CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၉

ယူကရိန်းသို့ Leopard 2 တင့်ကားများ ထောက်ပံ့ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် တခြားနိုင်ငံများကိုလည်း ထိုသို့ ပြုလုပ်ရန် သဘောတူကြောင်း ဂျာမနီဘက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဂျာမနီလုပ် Leopard 2 တင့်ကားများကို ယူကရိန်းဘက်က ကာလရှည်ကြာ တောင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် ဂျာမနီဘက်က သဘောတူညီခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုတင့်ကားများက ရုရှားတို့၏ နွေဦးရာသီ ထိုးစစ်ဆင်မှု အသစ်များ မြင့်တက်လာချိန်တွင် ယူကရိန်းစစ်တပ်ကို အဆင့်မြှင့်တင်ရန် အရေးပါသည်ဟု ယူကရိန်းသမ္မတက ပြောသည်။

အဆိုပါတင့်ကားများ အကူအညီဖြင့် ယူကရိန်းဘက်က ရုရှားတပ်များ သိမ်းပိုက်ထားသော နယ်မြေများကို ပြန်လည် သိမ်းယူလိုနေခြင်း ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းသို့ တင့်ကားများ ထောက်ပံ့ရေး ဘာကြောင့် ကျန့်ကြာနေခဲ့ရသလဲ
************************************************************************

ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ် အိုလပ်ဇ်ရှလို့ဇ်သည် Leopard တင့်ကားများကို ယူကရိန်းသို့ပေးရေး တခြားနိုင်ငံများသို့ သဘောတူပေးရန် ဖိအားများနှင့်ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

ဥရောပတလွှားရှိ စစ်တပ်များတွင် ထိုတင့်ကားများကို ပိုင်ဆိုင် ထားသော်လည်း ၎င်းတို့ပိုင် တင့်ကားများကို ယူကရိန်းသို့ပေးရန် ဂျာမနီ၏ သဘောတူညီချက် လိုအပ်သည်။ ကနဦးတွင် ဂျာမနီဘက်က ထိုသို့ ခွင့်ပြုပေးရန် တုန့်ဆိုင်းနေခဲ့သည်။

အမေရိကန်ကို ရည်ညွှန်းကာ ယူကရိန်း၏ ပင်မမဟာမိတ်များက သဘောတူမှသာလျှင် ထိုတင့်ကားများ ထောက်ပံ့ ပေးနိုင်မည်ဟု ပြောခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသည် မိမိကိုယ် မိမိ ကာကွယ်ရန်နှင့် ထိုတင့်ကားများကြောင့် ယူကရိန်းသည် ရုရှားကို တိုက်ခိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် ရုရှားနှင့်ပဋိပက္ခတွင် နေတိုးအဖွဲ့ပါ ပါဝင်လာရခြင်း စသည့် အခြေအနေ နှစ်ခုကြားတွင် ဟန်ချက်ညီစေ ရန် ဂျာမနီဘက်က ကြိုးစားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်က ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်စစ်ပွဲ စတင်လိုက်ချိန်တွင် ဂျာမနီ၌ လုံခြုံရေးနှင့်ကာကွယ်ရေး မူဝဒါ ပြောင်းလဲမှုများ လုပ်ဆောင်မည်ဟု ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ်က ကတိပေးခဲ့သော်လည်း ထိုကတိသည် ယူကရိန်း နှင့် ပိုလန်၊ ဘောလ်တစ်နိုင်ငံများ အပါအဝင် ယူကရိန်း၏ ဥရောပမဟာမိတ်များအတွက် ကြန့်ကြာနေပုံရသည်။

ယူကရိန်းနဲ့အမေရိကန် ပါ၀င်တဲ့ Leopard 2 တင့်ကား ရရှိရေးဆွေးနွေးပွဲကျင်းပနေစဉ်

ထိုနိုင်ငံများသည် ရုရှားနှင့် တိုက်ရိုက် သို့မဟုတ် ဘယ်လာရုစ်၊ ယူကရိန်းတို့နှင့် နယ်စပ်ခြင်း ထိစပ်နေကြသည်။

ထို့နောက် ရုရှား၏ ကျူးကျော်မှုများသည် ၎င်းတို့အနီးသို့ ရောက်ရှိနေခြင်းနှင့် ယူကရိန်းပြီးလျှင် ပူတင် အနေဖြင့် ၎င်းတို့ဘက် လှည့်လာမည်ကို စိုးရိမ်နေကြသည်။

ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့နိုင်ငံအတွင်းရှိ Leopard တင့်ကားများကို ယူကရိန်းသို့ပေးရန် ဂျာမနီထံမှ ခွင့်ပြုချက်ကို တောင်းခံနေကြခြင်း ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဂျာမနီ ဝန်ကြီးချုပ်တွင်လည်း စိုးရိမ်မှုများ ရှိနေသည်။

ခွင့်ပြုလိုက်ခြင်းက ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို ပို၍ ပြင်းထန်လာစေမည်နှင့် နျူကလီးယား လက်နက်အထိ သုံးမည်ဟု နှပ်ကြောင်းပေးထားသော ရုရှားသမ္မတပူတင်ကို ရန်စပေးသကဲ့သို့ ဖြစ်လာမည်ကို စိုးရိမ်နေခြင်း ဖြစ်သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်၏ SPD ပါတီတွင် စစ်ဆန့်ကျင်ရေး ခိုင်မာသော သမိုင်းကြောင်း ရှိနေခြင်း၊ ရုရှားနှင့်နီးကပ်သော ဆက်ဆံရေးရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း စသည့် အချက်များကလည်း ရှလို့ဇ်ကို လွယ်လွယ်နှင့် ခွင့်ပြုပေးရန် အကန့်အသတ် ဖြစ်စေသည်။

Leopard 2 တင့်ကားများကို အလိုရှိနေသော ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကတော့ ထိုတင့်ကားများသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံ ကာကွယ်ရေးအတွက်သာ ဖြစ်ကြောင်း၊ ရုရှားတို့ လုယူထားသော နယ်မြေများကို ပြန်သိမ်းရန် အတွက် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ရုရှားကို တိုက်ရိုက် တိုက်ခိုက်ရန်အတွက် မဟုတ်ကြောင်း ထပ်ခါထပ်ခါ အာမခံခဲ့ရ သည်။

ဘာကြောင့် ယူကရိန်းဘက်က Leopard တင့်ကားများကို လိုချင်ရပါသလဲ
************************************************************************

ဂျာမနီအစိုးရဘက်က ထုတ်ပြန်သော ကြေညာချက်တွင် ပထမခြေလှမ်းအဖြစ် ယူကရိန်းသို့ Leopard 2 တင့်ကား ၁၄ စီး ထောက်ပံ့ပေးမည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

ဂျာမနီတွင် ယူကရိန်းစစ်သားများကို လေ့ကျင့်ပေးခြင်းအား မကြာခင် စတင်တော့မည်ဖြစ်ကာ သယ်ယူပို့ဆောင် ရေး အကူအညီများနှင့် ခဲယမ်းများလည်း ပါဝင်သည်။ Leopard 2 တင့်ကားများသည် အနောက်အုပ်စုတွင် အကောင်းဆုံး တင့်ကားစာရင်းဝင်ဖြစ်သည်။

ယင်းတို့ကို ဂျာမနီကာကွယ်ရေးကုမ္ပဏီ Krauss-Maffei Wegmann က ၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် စတင်ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး ယနေ့အထိ ၃၅၀၀ ကျော် တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

ထိုတင့်ကား တစ်စီးသည် တန် ၆၀ ကျော် အလေးချိန် ရှိသည်။ ၁၂၀ မမ လက်နက်တစ်ခု ပါဝင်ကာ ၅ ကီလိုမီတာ အတွင်းမှ ပစ်မှတ်များကို ပစ်နိုင်သည်။

ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ် အိုလပ်ဇ်ရှလို့ကိုတွေ့ရစဉ် 

အရာဝတ္တု တစ်ခု၏ အကွာအဝေးကို တိုင်းတာနိုင်သော လေဆာကိရိယာ တပ်ဆင်ထားသောကြောင့် ကြမ်းတမ်း သော မြေပြင် အနေအထားတွင် သွားနေရင်းနှင့်ပင် ရွေ့လျားနေသော ပစ်မှတ်များကို ချိန်ရွယ်နိုင်သည်။

လက်ရှိအချိန်တွင် နိုင်ငံပေါင်း ၂၀ ခန့်က Leopard 2 တင့်ကားများကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ ထိုနိုင်ငံများမှ တချို့က ၎င်းတို့ စစ်တပ်အတွင်း အသုံးပြုနေသော တင့်ကားများကို ယူကရိန်းသို့ ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ကာ ယူကရိန်း စစ်တပ် အတွက်လည်း တင့်ကားများကို ထိန်းသိမ်းခြင်း၊ တပ်သားများကို လေ့ကျင့်ပေးခြင်းတို့ လုပ်ရန် ပို၍ လွယ်ကူ စေမည် ဖြစ်သည်။
Leopard 2 ကို ပိုင်ဆိုင်ထားသော နိုင်ငံများတွင် ကနေဒါ၊ ဒိန်းမတ်၊ ဖင်လန်၊ နယ်သာလန်၊ နော်ဝေ၊ သြစတြးလျ၊ ပိုလန်၊ စပိန်၊ ဆွီဒင်နှင့် တူရကီတို့ ပါဝင်သည်။

Leopard တင့်ကားမည်မျှ ရရှိနိုင်မည်နည်း
******************************************

Leopard 2 သည် အနောက်အုပ်စုတွင် အသုံးများသော တင့်ကား အမျိုးအစားများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း စစ်အေးတိုက်ပွဲ ပြီးဆုံးပြီး ဆယ်စုနှစ် သုံးခုအကြာတွင် အနောက်အုပ်စု နိုင်ငံများအတွင်း၌ တင့်ကားနှင့်အခြားသော လက်နက်ကြီး အရေအတွက် အနည်းငယ်သာ ကျန်ရှိတော့သည်။

ကွန်မြူနစ်ဝါဒ ကျဆုံးပြီးချိန် ကတည်းက နိုင်ငံအများစုသည် ၎င်းတို့၏ စစ်တပ်အင်အားကို သိသိသာသာ လျှော့ချ ခဲ့ကြသည်။ စစ်အေးတိုက်ပွဲ အရှိန်အမြင့်ဆုံး အချိန်တွင် ဂျာမနီ၌ တင့်ကား အစင်း ၄၀၀၀ ခန့်ရှိခဲ့သော်လည်း ယနေ့ အချိန်တွင်မူ Leopard 2 တင့်ကား ၃၅၀ ခန့်သာ ရှိတော့သည်ဟု ဂျာမနီစစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ တစ်ဦးက ပြောသည်။

ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

ပိုလန်က ယူကရိန်းကို Leopard 2 ၁၄ စင်းအထိပေးရန် အဆင်သင့် ရှိသည်ဟု ပြောသည်။ ဖင်လန်ဘက်ကလည်း ဥရောပနိုင်ငံ အများစုကသာ ထောက်ပံ့မည်ဆိုလျှင် ၎င်းတို့အနေဖြင့် အနည်းငယ် ပါဝင်ကူညီမည်ဟု ပြောသည်။

နော်ဝေ အစိုးရသည်လည်း ၎င်းတို့ထံမှ တင့်ကားတချို့ကို ယူကရိန်းသို့ လှူရေးအတွက် စတင် စဉ်းစားနေပြီ ဖြစ် သည်။ ယူကရိန်းဘက်က အစင်း ၃၀၀ လိုချင်သည်ဟု တောင်းဆိုထားသော်လည်း ထိုအရေအတွက် ရရှိရန်မှာ မဖြစ်နိုင်ပေ။

ဥရောပနိုင်ငံများမှ အစင်းရေ ၁၀၀ ကျော်သာ ရရှိနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။ ထို့အပြင် တင့်ကားအသစ် အရေအတွက် တိုး၍ ထပ်ထုတ်ရန်လည်း အဆောတလျှင် ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ် ရှိချေ။ ဂျာမနီကာကွယ်ရေး ဥပဒေအရ ချက်ချင်း အသုံး မပြုဘဲ သိမ်းထားရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် တင့်ကားများကို ထုတ်လုပ်ရန် ပိတ်ပင်ထားသည်။

ထို့ကြောင့် တင့်ကားအသစ် ထုတ်လုပ်မည့် နိုင်ငံများအနေဖြင့် နှစ်နှစ်မှ သုံးနှစ်အထိ စောင့်ရမည်ဖြစ်ကာ ထုတ်လုပ်ရေးပိုင်းတွင် အရှိန်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက်လျှင်ပင် အနည်းဆုံး နှစ်နှစ်ခန့် ကြာနိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင် သူများက ပြောသည်။

တင့်ကားတစ်စီးကိုတွေ့ရစဉ်

မည်သည့် တင့်ကားများ ရရှိနိုင်သလဲ
***********************************

ဗြိတိန်ဘက်က ယူကရိန်းကို ၎င်းတို့၏ Challenger 2 တင့်ကား ၁၄ စင်း ထောက်ပံ့ပေးမည်ဟု ကတိပြုထား သည်။ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များကိုလည်း လေ့ကျင့်ပေးမည် ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်ဘက်ကလည်း ၎င်းတို့၏ Abrams တင့်ကား အစင်း ၃၀ အပြင် တခြားသော ယာဉ်များကို ယူကရိန်းသို့ ထောက်ပံ့ပေးရန် ကတိပေးထားသည်ဟု Washington Post သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

သို့သော် တင့်ကားများကို စစ်မြေပြင်သို့ ပို့ဆောင်ရေး အပါအဝင် ကျယ်ပြန့်ရှုပ်ထွေးသော ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် နည်းပညာမြင့်ယာဉ်များ လိုအပ်ချက် ရှိနေခြင်း စသည့် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေး အခြေအနေများကြောင့် အနောက်အုပ်စု၏ ခေတ်မီ တင့်ကားများကို ယူကရိန်းစစ်မြေပြင်တွင် အချိန်တိုအတွင်း တွေ့ရှိနိုင်ဦးမည် မဟုတ်ပေ။

Source: MSN

CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၂

ယူကရိန်းတွင် တိုက်ခိုက်နေသော ရုရှားစစ်သားများကို စစ်ဦးစီးချုပ် ဗယ်လ်လာရီ ဂီရာဆီမော့ဗ်က ကွပ်ကဲတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်ရေးဌာနက ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆာဂျီဆူရိုဗီကင်၏ နေရာတွင် အစားထိုးလိုက်ခြင်းဖြစ်ကာ ဆူရိုဗီကင်သည် ဂီရာဆီမော့ဗ်၏ လက်ထောက်အဖြစ် ပြောင်းလဲ တာဝန်ယူရမည် ဖြစ်သည်။ ထိုအပြောင်းအလဲကြောင့် စစ်မြေပြင်တွင် တိုးတက်မှု မရှိခြင်းက ရုရှားအစိုးရအတွင်း အမျက်ဒေါသ ထွက်မှုများ ရှိနေပြီဆိုသည့် ခန့်မှန်းချက်များလည်း ပေါ်ထွက်လာသည်။

ဆူရိုဗီကင်သည် အတော်ဆုံး ရုရှားတပ်မှူးများမှ တစ်ဦးအဖြစ် ရုရှားနှင့်ယူကရိန်း စစ်သားများ၏ အသိအမှတ်ပြု ခြင်းကို ခံထားရသူ ဖြစ်သည်။ ဆူရိုဗီကင်သည် ပိတ်ဆို့ထားသော ခါဆန်မြို့ကို ဝိုင်းထားခြင်းသည် ရှုံးနိမ့်မှု တစ်ခု ဟု ယူဆကာ ယင်းကိုစွန့်လွှတ်ရန် ပူတင်ကို စည်းရုံးသိမ်းသွင်း နိုင်ခဲ့သည်။

ပူတင်က ထိုမြို့ကို ရုရှားထိန်းချုပ်မှု အောက်တွင်သာ ရှိချင်သော အခြေအနေတွင် ဖြစ်သည်။ ဖိအားများအောက် တွင် တပ်များ ပြန်ဆုတ်ရန်ကိစ္စမှာ ခက်ခဲသော လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခု ဖြစ်သော်လည်း ဆူရိုဗီကင်က ယင်းကို အထိအခိုက် သေဆုံးမှု အနည်းဆုံး ဖြစ်အောင် စီမံနိုင်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် နောက်ထပ် အရေးပါသော မြို့ဖြစ်သည့် ဘတ်မုမြို့တွင်လည်း ဆူရိုဗီကင်က တပ်အင်အား တောင့်တင်း ခိုင်မာစေရေးကို အာရုံစိုက် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်းက အဆောက်အအုံ လက်နက်ကြီးမှန်ပျက်စီးမှုနဲ့ စစ်သားတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက တောင်ဘက်ပိုင်းတွင် ဆူရိုဗီကင်လိုင်းဟု ခေါ်သော ကာကွယ်ရေးကို စတင်ခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ထိုးစစ် မတိုင်ခင် ရောက်ရှိလာမည့် ရွှေ့ပြောင်းအရန် တပ်ဖွဲ့ဝင်များအတွက်လည်း မြေပြင်တွင် ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဆူရိုဗီကင်သည် ယူကရိန်း၏ စွမ်းအင်၊ ရေနှင့်ပတ်သက်သော အခြေခံ အဆောက်အဦများ အပေါ် ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်မှုများလည်း ဦးစီးဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ယူကရိန်းပြည်သူများ စိတ်ဓာတ် ပျက်ပြားစေရန်၊ အရင်းအမြစ် များကို အသုံးပြု၍ မရစေရန်နှင့် ဥရောပတွင် ဒုက္ခသည်များ ပို၍ များပြားလာစေရန် ရည်ရွယ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် ထူးချွန်သူဟု သတ်မှတ်နိုင်သည်။ သို့သော် ပူတင်အတွက် လုံလောက်မှု မရှိပေ။ ဆူရိုဗီကင် ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များက စစ်မြေပြင်တွင် အောင်ပွဲကို ရယူပေးနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့သည့်အပြင် ယူကရိန်းသားများ၏ ခုခံလိုစိတ်ကိုလည်း မဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ပေ။

နှစ်သစ်ကူးနေ့ ရုရှားစစ်စခန်း တစ်ခု ဒုံးကျည် ထိမှန်ခဲ့ခြင်းကလည်း ဆူရိုဗီကင် ကျဆုံးမှုအတွက် လောင်စာ ဖြစ်ခဲ့ သည်။ ယင်းတွင် ရုရှားစစ်သည်များစွာ သေဆုံးခဲ့ရသည်။

ထိုကိစ္စသည် ဆိုရိုဗီကင်မှာ တိုက်ရိုက် တာဝန်ရှိသည်ဟု သတ်မှတ်ရန် ခက်ခဲသော်လည်း ထိုအခြေအနေက ယူကရိန်းဘက်မှ ပစ်ခတ်မှုများကို ကြိုတင် မခန့်မှန်းနိုင်ခဲ့သည့် ရုရှားအရာရှိများ၏ ညံ့ဖျင်းမှု ဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင် ဆိုစေကာမူ ပူတင်သည် အပြစ်ပုံချရမည့်သူတစ်ဦး အလိုရှိခဲ့ပြီး ဆူရိုဗီကင်က တရားခံဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုအခြေအနေအားလုံးက ရုရှားသည် စစ်ပွဲကို နိုင်ငံရေးကဲ့သို့ ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ဖော်ပြနေသည်။

ပူတင်၏ နိုင်ငံရေးစနစ် တစ်ခုလုံးသည် နိုင်လိုစိတ်ပြင်းပြကာ အချင်းချင်း ချနင်းသည့်ပုံစံမျိုး ဖြစ်သည်။

ဆူရိုဗီကင်နဲ့ ဒုံးကျည်ပစ်ခတ်မှုကိုတွေ့ရစဉ်

တစ်ဦးချင်း ဖြစ်စေ၊ အဖွဲ့အစည်းလိုက်ဖြစ်စေ ပဋိပက္ခဖြစ်ရန် တွန်းအားပေးထားသည်။ ထိုမှသာလျှင် ပူတင်အနေ ဖြင့် ကြီးမြတ်သော ဆုံးဖြတ်နိုင်သူဆိုသည့် အခန်းကဏ္ဍတွင် ရှိနေမည်ဖြစ်သည်။

အားလုံးသည် ပူတင်၏ ပစားပေးမှုကို ရရှိရန် ကြိုးပမ်းရပြီး ၎င်း၏ အာဏာတည်မြဲရေးအတွက် မည်သူ့ကို နေရာ ပေးရမည်၊ မည်သူ့ကို အပြစ်ပေးရမည် ဆိုသည်ကိုလည်း ပူတင်က ရွေးချယ်မည်ဖြစ်သည်။

ယင်းက နိုင်ငံရေးတွင် အလုပ်ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်နိုင်သော်လည်း စစ်ပွဲတွင် ကွဲပြားသော အဓိပ္ပါယ်ကို သက်ရောက် စေခဲ့သည်။ ဆူရိုဗီကင်သည် ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့၏ တပ်မှူးဆိုသည့် ဂုဏ်ပုဒ်ကို ရရှိခဲ့သော်လည်း ၎င်းလက်အောက် တွင် ကွဲပြားနေသော တပ်ဖွဲ့များကို စုစည်းကာ ညီညွတ်သော တပ်ဖွဲ့တစ်ခု ဖွဲ့စည်းရန်အတွက် လိုအပ်သော နိုင်ငံရေး နောက်ခံ အင်အားကို ပူတင်က ၎င်းအပေါ် ပေးခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ဆူရိုဗီကင်သည် ချေချင်းညာတပ်ဖွဲ့များ၊ Wegner မှ ကြေးစားစစ်သည်များအပေါ် ထိန်းချုပ်ခွင့် မရခဲ့ခြင်းဖြစ် သည်။

ထိုအခြေအနေက ဆူရိုဗီကင်အတွက် စစ်ပွဲအတွင်း အောင်မြင်မှု ရရှိနိုင်ရန် အခွင့်အလမ်းကို နည်းပါးစေခဲ့သည်။

ပူတင်ဝါဒ၏ ဒုတိယ လက္ခဏာ သွင်ပြင်မှာ ပြဿနာတစ်ခုကို အောင်မြင်မှုအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပေးနိုင်သည့် သူရဲကောင်း ခေါင်းဆောင်များအပေါ် များစွာအာရုံစိုက်ခြင်းကြောင့် ဆူရိုဗီကင် အနေဖြင့် အထက်ပါ အခြေအနေ များတွင် ၎င်း၏ရာထူးကို ပေးဆပ်လိုက်ရခြင်း ဖြစ်သည်။

အနီးအနားရှိ ခရိုနီများနှင့် ပြောသမျှ ခေါင်းညိတ်လက်ခံသူများ၏ အားပေးအားမြှောက် လုပ်ဆောင်ခြင်းကြောင့် ပူတင် အနေဖြင့် ၎င်းသည် ပြုပြင်ပြောင်းလဲ နိုင်စွမ်းရှိသူ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး အနေဖြင့် ကိုယ့်ကိုယ်ကို အထင် ရောက် နေဖွယ် ရှိသည်။

ယင်းက အောင်မြင်မှုရှိလျှင် ငါတော်သောကြောင့်၊ ကျရှုံးလျင် တခြားသူများ အသုံးမကျသောကြောင့် ဆိုသော မေးခွန်းထုတ်ဖွယ် အခြေအနေတစ်ရပ်ကိုလည်း ဖြစ်စေသည်။

ယူကရိန်းစစ်သားများက ရုရှားကို လက်နက်ကြီးဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်နေစဉ်

ပူတင်၏ မျှော်မှန်းချက်များသည် ဖိအားများလာလေ၊ ပို၍လက်တွေ့ မဆန်လာလေ ဖြစ်သည်။

၎င်းအပေါ်သစ္စာရှိသော စက်မှုဝန်ကြီး ဒန်းနစ်မန်တူရော့ဗ်၏ ဖြစ်ရပ်သည် အကောင်းဆုံး ဥပမာပင် ဖြစ်သည်။

ပြည်တွင်းရှိ လေယာဉ်ထုတ်လုပ်မှုများ ကြန့်ကြာမှုအတွက် မန်တူရော့ဗ်သည် လူသိရှင်ကြား ဝေဖန်ပြစ်တင် ခံခဲ့ရသည်။

ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုများကြောင့် စက်ပစ္စည်း အစိတ်အပိုင်းများကို ဝယ်ယူရန် အခက်အခဲရှိကြောင်း ၎င်းက ရှင်းပြခဲ့ သော်လည်း ပူတင်က လက်မခံဘဲ ၎င်းကို ထုတ်ပယ်ခဲ့သည်။

ရေဗူးပေါက်တာ မလိုချင်၊ ရေပါတာသာ လိုချင်သည်ဆိုသည့် သဘောပင်။ စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ ကြီးမားသော အတွေ့အကြုံပိုင်း အားနည်းကာ ရှုပ်ထွေးသော ခေတ်သစ် အခြေအနေများနှင့် ဝေးကွာနေသော ပူတင်သည် ဆူရိုဗီကင်နှင့်ပတ်သက်၍ လက်တွေ့မကျသော မျှော်လင့်ချက်များ ထားရှိခဲ့ပုံရသည်။

စိန်ခေါ်မှုများ၏ အတိမ်အနက်ကို သဘောပေါက်ခြင်း မရှိဘဲ တာဝန်ရှိသူကို အပြစ်တင်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဆူရိုဗီကင် သည် တိုက်ပွဲတွင် ဆက်ရှိနေပြီး ပူးတွဲအဖွဲ့၏ တပ်မှူးအသစ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂီရာဆီမော့ဗ်၏ လက်အောက်ရှိ တပ်မှူး သုံးဦးအနက်မှ တစ်ဦးအဖြစ် ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည် ဖြစ်သည်။

ယင်းက ဆူရိုဗီကင်အတွက် ရာထူးချခံရခြင်းမျိုး မဟုတ်ဘဲ ပိုများသော တာဝန်များအတွက် ပို၍ရာထူးကြီးသော တပ်မှူးကို တာဝန်ပေးခြင်းဟု ရုရှားဘက်က သတ်မှတ်သော်လည်း လက်ရှိ အခြေအနေက ဆူရိုဗီကင်အတွက် သာမက ဂီရာဆီမော့ဗ် အတွက်လည်း ရာထူးချခံရခြင်းနှင့် ပတ်သက်သော သက်ရောက်မှုများပင် ဖြစ်သည်။

တိုင်းပြည်၏ စစ်ဦးစီးချုပ်ကို စစ်မြေပြင်တွင် တာဝန်ပေးခြင်းမျိုးသည် အင်မတန် ရှားပါးသော ဖြစ်စဉ်ဖြစ်ရုံမက ၎င်းကို ခက်ခဲသော နေရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။

ဆူရိုဗီကင်နဲ့ ရုရှားစစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အရာရှိကြီးများကို တွေ့ရစဉ်

ရုရှားသည် နောက်ကွယ်တွင် ပြင်ဆင်ထားသော အရံတပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၅၀၀၀၀ ကို အသုံးပြုကာ ယခုနှစ် အစောပိုင်း၌ ထိုးစစ်ဆင်မှု အသစ်တစ်ရပ် ပြုလုပ်ရန် ပြင်ဆင်နေသည်ကို ယခင်ကတည်းက သိရှိခဲ့ရပြီး ဖြစ်သည်။

တပ်ဖွဲ့ဝင် အင်အားသည် တောင့်တင်းသည်မှာ မှန်သော်လည်း ယူကရိန်း ဘက်တွင်လည်း တပ်ကို ပြန်လည် ဖွဲ့စည်းမှု၊ အနောက်အုပ်စုမှ ထောက်ပံ့သော လက်နက်များ တပ်ဆင်မှုများကြောင့် ရုရှားအနေဖြင့် အလွယ်တကူ အောင်မြင်မှု ရရှိမည်တော့ မဟုတ်ပေ။

ရာထူးတည်မြဲမှုသည် ပူတင်၏ မြင့်မားသော မျှော်လင့်ချက်များ ပြည့်မှီအောင် ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ခြင်း ရှိမရှိနှင့် ပတ်သက်နေသည့်အတွက် ဂီရာဆီမော့ဗ်သည်လည် ၎င်း၏ စစ်ရေး လုပ်ဆောင်ချက်များကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက် လာမည်မှာ သေချာသည်။

ရုရှားအနေဖြင့် နျူကလီးယား လက်နက်များပါ အသုံးပြုနိုင်ကြောင်း စိုးရမ်မှုများ ရှိနေသော်လည်း ထိုသို့သော အခြေအနေမျိုးမှာ ဖြစ်လာနိုင်ခြေ နည်းပါးသည်။ စစ်ပွဲတွင် ပါဝင်လာရန် ဘီလာရုစ်သမ္မတကို စည်းရုံးခြင်းနှင့် ရုရှားတပ်များကို တိုးချဲ့ခြင်း စသည်တို့တော့ ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ် ရှိသည်ဟု ယူဆရသည်။

ယင်းက ဂီရာဆီမော့ဗ်၏ ရာထူးအတွက် အရေးပါသော နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်များလည်း ဖြစ်သည်။ ဘီလာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုက စစ်ပွဲတွင် တိုက်ရိုက် ပါဝင်ပတ်သက်လိုခြင်း မရှိကြောင်း ပြသထားသည်။

စစ်မြေပြင်သို့ အသစ်ရောက်ရှိလာသော အရန်တပ်ဖွဲ့များနှင့် စစ်မှုမထမ်းမနေရ ဥပဒေကြောင့် စစ်ထဲရောက်ရှိ လာသူများသည် လက်ရှိအချိန်အထိ တိုက်ခိုက်ရေး အတွေ့အကြုံ မရှိကြသေးရုံမက ယင်းသည် ပြည်တွင်း၌ လူကြိုက်များသော ကိစ္စလည်း မဟုတ်ပေ။

ပူတင်သည် ရုရှားလူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် စီးပွားရေးကို စစ်ပုံသွင်း အုပ်ချုပ်နေသော်လည်း နောက်ဆုံး အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိနေသည့် အစိုးရအဖွဲ့တစ်ခု၏ အန္တာရယ်ကိုလည်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သတိပြုမိသည်။ ဆူရိုဗီကင်အား နောက်ပို့လိုက်ခြင်းသည်လည်း ထိုသို့သော အခြေအနေများအတွက် ၎င်းကို ထိုးကြွေးကာ အသုံးချလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ပိုမိုကောင်းမွန်လာစေရေး ဂီရာဆီဗော့ဗ်ကို စစ်မြေပြင်တွင်ကွပ်ကွဲရန် တာဝန် ပေးခဲ့သော်လည်း ချေချင်းညာနှင့် ကြေးစား တပ်ဖွဲ့များအပေါ် ပူတင်၏ သဘောထား ပြောင်းလဲမှု မပြုလုပ်လျှင် စစ်မြေပြင်တွင်လည်း မည်သည့် ပြောင်းလဲမှုမှ ပေါ်ပေါက်လာမည် မဟုတ်ပေ။

ကြေးစားတပ်ဖွဲ့ကို ထိန်းချုပ်ထားသော စီးပွားရေးသမား ပရီဂေါ့ဟင်က ဂီရာဆီဗော့အား အထင်မကြီးကြောင်း ပြောခဲ့သော်လည်း ရုရှားအစိုးရဘက်က ယင်းအပေါ် တစ်စုံတစ်ရာ အရေးယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ဂီရာဆီမော့ဗ်သည် ရာထူးကြီးသူ ဖြစ်သော်လည်း ပူတင်ကသာ နိုင်ငံရေးအရ စွန့်စားမှုနှင့် လိုအပ်သော ထောက်ပံ့ မှု မလုပ်လျှင် ၎င်းသည်လည်း စစ်မြေပြင်မှာ အောင်မြင်မှုများနှင့် ဝေးကွာနေဦးမည် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ယခုတစ်ခေါက် ဂီရာဆီဗော့ဗ် မအောင်မြင်ခဲ့လျှင် ထိုကိစ္စ နှင့်ပတ်သက်၍ အပြစ်တင်ရမည့်သူမှာ ပူတင် သာပင်ဖြစ်သည်။

Source: Aljazeera

CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၅

တူနီရှားနိုင်ငံ၏ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ရက်နေ့ ရွေးကောက်ပွဲသည် အားလုံးမျှော်လင့်ထားသည့် အတိုင်းပင် အရှက်ရစရာ အခြေအနေမျိုးနှင့် အဆုံးသတ် သွားခဲ့ပါပြီ။

သမ္မတ ကိုင်ဆာအစ်၏၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လက တိုင်းပြည်အာဏာကို လုယူလိုက်ပြီး အာဏာရှင်ဆန်ဆန် အုပ်ချုပ် မှုနောက်ပိုင်း ကျင်းပခဲ့သည့် ပထမဆုံးသော ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်ခြင်းကြောင့် ယခုကဲ့သို့ အားလုံးက မျှော်လင့်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မဲပေးနိုင်သူ အားလုံး၏ ကိုးရာခိုင်နှုန်း အောက်ကသာ ပါဝင်မဲပေးခဲ့သည့် အဆိုပါ ရွေးကောက်ပွဲက တူနီးရှားနိုင်ငံ ၏ ဖွံ့ဖြိုးစ ဒီမိုကရေစီစနစ် ပျက်သုန်းသွားခြင်းကို သာမက အာရပ်နွေဦး တော်လှန်ရေး စတင်သန္ဓေတည်ရာ နိုင်ငံ တွင်ပင် ထိုကိစ္စ ပြီးဆုံးပြီ ဆိုသည်ကိုလည်း ဖော်ပြနေသည်။

သို့သော် ကိုင်ဆာအစ် အစိုးရနှင့် ၎င်းတို့ကို ထောက်ခံနေဆဲ မဟာမိတ်များဘက်ကတော့ မိမိတို့သည် တူနီးရှား နိုင်ငံ၏ အကောင်းဆုံး အကျိုးစီးပွားအတွက် ဆောင်ရွက်နေဆဲ ဖြစ်သည်ကို တူနီးရှားပြည်သူများနှင့် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းကို အသိပေးရန် ကြိုးစားနေကြဆဲ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုကြသည်။

၎င်းတို့၏ သဘောထားတွင် လိုအပ်နေသော ကာလတို နောက်ဆုတ်သွားမှု အပြီးတွင် နိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီ လုပ်ငန်း စဉ်များ ပြန်လည် ဖူးပွင့်လာပြီဟု အသိပေးလိုနေခြင်း ဖြစ်သည်။

သို့သော် ပြီးခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲ၌ တူနီးရှားနိုင်ငံသားများက ဆာအစ်ကို ရှင်းလင်းသော မက်ဆေ့ချ် တစ်ခု ပေးနိုင်ခဲ့ပြီ။

တူနီးရှားသမ္မတ ကိုင်ဆာအစ်ကို တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ထိုမက်ဆေ့ချ်ကတော့ ပြည်သူများအနေဖြင့် ဆာအစ်နှင့် ၎င်း၏ အစိုးရအဖွဲ့ ဆက်လက် အာဏာရရှိနေစေရန် အလိုမရှိတော့ပြီ ဟူ၍ပင် ဖြစ်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲတွင် တူနီးရှားရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် အင်အားစုများ အားလုံးနီးပါးက သပိတ်မှောက်ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းက ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းမှု နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ်လဲ ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတွင်းရှိ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော အဆင့်မြင့် အာဏာပိုင်အဖွဲ့ (ISIE)မှ ပြည်သူများ မဲပေးစေရေး အတွက် အပြင်းအထန် ကြိုးစား ဆောာင်ရွက်ခဲ့သည့်တိုင် တူနီးရှားမဲဆန္ဒရှင် အများစုက မဲရုံသို့ သွားရန် ငြင်းဆို ခဲ့ကြသည်။

ပို၍ အဓိကကြသည်မှာ နိုင်ငံတွင်း အားကောင်းနေဆဲဖြစ်သည့် တူနီးရှား အထွေထွေ အလုပ်သမားသမဂ္ဂ (UGTT) မှ မည်သည့် အခြေအနေတွင်မဆို အခွင့်အရေးနှင့် လွတ်လပ်ခွင့်ကို ကာကွယ်ရမည်ဆိုသည့် ၎င်းတို့၏ ဆုံးဖြတ် ချက်ကို ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့ပြီး ယခု ရွေးကောက်ပွဲသည် ဒီမိုကရေစီစနစ်အတွက် ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခုဖြစ်သည် ဟု ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲကို ပါဝင်ရန် တူနီးရှား မဲဆန္ဒရှင် အများစုက ငြင်းဆန်ခဲ့ကြသော်လည်း ၎င်းသည် တူနီးရှားနိုင်ငံသား များ အနေဖြင့် နိုင်ငံရေးအပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု မရှိခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ် မသက်ရောက်ပေ။ တူနီးရှားများသည် ယခင် အချိန်များ ကဲ့သို့ပင် နိုင်ငံ၏ အနာဂတ်အပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု ရှိနေကြဆဲ ဖြစ်သည်။

ယခုရွေးကောက်ပွဲကို သပိတ်မှောက်ရသည့် အဓိက အကြောင်းအရင်းမှာ မဲရလဒ်မည်သို့ပင် ပေါ်ထွက်လာစေကာ မူ ၎င်းက တိုင်းပြည်၏ ယိုယွင်းနေသော စီးပွားရေး အခြေအနေနှင့် ၎င်းတို့ နေထိုင်နေရသော လူနေမှု အခြေအနေ များကို ပြောင်းလဲပေးနိုင်လိမ့်မည် မဟုတ်သည်ကို သိရှိသဘောပေါက် ထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲကို ဆန့်ကျင့်ခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

တူနီးရှားရွေးကောက်ပွဲ မဲရလဒ်ကို ဖွင့်ဖောက်နေစဉ် (GETTY IMAGES)

တူနီးရှား ရွေးကောက်ပွဲကို တူနီးရှားနိုင်ငံသားများ သက်သက်က သပိတ်ပေါက်ခဲ့ခြင်းမျိုးတော့ မဟုတ်ပေ။ ဥရောပသမဂ္ဂသည်ပင် ၎င်းတို့နည်း ၎င်းတို့ဟန်ဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲကို မထောက်ခံကြောင်း ပြသခဲ့သည်။

အီးယူ(EU)အဖွဲ့သည် နိုင်ငံတကာ မျက်နှာစာတွင် ဆာအိအစိုးရ၏ အားကြီးသော မဟာမိတ်အဖြစ် ကာလရှည်ရှိခဲ့ သော်ငြား ယခုရွေးကောက်ပွဲကို စောင့်ကြည့်လေ့လာမှု ပြုလုပ်သွားမည် မဟုတ်ဟု ရုတ်တရက် ကြေညာခဲ့သည်။

ထိုဆုံးဖြတ်ချက် နောက်တွင် ကိုင်ဆာအစ်အစိုးရကို ဖယ်ထုတ်မှု၊ သီးခြား ဆက်ဆံမှုနှင့် တရားမဝင် ဖြစ်အောင် လုပ်မှု စသည်တို့ ကပ်ပါလာမည်မှာလည်း သေချာသလောက် ရှိသည်။ အီးယူသည် နိုဝင်ဘာလကပင် နိုင်ငံ၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးများကို ထောက်ပံ့ကူညီရန် ယူရိုသန်း ၁၀၀ ကမ်းလှမ်းခဲ့သော်လည်း နောက်ဆုံးတွင်တော့ ဒီမိုကရေစီ မဆန်သော တူနီးရှားအစိုးရနှင့် ကင်းကင်းရှင်းရှင်းနေရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် ကိုင်ဆာအစ်သည် အမေရိကန်၏ တင်းပြည့် မဟာမိတ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရခြင်းမှလည်း ကျဆင်း သွားခဲ့သည်။ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် ဆာအစ်သည် အမေရိကန်ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အန်သိုနီဘလင်ကင်(Antony Blinken) နှင့် ဝါရှင်တန်မှာ တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

သို့သော် ထိုတွေ့ဆုံမှုတွင် ၎င်းမျှော်လင့်နေသည့် ရလဒ်မျိုး ရရှိရန် အကောင်အထည် မဖော်နိုင်ခဲ့ပေ။

တူနီးရှားပြည်သူများ မဲမပေးဟု ကြွေးကြော်နေကြစဉ် (GETTY IMAGES)

အမေရိကန်ဘက်မှ တူနီးရှားကို ကူညီနေသည့် အရပ်ဘက်နှင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့မှုများအား ရပ်တန့်မည် ဟု ၎င်းတို့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကြေညာခဲ့ပြီး ဘလင်ကင်က ရွေးကောက်ပွဲတွင် လွတ်လပ်၍ တရားမျှတမှု ရှိရန် လိုအပ်ကြောင်း အလေးစိုက် ပြောကြားခဲ့သလို အခြေခံ လွတ်လပ်ခွင့်များကို ကာကွယ်ရန်နှင့် ဒီမိုကရေစီ မျှခြေကို မြှင့်တင်ရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ လုပ်ဆောင်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

၎င်းက အာဏာကို လုယူထားသည်ဆိုခြင်းမှာ သတင်းအမှား၊ နိုင်ငံခြား အင်အားစုများ၏ လုပ်ရပ်ဖြစ်သည်ဟု ဆာအစ်မှ ရှုတ်ချထားမှုအပေါ် တိုက်ရိုက် ပြစ်တင် ဝေဖန်ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။

စနေနေ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပခြင်းက ဆာအစ် အနေဖြင့် ၎င်း၏အစိုးရ လက်ထက်တွင် တူနီးရှားနိုင်ငံသည် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံအဖြစ် ဆက်ရှိနေသေးကြောင်း ထုတ်ဖော် ပြသခြင်း ဖြစ်သော်ငြား ဆာအစ် အစိုးရအနေဖြင့် တဖြည်းဖြည်ခြင်း ပြုတ်ကျလာပြီဆိုခြင်းမှာ ပို၍ထင်ရှားလာသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် ဆာအစ် အစိုးရအနေဖြင့် မည်သည့် အချိန်တွင် အမှတ်တကယ် ပြုတ်ကျသွားမည်လဲ မေးစရာ ရှိလာသည်။ တူနီးရှား၏ ချွတ်ချုံကျနေသော စီးပွားရေး အခြေအနေအရ အစိုးရပြုတ်ကျရန်မှာ အများ ကြီး စောင့်ရန် မလိုအပ်တော့သည်ကို ညွှန်ပြနေသည်။

အမှန်တကယ်တမ်းတွင်လည်း တူနီးရှားပြည်သူများ၏ တိုင်းပြည် စီးပွားရေးအပေါ် စိတ်ပျက်နေမှုမှာ အာရပ်နွေဦး တော်လှန်ရေးဖြစ်စေခဲ့သည့် လွန်ခဲ့သော ၁၀ နှစ်က အခြေအနေကို ရောက်နှင့်နေပြီး ဖြစ်သည်။

တူနီးရှားပြည်သူများ ဒီမိုကရေစီအရေး တောင်းဆိုနေကြစဉ် (GETTY IMAGES)

ငွေကြေးဖောင်းပွမှု မြင့်တက်လာခြင်း၊ အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း၊ တရားမမျှတမှုနှင့် အကျင့်ပျက် ခြစားမှုများက လက်ရှိ အုပ်ချုပ်နေသည့် အစိုးရသည် တိုင်းပြည်၏ ပြဿနာများကို မဖြေရှင်းတော့ဟု ပြည်သူများကို ယုံကြည်စေကာ ပြည်သူများ၏ တော်လှန်ရေး သဘောထားများကိုလည်း မီးရှို့ပေးလျက်ရှိနေသည်။

ဆာအစ်နှင့် ၎င်း၏ အပေါင်းအပါ ခရိုနီးများအတွက် ပို၍ အခြေအနေ ဆိုးရွားစေသည်မှာ နိုင်ငံတကာငွေကြေး ရံပုံ ငွေအဖွဲ့(IMF) ပင်ဖြစ်သည်။ IMF က တူနီးရှားကို ထောက်ပံ့ပေးမည့် ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၉ ဘီလီယံ အရေးပေါ် အကူအညီအတွက် ၎င်း၏ ခွင့်ပြုချက်ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာမှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီအထိ ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်သည်။

ထိုသို့ ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်ခြင်းကြောင့် နှောင့်နှေးသွားမှုက လိုငွေပြမှုကို ပိုပြီး ဆိုးရွားစေကာ လူနေမှုကုန်ကျစရိတ်ကို ပိုမြင့်တက်လာစေခြင်းကြောင့် တူနီးရှားပြည်သူများ၏ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းကို ပိုဆိုးစေလာမည် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ပြည်သူများ ၏ သည်းခံနိုင်မှုသည်လည်း ပို၍ တိုတောင်းလာပေလိမ့်မည်။ IMF ၏ ချေးငွေကို ဆိုင်းငံ့ ခြင်းအပြင် အစိုးရ၏ ပေါင်မုန့် ထောက်ပံ့ခြင်းအပြင် တခြားသော ပြည်သူ့ အသုံးစရိတ်များကို ဖြတ်တောက်ခြင်း တို့က လူထုအုံကြွမှုတစ်ခု ဖြစ်လာစေရန်လည်း တွန်းအား ဖြစ်စေလာလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ အခြေအနေကြောင့် တူနီးရှားသည် ပေါက်ကွဲရန် အဆင်သင့် ဖြစ်နေသည့် ဗုံးတစ်လုံးအသွင်သို့ နောက် တစ်ကြိမ် ထပ်မံရောက်ရှိလာခဲ့ပြန်ပြီ ဖြစ်သည်။ ၎င်းကို ဖြေလျော့ရန် အစိုးရဘက်မှ ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ကြိုးစားခဲ့သော်ငြား ယင်းက ဗုံး၏စနက်တံကို ဖြုတ်ရန် မစွမ်းသာခဲ့ပါ။

Source: အယ်ဂျာဇီးယား

Aljazeera က Haythem Guesmi ရေးသားထားသည့် “The beginning od the end for Saeid” ဆိုသော ဆောင်းပါးကို CNI သတင်းဌာနက ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆို၍ ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။

CNI Sport Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

ရော်နယ်ဒိုဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့ စာချုပ် ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီးနောက် လက်ရှိအချိန်မှာ အသင်းလက်မဲ့ ဖြစ်နေ တယ်ဆိုတာကို အားလုံးလည်း သိရှိပြီး ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာဆိုရင် ပေါ်တူဂီအသင်းနဲ့လည်း ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကနေ စောစီးစွာ ထွက်ခဲ့ရတာကြောင့် အခုဆိုရင် ကစားရမယ့် အသင်းသစ်ကို ရှာဖွေမှုတွေ ပြုလုပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အခုဆို ရော်နယ်ဒိုဟာ အသင်းသစ် ရှာဖွေတာမှာ အဆင်ပြေစေဖို့အတွက် သူ့ရဲ့ ကြံ့ခိုင်မှုပိုင်း ကောင်းမွန်ပြီး အဆင်သင့် ဖြစ်နေနိုင်အောင် အသင်းဟောင်း ရီးရယ်လ်အသင်းမှာ လေ့ကျင့်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တာပါ။

ကစားသမားဘဝ အောင်မြင်မှုတွေကို ထပ်ပြီးရယူဖို့ ဆာလောင်နေတာကြောင့် ရော်နယ်ဒိုဟာ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ရ အသင်းတွေကို သွားရောက်ချင်ပေမယ့် လက်ရှိ အနေအထားမှာ မလွယ်ကူဘဲ ဖြစ်နေပါတယ်။ The Sun သတင်းစာက အလွတ်ပြောင်းရွှေ့ကြေးနဲ့ ရော်နယ်ဒို ပြောင်းရွှေ့နိုင်မယ့် အသင်း ၅ သင်းကို ဖော်ပြလာပါတယ်။

ပထမဆုံး အသင်းကတော့ ဆော်ဒီကလပ် အယ်လ်နာဆာအသင်းပါ။ အယ်လ်နာဆာအသင်းဟာ ယူနိုက်တက် အသင်းနဲ့ ရော်နယ်ဒိုတို့ စာချုပ်ဖျက်သိမ်း ပြီးကတည်းက စိတ်ဝင်စားနေကြောင်း ပြသခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒို ရီးရယ်လ်အသင်းမှာ လေ့ကျင့်နေစဉ်

အယ်လ်နာဆာအသင်းဟာ ရော်နယ်ဒိုကို တနှစ်လုပ်ခ ပေါင် ၁၇၃ သန်းနဲ့ ကမ်းလှမ်းခဲ့တာပါ။ ဆော်ဒီကလပ် နည်းပြက ရော်နယ်ဒိုလို လူမျိုးကို ကိုင်တွယ်ရမှာက အလွန်ဂုဏ်ယူဖို့ ကောင်းတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ အစော ပိုင်းက ရော်နယ်ဒိုဟာ ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်မှာ အယ်လ်နာဆာအသင်းကို ပြောင်းဖို့ သဘောတူညီခဲ့တယ်လို့ သတင်း ထွက်ခဲ့ပေမယ့် ကစားသမားက မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောထားပါတယ်။

အဲ့ဒါကြောင့် ရော်နယ်ဒိုဟာ ပြိုင်ဆိုင်မှု ပြင်းထန်တဲ့ လိဂ်မှာပဲ ဆက်ပြီး နေချင်တယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။ နောက် ထပ် ၁ သင်းကတော့ ရီးရယ်လ်မက်ဒရစ်ပါ။

ရော်နယ်ဒိုအတွက် နောက်ထပ် ရွေးချယ်မှုကတော့ ကစားသမားဘဝ အကောင်းဆုံး‌ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ကလပ်အသင်းကို ပြန်သွားဖို့ပါ။ ရီးရယ်လ်အသင်းက ရော်နယ်ဒိုကို ပြန်ခေါ်နိုင်ဖွယ် မရှိဘူးလို့ ထင်ရပေမယ့် ကစားသမားကသာ နည်းပြ အန်ဆယ်လော့တီကို အထင်ကြီးအောင် လုပ်နိုင်မယ်ဆိုရင် ဒါက ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အပြောင်းအရွှေ့လို့ ပြောလို့ ရပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုကိုတွေ့ရစဉ်

နောက်တသင်းကတော့ ပရီးမီးယားလိဂ်ကလပ် နယူးကာဆယ် ဖြစ်ပါတယ်။ ဆော်ဒီပိုင်ရှင်ရဲ့ ပံ့ပိုးပေးမှုတွေနဲ့ ရလဒ်ပိုင်းတွေ ကောင်းမွန်လာတဲ့ နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ ရော်နယ်ဒိုကို ခေါ်ယူဖို့ ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိတဲ့ အသင်း ဖြစ်ပါတယ်။

နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ ရော်နယ်ဒိုကို ခေါ်ယူပြီး အသင်းရဲ့ ပုံရိပ်ကို မြှင့်တင်နိုင်သလို ဂျာစီရောင်းချမှု ကနေ လည်း ဝင်ငွေတွေ အများကြီး ရရှိစေမယ့် အချက်က နယူးကာဆယ် အသင်းအနေနဲ့ ရော်နယ်ဒိုကို ခေါ်ယူဖို့ ထည့်သွင်း စဉ်းစားနိုင်တဲ့ အချက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်တသင်းကတော့ စပို့တင်းလစ္စဘွန်းပါ။ ပေါ်တူဂီကလပ်ဟာ ရော်နယ်ဒို ကစားသမားဘဝ စတင်ခဲ့တဲ့ အသင်းဖြစ်ပြီး ကလပ်အသင်းနဲ့လည်း ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်မှုရှိကာ ချန်ပီယံလိဂ်မှာ ပြန်ကစားနိုင်မယ့် ကမ်းလှမ်းမှုနဲ့ ကမ်းလှမ်းမှုတွေ ပြုလုပ်လာနိုင်ပါတယ်။

စပို့တင်းအသင်းဟာ ရော်နယ်ဒိုအတွက် မြင့်မားတဲ့ လစာမျိုး ပေးနိုင်မှာ မဟုတ်ပေမယ့် ဥရောပရဲ့ အမြင့်ဆုံး အဆင့်မှာ ပြန်ကစားနိုင်ဖို့က ပေါ်တူဂီ အသင်းခေါင်းဆောင်အတွက် ကြီးမားတဲ့ အခွင့်အရေး တရပ် ဖြစ်လာနိုင်တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ် 

နောက်ထပ် တသင်းကတော့ မေဂျာလိဂ်ကလပ် အယ်လ်အေဂလက်ဇီ အသင်းဖြစ်ပါတယ်။ ရော်နယ်ဒိုဟာ မေဂျာ လိဂ် ကလပ်ကို ပြောင်းဖို့ မကြာခဏဆိုသလို ချိတ်ဆက်ခံနေရပြီး အယ်လ်အေဂလက်ဇီ အသင်းဟာ သူ့ကို အမေရိကန်ကို ခေါ်ဆောင်ဖို့ စိတ်အားထက်သန်နေတဲ့ ကလပ်တွေထဲက တသင်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဂလက်ဇီအသင်းမှာ ထိပ်တန်း ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ ဒေးဗစ်ဘက်ခမ်း၊ အီဘရာဟီမိုဗစ်တို့ ကစားခဲ့တာကြောင့် ရော်နယ်ဒိုဟာ သူတို့လိုပဲ နောက်ထပ် ကစားသမား ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ ဒီ ၅ သင်းအပြင် ချယ်လ်ဆီး၊ နာပိုလီစတဲ့ အသင်းတွေနဲ့လည်း အသံတွေ ထွက်ပေါ်နေတာပါ။

လက်ရှိအချိန်မှာတော့ ရော်နယ်ဒိုဟာ ရီးရယ်လ်အသင်းနဲ့ လေ့ကျင့်မှုတွေ ပြုလုပ်နေပြီးနောက် ဒူဘိုင်းကို ကိုယ်ပိုင်ဂျတ်လေယာဉ်နဲ့ ထွက်ခွာခဲ့တာကြောင့် ဘယ်အသင်းကို ရောက်မလဲဆိုတာ ခန့်မှန်းရ ခက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ရော်နယ်ဒိုအနေနဲ့ ကစားသမားဘဝ အဆုံးမသတ်ခင်မှာ အသင်းသစ်နဲ့အတူ ဆုဖလား အောင်မြင်မှုတွေ ထပ်မံရယူနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေမိတာတော့ အမှန်ပါပဲ။

Source: The Sun

CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

အာဖရိကတိုက်နှင့် ပတ်သက်သည့် မဟာဗျူဟာသစ် တစ်ရပ်ကို အခုနှစ် နွေရာသီတွင် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် ဘိုင်ဒန် အစိုးရသည် အာဖရိကခေါင်းဆောင်များဖြင့် ဝါရှင်တန်တွင် ညီလာခံတစ်ခုကို ကျင်းပခဲ့သည်။

၎င်းက ဒေါ်နယ်ထရမ့်လက်ထက် ဆိုးဆိုးရွားရွား ပျက်စီးခဲ့သော ဆက်ဆံရေးကို ပြန်လည် ကောင်းမွန်စေဖို့ ကြိုးစားမှုတစ်ရပ်ပင် ဖြစ်သည်။

အာဖရိကနှင့်ဆက်ဆံရေး ပြန်လည် တည်ဆောက်ခြင်းက ကမ္ဘာ့မျက်နှာစာ အသီးသီးမှာ ကျဆင်းလာသည့် အမေရိကန်၏ လွှမ်းမိုးမှုများကို ပြန်လည် အဖတ်ဆယ်မည့် ဘိုင်ဒန်၏ အစီအစဉ် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်သည်။

လက်တင်အမေရိက၊ အင်ဒို-ပစိဖိတ်၊ အာဖရိကနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသများတွင် အမေရိကန်၏ ပြိုင်ဘက် နိုင်ငံများ အထူးသဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံက စီးပွားရေး၊ မဟာဗျူဟာရေး ကဏ္ဍများမှာ များစွာရှေ့သို့ ရောက်ရှိနေခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။

အာဖရိကတိုက်တွင် တရုတ် ပါဝင်နေမှုက အမေရိကန်အတွက် စိတ်ရှုပ်ထွေးစရာပင်။ ပြီးခဲ့သည့် နှစ် ၂၀ အတွင်း အာဖရိကတိုက်အပေါ် တရုတ်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုသည် ပြင်သစ်၊ ဗြိတိန်တို့လို ယခင်ကိုလိုနီ နိုင်ငံများ အပါအဝင် အနောက် အင်အားကြီး နိုင်ငံများအားလုံးထက် ပို၍ အရှေ့ရောက်ခဲ့သည်။

Francafrique ကဲ့သို့ ခေတ်သစ်ကိုလိုနီ စီမံကိန်းသည်ပင် ရုရှား၏ ပါဝင်မှုကြောင့် မာလီ၊ ဗဟိုအာဖရိကနှင့် ဆာဟာရဒေသ နယ်စပ်များတွင် ကျရှုံးခဲ့ရပြီး ပြင်သစ်ကိုလိုနီ ဖြစ်ခဲ့ဖူးသည့် တိုဂို၊ ဂါဘွန်နှင့် ရဝမ်ဒါတို့လည်း ပြီးခဲ့သည့် နှစ်များအတွင်း ၎င်းတို့၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် ဗြိတိန် သို့မဟုတ် တရုတ်ကို ရွေးချယ်သွားခဲ့ကြသည်။

ဘိုင်ဒန်နဲ့ အာဖရိက ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

ဆိပ်ကမ်းမှသည် ဓာတ်အားပေး စက်ရုံအထိ ပါဝင်သော ငွေချေးမှု၊ အကြီးစား စီမံကိန်းများနှင့် နည်းပညာပိုင်း ဆိုင်ရာ စီမံကိန်းများဖြင့် တရုတ်၏ အာဖရိကဒေသတွင်း ပါဝင်မှုများက အမေရိကန်လို တခြားအင်အားကြီး နိုင်ငံများအတွက် ယှဉ်ပြိုင်ရန် ခက်ခဲစေသည်။

ချေးငွေးများကို ပြန်မဆပ်နိုင်လျှင် နိုင်ငံပိုင် လုပ်ငန်းများအား တရုတ်က သိမ်းယူနိုင်သည့် အန္တရာယ်ရှိသော်ငြား ကိုဗစ်နှင့်အတူ ဖြစ်ပေါ်သော စိန်ခေါ်မှုများစွာ ရှိနေသော အခြေအနေမှာပင် တရုတ်နှင့် အာဖရိကတို့ကြား အပြန်အလှန် ကုန်သွယ်မှုမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်လာ ၂၅၄ ဘီလီယံ၊ ၂၀၂၀ ကထက် ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။

ထို့အပြင် လူ့အခွင့်အရေး၊ ဒီမိုကရေစီရေးရာ ကိစ္စများထက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကိုသာ ပိုပြီး ဇောင်းပေးသည့် တရုတ်၏ ရပ်တည်ချက်ကလည်း ဘိုင်ဒန်အစိုးရ၏ စီမံကိန်းထက် အာဖရိကတိုက်နှင့်ပို၍ ကိုက်ညီမှုရှိသည်။ အာဖရိကသည် လွန်ခဲ့သော ၂ နှစ်အတွင်း၌ပင် အာဏာသိမ်းမှုများစွာ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရာ ဒေသတစ်ခုလည်း ဖြစ် သည်။

၂၀၂၀ တွင် မာလီ၌ အာဏာသိမ်းခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၂၁ မတ်လတွင် နိုင်ဂျာ၌ အာဏာသိမ်းရန် ကြံစည်မှု ပေါ်ပေါက်ခဲ့ သော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ တစ်နှစ်ထဲမှာတင် ချက်ဒ်၌ အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ နှင့် အောက်တိုဘာတို့တွင် ဂီနီယာနှင့် ဆူဒန်တို့၌ အာဏာသိမ်းမှုများ အသီးသီး ပေါ်ပေါက်ခဲ့ ပြန်သည်။

ထို့ကြောင့် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ကပင် အာဖရိက၌ အာဏာသိမ်းမှုဆိုင်ရာ ကပ်ရောဂါ ဖြစ်ပွားနေပြီဟု ပြောယူခဲ့ရသည်။

ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ အာဖရိကခေါင်းဆောင် တစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်သည် လူ့အခွင့်အရေးအတွက် ပြယုဂ်တစ်ခု မဟုတ်ခဲ့သည်မှာ ကြာခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ ထိုအခြေအနက လူ့အခွင့်အရေးထက် ပထဝီနိုင်ငံရေး အခြေအနေများကို ပိုပြီးဦးစားပေးခဲ့ကာ ထုတ်ဖော်ထားသော တန်ဖိုးများ ထက် အကျိုးစီးပွားကိုသာ ပိုပြီး ဦးစားပေး လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။

ထို့ကြောင့် အာဖရိကတိုက်အတွင်းမှ ဒီမိုကရေစီရေးရာ ဆုတ်ယုတ်မှုများက အမေရိကန်အတွက် ထိခိုက်မှု မရှိသော အခြေအနေပင် ဖြစ်သည်။

ခေါင်းဆောင်မှု ကောင်းရှိနေခြင်းက အာဖရိကနိုင်ငံများအတွက် ချမ်းသာသော၊ အင်အားကောင်းသော တခြား နိုင်ငံများနှင့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှု လုပ်ရာတွင် ပို၍ ကောင်းမွန်သော ရလာဒ်များကို ဖြစ်လာစေမည်ဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် ဘိုင်ဒန်အစိုးရ အနေဖြင့် ၎င်းတို့ ပြောဆိုခဲ့သလို ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးကိစ္စ ရပ်များတွင် ၎င်းတို့ ပြောဆိုခဲ့သလို အင်အားမြှင့်တင်ရန် အခွင့်အရေး ရရှိခဲ့ပါလျက် မည်သည့် အတွက်ကြောင့် လက်လွှတ် ခံခဲ့ပါသလဲဟု မေးခွန်းထုတ်ရန် ဖြစ်လာသည်။

ဘိုင်ဒန်သည် ယခုနှစ် အစောပိုင်းတွင် ထိုသို့သော အခွင့်အရေး မျိုးရရှိခဲ့သည်။ ရုရှား၏ ယူကရိန်း ကျူးကျော်စစ် ဖြစ်ပွားပြီး အမေရိကန်သည် ကုလသမဂ္ဂတွင် အာဖရိကနိုင်ငံများ၏ ထောက်ခံမှုကို မရရှိခဲ့ပေ။

ကုလလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ၌ ရုရှား၏ အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ပိတ်ပင်ရန် မူကြမ်းအပေါ် မဲပေးရာတွင် အာဖရိက ၅၄ နိုင်ငံမှ ၁၀ နိုင်ငံကသာလျှင် ထောက်ခံကြောင်း မဲပေးခဲ့သည်။ ၉ နိုင်ငံက ကန့်ကွက်ခဲ့ကာ ကျန်နိုင်ငံ များက ကြားနေ သို့မဟုတ် မဲပေးမှု မလုပ်ခဲ့ကြပေ။ အဆိုးရွားဆုံး အခြေအနေမှာ အမေရိကန်၏ အာဖရိကဒေသ အကြီးဆုံး မိတ်ဖက်ဖြစ်သော တောင်အာဖရိကနိုင်ငံကပါ ကြားနေအဖြစ် ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ရှီကျင့်ဖျင်၊ ပူတင်နဲ့ အာဖရိက ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိအချိန်တွင် ဘိုင်ဒန်အစိုးရက ၎င်းတို့အနေဖြင့် အာဖရိကဒေသကို တစ်ဖက်သတ် ဦးဆောင်ခြင်းမျိုး မဟုတ် ဘဲ အပြန်အလှန် အကျိုးစီးပွားနှင့် အပြန်အလှန် လေးစားမှုတို့ကို အခြေခံသည့် အစီအစဉ်ဖြင့် အိုဘားမား အစိုးရ လက်ထက်မှ လုပ်ငန်းစဉ်များကို ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားလိုသည်ဟု ပြောသည်။

အာဖရိကအတွက် အကောင်းဆုံး အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေမယ့် မူဝါဒများ ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် အာဖရိကမှ မိတ်ဆွေများ အပေါ် အမိန်ပေးခြင်းမျိုး မဟုတ်ဘဲ ဆွေးနွေး နားထောင်ပေးသွားမည်ဟုလည်း ကတိပြုသည်။ အမေရိကန်တို့၏ သဘောထားမှာ အာဖရိကနိုင်ငံများကို တရုတ်နှင့်အမေရိကန် မည်သည့်ဘက်တွင် နေသွားမည်လဲကို ရွေးချယ်ရန် တောင်းဆိုသွားမည် မဟုတ်ဘဲ ရွေးချယ်နိုင်သည့် နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် ရှိနေပေးမည့် အနေအထားဖြစ်သည်။

ထို အနေအထားမျိုးက အာဖရိကတိုက် ခေါင်းဆောင်များအတွက် တရုတ်ကိုပို၍ အလေးသာ စေမည်မှာ မှန်သော် လည်း ပြုလုပ်ခဲ့သော စစ်တမ်း ကောက်ယူမှုများတွင်တော့ အာဖရိက ဒေသခံများတွင် အမေရိကန်နှင့် ပတ်သက် သည့် အကောင်းမြင်မှု ရှိနေဆဲဆိုသည်ကို ဖော်ပြနေသည်။

အမေရိကန်သည် အာဖရိက နိုင်ငံများအတွက် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ကောင်းမွန်သော လွှမ်းမိုးမှု ရှိသည်ဟု ယုံကြည်သူ အရေအတွက်မှာ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိနေသည်။ ၎င်းက တရုတ်၏ ၆၃ ရာခိုင်နှုန်းထက် အနည်းငယ်သာ ကွာဟသည်။

ထို့နောက် ရုရှားက ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ကိုလိုနီ နိုင်ငံဟောင်းများက ၄၆ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် အသီးသီး ရပ်တည်နေသည်။ ၎င်းက အာဖရိကန်များ အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး အခြေအနေများကို သူသေ-ငါရှင် သဘောမျိုး ရှိမနေသည်ကို ညွှန်းဆိုကာ ၎င်းတို့အနေဖြင့် တခြားအင်အားကြီး နိုင်ငံတစ်ခုခုနှင့် မပတ်သက်ဘဲ မနေလိုသည် ကိုလည်း ဖော်ပြနေသည်။

အာဖရိက ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့် နိုင်ငံတစ်ခုခုကို အပြီးသတ် ရွေးချယ်လိုက်သည်ထက် ၎င်းတို့ အကျိုးစီးပွား ကို ရှေးရှုကာ ရောနှောနေထိုင်နေကြခြင်း ဖြစ်သည်။

မိတ်ဖက်နိုင်ငံအဖြစ် ရွေးမည်ဆိုလျှင် အမေရိကန်သည် တရုတ်နိုင်ငံက ဆောင်ရွက်ခဲ့သလောက်ကို ဦးစွာ ဆောင် ရွက်ရမည် ဖြစ်သည်။ သို့သော် အိုဘားမား အစိုးရလက်ထက် ညီလာခံ ဆောင်ရွက်ပြီးနောက် နောက်ထပ် ညီလာခံ တစ်ခုကို ကျင်းပရန် ၈ နှစ်ကြာ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ခြင်းနှင့် ထိုကာလအတွင်း မည်သည့်ဆက်စပ် ဆောင်ရွက်မှုမှ မလုပ် ဆောင်ခဲ့ခြင်းက ပြောစရာအဖြစ် ရှိနေသည်။

ဆူဒန်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်နေသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုသို့ မလုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းအပြင် ဒေါ်နယ်ထရမ့် လက်ထက် ဝေဖန်မှုများနှင့် အာဖရိကနိုင်ငံများကို “ ချီးထုပ် နိုင်ငံများ” ဟု ပုတ်ခတ်ခဲ့ခြင်းကလည်း အမေရိကန် - အာဖရိက ဆက်ဆံရေး ပြန်လည် ရင်ကြားစေ့စေရန် ခက်ခဲစေလျက်ရှိသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ နှစ်ပေါင်းများစွာ လျစ်လျူရှုခဲ့ပြီးနောက် ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် အာဖရိကတွင် မြင့်တက်လာ သော စိန်ခေါ်မှုများကို အမေရိကန်ဘက်က ကူညီဖြေရှင်းပေးလိုသည်ဟု ယခုပြောလာပြီ ဖြစ်သည်။

ကူညီလိုသော ကဏ္ဍများတွင် “ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှု၊ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များ၊ ဒီမိုကရေစီ နောက်ကြောင်း ပြန်မှု၊ ကူးစက်ရောဂါ၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပျက်စီးမှုနှင့် ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုများ ပါဝင်သည်ဟု အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားသည်။ အာဖရိကဒေသသည် ဆင်းရဲမွဲတေမှု၊ မလုံခြုံမှု၊ ဦးဆောင်သူ ညံ့ဖျင်းမှု စသည်တို့နှင့် ရုန်းကန်နေရသော ဒေသလည်း ဖြစ်သည်။

ထိုသို့သော စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်းရန် အမေရိကန် ပြည်ထဲရေးဌာနက ၎င်းတို့၏ အာဖရိက မဟာဗျူဟာသစ် တွင် မလုံခြုံမှု၊ အကြမ်းဖက်မှုများကို ဖြစ်စေသည့် အကြမ်းဖက်ဝါဒကို တွန်းလှန်ရန်၊ လုံခြုံရေးကို မြှင့်တင်ရန် စသည့် အကြောင်းအရာများထက် စီးပွားရေးကို မြှင့်တင်ရန်၊ အစားအစာလုံခြုံမှု၊ ပညာရေးနှင့် လူငယ် ဦးဆောင်မှု တို့ကို မြှင်တင်ရန် စသည်တို့ကိုသာ ဦးစားပေး ထားသည်။

ထိုသို့ ပျော့ပြောင်းပြီး ယေဘူယျ ဆန်သော သံတမန်ရေးရာ အကြောင်းအရာများကို ဦးစားပေးထားခြင်းကြောင့် လည်း ဘိုင်ဒန်အစိုးရ၏ အာဖရိကဒေသနှင့် ပတ်သက်သည့် အလေးအနက်ထားမှုသည် အပြောသက်သက်ပဲလား ဆိုသည့် မေးခွန်းများလည်း ပေါ်ထွက်လာပြန်သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်အနေဖြင့် ခိုင်မာသည့် လုပ်ဆောင်ချက်များ မဖြစ်မနေ ဆောင်ရွက်ဖို့ လိုအပ်ပြီး ပုဂ္ဂလိက နှင့် အများပိုင်ဏ္ဍများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု တိုးမြှင့်ခြင်း၊ ကောင်းမွန်သော အုပ်ချုပ်မှုပုံစံများကို ချီးမြှင့်ခြင်း၊ G20 တွင် အာဖရိက သမဂ္ဂ၏ပါဝင်မှုကို ထောက်ပံ့အားပေးခြင်းနှင့် လာမည့်နှစ် အနည်းငယ်အတွင်း အမေရိကန်-အာဖရိက ညီလာခံတစ်ခုကို ထပ်မံကျင်းပကာ ယခုနှစ် ညီလာခံမှ ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ပြန်လည် သုံးသပ်ရန် လိုအပ်သည်။

ထိုသို့သော အခြေအနေများကြောင့် အမေရိကန်နိုင်ငံ အနေဖြင့် ၎င်းတို့သည် အာဖရိကကို မေ့မထားကြောင်း အာဖရိကတိုက် တစ်ခုလုံးကို သိအောင်ပြရန် မဖြစ်မနေ လိုအပ်နေမည်ဖြစ်ကာ ထိုသို့မဟုတ်ပါက အာဖရိက တိုက်၏ မေ့ထားခြင်းကို ခံရမည်မှာ သေချာသည်။

Source: အယ်ဂျာဇီးယား

အယ်ဂျာဇီးယား သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသော Marwan Bishara ၏ “The US scramble for Africa” ဆောင်းပါး ကို CNI သတင်းဌာနက ဆီလျှော်အောင် ဘာသာပြန်ဆို ထားပါသည်။

CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၁

တရုတ်သည် ဆော်ဒီနိုင်ငံ၏ အကြီးမားဆုံး ကုန်သွယ်ဖက် နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ဆော်ဒီသည် တရုတ်၏အကြီးမားဆုံး ရေနံဝယ်လက် ဖြစ်နေခြင်းကြောင့် နှစ်နိုင်ငံ ခေါင်းဆောင်များအကြား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများမှာ သိပ်မထူးခြား ခြေ။ သို့သော် ယခုတစ်ကြိမ်တွင်တော့ ထူးခြားမှုတချို့ ရှိလာနေပြီ ဖြစ်သည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီ (Xi Jinping)က ဆော်ဒီမြေကို ခြေမချခင်ကတည်းက အမေရိကန်ကို နှပ်ချရန်၊ ဒေသတွင်း အမေရိကန်၏ သြဇာသက်ရောက်မှုကို စွက်ဖက်ရန် ပြောဆိုမှုများ ရှိခဲ့သည်။

တစ်ဖက်တွင်လည်း အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden)က အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် တရုတ်၊ ရုရှား နှင့် အီရန်တို့နေရာ ရလာမည်ကို အမေရိကန်ဘက်က လက်ခံသွားမည် မဟုတ်ဟု ပြောခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၅ လ ဆော်ဒီခရီးစဉ်တွင် ဘိုင်ဒန်က ထိုသို့ ပြောခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အာဖဂန်မှ အမေရိကန်တပ်များ ထွက်ခွာလာရခြင်းမှာလည်း ပင်လယ်ကွေ့နှင့် ဒေသတွင်းမှ နိုင်ငံများအတွက် အရင်းအမြစ်များ ပိုမိုရရှိရန် ဆောင်ရွက်ခြင်းသာ ဖြစ်သည်ဟု ဘိုင်ဒန်က အရှေ့အလယ်ပိုင်း မဟာမိတ်များကို စိတ်အေးရန် ပြောကြားခဲ့ရသည်။

သို့သော် ထိုပြောဆိုချက်များက တရုတ်နှင့် ဆော်ဒီ၏ ဆက်ဆံရေးများ ရှေ့မတိုးလာစေရန် အဟန့်အတား မဖြစ် ခဲ့ပါခြေ။ ရှီ၏ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်မှ ၉ ရက်နေ့ ဆော်ဒီခရီးစဉ်အတွင်း ဆော်ဒီခေါင်းဆောင်များအပြင် ပင်လယ်ကွေ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ကောင်စီ (GCC) နှင့် သီးခြား ညီလာခံများပါ ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်တို့အတွက် ပိုပြီးမျက်ခုံးလှုပ်ရသည်မှာ အာရပ်ခေါင်းဆောင်များက ရှီနှင့်ဆွေးနွေးပွဲများကို ဘိုင်ဒန်နှင့် ဆွေးနွေးပွဲများထက် ပို၍ ခမ်းနားအောင် လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ၎င်းက မည်သည့်အတွက်ကြောင့် ယခုကဲ့ သို့ လုပ်ဆောင်ရသလဲဆိုသည့် မေးခွန်းကို ပေါ်ထွက်လာစေသည်။

အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် အမေရိကန်- ဆော်ဒီ ဆက်ဆံရေးသည် အမေရိကန်-တရုတ် ဆက်ဆံရေးခဲ့သို့ပင် မကျေလည်မှု တချို့ ရှိနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်ဘက်က ဆော်ဒီနှင့်ကောင်းမွန်သော ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းနေရင်းနှင့်ပင် ယခုကဲ့သို့ ဖြစ်နေရခြင်း ဖြစ်သည်။

ဘိုင်ဒန်နဲ့ ဆော်ဒီမင်းသားကို တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

 ဆော်ဒီနှင့် တရုတ်တို့သည် ယူကရိန်း အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ၎င်းတို့၏ သဘောထားကြောင့် အမေရိကန်၏ ဖိအားပေးခြင်းနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ထိုအခြေအနေကြောင့် နှစ်နိုင်ငံကြား ဆက်ဆံရေး ပိုကောင်းလာကာ ပို၍ နီးကပ်မှု ရှိလာခြင်း ဖြစ်သည်။ ပင်လယ် ကွေ့ နိုင်ငံများမှ လူငယ်ခေါင်းဆောင် မျိုးဆက်များသည်လည်း လက်ရှိအချိန်တွင် အမေရိကန်နှင့် ပိုမို ကင်းလွတ် ခွင့် ရရှိရေးနှင့် ၎င်းတို့နိုင်ငံများ၏ စွမ်းအင်၊ နည်းပညာနှင့် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကဏ္ဍများတွင် ပိုမိုခိုင်မာစေရေး အတွက် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက် လာနေကြသည်။

ထိုအခြေအနေတွင် တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်းတို့အတွက် သင့်တော်သော မိတ်ဖက်နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်လာကာ မှီခိုနိုင် သော စွမ်းအင် အရင်းအမြစ်များ ရှာဖွေမှု၊ ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများအတွက် ဈေးကွက်ဖြစ်မှု၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် ရေးနှင့် ကုန်သွယ်မှုတို့ကို ဒီမိုကရေစီနှင့် လူ့အခွင့်အရေးထက် ပို၍ အလေးထား ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ပင်လယ်ကွေ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ကောင်စီ(GCS)သည်ပင် ဝီဂါမူဆလင်များနှင့် ပတ်သက်သည့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အငြင်းပွားဖွယ် မူဝါဒများကို ထောက်ခံသလို ပြောဆိုခဲ့မှုကြောင့် အမေရိကန်နှင့် တခြားနိုင်ငံများ၏ ဝေဖန်မှုဖြင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ဘိုင်ဒန်အစိုးရက ဆော်ဒီနိုင်ငံ၏ လူ့အခွင့်အရေး မှတ်တမ်းများ ဆိုးရွားနေမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ဝေဖန် ခဲ့သည်။

အနောက်နိုင်ငံများ အနေဖြင့်လည်း ရုပ်ကြွင်းလောင်စာများမှ ဂရင်းစွမ်းအင် ပြောင်းလဲရေးနှင့်ပတ်သက်၍ မသိ ကျိုးကျွံ ပြုနေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ယခုနှစ် အစောပိုင်း ရုရှား၏ ယူကရိန်းအပေါ် ကျူးကျော်စစ်က အခြေအ နေများကို ပြောင်းလဲသွားစေခဲ့သည်။

အမေရိကန်နှင့် ဥရောပ မဟာမိတ်များသည် ရုရှားအရေးကြောင့် ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ကဏ္ဍတွင် ရှားပါး ခြင်း သို့မဟုတ် ဈေးကြီးခြင်းဖြင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ ထိုအခြေအနေက ကိုဗစ်ကူးစက်မှုမှ ပြန်လည် ထူထောင်စ ၎င်းတို့နိုင်ငံများ၏ စီးပွားရေးကို ခက်ခဲစေခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်းက အခြေအနေကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

 အမေရိကန်၏ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် ရေနံဈေးကို လျှော့ချရေး ဘိုင်ဒန်၏ ဆော်ဒီနိုင်ငံအပေါ် ပြောဆို စည်းရှုံးမှုများသည် အောင်မြင်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ဆော်ဒီ ဦးဆောင်သည့် OPEC အဖွဲ့က ရေနံထုတ်လုပ်မှုကို တိုးမြှင့်ရန် ငြင်းဆန်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ အခြား သော အနောက်အုပ်စု ခေါင်းဆောင်များကလည်း ၎င်းတို့၏ နည်းလမ်းများဖြင့် ကြိုးစားခဲ့ကြသည်။

ဂျာမနီ ဝန်ကြီးချုပ် အိုလက်ဇ် ရှလို့ဇ် ( Olaf Scholz) သည် ရုရှားမှ ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ နေရာ အစိုးရန် အတွက် ရှာဖွေရန် ပင်လယ်ကွေ့ ဒေသသို့ လာရောက်ခဲ့သည်။

သို့သော် တရုတ်ဘက်က ၎င်းတို့ကို ကျော်ဖြတ်ကာ ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ပေါင်းများစွာ တန်ကြေးရှိသော တင်ဒါ စာချုပ်များကို ဒေသတွင်း အုပ်ချုပ်သူများနှင့် ချုပ်ဆိုနိုင်ခဲ့သည်။

ပင်လယ်ကွေ့ ဒေသအတွက် ကစားပွဲအသစ်တွင် စွမ်းအင်ကဏ္ဍသည် အဓိကကျသော်လည်း အမေရိကန်ကတော့ ဒေါသထွက်ရန် တခြားကိစ္စများလည်း ရှိနေသေးသည်။ ယခု ကစားပွဲအသစ်မှာ ယခင်ကထက်ပို၍ ရက်စက် ကြမ်းကြုတ်မှုများလည်း ရှိနေသည်။

အမေရိကန်သည် အရေးပါဆုံး အာဏာလွှမ်းခြုံ ထားနိုင်မှုကို မြှင့်တင်ရန် ဘိုင်ဒန်၏ ကသိုက်ကရိုက် ကြိုးပမ်းမှုက အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် တခြားသော ဒေသများတွင် အမေရိကန်၏ လိုအပ်ချက်ကြောင့် လစ်ဟာသွားသော နေရာ များကို တရုတ်က အစားထိုး ဝင်ရောက်လိုခြင်း၊ ဝင်ရောက်နိုင်ခြင်း စသည်တို့ကို ထိတ်လန့်ခြင်းမှ အခြေခံသည်။

ထိုအခြေအနေများကြောင့် အမေရိကန်၏ အာရှဗဟိုပြု မူဝါဒများ ပေါ်ပေါက် လာရခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။

အာဆီယံနိုင်ငံများ အစည်းအဝေး ကျင်းပနေစဉ် (GETTY IMAGES)

တရုတ်က ယခင်အချိန်များထက် ပိုမိုကြီးမားသော ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို ရရှိရန် အရှေ့အလယ်ပိုင်း နှင့် ပင်လယ်ကွေ့ ဒေသတို့တွင် အားစိုက် ဆောင်ရွက်နေစဉ် အမေရိကန်သည် တရုတ်၏ မြင့်တက်လာမှုကို ထိန်းသိမ်းရန် မူဝါဒများ ပြောင်းလဲ ဆောင်ရွက်လာနေသည်။

တရုတ်သည် ဒီဂျိုဘူတီ (Djibouti) တွင် ရေတပ် အခြေစိုက် စခန်းတစ်ခု တည်ဆောက်ကာ ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့ တွင် စစ်သင်္ဘောအုပ်စုငယ်များ ပို့ဆောင်ထားသည်။

ထို့အပြင် တရုတ်သည် အယ်လ်ဂျီးရီးယား၊ အီဂျစ်၊ ယူအေအီး၊ အီရန်တို့ဖြင့်လည်း မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက် သဘောတူညီချက်များ ရရှိထားသည်။ အလားတူ ရုရှား၊ အီရန်တို့ဖြင့်လည်း ကြီးမားသော ရေတပ်စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများ လုပ်ဆောင်ထားသည်။

စွမ်းအင် လိုအပ်ချက် နည်းသော အမေရိကန်နှင့် မတူသည်မှာ တရုတ်သည် စီးပွားရေး တိုးတက်မှု၊ စစ်ရေး ယန္တရားများနှင့် ကမ္ဘာ့အင်အားကြီး နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် ရှိနေမှုတို့ကို ထိန်းသိမ်းတိုးမြှင့်ရန် ပင်လယ်ကွေ့ဒေသမှ ရေနံနှင့် ဓာတ်ငွေ့ကို လိုအပ်သည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများသည် အမေရိကန်ကို ဒေါသဖြစ်စေသည်။ စူပါပါဝါနိုင်ငံ တစ်ခုအနေဖြင့် အမေရိကန်သည် အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသကို စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး စသည်ဖြင့် ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ လွှမ်းမိုးထားသည်။

တရုတ်ခေါင်းဆောင် ရှီကျင့်ဖျင်ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ထို့အပြင် အမေရိကန်သည် ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့တွင် ၎င်းတို့၏ အကျိုးစီးပွားကို ကာကွဝ်ရန် လိုအပ်လာပါက စစ်အင်အား အသုံးပြုခွင့်ကိုလည်း ရရှိထားသည်။

GCC နှင့် တရုတ်ဆက်ဆံရေးက သံတမန်ရေးရာ အခြေအနေသစ် တစ်ခုနှင့် ပထဝီဝင် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ တင်းမာ မှုများအထိ ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ် ရှိနေသည်ဟု အမေရိကန်မှ ပြောဆိုမှုများ ရှိလာနိုင်သော်လည်း ထိုကိစ္စကို အဆုံး အဖြတ် ပေးမှာသည် တရုတ်၏ ပြန်လည် ပြင်ဆင်ရေးဝါဒအပေါ်တွင် မူတည်သည်။

ဆိုဗီယက်ယူနီယံနှင့် မတူသည်မှာ တရုတ်က အနောက်အုပ်စု ဦးဆောင်သည့် နိုင်ငံတကာစနစ် အတွင်းသို့ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ဝင်ရောက်ထားကာ တခြားသော ကမ္ဘာ့မူဝါဒတစ်ခုနှင့် ကမ္ဘာကို လွှမ်းမိုးရန် ကြိုးပမ်းခြင်းမျိုး မဟုတ်ပေ။

၎င်းက မျှတစွာ ပါဝင်သူ တစ်ဦးအနေဖြင့် ကမ္ဘာ့လမ်းစဉ် အသစ်တစ်ခု၏ မူဝါဒများကို ပူးတွဲဖော်ဆောင်သွားရန် ပြောဆိုထားသည်။

အင်အား ကြီးမားလာခြင်းနှင့် အင်အား လွှမ်းမိုးထားခြင်းတို့က ပေးဆပ်မှုများသော ထိပ်တိုက် တွေ့ဆုံမှုများကို ဖြစ်စေကြောင်း သမိုင်းအခြေအနေများက ပြသခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

ထိုနည်းတူစွာပင် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်မှု၊ ပေါင်းစည်းမှုတို့လည်း ထိပ်တိုက် တွေ့ဆုံခြင်းနှင့် ပြိုလဲခြင်းတို့မှ ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်ကို သမိုင်းအခြေအနေများမှ လေ့လာခဲ့ရပြီး ဖြစ်သည်။

ပဋိပက္ခပေါင်းစုံနှင့် စစ်ပွဲများစွာဖြင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီးဖြစ်သော အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသထက် မည်သည့် ကမ္ဘာ့ဒေသ ကမှ ထိုအရာများ၏ အကျိုးအပြစ်များကို ပို၍ သိနိုင်လိမ့်မည် မဟုတ်ပေ။

Source: Al Jazeera

CNI Sport Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၁

၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ အားလုံးသိတဲ့ အတိုင်းပဲ အာရှအသင်းတွေဟာ ၁၆ သင်းအဆင့်ကို မကျော်လွန်နိုင်ခဲ့ပါဘူး။

အခုပြိုင်ပွဲကို အာရှနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ကာတာနိုင်ငံမှာ ကျင်းပတာကြောင့် အာရှတစ်သင်းသင်းက အောင်မြင်မှု တစ်ခု ရယူသွားနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ခဲ့တာတော့ အမှန်ပါပဲ။

ဒါပေမယ့် တကယ့် လက်တွေ့မှာတော့ အာရှအသင်းတွေဟာ ဥရောပနဲ့ တောင်အမေရိက အသင်းတွေကို နောက်ဆုံး အချိန်ထိ အကောင်းဆုံး ကစားခဲ့ပေမယ့် မကျော်ဖြတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ကျနော်တို့ ၂၀၀၂ က အာရှမြေဖြစ်တဲ့ တောင်ကိုရီးယားနဲ့ ဂျပန်မှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ပြိုင်ပွဲတုန်းက အိမ်ရှင်အသင်း တောင်ကိုရီးယားအသင်းဟာ ဆီမီးဖိုင်နယ်အထိ တက်ရောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

၁၉၆၆ ခုနှစ်တုန်းကတော့ မြောက်ကိုရီးယားက ကွာတားဖိုင်နယ်ကို ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါတွေကသာ အာရှရဲ့ အမြင့်ဆုံး အောင်မြင်မှုတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခု ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ အိမ်ရှင် ကာတာကလွဲပြီး ကျန်တဲ့ အသင်းအားလုံးက အကောင်းဆုံး လုပ်ပြသွားနိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

 တောင်ကိုရီးယားအသင်းသားများကိုတွေ့ရစဉ်

ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယားနဲ့ သြစတြေးလျတို့ ၁၆ သင်းအဆင့် တက်နိုင်ခဲ့တာက ကမ္ဘာ့ဖလားသမိုင်းမှာ ပထမဆုံး အကြိမ် အာရှအသင်း ၃ သင်း ၁၆ သင်းအဆင့် တက်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အုပ်စုတွင်းမှာ ဆော်ဒီအသင်းဟာ အာဂျင်တီးနားအသင်းကို အံ့အားသင့်ဖွယ် အနိုင်ယူခဲ့ပြီး အာဂျင်တီးနားရဲ့ ရှုံးပွဲမရှိ စံချိန်ကို ရပ်တန့်နိုင်ခဲ့တာပါ။

အဲ့လိုပဲ ဂျပန်အသင်းဆိုရင် ဥရောပ ထိပ်သီးတွေဖြစ်တဲ့ ဂျာမနီနဲ့ စပိန်တို့ကို အနိုင်ယူခဲ့ပါတယ်။
သြစတြေးလျကလည်း ဒိန်းမတ်နဲ့ တူနီးရှားတို့ကို အနိုင်ယူခဲ့ပြီး တောင်ကိုရီးယားက ပေါ်တူဂီအသင်းကို အနိုင် ရခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အီရန်အသင်းလည်း ဝေးလ်စ်အသင်းကို အနိုင်ရရှိခဲ့တာပါ။

အိမ်ရှင် ကာတာအသင်းကတော့ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ပြီး အတွေ့အကြုံ နည်းပါးလွန်းတာကြောင့်သာ အုပ်စုအဆင့်နဲ့ ကျေနပ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

၁၆ သင်း အဆင့်ကနေ ထွက်ခွာခဲ့ရတဲ့ အသင်း ၃ သင်းထဲမှာ ဂျပန်အသင်းရဲ့ ခြေစွမ်းနဲ့ စိတ်ဓါတ်၊ ပရိသတ်တွေရဲ့ အပြုအမူတွေကို အားလုံးက အသိအမှတ် ပြုခဲ့ကြရပါတယ်။ 

 ကာတာအသင်းသားများကိုတွေ့ရစဉ်

ဂျာမနီ၊ စပိန်နဲ့ ခရိုအေးရှားတို့ပွဲမှာ ကစားသွားတဲ့ ဂျပန်အသင်း ခြေစွမ်းဆိုရင် တကယ့် ကမ္ဘာ့ထိပ်သီးအသင်းတွေ ကို သူတင်ကိုယ်တင် ယှဉ်ပြိုင်ကစား သွားနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ခရိုအေးရှားနဲ့ ၁၆ သင်း အဆင့်ပွဲမှာ ဦးဆောင်ဂိုးစပြီး သွင်းယူနိုင်ခဲ့သလို တပွဲလုံး တိုက်စစ်ဆင် နိုင်ခဲ့ပေမယ့် ခရိုအေးရှားရဲ့ ပါးနပ်တဲ့ ကစားပုံတွေကြောင့် အချိန်ပို၊ ပင်နယ်တီအထိ သွားခဲ့ရတာပါ။

ဒါပေမယ့် ဂျပန်အသင်းဟာ ပင်နယ်တီကို အလုံအလောက် လေ့ကျင့်ထားတဲ့ပုံစံ မရှိတာကြောင့် ကန်သွင်းတာမှာ အားနည်းခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့ဖလားကနေ လှည့်ပြန်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဂျပန်အသင်းအနေနဲ့ ဒီလိုပုံစံမျိုးကိုသာ ဆက် ထိန်းထားနိုင်မယ်ဆိုရင် နောက်လာမယ့်ပြိုင်ပွဲမှာ ဒီထက်မြင့်မားတဲ့ အဆင့်ကို တက်လှမ်းနိုင်မယ်ဆိုတာ အသေအချာပါပဲ။

ဂျပန်လိုပါပဲ တောင်ကိုရီးယား၊ ဆော်ဒီ၊ အီရန်နဲ့ သြစတြေးလျတို့လည်း သေချာ ပြင်ဆင်နိုင်ခဲ့မယ်ဆိုရင် မျှော်လင့်ချက်တွေ ပြည့်ဝနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ဝင်ခဲ့တဲ့ အာရှအသင်းတွေကို တချက်ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် အုပ်စုအဆင့်ကနေ ကျော်လွန်နိုင်ခဲ့ တဲ့ အသင်းတွေက ၅ သင်းပဲ ရှိခဲ့တာပါ။

 အာဂျင်တီးနားနဲ့ ဆော်ဒီအသင်းသားများကို တွေ့ရစဉ် 

ဒီနောက် အခု ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမတိုင်ခင် နောက်ဆုံး ၁၆ သင်းအဆင့်ကို တက်ရောက်နိုင်ခဲ့တဲ့ အသင်းဆိုလို့ ဂျပန်အသင်းသာ ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာတော့ တိုးတက်မှုတွေ ရှိလာခဲ့တယ် ဆိုပေမယ့် လည်း ၁၆ သင်းအဆင့်ကို ကျော်လွန်ဖို့က တော်တော်လေးကို ခက်ခဲနေတဲ့ အနေအထား ဖြစ်နေတာပါ။

လာမယ့် ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားဆိုရင် ပုံမှန်ကျင်းပနေတဲ့ ၃၂ သင်းထက် ၄၈ သင်းနဲ့ ကျင်းပတော့မှာ ဖြစ်တာကြောင့် အာရှအသင်းတွေ ဝင်ခွင့် ပိုပြီးရလာမယ့် အခြေအနေမှာ ရှိနေပါတယ်။ ပုံမှန်ဝင်ခွင့် ရနေတဲ့ ၅ သင်းထက် ၈ သင်း ကျော်အထိ ဝင်ခွင့်ရမယ်လို့ အချက်အလက်တွေအရ သိရပါတယ်။

ဒါဆိုရင် လာမယ့် ၄ နှစ်အတွင်းမှာ အောင်မြင်မှုရဖို့အတွက် အာရှအသင်းတွေ အနေနဲ့ အခုကတည်းက ပြင်ဆင် တာတွေ ပြုလုပ်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ထိပ်သီး အသင်းတွေလို နာမည်ကြီး ကစားသမား အများကြီး မရှိတာကြောင့် အာရှအသင်းတွေ အနေနဲ့ ကြိုတင် ပြင်ဆင်ထားနိုင်မှ မျှော်လင့်ထားတဲ့ အရာတွေ ဖြစ်လာနိုင်မှာပါ။ ဒီလိုတွေသာ ပြင်ဆင်မှုကို ရာနှုန်းပြည့် လုပ်နိုင်ခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့ လာမယ့် ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ အာရှအသင်းတွေ အောင်မြင်မှုရဖို့ မျှော်လင့်မိတာတော့ အမှန်ပါပဲ။

CNI Sport Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၄

ဘယ်လ်ဂျီယံ အသင်းကတော့ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ အုပ်စုအဆင့်ကနေ ထွက်ခဲ့ရပြီး သူတို့ရဲ့ ရွှေရောင်မျိုးဆက်ဟာ ဆုဖလားလက်မဲ့နဲ့ အဆုံးသတ်ခဲ့ရပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်းရဲ့ လူစာရင်းဟာ ဥရောပထိပ်တန်းလိဂ်က နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေကို ပေါင်းစပ် ထားတာကြောင့် ယူရိုပြိုင်ပွဲနဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ဆုဖလားရနိုင်တဲ့ အသင်းအဖြစ် ရှိခဲ့တာပါ။

ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်းရဲ့ လူစာရင်းကို ကြည့်ရမယ်ဆိုရင် ဟာဇက်၊ ဒီဘရိုင်း၊ ကော့တွိုက်စ်၊ လူကာကူ၊ ဗာတွန်ဂန်၊ တိုင်လီမန်စ်၊ မူနီယာ၊ဝစ်ဆဲလ်၊ ဘတ်ရူဝါယီတို့ ပါဝင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါက ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ဝင်ခဲ့တဲ့ လူစာရင်းဖြစ်ပြီး အရင်ကဆို ဖယ်လိုင်နီ၊ ဖာမယ်လန်း တို့တောင် ပါဝင်ခဲ့တာပါ။ သူတို့ လူစာရင်းဟာ တကယ်ကို တောင့်တင်းခဲ့ပေမယ့် မှန်းချက်နဲ့ နှမ်းထွက် မကိုက်ခဲ့ပါဘူး။

လူကာကူကို ခရိုအေရှားနဲ့ပွဲမှာ တွေ့ရစဉ် (Sky Sport)

ဘယ်လ်ဂျီယံ ကစားသမား အများအပြားဟာ ၂၀၀၇၊ ၂၀၀၈၊ ၂၀၀၉၊ ၂၀၁၀ နဲ့ ၂၀၁၁ ကစပြီး ကာလကြာရှည် တွဲဖက် ကစားခဲ့ပေမယ့် ၂၀၁၈ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ တတိယ ရခဲ့တာကသာ သူတို့အတွက် ကြီးမားတဲ့ အောင်မြင်မှု ဖြစ်ခဲ့ရတာပါ။

ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်းဟာ ဘာဆုဖလား အောင်မြင်မှုမှ မရခဲ့ပေမယ့် ကမ္ဘာ့အဆင့် ၁ နေရာကို ကာလကြာရှည် သိမ်းပိုက်ထားခဲ့ ဖူးပါတယ်။ ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်း အနေနဲ့ ဒီလိုနာမည်ကြီး ကစားသမားတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားပေမယ့် အောင်မြင်မှု မရခဲ့တာကြောင့် မျိုးဆက်သစ်တွေနဲ့ အစားထိုးပြီး အောင်မြင်မှုရအောင် ပြန်လည် လုပ်ဆောင်ရ တော့မှာပါ။

ခရိုအေးရှား အသင်းနဲ့ပွဲမှာ ကစားခဲ့တဲ့ ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်း လူစာရင်းကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် ပျှမ်းမျှအသက် ၃၁ နှစ် နဲ့ ၉၅ ရက် ရှိပါတယ်။ ဒါဟာ ၂၀၁၀ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ နောက်ပိုင်း အသင်းတွေ အားလုံးထဲမှာ အသက်အကြီးဆုံး အသင်း ဖြစ်တယ်လို့ အချက်အလက်တွေအရ သိရပါတယ်။

နည်းပြ မာတီးနတ်စ်နဲ့ ဘယ်လ်ဂျီယံ အသင်းသားများကိုတွေ့ရစဉ် (Sport)

ဘယ်လ်ဂျီယံ အသင်းနည်းပြ မာတီးနတ်စ်က “သူတို့မှာ အိုနာနာနဲ့ ဒိုကူတို့လို ကစားသမားတွေ ရှိပါတယ်။ ရွှေရောင်မျိုးဆက်က မျိုးဆက်သစ်တွေ ပေါ်ထွန်းလာဖို့ တခုခု လုပ်ဆောင်နေပါတယ်”လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဒီဘရိုင်းနဲ့ ဟာဇက်တို့က အသက် ၃၁ နှစ်၊ ဗဟိုနောက်ခံ လူတွေဖြစ်တဲ့ ဗာတွန်ဂန်နဲ့ အယ်လ်ဒါဝီရယ်လ်တို့က ၃၅ နှစ်နဲ့ ၃၃ နှစ်အရွယ်ကို ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့ဒါကြောင့် ဒီဘရိုင်းက သူတို့အသင်းက ကစားသမားတွေဟာ အသက်အရွယ် ကြီးလွန်းတာကြောင့် ကမ္ဘာ့ဖလား ချန်ပီယံဆုကို ရယူဖို့ မဖြစ်နိုင်တော့ဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ ဒီပြောဆိုချက်တွေကြောင့် အသင်းထဲမှာ စိတ်ဝမ်းကွဲမှု တွေတောင် ဖြစ်ခဲ့တာပါ။

မော်ရိုကို အသင်းကို အရေးနိမ့်တဲ့ပွဲမှာ နောက်ခံလူ ဗာတွန်ဂန်က ရှေ့တန်း ကစားသမားတွေက အသက်ကြီး လွန်း နေတာကြောင့် ကောင်းမွန်တဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို မဖန်တီးနိုင်ခဲ့ဘူးလို့ ပြန်လည် တုံ့ပြန်ခဲ့ ပါသေးတယ်။

ဒါတွေကလည်း ဒီကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်း ကျရှုံးတဲ့ အကြောင်းအရာတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဘယ်လ်ဂျီယံနဲ့ ခရိုအေရှား ယှဉ်ပြိုင်စဉ် (Football365)

ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၈ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲတုန်းက အုပ်စုတွင်း ၃ ပွဲစလုံး အနိုင်ရခဲ့ပေမယ့် အခု ၂၀၂၂ ပြိုင်ပွဲမှာတော့ ၁ ပွဲသာ အနိုင်ရခဲ့ပြီး သွင်းဂိုးကလည်း ၁ ဂိုးသာ ရခဲ့တဲ့အထိ အခြေအနေတွေ ဆိုးရွားခဲ့တာ ပါ။ ရွှေရောင်မျိုးဆက် တစ်ခုလို တောက်ပခဲ့တဲ့ ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်း အခုအချိန်ထိ ဆုဖလားလက်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းအရင်း တစ်ခုကတော့ နည်းပြ မာတီးနတ်စ်ပါပဲ။

မာတီးနတ်စ် ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အသင်းတွေကို ကြည့်ရရင် ဝီဂန်၊ ဆွမ်ဆီး၊ အဲဗာတန် အသင်းတွေသာ ဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်းက သူ့ကို ယုံယုံကြည်ကြည်နဲ့ ၂၀၁၆ ကတည်းက နည်းပြအဖြစ် ခန်အပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မာတီးနတ်စ်ဟာ ဝီဂန်အသင်းကို အက်ဖ်အေဖလား ရယူပေးနိုင်ခဲ့တာကလွဲပြီး နည်းပြဘဝမှာ အောင်မြင်မှု ကြီးကြီးမားမား မရှိခဲ့ပါဘူး။ အဲ့ဒါကြောင့်လည်း မာတီးနတ်စ်ဟာ ထိပ်တန်းအဆင့်ရှိတဲ့ ဘယ်လ်ဂျီယံ ကစား သမားတွေကို ကောင်းမွန်စွာ မကိုင်တွယ်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မာတီးနတ်စ်ဟာ ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်းကို ကိုင်တွယ်တာ ၆ နှစ်ကြာခဲ့ပေမယ့် လောက်လောက်လားလား ဘာမှ မလုပ်ပြနိုင်ခဲ့ပါဘူး။ သူ့နေရာမှာ တခြားနည်းပြဆိုရင် ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်း ပြိုင်ပွဲတစ်ခုခုမှာ ချန်ပီယံဆု ရယူ နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

 စိတ်ဓာတ်ကျနေတဲ့ ဘယ်လ်ဂျီယံ အသင်းသားများကိုတွေ့ရစဉ်(The Japan Times)

အခုတော့ မာတီးနတ်စ်ဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ အပြီးမှာ ဘယ်လ်ဂျီယံနည်းပြ ရာထူးကနေ ထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

အင်္ဂလန်အသင်းရဲ့ ကွင်းလယ်လူဟောင်း ဂျာမိန်းဂျီးနတ်စ်က “ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်းမှာ စိတ်ပျက်စရာ ကောင်းတဲ့ ကစားသမားတွေ ရှိပါတယ်။ မှန်ထဲမှာ သူတို့ကိုယ် သူတို့ ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် လုံလောက်မှု မရှိဘူးဆိုတာကို မြင်တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့်လည်း သူတို့ ပြိုင်ပွဲကနေ ထွက်ခွာခဲ့ရတာ”လို့ BBC 0ne ကို ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်းဟာ နည်းပြသစ်နဲ့အတူ ရွှေရောင်မျိုးဆက် ကစားသမားတချို့ကို လူငယ် ကစားသမားတွေနဲ့ သာ အတွဲညီစွာ ပေါင်းစပ် နိုင်ခဲ့မယ်ဆိုရင် လာမယ့် ယူရိုပြိုင်ပွဲ၊ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို စိန်ခေါ်နိုင် မယ့် အသင်း ပြန်ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

အခုတော့ ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်းရဲ့ ရွှေရောင်မျိုးဆက်တို့ရဲ့ အလားအလာနဲ့ အနာဂတ် စောင့်ကြည့်ရပေတော့မည်။

Source: BBC

CNI Sport Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

နောင်အနှစ် ၅၀ ကြာလည်း ရော်နယ်ဒိုအကြောင်းကို အားလုံးက ဆက်ပြောနေမှာပါပဲ။

ဒီစကားကို ပြောလိုက်တာကတော့ ပေါ်တူဂီလက်ရွေးစင် အသင်းနည်းပြ ဖာနန်ဒိုဆန်းတို့စ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ပေါ်တူဂီလက်ရွေးစင် အသင်းနည်းပြ ဖာနန်ဒိုဆန်းတို့စ်က ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းကမှ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ရော်နယ်ဒို စံချိန်သစ် တင်ပြီးနောက် ဒီစကားကို ပြောခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုနဲ့ နည်းပြ ဆန်းတို့စ်ကိုတွေ့ရစဉ် (CTV News)

ရော်နယ်ဒိုဟာ ဂါနာအသင်းနဲ့ ကစားခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပွဲစဉ်မှာ ပေါ်တူဂီအသင်းအတွက် ဂိုးသွင်းယူပြီးနောက် ကမ္ဘာ့ဖလား ၅ ကြိမ်ဆက် ဂိုးသွင်းယူနိုင်ခဲ့တဲ့ ပထမဆုံး ကစားသမားအဖြစ် စံချိန်တင်ခဲ့တာပါ။

အသက် ၃၇ နှစ်အရွယ်ရှိ ရော်နယ်ဒိုဟာ ပေါ်တူဂီလက်ရွေးစင် အသင်းနဲ့အတူ ၅ ကြိမ်မြောက် ကမ္ဘာ့ဖလားကို ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုးစံချိန်ကို နာမည်ကြီး ကစားသမား အများအပြား ဘယ်သူကမှ မလုပ်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် ရော်နယ်ဒိုက လုပ်နိုင်ခဲ့ တာပါ။ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ၅ ကြိမ် ကစားဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိနေပြီး ရော်နယ်ဒိုဟာ ၂၁ နှစ် သားထဲက ဒီပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်ကစားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးတော့ ၅ ကြိမ်ဆက် ဂိုးသွင်းဖို့ ဆိုတာလည်း တကယ်ကို မလွယ်ကူတာပါ။ ဒါကို ရော်နယ်ဒိုက လုပ်ဆောင်နိုင် ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အားလုံးလည်း သိနေတဲ့ အတိုင်းပါပဲ ရော်နယ်ဒိုဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းကမှ ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့ စာချုပ် ဖျက် သိမ်းထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပီယာစ်မော်ဂန်နဲ့ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ အင်တာဗျူး အပြီးမှာ ရော်နယ်ဒိုဟာ ယူနိုက်တက် ကိုရော အသင်းပိုင်ရှင် ဂလေဇာမိသားစုနဲ့ နည်းပြ အဲရစ်တန်ဟတ်တို့ကို ဝေဖန်မှုတွေ ပြုလုပ်သွားခဲ့တာပါ။

ရော်နယ်ဒို အကောင်းဆုံးဆု ရခဲ့(Sports Brief)

ရော်နယ်ဒိုဟာ ဒီလိုတွေ ပြောခဲ့မှုကြောင့် ယူနိုက်တက်နဲ့ စာချုပ်ဖျက်သိမ်း ခဲ့ရပေမယ့် အာရုံဝေဝါးသွားတာ မရှိဘဲ ပေါ်တူဂီအတွက် အပြည့်အဝ အာရုံစိုက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့်လည်း ပေါ်တူဂီအသင်း ခေါင်းဆောင်ဟာ စံချိန်မှတ်တမ်းသစ်ကို ရေးထိုးနိုင်ခဲ့တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုက “ကျနော်နဲ့ ယူနိုက်တက်တို့ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ ပြီးဆုံးသွားတာ တစ်ပတ်လောက်ရှိပါပြီ။ ဒါကို ပိတ် လိုက်ပါပြီ။ ကျနော် ပေါ်တူဂီကို အနိုင်ရအောင် ကူညီမယ်၊ ကျန်တာဘာမှ အရေးမကြီးပါဘူး။ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ၅ ကြိမ်ဆက် ဂိုးသွင်းယူနိုင်တာကို ကျနော်အလွန် ဂုဏ်ယူတယ်”လို့ ပြောခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ ပေါ်တူဂီအသင်းနဲ့အတူ ၂၀၀၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ စတင်ပါဝင်ခွင့် ရခဲ့ပြီး အီရန်အသင်းနဲ့ ပွဲမှာ ဂိုး စတင် သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

လက်ရှိအချိန်မှာ ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလား သွင်းဂိုးက ၈ ဂိုးအထိ ရှိလာခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ရော်နယ်ဒိုဟာ ပေါ်တူဂီ အတွက် ၁၉၂ ပွဲ ပါဝင်ကစားထားပြီး ၁၁၈ ဂိုး သွင်းယူကာ နိုင်ငံတကာ ဂိုးသွင်း အများဆုံး ကစားသမားအဖြစ် လည်း စံချိန်တင် ထားခဲ့တာပါ။

ဂါနာအသင်းဘက်ကို ဂိုးသွင်းနေတဲ့ ရော်နယ်ဒို (New Straits Times)

ဖာနန်ဒိုဆန်းတို့စ်က “ သူဟာ ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ကစားသမားတွေထဲက တစ်ဦး၊ ထာဝရ ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ကစားသမားတစ်ဦးပါ။ ရော်နယ်ဒိုဟာ သဘာဝက ဖြစ်လာတဲ့သူ၊ ဂန္တဝင်ပါ။ နောက်ထပ် အနှစ် ၅၀ ကြာရင်လည်း ကျနော်တို့ သူ့အကြောင်းကို ဆက်ပြီး ပြောနေဦးမှာပါ”လို့ ပြောခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ ဂါနာနဲ့ ပွဲမှာ သွင်းယူတဲ့ ဂိုးကြောင့် ကမ္ဘာ့ဖလား၊ ယူရိုပြိုင်ပွဲ အပါအဝင် အဓိကပြိုင်ပွဲ ၁၀ ပွဲဆက် ဂိုးသွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုရဲ့ လက်ရွေးစင် အသင်းဖော်ဟောင်း ဖွန်တီက “ ရော်နယ်ဒိုက စံချိန်မှတ်တမ်းတွေနဲ့အတူ ဒီကမ္ဘာ့ ဖလားကို လာရောက်တာပါ။ မှတ်တမ်းတွေက သူ့နောက်ကို လိုက်နေတာပါ။ ကမ္ဘာ့ဖလား ၅ ကြိမ်ဆက် ဂိုးသွင်း ယူနိုင်လို့ သူအလွန်ဂုဏ်ယူ နေမယ်ဆိုတာ သေချာပါတယ်။ ဒါက သူ့အတွက်ရော ပေါ်တူဂီအတွက်ပါ ကောင်းမွန် တဲ့ အောင်မြင်မှုတစ်ခုပါ”လို့ BBC 5 Live နဲ့ အင်တာဗျူးမှာ ပြောခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုအတွက် ဒီကမ္ဘာ့ဖလားဟာ နောက်ဆုံးက မ္ဘာ့ဖလားဖြစ်ဖို့ များနေလို့ အာရုံအပြည့်အဝ စိုက်နေတာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်မှာ ရော်နယ်ဒိုအတွက် နောက်ထပ် စံချိန်မှတ်တမ်း ကောင်းတွေကလည်း စောင့်မျှော်နေတာပါ။

ရော်နယ်ဒိုနဲ့ ပေါ်တူဂီအသင်းဖော်များကိုတွေ့ရစဉ် (Reuters)

ဘောလွန်းဒီအောဆု ၅ ကြိမ်၊ ယူရိုချန်ပီယံဆုနဲ့ နေးရှင်းလိဂ် တို့ကို ရယူထားတဲ့ ရော်နယ်ဒို အတွက်တော့ ကမ္ဘာ့ ဖလား ချန်ပီယံဆု ရယူဖို့က သူ့အတွက် အိမ်မက်အဖြစ် ရှိနေပါတယ်။ ဒါကိုသူကလည်း အကောင်အထည် ဖော်ချင်နေတာပါ။

ဒါကြောင့်လည်း သူက ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာသာ ချန်ပီယံဖြစ်မယ်ဆိုရင် လက်ရွေးစင် ကစားသမားဘဝကို အဆုံး သတ်တော့မယ်လို့ ပြောထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ယူနိုက်တက် တိုက်စစ်မှူးဟောင်းအတွက် ကစားသမားဘဝ ပြီးပြည့်စုံဖို့ဆိုရင် ကမ္ဘာ့ဖလား ချန်ပီယံဆု ရယူနိုင်ဖို့ပဲ လိုအပ်တော့တာပါ။ အသင်းဖော်တွေကလည်း ရော်နယ်ဒိုအတွက် ကမ္ဘာ့ဖလား ရယူပေးနိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေတယ်လို့ ဝန်ခံထားကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် ရော်နယ်ဒိုအနေနဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆု ရယူပြီး စံချိန်သစ်တွေထပ်ပြီး တင်နိုင်မလားဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖွယ် စောင့်ကြည့်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: BBC

CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

ဒါတက်စရီ အန်နဝါအီဘရာဟင်သည် ဆယ်စုနှစ်များစွာ စောင့်ဆိုင်း မျှော်မှန်းခဲ့ရသည့် မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးကို ယခုအခါ လက်ဝယ်ပိုင်ပိုင် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ ဤရာထူးကို မြဲမြံအောင်တော့ သူကြိုးစားရပေ လိမ့်မည်။

၄ နှစ်တာ ကာလအတွင်း ဝန်ကြီးချုပ် ၄ ဦးအထိ အပြောင်းအလဲ မြန်ခဲ့သည့် မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ဤရာထူးနှင့် ဤတာဝန်ကို မြဲမြံအောင် ကြိုးစားဖို့ လွယ်လှသည်တော့ မဟုတ်။

ဘဏ္ဍာရေးအကြီးအကဲဟောင်း မစ္စတာအန်နဝါသည် မတည်မငြိမ် ဖြစ်နေသည့် ကိစ္စရပ်အများစုကို ထိန်းချုပ်သွား နိုင်ဖွယ်ရှိပြီး ၎င်း၏အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် အကျင့်ပျက်ခြစားမှု ဖုံးလွှမ်းနေသော UMNO ပါတီအတွက် ပြုပြင် ပြောင်းလဲစရာများက သူ့ကို အဆင်သင့် စောင့်နေကြသည်။

ထိုသို့ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုများက ဝန်ကြီးချုပ် တစ်ဦးအဖို့ မူဝါဒချမှတ်ရာတွင် အတားအဆီး ဖြစ်နိုင်ပြီး ကံမကောင်း အကြောင်းမလှလျှင် ယခုအစိုးရသစ်ပါ နာမည်ပျက်ကိန်း ရှိနေသည်။

အသက် ၇၅ နှစ် ရှိပြီဖြစ်သည့် မစ္စတာအန်နဝါသည် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှင့် လူနေမှုစရိတ် တိုးလာနေချိန်၌ ယိုယွင်းနေသည့် တိုင်းပြည် စီးပွားရေးကို ထိန်းကျောင်းရဦးမည် ဖြစ်သည်။

လူကြိုက်များလာသည့် အစ္စလာမ္မစ်ပါတီ တစ်ခုဖြစ်သော Parti Islam SeMalaysia (PAS) ပါတီကို လွှမ်းမိုးထား သော အတိုက်အခံများ၏ ဖိအားကိုလည်း အန်နဝါ ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ယခုပြီးစီးခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် မလေးရှားနိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း တလျှောက် ဘာသာရေးနှင့်လူမျိုးရေး အပြစ်အနာအဆာများကို ကုစားနိုင်အောင် လမ်းဖွင့်ပေးခဲ့ကြောင်း ကွာလာလမ်ပူအခြေစိုက် Capital Dynamics Asset Management ၏ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်နှင့် ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူး မစ္စတာ တန်တောင်ဘူးက သုံးသပ် ပြသည်။

ပြောရမည်ဆိုလျှင် မစ္စတာအန်နဝါအတွက် အကြီးမားဆုံး တာဝန်သည်ကား လက်ရှိနိုင်ငံရေး အက်ကြောင်းများ တစစီ လွင့်စဉ်မသွားစေရေးပဲ ဖြစ်သည်။ ထိုအချင်းအရာများကတော့ မစ္စတာအန်နဝါနှင့် သူ့အစိုးရအတွက် လာမည့်လများ၌ ရင်ဆိုင်ရမည့် စိန်ခေါ်မှုအချို့ဟု ခေါ်ဆိုနိုင်သည်။

အာဏာခွဲဝေရေးကိစ္စ
**********************

ပထမဆုံး စမ်းသပ်မှု မစ္စတာအန်နဝါ၏ အစိုးရသစ်တွင် အာဏာခွဲဝေမှု ဖော်မြူလာအရ ဘယ်သူတွေက အဓိက ကျလာမလဲဆိုသည့် ကိစ္စဖြစ်သည်။ ယခင်အစိုးရ လက်ထက်တွင်တော့ အစိုးရအဖွဲ့(ကက်ဘိနက်)ထဲတွင် ဝန်ကြီး ရာထူးနေရာများက ဖောင်းပွလွန်းနေခဲ့သည်။

“မလေးရှားမှာ အခုတက်လာတဲ့ အစိုးရအဖွဲ့သစ်မှာ အရင်ဝန်ကြီးတွေလို အရေအတွက်များနေလို့ မဖြစ်သင့်ဘူး။ အန်နဝါအတွက် ထိရောက်ပြီး ယုံကြည်စိတ်ချရတဲ့ လူတွေပဲ ဝန်ကြီးအနေနဲ့ ရှိဖို့လိုတယ်” ဟု မလေးရှား တက္ကသိုလ် ပြည်တွင်း လေ့လာရေး အကယ်ဒမီမှ တွဲဖက်ပါမောက္ခ အာဝမ်ပါဝီက သုံးသပ်ပြခဲ့သည်။

အန်နဝါ၏ အစိုးရအဖွဲ့တွင် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှစ်ဦး ခန့်အပ်ထားသည်။ ထိုနှစ်ဦးမှာ ပက်ကတန်ဟာရာပန် (PH) ပါတီနှင့် အန်နဝါတို့ ညွန့်ပေါင်းဖွဲ့စည်းမှု ရလဒ်အဖြစ် နှစ်ဦး ခန့်အပ်ထားရခြင်း ဖြစ်သည်။ တစ်ဦးကတော့ မဖွံ့ဖြိုး သေးသော်လည်း သယံဇာတ ပေါကြွယ်ဝသည့် ဘော်နီယိုကျွန်းရှိ ပြည်နယ်တစ်ခုမှ အမတ်ဖြစ်သည်။

 မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်သစ်အဖြစ် အန်နဝါအီဘရာဟင်ကို ခန့်အပ်နေစဉ် (GETTY IMAGES)

ထို့ပြင် အန်နဝါရီ၏ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရတွင် လွှတ်တော်အမတ်ဦးရေအများဆုံးနှင့် လူနည်းစု ထောက်ခံ အားကောင်း သည့် ဗဟိုလက်ဝဲ ဒီမိုကရက်တစ် လှုပ်ရှားမှုပါတီ (DAP) လည်း ပါဝင်သည်။ သို့ဖြစ်၍ ကက်ဘိနက် အစည်းအဝေး များမှာ အခြေအတင် ဆွေးနွေးမှု ရှိလာနိုင်သည်ဟု တွက်ဆနေကြသည်။

ယခင်အစိုးရသည် အကျင့်ပျက် ခြစားမှုများကို နှိမ်နင်းရာတွင် လက်သံပြောင်ခဲ့သည်။ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း နာဂျစ် ရာဇတ်ကို အကျင့်ပျက်ခြစားမှုဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၁၂ နှစ်အထိ ချမှတ်ခဲ့သည်။ 1MDB ဟု အတိုကောက် ခေါ်ကြသည့် နိုင်ငံတော်ဘဏ္ဍာ အလွဲသုံးစားမှုကို ကမ္ဘာသိအောင် ဖော်ထုတ်၍ အရေးယူပြခဲ့သည်။

ယခု အန်နဝါ လက်ထက်တွင်တော့ နာဂျစ်ရာဇတ်ကို လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးဖို့ ဖိအားများ ကျရောက်လာနိုင်ဖို့ အလားအလာ များနေသည်။

အလားတူ 1MDB အရှုပ်တော်ပုံနှင့် ဆက်စပ်နေသည့် UMNO ပါတီခေါင်းဆောင် ဇာဟစ်နှင့်ပတ်သက်၍လည်း နောက်ဆက်တွဲ ဂယက်များ လာဦးမည်ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ဇာဟစ်ကို 1MDB အရှုပ်တော်ပုံကြောင့် တရား စီရင်ခံရ၍ ထောင်ကျလျှင် အန်နဝါအတွက် နောက်ထပ် အစားထိုးစရာ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး လိုအပ်လာနိုင်သည်။

ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန်အတွက် ဖြေလျှော့ပေးရေး
******************************************

မစ္စတာ အန်ဝါသည် ၎င်း၏ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့၏ ကြေညာချက်အရ အပေးအယူလုပ်ရန် လိုအပ်ပြီး ၎င်း၏ ညီညွတ်သော အစိုးရတစ်ရပ်ဖြစ်အောင် ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းရဦးမည်ဖြစ်သည်။

တိုင်းပြည် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန်အတွက် ကတိကတိများ ပြုရမည်။ သူ၏နိုင်ငံရေး ပြိုင်ဘက်များနှင့် ဆင်တူသည့် သက်သာချောင်ချိရေး ဦးတည်သော ကတိများကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် အတားအဆီးများ ကြုံရမည် မဟုတ်သော်လည်း လူမျိုးရေးနှင့် ဘာသာရေး ခွဲခြားဆက်ဆံမှု ပပျောက်ရေး ကတိပြုချက်ကတော့ လွယ်ကူမည် မဟုတ်ပေ။

UMNO ပါတီခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

မလေးနှင့် ဌာနေတိုင်းရင်းသား အများစုသည် အစိုးရဘက် အလုပ်အကိုင်များ၊ အိမ်ရာနှင့် အဆင့်မြင့် ပညာရေး ကဲ့သို့သော နယ်ပယ်များတွင် ဦးစားပေး ဆက်ဆံခြင်းခံယူလိုကြသည်။ ထို့အတွက် အစိုးရမူဝါဒများအဖြစ် ဖော်ပြထားသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ “အထူးရာထူးနေရာ” ကို လိုလားနှစ်သက်ကြသည်။

မလေးရှား၏ အထိနာနေသော စီးပွားရေး
***************************************

မလေးရှားနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး တိုးတက်မှုနှုန်းသည် ယခုနှစ်တွင် ၇ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ၄ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ နှေးကွေးသွားနိုင်သည်ဟု ပညာရှင်များက ခန့်မှန်းထားသည်။ မလေးရှား ဗဟိုဘဏ်သည် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို ထိန်းညှိရန် ဗဟိုဘဏ်၏ အတိုးနှုန်းကို ဆက်လက်မြှင့်တင်မည်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင်များက မျှော်လင့်ထားကြသည်။

ယင်းက မစ္စတာ အန်နဝါသည် လူကြိုက်များစေသည့် ရပ်တည်ချက်ကို ခံယူရန် လှုံ့ဆော်ပေးရာ ရောက်လေသည်။ တိုင်းပြည်၏ အဆင်းရဲဆုံးသူများကို ကူညီရန် UMNO ပါတီက ရက်ရောစွာ ငွေသားအကူအညီပေးမည်ဟု ကတိပြု ထားပြီး ဖြစ်သည်။

နော်တင်ဟန်တက္ကသိုလ်၊ အာရှသုတေသနနှင့် မလေးရှား လေ့လာရေးသိပ္ပံမှ University of Nottingham Asia ဂုဏ်ထူးဆောင် သုတေသနတွဲဖက် ဒေါက်တာ ဘရစ်ဂက်ဝက်ရှ်က “အဓိက အချက်ကတော့ စီးပွားရေးနဲ့ လူမှုရေး ဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက် ရှိတယ်ဆိုတာ အသိအမှတ်ပြုရမှာပါ။ လူမှုဘေးကင်းရေး ကွန်ရက်နဲ့ မတူညီကွဲပြား အသိုင်း အဝိုင်းတွေကြားက အားနည်းချက်တွေကို အခုအစိုးရသစ်က ပိုပြီး အာရုံစိုက်လာမယ်လို့ ထင်ပါတယ်” ဟု ပြော ကြားခဲ့သည်။

မလေးရှား ရွေးကောက်ပွဲ ပြည်သူများကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် အိမ်ထောင်စုတိုင်းသည် တစ်လလျှင် ရင်းဂစ် ၂,၂၀၀ ထက် ပိုရစေမည်ဟု UMNO က ကတိ ပြုထားခဲ့သည်။ သို့ဖြစ်၍ အစိုးရက အိမ်ထောင်စုတိုင်း ထိုအဆင့်သို့ ရောက်ရှိစေရန်အတွက် ဝင်ငွေဖြည့်ဆည်း ပေးရမည်ဖြစ်သည်။

အကယ်၍ မစ္စတာ အန်နဝါ၏ အစိုးရသည် အထက်ပါ ကတိအတိုင်း လုပ်ဆောင်ပါက ၎င်း၏ ဘဏ္ဍာရေး စုစည်းမှု အစီအစဉ်ကို နှောင့်နှေးစေပြီး ကြွေးမြီထုတ်ချေးသည့် ကုမ္ပဏီများကို ဒေါသထွက်စေနိုင်သည်။ အစိုးရသစ်သည် မကြာမီတွင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွက် လျာထားသော တိုင်းပြည်ဘတ်ဂျက်ကို ဇယားနှင့်တကွ ချပြရမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်း သည် ယုံကြည်မှု၏ ပထမဆုံးစမ်းသပ်မှုလည်း ဖြစ်နိုင်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ မစ္စတာ အန်ဝါ၏ အစိုးရအဖွဲ့သည် ယခင် အောက်တိုဘာလတွင် ချပြခဲ့ဖူးသည့် အသုံး စရိတ် အစီအစဉ်အတွက် သိသာထင်ရှားသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး မည်သို့မည်ပုံ အကောင်အထည် ဖော်မည် ဆိုသည်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရသေးပေ။

(စင်ကာပူအခြေစိုက် The Straits Time သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် နိုဝင်ဘာ ၂၄ ရက် ရက်စွဲဖြင့် လွှင့်တင်ထားသော Anwar Ibrahim’s next challenge: Keeping his job အမည်ရှိဆောင်းပါးကို CNI သတင်းဌာနက ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆို တင်ဆက်လိုက်ပါသည်)

Source: The Straits Time

CNI Sport Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၀

ဒီရက်ပိုင်းမှာ ၄ နှစ်မှ ၁ ကြိမ် ကျင်းပတဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေထက် ရော်နယ်ဒိုရဲ့ အင်တာဗျူးက လူတိုင်းကို လွှမ်းမိုးသွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

တစ်နေ့နည်းနည်းစီ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ အင်တာဗျူး အချက်အလက်တွေအပေါ် လူတွေကလည်း စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်နေခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအင်တာဗျူးကြာချိန်က မိနစ် ၉၀ ကြာမြင့်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ရော်နယ်ဒိုဟာ ပီယာစ်မော်ဂန်နဲ့ အင်တာဗျူး ပြုလုပ်ပြီး သူ့စိတ်ထဲမှာ ရှိနေတဲ့ ခံစားချက်တွေကို ချပြခဲ့တာပါ။

ပရိသတ်တွေ တော်တော်များများလည်း ဒီအင်တာဗျူးထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ အကြောင်းအရာကို သိပြီးကြလောက်ပြီလို့ ထင်ပါတယ်။ ဒါဆိုရင် ဒီအင်တာဗျူးမှာ ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ပြောဆိုမှုတွေက မှန်ကန်ခဲ့လား၊ မှားခဲ့လားပေါ့။

ရော်နယ်ဒိုက သူဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ သစ္စာဖောက်မှုကို ခံစားခဲ့ပြီး အသင်းကနေ ထွက်ခွာဖို့ တွန်းအားပေး ခံခဲ့ရတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ အသင်းရဲ့ အကြီးအကဲတွေအပြင် နည်းပြတန်ဟတ်လည်း ပါဝင်တယ်လို့ ပြောသွားခဲ့ပါတယ်။ အမှန်တော့ ရော်နယ်ဒို ကိုယ်တိုင်ကလည်း နွေရာသီက ယူနိုက်တက်ကနေ ထွက်ခွာဖို့ ကြိုးစားခဲ့တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုကို ခေါ်ယူဖို့ ထိပ်တန်းကလပ် အသင်းကြီးတွေ အများအပြားက နောက်ဆုတ်ခဲ့လို့ နောက်ဆုံး ယူနိုက်တက်မှာပဲ ဆက်ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရော်နယ်ဒိုက သူ့အပေါ် လေးစားမှု မရှိတဲ့ နည်းပြ တန်ဟတ် အပေါ် မှာ သူမလေးစားဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုနဲ့ ယူနိုက်တက်ပိုင်ရှင်များကိုတွေ့ရစဉ်(talkSPORT)

ရော်နယ်ဒိုဟာ သူကိုယ်တိုင် ခံစားခဲ့ရလို့ ဒီလိုပြောတာ ဖြစ်နိုင်ပေမယ့် ယူနိုက်တက်နဲ့ စာချုပ်ရှိချိန်မှာ နည်းပြ တစ်ဦးအပေါ် ဒီလိုမျိုးပြောတဲ့ အပေါ်မှာ ဝေဖန်မှုတွေ ခံခဲ့ရပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ တိုးတက်မှုက ဖာဂူဆန်စ် မရှိတဲ့ အချိန်ကတည်းက ဘာမှပြောင်းလဲမှု မရှိဘူးလို့ ရော်နယ်ဒို ရဲ့ ပြောမှုဟာ မှန်ကန်ခဲ့တာပါ။

တကယ်လည်း ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ မန်စီးတီး၊ လီဗာပူးလ်၊ ချယ်လ်ဆီးတို့ရဲ့ ကျော်တက်ခြင်းကို ခံခဲ့ရပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို ၂၀၁၃ ကတည်းက မရတော့သလို နောက်ဆုံးရခဲ့တဲ့ ယူရိုပါလိဂ်ဖလားကိုလည်း ၂၀၁၇ မှာ ရယူခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့် ဆုဖလားလက်မဲ့ဖြစ်တာ ၅ နှစ်ရှိပြီလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီကို ဝေဖန်မှု အပိုင်းမှာတော့ ယူနိုက်တက် ပရိသတ်တွေတောင် နှစ်ခြမ်းကွဲသွားတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ရော်နယ်ဒိုက သူဟာ ဝိန်းရွန်နီထက် ပိုပြီးကြည့်ကောင်းလို့ မနာလိုဖြစ်ပြီး သူ့ကို ဝေဖန်ခဲ့တယ်လို့ ပြောခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုနဲ့ ဝိန်းရွန်နီကို တွေ့ရစဉ် (Sport)

စပါးနဲ့ပွဲမှာ လူစားဝင်ဖို့ ငြင်းဆန်ပြီး ဥမင်ထဲကို တန်းပြီး ထွက်ခွာသွားတဲ့ ရော်နယ်ဒိုရဲ့ အပြုအမူကို ဝိန်းရွန်နီက ဝေဖန်ခဲ့တာပါ။ ရော်နယ်ဒိုဟာ ရုပ်ရည်ပိုင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြန်ပြောခဲ့တာကြောင့် ဝိန်းရွန်နီရဲ့ အမာခံ ပရိသတ် တွေက တော်တော်လေးကို ဒေါသထွက်ခဲ့ကြတာပါ။

ဝိန်းရွန်နီကတော့ ရော်နယ်ဒိုဟာ အသက်အရွယ်ပိုင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကိုင်တွယ်ဖို့ ခက်ခဲနေတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါ တယ်။ အသင်းပိုင်ရှင် ဂလေဇာမိသားစုနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း ရော်နယ်ဒိုက ပြောခဲ့ပါသေးတယ်။ ဒါကိုတော့ တကယ်ကို မှန်ကန်ခဲ့တဲ့ အချက်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဂလေဇာမိသားစုက ယူနိုက်တက်ကို ဈေးကွက် ရှာဖွေရေးအသင်းလို့ပဲ သတ်မှတ်ပြီး သူတို့အတွက် ပိုင်ရှင်ရဖို့ပဲ စိတ်ဝင်စားကာ အသင်းကို ဂရုမစိုက်ဘူးလို့ ပြောခဲ့တာပါ။ တကယ်လည်း ဂလေဇာမိသားစုဟာ သူတို့အကျိုး အတွက်ပဲ ကြည့်ပြီး အသင်းအပေါ် ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုတွေ ပြုလုပ်ဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့ဒါကြောင့်လည်း ယူနိုက်တက် ပရိသတ်တွေဟာ ဂလေဇာ မိသားစုအပေါ် ဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြမှုတွေ လုပ်ခဲ့ပြီး ဒါကို ရော်နယ်ဒို ကလည်း ထောက်ခံခဲ့တာပါ။ ရော်နယ်ဒိုဟာ ဒီအင်တာဗျူးမှာ မန်စီးတီးအသင်းဆီ ရောက်ဖို့ နီးစပ်ခဲ့ပေမယ့် ဆာအဲလက်စ်ဖာဂူဆန်ကြောင့် ယူနိုက်တက်ကို ပြန်လာတဲ့ အကြောင်းကိုလည်း ထည့်သွင်း ပြောခဲ့တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုနဲ့ နည်းပြဟောင်း ဖာဂူဆန်ကိုတွေ့ရစဉ်(Goal)

ရော်နယ်ဒိုဟာ ရာသီသစ် မစတင်ခင် ရာသီကြိုခြေစမ်းပွဲ ခရီးစဉ်အားလုံးကို မပါဝင်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ မိသားစု အကြောင်းပြချက်နဲ့ ဒီခရီးစဉ်ကို မပူးပေါင်းနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး တကယ်လည်း သူ့ရဲ့ သမီး ဖြစ်သူ နေမကောင်းတာကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ အသင်းတာဝန်ရှိသူတွေက သူဒီလို ပြောတာကို မယုံကြည်ကြလို့ စိတ်မကောင်း ဖြစ်ရတယ်လို့လည်း ရော်နယ်ဒိုက ပြောပါတယ်။

ပေါ်တူဂီကစားသမားဟာ စပါးနဲ့ ပွဲမှာ လူစားဝင်ဖို့ ငြင်းဆန်ခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းအရင်းက နည်းပြ တန်ဟတ်က သူ့အပေါ် ဆက်ဆံပုံတွေကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့လည်း အင်တာဗျူးထဲမှာ ပြောခဲ့တာပါ။

မန်စီးတီးနဲ့ ပွဲမှာ ရှုံးနေတဲ့အတွက် လေးစားလို့ လူစားမထည့်သွင်းခဲ့တာလို့ ပြောပြီး စပါးနဲ့ ပွဲမှာ ပွဲပြီးဖို့ ၃ မိနစ် အလိုမှ လူစားလဲဖို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ အပေါ်မှာ ရော်နယ်ဒိုက အဲရစ်တန်ဟတ် အပေါ်မှာ ဒေါသထွက်နေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုနဲ့ အဲရစ်တန်ဟတ်ကိုတွေ့ရစဉ် (Football365)

သူက ဒီလိုမျိုးဝင်ပြီး ကစားရမယ့် ကစားသမား မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့တာပါ။ ဒီလို အခြေအနေတွေကြောင့် ရော်နယ်ဒိုနဲ့ အဲရစ်တန်ဟတ်တို့ရဲ့ ဆက်ဆံရေးက သေချာပေါက် ပျက်ပြယ်သွားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့်လည်း ရော်နယ်ဒိုနဲ့ ယူနိုက်တက်တို့ဟာ ဇန်နဝါရီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ လမ်းခွဲရဖို့ ရှိနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ယူနိုက်တက် ကစားသမားတွေအပြင် ဝါရင့်ကစားသမားတချို့ကလည်း ရော်နယ်ဒိုနဲ့ လမ်းခွဲဖို့ ပြောနေကြပြီ ဖြစ်ပါ တယ်။

ရော်နယ်ဒိုကလည်း ဒီလိုဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အခြေအနေကို တွေးပြီးမှ အင်တာဗျူး ဖြေခဲ့တာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ အပြီးမှာတော့ ဒီအခြေအနေကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း တွေ့မြင်ရတော့မှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၀

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ ဘာလီကျွန်း၌ ကျင်းပပြီးစီးခဲ့သည့် ထိပ်သီး အစည်းအဝေးမှာ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင် အယောက် ၂၀ တို့က ယူကရိန်းသို့ ရုရှားကျူးကျော်စစ်ပွဲကို ဝိုင်းဝန်းရှုတ်ချသော ပူးတွဲကြေညာချက် တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြ သည်။

စာမျက်နှာပေါင်း ၁,၁၈၆ ပါသည့် အဆိုပါကြေညာချက်နှင့် အများရင်းနှီးပြီးသား စာကြောင်းတစ်ကြောင်းက ထင်ရှားပေါ်လွင်စွာ တွေ့ရသည်။

အဆိုပါ စာကြောင်းကတော့ “ယနေ့ခေတ်သည် စစ်တိုက်ရမည့်ခေတ် မဟုတ်ကြောင်း” ဟု ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလ မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံမှုအတွင်း အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နရိန္ဒရာမိုဒီက ရုရှားခေါင်းဆောင် ဗလာဒီမာပူတင်ကို ပြောခဲ့သည့်စကား ဖြစ်သည်။
၎င်းစကားကို ယခုကြေညာချက်တွင် ပဲ့တင်ထပ်ရေးသားထားသည်။

လူဦးရေ ၁ ဒသမ ၃ ဘီလီယံရှိသော အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ မီဒီယာများနှင့် အစိုးရတာဝန်ရှိသူများသည် ရုရှား ပိုမိုအထီးကျန်စေဖို့ အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များ အရေးယူ ဒဏ်ခတ်မှုကြောင့် ကွဲလွဲနေကြသည့် သဘောထားများ ကို ပေါင်းကူးရာတွင် အိန္ဒိယအနေဖြင့် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်စေလိုသည့် လက္ခဏာအဖြစ် ပါဝင်မှုကို အမြန်တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

“အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး အယူအဆကို G-20 အစည်းအဝေး၌ တညီတညွတ်တည်း လက်ခံခဲ့ကြကြောင်း” အိန္ဒိယထုတ် အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် သတင်းစာဖြစ်သည့် Times of India တွင် သတင်းခေါင်းစီးတင်၍ ဝေဝေဆာဆာ ဖော်ပြခဲ့သည်။

“ဒီခေတ်က စစ်ဖြစ်ရမယ့်ခေတ် မဟုတ်တော့ဘူးလို့ ကျနော်တို့ ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ စကားဟာ G-20 အုပ်စုထဲမှာ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ပဲ့တင်ထပ်နေခဲ့ပါတယ်။ မတူညီတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေကြား ကွာဟချက်တွေကို ပေါင်းကူး တံတား ထိုးပေးခဲ့ပါတယ်” ဟု အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးအတွင်းဝန် ဗီနေးကဝါထရာ (Vinay Kwatra)က သတင်း ထောက်များကို နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

 မိုဒီနဲ့ ဘိုင်ဒန်ကိုတွေ့ရစဉ်

လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မြို့တော်နယူးဒေလီ၌ ကျင်းပမည့် G-20 ထိပ်သီး အစည်း အဝေး မတိုင်မီ G-20 ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ကို မိုဒီထံ လွှဲပြောင်းပေးချိန်၌ အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ဂျိုကိုဝီဒိုဒိုသည် ယခုကဲ့သို့ ကြေညာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

နယူးဒေလီ အစိုးရသည် ရုရှားနှင့် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ဆက်ဆံရေးကို ပြတ်ပြတ်သားသား ဟန်ချက်ညီအောင် ထိန်းညှိပေးသည့် အနေဖြင့် မိုဒီသည် ဘက်ပေါင်းစုံမှ ချစ်ခင်လေးစားမှုရှိသော ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် ပေါ် ထွက် လာခဲ့သည်။

မိုဒီ၏ စွမ်းဆောင်ချက်ကြောင့် အိန္ဒိယကို နိုင်ငံတကာပါဝါ ချိန်ညှိပေးသူအဖြစ် ခိုင်မာစေခဲ့ပြီး အိန္ဒိယပြည်တွင်း၌ လည်း ထောက်ခံ အားပေးမှုများ ပေါ်ထွက်လျက်ရှိသည်။

“အခု G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးဟာ ပြည်တွင်းမှာ မိုဒီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုမှာ ကြီးမားတဲ့ အထောက်အပံ့ ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက် ဖြစ်တဲ့အကြောင်း ပြသဖို့အတွက် G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးမှာ သူ့ရပ်တည်ချက်ကို ဖော်ထုတ် အသုံးချနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အခုလက်ရှိ အိန္ဒိယ ခေါင်းဆောင်တွေဟာ သူတို့ကိုယ်သူတို့ စားပွဲမြင့်မြင့်မှာ ထိုင်နေတဲ့ အင်အားကြီးနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံလို့ မှတ်ယူထား ပါတယ်” ဟု နယူးဒေလီ အခြေစိုက် မူဝါဒသုတေသနစင်တာမှ ဝါရင့်ပညာရှင် Sushant Singh က ပြောကြား ခဲ့သည်။

တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် ရန်လိုမုန်းထား နေကြသူများကို အိန္ဒိယ ပေါင်းကူးတံတားထိုးပေး
***********************************************************************************

G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးသို့ အိန္ဒိယတက်ရောက်မှုသည် တရုတ်ခေါင်းဆောင် ရှီကျင့်ဖျင်နှင့် အမေရိကန် သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်တို့အကြား မျှော်လင့်ထားသည်ထက် အားရစရာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့ကြသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ရုရှားလုပ် ဒုံးကျည်တစ်စင်း ပိုလန်နယ်နိမိတ်ထဲ ကျရောက် ပေါက်ကွဲခဲ့ရာ ပိုလန်နိုင်ငံသား နှစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ရမှုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် အပြိုင်အဆိုင် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ကြသည်။ အဆိုပါ ရုရှားလုပ် ဒုံးကျည်သည် ယူကရိန်းနဲ့ နေတိုးအဖွဲ့ဝင် ပိုလန်တို့၏ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်နားက ကျေးရွာတစ်ရွာသို့ ကျရောက် ပေါက်ကွဲခဲ့ ခြင်း ဖြစ်သည်။

အင်အားကြီး နိုင်ငံအချင်းချင်း ပြိုင်ဆိုင်မှုမှ အတိအလင်း ဖြစ်ပွားသော ပဋိပက္ခအဖြစ်သို့ မကျယ်ပြန့်သွားစေရန် ကြိုးပမ်းမှုအဖြစ် ဘိုင်ဒင်နှင့် ရှီကျင်းဖျင်တို့ နိုဝင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် ၃ နာရီကြာ တွေ့ဆုံခဲ့ပုံတို့ကို ကမ္ဘာ့မီဒီယာများ က ထိပ်တန်းသတင်း ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် စက်မှုထိပ်သီး G-7 နှင့် နေတိုးတို့မှ ခေါင်းဆောင်များသည် ပိုလန်ဒုံးကျည် ပေါက်ကွဲမှုနှင့် ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးရန် ဘာလီကျွန်း၌ပင် အရေးပေါ် အစည်းအဝေးတစ်ရပ် ခေါ်ယူညှိနှိုင်းခဲ့ကြသည်။

အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း မိုဒီသည် အသစ်ခန့်အပ်ခံရသော ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ရီရှီဆန်းနက် အပါအဝင် ကမ္ဘာ့ ခေါင်းဆောင်များနှင့် ဆွေးနွေးပွဲများ ဆက်တိုက် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး စားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံရေးနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်၊ ကျန်းမာရေးနှင့် စီးပွားရေး ပြန်လည်နိုးထလာသည်အထိ ဗလာဒီမာပူတင်၏ ရန်စမှုကို ပြတ်ပြတ်သားသား ရှုတ်ချ ရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသည် ရုရှားကျူးကျော်စစ်၏ ရလဒ်ကြောင့် စွမ်းအင်၊ ရာသီဥတုနှင့် စီးပွားရေး မတည်ငြိမ်မှုများအကြောင်း G-20 တွင် သဘောထား ပျော့ပျောင်းစွာ ချပြသွားရန် အစီအစဉ်ရှိခဲ့သည်။ အနောက်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များ ကလည်း ဒေသတွင်း အဓိက အစုအဖွဲ့တစ်ခု အနေဖြင့် အိန္ဒိယ၏အသံကို နားစွင့်နေခဲ့ကြသည်။

“အိန္ဒိယဟာ အနောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ ရုရှားကို ပြန်လည် နီးကပ်စေချင်ပါတယ်” ဟု နယူးဒေလီရှိ ဂျဝါဟလာနေရူး တက္ကသိုလ် (JNU) မှ သံတမန်ရေးရာနှင့် လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး အထူးပြုလေ့လာသူ လက်ထောက်ပါမောက္ခ ဟက်ပီမွန်ဂျက်ကော့က ပြောကြားခဲ့သည်။

နယူးဒေလီသည် စစ်အေးခေတ်ဟောင်း ကာလက မော်စကိုနှင့် ခိုင်မာသော ဆက်ဆံရေးရှိခဲ့သည်။

အင်ဒိုက မိုဒီကို G-20 ဥက္ကဋ္ဌ လွှဲပြောင်းပေး

မျက်မှောက်ကာလတွင်လည်း အိန္ဒိယသည် စစ်လက်နက် ပစ္စည်းများအတွက် မော်စကိုနှင့် ဆက်ဆံရေး ကောင်း မွန်နေသည်။ ထို့အပြင် တရုတ်-အိန္ဒိယ၏ တင်းမာမှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေသော ဟိမဝန္တာနယ်စပ်တွင် အိန္ဒိယအတွက် မော်စကိုနှင့်ဆက်ဆံရေးမှာ အရေးကြီးသော ချိတ်ဆက်မှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် နယူးဒေလီ အစိုးရခေါင်းဆောင်သည် ဘေဂျင်း၏ ကြီးထွားလာမှုကို တန်ပြန်ရန် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ကိုအား မဟာဗျူဟာမြောက် သက်သောင့်သက်သာ အနေအထားတွင် ထားရှိပေးခြင်းဖြင့် နယူးဒေလီသည် အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ပိုမိုနီးကပ်လာခဲ့သည်။

“G-20 မှာ အိန္ဒိယက ထိရောက်စေခဲ့တဲ့ နည်းလမ်းတွေထဲက တစ်ခုကတော့ ဘက်ပေါင်းစုံကို ထိတွေ့ဆက်ဆံနိုင် တဲ့ နိုင်ငံအနည်းစုထဲက တစ်နိုင်ငံ အနေနဲ့ ရပ်တည်ချက်ပါ။ အိန္ဒိယဟာ ရန်သူမျိုးစုံကို ပေါင်းကူးပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ ဖွံ့ဖြိုးဆဲ ကမ္ဘာ၏အသံတစ်သံ ထွက်ပေါ်စေခဲ့ပါတယ်” ဟု King's College London မှ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး ပါမောက္ခ ဟက်ရှ်ဗီပန့် (Harsh V. Pant) က ပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ပွဲ စတင်ကတည်းက အိန္ဒိယသည် ယူကရိန်းတွင် အကြမ်းဖက်မှုများ ရပ်တန့်ရန် အကြိမ်ကြိမ် တောင်းဆိုခဲ့ သော်လည်း ရုရှား၏ကျူးကျော်မှုကို ပြတ်ပြတ်သားသား ရှုတ်ချရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်က အမှန်ပင် ဖြစ်သည်။

သို့သော် ပူတင်၏ ရန်လိုမှု ပြင်းထန်လာကာ လူထောင်ပေါင်းများစွာ သေဆုံးစေပြီး ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကို ကမောက် ကမဖြစ်အောင် ကိုင်လှုပ်ခါ ယမ်းလာသည့် အခါဝယ် အိန္ဒိယသည် ကန့်သတ်ချက်များကို အစမ်းသပ်ခံ လာရပြီဟု ကမ္ဘာ့အရေး လေ့လာသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

မကြာသေးမီ လများအတွင်း ပူတင်ကို မိုဒီ အခိုင်အမာ ပြောခဲ့သည့် စကားသည် အစားအသောက်၊ လောင်စာဆီ နှင့် ဓာတ်မြေသြဇာ ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာမှုနှင့် အခြားနိုင်ငံများအတွက် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခြေအနေတွင် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ကြောင်း လေ့လာသူများက ထောက်ပြကြသည်။

ယခုနှစ် G-20 ကို ရုရှားကျူးကျော်စစ်ကို အသေးစိတ် အကဲခတ်ရင်းဖြင့် အိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင် အစီအစဉ် အား လာမည့်နှစ်အတွက် ရေးဆွဲလာနိုင်စရာ အကြောင်းရှိလာခဲ့သည်။

 ဗြိတိန်၀န်ကြီးချုပ်နဲ့ မိုဒီတွေ့ဆုံစဉ်

“G-20 မှာ အိန္ဒိယက ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ရယူလိုက်တဲ့ အချိန်ဟာ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်၊ ကုန်ဈေးနှုန်း တက်လာမှု နှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုအပေါ် ကမ္ဘာကြီးက အာရုံစိုက်နေချိန် ဖြစ်ပါတယ်။ ရောက်ရှိလာသည်" ဟု ဂျဝါဟလာ နေရူးတက္ကသိုလ်မှ ဂျက်ကော့က ပြောကြားခဲ့သည်။

“အိန္ဒိယဟာ တောင်အာရှနဲ့ အခြားဒေသရဲ့ လိုအပ်ချက်တွေကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်တဲ့ အဓိကနိုင်ငံ တစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူထားတဲ့ ခံစားချက်ရှိပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ပွဲ၏ ရလဒ်အဖြစ် စွမ်းအင်ရင်းမြစ် အများအပြားတွင် ကမ္ဘာ့စျေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာခြင်းသည် အစားအစာ ကုန်ကျစရိတ်နှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုတို့ကို ရင်ဆိုင်နေရသော စားသုံးသူများအား အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေသည်။

နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက် G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးအပြီးတွင် “အိန္ဒိယဟာ ကမ္ဘာ့ပထဝီဝင် နိုင်ငံရေးတင်းမာမှု၊ စီးပွား ရေး နှေးကွေးမှု၊ အစားအစာနဲ့ စွမ်းအင်စျေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှု၊ ကပ်ရောဂါရဲ့ ရေရှည်ဆိုးကျိုးတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရ တဲ့ အချိန်မှာ အိန္ဒိယက G-20 ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ယူလိုက်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အိန္ဒိယရဲ့ G-20 ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ရာထူးဟာ ရည်မှန်းချက် ကြီးကြီးမားမား၊ ပြတ်ပြတ်သားသားနဲ့ စွမ်းဆောင်ချက်တွေကို တိုးလာအောင် ဦးဆောင်သွားမယ် ဆိုတာ ကျနော် အာမခံချင်ပါတယ်" ဟု ၎င်း၏မိန့်ခွန်းတွင် မိုဒီက ပြောကြားခဲ့သည်။

လာမည့်နှစ် ထိပ်သီး အစည်းအဝေးအတွက် အိန္ဒိယ၏ ရပ်တည်ချက်သည် ဖွံ့ဖြိုးဆဲကမ္ဘာနှင့် ကမ္ဘာ့တောင်ပိုင်း၏ အသံဖြစ်ရန် အလွန်အရေးကြီးကြောင်း King's College London မှ ပါမောက္ခ ဟက်ရှ်ဗီပန့်က ထောက်ပြခဲ့သည်။

“မိုဒီရဲ့ အကြံဉာဏ်က အိန္ဒိယကို ခေတ်ပြိုင် ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အဆင်းရဲဆုံး နိုင်ငံတချို့မှာ ရှိနေတဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေကို ပဲ့တင်ထပ်စေခဲ့ပါတယ်။ သူ့နိုင်ငံကို ဒီနေ့ရဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေ တုံ့ပြန်နိုင်တဲ့ နိုင်ငံအဖြစ် ပုံဖော်ဖို့ ဖြစ်ပါ တယ်”

အားလုံးက မိုဒီကို မျက်စိကျနေကြ
********************************
အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် G-20 ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူရန် ပြင်ဆင်နေချိန်တွင် အိန္ဒိယ၏ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ အတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများ စတင်နေချိန်နှင့်လည်း တိုက်ဆိုင်နေသည်။ သို့ဖြစ်၍ မိုဒီကို အားလုံးက မျက်စိကျ နေကြသည်။

ပြည်တွင်းတွင် သူ၏ ဟိန္ဒူအမျိုးသားရေးဝါဒီ BJP ပါတီ၏ လူကြိုက်များသော နိုင်ငံရေးမှာ သဘောထားကွဲလွဲများ ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။

လူဦးရေ၏ 80% ခန့် ဟိန္ဒူဘာသာ ကိုးကွယ်သော နိုင်ငံ၌ မိုဒီသည် အလွန်ရေပန်းစားနေသော်လည်း ၎င်း၏ အစိုးရက လူနည်းစုများအပေါ် လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့်နှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုဆိုင်ရာ မူဝါဒများကို ကန့်သတ် ချုပ်ချယ်ခဲ့၍ အကြိမ်ကြိမ် ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။

G-20 အစည်းအဝေးကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဝေဖန်မှုများကြားတွင် မိုဒီ၏ နိုင်ငံရေးမဟာမိတ်များက ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံတကာ အစီအစဉ်ကို တွန်းအားပေးရန် စိတ်အား ထက်သန်နေကြသည်။ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အခင်းအကျင်းတွင် အိန္ဒိယကို သူတို့က အဓိကကျသော ကစား သမား တစ်ဦးအဖြစ် ပုံဖော်ထားကြသည်။

“BJP ပါတီဟာ မိုဒီ၏ G-20 အစည်းအဝေး အရှိန်ကြောင့် နိုင်ငံရပ်ခြားမှာ အိန္ဒိယရဲ့ ပုံရိပ်ကို အားကောင်းစေပြီး ခိုင်မာတဲ့ မိတ်ဖက်များ ထူထောင်နေတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း နိုင်ငံရေးသတင်းစကား လက်ဆောင် ပါးလိုက်တယ်” ဟု မူဝါဒသုတေသနစင်တာမှ Singh က ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခု သီတင်းပတ်တွင် အိန္ဒိယနှင့် ဗြိတိန်တို့က စီစဉ်ရေးဆွဲခဲ့ကြသည့် နှစ်နိုင်ငံ လူငယ် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင် ပေါ် ထွန်းရေး စီမံချက်ဖြင့် အသက် ၁၈ နှစ်မှ ၃၀ ကြား ဘွဲ့ရပညာတတ် အိန္ဒိယ နိုင်ငံသား ၃၀၀၀ ကို ဗြိတိန်၌ နှစ်နှစ် နေထိုင်လုပ်ကိုင်နိုင်စေရန် များစွာသော မျှော်မှန်းချက်တို့ဖြင့် ရှေ့ဆက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ယခု သီတင်းပတ် တွင် ကြေညာခဲ့ကြသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် မိုဒီ၏တွစ်တာတွင် ၎င်းသည် အနောက်တိုင်း မိတ်ဖက်များနှင့်အတူ ယှဉ်တွဲ၍ အပြုံးဓာတ်ပုံ များနှင့် ဗွီဒီယိုများကို လွှင့်တင်ပြသခဲ့သည်။

“သူ့ရဲ့ ပြည်တွင်းပုံရိပ်က အားကောင်းနေဆဲပါ” ဟု မူဝါဒသုတေသနစင်တာမှ Singh က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ဒါပေ မယ့် သူ့ရဲ့ နိုင်ငံတကာရပ်တည်မှုဟာ BJP ပြည်တွင်း ရပ်တည်မှုကနေ လာတယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ ခိုင်ခိုင် မာမာ ဆက်လက် ရပ်တည်နိုင်ဖို့ နိုင်ငံတကာက သူ့ကို အလေးထား၊ လေးစားဖို့ လိုပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက် လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: CNN

(CNN ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက် ရက်စွဲဖြင့် လွှင့်တင်ထားသော မူရင်းဆောင်းပါးရှင် Rhea Mogul ၏ရေးသားချက်ကို CNI သတင်းဌာနက ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆို တင်ဆက်လိုက်ပါသည်)

CNI Sport Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃

အသက် ၂၇ နှစ်အရွယ်ရှိ အေဝါအမ်ဘေးလ်ကတော့ သြစတြေးလျ လက်ရွေးစင်နဲ့အတူ ကာတာကမ္ဘာ့ဖလား ပြိုင်ပွဲကို သွားရောက်မယ့် လူစာရင်းမှာ ရွေးချယ်ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ကစားသမားတိုင်းအတွက် အလွန်စိတ်လှုပ်ရှားဖို့ ကောင်းတဲ့ အချိန်ပါပဲ။

ဒါပေမယ့် ဘဝရဲ့ ပထမဆုံး ၁၀ နှစ်ကို ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ နေထိုင်ခဲ့ရတဲ့ အမ်ဘေးလ်အတွက်တော့ ထူးခြား ကောင်းမွန်တဲ့ ခရီးတစ်ခုရဲ့ အထွတ်အထိပ် အမှတ်အသား တစ်ခုကို ရောက်ရှိသွားသလို ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။

အမ်ဘေးလ်ရဲ့ မိဘတွေဟာ တောင်ဆူဒန် လူမျိုးတွေဖြစ်ပြီး ၁၉၉၄ မှာ ကုလသမဂ္ဂ လက်အောက်က ကင်ညာရှိ ဒုက္ခသည်စခန်း ကာကူမာကို ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ဖို့အတွက် စစ်ဘေးသင့်နေတဲ့ ဗြိတိသျှကိုလိုနီဟောင်း ဆီကနေ ထွက်ပြေးခဲ့တာပါ။

တောင်ဆူဒန် ဒုက္ခသည် စခန်းက ကလေးငယ်တွေနဲ့အတူ တွေ့ရတဲ့ အမ်ဘေးလ် (UNHCR)

အမ်ဘေးလ်ဟာ တစ်နှစ်အကြာမှာ မွေးဖွားလာခဲ့ပြီး ငယ်ဘဝမှာ ဘောလုံးကစားတာနဲ့ပဲ အချိန်တွေကို ကုန်ဆုံး စေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပလပ်စတစ်အိတ်တွေနဲ့ ပြုလုပ်ထားတဲ့ ဘောလုံးကို ခြေဗလာနဲ့ ပြေးလွှားဆော့ ကစားခဲ့တာပါ။

အမ်ဘေးလ် အသက် ၁၀ နှစ်အရွယ်မှာ မိသားစုဟာ သြစတြေးလျနိုင်ငံ အဒီလိတ်ကို ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခဲ့ကြပြီး သူငယ်စဉ်ကတည်းက စိတ်အားထက်သန်ခဲ့တဲ့ ဘောလုံးအားကစားနည်းကို ဆက်လက်ပြီး လုပ်ဆောင်ခဲ့ ပါတယ်။

သူ့ရဲ့ တိုးတက်မှုနှုန်းက အံ့မခန်း ဖြစ်ခဲ့ပြီး ပြည်တွင်း လူငယ်ပြိုင်ပွဲတွေမှာ တောင်ပံကစားသမားအဖြစ်နဲ့ ဂိုးတွေ ဆက်တိုက် သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနောက်မှာတော့ သူဟာ ဆီမီးပရိုကလပ်ဖြစ်တဲ့ ကန့်ဘယ်လ်တောင်းစီးတီး အသင်းဆီ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပါတယ်။

အသက် ၁၆ နှစ်အရွယ်မှာ စတင်ပွဲထွက်ခွင့်ရခဲ့ပြီး အထင်ကြီးစရာ ကောင်းတဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေက အေလိဂ် အသင်းကြီး အဒီလိတ်အသင်းကို လျင်မြန်စွာ ဖမ်းစားနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အမ်ဘေးလ်နဲ့ ပရိသတ်များ (Sports)

အမ်ဘေးလ်ဟာ ဆီမီးပရိုအသင်းမှာ ၁ ရာသီပဲ ကစားပြီး အဒီလိတ်အသင်းဆီ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာပါ။ သူဟာ အေလိဂ်မှာလည်း ဆက်လက် တောက်ပခဲ့ပြီး တောင်ပံကနေ ကောင်းမွန်တဲ့ အရှိန်အဟုန်တွေနဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုတွေ ကို ပြသနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

အမ်ဘေးလ်ဟာ ဆယ်ကျော်သက် အရွယ်သာ ရှိသေးပေမယ့် ၂၀၁၄-၁၅ ရာသီမှာ ၂၄ ပွဲ ပါဝင်ကစားခဲ့ပြီး ၇ ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံရပ်ခြားမှာရှိတဲ့ ဘောလုံးကင်းထောက်တွေက သူ့ရဲ့ အရည်အချင်းကို လာရောက် စောင့်ကြည့်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၅ မှာ ဒိန်းမတ်ကလပ် မစ်ဂျေးလန်းအသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာပါ။

သူဟာ မစ်ဂျေးလန်း ကစားသမားဘဝအစမှာ ရုန်းကန်ခဲ့ရလို့ ဒိန်းမတ်ကလပ် အက်စ်ဘာ့ဂျ်၊ ပေါ်တူဂီကလပ် ပတ်စကိုဒီဖာရဲရား အသင်းတွေထံ အငှားချခံခဲ့ရပါတယ်။ ၂၀၁၈ မှာတော့ အမ်ဘေးလ်ဟာ မစ်ဂျေးလန်းအသင်းက ခေါ်ယူခြင်းကို ပြန်လည်ခံခဲ့ရသလို သြစတြေးလျ လက်ရွေးစင်အသင်းရဲ့ ခေါ်ယူခြင်းကိုတောင် ခံခဲ့ရတာပါ။

သူဟာ ပွဲဦးထွက်ဖြစ်တဲ့ ကူဝိတ်နဲ့ ပွဲမှာ ဂိုးသွင်းယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အမ်ဘေးလ်ဟာ ကလပ်နဲ့ နိုင်ငံအတွက် အရေးပါတဲ့ ကစားသမားဖြစ်လာခဲ့ပြီး မစ်ဂျေးလန်းအသင်းကို ဒိန်းမတ်ဖလားနဲ့ အမှတ်ပေးလိဂ် ရအောင် ကူညီပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဩစတြေးလျအသင်းကို တွေ့ရစဉ် (Sports)

 သူဟာ အဲဒီနှစ်မှာ ၈ ဂိုးသွင်းပြီး ၆ ဂိုး ဖန်တီးနိုင်ခဲ့ပြီး ကလပ်အသင်းကို ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲဆီ ပို့ဆောင်ပေး နိုင်ခဲ့တာပါ။

အမ်ဘေးလ်ဟာ ကွင်းထဲမှာ ခြေစွမ်းပြသနေသလို ကွင်းပြင်ပမှာလည်း အစ်ကိုဖြစ်သူနဲ့အတူ ပရဟိတအဖွဲ့ တစ်ခုကို ပူးတွဲတည်ထောင်ခဲ့ပြီး ဒုက္ခသည်တွေရဲ့ ဘဝအတွက် လက်တွေ့ကျတဲ့ ခြားနားချက်ကို ဖန်တီးနိုင်ဖို့ အချိန်ကို ရှာဖွေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဆိုပါ အဖွဲ့အစည်းဟာ သူတို့နေထိုင်ခဲ့ဖူးတဲ့ ကာကူမာမှာ လည်ပတ်နေတာပါ။

ဒီအဖွဲ့အစည်းဟာ ဘောလုံးကို အဓိက အာရုံစိုက်မှုအပြင် ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုတွေနဲ့ ကျား/မ တန်းတူညီမျှမှုဆိုင်ရာ အခွင့်အလမ်းတွေကို ပံ့ပိုးပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၁၈ မှာတော့ အမ်ဘေးလ်ဟာ ကစားသမားတွေရဲ့ အသိအမှတ်ပြုမှုနဲ့ FIFPro Merit ဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ ပရဟိတ အဖွဲ့အစည်းကို အဒီလိတ် ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ဘုတ်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ စမစ်က ဥက္ကဌ အသစ် ဦးဆောင်နေပြီး အမ်ဘေးလ်ကို အလွန်လေးစားကြောင်း ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဩစတြေးလျအသင်းအတွက် ကစားနေတဲ့ အမ်ဘေးလ် (Reuters)

အမ်ဘေးလ်ဟာ သြစတြေးလျရဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားဝင်ခွင့် တစ်နေရာအတွက် ပီရူးနဲ့ ရင်ဆိုင်ရတဲ့ ပွဲမှာ သူရဲ့ အကျိုး သက်ရောက်မှုဟာ အမှတ်ရဖွယ်အဖြစ် ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီပွဲဟာ ပွဲချိန်အတွင်းရော အချိန်ပိုမှာပါ ဂိုးမသွင်းနိုင်ခဲ့လို့ ပင်နယ်တီ အဆုံးအဖြတ်အထိ ရောက်ရှိခဲ့တာပါ။

အမ်ဘေးလ်ဟာ သြစတြေးလျအတွက် ၆ လုံးမြောက် ပင်နယ်တီ ကန်သွင်းတဲ့သူဖြစ်ခဲ့ပြီး အမှားအယွင်းမရှိ ကန်သွင်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ပီရူးရဲ့ ပင်နယ်တီကန်သွင်းမှုကို ရက်ဒ်မေနီ ကာကွယ်နိုင်ခဲ့လို့ သြစတြေးလျတို့ ကမ္ဘာ့ဖလားဆီ ချီတက်နိုင်ခဲ့တာပါ။

အမ်ဘေးလ်ဟာ ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်အကြာမှာ စပိန်ကလပ် ကာဒစ်ဇ်အသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး သူ့ရဲ့ ကစားသမားဘဝ နောက်ထပ် ခြေလှမ်းတစ်ခုကို ထပ်မံလှမ်းနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ လာလီဂါ ပထမဆုံးလ အနည်းငယ်ဟာ မလွယ်ကူခဲ့ပါဘူး။ သူဟာ ကာဒစ်ဇ်အတွက် ထိုက်သင့်သလောက် ပါဝင်ကစားခဲ့ရပေမယ့် အသင်း ရလဒ် ဆိုးရွားနေချိန်မှာ အရန်ခုံပေါ် ရောက်ရှိသွားခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် သူကတော့ ကာတာကမ္ဘာ့ဖလားမှာ သြစတြေးလျအတွက် ခြေစွမ်းပြနိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေသလို နောက်ထပ် အမှတ်တရတွေကို သိမ်းဆည်းထားနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေပါတယ်။

Source: BBC

CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃

“ဒါဟာ ဒီမိုကရေစီအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ နေ့တစ်နေ့ဖြစ်သလို အမေရိကန်အတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ နေ့တစ်နေ့လို့ လည်း ကျနော်ထင်ပါတယ်”

သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က ၎င်း၏ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီဝင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ လက်ရှိ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲမှာ မျှော်လင့်ထားသည်ထက် ပိုမိုကောင်းမွန်သည့် စွမ်းဆောင်ရည် ရှိနေကြောင်း ဝင့်ကြွားစွာ ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခဲ့ ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

ရီပတ်ဘလစ်ကန်များ အနေဖြင့် အမေရိကန်(ကွန်ဂရက်)လွှတ်တော်ကို လွယ်လင့်တကူ လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်ခြင်းမှ ရှောင်ရှားနိုင်ရန်အတွက် ဘိုင်ဒန်က ကြိုးစားနေသည်။

၎င်း၏နိုင်ငံရေး အစီအစဉ်သည် အမေရိကန် အများစုကြားတွင် ရေပန်းစားနေသေးကြောင်း လက်ရှိသမ္မတဖြစ်သူ ဘိုင်ဒန်က ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို အထက်ပါအတိုင်း သရုပ်ပြ အမွှမ်းတင်ထားသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်များကြောင့် ဘိုင်ဒန်သည် လာမည့် သီတင်းပတ်တွင် အရှေ့တောင်အာရှ တဝန်းအတွက် အရေးကြီးသည့် အစည်းအဝေးများကို ဆက်တိုက် တက်ရောက်ရန် စိတ်ချလက်ချ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ ၎င်းအတွက် ပထမဆုံးသော အရေးကြီးသည့် အရှေ့တောင်အာရှဒေသသို့ အရောက်သွားဖို့အရေး ဘိုင်ဒန် တစ်ယောက် အားခဲ နေခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်သည် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၊ ဖနွမ်ပင်မြို့တွင် နိုဝင်ဘာ ၁၂ ရက်မှ ၁၃ ရက်အထိ ကျင်းပမည့် အာဆီယံ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်မည် ဖြစ်သည်။

 အာဆီယံထိပ်သီး ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် အင်ဒို-ပစိဖိတ် ဒေသတလျှောက်မှ ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံနိုင်ရန်အတွက် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ ဘာလီတွင် ကျင်းပမည့် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း စက်မှုနိုင်ငံများ G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးကိုလည်း နိုဝင်ဘာ ၁၃ ရက် မှ ၁၆ ရက်ကြား တက်ရောက်ရန် စီစဉ်ထားသည်။

၎င်းသည် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် နှင့် အထူးထိပ်သီး အစည်းအဝေး ကျင်းပရာတွင် သီးခြား တွေ့ဆုံနိုင်မည့် အလားအလာလည်း ရှိနေသည်။ ဒုတိယသမ္မတ ကာမယ်လေဟားရစ် ကတော့ ဘိုင်ဒန် ကိုယ်စား ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့တွင် ကျင်းပမည့် အာရှ-ပစိဖိတ်စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု (APEC) ထိပ်သီး အစည်းအဝေး သို့ တက်ရောက်မည် ဖြစ်သည်။

အေပက် (APEC) ထိပ်သီးအစည်းအဝေး ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားတွင် ဆော်ဒီအာရေးဗီးယား၊ ဘိုင်ဒင်နှင့် ရှီကျင့်ဖျင်တို့ကို စုံစုံလင်လင် မတွေ့ရလျှင် ထိုင်းအစိုးရအတွက် ခဲလေသမျှ သဲရေကျ ဖြစ်ကိန်းလည်း ရှိနေသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ ၄ နှစ်တာ သက်တမ်းတစ်လျှောက် အာဆီယံ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးများကို လျစ်လျူရှုခဲ့သဖြင့် ဘိုင်ဒန်သည် အာရှဒေသတွင်း အစည်းအဝေးများသို့ ဆယ်စု နှစ် တစ်ခုအတွင်း ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ တက်ရောက်ခဲ့သည့် ပထမဆုံးသော အမေရိကန်ခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာ ပေမည်။

၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ဘားရက်အိုဘားမားသည်လည်း ဝါရှင်တန်ရှိ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာများနှင့်ပတ်သက်ပြီး အစိုးရပိတ်ဆို့မှုများကြောင့် ၎င်း၏ အာရှခရီးစဉ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ရဖူးသည်။

သို့သော် ဘိုင်ဒန်သည် ၎င်းသမ္မတသက်တမ်း၏ နောက်ဆုံး နေ့ရက်များဆီသို့ ဝင်ရောက်လာချိန်မှာတော့ အာဆီယံဒေသတွင်းမှာ အမေရိကန်၏ မူဝါဒအပေါ် စိုးရိမ်မှုများ တိုးလာနေခြင်းနှင့် တိုက်ဆိုင်နေခဲ့သည်။

အမေရိကန်ဒုတိယသမ္မတဟားရစ်နဲ့ ဗီယက်နမ်၀န်ကြီးချုပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

အထူးသဖြင့် အရှေ့တောင်အာရှ ခေါင်းဆောင်များသည် ခိုင်မာသော အမေရိကန်စီးပွားရေး အစပျိုးမှု ကင်းမဲ့ နေခြင်းနှင့် အမေရိကန်-တရုတ်တို့ကြား စစ်ရေးတင်းမာမှုများ တိုးလာခြင်းတို့အတွက် သောကများ နေကြသည်။

ဘိုင်ဒန်၏ သမ္မတသက်တမ်း ရှေ့ပိုင်း နှစ်နှစ်အတွင်း ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် စိတ်အားထက်သန်သော သံတမန် ဆက်ဆံရေးအပြင် ကပ်ရောဂါနှင့် ဆက်စပ်သော အရေးပါသည့် အကူအညီများကြောင့် အရှေ့တောင်အာရှ တဝန်း တွင် အမေရိကန်အပေါ် ချစ်ကြည်ဖော်ရွေမှု ရရှိခဲ့သည်က အမှန်ပင်ဖြစ်သည်။

ဘိုင်ဒန်သည် ယခုနှစ် အစောပိုင်း၌ အရှေ့တောင်အာရှ ခေါင်းဆောင်များကို ဖိတ်ခေါ်ပြီး ရာစုနှစ် ထက်ဝက်နီးပါး အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် အိမ်ဖြူတော်၌ အာဆီယံထိပ်သီး အစည်းအဝေးကို လက်ခံ ကျင်းပပေးခဲ့သည်။

ထိုအချိန် မတိုင်မီ ယမန်နှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် အာဆီယံဒေသတွင်း ခေါင်းဆောင်များနှင့် ဗွီဒီယိုခေါ်ဆိုမှုဖြင့် ထိပ်သီး အစည်းအဝေးကို ကျင်းပခဲ့သေးသည်။

တစ်ချိန်တည်းတွင် ဒုတိယသမ္မတဟားရစ်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကင်နှင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင်တို့သည် အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင်းရှိ အထင်ကရ မြို့တော်များဆီသို့ လူးလာခေါက်တုံ့ အကြိမ်ကြိမ် သွားရောက်ခဲ့ကြပြီး ဖြစ်သည်။

ကပ်ရောဂါ ဖြစ်ပွားနေချိန်တွင် အမေရိကန်သည် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်များထံသို့ ထိရောက်သော Covid-19 ကာကွယ် ဆေး သန်း ၂၀ ကျော် လှူဒါန်းပေးခဲ့ရာ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအကူအညီ ဒေါ်လာ သန်း ၁၅၀ ကျော်မှ အကျိုးအမြတ်များ ပြန်ရခဲ့သည်။

အမေရိကန် လေယာဉ်တင်သင်္ဘောအုပ်စုကိုတွေ့ရစဉ်

လာမည့်နှစ်အတွက် ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် အာဆီယံဒေသတွင်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အစပျိုးနိုင်ဖို့ ဒေါ်လာ သန်း ၈၀၀ ကျော် ခွဲဝေပေးရန် မျှော်လင့်ထားသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် ရှေ့နောက် ညီညွတ်ပြီး မြင်သာထင်သာရှိသော ဒေသတွင်းဆိုင်ရာ စီးပွားရေးဗျူဟာမှာ အလွန်အမင်း ချို့တဲ့လို့နေသည်။

ယခုနှစ် အစောပိုင်းတွင် ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတသစ် ဖာဒီနန်မားကို့စ်ဂျူနီယာက ဝါရှင်တန်၏ အခြေအနေအရ အကူအညီများထက် တိုးချဲ့ကုန်သွယ်မှုကို ပိုမိုနှစ်သက်ကြောင်း ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတသစ်သည် ဘိုင်ဒန်နှင့် အတော်အတန် နွေးထွေးသော ဆက်ဆံရေး ရှိသော်လည်း ၎င်းနိုင်ငံ၏ အများပြည်သူဆိုင်ရာ အခြေခံ အဆောက်အအုံများတွင် တိုးချဲ့လာသည့် တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို လိုလို လားလား လက်ခံလျက်ရှိသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်း၏ စီးပွားရေးရပ်ဝန်း (Belt and Road Initiative - BRI) အရ အရှေ့တောင်အာရှတဝန်း၌ လက်ကြီးကြီးဖြင့် အခြေခံ အဆောက်အအုံဆိုင်ရာ စီမံကိန်းများကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေချိန်တွင် အမေရိကန် ဦးဆောင်သော အာရှဒစ်ဂျစ်တယ် ကုန်သွယ်မှုနှင့် အင်ဒို-ပစိဖိတ် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ မူဘောင် အစပျိုး မှုများသည် ထင်ထားသည်ထက် ပိုမိုရှုပ်ထွေးလို့ နေသည်။

တိုးချဲ့ဒစ်ဂျစ်တယ် ကုန်သွယ်ရေးကဲ့သို့သော စီးပွားရေး အဆိုပြုချက်များသည်ပင် ဘိုင်ဒန်၏ အမြင့်ဆုံးသော ကဏ္ဍများ၌ အတွင်းပိုင်း ခုခံမှုကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ ပိုမိုခိုင်မာသော ကုန်သွယ်ရေး အစပျိုးမှုသည် ပြည်တွင်း၌ အကာအကွယ်ပေးသည့် စိတ်ဓာတ်များ ပြင်းထန်လာနေသဖြင့် ဝါရှင်တန်တွင် နှစ်ဘက်သော ပါတီအစိတ်အပိုင်း များ၏ တုံ့ပြန်မှုကို သေချာပေါက် နှိုးဆွရာ ရောက်မည်ဖြစ်သည်။

မဟာဗျူဟာနှင့် နိုင်ငံတကာလေ့လာရေးဌာန (CSIS) မှ သုတေသီများဖြစ်ကြသည့် အီမလီဘန်ဆင်နှင့် အိုင်ဒန် အရာဆာဆင်းဟမ်တို့က မကြာသေးမီက သုံးသပ်ချက် စာတစ်ပုဒ်တွင် စောဒက တက်ထားပုံက ဤသို့ဖြစ်သည်။

“အာရှဒစ်ဂျစ်တယ် ဈေးကွက်ထဲ ဝင်ရောက်ခွင့်ကို စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရန် ဝါရှင်တန်၏ ဆန္ဒကင်းမဲ့ခြင်းသည် လေးနက် သော လိုက်လျောမှုများ ကမ်းလှမ်းနိုင်စွမ်းကို မေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်လာပါသည်။ ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီ ချက်များ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ညှိနှိုင်းရာတွင် ရင်ဆိုင်နေရသော အမေရိကန်ပြည်တွင်း၌ နိုင်ငံရေး ကန့်သတ်ချက် များကို မီးမောင်းထိုးပြစရာ ရှိနေပါသည်” ဟူ၏။

ပြောရမည်ဆိုလျှင် အခြေခံအားဖြင့် ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် ပြည်တွင်း အရင်းအနှီးကို ချုပ်ကိုင်ထားသော တရုတ် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ မူဝါဒကဲ့သို့ မဟုတ်ဘဲ လွှမ်းမိုးမှု ကင်းမဲ့နေသည်။

အာဆီယံထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များနဲ့ ဘိုင်ဒန် ဗွီဒီယိုကွန်ဖရင့်လုပ်နေစဉ်

တရုတ်သည် နိုင်ငံရပ်ခြားဒေသများတွင် ကြီးမားသော ကုန်သွယ်မှုနှင့် အခြေခံ အဆောက်အအုံဆိုင်ရာ စီမံကိန်း များကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ရန် အဓိကကုမ္ပဏီများနှင့် မူဝါဒဆိုင်ရာ ဘဏ်လုပ်ငန်းများကို လျင်မြန်စွာ အရှိန်မြှင့်တင် နိုင်နေသည်။

ချို့ယွင်းချက်များ ရှိနေသော်လည်း ဂျပန်နှင့် သြစတြေးလျ (ဆိုလိုသည်မှာ Blue Dot Network) အပြင် ပိုမို ကျယ်ပြန့်သော စက်မှုထိပ်သီး G-7 နိုင်ငံများ အပါအဝင် ယခင်ရှိပြီးသားနှင့် အဆိုပြုထားသော ပဏာမ ခြေလှမ်း များကို စုစည်းလိုက်လျှင် ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် အာရှဒေသ စီးပွားရေး အခင်းအကျင်းအတွက် ကြီးမားသော အပြောင်းအလဲကို ပြုလုပ်နိုင်စရာ ရှိပါသေးသည်။

အမေရိကန်သည် မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း ဒေါ်လာ ၁၁၀ ထရီလီယံအထိ ပမာဏရှိသော အနောက်အုပ်စု နိုင်ငံများရှိ အလုံးအရင်းဖြင့် မသုံးစွဲရသေးသော ပုဂ္ဂလိက အရင်းအနှီးကို စုစည်းနိုင်ဖို့ ကူညီရာတွင်လည်း ဦးဆောင်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။

အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် (ADB) က အာဆီယံအသင်း တစ်ခုလုံးနီးပါး ပါဝင်သော ဖွံ့ဖြိုးဆဲ အာရှနိုင်ငံ အများစုအတွက် အခြေခံ အဆောက်အအုံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လိုအပ်ချက်များကို ယခုဆယ်စုနှစ်အထိ ကာမိစေရန် ဒေါ်လာ ၂၆ ထရီလီယံအထိ လိုအပ်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

တစ်ချိန်တည်းတွင် ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် အာဆီယံနိုင်ငံများအတွက် ၎င်း၏မဟာဗျူဟာကို ပြန်လည်ချိန်ညှိရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ဝါရှင်တန်၏ သဘောတရားရေးရာအရ မောင်းနှင်သော “ဒီမိုကရေစီ မြှင့်တင်ရေး” အစီအစဉ်ကြောင့် ဗီယက်နမ်ကို ထိတ်လန့်စေခဲ့သည်။

ထိုသို့ အထိတ်တလန့် ဖြစ်မှု၏ ရလဒ်အနေဖြင့် ဗီယက်နမ် ကွန်မြူနစ် ခေါင်းဆောင်များသည် ဘေဂျင်းရှိ ကွန်မြူနစ်များထံသို့ ချဉ်းကပ်မှု နှစ်ဆတိုးလာစေပြီး ဒီမိုကရေစီ၊ လူ့အခွင့်အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ အနောက် နိုင်ငံများ၏ နိုင်ငံရေး ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ကြောင်း ဗီယက်နမ်က ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် အသံမြည်လာခဲ့သည်။

ကွန်မြူနစ်အချင်းချင်း မကြာသေးမီက တွေ့ဆုံမှုအတွင်း တရုတ်နှင့် ဗီယက်နမ် ခေါင်းဆောင်များသည် ဆယ်စုနှစ် များအတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် “ရောင်စုံတော်လှန်ရေး”၊ လူ့အခွင့်အရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီအရေး ကိစ္စများကို ဗန်းပြသည့် “နိုင်ငံရေးလုပ်ခြင်း” ၊ ဘိုင်ဒန်၏ ဒီမိုကရေစီလိုလားသော အစီအစဉ်အပေါ် ပါးလွှာစွာ ဖုံးအုပ်ထား သော ဝေဖန်မှုများအကြောင်း အလေးထား၍ ခေါင်းချင်းရိုက်ခဲ့ကြသည်။

စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ် လီရှန်လွန်းနဲ့ တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်တို့တွေ့ဆုံစဉ်

အဆုံးစွန်အားဖြင့် ထိုင်ဝမ်နှင့် တောင်တရုတ်ပင်လယ် အငြင်းပွားမှုများကြောင့် တင်းမာနေချိန်တွင် တရုတ်နှင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ မဖန်တီးလိုကြောင်း အာဆီယံနိုင်ငံများကို ဘိုင်ဒန်အစိုးရက အာမခံရန် လိုအပ်မည် ဖြစ် သည်။

အကယ်၍ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ ဘာလီကျွန်းတွင် ကျင်းပမည့် ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ၌ ဘိုင်ဒန်နှင့် ရှီကျင့်ဖျင်တို့ ဆုံမိ ကြလျှင် အာဆီယံခေါင်းဆောင်များ ရင်တထိတ်ထိတ် ဖြစ်နေကြသည့် ဒေသတွင်း စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ လျော့ပါး သွားစရာတော့ ရှိပါသည်။

အရှေ့တောင်အာရှ မြို့တော်များတွင် ဝါရှင်တန်၏ ကစားကွက် အသစ်များကို အမှန်တကယ်ပင် စိုးရိမ်ပူပန်နေ ကြသည်။

ယခုနှစ် အစောပိုင်းက ရုပ်သံလိုင်းမှ ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည့် နိုင်ငံတော်အခြေပြ မိန့်ခွန်းတွင် စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ် လီရှန်လွန်းက “အမေရိကန်နှင့် တရုတ်တို့သည် စစ်ပွဲကြီးတစ်ခုလုံးဖြစ်ဖို့အရေး ခေတ္တငြိမ်သက်နေခြင်းအတွက် စိုးရိမ်နေမိကြောင်း” ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ မုန်တိုင်းတွေ တိုက်နေတယ်။ အင်အားကြီး နှစ်နိုင်ငံကြား ဖျန်ဖြေသူအဖြစ် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံတွေ အဆက်မပြတ် ကြိုးပမ်းနေတဲ့ ကြားကပဲ အမေရိကန်-တရုတ် ဆက်ဆံရေးက ပိုဆိုးလာတယ်ဗျာ။ ပြဿနာတွေ၊ နက်နဲတဲ့ သံသယတွေနဲ့ ဆက်ဆံရေး အကန့်အသတ် ဖြစ်နေ တာတွေက အခြေအနေ ပိုဆိုးလာစေပါတယ်” ဟု စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ်က သတိပေးခဲ့သည်။

“ဒါတွေဟာ မကြာခင်မှာ ထပ်တိုးလာဖို့ မဖြစ်သင့်ပါဘူး။ ဒါ့အပြင် တွက်ချက်မှု အမှားအယွင်းတွေ (ဒါမှမဟုတ်) လွဲချော်စွာ တွက်ချက်မိတာတွေက ပိုဆိုးလာစေနိုင်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက အာဆီယံနိုင်ငံများအနေဖြင့် အမေရိကန်-တရုတ် ပြိုင်ဆိုင်မှု၏ ဦးတည်ချက်အပေါ် မဟာဗျူဟာမြောက် စိုးရိမ်ပူပန်နေကြောင်း အတိအလင်း မီးမောင်း ထိုးပြခဲ့ပေသတည်း။

Source: Asia Times

(အေးရှားတိုင်းမ်ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် နိုဝင်ဘာ ၁၀ ရက် ရက်စွဲဖြင့် လွှင့်တင်ထားသော မူရင်းဆောင်းပါးရှင် Richard Javad Heydarian ၏ အတွေးအမြင်ကို CNI သတင်းဌာနက ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆို တင်ဆက်လိုက်ပါသည်)

CNI Sport Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၆

နာပိုလီအသင်းဟာ အလွန်ကောင်းမွန်တဲ့ တိုက်စစ်ကစားသမားတွေ အမြဲတမ်း ထွက်ပေါပြီး ပရိသတ်တွေကို ဆွဲဆောင်မှုရှိတဲ့ အသင်းဖြစ်ပါတယ်။ မကြာသေးခင် နှစ်တွေမှာ မာတန်စ်၊ အင်ဆစ်ဂနီတို့လို တိုက်စစ်မှူးတွေ ရှိခဲ့သလို လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်တွေကဆိုရင် ဟမ်ဆစ်ခ်၊ လာဗတ်ဇီနဲ့ ကာဗာနီတို့လည်း ရှိခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် ဘယ်သူကမှ မာရာဒိုနာကိုကျော်ပြီး ချစ်ခင်နှစ်သက်မှုတွေ၊ ပိုပြီး ကျော်ကြားမှုတွေတော့ မရှိခဲ့ပါဘူး။

မာရာဒိုနာဟာဆိုရင် နာပိုလီအသင်းရဲ့ အမွေအနှစ် တစ်ခုလို ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဆုဖလားအောင်မြင်မှု အများအပြားကို ရယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ သူကွယ်လွန်သွားပြီချိန်မှာ အသင်းဟာ အားကစားကွင်းရဲ့ အမည်ကို သူ့ရဲ့ နာမည် ပြောင်းပေးခဲ့တာပါ။

နာပိုလီအသင်းမှာ ကစားနေတဲ့ ကာဗရာကိုတွေ့ရစဉ်

မာရာဒိုနာ မရှိတော့တဲ့ အချိန်မှာတောင် အသင်းမှာ အခန်းကဏ္ဍဟာ အလွန်ကြီးမားတဲ့ အရေးပါမှုအဖြစ် ရှိနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကစားသမားအများစုဟာ မာရာဒိုနာ လက်သစ်လို့ နှိုင်းယှဉ်ခံရပြီး အသင်းထံ ရောက်လာခဲ့ ပေမယ့် အသင်းအတွက် တတိယမြောက် စကူဒတ်တိုဆုဖလား ရယူပေးနိုင်ဖို့ ခက်ခဲခဲ့ကြတာပါ။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင်လက နာပိုလီအသင်းထံ ရောက်ရှိလာတဲ့ ဂျော်ဂျီယာ ကစားသမားဟာ အခုဆိုရင် အသင်းအတွက် ပြသနေတဲ့ ခြေစွမ်းကြောင့် မာရာဒိုနာနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ခံနေရပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ကို ကာဗရာဒိုနာလို့လည်း ခေါ်ဝေါ်နေ ကြတာပါ။

ဂျော်ဂျီယာက ဘောလုံးသတင်းထောက် ဘာဒါလတ်ချ်ဗေလ်ဆိုသူဟာ စက်တင်ဘာလက နေပယ်လ်ကို လာရောက်ပြီး လီဗာပူးလ်နဲ့ ကစားခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပွဲမှာ ကာဗရာကို လာရောက် ကြည့်ရှုခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ လီဗာပူးလ် ကစားသမားတွေ ထိန်းချုပ်ရ ခက်ခဲခဲ့တဲ့ ကာဗရာရဲ့ ခြေစွမ်းကို အားလုံးမြင်တွေ့ခဲ့ရတာပါ။

ဘာဒါလတ်ချ်ဗေလ်က “မာရာဒိုနာမြို့မှာ လူတိုင်းက ကာဗရာကို ချစ်မြတ်နိုးကြပါတယ်။ လူတိုင်းက သူ့တီရှပ်တွေ ကို ဝတ်ဆင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ကျနော် ဂျော်ဂျီယာက ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို သူတို့သိတဲ့အချိန်မှာ လူတိုင်းက ကျနော့်ကို ကောင်းကောင်းမွန်မွန် လက်ခံပြီး ဓါတ်ပုံတွေ ရိုက်ကြကာ ကာဗီချာ၊ ကာဗီချာဆိုပြီး သီကြွေးခဲ့ကြပါတယ်။ သူ့ရဲ့ နာမည်ကို မှန်ကန်အောင်ပြောဖို့က သူတို့အတွက် ခက်ခဲတယ်ဆိုတာ မှန်ပါတယ်။ အချိန်တိုအတွင်းမှာ ကာဗရာ က ဘယ်လိုမျိုး လုပ်ဆောင်လိုက်လဲဆိုတာ ကျနော်မသိပါဘူး။ နာပိုလီမှာ အားလုံးက သူ့ကိုချစ်နေကြပြီဆိုတာကို ကျနော်ယုံကြည်သွားပါတယ်။ လီဗာပူးလ်နဲ့ပွဲမှာ ဆိုရင်လည်း သူတို့ဟာ ကာဗရာရဲ့နာမည်ကို အကျယ်ကြီး အော် ဟစ် ခဲ့ကြတာပါ”လို့ CNN Sport ကို ပြောခဲ့ပါတယ်။

ကာဗရာကို နာပိုလီပရိသတ်တွေက အားပေးနေစဉ်

နာပိုလီအသင်းဟာ မာတန်စ်နဲ့ အင်ဆစ်ဂနီတို့ ထွက်သွားပြီးနောက် အစားထိုးရမယ့် ကစားသမားကို ရှာဖွေခဲ့ပြီး ဥရောပဘောလုံး ပရိသတ်တွေနဲ့ ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်မှုမရှိတဲ့ ဂျော်ဂျီယာကစားသမား ကာဗရာကို ယူရို ၁၅ သန်းဝန်းကျင်နဲ့ ဒိုင်နမိုဘာတူမီကနေ ခေါ်ယူခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အသင်းက ထွက်ခွာသွားတဲ့ အဓိကကစားသမား ၂ ဦးနေရာမှာ ဂျော်ဂျီယာ ကစားသမားကို ခေါ်ခဲ့လို့ အသင်း အတွက် လုံလောက်ပြီလားဆိုပြီး နာပိုလီအသင်း အားကစားဒါရိုက်တာတွေဟာ မေးခွန်း ထုတ်ခံခဲ့ရတာပါ။

နာပိုလီအသင်းမှာ ကျောနံပတ် ၇၇ ဝတ်ဆင်ခဲ့တဲ့ ကာဗရာဟာ အားလုံး မထင်မှတ်ထားတာထက် အများကြီးတောင် ပိုပြီး လုပ်ပြသွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကာဗရာရဲ့ သွင်းဂိုးတွေ၊ ဖန်တီးမှုတွေကြောင့် နာပိုလီအသင်းဟာ စီးရီးအေနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရလဒ်ပိုင်း ကောင်းမွန်ခဲ့ပြီး ဥရောပရဲ့ စိတ်လှုပ်ရှားစရာ အကောင်းဆုံး အသင်းတွေထဲက တစ်သင်း ဖြစ်လာခဲ့တာပါ။ သူ့ရဲ့ ပံ့ပိုးပေးမှုတွေကြောင့် နာပိုလီအသင်းဟာ စီးရီးအေပြိုင်ပွဲမှာ ရှုံးပွဲမရှိသလို ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာလည်း လီဗာပူးလ် အသင်းနဲ့ ဒုတိယအကျော့ ပွဲစဉ် မတွေ့ဆုံခင်အချိန်ထိ အရှုံးဆိုတာ မရှိခဲ့ပါဘူး။

ကာဗရာဟာ ဒီရာသီ နာပိုလီ အသင်းအတွက် ကစားခဲ့တဲ့ ၁၇ ပွဲမှာ ၈ ဂိုး သွင်းယူပြီး ၁၀ ဂိုး ဖန်တီးထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြိုင်ဘက်အသင်းကို ကာဗရာ ဂိုးသွင်းနေစဉ်

အီတလီဘောလုံးဂျာနယ်လစ် အူအန်ဘန်းစ်က “ကျနော်ကတော့ ကာဗရာကို တောင်ပံကစားသမားတစ်ဦးလို ခံစားရပါတယ်။ သူဟာ အရပ်မရှည်ပေမယ့် ခေါင်းတိုက်မှုကနေ အနိမ့်ဆုံး ၁ ဂိုးတော့ သွင်းယူထားပါတယ်။ သူ ဟာ ဘောလုံးရှိတဲ့ အချိန်ရော မရှိတဲ့အချိန်ရော ကြောက်စရာ ကောင်းလောက်အောင် မြန်မြန်ဆန်ဆန်လုပ် ဆောင်နိုင်ပါတယ်။

သူ့မှာ မယုံနိုင်စရာကောင်းတဲ့ ခြေထောက်တွေရှိပြီး သန်လည်းသန်မာပါတယ်”လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဂျော်ဂျီယာဘောလုံး သတင်းထောက် ဘာဒါလတ်ချ်ဗေလ်က” သူဟာ ဂိုးသွင်းပြီးချိန်မှာ အသင်းတံဆိပ်ကို နမ်း တာက နာပိုလီက ပထမဆုံးပါပဲ။ ဂိုးသွင်းပြီးချိန်မှာ အသင်းတံဆိပ်ကို နမ်းတယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့အတွက် အဓိပ္ပါယ်အများကြီးကို ဆိုလိုပါတယ်။ ဒီထဲမှာဆိုရင် အဖြေတွေ အများကြီး ပါသွားပါပြီ။ သူဟာ နာပိုလီကို ချစ်မြတ်နိုးသလို နာပိုလီကိုလည်း ကျေးဇူးတင်ပြီး နာပိုလီကလည်း သူ့ကို ချစ်မြတ်နိုးပါတယ်။ ကာဗရာက နောက် လာမယ့် ဂန္တဝင်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ သူ့ရဲ့ မျိုးရိုးအမည်က ကာဗရာဒိုနာ ဖြစ်နေပါပြီ။ နာပိုလီ ပရိသတ်တွေက သူ့ကို ကာဗရာဒိုနာလို့ အမည်ပြောင် ပေးထားပါတယ်။ သူတို့ဟာ ကာဗရာကို တွေ့တဲ့အချိန်မှာ မာရာဒိုနာကို တွေ့တယ်လို့ ပြောခဲ့ကြကြောင်း”ပြောခဲ့တာပါ။

ကာဗရာဟာ ရုရှားကလပ်တွေမှာ ကစားခဲ့ချိန် ရုရှားဟာ ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်ခဲ့တာကြောင့် နိုင်ငံခြား ကစား သမားတွေဟာ သူတို့စာချုပ်ကို ဆိုင်းငံ့ပြီး ထွက်ခွာနိုင်တယ်လို့ ဖီဖာက ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

အဲ့ဒါကြောင့် ကာဗရာဟာ ရုရှားကလပ်ကနေ ထွက်ခွာပြီး ဂျော်ဂျီယာကလပ် ဒိုင်နမိုဘာတူမီ အသင်းကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လအနည်းငယ် အကြာမှာ ကာဗရာဟာ ကစားသမားဘဝ ထင်ပေါ် ကျော်ကြားလာတဲ့ နာပိုလီအသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပါတယ်။

ဂျော်ဂျီယာ လက်ရွေးစင်အသင်းမှာ ကာဗရာကစားနေစဉ်

ကာဗရာရဲ့ လက်ရွေးစင် အသင်းဖော် မာမာဒက်ရှ်ဗေလ်ကတော့ စပိန်ကလပ် ဗလင်စီယာအသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ ပါတယ်။

ဘာဒါလတ်ချ်ဗေလ်က “အရင်က ဂျော်ဂျီယာ ဘောလုံးသမားတွေကို ပိတ်ထားတဲ့ တံခါးတွေ ဖွင့်သွားပြီလို့ ယုံကြည်ခဲ့တာပါ။ ကျနော်တို့ ကစားသမားတွေက ဥရောပကို မသွားနိုင်ခဲ့ကြပါဘူး။ ကာဗရာနဲ့ မာမာဒက်ရှ်ဗေလ် တို့ တင်မဟုတ်ဘဲ အရည်အချင်းရှိတဲ့ ကစားသမားတွေ အမျာကြီး လိုအပ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့မှာ တခြား ကစား သမားတွေ ရှိပေမယ့် သူတို့က ဥရောပကို မသွားကြပါဘူး။ ကာဗရာ၊ မာမာဒက်ရှ်ဗေလ်တို့နဲ့အတူ မျှော်လင့်ချက် တွေ ယူဆောင်လာလို့ ရပါတယ်”လို့ သူက ပြောခဲ့ပါတယ်။

ကာဗရာဟာ ဂျော်ဂျီယာ လက်ရွေးစင်အတွက် ၂၀၁၉ မှာ စတင် ပွဲထွက်ခွင့်ရခဲ့ပြီး ၁၉ ပွဲ ပါဝင်ကစားကာ ၁၀ ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဂျော်ဂျီယာမှာ ဘောလုံးပွဲ မကြိုက်တဲ့ သူတွေတောင် ကာဗရာပါဝင်တဲ့ နာပိုလီပွဲတွေကို ကြည့်ခဲ့ကြတယ်လို့ ဘာဒါလတ်ချ်ဗေလ်က ပြောပါတယ်။

ဘာဒ်လတ်ချ်ဗေလ်က “ ဂျော်ဂျီယာလက်ရွေးစင်က ရှုံးပွဲမရှိတာ ၁၁ ပွဲရှိပါပြီ။ လူတွေကလည်း ယူရို ၂၀၂၄ နဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲ အောင်မြင်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်အသစ်တွေ ရှိလာပါတယ်။ ဒီနေ့အချိန်မှာ ဂျော်ဂျီယာက ဘောလုံးနဲ့အတူ ရှင်သန်နေပြီး ကျနော်တို့ကလည်း ဘောလုံးနိုင်ငံတစ်ခုလို ဖြစ်နေပါပြီ။ ကျနော်တို့ မြို့ကို ရောက်တဲ့အချိန်မှာ ဒါကို တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။ ကာဗရာက ဂျော်ဂျီယာကို ပြောင်းလဲလိုက်ပါပြီ”လို့ ပြောပြ လာပါတယ်။

Source: CNN

CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၆

ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း မြောက်ကိုရီးယား အစိုးရအရာရှိများသည် အမေရိကန်-တောင်ကိုရီးယား စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု အပေါ် ပြင်းထန်စွာ တုံ့ပြန်မည်ဟု အခိုင်အမာ ပြောခဲ့ကြသည်။

တောင်ကိုးရီးယား ပင်လယ်ပြင်၏ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်အနီးတွင် ကျရောက်ခဲ့သော တာတိုပစ် လက်နက် အပါအဝင် ဒုံးကျည်အစင်း ၃၀ နီးပါးကို မြောက်ကိုရီးယားက ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း ဆက်တိုက် ပစ်လွှတ်ခဲ့ရာ တောင်ကိုရီးယားဘက်မှ တုံ့ပြန်မှု ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

ယခုတစ်ခေါက် မြောက်ကိုရီးယား၏ ဒုံးကျည်စမ်းသပ် ပစ်လွှတ်မှု အများဆုံးအကြိမ် ဖြစ်ခဲ့သဖြင့် တစ်နှစ်တာ အတွင်း သိသာထင်ရှားသော တင်းမာလာမှု တစ်ခုအဖြစ် အရေးတကြီး မေးခွန်းထုတ်စရာ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်မှုကို နောက်ထပ် မည်မျှကြာကြာ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်မှာလဲဆိုတာ အဓိကဖြစ်သည်။

မြောက်ကိုရီးယား ဒုံးကျည် ပစ်လွှတ်နေသည့် သတင်းကို ကြည့်ရှုနေကြစဉ်(AP)

မြောက်ကိုရီးယား၏ ဖတ်စာအုပ်(ပြဋ္ဌာန်းစာအုပ်)မှာ အစဉ်အလာအားဖြင့် အမေရိကန်၏ အာရုံစိုက်မှုကို မရမချင်း ရန်စမှုများအား အဆက်မပြတ် ထုတ်ပြရန် ဖြစ်နေသည်။

ထို့နောက် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုမှ သက်သာရာ သက်သာကြောင်း (သို့မဟုတ်) အာဏာ၏ ရပ်တည်ချက်အဖြစ် ရှုမြင်သည့် အခြားလိုက်လျောမှုများကို လာရောက်ညှိနှိုင်းနိုင်သည်။

အမေရိကန်သည် လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲများကို အာရုံစိုက်နေပြီး ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့် ရုရှားနှင့် အနောက်နိုင်ငံ များ၏ ဆုံးရှုံးမှုများကို လတ်တလော အာရုံစိုက်နေရသည်။

ဆိုလိုသည်မှာ မြောက်ကိုရီးယားသည် ၎င်းလိုလားသည့် တုံ့ပြန်မှုကို ရရှိရန် ပိုမိုလုပ်ဆောင်ရမည်ဟု တွက်ဆထား သော်လည်း ပြုံယမ်း၏ တကယ်လုပ်ရပ်များက တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဝေးကွာလွန်းအောင် တွန်းပို့နိုင်သည့် အလားအလာကိုလည်း တိုးမြင့်စေသည်။

ပြောရမည်ဆိုလျှင် မြို့တော်ဆိုးလ်တွင် တောင်ကိုရီးယား ပြည်တွင်းဖြစ် နျူကလီးယား အစီအစဉ် ဖန်တီးခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးမှုများ ကြီးထွားလာနေပြီ ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နဲ့ တောင်ကိုရီးယား ပူးတွဲ စစ်ရေးလေ့ကျင့်နေစဉ် (AP)

မြောက်ကိုရီးယား စစ်ရေးသုံးသပ်သူများက ကင်မ်ဂျုံအန်း၏ ဒေါသကို ဖော်ပြရန်အတွက် ပြုံယမ်း အသုံးပြုသည့် လက်နက်အဆင့်ဆင့်ကို ကာလအတန်ကြာ ပုံကြမ်းဆွဲပြခဲ့ ကြသည်။

အဆိုပါ လက်နက်များ၏ စာရင်းအောက်ခြေအား ကိုးကား၍ မြောက်ကိုရီးယား အစိုးရ ထိန်းချုပ်ထားသော မီဒီယာများတွင် ပြင်းထန်သော စကားလုံးများရှိသည်။

ထို့နောက် နိုဝင်ဘာ ၂ ရက်တွင် မြောက်ကိုရီးယားသည် နိုင်ငံတကာ သတင်းစာ မျက်နှာများတွင် မြင်တွေ့ရသည့် အတိုင်း တာတိုပစ်ဒုံးကျည် အမျိုးအစားကို လွှတ်တင်ပြခဲ့သည်။

နိုဝင်ဘာ ၃ ရက်တွင် ပြုံယမ်းမြို့တော်မှ ပစ်ခတ်သည့် ဒုံးကျည်များ အပါအဝင် တာဝေးပစ် ဒုံးကျည်စမ်းသပ်မှုများ သို့မဟုတ် မြောက်ကိုရီးယားက ယခင်က ဂျပန်ကျွန်းစုကို အပြင်းအထန် ပစ်လွှတ်ခဲ့သော တာလတ်ပစ် ဒုံးကျည် စမ်းသပ်မှုများ ရှိလာခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား သမ္မတကို တွေ့ရစဉ် (AP)

ပစိဖတ်သမုဒ္ဒရာထဲ ဖောက်ခွဲပစ်လွှတ်သည့် စာရင်း၏ ထိပ်တွင် မြောက်ကိုရီးယား၏ နျူကလီးယား ကိရိယာများ ထဲမှ တစ်ခုကို စမ်းသပ် ဖောက်ခွဲခြင်း ဖြစ်သည်ဟု အေပီသတင်းက ရေးသားဖော်ပြသည်။

မြောက်ကိုရီးယား၏ လက်နက်စမ်းသပ်မှု အဆင့်သစ် တစ်ခုစီတိုင်းကြောင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လက်နက် အထူထပ် ဆုံး နယ်စပ်တစ်လျှောက် ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်တွင် တောင်ကိုရီးယား တပ်များနှင့် အမေရိကန်တို့၏ သောင်းနှင့် ချီသော နှစ်ဖက်စလုံးမှ တပ်ဖွဲ့ဝင် ထောင်ပေါင်းများစွာရှိသော တင်းမာမှုများ တိုးလာနေပြီ ဖြစ်သည်။

၎င်းတပ်ဖွဲ့ဝင် အရေအတွက်သည် အကန့်အသတ်ရှိသော ကျွန်းဆွယ် ပထဝီဝင် ဧရိယာတွင် ပြင်းထန်သော လက်နက် အမျိုးအစားများဖြင့် အသုံးချမိသည့်အခါ တွက်ချက်မှု မှားယွင်းပြီး ခိုက်ရန် ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို တိုးမြင့် စေသည်။

မကြာသေးမီက ရုရှားသည် ဆုတ်ယုတ်မှုများ ဆက်တိုက် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် ယူကရိန်းစစ်ပွဲလည်း နမူနာ ရှိနေ သည်။

မြောက်ကိုရီးယားနှင့် ၎င်း၏ စစ်တပ်ကို ဆယ်စုနှစ်များစွာ ထောက်ခံအားပေးခဲ့သည့် မော်စကိုသည် ဝါရှင်တန် အတွက် ဖန်တီးထားသည့် ဒုံးကျည်စမ်းသပ်မှုမှ အာရုံပြောင်း သွားနိုင်သည်ကို မြောက်ကိုရီးယားက သဘော ပေါက်သင့်သည်။

မြောက်ကိုရီးယား ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်နေစဉ် (KCNA)

Hallowen ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲများ တဟုန်ထိုး တိုးလာသည့် တောင်ကိုရီးယားတွင် လူပေါင်း ၁၅၀ ကျော် သေဆုံးမှု အတွက် ဝမ်းနည်းပူဆွေးနေခဲ့ရာ အဆိုပါ စစ်ရေး အတားအဆီးသည် မကြုံချင်ဘဲ ကြုံလာရသည်။

သို့သော် မြောက်ကိုရီးယား၏ နောက်ထပ် နျူကလီးယား စမ်းသပ်မှုသည် သူ့အတွက် အန္တရာယ် ဖြစ်စေနိုင်သည် ဟု ယွန်ဆီးတက္ကသိုလ်မှ သံတမန်လေ့လာရေးဆိုင်ရာ တွဲဖက်ပါမောက္ခ ဂျက်ဖရီရောဘတ်ဆင်က မကြာသေးမီက ရေးသားခဲ့သည်။

“ပြီးခဲ့တဲ့ အနှစ် ၃၀ အတွင်းမှာ တောင်ကိုရီးယားရဲ့ သာလွန်တဲ့ စစ်ရေးစွမ်းရည် (အမေရိကန်နဲ့ မဟာမိတ်ဖွဲ့မှု) နဲ့ မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ အခြေတည်တဲ့ နျူကလီးယား လက်နက် စွမ်းရည်တို့ကြား ခပ်ကြမ်းကြမ်း ချိန်ညှိမယ့် ချိန်ခွင် လျှာ တစ်ခုကို ထူထောင်ခဲ့ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် တောင်ကိုရီးယားသည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင် နျူကလီးယား လက်နက်စွမ်းရည်ကို ယုံကြည်မိပြီး လိုက်လျှောက် ပါလျှင် တစ်မျိုးတစ်ဖုံ ပြောင်းလဲသွားနိုင်စရာ ရှိနေသည်။

ပြုံယမ်းသည် ယုံတမ်းစကားတော့ မပြောတတ်ပေ။ ၎င်း၏အလိုဆန္ဒရရှိရန် ၎င်း၏လက်နက် အပြည့်အစုံအား ဖြည့်ပြီး လက်တွေ့အသုံးပြုရန် ကြိုးပမ်းနေသောကြောင့် ရေတိုအတွင်း မြောက်ကိုရီးယား ခွန်အားကို ရပ်တန့်ရန် မျှော်လင့်၍ မရပါကြောင်း။

Source: AP