CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃

ဒီရက်ပိုင်း ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတိုင်းမှာ တန်းဆင်းဇုန်ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာဟာ မပါမဖြစ် ပါဝင်နေတာကို မြင်တွေ့နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုတုန်းက ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ချန်ပီယံဆုအတွက် ယှဉ်ပြိုင်နေရတဲ့ ယူနိုက်တက် အသင်းရဲ့ လက်ရှိအနေအထားဟာ တန်းဆင်းဇုန်ထဲ မကျရောက်အောင် ရုန်းကန်နေရတဲ့ အနေအထားမျိုးကို ရောက်ရှိလာတယ်ဆိုတာ လက်သင့်ခံရမယ့် အခြေအနေပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ နယူးကာဆယ်အသင်းကို အရေးနိမ့် ပြီးနောက် တန်းဆင်းဇုန်ထဲမှာရှိနေတဲ့ အသင်းတွေနဲ့ အမှတ်ကွာဟမှုက အများကြီးမရှိတော့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါကြောင့် နည်းပြအာမိုရင်က ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ တန်းဆင်းဇုန်ထဲ ကျရောက်နိုင်မယ့် အန္တရာယ်မှာ ရှိနေတယ်လို့ ဝန်ခံခဲ့တာပါ။ ယူနိုက်တက်အသင်း ထိပ်တန်းလိဂ်ပြိုင်ပွဲကနေ နောက်ဆုံး တန်းဆင်းခဲ့တာက လွန်ခဲ့တဲ့အနှစ် ၅၀ က ဖြစ်တဲ့ ၁၉၇၃-၇၄ ရာသီအကုန်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် အမည်နဲ့ စတင်ကျင်းပခဲ့တဲ့ ၁၉၉၂ ခုနှစ်ကတည်းကနေ အခုအချိန်ထိ တန်းမဆင်းရသေးတဲ့ ၆ သင်းထဲက ၁ သင်းဖြစ်ပေမယ့် အခုအချိန်မှာတော့ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲထံ တန်းဆင်းရမယ့် အလားအလာတွေ ရှိလာနေတာပါ။

ယူနိုက်တက်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ၆ ပွဲမှာ ၅ ပွဲအထိ အရေးနိမ့်ကာ အဆိုးရွားဆုံး ပုံစံပြသနေပြီး နည်းပြအာမိုရင်လည်း အသင်းရဲ့ အခြေအနေကိုကြည့်ပြီး စိတ်ပျက်လက်ပျက် ဖြစ်နေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ နည်းပြအာမိုရင် လက်ထက် ပရီးမီးယားလိဂ် ၈ ပွဲမှာ ၅ ပွဲအထိ အရေးနိမ့်ခဲ့ပြီး ၂ ပွဲနိုင်၊ ၁ ပွဲ သရေကျကာ ရရှိနိုင်မယ့်ရမှတ် ၂၄ မှတ်ထဲက ၇ မှတ်သာ ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ ဒီနောက်ပိုင်းကိန်း ဂဏန်းတွေဟာ အသင်းပရိသတ်တွေအတွက် ကျေနပ်စရာတစ်ခုမှ မရှိခဲ့ပါဘူး။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်းများစွာက စံချိန်မှတ်တမ်းဆိုးတွေကို ပြန်ပြီးရယူနေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းကို အင်္ကျီစပွန်ဆာပေးတဲ့ Adidas ဆိုရင် အသင်းတန်းဆင်းခဲ့ရင် သူတို့နဲ့ ချုပ်ဆိုထားတဲ့ စာချုပ်ကို ရပ်တန့်ဖို့အထိ စဉ်းစားနေတယ်လို့တောင် သတင်းတွေ ထွက်နေခဲ့တာပါ။ 

ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၁၉ ပွဲပဲ ကစားထားရသေးပြီး နောက်ထပ်ပွဲစဉ် ၁၉ ပွဲ ကျန်ရှိနေသေးတာကြောင့် အချက်အလက်တွေ တွက်ချက်တဲ့ Opta ကတော့ ယူနိုက်တက်အသင်း တန်းဆင်းဖို့ ရာခိုင်နှုန်း အလွန်နည်း တယ်လို့ ဖော်ပြထားတာဖြစ်ပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းအနေနဲ့ ပုံမှန်ခြေစွမ်းပြန်ပြပြီး နိုင်ပွဲတွေ ရယူနိုင်မယ်ဆိုရင် တန်းဆင်းဇုန်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေဟာ ရပ်တန့်သွားနိုင်တာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ နိုင်ပွဲတွေ ပြန်လည်ရယူနိုင်ဖို့ဆိုရင် သူတို့ရဲ့ယုံကြည်မှုကို အမြင့်ဆုံး ပြန်လည်ရောက်ရှိအောင် လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီလိုမှမလုပ်နိုင်ရင် နည်းပြအာမိုရင် အတွက်လည်း ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ ရလဒ်တွေကို ပြန်လည်ကောင်း မွန်အောင် လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်ဖို့ ခက်ခဲနေဦးမှာပါ။ 

နည်းပြအာမိုရင်ဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အသင်းကို ပြန်လည် တည်ဆောက်နေတဲ့အတွက် ယူနိုက်တက်အသင်းရော ပရိသတ်တွေကပါ သူ့ကို စိတ်ရှည်ပြီး စောင့်ကြည့်ရဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ တန်းဆင်းဇုန်နဲ့ ဝေးကွာအောင် လုပ်ရဦးမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ရမှတ်တွေကို ရသလောက်စု ဆောင်းရဦးမှာပါ။ 

နှစ်အဟောင်းကို စိတ်ပျက်စရာတွေနဲ့ အဆုံးသတ်ခဲ့ရတဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းအတွက် နှစ်အသစ်မှာ ဆီးကြိုနေ တဲ့ပွဲက လီဗာပူးလ်အသင်းနဲ့ ဖြစ်နေလို့ နောက်ထပ် ခက်ခဲတဲ့ပွဲစဉ်တစ်ပွဲကို ထပ်ပြီး ဖြတ်သန်းရဦးမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃

မကြာသေးမီက ထိုင်းအစိုးရအိမ်တော်၏ သတင်းထောက်များက ဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn Shinawatra) နှင့် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များကို အစဉ်အလာအတိုင်း အမည်ပြောင်များ ပေးခဲ့ခြင်းသည် ရိုးသားသည့် လှောင်ပြောင်သရော်မှု ဖြစ်ပုံပေါ်သော်လည်း ပေတုန်တန်၏ ခေါင်းဆောင်မှုအပေါ် လူထုအမြင်ကို ရိုက်ခတ်သွားစေခဲ့သည်။

ယခုနှစ်အတွင်း ပေတုန်တန်သည် ဇာတ်ညွှန်းများကို အားကိုးနေရသည့် ပေတုန်တန်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော Paetongphoey ဟူသည့် အမည်ပြောင် အပေးခံခဲ့ရသည်။ 

ပေတုန်တန်သည် အရေးကြီးသည့် အစည်းအဝေးများ၊ ပွဲအခမ်းအနားများတွင် ကြိုတင်ရေးမှတ်လာသည့် စာရွက်စာတမ်းများကို မှီခိုနေရခြင်းကို သရော်သည့်အနေဖြင့် ထိုအမည်ပြောင် ပေးခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

ပေတုန်တန်ကမူ ထိုအမည်ပြောင်ကို ဟာသအမြင်ဖြင့်သာ ရှုမြင်ခဲ့ပြီး သူသည် မိန့်ခွန်းပြောကြားမှုများအတွက် iPad ကို အသုံးပြုနေရသဖြင့် ပေတုန်ပက် (Paetongpad) ဟူသည့် အမည်ပြောင်က ပိုသင့်တော်ကြောင်း အကြံပြုချက်များလည်း ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် ပေတုန်တန်၏ အစိုးရအဖွဲ့ကို "အဖေ့အလိုကျ အစိုးရ" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် "Por Liang government" ဆိုသည့် အမည်ပြောင်ပေးခဲ့ခြင်းက သူ့ဖခင်ဖြစ်သော ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင် ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို မီးမောင်းထိုးဖော်ပြရာ ရောက်ခဲ့သည်။

ထိုအမည်ပြောင်သည် ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့အတွက် ကြီးမားသည့် ထိုးနှက်ချက်တော့ မဟုတ်ပေ။ 

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ပေတုန်တန်၏ ခေါင်ေးဆာင်မှုကဏ္ဍသည် သက်ဆင်၏ အရှိန်အဝါအောက်တွင် ရှိနေခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီက သက်ဆင်၏ မှတ်ချက်စကားများနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များသည်လည်း ပေတုန်တန်၏ ဂုဏ်ရှိန် ထက် သာလွန်နေသည်။

ပေတုန်တန်သည် မိန့်ခွန်းပြောချိန်တိုင်းတွင် စာရွက်စာတမ်းများနှင့် iPad ကို ကြည့်ပြီး ပြောနေရခြင်းက ပြဿနာ တစ်ရပ် မဟုတ်ပေ။ 

သူ့အနေဖြင့် မိန့်ခွန်းကို လူနားလည်အောင် ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ပြောဆိုတတ်လျှင် အဆင်ပြေနေဦးမည်ဖြစ်သည်။

ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် စစ်မှတ်သည့် ခေါင်းဆောင်တိုင်းသည် စကားပြော ကျွမ်းကျင်ပါးနပ်မှုထက်ပိုသည့် ပြုမူပြောဆိုပုံများ၊ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ပြသနိုင်ရမည်ဖြစ်သည်။

ပေတုန်တန်သည် နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပွားသည့် ရေလွှမ်းမိုးပြသနာကို စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲအကြို ကတိကဝတ်များကို ဖော်ဆောင်ခြင်း အပါအဝင် အဓိကအရေး ကိစ္စများကို ဖြေရှင်းချိန်တွင် လူထုနှင့် သဟဇာတ ဖြစ်မည့် အခြေအနေတစ်ခုကို ဖန်တီးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း မျှော်မှန်းထားသလောက် အရာမထင်ခဲ့ပေ။

ထိုင်းနိုင်ငံသားများသည်လည်း ၎င်းတို့၏ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သည့် ပေတုန်တန်ထံဆီမှ အရည်အသွေးများကို မျှော်မှန်းထားသလောက် မြင်တွေ့ခဲ့ရခြင်းမရှိပေ။

အဓိကပြဿနာမှာ သက်ဆင်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုက ပေတုန်တန်အတွက် ခွန်အားတစ်ခုလည်းဖြစ်သလို စိန်ခေါ်မှု တစ်ခုလည်း ဖြစ်နေသည်။

သက်ဆင်၏ အတွေ့အကြုံနှင့် အတွေးအခေါ်များသည် အသက် ၃၇ နှစ်သာရှိသေးသည့် ပေတုန်တန်ကို ကောင်းစွာ လမ်းပြနိုင်မည်ကို သံသယဖြစ်စရာမလိုပေ။

သို့သော် သက်ဆင်၏ ပုံမှန်ထက်လွန်ကဲသည့် ဩဇာအာဏာသည် ပေတုန်တန်၏ အရှိန်အဝါကို ဖုံးလွှမ်းနေသဖြင့် ပေတုန်တန်သည် ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်ရန်ထက် သက်ဆင်၏ လောင်းရိပ်အောက်တွင်သာ ရောက်ရှိ နေသည်။

သက်ဆင် ကိုယ်တိုင်ကလည်း သူသည် နေရာတကာတွင် ဝင်ပါတတ်သူဖြစ်ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ပြီး သူ့ကိုယ်သူ "Sor Tor Ror" ဟု အရွန်းဖောက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာလို နားလည်အောင် ဘာသာပြန်ရမည်ဆိုပါက "ပါလေရာ ငပိချက်" ဆိုသည့် အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။ နေရာ တကာ ဝင်ပါတတ်သူ ဟူသည့် အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။

သက်ဆင်၏ သူ့ကိုယ်သူ အမည်ပြောင်ပေးခြင်းသည် ပေတုန်တန်၏ ခေါင်းဆောင်မှုကဏ္ဍနှင့် ပေတုန်တန်၏ ပုံရိပ်ကို အထောက်အကူ ဖြစ်စေခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ပေတုန်တန် အနေဖြင့် ဖခင်၏ လောင်းရိပ်အောက်မှ ထွက်ပြီး ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်ချသူ၊ ကိုယ်ပိုင်တွေးခေါ် နိုင်သူ၊ ကိုယ်ပိုင်ဩဇာအာဏာ ရှိသူအဖြစ် ပုံဖော်ရမည်ဖြစ်သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ် ရောက်ရှိလာသည်နှင့်အမျှ ပေတုန်တန်၏ အစိုးရအဖွဲ့သည် ပေတုန်တန်အပေါ် ရှုမြင်နေသည့် လူထု၏အမြင်ကို ပြန်လည်ပုံဖော်ရန် အခွင့်အလမ်းလည်း ရရှိနေပြီဖြစ်သည်။

ယခင်က ပေတုန်တန်၏ ဘေးတွင် သက်ဆင်နှင့် ဆက်ဆံရေး နီးစပ်သူ အများစုပါဝင်သည့် အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်များ က ဝိုင်းရံခဲ့ကြသည်။

ထိုကြောင့် ပေတုန်တန်သည် သူ၏ တမူထူးခြားသည့် ခေါင်းဆောင်မှု အရည်အသွေးကို ပြသရန် ကိုယ်ပိုင် အကြံပေးအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်သည် ပေတုန်တန်အတွက် ခေါင်းဆောင်မှုကဏ္ဍတွင် ကိုယ်ပိုင်အစွမ်းအစကို ပြသရန် အတွက် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို လုပ်ဆောင်နိုင်မည့် အခွင့်အရေးကို ရရှိနေပြီး သူ့ကိုယ်သူ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စစ်မှန်သည့် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် သက်သေပြရမည်ဖြစ်ပေသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၇

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim) သည် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင် (Thaksin Shinawatra) ကို ၎င်း၏ အကြံပေးအဖွဲ့တွင် ထည့်သွင်း လိုက်ခြင်းအားဖြင့် ၎င်း၏ နိုင်ငံရေး ပါးရည်နပ်ရည်ရှိမှုကို ပြသလိုက်သည်။

ထိုဆုံးဖြတ်ချက်သည် ဒေသတွင်း အခြေအနေ၊ ခေါင်းဆောင်ဟောင်းများနှင့် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိသည့် ပုဂ္ဂိုလ်များက ဒေသတွင်း ကိစ္စရပ်များတွင် ဆက်လက် ပါဝင်နိုင်စွမ်း ရှိနေသေးသည်ဆိုသည့် အချက်ကို ပြသရာရောက်ခဲ့သည်။

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်၏ အကြံပေးအဖွဲ့ထဲတွင် စင်္ကာပူနှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဟောင်းများဖြစ်သည့် ဂျော့ချ် ယို (George Yeo) နှင့် ရတ်နို မာဆူဒီ (Retno Marsudi) အပါအဝင် လူသိများထင်ရှားသည့် အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်အချို့ ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထိုအကြံပေးအဖွဲ့ထဲတွင် ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန် (Hun Sen)ပင် ပါဝင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ထိုင်း မီဒီယာများက ထင်ကြေးပေး ဖော်ပြခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင်လည်း အာဆီယံ ခေါင်းဆောင်ဟောင်းများ ပါဝင်လာ ဖွယ်ရှိသည်။

မစ္စတာ အန်ဝါ၏ မဟာဗျူဟာမြောက် ရွေးချယ်ခန့်အပ်မှုများသည် မလေးရှားနိုင်ငံက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ တွင် အာဆီယံအလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌနေရာကို တာဝန်ယူရမည့် အချိန်အခါနှင့် တိုက်ဆိုင်နေသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံအတွက် အာဆီယံအလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌရာထူးနှင့်အတူ များပြားသည့် စိန်ခေါ်မှုများက စောင့်ဆိုင်းနေ သည်။

ဦးစားပေး ဖြေရှင်းရမည့် အချက်မှာ အာဆီယံနှင့် စူပါပါဝါ နှစ်နိုင်ငံအကြား ဆက်ဆံရေးများဖြစ်သည်။ အာဆီယံ-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးနှင့် အာဆီယံ-တရုတ် ဆက်ဆံရေးများအကြား ပြိုင်ဆိုင်မှု မြင့်တက်လာဖွယ် ရှိသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ရှီကျင့်ဖျင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့အတူ အမေရိကန်တွင် ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) အာဏာပြန်ရလာမှုကြောင့် အမေရိကန်သည် တရုတ်အပေါ် တင်းကျပ်သည့် မူဝါဒများ ချမှတ်ရန် သေချာသလောက်ဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် အာဆီယံနှင့် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးအရ ဆက်ဆံမှုများ ဆက်လက် မြှင့်တင်နေချိန်တွင် အမေရိကန်၏ တရုတ်ရေးရာမူဝါဒများသည် အာဆီယံအပေါ်ကိုလည်း တိုက်ရိုက် သက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် အာဆီယံသည် တရုတ်၏ နံပါတ် ၁ ကုန်သွယ်ဖက် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

မစ္စတာအန်ဝါ အနေဖြင့် အကြံပေးအဖွဲ့ထဲတွင် ပါဝင်သူများကို အတည်ပြုမည်ဆိုပါက မလေးရှားသည် တရုတ်၏ ယုံကြည်မှုကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။

မလေးရှားသည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် တရုတ်နှင့် နယ်နိမိတ် ပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားနေသည့် အာဆီယံ နိုင်ငံများထဲ၌ ပါဝင်နေသဖြင့် ထိုပြဿနာကို အာဆီယံနိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်းဖြေရှင်းခြင်း၊ တရုတ်နှင့်မလေးရှား အကြား တိုက်ရိုက်ဖြေရှင်းခြင်းတို့အတွက် ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်ပုံများကို ပြသခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ထရမ့်သည် နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးများကို ပြန်လည် ပုံဖော်နေမှုနှင့်အတူ လာမည့် သီတင်းပတ် အနည်းငယ်အတွင်း အာဆီယံသည် သိသာထင်ရှားသည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပထဝီနိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲများကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

မစ္စတာအန်ဝါ အနေဖြင့် ထိုအခြေအနေများကို ခွဲခြားသိရှိပြီး မလေးရှားနှင့် အာဆီယံအတွက် စူပါပါဝါနိုင်ငံများ ဒေသတွင်းနိုင်ငံများနှင့် ဟန်ချက်ညီသည့် ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းရမည်ဖြစ်သည်။

အခြား အာဆီယံခေါင်းဆောင်များနှင့် မတူညီသည့် အချက်က အန်ဝါသည် အမေရိကန်၏ စံနှုန်းနှစ်မျိုး ကျင့်သုံး သည့် သံတမန် ဆက်ဆံရေးအပေါ် မကြာခဏ မှတ်ချက်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် မလေးရှားသည် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် မြန်မာ့အရေးကို ဖြေရှင်းရန် ကိုယ်ပိုင် နည်းလမ်းများဖြင့် ဆောင်ရွက်ဖွယ်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားသည့် ပဋိပက္ခများကြောင့် ဘင်္ဂါလီ (မူရင်းတွင် ရိုဟင်ဂျာဟုဖော်ပြ) ၁၂၀,၀၀၀ ခန့်သည် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ဒုက္ခသည်အဖြစ် ခိုလှုံလျက်ရှိသည်။

ထိုဒုက္ခသည်များသည် လွန်ခဲ့သည့်နှစ် များအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်မှ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ၊ အထူးသဖြင့် မလေးရှားနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံများသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင် လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အန်ဝါကမူ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် မိမိတို့ ပြည်တွင်း ပြဿနာများအတွက် တာဝန်ယူဖြေရှင်းရန်နှင့် ဘင်္ဂါလီ လူနည်းစု၏ အခြေအနေကို ပိုမိုတိုးတက် ကောင်းမွန်အောင် လုပ်ဆောင်ပေးရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိမှု၊ လွတ်လပ်ပြီး ပေါင်းစုံ ပါဝင်သည့် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမှု၊ အမျိုးသားပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး၊ ပဋိပက္ခများ အဆုံးသတ်ရေး အစရှိသည့် အချက်များ ပြည့်စုံရန် လိုအပ်သည်။

မစ္စတာအန်ဝါနှင့် ထိုင်းခေါင်းဆောင်များအကြား ခိုင်မာသည့် ဆက်ဆံရေးများရှိနေပြီး၊ အန်ဝါသည် ထိုင်းနိုင်ငံရေး အခြေအနေအကြောင်းကို ကောင်းစွာသိရှိ နားလည်ထားသည်ကိုလည်း ထည့်တွက်ရမည်ဖြစ်သည်။

သက်ဆင်အား ၎င်း၏ အကြံပေးအဖွဲ့ထဲတွင် ထည့်သွင်းခဲ့ခြင်းသည် မလေးရှားနှင့် ထိုင်းအကြား ဆက်ဆံရေး ခိုင်မာစေရန် လုပ်ဆောင်သည့် မဟာဗျူဟာတစ်ခုဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် အန်ဝါသည် မြန်မာ့အရေးကို ဖြေရှင်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများကိုလည်း ထောက်ခံခဲ့ပြီး မလေးရှား၏ အတွေ့အကြုံ ရင့်ကျက်သည့် သံတမန်တစ်ဦးဖြစ်သော ဒါတွတ် အော့စ်မန်ဟက်ဆန် (Datuk Othsman Hassan) ကိုလည်း မြန်မာ့အရေး မလေးရှားအထူးသံတမန်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါကိုတွေ့ရစဉ်

မကြာသေးမီက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အာဆီယံ အစည်းအဝေးများတွင်လည်း မလေးရှားနိုင်ငံသည် မြန်မာ့အရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် ၎င်း၏ အစီအစဉ်များကို ချပြခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် သောင်းကျန်းမှုများက ထိုင်းနှင့်မလေးရှား နှစ်နိုင်ငံစလုံးအတွက် စိန်ခေါ်မှုဖြစ်နေပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သည်။

ထို့ကြောင့် မလေးရှား၏ အာဆီယံ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ သက်တမ်းတွင် အန်ဝါ၏  ခေါင်းဆောင်မှုပိုင်းသည် ငြိမ်းချမ်းရေး မြှင့်တင်ရေးနှင့် ဒေသတွင် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေးများအတွက် အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသည်။

ထို့ပြင် အန်ဝါသည် အာဆီယံ၏ စီးပွားရေး အင်အားအကြီးဆုံးဖြစ်သည့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ ပရာဘိုဝို ဆူဘီယန်တို (Prabowo Subianto) ကဲ့သို့ ဒေသတွင်း ခေါင်းဆောင်များနှင့် ကောင်းမွန်သည့် ဆက်ဆံရေးများ ထူထောင်ခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာ့စင်မြင့်ထက်တွင် မလေးရှား၏ အခန်းကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

မလေးရှားနှင့် အင်ဒိုနီးရှားသည် ပါလက်စတိုင်း ပြဿနာများနှင့်ပတ်သက်ပြီး တူညီသည့် သဘောထားရှိကာ ကျယ်ပြန့်သည့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသဆိုင်ရာ သံတမန်ဆက်ဆံရေးများရှိသည်။

ထို့ကြောင့် အန်ဝါအနေဖြင့် အာဆီယံ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ သက်တမ်းအတွင်း ရရှိမည့် အခွင့်အလမ်းများကို ကောင်းစွာ အသုံးချနိုင်ခဲ့မည်ဆိုပါက အာဆီယံအဖွဲ့အတွင်း မလေးရှား၏ အခန်းကဏ္ဍကို မြင့်တက်စေမည်ဖြစ် သလို ကမ္ဘာ့စင်မြင့်ထက်တွင်လည်း  ကြီးမားသည့် အပြောင်းအလဲကို ဖြစ်စေခဲ့သည့် ခေါင်းဆောင်အဖြစ် နာမည် ကောင်းနှင့် သမိုင်းတွင်စေမည်ဖြစ်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၇

မကြာခင် ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ အဆုံးသတ်တော့မယ့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်းမှာ မြန်မာအသင်းရဲ့ မျှော်မှန်းချက်တွေ ဟာ ထင်သလိုမဖြစ်ခဲ့ဘဲ ဝေးကွာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ ပွဲပေါင်း ၁၂ ပွဲ ကစားခဲ့ပြီး နိုင်ပွဲ ၂ ပွဲသာရရှိကာ သရေ ၃ ပွဲနဲ့ ရှုံးပွဲ ၇ ပွဲအထိ ကြုံတွေ့ခဲ့ရတာပါ။ 

မြန်မာအသင်း အနိုင်ရရှိခဲ့တဲ့ ၂ ပွဲကတော့ သီရိလင်္ကာနဲ့ လာအိုအသင်းတို့ ပွဲစဉ်တွေဖြစ်ပြီး ဒီအသင်းတွေဟာ သူတို့ထက် ကမ္ဘာ့အဆင့် သတ်မှတ်ချက် နိမ့်တဲ့အသင်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ ဒီ ၂ ပွဲစလုံးကို အိမ်ကွင်းဖြစ်တဲ့ သုဝဏ္ဏကွင်းထဲမှာ အနိုင်ရလဒ် ရယူနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး အဝေးကွင်းမှာဆိုရင် နိုင်ပွဲရယူနိုင်ပါ့မလားတောင် ထင်ချင်စရာဖြစ်ခဲ့တာပါ။ 

မြန်မာအသင်းဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ ဆီးရီးယား၊ ဂျပန်နဲ့ ဗီယက်နမ်အသင်းတို့ကို ဂိုးပြတ်၊ ခြေပြတ် အရေးနိမ့်ခဲ့ တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာအသင်းဟာ ဒီနှစ်ထဲမှာ နည်းပြ အပြောင်းအလဲ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ဂျာမန်လူမျိုးနည်းပြ မိုက်ကယ်ရဲ့ နေရာမှာ တိုက်စစ်မှူးဟောင်းဖြစ်တဲ့ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းကို နည်းပြသစ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့တာပါ။

ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းဟာ မြန်မာအသင်းကို အာဆီယံချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ အုပ်စုပွဲစဉ် ၄ ပွဲနဲ့ ခြေစမ်းပွဲ ၄ ပွဲ ကိုင်တွယ်ခဲ့ပြီး ၂ ပွဲနိုင်၊ ၂ ပွဲသရေ၊ ၄ ပွဲ ရှုံးရလဒ် ထွက်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ မြန်မာအသင်း ရရှိခဲ့တဲ့ နိုင်ပွဲ ၂ ပွဲဟာ နည်းပြ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းရဲ့ လက်ထက်မှာ ရရှိခဲ့တာပါ။ 

ဒါပေမယ့် ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းဟာ မြန်မာအသင်းရဲ့အဓိက ပစ်မှတ်ဖြစ်တဲ့ အာဆီယံချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ နောက်တဆင့် တက်နိုင်အောင် ကိုင်တွယ်ပေးနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိသလို အသင်းဟာ ပွဲတိုင်းရုန်းကန်ခဲ့ရပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းဟာ အမြဲတမ်းနီးပါး နိုင်နေကျဖြစ်တဲ့ လာအိုအသင်းနဲ့ပွဲစဉ်မှာ နိုင်ပွဲရယူနိုင်ဖို့ အသည်းအသန် ကစားခဲ့ရပြီး မိနစ် ၉၀ ပြည့်ပြီး နာကျင်အချိန်ပိုမှာ သွင်းယူတဲ့ ဂိုးတွေကြောင့်သာ အာဆီယံချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ နိုင်ပွဲရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

 မြန်မာအသင်းနည်းပြ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းကို တွေ့ရစဉ်

ဗီယက်နမ်အသင်းကို ဂိုးပြတ် အရေးနိမ့်တဲ့ပွဲမှာတော့ မြန်မာအသင်းရဲ့ ဘောလုံးအဆင့်အတန်းဟာ အာဆီယံ ထိပ်သီးအသင်းတွေရဲ့ အနောက်မှာ အများကြီး ပြတ်ကျန်ခဲ့ပြီလို့ ပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

လာအို၊ တီမောတို့ရဲ့ ဘောလုံး အဆင့်အတန်းတွေဟာ တိုးတက်လာချိန်မှာ မြန်မာအသင်း အနေနဲ့ အခုထက်ပိုပြီး တိုးတက်အောင် မလုပ်နိုင်ရင် အာဆီယံဒေသတွင်းထဲမှာ အဆင့်ရပ်တည်မှုတွေ ထပ်ပြီး ကျဆင်းသွားနိုင်တာပါ။ 

၂၀၂၄ ခုနှစ်ကို ရလဒ်ဆိုးတွေနဲ့ အဆုံးသတ်ခဲ့တဲ့ မြန်မာအသင်းကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်ထဲမှာ အာရှဖလားခြေစစ်ပွဲက ဆီးကြိုနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၂၇ အာရှဖလား ခြေစစ်ပွဲအဖြစ် မြန်မာအသင်းဟာ ဆီးရီးယား၊ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ပါကစ္စတန်တို့နဲ့ တစ်အုပ်စု တည်း ကျရောက်နေတာပါ။ အိမ်ကွင်း၊ အဝေးကွင်း ကစားရမယ့် ဒီခြေစစ်ပွဲမှာ ထိပ်ဆုံးတစ်သင်းတည်းသာ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းအနေနဲ့ နှစ်ပေါင်း ၆၀ နီးပါး ဝေးကွာနေတဲ့ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရရှိချင်တယ်ဆိုရင် အသင်းကို ပြောင်းလဲမှုတွေ အများကြီးလုပ်ဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။

ဒီလိုမှ မဟုတ်ရင်တော့ ပရိသတ်တွေဟာ မြန်မာအသင်းရဲ့ ရလဒ်တွေကို အမြဲတမ်း စိတ်ပျက်နေရဦးမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၀

ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းက ဗြိတိန်မီဒီယာ အများအပြားရဲ့ခေါင်းကြီးပိုင်း သတင်းတွေမှာ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်နဲ့ ယူနိုက်တက် အသင်းတို့ရဲ့ သတင်းတွေဟာ နေရာယူထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်း နည်းပြအာမိုရင်ဟာ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ကို မန်စီးတီးအသင်းနဲ့ မန်ချက်စတာ ဒါဘီပွဲစဉ်မှာ လူစာရင်း ကနေ ချန်လှပ်ခဲ့တာကနေ စပြီး ရက်ရှ်ဖို့ဒ်နဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းတို့ရဲ့ အနာဂတ်သတင်းတွေဟာ အများအပြား ထွက်ပေါ်ခဲ့တာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ အရောင်းစာရင်း တင်သွင်းခြင်း ခံထားရတဲ့ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်က သူဟာ စိန်ခေါ်မှု အသစ်တွေ အတွက် အဆင်သင့် ဖြစ်နေပြီလို့ ပြောကာ အနာဂတ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေကို တုန့်ပြန်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ဟာ ယူနိုက်တက် အကယ်ဒမီကနေ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ ကစားသမား ဖြစ်တာကြောင့် အသင်းပရိသတ် တွေရဲ့ အများကြီး မျှော်လင့်ခြင်း ခံထားရတဲ့ သူတစ်ဦးပါ။ 

အသက် ၂၇ နှစ် အရွယ်ရှိပြီဖြစ်တာကြောင့် ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ရဲ့ ကစားသမားဘဝဟာ အကောင်းဆုံး ဖြစ်နေရမှာ ဖြစ်ပေမယ့် အခုအချိန်ထိ ထင်သလို ဖြစ်လာခြင်း မရှိသေးပါဘူး။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ရဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်း ကစားသမားဘဝ အစပိုင်းဟာ တောက်ပခဲ့ပေမယ့် ဒီနောက်ပိုင်းမှာ သူ့ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေဟာ ကျဆင်းလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ဟာ ခြေစွမ်းပိုင်း ကျဆင်းလာမှုကြောင့် ရုပ်သံဘောလုံး သုံးသပ်သူတွေရဲ့ ဝေဖန်မှုတွေ အများကြီးခံခဲ့ ရပြီး အင်္ဂလန်အသင်းမှာလည်း နေရာဆုံးရှုံးသွားခဲ့တာပါ။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ဟာ ခြေစွမ်းပိုင်း ဘယ်လောက်ဆိုးဆိုး ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ နေရာတစ်ခုကို ရရှိနေခဲ့ပေမယ့် နည်းပြ သစ် အာမိုရင် ရောက်ရှိလာချိန်မှာ သူ့အတွက် ဒါတွေက ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပါတယ်။

နည်းပြ အာမိုရင်နဲ့ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ကိုတွေ့ရစဉ်

နည်းပြအာမိုရင်ဟာ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ကို နေရာပေးပြီး အသုံးပြုနေပေမယ့် သူ့ရဲ့တိုးတက်လာမှုမရှိတဲ့ ပုံစံတွေက စိတ်ပျက်စရာ ဖြစ်ခဲ့ရတာပါ။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ဟာ မန်ချက်စတာ ဒါဘီပွဲစဉ်မတိုင်ခင် နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ဗစ်တိုးရီးယား ပယ်လ်ဇန်အသင်းနဲ့ ယူရိုပါလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ သူကစားခဲ့တဲ့ ခြေစွမ်းကို ကြည့်တဲ့သူတိုင်း ဒေါသထွက်ချင်စရာ ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ် အတွက်တော့ အခန့်မသင့်ရင် ဒီပွဲဟာ သူ့ရဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်း ကစားသမားဘဝ နောက်ဆုံး ပွဲစဉ်တောင် ဖြစ်သွားနိုင်တာပါ။ 

နည်းပြအာမိုရင်က ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ကို ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ဆက်ရှိစေချင်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပေမယ့် စပါးအသင်းနဲ့ ကာရာဘောင်းဖလား ပွဲစဉ်မှာလည်း လူစာရင်းကနေ ထပ်ပြီးချန်လှပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ မန်ချက်စတာ ဒါဘီပွဲစဉ်မှာ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်နဲ့အတူ လူစာရင်းကနေ ချန်လှပ်ခံခဲ့ရတဲ့ ဂါနာချိုတောင် စပါးအသင်းနဲ့ပွဲစဉ်မှာ ပြန်ပါဝင်ခဲ့ ပေမယ့် ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ကတော့ ယူနိုက်တက်အသင်း လူစာရင်းမှာ မပါဝင်ခဲ့တာပါ။ 

နည်းပြ အာမိုရင်နဲ့ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်အနေနဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်း လူစာရင်းမှာ ပြန်ပါဝင်ချင်တယ်ဆိုရင် သူလုပ်ရမယ့်အရာက လေ့ကျင့်ရေး ကွင်းမှာ အကောင်းဆုံး ကြိုးစားပြီး အရာအားလုံး ပြီးပြည့်စုံဖို့ လိုအပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမှ မဟုတ်ရင်တော့ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ရဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်း ကစားသမားဘဝဟာ အဆုံးသတ်သွားဖို့ များနေတာပါ။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်နဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းတို့ရဲ့ အခြေအနေကို အသင်းအများအပြားက စောင့်ကြည့်နေပြီး လာမယ့် ဇန်နဝါရီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ ကမ်းလှမ်းမှုတွေ ပြုလုပ်လာဖို့ ရှိနေပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်အတွက် ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင်သန်း ၄၀ တန်ကြေး သတ်မှတ်ထားပြီး ဒီပမာဏနဲ့ ကမ်းလှမ်းမယ်ဆိုရင် လက်လွှတ်ဖို့ တွန့်ဆုတ်နေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ 

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ကို တွေ့ရစဉ်

အဲဒါကြောင့် ရက်ရှ်ဖို့ဒ်နဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းတို့ရဲ့ အခြေအနေကို လာမယ့် ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ စောင့်ကြည့်မှုတွေ ပြုလုပ်ရမှာပါ။

၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာ ယူနိုက်တက်အသင်းကြီးအတွက် စတင်ပွဲထွက်ခွင့်ရခဲ့တဲ့ ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ဟာ အသင်းအတွက် ပွဲပေါင်း ၄၂၆ ပွဲ ပါဝင်ကစားထားပြီး ၁၃၈ ဂိုးသွင်းယူကာ ကလပ်ဂိုးသွင်း အများဆုံး စာရင်းရဲ့နံပါတ် ၁၂ နေရာမှာ ရပ်တည် နေပါတယ်။

ရက်ရှ်ဖို့ဒ်ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့အတူ FA ဖလားနဲ့ ကာရာဘောင်းဖလား ၂ ကြိမ်စီ၊ ယူရိုပါလိဂ်ဖလားနဲ့ ကွန်မြူနတီဒိုင်း ၁ ကြိမ်စီ ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

ရက်ရှ်ဖို့ဒ် အနေနဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ သူ့ရဲ့ အကောင်းဆုံး စွမ်းဆောင်ရည်တွေကို ပြန်ပြနိုင်ဖို့ ကြိုးစားမလား ဒါမှမဟုတ် လက်လျှော့ပြီး ထွက်ခွာမလားဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI International Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၀

ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် အာဆက် (Assad) အစိုးရ ပြုတ်ကျသွားမှုအတွက် ဒမတ်စကတ် (Damascus) မြို့တော်တွင် အောင်ပွဲခံနေကြဆဲဖြစ်သည်။ 

နိုင်ငံမြောက်ပိုင်း၊ တောင်ပိုင်းနှင့်အရှေ့ပိုင်းတို့တွင် နေရာကွက်ကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်မှလွဲ၍ တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနှင့် သေဆုံးမှုများ ရပ်တန့်သွားပြီဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် အာဆတ် အစိုးရကိုဖြုတ်ချခဲ့သည့် လက်နက်ကိုင်များကို ဦးဆောင်ခဲ့သူဖြစ်သော အာမက် အယ်ရှာရာ (Ahmed al-Sharaa) အနေဖြင့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ချမ်းသာကြွယ်ဝရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီတို့ကို ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်မည်လော ဟူ၍ မေးခွန်းထုတ်ရမည်ဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီ အချိန်အထိ အဘူ မိုဟာမက် အယ်ဂျိုလာနီ (Abu Mohammed al-Jolani) ဆိုသည့် အမည်ဖြင့် လူသိများခဲ့သော မစ္စတာရှာရာသည် အယ်အေဒါအဖွဲ့အတွင်း လက်နက်ကိုင်ဘဝကို စတင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် သူသည် အကြမ်းဖက်သမားတစ်ဦး မဟုတ်သည့်တိုင် အကြမ်းဖက်သမားစာရင်း အသွင်းခံခဲ့ရသည်။ 

သို့သော် အစ္စလာမ်မစ် တစ်ဦးဖြစ်သည့် ရှာရာသည် ဒီမိုကရေစီနှင့် အမျိုးသမီး အခွင့်အရေးကို ခွင့်ပြုထားသော ခေတ်သစ် အစ္စလာမ် လုပ်နည်းလုပ်ဟန်များကို ငြင်းပယ်လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

HTS သူပုန်ခေါင်းဆောင် မစ္စတာရှာရာကို တွေ့ရစဉ်

ရှာရာအတွက် ဆီးရီးယား လူဦးရေ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သည့် ဆွန်နီ မွတ်ဆလင်များနှင့် အဆင်ပြေရန် ခဲယဉ်း လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။ ရှာရာကိုယ်တိုင်က ဆွန်နီ မွတ်ဆလင် တစ်ဦးဖြစ်သော်လည်း ၎င်း၏ အစ္စလာမ်မစ် လမ်းစဉ် သည် အစွန်းရောက်လှသည်။

ထို့ပြင် နိုင်ငံလူဦးရေ၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သည့် အလာဝစ် (Alawites)၊ အစ္စမာအီလီ (Ismailis)၊ ရှီးယား မွတ်ဆလင် (Shia Muslims) ၊ ခရစ်ယာန် ( Christians)နှင့် ဒရုဇ် (Druze) တို့ကဲ့သို့ ဘာသာရေး လူနည်းစုများ ကိုလည်း စိုးရိမ်ထိတ်လန့်နေသည်။

အခြေအနေများ ပိုမိုဆိုးရွားစေနိုင်သည့် အချက်မှာ မွတ်ဆလင် လူနည်းစုဖြစ်သော အလာဝစ် လူမျိုးစုများသည် အာဆတ် မိသားစု၏ အုပ်ချုပ်မှုသက်တမ်း ၅၃ နှစ်အတွင်း ဆီးရီးယားကို ကြီးစိုးခဲ့ဖူးသည်။

ဆွန်နီ လူများစု၏ လွှမ်းမိုးမှုကို ထိတ်လန့်သည့် အခြားလူနည်းစုများကလည်း အလာဝစ် လူမျိုးစုကို ထောက်ခံခဲ့ ကြပြီး ထိုကာလများအတွင်း သိန်းနှင့်ချီသည့် ဆွန်နီမွတ်ဆလင် အများစု အပါအဝင် အပြစ်မဲ့ပြည်သူများ ညှင်းပန်း နှိပ်စက်ခံရခြင်း၊ သတ်ဖြတ်ခံရခြင်းတို့ ရှိခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အစ္စလာမ်မစ် ဆွန်နီအဖွဲ့ဟု အတိအလင်း ကြေညာခဲ့သည့် Hayat Tahrir al-Sham (HTS) အဖွဲ့သည် အာဆတ်အစိုးရကို ဖြုတ်ချခဲ့သည်။

မစ္စတာရှာရာကမူ လူနည်းစုအားလုံး၏ အခွင့်အရေးများကို လေးစားမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ အသစ် သည် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။ 

ဆီးရီးယားနိုင်ငံ မြေပုံကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် မည်သည့် အတိုင်းအတာအထိ ဒီမိုကရေစီကို ကျင့်သုံးမည်ဆိုခြင်းကို ပြောကြားခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ဆီရီးယားတွင် အာရပ်၊ ကာ့ဒ်၊ တာ့ခ်မန်၊ ဒရုဇ် ကဲ့သို့ လူမျိုးစုများ မတူကွဲပြားမှုနှင့် ၁၃ နှစ်ကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့် နိုင်ငံလူဦးရေ ထက်ဝက်ခန့်သည် ပြည်တွင်း/ပြည်ပတွင် ဒုက္ခသည်များအဖြစ် ခိုလှုံနေရကာ တူရကီ၊ ရုရှား၊ အစ္စရေးနှင့် အမေရိကန် စစ်သားများကလည်း ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် တပ်များ ဖြန့်ကြက်ချထား သည်။

ဒမတ်စကတ်မြို့တော်တွင် HTS အဖွဲ့က ရွေးချယ်ခဲ့သည့် အစိုးရအဖွဲ့သည်လည်း တူရကီက ထောက်ပံ့ပေးသည့် ငွေကြေးမှလွဲပြီး အခြားဝင်ငွေ အရင်းအမြစ် မရှိသေးပေ။

နိုင်ငံအတွင်းရှိ လူမျိုးစု အားလုံးသည်လည်း လက်နက်များကိုင်ထားကာ HTS တပ်ဖွဲ့များသည် လက်ရှိတွင် နိုင်ငံနယ်နိမိတ်၏ ၄ ပုံ ၁ ပုံခန့်ကိုသာ ထိန်းချုပ်ထားသည်။

အစ္စရေးကလည်း ဆီးရီးယားလေတပ်ကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု အကြိမ် ၃၀၀ ကျော် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ဆီးရီးယား နယ်စပ်ဒေသတစ်လျှောက်ရှိ နယ်မြေများကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

အာဆက် အစိုးရကို ထောက်ခံခဲ့သည့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ဆီးရီးယားမှ ထွက်ခွာဖွယ်ရှိသော်လည်း တာ့ခ်လူမျိုး များက နယ်စပ်ဒေသတစ်လျှောက် ဆီးရီးယားနယ်မြေပေါ်တွင် ကြားခံဇုန်အဖြစ် ဖန်တီးနေသည်။

သို့ဆိုလျှင် ဆီးရီးယား၏ အကြီးမားဆုံး ပြဿနာသည် ဘယ်အရာနည်း။

အထက်တွင် ဖော်ပြထားသည့် အကြောင်းအရာများသည် အကြီးမားဆုံးပြဿနာ မဟုတ်ပေ။

ဆီးရီးယားနိုင်ငံ လွတ်လပ်ခြင်းကို ဖော်ပြထားစဉ်

အကြီးမားဆုံးပြဿနာမှာ HTS သည် အာဖဂန်နစ္စတန်ကဲ့သို့ ဘာသာရေး အာဏာရှင်စနစ် ကျင့်သုံးမည့် အရေး ဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေသည် အမေရိကန်၊ ရုရှားနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသရှိ အစွန်းမရောက်သည့် ဆွန်နီနိုင်ငံများ သာမက ရှီးယိုက်နိုင်ငံများနှင့် လူနည်းစုများအတွက်ပါ စိုးရိမ်ဖွယ် အခြေအနေဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် ဆီးရီးယားသည် အကြမ်းဖက်နိုင်ငံအဖြစ် ဖယ်ကြဉ်ခံရဖွယ်ရှိပြီး ပြည်သူများ နောက်တစ်ကြိမ် ဒုက္ခရောက်ကြမည်ဖြစ်ကာ မဆုံးနိုင်သည့် တိုက်ပွဲများ ပြန်ဖြစ်လာဖွယ်ရှိသည်။

ထိုအခြေအနေကို တားဆီးရန်အတွက် ဘာသာရေးမနွှယ်သည့် ဒီမိုကရေစီကို ကျင့်သုံးရန်ဖြစ်သော်လည်း HTS အနေဖြင့် ထိုသို့ လုပ်ဆောင်လိမ့်မည်မဟုတ်ပေ။

ထို့ကြောင့် အကောင်းဆုံး ဖြေရှင်းနည်း မဟုတ်သည့်တိုင် အဖြစ်နိုင်ဆုံး ဖြေရှင်းနည်းဖြစ်သည့် ရှေးဟောင်း Ottoman millet စနစ်ကို၏ အချို့ပုံစံများကို ကျင့်သုံးရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုစနစ်အရ ဘာသာရေးအုပ်စုတိုင်းသည် မိမိတို့ကိုယ်ပိုင် အရေးကိစ္စကို မိမိတို့ကိုယ်တိုင် စီမံရခြင်းဖြစ်သည်။ 

သို့သော် ဆွန်နီတာ့ခ်များက ကြီးမားသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ချမှတ်သည်။

ဆီးရီးယားနိုင်ငံအတွင်းက မြို့ပျက်ကြီးကိုတွေ့ရစဉ်

ဆီးရီးယား ဖြစ်စဉ်မျိုးတွင် ဆွန်နီအာရပ်များက ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ချရမည်ဖြစ်ပြီး အခြားဘာသာရေး အုပ်စု များက ၎င်းတို့၏ သက်ဆိုင်ရာ နယ်မြေများတွင် ကျယ်ပြန့်သည့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ရရှိရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုပုံစံမျိုးသည် ရှေးဟောင်း လက်ဘနွန်၏ ပုံစံမျိုးနှင့် ဆင်တူနေသည်။ လက်ဘနွန် နိုင်ငံသည်လည်း ၁၅ နှစ်ကြာ ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လက်ရှိအချိန်အထိ အပြည့်အဝ နာလန်မထူနိုင်သေးပေ။

သို့သော် လက်ဘနွန်နိုင်ငံသည် အစ္စရေးနှင့် ပါလက်စတိုင်းတို့၏ တိုက်ပွဲကြားတွင် ကြားညပ်ခဲ့ခြင်း မရှိပါက ယနေ့ အချိန်တွင် နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် အပြည့်အဝ လည်ပတ်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

လက်ဘနွန်နိုင်ငံသည် ဒီမိုကရေစီ အပြည့်အဝ ကျင့်သုံးခြင်း မရှိသော်လည်း တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့် လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ခွင့်တို့ ရှိနေသေးသည်။

ထိုသို့ အလျှော့/အတင်းများကို ရှာရာနှင့် HTS တို့က လက်ခံရန် ခက်ခဲလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဘာသာရေး အယူဝါဒ တင်းကျပ်သူများသည် ဘာသာရေး မနွှယ်သည့်နိုင်ငံကို ထူထောင်ရန် အလွန်ခက်ခဲလိမ့်မည် ဖြစ်သည်။

မစ္စတာရှာရာ အနေဖြင့် သူ့ကိုယ်သူ ဒီမိုကရေစီနှင့် ဘာသာရေး မနွှယ်သည့်နိုင်ငံကို လက်ခံသူအဖြစ် ပုံဖော်ခဲ့မည် ဆိုသည့်တိုင် သူ့ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ရှိနေသည့် HTS အဖွဲ့ဝင်များက ထိုအယူအဆကို လက်ခံမည် ဟုတ်/မဟုတ်ကို မေးခွန်းထုတ်ရမည်ဖြစ်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃ ရက်က Yung Aung(ယုံး‌အောင်)ဦးဆောင်သည့် နာဂအမျိုးသား ဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ- က္ကပလန် (NSCN-K/YA) သည် အိန္ဒိယ၏ ရေနံကုမ္ပဏီဖြစ်သည့် Oil India Limited (OIL) ထံမှ အိန္ဒိယရူပီး ၂ သန်း ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ထိုခြိမ်းခြောက်ငွေညစ်သည့် တောင်းခံစာကို NSCN-K/YA ၏ ဗိုလ်မှူးဖြစ်သည့် Tha Aung က အာရုနာချယ် ပရာဒေ့ရှ် (Arunachal Pradesh) ပြည်နယ်၊ လိုဟစ် (Lohit ) ခရိုင်ရှိ Manabhum သစ်တောကြိုးဝိုင်းရှိ (OIL) ကုမ္ပဏီ၏ ရုံးခန်းကို ပေးပို့ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

 ထိုစာထဲတွင် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်ထက် နောက်မကျဘဲ ငွေပေးရန် တောင်းဆိုထားသည်။

OIL ကုမ္ပဏီ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ပရန်ကုရှ် မယ်လာ ဘူဇာဘာရူအာ (Prankush Malla Buzarbaruah)  က လည်း ထိုငွေတောင်းခံစာကို လက်ခံရရှိကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၄ ရက်က လောင်းဒင်း (Longding) ခရိုင်ရှိ တံတားဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုတွင် Akham Konyak ဦးဆောင်သည့် အဖွဲ့ဝင် ၁၀ ဦးပါ NSCN-K/YA အဖွဲ့က အရပ်သားနှစ်ဦးဖြစ်သည့် ဗစ်နက်ရှ် ကုမာ ဂျဟာ (Vignesh Kumar Jha) နှင့် ဘစ်ရှ်နူး ချက်ထရီ (Bishnu Chetry) တို့ကို ပြန်ပေးဆွဲဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

NSCN-K/YA အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်တွင် အိန္ဒိယ-မြန်မာနယ်စပ်အနီး လောင်းဒင်းခရိုင်တွင် NSCN-K/YA တပ်ဖွဲ့ နှင့် အာသံရိုင်ဖယ်တပ်ဖွဲ့အကြား ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး NSCN-K/YA မှ ကေဒါတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။

NSCN-K/YA ၏ မူလဇစ်မြစ်ကို ခြေရာခံရမည်ဆိုပါက ၁၈၈၀ ပြည့်နှစ်တွင် NSCN ဖွဲ့စည်းမှုမှ အစပြုရမည် ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာနိုင်ငံများတွင် နာဂလူမျိုးများ  နေထိုင်သည့် နေရာဒေသများ ပါဝင်သော ကြီးမြတ်သည့် နာဂနိုင်ငံတော်ကို ထူထောင်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် NSCN ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

NSCN သည် ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင်  Isak Chishi Swu နှင့် Thuingaleng Muivah ဦးဆောင်သည့် NSCN-IM နှင့် S.S. Khaplang ဦးဆောင်သည့် NSCN-K ဟူ၍ နှစ်ဖွဲ့ကွဲသွားခဲ့သည်။

NSCN-K သည် မြန်မာတွင် အများဆုံးအခြေစိုက်ပြီး အိန္ဒိယအခြေစိုက် NSCN-IM နှင့် ကွဲပြားသည့် မဟာဗျူဟာကို ကျင့်သုံးသည်။

NSCN-IM သည် အိန္ဒိယအစိုးရနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုများပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ၁၉၉၇ ခုနှစ် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးရခဲ့ ကာ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုကို ထိန်းသိမ်းထားချိန်တွင် NSCN-K က Khaplang ၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် ၎င်း၏ စစ်ရေးရပ်တည်ချက်ကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။

၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် Khaplang ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၌ NSCN-K အဖွဲ့အတွင်းမှ  Yung Aung ဦးဆောင် သည့် NSCN-K/YA အမည်ရှိ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့  ထပ်မံကွဲထွက်လာခဲ့သည်။

Yung Aung ၏ အဖွဲ့ခွဲသည် အိန္ဒိယနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်များ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် NSCN-IM နှင့်မတူဘဲ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများကို ငြင်းပယ်ခဲ့ကာ အလုံးစုံ လွတ်လပ်ရေးရရန်သာ လှုပ်ရှားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ-မြန်မာနယ်စပ်ဒေသကိုတွေ့ရစဉ်

Yung Aung ၏ ခေါင်းဆောင်မှုအောက်တွင် ထိုအဖွဲ့သည် အစွန်းရောက်ပြီး တင်းမာသည့် ချဉ်းကပ်မှုကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့အဖွဲ့၏ အယူဝါဒသည် အမျိုးသားရေး၊ တိုင်းရင်းသားနိုင်ငံရေး သီးသန့် အမှတ်လက္ခဏာနှင့် ခွဲထွက်ရေးဝါဒများကို အခြေခံထားသည်။

Yung Aung တို့အုပ်စုက အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့၏ အခြေခံဥပဒေမူဘောင်များကို ငြင်းပယ်ကာ အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာကို ကိုလိုနီများအဖြစ် တံဆိပ်ကပ်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် NSCN-K/YA ၏ ရပ်တည်ချက်သည် အိန္ဒိယ၏ ဖယ်ဒရယ်စနစ်အောက်တွင် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ဖြင့် ကျေအေးမှုရရှိခဲ့သည့် NSCN-IM နှင့် လုံးဝကို ဆန့်ကျင်နေသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတွင် အဓိကလှုပ်ရှားနေသည့် NSCN-K/YA သည် ဒေသတွင်း စိန်ခေါ်မှုများ သည့် မြေပြင်အနေအထားကို အသုံးချပြီး အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်ကိုဖြတ်သန်းကာ နာဂပြည်နယ်၏ မွန် (Mon) ခရိုင် အပါအဝင် အာရုနာချယ်ပရာဒေ့ရှ်ပြည်နယ်၏ တီရက်ပ် (Tirap) ၊ ချန်းလန်း (Changlang) နှင့် လောင်ဒင်း (Longding) ခရိုင်များတွင် စစ်ဆင်ရေးများ လုပ်ဆောင်နေသည်။

မြေပြင်လမ်းကြောင်း အခြေအနေ အားသာမှုများကြောင့် NSCN-K/YA  သည် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ရွှေ့လျှားနိုင်စွမ်း ပိုမိုကောင်းမွန်ခဲ့ပြီး အိန္ဒိယလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များကို ရှောင်တိမ်းနိုင်ကာ အာသံလွတ်လပ်ရေး စည်းလုံညီညွတ်ရေး တပ်ဦး  (ULFA-I) ၊ မဏိပူရပြည်နယ်၏ ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PLA) ကဲ့သို့ စစ်သွေးကြွအဖွဲ့ များနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့နိုင်ခဲ့သည်။

ထိုမဟာမိတ်ဖွဲ့မှုကြောင်း NSCN-K/YA ၏ ထောက်ပို့လမ်းကြောင်းကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေခဲ့ပြီး စစ်ဆင်ရေးဆိုင်ရာ ကွန်ရက်ကို ပိုမိုချဲ့ထွင်နိုင်ခဲ့သည်။

NSCN-K/YA ၏ ဖွဲ့စည်းပုံသည် ဝါစဉ်အလိုက် ကြီးစဉ်ငယ်လိုက်ဖြစ်သော်လည်း လုပ်ပိုင်ခွင့် အာဏာများကို နယ်မြေအနှံ့ ဖြန့်ကြက်ခဲ့သည်။

Yung Aung သည် ပြည်ပရေးရာကိစ္စရပ်များတွင် အရေးကြီးသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ချမှတ်ရချိန်၌ စစ်မြေပြင် တပ်မှူးများကလည်း ဗဟို၏ အာဏာတစ်ဝက်၊ ၎င်းတို့၏လုပ်ပိုင်ခွင့် တစ်ဝက်ဖြင့် စစ်ဆင်ရေး လုပ်ဆောင်နိုင် သဖြင့် တန်ပြန်စစ်ဆင်ရေး အစီအစဉ်များကို တုန့်ပြန်ရာမှာ အဆင်ပြေချောမွေ့မှုရှိခဲ့သည်။

NSCN-K/AM အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

NSCN-K/YA သည် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် အချိန်ကြာမြင့်စွာ အပြန်အလှန် တိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုဘဲ ခြုံခိုတိုက်ခိုက် ခြင်း၊ ပစ်ပြီးပြေးသည့် ဗျူဟာ၊ ပြန်ပေးဆွဲမှုများ အပါအဝင် ပြောက်ကျားတိုက်ခိုက်ရေး နည်းဗျူဟာများကို ကျင့်သုံးသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလက တံတားဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်မှ လုပ်သားများကို ပြန်ပေးဆွဲခြင်း၊ OIL ကို ခြိမ်းခြောက် ငွေညှစ်ခြင်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလက ULFA-I နှင့်ပူးပေါင်းပြီး ကျောက်မီးသွေးတွင်း လုပ်သား တစ်ဦးကို ပြန်ပေးဆွဲခြင်း အစရှိသည့် ဖြစ်ရပ်များက NSCN-K/YA ၏ နည်းဗျူဟာကို ပြသရာရောက်ခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ စစ်ဆင်ရေးပိုင်းဆိုင်ရာ ထိရောက်မှုများ ရှိခဲ့သည့်တိုင် အဖွဲ့အစည်းအတွင်း သဘောထား ကွဲလွဲမှုများရှိ ခဲ့ကာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် NSCN-K/YA ၏ အဖွဲ့ထဲမှ Ang Mai ဦးဆောင်သော အဖွဲ့ခွဲတစ်ခု ထပ်မံကွဲထွက်ခဲ့သည်။

Yung Aung သည် စီမံအုပ်ချုပ်ပုံ ညံ့ဖျင်းကြောင်း Ang Mai က စွပ်စွဲခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ ၂ ဖွဲ့အကြား အပြန်အလှန် စွပ်စွဲမှု များ၊ ဝေဖန်ပြစ်တင်မှုများ ရှိခဲ့သည်။

Ang Mai အုပ်စုသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး အပါအဝင် အာရုနာချယ်ပရာဒေ့ရှ်နှင့် နာဂလန်း ပြည်နယ်တို့၏ နယ်စပ်ဒေသများတွင် လှုပ်ရှားသည်။

ထိုကဲ့သို့ သဘောထား ကွဲလွဲမှုများက ခေါင်းဆောင်ပိုင်း အငြင်းပွားမှုများနှင့် ပြိုင်ဆိုင်မှုများ အပါအဝင် နာဂ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များအကြား စိန်ခေါ်မှုများကို ပိုမိုကြီးထွားလာစေခဲ့သည်။

အိန္ဒိယအစိုးရနှင့် သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့သည့် NSCN-IM ၏ ၂၀၁၅ မူဘောင် သဘောတူညီချက်သည် ပြန်လည် ပေါင်းစည်းရေးကို ရှေးရှုခဲ့ခြင်းဖြစ်သော်လည်း NSCN-K/YA ၏ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများက အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝသည့် ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိရန်အတွက် အဟန့်အတားများ ဖြစ်စေခဲ့သည်။

ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများကို ငြင်းပယ်ခြင်းဖြင့် NSCN-K/YA သည် သံတမန် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများ၏ စည်းဝိုင်း အပြင်ဘက်သို့ ရောက်ရှိသွားရုံသာမက နာဂငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်လည်း အနှောင့်အယှက် တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ခံ ခဲ့ရသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွက်မူ NSCN-K/YA ၏ လှုပ်ရှားမှုများသည် နိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် အကြမ်းဖက်မှု တန်ပြန် နှိမ်နင်းရေး အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုကို ရှုပ်ထွေးစေခဲ့သည်။

အိန္ဒိယဘက်က အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအမျိုးသားလုံခြုံရေးဆိုင်ရာအကြံပေး H.E. Mr. Vikram Misri နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ် 

NSCN-K/YA ၏ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် စစ်ဆင်ရေးများကို အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာ အာဏာပိုင်များ ပါဝင်သည့် ပူးတွဲ တုန့်ပြန်မှုဖြင့် ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အဝင်/အထွက် တားဆီးရန်ခက်ခဲ့သည့် အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်အခြေအနေနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ နယ်စပ်ဒေသများရှိ လုံခြုံရေး အခြေအနေ အားနည်းမှုတို့က NSCN-K/YA အတွက် ကြီးမားသည့် အားသာချက်များ ဖြစ်စေခဲ့သည်။

ထို့ပြင် NSCN-K/YA နှင့် အခြားအဖွဲ့များအကြား မဟာမိတ်ဖွဲ့မှုကလည်း အိန္ဒိယအရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် သောင်းကျန်းမှု အခင်းအကျင်းအတွက် အချိတ်အဆက်မိနေပြီး ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးအတွက် စိန်ခေါ်မှုများ ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။

NSCN-K/YA ၏ သဘောထား တင်းမာသည့် စစ်ရေးခံယူချက်သည် အိန္ဒိယအရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် ကျိုးပျက်လွယ် သော ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောသဘာဝကို မီးမောင်းထိုးပြသရာ ရောက်နေသည်။

ရေရည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရန် အိန္ဒိယနှင့်မြန်မာအကြား ပေါင်းစည်းမှုရှိသော မဟာဗျူဟာ တစ်ရပ်အပေါ် မူတည်နေသည်။

နာဂလူမျိုးများ၏ ကိုယ်ပိုင်အမှတ်လက္ခဏာ၊ စိတ်ကူးစိတ်သန်းတို့၏ ရှုပ်ထွေးမှုကို အသိအမှတ်ပြုပြီး များစွာသော တိုင်းပြုပြည်ပြု ပုဂ္ဂိုလ်များ၏ အချင်းချင်း ပွတ်တိုက်မှုရှိသည့် ရည်မှန်းချက်များကိုလည်း အသိအမှတ်ပြုရန် လိုအပ်ပေသည်။

Source: Eurasia Review

CNI Sport Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ပွဲစဉ်မှာ စပါးအသင်းကို ၂ ဂိုးပြတ် အရှုံးကနေ အနိုင်ရအောင် ကစားနိုင်ခဲ့ပြီးနောက် ချန်ပီယံဆုအတွက် ပြေးလမ်းကြောင်းထဲ ဝင်ရောက်လာပြီလို့ ပြောလို့ရတဲ့ အနေအထားကို ရောက်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ထိပ်ဆုံးနေရာက လီဗာပူးလ်အသင်းနဲ့ အမှတ်ကွာဟချက်ရှိပေမယ့် နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ၄ ပွဲစလုံး အနိုင်ရပြီး အနီးကပ် ဖိအားပေးနေတာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်းနည်းပြ မာရက်စ်ကာကတော့ အသင်းဟာ ချန်ပီယံဆုအတွက် ပြိုင်ဆိုင်ဖို့ အဆင်သင့် မဖြစ် သေးဘူးလို့ အကြိမ်ကြိမ် ပြောနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ လက်ရှိအနေအထားနဲ့ သူတို့ရဲ့ လူစာရင်းစုဖွဲ့မှုက ချန်ပီယံဆုအတွက် ပြိုင်ဆိုင်ဖို့ အဆင်သင့် ဖြစ်နေပြီလို့တောင် ပြောရမှာပါ။ 

နည်းပြ မာရက်စ်ကာက အသင်းကို ဖိအားမပေးဘဲ တစ်ပွဲချင်းစီ ရလဒ်ကောင်းတွေ ရယူဖို့သာ အာရုံစိုက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်း ရလဒ်တွေ ကောင်းမွန်နေမှုက လူစာရင်းထဲမှာ ကစားသမား အများအပြား ရှိနေတာက အားသာချက်တစ်ခုလို ဖြစ်သွားတာပါ။

နည်းပြ မာရက်စ်ကာကို တွေ့ရစဉ်

ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ ကစားသမား များပြားမှုကြောင့် လေ့ကျင့်ရေးကွင်းနဲ့ အဝတ်လဲခန်းတွေမှာ နေရာလွတ် မရှိအောင် လူပြည့်နေတယ်ဆိုပြီး အစပိုင်းတုန်းက နောက်ပြောင်မှုတွေ အများကြီးရှိခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နည်းပြ မာရက်စ်ကာဟာ လူစာရင်းထဲက အချို့ကို လျှော့ချခဲ့ပြီး ကျန်ရှိနေတဲ့ ကစားသမား အများအပြားနဲ့ ရှေ့ဆက်ခဲ့တာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်း နည်းပြ မာရက်စ်ကာဟာ ကစားသမား အများအပြားရှိတဲ့ လူစာရင်းကို ပြိုင်ပွဲတွေမှာ ခွဲပြီး အသုံးပြုသွားတာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲ၊ ကွန်းဖရန့်လိဂ်နဲ့ ပြည်တွင်းဖလား ပြိုင်ပွဲတွေမှာ မတူညီတဲ့ လူစာရင်းတွေကို အသုံးပြုခဲ့ တာကြောင့် ကစားသမားတွေဟာ အနားယူချိန်တွေရခဲ့ပြီး လန်းလန်းဆန်းဆန်းနဲ့ သူတို့ယှဉ်ပြိုင်ရမယ့် ပြိုင်ပွဲ တွေကို အဓိက အာရုံစိုက်လို့ရတာပါ။ 

အခြားထိပ်သီး အသင်းတွေဆိုရင် ပြိုင်ပွဲတွေ ဆက်တိုက် ယှဉ်ပြိုင်နေ ချိန်မှာ သူတို့ရဲ့လူစာရင်းကို ကြီးကြီးမားမား အပြောင်းအလဲ ပြုလုပ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ကစားသမားများပြားတဲ့ အားသာချက်ကို အသုံးပြုပြီး ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆု ပြေးလမ်းကြောင်းထဲ ဝင်ရောက်လာနေတာပါ။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းသားတွေကိုတွေ့ရစဉ်

ချယ်လ်ဆီးအသင်း ဒီလိုမျိုး ရလဒ်ကောင်းတွေ ရရှိစေဖို့အတွက် ပွဲအဖြေကို ပြောင်းလဲနိုင်တဲ့ ကစားသမားတွေ ရှိတာကလည်း ကောင်းမွန်တဲ့ အချက်တစ်ချက် အနေနဲ့ ရှိနေပါတယ်။

မန်စီးတီးအသင်းကနေ ရောက်ရှိလာခဲ့တဲ့ ကိုးလ်ပါလ်မာဟာ သူ့အတွက် ချယ်လ်ဆီးအသင်း ပေးချေခဲ့ရတဲ့ ပြောင်းရွှေ့ကြေးထက် အများကြီး ထိုက်တန်တဲ့ ကစားသမားအဖြစ် အားလုံးရဲ့ အသိအမှတ်ပြုခြင်း ခံနေရတာပါ။ 

ကိုးလ်ပါလ်မာဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းအတွက် အဖိုးတန်သွင်းဂိုးတွေ သွင်းယူထားသလို ဂိုးဖန်တီးမှုတွေ အများ ကြီးလည်း ပြုလုပ်ထားပါတယ်။ ပြီးတော့ ကိုးလ်ပါလ်မာဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ပင်နယ်တီကန်သွင်းတာ ရာနှုန်းပြည့် ဂိုးဝင်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ဒီရာသီမှာ နေရာစုံကနေ ဂိုးသွင်းယူနိုင်တဲ့ ကစားသမားတွေ အများအပြားကို ပိုင်ဆိုင်ထား တာကလည်း အသင်းအတွက် တကယ်ကို အကျိုးရှိခဲ့တာပါ။ 

အဲဒါကြောင့်လည်း ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ ဂိုးသွင်း အများဆုံး အသင်းအဖြစ် ၃၅ ဂိုးနဲ့ ထိပ်ဆုံးနေရာမှာ ရပ်တည်နေပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ပေးဂိုး ၁၈ ဂိုး ပေးထားရပြီး ခံစစ်သာပိုပြီး ကောင်းမွန်မယ်ဆိုရင် အလွန်ပြီးပြည့်စုံနေမယ့် အခြေအနေကို ရောက်ရှိမှာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးနဲ့စပါးအသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အကောင်းဆုံး ရလဒ်တွေကို ပိုင်ဆိုင်ထားပေမယ့် ချန်ပီယံဆု ပြေးလမ်း ကြောင်းထဲ ဝင်ရောက်တာ ပိုသေချာဖို့အတွက် အသင်းကြီးတွေနဲ့ တွေ့ဆုံတဲ့ပွဲတွေမှာ အနိုင်ရလဒ်တွေ ရယူနိုင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ဒီရာသီမှာ ထိပ်သီး အသင်းတွေဖြစ်တဲ့ မန်စီးတီးနဲ့ လီဗာပူးလ်အသင်းတို့ကို အရေးနိမ့်ထား ပြီး အာဆင်နယ်နဲ့ ယူနိုက်တက် အသင်းတို့ကို သရေကစားထားကာ စပါးအသင်းကိုသာ အနိုင်ရရှိထားပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ချယ်လ်ဆီးအသင်း အနေနဲ့ ထိပ်သီးအသင်းတွေနဲ့ တွေ့တဲ့ပွဲတွေမှာ အနိုင်ရလဒ်တွေ ယူပြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ ၁၅ ပွဲပဲ ကစားထားရသေးပြီး နောက်ထပ် ပွဲစဉ်တွေ အများအပြား ကစားရဦးမှာဖြစ်လို့ သူတို့ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်နဲ့ ရလဒ်တွေကို တသမတ်တည်းဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်ရမှာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် ချယ်လ်ဆီးအသင်း အနေနဲ့ ချန်ပီယံ ပြေးလမ်းကြောင်းကနေ တဆင့် ချန်ပီယံဆုကို စိန်ခေါ်နိုင် အောင် စွမ်းဆောင်ပြနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၆

အာဆီယံဒေသတွင်းမှာ အကြီးမားဆုံး ဘောလုံးပြိုင်ပွဲဖြစ်တဲ့ အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ် AFF Mitsubishi Electric Cup ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲကို ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်ကနေ စတင်ကျင်းပတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာအသင်းဟာ အုပ်စု B မှာ ဗီယက်နမ်၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ လာအိုအသင်းတို့နဲ့ တစ်အုပ်စုတည်း ကျရောက်နေတာပါ။ 

အုပ်စုတွင်းမှာ ထိပ်ဆုံး ၂ သင်းသာ ဆီမီးဖိုင်နယ်အဆင့်ကို တက်နိုင်မှာဖြစ်လို့ ပွဲတိုင်းက ဗိုလ်လုပွဲလို အရေး ပါနေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

အုပ်စုတွင်းပွဲစဉ် ၄ ပွဲမှာ ၂ ပွဲကို အိမ်ကွင်း၊ ၂ ပွဲကို အဝေးကွင်း ကစားရမှာဖြစ်လို့ မြန်မာအသင်းဟာ နောက်တဆင့် တက်ဖို့အတွက် အိမ်ကွင်းပွဲစဉ်တွေမှာ အနိုင်ရလဒ် ရယူနိုင်ဖို့ လိုအပ်နေတာပါ။ 

မြန်မာအသင်းဟာ အိမ်ကွင်း ၂ ပွဲအဖြစ် အင်ဒိုနီးရှား၊ လာအိုအသင်းတို့နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပြီး အဝေးကွင်း ၂ ပွဲ အဖြစ် ဖိလစ်ပိုင်၊ ဗီယက်နမ်အသင်းတို့နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းအတွက် ပွဲတိုင်းက မလွယ်ကူတာကြောင့် သေသေချာချာ ပြင်ဆင်ပြီး အကောင်းဆုံး လုပ်ဆောင်နိုင် မှသာ နောက်တဆင့် တက်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်လို့ရမှာပါ။ 

မြန်မာအသင်းကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာအသင်းဟာ အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ မတိုင်ခင် နိုဝင်ဘာထဲမှာ ခြေစမ်းပွဲတွေအဖြစ်  စင်္ကာပူ၊ လက်ဘနွန်အသင်းတို့နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ကစားခဲ့တာမှာ ၂ ပွဲစလုံး အရေးနိမ့်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီခြေစမ်းပွဲတွေမှာ မြန်မာအသင်းအတွက် အပေါင်းလက္ခဏာဆောင်တဲ့ အရာတွေက သွင်းဂိုးတွေရယူပြီး ပြိုင်ဘက် အသင်းကို ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် မြန်မာအသင်းဟာ ၂ ပွဲစလုံး ပွဲပြီးခါနီးတွေမှာ ချေပဂိုးနဲ့ အနိုင်ဂိုးတွေ ပေးခဲ့ရပြီး အရေးနိမ့်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာအသင်း ကစားသမားတွေဟာ ပွဲတိုင်းလိုလို ပွဲပြီးခါနီးတွေမှာ သက်လုံကျပြီး ကစားအား ကျသွားတာကြောင့် ဂိုးတွေပြန်ပေးနေရတာက အားနည်းချက်လို ဖြစ်နေတာပါ။ 

မြန်မာအသင်းရဲ့ အုပ်စုပြိုင်ဘက်တွေရဲ့ အခြေအနေကို ပြောပြချင်ပါတယ်။

အင်ဒိုနီးရှားအသင်း အကြောင်းပြောရရင် အင်ဒိုနီးရှားအသင်းဟာ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ (အာရှဇုန်) ခြေစစ်ပွဲ တွေမှာ ရလဒ်တွေ ကောင်းနေတဲ့ အသင်းဖြစ်ပြီး ဒီပြိုင်ပွဲမှာလည်း ဗိုလ်စွဲဖို့ ရေပန်းစားနေတဲ့ အသင်းတွေထဲက တစ်သင်းလည်းဖြစ်တာပါ။ 

ဒါပေမယ့် အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲဟာ ဖီဖာဘောလုံးပြက္ခဒိန်အတိုင်း ကျင်းပတဲ့ ပြိုင်ပွဲမဟုတ်တာကြောင့် ကလပ်အသင်းတွေက ကစားသမားတွေ စေလွှတ်ခြင်း မရှိပါဘူး။ 

နည်းပြ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းကို တွေ့ရစဉ်

အဲဒါကြောင့် အင်ဒိုနီးရှားအသင်းဟာ အဓိက ကစားသမားတွေ အစုံအလင် ပါဝင်နိုင်မှာ မဟုတ်ပေမယ့် လူစာရင်းက တောင့်တင်းနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ၂ ကြိမ်ရယူထားတဲ့ ဗီယက်နမ်အသင်းကတော့ ဒီနှစ်ကျင်းပမယ့် ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ဖို့ ပစ်မှတ်ထားနေတာပါ။ 

ဗီယက်နမ်အသင်းဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်းမှာ ရလဒ်တွေ မကောင်းခဲ့တာကြောင့် ပြိုင်ပွဲမတိုင်ခင် တောင်ကိုရီးယား နိုင်ငံမှာ သွားရောက် လေ့ကျင့်မှုတွေပြုလုပ်ပြီး အကောင်းဆုံး ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆီယံချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ အမြင့်ဆုံး ဆီမီးဖိုင်နယ်အထိ ရောက်ခဲ့တဲ့ ဖိလစ်ပိုင်အသင်းဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲ ကစားခဲ့တဲ့ပွဲတွေမှာ ရလဒ်တွေ မကောင်းခဲ့တဲ့အတွက် ဒီပြိုင်ပွဲမှာ ရလဒ်ကောင်းတွေ ပြန်ရယူနိုင်ဖို့ မျှော်လင့် နေတာပါ။ 

ဖိလစ်ပိုင်အသင်း လူစာရင်းဟာ တောင့်တင်းနေဆဲ ဖြစ်တဲ့အတွက် အုပ်စုတွင်းမှာရှိတဲ့ ပြိုင်ဘက်အသင်းတွေကို ရလဒ်ဆိုး ကြုံတွေ့အောင် လုပ်နိုင်သေးတာဖြစ်ပါတယ်။

လာအိုအသင်းဟာ ဒီအုပ်စုမှာ အင်အားအနည်းဆုံး အသင်းအဖြစ်ရှိနေပြီး အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ အုပ်စု ကနေ ကျော်ဖြတ်နိုင်ခြင်း မရှိသေးပါဘူး။

 မြန်မာအသင်းကိုတွေ့ရစဉ်

လာအိုအသင်းဟာ နိုဝင်ဘာမှာကစားခဲ့တဲ့ ခြေစမ်းပွဲမှာ ထိုင်းအသင်းနဲ့ ၁ ဂိုးစီ သရေကျခဲ့တာကြောင့် အုပ်စုတွင်း မှာ ဘာတွေလုပ်ပြနိုင်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ချင်စရာ ကောင်းနေပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းကတော့ အဓိက ကစားသမားအချို့ မပါဝင်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် နည်းပြချုပ် ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းဟာ ဒီပြိုင်ပွဲ အတွက် အတောင့်တင်းဆုံး လူစာရင်းကို ရွေးချယ်ထားတာပါ။ 

အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲဟာ ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်းအတွက် မြန်မာအသင်းနည်းပြဘဝ ပထမဆုံးပြိုင်ပွဲဖြစ်တာကြောင့် အုပ်စုကနေ နောက်တဆင့်တက်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်ထားကာ ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မြန်မာအသင်းဟာ အာဆီယံ ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ အမြင့်ဆုံးအောင်မြင်မှုအဖြစ် စတုတ္ထနဲ့ ဆီမီးဖိုင်နယ်အထိ တက်ရောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာအသင်းအတွက် ဒီဇင်ဘာ ၉ ရက်မှာ ကစားမယ့် အင်ဒိုနီးရှားအသင်းနဲ့ အိမ်ကွင်းအဖွင့်ပွဲစဉ်ဟာ အလွန် အရေးကြီးနေပြီး ဒီပွဲမှာသာ ရလဒ်ကောင်း ရယူနိုင်ရင် နောက်လာမယ့်ပွဲတွေကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ဖို့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အလွန်အားကောင်းသွားမှာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် အင်ဒိုနီးရှားအသင်းနဲ့ပွဲစဉ်မှာ မြန်မာအသင်း ဘယ်လောက်အထိ စွမ်းဆောင်နိုင်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။  

CNI International Article

ဝါရှင်တန်၊ ဒီဇင်ဘာ ၆

တရုတ်၏ သွင်းကုန်များအပေါ် အခွန် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ကျန်နိုင်ငံများမှ တင်သွင်းသည့် သွင်းကုန်များအပေါ် အခွန် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးမြှင့်ကောက်ခံမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည့် အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ မဲဆွယ် ကတိကဝတ်သည် အများပြည်သူများအကြား အငြင်းအခုန်များကို ဖြစ်ပွားစေခဲ့သည်။

ထိုမူဝါဒများသည် အမှန်တကယ် ဆိုးရွားနေခြင်း ဟုတ်၊ မဟုတ်ကို အချေအတင် ဆွေးနွေးမှုများ ပေါ်ပေါက် လာခဲ့သည်။

ထိုအခွန်ကောက်ခံမှုသည် စားသုံးခွန်ဖြစ်ပြီး စီးပွားရေးပညာရှင်အများစုက စားသုံးခွန်ကို ဝင်ငွေခွန်ထက် ပိုမို ဦးစားပေးလေ့ရှိသည်။

သို့သော် သွင်းကုန်အပေါ် စည်းကြပ်ကောက်ခံသော အခွန်တွင် သိသာသည့် အားနည်းချက်များလည်း ရှိသည်။

ပြည်ပမှ တင်ပို့လာသော သွင်းကုန်များအပေါ် ကောက်ခံသည့် အခွန်ဖြစ်သဖြင့် ယင်းကုန်စည်များသည် စျေးကွက် များကို ပုံစံပျက်သွားစေနိုင်သည်။ 

အကျိုးများသည့် ပြည်ပ ကုန်စည် ထုတ်လုပ်သူထံမှ အားနည်းသော ပြည်တွင်း ကုမ္ပဏီများထံ အရင်းအမြစ်များ ပြောင်းလဲသွားခြင်းဖြင့် စျေးကွက်ကို ထိခိုက်စေမည်ဖြစ်သည်။

ထိုကဲ့သို့ အားနည်းသည့် အခြေအနေက စားသုံးသူများကို ထိခိုက်စေမည်ဖြစ်သည်။ 

စားသုံးခွန်များကဲ့သို့ သွင်းကုန် စည်းကြပ်ခွန်များသည် ခေတ်နောက်ပြန်ဆွဲ နေခြင်းဖြစ်ပြီး ဝင်ငွေနည်းသည့် အိမ်ထောင်စုများအပေါ် ဝန်ပိ စေမည်ဖြစ်သည်။

တိုးတက်နေသည့် နိုင်ငံများတွင် ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းကို ဝေဖန်သူများက စိုးရိမ်နေကြသည်။ 

မကြာသေးမီ ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း ကုန်သွယ်ရေး ဖြေလျှော့မှုများမှ ရရှိသည့် အကျိုးအမြတ်သည် အနည်းငယ်သာရှိပြီး ဆိုးကျိုးနှင့် ကောင်းကျိုးမှာ တန်းတူသာရှိနေကြောင်း ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်စားသုံးသူများသည် ပြည်ပမှ သွင်းကုန်များ အထူးသဖြင့် တရုတ်၏ သွင်းကုန်များကို စျေးနှုန်း သက်သက်သာသာဖြင့် ဝယ်ယူနိုင်သည့် အကျိုးအမြတ်များ ရရှိခဲ့ချိန်တွင် တစ်ဖက်တွင်လည်း သွင်းကုန် ယှဉ်ပြိုင်မှု၏ သက်ရောက်မှုများကို ခံရသည့် နေရာများ၌ စက်ရုံများပိတ်ခြင်း၊ အလုပ်အကိုင်များ ဆုံးရှုံးခြင်း အစရှိသည့် ဆိုးကျိုးများလည်း ရှိခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ အချေအတင် ဆွေးနွေးမှုများနှင့်အတူ ပြဿနာတစ်ခုမှာ ၎င်းတို့သည် လက်ရှိ ကျယ်ပြန့်သော အမြင်ဖြင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ လေ့လာမှုနှင့် ဆက်စပ်စဉ်းစားရမည့် အခြေအနေကို လျစ်လျှူရှုထားကြခြင်းဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၃ နှစ်အတွင်း ငွေကြေးဖာင်းပွမှု အခြေအနေက စားသုံးသူကဏ္ဍတွင် ထိလွယ်ရှလွယ်ရှိသည့် စျေးနှုန်း အပြောင်းအလဲများကို မြင့်တက်စေခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် မဲဆန္ဒရှင်များအကြား သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်သည် စျေးနှုန်းများကို မည်သို့မည်ပုံ မြင့်တက် စေသည်ဆိုသည့် အချက်ကို သတိထားမိလာကြပြီ ဖြစ်သည်။

သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်ကို ထောက်ခံသူများကမူ တရုတ်သည် ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိသည့် ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး များကို ခံနိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ သွင်းကုန် စည်းကြပ်ခွန် ကောက်မှု၏ ရလဒ်များအရ အမေရိကန် စားသုံးသူများ ဘက်မှ ပိုပြီးအထိနာခဲ့သည်ကို ပြသနေသည်။

အကယ်၍ အမေရိကန်စျေးနှုန်းများ မပြောင်းလဲဘဲ ဆက်ထားမည် ဆိုသည့်တိုင် မမျှော်မှန်းနိုင်သည့် နောက်ဆက် တွဲ အကျိုးဆက်များလည်း ရှိလာနိုင်သည်။

သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကောက်ခံမည်ဆိုပါက တရုတ်၏ ငွေတန်ဖိုးကို ကျဆင်းစေမည် ဖြစ်သည်။ 

ထိုအချိန်တွင် တန်ဖိုးမမြင့်သည့် ဒေါ်လာကြောင့် တရုတ်သွင်းကုန်များသည် စျေးပေါလာမည်ဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေက အမေရိကန်၏ ထုတ်ကုန်ကဏ္ဍ မြှင့်တင်ရေး ရည်မှန်းချက်ကို အားနည်းစေမည်ဖြစ်သည်။ 

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဒေါ်လာငွေတန်ဖိုး မာနေခြင်းက အမေရိကန်၏ ပို့ကုန်ကဏ္ဍအပေါ် ထိခိုက်စေမည်ဖြစ်ကာ ကုန်သွယ်ရေး လိုငွေပြမှုကို ပိုမိုဆိုးရွားစေမည်ဖြစ်သည်။

သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်များသည် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကို မူလ အခြေအနေအတိုင်း ပြန်လည်ရောက်ရှိစေရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး လိုငွေပြမှုလျှော့ချရေး၊ ဝင်ငွေများရရှိရေး၊ တရုတ်အပေါ် မှီခိုအားထားမှု လျှော့ချရေးနှင့် တရုတ်အား ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရန် တွန်းအားဖြစ်စေရေးကဲ့သို့ ရည်ရွယ်ချက် အများအပြားအတွက် ဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံရေးသမား များက ပြောကြားနေသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ထိုရည်ရွယ်ချက်များသည် တစ်ခုနှစ်တစ်ခု ပွတ်တိုက်မှုများလည်း ရှိလာနိုင်သည်။ 

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ်

သွင်းကုန် စည်းကြပ်ခွန်သည် အခွန်များကို တိုးမြှင့်ခြင်းဖြင့် အမေရိကန်၏ စီးပွားရေးကို သက်ရောက်မှုရှိစေသည်။ 

အမေရိကန်၏ စျေးကွက်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကို မြှင့်တင်ရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး လိုငွေပြမှုကို လျှော့ချရေးတို့အတွက် သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်ကို တိုးမြှင့်ရမည်ဟု နိုင်ငံရေးသမားများက ပြောနေကြသည်။ 

သို့သော် ထိုအယူအဆသည် ယနေ့ ခေတ်ကာလတွင် နိုင်ငံရေးအရ အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေသည့် အကျိုးရလဒ် တစ်ခုဖြစ်သည်။

တရုတ်အပေါ် အမေရိကန်၏ မှီခိုမှုကို လျှော့ချရေးသည် အလွန်ရှုပ်ထွေးလှသည်။

တရုတ်လုပ် အလယ်အလတ်တန်းစား ကုန်စည်များသည် တတိယနိုင်ငံများမှတဆင့် အမေရိကန်ကို တင်ပို့သည့် ပို့ကုန်အများစုတွင် ကြားညှပ်ပါဝင်ခဲ့သည်။

၂၀၁၈-၁၉ ခုနှစ်အတွင်း တရုတ်နှင့် အခြားနိုင်ငံများသည် သွင်းကုန် စည်းကြပ်ခွန် တိုးမြှင့်ခံခဲ့ရသည့်တိုင် ပို့ကုန် ကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုရှိခဲ့သည်။

ထရမ့်က အဆိုပြုခဲ့သည့် သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန် အသစ်များသည် တရုတ်၏ ပို့ကုန်များကိုသာ တိုက်ရိုက် ထိခိုက် နိုင်ခြေရှိပြီး အခြားနိုင်ငံများကို တိုက်ရိုက် ထိခိုက်ဖွယ်မရှိပေ။

သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်ကို အသုံးပြုပြီး ဝင်ငွေကို မြှင့်တင်မည့် အိုင်ဒီယာသည် စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းသော် လည်း အားနည်းချက်များရှိခဲ့သည်။

သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်သည် ဝင်ငွေခွန်နေရာကို အစားမဝင်နိုင်ပေ။ 

ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ်

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဝင်ငွေခွန်သည် သွင်းကုန်များထက် ပိုမိုကြီးမားနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန် တိုးမြှင့်မှုကို ရေတိုမဟာဗျူဟာအနေဖြင့် အသုံးပြုမည်ဆိုပါက တရုတ် အပေါ် စီးပွားရေးဖိအားများ ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကာ ဝင်ငွေအချိုကလည်း ရရှိနိုင်သည်။

သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်သည် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများတွင် အမေရိကန်အတွက် အသာစီးရစေခဲ့သည်။

၂၀၁၈-၂၀၁၉ စည်းကြပ်ခွန်ကာလက တရုတ်နှင့် အမေရိကန်အကြား သဘောတူညီချက်တစ်ခု ရရှိခဲ့ပြီး တရုတ် သည် အမေရိကန်၏ ကုန်စည်များကို ပိုမိုဝယ်ယူရန်နှင့် အသိဉာဏ်ပစ္စည်းများကဲ့သို့ ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် ကတိပေးခဲ့ရသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ စည်းကြပ်ခွန် တိုးမြှင့်ခြင်းသည် အမေရိကန်အတွက်လည်း နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးအချို့ရှိ သည်။ 

ဥပမာအားဖြင့် အမေရိကန်-တရုတ် ဆက်ဆံရေးကို ထိခိုက်ခြင်း၊ တင်းမာမှုများကို မြင့်တက်စေခြင်း၊ တရုတ်ကို ရုရှား၊ အီရန်တို့နှင့် ဆက်ဆံရေး ပိုမိုနီးစပ်သွားစေခြင်းနှင့် အာရှဆန့်ကျင်ရေး သဘောထားများ ပြန့်နှံ့လာခြင်း အစရှိသည့် ဆိုးကျိုးများရှိခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်အနေဖြင့် သွင်းကုန်စည်းကြပ်ခွန်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ၎င်းတို့လိုချင်သည့် ရည်ရွယ်ချက်များကို မဟာဗျူဟာ သေချာရေးဆွဲပြီး ဟန်ချက်ညီညီ ချမှတ်ကျင့်သုံးရန်လိုအပ်ပေသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉

မကြာသေးမီက ရုရှားနိုင်ငံအတွင်းပိုင်းရှိ ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ရန် ယူကရိန်းအား အမေရိကန်လုပ် ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြုခွင့်ပေးခဲ့သည့် ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) အစိုးရအဖွဲ့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် အံ့အားသင့်ဖွယ် ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်ခဲ့သည်။

ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် အမေရိကန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့သည် ဘာတွေ ကြံနေသလဲဆိုသည့် မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

ထိုလက်နက်များသည် စစ်ရေးအရ တန်ဖိုးကြီးမားသည်ကို လက်ခံရမည်ဖြစ်သော်လည်း လက်နက်များ အသုံး ပြုခွင့်ပေးသည့် အချိန်နှင့် မဟာဗျူဟာ ရှုပ်ထွေးမှုများကြောင့် ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့၏ ကျယ်ပြန့်သော ရည်မှန်းချက် များကို ကျွမ်းကျင်သူများက မေးခွန်းထုတ်လာခဲ့ကြသည်။

စစ်ရေးရှုထောင့်မှ ကြည့်မည်ဆိုပါက ATACMS ဒုံးကျည်များ၏ သက်ရောက်မှုကို အတိအကျ သိရဖွယ် မရှိသော် လည်း ထိုဒုံးကျည်များသည် ယူကရိန်းအတွက် တိုက်ခိုက်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်များကို မြင့်တက်စေမည်ဖြစ်သည်။

ထိုဒုံးကျည်များနှင့် ယူကရိန်းက တောင်းဆိုထားသည့် လက်နက်စနစ်များကို စစ်ပွဲအစပိုင်း ကတည်းက အသုံးပြု ခွင့်ပေးခဲ့မည်ဆိုပါက ယူကရိန်းအတွက် အသာစီးရနိုင်သော အနေအထားတွင် ရှိနိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် လက်ရှိအချိန်တွင် ရုရှားသည် ခံစစ်ကို အခိုင်အမာ ပြင်ထားခဲ့ပြီဖြစ်သဖြင့် ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသည် မြင့်တက်လာသည့် ဖိအားများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ဘိုင်ဒန်နဲ့ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကို တွေ့ရစဉ်

ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့များက ထိုကဲ့သို့သော အဓိကလက်နက်များကို ထောက်ပံ့ပေးရန် နှောင့်နှေးခဲ့ခြင်းသည် အခွင့်အရေးကို ဖြုန်းတီးပစ်ရာ ရောက်နေသည်ဟု ဝေဖန်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

မကြာသေးမီက မြေမြှုပ်မိုင်းများ ထောက်ပံ့မှုကဲ့သို့ အမေရိကန်၏ လုပ်ဆောင်ချက်များအရ အမေရိကန်သည် ယူကရိန်းအတွက် ဆိုးရွားနေသည့် စစ်မြေပြင် အခြေအနေကို ချိန်ညှိရန် ရုန်းကန်နေရပုံအား ပြသနေသည်။

အမေရိကန်အစိုးရကမူ ၎င်းတို့၏ လုပ်ဆောင်မှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖြေရှင်းချက် အနည်းငယ်သာ ပေးခဲ့သဖြင့် လေ့လာသူများအကြား အဓိက သီအိုရီ ၂ ခု ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။

ပထမသီအိုရီမှာ အမေရိကန်သည် ရုရှားကို အပြစ်ပေးရန်အတွက် ယူကရိန်းအား ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြု ခွင့်ပေးပြီး ရုရှားနယ်နိမိတ်အတွင်းရှိ ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ခွင့်ပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အထူးသဖြင့် ရုရှားက မြောက်ကိုရီးယားစစ်သားများကို ယူကရိန်းတွင် ဖြန့်ကြက်ချထားမှု၊ အီရန်နှင့် တရုတ်ထံမှ စစ်ရေး အထောက်အပံ့များကို ဆက်လက် ရယူနေမှုတို့ကို တုန့်ပြန်ရန် ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြုခွင့်ပေးခဲ့ ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများ ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒုတိယသီအိုရီမှာ နောက်တက်လာမည့် ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့ကို အကြပ်ရိုက်စေရန် ဖြစ်သည်။

ထရမ့်သည် အာဏာရလာခဲ့မည်ဆိုပါက ယူကရိန်းအတွက် အမေရိကန်၏ ထောက်ပံ့မှုကို လျှော့ချခြင်း၊ ယူကရိန်း ကို ဖိအားပေးပြီး ရုရှားနှင့် သဘောတူညီချက်ရရန် ညှိနှိုင်းခြင်းတို့ ပြုလုပ်လာနိုင်သည်။

ထိုအခြေအနေကို ဟန့်တားရန်နှင့် ယူကရိန်းကို ရောင်းစားမည့် ထရမ့်၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို အခက်တွေ့စေရန် ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြုခွင့် ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများ သုံးသပ်ခဲ့ကြသည်။

ATACMS ဒုံးကျည် ပစ်လွှတ်နေစဉ်

သို့သော် ထိုသီအိုရီ ၂ ခုစလုံးသည် အရဲစွန့်လုပ်ရသည့် လှုပ်ရှားမှုဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် နျူကလီးယား အန္တရာယ် လည်း ပိုမိုမြင့်တက်လာခဲ့သည်။

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင် (Vladimir Putin) အနေဖြင့်လည်း ထိုအခြေအနေမျိုးကို ထိုင်ကြည့်နေမည် မဟုတ်ပေ။

အမေရိကန်က ယူကရိန်းကို ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြုခွင့်ပေးကြောင်း ကြေညာချက်နှင့်အတူ ပူတင် ကလည်း နျူကလီးယား လက်နက်များ အသုံးပြုသွားမည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြုခွင့်ပေးသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ဘိုင်ဒန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒတွင် ကျယ်ပြန့်သည့် ဆန်းစစ်ဝေဖန်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များ အာဖဂန်နစ္စတန်မှ ပရမ်းပတာ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကတည်းက ကမ္ဘာ့စင်မြင့် ထက်တွင် အမေရိကန်အပေါ် မှီခိုအားထားနိုင်စွမ်းသည် လျော့ကျသွားခဲ့သည်။

အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသသည် တည်ငြိမ်သွားပြီဟု ပြောကြားနေသည့် အမေရိကန်အရာရှိများ၏ အသံများ ပျောက်ကွယ်မသွားမီ အချိန်မှာပင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှစပြီး အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား စစ်ပွဲဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။

ထိုအချိန်တွင် ပူတင်သည် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ပျော့ကွက်ကို နင်းပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသနှင့် ယခင် ဆိုဗီယက် ပြည်ထောင်စု နယ်စပ်တစ်လျှောက် ဒေသတွင်းနိုင်ငံများအပေါ် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းရန် လုပ်ဆောင်နေသည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် ရုရှား-တရုတ်-အီရန်-မြောက်ကိုရီးယားအကြား မဟာမိတ်ဆက်ဆံရေး ပိုမိုမြင့်တက်လာသည့် အခြေအနေ သည် အနောက်ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံများအတွက် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားစစ်သားများ ရုရှားသို့ ရောက်ရှိလာမှု၊ အာဖရိကနှင့် လက်တင်အမေရိကတွင် တရုတ်၏ နိုင်ငံရေး ဩဇာ ကြီးမားလာမှုများသည် အနောက်နိုင်ငံများအတွက် စိုးရိမ်စရာ အခြေအနေများဖြစ်သည်။

တည်ငြိမ်မှုနှင့် လိမ္မာပါးနပ်စွာ ကိုင်တွယ်သွားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည့် ဘိုင်ဒန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒအဖွဲ့သည် လက်ရှိတွင် ပဋိပက္ခကို ပိုမိုကျယ်ပြန့်အောင် လုပ်ဆောင်သည့် အခြေအနေများအတွက် စွပ်စွဲမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေ ရသည်။

ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့အနေဖြင့် ရည်ရွယ်ချက် ရှိသည်ဖြစ်စေ၊ မရှိသည်ဖြစ်စေ ယူကရိန်းအား ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြုခွင့် ပေးခြင်းသည် တတိယကမ္ဘာစစ် ဖြစ်လာနိုင်မည့် အခြေအနေအထိ စိုးရိမ်မှုများကို မြင့်တက်စေခဲ့ သည်။

လာမည့်နှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် သမ္မတအဖြစ် စတင်ရုံးထိုင်မည့် ထရမ့်အနေဖြင့် အလွန်အက်ကွဲနေသည့် ပထဝီ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကို ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့ထံမှ အမွေဆက်ခံရမည် ဖြစ်သည်။

ထရမ့်သည် ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့ ရှုပ်ထားခဲ့သမျှကို ရှင်းလင်းရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုအရှုပ်များကို ရှင်းရန် ထရမ့် အတွက် ဂေါ်ပြားကြီးကြီး လိုအပ်လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတွင်း ပရီးမီးယားလိဂ်နဲ့ ဥရောပပြိုင်ပွဲတွေမှာ ကြီးစိုးနေခဲ့တဲ့ မန်စီးတီးအသင်းရဲ့ မကြာသေး ခင်က ရလဒ်တွေဟာ မယုံနိုင်လောက်အောင်ကို ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ 

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ပြိုင်ပွဲစုံ ၆ ပွဲ ဆက်တိုက် နိုင်ပွဲပျောက်ဆုံးခဲ့ပြီး ဒီပွဲတွေမှာ ၅ ပွဲရှုံး၊ ၁ ပွဲ သရေကျကာ အလွန် ဆိုးရွားနေခဲ့တာပါ။

မန်စီးတီးအသင်းနည်းပြ ဂွာဒီယိုလာ အတွက်လည်း သူ့ရဲ့နည်းပြဘဝမှာ ဒီလောက်အထိ ဆိုးရွားတဲ့ မှတ်တမ်းမျိုး ကို အခုအချိန်မှ ပထမဆုံးအကြိမ် ကြုံတွေ့ခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီးအသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ ဖီယင်နုအသင်းကို ပွဲချိန် ၇၅ မိနစ်အထိ ၃ ဂိုး-ဂိုးမရှိနဲ့ ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် ပွဲပြီးဆုံးချိန်မှာ ၃ ဂိုးစီ သရေကျခဲ့တာဟာ အားလုံးကို အံ့အားသင့်စေခဲ့တာပါ။ 

ပုံမှန်ဆိုရင် မန်စီးတီးအသင်းဟာ ၃ ဂိုးပြတ်နဲ့ နိုင်ပြီဆိုရင် ပွဲကို အကောင်းဆုံး ထိန်းချုပ်ကာ ဂိုးတောင် ထပ်သွင်း နိုင်မယ့် အခြေအနေမျိုးမှာရှိပေမယ့် အခုအခြေအနေဟာ ယုံကြည်မှုပါ ပျောက်ဆုံးနေပြီလို့ ထင်ရပါတယ်။ 

နည်းပြ ဂွာဒီယိုလာတောင် မန်စီးတီးအသင်းရဲ့ အခြေအနေကို စိတ်ပျက်ပြီး ဖီယင်နုအသင်းနဲ့ပွဲမှာ သူ့ရဲ့ဦးခေါင်းနဲ့ နှာခေါင်းကို ကုတ်ခြစ်ပြီး ဒဏ်ရာရရှိအောင် ပြုလုပ်ခဲ့တာပါ။

မန်စီးတီးလို ထိပ်သီးအသင်းအတွက် ၆ ပွဲဆက် နိုင်ပွဲပျောက်ဆုံးနေတာဟာ တစ်စုံတစ်ခု မှားယွင်းနေပြီလို့ ပြောရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဂွာဒီယိုလာကို တွေ့ရစဉ်

မန်စီးတီးအသင်းဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အဓိက ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ ရိုဒရီ၊ ကိုဗာချစ်၊ ရူဘင်ဒီယက်စ်တို့ ဒဏ်ရာရရှိနေပြီး ဒီဘရိုင်း၊ ဂရီလစ်ရှ်တို့ကလည်း မကြာသေးခင်ကမှ အသင်းအတွက် ပြန်ကစားနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

မန်စီးတီးအသင်းနည်းပြ ဂွာဒီယိုလာက ဒဏ်ရာရ ကစားသမားတွေ ပြန်ကောင်းလာရင် ရလဒ်ကောင်းတွေ ပြန်ရယူနိုင်မယ်ဆိုတာ ယုံကြည်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

မန်စီးတီးအသင်းရဲ့ လက်ရှိ လူစာရင်းက ဒီကစားသမားတွေ မပါရင်တောင် နိုင်သင့်နိုင်ထိုက်တဲ့ ပွဲတွေကို အနိုင်ရအောင် ယူနိုင်တဲ့ အနေအထားမှာ ရှိနေတာပါ။ 

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေ အတွင်းမှာ ဘယ်လို အခြေအနေမျိုးမှာပဲဖြစ်ဖြစ် နိုင်ပွဲရယူနိုင်ပေမယ့် ဒီရာသီမှာတော့ ကံကြမ္မာက သူတို့ဘက်မှာ ရှိမနေလောက်အောင် ဖြစ်နေတာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

ဒါကို ပြီးခဲ့တဲ့ ၆ ပွဲစလုံးမှာ တွေ့ခဲ့ရပြီး မန်စီးတီးအသင်းဟာ ဒီပွဲတွေမှာ အနိုင်ရယူနိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးတွေ ရခဲ့ပေမယ့် အသုံးမချနိုင်ခဲ့ဘဲ ပြိုင်ဘက်အသင်းတွေကို အခွင်အရေးတွေ ပြန်ပေးပြီး ရလဒ်တွေဆိုးခဲ့တာပါ။ 

မန်စီးတီးအသင်းအနေနဲ့ လက်ရှိ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ရလဒ်ဆိုးတွေကို အမြန်ဆုံး ပြန်ကောင်းအောင် လုပ်ဆောင် နိုင်မှသာ ပရီးမီးယားလိဂ်နဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲတွေမှာ သူတို့ရဲ့စိန်ခေါ်မှုတွေကို ပြန်ပြီးတွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီးတိုက်စစ်မှု ဟာလန်းစိတ်ပျက်နေစဉ်

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာဆိုရင် အမှတ်ပေးဇယား အဆင့် ၁ နေရာက လီဗာပူးလ်အသင်းနဲ့ ၈ မှတ် ကွာဟနေပြီး ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အဆင့် ၁၇ နေရာ ရပ်တည်နေတာပါ။

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ဒီတစ်ပတ် ပရီးမီးယားလိဂ် ပွဲစဉ်အဖြစ် လီဗာပူးလ်အသင်းနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပြီး အရေး နိမ့်ခဲ့ရင် ၁၁ မှတ်အထိ ကွာဟသွားမှာဖြစ်လို့ ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ သူတို့ရဲ့ကြီးစိုးမှု အဆုံးသတ် သွားနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လီဗာပူးလ်အသင်းနဲ့ပွဲစဉ်ဟာ မန်စီးတီးအသင်းအတွက် အလွန်အရေးပါနေပြီး ရလဒ်ထပ်ဆိုးခဲ့ရင် သူတို့အတွက် အလွန်ဆိုးရွားတဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့ ကြုံတွေ့ရတော့မှာပါ။ 

ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာဆိုရင်လည်း မန်စီးတီးအသင်းဟာ အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရနိုင်ပြီး လက်ကျန် ၃ ပွဲမှာ ဂျူဗင်တပ်စ်၊ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းတို့နဲ့ တွေ့ဆုံရမယ့် ပွဲတွေ ပါဝင်နေတာကြောင့် အမှားအယွင်းတွေ ထပ်ပြီးလုပ်လို့ မရတော့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မန်စီးတီးအသင်း ပွဲအပြီး အခြေအနေကို မြင်တွေ့ရစဉ်

မန်စီးတီးအသင်းအနေနဲ့ အမှားအယွင်းတွေလုပ်ပြီး ရလဒ်တွေ ထပ်ဆိုးခဲ့ရင် ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲကနေ ထွက်ခွာ ရနိုင်မယ့် အခြေအနေနဲ့ ကြုံတွေ့ရနိုင်တာပါ။ အဲဒါကြောင့် လာမယ့်ပွဲတိုင်းဟာ မန်စီးတီးအသင်းအတွက် အလွန် အရေးပါနေတယ်ဆိုတာ သံသယဖြစ်စရာ မရှိပါဘူး။ 

ဒါပေမယ့် မန်စီးတီးအသင်းဟာ ရလဒ်တွေ ကောင်းပြီဆိုရင်လည်း ဘယ်အသင်းကမှ ရပ်တန့်လို့ မရတော့တဲ့အထိ ဖြစ်ပြီး ရမှတ်တွေ အများကြီး ကွာဟနေတာတောင်မှ ချန်ပီယံဆုရယူနိုင်တဲ့ သာဓကတွေလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ 

ဒီလို အခြေအနေတွေကြောင့် မန်စီးတီးအသင်းဟာ အမှားအယွင်း ဖြစ်နေတဲ့ အရာတွေကို ပြင်ပြီး အရင်ကလို ပြန်လာနိုင်ဦးမလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI International Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၃

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) သည် ယူကရိန်းအား ရုရှားနယ်နိမိတ်အတွင်းရှိ ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ရန် တာဝေးပစ်ဒုံးကျည်များ အသုံးပြုခွင့် ပေးခဲ့သည်။

ထိုဆုံးဖြတ်ချက်သည် ယူကရိန်းအား ဂျာမနီလုပ် Taurus ဒုံးကျည်များပေးပို့ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည့် ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ် အိုလက်ဖ်ရှောဇ် (Olaf Scholz) ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့် သိသိသာသာ ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ဂျာမနီအစိုးရအဖွဲ့အတွင်း သဘောထား ကွဲလွဲမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ကာ ရှောဇ်၏ ပြည်တွင်း ထောက်ခံမှုနှုန်း အပေါ် ကြီးမားစွာ ထိခိုက်စေခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်သည် ATACMS ဒုံကျည်များကို အသုံးပြုခွင့် ပေးတော့မည့် အခြေအနေကို ရှောဇ်က သိရှိခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ 

ထို့ကြောင့်ပင် ဘိုင်ဒန်က ATACMS ဒုံကျည်များကို ယူကရိန်းအား အသုံးပြုခွင့်မပေးမီ ရှောဇ်က ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် (Vladimir Putin) နှင့် ဖုန်းဆက်သွယ် စကားပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၁ နာရီခန့် ကြာမြင့်ခဲ့သည့် ရှောဇ်နှင့် ပူတင်တို့၏ ဖုန်းဆက် သွယ်ပြောဆိုမှုတွင် မည်သည့် အကြောင်းအရာများကို ပြောဆိုခဲ့သည်ဆိုခြင်းကိုမူ မည်သူကမျှ အတိအကျ မသိခဲ့ပေ။

ထို့ပြင် ပူတင်သည် ဂျာမန်ဘာသာစကား ပြောဆိုတတ်သဖြင့် ၎င်းတို့ ၂ ဦးအကြား ဖုန်းဆက်သွယ် ပြောဆိုမှုတွင် စကားပြန်မလိုဘဲ တိုက်ရိုက် ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်နဲ့ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကို တွေ့ရစဉ်

ဘိုင်ဒန်၏ ကြေညာချက် ထွက်ပေါ်ခဲ့ပြီးနောက် ရုရှားက ပစ်မှတ်ထားမည့် စာရင်းထဲမှ ဂျာမနီနိုင်ငံကို ပယ်ဖျက် ပေးစေရန် ရှောဇ်က ဆန္ဒရှိနေပုံရသည်။

ရုရှားကလည်း ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ကြေညာထားပြီး ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်လုပ် လက်နက်များဖြင့် ရုရှားမြေပေါ်ရှိ ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်မှုသည် လုံးဝ လက်မခံနိုင်စရာကိစ္စ ဖြစ်ကြောင်းနှင့် နေတိုးသည် ရုရှားနှင့် တိုက်ရိုက် စစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားနေသည်ဟု ယူဆမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

HIMARS ဒုံးပစ်စနစ်များဖြင့် ပစ်ခတ်ရသည့် ATACMS ဒုံးကျည်များကို ယူကရိန်းစစ်သားများက ထိန်းချုပ် ပစ်ခတ်ခြင်း မဟုတ်ဘဲ နေတိုးအဖွဲ့၏ နည်းပညာရှင်များက ထိန်းချုပ် ပစ်ခတ်နေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ရုရှားက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှား၏ ပြောကြားချက်သည် ယုတ္တိတန်သည်။ 

အကယ်၍ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသာ  HIMARS လောင်ချများဖြင့် ATACMS ဒုံးကျည်များကို ထိန်းချုပ် ပစ်ခတ်နိုင်မည်ဆိုပါက ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသည် ကာ့စ် (Kursk) နျူကလီးယား စက်ရုံကဲ့သို့ ရုရှားပစ်မှတ်များကို အစောပိုင်းကတည်းက ပစ်ခတ်လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ရုရှားအတွက် သတင်းကောင်းတစ်ခုမှာ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသည် HIMARS  ဒုံးပစ် လောင်ချာစနစ်ကို ထိန်းချုပ် အသုံးမပြုတတ်ခြင်းဖြစ်သည်။

ATACMS ဒုံးကျည်များ အသုံးပြုမှုသည် စစ်ပွဲ၏ လမ်းကြောင်းကို ပြောင်းလဲသွားလိမ့်မည် မဟုတ်သလို ရလဒ်ကို လည်း ပြောင်းလဲနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ဘိုင်ဒန်၏ အံ့အားသင့်ဖွယ် ကြေညာချက်သည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲထက် ပိုမိုကြီးမားသည့် နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်များ ရှိလာနိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ် အိုလက်ဖ်ရှောဇ်ကို တွေ့ရစဉ်

စစ်ပွဲကာလအတွင်း ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် နေတိုး၏ ထောက်ပံ့ရေးစခန်း တစ်ခုတစ်လေကိုမျှ တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

အမေရိကန်နှင့် နေတိုးမဟာမိတ်များကလည်း ရုရှားနယ်နိမိတ်ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်း မရှိသော်လည်း ပင်လယ်နက် အတွင်းရှိ ရုရှားသင်္ဘောများကို တိုက်ခိုက်မှုများ တာဝေးပျံသန်းသည့် ဒရုန်းများဖြင့် ရုရှား လေပိုင်နက်အတွင်း ဝင်ရောက်မှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး စည်းကျော်ခဲ့ကြသည်။

လက်ရှိတွင် ဘိုင်ဒန်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်မှားကြောင်း သက်သေပြရန် ရုရှားတွင် ရွေးချယ်စရာ အများအပြား ရှိနေ သည်။

ဥပမာအနေဖြင့် ရုရှားသည် ယူကရိန်းပြင်ပ ပိုလန်နိုင်ငံရှိ အမေရိကန်နှင့် နေတိုး စစ်စခန်းများကို တိုက်ခိုက်နိုင် သည်။

ထိုအခြေအနေသို့ ရောက်ရှိမည်ဆိုပါက ဥရောပစစ်ပွဲတစ်ခု ဖြစ်လာမည် ဖြစ်သော်လည်း ရုရှားဘက်က အသာစီး ရနိုင်ကာ ဥရောပတိုက် ပြိုကွဲသွားနိုင်သည်။

ဥရောပဘက်မှ ဆုံးရှုံးမှုသည်လည်း ရုရှား၏ ဆုံးရှုံးမှုထက် ပိုမိုများပြား လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ရုရှားသည် ဥပမာပြသည့် အနေဖြင့် ကိယက်ဗ် (Kyiv) မြို့တော်ကို ဖျက်ဆီးကာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အာရုံစိုက် တိုက်ခိုက်နိုင်မည့် အခွင့်အရေးလည်း ရှိသည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

ကိယက်ဗ်မြို့တော်ကို ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခြင်း၊ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်မည်ဆိုပါက လူပေါင်းများစွာ သေဆုံးမည်ဖြစ်ကာ အကြီးအကျယ် ပျက်စီးလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ATACMS များ ထောက်ပံ့ပေးမှုသည် အကန့်အသတ်နှင့်ဖြစ်သည်။ ထိုဒုံးကျည်များသည် အမေရိကန်၏ ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍ အထူးသဖြင့် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသအတွက် အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍတွင် ရှိနေသည်။

ထိုင်ဝမ်သည်လည်း ATACMS ဒုံးကျည်များ ရရှိနေသော်လည်း ထောက်ပံ့သည့် အရှိန်မှာ အလွန်နှေးကွေးနေကာ ထိုင်ဝမ်ကို တရုတ်က ကျူးကျော်ချိန်တွင် ကာကွယ်တားဆီးရန်အတွက် ဂျပန်၏ အိုကီနာဝါ (Okinawa) ကျွန်းပေါ်တွင် တပ်စွဲထားသည့် အမေရိကန်စစ်တပ်သည် ထိုဒုံးကျည်များကို လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

ဂျပန်ရှိ အမေရိကန်တပ်များသည် ထိုင်ဝမ်နှင့် ၁၁၁ ကီလိုမီတာ (၆၉ မိုင်) သာ ကွာဝေးသည့် ယိုနာဂူနီ (Yonaguni) ကျွန်းပေါ်တွင် ရေဒါစခန်းတစ်ခု တည်ဆောက်ခဲ့သည်။

အကယ်၍ ထိုင်ဝမ်ကို တရုတ်က ကျူးကျော်မည့် အခြေအနေမျိုးတွင် ဂျပန်ရှိ အမေရိကန်တပ်များသည် HIMARS ဒုံးပစ်လောင်ချာများကို ယိုနာဂူနီကျွန်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ချထားမည်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သည် ပြီးခဲ့သည့် နွေဦးရာသီကတည်းက ATACMS ဒုံးကျည်များကို ယူကရိန်းသို့ လျှို့ဝှက်ပေးပို့ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းတို့ စစ်မရှုံးစေရန် နောက်ဆုံး အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အနေဖြင့် ထိုဒုံးကျည်များကို ပေးပို့ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

HIMARS  ဒုံးပစ်လောင်ချာစနစ်ကို တွေ့ရစဉ်

မိုင် ၁၉၀ အထိ ပစ်ခတ်ရောက်ရှိနိုင်သည့် ထိုဒုံးကျည်များသည် ရုရှား လေကြောင်း ကာကွယ်ရေး စနစ်များ၏ ကြားဖြတ်ပစ်ချခြင်းကို မခံရပါက ကြီးမားသည့် ထိခိုက်ပျက်စီးမှုများကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။

ယူကရိန်းသည် ရုရှား၏ ကာ့စ် (Kursk) ဒေသကို ကျူးကျော် တိုက်ခိုက်သည့် စစ်ဆင်ရေးအတွင်း ATACMS ဒုံးကျည်များကို အသုံးပြုဖွယ်ရှိကြောင်း သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေသည်။

သို့သော် မကြာသေးမီ သီတင်းပတ်များအတွင်း ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ကာ့စ်ဒေသမှ ယူကရိန်းတပ်များကို ပြန်လည် တိုက်ထုတ်ခဲ့ပြီး ယူကရိန်းတပ်များ တပ်စွဲထားသည့် နေရာများကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သဖြင့် ထိခိုက် သေဆုံးသူ များပြားခဲ့သည်ဟုဆိုသည်။

ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသည် ကာ့စ်ဒေသကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်သည့် စစ်ဆင်ရေးတွင် စစ်သားပေါင်း ၃၂,၀၀၀ ခန့် ထိခိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် သေဆုံးခြင်း ရှိခဲ့သည်ဟု ရုရှားက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားဘက်တွင်လည်း စစ်သား အများအပြား ဆုံးရှုံးခဲ့သော်လည်း အရေအတွက် အတိအကျကို မသိရပေ။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ကာ့စ်စစ်ဆင်ရေးကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ရန် ယူကရိန်းတွင် စစ်အင်အား အများအပြား မရှိတော့သဖြင့် အင်အားမမျှသည့် စစ်ပွဲသည် ပိုမိုထင်ရှားလာဖွယ်ရှိသည်။

ထို့ကြောင့် အနောက်နိုင်ငံများက ရုရှားနယ်နိမိတ်အတွင်းရှိ ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ရန် ယူကရိန်းကို ၎င်းတို့၏ လက်နက်များ အသုံးပြုခွင့် ပေးလိုက်ခြင်းသည် ရုရှားအာဏာပိုင်များ ပြောသကဲ့သို့ စည်းကျော်သည့် လုပ်ဆောင် ချက် ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ရုရှားဘက်က မည်ကဲ့သို့ တုန့်ပြန်မည်ဆိုခြင်းကို စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၂

တင်းနစ်လောကရဲ့ ဂန္ထဝင်ကစားသမားကြီး တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ စပိန်အသင်းနဲ့အတူ Davis Cup ပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်ကစားခဲ့ပြီးနောက် သူ့ရဲ့တင်းနစ် ကစားသမားဘဝကို အဆုံးသတ်သွားခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ်ရှိ ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော်ကြာရှည်ခဲ့တဲ့ သူ့ရဲ့တင်းနစ် ကစားသမား ဘဝမှာ အမွေအနှစ်တွေကို ချန်ထားပြီး အနားယူသွားခဲ့တာပါ။

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဆိုရင် တင်းနစ်အားကစားကို စိတ်ဝင်စားတဲ့သူတိုင်း မသိတဲ့သူ မရှိတဲ့အထိ နာမည်ကျော်ကြား တဲ့သူဖြစ်ပြီး မြေစေးကွင်းဘုရင်ဆိုတဲ့ ဂုဏ်ပုဒ်ကို အခုအချိန်ထိ ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ အသက် ၁၅ နှစ်အရွယ် ၂၀၀၁ ခုနှစ်မှာ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် တင်းနစ်ကစားသမားဘဝကို စတင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ၂၀၀၄ ခုနှစ်မှာ ပထမဆုံးဆုဖလားကို စတင်ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့သူပါ။

စပိန်တင်းနစ် ကစားသမားဟာ ဒီအချိန်ကနေ စပြီး တင်းနစ်အားကစားလောကကို ကြီးစိုးပြီး အောင်မြင်မှု အများအပြားကို ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့သူ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ 

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ ATP ရဲ့ တစ်ဦးချင်း ကမ္ဘာ့အဆင့် သတ်မှတ်ချက် ၁ နေရာကို ရက်သတ္တပတ် ပေါင်းများစွာ ပိုင်ဆိုင်နိုင်ခဲ့သလို ရာသီအစကနေ အဆုံးထိ နံပတ် ၁ နေရာကို ၅ ကြိမ်အထိ ရယူပြီး အဆုံးသတ်နိုင်ခဲ့တဲ့ မှတ်တမ်းကောင်း တစ်ခုကိုလည်း ပိုင်ဆိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ ဂရမ်းဆလမ်း ဆုဖလားကို ၂၂ ကြိမ်အထိ ရယူနိုင်ခဲ့ပြီး ဂျိုကိုဗစ်ပြီးရင် ဒုတိယမြောက် ဂရမ်းဆလမ်း အများဆုံးရရှိတဲ့ အမျိုးသားတစ်ဦးချင်း တင်းနစ်ကစားသမားလည်း ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ 

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ကို တွေ့ရစဉ်

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ် ရရှိခဲ့တဲ့ ဂရမ်းဆလမ်းဆုဖလား ၂၂ ကြိမ်မှာ မြေစေးကွင်းဖြစ်တဲ့ ပြင်သစ်အိုးပန်းပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို စံချိန်တင် ၁၄ ကြိမ်အထိ ရရှိခဲ့တာပါ။ 

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ မြေစေးကွင်းမှာ ၈၁ ပွဲဆက် အနိုင်ရခဲ့ပြီး ပြင်သစ်အိုးပန်းဖြစ်တဲ့ Roland Garros မှာ သူ့ကို အနိုင်ရတဲ့သူ ၃ ဦးပဲရှိခဲ့ပါတယ်။

သူတို့တွေကတော့ ၂၀၀၉ က ဆိုဒါလင်း၊ ၂၀၁၅ နဲ့ ၂၀၂၁ မှာ ဂျိုကိုဗစ်၊ ၂၀၂၄ မှာ အယ်လ်ကာရက်ဇ်တို့ပါ။ 

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ ပြင်သစ်အိုးပန်းမှာ ကစားခဲ့တဲ့ပွဲပေါင်း ၁၁၆ ပွဲမှာ ၁၁၂ ပွဲ အနိုင်ရခဲ့တဲ့အထိ ကောင်းမွန်တဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေကြောင့် မြေစေးကွင်းဘုရင်အဖြစ် အားလုံးရဲ့ အသိအမှတ်ပြုခြင်းကို ခံခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ 

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ သူ့ရဲ့ ကစားသမားဘဝတစ်လျှောက် မြေစေးကွင်းမှာ ဆုဖလားပေါင်း ၆၃ ခုအထိ ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ မြေစေးကွင်းမှာ ဘုရင်ဖြစ်သလို တခြားကွင်းတွေမှာလည်း အနိုင်ရတဲ့ မှတ်တမ်းကောင်း တွေရှိခဲ့ပြီး Golden Slam လို့ခေါ်တဲ့ အောင်မြင်မှုကို ရယူနိုင်တဲ့ အမျိုးသားတင်းနစ် ကစားသမား ၃ ဦးထဲက ၁ ဦး လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

Golden Slam ဆိုတာက သြစတြေးလျ၊ ပြင်သစ်၊ ဝင်ဘယ်လ်ဒန်၊ အမေရိကန်အိုးပန်းနဲ့ အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲမှာ အောင်မြင်မှု ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့သူကို သတ်မှတ်တာပါ။ 

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ကို တွေ့ရစဉ်

ဒီအောင်မြင်မှုကို ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်အပြင် အဂ္ဂါဆီနဲ့ ဂျိုကိုဗစ်တို့က ရရှိခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ 

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ တစ်ဦးချင်းပြိုင်ပွဲတွေမှာ ဆုဖလားပေါင်း ၉၂ ခု ရယူနိုင်ခဲ့ပြီး နှစ်ယောက်တွဲပြိုင်ပွဲတွေမှာ ဆုဖလားပေါင်း ၁၁ ခုရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

ဒါအပြင် ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ စပိန်အသင်းနဲ့ Davies Cup ချန်ပီယံဆု ၄ ကြိမ်၊ အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲမှာ နိုင်ငံအသင်း အတွက် ရွှေတံဆိပ် ၂ ကြိမ်ရယူပေးနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ ဆုဖလား အားလုံးနီးပါးကို ရယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ဆုဖလား ၁ ခုကိုတော့ သူအနားယူတဲ့ အချိန်ထိ ရယူသွားနိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိပါဘူး။ 

ဒါကတော့ ရာသီပိတ် နောက်ဆုံးပြိုင်ပွဲဖြစ်တဲ့ ATP Finals ပြိုင်ပွဲဖြစ်ပြီး စပိန်တင်းနစ်သမားဟာ ဒီပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို မရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ ၂၀၁၀ နဲ့ ၂၀၁၃ မှာ ဒီပြိုင်ပွဲရဲ့ဗိုလ်လုပွဲကို ၂ ကြိမ်တက်နိုင်ခဲ့ပြီး ဖက်ဒဲရားနဲ့ ဂျိုကိုဗစ်တို့ကို အရေးနိမ့်ခဲ့ပါတယ်။ 

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ကို တွေ့ရစဉ်

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတွင်းမှာ ဒဏ်ရာတွေကြောင့် ခွဲစိတ်မှုတွေခံယူခဲ့ရပြီး အနားယူခဲ့ ရမှုတွေက သူ့ကို တင်းနစ် ကစားသမားဘဝကနေ အနားယူဖို့အထိ ဖြစ်လာခဲ့တာပါ။ 

အချက်အလက်တွေအရ ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ ဒဏ်ရာတွေ၊ ဖျားနာမှုတွေကြောင့် အဓိကပြိုင်ပွဲကြီး ၁၅ ခုကို လွဲချော်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ 

ရာဖေးလ်နာဒယ်လ်ဟာ အခုအချိန်မှာတော့ သူချစ်တဲ့ တင်းနစ် ကစားသမားဘဝကို နှုတ်ဆက်ပြီး မြေစေးကွင်း ဘုရင်ရဲ့ခေတ်တစ်ခုကို အဆုံးသတ်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

နာဒယ်လ်ဟာ ကစားသမားဘဝကနေ အနားယူခဲ့ပြီဖြစ်ပေမယ့် တင်းနစ်အားကစားကို တိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်ဖို့အတွက် ဆက်ပြီးရှိနေဦးမယ်လို့ ကတိပြုထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

CNI International Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၅

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) လက်ထက်တွင် အမေရိကန်-ထိုင်း-အာဆီယံ ဆက်ဆံရေး ကို ပုံဖော်မည့် အဓိက အကြောင်းရင်း ၃ ချက်မှာ ကုန်သွယ်ရေး မညီမျှမှု ကြီးထွားလာမှု၊ အမေရိကန်-တရုတ် ပြိုင်ဆိုင်မှု ပြင်းထန်လာမှုနှင့် အာဆီယံ၏ Community Vision 2045 အောက်ရှိ ရေရှည်ရည်မှန်းချက်များ အစ ရှိသည့် အချက် ၃ ချက်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်၏ "အမေရိကန် ပထမ" မူဝါဒဖြင့် ချဉ်းကပ် လုပ်ဆောင်မှုသည် စိန်ခေါ်မှုများကို ပေါ်ပေါက်လာစေနိုင်သည်။

ထရမ့်၏ သမ္မတဒုတိယသက်တမ်းကာလတွင် ကျင့်သုံးမည် မဟာဗျူဟာကို အပြည့်အစုံ ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေး သည့်တိုင် ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် မည်သည့် အခြေအနေများ ဖြစ်ပွားလာမည်ကို မျှော်မှန်းတွေးဆနိုင်သည်။

ထရမ့်သည် အမေရိကန်၏ အကျိုးစီးပွားများကို ဦးစားပေးမည်ဖြစ်ပြီး အဖွဲ့လိုက် သဘောတူညီချက်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး အပြန်အလှန် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများကို ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်၏ အမေရိကန်ဗဟိုပြု ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်ပုံသည် ထိုင်းနှင့် အခြား အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ အပါအဝင် အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်မှုပိုလျှံနေသည့် နိုင်ငံများအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိစေမည်ဖြစ်သည်။

လာမည့်နှစ်မှ စတင်ပြီး အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်ဖက် နိုင်ငံများသည် ပို့ကုန်များအပေါ် အခွန်တိုးမြှင့် ကောက်ခံ မည့် အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်ရဖွယ်ရှိသည်။

ထရမ့်သည် ကုန်သွယ်ရေး လိုငွေပြမှုများကို လျှော့ချရန် အာရုံစိုက်ခဲ့သဖြင့် အာဆီယံနိုင်ငံများအနေဖြင့် အမေရိကန်နှင့် ဟန်ချက်ညီသည့် ကုန်သွယ်မှုကို ထိန်းသိမ်းရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် တရုတ်ထံမှ တင်သွင်းသည့် ကုန်စည်များကို အခွန်များ တိုးမြှင့်ဖွယ်ရှိသဖြင့် အာဆီယံ နိုင်ငံများကို ထိခိုက်နစ်နာစေနိုင်သည်။

တရုတ်သည် ထရမ့်၏ အဓိကပစ်မှတ်ဖြစ်သော်လည်း ထိုင်း၊ မလေးရှားနှင့် ဗီယက်နမ်တို့ကဲ့သို့ တရုတ်၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများရှိသည့် နိုင်ငံများသည်လည်း နောက်ဆက်တွဲ ဂယက်ရိုက်ခတ်မှုကို ခံရမည်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်အနေဖြင့် တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ထိန်းချုပ်ရန် တရုတ်နှင့်ဆက်ဆံရေးရှိသည့် နိုင်ငံများအပေါ် ကုန်သွယ်ရေးကဏ္ဍတွင် ပြစ်ဒဏ်များ ချမှတ်မည်ဆိုပါက အမေရိကန်နှင့် အာဆီယံအကြား ဆက်ဆံရေး တင်းမာ လာနိုင်သည်။

သို့သော်လည်း အာဆီယံသည် ၎င်း၏ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အရေးပါမှုကို အလေးပေးရန်အတွက် အမေရိကန်နှင့် ဆက်လက် ဆွေးနွေးရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

အာဆီယံသည် ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် ကမ္ဘာ့ စတုတ္ထမြောက် စီးပွားရေး အင်အားအကြီးဆုံး အစုအဖွဲ့ဖြစ်လာစေရန် ရည်မှန်းထားသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်က အမေရိကန်-အာဆီယံ ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးသည် ၃၉၅ ဒသမ ၉ ဘီလျံရှိခဲ့ပြီး အာဆီယံတွင် အမေရိကန်၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ၇၄ ဒသမ ၄ ဘီလျံရှိခဲ့သည်။

လာမည့်နှစ်တွင် အာဆီယံ၏ ဒစ်ဂျစ်တယ် စီးပွားရေးမူဘောင် သဘောတူညီချက် (DEFA) ကို အပြီးသတ် ချုပ်ဆိုမည်ဖြစ်ပြီး ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဒစ်ဂျစ်တယ် စီးပွားရေးတန်ဖိုးသည် ၁ ထရီလျံအထိ မြင့်တက်သွား စေနိုင်သည်။

ထရမ့်၏ ပထမသက်တမ်းဖြစ်သည့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း ထိုင်းသည် ကုန်သွယ်ရေး လိုငွေပြမှုများကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် အဓိကပစ်မှတ်ထားခံခဲ့ရသည့် အာဆီယံနိုင်ငံများထဲတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထိုင်းသည် အမေရိကန်နှင့်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ပိုလျံမှုရှိခဲ့ပြီး ကပ်ရောဂါ ကာလအတွင်း နှစ်စဉ် ကုန်သွယ်ရေး ပိုငွေပြမှုသည် ဒေါ်လာ ၂၉ ဘီလျံ ပျမ်းမျှရှိခဲ့သည်။

ယခုနှစ်ပထမ ၁၀ လတာ ကာလအတွင်းတွင်လည်း ထိုင်းနှင့်အမေရိကန် ကုန်သွယ်ရေးတွင် ထိုင်းဘက်မှ ကုန်သွယ်ရေး ပိုငွေပြမှု ဒေါ်လာ ၂၂ ဘီလျံရှိခဲ့သည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုင်းသည် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် အမေရိကန်၏ အဓိကမဟာမိတ်ဖြစ်ပြီး  Cobra Gold  စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှု များကို နှစ်စဉ်ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ ထိုအချက်က အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်ရေး ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရာတွင် ထိုင်းဘက်မှ အလျှော့အတင်း ပြုလုပ်နိုင်မည့် အချက်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်-ထိုင်း ဆက်ဆံရေးအတွက် ထရမ့်၏ လုံခြုံရေးအဖွဲ့တွင် ပါဝင်သူများသည်လည်း အဓိကအခန်း ကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထရမ့်၏ လုံခြုံရေးအဖွဲ့ထဲတွင် ဂျိမ်းစ်မက်တစ် (James Mattis) သို့မဟုတ် အိတ်ချ်အာ မက်မာစတာ (HR McMaster) တို့ကဲ့သို့ ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍတွင် ထိပ်သီးပုဂ္ဂိုလ်များ ပါဝင်လာခဲ့မည်ဆိုပါက အမေရိကန်၏ မဟာဗျူဟာတွင် ထိုင်း၏ အခန်းကဏ္ဍသည် ပိုမိုခိုင်မာလာစေမည်ဖြစ်သည်။

အကယ်၍ ထရမ့်၏ အဖွဲ့ထဲတွင် ပိုမိုရန်လိုသည့် အကြံပေးများ ပါဝင်လာခဲ့မည်ဆိုပါက ထိုင်းအနေဖြင့် တရုတ်နှင့် စီးပွားရေး၊ စစ်ရေး ဆက်ဆံမှုများပြုလုပ်ရာတွင် ခက်ခဲသည့် ရွေးချယ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်သည် တရုတ်နှင့် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကို ပြန်လည် အသက်သွင်းပါက အာဆီယံနိုင်ငံများသည်လည်း ဂယက်ရိုက်ခတ်ခံရမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ဘိုင်ဒန်၏ အစိုးရအဖွဲ့လက်ထက် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ၁၄ နိုင်ငံ ပါဝင်သည့် ကုန်သွယ်ရေး စာချုပ်ဖြစ်သည့် အင်ဒို-ပစိဖိတ် စီးပွားရေးမူဘောင် (IPEF) ကိုလည်း ဂယက်ရိုက်ခတ်လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်သည် အာဆီယံ အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို လျှော့ချရန်ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် ကပ်ရောဂါကာလအတွင်းက ဖြစ်သည်။

သို့သော် တရုတ်သည် အာဆီယံနှင့် ခိုင်မာသည့် ကုန်သွယ်ရေး ဆက်ဆံမှုများက အမေရိကန်၏ အားထုတ် ကြိုးပမ်းမှုများကို ရှုပ်ထွေးစေခဲ့သည်။

တရုတ်အပေါ် အမေရိကန်၏ ရပ်တည်ချက် ပိုမိုတင်းမာလာပါက တရုတ်နှင့် အာဆီယံအကြား ဆက်ဆံမှုများ အနှောင့်အယှက် ဖြစ်လာနိုင်ပြီး အာဆီယံနိုင်ငံများကို နစ်နာစေမည်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်၏ အစွန်းရောက် စျေးကွက် ကာကွယ်ရေး မူဝါဒများသည် အာဆီယံ၏ ပို့ကုန်များအတွက် အဟန့်အတား ဖြစ်လာနိုင်စေသည်။

ထို့ကြောင့် အာဆီယံနိုင်ငံများသည် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်အပေါ် မှီခိုမှုကို လျှော့ချရန် ကုန်သွယ်ရေး ဆက်ဆံ မှုများကို အခြားနိုင်ငံများနှင့် ပြောင်းလဲဆက်ဆံလာကြသည်။

အထူးသဖြင့် အာဆီယံ ၄ နိုင်ငံဖြစ်သည့် မလေးရှား၊ ဗီယက်နမ်၊ ထိုင်းနှင့် အင်ဒိုနီးရှားတို့သည် အနောက်အုပ်စု၏ လွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်ချိန်ညှိသည့် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော BRICS စီးပွားရေး မဟာမိတ်အဖွဲ့၏ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

အချုပ်ဆိုပါက ဒေသတွင်း ချိတ်ဆက်မှုများနှင့် မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံမှုများ ခိုင်မာနေသည့် အာဆီယံသည် ထရမ့်၏ လက်ထက်တွင် အမေရိကန်နှင့်တရုတ်အကြား ဟန်ချက်ညီညီ ချဉ်းကပ် ဆောင်ရွက် သွားရန် လိုအပ်ပေသည်။

Source: Bangkok Post

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၄

အင်္ဂလိပ်ကစားသမားတွေဟာ ကစားသမားဘဝမှာ ကျော်ကြားပြီး အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် နည်းပြ ဘဝမှာတော့ အောင်မြင်မှုတွေနဲ့ အလှမ်းဝေးကွာနေကြပါတယ်။ 

ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာဆိုရင် အင်္ဂလိပ်နည်းပြ ၃ ဦးသာရှိပြီး အက်ဒီဟိုဝီ ကိုင်တွယ်နေတဲ့ နယူးကာဆယ်အသင်း တစ်သင်းတည်းသာ အမှတ်ပေးဇယားထိပ်ဆုံး ၁၄ သင်းထဲမှာ တစ်သင်းအနေနဲ့ ပါဝင်နေတာပါ။ 

နောက်ဆုံး အင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်း ဆုဖလား ၃၃ လုံးကို မတူညီတဲ့အသင်း ၆ သင်းက မျှဝေခဲ့ကြပြီး မန်စီးတီး အသင်းက ၁၅ လုံး၊ လီဗာပူးလ်၊ အာဆင်နယ်၊ ချယ်လ်ဆီးနဲ့ ယူနိုက်တက်အသင်းတို့က ၄ လုံးစီနဲ့ လက်စတာ အသင်းက ၂ လုံး ရယူခဲ့တာပါ။ 

ဒီအသင်းတွေကို ဆုဖလားတွေရရှိအောင် ကိုင်တွယ်ပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ နည်းပြတွေထဲမှာ အင်္ဂလိပ်နည်းပြတစ်ဦးမှ ပါဝင် ခဲ့ခြင်းမရှိပါဘူး။ 

ရွန်းနီကို တွေ့ရစဉ်

အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေဖြစ်တဲ့ ဖရန့်လမ်းပတ်၊ ဂရေဟမ်ပေါ်တာနဲ့ ဂျရတ်တို့ဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် ကလပ်တွေကို ကိုင်တွယ်ခဲ့ပေမယ့် ထုတ်ပယ်ခံရခြင်းနဲ့သာ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတာပါ။ 

ပရီးမီးယားလိဂ် ထိပ်သီးအသင်းတွေကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် စပိန်၊ ပေါ်တူဂီနဲ့ ဒတ်ချ်လူမျိုး နည်းပြတွေကိုသာ နည်းပြ အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့တာကို မြင်တွေ့နိုင်ပါတယ်။ 

အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေအနေနဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေက နည်းပြတွေနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ဖို့ဆိုရင် ဆုဖလားတွေ ရယူပေးနိုင်ဖို့ လိုအပ်နေတာပါ။ 

အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေဟာ အဓိကဆုဖလားတွေကို မရယူနိုင်တာကြောင့် အကောင်းဆုံးနည်းပြ အလုပ်အကိုင်တွေ ကို ရရှိနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။

အကောင်းဆုံးနည်းပြ အလုပ်အကိုင်တွေကို မရရင်လည်း အဓိကဆုဖလားတွေရဖို့ အလှမ်းဝေးနေဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အက်ဒီဟိုဝီနဲ့အတူ ပရီးမီးယားလိဂ်မှာရှိနေတဲ့ နောက်ထပ် အင်္ဂလိပ်နည်းပြ ၂ ဦးကတော့ အဲဗာတန်အသင်းနည်းပြ ရှောင်ဒိုက်နဲ့ ဝုလ်ဗ်စ်အသင်းနည်းပြ ဂယ်ရီအိုနေးလ်တို့ပါ။

အဲဗာတန်အသင်းဟာ တန်းဆင်းဇုန်ရဲ့ အထက်မှာရှိနေပေမယ့် ဝုလ်ဗ်စ်အသင်းကတော့ တန်းဆင်းဇုန်ထဲမှာ ကျရောက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်္ဂလန်အသင်း နည်းပြ တူချယ်လ်ကို တွေ့ရစဉ်

အက်ဒီဟိုဝီရဲ့နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ အဆင့် ၈ နေရာမှာရှိနေပြီး အမှတ်ပေးဇယား အထက်ပိုင်းကို တက်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်ရှိနေတာပါ။ 

အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေဟာ ကလပ်အသင်းတွေမှာ အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ဖို့ ရုန်းကန်နေရတာကြောင့် အင်္ဂလန် နည်းပြသစ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရဖို့ တူချယ်လ်နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ခြင်းမရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

တူချယ်လ်ဟာ ဒေါ့မွန်၊ ပီအက်စ်ဂျီနဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့ချိန်က ဆုဖလား အောင်မြင်မှုတွေကို ရယူပြထားတာပါ။ အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေထဲမှာ အမှတ်ပေးဖလားကို နောက်ဆုံး ရယူပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ နည်းပြကတော့ ၁၉၉၁-၉၂ ရာသီက လိဒ်စ်အသင်းကို ဆုဖလားရယူပေးခဲ့တဲ့ ဝီလ်ကင်ဆင်ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီနောက်ပိုင်းမှာ အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေဟာ ပြည်တွင်းဆုဖလား ၆ လုံးကိုသာ ရယူပေးနိုင်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၈ က ပို့စ်မောက် အသင်းကို  FA ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆု ရယူပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ ဟယ်ရီရက်နက်ပ်က နောက်ဆုံးဆုဖလား ရယူခဲ့တာပါ။ 

ဂယ်ရီနဗီးလ်၊ ကာရေဂါနဲ့ အိုဝင်တို့ကို တွေ့ရစဉ်

အင်္ဂလန်အသင်းရဲ့ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ ဝိန်းရွန်နီ၊ ကာရစ်တို့ဟာ ချန်ပီယံရှစ်မှာ နည်းပြအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေပြီး ဂယ်ရီနဗီးလ်၊ ကာရေဂါ၊ ရီယိုဖာဒီနန်၊ ပေါလ်စခိုးလ်နဲ့ အိုဝင်တို့ အပါအဝင် အချို့ဟာ ဘောလုံးပွဲ ဝေဖန်သုံးသပ်သူအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

 အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေဟာ ဒီရာသီမှာလည်း အောင်မြင်မှုရရှိအောင် လုပ်ဆောင်ပြနိုင်ဦးမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

အင်္ဂလိပ်နည်းပြတွေဟာ ထိပ်တန်း ကလပ်တွေကို ကိုင်တွယ်ပြီး အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ဖို့ အချိန်ကာလ တစ်ခုအထိ ထပ်ပြီးစောင့်ရဖို့ ရှိနေတာကြောင့် ဆုဖလား အောင်မြင်မှုတွေနဲ့ အလှမ်းဝေးကွာနေဦးမယ်ဆိုတာ သေချာနေတာဖြစ်ပါတယ်။

Source: dailymail