CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ အောက်တိုဘာ ၂၁

အစ္စရေးစစ်တပ်သည် ဂါဇာတွင် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် အပစ်အခတ်ရပ်စဲမှု ပြန်လည် စတင်ပြီဖြစ်ကြောင်း အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု CNA မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဂါဇာတွင် အစ္စရေးစစ်သား ၂ ဦး သေဆုံးခဲ့သည့် တိုက်ခိုက်မှု တစ်ခုကြောင့် အစ္စရေးမှ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု များ ပြုလုပ်ခဲ့သဖြင့် လူ ၂၆ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ပါလက်စတိုင်း သတင်းရင်းမြစ်များက ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးနောက် အပစ်အခတ်ရပ်စဲမှု ပြန်လည်စတင်ပြီဖြစ်သည်ဟု အစ္စရေးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂါဇာတွင် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ချိုးဖောက်နေသဖြင့် ဂါဇာဒေသအတွင်းသို့ အထောက်အပံ့ များ တင်ပို့မှုကို ရပ်ဆိုင်းမည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

ပါလက်စတိုင်း စစ်သွေးကြွများသည် ရာဖာ (Rafah) မြို့တွင် အစ္စရေးစစ်သားများကို တင့်ကားဖျက် ဒုံးကျည် တစ်စင်းဖြင့် ပစ်ခတ်ခြင်း၊ သေနတ်များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခြင်းတို့ကြောင့် အစ္စရေးစစ်သား ၂ ဦး သေဆုံးခဲ့ သည်။

ထို့နောက် အစ္စရေးစစ်တပ်က ဂါဇာတွင် စစ်သွေးကြွများ၏ တပ်မှူးများ၊ သေနတ်သမားများ၊ မြေအောက် လိုဏ်ခေါင်းတစ်ခုနှင့် လက်နက်သိုလှောင်ရုံများ အပါအဝင် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့၏ ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂါဇာဒေသ အစ္စရေး၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခံရမှုကို တွေ့ရစဉ်

အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အမျိုးသမီးတစ်ဦးနှင့် ကလေးတစ်ဦး အပါအဝင် လူ ၂၆ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဒေသခံများနှင့် ဂါဇာကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုသည် ဂါဇာ၏ နျူဆိုင်ရတ် (Nuseirat) ဒေသတွင် စစ်ဘေးရှောင်များ ခိုလှုံနေသည့် စာသင်ကျောင်း တစ်ခုကို ထိမှန်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကမူ ရာဖာမြို့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ခိုက်မှုကို မသိကြောင်း၊ ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည့် စစ်သွေးကြွအဖွဲ့နှင့် မတ်လကတည်းက အဆက်အသွယ် မရှိတော့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ကာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို လိုက်နာနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဂါဇာတွင် အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုများကို ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က ဝေဖန်ရှုတ်ချခဲ့ပြီးနောက် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ကမူ ဂါဇာအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်သည် တည်မြဲနေဆဲ ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: CAN

CNI International News

ဂျာကာတာ၊ အောက်တိုဘာ ၂၁

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် သမ္မတ ဘရာဘိုဝို ဆူဘီယန်တို (Prabowo Subianto) အာဏာရလာခဲ့သည့် တစ်နှစ်ပြည့် နှစ်ပတ် လည်ဖြစ်သော အောက်တိုဘာ ၂၀ ရက်၌ ကျောင်းသားများဦးဆောင်သည့် ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အင်ဒိုနီးရှားတွင် အစိုးရ၏ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနှင့် ပြည်သူများ၏ စကားသံများကို မျက်ကွယ်ပြုမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတစ်ဝန်း ဆူပူအုံကြွမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ၂ လအကြာ၌ ဂျာကာတာမြို့တော်မှာ ကျောင်းသားများ ဦးဆောင်ကာ ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဘရာဘိုဝို၏ အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေး ပြုလုပ်နေသည့် သမ္မတနန်းတော် အနီးတွင် အဝါရောင် ဂျာကင်များ ဝတ်ထားသော ကျောင်းသား ၃၀၀ ခန့် စုရုံး ဆန္ဒပြခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုဆန္ဒပြမှုသည် ဩဂုတ်လက ကျောင်းသားများ ဦးဆောင်သော ဆန္ဒပြမှု၌ ပါဝင်သည့် လူအင်အားလောက် များပြားခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

သမ္မတ ဘရာဘိုဝို၏ ပထမနှစ်အတွင်း စာသင်ကျောင်းများ၌ နေ့လယ်စာ  အခမဲ့ကျွေးမွေးသည့် အစီအစဉ်ကိုလည်း ကျောင်းသားများက ဆန္ဒပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ဘရာဘိုဝိုကို တွေ့ရစဉ်

ထိုနေ့လယ်စာ အခမဲ့ ကျွေးမွေးသည့် အစီအစဉ်ကြောင့် ကျောင်းသားများ အစာအဆိပ်သင့်မှု ဖြစ်စဉ်များ မကြာခဏ ဖြစ်ပွားခဲ့သဖြင့် ဘရာဘိုဝို၏ အစီအစဉ်သည် ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။

“နေ့လယ်စာ အခမဲ့ကျွေးတဲ့ အစီအစဉ်က အဆိပ်ခတ်နေတာနဲ့ တူနေပါတယ်”ဟု ရေးသားထားသည့် လက်ကိုင် ပိုစတာများကို ကျောင်းသားများက ကိုင်ဆောင်၍ ဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီး ထိုအစီအစဉ်ကို အဆုံးသတ်ရန် တောင်းဆိုခဲ့ ကြသည်။

 “အဲဒီအစီအစဉ်ကို စတင် အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ပေမယ့် မဖြေရှင်းနိုင်သေးတဲ့ ပြဿနာတွေ ရှိနေဆဲဖြစ်ပါ တယ်” ဟု အသက် ၂၅ နှစ်အရွယ် ဆန္ဒပြကျောင်းသားတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဩဂုတ်လ အတွင်းက ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဆန္ဒပြမှုတွင်လည်း ရဲကားတစ်စီးက ပစ္စည်းပို့သည့် မော်တော်ဆိုင်ကယ် ယာဉ်မောင်းတစ်ဦးကို ဝင်တိုက်ခဲ့သဖြင့် ဆိုင်ကယ်သမား သေဆုံးခဲ့ပြီးနောက် ဆန္ဒပြမှုများ အရှိန်အဟုန် မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဘရာဘိုဝို အစိုးရအတွက် ကြီးမားသည့် စိန်ခေါ်မှုဖြစ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ဘရာဘိုဝို၏ ပထမနှစ်အတွင်း ၎င်း၏ မူဝါဒများ၌ ပြည်သူလူထု၏ ပူးပေါင်းပါဝင်မှု အားနည်းခြင်း ကြောင့် အမည်းစက်ထင်ခဲ့ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှား၏ အမျိုးသား သုတေသနနှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုအေဂျင်စီမှ နိုင်ငံရေးသုတေသီ ဝါစစ္စတို ရာဟာဂျို ဂျတီ (Wasisto Raharjo Jati) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ယေဘုယျ ပြောရမယ်ဆိုရင် ဘရာဘိုဝို အစိုးရဟာ ပထမနှစ်မှာပဲ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ စကားသံကို နားထောင်မှုအပိုင်းမှာ အားနည်းမှုတွေကြောင့် ဆန္ဒပြမှုတွေနဲ့ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်” ဟု ဂျတီက ဘရာဘိုဝို၏ နေ့လယ်စာ အခမဲ့ကျွေးမွေးသည့် အစီအစဉ်ကို ရည်ညွှန်းပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဒိုဟာ၊ အောက်တိုဘာ ၂၁

ပါကစ္စတန်နှင့် အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံတို့သည် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က နယ်စပ်တွင် အပြန်အလှန် တိုက်ခိုက်မှု များ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ကာတာနိုင်ငံ၊ ဒိုဟာ (Doha) မြို့တော်တွင် ဆွေးနွေးမှုများပြုလုပ်ခဲ့ရာ၌ အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက်က နှစ်နိုင်ငံကြား ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ပွဲများသည် အာဖဂန်တွင် တာလီဘန်တို့ အာဏာပြန်ရလာခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း တောင်အာရှ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည့် ပါကစ္စတန်နှင့် အာဖဂန်ကြား အဆိုးရွားဆုံး တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို အပြီးသတ် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်၏ အသေးစိတ် အချက်အလက်များကို ဆွေးနွေးရန် တူရကီနိုင်ငံ၊ အစ္စတန်ဘူလ် (Istanbul) တွင် အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်၌ ထပ်မံတွေ့ဆုံမည်ဖြစ်ကြောင်း ပါကစ္စတန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ခါဝါဂျာ မိုဟာမက် အဆစ်ဖ် (Khawaja Muhammad Asif) က X လူမှုမီဒီယာ၌  ရေးသားခဲ့ သည်။

“အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ခြေကုပ်ယူပြီး ပါကစ္စတန်မှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ပြုလုပ်နေတဲ့ စစ်သွေးကြွတွေရဲ့ အကြမ်း ဖက်မှုတွေကို ချက်ချင်း ရပ်တန့်သွားမှာပါ။ အိမ်နီးချင်း နှစ်နိုင်ငံလုံးက တစ်နိုင်ငံရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာကို တစ်နိုင်ငံက လေးစားသွားမှာပါ”ဟု အဆစ်ဖ်က လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန်နဲ့ အာဖဂနစ္စတန်တို့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူလက်မှတ်ထိုးစဉ်

အာဖဂန်တာလီဘန်အဖွဲ့၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဇာဘီဟူလာ မူဂျာဟစ် (Zabihullah Mujahid) ကလည်း နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝသည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို သဘောတူခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန်နှင့် အာဖဂန်ကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို တူရကီနိုင်ငံနှင့်အတူ ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးခဲ့သည့် ကာတာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း နောက်ထပ် ပြုလုပ်မည့် အစည်းအဝေးများသည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် ရေရှည်တည်တံ့စေရန်နှင့် သဘောတူညီချက်တွင် ပါဝင်သည့် အချက်အလက်များကို အကောင်အထည် ဖော်ရေးအတွက် ရည်ရွယ် လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အာဖဂန်တွင် တာလီဘန်တို့ အာဏာ ပြန်လည် ရရှိခဲ့ပြီးနောက် ပါကစ္စတန်၌ စစ်သွေးကြွများ၏ တိုက်ခိုက်မှုများ သိသိသာသာ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

အာဖဂန်တွင် ခြေကုပ်ယူထားသည့် စစ်သွေးကြွများက ပါကစ္စတန်၌ အကြမ်းဖက်မှုများ ပြုလုပ်နေသည်ဟုဆိုကာ ပါကစ္စတန်က နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်မှာ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ရာမှ အာဖဂန်နှင့် တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အာဖဂန်တာလီဘန်အဖွဲ့ကမူ ပါကစ္စတန်၏ စွပ်စွဲချက်များကို ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ခဲ့သဖြင့် နှစ်ဖက် စလုံးတွင် စစ်သားများနှင့် အရပ်သားများစွာ သေဆုံးခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၈

မြောက်ကိုရီးယားတပ်ဖွဲ့များသည် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များအတွက် ထောက်လှမ်းမှုများ ပြုလုပ်ပေးရန်နှင့် ယူကရိန်း နိုင်ငံအတွင်းရှိ ပစ်မှတ်များကို ရှာဖွေတိုက်ခိုက်ရန်အတွက် ဒရုန်းများ အသုံးပြုနေကြောင်း ယူကရိန်းစစ်တပ်က အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု Business Insider မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လက ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များ ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် ရုရှားနိုင်ငံ၏ ကာ့စ် (Kursk) ဒေသတွင် မြောက်ကိုရီးယားစစ်သားများ လှုပ်ရှားနေကြောင်း ယူကရိန်းစစ်တပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ကာ့စ်ဒေသသို့ စစ်သားများ စေလွှတ်ပြီး ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များကို ခုခံနေသည့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့ များကို စစ်ကူပေးခဲ့သည်။

ထိုကာ့စ်ဒေသရှိ မြောက်ကိုရီးယားတပ်ဖွဲ့များသည် ယူကရိန်း၏ ဆူမီ (Sumy) ဒေသ၏ ကောင်းကင်ယံတွင် လေကြောင်းမှ ကင်းထောက်လှမ်းမှုများပြုလုပ်ရန်၊ ယူကရိန်းစစ်သားများ၏ စခန်းတည်နေရာများကို သိရှိရန်နှင့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များကို ပစ်မှတ်များ ရှာဖွေပေးရန် ဒရုန်းများကို အသုံးပြုနေကြောင်း ယူကရိန်းစစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

မြောက်ကိုရီးယားစစ်တပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဒရုန်းများကို အသုံးပြုသည့် မြောက်ကိုရီးယားတပ်ဖွဲ့များနှင့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များကြား ဆက်သွယ် ပြောဆိုမှုများကို ကြားဖြတ်ဖမ်းယူနိုင်ခဲ့ကြောင်း မြောက်ကိုရီးယား၏ ဒရုန်းတပ်ဖွဲ့သည် ယူကရိန်းစစ်စခန်းများ၏ တည်နေရာအား တိုက်ခိုက်ရန် ရုရှား၏ အတွဲလိုက် ဒုံးပစ်စနစ်များကို တည်နေရာ ချိန်ညှိပေးခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့ သည်။

မကြာသေးမီက မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားတစ်ဦး၏ အနီးတွင် ကင်းထောက်လှမ်းမှုများနှင့် တိုက်ခိုက်ရေး မစ်ရှင် များ၌ အသုံးပြုသည့် ဒရုန်းများကို ရိုက်ကူးထားသည့် ဗွီဒီယိုမှတ်တမ်းတစ်ခုအား ယူကရိန်းက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်ရှိ ရုရှားသံရုံးနှင့် မော်စကိုရှိ ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနတို့က မှတ်ချက်ပေးရန် တောင်းဆိုမှုကို တုံ့ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

မြောက်ကိုရီးယားတပ်ဖွဲ့များသည် ယူကရိန်း၏ ဆူမီဒေသအတွင်း ရုရှား၏ စစ်ဆင်ရေးများကို မည်သည့် အချိန် ကတည်းက ထောက်ပံ့ပေးနေသည်ကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရပေ။

ပြီးခဲ့သည့်လက ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskyy) ကမူ ဆူမီဒေသတွင် ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ များသည် ရုရှား၏ ထိုးစစ်ကို တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Business Insider

CNI International News

ဆန်နာ၊ အောက်တိုဘာ ၁၈

ယီမင်နိုင်ငံ၏ ဟူရ်သီအဖွဲ့က ၎င်းတို့၏ ထိပ်သီး စစ်ခေါင်းဆောင်များထဲတွင် တစ်ဦး အပါအဝင်ဖြစ်သည့် စစ်ဦးစီးချုပ် မိုဟာမက် အဘ် အယ်ကာရင် အယ်ဂါမာရီ (Abd al-Karim al-Ghamari) သည် သေဆုံးသွားပြီ ဖြစ်ကြောင်း အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဟူရ်သီအဖွဲ့၏ ကြေညာချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပြီးနောက် နာရီပိုင်းအတွင်းမှာပင် အစ္စရေးက ဂါမာရီ သေဆုံးမှုကို တာဝန်ခံ ထွက်ဆိုခဲ့ပြီး ဂါမာရီသည် အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှု တစ်ခုအတွင်း သေဆုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အစ္စရေး ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အစ္စရေး ကက်ဇ် (Israel Katz) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟူရ်သီအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်သည့် အစီအရင်ခံစာတွင်မူ အစ္စရေးနှင့် ပဋိပက္ခသည် အဆုံးမသတ်သေးကြောင်း အစ္စရေးအနေဖြင့် ၎င်းတို့ ကျူးလွန်ခဲ့သည့် ရာဇဝတ်မှုများအတွက် အပြစ်ပေးခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

သြဂုတ်လအတွင်းက အစ္စရေးသည် ယီမင်နိုင်ငံ၊ ဆန်နာ (Sanaa) မြို့တော်တွင် ဂါမာရီ အပါအဝင် ဟူရ်သီအဖွဲ့၏ ထိပ်သီး ခေါင်းဆောင်များကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း ဟူရ်သီအဖွဲ့ ထိန်းချုပ်ထားသည့် အစိုးရအဖွဲ့၏ ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် အခြားဝန်ကြီးများ သေဆုံးခဲ့သည်။

ဟူရ်သီသူပုန်ကို တွေ့ရစဉ်

ဂါဇာတွင် အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကြား အမေရိကန်က အဆိုပြုခဲ့သည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီ ချက် ရရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် ၆ ရက်မြောက်နေ့တွင် ဟူရ်သီအဖွဲ့၏ စစ်ဦးစီးချုပ် သေဆုံးသည့်သတင်း ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်သည် ဂါဇာတွင် ပါလက်စတိုင်း ၆၈,၀၀၀ နီးပါးခန့် သေဆုံးစေခဲ့သည့် စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်စေခဲ့သည်။

ဟူရ်သီအဖွဲ့သည် ဂါဇာရှိ ပါလက်စတိုင်းတို့နှင့် စည်းလုံးညီညွတ်ကြောင်း ပြသသည့် အနေဖြင့် အစ္စရေးကို ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကာ ထိုဒုံးကျည်အများစုကို အစ္စရေးက ကြားဖြတ်ပစ်ချနိုင်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဟူရ်သီအဖွဲ့၏ တိုက်ခိုက်မှုကို တုံ့ပြန်သည့် အနေဖြင့် အစ္စရေးက ယီမင်တွင် ဟူရ်သီတို့ ထိန်းချုပ်ထားသော နေရာများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

ဟူရ်သီခေါင်းဆောင် အဗ္ဗဒယ် မာလစ် အယ်ဟူရ်သီ (Abdel-Malik al-Houthi) ကမူ ၎င်းတို့အဖွဲ့သည် ဂါဇာ အပစ် အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို အစ္စရေးက လိုက်နာမှု ရှိ၊ မရှိ စောင့်ကြည့်မည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် အစ္စရေးက အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို ချိုးဖောက်မည်ဆိုပါက ဂါဇာကို ပြန်လည် ထောက်ပံ့ပေး သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

လီမာ၊ အောက်တိုဘာ ၁၈

ပီရူးနိုင်ငံတွင် အစိုးရဆန့်ကျင်သည့် ဆန္ဒပြသူများနှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ကြား အဓိကရုဏ်း ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် လီမာ (Lima) မြို့တော်တွင် အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာသွားမည်ဟု ကြားဖြတ်အစိုးရက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း DW သတင်းမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လုပ်ခလစာ လျော့နည်းခြင်း၊ အကျင့်ပျက်ခြစားခြင်းနှင့် စနစ်တကျ စီစဉ်လုပ်ဆောင်သော ရာဇဝတ်မှုများကြောင့် လူငယ်များက ဦးဆောင်သည့် ဆန္ဒပြမှုများသည် သီတင်းပတ် ပေါင်းများစွာကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

လီမာမြို့တော်တွင် ဆန္ဒပြမှုများသည် အကြမ်းဖက်မှုအသွင် ပြောင်းလဲလာခဲ့ပြီး အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်၌ လူတစ်ဦး ပစ်ခတ်ခံရမှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့ကာ လူ ၁၀၀ ကျော်နှင့် ရဲအရာရှိ ၈၀ ခန့် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။

သမ္မတဟောင်း ဒိုင်နာဘိုလာတေး( Dina Doluarte) လက်ထက်တွင် ရာဇဝတ်မှုများ ထူပြောလာခဲ့ပြီး အဂတိ လိုက်စားမှုတို့ မြင့်တက်လာခဲ့သည်ဟု ဝေဖန်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် လွှတ်တော်အမတ်များက ဘိုလူတေးကို လွှတ်တော်တွင် စွပ်စွဲပြစ်တင်ပြီး ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခဲ့ပြီးနောက် ပီရူး၌ ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားနေခြင်းဖြစ်သည်။

ပီရူးမှာ ဆန္ဒပြနေကြစဉ်

လူငယ်များ ဦးဆောင်သည့် ဆန္ဒပြပွဲများတွင် ပီရူးပြည်သူပေါင်း ထောင်ချီ ပူးပေါင်းပါဝင်လာခဲ့သည်။

ဘိုလာတေးနေရာတွင် အစားထိုး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် သမ္မတဂျို့စ်ဂျီရီ(Jose Jeri)ကို ရာထူးမှ နှုတ်ထွက် ပေးရန် ဆန္ဒပြသူများက တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ဂျီရီက သူသည် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်သွားမည် မဟုတ်ကြောင်း အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်တွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော့် တာဝန်က တိုင်းပြည်တည်ငြိမ်ရေးကို ပြန်လည် ဖော်ဆောင်သွားမှာဖြစ်ပြီး ဒါက ကျနော့် တာဝန်နဲ့ ကျနော့် ကတိကဝတ်ပါ”ဟု အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ် ဂျီရီက ဆိုသည်။

ဂျီရီက အများပြည်သူ ဘေးကင်းလုံခြုံရေး ပြဿနာများအတွက် ဥပဒေတစ်ရပ် ဖော်ဆောင်ပေးရန် လွှတ်တော်ကို တောင်းဆိုသွားမည်ဟုလည်း ၎င်းကဆိုသည်။

Source: DW

CNI International News

ဝါရှင်တန် ၊အောက်တိုဘာ ၁၈

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump)က ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတွင် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်(Vladimir Putin) နှင့် တွေ့ဆုံသွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြောင်း အယ်လ်ဂျားဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးရန်အတွက် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်နှင့် ထပ်မံတွေ့ဆုံ ရန် သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့သည်ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

နှစ်နိုင်ငံ ခေါင်းဆောင်များသည် ဖုန်းပြောဆိုပြီးနောက် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ ဘူဒါပက်စ်မြို့တော်တွင် တွေ့ဆုံသွားမည့် အကြောင်း ထရမ့်က အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်တွင် လူမှုမီဒီယာပေါ်၌ ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုတွေ့ဆုံမှုသည် သီတင်းနှစ်ပတ်အတွင်း ဖြစ်လာဖွယ်ရှိသည်ဟု ထရမ့်က နောက်ပိုင်းတွင် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

အိမ်ဖြူတော်တွင် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်စကီး(Volodymyr Zelenskyy) ကို လက်ခံ မတွေ့ဆုံမီ တစ်ရက်အလို တွင် ထရမ့်က ပူတင်နှင့် တွေ့ဆုံမည့် အကြောင်းကို ထုတ်ဖော် ပြောကြားလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ရုရှားသမ္မတ ပူတင် တွေ့ဆုံစဉ်

ထို့ပြင် ထရမ့်က တာဝေးပစ် Tomahawk ဒုံးကျည်များ ရရှိရေးအတွက် ယူကရိန်း၏ ကြိုးပမ်းမှုကိုလည်း မေးခွန်း ထုတ်ခဲ့သည်။

ထရမ့်နှင့်ပူတင်တို့ တွေ့ဆုံမှုသည် ထရမ့် အာဏာ ပြန်လည်ရရှိလာပြီးနောက်ပိုင်း ၎င်းတို့နှစ်ဦး၏ ဒုတိယအကြိမ် တွေ့ဆုံမှု ဖြစ်လာမည် ဖြစ်သည်။

သမ္မတနှစ်ဦး တွေ့ဆုံကြသည့်အခါ အသေးစိတ် ကိစ္စများကို ဆွေးနွေးရန်အတွက် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကိုရူဘီယို(Marco Rubio) နှင့် ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေ လက်ဗရော့ (Sergey Lavrov)တို့ လာမည့် သီတင်းပတ်တွင် တွေ့ဆုံသွားမည်ဖြစ်သည်။

“ပူတင်နဲ့ ဖုန်းဆက်သွယ် ပြောဆိုမှုက တော်တော်လေး အကျိူးရှိပါတယ်။ ပူတင်နဲ့ နှစ်ပတ်လောက်အတွင်း ဒါမှမဟုတ် အမြန်ဆုံး တွေ့ဆုံဖို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်”ဟု ထရမ့်က သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျားဇီးယား

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ အောက်တိုဘာ ၁၇

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့အနေဖြင့် အမေရိကန်က ထောက်ခံပေးထားသည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို လိုက်နာခြင်းမရှိပါက တိုက်ခိုက်မှုများအား ပြန်လည် စတင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အစ္စရေးကက်ဇ် ( Israel Katz) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု NDTV မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဂါဇာတွင် ဖမ်းဆီးခံရင်း သေဆုံးသွားခဲ့သည့် အစ္စရေး ဓားစာခံများအနက် ဓားစာခံနှစ်ဦး၏ ရုပ်အလောင်းကို ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က အစ္စရေးအား လွှဲပြောင်း ပေးအပ်ခဲ့ပြီးနောက် ကက်ဇ်၏ သတိပေးချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကမူ စက်ယန္တရားများ၏ အကူအညီ မပါဘဲ ဂါဇာ၏ အပျက်အစီးများအောက်တွင် ပိတ်မိနေသည့် အစ္စရေးဓားစာခံများ၏ အလောင်းများကို ဆွဲထုတ်ရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟားမာ့စ်တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ကြားဝင်စေ့စပ်ခဲ့သည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူ ညီချက်အရ အောက်တိုဘာ ၁၃ ရက်မှစပြီး ဟားမာ့စ်အဖွဲ့သည် အသက်ရှင်နေသေးသော ဓားစာခံ ၂၀ ကို အစ္စရေး အား လွှဲပြောင်းပေးခဲ့၍ အပြန်အလှန်အနေဖြင့် အစ္စရေးကလည်း ၎င်းတို့ အကျဉ်းချထားသည့် အကျဉ်းထောင်များ ထဲမှ ပါလက်စတိုင်း ၂၀၀၀ နီးပါးကို ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့သည်။

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့သည် အစ္စရေးဓားစာခံ ၂ ဦး၏ ရုပ်အလောင်းကို ပြန်လည် ပေးအပ်ခြင်းမပြုမီ သေဆုံးသွားခဲ့သည့် ဓားစာခံ ၂၈ ဦးအနက် ၇ ဦး၏ အလောင်းကို ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

“ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က သဘောတူညီချက်ကို မလိုက်နာဘူးဆိုရင် အစ္စရေးကလည်း အမေရိကန်နဲ့ ပူးပေါင်းပြီး တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ပြန်လည် ပြုလုပ်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်”ဟု အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး၏ ရုံးက ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

အစ္စရေး၏ လက်ယာစွန်း အမျိုးသားလုံခြုံရေးဝန်ကြီး အီတာမာ ဘန် ဂျီဗီယာ (Itamar Ben Gvir) ကမူ ဟားမာ့စ် အဖွဲ့အနေဖြင့် ဂါဇာတွင် ရှိနေသည့် အစ္စရေးစစ်သားများ၏ အလောင်းများကို ပြန်ပေးရန် ပျက်ကွက်ခဲ့မည်ဆိုပါက ဂါဇာအတွက် လိုအပ်နေသော အထောက်အပံ့များကို ဖြတ်တောက်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။

ထိုအချိန်အတောအတွင်း အစ္စရေးသည် ပါလက်စတိုင်း အလောင်း ၄၅ လောင်းကို ဂါဇာတောင်ပိုင်းရှိ နက်ဆာ ဆေးရုံသို့ လွှဲပြောင်း ပို့ဆောင်ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ပါလက်စတိုင်း အလောင်း ၉၀ အထိ လွှဲပြောင်း ရရှိခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း ဂါဇာကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်၏ အစီအစဉ်အရ အစ္စရေး ဓားစာခံ တစ်ဦး၏ ရုပ်အလောင်း တစ်လောင်းအတွက် ပါလက်စတိုင်း ရုပ်အလောင်း ၁၅ လောင်းနှင့် လဲလှယ်ရမည်ဖြစ်သည်။

ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကြီးအကဲ တွမ် ဖလက်ချာ (Tom Fletcher) ကမူ အစ္စရေး အနေဖြင့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများကို ဂါဇာဒေသအတွင်း ပေးပို့နိုင်ရန်အတွက် နယ်စပ်ဂိတ်များအားလုံးကို ချက်ချင်းဖွင့်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။  

Source: NDTV

CNI International News

အန်တာနာနာရီဗို ၊ အောက်တိုဘာ ၁၇

မာဒါဂက်စကာနိုင်ငံ၏ အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်မှူးကြီး မိုက်ကယ် ရန်ဒရီယာနီရီနာ (Michael Randrianirina ) က သူသည် အောက်တိုဘာ ၁၇ ရက်တွင် သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြား ခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မာဒါဂက်စကာနိုင်ငံတွင် သမ္မတ အန်ဒရီ ရာဂျိုလီနာ (Andry Rajoelina) ကို ဖယ်ရှားသည့် အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက် အာဖရိကသမဂ္ဂ(AU)က မာဒါဂက်စကာအား အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ ဆိုင်းငံ့ခဲ့ချိန်၌ ရန်ဒရီယာနီရီနာ၏ ကြေညာချက် ထွက်ပေါ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ တရားရုံးတွင် ကြားနာမှု ပြုလုပ်ချိန် ကာလအတွင်း ရန်ဒရီယာနီရီနာသည် အောက်တိုဘာ ၁၇ ရက်၌ မာဒါဂက်စကာနိုင်ငံ၏ သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုလိမ့်မည်ဟု နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံက အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

အောက်တိုဘာ ၁၄ ရက်က မာဒါဂက်စကာစစ်တပ်၏ CAPSAT တပ်ဖွဲ့ အကြီးအကဲဖြစ်သည့် ရန်ဒရီယာနီရီနာ သည် သမ္မတနန်းတော် ရှေ့တွင်ရပ်ပြီး မီဒီယာများနှင့်တွေ့ဆုံချိန်တွင် စစ်တပ်သည် အစိုးရ ဖွဲ့သွားမည်ဖြစ် ကြောင်းနှင့် ၂ နှစ်အတွင်း ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ မကြာခင် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုသွားမှာပါ။ မနေ့က ပြောခဲ့တာတွေအတွက် ကျနော်တို့ တာဝန်ယူပါ တယ်” ဟု ရန်ဒရီယာနီရီနာက အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်တွင် ထပ်မံ ပြောကြားခဲ့သည်။

မာဒါဂက်စကာနိုင်ငံ၏ အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်မှူးကြီး မိုက်ကယ် ရန်ဒရီယာနီရီနာကို တွေ့ရစဉ် 

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက ဆန္ဒပြမှုများကြောင့် နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရပြီး လွှတ်တော်အမတ်များ၏ စွပ်စွဲပြစ်တင်မှုကို ခံခဲ့ရသည့် ရာဂျိုလီနာကမူ အာဏာသိမ်းမှုအား ရှုတ်ချခဲ့ပြီး သမ္မတရာထူးမှ ဆင်းပေးရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ပြင်သစ် ကိုလိုနီဟောင်းဖြစ်သည့် မာဒါဂက်စကာတွင် သောက်သုံးရေနှင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပြတ်တောက်မှုများ ကြောင့် စက်တင်ဘာ ၂၅ ရက်ကတည်းက ဆန္ဒပြမှုများ စတင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်း၌ ဆန္ဒပြမှုများသည် အရှိန် မြင့်လာကာ ဆူပူအုံကြွမှုများ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။

လူဦးရေ သန်း ၃၀ ခန့် နေထိုင်သည့် မာဒါဂက်စကာနိုင်ငံတွင် စစ်ခေါင်းဆောင် ရန်ဒရီယာနီရီနာသည် ဆန္ဒပြသူ များနှင့် ပူးပေါင်းခဲ့ပြီးနောက် အောက်တိုဘာ ၁၄ ရက်က  ရာဂျိုလီနာကို ဖြုတ်ချခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အာဖရိက၏ အရှေ့ဘက် ကမ်းရိုးတန်းပေါ်တွင် တည်ရှိသည့် မာဒါဂက်စကာနိုင်ငံသည် ပြင်သစ်လက်အောက်မှ လွတ်လပ်ရေးရသည့် ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်း အာဏာသိမ်းမှုများနှင့် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းများ မကြာခဏ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား