CNI International News

ဒမတ်စကတ်၊ သြဂုတ် ၂၅

စက်တင်ဘာလတွင် ဆီးရီးယား၏ အစ္စလာမ်မစ်အစိုးရသစ် လက်ထက်၌ ပထမဆုံးအကြိမ် ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ထား သည့် ပါလီမန်ရွေးကောက်ပွဲကို လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်မှုများကြောင့် ဆဝိုင်ဒါပြည်နယ်၊ ဆဝိုင်ဒါ (Sweida) မြို့နှင့် အခြားတောင်ပိုင်းပြည်နယ်နှစ်ခုကို ချန်လှပ်သွားမည်ဟု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က သြဂုတ် ၂၂ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှဖော်ပြခဲ့သည်။

ဇူလိုင်လက ဆဝိုင်ဒါမြို့တွင် ဒရုဇ် တိုက်ခိုက်ရေးသမားများနှင့် ဆွန်နီ ဘီဒူအင် မျိုးနွယ်စုကြား အဓိကရုဏ်းများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လူပေါင်းရာချီ သေဆုံးခဲ့ကာ မတည်ငြိမ်မှုများကို ထိန်းချုပ်ရန်အတွက် ထိုမြို့ထံ အစိုးရတပ်ဖွဲ့များ စေလွှတ်ခဲ့သည်။

အစ္စရေးက လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ဆီးရီးယား အစိုးရတပ်ဖွဲ့များက ဒရုဇ်များကို အစုလိုက် သတ်ဖြတ်မှုအား တားဆီးရန်အတွက် ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေးက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဒရုဇ်များသည် ဆီးရီးယား၊ လက်ဘနွန်နှင့် အစ္စရေးတို့တွင် နေထိုင်သော အစ္စလာမ်မစ် လူနည်းစုဖြစ်သည်။ 

လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ် 

ဆဝိုင်ဒါမြို့တွင် ဒရုဇ်အများစု နေထိုင်သကဲ့သို့ ဆွန်နီမျိုးနွယ်စု များလည်းရှိသည်။ ထိုအသိုင်းအဝိုင်း နှစ်ခုသည် မြေယာ၊ အရင်းအမြစ်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး ကာလကြာရှည် တင်းမာနေကြသည်။

ဆဝိုင်ဒါပြည်နယ်ရှိ အဓိက ဒရုဇ်အဖွဲ့များက သမ္မတ အာမက်အယ်ရှား(Ahmed al-Sharaa)၏ အစိုးရအဖွဲ့ကို အစွန်းရောက်ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့ကာ အစိုးရတပ်ဖွဲ့များအား မြို့တွင်း ဝင်ရောက်ခွင့် ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင် လုံခြုံရေးကို ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်လိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ကာ့ဒ်ဆီးရီးယား ဒီမိုကရက်တစ် တပ်ဖွဲ့များ ထိန်းချုပ်ထားသည့် မြောက်ပိုင်း ဟာဆာကာနှင့် ရက်ကာပြည်နယ် များတွင်လည်း ဘေးကင်းလုံခြုံသည့် ပတ်ဝန်းကျင် ရှိလာမည့် အချိန်အထိ ရွေးကောက်ပွဲကို ရွှေ့ဆိုင်းသွားမည်ဟု နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုပြည်နယ်သုံးခုမှ ပါလီမန် ထိုင်ခုံနေရာများကို ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်သည့် အချိန်အထိ လစ်လပ်ထားမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြည်သူ့လွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ အဆင့်မြင့်ကော်မတီမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးက SANA သတင်းအေဂျင်စီကို ပြောပြခဲ့သည်။

“ရွေးကောက်ပွဲဆိုတာ အစိုးရရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုအောက် အပြည့်အဝရှိနေတဲ့ ဒေသတွေမှာသာ ကျင်းပနိုင်တဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာ တစ်ရပ်ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကာ့ဒ်အာဏာပိုင်များက ဝေဖန်ခဲ့သည်။

“ဒီရွေးကောက်ပွဲတွေက ဒီမိုကရေစီ နည်းလမ်း မကျတဲ့အပြင် ဆီးရီးယား နိုင်ငံသားတွေရဲ့ ဆန္ဒတွေကို မဖော်ပြ နိုင်ပါဘူး။ သူတို့တွေက ဖယ်ထုတ်တဲ့ မူဝါဒကလွဲရင် ဘာကိုမှ ကိုယ်စားမပြုပါဘူး”ဟု မြောက်ပိုင်းနှင့် အရှေ့ပိုင်း ဆီးရီးယား၏ ဒီမိုကရက်တစ် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ အဖွဲ့အစည်းက သြဂုတ် ၂၄ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘာလင်၊ သြဂုတ် ၂၅

ဂျာမနီစစ်သားများသည် ချက်ချင်းကြုံတွေ့ လာရနိုင်သည့် တိုက်ခိုက်မှု အခြေအနေအတွက် ပြင်ဆင်ရန် အချိန် လုံလောက်ဖွယ်မရှိကြောင်း ဂျာမနီစစ်တပ်အကြီးအကဲ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အယ်လ်ဖွန် မားစ် ( Alfons Mais) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု DW သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဂျာမနီစစ်တပ်သည် တိုက်ပွဲအတွက် အသင့် အနေအထားဖြစ်မှုတွင် ကြီးမားသည့် တိုးတက်မှု ရရှိခဲ့သည့်တိုင် မားစ်က ထိုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

စစ်သားများကို လက်နက် တပ်ဆင်ပေးမှုများတွင် တိုးတက်မှုများ ရရှိခဲ့သော်လည်း ဂျာမနီ၏ စံတန်ဖိုးများကို ကာကွယ်ရာ၌ စစ်သားများ၏ မှန်ကန်သည့် စိတ်ဓာတ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်ကြောင်း မားစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

“အရေးကြုံလာပြီဆိုရင် ကျနော်တို့ သတိရှိရပါမယ်။ အခြေအနေ တစ်ခုခုကြောင့် စိတ်ဓာတ်တွေဟာ ရှိသင့် ရှိထိုက်တဲ့ စံနှုန်းအောက်ကို ရရှိသွားနိုင်ပါတယ်။ တပ်မှူးတွေ အနေနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအတွက်လည်း ပြင်ဆင်ထား ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်”ဟု မားစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

စက်တင်ဘာလတွင် ရာထူးမှ အနားယူတော့မည့် မားစ်က တပ်သားသစ် စုဆောင်းခံရသည့် စစ်သားများ အနေဖြင့် သူရသတ္တိ ဂုဏ်ထူးဆောင် ဆုတံဆိပ်များ ချီးမြှင့်ခံခဲ့ရသော ဂျာမနီတပ်မတော် Bundeswehr ၏ စစ်သားဟောင်း များကို စံနမူနာ ယူသင့်ကြောင်းလည်း မားစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘေးအန္တရယ်ကို တွေ့ရစဉ် 

“ကျနော်တို့ စစ်သားတွေဟာ ဘာကိုမျှော်မှန်း ထားရမလဲဆိုတာ သိတယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ စောင့်ကြည့်ရမှာပါ။ လူငယ်တွေနဲ့ စကားပြောကြည့်တော့ သူတို့ဟာ အလေးအနက် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေတယ် ဆိုတာ ကျနော်သိခဲ့ရပါတယ်။ Bundeswehr စစ်တပ်အတွက် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေတဲ့ သူတွေဟာ ဥရောပမှာ စစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားနေတယ် ဆိုတာကို သိထားကြပါတယ်” ဟု မားစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ် ဖရိုင်းရစ်ချ် မာ့ဇ် (Friedrich Merz) သည် Bundeswehr ကို ဥရောပတွင် အင်အားအကြီးဆုံး စစ်တပ်အဖြစ် ထူထောင်လိုသည့် ဆန္ဒရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိ စစ်မှုထမ်းအင်အား ၁၈၃,၀၀၀ ထက်ပိုသည့် စစ်အင်အားနှင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သော လက်နက်များ တပ်ဆင် ရန်လည်း ဂျာမနီခေါင်းဆောင်များက စီစဉ်ထားသည်။

ဂျာမနီစစ်တပ်ဖြစ်သည့် Bundeswehr အနေဖြင့် နေတိုးအဖွဲ့၏ လမ်းညွှန်ချက်များနှင့် ပြည့်မီစေရန်အတွက် နောက်ထပ် စစ်မှုထမ်းအင်အား ၆၀,၀၀၀ ခန့် စုဆောင်းရန် လိုအပ်နေသည်။

Source: DW

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဩဂုတ် ၂၅

ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်က ချီကာဂို(Chicago) မြို့တွင် စစ်တပ် တပ်ဖြန့်ချထားရန် စီစဉ်နေသည်ဟု ဝါရှင်တန်ပို့စ် သတင်း၌ သြဂုတ် ၂၃ ရက်က ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump)က ရာဇဝတ်မှုများ၊ အိမ်ယာမဲ့များနှင့် အထောက်အထားမဲ့ ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်သူများကို တိုက်ဖျက်ရန် လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု ပြောကြားခဲ့သောကြောင့် ပင်တဂွန်က ယခုကဲ့သို့ စီစဉ်နေခြင်း ဖြစ်သည်။

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက သီတင်းပတ်ပေါင်းများစွာ စီမံကိန်းရေးဆွဲနေပြီး စက်တင်ဘာလ အစောပိုင်းတွင် ထောင်နှင့်ချီသည့် အမျိုးသားအစောင့်တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို တပ်ဖြန့်ခြင်း အပါအဝင် အခြားအစီအစဉ်များကိုလည်း စဉ်းစားသုံးသပ်နေသည်ဟု တာဝန်ရှိသူများ၏ ပြောကြားချက်အား ကိုးကားပြီး ဝါရှင်တန်ပို့စ်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

“ချီကာဂိုက ပြဿနာဖြစ်နေပါပြီ”ဟု ထရမ့်က သြဂုတ် ၂၂ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့ကာ ချီကာဂိုမြို့တော်ဝန်ကို ဝေဖန်ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒီမိုကရက်တစ် နိုင်ငံရေးသမားများ လွှမ်းမိုးထားသည့် မြို့များကိုလည်း ဆက်လက် ဝေဖန်ခဲ့သည်။

“ဒါကို နောက်ထပ် ပြဿနာတစ်ခုအနေနဲ့ ဖြေရှင်းသွားဖို့ရှိပါတယ်”ဟု ထရမ့်က ဆိုသည်။

ချီကာဂိုမြို့ကို တွေ့ရစဉ်

“ကျနော်တို့ နောက်ထပ် လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို မပြောနိုင်သေးပါဘူး။ ပင်တဂွန်အနေနဲ့ အစီအစဉ် ရေးဆွဲနေပြီး ဖက်ဒရယ် ပိုင်ဆိုင်မှုတွေနဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ်တွေကို ကာကွယ်ဖို့ အစီအစဉ်တွေကို အခြား အေဂျင်စီတွေနဲ့အတူ ဆက်လက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေပါတယ်”ဟု ပင်တဂွန်က သြဂုတ် ၂၃ ရက်နှောင်းပိုင်းတွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။

အီလီနွိုက်စ် (Illinois) ပြည်နယ်၏ ဒီမိုကရက်တစ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဂျေဘီပရစ်ကာ(JB Pritzker)က ပြည်နယ် အနေဖြင့် အကူအညီ လိုအပ်မှုအတွက် ဖက်ဒရယ်အစိုးရကို ဆက်သွယ်ခြင်းမရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အမျိုးသားအစောင့်တပ်ဖွဲ့ သို့မဟုတ် အခြားတပ်ဖွဲ့များကို လိုအပ်သည်အထိ အရေးပေါ် အခြေအနေ မရှိကြောင်း လည်း ၎င်းက ထပ်မံပြောကြားခဲ့သည်။

ချီကာဂိုမြို့တော်ဝန် ဘရန်ဒန်ဂျွန်ဆင်( Brandon Johnson)၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက မှတ်ချက်ပြုရန် မေးမြန်း ချက်ကို ပြန်လည် တုံ့ပြန်ထားခြင်း မရှိပေ။

သို့သော် သြဂုတ် ၂၂ ရက်တွင် ဂျွန်ဆင်က ချီကာဂိုမြို့သည် အမျိုးသားအစောင့်တပ်များကို တရားမဝင် ဖြန့်ကြက် ခြင်း၏ အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိလာနိုင်သည့် အခြေအနေအပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ဝါရှင်တန်ပို့စ်

CNI International News

ကမ်ပါလာ၊ ဩဂုတ် ၂၃

ယူဂန်ဒါနိုင်ငံသည် အမေရိကန်မှ ပို့ဆောင်မည့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူအချို့ကို လက်ခံရန် သဘောတူခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း ပြစ်မှုမှတ်တမ်းရှိသည့် ရွှေ့ပြောင်းများကိုမူ လက်ခံမည် မဟုတ်ကြောင်း ယူဂန်ဒါအစိုးရက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု DW သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) အစိုးရအဖွဲ့သည် ယခင်က ရွှေ့ပြောင်းများကို အက်ဝါတီနီ (Eswatini ) နှင့် တောင်ဆူဒန်နိုင်ငံများသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့ဖူးသည်။

“ဒီ ယာယီ သဘောတူညီချက်မှာ ချွင်းချက်တွေတော့ ရှိပါတယ်။ ပြစ်မှုမှတ်တမ်း ရှိတဲ့လူတွေ၊ ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်မယ့် သူမရှိတဲ့ ကလေးတွေကိုတော့ လက်ခံသွားမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ယူဂန်ဒါ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဗင်းဆင့် ဘာဂီရီ ဝိုင်စဝါ (Bagiire Waiswa) က ဩဂုတ် ၂၁ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသဘောတူညီချက်ကို CBS News ရုပ်သံလိုင်းက ဩဂုတ် ၁၉ ရက်ကတည်းက ပထမဆုံး ဖော်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အမေရိကန်သည် တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းများကို တတိယနိုင်ငံများသို့ ပို့ဆောင်ရန် ဟွန်ဒူးရပ်စ်နိုင်ငံနှင့်လည်း အလားတူ သဘောတူညီချက် ပြုလုပ်ထားသည်။

အမေရိကန်အလံနဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအခြေချတွေကို တွေ့ရစဉ် 

ယူဂန်ဒါကမူ သဘောတူညီချက်အရ အာဖရိကနိုင်ငံသားများကို လက်ခံရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“သဘောတူညီချက်ကို ဘယ်လို အကောင်အထည် ဖော်မလဲဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး နှစ်ဖက်စလုံးက တာဝန်ရှိသူ တွေက အသေးစိတ် လုပ်ဆောင်နေကြပါတယ်”ဟု ဝိုင်စဝါက ပြောကြားခဲ့သည်။

အရှေ့အာဖရိကတွင် အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်ဖြစ်သည့် ယူဂန်ဒါသည် ဒုက္ခသည်များနှင့် ခိုလှုံခွင့် တောင်းခံသူ ၂ သန်းနီးပါးကို လက်ခံထားရပြီး အများစုမှာ ဒီအာကွန်ဂို၊ တောင်ဆူဒန်နှင့် ဆူဒန်နိုင်ငံသားများဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သည် ရွှေ့ပြောင်းများကို တတိယနိုင်ငံများသို့ ပို့ဆောင်မှုသည် ယခုအကြိမ်သည် ပထမဆုံးအကြိမ် မဟုတ်ပေ။

ဇူလိုင်လကလည်း အမေရိကန်သည် ပြစ်မှုမှတ်တမ်းရှိသူ အမျိုးသား ၅ ဦးကို အက်စ်ဝါတီနီနိုင်ငံသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့ပြီး အမျိုးသား ၈ ဦးကို တောင်ဆူဒန်သို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်လက ရဝမ်ဒါနိုင်ငံကလည်း အမေရိကန်ထံမှ ရွှေ့ပြောင်းများကို လက်ခံရန် သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့ ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

Source: DW

CNI International News

တိုင်ပေ၊ ဩဂုတ် ၂၃

ထိုင်ဝမ်၏ ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်ကို ၂၀၃၀ မတိုင်မီ ဂျီဒီပီ၏ ၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြှင့်တင်ရန် မျှော်လင့်ထား ကြောင်း ထိုင်ဝမ်သမ္မတ လိုင်ချင်တေး (Lai Ching-te) က ဩဂုတ် ၂၂ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဩဂုတ် ၂၁ ရက်တွင် ထိုင်ဝမ်အစိုးရကလည်း ၂၀၂၆ ခုနှစ်အတွက် ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်ကို ဂျီဒီပီ၏ ၃ ဒသမ ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးမြှင့်မည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုအသုံးစရိတ်ထဲတွင် ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့နှင့် အခြား ကဏ္ဍများ ပါဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်ဝမ်အစိုးရဘက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ် နှုန်းထားသည် နေတိုးအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ၏ ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ် နှုန်းထားနှင့် တူညီမှုရှိကြောင်း ထိုင်ဝမ်ဝန်ကြီးချုပ် ချိုဂျန်တိုင် (Cho Jung-tai) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်ကို ၎င်း၏ နယ်နိမိတ်အဖြစ် ကြေညာထားသည့် တရုတ်သည် လွန်ခဲ့သော ၅ နှစ်အတွင်း ထိုင်ဝမ်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး ဖိအားများ တိုးမြှင့်နေချိန်တွင် ထိုင်ဝမ်က ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်ကို မြှင့်တင်ရန် စီစဉ်ခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုင်ဝမ်စစ်တပ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် အမေရိကန်ကလည်း ထိုင်ဝမ်ကို ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း တရုတ်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများသည် မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်းနှင့် ၂၀၃၀ မတိုင်မီ ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်ကို ဂျီဒီပီ၏ ၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးမြှင့်ရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း လိုင်က ထိုင်ဝမ် အရှေ့မြောက်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းရှိ ရေတပ်စခန်းတစ်ခုထံ သွားရောက်ချိန်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်တာဟာ လူ့အခွင့်အရေး၊ လွတ်လပ်ခွင့်နဲ့ ဒီမိုကရေစီကို ကာကွယ်ဖို့ အမျိုးသား လုံခြုံရေးကို ဘေးကင်းစေဖို့အတွက် ထိုင်ဝမ်ရဲ့ သန္နိဋ္ဌာန်ကို ပြသရုံသာမကဘဲ အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းဖို့ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းနဲ့ ပူးပေါင်းသွားမယ့် မိမိတို့ရဲ့ ဆန္ဒကိုလည်း ပြသရာ ရောက်ပါတယ်” ဟု လိုင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်အစိုးရသည် လက်နက် သုတေသနနှင့် ထုတ်လုပ်ရေးတို့တွင် နိုင်ငံတကာ မဟာမိတ်များနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရန် တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

အမေရိကန်သည် ထိုင်ဝမ်နှင့် တရားဝင် သံတမန်ဆက်ဆံရေး မရှိသော်လည်း ထိုင်ဝမ်ကို လက်နက်အများဆုံး ရောင်းချပေးနေသည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ကဘူးလ်၊ ဩဂုတ် ၂၃

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိ (Wang Yi) သည် အာဖဂန်နစ္စတန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနှင့် တွေ့ဆုံရန် အာဖဂန်၏မြို့တော် ကဘူးလ် (Kabul) သို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုခရီးစဉ်သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မတ်လနောက်ပိုင်း ဝမ်၏ ပထမဆုံး အာဖဂန်ခရီးစဉ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း ဝမ်သည် ဩဂုတ် ၂၁ ရက်က အာဖဂန်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။

ဝမ်သည် အာဖဂန်နစ္စတန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မော်လဝီ အမီယာ ခန်း မွတ်တာကီ (Mawlawi Amir Khan Muttaqi) တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး နှစ်နိုင်ငံကြား နယ်ပယ် အများအပြားတွင် ဆက်ဆံရေးများ မြှင့်တင်မည့် အကြောင်းကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

တရုတ်သည် ရေရှည်တည်တံ့သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် တည်ငြိမ်ရေးရရှိအောင် လုပ်ဆောင်နေသော အာဖဂန်အစိုးရ ကို ဆက်လက် ထောက်ခံသွားမည်ဟု ဝမ်က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

ဝမ်ယိနဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မော်လဝီကို တွေ့ရစဉ် 

တရုတ်သည် ကုန်သွယ်ရေး၊ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကဏ္ဍများ အပါအဝင် ကဏ္ဍအသီးသီးတွင် အာဖဂန်နစ္စတန်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်သွားမည်ဖြစ်ပြီး အာဖဂန်နှင့် နိုင်ငံရေး ယုံကြည်မှုကို တိုးမြှင့်ရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း ဝမ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အာဖဂန်အစိုးရအနေဖြင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကို တိုက်ဖျက်ရန် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများအတွက် အာမခံချက် ရှိစေရန်အတွက် လုံခြုံရေးကို တင်းကျပ်ရန်လည်း ဝမ်က တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

မစ္စတာဝမ်ယိသည် ယခုနှစ်အတွင်း အာဖဂန်နစ္စတန်၌ လက်တွေ့ကျသည့် သတ္တုတွင်း တူးဖော်ရေးများကို စတင် လုပ်ဆောင်ရန် တရုတ်က ရည်ရွယ်ထားသည့်အကြောင်းကို ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အာဖဂန်အစိုးရက ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

ဝမ်သည် အာဖဂန်ဝန်ကြီးချုပ် မူလာ မိုဟာမက် ဟက်ဆန် အက်ခန်း (Mullah Muhammad Hassan Akhund) နှင့်လည်း တွေ့ဆုံခဲ့သည်ဟု အာဖဂန်အစိုးရ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဟမ်ဒူလာ ဖစ်ထရက် (Hamdullah Fitrat) က ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်သည် အာဖဂန်၏ တာလီဘန်အစိုးရအဖွဲ့ကို တရားဝင် အသိအမှတ် မပြုသေးသော်လည်း ကဘူးလ် မြို့တော်တွင် တရုတ်သံအမတ်အား ထားရှိခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ၊ ဘေဂျင်း (Beijing) မြို့တော်တွင်လည်း တာလီဘန် သံအမတ်ကို ထားခွင့်ပြုခဲ့သည်။

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဩဂုတ် ၂၂

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိ (Wang Yi) ၏ ၃ နှစ်အတွင်း ပထမဆုံး အိန္ဒိယခရီးစဉ်အဖြစ် နယူးဒေလီ  (New Delhi) မြို့တော်သို့ လာရောက်ခဲ့ပြီးနောက် နှစ်နိုင်ငံကြား သံတမန်ဆက်ဆံရေးသည် ကဏ္ဍသစ်တစ်ခုထဲသို့ ဝင်ရောက် လာခဲ့ဖွယ်ရှိကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဝမ်၏ ခရီးစဉ်အတွင်း နယ်စပ်ရေးရာ သဘောတူညီမှုမှအစ တိုက်ရိုက် လေကြောင်းလိုင်းများ ပြန်လည်ပြေးဆွဲ ရေး၊ စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြှင့်တင်ရေးတို့အထိ သဘောတူညီချက်များ ရရှိခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ယခုလကုန်ပိုင်းတွင် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ (Narendra Modi) သည် ယခုလကုန်တွင် တရုတ်နိုင်ငံ တီအန်ကျင်း (Tianjin) မြို့သို့ သွားရောက်မည့် ခရီးစဉ်တွင်လည်း နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေး ပိုမိုတိုးတက် ကောင်းမွန် လာဖွယ်ရှိသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ခဲ့ကြသည်။

မိုဒီသည် တီအန်ကျင်းမြို့တွင် ပြုလုပ်မည့် ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) အစည်းအဝေးကို တက်ရောက်မည်ဖြစ်ပြီး တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) နှင့်လည်း တွေ့ဆုံမည်ဖြစ်သည်။

ထိုခရီးစဉ်သည် မိုဒီအတွက် ၇ နှစ်အတွင်း ပထမဆုံး တရုတ်ခရီးစဉ် ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

ကျွမ်းကျင်သူအချို့ကမူ တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယကြား နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး တိုးတက်ကောင်းမွန် လာခဲ့သော်လည်း ဖြေရှင်းရမည့် စိန်ခေါ်မှုများ ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း သုံးသပ်ခဲ့ကြသည်။

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိကို တွေ့ရစဉ် 

ထိုစိန်ခေါ်မှုများက နှစ်နိုင်ငံ ယုံကြည်မှုကို အဟန့်အတား ဖြစ်လာစေနိုင်ပြီး တရုတ်ကလည်း အိန္ဒိယသည် အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန် ဖိအားကြောင့် တရုတ်ဘက်သို့လှည့်ပြီး အခွင့်အလှမ်း ရှာဖွေနေသည်ဟု ယူဆဖွယ် ရှိနေကြောင်း လေ့လာသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း ဝမ်၏ ၂ ရက်ကြာ နယူးဒေလီ ခရီးစဉ်အတွင်း နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် ၎င်းတို့၏ အရှေ့ပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်း နယ်စပ်ဒေသများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် သဘောတူခဲ့ကြသည်။

ထို့ပြင် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်က နှစ်နိုင်ငံစစ်သားများကြား ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဂေါဝန် တောင်ကြား (Galwan Valley) နယ်စပ်ဒေသနှင့် ပတ်သက်ပြီးလည်း နောက်ထပ် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် သဘောတူခဲ့ကြသည်။

အိန္ဒိယမီဒီယာများတွင်လည်း တရုတ်သည် အိန္ဒိယသို့ မြေရှားသတ္တုများ ပြန်လည်တင်ပို့ရောင်းချပေးရန် သဘော တူခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

တရုတ်၏ မြေရှားသတ္တုများသည် အမေရိကန်နှင့် ဖြစ်ပွားနေသည့် ကုန်သွယ်ရေး စစ်ပွဲအတွင်း အရေးအကြီးဆုံး အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။

ဗြိတိန်နိုင်ငံ လန်ဒန်မြို့ရှိ King’s College London တက္ကသိုလ်၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး ပါမောက္ခ တစ်ဦး ဖြစ်သည့် ဟာ့ရှ် ပန့် (Harsh Pant) ကမူ တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယကြား နယ်ပယ်ကဏ္ဍ အသီးသီးတွင် ထိတွေ့ ဆက်ဆံမှုများ ပြုလုပ်ရမည့် အချိန်သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

မင့်စ်၊ ဩဂုတ် ၂၂

ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်နေသည့် ရုရှားအား ထောက်ခံပေးခဲ့သော ဘယ်လာရုစ်နှင့် အီရန်တို့က ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍ အပါအဝင် နယ်ပယ်ပေါင်းစုံတွင် ဆက်ဆံရေးများ မြှင့်တင်ရန် စီစဉ်ထားကြောင်း ဩဂုတ် ၂၀ ရက်က ဘယ်လာရုစ် နိုင်ငံ မင့်စ် (Minsk) မြို့တော်၌ နှစ်နိုင်ငံသမ္မတများ၏ ဆွေးနွေးပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

ဘယ်လာရုစ် နိုင်ငံပိုင် သတင်းအေဂျင်စီဖြစ်သည့် Belta ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကို (Alexander Lukashenko) နှင့် အီရန်သမ္မတ မာဆွတ် ပီဇက်ရှ်ကီယန် (Masoud Pezeshkian) တို့သည် မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး စာချုပ်ချုပ်ရန် သဘောတူခဲ့ကြသည်ဟု ဆိုသည်။

“ပထဝီနိုင်ငံရေး အခြေအနေ ရှုပ်ထွေးနေချိန်မှာ ဘယ်လာရုစ်နဲ့ အီရန်တို့ဟာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ တိုးမြှင့်ဖို့ နဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို အခွင့်အလမ်းအဖြစ် ပြောင်းလဲဖို့အတွက် အစီအစဉ်တွေ ရေးဆွဲခဲ့ကြပါတယ်” ဟု Belta သတင်းအေဂျင်စီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အီရန်သမ္မတ မာဆွတ် ပီဇက်ရှ်ကီယန်နဲ့ ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကို ကိုတွေ့ရစဉ်

“ကျနော်တို့က ဘယ်ကိစ္စကိုမဆို ဆွေးနွေးဖို့ အသင့်ရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့ကြား မဆွေးနွေးမယ့် ကိစ္စဆိုတာ မရှိပါဘူး” ဟု လူကာရှန်ကိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် စစ်ရေးနှင့် နည်းပညာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အပါအဝင် နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး ဖော်ဆောင်သွားမည်ဟု ဆိုသည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) ၏ နီးကပ်သည့် မဟာမိတ်ဖြစ်သော လူကာရှန်ကိုသည် ယူကရိန်းကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်နေသည့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များအား ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံ၏ နယ်နိမိတ်များမှတဆင့် တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ရန် ခွင့်ပြုပေးခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံအတွင်း ရုရှား၏ နည်းဗျူဟာမြောက် နျူကလီးယား ဒုံးကျည်များကိုလည်း ဖြန့်ကြက် ချထားခွင့် ပြုခဲ့သည်။

အီရန်သမ္မတ မာဆွတ် ပီဇက်ရှ်ကီယန်နဲ့ ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကို ကိုတွေ့ရစဉ်

အီရန်ကမူ ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များ အသုံးပြုရန် ဒရုန်းများ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ပြီး ဇန်နဝါရီလကလည်း အီရန်သမ္မတ ပီဇက်ရှ်ကီယန်သည် ပူတင်နှင့် မဟာဗျူဟာမြောက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးစာချုပ် ချုပ်ဆိုခဲ့သည်။

အီရန်နှင့် ဘယ်လာရုစ်သည် အနောက်နိုင်ငံများ၏ တရားမဝင် ပိတ်ဆို့မှုများကို ခံခဲ့ရကြောင်း၊ အီရန်သည် ထိုပိတ်ဆို့မှုများကို ဖြေရှင်းရန် ဘယ်လာရုစ်အား ကူညီပေးရန် အသင့်ရှိနေသည်ဟု သမ္မတ ပီဇက်ရှ်ကီယန်က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း Belta သတင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြခဲ့သည်။

နှစ်နိုင်ငံကြား စီးပွားရေးနှင့် အခြား ဆက်ဆံရးများကို ထူထောင်ရန် လိုအပ်ပြီး စီးပွားရေး၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ခရီးသွား ကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့အတွက် တူညီသည့် သဘောထားများ ရှိခဲ့သည်ဟုလည်း ပီဇက်ရှ်ကီယန်က လူကာရှန်ကိုအား ပြောကြားခဲ့ကြောင်း Belta သတင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဩဂုတ် ၂၂

မြောက်ကိုရီးယားသည် တရုတ်နယ်စပ်အနီးတွင် ဒုံးကျည်စခန်းတစ်ခု တည်ဆောက်ပြီး တာဝေးပစ် ဒုံးကျည်များ နှင့် နောက်ဆုံးပေါ် မဟာဗျူဟာမြောက် လက်နက်များကို သိုလှောင်ထားသည်ဟု အမေရိကန်အခြေစိုက် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုလျှို့ဝှက်ဒုံးကျည်စခန်း တည်ဆောက်မှုသည် နျူကလီးယား တိုက်ခိုက်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်များကို မြှင့်တင်နေ သည့် မြောက်ကိုရီးယား၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများအား ပြသရာရောက်ကြောင်း ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် မဟာဗျူဟာနှင့် နိုင်ငံတကာ လေ့လာရေးစင်တာ (CSIS) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မြောက်ပြုံဂန် (North Pyongan) ပြည်နယ်၊ ဆင်ပွန် (Sinpung)မြို့တွင် တည်ရှိသည့် ထိုဒုံးကျည်စခန်းသည် တရုတ်နယ်စပ်နှင့် ၂၇ ကီလိုမီတာ (၁၇ မိုင်) အကွာအဝေးတွင် တည်ရှိသည်။

ထိုဒုံးကျည်စခန်းတွင် တိုက်ချင်းပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် ၆ စင်းမှ ၉ စင်းအထိ ထားရှိနိုင်ပြီး ဒုံးကျည်များကို ပစ်လွှတ် သည့် ဒုံးပစ်လောင်ချာ များကိုလည်း သိုလှောင်ထားဖွယ်ရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား ဒုံးကျည်စခန်းတစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

“အဲဒီဒုံးကျည်တွေက အရှေ့အာရှနဲ့ အမေရိကန်ရဲ့ ကုန်းမြေတွေအတွက် ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိတဲ့ နျူကလီးယား ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်ပါတယ်"ဟု CSIS က ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိ လေ့လာဆန်းစစ်ချက်များအရ ပဋိပက္ခ သို့မဟုတ် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားလာချိန်တွင် ထိုဒုံးကျည်များနှင့် ဒုံးပစ် လောင်ချာများကို ဒုံးကျည်စခန်းမှ သယ်ထုတ်ပြီး လက်နက်ထိပ်ဖူးများ တပ်ဆင်ကာ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး တပ်ဖွဲ့ထံ ပေးပို့လိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် နေရာဒေသ အသီးသီးရှိ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားသည့် စခန်းများမှ တဆင့် ဒုံးကျည်များကို ပစ်ခတ်လိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း CSIS က ဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံများကို ကိုးကားပြီး ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုဒုံးကျည်စခန်းကို ၂၀၀၄ ခုနှစ်က စတင် တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် အပြီးသတ် တည်ဆောက်ကာ အသုံးပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု CSIS က ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကမူ မြောက်ကိုရီးယား၏ နျူကလီးယားနှင့် ဒုံးကျည်လှုပ်ရှားမှုများကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး အသေးစိတ် ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ထိုဒုံးကျည် စခန်းနှင့်ပတ်သက်သည့် သတင်းထွက်ပေါ်လာမှုသည် မြောက်ကိုရီးယား၏ နျူကလီးယား ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့် မဟာဗျူဟာမြောက် ရည်ရွယ်ချက်ကို ပိုမိုပေါ်လွင်စေခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့ သည်။

ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယား၏ နျူကလီးယား လက်နက် အင်အားသည် မျှော်မှန်းထားသည်ထက် ပိုမိုကြီးမားပြီး ပိုမို ဆန်းပြားရှုပ်ထွေးနေခြင်းကို ပြသရာရောက်ခဲ့ကြောင်း CSIS ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post