CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၀

အင်္ဂလန်အသင်းနည်းပြ တူချယ်လ်ဟာ အောက်တိုဘာထဲ ကစားနေတဲ့ နိုင်ငံတကာ ပွဲတွေအတွက် အသင်း လူစာရင်းမှာ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ ရီးရယ်လ်အသင်းက ဘယ်လင်ဂမ်၊ အဲဗာတန်အသင်းက ဂရီလစ်ရှ်နဲ့ မန်စီးတီးအသင်းက ဖိုဒန်တို့ကို ချန်လှပ်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဘယ်လင်ဂမ်ဟာ ပခုံးခွဲစိတ်မှုကြောင့် မကြာသေးမီကမှ ရီးရယ်လ်အသင်းအတွက် ပြန်ကစားနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ပွဲကစားချိန် နည်းပါးမှုကြောင့် ချန်လှပ်ခံခဲ့ရပြီး ဒီရာသီမှာ ပုံစံကောင်းတွေ ပြသနေတဲ့ ဂရီလစ်ရှ်နဲ့ ဖိုဒန်တို့က လည်း အင်္ဂလန်အသင်း လူစာရင်းနဲ့ ထပ်ပြီးဝေးကွာနေတာပါ။ 

ဂရီလစ်ရှ်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက မန်စီးတီးအသင်းမှာ ရုန်းကန်ခဲ့ရပြီးနောက် ဒီနွေရာသီမှာ အဲဗာတန်အသင်းထံ အငှားနဲ့ပြောင်းရွှေ့ကာ သွင်းဂိုးနဲ့ ဂိုးဖန်တီးမှု အများအပြား ပြုလုပ်ပြီး ပရီးမီးယားလိဂ် တစ်လတာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ဂရီလစ်ရှ်ဟာ နည်းပြတူချယ်လ် လက်ထက်မှာ အင်္ဂလန်အသင်းအတွက် ပါဝင်ခဲ့ရခြင်း မရှိသေးပါဘူး။ 

ဖိုဒန်ကလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီမှာ သူ့ရဲ့ အကောင်းဆုံးပုံစံတွေ ပျောက်ဆုံးခဲ့ပေမယ့် ဒီရာသီမှာတော့ ပုံစံကောင်းအချို့ ကို ပြန်လည်ပြသနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

 ဖိုဒန်နဲ့ ဂရီလစ်ရှ်ကို တွေ့ရစဉ်

ဘယ်လင်ဂမ်၊ ဖိုဒန်နဲ့ ဂရီလစ်ရှ်တို့ဟာ နည်းပြဟောင်း ဆောက်ဂိတ်ရဲ့ လက်ထက်မှာ အင်္ဂလန်အသင်းရဲ့အဓိက ကစားသမားတွေ ဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် နည်းပြတူချယ်လ်ရဲ့ လက်ထက်မှာ လူစာရင်းထဲ ပါဝင်နိုင်ဖို့ ခက်ခဲနေတာပါ။ 

ဂျာမန်လူမျိုးနည်းပြ တူချယ်လ်ဟာ သူ့ရဲ့ အင်္ဂလန်အသင်း လူစာရင်းမှာ နာမည်ကြီး ကစားသမားအချို့ကို လူငယ်ကစားသမားတွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီး အသင်းကို အကောင်းဆုံး တည်ဆောက်နေတာဖြစ်ပြီး ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲမှာ ပေးဂိုးမပေးရဘဲ ရာနှုန်းပြည့် နိုင်ပွဲရယူထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ ဝေးလ်စ်အသင်းနဲ့ ခြေစမ်းပွဲ မတိုင်မီ မီဒီယာတွေ့ဆုံမှုမှာ အင်္ဂလန်အသင်းနည်းပြ တူချယ်လ်က ပွဲကြီး ပွဲကောင်းတွေ အနိုင်ရဖို့ ကြယ်ပွင့် ကစားသမားတွေ မလိုအပ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါအပြင် တူချယ်လ်က သူ့ရဲ့လူစာရင်းထဲမှာ နာမည်ကြီး ကြယ်ပွင့် ကစားသမားတွေကို ခေါ်ယူမှာမဟုတ်ဘဲ အသင်းလိုက် စုစည်းမှုနဲ့ တည်ဆောက်သွားမယ်လို့ ပြောခဲ့တာပါ။ 

တူချယ်လ်ရဲ့ ဒီပြောစကားကြောင့် ဘယ်လင်ဂမ်၊ ဖိုဒန်နဲ့ ဂရီလစ်ရှ်တို့ အပါအဝင် သူ့ရဲ့လက်ရှိ လူစာရင်းထဲမှာ မပါဝင်တဲ့ ကစားသမားတွေအတွက် ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်ခွင့်ရဖို့ ခက်ခဲသွားနိုင်ပါတယ်။ 

အင်္ဂလန်အသင်းသားတွေကို တွေ့ရစဉ် 

အဲဒါကြောင့် လက်ရှိ လူစာရင်းထဲမှာ မပါဝင်တဲ့ ကစားသမားတွေဟာ လာမယ့် ကလပ်အသင်းပွဲတွေမှာ သူတို့ပြသနေတဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ပုံစံထက် ပိုပြီးကောင်းအောင် လုပ်ပြနိုင်ဖို့ လိုအပ်သွားပြီဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါမှလည်း အင်္ဂလန်ရဲ့ နောက်လာမယ့် ပွဲတွေအတွက် လူစာရင်းထဲမှာ ပါဝင်နိုင်ဖို့ အခွင့်အရေးရှိလာမှာ ဖြစ်ပါ တယ်။ 

နည်းပြတူချယ်လ်ဟာ အင်္ဂလန်ကစားသမားတွေနဲ့ ၃ ကြိမ် စခန်းသွင်းပြီး အလုပ်တွဲလုပ်ထားသလို ကမ္ဘာ့ဖလား ပြိုင်ပွဲ မတိုင်မီ နောက်ထပ် ၂ ကြိမ်သာ စခန်းသွင်း လေ့ကျင့်နိုင်တော့မှာပါ။ 

တူချယ်လ်ဟာ အင်္ဂလန်အသင်းကို ကမ္ဘာ့ဖလား ချန်ပီယံဆုရရှိအောင် ကိုင်တွယ်ပေးဖို့ ရည်မှန်းထားပြီး အသင်း လိုက် စုစည်းမှုနဲ့ အကောင်းဆုံးအသင်းကို ပိုင်ဆိုင်ကာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ရောက်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ပြောထား ပါတယ်။ 

အင်္ဂလန်အသင်းဟာ လာမယ့် နိုဝင်ဘာထဲမှာ နိုင်ငံတကာပွဲစဉ်တွေ ထပ်ကစားဖို့ရှိနေပြီး ဒီပွဲတွေအတွက် လူစာရင်းမှာ ဘယ်လင်ဂမ်၊ ဖိုဒန်နဲ့ ဂရီလစ်ရှ်တို့ မရွေးချယ်ခံရရင် သူတို့တွေရဲ့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်ချင်တဲ့ မျှော်လင့်ချက် အဆုံးသတ်သွားပြီလို့ ပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၄

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် မကြာသေးမီက ဂါဇာစစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရေးအတွက် အချက် ၂၁ ချက်ပါ အစီအစဉ်ကို ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့ပြီး ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး၊ ဓားစာခံများ ပြန်လွှတ်ပေး ရေးနှင့် ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ ဖော်ဆောင်ရေး အလားအလာတို့ကို ထည့်သွင်းရေးဆွဲခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် အိမ်ဖြူတော်တွင် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင် နေတန်ယာဟု (Benjamin Netanyahu)  နှင့်အတူ ရပ်ပြီး "စစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရန် အလွန်နီးကပ်နေပြီ" ဟု ကြွေးကြော်ခဲ့ပြီး ထိုစစ်ပွဲ အဆုံးသတ်သည့်နေ့သည် "ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် သမိုင်းဝင်နေ့" ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

ယခင် အမေရိကန်သမ္မတများ လက်ထက်ကလည်း အရှေ့အလယ်ပိုင်း အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး Oslo Accords ၊ the Road Map နှင့် the Annapolis Conference ကဲ့သို့ ညီလာခံများ၊ သဘောတူညီမှုများ ရှိခဲ့ဖူးပြီး ထရမ့်၏ ပထမ သက်တမ်းတွင်လည်း ၎င်း၏ ကိုယ်ပိုင် အစီအစဉ်ဖြစ်သည့် Deal of the Century ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ် ရှိခဲ့ဖူးသည်။

အချိန်တိုင်းမှာပင် အမေရိကန်သမ္မတများက ချော့တစ်ချီ၊ ခြောက်တစ်လှည့် နည်းဗျူဟာသည် မှန်ကန်သည့် ရွေးချယ်မှုဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။

အမေရိကန်သမ္မတ တစ်ဦး၏ ဩဇာတိက္ကမနှင့် ဒေသတွင်း မဟာမိတ်အင်အား လုံလောက်မှုတို့ကို ထိုနည်းဗျူဟာ နှင့် ပေါင်းစပ်ပြီး နယ်နိမိတ်နှင့် အမျိုးသားရေး ပဋိပက္ခတို့ကို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည်ဟု ယူဆထားကြသည်။

ထရမ့်သည် ၎င်း၏ အစီအစဉ်ကို ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ ကာတာ၊ ယူအေအီး၊ အီဂျစ်၊ ဂျော်ဒန်၊ တူရကီ၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် ပါကစ္စတန်တို့မှ ခေါင်းဆောင်များအား တင်ပြရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းသည် အမေရိကန်၏ စိတ်ကူးယဉ်ဆန်မှုကို ထင်ဟပ်စေခဲ့သည်။

စစ်ပွဲကြောင့် ပျက်စီးနေတဲ့ ဂါဇာဒေသကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်၏ စိတ်ကူးယဉ်ဆန်သည့် အချက်မှာ အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်း ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်နှင့် အာရပ်၊ မွတ်ဆလင်နိုင်ငံများကြား သဘောထားချင်း တူညီမှုရှိနေသည်ဆိုသည့် အချက်ဖြစ်သည်။ 

သို့သော် လက်တွေ့မှာ ပိုမိုရှုပ်ထွေးနေသည်။

ထိုဒေသတွင်း နိုင်ငံများတွင် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင် အကျိုးစီးပွားများရှိပြီး အမေရိကန်၏ ရည်မှန်းချက်များအတိုင်း အလိုက်သင့် လိုက်ပါဖွယ်မရှိပေ။

ပင်လယ်ကွေ့နိုင်ငံများက အစ္စရေးနှင့် ဆက်ဆံရေးကို ပုံမှန်ပြန်လည် ထူထောင်လိုကြသော်လည်း ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင် သတ်မှတ်ချက်များ၊ အချိန်ဇယားများအတိုင်းသာ ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ချင်ကြသည်။

တူရကီသမ္မတ အာဒိုဂန် (Erdogan) သည် ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေး ထောက်ခံမှု ရရှိရန်အတွက် ပါလက်စတိုင်း အရေးတွင် ၎င်း၏ ခိုင်မာအားကောင်းသည့် ခေါင်းဆောင်မှုကဏ္ဍကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းရန် လိုအပ်သည်။

အီဂျစ်နှင့် ဂျော်ဒန်နိုင်ငံတို့က ၎င်းတို့၏ နယ်စပ်ဒေသများ တည်ငြိမ်ရေးကို လိုလားသော်လည်း ဂါဇာဒေသ အုပ်ချုပ်ရေး စနစ်အတွက် တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု အပိုင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး စိတ်ဝင်စားမှု အနည်းငယ်သာ ပြသခဲ့ကြသည်။

ဂါဇာဒေသ အုပ်ချုပ်ရေး အစီအစဉ်သည် ထရမ့်၏ အဆိုပြုချက်ထဲတွင် ပါဝင်သည်။ ထိုအစီအစဉ်ကို ဟားမာ့စ် အုပ်ချုပ်မှုအလွန် ဂါဇာဒေသဟုလည်း ခေါ်သည်။

 အမေရိကန်သမ္မတတွေဖြစ်တဲ့ ဘိုင်ဒန်၊ ထရမ့်နဲ့ နေတန်ယာဟုကို တွေ့ရစဉ် 

သို့သော် ထိုအစီအစဉ်သည် ဂါဇာတွင် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့သည် စစ်ရေးအရ ရှုံးနိမ့်ပြီး  နိုင်ငံရေးအရ ခေါင်းမထောင် နိုင်တော့သည့် အခြေအနေမှသာ ဖြစ်လာနိုင်သည်။

အစ္စရေးစစ်တပ်၏ စစ်ဆင်ရေး အရှိန်မြှင့်ခဲ့ပြီးနောက် ၁ နှစ်နီးပါး ကြာမြင့်ခဲ့သည့်တိုင် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့သည် ဂါဇာ ဒေသ၏ အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း အမှတ်တံဆိပ် တစ်ခုအဖြစ် စွဲထင် ကျန်ရစ်နေဆဲဖြစ်ပြီး စစ်ရေးစွမ်းဆောင် ရမည်ကိုလည်း ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့သည်။

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင်မှု ဖွဲ့စည်းပုံမှာ လျော့ရဲနေသော်လည်း ထရမ့်၏ ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်တွင် ယူဆ ထားသကဲ့သို့ ဟားမာ့စ်တို့၏ အတွေးအခေါ်နှင့် တော်လှန်ရေး ကွန်ရက်များ ပျောက်ကွယ် သွားလိမ့်မည် မဟုတ် ပေ။

နောက်ထပ် တစ်ချက်မှာ ဂါဇာတွင် ဟားမာ့စ်တို့ ဖယ်ရှားခံခဲ့ရမည်ဆိုပါက ၎င်းတို့နေရာတွင် မည်သူကို အစားထိုး မည်နည်းဆိုသည့် မေးခွန်းဖြစ်သည်။

ဟားမာ့စ်နှင့် စင်ပြိုင်ဖြစ်သည့် ပါလက်စတိုင်း အာဏာပိုင်အဖွဲ့ (Palestinian Authority) သည် ဂျော်ဒန်မြစ် အနောက်ဘက်ကမ်းဒေသကိုသာ လွှမ်းမိုးထားပြီး ဂါဇာဒေသခံများကိုမူ လွှမ်းမိုးနိုင်ခြင်းမရှိပေ။

သို့မဟုတ်ပါက မည်သည့်နိုင်ငံကမှ စေလွှတ်လိုခြင်း မရှိသည့် နိုင်ငံတကာတပ်ဖွဲ့ကို ဂါဇာတွင် ဖြန့်ကြက်ချထား မည်လော။ ထိုတပ်ဖွဲ့များကိုရော အာရပ်နိုင်ငံများက ခွင့်ပြုမည်လော၊ အစရှိသည့် မေးခွန်းများလည်း ထွက်ပေါ် နေဆဲဖြစ်သည်။

ထရမ့်၏ အစီအစဉ်ထဲတွင် ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း အရိပ်အမြွက် ပါရှိသော်လည်း အသေးစိတ် အချက်အလက်များ မပါရှိပေ။ ထို့ကြောင့် ထိုအစီအစဉ်သည် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာနိုင်သည်။

လက်ရှိ အစ္စရေးအစိုးရကမူ ပါလက်စတိုင်းကို နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုမည် မဟုတ်ဘဲ ပြင်းထန်စွာ ကန့်ကွက် နေသည်။

တစ်ချိန်က နှစ်နိုင်ငံ အတူယှဉ်တွဲ နေထိုင်ရေး အိုင်ဒီယာသည် ရေပန်းစားခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် မြေပြင်မှ အရှိတရားများနှင့် ဝေးကွာနေဆဲဖြစ်သည်။

အနောက်ဘက်ကမ်း ဒေသတွင် အစ္စရေး၏ လူနေရပ်ကွက် တိုးချဲ့မှုများက ပါလက်စတိုင်း ခေါင်းဆောင်များကို သဘောထား ကွဲလွဲစေခဲ့ကာ နှစ်ဖက်စလုံး၌ အစွန်းရောက်မှုများကို မြင့်တက်စေခဲ့သည်။

အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုက ထရမ့်၏ အစီအစဉ်ကို ထောက်ခံနေခြင်းမှာ စိုးရိမ်စရာ ကောင်းလှသည်။

ဂါဇာမြေပုံနဲ့ ‌ဒေါ်နယ်ထရမ့်၊ နေတန်ယာဟုကို တွေ့ရစဉ်

နေတန်ယာဟုသည် ၎င်း၏ နိုင်ငံရေးသမား သက်တမ်းတစ်လျှောက် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို လုပ်ဆောင် ခဲ့သော်လည်း အပြောင်းအလဲ အနည်းငယ်သာ ဆောင်ကြဉ်းနိုင်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် သူသည် ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ ထူထောင်ရေး အလားအလာနှင့်ပတ်သက်သည့် ထရမ့်၏ အစီအစဉ်သည် အကောင်အထည် ပေါ်လာနိုင်ခြင်း မရှိကြောင်း ယူဆပြီး ဟန်ပြ ထောက်ခံနေခြင်းလည်း ဖြစ်နိုင်သည်။

ထရမ့်၏ ငြိမ်းချမ်းရေးအပေါ် ထားရှိသည့် သဘောထားမှာ စီးပွားရေး သမားတစ်ဦး၏ ရှုထောင့်ကို ပေါ်လွင်စေခဲ့ သည်။

မှန်ကန်သင့်တော်သူ တစ်ယောက်ကို မှန်ကန်သည့် ကမ်းလှမ်းမှုများ ပေးနိုင်မည်ဆိုပါက မည်သည့် ပြဿနာကို မဆို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည်ဟု ထရမ့်က ယူဆထားသည်။

သို့သော် အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်း ပဋိပက္ခသည် စီးပွားရေး သဘောတူညီချက်တစ်ခု မဟုတ်ပေ။ 

မြေယာ၊ အထောက်အထား၊ လုံခြုံရေးနှင့် အမျိုးသားရေး အခွင့်အရေးတို့အတွက် ကာလကြာရှည်စွာ ရုန်းကန် နေရသည့် ပြသနာတစ်ခုဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် သေချာပေါက်နီးပါး ကျရှုံးမည့် ငြိမ်းချမ်းရေး မျှော်လင့်ချက်များကို ဖန်တီးခြင်းဖြင့် ထရမ့်၏ အစီအစဉ် သည် အခြေအနေကို ပိုမိုဆိုးရွားသွားစေနိုင်သည်။

အောင်မြင်မှု မရှိသည့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲများသည် အယုံအကြည် ကင်းမဲ့မှုကို မြင့်တက်စေပြီး သဘောထား တင်းမာသူများကို အားကောင်းစေကာ အနာဂတ် သံခင်းတမန်ခင်း ဆက်ဆံရေးကို ပိုမိုခက်ခဲစေလိမ့်မည် ဖြစ် သည်။

ဂါဇာစစ်ပွဲသည် ကြီးမားသောဒုက္ခများ ဖြစ်ပေါ်စေပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အာရုံစိုက်မှုကို အရေးပေါ် လိုအပ်နေ ချိန်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေး ကြိုးပမ်းမှုများသည် လက်တွေ့ကျသင့်သည်။

အမေရိကန်၏ အစီအစဉ်တစ်ခုတည်းက ပဋိပက္ခကို ချက်ချင်း အဖြေရှာ နိုင်လိမ့်မယ်ဆိုသည့် ယုံကြည်ချက်မျိုးကို တစ်ဖက်သတ် ဆွဲကိုင်ထားနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။

ထရမ့်ကတော့ ဂါဇာစစ်ပွဲ ပြီးကာနီးပြီဟု ပြောဆိုနေသည်။ သို့သော် သူသည် ယခင်ကလည်း ထိုစကားမျိုးကို မကြာခဏ ပြောဆိုခဲ့ဖူးသည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်အနေဖြင့် အတိတ်ကာလမှ ကျရှုံးမှုများကို သင်ခန်းစာယူပြီး ရိုးရှင်းသော ရည်မှန်းချက်များ မချမှတ်ပါက စိတ်ပျက်စရာ ရလဒ်များနှင့်အတူ သံသရာ လည်နေဦးမည်ဖြစ်ပေသည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ဂန္ထဝင်နည်းပြကြီး ဆာအဲလက်စ် ဖာဂူဆန် အနားယူခဲ့ပြီးနောက် နည်းပြ အပြောင်းအလဲ အများအပြား ပြုလုပ်ထားပေမယ့် အခုအချိန်ထိ လမ်းကြောင်းမှန်ပေါ် ရောက်ရှိနိုင်ဖို့ ရုန်းကန်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ဆာအဲလက်စ်ဖာဂူဆန် အနားယူခဲ့တဲ့ ၂၀၁၃ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း နည်းပြတွေကို ထုတ်ပယ်ဖို့ ပေါင်သန်း ၇၀ နီးပါး သုံးစွဲခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းကို လက်ရှိကိုင်တွယ်နေတဲ့ နည်းပြအာမိုရင်လည်း ထုတ်ပယ်ခံရမယ့် ဖိအားတွေ ခံစားနေရပြီး အသင်းအနေနဲ့ သူ့ကို နည်းပြသစ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာ ၁ ရက် မတိုင်မီ ထုတ်ပယ်ခဲ့ရင် လျော်ကြေးအဖြစ် ပေါင် ၁၂ သန်း ပေးချေရမှာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ အာမိုရင်ကို ဒီကာလမတိုင်မီ ထုတ်ပယ်ခဲ့ရင် နည်းပြတွေ ထုတ်ပယ်ဖို့ သုံးစွဲခဲ့တဲ့ စာရင်းထဲ ဒီပမာဏကိုထည့်ပြီး ပေါင်းထည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ နည်းပြအာမိုရင် လက်ထက် ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အဆင့် ၁၅ နေရာ နဲ့ ရာသီအဆုံးသတ်ခဲ့ပြီး ဒီရာသီမှာလည်း ရလဒ်ကောင်းရဖို့ ကြိုးပမ်းနေရတာပါ။

ယူနိုက်တက်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ နည်းပြအာမိုရင်နဲ့ သူ့ရဲ့နည်းပြ အဖွဲ့ဝင်တွေကို အသင်းထံ ခေါ်ဆောင်ဖို့ ပေါင် ၁၁ သန်း ပေးခဲ့ရပြီး ထုတ်ပယ်ခဲ့ရင် ဒီထက်ပိုတဲ့ ပမာဏကို ပေးချေရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အာမိုရင်ဟာ ဖာဂူဆန် အနားယူပြီးနောက် ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ ၆ ဦးမြောက် အမြဲတမ်း နည်းပြဖြစ်ခဲ့တာပါ။

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ဖာဂူဆန် ထွက်ခွာအပြီးမှာ သူ့ရဲ့နေရာ ဆက်ခံခဲ့တဲ့ ဒေးဗစ်မိုယက်စ်ကို ၆ နှစ် စာချုပ် ချုပ်ခဲ့ပေမယ့် ရလဒ်ဆိုးတွေကြောင့် ၁၀ လအကြာမှာ ထုတ်ပယ်ခဲ့ပြီး သူနဲ့ သူ့ရဲ့ နည်းပြ အဖွဲ့ဝင်တွေကို လျော်ကြေးအဖြစ် ပေါင် ၅.၂ သန်းပေးခဲ့ရပါတယ်။

ဒါက ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ မျက်မှောက်ခေတ် နည်းပြ ထုတ်ပယ်မှုတွေမှာ အသက်သာဆုံး ပေးခဲ့ရတဲ့ ပမာဏလို့ ပြောရမှာပါ။

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ မိုယက်စ်ရဲ့ နေရာမှာ နည်းပြသစ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့တဲ့ ဗန်ဟားလ်ကို ၂ ရာသီကြာ ကိုင်တွယ်စေခဲ့ကာ FA ဖလားရရှိပြီးနောက် ၂ ရက်အကြာမှာ ထုတ်ပယ်ခဲ့ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ဗန်ဟားလ်နဲ့ သူ့ရဲ့နည်းပြ အဖွဲ့ဝင်တွေကို ထုတ်ပယ်ကြေးအဖြစ် ပေါင် ၈.၄ သန်းပေး ခဲ့ရတာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်း ထုတ်ပယ်လိုက်တဲ့ နည်းပြတွေနဲ့ ပေးချေရတဲ့ငွေကို တွေ့ရစဉ်

မန်ချက်စတာကလပ်ဟာ သူ့ရဲ့နေရာမှာ အစားထိုး ဝင်ရောက်ခဲ့တဲ့ မော်ရင်ဟိုကို ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာမှာ ထုတ်ပယ်ခဲ့ပြီး ပေါင် ၁၉.၆ သန်း ပေးခဲ့ရပါတယ်။

ဒါက ယူနိုက်တက်အသင်း သမိုင်းမှာ နည်းပြတစ်ဦးကို ထုတ်ပယ်တဲ့အတွက် အကြီးမားဆုံး ပေးချေခဲ့ရတဲ့ ပမာဏဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ မော်ရင်ဟိုရဲ့ နေရာမှာ ဆိုးလ်ရှားကို ယာယီနည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းမှာ အမြဲတမ်းနည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့တာပါ။ 

ဒါပေမယ့် ဆိုးလ်ရှားလည်း အသင်းရဲ့ ဆိုးရွားတဲ့ ရလဒ်တွေကြောင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ ထုတ်ပယ်ခံရပြီး ပေါင် ၉.၁ သန်း ပေးချေခဲ့ရပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ဆိုးလ်ရှားကို ထုတ်ပယ်ခဲ့ပြီးနောက် ရက်ဂ်နစ်ကို ယာယီနည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်ကာ ရာသီကုန်မှာတော့ အဲရစ်တန်ဟတ်ကို နည်းပြသစ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့တာပါ။ 

အဲရစ်တန်ဟတ်ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းကို လိဂ်ဖလားနဲ့ FA ဖလား ရယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ရာသီ အစ ပိုင်းမှာ ထုတ်ပယ်ခြင်း ခံခဲ့ရပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ အဲရစ်တန်ဟတ်ကို ထုတ်ပယ်ခဲ့တဲ့အတွက် ပေါင် ၁၀.၄ သန်း ပေးချေခဲ့ရတာပါ။

အာမိုရင်နဲ့ ဖာဂူဆန်ကို တွေ့ရစဉ်

ရက်ဂ်နစ်နဲ့လမ်းခွဲခဲ့မှုအတွက် ပေးခဲ့ရတဲ့ လျော်ကြေးကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိခဲ့ရဘဲ သူဟာ ယာယီနည်းပြအဖြစ် ကိုင်တွယ်အပြီးမှာ အသင်းရဲ့ အတိုင်ပင်ခံ ရာထူးအတွက် ၂ နှစ် တာဝန်ယူဖို့ ရှိခဲ့ပါတယ်။

ရက်ဂ်နစ်ဟာ ဒီတာဝန်ကို မယူဘဲ ထွက်ခွာခဲ့ပေမယ့် သူ့ရဲ့ထွက်ခွာမှုအတွက် ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပေါင် ၁၄.၇ သန်း ကုန်ကျခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ နည်းပြတွေကို ထုတ်ပယ်ဖို့ ပေါင်သန်း ၇၀ နီးပါး သုံးစွဲခဲ့တာက အခြားအသင်းတွေ ထက်စာရင် နည်းပါးနေသေးတာပါ။

ချယ်လ်ဆီးအသင်း အပါအဝင် အသင်း အများအပြားဟာ ၂၀၀၃ ခုနှစ်ကတည်းက သူတို့ရဲ့နည်းပြတွေကို အပြောင်းအလဲပြုလုပ်ဖို့ ပေါင်သန်း ၁၀၀ ကျော် သုံးစွဲခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ 

Source: Thesun

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၇

လွန်ခဲ့သည့် နှစ်များအတွင်း အဘူ မိုဟာမက် အယ် ဂျိုလာနီ (Abu Mohammed al-Jolani) ဟု လူသိများခဲ့သည့် အာမက် အယ်ရှာရား (Ahmed al-Sharaa) သည် အမေရိကန်မြေပေါ်သို့ ခြေချခဲ့မည်ဆိုပါက ချက်ချင်းဖမ်းဆီး ခံရလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ကလည်း ဆီးရီးယား၏ အယ်နျူဆရာ တပ်ဦး (al-Nusra Front) လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ဟောင်း ဖြစ်သည့် ရှာရားကို အရပ်သားများအား ပစ်မှတ်ထားမှု၊ ဆီးရီးယား နိုင်ငံတစ်ဝန်း အကြမ်းဖက်မှုများ ပြုလုပ်မှုအတွက် ဒေါ်လာ ၁၀ သန်းအထိ ဆုကြေးထုတ်ခဲ့ဖူးသည်။

သို့သော် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလက ဆီးရီးယားအာဏာရှင် ဘာရှာအာဆတ် (Bashar al-Assad) ၏ အစိုးရ အဖွဲ့ကို ဖြုတ်ချခဲ့ပြီးနောက် အာဏာရလာခဲ့သည့် ရှာရားသည် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ နယူးယောက်မြို့သို့ ဆီးရီးယားသမ္မတအဖြစ် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

ထို့ပြင် သူသည် နယူးယောက်တွင် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ၌ ဆီးရီးယားသမ္မတအဖြစ် မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။

သူသည် ၁၉၆၇ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံတွင် မိန့်ခွန်းပြောကြားသည့် ပထမဆုံး ဆီးရီးယားသမ္မတအဖြစ်လည်း မှတ်တမ်းဝင်သွားခဲ့သည်။

"ကျနော်တို့ဟာ နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ တရားမမျှတမှု၊ ဆင်းရဲချို့တဲ့မှုနဲ့ ဖိနှိပ်မှုတွေကို ခံစားခဲ့ရပါတယ်။ အခုတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို အရောင်တင်ပြီး နိုးထလာနိုင်ခခဲ့ပါပြီ" ဟု မီးခိုးရာင် အနောက်တိုင်းဝတ်စုံနှင့် နီညိုရောင် လည်စည်းကို ဝတ်ဆင်ထားသည့် ရှာရားက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရှာရားသည် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံသို့ တက်ရောက် လာခဲ့သော်လည်း ၎င်း၏ အတိတ်ကာလက လက်နက်ကိုင် လှုပ်ရှားမှုများကြောင့် ၎င်းကိုယ်ကိုယ် တိုင်းပြုပြည်ပြုပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ပုံဖော်ရာတွင် စိန်ခေါ်မှုများ နှင့်လည်း ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

အကြမ်းဖက်သမားအဖြစ်မှ ဆီးရီးယားသမ္မတ ဖြစ်လာတဲ့ အယ်ရှာရားကို တွေ့ရစဉ်

ဆီးရီးယားတွင် ဂိုဏ်းဂဏ ကွဲပြားမှုကြောင့် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် အကြမ်းဖက်မှုများကို ကမ္ဘာက မစိုးရိမ်ရန် အာမခံချက် ပေးနေရပြီး တစ်ချိန်တည်းမှာပင် အမေရိကန်၊ အစ္စရေးတို့နှင့် ထိလွယ်ရှလွယ်ရှိသည့် အကြောင်းအရာများအား ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။

ပြည်တွင်းတွင်လည်း ၎င်းအပေါ် လူထု၏ ထောက်ခံမှုကို ဆက်လက်ရရှိရန် ကြိုးပမ်းရမည်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သို့ ရှာရား ရောက်ရှိလာမှုသည် ပုံမှန်ထက် ထူးကဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

ရှာရားသည် မန်ဟက်တန် (Manhattan) မြို့လယ်ခေါင်ရှိ သီးသန့်ကလပ်တစ်ခုကို တက်ရောက်ခဲ့သည်။ 

ထိုကလပ်တွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၊ သံတမန်များ၊ သတင်းထောက်များနှင့် ပြည့်နှက်နေသည်။

ရှာရားသည် ထိုကလပ်တွင် အရှေ့အလယ်ပိုင်း အင်စတီကျု (Middle East Institute) ၏ ဧည့်ခံမှုဖြင့် မီးလင်းဖို ရှေ့တွင်ထိုင်ကာ ဂျီဟတ်တစ်ဦးအဖြစ်မှ တိုင်းပြုပြည်ပြုပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ်သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည့် ၎င်း၏ ရှည်လျား သည့် ဘဝခရီးစဉ်ကို ပြောပြခဲ့သည်။

ဂျီဟတ်အဖြစ်မှ နိုင်ငံရေးသမားဘဝသို့ ပြောင်းလဲခဲ့ခြင်းဖြစ်သဖြင့် ၎င်းအပေါ် သံသယဝင်နေမှုများကို အပြုသဘောဆောင်စွာ တုံ့ပြန်ဖြေရှင်းခဲ့သည်။

အယ်ကေဒါ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ခဲ့ဖူးသည့် ရှာရားက ၎င်း၏ အတိတ်ကာလက လှုပ်ရှားမှုများကို ကြည့်ပြီး လက်ရှိ လုပ်ဆောင်မှုများကို အကဲဖြတ်ခြင်းမပြုရန် ပြောကြားခဲ့သည်။

"လမ်းပေါ်မှာ ကလေးတစ်ယောက် သတ်ဖြတ်ခံရတာကို မြင်တဲ့လူတိုင်းက တော်လှန်ရေး လုပ်ပါလိမ့်မယ်။ ဖိအားတွေကြောင့် လူတွေဟာ ရသမျှနည်းလမ်းအားလုံးနဲ့ အသုံးပြုကြပါလိမ့်မယ်" ဟု ရှာရားက ပြောကြားခဲ့ သည်။

ကုလအထွေထွေညီလာခံမှာ ပြင်သစ်သမ္မတ မက်ခရွန်နဲ့ အယ်ရှာရားကိုတွေ့ရစဉ်

ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံတွင် မိန့်ခွန်းမပြောမီ တစ်ရက်အလိုက ရှာရားသည် စီအိုင်အေ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဟောင်းဖြစ်ပြီး အမေရိကန် အငြိမ်းစား ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဖြစ်သည့် ဒေးဗစ် ပီးထရော့စ် (David Petraeus) မျက်နှာ ချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းသည့်အချက်မှာ ပီးထရော့စ်သည် အီရတ်ရှိ နိုင်ငံတကာတပ်ဖွဲ့များကို ဦးဆောင်ခဲ့ရချိန်က ရှာရားနှင့်အတူ အယ်ကေဒါအဖွဲ့ဝင်များကို ဖမ်းဆီး အကျဉ်းချခဲ့ဖူးသူဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ရှာရားသည် တစ်ချိန်က ၎င်းအား ဖမ်းဆီးခဲ့ဖူးသည့် အမေရိကန် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနှင့် မျက်နှာချင်းဆိုင် ထိုင်ပြီး စကားပြောဆိုနိုင်ခဲ့သည်။

"တစ်ချိန်တုန်းကတော့ ကျနော်တို့ဟာ တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြဖူးပါတယ်။ အခုတော့ ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းနိုင်ပြီဆိုတော့ ကောင်းတာပေါ့။ စစ်ပွဲကို ဆင်နွှဲခဲ့ဖူးသူတွေကပဲ ငြိမ်းချမ်းရေးရဲ့ အရေးကြီးပုံကို ပိုသိကြပါလိမ့်မယ်" ဟု ရှာရားက တစ်ချိန်က ၎င်း၏ ရန်သူဖြစ်ခဲ့သည့် ပီးထရော့စ်ကို ပြုံးရွှင်စွာဖြင့် စကားပြောဆိုခဲ့သည်။

ဆီးရီးယားတွင် ရှာရား၏ ခေါင်းဆောင်မှု ကဏ္ဍနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်၌ အခြား အစီအစဉ်များ မရှိကြောင်း၊ ရှာရားသည် ဆိးရီးယားပြည်တွင်းစစ်ကို ဟန့်တားနိုင်သည့် အခွင့်အရေး တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန် အစိုးရ အရာရှိများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆီးရီးယားတွင် ဂိုဏ်းဂဏ ကွဲပြားမှုများကို နှိမ်နင်းမှု၊ အစ္စရေးအပေါ် ထားရှိသည့် မူဝါဒနှင့် ပြည်တွင်းလုံခြုံရေး ကိစ္စတို့နှင့်ပတ်သက်ပြီး ရှာရားသည် ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း ပြောဆိုခဲ့သည်။

"သူ (ရှာရား) က လက်နက်ကိုင် တစ်ဦးမဟုတ်ဘဲ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတာကို သက်သေ ပြဖို့အတွက် စိန်ခေါ်တွေ အများကြီးကို ဖြတ်ကျော်နေရပါတယ်။ အရာအားလုံးကို ဂရုတစိုက်နဲ့ ဟန်ချက်ညီညီ လုပ်ဆောင်သွားရပါလိမ့်မယ်" ဟု ရှာရားနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည့် အမေရိကန်အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ပီးထရော့စ်ကလည်း Hay’at Tahrir al-Sham လက်နက်ကိုင် သူပုန်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်ဟောင်းဖြစ်သည့် ရှာရားကို ပုဂ္ဂိလ်ရေးဆန်သည့် မေးခွန်းများကိုသာ မေးမြန်းခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ရှာရား၏ Hay’at Tahrir al-Sham လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကို ဇူလိုင်လကမှ ပြည်ပအကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းစာရင်းမှ ပယ်ဖျက်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

 အယ်ရှာရား အင်တာဗျူးဖြေနေစဉ်

"ခင်ဗျားအနေနဲ့ ဒီဖိအားတွေကို ဘယ်လိုများ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခဲ့ရတာလဲ။ တစ်ခုခုလုပ်ဖို့အတွက် စဉ်းစားဖို့ အချိန် ရောရရဲ့လား။ ညဘက်တွေရော ကောင်းကောင်းအိပ်ပျော်ရဲ့လား။ ကျနော် ဆီးရီးယားကို ရောက်ဖူးပါတယ်။ ခင်ဗျားကို ထောက်ခံသူတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ ကျနော်လည်း အပါအဝင်ပါပဲ။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့ စိုးရိမ် မိပါတယ်" ဟု ပီးထရော့စ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ရှာရား၏ မိန့်ခွန်းများအတွင်း အစ္စရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီမှု ရယူရန် အခွင့်အလမ်းရှိကြောင်း၊ သို့သော် ဆီးရီးယားသည် အစ္စရေး၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို စိုးရိမ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆီးရီးယားနှင့် ဂါဇာတွင် အစ္စရေး၏ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ဆီးရီးယားပြည်သူများက အစ္စရေးကို ဒေါသထွက်နေသဖြင့် အစ္စရေးနှင့် ဆက်ဆံရေး ပုံမှန်ပြန်လည်ထူထောင်မည့် အစီအစဉ်သည် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာ ခဲ့ရကြောင်း ရှာရားက ပြောကြားခဲ့သည်။

နယူးယောက်သို့ ရောက်ရှိလာသည့် ရှာရား၏ အဓိက ရည်မှန်းချက်များထဲတွင် ဆီးရီးယားအပေါ် ချမှတ်ထားသည့် အမေရိကန်၏ ပိတ်ဆို့မှုများကို ရုပ်သိမ်းရေးလည်း ပါဝင်သည်။

ထရမ့်သည် ဇွန်လက ဆီးရီးယားအပေါ် ချမှတ်ထားသည့် ပိတ်ဆို့မှုအချို့ကို ရုပ်သိမ်းပေးခဲ့သော်လည်း ၂၀၁၉ ခုနှစ်က Caesar Syria Civilian Protection အက်ဥပဒေအရ အခြားပိတ်ဆို့မှုများကို ထပ်မံရုပ်သိမ်းပေးရန် လွှတ်တော်၏ အတည်ပြုချက် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

ရှာရားသည် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကို ရူဘီယို (Marco Rubio) အစည်းအဝေး မပြုလုပ်မီ သတင်း ထောက်များနှင့် တွေ့ဆုံချိန်တွင် ဆီးရီးယားအပေါ် ပိတ်ဆို့မှုများ ရုပ်သိမ်းရေးသည် ရူဘီယို၏ အပေါ်တွင်သာ မူတည်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

"ဆီးရီးယားပြည်သူတွေဟာ ပိတ်ဆို့မှုတွေကြောင့် ထပ်ပြီး အသက်တွေ မဆုံးရှုံးသင့်တော့ပါဘူး။ ဆီးရီးယား ပြည်သူတွေက အလုပ်လုပ် ချင်ကြပါတယ်။ ပိတ်ဆို့မှုတွေသာ ဖယ်ရှားပေးလိုက်ပါ။ အဲဒါဆိုရင် သူတို့အတွက် စိုးရိမ်စရာမလိုတော့ပါဘူး" ဟု ရှာရားက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Guardian

CNI Sport Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၆

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ဟာ လာမယ့်နှစ် အမေရိကန်၊ မက္ကဆီကိုနဲ့ ကနေဒါနိုင်ငံတို့က ပူးတွဲအိမ်ရှင် အဖြစ် ကျင်းပမယ့် ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ အစ္စရေးအသင်းကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပိတ်ပင်မယ့် ကမ္ဘာ့ဖလား ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်(ဖီဖာ)ကို ရပ်တန့်ဖို့ အတွက် ကြားဝင်ရောက်လာဖို့ ရှိနေပါတယ်။ 

အစ္စရေးဟာ ဂါဇာမှာ ပါလက်စတိုင်းတွေအပေါ် လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှုတွေ ကျူးလွန်ခဲ့တယ်ဆိုပြီး ကုလသမဂ္ဂ စုံစမ်းရေးကော်မရှင်က စက်တင်ဘာလ အစောပိုင်းက ပြောထားတာပါ။ 

ကုလသမဂ္ဂ အကြီးအကဲအချို့နဲ့ စပိန်ဝန်ကြီးချုပ် ပက်ဒရိုဆန်းချက်ဇ်က အစ္စရေးနိုင်ငံကို အားကစားဆိုင်ရာ ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုတွေ ပြုလုပ်ဖို့တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ 

ကာတာနိုင်ငံကလည်း သူတို့လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုခံခဲ့ရပြီးနောက် အစ္စရေးနိုင်ငံနဲ့ ကလပ်အသင်းတွေကို ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲနဲ့ ဥရောပကလပ်ပြိုင်ပွဲတွေမှာ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပိတ်ပင်ဖို့ ဖီဖာနဲ့ ဥရောပဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် တို့ကို တောင်းဆိုမှု ပြုလုပ်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်နိုင်ငံ ပြည်နယ်ဌာနတစ်ခုရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူကတော့ "အစ္စရေးနိုင်ငံ ဘောလုံးအသင်းကို ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကနေ ပိတ်ပင်ဖို့ ကြိုးပမ်းတဲ့ အရာမှန်သမျှကို အပြည့်အဝ ရပ်တန့်ဖို့ သူတို့လုပ်ဆောင်သွား မယ်"လို့ BBC Sport ကို ပြောခဲ့တာပါ။ 

ဖီဖာဟာ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ တောင်းဆိုမှုကို တုံ့ပြန်မှု မရှိသေးပေမယ့် လာမယ့် အပတ်ထဲမှာ ဆုံးဖြတ်သွားဖွယ် ရှိနေတယ်လို့ သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်နေပါတယ်။ 

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ရင်းနှီးတဲ့ ဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းထားတဲ့ ဖီဖာ အကြီးအကဲ အင်ဖန်တီနိုအတွက်တော့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချဖို့ ခက်ခဲနိုင်ဖွယ်ရှိနေတာပါ။ 

အင်ဖန်တီနိုက ပဋိပက္ခတွေထဲမှာ ပါဝင်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေကို ပိတ်ဆို့အရေးယူဖို့ ခက်ခဲပေမယ့် ဂါဇာမှာ ဖြစ်နေတဲ့ အရာတွေကို မြင်တွေ့ရတာဟာ သူ့ကို အလွန်ခံစားစေတယ်လို့ ဒီရက်သတ္တပတ်ထဲ နယူးယော့ခ်မှာ မိန့်ခွန်း ပြောခဲ့ပါတယ်။

အစ္စရေးအသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

အင်ဖန်တီနိုဟာ ဒီလိုစကားတွေ ပြောခဲ့ပေမယ့် ယူကရိန်းနိုင်ငံကို ကျူးကျော်ခဲ့တဲ့ ရုရှားနိုင်ငံက လက်ရွေးစင် အသင်းတွေနဲ့ ကလပ်အသင်းတွေကို နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲတွေမှာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပိတ်ပင်ထားဆဲဖြစ်တာပါ။ 

အစ္စရေးအသင်းဟာ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ဖို့အတွက် ခြေစစ်ပွဲအောင်မြင်ဖို့ အခွင့်အရေးကောင်းတွေ ရှိနေပါတယ်။ 

အစ္စရေးအသင်းဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားခြေစစ်ပွဲ ၅ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ရမှတ် ၉ မှတ် ရရှိထားကာ လာမယ့် အောက်တိုဘာ မှာ နော်ဝေ၊ အီတလီအသင်းတို့နဲ့ ခြေစစ်ပွဲယှဉ်ပြိုင်ရမှာပါ။ 

အစ္စရေးအသင်းဟာ အုပ်စုတွင်း ဒုတိယနေရာမှာ ရပ်တည်နေတဲ့ အီတလီအသင်းနဲ့ ရမှတ်တူ တတိယနေရာမှာ ရပ်တည်နေပါတယ်။ 

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ(ဥရောပဇုန်)မှာ အုပ်စုတွင်း ထိပ်ဆုံးနေရာ ရပ်တည်တဲ့ အသင်းတွေဟာ တိုက်ရိုက် ခြေစစ်ပွဲ အောင်မြင်မှာဖြစ်ပြီး ဒုတိယရပ်တည်တဲ့ အသင်းတွေဟာ ပလေးအော့ဖ် ယှဉ်ပြိုင်ရမှာပါ။

ဥရောပဘောလုံးနိုင်ငံတွေဟာ အစ္စရေးကို ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပိတ်ပင်ချင်တဲ့ သူတို့ရဲ့ ဆန္ဒတွေဟာ ပိုပြီးကြီးထွားလာနေကြပါတယ်။ 

အစ္စရေးအနေနဲ့ ခြေစစ်ပွဲ မအောင်မြင်ဘူးဆိုရင်လည်း လာမယ့် နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲတွေနဲ့ ဥရောပကလပ် ပြိုင်ပွဲတွေမှာ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပိတ်ပင်စေချင်နေပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ဖီဖာနဲ့ ယူအီးအက်ဖ်အေတို့က အစ္စရေးကို သူတို့နဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ ပြိုင်ပွဲတွေမှာ ပိတ်ပင်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ချနိုင်မလား ဒါမှမဟုတ် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့ ကြားဝင်ရောက်မှုကြောင့် ဆုံးဖြတ်ချက် ပြောင်းလဲနိုင်မလားဆိုတာ မကြာမီ မြင်တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၀

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂ ရက်က အမေရိကန်ရေတပ်၏ ဖျက်သင်္ဘောတစ်စီးသည် ကာရစ်ဘီယံတောင်ပိုင်းတွင် သင်္ဘောတစ်စီးကို ပစ်ခတ်နှစ်မြှုပ်ခဲ့သဖြင့် လူ ၁၁ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။

ထိုသင်္ဘောသည် ဗင်နီဇွဲလား၏ Tren de Aragua ဒုစရိုက်ဂိုဏ်းနှင့် ဆက်နွှယ်သည့် မူးယစ်ဆေးဝါးများ တင်ဆောင်လာသော သင်္ဘောဟု အမေရိကန်က ကြေညာခဲ့သည်။

ရက်ပိုင်းအကြာတွင် ဗင်နီဇွဲလား တိုက်လေယာဉ် နှစ်စင်းသည် အမေရိကန်၏ USS Jason Dunham စစ်သင်္ဘောအနီး၌ သတိပေးသည့် အနေဖြင့် အနီးကပ်ပျံသန်းခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်ကမူ ထိုလုပ်ဆောင်ချက်ကို ပြင်းထန်သည့် ရန်လိုမှုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဗင်နီဇွဲလားအစိုးရက ကာရစ်ဘီယံရေပြင်တွင် သင်္ဘောတစ်စင်းအား နှစ်မြှုပ်ခဲ့သည့် အမေရိကန်၏ တိုက်ခိုက်မှုကို ရှုံ့ချခဲ့ပြီး ထိုတိုက်ခိုက်မှုသည် ဗင်နီဇွဲလားအစိုးရအား အပြောင်းအလဲဖြစ်စေရန် လုပ်ဆောင်သည့် ရှေ့ပြေးနိမိတ် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဗင်နီဇွဲလားအစိုးရသည် သောင်းနှင့်ချီသော တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို စစ်စည်းရုံးကာ အမေရိကန်က ကျူးကျော် လာပါက တော်လှန်ရေးအစိုးရအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားမည်ဟု ဗင်နီဇွဲလားသမ္မတ နီကိုလက်စ် မာဒူရို (Nicolás Maduro) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့် အစိုးရအဖွဲ့ကမူ ၎င်းတို့၏ လုပ်ဆောင်ချက်သည် ကာကွယ်ရေး သက်သက်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ပင်လယ်ရေကြောင်း ကင်းလှည့်မှုမှအစ ပွာတိုရီကိုကျွန်းတွင် F-35 ကိုယ်ပျောက် တိုက်လေယာဉ်များ ဖြန့်ကြက်ချထားမှုသည် ကာကွယ်ရေး သက်သက်ဆိုသည့် စကားလုံးထက် အဓိပ္ပာယ်များစွာ ပိုမိုသက်ရောက် နေသည်။

အထူးသဖြင့် အမေရိကန်သည် မူးယစ်ဆေးဝါး နှိမ်နင်းရေးစစ်ပွဲကို ပထဝီနိုင်ငံရေး ထိပ်တိုက်တွေ့မှုအဖြစ် ပြောင်းလဲနေပြီး လက်တင်အမေရိကတွင် တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ထိပ်တိုက်တွေ့ရန် အရဲစွန့်လှုပ်ရှား ဖွယ်ရှိသည်။

ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ အမေရိကန် မူးယစ်ဆေးဝါး နှိမ်နင်းရေးသည် ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့နှင့် ဒေသဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိ တပ်ဖွဲ့များအပေါ် မှီခိုအားထားခဲ့သည်။

တရုတ်နဲ့ အမေရိကန် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကို သရုပ်ဖော်ထားစဉ်

သို့သော် ကာရစ်ဘီယံဒေသတွင် USS Iwo Jima စစ်သင်္ဘော၊ ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်တပ် ဖျက်သင်္ဘောများနှင့် နျူကလီးယား ရေငုပ်သင်္ဘောများ ပါဝင်သည့် စစ်သင်္ဘောအုပ်စုကို ဖြန့်ကြက်ချထားမှုသည် မူးယစ်ဆေးဝါး နှိမ်နင်းရေးအတွက် မဟုတ်ဘဲ အစိုးရအဖွဲ့ အပြောင်းအလဲ တစ်ရပ်အတွက် ပြင်ဆင်မှုများနှင့် ဆင်တူနေသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဗင်နီဇွဲလားသည် စွမ်းအင်များ တူးဖော်ပြီး ပြည်ပသို့ ရောင်းချနေရသည့် စီးပွားရေး အင်အားနည်းသော နိုင်ငံမဟုတ်တော့ပေ။

ဗင်နီဇွဲလားသည် ကမ္ဘာ့အနောက်ခြမ်းဒေသတွင် တရုတ်၏ အရေးအကြီးဆုံး မိတ်ဖက်နိုင်ငံများထဲတွင် ပါဝင် လာခဲ့ကာ တရုတ်သည် ၎င်း၏ ပတ်လမ်းရပ်ဝန်းစီမံကိန်း (BRI) အောက်၌ ဗင်နီဇွဲလားအတွက် ချေးငွေများနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ဒေါ်လာဘီလျံနှင့်ချီ ထောက်ပံ့ပေးနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်သည် ဗင်နီဇွဲလား ကမ်းလွန်ရေပြင်များတွင် မူးယစ်ဆေးဝါး နှိမ်နင်းရေးကို စစ်ပုံစံ သွင်းခြင်းဖြင့် အမေရိကန်၏ နောက်ကျောဘက်၌ တရုတ်၏ ဩဇာတည်ထောင်မှုကို သည်းခံမည် မဟုတ်ကြောင်း အရိပ်လက္ခဏာ ပြနေခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ပြည်တွင်းတွင်မူ မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးမှုကို တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်သူများအရေး၊ ကြီးလေးသည့် ရာဇဝတ်မှုများနှင့် တန်းတူ သတ်မှတ်ထားသည့် ထရမ့်၏ နိုင်ငံရေး အယူအဆသည် အားကောင်း လာခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်သည် မူးယစ် အကြမ်းဖက် သမားများကို စစ်အင်အား အသုံးပြုပြီး နှိမ်နင်းနေသည့် အသွင်ဖြင့် ပုံဖော်နေခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် တရုတ်ကမူ ထိုအခြေအနေကို မတူကွဲပြားစွာ ရှုမြင်ထားသည်။

တရုတ်ကုမ္ပဏီများသည် ဗင်နီဇွဲလား၏ ရေနံ၊ လျှပ်စစ်စွမ်းအင်နှင့် အခြေခံ အဆောက်အအုံများတွင် ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုများကို တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ဗင်နီဇွဲလား ကမ်းလွန်ရေပြင်ရှိ အမေရိကန် စစ်သင်္ဘော အုပ်စုသည် မူးယစ်ဆေးဝါး နှိမ်နင်းရေးကို အကြောင်းပြပြီး တရုတ်၏ ခြေကုပ်ယူမှုကို အားနည်းစေရန် ကြိုးပမ်းဖွယ်ရှိသည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ ဗင်နီဇွဲလားသမ္မတ မာဒူရိုကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်ရေတပ်သည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် ရေတပ်သင်္ဘောများဖြင့် ကင်းလှည့်မှုများ ပြုလုပ်ပြီး တရုတ်ကို ဖိအားပေးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

ယခုအခါတွင်မူ တရုတ်သည် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံကို ခြေကုပ်ယူပြီး အမေရိကန်ကို ပြန်လည်ဖိအားပေးရန် ကြိုးပမ်းနေသည်ဟု အမေရိကန်အစိုးရက ယူဆနေသည်။

မာဒူရို အတွက်မူ အမေရိကန်၏ စစ်အင်အား ဖြန့်ကြက်မှုသည် ၎င်းအတွက် အန္တရာယ်များသလို နိုင်ငံရေး အကျိုးအမြတ်လည်း ရရှိနိုင်သည်။

အမေရိကန်က ဖိအားပေးလေလေ၊ မာဒူရိုသည် ၎င်း၏ အာဏာသက်တမ်း ရှည်ရေးအတွက် တရုတ်နှင့် ရုရှား ဘက်သို့ ရောက်ရှိသွားလေလေ ဖြစ်ပေလိမ့်မည်။ 

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်၏ မဟာဗျူဟာသည် ဗင်နီဇွဲလားကို တရုတ်နှင့် ဆက်ဆံရေး ပိုမိုနီးကပ်သွားစေမည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိစေမည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ အချိန်တွင် အမေရိကန်၏ စစ်အင်အား ဖြန့်ကြက်မှုကို လက်တင်အမေရိကနိုင်ငံများ၏ အစိုးရများက သတိထားနေကြသည်။

မက္ကဆီကို သမ္မတ ကလော်ဒီယာ ရှိန်းဘမ်း (laudia Sheinbaum) ကမူ တစ်ဖက်သတ် စစ်ရေးအသွင်ဆောင်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း သတိပေးခဲ့သည်။

ဘရာဇီးလ်သမ္မတ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ဆဲလ်ဆို အမ်မိုရင် (Celso Amorim) ကလည်း လက်တင်အမေရိကသည် ပြည်ပ၏ ကြားဝင်စွက်ဖက်မှုများကြောင့် နာကျင်ခံစားခဲ့ရသည့် ဖြစ်ရပ်များ ရှိခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်ကို သတိပေး ခဲ့သည်။

မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေးတွင် အမေရိကန်၏ ကာလကြာရှည် မဟာမိတ်ဖြစ်ခဲ့သည့် ကိုလံဘီယာနိုင်ငံကမူ ပဋိပက္ခဖြစ်လာမည့် အရေးကို စိုးရိမ်ကြောင်း လေသံပစ်လာခဲ့သည်။

တရုတ်ကမူ အခြေအနေကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်နေဆဲဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်များကတည်းက အမေရိကန်၏ စစ်အင်အား ဖြန့်ကြက်မှုကို ဆန့်ကျင်ရန်အတွက် ငွေကြေးရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု မက်လုံးများကို အသုံးပြုခဲ့သည်။

အကယ်၍ အမေရိကန်အနေဖြင့် စစ်အင်အားပြ ခြိမ်းခြောက်သည့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို အရှိန်မြှင့်မည်ဆိုပါက တရုတ်ကလည်း ၎င်း၏ အာဏာအပျော့ကိုသုံးပြီး စွမ်းအင်နှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို တိုးမြှင့်မည်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သည် မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေး၊ အထူးသဖြင့် ဗင်နီဇွဲလားကို အကြောင်းပြုပြီး တရုတ်နှင့် Proxy War ဆင်နွှဲမည်ဆိုပါက ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်မှုကို အရဲစွန့် လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်အတွက် အဓိကခြိမ်းခြောက်မှုမှာ မူးယစ်ဆေးဝါး ဆိုခြင်းထက် ပထဝီနိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခ ဖြစ်နိုင်သည် ဆိုသည့်အချက်ကို သတိမပြုမိပါက အမေရိကနိုင်ငံများတွင် အင်အားချိန်ခွင်လျှာ ပြောင်းလဲသွား စေလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၉

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီတွေမှာ အဓိက ကစားသမားတွေရဲ့ ဒဏ်ရာတွေကြောင့် အပါအဝင် အခြား အကြောင်းအရာတွေကြောင့် ဆုဖလားတွေကို လက်လွှတ်ခဲ့ရတယ်လို့ ဆင်ခြေပေး ပြောဆိုမှုတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းမှာ အာဆင်နယ်အသင်း ဂန္ထဝင် အွန်နရီက အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ ဒီရာသီလူစာရင်းဟာ အခြား အသင်းတွေထက် အလွန်တောင့်တင်းတာကြောင့် ဒီနှစ်မှာ ဆုဖလားတစ်ခုခု ရယူရမှာဖြစ်ပြီး ဘာဆင်ခြေမှ ပေးလို့ မရတော့ဘူးလို့ ပြောလာခဲ့ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဒီရာသီမှာ ဆုဖလားတွေ ရယူနိုင်ဖို့အတွက် ပေါင်သန်း ၂၅၀ ကျော် အသုံးပြုပြီး နေရာ တိုင်းမှာ ကစားသမား အင်အားဖြည့်ထားခဲ့တာပါ။

အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ လက်ရှိ လူစာရင်းကို ကြည့်ရရင် တစ်နေရာမှာ ကစားသမား ၂ ဦးဟာ အသင့် အနေအထား ရှိနေပြီး ၂ သင်းစာ လူစာရင်းကို ပိုင်ဆိုင်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီတွေမှာ အဓိက ကစားသမားဖြစ်တဲ့ ဆာကာနဲ့ အိုဒီဂတ် အပါအဝင် ကစားသမားအချို့ ဒဏ်ရာ ကြောင့် အနားယူရတဲ့ အချိန်မှာ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ သူတို့ရဲ့နေရာမှာ အစားထိုးမယ့် ကစားသမားမရှိလို့ အခက်တွေ့ခဲ့တယ်ဆိုတာ အားလုံးမြင်တွေ့ခဲ့ရတာပါ။

အွန်နရီကို တွေ့ရစဉ် 

ဒီရာသီအစပိုင်းမှာလည်း အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဆာကာ၊ အိုဒီဂတ်၊ ဆာလီဘာ၊ ဟာဗတ်ဇ်နဲ့ ဂျီးဆပ်စ်တို့ ဒဏ်ရာ အခြေအနေ ကြုံတွေ့နေရချိန်မှာ အခက်တွေ့နိုင်မလားဆိုပြီး စောင့်ကြည့်မှုတွေ ခံခဲ့ရပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် နွေရာသီမှာ ခေါ်ယူခဲ့တဲ့ မက်ဒူကီ၊ အီဇီ၊ ယိုကီရက်စ်၊ မိုစကွဲယား၊ ဇူဘီမန်ဒီတို့က ဒီနေရာတွေကို အသင့် ဝင်ရောက်ပြီး အာဆင်နယ်အသင်းအတွက် ခြေစွမ်းတွေ ပြသနိုင်ခဲ့ကြတာပါ။ 

ဒါကြောင့် နည်းပြအာတီတာဟာ အဓိက ကစားသမားတွေ ဒဏ်ရာရနေချိန်မှာ သူ့အတွက် အတောင့်တင်းဆုံး လူစာရင်းကို ရွေးချယ်လို့ ရနေတာဖြစ်ပါတယ်။

အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ လက်ရှိ အနေအထားဟာ ဆုဖလား တစ်ခုခု ရယူနိုင်ဖို့ အချိန်တန်နေပြီလို့ ပြောရမှာပါ။ 

အမှန်တော့ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီတွေကတည်းက ဆုဖလားတွေရယူဖို့ နီးစပ်ခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးမှာ ခြေချော်ခဲ့တာကြောင့် ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ ၃ ရာသီဆက်တိုက် အဆင့် ၂ နေရာနဲ့ ရာသီအဆုံးသတ်ခဲ့ရပြီး မနှစ်ကရာသီ ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာလည်း ဆီမီးဖိုင်နယ်အထိ တက်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ ဒီရာသီ ကစားထားတဲ့ ၅ ပွဲကို ကြည့်ရမယ်ဆိုရင် ပွဲတိုင်းအကောင်းဆုံး စွမ်းဆောင်ရည် တွေကို ပြသထားပြီး နေရာတိုင်း အမှားအယွင်း နည်းခဲ့တာပါ။ 

ဒီ ၅ ပွဲမှာ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ၄ ပွဲ အနိုင်ရထားပြီး လီဗာပူးလ်အသင်းကို ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အရေး နိမ့်ထားတဲ့ ၁ ပွဲသာ ရှုံးပွဲ ကြုံတွေ့ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီ ၅ ပွဲမှာ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ၁၁ ဂိုးသွင်းထားပြီး ၁ ဂိုးသာ ပေးဂိုးပေးခဲ့ရတာပါ။ ဒီပေးခဲ့ရတဲ့ ၁ ဂိုးကလည်း လီဗာပူးလ်အသင်း ကွင်းလယ်လူ ဆိုဘို့ဆလိုင်းရဲ့ ဖရီးကစ် ကန်ချက်ကနေ ပေးခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီကတည်းက ခံစစ်ကစားပုံ အလွန်ကောင်းမွန်ခဲ့ပြီး သူတို့ကို ပြိုင်ပွဲတွေမှာ ဘယ်အသင်းကမှ ၂ ဂိုး အထက်ပိုပြီး သွင်းယူနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့တာပါ။

အာဆင်နယ်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိအချိန်မှာ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ခံစစ်ပိုင်း ပိုကောင်းမွန်လာသလို တိုက်စစ်ပိုင်းမှာ ယိုကီရက်စ်ကလည်း သွင်းဂိုးတွေ သွင်းယူနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

လူစားဝင်ပြီး ကစားနေရတဲ့ မာတင်နယ်လီနဲ့ ထရော့ဆာဒ်တို့ကလည်း ပွဲထွက် လူစာရင်းထဲ ဝင်နိုင်ဖို့ ဂိုးတွေ သွင်းယူပြီး ခြေစွမ်းပြသနေတာကြောင့် အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ လူစာရင်းထဲ အားပြိုင်မှုတွေကလည်း အသင်းကို ပိုပြီးအားကောင်းလာစေမှာပါ။

အာဆင်နယ်အသင်း အနေနဲ့ လက်ရှိ ပြသနေတဲ့ ပုံစံကို ရာသီကုန်အထိ ဆက်ထိန်းထားနိုင်မယ်ဆိုရင် သူတို့ အတွက် ဆုဖလား တစ်ခုခုဟာ ပြေးလွှတ်မှာ မဟုတ်သလို ဆင်ခြေပေးနေရတာတွေလည်း အဆုံးသတ်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဆုဖလားလက်မဲ့ ဖြစ်နေမှုကို ဒီရာသီမှာ အဆုံးသတ် သွားနိုင်မလား ဆိုတာတော့ စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၈

အိန္ဒိယနှင့်မြန်မာ နိုင်ငံသည် နယ်နိမိတ် ထိစပ်မှု ကီလိုမီတာ ၁၀၀၀ ကျော်ရှိသည်။ ထို့ပြင် နှစ်နိုင်ငံအတွင်း နေထိုင်ကြသော လူမျိုးများအနက် အိန္ဒိယ၏ အရှေ့မြောက်ဒေသတွင်းနေ လူမျိုးများသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လူမျိုးများဖြင့် မနုဿဗေဒအရ ရုပ်ချင်း ဆင်တူကြသည်။

အိန္ဒိယ၏ အာရုနာချယ်ပရာဒေ့ရှ်ပြည်နယ်၊ အာသံပြည်နယ်၊ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်၊ မဏိပူရပြည်နယ်တို့သည် မြန်မာ နိုင်ငံ၏ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်တို့ဖြင့် ထိစပ်နေသည်။ 

ထိုသို့ ထိစပ်နေခြင်းနှင့်အတူ အိန္ဒိယကို တော်လှန်တိုက်ခိုက်နေသော ကသည်း၊ မီဇို၊ ကူးကီး၊ နာဂ စသည့် လက်နက်ကိုင်များသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက အိန္ဒိယနှင့်ထိစပ်နေသော ဒေသများမှာ အခြေပြု လှုပ်ရှားနေသည် ဟု အိန္ဒိယဘက်က ယုံကြည်ထားသည်။

အဆိုပါ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်သူများရှိနေခြင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက နယ်စပ်ဒေသ မတည်ငြိမ်မှုများ ကြောင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အရှေ့မြောက်ဒေသ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး စီမံကိန်းနှင့် Act East Policy ကို အကောင် အထည်ဖော်ရန် အဟန့်အတားဖြစ်နေသည်။

ထို့ကြောင့် အိန္ဒိယသည် အရှေ့မြောက်ဒေသ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် မြန်မာ-အိန္ဒိယနယ်စပ် ဒေသတစ်လျှောက် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို အရှိန်မြှင့် တည်ဆောက်ရန် ဆန္ဒပြင်းပြလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

အိန္ဒိယ-မြန်မာနိုင်ငံ နယ်စပ်တစ်လျှောက် မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် (၁) အိန္ဒိယ-မြန်မာ အကောင်အထည်ဖော်မည့် ကုလားတန်မြစ်ဘက်စုံစီမံကိန်း ရပ်တန့်ထားရခြင်း၊ (၁) ထိုင်း-မြန်မာ-အိန္ဒိယ ၄ ဘီလီယံ ကုန်သွယ်ရေးလမ်း ဖောက်လုပ်ရေး စီမံကိန်း အကောင်အထည်မဖော်နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေခြင်း၊ (၃) နှစ်နိုင်ငံ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ရပ်တန့် နေခြင်း၊ (၄) အိန္ဒိယနိုင်ငံက မြန်မာဒုက္ခသည်များကို စောင့်ရှောက်ထားရခြင်း၊ (၄) အိန္ဒိယ-မြန်မာ-တရုတ် လီဒို လမ်း ပြုပြင်ရေး စီမံကိန်းရပ်တန့်နေခြင်း၊ (၅) မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း အိန္ဒိယ၏ သယံဇာတ တူးဖော်လိုသော ရည်မှန်း ချက်များ အကောင်အထည်မဖော်နိုင်ခြင်း၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အရှေ့မြောက်ဒေသ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု အားနည်းလာ ခြင်း၊ (၆) အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အရှေ့မြောက်ဒေသ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု နောက်ကျနေခြင်း စသည့် အခြေအနေများကို ကြုံ တွေ့နေရနိုင်သည်။

ထို့ကြောင့် အိန္ဒိယသည် မြန်မာနိုင်ငံ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် နယ်စပ်ဒေသတစ်လျှောက် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ရှိလာရေး လိုအပ်သည်ဟု ယူဆပြီး လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းမှာ ယခင်ကထက် ထည်ထည်ဝင်ဝင် ပါဝင် ပတ်သက်ရန် စဉ်းစားလာပုံပေါ်သည်။

မည်သည့်အတွက်ကြောင့် ယခုလို ပြောရသလဲဆိုရင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃၁ ရက်က တရုတ်နိုင်ငံ၊ တီယန်ကျင်း မြို့မှာ အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီနှင့် ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တို့ တွေ့ဆုံပြီး နှစ်နိုင်ငံ တပ်မတော်ကြား လုံခြုံရေးနှင့်ကာကွယ်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ဆက်ဆံရေးအခြေအနေကို တိုးမြှင့်ရန် အပြင် မြေရှားသတ္တုတူးဖော်ရေး သဘောတူ ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ထိုအချက် ၂ ချက်သည် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ ကိုယ်တိုင် တရားဝင် ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့သော အချက်များ ဖြစ်ပြီး တရားဝင် မထုတ်ပြန်သော နောက်ကွယ်က အခြေအနေများကလည်း ပိုမိုနက်ရှိုင်းနေနိုင်သော အခြေအနေ များ ရှိနိုင်သည်။

ထို့နောက် ကစထ(၁)မှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကိုကိုဦး ဦးဆောင်သည် ၅ ဦးပါ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၀ ရက်မှာ နယူးဒေလီတွင် အိန္ဒိယစစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Upendra Dwivedi နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

ထိုသို့ တွေ့ဆုံစဉ် ကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တိုးမြှင့်ရေး၊ စစ်ရေးနှင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ဆက်ဆံမှုများ တိုးချဲ့ရေး၊ ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် တည်ငြိမ်ရေးတို့အတွက် အပြန်အလှန် ကတိကဝတ်များကို ထပ်မံအတည် ပြုရေးတို့ကို အဓိကထား ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု အိန္ဒိယစစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အလားတူ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကိုကိုဦးသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်တွင် အိန္ဒိယ အရှေ့ပိုင်းစစ်ဌာန ချုပ်၏ တပ်မှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး RC Tiwari အပါအဝင် အခြား ထိပ်သီးအရာရှိများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

အဆိုပါ တွေ့ဆုံမှုတွင် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်မည့် အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုအဖြစ် အိန္ဒိယစစ်တပ်သည် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဒစ်ဂျစ်တယ် လေ့ကျင့်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်များ မြင့်တက်စေရေးနှင့် သတင်းအချက်အလက် စီမံခန့်ခွဲမှုကို တိုးတက်စေရေးတို့အတွက် ခေတ်မီ IT Lab ပစ္စည်းများကို တင်ပြခဲ့ကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ ရှင်းလင်း တင်ပြမှုသည် မြန်မာ့တပ်မတော်၏ ကာကွယ်ရေး အခြေခံ အဆောက်အအုံများ အဆင့်မြှင့်တင်မှုနှင့် နည်းပညာ ၏ မောင်းနှင်အားဖြင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အိန္ဒိယ၏ ထောက်ခံမှုကို မီးမောင်းထိုးပြသရာ ရောက်ခဲ့သည်ဟု အိန္ဒိယဘက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးကိုကိုဦးသည် အနောက်မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ် (စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်း ဒေသကြီး မြောက်ပိုင်း၊ ချင်းပြည်နယ်)၊ မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ကချင်ပြည်နယ်)၊ အလယ်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာန ချုပ် (မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီ၊ မကွေးတိုင်းတောင်ပိုင်း)စသည့် စစ်တိုင်း ၃ တိုင်းကို ကိုင်တွယ်သော ကစထ(၁)မှူး ဖြစ်သည်။

ကစထ(၁)၏ လက်အောက်ခံ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များမှာ ကချင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ချင်းပြည်နယ်နှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတို့ ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်တို့ဖြင့် ထိစပ်လျက်ရှိပြီး အိန္ဒိယကို တိုက်ခိုက်နေသော နာဂ၊ ကသည်း လက်နက်ကိုင်များ အခြေပြု လှုပ်ရှားနေသော နယ်မြေများဖြစ် သည်။

ထို့နောက် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီသည် မြန်မာနိုင်ငံနှင့်နယ်နိမိတ် ထိစပ်ပြီး တည်ငြိမ်မှုကို ထိခိုက်ခံ နေရသော မီဇိုရမ်ပြည်နယ်၊ အိုက်ဇောမြို့သို့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၃ ရက်က သွားရောက်၍ ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် အပါအဝင် ဒေသခံများဖြင့် တွေ့ဆုံကာ မိန့်ခွန်းများ ပြောကြားခဲ့သည်။

တဆက်တည်းမှာပဲ အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီသည် မဏိပူရပြည်နယ်၊ အင်ဖာမြို့သို့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် သွားရောက်၍ ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် အပါအဝင် ဒေသခံများဖြင့် တွေ့ဆုံကာ မိန့်ခွန်းများ ပြောကြားခဲ့ သေးသည်။

အထက်ပါ အခြေအနေများသည် အိန္ဒိယ-မြန်မာ ဆက်ဆံရေးကို ဩဂုတ်လကနေ စတင် ပြောင်းလဲ မြင်တွေ့လာရ ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုနှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးကနေ အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်ဒေသတစ်လျှောက် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေး ဆောင်ရွက်လာနိုင်မလား စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်သလို ထိုအချက် ၂ ချက်ကို အကောင်အထည် ဖော်လာ နိုင်ခြင်းနှင့်အတူ အထက်မှာ ဖော်ပြခဲ့သော ယူဆချက် ၆ ချက်ကို ရလဒ်ကောင်း ထွက်အောင် ဆောင်ရွက်လာနိုင် မလားဆိုသည်ကိုလည်း စောင့်ကြည့်ရအုံးမည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်တစ်လျှောက် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို နှစ်နိုင်ငံ စစ်တပ်နှင့်အစိုးရကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လာမည်ဆိုလျှင် AA၊ ချင်းလက်နက်ကိုင်များ(CNF- CNDF- ချင်း PDF များ)၊ နာဂ၊ ကသည်း၊ မီဇို၊ ကူးကီးနှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်းက PDF များ၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း KIA ၏ စစ်ရေး ထောက်ပံ့မှုများအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုများ ရှိလာနိုင်သည်။

ထို့ကြောင့် အိန္ဒိယ-မြန်မာ ဆက်ဆံရေးသည် စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းပြီး မည်သည့် ဖြစ်တည်လာမည်ကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရပေအုံးမည်။

CNI Intenational Article

ဘေကျင်း၊ စက်တင်ဘာ ၁၂

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နှင့် ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပါတီတို့သည် ၎င်းတို့ ကိုယ်ကိုယ် တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် သဘောထား တင်းမာသူများအဖြစ် ပုံဖော်လိုသည့် ဆန္ဒရှိနေကြသည်။

ထရမ့်သည် ဒုတိယသက်တမ်းတွင် တရုတ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး လေလုံးထွား ပြောဆိုမှုများ ရှိခဲ့သော်လည်း တစ်ခါ တစ်ရံတွင် သူပြောခဲ့သည့် အကြောင်းအရာများကို သူကိုယ်တိုင် ပြန်လည် ရုပ်သိမ်းသွားခဲ့သဖြင့် စက္ကူကျား တစ်ကောင်ကဲ့သို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။

သို့သော် ဆန့်ကျင်ဘက် အနေဖြင့် တရုတ်သည် အေးဆေး တည်ငြိမ်စွာဖြင့် ၎င်း၏ အခွင့်အလမ်းများကို အမိအရ ဆုပ်ကိုင်နိုင်ခဲ့သည်။

ရှေးဟောင်း တရုတ်စစ်ဗျူဟာမှူးဖြစ်သည့် ဆွန်ဇူး၏ စစ်သေနင်္ဂဗျူဟာကျမ်းသည် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော်အတွင်း ပဋိပက္ခများ အပါအဝင် ဩဇာအာဏာနှင့်ပတ်သက်သည့် တွေးခေါ်မြော်မြင်မှုများအပေါ် ယနေ့ အချိန်အထိ လွှမ်းမိုးထားဆဲဖြစ်သည်။

ထိုစစ်သေနင်္ဂဗျူဟာကျမ်း၏ ရှုထောင့်မှ ကြည့်မည်ဆိုပါက ထရမ့်၏ တရုတ်မဟာဗျူဟာသည် ကြီးမားသည့် အမှားများကို ဖော်ပြရာရောက်နေသည်။

ဆွန်ဇူး၏ အဓွန့်ရှည်တည်တံ့သည့် သင်ခန်းစာ တစ်ခုမှာ ရိုးရှင်းလှသည်။ ထိုသင်ခန်းစာမှာ "သင့်ရန်သူအကြောင်း နဲ့ သင့်အကြောင်းကို သင်ကိုယ်တိုင် သိထားမယ်ဆိုရင် သင့်အနေနဲ့ တိုက်ပွဲပေါင်း ၁၀၀ တိုက်ရမယ်ဆိုပါစေ၊ ထွက်ပေါ်လာမယ့်ရလဒ်ကို ကြောက်ရွံ့နေစရာ မလိုပါဘူး" ဆိုသည့် သင်ခန်းစာဖြစ်သည်။

မဟာဗျူဟာတစ်ရပ်သည် နှစ်ဖက်စလုံး၏ အားနည်းချက်၊ အားသာချက်များကို ရှင်းလင်းတိကျစွာ ရှုမြင်ခြင်းဖြင့် အစပြုသည်။

ဆွန်ဇူးကို တွေ့ရစဉ်

ထိုအချက်ကို ထရမ့်က မျက်ကွယ်ပြုခဲ့သည်။ ထရမ့်သည် ရွေးကောက်ပွဲအကြို မဲဆွယ်စည်းရုံးချိန်ကာလက တရုတ်ကို ကုန်သွယ်ခွန်များ တိုးမြှင့်ကောက်ခံပြီး အမေရိကန်ရှေ့ ဒူးထောက်စေရန် လုပ်ဆောင်မည်ဟု လေလုံး ထွား ပြောဆိုခဲ့သည်။

သို့သော် တရုတ်သည် ထရမ့်၏ ပထမသက်တမ်းက ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲမှ ရရှိခဲ့သည့် သင်ခန်းစာများကို လေ့လာ ကာ နောက်တစ်ကြိမ် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကို ဆင်နွှဲရန် အသင့်ပြင်ထားခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် တရုတ်၏ တန်ပြန်ထိုးနှက်ချက်ကို အထင်သေးခဲ့သည်။ အမေရိကန်၏ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများနှင့် စားသုံးသူများသည် တရုတ်၏ ကုန်ထုတ်လုပ်မှု ကဏ္ဍအပေါ် မှီခီုနေရသည့် အချက်ကို သတိမမူခဲ့မိပေ။

ထို့ပြင် တရုတ်၏ မြေရှားသတ္တုများသည် အမေရိကန်အတွက် ဖိအားတစ်ခု ဖြစ်လာမည့် အချက်ကိုလည်း ထည့်မတွေးခဲ့မိပေ။

ထရမ့်၏ အရဲစွန့်လုပ်ဆောင်မှုက အမေရိကန်ကို ပြန်ပြီး အထိနာစေခဲ့သည်။ ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်မှုများသည် အမေရိကန်၏ စီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေခဲ့သဖြင့် ထရမ့်သည် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ ရပ်ဆိုင်းရေးအတွက် တရုတ် သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် ( Xi Jinping) နှင့် ဖုန်းဆက်ဆွေးနွေးရသည့် အခြေအနေကို ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

ထိုအခြေအနေက ရှီ၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပုံရိပ်ကို ပိုမိုတောက်ပြောင်စေခဲ့ကာ ပြည်တွင်းတွင်လည်း အမျိုးသားရေး ဝါဒကို ပိုမိုခိုင်မာ အားကောင်းစေခဲ့ရုံမက ဆွေးနွေးပွဲ စားပွဲဝိုင်းတွင်လည်း တရုတ်၏ အနေအထားကို ပိုမိုခိုင်မာ စေခဲ့သည်။

တရုတ်သည် ဆွန်ဇူး၏ နောက်ထပ် သင်ခန်းစာ တစ်ခုဖြင့်လည်း တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုသင်ခန်းစာမှာ "သူတို့ (ရန်သူများ) အသင့် ပြင်မထားရသေးတဲ့ နေရာကို တိုက်ခိုက်ပါ" ဆိုသည့် သင်ခန်းစာဖြစ်သည်။

ထရမ့်နဲ့ တရုတ် စစ်ဗျူဟာ ကျွမ်းကျင်သူများကိုတွေ့ရစဉ် 

ထိုသင်ခန်းစာဖြင့် တရုတ်သည် အမေရိကန် လယ်ယာပို့ကုန်များ၊ ကုန်ထုတ်လုပ်မှု ဗဟိုချက်များကို ပစ်မှတ် ထားခဲ့ပြီး ထရမ့်၏ နိုင်ငံရေးထောက်ခံမှုကို တိုက်ရိုက် ထိုးနှက်နိုင်ခဲ့သည်။

တရုတ်သည် မြေရှားသတ္တု တင်ပို့ရောင်းချမှုများကို တင်းကျပ်ခဲ့သဖြင့် အမေရိကန်၏ နည်းပညာနှင့် ကာကွယ် ရေး လုပ်ငန်းများကို အခက်တွေ့စေခဲ့သည်။

တရုတ်၏ ဖိအားများမှာ အလုပ်ဖြစ်သည်ဟု ပြောရမည်ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထရမ့်သည် ၎င်း၏ ကုန်သွယ်ခွန် အစီအစဉ်များကို အချိန်ဆွဲခဲ့ပြီး နည်းပညာ တင်ပို့ရောင်းချမှုများအပေါ် တားမြစ်ကန့်သတ်ချက်များ ချမျတ်ထားမှုကို ဖြေလျှော့ပေးခဲ့သည်။

ထို့ပြင် တရုတ်နှင့် ပဋိပက္ခ မဖြစ်စေရန် ရှောင်လွဲလိုသည့် အနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်သမ္မတအား အမေရိကန်မှဖြတ်ပြီး ခရီးသွားမှုကိုပင် ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။

ထရမ့်၏ နောက်ထပ် အမှားတစ်ခုမှာ အမေရိကန်၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မဟာမိတ်ကွန်ရက်ကို ဖျက်သိမ်းမှု ဖြစ်သည်။

"စစ်တပ်၏ အလွှာစုံ (အောက်ခြေစစ်သားမှအစ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအဆုံး) တွင် တူညီသည့် စိတ်ဓာတ်ဖြင့် တစ်သွေး တည်း တစ်သားတည်း ဖြစ်နေသည့် စစ်တပ်ကို ပိုင်ဆိုင်ထားသူသည် အနိုင်ရလိမ့်မည်" ဆိုသည့် ဆွန်ဇူး၏ သတိပေးချက်သည် စစ်မြေပြင်နှင့် ပထဝီနိုင်ငံရေး အခြေအနေတို့အပေါ် လွှမ်းခြုံသက်ရောက်နေသည်။

စည်းလုံးညီညွတ်ခြင်းဆိုသည့် အဓိပ္ပာယ်မှာ ပြည်တွင်းတွင်သာမက ပြည်ပနိုင်ငံများနှင့်လည်း ယုံကြည်မှုနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတို့၏ အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။ ထိုအချက်များကို ထရမ့်က ဆုတ်ယုတ်လျော့ပါးစေခဲ့သည်။

နိုင်ငံတကာ ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ် 

ထရမ့်၏ ဒုတိယသက်တမ်း လုပ်ငန်းစဉ်များက ပြည်တွင်းတွင် ဒီမိုကရေစီကို လျော့ပါးစေကြောင်း စွပ်စွဲမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီး နိုင်ငံတစ်ဝန်း ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားစေခဲ့ကာ နိုင်ငံရေး အစွန်းနှစ်ရပ်ကို ဖြစ်စေခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် တစ်ချိန်က အမေရိကန်၏ ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာပိုင်းဆိုင်ရာ ဩဇာအာဏာ ရရှိခဲ့သည့် စံတန်ဖိုးများကို လျော့ကျစေခဲ့သည်။ 

ပြည်ပတွင်လည်း ထရမ့်၏ အမေရိကန်ပထမ (America First) မူဝါဒသည် အမေရိကန်ကို နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ကင်းကွာစေခဲ့သည်။

ဥပမာအနေဖြင့် ပါရီ ရာသီဥတု သဘောတူညီချက်၊ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီနှင့် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့အစည်းတို့မှ နုတ်ထွက်ခြင်း၊ နေတိုးအဖွဲ့ဝင် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများကို ခြိမ်းခြောက်ခြင်း၊ ပြည်ပ အထောက်အပံ့ များ ဖြတ်တောက်ခြင်း၊ မဟာမိတ်များကို ရန်ဘက်များအဖြစ် ကုန်သွယ်ခွန်များ တိုးမြှင့်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထိုလုပ်ဆောင်ချက် တစ်ခုချင်းစီတိုင်းက အမေရိကန်၏ အာဏာအပျော့ကို တဖြေးဖြေး လျော့ကျလာစေခဲ့ပြီး မဟာမိတ်များ အနေဖြင့်လည်း အမေရိကန်အပေါ် ဆက်လက်မှီခိုင်ရန် သင့်၊ မသင့်ကို မေးခွန်းထုတ်လာကြသည်။

ထိုအချိန် အတောအတွင်း တရုတ်ကမူ အချိန်မဖြုန်းဘဲ ရသမျှ အခွင့်အလမ်းအားလုံးကို အရယူနိုင်ခဲ့သည်။ 

ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအဖွဲ့(SCO) ၊ BRICS နှင့် BRI စီမံကိန်းများမှတဆင့် တရုတ်သည် ကုန်သွယ်ရေး၊ ရာသီဥတု အရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့တွင် တာဝန်ယူနိုင်စွမ်းရှိသည့် အဓိက အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ် တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သည်။

ထရမ့် ဒုတိယသက်တမ်း အာဏာရလာခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း အမေရိကန်၏ ဩဇာအာဏာ ကျဆင်းလာချိန်တွင် တရုတ်၏ ပုံရိပ်သည် မြင့်တက်လာကြောင်း ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လေ့လာချက် စစ်တမ်းများတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲမှအစ ပနားမားတူးမြောင်းနှင့် ဂရင်းလန်းကျွန်းတို့ကို သိမ်းယူလိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့ မှု အပါအဝင် ထရမ့်၏ လေလုံးထွားပြောဆိုမှုနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီး နယ်နိမိတ် အချုပ်အခြာ အာဏာတို့အပေါ် စံသတ်မှတ်ချက်များကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ဖီဆန်ရာ ရောက်ခဲ့သည်။

ထိုလုပ်ဆောင်ချက်များက အမေရိကန်၏ ဗိုလ်ကျစိုးမိုးရေးနှင့် တရားမျှတမှု မရှိသည့် မဟာမိတ်ဖွဲ့မှုတို့နှင့် ပတ်သက်သည့် တရုတ်၏ ဝါဒဖြန့် ယန္တရားကို ပိုမိုခိုင်မာစေခဲ့သည်။

စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို ဆန့်ကျင်မှုနှင့် ပြိုင်ဘက်အပေါ် အပိုင်တွက်ထားခြင်းအားဖြင့် အမေရိကန်သည် ရေတို နိုင်ငံရေး အသာစီးရမှုကို ဆုပ်ကိုင်နိုင်စွမ်း ရှိမည်မဟုတ်ပေ။

ထို့ကြောင့် ကိုယ့်အကြောင်းကိုယ် သိထားရုံမျှမက ကိုယ့်ရန်သူ၏ အကြောင်းကိုလည်း သိထားရမည်ဆိုသည့် အခြေခံမဟာဗျူဟာကို လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

အဓိပ္ပာယ်မှာ နှစ်ဖက်စလုံး၏ အားသာချက်၊ အားနက်ချက်တို့ကို အရှိအတိုင်း လက်ခံပြီး အမေရိကန်၏ အားသာ ချက်ကို ကိုင်ကာ တရုတ်၏ အားနည်းသည့် နေရာများကို ပစ်မှတ်ထားရမည့် အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။

ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲသည် အမေရိကန်အတွက် သင်ခန်းစာဖြစ်သည်။

အမေရိကန်၏ စီးပွားရေးသည် ရွေးကောက်ပွဲများ၊ လော်ဘီများနှင့် စားသုံးသူ ကုန်စျေးနှုန်းများအတွက် ဆတ်ဆတ်ထိ မခံနိုင်သည့် အရေးကိစ္စဖြစ်သည်။ ကွန်မြူနစ်ပါတီ အုပ်ချုပ်သည့် တရုတ်တွင်မူ ထိုဖိအားများနှင့် ရင်ဆိုင်ရခြင်းမရှိပေ။

ထို့ကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲတွင် တရုတ်သည် အထက်စီးမှာ နေခွင့်ရမည်ဖြစ်သည်။

သို့သော် နည်းပညာကဏ္ဍတွင်မူ ထိပ်သီး တက္ကသိုလ်များ၊ စွန့်ဦးတီထွင် ပါရမီရှင်များနှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မဟာမိတ်များနှင့်အတူ အမေရိကန်သည် အားသားနေဆဲဖြစ်သည်။

အမေရိကန်အနေဖြင့် ထိုအခြေအနေကို အသုံးပြုပြီး တစ်ကိုယ်တော် မလှုပ်ရှားဘဲ မိတ်ဖက်များနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ကာ အားသာချက်ကို ပိုမိုခိုင်မာစွာ လုပ်ဆောင်ရန်ဖြစ်သည်။

တရုတ်တွင်မူ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုနှင့် နည်းပညာ အားကောင်းသည့် မဟာမိတ်နိုင်ငံများ ရရှိရန် ရုန်းကန်နေရဆဲ ဖြစ်သည်။

ထရမ့်နဲ့ရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ် 

"ရန်သူများ လက်လွတ် ဆုံးရှုံးမခံနိုင်သည့် နေရာများကို တိုက်ခိုက်ပြီး၊ ရန်သူများ မထင်မှတ်ထားသည့် နေရာများ ကို ရုတ်တရက်ချီတက်" ဆိုသည့် ဆွန်ဇူး၏ စစ်ဗျူဟာကို လေ့လာကြည့်မည်ဆိုပါက ထရမ့်၏ မခန့်မှန်းနိုင်သည့် ရွှေ့ကွက်များကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုအချက်က ထရမ့်၏ ပထမသက်တမ်းအတွင်း စစ်မှန်သည့် အားသာချက်တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။

၂၀၁၇ ခုနှစ်က ထရမ့်သည် တရုတ်ခရီးစဉ်အတွင်း လှိုက်လှဲပျူငှာစွာ ကြိုဆိုခံခဲ့ရသည်။ သို့သော် လအနည်းငယ် အတွင်းမှာပင် ထရမ့်သည် တရုတ်နှင့် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကို စတင်ခဲ့ပြီး တရုတ်၏ Huawei နှင့် ZTE ကုမ္ပဏီတို့ကို ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် တရုတ်သည် အငိုက်မိသွားပြီး အမေရိကန်က အသာစီးရခဲ့သည်။

သို့သော် ထိုမဟာဗျူဟာသည် အလစ်အငိုက်ဖမ်းပြီး ထိခိုက်နစ်နာစေရန်အတွက်သာ အလုပ်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်၏ ဒုတိယသက်တမ်းတွင်မူ တရုတ်သည် ထိုအခြေအနေအတွက် ပြင်ဆင်ထားခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

တရုတ်ကလည်း အလစ်အငိုက်ဖမ်းပြီး ထိုးနှက်သည့် အနေဖြင့် မြေရှားသတ္တု တင်ပို့မှုကို ကန့်သတ်လိုက်ချိန်တွင် ထိုအခြေအနေအတွက် ပြင်ဆင်မထားခဲ့သည့် ထရမ့်သည် အငိုက်မိသွားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ထရမ့်၏ ချဉ်းကပ်ပုံသည် ရေတိုပုံစံမျိုးဖြစ်ပြီး သဘောတူညီချက်များကို လျှင်မြန်စွာ ရယူလိုသည့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ကျင့်သုံးနေသည်။

ထရမ့်၏ မခန့်မှန်းနိုင်သည့် ရွှေ့ကွက်အချို့သည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် တရုတ်ကို အငိုက်ဖမ်းနိုင်မည် ဆိုသော်လည်း ခိုင်မာသည့် မဟာဗျူဟာ မရှိပါက စက္ကူကျားပုံစံမျိုးသာ ဖြစ်နေဦးမည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၂

ဘိုလီးဗီးယားအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားခြေစစ်ပွဲ(တောင်အမေရိကဇုန်) နောက်ဆုံးပွဲစဉ်မှာ ဘရာဇီးလ်အသင်းကို ၁ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရပြီး ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ပြန်လည် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရနိုင်မယ့် မျှော်လင့်ချက် ရှင်သန်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဘိုလီးဗီးယားအသင်းဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို တိုက်ရိုက်ဝင်ခွင့် မရခဲ့ပေမယ့် ဒီပွဲအနိုင်ရခဲ့တာကြောင့် တောင်အမေရိကဇုန် ခြေစစ်ပွဲ အမှတ်ပေးဇယားအဆင့် ၇ နေရာမှာ ရပ်တည်ခဲ့ပြီး ပလေးအော့ဖ် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် တစ်နေရာကို ရရှိခဲ့တာပါ။ 

ဒါဟာ ၁၉၉၄ ခုနှစ်က အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို နောက်ဆုံးအကြိမ် ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တဲ့ ဘိုလီးဗီးယားအသင်းအတွက် နှစ်ပေါင်း ၃၂ နှစ်အကြာမှာ ကမ္ဘာ့ဖလား ဝင်ခွင့်ပြန်ရနိုင်မယ့် အခွင့်အရေး ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘိုလီးဗီးယားအသင်းဟာ သူတို့အသင်းရဲ့ သမိုင်းမှာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ၃ ကြိမ်အထိ ဝင်ပြိုင်ခဲ့ဖူးပြီး ဒီ ၃ ကြိမ် စလုံးမှာ အုပ်စုအဆင့်နဲ့သာ ကျေနပ်ခဲ့ရတာပါ။

ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ၄ ကြိမ်မြောက် ဝင်ပြိုင်ခွင့်ရဖို့ ပစ်မှတ်ထားနေတဲ့ ဘိုလီးဗီးယားအသင်းဟာ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရဖို့ နောက်ထပ် ဖြတ်ကျော်ရမယ့် အဆင့်တွေ ရှိနေပါသေးတယ်။

ဘိုလီးဗီးယားအသင်း အောင်ပွဲခံနေစဉ်

လာမယ့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ မတ်လမှာ ပုံစံအသစ်နဲ့ အသင်း ၆ သင်းပါဝင်တဲ့ ပြိုင်ပွဲတစ်ခုကို မက္ကဆီကိုနိုင်ငံက အိမ်ရှင် အဖြစ် ကျင်းပသွားမှာပါ။ 

ကမ္ဘာ့ဖလားဝင်ခွင့်အတွက် ပလေးအော့ဖ် ယှဉ်ပြိုင်ရမယ့် အသင်းတွေကို အရင်လို နှစ်ကျော့ကစားပြီး ဆုံးဖြတ်တဲ့ ပုံစံမျိုး မဟုတ်ဘဲ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံက အိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပပြီး ဆုံးဖြတ်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီပလေးအော့ဖ်ကို ကွန်ကာကပ်ဖ်ဇုန်က ၂ သင်း၊ တောင်အမေရိကဇုန်၊ အာရှဇုန်၊ အာဖရိကဇုန်နဲ့ သမုဒ္ဒရာပိုင်း ဇုန်က ၁ သင်းစီ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာပါ။ 

လက်ရှိအချိန်မှာ တောင်အမေရိကဇုန်က ဘိုလီးဗီးယားအသင်းနဲ့ သမုဒ္ဒရာပိုင်းဇုန်က နယူးကာလီဒိုးနီးယားအသင်း ၂ သင်းသာ အဖြေထွက်သေးပြီး ကျန်ဇုန်တွေရဲ့ ခြေစစ်ပွဲတွေက မပြီးသေးတာကြောင့် ဘယ်အသင်းတွေ ထွက်ပေါ်လာမလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

ပုံစံအသစ်နဲ့ ကျင်းပမယ့် ပလေးအော့ဖ်အဆင့်မှာ အဆင့်သတ်မှတ်ချက် အမြင့်ဆုံးအသင်း ၂ သင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲ ကနေ စောင့်ဆိုင်းရမှာဖြစ်ပြီး ကျန်တဲ့အသင်း ၄ သင်းက ဆီမီးဖိုင်နယ်ယှဉ်ပြိုင်ရမှာပါ။ 

ဆီမီးဖိုင်နယ်မှာ အနိုင်ရတဲ့အသင်း ၂ သင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲမှာ စောင့်ဆိုင်းနေတဲ့ အသင်း ၂ သင်းနဲ့ ဗိုလ်လုပွဲ ယှဉ်ပြိုင် ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘိုလီးဗီးယားအသင်းနဲ့ ဘရာဇီးလ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ဗိုလ်လုပွဲမှာ အနိုင်ရတဲ့အသင်း ၂ သင်းကတော့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ဝင်ခွင့်နေရာကို ရရှိမှာပါ။ အဲဒါကြောင့် ဘိုလီးဗီးယားအသင်းအနေနဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားဝင်ခွင့်ရနိုင်ဖို့ ထပ်ပြီး ကြိုးစားရဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘိုလီးဗီးယားအသင်းဟာ အဝေးကွင်း အားနည်းတဲ့ အသင်းဖြစ်တာကြောင့် ဒီပလေးအော့ဖ် ပွဲစဉ်တွေဟာ သူ့အတွက် ကြီးမားတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေလို့ ပြောရမှာပါ။ 

ဘိုလီးဗီးယားအသင်းဟာ အိမ်ကွင်းမှာဆိုရင် ဘရာဇီးလ်၊ အာဂျင်တီးနားအသင်းတွေကို အနိုင်ယူနိုင်တဲ့ အသင်း ဖြစ်ပေမယ့် အဝေးကွင်း မှတ်တမ်းကတော့ ဆိုးရွားပါတယ်။ 

ဘိုလီးဗီးယားအသင်း အနေနဲ့ သူတို့ရဲ့မျှော်လင့်ချက်တွေကို ဖြည့်ဆည်းချင်တယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာ့ဖလားဝင်ခွင့်ရဖို့ အများဆုံးဖြတ်ကျော်ရမယ့်ပွဲ ၂ ပွဲကို အောင်မြင်စွာ ကျော်ဖြတ်နိုင်ဖို့ လိုပါတယ်။ 

ဘိုလီးဗီးယားအသင်းဟာ လာမယ့် အောက်တိုဘာမှာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ် ဝင်ခွင့်ရခဲ့တဲ့ ဂျော်ဒန်အပြင် ရုရှားအသင်းနဲ့ ခြေစမ်းပွဲကစားပြီး သူတို့ရဲ့ခြေစွမ်းကို စမ်းသပ်ခံဖို့ ပြင်ဆင်ထားတာပါ။ 

ဘိုလီးဗီးယားအသင်း အနေနဲ့ ဒီပွဲတွေကနေ အားနည်းချက်တွေကို ပြင်ဆင်ပြီး လက်တစ်ကမ်း အကွာမှာသာ ရှိတော့တဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလား ဝင်ခွင့်လက်မှတ်ကို အရယူနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article

နယူးဒေလီ၊ စက်တင်ဘာ ၆

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နာရန်ဒရာမိုဒီ (Narendra Modi) နှင့် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) တို့သည် ၇ နှစ် အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် တရုတ်နိုင်ငံ၊ တီယန်ကျင်း (Tianjin) မြို့ တွင် တွေ့ဆုံခဲ့မှုသည် သာမန် သံတမန် ဆက်ဆံရေးထက် ပိုသည့် လေးနက်မှုကို ပေါ်လွင်စေခဲ့သည်။

ဧပြီလတွင် စတင်ခဲ့သော အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့် ကောက်ခံမှု အစီအစဉ်သည် ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့ပြီးနောက် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှု စီးဆင်းမှုများကို ပုံစံပြောင်းလဲသွား စေသည့် အချိန်၌ ရှီနှင့်မိုဒီတို့၏ တွေ့ဆုံမှု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အချိန်အခါသည် သံသယ မကင်းဖွယ်ရာ အဖြစ်မှန်ကို ပေါ်လွင်စေသည် - ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးသည် အသာစီး ဗဟိုချက် တစ်ခုတည်းတွင် မဖွဲ့စည်းတော့ဘဲ ပြိုင်ဆိုင်သော ပါဝါနှင့် သြဇာလွှမ်းမိုးမှု ရင်းမြစ်များရှိသော ဘက်စုံဖွဲ့စည်းပုံဆီသို့ ဦးတည်နေသည်။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေးသည် အင်အားကြီးနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံတည်းကိုသာ ဗဟိုပြုထားသည့် အခင်းအကျင်းမှ  ဝင်ရိုးစုံ ကမ္ဘာအခင်းအကျင်းကို ဗဟိုပြုသည့်ပုံစံသို့ ပြောင်းလဲလာသည်။ 

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံအားလုံးသည် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု၏ အရင်းအမြစ်များအတွက် ပြိုင်ဆိုင်လာကြသည်။

ထရမ့်၏ ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်မှုများက ထိုအခြေအနေကို ပိုမိုသိသာ ထင်ရှားစေခဲ့သည့် မောင်းနှင်အား တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် ဧပြီလက တစ်ကမ္ဘာလုံးမှ တင်ပို့သည့် ကုန်စည်များအပေါ် အခြေခံကုန်သွယ်ခွန် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း တိုးမြှင့်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။ 

ထို့နောက် ဥရောပ၊ အာရှနှင့် လက်တင်အမေရိကတို့ရှိ မဟာမိတ်များ၊ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများ အားလုံးနီးပါးကို နောက်ထပ် ကုန်သွယ်ခွန်များ အသီးသီး တိုးမြှင့်ကောက်ခံခဲ့သည်။

ဩဂုတ်လ ကုန်ပိုင်းတွင် အိန္ဒိယသည် အမေရိကန်သို့ တင်ပို့သည့် အထည်အလိပ်များမှအစ ကျောက်မျက်ရတနာ များအလယ်၊ ပင်လယ်စာများအဆုံး ပို့ကုန်ကဏ္ဍများအပေါ် ကုန်သွယ်ခွန် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း တိုးမြှင့်ခံခဲ့ရသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ မိုဒီကို တွေ့ရစဉ်

အိန္ဒိယသည် အမေရိကန်၏ နီးကပ်သည့် မဟာမိတ်အဖြစ် သတ်မှတ် ခံထားရသည့်တိုင် ထိုကဲ့သို့ ကုန်သွယ်ခွန် များ တိုးမြှင့်ခံခဲ့ရခြင်းကြောင့် အမေရိကန်သည် စီးပွားရေး အကျိုးအမြတ် ရမည်ဆိုပါက ဆက်ဆံရေးကိုပင် ထည့်မတွက်သည့် အခြေအနေကို ပေါ်လွင်စေခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ တားမြစ် ကန့်သတ်ချက်များကို မြှင့်တင်နေချိန်တွင် အခြားနိုင်ငံများ ကလည်း အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန်များအား ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို မြှင့်တင်ခဲ့ကြ သည်။

တရုတ်နိုင်ငံ တီယန်ကျင်း (Tianjin) မြို့တွင် သြဂုတ် ၃၁ ရက်မှ စက်တင်ဘာ ၁ ရက်အထိ ကျင်းပခဲ့သည့် ရှန်ဟိုင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့(SCO) ထိပ်သီး အစည်းအဝေးသည် အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံများကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် လမ်းကြောင်းတစ်ခု ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ၊ တရုတ်၊ ရုရှား၊ အီရန်နှင့် ပါကစ္စတန်တို့ ပူးပေါင်းထားသည့် ဗဟိုအာရှနိုင်ငံများ ပါဝင်သော SCO အဖွဲ့သည် သံတမန်ရေးရာ သွေးစည်းမှုကို ပြသခြင်းထက် ပိုပြီး လေးနက်မှုရှိသည်။

တစ်ချိန်က အရေးကိစ္စ တော်တော်များများတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု သိပ်မရှိခဲ့သည့် နိုင်ငံများသည် ယခုအခါ၌ ပိုမိုနက်ရှိုင်းသော စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ စတင်ပြုလုပ်လာကြောင်း ထင်ရှားစေခဲ့သည်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်က ဂေါ်ဝန်တောင်ကြားဒေသတွင် အိန္ဒိယနှင့် တရုတ် စစ်သားများကြား ပြင်းထန်စွာ ခိုက်ရန် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် နှစ်နိုင်ငံ တင်းမာမှုများ မြင့်တက်ခဲ့သော်လည်း မိုဒီနှင့် ရှီတို့သည် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများ ပြုလုပ်နိုင်သည့် အချက်က ပြည်ပ၏ ဖိအားအောက် (အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန်ကို ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်နိုင်)တွင် လျှင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲလာသည့် မဟာဗျူဟာ တွက်ချက်မှုများကို ထင်ဟပ်စေခဲ့သည်။

အကျိုးဆက်အရ အမေရိကန်ကို ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာစနစ်၏ ဗဟိုချက်တွင် ထားရှိသည့် စစ်ပြီးခေတ် သဘောတူညီမှု သည် တဖြည်းဖြည်း မှေးမှိန်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအဖွဲ့(SCO)ထိပ်သီး အစည်းအဝေးတက်ခဲ့တဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်မှု အစီအစဉ်သည် ကုန်သွယ်ရေး၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် လုံခြုံရေးကဏ္ဍတို့တွင် စင်ပြိုင်ကွန်ရက်များ ထူထောင်မှုကို အရှိန်မြှင့်တင်ပေးရာ ရောက်ခဲ့သည်။

တစ်ချိန်က ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းကို တူညီသည့် စံသတ်မှတ်ချက်များကို ပေါင်းစည်းခြင်းဖြင့် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆို ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် မတူကွဲပြားသော စည်းကမ်းများ၊ နည်းစနစ်များဖြင့် သီးခြားဖွဲ့စည်းပုံများကို တိုးမြှင့် လုပ်ဆောင်လာကြသည်။

အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန်များ သို့မဟုတ် ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခံရသည့် နိုင်ငံများသည် အမေရိကန်နှင့် ဆွေးနွေး ရန် စောင့်ဆိုင်း မနေကြတော့ဘဲ အမေရိကန်အပေါ် မှီခိုမှုကို လျှော့ချနိုင်မည့် အခြား အသင်းအဖွဲ့များနှင့် ဒေသတွင်း မူဘောင်များကို ပြောင်းလဲထူထောင်လာကြသည်။

ထိုအချက်သည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအတွက် အငြင်းပွားရမည့် ကိစ္စတစ်ခု မဟုတ်ဘဲ ရင်းနှီးငွေ လျာထားမှုနှင့် စျေးကွက်များကို လည်ပတ်ရန် အခြေခံကျသည့် ပြည်လည်ဖွဲ့စည်း တည်ဆောက်ပုံ တစ်ခုဖြစ် သည်။

ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်များကို ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အဆင်ပြေ ထိရောက်စေရေးထက် သက်ဆိုင်ရာ ဒေသများတွင် ကြံ့ကြံ့ခံ ရပ်တည်နိုင်မှုအတွက် ဦးစားပေးပြီး အကောင်အထည်ဖော်လာကြသည်။

နိုင်ငံရေးသည် ထုံးတမ်းစဉ်လာ စီးပွားရေးကဏ္ဍများထက် ပိုမိုအရေးကြီးလာသဖြင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စျေးကွက် များကြား ချိတ်ဆက်မှုများသည် အားလျော့လာခဲ့သည်။

စတော့ရှယ်ယာ၊ အိမ်ခြံမြေ အပါအဝင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အစုစုအတွက် ချမှတ်ထားသည့် စည်းကမ်းဟောင်းများသည် ရေရှည်တွင် အလုပ်မဖြစ်တော့ပေ။

ပူတင်၊ ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ မိုဒီကို တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံအသီးသီးရှိ ဗဟိုဘဏ်များကလည်း ထိုအပြောင်းအလဲကို သတိပြုမိခဲ့ကြပြီး အများစုသည် ဒေါ်လာကို မှီခိုမှု လျှော့ချလာကာ ရွှေနှင့် အိမ်ခြံမြေကဲ့သို့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို အားထားလာကြသည်။

အချို့ဒေသများတွင် ဒေါ်လာကို မှီခိုခြင်းမရှိဘဲ ကုန်သွယ်နိုင်သည့် ငွေပေးချေမှု စနစ်သစ်များကို ဖန်တီးနေကြ သည်။

ဒေါ်လာသည် အင်အား အကောင်းဆုံး ငွေကြေး ဖြစ်နေဆဲဖြစ်သော်လည်း ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အရန်ငွေကြေးများ တွင် ဒေါ်လာ၏ ပါဝင်မှုသည် လျော့နည်းလာသည်။

ထိုရလဒ်ကြောင့် ကမ္ဘာ့ဘဏ္ဍာရေး စင်မြင့်ထက်တွင် အမေရိကန်၏ လွှမ်းမိုးမှုသည်လည်း ဖြည်းညှင်းစွာ လျော့ပါး လာခဲ့သည်။

ထိုသက်ရောက်မှုများကို စက်မှုလုပ်ငန်း အများစုတွင် မြင်တွေ့နိုင်သည်။ နည်းပညာ ထောက်ပံ့ရေး စျေးကွက်များ သည် ကုန်ကျစရိတ် နည်းပါးမှုကိုသာ ဦးစားမပေးတော့ဘဲ နိုင်ငံရေးလုံခြုံမှုကို စိတ်ချသေချာစေရန် ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်လာကြသည်။

နိုင်ငံအများအပြားသည် အမေရိကန် ထိန်းချုပ်ထားသည့် တစ်ပိုင်းလျှပ်ကူး စျေးကွက်အပေါ် မှီခိုမှုကို လျှော့ချရန် အတွက် မတူကွဲပြားသည့် ဒေသများတွင် ၎င်းတို့၏ တစ်ပိုင်းလျှပ်ကူးပစ္စည်း ထုတ်လုပ်ရေး စက်ရုံများကို တည်ဆောက်လာကြသည်။

အလားတူပင် စွမ်းအင် ကုန်သွယ်ရေးသည်လည်း ပြောင်းလဲနေသည်။ ပိတ်ဆို့မှုများနှင့် ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့် ကောက်ခံမှုများက နိုင်ငံအများအပြားကို မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး အသစ်များ ထူထောင်ရန်နှင့် ပို့ကုန်လမ်းကြောင်း အသစ်များ ဖော်ဆောင်ရန် တွန်းအားပေးရာ ရောက်ခဲ့သည်။

တစ်ချိန်က အနောက်နိုင်ငံများက ရန်ပုံငွေ အများဆုံး ထောက်ပံ့ခဲ့သည့် အခြေခံ အဆောက်အအုံ ပရောဂျက်များ သည်လည်း ယခုအခါတွင် ဒေသတွင်း ဘဏ်များနှင့် အစိုးရက ထောက်ပံ့ပေးထားသော စီမံကိန်များ၏ ငွေကြေး ထောက်ပံ့မှုကို ပိုမိုရရှိလာခဲ့သည်။

ထိုအချက်ကို ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက ပြုလုပ်ခဲ့သော SCO အစည်းအဝေးက သိသာထင်ရှားစေခဲ့သည်။

ပူတင်၊ ရှီကျင့်ဖျင်၊ ကင်မ်ဂျုံအန်နဲ့ နိုင်ငံတကာ ခေါင်းဆောင်တွေကို တွေ့ရစဉ် 

အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်သည် ပြိုင်ဘက်များအဖြစ် ဆက်ရှိနေဆဲဖြစ်သော်လည်း စီးပွားရေးအရ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု များကို ပြုလုပ်ရမည့် အခြေအနေတွင် နည်းလမ်းသစ်များကို အတူတကွ ရှာဖွေနေကြသည်။

အနောက်နိုင်ငံများ၏ အဆက်အသွယ် ဖြတ်တောက်ခြင်း ခံထားရသည့် ရုရှားသည်လည်း အနောက်အုပ်စု မဟုတ်သည့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများအပေါ် ပိုမိုမှီခို အားထားလာခဲ့သည်။

ဗဟိုအာရှနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသရှိ နိုင်ငံငယ်များသည် ၎င်းတို့အတွက် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ငွေကြေး အကျိုးအမြတ် ပိုမိုရရှိစေရန် မည်သည့် အင်အားစုဘက်တွင် ရပ်တည်ရမည်ဆိုခြင်းကို ရွေးချယ်နေကြသည်။

ထိုရွေးချယ်မှုများသည် သဘောတရားရေးရာ မဟုတ်ဘဲ လက်တွေ့ကျသည့် ရွေးချယ်မှုများ ဖြစ်သည်။ 

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေးသည် ပိုမိုကျိုးပျက်လွယ်သလို ပိုမိုဟန်ချက် ညီလာသည့် အချက်ကို နိုင်ငံငယ်များက သိရှိထားကြသည်။

စတော့ရှယ်ယာ စျေးကွက်များ အတွက်လည်း ကုန်သွယ်ခွန်များသည် ရေတိုပြဿနာတစ်ခု မဟုတ်ဘဲ ထာဝရ တည်ရှိနိုင်သည့် မူဝါဒတစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံများသည် ကုန်သွယ်ခွန်များကို တန်ပြန်နိုင်မည့် နှစ်ရှည်စီမံကိန်းများကို ပြင်ဆင်နေကြသည်။

ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ အနေဖြင့်လည်း ထိုအခြေအနေနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် နေရမည်ဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာကြီးသည် အတိတ်ကာလကကဲ့သို့ အလုံးစုံ ချိတ်ဆက်မှု ရှိနေသည့်စနစ်ကို ပြန်သွားမည် မဟုတ်ဘဲ သက်ဆိုင်ရာ ဒေသအလိုက် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ဗဟိုချက် အများအပြားရှိလာမည့် အခြေအနေသို့ ဦးတည်နေသည်။

တီအန်ကျင်းတွင် မိုဒီနှင့် ရှီကျင့်ဖျင်တို့၏ ဓာတ်ပုံသည် ထရမ့်၏ အခွန်စည်းကြပ်မှုများကြောင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အခြေအနေများ စတင်ပြောင်းလဲလာသည့် လက္ခဏာကို ပေါ်လွင်စေခဲ့သည်။

SCO အစည်းအဝေးတွင် ထွက်ပေါ်လာသည့် ရလဒ်နှင့် နှင့် အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်မှုတို့မှ ထွက်ပေါ် လာသည့် ရလဒ်မှာ အတူတူပင်ဖြစ်သည်။

ထိုရလဒ်မှာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာစနစ်ကို ဗဟိုချက် တစ်ခုတည်းမှာသာ မထားတော့ဘဲ သီးခြားစီခွဲပြီး ရပ်တည်မှု၊ ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်မှု စီးပွားရေးဆွဲငင်အား၏ ဗဟိုချက်အသစ်များ ပေါ်ပေါက်လာစေမည့်ရလဒ် ဖြစ်ပေလိမ့်မည်။

တစ်နည်းအားဖြင့် ပြောရလျှင် ဝင်ရိုးစုံ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အခင်းအကျင်း ပေါ်ပေါက်လာတော့မည် ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၅

ယူနိုက်တက်အသင်း တိုက်စစ်မှူးဟောင်း ဂရင်းဝုဒ်ဟာ ဂျမေကာနိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်နဲ့ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် (passport) အသစ် ရရှိထားပေမယ့် သူ့ရဲ့နိုင်ငံတကာ အနာဂတ်ကို ဂျမေကာလက်ရွေးစင်ထံ ကိုယ်စားမပြုဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားတယ်လို့ ဗြိတိန်မီဒီယာတွေက ဖော်ပြထားပါတယ်။

ဂျမေကာအသင်း နည်းပြ မက္ကလာရင်ဟာ ဒီလထဲကစားနေတဲ့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲတွေမှာ ဂရင်းဝုဒ်ကို အသင်းရဲ့လူစာရင်းထဲ ထည့်သွင်းနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ခဲ့တာပါ။ 

ဒါပေမယ့် အသက် ၂၃ နှစ်အရွယ်ရှိ ဂရင်းဝုဒ်ဟာ အင်္ဂလန် ကိုယ်စားပြုကနေ ဂျမေကာထံ ကိုယ်စားပြုပြီး တရားဝင် ကစားမယ့် စာမှာ လက်မှတ် ထိုးထားရခြင်း မရှိသေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်္ဂလန် သက်တမ်းလိုက် အသင်းတွေမှာ ကစားခဲ့တဲ့ ဂရင်းဝုဒ်ဟာ ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာမှာ အင်္ဂလန် လက်ရွေးစင် အသင်းကြီးအတွက် သူရဲ့တစ်ပွဲတည်းသော ပွဲစဉ်ကို ပါဝင်ကစားခဲ့တာပါ။ 

ဂရင်းဝုဒ်ဟာ အိုက်စလန်အသင်းနဲ့ နေးရှင်းလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ အင်္ဂလန်အသင်းအတွက် လူစားဝင်အဖြစ် ပါဝင်ကစား ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဂရင်းဝုဒ်ဟာ ကိုဗစ်စည်းမျဉ်း ချိုးဖောက်ခဲ့တာကြောင့် မန်စီးတီးအသင်းကြယ်ပွင့် ဖိုဒန်နဲ့အတူ အိမ်ပြန် ပို့ခြင်းခံခဲ့ရတာပါ။

ဒီနောက်ပိုင်းမှာ ဂရင်းဝုဒ်ဟာ အင်္ဂလန်ရဲ့ အသင်းကြီးမှာရော လူငယ်အသင်းမှာပါ ပါဝင်ရခြင်း မရှိတော့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဂျမေကာအသင်းနည်းပြ မက္ကလာရင် ကိုတွေ့ရစဉ်

ဂရင်းဝုဒ်ဟာ မကြာသေးမီ အချိန်က ဂျမေကာလက်ရွေးစင်ကို ကိုယ်စားပြုဖို့ လုပ်ဆောင်ထားပေမယ့် နည်းပြမက္ကလာရင်ရဲ့ ခေါ်ဆိုမှုကို ငြင်းပယ်ခဲ့တာကြောင့် အင်္ဂလန်အတွက် ပြန်ပါဝင်ခွင့်ရနိုင်ဖို့ တံခါးဖွင့်ထား တယ်လို့ ဖော်ပြနေကြတာပါ။ 

ဂျမေကာအသင်း နည်းပြ မက္ကလာရင်က ဂရင်းဝုဒ်ရဲ့ ရပ်တည်မှုကို စိတ်ပျက်မိကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ပေမယ့် သူဟာ ဒီနှစ်ထဲမှာ ဂျမေကာလက်ရွေးစင် အသင်းအတွက် ပါဝင်နိုင်မယ်ဆိုပြီး အကောင်းမြင်မှုတွေ ရှိနေပါတယ်။ 

မက္ကလာရင်က "ဂရင်းဝုဒ် ဒီစခန်းသွင်း လေ့ကျင့်မှုကို လာရောက်ဖို့ ကျနော်တို့ မျှော်လင့်ထားပေမယ့် သူ့မိသားစုနဲ့ စကားပြောခဲ့ရာမှာ သူဟာ အခုအချိန်မှာ ဘယ်သူ့ကိုမှ ကတိကဝတ်ပြုမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ ဒါက အနည်းငယ် စိတ်ပျက်ဖို့ ကောင်းပေမယ့် ကျနော်တို့ ပိုပြီးစိတ်ရှည်ရပါမယ်။ သူဟာ ဂျမေကာကို ချစ်ပေမယ့် အခုအချိန်မှာ ကလပ်ဘောလုံးကိုပဲ အပြည့်အဝ အာရုံစိုက်ချင်နေပါတယ်။ အနာဂတ်ကို ဘယ်သူသိနိုင်မှာလဲ"လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဂရင်းဝုဒ်ဟာ အသက် ၂၁ နှစ်မတိုင်မီ အင်္ဂလန်အတွက် ယှဉ်ပြိုင်မှု ၃ ပွဲထက် နည်းပါးခဲ့တာကြောင့် ဖီဖာရဲ့ သတ်မှတ်ချက်တွေနဲ့ ကိုက်ညီသလို သူ့ရဲ့အဘိုးကနေတဆင့် ဂျမေကာကို ကိုယ်စားပြုခွင့်လည်း ရရှိခဲ့တာပါ။ 

ဂရင်းဝုဒ်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီမှာ မာဆေးလ်အသင်းအတွက် ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခဲ့တာကြောင့် ဂျမေကာက သူ့ကို လက်ရွေးစင်အသင်းအတွက် ပါဝင်ကစားဖို့ စိတ်ဝင်စားမှုတွေ ပိုပြီးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဂရင်းဝုဒ်ကို တွေ့ရစဉ်

ဂရင်းဝုဒ်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီမှာ မာဆေးလ်အသင်းအတွက် ပြင်သစ် လီဂူး-၁ ပြိုင်ပွဲမှာ ၂၁ ဂိုးသွင်းပြီး ၆ ဂိုး ဖန်တီးနိုင်ခဲ့သလို ဒီရာသီမှာလည်း ၃ ပွဲ ကစားထားပြီး ၁ ဂိုး သွင်းယူထားတာပါ။

ဂရင်းဝုဒ်ဟာ သူ့ရဲ့ နိုင်ငံတကာ အနာဂတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး လပေါင်းများစွာကြာ အငြင်းအခုံ ဖြစ်နေပြီး ဂျမေကာဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်က သူ့ကို နိုင်ငံအသင်းအတွက် ပါဝင်ကစားစေဖို့ အင်္ဂလန်ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ထံ ချဉ်းကပ်ပြီး ကြိုးပမ်းခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဂရင်းဝုဒ်ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ရှိခဲ့ချိန်က မုဒိမ်းမှု အပါအဝင် စွဲချက် အများအပြားနဲ့ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီး နောက်ပိုင်းမှာ အမှုတွေကနေ ရုပ်သိမ်းခြင်းခံခဲ့ရတာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ဂရင်းဝုဒ်ကို ပြန်အသုံးပြုချင်ခဲ့ပေမယ့် ဝေဖန်မှုတွေ အများအပြား ခံခဲ့ရတာကြောင့် အစောပိုင်းက ဂီတာဖေးအသင်းထံ အငှားချခဲ့ပြီး နောက်ရာသီမှာတော့ မာဆေးလ်အသင်းထံ အပြီးသတ်ရောင်း ချခဲ့ရပါတယ်။ 

အင်္ဂလန်အသင်းကလည်း ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဂရင်းဝုဒ်ရဲ့ အခြေအနေကြောင့် ပြန်အသုံးပြုဖို့ တွန့်ဆုတ်နေပုံရပါတယ်။

ဂျမေကာအသင်းဟာ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရရှိချင်နေတဲ့အတွက် ဗြိတိန်နွယ်ဖွား ကစားသမား အများအပြားကို အသင်းလူစာရင်းထဲ ထည့်သွင်းနိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေတာပါ။ 

ဂျမေကာအသင်းဟာ ဂရင်းဝုဒ်ကို အသင်းအတွက် အမြန်ဆုံး ပါဝင်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေတာကြောင့် ဂရင်းဝုဒ်အနေနဲ့ သူ့ရဲ့နိုင်ငံတကာ အနာဂတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး အမြန်ဆုံး ရှင်းလင်းမှုတွေ ပြုလုပ်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: Dailymail

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ် ၊ ဩဂုတ် ၂၉

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ယာယီအစိုးရသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် အစီအစဉ်တစ်ခုကို  အကောင်အထည် ဖော်ရန် ပြင်ဆင်နေသည်။

ထိုအစီအစဉ်သည် ရခိုင်ပြည်နယ်ထက် ကျော်လွန်ပြီး အခြားနေရာများကိုပါ ဂယက်ရိုက်ခတ် လာစေနိုင်သည့် အလားအလာ ရှိနေသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ ကော့ဘဇား (Cox’s Bazar) ခရိုင်တွင် ဘင်္ဂါလီ (မူရင်း- ရိုဟင်ဂျာဟုဖော်ပြ) ဒုက္ခသည် ၁ သန်း ကျော်ကို တာဝန်ယူထားရပြီး အခြားအရေးကိစ္စများ ပေါ်ပေါက်နေချိန်၌ ထိုအစီအစဉ်အား ပြင်ဆင်နေခြင်း ဖြစ် သည်။

ကော့ဘဇားတွင် ထိုဒုက္ခသည် အရေအတွက်သည် ၁၉၇၉ ပြည့်နှစ် ကုန်ပိုင်းကတည်းက တဖြည်းဖြည်း မြင့်တက်ခဲ့ သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် ပြစ်မှုများ၌ ဘင်္ဂါလီများ ပါဝင်ပတ်သက်နေသည့် မှတ်တမ်းများလည်း ရှိထားသည်။

 ရိုဟင်ဂျာစည်းလုံးညီညွတ်ရေးအဖွဲ့(RSO)ကို တွေ့ရစဉ် 

ဒုက္ခသည်စခန်းများတွင် လှုပ်ရှားနေသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၄ ဖွဲ့ထက် မနည်းရှိနေပြီး ထိုအဖွဲ့များအနက် ရိုဟင်ဂျာစည်းလုံးညီညွတ်ရေးအဖွဲ့(RSO)သည် ဩဇာအကြီးဆုံး အဖွဲ့အဖြစ် ယူဆခံထားရသည်။

ထိုကဲ့သို့ စိုးရိမ်စရာ အခြေအနေများကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရသည် ဘင်္ဂါလီများကို နေရပ်ပြန်ပို့ရန် အလော တကြီး လုပ်ဆောင်နေသော်လည်း ပြီးခဲ့သည့် ၂ နှစ်အတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် အာရက္ခတပ်တော်(AA)နှင့် မြန်မာ့ တပ်မတော်တို့ကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် AA သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် နယ်စပ်ချင်း ထိစပ်နေသည့် မောင်တောမြို့ အပါအဝင် ရခိုင်ပြည်နယ်၏ မြို့နယ် ၁၇ မြို့နယ်အနက် ၁၄ မြို့နယ်ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရသည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဒုက္ခသည်များ ပြန်ပို့မည့် အစီအစဉ် မအောင်မြင်သေးသည့် အခြေအနေ ကို စိုးရိမ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သလို ထိုဒုက္ခသည် အရေးသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ဆိုးရွားစွာ ဂယက်ရိုက်ခတ်နေ ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရသည် ကော့ဘဇားတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၄-၂၆ ရက်၊ နယူးယောက်တွင် စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်နှင့် ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်တွင် ဘင်္ဂါလီအရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် သီးသန့်ဆွေးနွေးပွဲများကို ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။

ထိုအချိန်အတောအတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ယာယီအစိုးရက "ရခိုင် စင်္ကြံ" (Rakhine Corridor) ဟုခေါ်သည့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေး လမ်းကြောင်းတစ်ခု ဖော်ဆောင်ရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။

ဘင်္ဂါလီဒုက္ခသည်များကို တွေ့ရစဉ်

ထိုစင်္ကြံလမ်းကို ဘင်္ဂလေားဒေ့ရှ်၏ ကော့ဘဇားခရိုင်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရခိုင်ပြည်နယ်ကြား ချိတ်ဆက်ရန် စီစဉ်ခဲ့ သည်။

နိုင်ငံတကာက အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ပြီး အကာအကွယ်ပေးထားမည့် ထိုစင်္ကြံလမ်းကို အကူအညီများ ပို့ဆောင် ရေး၊ ဒဏ်ရာရသည့် အရပ်သားများကို ကယ်တင်ရေးနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ထွက်ပြေးလာသော ဘင်္ဂါလီ ဒုက္ခသည် များကို နေရပ်ပြန်ပို့ရေးတို့အတွက် အသုံးချရန် အိုင်ဒီယာဖြင့် အဆိုပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ကမူ ထိုစင်္ကြံလမ်း ဖော်ဆောင်ရေးကို ထောက်ခံကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး ထိုစင်္ကြံလမ်းသည် တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ရှိနေသည်။ ထိုဒေသတွင် အမေရိကန်အတွက် ခြေကုပ်ယူနိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ထားသည်။

သတင်းရင်းမြစ်များကမူ ထိုစင်္ကြံလမ်း ဖော်ဆောင်ရေး အစီအစဉ်၏ နောက်ကွယ်တွင် ရှိနေသည့် ဘင်္ဂလားအစိုးရ ၏ စစ်မှန်သည့် ရည်ရွယ်ချက်မှာ ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ဘင်္ဂါလီများအတွက် ဘေးကင်းလုံခြုံသော ဇုန်တစ်ခု ထူထောင် ရန်ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

ထိုစင်္ကြံလမ်းကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ Teknaf မြို့နယ်မှ ဖြတ်ဖောက်ရန် စီစဉ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး AA ကမူ ထိုအစီအစဉ်ကို ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ အစီအစဉ်သည် အကူအညီများစွာ ပေးရန်ဖြစ်ပြီး ထိုအကူအညီများကို ဘင်္ဂါလီလက်နက်ကိုင်များ အား လုယက်ခွင့် ပြုလိမ့်မည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်များက စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ဘင်္ဂါလီများအတွက် လုံခြုံမှုမရှိသဖြင့် အကူအညီများကို လုယက်ယူနေရသည့် အခြေအနေမျိုး အဖြစ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က ပုံဖော်ရန် စီစဉ်ထားသည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်များက ပြောသည်။

ထို့ပြင် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ကုလသမဂ္ဂ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းရေးတပ်ဖွဲ့များ ဖြန့်ကြက်ချထားရေး အစီအစဉ်လည်း ပါဝင်နေသည်။ 

အာရက္ခတပ်တော်(AA) ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင် ရခိုင်ပြည်နယ်ရောက်လာပြီး လူထုနဲ့တွေ့ဆုံနေစဉ် 

လက်ရှိတွင် ဘင်္ဂလားဒေရှ့်စစ်သား ၅၆၁၉ ဦးသည် နိုင်ငံပေါင်း ၁၀ နိုင်ငံရှိ ကုလသမဂ္ဂ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းရေး တပ်ဖွဲ့များအတွင်း ပါဝင်နေသည်။

နောက်ထပ် အစီအစဉ်တစ်ခုမှာ လက်နက်ကိုင် ဘင်္ဂါလီကေဒါများကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က စစ်အင်အား ထောက်ပံ့ပေး ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်စေရန်ဖြစ်သည်။ 

တိုက်ဆိုင်မှု တစ်ခုမှာ မြန်မာ့တပ်မတော်ကလည်း ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် ဘင်္ဂါလီ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့သည်။

သို့သော် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ပြည်သူများကြား ထိုစင်္ကြံလမ်းသည် နိုင်ငံ့၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို ထိပါးလာစေနိုင် ကြောင်း စိုးရိမ်စိတ်များ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး အဓိက နိုင်ငံရေးပါတီများကလည်း ထိုအစီအစဉ်ကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက် ခဲ့သည်။

မေလကုန်ပိုင်းတွင်မူ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စစ်တပ်အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဝါကာ အူဇ်ဇာဘန် (Waker-Uz-Zaman) က ထိုအစီအစဉ်ကို ပယ်ဖျက်ရန် အစိုးရကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် သတိပေးခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရသည် အမေရိကန်၏ ထောက်ခံမှုနှင့်အတူ ဘင်္ဂါလီများအတွက် ဘေးကင်း လုံခြုံသည့် ဇုန်တစ်ခု ထူထောင်ရန် ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း လေ့လာသူများ ပြောကြားခဲ့သည်။

"ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရဲ့ အစီအစဉ်က လက်နက်အပြည့်အစုံ တပ်ဆင်ထားတဲ့ ဘင်္ဂါလီကေဒါတွေကို AA နဲ့ စစ်ပွဲဆင်နွှဲ ခိုင်းဖို့ ပြင်ဆင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု အိန္ဒိယအစိုးရအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ဘင်္ဂါလီများအတွက် စစ်သင်တန်းများ လေ့ကျင့်နေသည့် နေရာများ များပြားလာပြီး ထိုနေရာ များအနက် Mymensingh မြို့ရှိ စစ်စခန်း တစ်ခုသည်လည်း လေ့ကျင့်ရေး နေရာများထဲတွင် ပါဝင်နေကာ အခြား လေ့ကျင့်ရေး စခန်းများသည် ကော့ဘဇားနှင့် ဘာဂါဟတ် (Bagerhat) မြို့များတွင်လည်း ရှိနေသည်ဟု သတင်း ရင်းမြစ်များက ဖော်ပြခဲ့သည်။

RSO နှင့် ARSA အဖွဲ့များ၏ လူမှုမီဒီယာများတွင် တင်သည့် ပို့စ်များအရ ၎င်းတို့၏ လက်နက်ကိုင် အင်အားကြီး ထွားလာမှုကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။

ဩဂုတ် ၂၀ ရက်က RSO အဖွဲ့၏ Facebook တွင် လက်နက်ကိုင်ကေဒါများ ချီတက်လမ်းလျှောက်နေသည့် ဗွီဒီယိုဖိုင်ကို တင်ခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ပြောင်းလဲနေသည့် နိုင်ငံရေး အခြေအနေက ပါကစ္စတန်အတွက် အစွန်းရောက်အဖွဲ့များကို ထောက်ခံပေးရန် အခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုရရှိစေခဲ့သည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်များတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဇူလိုင် ၂၉ ရက်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ရောက်ရှိလာသည့် ပါကစ္စတန် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ လုံခြုံရေးအေဂျင်စီဖြစ်သည့် DGFI ၏ အရာရှိများနှင့်အတူ Teknaf မြို့မှ Shah Porir Dwip ကျွန်းအထိ လေ့လာ ရေး ခရီးထွက်ခဲ့ကြသည်။ 

ထိုခရီးစဉ်၏ အသေးစိတ် အချက်အလက်ကိုမူ ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးပေ။

အာရက္ခတပ်တော်(AA) ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ် 

အိန္ဒိယအစိုးရ၏ အရာရှိများကမူ ပါကစ္စတန်၏ ရည်ရွယ်ချက်သည်ဘင်္ဂါလီများ ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ပြန်လည် ပို့ဆောင်ရေးထက် အိန္ဒိယတွင် ဆူပူသောင်းကျန်းမှုများ ဖြစ်စေရန် ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ယူဆထားကြသည်။

မကြာသေးမီက The Economist ဂျာနယ်နှင့်ပြုလုပ်သည့် အင်တာဗျူး တစ်ခုတွင် ပါကစ္စတန် စစ်တပ်၏ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတစ်ဦးက "ကျနော်တို့ အရှေ့ဘက်ကနေ စတင်သွားမှာပါ" ဟု ဖြေကြားခဲ့သည်။

ထိုပြောကြားချက်၏ အဓိပ္ပာယ်မှာ ပါကစ္စတန်သည် အရှေ့ဘက်မှ အိန္ဒိယကို ဆန့်ကျင်သည့် စစ်ဆင်ရေးများကို ပြုလုပ်ရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို အသုံးချမည့် သဘောမျိုးဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် အိန္ဒိယနှင့် ဆက်ဆံရေး အဆင်ပြေသည့် ရှိတ်ဟာဆီနာ (Sheik Hasina) အစိုးရအဖွဲ့ ပြုတ်ကျခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် ပါကစ္စတန် ဆက်ဆံရေးသည် သိသိသာသာ မြင့်တက်ခဲ့ သည်။

ထိုအချိန်အတောအတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် AA သည် စစ်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်မှုများကို အရှိန်မြှင့်တင်နေသည်။

AA ၏ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့ဖြစ်သည့် ရက္ခိုင့်အမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်(ULA)သည် အသက် ၄၅ နှစ်အောက် လူငယ်များကို စစ်မှုထမ်းရန် စစ်မှုထမ်းဥပဒေ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး စစ်မှုထမ်းဆောင်နိုင်သည့် အသက် အပိုင်းအခြားအတွင်း ရှိနေသည့် လူငယ်များကို ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှ ထွက်ခွာခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရသည် လွန်ခဲ့သည့် ၂ နှစ်တာ ကာလအတွင်း AA နှင့် ပုံမှန် ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့ပြီး မောင်တောရှိ ဘင်္ဂါလီများ နေရပ်ပြန်ပို့ရေး နည်းလမ်းများကို ရှာဖွေခဲ့သည်။

AA ကမူ ဘင်္ဂါလီများ နေရပ်ပြန်ပို့ရေးသည် ဘဏ္ဍာရေး အထောက်အပံ့၊ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး အစီအစဉ်များ မပါရှိဘဲ လက်ရှိ အနေအထားများအရ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ရခိုင်စင်္ကြံလမ်း အစီအစဉ် ပျက်သွားခဲ့သော်လည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရသည် ဘင်္ဂါလီများကို နေရပ် ပြန်ပို့ရန် ဆက်လက် ကြိုးပမ်းနေဆဲဖြစ်ပြီး အသစ်ပြင်ဆင်နေသည့် နည်းဗျူဟာများသည် ဒေသတွင် မတည်ငြိမ် မှုများနှင့် အကြမ်းဖက်မှုများကိုသာ ပိုမိုဖြစ်ပွားစေနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

Source: The Diplomat

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၉

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက ကစားခဲ့တဲ့ လိဂ်ဖလား ဆီမီးဖိုင်နယ်ပွဲစဉ်မှာ အော်လန်ဒို အသင်းကို ၃ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ အနိုင်ရပြီး ဗိုလ်လုပွဲ တက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

မက်ဆီဟာ ဒီပွဲမှာ ၂ ဂိုးသွင်းပြီး အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းကို လိဂ်ဖလား ဗိုလ်လုပွဲ ဒုတိယအကြိမ်မြောက် တက်နိုင်အောင် ကူညီပေးနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်က ကျင်းပခဲ့တဲ့ လိဂ်ဖလား ပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်လုပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ် တက်နိုင်ခဲ့ပြီး ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

၂၀၂၃ ခုနှစ်က အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းကို ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့တဲ့ မက်ဆီဟာ အသင်းကို လိဂ်ဖလား ချန်ပီယံ ဖြစ်အောင် ဦးဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

၂၀၁၈ ခုနှစ်က အသင်းကို တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းအတွက် လိဂ်ဖလားဟာ သူတို့အသင်းရဲ့ သမိုင်းမှာ ပထမဆုံးဆုဖလား ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ မက်ဆီ မရောက်မီက မေဂျာလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရလဒ်ကောင်းတွေရရှိဖို့ ရုန်းကန်ခဲ့ရပြီး အသင်းရဲ့အခြေအနေဟာ ဆိုးရွားခဲ့တာပါ။ 

ဒါပေမယ့် မက်ဆီ ရောက်ရှိလာပြီးနောက်မှာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ ဆုဖလားတွေကို ကိုင်မြှောက်နိုင်တဲ့ အသင်းအဖြစ် လုံးဝကို ပြောင်းလဲသွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းကို တွေ့ရစဉ်

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက မေဂျာလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာလည်း Supporters' Shield ကို ရယူနိုင်ခဲ့ပြီး အသင်းရဲ့သမိုင်းမှာ ဒုတိယမြောက် ဆုဖလားကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ မက်ဆီ ရောက်လာအပြီးမှာ ကွန်ကာကပ်ဖ် ချန်ပီယံဖလား ပြိုင်ပွဲကို ပထမဆုံး အကြိမ် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရခဲ့သလို ပြီးခဲ့တဲ့နွေရာသီက ကျင်းပခဲ့တဲ့ ဖီဖာကလပ် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကိုလည်း ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရခဲ့တာပါ။ 

မက်ဆီဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အသက် ၃၈ နှစ် အရွယ်ရှိပြီ ဖြစ်တာကြောင့် ကြံ့ခိုင်မှုပိုင်း အကောင်းဆုံး အခြေအနေ မှာ မရှိတော့ဘဲ မကြာခဏ ဆိုသလို ဒဏ်ရာတွေနဲ့ ရုန်းကန်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မက်ဆီဟာ ဒီရာသီမှာဆိုရင် ဒဏ်ရာကြောင့် အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းရဲ့ ပွဲစဉ်အချို့ကို လွဲချော်နေပေမယ့် ပါဝင် ကစားတဲ့ပွဲတွေမှာ ဂိုးပါဝင် ပတ်သက်မှုတွေ ပြုလုပ်ထားတာပါ။ 

မက်ဆီဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ လိဂ်ဖလား ဆီမီးဖိုင်နယ်ပွဲ မတိုင်မီမှာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းရဲ့ ပွဲစဉ် ၂ ပွဲ ဆက်တိုက်ကို မပါဝင်နိုင်ခဲ့သလို သူပါဝင်ကစားခဲ့တဲ့ နောက်ဆုံး ၅ ပွဲမှာလည်း ၄၅ မိနစ်သာ ပါဝင်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် မက်ဆီဟာ အော်လန်ဒိုအသင်းနဲ့ပွဲစဉ်မှာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းအတွက် ပွဲချိန်ပြည့် ပါဝင်ကစားခဲ့ပြီး ၂ ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်း လိဂ်ဖလားရခဲ့စဉ်

မက်ဆီဟာ ဒီရာသီမှာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းအတွက် ပြိုင်ပွဲစုံ ၃၃ ပွဲ ပါဝင်ကစားထားပြီး ၂၇ ဂိုးသွင်းယူကာ ဂိုးဖန်တီးမှု ၁၁ ကြိမ် ပြုလုပ်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

၂၀၂၃ ခုနှစ်နွေရာသီက PSG အသင်းကနေ ထွက်ခွာပြီး အင်တာမိုင်ယာမီ အသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့တဲ့ မက်ဆီနဲ့ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းတို့ ချုပ်ဆိုထားတဲ့ စာချုပ်ဟာ ဒီရာသီကုန်ရင် ကုန်ဆုံးတော့မှာပါ။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ မက်ဆီကို စာချုပ်သက်တမ်းတိုးဖို့ ကြိုးပမ်းနေပြီး စာချုပ်သစ် ချုပ်ဆိုဖို့လည်း နီးစပ် နေပြီလို့ သိရပါတယ်။

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ ၂၀၂၆ ခုနှစ်မှာ Miami Freedom Park ကွင်းသစ်ကို အိမ်ကွင်းအဖြစ် ပြောင်းလဲ အသုံးပြုမှာဖြစ်ပြီး မက်ဆီနဲ့အတူ ကွင်းသစ်ကို ဖွင့်လှစ်နိုင်ဖို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ ၂၀၂၅ လိဂ်ဖလား ဗိုလ်လုပွဲအဖြစ် ဆီတဲလ်ဆောင်းဒါးစ်အသင်းနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာပါ။ 

မက်ဆီ အနေနဲ့ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းကို ဒုတိယအကြိမ်မြောက် လိဂ်ဖလား ချန်ပီယံဆု ရရှိအောင် စွမ်းဆောင် ပေးနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၄

ယူကရိန်း အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး မကြာသေးမီက အမေရိကန်နှင့် ရုရှားကြား သံတမန်ရေးရာ ထိတွေ့ဆက်ဆံ မှုများတွင် အမေရိကန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ချမှတ်သည့် အီလစ်များ၏ အားနည်းချက်များအား  မြင်တွေ့ခဲ့ရ သည်။

တစ်ခါတစ်ရံတွင် အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်များသည် စစ်မှန်ပြီး ရေရှည်တည်မြဲသည့် မဟာဗျူဟာကို ကိုင်စွဲခဲ့ သော်လည်း ရလဒ်များက လူထုအား ဇဝေဇဝါဖြစ်စေခဲ့သည်။

မတ်လအတွင်းက အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး အဆိုပြုချက်များတွင် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နှင့် ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) တို့ကြား ဖုန်းဆက်သွယ် ဆွေးနွေးမှုများသည် သံတမန်ရေးရာ ဆန်းပြားမှုကို မြင်တွေ့ခဲ့ရရုံသာမက ရှုပ်ထွေးပွေလီသည့် ပထဝီနိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခများကို ဖိအားများနှင့် မက်လုံး များပေးပြီး ဖြေရှင်းလိုသော အမေရိကန်၏ ရည်ရွယ်ချက်ကိုလည်း မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။

မကြာသေးမီက ထရမ့်နှင့် ပူတင်တို့ အလက်စကာတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော အစည်းအဝေးသည် ကြီးမားသည့် တိုးတက်မှု ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ခိုင်မာသည့် သဘောတူညီချက်များ မရရှိခဲ့ပေ။

ထိုအချက်က စစ်အေးကာလ ပြီးကတည်းက ရုရှားအပေါ် ထားရှိသည့် အမေရိကန်၏ မူဝါဒကြောင့် နှစ်နိုင်ငံကြား အခြေခံ နားလည်မှုလွဲနေသော ဥပမာဖြစ်သည်။

ခေါင်းဆောင်များကြား ပုဂ္ဂိုလ်ရေးရင်းနှီးမှုဖြင့် နက်နဲသည့် ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည်ဆိုသော အယူအဆသည် ပထဝီနိုင်ငံရေး ဖြစ်ရပ်မှန်များထက် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးရင်းနှီးမှုကို ပိုမိုယုံကြည်သည့် အမေရိကန်၏ အယူအဆကို ပေါ်လွင်စေခဲ့သည်။

ဥရောပသမဂ္ဂခေါင်းဆောင် တစ်ဦးနဲ့ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် နက်ရှိုင်းစွာ အမြစ်တွယ်နေသည့် နယ်နိမိတ် အငြင်းပွားမှုများနှင့် သမိုင်းကြောင်းကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ရင်းနှီးမှု ရှိရုံဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း မရှိသည့် အချက်ကို ထရမ့်က နားလည်သွားခဲ့ပုံပေါ်သည်။

ထို့ကြောင့် ထရမ့်သည် ယူကရိန်း၏ နယ်နိမိတ်များကို လိုချင်နေသည့် ပူတင်နှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး အဆိုပြု ချက်ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။

ထိုအချက်ကို အမေရိကန်က နားလည်ပုံ ပေါ်ခဲ့သည့်တိုင် ပြိုင်ဘက်များအား ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့် မက်လုံးများ အသုံးပြုပြီး အမေရိကန်၏ အလိုဆန္ဒအတိုင်း လိုက်ပါဆောင်ရွက်စေသည့် နည်းလမ်းကို ဆက်လက် ကိုင်စွဲထားဆဲ ဖြစ်သည်။ 

ယူကရိန်းတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲက ငြင်းပယ်မရသော အမှန်တရားကို ထွက်ပေါ်စေခဲ့သည်။

ထိုအမှန်တရားမှာ ယူကရိန်းကို အနိုင်ရစေရန်အတွက် လိုအပ်သည့် ပါဝါနှင့် အဓိက အကျိုးစီးပွားများသည် အမေရိကန်၏ လက်ထဲတွင် မရှိသော အချက်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်သည် ယူကရိန်းအတွက် လုံခြုံရေး အာမခံချက်များ အကြောင်းကို ပြောနေပြီး အမေရိကန် လက်နက်များကို ယူကရိန်းအား ပိုမိုရောင်းချပေးနေသည်။

အမေရိကန်သည် နိုင်ငံတကာပဋိပက္ခများကို နည်းလမ်း တစ်ခုတည်းဖြင့်သာ တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်နေပြီး ထိုနည်းလမ်းမှာ ငွေကြေးထောက်ပံ့ခြင်း၊ လက်နက်များ ထောက်ပံ့ခြင်း၊ လက်နက်များ ရောင်းခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့ ကာ မိမိကိုယ်ကိုယ် ကမ္ဘာကြီးအား ဦးဆောင်သူအဖြစ် ပုံဖော်ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုချဉ်းကပ် ဆောင်ရွက်မှုက ကာကွယ်ရေးပစ္စည်း ထုတ်လုပ်သည့် ကုမ္ပဏီများကို အမြတ်ထွက်စေခဲ့သည်။

ထို့ပြင် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူများကလည်း ထိုချဉ်းကပ်မှုကို အောင်မြင်ကြောင်း ပြောဆိုနေကြပြီး အမေရိကန်သည် အားနည်းသည့်ဘက်မှ ရပ်တည်ပေးနေသည့် ပုံစံဖြင့် လူထုကို ယုံကြည်သက်ဝင်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။

ယူကရိန်းအလံကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် ထိုအစီအစဉ်သည် ပြသနာကို ဖြေရှင်းသည့် စစ်မှန်သော အစီအစဉ် မဟုတ်ပေ။

ရုရှားက ယူကရိန်းကို အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်းနေသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ် ရှုမြင်ထားချိန်တွင် အမေရိကန်က ရုရှား၏ လုံခြုံရေးအတွက် အာမခံချက်ပေးရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်။

ထရမ့်၊ ဇာလန်းစကီး၊ နေတိုးအဖွဲ့ အကြီးအကဲနှင့် ဥရောပ ခေါင်းဆောင်များ အတူတကွ အစည်းအဝေး ပြုလုပ် ခဲ့ခြင်းသည်လည်း အမေရိကန်၏ နောက်ထပ် ယုံကြည်ချက်တစ်ခုကို ဖော်ပြရာရောက်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်က ၎င်းမပါဘဲ ကမ္ဘာ့ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည် မဟုတ်ဘဲ ၎င်း၏ အခန်းကဏ္ဍ ပါဝင်မှသာ ကမ္ဘာ့ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည်ဟု ယူဆထားသည်။

ထိုအယူအဆသည် အမေရိကန်အတွက် ၎င်း ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းနိုင်တာထက်ပိုပြီး တာဝန်ယူ လုပ်ဆောင်ပေး ရမည့် အနေအထားသို့ ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဥရောပနိုင်ငံများကိုလည်း အမေရိကန်အား ခေါင်းဆောင်တင်ရမည့် အနေအထားကို ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲသည် ဥရောပ၏ လုံခြုံရေးပြဿနာ ဖြစ်သော်လည်း ဥရောပနိုင်ငံများသည် ထိုပဋိပက္ခကို  လက်ရှောင်ခဲ့ကြပြီး အမေရိကန်ကိုသာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခိုင်းခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်ဆိုသည့် အယူအဆကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းရာ ရောက်ခဲ့သော် လည်း အမေရိကန်၏ ပါဝါကိုလည်း တဖြည်းဖြည်း ဆုတ်ယုတ်လာစေခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ သဘောထားမှာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှ အစပြုပြီး ဥရောပတွင် ကြီးမားသည့် ပဋိပက္ခပျံ့နှံ့သွားမည့် အခြေအနေကို တားဆီးရန်ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းနဲ့ နေတိုးအဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် ဥရောပနှင့်ရော ရုရှားနှင့်ပါ တည်ငြိမ်သည့် ဆက်ဆံရေး ထားရှိရန် လိုလားသည်။ 

သို့သော် အမေရိကန်သည် ယူကရိန်း၏ နယ်မြေများ သို့မဟုတ် နိုင်ငံရေးစနစ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆုံးဖြတ်ရာတွင် ကြီးမားသည့် စိတ်ဆန္ဒမရှိခဲ့ပေ။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်၏ မူဝါဒသည် ယူကရိန်း၏ အချုပ်အခြာ အာဏာနှင့် ပြဿနာများကို မဖြေရှင်းနိုင်မည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်များအကြား ယိမ်းထိုးနေဆဲဖြစ်သည်။

ယူကရိန်း အကျပ်အတည်းသည် အမေရိကန်၏ ကြီးမားသော မဟာဗျူဟာတွင် နက်နဲသော ပြဿနာကို ဖော်ပြရာရောက်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ပဋိပက္ခတိုင်း အားလုံးနီးပါးကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပြီး နိုင်ငံတကာ၏ ယုံကြည်အားကိုးမှုကို ရရှိရန် ကြိုးပမ်းလေ့ရှိသည်။

သို့သော် အီရတ်၊ လစ်ဗျားနှင့် အာဖဂန်နစ္စတန် အရေးကိစ္စများတွင် ထိုကြိုးပမ်းမှုများ အောင်မြင်ခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့သည် ကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ 

ယခု ယူကရိန်းပဋိပက္ခတွင်လည်း အမေရိကန်၏ ကြိုးပမ်းမှုများ အောင်မြင်နိုင်ခြင်း ရှိ၊ မရှိကို စောင့်ကြည့်ရမည် ဖြစ်သည်။

ခြုံငုံသုံးသပ်ရမည်ဆိုပါက အမေရိကန်နှင့် ရုရှားကြား ဆွေးနွေးပွဲများ ဆက်လက် ပြုလုပ်ဖွယ်ရှိသော်လည်း ရလဒ်ကို ရှင်းလင်းစွာ သိရဦးမည် မဟုတ်ပေ။

ယူကရိန်း၏ အနာဂတ်သည်လည်း ရုရှား၏ လုံခြုံရေး အာမခံချက် တောင်းဆိုချက်နှင့်အတူ အလျှော့ပေး ရဖွယ်ရှိသည်။

စစ်ပွဲ ရေရှည်ဖြစ်ပွားနေခြင်းကလည်း ယူကရိန်းအတွက်ရော အမေရိကန်အတွက်ပါ ကောင်းကျိုးရှိမည် မဟုတ် ပေ။

အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့် ထိုအမှန်တရားကို လက်ခံမည်ဆိုပါက စစ်မှန်သည့် သံတမန် အားထုတ် ကြိုးပမ်းမှုများကို စတင် လုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၂

မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၅ အာဆီယံအမျိုးသမီး ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃ အသင်းကို ဗိုလ်လုပွဲမှာ ၁ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့်ပြီး ဒုတိယရရှိခဲ့ပါတယ်။ 

၁၀ နှစ်ကျော်ကြာ ဝေးကွာနေတဲ့ အာဆီယံဗိုလ်လုပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ် ပြန်တက်နိုင်ခဲ့တဲ့ မြန်မာအမျိုးသမီး အသင်းဟာ ၂၀၀၇ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ချန်ပီယံဆုကို ပြန်လည်ရယူနိုင်ဖို့ အစွမ်းကုန် ကြိုးစားအားထုတ်ခဲ့ပေမယ့် ဒုတိယနဲ့သာ ကျေနပ်ခဲ့ရတာပါ။ 

မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်းဟာ ဒီပြိုင်ပွဲမတိုင်မီ အာရှဖလား ခြေစစ်ပွဲ မအောင်မြင်ခဲ့တာနဲ့ အာဆီယံချန်ပီယံရှစ် အုပ်စုအဆင့်မှာ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃၊ ဖိလစ်ပိုင်အသင်းတို့နဲ့ တစ်အုပ်စုတည်း ကျရောက်ခဲ့တဲ့အတွက် ခက်ခဲမယ် လို့ သုံးသပ်မှုတွေ ခံခဲ့ရပါတယ်။ 

အာရှဖလား ခြေစစ်ပွဲ မအောင်မြင်တာဟာ မြန်မာအသင်းအပေါ် သက်ရောက်မှုတွေ ရှိခဲ့ပေမယ့် အာဆီယံ အမျိုးသမီး ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ မတိုင်မီ တရုတ်နိုင်ငံ သွားရောက်ပြီး စခန်းသွင်း လေ့ကျင့်မှုတွေ ပြုလုပ်ကာ အသင်းကို အကောင်းဆုံးပုံစံဖြစ်အောင် ပြန်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

တကယ်လည်း မြန်မာအသင်းဟာ အုပ်စုအဖွင့်ပွဲစဉ်မှာ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃ အသင်းကို ၂ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ အနိုင်ယူပြီး အားလုံးကို အံ့အားသင့်သွားစေခဲ့တာပါ။ 

အုပ်စုဒုတိယပွဲစဉ်ဖြစ်တဲ့ တီမောအသင်းနဲ့ပွဲစဉ်မှာ ၃ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့သာ အနိုင်ရပြီး ဂိုးရနိုင်မယ့် အခွင့်အရေးတွေကို လွဲချော်ခဲ့တာကြောင့် မြန်မာအမျိုးသမီး အသင်းအပေါ်မှာ အားမလိုအားမရတွေ ဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်း တိုက်စစ်မှူး မေထက်လူကို တွေ့ရစဉ် 

အုပ်စုနောက်ဆုံးပွဲစဉ်ဖြစ်တဲ့ ဖိလစ်ပိုင်အသင်းနဲ့ ပွဲစဉ်ဟာ မြန်မာအသင်းအတွက် အရေးပါခဲ့ပြီး ၁ ဂိုးစီ သရေကန် ကာ အုပ်စုပထမနဲ့ ဆီမီးဖိုင်နယ်ကို တက်နိုင်ခဲ့တာပါ။

ဆီမီးဖိုင်နယ်မှာတော့ ပြိုင်ဘက်ကြီး ထိုင်းအသင်းနဲ့တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ဦးဆောင်ဂိုး ပေးခဲ့ရပေမယ့် အသင်းခေါင်းဆောင် ဝင်းသိင်္ဂီထွန်းက ချေပဂိုးနဲ့ အနိုင်ဂိုးသွင်းပေးပြီး ဂိုးသမား မျိုးမြမြငြိမ်းရဲ့ လက်စွမ်းပြမှုတွေ၊ တစ်သင်းလုံးရဲ့ ကြိုး စား အားထုတ်မှုတွေကြောင့် မြန်မာအသင်းဟာ အာဆီယံချန်ပီယံရှစ် ဗိုလ်လုပွဲကို တက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်း ပရိသတ်တွေကတော့ ထိုင်းအသင်းကို အနိုင်ရပြီး ဗိုလ်လုပွဲ တက်နိုင်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးအသင်းကို အလွန်ဂုဏ်ယူခဲ့ကြပြီး ၁၀ နှစ်ကြာဝေးကွာခဲ့တဲ့ အာဆီယံဗိုလ်လုပွဲကို ပြန်ယှဉ်ပြိုင်ရမယ့် အပေါ်မှာ အလွန် စိတ်လှုပ်ရှားခဲ့ကြပါတယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ အုပ်စုတွင်း တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး အနိုင်ရခဲ့တဲ့ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃ အသင်းနဲ့ ဗိုလ်လုပွဲအဖြစ် ယှဉ်ပြိုင် ရမှာဖြစ်ပေမယ့် ဒီတစ်ကြိမ် တွေ့ဆုံမှုက မလွယ်ကူဘူးဆိုတာ ပရိသတ်တွေ အများအပြားက လက်ခံခဲ့ကြပါ တယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲမှာ သြစတြေးလျ ယူ-၂၃ အသင်းကို ၁ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့်ခဲ့ပေမယ့် တစ်သင်းလုံး ဟာ ရာနှုန်းပြည့် အားထုတ်ခဲ့ကြပြီး ဒိုင်လူကြီးရဲ့ ပွဲသိမ်းခရာ မမှုတ်မီအချိန်ထိ အရာအားလုံးပေး ကစားခဲ့ကြတာ ပါ။ 

မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်း ကစားသမားကို တွေ့ရစဉ် 

မြန်မာအသင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲမှာ အရေးနိမ့်ခဲ့ပေမယ့် ပရိသတ်တွေကတော့ သူတို့ကို ချန်ပီယံအသင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး ဂုဏ်ပြုမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

ဒီပြိုင်ပွဲမှာ မြန်မာအသင်း တိုက်စစ်မှူး ဝင်းသိင်္ဂီထွန်းဟာ သွင်းဂိုး ၇ ဂိုးအထိ သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာကြောင့် ဂိုးသွင်း အများဆုံးဆုကို ရရှိခဲ့ပြီး ပြိုင်ပွဲတစ်လျှောက် မြန်မာအသင်းရဲ့ ဂိုးပေါက်ကို အကောင်းဆုံး ကာကွယ်နိုင်ခဲ့တဲ့ ဂိုးသမား မျိုးမြမြငြိမ်းက အကောင်းဆုံး ဂိုးသမားဆုကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။ 

ချန်ပီယံဆု မရယူနိုင်တာကလွဲပြီး ဒီပြိုင်ပွဲဟာ မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်းအတွက် ကျေနပ်စရာ ကောင်းခဲ့တယ်လို့ ပြောရမှာပါ။ 

မြန်မာအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ အာရှဖလား ခြေစစ်ပွဲ မအောင်မြင်ခဲ့တာကြောင့် စိတ်ထိခိုက်မှုတွေနဲ့ စိတ်ဒဏ်ရာတွေ ရခဲ့ပေမယ့် သူတို့အကောင်းဆုံး ပြန်လုပ်ပြမယ်ဆိုပြီး စိတ်ပိုင်းဖြတ်ခဲ့တာကြောင့်လည်း အာဆီယံချန်ပီယံရှစ် ပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်လုပွဲအထိ ရောက်ရှိခဲ့တာလို့ အသင်းခေါင်းဆောင် ခင်မာလာထွန်းက ပြောခဲ့ပါတယ်။

အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ အပြီးမှာ မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်းကို နောက်ထပ် ဆီးကြိုနေတဲ့ ပြိုင်ပွဲကတော့ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကျင်းပမယ့် ဆီးဂိမ်းစ်ပြိုင်ပွဲပါ။ 

နောက်ဆုံးယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တဲ့ ဆီးဂိမ်းစ်ပြိုင်ပွဲတုန်းက ငွေတံဆိပ်နဲ့ ကျေနပ်ခဲ့ရတာကြောင့် မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်း အနေနဲ့ လာမယ့် ဆီးဂိမ်းစ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရွှေတံဆိပ်ရအောင် လုပ်ဆောင်ပြနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါ တယ်။