သို့သော် အိမ်ဖြူတော်က နောက်ထပ် အသေးစိတ် အချက်အလက်များကို ထုတ်ပြန်ထားခြင်း မရှိပေ။

ထရမ့် သမ္မတဖြစ်လာသည့် ဇန်နဝါရီလနောက်ပိုင်း အမေရိကန်နှင့် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံကြား တင်းမာမှုများ ပြန်လည် မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

ဗင်နီဇွဲလားသမ္မတ မာဒူရိုကို တွေ့ရစဉ်

ဗင်နီဇွဲလားသမ္မတ မာဒူရို(Nicolas Maduro)က ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံအတွင်း မူးယစ်ဆေးဝါးများကို ထုတ်လုပ်နေ သည်ဟု အမေရိကန်၏ စွပ်စွဲချက်များအား ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး အမေရိကန်သည် ၎င်းကို အာဏာမှဖယ်ရှားရန် မျှော်လင့် နေသည်ဟု စွပ်စွဲပြောကြားခဲ့သည်။

ဩဂုတ်လကလည်း အမေရိကန်အစိုးရသည် မာဒူရိုအား ဖမ်းဆီးနိုင်ရန် သတင်းပေးသူကို ဆုကြေးငွေ ဒေါ်လာ သန်း ၅၀ အထိ ဆုကြေးနှစ်ဆ တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် မာဒူရိုအား မူးယစ်မှောင်ခိုကူးမှုနှင့် ရာဇဝတ်မှုအဖွဲ့များဖြင့် ဆက်နွှယ်နေသည်ဟု အမေရိကန်အစိုးရ ဘက်က စွပ်စွဲပြောကြားခဲ့သော်လည်း မာဒူရိုက ငြင်းဆန်ထားသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ကိုင်ရို၊ အောက်တိုဘာ ၈

အီဂျစ်နိုင်ငံတွင် ဂါဇာစစ်ပွဲ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဟားမာ့စ် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၊ အီဂျစ်နှင့် ကာတာ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းသူများကြား ပထမအကြော့ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း DW သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်၌ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အီဂျစ်ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့နှင့် နီးစပ်သည့် Al-Qahera News ရုပ်သံလိုင်းကမူ ဆွေးနွေးမှုများကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ဆိုသည်။

ဂါဇာစစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရေးအတွက် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အပြီးသတ် သဘောတူညီမှု ရရှိရန် ရည်ရွယ်ထားသည့် သွယ်ဝိုက် ဆွေးနွေးမှုအား ဆိုင်းနိုင်း ကျွန်းဆွယ် (Sinai Peninsula)ဖြစ်သော ရှာအမ် အယ် ရှိတ် (Sharm El-Sheikh) မြို့တွင် ပြုလုပ်သည့် ဆွေးနွေးမှုများကို အစ္စရေး ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့လည်း တက်ရောက်ခဲ့သည်။

ဂါဇာဆွေးနွေးပွဲသတင်း ဖော်ပြနေစဉ်

ဆွေးနွေးပွဲ၏ ပထမဆုံးနေ့ဖြစ်သည့် အောက်တိုဘာ ၆ ရက်တွင် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းသူများက အစ္စရေး၌ ဖမ်းဆီးခံထား ရသည့် ပါလက်စတိုင်း အကျဉ်းသားများနှင့် ဂါဇာမှာ ဟားမာ့စ်နှင့် အခြားစစ်သွေးကြွများ ဖမ်းဆီးထားသည့် ဓားစာခံများအားလုံး ပြန်လည်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခု ထူထောင်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်ဟု Al-Qahera က ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအချိန်အတောအတွင်း ထရမ့်ကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူစာချုပ် ရရှိရန် ဖြစ်နိုင်ခြေမှာ သေချာ သလောက်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က အရမ်းအရေးကြီးတဲ့ အချက်တွေကို သဘောတူခဲ့ပြီလို့ ကျနော် ထင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ သဘောတူညီမှု ရတော့မှာပါ”ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: DW

CNI International News

ဒမတ်စကတ်၊ အောက်တိုဘာ ၄

ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် သမ္မတ ဘာရှာ အယ်လ် အာဆတ် (Bashar al-Assad) ကို ဖြုတ်ချပြီးနောက်ပိုင်း ပထမဆုံး လွှတ်တော်ကို တည်ထောင်ရန် အောက်တိုဘာ ၅ ရက်၌ ရွေးကောက်ပွဲပြုလုပ်ရန် ပြင်ဆင်နေသည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုရွေးကောက်ပွဲသည် အာဆတ်၏ အုပ်ချုပ်မှု လက်အောက်မှ အသွင်ကူးပြောင်းရေး၏ အဓိက ခြေလှမ်း ဖြစ်သော်လည်း နိုင်ငံ၏ ခေါင်းဆောင် အသစ်များအောက်တွင် နိုင်ငံရေးအရ ပေါင်းစုံပါဝင်မှု ရှိ၊ မရှိအပေါ် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများလည်း ထွက်ပေါ်နေသည်။

၁၄ နှစ်ကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ပြည်တွင်း စစ်ပွဲကြောင့် ပြိုကျပျက်စီးခဲ့သည့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် ယာယီသမ္မတ အာမက် အယ်ရှာရား (Ahmed al-Sharaa) သည် ၎င်း၏ ချုပ်ကိုင်မှုကို စုစည်းရန် ကြိုးပမ်းနေသည်။

ထို့ပြင် လူနည်းစုများအကြား အယ်ရှာရား၏ အစ္စလာမ္မစ် ဦးဆောင်သော အုပ်ချုပ်ရေးကို သံသယဖြစ်စေသည့် မကြာသေးမီက ဖြစ်ပွားခဲ့သော လူမျိုးရေးအကြမ်းဖက်မှုများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။

ဆီးရီးယား လွှတ်တော်အဆောက်အအုံကို တွေ့ရစဉ်

ယခုကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် ပြည်သူက တိုက်ရိုက် မဲပေးရွေးချယ်သည့် ပုံစံဖြင့် မဟုတ်ဘဲ ဒေသဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ်မဲ (electoral colleges) များဖြင့်ရွေးချယ်သည့် ရွေးကောက်ပွဲပုံစုံဖြစ်သည်။

ထိုကိုယ်စားလှယ်မဲများတွင် မဲပေးသူ ၆၀၀၀ ရှိပြီး လွှတ်တော်နေရာ ၂၁၀ အနက် ၃ ပုံ ၂ ပုံကို ရွေးချယ်ရမည် ဖြစ်သည်။

ကျန်လွှတ်တော်နေရာ ၃ ပုံ ၁ ပုံကို ရာရှားက တိုက်ရိုက် ရွေးချယ်သွားမည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိအချိန်ထိ ရှာရား ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် ကော်မတီသည် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၇၀ ကို အတည်ပြု ပေးခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ယုံကြည်စိတ်ချရသော လူဦးရေ အချက်အလက် နည်းပါးခြင်းနှင့် စစ်ပွဲကြောင့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံသား သန်းပေါင်းများစွာ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ပြီးနောက် တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် မဲပေးမည့်အစား ကိုယ်စားလှယ် မဲများဖြင့် ရွေးချယ်သည့် စနစ်ကို အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း ဆီးရီးယားအာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ အောက်တိုဘာ ၄

ပြီးခဲ့သည့်လက မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) သည် ၎င်း၏ သမီးဖြစ်သူ ကင်မ်ဂျူအဲ (Kim Ju Ae) နှင့်အတူ ပထမဆုံးအကြိမ် ပြည်ပခရီးစဉ် ထွက်ခဲ့ပြီးနောက် မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင်နေရာကို ဆက်ခံမည့်သူနှင့် ပတ်သက်ပြီး မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်ဟု CNA မှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

အသက် ၁၃ နှစ်အရွယ်ခန့်သာ ရှိသေးသည့် ဂျူအဲသည် ဘေကျင်းမြို့တော်တွင် ပြုလုပ်သော စစ်ရေးပြ အခမ်းအနား၌ ဖခင်ဖြစ်သူနှင့်အတူ တက်ရောက်ခဲ့သည်။

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း ဂျူအဲသည် ကင်မ်နှင့်အတူ လူထုရှေ့ထွက်ပေါ်လာခဲ့သဖြင့် သူသည် ဖခင်နေရာကို ဆက်ခံမည့် ပထမဆုံး မြောက်ကိုရီးယား အမျိုးသမီး ခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟုလည်း ထင်ကြေးပေး ခံခဲ့ရသည်။

“၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလကတည်းက ဂျူအဲဟာ လူမြင်ကွင်းကို အကြိမ် ၃၀ လောက် ထွက်ပေးလာခဲ့ပါတယ်။ တစ်ခါတလေမှာ ဒုံးကျည်စက်ရုံတွေ၊ စစ်ရေးပြ အခမ်းအနားတွေလို စစ်ဘက်ဆိုင်ရာနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ နေရာတွေ ပေါ့” ဟု မြောက်ကိုရီးယားအရေး ကျွမ်းကျင်သူ ဆောင်ယွန်းလီ (Sung-yoon Lee) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကင်မ်ဂျူအဲနဲ့ ကင်မ်ဂျုံအန်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် ဂျူအဲသည် ဖခင်ဖြစ်သူ ကင်မ်ကဲ့သို့ ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်ဖြင့် အာဏာရလာနိုင်သည်ဟုလည်း မြောက်ကိုရီးယား အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်အစိုးရကို အကြံပေးနေသည့်  Sejong Institute မှ သုတေသီတစ်ဦးဖြစ်သည့် လီက ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ဂျူအဲသည် နိုင်ငံရေး အတွေ့အကြုံ မစုံလင်ခင် အချိန်အထိ နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်နိုင်လိမ့်ဦးမည် မဟုတ်ကြောင်း လီက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ဂျူအဲ အာဏာရမလာမီ မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်မ်၏ ညီမဖြစ်သူ ကင်မ်ယိုဂျုံ (Kim Yo Jong) သည် မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင်ရာထူးကို ရယူနိုင်သည့် ပထမဆုံး ကင်မ် မိသားစုဝင် တစ်ဦး ဖြစ်သည်ဟုလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။

၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံကို ကင်မ်အီဆွန်း (Kim Il Sung) က ထူထောင်ခဲ့ပြီးနောက် ကင်မ်မိသားစု ၃ ဆက်သည် မြောက်ကိုရီးယားကို ဆက်တိုက်အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

Source: CAN

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ အောက်တိုဘာ ၄

မေလက ပါကစ္စတန်နှင့် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ခိုက်မှုများအတွင်း အိန္ဒိယသည် ပါကစ္စတန် တိုက်လေယာဉ်များ ဖြစ်သော F-16 နှင့် JF-17 အမျိုးအစား တိုက်လေယာဉ် ၅ စင်းကို ပစ်ချခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယလေတပ်အကြီးအကဲ အမ်မာ ပရိဆင်း ( Amar Preet Singh) က အောက်တိုဘာ ၃ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု CNA မှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

ထိုပဋိပက္ခအတွင်း ပါကစ္စတန်တိုက်လေယာဉ် ၅ စင်းနှင့် အခြားစစ်လေယာဉ်တစ်စင်း ပစ်ချခံခဲ့ရသည်ဟု အစောပိုင်းတွင် ဆင်းက ပြောကြားခဲ့ပြီး ယခုအကြိမ်တွင် အိန္ဒိယဘက်က ၎င်းတို့ပစ်ချခဲ့သည့် ပါကစ္စတန် တိုက်လေယာဉ်များ၏ အမျိုးအစားကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လူသိရှင်ကြား ထုတ်ပြောခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

“လေကြောင်း ကာကွယ်ရေး အပိုင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ F-16 နဲ့ JF-17 အမျိုးအစား နည်းပညာမြင့် တိုက်လေယာဉ် ၅ စင်းနဲ့အတူ ကျနော်တို့မှာ တာဝေးပစ် တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုရဲ့ အထောက်အထားတွေ ရှိပါတယ်” ဟု ဆင်းက အိန္ဒိယလေတပ်၏ နှစ်ပတ်လည်နေ့ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် သတင်းထောက်များအား ပြောကြား ခဲ့သည်။

 F-16 သည် အမေရိကန်လုပ် တိုက်လေယာဉ်ဖြစ်ပြီး JF-17 သည် တရုတ်နိုင်ငံလုပ် တိုက်လေယာဉ်ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယစစ်ဘက် အရာရှိတွေကို တွေ့ရစဉ်

အိန္ဒိယ၏ ပြောကြားချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ရိုက်တာသတင်းဌာန၏ မှတ်ချက်တောင်းခံမှုကို ပါကစ္စတန် စစ်တပ်က ချက်ချင်း တုံ့ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ပါကစ္စတန်ဘက်ကလည်း ၎င်းတို့သည် ပြင်သစ်လုပ် Rafale တိုက်လေယာဉ် အပါအဝင် အိန္ဒိယတိုက်လေယာဉ် ၆ စင်းကို ပစ်ချခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယအစိုးရက လေယာဉ်များ ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှု အနည်းငယ်ရှိကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သော်လည်း လေယာဉ် ၆ စင်း ပစ်ချ ခံခဲ့ရသည့် အချက်ကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ဧပြီလက အိန္ဒိယဘက်ခြမ်းရှိ ကက်ရှ်မီးယားဒေသတွင် စစ်သွေးကြွများ၏ တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် မေလ အစောပိုင်း၌ အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်ကြား ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

၄ ရက်ကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ထိုပဋိပက္ခတွင် နှစ်နိုင်ငံစလုံးက တိုက်လေယာဉ်များ၊ ဒုံးကျည်များ၊ လက်နက်ကြီး များနှင့် ဒရုန်းများကို အသုံးပြုခဲ့ကာ မေလ ၁၀ ရက်၌ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့သည်။

Source: CAN

CNI International News

ကွာလာလမ်ပူ၊ နိုဝင်ဘာ ၃

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim) သည် ယခုလအတွင်း ပြုလုပ်မည့် အာဆီယံ အစည်းအဝေးကို တက်ရောက်ရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump)အား ဖိတ်ကြားခဲ့ခြင်း အားဖြင့် ထရမ့်နှင့် ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

မလေးရှားနိုင်ငံသည် အာဆီယံ၏ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ နေရာ ရယူထားမှုနှင့်အတူ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် အမေရိကန် ကြား ကုန်သွယ်ရေး ကိစ္စများကို တတ်နိုင်သမျှ အဆင်ပြေစေရန် ကြိုးပမ်းလိမ့်မည်ဟုလည်း လေ့လာစောင့်ကြည့် သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း မဟာသီယာ မိုဟာမက် (Mahathir Mohamad) က ဂါဇာစစ်ပွဲတွင် ပါလက်စတိုင်း များကို တိုက်ခိုက်နေသည့် အစ္စရေး၏ လုပ်ဆောင်ချက်များအား အမေရိကန်က ထောက်ခံနေသဖြင့် အစည်း အဝေး တက်ရောက်မှု ဖိတ်ကြားချက်ကို ပြန်လည် ရုပ်သိမ်းရန် ပြောကြားခဲ့သည်။

မဟာသီယာသည် အန်ဝါ၏ ဆရာတစ်ဦးအဖြစ်မှ ပြိုင်ဘက်တစ်ဦးအဖြစ် ရောက်ရှိခဲ့သည့် ဝါရင့် နိုင်ငံရေးသမား တစ်ဦး ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့်လက ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်တွင် တင်ခဲ့သည့် ဗွီဒီယို မက်ဆေ့ချ် တစ်ခုတွင် မဟာသီယာက အမေရိကန် သည် ပါလက်စတိုင်းများအား တိုက်ခိုက်နေသည့် အစ္စရေးကို ရန်ပုံငွေ၊ လက်နက်နှင့် စစ်ရေး အကူအညီများ ဆက်လက် ထောက်ပံ့ပေးနေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ပါလက်စတိုင်း ပြည်သူများအပေါ် အစ္စရေးက လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ဆန့်ကျင်သည့် ရာဇဝတ်မှုများကို ထရမ့်က ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ထောက်ခံခဲ့ကြောင်း မဟာသီယာက ပြောကြားခဲ့သည်။

မလေးရှားနိုင်ငံသည် ပါလက်စတိုင်းကို နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ် ပြုထားသော်လည်း အန်ဝါကမူ ယခုလအတွင်း ကျင်းပမည့် အာဆီယံ အစည်းအဝေးသည် ဂါဇာတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေနှင့် ပါလက်စတိုင်းများ၏ ဒုက္ခများကို ကမ္ဘာက ပိုမိုအာရုံစိုက်မိစေရန် လုပ်ဆောင်ရေးအတွက် အခွင့်အလမ်း တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ သည်။

ထို့ပြင် ပြီးခဲ့သည့်လက ကာတာတွင် ဟားမာ့စ် ခေါင်းဆောင်များကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် အစ္စရေး၏ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီးလည်း အစ္စရေးကို ဆန့်ကျင်သည့် မလေးရှား၏ သဘောထားအား ထပ်မံ ပြသသွားမည်ဟု အန်ဝါက ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်က ဟားမာ့စ်တို့၏ တိုက်ခိုက်မှုတွင် လူပေါင်း ၁၂၀၀ သေဆုံးပြီးနောက် ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည့် ဂါဇာ စစ်ပွဲအတွင်း အစ္စရေး၏ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုကြောင့် ပါလက်စတိုင်း ၆၀,၀၀၀ ကျော် သေဆုံးကာ သန်းနှင့်ချီ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။

Source: South China Morning Post