CNI Sport Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၄

၂၀၂၃-၂၄ ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲရဲ့ ရာသီဝက်ကာလကို ကျော်လွန်ပြီး အသင်းတိုင်းက သူတို့ရဲ့ ရည်မှန်းချက် တွေ ပစ်မှတ်ထား ကြိုးပမ်းနေတဲ့အချိန်မှာ အားလုံး မထင်မှတ်ထားတဲ့ သတင်းတစ်ပုဒ် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါကတော့ လီဗာပူးလ်အသင်းကနေ ဒီရာသီအကုန်မှာ ထွက်ခွာတော့မယ်လို့ ကလော့ပ်က အံ့အားသင့်ဖွယ် ကြေညာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲနဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်းကို အားပေးတဲ့သူတွေအတွက် တကယ်ကို အံ့အားသင့်ပြီး တုန်လှုပ် ခဲ့ကြရတာပါ။ အထူးသဖြင့် လီဗာပူးလ်အသင်းကို အားပေးတဲ့ ပရိသတ်တွေအတွက် စိတ်ထိခိုက်စရာ ဖြစ်ခဲ့ရပါ တယ်။

၂၀၁၅ ခုနှစ်က လီဗာပူးလ်အသင်းကို ရောက်ရှိလာခဲ့တဲ့ ကလော့ပ်ဟာ အသင်းကို ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး အသင်းတွေ ထဲက တစ်သင်းဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ပေးနိုင်ခဲ့တဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ကလော့ပ် မရောက်ခင်က ဆုဖလား အောင်မြင်မှုတွေရဖို့ ခက်ခဲခဲ့တဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ သူရောက်လာအပြီး မှာတော့ ဆုဖလားရဖို့ နှစ်တိုင်း စိန်ခေါ်နိုင်တဲ့ အသင်းအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပါတယ်။ 

လီဗာပူးလ်အသင်း ပရိသတ်တွေကို ကလော့ပ် နှုတ်ဆက်နေစဉ်

ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားရဖို့ နှစ်ပေါင်း ၃၀ ကျော်ကြာ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရတဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ ကလော့ပ် ရောက်လာအပြီးမှာ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို ပထမဆုံးအကြိမ် ကိုင်မြှောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ကလော့ပ်ဟာ လီဗာပူးလ်အသင်းကို စွဲမက်ဖွယ်ရာကောင်းတဲ့ ကစားကွက်တွေ၊ အန်ဖီးလ်ကွင်းမှာ စံချိန်သစ်တွေနဲ့ အတူ ချန်ပီယံလိဂ်၊ ဥရောပစူပါဖလား၊ ဖီဖာကလပ် ကမ္ဘာ့ဖလား၊ ကာရာဘောင်းဖလား၊ FA ဖလား၊ ကွန်မြူနတီ ဒိုင်းတို့ကို ရယူပေးနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ကလော့ပ်ဟာ သူ့ရဲ့လက်ထက်မှာ လီဗာပူးလ်အသင်းကို ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲရဲ့ ဗိုလ်လုပွဲကို ၃ ကြိမ်အထိ ရောက်အောင် ပို့ဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့ပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ မန်စီးတီးအသင်းကို အနီးကပ် ဖိအားပေးနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီးနဲ့ ရီးရယ်လ်အသင်းတို့နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရတာကြောင့်သာ ကလော့ပ်ဟာ လီဗာပူးလ်အသင်းကို ရသင့်တဲ့ နောက်ထပ် ဆုဖလားတွေထပ်ပြီး မရယူပေးနိုင်ခဲ့တာပါ။

မန်စီးတီးအသင်းနည်းပြ ဂွာဒီယိုလာဆိုရင် ကလော့ပ် ထွက်ခွာမှာဖြစ်လို့ သူအိပ်လို့ ပိုကောင်းတော့မယ်လို့ ပြောခဲ့တဲ့အထိ ဂျာမန်လူမျိုးနည်းပြက သူ့ကို ဒုက္ခပေးနိုင်ခဲ့တယ်ဆိုတာ ပေါ်လွင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ပရိသတ်တွေက ကလော့ပ်ကို ဂုဏ်ပြုနေစဉ်

လီဗာပူးလ်အသင်းကတော့ ကလော့ပ်လို အသင်းကို အောင်မြင်မှု အများအပြား ရယူပေးပြီး အသင်းအပေါ် အလွန်ချစ်တဲ့ နည်းပြတစ်ဦးကို ရာသီအကုန်မှာ ဆုံးရှုံးရတော့မှာပါ။

ကလော့ပ် တစ်ဦးတည်းလားဆိုရင် သူ့ရဲ့ လက်ထောက်နည်းပြ ၂ ဦးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနည်းပြတို့ပါ ဒီရာသီ အကုန်မှာ လီဗာပူးလ်အသင်းကနေ ထွက်ခွာတော့မယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ ကလော့ပ်ခေတ် အလွန်အသင်းကို ပြန်လည် တည်ဆောက်ရတော့မှာဖြစ်ပြီး အရင်လိုမျိုး ပြန်လည်အောင်မြင်မှုတွေရဖို့ အချိန်အတော်ကြာအောင် စောင့်ဆိုင်းရမှာကို လီဗာပူးလ်အသင်း ပရိသတ်တွေက စိုးရိမ်နေကြတာပါ။ 

ကလော့ပ်ကတော့ သူထွက်ခွာမှာကို လီဗာပူးလ်အသင်း ပရိသတ်တွေနဲ့ ကစားသမားတွေ မေ့ထားပြီး အောင်မြင်မှု တွေရဖို့သာ အာရုံစိုက်ဖို့ တိုက်တွန်းထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လီဗာပူးလ်အသင်း ကစားသမားတွေကလည်း ဒီရာသီမှာ ဆုဖလား အောင်မြင်မှုတွေရယူပြီး နည်းပြ ကလော့ပ်ကို နှုတ်ဆက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားတယ်လို့ အသင်းခေါင်းဆောင် ဗန်ဒိုက်က ပြောထားတာပါ။

လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ ကလော့ပ် ထွက်ခွာမယ်လို့ ကြေညာပြီးနောက် ကစားခဲ့တဲ့ ၂ ပွဲစလုံးမှာ ၅ ဂိုး-၂ ဂိုး၊ ၄ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ ဂိုးပြတ်အနိုင်ရပြီး ရလဒ်ကောင်းတွေကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပရိသတ်တွေက ကလော့ပ်ကို ဂုဏ်ပြုနေစဉ်

လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ ဒီရာသီမှာ အကောင်းဆုံးပုံစံ တစ်ခုကို ပိုင်ဆိုင်ထားပြီး ဆုဖလား ၄ လုံး ရယူနိုင်မယ့် လမ်းကြောင်းပေါ်မှာ ရှိနေတာပါ။

ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အမှတ်ပေးဇယား ထိပ်ဆုံးနေရာ ဦးဆောင်နေသလို ယူရိုပါလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ၁၆ သင်းအဆင့်၊ FA ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ပဉ္စမအဆင့်နဲ့ ကာရာဘောင်းလိဂ်ဖလား ဗိုလ်လုပွဲကို တက်ရောက်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် လီဗာပူးလ်အသင်း ကစားသမားတွေဟာ ဆုဖလားတွေ ရယူပေးပြီး နည်းပြ ကလော့ပ်ရဲ့ ခေတ်ကို အောင်မြင်မှုတွေနဲ့ အဆုံးသတ် ပေးနိုင်မလားဆိုတာကို စောင့်ကြည့်ရတော့မှာပါ။ 

လီဗာပူးလ်အသင်းဟာ အနီးစပ်ဆုံး ဆုဖလားအဖြစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ရက်မှာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းနဲ့ ကာရာဘောင်း လိဂ်ဖလား ဗိုလ်လုပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပြီး ဒီရာသီ ပထမဆုံးဆုဖလားကို ကလော့ပ်အတွက် ရယူပေးနိုင်မလား ဆိုတာတော့ မကြာခင်မှာ မြင်တွေ့ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၈

ကာတာနိုင်ငံမှာကျင်းပနေတဲ့ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကတော့ အုပ်စုတွင်းအဆင့်တွေ ပြီးဆုံးသွားခဲ့ပြီဖြစ်ပြီး ၁၆ သင်း အဆင့်တွေကို စတင်ယှဉ်ပြိုင်ကြတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီပြိုင်ပွဲကို အာဆီယံဒေသတွင်းက အသင်းတွေဖြစ်တဲ့ ထိုင်း၊ ဗီယက်နမ်၊ အင်ဒိုနီးရှားနဲ့ မလေးရှားအသင်းတို့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြတာပါ။ 

ဒီအသင်းတွေထဲမှာ ထိုင်းနဲ့အင်ဒိုနီးရှားအသင်းတို့ဟာ ၁၆ သင်းအဆင့်ကို တက်နိုင်ခဲ့ပြီး ကျန်တဲ့ ၂ သင်းဟာ အုပ်စုကနေ ထွက်ခဲ့ရပေမယ့် အာရှထိပ်သီးအသင်းတွေကို သူတင်ကိုယ်တင် ကစားပြီး မညံ့ခဲ့ကြောင်း သက်သေပြသခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အာရှနဲ့ အာဆီယံအသင်းတွေဟာ ကမ္ဘာ့အဆင့်သတ်မှတ်ချက်တွေ အများကြီးကွာသလို ခြေစွမ်းနဲ့ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေပါဝင်တာလည်း ကွာခြားနေတာပါ။ 

အာဆီယံအသင်းတွေအတွက် အုပ်စုတိုင်းဟာ အလွန်ခက်ခဲခဲ့ပေမယ့် သူတို့တွေဟာ ဘယ်ပြိုင်ဘက်ကိုမဆို အကောင်းဆုံးပုံစံနဲ့ တုန့်ပြန်သွားခဲ့ပြီး ပွဲသိမ်းခရာမမှုတ်ခင်အချိန်အထိ အကောင်းဆုံးပေးဆပ်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆီယံအသင်း၂ သင်းဖြစ်တဲ့ ဗီယက်နမ်နဲ့ အင်ဒိုနီးရှားအသင်းတို့ဟာ အုပ်စုတွင်းမှာ ဗိုလ်စွဲဖို့ ရေပန်းအစားဆုံးနဲ့ ချန်ပီယံဟောင်းတွေဖြစ်တဲ့ ဂျပန်၊ အီရတ်အသင်းတို့နဲ့ တစ်အုပ်စုတည်းကျရောက်ခဲ့တာပါ။

ဗီယက်နမ်အသင်းဟာ အုပ်စုပွဲစဉ် ၃ ပွဲစလုံး အရေးနိမ့်ခဲ့ပေမယ့် ထိပ်သီးအသင်းတွေကို ဦးဆောင်ဂိုးတွေတောင် သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဗီယက်နမ်အသင်း

ဗီယက်နမ်အသင်းဟာ အဖွင့်ပွဲစဉ်မှာ ဂျပန်အသင်းကို ၂ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ ဦးဆောင်ပြီးမှ ၄ ဂိုး-၂ ဂိုးနဲ့ အရေးနိမ့်ခဲ့တာပါ။

အီရတ်အသင်းနဲ့ ပွဲစဉ်မှာဆိုရင်လည်း ဗီယက်နမ်အသင်းဟာ ဦးဆောင်ဂိုးအရင်သွင်းနိုင်ခဲ့ပြီး ကစားသမားတစ်ဦး ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရတာကြောင့် ဒုတိယပိုင်းတစ်ပိုင်းလုံး တစ်ယောက်လျော့နဲ့ ကစားခဲ့ရပေမယ့် နာကျင်အချိန်ပိုမှာ ပေးခဲ့ရတဲ့ ပင်နယ်တီဂိုးကြောင့်သာ အရေးနိမ့်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဗီယက်နမ်အသင်းဟာ ဒေသတွင်းအသင်းဖြစ်တဲ့ အင်ဒိုနီးရှားအသင်းကို အရေးနိမ့်ခဲ့ပေမယ့် ပြိုင်ပွဲတစ်လျှောက် သူတို့ရဲ့ကစားအား၊ နိုင်လိုစိတ်ပြင်းထန်တာတွေကို မြင်တွေ့ခဲ့ရတာပါ။ 

အင်ဒိုနီးရှားအသင်းကတော့ အီရတ်အသင်းနဲ့ ဂျပန်အသင်းကို ၃ ဂိုး-၁ ဂိုးစီနဲ့ အရေးနိမ့်ပြီး ဗီယက်နမ်အသင်းကို ၁ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်ဒိုနီးရှားအသင်းဟာ ဒီပွဲတွေမှာ သူတို့ရဲ့လျင်မြန်မှုနဲ့ အာရှထိပ်သီးအသင်းတွေကို ဒုက္ခရောက်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

အင်ဒိုနီးရှားအသင်းဟာ ဗီယက်နမ်အသင်းကို အနိုင်ရခဲ့တာကြောင့်လည်း အကောင်းဆုံးအုပ်စုတတိယနဲ့ ၁၆ သင်း အဆင့်ကို တက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

မလေးရှားအသင်း

မလေးရှားအသင်းကတော့ ဘာရိန်း၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျော်ဒန်အသင်းတို့နဲ့ တစ်အုပ်စုတည်းကျရောက်ခဲ့ပြီး ဘာရိန်းနဲ့ ဂျော်ဒန်အသင်းတို့ကို အရေးနိမ့်ခဲ့ပေမယ့် နောက်ဆုံးပွဲဖြစ်တဲ့ တောင်ကိုရီးယားအသင်းနဲ့ပွဲမှာတော့ အားလုံးအံ့အားသင့်ဖွယ်လုပ်ပြခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

မလေးရှားအသင်းဟာ ဆွန်ဟောင်မင်၊ ဟွမ်ဟီချန်း၊ လီကန်အင်တို့လို ထိပ်တန်းကြယ်ပွင့်တွေပါတဲ့ တောင်ကိုရီးယားအသင်းကို နောက်ဆုံးမိနစ်အထိ လုံးဝအရှုံးမပေးဘဲ ၃ ဂိုးစီသရေကျအောင် ကစားသွားပြခဲ့တာပါ။ 

ဒီရလဒ်အပေါ် ပရိသတ်တွေက အံ့အားသင့်နေခဲ့ကြပြီး မလေးရှားကို ချီးကျူးမှုတွေပြုလုပ်သွားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ထိုင်းအသင်းကတော့ အဖွင့်ပွဲစဉ်မှာ ကာဂျစ္စတန်အသင်းကို ၂ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရခဲ့ပြီး ဒုတိယပွဲမှာ အိုမန်အသင်းနဲ့ ဂိုးမရှိသရေကျခဲ့သလို နောက်ဆုံးပွဲမှာလည်း အင်အားကြီးဆော်ဒီအသင်းနဲ့ ဂိုးမရှိသရေကျခဲ့တာပါ။

ထိုင်းအသင်း

ထိုင်းအသင်းဟာ ဒီပြိုင်ပွဲကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်တဲ့ အာဆီယံအသင်း ၄ သင်းထဲမှာ အတည်ငြိမ်ဆုံးနဲ့ အကောင်းဆုံးပုံစံရှိနေပြီး ပေးဂိုး ၁ ဂိုးမှမပေးရဘဲ နောက်တစ်ဆင့်ကို တက်ရောက်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ထိုင်းအသင်းဟာ နောက်ဆုံးပွဲမှာဆိုရင် ဆော်ဒီအသင်းကို အရန်ကစားသမားအများစုနဲ့ ကစားသွားခဲ့ပြီး သူတို့ဘယ်လောက်သန်မာလဲဆိုတာကို ပြသနိုင်ခဲ့တာပါ။

အာဆီယံအသင်း ၄ သင်းစလုံးဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အကောင်းဆုံးပုံစံတစ်ခုနဲ့ အာရှထိပ်သီးအသင်းတွေကို ဂိုးပြတ်မရှုံးဘဲ သူတင်ကိုယ်တင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တာကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် အာဆီယံဘောလုံးလောကအတွက် ကောင်းတဲ့လက္ခဏာဖြစ်ပြီး နောက်လာမယ့် အာရှဖလားပြိုင်ပွဲတွေမှာ ဒီထက်ပိုမျှော်လင့်လို့ရလာမှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

လက်ရှိကမ္ဘာပေါ်မှာ လူဦးရေအများဆုံးရှိတဲ့ တရုတ်နဲ့အိန္ဒိယတောင် အာရှဖလားပြိုင်ပွဲမှာ သွင်းဂိုးတစ်ဂိုးမှ မရဘဲ အုပ်စုက ထွက်ခွာခဲ့ရတဲ့အချိန်မှာ အာဆီယံအသင်းတွေရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်ဟာ တကယ်ကို ကျေနပ်စရာလို့ ပြောရမှာပါ။

အဲ့ဒါကြောင့်လည်း အာဆီယံအသင်း၂ သင်းဖြစ်တဲ့ အင်ဒိုနီးရှားနဲ့ ထိုင်းအသင်းတို့ဟာ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ဘယ်အဆင့်အထိ တက်နိုင်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ချင်စရာကောင်းနေတာတော့ အသေအချာပဲဖြစ်ပါတယ်။

CNI Article

ဘန်ကောက်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၈

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အောက်တိုဘာလကုန်ပိုင်းက တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ၏ ၁၀၂၇ အမည်ရှိ စစ်ဆင်ရေး စတင်ခဲ့ချိန်ကတည်းက နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (နစက)သည် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ စစ် စခန်း ၄၆၉ ခုထက်မနည်းကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်ဟု ယုံကြည်ရလောက်သည့် သတင်းရင်းမြစ်များက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ် ၁၁ ပတ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိက နယ်စပ်ဒေသ ၅ ခု (ရှမ်းပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ကယားပြည်နယ်နှင့် ကချင်ပြည်နယ်)တို့တွင် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များသည် မြို့နယ်များနှင့် ခရိုင်ပေါင်း ၃၀ ထက်မနည်းကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။

၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးသည် AA ၊ MNDAA နှင့် TNLA တို့ ပူးပေါင်းသည့် ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့၏ စစ်ဆင်ရေး ဖြစ်သည်။

ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းရှိ နယ်မြေဒေသပေါင်း ၁၆ ခုထက်မနည်းကို ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖော်က သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

ကျန်နယ်မြေဒေသ ၁၅ ခုကို “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော်(UWSA)၊ ကချင်လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော်(KIA)၊ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး(CNF)၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး (ABSDF)၊ နှင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF) တို့အပါအဝင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ 

AA  က မြန်မာ့တပ်မတော်ပိုင် လက်နက်ခဲယမ်းများကို သိမ်းဆည်းထားစဉ်

နစကအတွက်မူ လက်ရှိ အခြေအနေသည် ကောင်းမွန်သည်ဟု မဆိုနိုင်ဘဲ တပ်မတော်၏ လုပ်ဆောင်ပုံများနှင့် စီးပွားရေး ယိုယွင်းမှုတို့ကြောင့် မြန်မာပြည်သူများ၏ ဖိအားများ မြင့်တက်နေချိန်တွင် တိုက်ပွဲများမှာလည်း ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေသည်။

ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် အရေးကြီးသည့် မေးခွန်းတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ထိုမေးခွန်းမှာ တပ်မတော်အနေနှင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ၊ ရော့ကတ်များနှင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများဖြင့် စစ်ပွဲကို ဆက်လက် ဆင်နွှဲမည်လောဟူသည့် မေးခွန်းဖြစ်သည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အရပ်သားများ ထိခိုက်နစ်နာမှုများ ရှိခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လူပေါင်း ၂ သန်းနီးပါး သည် အိမ်ပစ်ရာပစ် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရသည်။

သို့သော် ထိုအခြေအနေသည် တပ်မတော်အနေဖြင့် မကြာမီ အချိန်အတွင်း ပြိုလဲတော့မည့် အဓိပ္ပာယ်မျိုး မဟုတ်ပေ။

မူဝါဒချမှတ်သူများနှင့် ကျွမ်းကျင်သူများက မြန်မာ့အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အနာဂတ် စိတ်မှန်းဖြစ်နိုင်ခြေများကို တွက်ချက်ပြီး ထင်ကြေးပေးနေချိန်တွင် အာဆီယံအသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း မည်သည့်နိုင်ငံကမျှ တပ်မတော်အနေဖြင့် အလုံးစုံ ပြိုလဲသွားလိမ့်မည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နောက်ဆုံးအကြိမ် လေ့လာသုံးသပ်ချက်မှာလည်း ထိုနည်းတူဖြစ်သည်။ နစကသည် မကြာသေးမီက နယ်မြေအချို့ကို လက်လွတ်ခဲ့ရပြီး အင်အားနည်းပါးလာသည့်တိုင် ယခုအနေအထားအတိုင်း ဆက်လက် ရပ်တည် နေလိမ့်မည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံက သုံးသပ်ထားသည်။

 TNLA တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ် 

လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် အကျပ်အတည်းကို အဆုံးသတ်ရန်မှာ အနောက်နိုင်ငံများ အပါအဝင် အခြား သက်ဆိုင် သည့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ပြီး အထိအခိုက်မရှိသည့် ထွက်ပေါက်တစ်ခုကို ရှာဖွေရန် ဖြစ်သည်။ 

လတ်တလော အနေအထားများအရ နစကသည် ယခုလကုန်ပိုင်းတွင် သက်တမ်းကုန်ဆုံးမည့် အရေးပေါ်ကာလ ကို ထပ်မံ သက်တမ်းတိုးရန် ကြိုးပမ်းခြင်းထက် ပဋိပက္ခကို မကြာမီအချိန်အတွင်း အဆုံးသတ်စေရန် လုပ်ဆောင် ဖွယ်ရှိသည်။

နစကသည် ယခုနှစ်အတွင်း အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်ဟု ပြောကြားထားသဖြင့် အရေးပေါ်ကာလ ကို ထပ်မံသက်တမ်းတိုးပါက ရွေးကောက်ပွဲသည် ထပ်မံ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာသွားမည်ဖြစ်ကာ လက်ရှိ အကျပ်အတည်းများသည်လည်း နေရာအနှံ့တွင် ပေါ်ပေါက်လာနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ 

ဇန်နဝါရီ  ၂၈ ရက်နှင့် ၂၉ ရက်တွင် လာအိုနိုင်ငံက အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် လာအို၏မြို့တော် အဟောင်းဖြစ်သည့် လူအန် ပရာဘန် (Luang Prabang)တွင် အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဆင့် အစည်းအဝေးကို ပြုလုပ်မည် ဖြစ်သည်။ 

ထိုအစည်းအဝေးတွင် အဓိကထား ဆွေးနွေးမည့် အကြောင်းအရာများထဲ၌ မြန်မာ့အရေးလည်း ပါဝင်မည်ဖြစ် သည်။ အာဆီယံခေါင်းဆောင်များသည် မြန်မာ့အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အာဆီယံ၏ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် ပါ ငြိမ်းချမ်းရေးအစီအစဉ် (5PC) ကို အကောင်အထည်ဖော်ရေးအတွက် စိစစ်သုံးသပ်မှုများ ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။ 

ပြီးခဲ့သည့် သုံးနှစ်အတွင်း အာဆီယံ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးအစီအစဉ်သည် အလုပ်မဖြစ်ခဲ့သဖြင့် ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။ 

သို့သော် မကြာသေးမီ သီတင်းပတ်များအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ဒေသရှိ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ပြည်သူ များကို လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများပေးအပ်မည့် အစီအစဉ်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး တိုးတက်မှုအချို့ ရရှိခဲ့သည်။

လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေး အစီအစဉ်များကို ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံ အထူးသံတမန် Alounkeo Kittikhoun ၏ နေပြည်တော်ခရီးစဉ်တွင် အလေးထား ပြောဆိုခဲ့သည်။ 

အတွေ့အကြုံ ရင့်ကျက်သည့် သံတမန်တစ်ဦးဖြစ်သည့် Alounkeo သည် နစကခေါင်းဆောင်များ၊ နိုင်ငံရေးသမား များ၊ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်ပါ ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်ကို အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရေးကို ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ 

နိုင်ငံရေးပါတီတွေနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တွေ့ဆုံစဉ်

နောက်ထပ် တိုးတက်မှုတစ်ခုမှာ ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလ အစောပိုင်းက ထိုင်းနှင့်မြန်မာအကြား လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေး အစီအစဉ်တစ်ခုကို ထူထောင်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ထိုင်းဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ပန်ပရီ ဘာဟစ်ဒါ နျူကာရာ (Parnpree Bahiddha-nukara) ကလည်း ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဒါးဗို့စ် (Davos) မြို့တွင် ပြုလုပ်သည့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဖိုရမ်၌ မြန်မာ့အရေးကို ဖြေရှင်း ရာမှာ  အာဆီယံအနေနှင့် တက်ကြွစွာ ပါဝင်လုပ်ဆောင်ရန် ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ထိုအချိန်အတောအတွင်း တပ်မတော်အနေနှင့် လာအို၏ အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ သက်တမ်းအတွင်း အာဆီယံ ၏ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်ပါ ငြိမ်းချမ်းရေးအစီအစဉ်ကို မည်ကဲ့သို့အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်မည်ကို စောင့်ကြည့်ရမည် ဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီက အာဆီယံ အထူးကိုယ်စားလှယ်နှင့် နစကတို့ တွေ့ဆုံမှုများကို သုံးသပ်ရမည်ဆိုပါက ထိုငြိမ်းချမ်း ရေး အစီအစဉ်သည် နောက်ထပ် တိုးတက်မှုများရရှိနိုင်သည့် အလားအလာများကို မြင်တွေ့ရသည်။ 

ထို့ကြောင့် နစကအနေနှင့် လာအို၏ အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ သက်တမ်းအတွင်း အာဆီယံ၏ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်ကို အတိမ်းအစောင်းမရှိ အကောင်အထည် ဖော်နိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ရပြီး အာဆီယံအနေနှင့်လည်း အဖွဲ့အစည်း အတွင်း မတူညီသည့် နိုင်ငံများတွင် အစည်းအဝေးများပြုလုပ်ကာ သက်ဆိုင်သူများကို  ဖိတ်ကြားခြင်းအားဖြင့် မြန်မာ့အရေးကို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်နိုင်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၁

ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ဟာ ဒီရာသီမှာ ဥရောပရဲ့နာမည်ကြီး ကစားသမား အများအပြားကို ခေါ်ယူပြီး သူတို့ရဲ့လိဂ်ကို ကမ္ဘာ့အဆင့် ဝင်ခွင့်ရအောင် လုပ်ဆောင်နေပေမယ့် ကစားသမားအချို့ကတော့ လပိုင်းအကြာမှာ ပြန်ထွက်ခွာဖို့ လုပ်ဆောင်နေကြပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆော်ဒီလိဂ်ဟာပြီးခဲ့တဲ့ နွေရာသီက ဘန်ဇီမာ၊ နေမာ၊ မာနေး၊ ကန်တီ၊ ဖာမီနို၊ မာရက်ဇ်၊ ဖာဘင်ဟို၊ မီထရိုဗစ်နဲ့ နာမည်ကြီး ကစားသမား အများအပြားကို ခေါ်ယူခဲ့ပါတယ်။ ကစားသမားအများစုဟာ အယ်လ်ဟီလယ်၊ အယ်လ်နာဆာ၊ အယ်လ်အစ်တီဟတ်နဲ့ အယ်လ်အာလီအသင်းတို့ကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟန်ဒါဆန်ကတော့ လီဗာပူးလ်ဂန္ထဝင် စတီဗင်ဂျရတ်နဲ့ အယ်လ်အက်တီဖတ်အသင်းမှာ ပူးပေါင်းခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ကစားသမား အချို့ကတော့ ဥရောပကထွက်ခွာပြီး လပိုင်းအကြာမှာ ဥရောပကို ပြန်လည် သွားရောက်ဖို့ စိတ်အားထက်သန်နေပြီး ဒီကစားသမားတွေထဲမှာ ဥပမာဖြစ်ခဲ့တာကတော့ ဟန်ဒါဆန် ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဟန်ဒါဆန်ဟာ အယ်လ်အက်တီဖတ်အသင်းနဲ့ ချုပ်ဆိုထားတဲ့ စာချုပ်ကို ဖျက်သိမ်းပြီးနောက် အေဂျက်ဇ်အသင်း ထံ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာပါ။ 

နောက်ထပ် ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ ဖာမီနို၊ ဘန်ဇီမာနဲ့ ဂျိုတာတို့လည်း ဥရောပအသင်းတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်မှုတွေ ပြုလုပ်နေကြပါတယ်။

ဒီကစားသမားတွေဟာ ဆော်ဒီကနေ ဘာကြောင့် အမြန်ဆုံး ပြန်ထွက်ခွာချင်နေလဲဆိုတဲ့ အဓိက အကြောင်းအရင်း အချို့ကို SunSport က ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ 

ပထမဆုံးကတော့ ဆော်ဒီနိုင်ငံရဲ့ပူပြင်းတဲ့ အပူဒဏ်ကို မခံနိုင်တာကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဆော်ဒီနိုင်ငံရဲ့ အပူချိန်ဟာ ပြင်းတာကြောင့် ကစားသမားတွေဟာ အပူဒဏ်ကို တော်တော်လေး ခံစားခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

 ဆော်ဒီလိဂ်မှာ ပရိသတ်ဦးရေနည်းပါးသည်ကို တွေ့ရစဉ်

ဆော်ဒီနိုင်ငံရဲ့ နေရာအချို့မှာ အပူချိန်ဟာ ၄၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိရှိတာကြောင့် အသင်းတွေဟာ ညနေပိုင်းမှာ လေ့ကျင့်မှုတွေ ပြုလုပ်ရတာပါ။

လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်က ဆော်ဒီလိဂ်ကို ရောက်ရှိလာတဲ့ ပထမဆုံးပုံရိပ်မြှင့် ကစားသမား စီရော်နယ်ဒိုက ဆော်ဒီနိုင်ငံရဲ့ အပူချိန်မြင့်မားမှုတွေကြောင့် လေ့ကျင့်ချိန်တွေကို ပြောင်းလဲမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ရတယ်လို့ ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။ 

နောက်တစ်ခုကတော့ ပွဲကြည့် ပရိသတ်ဦးရေ အလွန်နည်းပါးတာကြောင့်ပါ။ ဆော်ဒီနိုင်ငံမှာ အယ်လ်ဟီလယ်၊ အယ်လ်နာဆာနဲ့ အယ်လ်အစ်တီဟတ်အသင်းတို့ရဲ့ ပွဲတွေမှာသာ ကြည့်ရှုတဲ့ ပရိသတ်ဦးရေ များပြားတာဖြစ်ပြီး ကျန်ပွဲတွေမှာတော့ သိသိသာသာကို နည်းပါးတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟန်ဒါဆန်ဟာ လီဗာပူးလ်အသင်းရဲ့ အန်ဖီးလ်ကွင်းမှာ ပရိသတ် ၅၀,၀၀၀ အရှေ့ ကစားရပေမယ့် ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာက ပရိသတ်ပေါင်း ၆၁၀ ဦးသာရှိတဲ့ အရှေ့မှာ အယ်လ်အက်တီဖတ်အသင်းအတွက် ကစားခဲ့ရတာပါ။ 

ဒီအရေအတွက်ဟာ ဒီရာသီ ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ပရိသတ်တက်ရောက် ကြည့်ရှုသူဦးရေ အနည်းဆုံးနံပါတ် ၅ နေရာမှာ ရပ်တည်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆော်ဒီပရိုလိဂ် ပြိုင်ပွဲဝင်ကလပ် ၁၈ သင်းထဲက အယ်လ်ရီယက်ဒ်အသင်းရဲ့ပွဲစဉ်တစ်ပွဲဆိုရင် ပရိသတ်ဦးရေ ၁၅၀ အောက်သာ တက်ရောက်ကြည့်ရှုခဲ့တယ်လို့ အချက်အလက်တွေအရ သိရပါတယ်။

နောက်တစ်ခုကတော့ လူနေထိုင်မှု ဘဝတွေဟာ သိသိသာသာ ကွာခြားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လူမှုရေး ကန့်သတ်ချက် အများအပြားဟာ ဆော်ဒီကို ရောက်ရှိလာတဲ့ နိုင်ငံခြားသား ကြယ်ပွင့် ကစားသမားတွေ အတွက် ခက်ခဲတဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေကို ဖြစ်စေခဲ့တာပါ။ 

အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေဟာ ဥရောပအခြေစိုက် ကစားသမားတွေအတွက် အလွန်ခက်ခဲခဲ့ပြီး ဟန်ဒါဆန်ရဲ့မိသားစုဟာ ဆော်ဒီမှာ နေထိုင်ရတာ အဆင်မပြေတာကြောင့် ပြန်ထွက်ခွာခဲ့တာလို့ သတင်းတွေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

နောက်ဆုံးတစ်ခုကတော့ နိုင်ငံအသင်းတွေမှာ ပါဝင်ကစားခွင့်ရဖို့အတွက် စိုးရိမ်စရာ အခြေအနေမှာ ရှိနေတာ ကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆော်ဒီလိဂ်ကို ရောက်လာတဲ့ ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ဆော်ဒီလိဂ်ရဲ့ စံနှုန်းဟာ ကစားသမားတွေအတွက် ပြဿနာတစ်ခုအနေနဲ့ ရှိနေပြီး နိုင်ငံအသင်းမှာ ရွေးချယ် မခံရမှာကို စိုးရိမ်နေကြတာပါ။ 

ဟန်ဒါဆန်ဟာ ဆော်ဒီကို ပြောင်းရွှေ့လာပြီးကတည်းက အင်္ဂလန်အသင်းမှာ ရွေးချယ်ခြင်း ခံခဲ့ရပေမယ့် ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲဝင်မယ့် လူစာရင်းမှာ သူ့နေရာကို ဆက်ထိန်းနိုင်ဖို့ အခက်အခဲရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ဟာ နိုင်ငံတကာ စူပါစတား အများအပြားကို ခေါ်ယူပြီး လိဂ်ကို အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်အောင် လုပ်နေကြပေမယ့် ဒီမှာကစားနေတဲ့ ကစားသမား အများစုရဲ့စံနှုန်းဟာ လိဂ်တူးအဆင့်နဲ့ နီးစပ်မှုရှိတယ်လို့ သတ်မှတ်ထားတာပါ။

ဆော်ဒီလိဂ်ကတော့ ထိပ်တန်း ကစားသမားအချို့ကို ပြန်လက်လွှတ်ရရင်တောင် ငွေကိုရေလိုသုံးနိုင်တဲ့ သူတို့ အတွက်တော့ နောက်ထပ် နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေကို ထပ်ပြီးခေါ်ယူနိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ 

ဒါကြောင့် ဆော်ဒီလိဂ်မှာ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေ ပြန်လည်မထွက်ခွာအောင်နဲ့ နောက်ထပ် နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေကို ခေါ်ယူနိုင်ဖို့ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ရှေ့ဆက်မလဲဆိုတာကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။

Source: The Sun

CNI International Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၄

လက်ရှိတွင် ယူကရိန်း-ရုရှား၊ အစ္စရေး-ဟားမာ့စ်တို့အကြား ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲနှစ်ပွဲသည် နိုင်ငံတကာ၏ အာရုံကို ဖမ်းစားထားသည်။ 

သို့သော် ယခုလ အစောပိုင်းက မြောက်ကိုရီးယားနှင့် တောင်ကိုရီးယားနယ်စပ်တွင် နှစ်နိုင်ငံစလုံးက လက်နက် ကြီးများဖြင့် အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်ပြီး စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည့် အကြောင်းအရာသည် ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ စစ်ပွဲများအတွင်း အမေ့လျော့ခံ စစ်မျက်နှာတစ်ခု ဖြစ်နေခဲ့သည်ကို နိုင်ငံတကာအား ပြန်လည်သတိပေးရာ ရောက်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ပင်လယ်ရေကြောင်း နယ်စပ် သို့မဟုတ် NLL အနီးရှိ တောင်ကိုရီးယား၏ ကျွန်းနှစ်ကျွန်း အနီးကို လက်နက်ကြီးများဖြင့် အကြိမ် ၂၀၀ ခန့် ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ 

တောင်ကိုရီးယားစစ်တပ်ကလည်း ထိုနေရာအနီးတွင် ရေတပ်စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများနှင့် ပစ်ခတ်မှုများ ပြုလုပ် ခဲ့သည်။ ထိုဖြစ်စဉ်သည် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်း ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံအကြား ပြင်းထန်သည့် အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ခဲ့သည်။

ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံအကြား စစ်မဲ့ဇုန် (DMZ) မှ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များ အပါအဝင် ထောင်နှင့်ချီသည့် ကိုရီးယား နှစ်နိုင်ငံမှ စစ်သားများကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းရန် သဘောတူခဲ့သော ၂၀၁၈ ခုနှစ် စစ်ရေးသဘောတူညီချက် ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un)၏ နှစ်သစ်ကူးမိန့်ခွန်းတွင် ကင်မ်က တောင်ကိုရီး ယားနိုင်ငံ၌ ကြီးမားသည့် ဖြစ်စဉ်တစ်ခု ပြုလုပ်ရန်အတွက် ပြင်ဆင်ထားရန် စစ်တပ်ကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထို့အပြင် နျူကလီးယားအင်အား အပါအဝင် တပ်ဖွဲ့များနှင့် စစ်လက်နက် ပစ္စည်းများအားလုံးကို စုရုံးပြီး တောင်ကိုရီးယား နယ်နိမိတ်တစ်ခုလုံးကို လက်အောက်ခံအဖြစ် သွတ်သွင်းရန် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်သားတွေကို တွေ့ရစဉ်

ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်၏ အခြေအနေကို လေ့လာစောင့်ကြည့်နေသူများကမူ မြောက်ကိုရီးယား၏ ရန်လိုသည့် ကြေညာချက်များကြောင့်သာမက တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲ (Yoon Suk-yeol) ၏ ခက်ထန်သည့် သဘောထားကြောင့်ပါ တင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာမည့် အန္တရာယ်ကို စိုးရိမ်လျက်ရှိသည်။

"၂၀၂၄ ခုနှစ်ဟာ ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံအကြား စစ်မဲ့ဇုန်နဲ့ ပင်လယ်ရေကြောင်းနယ်စပ်မှာ ရန်စမှုတွေ၊ တင်းမာမှုတွေ နဲ့ နည်းဗျူဟာမြောက် ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ နှစ်တစ်နှစ်အဖြစ် ပုံဖော်နေပါတယ်" ဟု ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် Heritage Foundation မှ ထိပ်သီး သုတေသီလည်းဖြစ် စီအိုင်အေ (CIA) ကျွမ်းကျင်သူဟောင်းလည်းဖြစ်သည့် ဘရုစ် ကလင်နာက (Bruce Klingner) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံအကြား ၂၀၁၈ ခုနှစ် စစ်ရေးသဘောတူညီချက် ပြိုကွဲသွားမှုသည် နှစ်နိုင်ငံလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ များအကြား အနီးကပ် ထိတွေ့မှုများ ပိုမိုမြင့်တက်လာမည့်သဘော ဖြစ်သည်။

ပင်လယ်ရေကြောင်း နယ်စပ်တွင် အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်စဉ်များသည် နှစ်ဖက်စလုံးက ၎င်းတို့သည် အားနည်း ခြင်းမရှိကြောင်း ပြသသည့် သဘောဖြစ်သည်ဟု တောင်ကိုရီးယား၏ ထိပ်သီးကျွမ်းကျင်သူ အန်ဒရီ လန်ကော့ဗ် (Andrei Lankov) က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

"နှစ်ဖက်စလုံးက သူ့ထက်ငါ အရင် အလျှော့ပေးမယ့်ပုံ မပေါ်ပါဘူး။ အဲဒါကြောင့် တင်းမာမှုကို ပိုပြီး မြင့်တက်ဖို့ပဲ ရှိပါတယ်။ မြောက်ကိုရီးယားဟာ ယွန်းဆော့ရွဲ အစိုးရအဖွဲ့ကို ရန်လိုတင်းမာတဲ့ မူဝါဒအတွက် သင်ခန်းစာပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားပုံပါပဲ" ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုရီးယားစစ်ပွဲ နောက်တစ်ကြိမ် ဖြစ်ပွားလာမည့် အခြေအနေမျိုးတွင် မြောက်ကိုရီးယားကို ထောက်ခံထားသည့် ရုရှား၊ တရုတ်နှင့် တောင်ကိုရီးယားအား ထောက်ခံသော အမေရိကန်တို့အကြား တင်းမာမှုမြင့်တက်နေသည့် အချိန်နှင့် တိုက်ဆိုင်နေသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် စက်တင်ဘာလက ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင် (Vladimir Putin) နှင့် ကင်မ်တို့ တွေ့ဆုံးပြီး အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် နှစ်နိုင်ငံအကြား စစ်ရေးနှင့် စီးပွားရေး ဆက်ဆံရေးများကို တိုးမြှင့်ခဲ့ကြသည်။

 တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲကို တွေ့ရစဉ်

မြောက်ကိုရီးယားသည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် ရုရှားအတွက် လက်နက်ခဲယမ်း အများအပြားကို ပေးပို့ခဲ့ပြီး ရုရှားသည် မြောက်ကိုရီးယားက ထောက်ပံ့ပေးထားသည့် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များအား ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်အရာရှိများ က စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယားသည် မကြာသေးမီက စစ်ဘက်သုံး စပိုင်ဂြိုဟ်တု လွှတ်တင်မှု အပါအဝင် ဒုံးကျည် စမ်းသပ်မှုများကို အရှိန်မြှင့်တင်ခဲ့ပြီး တိုက်ချင်းပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် (ICBM) များကိုလည်း စမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား ထောက်လှမ်းရေး အရာရှိများကမူ ရုရှားသည် မြောက်ကိုရီးယား၏ ဒုံးကျည်စနစ်များကို ပြီးပြည့် စုံမှုရှိစေရန် ကူညီထောက်ပံ့ပေးနေပြီး ခေတ်မီ လေယာဉ်များနှင့် အခြားလက်နက် နည်းပညာများကိုလည်း ထောက်ပံ့ပေးဖွယ်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှား၊ တရုတ်နှင့် မြောက်ကိုရီးယား၏ မဟာမိတ်ဖွဲ့မှုသည် ကင်မ်အတွက် မဟာဗျူဟာမြောက် ထိပ်တိုက်တွေ့မှု များ ပြုလုပ်ရန် ရဲဆေးတင်းပေးနိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိ ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးသော်လည်း ရုရှားအနေနှင့် ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ သြဇာ အာဏာယှဉ်ပြိုင်မှုတွင် အမေရိကန်နှင့် နောက်ထပ် စစ်မျက်နှာဖွင့်ရမည့် အခြေအနေကို လိုလား မည်မဟုတ်ပေ။ 

ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယားအား စီးပွားရေး အထောက်အပံ့ပေးနေပြီး ကုန်သွယ်မှုများ ပြုလုပ်နေသည့် တရုတ်နိုင်ငံ ကလည်း မည်ကဲ့သို့ တုန့်ပြန်မည်ကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးပေ။

တရုတ်သည် လက်ရှိ ရုရှားနှင့် မြောက်ကိုရီးယားအကြား ရင်းနှီးသည့် ဆက်ဆံရေး အခြေအနေကို လိုလားခြင်း မရှိနိုင်ကြောင်း ဆိုးလ်အမျိုးသားတက္ကသိုလ်မှ အနာဂတ်မဟာဗျူဟာ အင်စတီကျူ၏ အကြီးအကဲဖြစ်သည့် မြောက်ကိုရီးယား ကျွမ်းကျင်သူ ကင်ဗြောင်ယွန် (Kim Byung-yeon) က ပြောကြားခဲ့သည်။

"ရုရှားရဲ့ ထောက်ပံ့မှုနဲ့အတူ ခေတ်မီနျူကလီယား လက်နက်တွေ ရရှိထားတဲ့ မြောက်ကိုရီးယားဟာ ရေရှည်မှာ တရုတ်ကို ခယနေတော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ တရုတ်အနေနဲ့ မြောက်ကိုရီးယားကို ထိန်းချုပ်ဖို့ စီးပွားရေး အကူအညီ တွေကို လျှော့ချတဲ့နည်းနဲ့ ကြိုးပမ်းဖွယ်ရှိပါတယ်" ဟု ကင်မ်က ပြောကြားခဲ့သည်။  

လက်ရှိအချိန်တွင် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ရန်လိုမှုများ မဟုတ်နိုင်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ရှီသည် အမေရိကန်နှင့် တင်းမာမှုများကို လျှော့ချရန် ကြိုးပမ်းနေပြီး တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်တို့နှင့် ဆက်ဆံရေးများလည်း တိုးတက်နေကြောင်း လေ့လာသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

မည်သို့ပင်ဆိုစေ မြောက်ကိုရီးယားသည် တောင်ကိုရီးယားနှင့် ထိပ်တိုက်တွေ့ရန် အခြားအကြောင်းရင်းများ ရှိနေပြီး အချို့အကြောင်းရင်းများမှာ လျှို့ဝှက်ထားဆဲဖြစ်သည်ဟု လန်ကော့ဗ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

 အစ္စရေးနဲ့ဟားမာ့စ်စစ်ပွဲကို တွေ့ရစဉ်

မြောက်ကိုရီးယားသည် လာမည့် တောင်ကိုရီးယား အမျိုးသားလွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် သြဇာလွှမ်းမိုးရန် နည်းလမ်းတစ်ခုအဖြစ် တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းနှင့် ၎င်း၏ အစိုးရအဖွဲ့ကို ထိပ်တိုက် တွေ့ဖွယ်ရှိပြီး တောင်ကိုရီးယား လူထုအကြား စစ်ပွဲအတွက် အကြောက်တရားများကို ရိုက်သွင်းနိုင်ခြေရှိသည်။

လက်ရှိအချိန်အထိ မြောက်ကိုရီးယားသည် ခြိမ်းခြောက်သည့် စကားများကို ပြောကြားနေသည့်တိုင် ကင်မ်ဂျုံအန် သည် ယခုနှစ်စမှစပြီး နျူကလီးယား အကျပ်အတည်းကို အဆုံးစွန်း အခြေအနေအထိ တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင် သွားနိုင်ခြေမရှိကြောင်း ဆိုးလ်တက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခ ကင်မ်ဗြောင်ယွန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

"ဘာလို့လဲဆိုတော့ လက်ရှိအချိန်မှာ အမေရိကန်နဲ့ တရုတ် အားပြိုင်မှု၊ ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲတွေကြောင့် မြောက်ကိုရီးယားဟာ သူတို့ဆီမှာ အသာစီးရနေတဲ့ အခြေအနေရှိတယ်လို့ ယူဆထားလို့ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု ကင်မ် က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ရုရှားကို လက်နက်များရောင်းချမှု၊ တရုတ်နှင့် ကုန်သွယ်မှုများ ပြန်လည်စတင်မှုတို့ကြောင့် စီးပွားရေး တိုးတက် ကောင်းမွန်လာသည့် အခြေအနေကို ချက်ချင်း ပြောင်းလဲသွားစေမည့် အခြေအနေမျိုးကို မြောက်ကိုရီးယားက လုပ်ဆောင်လိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။

လာမည့် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲသည်လည်း မြောက်ကိုရီးယားက ထည့်သွင်းစဉ်းစားသည့် အကြောင်း အရာတစ်ရပ် ဖြစ်နေသည်။ 

"ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နောက်တစ်ကြိမ် ပြန်လည်ရွေးကောက်ခံရရင် အမေရိကန်နဲ့ မြောက်ကိုရီးယား အကြား ဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် မြောက်ကိုရီးယားဟာ ကောင်းမွန်တဲ့ အချိန်ကို စောင့်ဆိုင်း နေနိုင်ပါတယ်" ဟု ကင်မ်ဗြောင်ယွန်က ပြောကြားခဲ့သည်။  

ထို့ကြောင့် လက်ရှိအချိန်တွင် အပြုသဘောဆောင်သည့် ရှုထောင့်မှ ကြည့်ရမည်ဆိုပါက မြောက်ကိုရီးယားသည် မဟာဗျူဟာမြောက် ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများကို ဖြစ်ပွားစေနိုင်မည့် အခြေအနေကို စတင်လုပ်ဆောင်လိမ့်မည် မဟုတ် ကြောင်း စီအိုင်အေ ကျွမ်းကျင်သူဟောင် ကလင်နာက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Asia Times

CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၇

အမေရိကန်တွင် လာမည့် နိုဝင်ဘာလ၌ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။ 

သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump)သည် များပြားလှသည့် တရားမမှု စွဲချက်များ၊ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ စွဲချက်များနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့်တိုင် ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပါတီ ကိုယ်စားပြုသည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်မည့် အလားအလားရှိနေသည်။

လက်ရှိ အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ကမူ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် နောက်ထပ် သမ္မတသက်တမ်းအတွက် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည် ဖြစ်သည်။ 

မဲဆန္ဒရှင်များကမူ ဘိုင်ဒန်၏ အသက်အရွယ်ကြောင့် သမ္မတအဖြစ် နောက်တစ်ကြိမ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိကို စိုးရိမ်နေသော်လည်း လက်ရှိတွင် အမေရိကန်၏ ခိုင်မာတောင့်တင်းသည့် စီးပွားရေးစွမ်းဆောင်ရည် များကြောင့် ထိုစိုးရိမ်မှုများကို အနည်းငယ် ပြေလျော့စေခဲ့သည်။

နိုင်ငံတကာ အခင်းအကျင်းနှင့် နိုင်ငံရေး အခြေအနေများ ရှုပ်ထွေးနေချိန်တွင် ၂၀၂၄ အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နှင့် တရုတ်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးရေး ယှဉ်ပြိုင်မှု၊ အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ် ပဋိပက္ခ၊ ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေချိန်တွင် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် သြစတြေးလျ၊ ဗြိတိန်နှင့် အမေရိကန်တို့ပါဝင်သည့် AUKUS အဖွဲ့နှင့် သြစတြေးလျ၊ အိန္ဒိယ၊ ဂျပန်နှင့် အမေရိကန်တို့ ဖွဲ့စည်းထားသည့် Quad အဖွဲ့များ၏ စီမံချက်များကြောင့် အာရှ-ပစိဖိတ် လုံခြုံရေးအခြေအနေ ပြောင်းလဲလာသည့် အချိန်တွင် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်အနေနှင့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိနိုင်မည့် အခြေအနေကို အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသရှိ အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်များက စိုးရိမ်ပူပန်လျက်ရှိသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထရမ့်သည် နောက်တစ်ကြိမ် ပြန်လည် ရွေးကောက်ခံရနိုင်မည့် အလားအလား ရှိနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သာ ပထမဆိုသော ကြွေးကြော်သံကိုတွေ့ရစဉ်

ထရမ့်သည် ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပါတီ၏ ပြယုဂ်တစ်ခုဖြစ်နေပြီး ရွေးကောက်ပွဲအကြို လူထုသဘောဆန္ဒခံယူမှု စစ်တမ်းများတွင်လည်း ထရမ့်သည် ဘိုင်ဒန်နှင့် သူတင်ကိုယ်တင် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်သည့် ရလဒ်များ ထွက်ပေါ်နေသည်။ 

ထရမ့်၏ သမ္မတ ဒုတိယသက်တမ်းသည် ပထမသက်တမ်းထက် ပိုမိုပြင်းထန်ဖွယ် ရှိနေသည်။ ထရမ့်၏ မူဝါဒ များသည် ပြည်တွင်းရေးကို အဓိကထားသည်။

ထို့အတူ ဒီမိုကရက်များ၊ တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးဝါဒီများ၊ မွတ်ဆလင်များ၊ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများကို နှိပ်ကွပ် မည်ဆိုပါက ၎င်းအား ထောက်ခံသူများ၏ မဲများကို တစ်ခဲနက် ရရှိလိမ့်မည်ကို ထရမ့်က သိရှိနားလည်ထားသည်။ 

ထရမ့်သည် ၎င်းအား သစ္စာခံသူများကို အစိုးရအဖွဲ့၏ ရာထူးနေရာများတွင် ခန့်ထားမည်ဟုလည်း မကြာခဏ ကတိပြုခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ 

သူကိုယ်တိုင်ကလည်း ပြည်တွင်းရှိ သူ့ ပြိုင်ဘက်များကို နှိမ်နင်းနိုင်မည့် ဖက်ဒရယ်အာဏာကို မည်သို့ အသုံးပြု ရမည်ဆိုသည့် အန္တရာယ်များသော အတွေးအမြင်များကို ချပြနိုင်မည့်သူများကို သူ့အနီးတွင် ခေါ်ထားရန် အစီအစဉ်များရှိကြောင်း စွပ်စွဲခံထားရသည်။ 

ပထမသမ္မတသက်တမ်းနှင့် မတူညီသည့်အချက်မှာ ၎င်း၏ ကံကြမ္မာသည် အမေရိကန်၏ အဓိက အင်စတီကျူး ရှင်းများကို ပြတ်သားစွာ ဆန့်ကျင်ရန် ၎င်း၏ လုပ်နိုင်စွမ်းများအပေါ် မူတည်နေသည့် အချက်ကို သိရှိနားလည် သွားခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ရန်အတွက်လည်း ထရမ့်တွင် ၎င်း၏ အထူးနိုင်ငံရေး အဖွဲ့ရှိထားသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်က လွှတ်တော်ကို ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး အမေရိကန်၏ ဒီမိုကရေစီကို ပြောင်းပြန်လှန်ရန် ကြိုးပမ်းမှု မအောင် မြင်ခဲ့ပြီးနောက် ထရမ့်သည် သမ္မတအုပ်ချုပ်ရေး အမိန့်ဖြင့် ထိုအခြေအနေကို ပြောင်းပြန်လှန်ရန် ကြိုးပမ်းဖွယ် ရှိသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အမေရိကန်၏ သံခင်းတမန်ခင်း ဆက်ဆံရေး၊ ကာကွယ်ရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒများ သည် ဖက်ဒရယ်အစိုးရအပေါ်တွင် မူတည်နေသည်။ 

ထရမ့်နှင့် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင် (Vladimir Putin) အကြား ရင်းနှီးမှုများကြောင့် ထရမ့်သည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး အရ ယူကရိန်းကို စွန့်လွှတ်ဖွယ် ရှိနေသည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ဘိုင်ဒန်ကို တွေ့ရစဉ်

ဥရောပနှင့်ပတ်သက်ပြီး ထရမ့်အတွက် ရွေးချယ်စရာ များပြားလှသည်။ ထရမ့်အနေနှင့် အမေရိကန်ကို နေတိုး အဖွဲ့ထဲက ဆွဲထုတ်ခြင်း၊ ယူကရိန်းအတွက် စစ်ရေးအကူအညီများကို ရပ်တန့်လိုက်ခြင်း အစရှိသည့် အခြေအနေ များလည်း ဖြစ်လာနိုင်သည်။

ထရမ့်သည် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသတွင်လည်း ပိုနေမြဲ ကျားနေမြဲ သို့မဟုတ် ရှိရင်းစွဲအခြေအနေကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းရန် ကတိပြုနိုင်ခြေမရှိပေ။ 

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထရမ့်သည် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသအရေးကို မည်မျှ အရေးတယူ ကိုင်တွယ် ဆောင်ရွက် လိမ့်မည်ဆိုခြင်းကို ရှင်းလင်းတိကျစွာ မသိရသေးခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် စစ်ပွဲသည် ထရမ့်၏ အရှေ့အလယ်ပိုင်း မူဝါဒကို ရှုပ်ထွေးသွားစေနိုင်သော်လည်း ထရမ့်သည် ထိုပဋိပက္ခအတွက် အဖြေရှာရန် အစ္စရေး၏ တစ်ယူသန်သည့်  အစွန်းရောက်အင်အားစုနှင့် ပူးပေါင်းသွားဖွယ်ရှိနေသည်။ 

ထိုအခြေအနေများထဲတွင် ဂါဇာဒေသပဋိပက္ခ၊ ဂျော်ဒန်မြစ် အနောက်ဘက်ကမ်း (West Bank) ဒေသတွင် ဂျူးရပ်ကွက်များ တည်ဆောက်မှုကြောင့် အကြမ်းဖက်မှုများ မြင့်တက်လာမှု၊ ပါလက်စတိုင်း အရပ်သားများ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်မှု၊ အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်းနှစ်ပြည်ထောင် တူယှဉ်တွဲနေထိုင်မှုကို အဆုံးသတ်စေသည့် ဖြေရှင်း ချက်များလည်း ပါဝင်နေသည်။

ထိုအခြေအနေများထဲမှ တစ်စုံတစ်ခု လွဲချော်သွားခဲ့မည်ဆိုပါက အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များအကြား ဆက်ဆံရေး ကတောက်ကဆတ် ဖြစ်စေနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ဘိုင်ဒန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒမှာမူ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်နိုင်ငံများ၊ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများနှင့် သဟဇာတဖြစ်မှု၊ မျှတမှု ရှိနေသည်ကို တွေ့ရသည်။ 

ဘိုင်ဒန်သည် နိုင်ငံပေါင်းစုံပါဝင်သည့် အဖွဲ့အစည်းများအပေါ် ယုံကြည်ချက်ရှိသည်။ အမေရိကန်သည် အမေရိကန် ပြည်သူများအတွက် လုံခြုံရေးနှင့် ချမ်းသာသုခကို ရရှိစေရန် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အခင်းအကျင်းတစ်ခုကို ထူထောင်ခဲ့ ထားကြောင်း ဘိုင်ဒန်က သိရှိနားလည်ထားသည်။ 

ထို့ပြင် ဘိုင်ဒန်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေး အခြေအနေတွင် အလွန်ခက်ခဲသည့် အနေအထားမျိုး၌ပင် အမေရိကန်နိုင်ငံကို ကောင်းမွန်စွာ ထိန်းကျောင်းနိုင်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်နိုင်ငံများနှင့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများက စိုးရိမ်နေသည့်ကြားထဲမှ ထရမ့်သာ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရခဲ့မည်ဆိုပါက အမေရိကန်၏ မူဝါဒအပြောင်းအလဲသည် အဆိုးဘက်သို့လော သို့မဟုတ် အကောင်းဘက်သို့လော ဆိုသည့် အခြေအနေကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

  ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၇ 

ယူနိုက်တက်နဲ့ အင်္ဂလန်ဂန္ထဝင် ဝိန်းရွန်နီကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းကမှ အင်္ဂလန်ချန်ပီယံရှစ်ကလပ် ဘာမင်ဂမ် အသင်း နည်းပြရာထူးကနေ ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်တာ ရက်ပေါင်း ၈၂ ရက်သာ ရှိသေးပေမယ့် ရလဒ်ဆိုးတွေကြောင့် အသင်းဘက်က သူ့ကို စိတ်ရှည်သည်းခံမှု အဆုံးသတ်သွားခဲ့တာပါ။

ဝိန်းရွန်နီဟာ ကစားသမားဘဝမှာ ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့အတူ ကြီးမားတဲ့ အောင်မြင်မှုကို ရယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် နည်းပြဘဝကတော့ အလွန်ဆိုးရွားနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့အတူ ဆုဖလားအားလုံးကို ရယူနိုင်ခဲ့တာကြောင့် အားလုံးရဲ့အထင်ကြီးမှုကို ရခဲ့ပြီး နည်းပြဘဝမှာလည်း အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ခဲ့ကြတာပါ။

ဒါပေမယ့် ဝိန်းရွန်နီရဲ့ နည်းပြဘဝ အစဟာ ဆိုးရွားမှုတွေနဲ့သာ စတင်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အင်္ဂလန်အသင်း ခေါင်းဆောင်ဟာ ဒါဘီအသင်းရဲ့ ကစားသမားအဖြစ်ကနေ ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ နည်းပြအဖြစ် ပြောင်းလဲပြီး နည်းပြ လောကထဲကို စတင်ဝင်ရောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ နည်းပြဘဝ ပထမရာသီမှာ ဒါဘီအသင်းကို တန်းဆင်းမယ့် အန္တရာယ်ကနေ လွတ်မြောက်အောင် ကိုင်တွယ်နိုင်ခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် ဒုတိယရာသီမှာတော့ ဒါဘီအသင်းဟာ ရမှတ် ၂၁ မှတ်အထိ အလျှော့ခံခဲ့ရတာကြောင့် ဝိန်းရွန်နီအတွက် ခက်ခဲခဲ့ပြီး အသင်းဟာ လိဂ်ဝမ်းကို တန်းဆင်းသွားခဲ့ရပါတယ်။

ဒါဘီအသင်းဟာ လိဂ်ဝမ်းကို တန်းဆင်းသွားပြီး နောက်မှာ ဝိန်းရွန်နီဟာ နည်းပြရာထူးကနေ နှုတ်ထွက်ခဲ့ပါတယ်။ 

 ဝိန်းရွန်နီကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်း ခေါင်းဆောင်ဟောင်းဟာ ဒါဘီအသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၈၅ ပွဲမှာ အနိုင်ရာခိုင်နှုန်း ၂၈.၂ ရာခိုင်နှုန်းသာရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ်ရှိ ဝိန်းရွန်နီဟာ ဒါဘီအသင်းကနေ ထွက်ခွာအပြီး ရက်အနည်းငယ်အကြာမှာ အသင်း ဟောင်း ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ နည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း ခံခဲ့ရပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ ပွဲဦးထွက်မှာ အဖွင့်လှခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာတော့ အသင်းဟာ ရလဒ်တွေဆိုးခဲ့ပြီး မနှစ်ကရာသီမှာ မေဂျာလိဂ်ပလေးအော့ဖ် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ဆုံးရှုံးခဲ့ရတာပါ။ 

အဲ့ဒါကြောင့် နှစ်ဦးသဘောတူညီမှုနဲ့ ဝိန်းရွန်နီဟာ မေဂျာလိဂ်ကလပ်ကနေ ထွက်ခွာခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဝိန်းရွန်နီဟာ ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၅၃ ပွဲမှာ အနိုင်ရာခိုင်နှုန်း ၂၆.၄ သာရှိခဲ့တာပါ။

ဝိန်းရွန်နီ အတွက်တော့ နည်းပြ အလုပ်အကိုင်က မရှားခဲ့ဘဲ ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းက ထွက်ခွာပြီး ရက်ပိုင်း အကြာမှာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းရဲ့ နည်းပြသစ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဝိန်းရွန်နီ မကိုင်တွယ်ခင်က ဘာမင်ဂမ်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ကို တန်းတက်နိုင်မယ့် ပလေးအော့ဖ် ဝင်ခွင့်အဆင့် နေရာမှာ ရပ်တည်နေတာပါ။ 

အဲ့ဒါကြောင့် အသင်းတာဝန်ရှိသူတွေက ဝိန်းရွန်နီဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို တန်းတက်နိုင်အောင် ပြုလုပ်ပေးနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်မှုရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီရဲ့ ဘာမင်ဂမ်အသင်း တာထွက်ခရီးဟာ မလှပခဲ့ဘဲ အဖွင့် ၅ ပွဲမှာ ရမှတ် ၁ မှတ်သာ ရရှိခဲ့တာကြောင့် ပရိသတ်တွေရဲ့ လှောင်ပြောင်မှုကို ခံခဲ့ရတာပါ။

ဝိန်းရွန်နီဟာ မထုတ်ပယ်ခံရခင် အချိန်အထိ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၁၅ ပွဲမှာ နိုင်ပွဲ ၂ ပွဲသာရရှိခဲ့ပြီး ဘာမင်ဂမ်အသင်းရဲ့ အဆင့်ကလည်း သူမကိုင်တွယ်ခင်က အဆင့် ၆ ကနေအဆင့် ၂၀ နေရာအထိ ရောက်ရှိသွား ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီရလဒ်တွေဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်း တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ပရိသတ်တွေအတွက် လက်ခံနိုင်စရာ မရှိခဲ့တဲ့အတွက် အဆုံးသတ်ဟာ မလှပခဲ့တာပါ။ 

ဝိန်းရွန်နီဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၁၅ ပွဲမှာ အနိုင်ရာခိုင်နှုန်း ၁၃.၃ သာရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

 ဝိန်းရွန်နီကို တွေ့ရစဉ်

ဒါဘီနဲ့ ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းတို့ကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တုန်းက မအောင်မြင်ခဲ့လို့ အရမ်းကြီး ဝေဖန်မခံခဲ့ရတဲ့  ဝိန်းရွန်နီ ဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ချိန်မှာတော့ ဝေဖန်မှု အပြင်းအထန်ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဝိန်းရွန်နီအတွက်တော့ အဆင့် ၆ နေရာက အသင်းကို အဆင့် ၂၀ နေရာအထိ ရောက်အောင် ပို့ဆောင်ခဲ့တာ ကြောင့် ဝေဖန်ခံရဖို့ ထိုက်တန်ပေမယ့် သူကတော့ ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အချိန်နည်းပါးခဲ့တာကြောင့် သူလိုချင်တဲ့ ပုံစံအတိုင်း ရောက်အောင် မလုပ်နိုင်ခဲ့ဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ မိသားစုနဲ့အတူ အနားယူဦးမယ်လို့ ပြောထားပြီး နည်းပြလောကထဲကို အလောတကြီး ပြန်ဝင်လာဖို့ မရှိသေးတာပါ။

ဝိန်းရွန်နီဟာ အနာဂတ်မှာ ယူနိုက်တက်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ချင်တယ်လို့ ပြောထားသလို အသင်းရဲ့ အနာဂတ် နည်းပြလောင်း စာရင်းမှာ ပါဝင်နေပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ယူနိုက်တက်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ဖို့ဆိုရင် အခြားအသင်းတွေမှာ အောင်မြင်မှုရအောင် ပြုလုပ်ပြီး ကိုင်တွယ်ခွင့်နဲ ထိုက်တန်တဲ့ သက်သေပြသနိုင်ဖို့ လိုအပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Sport Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃၁

မန်စီးတီးအသင်းဟာ မကြာသေးခင်က ဖီဖာကလပ်ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရရှိခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၂၃ ခုနှစ်ရဲ့ ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးအသင်းဆိုတဲ့ ဂုဏ်ပုဒ်ကို ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ရခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီးအသင်းဟာ မကြာခင်ကုန်ဆုံးတော့မယ့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်ထဲမှာ အဓိကဆုဖလားကြီးတွေဖြစ်တဲ့ ပရီးမီးယား လိဂ်၊ ချန်ပီယံလိဂ်၊ FA ဖလား၊ ဥရောပစူပါဖလားနဲ့ ဖီဖာကလပ်ကမ္ဘာ့ဖလား ချန်ပီယံဆုဖလားတွေကို ပိုင်ဆိုင် နိုင်ခဲ့တာပါ။

အဲ့ဒါကြောင့်လည်း မန်စီးတီးအသင်းဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ရဲ့ ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး အသင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရလောက် အောင် ထိုက်တန်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီးအသင်း ဆုဖလားများစွာနဲ့အတူ တွေ့ရစဉ်

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ထဲမှာ ရှုံးပွဲတွေ ကြုံတွေ့ခဲ့ပေမယ့် အချိန်တန်ရင် ဆုဖလားသိမ်းပိုက်တာ မန်စီးတီးအသင်း ဖြစ်နေတဲ့အထိ ရပ်တန့်ဖို့ ခက်ခဲခဲ့တာပါ။ 

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ဒီလိုမျိုး သမိုင်းဝင် အောင်မြင်မှုတွေ၊ ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးအသင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရအောင် တွေအတွက် အစပျိုးခဲ့တာကတော့ ရှိတ်မန်ဆော် ဦးဆောင်တဲ့ အဘူဒါဘီ အစုအဖွဲ့က ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှာ အသင်းကို ဝယ်ယူခဲ့တာကနေ စတင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဘူဒါဘီအစုအဖွဲ့ဟာ မန်စီးတီးအသင်း အောင်မြင်မှုတွေ ရရှိအောင် အများပြောသလို ရေနံလောင်းပြီး ကစားသမားသစ်တွေ အားဖြည့်ပေးခဲ့တာပါ။ 

မန်စီးတီးအသင်း ဒီလိုငွေကြေး သုံးစွဲခဲ့ပေမယ့် အောင်မြင်မှုရဖို့ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရပြီး ၂၀၁၁-၁၂ ရာသီမှာ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို စတင်ပြီး ရယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီအောင်မြင်မှုကနေ စတင်ပြီး မန်စီးတီးအသင်းဟာ ဆုဖလားအောင်မြင်မှုတွေကို တောက်လျှောက်ဆိုသလို ရယူခဲ့ကာ အင်္ဂလန်မှာ မင်းမူနေတဲ့ မြို့ခံပြိုင်ဘက် ယူနိုက်တက်၊ လီဗာပူးလ်၊ အာဆင်နယ်၊ ချယ်လ်ဆီးတို့ကို အသာရလာခဲ့တာပါ။

မန်စီးတီးအသင်းပိုင်ရှင် ရှိန်မန်ဆော်တို့ကိုတွေ့ရစဉ်

မန်စီးတီးအသင်း အင်္ဂလန်မှာ ကြီးစိုးနိုင်ဖို့ အဓိကဖြစ်လာခဲ့တဲ့ အရာကတော့ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှာ ဂွာဒီယိုလာကို နည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်လိုက်တာပါပဲ။ 

ဂွာဒီယိုလာဟာ သူ့ရဲ့ပထမဆုံးရာသီမှာ မန်စီးတီးအသင်းကို ဆုဖလားရယူဖို့ထက် ကစားကွက် နည်းစနစ်တွေနဲ့ အသင်းကို စိတ်ကြိုက်ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဂွာဒီယိုလာဟာ မန်စီးတီးအသင်းကို ပွဲဦးထွက်ရာသီမှာ အောင်မြင်မှုတွေရအောင် မလုပ်ပေးနိုင်ခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းနှစ်တွေမှာတော့ ပရီးမီးယားလိဂ်ဆုဖလား အပါအဝင် ဆုဖလားအများအပြားကို အကြိမ်ကြိမ် ရယူပေးနိုင်ခဲ့တာပါ။

ဂွာဒီယိုလာဟာ မန်စီးတီးအသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၇ နှစ်အတွင်းမှာ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို ၅ ကြိမ်အထိ ရယူနိုင်ခဲ့သလို ပြည်တွင်းဖလား အများအပြားကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီအချိန်မှာ မန်စီးတီးအသင်းရယူဖို့ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားဆိုတဲ့ ဥရောပမှာရှိတဲ့ အသင်းတိုင်း လိုချင်နေတဲ့ ဆုဖလား သာ ကျန်ရှိတော့တာပါ။ ဂွာဒီယိုလာဟာ မန်စီးတီးအသင်းကို ချန်ပီယံလိဂ်ဆုဖလား ရယူပေးနိုင်ဖို့ အချိန်ယူခဲ့ရပြီး နောက်ဆုံးမှာတော့ အားလုံးဝေဖန်သံတွေ တိတ်သွားအောင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်ထဲမှာ ရယူပေးနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဂွာဒီယိုလာကို ဖီဖာကလပ်ကမ္ဘာ့ဖလားဆုနဲ့အတူ တွေ့ရစဉ်

ချန်ပီယံလိဂ်ဖလား ရယူနိုင်ခဲ့မှုကြောင့် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရတဲ့ ဥရောပစူပါဖလားနဲ့ ဖီဖာကလပ်ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ တွေမှာလည်း မန်စီးတီးအသင်းဟာ ချန်ပီယံဆုတွေ ဆက်တိုက်သိမ်းပိုက်ကာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ထဲမှာ ကမ္ဘာ့အကောင်း ဆုံး အသင်းအဖြစ် ဖြစ်လာခဲ့ရပါတယ်။

ဂွာဒီယိုလာဟာ မန်စီးတီးအသင်းနဲ့အတူ ရယူနိုင်တဲ့ ဆုဖလားအားလုံးကို ရယူပေးခဲ့ပြီးပြီဖြစ်လို့ နောက်ထပ် စာအုပ်အသစ်ဝယ်ကာ သမိုင်းသစ်ထပ်ရေးဖို့ သူ့ရဲ့ကစားသမားတွေကို တိုက်တွန်းထားခဲ့တာပါ။

ဂွာဒီယိုလာကတော့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်က ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ ဆုဖလား ၅ လုံးထက် ပိုပြီး ရယူနိုင်ဖို့ ပစ်မှတ် ထားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ဒီရာသီမှာ ရလဒ်ကောင်းတွေ ရယူနိုင်ဖို့ အနည်းငယ် ရုန်းကန်နေရပေမယ့် အချိန်တန်ရင် မန်စီးတီးအသင်းကပဲ ဆုဖလားတွေကို သိမ်းပိုက်နိုင်မယ်ဆိုတဲ့အတိုင်း ဆုဖလားတွေ အများအပြားကို ထပ်ပြီး ရယူနိုင်မလားဆိုတာတော့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၈

ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသတွင် အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား စစ်ပွဲစတင် ဖြစ်ပွားလာခဲ့ချိန်ကတည်းက တရုတ်သည် သူ့ကိုယ်သူ မရှိမဖြစ် ကြားဝင်စေ့စပ်သူတစ်ဦးအဖြစ် ဖော်ပြရန် သံတမန်ရေးအရ တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက် ခဲ့သည်။ 

ယခုနှစ်အစောပိုင်းက အီရန်နှင့် ဆော်ဒီအာရေဗျအကြား ဆက်ဆံရေးများ ပုံမှန်ပြန်လည်ထူထောင်ရန် တရုတ်က ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးနိုင်ခဲ့သဖြင့် ယခုအကြိမ်တွင်လည်း တရုတ်သည် အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား ကြားဝင်စေ့စပ် ပေးနိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ချက်များ ကြီးမားစွာ ထွက်ပေါ်လျက်ရှိသည်။

သို့သော် လက်ရှိအချိန်အထိ တရုတ်သည် ဂါဇာဒေသအတွက် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှု အနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့သဖြင့် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ်ပဋိပက္ခကို ကြားဝင်စေ့စပ်မှုတွင် တရုတ်၏ အခန်းကဏ္ဍအပေါ် မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ သည်။

အစ္စရေးစစ်သားတွေကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုမေးခွန်းများအတွက် အဖြေတစ်ခုကို ထွက်ပေါ်စေရန် ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည့် အချက် ၃ ချက်ထက်မနည်း ရှိနိုင်သည်။

ပထမအချက်မှာ တရုတ်ခေါင်းဆောင်များက အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသသည် တရုတ်နှင့် သက်ဆိုင်သည့်် ဒေသတစ်ခုဖြစ်သည်ကို အများက ယူဆစေချင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် သူ့ကိုယ်သူ တာဝန်ခံမှုရှိသည့် အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ် ပုံဖော်နေချိန်တွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းများကို ဖြေရှင်းရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများ မရှိပါက ထိုအခြေအနေသည် မခန့်မှန်းနိုင် လောက်သည့် အခြေအနေမျိုးအထိ ရောက်ရှိသွားစေနိုင်သည်။ 

တရုတ်သည် ၎င်း၏ စီးပွားရေး ဆက်ဆံမှုများကို အမျိုးမျိုး ပြောင်းလဲလုပ်ဆောင်နေပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသတွင်းနိုင်ငံများ အထူးသဖြင့် ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ ယူအေအီးနိုင်ငံတို့နှင့် နိုင်ငံရေး ဆက်ဆံရေးများကို တိုးမြှင့်လျက်ရှိသည်။ 

တရုတ်သည် အမေရိကန်ကဲ့သို့ လုံခြုံရေးကဏ္ဍကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ခြင်း မရှိသေးသည့်တိုင် အမေရိကန်ကဲ့သို့ လုံခြုံရေးကဏ္ဍကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်မည့် အခြေအနေမျိုးအထိ ရောက်ရှိစေရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်လျက်ရှိသည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) ၏ နိုင်ငံရေးမူဝါဒ ရည်မှန်းချက်တစ်ခုမှာ ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးနှင့် နိုင်ငံရေး ကိစ္စများတွင် တရုတ်၏ ပါဝင်မှုကို မြှင့်တင်ရန်ဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံကို အဓိက ပထဝီနိုင်ငံရေး အင်အားစု တစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်နိုင်ရည် ဖြစ်သည်။

ဒုတိယအချက်မှာ တရုတ်နိုင်ငံအတွက် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် အကျပ်အတည်းသည် အာရပ်နိုင်ငံများ၊ အစ္စလာမ်မစ် နိုင်ငံများနှင့် ၎င်း၏ ဆက်ဆံရေးနှင့် ရပ်တည်ချက်ကို မြှင့်တင်နိုင်ရန် အလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ 

အမေရိကန်သမ္မတကို တွေ့ရစဉ်

ထိုအချက်သည် စစ်အေးကာလ တစ်လျှောက်လုံး တရုတ်က ကျင့်သုံးလာခဲ့သည့် မူဝါဒတစ်ခုဖြစ်ပြီး ထိုမူဝါဒကို ဆက်လက်ကျင့်သုံးကာ အာရပ်နိုင်ငံများအကြား တရုတ်၏ ချစ်ခင်ရင်းနှီးမှုများကို ရယူရန်ဖြစ်သည်။

တတိယအချက်မှာ ဂါဇာပဋိပက္ခမဖြစ်ပွားခင် အလွန်ကြာမြင့်လှသည့် အချိန်ကာလကတည်းက တရုတ်သည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် လုံခြုံရေး ပဲ့ကိုင်ထိန်းကျောင်းသူ အသစ်တစ်ဦး ဖြစ်လာစေရန် အဆိုပြုခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ရှီ၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လုံခြုံရေး အစီအစဉ် (GSI) ဟု ခေါ်သည့် စီမံကိန်းအရ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရှိသည့်၊ ပြည့််စုံ ကျယ်ပြန့်သည့်၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရှိသည့် ရေရည်တည်တံ့မှုရှိသော လုံခြုံရေးအခင်းအကျင်း အသစ်တစ်ခု အပေါ် အခြေခံသွားမည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအစီအစဉ်ကို အရှေ့အလယ်ပိုင်း နိုင်ငံများက ဦးဆောင်မည်ဖြစ်ကာ ကုလသမဂ္ဂ၏ ပဋိညာဉ်နှင့် မူဝါဒများ အတိုင်း လိုက်နာပြီး ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုများမှတစ်ဆင့် အကောင်အထည်ဖော်သွားမည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

GSI ၏ အနှစ်သာရသည် ဒေသတွင်းနှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးအတွက် ကွဲပြားခြားနားသည့် အစီအစဉ် တစ်ခု ဖြစ်ပြီး အနောက်နိုင်ငံများနှင့် အမေရိကန်က ဦးဆောင်သည့် အင်အားစုများ၏ စံချိန်စံညွှန်းများနှင့် ကွဲလွဲလျက် ရှိသည်။

တရုတ်၏ GSI အစီအစဉ်သည် ဒီမိုကရေစီ တန်ဖိုးများကို မျှဝေပြီး မတူကွဲပြားမှုများကို အခြေခံမည့် လုံခြုံရေး ကဏ္ဍအစား ညှိနှိုင်းပြေလည်မှု၊ ဆွေးနွေးမှုနှင့် အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်မှုတို့အပေါ် အခြေခံသည့် လုံခြုံရေး အစီအစဉ် ဖြစ်သည်။ 

အချုပ်ဆိုရပါက တရုတ်သံတမန်များအတွက် အမေရိကန်တို့ အောင်မြင်ခဲ့ခြင်းမရှိသည့် နယ်ပယ်ကဏ္ဍများတွင် အောင်မြင်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်ရေးသည် ဦးစားပေးကိစ္စတစ်ရပ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ 

ဥပမာတစ်ခုကို ပြရမည်ဆိုပါက ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လက အာဖဂန်နစ္စတန်မှ အမေရိကန်တပ်များ ရုပ်သိမ်းသွား ခဲ့ပြီးနောက် အာဏာရလာခဲ့သည့် တာလီဘန်အုပ်ချုပ်သူများကို တရုတ်က ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

အီရန်သမ္မတနဲ့ တရုတ်သမ္မတကိုတွေ့ရစဉ်

တရုတ်သည် တာလီဘန်အဖွဲ့နှင့် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် တာလီဘန်တို့၏ သဘော ထား အလယ်အလတ်ရှိသည့် ပြည်ထဲရေးမူဝါဒများ အကောင်အထည် ဖော်စေရန် ဆန္ဒရှိခဲ့သည်။ 

ထို့အတူ တရုတ်သည် လုံခြုံရေးအတွက် စိုးရိမ်စရာကောင်းသည်ဟု နိုင်ငံတကာက သတ်မှတ်ထားသည့် ရုရှားနှင့် အီရန်နိုင်ငံတို့ဘက်မှ ရပ်တည်ပေးခဲ့သည်။ 

တရုတ်၊ ရုရှားနှင့် အီရန်တို့က အမေရိကန်၏ ကျရှုံးမှုသည် ၎င်းတို့ ၃ နိုင်ငံ၏ ခေါင်းဆောင်မှုအပိုင်းနှင့် လုံခြုံရေး အခင်းအကျင်းသစ်အတွက် အောင်မြင်မှုတစ်ခု ရရှိလာစေနိုင်သည့် အခြေအနေတစ်ရပ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြု လက်ခံထားကြသည်။ 

ထို့ကြောင့် တရုတ်အနေနှင့် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် ပဋိပက္ခကို အမှန်တကယ် ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးလိုသည့်ဆန္ဒ ရှိမည်ဆိုပါက ၎င်း၏ ကြားနေရပ်တည်မှု သဘောထားတွင် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်စေမည့် အချက်များကို ပထမဆုံး အကြိမ် ဖြေရှင်းရမည် ဖြစ်သည်။ 

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် တရုတ်သည် အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်း ပဋိပက္ခတွင် အာရပ်၊ အစ္စလာမ်မစ်နိုင်ငံများနှင့် တစ်သားတည်းရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ကြားနေဝါဒသည် အောင်မြင်သည့် ကြားဝင်စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများအတွက် ကြိုတင်သတ်မှတ်ချက်တစ်ခု မဟုတ် သော်လည်း သမာသမတ်ကျသည့် ရပ်တည်ချက်တစ်ခုတော့ မဟုတ်ပေ။

ထို့ကြောင့် တရုတ်အနေနှင့် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် ပဋိပက္ခကို အောင်မြင်စွာ ကြားဝင်စေ့စပ်နိုင်ပြီး ၎င်း၏ သြဇာ လွှမ်းမိုးမှုကို မြှင့်တင်လိုပါက လက်တွေ့ကျပြီး လိမ္မာပါးနပ်မှုရှိသည့် သံတမန်ပရိယာယ်တစ်ခုဖြင့် ဂရုတစိုက် ချဉ်းကပ်ရန် လိုအပ်လှပေသည်။

Source: Asia Times

CNI Article 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၇

ရေးသားသူ-Maha Sila Virawang  

ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ၏ မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံသည် နန်စောအင်ပါယာ၏ လက်အောက်ခံ ပဏ္ဏာဆက် နိုင်ငံဖြစ် သည့် မိုင်းမောနိုင်ငံက လာရောက်သော မင်းဆက်၏ ထူထောင်မှုဖြင့် စတင်ခဲ့ပုံနှင့် မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံကို တည် ထောင်ရာတွင် နန်စော အင်ပါယာ၏ အထောက်အပံ့ ပါဝင်ခဲ့ပုံကို ယခင်တစ်ပတ်က သုံးသပ်တင်ပြခဲ့ပါသည်။ 

ထို့အပြင် လက်ရှိ အထက်မြန်မာနိုင်ငံဟုဆိုသော ဒေသများတွင် အချိန်တိုကာလအတွင်း ညီနောင်မြို့ပြ နိုင်ငံများ ကို  ထူထောင်နိုင်ခြင်းသည် ခရစ်တော်မပေါ်မီ ကာလကတည်းက ရောက်ရှိပြီး မြို့/ရွာ တည်ထောင်လျက် နေထိုင်လျက် ရှိကြသည့် တိုင်း-တရုတ် ဘာသာစကားပြော ရှမ်းမျိုးနွယ်စုကြီးနှင့် အခြေခံ လူမှုစီးပွားအင်အား ပူးပေါင်းနိုင်ခဲ့ခြင်း ကြောင့် ဖြစ်သည်ကိုလည်း သုံးသပ်တင်ပြခဲ့ပါသည်။ 

ထိုသို့ နန်စောအင်ပါယာ၏ အကူအညီဖြင့် ရောက်လာခဲ့ကြသည့် တိုင်း-တရုတ် ဘာသာစကားပြောသည့် ရှမ်းမျိုးနွယ်စုမှ ဒုတိယအုပ်စုနှင့် ခရစ်တော်မပေါ်မီ ကတည်းက ရောက်ရှိနေသော တိုင်း-တရုတ် ဘာသာစကား ပြောသည့် ရှမ်းမျိုးနွယ်စုမှ ပထမအုပ်စုတို့၏ ပေါင်းစည်းနိုင်ခြင်းသည် နယ်ပယ်သစ်များ ထပ်မံချဲ့ထွင်နိုင်ရန် အခြေခံ အကြောင်းတရားတစ်ရပ် ဖြစ်လာသည်ဟူ၍ပါ သုံးသပ်နိုင်ပေသည်။ 

ဤသုံးသပ်ချက်များကို ပို၍ခိုင်မာစေသည်မှာ နန်စောအင်ပါယာ၏ လက်ရှိအထက်မြန်မာပြည်ဟု ဆိုသောဒေသ များသို့ တိုက်ရိုက်ချီတက် သိမ်းသွင်းလာနိုင်ခြင်း၊ နန်စောအင်ပါယာ၏ လက်အောက်ခံ ပဏ္ဏာဆက် နိုင်ငံဖြစ်သည့် မိုင်းမောနိုင်ငံက မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံသို့ မင်းဆက်မပြတ်စေရန်  ထပ်မံစေလွှတ်ခြင်းနှင့် နန်စော အင်ပါယာ ပြုတ်ကျပြီးနောက် ထပ်မံပေါ်ပေါက်လာသည့် တာ့လီအင်ပါယာ လက်ထက်အထိတိုင် မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ရန်အတွက် မြို့တော်သစ်ကို ထပ်မံထူထောင်စေခြင်းဆိုသည့် အချက်များကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ 

ဤအချက်များနှင့် ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းစွာ သိမြင်နိုင်စေရန် နန်စောအင်ပါယာ စတင်ပုံနှင့် အထက်မြန်မာနိုင်ငံ ဖြစ်လာမည့် ဒေသများသို့ နန်စောအင်ပါယာက သိမ်းသွင်းခဲ့သည်များကို ဦးစွာဖော်ပြပါမည်။

ထိုသို့ ဖော်ပြမှသာ နန်စောအင်ပါယာနှင့် ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ ဖြစ်လာမည့် တိုင်း-တရုတ် ဘာသာ စကားပြောသည့် ရှမ်းမျိုးနွယ်စုများ၏ ဆက်စပ်မှုကို ပေါ်လွင်စွာ သိမြင်နိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ 

ရှမ်းသမိုင်း သုတေသနပညာရှင် ဆရာစိုင်းခမ်းမိုင်း၏ သုတေသနစာတမ်း ပေါင်းချုပ်ဖြစ်သည့် “Selected Writings of Sai Kham Mong, Volume I” တွင် နန်စောနိုင်ငံကို အေဒီ ၆၄၉ ခုတွင် နန်စောမင်းစီနုလို (Sinulo- Sihanara)က တည်ထောင်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။ 

ရှမ်းနီအမျိုးသားနေ့ တက်ရောက်လာသော ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် စီနုလိုမင်း လက်ထက်တွင် မိုင်းဆေ စဝ်(Moung Mong- Tse/Mong- She- Chao)မြို့ပြနိုင်ငံကို သာ အုပ်ချုပ်နိုင်ပြီး ကျန်(၅)နိုင်ငံနှင့် ပူးပေါင်း၍ စုပေါင်း အုပ်ချုပ်သည့်စနစ်(ဂဏစနစ်)ဖြင့် အုပ်ချုပ်ကာ လွတ် လပ်သည့် ပြည်ထောင်စုစနစ်ပုံစံဖြင့် စတင်ခဲ့ ဟန်ရှိသည်။ 

ထိုသို့ စုပေါင်းအုပ်ချုပ်သည့် စနစ်ကိုလည်း စီနုလိုမင်းသည် မိုင်းဆေစဝ်(Moung Mong- Tse/Mong- She- Chao) တွင် နန်းတက်အပြီး အေဒီ ၆၅၀ ခုတွင် စတင် ဖော်ဆောင်ခဲ့ဟန် တူပါသည်။ 

ဤအချက်ကို ရှမ်းသမိုင်းပညာရှင် ဆရာစိုင်းအောင်ထွန်း၏ “History of The Shan State: From Its Origins To 196”တွင် “In AD650 the Ai Lao rulers united and organized six Chao states into one powerful confederated state name Nan- Chao.” ဟူ၍ ဖော်ပြထားပါသည်။

ထိုသို့ ဆရာဖော်ပြထားသည့် Ai Lao ဆိုသည်မှာ နန်စောမင်းရိုးသည် ယခင်က ရှိခဲ့သည့် Ai Lao နိုင်ငံ (အေဒီ ၄၇-၂၂၅)က ဆင်းသက်လာမှုကို ညွှန်းဆိုထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ 

ထိုနန်စော(၆)နိုင်ငံသည် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်နယ်အတွင်း တည်ရှိခဲ့ပြီး

1. Muong Mong-Sui                     > Mong- Hi- Chao

2. Muong Ia-Tse                     > Che- Chai- Chao

3. Muong Lang-Kong                     > Chien- Lang- Chao

4. Muong Theng-Tsieng                 > Teng- Shan- Chao

 5. Muong Tse-Lang                     > Shi- Lang- Chao

6. Muong Mong-Tse (Muong Sae or Muong Nong-Sae)     > Mong- She- Chao ဟူ၍ ခေါ်ဆိုသည်ဟု လာအို သမိုင်းပညာရှင် Maha Sila Viravong ၏ “HISTORY OF LAO”သမိုင်းမှတ်တမ်းနှင့် ဆရာစိုင်းအောင်ထွန်း၏  “History of The Shan State: From Its Origins To 196”ကျမ်းတွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ 

နန်စော၏ ကနဦးကာလတွင် အဆိုပါ(၆)နိုင်ငံ၏ စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို ထိန်းသိမ်းရင်း တန်အင်ပါယာ (တရုတ် နိုင်ငံ)၊ တိဗက်နိုင်ငံတို့နှင့်သာ ဆက်ဆံရေး ထူထောင်နိုင်ဦးမည်ဟု သုံးသပ်ပါသည်။ 

ရှေးယခင်က ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ၏ လူနေမှုပုံစံကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ အထက်မြန်မာပြည် ဖြစ်လာမည့် ဒေသများကို သိမ်းသွင်းရန် အတွက်ကိုမူ စီနုလိုမင်း၏ မြစ်တော် ဖီလော်ကော်မင်း(Pi- Lo- Ko)လက်ထက်အထိ ပြင်ဆင်နိုင်သေးဟန် မတူပါ။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ဖီလော် ကော်မင်း (Pi- Lo- Ko)မင်း လက်ထက် ရောက်သည့် အခါမှသာ မိုင်းဆေစဝ်(Moung Mong- Tse> Mong- She- Chao)မြို့ပြနိုင်ငံနှင့် ကျန်(၅) နိုင်ငံကို ပူးပေါင်း၍ နန်စောအင်ပါယာအဖြစ် စတင်ဖွဲ့စည်းနိုင်သောကြောင့် ဖြစ်ပါ သည်။ 

ဤသည်ကို ဆရာဝေါင်းမိန်းခမ်း၏ “နန်စော ကျောက်စာဘာသာပြန် ဆောင်းပါး”၊ ဆရာစိုင်းအောင်ထွန်း၏  “History of The Shan State: From Its Origins To 196”ကျမ်းနှင့် ဆရာတော် အရှင်သုခမိန္ဒ(တန့်ယန်း)၏ M.A ဘွဲ့ယူ ကျမ်းဖြစ်သည့် “ရှမ်းတိုင်း ရင်းသားတို့၏ ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုနှင့် ဓ‌လေ့ထုံးစံများ”စာအုပ်တွင် တစ်ညီတစ် ညွတ်တည်း ဖော်ပြထားပါသည်။

စီနုလိုမင်း၏ တီတော်ဖြစ်သော နန်စောမင်း ခိုလိုဖုန်းသည် အေဒီ ၇၄၈ ခုတွင် နန်စောအင်ပါယာ၏ မင်းဖြစ် လာ ကြောင်းနှင့် ထိုမင်းသည် နန်ချောင်ခေတ်တွင် ထူးချွန်ထက်မြက်၍ အင်အားကြီးမားကြောင်းကို ဆရာတော် အရှင် သုခမိန္ဒ(တန့်ယန်း)၏ M.A ဘွဲ့ယူကျမ်းဖြစ်သည့် “ရှမ်းတိုင်းရင်းသားတို့၏ ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုနှင့် ဓ‌လေ့ ထုံးစံ များ” စာအုပ်နှင့် ဆရာစိုင်းခမ်းမိုင်း၏ “Selected Writings of Sai Kham Mong, Volume I” တို့တွင် တူညီစွာ ဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

G.E.HARVEY ၏ “History of Burma”စာအုပ်တွင် ထိုမင်းလက်ထက် အေဒီ ၇၅၄ ခု၌ နန်ချောင်အင်ပါယာသည် ဧရာဝတီမြစ် အထက်ပိုင်းဒေသရှိ မျိုးနွယ်စုများကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။ 

ဤဖော်ပြချက်နှင့် ပတ်သက်၍ နန်စောမင်းခိုလိုဖုန်း၏ အေဒီ၇၅၆ ခုတွင် ရေးထိုးထားသည့် ကျောက်စာပါ မှတ်တမ်းတွင်-

“ဤတွင်ရွှင်ချွန်(尋傳) ဟူသော ဒေသရှိလေသည်။ ထိုနေရာသည် ယခုအခါတွင် ထွက်ကုန်ပေါများပြီး မြေဆီ မြေဩဇာကောင်းကာ လူသူများ ချမ်းသာကြွယ်ဝနေသည်။ ထိုဒေသမှ  တောင်ဖက်လားသော် ဘော်ဟိုင်း(渤海)သို့ ရောက်ပြီး၊ အနောက်ဖက်သို့လားသော် တာ့ချင်(大秦)သို့ ရောက်သည်။ လောကကို ဖန်ဆင်းချိန် ကာလက စ၍ ထိုနေရာသည် ယဥ်ကျေးမှု မထွန်းကားသေးပေ။ ရှီဟွမ်(羲皇)ခေတ်ပြီး ကတည်းမှစ၍ ယနေ့တိုင် စစ်သည် လက်နက်ချပ်ဝတ်များ မပေါများ(မရှိ)ခဲ့ချေ။ စဝ်(詔နန်စောဘုရင်)မှ သူတို့အား အဆင့်မြင့်သော ဝတ်စားဆင် ယဥ်မှု၊ ယဥ်ကျေးသော အမူအကျင့်များနှင့် ထုံးတမ်းစဥ်လာများ ရှိလာစေရန် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ပြုလုပ်ရန် ဆန္ဒရှိခဲ့လေသည်။ ဇန့်ဖူဇုံးနန်းစံ ဒသမနှစ်မြောက်၏ ဆောင်းရာသီတွင် ဘုရင်သည် နန်းတွင်းအခြံအရံများနှင့် အတူ စစ်သည်တော် အပေါင်းတို့နှင့်တကွ တောအုပ်များကိုဖြတ်ကာ လှေနှင့်တံတားများကို တည်ဆောက်ခဲ့လေ သည်။ ဂုဏ်အရှိန်အဝါကိုသိစေရန် စစ်အင်အားကိုပြကာ ဉာဏ်အလင်းရစေရန် စာပေပညာများ ပြလေသည်။”  ဟူ၍ ရေးထိုးထားကြောင်းကို ဆရာဝေါင်းမိန်းခမ်း၏ “နန်စော ကျောက်စာဘာသာပြန်ဆောင်းပါး”တွင် တွေ့ရသည်။

ဤကျောက်စာပါ မှတ်တမ်းနှင့် “History of Burma”စာအုပ်ကို နှိုင်းယှဥ်လေ့လာရာတွင် အဖြစ်အပျက် များမှာ ထပ်တူညီနေသည်ဟု သုံးသပ်နိုင်ပါသည်။ 

ကျောက်စာတွင် ဖော်ပြထားသည့် ရွှင်ချွန်(尋傳)ဒေသ ဆိုသည်မှာ အထက်မြန်မာပြည်ရှိ ဧရာဝတီမြစ်၏ အရှေ့ပိုင်း ဒေသကြီးဖြစ်ရာ နန်စောမင်းသည် သူ၏စစ်တပ်ကြီးနှင့်အတူ  အေဒီ ၇၅၄ ခုတွင် ၎င်းဒေသအား ကိုယ်တိုင် ဝင်ရောက်သိမ်းပိုက်ကြောင်း သုံးသပ်နိုင်ပေသည်။

ထို့အတူ နန်စောအင်ပါယာသုံး စာပေ၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းနှင့် ယဉ်ကျေးမှုများသည် ဤကာလကစ၍ အထက် မြန်မာပြည်တွင် ပို၍ထွန်းကားလာမည်ဟူ၍ပါ သုံးသပ်နိုင်ပါသည်။ 

သို့ဖြစ်လျှင် အထက်မြန်မာပြည်၊ ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းတွင် ခရစ်တော်မပေါ်မီ ကာလကတည်းက ရောက်ရှိ၍ မြို့ပြနိုင်ငံငယ်များ တည်ထောင်နေသော ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ ဖြစ်လာမည့် တိုင်း-တရုတ် ဘာသာစကားပြော သည့် ရှမ်းမျိုးနွယ်စုတို့သည် အေဒီ ၇၅၄ ခုတွင် နန်စောအင်ပါယာနှင့် တိုက်ရိုက် ထိတွေ့ရကြောင်းကိုပါ သုံးသပ် သိမြင်နိုင်ပေသည်။ 

နန်စောအင်ပါယာနှင့် ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ ဖြစ်လာမည့် တိုင်း-တရုတ် ဘာသာစကားပြောသည့် ရှမ်း မျိုးနွယ်စုတို့ တိုက်ရိုက် ထိတွေ့ဆက်ဆံသည်ဟု ဆိုရခြင်းမှာ အေဒီ ၇၅၄ ခု မတိုင်မီကာလ အေဒီ ၇၂၂ ခုတွင်ပင် နန်စောအင်ပါယာ၏ ပဏ္ဏာဆက်နိုင်ငံဖြစ်သော မိုင်းမောနိုင်ငံကလာသည့် မင်းရိုးသည် မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံကို ထူထောင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံကို ထူထောင်စဉ်ကာလက နန်စောအင်ပါယာနှင့် ဆက်ဆံရာတွင် မိုင်းမော နိုင်ငံကတဆင့် ဆက်ဆံရသော်လည်း နန်စောမင်း ခိုလိုဖုန်း ကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်၍ ဧရာဝတီမြစ် အရှေ့ပိုင်းဒေသ ကြီးသို့ ဝင်ရောက်သိမ်းပိုက်လာသည့် အခါတွင်မူ မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံသည် နန်စော အင်ပါယာနှင့် တိုက်ရိုက် ဆက်ဆံသည့် အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကို ပြောင်းလဲကျင့်သုံးမည်ဟု သုံးသပ်ရပေသည်။

ထို့အတူ အင်ပါယာအတွက် အခွန်ဘဏ္ဍာနှင့် စစ်သည်အင်အား ဖြည့်ဆည်းနိုင်မည့် မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံ အပေါ် နန်စောမင်းတို့မှာ အုပ်ချုပ်ရေး တည်မြဲစေရန်အတွက် အထူးဂရုပြုကြလိမ့်မည်ဟု သုံးသပ်ရပေသည်။

ထို့ကြောင့် မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံတွင် မင်းဆက်ပြတ်သည့်အခါ မူလမင်းရိုးဖြစ်သည့် မိုင်းမောမင်းရိုးကို ဆက်လက် ခန့်ထားအုပ်ချုပ်စေခဲ့သည်ကို ရှမ်းသမိုင်းမှတ်တမ်းတစ်ခုဖြစ်သည့် အုန်းဘောင်မင်းဆက် ရာဇဝင်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ 

လာမည့်တစ်ပတ်တွင် နန်စောအင်ပါယာသည် မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံ၏အားဖြင့် မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်း ဖြစ်လာမည့်ဒေသများရှိ ပျူမြို့များကို တိုက်ခိုက်သိမ်းသွင်းခဲ့ပုံကို သမိုင်းအထောက်အထားများနှင့် တင်ပြသွားပါမည်။ 

ထို့အပြင် နန်စောအင်ပါယာ ပြုတ်ကျပြီးနောက် ထပ်မံထူထောင်သော တာလီအင်ပါယာ လက်အောက် တွင် မိုးကောင်းမြို့ပြနိုင်ငံကို ထပ်မံထူထောင်ပုံနှင့် အုပ်ချုပ်သည့်မင်းရိုး အပြောင်းအလဲဖြစ်ပုံတို့ကို သမိုင်း အထောက်အထားများနှင့် သုံးသပ်တင်ပြသွားပါမည်။ 

ရှမ်းနီအမျိုးသားနေ့ ပေါ်ပေါက်လာပုံသမိုင်းကြောင်းရှင်းပြထားစဉ်

Maha Sila Virawang  

ကျမ်းကိုး-

၁။ သုခမိန္ဒ၊ အရှင်(တန့်ယန်း)။ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားတို့၏ ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုနှင့်ဓ‌လေ့ထုံးစံများ။ ၂၀၁၃။ သာသနာတော် ထွန်းကာပြန့်ပွားရေးဦးစီးဌာန။ ရန်ကုန်။ 

၂။ ဝေါင်းမိန်းခမ်း၊ နန်စောကျောက်စာ ဘာသာပြန်ဆောင်းပါး။ 

3. Carmaen Eva Marseille, Shan-Ni Grammar and Processes of Linguistic Change, Leiden University, 2019.

4. G.E.HARVEY, HISTORY OF BURMA; From the Earliest Time to 10 March 1824, The Beginning of the English Conquest, FRANK CASS & CO. LTD, 1967.

5. Sai Aung Tun, History of The Shan State: From Its Origins To 1962, Silkworm Books, Illustrated edition, January7,2009.

6.  Sai Kham Mong, Selected Writings of Sai Kham Mong, Volume-1, Tri Awards Co., Ltd, 2023. 

ဆက်စပ်လေ့လာသည့် မှတ်တမ်းများ-

၁။ ၁။ ခင်သိန်း၊ ‌ဒေါ်(ပါမောက္ခ၊ မြန်မာစာဌာန)။ ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့နယ်အမည်များ လေ့လာချက်။ မြစ်ကြီးနားတက္ကသိုလ်။ www.Shanyoma.org.

၂။ ပါတောင်ဆရာတော်၏ ပုရပိုက်မှတ်တမ်း။

3. Pu Loi Hom Hom and Pu Loi Tun, THE FOUNDING OF MONG KAWNG, www.Shanyoma.org.

4. Scott.J.George, GAZETTEER OF UPPER BURAM AND THE SHAN STATE, PART-I, VOL-I, Superintendent, Government Printing Press, 1900. 

CNI Sport Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၆

ရော်နယ်ဒို အတွက်တော့ ကစားတဲ့ ပွဲတိုင်းမှာ စံချိန်တွေ တင်နေတာဖြစ်ပြီး အခုလည်း နိုင်ငံတကာ ပွဲအများဆုံး ကစားသမားဆိုတဲ့ စံချိန်ကို တင်လိုက်ပြန်ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ လက်ချင်စတိန်းကို ၄ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရခဲ့တဲ့ ယူရို ၂၀၂၄ ခြေစစ်ပွဲမှာ ပေါ်တူဂီအတွက် ပါဝင် ကစားခဲ့ပြီးနောက် ကူဝိတ်ကစားသမား မူတာဝါရဲ့စံချိန်ကို ၁ ပွဲအသာနဲ့ ကျော်ဖြတ်ပြီး ၁၉၇ ပွဲနဲ့ စံချိန်တင် နိုင်ခဲ့ တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ဒီစံချိန်ဟာ ကစားသမားတိုင်း ချိုးဖျက်ဖို့ တော်တော်လေး ခက်ခဲတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ အသက် ၃၈ နှစ် အရွယ်ရှိပြီ ဖြစ်ပေမယ့် အခုအချိန်ထိ နိုင်လိုစိတ် ပြင်းပြနေပြီး ပွဲတိုင်းကို ပွဲချိန်အပြည့် ပါဝင်ကစားဖို့ စိတ်အားထက်သန်နေတာပါ။

နိုင်ငံတကာ ကစားသမားဘဝမှာ ရော်နယ်ဒိုဟာ ပွဲအရေအတွက် အများဆုံး ကစားသမားဆိုတဲ့ စံချိန်မတင်နိုင် ခင်မှာ ဂိုးအများဆုံး ကစားသမားဆိုတဲ့ စံချိန်ကိုလည်း တင်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရော်နယ်ဒိုဟာ အီရန် ဂန္တဝင် အလီဒါယီရဲ့စံချိန်ကို ကျော်ဖြတ်ပြီး စံချိန်တင်ထားတာပါ။

ချန်ပီယံလိဂ်ဖလား ၅ ကြိမ်ဆွတ်ခူးထားသူ ရော်နယ်ဒိုကိုတွေ့ရစဉ်

ပေါ်တူဂီ ကစားသမားဟာ လက်ချင်စတိန်းအသင်းနဲ့ ပွဲမှာ ၂ ဂိုး သွင်းယူပြီးနောက် နိုင်ငံတကာသွင်းဂိုး ၁၂၀ အထိ ရှိလာခဲ့ပြီး သူ့ရဲ့စံချိန်ကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ဖို့ အနီးစပ်ဆုံးလို့ ပြောလို့ရတဲ့ မက်ဆီတောင် လိုက်မှီဖို့ ၂၁ ဂိုးအထိ လိုနေ တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုကတော့ သူ့စံချိန်ကို တခြား ကစားသမားတွေ လိုက်ဖို့ဆိုတာထက် သူကပဲ သူ့ရဲ့စံချိန်တွေကို ချိုးဖျက် ပြီး စံချိန်သစ်တွေကို တင်နေတာပါ။ ပေါ်တူဂီအသင်းအတွက် ၂၀၀၃ မှာ စတင် ပွဲထွက်ခွင့်ရတုန်းက ဆယ်ကျော် သက် အရွယ်သာရှိသေးတဲ့ ကောင်လေးတစ်ယောက်က ဒီလိုစံချိန် မှတ်တမ်းတွေကို တင်နိုင်မယ်လို့ ဘယ်သူကမှ တွေးထင်ထားမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

ဒါပေမယ့် ရော်နယ်ဒိုကတော့ အခုအချိန်မှာ ဒါကို လုပ်ပြနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်သူတွေကပဲ ဝေဖန်မှုတွေ ပြုလုပ် ပြုလုပ် ရော်နယ်ဒိုကတော့ သူ့အလုပ်ကိုပဲ သူဆက်လုပ်ပြီး ဝေဖန်မှုတွေကို တုန့်ပြန်ခဲ့တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုဟာ အခုအချိန်ထိ အနားယူဖို့ အကြောင်းကို မတွေးထားသေးသလို ထုတ်ဖော်လည်း ပြောထားခြင်း မရှိတာကြောင့် နောက်ထပ် စံချိန်မှတ်တမ်းတွေကို ထပ်ပြီး ရေးထိုးဖို့လည်း ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ဘောလုံးလောကမှာ ရော်နယ်ဒို စံချိန်တွေ အများကြီး တင်ထားတဲ့အထဲကမှ ထူးခြားတဲ့ စံချိန်တွေကို ဖော်ပြပေးချင်ပါတယ်။

ပထမဆုံး ပြောပြချင်တာကတော့ ရော်နယ်ဒိုဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ၅ ကြိမ်ဆက် ဂိုးသွင်းယူနိုင်တဲ့ ပထမဆုံး ကစားသမား ဖြစ်ပါတယ်။

နိုင်ငံအသင်းအတွက် ရော်နယ်ဒို ဖရီးကစ်ကနေ ဂိုးသွင်းနေစဉ်

ရော်နယ်ဒိုဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ အုပ်စုတွင်း ပွဲစဉ်ဖြစ်တဲ့ ဂါနာနဲ့ပွဲမှာ ဂိုးသွင်းပြီးနောက် ဒီစံချိန် မှတ်တမ်းကို တင်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဒီလိုစံချိန်ကို တင်နိုင်ဖို့အတွက်ဆိုရင် လက်ရွေးစင်အသင်းမှာ နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကြာ ပါဝင် ကတိကဝတ်ပြုနိုင်မှ ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုကတော့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကိုလည်း ပါဝင်ကစားချင်နေပြီး သူ့ရဲ့စံချိန်ကို ဘယ်သူကမှ မချိုးဖျက် နိုင်အောင်အထိ လုပ်ဆောင်ချင်နေတာပါ။

နောက်ထပ် ထင်ရှားတဲ့ စံချိန်ကတော့ ချန်ပီယံလိဂ် သွင်းဂိုး အများဆုံးဖြစ်ပြီး ၁၄၀ ဂိုးနဲ့ ရပ်တည်နေတာပါ။

သူ့နောက်မှာ အနီးစပ်ဆုံး လိုက်နေတာကလည်း ပြိုင်ဘက်ကြီးဖြစ်တဲ့ မက်ဆီဖြစ်ပြီး ၁၂၉ ဂိုးနဲ့ သူ့အနောက်မှာ ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါတောင် ရော်နယ်ဒိုက အခုနှစ် ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ဝင်မကစားတာတောင် သူ့ကို မကျော်ဖြတ် နိုင်သေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ထပ် မှတ်တမ်းတွေကတော့ ချန်ပီယံလိဂ်ပွဲ အများဆုံး ကစားသမားနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ၅ ကြိမ် ရယူထား နိုင်သူဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ထပ် အလွန်ကောင်းတဲ့ စံချိန်ကတော့ ချန်ပီယံလိဂ် ဗိုလ်လုပွဲ ၃ ကြိမ်မှာ ဂိုးသွင်းနိုင်တဲ့ တစ်ဦးတည်းသော ကစားသမား ဖြစ်ပါတယ်။ ချန်ပီယံလိဂ် ဗိုလ်လုပွဲ တက်ဖို့တောင် မလွယ်တဲ့အချိန်မှာ ရော်နယ်ဒိုလို ဗိုလ်လုပွဲ ၃ ကြိမ်မှာ ဂိုးသွင်းနိုင်တဲ့ ကစားသမားဖြစ်ဖို့ကလည်း မလွယ်တဲ့ အခြေအနေပါ။

ချန်ပီယံလိဂ် ဗိုလ်လုပွဲမှာ ဂျူဗင်တပ်စ်အသင်းဘက်ကို ရော်နယ်ဒို နောက်ပြန်ကန် ဂိုးသွင်းနေစဉ်

အင်္ဂလန်၊ စပိန်နဲ့ အီတလီ ၃ နိုင်ငံစလုံးမှာလည်း ရော်နယ်ဒိုဟာ ဆုဖလားအားလုံးကို ရနိုင်ခဲ့တဲ့အထိ သူ့ရဲ့ အောင်မြင်မှုတွေကို ပြောရမယ်ဆိုရင် ပြီးဆုံးနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။

ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ထင်ရှားတဲ့ နောက်ထပ် စံချိန်တစ်ခုကတော့ အမျိုးသား နိုင်ငံတကာ ဘောလုံးသမိုင်းမှာ ဟတ်ထရစ် ၁၀ ကြိမ်ပြည့်တဲ့ ပထမဆုံး ဘောလုံးသမားဖြစ်ခဲ့သလို ယူရိုနဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားခြေစစ်ပွဲ ၂ ခုပေါင်းမှာ သွင်းဂိုး ၂၂ ဂိုး အထိ သွင်းထားပြီး ဂိုးအများဆုံး သွင်းထားတဲ့ သူအဖြစ် ရှိနေခဲ့တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလထဲမှာ ကစားသမားဘဝ သွင်းဂိုး ၈၀၀ ပြည့်တဲ့ ပထမဆုံး ကစားသမားအဖြစ် စံချိန်တင်နိုင်ခဲ့ပြီး မက်ဆီက မကြာသေးခင်ကမှ ဒီစံချိန်ကို လိုက်မှီခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ စံချိန်မှတ်တမ်းတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြောခဲ့ဖူးတဲ့ စကားတစ်ခွန်းတော့ ရှိပါတယ်။

ဒါကတော့ "သူက စံချိန်မှတ်တမ်းတွေနောက်ကို လိုက်နေတာ မဟုတ်ပါဘူး။ စံချိန်မှတ်တမ်းတွေကသာ သူ့ နောက်ကို လိုက်နေတာ"ဆိုပြီး ပြောထားခဲ့တာပါ။ ဒါက တကယ့်လက်တွေ့မှာလည်း မှန်ကန်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုကတော့ ကစားသမားဘဝ အနားယူသွားရင်တောင် သူ့စံချိန်မှတ်တမ်းတွေကို လူငယ်ကစားသမားတွေ ချိုးဖျက်ဖို့ ကြိုးစားမှာကို ဂုဏ်ယူစွာကြည့်ရင်းနဲ့ နောက်ထပ် စံချိန်အသစ်တွေကို ထပ်ပြီး တင်နိုင်ဦးမလား ဆိုတာ ကို စိတ်ဝင်စားဖွယ် စောင့်ကြည့်ရမှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

CNI Sport Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၉

မကြာသေးခင် နှစ်တွေက အီတလီကလပ်တွေဟာ ဥရောပပြိုင်ပွဲမှာ အောင်မြင်မှုရဖို့ အလှမ်းဝေးနေခဲ့ပေမယ့် အခုနှစ် ရာသီမှာတော့ ဥရောပပြိုင်ပွဲတွေမှာ ပြန်ပြီး ခေါင်းမော့လာနိုင်မယ့် အရိပ်အယောင်တွေရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အီတလီကလပ်တွေဟာ ဥရောပပြိုင်ပွဲမှာ အောင်မြင်မှုတွေ အများအပြား ရယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းနှစ်တွေမှာ တခြားနိုင်ငံက ကလပ်အသင်းတွေနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ဖို့ ခက်ခဲတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိခဲ့တာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဒီနှစ် ဥရောပပြိုင်ပွဲ ၃ ခုစလုံးရဲ့ ကွာတားဖိုင်နယ်အဆင့်မှာ အီတလီကလပ်တွေ ပါဝင်နေပြီး ချန်ပီယံ လိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာဆို တခြားနိုင်ငံ အသင်းတွေထက် များပြားနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲရဲ့ ကွာတားဖိုင်နယ် အဆင့်မှာတော့ အီတလီ ထိပ်တန်း အသင်းကြီးတွေဖြစ်တဲ့ အေစီမီလန်၊ အင်တာမီလန်နဲ့ နာပိုလီအသင်းတို့ တက်ရောက်နေခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ ၁၇ နှစ်အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ် အီတလီ ကလပ် ၃ သင်း ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲရဲ့ ကွာတားဖိုင်နယ်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် တက်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီအချက်အလက်ကို ကြည့်လိုက်ရင် အီတလီကလပ်တွေ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အောင်မြင်မှုနဲ့ ဘယ်လောက်အထိ ဝေးနေလဲဆိုတာကို မြင်တွေ့ရမှာပါ။ အင်တာမီလန်ကတော့ ၂၀၁၁ နောက်ပိုင်းမှ ပထမဆုံးအကြိမ် ချန်ပီယံလိဂ် ကွာတားဖိုင်နယ် တက်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး အေစီမီလန်အသင်းဟာ ၂၀၁၂ နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် တက်နိုင်ခဲ့ ကာ နာပိုလီကတော့ သမိုင်းတစ်လျှောက် ပထမဆုံးအကြိမ် တက်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အီတလီကလပ် အသင်းတွေဟာ ချန်ပီယံဆုကို ၁၂ ကြိမ်အထိ ရရှိထားတာဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံးအကြိမ် ရယူနိုင်ခဲ့တာက ၂၀၀၉ -၁၀ ရာသီက ဖြစ်ပါတယ်။

ရိုးမားအသင်းကိုတွေ့ရစဉ်

အဲဒီနှစ်မှာ မော်ရင်ဟို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အင်တာမီလန်အသင်းက ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ အဲဒီနောက်ပိုင်းမှာ ဂျူဗင်တပ်စ် အသင်းက ၂၀၁၆-၁၇ ရာသီက ဗိုလ်လုပွဲအထိ တက်နိုင်ခဲ့တာကသာ အမြင့်ဆုံး အောင်မြင်မှု ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ နောက်ပိုင်းနှစ်တွေမှာ အင်္ဂလန်နဲ့ စပိန်ကလပ်တွေသာ ချန်ပီယံလိဂ်ကို ကြီးစိုးပြီး အောင်မြင်မှုတွေ အများကြီး ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကို ကြည့်လိုက်ရင် ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အီတလီကလပ်တွေ အောင်မြင်မှုနဲ့ ဘယ်လောက် ကြာကြာ ဝေးကွာနေလဲဆိုတာကို သိရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အခုနှစ် ချန်ပီယံလိဂ် ကွာတားဖိုင်နယ် ပွဲစဉ်တွေ မဲခွဲလိုက်ချိန်မှာ အီတလီကလပ်တွေထဲက ၁ သင်းကတော့ အနိမ့် ဆုံး ဗိုလ်လုပွဲအထိ တက်နိုင်မယ့် လမ်းကြောင်းထဲမှာ ရောက်ရှိနေပါတယ်။

ကွာတားဖိုင်နယ်အတွက် မဲခွဲမှုမှာ အေစီမီလန်နဲ့ နာပိုလီအသင်းတို့ တွေ့ဆုံနေခဲ့ပြီး ဘင်ဖီကာနဲ့ အင်တာမီလန်တို့ တွေ့ဆုံနေခဲ့တာဖြစ်ကာ အနိုင်ရတဲ့ ၂ သင်းဟာ ဆီမီးဖိုင်နယ်မှာ တွေ့ရတော့မှာပါ။ အင်တာမီလန်သာ ဘင်ဖီကာ ကို အနိုင်ယူခဲ့မယ်ဆိုရင် အီတလီကလပ်တွေထဲက ၁ သင်းဟာ သေချာပေါက် ဗိုလ်လုပွဲကို တက်ဖို့ သေချာသွား မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ယူရိုပါလိဂ်ဘက်ကို ကြည့်ရရင် ကွာတားဖိုင်နယ်အဆင့်ကို ဂျူဗင်တပ်စ်နဲ့ ရိုးမားအသင်းတို့ တက်နိုင်ခဲ့တာပါ။

အင်တာအသင်းကိုတွေ့ရစဉ်

ဂျူဗင်တပ်စ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ကနေ ထွက်ခွာခဲ့ရပြီးနောက် ယူရိုပါလိဂ်ကို ဆင်းပြီး ကစားခဲ့ရတာဖြစ်ပြီး ရိုးမားကတော့ ယူရိုပါကွန်းဖရန့်စ်လိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် ယူရိုပါလိဂ်ကို ဝင်ပြီးယှဉ်ပြိုင် ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

လက်ရှိ ကွာတားဖိုင်နယ်ကို တက်ရောက်လာတဲ့ ၈ သင်းမှာ အီတလီကလပ်က ၂ သင်းနဲ့ အများဆုံး ဖြစ်နေတာပါ။ ပြီးတော့ ကွာတားဖိုင်နယ်အတွက် မဲခွဲမှုတွေ ပြုလုပ်တာမှာလည်း ဒီ ၂ သင်းဟာ ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံမှု မရှိဘဲ ဆီမီးဖိုင်နယ်အတွက် လမ်းကြောင်းမှာလည်း တွေ့ဆုံမှုမရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် အီတလီကလပ် ၂ သင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲမှာ ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံနိုင်တဲ့ အလားအလာမှာ ရှိနေတာပါ။

ဂျူဗင်တပ်စ်အသင်းကိုတွေ့ရစဉ်

ယူရိုပါလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အီတလီကလပ် အသင်းတွေဟာ ၉ ကြိမ်အထိ ဗိုလ်စွဲထားနိုင်ခဲ့ပေမယ့် နောက်ဆုံးအကြိမ် ဗိုလ်စွဲခဲ့တာက ၁၉၉၈- ၉၉ ရာသီက ပါးမားအသင်း ရယူနိုင်ခဲတာဖြစ်ပြီး အဲဒီနောက်ပိုင်း ၂၀၁၉-၂၀ ရာသီက အင်တာမီလန်အသင်း ဗိုလ်လုပွဲတက်နိုင်ခဲ့တာက အမြင့်ဆုံး အောင်မြင်မှု ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ယူရိုပါကွန်းဖရန့်စ်လိဂ်မှာတော့ ဖီအိုရင်တီးနား တစ်သင်းတည်းသာ တက်နိုင်ခဲ့ပြီး သူလည်း ခြေစွမ်းကောင်းမွန်ပြီး ရလဒ်ကောင်းတွေ ယူနိုင်မယ်ဆိုရင် ဗိုလ်လုပွဲတက်နိုင်မယ့် အခြေအနေမှာ ရှိနေတာပါ။ အဲဒါကြောင့် အီတလီ ကလပ် အသင်းတွေဟာ ဥရောပပြိုင်ပွဲတွေမှာ အောင်မြင်မှု ပြန်ရနိုင်မယ့် လမ်းစပေါ်မှာ ရှိနေပြီး ဒီပုံစံအတိုင်းသာ ဆက်သွားနိုင်ရင် အီတလီကလပ်တွေရဲ့ အောင်မြင်မှုကို မြင်ရဖို့ သိပ်ပြီး မလိုတော့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အီတလီကလပ်တွေသာ အောင်မြင်ခဲ့ရင် လက်ရွေးစင် အသင်းကြီးအတွက်လည်း အောင်ပွဲတွေကို ပြန်ရှာဖွေနိုင်ဖို့ အခြေအနေ ကောင်းလာမှာပါ။

အီတလီအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ယူရို ၂၀၂၀ ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် ကမ္ဘာ့ဖလား ၂ ကြိမ်ဆက် မပါဝင်နိုင်ခဲ့ တာက နိုင်ငံရဲ့ပုံရိပ်ကို ကြီးမားစွာ ကျဆင်းစေခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ကလပ်အသင်းတွေရဲ့ အောင်မြင်မှုနဲ့ အစပျိုးပြီး နိုင်ငံရဲ့အောင်မြင်မှုတွေကို ပြန်ပြီး ရယူနိုင်မလားဆိုတာကို စောင့်ကြည့်ရမှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

CNI Sport Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂

ရော်နယ်ဒိုဟာ ပေါ်တူဂီ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ဘောလုံးသမားဖြစ်ပြီး အခု ပေါ်တူဂီ လက်ရွေးစင်နဲ့ အယ်လ်နာဆာ အသင်းမှာ ကစားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

၁၉၈၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်မှာ မွေးဖွားခဲ့တဲ့ ရော်နယ်ဒိုဟာ ပေါ်တူဂီကလပ် စပို့တင်းလစ္စဘွန်း အသင်းမှာ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ကစားသမားဘဝကို စတင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ၂၀၀၃ ခုနှစ်မှာ မန်ချက်စတာ ယူနိုက်တက် အသင်းထံ ရောက်ရှိလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၀၉ ခုနှစ်မှာ ရီးရယ်လ်မက်ဒရစ် အသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ကစားသမားတွေထဲက တစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့တာပါ။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ ဂျူဗင်တပ်စ် အသင်းထံ ပြောင်းခဲ့ကာ စီးရီးအေဖလား ၂ ကြိမ် ရယူနိုင်ခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ အသင်းဟောင်း မန်ချက်စတာယူနိုက်တက် အသင်းထံ ပြန်လည် ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ ပေါ်တူဂီ လက်ရွေးစင် အသင်းနဲ့ ယူရိုချန်ပီယံဆု၊ နေးရှင်းလိဂ် ဖလားတို့ကို ရယူခဲ့ပြီး အောင်မြင်တဲ့ ကစားသမားဘဝကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ကစားသမားတွေထဲက တစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရတဲ့ ရော်နယ်ဒိုဟာ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက ပရိသတ်တွေရဲ့ အားပေးမှုကိုလည်း အများအပြား ရရှိထားတာပါ။ သူရဲ့ထူးခြားတဲ့ လိမ်ခေါက်၊ ဖြတ်ကျော်မှု စွမ်း ရည်၊ မယုံနိုင်လောက်တဲ့ မြန်နှုန်းတွေနဲ့ ထူးခြားတဲ့ ဂိုးသွင်း စွမ်းရည်တွေကြောင့် လူသိများလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ရော်နယ်ဒိုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သိထားသင့်တဲ့ အချက် ၁၃ ချက်က ဘာတွေလဲဆိုတာကို ဖော်ပြပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုနဲ့ သူ့ရဲ့ မိဘနှစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်သမ္မတ နာမည်ပေးထားခြင်း
******************************************
ခရစ္စတီယာနို ရော်နယ်ဒိုကို အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ရော်နယ်ရေဂင်နဲ့ တူညီတဲ့ နာမည်ပေးထားခဲ့တာ ဖြစ်ပါ တယ်။ သရုပ်ဆောင်- နိုင်ငံရေးသမား ရေဂင်ဟာ အိမ်ဖြူတော်မှာ ဒုတိယသက်တမ်းအတွက် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆို ပြီးနောက် တစ်လအကြာမှာ ရော်နယ်ဒိုကို မွေးဖွားခဲ့တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုရဲ့ မိခင်ဖြစ်သူဟာ ရော်နယ်ရေဂင်ရဲ့ အမာခံပရိသတ် ဖြစ်တယ်လို့ ယုံကြည်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ပထမဆုံးအသင်းမှာ ဖခင်ဖြစ်သူဟာ ဝတ်စုံစီစဉ်တဲ့သူဖြစ်ခဲ့
******************************************************************
ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ဖခင်ဖြစ်သူ ဟိုဆေးဒီနစ်အေဗီရိုဟာ သူ့ရဲ့သား ၈ နှစ်အရွယ်မှာ ဘောလုံးစတင်ကစားတဲ့ အန်ဒိုရီဟာ အသင်းရဲ့ ဝတ်စုံစီစဉ်တဲ့သူ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ သဘာဝစွမ်းဆောင်ရည်တွေကို လျင်မြန်စွာ ပြသခဲ့ပြီး မကြာခင်မှာ စပို့တင်းလစ္စဘွန်း လူငယ် အကယ်ဒမီရဲ့ ကင်းထောက်ခြင်းကို ခံခဲ့ရတာပါ။

အသက် ၁၂ နှစ်အရွယ်မှာ အကယ်ဒမီထံ ပူးပေါင်းဖို့အတွက် ပြည်မကြီးဆီကို ပြောင်းရွှ့ခဲ့ပြီး ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ကစားသမား တစ်ဦးအဖြစ် သူ့ရဲ့ အရည်အချင်းတွေ တိုးတက်လာစေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရီးရယ်လ်အသင်းက ရော်နယ်ဒိုအတွက် ကမ္ဘာ့စံချိန်တင် ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေးချေခဲ့
*******************************************************************************
၂၀၀၉ ခုနှစ်က ရော်နယ်ဒိုဟာ အဲ့ဒီအချိန်က ကမ္ဘာ့စံချိန်တင် ပြောင်းရွှေ့ကြေးဖြစ်တဲ့ ပေါင်သန်း ၈၀ နဲ့ ရီးရယ်လ် အသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

သူဟာ ရီးရယ်လ်အသင်းမှာ ၉ ရာသီကြာ ကုန်ဆုံးခဲ့ပြီး အချိန်တိုင်းရဲ့ အကောင်းဆုံး ကစားသမားတွေထဲက တစ်ဦးအဖြစ်နဲ့ သူ့ရဲ့အဆင့်အတန်းကို ပိုပြီးတော့ ခိုင်မာစေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရီးရယ်လ်အသင်းမှာ ကစားခဲ့တဲ့ အချိန်အတွင်း ဘောလွန်းဒီအော ၄ ကြိမ် ၊ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလား ၄ ကြိမ်၊ လာလီဂါဖလား ၂ ကြိမ်နဲ့ ဆုဖလား အောင်မြင်မှုတွေ အများအပြား ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဘောလွန်းဒီအောဆုတွေနဲ့တွေ့ရတဲ့ ရော်နယ်ဒို

နိုင်ငံတကာ ဂိုးသွင်းအများဆုံး အမျိုးသား ဘောလုံးသမား
*****************************************************
ရော်နယ်ဒိုဟာ ပေါ်တူဂီအတွက် ၁၁၈ ဂိုး သွင်းယူထားပြီး ကစားနေတဲ့ အမျိုးသား ဘောလုံးသမားတွေထဲမှာ နိုင်ငံတကာဂိုးသွင်း အများဆုံး ကစားသမားအဖြစ် ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အောင်မြင်တဲ့ စီးပွားရေးသမား
*****************************
ရော်နယ်ဒိုဟာ သူ့ရဲ့ဘောလုံးနယ်ပယ်မှာ အောင်မြင်မှုတွေ အများအပြား ရယူနိုင်ခဲ့သလို အဝတ်အစား၊ ဖိနပ်၊ အမွှေးအကြိုင်တွေ ပါဝင်တဲ့ CR7 အမှတ်တံဆိပ် ထုတ်ကုန်တွေနဲ့အတူ အောင်မြင်တဲ့ စီးပွားရေး သမားတစ်ဦး လည်း ဖြစ်ပါတယ်။

သူ့မှာ ဟိုတယ်တစ်ခု၊ ပြတိုက်တစ်ခုနဲ့ ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ မဒီရာမှာ စားသောက်ဆိုင် အများအပြားရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုအတွက် ရည်ညွှန်းထားတဲ့ ပြတိုက်
*****************************************
The Museu CR7 ဟာ ပေါ်တူဂီဘောလုံးသမား ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ဘဝနဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းအတွက် ရည်ညွှန်း ထားတဲ့ ပြတိုက်ဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါပြတိုက်မှာ ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ငယ်ဘဝ၊ ကျော်ကြားမှုတွေ၊ ဘောလုံးသမားအဖြစ် အောင်မြင်မှုတွေ အပါအဝင် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အမှတ်တရတွေ၊ အနုပညာပစ္စည်းတွေကို ပြသထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြတိုက်လာရောက် ကြည့်ရှုတဲ့ သူတွေဟာ ဘောလွန်းဒီအောဆုတွေ၊ ပေါ်တူဂီ လက်ရွေးစင် ဂျာစီတို့လို ရော်နယ်ဒို ပိုင်ဆိုင်တဲ့ အရာတွေကို မြင်တွေ့ရမှာပါ။ အဆိုပါ ပြတိုက်ဟာ အချိန်တိုင်းရဲ့ အကောင်းဆုံး ကစားသမားတစ်ဦးကို ဂုဏ်ပြုတဲ့ အထိမ်းအမှတ် တစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ပေါ်တူဂီလက်ရွေးစင်အသင်းအတွက် ကစားနေတဲ့ ရော်နယ်ဒိုကိုတွေ့ရစဉ်

ရော်နယ်ဒို နာမည်ပေးထားတဲ့ နဂါးငွေ့တန်း
******************************************
၂၀၁၅ ခုနှစ်က Lancaster တက္ကသိုလ်က နက္ခတ္တဗေဒဆိုင်ရာ ပညာရှင်တွေဟာ ဥရောပတောင်ပိုင်းမှာရှိတဲ့ အလွန် ကြီးမားတဲ့ မှန်ပြောင်း (VLT) ကို အသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။

W M Keck နက္ခတ်ရဲ့ အကူအညီနဲ့ Sabaru မှန်ပြောင်း NASA / ESA Hubble အာကာသ ကြည့်မှန်ပြောင်းတို့နဲ့ ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီသုတေသနအဖွဲ့မှာ နာမည်ကြီး တက္ကသိုလ်တွေ အများအပြား ပါဝင်ခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒါကနေ ရော်နယ်ဒိုရဲ့ နာမည်ကို အစွဲပြုပြီး Cosmos Redshift 7 နဂါးငွေ့တန်း ဒါမှမဟုတ် CR7 နဂါးငွေ့တန်းဆိုပြီး ခေါ်ဆိုခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

လေဆိပ်ကို ရော်နယ်ဒိုနာမည် ပေးထားခြင်း
*****************************************
ခရစ္စတီယာနို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်လို့ လူသိများတဲ့ မဒီရာလေဆိပ်ဟာ ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ မဒီရာကျွန်းပေါ်မှာ ရှိတဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ် ဖြစ်ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ဘောလုံးသမားအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရပြီးနောက် ၂၀၁၇ က မဒီရာဖွား ဘောလုံးသမားဖြစ်တဲ့ ရော်နယ်ဒိုကို ဂုဏ်ပြုတဲ့အနေနဲ့ အခုလို နာမည်ပြောင်းလဲခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလေဆိပ်ဟာ နိုင်ငံတကာ လေကြောင်းလိုင်း များစွာအတွက် အချက်အချာကျပါတယ်။

ဒါကြောင့် မဒီရာလေဆိပ်ကို ဥရောပနဲ့ အတ္တလတန်တိတ် ခရီးစဉ်တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

Darke ရဲ့သီချင်းထဲမှာ နာမည်အသုံးပြုခံရခြင်း
*******************************************
၂၀၁၈ ခုနှစ်က နာမည်ကျော် ကနေဒါဂီတပညာရှင် Darke ဟာ Scorpion အမည်ရှိ တေးသီချင်း အယ်လ်ဘမ်ကို ထုတ်ခဲ့ပါတယ်။ အဆိုပါ အယ်လ်ဘမ်ထဲက Blue Tint ဆိုတဲ့ သီချင်းမှာ ရော်နယ်ဒိုရဲ့ နာမည်ကို ဖော်ပြထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဇိမ်ခံကား အစီး၂၀ ပိုင်ဆိုင်ထား
********************************
ရော်နယ်ဒိုဟာ သူ့ရဲ့ အသင်းဖော်တွေလိုပဲ ကားတွေကို ချစ်မြတ်နိုးတာဖြစ်ပြီး ဇိမ်ခံကားအစီး ၂၀ ကို ပိုင်ဆိုင်ထား တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီံထဲက Bugatti Chiron, Ferrari 599 GTO နဲ့ Rolls-Royce Phantom ကားတွေက အကျော် ကြားဆုံး ကားတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

မဒီရာလေဆိပ်ကို ရော်နယ်ဒိုနာမည်ပြောင်းလဲ ဂုဏ်ပြု

ပွတ်စ်ကတ်စ်ဆုကို ပထမဆုံး လက်ခံရရှိတဲ့သူဖြစ်လာ
***************************************************
ပြက္ခဒိန် တစ်နှစ်အတွင်း အကောင်းဆုံး သွင်းဂိုးဆုကိုပေးတဲ့ ပွတ်စ်ကတ်ဆုကို ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှာ စတင်ပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပြီး ရော်နယ်ဒိုက ဒီဆုကိုရရှိတဲ့ ပထမဆုံး ကစားသမား ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ ၂၀၀၈-၀၉ ရာသီက ပေါ်တိုအသင်းနဲ့ ကစားခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ ယူနိုက်တက်အသင်းအတွက် သွင်းယူခဲ့တဲ့ တာဝေးကန်သွင်းဂိုးနဲ့ ရရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

တက္ကသိုလ်တစ်ခုမှာ သင်ကြားခံရတဲ့ ဘာသာရပ်တစ်ခု ဖြစ်လာ
***********************************************************
စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတဲ့ အရာကတော့ ရော်နယ်ဒိုဟာ ကနေဒါမှာရှိတဲ့ British Columbia Okanagan တက္ကသိုလ် မှာ ဘာသာရပ်တစ်ခု အနေနဲ့ ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

လူမှုဗေဒတက္ကသိုလ် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူတွေဟာ စူပါစတားရဲ့ ဘဝနဲ့ ကစားသမားဘဝကို သင်တန်း ဘာသာရပ်အဖြစ် လေ့လာဖို့အတွက် ရွေးချယ်ခွင့်ရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပရဟိတ လုပ်ဆောင်တဲ့သူ
***************************
ရော်နယ်ဒိုဟာ ကွင်းပြင်ပမှာ သူ့ရဲ့ ပရဟိတ အလုပ်တွေကြောင့် နာမည်ကြီးတဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာ လိုအပ်နေတဲ့ ကလေေးတွေကို ကူညီဖို့အတွက် ရော်နယ်ဒို ဖောင်ဒေးရှင်းကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းမှာ လည်း အခြားသော ပရဟိတလုပ်ငန်းများစွာမှာ ပါဝင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: Goal

CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၅

ဒီရက်ပိုင်း နိုင်ငံတကာ အားကစားသတင်းတွေမှာ နေ့စဉ်နေ့တိုင်း မြင်တွေ့နေရတာကတော့ ၂၀၂၄ ပဲရစ် အိုလံပစ် ပြိုင်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

နိုင်ငံတကာ အိုလံပစ်ကော်မတီ(IOC) က လာမယ့် အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရုရှားနဲ့ ဘယ်လာရုစ် အားကစားသမားတွေ ကြားနေအဖြစ် ပါဝင်နိုင်ဖို့ လမ်းကြောင်းတစ်ခု ရှာဖွေသွားမယ်လို့ ပြောခဲ့တာကနေ စတင်ပြီးတော့ အားလုံးကို လှုပ်ခတ်သွားခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံတကာအိုလံပစ် ကော်မတီရဲ့ ဒီလို စီစဉ်မှုဟာ ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်နေတဲ့ ရုရှားရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေကို ပိုပြီး အားကောင်း သွားနိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံအများအပြားက ဝေဖန်မှုတွေ ပြုလုပ်လာခဲ့ကြပါတယ်။

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးက IOC ရဲ့ ဒီလို လုပ်ဆောင်လာမှုကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချခဲ့ပြီး အိုလံပစ် ပြိုင်ပွဲမှာ ရုရှား အားကစားသမားတွေအတွက် နေရာမရှိစေရဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဇာလန်းစကီး ပြောပြီးနောက်မှာ ယူကရိန်းဟာ ရုရှားနဲ့ ဘယ်လာရုစ် အားကစားသမားတွေကို အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပေးမယ်ဆိုရင် သူတို့ဟာ ဒီပြိုင်ပွဲကို သပိတ်မှောက် နိုင်တယ်လို့ စတင်ပြောလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့ဒီနောက်ပိုင်းမှာ ပိုလန်၊ လတ်ဗီးယား၊ အက်စ်တိုးနီးယား၊ လစ်သူယေးနီးယားစတဲ့ နိုင်ငံတွေကလည်း သပိတ် မှောက် နိုင်တယ်လို့ အသံတွေ စထွက်လာခဲ့ပါတယ်။

အိုလံပစ် အထိမ်းအမှတ်နဲ့ ရုရှားအလံကိုတွေ့ရစဉ်

ပိုလန်အားကစားနဲ့ ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးက ရုရှားနဲ့ ဘယ်လာရုစ် အားကစားသမားတွေကိုသာ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပေးလိုက်မယ်ဆိုရင် ၂၀၂၄ ပဲရစ် အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲကို နိုင်ငံပေါင်း ၄၀ နဲ့အထက် သပိတ်မှောက်နိုင်တယ်လို့ ပြောခဲ့ ပါတယ်။

ဒီလိုသာ လုပ်လိုက်မယ်ဆိုရင် ပြိုင်ပွဲတစ်ခုလုံးက အဓိပ္ပါယ်မဲ့ သွားလိမ့်မယ်လို့ သူက ပြောခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ IOC ကတော့ ဘယ်လို သပိတ်မှောက်မှုမျိုး မဆိုဟာ အားကစားသမားတွေကိုသာ အပြစ်ပေးမှု ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ သပိတ် မှောက်မှုတွေအပေါ် ပြန်ပြီး တုန့်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

လက်ရှိအချိန်မှာ နိုင်ငံတကာ အိုလံပစ်ကော်မတီနဲ့ ယူကရိန်း အပါအဝင် နိုင်ငံတချို့ဟာ အဆင်မပြေမှုတွေ ဖြစ်နေ ကြပါတယ်။ အရင်တုန်းကဆိုရင် နိုင်ငံတာကာ အိုလံပစ် ကော်မတီဟာ ရုရှားနဲ့ ဘယ်လာရုစ် အားကစား အဖွဲ့ချုပ် တွေကို နိုင်ငံတကာ အားကစားအဖွဲ့ချုပ်တွေကနေ ပိတ်ပင်ဖို့အထိ ပြောခဲ့ပေမယ့် အခုအချိန်မှာ သူတို့ရဲ့ ရပ်တည် ချက်တွေဟာ ပြောင်းလဲလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကိုတွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်ကတော့ ရုရှားနဲ့ ဘယ်လာရုစ် အားကစားသမားတွေကို အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲလို နိုင်ငံတကာပွဲတွေမှာ ဖိတ်ကြားခဲ့မယ်ဆိုရင် သူတို့ရဲ့ အလံတွေ၊ သင်္ကေတတွေနဲ့ နိုင်ငံတော်သီချင်းတွေကို အသုံးပြုခွင့် မပြုဘဲ ကြားနေ အလံအောက်မှာသာ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ပြုဖို့ ပြောထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါက ယူကရိန်းတို့နဲ့ ကွဲလွဲမှုရှိပြီး ယူကရိန်းကတော့ ရုရှားကို လုံးဝ ပါဝင်ခွင့် မပြုစေချင်တာပါ။

တချို့ အားကစား ပြိုင်ပွဲတွေမှာလည်း အရင်က ရုရှားနဲ့ ဘယ်လာရုစ် အားကစားသမားတွေကို ပိတ်ပင်တာတွေ ရှိပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ ကြားနေအလံ အောက်ကနေသာ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပြုခဲ့ပါတယ်။

မကြာသေးခင်က ကျင်းပခဲ့တဲ့ သြစတြေးလျ အိုးပန်း ပြိုင်ပွဲမှာဆိုရင်လည်း ရုရှားနဲ့ ဘယ်လာရုစ် အားကစားသမား တွေကို ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ပြုခဲ့ပြီး ကြားနေ အလံအောက်ကနေသာ ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြရတာပါ။

ရုရှားနဲ့ ဘယ်လာရုစ် အားကစားသမားတွေဟာ အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲအတွက် ခြေစစ်ပွဲတွေ၊ လက်ရည်စစ်ပွဲတွေ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရခဲ့မယ်ဆိုရင်လည်း ဥရောပက ပိတ်ပင်ထားလို့ အာရှကနေတစ်ဆင့် ယှဉ်ပြိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပဲရစ်အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲကိုတွေ့ရစဉ်

ပဲရစ်အိုလံပစ် ပြိုင်ပွဲ အကြီးအကဲတော့ ဒီကိစ္စကို နိုင်ငံတကာအိုလံပစ် ကော်မတီကသာ ဆုံးဖြတ်ရမှာ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောထားတာကြောင့် ၂၀၂၄ အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲကြီး စည်စည်ကားကားနဲ့ ကျင်းပနိုင်ဖို့အရေးက နိုင်ငံတကာ အိုလံပစ် ကော်မတီ လက်ထဲမှာသာ ရှိတော့တာပါ။

ယူကရိန်းကတော့ ရုရှား အားကစားသမားတွေ မပါဝင်နိုင်ဖို့ ဆက်ပြီး တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင်နေမှာ ဖြစ်ပါ တယ်။

အဲ့ဒါကြောင့် လာမယ့် ၂၀၂၄ အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရုရှားနဲ့ ဘယ်လာရုစ် အားကစားသမားတွေ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ပြီး နိုင်ငံအများအပြား သပိတ်မှောက်ကာ လာရောက် မယှဉ်ပြိုင်တာကို မြင်တွေ့ရမလားဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းနေပါတယ်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ပဲရစ်အိုလံပစ် ပြိုင်ပွဲဟာ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့အဆုံးသတ် မလဲဆိုတာကိုတော့ စောင့်၍သာ ကြည့်ရပေတော့မည်။

CNI International News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၅

တူနီးရှားနိုင်ငံသား အများစုသဘောတူသည့် အချက်တစ်ခုရှိသည်။ ယင်းမှာ စီးပွားရေးသည် နိုင်ငံ၏အဓိက အားနည်းချက် ဖြစ်နေသည် ဆိုခြင်းပင်။

တော်လှန်ရေးအပြီး ၁၂ နှစ်အကြာတွင် စီးပွားရေးအပေါ် အားရကျေနပ်မှုမရှိခြင်း၊ နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးရံပုံငွေအဖွဲ့ (IMF)မှ ချမှတ်ပေးသော အသုံးမတည့်သည့် ခြိုးခြံချွေတာရေး ဆောင်ရွက်ချက်များကို မျက်စိစံမှိတ် ကျင့်သုံးခြင်း စသည်တို့သည် တူနီးရှားနိုင်ငံတွင် ဒူပေနာပေခံနိုင်သော ဖွံ့ဖြိုးဆဲ ဒီမိုကရေစီစနစ် တည်ဆောက်ရေး အလား အလာအတွက် အဓိကကျသော စိန်ခေါ်မှုများအဖြစ် ကျန်ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။

၂၀၁၁ တော်လှန်ရေး ပြီးချိန်ကတည်းက တူနီးရှားတွင် မည်သည့် အစိုးရတက်သည်ဖြစ်စေ တိုင်းပြည်တွင် ကာလ ရှည်ကြာ အမြစ်တွယ်နေသော စီးပွားရေးပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် ခိုင်မာသည့် လုပ်ဆောင်ချက်များ ချမှတ် နိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ထိုအားနည်းချက်က စီးပွားရေး ပြဿနာကို သက်ဆိုးရှည်စေခဲ့ရုံမက ဒီမိုကရေစီရေး ပဋိပက္ခအဖြစ် အသွင်ပြောင်း လဲ လာခဲ့သည်။ မကြာသေးခင်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အာရပ်သဘောထား ညွန်ကိန်း (Arab Opinion Index) တွင် တူနီးရှားနိုင်ငံသားများသည် နိုင်ငံ၏ ငယ်ရွယ်နုနယ်သည့် ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် လုပ်ငန်းစဉ်များအပေါ် ယုံကြည်မှု၊ ထောက်ခံမှု သိသိသာသာ ကျဆင်းလာသည်ကို ဖော်ပြနေသည်။

စီးပွားရေးတွင် တိုးတက်မှု ချို့ယွင်းသည့် အခြေအနေကလည်း တူနီးရှား နိုင်ငံသား အများစုတွင် မည်သည့် နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းမဆို နိုင်ငံ၏သက်ဆိုးရှည် စီးပွားရေးကျဆင်းမှုကို ဖြေရှင်းနိုင်သည့် မူဝါဒများ ချမှတ်နိုင်မည် မဟုတ်ဆိုသည့် အယူအဆ ဖြစ်လာစေရန် ဖြစ်စေသည်။

ထိုကဲ့သို့ နိုင်ငံတွင်းမှ နိုင်ငံရေး အင်အားစုများ၏ လုပ်နိုင်စွမ်းအပေါ် ပြည်သူများ၏ ယုံကြည်ကိုးစားမှု မရှိခြင်း သည် သမ္မတကိုင်ဆာအစ် အပေါ် ပြည်သူများ ဆန့်ကျင်ရခြင်း၏ အဓိက အကြောင်းအရင်း ဖြစ်သည်။

 တူနီးရှားနိုင်ငံအတွင်းက ဈေးရောင်းသူနဲ့ ဈေးဝယ်သူတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ကိုဗစ်ကူးစက်မှု အစောပိုင်း အခြေအနေများတွင် ကိုင်ဆာအစ်ကို ပြည်သူများက ၎င်းတို့၏ ဖြစ်နိုင်ဖွယ် ကယ်တင် ရှင်အဖြစ် ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။

အကျင့်ပျက် ခြစားမှုများကို တိုက်ဖြတ်ရန်၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို မြှင့်တင်ရန်၊ နိုင်ငံကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် စသော ကတိကဝတ်များကြောင့် ဆာအစ်သည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည်။

နှစ်နှစ်အကြာ အာဏာသိမ်းမှု တစ်ခုတွင် ဆာအစ်က အကြွင်းမဲ့အာဏာကို ရယူခဲ့ပြီးနောက် တူနီးရှားနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးမှာ ပြိုလဲရန် လက်တစ်ကမ်းအလို အနေအထားသို့ ရောက်ရှိသွားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှင့် အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း မြင့်တက်လာကာ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း မိုးထိလာရုံပင်မက အကျင့်ပျက် ခြစားမှု၊ နိုင်ငံရေးအရ အပေးအယူ လုပ်မှုတို့ ဆက်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး IMF ကဲ့သို့ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း များကိုပေးရန် အကြွေးပမာဏသည်လည်း အဆမတန် မြင့်တက်လာခဲ့သည်။
ပြောင်းလဲမှုများကို လှုံ့ဆော်ရန် အဆုံးအဆမဲ့ အာဏာကို အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း ဆာအစ်သည် နိုင်ငံတွင်း သေရေးရှင်ရေးတမျှ ဖြစ်နေသော စီးပွားရေးနှင့် လူနေမှု အခြေအနေများကို ဖြေရှင်းရန် ထိရောက်မှုရှိသော ဆောင်ရွက်ချက်မျိုး မလုပ်ဆောင်ခဲ့ပေ။

တိုင်းပြည်၏ သက်ဆိုးရှည်နေသော ပြဿနာများအတွက် သင့်တော်သော ဖြေရှင်းမှုများကို ရှာဖွေရန် ကြိုးစားရ မည့်အစား ဆာအစ်သည် အစိုးရအပေါ် ဆန့်ကျင့်မှုများကို ဖိနှိပ်မှု၊ အကြမ်းဖက်မှု စသော နည်းလမ်းများဖြင့် ရှင်း လင်းခဲ့သည်။

၎င်း၏ အစိုးရသည် ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြသူများကို လူမဆန်စွာ နှိပ်ကွပ်ခဲ့ရုံမက၊ အတိုက်အခံ နိုင်ငံရေးသမားများကို ခရီးသွားလာခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် လူမှုကွန်ယက်တွင် ဝေဖန်ရေးသားသည့် တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူများ ကိုပင် ထောင်သွင်း အကျဉ်းချရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

စီးပွားရေးကဏ္ဍတွင်လည်း ဆာအစ်၏ အာဏာရှင် အစိုးရသည် နိုင်ငံကို အကြွေးကင်းရှင်းရေးအတွက် IMF မှ ပိုက်ဆံချေးခြင်း မဟုတ်သော တခြားနည်းလမ်းများကို ရှာဖွေနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။ ဘင်အာလီအစိုးရ၏ အမှားများကို ထပ်ခါထပ်ခါ ကျူးလွန်ခြင်းဖြင့် ဆာအစ်သည် IMF ထံတွင် မျက်နှာကောင်း ရရေးအတွက် လိုအပ်သည့် မည်သည့် အရာကိုမဆို ချက်ချင်း လုပ်ဆောင်ရန် အသင့်အနေအထားသို့ ပြင်ဆင်ထားပုံရသည်။

တူနီးရှား သမ္မတကိုင်ဆာအစ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၉ ဘီလီယံ ချေးငွေနှင့် ၂၀၂၃ ဘတ်ဂျက်နှစ်အတွက် ငွေကြေး ထောက်ပံ့ပေးရန် IMF နှင့် ကနဦး သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့ပြီးနောက် ဆာအစ် အစိုးရသည် လက်ရှိအချိန်တွင် သဘောတူညီချက် ချမှတ်နိုင်ရန် လိုအပ်ချက်အဖြစ် IMF က သတ်မှတ်ထားသော ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများသည့် ချိုးခြံချွေတာရေး လုပ်ဆောင်ချက် အသစ်များကို ပြည့်မှီအောင် အရှိန်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက်လာသည်။

ထိုလုပ်ဆောင်ချက်များတွင် အစားအစာနှင့် လောင်စာဆီ ထောက်ပံ့မှုကို လုံးဝရပ်ဆိုင်းခြင်း၊ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးနှင့် လူနေမှုကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်များကို ဖြတ်တောက်ခြင်းအပြင် နိုင်ငံပိုင် လုပ်ငန်းများကို ပုဂ္ဂလိက လက်သို့ လွဲပြောင်းပေးခြင်းတို့အထိပါ ပါဝင်လာဖွယ် ရှိသည်။

ထိုသို့သော မူဝါဒများက တူနီးရှား၏ စီးပွားရေးကို ဆွဲတင်ရန် ပြည်သူများ ထိခိုက် ခံစားနေရမှုများအား အဆုံး သတ်ပေးရန် မစွမ်းသာသည်မှာ သေချာသည်။ ထိုအချက်များအပြင် ချိုးချံချွေတာရေး မူဝါဒများသည် တစ်ခါတစ် ရံတွင် သက်ဆိုင်ရာ ပြည်သူများအတွက် ကောင်းကျိုးထက် ဆိုးကျိုးကိုပို၍ ဖြစ်စေသည်ဟုလည်း IMF မှ ပညာရှင် များက ဝန်ခံသည်။

ထိုမူဝါဒများသည် မညီမျှမှုကို မြင့်တက်စေကာ ဆင်းရဲတွင်ကို ပိုနက်စေပြီး စီးပွားရေး အကြပ်အတည်း မကြာခဏ ဖြစ်စေရုံမက အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း မြင့်တက်စေခြင်း၊ စီပွားရေး တိုးတက်နိုင်ခြေကို ကန့်သတ်ခြင်းတို့အပြင် လူမှုရေး ဆိုင်ရာ ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်စေရန် အကောင်းဆုံး အခြေအနေများကိုလည်း ဖန်တီးပေးသည်။

ထိုသို့သော အခြေအနေမျိုး ဖြစ်နေသော်လည်း အဆိုးထဲမှ အကောင်းဖြစ်စေမည့် အနေအထား တစ်ရပ်ရှိနေသေး သည်။

တူနီးရှားနိုင်ငံ၏ သမိုင်းတစ်လျှောက် တော်လှန်ရေးဆိုင်ရာ ဖြစ်စဉ်များသည် အာဏာရှင် အစိုးရများ၏ ထောက်ခံမှုဖြင့် IMF ၏ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုကို တားဆီးရန်ကြိုးစားရင်းဖြင့်အစပြုခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ တူနီးရှားတွင် ဖြစ်ပွားနေသော ဆန္ဒပြမှုများသည် ချိုးခြံချွေတာရေး လမ်းစဉ်အပေါ် ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြ ခဲ့ကြသည့် ယခင်ဖြစ်ရပ်များနှင့် ဆင်တူနေသည်။

၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် တူနီးရှား၌ ပေါင်မုန့်အဓိကရုဏ်း (bread riot) ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ IMF ဘက်မှ တောင်း ဆိုသည့် ပေါင်မုန့်ထောက်ပံ့ ခြင်းကို ရပ်တန့်လိုက်ခြင်းအပေါ် ပြည်သူများ ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ခဲ့ရာ နိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခအဖြစ် အသွင်ပြောင်းလာခဲ့ပြီး ၁၉၈၇ ဇိုင်းအယ်လ်အဘီဒိုင် ဘင်အာလီ (Zine El Abidine Ben Ali) ၏ အာဏာသိမ်းမှုကို ဖြစ်စေခဲ့သည်။

တူနီးရှားအလံများကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၀၈ ဂတ်ဖ်ဆာ (Gafsa) မြစ်ဝှမ်း သတ္တုတူးဖော်ရေး လူထုအုံကြွမှုသည် တူနီးရှားသမိုင်း တစ်လျှောက် အကျိုး သက်ရောက်မှု အများဆုံး ပုန်ကန်မှုများမှ တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ တူနီးရှားနိုင်ငံ၏ အထင်ရှားဆုံး ၂၀၁၁ တော်လှန်ရေး သည် IMF ၏ နာမည်ဆိုးဖြင့် ထင်ရှားသော ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံရေးရာ အစီအစဉ်နှင့်အတူ ဘင်အာလီ အစိုးရ က လိုက်နာဆောင်ရွက်ခဲ့ရာမှ လှုံ့ဆော်မှု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

သမိုင်း အထောက်အထားများအရ IMF ဘက်မှ ချမှတ်ပေးသော ချိုးခြံချွေတာရေး မူဝါဒများကို ကျင့်သုံးမည့် ဆာအစ်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ၎င်း၏အာဏာရှင် စနစ်နှင့် ဒီမိုကရေစီ မဆန်သော အစိုးရတို့၏ လည်ပင်းကို စွပ်မည့် ကြိုးကွင်းအဖြစ် အနှေးနှင့်အမြန် ပြောင်းလဲလာမည်ဖြစ်သည်။

ထိုသို့သော သမိုင်းဆိုင်ရာ သက်သေများစွာ ရှိသော်လည်း ဆာအစ်သည် ၎င်း၏ အာဏာရှင်စနစ်ကို သေချာပေါက် အဆုံးသတ်ပေးမည့် လူမှုရေးရာပေါက်ကွဲမှုကြီး တစ်ခုကို ဖြစ်လာမည့် သတိပေး ချက်များကို လျစ်လျူရှုထားပုံ ရသည်။

ဆာအစ် အစိုးရ၏ စီးပွားရေးပြဿနာများကို ပြေလည်အောင် မဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း၊ IMF ၏ အန္တာရယ်များသော တောင်းဆိုမှုများအတိုင်း လိုက်ပါလုပ်ဆောင်ခြင်း စသည့် အခြေအနေများကြောင့် တူနီးရှားပြည်သူများသည် ၎င်း တို့၏ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကာကွယ်ရေးအတွက် နောက်ထပ် တစ်ကြိမ် ထပ်မံရုန်းထကြဦးမည်ဖြစ်ကာ ၎င်းတို့အ တွက် ကောင်းမွန် လုံလောက်မှုရှိသော အခြေအနေတစ်ရပ်ကိုဖန်တီးကြဦးမည်လည်းဖြစ်သည်။

တူနီးရှားတွင် နောက်ထပ် လူထုအုံကြွမှုကြီးတစ်ခု မကြာခင် ပေါ်ပေါက်လာတော့မည် ဖြစ်သည်။

Source: Aljazeera

Aljazeera သတင်းဌာနတွင် ဖော်ပြထားသော “Haythem Guesmi ၏ Another uprising is in the making in Tunisia” ဆောင်းပါးကို CNI သတင်းဌာနက ဆီလျှော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။

CNI Sport Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၉

ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ဘယ်သူကမှ မထင်မှတ်ထားလောက်အောင် အံ့အားသင့်ဖွယ် လုပ်ပြနေတဲ့ အသင်းက နယူးကာဆယ်အသင်းပါ။ ငှက်ကျားလို့ ခေါ်ကြတဲ့ နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ လက်ရှိမှာဆို ပရီးမီးယားလိဂ် အမှတ်ပေးဇယား အဆင့် ၃ နေရာထိ ရောက်ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကာရာဘောင်းဖလား ပြိုင်ပွဲမှာလည်း ဆီမီးဖိုင်နယ် ပထမအကျော့မှာ အနိုင်ရထားပြီး ဗိုလ်လုပွဲတက်ဖို့ အခြေအနေ ကောင်းတွေကို ပိုင်ဆိုင်ထားပါတယ်။

မနှစ်က ရာသီနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ပြီး ပြောရမယ်ဆိုရင် နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ မနှစ်က ဒီလိုအချိန်မှာ တန်းဆင်းဇုန် ကနေ လွတ်အောင်ရုန်းဖို့ အသည်းအသန် ကြိုးစားနေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆော်ဒီ ကျောထောက် နောက်ခံနဲ့ နယူးကာဆယ်ကို ဝယ်ယူထားတဲ့ သူတွေကလည်း အသင်းတန်းမဆင်းဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့ ကစားသမားတွေကို ဖြည့်တင်းပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

နည်းပြကလည်း နာမည်ကြီး နည်းပြထက် အသက် ၄၅ နှစ်အရွယ်ရှိ အက်ဒီဟီုဝီကို ခန့်အပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

နယူးကာဆယ်အသင်း ပရိသတ်များကိုတွေ့ရစဉ်

နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးမှာတော့ တန်းဆင်းဇုန်က လွတ်မြောက်ပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ဆက်ပြီး ရှင်သန်နိုင်ခဲ့တာပါ။

နယူးကာဆယ် ပိုင်ရှင်တွေကတော့ အသင်းလိုချင်တဲ့ ကစားသမားတွေအတွက် ငွေကြေး အလုံအလောက် ချပေးခဲ့ပေမယ့် နည်းပြ အက်ဒီဟိုဝီကတော့ သူ့ရဲ့ နည်းစနစ်နဲ့ ကိုက်ညီမယ့် ကစားသမားတွေကိုသာ အားဖြည့်ခဲ့ပြီး အသင်းကို ပြင်ဆင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အက်ဒီဟိုဝီရဲ့ ကစားသမား ခေါ်ယူမှုတွေလည်း ငွေကြေး အများအပြားပေးပြီး ခေါ်ယူမှုတွေက နည်းပါးခဲ့ပါတယ်။

နယူးကာဆယ် အသင်းဟာ ရာသီစကတည်းက အက်ဒီဟိုဝီ သွားချင်တဲ့ ပုံစံအတိုင်း အကောင်းဆုံး သွားနိုင်ခဲ့ပြီး ဖြေးဖြေးနဲ့မှန်မှန် လမ်းကြောင်းမှန်ပေါ်ကို ရောက်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီရာသီမှာ အသင်းကြီးတချို့ ရလဒ်တွေ ဆိုးနေတဲ့ အချိန်မှာ နယူးကာဆယ်ဟာ အခွင့်အရေးအရ ယူနိုင်တယ်လို့ ပြောလို့ရပြီး သူတို့ခြေစွမ်းက တသမတ် တည်း ရှိခဲ့တာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် အသင်းကြီးတွေ ဖြစ်တဲ့ မန်စီးတီး၊ ယူနိုက်တက်၊ အာဆင်နယ်တို့ကို သရေကစားနိုင်ခဲ့ပြီး ချယ်လ်ဆီးနဲ့ စပါးကို အနိုင်ရကာ လီဗာပူးလ်ကိုပဲ အရေးနိမ့်ခဲ့တာပါ။

ဒါကို ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် နယူးကာဆယ်အသင်းရဲ့ ခြေစွမ်းကို လျော့တွက်လို့ မရဘူးဆိုတာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ အနိုင်ရဖို့ကိုပဲ ဦးတည်ပြီး ခံစစ်ပိုင်းက မာကြော ကျစ်လစ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါ တယ်။

နယူးကာဆယ်အသင်းနည်းပြ အက်ဒီဟိုဝီကိုတွေ့ရစဉ်

ဒါကြောင့်လည်း ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ထိပ်သီး အသင်းတွေရဲ့ ခံစစ်စွမ်းဆောင်ရည်ထက် ပိုမိုကောင်းခဲ့ပြီး ပေးဂိုးလည်း အနည်းဆုံး ခွင့်ပြုထားရတာပါ။ ငှက်ကျားတို့ရဲ့ ခံစစ်ဟာ ပေးဂိုး ၁၁ ဂိုးသာ ပေးခဲ့ရပြီး တိုက်စစ်ပိုင်းက ၃၃ ဂိုး သွင်းယူထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရဂိုး၊ ပေးဂိုး ကွာခြားချက်ကို ကြည့်ရင် +၂၂ အထိ ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ နယူးကာဆယ်ထက် ဂိုးကွာခြားချက်များ တဲ့ အသင်းတွေအဖြစ် မန်စီးတီး၊ အာဆင်နယ်တို့သာ ရှိတာပါ။ ဒါဆိုရင် နယူးကာဆယ်အသင်း ပရီးမီးယားလိဂ် အဆင့် ၃ နေရာမှာ ဘာကြောင့် ရပ်တည်နေနိုင်တာလဲဆိုတာ အားလုံးသိသွားမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။

နယူးကာဆယ် အသင်းဟာ အလန်ရှီးယားတို့ အောင်မြင်မှု ရယူနေတဲ့ ပုံစံအတိုင်း ပြန်လည်ရောက်ရှိဖို့ ပရိသတ် တွေရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေဟာလည်း လက်ရှိသွားနေတဲ့အတိုင်း ဆက်ပြီးသွားနိုင်ရင်တော့ မျှော်လင့်ချက် ကောင်း လာနိုင်ပါတယ်။

 နယူးကာဆယ်အသင်း ကွင်းရှေ့မှာ ဆော်ဒီအလံနဲ့ ပရိသတ်များကိုတွေ့ရစဉ်

နယူးကာဆယ်အသင်းကို ဆော်ဒီလုပ်ငန်းစုက ဝယ်ယူပြီးနောက်မှာ အသင်းရဲ့ဒါရိုက်တာ အာမန်ဒါစတေဗ့်လေက ပြောထားခဲ့တာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ နယူးကာဆယ်အသင်းကို ထိပ်ဆုံးရောက်အောင် ပြန်ပို့မယ်ဆိုပြီးတော့ပါ။

ပြီးတော့ ပရီးမီးယားလိဂ်နဲ့ ဥရောပပြိုင်ပွဲတွေမှာ ထိပ်ဆုံး ရောက်အောင် လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ ဆုဖလားတွေ ရဖို့အတွက်တော့ စိတ်ရှည်ရမယ်၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရမယ်၊ အချိန်ယူရမယ်လို့ ပြောသွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့ဒီတုန်းက နယူးကာဆယ် အသင်းအနေနဲ့ အချိန်တစ်ခု ယူရမယ်လို့ ထင်ထားခဲ့ပေမယ့် ဒီလောက် မြန်မြန်ဆန် ဆန် ပြန်တိုးတက်မယ်လို့ မမျှော်လင့်ထားတာတော့ အမှန်ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် နယူးကာဆယ် တစ်သင်းလုံးက နည်းပြ အက်ဒီဟိုဝီရဲ့ ဦးဆောင်မှုနဲ့ အခုဆို အကောင်းဆုံးပုံစံနဲ့ သွားနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုပုံစံကို ဆက်ထိန်းနိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ ရာသီအကုန်မှာ ဥရောပဝင်ခွင့် တစ်နေရာတော့ အရယူသွားဖို့ ရှိပေမယ့် အခုမှ ရာသီဝက် ကာလပဲ ရှိသေးလို့ ပြောဖို့တော့ စောသေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် လက်ရှိ အနေအထားအတိုင်း တသတ်မတ်တည်း သွားရင်တော့ အရင်တုန်းက အားလုံးသိခဲ့တဲ့ ငှက်ကျားတို့ရဲ့ ခေတ်ကို ပြန်လည် ရောက်ရှိသွားနိုင်တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။