CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇွန်လ ၁၉

ဖြူးထိုင်းပါတီသည် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့ကို ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းရန် တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင်နေပြီး ဘူဂျထိုင်း ပါတီသည် အတိုက်အခံဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သို့သော် ဖြူးထိုင်းပါတီက ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးရာထူးကို လွှဲပြောင်းပေးရန် ပြောကြားခဲ့ပြီးနောက် ၎င်းအတွက် ဝန်ကြီးဌာန ၂ နေရာပေးမည်ဟု ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။

ဘူဂျထိုင်းပါတီကမူ အလျှော့ပေးမည့်ပုံ မပေါ်ဘဲ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနကို ဖြူးထိုင်းပါတီက လွှဲပြောင်းရယူသွား မည်ဆိုပါက အတိုက်အခံပါတီအဖြစ် ရပ်တည်ရန် အသင့်ပြင်ထားသည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီကမူ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန နေရာကို ပြန်လည်ရယူရန် ပြင်ဆင်နေသဖြင့် ဖြူးထိုင်းနှင့် ဘူဂျထိုင်း ပါတီကြား နိုင်ငံရေးတင်းမာမှု အရှိန်သည် ပေါက်ကွဲထွက်တော့မည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆိုးရွားသည့် အခြေအနေမှ ကယ်တင်ရန် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်(Thaksin Shinawatra) အပေါ်တွင် မူတည်လာကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်နဲ့ ဘူဂျထိုင်းပါတီ ခေါင်းဆောင် အနူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

ဇွန်လ ၁၆ ရက်က ဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်(Paetongtarn Shinawatra)၊ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဖြစ်သည့် အနူတင် ချန်ဗီရာကူလ် (Anutin Charnviraku) တို့ကြား ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ရာတွင် မူဝါဒ များကို မြင့်တင်ရန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ထိုဆွေးနွေးမှုအတွင်း ဘူဂျထိုင်းပါတီခေါင်းဆောင် အနူတင်က ယခင် သဘောတူညီချက်ဖြစ်သည့် ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာနကို ဘူဂျထိုင်းပါတီ၏ ထိန်းချုပ်မှု အောက်တွင်သာထားရှိရန် ထပ်မံ အတည်ပြုခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ဇွန်လ ၁၇ ရက်တွင် အနူတင်က ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ဘူဂျထိုင်းပါတီ၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်၌  မရှိတော့ ပါက ဘူဂျထိုင်းပါတီသည် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရမှ ထွက်ခွာမည်ဟု လူသိရှင်ကြား ကြေညာခဲ့သည်။

ပေတုန်တန်ကမူ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနကို ဖြူးထိုင်းပါတီ လက်အောက်တွင် ပြန်လည်ထားရှိမည့် အကြောင်းကို ရှင်းလင်းသည့် အရိပ်လက္ခဏာပြသခဲ့ပြီး  ဘူဂျထိုင်းပါတီကို ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရုံး တို့တွင် နေရာပေးမည်ဟု ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။

ထိုကမ်းလှမ်းချက်ကို ဇွန်လ ၁၉ ရက် ဒေသစံတော်ချိန် မွန်းလွဲ ၃ နာရီခန့်တွင် တုံ့ပြန်ရန် ဖြူးထိုင်းပါတီက အချိန်ပေးထားကြောင်း သတင်း၌ ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ ဇွန်လ ၁၉

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အီရန်အနေဖြင့် ခြွင်းချက်မရှိ လက်နက်ချရန် ပြောကြားခဲ့သော်လည်း အီရန် ဘာသာရေးခေါင်းဆောင် အလီခါမေနီ(Khamenei)က ဇွန်လ ၁၈ ရက်တွင် ပယ်ချခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

အီရန်နိုင်ငံ တီဟီရန် (Tehran) မြို့တော်တွင် နေထိုင်သူအားလုံး ဘေးလွတ်ရာ တိမ်းရှောင်ကြရန် အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က တိုက်တွန်းခဲ့ပြီးနောက် ဇွန်လ ၁၈ ရက်တွင်  တီဟီရန်မြို့မှ လူပေါင်း ထောင်ချီ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ကြသည်။

ထရမ့်သည် အီရန်၏ နျူကလီးယားစက်ရုံများကို တိုက်ခိုက်နေသည့် အစ္စရေးနှင့် ပူးပေါင်းရန် အပါအဝင် အခြား ရွေးချယ်စရာရှိသည့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို စဉ်းစားနေသည်ဟုလည်း သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက ပြောကြားခဲ့ သည်။

ထရမ့်က အီရန်ကို ခြွင်းချက်မရှိ အညံ့ခံ လက်နက်ချရန် ပြောကြားခဲ့ပြီးနောက် အီရန်နှင့် အစ္စရေးသည် ဒုံးကျည် များဖြင့် အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေသည်။

အီရန်ဘာသာရေးခေါင်းဆောင် အလီခါမေနီကို တွေ့ရစဉ်

အီရန်၏ စစ်ရေးပစ်မှတ်များကို လေကြောင်း တိုက်ခိုက်ရန်အတွက် တီဟီရန်မြို့တော် အနောက်တောင်ပိုင်းတွင် နေထိုင်သူများအား ဘေးလွတ်ရာ ရွှေ့ပြောင်းကြရန် အစ္စရေးက တိုက်တွန်းထားသည်။

အီရန်မီဒီယာများကလည်း တီဟီရန်မြို့တော်မှ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ပြည်နယ်များသို့ ပြောင်းရွှေ့နေသည့် ကားများ သည် လမ်းများပေါ်တွင် ပြည့်ကျပ်နေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

အာဏာပိုင်များကမူ နိုင်ငံအတွင်း လောင်စာဆီများကို အကန့်အသတ် ပမာဏဖြင့် ရောင်းချနေပြီး လောင်စာဆီ ပြတ်လပ်နိုင်ခြေကို တားဆီးရန်အတွက် ထိုကဲ့သို့ တားမြစ် ကန့်သတ်ချက်များ ချမှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရေနံ ဝန်ကြီး မိုဆန် ပက်ခ်နီဂျက် (Mohsen Paknejad) က နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံမှတဆင့် ပြောကြားခဲ့သည်။

အစ္စရေးနိုင်ငံ တဲလ်အဗစ် (Tel Aviv) မြို့တွင်လည်း ပေါက်ကွဲသံများကြားရသည်။

အစ္စရေးနဲ့အီရန် စစ်ပွဲအတွင်းက ပြည်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

ဇွန်လ ၁၈ ရက် နံနက်ပိုင်းက အီရန်ဘက်မှ ဒုံးကျည်များကို အစုလိုက် ၂ သုတ်ခွဲပြီး အစ္စရေးကို ပစ်ခတ်ခဲ့သည်ဟု အစ္စရေးစစ်တပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

တီဟီရန်မြို့တော်တောင်ပိုင်း ရေး (Rey) မြို့တွင်လည်း ဇွန်လ ၁၈ ရက်က လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် အမည်မသိ သေနတ်သမားများကြား ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး သေနတ်သမားများသည် တီဟီရန်တွင် အကြမ်းဖက်မှု များ ပြုလုပ်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။

ထိုသေနတ်သမားများသည် အစ္စရေးနှင့် ပတ်သက်မှုရှိနိုင်ကြောင်း အီရန်၏ Mehr သတင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြခဲ့ သည်။

အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အီရန်တွင် သေဆုံးသူ စုစုပေါင်း ၂၂၄ ဦးရှိလာခဲ့ပြီး အစ္စရေးတွင်လည်း အီရန်၏ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ၂၄ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း တရားဝင် ထုတ်ပြန်ချက်များအရ သိရသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ ဇွန်လ ၁၈

အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲအပေါ် ရပ်တည်ချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အိန္ဒိယသည် တရုတ်၊ ရုရှားတို့နှင့် ခွဲထွက်နေသည်ဟု Asia Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်အရေးအဖွဲ့ (SCO)က အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် အစ္စရေးအား ရှုတ်ချကြောင်း ဇွန်လ ၁၄ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း အိန္ဒိယက ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ခြင်းမရှိကြောင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန က အတည်ပြုခဲ့သည်။

SCO ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် မည်သည့်အချက်ကိုမှ ဝင်ရောက် မပြောဆိုခဲ့ခြင်းသည် ပါကစ္စတန် အပါအဝင် အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများနှင့် အိန္ဒိယကြား သဘောထားချင်း မတိုက်ဆိုင်သည့် အရိပ်လက္ခဏာတစ်ခု ဖြစ်သည်။

SCO ကို ဆိုဗီယက်ယူနီယံ ပြိုကွဲပြီးနောက် တရုတ်နှင့် ဆိုဗီယက်နိုင်ငံဟောင်းများကြား နယ်စပ်ဒေသ ပြဿနာ များကို ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းရန် ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် SCO ၌ အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်တို့ ပါဝင်လာခဲ့ပြီးနောက် စီးပွားရေးနှင့် အခြားနယ်ပယ်ကဏ္ဍ အသီးသီး၌ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ချဲ့ထွင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် အီရန်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် SCO အဖွဲ့ဝင်သစ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

 အိန္ဒိယရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

SCO ပဋိညာဉ် စာတမ်း၏ အပိုဒ်ခွဲ ၁၆ တွင် SCO အဖွဲ့ဝင်များသည် အကြောင်းအရာ တစ်ခုအတွက် မဲပေးခြင်း မပြုဘဲ သဘောတူညီချက်ဖြင့် ဆုံးဖြတ်ချက် ချမည်ဆိုပါက ကန့်ကွက်သူမရှိလျှင် သဘောတူညီချက်ကို အတည် ပြုနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယက အစ္စရေး-အီရန် စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်ပြီး SCO ၏ ထုတ်ပြန်ချက်၌  ပါဝင် ဆွေးနွေးခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်း ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့ခြင်းသည် SCO ထုတ်ပြန်ချက်နှင့် အိန္ဒိယကြား ပတ်သက်မှု မရှိကြောင်း ဖော်ပြရာ ရောက်ခဲ့သည်။

ထိုအခြေအနေက အိန္ဒိယကို SCO နှင့် ပိုမို ဝေးကွာသွားစေနိုင်သည့် အနေအထားသို့ ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်။

အီရန်၊ တရုတ်၊ ရုရှားနဲ့ အိန္ဒိယ အလံများကို တွေ့ရစဉ်

SCO ကို တရုတ်က ပိုမိုလွှမ်းမိုးလာနိုင်မည့် အခြေအနေမျိုးတွင် အိန္ဒိယသည် SCO မှ နုတ်ထွက်မည်လော သို့မဟုတ် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဆက်ရှိနေမည်လောဆိုသည့် မေးခွန်းများကို ကောက်ချက်ချရန် အချိန်စောလွန်း နေသေးသည်။

အိန္ဒိယဘက်မှကြည့်လျှင် တရုတ်သည် အိန္ဒိယနှင့် နောက်တစ်ကြိမ် နယ်စပ်ဒေသပဋိပက္ခ ဖြစ်လာခဲ့မည်ဆိုပါက ရုရှားအပေါ် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ခြေကုပ်ယူလာနိုင်မည့် အရေးကို စိုးရိမ်နေသည်။

ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် တရုတ်က ရုရှားအား အိန္ဒိယကို လက်နက်များ မရောင်းရန် တားမြစ်ပိတ်ပင်လာခဲ့ မည်ဆိုပါက အိန္ဒိယအတွက် ကြီးမားသည့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI International News

တိုကျို၊ ဇွန်လ ၁၈

အစ္စရေး-အီရန်စစ်ပွဲသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တည်ငြိမ်မှုကို ဂယက်ရိုက်ခတ်ခဲ့ပြီး တရုတ်၏ စွမ်းအင်လုံခြုံရေးနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုအပေါ် စိန်ခေါ်မှုများ မြင့်တက်လာစေခဲ့ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်သည် ရေနံဝယ်ယူမှုတွင် အီရန်နိုင်ငံအပေါ် မှီခိုနေရပြီး အီရန်၏ လျှော့စျေးဖြင့် ရောင်းချသည့် ရေနံစိမ်း စုစုပေါင်း၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကို တရုတ်က ဝယ်ယူနေသည်။

ထိုပမာဏအရ တရုတ်သည် အီရန်ထံမှ နေ့စဉ် ရေနံစိမ်း စည်ပေါင်း ၁ ဒသမ ၇ သန်းခန့်ကို ဝယ်ယူနေခြင်းဖြစ်ပြီး ရှန်တုံ (Shandong ) မြို့ရှိ ရေနံချက်စက်ရုံများတွင် ပြန်လည်သန့်စင် ချက်လုပ်လျက်ရှိသည်။

သို့သော် အီရန်၏ စွမ်းအင်အခြေခံ အဆောက်အအုံများကို အစ္စရေးက ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နေမှုကြောင့် တရုတ်အတွက် အီရန်ထံမှ ရေနံဝယ်ယူမှုများသည် ရပ်ဆိုင်းသွားနိုင်သည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်။

ထို့ပြင် တရုတ်၏ ပုဂ္ဂလိက ရေနံချက်စက်ရုံများသည် အခြားနိုင်ငံများမှ ရေနံများကို စျေးကြီးပေးပြီး ဝယ်ယူရမည့် အခြေအနေသို့လည်း ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ မြေပုံကိုတွေ့ရစဉ်

စစ်ရေးတင်းမာမှုများကြောင့် ဟော်မုဇ်ရေလက်ကြား (Strait of Hormuz) သို့မဟုတ် ပင်လယ်နီ (Red Sea) တွင် ဖြတ်သန်းသွားလာမှုများ ပိတ်ပင်ခံရမည်ဆိုပါက တရုတ်ရေနံတင် သင်္ဘောများအတွက် ကြီးမားသည့် စိန်ခေါ်မှုကို ရင်ဆိုင်ရနိုင်သည်။

ထို့ပြင် တရုတ်သည် အီရန်ကို သံတမန်ရေးအရ ထောက်ခံပေးနေပြီး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် တိုက်တွန်းနေသလို အစ္စရေး အပါအဝင် ပင်လယ်ကွေ့နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးကိုလည်း ထိန်းသိမ်းထားသည်။

လက်ရှိတွင် အီရန်-အစ္စရေး ပဋိပက္ခ အရှိန်မြင့် လာသည်နှင့်အမျှ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသကို ဖြတ်သန်းမည့် တရုတ်၏ ရည်မှန်းချက်ကြီးသော ပတ်လမ်း၊ ရပ်ဝန်း စီမံကိန်း (BRI) အတွက်လည်း စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေ ရသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

 အီရန်နှင့် အစ္စရေးရှိ တရုတ်နိုင်ငံသားများကို အမြန်ဆုံး ကယ်ထုတ်ရန် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ဇွန်လ ၁၇ ရက် တွင် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ကော်ကျားကွမ် (Guo Jiakun) က ပြောကြားခဲ့သည်။

အစောပိုင်းကလည်း အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က အီရန်၏ မြို့တော် တီဟီရန် (Tehran) တွင် နေထိုင်သူများအားလုံး ချက်ချင်းပြောင်းရွှေ့ကြရန် လူမှုမီဒီယာ၌ ရေးသားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇွန်လ ၁၈

အီရန်နိုင်ငံ၊ တီဟီရန်မြို့တော်ကနေ လူတိုင်းထွက်ခွာရန်ကြပြောပြီးနောက် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် ကနေဒါနိုင်ငံတွင် ပြုလုပ်သည့် စက်မှုထိပ်သီး ၇ နိုင်ငံ (G-7) အစည်းအဝေးမပြီးခင်  ပြန်လည်ထွက်ခွာသွားခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ၏ တင်းမာမှု မြင့်တက်လာသည့် အခြေအနေကြောင့် ကနေဒါမှ အမေရိကန်သို့ စောစော စီးစီး ပြန်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထရမ့်က သူသည် ဝါရှင်တန် (Washington) သို့ ခပ်စောစော ပြန်ရသည့် အကြောင်းရင်းများရှိကြောင်း၊ ကနေဒါ တွင် ဆက်နေချင်သော်လည်း အခြေအနေ အရပ်ရပ်ကြောင့် အစောကြီး ပြန်သွားရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ G7 ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့်လည်း ၎င်းကို နားလည်လိမ့်မည်ဟု သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

G7 အစည်းအဝေးသည် အစ္စရေးနှင့် အီရန်ကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနှင့် သက်ဆိုင်မှုမရှိသဖြင့် ကနေဒါမှ အမြန်ဆုံး ပြန်လည်ထွက်ခွာ လာခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ဆိုသည်။

အီရန်နဲ့အစ္စရေးကြား စစ်ပွဲအတွင်း ဒုံးကျည်ထိမှန်တဲ့အဆောက်အအုံကိုတွေ့ရစဉ်

“ကျနော် အမေရိကန်ကို ပြန်သွားရတဲ့ အကြောင်းရင်းကတော့ အစ္စရေး-အီရန် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် လုပ်စရာရှိလို့ဆိုပြီး ပြင်သစ်သမ္မတ မက်ခရွန် (Emmanuel Macron) က လူသိရှင်ကြား မှားယွင်းပြောကြားခဲ့ ပါတယ်။ တကယ်တော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျနော့်မှာ အဲဒီထက်ကြီးမားတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ရှိပါတယ်” ဟု ထရမ့်က Truth Social လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

G7 အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများက အစ္စရေးကို ထောက်ခံကြောင်း အစီရင်ခံစာအား ဇွန်လ ၁၆ ရက် နှောင်းပိုင်းက ထုတ်ပြန်ခဲ့ ပြီး အစ္စရေး၏ ရန်ဘက်ဖြစ်သည့် အီရန်သည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းကို မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေသော  အဓိကရင်းမြစ် တစ်ခုအဖြစ် တံဆိပ်ကပ်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဒေသတွင်း ရန်လိုမှုများကို လျှော့ချကြရန်လည်း G7 ခေါင်းဆောင်များက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ဇွန်လ ၁၃ ရက်တွင် အစ္စရေးက အီရန်ကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးကတည်းက ၂ နိုင်ငံကြား အပြန် အလှန် တိုက်ခိုက်မှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေကာ ဒေသတွင်း ကျယ်ပြန့်သည့် စစ်ပွဲဖြစ်လာမည့် အခြေအနေကို စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်စေခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၇

အစ္စရေး၏ ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခံနေရသော အီရန်နိုင်ငံ၊ တီဟီရန်မှာ နေထိုင်ကြသူများအားလုံး ဘေးလွတ်ရာသို့ ထွက်ခွာကြရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က သူ၏ လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာမှာ ရေးသား ၍ သတိပေးခဲ့သည်။

သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က “အီရန်အနေနဲ့ သဘောတူညီချက်မှာ လက်မှတ်ထိုးခဲ့သင့်တယ်။ လက်မှတ်ထိုးဖို့လည်း ကျနော် သူတို့ကို ပြောခဲ့ပါ တယ်။ ဘယ်လောက်တောင်ရှက်ဖို့ကောင်းလဲ။ လူ့အသက်တွေလည်း ဆုံးရှုံးနေတယ်။ အရင်က ပြောခဲ့သလိုပါပဲ။ အီရန်အနေနဲ့ နျူကလီးယားလက်နက် ပိုင်ဆိုင်လို့ မရနိုင်ပါဘူး။ ကျနော် ဒါကို ထပ်ခါ တလဲလဲ ပြောခဲ့ပါတယ်။ တီဟီရန်မှာ နေထိုင်တဲ့လူတွေအားလုံး ဘေးလွတ်ရာရွှေ့ပြောင်းသင့်ပါတယ်”ဟု ပြော သည်။

အစ္စရေးသည် အီရန်နိုင်ငံကို ဇွန်လ ၁၂ ရက်က စတင်၍ ဒုံးကျည်များ ပစ်လွှတ်၍ တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် အီရန် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ၃ ဦးသေဆုံးခဲ့သည်။

တီဟီရန်က ထွက်ခွာကြဖို့ သမ္မတထရမ့် ပြောတဲ့စာကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် အစ္စရေးသည် အီရန်နိုင်ငံပိုင် သတင်းဌာနကိုလည်း ဇွန်လ ၁၆ ရက်က တိုက်ခိုက်ခဲ့သလို အီရန်ဘာသာ ရေး ခေါင်းဆောင် ခါမေလီကိုလည်း သတ်ဖြတ်ရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ထံသို့ အစီအစဉ် တင်ပြခဲ့ သည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများကြား အီရန်ဘက်ကလည်း အစ္စရေးနိုင်ငံကို ဒရုန်း အစင်း ၁၀၀ ကျော်ဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက် ခိုက်ခဲ့သည်။

အစ္စရေးနှင့်အီရန်ကြား ဖြစ်ပွားနေသော စစ်ပွဲကို ရပ်တန့်ရန်နှင့် ဆွေးနွေးကြရန် G-7 ခေါင်းဆောင်များက တိုက်တွန်းလျက်ရှိသည်။ 

အစ္စရေးနှင့် အီရန်ကြား ဖြစ်ပွားနေသော စစ်ပွဲအရှိန် မြင့်တက်လာသည့်အတွက် အစ္စရေးနိုင်ငံအတွင်းမှာရှိသည့် တရုတ်နိုင်ငံသားများ အမြန်ဆုံးထွက်ခွာကြရန် အစ္စရေးနိုင်ငံဆိုင်ရာတရုတ်သံရုံးက ထုတ်ပြန်ကြေညာထားသည်။

CNI International News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၇

အီရန်နှင့် ဖြစ်ပွားနေသော စစ်ပွဲအရှိန်မြင့်တတ်လာနေခြင်းကြောင့် အစ္စရေးနိုင်ငံအတွင်းကနေ တရုတ်နိုင်ငံသား များ ထွက်ခွာကြရန် အစ္စရေးနိုင်ငံဆိုင်ရာတရုတ်သံရုံးက ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသားများ အနေဖြင့် အစ္စရေး နိုင်ငံအတွင်းကနေ တတ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံး ထွက်ခွာကြရန်နှင့် ကုန်းလမ်းခရီးကို အသုံးပြု၍ ထွက်ခွာကြရန်လည်း တရုတ်သံရုံးက တိုက်တွန်းထားသည်။

အစ္စရေးသည် အီရန်နိုင်ငံကို ဇွန်လ ၁၂ ရက်က စတင်၍ ဒုံးကျည်များ ပစ်လွှတ်၍ တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် အီရန် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ၃ ဦးသေဆုံးခဲ့သည်။

အစ္စရေးနိုင်ငံကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် အစ္စရေးသည် အီရန်နိုင်ငံပိုင် သတင်းဌာနကိုလည်း ဇွန်လ ၁၆ ရက်က တိုက်ခိုက်ခဲ့သလို အီရန်ဘာသာ ရေး ခေါင်းဆောင် ခါမေလီကိုလည်း သတ်ဖြတ်ရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ထံသို့ အစီအစဉ် တင်ပြခဲ့ သည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများကြား အီရန်ဘက်ကလည်း အစ္စရေးနိုင်ငံကို ဒရုန်း အစင်း ၁၀၀ ကျော်ဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက် ခိုက်ခဲ့သည်။

အစ္စရေးနှင့်အီရန်ကြား ဖြစ်ပွားနေသော စစ်ပွဲကို ရပ်တန့်ရန်နှင့် ဆွေးနွေးကြရန် G-7 ခေါင်းဆောင်များက တိုက်တွန်းလျက်ရှိသည်။ 

CNI International News

တိုင်ပေ၊ ဇွန်လ ၁၇

အမေရိကန်သည် ထိုင်ဝမ်အရေးကို အာရုံသိပ် မစိုက်တော့ဘဲ ပြည်တွင်းတွင် ဒရုန်းများ ထုတ်လုပ်မှုကိုသာ ပိုမို အာရုံစိုက်လာသဖြင့် ထိုင်ဝမ်သည် ချောင်ထိုးခံရမည့် အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ကျွမ်းကျင်ပညာရှင် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က ဇွန်လ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တိုင်ပေအခြေစိုက်  Research Institute for Democracy, Society and Emerging Technology (DSET) အမည်ရှိ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်အဖွဲ့၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် အမေရိကန်ပြည်တွင်း၌  ဒရုန်းအများအပြား ထုတ်လုပ် ရေးကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က သမ္မတအုပ်ချုပ်ရေး အမိန့်ကို လက်မှတ်ထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့မှုအပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ကိုယ်ပိုင် ဒရုန်းနည်းပညာများကို မြှင့်တင်ရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်နေပြီး ပြည်ပနိုင်ငံများ၊ အထူးသဖြင့် တရုတ်အပေါ် မှီခိုအားထားမှုကို လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

ဒရုန်းထုတ်လုပ်နေစဉ် 

အမေရိကန်၏ အစီအစဉ်တွင် ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်၏ Replicator စီမံကိန်းလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထိုစီမံကိန်းသည် တရုတ်၏ မြင့်တက်လာသည့် စစ်အင်အားကို တန်ပြန်ရန် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသအနှံ့ AI နည်းပညာသုံး ဒရုန်းများအား စျေးနှုန်းသက်သာစွာဖြင့် အများအပြား ထုတ်လုပ်ပြီး ဖြန့်ကြက်ချထားမည့် အစီအစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

ထိုကဲ့သို့ ပြည်တွင်း စီမံကိန်းသည် ဒရုန်းထုတ်လုပ်မှုတွင် အဓိက မိတ်ဖက် ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိသည့် ထိုင်ဝမ်အတွက် အလားအလာ မကောင်းကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ယူဆခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်သည် ၂၀၂၈ ခုနှစ်ရောက်လျှင် တစ်လကို ဒရုန်းအစင်းရေး ၁၅,၀၀၀ အထိ ထုတ်လုပ်နိုင်ရန် မျှော်မှန်းထား ပြီး ထိုပမာဏသည် လက်ရှိ ထုတ်လုပ်နေသည့် ပမာဏထက် ၃ ဆခန့် ပိုမိုများပြားသည်။

ထိုင်ဝမ်ထုတ် ဒရုန်းကို တွေ့ရစဉ်

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အမေရိကန်က နိုင်ငံတကာ မိတ်ဖက်များထက် ကျော်လွန်ပြီး ပြည်တွင်းတွင် ကိုယ်ပိုင် ဒရုန်း စီမံကိန်းကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်မည်ဆိုပါက ထိုင်ဝမ်၏ ပေါ်ထွန်းစ ဒရုန်းလုပ်ငန်းသည် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ၏ နည်းပညာဆိုင်ရာ စံသတ်မှတ်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိစေရန် ရုန်းကန်ရမည်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်အနေဖြင့် ဒရုန်းစွမ်းဆောင်ရည်များကို တိုးမြှင့်ရန် ဦးစားပေးနေသော်လည်း ပြည်တွင်း ထုတ်လုပ်မှုနှင့် နိုင်ငံတကာနှင့် ပူးပေါင်းထုတ်လုပ်မှုတို့ကြား ဟန်ချက်ညီစွာ ထိန်းညှိဆောင်ရွက်ရမည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်၏ အခန်းကဏ္ဍကို မျက်ကွယ်ပြုခဲ့မည်ဆိုပါက အမေရိကန်အတွက် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် မဟာဗျူဟာ မြောက် ကာကွယ်ရေး မိတ်ဖက်ဆက်ဆံမှုများကို အားနည်းသွားစေနိုင်သည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဇွန်လ ၁၇

တောင်တရုတ်ပင်လယ်၏ ပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားနေသည့် ရေပြင်များအတွင်း ဖိလစ်ပိုင်နှင့် ဂျပန်က ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်နေချိန်တွင် တရုတ်စစ်တပ်သည် ဇွန်လ ၁၄ ရက်တွင် တောင်တရုတ်ပင်လယ်၌ ကင်းလှည့် မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်၏ တောင်ပိုင်းစစ်ဌာနချုပ်နှင့် တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PLA) တို့က ပူးပေါင်းပြီး ဝေဟင်နှင့်ရေပြင် ကင်းလှည့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု  တောင်ပိုင်းစစ်ဌာနချုပ်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီး တီအန်ကျူလင် (Tian Junli) က ဇွန်လ ၁၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်နှင့်ဂျပန် ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများကို တုန့်ပြန်သည့် အနေဖြင့် PLA က ကင်းလှည့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုသည် ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးကို ခြိမ်းခြောက်ရာ ရောက်ကြောင်း တီအန် က ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်စစ်သင်္ဘောကို တွေ့ရစဉ်

“ဖိလစ်ပိုင်က ဒေသပြင်ပက နိုင်ငံတွေကို အားကိုးပြီး ပူးတွဲကင်းလှည့်မှုတွေကို ပြုလုပ်ခဲ့တာကြောင့် တောင် တရုတ်ပင်လယ်မှာ လုံခြုံရေး အန္တရာယ်တွေကို မြင့်တက်စေခဲ့ပြီး ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်ရေးကို လျော့ပါးစေပါတယ်”  ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

PLA ၏ တောင်ပိုင်းစစ်ဌာနချုပ် စစ်သားများသည် တရုတ်၏ အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နယ်နိမိတ်နှင့် ပင်လယ် ရေကြောင်းဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ရန် တပ်လှန့်နှိုးဆော်မှုကို မြှင့်တင်ထားကြောင်း တီအန်က ပြောသည်။

“တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်း ပြဿနာဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ဘယ်လို စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှု မျိုးကိုမဆို တရုတ်က အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်ထားပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post