CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၈

အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာ့ရေးရာများတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ဆက်လက် ပါဝင်နေသဖြင့် နိုင်ငံအများအပြားသည် အမေရိကန်နှင့် နီးကပ်သော ဆက်ဆံရေး တည်ဆောက်ရာ၌ အကျိုးကျေးဇူးများနှင့် အန္တရာယ်များကို ချိန်ဆနေ ကြသည်။

စစ်ရေးအထောက်အကူမှအစ၊ နည်းပညာ အကူအညီအလယ်၊ စီးပွားရေးအရ မိတ်ဖက်ဆက်ဆံမှုများအဆုံး အမေရိကန်နှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်နေရခြင်းသည် အခွင့်အလမ်းများသာမက စိန်ခေါ်မှုများ ကိုလည်း ကြုံတွေ့ရလေ့ရှိသည်။

အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် စစ်အင်အားနှင့် စီးပွားရေးအင်အား အကြီးဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ပြီး ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေး ကောင်စီတွင် အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်ကာ သံတမန်ရေးရာ သြဇာလွှမ်းမိုးမှု အားကောင်းသဖြင့် နိုင်ငံအများစုက အမေရိကန်နှင့် မိတ်ဖက်ဖြစ်ချင်ကြသည်။

အမေရိကန်နှင့် ခိုင်မာသော ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းထားသည့် နိုင်ငံများသည် ကုန်သွယ်ရေး အကျိုးအမြတ်များ ရရှိလေ့ရှိသည်။ အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကုန်ပစ္စည်းနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများကို အများဆုံးဝယ်ယူ တင်သွင်း သည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်။

 တရုတ်နဲ့အမေရိကန်ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် မကြာသေးမီက သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က အမေရိကန်၏ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများ အပါအဝင် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ နိုင်ငံများအပေါ် ကုန်သွယ်ခွန်များ တိုးမြှင့်ကောက်ခံကြောင်း ကြေညာခဲ့သည့်အတွက် အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်သည့် နိုင်ငံအားလုံးကို ထိခိုက်စေခဲ့သည်။

အမေရိကန်နှင့် ပြိုင်ဘက်အဖြစ် ရှုမြင်ခံထားရသည့် တရုတ်နိုင်ငံသည် အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကို အရှိန်မြှင့်တင်ခဲ့သဖြင့် အခြားနိုင်ငံများကိုလည်း စိုးရိမ်စေခဲ့သည်။

တရုတ်သည် အမေရိကန်ပြီးလျှင် ဒုတိယမြောက် စီးပွားရေး အင်အားအကြီးဆုံး နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အမေရိကန်နှင့် ဆက်ဆံရေး အဆင်မပြေသည့် နိုင်ငံများနှင့် ခိုင်မာသည့် ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ထားသည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးတွင် အမြဲတမ်းရန်သူ၊ အမြဲတမ်းမိတ်ဆွေမရှိ၊ အမြဲတမ်း အကျိုးစီးပွားသာ ရှိသည် ဆိုသည့် ဆိုရိုးစကားသည် လက်တွေ့ကျသည့် ဆိုရိုးစကားဖြစ်သည်။

သမိုင်းကြောင်းကို ပြန်လည်သုံးသပ် ရမည်ဆိုလျှင်လည်း အမေရိကန်သည် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသည့် မိတ်ဖက် ဆက်ဆံရေးများ ပုံသေမရှိဘဲ မဟာဗျူဟာအရ လိုအပ်လျင် လိုအပ်သလို ပြောင်းလဲခဲ့သည်။

ဥပမာအားဖြင့် အမေရိကန်သည် အီရန်၏ ရှားဘုရင်၊ အီရတ်ခေါင်းဆောင် ဆက်ဒမ် ဟူစိန် (Saddam Hussein) နှင့် အာဖဂန်နစ္စတန်၏ မူဂျာဟီဒင် လက်နက်ကိုင်များကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သော်လည်း အမေရိကန်၏ အကျိုး စီးပွားများ ပြောင်းလဲသွားချိန်တွင် ထိုဆက်ဆံရေးများ ကျိုးပျက်သွားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်နှင့် တရုတ် ပြိုင်ဆိုင်မှုများ ပြင်းထန်နေသဖြင့် နိုင်ငံအများစုသည် ၎င်းတို့၏ ဆက်ဆံရေး များကို ထိန်းညှိပြင်ဆင်နေရသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ၊ ဗီယက်နမ်၊ ဆော်ဒီနှင့် အခြားနိုင်ငံများသည် အမေရိကန်နှင့်သာမက အမေရိကန်၏ ပြိုင်ဘက်များ ဖြစ်သည့် တရုတ်၊ ရုရှားနိုင်ငံတို့နှင့် လက်တွဲလုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

ထိုနိုင်ငံများသည် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေးအတွက် သစ္စာစောင့်သိမှုကြောင့် မဟုတ်ဘဲ လက်တွေ့ကျသည့် ချဉ်းကပ် မှုဖြင့် လုပ်ဆောင်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် နှစ်ဖက်စလုံးထံမှ အကျိုးအမြတ်များကို ရရှိခဲ့ပြီး တစ်ဖက်ကနိုင်ပြီး၊ တစ်ဖက်က ရှုံးသည့် ယှဉ်ပြိုင်မှု ကစားပွဲထဲတွင် ပိတ်မိခဲ့ကြခြင်းမရှိပေ။

အမေရိကန်နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ခြင်းသည် ကြီးမားသည့် ကောင်းကျိုးများ ရရှိနိုင်ပြီး တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဂျပန်တို့ သည် အမေရိကန်၏ လုံခြုံရေး အကာအကွယ်အောက်တွင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အင်အားကြီးနိုင်ငံများအဖြစ် တည်ထောင်နိုင်ခဲ့ကြသည်။

နေတိုးအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများကြားတွင်လည်း စစ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများနှင့် ထောက်လှမ်းရေးသတင်းများ မျှဝေရာတွင် အမေရိကန်၏ အထောက်အကူကို ရရှိခဲ့သည်။

သို့သော် ထရမ့် လက်ထက်တွင် အမေရိကန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ မှန်းဆမရခြင်းသည် နောက်ထပ် စိန်ခေါ်မှု တစ်ခုဖြစ်နေသည်။

ဂျာမနီ၊ ကနေဒါနှင့် တောင်ကိုရီးယားတို့ကဲ့သို့ မဟာမိတ်များသည် အမေရိကန်နှင့် ဆယ်စုနှစ်များစွာ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး တင်းမာမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအနေဖြင့် ဤနိုင်ငံရေး စက်ဝန်းအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ပြီး မည်သည့် အစိုးရ တစ်ခုတည်းကိုမျှ အလွန်အကျွံ အားကိုးခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ရမည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

တရုတ်နဲ့အမေရိကန်ကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်၏ အာဏာအပျော့ (Soft power) အပျော့ကလည်း အခြားနိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးတွင် အဓိက ကျသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသည်။

အမေရိကန် ရုပ်ရှင်များ၊ မီဒီယာများ၊ အမေရိကန်ယဉ်ကျေးမှုနှင့် အမေရိကန်၏ ကုန်ပစ္စည်း အမှတ်တံဆိပ် များသည် အခြားနိုင်ငံများအပေါ် လွှမ်းမိုးထားပြီး အခြားနိုင်ငံများတွင် နေထိုင်သူများ၏ အတွေးအမြင်ကို ပုံဖော်နေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယနေ့ခေတ် ပြောင်းလဲနေသည့် ပထဝီနိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွင် အမေရိကန်နှင့် မိတ်ဆွေဖွဲ့ရန် ထိုက်တန်မှု ရှိသလား ဟူသည့် မေးခွန်းကို ဖြေဆိုရမည်ဆိုပါက ထိုက်တန်သည်ဟု ဖြေဆိုရမည်ဖြစ်သည်။

သို့သော် အမေရိကန်နှင့် ဆက်ဆံရေးတွင် ဂရုတစိုက် တွက်ချက်မှုများနှင့် ရှင်းလင်းသည့် ဦးစားပေး ကိစ္စများကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ရမည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိအချိန်အထိ နိုင်ငံအများစုသည် အမေရိကန်နှင့် ရင်းနှီးသည့် ဆက်ဆံရေးမှတဆင့် အကျိုးအမြတ်များကို ရရှိရန် မျှော်လင့်နေကြပြီး ပြောင်းလဲနေသည့် ကမ္ဘာ့အခင်းအကျင်းတွင် အမေရိကန်၏ မဟာဗျူဟာ အပြောင်းအလဲများကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ပြီး ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်မှုများကို ထိန်းညှိရမည်ဖြစ်ပေသည်။

Source: Nikkei Asia

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၇

ပေါ်တူဂီအသင်းခေါင်းဆောင် ရော်နယ်ဒိုဟာ ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ကလပ် အယ်လ်နာဆာအသင်းမှာ ၂၀၂၇ ခုနှစ်ရာသီ ကုန်အထိရှိမယ့် ၂ နှစ်သက်တမ်းတိုး စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ရော်နယ်ဒိုဟာ သူ့ရဲ့အသက် ၄၂ နှစ်ပြည့်မွေးနေ့ကို ကျော်လွန်ပြီး အယ်လ်နာဆာအသင်းမှာ ဆက်ရှိ တော့မှာပါ။

ရော်နယ်ဒိုဟာ အယ်လ်နာဆာအသင်းမှာ စံချိန်တင် လုပ်ခလစာကိုလည်း ရရှိမှာဖြစ်လို့ ဘောလုံးသမိုင်းမှာ လုပ်ခလစာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားအဖြစ် ဆက်ပြီးရှိနေဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒိုဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီ နောက်ဆုံးပွဲစဉ်မှာ အယ်လ်နာဆာအသင်းကနေ ထွက်ခွာနိုင်တဲ့ အရိပ်အမြွက်ကို ပြောခဲ့တာကြောင့် သူ့ရဲ့အနာဂတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ထင်ကြေးသတင်းတွေ အများအပြား ထွက်ပေါ်ခဲ့တာပါ။ 

အယ်လ်နာဆာအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ဆုဖလားအောင်မြင်မှု မရခဲ့တာကြောင့် ရော်နယ်ဒိုဟာ အတော်လေး စိတ်ပျက်ခဲ့တယ်ဆိုတာ သိသာခဲ့ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒို စာချုပ်သစ်ချုပ်ဆိုလိုက်စဉ်

အဲဒါကြောင့်လည်း ရော်နယ်ဒိုဟာ အယ်လ်နာဆာအသင်းကနေ ထွက်ခွာပြီး ဘယ်အသင်းကို ပြောင်းရွှေ့မလဲဆို တာ အားလုံးက စိတ်ဝင်စားခဲ့ကြတာပါ။

ရော်နယ်ဒိုဟာ ဖီဖာကလပ် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲဝင်နေတဲ့ အသင်းအချို့ရဲ့ ကမ်းလှမ်းမှုတွေကို ရရှိခဲ့ပေမယ့် ဒါတွေကို ပယ်ချခဲ့ပြီး အယ်လ်နာဆာအသင်းနဲ့ စာချုပ်သက်တမ်းတိုးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ အယ်လ်နာဆာအသင်းနဲ့ စာချုပ်သစ် ချုပ်ဆိုခဲ့ပြီးနောက် "အခန်းကဏ္ဍသစ်တစ်ခု စတင်ပါပြီ။ တူညီတဲ့ စိတ်အားထက်သန်မှု၊ တူညီတဲ့အိပ်မက်။ သမိုင်းဝင်ဖို့ အတူတူ လက်တွဲလုပ်ကြရအောင်"လို့ သူ့ရဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒိုဟာ သူ့ရဲ့ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ကစားသမားဘဝမှာ ဆုဖလားအောင်မြင်မှုနဲ့ တစ်ဦးချင်း အောင်မြင်မှုတွေ အများကြီး ရယူထားပေမယ့် အခုအချိန်ထိ ဆုဖလားတွေ ရယူနိုင်ဖို့ ဆာလောင်မှု ပြင်းထန်နေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ရော်နယ်ဒိုဟာ အယ်လ်နာဆာအသင်းကို ဆုဖလားတွေ ရယူပေးဖို့ ရောက်ရှိလာပေမယ့် အသင်းဟာ သူ့ရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေနဲ့ အနည်းငယ် ဝေးကွာနေပြီး အခုအချိန်ထိသူဟာ အာရပ်ကလပ် ချန်ပီယံဖလားသာ ရရှိထားတာပါ။

ရော်နယ်ဒိုဟာ သူ့ရဲ့လက်ကျန် ကစားသမားဘဝမှာ အဓိက ရည်မှန်းချက်ထားရှိတဲ့ အရာတွေရှိပြီး ဒီရည်မှန်း ချက်တွေကတော့ အယ်လ်နာဆာအသင်းကို ဆုဖလားတွေ ရယူပေးနိုင်ဖို့၊ ပေါ်တူဂီအသင်းနဲ့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်ဖို့နဲ့ သွင်းဂိုး ၁,၀၀၀ ပြည့်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့်လည်း ရော်နယ်ဒိုဟာ သူ့ရဲ့ပထမဆုံး ရည်မှန်းချက် တစ်ခုဖြစ်တဲ့ အယ်လ်နာဆာအသင်းကို ဆုဖလားတွေ ရယူပေးနိုင်ဖို့ လာမယ့်ရာသီမှာ ပစ်မှတ်ထားနေတာပါ။ 

အယ်လ်နာဆာအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အမှတ်ပေးဇယား အဆင့် ၃ နေရာနဲ့ ရာသီအဆုံးသတ်ခဲ့လို့ လာမယ့်ရာသီ အာရှချန်ပီယံလိဂ် ထိပ်တန်းအဆင့်ပြိုင်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရမှာ မဟုတ်ဘဲ အာရှချန်ပီယံလိဂ် ဒုတိယအဆင့်ကို ယှဉ်ပြိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ရော်နယ်ဒိုဟာ အယ်လ်နာဆာအသင်းကို အာရှချန်ပီယံလိဂ် ဒုတိယအဆင့်နဲ့ ပြည်တွင်း ပြိုင်ပွဲတွေမှာ အောင်မြင်မှုတွေ ရယူပေးနိုင်ဖို့ ရည်မှန်းချက်ထားနေတာပါ။

ပြီးတော့ ရော်နယ်ဒိုဟာ ရာသီသစ်မှာ နည်းပြသစ်နဲ့ လက်တွဲ အလုပ်လုပ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကလပ်နဲ့ နိုင်ငံအသင်းအတွက် ၉၃၈ ဂိုး သွင်းယူထားတဲ့ ရော်နယ်ဒိုဟာ အယ်လ်နာဆာအသင်းကို ရောက်ရှိ လာပြီးကတည်းက ၁၁၁ ပွဲ ပါဝင်ကစားထားပြီး ၉၉ ဂိုး သွင်းယူထားတာပါ။ 

ရော်နယ်ဒို အနေနဲ့ လာမယ့်ရာသီမှာ သူပြည့်မြောက်ချင်တဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေထဲက အချို့ကို အကောင်အထည် ဖော်နိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

တပ်သားသစ်စုဆောင်းမှု အခက်တွေ့နေတဲ့ အင်ဒိုစစ်တပ်

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၂

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် Generation Y နှင့် Generation Z ဟု သတ်မှတ်ထားသည့် လူငယ်များကို တပ်သားသစ် စုဆောင်းပြီး စစ်သင်တန်း လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးရာတွင် စစ်တပ်အနေဖြင့် စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် မျိုးဆက်သစ် လူငယ်များသည် ယခင်မျိုးဆက်များနှင့် မတူညီသည့် စိတ်နေစိတ်ထား များ၊ အမူအကျင့်များနှင့် ရည်မှန်းချက်များ ရှိနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ဒစ်ဂျစ်တယ်ခေတ်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည့် ထိုတပ်သားသစ်များသည် စမတ်ဖုန်းများနှင့် လူမှုမီဒီယာများကို မှီခိုလွန်း အားကြီးနေပြီး နည်းပညာတွင် အားသာချက်များ ရှိနေသော်လည်း စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကြံ့ခိုင်မှုအပိုင်းတွင် အားနည်းနေသည်ဟု စစ်တပ်အရာရှိများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Generation Y မျိုးဆက်သည် ၁၉၈၁ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၆ ခုနှစ်ကြား မွေးဖွားသူများဖြစ်ပြီး Generation X မျိုးဆက် သည် ၁၉၉၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်ကြား မွေးဖွားသူများဖြစ်သည်။

လူငယ်စစ်သားအချို့သည် သက်သောင့်သက်သာ နေထိုင်လိုခြင်း၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး လွတ်လပ်ခွင့်ကို ပိုမိုတောင်းဆို နေသဖြင့် စစ်သားတစ်ဦးတွင် ရှိရမည့် တင်းကျပ်သည့် စည်းကမ်းနှင့် အမိန့်နာခံမှု အပိုင်းတွင် အခက်အခဲများ ဖြစ်နေသည်ဟု ဆိုသည်။

“ဒီနေ့ခေတ် လူငယ်တွေရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ စိတ်လှုပ်ရှားမှုကို မထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ ပြဿနာဟာ တကယ်စိုးရိမ် ရပါတယ်။ အင်ဒိုနီးရှား စစ်တပ်ရဲ့ စံတန်ဖိုးတွေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ လေ့ကျင့်မှုပုံစံတွေကို ချမှတ်ရပါမယ်” ဟု တပ်သားသစ် လေ့ကျင့်ရေး အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန် အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်သည့် စစ်သင်တန်းလေ့ကျင့်သည့် ပရိုဂရမ်များကို ပြန်လည် သုံးသ်နေသည်။

ပုံစာ- အင်ဒိုနီးရှား စစ်မှုထမ်းတွေကို တွေ့ရစဉ်

အရာရှိများကိုလည်း မျက်မှောက်ခေတ်နှင့် ကိုက်ညီမှုရှိသည့် လေ့ကျင့်မှု ပုံစံများနှင့် ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်ရန်၊ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် သစ္စာစောင့်သိမှု၊ မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ်၊ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် စိတ်ဓာတ် အပါအဝင် စစ်တပ်၏ စံတန်ဖိုးများကိုလည်း လျော့ပါးစေခြင်းမရှိအောင် လုပ်ဆောင်ကြရန် အာဏာပိုင်များက ညွှန်ကြားထားသည်။

အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်သည် "ပြည်သူ့စစ်တပ်"၊ "စစ်သည်တော် စစ်တပ်"၊ "အမျိုးသားစစ်တပ်" နှင့် "ပရော်ဖက်ရှင် နယ် စစ်တပ်" ဟူသည့် မူဝါဒလေးခု အပေါ်တွင် အခြေခံထားပြီး ထိုမူဝါဒများကို မျိုးဆက်သစ် လူငယ်များထံ လက်ဆင့်ကမ်းပေးရမည်ဟု ခေါင်းဆောင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် စစ်သင်တန်း လေ့ကျင့်မှုများကို ဒစ်ဂျစ်တယ် သင်ထောက်ကူ ပစ္စည်းများပါ ထည့်သွင်းပြီး လေ့ကျင် လျက်ရှိသည်။ တပ်သားသစ်များသည် မျက်မှောက်ခေတ် နည်းပညာများကို မည်သို့ အသုံးချရမည်ဆိုခြင်းကို လည်း သင်ယူနေကြသည်။

ထိုကဲ့သို့ စစ်တပ်အတွင်း စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်နေသည့်တိုင် အင်ဒိုနီးရှား စစ်တပ်အပေါ် ပြည်သူလူထု၏ ယုံကြည်မှုသည် မြင့်မားနေဆဲဖြစ်သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလက ကောက်ခံခဲ့သည့် စစ်တမ်းတစ်ခုတွင် ပါဝင်ဖြေဆိုသူ စုစုပေါင်း၏ ၉၄ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်းက အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်အပေါ် ယုံကြည်အားကိုးကြောင်း ဖြေကြားခဲ့ပြီး ထိုနှုန်းထားသည် ပြီးခဲ့သည့် နှစ်ကထက် မြင့်တက်ခဲ့သည်။

 သို့သော် စစ်တပ်အနေဖြင့် လူထု၏ ယုံကြည်မှုကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းရမည်ဖြစ်ပြီး ဆိုက်ဘာကာကွယ်ရေးနှင့် နည်းပညာကဏ္ဍများတွင် ပိုမိုတက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရမည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်သည် ဒရုန်းများ၊ ဂြိုဟ်တုများနှင့် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးစနစ်များတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ အပါအဝင် စစ်တပ်ကို အဆင့်မြှင့်တင်မွမ်းမံရန် စီစဉ်ထားသည်။

အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်တွင် တန်းပြည့် စစ်မှုထမ်း အင်အား ၄၀၀,၀၀၀ ခန့်ရှိပြီး အရှေ့တောင်အာရှ၏ အကြီးဆုံး စစ်တပ်များထဲတွင် ပါဝင်သည်။

ပုံစာ- အင်ဒိုနီးရှား စစ်မှုထမ်းတွေကို တွေ့ရစဉ်

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်သည် ဆိုက်ဘာတပ်ဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက်စစ်တပ်သည် ဆိုက်ဘာစစ်ဆင်ရေးများနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ် ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ပိုမိုအာရုံစိုက် လုပ်ဆောင် ရန်အတွက် IT နည်းပညာရှင်များကို တပ်သားသစ်အဖြစ် စုဆောင်းခဲ့သည်။

ထိုဆိုက်ဘာတပ်ဖွဲ့များ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အွန်လိုင်းပေါ်တွင် ပြည်ပ၏ ကြားဝင်စွက်ဖက်မှု အပါအဝင် အမျိုးသား အကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ်ရန်ဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ဆိုက်ဘာတပ်ဖွဲ့များကို စီမံကိုင်တွယ်ရာတွင် တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု၊ ဒီမိုကရေစီ အခွင့်အရေး များကို လေးစားမှုနှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုများ ရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကြီးကြပ်မှု ညံ့ဖျင်းသော ဆိုက်ဘာစီမံကိန်းများသည် အရပ်သားများကို ကြားဖြတ်စောင့်ကြည့်သည့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး လုံခြုံမှုကို ချိုးဖောက်နိုင်ကြောင်း ဝေဖန်သူများက သတိပေးထားသည်။

လက်ရှိတွင် အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်သည် လူငယ်စစ်သားများအတွက် လေ့ကျင့်ရေး အစီအစဉ်များကို ပြင်ဆင်နေ သည်။

“သူတို့ရဲ့ အကျင့်စရိုက်တွေကို ပြောင်းလဲပစ်ရပါမယ်။ ခွန်အားရှိရုံနဲ့ လုံလောက်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ နိုင်ငံအတွက် ကောင်းမွန်စွာ စစ်မှုထမ်းဆောင်ပေးဖို့ အတွက်လည်း ပြင်ဆင်ရပါမယ်” ဟု စစ်တပ်အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြား ခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၀

၂၀၂၅-၂၆ ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲအတွက် ပွဲစဉ်ဇယားတွေကို ဇွန်လ ၁၈ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့တာမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ရလဒ်တွေဆိုးခဲ့တဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပွဲစဉ် အစောပိုင်းတွေမှာတင် ပွဲကြပ်တွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ အမှတ်ပေးဇယားအဆင့် ၁၅ နေရာနဲ့ ရာသီအဆုံးသတ်ခဲ့ပြီး လာမယ့်ရာသီ ဥရောပပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်လည်း ဆုံးရှုံးထားတာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ၂၀၂၅-၂၆ ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၁ မှာတင် ပြိုင်ဘက်ကြီး အာဆင်နယ် အသင်းနဲ့ ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

လာမယ့်ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို ရယူနိုင်ဖို့ ပစ်မှတ်ထားနေတဲ့ အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ တွေ့ဆုံရမှာက ယူနိုက်တက်အသင်းအတွက် အလွန်ခက်ခဲတဲ့ စတင်မှုဖြစ်မှာပါ။

ပရီးမီးယားလိဂ် ပွဲစဉ်ဇယားကို တွေ့ရစဉ်

ဒါပေမယ့် ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် ရာသီအဖွင့်ပွဲတွေမှာ ရလဒ်အကောင်းဆုံး အသင်းအဖြစ် စံချိန်တင်ထားသလို အိမ်ကွင်းမှာ ကစားရမယ့် ပွဲဖြစ်တာကြောင့် ရလဒ်ကောင်း ရယူနိုင်ဖို့ ကြိုးစားဖို့ရှိနေပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပွဲစဉ် ၂ မှာ ဖူလ်ဟမ်နဲ့ အဝေးကွင်း၊ ပွဲစဉ် ၃ မှာ ဘန်လေကို အိမ်ကွင်းကစားရမှာဖြစ်ပြီး ပွဲစဉ် ၄ မှာတော့ မြို့ခံပြိုင်ဘက် မန်စီးတီးအသင်း အိမ်ကွင်း သွားရောက်ကစားရမှာပါ။

ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီမှာ ရလဒ်တွေဆိုးပြီး ဆုဖလားလက်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့တာကြောင့် ဒီနွေရာသီမှာ ကစားသမားသစ်တွေ အားဖြည့်ထားပြီး ပြင်ဆင်မှု ကောင်းတွေ ပြုလုပ်နေတဲ့ မန်စီးတီးအသင်းနဲ့ ကစားရမှာက ယူနိုက်တက်အသင်း အတွက် ခက်ခဲတဲ့ စမ်းသပ်မှုဖြစ်မှာပါ။

မန်စီးတီးအသင်းနဲ့ပွဲပြီးရင် ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပွဲစဉ် ၅ မှာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို အိမ်ကွင်းယှဉ်ပြိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်နဲ့အာဆင်နယ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ဒီပွဲက ယူနိုက်တက်အသင်းအတွက် နောက်ထပ်ခက်ခဲတဲ့ စမ်းသပ်မှုဖြစ်ပြီး နည်းပြအာမိုရင် အနေနဲ့ ဒီပွဲစဉ် ၅ ပွဲမှာ အသင်းကို ရမှတ်ဘယ်လောက်အထိ ရရှိအောင် ကိုင်တွယ်ပေးနိုင်မလဲဆိုတာ အားလုံးက စိတ်ဝင်စားနေကြ တာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်း ပရိသတ်အချို့ဆိုရင် ပွဲစဉ် ၅ အပြီးမှာ အသင်းရဲ့ နည်းပြအပြောင်းအလဲ မြင်တွေ့ရနိုင် တယ်လို့တောင် သူတို့ရဲ့လှုမှုကွန်ယက်မှာ မှတ်ချက်တွေ ရေးသားခဲ့ကြပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပွဲစဉ် ၈ မှာ လက်ရှိချန်ပီယံ လီဗာပူးလ်၊ ပွဲစဉ် ၁၁ မှာ စပါးအသင်းနဲ့ တွေ့ဆုံရမှာ ဖြစ်တာကြောင့် သူတို့အတွက် နောက်ထပ် ဆိုးရွားတဲ့ ရာသီတစ်ခုနဲ့ မစတင်ရဖို့ အားထုတ်ကြိုးပမ်းရတော့မှာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ လာမယ့်ရာသီမှာ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲနဲ့ ပြည်တွင်း ပြိုင်ပွဲတွေကိုသာ အဓိက အာရုံစိုက်ရမှာဖြစ်သလို နည်းပြအာမိုရင် အနေနဲ့ အသင်းကို ရာသီကြို ကတည်းကနေ စတင်ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ပရီးမီးယားလိဂ် ပွဲစဉ်ဇယားတွေ ထွက်ပေါ်လာအပြီးမှာ စူပါကွန်ပျူတာက နောက်ဆုံးအဆင့် ရပ်တည်မှုကို ခန့်မှန်းခဲ့ပါတယ်။ 

စူပါကွန်ပျူတာရဲ့ ခန့်မှန်းမှုအရ ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ လာမယ့်ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ အဆင့် ၁၄ နေရာနဲ့ ရာသီအဆုံးသတ်မယ်လို့ ဖော်ပြထားတာပါ။ 

ဒီလိုခန့်မှန်းမှုကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ လာမယ့်ရာသီမှာလည်း ထပ်ပြီးရုန်းကန်ရမယ်လို့ ယူဆထားတာဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ ဝုလ်ဗ်စ်အသင်းက ကွန်ညာကို ခေါ်ယူထားပြီး ဘရန်ဖို့ဒ်အသင်းက အမ်ဘူမို အပါအဝင် ကစားသမား အချို့ကိုလည်း ခေါ်ယူဖို့ ပစ်မှတ်ထားစောင့်ကြည့်နေတာပါ။ 

နည်းပြအာမိုရင်ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ သူလိုချင်တဲ့ ကစားကွက်ပုံစံကို ဖော်ဆောင်ဖို့ လုပ်ဆောင်မှာဖြစ်လို့ သူ့ရဲ့အစီအစဉ်မှာ ပါဝင်ခြင်းမရှိတဲ့ ကစားသမားအချို့ကို ရှင်းထုတ်သွားဖို့လည်း ရှိနေပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ သြဂုတ်မှာ အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ရာသီအဖွင့်ပွဲစဉ် မယှဉ်ပြိုင်မီ ဇူလိုင် မှာ ရာသီသစ်အတွက် ရာသီကြို ခြေစမ်းပွဲတွေ ယှဉ်ပြိုင်ကာ ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်မှာဖြစ်လို့ အသင်းရဲ့ အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်မှုတွေ ပြုလုပ်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ် ၊ ဇွန်လ ၁၄

မကြာသေးမီက မြန်မာနိုင်ငံတွင် အင်အားပြင်း ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာ့တပ်မတော် အစိုးရခေါင်းဆောင် များသည် မြင့်တက်လာသည့် ပြည်တွင်း၊ပြည်ပ ဖိအားများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

သို့သော် ၎င်းတို့သည် အာဆီယံ၏ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် ပါဝင်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်ကို အကောင် အထည်ဖော်ရန် ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေသည်။

ထိုအစီအစဉ်၏ အရေးအကြီးဆုံး အချက်မှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလကုန်မှ ၂၀၂၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ အစောပိုင်း ကြား အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပရန်ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကလည်း ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်မည့် အကြောင်းကို အိန္ဒိယ၊ တရုတ်၊ ရုရှား၊ ဘီလာရုစ်နှင့် အာဆီယံနိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များကို ကတိပြုခဲ့သည်။

တပ်မတော်အတွက် ထိုရွေးကောက်ပွဲသည် အလွန်အရေးကြီးသည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးခဲ့ မည်ဆိုပါက တပ်မတော်၏ တရားဝင်မှုသည် ပိုမိုခိုင်မာ လာလိမ့်မည်ဟု ယူဆနေကြသည်။

အခြားနိုင်ငံများနှင့် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများကလည်း ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို လက်ခံမည်ဆိုသည့် အချက်ကို တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်များက သိထားကြသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ တွေ့ဆုံစဉ်

၂၀၂၅ ခုနှစ် နှစ်လယ်ပိုင်းအထိ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်တွင် မှတ်ပုံတင်ထားသည့် နိုင်ငံရေးပါတီပေါင်း ၈၀ အထိ ရှိလာခဲ့ပြီး ရွေးကောက်ပွဲ နီးကပ်လာသည်နှင့်အမျှ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၌ မှတ်ပုံတင်မည့် ပါတီအရေအတွက် ပိုမိုများပြား လာဖွယ်ရှိသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ မဲဆန္ဒရှင်များ၏ လုံခြုံရေးအတွက် ရွေးကောက်ပွဲများကို တပ်မတော်က ထိန်းချုပ်ထားသည့် နေရာဒေသများတွင်သာ ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ထားကြောင်း တပ်မတော်မှ ပြောကြားခဲ့သည်။

ကျွမ်းကျင်သူများကမူ မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့နယ် ၃၃၀ အနက် ၁၄၅ မြို့နယ်တွင်သာ ရွေးကောက်ပွဲ မဲရုံများ ဖွင့်နိုင် လိမ့်မည်ဟု ယူဆထားကြသည်။
မကြာသေးမီက ထွက်ပေါ်ခဲ့သည့် သတင်းများအရ လက်ရှိတွင် တပ်မတော်သည် နိုင်ငံ့နယ်နိမိတ် စုစုပေါင်း၏ ၅၃ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိန်းချုပ်ထားပြီး ကျန်နယ်နိမိတ်များကို လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက ထိန်းချုပ်ထားကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

တပ်မတော်သည် အာဏာရယူခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလကတည်းက နိုင်ငံတစ်ဝန်း အရေးပေါ် အခြေအနေကို ၆ လတစ်ကြိမ် သက်တမ်းတိုးခဲ့သည်။ ယခုနောက်ဆုံးအကြိမ် အရေးပေါ် အခြေအနေ ကာလသည် ဇူလိုင် ၃၀ ရက်တွင် သက်တမ်းကုန်မည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (နစက) နှင့် နီးစပ်သည့် သတင်းရင်းမြစ်များကမူ လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲများ အတွက် ပြင်ဆင်ရန် တပ်မတော်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လကုန်တွင် အရေးပေါ်ကာလကို ဖျက်သိမ်းရန် စီစဉ်ထားသည်ဟု ဆိုသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် အာဏာကို အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီထံ လွှဲပြောင်းပေးအပ်မည်ဖြစ်ပြီး ဦးမြင့်ဆွေ ကို အကြီးအကဲအဖြစ် ခန့်အပ်ဖွယ်ရှိသည်ဟု သတင်းများထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လက်ထက်က ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးသည့် ဦးမြင့်ဆွေသည် တပ်မတော်နှင့် ဆက်ဆံရေးနီးစပ်သည့် အငြိမ်းစား ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဖြစ်သည်။

သူသည် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ အခြေအနေ အရပ်ရပ်ကို စီမံလိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး စစ်တပ်နှင့် အနာဂတ် အရပ်ဖက် ခေါင်းဆောင်များကြား အချိတ်အဆက် တစ်ခုအဖြစ် တာဝန်ယူသွားဖွယ်ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။

မှတ်ပုံတင်ထားသည့် နိုင်ငံရေးပါတီများအနက် ပါတီ ၅ ခုသည် အခြားပါတီများကို လွှမ်းမိုးထားသည်။

အင်အားအကြီးဆုံးပါတီမှာ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ (USDP) ဖြစ်သည်။

အခြား ထင်ရှားသည့် ပါတီတစ်ခုမှာ ပြည်သူ့‌ရှေ့ဆောင်ပါတီ(PPP) ပါတီဖြစ်ပြီး၊ ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ(SNDP)၊ ပြည်သူ့ပါတီ(PP)နှင့် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဦးနေဝင်း ထူထောင်ခဲ့သည့် တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွတ်ရေးပါတီ(တစည)တို့သည်လည်း ၎င်းတို့၏ သက်ဆိုင်ရာ ဒေသများတွင် အနိုင်ရရှိဖွယ်
ရှိသည်။

နိုင်ငံရေးသမားဟောင်း အချို့ဖြစ်သည့် ဒေါ်သက်သက်ခိုင်၊ ကိုကိုကြီးတို့သည်လည်း နိုင်ငံရေးလောကထဲသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်ခဲ့ကြသည်။

မကြာသေးမီက နစကသည် ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်နိုင်မည့် နေရာများကို ဆုံးဖြတ်ရန် လူဦးရေစာရင်း ကောက်ယူခဲ့ သည်။

ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအတိုင်း ပြုလုပ်မည်ဟု နစက,က ပြေကြားခဲ့သည်။

ထိုအခြေခံဥပဒေအရ စစ်တပ်သည် လွှတ်တော်တွင် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ ထို ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း နေရာ အတွက် မဲဆန္ဒရှင်များက ရွေးချယ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ စစ်ဖက် ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်က ရွေးချယ်သည့်  အရာရှိများက နေရာရရှိမည်ဖြစ်သည်။

အခြားနိုင်ငံများကလည်း တပ်မတော်၏ ရွေးကောက်ပွဲ အစီအစဉ်ကို မတူကွဲပြားစွာ တုန့်ပြန်ခဲ့ကြသည်။

အိန္ဒိယ၊ တရုတ်၊ ရုရှားနှင့် ဘီလာရုစ်နိုင်ငံတို့က ရွေးကောက်ပွဲ လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများ စေလွှတ်ရေးကို စိတ်ဝင်စားကြောင်း ပြသခဲ့သည်။

အာဆီယံကမူ ထိုကိစ္စကို ဆွေးနွေးရခြင်း မရှိသေးသော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲသည် ဘက်စုံပါဝင်ပြီး လွတ်လပ် မျှတမှု ရှိရမည်ဟု အလေးထား ပြောဆိုခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ မလေးရှားနိုင်ငံကမူ တိုက်ခိုက်မှုများကို ရပ်တန့်ပြီး နိုင်ငံရေးအရ ဆွေးနွေးမှုများ ဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

မလေးရှားသည် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ကို ရယူခဲ့ပြီးကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံက ဦးဆောင်သည့် ဘက်စုံပါဝင် သော လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခု ဖြစ်မြောက်စေရန် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့်အတူ နီးကပ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim ) သည် မကြာသေးမီက ဘန်ကောက်တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် NUG ခေါင်းဆောင်များနှင့်လည်း ဗွီဒီယိုကော ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင်လည်း အာဆီယံသည် အခြားမတူညီသည့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆွေးနွေးရန် လမ်းဖွင့်ထားသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလက စတင်ခဲ့သည့် အာဆီယံ၏ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် လုပ်ငန်းစဉ်သည်လည်း အရှိန်ရလာခဲ့သည်။

 ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ တွေ့ဆုံစဉ်

သို့သော် တပ်မတော်က ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်ကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသာ အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ကာ ကူညီထောက်ပံ့ရေး အဖွဲ့များသည်လည်း ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေသည့် နေရာဒေသများသို့ သွားရောက်ရာတွင် အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရဆဲဖြစ်သည်။

ဇွန်လတွင် အဆုံးသတ်မည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကာလသည် လူပေါင်း ၃၇၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည့် မတ်လ  ၂၈ ရက်က လှုပ်ခတ်ခဲ့သော အင်အားပြင်း ငလျင်ပြီးနောက် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးနှင့် လူသားချင်း စာနာထောက် ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေး အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။

တပ်မတော်အနေနဲ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ပိုမိုချဲ့ထွင်ရန် သဘောတူညီမည်ဆိုပါက လူသားချင်း စာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများ ပိုမိုထောက်ပံ့ ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကာ အာဆီယံကလည်း အဖွဲ့အစည်းအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ နေရာကို ပြန်လည်စဉ်းစားပေးဖွယ်ရှိသည်။

ထိုလုပ်ဆောင်ချက်များသည် ကောင်းမွန်သည့် ယုံကြည်မှုကို ပြသနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး အာဆီယံထိပ်သီး အစည်းအဝေး များတွင် မြန်မာကို ပြန်လည်ပါဝင် လာစေရန်အတွက် အလှည့်အပြောင်း တစ်ခုဖြစ်လာနိုင်သည်။

နောက်လာမည့် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ ဖိလစ်ပိုင်အတွက်မူ တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် နယ်နိမိတ် အငြင်းပွားမှုကို ရင်ဆိုင်နေရချိန်၌ မြန်မာ့အရေးကို စီမံဖြေရှင်းရန် ခက်ခဲလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ဖိလစ်ပိုင်အတွက် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်အားလုံး စည်းလုံညီညွတ်မှုကို ရရှိရန် ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် ပါဝင် သည့် ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်တွင် ထိထိရောက်ရောက် တိုးတက်မှုရှိအောင် လုပ်ဆောင်ရန် သဘောတူညီ ရမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် မလေးရှား၏ ဥက္ကဋ္ဌသက်တမ်း မကုန်မီ ကျန်ရှိနေသည့် အချိန်အတွင်း မြန်မာအနေဖြင့် အာဆီယံ အသိုင်းအဝိုင်းသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိရန် အလွန်အရေးကြီးသည်။

အာဆီယံအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမြဲတမ်း အထူးသံတမန် ရွေးချယ်ခန့်အပ်ရခြင်း မရှိသေးပေ။ 

အချို့အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်များကမူ သံတမန် ၂ ဦးခန့်အပ်ရန် အကြံပြုထားပြီး တစ်ဦးက တပ်မတော်နှင့် ဆက်ဆံရန်၊ အခြားတစ်ဦးက NUG နှင့် အခြားအတိုက်အခံ အဖွဲ့များနှင့် ဆက်ဆံရန် အကြံပြုထားသည်။

အောက်တိုဘာလတွင် အရှေ့တီမောနိုင်ငံကို ၁၁ နိုင်ငံမြောက် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ထည့်သွင်းမှုသည် ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် နောက်ထပ် ရှုပ်ထွေးသော အလွှာတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ရွေးကောက်ပွဲ အစီအစဉ်ကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေကတည်းက တိုင်းရင်းသားအုပ်စု များ၊ လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အတိုက်အခံပါတီများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပါဝင်လာစေအောင် လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သည်။

လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများနှင့် အင်အားပြင်း ငလျင်များ လှုပ်ခတ်အပြီး ရွေးကောက်ပွဲသည် အရွေ့တစ်ခု ဖြစ်လာ နိုင်ပြီး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေးများအတွက် လမ်းပွင့်သွားစေမည်ဟု တပ်မတော်က မျှော်လင့်ထားသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်နေချိန်တွင် အာဆီယံအနေဖြင့် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း အားလုံးနှင့် ဆက်လက်ပြီး ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၃

မြန်မာအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၇ အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲစဉ်မှာ ပါကစ္စတန်အသင်းကို အိမ်ကွင်းမှာ ၁ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရခဲ့ပြီး ခြေစစ်ပွဲ ၂ ပွဲကစားထားတာမှာ ၂ ပွဲစလုံး အနိုင်နဲ့ ရမှတ် ၆ မှတ် ရရှိထားပါတယ်။ 

၁၉၆၈ က ကျင်းပခဲ့တဲ့ ပြိုင်ပွဲမှာ အာရှဖလားကို တစ်ကြိမ်သာ ယှဉ်ပြိုင်ထားဖူးတဲ့ မြန်မာအသင်းအတွက် ဒီနိုင်ပွဲ တွေကြောင့် နှစ်ပေါင်း ၆၀ နီးပါးအကြာမှာ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရဖို့ မျှော်လင့် ချက်ရှိလာခဲ့တယ်လို့ ပြောရမှာပါ။ 

အုပ်စုတွင်းပွဲစဉ် ၄ ပွဲကစားဖို့ ကျန်ရှိနေသေးတာကြောင့် အာရှဖလားယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရဖို့ဟာ မြန်မာအသင်းအတွက် လွယ်ကူမှာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။

မြန်မာအသင်းဟာ နည်းပြ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်း လက်ထက်မှာ အကောင်းဆုံး ကစားသမား စုဖွဲ့မှုနဲ့အတူ ရလဒ်ကောင်း တွေ ပြန်ရယူနေတာပါ။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ပါကစ္စတန်အသင်းတို့နဲ့ ပွဲတွေမှာ မြန်မာအသင်း ကစားသမားတွေရဲ့ တိုက်ပွဲဝင်တဲ့ စိတ်ဓာတ်၊ ယုံကြည်မှုတွေ ပြန်မြင်တွေ့ရတာက ကောင်းမွန်တဲ့အရာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းနည်းပြ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာအသင်းရဲ့ နိုင်ပွဲတွေမှာ ပရိသတ်တွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကလည်း အရေးပါတဲ့ အရာအဖြစ်ရှိခဲ့တာပါ။ 

ပါကစ္စတန်အသင်းနဲ့ပွဲမှာ မြန်မာအသင်း ပရိသတ်အများအပြားဟာ ကွင်းအတွင်းမှာ ပွဲချိန်ပြည့် အားပေးမှု တွေကလည်း ကွင်းအတွင်းမှာရှိတဲ့ ကစားသမားတွေကို စိတ်အားတက်ကြွမှုတွေ ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းဟာ နိုင်ပွဲတွေ ပြန်ပြီးရယူနေပေမယ့် အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရချင်တယ်ဆိုရင် အခုထက်ပိုပြီး လုပ်ဆောင်ရဦးမယ်ဆိုတာ အသင်းတစ်သင်းလုံးက လက်ခံထားကြပါတယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ ပါကစ္စတန်အသင်းနဲ့ပွဲမှာ ဂိုးရနိုင်မယ့် အခွင့်အရေး ကောင်းတွေ ရခဲ့ပေမယ့် အသုံးမချနိုင်ခဲ့ တာဟာ နစ်နာခဲ့ရပြီး ကိုယ့်ထက် ပိုကောင်းတဲ့ အသင်းတွေနဲ့ တွေ့တဲ့အချိန်မှာဆိုရင် သွင်းဂိုးတစ်ဂိုး လွဲချော်တာ က ပွဲအပေါ် အများကြီး သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်တာပါ။ 

မြန်မာအသင်းအနေနဲ့ အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲမှာ အဓိကကျော်ဖြတ်ရမှာက ဆီးရီးယားအသင်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆီးရီးယားအသင်းဟာ ကမ္ဘာ့အဆင့် သတ်မှတ်ချက်မှာ မြန်မာအသင်းထက် အများကြီး အသာရထားတာဖြစ်လို့ ဆီးရီးယားအသင်းနဲ့ တွေ့ဆုံရမယ့် ၂ ပွဲက အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲအတွက် အဆုံးအဖြတ်ဖြစ်နိုင်တာပါ။

ဆီးရီးယားအသင်းဟာ မြန်မာအသင်းလိုပဲ အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲ ၂ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ရာနှုန်းပြည့်အနိုင်နဲ့ မြန်မာ အသင်းရဲ့ အထက်မှာ ရပ်တည်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆီးရီးယားအသင်းဟာ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ၇ ကြိမ် ယှဉ်ပြိုင်ထားပြီး နောက်ဆုံး ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၃ အာရှဖလား ပြိုင်ပွဲမှာ ၁၆ သင်းအဆင့်အထိ တက်နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

မြန်မာအသင်း ပရိသတ်တွေကို တွေ့ရစဉ်

ဆီးရီးယားနဲ့ မြန်မာအသင်းတို့ဟာ အခုမှ ပထမဆုံးအကြိမ် တွေ့ဆုံရတာ မဟုတ်ဘဲ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲ အုပ်စုအဆင့်မှာလည်း တွေ့ဆုံထားကြပါတယ်။

မြန်မာအသင်း အိမ်ကွင်းမှာ ကစားခဲ့တုန်းက ၁ ဂိုးစီ သရေကျခဲ့ပြီး ဆီးရီးယားအသင်း အိမ်ကွင်းအဖြစ် ဆော်ဒီနိုင်ငံ မှာ ကစားခဲ့တဲ့ ကြားကွင်းပွဲစဉ်မှာ ဆီးရီးယားအသင်းက ၇ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ ဂိုးပြတ်အနိုင်ရရှိခဲ့တာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် ဆီးရီးယားအသင်းနဲ့ တွေ့ဆုံမယ့်ပွဲစဉ်ဟာ မြန်မာအသင်းအတွက် အလွန်ခက်ခဲမှာဖြစ်ပြီး ဒီနှစ်ပွဲကို ရလဒ်ကောင်းရယူပြီး ကျော်ဖြတ်နိုင်ခဲ့ရင်တော့ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ချင်တဲ့ မြန်မာအသင်းရဲ့ မျှော်လင့်ချက် ပိုပြီးအားကောင်းသွားနိုင်ပါတယ်။ 

အုပ်စုတွင်းထိပ် ဆုံးနေရာမှာ ရပ်တည်တဲ့ အသင်းတစ်သင်းတည်းသာ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရမှာ ဖြစ်လို့ မြန်မာအသင်းအနေနဲ့ ထိပ်ဆုံးနေရာ ရပ်တည်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားအားထုတ်မှုကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ပြုလုပ်ရ မှာပါ။ 

မြန်မာအသင်းနဲ့ ဆီးရီးယားအသင်းတို့ရဲ့ ခြေစစ်ပွဲ ၂ ပွဲစလုံးကို အောက်တိုဘာလ ရောက်မှသာ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ် လို့ မြန်မာအသင်းအနေနဲ့ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ချင်တဲ့ မျှော်လင့်ချက်ကို ဆက်ထိန်းနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Articel

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၀

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၏ နိုင်ငံတော်အခြေခံမူများဆိုသည့် ပုဒ်မ ၃ တွင် နိုင်ငံတော်သည် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံတို့ စုပေါင်းနေထိုင်ကြသော နိုင်ငံဖြစ်သည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

တိုင်းရင်းသားဆိုသည့် အဓိပ္ပာယ်သည် မည်သို့ ဖွင့်ဆိုထားသလဲ လေ့လာကြည့်ရမည်။ တိုင်းရင်းသားဆိုသည်ကို လေ့လာကြည့်ရသလောက်တော့ ကိုလိုနီခေတ် သို့မဟုတ် တခြားရွှေ့ပြောင်း အခြေချမှုများ မတိုင်ခင်ကတည်းက အဆိုပါ ဒေသ(ဝါ)နယ်မြေ(ဝါ)နိုင်ငံတွင် မူလနေထိုင်ခဲ့ကြသူများဟု ဆိုကြသည်။

နယ်မြေ (ဝါ) နိုင်ငံ (ဝါ) ဒေသတစ်ခုမှာ သမိုင်းကြောင်းအရ နှစ်ပေါင်းများစွာ ကတည်းက စတင်နေထိုင်လာခဲ့ပြီး ကိုယ်ပိုင်သမိုင်းကြောင်း၊ ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှု၊ ကိုယ်ပိုင်နယ်မြေ၊ ကိုယ်ပိုင်ဘာသာစကားနှင့်စာပေ၊ ကိုယ်ပိုင်ရိုးရာ ဓလေ့ထုံးတမ်းများဖြင့် တည်ရှိနေသူများဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။ 

လူမျိုးဆိုသည်မှာ အသားအရေ၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာရပ်များ၊ ယဉ်ကျေးမှုများ၊ နိုင်ငံများအပေါ် ကြည့်၍ သတ်မှတ်ကြကြောင်း သိရသည်။ ဥပမာ- တရုတ်လူမျိုး၊ အိန္ဒိယလူမျိုး၊ မြန်မာလူမျိုး၊ အမေရိကန်လူမျိုး၊  (နိုင်ငံသားဟု ပြောကြသူလည်းရှိ)။

ဤသို့ဆိုလျှင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတွင် တိုင်းရင်းသားဖြစ်ပါက နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ခွင့် တောင်းဆိုနိုင်ပြီး လူမျိုးဖြစ်ပါက နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ခွင့် တောင်းဆိုခွင့် အလွန်နည်းပါးသည်ဟု ဆိုရမည်။ (ဥပမာ- ရှမ်း/ကချင်/ကယား/မွန်/ကရင်/ ချင်း/ ရခိုင်/ ဗမာတို့သည် နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ခွင့်အရ ခွဲထွက်ရေး/နိုင်ငံထူထောင်ရေးအထိ တောင်းဆိုနိုင် ပြီး တရုတ်လူမျိုး၊ အိန္ဒိယလူမျိုး၊ မွတ်ဆလင်လူမျိုး၊ ‌ဂေါ်ရခါးလူမျိုးများသည် နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ခွင့် တောင်းဆိုမှုမရှိ သလို ခွဲထွက်ရေး/နိုင်ငံထူထောင်ရေး တောင်းဆိုခွင့်မရှိဘဲ တောင်းဆိုပါက ပြင်းပြင်းထန်ထန် နှိမ်နင်းခံရနိုင် သည်)။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ တိုင်းရင်းသားဆိုသော အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်သည် အလွန်သိမ့်မွေနက်နဲသလို ကျယ်ပြန့်လှ သည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တိုင်းရင်းသား အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်ကို တိတိကျကျ သေသေချာချာ ရှင်းလင်းထား သင့်သည်ဟု မြင်သည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော မြန်မာနိုင်ငံကို ကချင်၊ကယား၊မွန်၊ဗမာ၊ရခိုင်၊ရှမ်း၊ကရင်၊ချင်း စသည့် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးကြီး ၈ မျိုးနှင့် မျိုးနွယ်စုကွဲပေါင်း ၁၀၀ ကျော် စုစုပေါင်း ၁၃၅ မျိုးဖြင့် စုဖွဲ့ထူထောင်ထားခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ 

ထိုသို့ဆိုလျှင် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်း ၁၃၅ မျိုးလုံးသည် တန်းတူညီမျှ အခွင့်အရေးများ ရသင့်ပြီး လူမျိုး တစ်မျိုးက ပိုအခွင့်အရေး ရနေသည်မျိုး မဖြစ်သင့်ဟု နားလည်သည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နောက်ထပ် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဖြစ်ရန်လိုအပ်နေသော အခြေအနေတစ်ရပ် ရှိနေသေး သည်။ ထိုအချက်မှာ ဗမာက လူမျိုးလား တိုင်းရင်းသားလား ဘယ်လို ခံယူထားပါသလဲဆိုသော မေးခွန်းဖြစ်သည်။

ဗမာသည် တိုင်းရင်းသားဟု ခံယူထားသည်ဟု ယေဘူယျ နားလည်ထားသော်လည်း မည်သည့်အတွက်ကြောင့် ဗမာလူမျိုးတွေက တခြားလူမျိုးများဖြင့် ပြောဆို/ဆွေးနွေးသည့်အခါမှာ ဗမာမဟုတ်သော လူမျိုးများကို တိုင်းရင်းသားဟု သုံးနှုန်းရပါသနည်း။

ထိုအတူ ဗမာမဟုတ်သော လူမျိုးများက ဗမာလူမျိုးများဖြင့် ပြောဆို/ဆွေးနွေးသည့် အခါမှာလည်း မည်သည့် အတွက်ကြောင့် ဗမာကို တိုင်းရင်းသားဟု မသုံးနှုန်းရပါသလဲ။

ထို့နောက် ဗမာသည် လူမျိုးကြီး ကျင့်သုံးသည်ဟု ဗမာမဟုတ်သော လူမျိုးများက စွပ်စွဲလာကြသလို ဗမာလူမျိုး များကလည်း မိမိတို့သည် လူမျိုးကြီး ကျင့်သုံးမှုမရှိဘဲ ဗမာမဟုတ်သော လူမျိုးများက မိမိတို့ကို ခွဲခြားဆက်ဆံ နေပြီးတော့ ဖယ်ချဉ်နေသည်ဟု စွပ်စွဲလာကြသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ မြန်မာနိုင်ငံသည် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံ နေထိုင်ကြပြီး တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံ စုစည်း၍ ထူထောင်ထားသော နိုင်ငံဖြစ်သည့်အတွက် အားလုံးက တန်းတူညီတူဖြစ်ရမည်။ 

သို့သော် နိုင်ငံတော်ကို အုပ်ချုပ်နေသူများနှင့် နိုင်ငံတော်၏ မိခင်ဥပဒေဖြစ်သော ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များကြောင့် တိုင်းရင်းသားများကြား စိတ်ဝမ်းကွဲကာ မညီညွတ်မှုဘက်ကို ဦးတည်နေခြင်းဖြစ်သည်။

ဥပမာ- ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၅၀ တွင် မြန်မာစာသည် ရုံးသုံးစာ ဖြစ်သည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားပြီးတော့ ပုဒ်မ ၂၂ (က)တွင် နိုင်ငံတော်သည် တိုင်းရင်းသားများ၏ စကား၊ စာပေ၊ အနုပညာ၊ ယဉ်ကျေးမှုတို့ကို ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်စေရန် ကူညီဆောင်ရွက်မည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားပြန်သည်။

ထိုပြဋ္ဌာန်းချက် ၂ ခုအရ မြန်မာစာက ဘယ်စာလဲ၊ ဘယ်ဟာက မြန်မာစာလဲ၊ မြန်မာလူမျိုးက ဘယ်လူမျိုးကို ပြောနေတာပါလဲ၊ မြန်မာစာဆိုသော ဘာသာစကားနှင့်စာပေသည် ဗမာတိုင်းရင်းသား၏ ဘာသာစကားနှင့်စာပေ ဖြစ်နေသည်ကို တွေ့ရသည့်အတွက် မြန်မာသည် ဗမာလား၊ မြန်မာစာသည် ဗမာစာလား၊ မြန်မာစကားသည် ဗမာ စကားလား။

ထို့နောက် ပုဒ်မ ၂၂ (က)ပြဋ္ဌာန်းချက်ဖြင့် ဆက်စပ်ကြည့်ပါက မြန်မာ (ဝါ) ဗမာသည် တိုင်းရင်းသား မဟုတ်ဘူးဟု ဆိုလိုခြင်းလား၊ မြန်မာ (ဝါ) ဗမာသည် ရှမ်း/ကရင်/မွန်/ရခိုင်/ကချင်/ချင်း/ကယား အပါအဝင် မျိုးနွယ်စုကွဲများ၏ အပေါ်မှာ ရှိနေခြင်းလား၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုသော ယနေ့ နိုင်ငံကို မြန်မာ(ဝါ)ဗမာ တစ်မျိုးနွယ်တည်းက ထူထောင်ခဲ့ သည့် နိုင်ငံလား။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ မိမိတို့သည် ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံတော်ဖြစ်သဖြင့် နိုင်ငံတော်မှ ပြဋ္ဌာန်းထား သည့် ရုံးသုံးဘာသာစကားနှင့်စာပေကို တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် တတ်မြောက်ထားရှိရန် လိုအပ်မည်”ဟု ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅ ရက်က အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ်မဟာမိတ်တပ်မတော်-မိုင်းလား(NDAA)မှ ခေါင်းဆောင် များနှင့်တွေ့ဆုံချိန်မှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

အလားတူ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော် ဖြစ်ပွားလာသော ပြည်တွင်းစစ်ကို ချုပ်ငြိမ်းရေး ကြိုးပမ်းနေသည် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်အရ ကျင်းပရသည့် အမျိုးသား အဆင့် နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးပွဲများကို ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားများ အားလုံးက လုပ်ကြရပေမယ့် ဗမာတိုင်း ရင်းသားများသည် ကျင်းပခြင်းမရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။

မည်သည့်အတွက်ကြောင့် ဗမာတိုင်းရင်းသားများက အမျိုးသားအဆင့်နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲများကို မကျင်းပရ သနည်း၊ ထိုအခြေအနေကိုလည်း မည်သူမှ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ချပြသည်ကို မတွေ့ရဘဲ ‌ယောင်ဝါးဝါးသာ ပြော ကြသည်ကို တွေ့ရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျင်းပလေ့ရှိသော ဆို၊ က၊ ရေး၊ တီး ပြိုင်ပွဲများတွင် ဗမာ သီချင်း၊ ဗမာအက၊ ဗမာဆိုင်းဝိုင်း၊ ဗမာ သီချင်းအရေး စသည့် ဗမာတိုင်းရင်းသားနှင့် သက်ဆိုင်သော အငွေ့အသက်များသာဖြစ်နေပြီး ကျန်တိုင်းရင်းသား များ၏ ဆို၊ က၊ ရေး၊ တီး ပြိုင်ပွဲမရှိသည်ကိုလည်း တွေ့နေရသည်။

ဤသို့ဆိုလျှင် ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားများက စွပ်စွဲနေသည့် ဗမာလူမျိုးကြီး ကျင့်သုံးနေသည်ဆိုသော စကားသည် မှန်သလား မှားသလား ချင့်ချိန်ကြည့်ရန် လိုအပ်မည်ထင်သည်။ 

နောက်ဆုံး အနှစ်ချုပ်ရမည်ဆိုလျှင် မြန်မာနိုင်ငံကို ဒီမိုကရေစီ၊ဖက်ဒရယ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုအား တည်ဆောက်မည်ဆိုလျှင် မြန်မာ (ဝါ) ဗမာနှင့် တိုင်းရင်းသား အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်သည် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဖြစ်ရန် အရေးကြီးသည်ဟု ထင်သည်။

သို့မဟုတ်ပါက ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်ကြား ရှုပ်ထွေးမှုကြောင့် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု ပြိုကွဲသွားခဲ့သလိုမျိုး မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း မြန်မာ(ဝါ)ဗမာနှင့် တိုင်းရင်းသားဆိုသော အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုမှုကြား ရှုပ်ထွေးမှုကြောင့် ပြည်တွင်းစစ်၏ နောက်ဆက်တွဲ နိုင်ငံပြိုကွဲရေးကို ဦးတည်သွားစေနိုင်သည်ကို သတိချပ်သင့်သည်။

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ် ၊ ဇွန်လ ၈

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်( Thaksin Shinawatra) သည် အကျဉ်းချခံခဲ့ရချိန်အတွင်း ဘန်ကောက်မြို့ တော်ရှိ ရဲတပ်ဖွဲ့ အထွေထွေဆေးရုံ၏ ၁၄ ထပ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့် ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး မေလ ၈ ရက်တွင် ထိုင်း ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကောင်စီ (MCT)က ဆရာဝန် ၃ ယောက်ကို အရေးယူခဲ့သည့် စီရင်ချက် ချမှတ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် သက်ဆင်သည် ပြည်သူ့မြင်ကွင်းမှ ပျောက်ကွယ်ခဲ့ပြီးနောက် မေလ ၂၇ ရက်တွင် ပြည်သူ့မြင်ကွင်းသို့ ပြန်လည်ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ် သက်တမ်းအတွင်း သွေးစွန်းသည့် မူးယစ်းဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေး စစ်ပွဲကို ဆင်နွှဲခဲ့သည့် သက်ဆင် သည် မူးယစ်ဆေးဝါး ထိန်းချုပ်ရေး ဘုတ်အဖွဲ့ရုံး၏ ဖိတ်ကြားမှုနှင့်အတူ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့်ပတ်သက်သည့် ဆွေးနွေးပွဲကို တက်ရောက်ခဲ့သည်။

သက်ဆင်သည် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim) ၏ အကြံပေး ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်နေသဖြင့် ထိုကဲ့သို့ ဖိတ်ကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုဖိတ်ကြားချက်အား သက်ဆင်ကို အမာခံထောက်ခံသူဖြစ်သည့် တရားရေးဝန်ကြီး တာဝီ ဆွတ်ဆောင် ( Tawee Sodsong) က အတည်ပြုပေးခဲ့သည်။

ရဲတပ်ဖွဲ့အထွေထွေဆေးရုံက ဆင်းလာတဲ့ သက်ဆင်ကို တွေ့ရစဉ်

သက်ဆင်သည် ဇွန်လ ၁၃ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့် တရားရုံးချုပ်၏ အစိုးရအရာရှိများဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်မှုဌာန၏ ကြားနာစစ်ဆေးမှုမတိုင်မီ နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ပြေးဖွယ်ရှိသည့် ကောလာဟလများ ထွက်ပေါ်နေသည်။
ထို့ကြောင့် သူသည် ထိုမူးယစ်ဆေးဝါး ဆွေးနွေးပွဲတွင် ကောလာဟလများကို ငြင်းဆိုရန် အခွင့်အရေး ရရှိခဲ့သည်။

သက်ဆင်သည် ထောင်ဒဏ် ၈ နှစ် ချမှတ်ခံရသော်လည်း ထိုင်းဘုရင်၏ ပြစ်ဒဏ်လျှော့ပေါ့ပေးမှုဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၁ နှစ်သာ ကျခံခဲ့ရကာ သက်ဆင်ကို ပြစ်ဒဏ်ကာလမပြည့်မီ ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့သည့် အကျဉ်းဦးစီးဌာန၏ ဆုံးဖြတ် ချက်သည် တရားမျှတမှု ရှိ၊ မရှိကိုလည်း စုံစမ်းစစ်ဆေးလျက်ရှိသည်။

ထို့ကြောင့် မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေး ဆွေးနွေးပွဲသည် ဟန်ပြသက်သက်သာဖြစ်ခဲ့ပြီး ထိုပွဲတွင် သက်ဆင် သည် မူးယစ်ဆေးဝါးများနှင့်ပတ်သက်သည့် ၎င်း၏ တင်းမာသော ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်မှုများအကြောင်းကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်တွင် မူးယစ်ဆေးဝါး ထုတ်လုပ်သည့် စက်ရုံများကို နှိမ်နင်းနိုင်ခြင်း မရှိခြင်းကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံက ထိုအရေးကိစ္စကို ကိုယ်တိုင် ဖြေရှင်းရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ပြီး မူးယစ်ဆေးဝါး ဓာတ်ခွဲခန်းများအား ဖျက်ဆီးသင့်ကြောင်း သက်ဆင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

မကြာသေးမီက သက်ဆင်အား ပညာပေးသင့်သည်ဟု အကြံပြုထားသည့် ထိုင်းဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ကောင်စီဝင် များ၏ Line အက်ပလီကေးရှင်း group post တစ်ခုပေါက်ကြားလာခဲ့သည်။

ထိုပေါက်ကြားမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး သက်ဆင်က မူးယစ်ဆေးဝါး ဆွေးနွေးပွဲတွင် ထိုင်းဆေးဘက်ဆိုင်ရာကောင်စီ (MCT) ၏ ကျင့်ဝတ်သိက္ခာပိုင်းကို မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည်။

ကြီးလေးသည့် ပြစ်မှုများဖြင့် တရားစီရင်ခံရပြီး ထောင်ဒဏ်ကို ရှောင်လွှဲရန် ပြည်ပသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှာင်ခဲ့ဖူး သည့် သက်ဆင်က MCT အနေဖြင့် ကျင့်ဝတ်သိက္ခာပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာရှိနေပုံပေါ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သက်ဆင်သည် MCT ကို ဒေါသထွက်နေခြင်းသည့် Line group post ကြောင့်မဟုတ်ပေ။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ကို တွေ့ရစဉ်

ရဲတပ်ဖွဲ့အထွေထွေဆေးရုံတွင် နေခဲ့ရချိန်က ၎င်း၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေအမှန်ကို ထုတ်ဖော်ပြောကြားရန် MCT က တောင်းဆိုခဲ့သည့်အတွက် MCT အပေါ် ဒေါသထွက်နေခြင်းဖြစ်သည်။

စင်စစ်တွင် သက်ဆင်၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေကို အမှန်အတိုင်း ထုတ်ဖော်ရန် တောင်းဆိုမှုသည် MCT ၏ ချီးမွမ်းထိုက်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်ဖြစ်သည်။

Line group post ကိစ္စ ပေါက်ကြားမှုကို ထည့်မတွက်ဘဲထားပါက MCT ၏ လုပ်ဆောင်ချက်သည် မှန်ကန်သည် ဟု အသိအမှတ်ပြုရမည် ဖြစ်သည်။

MCT ၏ ထိပ်သီး ဆရာဝင်များက သက်ဆင်သည် ရဲတပ်ဖွဲ့ဆေးရုံတွင် နေထိုင်ခဲ့ချိန်က ကျန်းမာရေး အခြေအနေ စိုးရိမ်နေရသော ခိုင်လုံသည့် သက်သေ အထောက်အထား မရှိကြောင်းနှင့် သက်ဆင်၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်သည့် ထုတ်ပြန်ချက်သည် မှားယွင်းနေကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

MCT ၏ ထုတ်ပြန်ချက်သည် သက်ဆင်နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များအတွက် ကြီးမားသည့် ထိုးနှက်ချက် တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ သည်။

သက်ဆင်၏ မဟာမိတ်များကမူ သက်ဆင်သည် ထိုအချိန်က အလွန်နာမကျန်းဖြစ်ကြောင်း ထပ်တလဲလဲ ပြောကြားခဲ့ပြီး ဆေးဝါးကုသမှုခံယူရန် အကျဉ်းထောင်မှ ရဲတပ်ဖွဲ့အထွေထွေဆေးရုံသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် သက်ဆင်သည် ထောင်ထဲတွင် ၁ ရက်ပင် မပြည့်ခဲ့ဘဲ ဆေးရုံတွင်သာ ခြောက်လကြာ နေထိုင်ခဲ့ရသည်။

ထို့ပြင် တရားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ အထွေထွေဆေးရုံတို့ကလည်း သက်ဆင်၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေမှန်ကို စုံစမ်းရန် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို ကြည့်ရှုခွင့် တောင်းခံမှုများကို ကာဆီးကာဆီး လုပ်ပေးခဲ့သည်။

သက်ဆင်နှင့် တွေ့ဆုံခွင့်ပေးရန် သို့မဟုတ် သက်ဆင်၏ လူနာခန်းကို စုံစမ်းစစ်ဆေးခွင့်ပြုရန် အမျိုးသား လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်၏ တရားဝင် တောင်းဆိုချက်ကိုလည်း ရဲတပ်ဖွဲ့အထွေထွေဆေးရုံက ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်းဆေးဘက်ဆိုင်ရာကောင်စီ၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ရလဒ်သည် အလှည့်အပြောင်း တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။

သက်ဆင်၏ ကျန်းမာရေးအခြေအနေ အလွန်ဆိုးရွား နေသည်ဆိုသော ခိုင်လုံသည့် သက်သေ အထောက်အထား မရှိမှုသည် တရားရုံးချုပ်တွင် ကြားနာစစ်ဆေးမှုအတွင်း သက်ဆင်အတွက် ပျော့ကွက်တစ်ခုဖြစ်လာနိုင်သည်။

ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး ဆွမ်ဆက် သက်ဆူသင် (Somsak Thepsuthin) ကမူ ဆရာဝန် ၃ ယောက်အား အရေးယူမည့် MCT ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဗီတိုအာဏာဖြင့် ပယ်ချခဲ့သည်။
လက်ရှိတွင် ဆရာဝန် ၂ ဦးသည် ယာယီဆိုင်းငံ့ ခံထားရပြီး ဆရာဝင်တစ်ဦးသည် သတိပေးခံထားရသည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဆရာဝန်များသည် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ကျင့်ဝတ်များကို ချိုးဖောက်ခြင်း မရှိကြောင်း ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး ဆွမ်ဆက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ဆွမ်ဆက်သည် သက်ဆင်၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး MCT ၏ လေ့လာတွေ့ရှိချက်ကိုမူ ပြောင်းလဲနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။

တစ်နည်းဆိုရလျှင် သက်ဆင်သည် အသက်အန္တရာယ် စိုးရိမ်ရသည့် အခြေအနေတွင် ရှိခဲ့သည်ဆိုသော ပြောကြား ချက်သည် အလိမ်အညာများ ဖြစ်နိုင်သည်။

လက်ရှိတွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် သက်ဆင်တို့ ဦးဆောင်သည့် နိုင်ငံရေး အင်အားစုများကြား ဂုဏ်သိက္ခာကို ကာကွယ်နေရသည့် MCT ကို ထောက်ခံလာသည့် ဆရာဝန်များ ပိုမိုများပြားလာခဲ့သည်။

သက်ဆင်တို့ အုပ်စုဘက်မှ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကောင်စီကို ဆက်လက် တိုက်ခိုက်နေမည်ဆိုပါက ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ကောင်စီနှင့် နိုင်ငံရေးအင်အားစုများ ထိပ်တိုက်တွေ့မှုသည် ပိုမိုပြင်းထန်လာဖွယ်ရှိသည်။

ဇွန်လ ၁၂ ရက်တွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကောင်စီသည် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး၏ ဗီတိုအာဏာကို တွန်းလှန်မည် ဟုတ်၊ မဟုတ် ဆုံးဖြတ်သွားမည်ဖြစ်ပြီး ကျင့်ဝတ်ချိုးဖောက်သည်ဟု သံသယရှိရသည့် ဆရာဝန် ၃ ဦးကို အရေးယူရန် ကောင်စီဝင်များကြား မဲပေးဆုံးဖြတ်သွားဖွယ်ရှိသည်။

ထို့နေ့အပြီး နောက်တစ်ရက်ဖြစ်သည့် ဇွန်လ ၁၃ ရက်တွင်မူ တရားရုံးချုပ်၌ ရဲတပ်ဖွဲ့ အထွေထွေဆေးရုံတွင် နေခဲ့ရချိန်အတွင်း သက်ဆင်၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်သည့် ပထမဆုံးအကြိမ် ကြားနာစစ်ဆေး မှုကို ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် MCT သည် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး ဆွမ်ဆက်၏ ဗီတိုအာဏာကို အောင်မြင်စွာ ဖယ်ရှားနိုင်ခဲ့မည်ဆိုပါက သက်ဆင်အတွက် ခေါင်းခဲစရာဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

“အမှန်တရားကို ဖုံးထားလို့ ရကောင်းရနိုင်မယ်။ ဒါပေမယ့် အမှန်တရားက ဘယ်တော့မှ သေဆုံးမှာမဟုတ်ဘူး” ဆိုသည့် စကားပုံတစ်ခုကို သတိချပ်သင့်ပေသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆

အစ်စဝှစ်ချ်အသင်းကနေ ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင်သန်း ၃၀ နဲ့ ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့တဲ့ တိုက်စစ်မှူးသစ် ဒီလပ်ဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဝတ်ဆင်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဝတ်ဆင်ကစားတဲ့ သူတွေဟာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ဖို့ ရုန်းကန်ခဲ့ရပြီး ကံမကောင်းခဲ့တာကြောင့် ဒီနံပါတ်ကို ကျိန်စာအဖြစ်တောင် ဖော်ပြထားကြတာပါ။

အဲဒါကြောင့် ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ လက်ရှိ တိုက်စစ်မှူးတွေဟာ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဝတ်ဆင်ကစားခြင်း မရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ကို နောက်ဆုံးဝတ်ဆင်ခဲ့သူက အူဘာမီယန်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒေါ့မွန်၊ အာဆင်နယ်နဲ့ ဘာစီလိုနာအသင်းတွေမှာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခဲ့တဲ့ အူဘာမီယန်းဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ တစ်ရာသီကြာသာ ကစားခဲ့ပြီး ပွဲပေါင်း ၂၁ ပွဲမှာ ၃ ဂိုးသာ သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

အူဘာမီယန်းမတိုင်မီ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဝတ်ဆင်ခဲ့တဲ့သူက နာပိုလီအသင်းနဲ့ စီးရီးအေဖလားကို ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ လူကာကူ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလပ်ကို တွေ့ရစဉ် 

လူကာကူဟာ အင်တာမီလန်အသင်းမှာ ပြသခဲ့တဲ့ ခြေစွမ်းကြောင့် ချယ်လ်ဆီးအသင်းက သူ့ကို စံချိန်တင် ပြောင်းရွှေ့ကြေးပေးပြီး အသင်းထံ ပြန်လည်ခေါ်ယူခဲ့တာပါ။

လူကာကူဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းအတွက် အစပိုင်းမှာ ခြေစွမ်းပြသွင်းဂိုးတွေ သွင်းယူနေခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ အငြင်းပွားဖွယ် အင်တာဗျူး အပါအဝင် အသင်းနဲ့ အဆင်မပြေမှုတွေကြောင့် အသင်းမှာ တစ်ရာသီကြာသာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ 

လူကာကူဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကနေ နာပိုလီအသင်းထံ အပြီးသတ် မပြောင်းရွှေ့မီ အင်တာမီလန်နဲ့ ရိုးမားအသင်းတွေမှာ အငှားကစားခဲ့တာပါ။

ကလပ်အသင်းတွေမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ဝတ်ဆင်ရတာဟာ ကြီးမားတဲ့ ဂုဏ်ယူမှု ဖြစ်ပေမယ့် ချယ်လ်ဆီးအသင်း မှာတော့ ဒီနံပါတ် ဝတ်ဆင်ရတာဟာ ကြီးမားတဲ့ ဖိအားတွေရှိပြီး ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ထမ်းဆောင်နေပုံရပါတယ်။ 

ရီးရယ်လ်၊ ဂျူဗင်တပ်စ်အသင်းတွေမှာ ကစားခဲ့တဲ့ ဟီဂူအင်နဲ့ မိုရာတာတို့လည်း ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ဝတ်ဆင်ခဲ့ပေမယ့် ရုန်းကန်ခဲ့ရတာပါ။ 

လီဗာပူးလ်အသင်းမှာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခဲ့ပြီး ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို ရောက်ရှိလာကာ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလား ရယူနိုင် ခဲ့တဲ့ ဖာနန်ဒိုတောရက်စ်လည်း နံပါတ် ၉ ကျိန်စာကနေ လွတ်မြောက်ခဲ့ခြင်း မရှိပါဘူး။ 

တောရက်စ်ကို တွေ့ရစဉ်

ဖာနန်ဒိုတောရက်စ်ဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို ဇန်နဝါရီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ ရောက်ရှိလာပြီးနောက် သူ့ရဲ့ ပထမဆုံး သွင်းဂိုးကို ဧပြီလရောက်မှသာ သွင်းယူကာ ၉၀၃ မိနစ်ကြာ ဂိုးပေါက်ပျောက်ဆုံးမှုကို အဆုံးသတ် နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ဖာနန်ဒိုတောရက်စ်ဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ၄ ရာသီကြာ ကစားခဲ့ပေမယ့် ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ သွင်းဂိုး ၂၀ သာ သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပြီး အေစီမီလန်၊ အသလက်တီကိုအသင်းတွေထံ ပြောင်းရွှေ့သွားခဲ့ပါတယ်။ 

ဖာနန်ဒိုတောရက်စ်နဲ့ မိုရာတာတို့အကြားမှာ ကိုလံဘီယာ နာမည်ကြီး တိုက်စစ်မှူး ဖယ်လ်ကာအိုလည်း ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ ကျောနံပါတ် ၉ ဝတ်ဆင်ခဲ့ပြီး သူဟာ အသင်းအတွက် ပြိုင်ပွဲစုံ ၁၂ ပွဲကစားခဲ့တာမှာ ၁ ဂိုးသာ သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

ဒီလပ်ကို တွေ့ရစဉ် 

ဖယ်လ်ကာအိုဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမတိုင်မီ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာလည်း အငှားကစားခဲ့ပေမယ့် သူ့ရဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ကစားသမားဘဝဟာ ဆိုးရွားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတွင်း ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ ကံမကောင်းခဲ့တဲ့ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဆက်ခံမယ့် ဒီလပ်အနေနဲ့ ဒီကျိန်စာဆိုးကို အဆုံးသတ်မလား ဒါမှမဟုတ် ဒီကျိန်စာဆိုးကို ထပ်ပြီးကြုံတွေ့ရမလားဆိုတာ စိတ်ဝင်စားနေ ကြပါတယ်။

ဒီလပ်အနေနဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်း ကစားသမားဘဝ ပထမဆုံးကစားရမယ့် ဖီဖာကလပ် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ အထင်ကြီးဖွယ်ကောင်းတဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို ပြသနိုင်ဖို့ အခွင့်အရေးရှိနေတာပါ။ 

မန်စီးတီးအကယ်ဒမီထွက် ဒီလပ်ကတော့ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို အောင်မြင်မှုတွေ ထပ်ရယူပေးဖို့နဲ့ ထိပ်ဆုံးနေရာ ကို ပြန်ပို့ပေးချင်တဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေကြောင့် လာခဲ့တယ်လို့ ဖွင့်ဟထားပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ဒီလပ်အနေနဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ဖိအားဒဏ်ကို ကျော်ဖြတ်ပြီး အကောင်းဆုံး စွမ်းဆောင်ရည်တွေ ပြသနိုင်မလားဆိုတာတော့ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: Dailymail

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၁

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် “ဝ” တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် (UWSA)သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ တရုတ်၏ အကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ်ပေးနေသည်။

ထိုင်းအရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းများကမူ မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်မှုနှင့် သတ္တုတူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင် ပတ်သက်နေသည့် “ဝ”အဖွဲ့အား အရေးယူရန် တောင်းဆိုထားသည်။

“ဝ”အဖွဲ့၏ ဇာစ်မြစ်သည် တရုတ်နိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းအရပ်ဘက်အဖွဲ့များက ပြောကြားနေသော်လည်း ထိုင်းအစိုးရက တရားဝင် တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်မှုမရှိခဲ့ပေ။

မယ်ဆိုင်(ထိုင်းနိုင်ငံ)တွင် ရေလွှမ်းမိုးမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် NGO များသည် Sai နှင့် Kok မြစ်များအတွင်း အဆိပ်သင့်ပစ္စည်းများ ရောသွားမည့်အရေးကို စိုးရိမ်နေကြပြီး သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်းများ ပိတ်ပစ်ရန်အတွက် မြန်မာအာဏာပိုင်များနှင့် “ဝ”တပ်ဖွဲ့တို့အား ဖိအားပေးရန်  ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ အရှိန်မြှင့်လုပ်ဆောင်ရန်  ထိုင်းအစိုးရကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းအစိုးရနှင့် လုံခြုံရေးအေဂျင်စီများသည် လက်ရှိတွင် သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်းများ၊ “ဝ”တပ်ဖွဲ့များနှင့် ပတ်သက်သည့် သတင်းအချက်အလက် အနည်းငယ်သာ ရရှိထားသည်ဟု ဆိုသည်။

 UWSA ခေါင်းဆောင် ပေါက်ယူချန်းနဲ့ တရုတ်အထူးကိုယ်စားလှယ် တာဝန်ယူခဲ့သူ မစ္စတာဆွန်ကော်ရှန်ကို တွေ့ရစဉ်

“ဝ”ပြဿနာသည် လုံခြုံရေးစိန်ခေါ်မှု တစ်ခုထက်ပိုပြီး ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးကိုပါ ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိသည်။

သတ္တုတူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းများကို အပြီးတိုင် ရပ်တန့်ရန် မြန်မာအစိုးရ၊ တရုတ်အစိုးရနှင့် “ဝ”တပ်ဖွဲ့တို့အား ပြတ်သားသည့် သဘောထားကို ပြသရန် Greenpeace Thailand အမည်ရှိ NGO အဖွဲ့က ထိုင်းအစိုးရကို တိုက်တွန်းထားသည်။

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးပါတီ  (UWSP) နှင့် “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေး တပ်မတော်(UWSA) တို့ကို လွှမ်းမိုးထားသည်။

ထိုင်းတွင် “ဝ”နီ(Red Wa) ဟု လူသိများသည့် (UWSP) သည် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)၊ တအာင်းတပ်ဖွဲ့(TNLA)၊ မိုင်းလားတပ်ဖွဲ့(NDAA)နှင့် ရှမ်းတပ်ဖွဲ့(SSPP/SSA)တို့အပါအဝင် အခြားတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များအပေါ် ဩဇာလွှမ်းမိုးထားသည်။

ကိုးကန့်သင်ခန်းစာ
*****************
လွန်ခဲ့သည့် ၂ နှစ်ခန့်က ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးတွင် ကိုးကန့်၊ တအာင်းနှင့် ရခိုင်(AA) လက်နက်ကိုင်သုံးဖွဲ့သည် မဟာမိတ်ဖွဲ့ပြီး မြန်မာ့တပ်မတော် စစ်စခန်းများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကာ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ မြို့ ၂၀ ခန့်အား သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

ထိုစစ်ဆင်ရေးသည် မြန်မာ့တပ်မတော်အတွက် ကြီးမားသည့် ထိုးနှက်ချက်တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယခုနှစ်တွင် မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်များ၏ အောင်ပွဲသည် ပြောင်းပြန်ဖြစ်သွားခဲ့ပြီး တရုတ်၏ လွှမ်းမိုးမှုနှင့်အတူ ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)သည် မဟာဗျူဟာအရ အရေးပါသည့် လားရှိုးမြို့ကို မြန်မာ့တပ်မတော်ထံ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ရသည်။

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၏ အဓိကမြို့ဖြစ်သည့် လားရှိုးမြို့သည် ပထဝီနိုင်ငံရေးတန်ဖိုး မြင့်မားသည့်မြို့ဖြစ်သည်။ 

လားရှိုးမြို့သည် မိုးမိတ်-ရွှေလီ ကုန်သွယ်ရေးစခန်း တစ်ခုဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ၏ ယူနန်ပြည်နယ်၊ မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း အပါအဝင် ရှမ်းပြည်နယ်ကြား အဓိက ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပတ်လမ်းရပ်ဝန်းစီမံကိန်း (BRI) ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်သည့် တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြံ (CMEC) ထဲတွင် ပါဝင်နေသည်။

ထိုစီးပွားရေးစင်္ကြံတွင် ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းများ၊ ရေနံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် အမြန်ရထားလမ်းစီမံကိန်းတို့ ပါဝင်သည်။

၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံက ငွေကြေးနှင့်လက်နက်များ ထောက်ပံ့ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံကို ထိခိုက်စေခဲ့ သည့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ ကျားဖြန့်ဂိုဏ်းများကို နှိမ်နင်းခဲ့သည်။

ကိုးကန့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၏ လူဦးရေမှာ တရုတ်လူမျိုးများဖြစ်ပြီး ယူနန်ပြည်နယ်မှ လူသုံးကုန်ပစ္စည်း များ၊ လျှပ်စစ်မီး၊ ရေနံနှင့် အင်တာနက် ဝန်ဆောင်မှုများကို အားကိုးနေရသောကြောင့် ကိုးကန့်စစ်ခေါင်းဆောင် များသည် ၎င်းတို့၏ မာနကို လျှော့ချခဲ့ရသည်။

UWSA ခေါင်းဆောင်နဲ့ NDAA ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

“ဝ”လူမျိုးတို့၏ သမိုင်းသည် မော်စီတုန်း၏ အယူဝါဒ လွှမ်းမိုးခဲ့သည့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (ဗကပ) နှင့်လည်း ဆက်စပ်နေသည်။

၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ဗကပထဲမှ “ဝ”အဖွဲ့ဝင်များသည် မြန်မာ့တပ်မတော်အစိုးရနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲခဲ့ပြီးနောက် အထူးဒေသ ၂ ဟု လူသိများသည့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်များ ရရှိခဲ့သည်။

ထို့နောက် “ဝ”ခေါင်းဆောင်များသည် ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် UWSP နှင့် UWSA တို့ကို ထူထောင်ခဲ့သည်။

UWSP ၏ အုပ်ချုပ်မှုပုံစံသည် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီကို ပုံတူကူးချထားခြင်းဖြစ်ပြီး အုပ်ချုပ်မှုကို ၂ ပိုင်းခွဲထား သည်။

“ဝ”ပြည်မြောက်ပိုင်း (အထူးဒေသ ၂) သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ Salween(သံလွင်)မြစ်အရှေ့ပိုင်းရှိ မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ်တစ်လျှောက်တွင် တည်ရှိသည်။

“ဝ”ပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် လူဦးရေ ၆၀၀,၀၀၀ ခန့်ရှိကာ စစ်သားအင်အား ၃၀,၀၀၀ ရှိပြီး မြို့တော်သည် ပန်ဆန်းမြို့ ဖြစ်သည်။

UWSA ငြိမ်းချမ်းရေးပွဲမှာ “ဝ”လူမျိုးတွေကို တွေ့ရစဉ် 

“ဝ”ပြည်တောင်ပိုင်းသည် ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းတွင် ဩဇာလွှမ်းမိုးထားပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းမိုင်ပြည်နယ်၏ Fang၊ Mae Ai ၊ Wiang Haeng နှင့် Chiang Dao မြို့များ၊ မယ်ဟောင်ဆောင်ပြည်နယ်၏ Pang Mapha မြို့များနှင့် နယ်စပ်ချင်းထိစပ်နေသည်။

“ဝ”ပြည်တောင်ပိုင်း၏ မြို့တော်သည် Yon ဖြစ်ပြီး “ဝ”ပြည်တောင်ပိုင်းတပ်ဖွဲ့၏ တပ်မှူး Wei Xie Ying နှင့် ညီဖြစ်သူ  Wei Xie Kang တို့၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် မူးယစ်ဆေးဝါးများ ထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်။

တောင်ဘက်ကို ချီတက်လာသည့် “ဝ”တပ်ဖွဲ့များ
*****************************************
စစ်အေးကာလအတွင်း ထိုင်းစစ်တပ်သည် မြန်မာ့တပ်မတော်၏ ရန်ကိုကြားခံ အကာအကွယ်ယူသည့် အနေဖြင့် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် တစ်လျှောက်ရှိ ကရင်တပ်ဖွဲ့(KNU)၊ ရှမ်းတပ်ဖွဲ့(RCSS) အစရှိသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များအပေါ် မှီခိုခဲ့ရသည်။

စစ်အေးကာလအပြီးတွင် မြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဦးခင်ညွန့်က UWSP နှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခဲ့ပြီး “ဝ”လူမျိုးများကို ပန်ဆန်း အပါအဝင် တရုတ်နိုင်ငံအနီးရှိ Mong Hsat (မိုင်းဆတ်)နှင့် Mong Ton(မိုင်းတုံ)မြို့များတွင် နေရာ ချထားပေးခဲ့သည်။ 

ထိုမြို့များသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းရိုင်နှင့် ချင်းမိုင်ပြည်နယ်များ၏ မျက်နှာချင်းဆိုင်တွင် တည်ရှိသည်။

လွန်ခဲ့သည့် အနှစ် ၂၀ ခန့်က ယွက်စစ် ဦးဆောင်သော RCSS ၏ ဩဇာကို တန်ပြန်ရန် ရည်ရွယ်သည့် မူဝါဒအရ “ဝ”ပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် နေထိုင်သည့် “ဝ”လူမျိုးများထဲမှ ၈၀,၀၀၀ ကျော်သည် “ဝ”ပြည်တောင်ပိုင်းသို့ ပြောင်းလာခဲ့ကြသည်။

MNDAA- AA- TNLA ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ် 

ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းရှိ တရုတ်၏ ဩဇာခံ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ
***********************************************************************
ဧပြီလက ပြုလုပ်သည့် UWSP ၏ ပါတီညီလာခံတွင် ပေါက်ယူချန်းကို ပါတီဥက္ကဋ္ဌနှင့် စစ်ဦးစီးချုပ်အဖြစ် အတည်ပြုခဲ့သည်။

အထူးသဖြင့် UWSP နှင့် UWSA တို့သည် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၄ ဖွဲ့ကို ဩဇာ လွှမ်းမိုးထားသည်။

ထိုလေးဖွဲ့မှာ NDAA၊ MNDAA၊ SSPP/SSA နှင့် PSLF/TNLA တို့ဖြစ်သည်။

NDAA သည် ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်းရှိ ရှမ်း/အာခါ တိုင်းရင်းသားများကို ကိုယ်စားပြုသည့် မိုင်းလားအဖွဲ့ ဖြစ်သည်။

MNDAA သည် ကိုးကန့်လူမျိုးများ ပါဝင်သည့် ကိုးကန့်အဖွဲ့ဖြစ်သည်။

SSPP/SSA သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ ကချင်ပြည်နယ် ဟိုင်းကျေးရွာတွင် ဌာနချုပ်ဖွင့်ထားသည့် ရှမ်းအဖွဲ့ ဖြစ်သည်။

PSLF/TNLA သည် ပလောင်(တအာင်း)လူမျိုးများကို ကိုယ်စားပြုသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်သည်။

“ဝ”နှင့် ထိုတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ တရုတ်၏ အကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ် စောင့်ရှောက်ပေးနေပြီး ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းများ၊ ရေနံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ ဆိပ်ကမ်းများနှင့် အနာဂတ် မြန်နှုန်း မြင့် ရထားလမ်းစီမံကိန်းများ အပါအဝင် ပတ်လမ်းရပ်ဝန်းစီမံကိန်း (BRI) ၏ အဓိကလမ်းကြောင်းများကို အကာအကွယ် ပေးထားသည်။

“ဝ”နှင့် မဟာမိတ် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များသည် NUG နှင့် ဆက်ဆံခြင်းမရှိသဖြင့် ထိုတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များအပေါ် တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုသည် မြန်မာ့တပ်မတော် အတွက်လည်း အကျိုးရှိစေခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက ကွန်းဖရန့်လိဂ်ပြိုင်ပွဲ ဗိုလ်လုပွဲမှာ ဘက်တစ်အသင်းကို ၄ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ ဂိုးပြတ်အနိုင်ရပြီး ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဒီဆုဖလားဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းအတွက် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီက ဖီဖာကလပ်ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရရှိပြီးနောက်ပိုင်း ပထမဆုံးဆုဖလား ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ 

ချယ်လ်ဆီး အမျိုးသားအသင်းဟာ တောဒ့်ဘိုလေ ဦးဆောင်တဲ့ ပိုင်ရှင်အစုအဖွဲ့ လက်ထက်မှာ ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင် ၁ ဘီလီယံကျော် သုံးစွဲပြီး ရရှိလာတဲ့ ပထမဆုံးဆုဖလားဆိုရင်လည်း မမှားပါဘူး။ 

ပြီးခဲ့တဲ့နွေရာသီကမှ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို နည်းပြသစ်အဖြစ် စတင်တာဝန်ယူ ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အီတလီလူမျိုး နည်းပြ မာရက်စ်ကာက ဒီဆုဖလားဟာ အသင်းရဲ့အောင်မြင်မှု စမှတ်ဖြစ်လာဖို့ မျှော်လင့်တယ်လို့ ပြောထား ပါတယ်။

ကွန်းဖရန့်လိဂ်ဆုဖလားနဲ့ တော့ဒ်ဘိုလေကို တွေ့ရစဉ်

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတွင်းမှာ အသင်းအောင်မြင်မှု ရယူနိုင်ဖို့ ငွေကြေး အများအပြား သုံးစွဲခဲ့ပေမယ့် နည်းပြ အပြောင်းအလဲတွေသာ လုပ်ခဲ့ရပြီး မနှစ်ကရာသီမှာ ကာရာဘောင်းဖလား ဗိုလ်လုပွဲ တက်နိုင်ခဲ့တာပဲရှိခဲ့တာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ နောက်ဆုံး ၂ ရာသီမှာ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်နဲ့လည်း လွဲခဲ့ရပြီး လူစာရင်း များပြားမှုကြောင့်လည်း လှောင်ပြောင်မှုတွေ အကြိမ်ကြိမ် ခံခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီရာသီအစပိုင်းမှာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ရလဒ်ကောင်းတွေ ရရှိခဲ့ပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်မယ့် ပြိုင်ပွဲထဲမှာတောင် ပါဝင်ခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ နောက်ပိုင်းမှာ နိုင်ပွဲတွေပျောက်၊ ရလဒ်တွေဆိုးခဲ့ပြီး ချန်ပီယံလုပွဲကနေ ထွက်ခွာခဲ့ရသလို ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ကိုပါ စိုးရိမ်ခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ 

နည်းပြမာရက်စ်ကာဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ ရလဒ်တွေကြောင့် အသင်းပရိသတ်တွေရဲ့ လှောင်ပြောင်မှုကို ခံခဲ့ရတာပါ။ 

ရုပ်သံဘောလုံး ဝေဖန်သူတွေနဲ့ ပရိသတ်တွေက ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ လာမယ့်ရာသီ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ သုံးသပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ချယ်လ်ဆီး အသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ၆ ပွဲမှာ ၅ ပွဲအထိ အနိုင်ရလဒ်ရယူကာ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ကို ရယူသွားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့်ဟာ ဒီရာသီ ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ အဓိကရည်မှန်းချက်တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တာကြောင့် နည်းပြမာရက်စ်ကာဟာ အသင်းကို အောင်မြင်မှုရရှိအောင် ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ပြန်ရခဲ့ပြီးနောက် ရက်ပိုင်းအကြာမှာ ဥရောပရဲ့ တတိယတန်းစား ဖလားဖြစ်တဲ့ ကွန်းဖရန့်လိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဒီဆုဖလားကို ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ဥရောပဖလား အားလုံးကို ရယူနိုင်တဲ့ ပထမဆုံးအသင်း အဖြစ်လည်း စံချိန်သစ် တင်နိုင်ခဲ့တာပါ။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ဒီရာသီကို ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်နဲ့ ဥရောပဆုဖလား တစ်လုံးရယူပြီး အဆုံးသတ်ခဲ့ တာကြောင့် အောင်မြင်ခဲ့တဲ့ ရာသီလို့ ပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်း ပရိသတ်တွေဟာ သူတို့အသင်းကို အရင်လို ဆုဖလားအောင်မြင်မှုမျိုး ပြန်လည်ရရှိတာကို မြင်တွေ့ချင်နေတာကြောင့် ဒီအောင်မြင်မှုကို ကျေနပ်ခြင်းတော့ မရှိပါဘူး။ 

ဒါပေမယ့် ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီတွေမှာ ဆိုးရွားခဲ့တဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ အခြေအနေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင် ဒီရာသီက အောင်မြင်ခဲ့တယ်လို့ သတ်မှတ်ရမှာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ လာမယ့်ရာသီမှာ ပရီးမီးယားလိဂ်နဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားကို ရယူနိုင်ဖို့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်လို့ အသင်းရဲ့လူစာရင်း အင်အားကို ပိုပြီးကောင်းမွန်အောင် ဖြည့်တင်းနိုင်ဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။

သူတို့ရဲ့ လက်ထက်မှာ ပြောင်းရွှေ့ကြေး အသုံးစရိတ်ပေါင် ၁ ဘီလီယံကျော်အထိ သုံးစွဲထားတဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်း ပိုင်ရှင်တွေဟာ အသင်းအောင်မြင်မှု ရယူဖို့အတွက် နောက်ထပ် ပြောင်းရွှေ့ကြေးသုံးစွဲဖို့ ဝန်လေးနေမှာ မဟုတ် တာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ နွေရာသီမှာ ဖီဖာကလပ် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပြီး ဒီပြိုင်ပွဲဟာ အသင်း အတွက် ရာသီသစ် ပြင်ဆင်ဖို့ အထောက်အကူ ပေးနိုင်ပါတယ်။ 

နည်းပြ မာရက်စ်ကာ အနေနဲ့ ဖီဖာကလပ် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကနေ စတင်ပြီး ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို အောင်မြင်မှုတွေ ထပ်ရယူပေးနိုင်ဖို့ ဦးဆောင်နိုင်မလားဆိုတာ မြင်တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Sport Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅

၂၀၂၄-၂၅ ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲကတော့ နောက်ဆုံးပွဲစဉ်တွေ ယှဉ်ပြိုင်ဖို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီဖြစ်ပြီး ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့် ၃ နေရာအတွက် အသင်း ၅ သင်း ပြိုင်ဆိုင်မှုဟာ အလွန်စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရာသီပိတ် နောက်ဆုံးပွဲစဉ် မတိုင်မီမှာ ချန်ပီယံဖြစ်မယ့် အသင်းနဲ့ တန်းဆင်းမယ့် အသင်းတွေက ထွက်ပေါ်ခဲ့ ပြီဖြစ်လို့ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်အတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှုက နောက်ဆုံးပွဲစဉ်မှာ ပရိသတ်တွေကို ဆွဲဆောင်နိုင်ဖို့ ရှိနေတာပါ။ 

ပရီးမီးယားလိဂ်ဟာ လာမယ့်ရာသီအတွက် ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့် ၆ နေရာအထိ ရရှိထားပြီး ချန်ပီယံ လီဗာပူးလ် အသင်း၊ အမှတ်ပေးဇယား အဆင့် ၂ နေရာက အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ ယူရိုပါလိဂ်ချန်ပီယံ စပါးအသင်းတို့က ဝင်ခွင့်တွေကို ရရှိခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် လက်ကျန် ၃ နေရာအတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှုဟာ နောက်ဆုံးပွဲစဉ်မှ အဖြေထွက်ပေါ်လာမှာပါ။

ဒီနေရာအတွက် မန်စီးတီး၊ နယူးကာဆယ်၊ ချယ်လ်ဆီး၊ အက်စတွန်ဗီလာနဲ့ နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းတို့က ယှဉ်ပြိုင်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

 ချယ်လ်ဆီးအသင်းနဲ့ ယူနိုက်တက် ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ပွဲစဉ် ၃၇ ယှဉ်ပြိုင်အပြီးမှာ မန်စီးတီးအသင်းက ရမှတ် ၆၈ မှတ်နဲ့ အဆင့် ၃၊ နယူးကာဆယ်၊ ချယ်လ်ဆီးနဲ့ အက်စတွန်ဗီလာအသင်းတို့က ရမှတ် ၆၆ မှတ် ရရှိထားပြီး နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းက ရမှတ် ၆၅ မှတ် ရရှိထားတာပါ။ 

အဆင့် ၃ နေရာက အသင်းနဲ့ အဆင့် ၇ နေရာမှာ ရပ်တည်နေတဲ့ အသင်းတို့အကြားမှာ ရမှတ်ကွာဟမှုက ၃ မှတ် သာ ရှိတာကြောင့် ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ရရှိဖို့ အသင်းတိုင်း မျှော်လင့်ခွင့်ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လက်ရှိ အခြေအနေ အရဆိုရင် မန်စီးတီးအသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ရရှိဖို့ အခြေအနေ အကောင်းဆုံး ဖြစ်နေတာပါ။

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် နောက်ဆုံးပွဲစဉ်အဖြစ် ဖူလ်ဟမ်အသင်း အိမ်ကွင်း သွားရောက် ယှဉ်ပြိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ဒီပွဲစဉ်မှာ အနိုင်ရလဒ် ဒါမှမဟုတ် သရေတစ်မှတ် ရရှိတာနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ရမှာဖြစ်ပြီး မရှုံးနိမ့်ဖို့တော့ လိုအပ်တာပါ။

ရှုံးနိမ့်ခဲ့မယ်ဆိုရင် အခြားအသင်းတွေရဲ့ ရလဒ်ကို စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်လို့ ရလဒ်ကောင်းရရှိအောင် ကြိုးစားခဲ့ရင် မန်စီးတီးအသင်းအတွက်  ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့်ကို အေးအေးဆေးဆေး ရရှိနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီး အသင်းယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

မန်စီးတီးအသင်းနည်းပြ ဂွာဒီယိုလာက သူတို့အသင်း ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ရရှိနိုင်မယ်ဆိုတာ ယုံကြည်မှုရှိ နေတာပါ။

နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးပွဲစဉ်မှာ အဲဗာတန်အသင်းကို အိမ်ကွင်းယှဉ်ပြိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဗာတန်အသင်းဟာ နယူးကာဆယ်အသင်းအတွက် ကစားရခက်နိုင်တဲ့ အသင်းဖြစ်ပေမယ့် နယူးကာဆယ် အသင်းဟာ အိမ်ကွင်းရလဒ် ကောင်းတာကြောင့် အနိုင်ရရှိအောင် ကစားပြီး ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့်ရရှိဖို့ ပစ်မှတ် ထားနေတာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်းကတော့ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ကို ရရှိဖို့ကြိုးပမ်းနေတဲ့ နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းနဲ့ ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံနေလို့ ခက်ခဲတဲ့ပွဲစဉ်တစ်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

အိမ်ကွင်းအားကောင်းတဲ့ နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ဒီပွဲကို အိမ်ကွင်းကစားရမှာဖြစ်လို့ သူတို့အတွက် အားသာချက်ရှိနိုင်တာပါ။

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ရရှိဖို့ အတွက်ဆိုရင် ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို အနိုင်ရရှိဖို့ လိုသလို သူတို့ရဲ့ အထက်မှာရှိတဲ့ အသင်းတွေထဲက အနည်းဆုံး တစ်သင်း ခြေချော်ဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့်အတွက် မျှော်လင့်ချက် အနည်းဆုံး ဖြစ်ပေမယ့် ဝင်ခွင့်ရယူနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပါ။

နယူးကာဆယ်အသင်းကိုတွေ့ရစဉ်

ချယ်လ်ဆီးအသင်းကတော့ နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းကို အနိုင်ရလဒ်ရရှိတာနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရရှိမှာဖြစ်လို့ အနိုင်ရလဒ် ရယူနိုင်ဖို့ ပစ်မှတ်ထားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အက်စတွန်ဗီလာအသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ရာသီ နောက်ဆုံးပွဲစဉ်မှာ ယူနိုက်တက်အသင်းအိမ်ကွင်း သွားရောက် ယှဉ်ပြိုင်ရမှာပါ။ 

အက်စတွန်ဗီလာအသင်းအတွက် အနိုင်ရလဒ် ရရှိဖို့လိုသလို နယူးကာဆယ်၊ ချယ်လ်ဆီးအသင်းတို့ ရမှတ်လျော့ဖို့ ကိုလည်း မျှော်လင့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

ကိန်းဂဏန်း အချက်အလက်တွေ တွက်ချက်တဲ့ Opta က မန်စီးတီးအသင်းကို ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ရဖို့ အကောင်းဆုံး အသင်းအဖြစ် ၉၆.၈၃ ရာခိုင်နှုန်းပေးထားပြီး၊ နယူးကာဆယ်အသင်းကို ၈၁.၇၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို ၅၇.၈၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ အက်စတွန်ဗီလာအသင်းကို ၄၃.၉၇ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ် အသင်းကို ၁၉.၆၆ ရာခိုင်နှုန်းသာ ပေးထားတာပါ။

အဲဒါကြောင့် ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့် လက်ကျန် ၃ နေရာကို ဘယ်အသင်းတွေ ရယူသွားနိုင်မလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖွယ် စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၁

မြန်မာနိုင်ငံသည် စစ်ပွဲများဖြစ် အချိန်ကုန်နေပြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလမ်းကြောင်းပေါ် မတက်နိုင်ခဲ့သည်မှာ နှစ်‌ပေါင်းများစွာ ကြာပြီဖြစ်သည်။

ယခု မိမိတို့ ရှင်သန်ဖြတ်သန်းနေသည့် နိုင်ငံသည် ပထမ မြန်မာနိုင်ငံလား၊ သို့မဟုတ် စတုတ္တမြန်မာနိုင်ငံလားဆို သည့်အပေါ်မှာလည်း ရှုမြင်ပုံများကွဲလွဲ၍ ပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင် ချုပ်ငြိမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုများ မအောင်မြင်ဘဲ ဖြစ်နေကြသည်။

ဗမာတိုင်းရင်းသားများ အားကောင်းသည့် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် အင်အားစုများ အပါအဝင် မြန်မာ့တပ်မတော် ကတော့ ယခုမြန်မာနိုင်ငံသည် စတုတ္တနိုင်ငံ ဖြစ်သည်ဟု မှတ်ယူထားကြသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော အနော်ရထာ(ပထမမြန်မာနိုင်ငံ ထူထောင်သူ)၊ ဘုရင့်နောင်(ဒုတိယမြန်မာနိုင်ငံ ထူထောင်သူ)၊ အလောင်းဘုရား(တတိယမြန်မာနိုင်ငံ ထူထောင်သူ)တို့သည် ပထမ-ဒုတိယ-တတိယ မြန်မာနိုင်ငံ များကို ထူထောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်နေ့တွင် ဗြိတိသျှလက်အောက်မှ လွတ်လပ်ရေးယူခဲ့သော ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံသည် စတုတ္တနိုင်ငံဖြစ်သည်ဟု ယူဆထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

လက်နက်ကိုင် တိုက်ပွဲအတွင်း ပျက်စီးနေတဲ့ အဆောက်အအုံတွေကို တွေ့ရစဉ်(ဓာတ်ပုံ-ရိုက်တာ)

ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားများကတော့ အနော်ရထာ၊ ဘုရင့်နောင်၊ အလောင်းဘုရားတို့နှင့်အတူ မိမိတို့မှာ လည်း ဘုရင်စနစ်ဖြင့် ကိုယ့်ထီးကိုယ့်နန်း အုပ်ချုပ်လာခဲ့ပြီး ၁၈၈၅ ခုနှစ်မှာ ဗြိတိသျှလက်အောက်သို့ လူမျိုးပေါင်း စုံ၏ နယ်မြေများအားလုံး ကျရောက်သွားကာ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်နေ့တွင် လွတ်လပ်ရေးယူ၍ ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံကို ထူထောင်ခဲ့သည့်အတွက် ပထမမြန်မာနိုင်ငံဟု မှတ်ယူထားကြသည်။

ထိုသို့ မှတ်ယူရခြင်းကလည်း မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးကို တောင်တန်းနှင့်ပြည်မ အတူတကွ ပေါင်းစည်းရေး သဘောတူညီမှု ရယူခဲ့ခြင်း အပါအဝင် လွတ်လပ်သော ပြည်ထောင်များ စုပေါင်း၍ ရယူခဲ့သော လွတ်လပ်ရေးမှ ပေါက်ဖွားလာသည့် မြန်မာနိုင်ငံဖြစ်သည့်အတွက်ကြောင့် ယူဆခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့နောက် တိုင်းရင်းသား တန်းတူညီမျှမှု မရှိခြင်း၊ အာဏာခွဲဝေမှု အားနည်းခြင်း၊ သယံဇာတခွဲဝေမှုအားနည်းခြင်း၊ ဒီမိုကရေစီ ပျက်စီးသွားခြင်း၊ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုအားကြီးခြင်း၊ မဟာဗမာ လူမျိုးကြီးဝါဒ ဖော်ဆောင်လာခြင်း၊ သဘော တရားရေးရာများ ကွဲပြားလာခြင်း စသည့် အခြေအနေများကြောင့် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်နေ့ လွတ်လပ်ရေးယူပြီး နောက် လပိုင်းအကြာမှာဘဲ ပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရာမှာ ယနေ့ (၂၀၂၅ ခုနှစ်)အထိ နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော်လာခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

လွတ်လပ်ရေး မရခင်တုန်းကလည်း ပဒေသရာဇ်စနစ်ကြောင့် ဘုရင်များသည် စစ်တိုက်၍ နယ်မြေချဲ့ထွင်၍ လူမျိုးစုများကြား စစ်ပွဲများဖြစ် အချိန်ကုန်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်ပိုင်း လူမျိုးစုများ စုစုစည်းစည်း ဖြစ်လာမလားဆိုသော်လည်း ဖြစ်မလာဘဲ စစ်ပွဲများဖြစ်သာ အချိန်ကုန်နေပြန်သည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ၁၉၄၈ မှ ၁၉၅၈ ထိလည်းကောင်း၊ ၂၀၁၁ မှ ၂၀၁၅ ထိလည်း ကောင်း၊ ၂၀၁၅ မှ ၂၀၂၀ ထိလည်းကောင်း စသည့် အချိန်ကာလ သုံးပိုင်းသာ လူထုက ထိတွေ့ခံစားခွင့်ရရှိခဲ့ပြီ ကျန်အချိန်များမှာ စစ်ပွဲများအတွင်း အသက်ရှင် ရပ်တည်နေကြရသည်။

လက်နက်ကိုင်ထားသူ တစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ် (ဓာတ်ပုံ-အေပီ)

လက်ရှိကို ကြည့်ပါကလည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်က NLD အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရန် ကြိုးစားသည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်အား အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာပြီး အုပ်ချုပ်နေသည်။

ထို့နောက် လွတ်လပ်ခွင့်များ တဖြေးဖြေး လျှော့နည်းလာပြီး စစ်ဘောင်ကျယ်ပြန့်လာခြင်းနှင့်အတူ ဒီမိုကရေစီ ပျောက်ဆုံးလာနေသည်။

ထို့ကြောင့် ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည် အားကောင်းလာရေးအတွက် ကြိုးပမ်းကြရာမှာ အုပ်စု ၂ စု ကွဲလာခဲ့သည်။ အုပ်စု တစ်စုကတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပ၍ စစ်တပ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးကို ဖယ်ရှားကာ ဒီမိုကရေစီစနစ် ပြန်လည်အား ကောင်းရေး ကြိုးပမ်းနေကြသည်။

နောက်ထပ် အုပ်စုတစ်စုကတော့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး နည်းလမ်းဖြင့် စစ်တပ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးကို ဖယ်ရှား ကာ ဒီမိုကရေစီစနစ် ပြန်လည်အားကောင်းရေး ကြိုးပမ်းနေသည်။

ထိုသို့ ကွဲလွဲနေချိန်မှာပဲ တချို့က ဒီမိုကရေစီကို ကာကွယ်ရန်အတွက် စစ်တိုက်နေခြင်းဟု ပြောသလို တချို့က တော့ ဒီမိုကရေစီ ဆုံးရှုံးသွားခြင်းကြောင့် စစ်တိုက်နေခြင်းဟု ပြောကြပြန်သည်။

အဆိုပါ အခြေအနေ ၂ ရပ်အကြား ပြည်သူလူထုသည် ကြားညှပ်၍ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ လွတ်လပ်ခွင့် စသည့် အထွေထွေ ကျဆင်းမှု အကျပ်အတည်းများကို ရင်ဆိုင်ဖြတ်သန်းနေကြရသလို အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်သွားကြသလို မိသားစုများ ဆုံးရှုံးသွားကြရခြင်းများလည်း ကြုံတွေ့နေကြရသည်။

စစ်ဘုရင်များကတော့ သူ့နယ်မြေ ကိုယ့်နယ်မြေအဖြစ် နယ်မြေအပိုင်စားများဖြင့် ရပ်တည်လျက်ရှိသလို နယ်မြေ အပိုင်စားများ ရရှိရေးအတွက်လည်း ကြိုးပမ်းနေကြသည်။ တချို့သော စစ်ဘုရင်များကတော့ အာဏာကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းနေကြသည်။

"နိုင်ငံတွေက စစ်ပွဲကို ဖန်တီးတယ်, စစ်ပွဲတွေက နိုင်ငံကို ဖန်တီးတယ်" လို့ ဖရန်စစ်ဖူကူယားမားက ပြောခဲ့ဖူး သည်။ 

မြန်မာပြည်မှာတော့ စစ်ပွဲများကနေ အမုန်းတရားများကို ဖန်တီးလာပြီး အမုန်းတရားများက နိုင်ငံကို ပြိုကွဲအောင် ဖန်တီးနေသည်ဟု ပြောရမလိုဖြစ်နေသည်။

အဆုံးမှာတော့ မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းသည် တဖြေးဖြေးနှင့် ပျက်စီးလာပြီး ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေးနှင့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေးအတွက် အဟန့်အတားပေါင်းစုံဖြင့် ရင်ဆိုင်လာနေရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ အလံကို တွေ့ရစဉ်

စင်္ကာပူနိုင်ငံကို တည်ထောင်ခဲ့သည့် လီယွမ်ယုကတော့ “ကင်မရာ ကိုင်ထားတဲ့သူတွေက သေနတ်ကိုင်ထားတဲ့ သူတွေထက် ဒီမိုကရေစီကို ပိုပြီး ကာကွယ်နိုင်တဲ့ အဖိုးတန် ကာကွယ်ရေးသမားဖြစ်တယ်”ဟု ၁၉၆၂ ခုနှစ်က ပြောခဲ့ဖူးသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ ဒီမိုကရေစီနာမည်အောက်က သေနတ်ကိုင်ထားသူများသည် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ဖက်ဒရယ်ရေး၊ ဒီမိုကရေစီရေး ကာကွယ်နေသူများဆိုကာ စားပွဲဝိုင်းတစ်ခုတည်းမှာ မျက်နှာချင်းဆိုင်ထိုင်၍ ဆွေးနွေးနေချိန်  အပ်တိုတစ်‌ချောင်းတောင် မကိုင်ထားသော ကလောင်/ကင်မရာ ကိုင်သူများကတော့ တိုင်းပြည်ပြိုကွဲအောင် လုပ်သူများဟု စွပ်စွဲခံနေရလေသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံသည် စစ်ဘောင်ကျယ်ပြီး နိုင်ငံရေးဘောင်ကျဉ်းကာ ဒီမိုကရေစီနာမည်အောက်မှာ စစ်ဘုရင် များက အုပ်ချုပ်နေသည့် နိုင်ငံအဖြစ် ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။

ဒီမိုကရေစီနာမည်အောက်က စစ်ဘုရင်များ အုပ်ချုပ်သည့် နိုင်ငံအဖြစ်ကနေ ပြန်လည်ရုန်းထွက်ပြီး ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသော ပြည်ထောင်စုစနစ်အား ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးအတွက် ပြည်သူလူထုများ စည်းလုံး ညီညွတ်ရန်လိုအပ်သလို မှန်ကန်သော ရပ်တည်ချက်များကို ရွေးချယ်နိုင်ရန်လိုအပ်သည်။

သို့မဟုတ်ပါက စတုတ္တနိုင်ငံပဲ ပြောပြော၊ ပထမနိုင်ငံပဲ ပြောပြော မြန်မာနိုင်ငံသည် ပြိုကွဲနိုင်ငံ သို့မဟုတ် ကျရှုံးနိုင်ငံအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အနီးပတ်ဝန်းကျင်များနှင့် အဝေးက ဧည့်သည်များသည် မြန်မာနိုင်ငံကို ကိတ်မုန့်ကဲ့သို့ အစိတ်စိတ် ခွဲခြမ်းမျှဝေရန်အတွက် ကြိုးပမ်းနေကြခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ဒီမိုကရေစီနာမည်အောက်က စစ်ဘုရင်များ အုပ်ချုပ်နေသော နိုင်ငံအဖြစ်ကနေ ပြည်တွင်းညီညွတ်ရေး အင်အားဖြင့် ပြန်လည်၍ အသစ်တစ်ဖန် တည်ဆောက်နိုင်ရန်လိုအပ်သည်။ 

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အနာဂတ် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်သည် မည်သို့မည်ပုံ ဖြစ်တည်လာမလဲ ဆိုသည်ကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရန်သာ ရှိတော့သည်။ 

ဂရေဟမ်ဘဲလ်က “တံခါးတစ်ပေါက်က ပိတ်နေချိန်မှာ ပွင့်နေတဲ့ အခြားတံခါးတွေရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့က ပိတ်နေတဲ့ တံခါးကိုပဲ ဝမ်းပန်းတနည်းနဲ့ အချိန်အကြာကြီး ထိုင်ကြည့်နေကြတယ်။ ကျနော်တို့အတွက် ဖွင့်ထားတဲ့ တံခါးတွေကို  မမြင်နိုင်ကြဘူး”ဟု ပြောခဲ့လေသည်။

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၉

ကမ္ဘာကြီးမှာ နိုင်ငံပေါင်း ၁၉၀ ကျော်ရှိသည့်အနက် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသည့်နိုင်ငံရှိသလို ရွေးကောက်ပွဲမရှိသည့် နိုင်ငံများရှိသည်။

အလားတူ နိုင်ငံရေးပါတီ ရှိသည့် နိုင်ငံရှိသလို နိုင်ငံရေးပါတီ မရှိသည့် နိုင်ငံများလည်းရှိသည်။ 

ဥပမာ- ဆော်ဒီ၊ ယူအေအီး၊ ကတာ၊ ဘရူနိုင်း စသည့် နိုင်ငံများတွင် ရွေးကောက်ပွဲမရှိသလို နိုင်ငံရေးပါတီများ လည်းမရှိကြပေ။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ နိုင်ငံအများစုတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ရှိသလို နိုင်ငံရေးပါတီများလည်းရှိကြသည်။ 

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ ရှိသည့်နိုင်ငံများတွင် နိုင်ငံသူ/သား မဲဆန္ဒရှင်များက မဲပေးသည့်အခါမှာ မည်ကဲ့သို့သော အခြေအနေများကို လေ့လာဆန်းစစ်ပြီးမှ မဲပေးကြသလဲ၊ မဲပေးသင့်သလဲဆိုတာကို လေ့လာကြည့်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ မှာလည်း မဲဆန္ဒရှင် တစ်ဦးအနေဖြင့် ဘယ်လို အခြေခံအကြောင်းတရားများအပေါ် ကြည့်၍ မဲပေးသင့်လဲစဉ်းစား သင့်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလများတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားရန် ပြင်ဆင်နေကြသလို တခြားတစ်ဖက်မှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်ရေး ဟန့်တားရန် ပြင်ဆင်နေကြသည်။

ထိုအထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံသူ/သားများသည် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ကို အားပေးထောက်ခံရမလား၊ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်ရေး ဟန့်တားနေခြင်းကို အားပေးထောက်ခံရမလား ဆိုသည့် အခြေအနေ ၂ ရပ်ကြားမှာ ကြားညှပ်နေသည်။

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်ခြင်းမဖြစ်ခြင်းထက် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှာ ရွေးကောက်ပွဲရှိခဲ့ရင် မဲဆန္ဒရှင် တစ်ဦး အနေဖြင့် စဉ်းစားဆုံးဖြတ်သင့်သော အချက်များကိုသာ အဓိကထား ဆွေးနွေးသွားလိုပါသည်။

ပါတီ၏ မူဝါဒနှင့် ရည်မှန်းချက်များ
*******************************
    ပါတီများ၏ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ နိုင်ငံခြားရေး၊ ဒီမိုကရေစီအရေး၊ ဖက်ဒရယ် အရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ လူငယ်အရေး စသည့် မူဝါဒများကို သေချာလေ့လာရန် လိုအပ်သည်။ ထိုမူဝါဒများ ရှိ/မရှိကိုလည်း လေ့လာရန် လိုအပ်သည်။

အဆိုပါ မူဝါဒများသည် မိမိ၏ ယုံကြည်ချက်နှင့် တန်ဖိုးထားမှုများဖြင့် ကိုက်ညီမှု ရှိပါသလား ဆိုသည်ကိုလည်း စဉ်းစားရမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ပါတီ၏ ရည်မှန်းချက်များသည် လက်တွေ့ကျပြီး တိုင်းပြည်အတွက် အကျိုးရှိနိုင်ပါ့မလား ဆိုခြင်းကိုလည်း လေ့လာဆန်းစစ်ကြည့်ရမည်။

ပါတီ၏ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းနှင့် အတွေ့အကြုံ
*****************************************

    ထိုပါတီသည် ယခင်က အစိုးရအဖွဲ့မှာ ပါဝင်ခဲ့ဖူးလျှင် ဘယ်လိုမျိုး စွမ်းဆောင်ရည်များ ပြသခဲ့လဲဆိုသည် ကို လေ့လာရမည်၊ လူထုကို ဘယ်လို ဆက်ဆံခဲ့သလဲ၊ တိုင်းပြည်ကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင်လုပ်ပေးနိုင် ခဲ့သလား၊ နိုင်ငံသားများက ဆင်းရဲပြီး သူတို့က ချမ်းသာသွားကြသလား စသည့် အခြေအနေများကို လည်း လေ့လာ၍ စဉ်းစားရမည်။

ထို့နောက် ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်ပိုင်းနှင့် အဖွဲ့ဝင်များ၏ အရည်အချင်း (နိုင်ငံရေးနှင့် လုပ်နိုင်စွမ်း အရည်အချင်းကို ဆိုလိုသည်) ပြည့်ဝပြီး တိုင်းပြည်အတွက် စွမ်းစွမ်းတမံ လုပ်ဆောင်နိုင်သည့်သူများ ဖြစ်ပါသလားဆိုသည်ကိုလည်း စဉ်းစားရမည် ဖြစ်သည်။

အလားတူ ပါတီ၏ အဖွဲ့အစည်း တည်ဆောက်ပုံနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ပုံများသည် တည်ငြိမ်၍ ထိရောက်မှုရှိသ လားဆိုခြင်းကိုလည်း သုံးသပ်ရမည်။

ကိုယ်စားလှယ်လောင်း၏ အရည်အချင်းနှင့် ကိုယ်ကျင့်တရား
******************************************************

    မိမိ၏ မဲဆန္ဒနယ်တွင် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း၏ ပညာအရည်အချင်း၊ လုပ်ငန်း အတွေ့အကြုံ၊ နိုင်ငံရေးအသိ ကြွယ်ဝမှု၊ လူမှုရေးဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်ချက်များကို လေ့လာရန်လိုအပ် သည်။

ကိုယ်စားလှယ်လောင်းသည် ပြည်သူကို ကိုယ်စားပြုနိုင်သည့် စိတ်ဓာတ်နှင့် ကိုယ်ကျင့်တရား ကောင်းမွန်သူ ဖြစ်သလားဆိုသည်ကို စဉ်းစားရမည်။ မဲဆွယ်စည်းရုံးစဉ်ကတစ်မျိုး လွှတ်တော်အမတ် ဖြစ်သည့်အခါတစ်မျိုး လုပ်တတ်သူလား သုံးသပ်ရမည်။

ထို့နောက် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း၏ ‌ပြောဆိုလုပ်ကိုင်ပုံများသည် ယုံကြည်အားထားလောက်မှု ရှိပါသလားဆို သည်ကို လေ့လာသုံးသပ်၍ ဆန်းစစ်ရန်လည်း လိုအပ်သည်။ 

Party List စနစ်ဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်ဆိုလျှင်တော့ မဲဆန္ဒရှင်သည် ကိုယ်စားလောင်းကို သိခွင့်မရ တော့ဘဲ ပါတီကိုပဲ မဲထည့်ရတော့မည်ဖြစ်သည့်အတွက် ပါတီသည် အုပ်စုဖွဲ့နိုင်ငံရေး သို့မဟုတ် ဆရာ-တပည့် မွေးနိုင်ငံရေးစနစ် ရှိနေသည့် ပါတီလားဆိုသည်ကို သုံးသပ်ပြီးမှ မဲပေးသင့် မပေးသင့်ကို ရွေးချယ်သင့်သည်။

အလားတူ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု ကြီးထွားသည့်ပါတီလား ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ လွတ်လပ်စွာ ပြည်သူအကျိုးကို ထမ်းခွင့်ပြုမည့် ပါတီလားဆိုသည်ကို စဉ်းစားရမည်။

ထို့ပြင် ပါတီအကျိုးစီးပွားနှင့် ပြည်သူလူထုအကျိုးစီးပွား ယှဉ်လာသည့်အခါ ပါတီအကျိုးစီးပွားရေး ကာကွယ်တာ လား ပြည်သူလူထုအကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်သည့်ပါတီလား ကြည့်ရန်လိုအပ်သည်။

ပါတီ၏ ပံ့ပိုးသူများနှင့် ရန်ပုံငွေ
*****************************

    ပါတီကို ဘယ်သူတွေက ပံ့ပိုးနေသလဲ၊ ဘယ်သူတွေက နောက်ကွယ်က ချုပ်ကိုင်ထားသလဲ၊ ဘယ်သူ တွေအတွက် အလုပ်လုပ်ပေးနေလဲ၊ ရန်ပုံငွေများကို ဘယ်လိုစီမံခန့်ခွဲလဲဆိုသည်ကို သိရှိအောင် လုပ်၍ မဲပေးသင့် မပေးသင့်အား စဉ်းစားဆုံးဖြတ်သင့်သည်။

ပါတီ၏ ရန်ပုံငွေ ရရှိမှုသည် ပွင့်လင်းမြင်သာမှု ရှိပါသလား စစ်ဆေးရန် လိုအပ်သည်။ တချို့က ပါတီကို အကြောင်း ပြု၍ ကိုယ်ကျိုးစီးပွား ရှာကြသလို မလျော်ဩဇာသုံး၍ ရန်ပုံငွေကို ရှာဖွေလေ့ရှိကြသည်ကိုလည်း မမေ့သင့်ပေ။

ထို့နောက် ပါတီ၏ ပံ့ပိုးသူများနှင့် နောက်ကွယ်က အင်အားစုများ၏ အကျိုးစီးပွားသည် ပါတီ၏ မူဝါဒအပေါ် လွှမ်းမိုးမှု ရှိနေသလား မရှိဘူးလား စဉ်းစားသင့်သည်။

သတင်းအချက်အလက် ရယူခြင်းနှင့် ဝေဖန်ပိုင်းခြားနိုင်စွမ်း
*****************************************************

    ပါတီများနှင့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ အကြောင်းကို တရားဝင် သတင်းရင်းမြစ်များနှင့် ဘက်မလိုက် သည့် သတင်းဌာနများကနေ ရယူနိုင်ပါသည်။

ထို့နောက် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများတွင် သူတို့၏ ပြောကြားချက်များကို သေချာနားထောင်ရန် လိုအပ်သလို ထို ပြောကြားချက်များနှင့် ရရှိလာသော သတင်းအချက်အလက်များကို ဥာဏ်နှင့်ဆင်ခြင်တုံတရားကို အသုံးပြု၍ ဆုံးဖြတ်သင့်သည်။

ယခု ခေတ်ကာလများအရ ပါတီနှင့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ၏ လှုပ်ရှားမှုများ၊ ပြောစကားများကို လူမှုကွန်ရက် (ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်၊ တစ်တော့၊ ယူကျူ၊ အိတ်စ်၊ တယ်လိုဂရမ်၊ အင်စတော်ဂရမ်)များမှာလည်း လေ့လာစောင့်ကြည့်ရန် လိုအပ်သည်။

မိမိ၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် တိုင်းပြည် အနာဂတ်
***************************************

    မည်သည့်ပါတီက မိမိ၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ အကျိုးစီးပွားအပြင် တိုင်းပြည်၏ ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် အနာဂတ်ကို အကျိုးပြုနိုင်ခြင်း ရှိလည်းဆိုသည်ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီးမှ မဲပေးသင့်မသင့်ကို ဆုံးဖြတ် သင့်သည်။

ထို့ပြင် မည်သည့်ပါတီ၏ မူဝါဒများက တိုင်းပြည်အတွက် အကောင်းဆုံး ဖြစ်နိုင်မလဲဆိုသည်ကို စဉ်းစားရမည် ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြည်သူလူထုများ လိုအပ်နေသည့်ပါတီမှာ (၁) ပြည်တွင်းစစ် ရပ်တန့်ရေး ဆောင်ရွက်နိုင် သော ပါတီ၊ (၂) ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်နိုင်သည့်ပါတီ၊ (၃) စီးပွားရေး ကျဆင်းမှု ပြန်လည်ဦးမော့ အောင် စွမ်းဆောင်နိုင်သည့်ပါတီ၊ (၄) ဒီမိုကရေစီစနစ် အားကောင်းအောင် ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မည့်ပါတီ၊ (၅) ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး ဦးဆောင်နိုင်မည့်ပါတီ၊ (၆) အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်မှု ပြိုကွဲ နေခြင်းကို ပြန်လည် အားကောင်းအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်မည့်ပါတီ၊ ပညာရေးစနစ် နိုင်ငံတကာအဆင့်မှီရေး ဆောင်ရွက်နိုင်မည့်ပါတီ ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် (၇) နိုင်ငံသူ/သားများ တန်းတူညီမျှမှုရရှိရေး ဆောင်ရွက်နိုင်မည့်ပါတီ၊ (၈) အာဏာနှင့် ပြည်သူလူထု ဒုက္ခ ရောက်အောင် မလုပ်ဘဲ ကာကွယ်ပေးနိုင်မည့်ပါတီ၊ (၉) ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှု နိုင်ငံတကာအဆင့်မှီ‌ရေး ဆောင် ရွက်ပေးနိုင်မည့်ပါတီ၊ (၁၀) လူငယ်များအတွက် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလှမ်းဖန်တီးပေးနိုင်မည့်ပါတီ၊ (၁၁) ခေတ် သစ် နည်းပညာကို အမှီလိုက်နိုင်သောပါတီ၊ (၁၂) လူငယ်များကို နေရာပေးရန် ဝန်မလေးသောပါတီ၊ (၁၃) ဗဟို ချုပ်ကိုင်မှု အားကြီးသော အစိုးရစနစ်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲပေးနိုင်သောပါတီ၊ (၁၄) အဂတိတရား ကင်းရှင်းပြီး လူထုဝန်ဆောင်မှုကို ချောမွေ့အောင် လုပ်ပေးနိုင်မည့် အစိုးရအဖွဲ့အဖြစ် ပြောင်းလဲပေးနိုင်မည့်ပါတီ၊ (၁၅) ငွေများ တရားနိုင်ဆိုသော တရားရေးစနစ်ကို မှန်ကန်တည့်မတ်ပေးနိုင်သောပါတီ၊ (၁၆) မီဒီယာဆက်ဆံရေးနှင့် မီဒီယာ လွတ်လပ်ခွင့်ကို နားလည်နိုင်စွမ်း မြင့်မားသည့်ပါတီ စသည့် နိုင်ငံရေးပါတီနှင့်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်ကိုသာ ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် မဲဆန္ဒရှင်များသည် မိမိ၏ မဲသည် ရွေးချယ်မှု မှန်ကန်ရန် လိုအပ်သည်။ ရွေးချယ်မှု မှားယွင်းပါက ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုမရှိသော စနစ်ကြီးအတွင်းမှာသာ ရှင်သန်ရပ်တည်နေရမည် ဖြစ်သည်။

မိမိနှင့်ထိုက်တန်သော အစိုးရကို မိမိရွေးချယ်သည့် မဲက အဆုံးဖြတ်ပေးမည်ဖြစ်၍ မိမိအနေဖြင့် နိုင်ငံရေး အသိပညာကြွယ်မှု ရှိရှိဖြင့် တိုင်းပြည်နှင့်လူထု အကျိုးကို မကာကွယ်ပေးဘဲ အာဏာနှင့်အဂတိတရားများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသော ပါတီနှင့်လွှတ်တော်အမတ်များ ကင်းရှင်းရေး မှန်ကန်သော မဲဆန္ဒရှင်များ လိုအပ်သည်။

ထိုမှသာလျှင် သန့်ရှင်းသော နိုင်ငံအဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံ ရပ်တည်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး လူမှု-စီးပွားနှင့် တိုးတက်သော နိုင်ငံ ဖြစ်လာမည်။ ထိုအခြေအနေကို ရောက်လာမလား မရောက်သေးဘူးလားဆိုသည့်ကိုတော့ မဲဆန္ဒရှင်များ၏ ဆုံး ဖြတ်ချက်ကိုပဲ စောင့်ကြည့်ရပေတော့မည်။

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၇

အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန်များ တိုးမြှင့်ကောက်ခံမှုသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုကို ပြန်လည် ပုံဖော် နေချိန်တွင် မူလက အမေရိကန်သို့ ပို့ဆောင်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည့် တရုတ်ကုန်စည်များသည် မိမိတို့၏ နိုင်ငံများ အတွင်းသို့ စုံပြုံဝင်ရောက်လာမည့် အရေးကို နိုင်ငံအများအပြားက စိုးရိမ်နေကြသည်။

အထူးသဖြင့် စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုဖိအားများ မြင့်တက်နေချိန်တွင် တရုတ်ကုန်စည်များကို ထိန်းထားရန်အတွက် အချို့က တရုတ်သွင်းကုန်များအပေါ် အခွန်များ စည်းကြပ်ကောက်ခံရန် ဆန္ဒရှိလာကြသည်။

ထိုအခြေအနေတွင် တရုတ်သည် နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်ရေးမှ အလုံးစုံ ဖြတ်တောက်ခံရမည်ဖြစ်ကာ အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump)အတွက် ထင်မှတ်မထားသည့် အောင်ပွဲကို ရရှိသွားလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေကို ရှောင်လွှဲရန်အတွက် တရုတ်အနေဖြင့် ဝင်ရိုးစုံကမ္ဘာအတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်မှုပုံစံကို တည်ဆောက်ရန် ၎င်း၏ ရေရှည် ရည်မှန်းချက်နှင့် ကိုက်ညီသည့် ရေတိုမူဝါဒများကို ကျင့်သုံးရမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် ၎င်းကိုယ်ကို ၂၁ ရာစု၏ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာမည်ဆိုသည့် အချက်ကို အများက သံသယ မဝင်စေရန်အတွက် သေချာလုပ်ဆောင်နေသည်။

အိန္ဒိယသည် ရာစုနှစ်လယ်ပိုင်းတွင် စူပါပါဝါ ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။ ဥရောပကလည်း ၎င်းတို့၏ အဆင့်အတန်း များကို မြှင့်တင်မည်ဖြစ်ပြီး ထရမ့်၏ အားကြီးသူသာ အမှန်ဆိုသည့် အယူအဆကို ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက လိုက်နာပြီး ၎င်းတို့၏ အနေအထားများကို မြှင့်တင်ဖွယ်ရှိသည်။

အမေရိကန်နဲ့တရုတ် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကြား ညှပ်နေသူများကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးသည် ကမ္ဘာ့အင်အား အကြီးဆုံးနိုင်ငံနှင့် ဒုတိယအင်အား အကြီးဆုံး နိုင်ငံတို့ကြား ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေမှုကို ထင်ဟပ်စေခဲ့ကာ သက်ဆိုင်ရာ နယ်ပယ်ကဏ္ဍများတွင် သြဇာလွှမ်းမိုးမှု များအတွက် သဘောတူညီချက် ရရှိရန် လိုအပ်နေသည်။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ချဲ့ထွင်နေသည့် နှစ်ဖက်စလုံး၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများသည် နယ်ချဲ့ဝါဒ၏ သဘာဝပုံစံ ဖြစ်နေသည်။

ထရမ့်က ကနေဒါ၊ ဂရင်းလန်းကျွန်း၊ ပနားမားနှင့် ဂါဇာဒေသတို့ကို အမေရိကန်လက်အောက်သို့ သွတ်သွင်းချင် နေချိန်တွင် တရုတ်ကလည်း တောင်တရုတ် ပင်လယ်အတွင်းရှိ နယ်နိမိတ်များကို ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ကာ အာဆီယံနိုင်ငံအချို့နှင့် ပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားလျက်ရှိသည်။

သို့သော် ၎င်းတို့ နှစ်နိုင်ငံကြား ဖြစ်ပွားနေသည့် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲက ၎င်းတို့၏ ပြိုင်ဆိုင်မှုများအပေါ် မည်သို့ အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိမည်ဆိုခြင်းကို စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နှင့် တရုတ်ကြား အပြန်အလှန် ကုန်သွယ်ခွန်များ တိုးမြှင့်နေခြင်းသည် နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်ရေး ချိတ်ဆက်မှုကို ကွာဟသွားစေခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ အခွန်တိုးမြှင့် ကောက်ခံမှုကို ခံခဲ့ရသည့် နိုင်ငံများအနေဖြင့် အမေရိကန်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှု အောက်ကို ဝင်ရောက်ရမည့် အခြေအနေကို ရောက်ရှိသွားမည်လားဟု မေးခွန်းထုတ်စရာရှိသည်။

အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ၏ အလံများကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်အနေဖြင့် စူပါပါဝါနိုင်ငံ အားလုံးနှင့် ခင်မင်ရင်းနှီးခွင့်ရှိသည့် ၎င်း၏ ကုန်သွယ်ဖက် နိုင်ငံများ၏ အခွင့်အရေး များကို လေးစားနေသမျှ ကာလပတ်လုံး ထိုအခြေအနေသို့ ရောက်ရှိလိမ့်မည်မဟုတ်ဟု ဖြေရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် တရုတ်နှင့် ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်ရသည်မှာ အလွန်အကျိုးများ နေဦးမည်ဖြစ်သည်။ 

သို့သော် ကုန်သွယ်ရေးမှ အကျိုးအမြတ် ရရန်နှင့် သီးခြားလွတ်လပ်စွာ ရပ်တည်ရန်အတွက် စူပါပါဝါနိုင်ငံများ (Super Powers) မဟုတ်သေးသည့် မစ်ဒယ်ပါဝါ (Middle Powers) ဟုခေါ်ဆိုသည့် အင်အားအလယ်အလတ် တန်းစားနိုင်ငံများသည် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။

ပထမဆုံးအနေဖြင့် မစ်ဒယ်ပါဝါ နိုင်ငံများသည် ၎င်းတို့၏ ဈေးကွက်များအတွင်းသို့ အပိုကုန်စည်များ စုပြုံ ဝင်ရောက် စေခြင်းမပြုရန် တရုတ်ကို တိုက်တွန်းရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုကုန်စည်များသည် မူလက အမေရိကန်သို့ ပို့ဆောင်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည့် ကုန်စည်များဖြစ်ပြီး တရုတ် ကလည်း ပို့ကုန်များကို အကန့်အသတ်ဖြင့် တင်ပို့ရန် သဘောတူရဖွယ်ရှိသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် တရုတ်သည် ၎င်း၏နိုင်ငံအတွင်း အသုံးစရိတ်များကို တိုးမြှင့်ရန် လိုအပ်သည်။ 

အဓိပ္ပာယ်မှာ ဝင်ငွေခွန်နှင့် အရောင်းခွန်များကို လျှော့ချခြင်း၊ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုအတွက် အသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်ခြင်း၊ ကလေးသူငယ် ပြုစုစောင့်ရောက်မှုအတွက် အသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်ခြင်းနှင့် ပင်စင်များကို တိုးမြှင့်ခြင်း တို့ဖြစ်ပြီး ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများကို ပြည်သူများ အသုံးပြုရ လွယ်ကူစေအောင် လုပ်ဆောင်ရမည် ဖြစ်သည်။

ထိုကဲ့သို့ အပြောင်းအလဲများ ပြုလုပ်ခြင်းမှ ထိခိုက်မှုများကို လျော့ကျစရန်နှင့် ဘတ်ဂျက်လိုငွေပြမှုကို လျှော့ချရန် အတွက် တရုတ်သည် စီးပွားရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သင့်ပြီး ငွေကြေးစနစ်ကို ပြုပြင်သင့်သည်။

ဥပမာအနေဖြင့် တရုတ်သည် ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်အသစ်များ ပိုမိုထူထောင်ခွင့်ပြုသင့်သည်။ 

ထိုဘဏ်များသည် အသေးစားနှင့် အလတ်စား စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများအတွက် အထောက်အကူ ဖြစ်စေနိုင်ပြီး အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများကို ပေါ်ပေါက်လာစေနိုင်သည်။

တစ်ချိန်တည်းတွင် အာဆီယံနိုင်ငံများသည် ဂျပန်နှင့် တောင်ကိုရီးယားတို့နှင့်အတူ Atlantic-Pacific Sustainability Pact (APSP) ဟုခေါ်သော အစီအစဉ်သစ်တစ်ရပ်ကို အကြံပြုသင့်ပြီး ထိုအစီအစဉ်ကို ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် ဗြိတိန်တို့ကိုလည်း တင်ပြသင့်သည်။

အမျိုးသမီးတစ်ဦး အလုပ်လုပ်နေစဉ်

APSP တွင် ရည်ရွယ်ချက် ၃ ခု ရှိမည်ဖြစ်ပြီး ပထမအချက်မှာ နိုင်ငံအားလုံးအတွက် လွတ်လပ်သည့် ကုန်သွယ်ရေး နယ်ပယ်တစ်ခု ဖန်တီးရန်ဖြစ်သည်။

ဒုတိယအချက်မှာ ကုလသမဂ္ဂနှင့် အခြား ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အစည်းအဝေးများတွင် ကြားနေ ငြိမ်းချမ်းရေးအုပ်စု ထူထောင်ရန်ဖြစ်သည်။ 

ထိုအုပ်စုသည် အမေရိကန်၊ တရုတ်နှင့် ရုရှားကြား တင်းမာမှုများကို ဟန့်တားပေးနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ရာသီဥတု ဖောက်ပြန် ပြောင်းလဲမှုနှင့် ကပ်ရောဂါကဲ့သို့ ပြဿနာများတွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို လုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

တတိယအချက်မှာ ဖွံ့ဖြိုးတိုတက်ရေး အေဂျင်စီတစ်ခု ထူထောင်ရန်ဖြစ်သည်။ 

ထိုအေဂျင်စီတွင် ချမ်းသာသည့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများက ဆင်းရဲသည့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကို ငွေကြေးနှင့် နည်းပညာ အကူအညီများ ပေးလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။ 

ထိုကဲ့သို့ ပံ့ပိုးကူညီမှုသည် ကာဘွန်ထုတ်လွှတ်မှု လျှော့ချရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ကာကွယ်ရေးနှင့် ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေးကို ကြီးထွားစေရန် အထောက်အကူ ဖြစ်စေမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ဆင်းရဲသည့် နိုင်ငံများအပေါ် ကူညီထောက်ပံ့မှုများကို လက်နက်တစ်ခုအဖြစ် အသုံးချပြီး အင်အားကြီး နိုင်ငံများ၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို လျှော့ချပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

အာဆီယံ၏ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမှုနှင့်အတူ ၂၀၄၅ ခုနှစ်တွင် အာဆီယံသည် ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် ဗြိတိန် နိုင်ငံတို့လောက် အင်အားကြီးလာမည်ဖြစ်သည်။ 

ထိုသို့ ဖြစ်လာခဲ့မည်ဆိုပါက  APSP လည်း ပိုမိုသြဇာ ကြီးလာမည်ဖြစ်ပြီး အမေရိကန်နှင့် တရုတ်တို့ပါ ပူးပေါင်း  ပါဝင် လာဖွယ်ရှိသည်။

အမေရိကန်-တရုတ် ပြိုင်ဆိုင်မှုအတွင်း မစ်ဒယ်ပါဝါနိုင်ငံများအတွက် အတူတကွ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ခြင်းသည် အကောင်းဆုံး ရွေးချယ်မှုဖြစ်သည်။

အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ အဖွဲ့လိုက် လုပ်ဆောင်မှုသည် ပဋိပက္ခများကို လျှော့ချပေးနိုင်ပြီး စူပါပါဝါနိုင်ငံများ ပိုမိုပေါ်ထွက်လာစေနိုင်ကာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်းရာတွင် အထောက်အကူ ဖြစ်စေလိမ့်မည် ဖြစ်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၆

ဘရာဇီးလ်ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်သတ္တပတ်က ရီးရယ်လ်အသင်းနည်းပြ အန်ဆယ်လော့တီကို ဘရာဇီးလ်အသင်း နည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဘရာဇီးလ်ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ဟာ အန်ဆယ်လော့တီကို နည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်နိုင်ဖို့ နှစ်အနည်းငယ်ကြာ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရပြီးမှ ခန့်အပ်နိုင်ခဲ့တာပါ။

အန်ဆယ်လော့တီဟာ ထိပ်တန်းကလပ် အများအပြားကို ကိုင်တွယ်ပြီး အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ သူ့ရဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်မှုတွေက ဘရာဇီးလ် ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ကို လက်ရွေးစင်အသင်း နည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်ဖို့ ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဘရာဇီးလ်အသင်းဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ၅ ကြိမ်အထိရယူပြီး အအောင်မြင်ဆုံး အသင်းဖြစ်ခဲ့ ပေမယ့် ချန်ပီယံဆုကို နောက်ဆုံးအကြိမ် ရယူနိုင်ခဲ့တာက ၂၀၀၂ ခုနှစ်ကပါ။ 

ဘရာဇီးလ်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ဒါကြောင့် ဘရာဇီးလ်အသင်းဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ အောင်မြင်မှုနဲ့ ဝေးကွာနေတာ နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော်ကြာခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘရာဇီးလ်အသင်းဟာ ဒီကာလအတွင်းမှာ ကိုပါအမေရိကဖလား ၂ ကြိမ် ရယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ၆ ကြိမ်မြောက် ချန်ပီယံဆုကို ရယူချင်တဲ့ သူတို့ရဲ့ဆန္ဒက ပြည့်မြောက်ခဲ့ခြင်း မရှိသေးတာပါ။

ဘရာဇီးလ်အသင်းဟာ ၂၀၀၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း ယာယီနည်းပြ အပါအဝင် နည်းပြ ပေါင်း ၁၀ ဦးကျော်အထိ အပြောင်းအလဲ ပြုလုပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဘရာဇီးလ်အသင်းဟာ အိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပခဲ့တဲ့ ၂၀၁၄ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ စတုတ္ထရခဲ့တာက အမြင့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး ကျန်တဲ့အကြိမ်တွေမှာ ကွာတားဖိုင်နယ်အထိသာ တက်နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ဘရာဇီးလ်အသင်းဟာ အခုနောက်ပိုင်းမှာ အလွန်ကျဆင်းသွားခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲမှာ အာဂျင်တီးနားအသင်းကို ၄ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ ဂိုးပြတ် အရေးနိမ့်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အန်ဆယ်လော့တီကို တွေ့ရစဉ်

အရင်က ဘရာဇီးလ်အသင်း လူစာရင်းစုဖွဲ့မှုနဲ့ လက်ရှိ ဘရာဇီးလ်အသင်း လူစာရင်းစုဖွဲ့မှုကို ကြည့်ရမယ် ဆိုရင် လည်း ဆီနဲ့ ရေလို ကွာခြားနေတာပါ။

လက်ရှိအသင်းမှာ အကောင်းဆုံးဖြစ်တဲ့ နေမာဟာ မကြာခဏဆိုသလို ဒဏ်ရာကြောင့် အနားယူနေခဲ့ရပြီး လက်ရွေးစင်အသင်းအတွက် ပါဝင်မကစားနိုင်တာ ၁ နှစ်ကျော်ကြာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ကစားသမားစာရင်းထဲမှာ ပါဝင်နေတဲ့ ဗီနီစီးယက်စ်နဲ့ ရာဖင်ညာတို့ကလည်း ကလပ် အသင်းမှာ ကစားခဲ့တဲ့ ခြေစွမ်းတွေကို နိုင်ငံအသင်းမှာ ပြသနိုင်ဖို့ ရုန်းကန်နေရတာပါ။ 

အဲဒါကြောင့်လည်း ဘရာဇီးလ်အသင်းဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ အောင်မြင်မှုတွေပြန်ရဖို့ ဝေးကွာနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါတွေကို အန်ဆယ်လော့တီ ဘယ်လိုကိုင်တွယ်မလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့တော့ ကောင်းပါတယ်။ 

အန်ဆယ်လော့တီဟာ အီတလီ၊ စပိန်၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီနဲ့ အင်္ဂလန်နိုင်ငံတွေမှာ ပြည်တွင်းဖလား အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ခဲ့သလို ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားကို ၅ ကြိမ်အထိ ရယူထားတဲ့ နည်းပြတစ်ဦးပါ။ 

ဘရာဇီးလ်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

အန်ဆယ်လော့တီဟာ ကမ္ဘာကျော် ကစားသမား အများအပြားနဲ့ လက်တွဲခဲ့ပြီး အသင်းတွေမှာ အောင်မြင်မှုရ အောင် ဘယ်လိုလုပ်ဆောင်ရမလဲဆိုတာကို ကောင်းမွန်စွာသိတဲ့ ဝါရင့်နည်းပြတစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် အန်ဆယ်လော့တီဟာ သူ့ရဲ့နည်းပြဘဝမှာ ပထမဆုံးနိုင်ငံ အသင်းတစ်သင်းကို တာဝန်ယူမှာဖြစ်သလို ဘရာဇီးလ်အသင်းရဲ့ ပထမဆုံးနိုင်ငံခြားသား နည်းပြဖြစ်လို့ ဖိအားတချို့တော့ ခံစားရနိုင်တာပါ။ 

လက်ရှိ ဘရာဇီးလ်အသင်း လူစာရင်းမှာ ရီးရယ်လ်အသင်းက ဗီနီစီးယက်စ်၊ ရိုဒရီဂို၊ မီလီတာအို၊ အန်းဒရစ်နဲ့ ကစားသမားဟောင်း ကတ်စီမီရိုတို့ဟာ အန်ဆယ်လော့တီနဲ့ နှစ်ကာလရှည်ကြာ လက်တွဲခဲ့ဖူးတဲ့သူတွေဖြစ်လို့ သူ့ကို အကူအညီ ပေးနိုင်မယ့်သူတွေလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

အရင်ကတည်းက နေမာ အပါအဝင် ဘရာဇီးလ်အသင်း လူစာရင်းထဲမှာရှိတဲ့ ကစားသမားတွေဟာ အန်ဆယ်လော့တီကို နည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်မှာကို ကြိုဆိုမှုတွေရှိခဲ့ကြတာပါ။ 

အန်ဆယ်လော့တီဟာ ဘရာဇီးလ်အသင်းကို အောင်မြင်မှုတွေ ပြန်လည်ရယူပေးနိုင်မယ့်သူအဖြစ် ယုံကြည်နေတဲ့ သူတွေရှိသလို သူ့ရဲ့ခေတ် ကုန်ဆုံးသွားပြီလို့ သတ်မှတ်ကြတဲ့သူတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ 

အန်ဆယ်လော့တီဟာ ဘရာဇီးလ်အသင်းကို မေလ ၂၆ ရက်ကျရင် နည်းပြသစ်အဖြစ် တရားဝင် စတင် ကိုင်တွယ်တော့မှာဖြစ်ပြီး အီကွေဒေါ၊ ပါရာဂွေးအသင်းတို့နဲ့ပွဲတွေမှာ သူ့ရဲ့နည်းဗျူဟာတွေကို မြင်တွေ့ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။