CNI International News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၆

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၈ ရက်က ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယား နယ်စပ်တွင် နှစ်နိုင်ငံ စစ်သားများကြား အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သဖြင့် ကမ္ဘောဒီးယား စစ်သားတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီးနောက် နှစ်နိုင်ငံ တင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာသည့် အခြေအနေသည် အာဆီယံကို ဂယက်ရိုက်ခတ်လာခဲ့သည်ဟု CNA မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုပစ်ခတ်မှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက် ကမ္ဘောဒီးယားနှင့်ထိုင်းသည် နယ်စပ်ဒေသတွင် စစ်အင်အားကို တိုးမြှင့်ခဲ့ကာ အပြန်အလှန် တားမြစ်ကန့်သတ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ကမ္ဘောဒီးယားက ထိုင်းရုပ်ရှင်များကိုပိတ်ခြင်း၊ အင်တာနက်လိုင်းများကို ဖြတ်တောက်ခြင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံမှ လောင်စာ နှင့် ဓာတ်ငွေ့ တင်သွင်းမှုများကို ဆိုင်းငံ့ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့ကာ ထိုင်းဘက်ကလည်း နယ်စပ်ဂိတ်များ၌ စည်းကမ်း တင်းကျပ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထိုင်း-ကမ္ဘောဒီးယား ပဋိပက္ခသည် မြန်မာ့အရေးကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း မရှိသဖြင့် ဖိအားများနှင့် ရင်ဆိုင်နေ ရသည့် အာဆီယံအတွက် နောက်ထပ် ထိုးနှက်ချက်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ဇွန်လ ၆ ရက်က အာဆီယံ၏ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည့် အန်ဝါ အီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim) က သူသည် ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယား ခေါင်းဆောင်များနှင့် သီးခြားစီ ဆွေးနွေးခဲ့ပြီး ပဋိပက္ခကို ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးလိုကြောင်း ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။

ထိုင်းတပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် အာဆီယံသည် ကြားဝင်မစွက်ဖက်ရေးမူနှင့် အများသဘောဆန္ဒ ရယူရမည့် မူဝါဒများကြောင့် အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ၏ ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရာတွင် ထိရောက်မှု သိပ်မရှိခဲ့ပေ။

နယ်စပ်ဒေသပြဿနာကို ကမ္ဘောဒီးယားက နိုင်ငံတကာတရားရုံး (ICJ) တွင် ဖြေရှင်းရန် စီစဉ်နေပြီး ထိုင်းနိုင်ငံက မူ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ရေးရာကော်မတီဖြင့် ဖြေရှင်းရန်သာ ဆန္ဒရှိနေသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုပဋိပက္ခသည် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကြား စစ်မဖြစ်စေရန် ဟန့်တားနိုင်စွမ်း အားနည်းသည့် အာဆီယံ အဖွဲ့၏ အခြေအနေကို ပြသရုံသာမကဘဲ ပထဝီနိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းများအား ဖြေရှင်းရာတွင် စည်းလုံး ညီညွတ်မှု လျော့ရဲနေသော အနေအထားကိုလည်း ပေါ်လွင်စေခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် လာမည့် သီတင်းပတ်များအတွင်း ထိုင်း-ကမ္ဘောဒီးယား ပဋိပက္ခ ပိုမိုအရှိန်မြင့်လာမည်ဆိုပါက အာဆီယံအတွက် ပိုမိုကြီးမားသည့် စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်လာရနိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ခဲ့ သည်။

Source: CAN

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇွန်လ ၂၆

အမေရိကန်၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများသည် အီရန်၏ နျူကလီးယား စွမ်းဆောင်ရည်ကို ဖျက်ဆီးနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီ၏ ကနဦး လေ့လာသုံးသပ်ချက်ကို ကိုးကားပြီး ရိုက်တာ သတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။

အီရန်နှင့် အစ္စရေးကြား အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးသည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှုသည် ကျိုးပျက်လွယ်သော အခြေအနေတွင် ထိုလေ့လာသုံးသပ်ချက် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

အီရန်နှင့် အစ္စရေးသည် အပြန်အလှန်လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများကို ၁၂ ရက်ကြာ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ဇွန်လ ၂၄ ရက် မနက်ပိုင်းတွင် တိုက်ခိုက်မှုများကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။

ဇွန်လ ၂၂ ရက်က အမေရိကန်သည် ပေါင် ၃၀,၀၀၀ အလေးချိန်ရှိ ဗုံးများကိုကြဲချပြီး အီရန်၏ နျူကလီးယား စီမံကိန်းကို အလုံးစုံပျက်သုဉ်းစေခဲ့ကြောင်း ထရမ့်က ကြေညာခဲ့သည်။

သို့သော် ပင်တဂွန်၏ ထောက်လှမ်းရေးဌာနဖြစ်သည့် ကာကွယ်ရေး ထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီကမူ အမေရိကန် ၏ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုများတွင် အီရန်နျူကလီးယားစီမံကိန်း၏ အဓိကအစိတ်အပိုင်းများကို ဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိ ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရသည့် နေရာများ၏ ထိခိုက်ပျက်စီးမှုကို လေ့လာချက်များအရ အီရန်၏ သန့်စင်ပြီး ယူရေနီယံ များသည် ပျက်စီးခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်းနှင့် အီရန်သည် နျူကလီးယားစီမံကိန်းကို ၁ လ သို့မဟုတ် ၂ လခန့်သာ ဆိုင်းငံ့ရလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

အိမ်ဖြူတော်ကမူ ထိုထုတ်ပြန်ချက်သည် မှားယွင်းကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထရမ့်ကလည်း ထိုထုတ်ပြန်ချက်ကို ဖော်ပြခဲ့သည့် CNN သတင်းဌာနနှင့် New York Times သတင်းစာ တို့ကို ၎င်း၏ Truth Social လူမှုမီဒီယာတွင် ဝေဖန်ခဲ့သည်။

“သတင်းအမှားတွေတင်တဲ့ CNN ဟာ ကျရှုံးနေတဲ့ New York Times သတင်းစာနဲ့အတူ အုပ်စုဖွဲ့ပြီး သမိုင်း တလျှောက် အောင်မြင်မှု အရှိအဆုံး စစ်ရေးတိုက်ခိုက်မှုတွေထဲက တစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်တဲ့ အဲဒီတိုက်ခိုက်မှုကို သိက္ခာချဖို့ ကြိုးပမ်းခဲ့ပြီး အီရန်ရဲ့ နျူကလီးယားစက်ရုံတွေ အားလုံးပျက်စီးခဲ့သလို  CNN နဲ့ New York Times ကတော့ ပြည်သူတွေရဲ့ ရှုတ်ချမှုကိုခံခဲ့ရပါတယ်” ဟု ထရမ့်က ရေးသားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဇွန်လ ၂၅

အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်သည် ၂ နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် နယ်စပ်ဒေသတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်း မည်ဆိုသည့် ၎င်းတို့၏ သန္နိဋ္ဌာန်အား ထပ်လောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အိန္ဒိယအမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် အဂျစ် ဒိုဗယ်လ် (Ajit Doval) သည် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ဘေဂျင်းမြို့တော် သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိ (Wang Yi) နှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ချိန်အတွင်း ထိုကဲ့သို့ အတည်ပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၂ နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးတွင် တိုးတက်မှုရှိခဲ့ကြောင်း၊ ထိုဆက်ဆံရေးကို ပိုမိုတိုးတက် ကောင်းမွန်လာစေရန်၊ အပြန်အလှန် ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်ရန်နှင့် လက်တွေ့ကျသော ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ကြောင်း ဝမ်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အကျိုးရှိသည့် ရလဒ်ကို ရရှိစေရန်အတွက် ပြိုင်ဘက်မဟုတ်သည့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများအဖြစ် ဆက်ရှိ နေစေရန်၊ ခြိမ်းခြောက်မှုများ မဟုတ်ဘဲ အပြန်အလှန် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေသည့် အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးပေးရန် အစရှိသည့် အချက်များကို ဆက်လက် စွဲကိုင်ရမည်ဟုလည်း ဝမ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိနဲ့ အိန္ဒိယအမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ဒိုဗယ်ကိုတွေ့ရစဉ်

“အိမ်နီးချင်းကောင်းတွေရဲ့ ခင်မင်ရင်းနှီးမှု၊ အပြန်အလှန်အကျိုးရှိစေရေး၊ သမိုင်းအစဉ်အလာ ကြီးမားတဲ့ နှစ်နိုင်ငံ စလုံးရဲ့ သမိုင်းဝင် အသိဉာဏ်ပညာတွေကို ပြသဖို့၊ နယ်စပ်ဒေသတွေမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းဖို့နဲ့ အကဲဆတ်တဲ့ အရေးကိစ္စတွေကို သင့်တော်စွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့  ၂ နိုင်ငံစလုံးက လုပ်ဆောင်ရ ပါမယ်”ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယသည် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးကဏ္ဍကို ပိုမိုအာရုံစိုက်သင့်ပြီး ကဏ္ဍပေါင်းစုံ၊ နယ်ပယ်ပေါင်းစုံ တွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ပိုမိုချဲ့ထွင်သင့်ကြောင်း ဝမ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒိုဗယ်သည် ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးအတွက် ဖွဲ့စည်းထားသည့် ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) အစည်းအဝေးကို တက်ရောက်ရန် တရုတ်သို့ ရောက်ရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။

ဝမ်နှင့် ဒိုဗယ်တို့၏ အစည်းအဝေးအပြီး အိန္ဒိယအစိုးရ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ၂ နိုင်ငံပြည်သူများကြား ဆက်ဆံရေး ကို မြှင့်တင်မှု အပါအဝင် အလုံးစုံ ဆက်ဆံရေးများအား တိုးမြှင့်ရန် လိုအပ်ကြောင်း နှစ်ဖက်စလုံးက အလေးထား ပြောဆိုခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅

လာမည့် ၃ လအတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ဝန်ကြီးချုပ်သစ်တက်လာလိမ့်မည်ဟု ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း  ဟွန်ဆန်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၄ ရက်တွင် သူ၏ လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာကနေတဆင့် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် အပြောင်းအလဲဖြစ်ပြီး တက်လာမည့် ဝန်ကြီးချုပ် ဘယ်သူဖြစ်မည်ဆိုသည်ကို မိမိအနေဖြင့် သိ ထားကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဟွန်ဆန်က “ကျနော် ခန့်မှန်းခြေအရဆိုရင် နောက် ၃ လအတွင်း ထိုင်းမှာ ဝန်ကြီးချုပ်သစ် တက်လာလိမ့်မယ်။ ပြီးတော့ ဘယ်သူ ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်မလဲဆိုတာ ကျနော် သိတယ်၊ ဒါပေမယ့် အံ့သြအောင်ထားလိုက်မယ် မပြော သေးဘူး”ဟု ‌ပြောသည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်သည် ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဟွန်ဆန်နှင့် ဖုန်းပြောစဉ် အမှတ် ၂ စစ်ဒေသ တိုင်းမှူးကို ဝေဖန်ခဲ့သည့် အသံဖိုင် ပေါက်ကြားလာပြီးနောက် ရာထူးက နုတ်ထွက်ရန် ဖိအားပေးခံ နေရသလို စစ်တပ်၏ အာဏာသိမ်းမှုကို ခံရနိုင်ကြောင်းလည်း သုံးသပ်နေကြသည်။

ဟွန်ဆန်၏ ရေးသားထားမှုကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ပေတုန်တန် ဦးဆောင်သည့် ထိုင်းညွန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့ကနေ ဘူဂျာထိုင်းပါတီက နုတ်ထွက်သွားသလို ဒုဝန်ကြီးချုပ်နှင့်ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး တာဝန်ယူထားသည့် ဘူဂျာထိုင်းပါတီခေါင်းဆောင် အနူတင်ကလည်း ရာထူး ကနေ နုတ်ထွက်သွားခဲ့သည်။

ထိုအခြေအနေများအတွင်းမှာ ပေတုန်တန်သည် ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့ကို ပြန်လည်၍ ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းနေပြီး မကြာခင် အားလုံး ထုတ်ပြန် ကြေညာသွားရန် စီစဉ်ထားကြောင်း ထိုင်းသတင်းဌာနများက ဖော်ပြထားသည်။

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇွန်လ ၂၅

အစ္စရေးနှင့် အီရန်ကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်သည် ဆက်လက် တည်မြဲနေလိမ့်မည်ဟု အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က ပြောကြားခဲ့သဖြင့် ရေနံစျေးနှုန်းများကျဆင်းပြီး အာရှစတော့ရှယ်ယာတန်ဖိုးများ တက်လာခဲ့သည်ဟု Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

Brent crude ရေနံစျေးနှုန်းသည် ၅ ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကျဆင်းခဲ့ပြီး အီရန် နျူကလီးယား စက်ရုံများကို အစ္စရေးက တိုက်ခိုက်ချိန်က တက်သွားခဲ့သည့် ရာခိုင်နှုန်းအားလုံး ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။

သို့သော် အပစ်အခတ်ရပ်စဲမှု အစောပိုင်း ကာလတွင် အစ္စရေးက အီရန်၏ ဒုံကျည်တိုက်ခိုက်မှုကို ပြန်လည် တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်သည့် သတင်းများ ထွက်ပေးခဲ့သဖြင့် ဇွန်လ ၂၄ ရက် အစောပိုင်း၌ ရေနံစိမ်း တစ်စည်လျှင် ၆၉ ဒေါ်လာအထိရှိခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းမှာတော့ စျေးနှုန်းများ ပြန်လည်လျော့ကျခဲ့သည်။

အီရန်ကမူ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှု ရရှိပြီးနောက် ဒုံးကျည်များ ပစ်လွှတ်ခြင်းမရှိကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့ ပြီး ထရမ့်ကလည်း အစ္စရေးကို အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို ချိုးဖောက်ခြင်းမပြုရန် မေတ္တာရပ်ခံ ခဲ့သည်။

အီရန်မြေပုံနဲ့ ရေနံပိုက်လိုင်းကို ဖော်ပြထားစဉ်

အစ္စရေးနှင့်အီရန်ကြား ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားချိန်က Brent crude ရေနံစိမ်းစျေးနှုန်းသည် တစ်စည်လျှင် ဒေါ်လာ ၈၀ နီးပါးအထိ မြင့်တက်ခဲ့သဖြင့် ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက် ပြတ်တောက်မည့် အခြေအနေကို စိုးရိမ်ခဲ့ ကြသည်။

S&P 500 futures စတော့ရှယ်ယာ တန်ဖိုးတွင် ၀ ဒသမ ၇ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ဥရောပနှင့် အာရှ၏ စတော့ရှယ်ယာ တန်ဖိုးများလည်း ပြန်လည်မြင့်တက်ခဲ့သည်။

ဒေါ်လာ တန်ဖိုးသည်လည်း အခြားနိုင်ငံများ၏ ငွေကြေးတန်ဖိုးများနှင့် ယှဉ်ပါက ပဋိပက္ခဖြစ်နေသည့် အချိန် ကလောက် မြင့်တက်ခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ အနည်းငယ် ကျဆင်းခဲ့သည်။

“အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်က ဘယ်အချိန်အထိ ခိုင်မြဲမလဲဆိုတာ အာမခံချက် မရှိပါဘူး။ အဲဒါ ကြောင့် စျေးကွက်တွေရဲ့ အခြေအနေဟာလည်း သေချာရေရာမှု မရှိသေးပါဘူး” ဟု ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၏ EFG Asset Management ကုမ္ပဏီ၏ စီအီးအို ဒန်နီယယ် မာရေး (Daniel Murray) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဟဲလ်ဆင်ကီး၊ ဇွန်လ ၂၅

သံတမန်ဆက်ဆံရေး တင်းမာနေသည့် ရုရှားနှင့် စစ်ဖြစ်မည်ကို ဖင်လန်က စိုးရိမ်နေပြီး နယ်စပ်ဒေသ ကာကွယ်ရေးအား မြှင့်တင်နေကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲ စတင်ဖြစ်ပွားပြီးနောက် ရုရှားနှင့် ဖင်လန်ကြား တင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

ဖင်လန်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလက နေတိုးအဖွဲ့ထဲ ပူးပေါင်းဝင်ရောက်ခဲ့သဖြင့် နေတိုးအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများနှင့် ရုရှားကြား နယ်စပ်ဒေသ ထိစပ်မှုသည် ကီလိုမီတာ ၂၅၀၀ အထိ ရှိလာခဲ့သည်။

ဖင်လန်-ရုရှား နယ်စပ်သည် ၁၃၄၀ ကီလိုမီတာ အရှည်ရှိသဖြင့် ဥရောပ၏ အရှည်ဆုံး နယ်စပ်ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း၊  လက်ရှိတွင် နေတိုး-ရုရှား နယ်စပ်သည် နေတိုးအဖွဲ့၏ အရှည်လျားဆုံး နယ်စပ်ခြင်း ထိတွေ့မှု ဖြစ်လာခဲ့သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်မှစပြီး ဖင်လန်သည် ရုရှားနှင့် ထိစပ်နေသည့် နယ်စပ်ဒေသအနက် ကီလိုမီတာ ၂၀၀ အရှည်ရှိပြီး ၄ ဒသမ ၅ မီတာ (၁၄ ပေကျော်) မြင့်မားသည့် နယ်စပ်စည်းရိုးကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။

ဖင်လန်နဲ့ရုရှား၊ နေတိုး နယ်စပ်ထိစပ်မှုကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် နယ်စပ်ခြံစည်းရိုးကို သံဆူးကြိုးများ၊ ကင်မရာများ၊ လှုပ်ရှားမှုအာရုံခံ ကိရိယာများ၊ မီးမောင်းများနှင့် အသံချဲ့စက်များကို တပ်ဆင်ခဲ့သည်။

ထိုနယ်စပ်ခြံစည်းရိုး တည်ဆောက်မှုသည် လက်ရှိတွင် ၂၅ ကီလိုမီတာ အရှည်အထိ တည်ဆောက်ပြီးစီးခဲ့ကာ ၂၀၂၆ ခုနှစ်ကုန်ပိုင်း၌ အပြီးသတ် တည်ဆောက်နိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်မှန်းထားသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်က ရုရှား-ဖင်လန် နယ်စပ်မှ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ အများအပြား ဝင်ရောက်ခဲ့သဖြင့် ထိုနယ်စပ် စည်းရိုး စီမံကိန်းကို စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီ ရုရှားသည် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများကို လက်နက်အဖြစ် အသုံးချနေကြောင်း ဖင်လန်က စွပ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် နယ်စပ်ဒေသရှိ ဖြတ်သန်းသွားလာသည့် ဂိတ်ပေါက် ၈ ခုစလုံးကို ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။

ဥရောပသမဂ္ဂကလည်း ဖင်လန်နှင့် အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများကို နယ်စပ်ဒေသ ကင်းလှည့်သည့် နည်းပညာများနှင့် ဒရုန်းကာကွယ်ရေး စနစ်များအတွက် ယူရို သန်း ၁၇၀ ထောက်ပံ့ရန် လျာထားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဖင်လန်သည် ၎င်း၏ စစ်အင်အားကိုလည်း မြှင့်တင်နေပြီး အရန်စစ်မှုထမ်း အသက်ကို ၆၅ နှစ်အထိ မြှင့်တင်ခဲ့ကာ ၂၀၃၁ ခုနှစ်ရောက်လျှင် တန်းပြည့်စစ်မှုထမ်းနှင့် အရန်စစ်မှုထမ်းအင်အား စုစုပေါင်း ၁ သန်းအထိ ရှိလာစေရန် မျှော်မှန်းထားသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇွန်လ ၂၅

အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ကက်ရှ်မီးယားဒေသတိုက်ပွဲကို ရပ်တန့်အောင် လုပ်ပေးခဲ့သည်ဟု အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ ပြောကြားချက်ကို ငြင်းဆိုပြီး အိန္ဒိယနှင့်အမေရိကန်ကြား သံတမန်ဆက်ဆံ ရေး တင်းမာမှုမြင့်တက်လာသည်ဟု DW သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မေလအတွင်းက ကက်ရှ်မီးယားဒေသ ဘုရားဖူးများကို အကြမ်းဖက်သမားများက ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ခဲ့ရာတွင် ပါကစ္စတန်ဘက်က ပါဝင်ခဲ့သည်ဟုဆိုကာ အိန္ဒိယမှ ပါကစ္စတန်ဘက်ရှိ အကြမ်းဖက်သမားများ၏ စစ်စခန်း ၉ ခုကို လေကြောင်းက တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပါကစ္စတန်ကလည်း အိန္ဒိယတိုက်လေယာဉ်များကို ပစ်ချခဲ့သည့်အတွက် နှစ်နိုင်ငံကြား တင်းမာမှုမြင့် တက်ခဲ့ရာမှာ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်(Donald Trump) က အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် ရအောင် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးခဲ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ထိုကြေညာချက်ကို အိန္ဒိယဘက်က ငြင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် အိန္ဒိယနှင့် အမေရိကန်ကြား သံတမန်ဆက်ဆံရေး တင်းမာမှု မြင့်တက်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဗစ်ကရန် မစ္စရီကို တွေ့ရစဉ်

မကြာသေးမီက အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ (Narendra Modi) သည် ထရမ့်နှင့် ဖုန်းဆက်သွယ် ပြောဆိုခဲ့ချိန်က အမေရိကန်၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုကြောင့် မဟုတ်ဘဲ အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန် စစ်တပ်ကြား ဆွေးနွေးမှုများ ကြောင့်သာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“အိန္ဒိယ-အမေရိကန် ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက် ဒါမှမဟုတ် အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန်ကြား အမေရိကန်က ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးတဲ့ ကိစ္စတွေ မရှိခဲ့ဘူးလို့ ဒီအချိန်အတောအတွင်း ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီက ထရမ့်ကို ရှင်းရှင်း လင်းလင်း ပြောခဲ့ပါတယ်” ဟု အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဗစ်ကရန် မစ္စရီ (Vikram Misri) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“အိန္ဒိယဟာ ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးမှုတွေကို အတိတ်ကာလကလည်း လက်မခံခဲ့သလို အနာဂတ်မှာလည်း လက်ခံမှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီက အလေးထား ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်” ဟု မစ္စရီက ပြောကြားခဲ့သည်။
မိုဒီနှင့် ထရမ့်တို့၏ ဖုန်းပြောဆိုမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အသေးစိတ် အချက်အလက်များကို အိမ်ဖြူတော်က ထုတ်ပြန် ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

မိုဒီနှင့် ထရမ့်တို့သည် ယခုလအတွင်း ကနေဒါနိုင်ငံတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် စက်မှုထိပ်သီး ၇ နိုင်ငံ (G-7) အစည်း အဝေး၌ သီးသန့်တွေ့ဆုံရန် စီစဉ်ခဲ့သော်လည်း အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ တင်းမာမှုများ မြင့်တက်နေ၍ ထရမ့်သည်  G-7 အစည်းအဝေးမှ စောစောစီးစီး ပြန်သွားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီနဲ့ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

မိုဒီနှင့်ထရမ့်တို့သည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ခင်မင်ရင်းနှီးခဲ့သည် ဆိုသော်လည်း ထရမ့်၏ မခန့်မှန်းနိုင်သည့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကြောင့် ၎င်းတို့ ၂ ဦးကြား ဆက်ဆံရေး တင်းမာနေဖွယ်ရှိသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ယူဆခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသည် တည်ငြိမ်သည့် မဟာဗျူဟာဖြင့် ထရမ့်နှင့် ဆက်ဆံခဲ့ကြောင်း ပါကစ္စတန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ အိန္ဒိယ မဟာမင်းကြီးဟောင်း အဂျေး ဘစ္စရီယာ (Ajay Bisaria) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒါပေမယ့် အမေရိကန်သမ္မတက အိန္ဒိယ-ပါကစ္စတန် ပဋိပက္ခမှာ သူ့ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို လိုတာထက်ပိုပြီး မကြာခဏ ပြောဆိုနေတဲ့အတွက် အိန္ဒိယကလည်း ပြည်သူလူထုကို အမှန်အတိုင်းသိစေဖို့ ရှင်းလင်းခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဘစ္စရီယာက ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယပြည်သူများသည် အမေရိကန်ကို စိတ်မချရသည့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံအဖြစ် ရှုမြင်လာကြသည် ဟုလည်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: DW

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဇွန်လ ၂၄

တရုတ်၏ HQ-29 ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် ကာကွယ်ရေးစနစ်ကို နေရာရွှေ့ပြောင်းနေသည့် ဗွီဒီယိုမှတ်တမ်းတစ်ခုသည် လူမှုမီဒီယာများပေါ်တွင် ပျံ့နှံ့နေကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် တရုတ်သည် စက်တင်ဘာလတွင် ဘေဂျင်း (Beijing) မြို့တော်၌ ပြုလုပ်မည့် စစ်ရေးပြ အခမ်းအနား တွင် ထိုဒုံးကျည် ကာကွယ်ရေးစနစ်ကို ထုတ်ဖော်ပြသဖွယ်ရှိကြောင်း ထင်ကြေးပေးမှုများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

တရုတ်က ထိုဒုံးကျည် ကာကွယ်ရေးစနစ်ကို တရားဝင် ကြေညာထားခြင်း မရှိသေးသော်လည်း အဆိုပါ ဒုံးကျည် ကာကွယ်ရေး စနစ်သစ်သည် တရုတ်၏ HQ-19 အပါအဝင် အခြားဒုံးကျည် ကာကွယ်ရေး စနစ်များထက် ပိုမို ခေတ်မီလိမ့်မည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ယူဆထားကြသည်။

HQ-19 ဒုံးကျည် ကာကွယ်ရေးစနစ်သည် အမေရိကန်၏ Terminal High Altitude Area Defence (THAAD) အမည်ရှိ ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်နှင့် ပုံစံချင်းတူနေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ခဲ့သည်။

တရုတ်ရဲ့ ဒုံးကျည်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဇွန်လ ၁၇ ရက်က တရုတ်၏ လူမှုမီဒီယာတွင် ပျံ့နှံ့ခဲ့သည့် ဗွီဒီယိုဖိုင်တစ်ခု၌ ဝင်ရိုးခြောက်ခုပါ ဒုံးပစ်လောင်ချာ တင်သော မော်တော်ယာဉ်တစ်ခုသည် ကြီးမားသည့် ဒုံးကျည်ကိုယ်ထည် နှစ်ခုကို သယ်ဆောင်သွားပုံအား မြင်တွေ့ရသည်။

ထိုဒုံးကျည် တစ်ခုချင်းစီသည် လုံးပတ် ၁ ဒသမ ၅ မီတာ (၄ ဒသမ ၉ ပေ) ခန့်ရှိကြောင်း ခန့်မှန်းချက်များ ထွက်ပေါ်နေသည်။

ထိုမော်တော်ယာဉ်သည် ဘေဂျင်းမြို့တော်သို့ ဦးတည်မောင်းနှင်သွားသဖြင့် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးဆုံးသည့် နှစ်ပေါင်း ၈၀ ပြည့် အခမ်းအနားအဖြစ် စက်တင်ဘာ ၃ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့် စစ်ရေးပြ အခမ်းအနား၌ ထိုဒုံးကျည် ကာကွယ်ရေးစနစ်ကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လူသိရှင်ကြား ချပြရန် ပြင်ဆင်နေခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဗွီဒီယို တင်ထားသောပို့စ်တွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုဗွီဒီယိုထဲတွင် မြင်တွေ့ရသည့် စနစ်သည် မတ်လအတွင်းက လမ်းမတစ်ခုပေါ်၌ တွေ့ရှိခဲ့သည့် ဒုံးပစ်လောင်ချာ တင်သော မော်တော်ယာဉ်နှင့် ပုံသဏ္ဍာန်ချင်း ဆင်တူနေသဖြင့် စစ်ရေးလေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက HQ-29 ဒုံကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းခဲ့ကြသည်။

ထိုဗွီဒီယိုကို screenshot ရိုက်ကူးထားသည့် ဓာတ်ပုံများသည် တရုတ်၏ လူမှုမီဒီယာတွင် ပျံ့နှံ့နေပြီး HQ-29 ဒုံးကျည်ကာာကွယ်ရေး စနစ်သစ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးသည့် ပို့စ်များလည်း ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇွန်လ ၂၄

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်(Paetongtarn Shinawatra) သည် ဇွန်လ ၂၃ ရက်က အစိုးရအဖွဲ့သစ်ကို ပြန်လည် ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြောင်း The Straits Times သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပေတုန်တန်သည် ကမ္ဘောဒီးယား ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဟွန်ဆန်နှင့် ဖုန်းပြောခဲ့သည့် အသံဖိုင်ပေါက်ကြားခဲ့ပြီး နောက် နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းနှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် အစိုးရအဖွဲ့ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းနေခြင်းဖြစ်သည်။

အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ် ပေတုန်တန်သည် ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် နယ်စပ်ဒေသ အငြင်းပွားမှု ပြဿနာကို စီမံခန့်ခွဲမှု ပိုင်းတွင် အားနည်းမှုကြောင့် ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ၎င်း၏ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရထဲမှ အဓိက မိတ်ဖက်ပါတီတစ်ခု နုတ်ထွက်သွားခဲ့သဖြင့် အစိုးရပြိုလဲကာနီး အခြေအနေအထိ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

ပေါက်ကြားခဲ့သည့် အသံဖိုင်အတွင်း ပေတုန်တန်က ဟွန်ဆန်ကို ဦးလေးဟုခေါ်ဆိုခဲ့ကာ ထိုင်းနိုင်ငံ အရှေ့မြောက် ဘက်ရှိ ထိုင်းစစ်တပ်၏ တပ်မှူးတစ်ဦးအား ၎င်း၏ ပြိုင်ဘက်တစ်ဦးအဖြစ် ရည်ညွှန်း ပြောဆိုခဲ့သဖြင့် လူမှုမီဒီယာ များပေါ်တွင် ပေတုန်တန်ကို ဝေဖန်မှုများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဘန်ကောက်မြို့တော်တွင်လည်း ၎င်းအား ဆန့်ကျင်သည့် ဆန္ဒပြမှုများဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ဆန္ဒပြသူများက ၎င်းအား ရာထူးမှနုတ်ထွက်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သဖြင့် ပေတုန်တန်သည် လူထုကို ပြန်လည်တောင်းပန်ခဲ့ရသည်။

ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

အစိုးရအဖွဲ့သစ်တွင် ပါဝင်မည့် ဝန်ကြီးများနှင့် ရာထူးနေရာများ စာရင်းကို ဇွန်လ ၂၇ ရက်တွင် အပြီးသတ် ရေးဆွဲ မည်ဖြစ်ပြီး ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အပါအဝင် အဓိက ဝန်ကြီးဌာနများ၌ ရာထူးနေရာများ ပြောင်းလဲမှု ရှိနိုင် ကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်များက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပေတုန်တန် အနေဖြင့် အစိုးရအဖွဲ့နှင့် လွှတ်တော်တွင်း အကျပ်အတည်းများမှ လွတ်မြောက်ခဲ့မည်ဆိုသည့်တိုင် အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာတရားရုံးတွင် အမှုရင်ဆိုင်ရမည့် အလားအလာရှိနေသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ကွန်ဆာဗေးတစ် လွှတ်တော်အမတ်များက ဟွန်ဆန်နှင့် ဖုန်းပြောခဲ့ချိန်အတွင်း ပေတုန်တန်၏ ပြုမူပြောဆိုပုံများကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ ဖယ်ရှားရန် အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ တရားရုံးကို လျှောက်ထားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဩဂုတ်လကလည်း ပေတုန်တန် မတိုင်မီ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် ဆရီသာ သာဗီဆင် (Srettha Thavisin) ကို အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာတရားရုံးက ကျင့်ဝတ်စည်းကမ်း ချိုးဖောက်မှုဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခဲ့ဖူးသည်။

Source:  The Straits Times