CNI Sport Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁

ဂျူဗင်တပ်စ်နဲ့ ပြင်သစ်လက်ရွေးစင် ပေါ့ဘာဟာ တားမြစ်ဆေးသုံးစွဲမှုကြောင့် ဘောလုံးလောကနဲ့ ပတ်သက်ခွင့် ၄ နှစ်ကြာ ပိတ်ပင်ခံလိုက်ရပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီလထဲမှာ အသက် ၃၁ နှစ်ပြည့်တော့မယ့် ပေါ့ဘာအတွက်တော့ ဒီလိုပိတ်ပင်ခံရမှုကြောင့် သူ့ရဲ့ကစားသမားဘဝ ဟာ ပြီးဆုံးသွားပြီလို့ ယေဘုယျပြောလို့ ရပါတယ်။ 

ပေါ့ဘာဟာ ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ကစားသမားတွေထဲက တစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရတဲ့အထိ ခြေစွမ်းကောင်းခဲ့ ပြီး ဘောလွန်းဒီအောဆုကို ရယူနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ခြင်းခံခဲ့ရတဲ့ ကစားသမားလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် တားမြစ်ထားတဲ့ ဆေးကို သုံးစွဲမိခဲ့တာကြောင့် ပေါ့ဘာဟာ ဘောလုံးနဲ့ ပတ်သက်ခွင့် ၄ နှစ် ပိတ်ပင်ခံ လိုက်ရပြီ ဖြစ်တာပါ။

ပေါ့ဘာအနေနဲ့ ဒီပြစ်ဒဏ်ကို လျှော့ချနိုင်ဖို့အတွက် နိုင်ငံတကာ အားကစားခုံရုံးထံ အယူခံ ဝင်သွားဖို့ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပေါ့ဘာကို တွေ့ရစဉ်

ပေါ့ဘာဟာ တားမြစ်ထားတဲ့ testosterone ဆေးကို အသုံးပြုခဲ့တာကြောင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ကတည်းက ပွဲကစားခွင့် ဆိုင်းငံ့ခံခဲ့ရတာပါ။ အောက်တိုဘာမှာ ဒုတိယအကြိမ် ထပ်မံစစ်ဆေးတာမှာလည်း တားမြစ်ဆေးသုံးစွဲကြောင်း ထပ်ပြီးတွေ့ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ကမ္ဘာ့တန်ကြေး အကြီးဆုံး ကစားသမားဖြစ်ခဲ့ဖူးတဲ့ ပေါ့ဘာဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းကနေ စာချုပ်ကုန်ဆုံးပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ် နွေရာသီမှာ ဂျူဗင်တပ်စ်အသင်းထံ ဒုတိယအကြိမ်မြောက်ကစားဖို့ ပြန်လာကတည်းက စိတ်ပျက်စရာ တွေနဲ့သာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရတာပါ။ 

ပေါ့ဘာဟာ ဂျူဗင်တပ်စ်အသင်းမှာ ဒဏ်ရာနှိပ်စက်မှုတွေကြောင့် ၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ပြင်သစ်အသင်း အတွက် မပါဝင်နိုင်ခဲ့ပါဘူး။

ပေါ့ဘာဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ဂျူဗင်တပ်စ်အသင်းအတွက် ပွဲပေါင်း ၁၀ ပွဲသာ ပါဝင်ကစားနိုင်ခဲ့ပြီး ဒဏ်ရာကြောင့် အနားယူနေခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပေါ့ဘာကို တွေ့ရစဉ်

ဒီ ၁၀ ပွဲမှာဆိုရင် ပေါ့ဘာဟာ စီးရီးအေ ၆ ပွဲ၊ ယူရိုပါလိဂ် ၃ ပွဲနဲ့ ကိုပါအီတာလီယာ ၁ ပွဲ ပါဝင်ကစားခဲ့ပြီး ဒီပွဲတွေ အားလုံးမှာ ၁၆၂ မိနစ်သာ ကစားနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ဒီရာသီမှာတော့ ပေါ့ဘာဟာ ဒဏ်ရာကင်းစင်စွာနဲ့ ဂျူဗင်တပ်စ်အသင်းအတွက် ပါဝင်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ခဲ့ပေမယ့် ဒဏ်ရာပြဿနာတွေကြောင့် စိတ်ပျက်စရာတွေ ထပ်ကြုံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပေါ့ဘာဟာ ဒီရာသီမှာ ဂျူဗင်တပ်စ်အသင်းအတွက် ၂ ပွဲသာ ပါဝင်ကစားနိုင်ခဲ့ပြီး ဒီ ၂ ပွဲမှာ ပွဲကစားချိန်က ၅၁ မိနစ်သာ ရှိခဲ့တာပါ။

ဒီထက် စိတ်ပျက်စရာ ကောင်းခဲ့တာကတော့ ဒီရာသီ ဂျူဗင်တပ်စ်အသင်းရဲ့ ပထမဆုံး စီးရီးအေပွဲစဉ်အပြီး ကျပန်း ဆေးစစ်မှု ပြုလုပ်ခဲ့တာမှာ ပေါ့ဘာ တားမြစ်ဆေး သုံးစွဲတာကို တွေ့ရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါကြောင့် ပေါ့ဘာဟာ အခုဆို ဘောလုံးနဲ့ ပတ်သက်ခွင့် ၄ နှစ် ပိတ်ပင်ခံလိုက်ရပြီဖြစ်ပါတယ်။ 

ပေါ့ဘာကတော့ သူ့ရဲ့ကစားသမားဘဝမှာ တည်ဆောက်ထားတဲ့ အရာအားလုံးဟာ သူ့ရဲ့အဝေးကို ထွက်ခွာသွားပြီ ဖြစ်တာကြောင့် အလွန်ဝမ်းနည်းတုန်လှုပ်ပြီး ကြေကွဲရတယ်လို့ ဖွင့်ဟထားပါတယ်။

ပေါ့ဘာကို တွေ့ရစဉ်

ပေါ့ဘာက သူဟာ ဒီဆေးကို တမင်သက်သက် သုံးစွဲခဲ့တာ မဟုတ်တဲ့အတွက် နိုင်ငံတကာအားကစားခုံရုံးမှာ အယူခံဝင်သွားမယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ပေါ့ဘာအနေနဲ့ အယူခံ မအောင်မြင်ဘူးဆိုရင်တော့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပါ ထိခိုက်သွားနိုင်ပြီး ကစားသမားဘဝကို စောစီးစွာ အဆုံးသတ်ရဖို့ သေချာနေတာပါ။ 

ဂျူဗင်တပ်စ်အသင်းမှာ ပထမဆုံးအကြိမ် ကစားခဲ့တုန်းက ကစားသမားဘဝ အကောင်းဆုံး ခြေစွမ်းတွေကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့တဲ့ ပေါ့ဘာဟာ ပြင်သစ်အသင်း ၂၀၁၈ ကမ္ဘာ့ဖလား ရယူခဲ့တာမှာလည်း အဓိကကျတဲ့သူ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ပေါ့ဘာဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းထံ ပြန်လည်ပြောင်းရွှေ့အပြီးမှာ နည်းပြ မော်ရင်ဟိုနဲ့  ဆက်ဆံရေး အဆင်မပြေဖြစ်ခဲ့သလို အသင်းအပေါ် ဝေဖန်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တာကြောင့် ယူနိုက်တက်အသင်း ပရိသတ်တွေရဲ့ မုန်းတီးမှုကို ခံခဲ့ရတာပါ။

ပေါ့ဘာဟာ အခုအချိန်မှာတော့ သူ့ရဲ့ကစားသမားဘဝကို အဓိက အဆုံးအဖြတ်ပေးမယ့် အယူခံရလဒ်ကို စောင့်မျှော် နေရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပေါ့ဘာအနေနဲ့ အယူခံ မအောင်မြင်ရင်တော့ တစ်ချိန်က ကမ္ဘာ့တန်ကြေး အကြီးဆုံးကစားသမား၊ ဘောလွန်းဒီဆု ရဖို့ မျှော်လင့်ထားသူ အဖြစ်ကနေ ကစားသမားဘဝကို စောစီးစွာ နှုတ်ဆက်ရသွားနိုင်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Sport News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းက ကစားခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ၁၆ သင်းအဆင့် ပထမအကျော့ပွဲစဉ်မှာ ပေါ်တိုအသင်းကို ၁ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့်ခဲ့ပါတယ်။

ဒုတိယအကျော့ကို အိမ်ကွင်းမှာ ကစားရမှာဖြစ်လို့ အာဆင်နယ်အသင်းအတွက် နောက်တစ်ဆင့်တက်ဖို့ မျှော်လင့် ချက်ရှိနေပေမယ့် ဆိုးရွားတဲ့ မှတ်တမ်းတွေကြောင့် ဒီရာသီ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို ၁၆ သင်းအဆင့်မှာပဲ အဆုံးသတ် ရမလားဆိုပြီး စိုးရိမ်မှုတွေရှိနေကြတာပါ။ 

တကယ်လည်း အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် မှတ်တမ်းတွေဟာ စိုးရိမ်စရာအဖြစ် ရှိနေပါတယ်။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဒီရာသီမတိုင်ခင် နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ၁၆ သင်းအဆင့် ၇ ကြိမ်စလုံး အရေးနိမ့်ခဲ့တဲ့ မှတ်တမ်းဆိုးကြီးကို ပိုင်ဆိုင်ထားတာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ပေါ်တိုအသင်း ယှဉ်ပြိုင်စဉ်

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပေါ်တိုအသင်းနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ၁၆ သင်းအဆင့် ပထမအကျော့ပွဲစဉ် မတိုင်ခင်ကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၅ ပွဲစလုံးကို အနိုင်ရခဲ့ပြီး ၂၁ ဂိုးအထိ သွင်းယူနိုင်ခဲ့ကာ ပေးဂိုးက ၂ ဂိုးသာရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါ တယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဒီ ၅ ပွဲမှာ တစ်ပွဲကိုပျှမ်းမျှ ၄ ဂိုးအထိ သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ပေါ်တိုအသင်းနဲ့ပွဲမှာတော့ ၁ ဂိုးမှ သွင်းယူနိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိတာပါ။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဂိုးသွင်းယူနိုင်ဖို့အတွက် ဂိုးပေါက်တည့်မှု ၁ ကြိမ်မှ မရှိခဲ့တာက ပိုပြီးဆိုးရွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါ တယ်။ 

ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲတွေမှာ ပြိုင်ဘက်အသင်း နောက်တန်းတွေကို ဒုက္ခပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ ဆာကာ၊ မာတင်နယ်လီတို့ရဲ့ တောင်ပံ တိုက်စစ်တွေဟာ ပေါ်တိုအသင်းနဲ့ပွဲမှာ အသက်မဲ့ နေခဲ့တာကလည်း အာဆင်နယ်အသင်းအတွက် ဆိုးရွားခဲ့တာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းနည်းပြ အာတီတာကတော့ အသင်းရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်ဟာ ဒီပွဲမှာလုံလောက်ခဲ့ခြင်း မရှိတာကြောင့် သင်ယူမှုတွေ ပြုလုပ်ရမယ်လို့ ပွဲအပြီးမှာ ပြောထားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ၂၀၁၇ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းဝေးကွာနေတဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို ဒီရာသီမှာ ပထမဆုံးအကြိမ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရသလို အသင်းမှာရှိတဲ့ ကစားသမား အများစုကလည်း ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲရဲ့ ရှုံးထွက်အဆင့်ကို ပထမ ဆုံးအကြိမ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရလို့ ဒီလိုပွဲမျိုးမှာ အတွေ့အကြုံက စကားပြောသွားခဲ့တာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်း နည်းပြ အာတီတာကို တွေ့ရစဉ်

ပေါ်တိုအသင်းရဲ့ဝါရင့်နောက်ခံလူ ပီပီရဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပွဲ ကစားထားတဲ့ အရေအတွက် အာဆင်နယ်တစ်သင်းလုံး ချန်ပီယံလိဂ်ပွဲ ကစားထားတဲ့ အရေအတွက်တောင် ပိုပြီးများပြားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲရဲ့ ထိပ်သီးအသင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရပေမယ့် ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ၁ ကြိမ်မှ ရယူနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိတာကလည်း ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်ရင် အာဆင်နယ် အသင်းအတွက် အမြဲတမ်းပြောစရာအဖြစ် ရှိနေခဲ့တာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ဘက်တွေဖြစ်တဲ့ မန်စီးတီး၊ ယူနိုက်တက်၊ လီဗာပူးလ်နဲ့ ချယ်လ်ဆီး အသင်းအပြင် နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်နဲ့ အက်စတွန်ဗီလာအသင်းတို့ဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားကို ကိုင်မြှောက်ထား နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် အာဆင်နယ်အသင်း ပရိသတ်တွေဟာ ချန်ပီယံလိဂ်နဲ့ ပတ်သက်လာရင် အမြဲတမ်းမျက်နှာငယ် ခဲ့ရပါတယ်။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားကို ရယူဖို့ နီးစပ်ခဲ့တဲ့ ၁ ကြိမ်တော့ ရှိခဲ့ပါတယ်။

ဒါကတော့ ၂၀၀၅-၀၆ ဘောလုံးရာသီ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲအထိတက်နိုင်ခဲ့ပြီး ဗိုလ်လုပွဲမှာ ဘာစီလိုနာအသင်းကို ၂ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ အရေးနိမ့်ခဲ့ရတာပါ။

ဒီပွဲကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပွဲချိန် ၁၈ မိနစ်မှာကတည်းက ဂိုးသမား လေမန်း ထုတ်ပယ်ခံ ခဲ့ရပေမယ့် နောက်ခံလူ ဆိုးလ်ကင်းဘဲလ်က ဦးဆောင်ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားနဲ့ အွန်နရီကိုတွေ့ရစဉ်

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပွဲချိန် ၇၅ မိနစ်အထိ ၁ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ ဦးဆောင်ထားနိုင်ခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ ၂ ဂိုး ဆက်တိုက် ပေးခဲ့ရတာကြောင့် ဆုဖလားရယူနိုင်မယ့် မျှော်လင့်ချက်ကို အဆုံးသတ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနောက်ပိုင်းမှာ အာဆင်နယ်အသင်းအတွက် ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အမြင့်ဆုံးအောင်မြင်မှုက ဆီမီးဖိုင်နယ်ပါ။ 

အဲဒါကြောင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရတဲ့ ဒီနှစ်ပြိုင်ပွဲမှာတော့ ဆုဖလားရယူနိုင်ဖို့ အထိ အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ နည်းပြ အာတီတာတို့က မျှော်လင့်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘောလုံးဝေဖန်သုံးသပ်သူ အချို့ကတော့ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပထမအကျော့မှာ အရေးနိမ့်ခဲ့ပေမယ့် ပေါ်တို အသင်းကို အိမ်ကွင်းမှာ အနိုင်ကစားပြီး နောက်တစ်ဆင့်တက်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်တွေ အများကြီးရှိ သေးတယ်လို့ ပြောထားတာပါ။

ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အဝေးဂိုး စည်းမျဉ်း မရှိတော့တာကြောင့် သူတို့ပြောသလို အာဆင်နယ်အသင်းအနေနဲ့ အိမ်ကွင်းမှာ အနိုင်ရယူနိုင်ရင် ကွာတားဖိုင်နယ်ကို တက်ရောက်နိုင်ဖို့ရှိနေပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရယူထားတဲ့ ပေါ်တိုအသင်းကို လွယ်လွယ်နဲ့ အနိုင်ရမှာမဟုတ်လို့ အာဆင်နယ်အသင်း အနေနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ မျှော်လင့်ချက်ကို အသက်ဆက်ဖို့အတွက် အများကြီး ကြိုးပမ်း အားထုတ်ရမှာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် ချန်ပီယံလိဂ် မျှော်လင့်ချက်ကို အာဆင်နယ်အသင်း အသက်ဆက်နိုင်မလားဆိုတာတော့ မတ်လ ၁၃ ရက်မှာ မြင်တွေ့ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆

ဘောလုံးလောကမှာ ကျိန်စာသင့်နေတယ်လို့ ပြောလို့ရတဲ့ အရာတွေ အများကြီးရှိတဲ့ အထဲမှာ ဟာရီကိန်းရဲ့ ဆုဖလား ကျိန်စာကလည်း မဖြစ်မနေ ထည့်ပြောရမယ့်အရာဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်္ဂလန်နဲ့ ဘိုင်ယန်မြူးနစ် တိုက်စစ်မှူး ဟာရီကိန်းဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အကောင်းဆုံး တိုက်စစ်မှူးတွေထဲက တစ်ဦးဖြစ်တယ်ဆိုတာ ခြွင်းချက်မရှိ လက်ခံရမှာပါ။ 

ဟာရီကိန်းဟာ ဂိုးသွင်း စွမ်းဆောင်ရည် ကောင်းမွန်ရုံတင် မဟုတ်ဘဲ အသင်းဖော်တွေ ဂိုးသွင်းယူနိုင်အောင် ဂိုးဖန်တီးမှုလည်း ပြုလုပ်ပေးနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဟာရီကိန်းဟာ သူ့ရဲ့ကစားသမားဘဝမှာ ဆုဖလား ရယူနိုင်ခြင်း မရှိသေးတဲ့ မှတ်တမ်းဆိုးကြီးကို ပိုင်ဆိုင်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟာရီကိန်းဟာ သူ့ရဲ့ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ကစားသမားဘဝမှာ နိုင်ငံနဲ့ ကလပ်အသင်းအတွက် သွင်းဂိုးပေါင်း ၃၉၀ နီးပါး သွင်းယူထားသလို တစ်ဦးချင်း ဆုတံဆိပ်တွေလည်း အများကြီး ရထားပေမယ့် ကစားသမားဘဝအတွက် ဂုဏ်ယူစရာလို့ ပြောလို့ရမယ့် ဆုဖလားကို ကိုင်မြှောက်နိုင်ခဲ့ဖူးခြင်း မရှိပါဘူး။

ဟာရီကိန်းနဲ့ ဆုဖလားကို တွေ့ရစဉ်

ဟာရီကိန်းဟာ စပါးအသင်းမှာ ကစားခဲ့ချိန်က ဆုဖလား ရယူနိုင်မယ့် အနီးစပ်ဆုံး အနေအထားဖြစ်တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်နဲ့ ကာရာဘောင်းလိဂ်ဖလား ဗိုလ်လုပွဲကို တက်နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ဟာရီကိန်းဟာ အင်္ဂလန်အသင်းနဲ့လည်း ယူရို ၂၀၂၀ ပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်လုပွဲအထိ တက်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် ဆုဖလား ရယူနိုင်မယ့် ကံမပါခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့်လည်း ဟာရီကိန်းဟာ ကစားသမားဘဝ အနားယူသွားတဲ့အချိန်မှာ ဆုဖလား မရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ နောင်တ ကို မရရှိချင်တာကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့ နွေရာသီအပြောင်းအရွှေ့က စပါးအသင်းကနေ ထွက်ခွာပြီး နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ဆုဖလား ရယူနိုင်တဲ့ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
 
ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ဂျာမန်ဘီလူးကြီးလို့ ခေါ်ရတဲ့အထိ ဂျာမန်မှာ ကြီးစိုးနေတာဖြစ်ပြီး ရာသီတိုင်း ဆုဖလား တစ်လုံးကတော့ သူ့အတွက် ကျိန်းသေနေတာပါ။ 

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အောင်မြင်မှု ရချင်တာကြောင့် ဟာရီကိန်းကို ယူရိုသန်း ၁၀၀ နဲ့ ခေါ်ယူခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟာရီကိန်းဟာ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းအတွက် ပွဲဦးထွက်အဖြစ် ကစားခဲ့ရတဲ့ပွဲက ဂျာမန်စူပါဖလား ပွဲစဉ်ဖြစ်တဲ့ အတွက် ဆုဖလားလက်မဲ့ကျိန်စာကို ဟာရီကိန်း အဆုံးသတ်နိုင်တော့မယ်လို့ အားလုံးက ထင်မြင်ခဲ့ကြတာပါ။

ဒါပေမယ့် ဒီပွဲမှာ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ လိုက်ပ်ဇစ်အသင်းကို ၃ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့်ပြီး ဆုဖလား လက်လွှတ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဟာရီကိန်းဟာ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းနဲ့အတူ အဖွင့်မလှခဲ့ပေမယ့် ဘွန်ဒစ်လီဂါပြိုင်ပွဲမှာတော့ အကောင်းဆုံး ခြေစွမ်းတွေနဲ့ စံချိန်တင် သွင်းဂိုးတွေကို သွင်းယူနေခဲ့တာပါ။

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်နဲ့ လာဇီယိုအသင်း ယှဉ်ပြိုင်စဉ်

ဟာရီကိန်းဟာ ဘွန်ဒစ်လီဂါပွဲစဉ် ၂၁ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ၂၄ ဂိုးအထိ သွင်းယူကာ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းမှာ လျင်မြန်စွာ အသားကျခဲ့ပေမယ့် သူဟာ ကလပ်အသင်းနဲ့အတူ ဆိုးရွားတဲ့ နေ့ရက်တွေကို စတင်ပြီး ဖြတ်သန်းလာခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ဘွန်ဒစ်လီဂါပြိုင်ပွဲမှာ ၁၁ ရာသီဆက်တိုက် အမှတ်ပေးဖလား ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင် ခဲ့ပေမယ့် ဒီရာသီပြိုင်ပွဲမှာတော့ လေဗာကူဆင်အသင်းရဲ့ ကျော်တက်ခြင်းကို ခံခဲ့ရပြီး အဆင့် ၂ နေရာမှာ ရပ်တည် နေတာပါ။ 

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ မကြာသေးခင်က လေဗာကူဆင်အသင်းနဲ့ ကစားခဲ့တဲ့ပွဲမှာ ၃ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့် ခဲ့ပြီး ဘွန်ဒစ်လီဂါမှာ သူတို့ရဲ့ ကြီးစိုးမှုကို အဆုံးသတ်ရမယ့် စိုးရိမ်မှုတွေရှိလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ဒီပွဲအပြီး ကစားခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ၁၆ သင်းအဆင့် ပထမအကျော့ ပွဲစဉ်မှာလည်း လာဇီယိုအသင်းကို ထပ်ပြီးအရေးနိမ်ခဲ့တာပါ။

ဒီရာသီ ဘွန်ဒစ်လီဂါပြိုင်ပွဲမှာ အခြေအနေ မကောင်းသလို ပိုကယ်ဖလား ကနေလည်း ထွက်ခွာခဲ့ရပြီးဖြစ်တဲ့ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းအတွက် မျှော်လင့်စရာဆုဖလား ဖြစ်တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားပြိုင်ပွဲမှာလည်း ရှုံးပွဲကြုံတွေ့ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် ဘိုင်ယန်မြူးနစ် အသင်းအနေနဲ့ ဆုဖလား ကျိန်စာသင့်နေတဲ့ ဟာရီကိန်းကို ခေါ်ယူခဲ့တာကြောင့် သူပါ ဆုဖလား လက်မဲ့ရာသီကို ဖြတ်သန်းရတော့မယ်ဆိုပြီး ပြောဆိုမှုတွေရှိလာခဲ့တာပါ။

ပရိသတ်တွေကလည်း ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းရဲ့ ရလဒ်ဆိုးတွေကြောင့် ဟာရီကိန်းရဲ့ ဆုဖလားကျိန်စာဟာ အစစ်အမှန် ဖြစ်နေတယ်လို့ ယုံကြည်မှုတွေ ရှိနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ဒါပေမယ့် ရာသီပြီးဖို့ လိုသေးတာကြောင့် ဟာရီကိန်းအနေနဲ့ သူ့ရဲ့ ဆိုးရွားနေတဲ့ ကျိန်စာပြယ်အောင် ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းကို အစွမ်းကုန် ကူညီပေးဖို့ လိုအပ်နေတာပါ။ 

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းအတွက် ဘွန်ဒစ်လီဂါမှာတော့ အခွင့်အရေးက ကိုယ့်လက်ထဲမှာ မရှိပေမယ့် ရလဒ်ကောင်း တွေ ပြန်ရအောင်လုပ်ပြီး လေဗာကူဆင်အသင်း အမှားအယွင်းလုပ်မိတဲ့ အချိန်မှာ အမှတ်ပေးဇယား ထိပ်ဆုံး နေရာကို ပြန်တက်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ချန်ပီယံလိဂ်ကတော့ အိမ်ကွင်းမှာ ဒုတိယအကျော့ ကစားရမှာဖြစ်လို့ အခွင့်အရေးက ကိုယ့်လက်ထဲမှာ အပြည့်အဝရှိနေပြီး လာဇီယိုအသင်းကို အနိုင်ယူကာ နောက်တစ်ဆင့်တက်ဖို့ လုပ်ဆောင်ရမှာပါ။

အဲဒါကြောင့် ဟာရီကိန်းရဲ့ ဆုဖလားကျိန်စာနဲ့အတူ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ၂၀၁၂ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံး အကြိမ် ဆုဖလားလက်မဲ့ ရာသီကို ဖြတ်သန်းရမလား ဒါမှမဟုတ် ဟာရီကိန်းရဲ့ ကျိန်စာပြယ်ပြီး ဘိုင်ယန်မြူးနစ် အသင်း ဆုဖလားရယူနိုင်တဲ့ အစဉ်အလာကို ဆက်ပြီး ထိန်းသိမ်းမလားဆိုတာတော့ ရာသီအကုန်ထိ ဆက်ပြီး စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၉

ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)ဟု ပြောလိုက်သည်နှင့် ရှမ်းနီပြည်သူ့စစ်ဟု အများစုက ရောထွေးကာ နားလည်လေ့ရှိသည်။

ရှမ်းနီပြည်သူ့စစ်နှင့် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)သည် ကွဲပြား ခြားနားကြပြီး ရပ်တည်ချက်များလည်း မတူကြပေ။

လွယ်လွယ်ပြောရလျှင် ကားမိုင်း-တာလောကြီးဘက်မှာ လှုပ်ရှားနေတဲ့ ရှမ်းနီ လက်နက်ကိုင်များသည် ရှမ်းနီ ပြည်သူ့စစ်များဖြစ်သည်(သို့သော် ရှမ်းနီပြည်သူ့စစ်ဟု သီးသန့်နာမည်တပ် မှည့်ထားခြင်းမဟုတ်ဘဲ တာလောကြီး ပြည်သူ့စစ်- ဌာနေပြည်သူ့စစ်ဟုသာ အမည်တပ်ထားသည်)။

ပြည်သူ့စစ်ဆိုသည်မှာ သုံးမျိုးသုံးစားရှိသည်။ တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ကနေ ငြိမ်းချမ်းရေးယူပြီး အသွင်ပြောင်း ဖွဲ့စည်းသည့် အဖွဲ့၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များနှင့် သူခိုး၊ ဓားပြရန် ကာကွယ်ရေးအတွက် ကိုယ့်သဘောဆန္ဒဖြင့် ဖွဲ့စည်းသည့်အဖွဲ့၊ တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေး တပ်ဖွဲ့များနှင့် တခြားသော ရည်ရွယ်ချက် အမျိုးမျိုးဖြင့် တည်ငြိမ်မှုပျက်ပြားအောင်လုပ်သည့် အင်အားစုများကို တိုက်ခိုက်ရန် တပ်မတော်က ဖွဲ့စည်းပေး သည့်အဖွဲ့ ဟူ၍ ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ သုံးမျိုးသုံးစားထဲမှာ မပါဘဲ တပ်မတော်ကို တော်လှန် တိုက်ခိုက်နေသည့် လက်နက်ကိုင်များကိုတော့ တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေး တပ်ဖွဲ့(EAO)ဟု ခေါ်ဝေါ်လေ့ရှိပါသည်။

ထိုအထဲတွင် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)သည် တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေး တပ်ဖွဲ့ဖြစ်သည်ဟု ရပ် တည်လျက်ရှိပြီး မည်သည့် အဖွဲ့အစည်း၏ လက်အောက်ခံ- အသုံးချခံမှ မဟုတ်ဘဲ လွတ်လပ်သော တပ်ဖွဲ့ဖြစ် သည်ဟု ဆိုလေသည်။

ထို့ကြောင့် ရှမ်းနီ ဆိုသောနာမည်မျိုးပါသော လက်နက်ကိုင် အားလုံးသည် တူညီကြခြင်းမဟုတ်ဘဲ တချို့က ပြည်သူ့စစ်ဖြစ်ပြီး တချို့က EAO ဖြစ်သည်။

KIA- PDF ကို တွေ့ရစဉ်

အထက်ပါ အခြေအနေများကတော့ SNA ကို ရှမ်းနီပြည်သူ့စစ်များဟု ထင်နေခြင်းအပေါ် မိမိ သုတေသန လုပ် ကာ စုဆောင်းထားသည့် အချက်အလက်များကနေ တဆင့် အခြေခံပြီး ရှင်းလင်းပြခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA) စတင် ပေါ်ပေါက်လာခြင်းနှင့် မည်သည့် ဒေသများတွင် လှုပ်ရှား နေသလဲ၊ မည်သည့် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ရပ်တည်နေသလဲ၊ တည်ငြိမ်မှု အားနည်းနေသည့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ထဲမှာ SNA က ဘယ်လောက်အထိ အရေးပါနေသလဲ ဆိုသည့် အခြေအနေများကို စုဆောင်းထားမိသော အချက် အလက်များအရ နားလည်မိသည့် အခြေအနေကို တင်ပြပါမည်။

SNA သည် ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၅ ရက်နေ့မှာ စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ စတင် ဖွဲ့စည်းစဉ်က အားမကောင်းခဲ့သော် လည်း ယခုမျက်မှောက်ခေတ်မှာတော့ အင်အားကြီးလာသလို နယ်မြေတော်တော်များများလည်း လှုပ်ရှားလာနေ နိုင်သည်ကို တွေ့ရသည်။

လက်ရှိတွင် SNA သည် တပ်မဟာ (၄)ခုကို ဖွဲ့စည်းထားသည်။ တပ်မဟာ ၇၅၃ သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ဟုမ္မလင်းမြို့နယ်၊ ဖောင်းပြင်မြို့နယ်၊ ပင်လည်ဘူးမြို့နယ်၊ ရွှေပြည်အေးမြို့နယ်၊ ချင်းတွင်းမြစ်တစ်လျှောက် မင်းကင်းအစပ်ထိ လှုပ်ရှားသည်။

တပ်မဟာ ၉၇၂ သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ဟုမ္မလင်းမြို့နယ်- နမ့်တောစံပြကျေးရွာမှ ဥရုချောင်းတစ် လျှောက်၊ ဆယ်ဇင်း-ဖားကန့်၊ အင်းတော်ကြီးတစ်လျှောက်၊ ကားမိုင်းဒေသ စသည့် နယ်မြေများတွင် လှုပ်ရှား သည်။

တပ်မဟာ ၈၉၁ သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး မော်လိုက်မြို့နယ်၊ သောင်သွတ်၊ ချင်းတွင်းတစ်ဖက်ကမ်း သနန့်မြို့ သစ်၊ တမူးမြို့နယ်၊ ကလေးမြို့နယ်၊ အိန္ဒိယနယ်စပ်တို့တွင် လှုပ်ရှားသည်။

တပ်မဟာ ၆၁၄ သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ဗန်းမောက်မြို့နယ်၊ အင်းတော်မြို့နယ်၊ ဝန်သိုအစပ်နှင့် အထက် ကချင်ပြည်နယ် သံလမ်းရိုးတစ်လျှောက် လှုပ်ရှားသည်။

ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများကို တွေ့ရစဉ်

SNA ၏ လှုပ်ရှား နယ်မြေများတွင် တပ်မတော်နှင့် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့(PDF)တို့ တိုက်ပွဲများဖြစ်ကာ ဒေသတည်ငြိမ်မှု ပျက်ပြားလျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် SNA သည် ရှမ်းနီနယ် မြေ တည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးအတွက် ကာကွယ်ရန် တာဝန်ရှိလာသလို ဒေသတွင်းနေ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်း စုံကို စောင့်ရှောက်ရန်လည်း တာဝန်ရှိလာသည်။

SNA ၏ နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက် ၅ ရပ်ဖြစ်သည့် (၁) ဒေသခံ ပြည်သူလူထုအပေါ် လက်နက်ကိုင် အနိုင်ကျင့် ဗိုလ် ကျစိုးမိုးနေမှုများကို ကာကွယ်သွားမည်၊ (၂) မူးယစ်ဆေးဝါး အန္တရာယ်များကို ကာကွယ်သွားမည်၊ (၃) ဒေသတွင်း ရှိ ပြည်သူလူထုများ၏ ဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းဖြစ်သည့် ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး၊ စီးပွားရေး၊ စိုက်ပျိုး မွေးမြူရေး၊ လူနေ မှု ဘဝမြှင့်တင်ရေး၊ ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့ကို ပြုလုပ်ဆောင်ရွက်သွားမည်၊ (၄) ဒေသတွင်းရှိ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်များကို ကာကွယ်၊ တားဆီး၊ ထိန်းသိမ်း၊ စောင့်ရှောက်သွားမည်၊ (၅) တိုင်းရင်းသားများ၏ တန်းတူ ရေး၊ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်နှင့် စစ်မှန်သော ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရာတွင် အခြားသော  တိုင်းရင်း သားများနှင့် လက်တွဲ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ဆိုထားသည့်အတွက် ဒေသတည်ငြိမ်ရေးနှင့် ဒေသခံများကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် စဉ်းစားရမည်။

ထို့ကြောင့် KIA-PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲများတွင် မည်သည့် ဘက်ကနေ ပါဝင် တိုက်ခိုက်မလဲ၊ မည်သည့်ဘက်မှ မပါဝင်ဘဲ သီးသီးသန့်သန့် နေပြီးတော့ ကာကွယ်ရေး မဟာဗျူဟာကို ကျင့်သုံး မလား SNA အနေဖြင့် စဉ်းစားရမည့် အနေအထားမှာ ရှိနေနိုင်သည်။

အဆိုပါ အခင်းအကျင်း ၂ ရပ်အတွင်းမှာ အဆိုးအကောင်း တွဲဖက်နေမည် ဖြစ်သည့်အတွက် သေချာစဉ်းစားပြီးမှ မဟာဗျူဟာချ ဆောင်ရွက်ရမည့် အနေအထားလည်း ဖြစ်နေလိမ့်မည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်ကလည်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကို ထိန်းချုပ်ချင်နေသည့်အတွက် KIA-PDF လှုပ်ရှားမှု ကို ထိန်းချုပ်လိုသည့် အနေအထားရှိနေနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် မည်သူက ရန်သူ၊ မည်သူက မဟာမိတ်ဖြစ်နိုင်သလဲ၊ မည်သူက ယာယီလက်တွဲဖော်ဖြစ်မလဲ စဉ်းစားကာ ချဉ်းကပ်မှုများလည်း လုပ်လာနိုင်သည်။

အလားတူ KIA-PDF ဘက်ကလည်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကို ထိန်းချုပ်ချင်နေသည့်အတွက် မြန်မာ့တပ်မတော် ကို ပိုမို အားကောင်းသည့် တိုက်ခိုက်မှုကို လုပ်နိုင်ရေးအတွက် အဟန့်အတား ဖြစ်နေနိုင်သည်ဟုဆိုသော တခြား သော အင်အားစုများကို တိုက်ခိုက် ရှင်းထုတ်ရေး လမ်းကြောင်းကို ရွေးနိုင်သလို မဟာမိတ်ဖွဲ့ကာ ကိုယ့်ဘက်ပါ အောင် ဆွဲခေါ်မည်ဆိုသော လမ်းကြောင်းကိုလည်း ရွေးချယ်လာနိုင်သည်။

HPDF-124 ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး အလယ်ပိုင်းကနေ အထက်ပိုင်းအထိ လှုပ်ရှားနေသော SNA သည် မြန်မာ့ တပ်မတော် အတွက်ရော၊ KIA-PDF အတွက်ရော အရေးပါနေသည့် အနေအထားမှာ ဖြစ်နေသည်။ ထို အနေ အထားမှာ SNA ကို ပါအောင် စည်းရုံးနိုင်သည့်ဘက်က ပိုမို အားသာသည့် အနေအထားကို ရနိုင်ခြေရှိသည်။

မည်သည့်ဘက်ကမှ SNA ကို မဟာမိတ်ဖြစ်အောင် မစည်းရုံးနိုင်ဘူး၊ SNA ကလည်း မည်သည့် အင်အားစုနှင့်မှ မပူးပေါင်းဘဲ လွတ်လပ်တဲ့ အင်အားစု အနေဖြင့်ပဲ ရပ်တည်ပြီး ကိုယ့်နည်းကိုယ့်ဟန်ဖြင့်သာ ဒေသတွင်း တည်ငြိမ် ရေးအတွက် ကာကွယ်မည်ဆိုလျှင်လည်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ မည်သည့်အင်အားစုမှ အသာစီးရ ဖို့ မဖြစ်နိုင်ပါ။

ထိုနေရာမှာ မေးစရာ တစ်ခုကတော့ SNA သည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ပူးပေါင်းနေသည်ဟု စွပ်စွဲမှုများလည်း ရှိ နေသည့် အခြေအနေဖြစ်သည်။ တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ SNA သည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ခန္တီးနှင့် ဟုမ္မလင်း ဒေသအတွင်းမှာ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့်အတွက် စွပ်စွဲမှုများက မှန်ကန်ရဲ့လား စဉ်းစားရပြန်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ လက်ရှိတွင် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှာ အရေး ပါနေသည့် အခြေအနေမှာ ဖြစ်တည်နေသလို မဟာဗျူဟာနှင့်နည်းဗျူဟာ ချမှတ်မှု ချွတ်ချော်ခဲ့ပါကလည်း အန္တရာယ်များသည့် အနေအထားကို ရောက်သွားနိုင်သော အခြေအနေမှာလည်း ဖြစ်တည်နေသည်။

ထို့ကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ SNA လှုပ်ရှားနယ်မြေများအတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု အခြေအနေ မည်သို့ ဖြစ်တည်လာမလဲဆိုသည်ကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရပေတော့မည်။

CNI Sport Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၉

ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက မက်ဆီဟာ အင်တာမိုင်ယာမီ အသင်းအတွက် ဟောင်ကောင်ခြေစမ်းပွဲမှာ မပါဝင်နိုင်ခဲ့တာ ကြောင့် ဟောင်ကောင်အစိုးရနဲ့ ပရိသတ်တွေရဲ့ဝေဖန်မှုတွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ခံခဲ့ရတယ်ဆိုတာ အားလုံး လည်း သိရှိထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။ 

မက်ဆီဟာ ဒီပွဲမတိုင်ခင် ကစားခဲ့တဲ့ အယ်လ်နာဆာအသင်းနဲ့ ခြေစမ်းပွဲမှာ မိနစ်အနည်းငယ် ပါဝင်ကစားခဲ့ပေမယ့် ဟောင်ကောင်ခြေစမ်းပွဲမှာ လူစားဝင် စာရင်းထဲတောင် မပါဝင်ခဲ့တာပါ။

ပရိသတ်တွေ အချို့ဆို မက်ဆီ ပါဝင်တဲ့ဒီပွဲကို ကြည့်ဖို့အတွက် အဝေးကြီးကနေ လာရောက်ပြီး လက်မှတ်ခတွေကို သတ်မှတ်ထားတဲ့စျေးနှုန်းထက် အများကြီးပေးပြီး ဝယ်ခဲ့ရပါတယ်။

မက်ဆီဟာ ဒီပွဲမှာ မိနစ်အနည်းငယ်လောက်သာ ပါဝင်ကစားခဲ့မယ်ဆိုရင် ပရိသတ်တွေအတွက် ကျေနပ်မှုရမှာ ဖြစ်ပေမယ့် သူကတော့ ဒဏ်ရာကြောင့် ဒီပွဲမှာ ပါဝင်ကစားနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့ပါဘူး။

ဟောင်ကောင်အစိုးရဟာ မက်ဆီ ပါဝင်မယ့်ဒီပွဲအတွက် သူတို့ရဲ့ရန်ပုံငွေထဲက ငွေကြေးတွေ ထုတ်ယူသုံးစွဲပြီး အားကစားကွင်းနဲ့ ဒီပွဲအတွက် အသုံးပြုခဲ့ကြပေမယ့် မက်ဆီ ပါဝင် မကစားခဲ့တာကြောင့် အတော်လေးစိတ်ပျက်ခဲ့ ကြပါတယ်။

ပရိသတ်တွေဆိုရင် အင်တာမိုင်ယာမီအသင်း ပူးတွဲပိုင်ရှင် ဒေးဗစ်ဘက်ခမ်း စကားပြောနေတဲ့အချိန်မှာ သူတို့ရဲ့ လက်မှတ်ခတွေကို ပြန်အမ်းပေးဖို့နဲ့ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းကို လှောင်ပြောင်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

 ဟောင်ကောင် ပရိသတ်တွေ မက်ဆီကို ဒေါသထွက်နေကြစဉ်

မက်ဆီဟာ ဒီပွဲအပြီး တိုကျိုခြေစမ်းပွဲခရီးစဉ်ကို ရောက်ရှိချိန် မီဒီယာတွေနဲ့ တွေ့ဆုံတဲ့အချိန်မှာ သူဟာ ဟောင်ကောင်ခြေစမ်းပွဲကို ပါဝင်ကစားချင်ပေမယ့် ဒဏ်ရာကြောင့် မကစားနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် စိတ်ပျက်မိတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါအပြင် ဟောင်ကောင်မှာ ကစားမယ့် နောက်တစ်ပွဲမှာ သူပါဝင်ကစားနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်တယ်လို့ ထုတ်ဖော်ပြောခဲ့ တာပါ။ 

မက်ဆီ ပါဝင် မကစားနိုင်ခဲ့လို့ စိတ်ပျက်နေတဲ့ ဟောင်ကောင်အစိုးရနဲ့ ပရိသတ်တွေအတွက် ဒေါသထွက်စရာက ပိုပြီးတိုးလာခဲ့ပါတယ်။

ဒါကတော့ မက်ဆီဟာ တိုကျိုခြေစမ်းပွဲဖြစ်တဲ့ ဗစ်ဆဲလ်ကိုဘီအသင်းနဲ့ ပွဲမှာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းအတွက် ပါဝင်ကစားပေးသွားခဲ့တာပါ။

မက်ဆီဟာ ဒီပွဲမှာ ပွဲချိန်ပြည့် ကစားခဲ့တာ မဟုတ်ဘဲ မိနစ် ၆၀ မှ လူစားဝင်ပြီး မိနစ် ၃၀ သာ ကစားသွားခဲ့တာပါ။ 

ဒီအချိန်မှာ တရုတ်အစိုးရထုတ် Global Times သတင်းစာက မက်ဆီ မပါဝင်နိုင်ခဲ့တာက ဟောင်ကောင်အပေါ်မှာ ကွဲပြားခြားနားတဲ့ ဆက်ဆံမှုတွေအတွက် မေးခွန်းထုတ်စရာတွေ ရှိလာတယ်လို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ 

တိုကျိုခြေစမ်းပွဲမှာ မက်ဆီ ကစားနေစဉ်

တကယ်လည်း မက်ဆီဟာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်း ကစားခဲ့တဲ့ ရာသီကြိုခြေစမ်းပွဲ ၆ ပွဲမှာ ဟောင်ကောင် ခြေစမ်းပွဲက လွဲပြီး ကျန်တဲ့ ၅ ပွဲစလုံး ပါဝင်ကစားသွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဟောင်ကောင်အစိုးရက မက်ဆီအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ပွဲစဉ်မှာ မပါဝင်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် နောက် ၃ ရက်အကြာမှာ ကစားတဲ့ ပွဲမှာ ပါဝင်နိုင်ခဲ့တဲ့အပေါ် ကျိုးကြောင်းဆီလျော်တဲ့ ဖြေရှင်းချက်ပေးဖို့ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းနဲ့ ပွဲစီစဉ်သူတွေကို ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပြီး ပြောခဲ့တာပါ။ 

ဟောင်ကောင်အစိုးရရဲ့ အကြီးတန်းအကြံပေး ဖြစ်တဲ့သူကလည်း ဟောင်ကောင်ပြည်သူတွေဟာ မက်ဆီ၊ အင်တာမိုင်ယာမီနဲ့ သူတို့နောက်ကွယ်မှာရှိတဲ့ လက်မည်းတွေကို မုန်းတီးတယ်လို့ ဒေါသတကြီး တုန့်ပြန့်ထား ပါတယ်။ 

ဒါအပြင် မက်ဆီကိုလည်း ဟောင်ကောင်ထံ ဘယ်တော့မှ လာရောက်ဖို့ ခွင့်မပြုသင့်ဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

မက်ဆီကတော့ ဒဏ်ရာကြောင့် မပါဝင်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် အခြေအနေတွေဟာ ပိုပြီးကြီးထွားလာနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ ဟောင်ကောင်ခြေစမ်းပွဲမှာ မက်ဆီ မပါဝင်နိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် တောင်းပန်ကြောင်း ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ 

မက်ဆီ မပါလို့ လက်မှတ်ခပြန်တောင်းနေကြစဉ်

ဒါပေမယ့် အင်တာမိုင်ယာမီ အသင်းအနေနဲ့ မက်ဆီရဲ့ပုံရိပ်ကို အသုံးချပြီး ပိုက်ဆံရှာဖွေနေတာလား ဒါမှမဟုတ် မက်ဆီဟာ ဒဏ်ရာကြောင့် အမှန်တကယ် မကစားနိုင်တာလား ဒါမှမဟုတ် နောက်ကွယ်မှာ ဘယ်သူတွေ ရှိနေလဲ ဆိုတာတော့ ကာယကံရှင်တွေနဲ့ အသင်းကလွဲပြီး ဘယ်သူကမှ သိရှိနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ 

ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် အင်တာမိုင်ယာမီနဲ့ မက်ဆီတို့ရဲ့ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ရာသီကြိုခြေစမ်းပွဲ ခရီးစဉ်ဟာ စိတ်ပျက်စရာ တွေနဲ့ အဆုံးသတ်ရဖို့ ရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၆

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ(နစက-SAC)ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပ သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိသည့် ပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာလွှဲပြောင်း ပေးအပ်သွား မည်ဖြစ်ကြောင်း မကြာခဏ ပြောကြားလျက်ရှိသည်။

သို့သော် နစကသည် ၎င်းတို့ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲလား သို့မဟုတ် ကြားဖြတ် ရွေးကောက်ပွဲလား ဆိုသည့် အခြေအနေကိုတော့ တိတိကျကျ ယတိပြတ် ပြောကြားခြင်း မရှိသေးပေ။

အလားတူ ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုအား မစစ်ဆေးဘဲ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရအောင်ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)အစိုးရအား ဖြုတ်ချခဲ့သည့်တိုင် ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်သည် ပျက်ပြယ်သွားပြီးလား မပျက်ပြယ်သေးဘူးလားဆိုသည့် အပေါ်မှာလည်း တိတိကျကျ ယတိပြတ် ထုတ်ပြန် ကြေညာထားခြင်း မရှိသေးပေ။

ထို့ကြောင့် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ပြောနေသည့် ရွေးကောက်ပွဲ အသစ်သည် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲလား၊ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲလား မည်ကဲ့သို့သော် ရွေးကောက်ပွဲမျိုးကို ကျင်းပမှာလဲ စဉ်းစား စရာ(မေးခွန်းထုတ်စရာ)ဖြစ်နေသည်။

လတ်တလောမှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲကို မည်သည့် အချိန်ကာလမှာ ကျင်းပသွားမည်ဟု နစကဘက်က မပြော သေးဘဲ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်းမှာ လူဦးရေသန်းခေါင်စာရင်း ကောက်ယူမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် လူဦးရေ သန်းခေါင် စာရင်း ကောက်ယူပြီးမှ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားမည်ဟု ပြောထားသည့်အတွက် နစက၏ ရွေးကောက်ပွဲ သည် ၂၀၂၅ သို့မဟုတ် ၂၀၂၆ လောက်မှ ကျင်းပလာနိုင်ခြေရှိသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့က NLD အစိုးရကို ဖြုတ်ချပြီးနောက် တပ်မတော်က လုံခြုံရေးယူထားစဉ်

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ နစကသည် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီး နိုင်ငံရေး ထွက်ပေါက်ကို ရှာဖွေမည်ဖြစ်သည်။ 

သို့သော် တခြားတစ်ဖက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ အနှံ့အပြားမှာ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားနေ သလို နစကသည် နယ်မြေလက်လွတ် ဆုံးရှုံးထားမှုများကလည်း ပိုမိုများပြားလာနေသည်။

ထို့ကြောင့် ၂၀၁၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၂ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၇ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပခဲ့ပြီးသည့် မဲဆန္ဒနယ်များထက် နစက လက်ထပ် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲမဲဆန္ဒနယ်များက ပိုမို လျှော့နည်းလာနိုင်ပါသည်။

ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် နစကသည် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်လား သို့မဟုတ် ကြားဖြတ် ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်လား စဉ်းစားစရာရှိလာသည်။ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်ဆိုလျှင် တော့ ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်က အလိုလို ပျက်ပြယ်ပြီးသားဖြစ်မည်ဟု ယူဆ၍ ရနိုင်ပါသည်။

ထိုကဲ့သို့မဟုတ်ဘဲ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပလာမည်ဆိုပါက ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲရလဒ် ကို နစကသည် ဖျက်သိမ်းထားခြင်းမရှိဘဲ ခဏဆိုင်းငံ့ထားခြင်းဖြစ်သည်ဟု ယူဆနိုင်ပြီး ကြားဖြတ်ရွေးကောက် ပွဲမှာ အနိုင်ရသည့် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် စုပေါင်း၍ လွှတ်တော်ကို ကျင်းပလာခြင်းနှင့် ရွေးကောက် ခံ နိုင်ငံရေးပါတီ အစိုးရတစ်ရပ် ဖွဲ့စည်းခြင်းများ ပြုလုပ်လာနိုင်ပါသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် UEC တွေ့ဆုံပြီး မဲပေးစနစ်ကို ရှင်းပြနေစဉ်

ထိုအခြေအနေတွင် အငြင်းပွားစရာ တချို့ရှိလာနိုင်ပါသည်။ ထိုအငြင်းပွားစရာများက လူထုက လက်ခံခြင်း/ လက်မခံခြင်း အပါအဝင် ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲရလဒ် မဖျက်သိမ်းဘူးဆိုပါက အနိုင်ရထားသော NLD လွှတ်တော်အမတ်များကို ပြန်လည်အ သိအမှတ်ပြုရမည် မဟုတ်ဘူးလား ဆိုသော အချက်များဖြစ်ပါ သည်။

သို့သော် နစက-က ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်နေ့တွင် အသစ်ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သော နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံ တင်ခြင်း ဥပဒေနှင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်နေ့၌ ပြင်ဆင်လိုက်သည့် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်း ဥပဒေ ပြင်ဆင်သည့်ဥပဒေဖြင့် ပြန်လည် ချိန်ထိုးကြည့်ရမည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်က ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေ ပုဒ်မ ၂ (ဆ) ကြား ဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုသည်မှာ လွှတ်တော်ပုံမှန်သက်တမ်း တစ်ရပ်အတွင်း မဲဆန္ဒနယ်တစ်ခုခု၌ ရွေးကောက်ပွဲ ရွှေ့ဆိုင်းထားရခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးဦး နုတ်ထွက်ခြင်း၊ ကွယ်လွန်ခြင်း၊ ဥပဒေ နှင့်အညီ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်မှ ရပ်စဲခံရခြင်း သို့မဟုတ် တာဝန်မှ ရုပ်သိမ်းခံရခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ လစ်လပ်လျက်ရှိသော မဲဆန္ဒနယ်များအတွက် အခါအားလျော်စွာ ကော်မရှင်က သတ်မှတ်ကျင်းပသည့် ရွေး ကောက်ပွဲကိုဆိုသည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်က နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေကို ပြင်ဆင်သည့်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၂ (ဆ) ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုသည်မှာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးဦး နုတ်ထွက်ခြင်း၊ ကွယ်လွန်ခြင်း၊ ဥပဒေ နှင့်အညီ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်မှ ရပ်စဲခံရခြင်း သို့မဟုတ် တာဝန်မှ ရုပ်သိမ်းခံရခြင်းကြောင့် လစ်လပ် လျက်ရှိသော မဲဆန္ဒနယ်များအတွက် အခါအားလျော်စွာ ကော်မရှင်က သတ်မှတ် ကျင်းပသည့် ရွေးကောက်ပွဲ ကို ဆိုသည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။

NLD ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို တွေ့ရစဉ်

ထူးခြားသည်မှာ လွှတ်တော်ပုံမှန်သက်တမ်း တစ်ရပ်အတွင်း မဲဆန္ဒနယ်တစ်ခုခု၌ ရွေးကောက်ပွဲ ရွှေ့ဆိုင်း ထားရခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ ဆိုသော အချက်ကို ဖြုတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ 

ထိုသို့ဆိုလျှင် နစကသည် လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအဖြစ် မကျင်းပတော့ဘဲ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲအဖြစ်သာ ကျင်းပပြီး ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်က အနိုင်ရထားသူ များဖြင့် ပေါင်းစည်းကာ လွှတ်တော်၏ ထက်ဝက်ကျော်သော ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ် လွှတ်တော်ကျင်းပနိုင်သည့် အချက်ကို ကျော်လွှားသွားနိုင်သလား။

ထိုအခင်းအကျင်း ပုံစံမျိုးဆိုပါက ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ရလဒ်ကို နိုင်ငံတကာက အသိအမှတ်ပြုပေး ရမည်ဟု တောင်းဆိုထားသည့် အချက်ကိုလည်း လက်ခံ သဘောတူပြီးသားဖြစ်မည်။ 

အလားတူ ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှာ အနိုင်ရထားသော စစ်တပ်ကို မကြိုက်၍ မပူးပေါင်းလိုသော နိုင်ငံရေးပါတီများအနေဖြင့်လည်း လွှတ်တော်ကို မဖြစ်မနေ တက်ရောက်ပြီး နိုင်ငံရေးကို ဆက်လျှောက်ရတော့ မည်ဖြစ်သည်။

NLD က အနိုင်ရထားသည့်အတွက် NLD အစိုးရဖွဲ့ရမှာလားဆိုသည့် အချက်ကတော့ နည်းနည်း ရှုပ်ထွေးနိုင်ပါ သည်။ 

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခတွင် NLD အမတ်အများစုသည် လက်နက်ကိုင် နည်းလမ်းကို ရွေးချယ်ထားကြသလို NUG ထဲမှာလည်း ပါဝင်လျက်ရှိနေခြင်းကြောင့် ဥပဒေနှင့်အညီ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်မှ ရပ်စဲခံရခြင်း သို့မဟုတ် တာဝန်မှ ရုပ်သိမ်းခံရခြင်းများ ဖြစ်လာနိုင်သည်။

တချို့ကလည်း ကွယ်လွန်သွားကြသလို စစ်တပ်နှင့်မပူးပေါင်းလိုခြင်းကြောင့် မိမိသဘောဆန္ဒအလျောက် နုတ် ထွက်ကြမည်ဖြစ်၍ NLD ကိုယ်စားလှယ် အနိုင်ရထားသော မဲဆန္ဒနယ်မှာ ဒုတိယမဲအများဆုံးဖြစ် ရပ်တည်နေ သူကို ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က အနိုင်ရကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုပေးလာ နိုင်သည်။

အဆိုပါ အခင်းအကျင်း အတိုင်းဆိုလျှင် နစက၏ လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် အထွေထွေထက် ကြားဖြတ်ရွေး ကောက်ပွဲလောက်သာ ကျင်းပလာနိုင်သည်။ 

ရွေးကောက်ပွဲ မဲရလဒ်ကို ကြေညာနေစဉ်

ထို့နောက် ရွေးကောက်ခံ အစိုးရတစ်ရပ်နှင့် လွှတ်တော် အခင်းအကျင်းပေါ်လာပြီး အတိုက်အခံ တချို့လည်း လွှတ်တော်အတွင်းသို့ ရောက်ရှိလာမည် ဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေအတိုင်း ဖြစ်တည်လာပါက ဥပဒေပြုရေးအာဏာ၊ အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာ၊ တရားစီရင်ရေးအာဏာ စသည့် အာဏာ ၃ ရပ်ကို လူတစ်ဦးတည်းက ကိုင်တွယ်ထားသော အခြေအနေကို ကျော်လွှားနိုင်ပြီး အာဏာ ၃ ရပ်ကို ဖြန့်ခွဲလိုက်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ အာဏာ ၃ ရပ်ကို အခန်းကဏ္ဍ တစ်ခုစီ ခွဲခြားထားနိုင်သည့်အခါမှာတော့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် သည် တပ်မတော်မှာဘဲ ဆက်နေမလား သို့မဟုတ် အစိုးရတာဝန်ကိုပဲ ယူမလား ကိုယ်တိုင်ရွေးချယ်ရတော့ မည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ လွှတ်တော်၊ အစိုးရနှင့် တပ်မတော်ဆိုသော အင်စတီးကျူးရှင်းများ သီးခြားစီဖြစ်တည် နေရန်လိုအပ်သည်။ သို့မဟုတ်ဘဲ လူတစ်ဦးတည်း၏ လက်ထဲမှာပဲ အာဏာ ၃ ရပ်ကို ထားထားရမည်ဆိုပါက တိုင်းပြည်သည် တိုးတက်လာနိုင်ခြေထက် ပိုမိုဆုတ်ယုတ်လာနိုင်ခြေက များသည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေ ပြင်ဆင်သည့်ဥပဒေသည် နစက၏ နိုင်ငံရေး မဟာဗျူဟာ တစ်ရပ်လား၊ တိုင်းပြည်နှင့်ပြည်သူလူထုအတွက် ထွက်ပေါက်တစ်ခုလား ဆိုသည်ကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရပေ တော့မည်။

CNI Sport Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၄

၂၀၂၃-၂၄ ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲရဲ့ ရာသီဝက်ကာလကို ကျော်လွန်ပြီး အသင်းတိုင်းက သူတို့ရဲ့ ရည်မှန်းချက် တွေ ပစ်မှတ်ထား ကြိုးပမ်းနေတဲ့အချိန်မှာ အားလုံး မထင်မှတ်ထားတဲ့ သတင်းတစ်ပုဒ် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါကတော့ လီဗာပူးလ်အသင်းကနေ ဒီရာသီအကုန်မှာ ထွက်ခွာတော့မယ်လို့ ကလော့ပ်က အံ့အားသင့်ဖွယ် ကြေညာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲနဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်းကို အားပေးတဲ့သူတွေအတွက် တကယ်ကို အံ့အားသင့်ပြီး တုန်လှုပ် ခဲ့ကြရတာပါ။ အထူးသဖြင့် လီဗာပူးလ်အသင်းကို အားပေးတဲ့ ပရိသတ်တွေအတွက် စိတ်ထိခိုက်စရာ ဖြစ်ခဲ့ရပါ တယ်။

၂၀၁၅ ခုနှစ်က လီဗာပူးလ်အသင်းကို ရောက်ရှိလာခဲ့တဲ့ ကလော့ပ်ဟာ အသင်းကို ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး အသင်းတွေ ထဲက တစ်သင်းဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ပေးနိုင်ခဲ့တဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ကလော့ပ် မရောက်ခင်က ဆုဖလား အောင်မြင်မှုတွေရဖို့ ခက်ခဲခဲ့တဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ သူရောက်လာအပြီး မှာတော့ ဆုဖလားရဖို့ နှစ်တိုင်း စိန်ခေါ်နိုင်တဲ့ အသင်းအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပါတယ်။ 

လီဗာပူးလ်အသင်း ပရိသတ်တွေကို ကလော့ပ် နှုတ်ဆက်နေစဉ်

ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားရဖို့ နှစ်ပေါင်း ၃၀ ကျော်ကြာ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရတဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ ကလော့ပ် ရောက်လာအပြီးမှာ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို ပထမဆုံးအကြိမ် ကိုင်မြှောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ကလော့ပ်ဟာ လီဗာပူးလ်အသင်းကို စွဲမက်ဖွယ်ရာကောင်းတဲ့ ကစားကွက်တွေ၊ အန်ဖီးလ်ကွင်းမှာ စံချိန်သစ်တွေနဲ့ အတူ ချန်ပီယံလိဂ်၊ ဥရောပစူပါဖလား၊ ဖီဖာကလပ် ကမ္ဘာ့ဖလား၊ ကာရာဘောင်းဖလား၊ FA ဖလား၊ ကွန်မြူနတီ ဒိုင်းတို့ကို ရယူပေးနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ကလော့ပ်ဟာ သူ့ရဲ့လက်ထက်မှာ လီဗာပူးလ်အသင်းကို ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲရဲ့ ဗိုလ်လုပွဲကို ၃ ကြိမ်အထိ ရောက်အောင် ပို့ဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့ပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ မန်စီးတီးအသင်းကို အနီးကပ် ဖိအားပေးနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီးနဲ့ ရီးရယ်လ်အသင်းတို့နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရတာကြောင့်သာ ကလော့ပ်ဟာ လီဗာပူးလ်အသင်းကို ရသင့်တဲ့ နောက်ထပ် ဆုဖလားတွေထပ်ပြီး မရယူပေးနိုင်ခဲ့တာပါ။

မန်စီးတီးအသင်းနည်းပြ ဂွာဒီယိုလာဆိုရင် ကလော့ပ် ထွက်ခွာမှာဖြစ်လို့ သူအိပ်လို့ ပိုကောင်းတော့မယ်လို့ ပြောခဲ့တဲ့အထိ ဂျာမန်လူမျိုးနည်းပြက သူ့ကို ဒုက္ခပေးနိုင်ခဲ့တယ်ဆိုတာ ပေါ်လွင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ပရိသတ်တွေက ကလော့ပ်ကို ဂုဏ်ပြုနေစဉ်

လီဗာပူးလ်အသင်းကတော့ ကလော့ပ်လို အသင်းကို အောင်မြင်မှု အများအပြား ရယူပေးပြီး အသင်းအပေါ် အလွန်ချစ်တဲ့ နည်းပြတစ်ဦးကို ရာသီအကုန်မှာ ဆုံးရှုံးရတော့မှာပါ။

ကလော့ပ် တစ်ဦးတည်းလားဆိုရင် သူ့ရဲ့ လက်ထောက်နည်းပြ ၂ ဦးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနည်းပြတို့ပါ ဒီရာသီ အကုန်မှာ လီဗာပူးလ်အသင်းကနေ ထွက်ခွာတော့မယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ ကလော့ပ်ခေတ် အလွန်အသင်းကို ပြန်လည် တည်ဆောက်ရတော့မှာဖြစ်ပြီး အရင်လိုမျိုး ပြန်လည်အောင်မြင်မှုတွေရဖို့ အချိန်အတော်ကြာအောင် စောင့်ဆိုင်းရမှာကို လီဗာပူးလ်အသင်း ပရိသတ်တွေက စိုးရိမ်နေကြတာပါ။ 

ကလော့ပ်ကတော့ သူထွက်ခွာမှာကို လီဗာပူးလ်အသင်း ပရိသတ်တွေနဲ့ ကစားသမားတွေ မေ့ထားပြီး အောင်မြင်မှု တွေရဖို့သာ အာရုံစိုက်ဖို့ တိုက်တွန်းထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လီဗာပူးလ်အသင်း ကစားသမားတွေကလည်း ဒီရာသီမှာ ဆုဖလား အောင်မြင်မှုတွေရယူပြီး နည်းပြ ကလော့ပ်ကို နှုတ်ဆက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားတယ်လို့ အသင်းခေါင်းဆောင် ဗန်ဒိုက်က ပြောထားတာပါ။

လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ ကလော့ပ် ထွက်ခွာမယ်လို့ ကြေညာပြီးနောက် ကစားခဲ့တဲ့ ၂ ပွဲစလုံးမှာ ၅ ဂိုး-၂ ဂိုး၊ ၄ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ ဂိုးပြတ်အနိုင်ရပြီး ရလဒ်ကောင်းတွေကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပရိသတ်တွေက ကလော့ပ်ကို ဂုဏ်ပြုနေစဉ်

လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ ဒီရာသီမှာ အကောင်းဆုံးပုံစံ တစ်ခုကို ပိုင်ဆိုင်ထားပြီး ဆုဖလား ၄ လုံး ရယူနိုင်မယ့် လမ်းကြောင်းပေါ်မှာ ရှိနေတာပါ။

ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အမှတ်ပေးဇယား ထိပ်ဆုံးနေရာ ဦးဆောင်နေသလို ယူရိုပါလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ၁၆ သင်းအဆင့်၊ FA ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ပဉ္စမအဆင့်နဲ့ ကာရာဘောင်းလိဂ်ဖလား ဗိုလ်လုပွဲကို တက်ရောက်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် လီဗာပူးလ်အသင်း ကစားသမားတွေဟာ ဆုဖလားတွေ ရယူပေးပြီး နည်းပြ ကလော့ပ်ရဲ့ ခေတ်ကို အောင်မြင်မှုတွေနဲ့ အဆုံးသတ် ပေးနိုင်မလားဆိုတာကို စောင့်ကြည့်ရတော့မှာပါ။ 

လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ အနီးစပ်ဆုံး ဆုဖလားအဖြစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ရက်မှာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းနဲ့ ကာရာဘောင်း လိဂ်ဖလား ဗိုလ်လုပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပြီး ဒီရာသီ ပထမဆုံးဆုဖလားကို ကလော့ပ်အတွက် ရယူပေးနိုင်မလား ဆိုတာတော့ မကြာခင်မှာ မြင်တွေ့ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၈

ကာတာနိုင်ငံမှာကျင်းပနေတဲ့ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကတော့ အုပ်စုတွင်းအဆင့်တွေ ပြီးဆုံးသွားခဲ့ပြီဖြစ်ပြီး ၁၆ သင်း အဆင့်တွေကို စတင်ယှဉ်ပြိုင်ကြတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီပြိုင်ပွဲကို အာဆီယံဒေသတွင်းက အသင်းတွေဖြစ်တဲ့ ထိုင်း၊ ဗီယက်နမ်၊ အင်ဒိုနီးရှားနဲ့ မလေးရှားအသင်းတို့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြတာပါ။ 

ဒီအသင်းတွေထဲမှာ ထိုင်းနဲ့အင်ဒိုနီးရှားအသင်းတို့ဟာ ၁၆ သင်းအဆင့်ကို တက်နိုင်ခဲ့ပြီး ကျန်တဲ့ ၂ သင်းဟာ အုပ်စုကနေ ထွက်ခဲ့ရပေမယ့် အာရှထိပ်သီးအသင်းတွေကို သူတင်ကိုယ်တင် ကစားပြီး မညံ့ခဲ့ကြောင်း သက်သေပြသခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အာရှနဲ့ အာဆီယံအသင်းတွေဟာ ကမ္ဘာ့အဆင့်သတ်မှတ်ချက်တွေ အများကြီးကွာသလို ခြေစွမ်းနဲ့ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေပါဝင်တာလည်း ကွာခြားနေတာပါ။ 

အာဆီယံအသင်းတွေအတွက် အုပ်စုတိုင်းဟာ အလွန်ခက်ခဲခဲ့ပေမယ့် သူတို့တွေဟာ ဘယ်ပြိုင်ဘက်ကိုမဆို အကောင်းဆုံးပုံစံနဲ့ တုန့်ပြန်သွားခဲ့ပြီး ပွဲသိမ်းခရာမမှုတ်ခင်အချိန်အထိ အကောင်းဆုံးပေးဆပ်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆီယံအသင်း၂ သင်းဖြစ်တဲ့ ဗီယက်နမ်နဲ့ အင်ဒိုနီးရှားအသင်းတို့ဟာ အုပ်စုတွင်းမှာ ဗိုလ်စွဲဖို့ ရေပန်းအစားဆုံးနဲ့ ချန်ပီယံဟောင်းတွေဖြစ်တဲ့ ဂျပန်၊ အီရတ်အသင်းတို့နဲ့ တစ်အုပ်စုတည်းကျရောက်ခဲ့တာပါ။

ဗီယက်နမ်အသင်းဟာ အုပ်စုပွဲစဉ် ၃ ပွဲစလုံး အရေးနိမ့်ခဲ့ပေမယ့် ထိပ်သီးအသင်းတွေကို ဦးဆောင်ဂိုးတွေတောင် သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဗီယက်နမ်အသင်း

ဗီယက်နမ်အသင်းဟာ အဖွင့်ပွဲစဉ်မှာ ဂျပန်အသင်းကို ၂ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ ဦးဆောင်ပြီးမှ ၄ ဂိုး-၂ ဂိုးနဲ့ အရေးနိမ့်ခဲ့တာပါ။

အီရတ်အသင်းနဲ့ ပွဲစဉ်မှာဆိုရင်လည်း ဗီယက်နမ်အသင်းဟာ ဦးဆောင်ဂိုးအရင်သွင်းနိုင်ခဲ့ပြီး ကစားသမားတစ်ဦး ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရတာကြောင့် ဒုတိယပိုင်းတစ်ပိုင်းလုံး တစ်ယောက်လျော့နဲ့ ကစားခဲ့ရပေမယ့် နာကျင်အချိန်ပိုမှာ ပေးခဲ့ရတဲ့ ပင်နယ်တီဂိုးကြောင့်သာ အရေးနိမ့်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဗီယက်နမ်အသင်းဟာ ဒေသတွင်းအသင်းဖြစ်တဲ့ အင်ဒိုနီးရှားအသင်းကို အရေးနိမ့်ခဲ့ပေမယ့် ပြိုင်ပွဲတစ်လျှောက် သူတို့ရဲ့ကစားအား၊ နိုင်လိုစိတ်ပြင်းထန်တာတွေကို မြင်တွေ့ခဲ့ရတာပါ။ 

အင်ဒိုနီးရှားအသင်းကတော့ အီရတ်အသင်းနဲ့ ဂျပန်အသင်းကို ၃ ဂိုး-၁ ဂိုးစီနဲ့ အရေးနိမ့်ပြီး ဗီယက်နမ်အသင်းကို ၁ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်ဒိုနီးရှားအသင်းဟာ ဒီပွဲတွေမှာ သူတို့ရဲ့လျင်မြန်မှုနဲ့ အာရှထိပ်သီးအသင်းတွေကို ဒုက္ခရောက်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

အင်ဒိုနီးရှားအသင်းဟာ ဗီယက်နမ်အသင်းကို အနိုင်ရခဲ့တာကြောင့်လည်း အကောင်းဆုံးအုပ်စုတတိယနဲ့ ၁၆ သင်း အဆင့်ကို တက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

မလေးရှားအသင်း

မလေးရှားအသင်းကတော့ ဘာရိန်း၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျော်ဒန်အသင်းတို့နဲ့ တစ်အုပ်စုတည်းကျရောက်ခဲ့ပြီး ဘာရိန်းနဲ့ ဂျော်ဒန်အသင်းတို့ကို အရေးနိမ့်ခဲ့ပေမယ့် နောက်ဆုံးပွဲဖြစ်တဲ့ တောင်ကိုရီးယားအသင်းနဲ့ပွဲမှာတော့ အားလုံးအံ့အားသင့်ဖွယ်လုပ်ပြခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

မလေးရှားအသင်းဟာ ဆွန်ဟောင်မင်၊ ဟွမ်ဟီချန်း၊ လီကန်အင်တို့လို ထိပ်တန်းကြယ်ပွင့်တွေပါတဲ့ တောင်ကိုရီးယားအသင်းကို နောက်ဆုံးမိနစ်အထိ လုံးဝအရှုံးမပေးဘဲ ၃ ဂိုးစီသရေကျအောင် ကစားသွားပြခဲ့တာပါ။ 

ဒီရလဒ်အပေါ် ပရိသတ်တွေက အံ့အားသင့်နေခဲ့ကြပြီး မလေးရှားကို ချီးကျူးမှုတွေပြုလုပ်သွားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ထိုင်းအသင်းကတော့ အဖွင့်ပွဲစဉ်မှာ ကာဂျစ္စတန်အသင်းကို ၂ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရခဲ့ပြီး ဒုတိယပွဲမှာ အိုမန်အသင်းနဲ့ ဂိုးမရှိသရေကျခဲ့သလို နောက်ဆုံးပွဲမှာလည်း အင်အားကြီးဆော်ဒီအသင်းနဲ့ ဂိုးမရှိသရေကျခဲ့တာပါ။

ထိုင်းအသင်း

ထိုင်းအသင်းဟာ ဒီပြိုင်ပွဲကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်တဲ့ အာဆီယံအသင်း ၄ သင်းထဲမှာ အတည်ငြိမ်ဆုံးနဲ့ အကောင်းဆုံးပုံစံရှိနေပြီး ပေးဂိုး ၁ ဂိုးမှမပေးရဘဲ နောက်တစ်ဆင့်ကို တက်ရောက်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ထိုင်းအသင်းဟာ နောက်ဆုံးပွဲမှာဆိုရင် ဆော်ဒီအသင်းကို အရန်ကစားသမားအများစုနဲ့ ကစားသွားခဲ့ပြီး သူတို့ဘယ်လောက်သန်မာလဲဆိုတာကို ပြသနိုင်ခဲ့တာပါ။

အာဆီယံအသင်း ၄ သင်းစလုံးဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အကောင်းဆုံးပုံစံတစ်ခုနဲ့ အာရှထိပ်သီးအသင်းတွေကို ဂိုးပြတ်မရှုံးဘဲ သူတင်ကိုယ်တင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တာကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် အာဆီယံဘောလုံးလောကအတွက် ကောင်းတဲ့လက္ခဏာဖြစ်ပြီး နောက်လာမယ့် အာရှဖလားပြိုင်ပွဲတွေမှာ ဒီထက်ပိုမျှော်လင့်လို့ရလာမှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

လက်ရှိကမ္ဘာပေါ်မှာ လူဦးရေအများဆုံးရှိတဲ့ တရုတ်နဲ့အိန္ဒိယတောင် အာရှဖလားပြိုင်ပွဲမှာ သွင်းဂိုးတစ်ဂိုးမှ မရဘဲ အုပ်စုက ထွက်ခွာခဲ့ရတဲ့အချိန်မှာ အာဆီယံအသင်းတွေရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်ဟာ တကယ်ကို ကျေနပ်စရာလို့ ပြောရမှာပါ။

အဲ့ဒါကြောင့်လည်း အာဆီယံအသင်း၂ သင်းဖြစ်တဲ့ အင်ဒိုနီးရှားနဲ့ ထိုင်းအသင်းတို့ဟာ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ဘယ်အဆင့်အထိ တက်နိုင်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ချင်စရာကောင်းနေတာတော့ အသေအချာပဲဖြစ်ပါတယ်။

CNI Article

ဘန်ကောက်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၈

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အောက်တိုဘာလကုန်ပိုင်းက တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ၏ ၁၀၂၇ အမည်ရှိ စစ်ဆင်ရေး စတင်ခဲ့ချိန်ကတည်းက နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (နစက)သည် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ စစ် စခန်း ၄၆၉ ခုထက်မနည်းကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်ဟု ယုံကြည်ရလောက်သည့် သတင်းရင်းမြစ်များက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ် ၁၁ ပတ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိက နယ်စပ်ဒေသ ၅ ခု (ရှမ်းပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ကယားပြည်နယ်နှင့် ကချင်ပြည်နယ်)တို့တွင် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များသည် မြို့နယ်များနှင့် ခရိုင်ပေါင်း ၃၀ ထက်မနည်းကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။

၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးသည် AA ၊ MNDAA နှင့် TNLA တို့ ပူးပေါင်းသည့် ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့၏ စစ်ဆင်ရေး ဖြစ်သည်။

ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းရှိ နယ်မြေဒေသပေါင်း ၁၆ ခုထက်မနည်းကို ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖော်က သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

ကျန်နယ်မြေဒေသ ၁၅ ခုကို “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော်(UWSA)၊ ကချင်လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော်(KIA)၊ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး(CNF)၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး (ABSDF)၊ နှင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF) တို့အပါအဝင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ 

AA  က မြန်မာ့တပ်မတော်ပိုင် လက်နက်ခဲယမ်းများကို သိမ်းဆည်းထားစဉ်

နစကအတွက်မူ လက်ရှိ အခြေအနေသည် ကောင်းမွန်သည်ဟု မဆိုနိုင်ဘဲ တပ်မတော်၏ လုပ်ဆောင်ပုံများနှင့် စီးပွားရေး ယိုယွင်းမှုတို့ကြောင့် မြန်မာပြည်သူများ၏ ဖိအားများ မြင့်တက်နေချိန်တွင် တိုက်ပွဲများမှာလည်း ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေသည်။

ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် အရေးကြီးသည့် မေးခွန်းတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ထိုမေးခွန်းမှာ တပ်မတော်အနေနှင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ၊ ရော့ကတ်များနှင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများဖြင့် စစ်ပွဲကို ဆက်လက် ဆင်နွှဲမည်လောဟူသည့် မေးခွန်းဖြစ်သည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အရပ်သားများ ထိခိုက်နစ်နာမှုများ ရှိခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လူပေါင်း ၂ သန်းနီးပါး သည် အိမ်ပစ်ရာပစ် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရသည်။

သို့သော် ထိုအခြေအနေသည် တပ်မတော်အနေဖြင့် မကြာမီ အချိန်အတွင်း ပြိုလဲတော့မည့် အဓိပ္ပာယ်မျိုး မဟုတ်ပေ။

မူဝါဒချမှတ်သူများနှင့် ကျွမ်းကျင်သူများက မြန်မာ့အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အနာဂတ် စိတ်မှန်းဖြစ်နိုင်ခြေများကို တွက်ချက်ပြီး ထင်ကြေးပေးနေချိန်တွင် အာဆီယံအသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း မည်သည့်နိုင်ငံကမျှ တပ်မတော်အနေဖြင့် အလုံးစုံ ပြိုလဲသွားလိမ့်မည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နောက်ဆုံးအကြိမ် လေ့လာသုံးသပ်ချက်မှာလည်း ထိုနည်းတူဖြစ်သည်။ နစကသည် မကြာသေးမီက နယ်မြေအချို့ကို လက်လွတ်ခဲ့ရပြီး အင်အားနည်းပါးလာသည့်တိုင် ယခုအနေအထားအတိုင်း ဆက်လက် ရပ်တည် နေလိမ့်မည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံက သုံးသပ်ထားသည်။

 TNLA တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ် 

လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် အကျပ်အတည်းကို အဆုံးသတ်ရန်မှာ အနောက်နိုင်ငံများ အပါအဝင် အခြား သက်ဆိုင် သည့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ပြီး အထိအခိုက်မရှိသည့် ထွက်ပေါက်တစ်ခုကို ရှာဖွေရန် ဖြစ်သည်။ 

လတ်တလော အနေအထားများအရ နစကသည် ယခုလကုန်ပိုင်းတွင် သက်တမ်းကုန်ဆုံးမည့် အရေးပေါ်ကာလ ကို ထပ်မံ သက်တမ်းတိုးရန် ကြိုးပမ်းခြင်းထက် ပဋိပက္ခကို မကြာမီအချိန်အတွင်း အဆုံးသတ်စေရန် လုပ်ဆောင် ဖွယ်ရှိသည်။

နစကသည် ယခုနှစ်အတွင်း အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်ဟု ပြောကြားထားသဖြင့် အရေးပေါ်ကာလ ကို ထပ်မံသက်တမ်းတိုးပါက ရွေးကောက်ပွဲသည် ထပ်မံ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာသွားမည်ဖြစ်ကာ လက်ရှိ အကျပ်အတည်းများသည်လည်း နေရာအနှံ့တွင် ပေါ်ပေါက်လာနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ 

ဇန်နဝါရီ  ၂၈ ရက်နှင့် ၂၉ ရက်တွင် လာအိုနိုင်ငံက အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် လာအို၏မြို့တော် အဟောင်းဖြစ်သည့် လူအန် ပရာဘန် (Luang Prabang)တွင် အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဆင့် အစည်းအဝေးကို ပြုလုပ်မည် ဖြစ်သည်။ 

ထိုအစည်းအဝေးတွင် အဓိကထား ဆွေးနွေးမည့် အကြောင်းအရာများထဲ၌ မြန်မာ့အရေးလည်း ပါဝင်မည်ဖြစ် သည်။ အာဆီယံခေါင်းဆောင်များသည် မြန်မာ့အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အာဆီယံ၏ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် ပါ ငြိမ်းချမ်းရေးအစီအစဉ် (5PC) ကို အကောင်အထည်ဖော်ရေးအတွက် စိစစ်သုံးသပ်မှုများ ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။ 

ပြီးခဲ့သည့် သုံးနှစ်အတွင်း အာဆီယံ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးအစီအစဉ်သည် အလုပ်မဖြစ်ခဲ့သဖြင့် ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။ 

သို့သော် မကြာသေးမီ သီတင်းပတ်များအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ဒေသရှိ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ပြည်သူ များကို လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများပေးအပ်မည့် အစီအစဉ်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး တိုးတက်မှုအချို့ ရရှိခဲ့သည်။

လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေး အစီအစဉ်များကို ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံ အထူးသံတမန် Alounkeo Kittikhoun ၏ နေပြည်တော်ခရီးစဉ်တွင် အလေးထား ပြောဆိုခဲ့သည်။ 

အတွေ့အကြုံ ရင့်ကျက်သည့် သံတမန်တစ်ဦးဖြစ်သည့် Alounkeo သည် နစကခေါင်းဆောင်များ၊ နိုင်ငံရေးသမား များ၊ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်ပါ ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်ကို အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရေးကို ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ 

နိုင်ငံရေးပါတီတွေနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တွေ့ဆုံစဉ်

နောက်ထပ် တိုးတက်မှုတစ်ခုမှာ ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလ အစောပိုင်းက ထိုင်းနှင့်မြန်မာအကြား လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေး အစီအစဉ်တစ်ခုကို ထူထောင်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ထိုင်းဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ပန်ပရီ ဘာဟစ်ဒါ နျူကာရာ (Parnpree Bahiddha-nukara) ကလည်း ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဒါးဗို့စ် (Davos) မြို့တွင် ပြုလုပ်သည့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဖိုရမ်၌ မြန်မာ့အရေးကို ဖြေရှင်း ရာမှာ  အာဆီယံအနေနှင့် တက်ကြွစွာ ပါဝင်လုပ်ဆောင်ရန် ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ထိုအချိန်အတောအတွင်း တပ်မတော်အနေနှင့် လာအို၏ အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ သက်တမ်းအတွင်း အာဆီယံ ၏ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်ပါ ငြိမ်းချမ်းရေးအစီအစဉ်ကို မည်ကဲ့သို့အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်မည်ကို စောင့်ကြည့်ရမည် ဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီက အာဆီယံ အထူးကိုယ်စားလှယ်နှင့် နစကတို့ တွေ့ဆုံမှုများကို သုံးသပ်ရမည်ဆိုပါက ထိုငြိမ်းချမ်း ရေး အစီအစဉ်သည် နောက်ထပ် တိုးတက်မှုများရရှိနိုင်သည့် အလားအလာများကို မြင်တွေ့ရသည်။ 

ထို့ကြောင့် နစကအနေနှင့် လာအို၏ အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ သက်တမ်းအတွင်း အာဆီယံ၏ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်ကို အတိမ်းအစောင်းမရှိ အကောင်အထည် ဖော်နိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ရပြီး အာဆီယံအနေနှင့်လည်း အဖွဲ့အစည်း အတွင်း မတူညီသည့် နိုင်ငံများတွင် အစည်းအဝေးများပြုလုပ်ကာ သက်ဆိုင်သူများကို  ဖိတ်ကြားခြင်းအားဖြင့် မြန်မာ့အရေးကို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်နိုင်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၁

ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ဟာ ဒီရာသီမှာ ဥရောပရဲ့နာမည်ကြီး ကစားသမား အများအပြားကို ခေါ်ယူပြီး သူတို့ရဲ့လိဂ်ကို ကမ္ဘာ့အဆင့် ဝင်ခွင့်ရအောင် လုပ်ဆောင်နေပေမယ့် ကစားသမားအချို့ကတော့ လပိုင်းအကြာမှာ ပြန်ထွက်ခွာဖို့ လုပ်ဆောင်နေကြပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆော်ဒီလိဂ်ဟာပြီးခဲ့တဲ့ နွေရာသီက ဘန်ဇီမာ၊ နေမာ၊ မာနေး၊ ကန်တီ၊ ဖာမီနို၊ မာရက်ဇ်၊ ဖာဘင်ဟို၊ မီထရိုဗစ်နဲ့ နာမည်ကြီး ကစားသမား အများအပြားကို ခေါ်ယူခဲ့ပါတယ်။ ကစားသမားအများစုဟာ အယ်လ်ဟီလယ်၊ အယ်လ်နာဆာ၊ အယ်လ်အစ်တီဟတ်နဲ့ အယ်လ်အာလီအသင်းတို့ကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟန်ဒါဆန်ကတော့ လီဗာပူးလ်ဂန္ထဝင် စတီဗင်ဂျရတ်နဲ့ အယ်လ်အက်တီဖတ်အသင်းမှာ ပူးပေါင်းခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ကစားသမား အချို့ကတော့ ဥရောပကထွက်ခွာပြီး လပိုင်းအကြာမှာ ဥရောပကို ပြန်လည် သွားရောက်ဖို့ စိတ်အားထက်သန်နေပြီး ဒီကစားသမားတွေထဲမှာ ဥပမာဖြစ်ခဲ့တာကတော့ ဟန်ဒါဆန် ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဟန်ဒါဆန်ဟာ အယ်လ်အက်တီဖတ်အသင်းနဲ့ ချုပ်ဆိုထားတဲ့ စာချုပ်ကို ဖျက်သိမ်းပြီးနောက် အေဂျက်ဇ်အသင်း ထံ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာပါ။ 

နောက်ထပ် ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ ဖာမီနို၊ ဘန်ဇီမာနဲ့ ဂျိုတာတို့လည်း ဥရောပအသင်းတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်မှုတွေ ပြုလုပ်နေကြပါတယ်။

ဒီကစားသမားတွေဟာ ဆော်ဒီကနေ ဘာကြောင့် အမြန်ဆုံး ပြန်ထွက်ခွာချင်နေလဲဆိုတဲ့ အဓိက အကြောင်းအရင်း အချို့ကို SunSport က ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ 

ပထမဆုံးကတော့ ဆော်ဒီနိုင်ငံရဲ့ပူပြင်းတဲ့ အပူဒဏ်ကို မခံနိုင်တာကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဆော်ဒီနိုင်ငံရဲ့ အပူချိန်ဟာ ပြင်းတာကြောင့် ကစားသမားတွေဟာ အပူဒဏ်ကို တော်တော်လေး ခံစားခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

 ဆော်ဒီလိဂ်မှာ ပရိသတ်ဦးရေနည်းပါးသည်ကို တွေ့ရစဉ်

ဆော်ဒီနိုင်ငံရဲ့ နေရာအချို့မှာ အပူချိန်ဟာ ၄၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိရှိတာကြောင့် အသင်းတွေဟာ ညနေပိုင်းမှာ လေ့ကျင့်မှုတွေ ပြုလုပ်ရတာပါ။

လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်က ဆော်ဒီလိဂ်ကို ရောက်ရှိလာတဲ့ ပထမဆုံးပုံရိပ်မြှင့် ကစားသမား စီရော်နယ်ဒိုက ဆော်ဒီနိုင်ငံရဲ့ အပူချိန်မြင့်မားမှုတွေကြောင့် လေ့ကျင့်ချိန်တွေကို ပြောင်းလဲမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ရတယ်လို့ ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။ 

နောက်တစ်ခုကတော့ ပွဲကြည့် ပရိသတ်ဦးရေ အလွန်နည်းပါးတာကြောင့်ပါ။ ဆော်ဒီနိုင်ငံမှာ အယ်လ်ဟီလယ်၊ အယ်လ်နာဆာနဲ့ အယ်လ်အစ်တီဟတ်အသင်းတို့ရဲ့ ပွဲတွေမှာသာ ကြည့်ရှုတဲ့ ပရိသတ်ဦးရေ များပြားတာဖြစ်ပြီး ကျန်ပွဲတွေမှာတော့ သိသိသာသာကို နည်းပါးတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟန်ဒါဆန်ဟာ လီဗာပူးလ်အသင်းရဲ့ အန်ဖီးလ်ကွင်းမှာ ပရိသတ် ၅၀,၀၀၀ အရှေ့ ကစားရပေမယ့် ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာက ပရိသတ်ပေါင်း ၆၁၀ ဦးသာရှိတဲ့ အရှေ့မှာ အယ်လ်အက်တီဖတ်အသင်းအတွက် ကစားခဲ့ရတာပါ။ 

ဒီအရေအတွက်ဟာ ဒီရာသီ ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ပရိသတ်တက်ရောက် ကြည့်ရှုသူဦးရေ အနည်းဆုံးနံပါတ် ၅ နေရာမှာ ရပ်တည်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆော်ဒီပရိုလိဂ် ပြိုင်ပွဲဝင်ကလပ် ၁၈ သင်းထဲက အယ်လ်ရီယက်ဒ်အသင်းရဲ့ပွဲစဉ်တစ်ပွဲဆိုရင် ပရိသတ်ဦးရေ ၁၅၀ အောက်သာ တက်ရောက်ကြည့်ရှုခဲ့တယ်လို့ အချက်အလက်တွေအရ သိရပါတယ်။

နောက်တစ်ခုကတော့ လူနေထိုင်မှု ဘဝတွေဟာ သိသိသာသာ ကွာခြားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လူမှုရေး ကန့်သတ်ချက် အများအပြားဟာ ဆော်ဒီကို ရောက်ရှိလာတဲ့ နိုင်ငံခြားသား ကြယ်ပွင့် ကစားသမားတွေ အတွက် ခက်ခဲတဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေကို ဖြစ်စေခဲ့တာပါ။ 

အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေဟာ ဥရောပအခြေစိုက် ကစားသမားတွေအတွက် အလွန်ခက်ခဲခဲ့ပြီး ဟန်ဒါဆန်ရဲ့မိသားစုဟာ ဆော်ဒီမှာ နေထိုင်ရတာ အဆင်မပြေတာကြောင့် ပြန်ထွက်ခွာခဲ့တာလို့ သတင်းတွေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

နောက်ဆုံးတစ်ခုကတော့ နိုင်ငံအသင်းတွေမှာ ပါဝင်ကစားခွင့်ရဖို့အတွက် စိုးရိမ်စရာ အခြေအနေမှာ ရှိနေတာ ကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆော်ဒီလိဂ်ကို ရောက်လာတဲ့ ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ဆော်ဒီလိဂ်ရဲ့ စံနှုန်းဟာ ကစားသမားတွေအတွက် ပြဿနာတစ်ခုအနေနဲ့ ရှိနေပြီး နိုင်ငံအသင်းမှာ ရွေးချယ် မခံရမှာကို စိုးရိမ်နေကြတာပါ။ 

ဟန်ဒါဆန်ဟာ ဆော်ဒီကို ပြောင်းရွှေ့လာပြီးကတည်းက အင်္ဂလန်အသင်းမှာ ရွေးချယ်ခြင်း ခံခဲ့ရပေမယ့် ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲဝင်မယ့် လူစာရင်းမှာ သူ့နေရာကို ဆက်ထိန်းနိုင်ဖို့ အခက်အခဲရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ဟာ နိုင်ငံတကာ စူပါစတား အများအပြားကို ခေါ်ယူပြီး လိဂ်ကို အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်အောင် လုပ်နေကြပေမယ့် ဒီမှာကစားနေတဲ့ ကစားသမား အများစုရဲ့စံနှုန်းဟာ လိဂ်တူးအဆင့်နဲ့ နီးစပ်မှုရှိတယ်လို့ သတ်မှတ်ထားတာပါ။

ဆော်ဒီလိဂ်ကတော့ ထိပ်တန်း ကစားသမားအချို့ကို ပြန်လက်လွှတ်ရရင်တောင် ငွေကိုရေလိုသုံးနိုင်တဲ့ သူတို့ အတွက်တော့ နောက်ထပ် နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေကို ထပ်ပြီးခေါ်ယူနိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ 

ဒါကြောင့် ဆော်ဒီလိဂ်မှာ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေ ပြန်လည်မထွက်ခွာအောင်နဲ့ နောက်ထပ် နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေကို ခေါ်ယူနိုင်ဖို့ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ရှေ့ဆက်မလဲဆိုတာကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။

Source: The Sun

CNI International Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၄

လက်ရှိတွင် ယူကရိန်း-ရုရှား၊ အစ္စရေး-ဟားမာ့စ်တို့အကြား ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲနှစ်ပွဲသည် နိုင်ငံတကာ၏ အာရုံကို ဖမ်းစားထားသည်။ 

သို့သော် ယခုလ အစောပိုင်းက မြောက်ကိုရီးယားနှင့် တောင်ကိုရီးယားနယ်စပ်တွင် နှစ်နိုင်ငံစလုံးက လက်နက် ကြီးများဖြင့် အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်ပြီး စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည့် အကြောင်းအရာသည် ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ စစ်ပွဲများအတွင်း အမေ့လျော့ခံ စစ်မျက်နှာတစ်ခု ဖြစ်နေခဲ့သည်ကို နိုင်ငံတကာအား ပြန်လည်သတိပေးရာ ရောက်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ပင်လယ်ရေကြောင်း နယ်စပ် သို့မဟုတ် NLL အနီးရှိ တောင်ကိုရီးယား၏ ကျွန်းနှစ်ကျွန်း အနီးကို လက်နက်ကြီးများဖြင့် အကြိမ် ၂၀၀ ခန့် ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ 

တောင်ကိုရီးယားစစ်တပ်ကလည်း ထိုနေရာအနီးတွင် ရေတပ်စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများနှင့် ပစ်ခတ်မှုများ ပြုလုပ် ခဲ့သည်။ ထိုဖြစ်စဉ်သည် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်း ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံအကြား ပြင်းထန်သည့် အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ခဲ့သည်။

ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံအကြား စစ်မဲ့ဇုန် (DMZ) မှ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များ အပါအဝင် ထောင်နှင့်ချီသည့် ကိုရီးယား နှစ်နိုင်ငံမှ စစ်သားများကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းရန် သဘောတူခဲ့သော ၂၀၁၈ ခုနှစ် စစ်ရေးသဘောတူညီချက် ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un)၏ နှစ်သစ်ကူးမိန့်ခွန်းတွင် ကင်မ်က တောင်ကိုရီး ယားနိုင်ငံ၌ ကြီးမားသည့် ဖြစ်စဉ်တစ်ခု ပြုလုပ်ရန်အတွက် ပြင်ဆင်ထားရန် စစ်တပ်ကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထို့အပြင် နျူကလီးယားအင်အား အပါအဝင် တပ်ဖွဲ့များနှင့် စစ်လက်နက် ပစ္စည်းများအားလုံးကို စုရုံးပြီး တောင်ကိုရီးယား နယ်နိမိတ်တစ်ခုလုံးကို လက်အောက်ခံအဖြစ် သွတ်သွင်းရန် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်သားတွေကို တွေ့ရစဉ်

ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်၏ အခြေအနေကို လေ့လာစောင့်ကြည့်နေသူများကမူ မြောက်ကိုရီးယား၏ ရန်လိုသည့် ကြေညာချက်များကြောင့်သာမက တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲ (Yoon Suk-yeol) ၏ ခက်ထန်သည့် သဘောထားကြောင့်ပါ တင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာမည့် အန္တရာယ်ကို စိုးရိမ်လျက်ရှိသည်။

"၂၀၂၄ ခုနှစ်ဟာ ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံအကြား စစ်မဲ့ဇုန်နဲ့ ပင်လယ်ရေကြောင်းနယ်စပ်မှာ ရန်စမှုတွေ၊ တင်းမာမှုတွေ နဲ့ နည်းဗျူဟာမြောက် ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ နှစ်တစ်နှစ်အဖြစ် ပုံဖော်နေပါတယ်" ဟု ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် Heritage Foundation မှ ထိပ်သီး သုတေသီလည်းဖြစ် စီအိုင်အေ (CIA) ကျွမ်းကျင်သူဟောင်းလည်းဖြစ်သည့် ဘရုစ် ကလင်နာက (Bruce Klingner) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံအကြား ၂၀၁၈ ခုနှစ် စစ်ရေးသဘောတူညီချက် ပြိုကွဲသွားမှုသည် နှစ်နိုင်ငံလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ များအကြား အနီးကပ် ထိတွေ့မှုများ ပိုမိုမြင့်တက်လာမည့်သဘော ဖြစ်သည်။

ပင်လယ်ရေကြောင်း နယ်စပ်တွင် အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်စဉ်များသည် နှစ်ဖက်စလုံးက ၎င်းတို့သည် အားနည်း ခြင်းမရှိကြောင်း ပြသသည့် သဘောဖြစ်သည်ဟု တောင်ကိုရီးယား၏ ထိပ်သီးကျွမ်းကျင်သူ အန်ဒရီ လန်ကော့ဗ် (Andrei Lankov) က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

"နှစ်ဖက်စလုံးက သူ့ထက်ငါ အရင် အလျှော့ပေးမယ့်ပုံ မပေါ်ပါဘူး။ အဲဒါကြောင့် တင်းမာမှုကို ပိုပြီး မြင့်တက်ဖို့ပဲ ရှိပါတယ်။ မြောက်ကိုရီးယားဟာ ယွန်းဆော့ရွဲ အစိုးရအဖွဲ့ကို ရန်လိုတင်းမာတဲ့ မူဝါဒအတွက် သင်ခန်းစာပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားပုံပါပဲ" ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုရီးယားစစ်ပွဲ နောက်တစ်ကြိမ် ဖြစ်ပွားလာမည့် အခြေအနေမျိုးတွင် မြောက်ကိုရီးယားကို ထောက်ခံထားသည့် ရုရှား၊ တရုတ်နှင့် တောင်ကိုရီးယားအား ထောက်ခံသော အမေရိကန်တို့အကြား တင်းမာမှုမြင့်တက်နေသည့် အချိန်နှင့် တိုက်ဆိုင်နေသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် စက်တင်ဘာလက ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင် (Vladimir Putin) နှင့် ကင်မ်တို့ တွေ့ဆုံးပြီး အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် နှစ်နိုင်ငံအကြား စစ်ရေးနှင့် စီးပွားရေး ဆက်ဆံရေးများကို တိုးမြှင့်ခဲ့ကြသည်။

 တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲကို တွေ့ရစဉ်

မြောက်ကိုရီးယားသည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် ရုရှားအတွက် လက်နက်ခဲယမ်း အများအပြားကို ပေးပို့ခဲ့ပြီး ရုရှားသည် မြောက်ကိုရီးယားက ထောက်ပံ့ပေးထားသည့် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များအား ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်အရာရှိများ က စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယားသည် မကြာသေးမီက စစ်ဘက်သုံး စပိုင်ဂြိုဟ်တု လွှတ်တင်မှု အပါအဝင် ဒုံးကျည် စမ်းသပ်မှုများကို အရှိန်မြှင့်တင်ခဲ့ပြီး တိုက်ချင်းပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် (ICBM) များကိုလည်း စမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား ထောက်လှမ်းရေး အရာရှိများကမူ ရုရှားသည် မြောက်ကိုရီးယား၏ ဒုံးကျည်စနစ်များကို ပြီးပြည့် စုံမှုရှိစေရန် ကူညီထောက်ပံ့ပေးနေပြီး ခေတ်မီ လေယာဉ်များနှင့် အခြားလက်နက် နည်းပညာများကိုလည်း ထောက်ပံ့ပေးဖွယ်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှား၊ တရုတ်နှင့် မြောက်ကိုရီးယား၏ မဟာမိတ်ဖွဲ့မှုသည် ကင်မ်အတွက် မဟာဗျူဟာမြောက် ထိပ်တိုက်တွေ့မှု များ ပြုလုပ်ရန် ရဲဆေးတင်းပေးနိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိ ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးသော်လည်း ရုရှားအနေနှင့် ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ သြဇာ အာဏာယှဉ်ပြိုင်မှုတွင် အမေရိကန်နှင့် နောက်ထပ် စစ်မျက်နှာဖွင့်ရမည့် အခြေအနေကို လိုလား မည်မဟုတ်ပေ။ 

ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယားအား စီးပွားရေး အထောက်အပံ့ပေးနေပြီး ကုန်သွယ်မှုများ ပြုလုပ်နေသည့် တရုတ်နိုင်ငံ ကလည်း မည်ကဲ့သို့ တုန့်ပြန်မည်ကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးပေ။

တရုတ်သည် လက်ရှိ ရုရှားနှင့် မြောက်ကိုရီးယားအကြား ရင်းနှီးသည့် ဆက်ဆံရေး အခြေအနေကို လိုလားခြင်း မရှိနိုင်ကြောင်း ဆိုးလ်အမျိုးသားတက္ကသိုလ်မှ အနာဂတ်မဟာဗျူဟာ အင်စတီကျူ၏ အကြီးအကဲဖြစ်သည့် မြောက်ကိုရီးယား ကျွမ်းကျင်သူ ကင်ဗြောင်ယွန် (Kim Byung-yeon) က ပြောကြားခဲ့သည်။

"ရုရှားရဲ့ ထောက်ပံ့မှုနဲ့အတူ ခေတ်မီနျူကလီယား လက်နက်တွေ ရရှိထားတဲ့ မြောက်ကိုရီးယားဟာ ရေရှည်မှာ တရုတ်ကို ခယနေတော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ တရုတ်အနေနဲ့ မြောက်ကိုရီးယားကို ထိန်းချုပ်ဖို့ စီးပွားရေး အကူအညီ တွေကို လျှော့ချတဲ့နည်းနဲ့ ကြိုးပမ်းဖွယ်ရှိပါတယ်" ဟု ကင်မ်က ပြောကြားခဲ့သည်။  

လက်ရှိအချိန်တွင် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ရန်လိုမှုများ မဟုတ်နိုင်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ရှီသည် အမေရိကန်နှင့် တင်းမာမှုများကို လျှော့ချရန် ကြိုးပမ်းနေပြီး တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်တို့နှင့် ဆက်ဆံရေးများလည်း တိုးတက်နေကြောင်း လေ့လာသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

မည်သို့ပင်ဆိုစေ မြောက်ကိုရီးယားသည် တောင်ကိုရီးယားနှင့် ထိပ်တိုက်တွေ့ရန် အခြားအကြောင်းရင်းများ ရှိနေပြီး အချို့အကြောင်းရင်းများမှာ လျှို့ဝှက်ထားဆဲဖြစ်သည်ဟု လန်ကော့ဗ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

 အစ္စရေးနဲ့ဟားမာ့စ်စစ်ပွဲကို တွေ့ရစဉ်

မြောက်ကိုရီးယားသည် လာမည့် တောင်ကိုရီးယား အမျိုးသားလွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် သြဇာလွှမ်းမိုးရန် နည်းလမ်းတစ်ခုအဖြစ် တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းနှင့် ၎င်း၏ အစိုးရအဖွဲ့ကို ထိပ်တိုက် တွေ့ဖွယ်ရှိပြီး တောင်ကိုရီးယား လူထုအကြား စစ်ပွဲအတွက် အကြောက်တရားများကို ရိုက်သွင်းနိုင်ခြေရှိသည်။

လက်ရှိအချိန်အထိ မြောက်ကိုရီးယားသည် ခြိမ်းခြောက်သည့် စကားများကို ပြောကြားနေသည့်တိုင် ကင်မ်ဂျုံအန် သည် ယခုနှစ်စမှစပြီး နျူကလီးယား အကျပ်အတည်းကို အဆုံးစွန်း အခြေအနေအထိ တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင် သွားနိုင်ခြေမရှိကြောင်း ဆိုးလ်တက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခ ကင်မ်ဗြောင်ယွန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

"ဘာလို့လဲဆိုတော့ လက်ရှိအချိန်မှာ အမေရိကန်နဲ့ တရုတ် အားပြိုင်မှု၊ ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲတွေကြောင့် မြောက်ကိုရီးယားဟာ သူတို့ဆီမှာ အသာစီးရနေတဲ့ အခြေအနေရှိတယ်လို့ ယူဆထားလို့ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု ကင်မ် က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ရုရှားကို လက်နက်များရောင်းချမှု၊ တရုတ်နှင့် ကုန်သွယ်မှုများ ပြန်လည်စတင်မှုတို့ကြောင့် စီးပွားရေး တိုးတက် ကောင်းမွန်လာသည့် အခြေအနေကို ချက်ချင်း ပြောင်းလဲသွားစေမည့် အခြေအနေမျိုးကို မြောက်ကိုရီးယားက လုပ်ဆောင်လိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။

လာမည့် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲသည်လည်း မြောက်ကိုရီးယားက ထည့်သွင်းစဉ်းစားသည့် အကြောင်း အရာတစ်ရပ် ဖြစ်နေသည်။ 

"ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နောက်တစ်ကြိမ် ပြန်လည်ရွေးကောက်ခံရရင် အမေရိကန်နဲ့ မြောက်ကိုရီးယား အကြား ဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် မြောက်ကိုရီးယားဟာ ကောင်းမွန်တဲ့ အချိန်ကို စောင့်ဆိုင်း နေနိုင်ပါတယ်" ဟု ကင်မ်ဗြောင်ယွန်က ပြောကြားခဲ့သည်။  

ထို့ကြောင့် လက်ရှိအချိန်တွင် အပြုသဘောဆောင်သည့် ရှုထောင့်မှ ကြည့်ရမည်ဆိုပါက မြောက်ကိုရီးယားသည် မဟာဗျူဟာမြောက် ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများကို ဖြစ်ပွားစေနိုင်မည့် အခြေအနေကို စတင်လုပ်ဆောင်လိမ့်မည် မဟုတ် ကြောင်း စီအိုင်အေ ကျွမ်းကျင်သူဟောင် ကလင်နာက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Asia Times

CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၇

အမေရိကန်တွင် လာမည့် နိုဝင်ဘာလ၌ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။ 

သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump)သည် များပြားလှသည့် တရားမမှု စွဲချက်များ၊ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ စွဲချက်များနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့်တိုင် ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပါတီ ကိုယ်စားပြုသည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်မည့် အလားအလားရှိနေသည်။

လက်ရှိ အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ကမူ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် နောက်ထပ် သမ္မတသက်တမ်းအတွက် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည် ဖြစ်သည်။ 

မဲဆန္ဒရှင်များကမူ ဘိုင်ဒန်၏ အသက်အရွယ်ကြောင့် သမ္မတအဖြစ် နောက်တစ်ကြိမ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိကို စိုးရိမ်နေသော်လည်း လက်ရှိတွင် အမေရိကန်၏ ခိုင်မာတောင့်တင်းသည့် စီးပွားရေးစွမ်းဆောင်ရည် များကြောင့် ထိုစိုးရိမ်မှုများကို အနည်းငယ် ပြေလျော့စေခဲ့သည်။

နိုင်ငံတကာ အခင်းအကျင်းနှင့် နိုင်ငံရေး အခြေအနေများ ရှုပ်ထွေးနေချိန်တွင် ၂၀၂၄ အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နှင့် တရုတ်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးရေး ယှဉ်ပြိုင်မှု၊ အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ် ပဋိပက္ခ၊ ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေချိန်တွင် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် သြစတြေးလျ၊ ဗြိတိန်နှင့် အမေရိကန်တို့ပါဝင်သည့် AUKUS အဖွဲ့နှင့် သြစတြေးလျ၊ အိန္ဒိယ၊ ဂျပန်နှင့် အမေရိကန်တို့ ဖွဲ့စည်းထားသည့် Quad အဖွဲ့များ၏ စီမံချက်များကြောင့် အာရှ-ပစိဖိတ် လုံခြုံရေးအခြေအနေ ပြောင်းလဲလာသည့် အချိန်တွင် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်အနေနှင့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိနိုင်မည့် အခြေအနေကို အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသရှိ အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်များက စိုးရိမ်ပူပန်လျက်ရှိသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထရမ့်သည် နောက်တစ်ကြိမ် ပြန်လည် ရွေးကောက်ခံရနိုင်မည့် အလားအလား ရှိနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သာ ပထမဆိုသော ကြွေးကြော်သံကိုတွေ့ရစဉ်

ထရမ့်သည် ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပါတီ၏ ပြယုဂ်တစ်ခုဖြစ်နေပြီး ရွေးကောက်ပွဲအကြို လူထုသဘောဆန္ဒခံယူမှု စစ်တမ်းများတွင်လည်း ထရမ့်သည် ဘိုင်ဒန်နှင့် သူတင်ကိုယ်တင် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်သည့် ရလဒ်များ ထွက်ပေါ်နေသည်။ 

ထရမ့်၏ သမ္မတ ဒုတိယသက်တမ်းသည် ပထမသက်တမ်းထက် ပိုမိုပြင်းထန်ဖွယ် ရှိနေသည်။ ထရမ့်၏ မူဝါဒ များသည် ပြည်တွင်းရေးကို အဓိကထားသည်။

ထို့အတူ ဒီမိုကရက်များ၊ တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးဝါဒီများ၊ မွတ်ဆလင်များ၊ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများကို နှိပ်ကွပ် မည်ဆိုပါက ၎င်းအား ထောက်ခံသူများ၏ မဲများကို တစ်ခဲနက် ရရှိလိမ့်မည်ကို ထရမ့်က သိရှိနားလည်ထားသည်။ 

ထရမ့်သည် ၎င်းအား သစ္စာခံသူများကို အစိုးရအဖွဲ့၏ ရာထူးနေရာများတွင် ခန့်ထားမည်ဟုလည်း မကြာခဏ ကတိပြုခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ 

သူကိုယ်တိုင်ကလည်း ပြည်တွင်းရှိ သူ့ ပြိုင်ဘက်များကို နှိမ်နင်းနိုင်မည့် ဖက်ဒရယ်အာဏာကို မည်သို့ အသုံးပြု ရမည်ဆိုသည့် အန္တရာယ်များသော အတွေးအမြင်များကို ချပြနိုင်မည့်သူများကို သူ့အနီးတွင် ခေါ်ထားရန် အစီအစဉ်များရှိကြောင်း စွပ်စွဲခံထားရသည်။ 

ပထမသမ္မတသက်တမ်းနှင့် မတူညီသည့်အချက်မှာ ၎င်း၏ ကံကြမ္မာသည် အမေရိကန်၏ အဓိက အင်စတီကျူး ရှင်းများကို ပြတ်သားစွာ ဆန့်ကျင်ရန် ၎င်း၏ လုပ်နိုင်စွမ်းများအပေါ် မူတည်နေသည့် အချက်ကို သိရှိနားလည် သွားခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ရန်အတွက်လည်း ထရမ့်တွင် ၎င်း၏ အထူးနိုင်ငံရေး အဖွဲ့ရှိထားသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်က လွှတ်တော်ကို ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး အမေရိကန်၏ ဒီမိုကရေစီကို ပြောင်းပြန်လှန်ရန် ကြိုးပမ်းမှု မအောင် မြင်ခဲ့ပြီးနောက် ထရမ့်သည် သမ္မတအုပ်ချုပ်ရေး အမိန့်ဖြင့် ထိုအခြေအနေကို ပြောင်းပြန်လှန်ရန် ကြိုးပမ်းဖွယ် ရှိသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အမေရိကန်၏ သံခင်းတမန်ခင်း ဆက်ဆံရေး၊ ကာကွယ်ရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒများ သည် ဖက်ဒရယ်အစိုးရအပေါ်တွင် မူတည်နေသည်။ 

ထရမ့်နှင့် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင် (Vladimir Putin) အကြား ရင်းနှီးမှုများကြောင့် ထရမ့်သည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး အရ ယူကရိန်းကို စွန့်လွှတ်ဖွယ် ရှိနေသည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ဘိုင်ဒန်ကို တွေ့ရစဉ်

ဥရောပနှင့်ပတ်သက်ပြီး ထရမ့်အတွက် ရွေးချယ်စရာ များပြားလှသည်။ ထရမ့်အနေနှင့် အမေရိကန်ကို နေတိုး အဖွဲ့ထဲက ဆွဲထုတ်ခြင်း၊ ယူကရိန်းအတွက် စစ်ရေးအကူအညီများကို ရပ်တန့်လိုက်ခြင်း အစရှိသည့် အခြေအနေ များလည်း ဖြစ်လာနိုင်သည်။

ထရမ့်သည် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသတွင်လည်း ပိုနေမြဲ ကျားနေမြဲ သို့မဟုတ် ရှိရင်းစွဲအခြေအနေကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းရန် ကတိပြုနိုင်ခြေမရှိပေ။ 

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထရမ့်သည် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသအရေးကို မည်မျှ အရေးတယူ ကိုင်တွယ် ဆောင်ရွက် လိမ့်မည်ဆိုခြင်းကို ရှင်းလင်းတိကျစွာ မသိရသေးခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် စစ်ပွဲသည် ထရမ့်၏ အရှေ့အလယ်ပိုင်း မူဝါဒကို ရှုပ်ထွေးသွားစေနိုင်သော်လည်း ထရမ့်သည် ထိုပဋိပက္ခအတွက် အဖြေရှာရန် အစ္စရေး၏ တစ်ယူသန်သည့်  အစွန်းရောက်အင်အားစုနှင့် ပူးပေါင်းသွားဖွယ်ရှိနေသည်။ 

ထိုအခြေအနေများထဲတွင် ဂါဇာဒေသပဋိပက္ခ၊ ဂျော်ဒန်မြစ် အနောက်ဘက်ကမ်း (West Bank) ဒေသတွင် ဂျူးရပ်ကွက်များ တည်ဆောက်မှုကြောင့် အကြမ်းဖက်မှုများ မြင့်တက်လာမှု၊ ပါလက်စတိုင်း အရပ်သားများ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်မှု၊ အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်းနှစ်ပြည်ထောင် တူယှဉ်တွဲနေထိုင်မှုကို အဆုံးသတ်စေသည့် ဖြေရှင်း ချက်များလည်း ပါဝင်နေသည်။

ထိုအခြေအနေများထဲမှ တစ်စုံတစ်ခု လွဲချော်သွားခဲ့မည်ဆိုပါက အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များအကြား ဆက်ဆံရေး ကတောက်ကဆတ် ဖြစ်စေနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ဘိုင်ဒန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒမှာမူ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်နိုင်ငံများ၊ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများနှင့် သဟဇာတဖြစ်မှု၊ မျှတမှု ရှိနေသည်ကို တွေ့ရသည်။ 

ဘိုင်ဒန်သည် နိုင်ငံပေါင်းစုံပါဝင်သည့် အဖွဲ့အစည်းများအပေါ် ယုံကြည်ချက်ရှိသည်။ အမေရိကန်သည် အမေရိကန် ပြည်သူများအတွက် လုံခြုံရေးနှင့် ချမ်းသာသုခကို ရရှိစေရန် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အခင်းအကျင်းတစ်ခုကို ထူထောင်ခဲ့ ထားကြောင်း ဘိုင်ဒန်က သိရှိနားလည်ထားသည်။ 

ထို့ပြင် ဘိုင်ဒန်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေး အခြေအနေတွင် အလွန်ခက်ခဲသည့် အနေအထားမျိုး၌ပင် အမေရိကန်နိုင်ငံကို ကောင်းမွန်စွာ ထိန်းကျောင်းနိုင်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်နိုင်ငံများနှင့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများက စိုးရိမ်နေသည့်ကြားထဲမှ ထရမ့်သာ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရခဲ့မည်ဆိုပါက အမေရိကန်၏ မူဝါဒအပြောင်းအလဲသည် အဆိုးဘက်သို့လော သို့မဟုတ် အကောင်းဘက်သို့လော ဆိုသည့် အခြေအနေကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

  ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၇ 

ယူနိုက်တက်နဲ့ အင်္ဂလန်ဂန္ထဝင် ဝိန်းရွန်နီကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းကမှ အင်္ဂလန်ချန်ပီယံရှစ်ကလပ် ဘာမင်ဂမ် အသင်း နည်းပြရာထူးကနေ ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်တာ ရက်ပေါင်း ၈၂ ရက်သာ ရှိသေးပေမယ့် ရလဒ်ဆိုးတွေကြောင့် အသင်းဘက်က သူ့ကို စိတ်ရှည်သည်းခံမှု အဆုံးသတ်သွားခဲ့တာပါ။

ဝိန်းရွန်နီဟာ ကစားသမားဘဝမှာ ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့အတူ ကြီးမားတဲ့ အောင်မြင်မှုကို ရယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် နည်းပြဘဝကတော့ အလွန်ဆိုးရွားနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့အတူ ဆုဖလားအားလုံးကို ရယူနိုင်ခဲ့တာကြောင့် အားလုံးရဲ့အထင်ကြီးမှုကို ရခဲ့ပြီး နည်းပြဘဝမှာလည်း အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ခဲ့ကြတာပါ။

ဒါပေမယ့် ဝိန်းရွန်နီရဲ့ နည်းပြဘဝ အစဟာ ဆိုးရွားမှုတွေနဲ့သာ စတင်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အင်္ဂလန်အသင်း ခေါင်းဆောင်ဟာ ဒါဘီအသင်းရဲ့ ကစားသမားအဖြစ်ကနေ ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ နည်းပြအဖြစ် ပြောင်းလဲပြီး နည်းပြ လောကထဲကို စတင်ဝင်ရောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ နည်းပြဘဝ ပထမရာသီမှာ ဒါဘီအသင်းကို တန်းဆင်းမယ့် အန္တရာယ်ကနေ လွတ်မြောက်အောင် ကိုင်တွယ်နိုင်ခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် ဒုတိယရာသီမှာတော့ ဒါဘီအသင်းဟာ ရမှတ် ၂၁ မှတ်အထိ အလျှော့ခံခဲ့ရတာကြောင့် ဝိန်းရွန်နီအတွက် ခက်ခဲခဲ့ပြီး အသင်းဟာ လိဂ်ဝမ်းကို တန်းဆင်းသွားခဲ့ရပါတယ်။

ဒါဘီအသင်းဟာ လိဂ်ဝမ်းကို တန်းဆင်းသွားပြီး နောက်မှာ ဝိန်းရွန်နီဟာ နည်းပြရာထူးကနေ နှုတ်ထွက်ခဲ့ပါတယ်။ 

 ဝိန်းရွန်နီကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်း ခေါင်းဆောင်ဟောင်းဟာ ဒါဘီအသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၈၅ ပွဲမှာ အနိုင်ရာခိုင်နှုန်း ၂၈.၂ ရာခိုင်နှုန်းသာရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ်ရှိ ဝိန်းရွန်နီဟာ ဒါဘီအသင်းကနေ ထွက်ခွာအပြီး ရက်အနည်းငယ်အကြာမှာ အသင်း ဟောင်း ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ နည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း ခံခဲ့ရပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ ပွဲဦးထွက်မှာ အဖွင့်လှခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာတော့ အသင်းဟာ ရလဒ်တွေဆိုးခဲ့ပြီး မနှစ်ကရာသီမှာ မေဂျာလိဂ်ပလေးအော့ဖ် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ဆုံးရှုံးခဲ့ရတာပါ။ 

အဲ့ဒါကြောင့် နှစ်ဦးသဘောတူညီမှုနဲ့ ဝိန်းရွန်နီဟာ မေဂျာလိဂ်ကလပ်ကနေ ထွက်ခွာခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဝိန်းရွန်နီဟာ ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၅၃ ပွဲမှာ အနိုင်ရာခိုင်နှုန်း ၂၆.၄ သာရှိခဲ့တာပါ။

ဝိန်းရွန်နီ အတွက်တော့ နည်းပြ အလုပ်အကိုင်က မရှားခဲ့ဘဲ ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းက ထွက်ခွာပြီး ရက်ပိုင်း အကြာမှာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းရဲ့ နည်းပြသစ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဝိန်းရွန်နီ မကိုင်တွယ်ခင်က ဘာမင်ဂမ်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ကို တန်းတက်နိုင်မယ့် ပလေးအော့ဖ် ဝင်ခွင့်အဆင့် နေရာမှာ ရပ်တည်နေတာပါ။ 

အဲ့ဒါကြောင့် အသင်းတာဝန်ရှိသူတွေက ဝိန်းရွန်နီဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို တန်းတက်နိုင်အောင် ပြုလုပ်ပေးနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်မှုရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီရဲ့ ဘာမင်ဂမ်အသင်း တာထွက်ခရီးဟာ မလှပခဲ့ဘဲ အဖွင့် ၅ ပွဲမှာ ရမှတ် ၁ မှတ်သာ ရရှိခဲ့တာကြောင့် ပရိသတ်တွေရဲ့ လှောင်ပြောင်မှုကို ခံခဲ့ရတာပါ။

ဝိန်းရွန်နီဟာ မထုတ်ပယ်ခံရခင် အချိန်အထိ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၁၅ ပွဲမှာ နိုင်ပွဲ ၂ ပွဲသာရရှိခဲ့ပြီး ဘာမင်ဂမ်အသင်းရဲ့ အဆင့်ကလည်း သူမကိုင်တွယ်ခင်က အဆင့် ၆ ကနေအဆင့် ၂၀ နေရာအထိ ရောက်ရှိသွား ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီရလဒ်တွေဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်း တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ပရိသတ်တွေအတွက် လက်ခံနိုင်စရာ မရှိခဲ့တဲ့အတွက် အဆုံးသတ်ဟာ မလှပခဲ့တာပါ။ 

ဝိန်းရွန်နီဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၁၅ ပွဲမှာ အနိုင်ရာခိုင်နှုန်း ၁၃.၃ သာရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

 ဝိန်းရွန်နီကို တွေ့ရစဉ်

ဒါဘီနဲ့ ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းတို့ကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တုန်းက မအောင်မြင်ခဲ့လို့ အရမ်းကြီး ဝေဖန်မခံခဲ့ရတဲ့  ဝိန်းရွန်နီ ဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ချိန်မှာတော့ ဝေဖန်မှု အပြင်းအထန်ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဝိန်းရွန်နီအတွက်တော့ အဆင့် ၆ နေရာက အသင်းကို အဆင့် ၂၀ နေရာအထိ ရောက်အောင် ပို့ဆောင်ခဲ့တာ ကြောင့် ဝေဖန်ခံရဖို့ ထိုက်တန်ပေမယ့် သူကတော့ ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အချိန်နည်းပါးခဲ့တာကြောင့် သူလိုချင်တဲ့ ပုံစံအတိုင်း ရောက်အောင် မလုပ်နိုင်ခဲ့ဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ မိသားစုနဲ့အတူ အနားယူဦးမယ်လို့ ပြောထားပြီး နည်းပြလောကထဲကို အလောတကြီး ပြန်ဝင်လာဖို့ မရှိသေးတာပါ။

ဝိန်းရွန်နီဟာ အနာဂတ်မှာ ယူနိုက်တက်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ချင်တယ်လို့ ပြောထားသလို အသင်းရဲ့ အနာဂတ် နည်းပြလောင်း စာရင်းမှာ ပါဝင်နေပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ယူနိုက်တက်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ဖို့ဆိုရင် အခြားအသင်းတွေမှာ အောင်မြင်မှုရအောင် ပြုလုပ်ပြီး ကိုင်တွယ်ခွင့်နဲ ထိုက်တန်တဲ့ သက်သေပြသနိုင်ဖို့ လိုအပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Sport Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃၁

မန်စီးတီးအသင်းဟာ မကြာသေးခင်က ဖီဖာကလပ်ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရရှိခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၂၃ ခုနှစ်ရဲ့ ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးအသင်းဆိုတဲ့ ဂုဏ်ပုဒ်ကို ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ရခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီးအသင်းဟာ မကြာခင်ကုန်ဆုံးတော့မယ့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်ထဲမှာ အဓိကဆုဖလားကြီးတွေဖြစ်တဲ့ ပရီးမီးယား လိဂ်၊ ချန်ပီယံလိဂ်၊ FA ဖလား၊ ဥရောပစူပါဖလားနဲ့ ဖီဖာကလပ်ကမ္ဘာ့ဖလား ချန်ပီယံဆုဖလားတွေကို ပိုင်ဆိုင် နိုင်ခဲ့တာပါ။

အဲ့ဒါကြောင့်လည်း မန်စီးတီးအသင်းဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ရဲ့ ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး အသင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရလောက် အောင် ထိုက်တန်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီးအသင်း ဆုဖလားများစွာနဲ့အတူ တွေ့ရစဉ်

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ထဲမှာ ရှုံးပွဲတွေ ကြုံတွေ့ခဲ့ပေမယ့် အချိန်တန်ရင် ဆုဖလားသိမ်းပိုက်တာ မန်စီးတီးအသင်း ဖြစ်နေတဲ့အထိ ရပ်တန့်ဖို့ ခက်ခဲခဲ့တာပါ။ 

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ဒီလိုမျိုး သမိုင်းဝင် အောင်မြင်မှုတွေ၊ ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးအသင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရအောင် တွေအတွက် အစပျိုးခဲ့တာကတော့ ရှိတ်မန်ဆော် ဦးဆောင်တဲ့ အဘူဒါဘီ အစုအဖွဲ့က ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှာ အသင်းကို ဝယ်ယူခဲ့တာကနေ စတင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဘူဒါဘီအစုအဖွဲ့ဟာ မန်စီးတီးအသင်း အောင်မြင်မှုတွေ ရရှိအောင် အများပြောသလို ရေနံလောင်းပြီး ကစားသမားသစ်တွေ အားဖြည့်ပေးခဲ့တာပါ။ 

မန်စီးတီးအသင်း ဒီလိုငွေကြေး သုံးစွဲခဲ့ပေမယ့် အောင်မြင်မှုရဖို့ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရပြီး ၂၀၁၁-၁၂ ရာသီမှာ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို စတင်ပြီး ရယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီအောင်မြင်မှုကနေ စတင်ပြီး မန်စီးတီးအသင်းဟာ ဆုဖလားအောင်မြင်မှုတွေကို တောက်လျှောက်ဆိုသလို ရယူခဲ့ကာ အင်္ဂလန်မှာ မင်းမူနေတဲ့ မြို့ခံပြိုင်ဘက် ယူနိုက်တက်၊ လီဗာပူးလ်၊ အာဆင်နယ်၊ ချယ်လ်ဆီးတို့ကို အသာရလာခဲ့တာပါ။

မန်စီးတီးအသင်းပိုင်ရှင် ရှိန်မန်ဆော်တို့ကိုတွေ့ရစဉ်

မန်စီးတီးအသင်း အင်္ဂလန်မှာ ကြီးစိုးနိုင်ဖို့ အဓိကဖြစ်လာခဲ့တဲ့ အရာကတော့ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှာ ဂွာဒီယိုလာကို နည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်လိုက်တာပါပဲ။ 

ဂွာဒီယိုလာဟာ သူ့ရဲ့ပထမဆုံးရာသီမှာ မန်စီးတီးအသင်းကို ဆုဖလားရယူဖို့ထက် ကစားကွက် နည်းစနစ်တွေနဲ့ အသင်းကို စိတ်ကြိုက်ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဂွာဒီယိုလာဟာ မန်စီးတီးအသင်းကို ပွဲဦးထွက်ရာသီမှာ အောင်မြင်မှုတွေရအောင် မလုပ်ပေးနိုင်ခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းနှစ်တွေမှာတော့ ပရီးမီးယားလိဂ်ဆုဖလား အပါအဝင် ဆုဖလားအများအပြားကို အကြိမ်ကြိမ် ရယူပေးနိုင်ခဲ့တာပါ။

ဂွာဒီယိုလာဟာ မန်စီးတီးအသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၇ နှစ်အတွင်းမှာ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို ၅ ကြိမ်အထိ ရယူနိုင်ခဲ့သလို ပြည်တွင်းဖလား အများအပြားကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီအချိန်မှာ မန်စီးတီးအသင်းရယူဖို့ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားဆိုတဲ့ ဥရောပမှာရှိတဲ့ အသင်းတိုင်း လိုချင်နေတဲ့ ဆုဖလား သာ ကျန်ရှိတော့တာပါ။ ဂွာဒီယိုလာဟာ မန်စီးတီးအသင်းကို ချန်ပီယံလိဂ်ဆုဖလား ရယူပေးနိုင်ဖို့ အချိန်ယူခဲ့ရပြီး နောက်ဆုံးမှာတော့ အားလုံးဝေဖန်သံတွေ တိတ်သွားအောင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်ထဲမှာ ရယူပေးနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဂွာဒီယိုလာကို ဖီဖာကလပ်ကမ္ဘာ့ဖလားဆုနဲ့အတူ တွေ့ရစဉ်

ချန်ပီယံလိဂ်ဖလား ရယူနိုင်ခဲ့မှုကြောင့် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရတဲ့ ဥရောပစူပါဖလားနဲ့ ဖီဖာကလပ်ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ တွေမှာလည်း မန်စီးတီးအသင်းဟာ ချန်ပီယံဆုတွေ ဆက်တိုက်သိမ်းပိုက်ကာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ထဲမှာ ကမ္ဘာ့အကောင်း ဆုံး အသင်းအဖြစ် ဖြစ်လာခဲ့ရပါတယ်။

ဂွာဒီယိုလာဟာ မန်စီးတီးအသင်းနဲ့အတူ ရယူနိုင်တဲ့ ဆုဖလားအားလုံးကို ရယူပေးခဲ့ပြီးပြီဖြစ်လို့ နောက်ထပ် စာအုပ်အသစ်ဝယ်ကာ သမိုင်းသစ်ထပ်ရေးဖို့ သူ့ရဲ့ကစားသမားတွေကို တိုက်တွန်းထားခဲ့တာပါ။

ဂွာဒီယိုလာကတော့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်က ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ ဆုဖလား ၅ လုံးထက် ပိုပြီး ရယူနိုင်ဖို့ ပစ်မှတ် ထားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ဒီရာသီမှာ ရလဒ်ကောင်းတွေ ရယူနိုင်ဖို့ အနည်းငယ် ရုန်းကန်နေရပေမယ့် အချိန်တန်ရင် မန်စီးတီးအသင်းကပဲ ဆုဖလားတွေကို သိမ်းပိုက်နိုင်မယ်ဆိုတဲ့အတိုင်း ဆုဖလားတွေ အများအပြားကို ထပ်ပြီး ရယူနိုင်မလားဆိုတာတော့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၈

ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသတွင် အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား စစ်ပွဲစတင် ဖြစ်ပွားလာခဲ့ချိန်ကတည်းက တရုတ်သည် သူ့ကိုယ်သူ မရှိမဖြစ် ကြားဝင်စေ့စပ်သူတစ်ဦးအဖြစ် ဖော်ပြရန် သံတမန်ရေးအရ တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက် ခဲ့သည်။ 

ယခုနှစ်အစောပိုင်းက အီရန်နှင့် ဆော်ဒီအာရေဗျအကြား ဆက်ဆံရေးများ ပုံမှန်ပြန်လည်ထူထောင်ရန် တရုတ်က ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးနိုင်ခဲ့သဖြင့် ယခုအကြိမ်တွင်လည်း တရုတ်သည် အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား ကြားဝင်စေ့စပ် ပေးနိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ချက်များ ကြီးမားစွာ ထွက်ပေါ်လျက်ရှိသည်။

သို့သော် လက်ရှိအချိန်အထိ တရုတ်သည် ဂါဇာဒေသအတွက် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှု အနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့သဖြင့် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ်ပဋိပက္ခကို ကြားဝင်စေ့စပ်မှုတွင် တရုတ်၏ အခန်းကဏ္ဍအပေါ် မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ သည်။

အစ္စရေးစစ်သားတွေကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုမေးခွန်းများအတွက် အဖြေတစ်ခုကို ထွက်ပေါ်စေရန် ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည့် အချက် ၃ ချက်ထက်မနည်း ရှိနိုင်သည်။

ပထမအချက်မှာ တရုတ်ခေါင်းဆောင်များက အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသသည် တရုတ်နှင့် သက်ဆိုင်သည့်် ဒေသတစ်ခုဖြစ်သည်ကို အများက ယူဆစေချင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် သူ့ကိုယ်သူ တာဝန်ခံမှုရှိသည့် အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ် ပုံဖော်နေချိန်တွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းများကို ဖြေရှင်းရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများ မရှိပါက ထိုအခြေအနေသည် မခန့်မှန်းနိုင် လောက်သည့် အခြေအနေမျိုးအထိ ရောက်ရှိသွားစေနိုင်သည်။ 

တရုတ်သည် ၎င်း၏ စီးပွားရေး ဆက်ဆံမှုများကို အမျိုးမျိုး ပြောင်းလဲလုပ်ဆောင်နေပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသတွင်းနိုင်ငံများ အထူးသဖြင့် ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ ယူအေအီးနိုင်ငံတို့နှင့် နိုင်ငံရေး ဆက်ဆံရေးများကို တိုးမြှင့်လျက်ရှိသည်။ 

တရုတ်သည် အမေရိကန်ကဲ့သို့ လုံခြုံရေးကဏ္ဍကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ခြင်း မရှိသေးသည့်တိုင် အမေရိကန်ကဲ့သို့ လုံခြုံရေးကဏ္ဍကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်မည့် အခြေအနေမျိုးအထိ ရောက်ရှိစေရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်လျက်ရှိသည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) ၏ နိုင်ငံရေးမူဝါဒ ရည်မှန်းချက်တစ်ခုမှာ ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးနှင့် နိုင်ငံရေး ကိစ္စများတွင် တရုတ်၏ ပါဝင်မှုကို မြှင့်တင်ရန်ဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံကို အဓိက ပထဝီနိုင်ငံရေး အင်အားစု တစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်နိုင်ရည် ဖြစ်သည်။

ဒုတိယအချက်မှာ တရုတ်နိုင်ငံအတွက် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် အကျပ်အတည်းသည် အာရပ်နိုင်ငံများ၊ အစ္စလာမ်မစ် နိုင်ငံများနှင့် ၎င်း၏ ဆက်ဆံရေးနှင့် ရပ်တည်ချက်ကို မြှင့်တင်နိုင်ရန် အလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ 

အမေရိကန်သမ္မတကို တွေ့ရစဉ်

ထိုအချက်သည် စစ်အေးကာလ တစ်လျှောက်လုံး တရုတ်က ကျင့်သုံးလာခဲ့သည့် မူဝါဒတစ်ခုဖြစ်ပြီး ထိုမူဝါဒကို ဆက်လက်ကျင့်သုံးကာ အာရပ်နိုင်ငံများအကြား တရုတ်၏ ချစ်ခင်ရင်းနှီးမှုများကို ရယူရန်ဖြစ်သည်။

တတိယအချက်မှာ ဂါဇာပဋိပက္ခမဖြစ်ပွားခင် အလွန်ကြာမြင့်လှသည့် အချိန်ကာလကတည်းက တရုတ်သည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် လုံခြုံရေး ပဲ့ကိုင်ထိန်းကျောင်းသူ အသစ်တစ်ဦး ဖြစ်လာစေရန် အဆိုပြုခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ရှီ၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လုံခြုံရေး အစီအစဉ် (GSI) ဟု ခေါ်သည့် စီမံကိန်းအရ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရှိသည့်၊ ပြည့််စုံ ကျယ်ပြန့်သည့်၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရှိသည့် ရေရည်တည်တံ့မှုရှိသော လုံခြုံရေးအခင်းအကျင်း အသစ်တစ်ခု အပေါ် အခြေခံသွားမည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအစီအစဉ်ကို အရှေ့အလယ်ပိုင်း နိုင်ငံများက ဦးဆောင်မည်ဖြစ်ကာ ကုလသမဂ္ဂ၏ ပဋိညာဉ်နှင့် မူဝါဒများ အတိုင်း လိုက်နာပြီး ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုများမှတစ်ဆင့် အကောင်အထည်ဖော်သွားမည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

GSI ၏ အနှစ်သာရသည် ဒေသတွင်းနှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးအတွက် ကွဲပြားခြားနားသည့် အစီအစဉ် တစ်ခု ဖြစ်ပြီး အနောက်နိုင်ငံများနှင့် အမေရိကန်က ဦးဆောင်သည့် အင်အားစုများ၏ စံချိန်စံညွှန်းများနှင့် ကွဲလွဲလျက် ရှိသည်။

တရုတ်၏ GSI အစီအစဉ်သည် ဒီမိုကရေစီ တန်ဖိုးများကို မျှဝေပြီး မတူကွဲပြားမှုများကို အခြေခံမည့် လုံခြုံရေး ကဏ္ဍအစား ညှိနှိုင်းပြေလည်မှု၊ ဆွေးနွေးမှုနှင့် အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်မှုတို့အပေါ် အခြေခံသည့် လုံခြုံရေး အစီအစဉ် ဖြစ်သည်။ 

အချုပ်ဆိုရပါက တရုတ်သံတမန်များအတွက် အမေရိကန်တို့ အောင်မြင်ခဲ့ခြင်းမရှိသည့် နယ်ပယ်ကဏ္ဍများတွင် အောင်မြင်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်ရေးသည် ဦးစားပေးကိစ္စတစ်ရပ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ 

ဥပမာတစ်ခုကို ပြရမည်ဆိုပါက ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လက အာဖဂန်နစ္စတန်မှ အမေရိကန်တပ်များ ရုပ်သိမ်းသွား ခဲ့ပြီးနောက် အာဏာရလာခဲ့သည့် တာလီဘန်အုပ်ချုပ်သူများကို တရုတ်က ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

အီရန်သမ္မတနဲ့ တရုတ်သမ္မတကိုတွေ့ရစဉ်

တရုတ်သည် တာလီဘန်အဖွဲ့နှင့် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် တာလီဘန်တို့၏ သဘော ထား အလယ်အလတ်ရှိသည့် ပြည်ထဲရေးမူဝါဒများ အကောင်အထည် ဖော်စေရန် ဆန္ဒရှိခဲ့သည်။ 

ထို့အတူ တရုတ်သည် လုံခြုံရေးအတွက် စိုးရိမ်စရာကောင်းသည်ဟု နိုင်ငံတကာက သတ်မှတ်ထားသည့် ရုရှားနှင့် အီရန်နိုင်ငံတို့ဘက်မှ ရပ်တည်ပေးခဲ့သည်။ 

တရုတ်၊ ရုရှားနှင့် အီရန်တို့က အမေရိကန်၏ ကျရှုံးမှုသည် ၎င်းတို့ ၃ နိုင်ငံ၏ ခေါင်းဆောင်မှုအပိုင်းနှင့် လုံခြုံရေး အခင်းအကျင်းသစ်အတွက် အောင်မြင်မှုတစ်ခု ရရှိလာစေနိုင်သည့် အခြေအနေတစ်ရပ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြု လက်ခံထားကြသည်။ 

ထို့ကြောင့် တရုတ်အနေနှင့် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် ပဋိပက္ခကို အမှန်တကယ် ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးလိုသည့်ဆန္ဒ ရှိမည်ဆိုပါက ၎င်း၏ ကြားနေရပ်တည်မှု သဘောထားတွင် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်စေမည့် အချက်များကို ပထမဆုံး အကြိမ် ဖြေရှင်းရမည် ဖြစ်သည်။ 

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် တရုတ်သည် အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်း ပဋိပက္ခတွင် အာရပ်၊ အစ္စလာမ်မစ်နိုင်ငံများနှင့် တစ်သားတည်းရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ကြားနေဝါဒသည် အောင်မြင်သည့် ကြားဝင်စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများအတွက် ကြိုတင်သတ်မှတ်ချက်တစ်ခု မဟုတ် သော်လည်း သမာသမတ်ကျသည့် ရပ်တည်ချက်တစ်ခုတော့ မဟုတ်ပေ။

ထို့ကြောင့် တရုတ်အနေနှင့် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် ပဋိပက္ခကို အောင်မြင်စွာ ကြားဝင်စေ့စပ်နိုင်ပြီး ၎င်း၏ သြဇာ လွှမ်းမိုးမှုကို မြှင့်တင်လိုပါက လက်တွေ့ကျပြီး လိမ္မာပါးနပ်မှုရှိသည့် သံတမန်ပရိယာယ်တစ်ခုဖြင့် ဂရုတစိုက် ချဉ်းကပ်ရန် လိုအပ်လှပေသည်။

Source: Asia Times

CNI Article 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၇

ရေးသားသူ-Maha Sila Virawang  

ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ၏ မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံသည် နန်စောအင်ပါယာ၏ လက်အောက်ခံ ပဏ္ဏာဆက် နိုင်ငံဖြစ် သည့် မိုင်းမောနိုင်ငံက လာရောက်သော မင်းဆက်၏ ထူထောင်မှုဖြင့် စတင်ခဲ့ပုံနှင့် မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံကို တည် ထောင်ရာတွင် နန်စော အင်ပါယာ၏ အထောက်အပံ့ ပါဝင်ခဲ့ပုံကို ယခင်တစ်ပတ်က သုံးသပ်တင်ပြခဲ့ပါသည်။ 

ထို့အပြင် လက်ရှိ အထက်မြန်မာနိုင်ငံဟုဆိုသော ဒေသများတွင် အချိန်တိုကာလအတွင်း ညီနောင်မြို့ပြ နိုင်ငံများ ကို  ထူထောင်နိုင်ခြင်းသည် ခရစ်တော်မပေါ်မီ ကာလကတည်းက ရောက်ရှိပြီး မြို့/ရွာ တည်ထောင်လျက် နေထိုင်လျက် ရှိကြသည့် တိုင်း-တရုတ် ဘာသာစကားပြော ရှမ်းမျိုးနွယ်စုကြီးနှင့် အခြေခံ လူမှုစီးပွားအင်အား ပူးပေါင်းနိုင်ခဲ့ခြင်း ကြောင့် ဖြစ်သည်ကိုလည်း သုံးသပ်တင်ပြခဲ့ပါသည်။ 

ထိုသို့ နန်စောအင်ပါယာ၏ အကူအညီဖြင့် ရောက်လာခဲ့ကြသည့် တိုင်း-တရုတ် ဘာသာစကားပြောသည့် ရှမ်းမျိုးနွယ်စုမှ ဒုတိယအုပ်စုနှင့် ခရစ်တော်မပေါ်မီ ကတည်းက ရောက်ရှိနေသော တိုင်း-တရုတ် ဘာသာစကား ပြောသည့် ရှမ်းမျိုးနွယ်စုမှ ပထမအုပ်စုတို့၏ ပေါင်းစည်းနိုင်ခြင်းသည် နယ်ပယ်သစ်များ ထပ်မံချဲ့ထွင်နိုင်ရန် အခြေခံ အကြောင်းတရားတစ်ရပ် ဖြစ်လာသည်ဟူ၍ပါ သုံးသပ်နိုင်ပေသည်။ 

ဤသုံးသပ်ချက်များကို ပို၍ခိုင်မာစေသည်မှာ နန်စောအင်ပါယာ၏ လက်ရှိအထက်မြန်မာပြည်ဟု ဆိုသောဒေသ များသို့ တိုက်ရိုက်ချီတက် သိမ်းသွင်းလာနိုင်ခြင်း၊ နန်စောအင်ပါယာ၏ လက်အောက်ခံ ပဏ္ဏာဆက် နိုင်ငံဖြစ်သည့် မိုင်းမောနိုင်ငံက မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံသို့ မင်းဆက်မပြတ်စေရန်  ထပ်မံစေလွှတ်ခြင်းနှင့် နန်စော အင်ပါယာ ပြုတ်ကျပြီးနောက် ထပ်မံပေါ်ပေါက်လာသည့် တာ့လီအင်ပါယာ လက်ထက်အထိတိုင် မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ရန်အတွက် မြို့တော်သစ်ကို ထပ်မံထူထောင်စေခြင်းဆိုသည့် အချက်များကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ 

ဤအချက်များနှင့် ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းစွာ သိမြင်နိုင်စေရန် နန်စောအင်ပါယာ စတင်ပုံနှင့် အထက်မြန်မာနိုင်ငံ ဖြစ်လာမည့် ဒေသများသို့ နန်စောအင်ပါယာက သိမ်းသွင်းခဲ့သည်များကို ဦးစွာဖော်ပြပါမည်။

ထိုသို့ ဖော်ပြမှသာ နန်စောအင်ပါယာနှင့် ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ ဖြစ်လာမည့် တိုင်း-တရုတ် ဘာသာ စကားပြောသည့် ရှမ်းမျိုးနွယ်စုများ၏ ဆက်စပ်မှုကို ပေါ်လွင်စွာ သိမြင်နိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ 

ရှမ်းသမိုင်း သုတေသနပညာရှင် ဆရာစိုင်းခမ်းမိုင်း၏ သုတေသနစာတမ်း ပေါင်းချုပ်ဖြစ်သည့် “Selected Writings of Sai Kham Mong, Volume I” တွင် နန်စောနိုင်ငံကို အေဒီ ၆၄၉ ခုတွင် နန်စောမင်းစီနုလို (Sinulo- Sihanara)က တည်ထောင်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။ 

ရှမ်းနီအမျိုးသားနေ့ တက်ရောက်လာသော ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် စီနုလိုမင်း လက်ထက်တွင် မိုင်းဆေ စဝ်(Moung Mong- Tse/Mong- She- Chao)မြို့ပြနိုင်ငံကို သာ အုပ်ချုပ်နိုင်ပြီး ကျန်(၅)နိုင်ငံနှင့် ပူးပေါင်း၍ စုပေါင်း အုပ်ချုပ်သည့်စနစ်(ဂဏစနစ်)ဖြင့် အုပ်ချုပ်ကာ လွတ် လပ်သည့် ပြည်ထောင်စုစနစ်ပုံစံဖြင့် စတင်ခဲ့ ဟန်ရှိသည်။ 

ထိုသို့ စုပေါင်းအုပ်ချုပ်သည့် စနစ်ကိုလည်း စီနုလိုမင်းသည် မိုင်းဆေစဝ်(Moung Mong- Tse/Mong- She- Chao) တွင် နန်းတက်အပြီး အေဒီ ၆၅၀ ခုတွင် စတင် ဖော်ဆောင်ခဲ့ဟန် တူပါသည်။ 

ဤအချက်ကို ရှမ်းသမိုင်းပညာရှင် ဆရာစိုင်းအောင်ထွန်း၏ “History of The Shan State: From Its Origins To 196”တွင် “In AD650 the Ai Lao rulers united and organized six Chao states into one powerful confederated state name Nan- Chao.” ဟူ၍ ဖော်ပြထားပါသည်။

ထိုသို့ ဆရာဖော်ပြထားသည့် Ai Lao ဆိုသည်မှာ နန်စောမင်းရိုးသည် ယခင်က ရှိခဲ့သည့် Ai Lao နိုင်ငံ (အေဒီ ၄၇-၂၂၅)က ဆင်းသက်လာမှုကို ညွှန်းဆိုထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ 

ထိုနန်စော(၆)နိုင်ငံသည် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်နယ်အတွင်း တည်ရှိခဲ့ပြီး

1. Muong Mong-Sui                     > Mong- Hi- Chao

2. Muong Ia-Tse                     > Che- Chai- Chao

3. Muong Lang-Kong                     > Chien- Lang- Chao

4. Muong Theng-Tsieng                 > Teng- Shan- Chao

 5. Muong Tse-Lang                     > Shi- Lang- Chao

6. Muong Mong-Tse (Muong Sae or Muong Nong-Sae)     > Mong- She- Chao ဟူ၍ ခေါ်ဆိုသည်ဟု လာအို သမိုင်းပညာရှင် Maha Sila Viravong ၏ “HISTORY OF LAO”သမိုင်းမှတ်တမ်းနှင့် ဆရာစိုင်းအောင်ထွန်း၏  “History of The Shan State: From Its Origins To 196”ကျမ်းတွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ 

နန်စော၏ ကနဦးကာလတွင် အဆိုပါ(၆)နိုင်ငံ၏ စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို ထိန်းသိမ်းရင်း တန်အင်ပါယာ (တရုတ် နိုင်ငံ)၊ တိဗက်နိုင်ငံတို့နှင့်သာ ဆက်ဆံရေး ထူထောင်နိုင်ဦးမည်ဟု သုံးသပ်ပါသည်။ 

ရှေးယခင်က ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ၏ လူနေမှုပုံစံကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ အထက်မြန်မာပြည် ဖြစ်လာမည့် ဒေသများကို သိမ်းသွင်းရန် အတွက်ကိုမူ စီနုလိုမင်း၏ မြစ်တော် ဖီလော်ကော်မင်း(Pi- Lo- Ko)လက်ထက်အထိ ပြင်ဆင်နိုင်သေးဟန် မတူပါ။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ဖီလော် ကော်မင်း (Pi- Lo- Ko)မင်း လက်ထက် ရောက်သည့် အခါမှသာ မိုင်းဆေစဝ်(Moung Mong- Tse> Mong- She- Chao)မြို့ပြနိုင်ငံနှင့် ကျန်(၅) နိုင်ငံကို ပူးပေါင်း၍ နန်စောအင်ပါယာအဖြစ် စတင်ဖွဲ့စည်းနိုင်သောကြောင့် ဖြစ်ပါ သည်။ 

ဤသည်ကို ဆရာဝေါင်းမိန်းခမ်း၏ “နန်စော ကျောက်စာဘာသာပြန် ဆောင်းပါး”၊ ဆရာစိုင်းအောင်ထွန်း၏  “History of The Shan State: From Its Origins To 196”ကျမ်းနှင့် ဆရာတော် အရှင်သုခမိန္ဒ(တန့်ယန်း)၏ M.A ဘွဲ့ယူ ကျမ်းဖြစ်သည့် “ရှမ်းတိုင်း ရင်းသားတို့၏ ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုနှင့် ဓ‌လေ့ထုံးစံများ”စာအုပ်တွင် တစ်ညီတစ် ညွတ်တည်း ဖော်ပြထားပါသည်။

စီနုလိုမင်း၏ တီတော်ဖြစ်သော နန်စောမင်း ခိုလိုဖုန်းသည် အေဒီ ၇၄၈ ခုတွင် နန်စောအင်ပါယာ၏ မင်းဖြစ် လာ ကြောင်းနှင့် ထိုမင်းသည် နန်ချောင်ခေတ်တွင် ထူးချွန်ထက်မြက်၍ အင်အားကြီးမားကြောင်းကို ဆရာတော် အရှင် သုခမိန္ဒ(တန့်ယန်း)၏ M.A ဘွဲ့ယူကျမ်းဖြစ်သည့် “ရှမ်းတိုင်းရင်းသားတို့၏ ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုနှင့် ဓ‌လေ့ ထုံးစံ များ” စာအုပ်နှင့် ဆရာစိုင်းခမ်းမိုင်း၏ “Selected Writings of Sai Kham Mong, Volume I” တို့တွင် တူညီစွာ ဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

G.E.HARVEY ၏ “History of Burma”စာအုပ်တွင် ထိုမင်းလက်ထက် အေဒီ ၇၅၄ ခု၌ နန်ချောင်အင်ပါယာသည် ဧရာဝတီမြစ် အထက်ပိုင်းဒေသရှိ မျိုးနွယ်စုများကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။ 

ဤဖော်ပြချက်နှင့် ပတ်သက်၍ နန်စောမင်းခိုလိုဖုန်း၏ အေဒီ၇၅၆ ခုတွင် ရေးထိုးထားသည့် ကျောက်စာပါ မှတ်တမ်းတွင်-

“ဤတွင်ရွှင်ချွန်(尋傳) ဟူသော ဒေသရှိလေသည်။ ထိုနေရာသည် ယခုအခါတွင် ထွက်ကုန်ပေါများပြီး မြေဆီ မြေဩဇာကောင်းကာ လူသူများ ချမ်းသာကြွယ်ဝနေသည်။ ထိုဒေသမှ  တောင်ဖက်လားသော် ဘော်ဟိုင်း(渤海)သို့ ရောက်ပြီး၊ အနောက်ဖက်သို့လားသော် တာ့ချင်(大秦)သို့ ရောက်သည်။ လောကကို ဖန်ဆင်းချိန် ကာလက စ၍ ထိုနေရာသည် ယဥ်ကျေးမှု မထွန်းကားသေးပေ။ ရှီဟွမ်(羲皇)ခေတ်ပြီး ကတည်းမှစ၍ ယနေ့တိုင် စစ်သည် လက်နက်ချပ်ဝတ်များ မပေါများ(မရှိ)ခဲ့ချေ။ စဝ်(詔နန်စောဘုရင်)မှ သူတို့အား အဆင့်မြင့်သော ဝတ်စားဆင် ယဥ်မှု၊ ယဥ်ကျေးသော အမူအကျင့်များနှင့် ထုံးတမ်းစဥ်လာများ ရှိလာစေရန် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ပြုလုပ်ရန် ဆန္ဒရှိခဲ့လေသည်။ ဇန့်ဖူဇုံးနန်းစံ ဒသမနှစ်မြောက်၏ ဆောင်းရာသီတွင် ဘုရင်သည် နန်းတွင်းအခြံအရံများနှင့် အတူ စစ်သည်တော် အပေါင်းတို့နှင့်တကွ တောအုပ်များကိုဖြတ်ကာ လှေနှင့်တံတားများကို တည်ဆောက်ခဲ့လေ သည်။ ဂုဏ်အရှိန်အဝါကိုသိစေရန် စစ်အင်အားကိုပြကာ ဉာဏ်အလင်းရစေရန် စာပေပညာများ ပြလေသည်။”  ဟူ၍ ရေးထိုးထားကြောင်းကို ဆရာဝေါင်းမိန်းခမ်း၏ “နန်စော ကျောက်စာဘာသာပြန်ဆောင်းပါး”တွင် တွေ့ရသည်။

ဤကျောက်စာပါ မှတ်တမ်းနှင့် “History of Burma”စာအုပ်ကို နှိုင်းယှဥ်လေ့လာရာတွင် အဖြစ်အပျက် များမှာ ထပ်တူညီနေသည်ဟု သုံးသပ်နိုင်ပါသည်။ 

ကျောက်စာတွင် ဖော်ပြထားသည့် ရွှင်ချွန်(尋傳)ဒေသ ဆိုသည်မှာ အထက်မြန်မာပြည်ရှိ ဧရာဝတီမြစ်၏ အရှေ့ပိုင်း ဒေသကြီးဖြစ်ရာ နန်စောမင်းသည် သူ၏စစ်တပ်ကြီးနှင့်အတူ  အေဒီ ၇၅၄ ခုတွင် ၎င်းဒေသအား ကိုယ်တိုင် ဝင်ရောက်သိမ်းပိုက်ကြောင်း သုံးသပ်နိုင်ပေသည်။

ထို့အတူ နန်စောအင်ပါယာသုံး စာပေ၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းနှင့် ယဉ်ကျေးမှုများသည် ဤကာလကစ၍ အထက် မြန်မာပြည်တွင် ပို၍ထွန်းကားလာမည်ဟူ၍ပါ သုံးသပ်နိုင်ပါသည်။ 

သို့ဖြစ်လျှင် အထက်မြန်မာပြည်၊ ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းတွင် ခရစ်တော်မပေါ်မီ ကာလကတည်းက ရောက်ရှိ၍ မြို့ပြနိုင်ငံငယ်များ တည်ထောင်နေသော ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ ဖြစ်လာမည့် တိုင်း-တရုတ် ဘာသာစကားပြော သည့် ရှမ်းမျိုးနွယ်စုတို့သည် အေဒီ ၇၅၄ ခုတွင် နန်စောအင်ပါယာနှင့် တိုက်ရိုက် ထိတွေ့ရကြောင်းကိုပါ သုံးသပ် သိမြင်နိုင်ပေသည်။ 

နန်စောအင်ပါယာနှင့် ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ ဖြစ်လာမည့် တိုင်း-တရုတ် ဘာသာစကားပြောသည့် ရှမ်း မျိုးနွယ်စုတို့ တိုက်ရိုက် ထိတွေ့ဆက်ဆံသည်ဟု ဆိုရခြင်းမှာ အေဒီ ၇၅၄ ခု မတိုင်မီကာလ အေဒီ ၇၂၂ ခုတွင်ပင် နန်စောအင်ပါယာ၏ ပဏ္ဏာဆက်နိုင်ငံဖြစ်သော မိုင်းမောနိုင်ငံကလာသည့် မင်းရိုးသည် မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံကို ထူထောင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံကို ထူထောင်စဉ်ကာလက နန်စောအင်ပါယာနှင့် ဆက်ဆံရာတွင် မိုင်းမော နိုင်ငံကတဆင့် ဆက်ဆံရသော်လည်း နန်စောမင်း ခိုလိုဖုန်း ကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်၍ ဧရာဝတီမြစ် အရှေ့ပိုင်းဒေသ ကြီးသို့ ဝင်ရောက်သိမ်းပိုက်လာသည့် အခါတွင်မူ မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံသည် နန်စော အင်ပါယာနှင့် တိုက်ရိုက် ဆက်ဆံသည့် အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကို ပြောင်းလဲကျင့်သုံးမည်ဟု သုံးသပ်ရပေသည်။

ထို့အတူ အင်ပါယာအတွက် အခွန်ဘဏ္ဍာနှင့် စစ်သည်အင်အား ဖြည့်ဆည်းနိုင်မည့် မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံ အပေါ် နန်စောမင်းတို့မှာ အုပ်ချုပ်ရေး တည်မြဲစေရန်အတွက် အထူးဂရုပြုကြလိမ့်မည်ဟု သုံးသပ်ရပေသည်။

ထို့ကြောင့် မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံတွင် မင်းဆက်ပြတ်သည့်အခါ မူလမင်းရိုးဖြစ်သည့် မိုင်းမောမင်းရိုးကို ဆက်လက် ခန့်ထားအုပ်ချုပ်စေခဲ့သည်ကို ရှမ်းသမိုင်းမှတ်တမ်းတစ်ခုဖြစ်သည့် အုန်းဘောင်မင်းဆက် ရာဇဝင်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ 

လာမည့်တစ်ပတ်တွင် နန်စောအင်ပါယာသည် မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံ၏အားဖြင့် မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်း ဖြစ်လာမည့်ဒေသများရှိ ပျူမြို့များကို တိုက်ခိုက်သိမ်းသွင်းခဲ့ပုံကို သမိုင်းအထောက်အထားများနှင့် တင်ပြသွားပါမည်။ 

ထို့အပြင် နန်စောအင်ပါယာ ပြုတ်ကျပြီးနောက် ထပ်မံထူထောင်သော တာလီအင်ပါယာ လက်အောက် တွင် မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံကို ထပ်မံထူထောင်ပုံနှင့် အုပ်ချုပ်သည့်မင်းရိုး အပြောင်းအလဲဖြစ်ပုံတို့ကို သမိုင်း အထောက်အထားများနှင့် သုံးသပ်တင်ပြသွားပါမည်။ 

ရှမ်းနီအမျိုးသားနေ့ ပေါ်ပေါက်လာပုံသမိုင်းကြောင်းရှင်းပြထားစဉ်

Maha Sila Virawang  

ကျမ်းကိုး-

၁။ သုခမိန္ဒ၊ အရှင်(တန့်ယန်း)။ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားတို့၏ ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုနှင့်ဓ‌လေ့ထုံးစံများ။ ၂၀၁၃။ သာသနာတော် ထွန်းကာပြန့်ပွားရေးဦးစီးဌာန။ ရန်ကုန်။ 

၂။ ဝေါင်းမိန်းခမ်း၊ နန်စောကျောက်စာ ဘာသာပြန်ဆောင်းပါး။ 

3. Carmaen Eva Marseille, Shan-Ni Grammar and Processes of Linguistic Change, Leiden University, 2019.

4. G.E.HARVEY, HISTORY OF BURMA; From the Earliest Time to 10 March 1824, The Beginning of the English Conquest, FRANK CASS & CO. LTD, 1967.

5. Sai Aung Tun, History of The Shan State: From Its Origins To 1962, Silkworm Books, Illustrated edition, January7,2009.

6.  Sai Kham Mong, Selected Writings of Sai Kham Mong, Volume-1, Tri Awards Co., Ltd, 2023. 

ဆက်စပ်လေ့လာသည့် မှတ်တမ်းများ-

၁။ ၁။ ခင်သိန်း၊ ‌ဒေါ်(ပါမောက္ခ၊ မြန်မာစာဌာန)။ ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့နယ်အမည်များ လေ့လာချက်။ မြစ်ကြီးနားတက္ကသိုလ်။ www.Shanyoma.org.

၂။ ပါတောင်ဆရာတော်၏ ပုရပိုက်မှတ်တမ်း။

3. Pu Loi Hom Hom and Pu Loi Tun, THE FOUNDING OF MONG KAWNG, www.Shanyoma.org.

4. Scott.J.George, GAZETTEER OF UPPER BURAM AND THE SHAN STATE, PART-I, VOL-I, Superintendent, Government Printing Press, 1900.