CNI International Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၇

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် ဝန်ကြီးချုပ် ရှိတ်ဟာဆီနာ (Sheikh Hasina) ကို ရာထူးမှ ပြုတ်ကျစေခဲ့သည့် ဆူပူအုံကြွ မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး တစ်နှစ်ခွဲခန့်အကြာ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၂ ရက်နေ့၌ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားပြီး နိုင်ငံရေး ပြန်လည် တည်ငြိမ်လာလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားကြသည်။

သို့သော် ၂၀၂၄ ခုနှစ်က ဟာဆီနာ အစိုးရအဖွဲ့ကို ဖြုတ်ချခဲ့သည့် ကျောင်းသားများ ဦးဆောင်သော ဆန္ဒပြမှုများ အတွင်း ထင်ရှားသည့် ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် အသက် ၃၂ နှစ်အရွယ် ရှာရစ်ဖ် အော့စ်မန် ဟာဒီ (Sharif Osman Hadi) သည် ဒါကာမြို့တော်တွင် လုပ်ကြံ သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရပြီးနောက် တင်းမာမှုများ ပြန်လည်မြင့်တက် လာခဲ့သည်။

ဟာဒီသည် ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်က ဒါကာမြို့တော်တွင် သေနတ်သမားများ၏ ပစ်ခတ်မှုကို ခံခဲ့ရပြီးနောက် စင်္ကာပူ နိုင်ငံရှိ ဆေးရုံတွင် ဆေးဝါးကုသမှုခံယူရင်း ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်၌ ဒဏ်ရာများဖြင့် ကွယ်လွန်သွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းသည် ဆူပူအုံကြွမှုများ မကြာခဏ ဖြစ်ပွားခဲ့သဖြင့် ယခုအကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲတွင်လည်း ထိုဖြစ်စဉ်များသည် ထူးမခြားနားပင် ဖြစ်လာလိမ့်မည်။

အစ္စလာမ်မစ်နိုင်ငံရေး အုပ်စုများ၏ အသံများသည် ပိုမိုကျယ်လောင်လာပြီး အိန္ဒိယဆန့်ကျင်ရေး လှိုင်းလုံးသည် လည်း ပိုမိုအားကောင်းလာခဲ့သဖြင့် လက်ရှိတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ အခြေအနေအပေါ် စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက် စေခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ တင်းမာမှုမှ ထွက်ပေါ်လာမည့် ရလဒ်များသည် ဒေသတစ်ခုလုံးကို ရိုက်ခတ်သွားစေနိုင်ပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့်အိန္ဒိယ ဆက်ဆံရေး သာမကဘဲ တောင်အာရှ၏ ကျယ်ပြန့်သည့် ပထဝီနိုင်ငံရေး အခြေအနေ၊ တရုတ်နှင့် ဆက်ဆံရေးတို့ကိုပါ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီနဲ့ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှိတ်ဟာစီနာကိုတွေ့ရစဉ်

အိန္ဒိယ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဆက်ဆံရေးကို လှစ်ဟပြနေသည့် အကျပ်အတည်း
****************************************************************
ဟာစီနာ အစိုးရအဖွဲ့ ပြုတ်ကျခဲ့ပြီးနောက် အိန္ဒိယနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ ဆက်ဆံရေးသည် အကြီးမားဆုံး စိန်ခေါ်မှု တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ ၅ ရက်က ဟာဆီနာသည် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ခဲ့ပြီး အိန္ဒိယသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင် သွားခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးမှာ သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။

ဟာဆီနာသည် ဆန္ဒပြမှုများအတွင်း လူပေါင်းများစွာ သေဆုံးခဲ့သည့် အင်အားသုံး ဖြိုခွင်းမှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး နိုဝင်ဘာလက သေဒဏ် ချမှတ်ခံခဲ့ရသည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ လွှဲပြောင်း ပို့ဆောင်ခံရနိုင်ခြေမရှိပေ။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရကမူ ဟာဆီနာကို လွှဲပြောင်းအပ်နှံရန် အိန္ဒိယကို တောင်းဆိုထားသော်လည်း အိန္ဒိယက တုန့်ပြန်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

ထိုအခြေအနေကို ပိုမိုဆိုးရွားစေခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်မှာ ဒေါသထွက်နေသည့် လူအုပ်ကြီးသည် ဟာဒီ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ် ခံရမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အိန္ဒိယအပေါ် အပြစ်ပုံချခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဟာဒီ သေဆုံးခဲ့ပြီးနောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ဆူပူအုံကြွမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ဒေါသထွက်နေသည့် လူအုပ်ကြီးက အိန္ဒိယလိုလားသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သော သတင်းစာတိုက်များကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ကြသည်။

ဟိန္ဒိူအမျိုးသားတစ်ဦးသည် အုပ်စုလိုက် ဝိုင်းဝန်း သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ရက်တွင် နောက်ထပ် ထင်ရှားသည့် ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် တစ်ဦးဖြစ်သည့် မိုတာလက် ဆစ်ဒါး (Motaleb Sikder) သည် ဦးခေါင်းကို သေနတ်ထိမှန်ခဲ့သည်။

သို့သော် အိန္ဒိယနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကြား တင်းမာမှုများသည် လွန်လေသော နှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက ရှိခဲ့သည်။ 

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ လွတ်လပ်ရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး နှစ်နိုင်ငံစလုံးက တစ်နိုင်ငံ၏ အခန်းကဏ္ဍကို လျှော့ချပြောဆိုခဲ့ ကြသည်။

အိန္ဒိယကမူ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သည် ကျေးဇူးမသိတတ်ကြောင်း ယူဆထားပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကလည်း အိန္ဒိယ၏ မတူသလို၊ မတန်သလို ဆက်ဆံမှုကို မကျေနပ်ခဲ့ပေ။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်အတွင်း အိန္ဒိယသည် တရားမဝင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ရွှေ့ပြောင်းများကို အတင်းအကျပ် နေရပ်ပြန်ပို့ခဲ့ သည်။ ဝေဖန်ရေးသမားများကမူ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ရွှေ့ပြောင်းများအား နေရပ်ပြန်ပို့သည့် အိန္ဒိယ၏ လုပ်ဆောင် ချက်သည် တရားရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ အားနည်းနေကြောင်း ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။

ဟာဆီနာနှင့် ၎င်း၏ Awami League ပါတီတို့ ဖြုတ်ချခံခဲ့ရပြီး ကတည်းက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံရေးသမား အချို့သည် အိန္ဒိယဆန့်ကျင်ရေး မှတ်ချက်များကို အရှိန်မြှင့် ပြောဆိုလာခဲ့ကြသည်။

ထို့ပြင် အိန္ဒိယနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့သည် သံတမန်ရေးအရ အဖုအထစ်ဖြစ်စေသည့် မှတ်ချက်များကို ပြောခဲ့ပြီး ဘာသာရေး အငြင်းပွားမှုများလည်း ယှက်နွယ်လာခဲ့သည်။

အကြီးဆုံးသားဖြစ်သူ တာရစ် ရာမန်ကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်နှင့် ပါကစ္စတန်တို့၏ အခန်းကဏ္ဍ
*************************************
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သည် အိန္ဒိယနှင့် ဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်နေချိန်က တရုတ်၊ ပါကစ္စတန်တို့နှင့် ဆက်ဆံရေးကို အဆင်မပြေသည့် ပုံစံမျိုးကို ပြသခဲ့သည်။

ထိုအချက်ကြောင့် အိန္ဒိယသည် ဟာဆီနာနှင့် Awami League ကို ဆယ်စုနှစ်နှင့်ချီ ထောက်ခံခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။

သို့သော် လက်ရှိ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ယာယီအစိုးရအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် မိုဟာမက် ယူနွတ် (Muhammad Yunus) သည် မတ်လအတွင်းက တရုတ်သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး ထိုခရီးစဉ်သည် ဟာဆီနာ အစိုးရအလွန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် တရုတ် ကြား ဆက်ဆံရေးကို ပြန်လည်ချိန်ညှိခြင်းဖြစ်ကြောင်း ယူဆခံခဲ့ရသည်။

ယူနွတ်၏ တရုတ်ခရီးစဉ်အတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ အကြီးဆုံး ကုန်သွယ်ဘက်ဖြစ်သည့် တရုတ်သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၁ ဘီလျံ တန်ဖိုးရှိသည့် ချေးငွေများ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် ထောက်ပံ့မှုများ ပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဇွန်လတွင် တရုတ်နိုင်ငံ ကူမင်း (Kunming) မြို့တွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး များသည် တရုတ် ဒုတိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနှင့် တွေ့ဆုံပြီး သုံးပွင့်ဆိုင် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ယခင် ဟာဆီနာနှင့် Awami League ပါတီတို့က ဦးဆောင်ခဲ့သည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရနှင့် လက်ရှိ ယူနွတ် ဦးဆောင်သည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရအဖွဲ့ကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါက ယူနွတ်အစိုးရအဖွဲ့သည် အိန္ဒိယ၏ ရန်ဘက် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံနှင့် ဆက်ဆံရေး ပိုမိုနီးစပ်လာခဲ့သည်။

နိုဝင်ဘာလကလည်း ပါကစ္စတန် ရေတပ် သင်္ဘောတစ်စင်းသည် ၄ ရက်ကြာ ချစ်ကြည်ရေး ခရီးစဉ်အဖြစ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ ချက်တိုဂရမ် (Chattogram) မြို့၏ ကမ်းလွန်ရေပြင်တွင် ကျောက်ချရပ်နားခဲ့သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအဖြစ် လွတ်လပ်ရေး မရမီက အရှေ့ပါကစ္စတန်ဟု လူသိများခဲ့သည့် ဒေသကို ပါကစ္စတန်စစ်တပ်က လာရောက်ခဲ့သည့် ၁၉၇၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံး ပါကစ္စတန်ရေတပ်သင်္ဘော လာရောက်မှုဖြစ်သည်။

ဟာဆီနာသည် အစ္စလာမ်အစွန်းရောက်မှုကို ဘေးချိတ်ပြီး ရန်လိုသည့် ပတ်ဝန်းကျင်တွင် တည်ငြိမ်စွာ ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းခဲ့ကာ စစ်ဘက်-အရပ်ဘက် ဟန်ချက်ညီမှုကို ထိန်းသိမ်းခဲ့ကာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို စီးပွားရေး၊ ပထဝီ နိုင်ငံရေး အခြေအနေတို့တွင် ခန့်မှန်းနိုင်သည့် အနေအထားမျိုး ဖန်တီးနိုင်ခဲ့သည်။

သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် ဘာသာရေး မနွယ်သည့် အသိုင်းအဝိုင်းများနှင့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ရှေးရိုးစွဲဝါဒီများကြား၊ အရပ်ဘက်နိုင်ငံတော်နှင့် စစ်တပ်၊ လုံခြုံရေး အေဂျင်စီများကြားတွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ ဖိနှိပ်ခံခဲ့ရသော မကျေနပ် ချက်များနှင့် ပြည်တွင်း တင်းမာမှုများသည် ကြီးထွားလာခဲ့သည်။

ယခုအခါ Awami League ကို ဖြုတ်ချလိုက်ခြင်းကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အမျိုးသားရေးပါတီ (BNP) သည် ဖေဖော်ဝါရီ ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် အစိုးရဖွဲ့ရန်နှင့် ဦးဆောင်ရန် မဲရလဒ် အလုံအလောက်ဖြင့် အနိုင်ရမည်ဟု မျှော်လင့်ထားသည်။

BNP ခေါင်းဆောင်ဟောင်း ခါလီဒါ ဇီယာ (Khaleda Zia) ၏ အကြီးဆုံးသားဖြစ်သူ တာရစ် ရာမန် (Tarique Rahman) သည် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟု ထင်ကြေးပေးခံထားရသည်။

တစ်ချိန်က ဟာဆီနာ အစိုးရအဖွဲ့၏ ပိတ်ပင်ခြင်း ခံခဲ့ရသည့် သဘောထား တင်းမာသော ဘာသာရေးပါတီဖြစ် သည့် Jamaat-e-Islami Bangladesh (JIB) သည် ဟာဆီနာ ပြုတ်ကျခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း အင်အားကြီးထွားလာ ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် JIB ပါတီသည် BNP ပါတီ၏ စိန်ခေါ်မှု ဖြစ်လာနိုင်သည်။

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ယူနွတ်ကို တွေ့ရစဉ်

ရွေးချယ်ခွင့် နည်းပါးခြင်း
**********************
အိန္ဒိယရော ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံပါ ပထဝီနိုင်ငံရေး၏ လက်ရှိ အမှန်တရားဖြစ်သည့် တည်ငြိမ်သည့် အိမ်နီးချင်း ဆက်ဆံရေးကို ထူထောင်ရန် လိုအပ်သော အချက်အောက်မှ ရှောင်လွှဲပြေးနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသည် အိမ်နီးချင်း မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ထိစပ်နေသော ၂၇၁ ကီလိုမီတာ နယ်စပ်ဒေသမှလွဲပြီး ကျန်သည့် ၄,၀၀၀ ကီလိုမီတာရှည်လျားသော နယ်စပ်တစ်လျှောက်လုံးတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ဝန်းရံခြင်းကို ခံထားရသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အရှေ့မြောက်ပိုင်းဒေသသည် မြို့တော်နယူးဒေလီနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအရရော ပထဝီဝင်အရပါ အလှမ်းကွာဝေးနေပြီး မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ အဖွဲ့အစည်းများ၏ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို ခံရနိုင်ခြေရှိသည့်အပြင် တရုတ်နိုင်ငံကလည်း အိန္ဒိယအရှေ့မြောက်ပိုင်းရှိ အချို့နယ်မြေ အစိတ်အပိုင်းများကို ၎င်းတို့ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း အခိုင်အမာ ပြောဆိုထားသည်။

အိန္ဒိယအတွက် စိန်ခေါ်မှုမှာ ၎င်း၏ အရှေ့မြောက်ပိုင်းဒေသကို အရှေ့တောင်အာရှ ကုန်းတွင်းပိုင်းသို့ ဆက်သွယ် ပေးမည့် လမ်းကြောင်းတစ်ခုအဖြစ် ဖော်ဆောင်နိုင်ရန်အတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်မှုသည် မရှိမဖြစ် အခန်းကဏ္ဍတွင် ပါဝင်နေသည်။

အကယ်၍ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ မတည်မငြိမ်ဖြစ်ပါက လက်နက်ကိုင် သောင်းကျန်းမှုများသည် နယ်စပ်များကို ကျော်ဖြတ် ပျံ့နှံ့သွားမည်ဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယအရှေ့မြောက်ပိုင်းရှိ ခွဲထွက်ရေးသမားများကို ခိုလှုံခွင့် ရရှိစေလိမ့်မည် ဖြစ်ကြောင်း အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် National Citizen Party (NCP) ၏ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံရေးသမား ဟတ်စနတ် အဗ္ဗဒူလာ (Hasnat Abdullah) က ပြီးခဲ့သည့်အပတ်က ဒါကာမြို့တွင် ပြုလုပ်သော လူထုစည်းဝေးပွဲတစ်ခု၌ သတိပေးခဲ့သည်။

၎င်း၏ ပြောကြားချက်သည် အိန္ဒိယအစိုးရအတွက် စိတ်အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေခဲ့သည်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် အိန္ဒိယ ကြား ဆက်ဆံရေး ပျက်ပြားသွားခြင်းကို တရုတ်နှင့် ပါကစ္စတန်တို့က အခွင့်ကောင်းယူ အသုံးချသွားမည်ကို အိန္ဒိယကျွမ်းကျင်သူများက စိုးရိမ်နေကြသည်။

လက်ရှိအချိန်တွင် အိန္ဒိယ၏ တုန့်ပြန်မှုသည် ဥပဒေကြောင်းအရ ခိုင်မာပြီး မဟာဗျူဟာမြောက် အမြော်အမြင် ရှိရှိဖြင့် စနစ်တကျ ချိန်ဆထားသည့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုအပေါ် အခြေခံရမည်ဟု ထိုင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် အမေရိကန်ဆိုင်ရာ အိန္ဒိယသံအမတ်ဟောင်းဖြစ်ပြီး လက်ရှိ အိန္ဒိယအထက်လွှတ်တော်အမတ် ဟာ့ရှ် ဗာဒန် ရှရင်ဂလာ (Harsh Vardhan Shringla) က ဒေလီအခြေစိုက် သတင်းစာတစ်စောင်တွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

"နောက်ဆုံးမှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲပြီးသွားရင် အိန္ဒိယအနေနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ ဘယ်အစိုးရတက်တက် ဆွေးနွေး ရမှာပဲ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အိန္ဒိယဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ဦးတည်ချက်မဲ့အောင် ပစ်ထားလို့မရသလို တရုတ်ဘက် ကို အပြီးအပိုင် ပါသွားအောင်လည်း အဖြစ်မခံနိုင်လို့ပဲ" ဟု ဝါရှင်တန်ရှိ Hudson Institute မှ အိန္ဒိယနှင့် တောင်အာရှရေးရာ အကြီးတန်းသုတေသနပညာရှင် ဒေါက်တာ အပါနာ ပန်ဒီ (Dr Aparna Pande) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၌ ရွေးကောက်ပွဲ အကြိုကာလတွင် အကြမ်းဖက်မှုများ ပိုမိုဆိုးရွားလာနိုင်ခြေ ရှိနေသည်။

သို့သော် ဤအကျပ်အတည်းသည် ပိုမိုထိခိုက်လွယ်လာသော ဒေသတွင်း အခြေအနေများအတွက် သင်ခန်းစာကြီး တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီ လများအတွင်း အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများအကြား နယ်စပ်ပဋိပက္ခနှစ်ခု (အိန္ဒိယ-ပါကစ္စတန် ၊ ထိုင်း-ကမ္ဘောဒီးယား) ပေါ်ပေါက်ခဲ့သလို မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း ကာလရှည် ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားနေသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှု အန္တရာယ်သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ပြည်သူများအတွက် သာမက ဒေသ တစ်ခုလုံး အတွက်ပါ လျှော့တွက်၍ မရနိုင်သော အန္တရာယ်တစ်ခုဖြစ်ပေသည်။

Source: CAN

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၆

ဒီရာသီမှာ အကောင်းဆုံးပုံစံ ပြသနေတဲ့ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ခရစ္စမတ်နေ့မှာ ပရီးမီးယားလိဂ်ရဲ့ ထိပ်ဆုံး နေရာ ရပ်တည်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ခရစ္စမတ်နေ့မှာ ပရီးမီးယားလိဂ် ထိပ်ဆုံးနေရာ ရပ်တည်တာက အခြားအသင်းတွေအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ အရာ ဖြစ်နိုင်ပေမယ့် အာဆင်နယ်အသင်းအတွက်တော့ ကောင်းမွန်တဲ့အရာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ အချက်အလက်တွေက ဖော်ပြနေပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ခရစ္စမတ်နေ့မှာ ပရီးမီးယားလိဂ် ထိပ်ဆုံးနေရာ ရပ်တည်ခဲ့တဲ့ ရာသီတိုင်း ရာသီကုန်ချိန် မှာ အမှတ်ပေးဖလားနဲ့ ဝေးကွာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ခေတ်မှာ ဒီရာသီ အပါအဝင် ခရစ္စမတ်နေ့မှာ ပရီးမီးယားလိဂ် ထိပ်ဆုံး နေရာ ရပ်တည်မှု ၅ ကြိမ်အထိ ရှိခဲ့ပါတယ်။ 

ပထမဆုံးအနေနဲ့ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ၂၀၀၂-၀၃ ရာသီခရစ္စမတ်နေ့မှာ ယူနိုက်တက်အသင်းကို ရမှတ် အများ အပြား အသာရကာ ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် ရာသီကုန်ချိန်မှာ ယူနိုက်တက်အသင်းက ချန်ပီယံဖြစ်ခဲ့ပြီး သူတို့က အဆင့် ၂ နေရာနဲ့ အဆုံးသတ်ခဲ့ရပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်း အောင်ပွဲခံနေကြစဉ်

၂၀၀၇-၀၈ ရာသီမှာလည်း အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ခရစ္စမတ်နေ့မှာ ထိပ်ဆုံးနေရာ ရပ်တည်ခဲ့ပေမယ့် ရာသီ ကုန်ချိန်မှာ ယူနိုက်တက်အသင်းကပဲ ချန်ပီယံဆုကို ရရှိသွားခဲ့ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ၂၀၀၇-၀၈ ရာသီမှာ အဆင့် ၃ သာရရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

၂၀၂၂-၂၃ နဲ့ ၂၀၂၃-၂၄ ရာသီတွေမှာလည်း အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ခရစ္စမတ်နေ့မှာ ပရီးမီးယားလိဂ် အမှတ်ပေး ဇယားကို ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့တာကို သူတို့ပရိသတ်တွေ မေ့နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီရာသီတွေရဲ့ ရာသီကုန်ချိန်မှာ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ အဆင့် ၂ နေရာနဲ့ ရာသီ အဆုံးသတ်ခဲ့ရတာပါ။ 

အချက်အလက်တွေဖော်ပြတဲ့ Opta က အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ရက်မှာ ပရီးမီးယားလိဂ်ကို ဦးဆောင်တဲ့ နောက်ဆုံး ၇ ကြိမ်စလုံး ဆုဖလားရယူနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိဘူးလို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ 

ခရစ္စမတ်နေ့မှာ ဦးဆောင်ပြီးနောက် ထိပ်တန်းလိဂ်ဖလားကို အာဆင်နယ်အသင်း နောက်ဆုံးအကြိမ် ရယူနိုင် ခဲ့တာက ၁၉၄၇-၄၈ ရာသီကဖြစ်လို့ နှစ်ပေါင်းများစွာ ဝေးကွာနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

 အာဆင်နယ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

အာဆင်နယ်အသင်းနည်းပြ အာတီတာကတော့ ပရီးမီးယားလိဂ်ဟာ အလွန်ခက်ခဲတဲ့အတွက် ခက်ခဲတဲ့နေရာတွေ ကိုသွားပြီး ခက်ခဲတဲ့ အချိန်တွေရှိမှာ ဖြစ်ပေမယ့် သူ့ကို ယုံကြည်မှုရှိစေတာက စွမ်းဆောင်ရည်အဆင့်နဲ့ တည်ငြိမ် မှုတို့ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာမှာ အာဆင်နယ်အသင်းကို စတင်ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ နည်းပြအာတီတာဟာ ၂၀၂၀ ခုနှစ် FA ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ အသင်းကို ချန်ပီယံဖြစ်အောင် စွမ်းဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဒီနောက်ပိုင်းမှာ ဆုဖလားတွေနဲ့ ဝေးကွာနေတာ ၅ နှစ်ကြာပြီဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီရာသီမှာ ဆုဖလား လက်မဲ့ဖြစ်မှုကို အဆုံးသတ်ချင်နေတာပါ။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အကောင်းဆုံးပုံစံကို ပိုင်ဆိုင်ထားတာကြောင့် ခရစ္စမတ်ကျိန်စာကို ကျော်လွှားပြီး ဆုဖလားတွေကို ရာသီကုန်ချိန်မှာ ကိုင်မြှောက်နိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉

ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်က အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည်  ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် အနူတင် ချန်ဗီရာကူလ် (Anutin Charnvirakul) နှင့် ဖုန်းပြောဆိုချိန်က ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယား ပဋိပက္ခနှင့်ပတ်သက်ပြီး “လမ်းဘေးမတော်တဆမှု” ဟု သုံးနှုန်းပြောဆိုခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် နိုဝင်ဘာ ၁၀ ရက်က ထိုင်းပြည်သူများကို ဒေါသထွက် နာကျင်စေခဲ့သည့် ထိုင်းနယ်စပ်အနီးရှိ Huay Santamaria အရပ်တွင် မြေမြှုပ်မိုင်း ပေါက်ကွဲမှုကို ရည်ညွှန်းပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ထိုင်းနိုင်ငံအတွက်မူ မြေမြှုပ်မိုင်းကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရသူများသည် စစ်သားများ ဖြစ်သည်ဆိုသည့် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်ထက် ပိုသည်။

၎င်းတို့သည် တစ်စုံတစ်ဦး၏ သား၊ တစ်စုံတစ်ဦး၏ ခင်ပွန်း သို့မဟုတ် တစ်စုံတစ်ဦး၏ ဖခင်ဖြစ်သည်။

ပိုအရေးကြီးသည့် အချက်မှာ ၎င်းတို့သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နယ်စပ်ကို ကာကွယ်ရင်း ဒဏ်ရာရခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် ရှေ့မှာ ထိုင်း-ကမ္ဘောဒီးယား အပစ်ရပ် သဘောတူညီမှု ယူကြစဉ်

ထို့ကြောင့် ထရမ့်၏ အသုံးအနှုန်းဖြစ်သည့် လမ်းဘေး မတော်တဆမှုဆိုသည့် ပြောကြားချက်သည် မှားယွင်း နေသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် မြေမြှုပ်မိုင်းများသည် သူ့အလိုလို ပေါက်ကွဲခြင်းမရှိပေ။

အထက်ဖော်ပြပါ ဖြစ်စဉ်တွင် ကမ္ဘောဒီးယား စစ်သားများက လူများကို ထိခိုက်စေရန် သို့မဟုတ် သေဆုံးစေရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် မြေမြှုပ်မိုင်းများကို ထောင်ခဲ့ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်သည် ပထမဆုံးအကြိမ်လည်း မဟုတ်ပေ။

ယခင်က နယ်စပ်ဒေသတစ်လျှောက် မြေမြှုပ်မိုင်း ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်စဉ် ၇ ကြိမ်ခန့် ရှိခဲ့သည်ဟု ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး စီဟဆက် ဖူအန်ကက်ကော (Sihasak Phuangketkeow) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ မြေမြှုပ်မိုင်းများ ပေါက်ကွဲသည့် အကြိမ်တိုင်းတွင် ထိုင်းက ကမ္ဘောဒီးယားကို မြေမြှုပ်မိုင်းများ ဖယ်ရှား ပေးရန် တိုက်တွန်းခဲ့ဖူးသည်။ သို့သော် အခြေအနေမှာ ထူးခြားမလာခဲ့ပေ။

အမှန်တရားကို ပြောရမည်ဆိုပါက ထိုဖြစ်စဉ်များကို မတော်တဆမှုဟု ခေါ်ဆိုခြင်းသည် မိုင်းများကို ရည်ရွယ် ချက်ရှိရှိ ထောင်ထားသည်ဆိုသည့် အချက်ကို မျက်ကွယ်ပြုရာ ရောက်နေသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံက ထိုမြေမြှုပ်မိုင်းများ အန္တရာယ်ကို ကြိမ်ဖန်များစွာ သတိပေးခဲ့သော်လည်း ကမ္ဘောဒီးယားက အရေးတယူ ဖြေရှင်းခြင်းမရှိပေ။

ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားသည် အောက်တိုဘာ ၂၆ ရက်က မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလာလမ်ပူ (Kuala Lumpur) မြို့တော်တွင် နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်၌ မြေမြှုပ်မိုင်းများ ရှင်းလင်းရေးကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ပူးတွဲကြေညာချက်၌ သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့သည်။

ထိုသဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးပွဲကို အမေရိကန်သမ္မတ ထရမ့်နှင့် မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim) တို့က ပူးတွဲတက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် လက်တွေ့တွင် မည်သည့် တိုးတက်မှုမှ ဖြစ်ထွန်းမလာခဲ့ပေ။

ထရမ့်၏ မှတ်ချက်စကားသည် အဆပေါင်းသန်းချီ ပိုမိုနာကျင်စေရသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထိုမှတ်ချက်စကားသည် အမေရိကန်ထံမှ ထွက်လာခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

ထိုင်းနှင့် အမေရိကန်သည် နှစ်ပေါင်း ၁၉၀ ကျော်ကြာ မိတ်ဆွေများဖြစ်ခဲ့သည့် အချက်ကို မေ့လျှော့ထား၍ မရပေ။

ထိုင်းသည် ၁၈၃၃ ခုနှစ်က အမေရိကန်နှင့် ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ခဲ့သည့် ပထမဆုံး အာရှနိုင်ငံဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၊ မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါတို့ ရှေ့မှာ ထိုင်း-ကမ္ဘောဒီးယား အပစ်ရပ် သဘောတူညီကြစဉ်

ထိုင်းနှင့် အမေရိကန်သည် အတူတကွ တိုက်ပွဲဝင်ခြင်း၊ စစ်သားများကို ပူးတွဲလေ့ကျင့်ခြင်းနှင့် တစ်ဦးအပေါ် တစ်ဦး ယုံကြည်မှုများ ရှိခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထိုင်းနှင့် အမေရိကန်သည် နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း မဟာမိတ်များ၊ မိတ်ဖက်များနှင့်အတူ ဒေသတွင်း ပူးတွဲ စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း ၄၀ ကျော် ကာလအတွင်း ထိုင်းနှင့် အမေရိကန်သည် ဒေသတွင်း အကြီးဆုံး စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုကို ပူးတွဲပြုလုပ်ခဲ့သည်။

မိတ်ဆွေများအဖြစ် အမေရိကန်သမ္မတသည် ဆုံးဖြတ်ချက် တစ်စုံတစ်ရာ မချမှတ်မီ နှစ်ဖက်စလုံးမှ အသံများကို နားထောင်သင့်သည်။

ထိုင်းလူမျိုး အများစုကမူ ထရမ့်သည် ကမ္ဘောဒီးယား၏ အသံကိုသာ နားထောင်ခဲ့ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံဘက်မှ အသံကို နားထောင်ခဲ့ခြင်းမရှိကြောင်း ခံစားနေရသည်။

ထရမ့်သည် ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယား ခေါင်းဆောင်များကို ဖုန်းဆက်သွယ် ပြောဆိုခြင်းမပြုမီ နောက်ဆုံးရ အခြေအနေများကို သိရှိနိုင်ရန် ဘန်ကောက် (Bangkok) နှင့် ဖနွမ်ပင် (Phnom Penh) မြို့တော်များသို့ ထိပ်သီး အမေရိကန်ထိပ်သီးအရာရှိတစ်ဦးကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။

ထိုင်းသည် နယ်စပ်လုံခြုံရေး၊ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး၊ နှစ်နိုင်ငံ စစ်ဘက်ခေါင်းဆောင်များ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးကို အဖြေရှာရေးတို့ကို လိုလားကြောင်း အနူတင်နှင့် သီဟဆက်တို့က ထပ်တလဲလဲ ပြောကြားခဲ့ သည်။

သို့သော် ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရန် အမှန်တရားအပေါ် အခြေခံရန်လိုအပ်ပြီး မြေပြင်တွင် ဖြစ်ပျက်နေသည့် အခြေအနေ များကို မျက်ကွယ်ပြု၍ မရနိုင်ပေ။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းလူမျိုးများက ဖြေဆိုရခက်ခဲသည့် မေးခွန်းများကို မေးလာကြပြီဖြစ်သည်။

ထိုမေးခွန်းများမှာ အမေရိကန်သည် ထိုင်းနိုင်ငံကို တန်းတူညီမျှ မိတ်ဖက်တစ်ဦးအဖြစ် လေးစားဆဲ ရှိ၊ မရှိ ဖြစ်သည်။ 

အာရှတွင်  အမေရိကန်၏ သက်တမ်းအရှည်ဆုံးနှင့် အကြီးမြတ်ဆုံး မဟာမိတ်ဖြစ်သည့် ထိုင်းသည် အမေရိကန် အတွက် အရေး ပါ၊မပါနှင့် ထိုင်းသည် အလွယ်တကူ မေ့လျော့ခံရဖွယ် ရှိ၊မရှိ အစရှိသည့် မေးခွန်းများဖြစ်သည်။

ထိုမေးခွန်းများသည် စိတ်ပျက်မှုများကြောင့် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ပြီး အမုန်းတရားအပေါ် အခြေခံပြီး ထွက်ပေါ် လာသည့် မေးခွန်းများ မဟုတ်ပေ။

အမေရိကန်အနေဖြင့် တင်းမာမှုများ မြင့်တက်သည့် အကြောင်းရင်းများကို ပွင့်လင်းသည့် စိတ်သဘောထားဖြင့် လေ့လာသုံးသပ်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။

ထရမ့် အနေဖြင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အထင်ရှားဆုံး ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်သူ ဖြစ်ချင်မည်ဆိုပါက အသံများကို ပိုမိုနားထောင်ရမည်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်အနေဖြင့် မြေပြင်တွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် အမှန်တရားကို သိရှိရန် အလွန်အရေးကြီးသည်။

ထို့ကြောင့်  မကြာသေးခင်က ပြောကြားခဲ့သည့် မှတ်ချက်ကဲ့သို့ ထရမ့်၏ အလွယ်တကူပြောကြားသည့် စကားလုံးများသည် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးများကို အဖုအထစ်သာ ဖြစ်လာစေနိုင်မည်ဖြစ်ပေသည်။

Source: Thai PBS World

CNI Sport Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

မြန်မာ့ဘောလုံးလောကရဲ့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်ထဲ ဖြတ်သန်းခဲ့တဲ့ နိုင်ငံအသင်းတွေရဲ့ ရလဒ်တွေကို ကြည့်ရမယ်ဆိုရင် အောင်မြင်မှုက ရှားပါးခဲ့ပြီး ရှုံးနိမ့်မှုတွေနဲ့ ငိုကြွေးခဲ့ရတာတွေက ပိုပြီးများခဲ့တာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ 

၂၀၂၅ ခုနှစ်ထဲမှာ မြန်မာ့လက်ရွေးစင် သက်တမ်းလိုက် အသင်းတွေနဲ့ ဖူဆယ်အသင်းတွေဟာ နိုင်ငံတကာပွဲတွေ အများအပြား ကစားခဲ့ကြပေမယ့် မြန်မာအမျိုးသမီးအသင်းရဲ့ အောင်မြင်မှု၊ ယူ-၁၇ အမျိုးသားနဲ့ အမျိုးသမီး အသင်းတွေရဲ့ အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲ အောင်မြင်တာသာ ပျော်ရွှင်ခွင့် ရခဲ့ပါတယ်။

အနီးစပ်ဆုံး ကစားခဲ့တဲ့ ထိုင်းဆီးဂိမ်းစ်မှာဆိုရင် မြန်မာ ယူ-၂၂ အသင်း၊ မြန်မာ့လက်ရွေးစင် အမျိုးသမီးအသင်း၊ အမျိုးသားနဲ့ အမျိုးသမီး ဖူဆယ်အသင်းတွေဟာ ဘာအောင်မြင်မှုမှ ရယူနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိဘဲ အိမ်ပြန်လာခဲ့ကြ ရပါတယ်။ 

မြန်မာ ယူ-၁၇ အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာအသင်းတွေဟာ ထိုင်းဆီးဂိမ်းစ်မှာ မြန်မာပရိသတ် အများအပြားရဲ့ အားပေးမှုကို ရခဲ့ကြပေမယ့် ပရိသတ် တွေကို ပျော်ရွှင်အောင် မလုပ်ပေးနိုင်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

၂၀၂၅ ခုနှစ်ထဲ ကစားခဲ့တဲ့ မြန်မာ့လက်ရွေးစင် အမျိုးသားအသင်းကြီးရဲ့ ရလဒ်တွေကို ကြည့်ရမယ်ဆိုရင် သူတို့ ဟာ အာရှဖလား ခြေစစ်ပွဲအဖွင့်ပွဲစဉ် ၂ ပွဲကို အနိုင်ရလဒ်နဲ့ စတင်ခဲ့တာကြောင့် ခြေစစ်ပွဲအောင်မြင်ဖို့ မျှော်လင့် လာခဲ့ကြပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် မြန်မာအသင်းဟာ ဆီးရီးယားအသင်းနဲ့ ကစားခဲ့တဲ့ နောက်ဆုံး ၂ ပွဲစလုံး အရေးနိမ့်ပြီး အာရှဖလား ခြေစစ်ပွဲ အောင်မြင်မယ့် မျှော်လင့်ချက်တွေကို အဆုံးသတ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပရိသတ်အားပေးမှု အခိုင်အမာ ရရှိခဲ့တဲ့ မြန်မာ့လက်ရွေးစင် အမျိုးသမီး အသင်းကြီးဟာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်ထဲ ယှဉ်ပြိုင် ခဲ့တဲ့ ပွဲတွေထဲမှာ နီပေါဖိတ်ခေါ် ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဖြစ်ခဲ့သလို အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ ဒုတိယ ရရှိခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် မြန်မာ အမျိုးသမီးအသင်းဟာ အများကြီး မျှော်လင့်ထားတဲ့ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ခြေစစ်ပွဲ မအောင်မြင် ခဲ့သလို ဆီးဂိမ်းစ်ပြိုင်ပွဲမှာ အုပ်စုအဆင့်နဲ့သာ ကျေနပ်ခဲ့ရပါတယ်။ 

မြန်မာ ယူ-၂၂ အမျိုးသားအသင်းကတော့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်ထဲ ကစားခဲ့တဲ့ ပွဲတွေမှာ တစ်ပွဲမှ နိုင်ပွဲမရခဲ့သလို ပရိသတ် တွေရဲ့ ဝေဖန်မှု အများဆုံးခံခဲ့ရတဲ့ အသင်းလို့ ပြောရမှာပါ။

မြန်မာ ယူ-၂၂ အသင်းဟာ အာဆီယံ ယူ-၂၃ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ၊ အာရှ ယူ-၂၃ ခြေစစ်ပွဲတွေမှာ အုပ်စုအဆင့်၊ ခြေစစ်ပွဲအဆင့်တွေနဲ့သာ ကျေနပ်ခဲ့ရသလို ဆီးဂိမ်းစ်ပြိုင်ပွဲမှာလည်း အုပ်စုပွဲစဉ် ၂ ပွဲစလုံးအရေးနိမ့်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

 မြန်မာအမျိုးသားအသင်းကို တွေ့ရစဉ် 

မြန်မာ ယူ-၂၀ အမျိုးသမီးအသင်းဟာ အိမ်ကွင်းမှာ ကစားခဲ့တဲ့ အာရှဖလား ခြေစစ်ပွဲမှာ အုပ်စုတွင်း တတိယ နေရာသာရခဲ့ပြီး ခြေစစ်ပွဲ အောင်မြင်ခဲ့ခြင်း မရှိတာပါ။ 

မြန်မာ ယူ-၁၇ အမျိုးသမီးအသင်းကတော့ အိမ်ကွင်းမှာ ကစားခဲ့ရတဲ့ အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲမှာ မကာအို၊ အင်ဒိုနီးရှားအသင်းတို့ကို အနိုင်ရပြီး ခြေစစ်ပွဲ အောင်မြင်ခဲ့တဲ့ အောင်မြင်မှုရရှိခဲ့ပါတယ်။ 

မြန်မာ ယူ-၁၇ အမျိုးသားအသင်းကလည်း အိမ်ကွင်းမှာ ကစားခဲ့ရတဲ့ အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲမှာ အိုမန်၊ အာဖဂန် နစ္စတန်၊ နီပေါတို့ကို အနိုင်ရပြီး ဆီးရီးယားအသင်းနဲ့ သရေကျကာ ခြေစစ်ပွဲအောင်မြင်ခဲ့ပြီး ကွင်းလုံးပြည့် လာအား ပေးခဲ့တဲ့ ပရိသတ်တွေကို ပျော်ရွှင်စေခဲ့ပါတယ်။

ဖူဆယ်အမျိုးသားအသင်းနဲ့ အမျိုးသမီးအသင်းတို့ဟာ ဆီးဂိမ်းစ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရလဒ်ဆိုးတွေနဲ့ ထွက်ခွာခဲ့ရသလို ၂၀၂၅ ခုနှစ်ထဲကစားခဲ့တဲ့ ပြိုင်ပွဲတွေမှာလည်း အောင်မြင်မှုတွေနဲ့ ဝေးကွာခဲ့ပါတယ်။ 

အဲ့ဒါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ဟာ လာမယ့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်ထဲ ယှဉ်ပြိုင်ရမယ့် နိုင်ငံတကာ ပြိုင်ပွဲတွေ အတွက် သက်တမ်းလိုက် အသင်းတွေကို ကြီးကြီးမားမား ပြောင်းလဲမှုတွေ ပြုလုပ်ရမှာဖြစ်သလို အာရှဖလား ပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ရမယ့် ယူ-၁၇ အမျိုးသားနဲ့ အမျိုးသမီးအသင်းတို့ကို အောင်မြင်မှုရနိုင်အောင် ပံ့ပိုးမှုတွေ အများ အပြား ပြုလုပ်ဖို့ လိုအပ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလက အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် တာလီဘန်တို့သည် နိုင်ငံတစ်ဝန်း ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှုကို ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ 

၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်နှင့် ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် ပိတ်ပင်ခဲ့သည့် အခြေအနေနှင့်မတူသည့် အချက်မှာ ပိုမိုတင်းကျပ်စွာ ကိုင်တွယ်ခဲ့သဖြင့် အာဖဂန်နိုင်ငံ၏ ဘိန်းစိုက်ခင်းများ ပျက်စီးသွားခဲ့သည်။

ထိုအချိန်မတိုင်မီ ၂၀၂၁ ခုနှစ်က အာဖဂန်နစ္စတန်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဘိန်းဖြူ ထုတ်လုပ်မှု စုစုပေါင်း၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ရှိခဲ့သည်။

သို့သော် အာဖဂန်၏ ဘိန်းထုတ်လုပ်မှုများ ကျဆင်းသွားချိန်တွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စျေးကွက်သည် အာဖဂန်၏ ဘိန်းဖြူနေရာ၌ အစားထိုးနိုင်မည့် အရင်းအမြစ်တစ်ခု ချက်ချင်းလိုအပ်လာခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ တပ်မတော်က အာဏာကို လွှဲပြောင်းရယူခဲ့ပြီး လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ အများအပြား ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

ထိုတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း (EAO) များသည် ဝင်ငွေလိုအပ်ပြီး ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှုကို အားပေး ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းနှင့် လာအိုနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းဒေသတို့ ထိစပ်နေသည့် ရွှေတြိဂံဒေသသည် ယခင်ကတည်းက ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဘိန်းထုတ်လုပ်မှု အများဆုံး နေရာများထဲတွင် တစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်ခဲ့သည်။

ရွှေတြိဂံဒေသ၏ အဆင်သင့်ရှိနေသည့် အခြေခံ အဆောက်အအုံနှင့် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းတို့က ဘိန်းထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်ကို အိန္ဒိယ၏ အိမ်နောက်ဖေးကွက်လပ် (အိန္ဒိယ အရှေ့မြောက်ပိုင်းဒေသ) သို့ လျင်မြန်စွာ ရောက်ရှိသွားစေခဲ့သည်။

သို့သော် အာဖဂန်နစ္စတန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲများကြောင့် အရှိန် ရလာခဲ့သည့် မူးယစ်ဆေးဝါး စျေးကွက်၌ ဘိန်းတစ်ခုတည်းသာ မဟုတ်ဘဲ နောက်ထပ် တစ်ခုလည်း ရှိနေသည်။

ထိုမူးယစ်ဆေးမှာ ဓာတုဗေဒနည်းဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည့် မက်သာဖက်တမင်း စိတ်ကြွမူးယစ်ဆေးဖြစ်သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လက NUG လက်အောက်ခံ ယင်းမာပင်ခရိုင် PDF တွေ သယ်လာတဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေ ကို ချင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့က ဟားခါးမြို့နယ်ထဲမှာ ဖမ်းမိခဲ့စဉ်

ရွှေတြိဂံဒေသတွင် ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်များကတည်းက ရှိခဲ့သည့် မက်သာဖက်တမင်း စျေးကွက်သည် ကမ္ဘာပေါ်၌ အကြီးဆုံးစျေးကွက်အဖြစ် ကျယ်ပြန့်လာခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်များနှင့် ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်များက မူးယစ်ဆေးဝါး နှိမ်နင်းမှုများကို အရှိန်မြှင့်တင် ခဲ့ချိန်က မူးယစ်ဆေးဝါးဂိုဏ်းများသည် ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းများကို မြန်မာနိုင်ငံ ရှမ်းပြည်နယ်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ကြ သည်။

“ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော်(UWSA)ကဲ့သို့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များသည် ဘိန်းဖြူ စီးပွားရေးတွင် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ ပါဝင်ခဲ့ပြီး ဓာတုဗေဒနည်းဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည့် မူးယစ်ဆေးဝါးများကို ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်း တစ်ခုအဖြစ် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

ဓာတုဗေဒနည်းဖြင့် ပြုလုပ်သည့် မူးယစ်ဆေးဝါးများကို ထုတ်လုပ်ခြင်းသည် ဘိန်းစိုက်ခင်းများကဲ့သို့ မြေနေရာ များ မလိုအပ်ဘဲ တစ်နှစ်ပတ်လုံး ထုတ်လုပ်နိုင်သဖြင့် အမြတ်အစွန်းလည်း ပိုမိုများပြားသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် မက်သာဖက်တမင်း ထုတ်လုပ်မှုသည် ပိုမိုမြင့်တက်လာခဲ့သည်။ 

အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားများ တုံ့ဆိုင်းမှု၊ အဂတိလိုက်စားမှုများနှင့် EAO များ၏ ငွေကြေး လိုအပ်ချက်များသည် တရားမဝင် မူးယစ်ဆေးဝါးများ ထုတ်လုပ်ရန်အတွက် အခွင့်အလမ်းများကို ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် မက်သာဖက်တမင်း ထုတ်လုပ်မှုအတွက် ထင်ရှားသည့် နေရာတစ်ခုအဖြစ် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂ၏ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာရုံး (UNODC) ကမူ မြန်မာနိုင်ငံသည် "ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မက်သာဖက်တမင်း ဗဟိုချက်" ဟု တံဆိပ်ကပ်ခဲ့သည်။

မူးယစ်ဆေးဝါး ထုတ်လုပ်သည့် စခန်းများသည်လည်း ပစ္စည်းကိရိယာ မပြည့်စုံသည့် အသေးစားစခန်းများ မဟုတ်တော့ဘဲ အလွန်ခေတ်မီ ဆန်းသစ်သည့် ဓာတ်ခွဲခန်းကြီးများဖြင့် လုပ်ကိုင်လာခဲ့ကြသည်။

အိန္ဒိယ၏ အရှေ့မြောက်ပိုင်းသို့ ပျံ့နှံ့လာခြင်း
****************************************
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထုတ်လုပ်ခဲ့သည့် မက်သာဖက်တမင်း သို့မဟုတ် ဘိန်းဖြူများသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ မည်မျှ ပမာဏဖြင့် ရောက်ရှိခဲ့သည်ဆိုခြင်းကို တရားဝင် သုတေသနများ တရားဝင်စာရင်းများ  ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

သို့သော် မူးယစ်ဆေးဝါး ဖမ်းဆီးရမိမှု မှတ်တမ်းများအရ အိန္ဒိယ၏ အရှေ့မြောက်နယ်နိမိတ်သည် မူးယစ်ဆေးဝါး များ ဖြတ်သန်းသည့် အရေးကြီးသော လမ်းကြောင်းနေရာတစ်ခု ဖြစ်လာသည်ကို ဖော်ပြနေသည်။

မူးယစ်ဆေးဝါးများကို အိန္ဒိယ၏ အရှေ့မြောက်ပိုင်း အထူးသဖြင့် မီဇိုရမ် (Mizoram) ပြည်နယ်၊ ချမ်ဖိုင် (Champhai) ခရိုင်မှ ဖြတ်ပြီးမှောင်ခိုကူးလေ့ရှိသည်။

UNODC ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် နှစ်အလိုက် အမ်ဖက်တမင်း အမျိုးအစား စိတ်ကြွဆေးများ ( မက်သာဖက်တမင်း စိတ်ကြွဆေးအများစု) ဖမ်းဆီးရမိမှုသည် လွန်ခဲ့သည့် ၅ နှစ်အတွင်း သိသိသာသာ မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြ ထားသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်က အမ်ဖက်တမင်း အမျိုးအစား စိတ်ကြွမူးယစ်ဆေး (ATS) များ ဖမ်းဆီးရမိမှုသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ကထက် ၅၀၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယတရားဥပဒေစိုးမိုးရေးအာဏာပိုင်များက မှတ်တမ်း တင်နိုင်ခဲ့သည်။

မက်သာဖက်တမင်းများသည် အိန္ဒိယ၏ အရှေ့မြောက်ဒေသကို ပုံစံနှစ်မျိုးဖြင့် ဝင်ရောက်သည်။ တစ်မျိုးမှာ ခရစ္စတယ်မက်သ် (Crystal meth) ဖြစ်ပြီး နောက်တစ်မျိုးမှာ ယာဘ (Yaba) ဖြစ်သည်။ ယာဘသည် ထိုင်း ဘာသာစကားအရ "အရူးဆေး" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

အိန္ဒိယက မြန်မာဘက်က မူးယစ်ဆေးဝါးတွေကို ဖမ်းဆီးရမိစဉ်

၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း အိန္ဒိယ၏ အရှေ့မြောက်ဒေသအနှံ့တွင် Crystal meth များ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်များ သည် မူးယစ်ဆေးပြဿနာ၏ အတိမ်အနက်ကို ဖော်ပြရာရောက်ခဲ့သည်။

မီဇိုရမ်ပြည်နယ် တစ်ခုတည်းမှာပင် ဧပြီလအတွင်းက meth ဆေးပြား ၅၂၇,၉၀၀ ကို ဖမ်းဆီးရိမိခဲ့ပြီး မေလတွင် ဘိန်းဖြူများနှင့်အတူ meth ဆေးပြား ၂,၆၂၅,၈၉၀ ကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။

အာသံပြည်နယ်တွင် meth ဆေးပြားများ အများဆုံး ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ် ၅ ခု၌ စုစုပေါင်း meth ဆေးပြား ၅၀၀,၀၀၀ ကျော်အထိ ရှိခဲ့သည်။

မဏိပူရပြည်နယ်တွင် ယာဘဆေးပြား ၁၀၀,၀၀၀ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ပြီး ပူးတွဲစစ်ဆင်ရေး တစ်ခုအတွင်း ဘိန်းဖြူ ၇ ဒသမ ၇ ကီလိုဂရမ်နှင့် ဘိန်း ၆ ဒသမ ၇ ကီလိုဂရမ်တို့ကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။

တြိပူရပြည်နယ်တွင် ဆေးပြား ၁၇၁,၀၀၀ ကျော်နှင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၌ နာဂလန်းပြည်နယ်၌ ဆေးပြား ၅၈,၀၀၀ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။

သို့သော် ထိုပမာဏသည် အမှန်တကယ် ဝင်ရောက်လာခဲ့သည့် မူးယစ်ဆေးဝါးများ၏ အစွန်းထွက်ပမာဏမျှသာ ရှိသည်။

မူးယစ်ဆေးဝါးပမာဏ အများအပြား ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်များကိုသာ သတင်းများတွင် ဖော်ပြခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အချက်အလက်များ စုဆောင်းမှု အားနည်းခြင်း၊ ဆေးပြား အရေအတွက်နှင့် အလေးချိန်တို့ကို သီးခြားစီခွဲပြီး သတင်း ထုတ်ပြန်ခြင်းတို့ကြောင့် မူးယစ်ဆေးဝါးများ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည့်တိုင် ထုတ်လုပ်သည့် ပမာဏအတိအကျ ကို သိရှိရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလက အိန္ဒိယ ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့၏ အထင်ကရ မူးယစ်ဆေးဝါး ဖမ်းဆီးရမိမှုဖြစ်စဉ်တွင် အန်ဒမန်ပင်လယ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံသားများ လိုက်ပါလာသည့် ဆွဲပိုက်ချက် သင်္ဘောတစ်စင်းပေါ်မှ ရူပီး ၃၆,၀၀၀ ကုဋေ တန်ဖိုးရှိ မက်သာဖက်တမင်း မူးယစ်ဆေး တန်ချိန် ၆၀၀၀ ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထိုဖမ်းဆီးရမိမှုအရ အိန္ဒိယသို့ ဝင်ရောက်နေသည့် မူးယစ်ဆေးဝါး ပမာဏသည် အလွန်များပြားနေကြောင်း မီးမောင်းထိုးပြသရာ ရောက်ခဲ့သည်။

အမျိုးသားလုံခြုံရေးအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှု
*************************************
မြန်မာနိုင်ငံမှ အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်းသို့ ဘိန်းဖြူ၊ မက်သာဖက်တမင်းနှင့် ယာဘဆေးပြားများ ဝင်ရောက်မှု မြင့်တက်လာခြင်းသည် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ပြသနာတစ်ခုသာ မဟုတ်တော့ဘဲ ရေရှည်တွင် အကျိုး သက်ရောက်မှုများ ရှိလာမည့် အမျိုးသားလုံခြုံရေး ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုလည်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။

မီဇိုရမ်ပြည်နယ်သည် အိန္ဒိယတွင် HIV ပျံ့နှံ့မှုနှုန်း အမြင့်ဆုံး ပြည်နယ်ဖြစ်သည်။

မီဇိုရမ်တွင် HIV ပျံ့နှံ့မှုနှုန်းသည် ၂ ဒသမ ၇ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သဖြင့် တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ပျမ်းမျှ HIV ပျံ့နှံ့ မှုနှုန်း ၀ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက သိသိသာသာ မြင့်တက်နေသည်။

မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ပြီးလျှင် HIV ပျံ့နှံ့မှုနှုန်း အမြင့်ဆုံး ပြည်နယ်များမှာ နာဂလန်းနှင့် မဏိပူရပြည်နယ်တို့ ဖြစ်သည်။

HIV အဓိက ကူးစက်ရသည့် အကြောင်းရင်းမှာ ဘိန်းဖြူနှင့် အခြား မူးယစ်ဆေးများကို အကြောထဲသို့ ထိုးသွင်းချိန် တွင် ဆေးထိုးအပ် တစ်ခုတည်းကို မျှဝေအသုံးပြုခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယအရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် နေထိုင်သည့် လူငယ်များအတွက် ထိုကိစ္စသည် ကျန်းမာရေး အကျပ်အတည်း တစ်ခုတည်းသာ မဟုတ်တော့ဘဲ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် လူမှုရေး အကျပ်အတည်းတစ်ခုပါ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

သို့သော် မူးယစ်ဆေးပြဿနာသည် အိန္ဒိယ၏ အရှေ့မြောက်ဒေသ တစ်ခုတည်းတွင်သာ ရပ်တန့်သွားခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

အိန္ဒိယ၏ နေရာအနှံ့တွင် မူးယစ်ဆေးပြားများကို နေရာဒေသနှင့် အရည်အသွေးအပေါ် မူတည်ပြီး ဆေးပြား တစ်ပြားလျှင် ရူပီး ၁၅၀၀ မှ ရူပီ ၅၀၀၀ အထိ ရောင်းချနေကြသည်။

ထိုစျေးနှုန်းသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ ပျမ်းမျှလူငယ်များအတွက် ဝယ်ယူသုံးစွဲရန်  မတတ်နိုင်သည့် ပမာဏတော့ မဟုတ်ပေ။

ဒေသခံ စစ်သွေးကြွအဖွဲ့များ၊ ပြည်သူ့စစ်များအတွက် လက်နက်ခဲယမ်းများ ဝယ်ယူရန်၊ ကေဒါများကို ထောက်ပံ့ ကြေးပေးရန်၊ လေ့ကျင့်ရေး စခန်းများကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ရန်နှင့် မြေအောက်လုပ်ငန်းများကို ဆက်လက် လုပ်ကိုင်ရန်အတွက် မူးယစ်ဆေးဝါးများသည် ဝင်ငွေ အရင်းအမြစ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။

မြန်မာက မူးယစ်ဆေးဝါးတွေကို ဖျက်ဆီးဖို့ပြင်ဆင်နေစဉ်

အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ရှားပါးသည့် ဒေသတွင် မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် ဆက်နွှယ်သည့် အဖွဲ့မျာသည် လူငယ်များကို လွယ်ကူစွာ ဆွဲဆောင်နိုင်သည်။

ဤနေရာတွင် အရေးကြီးသည့် အချက်တစ်ခုမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်လာသည့် မူးယစ်ဆေးဝါးများကို မြန်မာနိုင်ငံ၏ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း(EAO) များကသာ ထိန်းချုပ်ထားခြင်း မဟုတ်ဘဲ တရုတ် မူးယစ်ဂိုဏ်းများ၏ ထိန်းချုပ်ထားသည့် မူးယစ်ဆေးဝါးများလည်း ပါဝင်နေသည်။

ထိုကွန်ရက်များသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ နယ်စပ်များအနီးတွင် လှုပ်ရှားနေပြီး တရားမဝင် အဖွဲ့အစည်းများသာမက  အဂတိလိုက်စားနေသည့် တရားဝင် အဖွဲ့အစည်းများလည်း ပါဝင်နေသည်။

ထို့ပြင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် မူးယစ်ဆေးဝါးဂိုဏ်းများ အထူးသဖြင့် ရိုဟင်ဂျာအုပ်စုများသည် အာသံနှင့် တြိပူရပြည်နယ် များသို့ ယာဘဆေးပြားများ ဝင်ရောက်လာမှုအတွက် တာဝန်ရှိသည့် အဖွဲ့များဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယအနေဖြင့် မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးမှုကို ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ပြဿနာတစ်ရပ်အဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်တော့မည် မဟုတ်ကြောင်းကို နားလည် သဘောပေါက်ရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုပြသနာကို အမျိုးသားလုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ရမည်ဖြစ်သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်ကတည်းက အိန္ဒိယသည် မြန်မာနှင့်ဆက်ဆံရာတွင် အလွန် သတိကြီးစွာထားပြီး အရဲစွန့် ဆက်ဆံခဲ့ရ ခြင်း ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ နိုင်ငံ့အကျိုးစီးပွားကို ရှေ့တန်းတင်ပြီး သက်ဆိုင်ရာ Stakeholder များနှင့် ဆက်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများကို ဖွင့်ထားခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ ဟန်ချက်ညီစွာ ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်မှုသည် အိန္ဒိယထံမှ မဟာဗျူဟာမြောက် ထောက်ပံ့မှုနှင့် နိုင်ငံရေး ထောက်ခံမှုကို မျှော်လင့်နေသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ၏ ဝေဖန်မှုကို ခံခဲ့ရသည်။

သို့သော် ယခုအချိန်သည် EAO များကို အိန္ဒိယဘက်မှ ဖြေဆိုရန် ခက်ခဲမည့် မေးခွန်းကို မေးရန် အချိန်ကျပြီ ဖြစ်သည်။

ထိုမေးခွန်းမှာ EAO များအနေဖြင့် မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲတွင် အိန္ဒိယနှင့် ပူပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ပြင်ဆင်ပြီးပြီလော ဟူသည့် မေးခွန်းဖြစ်ပေသည်။

Source: The Print

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂

၂၀၂၅-၂၆ ရာသီ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲရဲ့ League phase ကတော့ ပွဲစဉ် ၆ ပွဲအထိ ကစားပြီးပြီဖြစ်လို့ လက်ကျန်ပွဲစဉ် ၂ ပွဲသာကစားဖို့ ကျန်ရှိပါတော့တယ်။

ဒီရာသီ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို ပရီးမီးယားလိဂ်က အသင်း အများဆုံးအဖြစ် ၆ သင်းအထိ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်နေ တာပါ။ ပွဲစဉ် ၆ အထိ ကစားအပြီးမှာ ပရီးမီးယားလိဂ် ကလပ်အသင်းတွေရဲ့ ရလဒ်တွေဟာ ကောင်းမွန်နေတယ် လို့ ပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ထိပ်ဆုံးအသင်း ၈ သင်းဟာ ၁၆ သင်းအဆင့်ကို အလိုအလျောက် တက်ခွင့်ရမှာဖြစ်ပြီး အဆင့် ၉ ကနေ ၂၄ အတွင်းမှာ ရပ်တည်နေတဲ့ အသင်းတွေဟာ ၁၆ သင်းအဆင့်တက်နိုင်ဖို့ ပလေးအော့ဖ် အဆင့် ယှဉ်ပြိုင်ရမှာပါ။ 

ထိပ်ဆုံးအသင်း ၈ သင်းထဲမှာ ပရီးမီးယားလိဂ် ကလပ်တွေဖြစ်တဲ့ အာဆင်နယ်နဲ့ မန်စီးတီးအသင်း ပါဝင်နေပြီး အာဆင်နယ်အသင်းက အဆင့် ၁ ၊ မန်စီးတီးအသင်းက အဆင့် ၄ နေရာမှာ ရပ်တည်နေပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရာနှုန်းပြည့် အနိုင်ရထားတဲ့ တစ်သင်းတည်းသော အသင်းဖြစ်ပြီး လက်ကျန် ၂ ပွဲမှာ ၁ မှတ်ရရှိတာနဲ့ ၁၆ သင်းအဆင့်ကို တက်နိုင်မှာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ လက်ကျန် ၂ ပွဲအဖြစ် အင်တာမီလန်၊ ကိုင်ရတ်အသင်းတို့နဲ့ ကစားရမှာဖြစ်လို့ နောက် တစ်ဆင့်ကို တိုက်ရိုက် တက်နိုင်မယ်ဆိုတာ သေချာနေပါတယ်။ 

၁၆ အသင်းအဆင့် အသင်းစာရင်းကိုတွေ့ရစဉ်

မန်စီးတီးအသင်းကတော့ လက်ကျန် ၂ ပွဲအဖြစ် ဘိုဒိုဂီလင့်မ်၊ ဂါလာတာစာရေးအသင်းတို့နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာပါ။ 

အနိမ့်ဆုံး ပလေးအော့ဖ် ကစားခွင့်ရဖို့ သေချာနေပြီဖြစ်တဲ့ မန်စီးတီးအသင်းဟာ အဆင့် ၈ အောက်မှာ ရပ်တည် နေတဲ့ အသင်းတွေနဲ့ ရမှတ်ကွာဟမှု ကျဉ်းမြောင်းနေပါတယ်။ 

အဲ့ဒါကြောင့် မန်စီးတီးအသင်းဟာ ၁၆ သင်းအဆင့် တိုက်ရိုက် တက်နိုင်ဖို့ လက်ကျန် ၂ ပွဲစလုံး ရလဒ်ကောင်း ရယူနိုင်ဖို့ လိုအပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ ထိပ်ဆုံးအသင်း ၈ သင်းအပြင်ဘက် အဆင့် ၉ နေရာမှာ ရပ်တည်နေပေမယ့် သူ့အပေါ်က အသင်းတွေနဲ့ ရမှတ်တူပြီး ဂိုးကွာခြားချက်ကြောင့် ဒီအဆင့်မှာ ရပ်တည်နေတာပါ။

လီဗာပူးလ်အသင်းရဲ့ လက်ကျန် ၂ ပွဲကို ကြည့်ရရင် မာဆေးလ်၊ ကာရာဘတ်အသင်းတို့နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပြီး မာဆေးလ်အသင်းနဲ့ အဝေးကွင်း ပွဲစဉ်မှာသာ ရလဒ်ကောင်း ရယူနိုင်ရင် ထိပ်ဆုံး ၈ သင်းထဲ ဝင်ရောက်ပြီး ၁၆ သင်း အဆင့်ကို တိုက်ရိုက်တက်နိုင်မယ့် အခွင့်အရေး ရှိနေပါတယ်။

စပါး၊ နယူးကာဆယ်နဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်းတို့က ထိပ်ဆုံး ၈ သင်း အပြင်ဘက်ဖြစ်တဲ့ အဆင့် ၁၁၊ ၁၂ နဲ့ ၁၃ နေရာတွေမှာ အစဉ်အလိုက် ရပ်တည်နေကြပါတယ်။ 

သူတို့တွေကလည်း ထိပ်ဆုံး ၈ သင်းထဲက အသင်းတွေနဲ့ ရမှတ်ကွာဟမှုက ကျဉ်းမြောင်းတာကြောင့် သူတို့ အတွက်လည်း ၁၆ သင်းအဆင့် တိုက်ရိုက် တက်နိုင်မယ့် မျှော်လင့်ချက် ရှိနေတာပါ။

စပါးအသင်းဟာ လက်ကျန် ၂ ပွဲအဖြစ် ဂျာမန်ကလပ်တွေဖြစ်တဲ့ ဒေါ့မွန်၊ ဖရန့်ဖတ်အသင်းတို့နဲ့ ကစားရမှာဖြစ်ပြီး ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ပြသနေတဲ့ သူတို့ရဲ့ပုံစံကို ဆက်ထိန်းနိုင်ရင် မျှော်လင့်ချက် ရှိနေပါတယ်။ 

လီဗာပူးလ်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

နယူးကာဆယ်အသင်းကတော့ PSV၊ PSG အသင်းတို့နဲ့ လက်ကျန်ပွဲစဉ် ကစားရမှာဖြစ်လို့ တိုက်ရိုက် ဝင်ခွင့်ထက် ပလေးအော့ဖ်အဆင့် ကစားရဖို့ကိုသာ ပိုပြီးအာရုံစိုက်ရနိုင်တာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ လက်ကျန် ၂ ပွဲအဖြစ် ပါဖို့စ်၊ နာပိုလီအသင်းတို့နဲ့ ကစားရမှာဖြစ်ပြီး နာပိုလီအသင်းနဲ့ အဝေးကွင်းပွဲမှာ ရလဒ်ကောင်း ရယူနိုင်ရင် ၁၆ သင်းအဆင့် တိုက်ရိုက်တက်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်ရှင်သန်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် သူတို့တွေဟာ ထိပ်ဆုံး ၈ သင်းထဲက အသင်းတွေ ရလဒ်ကောင်း မရရှိမှသာ ၁၆ သင်းအဆင့် တိုက်ရိုက်တက်နိုင်မယ့် အခွင့်အရေးရမှာဖြစ်ပြီး ဒီလိုမှမဟုတ်ရင် ပလေးအော့ဖ်အဆင့် သေချာဖို့အတွက် လုပ်ရမှာပါ။ 

ပရီးမီးယားလိဂ် ထိပ်သီးတွေဖြစ်တဲ့ အာဆင်နယ်၊ မန်စီးတီးနဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်းတို့ဟာ ထိပ်ဆုံး ၈ သင်းထဲဝင်ပြီး နောက်တစ်ဆင့်ကို တိုက်ရိုက်တက်နိုင်ဖို့ အခြေအနေကောင်းနေပါတယ်။ 

အဲ့ဒါကြောင့် ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်နေတဲ့ ပရီးမီယားလိဂ် ၆ သင်းထဲက ဘယ်အသင်းတွေက ၁၆ သင်း အဆင့် တိုက်ရိုက်တက်ပြီး ဘယ်အသင်းတွေက ပလေး‌အော့ဖ် ကစားကာ ၁၆ သင်းအဆင့် တက်နိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်း ကြမလဲဆိုတာ လာမယ့်ပွဲစဉ်တွေမှာ မြင်တွေ့ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၆

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေး အားပြိုင်မှုများကို မကြာခဏ ကြုံတွေ့ရလေ့ ရှိသော်လည်း ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်များကြောင့် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းသည် ပိုမိုနက်ရှိုင်းလာခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှိတ်ဟာဆီနာ (Sheikh Hasina) သေဒဏ် ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။ ၎င်း၏ Awami League ပါတီလည်း ရွေးကောက်ပွဲဝင်ခွင့် ပိတ်ပင်ခံခဲ့ရသည်။

လူအများအပြား ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရပြီး သက်တမ်းရင့် နိုင်ငံရေး အင်အားစုများသည် နိုင်ငံရေးစင်မြင့်ထက်တွင် ပြန်လည်ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်များအရ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသည် သာမန် အစိုးရအဖွဲ့ အပြောင်းအလဲ တစ်ခုထက်ပိုသည့် အခင်းအကျင်း နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ကို ပြသနေခြင်းဖြစ်သည်။

နိုင်ငံရေးအင်စတီကျူးရှင်းများ အားနည်းလာချိန်တွင် ထိုကဲ့သို့ ပရမ်းပတာ အခြေအနေများသည် ဘူးပေါ်သလို ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ 

အာဏာနှင့် တာဝန်ခံမှုကြား ဟန်ချက်ညီမှု ကျိုးပျက်သွားချိန်တွင် နိုင်ငံရေးစနစ်သည်လည်း လျင်မြန်စွာ ယုတ်လျော့သွားပုံကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖြစ်စဉ်က သက်သေပြရာ ရောက်နေသည်။

ဟာဆီနာ ကျဆုံးမှုသည် ၎င်း၏ အုပ်ချုပ်မှု တစ်ခုတည်းသာ အဆုံးသတ်ခြင်း မဟုတ်ဘဲ အလွန်ခိုင်မာသည့် ဗဟိုက ချုပ်ကိုင်ထားသော အချုပ်အခြာ အာဏာအပေါ်တွင် တည်ဆောက်ထားသည့် စနစ်တစ်ခုလည်း ပြိုလဲသွားခြင်းဖြစ်သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ နိုင်ငံရေးကို Awami League ပါတီက ဆယ်စုနှစ် တစ်စုကျော်ကြာ ဝန်းရံထားခဲ့ပြီး ထိုပါတီသည် ဗျူရိုကရေစီစနစ်၊ ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ကွန်ရက်များကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ဟာဆီနာကို ဆန့်ကျင်သူများက ဟာဆီနာ၏ အစိုးရသည် လွတ်လပ်ခွင့်ကို ကန့်သတ်ထားသည်ဟု ဝေဖန်ကြ သည်။ ထောက်ခံသူများကမူ ဟာဆီနာ၏ အစိုးရသည် တည်ငြိမ်မှုနှင့် စီးပွားရေး တိုးတက်မှုကို ယူဆောင်လာ ပေးသည်ဟု ဆိုကြသည်။

ထိုယူဆချက် နှစ်ခုစလုံးတွင် အမှန်တရားအချို့ ပါဝင်နေသည်။

သို့သော် ပိုပြီးအရေးကြီးသည့် မေးခွန်းတစ်ခုရှိသည်။ ထိုမေးခွန်းမှာ နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ လွှမ်းမိုးထားသော နိုင်ငံရေး အင်အားစုတစ်ခု ရုတ်တရက် ပျောက်ကွယ်သွားချိန်တွင် မည်သည့် အရာများ ဖြစ်ပျက်လာနိုင် သနည်းဆိုသည့် မေးခွန်းဖြစ်သည်။

ရှိတ်ဟာဆီနာကို ဖြုတ်ချခဲ့သော ဆန္ဒပြ လူငယ်တွေကို တွေ့ရစဉ်

ထိုမေးခွန်းကို မကြာသေးမီ လများအတွင်းက ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်များက အဖြေပေးနိုင်ခဲ့သည်။

အင်စတီကျူးရှင်းများသည် ၎င်းတို့ဘာသာ အလိုအလျောက် ပြန်လည် တည်ဆောက်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ဦးဆောင် နိုင်မည့် အင်အားစုကို လိုအပ်နေသည်။

Awami League ပါတီ ကျဆုံးခြင်းက နိုင်ငံရေးနယ်ပယ် မည်မျှကျဉ်းမြောင်းလာသည်ကို ပြသခဲ့သည်။

ဒီမိုကရေစီခိုင်မာသည့် နိုင်ငံများတွင် အင်အားကြီး နိုင်ငံရေးပါတီများက စနစ်ကို တည်ငြိမ်စေရန် ကူညီပေးသည်။

သို့သော် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် နိုင်ငံရေးသည် Awami League ပါတီတစ်ခုနှင့် ဟာဆီနာ တစ်ဦးတည်း အပေါ်တွင် သာ အများအားဖြင့် မူတည်ခဲ့သည်။

ထိုဖွဲ့စည်းပုံ ဖယ်ရှားခံလိုက်ရချိန်တွင် အရေးပေါ် အစီအစဉ်တစ်ခု မရှိတော့ဘဲ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

တစ်ချိန်က ဟာဆီနာ၏ အာဏာပိုင် အဖွဲ့အစည်းကို လိုက်နာခဲ့သည့် အစိုးရဌာနများသည် ယခုအခါ မည်သူ၏ ဦးဆောင်မှုနောက်သို့ လိုက်ရမှန်းမသိ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

အရပ်ဘက်လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် လွတ်လပ်ခွင့် ပိုမိုရှိသော်လည်း ဦးတည်ချက်မရှိပေ။

အရေးအကြီးဆုံး အချက်မှာ နိုင်ငံရေး လေဟာနယ် ဖြစ်သွားချိန်တွင် အခွင့်အလမ်းကို စောင့်နေကြသည့် အခြား အင်အားစုများအတွက် နေရာလွတ်များကို ဖွင့်ပေးရာရောက်ခဲ့သည်။

ရှိတ်ဟာဆီနာကို တွေ့ရစဉ်

အခြေခံဥပဒေယိမ်းယိုင်ခြင်းနှင့် သဘောထား တင်းမာသည့် အင်အားစုများ ခေါင်းထောင်လာခြင်း
*****************************************************************************************
တစ်ချိန်က ဘေးဖယ်ခံထားရသည့် အင်အားစုများသည် ယခုအခါတွင် သက်ဝင်လှုပ်ရှားလာခဲ့ကြသည်။

Jamaat-e-Islami ပါတီနှင့် ၎င်းပါတီ၏ ကျောင်းသားအဖွဲ့ဖြစ်သည့် Islami Chhatra Shibir အဖွဲ့တို့သည် ဟာဆီနာ ပြုတ်ကျခဲ့သည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ နောက်ပိုင်း လျင်မြန်စွာ အင်အားကောင်းလာခဲ့သည်။

၎င်းတို့ အင်အားစုသည် စစ်တကောင်း (Chittagong) ၊ ရာ့ဂျ်ရှဟီ (Rajshahi) နှင့် (Sylhet) မြို့များတွင် ထောက်ခံမှုများ အခိုင်အမာ ရရှိထားသည်။

Jamaat-e-Islami ပါတီနှင့် Islami Chhatra Shibir အဖွဲ့တို့က ၎င်းတို့ကိုယ်ကိုယ် အစ္စလာမ်မစ် ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် တရားမျှတမှုတို့ကို ကာကွယ်သူများအဖြစ် ပုံဖော်ခဲ့ကြသည်။

Hefazat-e-Islam နှင့် အခြား ဘာသာရေး ကွန်ရက်များကဲ့သို့ အင်အားစုများသည်လည်း ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

ထိုအင်အားစုများသည် အင်အားကြီး ပါတီများ မရှိသည့် နိုင်ငံရေး ဟာကွက်များတွင် အဖြည့်ခံ အင်အားစုအဖြစ် ပါဝင်လာကြသည်။

အင်စတီကျူးရှင်း ပြိုလဲသည့် အခိုက်အတန့်အတွင်း သဘောထား တင်းမာသည့် အင်အားစုများသည် ခိုင်မာ အားကောင်းလာကြသည်။

၎င်းတို့သည် လျှင်မြန်စွာ ဖွဲ့စည်းနိုင်ပြီး လူထုကို တိကျပြတ်သားသည့် မက်ဆေ့ချ်များ ဖြန့်နိုင်ခဲ့ကြသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အမျိုးသမီးတွေ မဲထည့်ဖို့လုပ်နေကြစဉ်

ထိုအင်အားစုများသည် တရားဝင် အဖွဲ့အစည်းများ၏ လုပ်ငန်းစဉ်များထက် ဗလီများနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသည့် ကွန်ရက်များ၊ ဒေသခံ အဖွဲ့အစည်းများကို အသုံးပြုပြီး လည်ပတ်နေကြသည်။

၎င်းတို့၏ လုပ်ဆောင်ချက်များသည် လူထုကို ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ၎င်းတို့သည် လူထုကို ကိုယ်စားပြုနေပြီး တစ်ချိန်တည်းမှာပင် အခြားနိုင်ငံရေး ပလက်ဖောင်းများက အားနည်းနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ယာယီအစိုးရအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် မိုဟာမက် ယူနွတ် (Muhammad Yunus) လက်ထက်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဟု ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းသည် နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကို ပုံမှန်ပြန်ထိန်း သိမ်းရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။

သို့သော် Awami League ပါတီကို ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ခွင့် ပိတ်ပင်ခြင်းသည် မဲဆန္ဒနယ်များတွင် နေရာလွတ်များကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် တောရောမြို့ပါ မကျန် ခိုင်မာစွာ အမြစ်တွယ်နေသည့် အင်အားအကြီးဆုံး Awami League ပါတီမပါဘဲ ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ခြင်းသည် ယှဉ်ပြိုင်မှုကို မတည်မငြိမ် ဖြစ်စေမည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် အင်အားနည်းသော်လည်း စနစ်တကျ ဖွဲ့စည်းထားသည့် နိုင်ငံရေး အင်အားစုများသည် လူထု၏ ဆွေးနွေးပွဲ စကားဝိုင်းများကို လွှမ်းမိုးထားသည်။

ထိုအခြေအနေများအောက်တွင် ကျင်းပသည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် တရားမျှတမှုရှိသည်ဟု ထင်ရသော်လည်း စစ်မှန်သည့် နိုင်ငံရေး ယှဉ်ပြိုင်မှုကို ထင်ဟပ်စေမည် မဟုတ်ပေ။

သို့သော် လက်ရှိတွင် စည်းကမ်း တင်းကျပ်သည့် အယူဝါဒ အုပ်စုများသည် ခေါင်းထောင်လာသည်ကို ငြင်းနိုင် မည်မဟုတ်ပေ။

Jamaat-e-Islami ပါတီနှင့် ဆက်စပ်နေသော အဖွဲ့အစည်းများသည် ယခင်က ပိတ်ထားခဲ့သည့် ရုံးခန်းအဟောင်း များကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ကြသည်။

Islami Chhatra Shibir ကျောင်းသား အဖွဲ့ဝင်များကလည်း သက်ဆိုင်ရာ တက္ကသိုလ်များတွင် ပြန်လည်လှုပ်ရှား လာကြသည်။

အင်အားနည်းသည့် အစ္စလာမ်မစ် အုပ်စုများကလည်း မဟာမိတ်များဖွဲ့လာကြသည်။

ထိုအခြေအနေများက ယခင်က အခြေတည်ခဲ့သည့် နိုင်ငံရေးစနစ် ဗဟိုချက်သည် ပြိုလဲသွားပြီး နိုင်ငံရေး လေဟာ နယ်တွင် မူဝါဒများကို ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် ပြောဆိုပြီး စနစ်တကျ ဖွဲ့စည်းထားသည့် အဖွဲ့များက နေရာ ဝင်ယူလာသည့် လက္ခဏာများဖြစ်သည်။

ရှိတ်ဟာဆီနာနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ယာယီအစိုးရခေါင်းဆောင် ယူနွတ်ကို တွေ့ရစဉ်

ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရေးသာမဟုတ်ဘဲ ဒီမိုကရေစီကိုပါ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး
**************************************************************************
ယခင်အစိုးရအဖွဲ့သည် ကြီးမားသည့် အမှားများကို လုပ်ခဲ့သည်။ ကျောင်းသားများ၏ ဆန္ဒပြမှုကို အင်အားသုံး ဖြိုခွင်းခဲ့သည်။ မီဒီယာ လွတ်လပ်ခွင့်ကို ဖိနှိပ်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေး ပြိုင်ဘက်များကို အာဏာသုံးပြီး နှိပ်ကွပ်ခဲ့သည်။

ထိုလုပ်ရပ်များက နိုင်ငံရေးစနစ်ကို ထိခိုက်စေခဲ့သည်။

သို့သော် Awami League ပါတီကို ချက်ချင်း ဖယ်ထုတ်ခြင်းသည် အကောင်းဆုံး ဖြေရှင်းနည်းတော့ မဟုတ်ပေ။

နိုင်ငံရေးစနစ်သည် ယှဉ်ပြိုင်မှုရှိနေချိန်မှသာ အင်စတီးကျူးရှင်းများသည် တည်ငြိမ်နေမည်ဖြစ်သည်။

Awami League ပါတီကို ဖယ်ထုတ်ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံရေးစနစ်သည် အကြမ်းဖက်မှုများ၊ အစွန်ရောက်မှုများနှင့် ဆက်နွှယ်မှု ရှိခဲ့သည့် အင်အားစုများကို မရည်ရွယ်ဘဲ အင်အားတောင့်တင်း သွားစေနိုင်သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ စိန်ခေါ်မှုမှာ အုပ်ချုပ်သူကို ပြောင်းလဲခြင်းတစ်ခုသာ မဟုတ်ပေ။

စစ်မှန်သည့် စိန်ခေါ်မှုမှာ တရားမျှတသော နိုင်ငံရေးပြိုင်ဆိုင်မှုကို ပြန်လည်ထူထောင်ရန်ဖြစ်သည်။

အပေါ်ယံ သုံးသပ်ကြည့်ပါက မှန်ကန်ပုံရသော်လည်း စစ်မှန်သည့် ပြိုင်ဆိုင်မှုမရှိသော ရွေးကောက်ပွဲများသည် အကျပ်အတည်းကို ပိုမိုဆိုးရွားစေမည်ဖြစ်သည်။

အဓိက ပါတီများ မပါဝင်သော၊ ဟန်ချက်ညီသော အသံများ မပါဝင်သော၊ အားနည်းသော အင်စတီကျူးရှင်များသာ ပါဝင်သော စနစ်တစ်ခုသည် တည်ငြိမ်စွာ ရပ်တည်နိုင်မည် မဟုတ်ပေ။

ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်းတွင် အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်များထက် အရေးကြီးသည့် အချက်များရှိသည်။

နိုင်ငံသားများ အနေဖြင့် စည်းမျဉ်းများသည် တသမတ်တည်း ရှိနေမည်ဟု ယုံကြည်ရမည်ဖြစ်သည်။

ပါတီများအနေဖြင့် အင်စတီးကျူးရှင်းများသည် ကြားနေဖြစ်ကြောင်း ယုံကြည်ရမည်။

တိုင်းပြုပြည်ပြု ပုဂ္ဂိုလ်များ အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ သစ္စာစောင့်သိမှုသည် ခေါင်းဆောင် တစ်ဦးတည်းအပေါ် မဟုတ် ဘဲ စနစ်အပေါ်တွင်ဖြစ်ကြောင်း နားလည်ရမည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ အကျပ်အတည်းအရ အင်စတီးကျူးရှင်းများသည် စည်းမျဉ်းများထက် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးနောက်ကို လိုက်နေ ကြောင်း ပြသနေသည်။

ထိုပုဂ္ဂိုလ်များ ရုတ်တရက် မရှိတော့ချိန်တွင် အင်စတီကျူးရှင်းများ ပြိုလွဲသွားမည်ဖြစ်သည်။

တရားရုံးများ၊ အစိုးရ အေဂျင်စီများ၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အဖွဲ့များသည် မရေရာသည့် အခြေအနေကို ရင်ဆိုင် နေရသည်။ ထို့ကြောင့် တည်ငြိမ်မှုပျက်ယွင်းသွားရခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသည် သမိုင်းဝင် အလှည့်အပြောင်း ကာလသို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။

နောက်တက်လာမည့် အစိုးရအဖွဲ့သစ်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များသည် နောက်ထပ် နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာသည်အထိ နိုင်ငံရေးကို ပုံဖော်ပေးသွားမည်ဖြစ်သည်။

အာဏာပိုင်များ အနေဖြင့် တရားမျှတသည့် နိုင်ငံရေးကို ပြန်လည်ထူထောင်ရမည်ဖြစ်သည်။

ပါတီတိုင်းသည် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်း ရှိရမည်ဖြစ်ပြီး အစွန်းရောက်များ၏ အသံများကို စည်းမျဉ်းများနှင့် ထိန်းချုပ်ရ မည်ဖြစ်သည်။

အင်စတီကျူးရှင်းများအနေဖြင့်လည်း ဘက်မလိုက်ဘဲ တသမတ်တည်း ရှိရမည်ဖြစ်ပေသည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၅

ဘရာဇီးလ်ကြယ်ပွင့် နေမာဟာ ဒူးဒဏ်ရာကြောင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်ထဲ ကစားဖို့ရှိနေတဲ့ ဆန်းတို့စ်အသင်းရဲ့ ဘရာဇီးလ် ထိပ်တန်းလိဂ် လက်ကျန်ပွဲတွေကို ပါဝင်မကစားဖို့ ဆရာဝန်တွေရဲ့ အကြံပေးခြင်းကို ခံထားရပါတယ်။

ဒီအချိန်မှာ နေမာရဲ့ ငယ်ဘဝကလပ် ဆန်းတို့စ်အသင်းဟာ ဘရာဇီးလ် ထိပ်တန်းလိဂ်မှာ တန်းဆင်းဇုန်ထဲ ကျရောက်နေပြီး တန်းဆင်းရမယ့် အခြေအနေနဲ့ ကြုံတွေ့နေရပါတယ်။ 

နေမာဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတွင်းမှာ ဒဏ်ရာတွေနဲ့ ရုန်းကန်ခဲ့ရတဲ့သူ ဖြစ်တာကြောင့် ဆန်းတို့စ်အသင်းအတွက် ထပ်ပြီး ပါဝင်ကစားမယ်ဆိုရင် သူ့ရဲ့ဒဏ်ရာ အခြေအနေက ပိုပြီးဆိုးရွားသွားနိုင်တာပါ။ 

ဒါပေမယ့် နေမာကတော့ ဆရာဝန်တွေ သူ့ကိုအကြံပေးတာကို လျစ်လျူရှုပြီး တန်းဆင်းဇုန်ထဲ ကျရောက်နေတဲ့ ဆန်းတို့စ်အသင်းကို ကူညီပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။

နေမာဟာ ဆန်းတို့စ်အသင်းက Sport အသင်းကို ၃ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရခဲ့တဲ့ပွဲမှာ အသင်းရဲ့ ပွဲထွက်လူစာရင်းထဲ ပါဝင်ခဲ့ပြီး ၁ ဂိုးသွင်းယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

နေမာကို တွေ့ရစဉ်

ဒါ့ပြင် နေမာဟာ ဂိုးဖန်တီးမှု ၁ ကြိမ်ပါ ပြုလုပ်ပြီး ဆန်းတို့စ်အသင်းကို အဖိုးတန် နိုင်ပွဲရယူပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

နေမာဟာ ဆန်းတို့စ်အသင်းက ဂျူဗင်တူဒီအသင်းကို ၃ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရခဲ့တဲ့ နောက်ထပ် ဘရာဇီးလ် ထိပ်တန်း လိဂ် ပွဲစဉ်မှာလည်း အသင်းရဲ့ ပွဲထွက်လူစာရင်းထဲ ပါဝင်ခဲ့ပြီး ဒီပွဲမှာတော့ နေမာဟာ အသင်းရရှိတဲ့ ၃ ဂိုးစလုံးကို ဟက်ထရစ်အဖြစ် သွင်းယူခဲ့တာပါ။ 

ဒီဟက်ထရစ်ဟာ နေမာအတွက် ၂၀၂၂ ခုနှစ်က PSG အသင်းမှာ ကစားခဲ့ချိန်က နောက်ဆုံးအကြိမ် သွင်းယူ ပြီးနောက် ၃ နှစ်အကြာမှာ ပထမဆုံး ပြန်လည်သွင်းယူနိုင်တဲ့ ဟက်ထရစ်လည်း ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

နေမာဟာ ဒဏ်ရာကြောင့် နာကျင်မှုတွေ ရှိနေပေမယ့် ဆန်းတို့စ်အသင်း တန်းမဆင်းရအောင် အကောင်းဆုံး ပေးဆပ်နေတာပါ။ 

ဆန်းတို့စ်အသင်းဟာ ၂ ပွဲဆက် အနိုင်ရခဲ့တာကြောင့် တန်းဆင်းဇုန်အပြင်ကို ထွက်နိုင်ခဲ့ပြီး ဘရာဇီးလ် စီးရီးအေ အမှတ်ပေးဇယား အဆင့် ၁၄ နေရာမှာ ရပ်တည်နေပါတယ်။ 

ဆန်းတို့စ်အသင်းဟာ တန်းဆင်းဇုန်အထက် အဆင့် ၁၇ နေရာက ဗစ်တိုးရီးယားအသင်းနဲ့ ၂ မှတ်သာ ကွာဟတာ ကြောင့် နောက်ဆုံးပွဲစဉ်မှာ ရလဒ်ကောင်း ရယူနိုင်ဖို့ လိုအပ်နေသေးတာပါ။ 

ဆန်းတို့စ်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးပွဲစဉ်အဖြစ် အမှတ်ပေးဇယားအဆင့် ၃ နေရာမှာ ရပ်တည်နေတဲ့ ခရူဇီယိုအသင်း နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နေမာကို တွေ့ရစဉ်

နေမာကတော့ နောက်ဆုံး ပွဲစဉ်မှာလည်း ဆန်းတို့စ်အသင်းကို ရလဒ်ကောင်း ရယူပေးပြီး လာမယ့်ရာသီ ဘရာဇီးလ် ထိပ်တန်းလိဂ်မှာ ဆက်ပြီးရှိနေနိုင်အောင် လုပ်ဆောင်ပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားပါတယ်။ 

နေမာဟာ ဆန်းတို့စ်အသင်းကို ဘရာဇီးလ် ထိပ်တန်းလိဂ်မှာ ဆက်ပြီးရှိအောင် ကူညီပေးပြီးရင် ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ပြိုင်ပွဲမှာ ဘရာဇီးလ်အသင်း လူစာရင်းထဲ ပါဝင်နိုင်ဖို့ ပစ်မှတ်ထားနေတာပါ။

နေမာဟာ ဒဏ်ရာနှိပ်စက်မှုတွေကြောင့် ဘရာဇီးလ်အသင်း လူစာရင်းနဲ့ ၂ နှစ်ကျော်ကြာ ဝေးကွာနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘရာဇီးလ်အသင်းနည်းပြ အန်ဆယ်လော့တီက နေမာဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို လိုက်ပါနိုင်တဲ့ ကစားသမား စာရင်းထဲမှာ ပါဝင်နေပြီး သူ့အနေနဲ့ အပြီးသတ် လူစာရင်းထဲ ပါဝင်နိုင်ဖို့ ၆ လအချိန်ရှိတယ်လို့ ပြောထားတာပါ။ 

နေမာကတော့ အခုအချိန်မှာ ဆန်းတို့စ်အသင်းကို တန်းမဆင်းရအောင် ကူညီပေးဖို့ အာရုံစိုက်နေပြီး သူ့ရဲ့ငယ် ဘဝကလပ်ကို ဘရာဇီးလ်စီးရီးအေမှာ ဆက်ပြီး ရှိနေနိုင်အောင် လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉

အမေရိကန်သည် လာမည့် ရက်ပိုင်းအတွင်း ဗင်နီဇွဲလားနှင့် ဆက်နွှယ်နေသည့် စစ်ဆင်ရေးများကို နောက်ထပ် အဆင့်သစ်တစ်ခု စတင်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း နိုဝင်ဘာ ၂၂ ရက်တွင် ရိုက်တာသတင်းအေဂျင်စီ၏ သတင်း တစ်ရပ်၌ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရိုက်တာသည် အမည်မဖော်လိုသည့် အမေရိကန် အရာရှိလေးဦးကို ကိုးကားပြီး ထိုသတင်းကို ဖော်ပြခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုအရာရှိ ၄ ဦးအနက် ၂ ဦးက ဗင်နီဇွဲလားသမ္မတ နီကိုလက်စ် မာဒူရို (Nicolas Maduro) ကို ဆန့်ကျင်သည့် အစီအစဉ်တွင် လျှို့ဝှက်စစ်ဆင်ရေးများသည် ပထမအဆင့် ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသတင်းသည် လွန်ခဲ့သည့် ၁ လကျော်က ဗင်နီဇွဲလားတွင် လျှို့ဝှက်စစ်ဆင်ရေးများ ပြုလုပ်ရန် ဗဟိုထောက် လှမ်းရေး အေဂျင်စီ (CIA) ကို ညွှန်ကြားထားသည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ကြေညာချက် အပြီးတွင် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အမေရိကန်သည် မူးယစ်-အကြေမ်းဖက်မှုကို တိုက်ဖျက်ရန်ဆိုသည့် ကြေညာချက်ဖြင့် ကာရစ်ဘီယံဒေသတွင် စစ်အင်အား အလုံးအရင်း ဖြန့်ကြက်ချထားခဲ့သဖြင့် CIA ၏ စစ်ဆင်ရေး အစီအစဉ်ကို အများစုက ခန့်မှန်းသိရှိခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

စက်တင်ဘာလ အစောပိုင်းကတည်းက ထရမ့်သည် ကာရစ်ဘီယံ ပင်လယ်ပြင်၌ မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးသည် ဟု ယူဆရသည့် သင်္ဘောများကို တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။

အမေရိကန် လေယာဉ်အုပ်စုကို တွေ့ရစဉ်

ထိုလုပ်ဆောင်ချက်များသည် နိုင်ငံတကာဥပဒေနှင့် အမေရိကန်၏ ဥပဒေကို ချိုးဖောက်ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုတိုက်ခိုက်မှု များသည် ဒေသခံ ငါးဖမ်းသမားများကိုသာ ထိခိုက်စေခဲ့ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ စစ်ရေး လုပ်ဆောင်ချက်များကို တရားမျှတကြောင်း ပြသနိုင်ရန်နှင့်  နိုင်ငံရေး ထိန်းချုပ် မှုကို ပိုမိုခိုင်မာစေရန် မူးယစ်ဆေးဝါး နှိမ်နင်းရေးစစ်ပွဲကို အကြောင်းပြပြီး လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် သမိုင်းကြောင်း ရှိခဲ့ ဖူးသည်ဟု ဝေဖန်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် CIA သည် မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးမှုနှင့် ပတ်သက် ဆက်နွှယ်မှုရှိနေကြောင်း The New York Times သတင်းစာ၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် The CIA Drug Connection Is as Old as the Agency ဟူသည့် ဆောင်းပါးဖြင့် ဖော်ပြထားသည်။

ထရမ့်က သူသည် ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် စစ်ပွဲဆင်နွှဲမည် မဟုတ်ကြောင်း မဲဆွယ်စည်းရုံးခဲ့သည်။

သို့သော် သူသည် အာဏာရလာခဲ့ပြီးနောက် အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် ဗင်နီဇွဲလားတွင် လည်း နောက်ထပ် ပဋိပက္ခတစ်ခုကို စတင်ရန် ပြင်ဆင်နေပုံပေါ်သည်။

အမေရိကန်သည် မာဒူရိုအား ပစ်မှတ်ထားနေသည့် အကြောင်းပြချက်မှာ ကျိုးကြောင်းခိုင်လုံမှု အားနည်းသည်။ 

အမေရိကန်တွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် ဖန်တနိုင်းလ် မူးယစ်ဆေးဝါး ပြဿနာအတွက် ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့က မာဒူရိုကို အပြစ်ပုံချသည်။

သို့သော် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံတွင် ဖန်တနိုင်းလ် မူးယစ်ဆေးဝါးများ ထုတ်လုပ်ခြင်း မရှိပေ။

ဗင်နီဇွဲလား မူးယစ်မှောင်ခိုဂိုဏ်းများသည် ကိုကင်း အများစုကို ဥရောပသို့ တင်ပို့နေခြင်းဖြစ်ပြီး အမေရိကန်ကို ဖန်တနိုင်းလ်များ တင်ပို့ခြင်းမရှိကြောင်း NBC News အပါအဝင် အမေရိကန်မီဒီယာများက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဗင်နီဇွဲလားသမ္မတ မာဒူရိုကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် နိုဝင်ဘာ ၁၃ ရက်တွင် အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ပိဟက်ဆက် (Pete Hegseth) က ဗင်နီဇွဲလား နိုင်ငံအနီးတွင် အမေရိကန်၏ စစ်အင်အား တိုးမြှင့်မှုသည် မိမိတို့၏ အမိမြေကို ကာကွယ်ရန်နှင့် မူးယစ်-အကြမ်း ဖက်မှုကို တိုက်ဖျက်ရန်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် အမေရိကန်အစိုးရယန္တရား ရပ်ဆိုင်းမှုကြောင့် ဆင်းရဲချို့တဲ့သည့် အမေရိကန်နိုင်ငံသားများကို အစား အစာ ထောက်ပံ့မှုများ လျှော့ချမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည့် ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့၏ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးတစ်ဦးက အမိမြေ ကာကွယ်ရေးဆိုသည့် မှတ်ချက်စကားကို ပြောကြားခဲ့ခြင်းသည် ရှေ့၊နောက် ညီညွတ်မှု ရှိမနေပေ။

ထို့ပြင် အမေရိကန်အစိုးရသည် နိုင်ငံအတွင်း ပစ်ခတ်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့်တိုင် သေနတ်ကိုင် အကြမ်းဖက်မှု ကာကွယ်တားဆီးရေးအတွက် ရန်ပုံငွေကို လျှော့ချဖြတ်တောက်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ပြည်တွင်း ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းခြင်းထက် မာဒူရိုကို အပြစ်ပုံချခြင်းသည် ပိုမိုလွယ်ကူနေသည်ဟု ဝေဖန်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

မာဒူရိုသည် ယခင်သမ္မတ ဟူဂိုချာဗက်ဇ် (Hugo Chávez) ကဲ့သို့ အမေရိကန် ခေါင်းဆောင်များကို မျက်စိစပါးမွေး စူးစေသူဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်က မာဒူရိုအား မူးယစ် အကြမ်းဖက် သမားတစ်ဦးအဖြစ် တံဆိပ်ကပ်ရန် ကြိုးပမ်းနေကြ သည်။

ဗင်နီဇွဲလားတွင် အမေရိကန်၏ လှုပ်ရှားမှု အစီအစဉ်များအတွင်း အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကို ရူဘီယို လည်း ထဲထဲဝင်ဝင် ပါဝင်ပတ်သက်နေသည်ဟု ယူဆရသည်။

ရူဘီယိုသည် ဗင်နီဇွဲလားအစိုးရကို ဆန့်ကျင်သည့် လက်ယာယိမ်း ဗင်နီဇွဲလား နိုင်ငံသားများနှင့် ကျူးဘား ပြည်ပြေးများ အများအပြား နေထိုင်နေသည့် ဖလော်ရီဒါတွင် နိုင်ငံရေးထောက်ခံမှုကို ပိုမိုရရှိရန် ကြိုးပမ်းနေ ဖွယ်ရှိသည်။

 အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

မာဒူရိုကို ဖြုတ်ချမှုသည် အောင်မြင်ခဲ့မည်ဆိုပါက ရူဘီယိုသည် အမေရိကန်ရှိ မာဒူရို ဆန့်ကျင်သည့် ဗင်နီဇွဲလား နိုင်ငံသားများ၏ ထောက်ခံမှုကို ပိုမိုရရှိပြီး နိုင်ငံရေး အမြတ်ထွက်လိမ့်မည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့ သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် စိတ်ဓာတ်စစ်ဆင်ရေး အနေဖြင့် ဗင်နီဇွဲလား၏ ကာရာကက်စ် (Caracas) မြို့တော်ပေါ် သို့ ဝါဒဖြန့် စာစောင်များ ကြဲချရန် စီစဉ်ခဲ့သည်ဟုလည်း The Washington Post သတင်းစာက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထရမ့် အစိုးရအဖွဲ့ အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ အစီအစဉ်များကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်မည်ဆိုပါက မတည်ငြိမ်မှုသာ ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိသည်။ 

ထို့ပြင် ထိုလုပ်ဆောင်ချက်များသည် အမေရိကန်ကို ပိုမိုဘေးကင်းလုံခြုံ စေမည်မဟုတ်ဘဲ ဗင်နီဇွဲလား ပြည်သူများ အတွက်လည်း ကောင်းကျိုးရှိလိမ့်မည် မဟုတ်ပေ။

Source: Al Jazeera

CNI Sport News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

ပရီးမီးယားလိဂ် လက်ရှိချန်ပီယံ လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ PSV အသင်း ကို ၄ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ ဂိုးပြတ် အရေးနိမ့်ပြီးနောက် နှစ်ပေါင်း ၇၁ နှစ်အတွင်း အဆိုးရွားဆုံး အခြေအနေ ကြုံတွေ့နေ ရပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲ့နွေရာသီမှာ ပြောင်းရွှေ့ကြေး အများအပြား သုံးစွဲပြီး ကစားသမားသစ်တွေ အားဖြည့်ထားတဲ့ လီဗာပူးလ် အသင်းရဲ့ လက်ရှိ အခြေအနေဟာ အားလုံးကို အံ့အားသင့်စေခဲ့ပါတယ်။ 

လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ ရာသီအစ ကစားခဲ့တဲ့ ၇ ပွဲစလုံး အနိုင်ရခဲ့ပြီး ပရီးမီးယားလိဂ် ချန်ပီယံဆုကို ကာကွယ်ဖို့နဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားကို ပစ်မှတ်ထားနိုင်မယ့် အကောင်းဆုံး အခြေအနေမှာ ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ဒီနောက်ပိုင်း ကစားခဲ့တဲ့ပွဲတွေမှာ လီဗာပူးလ်အသင်းရဲ့ ရလဒ်တွေဟာ အလွန်ဆိုးရွားသွားခဲ့ပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်နောက်ဆုံး ၇ ပွဲမှာ ၁ ပွဲသာ အနိုင်ရပြီး ၆ ပွဲအရေးနိမ့်ခဲ့တာပါ။ 

လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် ချန်ပီယံဆုကို ကာကွယ်မယ့် အခြေအနေကနေ အဆင့် ၁၀ အပြင်ဘက် ကို ရောက်ရှိသွားခဲ့တာဖြစ်ပြီး ပြိုင်ပွဲစုံနောက်ဆုံး ၁၂ ပွဲမှာဆိုရင် ၉ ပွဲအထိ အရေးနိမ့်ခဲ့ပါတယ်။

ဒါဟာ လီဗာပူးလ်အသင်းအတွက် ၁၉၅၃-၅၄ ရာသီနောက်ပိုင်း အဆိုးရွားဆုံး အခြေအနေ ဖြစ်သွားခဲ့ပါတယ်။ 

 လီဗာပူးလ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ဘယ်ပြိုင်ဘက် အသင်းမဆို အနိုင်ယူဖို့ ခက်ခဲတဲ့ အန်ဖီးလ်ကွင်းမှာ လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ ဒီရာသီ ၄ ပွဲအထိ ရှုံးနိမ့်ထားတာပါ။ 

ပရီးမီးယားလိဂ် ချန်ပီယံအသင်းတစ်သင်း ဒီလောက်အထိ ကျဆင်းသွားအောင် ဘာတွေ မှားယွင်းနေလဲဆိုတာ အားလုံးက စိတ်ဝင်စားနေကြပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီမှာ လီဗာပူးလ်အသင်း ပရီးမီးယားလိဂ် ချန်ပီယံဖြစ်ခဲ့တုန်းက ဒတ်ချ်လူမျိုး အာနီဆလော့ဟာ နည်းပြဟောင်း ကလော့ပ် အထိုင်ကျပေးခဲ့တဲ့ လူစာရင်းကို အပြောင်းအလဲ မလုပ်ဘဲ ကိုင်တွယ်ခဲ့ရတာပါ။ 

ဒီရာသီ မတိုင်မီမှာ အဓိက ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ ဒီယက်ဇ်၊ အာနိုးလ်၊ ဒါဝင်နူနက်ဇ်တို့ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး ဂျိုတာက သေဆုံးသွားခဲ့ပါတယ်။

ဒီကစားသမားတွေ မရှိတော့တာဟာ လီဗာပူးလ်အသင်းအပေါ် အနည်းနဲ့အများ သက်ရောက်မှုရှိခဲ့ပြီး သူတို့ရဲ့ နေရာတွေမှာ ပြန်ဖြည့်ခဲ့ရတဲ့ ကစားသမားတွေဟာ အခုအချိန်ထိ အသားကျဖို့ ရုန်းကန်နေရတာပါ။ 

နည်းပြ အာနီဆလော့ကို တွေ့ရစဉ်

အဲ့ဒါကြောင့် အာနီဆလော့လည်း အခက်အခဲတွေနဲ့ ကြုံတွေ့နေရပြီး အသင်းကို ရလဒ်ကောင်းတွေ ပြန်ရယူပေး နိုင်ဖို့ ခက်ခဲနေတာလို့ ပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

ပြီးတော့ ခံစစ်ပိုင်းက ဗန်ဒိုက်နဲ့ ကိုနာတေးအတွဲဟာ ဒီရာသီမှာ အမှားများနေတာက လီဗာပူးလ်အသင်း ပေးဂိုး များနေရတဲ့ အချက်တွေထဲက တစ်ခုပါ။ 

လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ ခရစ္စတယ်ပဲလေ့စ်အသင်း နောက်ခံလူ မာခ့်ဂူဟီကို အရ မခေါ်နိုင်ခဲ့တာက အသင်းအတွက်ကြီးမားတဲ့ နစ်နာမှုဖြစ်ပါတယ်။ 

နောက်တစ်ခုကတော့ လီဗာပူးလ်အသင်း ဆုဖလားအောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ခဲ့တာမှာ အဓိကအခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ ဆာလက်ရဲ့ ခြေစွမ်း အလွန်ကျဆင်းသွားခဲ့တာပါ။ 

ဆာလက်ဟာ လီဗာပူးလ်အသင်းအတွက် ဂိုးအများအပြား သွင်းယူနိုင်တဲ့သူ ဖြစ်တာကြောင့် သူ့ဆီကနေ သွင်းဂိုး တွေ မရတာဟာ လီဗာပူးလ်အသင်း ရလဒ်ကောင်းတွေ မရရှိတဲ့ အကြောင်းအရာတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

လီဗာပူးလ်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

နွေရာသီမှာ ခေါ်ယူထားတဲ့ အစ်ဆက်၊ ဖလော်ရီယန်ဗစ်ဇ်၊ ကာကတ်ဇ်နဲ့ ဖရင်ပေါင်တို့ ကောင်းမွန်စွာ မစွမ်း ဆောင် နိုင်သေးတာက နည်းပြအာနီဆလော့ အပေါ်မှာ ဖိအားတွေ ပိုပြီးတိုးစေပါတယ်။ 

လီဗာပူးလ်အသင်း ဂန္ထဝင် စတီဗင်ဂျရတ်က အသင်းဟာ အခြေအနေ ဆိုးရွားနေပြီး ယုံကြည်မှုကလည်း အနိမ့်ဆုံး အဆင့်ကို ရောက်ရှိနေတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါ့ပြင် စတီဗင်ဂျရတ်က အာနီဆလော့ အနေနဲ့ အသင်းမှာ အဖြေတွေနဲ့ တည်ငြိမ်မှုကို ရှာမတွေ့နိုင်သေးဘူးဆိုရင် ဒီအခြေအနေက ဆက်ဖြစ်နေဦးမယ်လို့ ပြောခဲ့တာပါ။ 

PSV အသင်းနဲ့ပွဲအပြီးမှာ လီဗာပူးလ်အသင်း ပိုင်ရှင်တွေနဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ အာနီဆလော့က ဆက်ပြီး တိုက်ပွဲဝင်သွားမယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

အာနီဆလော့အနေနဲ့ လာမယ့်ပွဲတွေမှာ လီဗာပူးလ်အသင်းကို အခြေအနေ ဆိုးတွေကနေ အမြန်ဆုံး ရုန်းထွက် နိုင်အောင် ကိုင်တွယ်ဖို့ လိုအပ်ပြီး ဒီလိုမလုပ်နိုင်ရင် သူ့ရဲ့လီဗာပူးလ်အသင်း နည်းပြရာထူးဟာ အဆုံးသတ်သွား မယ့် အခြေအနေမှာ ရှိနေပါတယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

မြန်မာနိုင်ငံ၏ အနောက်မြောက်ဒေသဖြစ်သော စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ချင်းပြည်နယ်သည် တော်လှန်သူများ (ဝါ) သူပုန်များ ကြီးစိုးရာ နယ်မြေအဖြစ် ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ထင်ရှားလာခဲ့လေသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော အနောက်မြောက်ဒေသ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ချင်းပြည်နယ်သည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ရှေ့ပိုင်း ကာလများတွင် တည်ငြိမ် အေးချမ်းလှပြီး တော်လှန်သူများ (ဝါ) သူပုန်များ မကြီးစိုးနိုင်သော နယ်မြေဖြစ် ခဲ့သည်။

သို့သော် ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းမှာတော့ တော်လှန်သူများ (ဝါ) သူပုန်များ အဖွဲ့အစည်းပေါင်း မရေအတွက်နိုင် လောက်အောင်ကို ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများအထိ စစ်မီးများ တောက်လောင်လာခဲ့ကာ လူပေါင်း သိန်းချီ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်၍ စစ်ဘေးရှောင်နေကြရသည်။

ထို့နောက် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများ မလုပ်နိုင်တော့သလို ကုန်စည် စီးဆင်းမှုများလည်း ပြတ်တောက်ကာ ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်ခြင်းနှင့် ကုန်စည်ရှားပါးမှု ဒဏ်များ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့လာခဲ့ရသည်။

ထို့ပြင် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး မှတ်ပုံတင် ၅/ ကိုင်ဆောင်သူများနှင့် ချင်းပြည်နယ် ၄/ ကိုင်ဆောင်သူများသည် တခြားသော ဒေသများကို သွားရောက်သည့်အခါမှာ စစ်ဆေးမေးမြန်းမှု တင်းကြပ်ခံရမှုများကိုလည်း ရင်ဆိုင် လာကြရသည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများသည် အနောက်မြောက်ဒေသ တစ်လျှောက် မတည်ငြိမ်မှုများနှင့် စစ်ပွဲများကြောင့် ဖြစ်သည်။

လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများ ထိန်းချုပ်ထားသော မြို့များကို ပြသထားစဉ်

ထိုစစ်ပွဲများ ချုပ်ငြိမ်းရေးနှင့် ဒေသ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးအတွက် အနောက်မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(နမခ) စစ်တိုင်းသည် အဓိက တာဝန်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် နမခစစ်တိုင်းသည် တော်လှန်သူများ (ဝါ) သူပုန်များ ကြီးစိုးရာ အနောက်မြောက်ဒေသ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေး မည်ကဲ့သို့ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းမလဲဆိုသော ပုစ္ဆာတစ်ပုဒ်ကို ဖြေရှင်း ရမည်ဖြစ်သည်။

ဤပုစ္ဆာကို မဖြေရှင်းနိုင်ခြင်းနှင့် အခွင့်ရေးယူကာ ငွေရှာခြင်းကို ပြုလုပ်သည့်အတွက် နမခတိုင်းမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ် မျိုးမင်းထွေးသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလမှာ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ရာထူးမှ အနားပေးခံလိုက်ရသည်။ ဗိုလ်မှူးချုပ် မျိုးမင်းထွေး မရှိတော့သည့် နောက်မှာတော့ နမခတိုင်းမှူး အဖြစ် ဗိုလ်ချုပ်ကျော်သူရက တာဝန်ယူလာခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် နမခတိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ်ကျော်သူရသည် အနောက်မြောက်ဒေသ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ချင်းပြည် နယ်အတွင်းက စစ်ပွဲများ ချုပ်ငြိမ်းရေးနှင့် နယ်မြေတည်ငြိမ်ရေးကို အဓိက ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်ရမည့် အခြေ အနေမှာ ရှိနေနိုင်ပါသည်။

နမခစစ်တိုင်းသည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက သူပုန်များ ထိန်းချုပ်ထားသည့် အင်းတော်မြို့၊ ဗန်းမောက် မြို့၊ ပင်လည်ဘူးမြို့၊ ရွှေပြည်အေးမြို့၊ ဖောင်းပြင်မြို့၊ ခမ်းပတ်မြို့ တို့ကို ပြန်လည် ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းရမည် ဖြစ်သလို မုံရွာ-မန္တလေးလမ်းမကြီး၊ ရွှေဘို-မန္တလေးလမ်းမကြီး၊ မန္တလေး-ရွှေဘို-မြစ်ကြီးနား လမ်းမကြီး ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးကိုလည်း ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်ရမည့် အခြေအနေမှာ ရှိနေသည်။

ထို့နောက် တမူး-ခမ်းပတ်-မုံရွာ ယာကြီးလမ်းနှင့် ဟိမန္တာလမ်းကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းလာနိုင်သည်။

အလားတူ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှ ချင်းပြည်နယ်သို့ ဝင်ပေါက် နယ်မြေများကို ထိန်းချုပ်နိုင်မည်ဆိုလျှင် ချင်းပြည်နယ်အတွင်းက တော်လှန်သူများ (ဝါ) သူပုန်များ ကြီးစိုးရာ နယ်မြေများကို ဆက်လက် ထိုးစစ်ဆင်နိုင် မည်ဟု တွေးကာ ကြိုးပမ်းလာနိုင်သည်။

သို့သော် နမခစစ်တိုင်းသည် အနောက်မြောက်ဒေသ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ချင်းပြည်နယ်အတွင်းက တော်လှန်သူများ (ဝါ) သူပုန်များကို ထိုးစစ်ဆင်ဖို့ရန် အင်အား အလုံအလောက်ရှိပါ့မလား၊ အင်အား အလုံ အလောက်မရှိရင် ဘယ်လို အင်အားစုစည်းမလဲ၊ မည်သည့် အင်အားစုများကို မိတ်ဖွဲ့၍ အင်အားစုစည်းမလဲ ဆိုသည်မှာလည်း စဉ်းစားရန် လိုအပ်သည့် အချက်ဖြစ်လာနိုင်သည်။

KIA-PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတွင် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)၊ နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-ကပ္ပလန်/အန်းမိုင်(NSCN-K/AM)၊ နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-ကပ္ပလန်/ယုံးအောင်(NSCN-K/YA)၊ နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-အိုက်ဇက်ရှီချီဆူ/ဗွီးဗာ(NSCN-IM)၊ နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-ဟန် ရှီရမ်ဆန်း(NSCN-IM/HS)နှင့် ကသည်း လက်နက်ကိုင်များသည် ကြားနေအဖြစ် ရပ်တည်လျက်ရှိသည်။

ကူကီးအမျိုးသားများတပ်မတော်(KNA/KNO)၊ အရှေ့နာဂအမျိုးသားများအဖွဲ့အစည်း(ENNO/ENDA)၊ နာဂ PDF၊ ဟုမ္မလင်း- ခန္တီး- ဖောင်းပြင်- မော်လိုက်- တမူး- ကလေး- မင်းကင်- ကသာ- အင်းတော်- ဗန်းမောက်- ရွှေဘို- မုံရွာ- ယင်းမာပင်- ပုလဲ- ဝက်လက်- ထီးချိုင့်- ခမ်းပတ် စသည့် မြို့နယ်များမှ PDF များ စသည့် လက်နက်ကိုင် အင်အား စုများသည် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)၏ လက်အောက်ခံ သို့မဟုတ် မဟာမိတ်အဖြစ် ရပ်တည်ကာ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။

အလားတူ အာရက္ခတပ်တော်(AA)၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာကျောင်းသားများဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး(ABSDF)၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)၊ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး(CNF) တို့လည်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ လှုပ်ရှားကာ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။

ချင်းပြည်နယ်အတွင်းမှာတော့ ဇိုမီးအမျိုးသားတော်လှန်ရေးတပ်မတော်(ZRA/ZRO)နှင့် ကသည်း လက်နက်ကိုင် များသည် ကြားနေအဖြစ် ရပ်တည်လျက်ရှိပြီး CNF၊ AA အပါအဝင် ချင်းမျိုးနွယ်စု PDF များကတော့ မြန်မာ့တပ် မတော်ကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။

ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုသို့ များပြားလှသော တော်လှန်သူများ (ဝါ) သူပုန်များ ကြီးစိုးရာ နယ်မြေ အနောက်မြောက်ဒေသကို နမခစစ် တိုင်းက တည်ငြိမ်အောင် သို့မဟုတ် စစ်ပွဲများ ချုပ်ငြိမ်းအောင် လုပ်နိုင်ဖို့ရန် ခက်ခဲလှသလို ဖြေရှင်းရန်လည်း ခက်ခဲလှသော ပုစ္ဆာတစ်ပုဒ် ဖြစ်နေသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အ‌နောက်မြောက်ဒေသ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ချင်းပြည်နယ်သည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ရှေ့ပိုင်းက အခြေအနေမျိုးထိ ပြန်လည်ရောက်ရှိရန်မှာတော့ မဖြစ်နိုင်တော့ပေ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းပေါင်း ရာနှင့်ချီရှိနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သလို အားလုံးကို လက်နက်ဖြုတ်သိမ်းနိုင် သည့် အခြေအနေမရှိခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ 

အဆိုပါ အခြေအနေကို နမခစစ်တိုင်းသည် ရွေးကောက်ပွဲအလွန်မှာလည်း ဖြေရှင်းနိုင်ရန် အခက်အခဲများ ရှိနေ နိုင်ပါသည်။

ထို့ကြောင့် နမခစစ်တိုင်း ဖြေရှင်းရမည့် ပုစ္ဆာသည် ရွေးကောက်ပွဲကာလနှင့် ရွေးကောက်ပွဲအလွန် ကာလတွင် အဖြေထွက်နိုင်မလားဆိုသည်ကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရပေတော့မည် သို့မဟုတ်ပါက နမခစစ်တိုင်းအတွက် ဦးနှောက်ခြောက်စရာ ပုစ္ဆာအဖြစ် ရှိနေနိုင်သည်။

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ် ၊ နိုဝင်ဘာ ၂၂

အမေရိကန်သည် ဆော်ဒီအာရေဗျနှင့် ကာကွယ်ရေးစာချုပ် ချုပ်ဆိုခဲ့ပြီးနောက် ဆော်ဒီသည် အမေရိကန်နှင့် တရားဝင် ကာကွယ်ရေးစာချုပ်ချုပ်ဆိုသည့် တစ်ခုတည်းသော် အာရပ်နိုင်ငံဖြစ်လာခဲ့သည်။

ထိုစာချုပ်သည် အမေရိကန်၏ ရေရှည် လုံခြုံရေး ကတိကဝတ်တစ်ခု ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သော်လည်း နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူများကမူ ထိုစာချုပ် ချုပ်ဆိုမှုကို နှစ်ပေါင်းများစွာ ဆန့်ကျင်လာခဲ့ကြကာ အမေရိကန်မဲဆန္ဒရှင် အများစုကလည်း ထောက်ခံခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

သို့သော် အမေရိကန်အစိုးရ၏ နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒ ချမှတ်သည့် ခေါင်းဆောင်များက အမေရိကန်သည် အရှေ့ အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် အဓိက စစ်အင်အားကြီး နိုင်ငံအဖြစ် ဆက်လက် ရပ်တည်သင့်သည်ဟု ထင်မြင်ယူဆနေဆဲ ဖြစ်သည်။ 

၎င်းတို့၏ အယူအဆသည် ခေတ်မမီတော့ဘဲ အမေရိကန်၏ အကျိုးစီးပွားများအတွက်လည်း အထောက်အကူ မဖြစ်တော့သည့် အချက်ကို မေ့လျော့နေကြဖွယ်ရှိသည်။

ဆော်ဒီနှင့် ချုပ်ဆိုသည့် စာချုပ်ကို ထောက်ခံသူ အချို့ကမူ အမေရိကန်သည် အီရန်ကို တန်ပြန်ရန်၊ တရုတ်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ရပ်တန့်ရန်၊ ဆော်ဒီနှင့် အစ္စရေးကြား ဆက်ဆံရေး ပုံမှန်ပြန်လည် ထူထောင်ရေးကို ကူညီပေး ရန် ထိုစာချုပ်ကို လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားနေကြသည်။

ထိုအကြောင်းပြချက်များသည် လက်တွေ့တွင် စစ်မှန်မှုမရှိပေ။

အီရန် အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး သုံးသပ်ရမည်ဆိုပါက ဆော်ဒီနှင့် အီရန်ကြား အားပြိုင်မှုသည် ဒေသတွင်း အရေး ကိစ္စ တစ်ခုဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ဆော်ဒီနှင့် အီရန်ကြား ပြဿနာသည် ဘာသာရေး အယူအဆ ကွဲပြားမှုနှင့် မွတ်ဆလင်ကမ္ဘာတွင် ခေါင်းဆောင်မှု ရရှိရေးအပေါ် အခြေခံပြီး ဖြစ်ပွားနေခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ဆော်ဒီ-အီရန် ပြဿနာသည် အမေရိကန်အတွက် အဓိက ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခု မဟုတ်ပေ။

အမေရိကန် အနေဖြင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် ၎င်း၏ ပါဝင်မှုကို လျှော့ချခဲ့ချိန်၌ ထိုဒေသရှိ နိုင်ငံများသည် ၎င်းတို့၏ ပြဿနာများကို ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ဖြေရှင်းခဲ့ကြသည်။

တရုတ်က ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးခဲ့သည့် ဆော်ဒီနှင့် အီရန်ကြား ဆက်ဆံရေး ပြန်လည်ထူထောင်ရေး သဘော တူညီချက်သည် ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။

ထိုသဘောတူညီချက်က အရှေ့အလယ်ပိုင်း နိုင်ငံများသည် အငြင်းပွားမှုများကို အမေရိကန် မပါဘဲ ဖြေရှင်း နိုင်စွမ်းရှိသည်ကို ပြသရာ ရောက်သည်။

သို့သော် အမေရိကန်-ဆော်ဒီ ကာကွယ်ရေး သဘောတူညီချက်က ထိုကဲ့သို့ တိုးတက်မှု ရှိနေသည့် အခြေအနေကို လျော့ပါးစေမည်ဖြစ်သည်။

ဆော်ဒီနှင့် ချုပ်ဆိုသည့် ကာကွယ်ရေးစာချုပ်အရ အမေရိကန်ကို ဒေသတွင်း ပဋိပက္ခများအတွင်းသို့ ပြန်လည် ဆွဲခေါ်ရာ ရောက်စေမည်ဖြစ်သည်။

ဆော်ဒီ အနေဖြင့်လည်း အမေရိကန်၏ အကာအကွယ်ဖြင့် ပိုမို အရဲစွန့် လှုပ်ရှားလာနိုင်သည်။

ဥပမာအနေဖြင့် ယီမင်တွင် ဆော်ဒီဦးဆောင်သည့် အာရပ်ညွန့်ပေါင်းတပ်ဖွဲ့၏ စစ်ဆင်ရေး ပုံစံများကို အရှိန်တိုး မြှင့် လာနိုင်သည်။

အမေရိကန်ကသာ ဆော်ဒီ၏ လုံခြုံရေးကို အာမခံ ပေးထားမည်ဆိုပါက ဆော်ဒီ ခေါင်းဆောင်များကလည်း အနု နည်းရော အကြမ်းနည်းပါ သုံးရန် ဝန်လေးမည် မဟုတ်ပေ။

ဆော်ဒီ အိမ်ရှေ့စံမင်းသားကို တွေ့ရစဉ် 

တရုတ် အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး သုံးသပ်ရမည်ဆိုပါက အမေရိကန်သည် တရုတ်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ဟန့်တားရန် ဆော်ဒီနှင့် ကာကွယ်ရေးစာချုပ် ချုပ်ဆိုရန် လိုအပ်လိမ့်မည်ဟု အချို့က ပြောနေကြသည်။

ထိုပြောကြားမှုသည် ကျိုးကြောင်းခိုင်လုံမှု အလွန်အားနည်းသည့် အယူအဆဖြစ်သည်။ တရုတ်သည် ယခင် ကတည်းက ဆော်ဒီအာရေဗျ၏ အကြီးဆုံး ကုန်သွယ်ဘက်နိုင်ငံဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်နှင့် ဆော်ဒီကြား ကာကွယ်ရေးစာချုပ်သည် တရုတ်နှင့် ဆော်ဒီကြား ကုန်သွယ်ရေးကို ပြောင်းလဲစေမည် မဟုတ်ပေ။

စင်စစ်တွင် အမေရိကန်နှင့် ဆော်ဒီ၏ ကာကွယ်ရေးစာချုပ်သည် တရုတ်ကို တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှပင် အထောက် အကူပြုရာ ရောက်နေသည်။

ထိုစာချုပ်အရ အမေရိကန်သည် ဆော်ဒီနှင့် ပင်လယ်ကွေ့ဒေသကို ကာကွယ်ပေးထားမည်ဖြစ်သည်။

ထိုအချိန်အတွင်း တရုတ်က လုံခြုံရေး အကာအကွယ်အတွက် တစ်ပြားမှ ကုန်စရာမလိုဘဲ ပင်လယ်ကွေ့မှ ရေနံ များကို ဆက်လက် ဝယ်ယူနေမည်ဖြစ်သည်။

ပင်လယ်ကွေ့တွင် အမေရိကန်၏ အကာအကွယ်ဖြင့် တရုတ်က ရေနံများကို လွတ်လပ်စွာ ဝယ်ယူပြီး သယ်ယူပို့ ဆောင် နေမည်ဖြစ်သည်။

အကယ်၍ အမေရိကန် အနေဖြင့် တရုတ်ကို ယှဉ်ပြိုင်လိုပါက တရုတ်၏ စွမ်းအင်လမ်းကြောင်းများကို အခမဲ့ အကာအကွယ်ပေးနေခြင်း မဖြစ်သင့်ပေ။

ဆော်ဒီ-အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးစာချုပ်၏ စိုးရိမ်မှု အရှိဆုံးအပိုင်းမှာ နျူကလီးယား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ဆော်ဒီ အိမ်ရှေ့စံမင်းသားကို တွေ့ရစဉ် 

ဆော်ဒီက ပြည်တွင်းတွင် ယူရေနီယံ သန့်စင်ခွင့်ကို ရရှိရန် ဆန္ဒရှိနေသည်။ ထိုအချက်က ဆော်ဒီအတွက် နျူကလီးယား လက်နက် စီမံကိန်းကို ဦးတည်သွားစေနိုင်သည်။

ဆော်ဒီအိမ်ရှေ့စံမင်းသား မိုဟာမက် ဘင်ဆယ်လ်မန် (Mohammed bin Salman) ကလည်း အီရန်သည် နျူကလီးယား လက်နက်များကို ရရှိခဲ့မည်ဆိုပါက ဆော်ဒီကလည်း နျူကလီးယား လက်နက်များ ရရှိအောင် ကြိုးပမ်းမည်ဟု ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောကြားခဲ့ဖူးသည်။

အီရန်သည် နျူကလီးယား လက်နက်များ ရရှိရန် အလွန်နီးစပ်နေပြီဖြစ်သဖြင့် ဆော်ဒီ-အမေရိကန် ကာကွယ်ရေး စာချုပ်သည် ပင်လယ်ကွေ့တွင် နျူကလီးယားလက်နက် ပြိုင်ဆိုင်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်လိမ့်မည်။

အမေရိကန် အနေဖြင့်လည်း နျူကလီးယားလက်နက် ပျံ့ပွားမည့် အန္တရာယ်ကို အရဲစွန့်ပြီး သက်ဦးဆံပိုင်စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်သည့် ဆော်ဒီနိုင်ငံကို ကာကွယ်ပေးမည် ဟုတ်၊ မဟုတ် မေးခွန်းထုတ်ရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုစာချုပ်ကြောင့် အမေရိကန်ပြည်တွင်းတွင် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီနှင့် အာရပ်အမေရိကန်များ၊ မွတ်ဆလင် အမေရိကန်များကဲ့သို့ အဓိက မဲဆန္ဒအင်အားစုများကြား သဘောထားများ ကွဲလွဲစေမည်ဖြစ်သည်။

ထိုအင်အားစုများသည် ဂါဇာကမ်းမြောင် ဒေသအပေါ် ထားရှိသည့် အမေရိကန်၏ မူဝါဒကို ယခင်ကတည်းက ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြသူများ ဖြစ်သည်။

ယခုကဲ့သို့ ဆော်ဒီအာရေဗျနှင့် တရားမဝင် မဟာမိတ်ဖွဲ့မှုသည် အမေရိကန် မဲဆန္ဒရှင်များ၏ မကျေနပ်ချက်များကို ပိုမို မြင့်တက်စေလိမ့်မည်ကို အမေရိကန် ခေါင်းဆောင်များက သတိပြုသင့်ပေသည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၁

နိုဝင်ဘာလ နိုင်ငံတကာ ပွဲစဉ်တွေအပြီးမှာ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရတဲ့ နိုင်ငံအသင်းတွေ အများ အပြား ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပြီး ပူးတွဲအိမ်ရှင် ၃ နိုင်ငံ အပါအဝင် ခြေစစ်ပွဲ အောင်မြင်တဲ့ အသင်းအရေအတွက်က ၄၂ သင်းအထိ ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ 

၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို အသင်းပေါင်း ၄၈ သင်းနဲ့ ကျင်းပမှာဖြစ်လို့ လက်ကျန်ဝင်ခွင့် နေရာအတွက် ၆ နေရာသာ ကျန်ရှိတော့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လက်ကျန် ၆ နေရာအတွက် ဥရောပဇုန် ပလေးအော့ဖ် ပွဲတွေကနေ ၄ နေရာနဲ့ Inter-confederation ပလေးအောဖ့်ကနေ ၂ နေရာရရှိမှာပါ။

ဒီပွဲစဉ်တွေကို ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ မတ်လမှာ ယှဉ်ပြိုင်ပြီးရင်တော့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရရှိမယ့် အသင်းအရေအတွက်အားလုံး ထွက်ပေါ်လာတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ဝင်ခွင့်ရထားတဲ့ အသင်း ၄၂ သင်းကို ပြောပြပေးချင်ပြီး ဒီအထဲမှာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ပထမဆုံး ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရရှိတဲ့ အသင်းတွေလည်း ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ 

အမေရိကန်၊ မက္ကဆီကိုနဲ့ ကနေဒါအသင်းတို့ဟာ ဒီပြိုင်ပွဲကို ပူးတွဲအိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပမှာဖြစ်လို့ ခြေစစ်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်စရာ မလိုဘဲ အလိုအလျောက် ဝင်ခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ 

အာရှဇုန်ကနေ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲ အောင်မြင်ခဲ့တဲ့ အသင်းတွေကတော့ ဂျပန်၊ အီရန်၊ ဥဇဘတ်ကစ္စတန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျော်ဒန်၊ သြစတြေးလျ၊ ကာတာနဲ့ ဆော်ဒီအသင်းတို့ပါ။ 

ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲအောင်သွားတဲ့ အသင်းကို တွေ့ရစဉ် 

ဥဇဘတ်ကစ္စတန်နဲ့ ဂျော်ဒန်အသင်းတို့ဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင် ကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

တောင်အမေရိကဇုန်မှာတော့ လက်ရှိ ချန်ပီယံ အာဂျင်တီးနား၊ ဘရာဇီးလ်၊ အီကွေဒေါ၊ ကိုလံဘီယာ၊ ဥရုဂွေး၊ ပါရာဂွေး အသင်းတို့ ခြေစစ်ပွဲအောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်။ 

အာဖရိကဇုန်မှာတော့ အီဂျစ်၊ ဆီနီဂေါ၊ တောင်အာဖရိက၊ ကိတ်ဗာဒီ၊ မော်ရိုကို၊ အိုင်ဗရီကို့စ်၊ အယ်လ်ဂျီးရီးယား၊ တူနီးရှား၊ ဂါနာအသင်းတို့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲ အောင်မြင်ခဲ့တာပါ။ 

ကိတ်ဗာဒီအသင်းဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ကွန်ကာကပ်ဖ်ဇုန်မှာဆိုရင် ပနားမား၊ ကူရာဆာအိုနဲ့ ဟေတီအသင်းတို့ ခြေစစ်ပွဲအောင်မြင်ခဲ့ပြီး ကူရာဆာအို အသင်းဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ 

သမုဒ္ဒရာပိုင်းဇုန်မှာတော့ နယူးဇီလန်အသင်း တစ်သင်းတည်းသာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို တိုက်ရိုက်ဝင်ခွင့် ရခဲ့ပါတယ်။ 

ဥရောပဇုန်မှာတော့ ဂျာမနီ၊ ဆွစ်ဇာလန်၊ စကော့တလန်၊ ပြင်သစ်၊ စပိန်၊ ပေါ်တူဂီ၊ နယ်သာလန်၊ သြစတြီးယား၊ နော်ဝေ၊ ဘယ်လ်ဂျီယံ၊ အင်္ဂလန်နဲ့ ခရိုအေးရှားအသင်းတို့ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲ အောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်။ 

စကော့တလန်၊ နော်ဝေနဲ့ သြစတြီးယားအသင်းတို့ဟာ နှစ်ပေါင်းများစွာ ဝေးကွာနေတဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ် ပြန်လည်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရခဲ့တာပါ။ 

ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲအောင်နိုင်ငံတွေကို တွေ့ရစဉ်

 ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ဝင်ခွင့်အတွက် ကျန်ရှိနေတဲ့ လက်ကျန် ၆ နေရာကို ဘယ်အသင်းတွေ ရယူသွားနိုင်မလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းနေပါတယ်။

ဒီဝင်ခွင့်အတွက် ကစားရမယ့် ပလေးအော့ဖ် ပွဲတွေကို မဲခွဲမှုပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဥရောပဇုန်ဝင်ခွင့် ၄ နေရာအတွက် လမ်းကြောင်း ၄ ခုခွဲခဲ့ပြီး လမ်းကြောင်းတစ်ခုစီမှာ အနိုင်ရတဲ့အသင်းတွေဟာ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ပြိုင်ပွဲဝင်ခွင့်ရမှာပါ။ 

ပထမလမ်းကြောင်းရဲ့ ဆီမီးဖိုင်နယ်အဖြစ် အီတလီနဲ့ မြောက်အိုင်ယာလန်၊ ဝေးလ်စ်နဲ့ ဘော့စနီးယားတို့ တွေ့ဆုံ နေပါတယ်။ 

ဆီမီးဖိုင်နယ်မှာ အနိုင်ရတဲ့ အသင်းတွေဟာ ဗိုလ်လုပွဲ ကစားရမှာဖြစ်ပြီး အနိုင်ရတဲ့အသင်းက ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရမှာပါ။ 

ဒုတိယလမ်းကြောင်းရဲ့ ဆီမီးဖိုင်နယ်အဖြစ် ယူကရိန်းနဲ့ဆွီဒင်၊ ပိုလန်နဲ့ အယ်လ်ဘေးနီးယား၊ တတိယ လမ်း ကြောင်းရဲ့ ဆီမီးဖိုင်နယ်အဖြစ် ဆလိုဗက်ကီးယားနဲ့ ကိုဆိုဗို၊ တူရကီနဲ့ ရိုမေးနီးယား၊ စတုတ္ထ လမ်းကြောင်းရဲ့ ဆီမီးဖိုင်နယ်မှာ ချက်နဲ့အိုင်ယာလန်၊ ဒိန်းမတ်နဲ့ မြောက်မက်ဆီဒိုးနီးယားတို့ ယှဉ်ပြိုင်ကြရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီလမ်းကြောင်းတစ်ခုစီမှာ အနိုင်ရတဲ့ အသင်းတွေဟာ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ဝင်ခွင့်နေရာကို ရရှိမှာပါ။ 

Inter-confederation ပလေးအော့ဖ်မှာတော့ နယူးကာလီဒိုးနီးယားနဲ့ ဂျမေကာအသင်းတို့ ဆီမီးဖိုင်နယ်ကစားပြီး အနိုင်ရတဲ့အသင်းဟာ ကွန်ဂိုနဲ့ ဗိုလ်လုပွဲ ကစားရမှာဖြစ်ပြီး ဘိုလီးဗီးယားနဲ့ ဆူရီနမ်အသင်းတို့ရဲ့ဆီမီးဖိုင်နယ်မှာ အနိုင်ရတဲ့အသင်းဟာ အီရတ်အသင်းနဲ့ ဗိုလ်လုပွဲ ကစားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဗိုလ်လုပွဲမှာ အနိုင်ရတဲ့ အသင်း ၂ သင်းဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားဝင်ခွင့် ၂ နေရာကို ပိုင်ဆိုင်မှာပါ။ 

အဲ့ဒါကြောင့် ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ဝင်ခွင့်လက်ကျန် ၆ နေရာအတွက် ပလေးအော့ဖ် ပွဲစဉ်တိုင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲလို ပြိုင်ဆိုင်မှု ပြင်းထန်မှာဖြစ်ပါတယ်။ 

၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်မယ့် အသင်းအရေအတွက် အားလုံးပြည့်မယ့် လက်ကျန် ၆ နေရာကို ဘယ် အသင်းတွေ ရယူသွားနိုင်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၁

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်၌ အပိုင်း(၁)ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်မှာ အပိုင်း(၂)ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဇန်နဝါရီနောက်ဆုံးပတ်မှာတော့ အပိုင်း(၃)ဖြင့်လည်းကောင်း ကျင်းပမည်ဟု ကြေညာထားသည်။

ထိုရွေးကောက်ပွဲသည် တိုင်းပြည်အတွက် အလှည့်အပြောင်းဖြစ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲဟု ပြောဆိုကြသလို မည်သည့် အပြောင်းအလဲမှ ဖြစ်လာနိုင်ခြေမရှိဘူးဟု ပြောဆိုကြသူများလည်းရှိသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ပြည်သူလူထုသည် ရွေးကောက်ပွဲကို ဘယ်လို မြင်နေသလဲ၊ ဘယ်လို ယူဆနေသလဲ၊ ဘယ်လို မျှော်လင့်ထားသလဲ၊ ဘယ်လိုဆန္ဒရှိနေသလဲ စသည့် မေးခွန်းများကို သိဖို့လည်း လိုအပ်မည်ဟုထင် သည်။

ပြည်သူလူထုဆိုသည့် နေရာမှာ အုပ်စု ၃ အုပ်စု ခွဲခြား၍ လေ့လာကြည့်ရန်လည်း လိုအပ်မည်ဟု ထင်သည်။

ထို အုပ်စု ၃ အုပ်စုမှာ ပထမအုပ်စုကတော့ တပ်မတော်နှင့် USDP ကို ထောက်ခံသည့် ပြည်သူလူထု၊ ဒုတိယ ကတော့ ကြားနေ ပြည်သူလူထု၊ တတိယကတော့ တော်လှန်ရေးကို ထောက်ခံသော ပြည်သူလူထု ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ အုပ်စု ၃ စုအနက် ပထမနှင့် တတိယ အုပ်စုများကတော့ ရှင်းသည်။ မည်ကဲ့သို့ ရှင်းလင်းလဲဆိုလျှင် ပထမ အုပ်စုက ရွေးကောက်ပွဲကို ထောက်ခံပြီး ရွေးကောက်ပွဲအလွန် အစိုးရသစ်သည် တပ်မတော်နှင့် USDP ဦးဆောင် မည်ဟု ယုံကြည်ထားသည်။

တတိယ အုပ်စုကတော့ ရွေးကောက်ပွဲကို မထောက်ခံ/ဆန့်ကျင်သည့်အတွက် ရွေးကောက်ပွဲ ကာလနှင့် ရွေး ကောက်ပွဲ အလွန်ကာလကို စိတ်မဝင်စားပေ။

ထို့ကြောင့် ဒုတိယအုပ်စုဖြစ်သော ကြားနေ ပြည်သူလူထု၏ ရွေးကောက်ပွဲကာလနှင့် ရွေးကောက်ပွဲ အလွန်ကာလ အပေါ် သဘောထားက ဘယ်လိုရှိလဲဆိုသည်က စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းသည်။

 ပြည်သူများ မဲထည့်ရန် စောင့်နေကြစဉ်

ကြားနေ ပြည်သူလူထုသည် လက်ရှိ နိုင်ငံ၏ အခြေအနေကို မကြိုက်ပေ။ ထို့ကြောင့် လက်ရှိ နိုင်ငံ၏ အခြေအနေ ကို ပုံစံတစ်မျိုး ပြောင်းပေးနိုင်ခြင်းကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲကို အပြည့်အဝ မကြိုက်သော်လည်း ‌မကန့်ကွက်ဘဲ အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်မည်ဖြစ်သည်။

ကြားနေပြည်သူလူထုသည် ရွေးကောက်ပွဲကာလတွင် ပြည်သူလူထု ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသော လက်တွေ့ အခက်အခဲများကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်မည့် နိုင်ငံရေးပါတီများကို မျှော်လင့်မှုရှိနေကြသည်။

ကြားနေပြည်သူလူထု အများစုသည် နိုင်ငံရေးပါတီများ၏ ဒီမိုကရေစီ ထူထောင်ရေး၊ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ရအောင်လုပ်မည်၊ စစ်ပွဲများ ရပ်ဆိုင်းအောင် လုပ်ပေးမည်ဆိုသော မဲဆွယ်ကတိ များကို အယုံအကြည်မရှိသလို မမျှော်လင့်ပေ။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထိုမူဝါဒများသည် ၁၀ နှစ် ၁၀ မိုး တည်ဆောက်ရင်တောင် ရဖို့မဖြစ်နိုင်သော မြန်မာနိုင်ငံ မှာ မိမိတို့၏ မဲတစ်ပြားကို လိမ်လည်လှည့်ဖျား၍ ရယူရန်ကြိုးပမ်းခြင်းဟု ယူဆထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ကြားနေ ပြည်သူလူထု အများစုသည် လက်ရှိ မြေပြင်မှာ ပြည်သူလူထုများ ရင်ဆိုင် ကြုံတွေ့နေရသည့် လူမှုဘဝများကို လက်တွေ့ ကျကျ ဖြေရှင်းပေးနိုင်မည့် မဲဆွယ် ကတိများကိုသာ မျှော်လင့်နေကြသလို လုပ်ပေးနိုင် မည့် နိုင်ငံရေးပါတီများကိုပဲ မျှော်လင့်နေကြသည်။

USDP မဲဆွယ်နေစဉ်

ပြည်သူလူထု အများစုသည် ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်ခြင်း၊ စစ်မှုထမ်း ဥပဒေအရ တရားမဝင် ဖမ်းဆီးခံနေရခြင်းနှင့် ငွေကြေး တောင်းခံနေရခြင်း၊ ကုန်စည်ရှားပါးခြင်း၊ ခိုးဆိုးလုနှိုက်မှု အန္တရာယ်ရှိနေခြင်း၊ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အ လမ်းရှားပါးခြင်း၊ ဝင်ငွေနည်းပါးလာခြင်း၊ ငွေကြေးဖောင်းပွခြင်း၊ ခရီးသွားလာသည့်အခါ မလုံခြုံခြင်းနှင့် ငွေကြေး တောင်းခံနေရခြင်း၊ တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှု အားနည်းပြီး ပြည်သူလူထု၏ တိုင်တန်းမှုအပေါ် အရေးယူဖော်ထုတ် ပေးမှု အားနည်းနေခြင်း စသည်တို့ကို ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသည်။

အလားတူ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်များ အလွယ်တကူ လုပ်ခွင့်မရခြင်းနှင့် ငွေကြေး အမြောက်အမြား တောင်းခံနေခြင်း၊ နိုင်ငံခြားကို လွတ်လပ်စွာ ထွက်ခွာခွင့် မရရှိခြင်းနှင့် ပြစ်ချက်ရှာ၍ ငွေကြေးတောင်းခံနေခြင်း၊ ပြည်ပထွက် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရန် ပိတ်ပင်ခံနေရခြင်း၊ လျှပ်စစ်မီး အပြည့်အဝ မရရှိခြင်း၊ အိမ်ခြံမြေ ဈေးနှုန်း အဆမတန် ကြီးမြင့် ခြင်းနှင့် အိမ်ခြံမြေ ငှားရမ်းခများ ကြီးမြင့်ခြင်း၊ ကား‌ဈေးနှုန်းများ အဆမတန် ကြီးမြင့်ခြင်း စသည်တို့ကိုလည်း ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသည်။

ထို့ကြောင့် ပြည်သူလူထု အများစုသည် အထက်ပါ လူမှုဘဝ ပြဿနာများနှင့် အခက်အခဲများကို ဖြေရှင်းပေး မည်ဟု အာမခံသည့် နိုင်ငံရေးပါတီ သို့မဟုတ် လုပ်ပေးနိုင်မည့် နိုင်ငံရေးပါတီကိုသာ ရွေးကောက်ပွဲကာလမှာ မဲထည့်ရန် စဉ်းစားနေကြသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်သူလူထု၏ လူမှုဘဝ ပြဿနာများနှင့် အခက်အခဲများပေါ် ဖြေရှင်းပေးမည်ဟု အာမခံသည့် မဲဆွယ် စည်းရုံးသော နိုင်ငံရေးပါတီများကို မတွေ့ရသလို အာမခံနိုင်ကြောင်း ကတိပြုသော နိုင်ငံရေးပါတီကို လည်း မတွေ့ရသေးပေ။

 နိုင်ငံရေးပါတီများ တွေ့ဆုံကြစဉ်

ထို့နောက် ကြားနေပြည်သူလူထုသည် ရွေးကောက်ပွဲအလွန် ကာလကိုလည်း စိတ်ဝင်တစားရှိပြီး သေချာ အကဲခတ် လေ့လာနေကြသည်ကိုလည်း တွေ့ရသည်။

ရွေးကောက်ပွဲအလွန် ကာလမှာ ဘယ်ပါတီက အစိုးရဖွဲ့လာနိုင်သလဲ၊ ဘယ်လို အစိုးရအဖွဲ့မျိုး ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သ လဲ၊ ဘယ်လို မူဝါဒတွေ ချမှတ်လာနိုင်သလဲ၊ ဘယ်ပါတီ အစိုးရဖွဲ့ရင်တော့ မျှော်လင့်ချက်ရှိနိုင်ပြီး ဘယ်ပါတီ အစိုးရ ဖွဲ့လျှင်ဖြင့် အပြောင်းအလဲ မဖြစ်နိုင်ဘဲ လက်ရှိအတိုင်း သွားနိုင်ကြောင်း စသဖြင့် စဉ်းစားတွက်ချက်နေကြသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသော နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း၊ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ၊ နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့ခံထားရမှု၊ အဖက်ဖက်က လူမှုဘဝ နိမ့်ကျနေမှု၊ ငွေကြေးဖောင်းပွမှု၊ အမျိုးသားလုံ ခြုံရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု အားနည်းနေခြင်း၊ ကုန်သွယ်ရေးများ ရပ်တန့်နေမှု၊ နိုင်ငံသားများကြား စည်းလုံးညီ ညွတ်မှု ပြိုကွဲနေခြင်း စသည့် အခြေအနေများကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်မည့် အစိုးရသစ်ကို ကြားနေ ပြည်သူလူထုအများ စုက မျှော်လင့်နေကြသည်။

ထို့ကြောင့် ကြားနေပြည်သူလူထု အများစုသည် ရွေးကောက်ပွဲအလွန် အစိုးရသစ်ကို အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ် ရေးကို အခြေခံသည့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရအနေဖြင့် ဖွဲ့စည်းရန် မျှော်လင့်လျက်ရှိသည်။ 

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်တည်နေသော အခက်အခဲ အကျပ်အတည်းပေါင်းစုံကို နိုင်ငံသား အားလုံး စည်းလုံးညီညွတ်စွာ ဖြေရှင်းမှသာလျှင် ကျော်လွှားနိုင်မည်ဟု ပြည်သူလူထု အများစုက ယူဆထား ကြခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲကာလနှင့် ရွေးကောက်ပွဲ အလွန်ကာလအတွင်း အုပ်စု ၃ အုပ်စုရှိသော ပြည်သူလူထု၏ မျှော်လင့်ချက်သည် မည်သို့မည်ပုံ ဖြစ်တည်လာမလဲဆိုသည်ကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရန်သာ ရှိတော့လေသည်။

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၅

ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းမှာ စပိန်နိုင်ငံက ထွက်ပေါ်လာတဲ့ သတင်းတွေမှာ ရီးရယ်လ်အသင်း နည်းပြအလွန်ဆိုနဲ့ ကစားသမားတွေအကြားမှာ သဘောထား ကွဲလွဲမှုတွေ ကြီးထွားလာနေပြီး အဓိက ကစားသမား ၅ ဦးဟာ နည်းပြကို မကျေမနပ် ဖြစ်နေတယ်လို့ ဖော်ပြထားကြပါတယ်။

အလွန်ဆိုဟာ ရီးရယ်လ်အသင်းကို ပထမဆုံး ကိုင်တွယ်နေတဲ့ ရာသီမှာ စပိန်လာလီဂါ ထိပ်ဆုံးနေရာ ရပ်တည်နိုင် အောင်နဲ့ ပထမဆုံး El Clasico ပွဲစဉ်မှာ အနိုင်ရအောင် ကိုင်တွယ်ပေးထားပါတယ်။ 

အလွန်ဆိုဟာ ရီးရယ်လ်အသင်းကို ရလဒ်ကောင်းတွေ ရရှိအောင် စွမ်းဆောင် ပေးထားပေမယ့် သူ့ရဲ့ထိန်းချုပ်မှု ကြောင့် ကစားသမားအချို့ဟာ မပျော်မရွှင် ဖြစ်နေကြပါတယ်။

ရီးရယ်လ်အသင်းရဲ့ ကစားသမားဟောင်းဖြစ်တဲ့ အလွန်ဆိုဟာ စပိန်ကလပ်ရဲ့ အရင်နည်းပြတွေဖြစ်တဲ့ ဇီဒန်း၊ အန်ဆယ်လော့တီတို့လို ကစားသမားတွေရဲ့ ချစ်ခြင်းမေတ္တာတွေကို အများအပြား ရခြင်းမရှိသေးတာပါ။ 

 ရီးရယ်လ်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

Mundo Deportivo က ဂိုးသမား ကော့တွိုက်စ်၊ ဗီနီစီးယက်စ်နဲ့ ဘယ်လင်ဂမ်တို့ဟာ နည်းပြ အလွန်ဆိုနဲ့ ကောင်းမွန်စွာ အလုပ်လုပ်ဖို့ ရုန်းကန်နေရတဲ့ သူတွေထဲမှာ ပါဝင်နေတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

သူတို့ ၃ ဦးဟာ အလွန်ဆိုရဲ့ နည်းဗျူဟာတွေနဲ့ အဆင်မပြေ ဖြစ်နေကြပြီး နောက်တန်းကနေ ဘောလုံးစတင်ကာ တိုက်စစ် သွားချင်တဲ့ သူ့ရဲ့ဆန္ဒကို မနှစ်သက်ဘူးလို့ သိရပါတယ်။ 

ရီးရယ်လ်အသင်းရဲ့ အဓိက ကစားသမား တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဗီနီစီးယက်စ်ကတော့ ဒီရာသီရဲ့ ပွဲအများအပြားမှာ လူစားလဲ ခံခဲ့ရတာကြောင့် နည်းပြ အလွန်ဆိုကို အလွန်စိတ်ပျက်နေပြီး ဘာစီလိုနာအသင်းနဲ့ ပွဲမှာဆိုရင် လူစားလဲ ခံရပြီးနောက် ဒေါသထွက်ကာ ဥမင်ထဲကို တန်းဝင်သွားခဲ့တာပါ။

ဗီနီစီးယက်စ်ဟာ နောက်ပိုင်းမှာ သူ့ရဲ့အပြုအမူအတွက် အသင်းဖော်တွေ၊ ကလပ်နဲ့ အသင်း အကြီးအကဲကို လူသိရှင်ကြား တောင်းပန်မှု ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ဗီနီစီးယက်စ်ရဲ့ တောင်းပန်မှုထဲမှာ အလွန်ဆိုရဲ့ နာမည် ပါဝင်ခဲ့ခြင်း မရှိပါဘူး။ 

အလွန်ဆိုကို တွေ့ရစဉ်

ဗီနီစီးယက်စ်၊ ဘယ်လင်ဂမ်၊ ကော့တွိုက်စ်တို့နဲ့အတူ ကွင်းလယ်လူ ကာမာဗင်ဂါနဲ့ ဗယ်လ်ဗာဒီတို့ကလည်း နည်းပြအလွန်ဆိုကို မကျေမနပ် ဖြစ်နေကြပါတယ်။ 

သူတို့ ၂ ဦးဟာ ဒီရာသီ ရီးရယ်လ်အသင်းရဲ့ ပွဲထွက် လူစာရင်းထဲမှာ ပုံမှန်ပွဲထွက်ခွင့် မရတာကြောင့် စိတ်ပျက် နေကြတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

အလွန်ဆိုဟာ လေ့ကျင့်ရေးကွင်းမှာ ကစားသမားတွေရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို သေချာစောင့်ကြည့်မှုတွေ ပြုလုပ် သလို ဗွီဒီယိုတွေနဲ့ ပြန်သုံးသပ်မှု၊ ဒရုန်းတွေ၊ အသေးစိတ် အချက်အလက်တွေ ပါဝင်တဲ့ နည်းဗျူဟာတွေကို အသုံးပြုကာ သူမျှော်လင့်ထားတဲ့ အရာတွေကို တောင်းဆိုမှုတွေ ပြုလုပ်တာပါ။ 

ရီးရယ်လ်အသင်း ကစားသမား အချို့ကတော့ ချန်ပီယံလိဂ် ဖလားတွေ ရယူနိုင်ပေးခဲ့ကြတဲ့ ဇီဒန်း၊ အန်ဆယ်လော့တီတို့ရဲ့ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး ချဉ်းကပ်မှုတွေကို ပိုပြီးနှစ်သက်နေကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။ 

ရီးရယ်လ်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ရီးရယ်လ်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ၂ ပွဲစလုံး နိုင်ပွဲပျောက်ခဲ့ပြီး လီဗာပူးလ်အသင်းနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ ၁ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့်ခဲ့ကာ ဗယ်လက်ကာနိုအသင်းနဲ့ လာလီဂါပွဲစဉ်မှာ ဂိုးမရှိ သရေကျခဲ့ပါတယ်။ 

လီဗာပူးလ်အသင်းကို အရေးနိမ့်ခဲ့တဲ့ပွဲက ရီးရယ်လ်အသင်းရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ဟာ စပိန်မီဒီယာ အများအပြားရဲ့ မေးခွန်း ထုတ်စရာတွေ ဖြစ်ခဲ့ပြီး ရီးရယ်လ်အသင်းဟာ ဥရောပမှာ ယှဉ်ပြိုင်ဖို့ အဆင်သင့် မဖြစ်သေးဘူးလို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ 

နိုင်ငံတကာ ပွဲစဉ်တွေအပြီး ကလပ်ပွဲစဉ်တွေ ပြန်လည်ယှဉ်ပြိုင်ချိန်မှာ အခုထွက်ပေါ်နေတဲ့ သတင်းတွေကို အလွန်ဆို ဘယ်လိုတုန့်ပြန်မလဲဆိုတာနဲ့ အသင်းကို ဘယ်လောက်အထိ အကောင်းဆုံး လုပ်ပေးနိုင်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

Source: Dailymail

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၅

အောက်တိုဘာလ အတွင်းက ဗြိတိန်နိုင်ငံ၊ လန်ဒန်မြို့တော်တွင် ယူကရိန်း၏ မဟာမိတ်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင် များသည် ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ကီယာ စတာမာ (Keir Starmer) ၊ ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမာ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelensky) တို့နှင့်အတူ တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။

ထိုတွေ့ဆုံမှုတွင် ယူကရိန်းအတွက် တာဝေးပစ် ဒုံးကျည်များ ပိုမို ထောက်ပံ့ပေးရေးကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားကြား သုံးနှစ်ခွဲကြာ ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲသည် ခေတ်သစ် စစ်ဆင်ရေးကို ပုံဖော်နေချိန်တွင် နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် လက်နက်များအား လျှင်မြန်စွာ ထုတ်လုပ်ပြီး ရှေ့တန်း စစ်မျက်နှာပြင်များ၌ ဖြန့်ကြက်ချထား လျက်ရှိသည်။

လက်ရှိတွင် ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခတစ်လျှောက် အဓိက အသုံးပြုခဲ့သည့် လက်နက်များကို လေ့လာကြည့် မည်ဆိုပါက အောက်ပါအတိုင်း တွေ့ရမည်ဖြစ်ပြီး နှစ်ဖက်စလုံးသည် ဒရုန်းများကဲ့သို့ ကုန်ကျစရိတ် သက်သာပြီး ပေါ့ပါးသွက်လက်သည့် လက်နက်များကို ပိုမိုထုတ်လုပ်လာခဲ့ကာ စစ်ပွဲကို အသာစီးရရန် ကြိုးပမ်းနေကြသည်။

ရုရှားစစ်တပ်က သုံးတဲ့ ဗုံးသီးထုတ်လုပ်မှုကိုတွေ့ရစဉ်

 ဒရုန်းများ

ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းတို့သည် နေ့စဉ်နေ့တိုင်း တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် ရာနှင့်ချီသည့် ဒရုန်းများကို လွှတ်တင်ပြီး တိုက်ခိုက်နေကြကာ ထိုဒရုန်းများသည် စစ်ပွဲအတွင်း ကြောက်စရာ အကောင်းဆုံး လက်နက်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ သည်။

ဒရုန်းများသည် စစ်မြေပြင်ကို ပုံစံသစ်တစ်မျိုး ပြောင်းလဲစေခဲ့ပြီး စစ်သားများအား ဘန်ကာများကဲ့သို့ ဗုံးခိုကျင်း များထဲတွင် ပုန်းနေရသည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

ရှေ့တန်း စစ်မြေပြင်တွင် ဒရုန်းများသည် စစ်သားများ၏ သွားလာလှုပ်ရှားမှုများကို ထောက်လှမ်းနိုင်ခြင်း၊ ရန်သူ၏ ခံစစ်စည်းအတွင်းသို့ နက်ရှိုင်းစွာ ဝင်ရောက် ပျံသန်းနိုင်ခြင်းနှင့် လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများအတွက် ပစ်မှတ်များကို လမ်းပြပေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်နိုင်သည်။

အရွယ်အစားသေးငယ်ပြီး ကင်မရာ တပ်ဆင်ထားသည့် FPV ဒရုန်းများတွင်လည်း ဒုံးသီးများ၊ ဗုံးများ တပ်ဆင် အသုံးပြုနိုင်ကာ အဝေးထိန်းစနစ်ဖြင့် ထိန်းချုပ်မောင်းနှင်နိုင်သည်။

နည်းပညာများ တိုးတက်လာသည်နှင့်အမျှ AI နည်းပညာနှင့် fibre-optic ကေဘယ်ကြိုး တပ်ဆင်ထားသည့် ဒရုန်းများကို အသုံးပြုလာခဲ့ကြသည်။ 

ကီလိုမီတာ ၄၀ အထိ ရှည်လျားသည့် fibre-optic ကေဘယ်ကြိုး တပ်ဆင်ထားသည့် အဆိုပါ ဒရုန်းများကို wirelessly jamming စနစ်ဖြင့် ကြားဖြတ်ဖျက်ချနိုင်ခြင်း မရှိပေ။

ထို့ပြင် နှစ်ဖက်စလုံးသည်  ရှေ့တန်း စစ်မြေပြင်နှင့် ဝေးကွာသည့် နေရာတွင် ရှိနေသော အခြေခံ အဆောက်အအုံ များကို တိုက်ခိုက်ရန် ကုန်ကျစရိတ် နည်းပါးပြီး ဗုံးများအား သယ်ဆောင်သည့် အရွယ်အစားကြီးမားသော ဒရုန်း များကိုလည်း အသုံးပြုလာကြသည်။

ရုရှားတို့ အသုံးပြုသည့် ဒရုန်းများထဲတွင် အီရန်၏ Shaheds ဒရုန်းများကို အခြေခံပြီး ထုတ်လုပ်ထားသည့် Geran  ဒရုန်းများ၊ Lancet ဒရုန်းများ ပါဝင်ပြီး ယူကရိန်းကို ဒရုန်းအစင်းရေ ရာနှင့်ချီ လွှတ်တင်တိုက်ခိုက်နေသည်။

ယူကရိန်းကမူ တူရကီနိုင်ငံလုပ် Bayraktar ဒရုန်းများကို အဓိက မှီခိုအားထားနေပြီး ပြည်တွင်းထုတ် ဒရုန်းများနှင့် အနောက်နိုင်ငံလုပ် ဒရုန်းများကိုလည်း အသုံးပြုနေသည်။

ယူကရိန်း၏ ရှေ့တန်း စစ်မြေပြင်နှင့် နီးကပ်သည့် အဓိက လမ်းမများတွင် ဒရုန်များကို တားဆီးသည့် ပိုက်ကွန်များ ဖြင့် ဖုံးလွှမ်းထားပြီး ရုရှားကလည်း ယူကရိန်းတို့ အဓိက ပစ်မှတ်ထားနေသည့် စွမ်းအင်စက်ရုံများအပေါ်တွင် ဒရုန်းများကို တားဆီးသည့် ပိုက်ကွန်များကို ကာထားသည်။

စစ်သားတစ်ဦး ဒရုန်းလွှင့်တင်နေစဉ်

ဒုံးကျည်များ- အစ္စကန်ဒါနှင့် ပက်ထရီးယော့

လေကြောင်း ကာကွယ်ရေး စနစ်များကို ဒရုန်းများ လွှတ်တင်ပြီး သာလွန်အင်အားဖြင့် ကျော်လွှားနိုင်ချိန်တွင် မဟာဗျူဟာမြောက် ပစ်မှတ်များအား တိုက်ခိုက်ရန် ပိုမိုတန်ဖိုးကြီးသည့် ဒုံးကျည်များကို အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။
ရုရှားက Kh-101, Kalibr ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များ၊ Iskander ဒုံးကျည်များနှင့် Kinzhal ကဲ့သို့ အသံထက်မြန်သည့် ဟိုက်ပါဆိုးနစ် ဒုံးကျည်များကို အသုံးပြုနေသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလက ရုရှားသည် Oreshnik ဟု အမည်ပေးထားသည့် စမ်းသပ်ဆဲအဆင့် ဒုံးကျည်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် ပစ်လွှတ်ခဲ့ပြီး ယူကရိန်းနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းရှိ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ စက်ရုံတစ်ရုံကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။
ထိုဒုံးကျည်သည် နျူကလီးယား လက်နက်ထိပ်ဖူး အများအပြား တပ်ဆင်နိုင်စွမ်း ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။

ထိုအချိန်အတောအတွင်း ယူကရိန်းသည် မဟာမိတ်များက ထောက်ပံ့ပေးသည့် ဒုံးကျည်များကို အရေအတွက် အကန့်အသတ်နှင့် အသုံးပြုနေရသည်။

ယူကရိန်းသည် ဗြိတိန်၏ Storm Shadow ဒုံးကျည်၊ ပြင်သစ်၏ SCALP ဒုံးကျည်၊ အမေရိကန်၏ ATACMS နှင့် HIMARS ဒုံးကျည်စနစ်များကို အသုံးပြုနေရသော်လည်း ထိုဒုံးကျည်များသည် ကီလိုမီတာ ထောင်ချီ ပျံသန်းနိုင် သည့် ရုရှား၏ ဒုံးကျည်များလောက် အကွာအဝေးကို ပျံသန်းနိုင်ခြင်းမရှိပေ။

ထို့ကြောင့် ယူကရိန်းသည် ရုရှား၏ နက်ရှိုင်းသည့် အတွင်းပိုင်း နယ်နိမိတ်များကို တိုက်ခိုက်ရန်အတွက် အမေရိကန်ထံမှ Tomahawk ခရုဇ် ဒုံးကျည်များကို ထောက်ပံ့ပေးရန် ထပ်တလဲလဲ တောင်းဆို နေခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုအချိန်အတောအတွင်း ယူကရိန်းသည် Flamingo ဟု အမည်ပေးထားသည့် ၎င်း၏ ကိုယ်ပိုင် ဒုံးကျည်များကို အများအပြား ထုတ်လုပ်ရန်လည်း ရည်ရွယ်ထားသည်။

ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ကောင်းကင်ယံများကို ကာကွယ်ရန်အတွက် လေကြောင်း ကာကွယ်ရေး စနစ်များ အပေါ်တွင်လည်း အလွန်မှီခို အားထားလျက်ရှိသည်။

ယူကရိန်းသည် အမေရိကန်လုပ် Patriot လေကြောင်း ကာကွယ်ရေးစနစ်၊ ဥရောပလုပ် IRIS-T၊ NASAMS နှင့် SAMP/T လေကြောင်း ကာကွယ်ရေးစနစ်တို့ကို အသုံးပြုနေသည်။

ရုရှားကမူ S-400/S-300 ၊ Buk၊ Tor နှင့် Pantsir လေကြောင်း ကာကွယ်ရေးစနစ်များကို အသုံးပြုနေသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ယူကရိန်းက ရုရှား၏ တိုက်ခိုက်မှုများကို တွန်းလှန်ရာတွင် အထောက်အကူ ဖြစ်စေရန်အတွက် အနောက်နိုင်ငံများထံမှ F-16 တိုက်လေယာဉ်များကို လက်ခံရရှိခဲ့သည်။ 

ထိုလေယာဉ်များအနက် လေယာဉ် ၄ စင်းသည် စစ်မြေပြင်တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရင်း ဆုံးရှုံးခဲ့ရကြောင်း ယူကရိန်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒရုန်းထုတ်လုပ်နေစဉ် 

ကျည်ကာကားများ၏ အခန်းကဏ္ဍ မှေးမှိန်လာခြင်း

စစ်ပွဲ စတင်ဖြစ်ပွားသည့် အချိန်က စစ်မြေပြင်တွင် အလွန် အသုံးဝင်ခဲ့သော တင့်ကားများနှင့် သံချပ်ကာ ကားများ သည် နောက်ပိုင်းတွင် အသုံးဝင်မှု လျော့နည်းလာသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် တင့်ကားများနှင့် ကျည်ကာကားများသည် အလွန်စျေးကြီးသည်။ ထိုကဲ့သို့ စျေးကြီးသည့် တင့်ကားများကို စျေးပေါသော ဒရုန်းများဖြင့် တိုက်ခိုက် ဖျက်ဆီးနိုင်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ယူကရိန်း စစ်မြေပြင်အတွင်း အလွန်တန်ဖိုးကြီးသည့် T-90 ၊ T80 နှင့် T-72 တင့်ကား အများအပြားကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်များတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသည်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် တန်ပြန်ထိုးစစ်တွင် အနောက်နိုင်ငံများမှ Leopard ၊ Challenger နှင့် Abrams တင့်ကားများကို အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း ရုရှား၏ ခံစစ်ကို ထိရောက်စွာ ထိုးဖောက် နိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ထို့ကြောင့် ၂ ဘက်စလုံးရှိ တပ်ဖွဲ့များသည် လက်ရှိတွင် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် မော်တော်ဆိုင်ကယ်များကို အသုံးပြုလာကြသည်။

ယူကရိန်း စစ်ပွဲအတွင်း လက်နက်ကြီးများကိုလည်း အသုံးပြုခဲ့ပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ဥရောပ၏ ခန့်မှန်းချက်အရ ရုရှားသည် အမြောက်ဆန် ၁၀,၀၀၀ ခန့်ကို ပစ်ခတ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ 

ထိုပမာဏအရ ပြင်သစ်၏ တစ်နှစ်တာ အမြောက်ဆန် ထုတ်လုပ်မှု၏ ၁၀ ပုံ ၁ ပုံဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး ကလည်း ရုရှားသည် ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များထက် လက်နက်ကြီး အသုံးပြုမှုသည် ၂ ဆခွဲခန့် ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: NDTV