CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၄

ဒီရာသီမှာ မန်စီးတီးအသင်း ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ရလဒ်တွေဟာ ဘယ်သူမှ မထင်မှတ်ထားလောက်အောင် ဆိုးရွား နေပြီး အဓိကပြိုင်ပွဲတွေရဲ့ ချန်ပီယံပြေးလမ်းကြောင်းပေါ်ကနေ စောစီးစွာထွက်ခွာ နေရပြီဖြစ်ပါတယ်။ 

ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာဆိုရင် အဆင့် ၄ အတွင်း ဝင်ရောက်နိုင်ဖို့ ရုန်းကန်နေရသလို ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ လည်း စောစီးစွာ ထွက်ခွာရမယ့် အခြေအနေကို ရှောင်နိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းရမှာပါ။ 

မန်စီးတီးအသင်း ဒီလိုမျိုးရလဒ်ဆိုးတွေ ကြုံတွေ့နေတာမှာ အဓိက ကစားသမား အများအပြားကို ဒဏ်ရာတွေ ကြောင့် ဆုံးရှုံးခဲ့ရတာက အဓိကအချက်ဖြစ်ခဲ့သလို ပြီးခဲ့တဲ့နွေရာသီမှာ ကစားသမားသစ် ဖြည့်တင်းမှု နည်းပါး ခဲ့တာကလည်း အချက်တစ်ချက်အနေနဲ့ ပါဝင်နေပါတယ်။

မန်စီးတီးအသင်းဟာ တိုက်စစ်မှူး အယ်လ်ဗားရက်ဇ်ကို အသလက်တီကိုအသင်းထံ ရောင်းချခဲ့ပြီးနောက် သူ့ရဲ့နေရာမှာ ပြန်အစားထိုးခဲ့ခြင်း မရှိတာက အသင်းအပေါ် သက်ရောက်မှုတွေ အများကြီးရှိခဲ့တာပါ။ 

မန်စီးတီးနည်းပြ ဂွာဒီယိုလာကို တွေ့ရစဉ်

မန်စီးတီးအသင်းနည်းပြ ဂွာဒီယိုလာ ကိုယ်တိုင်က နွေရာသီမှာ ကစားသမားသစ် ခေါ်ယူနိုင်မယ့် အခွင့်အရေးကို ငြင်းပယ်ခဲ့တာက အမှားအယွင်း ဖြစ်တယ်လို့ ဝန်ခံခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဂွာဒီယိုလာဟာ မန်စီးတီးအသင်းရဲ့ ရလဒ်ဆိုးတွေကြောင့် ခေါင်းမမာနိုင်တော့ဘဲ အသင်းကို ဇန်နဝါရီ အပြောင်းအရွှေ့ ဈေးကွက်ထဲ ဝင်ရောက်စေခဲ့တာပါ။ 

မန်စီးတီးအသင်းရဲ့ အပြောင်းအရွှေ့လုပ်ဆောင်မှုတွေဟာ ကောင်းမွန်ခဲ့ပြီး အသင်းမှာ အသက်အရွယ် ရလာပြီ ဖြစ်တဲ့ သူတွေရဲ့နေရာမှာ အစားထိုးဖို့အတွက် လူငယ်ကစားသမားတွေကို အဓိကပစ်မှတ်ထားပြီး ခေါ်ယူခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
မန်စီးတီးအသင်းဟာ လိုအပ်နေတဲ့ နောက်တန်းနေရာနဲ့ တိုက်စစ်နေရာကို အဓိကဖြည့်တင်းခဲ့တာပါ။ 

မန်စီးတီးအသင်းဟာ တိုက်စစ်ပိုင်းအတွက် ဒီရာသီဖရန့်ဖတ်အသင်းမှာ ဂိုးသွင်းခြေစွမ်းပြသနေတဲ့ အသက် ၂၅ နှစ် အရွယ်ရှိ အိုမာမာမော့ရှ်ကို ခေါ်ယူခဲ့ပြီး နောက်တန်းနေရာအတွက် လန်းစ်အသင်းက အသက် ၂၀ နှစ်အရွယ်ရှိ ခူဆာနော့ဗ်နဲ့ ဘရာဇီးလ်ဆယ်ကျော်သက် ဗစ်တာရိုက်စ်တို့ကို ခေါ်ယူခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီးခေါ်ဖို့ လုပ်နေတဲ့ ကစားသမား ၃ ဦးကိုတွေ့ရစဉ် 

ဇန်နဝါရီအပြောင်းအရွှေ့ မပိတ်ခင်မှာ မန်စီးတီးအသင်း နောက်ထပ်ခေါ်ယူဖို့ ပစ်မှတ်ထားနေတဲ့ သူတွေကလည်း လူငယ်ကစားသမားတွေပဲဖြစ်လို့ သူတို့ဟာ ရေရှည်အတွက် ရည်ရွယ်ထားတယ်ဆိုတာ တွေ့ရပါတယ်။

ဒီကစားသမားတွေဟာ နည်းပြဂွာဒီယိုလာ လက်အောက် ကစားရမှာဖြစ်လို့ အများကြီး တိုးတက်လာဖို့ အလားအလာရှိနေပြီး ဒီရာသီရဲ့ လက်ကျန်ပွဲစဉ်တွေမှာ သူတို့ရဲ့ အရေးပါမှုတွေကို မြင်တွေ့ရဖို့ရှိနေတာပါ။ 

သူတို့တွေဟာ ဒီရာသီ မန်စီးတီးအသင်းရဲ့ လိုအပ်ချက်တွေကို အပြည့်အဝ မဟုတ်ရင်တောင် တစ်ဝက်လောက် ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မယ်ဆိုရင် အသင်းဟာ ရလဒ်ဆိုးတွေကို ရပ်တန့်ပြီး ပြန်လာနိုင်မယ်ဆိုတာ သေချာနေပါတယ်။ ဒါဆိုရင် ရာသီရဲ့ ဒုတိယရာသီဝက်မှာ မန်စီးတီးအသင်းရဲ့ ရာသီစတင်မှုတွေကို စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်ရ တော့မှာပါ။ 

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ရာသီတွေတုန်းကလည်း ရာသီကုန် ပန်းဝင်ခါနီးပြီဆိုရင် ရလဒ်ကောင်းတွေ ဆက်တိုက် ရရှိတက်တဲ့ အစဉ်အလာတွေ ရှိတာကြောင့် ကစားသမားသစ်တွေဟာ ကစားသမား ဟောင်းတွေနဲ့ အတူ လက်တွဲပြီး ဒီအစဉ်အလာကို ဆက်ထိန်းနိုင်မလားဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းနေပါတယ်။ 

မန်စီးတီးအသင်းကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိအချိန်မှာ မန်စီးတီးအသင်းရဲ့ အဓိကပစ်မှတ်တွေက ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ထိပ်ဆုံး ၄ သင်းထဲ ဝင်ရောက်ဖို့၊ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ပလေးအော့ဖ်အဆင့် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရဖို့နဲ့ FA ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ နောက်ဆုံး အဆင့်အထိ ရောက်ရှိဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လာမယ့်ပွဲစဉ်တွေဟာ မန်စီးတီးအသင်းအတွက် အလွန်အရေးပါနေတဲ့ ပွဲစဉ်တွေဖြစ်ပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ချယ်လ်ဆီးနဲ့ အာဆင်နယ်၊ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ကလပ်ဘရုဂျက်အသင်းနဲ့ပွဲစဉ်တွေ ဖြစ်တာပါ။

အဲဒါကြောင့် ကစားသမားသစ်တွေဟာ ပါဝင်ခွင့်ရနိုင်မယ့် ပရီးမီးယားလိဂ် ပွဲကြပ်တွေမှာ မန်စီးတီးအသင်းကို ဘယ်လောက်အထိ အကူအညီပေးနိုင်မလဲဆိုတာ မြင်တွေ့ရတော့မှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၄

မကြာသေးမီက အာဆီယံနိုင်ငံများမှ အရာရှိများသည် အွန်လိုင်းငွေလိမ်လုပ်ငန်းများ အပါအဝင် နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှုကို တရုတ်နှင့်ပူးပေါင်း တိုက်ဖျက်လိုသည့် ခိုင်မာသော စိတ်ဆန္ဒကို ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှုကို ပူပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမှတဆင့် ထိရောက်စွာ တိုက်ဖျက်ခြင်းသည် တရုတ်နှင့် အာဆီယံ အကြား ပြည့်စုံကျယ်ပြန့်သည့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအတွက် အခွင့်အလမ်းသစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

ဇန်နဝါရီ ၁၉ ရက်က အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများသည် မလေးရှားနိုင်ငံတွင် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ချိန်က ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများကို တိုက်ဖျက်ရန် တရုတ်နှင့် အနီးကပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထို့ပြင် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိ (Wang Yi)ကလည်း ဇန်နဝါရီ ၁၆ ရက်က ဘေကျင်းတွင် အာဆီယံ ၁၀ နိုင်ငံမှ သံတမန်များနှင့်ပြုလုပ်သည့် အစည်းအဝေးအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံသည် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် အွန်လိုင်း လောင်းကစားလုပ်ငန်းနှင့် ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများကို တိုက်ဖျက်ရန် အာဆီယံနိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

မကြာသေးမီက တရုတ်နိုင်ငံသားများ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ကျားဖြန့်စင်တာများသို့ လိမ်ညာခေါ်ဆောင်ခံခဲ့ရသည့် ဖြစ်စဉ်များသည် လူထု၏အာရုံကို ဖမ်းစားခဲ့သည်။

တရုတ်နဲ့ အာဆီယံ ကိုယ်စားလှယ်များကိုတွေ့ရစဉ်

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း အွန်လိုင်းလောင်းကစားလုပ်ငန်းနှင့် ကျားဖြန့်ကဲ့သို့ နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ဆိုက်ဘာ ရာဇဝတ်မှုများ မြင့်တက်လာခြင်းသည် ပြည်သူများ၏ လုံခြုံရေးအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ကာ နိုင်ငံများအကြား ငြိမ်းချမ်းစွာ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေခဲ့ပြီး တရုတ်နှင့် အာဆီယံ၏ အကျိုးစီးပွားများကို ထိခိုက်စေခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ ဆိုးရွားသည့် အခြေအနေကြောင့် အာဆီယံနှင့်တရုတ်အကြား နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှုကို ပူးပေါင်းတိုက်ဖျက်ရေးသည် အလွန်အရေးကြီးလာခဲ့သည်။

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း တရုတ်ပြည်တွင်းတွင် ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှုများ အပါအဝင် ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများကို တိုက်ဖျက်သည့် တရုတ်ပြည်သူ့လုံခြုံရေးအာဏာပိုင်များ၏ အားထုတ် ကြိုးပမ်းမှုများသည် သိသာသော အောင်မြင်မှုများ ရရှိခဲ့သည်။

သို့သော် ထိုကဲ့သို့ ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှုများအနက် ၁၀ ခုတွင် ၈ ခုမှ ပြည်ပမှဖြစ်ကြောင်း အချက်အလက်များတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ပြည်ပမှ ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများကို တိုက်ဖျက်ရာတွင် အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ 

အချို့ အာဆီယံနိုင်ငံများတွင် တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု အားနည်းခြင်း၊ တရားရေးစနစ်တွင် ဟာကွက်များရှိနေခြင်း အစရှိသည့် အခြေအနေများကြောင့် ကျားဖြန့်ဂိုဏ်းများသည် ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းကို ဆက်လက် လည်ပတ်နိုင်စွမ်း ရှိနေသည်။

ထိုကဲ့သို့ ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှုများ မကြာခဏ ဖြစ်ပွားနေခြင်းက ထိုနိုင်ငံများ၏ ပုံရိပ်နှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ကျဆင်းစေခဲ့သည်။

 ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်၊ ကျားဖြန့်ရှိနေတဲ့ ရွှေကုက္ကိုလ်ကို ညွန်းပြနေစဉ်

အာဆီယံနိုင်ငံအများစုသည် ဆိုက်ဘာရာဇတ်မှု၏ သားကောင်များ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁ ရက်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်အကြား ထိုင်းတွင် ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှုပေါင်း ၃၃၀,၀၀၀ အထိရှိခဲ့ပြီး ဘတ် ၃၇ ဘီလျံကျော် ဆုံးရှုံးနစ်နာခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် တရုတ်နှင့် အာဆီယံနိုင်ငံများ ပူးပေါင်းပြီး နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများကို နှိမ်နင်းရန် အလွန်အရေးကြီးသည်။

ပထမဆုံးအနေဖြင့် အနာဂတ်တွင် ထောက်လှမ်းရေး အချက်အလက်များ မျှဝေမှုနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး၏ ထိရောက် အသုံးဝင်မှုတို့အပေါ် ပိုမိုလက်တွေ့ကျသည့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဖြစ်စေရန် အာရုံစိုက် လုပ်ဆောင် သင့်သည်။

ဒုတိယအချက်အနေဖြင့် အာဆီယံနှင့် တရုတ်၏ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အာဏာပိုင်များအနေဖြင့် စုပေါင်း ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်မှု အကျိုးရလဒ်တစ်ခု ထူထောင်ရန် ပူးတွဲစစ်ဆင်ရေးများ ပြုလုပ်ရန်၊ ပုံမှန် အစည်းအဝေးများ ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

ကျားဖြန့်အရေး BGF-DKBA- တရုတ်လုပ်ငန်းရှင်များ ဆွေးနွေးနေစဉ် 

တတိယအချက်အနေဖြင့် ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများကို တိုက်ဖျက်ရန် ၎င်းတို့၏ စွမ်းဆောင်ရည်များကို မြှင့်တင်ရန်၊ တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးအေဂျင်စီများကို လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးမှုကို မြှင့်တင်ရန်ဖြစ်သည်။

နောက်ဆုံးအချက်မှာ အာဆီယံနှင့် တရုတ်အနေဖြင့် ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှုများကို တိုက်ဖျက်ရန် ခိုင်မာသည့် တရားရေး အကာအကွယ် ရရှိစေရန်အတွက် ဥပဒေကို တင်းကျပ်ရမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်နှင့် အာဆီယံနိုင်ငံများသည် ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှုကို ပူးပေါင်းတိုက်ဖျက်ရန် တူညီသည့် သဘောဆန္ဒ ရရှိခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ပထဝီနိုင်ငံရေးအခြေအနေ မတူညီမှုများ ရှိနေသည့်တိုင် ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှုကို တရုတ်နှင့် အာဆီယံ၏ ဘုံရန်သူအဖြစ် သတ်မှတ်ရမည်ဖြစ်သည်။

လောက်ကိုင်ဒေသမှ ကျားဖြန့်ဂိုဏ်းကို တရုတ်က ဖမ်းသွားစဉ်

ဥပမာအားဖြင့် တောင်တရုတ်ပင်လယ် အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နှင့် တင်းမာမှု မြင့်တက်နေသည့် ဖိလစ်ပိုင် သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဇူလိုင်လက ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံအတွင်းရှိ လောင်းကစားလုပ်ငန်းတွင် ပါဝင်ပတ်သက်နေသော တရုတ်နိုင်ငံသား ၄ ဦးကို တရုတ်သို့ လွှဲပြောင်းအပ်နှံရန် တရုတ်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ခဲ့သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်သည် ပထဝီနိုင်ငံရေး စိန်ခေါ်မှုများရှိနေသည့် တရုတ်နှင့် ဖိလစ်ပိုင်အကြား ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။

အနာဂတ်တွင်လည်း တရုတ်သည် ကျားဖြန့်လုပ်ငန်း၊ အွန်လိုင်းလောင်းကစားလုပ်ငန်း၊ လူမှောင်ခိုကူးမှု အစရှိ သည့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် တရားမဝင်လှု ပ်ရှားမှုများကို အမြစ်ဖြတ် ချေမှုန်းရန်၊ ပိုမိုဘေးကင်းလုံခြုံသည့် ဒေသတွင်း လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်ကို ထူထောင်ရန်၊ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများမှ ပြည်သူများ ဘေးကင်းလုံခြုံစေရန် အာဆီယံနိုင်ငံများနှင့်အတူ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ရမည်ဖြစ်သည်။

Source: Global Times

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၇

“ဘုရားသခင်ရဲ့ ဂုဏ်ကျေးဇူးကြောင့် ကျနော်တို့ဟာ ဘာတစ်ခုကိုမှ အင်အားသုံးပြီး သိမ်းယူခဲ့တာမျိုး မရှိပါဘူး” ဆိုသည့် စာသားကို ၁၈၄၇ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလက ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် National Intelligencer and Washington Advertiser အမည်ရှိ သတင်းစာက ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် Guadalupe Hidalgo စာချုပ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အနေဖြင့် မက္ကဆီကို နယ်နိမိတ် ၅၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိုခေတ်က ဒေါ်လာ ၁၅ သန်းဖြင့် ဝယ်ယူခဲ့သည်။

ထိုစာချုပ်သည် လူပေါင်းများစွာ သေဆုံးစေခဲ့သည့် မက္ကဆီကန်-အမေရိကန် စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်စေခဲ့သည်။

လူပေါင်းများစွာ သေဆုံးခဲ့သည့်တိုင် အမေရိကန်၏ ရည်မှန်းချက်များသည် မက္ကဆီကို တစ်နိုင်ငံလုံးကို ရယူရန် ဖြစ်ပြီး ထိုစာချုပ်တွင် အင်အားသုံး သိမ်းပိုက်ခြင်းထက် တစ်နိုင်ငံ၏ နယ်နိမိတ်ကို တခြားတစ်နိုင်ငံအား လွှဲပြောင်းပေးအပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသည့် အကြောင်းအရာများကို ထည့်သွင်းဖော်ပြထားသည်။

ထိုကဲ့သို့ နောက်ခံ ရာဇဝင်များရှိခဲ့သည့် အမေရိကန်နိုင်ငံသမိုင်းကို ကနေဒါနိုင်ငံသား အားလုံးအနေဖြင့် အာရုံ စိုက်ရန် လိုအပ်သည်။ 

အခြားစာချုပ် တစ်ခုတွင်လည်း အမေရိကန်သည် လက်ရှိ အမေရိကန်ပြည်နယ်များဖြစ်သည့် ကယ်လီဖိုးနီးယား (California) ၊ နီဗားဒါး (Nevada) ၊ အူတား (Utah) ၊ နယူးမက္ကဆီကို (New Mexico) ၊ အရီဇိုးနား (Arizona) ၊ ကော်လိုရာဒို (Colorado) ၊ အိုကလာဟိုးမား (Oklahoma) ၊ ကန်ဆပ် (Kansas) နှင့် ဝိုင်အိုမင် (Wyoming) တို့ကို အမေရိကန်၏ လက်အောက်ခံ ပြည်နယ်များအဖြစ် သွတ်သွင်းခဲ့သည်။ 

ထို့ပြင် နိုင်ငံအနောက်ပိုင်းရှိ တိုင်းရင်းသား လူမျိုးစုများ၏ နယ်နိမိတ်ကိုလည်း တရားမဝင် ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ သည်။

ကနေဒါနိုင်ငံကိုတွေ့ရစဉ်

ကနေဒါသည်လည်း အမေရိကန်၏ နောက်ထပ် ပစ်မှတ်တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်။ 

ကနေဒါသည် အမေရိကန်၏ ၅၁ ခုမြောက် ပြည်နယ်အဖြစ် ချက်ချင်းဖြစ်လာမည် မဟုတ်သော်လည်း ကနေဒါ နိုင်ငံသားအားလုံးအတွက် လွှတ်တော်နှင့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲများတွင် မဲပေးခွင့်များ ဆုံးရှုံးနိုင်သည့် အမေရိကန် ၏ နယ်နိမိတ်တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်။

ထိုအလားအလာနှင့်ပတ်သက်ပြီး ငြင်းခုံဆွေးနွေးမှုများလည်း ပေါ်ပေါက်နေသည်။ ကျွမ်းကျင်သူ အများစုကမူ ကနေဒါနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ မှတ်ချက်များ သည် လေလုံးထွားပြောဆိုမှုများသာဖြစ်ကြောင်း ယူဆထားကြသည်။

သို့သော် အချို့ကမူ ထရမ့်၏ မှတ်ချက်စကားများသည် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး နည်းဗျူဟာတစ်ခု၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ထားကြသည်။

၁၉၃၉ ပြည့်နှစ်က အမေရိကန် စစ်ပွဲရေးရာဝန်ကြီးဌာနက ရေးဆွဲခဲ့သည့် War Plan Red အမည်ရှိ စစ်ပွဲ အစီအစဉ်များတွင် လိုအပ်လာပါက ကနေဒါကို မည်ကဲ့သို့ ကျူးကျော် ဝင်ရောက်ရမည်ဆိုခြင်းကို အသေးစိတ် ဖော်ပြပါရှိခဲ့သည်။

ထိုအစီအစဉ်များထဲတွင် ကနေဒါ၏ ဟာလီဖက်စ် (Halifax) မြို့ကို အဆိပ်ဓာတ်ငွေ့များဖြင့် တိုက်ခိုက်ရေး၊ နယူးဘရန်းစ်ဝစ် (New Brunswick) ကို လျင်မြန်စွာ ဝင်ရောက်ပြီး ကွီးဘက်မြို့ (Québec City) နှင့် မွန်ထရီယယ် (Montréal) မြို့တို့ကို သိမ်းပိုက်ကာ နီယာဂါရာရေတံခွန် (Niagara Falls) အထိ သိမ်းပိုက်မည့် ကြောက်မက်ဖွယ် အစီအစဉ် အသေးစိတ်များ ပါဝင်ခဲ့သည်။

သမိုင်းကြောင်း အစဉ်အလာအရ အမေရိကန်သည် ကနေဒါ ခေါင်းဆောင်များကို ထိတ်လန့်ကြောက်ရွံ့စေရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

ဗြိတိန်၏ ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်သည့် ဝိတိုရီယ ဘုရင်မကြီး (Queen Victoria) ကလည်း ကနေဒါ၏ မြို့တော် ဖြစ်သည့် အော့တဝါ (Ottawa) သည် အမေရိကန်၏ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုကြောင့် ပျက်စီးသွားနိုင်ကြောင်း ခံစားခဲ့ရသည်။

ကနေဒါ ပြည်တွင်းစစ် ကာလက အမေရိကန် စပိုင်များနှင့် အလစ်အငိုက် ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်မည့် သူများသည်  မွန်ထရီယယ်မြို့တွင် ခြေကုပ်ယူခွင့်ရရှိခဲ့ပြီး အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့များသည် ကနေဒါကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်မည့် အရေးကို ကနေဒါဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဂျွန် အေ မက်ဒေါ်နယ် (John A Macdonald) က စိုးရိမ်ခဲ့ သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ Dwight Eisenhower က Hawaii ကို ၅၀ မြောက်ပြည်နယ်ဖြစ်လာဖို့ ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် ဝါရှင်တန်ရှိ ကြယ် ၅၀ ပွင့်အလံအသစ်ကို လွှင့်တင်ခဲ့စဉ် (ဓာတ်ပုံ-  Byron Rollins)

၁၉၁၁ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင်မူ ကနေဒါ၏ လစ်ဘရယ်ပါတီက အမေရိကန်နှင့် လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်ရေး အတွက် တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ကနေဒါဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရောဘတ် ဘော်ဒန် (Robert Borden) ၏ ကွန်ဆာဗေးတစ်များ ထောက်ခံခဲ့သည့် အမေရိကန်ဆန့်ကျင်ရေး ဝါဒဖြန့်မှုများကို တားဆီးနိုင်ကြောင်း ပြသခဲ့ သည်။

အမေရိကန်အနေဖြင့် ဖွဲစည်းပုံအခြေခံဥပဒေအောက်တွင် နယ်နိမိတ်များကို ရယူပိုင်ဆိုင်ခွင့်လည်း ရှိနေသည်။ 

အခြေခံဥပဒေ၏ အခန်း ၂ ၊ ပိုဒ်ခွဲ ၂ တွင်မူ “သူ (သမ္မတ)သည် အထက်လွှတ်တော်၏ သဘောဆန္ဒနှင့် အကြံပေးမှုတို့နှင့်အတူ စာချုပ်များချုပ်ဆိုရန် အခွင့်အာဏာရှိပြီး အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၃ ပုံ ၂ ပုံ၏ သဘောတူညီမှုကို ရရှိရန်လိုအပ်သည်”ဟု ဖော်ပြထားသည်။

အမေရိကန်အထက်လွှတ်တော်သည် လွှတ်တော်အမတ် ၃ ပုံ ၂ ပုံ၏ ထောက်ခံမှုနှင့်အတူ အဆိုပါ စာချုပ်များကို အတည်ပြုခဲ့ပြီးနောက် အမေရိကန်သည် “မည်သည့်အရာကိုမှ အင်အားသုံး သိမ်းယူခြင်းမရှိ” ဆိုသည့် ကြွေးကြော်သံနှင့်အတူ စာချုပ်များကို လက်ကိုင်တုတ်သဖွယ် အသုံးချခဲ့သည်။

၁၈၄၈ ခုနှစ်က အမေရိကန်သမ္မတ ဇာချရီ တေလာသည် မက္ကဆီကို၏ နယ်မြေများကို သိမ်းယူရန် လွှတ်တော်တွင် Guadalupe Hidalgo စာချုပ် အဆိုပြု တင်သွင်းခဲ့ပြီး လွှတ်တော်ကလည်း အတည်ပြုပေးခဲ့သည်။

၁၈၉၈ ခုနှစ်ကလည်း အမေရိကန်လွှတ်တော်က အောက်လွှတ်တော် ပူးတွဲကြေညာချက် ၂၅၉ ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။ ထိုကြေညာချက်တွင် သမ္မတ ဝီလျံ မက်ကင်လေး၏ ဟာဝိုင်အီနယ်မြေအား သိမ်းယူသည့်စာချုပ်ကို အတည်ပြုကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ဟာဝိုင်အီတွင် ဆန္ဒပြမှုများ၊ အသနားခံစာ တင်သွင်းမှုများနှင့် ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်မှုများကြောင့် ဟာဝိုင်အီကို အမေရိကန်၏ ပြည်နယ်အဆင့်သို့ ရောက်ရှိစေရန် နှစ်ပေါင်း ၆၀ ခန့် အချိန်ယူခဲ့ရပြီး ၁၉၅၇ ခုနှစ်ရောက်မှ ဟာဝိုင်အီနယ်မြေသည် အမေရိကန်၏ တရားဝင်ပြည်နယ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ မူလဇစ်မြစ် သမိုင်းကြောင်းတွင် အမေရိကန်သည် တော်လှန်ရေးအတွင်းမှ ပေါက်ဖွားလာသည့် နိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသော်လည်း စင်စစ်တွင် ထိုတော်လှန်ရေးသည် အမေရိကန်၏ နယ်မြေ အနည်းငယ် ကိုသာ ကိုယ်စားပြုသည်။

ကျူးဘားနိုင်ငံအတွင်း တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်၏ ကျန်သည့် နယ်မြေ အစိတ်အပိုင်းများကို အခြားနယ်မြေများအား သိမ်းပိုက်ပြီး နိုင်ငံအတွင်းသို့ သွတ်သွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 

အမေရိကန်သည် နယ်မြေများကို ဝယ်ယူမှုများ၊ အခြားနိုင်ငံများ၏ နယ်မြေအလျှော့ပေးမှုများ၊ သိမ်းယူမှုများဖြင့် ပြည်နယ်ပေါင်း ၅၀ နှင့် ပြည်ပနယ်နိမိတ်ပေါင်း ၁၄ ခုအထိ ရှိလာစေရန် ချဲ့ထွင်ခဲ့သည်။

၁၈၀၃ ခုနှစ်တွင် လူဝီစီယားနား (Louisiana) ပြည်နယ်ကို ပြင်သစ်နိုင်ငံထံမှ ဝယ်ယူခြင်းမှအစ ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် ဂျပန်တို့က မာရှယ်ကျွန်းစု (Marshall Islands)ကို အမေရိကန်အား လွှဲပေးရမှုအဆုံး၊ အမေရိကန်၏ နယ်မြေ ချဲ့ထွင်မှုများသည် တရားဝင်မှုရှိကြောင်း အခြေခံဥပဒေက သတ်မှတ်ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်အနေဖြင့် နယ်နိမိတ်များကို တရားဝင် ရယူပြီးချိန်တွင် လွှတ်တော်အနေဖြင့် ထိုနယ်နိမိတ်များကို စီမံခန့်ခွဲရန် သို့မဟုတ် ပြန်လည်ရောင်းချရန် လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိကြောင်း အခြေခံဥပဒေ၏ အခန်း ၂ ၊ ပိုက်ခွဲ ၄ တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အကယ်၍ နယ်မြေတစ်ခုကို စာချုပ်တစ်ခုမှတဆင့် မတော်မတရား ရယူသည့် အချိန်မျိုးတွင် ထိုနယ်မြေကို ပြန်လည် စွန့်လွှတ်နိုင်သည်။ မာရှယ်ကျွန်းစုသည် အထင်ရှားဆုံး ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သည် မာရှယ်ကျွန်းစုကို ဂျပန်ထံမှ ရရှိခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ထိုကျွန်းကို နျူကလီးယားဗုံးများ စမ်းသပ် ဖောက်ခွဲသည့် နေရာအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။ 

ထို့နောက် အမေရိကန်က ၁၉၇၉ ခုနှစ်တွင် အခြေခံဥပဒေတစ်ခုကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး မာရှယ်ကျွန်းစုကို လွတ်လပ်ရေးပေးခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ယူလစ်စီ အက်စ် ဂရန့်က ၁၈၇၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဒိုမီနီကန် သမ္မတနိုင်ငံရှိ ဆန်တို ဒိုမင်ဂို (Santo Domingo) မြို့ကို လက်အောက်ခံအဖြစ် သတ်သွင်းရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။ 

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ဟေတီ၏ ကျူးကျော်မှုရန်ကို ကာကွယ်ရန် အကြောင်းပြချက်ဖြင့် ထိုသို့ အဆိုတင်သွင်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း လွှတ်တော်က အတည်မပြုခဲ့သဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

၁၈၉၈ ခုနှစ်က အမေရိကန်သည် ကျူးဘား၊ ပွာတိုရီကို၊ ဖိလစ်ပိုင်နှင့် ဂူအမ်ကျွန်းတို့ကို ကျူးကျော်ပြီး စပိန်ကို စစ်ကြေညာခဲ့သည်။ 

၆ လအတွင်းမှာပင် ပြင်သစ်သည် အလျှော့ပေးခဲ့ပြီး နယ်မြေတစ်ခုခြင်းစီကို အမေရိကန်အား လွှဲအပ်ရသည့် စာချုပ်များ ချုပ်ဆိုခဲ့သည်။ 

အမေရိကန်သည ကျူးဘားမှလွဲပြီး ကျန်သည့် နယ်မြေများအားလုံးကို အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၆  ခုနှစ်တွင်မူ အမေရိကန်က ဖိလစ်ပိုင်၏ လွတ်လပ်ရေးကြေညာမှုကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။

ကျူးဘားကို ဖယ်ချန်ခဲ့ခြင်းသည် ကော်လိုရာဒိုပြည်နယ်မှ အထက်လွှတ်တော်အမတ် ဟင်နရီ တယ်လာ (Henry Teller) ကြောင့်ဖြစ်သည်။ တယ်လာသည် ကျူးဘား၏ သကြားများ အမေရိကန် စျေးကွက်များအတွင်း စုပြုံ ဝင်ရောက်လာမည့် အခြေအနေကို စိုးရိမ်ခဲ့ပြီး ထိုအချက်ကို ထောက်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အထက်လွှတ်တော်က ကျူးဘားကို အမေရိကန်၏ လက်အောက်သို့ သွတ်သွင်းခဲ့ခြင်းမရှိပေ။ 

သို့သော် ၄ နှစ်အကြာတွင် ကော်နက်တီကတ် (Connecticut) လွှတ်တော်အမတ် အော်ဗီလီ ပလက် (Orville Platt) က ဂွါတာနာမို ပင်လယ်အော်တွင် အမေရိကန်၏ အမြဲတမ်းစစ်စခန်းတစ်ခုကို ထူထောင်သည့် ဥပဒေတစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲခဲ့သည်။ 

ထို့ကြောင့် ကျူးဘားကျွန်းပေါ်တွင် အမေရိကန်စစ်စခန်း တစ်ခုရှိခဲ့ပြီး အမေရိကန်က ကျူးဘားကို အချိန်မရွေး ဝင်ရောက်ကျူးကျော်ခွင့်ရှိခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်က ကနေဒါကို လက်အောက်ခံအဖြစ် သွတ်သွင်းနိုင်ခြေ ရှိ/မရှိကို ကျိန်းသေပေါက် ပြော၍မရသေးပေ။ သို့သော် ကနေဒါအနေဖြင့် အမေရိကန်၏ သမိုင်းကြောင်းကို လေ့လာပြီး သတိထားရန် လိုအပ်နေသည်။

ထရမ့်ကလည်း ကနေဒါကို အမေရိကန်နှင့် ပူးပေါင်းရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ကနေဒါအနေဖြင့် မိမိသဘောဆန္ဒဖြင့် လိုက်လျောခြင်း၊ အမေရိကန်၏ ဝယ်ယူခြင်း  သို့မဟုတ် အင်အားသုံး သိမ်းပိုက်ခြင်းတို့သည် တရားဝင်သည်ဆိုသည့် စာချုပ်တစ်ခုကို အမေရိကန်နှင့် ချုပ်ဆိုသည့်အခါမှသာ ထိုသို့ ပူးပေါင်းရန် ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ထိုစာချုပ်ကို အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၃ ပုံ ၂ ပုံ၏ ထောက်ခံမှုနှင့်အတူ လွှတ်တော်၏ အတည်ပြုမှုကို လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။ 

ထရမ့်ဘက်တွင် အထက်လွှတ်တော်၌ ၎င်းအား ထောက်ခံမည့် လွှတ်တော်အမတ် ၃ ပုံ ၂ ပုံမရှိပေ။

အမေရိကန်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်များ အနေဖြင့်လည်း ကနေဒါကို အရယူခြင်းသည် ဆုလာဘ်တစ်ခု ဆိုခြင်းထက် နိုင်ငံရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေးအရ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ရန် လိုအပ်ပေသည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၇

စပါးအသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ အာဆင်နယ်အသင်းကို အရေးနိမ့်ပြီးနောက် ပရီးမီးယားလိဂ် နောက်ဆုံး ၅ ပွဲစလုံး နိုင်ပွဲပျောက်ဆုံးနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

စပါးအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ကာရာဘောင်းဖလားနဲ့ FA ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ နိုင်ပွဲရယူနိုင်ခဲ့တာကြောင့် ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ရလဒ်ကောင်းတွေ ပြန်ရယူနိုင်မယ်လို့ ထင်နေချိန်မှာ ရှုံးပွဲထပ်ပြီး ကြုံတွေ့ခဲ့တာပါ။ 

စပါးအသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ နိုင်ပွဲတွေ ဆက်တိုက် ပျောက်နေတာကြောင့် အဆင့် ၄ အတွင်းကို ဝင်ရောက်ဖို့ထက် တန်းဆင်းဇုန်နဲ့တောင် ပိုပြီးနီးစပ်သွားခဲ့တယ်လို့ ပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

စပါးအသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် နောက်ဆုံး ၉ ပွဲမှာ ရမှတ် ၅ မှတ်သာ ရယူနိုင်ခဲ့ပြီး ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၂၁ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ရှုံးပွဲ ၁၁ ပွဲအထိ ကြုံတွေ့ထားတာပါ။

စပါးအသင်းနည်းပြ ပိုစတီကိုဂလူးကို တွေ့ရစဉ်

စပါးအသင်းဟာ ခံစစ်ရဲ့အဓိက ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ ဂိုးသမား ဗီကာရီယို၊ နောက်ခံလူ ရိုမဲရိုး၊ ဗန်ဒီဗန်၊ အူဒိုဂီနဲ့ ဘန်ဒေးဗီးစ်တို့ ဒဏ်ရာရရှိနေတာကလည်း သူတို့ရလဒ်ဆိုးနေတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် သူတို့ရဲ့လက်ရှိလူစာရင်းနဲ့ အခုလောက်ထိ ရလဒ်မကောင်းတာကတော့ လက်ခံနိုင်စရာ မရှိဘူးဆိုတာ နည်းပြ ပိုစတီကိုဂလူး ကိုယ်တိုင်က ဝန်ခံထားတာပါ။

နယူးကာဆယ်အသင်း တိုက်စစ်မှူးဟောင်း အလန်ရှီးယားက စပါးအသင်းရဲ့ပုံစံဟာ ကလပ်အသင်း ပရိသတ်တွေ အတွက် စိုးရိမ်စရာ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။ 

စပါးအသင်း ပရိသတ်တွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ပွဲတွေမှာ ရလဒ်ဆိုးတွေကြောင့် နည်းပြပိုစတီကိုဂလူးကို လှောင်ပြောင်မှု တွေ ရှိခဲ့ကြတာပါ။ 

စပါးအသင်းနဲ့ အာဆင်နယ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ပိုစတီကိုဂလူးက သူဟာ ကိုင်တွယ်တဲ့ အသင်းတိုင်းမှာ ဒုတိယရာသီ ရောက်တိုင်း ဆုဖလားတွေ ရယူပေးနိုင်ခဲ့ တယ်လို့ ပြောထားပေမယ့် စပါးအသင်းရဲ့ ရလဒ်ဆိုးတွေကြောင့် သူ့ရဲ့မှတ်တမ်းကောင်းတွေဟာ ရပ်တန့်သွား နိုင်ပါတယ်။ 

၂၀၀၇-၀၈ ရာသီက လိဂ်ဖလား ရယူပြီးနောက်ပိုင်း ဆုဖလားတွေနဲ့ ဝေးကွာခဲ့တဲ့ စပါးအသင်းဟာ ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရလဒ်ဆိုးနေပေမယ့် ဖလားပြိုင်ပွဲတွေမှာတော့ ဆုဖလားရယူနိုင်မယ့် မျှော်လင့်ချက်တွေ ရှိနေသေးတာပါ။

စပါးအသင်းဟာ ယူရိုပါလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရှိနေသေးသလို ကာရာဘောင်းဖလား ဆီမီးဖိုင်နယ်ပထမအကျော့မှာ လီဗာပူးလ်အသင်းကို အနိုင်ရရှိထားပြီး FA ဖလားပြိုင်ပွဲမှာလည်း စတုတ္ထအဆင့်ကို တက်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ပိုစတီကိုဂလူးက စပါးအသင်းဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ ရလဒ်တွေ ဆိုးနေပေမယ့် မကြာခင်မှာ ရလဒ်ကောင်းတွေ ပြန်လည်ရရှိလာမယ်လို့ ယုံကြည်မှုရှိနေတာပါ။ 

စပါးအသင်းကို တွေ့ရစဉ်

စပါးအသင်းဟာ ရလဒ်ကောင်းတွေ ပြန်မရဘူးဆိုရင် ပိုစတီကိုဂလူးရဲ့ အနာဂတ်ကလည်း ရေရာမှုရှိမှာ မဟုတ်တော့ပါဘူး။ 

အဲဒါကြောင့် ပိုစတီကိုဂလူး အနေနဲ့ လာမယ့်ပွဲတွေမှာ စပါးအသင်းကို မဖြစ်မနေ အနိုင်ရလဒ်တွေရရှိအောင် ကိုင်တွယ်ပေးဖို့ လိုအပ်နေတာပါ။ 

စပါးအသင်းဟာ လာမယ့် ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ ပရီးမီးယားလိဂ်၊ ယူရိုပါလိဂ်၊ ကာရာဘောင်းဖလားနဲ့ FA ဖလား ပြိုင်ပွဲတွေ ဆက်တိုက် ယှဉ်ပြိုင်ရဖို့ရှိနေတာကလည်း သူတို့အတွက် စိန်ခေါ်မှုအဖြစ်ရှိနေပါတယ်။ 

စပါးအသင်းအနေနဲ့ ဒီစိန်ခေါ်မှုတွေကို ကျော်ဖြတ်ပြီး ရလဒ်ဆိုးတွေကနေ ရုန်းထွက်နိုင်မလားဆိုတာ လာမယ့်ပွဲ တွေကို စောင့်ကြည့်ရတော့မှာပါ။ 

စပါးအသင်းအတွက် အနီးစပ်ဆုံး ကျော်ဖြတ်ရမယ့် ပွဲစဉ်ကတော့ တန်းဆင်းဇုန်ထဲကို မကျရောက်ဖို့ ရုန်းကန် နေရတဲ့ အဲဗာတန်အသင်းနဲ့ ပွဲစဉ်ဖြစ်လို့ ခက်ခဲတဲ့ရင်ဆိုင်မှုနဲ့ ကြုံတွေ့ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI International Article    

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၂

ဖိလစ်ပိုင်နှင့် တရုတ်တို့သည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အကြား မဖော်ပြနိုင်သော “လူကြီးလူကောင်းဆန်သည့် သဘောတူညီချက်”  (Gentleman's Agreement) ကို ရရှိခဲ့ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတဟောင်း ရိုဒရီဂို ဒူတာတေး (Rodrigo Duterte) ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသဘောတူညီချက်အရ အနောက် ဖိလစ်ပိုင်ပင်လယ်တွင် ရှိရင်းစွဲ အခြေအနေကို တရုတ်က စိန်ခေါ်မည် မဟုတ်ဘဲ ဖိလစ်ပိုင်သည် အာယွန်ဂင် သောင်ခုံ (Ayungin Shoal) ရှိ ၎င်း၏ စစ်မှုထမ်းများနှင့် အဆောက်အအုံ များဆီသို့ အခြေခံထောက်ပံ့ရေး ပစ္စည်းများကိုသာ ပေးပို့ရမည်ဖြစ်သည်။

သို့သော် ယခုအခါ ဖိလစ်ပိုင်သည် ဒေသတွင်း တရုတ်၏ မဟာဗျူဟာ ရည်မှန်းချက်များကို တွန်းလှန်ရာတွင် မရှိမဖြစ် အရေးပါသည့် နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာပြီး ပင်လယ်ရေကြောင်း ထိပ်တိုက်တွေ့မှုများနှင့် ဥပဒေသစ်များ ထုတ်ပြန်မှုမှတဆင့် ဖိလစ်ပိုင်၏ ရေကြောင်းပိုင်နက်ဆိုင်ရာ တောင်းဆိုမှုများကို သမ္မတ ဖာဒီနန်မားကို့စ် ဂျူနီယာ၏ အစိုးရအဖွဲ့က ကြေညာလျက်ရှိသည်။

တရုတ်ကမ်းခြေစောင့်ရေယာဉ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဖိလစ်ပိုင်သည် ပြည်တွင်းတွင် ကြီးမားသည့် ပြသနာများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်၌ ထိုအခြေအနေများ ပေါ်ပေါက် လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီက အဂတိလိုက်စားမှု၊ ငွေကြေးခဝါချမှု၊ သူလျှိုမှု စွဲချက်များနှင့် စွပ်စွဲခံခဲ့ရသည့် မြို့တော်ဝန်ဟောင်း အလိုက်စ်ဂူ (Alice Guo) ၏ အမှုပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။  

ထိုအမှုက ဖိလစ်ပိုင်၏ ပြည်တွင်းရေးတွင် အဂတိလိုက်စားမှု ပြဿနာသည် တရုတ်၏ လွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်ရာ တွင် အားနည်းချက် ဖြစ်စေခဲ့ကြောင်း ပြသရာရောက်ခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်အနေဖြင့် ၎င်း၏ အနာဂတ်နှင့် အရှေ့တောင်အာရှ တည်ငြိမ်ရေးကို ပုံဖော်ပေးနိုင်သည့် ထိုစိန်ခေါ်မှုကို  မည်သို့ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းသွားမည်ဆိုခြင်းကို စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် ဖိလစ်ပိုင် ခေါင်းဆောင်များအား သြဇာလွှမ်းမိုးရန် စစ်ရေးအရ ဆောင်ရွက်မှုများအပြင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ မှုများကို အသုံးပြုကာ တရုတ်ကိုလိုလားသည့် သဘောထားမျိုး ပြောင်းလဲလာစေရန် တွန်းအားပေးလျက်ရှိသည်။

ထိုလုပ်ဆောင်ချက်သည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ၊ စီးပွားရေး သဘောတူညီချက်များနှင့် စီးပွားရေး မက်လုံးများဖြင့် အခြားနိုင်ငံများ၏ အထက်တန်းလွှာများကို ပစ်မှတ်ထားပြီး သြဇာလွှမ်းမိုးချင်သည့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ မဟာဗျူဟာ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်သမ္မတနဲ့ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတကို တွေ့ရစဉ်

ဖိလစ်ပိုင်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် သက်တမ်းဝက် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ၂၀၂၈ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲများ နီးကပ် လာသည်နှင့်အမျှ တရုတ်သည် ၎င်း၏ချဉ်းကပ်မှုများကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဆွေးနွေးလိုသည့် ဖိလစ်ပိုင် ခေါင်းဆောင်များနှင့် ခင်မင်ရင်းနှီးရန် သို့မဟုတ် ဩဇာလွှမ်းမိုးရန် ကြိုးပမ်းလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ပုံစနစ်၊ အစိုးရ၏ ထိန်းချုပ်မှုနှင့် လူထုကို စောင့်ကြည့်သည့်စနစ် အစရှိသည့် တရုတ်၏စနစ်များကို လက်ခံပြီး လိုက်နာကျင့်သုံးမည့် ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရအဖွဲ့သစ် ပေါ်ပေါက်လာ နိုင်သည်။

ထိုသို့သော အစိုးရမျိုးသည် အတိုက်အခံများကို နှိမ်နှင်းရာတွင် တရုတ်၏ နည်းလမ်းများအား အသုံးပြုနိုင်မည် ဖြစ်ပြီး ထိုလုပ်ဆောင်မှုများအတွက် တာဝန်မယူဘဲ ခေါင်းရှောင်နိုင်ရန် တရုတ်၏ အရှိန်အဝါနှင့် နိုင်ငံရေး အကူအညီများကို ရယူနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ဖိလစ်ပိုင်ပြည်သူများ၏ အကျိုးကို ထမ်းဆောင်ရမည့် အင်စတီကျူးရှင်းများသည်လည်း အတိုက်အခံများနှင့် ဝေဖန်ရေးသမားများကို စောင့်ကြည့်မှု၊ တားမြစ်ကန့်သတ်မှုများ ပြုလုပ်သည့် လက်ကိုင်တုတ်များ ဖြစ်လာနိုင်ပြီး တရုတ်သည် အရှေ့တောင်အာရှတွင် ဖိလစ်ပိုင်ကို ခိုင်မာစွာ ခြေကုပ်ယူနိုင်မည့် အခွင့်အရေး ရလာမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် သတင်းအချက်အလက် စစ်ဆင်ရေးများကို တစ်ကမ္ဘာလုံးတွင် တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်နေပြီး အမေရိကန် ဆန့်ကျင်ရေး ဝါဒဖြန့်မှုများနှင့် တရုတ်လိုလားသည့် အတွေးအမြင်များကို ပိုမိုမြှင့်တင်ရန် ဖိလစ်ပိုင်အား အစမ်း လေ့ကျင့်ရေး ကွင်းတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုနေသည်။

ဖိလစ်ပိုင်လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးရေးလုပ်စဉ်

Facebook နှင့် TikTok ကဲ့သို့ လူမှုမီဒီယာများတွင် တရုတ်အကောင့်များသည် ဖိလစ်ပိုင်နှင့် အမေရိကန်ကြား ဆက်ဆံရေးကို မေးခွန်းထုတ်သည့် အကြောင်းအရာများကို မျှဝေခဲ့ကြပြီး ဖိလစ်ပိုင် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း ယုံကြည်မှုများကို လျော့ကျစေခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်၏ ပြည်တွင်းရေး ပြဿနာများကို အမြတ်ထုတ်ခြင်းဖြင့် တရုတ်သည် ၎င်း၏ ပင်လယ်ရေကြောင်း ဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖိလစ်ပိုင်အာဏာပိုင်များ၏ အာရုံကိုလွှဲရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

နောက်ထပ် အာရုံလွှဲနိုင်မည့် အရင်းအမြစ် တစ်ခုမှာ မူဆလင် မင်ဒါနာအို (Barmm) ဒေသရှိ Bangsamoro ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသတွင် ပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲများဖြစ်သည်။

ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ် တုံ့ဆိုင်းနေခဲ့မည်ဆိုပါက ထိုဒေသသည် ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရ၏ အာရုံစိုက်မှုနှင့် အခြား အခွင့်အလမ်းများကို ရရှိလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသည် ဖိလစ်ပိုင်ရှိ တရုတ်၏ အကြီးစား အခြေခံ အဆောက်အအုံ စီမံကိန်းများနှင့် မယှဉ်နိုင်သော်လည်း အနောက်နိုင်ငံများ၏ အကူအညီသည် ဖိလစ်ပိုင်အတွက် နောက်ထပ် ရွေးချယ်စရာ တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်။

ထိုမဟာဗျူဟာသည် ဖိလစ်ပိုင်၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို အထောက်အပံ့ ဖြစ်စေရုံသာမက အင်ဒို-ပစိဖိတ် ဒေသရှိ အမေရိကန်မဟာမိတ်များ၏ ကွန်ရက်ကို အားကောင်းစေမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်သြဇာ လွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်ရန် အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များသည် ဦးစားပေး လုပ်ငန်းစဉ် ၄ ခုကို အာရုံစိုက်သင့်သည်။

ပထမအချက်မှာ အဂတိလိုက်စားမှုသည် အမျိုးသားလုံခြုံရေး ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခုဖြစ်သောကြောင့် လုပ်ငန်း ပိုင်ဆိုင်မှု၊ ကြွေးမြီ စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် အစိုးရ၏ အသုံးစရိတ်နှင့် တင်ဒါခေါ်ယူရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် ပွင့်လင်းမြင် သာမှုရှိအောင် လုပ်ဆောင်သင့်သည်။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် တရားမျှတသည့် စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးပေးပြီး ဖိလစ်ပိုင် အဖွဲ့အစည်း များကို ပြည်ပ၏ ဝင်ရောက် စွက်ဖက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ဒုတိယအချက်မှာ ရွေးကောက်ပွဲများ၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို မြှင့်တင်ရမည်ဖြစ်သည်။ 

 တရုတ်ကို ကန့်ကွက်နေကြစဉ်

ရွေးကောက်ပွဲများကို ရေရှည် စောင့်ကြည့်ခြင်းသည် ပြည်ပ၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုနှင့် အရင်းအမြစ်များ အလွဲသုံးစား လုပ်မှုကို ဖော်ထုတ်ရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေပြီး၊ လုပ်ငန်းစဉ်များကို ပိုမိုပွင့်လင်းမြင်သာစေကာ ပြည်ပ၏ ဖိအားများကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေမည်ဖြစ်သည်။

တတိယအချက်မှာ အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များသည် ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေး အစီအစဉ်များ ကို ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့ခြင်း အပါအဝင် မူဆလင် မင်ဒါနာအို (Barmm) ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသတွင် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ပံ့ပိုးပေးရန်ဖြစ်သည်။

နောက်ဆုံးအချက်မှာ ဖိလစ်ပိုင်၏ မဟာမိတ်များသည် ဖိလစ်ပိုင် နိုင်ငံသားများနှင့် အရာရှိများကို တရုတ်က စောင့်ကြည့်နေမှုကို တန်ပြန်ရန် ကူညီပေးရန် လိုအပ်သည်။ 

ဒစ်ဂျစ်တယ် အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ရန် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးနှင့် အစီအမံများအတွက် အမေရိကန်၏ ကူညီပေးမှုသည် တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးရေး နည်းဗျူဟာများကို အားနည်းစေနိုင်ပြီး ဒစ်ဂျစ်တယ် ပလက်ဖောင်းများတွင် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုကို မြင့်တက်စေရန် အထောက်အကူ ဖြစ်စေမည်ဖြစ်သည်။

တည်ငြိမ်ပြီး ဒီမိုကရေစီနည်းကျသော ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည် အမေရိကန်၏ အကျိုးစီးပွားများနှင့် ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးအတွက် အလွန်အရေးကြီးသည်။

အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏ အင်ဒို-ပစိဖိတ် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများ အနေဖြင့် ဖိလစ်ပိုင်အား ၎င်း၏ ရေပိုင်နက်များတွင် သာမက ၎င်း၏နိုင်ငံရေးတွင်လည်း တရုတ်၏ ရန်လိုမှုကို တွန်းလှန်ရာ အတူတကွ ပူးပေါင်းကူညီပေးရမည် ဖြစ်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၀

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ မထင်မှတ်ထားလောက်အောင် ရလဒ် ကောင်းတွေ ရရှိထားပြီး ထိပ်ဆုံးနေရာက ဦးဆောင်နေတဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်းထက် ၁ ပွဲပို ကစားကာ ရမှတ် ၆ မှတ်လျော့နဲ့ အမှတ်ပေးဇယားအဆင့် ၃ နေရာမှာ ရပ်တည်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ အဆင့် ၂ နေရာက အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ ရမှတ်တူညီနေပြီး ဂိုးကွာခြားချက် ကြောင့် အဆင့် ၃ နေရာမှာ ရပ်တည်နေတာပါ။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ အဆင့် ၁၇ နေရာ ရပ်တည်ကာ တန်းဆင်းမယ့် အခြေအနေကနေ လွတ်မြောက်ခဲ့ပေမယ့် ဒီရာသီမှာတော့ ထိပ်ဆုံး ၃ သင်းထဲကို ဝင်ရောက်လာ ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်နဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ ဝုလ်ဗ်စ်အသင်းကို အဝေးကွင်း မှာ ၃ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရခဲ့ပြီးနောက် အမှတ်ပေးပြိုင်ပွဲမှာ ၆ ပွဲဆက်တိုက် နိုင်ပွဲရရှိခဲ့တာပါ။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းရဲ့ ဒီနိုင်ပွဲတွေမှာ ယူနိုက်တက်၊ ဗီလာ၊ စပါး၊ အိမ်ကွင်း မာကျောတဲ့ ဘရန်ဖို့ဒ်၊ အဲဗာတန်နဲ့ ဝုလ်ဗ်စ်အသင်းတို့ ပါဝင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းရဲ့လက်ရှိပုံစံတွေကြောင့် သူတို့ဟာ ၂၀၁၅-၁၆ ရာသီက ဘယ်သူမှ မထင်မှတ်ထား ဘဲ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ လက်စတာအသင်းလို ဖြစ်နိုင်မလားဆိုပြီး ထင်ကြေးပေးမှုတွေလည်း ထွက်ပေါ်လာခဲ့တာပါ။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ လီဗာပူးလ်အသင်းကို အနိုင်ယူထားတဲ့ တစ်သင်းတည်းသော အသင်းဖြစ်ပြီး လာမယ့်တွေ့ဆုံမှုမှာ ထပ်ပြီး အနိုင်ရခဲ့မယ်ဆိုရင် ချန်ပီယံဆုအတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှုမှာ ပါဝင်လာမယ်လို့ လီဗာပူးလ်အသင်းဂန္ထဝင် ကာရေဂါက ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

လက်စတာအသင်းနဲ့ နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်ကို နှိုင်းယှဉ်ပြထားစဉ်

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၂၀ ကစားအပြီးမှာ ရမှတ် ၄၀ ရရှိထားမှုက ၂၀၁၅-၁၆ ရာသီက ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၂၀ ကစားအပြီး ရမှတ် ၄၀ ရရှိခဲ့တဲ့ လက်စတာအသင်းနဲ့ တူညီနေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

လက်စတာအသင်းဟာ ပွဲစဉ် ၂၀ ကစားအပြီးမှာ အဆင့် ၂ နေရာ ရပ်တည်ခဲ့ပေမယ့် ရာသီကုန်ချိန်မှာ အာဆင်နယ် အသင်းကို ၁၀ မှတ် အသာရကာ ချန်ပီယံဆုကို ကိုင်မြှောက်နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အဆင့် ၃ နေရာ ရပ်တည်နေပေမယ့် အဆင့် ၂ နေရာက အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ ရမှတ်တူနေတဲ့အတွက် လက်စတာအသင်းလို ရာသီကုန်ချိန်မှာ ဆုဖလားရယူနိုင်မလား ဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းသားတွေကို တွေ့ရစဉ်

ဒါပေမယ့် ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်း ရယူနိုင်ဖို့က ဖြစ်နိုင်ခြေနည်းတယ်လို့ သုံးသပ် နေကြပေမယ့် ဘောလုံးမှာ ဘယ်အရာမှ ကြိုပြီးတော့ ပြောလို့မရပါဘူး။ 

အဲဒါကြောင့် နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ် အသင်းအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ခြေစွမ်းနဲ့ ရလဒ်တွေကို ပုံမှန်အတိုင်း ထိန်းနိုင်မယ် ဆိုရင် မျှော်လင့်ချက် အများအပြားကို ဆက်ထိန်းသိမ်းနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် ဆုဖလားကို စိန်မခေါ်နိုင်ရင်တောင် လက်ရှိပုံစံအတိုင်းဆိုရင် ၁၉၉၅-၉၆ နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ဥရောပဘောလုံးပြိုင်ပွဲကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ဖို့ ရှိနေပါတယ်။

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ လာမယ့် ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၅ ပွဲအဖြစ် လီဗာပူးလ်၊ ဆောက်သမ်တန်၊ ဘုန်းမောက်၊ ဘရိုက်တန်၊ ဖူလ်ဟမ်အသင်းတို့နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာပါ။ 

လီဗာပူးလ်အသင်းနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမယ့်ပွဲစဉ်က နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ် အသင်းအတွက် ကြီးမားတဲ့ စမ်းသပ်မှုဖြစ်ပြီး ဒါကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ရင် သူတို့ဟာ လက်စတာအသင်းလိုမျိုး လုပ်ပြနိုင်မယ့် ယုံကြည်မှုတွေ ပိုပြီးတိုးလာမှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃

ဒီရက်ပိုင်း ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတိုင်းမှာ တန်းဆင်းဇုန်ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာဟာ မပါမဖြစ် ပါဝင်နေတာကို မြင်တွေ့နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုတုန်းက ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ချန်ပီယံဆုအတွက် ယှဉ်ပြိုင်နေရတဲ့ ယူနိုက်တက် အသင်းရဲ့ လက်ရှိအနေအထားဟာ တန်းဆင်းဇုန်ထဲ မကျရောက်အောင် ရုန်းကန်နေရတဲ့ အနေအထားမျိုးကို ရောက်ရှိလာတယ်ဆိုတာ လက်သင့်ခံရမယ့် အခြေအနေပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ နယူးကာဆယ်အသင်းကို အရေးနိမ့် ပြီးနောက် တန်းဆင်းဇုန်ထဲမှာရှိနေတဲ့ အသင်းတွေနဲ့ အမှတ်ကွာဟမှုက အများကြီးမရှိတော့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါကြောင့် နည်းပြအာမိုရင်က ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ တန်းဆင်းဇုန်ထဲ ကျရောက်နိုင်မယ့် အန္တရာယ်မှာ ရှိနေတယ်လို့ ဝန်ခံခဲ့တာပါ။ ယူနိုက်တက်အသင်း ထိပ်တန်းလိဂ်ပြိုင်ပွဲကနေ နောက်ဆုံး တန်းဆင်းခဲ့တာက လွန်ခဲ့တဲ့အနှစ် ၅၀ က ဖြစ်တဲ့ ၁၉၇၃-၇၄ ရာသီအကုန်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် အမည်နဲ့ စတင်ကျင်းပခဲ့တဲ့ ၁၉၉၂ ခုနှစ်ကတည်းကနေ အခုအချိန်ထိ တန်းမဆင်းရသေးတဲ့ ၆ သင်းထဲက ၁ သင်းဖြစ်ပေမယ့် အခုအချိန်မှာတော့ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲထံ တန်းဆင်းရမယ့် အလားအလာတွေ ရှိလာနေတာပါ။

ယူနိုက်တက်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ၆ ပွဲမှာ ၅ ပွဲအထိ အရေးနိမ့်ကာ အဆိုးရွားဆုံး ပုံစံပြသနေပြီး နည်းပြအာမိုရင်လည်း အသင်းရဲ့ အခြေအနေကိုကြည့်ပြီး စိတ်ပျက်လက်ပျက် ဖြစ်နေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ နည်းပြအာမိုရင် လက်ထက် ပရီးမီးယားလိဂ် ၈ ပွဲမှာ ၅ ပွဲအထိ အရေးနိမ့်ခဲ့ပြီး ၂ ပွဲနိုင်၊ ၁ ပွဲ သရေကျကာ ရရှိနိုင်မယ့်ရမှတ် ၂၄ မှတ်ထဲက ၇ မှတ်သာ ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ ဒီနောက်ပိုင်းကိန်း ဂဏန်းတွေဟာ အသင်းပရိသတ်တွေအတွက် ကျေနပ်စရာတစ်ခုမှ မရှိခဲ့ပါဘူး။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်းများစွာက စံချိန်မှတ်တမ်းဆိုးတွေကို ပြန်ပြီးရယူနေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းကို အင်္ကျီစပွန်ဆာပေးတဲ့ Adidas ဆိုရင် အသင်းတန်းဆင်းခဲ့ရင် သူတို့နဲ့ ချုပ်ဆိုထားတဲ့ စာချုပ်ကို ရပ်တန့်ဖို့အထိ စဉ်းစားနေတယ်လို့တောင် သတင်းတွေ ထွက်နေခဲ့တာပါ။ 

ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၁၉ ပွဲပဲ ကစားထားရသေးပြီး နောက်ထပ်ပွဲစဉ် ၁၉ ပွဲ ကျန်ရှိနေသေးတာကြောင့် အချက်အလက်တွေ တွက်ချက်တဲ့ Opta ကတော့ ယူနိုက်တက်အသင်း တန်းဆင်းဖို့ ရာခိုင်နှုန်း အလွန်နည်း တယ်လို့ ဖော်ပြထားတာဖြစ်ပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းအနေနဲ့ ပုံမှန်ခြေစွမ်းပြန်ပြပြီး နိုင်ပွဲတွေ ရယူနိုင်မယ်ဆိုရင် တန်းဆင်းဇုန်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေဟာ ရပ်တန့်သွားနိုင်တာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ နိုင်ပွဲတွေ ပြန်လည်ရယူနိုင်ဖို့ဆိုရင် သူတို့ရဲ့ယုံကြည်မှုကို အမြင့်ဆုံး ပြန်လည်ရောက်ရှိအောင် လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီလိုမှမလုပ်နိုင်ရင် နည်းပြအာမိုရင် အတွက်လည်း ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ ရလဒ်တွေကို ပြန်လည်ကောင်း မွန်အောင် လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်ဖို့ ခက်ခဲနေဦးမှာပါ။ 

နည်းပြအာမိုရင်ဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အသင်းကို ပြန်လည် တည်ဆောက်နေတဲ့အတွက် ယူနိုက်တက်အသင်းရော ပရိသတ်တွေကပါ သူ့ကို စိတ်ရှည်ပြီး စောင့်ကြည့်ရဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ တန်းဆင်းဇုန်နဲ့ ဝေးကွာအောင် လုပ်ရဦးမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ရမှတ်တွေကို ရသလောက်စု ဆောင်းရဦးမှာပါ။ 

နှစ်အဟောင်းကို စိတ်ပျက်စရာတွေနဲ့ အဆုံးသတ်ခဲ့ရတဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းအတွက် နှစ်အသစ်မှာ ဆီးကြိုနေ တဲ့ပွဲက လီဗာပူးလ်အသင်းနဲ့ ဖြစ်နေလို့ နောက်ထပ် ခက်ခဲတဲ့ပွဲစဉ်တစ်ပွဲကို ထပ်ပြီး ဖြတ်သန်းရဦးမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃

မကြာသေးမီက ထိုင်းအစိုးရအိမ်တော်၏ သတင်းထောက်များက ဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn Shinawatra) နှင့် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များကို အစဉ်အလာအတိုင်း အမည်ပြောင်များ ပေးခဲ့ခြင်းသည် ရိုးသားသည့် လှောင်ပြောင်သရော်မှု ဖြစ်ပုံပေါ်သော်လည်း ပေတုန်တန်၏ ခေါင်းဆောင်မှုအပေါ် လူထုအမြင်ကို ရိုက်ခတ်သွားစေခဲ့သည်။

ယခုနှစ်အတွင်း ပေတုန်တန်သည် ဇာတ်ညွှန်းများကို အားကိုးနေရသည့် ပေတုန်တန်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော Paetongphoey ဟူသည့် အမည်ပြောင် အပေးခံခဲ့ရသည်။ 

ပေတုန်တန်သည် အရေးကြီးသည့် အစည်းအဝေးများ၊ ပွဲအခမ်းအနားများတွင် ကြိုတင်ရေးမှတ်လာသည့် စာရွက်စာတမ်းများကို မှီခိုနေရခြင်းကို သရော်သည့်အနေဖြင့် ထိုအမည်ပြောင် ပေးခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

ပေတုန်တန်ကမူ ထိုအမည်ပြောင်ကို ဟာသအမြင်ဖြင့်သာ ရှုမြင်ခဲ့ပြီး သူသည် မိန့်ခွန်းပြောကြားမှုများအတွက် iPad ကို အသုံးပြုနေရသဖြင့် ပေတုန်ပက် (Paetongpad) ဟူသည့် အမည်ပြောင်က ပိုသင့်တော်ကြောင်း အကြံပြုချက်များလည်း ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် ပေတုန်တန်၏ အစိုးရအဖွဲ့ကို "အဖေ့အလိုကျ အစိုးရ" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် "Por Liang government" ဆိုသည့် အမည်ပြောင်ပေးခဲ့ခြင်းက သူ့ဖခင်ဖြစ်သော ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင် ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို မီးမောင်းထိုးဖော်ပြရာ ရောက်ခဲ့သည်။

ထိုအမည်ပြောင်သည် ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့အတွက် ကြီးမားသည့် ထိုးနှက်ချက်တော့ မဟုတ်ပေ။ 

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ပေတုန်တန်၏ ခေါင်ေးဆာင်မှုကဏ္ဍသည် သက်ဆင်၏ အရှိန်အဝါအောက်တွင် ရှိနေခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီက သက်ဆင်၏ မှတ်ချက်စကားများနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များသည်လည်း ပေတုန်တန်၏ ဂုဏ်ရှိန် ထက် သာလွန်နေသည်။

ပေတုန်တန်သည် မိန့်ခွန်းပြောချိန်တိုင်းတွင် စာရွက်စာတမ်းများနှင့် iPad ကို ကြည့်ပြီး ပြောနေရခြင်းက ပြဿနာ တစ်ရပ် မဟုတ်ပေ။ 

သူ့အနေဖြင့် မိန့်ခွန်းကို လူနားလည်အောင် ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ပြောဆိုတတ်လျှင် အဆင်ပြေနေဦးမည်ဖြစ်သည်။

ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် စစ်မှတ်သည့် ခေါင်းဆောင်တိုင်းသည် စကားပြော ကျွမ်းကျင်ပါးနပ်မှုထက်ပိုသည့် ပြုမူပြောဆိုပုံများ၊ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ပြသနိုင်ရမည်ဖြစ်သည်။

ပေတုန်တန်သည် နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပွားသည့် ရေလွှမ်းမိုးပြသနာကို စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲအကြို ကတိကဝတ်များကို ဖော်ဆောင်ခြင်း အပါအဝင် အဓိကအရေး ကိစ္စများကို ဖြေရှင်းချိန်တွင် လူထုနှင့် သဟဇာတ ဖြစ်မည့် အခြေအနေတစ်ခုကို ဖန်တီးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း မျှော်မှန်းထားသလောက် အရာမထင်ခဲ့ပေ။

ထိုင်းနိုင်ငံသားများသည်လည်း ၎င်းတို့၏ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သည့် ပေတုန်တန်ထံဆီမှ အရည်အသွေးများကို မျှော်မှန်းထားသလောက် မြင်တွေ့ခဲ့ရခြင်းမရှိပေ။

အဓိကပြဿနာမှာ သက်ဆင်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုက ပေတုန်တန်အတွက် ခွန်အားတစ်ခုလည်းဖြစ်သလို စိန်ခေါ်မှု တစ်ခုလည်း ဖြစ်နေသည်။

သက်ဆင်၏ အတွေ့အကြုံနှင့် အတွေးအခေါ်များသည် အသက် ၃၇ နှစ်သာရှိသေးသည့် ပေတုန်တန်ကို ကောင်းစွာ လမ်းပြနိုင်မည်ကို သံသယဖြစ်စရာမလိုပေ။

သို့သော် သက်ဆင်၏ ပုံမှန်ထက်လွန်ကဲသည့် ဩဇာအာဏာသည် ပေတုန်တန်၏ အရှိန်အဝါကို ဖုံးလွှမ်းနေသဖြင့် ပေတုန်တန်သည် ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်ရန်ထက် သက်ဆင်၏ လောင်းရိပ်အောက်တွင်သာ ရောက်ရှိ နေသည်။

သက်ဆင် ကိုယ်တိုင်ကလည်း သူသည် နေရာတကာတွင် ဝင်ပါတတ်သူဖြစ်ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ပြီး သူ့ကိုယ်သူ "Sor Tor Ror" ဟု အရွန်းဖောက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာလို နားလည်အောင် ဘာသာပြန်ရမည်ဆိုပါက "ပါလေရာ ငပိချက်" ဆိုသည့် အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။ နေရာ တကာ ဝင်ပါတတ်သူ ဟူသည့် အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။

သက်ဆင်၏ သူ့ကိုယ်သူ အမည်ပြောင်ပေးခြင်းသည် ပေတုန်တန်၏ ခေါင်းဆောင်မှုကဏ္ဍနှင့် ပေတုန်တန်၏ ပုံရိပ်ကို အထောက်အကူ ဖြစ်စေခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ပေတုန်တန် အနေဖြင့် ဖခင်၏ လောင်းရိပ်အောက်မှ ထွက်ပြီး ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်ချသူ၊ ကိုယ်ပိုင်တွေးခေါ် နိုင်သူ၊ ကိုယ်ပိုင်ဩဇာအာဏာ ရှိသူအဖြစ် ပုံဖော်ရမည်ဖြစ်သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ် ရောက်ရှိလာသည်နှင့်အမျှ ပေတုန်တန်၏ အစိုးရအဖွဲ့သည် ပေတုန်တန်အပေါ် ရှုမြင်နေသည့် လူထု၏အမြင်ကို ပြန်လည်ပုံဖော်ရန် အခွင့်အလမ်းလည်း ရရှိနေပြီဖြစ်သည်။

ယခင်က ပေတုန်တန်၏ ဘေးတွင် သက်ဆင်နှင့် ဆက်ဆံရေး နီးစပ်သူ အများစုပါဝင်သည့် အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်များ က ဝိုင်းရံခဲ့ကြသည်။

ထိုကြောင့် ပေတုန်တန်သည် သူ၏ တမူထူးခြားသည့် ခေါင်းဆောင်မှု အရည်အသွေးကို ပြသရန် ကိုယ်ပိုင် အကြံပေးအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်သည် ပေတုန်တန်အတွက် ခေါင်းဆောင်မှုကဏ္ဍတွင် ကိုယ်ပိုင်အစွမ်းအစကို ပြသရန် အတွက် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို လုပ်ဆောင်နိုင်မည့် အခွင့်အရေးကို ရရှိနေပြီး သူ့ကိုယ်သူ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စစ်မှန်သည့် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် သက်သေပြရမည်ဖြစ်ပေသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၇

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim) သည် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင် (Thaksin Shinawatra) ကို ၎င်း၏ အကြံပေးအဖွဲ့တွင် ထည့်သွင်း လိုက်ခြင်းအားဖြင့် ၎င်း၏ နိုင်ငံရေး ပါးရည်နပ်ရည်ရှိမှုကို ပြသလိုက်သည်။

ထိုဆုံးဖြတ်ချက်သည် ဒေသတွင်း အခြေအနေ၊ ခေါင်းဆောင်ဟောင်းများနှင့် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိသည့် ပုဂ္ဂိုလ်များက ဒေသတွင်း ကိစ္စရပ်များတွင် ဆက်လက် ပါဝင်နိုင်စွမ်း ရှိနေသေးသည်ဆိုသည့် အချက်ကို ပြသရာရောက်ခဲ့သည်။

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်၏ အကြံပေးအဖွဲ့ထဲတွင် စင်္ကာပူနှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဟောင်းများဖြစ်သည့် ဂျော့ချ် ယို (George Yeo) နှင့် ရတ်နို မာဆူဒီ (Retno Marsudi) အပါအဝင် လူသိများထင်ရှားသည့် အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်အချို့ ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထိုအကြံပေးအဖွဲ့ထဲတွင် ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန် (Hun Sen)ပင် ပါဝင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ထိုင်း မီဒီယာများက ထင်ကြေးပေး ဖော်ပြခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင်လည်း အာဆီယံ ခေါင်းဆောင်ဟောင်းများ ပါဝင်လာ ဖွယ်ရှိသည်။

မစ္စတာ အန်ဝါ၏ မဟာဗျူဟာမြောက် ရွေးချယ်ခန့်အပ်မှုများသည် မလေးရှားနိုင်ငံက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ တွင် အာဆီယံအလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌနေရာကို တာဝန်ယူရမည့် အချိန်အခါနှင့် တိုက်ဆိုင်နေသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံအတွက် အာဆီယံအလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌရာထူးနှင့်အတူ များပြားသည့် စိန်ခေါ်မှုများက စောင့်ဆိုင်းနေ သည်။

ဦးစားပေး ဖြေရှင်းရမည့် အချက်မှာ အာဆီယံနှင့် စူပါပါဝါ နှစ်နိုင်ငံအကြား ဆက်ဆံရေးများဖြစ်သည်။ အာဆီယံ-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးနှင့် အာဆီယံ-တရုတ် ဆက်ဆံရေးများအကြား ပြိုင်ဆိုင်မှု မြင့်တက်လာဖွယ် ရှိသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ရှီကျင့်ဖျင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့အတူ အမေရိကန်တွင် ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) အာဏာပြန်ရလာမှုကြောင့် အမေရိကန်သည် တရုတ်အပေါ် တင်းကျပ်သည့် မူဝါဒများ ချမှတ်ရန် သေချာသလောက်ဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် အာဆီယံနှင့် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးအရ ဆက်ဆံမှုများ ဆက်လက် မြှင့်တင်နေချိန်တွင် အမေရိကန်၏ တရုတ်ရေးရာမူဝါဒများသည် အာဆီယံအပေါ်ကိုလည်း တိုက်ရိုက် သက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် အာဆီယံသည် တရုတ်၏ နံပါတ် ၁ ကုန်သွယ်ဖက် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

မစ္စတာအန်ဝါ အနေဖြင့် အကြံပေးအဖွဲ့ထဲတွင် ပါဝင်သူများကို အတည်ပြုမည်ဆိုပါက မလေးရှားသည် တရုတ်၏ ယုံကြည်မှုကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။

မလေးရှားသည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် တရုတ်နှင့် နယ်နိမိတ် ပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားနေသည့် အာဆီယံ နိုင်ငံများထဲ၌ ပါဝင်နေသဖြင့် ထိုပြဿနာကို အာဆီယံနိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်းဖြေရှင်းခြင်း၊ တရုတ်နှင့်မလေးရှား အကြား တိုက်ရိုက်ဖြေရှင်းခြင်းတို့အတွက် ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်ပုံများကို ပြသခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ထရမ့်သည် နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးများကို ပြန်လည် ပုံဖော်နေမှုနှင့်အတူ လာမည့် သီတင်းပတ် အနည်းငယ်အတွင်း အာဆီယံသည် သိသာထင်ရှားသည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပထဝီနိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲများကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

မစ္စတာအန်ဝါ အနေဖြင့် ထိုအခြေအနေများကို ခွဲခြားသိရှိပြီး မလေးရှားနှင့် အာဆီယံအတွက် စူပါပါဝါနိုင်ငံများ ဒေသတွင်းနိုင်ငံများနှင့် ဟန်ချက်ညီသည့် ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းရမည်ဖြစ်သည်။

အခြား အာဆီယံခေါင်းဆောင်များနှင့် မတူညီသည့် အချက်က အန်ဝါသည် အမေရိကန်၏ စံနှုန်းနှစ်မျိုး ကျင့်သုံး သည့် သံတမန် ဆက်ဆံရေးအပေါ် မကြာခဏ မှတ်ချက်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် မလေးရှားသည် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် မြန်မာ့အရေးကို ဖြေရှင်းရန် ကိုယ်ပိုင် နည်းလမ်းများဖြင့် ဆောင်ရွက်ဖွယ်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားသည့် ပဋိပက္ခများကြောင့် ဘင်္ဂါလီ (မူရင်းတွင် ရိုဟင်ဂျာဟုဖော်ပြ) ၁၂၀,၀၀၀ ခန့်သည် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ဒုက္ခသည်အဖြစ် ခိုလှုံလျက်ရှိသည်။

ထိုဒုက္ခသည်များသည် လွန်ခဲ့သည့်နှစ် များအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်မှ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ၊ အထူးသဖြင့် မလေးရှားနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံများသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင် လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အန်ဝါကမူ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် မိမိတို့ ပြည်တွင်း ပြဿနာများအတွက် တာဝန်ယူဖြေရှင်းရန်နှင့် ဘင်္ဂါလီ လူနည်းစု၏ အခြေအနေကို ပိုမိုတိုးတက် ကောင်းမွန်အောင် လုပ်ဆောင်ပေးရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိမှု၊ လွတ်လပ်ပြီး ပေါင်းစုံ ပါဝင်သည့် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမှု၊ အမျိုးသားပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး၊ ပဋိပက္ခများ အဆုံးသတ်ရေး အစရှိသည့် အချက်များ ပြည့်စုံရန် လိုအပ်သည်။

မစ္စတာအန်ဝါနှင့် ထိုင်းခေါင်းဆောင်များအကြား ခိုင်မာသည့် ဆက်ဆံရေးများရှိနေပြီး၊ အန်ဝါသည် ထိုင်းနိုင်ငံရေး အခြေအနေအကြောင်းကို ကောင်းစွာသိရှိ နားလည်ထားသည်ကိုလည်း ထည့်တွက်ရမည်ဖြစ်သည်။

သက်ဆင်အား ၎င်း၏ အကြံပေးအဖွဲ့ထဲတွင် ထည့်သွင်းခဲ့ခြင်းသည် မလေးရှားနှင့် ထိုင်းအကြား ဆက်ဆံရေး ခိုင်မာစေရန် လုပ်ဆောင်သည့် မဟာဗျူဟာတစ်ခုဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် အန်ဝါသည် မြန်မာ့အရေးကို ဖြေရှင်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများကိုလည်း ထောက်ခံခဲ့ပြီး မလေးရှား၏ အတွေ့အကြုံ ရင့်ကျက်သည့် သံတမန်တစ်ဦးဖြစ်သော ဒါတွတ် အော့စ်မန်ဟက်ဆန် (Datuk Othsman Hassan) ကိုလည်း မြန်မာ့အရေး မလေးရှားအထူးသံတမန်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါကိုတွေ့ရစဉ်

မကြာသေးမီက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အာဆီယံ အစည်းအဝေးများတွင်လည်း မလေးရှားနိုင်ငံသည် မြန်မာ့အရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် ၎င်း၏ အစီအစဉ်များကို ချပြခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် သောင်းကျန်းမှုများက ထိုင်းနှင့်မလေးရှား နှစ်နိုင်ငံစလုံးအတွက် စိန်ခေါ်မှုဖြစ်နေပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သည်။

ထို့ကြောင့် မလေးရှား၏ အာဆီယံ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ သက်တမ်းတွင် အန်ဝါ၏  ခေါင်းဆောင်မှုပိုင်းသည် ငြိမ်းချမ်းရေး မြှင့်တင်ရေးနှင့် ဒေသတွင် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေးများအတွက် အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသည်။

ထို့ပြင် အန်ဝါသည် အာဆီယံ၏ စီးပွားရေး အင်အားအကြီးဆုံးဖြစ်သည့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ ပရာဘိုဝို ဆူဘီယန်တို (Prabowo Subianto) ကဲ့သို့ ဒေသတွင်း ခေါင်းဆောင်များနှင့် ကောင်းမွန်သည့် ဆက်ဆံရေးများ ထူထောင်ခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာ့စင်မြင့်ထက်တွင် မလေးရှား၏ အခန်းကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

မလေးရှားနှင့် အင်ဒိုနီးရှားသည် ပါလက်စတိုင်း ပြဿနာများနှင့်ပတ်သက်ပြီး တူညီသည့် သဘောထားရှိကာ ကျယ်ပြန့်သည့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသဆိုင်ရာ သံတမန်ဆက်ဆံရေးများရှိသည်။

ထို့ကြောင့် အန်ဝါအနေဖြင့် အာဆီယံ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ သက်တမ်းအတွင်း ရရှိမည့် အခွင့်အလမ်းများကို ကောင်းစွာ အသုံးချနိုင်ခဲ့မည်ဆိုပါက အာဆီယံအဖွဲ့အတွင်း မလေးရှား၏ အခန်းကဏ္ဍကို မြင့်တက်စေမည်ဖြစ် သလို ကမ္ဘာ့စင်မြင့်ထက်တွင်လည်း  ကြီးမားသည့် အပြောင်းအလဲကို ဖြစ်စေခဲ့သည့် ခေါင်းဆောင်အဖြစ် နာမည် ကောင်းနှင့် သမိုင်းတွင်စေမည်ဖြစ်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၇

မကြာခင် ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ အဆုံးသတ်တော့မယ့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်းမှာ မြန်မာအသင်းရဲ့ မျှော်မှန်းချက်တွေ ဟာ ထင်သလိုမဖြစ်ခဲ့ဘဲ ဝေးကွာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ ပွဲပေါင်း ၁၂ ပွဲ ကစားခဲ့ပြီး နိုင်ပွဲ ၂ ပွဲသာရရှိကာ သရေ ၃ ပွဲနဲ့ ရှုံးပွဲ ၇ ပွဲအထိ ကြုံတွေ့ခဲ့ရတာပါ။ 

မြန်မာအသင်း အနိုင်ရရှိခဲ့တဲ့ ၂ ပွဲကတော့ သီရိလင်္ကာနဲ့ လာအိုအသင်းတို့ ပွဲစဉ်တွေဖြစ်ပြီး ဒီအသင်းတွေဟာ သူတို့ထက် ကမ္ဘာ့အဆင့် သတ်မှတ်ချက် နိမ့်တဲ့အသင်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ ဒီ ၂ ပွဲစလုံးကို အိမ်ကွင်းဖြစ်တဲ့ သုဝဏ္ဏကွင်းထဲမှာ အနိုင်ရလဒ် ရယူနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး အဝေးကွင်းမှာဆိုရင် နိုင်ပွဲရယူနိုင်ပါ့မလားတောင် ထင်ချင်စရာဖြစ်ခဲ့တာပါ။ 

မြန်မာအသင်းဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ ဆီးရီးယား၊ ဂျပန်နဲ့ ဗီယက်နမ်အသင်းတို့ကို ဂိုးပြတ်၊ ခြေပြတ် အရေးနိမ့်ခဲ့ တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာအသင်းဟာ ဒီနှစ်ထဲမှာ နည်းပြ အပြောင်းအလဲ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ဂျာမန်လူမျိုးနည်းပြ မိုက်ကယ်ရဲ့ နေရာမှာ တိုက်စစ်မှူးဟောင်းဖြစ်တဲ့ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းကို နည်းပြသစ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့တာပါ။

ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းဟာ မြန်မာအသင်းကို အာဆီယံချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ အုပ်စုပွဲစဉ် ၄ ပွဲနဲ့ ခြေစမ်းပွဲ ၄ ပွဲ ကိုင်တွယ်ခဲ့ပြီး ၂ ပွဲနိုင်၊ ၂ ပွဲသရေ၊ ၄ ပွဲ ရှုံးရလဒ် ထွက်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ မြန်မာအသင်း ရရှိခဲ့တဲ့ နိုင်ပွဲ ၂ ပွဲဟာ နည်းပြ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းရဲ့ လက်ထက်မှာ ရရှိခဲ့တာပါ။ 

ဒါပေမယ့် ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းဟာ မြန်မာအသင်းရဲ့အဓိက ပစ်မှတ်ဖြစ်တဲ့ အာဆီယံချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ နောက်တဆင့် တက်နိုင်အောင် ကိုင်တွယ်ပေးနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိသလို အသင်းဟာ ပွဲတိုင်းရုန်းကန်ခဲ့ရပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းဟာ အမြဲတမ်းနီးပါး နိုင်နေကျဖြစ်တဲ့ လာအိုအသင်းနဲ့ပွဲစဉ်မှာ နိုင်ပွဲရယူနိုင်ဖို့ အသည်းအသန် ကစားခဲ့ရပြီး မိနစ် ၉၀ ပြည့်ပြီး နာကျင်အချိန်ပိုမှာ သွင်းယူတဲ့ ဂိုးတွေကြောင့်သာ အာဆီယံချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ နိုင်ပွဲရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

 မြန်မာအသင်းနည်းပြ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းကို တွေ့ရစဉ်

ဗီယက်နမ်အသင်းကို ဂိုးပြတ် အရေးနိမ့်တဲ့ပွဲမှာတော့ မြန်မာအသင်းရဲ့ ဘောလုံးအဆင့်အတန်းဟာ အာဆီယံ ထိပ်သီးအသင်းတွေရဲ့ အနောက်မှာ အများကြီး ပြတ်ကျန်ခဲ့ပြီလို့ ပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

လာအို၊ တီမောတို့ရဲ့ ဘောလုံး အဆင့်အတန်းတွေဟာ တိုးတက်လာချိန်မှာ မြန်မာအသင်း အနေနဲ့ အခုထက်ပိုပြီး တိုးတက်အောင် မလုပ်နိုင်ရင် အာဆီယံဒေသတွင်းထဲမှာ အဆင့်ရပ်တည်မှုတွေ ထပ်ပြီး ကျဆင်းသွားနိုင်တာပါ။ 

၂၀၂၄ ခုနှစ်ကို ရလဒ်ဆိုးတွေနဲ့ အဆုံးသတ်ခဲ့တဲ့ မြန်မာအသင်းကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်ထဲမှာ အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲက ဆီးကြိုနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၂၇ အာရှဖလား ခြေစစ်ပွဲအဖြစ် မြန်မာအသင်းဟာ ဆီးရီးယား၊ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ပါကစ္စတန်တို့နဲ့ တစ်အုပ်စု တည်း ကျရောက်နေတာပါ။ အိမ်ကွင်း၊ အဝေးကွင်း ကစားရမယ့် ဒီခြေစစ်ပွဲမှာ ထိပ်ဆုံးတစ်သင်းတည်းသာ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းအနေနဲ့ နှစ်ပေါင်း ၆၀ နီးပါး ဝေးကွာနေတဲ့ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရရှိချင်တယ်ဆိုရင် အသင်းကို ပြောင်းလဲမှုတွေ အများကြီးလုပ်ဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။

ဒီလိုမှ မဟုတ်ရင်တော့ ပရိသတ်တွေဟာ မြန်မာအသင်းရဲ့ ရလဒ်တွေကို အမြဲတမ်း စိတ်ပျက်နေရဦးမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၀

ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းက ဗြိတိန်မီဒီယာ အများအပြားရဲ့ခေါင်းကြီးပိုင်း သတင်းတွေမှာ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်နဲ့ ယူနိုက်တက် အသင်းတို့ရဲ့ သတင်းတွေဟာ နေရာယူထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်း နည်းပြအာမိုရင်ဟာ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ကို မန်စီးတီးအသင်းနဲ့ မန်ချက်စတာ ဒါဘီပွဲစဉ်မှာ လူစာရင်း ကနေ ချန်လှပ်ခဲ့တာကနေ စပြီး ရက်ရှ်ဖို့ဒ်နဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းတို့ရဲ့ အနာဂတ်သတင်းတွေဟာ အများအပြား ထွက်ပေါ်ခဲ့တာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ အရောင်းစာရင်း တင်သွင်းခြင်း ခံထားရတဲ့ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်က သူဟာ စိန်ခေါ်မှု အသစ်တွေ အတွက် အဆင်သင့် ဖြစ်နေပြီလို့ ပြောကာ အနာဂတ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေကို တုန့်ပြန်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ဟာ ယူနိုက်တက် အကယ်ဒမီကနေ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ ကစားသမား ဖြစ်တာကြောင့် အသင်းပရိသတ် တွေရဲ့ အများကြီး မျှော်လင့်ခြင်း ခံထားရတဲ့ သူတစ်ဦးပါ။ 

အသက် ၂၇ နှစ် အရွယ်ရှိပြီဖြစ်တာကြောင့် ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ရဲ့ ကစားသမားဘဝဟာ အကောင်းဆုံး ဖြစ်နေရမှာ ဖြစ်ပေမယ့် အခုအချိန်ထိ ထင်သလို ဖြစ်လာခြင်း မရှိသေးပါဘူး။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ရဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်း ကစားသမားဘဝ အစပိုင်းဟာ တောက်ပခဲ့ပေမယ့် ဒီနောက်ပိုင်းမှာ သူ့ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေဟာ ကျဆင်းလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ဟာ ခြေစွမ်းပိုင်း ကျဆင်းလာမှုကြောင့် ရုပ်သံဘောလုံး သုံးသပ်သူတွေရဲ့ ဝေဖန်မှုတွေ အများကြီးခံခဲ့ ရပြီး အင်္ဂလန်အသင်းမှာလည်း နေရာဆုံးရှုံးသွားခဲ့တာပါ။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ဟာ ခြေစွမ်းပိုင်း ဘယ်လောက်ဆိုးဆိုး ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ နေရာတစ်ခုကို ရရှိနေခဲ့ပေမယ့် နည်းပြ သစ် အာမိုရင် ရောက်ရှိလာချိန်မှာ သူ့အတွက် ဒါတွေက ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပါတယ်။

နည်းပြ အာမိုရင်နဲ့ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ကိုတွေ့ရစဉ်

နည်းပြအာမိုရင်ဟာ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ကို နေရာပေးပြီး အသုံးပြုနေပေမယ့် သူ့ရဲ့တိုးတက်လာမှုမရှိတဲ့ ပုံစံတွေက စိတ်ပျက်စရာ ဖြစ်ခဲ့ရတာပါ။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ဟာ မန်ချက်စတာ ဒါဘီပွဲစဉ်မတိုင်ခင် နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ဗစ်တိုးရီးယား ပယ်လ်ဇန်အသင်းနဲ့ ယူရိုပါလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ သူကစားခဲ့တဲ့ ခြေစွမ်းကို ကြည့်တဲ့သူတိုင်း ဒေါသထွက်ချင်စရာ ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ် အတွက်တော့ အခန့်မသင့်ရင် ဒီပွဲဟာ သူ့ရဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်း ကစားသမားဘဝ နောက်ဆုံး ပွဲစဉ်တောင် ဖြစ်သွားနိုင်တာပါ။ 

နည်းပြအာမိုရင်က ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ကို ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ဆက်ရှိစေချင်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပေမယ့် စပါးအသင်းနဲ့ ကာရာဘောင်းဖလား ပွဲစဉ်မှာလည်း လူစာရင်းကနေ ထပ်ပြီးချန်လှပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ မန်ချက်စတာ ဒါဘီပွဲစဉ်မှာ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်နဲ့အတူ လူစာရင်းကနေ ချန်လှပ်ခံခဲ့ရတဲ့ ဂါနာချိုတောင် စပါးအသင်းနဲ့ပွဲစဉ်မှာ ပြန်ပါဝင်ခဲ့ ပေမယ့် ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ကတော့ ယူနိုက်တက်အသင်း လူစာရင်းမှာ မပါဝင်ခဲ့တာပါ။ 

နည်းပြ အာမိုရင်နဲ့ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်အနေနဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်း လူစာရင်းမှာ ပြန်ပါဝင်ချင်တယ်ဆိုရင် သူလုပ်ရမယ့်အရာက လေ့ကျင့်ရေး ကွင်းမှာ အကောင်းဆုံး ကြိုးစားပြီး အရာအားလုံး ပြီးပြည့်စုံဖို့ လိုအပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမှ မဟုတ်ရင်တော့ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ရဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်း ကစားသမားဘဝဟာ အဆုံးသတ်သွားဖို့ များနေတာပါ။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်နဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းတို့ရဲ့ အခြေအနေကို အသင်းအများအပြားက စောင့်ကြည့်နေပြီး လာမယ့် ဇန်နဝါရီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ ကမ်းလှမ်းမှုတွေ ပြုလုပ်လာဖို့ ရှိနေပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်အတွက် ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင်သန်း ၄၀ တန်ကြေး သတ်မှတ်ထားပြီး ဒီပမာဏနဲ့ ကမ်းလှမ်းမယ်ဆိုရင် လက်လွှတ်ဖို့ တွန့်ဆုတ်နေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ကို တွေ့ရစဉ်

အဲဒါကြောင့် ရက်ရှ်ဖို့ဒ်နဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းတို့ရဲ့ အခြေအနေကို လာမယ့် ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ စောင့်ကြည့်မှုတွေ ပြုလုပ်ရမှာပါ။

၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာ ယူနိုက်တက်အသင်းကြီးအတွက် စတင်ပွဲထွက်ခွင့်ရခဲ့တဲ့ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ဟာ အသင်းအတွက် ပွဲပေါင်း ၄၂၆ ပွဲ ပါဝင်ကစားထားပြီး ၁၃၈ ဂိုးသွင်းယူကာ ကလပ်ဂိုးသွင်း အများဆုံး စာရင်းရဲ့နံပါတ် ၁၂ နေရာမှာ ရပ်တည် နေပါတယ်။

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့အတူ FA ဖလားနဲ့ ကာရာဘောင်းဖလား ၂ ကြိမ်စီ၊ ယူရိုပါလိဂ်ဖလားနဲ့ ကွန်မြူနတီဒိုင်း ၁ ကြိမ်စီ ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

ရက်ရှ်ဖို့ဒ် အနေနဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ သူ့ရဲ့ အကောင်းဆုံး စွမ်းဆောင်ရည်တွေကို ပြန်ပြနိုင်ဖို့ ကြိုးစားမလား ဒါမှမဟုတ် လက်လျှော့ပြီး ထွက်ခွာမလားဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI International Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၀

ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် အာဆက် (Assad) အစိုးရ ပြုတ်ကျသွားမှုအတွက် ဒမတ်စကတ် (Damascus) မြို့တော်တွင် အောင်ပွဲခံနေကြဆဲဖြစ်သည်။ 

နိုင်ငံမြောက်ပိုင်း၊ တောင်ပိုင်းနှင့်အရှေ့ပိုင်းတို့တွင် နေရာကွက်ကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်မှလွဲ၍ တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနှင့် သေဆုံးမှုများ ရပ်တန့်သွားပြီဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် အာဆတ် အစိုးရကိုဖြုတ်ချခဲ့သည့် လက်နက်ကိုင်များကို ဦးဆောင်ခဲ့သူဖြစ်သော အာမက် အယ်ရှာရာ (Ahmed al-Sharaa) အနေဖြင့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ချမ်းသာကြွယ်ဝရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီတို့ကို ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်မည်လော ဟူ၍ မေးခွန်းထုတ်ရမည်ဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီ အချိန်အထိ အဘူ မိုဟာမက် အယ်ဂျိုလာနီ (Abu Mohammed al-Jolani) ဆိုသည့် အမည်ဖြင့် လူသိများခဲ့သော မစ္စတာရှာရာသည် အယ်အေဒါအဖွဲ့အတွင်း လက်နက်ကိုင်ဘဝကို စတင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် သူသည် အကြမ်းဖက်သမားတစ်ဦး မဟုတ်သည့်တိုင် အကြမ်းဖက်သမားစာရင်း အသွင်းခံခဲ့ရသည်။ 

သို့သော် အစ္စလာမ်မစ် တစ်ဦးဖြစ်သည့် ရှာရာသည် ဒီမိုကရေစီနှင့် အမျိုးသမီး အခွင့်အရေးကို ခွင့်ပြုထားသော ခေတ်သစ် အစ္စလာမ် လုပ်နည်းလုပ်ဟန်များကို ငြင်းပယ်လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

HTS သူပုန်ခေါင်းဆောင် မစ္စတာရှာရာကို တွေ့ရစဉ်

ရှာရာအတွက် ဆီးရီးယား လူဦးရေ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သည့် ဆွန်နီ မွတ်ဆလင်များနှင့် အဆင်ပြေရန် ခဲယဉ်း လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။ ရှာရာကိုယ်တိုင်က ဆွန်နီ မွတ်ဆလင် တစ်ဦးဖြစ်သော်လည်း ၎င်း၏ အစ္စလာမ်မစ် လမ်းစဉ် သည် အစွန်းရောက်လှသည်။

ထို့ပြင် နိုင်ငံလူဦးရေ၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သည့် အလာဝစ် (Alawites)၊ အစ္စမာအီလီ (Ismailis)၊ ရှီးယား မွတ်ဆလင် (Shia Muslims) ၊ ခရစ်ယာန် ( Christians)နှင့် ဒရုဇ် (Druze) တို့ကဲ့သို့ ဘာသာရေး လူနည်းစုများ ကိုလည်း စိုးရိမ်ထိတ်လန့်နေသည်။

အခြေအနေများ ပိုမိုဆိုးရွားစေနိုင်သည့် အချက်မှာ မွတ်ဆလင် လူနည်းစုဖြစ်သော အလာဝစ် လူမျိုးစုများသည် အာဆတ် မိသားစု၏ အုပ်ချုပ်မှုသက်တမ်း ၅၃ နှစ်အတွင်း ဆီးရီးယားကို ကြီးစိုးခဲ့ဖူးသည်။

ဆွန်နီ လူများစု၏ လွှမ်းမိုးမှုကို ထိတ်လန့်သည့် အခြားလူနည်းစုများကလည်း အလာဝစ် လူမျိုးစုကို ထောက်ခံခဲ့ ကြပြီး ထိုကာလများအတွင်း သိန်းနှင့်ချီသည့် ဆွန်နီမွတ်ဆလင် အများစု အပါအဝင် အပြစ်မဲ့ပြည်သူများ ညှင်းပန်း နှိပ်စက်ခံရခြင်း၊ သတ်ဖြတ်ခံရခြင်းတို့ ရှိခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အစ္စလာမ်မစ် ဆွန်နီအဖွဲ့ဟု အတိအလင်း ကြေညာခဲ့သည့် Hayat Tahrir al-Sham (HTS) အဖွဲ့သည် အာဆတ်အစိုးရကို ဖြုတ်ချခဲ့သည်။

မစ္စတာရှာရာကမူ လူနည်းစုအားလုံး၏ အခွင့်အရေးများကို လေးစားမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ အသစ် သည် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။ 

ဆီးရီးယားနိုင်ငံ မြေပုံကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် မည်သည့် အတိုင်းအတာအထိ ဒီမိုကရေစီကို ကျင့်သုံးမည်ဆိုခြင်းကို ပြောကြားခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ဆီရီးယားတွင် အာရပ်၊ ကာ့ဒ်၊ တာ့ခ်မန်၊ ဒရုဇ် ကဲ့သို့ လူမျိုးစုများ မတူကွဲပြားမှုနှင့် ၁၃ နှစ်ကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့် နိုင်ငံလူဦးရေ ထက်ဝက်ခန့်သည် ပြည်တွင်း/ပြည်ပတွင် ဒုက္ခသည်များအဖြစ် ခိုလှုံနေရကာ တူရကီ၊ ရုရှား၊ အစ္စရေးနှင့် အမေရိကန် စစ်သားများကလည်း ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် တပ်များ ဖြန့်ကြက်ချထား သည်။

ဒမတ်စကတ်မြို့တော်တွင် HTS အဖွဲ့က ရွေးချယ်ခဲ့သည့် အစိုးရအဖွဲ့သည်လည်း တူရကီက ထောက်ပံ့ပေးသည့် ငွေကြေးမှလွဲပြီး အခြားဝင်ငွေ အရင်းအမြစ် မရှိသေးပေ။

နိုင်ငံအတွင်းရှိ လူမျိုးစု အားလုံးသည်လည်း လက်နက်များကိုင်ထားကာ HTS တပ်ဖွဲ့များသည် လက်ရှိတွင် နိုင်ငံနယ်နိမိတ်၏ ၄ ပုံ ၁ ပုံခန့်ကိုသာ ထိန်းချုပ်ထားသည်။

အစ္စရေးကလည်း ဆီးရီးယားလေတပ်ကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု အကြိမ် ၃၀၀ ကျော် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ဆီးရီးယား နယ်စပ်ဒေသတစ်လျှောက်ရှိ နယ်မြေများကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

အာဆက် အစိုးရကို ထောက်ခံခဲ့သည့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ဆီးရီးယားမှ ထွက်ခွာဖွယ်ရှိသော်လည်း တာ့ခ်လူမျိုး များက နယ်စပ်ဒေသတစ်လျှောက် ဆီးရီးယားနယ်မြေပေါ်တွင် ကြားခံဇုန်အဖြစ် ဖန်တီးနေသည်။

သို့ဆိုလျှင် ဆီးရီးယား၏ အကြီးမားဆုံး ပြဿနာသည် ဘယ်အရာနည်း။

အထက်တွင် ဖော်ပြထားသည့် အကြောင်းအရာများသည် အကြီးမားဆုံးပြဿနာ မဟုတ်ပေ။

ဆီးရီးယားနိုင်ငံ လွတ်လပ်ခြင်းကို ဖော်ပြထားစဉ်

အကြီးမားဆုံးပြဿနာမှာ HTS သည် အာဖဂန်နစ္စတန်ကဲ့သို့ ဘာသာရေး အာဏာရှင်စနစ် ကျင့်သုံးမည့် အရေး ဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေသည် အမေရိကန်၊ ရုရှားနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသရှိ အစွန်းမရောက်သည့် ဆွန်နီနိုင်ငံများ သာမက ရှီးယိုက်နိုင်ငံများနှင့် လူနည်းစုများအတွက်ပါ စိုးရိမ်ဖွယ် အခြေအနေဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် ဆီးရီးယားသည် အကြမ်းဖက်နိုင်ငံအဖြစ် ဖယ်ကြဉ်ခံရဖွယ်ရှိပြီး ပြည်သူများ နောက်တစ်ကြိမ် ဒုက္ခရောက်ကြမည်ဖြစ်ကာ မဆုံးနိုင်သည့် တိုက်ပွဲများ ပြန်ဖြစ်လာဖွယ်ရှိသည်။

ထိုအခြေအနေကို တားဆီးရန်အတွက် ဘာသာရေးမနွှယ်သည့် ဒီမိုကရေစီကို ကျင့်သုံးရန်ဖြစ်သော်လည်း HTS အနေဖြင့် ထိုသို့ လုပ်ဆောင်လိမ့်မည်မဟုတ်ပေ။

ထို့ကြောင့် အကောင်းဆုံး ဖြေရှင်းနည်း မဟုတ်သည့်တိုင် အဖြစ်နိုင်ဆုံး ဖြေရှင်းနည်းဖြစ်သည့် ရှေးဟောင်း Ottoman millet စနစ်ကို၏ အချို့ပုံစံများကို ကျင့်သုံးရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုစနစ်အရ ဘာသာရေးအုပ်စုတိုင်းသည် မိမိတို့ကိုယ်ပိုင် အရေးကိစ္စကို မိမိတို့ကိုယ်တိုင် စီမံရခြင်းဖြစ်သည်။ 

သို့သော် ဆွန်နီတာ့ခ်များက ကြီးမားသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ချမှတ်သည်။

ဆီးရီးယားနိုင်ငံအတွင်းက မြို့ပျက်ကြီးကိုတွေ့ရစဉ်

ဆီးရီးယား ဖြစ်စဉ်မျိုးတွင် ဆွန်နီအာရပ်များက ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ချရမည်ဖြစ်ပြီး အခြားဘာသာရေး အုပ်စု များက ၎င်းတို့၏ သက်ဆိုင်ရာ နယ်မြေများတွင် ကျယ်ပြန့်သည့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ရရှိရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုပုံစံမျိုးသည် ရှေးဟောင်း လက်ဘနွန်၏ ပုံစံမျိုးနှင့် ဆင်တူနေသည်။ လက်ဘနွန် နိုင်ငံသည်လည်း ၁၅ နှစ်ကြာ ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လက်ရှိအချိန်အထိ အပြည့်အဝ နာလန်မထူနိုင်သေးပေ။

သို့သော် လက်ဘနွန်နိုင်ငံသည် အစ္စရေးနှင့် ပါလက်စတိုင်းတို့၏ တိုက်ပွဲကြားတွင် ကြားညပ်ခဲ့ခြင်း မရှိပါက ယနေ့ အချိန်တွင် နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် အပြည့်အဝ လည်ပတ်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

လက်ဘနွန်နိုင်ငံသည် ဒီမိုကရေစီ အပြည့်အဝ ကျင့်သုံးခြင်း မရှိသော်လည်း တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့် လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ခွင့်တို့ ရှိနေသေးသည်။

ထိုသို့ အလျှော့/အတင်းများကို ရှာရာနှင့် HTS တို့က လက်ခံရန် ခက်ခဲလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဘာသာရေး အယူဝါဒ တင်းကျပ်သူများသည် ဘာသာရေး မနွှယ်သည့်နိုင်ငံကို ထူထောင်ရန် အလွန်ခက်ခဲလိမ့်မည် ဖြစ်သည်။

မစ္စတာရှာရာ အနေဖြင့် သူ့ကိုယ်သူ ဒီမိုကရေစီနှင့် ဘာသာရေး မနွှယ်သည့်နိုင်ငံကို လက်ခံသူအဖြစ် ပုံဖော်ခဲ့မည် ဆိုသည့်တိုင် သူ့ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ရှိနေသည့် HTS အဖွဲ့ဝင်များက ထိုအယူအဆကို လက်ခံမည် ဟုတ်/မဟုတ်ကို မေးခွန်းထုတ်ရမည်ဖြစ်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃ ရက်က Yung Aung(ယုံး‌အောင်)ဦးဆောင်သည့် နာဂအမျိုးသား ဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ- က္ကပလန် (NSCN-K/YA) သည် အိန္ဒိယ၏ ရေနံကုမ္ပဏီဖြစ်သည့် Oil India Limited (OIL) ထံမှ အိန္ဒိယရူပီး ၂ သန်း ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ထိုခြိမ်းခြောက်ငွေညစ်သည့် တောင်းခံစာကို NSCN-K/YA ၏ ဗိုလ်မှူးဖြစ်သည့် Tha Aung က အာရုနာချယ် ပရာဒေ့ရှ် (Arunachal Pradesh) ပြည်နယ်၊ လိုဟစ် (Lohit ) ခရိုင်ရှိ Manabhum သစ်တောကြိုးဝိုင်းရှိ (OIL) ကုမ္ပဏီ၏ ရုံးခန်းကို ပေးပို့ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

 ထိုစာထဲတွင် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်ထက် နောက်မကျဘဲ ငွေပေးရန် တောင်းဆိုထားသည်။

OIL ကုမ္ပဏီ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ပရန်ကုရှ် မယ်လာ ဘူဇာဘာရူအာ (Prankush Malla Buzarbaruah)  က လည်း ထိုငွေတောင်းခံစာကို လက်ခံရရှိကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၄ ရက်က လောင်းဒင်း (Longding) ခရိုင်ရှိ တံတားဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုတွင် Akham Konyak ဦးဆောင်သည့် အဖွဲ့ဝင် ၁၀ ဦးပါ NSCN-K/YA အဖွဲ့က အရပ်သားနှစ်ဦးဖြစ်သည့် ဗစ်နက်ရှ် ကုမာ ဂျဟာ (Vignesh Kumar Jha) နှင့် ဘစ်ရှ်နူး ချက်ထရီ (Bishnu Chetry) တို့ကို ပြန်ပေးဆွဲဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

NSCN-K/YA အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်တွင် အိန္ဒိယ-မြန်မာနယ်စပ်အနီး လောင်းဒင်းခရိုင်တွင် NSCN-K/YA တပ်ဖွဲ့ နှင့် အာသံရိုင်ဖယ်တပ်ဖွဲ့အကြား ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး NSCN-K/YA မှ ကေဒါတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။

NSCN-K/YA ၏ မူလဇစ်မြစ်ကို ခြေရာခံရမည်ဆိုပါက ၁၈၈၀ ပြည့်နှစ်တွင် NSCN ဖွဲ့စည်းမှုမှ အစပြုရမည် ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာနိုင်ငံများတွင် နာဂလူမျိုးများ  နေထိုင်သည့် နေရာဒေသများ ပါဝင်သော ကြီးမြတ်သည့် နာဂနိုင်ငံတော်ကို ထူထောင်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် NSCN ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

NSCN သည် ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင်  Isak Chishi Swu နှင့် Thuingaleng Muivah ဦးဆောင်သည့် NSCN-IM နှင့် S.S. Khaplang ဦးဆောင်သည့် NSCN-K ဟူ၍ နှစ်ဖွဲ့ကွဲသွားခဲ့သည်။

NSCN-K သည် မြန်မာတွင် အများဆုံးအခြေစိုက်ပြီး အိန္ဒိယအခြေစိုက် NSCN-IM နှင့် ကွဲပြားသည့် မဟာဗျူဟာကို ကျင့်သုံးသည်။

NSCN-IM သည် အိန္ဒိယအစိုးရနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုများပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ၁၉၉၇ ခုနှစ် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးရခဲ့ ကာ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုကို ထိန်းသိမ်းထားချိန်တွင် NSCN-K က Khaplang ၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် ၎င်း၏ စစ်ရေးရပ်တည်ချက်ကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။

၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် Khaplang ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၌ NSCN-K အဖွဲ့အတွင်းမှ  Yung Aung ဦးဆောင် သည့် NSCN-K/YA အမည်ရှိ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့  ထပ်မံကွဲထွက်လာခဲ့သည်။

Yung Aung ၏ အဖွဲ့ခွဲသည် အိန္ဒိယနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်များ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် NSCN-IM နှင့်မတူဘဲ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများကို ငြင်းပယ်ခဲ့ကာ အလုံးစုံ လွတ်လပ်ရေးရရန်သာ လှုပ်ရှားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ-မြန်မာနယ်စပ်ဒေသကိုတွေ့ရစဉ်

Yung Aung ၏ ခေါင်းဆောင်မှုအောက်တွင် ထိုအဖွဲ့သည် အစွန်းရောက်ပြီး တင်းမာသည့် ချဉ်းကပ်မှုကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့အဖွဲ့၏ အယူဝါဒသည် အမျိုးသားရေး၊ တိုင်းရင်းသားနိုင်ငံရေး သီးသန့် အမှတ်လက္ခဏာနှင့် ခွဲထွက်ရေးဝါဒများကို အခြေခံထားသည်။

Yung Aung တို့အုပ်စုက အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့၏ အခြေခံဥပဒေမူဘောင်များကို ငြင်းပယ်ကာ အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာကို ကိုလိုနီများအဖြစ် တံဆိပ်ကပ်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် NSCN-K/YA ၏ ရပ်တည်ချက်သည် အိန္ဒိယ၏ ဖယ်ဒရယ်စနစ်အောက်တွင် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ဖြင့် ကျေအေးမှုရရှိခဲ့သည့် NSCN-IM နှင့် လုံးဝကို ဆန့်ကျင်နေသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတွင် အဓိကလှုပ်ရှားနေသည့် NSCN-K/YA သည် ဒေသတွင်း စိန်ခေါ်မှုများ သည့် မြေပြင်အနေအထားကို အသုံးချပြီး အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်ကိုဖြတ်သန်းကာ နာဂပြည်နယ်၏ မွန် (Mon) ခရိုင် အပါအဝင် အာရုနာချယ်ပရာဒေ့ရှ်ပြည်နယ်၏ တီရက်ပ် (Tirap) ၊ ချန်းလန်း (Changlang) နှင့် လောင်ဒင်း (Longding) ခရိုင်များတွင် စစ်ဆင်ရေးများ လုပ်ဆောင်နေသည်။

မြေပြင်လမ်းကြောင်း အခြေအနေ အားသာမှုများကြောင့် NSCN-K/YA  သည် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ရွှေ့လျှားနိုင်စွမ်း ပိုမိုကောင်းမွန်ခဲ့ပြီး အိန္ဒိယလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များကို ရှောင်တိမ်းနိုင်ကာ အာသံလွတ်လပ်ရေး စည်းလုံညီညွတ်ရေး တပ်ဦး  (ULFA-I) ၊ မဏိပူရပြည်နယ်၏ ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PLA) ကဲ့သို့ စစ်သွေးကြွအဖွဲ့ များနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့နိုင်ခဲ့သည်။

ထိုမဟာမိတ်ဖွဲ့မှုကြောင်း NSCN-K/YA ၏ ထောက်ပို့လမ်းကြောင်းကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေခဲ့ပြီး စစ်ဆင်ရေးဆိုင်ရာ ကွန်ရက်ကို ပိုမိုချဲ့ထွင်နိုင်ခဲ့သည်။

NSCN-K/YA ၏ ဖွဲ့စည်းပုံသည် ဝါစဉ်အလိုက် ကြီးစဉ်ငယ်လိုက်ဖြစ်သော်လည်း လုပ်ပိုင်ခွင့် အာဏာများကို နယ်မြေအနှံ့ ဖြန့်ကြက်ခဲ့သည်။

Yung Aung သည် ပြည်ပရေးရာကိစ္စရပ်များတွင် အရေးကြီးသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ချမှတ်ရချိန်၌ စစ်မြေပြင် တပ်မှူးများကလည်း ဗဟို၏ အာဏာတစ်ဝက်၊ ၎င်းတို့၏လုပ်ပိုင်ခွင့် တစ်ဝက်ဖြင့် စစ်ဆင်ရေး လုပ်ဆောင်နိုင် သဖြင့် တန်ပြန်စစ်ဆင်ရေး အစီအစဉ်များကို တုန့်ပြန်ရာမှာ အဆင်ပြေချောမွေ့မှုရှိခဲ့သည်။

NSCN-K/AM အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

NSCN-K/YA သည် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် အချိန်ကြာမြင့်စွာ အပြန်အလှန် တိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုဘဲ ခြုံခိုတိုက်ခိုက် ခြင်း၊ ပစ်ပြီးပြေးသည့် ဗျူဟာ၊ ပြန်ပေးဆွဲမှုများ အပါအဝင် ပြောက်ကျားတိုက်ခိုက်ရေး နည်းဗျူဟာများကို ကျင့်သုံးသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလက တံတားဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်မှ လုပ်သားများကို ပြန်ပေးဆွဲခြင်း၊ OIL ကို ခြိမ်းခြောက် ငွေညှစ်ခြင်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလက ULFA-I နှင့်ပူးပေါင်းပြီး ကျောက်မီးသွေးတွင်း လုပ်သား တစ်ဦးကို ပြန်ပေးဆွဲခြင်း အစရှိသည့် ဖြစ်ရပ်များက NSCN-K/YA ၏ နည်းဗျူဟာကို ပြသရာရောက်ခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ စစ်ဆင်ရေးပိုင်းဆိုင်ရာ ထိရောက်မှုများ ရှိခဲ့သည့်တိုင် အဖွဲ့အစည်းအတွင်း သဘောထား ကွဲလွဲမှုများရှိ ခဲ့ကာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် NSCN-K/YA ၏ အဖွဲ့ထဲမှ Ang Mai ဦးဆောင်သော အဖွဲ့ခွဲတစ်ခု ထပ်မံကွဲထွက်ခဲ့သည်။

Yung Aung သည် စီမံအုပ်ချုပ်ပုံ ညံ့ဖျင်းကြောင်း Ang Mai က စွပ်စွဲခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ ၂ ဖွဲ့အကြား အပြန်အလှန် စွပ်စွဲမှု များ၊ ဝေဖန်ပြစ်တင်မှုများ ရှိခဲ့သည်။

Ang Mai အုပ်စုသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး အပါအဝင် အာရုနာချယ်ပရာဒေ့ရှ်နှင့် နာဂလန်း ပြည်နယ်တို့၏ နယ်စပ်ဒေသများတွင် လှုပ်ရှားသည်။

ထိုကဲ့သို့ သဘောထား ကွဲလွဲမှုများက ခေါင်းဆောင်ပိုင်း အငြင်းပွားမှုများနှင့် ပြိုင်ဆိုင်မှုများ အပါအဝင် နာဂ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များအကြား စိန်ခေါ်မှုများကို ပိုမိုကြီးထွားလာစေခဲ့သည်။

အိန္ဒိယအစိုးရနှင့် သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့သည့် NSCN-IM ၏ ၂၀၁၅ မူဘောင် သဘောတူညီချက်သည် ပြန်လည် ပေါင်းစည်းရေးကို ရှေးရှုခဲ့ခြင်းဖြစ်သော်လည်း NSCN-K/YA ၏ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများက အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝသည့် ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိရန်အတွက် အဟန့်အတားများ ဖြစ်စေခဲ့သည်။

ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများကို ငြင်းပယ်ခြင်းဖြင့် NSCN-K/YA သည် သံတမန် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများ၏ စည်းဝိုင်း အပြင်ဘက်သို့ ရောက်ရှိသွားရုံသာမက နာဂငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်လည်း အနှောင့်အယှက် တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ခံ ခဲ့ရသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွက်မူ NSCN-K/YA ၏ လှုပ်ရှားမှုများသည် နိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် အကြမ်းဖက်မှု တန်ပြန် နှိမ်နင်းရေး အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုကို ရှုပ်ထွေးစေခဲ့သည်။

အိန္ဒိယဘက်က အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအမျိုးသားလုံခြုံရေးဆိုင်ရာအကြံပေး H.E. Mr. Vikram Misri နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ် 

NSCN-K/YA ၏ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် စစ်ဆင်ရေးများကို အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာ အာဏာပိုင်များ ပါဝင်သည့် ပူးတွဲ တုန့်ပြန်မှုဖြင့် ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အဝင်/အထွက် တားဆီးရန်ခက်ခဲ့သည့် အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်အခြေအနေနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ နယ်စပ်ဒေသများရှိ လုံခြုံရေး အခြေအနေ အားနည်းမှုတို့က NSCN-K/YA အတွက် ကြီးမားသည့် အားသာချက်များ ဖြစ်စေခဲ့သည်။

ထို့ပြင် NSCN-K/YA နှင့် အခြားအဖွဲ့များအကြား မဟာမိတ်ဖွဲ့မှုကလည်း အိန္ဒိယအရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် သောင်းကျန်းမှု အခင်းအကျင်းအတွက် အချိတ်အဆက်မိနေပြီး ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးအတွက် စိန်ခေါ်မှုများ ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။

NSCN-K/YA ၏ သဘောထား တင်းမာသည့် စစ်ရေးခံယူချက်သည် အိန္ဒိယအရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် ကျိုးပျက်လွယ် သော ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောသဘာဝကို မီးမောင်းထိုးပြသရာ ရောက်နေသည်။

ရေရည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရန် အိန္ဒိယနှင့်မြန်မာအကြား ပေါင်းစည်းမှုရှိသော မဟာဗျူဟာ တစ်ရပ်အပေါ် မူတည်နေသည်။

နာဂလူမျိုးများ၏ ကိုယ်ပိုင်အမှတ်လက္ခဏာ၊ စိတ်ကူးစိတ်သန်းတို့၏ ရှုပ်ထွေးမှုကို အသိအမှတ်ပြုပြီး များစွာသော တိုင်းပြုပြည်ပြု ပုဂ္ဂိုလ်များ၏ အချင်းချင်း ပွတ်တိုက်မှုရှိသည့် ရည်မှန်းချက်များကိုလည်း အသိအမှတ်ပြုရန် လိုအပ်ပေသည်။

Source: Eurasia Review

CNI Sport Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ပွဲစဉ်မှာ စပါးအသင်းကို ၂ ဂိုးပြတ် အရှုံးကနေ အနိုင်ရအောင် ကစားနိုင်ခဲ့ပြီးနောက် ချန်ပီယံဆုအတွက် ပြေးလမ်းကြောင်းထဲ ဝင်ရောက်လာပြီလို့ ပြောလို့ရတဲ့ အနေအထားကို ရောက်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ထိပ်ဆုံးနေရာက လီဗာပူးလ်အသင်းနဲ့ အမှတ်ကွာဟချက်ရှိပေမယ့် နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ၄ ပွဲစလုံး အနိုင်ရပြီး အနီးကပ် ဖိအားပေးနေတာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်းနည်းပြ မာရက်စ်ကာကတော့ အသင်းဟာ ချန်ပီယံဆုအတွက် ပြိုင်ဆိုင်ဖို့ အဆင်သင့် မဖြစ် သေးဘူးလို့ အကြိမ်ကြိမ် ပြောနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ လက်ရှိအနေအထားနဲ့ သူတို့ရဲ့ လူစာရင်းစုဖွဲ့မှုက ချန်ပီယံဆုအတွက် ပြိုင်ဆိုင်ဖို့ အဆင်သင့် ဖြစ်နေပြီလို့တောင် ပြောရမှာပါ။ 

နည်းပြ မာရက်စ်ကာက အသင်းကို ဖိအားမပေးဘဲ တစ်ပွဲချင်းစီ ရလဒ်ကောင်းတွေ ရယူဖို့သာ အာရုံစိုက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်း ရလဒ်တွေ ကောင်းမွန်နေမှုက လူစာရင်းထဲမှာ ကစားသမား အများအပြား ရှိနေတာက အားသာချက်တစ်ခုလို ဖြစ်သွားတာပါ။

နည်းပြ မာရက်စ်ကာကို တွေ့ရစဉ်

ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ ကစားသမား များပြားမှုကြောင့် လေ့ကျင့်ရေးကွင်းနဲ့ အဝတ်လဲခန်းတွေမှာ နေရာလွတ် မရှိအောင် လူပြည့်နေတယ်ဆိုပြီး အစပိုင်းတုန်းက နောက်ပြောင်မှုတွေ အများကြီးရှိခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နည်းပြ မာရက်စ်ကာဟာ လူစာရင်းထဲက အချို့ကို လျှော့ချခဲ့ပြီး ကျန်ရှိနေတဲ့ ကစားသမား အများအပြားနဲ့ ရှေ့ဆက်ခဲ့တာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်း နည်းပြ မာရက်စ်ကာဟာ ကစားသမား အများအပြားရှိတဲ့ လူစာရင်းကို ပြိုင်ပွဲတွေမှာ ခွဲပြီး အသုံးပြုသွားတာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲ၊ ကွန်းဖရန့်လိဂ်နဲ့ ပြည်တွင်းဖလား ပြိုင်ပွဲတွေမှာ မတူညီတဲ့ လူစာရင်းတွေကို အသုံးပြုခဲ့ တာကြောင့် ကစားသမားတွေဟာ အနားယူချိန်တွေရခဲ့ပြီး လန်းလန်းဆန်းဆန်းနဲ့ သူတို့ယှဉ်ပြိုင်ရမယ့် ပြိုင်ပွဲ တွေကို အဓိက အာရုံစိုက်လို့ရတာပါ။ 

အခြားထိပ်သီး အသင်းတွေဆိုရင် ပြိုင်ပွဲတွေ ဆက်တိုက် ယှဉ်ပြိုင်နေ ချိန်မှာ သူတို့ရဲ့လူစာရင်းကို ကြီးကြီးမားမား အပြောင်းအလဲ ပြုလုပ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ကစားသမားများပြားတဲ့ အားသာချက်ကို အသုံးပြုပြီး ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆု ပြေးလမ်းကြောင်းထဲ ဝင်ရောက်လာနေတာပါ။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းသားတွေကိုတွေ့ရစဉ်

ချယ်လ်ဆီးအသင်း ဒီလိုမျိုး ရလဒ်ကောင်းတွေ ရရှိစေဖို့အတွက် ပွဲအဖြေကို ပြောင်းလဲနိုင်တဲ့ ကစားသမားတွေ ရှိတာကလည်း ကောင်းမွန်တဲ့ အချက်တစ်ချက် အနေနဲ့ ရှိနေပါတယ်။

မန်စီးတီးအသင်းကနေ ရောက်ရှိလာခဲ့တဲ့ ကိုးလ်ပါလ်မာဟာ သူ့အတွက် ချယ်လ်ဆီးအသင်း ပေးချေခဲ့ရတဲ့ ပြောင်းရွှေ့ကြေးထက် အများကြီး ထိုက်တန်တဲ့ ကစားသမားအဖြစ် အားလုံးရဲ့ အသိအမှတ်ပြုခြင်း ခံနေရတာပါ။ 

ကိုးလ်ပါလ်မာဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းအတွက် အဖိုးတန်သွင်းဂိုးတွေ သွင်းယူထားသလို ဂိုးဖန်တီးမှုတွေ အများ ကြီးလည်း ပြုလုပ်ထားပါတယ်။ ပြီးတော့ ကိုးလ်ပါလ်မာဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ပင်နယ်တီကန်သွင်းတာ ရာနှုန်းပြည့် ဂိုးဝင်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ဒီရာသီမှာ နေရာစုံကနေ ဂိုးသွင်းယူနိုင်တဲ့ ကစားသမားတွေ အများအပြားကို ပိုင်ဆိုင်ထား တာကလည်း အသင်းအတွက် တကယ်ကို အကျိုးရှိခဲ့တာပါ။ 

အဲဒါကြောင့်လည်း ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ ဂိုးသွင်း အများဆုံး အသင်းအဖြစ် ၃၅ ဂိုးနဲ့ ထိပ်ဆုံးနေရာမှာ ရပ်တည်နေပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ပေးဂိုး ၁၈ ဂိုး ပေးထားရပြီး ခံစစ်သာပိုပြီး ကောင်းမွန်မယ်ဆိုရင် အလွန်ပြီးပြည့်စုံနေမယ့် အခြေအနေကို ရောက်ရှိမှာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးနဲ့စပါးအသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အကောင်းဆုံး ရလဒ်တွေကို ပိုင်ဆိုင်ထားပေမယ့် ချန်ပီယံဆု ပြေးလမ်း ကြောင်းထဲ ဝင်ရောက်တာ ပိုသေချာဖို့အတွက် အသင်းကြီးတွေနဲ့ တွေ့ဆုံတဲ့ပွဲတွေမှာ အနိုင်ရလဒ်တွေ ရယူနိုင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ဒီရာသီမှာ ထိပ်သီး အသင်းတွေဖြစ်တဲ့ မန်စီးတီးနဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်းတို့ကို အရေးနိမ့်ထား ပြီး အာဆင်နယ်နဲ့ ယူနိုက်တက် အသင်းတို့ကို သရေကစားထားကာ စပါးအသင်းကိုသာ အနိုင်ရရှိထားပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ချယ်လ်ဆီးအသင်း အနေနဲ့ ထိပ်သီးအသင်းတွေနဲ့ တွေ့တဲ့ပွဲတွေမှာ အနိုင်ရလဒ်တွေ ယူပြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ ၁၅ ပွဲပဲ ကစားထားရသေးပြီး နောက်ထပ် ပွဲစဉ်တွေ အများအပြား ကစားရဦးမှာဖြစ်လို့ သူတို့ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်နဲ့ ရလဒ်တွေကို တသမတ်တည်းဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်ရမှာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် ချယ်လ်ဆီးအသင်း အနေနဲ့ ချန်ပီယံ ပြေးလမ်းကြောင်းကနေ တဆင့် ချန်ပီယံဆုကို စိန်ခေါ်နိုင် အောင် စွမ်းဆောင်ပြနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၆

အာဆီယံဒေသတွင်းမှာ အကြီးမားဆုံး ဘောလုံးပြိုင်ပွဲဖြစ်တဲ့ အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ် AFF Mitsubishi Electric Cup ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲကို ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်ကနေ စတင်ကျင်းပတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ အုပ်စု B မှာ ဗီယက်နမ်၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ လာအိုအသင်းတို့နဲ့ တစ်အုပ်စုတည်း ကျရောက်နေတာပါ။ 

အုပ်စုတွင်းမှာ ထိပ်ဆုံး ၂ သင်းသာ ဆီမီးဖိုင်နယ်အဆင့်ကို တက်နိုင်မှာဖြစ်လို့ ပွဲတိုင်းက ဗိုလ်လုပွဲလို အရေး ပါနေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

အုပ်စုတွင်းပွဲစဉ် ၄ ပွဲမှာ ၂ ပွဲကို အိမ်ကွင်း၊ ၂ ပွဲကို အဝေးကွင်း ကစားရမှာဖြစ်လို့ မြန်မာအသင်းဟာ နောက်တဆင့် တက်ဖို့အတွက် အိမ်ကွင်းပွဲစဉ်တွေမှာ အနိုင်ရလဒ် ရယူနိုင်ဖို့ လိုအပ်နေတာပါ။ 

မြန်မာအသင်းဟာ အိမ်ကွင်း ၂ ပွဲအဖြစ် အင်ဒိုနီးရှား၊ လာအိုအသင်းတို့နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပြီး အဝေးကွင်း ၂ ပွဲ အဖြစ် ဖိလစ်ပိုင်၊ ဗီယက်နမ်အသင်းတို့နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းအတွက် ပွဲတိုင်းက မလွယ်ကူတာကြောင့် သေသေချာချာ ပြင်ဆင်ပြီး အကောင်းဆုံး လုပ်ဆောင်နိုင် မှသာ နောက်တဆင့် တက်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်လို့ရမှာပါ။ 

မြန်မာအသင်းကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာအသင်းဟာ အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ မတိုင်ခင် နိုဝင်ဘာထဲမှာ ခြေစမ်းပွဲတွေအဖြစ်  စင်္ကာပူ၊ လက်ဘနွန်အသင်းတို့နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ကစားခဲ့တာမှာ ၂ ပွဲစလုံး အရေးနိမ့်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီခြေစမ်းပွဲတွေမှာ မြန်မာအသင်းအတွက် အပေါင်းလက္ခဏာဆောင်တဲ့ အရာတွေက သွင်းဂိုးတွေရယူပြီး ပြိုင်ဘက် အသင်းကို ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် မြန်မာအသင်းဟာ ၂ ပွဲစလုံး ပွဲပြီးခါနီးတွေမှာ ချေပဂိုးနဲ့ အနိုင်ဂိုးတွေ ပေးခဲ့ရပြီး အရေးနိမ့်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာအသင်း ကစားသမားတွေဟာ ပွဲတိုင်းလိုလို ပွဲပြီးခါနီးတွေမှာ သက်လုံကျပြီး ကစားအား ကျသွားတာကြောင့် ဂိုးတွေပြန်ပေးနေရတာက အားနည်းချက်လို ဖြစ်နေတာပါ။ 

မြန်မာအသင်းရဲ့ အုပ်စုပြိုင်ဘက်တွေရဲ့ အခြေအနေကို ပြောပြချင်ပါတယ်။

အင်ဒိုနီးရှားအသင်း အကြောင်းပြောရရင် အင်ဒိုနီးရှားအသင်းဟာ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ (အာရှဇုန်) ခြေစစ်ပွဲ တွေမှာ ရလဒ်တွေ ကောင်းနေတဲ့ အသင်းဖြစ်ပြီး ဒီပြိုင်ပွဲမှာလည်း ဗိုလ်စွဲဖို့ ရေပန်းစားနေတဲ့ အသင်းတွေထဲက တစ်သင်းလည်းဖြစ်တာပါ။ 

ဒါပေမယ့် အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲဟာ ဖီဖာဘောလုံးပြက္ခဒိန်အတိုင်း ကျင်းပတဲ့ ပြိုင်ပွဲမဟုတ်တာကြောင့် ကလပ်အသင်းတွေက ကစားသမားတွေ စေလွှတ်ခြင်း မရှိပါဘူး။ 

နည်းပြ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းကို တွေ့ရစဉ်

အဲဒါကြောင့် အင်ဒိုနီးရှားအသင်းဟာ အဓိက ကစားသမားတွေ အစုံအလင် ပါဝင်နိုင်မှာ မဟုတ်ပေမယ့် လူစာရင်းက တောင့်တင်းနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ၂ ကြိမ်ရယူထားတဲ့ ဗီယက်နမ်အသင်းကတော့ ဒီနှစ်ကျင်းပမယ့် ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ဖို့ ပစ်မှတ်ထားနေတာပါ။ 

ဗီယက်နမ်အသင်းဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်းမှာ ရလဒ်တွေ မကောင်းခဲ့တာကြောင့် ပြိုင်ပွဲမတိုင်ခင် တောင်ကိုရီးယား နိုင်ငံမှာ သွားရောက် လေ့ကျင့်မှုတွေပြုလုပ်ပြီး အကောင်းဆုံး ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆီယံချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ အမြင့်ဆုံး ဆီမီးဖိုင်နယ်အထိ ရောက်ခဲ့တဲ့ ဖိလစ်ပိုင်အသင်းဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲ ကစားခဲ့တဲ့ပွဲတွေမှာ ရလဒ်တွေ မကောင်းခဲ့တဲ့အတွက် ဒီပြိုင်ပွဲမှာ ရလဒ်ကောင်းတွေ ပြန်ရယူနိုင်ဖို့ မျှော်လင့် နေတာပါ။ 

ဖိလစ်ပိုင်အသင်း လူစာရင်းဟာ တောင့်တင်းနေဆဲ ဖြစ်တဲ့အတွက် အုပ်စုတွင်းမှာရှိတဲ့ ပြိုင်ဘက်အသင်းတွေကို ရလဒ်ဆိုး ကြုံတွေ့အောင် လုပ်နိုင်သေးတာဖြစ်ပါတယ်။

လာအိုအသင်းဟာ ဒီအုပ်စုမှာ အင်အားအနည်းဆုံး အသင်းအဖြစ်ရှိနေပြီး အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ အုပ်စု ကနေ ကျော်ဖြတ်နိုင်ခြင်း မရှိသေးပါဘူး။

 မြန်မာအသင်းကိုတွေ့ရစဉ်

လာအိုအသင်းဟာ နိုဝင်ဘာမှာကစားခဲ့တဲ့ ခြေစမ်းပွဲမှာ ထိုင်းအသင်းနဲ့ ၁ ဂိုးစီ သရေကျခဲ့တာကြောင့် အုပ်စုတွင်း မှာ ဘာတွေလုပ်ပြနိုင်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ချင်စရာ ကောင်းနေပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းကတော့ အဓိက ကစားသမားအချို့ မပါဝင်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် နည်းပြချုပ် ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းဟာ ဒီပြိုင်ပွဲ အတွက် အတောင့်တင်းဆုံး လူစာရင်းကို ရွေးချယ်ထားတာပါ။ 

အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲဟာ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းအတွက် မြန်မာအသင်းနည်းပြဘဝ ပထမဆုံးပြိုင်ပွဲဖြစ်တာကြောင့် အုပ်စုကနေ နောက်တဆင့်တက်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်ထားကာ ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းဟာ အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ အမြင့်ဆုံးအောင်မြင်မှုအဖြစ် စတုတ္ထနဲ့ ဆီမီးဖိုင်နယ်အထိ တက်ရောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာအသင်းအတွက် ဒီဇင်ဘာ ၉ ရက်မှာ ကစားမယ့် အင်ဒိုနီးရှားအသင်းနဲ့ အိမ်ကွင်းအဖွင့်ပွဲစဉ်ဟာ အလွန် အရေးကြီးနေပြီး ဒီပွဲမှာသာ ရလဒ်ကောင်း ရယူနိုင်ရင် နောက်လာမယ့်ပွဲတွေကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ဖို့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အလွန်အားကောင်းသွားမှာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် အင်ဒိုနီးရှားအသင်းနဲ့ပွဲစဉ်မှာ မြန်မာအသင်း ဘယ်လောက်အထိ စွမ်းဆောင်နိုင်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။  

CNI International Article

ဝါရှင်တန်၊ ဒီဇင်ဘာ ၆

တရုတ်၏ သွင်းကုန်များအပေါ် အခွန် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ကျန်နိုင်ငံများမှ တင်သွင်းသည့် သွင်းကုန်များအပေါ် အခွန် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးမြှင့်ကောက်ခံမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည့် အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ မဲဆွယ် ကတိကဝတ်သည် အများပြည်သူများအကြား အငြင်းအခုန်များကို ဖြစ်ပွားစေခဲ့သည်။

ထိုမူဝါဒများသည် အမှန်တကယ် ဆိုးရွားနေခြင်း ဟုတ်၊ မဟုတ်ကို အချေအတင် ဆွေးနွေးမှုများ ပေါ်ပေါက် လာခဲ့သည်။

ထိုအခွန်ကောက်ခံမှုသည် စားသုံးခွန်ဖြစ်ပြီး စီးပွားရေးပညာရှင်အများစုက စားသုံးခွန်ကို ဝင်ငွေခွန်ထက် ပိုမို ဦးစားပေးလေ့ရှိသည်။

သို့သော် သွင်းကုန်အပေါ် စည်းကြပ်ကောက်ခံသော အခွန်တွင် သိသာသည့် အားနည်းချက်များလည်း ရှိသည်။

ပြည်ပမှ တင်ပို့လာသော သွင်းကုန်များအပေါ် ကောက်ခံသည့် အခွန်ဖြစ်သဖြင့် ယင်းကုန်စည်များသည် စျေးကွက် များကို ပုံစံပျက်သွားစေနိုင်သည်။ 

အကျိုးများသည့် ပြည်ပ ကုန်စည် ထုတ်လုပ်သူထံမှ အားနည်းသော ပြည်တွင်း ကုမ္ပဏီများထံ အရင်းအမြစ်များ ပြောင်းလဲသွားခြင်းဖြင့် စျေးကွက်ကို ထိခိုက်စေမည်ဖြစ်သည်။

ထိုကဲ့သို့ အားနည်းသည့် အခြေအနေက စားသုံးသူများကို ထိခိုက်စေမည်ဖြစ်သည်။ 

စားသုံးခွန်များကဲ့သို့ သွင်းကုန် စည်းကြပ်ခွန်များသည် ခေတ်နောက်ပြန်ဆွဲ နေခြင်းဖြစ်ပြီး ဝင်ငွေနည်းသည့် အိမ်ထောင်စုများအပေါ် ဝန်ပိ စေမည်ဖြစ်သည်။

တိုးတက်နေသည့် နိုင်ငံများတွင် ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းကို ဝေဖန်သူများက စိုးရိမ်နေကြသည်။ 

မကြာသေးမီ ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း ကုန်သွယ်ရေး ဖြေလျှော့မှုများမှ ရရှိသည့် အကျိုးအမြတ်သည် အနည်းငယ်သာရှိပြီး ဆိုးကျိုးနှင့် ကောင်းကျိုးမှာ တန်းတူသာရှိနေကြောင်း ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်စားသုံးသူများသည် ပြည်ပမှ သွင်းကုန်များ အထူးသဖြင့် တရုတ်၏ သွင်းကုန်များကို စျေးနှုန်း သက်သက်သာသာဖြင့် ဝယ်ယူနိုင်သည့် အကျိုးအမြတ်များ ရရှိခဲ့ချိန်တွင် တစ်ဖက်တွင်လည်း သွင်းကုန် ယှဉ်ပြိုင်မှု၏ သက်ရောက်မှုများကို ခံရသည့် နေရာများ၌ စက်ရုံများပိတ်ခြင်း၊ အလုပ်အကိုင်များ ဆုံးရှုံးခြင်း အစရှိသည့် ဆိုးကျိုးများလည်း ရှိခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ အချေအတင် ဆွေးနွေးမှုများနှင့်အတူ ပြဿနာတစ်ခုမှာ ၎င်းတို့သည် လက်ရှိ ကျယ်ပြန့်သော အမြင်ဖြင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ လေ့လာမှုနှင့် ဆက်စပ်စဉ်းစားရမည့် အခြေအနေကို လျစ်လျှူရှုထားကြခြင်းဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၃ နှစ်အတွင်း ငွေကြေးဖာင်းပွမှု အခြေအနေက စားသုံးသူကဏ္ဍတွင် ထိလွယ်ရှလွယ်ရှိသည့် စျေးနှုန်း အပြောင်းအလဲများကို မြင့်တက်စေခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် မဲဆန္ဒရှင်များအကြား သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်သည် စျေးနှုန်းများကို မည်သို့မည်ပုံ မြင့်တက် စေသည်ဆိုသည့် အချက်ကို သတိထားမိလာကြပြီ ဖြစ်သည်။

သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်ကို ထောက်ခံသူများကမူ တရုတ်သည် ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိသည့် ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး များကို ခံနိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ သွင်းကုန် စည်းကြပ်ခွန် ကောက်မှု၏ ရလဒ်များအရ အမေရိကန် စားသုံးသူများ ဘက်မှ ပိုပြီးအထိနာခဲ့သည်ကို ပြသနေသည်။

အကယ်၍ အမေရိကန်စျေးနှုန်းများ မပြောင်းလဲဘဲ ဆက်ထားမည် ဆိုသည့်တိုင် မမျှော်မှန်းနိုင်သည့် နောက်ဆက် တွဲ အကျိုးဆက်များလည်း ရှိလာနိုင်သည်။

သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကောက်ခံမည်ဆိုပါက တရုတ်၏ ငွေတန်ဖိုးကို ကျဆင်းစေမည် ဖြစ်သည်။ 

ထိုအချိန်တွင် တန်ဖိုးမမြင့်သည့် ဒေါ်လာကြောင့် တရုတ်သွင်းကုန်များသည် စျေးပေါလာမည်ဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေက အမေရိကန်၏ ထုတ်ကုန်ကဏ္ဍ မြှင့်တင်ရေး ရည်မှန်းချက်ကို အားနည်းစေမည်ဖြစ်သည်။ 

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဒေါ်လာငွေတန်ဖိုး မာနေခြင်းက အမေရိကန်၏ ပို့ကုန်ကဏ္ဍအပေါ် ထိခိုက်စေမည်ဖြစ်ကာ ကုန်သွယ်ရေး လိုငွေပြမှုကို ပိုမိုဆိုးရွားစေမည်ဖြစ်သည်။

သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်များသည် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကို မူလ အခြေအနေအတိုင်း ပြန်လည်ရောက်ရှိစေရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး လိုငွေပြမှုလျှော့ချရေး၊ ဝင်ငွေများရရှိရေး၊ တရုတ်အပေါ် မှီခိုအားထားမှု လျှော့ချရေးနှင့် တရုတ်အား ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရန် တွန်းအားဖြစ်စေရေးကဲ့သို့ ရည်ရွယ်ချက် အများအပြားအတွက် ဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံရေးသမား များက ပြောကြားနေသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ထိုရည်ရွယ်ချက်များသည် တစ်ခုနှစ်တစ်ခု ပွတ်တိုက်မှုများလည်း ရှိလာနိုင်သည်။ 

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ်

သွင်းကုန် စည်းကြပ်ခွန်သည် အခွန်များကို တိုးမြှင့်ခြင်းဖြင့် အမေရိကန်၏ စီးပွားရေးကို သက်ရောက်မှုရှိစေသည်။ 

အမေရိကန်၏ စျေးကွက်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကို မြှင့်တင်ရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး လိုငွေပြမှုကို လျှော့ချရေးတို့အတွက် သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်ကို တိုးမြှင့်ရမည်ဟု နိုင်ငံရေးသမားများက ပြောနေကြသည်။ 

သို့သော် ထိုအယူအဆသည် ယနေ့ ခေတ်ကာလတွင် နိုင်ငံရေးအရ အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေသည့် အကျိုးရလဒ် တစ်ခုဖြစ်သည်။

တရုတ်အပေါ် အမေရိကန်၏ မှီခိုမှုကို လျှော့ချရေးသည် အလွန်ရှုပ်ထွေးလှသည်။

တရုတ်လုပ် အလယ်အလတ်တန်းစား ကုန်စည်များသည် တတိယနိုင်ငံများမှတဆင့် အမေရိကန်ကို တင်ပို့သည့် ပို့ကုန်အများစုတွင် ကြားညှပ်ပါဝင်ခဲ့သည်။

၂၀၁၈-၁၉ ခုနှစ်အတွင်း တရုတ်နှင့် အခြားနိုင်ငံများသည် သွင်းကုန် စည်းကြပ်ခွန် တိုးမြှင့်ခံခဲ့ရသည့်တိုင် ပို့ကုန် ကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုရှိခဲ့သည်။

ထရမ့်က အဆိုပြုခဲ့သည့် သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန် အသစ်များသည် တရုတ်၏ ပို့ကုန်များကိုသာ တိုက်ရိုက် ထိခိုက် နိုင်ခြေရှိပြီး အခြားနိုင်ငံများကို တိုက်ရိုက် ထိခိုက်ဖွယ်မရှိပေ။

သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်ကို အသုံးပြုပြီး ဝင်ငွေကို မြှင့်တင်မည့် အိုင်ဒီယာသည် စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းသော် လည်း အားနည်းချက်များရှိခဲ့သည်။

သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်သည် ဝင်ငွေခွန်နေရာကို အစားမဝင်နိုင်ပေ။ 

ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ်

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဝင်ငွေခွန်သည် သွင်းကုန်များထက် ပိုမိုကြီးမားနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန် တိုးမြှင့်မှုကို ရေတိုမဟာဗျူဟာအနေဖြင့် အသုံးပြုမည်ဆိုပါက တရုတ် အပေါ် စီးပွားရေးဖိအားများ ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကာ ဝင်ငွေအချိုကလည်း ရရှိနိုင်သည်။

သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်သည် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများတွင် အမေရိကန်အတွက် အသာစီးရစေခဲ့သည်။

၂၀၁၈-၂၀၁၉ စည်းကြပ်ခွန်ကာလက တရုတ်နှင့် အမေရိကန်အကြား သဘောတူညီချက်တစ်ခု ရရှိခဲ့ပြီး တရုတ် သည် အမေရိကန်၏ ကုန်စည်များကို ပိုမိုဝယ်ယူရန်နှင့် အသိဉာဏ်ပစ္စည်းများကဲ့သို့ ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် ကတိပေးခဲ့ရသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ စည်းကြပ်ခွန် တိုးမြှင့်ခြင်းသည် အမေရိကန်အတွက်လည်း နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးအချို့ရှိ သည်။ 

ဥပမာအားဖြင့် အမေရိကန်-တရုတ် ဆက်ဆံရေးကို ထိခိုက်ခြင်း၊ တင်းမာမှုများကို မြင့်တက်စေခြင်း၊ တရုတ်ကို ရုရှား၊ အီရန်တို့နှင့် ဆက်ဆံရေး ပိုမိုနီးစပ်သွားစေခြင်းနှင့် အာရှဆန့်ကျင်ရေး သဘောထားများ ပြန့်နှံ့လာခြင်း အစရှိသည့် ဆိုးကျိုးများရှိခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်အနေဖြင့် သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ၎င်းတို့လိုချင်သည့် ရည်ရွယ်ချက်များကို မဟာဗျူဟာ သေချာရေးဆွဲပြီး ဟန်ချက်ညီညီ ချမှတ်ကျင့်သုံးရန်လိုအပ်ပေသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်