CNI International News

ကိုင်ရို၊ အောက်တိုဘာ ၈

အီဂျစ်နိုင်ငံတွင် ဂါဇာစစ်ပွဲ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဟားမာ့စ် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၊ အီဂျစ်နှင့် ကာတာ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းသူများကြား ပထမအကြော့ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း DW သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်၌ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အီဂျစ်ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့နှင့် နီးစပ်သည့် Al-Qahera News ရုပ်သံလိုင်းကမူ ဆွေးနွေးမှုများကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ဆိုသည်။

ဂါဇာစစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရေးအတွက် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အပြီးသတ် သဘောတူညီမှု ရရှိရန် ရည်ရွယ်ထားသည့် သွယ်ဝိုက် ဆွေးနွေးမှုအား ဆိုင်းနိုင်း ကျွန်းဆွယ် (Sinai Peninsula)ဖြစ်သော ရှာအမ် အယ် ရှိတ် (Sharm El-Sheikh) မြို့တွင် ပြုလုပ်သည့် ဆွေးနွေးမှုများကို အစ္စရေး ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့လည်း တက်ရောက်ခဲ့သည်။

ဂါဇာဆွေးနွေးပွဲသတင်း ဖော်ပြနေစဉ်

ဆွေးနွေးပွဲ၏ ပထမဆုံးနေ့ဖြစ်သည့် အောက်တိုဘာ ၆ ရက်တွင် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းသူများက အစ္စရေး၌ ဖမ်းဆီးခံထား ရသည့် ပါလက်စတိုင်း အကျဉ်းသားများနှင့် ဂါဇာမှာ ဟားမာ့စ်နှင့် အခြားစစ်သွေးကြွများ ဖမ်းဆီးထားသည့် ဓားစာခံများအားလုံး ပြန်လည်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခု ထူထောင်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်ဟု Al-Qahera က ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအချိန်အတောအတွင်း ထရမ့်ကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူစာချုပ် ရရှိရန် ဖြစ်နိုင်ခြေမှာ သေချာ သလောက်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က အရမ်းအရေးကြီးတဲ့ အချက်တွေကို သဘောတူခဲ့ပြီလို့ ကျနော် ထင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ သဘောတူညီမှု ရတော့မှာပါ”ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: DW

CNI International News

ဒမတ်စကတ်၊ အောက်တိုဘာ ၄

ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် သမ္မတ ဘာရှာ အယ်လ် အာဆတ် (Bashar al-Assad) ကို ဖြုတ်ချပြီးနောက်ပိုင်း ပထမဆုံး လွှတ်တော်ကို တည်ထောင်ရန် အောက်တိုဘာ ၅ ရက်၌ ရွေးကောက်ပွဲပြုလုပ်ရန် ပြင်ဆင်နေသည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုရွေးကောက်ပွဲသည် အာဆတ်၏ အုပ်ချုပ်မှု လက်အောက်မှ အသွင်ကူးပြောင်းရေး၏ အဓိက ခြေလှမ်း ဖြစ်သော်လည်း နိုင်ငံ၏ ခေါင်းဆောင် အသစ်များအောက်တွင် နိုင်ငံရေးအရ ပေါင်းစုံပါဝင်မှု ရှိ၊ မရှိအပေါ် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများလည်း ထွက်ပေါ်နေသည်။

၁၄ နှစ်ကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ပြည်တွင်း စစ်ပွဲကြောင့် ပြိုကျပျက်စီးခဲ့သည့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် ယာယီသမ္မတ အာမက် အယ်ရှာရား (Ahmed al-Sharaa) သည် ၎င်း၏ ချုပ်ကိုင်မှုကို စုစည်းရန် ကြိုးပမ်းနေသည်။

ထို့ပြင် လူနည်းစုများအကြား အယ်ရှာရား၏ အစ္စလာမ္မစ် ဦးဆောင်သော အုပ်ချုပ်ရေးကို သံသယဖြစ်စေသည့် မကြာသေးမီက ဖြစ်ပွားခဲ့သော လူမျိုးရေးအကြမ်းဖက်မှုများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။

ဆီးရီးယား လွှတ်တော်အဆောက်အအုံကို တွေ့ရစဉ်

ယခုကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် ပြည်သူက တိုက်ရိုက် မဲပေးရွေးချယ်သည့် ပုံစံဖြင့် မဟုတ်ဘဲ ဒေသဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ်မဲ (electoral colleges) များဖြင့်ရွေးချယ်သည့် ရွေးကောက်ပွဲပုံစုံဖြစ်သည်။

ထိုကိုယ်စားလှယ်မဲများတွင် မဲပေးသူ ၆၀၀၀ ရှိပြီး လွှတ်တော်နေရာ ၂၁၀ အနက် ၃ ပုံ ၂ ပုံကို ရွေးချယ်ရမည် ဖြစ်သည်။

ကျန်လွှတ်တော်နေရာ ၃ ပုံ ၁ ပုံကို ရာရှားက တိုက်ရိုက် ရွေးချယ်သွားမည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိအချိန်ထိ ရှာရား ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် ကော်မတီသည် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၇၀ ကို အတည်ပြု ပေးခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ယုံကြည်စိတ်ချရသော လူဦးရေ အချက်အလက် နည်းပါးခြင်းနှင့် စစ်ပွဲကြောင့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံသား သန်းပေါင်းများစွာ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ပြီးနောက် တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် မဲပေးမည့်အစား ကိုယ်စားလှယ် မဲများဖြင့် ရွေးချယ်သည့် စနစ်ကို အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း ဆီးရီးယားအာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ အောက်တိုဘာ ၄

ပြီးခဲ့သည့်လက မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) သည် ၎င်း၏ သမီးဖြစ်သူ ကင်မ်ဂျူအဲ (Kim Ju Ae) နှင့်အတူ ပထမဆုံးအကြိမ် ပြည်ပခရီးစဉ် ထွက်ခဲ့ပြီးနောက် မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင်နေရာကို ဆက်ခံမည့်သူနှင့် ပတ်သက်ပြီး မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်ဟု CNA မှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

အသက် ၁၃ နှစ်အရွယ်ခန့်သာ ရှိသေးသည့် ဂျူအဲသည် ဘေကျင်းမြို့တော်တွင် ပြုလုပ်သော စစ်ရေးပြ အခမ်းအနား၌ ဖခင်ဖြစ်သူနှင့်အတူ တက်ရောက်ခဲ့သည်။

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း ဂျူအဲသည် ကင်မ်နှင့်အတူ လူထုရှေ့ထွက်ပေါ်လာခဲ့သဖြင့် သူသည် ဖခင်နေရာကို ဆက်ခံမည့် ပထမဆုံး မြောက်ကိုရီးယား အမျိုးသမီး ခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟုလည်း ထင်ကြေးပေး ခံခဲ့ရသည်။

“၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလကတည်းက ဂျူအဲဟာ လူမြင်ကွင်းကို အကြိမ် ၃၀ လောက် ထွက်ပေးလာခဲ့ပါတယ်။ တစ်ခါတလေမှာ ဒုံးကျည်စက်ရုံတွေ၊ စစ်ရေးပြ အခမ်းအနားတွေလို စစ်ဘက်ဆိုင်ရာနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ နေရာတွေ ပေါ့” ဟု မြောက်ကိုရီးယားအရေး ကျွမ်းကျင်သူ ဆောင်ယွန်းလီ (Sung-yoon Lee) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကင်မ်ဂျူအဲနဲ့ ကင်မ်ဂျုံအန်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် ဂျူအဲသည် ဖခင်ဖြစ်သူ ကင်မ်ကဲ့သို့ ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်ဖြင့် အာဏာရလာနိုင်သည်ဟုလည်း မြောက်ကိုရီးယား အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်အစိုးရကို အကြံပေးနေသည့်  Sejong Institute မှ သုတေသီတစ်ဦးဖြစ်သည့် လီက ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ဂျူအဲသည် နိုင်ငံရေး အတွေ့အကြုံ မစုံလင်ခင် အချိန်အထိ နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်နိုင်လိမ့်ဦးမည် မဟုတ်ကြောင်း လီက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ဂျူအဲ အာဏာရမလာမီ မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်မ်၏ ညီမဖြစ်သူ ကင်မ်ယိုဂျုံ (Kim Yo Jong) သည် မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင်ရာထူးကို ရယူနိုင်သည့် ပထမဆုံး ကင်မ် မိသားစုဝင် တစ်ဦး ဖြစ်သည်ဟုလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။

၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံကို ကင်မ်အီဆွန်း (Kim Il Sung) က ထူထောင်ခဲ့ပြီးနောက် ကင်မ်မိသားစု ၃ ဆက်သည် မြောက်ကိုရီးယားကို ဆက်တိုက်အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

Source: CAN

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ အောက်တိုဘာ ၄

မေလက ပါကစ္စတန်နှင့် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ခိုက်မှုများအတွင်း အိန္ဒိယသည် ပါကစ္စတန် တိုက်လေယာဉ်များ ဖြစ်သော F-16 နှင့် JF-17 အမျိုးအစား တိုက်လေယာဉ် ၅ စင်းကို ပစ်ချခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယလေတပ်အကြီးအကဲ အမ်မာ ပရိဆင်း ( Amar Preet Singh) က အောက်တိုဘာ ၃ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု CNA မှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

ထိုပဋိပက္ခအတွင်း ပါကစ္စတန်တိုက်လေယာဉ် ၅ စင်းနှင့် အခြားစစ်လေယာဉ်တစ်စင်း ပစ်ချခံခဲ့ရသည်ဟု အစောပိုင်းတွင် ဆင်းက ပြောကြားခဲ့ပြီး ယခုအကြိမ်တွင် အိန္ဒိယဘက်က ၎င်းတို့ပစ်ချခဲ့သည့် ပါကစ္စတန် တိုက်လေယာဉ်များ၏ အမျိုးအစားကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လူသိရှင်ကြား ထုတ်ပြောခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

“လေကြောင်း ကာကွယ်ရေး အပိုင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ F-16 နဲ့ JF-17 အမျိုးအစား နည်းပညာမြင့် တိုက်လေယာဉ် ၅ စင်းနဲ့အတူ ကျနော်တို့မှာ တာဝေးပစ် တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုရဲ့ အထောက်အထားတွေ ရှိပါတယ်” ဟု ဆင်းက အိန္ဒိယလေတပ်၏ နှစ်ပတ်လည်နေ့ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် သတင်းထောက်များအား ပြောကြား ခဲ့သည်။

 F-16 သည် အမေရိကန်လုပ် တိုက်လေယာဉ်ဖြစ်ပြီး JF-17 သည် တရုတ်နိုင်ငံလုပ် တိုက်လေယာဉ်ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယစစ်ဘက် အရာရှိတွေကို တွေ့ရစဉ်

အိန္ဒိယ၏ ပြောကြားချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ရိုက်တာသတင်းဌာန၏ မှတ်ချက်တောင်းခံမှုကို ပါကစ္စတန် စစ်တပ်က ချက်ချင်း တုံ့ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ပါကစ္စတန်ဘက်ကလည်း ၎င်းတို့သည် ပြင်သစ်လုပ် Rafale တိုက်လေယာဉ် အပါအဝင် အိန္ဒိယတိုက်လေယာဉ် ၆ စင်းကို ပစ်ချခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယအစိုးရက လေယာဉ်များ ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှု အနည်းငယ်ရှိကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သော်လည်း လေယာဉ် ၆ စင်း ပစ်ချ ခံခဲ့ရသည့် အချက်ကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ဧပြီလက အိန္ဒိယဘက်ခြမ်းရှိ ကက်ရှ်မီးယားဒေသတွင် စစ်သွေးကြွများ၏ တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် မေလ အစောပိုင်း၌ အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်ကြား ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

၄ ရက်ကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ထိုပဋိပက္ခတွင် နှစ်နိုင်ငံစလုံးက တိုက်လေယာဉ်များ၊ ဒုံးကျည်များ၊ လက်နက်ကြီး များနှင့် ဒရုန်းများကို အသုံးပြုခဲ့ကာ မေလ ၁၀ ရက်၌ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့သည်။

Source: CAN

CNI International News

ကွာလာလမ်ပူ၊ နိုဝင်ဘာ ၃

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim) သည် ယခုလအတွင်း ပြုလုပ်မည့် အာဆီယံ အစည်းအဝေးကို တက်ရောက်ရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump)အား ဖိတ်ကြားခဲ့ခြင်း အားဖြင့် ထရမ့်နှင့် ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

မလေးရှားနိုင်ငံသည် အာဆီယံ၏ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ နေရာ ရယူထားမှုနှင့်အတူ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် အမေရိကန် ကြား ကုန်သွယ်ရေး ကိစ္စများကို တတ်နိုင်သမျှ အဆင်ပြေစေရန် ကြိုးပမ်းလိမ့်မည်ဟုလည်း လေ့လာစောင့်ကြည့် သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း မဟာသီယာ မိုဟာမက် (Mahathir Mohamad) က ဂါဇာစစ်ပွဲတွင် ပါလက်စတိုင်း များကို တိုက်ခိုက်နေသည့် အစ္စရေး၏ လုပ်ဆောင်ချက်များအား အမေရိကန်က ထောက်ခံနေသဖြင့် အစည်း အဝေး တက်ရောက်မှု ဖိတ်ကြားချက်ကို ပြန်လည် ရုပ်သိမ်းရန် ပြောကြားခဲ့သည်။

မဟာသီယာသည် အန်ဝါ၏ ဆရာတစ်ဦးအဖြစ်မှ ပြိုင်ဘက်တစ်ဦးအဖြစ် ရောက်ရှိခဲ့သည့် ဝါရင့် နိုင်ငံရေးသမား တစ်ဦး ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့်လက ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်တွင် တင်ခဲ့သည့် ဗွီဒီယို မက်ဆေ့ချ် တစ်ခုတွင် မဟာသီယာက အမေရိကန် သည် ပါလက်စတိုင်းများအား တိုက်ခိုက်နေသည့် အစ္စရေးကို ရန်ပုံငွေ၊ လက်နက်နှင့် စစ်ရေး အကူအညီများ ဆက်လက် ထောက်ပံ့ပေးနေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ပါလက်စတိုင်း ပြည်သူများအပေါ် အစ္စရေးက လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ဆန့်ကျင်သည့် ရာဇဝတ်မှုများကို ထရမ့်က ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ထောက်ခံခဲ့ကြောင်း မဟာသီယာက ပြောကြားခဲ့သည်။

မလေးရှားနိုင်ငံသည် ပါလက်စတိုင်းကို နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ် ပြုထားသော်လည်း အန်ဝါကမူ ယခုလအတွင်း ကျင်းပမည့် အာဆီယံ အစည်းအဝေးသည် ဂါဇာတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေနှင့် ပါလက်စတိုင်းများ၏ ဒုက္ခများကို ကမ္ဘာက ပိုမိုအာရုံစိုက်မိစေရန် လုပ်ဆောင်ရေးအတွက် အခွင့်အလမ်း တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ သည်။

ထို့ပြင် ပြီးခဲ့သည့်လက ကာတာတွင် ဟားမာ့စ် ခေါင်းဆောင်များကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် အစ္စရေး၏ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီးလည်း အစ္စရေးကို ဆန့်ကျင်သည့် မလေးရှား၏ သဘောထားအား ထပ်မံ ပြသသွားမည်ဟု အန်ဝါက ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်က ဟားမာ့စ်တို့၏ တိုက်ခိုက်မှုတွင် လူပေါင်း ၁၂၀၀ သေဆုံးပြီးနောက် ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည့် ဂါဇာ စစ်ပွဲအတွင်း အစ္စရေး၏ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုကြောင့် ပါလက်စတိုင်း ၆၀,၀၀၀ ကျော် သေဆုံးကာ သန်းနှင့်ချီ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဆိုးလ်၊ အောက်တိုဘာ ၃

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ လီဂျေမြောင် (Lee Jae Myung) က တရုတ်ဆန့်ကျင်ရေးနှင့် ပြည်ပဆန့်ကျင်ရေး စုရုံး လှုပ်ရှားမှုများကို ဖြိုခွင်းရန် အောက်တိုဘာ ၂ ရက်က အမိန့်ထုတ်ခဲ့ကြောင်း CNA မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ လူထုစည်းရုံး လှုပ်ရှားမှုများသည် တောင်ကိုရီးယား၏ ပုံရိပ်နှင့် စီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေကြောင်းလည်း လီက ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားအစိုးရသည် ယခုသီတင်းပတ်မှစပြီး တရုတ်နိုင်ငံမှ ခရီးသွားများအား ဗီဇာကင်းလွတ်ခွင့် မပြုမီ ကတည်းက လက်ယာစွန်း အုပ်စုများသည် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီကို အထူးပစ်မှတ်ထားသည့် တရုတ်ဆန့်ကျင် ရေး ချီတက်ပွဲများကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။

တောင်ကိုးရီးယား ကုမ္ပဏီများကမူ အစိုးရ၏ ဗီဇာမူဝါဒသည် ခရီးသွားကဏ္ဍကို မြင့်တက်စေပြီး နိုင်ငံအတွင်းသို့ ရောက်ရှိလာမည့် တရုတ်နိုင်ငံသားများအား ဆွဲဆောင်ရန် စီးပွားရေး အစီအစဉ်များကို ရေးဆွဲခဲ့ကြသည်။

တောင်ကိုရီးယား နိုင်ငံသားတွေကို တွေ့ရစဉ်

“အခုလို ကောင်းမွန်တဲ့ အစီအစဉ်ကို ဘာလို့များ မလိုချင်ရတာလဲ။ တရုတ်ဆန့်ကျင်တဲ့ စုရုံးချီတက်ပွဲတွေဟာ ကျနော်တို့ရဲ့ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားနဲ့ နိုင်ငံ့ပုံရိပ်ကို ထိခိုက်စေပြီး အဆင်အခြင်ကင်းမဲ့တဲ့ လုပ်ရပ်ဖြစ်ပါတယ်” ဟု သမ္မတလီက ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသားများအား ဗီဇာ ကင်းလွတ်ခွင့်ပေးသည့် အစီအစဉ်ကို ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇွန်လအထိ ဆက်လက် ကျင့်သုံးသွားရန် စီစဉ်ထားသည်။

ထို့ပြင် ပြည်ပခရီးသွားများ၏ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်သည့် လှုံ့ဆော်လှုပ်ရှားမှုများကို နှိမ်နင်းရန်နှင့် လူမျိုးရေး မုန်းတီးမှုကို ရပ်တန့်ရန် သမ္မတလီက ညွှန်ကြားခဲ့သည်။

လီသည် အောက်တိုဘာ ၃၁ ရက်တွင် စတင်မည့် အာရှ-ပစိဖိတ် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ထိပ်သီး အစည်းအဝေး(APEC)အတွက် တရုတ်နိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည့် ခရီးစဉ်မတိုင်မီ တောင်ကိုရီးယားနှင့်တရုတ်ကြား ဆက်ဆံရေး တိုးတက်စေရန် ကြိးပမ်းလျက်ရှိသည်။

လီသည် ထိုခရီးစဉ်အတွင်း တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) နှင့် တွေ့ဆုံသွားမည်ဖြစ်သည်။

Source: CAN

CNI International News

ဒမတ်စကတ်၊ အောက်တိုဘာ ၃

ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလက သူပုန်များ၏ ထိုးစစ်ကြောင့် အာဏာရှင် ဘာရှာ အာဆတ် (Bashar Assad) အစိုးရ ပြုတ်ကျသွားခဲ့ပြီးနောက် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများကို နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်တွင် ကျင်းပသွားမည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အာဆတ်၏ နှစ်ပေါင်း ၅၀ ကြာ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ဆီးရီးယားပြည်သူ အားလုံးသည် မဲပေးနိုင်ခဲ့ကြသော် လည်း ထိုရွေးကောက်ပွဲများတွင် အာဆတ် ဦးဆောင်သည့် ဘာ့သ်ပါတီ (Baath Party) ကသာ လွှတ်တော်ကို အမြဲတမ်း ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။

နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်တွင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် ဒီမိုကရေစီ လုပ်ငန်းစဉ်အတိုင်း အပြည့်အဝ ကိုက်ညီ လိမ့်မည် မဟုတ်သော်လည်း မဲဆန္ဒနယ်များ၌ ကိုယ်စားလှယ်မဲများ (electoral college) ဖြင့် ရွေးချယ်သည့် စနစ်ကို ကျင့်သုံးသွားမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် လွှတ်တော်နေရာ ၃ ပုံ ၁ ပုံကို ယာယီသမ္မတ အာမက် အယ်ရှာရား (Ahmad al-Sharaa) က တိုက်ရိုက် ရွေးချယ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

သမ္မတ‌ဟောင်း အာဆတ်ကို ဖြုတ်ချလိုက်တဲ့ လက်ရှိဆီးရီးယားသမ္မတ အယ်ရှာရားကို တွေ့ရစဉ်

ယခုကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် နိုင်ငံတကာ၏ စိတ်ဝင်စားမှုကို အထူးတလည် ရရှိမည် မဟုတ်သည့်တိုင် ဆီးရီးယားပြည်တွင်းတွင် ယာယီအာဏာပိုင်များသည် အမျိုးသမီးများနှင့် လူနည်းစုများ၏ အခွင့်အရေးများ အတွက် မည်မျှအလေးထား ဆောင်ရွက်မည်ဆိုခြင်းကို ပြသမည့် စမ်းသပ်ချက်တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်။

နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်တွင် ကျင်းပမည့် လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပြည်သူ့လွှတ်တော်၌ နေရာ ၂၁၀ ရှိသည်။

ထိုနေရာများအနက် ၃ ပုံ ၂ ပုံကို ကိုယ်စားလှယ်မဲများဖြင့် ရွေးကောက်မည်ဖြစ်ကာ ကျန် ၁ ပုံကို သမ္မတက တိုက်ရိုက် ခန့်အပ်မည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ကိန်းကဏ္ဍန်းအားဖြင့် ခရိုင် ၆၀ ကျော်ရှိ ကိုယ်စားလှယ်မဲ ရွေးချယ်ရေးအဖွဲ့ဝင် ၇၀၀၀ သည် လွှတ်တော်နေရာ စုစုပေါင်း၏ ၃ ပုံ ၂ ပုံဖြစ်သည့် နေရာ ၁၄၀ ကို ရွေးကောက်ရမည်ဖြစ်ပြီး ကျန် ၁ ပုံကို အယ်ရှာရားက တိုက်ရိုက် ခန့်အပ်မည်ဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ လူမျိုးစု ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဆဝိုက်ဒါ (Sweida) ပြည်နယ်နှင့် ကာ့ဒ်များ ဦးဆောင်သော ဆီးရီးယား ဒီမိုကရက်တစ် တပ်ဖွဲ့များ ထိန်းချုပ်ထားသည့် နိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်း ဒေသများတွင်မူ တင်းမာမှု အခြေအနေများကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲများကို ရွှေ့ဆိုင်းထားမည်ဖြစ်သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၃

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ အစိုးရအဖွဲ့သည် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်က ဒီမိုကရက် များ ဦးဆောင်သည့် ပြည်နယ်များအတွက် ဘတ်ဂျက်ငွေ ၂၆ ဘီလျံကို ဆိုင်းငံခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဒီမိုကရက်များ၏ ဦးစားပေး အစီအစဉ်များကို ပစ်မှတ်ထားရန် အစိုးရအဖွဲ့ယန္တရား ရပ်ဆိုင်းမှုအား အသုံးချသွား မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ ဆိုင်းငံ့ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ပစ်မှတ်ထားခံခဲ့ရသည် စီမံကိန်းများအတွင်း လွှတ်တော်၏ ထိပ်သီး ဒီမိုကရက်နှစ်ဦး နေထိုင်သည့် နယူးယောက် (New York) ပြည်နယ်ရှိ ဒေါ်လာ ၁၈ ဘီလျံတန်ဖိုးရှိ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး စီမံကိန်းများနှင့် ကယ်လီဖိုးနီးယား (California)ပြည်နယ်နှင့် အီလီနွိုက်စ် (Illinois) ပြည်နယ်တို့ အပါအဝင် ဒီမိုကရက် ၁၆ ဦး အုပ်ချုပ်ထားသည့် အခြားပြည်နယ်များမှ ဒေါ်လာ ၈ ဘီလျံ တန်ကြေးရှိ စွမ်းအင်စီမံကိန်းများ ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထိုအချိန် အတောအတွင်း ဒုတိယသမ္မတ ဂျေဒီ ဗန့်စ် (JD Vance) က အစိုးရယန္တရား ရပ်ဆိုင်းမှုသည် ရက် အနည်းငယ် ထပ်မံကြာမြင့်မည်ဆိုပါက အစိုးရသည် ၎င်း၏ ဖက်ဒရယ်ဝန်ထမ်းများအား ရာထူးလျှော့ချမှုများကို ပိုမို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပြုလုပ်နိုင်ကြောင်း သတိပေးခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုလုပ်ဆောင်ချက်များအရ ထရမ့်သည် အစိုးရယန္တရား ရပ်ဆိုင်းမှုကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး ၎င်း၏ နိုင်ငံရေး ပြိုင်ဘက်များအား ထိုးနှက်ရန်နှင့် ဒေါ်လာ ၇ ထရီလျံ တန်ဖိုးရှိ ဖက်ဒရယ်ဘတ်ဂျက်အပေါ် ၎င်း၏ ထိန်းချုပ်မှုကို ပိုမိုခိုင်မာအောင် လုပ်ဆောင်လိမ့်မည်ဆိုခြင်းမှာ ရှင်းလင်းစွာ မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။

“ဘီလျံနဲ့ချီတဲ့ ဒေါ်လာတွေ အလေအလွှင့် မဖြစ်တော့ပါဘူး”ဟု ထရမ့်က အောက်တိုဘာ ၁ ရက်က Truth Social လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

အမေရိကန်တွင် ယခုတစ်ကြိမ် အစိုးရအဖွဲ့ယန္တရား ရပ်ဆိုင်းမှုသည် ၁၉၈၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ၁၅ ကြိမ်မြောက် ဖြစ်ပြီး အစိုးရအဖွဲ့၏ သိပ္ပံနှင့်သုတေသန၊ ဘဏ္ဍာရေးကြီးကြပ်မှု၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အရေးနှင့် အခြားအရေး ကိစ္စများကို ဆိုင်းငံ့သွားစေခဲ့သည်။

ဖက်ဒရယ်ဝန်ထမ်း ၇၅၀,၀၀၀ ခန့်သည် အလုပ်သို့ မလာရန် ညွှန်ကြားခံခဲ့ရပြီး စစ်သားများနှင့် နယ်စပ်ကင်းလှည့် အေးဂျင့်များကဲ့သို့ အချို့ဝန်ထမ်းများသည် လစာမရဘဲ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေရသည်။

အမေရိကန်တွင် ယခုအကြိမ်မတိုင်မီ နောက်ဆုံးအကြိမ် အစိုးရအဖွဲ့ယန္တရား ရပ်တန့်မှုသည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလမှ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလကြား ၃၅ ရက်ကြာမြင့်ခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

တီဟီရန်၊ အောက်တိုဘာ ၂

အမေရိကန်က လာမည့် သီတင်းပတ်များတွင် ရာနှင့်ချီသည့် အီရန် ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်သူများကို နေရပ်သို့ ပြန်ပို့သွားမည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လာမည့် ရက်ပိုင်း သို့မဟုတ် လာမည့် နှစ်ရက်အကြာတွင် ပထမဆုံး အနေဖြင့် ရွှေ့ပြောင်း ၁၂၀ ကို နေရပ် ပြန်ပို့ရန်အတွက် လေကြောင်းခရီးစဉ်တစ်ခု ပြင်ဆင်ထားကြောင်း အီရန်က စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်၌ ပြောကြား ခဲ့သည်။

ဇွန်လက အီရန် နျူကလီးယား နေရာများကို အမေရိကန်မှ ဗုံးကြဲခဲ့ပြီးနောက် နှစ်နိုင်ငံကြား တင်းမာမှု မြင့်တက်နေချိန်တွင် အီရန်ရွှေ့ပြောင်းများအား နေရပ်သို့ ပြန်ပို့ရန် စီစဉ်နေခြင်းဖြစ်သည်။

“အမေရိကန် အစိုးရအနေနဲ့ သမ္မတထရမ့်ရဲ့ အမေရိကန်သမိုင်းမှာ တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းတွေကို အစုလိုက် နေရပ် ပြန်ပို့မယ်ဆိုတဲ့ ကတိကဝတ် ပြည့်မီစေဖို့ တတ်နိုင်သမျှ နည်းလမ်းအားလုံးကို သုံးပြီး လုပ်ဆောင်နေ ပါတယ်”ဟု အိမ်ဖြူတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ အဘီဂေးလ်ဂျက်ဆန်(Abigail Jackson)က ပြောကြားခဲ့သည်။

အီရန်နိုင်ငံအခြေပြ မြေပုံကိုတွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်သည် အီရန်အား ၎င်း၏ နျူကလီးယား စီမံကိန်းအတွက် လွန်ခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က အရေးယူပိတ်ဆို့ မှု ပြန်လည်ချမှတ်ခဲ့သည်။

အီရန်နိုင်ငံပိုင် ရုပ်သံတွင် ဖော်ပြချက်အရ အမေရိကန်နှင့် သဘောတူညီချက် အောက်တွင် အီရန်နိုင်ငံသား ၄၀၀ အထိ နေရပ်ပြန်ပို့သွားမည်ဟု ဆိုသည်။

၎င်းတို့ထဲမှ အများစုသည် မက္ကဆီကိုကို ဖြတ်ပြီး အမေရိကန်သို့ တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာကြသူများဖြစ်ကာ အချို့မှာမူ ကွဲပြားခြားနားသော လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး ပြဿနာများရှိကြောင်း အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူ ဟော့စိန်နော်ရှာဘာဒီ(Hossein Noushabadi)က ပြောကြားခဲ့သည်။

ပထမဆုံး အသုတ်သည် လာမည့်တစ်ရက် သို့မဟုတ် နှစ်ရက်အကြာတွင် ထွက်ခွာမည်ဖြစ်ပြီး ကာတာ၌ ခရီး တစ်ထောက်နားမည်ဟု နော်ရှာဘာဒီက ပြောကြားခဲ့သော်လည်း ကာတာကမူ ထိုသတင်းကို အတည်ပြုထား ခြင်းမရှိပေ။

၁၉၇၉ ခုနှစ် အစ္စလာမ်မစ် တော်လှန်ရေးပြီးနောက် အီရန်နိုင်ငံသား အများအပြား အမေရိကန်သို့ ထွက်ပြေးခဲ့ ကြသည်။

Source: အေပီ