CNI Article 
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၁ 

စစ်ကိုင်းတိုင်းသည် တည်ငြိမ်အေးချမ်းသော နယ်မြေကနေ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နောက်ပိုင်း ပြောင်းလဲ သွားသည့် နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းများကြားမှာ စစ်ပွဲများဖြင့် ပြည့်နှက်လာခဲ့သည်။

ထိုစစ်ပွဲများသည် စစ်ကိုင်းတိုင်းတွင် မကြုံတွေ့ဖူးသော အတွေ့အကြုံများကို ပေးစွမ်းခဲ့သည်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့‌သော စစ်ပွဲများကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စပါးကျီကို ထိခိုက်စေခဲ့သလို ဒေသတွင်း စားနပ်ရိက္ခာ လိုအပ်ချက် များလည်း ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

ထို့နောက် ကုန်ဈေးနှုန်းများ အဆမတန် မြှင့်တက်လာကာ ဒေသတွင်းနေ ပြည်သူလူထု၏ စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲများ ကြုံတွေ့လာရသည်။

အဆိုးဆုံးမှာ စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်းရှိ ထီးချိုင့်၊ ယင်းမာပင်၊ ပုလဲ၊ ပင်လည်ဘူး၊ ကသာ၊ ကောလင်း၊ အင်းတော်၊ ဗန်းမောက်၊ ဟုမ္မလင်း၊ တမူး၊ ကလေး၊ ခမ်းပတ်၊ ရွှေပြည်အေး စသည့် မြို့နယ်များအတွင်းမှာ စစ်ပွဲများကြောင့် နေအိမ်များဆုံးရှုံးရကာ နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သူများ ဘဝသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ကြရခြင်း ဖြစ်သည်။

စစ်ပွဲများကြောင့် လက်နက်မကိုင်သော အရပ်သားများသည် ဒုက္ခမျိုးစုံ ကြုံတွေ့နေရသော်လည်း စစ်ပွဲများအတွင်း လက်နက်ကိုင်ထားသူများကတော့ လက်ဖျားငွေသီးကာ ကောင်းကောင်းမွန်မွန် နေထိုင်နေကြရသည်ကိုလည်း တမူထူးခြားစွာ တွေ့ရပြန်သည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် စစ်ကိုင်းတိုင်းသည် သယံဇာတကြွယ်ဝ လျက်ရှိသည့်အတွက် လက်နက်ကိုင်ထားသော အဖွဲ့အစည်း ပေါင်းစုံသည် သယံဇာတများ တူးဖော်/ထုတ်လုပ်ခွင့် ပြုခြင်းကနေ ရရှိလာသော ဝင်ငွေများက လက်ဖျားကို ငွေသီးခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်းတွင် မည်သည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ လှုပ်ရှားနေသလဲ၊ မည်သည့် သယံဇာတများ ထွက်ရှိသလဲ၊ ဘယ်လို သယံဇာတ အမျိုးအစားထွက်ရှိသော ဒေသမှာ မည်သည့် လက်နက်ကိုင် များ လှုပ်ရှားနေသလဲ စသဖြင့် ၃ ပိုင်းခွဲခြမ်း၍ လေ့လာကြည့်ရပါမည်။ 

လက်နက်ကိုင်များ အခြေပြု လှုပ်ရှားရာ နေရာပြ မြေပုံကိုတွေ့ရစဉ်

ပထမဆုံး စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်းတွင် မည်သည့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ လှုပ်ရှားနေသလဲဆိုသည်ကို လေ့လာ ကြည့်ရအောင်ပါ။ 

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းတွင် နာဂလက်နက်ကိုင် NSCN (နာဂလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း အနည်းဆုံး ၆ ဖွဲ့ ရှိ)၊ ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)၊ ကသည်းလက်နက်ကိုင် (PLA,MPA)၊ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA)၊ အာရက္ခတပ်တော်(AA)၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး (ABSDF)၊ ကရင် အမျိုးသား အစည်းအရုံး(KNU)တို့ရှိသည်။

ထို့ပြင် ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး(CNF)၊ ဇိုမီးတော်လှန်ရေးတပ်မတော်(ZRA/ZRO)၊ ကူကီးအမျိုးသားတပ်မတော်-မြန်မာနိုင်ငံ(KNA-B)၊ NUG အောက်ရှိ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDFs)များ၊ ဗမာအမျိုးသား တော်လှန်ရေး တပ်မတော် (BNRA)၊ ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(PLA-ကွန်မြူနစ်)၊ 96 soldier (ကိုဇေယျာလွင် ဦးဆောင်)၊ CNDF(ချင်းမျိုးနွယ်စုအဖွဲ့)၊ ဒေသကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(LPDFs)များ စသဖြင့် ရှိကြသည်။

အလားတူ မြန်မာ့တပ်မတော်၏ လက်အောက်ရှိ ပြည်သူ့စစ်တပ်ဖွဲ့(ပသစ)များနှင့် ပျူ‌စောထီးတပ်ဖွဲ့(ပစထ)များ လည်း ရှိကြသည်။
ဒုတိယအချက်ကတော့ စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲတွင် ဂတ်စ်၊ ရေနံ၊ ကျောက်၊ ရွှေ၊ ကြေးနီ၊ သစ်၊ ရွှေဖြူ၊ ခရိုမိုက်၊ ပလက်တီနမ်၊ ကျောက်မီးသွေး၊ သံ၊ မြေရှားသတ္တု စသည့် သယံဇာတများ ထွက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ဥပမာ- ဟုမ္မလင်းမြို့နယ်တွင် သစ်၊ ရွှေ၊ ဂတ်စ်(တူးဖော်မှုမလုပ်ရသေး)၊ ရေနံ(တူးဖော်မှုမလုပ်ရသေး)၊ ရွှေဖြူ၊ မြေရှားသတ္တု(တူးဖော်မှုမလုပ်ရသေး)၊ ပလက်တီနမ်၊ ကျောက်မီးသွေး စသည့် သယံဇာတများ ထွက်ရှိကြောင်း ဘူမိဗေဒစာတမ်းများအရ သိရသည်။

ထိုမြို့နယ်တွင် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)နှင့် ဟုမ္မလင်းပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(HPDF)နှင့် HPDF-124၊ ခန္တီးခရိုင်တပ်ရင်းများ လှုပ်ရှားလျက်ရှိပြီး ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)ကတော့ အနည်းငယ် ရှိသည်။ 

သို့သော် SNA က နယ်မြေ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)ကို တွေ့ရစဉ်

အလားတူ ခန္တီးမြို့နယ်အတွင်းမှာတော့ ကျောက်၊ ရွှေ၊ ကျောက်မီးသွေး၊ ရေနံ(တူးဖော်မှုမလုပ်ရသေး)၊ ဂတ်စ် (တူးဖော်မှုမလုပ်ရသေး) စသည့် သယံဇာတများ ထွက်ရှိသည်။ 

ထိုမြို့နယ်အတွင်းမှာတော့ ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)၊ နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-ကပ္ပလန်/ အန်းမိုင်(NSCN-K/AM)၊ နာဂပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(NPDF)၊ အရှေ့နာဂအမျိုးသားအဖွဲ့ အစည်း(ENNO/ ENDA)တို့ ရှိကြသည်။

ထို့နောက် နာဂဒေသကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသနှင့် နာဂ-အိန္ဒိယနယ်စပ်တို့တွင် ရွှေ၊ ဂတ်စ်(တူးဖော်မှုမလုပ်ရ သေး)၊ ကျောက်မီးသွေး၊ နီကယ်၊ ခရိုမိုက်၊ ကြေးနီ၊ ပလက်တီနမ်တို့ ထွက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ နယ်မြေများအတွင်း၌ NSCN-K/AM၊ နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-ကပ္ပလန်/ယုံးအောင်(NSCN-K/ YA)၊ နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-အိုက်ဇက်ချီရှီစူ/ဗွီးဗား(NSCN-IM)၊ နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ- ဟန်ရှီရမ်ဆန်း(NSCN-HS)၊ ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)၊ ENNO၊ NPDF စသည့် အဖွဲ့အစည်းများ လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။ 

ထို့ပြင် တမူးမြို့နယ်အတွင်းမှာတော့ ရွှေ၊ ဂတ်စ်(တူးဖော်မှုမလုပ်ရ သေး)၊ ကျောက်မီးသွေး၊ နီကယ်၊ ခရိုမိုက်၊ ကြေးနီ၊ ပလက်တီနမ်တို့ ထွက်ရှိကြောင်းလည်း ဘူမိဗေဒစာတမ်းများအရ သိရသည်။

တမူးမြို့နယ်အတွင်းမှာတော့ ကသည်းလက်နက်ကိုင်များ အပါအဝင် SNA၊ NSCN-IM၊ NSCN-HS၊ ကူကီး အမျိုးသားတပ်မတော်-မြန်မာနိုင်ငံ(KNA-B)၊ တမူးပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(Tamu PDF)၊ CNDF (ချင်းမျိုးနွယ်စု)တို့ လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။

အထက်ပါ မြို့နယ်များသည် ဥပမာအနေဖြင့် သရုပ်သဏ္ဍန်ခွဲခြား၍ ရည်ညွန်းဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပြီး စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲရှိ ကလေးမြို့၊ ကလေးဝ၊ မင်းကင်း၊ ယင်းမာပင်၊ ပုလဲ၊ ရွှေဘို၊ မုံရွာ၊ ကနီ၊ မော်လိုက်၊ ထီးချိုင့်၊ ကသာ၊ ဗန်းမောက်၊ အင်းတော်၊ ကောလင်း၊ ဝန်သို၊ ပင်လည်ဘူး၊ ရွှေပြည်အေး စသည့် မြို့နယ်များအတွင်းမှာလည်း သယံဇာတများ ထွက်ရှိသလို လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းပေါင်းစုံ လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။

ထို့ကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းသည် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ အပြင်းအထန်ဆုံး ဒေသဖြစ်လာခဲ့ပြီး အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများကလည်း သယံဇာတများ ဈေးသက်သာစွာဖြင့် ရရှိရေးအတွက် စိတ်ဝင်စားလျက်ရှိနေသည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ထိစပ်နေသလို တရုတ်နိုင်ငံဖြင့်လည်း လီဒိုလမ်းမကြီး အပါအဝင် တခြားသော လမ်းမများကနေ သွားလာနိုင်ခြင်းကြောင့် အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက သယံဇာတ အရင်းအမြစ် များကို စိတ်ဝင်စားနိုင်သည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်းက လက်နက်ကိုင်လှုပ်ရှားနေပုံကို ပြသထားစဉ်

ထို့အပြင် စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲတွင် မတည်ငြိမ်လျှင် အိန္ဒိယအတွက်လည်း အနှောင့်အယှက်ဖြစ်နိုင်သလို တရုတ်၏ လက်တန်ဟု အိန္ဒိယက ယူဆနေသည့် နာဂနှင့်ကသည်း လက်နက်ကိုင်များအပြင် တခြားသော လက်နက်ကိုင် များရှိနေခြင်းကလည်း စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှ အခြေအနေကို အိန္ဒိယက သတိထား စောင့်ကြည့်ရမည့် အခြေအနေတွင် ရှိနေနိုင်သည်။

ထိုသို့ဆိုလျှင် အိန္ဒိယသည် စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲရှိ သယံဇာတများ တူးဖော်နိုင်ရေး (သို့မဟုတ်) ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရေး စီမံကိန်းများ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ဖို့အတွက် များပြားသော လက်နက်ကိုင်များကို ဘယ်လိုချဉ်းကပ်မလဲက စိတ်ဝင် စားစရာကောင်းလှသည်။

သို့သော် အိန္ဒိယသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လက်နက်ကိုင်အင်အားစုများကို ချဉ်းကပ်မှုဖြင့် နှိုင်းယှဉ် ကြည့်လျှင် အလွန်နှေးကွေးလေးလံသည်ကို တွေ့ရခြင်းကြောင့် တရုတ်က အိန္ဒိယကို နှာတစ်ဖျားသာ သွားနိုင်မ လားဆိုတာကလည်း စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းလှသည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကလည်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃-၉ ရက် အတွင်း ရုရှား-ဘယ်လာရုစ် နှစ်နိုင်ငံ ခရီးစဉ်အတွင်း စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ခန္တီးဒေသ၌ ကျောက်စိမ်တူးဖော်ရေးအတွက် ရုရှားကို ဖိတ်ခေါ်ကမ်းလှမ်းခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းသည် အင်အားကြီး နိုင်ငံများ၏ သယံဇာတ တူးဖော်ရေး ရည်မှန်း ချက်များနှင့်အတူ အင်အားချိန်ခွင်လျှာညှိခြင်းဖြင့် စစ်ရှိန်မြှင့်လာမည်ကိုလည်း စိုးရိမ်စရာကောင်းလှသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲတွင် လက်နက်ကိုင် ပေါင်းစုံလှုပ်ရှားနေသလို မတူညီသော နယ်မြေ ထိန်းချုပ်မှုများ ဖြစ်နေခြင်းကြောင့် အင်အားကြီး နိုင်ငံများအနေဖြင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲ၌ သယံဇာတများ တူး ဖော်ရေး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ လုပ်မည်ဆိုလျှင် ဒေသတွင်းရှိ လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများကို မေ့ထား၍ မရပေ။

သို့သော် နစကသည် ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှုဥပဒေကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည့်အတွက် ပြည်ပနိုင်ငံများသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လာရောက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံပါက မိမိ၏ ကုမ္ပဏီ၊ ဝန်ထမ်း၊ စီမံကိန်း၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတို့ကို မိမိ၏ အစီအစဉ်ဖြင့် လက်နက်ကိုင်ဆောင်၍ လုံခြုံရေး ရယူသွားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌနဲ့ ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ လက်နက်ကိုင်ပေါင်းစုံနှင့် စစ်ပွဲများ အရှိန်မြှင့်နေသည့် စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက သယံဇာတများ တူးဖော်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို လုပ်မည်ဆိုလျှင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလိုသူများသည် မည်ကဲ့သို့သော ချဉ်းကပ်သင့်လဲ စဉ်းစားရမည်ဖြစ်သည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ သယံဇာတများ ကြွယ်ဝသော စစ်ကိုင်းတိုင်းသည် အင်အားကြီး နိုင်ငံများ၏ သယံဇာတ လုပွဲကနေ စစ်ကိုင်းတိုင်းသည် Proxy War အဖြစ် သွားလဲသွားမည်ကို ဒေသတွင်းနေ ပြည်သူများက စိုးရိမ်နေမှု များ ရှိနေပြန်သည်။

လက်ရှိတွင်လည်း စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း၌ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင်အင်အားစုများကြားလည်း ကောင်း၊ လက်နက်ကိုင် အင်အားစု အချင်းချင်းများ ကြားလည်းကောင်း တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွား နေသည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်းက တိုက်ပွဲများကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာကြည့်ပါက စစ်ကိုင်းတိုင်းအောက်ပိုင်း ပုလဲ၊ ယင်းမာပင်၊ မုံရွာ၊ ရွှေဘို၊ ဝက်လက်၊ ချောင်းဦး၊ မင်းကင်း၊ ကန့်ဘလူ၊ ကျွန်းလှ၊ ကလေး၊ ကလေးဝ၊ ကနီ စသည့် ဒေသများတွင် PDFs၊ BNRA၊ 96 soldier၊ KNU၊ PLA၊ KIA၊ ABSDF၊ CNDF စသည့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများနှင့် မြန်မာ့ တပ်မတော်၊ ပြည်သူ့စစ်(ပသစ)၊ ပျူစောထီးတပ် တို့ကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်။

ထို့နောက် စစ်ကိုင်းတိုင်းအလယ်ပိုင်းက မော်လိုက်၊ ကောလင်း၊ ထီးချိုင့်၊ ခမ်းပတ်၊ ပင်လည်ဘူး၊ ဝန်းသို၊ တမူး၊ ဖောင်းပြင်၊ အင်းတော်၊ ကသာ၊ ဗန်းမောက် စသည့် မြို့နယ်များတွင် AA၊ ABSDF၊ KIA၊ PDFs၊ CNF၊ CNDF၊ SNA၊ ကသည်းလက်နက်ကိုင်၊ NSCN-IM (နာဂလက်နက်ကိုင်)၊ မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေကြ သည်။
အလားတူ စစ်ကိုင်းတိုင်းအထက်ပိုင်း ဟုမ္မလင်း၊ ခန္တီး၊ ဆွမ္မရာ၊ လေရှီး၊ ထန်ပါခွေ၊ လဟယ်၊ ဒုံးဟီး၊ နန်းယွန်း၊ ပန်ဆောင် စသည့် နယ်မြေများအနက် ဟုမ္မလင်းမြို့နယ်အတွင်း SNA နှင့် KIA-PDFs ပူးပေါင်းတပ်များကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေပြီး ကျန်ဒေသများမှာတော့ တိုက်ပွဲမရှိသော်လည်း စစ်ရေးအရ အဖွဲ့ပေါင်းစုံ လှုပ်ရှား၍ စစ်ရေးသတိ အနေအထားကို ပြင်ဆင်ထားကြသည်။

ထို့ကြောင့် သယံဇာတကြွယ်ဝရာမြေကနေ စစ်ပွဲအတွင်းက ရုန်းမထွက်နိုင်သော စစ်ကိုင်းတိုင်းမဖြစ်အောင် အားလုံးက သတိထား ချဉ်းကပ်၍ စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်းက လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ချုပ်ငြိမ်းရေးကို အဖြေရှာ ရမည်။

KIA နဲ့ PDFs ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

တခြား တစ်ဖက်မှာတော့ စစ်ကိုင်းတိုင်း တစ်ခုလုံးကို KIA နှင့် NUG က ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး အပြင်းအထန် ကြိုးပမ်းနေသည်။ သို့သော် KIA နှင့် NUG ၏ စစ်ကိုင်းတိုင်း တစ်ခုလုံး ထိန်းချုပ်ရေး မဟာဗျူဟာတွင် SNA က အဟန့်အ တားဖြစ်နေသည်။

ထို့ကြောင့် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)ကို KIA နှင့် NUG က စစ်တိုက်၍ ဖယ်ထုတ်လာသလို တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရန် ကမ်းလှမ်းခြင်း နည်းဗျူဟာဖြင့်လည်းကောင်း နည်းလမ်း ၂ သွယ်ဖြင့် ကြိုးပမ်းလာနိုင်သည်။ 

အကယ်၍ SNA ကို စစ်ရေးအရ အနိုင်ယူနိုင်လျှင် ဆွေးနွေးစရာမလိုသလို နယ်မြေခွဲဝေပေးစရာလည်း မလိုအပ် တော့သည့်အပြင် အနာဂတ်မှာ KIA ကို အဟန့်အတားဖြစ်စေနိုင်သော ရှမ်းနီလူမျိုး လက်နက်ကိုင်မရှိအောင် လည်း ဖြေရှင်းပြီးသား ဖြစ်သွားမည်။

သို့မဟုတ်ပဲ SNA ကို KIA နှင့် NUG က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနိုင်လာပြီးတော့ မဟာမိတ် လုပ်လာနိုင်ခဲ့ပါက သွေးထွက် သံယိုမှု မရှိဘဲ စစ်ကိုင်းတိုင်း တစ်ခုလုံး သိမ်းပိုက်နိုင်ရေး မဟာဗျူဟာကို အမြန်ဆုံးနှင့် ထိထိရောက်ရောက် အကောင်အထည် ဖော်သွားနိုင်မည့် အခြေအနေကို ရောက်ရှိမည်ဖြစ်သည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၏ အလယ်ပိုင်းနှင့် အထက်ပိုင်း ဒေသတစ်ခုလုံးကို လက်နက်ကိုင်အင်အားစုများက ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ လျှင် မုံရွာမြို့အခြေစိုက် အနောက်မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(နမခ) အပါအဝင် ချင်းပြည်နယ် တစ်ခုလုံး ထိန်း ချုပ်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းမှုအတွက် အထိရောက်ဆုံး အထောက်အကူ ဖြစ်လာနိုင်သည်။

ထို့နောက် မန္တးလေးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် မကွေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများ၏ စစ်ရေး လည်း အရှိန်မြင့်လာအောင် စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်းကနေ ထောက်ပံ့ကူညီပေးသွားနိုင်လိမ့်မည်။

ဤသို့သော အခြေအနေများ အားလုံးကို ခြုံငုံသုံးသပ်ကြည့်ပါက စစ်ကိုင်းတိုင်း၏ အနာဂတ်သည် စစ်ပွဲများ အတွင်းကနေ ရုန်းထွက်နိုင်ရန် အလှမ်းဝေးနေနိုင်သေးသည်။ 

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ စစ်ပွဲအတွင်းက စစ်ကိုင်းတိုင်း (သို့မဟုတ်) သယံဇာတကြွယ်ဝရာမြေ၏ အနာဂတ်သည် မည်သို့မည်ပုံ ဖြစ်လာမလဲဆိုတာကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရပေတော့မည်။

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၆

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှာ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့တဲ့ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း အပြောင်းအလဲကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံဟာ အဖက်ဖက်က ယိုယွင်းကျဆင်းလာနေတာကို တွေ့လာရပါတယ်။ ဒီအပေါ်ကို ဘယ်လိုကုစား ကြမလဲဆိုတဲ့ အဖြေကိုလည်း ရှာဖွေနေသည့်တိုင် ယနေ့ထိ မတွေ့သေးပါဘူး။

ဒီလို အခြေအနေမှာပဲ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အိမ်နီးချင်းတွေဟာလည်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း အတွင်းမှာ တစ်နည်းတစ်ဖုံနဲ့ မတူညီသော အနေအထားတွေကနေ ပါဝင် ပတ်သက်လာနေတာကို တွေ့လာရပါတယ်။

ဒါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံတွေရဲ့ အနေအထားတွေကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာကြည့်ရအောင် ပါ။

တရုတ်

*******

၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးနဲ့ ကျားဖြန့်ကို ပြပြီး တရုတ်က မြန်မာထဲကို အတွင်းထိ ထိုးဖောက်တယ်။ ပြီးတာနဲ့ တရုတ် ကုမ္ပဏီ၊ တရုတ်ဝန်ထမ်းနဲ့ တရုတ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု-စီမံကိန်းတွေ ကာကွယ်နိုင်ရေး ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးဆိုင်ရာဥပဒေ ကို မြန်မာကထုတ်လာအောင် တရုတ်က တောင်းဆိုခဲ့ပြီးတော့ ကိုယ့်ဘာသာ ကာကွယ်နိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းလာတယ်။

ဒီနောက်မှာတော့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆိုတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်မှာ ထည်ထည်ဝင်ဝင် ပါဝင်လာတယ်။ ယခင် ဦးသိန်းစိန်နဲ့ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အစိုးရ လက်ထက်တုန်းက ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပြည်ပနိုင်ငံတွေကို အသိသက်သေ (သို့မဟုတ်) လေ့လာသူ အဆင့်ပဲပေးတယ်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီချင်ကို တွေ့ရစဉ်

အခု မြောက်ပိုင်းသုံးဖွဲ့နဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာတော့ တရုတ်က ကြားဝင်စေ့စပ်ညှိနှိုင်းသူဆိုတဲ့ အဆင့်နဲ့ ဆွေးနွေးပွဲထဲ ဝင်ထိုင်လာတယ်။ မဆွေးနွေးချင်ဘူးဆိုလည်း တရုတ်က ဆွေးနွေးဖို့ပြောရင် ဆွေးနွေးကြရတဲ့ အနေအထားကို တွေ့လာရတယ်။

အိန္ဒိယ

********

အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ အရှေ့မြောက်ဒေသတွေဖြစ်တဲ့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်၊ မဏိပူရပြည်နယ်တို့နဲ့ထိစပ်နေတဲ့ မြန်မာပိုင် နယ်မြေတွေကို အိန္ဒိယနိုင်ငံထဲ ပေါင်းစည်းဖို့ လွှတ်တ်ောအမတ် တချို့က ဆွေးနွေးလာသလို လက်နက်ကိုင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးတာတွေလည်း ရှိလာပါတယ်။

ချင်းပြည်နယ်ကို မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ထဲ ထည့်သွင်း ပေါင်းစည်းဖို့၊ တမူး-ကဘော်ချိုင့်ဝှမ်း (ကလေး-မင်းကင်း) ကို မဏိပူရပြည်နယ်ထဲ ထည့်သွင်းပေါင်းစည်းဖို့ တရားဝင် ထုတ်ပြောလာသလို မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် အမေရိကန်ခရီးစဉ်မှာလည်း ချင်းပြည်နယ်နဲ့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ် ပေါင်းစည်းရေးကို ထုတ်ပြောသွားတာလည်း ကြားမိလိုက်ပါ သေးတယ်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ် ဝင်ရောက်လာတဲ့ နိုင်ငံခြားသား ၂၀၀၀ ကျော်ရှိတယ်။ အဲဒီလူတွေ ပျောက်နေပြီး တော့ မြန်မာနိုင်ငံထဲ ဝင်သွားတယ်။ ပြီးတော့ ချင်းတောင်တန်းပေါ်မှာ လက်နက်ကိုင်အင်အားစုတွေကို စစ်သင်တန်းတွေ ပေးနေတယ်လို့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် လာဒူဟိုမာက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၀ ရက်မှာ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်လွှတ်တော်အစည်းအဝေးမှာ ထုတ်ပြောသွားတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံက ချင်းသူပုန် ၂ ဖွဲ့ ပေါင်းစည်းရေး သဘောတူညီမှုကို အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဖိုရမ်ဝန်ကြီးချုပ်က သက်သေအနေဖြင့် ပါဝင်စဉ်

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်

*************

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဝန်ကြီးချုပ်‌ဟောင်း ရှိတ်ဟာစီနာက မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နှစ်နိုင်ငံအနီးမှာ ခရစ်ယာန်နိုင်ငံတစ်ခု ထူထောင်ဖို့ လူဖြူနိုင်ငံကြီး တစ်နိုင်ငံက သူ့ကိုလာရောက် ဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၆ ရက်က ထုတ်ပြောထားတယ်။ ဒီပြောကြားချက်ကို အိန္ဒိယသတင်းဌာန  The Print က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၈ ရက်မှာ ဖော်ပြခဲ့တယ်။

သူ့ကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ပြည်သူတွေက ဆန္ဒပြပြီးတော့ ဖြုတ်ချခံခဲ့ရတဲ့ အဓိက အကြောင်းအရင်းကလည်း မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအနီး နိုင်ငံတစ်ခုထူထောင်ဖို့ လူဖြူနိုင်ငံကြီး တစ်နိုင်ငံက ဆွေးနွေးမှုကို သူလက်မခံခဲ့လို့လို့ ရှိတ်ဟာစီနာက ပြောခဲ့တယ်။

ဒီနောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ သူနိုင်ငံရေး ခိုလှုံခဲ့တယ်။

ရှိတ်ဟာစီနာ ဖြုတ်ချခံရပြီးနောက်မှာတော့ အမေရိကန်လိုလားသည့် ယူနွတ်က ကြားဖြတ်အစိုးရကို ဦးဆောင် လာခဲ့ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေမှာပဲ ပါကစ္စတန်ထောက်လှမ်းရေးက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအတွင်း ရောက်ရှိနေတဲ့ ဘင်္ဂါလီ ဒုက္ခသည်တွေကို ပြောက်ကျားစစ်သင်တန်းတွေ ပေးနေတယ်ဆိုပြီး သတင်းတွေလည်း ကျယ်ကျယ်ပြန့် ပြန့်ထွက်ပေါ်လာပါတယ်။

တချိန်တည်းမှာပဲ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံနယ် ထိစပ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်းတော စတဲ့ မြို့နယ် ၃ ခုကို လွတ်မြောက်စေဖို့အတွက်ဆိုပြီးတော့ ARSA၊ RSO၊ ARA တို့ ပေါင်းစည်းပြီးတော့ တိုက်ပွဲတွေ ဖော်ဆောင်လာခဲ့ပါတယ်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှိတ်ဟာစီနာကို တွေ့ရစဉ်

ဒီအခြေအနေတွေကြောင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံကလည်း မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်- အိန္ဒိယ သုံးနိုင်ငံအနီးမှာ နိုင်ငံတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာနိုင်ခြေ အန္တရာယ်ကို သတိထားစောင့်ကြည့်နေမယ် ထင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့်လည်း တချို့ နယ်မြေတွေကို အိန္ဒိယနဲ့ ပေါင်းစည်းဖို့ စည်းရုံးတာတွေ လုပ်နေတာလည်း ဖြစ်နိုင်သလို ကြိုတင် ကာကွယ်နေတဲ့ အနေအထားလည်း ဖြစ်မယ်ထင်ပါတယ်။

ထိုင်း

******

မြန်မာနိုင်ငံက တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေကို လက်ခံထားသလို တစ်ဖက်မှာလည်း နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရယူထားသူများနဲ့ ဆက်ဆံလျက်ရှိပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံကနေ ထွက်လာတဲ့ လူသားအရင်းအမြစ်ကို စျေးသက်သက်သာသာနဲ့ ရရှိပြီးတော့ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း အပါအဝင် တခြားသော စက်ရုံ-အလုပ်ရုံတွေကို လည်ပတ်ပြီးတော့ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့ လျှောက်လှမ်းနေပါတယ်။

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် အနီးက ဒေသတချို့ကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ အင်အားစုတွေဟာ ထိုင်းအစိုးရရဲ့ ဩဇာသက်ရောက်မှုတွေ ရှိတယ်ဆိုတာကို ကျားဖြန့်နှိမ်နင်းရေး လုပ်တဲ့အခါမှာ ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် မြင်တွေ့လာရပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံက ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတွေ အကုန်နီးပါး ပိတ်သွားတဲ့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာ ထိုင်း ကုန်ပစ္စည်းတွေက နေရာဝင်ယူလာပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း တရုတ်က သူ့ရဲ့ ဈေးကွက်ကို ထိုင်းက အစားထိုး ဝင်ယူမှာကို စိတ်ပူနေနိုင်ပါတယ်(နိုင်ငံတကာ ဈေးကွက်နဲ့ ရင်လိုက်ရင်‌တော့ တရုတ်အတွက် မြန်မာဈေးကွက်က မပြောပလောက်ပါဘူး)။

နစကဥက္ကဋ္ဌနဲ့ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာ

******

မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ UWSA နဲ့ NDAA က ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်းအဆင့် ရထားတဲ့အတွက် ပြည်ပနိုင်ငံတွေက မြန်မာနိုင်ငံထဲက နိုင်ငံငယ်လေးတစ်ခုလို့တောင် တင်စားကြတယ်။

ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)က ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးဂွမ်မော်က "တိုင်းရင်းသားများသည် ၂၀၂၅ ရောက်လာသည့်အခါမှာ ဖက်ဒရယ်ထက် ကျော်လွန်သည့် စဉ်းစားချက်များ ရှိလာမည်ဖြစ်၍ မြန်မြန် ယခုကာလမှာ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်သင့်ကြောင်း" ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်၊  ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့နဲ့ ၂၀၁၈ ခုနှစ်က တွေ့ဆုံစဉ် ပြောကြားခဲ့တယ်လို့ အင်တာဗျူး တစ်ခုမှာ ပြန်ပြော ပြခဲ့တယ်။

တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်(TNLA) အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ် တားဘုန်းကျော် ကလည်း နိုင်ငံတစ်ခုအထိ တည်ထောင်ရန် အခြေအနေဖြစ်လာပါက အဆင်သင့်ဖြစ်အောင် ပလောင်လူမျိုးတွေ လုပ်ထားရမယ်လို့ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈ ရက်က ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဗိုလ်ချုပ်တားဘုန်းကျော်က “ နိုင်ငံရေး ရေချိန်အရ မြှင့်တက်လာမယ်၊ ပထဝီနိုင်ငံရေး အခြေအနေ၊ လက်ရှိ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေတွေအပေါ် မူတည် သွားပြီးတော့ ဒီနိုင်ငံဟာ ပြည်ထောင်စုတောင် မတည်ဆောက် နိုင်တော့ဘူးဆိုရင် အစိတ်စိတ် အမွာမွာကွဲပြီးတော့ နိုင်ငံငယ်တွေလည်း အများကြီး ထွက်သွားနိုင်တယ်။ ဒါကြောင့်မလို့ ကျနော်တို့လူထုတွေ ကျနော်တို့ တအာင်း (ပလောင်)လူထုတွေလည်း ဒါသေချာ စဉ်းစားဖို့လို တယ်။ ကျနော်တို့ကို ကျနော်တို့ သေချာ ပြင်ဆင်နိုင်ဖို့ လိုတယ်။ ဒီပြည်ထောင်စုနိုင်ငံ တကယ် တည်ဆောက် တဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့လည်း ပြည်နယ်တစ်ခုအနေနဲ့ ကျနော်တို့လူမျိုး ကျနော်တို့ ကာကွယ်သွားဖို့ ၊ တည် ဆောက် နိုင်ဖို့အတွက် အဆင်သင့် ကျနော်တို့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက် သွားဖို့လိုတယ်။ အဲလိုမှ မဟုတ်ဘူး ပြည် ထောင်စု တည်ဆောက်လို့ မရဘူး၊ ပထဝီနိုင်ငံရေး၊ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး တစ်ခုကြောင့် လိုအပ်ချက်ကြောင့် တော် လှန်ရေးတွေ သိပ်အရှိန်မြင့်လာလို့ နိုင်ငံတွေ ထွက်လာမယ်ဆိုလည်း ကျနော်တို့ နိုင်ငံတည်ဆောက်နိုင်ဖို့ အဆင့် လည်း ကျနော်တို့ ပြင်ဆင်သွားဖို့လိုပါတယ်”လို့ ပြောခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အာရက္ခတပ်တော်(AA)ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ/တပ်မှူးချုပ် ဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ကလည်း ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်း အဆင့်ကို အနိမ့်ဆုံး ရယူလိုကြောင်းနဲ့ လိုအပ်ပါက ဒါထက် ကျော်လွန်းစဉ်းစားနိုင်တယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။

TNLA-AA- MNDAA ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

ဒါတွေက မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံးအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ်(NCA) မထိုးရသေးတဲ့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တွေရဲ့ အနေအထားနဲ့ သဘောထား ရပ်တည်ချက်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

NCA ထိုးထားတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း(EAOs) တွေရဲ့ အနေအထားနဲ့ သ‌ဘောထား ရပ်တည် ချက်တွေကလည်း စောင့်ကြည့်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

NCA ထိုးထားတဲ့ ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ကောင်စီ(RCSS)ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးယွက်စစ်က “ မိမိတို့ ၇ ဖွဲ့ ရဲ့ ထိန်းချုပ်တဲ့ နယ်မြေအသီးသီးတွေမှာ မိမိတို့ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်နဲ့ စတင် အုပ်ချုပ်သွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မိမိတို့ ဒေသမှာ ရှိနေကြတဲ့ လူထုတွေအတွက် အုပ်ချုပ်ရေး၊ လုံခြုံရေး၊ စီးပွါးရေး၊ ပညာ ရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ စားဝတ်နေရေး အပါအဝင် အခြားဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းတွေကို ဆောင်ရွက်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု ကို တဆင့်ပြီးတဆင့် တည်ဆောက်သွားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ တဖက်တွင်လည်း မိမိတို့ ၇ ဖွဲ့ကြား မှာ တူတာတွဲလုပ် မတူတာခွဲလုပ်ဆိုတဲ့မူအတိုင်း ဆောင်ရွက်သွားဖို့ လိုပါ တယ်”လို့  ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၇ ရက်မှ ၁၉ ရက်နေ့ထိ ကျင်းပသည့် အပစ်ရပ် ၇ ဖွဲ့၏ အစည်းအဝေးမှာ ပြောသွားခဲ့ပါတယ်။

အခုဆိုရင် မြန်မာ့တပ်မတော်ဟာ အရှေ့မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရမခ)နဲ့ အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် (နပခ) ဆိုတဲ့ စစ်တိုင်း ၂ ခုကို လက်လွတ်ထားရသလို မြို့နယ် ၉၀ ကျော်ကိုလည်း လက်လွတ်ထားရတယ်လို့ စစ်တမ်းတွေကနေ ဖော်ပြထားပါတယ်။

နိုင်ငံရေးပါတီများနဲ့ NSPNC တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေကလည်း သေချာရေရာမှုမရှိဘဲ ဖြစ်နေသလို နိုင်ငံရေးကစားပွဲ တစ်ခု အနေနဲ့ပဲ တည်ဆောက်နေတယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေ မအောင်မြင် သရွေ့ ပြည်သူလူထုဟာ ဒုက္ခပေါင်းစုံကို ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရအုံးမယ့် အခြေအနေမှာ ရှိနေပါတယ်။

အထက်ပါ အခြေအနေတွေကတော့ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ သူ့ရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ဖြစ်တည်နေတဲ့ အနေအထားတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအနေအထားဟာ မကိုင်တွယ်တက်ရင်တော့ နိုင်ငံပြိုကွဲသွားနိုင်သလို ကျရှုံးနိုင်ငံအဖြစ်လည်း ဦးတည်သွားနိုင်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံ ကျရှုံးနိုင်ငံဖြစ်သွားပြီးဆိုရင်တော့ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်းစဉ် (သို့မဟုတ်) ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည် အားကောင်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေဟာ နှစ် ၂၀-၃၀ ကြာနိုင်တယ်လို့လည်း ပညာရှင်တွေက ဒီမိုကရေစီ ကျရှုံးနိုင်ငံတွေကို လေ့လာတွေ့ရှိထားပုံကို ရှင်းပြလျက်ရှိပါတယ်။

ဒီအနေအထားတွေကို မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာရှိတဲ့ အင်အားစုတွေ ဘယ်လို ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းကြမလဲ၊ ဘယ်လို နည်းလမ်းနဲ့ ထွက်ပေါက်ကို ရှာကြမလဲ......?

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ် ၊ မတ်လ ၁၆

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်(Paetongtarn Shinawatra) ၏ အစိုးရအပေါ် ပထမဆုံးအကြိမ် အယုံအကြည်မရှိ အဆို စကားစစ်ထိုးပွဲကို မတ်လကုန်ပိုင်းတွင် ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ထားသည်။

သို့သော် အာဏာရ ဖြူးထိုင်းပါတီသည် ပေတုန်တန်၏ အစိုးရအဖွဲ့အား စေ့စေ့စပ်စပ် စစ်ဆေးမည့် အတိုက်အခံ ပါတီများကို ထိန်းချုပ်ကန့်သတ်မှုများ ပြုလုပ်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။

ပြည်သူ့ပါတီက ဦးဆောင်သည့် အတိုက်အခံ အင်အားစုက ပေတုန်တန် တစ်ဦးတည်းကိုသာ အယုံအကြည်မရှိ အဆိုတင်သွင်းခဲ့ပြီး အစိုးရ၏ ပျက်ကွက်မှုအတွက် ပေတုန်တန် တစ်ဦးတည်းသာ တာဝန်ရှိသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်သည် အစိုးရကို ဦးဆောင်ရန် လိုအပ်သော အတွေ့အကြုံများ ကင်းမဲ့ပြီး ပြည်သူများ၏ စိုးရိမ်မှုများကို ဖြေရှင်းဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့သည်ဟု အတိုက်အခံများက စွပ်စွဲထားသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဂျီဒီပီ တိုးတက်မှုနှုန်းသည် အာဆီယံများနောက်တွင် နောက်ကောက်ကျ ကျန်ခဲ့ခြင်းသည် ပေတုန်တန်၏ စီးပွားရေးမူဝါဒများ မှားယွင်းစွာ စီမံခန့်ခွဲခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု အတိုက်အခံများက စွပ်စွဲ ပြစ်တင်ရန် စီစဉ်ထားသည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် အကြီးမားဆုံး စွပ်စွဲချက်မှာ ပေတုန်တန်သည် ဖခင်ဖြစ်သူ သက်ဆင်(Thaksin Shinawatra) ၏ ကြီးမားသည့် သြဇာလွှမ်းမိုးမှု အောက်တွင်ရှိနေသည်။ သက်ဆင်သည် အစိုးရ၏ နောက်ကွယ်မှ ကြိုးကိုင် ထားသည်ဆိုသည့် စွပ်စွဲချက်ဖြစ်သည်။

ထိုစကားစစ်ထိုးပွဲကို မတ်လ ၂၄ ရက်တွင် ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ခဲ့သော်လည်း လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များက ထိုရက်တွင် ပြုလုပ်ရန် အစီအစဉ်နှင့် စကားစစ်ထိုးပွဲ၌ ပြောကြားမည့် အကြောင်းအရာများကို သဘော မတူခဲ့သဖြင့် ရက်ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

စကားစစ်ထိုးပွဲ ပြုလုပ်မည့် ကာလအပိုင်းအခြား၊ စည်းမျဉ်းများနှင့် ပတ်သက်ပြီးလည်း သဘောထားကွဲလွဲမှုများ ရှိနေသည်။

အစိုးရအကြီးအကဲ ဝီဆွတ် ချိုင်နာရန် (Wisut Chainarun) က စကားစစ်ထိုးပွဲကို ၁ ရက်အတွင်း အပြီးသတ် လုပ်ဆောင်ရန် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ပုံမှန်အားဖြင့် ၄ ရက်မှ ၅ ရက်အထိ ပြုလုပ်လေ့ရှိသည့် အယုံအကြည်မရှိအဆို စကားစစ်ထိုးပွဲ များထက် အချိန်ကာလ အလွန်တိုတောင်းနေသည်ကို တွေ့ရသည်။

အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဝမ် မိုဟာမက် နျူအာ မာသာ (Wan Muhamad Noor Matha) ကလည်း အယုံအကြည် မရှိအဆို စကားစစ်ထိုးပွဲတွင် သက်ဆင်၏ အမည်ကို ထည့်သွင်းပြောဆိုခြင်း မပြုရန် အတိုက်အခံများကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် ဦးဆောင်တဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးကျင်းပနေစဉ်

လွှတ်တော်တွင်း ပြုလုပ်သည့် စကားစစ်ထိုးပွဲများတွင် ဝင်ေရာက် ပြောဆိုခွင့် မရှိသည့် ပြင်ပပုဂ္ဂိုလ်များကို ကိုးကားခြင်းမှာ တရားမျှတမှု မရှိသည့်အချက်အား ဝမ်က ထောက်ပြခဲ့သည်။

ကျွမ်းကျင်သူများကမူ အစိုးရအဖွဲ့အနေဖြင့် လွှတ်တော်တွင်း စကားစစ်ထိုးပွဲကို ထိန်းချုပ်ကန့်သတ်ရန် ကြိုးပမ်း မည်ဆိုပါက ဒီမိုကရေစီ၏ အခြေခံမူများအား လျော့ပါးစေသည့် အချက်ကို သိရှိနားလည်ရမည်ဟု ပြောကြား ခဲ့သည်။

အစိုးရအဖွဲ့အနေဖြင့် မိမိကိုယ်ကိုယ် ယုံကြည်မှု ရှိမည်ဆိုပါက လွှတ်တော်တွင် အတိုက်အခံများ၏ စွပ်စွဲချက် များကို ခုခံချေပနိုင်မည့် အခွင့်အရေးအား လက်ခံရမည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။

စစ်စစ်အားဖြင့် အစိုးရပြင်ပမှ ပုဂ္ဂိုလ်များကို အယုံအကြည်မရှိအဆို စကားစစ်ထိုးပွဲများတွင် ထည့်သွင်း ပြောကြားခြင်းသည် ထူးဆန်းသည့် ကိစ္စတော့မဟုတ်ပေ။

ဖြူးထိုင်းပါတီသည် အတိုက်အခံအဖြစ် ရပ်တည်ခဲ့ချိန်ကလည်း အစိုးရပြင်ပမှ လူပုဂ္ဂိုလ်များကို အယုံအကြည်မရှိ အဆို စကားစစ်ထိုးပွဲများတွင် ထည့်သွင်း ပြောဆိုခဲ့ဖူးသည်။

လွှတ်တော်အမတ်များ အနေဖြင့်လည်း စွပ်စွဲမှုများ ပြုလုပ်ရာတွင် တရားရေး စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို ကျော်လွန်ခြင်း မရှိစေရန် ဂရုစိုက်ရမည်ဖြစ်သည်။

အစိုးရ၏ မူဝါဒများအပေါ် သက်ဆင်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ငြင်းဆိုရန် ခက်ခဲလိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး အစိုးရအဖွဲ့ဝင် ဝန်ကြီးများကလည်း သက်ဆင်၏ ပြောဆိုမှုများအတိုင်း လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

ထို့ကြောင့် သက်ဆင်သည် အစိုးရအဖွဲ့ နောက်ကွယ်တွင် စစ်မှန်သည့် အာဏာကို ကိုင်ဆွဲထားသည်ဆိုသည့် ထင်ကြေးပေးမှုများကို ပိုမိုအားကောင်းလာစေခဲ့သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

သက်ဆင် ကိုယ်တိုင်ကလည်း ၎င်း၏ ပါဝင်ပတ်သက်မှုကို ဝန်ခံခဲ့ပြီး၊ သူသည် ထိုင်းဘာသာစကားဖြင့် Sor Tor Ror ( မြန်မာလို ဘာသာပြန်ရမည်ဆိုပါက ပါလေရာ ငါးပိချက်) ဖြစ်ကြောင်း ဟာသနှောကာ ပြောဆိုခဲ့သည်။

သက်ဆင် အနေဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းတစ်ဦး၏ အမြင်များကို မျှဝေခြင်းသည် သဘာဝကျသော်လည်း ဖြူးထိုင်းပါတီသည် သက်ဆင်၏ အခန်းကဏ္ဍနှင့်ပတ်သက်ပြီး လွှတ်တော်တွင် စိစစ်မေးမြန်းခံရချိန်၌ ခုခံကာကွယ်ရန် အခက်တွေ့လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

အာဏာရပါတီသည် စကားစစ်ထိုးပွဲကို ကန့်သတ်ချက်များ မထားဘဲ ခိုင်လုံသော အချေအတင် ဆွေးနွေးမှုကို ခွင့်ပြုခြင်းဖြင့် ၎င်း၏ ဒီမိုကရေစီ ခံယူချက်အား ပြသသင့်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများ ပြောသည်။

ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနှင့် တာဝန်ခံမှုတို့သည် ဒီမိုကရေစီ အစိုးရတိုင်း၏ အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်သည်။

ပေတုန်တန်နှင့် ၎င်း၏ အစိုးရအဖွဲ့သည် ၎င်းတို့၏ ခေါင်းဆောင်မှု စွမ်းဆောင်ရည်အပေါ် ယုံကြည်မှု ရှိမည်ဆိုပါ က ၎င်းတို့၏ မူဝါဒများကို ရှင်းလင်းရန်နှင့် သံသယများအား ပြေပျောက်စေရန် အယုံအကြည်မရှိအဆို စကား စစ်ထိုးပွဲကို အခွင့်အရေး တစ်ခုအဖြစ် လက်ခံသင့်သည်။

သို့မဟုတ်ဘဲ စကားစစ်ထိုးပွဲကို စိစစ်ကန့်သတ်ရန် ကြိုးပမ်းမည်ဆိုပါက ထင်ကြေးပေးမှုများကို ပိုမိုဆိုးရွား စေနိုင်ပြီး လူထု၏ ယုံကြည်မှုကို ပျက်ပြားစေမည်သာဖြစ်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၄

ဒီရာသီမှာ လီဗာပူးလ်အသင်းအတွက် ပြသနေတဲ့ ဆာလက်ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ဟာ Ballon d'Or ဆုကို ရယူနိုင်ဖို့ လုံလောက်တဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိတယ်ဆိုတာ အများအပြားက လက်ခံထားကြပါတယ်။ 

အသက် ၃၂ နှစ် အရွယ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ ဆာလက်ဟာ ဒီရာသီမှာ လီဗာပူးလ်အသင်းအတွက် ၄၂ ပွဲ ကစားထားပြီး ၃၂ ဂိုး သွင်းယူကာ ဂိုးဖန်တီးမှု ၂၂ ကြိမ် ပြုလုပ်ထားတာပါ။ 

ဒါဟာ ဆာလက်ရဲ့ ကစားသမားဘဝမှာ အကောင်းဆုံး စွမ်းဆောင်ရည်တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်သလို လီဗာပူးလ် အသင်းရဲ့ ရလဒ်ကောင်းမွန်မှုတွေကြောင့် ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ကစားသမားဆိုတဲ့ ဂုဏ်ပုဒ်ကို မျှော်လင့်ခွင့် ရှိလာခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်အုပ်စုအဆင့်မှာ ထိပ်ဆုံးနေရာ ရပ်တည်ခဲ့တဲ့ လီဗာပူးလ် အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ် ၁၆ သင်းအဆင့်မှာ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းကို ပင်နယ်တီနဲ့ အရေးနိမ့်ပြီး ထွက်ခွာခဲ့ရပါတယ်။ 

ဆာလက်ဟာ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းနဲ့ ကစားခဲ့တဲ့ နှစ်ကျော့စလုံးမှာ အကောင်းဆုံး ခြေစွမ်းပြသနိုင်ဖို့ ရုန်းကန်ခဲ့ ရတာပါ။ 

ဆာလက်ကို တွေ့ရစဉ်

ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲကနေ လီဗာပူးလ်အသင်း စောစီးစွာ ထွက်ခွာခဲ့ရတာကြောင့် Ballon d'Or ဆုရဖို့ ဆာလက်ရဲ့ ရေပန်းစားမှုဟာ လျော့ကျသွားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အစောပိုင်းက Ballon d'Or ဆုရဖို့ ရေပန်းစားနေတဲ့ သူတွေထဲမှာ ဆာလက်က ထိပ်ဆုံးနေရာ ရပ်တည်နိုင်ခဲ့ ပေမယ့် ချန်ပီယံလိဂ်ကနေ ထွက်ခွာရမှုက သက်ရောက်မှုတွေ ရှိလာခဲ့တာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်း ဂန္ထဝင်ဖြစ်တဲ့ အွန်နရီက လက်ရှိအချိန်မှာ ဘာစီလိုနာအသင်း တောင်ပံကစားသမား ရာဖင်ညာက ဆာလက်ထက် Ballon d'Or ရဖို့ ပိုပြီးပြည့်စုံတဲ့သူလို့ သုံးသပ်သွားခဲ့ပါတယ်။

Ballon d'Or ဆုကို နိုင်ငံအသင်းနဲ့ ဒါမှမဟုတ် ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အောင်မြင်မှု ရယူတဲ့သူတွေသာ အများဆုံး ရရှိခဲ့လို့ ဆာလက်အတွက် မျှော်လင့်ချက်နည်းလာခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် ဘောလုံးရာသီပြီးဆုံးဖို့ လိုအပ်နေသေးတာကြောင့် အခြေအနေတွေဟာ အများကြီး ပြောင်းလဲသွားနိုင် တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချန်ပီယံလိဂ် ကွာတားဖိုင်နယ်တက်ခဲ့တဲ့ အသင်းတွေထဲမှာ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းက ဒမ်ဘီလီ၊ ရီးရယ်လ်အသင်းက ဘတ်ပီနဲ့ ဗီနီစီးယက်စ်၊ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းက ဟာရီကိန်းတို့ဟာ Ballon d'Or ရနိုင်တဲ့ စာရင်းထဲမှာ ပါဝင်နေ ကြတာပါ။ 

ဒါပေမယ့် သူတို့တွေဟာ ဆာလက်လို တစ်ရာသီလုံး တည်ငြိမ်တဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်မျိုးကို ပြသနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆာလက်နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ဘက်ကို တွေ့ရစဉ်

ဒမ်ဘီလီကတော့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်ထဲမှာ အားလုံးထက်သာတဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်မျိုးကို ပြသထားပေမယ့် Ballon d'Or ဆု အတွက် ဆာလာ အဓိကယှဉ်ပြိုင်ရမယ့်သူက ဘာစီလိုနာအသင်း တောင်ပံကစားသမား ရာဖင်ညာပါ။ 

ဘရာဇီးလ်တောင်ပံ ကစားသမား ရာဖင်ညာဟာ ဒီရာသီမှာ ဘာစီလိုနာအသင်းအတွက် ၄၁ ပွဲ ကစားထားပြီး ၂၇ ဂိုး သွင်းယူကာ ဂိုးဖန်တီးမှု ၁၉ ကြိမ် ပြုလုပ်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီစွမ်းဆောင်ရည်ဟာ ရာဖင်ညာရဲ့ ကစားသမားဘဝမှာ အကောင်းဆုံးစွမ်းဆောင်ရည်ပါ။ 

ရာဖင်ညာရဲ့ဒီရာသီ ဘာစီလိုနာအသင်းအတွက် သွင်းယူထားတဲ့ ဂိုးတွေထဲမှာ ပင်နယ်တီ သွင်းဂိုးနည်းပါးခဲ့ပြီး ဆာလက်က ပင်နယ်တီ သွင်းဂိုးများနေတာကလည်း Ballon d'Or ဆုအတွက် အချက်တစ်ချက်အနေနဲ့ ရှိနေနိုင်တယ်လို့ အွန်နရီက မှတ်ချက်ပေးထားပါတယ်။

ဆာလက်ကို တွေ့ရစဉ်

ဘာစီလိုနာအသင်းဟာ ဒီရာသီမှာ ဆုဖလား ၃ လုံး ရယူနိုင်မယ့် လမ်းကြောင်းပေါ်မှာရှိနေပြီး လီဗာပူးလ် အသင်းက ဆုဖလား ၂ လုံးရယူနိုင်မယ့် လမ်းကြောင်းပေါ်မှာ ရှိနေတာပါ။ 

Ballon d'Or ဆု ရဖို့အတွက်ဆိုရင် ဆုဖလားနဲ့ အချက်အလက်တွေက အလွန်အရေးပါနေတာကြောင့် ရာသီ မကုန်ခင်အထိ ဆာလက်နဲ့ ရာဖင်ညာတို့ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို ဆက်ပြီး စောင့်ကြည့်ရဖို့ ရှိနေပါတယ်။

ဆာလက်အတွက် လက်ရှိအချိန်မှာ ပြုလုပ်ရမယ့်အရာက လီဗာပူးလ်အသင်းကို ကာရာဘောင်းဖလားနဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလား ရယူပေးဖို့ ဖြစ်ပြီး သူ့ရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်ကို ရာသီအကုန်ထိ ဆက်ထိန်းရမှာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် Ballon d'Or ဆုကို ဆာလက်ရဖို့ ထိုက်တန်ခြင်း ရှိ/မရှိဆိုတာ ရာသီကုန်ချိန်အထိ ပြသမယ့် စွမ်းဆောင်ရည်အပေါ် မူတည်နေမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၉

တရုတ်ဗဟိုဘဏ်သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နွေဦးရာသီက ဟန်ကျိုး (Hangzhou) မြို့တွင် နိုင်ငံတကာ ငွေကြေး လဲလှယ်မှုနှင့် ပတ်သက်သည့် Bretton Woods သဘောတူညီချက်၏ နှစ်ပေါင်း ၈၀ ပြည့် အထိန်းအမှတ် အခမ်းအနား ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

Bretton Woods သဘောတူညီချက်သည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီး နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးမူဘောင်တစ်ခုကို ဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (IMF) ကဲ့သို့ အင်စတီကျူးရှင်းများသည် အနောက်နိုင်ငံများ၏ အကျိုးစီးပွားများ ကိုသာ ကိုယ်ကျိုးပြုသည့် အဖွဲ့များဖြစ်သည်ဟု တရုတ်ဗဟိုဘဏ်၏ လက်အောက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ရှူအန် ချန်နန် (Xuan Changneng) လို ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကမ္ဘာ့တောင်ခြမ်းသည် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး၏ ထက်ဝက်ကျော် ရှိနေမှုနှင့်အတူ မဲပေးပိုင်ခွင့်များသည် မျက်မှောက် ခေတ်ကမ္ဘာ၏ အရှိတရားကို ထင်ဟပ်စေခြင်း မရှိတော့ကြောင်း ရှူအန်က ပြောသည်။

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီနဲ့ တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံတကာ ဆွေးနွေးပွဲများ၊ အစည်းအဝေးပွဲများတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အက်စ် ဂျိုင်ရှန်ကာ (S. Jaishankar) သည် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများသာ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံများ ဖြစ်သည်ဆိုသည့် အနောက်အုပ်စု၏ ယူဆချက် သို့မဟုတ် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၏ ချက်ချင်းဖြေရှင်းရမည့် ပြဿနာများကို အနောက်အုပ်စုက အာရုံစူးစိုက်မှုနည်းပါး ခြင်း အစရှိသည့် အခြေအနေများကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ဖူးသည်။

ဂျိုင်ရှန်ကာ၏ ထိုအတွေးအမြင်များသည် ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းပါးသည့် နိုင်ငံများ၏ အသံကို ကျယ်လောင်စွာ ထွက်ပေါ် စေခဲ့သည်။

အာရှ အင်အားကြီး နိုင်ငံများဖြစ်သည့် တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယအကြားသည် ကမ္ဘာ့တောင်ခြမ်းဒေသ၏ နှလုံးသည်းပွတ်၊ ဒေသခံများ၏ ထောက်ခံမှုနှင့် ခေါင်းဆောင်မှုကဏ္ဍအတွက် ယှဉ်ပြိုင်နေခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုသို့ ယှဉ်ပြိုင်နေရင်းမှ အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်တို့သည် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် မတူကွဲပြားသည့် အင်အားများနှင့် မတူညီသော ပုံစံများကို ဆောင်ကြဉ်းနိုင်ခဲ့ကြသည်။

အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်တို့သည့် COVID-19  ကပ်ရောဂါ ကာလက အလွန်ထိရောက်သော mRNA ကာကွယ်ဆေးများ ဖြန့်ချိမှု မမျှတခဲ့သည့် အခြေအနေကို တူညီစွာ မကျေနပ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း ၎င်းတို့၏ မကျေနပ်ကြောင်း ဖော်ပြချက်များမှာ တူညီခဲ့ခြင်းမရှိပေ။ ဥပမာ ပြရမည်ဆိုပါက အခြေအနေ တစ်ရပ်ကို သဘောထားချင်းတူညီစွာ ဆန့်ကျင်ခဲ့သော်လည်း ဆန့်ကျင်ပုံ ဆန့်ကျင်နည်းမှာ ကိုယ့်နည်းကိုယ့်ဟန်ဖြင့် တူညီခြင်းမရှိပေ။

တရုတ်က ကျင့်သုံးခဲ့သည့် စနစ်သည် အလွန်စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းသည်ကို လက်ခံရမည်ဖြစ်သည်။ 

တရုတ်နိုင်ငံကဲ့သို့ ဆင်းရဲတွင်းထဲမှ လျှင်မြန်စွာ ရုန်းထွက်နိုင်ခဲ့ဖူးသည့်နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံမှ မရှိခဲ့ဖူးပေ။

အိန္ဒိယနဲ့တရုတ် ကုန်သွယ်မှုကိုပြထားစဉ်

၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်ကတည်းက တရုတ်၏ ကျေးလက်ဒေသနေ လူအများစုသည် လယ်ယာမြေများကို စွန့်ခွာပြီး မြို့ပြစက်မှု လုပ်ငန်းများတွင် လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြသည်။

သိန်းနှင့်ချီသည့် စက်မှုလုပ်သားများသည် ပြည်တွင်း စျေးကွက်များသာမက နိုင်ငံတကာ စျေးကွက်များအတွက်ပါ ရောင်းချသည့် ကုန်စည်များကို ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့သည်။

တရုတ်စက်ရုံများသည် အရည်အသွေးမြင့် ထုတ်ကုန်များကို စတင်ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှ ချမ်းသာသည့် ဝယ်သူများကို ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ 

အထူးသဖြင့် အရည်အသွေးကောင်းသည့် ကုန်ပစ္စည်းများကို စျေးနှုန်းချိုသာစွာဖြင့် ဝယ်ယူနိုင်ရန် တရုတ်က လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကုန်စည်အများအပြား ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းတွင်လည်း တရုတ်ကို မည်သည့် နိုင်ငံကမျှ မယှဉ်နိုင်ပေ။

မျက်မှောက်ခေတ်တွင် တစ်ကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် မနက်ဖြန် ရောင်းချမည့် ကုန်ပစ္စည်းများကို ယနေ့တွင် နေ့ချင်းပြီး ထုတ်လုပ်နိုင်မည့်နိုင်ငံမှာ တရုတ်နိုင်ငံသာ ရှိသည်ဟု ပြောရမလိုဖြစ်နေသည်။

စက်သုံးဆီ အသုံးပြုသည့်ကားထက် လျှပ်စစ်ကားများက ခေတ်စားလာမှုနှင့်အတူ  တရုတ်ကုမ္ပဏီများသည် လျှပ်စစ်ကားများအတွက် လိုအပ်သော ဘက်ထရီများကို ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် နည်းပညာရှိနေပြီဖြစ်သည်။

နည်းပညာသည် အချိန်နှင့်အမျှ အလုပ်အကိုင် တိုးတက်မှုနှုန်း နှေးကွေးလာမည်ဆိုသည့်တိုင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ စက်ရုံအခြေပြု စီးပွားရေးသည် အခြားစီးပွားရေး မော်ဒယ်များထက် ကောင်းမွန်နေဆဲဖြစ်သည်။

ဥပမာ ပြရမည်ဆိုပါက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ပုဂ္ဂလိက အလုပ်အကိုင်များ၏ အကြီးမားဆုံး ရင်းမြစ်မှာ တောင်ကိုရီးယား၏ ဆိုးလ်မြို့တော် အခြေစိုက် Youngone ကုမ္ပဏီဖြစ်ပြီး Patagonia နှင့် The North Face ကဲ့သို့သော အမှတ်တံဆိပ်များအတွက် တန်ဖိုးအမြင့်ဆုံး ဆောင်းရာသီ အဝတ်အထည်များကို အထည်ချုပ် ဝန်ထမ်းပေါင်း ၇၀,၀၀၀ ကျော်ဖြင့် ချုပ်လုပ်နေသည်။

သို့သော် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အထည်ချုပ်ဝန်ထမ်းများ၏ သားသမီးများသည် ဆေးကျောင်းတက်ရန် စီစဉ်ထားကြ သည်။

Youngone ကုမ္ပဏီနှင့် ၎င်း၏ လုပ်ငန်းများကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သည် ၂၀၂၆ ခုနှစ်တွင် ဝင်ငွေ အလယ်အလတ် ရှိသော နိုင်ငံဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟု ကမ္ဘာ့ဘဏ်က တွက်ချက်ထားသည်။

ထိုအချိန်အတောအတွင်း အိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ စီးပွားရေးကို ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများအပေါ် အခြေတည်ပြီး ထူထောင်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနဲ့တရုတ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို တွေ့ရစဉ်

နည်းပညာသည် ကုန်ထုတ်စွမ်းအားကို မြှင့်တင်နိုင်ပြီး အလုပ်အကိုင်များကို ရှားပါးစေသည့် အချက်အရ အိန္ဒိယ အတွက် ၎င်း၏ စီးပွားရေးမော်ဒယ်ကို အသွင်ကူးပြောင်းရန် နောက်ကျသွားပြီဟု ပြောနိုင်သည်။

ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး လျှပ်စစ်ပစ္စည်များ ထုတ်လုပ်သည့်  Foxconn ကုမ္ပဏီသည် တရုတ်တွင် ဝန်ထမ်းပေါင်း ၃၀၀,၀၀၀ ဖြင့် စက်ရုံများ တည်ဆောက်ခဲ့သကဲ့သို့ အိန္ဒိယတွင် စက်ရုံများ တည်ဆောက်လိမ့်မည် မဟုတ်ပေ။

မျက်မှောက်ခေတ်တွင် အိန္ဒိယသည် ကုန်ထုတ်စွမ်းအားပိုင်း အားနည်းသဖြင့် မနက်ဖြန်အတွက် လိုအပ်သည့် ပစ္စည်းများကို ယနေ့ ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းတွင် တရုတ်နှင့် မယှဉ်နိုင်ပေ။ တချို့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများသည် အိန္ဒိယ အတွက် စမ်းကြည့်၍ပင် မသင့်တော်သည့် လုပ်ငန်းများရှိသည်။

ဥပမာအားဖြင့် ဆိုလာပြားများ ပြုလုပ်ရာတွင် လုပ်သား အနည်းငယ် လိုအပ်သော်လည်း ငွေအမြောက်အမြား လိုအပ်သည်။ အိန္ဒိယတွင် အရင်းအနှီး များပြားသောကြောင့် ဆိုလာပြားများ ထုတ်လုပ်ခြင်းသည် အကောင်းဆုံး ရွေးချယ်မှု မဟုတ်ပေ။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်မည့်အစား အိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ ကျွမ်းကျင်မှုမရှိသော လူငယ် အများအပြားအတွက် အလုပ် အကိုင်ဖန်တီးရန် ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်သင့်သည်။

ကမ္ဘာက သတိမထားမိသော်လည်း အိန္ဒိယလူမျိုး အများစုက သတိထားမိသည့် အချက်ရှိသည်။

ထိုအချက်မှာ ဇန်နဝါရီလက အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဂျိုင်ရှန်ကာ (Jaishankar) သည် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုပွဲတွင် ရှေ့ဆုံးတန်းထိုင်ခုံတွင် ထိုင်နေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သူသည် ထိုထိုင်ခုံနေရာတွင် ထိုင်ရမည် မဟုတ်သော်လည်း ဂျိုင်ရှန်ကာက နေရာရွှေ့ပြောင်းရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ 

ဆန့်ကျင်ဘက် အနေဖြင့် တရုတ်၏ ဒုသမ္မတသည် ဂျိုင်ရှန်ကာ၏ အနောက်တွင် ထိုင်နေသည့် အချက်ကို အိန္ဒိယနိုင်ငံသား အများစုက သတိထားမိခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အိန္ဒိယ၏ ဘောလိဝုဒ် ရုပ်ရှင်များနှင့် ဂီတများကို ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက အားပေးနှစ်သက်မှုနှင့်အတူ အိန္ဒိယ သည် ပါဝါအပျော့ကို နားလည်နိုင်သည့်အတွက် ကြီးမားသော အားသာချက်တစ်ခု ဖြစ်သည်။

တရုတ်ကမူ ရုပ်ရှင်ကားများကို ဆင်ဆာ ဖြတ်ထားမှုနှင့်အတူ အာဏာအပျော့ ကျင့်သုံးမှုတွင် အိန္ဒိယလောက် အားကောင်းခြင်းမရှိပေ။

အချုပ်ဆိုရပါမူ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေး အခြေအနေနှင့် ပြည်တွင်း စျေးကွက်ကို ပြည်ပ၏ ယှဉ်ပြိုင်မှုမှ ကာကွယ်ရေးဝါဒအရ တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယသည် ကမ္ဘာ့တောင်ခြမ်းကို တစ်နိုင်ငံချင်းစီ ဦးဆောင်နိုင်ရန် ခက်ခဲလှ သည်။

ထို့ကြောင့် တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယတို့သည် အပြန်အလှန် မှီခိုအားထားခြင်းသည်သာ လက်တွေ့ကျသည့် ချဉ်းကပ်မှု ဖြစ်ပေသည်။

Source: Nikkei Asia

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၇

ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်သတ္တပတ်တွေအတွင်းမှာ ဖီနာဘာချီအသင်းနည်းပြ မော်ရင်ဟိုက သူတို့ကို လူမျိုးရေး ခွဲခြားတယ် ဆိုပြီး ဂါလာတာစာရေးအသင်းက စွပ်စွဲမှုပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ သတင်းဟာ မီဒီယာတွေရဲ့ အထက်မှာ ခေါင်းကြီးပိုင်းအဖြစ် နေရာယူထားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဖီနာဘာချီအသင်းနဲ့ ဂါလာတာစာရေးအသင်းတို့ ကစားခဲ့တဲ့ အစ္စတန်ဘူလ် ဒါဘီပွဲစဉ်အပြီးမှာ ဂါလာတာစာရေး အသင်းရဲ့ အရန်ခုံတန်းဟာ "မျောက်တွေလို ခုန်ပေါက်နေတယ်"လို့ မော်ရင်ဟိုက မှတ်ချက်ပေးခဲ့တာပါ။ 

မော်ရင်ဟိုရဲ့ မှတ်ချက်စကားအပေါ် ဂါလာတာစာရေးအသင်းက ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ အရေးယူမှုတွေ ပြုလုပ်မယ် ဆိုပြီး ထုတ်ပြန်ခဲ့သလို မော်ရင်ဟိုနဲ့ ဖီနာဘာချီအသင်းတို့ကလည်း ဂါလာတာစာရေးအသင်းကို တရားစွဲဆိုမှုတွေ ပြန်လည်ပြုလုပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

တူရကီလိဂ်မှာ ပြိုင်ဆိုင်မှုပြင်းထန်တဲ့ ဂါလာတာစာရေးအသင်းနဲ့ ဖီနာဘာချီအသင်းတို့ဟာ မော်ရင်ဟိုရဲ့ ဖြစ်ရပ် အတွက်လည်း အပြိုင်အဆိုင် ဖြစ်ခဲ့ကြတာပါ။ 

မော်ရင်ဟိုကို တွေ့ရစဉ်

လူမျိုးရေး ခွဲခြားတယ်လို့ စွပ်စွဲခြင်းခံထားရတဲ့ မော်ရင်ဟိုဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက Sky Sports နဲ့ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ အင်တာဗျူးမှာ သူဟာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုနဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

မော်ရင်ဟိုက "ဂါလာတာစာရေးအသင်းက ကျနော့်ကို တိုက်ခိုက်တဲ့ နည်းလမ်းမှာ လိမ္မာပါးနပ်မှု မရှိပါဘူး။ သူတို့ဟာ ကျနော့်ရဲ့အတိတ်ကို မသိခဲ့ပါဘူး။ အာဖရိကလူမျိုးတွေ၊ အာဖရိက ကစားသမားတွေ၊ အာဖရိက ပရဟိတ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့အတူ အာဖရိကနဲ့ ကျနော့်ရဲ့ ဆက်နွယ်မှုကို သူတို့မသိခဲ့ကြပါဘူး"လို့ ပြောခဲ့တာပါ။ 

တကယ်လည်း မော်ရင်ဟိုဟာ သူကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အသင်းတိုင်းမှာ အာဖရိက ကစားသမားတွေနဲ့ အလွန် ရင်းနှီး ကျွမ်းဝင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့ချိန်က ဒရော့ဘာ၊ အက်ဆီယန်၊ ကာလူး၊ မီခေးလ်တို့နဲ့ မော်ရင်ဟိုရဲ့ ဆက်ဆံရေးကို မြင်တွေ့ခဲ့ရမယ်ဆိုရင် မော်ရင်ဟိုက လူမျိုးရေးခွဲခြားတဲ့ သူမဟုတ်ဘူးဆိုတာ မြင်တွေ့ရမှာပါ။ 

မော်ရင်ဟိုနဲ့ ဒရော့ဘာကို တွေ့ရစဉ်

မော်ရင်ဟိုကို ဂါလာတာစာရေးအသင်းက စွပ်စွဲခဲ့ချိန်မှာ ဒရော့ဘာနဲ့ အက်ဆီယန်တို့ဟာ သူတို့ရဲ့နည်းပြ ဘက်ကနေ ရပ်တည်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

မော်ရင်ဟိုက သူ့ကစားသမားဟောင်းတွေရဲ့ အသံဟာ အလွန်အရေးကြီးတဲ့ အသံဖြစ်တယ်လို့ ပြောခဲ့တာပါ။ 

ဒါအပြင် မော်ရင်ဟိုက သူ့ဆီမှာ မကောင်းတဲ့ အရည်အချင်းတွေရှိပေမယ့် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုတော့ မပါဝင်ဘူးလို့ အင်တာဗျူးမှာ ထည့်သွင်းပြောခဲ့ပါတယ်။ 

မော်ရင်ဟိုက "လူတစ်ဦးအနေနဲ့ ကျနော်က ဘယ်သူလဲဆိုတာကို လူတိုင်းသိပါတယ်။ ကျနော့်ရဲ့ မကောင်းတဲ့ အရည်အချင်းကိုလည်း လူတိုင်းသိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူမျိုးရေးခွဲခြားတာက ကျနော့်ရဲ့ မကောင်းတဲ့ အရည်အချင်းတွေထဲက တစ်ခုမဟုတ်ပါဘူး။ လုံးဝကို ဆန့်ကျင်ဘက်ပါ။ အရေးကြီးဆုံးက ကျနော်က ဘယ်သူလဲဆိုတာ ကျနော်သိပါတယ်။ လူမျိုးရေးခွဲခြားတယ်လို့ စွပ်စွဲတဲ့ တိုက်ခိုက်မှုဟာ ဆိုးရွားတဲ့ ရွေးချယ်မှုတစ်ခုပါ"လို့ ပြောခဲ့တာပါ။ 

မော်ရင်ဟိုကို တွေ့ရစဉ်

မော်ရင်ဟိုဟာ ဖီနာဘာချီအသင်းကို ရောက်ရှိလာပြီးကတည်းက အဖြစ်အပျက် အများအပြားဖြစ်ခဲ့ပြီး လူမျိုးရေး ခွဲခြားတယ်လို့ စွပ်စွဲမှုဟာ နောက်ဆုံးဖြစ်ခဲ့တဲ့ အရာဖြစ်ပါတယ်။ 

မော်ရင်ဟိုဟာ ဒီမတိုင်ခင်က တူရကီဒိုင်တွေနဲ့ ဘောလုံးတာဝန်ရှိသူတွေရဲ့ စံနှုန်းတွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့တာကြောင့် ပွဲပယ်နဲ့ ဒဏ်ကြေးငွေတွေ ချမှတ်ခြင်းခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မော်ရင်ဟို အနေနဲ့ လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုပြဿနာကို ထပ်ပြီး ဖြေရှင်းရဖို့ ရှိနေတာပါ။ 

မော်ရင်ဟိုဟာ ဖီနာဘာချီအသင်းကို အောင်မြင်မှုတွေ ရယူပေးဖို့ တူရကီကို ရောက်လာခဲ့ပေမယ့် အဖြစ်အပျက် အများကြီးကို ရင်ဆိုင်နေရပြီး ဒါတွေကို ကြံ့ကြံ့ခံ ရင်ဆိုင်နိုင်မလား ဒါမှမဟုတ် ရာသီအကုန်မှာ ထွက်ခွာသွား မလား ဆိုတာတော့ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇန်နဝါရီလက စပို့တင်းလစ္စဘွန်းအသင်းကနေ ရောက်ရှိလာခဲ့တဲ့ ပေါ်တူဂီကွင်းလယ်လူ ဘရူနို ဖာနန်ဒက်စ်ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းကို ရောက်ရှိလာကတည်းကနေ အခုအချိန်ထိ အသင်းအတွက် မရှိမဖြစ် အလွန်အရေးပါတဲ့ ကစားသမား ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ငြင်းလို့မရပါဘူး။ 

အသင်းခေါင်းဆောင် ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ဝေဖန်မှု အခံရဆုံး ကစားသမားတွေထဲက တစ်ဦးဖြစ်ပေမယ့် သူကတော့ အသင်းအတွက်သာ အကောင်းဆုံး အာရုံစိုက်နေတဲ့သူပါ။ 
ဂန္ထဝင်နည်းပြကြီး ဆာအဲလက်စ် ဖာဂူဆန်နောက်ပိုင်း ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ နာမည်ကြီး ကစားသမား အများအပြားကို ခေါ်ယူခဲ့ပေမယ့် ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်လောက် အသင်းအပေါ် အကျိုးပြုနိုင်တဲ့ ကစားသမားဟာ လက်ချိုးပြီးရေတွက်လို့ရပါတယ်။ 

ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်ကို တွေ့ရစဉ်

ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းကစားတဲ့ ပွဲတိုင်းကို ပါဝင်ကစားချင်ပြီး ပွဲတိုင်းကိုလည်း ရေကုန် ရေခမ်းကစားတဲ့ ကစားသမားမျိုးပါ။ လက်ရှိအချိန်မှာ ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်လောက် အသင်းအပေါ် ပေးဆပ်ပြီး ကစားတဲ့ ကစားသမားတွေဟာ နည်းပါးနေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်ဟာ အသင်းဖော်တွေ အားမလိုအားမရ ဖြစ်တာကြောင့် စိတ်ပျက်လက်ဖြစ်တဲ့ သူ့ရဲ့ခန္ဓာကိုယ် ဘာသာစကားကိုတော့ ဘောလုံးပွဲ ဝေဖန်သူတွေနဲ့ ကစားသမားဟောင်းတွေက နှစ်သက်မှု မရှိကြပါဘူး။ 

ဒါပေမယ့် ပေါ်တူဂီကွင်းလယ်လူဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းကို ကိုင်တွယ်တဲ့ နည်းပြတိုင်းရဲ့အဓိက ကစားသမား အဖြစ် အမြဲတမ်းရှိနေမယ့် စွမ်းဆောင်ရည်ကို ပြသနေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီနေ့ခေတ် ဘောလုံးလောကမှာ ကစားသမား အများအပြားဟာ ဒဏ်ရာကြောင့် မကြာခဏဆိုသလို အနားယူ နေကြပေမယ့် ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်ကတော့ ဒဏ်ရာကြောင့် လွဲချော်တဲ့ပွဲက အလွန်နည်းပါးခဲ့တာပါ။

ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်ဟာ ဒဏ်ရာရနေရင်တောင် ယူနိုက်တက်အသင်းအတွက် ပါဝင်ကစားပေးဖို့ အကောင်းဆုံး ကြိုးစားတဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်ကို တွေ့ရစဉ်

ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်ဟာ ပါဝင်ကစားတဲ့ ပွဲတိုင်းတော့ အကောင်းဆုံး ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခြင်းမရှိဘဲ အလွဲလွဲ အချော်တွေရှိနေပေမယ့် ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ သူ့အပေါ် မှီခိုနေရတယ်ဆိုတဲ့ အချက်တွေတော့ ရှိနေတာပါ။ 

အနီးစပ်ဆုံးပြောရရင် အစ်စဝှစ်ချ်အသင်းကို အနိုင်ရတဲ့ပွဲမှာ ယူနိုက်တက်အသင်း ရရှိခဲ့တဲ့ ၃ ဂိုးစလုံးဟာ ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်ရဲ့ တည်ကန်ဘောတွေ ကနေတဆင့် ရရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်ဟာ ဒီရာသီ ယူနိုက်တက်အသင်းရရှိခဲ့တဲ့ သွင်းဂိုးတွေထဲမှာ ၂၃ ဂိုး ပါဝင်ပတ်သက်မှုရှိခဲ့တာပါ။

အာဆင်နယ်အသင်း ကစားသမားဟောင်း အီယန်ရိုက်က ဘရူနိုသာမရှိရင် ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ တန်းဆင်းဇုန် မှာ တိုက်ပွဲဝင်နေရမယ်လို့ မှတ်ချက်ပေးထားပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ဒီရာသီမှာ ရလဒ်တွေ အလွန်ဆိုးရွားနေပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အမှတ်ပေးဇယား အဆင့် ၁၄ နေရာ ရပ်တည်နေတာကြောင့် ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်က သူအပါအဝင် အသင်းမှာရှိတဲ့သူတွေ အားလုံးကို ဒီထက်ပိုပြီး လုပ်ပေးနိုင်ဖို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။

ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ၂၀၂၇ ခုနှစ် နွေရာသီအထိ စာချုပ်ရှိနေပေမယ့် လာမယ့်ရာသီ အသင်းရဲ့ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုမှာ ဆက်ရှိ/မရှိဆိုတာက စောင့်ကြည့်ရမှာပါ။

ယူနိုက်တက်အသင်းအတွက် အရာအားလုံးကိုပေးတဲ့ ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်ကို အသင်းမှာ ဆက်ထိန်းပေးဖို့ တောင်းဆိုသူတွေရှိသလို သူ့ကိုရောင်းချဖို့ တောင်းဆိုတဲ့သူတွေကလည်း ရှိနေပါတယ်။ 

ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်ကတော့ ယူနိုက်တက်အသင်းအတွက် အကောင်းဆုံး လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ အတွက်ပဲ သူရဲ့ခေါင်းထဲမှာ ရှိနေတာပါ။ 

အသက် ၃၀ နှစ်အရွယ်ရှိ ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းအတွက် လက်ရှိအချိန်အထိ ၂၇၂ ပွဲ ပါဝင်ကစားထားပြီး ၈၉ ဂိုးသွင်းယူကာ ဂိုးဖန်တီးမှု ၇၉ ကြိမ် ပြုလုပ်ထားပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့အတူ FA ဖလား၊ ကာရာဘောင်းဖလားတို့ကို ရယူထားနိုင်ခဲ့တဲ့ ဘရူနိုဖာနန်ဒက်စ်အနေနဲ့ ဒီရာသီမှာ ရလဒ်တွေဆိုးရွားနေတဲ့ အသင်းကို ရာသီကုန်ချိန်မှာ အရင်နှစ်တွေကလို ဆုဖလားအောင်မြင်မှုတွေ ရယူပေးဖို့ ဦးဆောင်ပေးနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ် ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃

ဂျာမနီနိုင်ငံတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် မြူးနစ်လုံခြုံရေးညီလာခံ၏ ပထမနေ့တွင် အမေရိကန်ဒုတိယသမ္မတ ဂျေဒီဗန့်စ် (J.D. Vance) ၏ မိန့်ခွန်းကို ဥရောပမဟာမိတ်များက စိတ်ရှုပ်ထွေးမှု၊ စိတ်ပျက်မှုနှင့် စိုးရိမ်မှုရှိခဲ့ကြောင်း ပြသခဲ့ကြသည်။

ဗန့်စ်သည် ယူကရိန်းနှင့်ပတ်သက်သည့် တိကျသော မူဝါဒများကို အနည်းငယ်မျှသာ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သူသည် ယူကရိန်းအရေးထက် ဥရောပတွင် ဒီမိုကရေစီ တည်ဆောက်ရေး၊ လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့်ကို ကာကွယ်ရန်နှင့် ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်များ တိုးမြှင့်ရေးတို့ကို ဥရောပခေါင်းဆောင်များအား အထက်စီးမှ ပြောဆိုခဲ့သည်။

အမေရိကန်ဒုတိယသမ္မတ ဂျေဒီဗန့်စ်နဲ့ ဥရောပ‌ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်

ဥရောပခေါင်းဆောင်များက အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ ထိတ်လန့်ဖွယ်မူဝါဒ အပြောင်းအလဲကြောင့် ဂယက် ရိုက်ခတ်မှုများအတွက် အသင့်ပြင်ထားကြသည်။

ဗန့်စ်၏ မိန့်ခွန်းသည် ထရမ့်၏ နိုင်ငံရေး အခြေခံကိုသာမက ဥရောပ၏ လက်ယာယိမ်း အင်အားစုများအတွက် လည်း ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ 

ထိုကြောင့် လာမည့် ဂျာမနီရွေးကောက်ပွဲတွင် အမေရိကန်က ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ဖွယ် ရှိနေသည်ဟု ကျွမ်းကျင် သူများက ယူဆနေကြသည်။

အမေရိကန်အပေါ် ထားရှိသည့် ဥရောပ၏ သဘောထားလည်း ပြောင်းလဲဖွယ်ရှိသဖြင့် အတ္တလန္တိတ် ဖြတ်ကျော် ဆက်ဆံရေးကို မရေမရာဖြစ်စေခဲ့သည်။။

အမေရိကန်နှင့် ဥရောပနိုင်ငံ အများအပြားသည် မဟာမိတ်အဖြစ် ဆက်ရှိနေမည် ဆိုသည့်တိုင် ဥရောပသည် ထရမ့် လက်ထက်တွင် အမေရိကန်၏ မူဝါဒအသစ်များကို မေးခွန်းထုတ်လာကြသည်။

သို့ဆိုလျှင် ထိုအခြေအနေသည် အမေရိကန် ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒတွင် အခြေခံ စံနမူနာ အပြောင်းအလဲတစ်ခု ဖြစ်လာစေနိုင်သည်။

လက်တွေ့ကျသည့် ရှုထောင့်မှကြည့်လျှင် ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲကို အမေရိကန်နှင့် ဥရောပတို့က တုန့်ပြန်ပုံများ သည် အတ္တလန္တိတ်ဖြတ်ကျော် ဆက်ဆံရေးအတွက် အရေးကြီးသော စမ်းသပ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

အမေရိကန်၊ ရုရှား၊ ယူကရိန်းနှင့် ဥရောပနိုင်ငံ အသီးသီးတွင် ကွဲပြားသော သဘောထားများနှင့် မဟာဗျူဟာ ရည်မှန်းချက်များရှိသည်။

အမေရိကန်သည် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ လုပ်ဆောင်ရန်၊ ယူကရိန်းအတွက် အကူအညီများ လျှော့ချရန်နှင့် ဥရောပကို လုံခြုံရေး တာဝန်ပိုယူရန် တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင်နေသည်။

ရုရှားသည် ၎င်း၏ ပထဝီဝင် နိုင်ငံရေး၊ လုံခြုံရေး၊ နေတိုး၏ အင်အားချဲ့ထွင်မှုနှင့် ၎င်း၏ အကျိုးစီးပွားများကို ထိခိုက်စေသည့် ပိတ်ဆို့မှုများ လျော့ပါးသက်သာစေရန် အာရုံစိုက်ဖွယ်ရှိသည်။

ယူကရိန်သမ္မတ ဇာလန်းစကီးနဲ့ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ယူကရိန်း၏ ဦးစားပေးကိစ္စမှာ ဆုံးရှုံးသွားသော နယ်မြေများကို ပြန်လည်ရယူရန်နှင့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးကို သေချာစေရန်ဖြစ်ပြီး အမေရိကန်က ၎င်း၏ဗျူဟာကို ပြင်ဆင်နေချိန်တွင် ယူကရိန်းဘက်မှ လိုက်လျော ပေးရဖွယ်ရှိသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဥရောပတိုက်အတွင်း ယူကရိန်း စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပြည်တွင်းရေး သဘောထား ကွဲလွဲမှုများ ရှိနေသည်။

အမေရိကန်-ရုရှား ဆွေးနွေးပွဲသည် ဥရောပ၏ အကျိုးစီးပွားကို ထိခိုက်လာစေနိုင်သည့် အခြေအနေအပေါ် ဥရောပခေါင်းဆောင် အများအပြားက စိုးရိမ်နေကြသည်။

ယူကရိန်း စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်ပြီး ထရမ့်၏ “အမေရိကန် ပထမ” (“America first”) ချဉ်းကပ်မှုသည် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် ဥရောပကို ပိုမိုစည်းလုံးညီညွတ်မှုဆီသို့ ဦးတည်သွားစေနိုင်သည်။

သို့သော်လည်း အချို့ဥရောပနိုင်ငံများတွင် အချိန်တိုအတွင်း ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍကို တိုးမြှင့်နိုင်စွမ်းမရှိသဖြင့် ယူကရိန်းအတွက် ထရမ့်က ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးသော ငြိမ်းချမ်းရေးအစီအစဉ်ကို ဥရောပက လက်မခံချင် သော်လည်း လက်ခံရဖွယ်ရှိသည်။

ပဋိပက္ခများ ပိုပြီး အရှိန်မြင့် မလာမီအချိန်မှာပင် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိရန် အချိန်ယူလုပ်ဆောင်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။

အကယ်၍ ငြိမ်းချမ်းရေး အဆိုပြုချက်များကို လက်ခံရန် ဥရောပကို အမေရိကန်က ဖိအားပေးခဲ့မည်ဆိုပါက အမေရိကန်အနေဖြင့် ဥရောပနှင့် လုံခြုံရေး၊ စီးပွားရေး အစရှိသည့် အရေးကိစ္စများအတွက် ဆက်ဆံရေးပုံစံ အသစ်ကို ဖော်ဆောင်ရန် လိုအပ်သည်။

 ဥရောပလွှတ်တော်ကိုတွေ့ရစဉ်

အကယ်၍ အမေရိကန်နှင့် ရုရှားသည် ရေရှည်တွင် ယေဘုယျကျသည့် အချို့ကို ရှာတွေ့နိုင်ပြီး ဥရောပနိုင်ငံ များကလည်း ဥရောပတိုက်၏ လုံခြုံရေးမူဘောင်ကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရာတွင် ပါဝင်နေမည်ဆိုပါက စစ်ပွဲကို ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ 

 လက်တွေ့ကျသော ရှုထောင့်မှကြည့်လျှင် ရှည်လျားသော ပဋိပက္ခသည် ဥရောပနှင့် ရုရှား အတွက်သာမက ယူကရိန်းအတွက် ဆိုးကျိုးများသာ ဖြစ်စေမည်ဖြစ်သည်။

ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းခြင်းသည်သာ အားလုံး၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် ကောင်းမွန်စေမည်ဖြစ်သည်။

သို့သော်လည်း ယူကရိန်းစစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရေးကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေမည့် အဓိကအချက် ၄ ချက်ရှိသည်။

ပထမအချက်မှာ ယူကရိန်းအနေဖြင့် နေတိုးအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လိုသည့် ရည်ရွယ်ချက်ကို စွန့်လွှတ်ရန်နှင့် ရုရှားက သိမ်းပိုက်ထားသည့် ယူကရိန်း၏ နယ်မြေများကို ရုရှားအား ပေးအပ်ရမည့် အချက်ဖြစ်သည်။ ထိုအချက်ကို ယူကရိန်းက လက်ခံရန် ခဲယဉ်းလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းကို လိုက်လျောရန် အမေရိကန်က ဖိအားပေးခဲ့မည်ဆိုသည့်တိုင် အဆိုပါ အခြေခံကွဲလွဲမှုများကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရပေ။

ဒုတိယအချက်မှာ အမေရိကန်၏ ဖိအားပေးမှုများ ရှိနေသော်လည်း ဥရောပနိုင်ငံများသည် အမေရိကန်နှင့် အပြည့်အဝ လိုက်လျောညီထွေရှိရန် မသေချာသေးပေ။

တတိယအချက်မှာ ခေါင်းဆောင်အချင်းချင်း တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ ဆက်ဆံသည့် သံတမန် ဆက်ဆံရေးနှင့် ညှိနှိုင်း မှုများအတွင်း အမေရိကန်၏ ရပ်တည်ချက်သည် အချိန်မရွေး ပြောင်းလဲသွားနိုင်ခြင်းဖြစ်သည်။

စတုတ္ထအချက်မှာ ဥရောပနိုင်ငံများစွာရှိ လူထု၏ အမြင်သည် ယူကရိန်းအပေါ် အလွန်စာနာ သနားနေခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ထရမ့် အနေဖြင့် ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိအောင် ဖော်ဆောင်ချင်သည်ဆိုပါက ဥရောပနိုင်ငံများ၏ သဘောတူညီချက်ကိုလည်း ရရှိရန် လိုအပ်လှပေသည်။

Source: South China Morning Post

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁

ပြီးခဲ့တဲ့နွေရာသီက ပီအက်စ်ဂျီအသင်းကနေ အလွတ်ပြောင်းရွှေ့ကြေးနဲ့ ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့တဲ့ ဘတ်ပီဟာ ရီးရယ်လ်အသင်းက မန်စီးတီးအသင်းကို ၃ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ပလေးအော့ဖ် ဒုတိယအကျော့ပွဲစဉ်မှာ ဟက်ထရစ် ဂိုးသွင်းယူပြီးနောက် ရှင်းလင်းတဲ့ သတင်းစကားပေးပို့ခဲ့ပါတယ်။ 

ဒီစကားကတော့ ရီးရယ်လ်အသင်းနဲ့ သမိုင်း စာမျက်နှာသစ်တစ်ခု ရေးထိုးချင်တယ်လို့ ပြောခဲ့တာပါ။ ဘတ်ပီဟာ အခုအချိန်မှာ ရီးရယ်လ်အသင်းအတွက် အကောင်းဆုံး ခြေစွမ်းပြသနေပေမယ့် သူ့ရဲ့ ဘာနေဗျူးခရီးစဉ် အစပိုင်း ဟာ ချောမွေ့မှုမရှိခဲ့ပါဘူး။ 

ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ကစားသမားတွေထဲက တစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်း ခံထားရတဲ့ ဘတ်ပီဟာ ရီးရယ်လ်အသင်း ကို ရောက်ရှိလာပြီးနောက် အများကြီး မျှော်လင့်ခြင်းခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

 ဘတ်ပီကိုတွေ့ရစဉ်

ဒါပေမယ့် ဘတ်ပီဟာ ရီးရယ်လ်အသင်း ကစားသမားဘဝ အစပိုင်းမှာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ဖို့ ရုန်းကန်ခဲ့ရတာပါ။ 

ပြင်သစ်အသင်းခေါင်းဆောင် ဘတ်ပီဟာ ဘယ်တောင်ပံမှာ ကစားရတာကို အနှစ်သက်ဆုံး ဖြစ်ပေမယ့် ရီးရယ်လ် အသင်းမှာ အထောင်တိုက်စစ်မှူးအဖြစ် ကစားခဲ့ရတာကြောင့် သူ့အတွက် အခက်တွေ့ခဲ့ပြီး အထောင်တိုက်စစ်မှူး နေရာနဲ့ အသားကျအောင် ကြိုးစားခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘတ်ပီဟာ ရီးရယ်လ်အသင်း ကစားသမားဘဝ ပွဲဦးထွက် ၁၁ ပွဲမှာ ၃ ဂိုးသာ သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာကြောင့် ဘောလုံး သုံးသပ်သူတွေ၊ အသင်းပရိသတ်တွေရဲ့ ဝေဖန်မှု ကြီးကြီးမားမားကို ခံစားခဲ့ရတာပါ။ 

ဘတ်ပီဟာ ရီးရယ်လ်အသင်းမှာ အဆင်မပြေဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဟာဇတ် အပါအဝင် ကစားသမားတချို့နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ 

အသက် ၂၆ နှစ်အရွယ်ရှိ ကစားသမားဟာ သူ့ရဲ့ အကောင်းဆုံးပုံစံကို ပြန်ရဖို့အတွက် ပြင်သစ်လူစာရင်းကနေ နုတ်ထွက်ပြီး ရီးရယ်လ်အသင်းအတွက် ပိုအာရုံစိုက်ခဲ့လို့ ပြင်သစ်အသင်း ပရိသတ်တွေရဲ့ဝေဖန်မှုတွေကိုလည်း ခံခဲ့ရတာပါ။  

ဘတ်ပီဟာ ရီးရယ်လ်အသင်း ကစားသမားဘဝအစ အထနှေးတာကနေ အမြန်ဆုံး ရုန်းထွက်ပြီး မကြာခင်မှာ သူ့ရဲ့အကောင်းဆုံးပုံစံကို မြင်တွေ့ရမယ်လို့ ကတိပေးခဲ့ပါတယ်။ 

တကယ်လည်း ဘတ်ပီဟာ ဒါကိုလုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး ရီးရယ်လ်အသင်းမှာ သူ့ရဲ့ခြေစွမ်းတွေ၊ သွင်းဂိုးတွေကို ဆက်တိုက် မြင်တွေ့ခဲ့ရပြီဖြစ်ပါတယ်။

ဘတ်ပီဟာ အခုဆိုရင် ရီးရယ်လ်အသင်းအတွက် ကစားထားတဲ့ ၃၈ ပွဲမှာ ၂၈ ဂိုးသွင်းပြီး ဒီအထဲမှာ ဟက်ထရစ် သွင်းဂိုး ၂ ကြိမ် ပါဝင်ကာ ထိပ်တန်းအဆင့် စွမ်းဆောင်ရည်တွေကို ထပ်မံပြသနိုင်ခဲ့တာပါ။

ဘတ်ပီက "လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် လုပ်ရတဲ့ ကာလက ကုန်ဆုံးသွားခဲ့ပါပြီ။ အခုအချိန်ကတော့ ကျနော့်ရဲ့ အရည်အသွေးတွေကို ပြသရတော့မှာပါ။ ရီးရယ်လ်နဲ့ သမိုင်းကြောင်း ရေးထိုးပြီး ခေတ်တစ်ခုကို သတ်မှတ်ချင် ပါတယ်"လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

 ဘတ်ပီကိုတွေ့ရစဉ်

ဘတ်ပီဟာ သူ့ရဲ့ အကောင်းဆုံးပုံစံတွေကို ပြန်ရနေပြီ ဖြစ်တဲ့အတွက် သူ့ရဲ့ နောက်ထပ် ပစ်မှတ်ကတော့ ရီးရယ်လ်အသင်းနဲ့ ဆုဖလား အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ဖို့ပါ။ 

ဘတ်ပီဟာ ရီးရယ်လ်အသင်း ကစားသမားဘဝမှာ ဥရောပစူပါဖလားနဲ့ ဖီဖာတိုက်ကြီးများဖလား ချန်ပီယံဆုတွေ ကို ရယူထားနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ဘတ်ပီ အဓိကရယူချင်တဲ့ ဆုဖလားကတော့ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားဖြစ်ပြီး ဒါကြောင့်လည်း ရီးရယ်လ် အသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့တာပါ။ 

ဘတ်ပီဟာ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းမှာ ကစားခဲ့တဲ့ အချိန်အတွင်း ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အမြင့်ဆုံး အောင်မြင်မှုအဖြစ် ဗိုလ်လုပွဲသာ တက်နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ရီးရယ်လ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်သမိုင်းမှာ အအောင်မြင်ဆုံး အသင်းဖြစ်ပြီး လက်ရှိချန်ပီယံလည်း ဖြစ်တာ ကြောင့် ဘတ်ပီဟာ စပိန်ကလပ်နဲ့အတူ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆု ကိုင်မြှောက်ချင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အခုအချိန်မှာတော့ ရီးရယ်လ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ၁၆ သင်းအဆင့်ကို တက်နိုင်ခဲ့တာကြောင့် ဘတ်ပီဟာ သူ့ရဲ့အိပ်မက်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မယ့် မျှော်လင့်ချက်ကို အသက်ဆက်နိုင်မှာပါ။ 

ရီးရယ်လ်အသင်းဟာ ဒီရာသီ လာလီဂါ၊ ချန်ပီယံလိဂ်နဲ့ ကိုပါဒယ်ရေးဖလားပြိုင်ပွဲ ၃ ခုစလုံးရဲ့ ဆုဖလား လမ်းကြောင်းပေါ်မှာ ရှိနေတာကြောင့် ဆုဖလား ၃ လုံးရယူနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်တွေရှိနေပါတယ်။ 

ရီးရယ်လ်အသင်းနဲ့ သမိုင်းကြောင်းကို ရေးထိုးချင်နေတဲ့ ဘတ်ပီအနေနဲ့ အသင်းအောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ဖို့ အတွက် ဘယ်လောက်အထိ ကူညီပေးနိုင်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ 

၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်နေ့ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်အထိ မြန်မာနိုင်ငံသည် ပါလီမန်စနစ် ကို ကျင့်သုံးပြီး ပြည်တွင်းစစ်ကြားမှာ အရှေ့တောင်အာရှ ကျားကြီးအဖြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့် နိုင်ငံအနေဖြင့် ရပ်တည်ခဲ့သည်။

ထိုစဉ်အချိန်က ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းများ ကျင့်သုံးနိုင်ခဲ့သော်လည်း ဖက်ဒရယ်စံနှုန်းများကတော့ အားနည်းခဲ့ပြီး ပြင်ဆင်ဖြည့်စွက်ရန် တောင်းဆို/ဆွေးနွေးနေဆဲ ကာလဖြစ်သည်။

ထို့နောက် အယူဝါဒမျိုးစုံဖြစ် ပေါ်ပေါက်လာသော လက်နက်ကိုင်အင်အားစုများက မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်း သိမ်းပိုက် ထိန်းချုပ်ထားရာ ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်သာ ဦးနုအစိုးရက အုပ်ချုပ်နိုင်သည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ခဲ့သည်။

သို့သော် ဦးနုအစိုးရသည် လူထုက ရွေးကောက် တင်မြှောက်ထားသည့် အစိုးရဖြစ်သည့်အတွက် လူထု ထောက်ခံမှု ရထားသလို နိုင်ငံတကာ၏ ထောက်ခံမှုကိုလည်း ရထား၍ အိန္ဒိယအစိုးရသည် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို လက်နက် ခဲယမ်းများ ထောက်ပံ့ပေးကာ ရောင်စုံသူပုန်ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သော လက်နက်ကိုင်အင်အားစုများကို ပြန်လည် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ပြည်တွင်းစစ် အတွင်းမှာပဲ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပညာရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ကျန်းမာရေး အဆင့်အတန်းများ နှင့် ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းများသည် မြင့်မားလှ၍ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကိုသာ အဓိကထား ညှိနှိုင်းဖော်ဆောင်ရန် လိုအပ်ခဲ့ သည်။

ထိုစဉ်အချိန်ကာ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်မှသာလျှင် အားလုံး တန်းတူညီမျှမည်ဟု ဆို၍ အနာဂတ် မြန်မာနိုင်ငံကို ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရန် ဆွေး‌နွေးခဲ့ကြရာ တိုင်းပြည်ပြိုကွဲနိုင်သည်ဟုဆိုပြီး ဦးနေဝင်း ဦးဆောင်သော မြန်မာ့တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းလိုက်သည်။

အထက်ပါ အခြေအနေများကို ထိုင်းနှင့်စင်္ကာပူနိုင်ငံများက သင်ခန်းစာယူ၍ ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံများကို တည်ဆောက်ခဲ့ ကြရာ ယနေ့ခေတ်မှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံ အနေအထားနှင့် ထိုင်း-စင်္ကာပူ အနေအထားကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါက အလွန်ကွာခြားသွားပြီကို တွေ့နိုင်ပါသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ လက်နက်ကိုင်ထားကြသော အင်အားစုများ၊ နိုင်ငံရေး အင်အားစုများ၊ အရပ်ဖက် အင်အားစုများ၊ အုပ်ချုပ်ရေး အင်အားစုများ၊ အုပ်ချုပ်ခံ လူတန်းစားများ အရှေ့တောင်အာရှ၏ ကျားကြီးကနေ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခြေအနေ အရပ်ရပ်ကို ပြန်လည်သုံးသပ်ကာ သင်ခန်းစာယူ၍ အနာဂတ် မြန်မာနိုင်ငံကို ဘယ်လိုတည်ဆောက်ကြမလဲ အဖြေရှာသင့်သည်။

လက်ရှိမှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ အင်အားစုများသည် သင်ခန်းစာများယူ၍ နိုင်ငံကို တည်ဆောက်ရန် ကြိုးပမ်းရမည့်အစား ဒီမိုကရေစီ-ဖက်ဒရယ်ဆိုသော စကားလုံးကို ပါးစပ်ဖျားက မချဘဲ စည်းရုံးရေး သပ်သပ် ကြွေးကြော်နေကြပြီး အတွေးအခေါ် ဦးနှောက်ထဲမှာတော့ အကျိုးစီးပွားအတွက် တည်ဆောက်နေကြသည်ဟု ထောက်ပြလာနေကြသည်။

ထို့ကြောင့် ဒီမိုကရေစီ တကယ် တည်ဆောက်လိုပါသလား၊ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုကို တကယ်တည်ဆောက် လိုပါသလားဆိုသော အတွေးပေါင်း မြောက်များစွာနှင့် သံသယပေါင်းများစွာ လူထုကြားထဲ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော လက်နက်ကိုင်ထားသော အင်အားစုများသည် ဖက်ဒရယ်တည်ဆောက်နိုင်ရေး ညှိနှိုင်းနေ ကြရာမှာ နှစ်ပေါင်းဆယ်စုနှင့်ချီလာသည့်တိုင် သေချာရေရာသော အခြေအနေရအောင် မယူနိုင်သေးသည့် အချိန်မှာပဲ ၊ ဖက်ဒရယ်ထက် ကျော်လွန်သော စဉ်းစားချက်များနှင့် လိုအပ်ပါက နိုင်ငံထူ‌ထောင်နိုင်ရေး ပြင်ဆင် ထားရန်ဆိုသော စဉ်းစားပြင်ဆင်နေမှုများပါ ရှိလာနေသည်။

ထို့အပြင် ဒီမိုကရေစီ ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေး၊ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး၊ စစ်အာဏာရှင် အမြစ်ဖြုတ်ရေး၊ သွေးကြွေးမှာ ဆွေးနွေးစရာမရှိဆိုသော ကြွေးကြော်မှုများဖြင့် လျှောက်လှမ်းခဲ့သော်လည်း လက်တွေ့မြေပြင်မှာတော့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးကို သွားနေကြရပြီး ကိုယ်ရရှိထားသော အနေအထားအတွက် ပိုင်နိုင်အောင် ကြိုးပမ်းနေကြသည်ကို တွေ့လာရသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ဒီမိုကရေစီ၊ ဖက်ဒရယ်ဆိုသော ပါးစပ်ဖျားက စည်းရုံးရေး စကားသည် အသက်/သွေးချွေး နှင့်ရင်းနှီးကြရသော်လည်း ဦးနှောက်ထဲက အကျိုးစီးပွားကို မြင်တွေ့လာရသောအခါမှာတော့ ဥပေဏ္ခာပြုခံရပြီး သမိုင်းဖြစ်သွားကြသည်။

ကမ္ဘာ့ပေါ်တွင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၉၂ နိုင်ငံရှိသည့်အနက် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို ကျင့်သုံး၍ ထူထောင်ထားသော နိုင်ငံမှာ နိုင်ငံပေါင်း ၂၈ သာရှိသည်။

ထိုနိုင်ငံများအနက် တချို့သော နိုင်ငံများသည် ပြန်လည်၍ ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်ပွားနေသလို ခွဲထွက်ရေး တောင်းဆိုမှု ပြဿနာများလည်း ယနေ့အထိ မဖြေရှင်းနိုင်ဘဲ ဖြစ်နေသည်။

ဥပမာ- အိန္ဒိယ၊ အီသီယိုပီးယား၊ ဆိုမာလီယာ၊ အီရတ်၊ ပါကစ္စတန်၊ ဆူဒန် စသည့် နိုင်ငံများကို လေ့လာကြည့် နိုင်ပါသည်။

ယခုကဲ့သို့သော တိုင်းပြည် အခြေအနေကို ဘယ်လိုနည်းလမ်း ရှာဖွေကုစားကြမည်နည်း။ တချို့ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီး လူတစ်ဦးတည်းမှာ ရှိနေသော အာဏာသုံးရပ်ကို ဖြန့်ခွဲ၍ အရပ်သားအစိုးရ ပေါ်ပေါက် သည့်အခါမှာ ထွက်ပေါက်တစ်ခု ရှာဖွေရန် စဉ်းစားလျက်ရှိသည်။

တချို့ကတော့ အပြုတ်တိုက်ပြီးတော့မှ အခင်းအကျင်းသစ် တစ်ခုကို ရှာဖွေ တည်ဆောက်ကြရန် စဉ်းစားနေကြ သည်။

တချို့ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီး ထွက်ပေါက်တစ်ခု ရှာဖွေမည်ဆိုသော အင်အားစုများသည် ရွေးကောက် ပွဲ ကျင်းပပြီးလို့မှ ၎င်းတို့ပြောသည့် ထွက်ပေါက်ကို ရှာဖွေမတည်ဆောက်နိုင်ဘူးဆိုပါက မည်ကဲ့သို့ တာဝန်ခံမလဲ မေးခွန်းထုတ်နေကြသည်။

တချို့ကတော့ အပြုတ်တိုက်ရေးဆိုသော စဉ်းစားချက်မှာ လက်တွေ့ဖြစ်နိုင်ခြေ အလွန်နည်းပါးသည့်အတွက် အပြုတ်မတိုက်နိုင်ဘဲ ဆွေးနွေးပွဲကို သွားကြသည့်အခါမှာ အသက်ပေးခဲ့ရသူများအတွက် အပြုတ်တိုက်ရေး ကြွေး ကြော်ခဲ့သူများ မည်ကဲ့သို့ တာဝန်ခံမလဲ မေးခွန်းထုတ်နေကြသည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများကြားမှာ မြန်မာနိုင်ငံသူ/သားများသည် အုပ်ချုပ်သူ လူတန်းစားများ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ၊ နိုင်ငံရေးအင်အားစုများ၊ လက်နက်ကိုင်ထားသော အင်အားစုများအပေါ် တဖြေးဖြေးဖြင့် ယုံကြည်မှုများ ကင်းမဲ့ လာပြီး တိုင်းပြည်ကနေ ထွက်ခွာနိုင်အောင်သာ ကြိုးပမ်းလာခဲ့ကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံက ထွက်နိုင်မှ သူတို့၏ အနာဂတ်ကို ရှာဖွေနိုင်မည်ဟု မြင်လာခဲ့ကြသည်။

ထို့ကြောင့် ပါးစပ်ဖျားက ဖက်ဒရယ်၊ ဒီမိုကရေစီနှင့် ဦးနှောက်က အကျိုးစီးပွားဆိုသော တည်ဆောက်မှု လမ်းကြောင်းကို သွားနေသည်ဟု လူထုက ယူဆလာနေပြီဖြစ်သည်။ ထိုယူဆချက်ကို မည်ကဲ့သို့ ပြန်လည် ကုစားကြမည်နည်း။

CNI Knowledge

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆

အမေရိကန်အစိုးရ၏ လုပ်ငန်းစဉ်များကို ကူညီပေးသည့် အစိုးရအကျိုးဆောင်ဌာန(DOGE)ကို ဦးဆောင်နေသော အီလွန်မာ့စ် (Elon Musk) ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် အပေါ်ယံအားဖြင့် ကြည့်မည်ဆိုပါက ဖက်ဒရယ်ဗျူရိုကရေစီ စနစ်၏ ထိရောက်မှုမရှိသည့် အားနည်းချက်များအားလုံးကို ရှင်းလင်းပစ်ရန်ဖြစ်သည်။

သို့သော် အတွင်းကျကျ လေ့လာကြည့်ရမည်ဆိုပါက ဖက်ဒရယ်အသုံးစရိတ်များ လျှော့ချဖြတ်တောက်မှုနှင့် ထိရောက်ပြီး တွက်ခြေကိုက်သည့် စနစ်ဖော်ဆောင်မှုသည် ပြဿနာဖြစ်စေနိုင်သော စိတ်မှန်းဖြစ်နိုင်ခြေများကို ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် ယခင်က အမေရိကန် ဒစ်ဂျစ်တယ် ဝန်ဆောင်မှုဌာန အဖြစ် လူသိများသည့် ဌာနက အစိုးရအကျိုးဆောင်ဌာနအဖြစ် အမည်ပြောင်းလဲပြီး မာ့စ်ကို အထူးအစိုးရ ဝန်ထမ်း အဖြစ် သုံးနှုန်းခေါ်ဆိုကာ ထိုဌာနကို ဦးဆောင်စေခဲ့သည်။

မာ့စ်တို့ အဖွဲ့၏ ရည်ရွယ်ချက်များမှာ အစိုးရအဖွဲ့အတွက် လုပ်ငန်းများကို အချိန်တိုတိုနှင့် ထိရောက်မှု ရှိစေရန် ဖြစ်ပြီး မလိုအပ်သည့် အရာများကို ဖယ်ရှားရှင်းလင်းရန်ဖြစ်သည်။

ထိုပုံစံသည် အမေရိကန်နည်းပညာ ဗဟိုချက်ဖြစ်သည့် Silicon Valley ပုံစံ အုပ်ချုပ်မှုစနစ်နှင့် ဆင်တူနေသည်။

 ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် အမေရိကန်အစိုးရ၏ လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် မာ့စ်၏ ပါဝင်ပတ်သက်နေမှုသည် ကိုယ်ကျိုးကို မငဲ့ကွက်သည့် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုစစ်စစ် မဖြစ်နိုင်ပေ။

မာ့စ်သည် ကော်ပိုရိတ် လုပ်ငန်းများစွာကို ပိုင်ဆိုင်ထားပြီး AI နည်းပညာတွင် ရည်မှန်းချက်များ၊ ဘဏ္ဍာရေး အင်အားအတွက် အလိုဆန္ဒများရှိနေနိုင်သည်။

လျှို့ဝှက်အဆင့် သတ်မှတ်ထားသည့် အစိုးရ၏ စနစ်များကို ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်ပြီး အေဂျင်စီများကို ပြန်လည် ဖွဲ့စည်းနိုင်စွမ်းတို့အရ မာ့စ်သည် သူ့ကိုယ်တိုင် အတွက်သာမက Tesla လျှပ်စစ်ကားကုမ္ပဏီ ၊ SpaceX အာကာသ ကုမ္ပဏီများ အပါအဝင် သူ့ကုမ္ပဏီများအတွက်လည်း မဟာဗျူဟာမြောက် အကျိုးရလာဒ်များကို ဆွဲထုတ်နိုင်စွမ်း ရှိနေသည်။

ထိုအခြေအနေနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပြနိုင်သည့် ဖြစ်ရပ်တစ်ခုသည် သမိုင်းတွင်လည်း ရှိခဲ့သည်။

၁၆၀၀ ပြည့်နှစ်က British East India Company အမည်ရှိ ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောကုမ္ပဏီသည် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ တွင် ကုန်သွယ်ခွင့်အတွက် အထူးအခွင့်အရေးများရရှိခဲ့ပြီး ထိုအချိန်က အာရှတွင် ဗြိတိသျှ လက်အောက်ခံ ကိုလိုနီနိုင်ငံများကို ထင်သလို ထိန်းချုပ်ခဲ့သည့် ဖြစ်ရပ်ဖြစ်သည်။

အီလွန်မာ့စ်နဲ့ အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီကိုတွေ့ရစဉ်

ယခုလည်း အမေရိကန်တွင် ပုဂ္ဂလိက ကုမ္ပဏီတစ်ခုက အစိုးရ လုပ်ငန်းများအား လွှဲယူနေသည့် လက္ခဏာများကို မြင်တွေ့နေရသည်။

ကိုလိုနီခေတ် ပြီးဆုံးသွားပြီးနောက် ၂၁ ရာစုသို့ ရောက်ရှိလာချိန်တွင် အချက်အလက်များကို စိတ်ကြိုက် ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်ခြင်း၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေးစနစ်များက အဓိကကျလာခဲ့သည်။

ဆက်သွယ်ရေး စနစ်များသည် အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍက ပါဝင်လာခဲ့ပြီး ခိုင်မာအားကောင်းလာခဲ့သည်။

မာ့စ်၏ ကော်ပိုရိတ်အင်ပါယာကို လေ့လာကြည့်ပါက အာဏာကို ဆွဲကိုင်မှုသည် ပိုမိုထင်ရှားလာခဲ့သည်။ 

မာ့စ်သည် ဖက်ဒရယ်ကန်ထရိုက်များ၊ အစိုးရ၏ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် ဆက်နွှယ်နေသည့် ကုမ္ပဏီများစွာကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

မာ့စ်၏ SpaceX ၊ Tesla ၊ The Boring Company ၊ Neuralink နှင့် xAI ကုမ္ပဏီများအားလုံးသည် အစိုးရ၏ ကြီးကြပ်မှုအောက်တွင် အခွင့်အလမ်းများကို လိုသလို ဖန်တီးနိုင်သည့် စျေးကွက်များထဲ၌ လည်ပတ်နေခြင်း ဖြစ်သည်။

DOGE အကြီးအကဲ တစ်ဦးအနေဖြင့် မာ့စ်သည် အစိုးရ၏ လျှို့ဝှက်အဆင့် စနစ်များနှင့် အချက်အလက်များကို ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်ပြီဖြစ်သည်။

ထိုအချက်အလက်များထဲတွင် လူမှုလုံခြုံရေး နံပါတ်များ၊ ဘဏ်အကောင့်များ၏ အချက်အလက်များနှင့် အခွန် မှတ်တမ်းများလည်း ပါဝင်နေသည်။

မာ့စ်တို့ အဖွဲ့သည် အစိုးရ၏ ငွေပေးချေမှု စနစ်များကိုပင် ပြောင်းလဲခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း သတင်းများလည်း ထွက်ပေါ်နေသည်။

ထိုအပြောင်းအလဲများသည် လူမှုလုံခြုံရေးနှင့် ကန်ထရိုက်တာများအတွက် ငွေကြေးပေးချေမှုများကို တားမြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဖုံးကွယ်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ရန် ပိုမိုလွယ်ကူစေသည်ဟု ဆိုသည်။

ထိုအချက်အလက်များကို ဖတ်ရှုနိုင်ခြင်းရှိသဖြင့် DOGE ဝန်ထမ်းများသည် အမေရိကန်နိုင်ငံသားများ၏ ကိုယ်ရေး အချက်အလက်များကို မိတ္တူယူနိုင်လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

အီလွန်မာ့စ်နဲ့ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် တရားရုံးက ထိုကဲ့သို့ အစိုးရအချက်အလက်များကို ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုမှုအား ယာယီပိတ်ဆို့ခဲ့ သော်လည်း အန္တရာယ်များ ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။

မာ့စ်၏ AI ကုမ္ပဏီဖြစ်သည့်  xAI ကုမ္ပဏီသည် အစိုးရ အချက်အလက်များကို Twitter ဟု လူသိများခဲ့သည့် X လူမှုမီဒီယာနှင့် ပေါင်းစပ်ဖွယ်ရှိနေသည်။

ထိုအခြေအနေအရ မာ့စ်သည် စီးပွားရေး အပြောင်းအလဲများကို ခန့်မှန်းနိုင်စွမ်းရှိလာနိုင်ပြီး မဲဆန္ဒရှင်များ အပေါ်ကိုလည် လွှမ်းမိုးနိုင်စွမ်း ရှိလာလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

DOGE သည် မာ့စ်၏ ကုမ္ပဏီများကို ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲနေသည့် အေဂျင်စီများကိုလည်း ဖျက်သိမ်းဖွယ် ရှိနေသည်ဟု ဝေဖန်ရေးသမားများက သတိပေးခဲ့သည်။

အစုရှယ်ယာနှင့် ငွေကြေးလဲလှယ်ရေး ကော်မရှင် (SEC) နှင့် အမျိုးသား အဝေးပြေးလမ်းမ လုံခြုံရေး အုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့တို့ကဲ့သို့ အဖွဲ့အစည်းများသည် လုပ်ပိုင်ခွင့်များ ကျဆင်းလာဖွယ်ရှိသည်။

မာ့စ်သည် ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေး ကဏ္ဍတွင်လည်း ထဲထဲဝင်ဝင် ပါဝင်ပတ်သက်နေမှုက စိုးရိမ်မှုများကို မြင့်တက်စေခဲ့သည်။

ထရမ့်၏ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးနှင့် DOGE နှင့် သဟဇာတဖြစ်နေသည့် Dogecoin အမည်ရှိ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေး တို့ ပေါင်းစပ်မှုသည် တိုက်ဆိုင်မှုတစ်ခု ဆိုသည်ထက် ပိုနေသည်။

ထို့ကြောင့် ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်မှုများ မြင့်တက်လာသော်လည်း လမ်းများပေါ်ထွက်ပြီး ဆန္ဒပြမှုများက မာ့စ်ကို ဟန့်တားရန် လုံလောက်လိမ့်မည် မဟုတ်ပေ။

လွှတ်တော်၏ ဆောင်ရွက်ချက်များ နှေးကွေးနေချိန်တွင် မာ့စ်၏ လှုပ်ရှားမှုများက မြန်ဆန်လွန်းနေသည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်နိုင်ငံသားများ အနေဖြင့် ထိုအခြေအနေကို တုန့်ပြန်ရန် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာနေမှုသည် အန္တရာယ်ကြီးသည့် အခြေအနေတစ်ခုကို ရောက်ရှိစေမည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄

ဖီဖာဒိုင်လူကြီးများကော်မတီမှာ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေတဲ့ ကမ္ဘာကျော် ဒိုင်လူကြီးဟောင်း  ကော်လီနာက ပင်နယ်တီကန်သွင်းတဲ့ စည်းမျဉ်းဥပဒေတွေကို ပြောင်းလဲဖို့ အဆိုပြုခဲ့တယ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက သတင်းတွေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ 

ပင်နယ်တီ ကန်သွင်းမှုကို ပြောင်းလဲချင်တဲ့ ကော်လီနာရဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းက ဂိုးသမားတွေကို ကာကွယ်မှု ပိုပြီးပြုလုပ်နိုင်စေဖို့ အခွင့်အရေး ပိုပေးချင်နေတာပါ။ 

ကော်လီနာဟာ အချိန်ပိုအပြီး ပင်နယ်တီ အဆုံးအဖြတ်တွေမှာ ကန်သွင်းတဲ့ ပင်နယ်တီ ပုံစံမျိုးကို ပွဲကစားချိန် မိနစ် ၉၀ အတွင်း ကန်သွင်းတဲ့အချိန် အသုံးပြုစေချင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လက်ရှိ ပွဲကစားချိန်မိနစ် ၉၀ အတွင်းရရှိတဲ့ ပင်နယ်တီတွေမှာ ကန်သွင်းတဲ့သူဟာ ဂိုးသမားကာကွယ်လို့ ပြန်ထွက်လာတဲ့ ဘောလုံးကို ထပ်ပြီးကန်သွင်းကာ ဂိုးရယူနိုင်မယ့် အခွင့်အရေး ရှိနေတာပါ။ 

အဲဒါကြောင့်လည်း ကော်လီနာဟာ ဂိုးသမားတွေအတွက် မျှတစေမယ့် ပင်နယ်တီကန်သွင်းတဲ့ စည်းမျဉ်းကို ပြောင်းလဲဖို့ အဆိုပြုခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ကော်လီနာကို တွေ့ရစဉ် 

ကော်လီနာက "လက်ရှိပုံစံက ကန်သွင်းသူနဲ့ ဂိုးသမားအကြားမှာ ကွာခြားချက်က အလွန်ကြီးမားတယ်လို့ ကျနော် ထင်ပါတယ်။ ပျှမ်းမျှကြည့်မယ်ဆိုရင် ပင်နယ်တီ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းက ဂိုးဝင်ကြပါတယ်။ ဒါအပြင် ဂိုးသမားက ပုတ်ထုတ်လို့ ပြန်ထွက်လာတဲ့ ဘောလုံးကို ကန်သွင်းဖို့ အခွင့်အရေးလည်း ရပါတယ်။ ကျနော့် အမြင်အရဆိုရင် ဂိုးသမားတွေအနေနဲ့ ဒါကို မကျေမနပ်ဖြစ်သင့်တယ်"လို့ La Repubblica ကိုပြောခဲ့တာပါ။ 

ကော်လီနာက ပင်နယ်တီ ကန်သွင်းမှု စည်းမျဉ်းပြောင်းလဲဖို့နဲ့ ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာဘောလုံးဘုတ်အဖွဲ့ (IFAB)နဲ့ ဆွေးနွေးမှုမှာ ပြောထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။ 

ကော်လီနာဟာ သူပြောင်းချင်တဲ့ ပင်နယ်တီ ကန်သွင်းမှုစည်းမျဉ်းကြောင့် ပင်နယ်တီ မကန်သွင်းခင် ဂိုးဧရိယာ အနားမှာ မြင်တွေ့နေရတဲ့ မြင်ကွင်းတွေကိုလည်း ဖယ်ရှားပစ်နိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်နေပါတယ်။

ကော်လီနာက "ဒါကို ဖြေရှင်းနိုင်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော စည်းမျဉ်းက တစ်ကြိမ်တည်း ကန်သွင်းတာပါ။ အချိန်ပို အပြီး ပင်နယ်တီ အဆုံးအဖြတ် ကန်သွင်းချိန်မှာ ကန်တဲ့ပုံစံပါ။ ပြန်ထွက်လာတဲ့ ဘောလုံးကို ထပ်ပြီးကန်သွင်းခွင့် မရှိပါဘူး။ ဂိုးဝင်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ မဝင်တာပဲဖြစ်ဖြစ် ဂိုးတည်ကန်ဘောနဲ့ ပွဲကိုပြန်စတင်ရပါမယ်။ ဒါက ပင်နယ်တီ မကန်သွင်းခင် ဂိုးဧရိယာအနားမှာ လူအများအပြား ရှိနေတာကို ဖယ်ရှားပစ်နိုင်မှာပါ"လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ပင်နယ်တီ ကန်နေစဉ်

ဒီစည်းမျဉ်းသာ အတည်ပြုနိုင်ခဲ့ရင် ဂိုးသမားတွေအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ အချက်ဖြစ်လာမှာဖြစ်သလို ကန်သွင်း မယ့် သူတွေအတွက်လည်း ဂိုးဝင်အောင် ကန်သွင်းနိုင်ဖို့အတွက်သာ အာရုံစိုက်နိုင်တော့မှာပါ။

ဒါပေမယ့် ကော်လီနာရဲ့ ဒီစည်းမျဉ်း အဆိုပြုချက်အပေါ် ထောက်ခံတဲ့ သူတွေရှိသလို ဝေဖန်တဲ့သူတွေလည်း ရှိပါတယ်။ 

ဒီစည်းမျဉ်းအပေါ် အငြင်းပွားမှုတွေကလည်း ပိုတိုးလာနိုင်ပြီး ပင်နယ်တီ ကန်သွင်းတဲ့ စည်းမျဉ်းကို ပြောင်းလဲ သင့်ပြီလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေကလည်း ရှိနေတာပါ။ 

တကယ်လို့ ကော်လီနာ အဆိုပြုထားတဲ့အတိုင်းသာ ပင်နယ်တီကန်သွင်းတဲ့ စည်းမျဉ်းပြောင်းလဲခဲ့ရင်တောင် အရင်ဆုံးစမ်းသပ်ပြီးမှ ထိပ်တန်းလိဂ်တွေမှာ အသုံးပြုသွားမှာဖြစ်လို့ အချိန်အနည်းငယ် စောင့်ရဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

ကော်လီနာကို တွေ့ရစဉ်

၁၉၈၈ ခုနှစ်က အီတလီစီးရီး C1 မှာ ဒိုင်လူကြီးဘဝကို စတင်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာကျော်ဒိုင်လူကြီးဟောင်း ကော်လီနာဟာ ဘရာဇီးလ်နဲ့ ဂျာမနီအသင်းတို့ ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ဗိုလ်လုပွဲကို တာဝန်ယူခဲ့တာပါ။

ကော်လီနာဟာ ၁၉၉၉ ခုနှစ်က ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းကို ယူနိုက်တက်အသင်း အံ့အားသင့်ဖွယ် အနိုင်ယူနိုင်ခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ဗိုလ်လုပွဲကိုလည်း ကွင်းလယ်ဒိုင်လူကြီးအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့ပါတယ်။ 

၂၀၀၅ ခုနှစ်မှာ အနားယူခဲ့တဲ့ ကော်လီနာဟာ အီတလီဘောလုံးဒိုင်လူကြီးများ အဖွဲ့အစည်း၊ ယူကရိန်း ဘောလုံး အဖွဲ့ချုပ်နဲ့ UEFA ဒိုင်လူကြီးများကော်မတီမှာ ထိပ်တန်းရာထူးကို ရယူနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

Source: Dailymail

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၇

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ကာရာဘောင်း လိဂ်ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ နယူးကာဆယ်အသင်းကို အရေးနိမ့်ပြီး ဆီမီးဖိုင်နယ် အဆင့်ကနေ ထွက်ခွာခဲ့ရကာ ဆုဖလားတစ်လုံး လက်လွှတ်ခဲ့ရပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ FA ဖလားပြိုင်ပွဲကနေလည်း ထွက်ခွာထားရတာကြောင့် သူတို့ဟာ ဒီရာသီမှာ ပြည်တွင်း ဖလား ၂ ခုစလုံးကို ဆုံးရှုံးထားရတာပါ။

အဲဒါကြောင့် အာဆင်နယ်အသင်းအတွက် ဒီရာသီမှာ ရယူနိုင်စရာ ဆုဖလားအဖြစ် ပရီးမီးယားလိဂ်နဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲသာ ကျန်ရှိတော့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ အမှတ်ပေးဇယား အဆင့် ၁ နေရာ ရပ်တည်နေတဲ့ လီဗာပူးလ် အသင်းထက် ၁ ပွဲ ပိုကစားထားပြီး ရမှတ် ၆ မှတ် လျော့နည်းနေတာကြောင့် လီဗာပူးလ်အသင်း အမှားအယွင်း လုပ်တာကို စောင့်ဆိုင်းရမှာပါ။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာတော့ ၁၆ သင်းအဆင့်ကို တက်ရောက်ထားပြီးဖြစ်လို့ ဆုဖလား ရရှိချင်တယ်ဆိုရင် လာမယ့်ပွဲတွေမှာ အကောင်းဆုံး ရလဒ်တွေကို ရယူပြရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

 အာဆင်နယ်နည်းပြ အာတီတာကို တွေ့ရစဉ်

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ နည်းပြအာတီတာ ကိုင်တွယ်မှုနဲ့ ခြေစွမ်းပိုင်းကောင်းမွန်တဲ့ အသင်းအဖြစ် ရပ်တည် နေပေမယ့် အသင်းတစ်သင်းဟာ ခြေစွမ်းပိုင်း ကောင်းနေရုံတင်မရဘဲ ဆုဖလားတွေရယူနိုင်ဖို့လည်း လိုအပ်တာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ နောက်ဆုံး ၂ ရာသီမှာ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို ရယူနိုင်ဖို့ နီးစပ်ခဲ့ပေမယ့် ပန်းဝင်ခါနီးမှာ ခြေချော်မှုတွေကြောင့် ဆုဖလား လက်လွှတ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်း ပရိသတ်တွေကတော့ အသင်းဆုဖလား ရရှိတာကို မြင်တွေ့ချင်ကြပေမယ့် ဆုဖလား မရယူနိုင်ခဲ့တဲ့အပေါ် အလွန်စိတ်ပျက်နေကြတာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ နည်းပြအာတီတာ လက်ထက် ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ FA ဖလား ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့တာဟာ သူတို့အတွက် တစ်ခုတည်းသော ကြီးမားတဲ့ ဆုဖလားအဖြစ် ရှိနေပါတယ်။ 

လန်ဒန်ကလပ်ဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်က ကွန်မြူနတီဒိုင်းကို ရယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ဒိုင်းရယူနိုင်ခဲ့တဲ့အပေါ် အာဆင်နယ် အသင်း ပရိသတ်တွေဟာ ကျေနပ်မှုမရှိခဲ့ပါဘူး။ 

အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ နယူးကာဆယ်အသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ထိပ်တန်းအသင်းကြီး တစ်သင်းဖြစ်ပေမယ့် ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ အခြားထိပ်တန်း ကလပ်တွေက ဆုဖလားတွေ အသီးသီး ကိုင်မြှောက်နိုင်ချိန်မှာ သူတို့ဟာ ဆုဖလားလက်မဲ့နဲ့ ရာသီသိမ်း နေရတာဟာ စိတ်ပျက်စရာကောင်းတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဆုဖလားတွေ ရယူနိုင်ဖို့အတွက် ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေ အတွင်းမှာ လူစာရင်းအင်အား ဖြည့်တင်းခဲ့ပေမယ့် နည်းပြအာတီတာလိုချင်နေတဲ့ နေရာတွေအတွက်တော့ အပြည့်အဝ ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ခြင်း မရှိတာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ လက်ရှိလူစာရင်းဟာ တောင့်တင်းပေမယ့် သူတို့ရဲ့ ကစားသမားအချို့ ဒဏ်ရာရခဲ့မယ် ဆိုရင် ဆိုးရွားသွားတဲ့ပုံစံကို မြင်တွေ့နေရပါတယ်။ 

ဆာကာ၊ အိုဒီဂတ်တို့ရဲ့ နေရာမှာ ပြန်ဖြည့်နိုင်မယ့် ကစားသမား အင်အားမရှိသလို တိုက်စစ်ပိုင်းကတော့ အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ အားအနည်းဆုံးလို ဖြစ်နေတာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ သွင်းဂိုးတွေ ရရှိနေပေမယ့် တိုက်စစ် ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ ဟာဗက်ဇ်က ပုံမှန်ခြေစွမ်း မရှိသလို ဂျီးဆပ်စ်ကလည်း ဒဏ်ရာကြောင့် အနားယူနေရတာက ပိုပြီးများပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် အာဆင်နယ်အသင်း နည်းပြအာတီတာက အသင်းကို တိုက်စစ်မှူးသစ် ခေါ်ယူပေးဖို့ တိုက်ရိုက်ပြောခဲ့ သလို အခြားအသင်းတွေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ပြီး သွယ်ဝိုက်ပြောခဲ့တာလည်း ရှိတာပါ။ 

ဒါပေမယ့် ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီအပြောင်းအရွှေမှာ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ နည်းပြအာတီတာ လိုချင်နေတဲ့ တိုက်စစ်မှူး ခေါ်ယူပေးနိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိပါဘူး။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ခေါ်ယူမယ့် တိုက်စစ်မှူးသစ်တွေကို စာရင်းပြုစုထားပေမယ့် ဒီကစားသမားတွေရဲ့ ပြောင်းရွှေ့ကြေး များပြားမှုတွေကလည်း ခေါ်ယူနိုင်ဖို့ အခက်တွေ့စေခဲ့တာပါ။ 

ရုပ်သံဘောလုံး ဝေဖန်သူတွေ၊ ကစားသမားဟောင်းတွေနဲ့ ပရိသတ်တွေက တိုက်စစ်မှူးသစ် ခေါ်ယူပေးနိုင်ခဲ့ ခြင်းမရှိတဲ့ အာဆင်နယ်အသင်း တာဝန်ရှိသူတွေကို ဝေဖန်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ်မှာ မန်စီးတီးအသင်းကို ၅ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ ဂိုးပြတ်အနိုင်ရပြီး တိုက်စစ်မှူးသစ် မခေါ်ယူလည်း ဂိုးသွင်းနိုင်စွမ်းရှိတဲ့သူတွေ အသင်းမှာရှိတယ်ဆိုတာ ပြသခဲ့တာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းသားတွေကို တွေ့ရစဉ်

ဒါပေမယ့် နယူးကာဆယ်အသင်းနဲ့ပွဲမှာတော့ တိုက်စစ်မှူးကောင်းမရှိတဲ့ ဟာကွက်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မြင်တွေ့ခဲ့ရတာပါ။ 

ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ရှိတဲ့လူစာရင်းနဲ့ ရာသီအကုန်ထိ ဆက်သွားရတော့မှာဖြစ်ပြီး ဆာကာ၊ ဂျီးဆပ်စ်နဲ့ မာတင်နယ်လီတို့ အမြန်ဆုံး ပြန်ကောင်းလာဖို့ပဲ မျှော်လင့်ရတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းအတွက် အခုအချိန်မှာ အရေးကြီးဆုံးက နောက်ထပ် ဆုဖလား လက်မဲ့ရာသီကို ထပ်ပြီး မဖြတ်သန်းရဖို့ပါ။ 

နည်းပြအာတီတာ အနေနဲ့ အသင်းကို အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ကိုင်တွယ်နိုင်ရင်တောင် ဆုဖလား မရယူပေးနိုင် ရင် သူ့ရဲ့နည်းပြရာထူးကလည်း အာမခံချက် မရှိနိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဒူဘိုင်းမှာ စခန်းသွင်း လေ့ကျင့်မှုပြုလုပ်ပြီး ပြန်လာရင် အခုထက် ပိုကောင်းလာမယ်ဆို တဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေကလည်း ရှိနေပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်း အနေနဲ့ ဒီရာသီမှာ ရယူနိုင်စရာအဖြစ် ကျန်ရှိနေတဲ့ ဆုဖလား ၂ လုံးကို အကောင်းဆုံး ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ဖို့ လိုအပ်နေပြီး ဒါမှဆုဖလား မျှော်လင့်ချက်တွေ ဆက်ပြီးရှင်သန်နေမှာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် အာဆင်နယ်အသင်း အနေနဲ့ ဆုဖလား လက်မဲ့ရာသီကို အဆုံးသတ်နိုင်မလား ဒါမှမဟုတ် ဆက်ပြီးဖြတ်သန်းရမလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၇

မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းသည် ၅ နှစ်အတွင်းသို့ စတင် ဝင်ရောက်လာခဲ့ပြီဖြစ်ပြီး အဆုံးသတ်မည့် အလားအလာကို မမြင်တွေ့ရသေးပေ။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (နစက) သည် ရေရှည် အစီအစဉ်ဆွဲခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲကို ပြုလုပ်ရန် မျှော်လင့်နေပြီး အောက်တိုဘာလထဲတွင် ရွေးကောက်ပွဲပြုလုပ်ဖွယ် ရှိနေသည်။

သို့သော် မြေပြင်တွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် အခင်းအကျင်း အပါအဝင် ပြောင်းလဲနေသည့် ဒေသတွင်းနှင့် ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးအခြေအနေများအရ ရွေးကောက်ပွဲကို လာမည့်နှစ်အထိ ရွှေ့ဆိုင်းရဖွယ်ရှိနေသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ရွေးကောက်ပွဲကို စီစဉ်ထားသည့်အတိုင်း ကျင်းပနိုင်ခဲ့မည်ဆိုသည့်တိုင် အခက်အခဲများစွာဖြင့် ရင်ဆိုင်ရဖွယ်ရှိနေသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က လာအို၏ အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ သက်တမ်းအတွင်း နစကသည် အာဆီယံအစည်းအဝေးကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် တက်ရောက်ရန်အတွက် နိုင်ငံရေးမနွယ်သည့် အမြင့်ဆုံးအရာရှိတစ်ဦးဖြစ်သော အမြဲတမ်း အတွင်းဝန်အဆင့် အရာရှိကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိအချိန်အထိ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ဟောင်းဖြစ်သည့် ဦးအောင်ကျော်မိုးသည် နစက၏ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး အာဆီယံတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ထိုင်ခုံနေရာကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။

အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် ပြုလုပ်သည့် အစည်းအဝေးတိုင်းတွင် ဦးအောင်ကျော်မိုးက ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်မှု၊ နိုင်ငံရေးပါတီများကို ရွေးကောက်ပွဲ အာဏာပိုင်များထံ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုမှု၊ ထိုလုပ်ငန်းစဉ်းကို လေ့လာ ရန် နိုင်ငံတကာ လေ့လာသူများကို ဖိတ်ကြားမှုနှင့် လူဦးရေစာရင်း အပြီးသတ်ကောက်ခံမှု အပါအဝင် နစက၏ အနာဂတ် ဆောင်ရွက်မည့် အစီအစဉ်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး နစက၏ လျော့ပါးခြင်းမရှိသည့် သန္နိဋ္ဌာန်ကို ထပ်တလဲလဲ ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာကိုယ်စားလှယ် ထိုင်ခုံလွှတ်နေစဉ်

သို့သော် အာဆီယံ အသိုင်းအဝိုင်းသည် နစကထံမှ ပိုမိုခိုင်မာသည့် လုပ်ဆောင်ချက်ကို မြင်တွေ့ချင်နေကြသည်။

အထူးသဖြင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး၊ ပေါင်းစုံပါဝင်သည့် နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ရေးတို့ကဲ့သို့ ကိစ္စရပ်များတွင် နစက၏ ခိုင်မာသော ဆောင်ရွက်ချက်ကို မြင်တွေ့ချင်နေကြသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်ကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် လူပေါင်း ၆၀၀၀ ကျော် သေဆုံးပြီး လူပေါင်း ၃ သန်းခွဲခန့် ပြည်တွင်းတွင် အိမ်ပစ်ရာပစ် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရသဖြင့် အာဆီယံက ၎င်းတို့၏ တောင်းဆိုမှုများကို အကောင်အထည်ပေါ်လာစေရန် ဆန္ဒရှိနေကြသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက မလေးရှား၏ မြန်မာ့အရေး အထူးသံတမန်ဖြစ်သည့် အိုသာသ်မန် ဟာရှင်မ် (Othman Hashim) သည် နေပြည်တော်သို့ သွားရောက်ပြီး နစကခေါင်းဆောင်များ အပါအဝင် အခြား သက်ဆိုင်သူများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

လက်ရှိ အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည့် မလေးရှားသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သည် ဦးစားပေးကိစ္စဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် နှစ်ကုန်ပိုင်းက နစကသည် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

သို့သော် လက်ရှိအချိန်အထိ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များအတွင်း နစက၏ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး ချဉ်းကပ်မှုအပေါ် မယုံကြည်နိုင်သေးပေ။

အင်အားတောင်တင်းသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကမူ ၎င်းတို့၏ နယ်မြေများနှင့် စီးပွားရေးကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် ဆက်လက် တိုက်ပွဲဝင်ချင်နေကြသည်။

နစကနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် ဆွေးနွေးရန် ဆန္ဒရှိနေကြသည့် အဖွဲ့များလည်းရှိသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ထိုအဖွဲ့များသည် ၎င်းတို့၏ အနာဂတ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ၎င်းတို့အချင်းချင်း သဘောထားချင်း တိုက်ဆိုင်မှုများလည်း မရသေးပေ။

UWSA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

မကြာသေးမီက မလေးရှားနိုင်ငံ လန်ကာဝီ (Langkawi)ကျွန်းတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အစည်းအဝေးအတွင်း နစက အနေဖြင့် အနာဂတ်၌ မည်သို့လုပ်ဆောင်ရန် စီစဉ်နေသည်ဖြစ်စေ၊ ထိုအစီအစဉ်များသည် ပေါင်းစုံပါဝင်ရမည် ဖြစ်ပြီး အာဆီယံ၏ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်နှင့် ကိုက်ညီရမည်ဖြစ်ကြောင်း အာဆီယံအသိုင်းအဝိုင်းက ဦးအောင်ကျော်မိုးကို ပြောကြားခဲ့သည်။

နစကသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလက သဘောတူခဲ့သည့် အာဆီယံ၏ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် တိုးတက်မှုအနည်းငယ်သာ ရရှိအောင် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း အာဆီယံ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ မလေးရှားနိုင်ငံက ပြောကြားခဲ့သည်။

မလေးရှား၏ ဥက္ကဋ္ဌသက်တမ်းတွင် မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim) သည် မြန်မာ့အရေးကို တက်ကြွစွာ ချဉ်းကပ်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်သည်။

အန်ဝါသည် နစကနှင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကို ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရန်၊ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် နည်းလမ်းမျိုးစုံသုံးပြီး စည်းရုံးမည်ဖြစ်သလို တစ်ဖွဲ့ချင်းစီနှင့် တွေ့ဆုံချင်း၊ အဖွဲ့များအားလုံးနှင့် စုပေါင်းတွေ့ဆုံခြင်းတို့ ပြုလုပ်ရန် နည်းလမ်းရှာနေသည်။

အာဆီယံသည် NUG နှင့် အခြား အတိုက်အခံအဖွဲ့များ အပါအဝင် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် တွေ့ဆုံရန် လည်း စီစဉ်နေသည်။

မြန်မာ၏အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံကလည်း ဆွေးနွေးပွဲများအတွက် အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လမှာပင် ထိုင်းနှင့် NUG ၏ ကိုယ်စားလှယ်များသည် မြန်မာ့အရေးကို ဖြေရှင်းရန် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ခဲ့ကြသည်။

ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်က ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာရစ် ဆန်ဂျီယမ်ပွန်ဆာ (Maris Sangiampongsa) က သဘာပတိအဖြစ် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အစည်းအဝေးတွင် မြန်မာ့အရေး အထူးလုပ်ငန်း တာဝန်အဖွဲ့သည် နယ်စပ် ဒေသလုံခြုံရေးနှင့် ရာဇဝတ်မှုများ တိုက်ဖျက်ရေးအတွက် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ရန် အစိုးရအေဂျင်စီ ၂၀ ကျော်နှင့် စီမံခန့်ခွဲခဲ့သည်။

ထိုအားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများသည် နစကနှင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ၊ လူသားချင်း စာနာထောက် ထားမှုဆိုင်ရာ အလှူရှင်နိုင်ငံများအကြား ဆွေးနွေးမှုများ ဖြစ်မြောက်စေရန် လမ်းဖွင့်ပေးရာ ရောက်လိမ့်မည်ဟု ထိုင်းအာဏာပိုင်များက မျှော်လင့်ထားသည်။

အာဆီယံအစည်းအဝေးမှာ မြန်မာကိုယ်စားလှယ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုအချိန်အတောအတွင်း ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်တွင် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများက တရုတ်သရုပ်ဆောင်တစ်ဦးအား ပြန်ပေးဆွဲခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်သည် လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေကို ပိုမိုရှုပ်ထွေးစေခဲ့သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တည်ငြိမ်မှု ပျက်ယွင်းနေသည့် အခြေအနေအပေါ် စိုးရိမ်မှုများ ပြန်လည် မြင့်တက်စေခဲ့ပြီး နိုင်ငံပေါင်းစုံတွင် စနစ်တကျ ဖွဲ့စည်းထားသည့် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများသည် နယ်စပ်ဒေသတွင် လှုပ်ရှားနိုင်စွမ်းရှိနေမှုအပေါ် မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်လာစေခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံနှင့် နယ်စပ်ချင်း ထိစပ်နေသည့် နိုင်ငံများဖြစ်သည့် တရုတ်၊ လာအို၊ အန္ဒိယနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံတို့ သည် မကြာသေးမီက အစည်းအဝေး ၃ ကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ဖြစ်မြောက်စေ ရေး သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းအားလုံးကို ပိုမိုတွန်းအားပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း သဘောတူခဲ့ကြသည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား ပြန်လွှတ်ပေးပြီး NLD ပါတီအား ခွင့်ပြုရေး၊ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ ရပ်နား ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းရေး အစရှိသည့် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်း၏ တောင်းဆိုချက်များမှာလည်း ပြည့်မြောက်ခြင်း မရှိသေးပေ။

ထိုတောင်းဆိုချက်များ ပြည့်မြောက်ခြင်း မရှိပါက စီစဉ်ထားသည့် ရွေးကောက်ပွဲသည်လည်း အဆင်ပြေချောမွေ့ လိမ့်မည်မဟုတ်ဘဲ အာဆီယံကလည်း ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အပေါ် မေးခွန်းထုတ်မည့် အလားအလာ ရှိနေမည် ဖြစ်ပေသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ဖေဖော်ဝါရီ ၁

နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး သီအိုရီတွင် မတူကွဲပြားသည့် နိုင်ငံများ၊ ထိုနိုင်ငံများ၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ ယှဉ်ပြိုင်မှု၊ ပဋိပက္ခများနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်မှုကဲ့သို့ ပုဂ္ဂိုလ်စွဲကင်းသည့် အခန်း ကဏ္ဍများကို ထောက်ရှုပြီး အကဲဖြတ် ချင့်တွက်လေ့ရှိသည်။

သို့သော် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) အာဏာပြန်ရလာချိန်တွင် ကုန်သွယ်ရေး၊ နည်းပညာနှင့် လုံခြုံရေးကဏ္ဍတို့တွင် ထရမ့်၏ လုပ်ဆောင်မှုများသည် ကမ္ဘာ့အရေးကို ရိုက်ခတ်စေရန် ခြိမ်းခြောက်ရာ ရောက်ခဲ့သည်။

ထိုအခြေအနေက ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များ၏ ပင်ကိုယ်စရိုက်များနှင့် မူဝါဒများသည် ကမ္ဘာ့သမိုင်းကို ပုံဖော်စေနိုင် ခဲ့သည့် အစဉ်အလာကို ပြန်ပြောင်းမှတ်မိစေခဲ့သည်။

နိုင်ငံခေါင်းဆောင်များ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များသည် နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးအတွက်လည်း လမ်းညွှန်မြေပုံတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။

ထိပ်သီးအဆင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေးတွင် ခေါင်းဆောင်များအကြား ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ခင်မင်မှုသည် အလွန်သိသာ ထင်ရှားသည့် ကွဲပြားခြားနားမှု တစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် Trump သည် ခေါင်းဆောင်များအကြား ဆက်ဆံရေးက နိုင်ငံများအကြား ဆက်ဆံရေးကို အပြုသဘော ဆောင်စွာ ပုံဖော်နိုင်သည်ဟူသည့် အယူအဆကို အလွန်ယုံကြည်သူဖြစ်သည်။

ထရမ့်၏ ပထမသက်တမ်းအတွင်း ထရမ့်သည် အမေရိကန်နှင့် အဓိက နိုင်ငံများအကြား ဆက်ဆံရေးကို ပုံဖော်ရာ တွင် အထောက်အကူ ဖြစ်စေရန်အတွက် သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ချဉ်းကပ်ရာ၌ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာဆန်သည့် ချဉ်းကပ်မှုဖြင့် ချမှတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်က ထရမ့်သည် ရာထူးလက်ဝယ်ရှိနေစဉ် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံအတွင်း ခြေချခဲ့သည့် ပထမဆုံး အမေရိကန်သမ္မတ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ထိုအချိန်က ထရမ့်သည် ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံ၏ စစ်မဲ့ဇုန်ကို ဖြတ်သန်းကာ မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ထရမ့်သည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ တည်ငြိမ်ရေးကို ရှေးရှုကာ Abraham Accords သဘောတူ စာချုပ်များကို ချုပ်ဆိုခဲ့ပြီး အာဖဂန်စစ်ပွဲအား အဆုံးသတ်ခြင်း အပါအဝင် ထိပ်တိုက်တွေ့မှုများကို ရှောင်ကြဉ်ခဲ့ သည်။

ထရမ့်ကဲ့သို့ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင် အများစုကလည်း ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်အမှတ်သညာဖြင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ချဉ်းကပ် ဆောင်ရွက်လာကြပြီး ၎င်းတို့၏ လူမှုမီဒီယာများအား အသုံးပြုပြီး သံတမန်လှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြ သည်။

ခေါင်းဆောင်များအကြား ပုဂ္ဂိုလ်ရေးခင်မင်မှုက နိုင်ငံအချင်းချင်း ဆက်ဆံရေးအတွင် အရေးကြီးသည့် အခန်းကဏ္ဍတွင် ပါဝင်လာသည့် အချက်ကို နားလည်လာခဲ့ကြသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ကင်မ်ဂျုံအန်ကို တွေ့ရစဉ်

ပုဂ္ဂိုလ်ရေးခင်မင်မှုနှင့် တစ်ယောက်အကြောင်းကို တစ်ယောက်က နားလည်ထားသည့် အားသာချက်က ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရာတွင် တစ်ဖက်လူ၏ အားနည်းချက်၊ အားသာချက်ကို သိရှိနိုင်ပြီး အလျှော့အတင်း ပြုလုပ်နိုင်ခြင်းဖြစ်သည်။

ထရမ့်သည် သူ့ကိုယ်သူ ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးသူအဖြစ် ပုံဖော်ခဲ့ပြီး အခြားနိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ဆိုင်ရာ ကမ်းလင့်ထောက်ကူမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထိုချဉ်းကပ် လုပ်ဆောင်ချက်များသည် ထရမ့်၏ ၁၉၈၇ ခုနှစ်က ထုတ်ဝေခဲ့သည့်  “Trump: The Art of the Deal” ဆိုသည့် စာအုပ်ထဲမှ နည်းဗျူဟာများကို လက်တွေ့ကျကျ ကျင့်သုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ထရမ့်သည် ခြိမ်းခြောက်ပြောဆိုမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည့်တိုင် အာဏာရှင်များ အပါအဝင် ပြည်ပခေါင်းဆောင် များနှင့် ဆက်ဆံရာတွင် မြှောက်ပင့်ပြောဆိုသည့် နည်းစနစ်ကိုလည်း လိမ်မာပါးနပ်စွာ ကျင့်သုံးခဲ့သည်။

ထရမ့်က တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) ကို "ထူချွန်ပြောင်မြောက်သည့် အမျိုးသား" "အလွန်ကောင်း သည့် မိတ်ဆွေ" အစရှိသည့် စကားလုံးများ သုံးနှုန်းပြောဆိုခဲ့ကာ ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) ကိုလည်း လိမ်မာပါးနပ်သူ စိတ်ဓာတ်ခိုင်မာသူအဖြစ် ပြောဆိုခဲ့ဖူးသည်။

ထရမ့်သည် တူရကီသမ္မတ အာဒိုဂန် (Erdogan) ၏ အုပ်ချုပ်ပုံသည် အလွန့်အလွန် ခိုင်မာမှုရှိကြောင်းလည်း ချီးကျူးပြောကြားခဲ့ပြီး ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) နှင့် တွေ့ဆုံအပြီးတွင်လည်း ၎င်းတို့နှစ်ယောက် ချစ်ကျွမ်း ဝင်ခဲ့ကြကြောင်း ဟာသနှောပြီး ပြောဆိုခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထရမ့်သည် တရုတ်သို့ သွားရောက်လည်ပတ်ရန်လည်း စိတ်ဝင်စားကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ 

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီက ထရမ့်၏ မခန့်မှန်းနိုင်သည့် ပြဿနာရှာပုံကို သိရှိထားသည့်တိုင် သဘောတူညီချက် ရယူရန် အာရုံစိုက် လုပ်ဆောင်လေ့ရှိသည့် ထရမ့်၏ ချဉ်းကပ်ပုံကို သဘောကျခဲ့သည်။

ထရမ့်၏ စရိုက်လက္ခဏာသည် ခေါင်းဆောင်မှုကဏ္ဍ၏ အစဉ်အလာ အိုင်ဒီယာများနှင့် မတူကွဲပြားဘဲ တစ်မူ ထူးခြားနေသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထရမ့်သည် ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ကဲ့သို့ မဟုတ်ဘဲ မိန့်ခွန်းများကို စာရွက်စာတမ်းများ ကြည့်စရာမလိုဘဲ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောတတ်လေ့ရှိသည်။

ထရမ့်သည် စကားကြမ်းကြမ်း ပြောတတ်သော်လည်း တချို့ကိစ္စများတွင် ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း လုပ်ဆောင်ခဲ့ သည်။

ဥပမာပြရမည်ဆိုပါက ၂၀၁၅ ခုနှစ် အီရန်နျူကလီးယား သဘောတူညီချက်မှ နုတ်ထွက်ပြီး ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့ သော်လည်း အီရန်နှင့် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားမည့် အခြေအနေကို ရှောင်လွှဲခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယားကို ပစ်ခတ်မည်ဟု ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် စင်္ကာပူ၌ ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် လက်တွေ့ အကျိုးမျှော်ဝါဒီ ဖြစ်သည်။ သူသည် တရုတ်ကို စီးပွားရေး ခြိမ်းခြောက်မှုများ ပြုလုပ်မည် ဟု ပြောကြားခဲ့သည့်တိုင် ကုန်သွယ်ရေး ပိတ်ဆို့မှု ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။ 

ရှီကို မြှောက်ပင့် ပြောဆိုနေချိန်တွင် တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ တရုတ်သွင်းကုန်များကို အခွန်တိုးကောက်ခဲ့သည်။

ထရမ့်၏ အာဏာသည် ၎င်း၏ ရပ်တည်ချက် သဘောထားကြောင့်သာ မဟုတ်ဘဲ အခြားသူများ မည်သို့တွေးခေါ် နေသည်ဆိုသည့် အချက်အပေါ် ဩဇာလွှမ်းမိုးနိုင်စွမ်း ရှိခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုအာဏာသည် ထရမ့် သမ္မတသက်တမ်း ကုန်သွားသည့်တိုင် ဆက်လက် တည်မြဲနေဦးမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ ကွန်ဆာဗေးတစ် လူထုကြိုက်ဝါဒသည် နိုင်ငံတကာ နိုင်ငံရေးလောကကို ဆက်လက် ပုံဖော်နေဦးမည်ဖြစ်သည်။

Source: The Hill

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

ဘရာဇီးလ်ကြယ်ပွင့် နေမာဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်သတ္တပတ်အတွင်းမှာ ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ကလပ် အယ်လ်ဟီလယ် အသင်းနဲ့ ချုပ်ဆိုထားတဲ့ စာချုပ်ကို နှစ်ဦးသဘောတူ ဖျက်သိမ်းပြီး ဆန်းတို့စ်အသင်းနဲ့ စာချုပ်ချုပ်ခဲ့ပါတယ်။ 

နေမာဟာ အယ်လ်ဟီလယ်အသင်းနဲ့ စာချုပ် မဖျက်သိမ်းခင်မှာကတည်းက မေဂျာလိဂ်ကလပ် အသင်းအချို့ အပါအဝင် ကလပ်အသင်းအချို့ရဲ့ ချိတ်ဆက်မှုတွေကို ခံခဲ့ရတာပါ။ 

ဒါပေမယ့် နေမာဟာ သူ့ရဲ့ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ကစားသမားဘဝကို စတင်ခဲ့တဲ့ ဘရာဇီးလ်ကလပ် ဆန်းတို့စ် အသင်းထံ ၁၂ နှစ်နီးပါးအကြာမှ ပြန်လာဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

နေမာဟာ ဆန်းတို့စ်အသင်းထံ ပြန်လာမယ်ဆိုရင် အယ်လ်ဟီလယ်အသင်းမှာ ရရှိနေတဲ့ လုပ်ခလစာထက် အများကြီး လျှော့ယူရမယ်ဆိုတာ သိပေမယ့် သူကတော့ ငယ်ဘဝကလပ်ထံ ပြန်လာဖို့ကိုသာ ရွေးချယ်ခဲ့တာပါ။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ဘရာဇီးလ်စီးရီးဘီကို တန်းဆင်းခဲ့ရပြီး ဒီရာသီမှာ စီးရီးအေပြိုင်ပွဲထံ တန်းပြန်တက်နိုင်ခဲ့တဲ့ ဆန်းတို့စ်အသင်းဟာ နေမာအသင်းထံ ပြန်လာမှာဖြစ်လို့ အလွန်ပျော်ရွှင်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

နေမာကို တွေ့ရစဉ်

နေမာဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ ကြံ့ခိုင်မှုပိုင်း အကောင်းဆုံးပုံစံရရှိဖို့ ရုန်းကန်နေရပေမယ့် ဆန်းတို့စ်အသင်းဟာ သူ့ကို အများကြီး မျှော်လင့်နေကြတာပါ။

နေမာဟာ ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ဘောလုံးသမားတွေထဲက တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတွင်း သူ့ရဲ့ ဆိုးရွားတဲ့ ဒဏ်ရာမှတ်တမ်းတွေကြောင့် ကစားသမားဘဝကို ထိခိုက်မှုရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

နေမာဟာ အယ်လ်ဟီလယ်အသင်းမှာ ကစားခဲ့တဲ့ ၁ နှစ်ခွဲအတွင်း ပြိုင်ပွဲစုံ ၇ ပွဲသာ ပါဝင်ကစားနိုင်ခဲ့တာကို ကြည့်ရင် သူ့ရဲ့ဒဏ်ရာ အခြေအနေကို သိနိုင်တာပါ။ 

အဲဒါကြောင့်လည်း အယ်လ်ဟီလယ်အသင်းက နေမာဟာ ထိပ်တန်းအဆင့်မှာ ကစားမနိုင်တော့ဘူးလို့ ယူဆပြီး စာချုပ်ဖျက်သိမ်းခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နေမာဟာ ဒဏ်ရာကင်းပြီး ကြံ့ခိုင်မှုပြည့်ဝနေမယ်ဆိုရင် ပြိုင်ဘက် ကစားသမားတွေအတွက် ကြောက်စရာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားအဖြစ်ရှိနေပြီး ဆန်းတို့စ်အသင်းဟာ ဒီလိုအနေအထားဖြစ်အောင် နေမာကို အကောင်းဆုံး ကိုင်တွယ်နိုင်ဖို့ လိုအပ်နေတာပါ။ 

နေမာအတွက် ဆန်းတို့စ်အသင်းထံ ပြန်လာတာဟာ သူ့ရဲ့ကစားသမားဘဝကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ဖို့နဲ့ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ဘရာဇီးလ်အသင်း လူစာရင်းထဲ နေရာတစ်နေရာရဖို့ ရည်မှန်းချက်တွေရှိနေတာ ဖြစ်ပါ တယ်။ 

နေမာဟာ အသက် ၃၂ နှစ်အရွယ်သာ ရှိသေးတာကြောင့် သူဟာ ထိပ်တန်းအဆင့်မှာ ကစားနိုင်စွမ်း ရှိသေးတယ် ဆိုတာကို ဆန်းတို့စ်အသင်းမှာ သက်သေပြသနိုင်ဖို့ ကြိုးစားသွားဖို့ရှိနေတာပါ။ 

နေမာနဲ့ပီလီကို တွေ့ရစဉ်

ဆန်းတို့စ်အသင်းမှာ နေမာအနေနဲ့ ပထမအကြိမ် ကစားခဲ့တုန်းက ကိုပါလီဘာတေးဒိုးစ်ဆုဖလား အပါအဝင် ဆုဖလား အောင်မြင်မှုအချို့ ရယူပေးနိုင်ခဲ့ပြီး ဥရောပထိပ်သီး အများအပြားရဲ့ စောင့်ကြည့်ခြင်းကို ခံခဲ့ရကာ ဘောလွန်းဒီအော ဆန်ခါတင် စာရင်းထဲကိုလည်း ဝင်ရောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နေမာ ပြန်လာတာဟာ သူ့အတွက်ရော၊ ဆန်းတို့စ်အသင်းအတွက်ရော၊ ဘရာဇီးလ်လိဂ်အတွက်ရော အများကြီး သက်ရောက်မှုတွေ ရှိမယ်ဆိုတာ သေချာနေတာပါ။ 

ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်တဲ့ ဘရာဇီးလ်ဂန္ထဝင်ကြီး ပီလီနဲ့ နေမာတို့လို ကစားသမားတွေကို ကမ္ဘာ့စင်မြင့်ပေါ် တင်ပေးခဲ့ တဲ့ ဆန်းတို့စ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတွင်းမှာ ရုန်းကန်ခဲ့ရပြီး မနှစ်က ရာသီကဆိုရင် တန်းပါဆင်းခဲ့တဲ့အထိ ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ 

ဘရာဇီးလ်စီးရီးအေပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ၈ ကြိမ်အထိရရှိခဲ့တဲ့ ဆန်းတို့စ်အသင်းဟာ ၂၀၀၄ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ဒီဆုဖလားနဲ့ ဝေးကွာခဲ့သလို အဓိကပြိုင်ပွဲကြီးတွေမှာလည်း အောင်မြင်မှုတွေနဲ့ ဝေးကွာနေခဲ့တာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် ဆန်းတို့စ်အသင်းဟာ နေမာ အသင်းထံ ပြန်လာမှုနဲ့အတူ အဓိကဆုဖလားတွေကို ပြန်ရယူနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေတာဖြစ်ပါတယ်။

နေမာအနေနဲ့ ဆန်းတို့စ်အသင်းရဲ့ ဒုတိယအကြိမ် ကစားသမားဘဝမှာ ဘယ်လောက်ကြာကြာ ကစားမလဲဆိုတာ မသိပေမယ့် ပထမအကြိမ် ကစားခဲ့သလို အောင်မြင်မှုတွေ ရယူပေးနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေတာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် ၁၂ နှစ်နီးပါးအကြာမှ ဆန်းတို့စ်အသင်းထံ ပြန်လာခဲ့တဲ့ နေမာအနေနဲ့ ငယ်ဘဝကလပ်ကို အောင်မြင်မှုတွေ ရယူပေးနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။