CNI International News

ဘေဂျင်း၊ သြဂုတ် ၁၆

တရုတ်နိုင်ငံ ဘေဂျင်းမြို့တော်တွင် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးဆုံးသည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် လာမည့်လအတွင်း ပြုလုပ်မည့် စစ်ရေးပြ အခမ်းအနားကို အာဆီယံနိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များ တက်ရောက်လိမ့်မည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

၂၀၁၅ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ပြုလုပ်သည့် ထိုစစ်ရေးပြ အခမ်းအနားကို ပြည်ပနိုင်ငံများမှ  ထိပ်သီး ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များလည်း တက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

ထိုအကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်ပြီး နီးစပ်သည့် သတင်းရင်းမြစ်များက စက်တင်ဘာ ၃ ရက်တွင် ဘေဂျင်း မြို့တော်ရှိ တီအန်မင်ရင်ပြင် (Tiananmen Square) တွင် ပြုလုပ်မည့် ထိုစစ်ရေးပြ အခမ်းအနားကို တက်ရောက် မည့် ခေါင်းဆောင်များထဲတွင် အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ပရာဘိုဝို ဆူဘီယန်တို (Prabowo Subianto) နှင့် မလေးရှား ဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင်မ် (Anwar Ibrahim) တို့လည်း ပါဝင်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

 အာဆီယံခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံကလည်း နိုင်ငံ၏ ဒုတိယအာဏာအကြီးဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည့် ဗီယက်နမ်သမ္မတ  (Luong Cuong) ကို စေလွှတ်ဖွယ်ရှိသည်။ (ဗီယက်နမ်တွင် အာဏာအကြီးဆုံးပုဂ္ဂိုလ်မှာ သမ္မတမဟုတ်ဘဲ ကွန်မြူနစ်ပါတီ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ဖြစ်သည်။)

ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအိုနှင် မြန်မာနိုင်ငံတို့မှ ခေါင်းဆောင်များသည်လည်း စစ်ရေးပြပွဲ မတိုင်မီ တီအန်ကျင်း (Tianjin) မြို့တွင် ပြုလုပ်မည့် ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) ကို တက်ရောက်လိမ့်မည်ဟု အမည် မဖော်လိုသည့် သတင်းရင်းမြစ်များ၏ ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ သြဂုတ် ၁၆

ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယားကြား မကြာသေးမီးက ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် နယ်စပ်ဒေသ ပဋိပက္ခအပြီးတွင် အရပ်သားအစိုးရ ထက် စစ်အစိုးရကို လိုလားသူများ ပိုမိုအင်အားတောင့်တင်းလာစေခဲ့သည်ဟု DW သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၁၉၃၁ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း စစ်တပ်၏ အာဏာသိမ်းမှု ၁၂ ကြိမ်ခန့် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး စစ်တပ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံရေး၌ သြဇာလွှမ်းမိုးထားသည့် အင်အားစုတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။

၂၀၁၄ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုအပြီးတွင် စစ်တပ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံကို ဆယ်စုနှစ် တစ်စုနီးပါးကြာ အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲနောက် အရပ်သားအစိုးရထံ အာဏာလွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းနှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်၌ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းနိုင်ခြေ ရှိ၊မရှိ မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်နေသော်လည်း ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် နယ်စပ်ပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားပြီးနောက် စစ်တပ်၏ သြဇာ အာဏာသည် ပိုမိုအင်အား ကြီးမာလာသဖြင့် ချက်ချင်း အာဏာသိမ်းနိုင်ခြေမရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ယူဆထားကြသည်။

ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးဆိုင်းငံ့ခံထားရတဲ့ ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ ဆိုင်းငံ့ခံထားရသည့် ပေတုန်တန်(Paetongtarn Shinawatra) ၏ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ အဖွဲ့သည် လူထုထောက်ခံမှု လျော့ကျနေပြီး ပေတုန်တန်သည်လည်း ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားချိန် အတွင်း  ကမ္ဘောဒီးယား ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဟွန်ဆန် (Hun Sen) နှင့် ဖုန်းပြောဆိုခဲ့သည့် အသံဖိုင် ပေါက်ကြားခဲ့ မှုကြောင့် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံရမည့် အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ပေတုန်တန်ကို ကျင့်ဝတ်စည်းကမ်း ချိုးဖောက်မှုဖြင့် အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးက ဇူလိုင်လ အစောပိုင်းတွင် ဝန်ကြီးချုပ်တာဝန်မှ ဆိုင်းငံ့ခဲ့ပြီး သြဂုတ် ၂၉ ရက်တွင် ထိုအမှုကို စီရင်ချက်ချမည်ဖြစ်သည်။

အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ တရားရုံးက ပေတုန်တန်ကို ပြစ်မှုထင်ရှား တွေ့ရှိပြီး ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခဲ့မည်ဆိုပါက ပေတုန်တန်သည် ဖခင်ဖြစ်သူ သက်ဆင် ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) ၊ အဒေါ်ဖြစ်သူ ယင်းလပ်ရှင်နာဝပ် (Yingluck Shinawatra) တို့အပြီးတွင် ရာထူးမှ ဖြုတ်ချခံရသည့် တတိယမြောက် ရှင်နာဝပ်မိသားစုဝင် ဖြစ်လာ မည် ဖြစ်သည်။

ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးဆိုင်းငံ့ခံထားရတဲ့ ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

သက်ဆင်နှင့် ယင်းလပ်တို့သည် ၂၀၀၆ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်များတွင် စစ်အာဏာသိမ်းမှုများဖြင့် ဖြုတ်ချခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင်လည်း ထိုင်းစစ်တပ်သည် ပြည်သူများကြား မျိုးချစ်ဝါဒကို မြင့်တက်စေခဲ့ပြီး ထင်ရှားကျော်ကြားသူ များနှင့် နိုင်ငံရေး သမားများမှာမူ မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ်ကို လုံလောက်စွာ မပြသခဲ့သဖြင့် လူထု၏ ဝေဖန်မှုများကို ခံနေရသည်။

အမျိုးသား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အုပ်ချုပ်ရေး အင်စတီကျု၏ ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ထုတ်ပြန်သည့် လူထု သဘောဆန္ဒ စစ်တမ်းတွင်မူ ထိုင်းပြည်သူများသည် အမျိုးသား အကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်ရေး အပါအဝင်  ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ပဋိပက္ခကို ဖြေရှင်းရေးတို့တွင် စစ်တပ်ကို အများဆုံး ယုံကြည်နေကြကြောင်း လေ့လာတွေ့ ရှိရသည်။

ထိုစစ်တမ်းတွင် ပါဝင်ဖြေဆိုသည့် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းကသာ ထိုအရေးကိစ္စများနှင့် ပတ်သက်ပြီး အရပ်သားအစိုးရကို ယုံကြည်မှုရှိကြောင်း ဖြေဆိုခဲ့ကြပြီး အများစုကမူ စစ်တပ်ကိုသာ ယုံကြည်ကြောင်း ဖြေဆိုခဲ့ကြသည်။

Source: DW

CNI International News

ဒိုဟာ၊ ဩဂုတ် ၁၅

နိုင်ငံတကာ သတင်းအေဂျင်စီများသည် ဂါဇာတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေများကို သိရှိရန် ဂါဇာ သတင်း ထောက်များအား မှီခိုနေရချိန်၌ အစ္စရေးသည် အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းထောက်များကို ပစ်မှတ်ထားနေ ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု DW သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဩဂုတ် ၁၀ ရက်က အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းထောက် တစ်ဦးဖြစ်သည့် အယ်ရှာရစ်ဖ် (Al-Sharif) သည် အစ္စရေး၏ လက်နက်ကြီးကျည် ထိမှန်မှုကြောင့် တွဲဖက်သတင်းထောက် မိုဟာမက် ခရိုက်ကာ (Mohammed Qreiqeh) ၊ ကင်မရာမန်းများဖြစ်သည့် အီဘရာဟင် ဇာဟာ (Ibrahim Zaher) ၊ မိုဟာမက် နျူဖယ်လ် (Mohammed Noufal) နှင့် မိုအာမန် အလီဝါ (Moamen Aliwa) တို့ သေဆုံးခဲ့သည်။

၎င်းတို့ ၅ ဦးစလုံးသည် အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းဌာနမှဖြစ်ပြီး ဂါဇာစီးတီးမြို့ရှိ ရှီဖာဆေးရုံ (Shifa Hospital) တွင် ရွက်ဖျင်တဲထိုးပြီး နေထိုင်ချိန်တွင် လက်နက်ကြီးကျည် ထိမှန်သေဆုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဂါဇာမှာ သတင်းယူရင် သေဆုံးသွားသူကို စျာပနာကို တွေ့ရစဉ်

ထိုတိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက် အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ၎င်းတို့၏ ဂျာနယ်လစ် များသည် ပစ်မှတ်ထား လုပ်ကြံသတ်ဖြတ် ခံရခြင်းဖြစ်ကြောင်းနှင့် သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ တိုက်ခိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

အစ္စရေးအာဏာပိုင်များကလည်း အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းထောက် အယ်ရှာရစ်ဖ်ကို သတ်ဖြတ်မှုအား လူသိရှင်ကြား ဝန်ခံခဲ့သည်။

အစ္စရေးကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (IDF) က X လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့ရာ၌ အယ်ရှာရစ်ဖ်သည် အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းထောက်အဖြစ် ဟန်ဆောင်ထားသည့် အကြမ်းဖက်သမား တစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း၊ သူသည် ဟားမာ့စ် အကြမ်း ဖက်အဖွဲ့တစ်ခု၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် အစ္စရေးအရပ်သားများနှင့် IDF စစ်သားများကို ဒုံးကျည်များဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့သူဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

အစ္စရေးတိုက်ခိုက်မှုခံလိုက်ရတဲ့ သတင်းထောက်တွေရဲ့ ရွက်ဖျင်တဲကိုတွေ့ရစဉ် 

ထို့ပြင် IDF သည် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့၏ အတွင်းရေး အချက်အလက်နှင့် အယ်ရှာရစ်ဖ်၏ ပါဝင်သတ်သက်မှုရှိသည့် စာရင်းများကို screenshot များရိုက်ပြီး လူမှုမီဒီယာတွင် တင်ပြခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အယ်လ်ရှာရစ်ဖ်သည် မကြာသေးမီ လများအတွင်းက ဟားမာ့စ်အဖွဲ့နှင့် အဆက်အသွယ် ရှိခဲ့သည်ဟုလည်း အစ္စရေးက စွပ်စွဲခဲ့သည်။

အယ်လ်ရှာရစ်ဖ် သေဆုံးခဲ့ပြီးနောက် မွန်းလွဲပိုင်းတွင် BBC သတင်းဌာနကလည်း အယ်လ်ရှာရစ်ဖ်သည် ဂါဇာစစ်ပွဲ မဖြစ်ပွားမီက ဟားမာ့စ်အဖွဲ့၏ မီဒီယာအဖွဲ့၌ အလုပ်လုပ်ခဲ့ဖူးကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂနှင့် သတင်းထောက်များ ကာကွယ်ရေး ကော်မတီ (CPJ) တို့ကလည်း ဂါဇာတွင် သတင်းထောက်များ ခြိမ်းခြောက်ခံရမှုများ မြင့်တက်နေကြောင်း သတိပေးချက်များ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: DW

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ ဩဂုတ် ၁၅

မြောက်ကိုရီးယားသည် ငြိမ်းချမ်းရေးကမ်းလှမ်းမှုများကို တုံ့ပြန်လိမ့်မည်ဟု တောင်ကိုရီးယားက မျှော်လင့်နေခြင်း သည် လေထဲတိုက်အိမ် ဆောက်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) ၏ ညီမဖြစ်သူ ကင်မ်ယိုဂျုံ (Kim Yo Jong)က ဩဂုတ် ၁၄ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယားသည် နယ်စပ်ဒေသရှိ တောင်ကိုရီးယား ဆန့်ကျင်သည့် ဝါဒဖြန့် အသံချဲ့စက်များကို မည်သည့်အခါကမျှ ဖြုတ်သိမ်းခြင်း မရှိခဲ့ဘဲ နောက်လည်း ဖြုတ်သိမ်းမည် မဟုတ်ကြောင်း ကင်မ်ယိုဂျုံက ပြောသည်။

တောင်ကိုရီးယားနှင့် အမေရိကန်တို့၏ ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှု အစီအစဉ်သည် အဓိပ္ပာယ် မရှိကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏ ရန်လိုသည့် သဘောထားသည် ပြောင်းလဲခြင်း မရှိကြောင်းလည်း ကင်မ်ယိုဂျုံက ပြောသည်။

မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ တောင်ကိုရီးယားရဲ့ ကွဲပြားမှုကိုတွေ့ရစဉ်

မကြာသေးမီ သီတင်းပတ်များ အတွင်းကလည်း ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံကြား တင်းမာမှုများ လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်ထား သည့် တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ လီဂျေမြောင် (Lee Jae Myung ) ဦးဆောင်သော လစ်ဘရယ်အစိုးရသစ်၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများကိုလည်း ကင်မ်ယိုဂျုံက ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။

“မြောက်ကိုရီးယားအပေါ် ထားရှိတဲ့ တောင်ကိုရီးယားရဲ့ မူဝါဒက ပြောင်းလဲခြင်းမရှိဘဲ ဘယ်တော့မှလည်း ပြောင်းလဲမှာ မဟုတ်ပါဘူး”ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများသည် နယ်စပ်ဒေသရှိ တောင်ကိုရီးယား ဆန့်ကျင်သည့် ဝါဒဖြန့် အသံချဲ့စက်များကို စတင် ဖြုတ်သိမ်းနေကြောင်း တောင်ကိုရီးယားစစ်တပ်က ပြောကြားခဲ့ပြီးနောက် ရက်ပိုင်းအကြာတွင် ကင်မ်ယိုဂျုံ ၏ မှတ်ချက်စကားများ ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ လီသည် နယ်စပ်ဒေသရှိ မြောက်ကိုရီးယား ဆန့်ကျင်သည့် ဝါဒဖြန့် အသံချဲ့စက်များကို ပိတ်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့ပြီးနောက် မြောက်ကိုရီးယားကလည်း ၎င်းတို့၏ အသံချဲ့စက်များအား ပိတ်ခဲ့သည်ဟု ဆို သည်။ 

အသံချဲ့စက်တွေကို ဖြုတ်နေစဉ်

ထို့နောက် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က တောင်ကိုရီးယား စစ်သားများသည် နယ်စပ်ဒေသရှိ အသံချဲ့စက်များကို ဖြုတ်သိမ်းခဲ့သလို မြောက်ကိုရီးယားဘက်ကလည်း ၎င်းတို့၏ အသံချဲ့စက်များအား စတင်ဖြုတ်သိမ်းနေကြောင်း တောင်ကိုရီးယားစစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

သို့သော် ကင်မ်ယိုဂျုံကမူ မြောက်ကိုရီးယားသည် အသံချဲ့စက်များကို ဖြုတ်သိမ်းခြင်း မရှိဘဲ ထိုကဲ့သို့ ဖြုတ်သိမ်း ရန်လည်း ဆန္ဒမရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယားသည် အမေရိကန်နှင့်လည်း ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်မည် မဟုတ်ဘဲ ထွက်ပေါ်နေသည့် ကောလာဟလများသည် သတင်းအမှားများသာဖြစ်ကြောင်း ကင်မ်ယိုဂျုံက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

အစ္စလာမ်မာဘက်၊ ဩဂုတ် ၁၅

ပါကစ္စတန်စစ်တပ်အတွင်း ဒုံးကျည်တိုက်ခိုက်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်များအား ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲမည့် တပ်ဖွဲ့သစ်ကို ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းသွားမည်ဟု ပါကစ္စတန်က ကြေညာခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုတပ်ဖွဲ့အသစ်သည် သမားရိုးကျတိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားလာသည့် အချိန်တွင် ဒုံးကျည်တိုက်ခိုက်ရေး စွမ်းဆောင်ရည် များကို ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲရမည် ဖြစ်သည်။

ကြည်းတပ် ဒုံးကျည်တပ်ဖွဲ့ဟု အမည်ပေးထားသည့် ထိုတပ်ဖွဲ့သစ် ဖွဲ့စည်းရေး အစီအစဉ်ကို ပါကစ္စတန် ဝန်ကြီးချုပ် ရှာဘက် ရှရစ်ဖ် (Shehbaz Sharif) က ဩဂုတ် ၁၃ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ပါကစ္စတန်၏ ၇၈ နှစ်ပြည့် လွတ်လပ်ရေးနေ့ မတိုင်မီ တစ်ရက်အလိုဖြစ်သည့် ဩဂုတ် ၁၃ ရက်က အိန္ဒိယနှင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားမှု အထိန်းအမှတ်ပွဲ အခမ်းအနားတွင် ရှရစ်ဖ်က ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုတပ်ဖွဲ့သစ်ကို ခေတ်မီနည်းပညာများ တပ်ဆင်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရန်သူများကို ဘက်ပေါင်းစုံမှ ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းကို မြှင့်တင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရှရစ်ဖ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန် ဝန်ကြီးချုပ် ရှာဘက် ရှရစ်ဖ်ကို တွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ တပ်ဖွဲ့သစ် ထူထောင်မှုသည် မိမိတို့၏ သမားရိုးကျ စစ်ပွဲစွမ်းဆောင်ရည်ကို ထပ်မံမြှင့်တင်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်တစ်ခု ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟုလည်း ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုတပ်ဖွဲ့နှင့်ပတ်သက်သည့် အသေးစိတ် အချက်အလက်များကို ရှရစ်ဖ်က ပြောကြားခဲ့ခြင်း မရှိဘဲ ထိပ်သီး လုံခြုံရေး အရာရှိတစ်ဦးကမူ ထိုတပ်ဖွဲ့သည် သမားရိုးကျ စစ်ပွဲဖြစ်ပွားလာချိန်တွင် ဒုံးကျည်များ ဖြန့်ကြက် ချထားမှု၌ တိုက်ခိုက်မှုများအား ကိုယ်ပိုင် ကြီးကြပ်ခွင့်ရရှိလိမ့်မ်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်တို့သည် ၁၉၄၇ ခုနှစ်က ဗြိတိန်လက်အောက်မှ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးကတည်းက ပြိုင်ဘက်များဖြစ်ခဲ့ကာ ၎င်းတို့၏ စစ်တပ် စွမ်းဆောင်ရည်များကို အဆင့်မြှင့်တင်ခဲ့ကြသည်။

ယခုနှစ် ဧပြီလကလည်း အိန္ဒိယဘက်ခြမ်းရှိ ကက်ရှ်မီးယားဒေသတွင် စစ်သွေးကြွများ၏ တိုက်ခိုက်မှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး နှစ်နိုင်ငံကြား တင်းမာမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ကာ မေလ၌ အပြန်အလှန် တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

ထို့နောက် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုဖြင့် နှစ်နိုင်ငံကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှုရခဲ့ပြီး တိုက်ခိုက်မှုများ အဆုံးသတ်သွားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ရူဘာယာ၊ ဩဂုတ် ၁၅

ကွန်ဂိုနိုင်ငံ၏ ရူဘာယာ (Rubaya) မြို့ကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် M23 သူပုန်များသည် တွင်းထွက် သတ္တုမိုင်းများမှ ငွေကြေး အများအပြား ရရှိ၍ ဓနအင်အားကြွယ်ဝနေကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရူဘာယာမြို့တွင် ကော်လ်တန် သတ္တုရိုင်း (coltan ore) အများအပြား ထွက်ရှိနေသည်။ ထိုသတ္တုရိုင်းများ ထွက်ရှိသည့် သတ္တုတွင်းများကို M23 သူပုန်အဖွဲ့က ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ကော်လ်တန်သည် မြေရှားသတ္တုများထဲတွင် မပါဝင်သော်လည်း မျက်မှောက်ခတ် ကမ္ဘာအတွက် အလွန်အသုံးဝင် သည့် သတ္တုများထဲ၌ ပါဝင်နေသည်။

မှောင်ခိုသမားများက ထိုသတ္တုများကို ဆိုင်ကယ်များဖြင့် တင်ဆောင်ကာ ပြင်ပနိုင်ငံများမှ အမည်မဖော်သည့် ကုန်သည်များထံသို့ ရောင်းချနေကြပြီး အာရှအထိပင် တင်ပို့ရောင်းချနေကြသည်။

 M23 သူပုန်အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

ကောလ်တန်သတ္တုရိုင်းကို သန့်စင်ပြီးနောက် တန်တာလမ် (tantalum) အမည်ရှိ သတ္တုကို ထုတ်ယူခြင်းဖြစ်သည်။

တန်တာလမ်သည် အပူဒဏ်ခံနိုင်သည့် သတ္တုအမျိုးအစားဖြစ်ကာ ၁ ကီလိုဂရမ်ကို ဒေါ်လာ ၃၀၀ ကျော်အထိ ပေါက်စျေးရှိသည်။

ထိုတန်တာလမ် သတ္တုသည် မိုဖိုင်းဖုန်းများ၊ ကွန်ပျူတာများ၊ လေကြောင်းနှင့်အာကာသ အစိတ်အပိုင်းများနှင့် ဓာတ်ငွေ့တာဘိုင် ထုတ်လုပ်သည့် ကုမ္ပဏီများကြား ဝယ်လိုအား အလွန်မြင့်မားသည့် သတ္တုဖြစ်သည်။

ရူဘာယာမြို့သည် ကမ္ဘာ့ ကောလ်တန်သတ္တုရိုင်း ထုတ်လုပ်မှု စုစုပေါင်း၏ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း ထွက်ရှိသည်။

ထိုသတ္တု မိုင်းတွင်းများတွင် အလုပ်လုပ်သည့် မိုင်းတွင်း လုပ်သားများမှာမူ တစ်ရက်လျှင် ဒေါ်လာအနည်းငယ်သာ ရရှိနေကြသည်။ 

အဆိုပါ ဒေသကို M23 သူပုန်အဖွဲ့က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် သိမ်းပိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး တွင်းထွက်ပစ္စည်းများမှ ငွေကြေး အရင်းအမြစ်များစွာ ရရှိနေသည်ဟု ကုလသမဂ္ဂက ပြောကြားခဲ့သည်။

M23 သူပုန် ထိန်းချုပ်ထားသည့် သတ္တုတွင်း လုပ်သားကိုတွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလက ထုတ်ပြန်သည့် ကုလသမဂ္ဂ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် M23 သူပုန်များသည် ထိုဒေသ၌ စင်ပြိုင်အစိုးရအဖွဲ့ပုံစံ ထူထောင်ပြီး သတ္တုတွင်း တူးဖော်မှုများ၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် အခွန် ကောက်ခံမှုများကိုပင် ပြုလုပ်နေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယခုနှစ် မတ်လက ရူဘာယာမြို့သို့ သွားရောက်ခဲ့သည့် ရိုက်တာသတင်းထောက်များက M23 သူပုန်အဖွဲ့၏ အရာရှိများနှင့်တွေ့ဆုံချိန်တွင် M23 သူပုန်များသည် အမည်မဖော်သည့် သတ္တုတွင်း လုပ်ငန်းများကို ၎င်းတို့၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်၌ တရားမဝင် သတ္တုတွင်း တူးဖော်ခွင့်များ ပေးထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကဲ့သို့ တရားမဝင် သတ္တုတွင်း လုပ်ငန်းများထံမှ ကော်လ်တန်သတ္တုရိုင်းများကို ဝယ်ယူသည့် ကုန်သည်များအား ဝယ်ယူသော သတ္တုတန်ဖိုး စုစုပေါင်း၏ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းကို M23 သူပုန်အဖွဲ့က အခွန်ကောက်ယူနေသည်ဟု ဆို သည်။

ထိုသို့ အခွန် ကောက်ခံမှုများမှတဆင့် M23 သူပုန်အဖွဲ့သည် လစဉ် ဒေါ်လာ ၈၀၀,၀၀၀ ခန့် ရရှိနေသည်ဟု ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလက ကုလသမဂ္ဂ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

M23 သူပုန်အဖွဲ့သည် ငွေကြေး အများအပြား ရရှိနေချိန်တွင် ထိုသတ္တုတွင်းများ၌ အလုပ်လုပ်သည့် မိုင်းတွင်း လုပ်သားများမှာမူ တစ်ရက်လျှင် ၅ ဒသမ ၁၅ ဒေါ်လာမျှသာ ရရှိနေသည်ဟု သတ္တုတွင်း လုပ်သားတစ်ဦးက ပြောသည်။

သတ္တုများကို ကုန်သည်များထံ ပေးပို့ပေးရသည့် မှောင်ခိုသမားများသည် ဆိုင်ကယ်များဖြင့် သတ္တုအိတ်များကို သယ်ဆောင်နေရပြီး ထိုသို့ သယ်ယူပို့ဆောင်ပေးရသော အဖိုးအခအဖြစ် ခရီးစဉ်တစ်ကြောင်းလျှင် ၃၄ ဒေါ်လာ ရရှိသည်ဟုလည်း မိုင်းတွင်းလုပ်သားများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

မော်စကို၊ ဩဂုတ် ၁၄

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) နှင့် ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) တို့သည် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး မြှင့်တင်ရန်နှင့် ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်နေသည့် စစ်ပွဲအား အရှိန်မြှင့်တင်ရန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြ သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပူတင်နှင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) တို့ အလက်စကာ (Alaska) ပြည်နယ်တွင် အစည်းအဝေး မပြုလုပ်မီ ကင်မ်နှင့်ပူတင်တို့ ဖုန်းဆက်သွယ် ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု နှစ်နိုင်ငံ မီဒီယာများက ဩဂုတ် ၁၃ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဩဂုတ် ၁၂ ရက်က ဖုန်းဆက်သွယ်မှုအတွင်း ပူတင်က ရုရှား၏ ကာ့စ် (Kursk) နယ်စပ်ဒေသကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်နေသည့် ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များအား တွန်းလှန်နေသော ရုရှားတပ်ဖွဲ့များဘက်မှ ကူညီတိုက်ခိုက်နေသည့် မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများ၏ စစ်ကူပေးမှုသည် ရဲရင့်ပြီး သူရဲကောင်းဆန်ကာ ကိုယ်ကျိုးစွန့်သည့် စိတ်ဓာတ် ဖြစ်ကြောင်း ချီးကျူးပြောဆိုခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ပူတင်က ဩဂုတ် ၁၅ ရက်တွင် အလက်စကာ၌ ထရမ့်နှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်မည့် အစီအစဉ်ကိုလည်း ကင်မ်အား ပြောကြားခဲ့သည်ဟု တာ့စ်သတင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံပိုင် KCNA သတင်းအေဂျင်စီကမူ ပူတင်နှင့် ထရမ့်တို့၏ အစည်းအဝေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

မြောက်ကိုရီးယားသည် အနာဂတ်တွင်လည်း ပူတင်၏ အစီအစဉ်များ အားလုံးကို အပြည့်အဝ ထောက်ခံမည် ဖြစ်ကြောင်း ကင်မ်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်နဲ့ ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် နှစ်နိုင်ငံကြား ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည့် မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး သဘောတူညီချက်အရ ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် ဆက်ဆံရေးများကို မြှင့်တင်ရန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု KCNA က ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရုရှားက ယူကရိန်းကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ကင်မ်သည် ရုရှားနှင့် ဆက်ဆံရေးကို ဦးစားပေးသည့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒအား ကျင့်သုံးခဲ့ကာ အမေရိကန်နှင့် ထိပ်တိုက် တွေ့ရန်အတွက် အခြားနိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေး ကို ပိုမိုမြှင့်တင်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား အစိုးရသည် ၎င်း၏ နျူကလီးယား စီမံကိန်းကို ဖျက်သိမ်းရန် ရည်ရွယ်ထားသည့် အမေရိကန်၊ တောင်ကိုရီးယားတို့နှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး အဆိုပြုချက်များကို ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ မြောက်ကိုရီးယားသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဆောင်းဦးရာသီ ကတည်းက ရုရှား သို့ မြောက်ကိုရီးယားစစ်သား ၁၅,၀၀၀ ခန့် စေလွှတ်ခဲ့ကာ အမြောက်များနှင့် ဒုံးကျည်များ အပါအဝင် စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ထို့ပြင် ကင်မ်သည် ရုရှား၏ ကာ့စ်ဒေသသို့ စစ်အင်ဂျင်နီယာများနှင့် ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်သားများ စေလွှတ်ရန် သဘောတူခဲ့သည်ဟု တောင်ကိုရီးယား ထောက်လှမ်းရေး သတင်းများတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဩဂုတ် ၁၄

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskiy)သည် ဂျာမနီနိုင်ငံက အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၊ ဥရောပခေါင်းဆောင်များနှင့် ပြုလုပ်မည့် အွန်လိုင်း အစည်းအဝေးအတွက် ဩဂုတ် ၁၃ ရက်တွင် ဘာလင် (Berlin) သို့ သွားရောက်ခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

ထရမ့်နှင့် ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) တို့ အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ အလက်စကာ (Alaska) ပြည်နယ်တွင် တွေ့ဆုံမည့် အစည်းအဝေး မတိုင်မီ ဇာလန်းစကီးက ထရမ့်၊ ဥရောပ ခေါင်းဆောင်များနှင့် အွန်လိုင်းမှ အစည်းအဝေး ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် အမေရိကန်-ရုရှား အစည်းအဝေးတွင် ထရမ့်သည် ယူကရိန်း၏ အကျိုးစီးပွားများအား ရုရှားအား လွှဲပေးမည့် အလားအလာကို ဥရောပခေါင်းဆောင်များက စိုးရိမ်နေကြသည်။

ထရမ့်ကမူ အလက်စကာ အစည်းအဝေးသည် တစ်ဖက်၏ သဘောထားကို တစ်ဖက်က နားလည်ရန် ရည်ရွယ် ထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးနဲ့ ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ် ဖရိုင်းရစ်ချ် မာ့ဇ်ကို တွေ့ရစဉ်

မည်သည့် သဘောတူညီချက်တွင်မဆို ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားကြား နယ်နိမိတ်အချို့ လဲလှယ်မှုများ ပါဝင်လိမ့်မည် ဟုလည်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇာလန်းစကီးသည် ဂျာမနီ၊ ဖင်လန်၊ ပြင်သစ်၊ ဗြိတိန်၊ အီတလီ၊ ပိုလန်၊ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ နေတိုးအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် များနှင့် အွန်လိုင်း အစည်းအဝေး မပြုလုပ်မီ ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ် ဖရိုင်းရစ်ချ် မာ့ဇ် (Friedrich Merz)နှင့် အရင်ဆုံး တွေ့ဆုံမည်ဖြစ်သည်။

အလက်စကာတွင် ထရမ့်နှင့် ပူတင်တို့၏ အစည်းအဝေးကို မခန့်မှန်းနိုင်သည့် အခြေအနေကြောင့် ယူကရိန်း ဘက်ကို နစ်နာစေမည့် သဘောတူညီမှု ရယူသွားနိုင်ခြေအား ဥရောပနိုင်ငံများက စိုးရိမ်နေသည်။

“ဒါမျိုးဖြစ်မလာအောင် ကျနော်တို့က သေချာ အာရုံစိုက်ပြီး လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ အမေရိကန် မိတ်ဆွေတွေနဲ့ ဆက်သွယ်ပြီး ဥရောပဘက်က စည်းလုံးညီညွတ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေပါတယ်” ဟု အရှေ့ဥရောပမှ ထိပ်သီး အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ကွာလာလမ်ပူ၊ ဩဂုတ် ၁၄

မလေးရှားနိုင်ငံ၏ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး အရာရှိများက လက်နက် မှောင်ခိုကူးသည့်ဂိုဏ်းကို ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

နိုင်ငံတောင်ပိုင်းတွင် လှုပ်ရှားနေသည့် ထိုလက်နက် မှောင်ခိုဂိုဏ်းကို စစ်ဘက်ထိပ်သီး အရာရှိများက ကြိုးကိုင် ထားသည်ဟု စွပ်စွဲခံထားရသည်။

Ops Sohor ဟု အမည်ပေးထားသည့် စစ်ဆင်ရေးကို မလေးရှား အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်၏ ထောက်လှမ်းရေးဌာနက အထူးလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့၏ အကူအညီဖြင့် စီးနင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဩဂုတ် ၁၃ ရက် ဒေသစံတော်ချိန် နံနက် ၆ နာရီခွဲက ကလန် ဗယ်လီ (Klang Valley) မြို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ထိုစစ်ဆင်ရေးအတွင်း စစ်ဘက်ထိပ်သီးအရာရှိ ၅ ဦး၊ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသားများ အပါအဝင် အရပ်သား ၅ ဦးကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်များက ဖော်ပြခဲ့သည်။

သံသယရှိသူများသည် အသက် ၃၀ မှ ၅၅ နှစ်အရွယ်ကြား အမျိုးသားများ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

ဖမ်းဆီးရမိတဲ့ လက်နက်တွေကို တွေ့ရစဉ်

ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည့် အရာရှိများသည် စစ်တပ်၏ ထောက်လှမ်းရေးတပ်ဖွဲ့မှဖြစ်ပြီး အငြိမ်းစား အရာရှိဟောင်း ၂ ဦး ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုအရာရှိများသည် လက်နက်များ မှောင်ခိုကူးမှုကို စောင့်ကြည့်ရေးနှင့် တားဆီးရေး တာဝန်များကို ထမ်းဆောင် ရမည် ဖြစ်သော်လည်း လွန်ခဲ့သည့် ၅ နှစ်အတွင်း လက်နက်မှောင်ခိုဂိုဏ်းနှင့် ပူးပေါင်းခဲ့ပြီး ရင်းဂစ် ၃ သန်း (ဒေါ်လာ ၇၁၂,၀၀၀) ကျော်ကို ရရှိခဲ့သည်ဟု သတင်းများတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကနဦး စုံစမ်းစစ်ဆေးချက်များအရ သံသယရှိသူများသည် စစ်ဆင်ရေး အချက်အလက်များကို မှောင်ခိုသမားများ အား ပေးခဲ့ပြီး မူးယစ်ဆေးဝါးများ၊ စီးကရက်များနှင့် အခြား တရားမဝင် ကုန်ပစ္စည်းများကို ပြည်ပနိုင်ငံများမှ တင်သွင်းရာတွင် မှောင်ခိုသမားများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့သည်ဟု လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post