CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၅

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးမတည်မငြိမ် ဖြစ်ပွားနေမှုနှင့်အတူ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းမည့် အလားအလာသည် အာမခံချက်မရှိသေးကြောင်း The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဖွမ်သမ် ဝီချာယာချိုင်း (Phumtham Wechayachai) သည် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ပြောင်းလဲ တာဝန် မထမ်းဆောင်မီ ထိုင်းစစ်တပ်နှင့် ကောင်းမွန်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် ၉ လတာ ကာလအတွင်း ဖွမ်သမ်သည် စစ်တပ်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး  ခေတ်မီ လက်နက်ပစ္စည်းများအား ဝယ်ယူခြင်းနှင့် နည်းပညာများကိုလည်း မြှင့်တင်ခဲ့သည်။

မကြာသေးမီက ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားကြား နယ်စပ်ဒေသ ပြဿနာနှင့် ပြည်တွင်း နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း များကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ် ပေတန်တန် ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn Shinawatra) ကို အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာတရားရုံး က ဇူလိုင် ၂ ရက်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ ဆိုင်းငံ့ခဲ့သည်။

ထိုင်းစစ်တပ်ကို တွေ့ရစဉ် 

ထို့နောက် ဇူလိုင် ၂ ရက်တွင် လက်ထောက်ဝန်ကြီးချုပ် သူရိယ ဂျန်ရန်ရီယန်ကစ် (Suriya Jungrungreangkit) က ယာယီဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တစ်ရက်ကြာ တာဝန်ယူခဲ့ပြီးနောက် ဇူလိုင် ၃ ရက်တွင်မူ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဖွမ်သမ်ကို အစိုးရအဖွဲ့သစ်၏ ယာယီဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီ ရက်ပိုင်းအတွင်း ဖွမ်သမ်က စစ်တပ်၏ အာဏာသိမ်းမည့် အလားအလာကို ငြင်းဆိုခဲ့သော်လည်း သူသည် အငြိမ်းစား ဗိုလ်မှူးကြီးတစ်ဦးဖြစ်သဖြင့် ယခုကဲ့သို့ စစ်တပ်အကြီးအကဲဟောင်းကို ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးခန့်အပ်မှုသည် အာဏာသိမ်းမည့် အခြေအနေအား အာမခံချက်မရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်းတွင် အတိတ်ကာလက အာဏာသိမ်းမှုများကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရမည်ဆိုပါက တူညီသည့် အခြေအနေ များကိုသာ တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

အစိုးရအဖွဲ့နှင့် ဝန်ကြီးချုပ်သည် နိုင်ငံ့အရေး ကိစ္စများအား စီမံခန့်ခွဲနိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ပြည်သူလူထု၏ ယုံကြည်ချက် များ ကျဆင်းသွားချိန်တွင် စစ်တပ်က ကြားဝင်ပြီး အာဏာကို ရယူခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ပြီး အရပ်ဘက် အုပ်ချုပ်ရေးကို တစ်ဆင့်ချင်းစီ လွှဲပြောင်းကာ နိုင်ငံရေးလောကမှ စနစ်တကျ ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်ကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။

လက်ရှိ စစ်တပ်၏ အကြီးအကဲသည် စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပါန ခလော်လွတ်သွတ် (Phana Khlaeoplotthuk) ဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ နောက်ထပ် ရွှေ့ကွက်ကို ခန့်မှန်းရ ခက်ခဲသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ခဲ့သည်။

ဖွမ်သမ်ကမူ သူသည် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးပါန အပါအဝင် အခြားစစ်ဘက် ထိပ်သီး ခေါင်းဆောင်များနှင့် စကားပြော ဆိုခဲ့ပြီး စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားလိမ့်မည် မဟုတ်ဟု ပြောကြားခဲ့သော်လည်း ပါနက တစ်စုံတစ်ရာ အရိပ်အမြွက် ပြောကြားခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ပါနသည် စစ်ဦးစီးချုပ်အဖြစ် ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်ပြီး အခြား ကြည်း၊ ရေ၊ လေ အကြီးအကဲများကမူ ယခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် သက်တမ်း ကုန်ဆုံးမည်ဖြစ်သဖြင့် ပါန၏ သက်တမ်းအတွင်း အာဏာသိမ်းမှု အခြေအနေကို ယတိပြတ် ခန့်မှန်းနိုင်ခြင်း မရှိသေးကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့ သည်။

Source: The Nation

CNI International News

ဆစ်ဒနီ၊ ဇူလိုင် ၄

ဩစတြေးလျသည် အမေရိကန်ထံမှ ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၃ ဘီလျံတန်ဖိုးရှိ အသံထက်မြန်သည့် စူပါဆိုးနစ် ဒုံးကျည် များကို ဝယ်ယူမည်ဖြစ်ကြောင်း ဩစတြေးလျဝန်ကြီးချုပ် အန်သိုနီ အယ်လ်ဘန်းနိစ် (Anthony Albanese) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဩစတြေးလျကာကွယ်ရေး စက်မှုလုပ်ငန်းရေးရာဝန်ကြီး ပက် ကွန်ရွိုင်း (Pat Conroy) က အမေရိကန်၏ Raytheon Technologies ကုမ္ပဏီမှ ထုတ်လုပ်သည့် AIM-120C-8 နှင့် AIM-120D-3 ဒုံးကျည်များ ဝယ်ယူမှုကို ဇူလိုင် ၃ ရက်က အတည်ပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုဒုံးကျည်များကို ဩစတြေးလျ၏  F/A-18 နှင့် F-35 တိုက်လေယာဉ်များတွင် အသုံးပြုသွားမည်ဖြစ်ပြီး အသစ် တည်ထောင်ခဲ့သည့် ကြည်းတပ် တပ်ရင်းတစ်ခုကလည်း ထိုဒုံးကျည်များကို ကီလိုမီတာ ၅၀၀ အကွာအဝေးရှိ လေကြောင်းပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ရန် အသုံးပြုသွားမည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နှင့် လူချင်းမတွေ့ဆုံရသေးသည့် အယ်လ်ဘန်းနိစ်ကမူ ဩစတြေးလျ၏ ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်ကို ဂျီဒီပီ၏ ၃ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်း အသုံးပြုရန် အမေရိကန်၏ တောင်းဆိုချက်ကို လိုက်လျောခြင်း မရှိသေးဘဲ ၂၀၃၃ ခုနှစ်တွင် ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်ကို ၂ ဒသမ ၃ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း ပြောကြာခဲ့သည်။

စူပါဆိုနစ်ဒုံးကျည်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဝါရှင်တန်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကို ရူဘီယို (Marco Rubio) နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည့် ဩစတြေးလျ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ပန်နီ ဝေါင် (Penny Wong) ကမူ ဩစတြေးလျသည် ကာကွယ်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်များကို မြှင့်တင်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍအတွက် ထပ်ဖြည့်ရမယ့် အရာတွေ ရှိတယ်ဆိုတာကို ကျနော် သိပါတယ်။ ကျနော်တို့ဟာ လိုအပ်ချက်တွေကို ဖြည့်ဆည်းဖို့ ငွေကြေးသုံးစွဲသွားမှာပါ”ဟု ဝေါင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အယ်လ်ဘန်းနိစ်သည် ပြီးခဲ့သည့်လက ကနေဒါတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် စက်မှုထိပ်သီး ၇ နိုင်ငံ (G-7) အစည်းအဝေး၌ ထရမ့်နှင့် သီးသန့်တွေ့ဆုံရန် စီစဉ်ခဲ့သော်လည်း ထိုအချိန်က အစ္စရေးနှင့် အီရန်ကြား စစ်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သဖြင့် ထရမ့် သည် အမေရိကန်သို့ စောစီးစွာ ပြန်လည်ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။

အယ်လ်ဘန်းနိစ်သည် တရုတ်၏ စစ်ရေးအင်အား ကြီးမားလာမှုကို တုံ့ပြန်ရန်အတွက် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ဥရောပနှင့် အမေရိကန်ထံမှ ဒုံးကျည်များကို ဝယ်ယူရန် ဒေါ်လာ ၄၇ ဘီလျံ အသုံးပြုသွားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

တိုင်ပေ၊ ဇူလိုင် ၄

ဂျာမနီကုမ္ပဏီများသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဒရုန်းစျေးကွက်ကို လွှမ်းမိုးထားသည့် တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် မှီခို အားထားမှု အား လျှော့ချပြီး ထိုင်ဝမ်ထံမှ ဒရုန်းများကို ပိုမိုဝယ်ယူရန် မျှော်လင့်နေကြသည်ဟု DW သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်၏ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်အဖွဲ့ဖြစ်သည့် DSET အဖွဲ့၏ ယခုလအတွင်း ထုတ်ပြန်သော အစီအရင်ခံစာတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ပထမသုံးလပတ် ကာလအတွင်း ဂျာမနီသည် ထိုင်ဝမ်လုပ် ဒရုန်းများကို ဒုတိယအများဆုံး ဝယ်ယူ သော နိုင်ငံဖြစ်လာကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

“ဒရုန်းဝယ်ယူမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး တရုတ်ကို မှီခိုနေရတဲ့ အခြေအနေက တဖြည်းဖြည်း လျှော့ချဖို့ ကြိုးပမ်းနေပါ တယ်” ဟု ဂျာမနီစစ်တက္ကသိုလ်မှ ထောက်လှမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးလေ့လာမှုစင်တာ (CISS) မှ သုတေသီတစ်ဦး ဖြစ်သည့် ဗီရီနာ ဂျက်ဆင် (Verena Jackson) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်ကို ၎င်း၏ နယ်နိမိတ် တစ်ခုအဖြစ် ကြေညာထားသည့် တရုတ်ကမူ ထိုင်ဝမ်နှင့် အခြားနိုင်ငံများကြား သံတမန်ရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ဆက်ဆံမှုများကို အပြင်းအထန် ဝေဖန်ရှုတ်ချလေ့ရှိသည်။

ထိုင်ဝမ်ထုတ် ဒရုန်းကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်နှင့် ဂျာမနီကြား နီးကပ်သည့် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကြောင့် ထိုင်ဝမ်ထံမှ ဒရုန်းများ၊ ဒရုန်း အစိတ်အပိုင်းများကို ပိုမိုဝယ်ယူလိုသော ဂျာမနီ၏ အိုင်ဒီယာအား တရုတ်အစိုးရက ဒေါသထွက်ဖွယ်ရှိနေသည်။

တရုတ်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဒရုန်းထုတ်လုပ်မှု စုစုပေါင်း၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကြားရှိနေပြီး ဒရုန်း စျေးကွက်ကို လွှမ်းမိုးထားဆဲ ဖြစ်နေသည့်တိုင် ထိုင်ဝမ်သည်လည်း ဒရုန်းထုတ်လုပ်ရေးတွင် ပေါ်ထွန်းစ စျေးကွက် တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ကြောင်း ဂျက်ဆင်က ပြောသည်။

“ထိုင်ဝမ်ကုမ္ပဏီတွေအတွက် အားသာချက်ကတော့ တရုတ်နဲ့ ပတ်သက်မှုမရှိတဲ့ အရာတွေကို လုပ်ဆောင်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ကျနော်တို့ရဲ့ ဥရောပမိတ်ဖက်တွေအတွက် ကြီးမားတဲ့ ဆွဲဆောင်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်” ဟု DSET အဖွဲ့မှ အမျိုးသားလုံခြုံရေး ပရိုဂရမ်၏ လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး ဟောင်လန် တီအန် (Hong-Lun Tiunn) က ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်ကတည်းက ထိုင်ဝမ်သည် ကိုယ်ပိုင်ဒရုန်း ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းကို အရှိန်မြှင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး တရုတ်က လွှမ်းမိုးထားသည့် ဒရုန်းစျေးကွက်ထဲကို ထိုးဖောက် ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၏ ဒုတိယနှစ်ဝက်အတွင်း ဥရောပသည် အမေရိကန်ကို ကျော်တက်ပြီး ထိုင်ဝမ်ဒရုန်းများအား အဓိက တင်သွင်းဝယ်ယူသည့် စျေးကွက်ဖြစ်လာခဲ့သည်ဟု DSET အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: DW

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၄

ဘူဂျထိုင်းပါတီခေါင်းဆောင် အနူတင် ချန်ဗီရာကူလ် (Anutin Charnvirakul) က ၎င်းအား ထိုင်းယာယီအစိုးရ အဖွဲ့၏ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် အဆိုတင်သွင်းခဲ့သည့် ပြည်သူ့ပါတီ၏ အဆိုပြုချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

၎င်းအား ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် မဲပေးရွေးချယ်ရန် ပြည်သူ့ပါတီ၏ အဆိုပြုချက်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ အနူတင်သည် ဇူလိုင် ၃ ရက်က လွှတ်တော်တွင် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ထို့နောက် အောက်လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်း၍ ရွေးကောက်ပွဲအသစ် မပြုလုပ်မီ အချိန်အထိ ယာယီအစိုးရအဖွဲ့၏ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရဖွယ်ရှိပြီး အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ဖွယ်ရှိသည်။

ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပြည်သူ့ပါတီခေါင်းဆောင် နတ်သာဖွန် ရူအန်ပန်ညာဝတ် (Natthaphong Ruengpanyawut) နှင့် အရင်ဆုံး ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ပြီး အဆိုပြုချက်နှင့်ပတ်သက်သည့် အချက်အလက်များကို နားထောင်သွားမည်ဟု အနူတင်က ပြောသည်။

အနူတင်နဲ့ ပြည်သူ့ပါတီခေါင်းဆောင် နတ်သာဖွန် ရူအန်ပန်ညာဝတ်ကို တွေ့ရစဉ်

သက်ဆိုင်ရာပါတီ ခေါင်းဆောင်များထံမှ ထုတ်ပြန်ချက်များ မျိုးစုံထွက်ပေါ်နေမှုကို စိုးရိမ်ပြီး တိုက်ရိုက်ဆွေးနွေးမှု များ ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် ဘူဂျထိုင်းပါတီတွင်း ဆွေးနွေးမှုကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်မည် ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

လက်ရှိနိုင်ငံရေး အခြေအနေတွင် အတိုက်အခံအဖြစ် ရပ်တည်နေမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး မေးမြန်းခံရချိန်၌ အနူတင်က သူသည် နိုင်ငံ၏ အကောင်းဆုံး အကျိုးစီးပွားများကို ရှေ့တန်းတင်၍ ၎င်း၏ တာဝန်ဝတ္တရားများကို ခိုင်မာစွာ ထမ်းဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ပြည်သူများအနေဖြင့် စိုးရိမ်ပူပန်စရာမလိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့ သည်။

တစ်ရက်တည်းမှာပင် နက်သာဖွန်သည် အတိုက်ခံပါတီ ၅ ခုမှ ခေါင်းဆောင်များနှင့် လွှတ်တော်တွင် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ် လွှတ်တော်သက်တမ်းအတွက် ပထမအကြိမ် ပုံမှန်အစည်းအဝေး ကျင်းပရန် ပြင်ဆင်ခဲ့ကြ သည်။

အနူတင်နဲ့ အတိုက်အခံပါတီများကိုတွေ့ရစဉ်

ယနေ့ ပြုလုပ်သည့် အစည်းအဝေး၏ ရည်ရွယ်ချက်သည် ကြီးမားသော အရေးကိစ္စများကို ရှေ့ဆက်လုပ်ဆောင်မှု တွင် အတိုက်အခံ အင်အားစု၏ အခန်းကဏ္ဍအား ဆွေးနွေးရန်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပါတီတစ်ခုချင်းစီ၏ ရပ်တည်ချက်များ ကို အပြန်အလှန် လေးစားရန် အရေးကြီးကြောင်းနှင့် ကြားဝင်စွက်ဖက်ခြင်း မပြုသင့်ကြောင်း နက်သာဖွန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အနူတင်ကလည်း ဘူဂျထိုင်းပါတီသည် အခြားအတိုက်အခံပါတီ လေးခုနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေကြောင်း၊ အတိုက်အခံ ခေါင်းဆောင်များ၏ အစည်းအဝေးသည် နွေးထွေးမှုရှိပြီး ထိရောက်သည့် ဆွေးနွေးမှုများရှိခဲ့ကြောင်း၊ ဘူဂျထိုင်းပါတီသည် အခြားအတိုက်အခံ ပါတီများနှင့်အတူ အစိုးရအဖွဲ့ကို စေ့စေ့စပ်စပ် ကြည့်ရှုစစ်ဆေးသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI International News

တိုင်ပေ၊ ဇူလိုင် ၃

ထိုင်ဝမ်သည် နှစ်စဉ်ပြုလုပ်နေကျ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို ဇူလိုင် ၉ ရက်တွင် စတင်ပြုလုပ်ရန် ပြင်ဆင်နေသည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုတွင် ပထမဆုံး အနေဖြင့် မြို့ပြ အသက်ရှင် လွတ်မြောက်ရေး လေ့ကျင့်မှုကိုပဲ ပေါင်းစပ် ထည့်သွင်းသွားမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို ရှည်ကြာသည့် တိုက်ပွဲဆင်နွှဲနိုင်သဖြင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ကာကွယ်ရေးနှင့် အရပ်ဘက်၏ ကြံ့ကြံ့ခံ ရပ်တည်နိုင်မှုကို မြှင့်တင်ရန် လိုအပ်နေသဖြင့် သမားရိုးကျ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွင် အရပ်ဘက် လေ့ကျင့် မှုများကိုပါ ထည့်သွင်းပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

(၄၁)ကြိမ်မြောက် Han Kuang စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို ဇူလိုင် ၉ ရက်မှ ၁၈ ရက်အထိ ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ပြီး ၂၄ နာရီပတ်လုံး စစ်ဆင်ရေး အသင့်ရှိမှုကို စမ်းသပ်သွားမည်ဟု ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ဇူလိုင် ၂ ရက် တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေး အစည်းအဝေးလုပ်စဉ်

ယခုနှစ် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွင် အရပ်သားများ ပူးပေါင်း ပါဝင်လာမည်ဖြစ်ပြီး ထိုအစီအစဉ်သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ထိုင်ဝမ်သမ္မတ လိုင်ချင်တေး (Lai Ching-te) ၏ အရပ်ဘက် ကာကွယ်ရေးပုံစံကို အဆင့်မြှင့်တင်လိုက်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

အရပ်ဘက် လေ့ကျင့်မှုများတွင် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်မှုများ၊ လူအများအပြားကို ဘေးလွတ်ရာ ပြောင်းရွှေ့ပေးမှုများ၊ အရေးကြီးသည့် အခြေခံ အဆောက်အအုံများကို ကာကွယ်ပေးမှုများ ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။

စစ်ပွဲဖြစ်ပွားလာချိန်တွင် မည်ကဲ့သို့ တုံ့ပြန် ဆောင်ရွက်ရမည်ဆိုခြင်းကို အရပ်သားများကပါ သိရှိနားလည်စေရန် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားနေသည့် အသွင်ဖြင့် သရုပ်ဖော် လေ့ကျင့်ရန် စီစဉ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

အသင့် အနေအထား ရှိနေမှသာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို  ထိန်းသိမ်းထားနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အရပ်ဘက် ကာကွယ်ရေး နှင့် စစ်စည်းရုံးမှုများသည် ထိုင်ဝမ်၏ ကာကွယ်ရေးအတွက် အရေးကြီးကြောင်း ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဌာန၏ စစ်ဆင်ရေး စီမံချက်ရေးဆွဲရေးဌာန၏ အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ် တန်ချီရှင်း (Tung Chi-hsing) က ပြောကြား ခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၃

ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယား နယ်စပ်ပဋိပက္ခသည် ထိုင်းတွင် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို ဖြစ်ပွားစေခဲ့ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ တရားရုံးက ဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် (Paetongtarn Shinawatra)အား ကျင့်ဝတ်သိက္ခာ ချိုးဖောက်မှုဖြင့် ရာထူးမှ ဆိုင်းငံ့ခဲ့သည်။

အကယ်၍ ပေတုန်တန်သည် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင်မည်ဆိုပါက ထိုင်းနိုင်ငံသည် အန္တရာယ်ရှိနိုင်သည့် အခြေအနေကိုလည်း တရားရုံးက အရိပ်အမြွက်ဖော်ပြခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် တရားရုံး၏ နောက်ဆုံး စီရင်ချက် မချမီ အချိန်အထိ ပေတုန်တန်သည် ရာထူးမှ ဆိုင်းငံ့ ခံထားရမည် ဖြစ်ပြီး နောက်ထပ် ဖြစ်လာနိုင်သည့် အချက်များကို လေ့လာကြည့်မည်ဆိုပါက အောက်ပါအတိုင်း တွေ့ရမည် ဖြစ်သည်။

ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

ယာယီဝန်ကြီးချုပ်
**************
ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သည့် သူရိယ ဂျူအန်ရွန်ရူအန်ကစ် (၇၀ နှစ်)က ယာယီဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ယူ ထားမည်ဖြစ်သည်။

တရားရုံး ကြားနာစစ်ဆေးမှု
************************
ပေတုန်တန်သည် ကျင့်ဝတ်သိက္ခာ ချိုးဖောက်မှုကို ခုခံလျှောက်လှဲရန် အချိန် ၁၅ ရက် ရရှိထားပြီး တရားရုံးက ၎င်းအား ရာထူးမှ ဖယ်ရှားရန် သင့်၊မသင့်ကို ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်သွားမည်ဖြစ်သည်။

ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

ရာထူးအသစ်
************
ပေတုန်တန်သည် ဇူလိုင် ၃ ရက်တွင် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုပြီးနောက် အစိုးရအဖွဲ့ထဲတွင် ဆက်ရှိနေမည်ဖြစ်သည်။ 

ထို့ကြောင့် သူသည် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် မဟုတ်ဘဲ ဝန်ကြီးတစ်ဦးအဖြစ် အစိုးရအစည်းအဝေးများကို တက်နိုင် မည်ဖြစ်သည်။

ကောက်ချက်ချ ရမည်ဆိုပါက ပြစ်မှုထင်ရှား တွေ့ရှိလျင် ပေတုန်တန်သည် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ဆုံးရှုံးရနိုင်ကာ နိုင်ငံရေးလောကမှလည်း တားမြစ်ပိတ်ပင်ခံရဖွယ်ရှိသည်။

ထိုင်းတွင် လာမည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၈ ရက်တွင် ပြုလုပ်ရမည် ဖြစ်သော်လည်း လက်ရှိ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲကို သတ်မှတ်ထားသည့် ရက်ထက်စောပြီး ကျင်းပရမည် ဖြစ်သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၃

တွင်းထွက်ပစ္စည်းကဏ္ဍတွင် တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို စိုးရိမ်နေရချိန်၌ အမေရိကန်၊ ဂျပန်၊ အိန္ဒိယနှင့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံတို့သည် အရေးကြီးသည့် တွင်းထွက်ပစ္စည်းများဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်တစ်ခုကို ဇူလိုင် ၂ ရက်က ကြေညာခဲ့ကြောင်း DW သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

Quad ဟု လူသိများသည် ထို ၄ နိုင်ငံအဖွဲ့သည် နည်းပညာ အသစ်များအတွက် လိုအပ်သည့် တွင်းထွက်ပစ္စည်းများ ထောက်ပံ့မှုကို တည်ငြိမ်စေရန် လက်တွဲလုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ကြသည်။

“တွင်းထွက်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်မှုနဲ့ သန့်စင်မှုတွေအတွက် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတည်းကိုပဲ မှီခိုနေရတာဟာ မိမိတို့ရဲ့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေအတွက် အနိုင်ကျင့်ခံရမှု၊ စျေးကစားမှုနဲ့ ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက် ပြတ်တောက်မှုတွေနဲ့ ကြုံတွေ့စေခဲ့ပါတယ်”ဟု Quad အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံမှုကြောင့် အမေရိကန်နှင့် အခြား Quad အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကြား တင်းမာမှု မြင့်တက်နေချိန်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကို ရူဘီယို (Marco Rubio) သည် ဝါရှင်တန်၌ ဂျပန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး တာကီရှီ အိုင်ဝါယာ(Takeshi Iwaya)၊ အိန္ဒိယပြည်ပရေးရာဝန်ကြီး ဂျိုင်ရှန်ကာ(Subrahmanyam Jaishankar) နှင့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ပန်နီဝေါင် ( Penny Wong) နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

အိန္ဒိယပြည်ပရေးရာဝန်ကြီး ဂျိုင်ရှန်ကာ၏ X မှာတင်ထားစဉ်

ယနေ့ တွေ့ဆုံမှုသည် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် မဟာဗျူဟာမြောက် တည်ငြိမ်မှုကို တိုးမြှင့်စေရန်နှင့် လွတ်လပ် ပွင့်လင်းသည့် ဒေသအဖြစ် ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းရန်ဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယပြည်ပရေးရာဝန်ကြီး ဂျိုင်ရှန်ကာက X လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

အစီအစဉ်၏ အသေးစိတ် အချက်အလက် အနည်းငယ်ကိုသာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး တရုတ်ကို တိုက်ရိုက် အမည်တပ် ပြောဆိုခဲ့ခြင်း မရှိသော်လည်း တွင်းထွက်ပစ္စည်းများ ရရှိရန်အတွက် တရုတ်အပေါ် မှီခိုအးထားမှုကို လျှော့ချလို သည့် ရည်ရွယ်ချက်အား ရှင်းလင်းစွာ မြင်တွေ့နေရသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်နှင့် အခြားနိုင်ငံများသည် တစ်ပိုင်းလျှပ်ကူး ပစ္စည်းများနှင့် အခြားနည်းပညာများအတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်သည့် မြေရှားသတ္တုများကို ရရှိရေး တရုတ်အပေါ် မှီခိုခဲ့ရသည်။

တောင်တရုတ်ပင်လယ်နှင့် အရှေ့တရုတ်ပင်လယ်တို့တွင် ရန်လိုသည့် လှုပ်ရှားမှုများသည် ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်း ရေးနှင့် တည်ငြိမ်ရေးကို ခြိမ်းခြောက်နေကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

Quad အဖွဲ့သည် ယခုတွေ့ဆုံမှု မတိုင်မီ ထရမ့် သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုပြီးနောက် ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ကလည်း နောက်ဆုံးအကြိမ် တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။

Source: DW

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဇူလိုင် ၂

တရုတ်နိုင်ငံ ဘေဂျင်းမြို့တော်တွင် လာမည့် ဆောင်းဦးရာသီ၌ ကြီးမားသည့် စစ်ရေးပြအခမ်းအနား ပြုလုပ် မည်ဖြစ်သည်။

ထိုစစ်ရေးပြ အခမ်းအနားသည် ထိုင်ဝမ်ကို အာရုံစိုက်ခြင်း မဟုတ်သော်လည်း ထိုင်ဝမ်ကို သတင်းစကားအချို့ ပေးပို့ဖွယ်ရှိကြောင်း စောင့်ကြည့်လေ့လာသူများက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အထူးသဖြင့် တရုတ်သည် ထိုစစ်ရေးပြ အခမ်းအနားတွင် စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများ အပြင် တရုတ်နှင့် ထိုင်ဝမ်ကြား သမိုင်းကြောင်း ချိတ်ဆက်မှုများကိုပါ ထုတ်ဖော်ပြသဖွယ်ရှိပြီး နိုင်ငံရေးမက်ဆေ့ချ်များ ပေးပို့လိမ့်မည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။

စက်တင်ဘာ ၃ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့် ထိုစစ်ရေးပြ အခမ်းအနားသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ် အဆုံးသတ်သည့် နှစ်ပေါင်း ၈၀ ပြည့် နှစ်ပတ်လည်နှင့် တိုက်ဆိုင်နေသည်။

ထိုစစ်ရေးပြ အခမ်းအနားအတွင်း တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PLA) ၏ ခေတ်အမီဆုံးနှင့် နောက်ဆုံးပေါ် လက်နက်များ ပါဝင်မည်ဖြစ်ပြီး တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) က တရုတ်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒနှင့် စစ်တပ်အပေါ် ထားရှိသည့် အနာဂတ်ရည်ရွယ်ချက်များကို မိန့်ခွန်းပြောကြားဖွယ်ရှိသည်။

ထိုင်ဝမ်စစ်ရေးပြနေစဉ်

ထိုစစ်ရေးပြ အခမ်းအနားတွင် ထိုင်ဝမ်နှင့်ပတ်သက်သည့် အကြောင်းအရာများ ပါဝင်လိမ့်မည် မဟုတ်ဘဲ တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ယခင်ကတည်းက ကြေညာထားပြီးဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် PLA သည် ၎င်း၏ နောက်ဆုံးပေါ် ပဉ္စမမျိုးဆက် တိုက်လေယာဉ်များ၊ တိုက်ချင်းပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များ၊ မောင်းသူမဲ့ လက်နက်စနစ်များ အပါအဝင် ခေတ်မီလက်နက်များကို ထုတ်ဖော်ပြသဖွယ်ရှိသည်။
PLA ရေတပ်၏ နောက်ဆုံးပေါ် လေယာဉ်တင် သင်္ဘောကိုလည်း ပြသမည်ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်ကလည်း တရုတ်သည် လေယာဉ်တင်သင်္ဘောပေါ်မှ ပျံတက်နိုင်သည့် တိုက်လေယာဉ် အမျိုးအစားသစ်များကို ထုတ်ဖော်ပြသဖွယ်ရှိကြောင်း နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာက ဖော်ပြခဲ့သည်။

မကြာသေးမီက တရုတ်၏ လေယာဉ်တင် သင်္ဘောများသည် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအနီးတွင် မောင်းနှင်ခဲ့ပြီး ထိုင်ဝမ် အရှေ့ဘက်ကမ်းလွန်၌ တရုတ်တိုက်လေယာဉ်များ ပျံသန်းခဲ့သည်။

လေယာဉ်တင် သင်္ဘောပေါ်မှ ပျံတက်နိုင်သည့် တိုက်လေယာဉ် အမျိုးအစားသစ်များကို ထုတ်ဖော် ပြသခြင်းသည် တိုက်ပွဲဝင်ရန် အသင့်အနေအထား ရှိနေမှုကို ပြသခြင်းဖြစ်ကြောင်း တရုတ်စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ လေ့လာသုံးသပ်သူ ဝေတုန်ရှု (Wei Dongxu) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် J-15T နှင့် J-35 တိုက်လေယာဉ်များကိုလည်း အဆင့်မြှင့်တင်ပြီး စစ်ရေးပြ အခမ်းအနားတွင် အလှပြ ပျံသန်းဖွယ်ရှိသည်ဟု ဝေက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၂

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump)၏ အတွင်းစည်းမှ လူများအသုံးပြုသည့် အီးမေးလ်များကို ပိုမိုခိုးယူပြီး လူသိရှင်ကြား ထုတ်ပြန်မည်ဟု အီရန်နှင့် ဆက်နွှယ်သော ဟက်ကာများက ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ ထရမ့်၏ လက်ထောက်များ၏ အီးမေးလ်များကို မီဒီယာများထံ ဖြန့်ဝေခဲ့ ပြီးနောက် ထိုကဲ့သို့ ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဇွန်လ ၂၈ ရက်နှင့် ၃၀ ရက်များတွင် ရိုက်တာသတင်းဌာနနှင့် အွန်လိုင်းမှ ဆက်သွယ်ခဲ့သည့် Robert အမည်ရှိ ဟက်ကာအုပ်စုက ၎င်းတို့တွင် အိမ်ဖြူတော်ဝန်ထမ်းချုပ် ဆူစီ ဝိုင်းလ်စ် (Susie Wiles) ၊ ထရမ့်၏ ရှေ့နေ လင်ဆေး ဟော်လီဂန် (Lindsey Halligan) ၊ ထရမ့်၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ရော်ဂျာ စတုန်း (Roger Stone) နှင့် ထရမ့်၏ ရန်ဘက် လိင်ဖျော်ဖြေရေး သရုပ်ဆောင် စတော်မီ ဒန်နီယယ် (Stormy Daniels) တို့၏ အီးမေးလ် အကောင့်များမှ အီးမေးလ်ပေါင်း ၁၀၀ gigabyte ခန့် ရရှိထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

 အီရန်ဟက်ကာ ပုံဖော်ထားစဉ်

Robert အဖွဲ့က ထိုအီးမေးလ်များကို ရောင်းချဖွယ်ရှိပြီး ၎င်းတို့၏ အစီအစဉ် အသေးစိတ်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ထို့ပြင် ထိုအီးမေးလ်များသည် မည်သည့် အကြောင်းအရာများ ဖြစ်သည်ဆိုခြင်းကိုလည်း ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခဲ့ ခြင်းမရှိပေ။

အမေရိကန် အစိုးရရှေ့နေချုပ် ပမ် ဘွန်ဒီ (Pam Bondi) က ထိုတိုက်ခိုက်မှုသည် ကြီးမာသည့် ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက် မှုဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

“အမျိုးသားလုံခြုံရေးကို ချိုးဖောက်တဲ့ ဘယ်သူ့ကိုမဆို အပြည့်အဝ စုံစမ်းစစ်ဆေးသွားမှာဖြစ်ပြီး တရားဥပဒေအရ စီရင်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်”ဟု အိမ်ဖြူတော်နှင့် FBI တို့က FBI ညွှန်ကြားရေးမှူး ကက်ရှ် ပက်တယ် (Kash Patel) ၏ ထုတ်ပြန်ချက်ကို ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုဆိုက်ဘာ တိုက်ခိုက်မှုသည် ဒစ်ဂျစ်တယ် ဝါဒဖြန့်မှုထက် မပိုဘဲ ပစ်မှတ်များသည်လည်း တိုက်ဆိုင်မှု မဟုတ် ကြောင်း၊ သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို ထိခိုက်နစ်နာစေရန်နှင့် မိမိတို့နိုင်ငံအတွက် တာဝန်ထမ်းဆောင်ပေးနေသည့် ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများကို သိက္ခာချရန် စနစ်တကျ လုပ်ဆောင်သည့် ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ကြောင်း ဆိုက်ဘာ ကာကွယ်ရေးအေဂျင်စီ CISA က X လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ဟက်ကာတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ဟော်လီဂန်၊ စတုန်းနှင့် ဒယ်နီယယ်၏ ကိုယ်စားလှယ်တို့ကမူ ရိုက်တာ သတင်းဌာန၏ မှတ်ချက်ပေးရန် တောင်းဆိုချက်ကို တုံ့ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အီရန်အထူးတာဝန်အဖွဲ့ကလည်း မှတ်ချက်တောင်းခံသည့် မက်ဆေ့ချ်ကို တုံ့ပြန်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ 

အတိတ်ကာလကမူ အီရန်သည် ဆိုက်ဘာ တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခြင်းမရှိကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

Robert အဖွဲ့သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ကာလ၏ နောက်ဆုံးလများတွင် ပေါ်ပေါက်လာသည့် ဟက်ကာအဖွဲ့ဖြစ်ပြီး ထရမ့်၏ မဟာမိတ်များ၏ အီးမေးလ် အကောင့်များကို ဟက်ခဲ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ