CNI Sport Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၀

ဒီရက်ပိုင်းမှာ ၄ နှစ်မှ ၁ ကြိမ် ကျင်းပတဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေထက် ရော်နယ်ဒိုရဲ့ အင်တာဗျူးက လူတိုင်းကို လွှမ်းမိုးသွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

တစ်နေ့နည်းနည်းစီ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ အင်တာဗျူး အချက်အလက်တွေအပေါ် လူတွေကလည်း စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်နေခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအင်တာဗျူးကြာချိန်က မိနစ် ၉၀ ကြာမြင့်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ရော်နယ်ဒိုဟာ ပီယာစ်မော်ဂန်နဲ့ အင်တာဗျူး ပြုလုပ်ပြီး သူ့စိတ်ထဲမှာ ရှိနေတဲ့ ခံစားချက်တွေကို ချပြခဲ့တာပါ။

ပရိသတ်တွေ တော်တော်များများလည်း ဒီအင်တာဗျူးထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ အကြောင်းအရာကို သိပြီးကြလောက်ပြီလို့ ထင်ပါတယ်။ ဒါဆိုရင် ဒီအင်တာဗျူးမှာ ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ပြောဆိုမှုတွေက မှန်ကန်ခဲ့လား၊ မှားခဲ့လားပေါ့။

ရော်နယ်ဒိုက သူဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ သစ္စာဖောက်မှုကို ခံစားခဲ့ပြီး အသင်းကနေ ထွက်ခွာဖို့ တွန်းအားပေး ခံခဲ့ရတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ အသင်းရဲ့ အကြီးအကဲတွေအပြင် နည်းပြတန်ဟတ်လည်း ပါဝင်တယ်လို့ ပြောသွားခဲ့ပါတယ်။ အမှန်တော့ ရော်နယ်ဒို ကိုယ်တိုင်ကလည်း နွေရာသီက ယူနိုက်တက်ကနေ ထွက်ခွာဖို့ ကြိုးစားခဲ့တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုကို ခေါ်ယူဖို့ ထိပ်တန်းကလပ် အသင်းကြီးတွေ အများအပြားက နောက်ဆုတ်ခဲ့လို့ နောက်ဆုံး ယူနိုက်တက်မှာပဲ ဆက်ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရော်နယ်ဒိုက သူ့အပေါ် လေးစားမှု မရှိတဲ့ နည်းပြ တန်ဟတ် အပေါ် မှာ သူမလေးစားဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုနဲ့ ယူနိုက်တက်ပိုင်ရှင်များကိုတွေ့ရစဉ်(talkSPORT)

ရော်နယ်ဒိုဟာ သူကိုယ်တိုင် ခံစားခဲ့ရလို့ ဒီလိုပြောတာ ဖြစ်နိုင်ပေမယ့် ယူနိုက်တက်နဲ့ စာချုပ်ရှိချိန်မှာ နည်းပြ တစ်ဦးအပေါ် ဒီလိုမျိုးပြောတဲ့ အပေါ်မှာ ဝေဖန်မှုတွေ ခံခဲ့ရပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ တိုးတက်မှုက ဖာဂူဆန်စ် မရှိတဲ့ အချိန်ကတည်းက ဘာမှပြောင်းလဲမှု မရှိဘူးလို့ ရော်နယ်ဒို ရဲ့ ပြောမှုဟာ မှန်ကန်ခဲ့တာပါ။

တကယ်လည်း ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ မန်စီးတီး၊ လီဗာပူးလ်၊ ချယ်လ်ဆီးတို့ရဲ့ ကျော်တက်ခြင်းကို ခံခဲ့ရပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို ၂၀၁၃ ကတည်းက မရတော့သလို နောက်ဆုံးရခဲ့တဲ့ ယူရိုပါလိဂ်ဖလားကိုလည်း ၂၀၁၇ မှာ ရယူခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့် ဆုဖလားလက်မဲ့ဖြစ်တာ ၅ နှစ်ရှိပြီလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီကို ဝေဖန်မှု အပိုင်းမှာတော့ ယူနိုက်တက် ပရိသတ်တွေတောင် နှစ်ခြမ်းကွဲသွားတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ရော်နယ်ဒိုက သူဟာ ဝိန်းရွန်နီထက် ပိုပြီးကြည့်ကောင်းလို့ မနာလိုဖြစ်ပြီး သူ့ကို ဝေဖန်ခဲ့တယ်လို့ ပြောခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုနဲ့ ဝိန်းရွန်နီကို တွေ့ရစဉ် (Sport)

စပါးနဲ့ပွဲမှာ လူစားဝင်ဖို့ ငြင်းဆန်ပြီး ဥမင်ထဲကို တန်းပြီး ထွက်ခွာသွားတဲ့ ရော်နယ်ဒိုရဲ့ အပြုအမူကို ဝိန်းရွန်နီက ဝေဖန်ခဲ့တာပါ။ ရော်နယ်ဒိုဟာ ရုပ်ရည်ပိုင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြန်ပြောခဲ့တာကြောင့် ဝိန်းရွန်နီရဲ့ အမာခံ ပရိသတ် တွေက တော်တော်လေးကို ဒေါသထွက်ခဲ့ကြတာပါ။

ဝိန်းရွန်နီကတော့ ရော်နယ်ဒိုဟာ အသက်အရွယ်ပိုင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကိုင်တွယ်ဖို့ ခက်ခဲနေတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါ တယ်။ အသင်းပိုင်ရှင် ဂလေဇာမိသားစုနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း ရော်နယ်ဒိုက ပြောခဲ့ပါသေးတယ်။ ဒါကိုတော့ တကယ်ကို မှန်ကန်ခဲ့တဲ့ အချက်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဂလေဇာမိသားစုက ယူနိုက်တက်ကို ဈေးကွက် ရှာဖွေရေးအသင်းလို့ပဲ သတ်မှတ်ပြီး သူတို့အတွက် ပိုင်ရှင်ရဖို့ပဲ စိတ်ဝင်စားကာ အသင်းကို ဂရုမစိုက်ဘူးလို့ ပြောခဲ့တာပါ။ တကယ်လည်း ဂလေဇာမိသားစုဟာ သူတို့အကျိုး အတွက်ပဲ ကြည့်ပြီး အသင်းအပေါ် ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုတွေ ပြုလုပ်ဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့ဒါကြောင့်လည်း ယူနိုက်တက် ပရိသတ်တွေဟာ ဂလေဇာ မိသားစုအပေါ် ဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြမှုတွေ လုပ်ခဲ့ပြီး ဒါကို ရော်နယ်ဒို ကလည်း ထောက်ခံခဲ့တာပါ။ ရော်နယ်ဒိုဟာ ဒီအင်တာဗျူးမှာ မန်စီးတီးအသင်းဆီ ရောက်ဖို့ နီးစပ်ခဲ့ပေမယ့် ဆာအဲလက်စ်ဖာဂူဆန်ကြောင့် ယူနိုက်တက်ကို ပြန်လာတဲ့ အကြောင်းကိုလည်း ထည့်သွင်း ပြောခဲ့တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုနဲ့ နည်းပြဟောင်း ဖာဂူဆန်ကိုတွေ့ရစဉ်(Goal)

ရော်နယ်ဒိုဟာ ရာသီသစ် မစတင်ခင် ရာသီကြိုခြေစမ်းပွဲ ခရီးစဉ်အားလုံးကို မပါဝင်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ မိသားစု အကြောင်းပြချက်နဲ့ ဒီခရီးစဉ်ကို မပူးပေါင်းနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး တကယ်လည်း သူ့ရဲ့ သမီး ဖြစ်သူ နေမကောင်းတာကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ အသင်းတာဝန်ရှိသူတွေက သူဒီလို ပြောတာကို မယုံကြည်ကြလို့ စိတ်မကောင်း ဖြစ်ရတယ်လို့လည်း ရော်နယ်ဒိုက ပြောပါတယ်။

ပေါ်တူဂီကစားသမားဟာ စပါးနဲ့ ပွဲမှာ လူစားဝင်ဖို့ ငြင်းဆန်ခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းအရင်းက နည်းပြ တန်ဟတ်က သူ့အပေါ် ဆက်ဆံပုံတွေကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့လည်း အင်တာဗျူးထဲမှာ ပြောခဲ့တာပါ။

မန်စီးတီးနဲ့ ပွဲမှာ ရှုံးနေတဲ့အတွက် လေးစားလို့ လူစားမထည့်သွင်းခဲ့တာလို့ ပြောပြီး စပါးနဲ့ ပွဲမှာ ပွဲပြီးဖို့ ၃ မိနစ် အလိုမှ လူစားလဲဖို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ အပေါ်မှာ ရော်နယ်ဒိုက အဲရစ်တန်ဟတ် အပေါ်မှာ ဒေါသထွက်နေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုနဲ့ အဲရစ်တန်ဟတ်ကိုတွေ့ရစဉ် (Football365)

သူက ဒီလိုမျိုးဝင်ပြီး ကစားရမယ့် ကစားသမား မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့တာပါ။ ဒီလို အခြေအနေတွေကြောင့် ရော်နယ်ဒိုနဲ့ အဲရစ်တန်ဟတ်တို့ရဲ့ ဆက်ဆံရေးက သေချာပေါက် ပျက်ပြယ်သွားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့်လည်း ရော်နယ်ဒိုနဲ့ ယူနိုက်တက်တို့ဟာ ဇန်နဝါရီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ လမ်းခွဲရဖို့ ရှိနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ယူနိုက်တက် ကစားသမားတွေအပြင် ဝါရင့်ကစားသမားတချို့ကလည်း ရော်နယ်ဒိုနဲ့ လမ်းခွဲဖို့ ပြောနေကြပြီ ဖြစ်ပါ တယ်။

ရော်နယ်ဒိုကလည်း ဒီလိုဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အခြေအနေကို တွေးပြီးမှ အင်တာဗျူး ဖြေခဲ့တာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ အပြီးမှာတော့ ဒီအခြေအနေကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း တွေ့မြင်ရတော့မှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၀

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ ဘာလီကျွန်း၌ ကျင်းပပြီးစီးခဲ့သည့် ထိပ်သီး အစည်းအဝေးမှာ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင် အယောက် ၂၀ တို့က ယူကရိန်းသို့ ရုရှားကျူးကျော်စစ်ပွဲကို ဝိုင်းဝန်းရှုတ်ချသော ပူးတွဲကြေညာချက် တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြ သည်။

စာမျက်နှာပေါင်း ၁,၁၈၆ ပါသည့် အဆိုပါကြေညာချက်နှင့် အများရင်းနှီးပြီးသား စာကြောင်းတစ်ကြောင်းက ထင်ရှားပေါ်လွင်စွာ တွေ့ရသည်။

အဆိုပါ စာကြောင်းကတော့ “ယနေ့ခေတ်သည် စစ်တိုက်ရမည့်ခေတ် မဟုတ်ကြောင်း” ဟု ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလ မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံမှုအတွင်း အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နရိန္ဒရာမိုဒီက ရုရှားခေါင်းဆောင် ဗလာဒီမာပူတင်ကို ပြောခဲ့သည့်စကား ဖြစ်သည်။
၎င်းစကားကို ယခုကြေညာချက်တွင် ပဲ့တင်ထပ်ရေးသားထားသည်။

လူဦးရေ ၁ ဒသမ ၃ ဘီလီယံရှိသော အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ မီဒီယာများနှင့် အစိုးရတာဝန်ရှိသူများသည် ရုရှား ပိုမိုအထီးကျန်စေဖို့ အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များ အရေးယူ ဒဏ်ခတ်မှုကြောင့် ကွဲလွဲနေကြသည့် သဘောထားများ ကို ပေါင်းကူးရာတွင် အိန္ဒိယအနေဖြင့် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်စေလိုသည့် လက္ခဏာအဖြစ် ပါဝင်မှုကို အမြန်တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

“အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး အယူအဆကို G-20 အစည်းအဝေး၌ တညီတညွတ်တည်း လက်ခံခဲ့ကြကြောင်း” အိန္ဒိယထုတ် အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် သတင်းစာဖြစ်သည့် Times of India တွင် သတင်းခေါင်းစီးတင်၍ ဝေဝေဆာဆာ ဖော်ပြခဲ့သည်။

“ဒီခေတ်က စစ်ဖြစ်ရမယ့်ခေတ် မဟုတ်တော့ဘူးလို့ ကျနော်တို့ ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ စကားဟာ G-20 အုပ်စုထဲမှာ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ပဲ့တင်ထပ်နေခဲ့ပါတယ်။ မတူညီတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေကြား ကွာဟချက်တွေကို ပေါင်းကူး တံတား ထိုးပေးခဲ့ပါတယ်” ဟု အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးအတွင်းဝန် ဗီနေးကဝါထရာ (Vinay Kwatra)က သတင်း ထောက်များကို နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

 မိုဒီနဲ့ ဘိုင်ဒန်ကိုတွေ့ရစဉ်

လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မြို့တော်နယူးဒေလီ၌ ကျင်းပမည့် G-20 ထိပ်သီး အစည်း အဝေး မတိုင်မီ G-20 ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ကို မိုဒီထံ လွှဲပြောင်းပေးချိန်၌ အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ဂျိုကိုဝီဒိုဒိုသည် ယခုကဲ့သို့ ကြေညာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

နယူးဒေလီ အစိုးရသည် ရုရှားနှင့် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ဆက်ဆံရေးကို ပြတ်ပြတ်သားသား ဟန်ချက်ညီအောင် ထိန်းညှိပေးသည့် အနေဖြင့် မိုဒီသည် ဘက်ပေါင်းစုံမှ ချစ်ခင်လေးစားမှုရှိသော ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် ပေါ် ထွက် လာခဲ့သည်။

မိုဒီ၏ စွမ်းဆောင်ချက်ကြောင့် အိန္ဒိယကို နိုင်ငံတကာပါဝါ ချိန်ညှိပေးသူအဖြစ် ခိုင်မာစေခဲ့ပြီး အိန္ဒိယပြည်တွင်း၌ လည်း ထောက်ခံ အားပေးမှုများ ပေါ်ထွက်လျက်ရှိသည်။

“အခု G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးဟာ ပြည်တွင်းမှာ မိုဒီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုမှာ ကြီးမားတဲ့ အထောက်အပံ့ ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက် ဖြစ်တဲ့အကြောင်း ပြသဖို့အတွက် G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးမှာ သူ့ရပ်တည်ချက်ကို ဖော်ထုတ် အသုံးချနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အခုလက်ရှိ အိန္ဒိယ ခေါင်းဆောင်တွေဟာ သူတို့ကိုယ်သူတို့ စားပွဲမြင့်မြင့်မှာ ထိုင်နေတဲ့ အင်အားကြီးနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံလို့ မှတ်ယူထား ပါတယ်” ဟု နယူးဒေလီ အခြေစိုက် မူဝါဒသုတေသနစင်တာမှ ဝါရင့်ပညာရှင် Sushant Singh က ပြောကြား ခဲ့သည်။

တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် ရန်လိုမုန်းထား နေကြသူများကို အိန္ဒိယ ပေါင်းကူးတံတားထိုးပေး
***********************************************************************************

G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးသို့ အိန္ဒိယတက်ရောက်မှုသည် တရုတ်ခေါင်းဆောင် ရှီကျင့်ဖျင်နှင့် အမေရိကန် သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်တို့အကြား မျှော်လင့်ထားသည်ထက် အားရစရာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့ကြသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ရုရှားလုပ် ဒုံးကျည်တစ်စင်း ပိုလန်နယ်နိမိတ်ထဲ ကျရောက် ပေါက်ကွဲခဲ့ရာ ပိုလန်နိုင်ငံသား နှစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ရမှုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် အပြိုင်အဆိုင် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ကြသည်။ အဆိုပါ ရုရှားလုပ် ဒုံးကျည်သည် ယူကရိန်းနဲ့ နေတိုးအဖွဲ့ဝင် ပိုလန်တို့၏ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်နားက ကျေးရွာတစ်ရွာသို့ ကျရောက် ပေါက်ကွဲခဲ့ ခြင်း ဖြစ်သည်။

အင်အားကြီး နိုင်ငံအချင်းချင်း ပြိုင်ဆိုင်မှုမှ အတိအလင်း ဖြစ်ပွားသော ပဋိပက္ခအဖြစ်သို့ မကျယ်ပြန့်သွားစေရန် ကြိုးပမ်းမှုအဖြစ် ဘိုင်ဒင်နှင့် ရှီကျင်းဖျင်တို့ နိုဝင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် ၃ နာရီကြာ တွေ့ဆုံခဲ့ပုံတို့ကို ကမ္ဘာ့မီဒီယာများ က ထိပ်တန်းသတင်း ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် စက်မှုထိပ်သီး G-7 နှင့် နေတိုးတို့မှ ခေါင်းဆောင်များသည် ပိုလန်ဒုံးကျည် ပေါက်ကွဲမှုနှင့် ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးရန် ဘာလီကျွန်း၌ပင် အရေးပေါ် အစည်းအဝေးတစ်ရပ် ခေါ်ယူညှိနှိုင်းခဲ့ကြသည်။

အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း မိုဒီသည် အသစ်ခန့်အပ်ခံရသော ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ရီရှီဆန်းနက် အပါအဝင် ကမ္ဘာ့ ခေါင်းဆောင်များနှင့် ဆွေးနွေးပွဲများ ဆက်တိုက် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး စားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံရေးနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်၊ ကျန်းမာရေးနှင့် စီးပွားရေး ပြန်လည်နိုးထလာသည်အထိ ဗလာဒီမာပူတင်၏ ရန်စမှုကို ပြတ်ပြတ်သားသား ရှုတ်ချ ရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသည် ရုရှားကျူးကျော်စစ်၏ ရလဒ်ကြောင့် စွမ်းအင်၊ ရာသီဥတုနှင့် စီးပွားရေး မတည်ငြိမ်မှုများအကြောင်း G-20 တွင် သဘောထား ပျော့ပျောင်းစွာ ချပြသွားရန် အစီအစဉ်ရှိခဲ့သည်။ အနောက်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များ ကလည်း ဒေသတွင်း အဓိက အစုအဖွဲ့တစ်ခု အနေဖြင့် အိန္ဒိယ၏အသံကို နားစွင့်နေခဲ့ကြသည်။

“အိန္ဒိယဟာ အနောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ ရုရှားကို ပြန်လည် နီးကပ်စေချင်ပါတယ်” ဟု နယူးဒေလီရှိ ဂျဝါဟလာနေရူး တက္ကသိုလ် (JNU) မှ သံတမန်ရေးရာနှင့် လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး အထူးပြုလေ့လာသူ လက်ထောက်ပါမောက္ခ ဟက်ပီမွန်ဂျက်ကော့က ပြောကြားခဲ့သည်။

နယူးဒေလီသည် စစ်အေးခေတ်ဟောင်း ကာလက မော်စကိုနှင့် ခိုင်မာသော ဆက်ဆံရေးရှိခဲ့သည်။

အင်ဒိုက မိုဒီကို G-20 ဥက္ကဋ္ဌ လွှဲပြောင်းပေး

မျက်မှောက်ကာလတွင်လည်း အိန္ဒိယသည် စစ်လက်နက် ပစ္စည်းများအတွက် မော်စကိုနှင့် ဆက်ဆံရေး ကောင်း မွန်နေသည်။ ထို့အပြင် တရုတ်-အိန္ဒိယ၏ တင်းမာမှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေသော ဟိမဝန္တာနယ်စပ်တွင် အိန္ဒိယအတွက် မော်စကိုနှင့်ဆက်ဆံရေးမှာ အရေးကြီးသော ချိတ်ဆက်မှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် နယူးဒေလီ အစိုးရခေါင်းဆောင်သည် ဘေဂျင်း၏ ကြီးထွားလာမှုကို တန်ပြန်ရန် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ကိုအား မဟာဗျူဟာမြောက် သက်သောင့်သက်သာ အနေအထားတွင် ထားရှိပေးခြင်းဖြင့် နယူးဒေလီသည် အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ပိုမိုနီးကပ်လာခဲ့သည်။

“G-20 မှာ အိန္ဒိယက ထိရောက်စေခဲ့တဲ့ နည်းလမ်းတွေထဲက တစ်ခုကတော့ ဘက်ပေါင်းစုံကို ထိတွေ့ဆက်ဆံနိုင် တဲ့ နိုင်ငံအနည်းစုထဲက တစ်နိုင်ငံ အနေနဲ့ ရပ်တည်ချက်ပါ။ အိန္ဒိယဟာ ရန်သူမျိုးစုံကို ပေါင်းကူးပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ ဖွံ့ဖြိုးဆဲ ကမ္ဘာ၏အသံတစ်သံ ထွက်ပေါ်စေခဲ့ပါတယ်” ဟု King's College London မှ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး ပါမောက္ခ ဟက်ရှ်ဗီပန့် (Harsh V. Pant) က ပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ပွဲ စတင်ကတည်းက အိန္ဒိယသည် ယူကရိန်းတွင် အကြမ်းဖက်မှုများ ရပ်တန့်ရန် အကြိမ်ကြိမ် တောင်းဆိုခဲ့ သော်လည်း ရုရှား၏ကျူးကျော်မှုကို ပြတ်ပြတ်သားသား ရှုတ်ချရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်က အမှန်ပင် ဖြစ်သည်။

သို့သော် ပူတင်၏ ရန်လိုမှု ပြင်းထန်လာကာ လူထောင်ပေါင်းများစွာ သေဆုံးစေပြီး ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကို ကမောက် ကမဖြစ်အောင် ကိုင်လှုပ်ခါ ယမ်းလာသည့် အခါဝယ် အိန္ဒိယသည် ကန့်သတ်ချက်များကို အစမ်းသပ်ခံ လာရပြီဟု ကမ္ဘာ့အရေး လေ့လာသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

မကြာသေးမီ လများအတွင်း ပူတင်ကို မိုဒီ အခိုင်အမာ ပြောခဲ့သည့် စကားသည် အစားအသောက်၊ လောင်စာဆီ နှင့် ဓာတ်မြေသြဇာ ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာမှုနှင့် အခြားနိုင်ငံများအတွက် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခြေအနေတွင် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ကြောင်း လေ့လာသူများက ထောက်ပြကြသည်။

ယခုနှစ် G-20 ကို ရုရှားကျူးကျော်စစ်ကို အသေးစိတ် အကဲခတ်ရင်းဖြင့် အိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင် အစီအစဉ် အား လာမည့်နှစ်အတွက် ရေးဆွဲလာနိုင်စရာ အကြောင်းရှိလာခဲ့သည်။

 ဗြိတိန်၀န်ကြီးချုပ်နဲ့ မိုဒီတွေ့ဆုံစဉ်

“G-20 မှာ အိန္ဒိယက ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ရယူလိုက်တဲ့ အချိန်ဟာ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်၊ ကုန်ဈေးနှုန်း တက်လာမှု နှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုအပေါ် ကမ္ဘာကြီးက အာရုံစိုက်နေချိန် ဖြစ်ပါတယ်။ ရောက်ရှိလာသည်" ဟု ဂျဝါဟလာ နေရူးတက္ကသိုလ်မှ ဂျက်ကော့က ပြောကြားခဲ့သည်။

“အိန္ဒိယဟာ တောင်အာရှနဲ့ အခြားဒေသရဲ့ လိုအပ်ချက်တွေကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်တဲ့ အဓိကနိုင်ငံ တစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူထားတဲ့ ခံစားချက်ရှိပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ပွဲ၏ ရလဒ်အဖြစ် စွမ်းအင်ရင်းမြစ် အများအပြားတွင် ကမ္ဘာ့စျေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာခြင်းသည် အစားအစာ ကုန်ကျစရိတ်နှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုတို့ကို ရင်ဆိုင်နေရသော စားသုံးသူများအား အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေသည်။

နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက် G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးအပြီးတွင် “အိန္ဒိယဟာ ကမ္ဘာ့ပထဝီဝင် နိုင်ငံရေးတင်းမာမှု၊ စီးပွား ရေး နှေးကွေးမှု၊ အစားအစာနဲ့ စွမ်းအင်စျေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှု၊ ကပ်ရောဂါရဲ့ ရေရှည်ဆိုးကျိုးတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရ တဲ့ အချိန်မှာ အိန္ဒိယက G-20 ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ယူလိုက်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အိန္ဒိယရဲ့ G-20 ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ရာထူးဟာ ရည်မှန်းချက် ကြီးကြီးမားမား၊ ပြတ်ပြတ်သားသားနဲ့ စွမ်းဆောင်ချက်တွေကို တိုးလာအောင် ဦးဆောင်သွားမယ် ဆိုတာ ကျနော် အာမခံချင်ပါတယ်" ဟု ၎င်း၏မိန့်ခွန်းတွင် မိုဒီက ပြောကြားခဲ့သည်။

လာမည့်နှစ် ထိပ်သီး အစည်းအဝေးအတွက် အိန္ဒိယ၏ ရပ်တည်ချက်သည် ဖွံ့ဖြိုးဆဲကမ္ဘာနှင့် ကမ္ဘာ့တောင်ပိုင်း၏ အသံဖြစ်ရန် အလွန်အရေးကြီးကြောင်း King's College London မှ ပါမောက္ခ ဟက်ရှ်ဗီပန့်က ထောက်ပြခဲ့သည်။

“မိုဒီရဲ့ အကြံဉာဏ်က အိန္ဒိယကို ခေတ်ပြိုင် ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အဆင်းရဲဆုံး နိုင်ငံတချို့မှာ ရှိနေတဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေကို ပဲ့တင်ထပ်စေခဲ့ပါတယ်။ သူ့နိုင်ငံကို ဒီနေ့ရဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေ တုံ့ပြန်နိုင်တဲ့ နိုင်ငံအဖြစ် ပုံဖော်ဖို့ ဖြစ်ပါ တယ်”

အားလုံးက မိုဒီကို မျက်စိကျနေကြ
********************************
အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် G-20 ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူရန် ပြင်ဆင်နေချိန်တွင် အိန္ဒိယ၏ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ အတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများ စတင်နေချိန်နှင့်လည်း တိုက်ဆိုင်နေသည်။ သို့ဖြစ်၍ မိုဒီကို အားလုံးက မျက်စိကျ နေကြသည်။

ပြည်တွင်းတွင် သူ၏ ဟိန္ဒူအမျိုးသားရေးဝါဒီ BJP ပါတီ၏ လူကြိုက်များသော နိုင်ငံရေးမှာ သဘောထားကွဲလွဲများ ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။

လူဦးရေ၏ 80% ခန့် ဟိန္ဒူဘာသာ ကိုးကွယ်သော နိုင်ငံ၌ မိုဒီသည် အလွန်ရေပန်းစားနေသော်လည်း ၎င်း၏ အစိုးရက လူနည်းစုများအပေါ် လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့်နှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုဆိုင်ရာ မူဝါဒများကို ကန့်သတ် ချုပ်ချယ်ခဲ့၍ အကြိမ်ကြိမ် ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။

G-20 အစည်းအဝေးကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဝေဖန်မှုများကြားတွင် မိုဒီ၏ နိုင်ငံရေးမဟာမိတ်များက ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံတကာ အစီအစဉ်ကို တွန်းအားပေးရန် စိတ်အား ထက်သန်နေကြသည်။ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အခင်းအကျင်းတွင် အိန္ဒိယကို သူတို့က အဓိကကျသော ကစား သမား တစ်ဦးအဖြစ် ပုံဖော်ထားကြသည်။

“BJP ပါတီဟာ မိုဒီ၏ G-20 အစည်းအဝေး အရှိန်ကြောင့် နိုင်ငံရပ်ခြားမှာ အိန္ဒိယရဲ့ ပုံရိပ်ကို အားကောင်းစေပြီး ခိုင်မာတဲ့ မိတ်ဖက်များ ထူထောင်နေတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း နိုင်ငံရေးသတင်းစကား လက်ဆောင် ပါးလိုက်တယ်” ဟု မူဝါဒသုတေသနစင်တာမှ Singh က ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခု သီတင်းပတ်တွင် အိန္ဒိယနှင့် ဗြိတိန်တို့က စီစဉ်ရေးဆွဲခဲ့ကြသည့် နှစ်နိုင်ငံ လူငယ် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင် ပေါ် ထွန်းရေး စီမံချက်ဖြင့် အသက် ၁၈ နှစ်မှ ၃၀ ကြား ဘွဲ့ရပညာတတ် အိန္ဒိယ နိုင်ငံသား ၃၀၀၀ ကို ဗြိတိန်၌ နှစ်နှစ် နေထိုင်လုပ်ကိုင်နိုင်စေရန် များစွာသော မျှော်မှန်းချက်တို့ဖြင့် ရှေ့ဆက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ယခု သီတင်းပတ် တွင် ကြေညာခဲ့ကြသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် မိုဒီ၏တွစ်တာတွင် ၎င်းသည် အနောက်တိုင်း မိတ်ဖက်များနှင့်အတူ ယှဉ်တွဲ၍ အပြုံးဓာတ်ပုံ များနှင့် ဗွီဒီယိုများကို လွှင့်တင်ပြသခဲ့သည်။

“သူ့ရဲ့ ပြည်တွင်းပုံရိပ်က အားကောင်းနေဆဲပါ” ဟု မူဝါဒသုတေသနစင်တာမှ Singh က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ဒါပေ မယ့် သူ့ရဲ့ နိုင်ငံတကာရပ်တည်မှုဟာ BJP ပြည်တွင်း ရပ်တည်မှုကနေ လာတယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ ခိုင်ခိုင် မာမာ ဆက်လက် ရပ်တည်နိုင်ဖို့ နိုင်ငံတကာက သူ့ကို အလေးထား၊ လေးစားဖို့ လိုပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက် လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: CNN

(CNN ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက် ရက်စွဲဖြင့် လွှင့်တင်ထားသော မူရင်းဆောင်းပါးရှင် Rhea Mogul ၏ရေးသားချက်ကို CNI သတင်းဌာနက ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆို တင်ဆက်လိုက်ပါသည်)

CNI Sport Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃

အသက် ၂၇ နှစ်အရွယ်ရှိ အေဝါအမ်ဘေးလ်ကတော့ သြစတြေးလျ လက်ရွေးစင်နဲ့အတူ ကာတာကမ္ဘာ့ဖလား ပြိုင်ပွဲကို သွားရောက်မယ့် လူစာရင်းမှာ ရွေးချယ်ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ကစားသမားတိုင်းအတွက် အလွန်စိတ်လှုပ်ရှားဖို့ ကောင်းတဲ့ အချိန်ပါပဲ။

ဒါပေမယ့် ဘဝရဲ့ ပထမဆုံး ၁၀ နှစ်ကို ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ နေထိုင်ခဲ့ရတဲ့ အမ်ဘေးလ်အတွက်တော့ ထူးခြား ကောင်းမွန်တဲ့ ခရီးတစ်ခုရဲ့ အထွတ်အထိပ် အမှတ်အသား တစ်ခုကို ရောက်ရှိသွားသလို ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။

အမ်ဘေးလ်ရဲ့ မိဘတွေဟာ တောင်ဆူဒန် လူမျိုးတွေဖြစ်ပြီး ၁၉၉၄ မှာ ကုလသမဂ္ဂ လက်အောက်က ကင်ညာရှိ ဒုက္ခသည်စခန်း ကာကူမာကို ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ဖို့အတွက် စစ်ဘေးသင့်နေတဲ့ ဗြိတိသျှကိုလိုနီဟောင်း ဆီကနေ ထွက်ပြေးခဲ့တာပါ။

တောင်ဆူဒန် ဒုက္ခသည် စခန်းက ကလေးငယ်တွေနဲ့အတူ တွေ့ရတဲ့ အမ်ဘေးလ် (UNHCR)

အမ်ဘေးလ်ဟာ တစ်နှစ်အကြာမှာ မွေးဖွားလာခဲ့ပြီး ငယ်ဘဝမှာ ဘောလုံးကစားတာနဲ့ပဲ အချိန်တွေကို ကုန်ဆုံး စေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပလပ်စတစ်အိတ်တွေနဲ့ ပြုလုပ်ထားတဲ့ ဘောလုံးကို ခြေဗလာနဲ့ ပြေးလွှားဆော့ ကစားခဲ့တာပါ။

အမ်ဘေးလ် အသက် ၁၀ နှစ်အရွယ်မှာ မိသားစုဟာ သြစတြေးလျနိုင်ငံ အဒီလိတ်ကို ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခဲ့ကြပြီး သူငယ်စဉ်ကတည်းက စိတ်အားထက်သန်ခဲ့တဲ့ ဘောလုံးအားကစားနည်းကို ဆက်လက်ပြီး လုပ်ဆောင်ခဲ့ ပါတယ်။

သူ့ရဲ့ တိုးတက်မှုနှုန်းက အံ့မခန်း ဖြစ်ခဲ့ပြီး ပြည်တွင်း လူငယ်ပြိုင်ပွဲတွေမှာ တောင်ပံကစားသမားအဖြစ်နဲ့ ဂိုးတွေ ဆက်တိုက် သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနောက်မှာတော့ သူဟာ ဆီမီးပရိုကလပ်ဖြစ်တဲ့ ကန့်ဘယ်လ်တောင်းစီးတီး အသင်းဆီ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပါတယ်။

အသက် ၁၆ နှစ်အရွယ်မှာ စတင်ပွဲထွက်ခွင့်ရခဲ့ပြီး အထင်ကြီးစရာ ကောင်းတဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေက အေလိဂ် အသင်းကြီး အဒီလိတ်အသင်းကို လျင်မြန်စွာ ဖမ်းစားနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အမ်ဘေးလ်နဲ့ ပရိသတ်များ (Sports)

အမ်ဘေးလ်ဟာ ဆီမီးပရိုအသင်းမှာ ၁ ရာသီပဲ ကစားပြီး အဒီလိတ်အသင်းဆီ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာပါ။ သူဟာ အေလိဂ်မှာလည်း ဆက်လက် တောက်ပခဲ့ပြီး တောင်ပံကနေ ကောင်းမွန်တဲ့ အရှိန်အဟုန်တွေနဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုတွေ ကို ပြသနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

အမ်ဘေးလ်ဟာ ဆယ်ကျော်သက် အရွယ်သာ ရှိသေးပေမယ့် ၂၀၁၄-၁၅ ရာသီမှာ ၂၄ ပွဲ ပါဝင်ကစားခဲ့ပြီး ၇ ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံရပ်ခြားမှာရှိတဲ့ ဘောလုံးကင်းထောက်တွေက သူ့ရဲ့ အရည်အချင်းကို လာရောက် စောင့်ကြည့်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၅ မှာ ဒိန်းမတ်ကလပ် မစ်ဂျေးလန်းအသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာပါ။

သူဟာ မစ်ဂျေးလန်း ကစားသမားဘဝအစမှာ ရုန်းကန်ခဲ့ရလို့ ဒိန်းမတ်ကလပ် အက်စ်ဘာ့ဂျ်၊ ပေါ်တူဂီကလပ် ပတ်စကိုဒီဖာရဲရား အသင်းတွေထံ အငှားချခံခဲ့ရပါတယ်။ ၂၀၁၈ မှာတော့ အမ်ဘေးလ်ဟာ မစ်ဂျေးလန်းအသင်းက ခေါ်ယူခြင်းကို ပြန်လည်ခံခဲ့ရသလို သြစတြေးလျ လက်ရွေးစင်အသင်းရဲ့ ခေါ်ယူခြင်းကိုတောင် ခံခဲ့ရတာပါ။

သူဟာ ပွဲဦးထွက်ဖြစ်တဲ့ ကူဝိတ်နဲ့ ပွဲမှာ ဂိုးသွင်းယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အမ်ဘေးလ်ဟာ ကလပ်နဲ့ နိုင်ငံအတွက် အရေးပါတဲ့ ကစားသမားဖြစ်လာခဲ့ပြီး မစ်ဂျေးလန်းအသင်းကို ဒိန်းမတ်ဖလားနဲ့ အမှတ်ပေးလိဂ် ရအောင် ကူညီပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဩစတြေးလျအသင်းကို တွေ့ရစဉ် (Sports)

 သူဟာ အဲဒီနှစ်မှာ ၈ ဂိုးသွင်းပြီး ၆ ဂိုး ဖန်တီးနိုင်ခဲ့ပြီး ကလပ်အသင်းကို ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲဆီ ပို့ဆောင်ပေး နိုင်ခဲ့တာပါ။

အမ်ဘေးလ်ဟာ ကွင်းထဲမှာ ခြေစွမ်းပြသနေသလို ကွင်းပြင်ပမှာလည်း အစ်ကိုဖြစ်သူနဲ့အတူ ပရဟိတအဖွဲ့ တစ်ခုကို ပူးတွဲတည်ထောင်ခဲ့ပြီး ဒုက္ခသည်တွေရဲ့ ဘဝအတွက် လက်တွေ့ကျတဲ့ ခြားနားချက်ကို ဖန်တီးနိုင်ဖို့ အချိန်ကို ရှာဖွေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဆိုပါ အဖွဲ့အစည်းဟာ သူတို့နေထိုင်ခဲ့ဖူးတဲ့ ကာကူမာမှာ လည်ပတ်နေတာပါ။

ဒီအဖွဲ့အစည်းဟာ ဘောလုံးကို အဓိက အာရုံစိုက်မှုအပြင် ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုတွေနဲ့ ကျား/မ တန်းတူညီမျှမှုဆိုင်ရာ အခွင့်အလမ်းတွေကို ပံ့ပိုးပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၁၈ မှာတော့ အမ်ဘေးလ်ဟာ ကစားသမားတွေရဲ့ အသိအမှတ်ပြုမှုနဲ့ FIFPro Merit ဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ ပရဟိတ အဖွဲ့အစည်းကို အဒီလိတ် ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ဘုတ်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ စမစ်က ဥက္ကဌ အသစ် ဦးဆောင်နေပြီး အမ်ဘေးလ်ကို အလွန်လေးစားကြောင်း ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဩစတြေးလျအသင်းအတွက် ကစားနေတဲ့ အမ်ဘေးလ် (Reuters)

အမ်ဘေးလ်ဟာ သြစတြေးလျရဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားဝင်ခွင့် တစ်နေရာအတွက် ပီရူးနဲ့ ရင်ဆိုင်ရတဲ့ ပွဲမှာ သူရဲ့ အကျိုး သက်ရောက်မှုဟာ အမှတ်ရဖွယ်အဖြစ် ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီပွဲဟာ ပွဲချိန်အတွင်းရော အချိန်ပိုမှာပါ ဂိုးမသွင်းနိုင်ခဲ့လို့ ပင်နယ်တီ အဆုံးအဖြတ်အထိ ရောက်ရှိခဲ့တာပါ။

အမ်ဘေးလ်ဟာ သြစတြေးလျအတွက် ၆ လုံးမြောက် ပင်နယ်တီ ကန်သွင်းတဲ့သူဖြစ်ခဲ့ပြီး အမှားအယွင်းမရှိ ကန်သွင်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ပီရူးရဲ့ ပင်နယ်တီကန်သွင်းမှုကို ရက်ဒ်မေနီ ကာကွယ်နိုင်ခဲ့လို့ သြစတြေးလျတို့ ကမ္ဘာ့ဖလားဆီ ချီတက်နိုင်ခဲ့တာပါ။

အမ်ဘေးလ်ဟာ ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်အကြာမှာ စပိန်ကလပ် ကာဒစ်ဇ်အသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး သူ့ရဲ့ ကစားသမားဘဝ နောက်ထပ် ခြေလှမ်းတစ်ခုကို ထပ်မံလှမ်းနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ လာလီဂါ ပထမဆုံးလ အနည်းငယ်ဟာ မလွယ်ကူခဲ့ပါဘူး။ သူဟာ ကာဒစ်ဇ်အတွက် ထိုက်သင့်သလောက် ပါဝင်ကစားခဲ့ရပေမယ့် အသင်း ရလဒ် ဆိုးရွားနေချိန်မှာ အရန်ခုံပေါ် ရောက်ရှိသွားခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် သူကတော့ ကာတာကမ္ဘာ့ဖလားမှာ သြစတြေးလျအတွက် ခြေစွမ်းပြနိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေသလို နောက်ထပ် အမှတ်တရတွေကို သိမ်းဆည်းထားနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေပါတယ်။

Source: BBC

CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃

“ဒါဟာ ဒီမိုကရေစီအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ နေ့တစ်နေ့ဖြစ်သလို အမေရိကန်အတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ နေ့တစ်နေ့လို့ လည်း ကျနော်ထင်ပါတယ်”

သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က ၎င်း၏ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီဝင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ လက်ရှိ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲမှာ မျှော်လင့်ထားသည်ထက် ပိုမိုကောင်းမွန်သည့် စွမ်းဆောင်ရည် ရှိနေကြောင်း ဝင့်ကြွားစွာ ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခဲ့ ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

ရီပတ်ဘလစ်ကန်များ အနေဖြင့် အမေရိကန်(ကွန်ဂရက်)လွှတ်တော်ကို လွယ်လင့်တကူ လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်ခြင်းမှ ရှောင်ရှားနိုင်ရန်အတွက် ဘိုင်ဒန်က ကြိုးစားနေသည်။

၎င်း၏နိုင်ငံရေး အစီအစဉ်သည် အမေရိကန် အများစုကြားတွင် ရေပန်းစားနေသေးကြောင်း လက်ရှိသမ္မတဖြစ်သူ ဘိုင်ဒန်က ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို အထက်ပါအတိုင်း သရုပ်ပြ အမွှမ်းတင်ထားသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်များကြောင့် ဘိုင်ဒန်သည် လာမည့် သီတင်းပတ်တွင် အရှေ့တောင်အာရှ တဝန်းအတွက် အရေးကြီးသည့် အစည်းအဝေးများကို ဆက်တိုက် တက်ရောက်ရန် စိတ်ချလက်ချ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ ၎င်းအတွက် ပထမဆုံးသော အရေးကြီးသည့် အရှေ့တောင်အာရှဒေသသို့ အရောက်သွားဖို့အရေး ဘိုင်ဒန် တစ်ယောက် အားခဲ နေခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်သည် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၊ ဖနွမ်ပင်မြို့တွင် နိုဝင်ဘာ ၁၂ ရက်မှ ၁၃ ရက်အထိ ကျင်းပမည့် အာဆီယံ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်မည် ဖြစ်သည်။

 အာဆီယံထိပ်သီး ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် အင်ဒို-ပစိဖိတ် ဒေသတလျှောက်မှ ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံနိုင်ရန်အတွက် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ ဘာလီတွင် ကျင်းပမည့် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း စက်မှုနိုင်ငံများ G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးကိုလည်း နိုဝင်ဘာ ၁၃ ရက် မှ ၁၆ ရက်ကြား တက်ရောက်ရန် စီစဉ်ထားသည်။

၎င်းသည် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် နှင့် အထူးထိပ်သီး အစည်းအဝေး ကျင်းပရာတွင် သီးခြား တွေ့ဆုံနိုင်မည့် အလားအလာလည်း ရှိနေသည်။ ဒုတိယသမ္မတ ကာမယ်လေဟားရစ် ကတော့ ဘိုင်ဒန် ကိုယ်စား ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့တွင် ကျင်းပမည့် အာရှ-ပစိဖိတ်စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု (APEC) ထိပ်သီး အစည်းအဝေး သို့ တက်ရောက်မည် ဖြစ်သည်။

အေပက် (APEC) ထိပ်သီးအစည်းအဝေး ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားတွင် ဆော်ဒီအာရေးဗီးယား၊ ဘိုင်ဒင်နှင့် ရှီကျင့်ဖျင်တို့ကို စုံစုံလင်လင် မတွေ့ရလျှင် ထိုင်းအစိုးရအတွက် ခဲလေသမျှ သဲရေကျ ဖြစ်ကိန်းလည်း ရှိနေသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ ၄ နှစ်တာ သက်တမ်းတစ်လျှောက် အာဆီယံ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးများကို လျစ်လျူရှုခဲ့သဖြင့် ဘိုင်ဒန်သည် အာရှဒေသတွင်း အစည်းအဝေးများသို့ ဆယ်စု နှစ် တစ်ခုအတွင်း ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ တက်ရောက်ခဲ့သည့် ပထမဆုံးသော အမေရိကန်ခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာ ပေမည်။

၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ဘားရက်အိုဘားမားသည်လည်း ဝါရှင်တန်ရှိ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာများနှင့်ပတ်သက်ပြီး အစိုးရပိတ်ဆို့မှုများကြောင့် ၎င်း၏ အာရှခရီးစဉ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ရဖူးသည်။

သို့သော် ဘိုင်ဒန်သည် ၎င်းသမ္မတသက်တမ်း၏ နောက်ဆုံး နေ့ရက်များဆီသို့ ဝင်ရောက်လာချိန်မှာတော့ အာဆီယံဒေသတွင်းမှာ အမေရိကန်၏ မူဝါဒအပေါ် စိုးရိမ်မှုများ တိုးလာနေခြင်းနှင့် တိုက်ဆိုင်နေခဲ့သည်။

အမေရိကန်ဒုတိယသမ္မတဟားရစ်နဲ့ ဗီယက်နမ်၀န်ကြီးချုပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

အထူးသဖြင့် အရှေ့တောင်အာရှ ခေါင်းဆောင်များသည် ခိုင်မာသော အမေရိကန်စီးပွားရေး အစပျိုးမှု ကင်းမဲ့ နေခြင်းနှင့် အမေရိကန်-တရုတ်တို့ကြား စစ်ရေးတင်းမာမှုများ တိုးလာခြင်းတို့အတွက် သောကများ နေကြသည်။

ဘိုင်ဒန်၏ သမ္မတသက်တမ်း ရှေ့ပိုင်း နှစ်နှစ်အတွင်း ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် စိတ်အားထက်သန်သော သံတမန် ဆက်ဆံရေးအပြင် ကပ်ရောဂါနှင့် ဆက်စပ်သော အရေးပါသည့် အကူအညီများကြောင့် အရှေ့တောင်အာရှ တဝန်း တွင် အမေရိကန်အပေါ် ချစ်ကြည်ဖော်ရွေမှု ရရှိခဲ့သည်က အမှန်ပင်ဖြစ်သည်။

ဘိုင်ဒန်သည် ယခုနှစ် အစောပိုင်း၌ အရှေ့တောင်အာရှ ခေါင်းဆောင်များကို ဖိတ်ခေါ်ပြီး ရာစုနှစ် ထက်ဝက်နီးပါး အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် အိမ်ဖြူတော်၌ အာဆီယံထိပ်သီး အစည်းအဝေးကို လက်ခံ ကျင်းပပေးခဲ့သည်။

ထိုအချိန် မတိုင်မီ ယမန်နှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် အာဆီယံဒေသတွင်း ခေါင်းဆောင်များနှင့် ဗွီဒီယိုခေါ်ဆိုမှုဖြင့် ထိပ်သီး အစည်းအဝေးကို ကျင်းပခဲ့သေးသည်။

တစ်ချိန်တည်းတွင် ဒုတိယသမ္မတဟားရစ်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကင်နှင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင်တို့သည် အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင်းရှိ အထင်ကရ မြို့တော်များဆီသို့ လူးလာခေါက်တုံ့ အကြိမ်ကြိမ် သွားရောက်ခဲ့ကြပြီး ဖြစ်သည်။

ကပ်ရောဂါ ဖြစ်ပွားနေချိန်တွင် အမေရိကန်သည် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်များထံသို့ ထိရောက်သော Covid-19 ကာကွယ် ဆေး သန်း ၂၀ ကျော် လှူဒါန်းပေးခဲ့ရာ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအကူအညီ ဒေါ်လာ သန်း ၁၅၀ ကျော်မှ အကျိုးအမြတ်များ ပြန်ရခဲ့သည်။

အမေရိကန် လေယာဉ်တင်သင်္ဘောအုပ်စုကိုတွေ့ရစဉ်

လာမည့်နှစ်အတွက် ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် အာဆီယံဒေသတွင်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အစပျိုးနိုင်ဖို့ ဒေါ်လာ သန်း ၈၀၀ ကျော် ခွဲဝေပေးရန် မျှော်လင့်ထားသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် ရှေ့နောက် ညီညွတ်ပြီး မြင်သာထင်သာရှိသော ဒေသတွင်းဆိုင်ရာ စီးပွားရေးဗျူဟာမှာ အလွန်အမင်း ချို့တဲ့လို့နေသည်။

ယခုနှစ် အစောပိုင်းတွင် ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတသစ် ဖာဒီနန်မားကို့စ်ဂျူနီယာက ဝါရှင်တန်၏ အခြေအနေအရ အကူအညီများထက် တိုးချဲ့ကုန်သွယ်မှုကို ပိုမိုနှစ်သက်ကြောင်း ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတသစ်သည် ဘိုင်ဒန်နှင့် အတော်အတန် နွေးထွေးသော ဆက်ဆံရေး ရှိသော်လည်း ၎င်းနိုင်ငံ၏ အများပြည်သူဆိုင်ရာ အခြေခံ အဆောက်အအုံများတွင် တိုးချဲ့လာသည့် တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို လိုလို လားလား လက်ခံလျက်ရှိသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်း၏ စီးပွားရေးရပ်ဝန်း (Belt and Road Initiative - BRI) အရ အရှေ့တောင်အာရှတဝန်း၌ လက်ကြီးကြီးဖြင့် အခြေခံ အဆောက်အအုံဆိုင်ရာ စီမံကိန်းများကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေချိန်တွင် အမေရိကန် ဦးဆောင်သော အာရှဒစ်ဂျစ်တယ် ကုန်သွယ်မှုနှင့် အင်ဒို-ပစိဖိတ် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ မူဘောင် အစပျိုး မှုများသည် ထင်ထားသည်ထက် ပိုမိုရှုပ်ထွေးလို့ နေသည်။

တိုးချဲ့ဒစ်ဂျစ်တယ် ကုန်သွယ်ရေးကဲ့သို့သော စီးပွားရေး အဆိုပြုချက်များသည်ပင် ဘိုင်ဒန်၏ အမြင့်ဆုံးသော ကဏ္ဍများ၌ အတွင်းပိုင်း ခုခံမှုကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ ပိုမိုခိုင်မာသော ကုန်သွယ်ရေး အစပျိုးမှုသည် ပြည်တွင်း၌ အကာအကွယ်ပေးသည့် စိတ်ဓာတ်များ ပြင်းထန်လာနေသဖြင့် ဝါရှင်တန်တွင် နှစ်ဘက်သော ပါတီအစိတ်အပိုင်း များ၏ တုံ့ပြန်မှုကို သေချာပေါက် နှိုးဆွရာ ရောက်မည်ဖြစ်သည်။

မဟာဗျူဟာနှင့် နိုင်ငံတကာလေ့လာရေးဌာန (CSIS) မှ သုတေသီများဖြစ်ကြသည့် အီမလီဘန်ဆင်နှင့် အိုင်ဒန် အရာဆာဆင်းဟမ်တို့က မကြာသေးမီက သုံးသပ်ချက် စာတစ်ပုဒ်တွင် စောဒက တက်ထားပုံက ဤသို့ဖြစ်သည်။

“အာရှဒစ်ဂျစ်တယ် ဈေးကွက်ထဲ ဝင်ရောက်ခွင့်ကို စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရန် ဝါရှင်တန်၏ ဆန္ဒကင်းမဲ့ခြင်းသည် လေးနက် သော လိုက်လျောမှုများ ကမ်းလှမ်းနိုင်စွမ်းကို မေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်လာပါသည်။ ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီ ချက်များ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ညှိနှိုင်းရာတွင် ရင်ဆိုင်နေရသော အမေရိကန်ပြည်တွင်း၌ နိုင်ငံရေး ကန့်သတ်ချက် များကို မီးမောင်းထိုးပြစရာ ရှိနေပါသည်” ဟူ၏။

ပြောရမည်ဆိုလျှင် အခြေခံအားဖြင့် ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် ပြည်တွင်း အရင်းအနှီးကို ချုပ်ကိုင်ထားသော တရုတ် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ မူဝါဒကဲ့သို့ မဟုတ်ဘဲ လွှမ်းမိုးမှု ကင်းမဲ့နေသည်။

အာဆီယံထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များနဲ့ ဘိုင်ဒန် ဗွီဒီယိုကွန်ဖရင့်လုပ်နေစဉ်

တရုတ်သည် နိုင်ငံရပ်ခြားဒေသများတွင် ကြီးမားသော ကုန်သွယ်မှုနှင့် အခြေခံ အဆောက်အအုံဆိုင်ရာ စီမံကိန်း များကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ရန် အဓိကကုမ္ပဏီများနှင့် မူဝါဒဆိုင်ရာ ဘဏ်လုပ်ငန်းများကို လျင်မြန်စွာ အရှိန်မြှင့်တင် နိုင်နေသည်။

ချို့ယွင်းချက်များ ရှိနေသော်လည်း ဂျပန်နှင့် သြစတြေးလျ (ဆိုလိုသည်မှာ Blue Dot Network) အပြင် ပိုမို ကျယ်ပြန့်သော စက်မှုထိပ်သီး G-7 နိုင်ငံများ အပါအဝင် ယခင်ရှိပြီးသားနှင့် အဆိုပြုထားသော ပဏာမ ခြေလှမ်း များကို စုစည်းလိုက်လျှင် ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် အာရှဒေသ စီးပွားရေး အခင်းအကျင်းအတွက် ကြီးမားသော အပြောင်းအလဲကို ပြုလုပ်နိုင်စရာ ရှိပါသေးသည်။

အမေရိကန်သည် မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း ဒေါ်လာ ၁၁၀ ထရီလီယံအထိ ပမာဏရှိသော အနောက်အုပ်စု နိုင်ငံများရှိ အလုံးအရင်းဖြင့် မသုံးစွဲရသေးသော ပုဂ္ဂလိက အရင်းအနှီးကို စုစည်းနိုင်ဖို့ ကူညီရာတွင်လည်း ဦးဆောင်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။

အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် (ADB) က အာဆီယံအသင်း တစ်ခုလုံးနီးပါး ပါဝင်သော ဖွံ့ဖြိုးဆဲ အာရှနိုင်ငံ အများစုအတွက် အခြေခံ အဆောက်အအုံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လိုအပ်ချက်များကို ယခုဆယ်စုနှစ်အထိ ကာမိစေရန် ဒေါ်လာ ၂၆ ထရီလီယံအထိ လိုအပ်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

တစ်ချိန်တည်းတွင် ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် အာဆီယံနိုင်ငံများအတွက် ၎င်း၏မဟာဗျူဟာကို ပြန်လည်ချိန်ညှိရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ဝါရှင်တန်၏ သဘောတရားရေးရာအရ မောင်းနှင်သော “ဒီမိုကရေစီ မြှင့်တင်ရေး” အစီအစဉ်ကြောင့် ဗီယက်နမ်ကို ထိတ်လန့်စေခဲ့သည်။

ထိုသို့ အထိတ်တလန့် ဖြစ်မှု၏ ရလဒ်အနေဖြင့် ဗီယက်နမ် ကွန်မြူနစ် ခေါင်းဆောင်များသည် ဘေဂျင်းရှိ ကွန်မြူနစ်များထံသို့ ချဉ်းကပ်မှု နှစ်ဆတိုးလာစေပြီး ဒီမိုကရေစီ၊ လူ့အခွင့်အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ အနောက် နိုင်ငံများ၏ နိုင်ငံရေး ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ကြောင်း ဗီယက်နမ်က ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် အသံမြည်လာခဲ့သည်။

ကွန်မြူနစ်အချင်းချင်း မကြာသေးမီက တွေ့ဆုံမှုအတွင်း တရုတ်နှင့် ဗီယက်နမ် ခေါင်းဆောင်များသည် ဆယ်စုနှစ် များအတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် “ရောင်စုံတော်လှန်ရေး”၊ လူ့အခွင့်အရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီအရေး ကိစ္စများကို ဗန်းပြသည့် “နိုင်ငံရေးလုပ်ခြင်း” ၊ ဘိုင်ဒန်၏ ဒီမိုကရေစီလိုလားသော အစီအစဉ်အပေါ် ပါးလွှာစွာ ဖုံးအုပ်ထား သော ဝေဖန်မှုများအကြောင်း အလေးထား၍ ခေါင်းချင်းရိုက်ခဲ့ကြသည်။

စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ် လီရှန်လွန်းနဲ့ တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်တို့တွေ့ဆုံစဉ်

အဆုံးစွန်အားဖြင့် ထိုင်ဝမ်နှင့် တောင်တရုတ်ပင်လယ် အငြင်းပွားမှုများကြောင့် တင်းမာနေချိန်တွင် တရုတ်နှင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ မဖန်တီးလိုကြောင်း အာဆီယံနိုင်ငံများကို ဘိုင်ဒန်အစိုးရက အာမခံရန် လိုအပ်မည် ဖြစ် သည်။

အကယ်၍ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ ဘာလီကျွန်းတွင် ကျင်းပမည့် ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ၌ ဘိုင်ဒန်နှင့် ရှီကျင့်ဖျင်တို့ ဆုံမိ ကြလျှင် အာဆီယံခေါင်းဆောင်များ ရင်တထိတ်ထိတ် ဖြစ်နေကြသည့် ဒေသတွင်း စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ လျော့ပါး သွားစရာတော့ ရှိပါသည်။

အရှေ့တောင်အာရှ မြို့တော်များတွင် ဝါရှင်တန်၏ ကစားကွက် အသစ်များကို အမှန်တကယ်ပင် စိုးရိမ်ပူပန်နေ ကြသည်။

ယခုနှစ် အစောပိုင်းက ရုပ်သံလိုင်းမှ ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည့် နိုင်ငံတော်အခြေပြ မိန့်ခွန်းတွင် စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ် လီရှန်လွန်းက “အမေရိကန်နှင့် တရုတ်တို့သည် စစ်ပွဲကြီးတစ်ခုလုံးဖြစ်ဖို့အရေး ခေတ္တငြိမ်သက်နေခြင်းအတွက် စိုးရိမ်နေမိကြောင်း” ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ မုန်တိုင်းတွေ တိုက်နေတယ်။ အင်အားကြီး နှစ်နိုင်ငံကြား ဖျန်ဖြေသူအဖြစ် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံတွေ အဆက်မပြတ် ကြိုးပမ်းနေတဲ့ ကြားကပဲ အမေရိကန်-တရုတ် ဆက်ဆံရေးက ပိုဆိုးလာတယ်ဗျာ။ ပြဿနာတွေ၊ နက်နဲတဲ့ သံသယတွေနဲ့ ဆက်ဆံရေး အကန့်အသတ် ဖြစ်နေ တာတွေက အခြေအနေ ပိုဆိုးလာစေပါတယ်” ဟု စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ်က သတိပေးခဲ့သည်။

“ဒါတွေဟာ မကြာခင်မှာ ထပ်တိုးလာဖို့ မဖြစ်သင့်ပါဘူး။ ဒါ့အပြင် တွက်ချက်မှု အမှားအယွင်းတွေ (ဒါမှမဟုတ်) လွဲချော်စွာ တွက်ချက်မိတာတွေက ပိုဆိုးလာစေနိုင်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက အာဆီယံနိုင်ငံများအနေဖြင့် အမေရိကန်-တရုတ် ပြိုင်ဆိုင်မှု၏ ဦးတည်ချက်အပေါ် မဟာဗျူဟာမြောက် စိုးရိမ်ပူပန်နေကြောင်း အတိအလင်း မီးမောင်း ထိုးပြခဲ့ပေသတည်း။

Source: Asia Times

(အေးရှားတိုင်းမ်ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် နိုဝင်ဘာ ၁၀ ရက် ရက်စွဲဖြင့် လွှင့်တင်ထားသော မူရင်းဆောင်းပါးရှင် Richard Javad Heydarian ၏ အတွေးအမြင်ကို CNI သတင်းဌာနက ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆို တင်ဆက်လိုက်ပါသည်)

CNI Sport Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၆

နာပိုလီအသင်းဟာ အလွန်ကောင်းမွန်တဲ့ တိုက်စစ်ကစားသမားတွေ အမြဲတမ်း ထွက်ပေါပြီး ပရိသတ်တွေကို ဆွဲဆောင်မှုရှိတဲ့ အသင်းဖြစ်ပါတယ်။ မကြာသေးခင် နှစ်တွေမှာ မာတန်စ်၊ အင်ဆစ်ဂနီတို့လို တိုက်စစ်မှူးတွေ ရှိခဲ့သလို လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်တွေကဆိုရင် ဟမ်ဆစ်ခ်၊ လာဗတ်ဇီနဲ့ ကာဗာနီတို့လည်း ရှိခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် ဘယ်သူကမှ မာရာဒိုနာကိုကျော်ပြီး ချစ်ခင်နှစ်သက်မှုတွေ၊ ပိုပြီး ကျော်ကြားမှုတွေတော့ မရှိခဲ့ပါဘူး။

မာရာဒိုနာဟာဆိုရင် နာပိုလီအသင်းရဲ့ အမွေအနှစ် တစ်ခုလို ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဆုဖလားအောင်မြင်မှု အများအပြားကို ရယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ သူကွယ်လွန်သွားပြီချိန်မှာ အသင်းဟာ အားကစားကွင်းရဲ့ အမည်ကို သူ့ရဲ့ နာမည် ပြောင်းပေးခဲ့တာပါ။

နာပိုလီအသင်းမှာ ကစားနေတဲ့ ကာဗရာကိုတွေ့ရစဉ်

မာရာဒိုနာ မရှိတော့တဲ့ အချိန်မှာတောင် အသင်းမှာ အခန်းကဏ္ဍဟာ အလွန်ကြီးမားတဲ့ အရေးပါမှုအဖြစ် ရှိနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကစားသမားအများစုဟာ မာရာဒိုနာ လက်သစ်လို့ နှိုင်းယှဉ်ခံရပြီး အသင်းထံ ရောက်လာခဲ့ ပေမယ့် အသင်းအတွက် တတိယမြောက် စကူဒတ်တိုဆုဖလား ရယူပေးနိုင်ဖို့ ခက်ခဲခဲ့ကြတာပါ။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင်လက နာပိုလီအသင်းထံ ရောက်ရှိလာတဲ့ ဂျော်ဂျီယာ ကစားသမားဟာ အခုဆိုရင် အသင်းအတွက် ပြသနေတဲ့ ခြေစွမ်းကြောင့် မာရာဒိုနာနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ခံနေရပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ကို ကာဗရာဒိုနာလို့လည်း ခေါ်ဝေါ်နေ ကြတာပါ။

ဂျော်ဂျီယာက ဘောလုံးသတင်းထောက် ဘာဒါလတ်ချ်ဗေလ်ဆိုသူဟာ စက်တင်ဘာလက နေပယ်လ်ကို လာရောက်ပြီး လီဗာပူးလ်နဲ့ ကစားခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပွဲမှာ ကာဗရာကို လာရောက် ကြည့်ရှုခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ လီဗာပူးလ် ကစားသမားတွေ ထိန်းချုပ်ရ ခက်ခဲခဲ့တဲ့ ကာဗရာရဲ့ ခြေစွမ်းကို အားလုံးမြင်တွေ့ခဲ့ရတာပါ။

ဘာဒါလတ်ချ်ဗေလ်က “မာရာဒိုနာမြို့မှာ လူတိုင်းက ကာဗရာကို ချစ်မြတ်နိုးကြပါတယ်။ လူတိုင်းက သူ့တီရှပ်တွေ ကို ဝတ်ဆင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ကျနော် ဂျော်ဂျီယာက ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို သူတို့သိတဲ့အချိန်မှာ လူတိုင်းက ကျနော့်ကို ကောင်းကောင်းမွန်မွန် လက်ခံပြီး ဓါတ်ပုံတွေ ရိုက်ကြကာ ကာဗီချာ၊ ကာဗီချာဆိုပြီး သီကြွေးခဲ့ကြပါတယ်။ သူ့ရဲ့ နာမည်ကို မှန်ကန်အောင်ပြောဖို့က သူတို့အတွက် ခက်ခဲတယ်ဆိုတာ မှန်ပါတယ်။ အချိန်တိုအတွင်းမှာ ကာဗရာ က ဘယ်လိုမျိုး လုပ်ဆောင်လိုက်လဲဆိုတာ ကျနော်မသိပါဘူး။ နာပိုလီမှာ အားလုံးက သူ့ကိုချစ်နေကြပြီဆိုတာကို ကျနော်ယုံကြည်သွားပါတယ်။ လီဗာပူးလ်နဲ့ပွဲမှာ ဆိုရင်လည်း သူတို့ဟာ ကာဗရာရဲ့နာမည်ကို အကျယ်ကြီး အော် ဟစ် ခဲ့ကြတာပါ”လို့ CNN Sport ကို ပြောခဲ့ပါတယ်။

ကာဗရာကို နာပိုလီပရိသတ်တွေက အားပေးနေစဉ်

နာပိုလီအသင်းဟာ မာတန်စ်နဲ့ အင်ဆစ်ဂနီတို့ ထွက်သွားပြီးနောက် အစားထိုးရမယ့် ကစားသမားကို ရှာဖွေခဲ့ပြီး ဥရောပဘောလုံး ပရိသတ်တွေနဲ့ ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်မှုမရှိတဲ့ ဂျော်ဂျီယာကစားသမား ကာဗရာကို ယူရို ၁၅ သန်းဝန်းကျင်နဲ့ ဒိုင်နမိုဘာတူမီကနေ ခေါ်ယူခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အသင်းက ထွက်ခွာသွားတဲ့ အဓိကကစားသမား ၂ ဦးနေရာမှာ ဂျော်ဂျီယာ ကစားသမားကို ခေါ်ခဲ့လို့ အသင်း အတွက် လုံလောက်ပြီလားဆိုပြီး နာပိုလီအသင်း အားကစားဒါရိုက်တာတွေဟာ မေးခွန်း ထုတ်ခံခဲ့ရတာပါ။

နာပိုလီအသင်းမှာ ကျောနံပတ် ၇၇ ဝတ်ဆင်ခဲ့တဲ့ ကာဗရာဟာ အားလုံး မထင်မှတ်ထားတာထက် အများကြီးတောင် ပိုပြီး လုပ်ပြသွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကာဗရာရဲ့ သွင်းဂိုးတွေ၊ ဖန်တီးမှုတွေကြောင့် နာပိုလီအသင်းဟာ စီးရီးအေနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရလဒ်ပိုင်း ကောင်းမွန်ခဲ့ပြီး ဥရောပရဲ့ စိတ်လှုပ်ရှားစရာ အကောင်းဆုံး အသင်းတွေထဲက တစ်သင်း ဖြစ်လာခဲ့တာပါ။ သူ့ရဲ့ ပံ့ပိုးပေးမှုတွေကြောင့် နာပိုလီအသင်းဟာ စီးရီးအေပြိုင်ပွဲမှာ ရှုံးပွဲမရှိသလို ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာလည်း လီဗာပူးလ် အသင်းနဲ့ ဒုတိယအကျော့ ပွဲစဉ် မတွေ့ဆုံခင်အချိန်ထိ အရှုံးဆိုတာ မရှိခဲ့ပါဘူး။

ကာဗရာဟာ ဒီရာသီ နာပိုလီ အသင်းအတွက် ကစားခဲ့တဲ့ ၁၇ ပွဲမှာ ၈ ဂိုး သွင်းယူပြီး ၁၀ ဂိုး ဖန်တီးထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြိုင်ဘက်အသင်းကို ကာဗရာ ဂိုးသွင်းနေစဉ်

အီတလီဘောလုံးဂျာနယ်လစ် အူအန်ဘန်းစ်က “ကျနော်ကတော့ ကာဗရာကို တောင်ပံကစားသမားတစ်ဦးလို ခံစားရပါတယ်။ သူဟာ အရပ်မရှည်ပေမယ့် ခေါင်းတိုက်မှုကနေ အနိမ့်ဆုံး ၁ ဂိုးတော့ သွင်းယူထားပါတယ်။ သူ ဟာ ဘောလုံးရှိတဲ့ အချိန်ရော မရှိတဲ့အချိန်ရော ကြောက်စရာ ကောင်းလောက်အောင် မြန်မြန်ဆန်ဆန်လုပ် ဆောင်နိုင်ပါတယ်။

သူ့မှာ မယုံနိုင်စရာကောင်းတဲ့ ခြေထောက်တွေရှိပြီး သန်လည်းသန်မာပါတယ်”လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဂျော်ဂျီယာဘောလုံး သတင်းထောက် ဘာဒါလတ်ချ်ဗေလ်က” သူဟာ ဂိုးသွင်းပြီးချိန်မှာ အသင်းတံဆိပ်ကို နမ်း တာက နာပိုလီက ပထမဆုံးပါပဲ။ ဂိုးသွင်းပြီးချိန်မှာ အသင်းတံဆိပ်ကို နမ်းတယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့အတွက် အဓိပ္ပါယ်အများကြီးကို ဆိုလိုပါတယ်။ ဒီထဲမှာဆိုရင် အဖြေတွေ အများကြီး ပါသွားပါပြီ။ သူဟာ နာပိုလီကို ချစ်မြတ်နိုးသလို နာပိုလီကိုလည်း ကျေးဇူးတင်ပြီး နာပိုလီကလည်း သူ့ကို ချစ်မြတ်နိုးပါတယ်။ ကာဗရာက နောက် လာမယ့် ဂန္တဝင်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ သူ့ရဲ့ မျိုးရိုးအမည်က ကာဗရာဒိုနာ ဖြစ်နေပါပြီ။ နာပိုလီ ပရိသတ်တွေက သူ့ကို ကာဗရာဒိုနာလို့ အမည်ပြောင် ပေးထားပါတယ်။ သူတို့ဟာ ကာဗရာကို တွေ့တဲ့အချိန်မှာ မာရာဒိုနာကို တွေ့တယ်လို့ ပြောခဲ့ကြကြောင်း”ပြောခဲ့တာပါ။

ကာဗရာဟာ ရုရှားကလပ်တွေမှာ ကစားခဲ့ချိန် ရုရှားဟာ ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်ခဲ့တာကြောင့် နိုင်ငံခြား ကစား သမားတွေဟာ သူတို့စာချုပ်ကို ဆိုင်းငံ့ပြီး ထွက်ခွာနိုင်တယ်လို့ ဖီဖာက ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

အဲ့ဒါကြောင့် ကာဗရာဟာ ရုရှားကလပ်ကနေ ထွက်ခွာပြီး ဂျော်ဂျီယာကလပ် ဒိုင်နမိုဘာတူမီ အသင်းကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လအနည်းငယ် အကြာမှာ ကာဗရာဟာ ကစားသမားဘဝ ထင်ပေါ် ကျော်ကြားလာတဲ့ နာပိုလီအသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပါတယ်။

ဂျော်ဂျီယာ လက်ရွေးစင်အသင်းမှာ ကာဗရာကစားနေစဉ်

ကာဗရာရဲ့ လက်ရွေးစင် အသင်းဖော် မာမာဒက်ရှ်ဗေလ်ကတော့ စပိန်ကလပ် ဗလင်စီယာအသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ ပါတယ်။

ဘာဒါလတ်ချ်ဗေလ်က “အရင်က ဂျော်ဂျီယာ ဘောလုံးသမားတွေကို ပိတ်ထားတဲ့ တံခါးတွေ ဖွင့်သွားပြီလို့ ယုံကြည်ခဲ့တာပါ။ ကျနော်တို့ ကစားသမားတွေက ဥရောပကို မသွားနိုင်ခဲ့ကြပါဘူး။ ကာဗရာနဲ့ မာမာဒက်ရှ်ဗေလ် တို့ တင်မဟုတ်ဘဲ အရည်အချင်းရှိတဲ့ ကစားသမားတွေ အမျာကြီး လိုအပ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့မှာ တခြား ကစား သမားတွေ ရှိပေမယ့် သူတို့က ဥရောပကို မသွားကြပါဘူး။ ကာဗရာ၊ မာမာဒက်ရှ်ဗေလ်တို့နဲ့အတူ မျှော်လင့်ချက် တွေ ယူဆောင်လာလို့ ရပါတယ်”လို့ သူက ပြောခဲ့ပါတယ်။

ကာဗရာဟာ ဂျော်ဂျီယာ လက်ရွေးစင်အတွက် ၂၀၁၉ မှာ စတင် ပွဲထွက်ခွင့်ရခဲ့ပြီး ၁၉ ပွဲ ပါဝင်ကစားကာ ၁၀ ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဂျော်ဂျီယာမှာ ဘောလုံးပွဲ မကြိုက်တဲ့ သူတွေတောင် ကာဗရာပါဝင်တဲ့ နာပိုလီပွဲတွေကို ကြည့်ခဲ့ကြတယ်လို့ ဘာဒါလတ်ချ်ဗေလ်က ပြောပါတယ်။

ဘာဒ်လတ်ချ်ဗေလ်က “ ဂျော်ဂျီယာလက်ရွေးစင်က ရှုံးပွဲမရှိတာ ၁၁ ပွဲရှိပါပြီ။ လူတွေကလည်း ယူရို ၂၀၂၄ နဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲ အောင်မြင်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်အသစ်တွေ ရှိလာပါတယ်။ ဒီနေ့အချိန်မှာ ဂျော်ဂျီယာက ဘောလုံးနဲ့အတူ ရှင်သန်နေပြီး ကျနော်တို့ကလည်း ဘောလုံးနိုင်ငံတစ်ခုလို ဖြစ်နေပါပြီ။ ကျနော်တို့ မြို့ကို ရောက်တဲ့အချိန်မှာ ဒါကို တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။ ကာဗရာက ဂျော်ဂျီယာကို ပြောင်းလဲလိုက်ပါပြီ”လို့ ပြောပြ လာပါတယ်။

Source: CNN

CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၆

ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း မြောက်ကိုရီးယား အစိုးရအရာရှိများသည် အမေရိကန်-တောင်ကိုရီးယား စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု အပေါ် ပြင်းထန်စွာ တုံ့ပြန်မည်ဟု အခိုင်အမာ ပြောခဲ့ကြသည်။

တောင်ကိုးရီးယား ပင်လယ်ပြင်၏ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်အနီးတွင် ကျရောက်ခဲ့သော တာတိုပစ် လက်နက် အပါအဝင် ဒုံးကျည်အစင်း ၃၀ နီးပါးကို မြောက်ကိုရီးယားက ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း ဆက်တိုက် ပစ်လွှတ်ခဲ့ရာ တောင်ကိုရီးယားဘက်မှ တုံ့ပြန်မှု ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

ယခုတစ်ခေါက် မြောက်ကိုရီးယား၏ ဒုံးကျည်စမ်းသပ် ပစ်လွှတ်မှု အများဆုံးအကြိမ် ဖြစ်ခဲ့သဖြင့် တစ်နှစ်တာ အတွင်း သိသာထင်ရှားသော တင်းမာလာမှု တစ်ခုအဖြစ် အရေးတကြီး မေးခွန်းထုတ်စရာ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်မှုကို နောက်ထပ် မည်မျှကြာကြာ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်မှာလဲဆိုတာ အဓိကဖြစ်သည်။

မြောက်ကိုရီးယား ဒုံးကျည် ပစ်လွှတ်နေသည့် သတင်းကို ကြည့်ရှုနေကြစဉ်(AP)

မြောက်ကိုရီးယား၏ ဖတ်စာအုပ်(ပြဋ္ဌာန်းစာအုပ်)မှာ အစဉ်အလာအားဖြင့် အမေရိကန်၏ အာရုံစိုက်မှုကို မရမချင်း ရန်စမှုများအား အဆက်မပြတ် ထုတ်ပြရန် ဖြစ်နေသည်။

ထို့နောက် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုမှ သက်သာရာ သက်သာကြောင်း (သို့မဟုတ်) အာဏာ၏ ရပ်တည်ချက်အဖြစ် ရှုမြင်သည့် အခြားလိုက်လျောမှုများကို လာရောက်ညှိနှိုင်းနိုင်သည်။

အမေရိကန်သည် လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲများကို အာရုံစိုက်နေပြီး ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့် ရုရှားနှင့် အနောက်နိုင်ငံ များ၏ ဆုံးရှုံးမှုများကို လတ်တလော အာရုံစိုက်နေရသည်။

ဆိုလိုသည်မှာ မြောက်ကိုရီးယားသည် ၎င်းလိုလားသည့် တုံ့ပြန်မှုကို ရရှိရန် ပိုမိုလုပ်ဆောင်ရမည်ဟု တွက်ဆထား သော်လည်း ပြုံယမ်း၏ တကယ်လုပ်ရပ်များက တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဝေးကွာလွန်းအောင် တွန်းပို့နိုင်သည့် အလားအလာကိုလည်း တိုးမြင့်စေသည်။

ပြောရမည်ဆိုလျှင် မြို့တော်ဆိုးလ်တွင် တောင်ကိုရီးယား ပြည်တွင်းဖြစ် နျူကလီးယား အစီအစဉ် ဖန်တီးခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးမှုများ ကြီးထွားလာနေပြီ ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နဲ့ တောင်ကိုရီးယား ပူးတွဲ စစ်ရေးလေ့ကျင့်နေစဉ် (AP)

မြောက်ကိုရီးယား စစ်ရေးသုံးသပ်သူများက ကင်မ်ဂျုံအန်း၏ ဒေါသကို ဖော်ပြရန်အတွက် ပြုံယမ်း အသုံးပြုသည့် လက်နက်အဆင့်ဆင့်ကို ကာလအတန်ကြာ ပုံကြမ်းဆွဲပြခဲ့ ကြသည်။

အဆိုပါ လက်နက်များ၏ စာရင်းအောက်ခြေအား ကိုးကား၍ မြောက်ကိုရီးယား အစိုးရ ထိန်းချုပ်ထားသော မီဒီယာများတွင် ပြင်းထန်သော စကားလုံးများရှိသည်။

ထို့နောက် နိုဝင်ဘာ ၂ ရက်တွင် မြောက်ကိုရီးယားသည် နိုင်ငံတကာ သတင်းစာ မျက်နှာများတွင် မြင်တွေ့ရသည့် အတိုင်း တာတိုပစ်ဒုံးကျည် အမျိုးအစားကို လွှတ်တင်ပြခဲ့သည်။

နိုဝင်ဘာ ၃ ရက်တွင် ပြုံယမ်းမြို့တော်မှ ပစ်ခတ်သည့် ဒုံးကျည်များ အပါအဝင် တာဝေးပစ် ဒုံးကျည်စမ်းသပ်မှုများ သို့မဟုတ် မြောက်ကိုရီးယားက ယခင်က ဂျပန်ကျွန်းစုကို အပြင်းအထန် ပစ်လွှတ်ခဲ့သော တာလတ်ပစ် ဒုံးကျည် စမ်းသပ်မှုများ ရှိလာခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား သမ္မတကို တွေ့ရစဉ် (AP)

ပစိဖတ်သမုဒ္ဒရာထဲ ဖောက်ခွဲပစ်လွှတ်သည့် စာရင်း၏ ထိပ်တွင် မြောက်ကိုရီးယား၏ နျူကလီးယား ကိရိယာများ ထဲမှ တစ်ခုကို စမ်းသပ် ဖောက်ခွဲခြင်း ဖြစ်သည်ဟု အေပီသတင်းက ရေးသားဖော်ပြသည်။

မြောက်ကိုရီးယား၏ လက်နက်စမ်းသပ်မှု အဆင့်သစ် တစ်ခုစီတိုင်းကြောင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လက်နက် အထူထပ် ဆုံး နယ်စပ်တစ်လျှောက် ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်တွင် တောင်ကိုရီးယား တပ်များနှင့် အမေရိကန်တို့၏ သောင်းနှင့် ချီသော နှစ်ဖက်စလုံးမှ တပ်ဖွဲ့ဝင် ထောင်ပေါင်းများစွာရှိသော တင်းမာမှုများ တိုးလာနေပြီ ဖြစ်သည်။

၎င်းတပ်ဖွဲ့ဝင် အရေအတွက်သည် အကန့်အသတ်ရှိသော ကျွန်းဆွယ် ပထဝီဝင် ဧရိယာတွင် ပြင်းထန်သော လက်နက် အမျိုးအစားများဖြင့် အသုံးချမိသည့်အခါ တွက်ချက်မှု မှားယွင်းပြီး ခိုက်ရန် ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို တိုးမြင့် စေသည်။

မကြာသေးမီက ရုရှားသည် ဆုတ်ယုတ်မှုများ ဆက်တိုက် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် ယူကရိန်းစစ်ပွဲလည်း နမူနာ ရှိနေ သည်။

မြောက်ကိုရီးယားနှင့် ၎င်း၏ စစ်တပ်ကို ဆယ်စုနှစ်များစွာ ထောက်ခံအားပေးခဲ့သည့် မော်စကိုသည် ဝါရှင်တန် အတွက် ဖန်တီးထားသည့် ဒုံးကျည်စမ်းသပ်မှုမှ အာရုံပြောင်း သွားနိုင်သည်ကို မြောက်ကိုရီးယားက သဘော ပေါက်သင့်သည်။

မြောက်ကိုရီးယား ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်နေစဉ် (KCNA)

Hallowen ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲများ တဟုန်ထိုး တိုးလာသည့် တောင်ကိုရီးယားတွင် လူပေါင်း ၁၅၀ ကျော် သေဆုံးမှု အတွက် ဝမ်းနည်းပူဆွေးနေခဲ့ရာ အဆိုပါ စစ်ရေး အတားအဆီးသည် မကြုံချင်ဘဲ ကြုံလာရသည်။

သို့သော် မြောက်ကိုရီးယား၏ နောက်ထပ် နျူကလီးယား စမ်းသပ်မှုသည် သူ့အတွက် အန္တရာယ် ဖြစ်စေနိုင်သည် ဟု ယွန်ဆီးတက္ကသိုလ်မှ သံတမန်လေ့လာရေးဆိုင်ရာ တွဲဖက်ပါမောက္ခ ဂျက်ဖရီရောဘတ်ဆင်က မကြာသေးမီက ရေးသားခဲ့သည်။

“ပြီးခဲ့တဲ့ အနှစ် ၃၀ အတွင်းမှာ တောင်ကိုရီးယားရဲ့ သာလွန်တဲ့ စစ်ရေးစွမ်းရည် (အမေရိကန်နဲ့ မဟာမိတ်ဖွဲ့မှု) နဲ့ မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ အခြေတည်တဲ့ နျူကလီးယား လက်နက် စွမ်းရည်တို့ကြား ခပ်ကြမ်းကြမ်း ချိန်ညှိမယ့် ချိန်ခွင် လျှာ တစ်ခုကို ထူထောင်ခဲ့ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် တောင်ကိုရီးယားသည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင် နျူကလီးယား လက်နက်စွမ်းရည်ကို ယုံကြည်မိပြီး လိုက်လျှောက် ပါလျှင် တစ်မျိုးတစ်ဖုံ ပြောင်းလဲသွားနိုင်စရာ ရှိနေသည်။

ပြုံယမ်းသည် ယုံတမ်းစကားတော့ မပြောတတ်ပေ။ ၎င်း၏အလိုဆန္ဒရရှိရန် ၎င်း၏လက်နက် အပြည့်အစုံအား ဖြည့်ပြီး လက်တွေ့အသုံးပြုရန် ကြိုးပမ်းနေသောကြောင့် ရေတိုအတွင်း မြောက်ကိုရီးယား ခွန်အားကို ရပ်တန့်ရန် မျှော်လင့်၍ မရပါကြောင်း။

Source: AP

CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၇

ယူကရိန်းအပေါ် ရုရှားတိုက်ခိုက်ရေး လက်နက်များ ထောက်ပံ့ရေးအတွက် အီရန်က ၎င်း၏ ကတိကဝတ်ကို ခိုင်မာစေခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

မောင်သူမဲ့ လေယာဉ်များသာမက ယူကရိန်းမြို့များနှင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ တည်နေရာများအား ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နိုင်သည့် အီရန်လုပ်မြေပြင်မှ မြေပြင်ပစ် ဒုံးကျည်များကို အီရန်နှင့်ရုရှားတို့ လျှို့ဝှက် ကတိပြုခဲ့ကြောင်း အမေရိကန် အရာရှိတချို့က ပြောကြသည်။

တီဟီရန်မှ မော်စကိုသို့ လက်နက်များ တင်ပို့မှု များပြားလာခြင်းသည် ယူကရိန်းသို့ ကျူးကျော်စစ် စတင်ချိန် ကတည်းက ဆုံးရှုံးမှု ကာမိစေရန်ဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်ဘက်က ယူဆကြသည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်မှစ၍ ယူကရိန်းမြို့ကြီးများကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် တိကျစွာ ထိမှန်နိုင်သည့် လက်နက်ခဲယမ်း ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်နိုင်မှုမှာ ရုရှားအတွက် နည်းလာခဲ့သည်။

မကြာသေးမီ ရက်ပိုင်းအတွင်း ယူကရိန်း ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် သုံးစွဲခဲ့သော အီရန် ဒရုန်းများ၏ သဲလွန်စ ကျန်ရစ်ခဲ့သော ဓာတ်ပုံများအား လွတ်လပ်သော သတင်းမီဒီယာအချို့က လွှင့်တင်ခဲ့ကြသည်။

ထိုလက်နက်များကို ၎င်း၏မဟာမိတ် ရုရှားထံသို့ ပို့ပေးခဲ့ကြောင်း အီရန်၏အကြိမ်ကြိမ် ငြင်းဆိုမှုများမှာ မေးခွန်း ထုတ်စရာ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ရုရှားလေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများတွင် အီရန်ဒရုန်းများ သုံးစွဲခဲ့ကြောင်း ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်က အများသိအောင် အတည်ပြု ပေးခဲ့သည်။

ထိုဒရုန်းများကို ပြန်လည် ပစ်ချနိုင်ခြင်းမှာလည်း ယူကရိန်း၏ အောင်မြင်မှုလည်း ဖြစ်သည်။

အီရန် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအရာရှိ ၂ ဦးကို ဒရုန်းများနဲ့အတူ တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

မော်စကိုထံသို့ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ပံ့ပိုးသူအဖြစ် အီရန်အခန်းကဏ္ဍ ချဲ့ထွင်လာခြင်း၏ ထင်ရှားသော လက္ခဏာ တစ်ရပ်အဖြစ် တီဟီရန်အစိုးရသည် အီရန်၏မြေပြင်မှ မြေပြင်ပစ် ဒုံးကျည်အမျိုးအစား နှစ်မျိုး အပါအဝင် နောက်ထပ် လက်နက်တင်ပို့များအတွက် နှစ်ဘက်စည်းကမ်းချက် သတ်မှတ်ရန် ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်တွင် ရုရှားနိုင်ငံသို့ အီရန်တာဝန်ရှိသူများကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။

ထိုအကြောင်းကို အီရန်၏ လက်နက်ရေးရာ လှုပ်ရှားမှုများကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်နေသော အမေရိကန်နှင့် မဟာမိတ်များနိုင်ငံများမှ တာဝန်ရှိသူများ၏ ပြောကြားချက်အရ သိရခြင်း ဖြစ်သည်။

ယခုရက်ပိုင်း ထောက်လှမ်းရေး အကဲဖြတ်ချက် တစ်ခုတွင် ယူကရိန်းနှင့် အမေရိကန် တာဝန်ရှိသူများက “အီရန်၏ လက်နက်ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းသည် Fateh-110 နှင့် Zolfaghar ဒုံးကျည်များကို ပထမဆုံးတင်ပို့ရန် ပြင်ဆင်နေ သည်” ဟု ထုတ်ဖော်ပြောကြသည်။

ကီလိုမီတာ ၃၀၀ နှင့် ၇၀၀ အကွာအဝေးရှိ ပစ်မှတ်များကို ထိရောက်စွာ ထိမှန်နိုင်စွမ်းရှိသော အီရန်နာမည်ကြီး တာတိုပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံး ကျည်နှစ်စင်း ရုရှားလက်ဝယ်သို့ ရောက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ အမေရိကန် အစိုးရဘက်မှ အရာရှိနှစ်ဦးက အဆိုပါကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

အကယ်၍သာ ထိုသတင်းကို အတည်ပြုနိုင်ခဲ့လျှင် စစ်ပွဲစတင်ချိန်မှစ၍ ရုရှားသို့ ပထမဆုံးသော ဒုံးကျည်များ အီရန် ပေးပို့မှု ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။ ထောက်လှမ်းရေးသတင်း စုဆောင်းရေး ကြိုးပမ်းမှုများနှင့် ပတ်ဝန်းကျင် ဂယက်များကြောင့် ၎င်းအရာရှိနှစ်ဦး၏ အမည်ကို ထုတ်ဖော်ခြင်းမပြုကြောင်း ဝါရှင်တန်ပို့စ်က ရေးသားသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လတွင်လည်း အီရန်လုပ် ဒရုန်းများ၊ Shahed စီးရီးနှင့် Mohajer-6 တို့ကို ယူကရိန်းတွင် သုံးစွဲရန် ရုရှားထံသို့ အီရန်ပို့ပေးနေကြောင်း အမေရိကန်က စုံစမ်းရမိခဲ့သည်။

အဆိုပါ လက်နက်အမျိုးစား နှစ်မျိုးစလုံး၏ အကြွင်းအကျန် သဲလွန်စများကို မကြာသေးမီ ရက်ပိုင်း၌ ယူကရိန်း တပ်ဖွဲ့များက ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး အသေးစိတ် ခွဲခြားစိတ်ဖြာ၍ ဓာတ်ပုံရိုက်ကူး၍ မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။

ရုရှားသည် အဆိုပါ လက်နက်များကို ပြန်လည် တံဆိပ်ကပ်ပြီး ရုရှားအမည်များ ပေးထားပုံရသည်။

ယူကရိန်းစစ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

ရည်ရွယ်ထားသော ပစ်မှတ်များကို တိကျစွာ ဖောက်ခွဲနိုင်၍ တခါတရံ kamikaze ဟုခေါ်သည့် အီရန်လုပ် ဒရုန်း များသည် ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများ သယ်ဆောင်၍ မိုင် ၁,၅၀၀ အကွာအဝေးအထိ လွှတ်တင်နိုင်သည်။

ထို့အပြင် မောင်းမဲ့လေယာဉ် လှုပ်ရှားလည်ပတ်မှုဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားချက်များ ထုတ်နိုင်ရန်အတွက် အီရန် နည်းပညာ အကြံပေးသူများသည် မကြာသေးမီ သီတင်းပတ်များ၌ ရုရှားထိန်းချုပ် နယ်မြေများသို့ သွားရောက် ခဲ့ကြသည်။

ရုရှားနိုင်ငံသို့ အီရန်သင်္ဘောများ တင်ပို့မှု ဆိုင်းငံ့ထားသည့် သတင်းများနှင့်ပတ်သက်၍ အမေရိကန် ထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီများက သဘောထား မှတ်ချက်ပေးရန် ဝါရှင်တန်ပို့စ်ကို ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။

အလားတူ ရုရှားနှင့် ထိစပ်နေသော အီရန်ဒုံးကျည်များအကြောင်း အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်က ဝါရှင်တန်ပို့စ် အနေဖြင့် သဘောထား မှတ်ချက် တောင်းခံခြင်းကို ရုရှားနှင့်အီရန် အစိုးရအရာရှိများက တုံ့ပြန်ဖြေဆိုခြင်း မရှိပေ။

အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဟူစိန်အမီရာအဗ္ဗဒူလာဝါဟင် (Hossein Amirabdollahian) က ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှာ အသုံးပြုမယ့် လက်နက်ကို အီရန်အစ္စလာမ္မစ် သမ္မတနိုင်ငံကို ပေးမှာ မဟုတ်ကြောင်း ၎င်း၏ ပေါ်တူဂီ နိုင်ငံခြား ရေးဝန်ကြီးထံသို့ အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်၌ တောင်းဆိုသည့် ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားသည်။

“စစ်ရေး အကျပ်အတည်းရှိနေချိန် တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် လက်နက် အပြိုင်အဆိုင် တပ်ဆင်မှုက စစ်ပွဲကို ရှည်ကြာ စေမယ်လို့ ကျနော်တို့ ယုံကြည်ပါတယ်” အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ နက်ဆာကန်အနီ (Nasser Kan’ani) က အောက်တိုဘာ ၃ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသို့ ပြောကြားခြင်းဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံသို့ ဒရုန်းများ ထောက်ပံ့ရေးရာ၌ မိမိတို့မည်သည့် ပတ်သက်မှုမှ ပါဝင် ပတ်သက်ခြင်း မရှိဟု အီရန်က ဆက်တိုက် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်မြေပြင်ကိုတွေ့ရစဉ် 

“ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှာ အသုံးပြုဖို့အတွက် ဒရုန်းများကို ရုရှားထံ ပေးပို့ခြင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အခြေအမြစ်မရှိသော သတင်းတွေကို အီရန်အစ္စလာမ္မစ် သမ္မတနိုင်ငံက ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှာ မဟုတ်သလို အဲဒါတွေကို အတည် မပြုပါဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကန်အနီက ယူကရိန်း-ရုရှား ပဋိပက္ခတွင် အီရန်၏ ကြားနေမှုကို ပြန်လည် အခိုင်အမာ ပြောကြားခဲ့သည်။

“နှစ်ဘက်စလုံးသည် အကြမ်းဖက်မှုမှ ကင်းစင်သော နိုင်ငံရေး နည်းလမ်းများဖြင့် ၎င်းတို့၏ ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်ကြောင်း” အလေးပေး ပြောကြားခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ထပ်မံရရှိသော ထောက်လှမ်းရေး သတင်းများ၏ နောက်ကွယ်ရှိ အထောက်အထားများနှင့် ပတ်သက်၍ ကိယက်ဗ် အစိုးရထံသို့ ရှင်းလင်းတင်ပြခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတောင်ပိုင်းတွင် ရုရှားက မကြာသေးမီ၌ ဖြန့်ကြက်ချထားသော ဒရုန်းအများစုမှာ အီရန်နိုင်ငံတွင် ထုတ်လုပ်ကြောင်း ယူကရိန်းက သီးခြားအကဲဖြတ်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ဝါရှင်တန်ပို့စ်သတင်းက ဖော်ပြထားသည်။

Source: Washington Post

CNI Sport Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၆

၂၀၂၂ အတွက် ဘောလွန်းဒီအော ဆုပေးပွဲကို အောက်တိုဘာ ၁၇ ရက်နေ့မှာ အခမ်းအနား ပြုလုပ်ပြီး ချီးမြှင့်တော့ မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြင်သစ်ဘောလုံးက စီစဉ်တဲ့ ဒီဆုပေးပွဲဟာ ကမ္ဘာ့ဘောလုံးလောကရဲ့ အကြီးမားဆုံး ဆုဖြစ်ပြီး ကစားသမားတိုင်းက လိုချင်မက်မောတဲ့ ဆုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အခုနှစ်အတွက် ပေးအပ်မယ့်ဆုဟာ အရင်နှစ်တွေကလို ပြက္ခဒိန်တစ်နှစ်လုံးရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်အစား ရာသီရဲ့ ရလဒ်တွေအပေါ် အခြေခံပြီး ပထမဆုံးအကြိမ် ပေးမှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီဆုပေးပွဲမှာဆိုရင် အမျိုးသား ဘောလွန်းဒီအောဆု၊ အမျိုးသမီး ဘောလွန်းဒီအောဆု၊ အကောင်းဆုံး လူငယ် ကစားသမား၊ အကောင်းဆုံး ဂိုးသမားဆုတွေ ချီးမြှင့်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီထဲမှာ အားလုံးစိတ်ဝင် အစားဆုံး ကတော့ အမျိုးသား ဘောလွန်းဒီအောဆု ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီဆုအတွက် ဆန်ကာတင် ၃၀ ဦး စာရင်းလည်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးပါပြီ။ ဒီထဲမှာ အံ့အားသင့်စရာကတော့ ဘောလွန်း ဒီအောဆုကို စံချိန်တင် ရရှိထားတဲ့ မက်ဆီဟာ ဒီစာရင်းထဲမှာ မပါဝင်ခဲ့တာပါ။ လက်ရှိ ဘောလွန်းဒီအောဆု ပိုင်ရှင် မက်ဆီအတွက်တော့ ၂၀၀၅ နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ဘောလွန်းဒီအော ဆန်ကာတင်မှာ မပါဝင်ခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။

ရီးရယ်လ် တိုက်စစ်မှူး ဘန်ဇီမာကိုတွေ့ရစဉ်(The Real Champs)

ဘောလွန်းဒီအောဆု ရခဲ့တာကို ပြန်ကြည့်ရမယ်ဆိုရင် ၂၀၀၈ နောက်ပိုင်း ဒီဆုကို ရော်နယ်ဒိုနဲ့ မက်ဆီတို့ကသာ ကြီးစိုးခဲ့တာဖြစ်ပြီး ၂၀၁၈ မှာ မိုဒရစ်ရရှိခဲ့တဲ့ တစ်ကြိမ်တည်းသာ သူတို့ နှစ်ဦးထဲက တစ်ဦး မရခဲ့တာပါ။

ဒီနှစ်မှာတော့ မက်ဆီ မပါဝင်သလို ရော်နယ်ဒိုကလည်း ဆန်ကာတင် စာရင်းမှာ ပါဝင်ပေမယ့် ဆုရဖို့ မဖြစ်နိုင်တာ ကြောင့် ဘောလွန်းဒီအောဆု ပိုင်ရှင်သစ် ထွက်ပေါ်လာတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနှစ်အတွက် ဆုရဖို့ ရေပန်းစားနေ တဲ့ သူကတော့ ရီးရယ်လ်နဲ့ ပြင်သစ်လက်ရွေးစင် တိုက်စစ်မှူး ဘန်ဇီမာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘန်ဇီမာဟာ ရေပန်းစားနေတာထက် တကယ်ကို ဆုရဖို့ ထိုက်တန်နေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆို ရင် ဘန်ဇီမာဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ရီးရယ်လ်အသင်း လာလီဂါနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလား ရယူခဲ့တာမှာ ဒီကစားသမားရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်က အဓိကကျခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘန်ဇီမာဟာ မနှစ်က ရာသီက ရီးရယ်လ်အသင်းအတွက် ၄၆ ပွဲကစားခဲ့ပြီး ၄၄ ဂိုးအထိ သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ ဘန်ဇီမာဟာ လာလီဂါပြိုင်ပွဲနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲ ၂ ခုစလုံးမှာ ဂိုးသွင်း ရွှေဖိနပ်ဆုနဲ့ အကောင်းဆုံး ကစားသမား ဆုတွေကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဘောလွန်းဒီအောဆုကို တွေ့ရစဉ် (BALLON D'OR)

ရီးရယ်လ်အသင်း ချန်ပီယံလိဂ်မှာ ချန်ပီယံဖြစ်ခဲ့တဲ့ လမ်းကြောင်းတစ်လျှောက် အရေးကြီးတဲ့ ပွဲတွေဖြစ်တဲ့ ပီအက်စ်ဂျီ၊ ချယ်လ်ဆီးနဲ့ မန်စီးတီး တို့ပွဲတွေမှာ ဘန်ဇီမာရဲ့ ဂိုးတွေက စပိန်ကလပ်အတွက် အရေးပါခဲ့တာပါ။

ဒါကြောင့်လည်း ပြီးခဲ့တဲ့ ရာသီကတည်းက ဘန်ဇီမာဟာ ၂၀၂၂ အတွက် ဘောလွန်းဒီအောဆုကို ရယူနိုင်ပြီးသား ဖြစ်နေပြီလို့ ပြောနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ မက်ဆီ၊ မာနေးတို့ အပါအဝင် အဓိက ကစားသမားတွေ ကလည်း ဘန်ဇီမာကိုသာ အခုနှစ်အတွက် ဘောလွန်းဒီအောဆုရှင်အဖြစ် မှတ်ယူထားကြပါတယ်။

ဘောလုံးသုံးသပ်သူတွေရော၊ ဘောလုံး ပရိသတ်တွေကလည်း ဘန်ဇီမာမှ ဘန်ဇီမာဆိုပြီး ပြောခဲ့ကြသလို ဘာစီလိုနာ တိုက်စစ်မှူး လီဝန်ဒေါစကီးက ဆုပေးပွဲသာ မဖျက်ဘူးဆိုရင် ဘန်ဇီမာပဲ ရမှာလို့ ပြောခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘန်ဇီမာ ကိုယ်တိုင်ကလည်း ဒီဆုကို ရယူနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်မှု အပြည့်ရှိနေတာပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းကလည်း ဘောလွန်းဒီအောဆု ရတဲ့စာရင်း ပေါက်ကြားမှုတွေ ရှိလာပြီး အားလုံးက ထင်ထားတဲ့အတိုင်းပဲ ဘန်ဇီမာက ထိပ်ဆုံးနေရာမှာ ရပ်တည်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရီးရယ်လ်အသင်း ချန်ပီယံလိဂ်ဖလား ရရှိခဲ့စဉ် (Eurosport)

ပြင်သစ်တိုက်စစ်မှူးဟာ ဘောလွန်းဒီအောဆု မတိုင်ခင် ယူအီးအက်ဖ်အေ အမျိုးသားတစ်နှစ်တာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားဆုကိုလည်း ပထမဆုံးအကြိမ် ရယူထားနိုင်ခဲ့တာပါ။ ဘန်ဇီမာဟာ အခုနှစ်အတွင်းမှာ ပီချီချီဆု၊ ဒီစတိဖာနိုဆု အပါအဝင် တစ်ဦးချင်း ဆုတံဆိပ် အများအပြားကို ရယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အသက် ၃၄ နှစ်အရွယ်ရှိ ဘန်ဇီမာ အတွက်တော့ ဘောလွန်းဒီအောဆုကို သိမ်းပိုက်နိုင်မယ်ဆိုရင် သူ့ရဲ့ ကစား သမားဘဝအတွက် တစ်ဦးချင်း ဆုတံဆိပ်တွေဟာ ပြီးပြည့်စုံသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘန်ဇီမာဟာ ဒီရာသီမှာတော့ ဒဏ်ရာတွေကြောင့် ရီးရယ်လ်အသင်းအတွက် ပွဲအနည်းငယ် မပါဝင်ခဲ့ပေမယ့် ပါဝင် ကစားခဲ့တဲ့ ၉ ပွဲမှာ ၄ ဂိုးအထိ သွင်းယူထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာတွေပဲဖြစ်ဖြစ် တနင်္လာနေ့မှာတော့ ဘန်ဇီမာ တစ်ယောက် ဘောလွန်းဒီအောဆုနဲ့ အောင်ပွဲခံပြီး ပြုံးပျော်ရွှင်နေတဲ့ ပုံရိပ်တွေကို မြင်တွေ့ရတော့မှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၅

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်၏ မကြာသေးမီက နျူကလီးယားလက်နက် ထုတ်သုံးမည်ဟု ခြိမ်းခြောက်မှုကို ကမ္ဘာက အလေးအနက်ထား နေချိန်၌ ရုရှားနိုင်ငံသားတစ်ဦးကတော့ “ပူတင်အနေဖြင့် နျူကလီးယားစတင်ရန် မဖြစ်နိုင်ခြင်းမှာ နောက်ဆက်တွဲ ကြောက်ရွံ့မှုတစ်ခုသာ ဖြစ်ကြောင်း” မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

ပူတင်၏ စစ်မှုထမ်းခေါ်သည့် ကြေညာချက်ကြောင့် ရုရှားမှ ထွက်ပြေးလာသော အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ်ရှိ အန်တွန် ရှားလက်ဗ်က The Atlantic မီဒီယာနှင့် အင်တာဗျူးတွင် “ယူကရိန်းကို စပြီး ကျူးကျော်တုန်းက ဒီအဘိုးကြီး (ပူတင်) အနေနဲ့ အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်ရမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ထင်ခဲ့မိတာဗျ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒီလူက စိတ်ကျန်းမာရေး သိပ်မကောင်းဘူးဗျ။ ကျနော်တို့အားလုံးရော ကျနော်တို့စီးပွားရေး‌ပါ နောင်အနာဂတ်မှာ ဘာဖြစ်လာမလဲဆိုတာ သူ ဂရုမစိုက်ဘူးဗျ။ ကျနော်တို့ရဲ့ တစ်ခုတည်းသော မျှော်လင့်ချက်ကတော့ ဒီအဘိုးကြီး ဆီမှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ဖို့ ဗီဇတချို့ရှိနေတာကြောင့် ကျနော်တို့အားလုံး လက်ရှိထက် နိမ့်မကျသွားဘူး” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားမှာ စစ်မှုမထမ်းလို၍ နိုင်ငံသားတချို့တိုင်းပြည်က ထွက်ခွာနေကြစဉ်

ရုရှားက အရန်တပ်ဖွဲ့ဝင် အင်အား ၃ သိန်းကို တစိတ်တပိုင်း စည်းရုံးအားဖြည့်မည်ဟု ကြေညာပြီးနောက် ကရင်မလင်သမ္မတ နန်းတော်အနေဖြင့် နျူကလီးယာတိုက်ခိုက်မှု လုပ်ဆောင်လာနိုင်ကြောင်း ပူတင်က စက်တင်ဘာ ၂၁ ရက်တွင် အတိအလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

၎င်း၏ စစ်မှုထမ်းရေး ဆော်ဩမှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် လက်နက်ကိုင်ရသည့် ဒုက္ခကို ရှောင်ရန်အတွက် ရုရှား အမျိုးသားထု လှိုင်းလုံးကြီးဖြင့်  ပြည်တွင်းမှ အလျှိုလျှို ထွက်ပြေးကုန်ကြသည်။

ရှားရှားပါးပါး မိန့်ခွန်းတစ်ခုတွင် ပူတင်က “ယူကရိန်း၏ အနောက်အုပ်စု မဟာမိတ်များသည် ရုရှားကို နျူကလီးယား လက်နက်ဖြင့် ပြန်သိမ်းနေကြောင်း” စွပ်စွဲခဲ့သေးသည်။

“ရုရှားက ကိုယ့်နယ်မြေ စိုးမိုးရေး ခြိမ်းခြောက်နေတယ်လို့ ခံစားမိလာတဲ့အခါမှာ ကာကွယ်ရေး နည်းလမ်းအားလုံး ထုတ်သုံးသွားမှာပါ။ ဒီအတွက် နှောင့်နှေးစရာ မရှိပါဘူး” ဟု ပူတင်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်းက ပျက်စီးမှု

ရုရှားသမ္မတ၏ မှတ်ချက်စကားကြောင့် မော်စကိုအစိုးရသည် ယခုအချိန်အထိ စစ်ပွဲကို နျူကလီးယားအဆင့်အထိ အရှိန်မြှင့်မည် မဟုတ်ကြောင်း ထောက်လှမ်းရေးနှင့် ကာကွယ်ရေး အရာရှိများမှတစ်ဆင့် ကပျာကသီ ဖြေရှင်း ခဲ့ရသည်။

အချို့ကတော့ မော်စကိုအစိုးရအနေဖြင့် ပူတင်ကို လျှော့တွက်မိမည်ကို စိုးရိမ်ကြောင်း ထုတ်ပြောခဲ့ကြသည်။

ယခု သီတင်းပတ်အတွင်း ရုရှားလူထု၏ တုံ့ပြန်မှုကို ကြည့်လျှင် နိုင်ငံသားအများစုသည် ပူတင်အတွက် စစ်တိုက် ရန် ဆန္ဒမရှိကြကြောင်း ပြသခဲ့ကြသည်။

ဥပမာအားဖြင့် အထက်ပါ အင်တာဗျူးဖြေဆိုခဲ့သူ အန်တွန်ရှားလက်ဗ်က ၎င်းအနေဖြင့် ယူကရိန်းစစ်ထဲသို့ မည်သည့်အခါမျှ ဝင်တိုက်ပေးမည် မဟုတ်ကြောင်း အခိုင်အမာ ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ် ဆန့်ကျင်သော ရုရှားနိုင်ငံသားများ ဖမ်းဆီးခံရ

“ယူကရိန်းစစ်ကို တိုက်မယ့်အစား ထောင်ထဲသွားရတာ ပိုကြိုက်တယ်။ စစ်ဆန့်ကျင်ရေး ရပ်တည်ချက်ကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပဲ ကျနော် ဆုတ်ကိုင်ထားပါတယ်။ ယူကရိန်းနိုင်ငံသားတွေကို လှူဒါန်းကြဖို့ လူမှုကွန်ရက် မီဒီယာ သုံးစွဲသူတွေကို တိုက်တွန်းပါတယ်ဗျာ။ ဒီစစ်ပွဲကြီးတစ်ခုလုံးဟာ လူသားမျိုးနွယ်နဲ့ ဆန့်ကျင်တဲ့ ရာဇဝတ်မှု တစ်ခုပါပဲ” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ရုရှားခေါင်းဆောင်တွေဟာ သူတပါးနယ်မြေကို သိမ်းပိုက်ပြီး အပြစ်မဲ့လူတွေကို သတ်ပစ်ကြတယ်” ဟု ၎င်းက မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

“အဘိုးကြီးတချို့နဲ့ သွေးဆာနေတဲ့ ဖုတ်ကောင်တွေရဲ့ စစ်တပ်ဟာ ကျနော်တို့ ရုရှားလူထုကို ငရဲထဲ ပို့နေတာဗျ။ ရုရှားက ကျနော့် ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ရှိတဲ့လူတွေဟာ ဖုတ်ကောင် အကိုက်ခံရသလို ခံစားရသလို ကျနော်တို့ တနိုင်ငံ လုံးကို ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ စစ်ပွဲထဲကို တွန်းပို့ခဲ့ပါတယ်။ ရုရှားအရှုံးသမား ခင်ပွန်းသည်တွေကို ရှုံးမဲမဲပြီး သူတို့ ဇနီးမယားကို လှိမ့်ရိုက်တာ ကျနော် မြင်ခဲ့ရပါတယ်။ ကျနော်တို့ နိုင်ငံတော်စနစ်နဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားလည်း ပုပ်ပွ နေပါပြီ။ လူသေကောင်တွေ စုပုံနေတဲ့ စစ်တပ်အဖြစ် ပြောင်းသွားပြီ ” ရှားလက်ဗ်က The Atlantic မီဒီယာနှင့် အင်တာဗျူးတွင် ရင်ဖွင့်သွားခဲ့သည်။

Source: News Week 

(News Week မဂ္ဂဇင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် မူရင်းဆောင်းပါးရှင် Katherine Fung ၏ရေးသားချက်ကို CNI သတင်းဌာနက ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုတင်ဆက်ပေးလိုက်ပါသည်)

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၈

ရိုးမားအသင်းရဲ့ ဂန္တဝင် တိုက်စစ်မှူး တော့တီက ဇနီးသည်ဖြစ်သူ ဘလာစီနဲ့ အိမ်ထောင်ရေး ပြိုကွဲသွားခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေကို ထုတ်ပြောလာခဲ့ပါတယ်။

တော့တီဟာ ဘောလုံးလောကကနေ အနားယူခဲ့ပြီး ဖခင်ဖြစ်သူကလည်း ကိုဗစ်ကြောင့် ကွယ်လွန်ချိန်မှာ ဘလာစီ ဆီကနေ တော့တီတစ်ယောက် အားပေးမှုတွေကို မရရှိခဲ့တာက အိမ်ထောင်ရေးပြိုကွဲရတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေ ထဲက တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

တော့တီဟာ ၂၀၀၅ မှာ ရုပ်သံတင်ဆက်သူဖြစ်တဲ့ ဘလာစီနဲ့ လက်ထပ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး သားသမီး ၃ ဦး ထွန်းကားခဲ့ တာပါ။

ဒါပေမယ့် သူတို့နှစ်ဦးဟာ ဇူလိုင်လမှာ လမ်းခွဲပြတ်စဲခဲ့တာဖြစ်ပြီး တော့တီက ဒီဖြစ်ရပ်ရဲ့ နောက်ကွယ်က အကြောင်းအရင်းတွေကို ဖွင့်ချခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၄၅ နှစ်အရွယ်ရှိ ဂန္တဝင်ကစားသမား တော့တီဟာ ၂၀၁၇ မှာ ဘောလုံးသမားဘဝက အနားယူခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဖခင်ဖြစ်သူကိုတော့ ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှာ ဆုံးရှုံးခဲ့ရတာပါ။

တော့တီနဲ့ ဇနီးသည် ဘလာစီ

ဒီလိုခက်ခဲနေတဲ့ အချိန်အတွင်းမှာ ဇနီးသည်ဖြစ်သူဟာ သူ့ကို နှစ်သိမ့်ပေးခဲ့ခြင်းမရှိလို့ တော့တီက ခံစားခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

တော့တီက “ ကျနော်ဟာ ခက်ခဲတဲ့ ကာလတွေကို ဖြတ်သန်းခဲ့ရပါတယ်။ ပထမဆုံးအနေနဲ့ ကျနော်ဟာ ကစား သမားဘဝကို ရပ်နားလိုက်ပါတယ်။ နောက်ပြီး ဖခင်ဖြစ်သူက ကိုဗစ်ကြောင့် ဆုံးပါးသွားခဲ့ပါတယ်။ ကျနော်လည်း ပြင်းထန်တဲ့ ကိုဗစ်ကြောင့် ၁၅ ရက်ကြာ ဖျားနာခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော့် ဇနီးကတော့ ကျနော် သူမကို အလိုအပ်ဆုံးအချိန်မှာ အဲ့ဒီနေရာမှာ မရှိခဲ့ပါဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။

သူတို့နှစ်ဦး လမ်းခွဲပြီးနောက် တော့တီဟာ ချစ်သူအသစ်ဖြစ်တဲ့ ဘော့ချီနဲ့ တွဲခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ တော့တီက ဘလာစီကို လိမ်လည်လှည့်ဖြားနိုင်တယ်လို့ ထင်ကြေးတွေလည်း ရှိခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် တော့တီက ဇနီးသည်ဖြစ်သူဟာ သူ့ကို လှည့်စားခဲ့တယ်ဆိုတာ မနှစ်တုန်းက သိခဲ့ရတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

 တော့တီကိုတွေ့ရစဉ်

“ကျနော်က စပြီး သစ္စာဖောက်ခဲ့တယ်ဆိုတာ မမှန်ပါဘူး။ ကျနော် ဒါကို မပြောချင်ပေမယ့် မကြာသေးခင် ရက်သတ္တပတ်အတွင်းမှာ လိမ်လည်လှည့်ဖြားမှု အများအပြားကို ဖတ်ခဲ့ရပါတယ်။ တချို့သတင်းတွေဆို ကလေး တွေကိုပါ နာကျင်စေပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ စက်တင်ဘာလမှာ ကောလာဟာလတွေက ကျနော့်ဆီကို ရောက်လာခဲ့ပါ တယ်။ သူ့ဆီမှာ နောက်တစ်ယောက် ရှိနေတယ်ဆိုပြီးတော့ပေါ့။ အမှန်တော့ တစ်ယောက်ထက်တောင် ပိုပါတယ်။ ကျနော်ဟာ နှစ်ပေါင်း ၂၀ အတွင်းမှာ သူ့ရဲ့ ဖုန်းကို ဘယ်တုန်းကမှ မစစ်ဖူးပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျနော်ယုံကြည်ရတဲ့ သူတွေဆီက သတိပေးတာတွေရလာတဲ့ အခါမှာတော့ သံသယဝင်လာပါတယ်။ သူ့ဖုန်းကို ကြည့်လိုက်တဲ့အချိန်မှာ တတိယလူတစ်ဦးကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ သူက ဇနီးသည်နဲ့ နောက်တစ်ယောက်အကြားကို ကြားခံအဖြစ် ဆောင် ရွက်ပေးနေတဲ့ သူပေါ့ဗျာ”လို့ ပြောခဲ့တာပါ။
တော့တီဟာ ဇနီးသည် ဖောက်ပြန်တာကို သိရှိပြီးနောက် သူ့ရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကို ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက် စေခဲ့ကြောင်းနဲ့ သူ့ဘဝအတွက် ခက်ခဲတဲ့ ကာလကို ဖြတ်ကျော်နိုင်ဖို့အတွက် ဘော့ချီက အကူအညီပေးခဲ့ကြောင်း ပြောခဲ့ပါတယ်။

“ဒါတွေက အဖြစ်မှန်တွေပါ။ အဲ့ဒါက ကျနော့်ကို စိတ်ဓါတ်ကျစေခဲ့ပါတယ်။ ဘာမှမဖြစ်ဘူးဆိုပြီး ကျနော် ဟန်ဆောင်နေလို့ မရတော့ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် အဲ့ဒါက ကျနော် မဟုတ်တော့ဘူး။ တခြားတစ်ယောက်ပါ။ ဘော့ချီရဲ့ ကျေးဇူးကြောင့်သာ ကျနော် အဲ့လို အဖြစ်အပျက်တွေက ထွက်လာနိုင်ခဲ့တာ”လို့ တော့တီက ပြောပါတယ်။

တော့တီနဲ့ ဘလာစီတို့ဟာ သူတို့ရဲ့ ပြဿနာတွေကို တရားရုံးမှာ ဖြေရှင်းနိုင်ပေမယ့် ရိုးမားဂန္တဝင်ကတော့ အဲ့ဒီ အဆင့်ကို မရောက်နိုင်ဘူးလို့ မျှော်လင့်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

တော့တီနဲ့ ဇနီးသည် ဘလာစီ

တော့တီက “ သူမနဲ့ တရားရုံးမှာ အဆုံးသတ်လိုက်ရမှာကို ကျနော်ကြောက်မိပါတယ်။ သဘောတူညီမှု တစ်ခုရနိုင် ဖို့တော့ ကျနော် မျှော်လင့်နေတုန်းပါပဲ။ အခု ကျနော် တိတ်တဆိတ် ရှိနေပါတယ်။ ဒီမွန်းလွဲပိုင်းက ကျနော့်ဘဝရဲ့ ၆ လကို ကုန်ဆုံးသွားစေခဲ့တာပါ။ ဘောလုံးနဲ့ ရိုးမားအကြောင်းပြောဖို့ဆို အကြိမ်ပေါင်း ၁၀၀၀ လောက် ပြောရ လည်း ကျနော်သဘောကျပါတယ်။ ဒါက ကျနော့်နှလုံးသားထဲမှာ အမြဲတမ်းရှိနေတာပါ”လို့ သူ့ရဲ့ သဘောထားကို ပြောပြပါတယ်။

ဘလာစီကတော့ ဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြောဖို့ကို ငြင်းဆန်ထားပြီး သူမကိုယ်စား ရှေ့နေဖြစ်သူ အလက်ဆန်ဒရိုဆီ မြွန်နီက “ကျမ ကလေးတွေကို အမြဲတမ်း ကာကွယ်ပေးခဲ့ပြီး သူတို့ကို ဆက်ပြီး ကာကွယ်ပေးသွားမှာပါ” လို့ ပြောပါတယ်။

တော့တီနဲ့ ဘလာစီတို့ရဲ့ ဆက်ဆံရေးဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ လက လမ်းခွဲပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့တယ်လို့ အီတလီကလာတဲ့ သတင်းတွေမှာ ဖော်ပြထားတာပါ။

တော့တီဟာ ရိုးမားအသင်းမှာပဲ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ကစားသမားဘဝကို ဖြတ်သန်းခဲ့တာဖြစ်ပြီး ၁၉၉၃ ကနေ ၂၀၁၇ အထိ ကစားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ တော့တီဟာ ရိုးမားအသင်းနဲ့ စီးရီးအေဖလား ၁ ကြိမ်၊ ကိုပါအီတာလီယာနဲ့ စူပါကိုပါအီတာလီယာဖလား ၂ ကြိမ် ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ ရိုးမားဂန္တဝင်ဟာ အီတလီ လက်ရွေးစင်အသင်းနဲ့ ၂၀၀၆ ကမ္ဘာ့ဖလားချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: Daily Mail

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၂

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်း၏ညီမ ကင်မ်ယိုဂျောင်က “တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်ဆော့ရွဲ ထံမှ နျူကလီးယား ကင်းစင်ရေးနှင့် စီးပွားရေး လဲလှယ်ကြရန် ကမ်းလှမ်းမှုသည် ကလေးဆန်လှကြောင်း” ပြီးခဲ့သည့်လ၌ တစ်တစ်ခွခွ ဝေဖန်၍ တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။

ယွန်၏ ကမ်းလှမ်းမှုသည် အဓိပ္ပာယ်မဲ့လှသည်ဟု သူမက ဒဲ့ဒိုး တုံ့ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မြောက်ကိုရီးယား အစိုးရ ပိုင် KCNA သတင်းဌာနမှ ထုတ်ပြန်သော ကြေညာချက်တွင် “မိမိတို့၏ ဂုဏ်ကျက်သရေအတွက် နျူကလီးယားနှင့် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု လဲလှယ်ရန် အစီအစဉ်သည် အိပ်မက်ဟု ယူဆကြောင်း၊ ယွန်၏ မျှော်လင့်ချက် နှင့် အစီအစဥ်သည် စင်စစ် ရိုးရှင်းလွန်း၍ ကလေးဆန်နေသေးကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

“ပြောင်းဖူးကိတ်လေး စားရဖို့ ကိုယ့်ကံကြမ္မာကို ဘယ်သူမှ လဲမှာ မဟုတ်ဘူး” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့ သည်။

ယခုသီတင်းပတ်တွင် မြောက်ကိုရီးယားသည် ၎င်း၏ နျူကလီးယား အခြေအနေကို ပြောင်းပြန်လှန်၍ မရအောင် ဥပဒေတစ်ရပ် အခိုင်အမာ အတည်ပြုခဲ့သည်။

နှစ်ပေါင်း ၁၀၀ ဒဏ်ခတ် ပိတ်ဆို့မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ရလျှင်ပင် လက်နက်များကို မည်သည့်အခါမျှ စွန့်လွှတ်မည် မဟုတ်ကြောင်း ကင်မ်ဂျုံအန်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လအထိ မြောက်ကိုရီးယားသည် ယခုနှစ်အတွင်း စံချိန်တင်အောင် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် ၃၁ စင်းအထိ စမ်းသပ် ပစ်လွှတ်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင်ရဲ့ ညီမ ကင်မ်ယိုဂျောင် (AFP)

၎င်း၏ ဖောင်ဂျီးရီ (Punggye-ri) နျူကလီးယားလက်နက် စမ်းသပ်သည့် နေရာတွင် အဏုမြူထုတ်လုပ်ရေး ပြန်လည် အသက်သွင်းနေသည့် ဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံများ ပြီးခဲ့သည့် မတ်လတွင် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၃ လအကြာတွင် မြောက်ကိုရီးယားသည် ၎င်း၏သတ္တမမြောက် အကြီးစား နျူကလီးယားစမ်းသပ်မှုကို “အချိန်မရွေး” ပြုလုပ်နိုင်သည်ဟု အမေရိကန်က သတိကြီးကြီးဖြင့် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်လက ဆိုးလ်နှင့် ဝါရှင်တန်တို့သည် ကာလအတန်ကြာအောင် ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့သည့် ၎င်းတို့၏ တိုက်ရိုက် စစ်ရေး လေ့ကျင့်ရေးမှုကို တဖန်စတင်ခဲ့သည်။ Ulchi Freedom Shield အမည်ရှိ အဆိုပါ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု အတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုအဖြစ် ဆိုးလ်နှင့် ဝါရှင်တန်တို့က ပဏာမ ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်ခဲ့ကြသည်။

ယခင်ဩဂုတ်လတွင် တောင်ကိုရီးယားသည် ခရုဇ်ဒုံးကျည်နှစ်စင်းကို ပင်လယ်ဝါဆီသို့ ပစ်ခတ်ပြခဲ့သည်။ တရုတ် နှင့် ရုရှားတို့သည် မြောက်ကိုရီးယားနှင့် လက်ဝါးရိုက်၍ တောင်ကိုရီးယား၏ တံခါးပေါက်တွင် နျူကလီးယား လက်နက်ပိုင်သူ အုပ်စု ၃ ခုအဖြစ် သုံးပွင့်ဆိုင် ဝိုင်းရံထားခဲ့သည်။

အမေရိကန်နဲ့ မြောက်ကိုရီးယား နျူကလီးယားအရေး ဆွေးနွေး(GETTY IMAGES)

ထိုသို့သော အိမ်နီးချင်းများနှင့် နျူကလီးယား စစ်ပွဲများ၏ ခြိမ်းခြောက်မှု ပိုများလာခြင်းတို့ကြောင့် ဉာဏ်ရည်တု (AI) နည်းပညာအင်ဂျင်နီယာ ရှင်ချန်ဂျိုအနေဖြင့် မိမိတို့နိုင်ငံတွင်လည်း နျူလက်နက်များ ရှိသင့်သည်ဟု ယုံကြည် လာခဲ့သည်။

“တကယ်လို့ တောင်ကိုရီးယားက နျူကလီးယားလက်နက် ပိုင်ဆိုင်ထားရင် မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ စစ်ရေးနဲ့ သံတမန်ရေး ဦးတည်ချက်တွေ ကျိန်းသေ လိုက်ပြောင်းလဲလိမ့်မယ်” ဟု ရှင်ချန်ဂျိုက Channel News Asia မီဒီယာ၏ Insight ကဏ္ဍသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

AI နည်းပညာရှင် ရှင်ချန်ဂျိုက တောင်ကိုရီးယားအနေဖြင့် နျူကလီးယားလက်နက် ပိုင်ဆိုင်ခြင်းဖြင့် မြောက် ကိုရီးယား၏ အဓိက အားသာချက်ကို ဖယ်ရှားပစ်ရုံသာမက သမားရိုးကျ လက်နက်များနှင့် ပတ်သက် လာလျှင် ခရီးပိုရောက်သွားမည်ဟု သုံးသပ်ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒါကြောင့် အဲဒီလို ပိုင်ဆိုင်သွားမယ်ဆိုရင် မြောက်ကိုရီးယားက အခုထက် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေကို ပိုသတိ ထားမယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအရေးကိစ္စမှာ တောင်ကိုးရီးယားနိုင်ငံသား အများစုနှင့် သက်ဆိုင်ကြောင်း၊ ယခုနှစ် အစောပိုင်းက ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ ချီကာဂိုကောင်စီမှ ထုတ်ဝေသည့် စစ်တမ်းတစ်ခုအရ သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဒီဇင်ဘာလက စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့မှုတွင် တောင်ကိုရီးယား၌ အရွယ်ရောက်ပြီးသူ ၁,၅၀၀ ၏ သဘော ထားကို ဆန်းစစ်ကြည့်ရာ ၎င်းတို့ထဲမှ ၇၁ ရာခိုင်နှုန်းက တောင်ကိုရီးယား၏ ကိုယ်ပိုင် နျူကလီးယားလက်နက် များ တီထွင်ထုတ်လုပ်ရေးကို လိုလားကြသည်။

၅၆ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ တောင်ကိုရီးယားတွင် အမေရိကန်၏ နျူကလီးယား လက်နက်များ ဖြန့်ကြက်မှုကို ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။ ယင်းစစ်တမ်းတွင် ပါဝင်ဖြေဆိုသူများ၏ ၉ ရာခိုင်နှုန်းသည် အမေရိကန် တပ်ဖြန့်မှုထက် လွတ်လပ်သော လက်နက်ပိုင်ဆိုင်မှုကို လိုလားကြသူပေါင်း ၆၇ ရာခိုင်နှုန်းရှိကြောင်း တွေ့ရသည်။

 မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင်နဲ့ တောင်ကိုရီးယား သမ္မတ ယွန်ဆော့ရွဲ

ယခုရက်ပိုင်း ထွက်ပေါ်လာသော မြောက်ကိုရီးယား၏ ဥပဒေသစ်တွင် နျူကလီယားလက်နက် အသုံးပြုရေးကိစ္စ ကို တိုက်ခိုက်မှု အပါအဝင် ကြိုတင်ကာကွယ်သည့် အနေဖြင့် အကြမ်းဖျင်းသာ ရေးဆွဲထားသည်။

နျူလက်နက်စွန့်လျှင် စီးပွားရေး အကူအညီပေးမည်ဟု ကမ်းလှမ်းလာသော တောင်ကိုရီးယားသမ္မတကို 'ပါးစပ် ပိတ်ထား'ရန် မြောက်ကိုရီးယားက ခပ်ပြတ်ပြတ် ပြောခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားရေးရာ အထူးလေ့လာမှုတက္ကသိုလ်မှ လက်ထောက်ပါမောက္ခ ကင်မ်ဒေါင်ယက်က မြောက် ကိုရီးယား၏ မကြာသေးမီက စမ်းသပ်မှုများသည် သံတမန်ရေးရာ သို့မဟုတ် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေး ရည်ရွယ်ချက် သီးသန့်သာ မဟုတ်ကြောင်း ယုံကြည်ထားသည်။

“အဲဒီလို မြင်မယ့်အစား သူတို့ရဲ့ နည်းပညာကို ပိုကောင်းလာအောင် ဒီထက် လက်တွေ့ကျတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လုပ်ဆောင်ပုံရတယ်” ဟု ၎င်းက သုံးသပ်သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ပေါက်ကွဲစေတတ်သော ပစ္စည်းများ တပြိုင်နက် သယ်ဆောင်ပစ်လွှတ်နိုင်သည့် ဒုံးကျည် ထိပ်ဖူးများကို တီထွင်နေပုံရကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“သူတို့ရဲ့နည်းပညာကို ပိုကောင်းအောင် လုပ်နေတာဟာ သူ့ပြည်တွင်းရေး စည်းလုံးညီညွတ်စေပြီး နိုင်ငံရဲ့ လုံခြုံ ရေးအတွက် ပြည်သူတွေရဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေကို ဖြေလျှော့ပေးနိုင်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

၂၀၁၈ အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်နှင့် ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲများအပြီးတွင် ပြုံယမ်းအစိုးရသည် အမေရိကန်နှင့် တောင်ကိုရီးယားတို့၏ မျှော်လင့်ချက်များကို ဘေးချိတ်ထားလိုက်ပြီဟု လက်ထောက်ပါမောက္ခ ကင်မ်ဒေါင်ယက်က ရှုမြင်ထားသည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင်နဲ့ နျူကလီးယားထိပ်ဖူး(GETTY IMAGES)

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၊ ဟနွိုင်းမြို့ ဒုတိယအကြိမ် အမေရိကန်-မြောက်ကိုရီးယား ထိပ်သီး အစည်းအဝေးမှာ မြောက် ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင်က ၎င်း၏ ယောင်ဗြွန်း (Yongbyon) နျူကလီးယားသုတေသနနှင့် ထုတ်လုပ်ရေးစက်ရုံကို ဖျက်သိမ်းဖို့ အမေရိကန်၏ ကမ်းလှမ်းချက်အား သူ့နိုင်ငံအပေါ် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှု အားလုံးကို ရုတ်သိမ်းပေးခြင်း ဖြင့် အပြန်အလှန် အပေးအယူ ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

“ အမေရိကန်နဲ့ ဆွေးနွေးကြည့်တော့ မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင်ဟာ စင်ကာပူကနေ ဟနွိုင်းအထိ နှစ်ကြိမ် လုံး လက်ဗလာနဲ့ ပြန်လာခဲ့တယ်။ လိုက်လျောမိရင် သူ့အတွက် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ထိခိုက်စေမယ်လို့ ကျနော် လည်း လက်ခံတယ်။ သူ့စဉ်းစားချက်က အခြေခံအားဖြင့် “မင်း ... ငါ့ကို တစ်ကြိမ် လှည့်စားပြီပြီး။ နောက်တစ်ခါ ဒုတိယကြိမ် ထပ်အလိမ်မခံနိုင်ဘူး” လို့ ဆိုတဲ့သဘော” ဟု လက်ထောက်ပါမောက္ခ ကင်မ်ဒေါင်ယက်က ရှင်းပြခဲ့ သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ မြောက်ကိုရီးယား၏ ခြိမ်းခြောက်မှု ကြီးထွားလာနေသော်လည်း ၎င်း၏ အစိုးရသည် ကိုယ်ပိုင် နျူကလီးယား အဟန့်အတားကို လုပ်ဆောင်ရန် အစီအစဉ် မရှိကြောင်း တောင်ကိုရီးယား သမ္မတယွန်က ပြီးခဲ့သည့် လတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း သူသည် စစ်တပ်၏ စစ်ဆင်ရေး အစီအစဉ်များကို အဆင့်မြှင့်တင်ရန် အမိန့်ပေးထားသည်။ အကယ်၍ မြောက်ကိုရီးယား၏ ဒုံးကျည်များ တိုက်ခိုက်မှုကို ရင်ဆိုင်ရလျှင် တောင်ကိုရီးယား၏ လက်နက်ရေးရာ အယူအဆသည် အသင့်ပြင်ပြီးသားဟု ပြောလျှင် ရသည်။

ယခုရက်ပိုင်း မြောက်ကိုရီးယား၏ ဥပဒေသစ်တွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ အခန်းကဏ္ဍ၌ တစ်ခုခု အခြေ အနေကြောင့် နျူကလီးယား လက်နက်များဖြင့် တိုက်ခိုက်ခြင်း (သို့မဟုတ်) ၎င်း၏ ခေါင်းဆောင်ပိုင်း အပါအဝင် နိုင်ငံ၏ "ဗျူဟာမြောက်ပစ်မှတ်များ" ကို တွေ့ရှိပါက ကြိုတင်ကာကွယ်မှု အနေဖြင့် နျူကလီးယား တိုက်ခိုက်မှုကို တရားဝင် ခွင့်ပြုထားကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထိုပြဋ္ဌာန်းချက်သည် ရန်လိုသော နျူကလီးယားနိုင်ငံမှ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုကို မြောက်ကိုရီးယားအနေဖြင့် တွန်းလှန်ရန် သို့မဟုတ် တိုက်ခိုက်ရန် နျူကလီးယားလက်နက် အသုံးပြုခွင့်ရှိနေပြီ ဖြစ်ပါသတည်း။

Source: Channel News Asia

(Channel News Asia ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် စက်တင်ဘာ ၁၀ ရက် ရက်စွဲဖြင့် လွှင့်တင်ထားသော မူရင်းဆောင်းပါးရှင်များဖြစ်ကြသည့် Neo Chai Chin  နှင့် Nicholas Deroose တို့ ၏ရေးသားချက်ကို CNI က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆို တင်ဆက်ပေးလိုက်ပါသည်) 

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၁

ဗြိတိန်ဘုရင်မကြီး အယ်လိဇဘတ်(၂)ဟာ အသက် ၉၆ နှစ်အရွယ်မှာ ကံကုန်သွားခဲ့ပါပြီ။ ဘုရင်မကြီးဟာဆိုရင် ဗြိတိန်မှာ ဘောလုံး အပါအဝင် ယဉ်ကျေးမှု ကဏ္ဍအားလုံးကို ထိထိမိမိ ကိုင်တွယ်ခဲ့ကာ နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကြာ စိုးစံမှု ကို အဆုံးသတ်ခဲ့ပါတယ်။

ဘုရင်မကြီးဟာ ဗြိတိန်ဘောလုံးလောကရဲ့ အကြီးမားဆုံး အခိုက်အတန့်တွေမှာ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ အင်္ဂလန်ရဲ့ တစ်ခုတည်းသော ကမ္ဘာ့ဖလား ချန်ပီယံဆုကို ဘုရင်မကြီးက ၁၉၆၆ ခုနှစ်မှာ ဆာဘော်ဘီမိုးဆီ ပေးအပ်ခဲ့ပါတယ်။

သူမဟာ အက်ဖ်အေဖလား ဗိုလ်လုပွဲကို ပုံမှန်တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ချန်ပီယံဆုရ အသင်းကို ဂုဏ်ပြုခဲ့ပါတယ်။ ဂိုးလ်ကွန်းက ဘုရင်မကြီး အယ်လိဇဘတ်(၂)နဲ့ ဘောလုံးလောကရဲ့ လှပတဲ့ အခိုက်အတန့်တွေကို ဖော်ပြပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

၁၉၆၆ ကမ္ဘာ့ဖလားဆုဖလားကို ပေးအပ်ခြင်း
******************************************
နန်းတက်ပြီး ၁၃ နှစ်အကြာမှာ ဘုရင်မကြီး အယ်လိဇဘတ်ဟာ ဂျူလတ်စ်ရီမတ်ဆုဖလားကို ၁၉၆၆ ကမ္ဘာ့ဖလားရ ခဲ့တဲ့ အင်္ဂလန်အသင်းကို ပေးခဲ့ရခြင်းအတွက် အလွန်ကျေနပ် ပျော်ရွှင်နေခဲ့တာပါ။

၂၀၂၀ ဥရောပချန်ပီယံရှစ် ဗိုလ်လုပွဲ မတိုင်ခင်မှာ “လွန်ခဲ့တဲ့ ၅၅ နှစ်က ဘော်ဘီမိုးကို ကမ္ဘာ့ဖလား ဆုဖလားပေးရ တာ ကျမ ကံကောင်းခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာ ဘောလုံးပြိုင်ပွဲကြီးရဲ့ ဗိုလ်လုပွဲ ရောက်ရှိပြီး အနိုင်ယူဖို့အတွက် ကစားသမားတွေ၊ နည်းပြ အဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ ဝန်ထမ်းတွေက ဘာကိုဆိုလို သလဲဆိုတာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

အင်္ဂလန် ၁၉၆၆ ကမ္ဘာ့ဖလားရခဲ့စဉ်က ဘော်ဘီမိုးကို ဆုဖလားပေးအပ်နေစဉ်

ဥရောပ ဗိုလ်လုပွဲကို တက်ခဲ့တဲ့အတွက် ကျမနဲ့အတူ ကျမရဲ့ မိသားစုတွေက ဂုဏ်ယူကြောင်း ပေးပို့ချင်ပါတယ်”လို့ ဘုရင်မကြီးက ရေးသားခဲ့တာပါ။

ဝက်စ်ဟမ်းအသင်း ပရိသတ်
***************************
တခြားတော်ဝင်တွေနဲ့မတူဘဲ အယ်လိဇဘတ်(၂)ဟာ သူမ ဘယ်အသင်းကို အားပေးလဲဆိုတာကို ဘယ်တော့မှ လူသိရှင်ကြား ထုတ်ပြောလေ့ မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သူမဟာ ဝက်စ်ဟမ်းအသင်း ပရိသတ်ဆိုတဲ့ ကောလာဟာလ ပျံ့နှံ့နေမှုကိုတော့ မရပ်တန့်နိုင်ခဲ့ပါဘူး။

ဘုရင်မကြီးရဲ့ အိမ်သားတစ်ဦးက သူမကို မီလ်ဝေါအသင်း အားပေးတဲ့သူဖြစ်ကြောင်း ပြောပြတဲ့အချိန်မှာ ဝက်စ်ဟမ်းအသင်းအတွက် သူမရဲ့ ချစ်ခြင်းမေတ္တာတွေကို ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့တယ်လို့ ယူဆရကြောင်း ၂၀၀၉ ခုနှစ် မှာ မေရာသတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

အရင်ကလည်း ဘုရင်မကြီးဟာ အာဆင်နယ်အသင်း ပရိသတ်ဖြစ် ကြောင်း သိခဲ့ရပါတယ်။

ဘောလုံးသမားတွေကို ဂုဏ်ပြုခြင်း
********************************
အယ်လိဇဘတ်ရဲ့ အရေးကြီးဆုံး ယဉ်ကျေးမှု အခန်းကဏ္ဍတွေထဲက တစ်ခုကတော့ နှစ်သစ်ကူး ဂုဏ်ပြုပွဲနဲ့ ဘုရင်မကြီး မွေးနေ့မှာ ဘောလုံးသမား အသီးသီးကို အသိအမှတ်ပြု ဂုဏ်ပြုတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဆာစတန်လေ မက်သရူးဟာ သူရဲကောင်းဆုရတဲ့ ပထမဆုံး ဘောလုံးသမား ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းနှစ်တွေမှာ အဲလက်စ်ဖာဂူဆန်နဲ့ ဘော်ဘီရော့ဘ်ဆန်တို့လည်း ဂုဏ်ပြုခံခဲ့ရပါတယ်။

ဘောလုံးသမား အများအပြားဟာ OBEs၊ MBEs၊ CBEs တို့ကို ရရှိခဲ့ပြီး ရွိုင်းဟောဒ့်ဆန်၊ ဒေးဗစ်ဘက်ခမ်းနဲ့ မကြာသေးခင်က ဂါရတ်ဘေးလ်တို့ဟာ ဒီ ဆုတံဆိပ်တွေကို ရရှိခဲ့ကြပါတယ်။

အီးမရိတ်ကွင်းဖွင့်အပြီးမှာ အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ တွေ့ဆုံ
*******************************************************
ဘုရင်မကြီးဟာ အာဆင်နယ်အသင်းကြီးကို ဘက်ကင်ဟမ်နန်းတော်ကို ဖိတ်ကြားခဲ့ပါတယ်။ အာဆင်နယ် အသင်း သားတွေနဲ့အတူ လက်ဖက်ရည် သောက်ခဲ့ပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ဖိတ်ကြားခံရတဲ့ တစ်သင်းတည်းသော အသင်း အဖြစ် မှတ်တမ်းရှိခဲ့ပါတယ်။

အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ ဘုရင်မကြီးတွေ့ဆုံစဉ်

အွန်နရီက “ဒါဟာ အလွန်ကောင်းမွန်ခဲ့ပါတယ်။ ဘုရင်မကြီးက ကျနော်တို့ကို ပေးခဲ့တဲ့ အတွေ့အကြုံကို ဖော်ပြဖို့ အတွက် စကားလုံး မရှိပါဘူး”လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

အက်ဖ်အေဆုဖလား ပေးအပ်ခြင်း
*********************************
နန်းသက် အစောပိုင်းနှစ်တွေမှာ ဘုရင်မကြီးကို အက်ဖ်အေဖလား ဗိုလ်လုပွဲတွေမှာ မကြာခဏ တွေ့မြင်ခဲ့ရ ပါ တယ်။ သူမဟာ ၁၉၆၆ ခုနှစ်ကလိုပဲ ဝင်ဘာလေမှာ အသင်းခေါင်းဆောင်ကို အောင်ပွဲခံဖို့ ဆုဖလား ပေးအပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒေးဗစ်ဘက်ခမ်းနဲ့ ဘုရင်မကြီးကိုတွေ့ရစဉ်

ရှုံးနိမ့်ခဲ့တဲ့ အသင်းကို နှစ်သိမ့် စကားပြောဖို့ အတွက်လည်း သူမဟာ ဒီနေရာမှာ ရှိနေခဲ့တာပါ။ ဘုရင်မကြီး အယ်လိဇဘတ်နဲ့ တွေ့ဆုံခြင်းဟာ သူတို့ ကစားသမားဘဝရဲ့ အထင်အရှားဆုံး အရာတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ကို ဘောလုံးသမားတွေဘက်က ထင်ဟပ်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အင်္ဂလန်အမျိုးသမီးအသင်းကို ဂုဏ်ပြုခြင်း
*****************************************
အင်္ဂလန် အမျိုးသမီးအသင်းဟာ ယူရို ၂၀၂၂ ပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်စွဲပြီး နိုင်ငံရဲ့ နှစ်ပေါင်း ၆၀ နီးပါးကြာ ဆုဖလား လက်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့တာကို အဆုံးသတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဘုရင်မကြီးဟာ ဒီပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်စွဲခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးအသင်းကို စာရေးသား ကာ ဂုဏ်ပြုခဲ့ပါသေးတယ်။

အင်္ဂလန်အမျိုးသမီးအသင်း ယူရို ၂၀၂၂ ပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်စွဲစဉ်

“ဥရောပချန်ပီယံဆု ဆွတ်ခူးနိုင်ခဲ့တဲ့ သူတွေအားလုံးကို နွေးထွေးစွာ ဂုဏ်ပြုချင်ပါတယ်။ ဒါဟာ အသင်းတစ်ခုလုံး အတွက် ထင်ရှားတဲ့ အောင်မြင်မှုပါ။ ချန်ပီယံဆုနဲ့အတူ သင်တို့ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေက မှန်ကန်တဲ့ ချီးကျူးမှုကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါက ဒီနေ့ မိန်းကလေးတွေ၊ အမျိုးသမီးတွေအတွက် အတုယူစရာပါ။ သင်တို့ရဲ့ အားကစားအပေါ် မှာ သက်ရောက်မှုရလဒ်က ဒီရလဒ်လိုမျိုးပဲ သင်တို့ ဂုဏ်ယူနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်း” ဘုရင်မကြီးက ရေးသား ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အခုတော့ ဘုရင်မကြီး အယ်လိဇဘတ်ဟာ သူချစ်ခင်မြတ်နိုးတဲ့ ဘောလုံး အပါအဝင် ဗြိတိန်နိုင်ငံက ယဉ်ကျေးမှု အားကစားပွဲတွေနဲ့ သူချစ်တဲ့ ဗြိတိန်နိုင်ငံသူ/သားတွေကို ထားရစ်ခဲ့ပြီး အဝေးဆုံးကို ထွက်ခွာသွားခဲ့ပါပြီ။

Source: Goal

CNI Article

လန်ဒန်၊ စက်တင်ဘာ ၉

စက်တင်ဘာ ၈ ရက်၌ ဘုရင်မကြီး အယ်လိဇဘတ် (၂) ကွယ်လွန် အနိစ္စရောက်သွားပြီး နောက်ပိုင်း အိမ်ရှေ့စံ မင်းသားဘဝမှ အလိုအလျောက် ဗြိတိန်ထီးနန်း ဆက်ခံလိုက်ပြီဖြစ်သော ဘုရင်ချားလ်စ် (၃)သည်  ၎င်း၏ ဘုရင်ဘဝ စတင်သော ပထမဆုံးနေ့တွင် လူထုမိန့်ခွန်း ပြောမည်ဖြစ်ကြောင်း နယူးယောက်တိုင်းမ် သတင်းစာ၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်က စက်တင်ဘာ ၉ ရက်၊ ညနေပိုင်းတွင် ရေးသားဖော်ပြသည်။   

ဗြိတိန်ထီးနန်း ဆက်ခံပြီဖြစ်သည့်  ချားလ်စ်သည် ၎င်း၏မိခင် အယ်လိဇဘတ် ဘုရင်မကြီး ကွယ်လွန်ပြီး နောက် တစ်နေ့တွင် စကော့တလန်ရှိ ဘယ်မော်ရယ် (Balmoral) ရဲတိုက်မှ စက်တင်ဘာ ၉ ရက်တွင် လန်ဒန်မြိုတော်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာမည်ဟု သိရသည်။

ဘုရင်မကြီးသည် အသက် ၉၆ နှစ်အရွယ်တွင် ကွယ်လွန်သွားခြင်းဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့သက်တမ်း အရှည်ဆုံး ထီးနန်းစံခဲ့ သူလည်း ဖြစ်သည်။

ဘုရင်မကြီး အယ်လိဇဘတ် ကွယ်လွန်ခြင်း ၀မ်းနည်းအထိမ်းအမှတ်

စက်တင်ဘာ ၉ ရက် နှောင်းပိုင်းတွင် ထုတ်လွှင့်မည်ဟု  မျှော်လင့်ရသော ချားလ်စ်၏ ရုပ်သံလိုင်းမှတဆင့် မိန့်ခွန်း သည် ဘုရင်မကြီးအတွက် ထူးထူးခြားခြား အောက်မေ့ဖွယ် ဖြစ်နေလိမ့်မည် ဖြစ်သည်။

သို့သော် ဘုရင်သစ်သည် ယခုသီတင်းပတ် အစောပိုင်းက တက်လာသော ဝန်ကြီးချုပ်သစ် လစ်ဇ်ထရက်စ် (Liz Truss) နှင့် ပရိသတ်ကို လက်ခံတွေ့ဆုံသည့် အခမ်းအနားကိုလည်း ကျင်းပရဦးမည်ဖြစ်ပြီး ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ (စည်းမျဉ်းခံ) ဘုရင်စနစ်တွင် အုပ်ချုပ်မှု ဆက်လက် တည်မြဲမှုကိုလည်း အာရုံစိုက် ရန်ရှိနေသည်။

ဘုရင်မင်းမြတ် ချားလ်  မြို့တော်သို့ မရောက်ရှိမီ သေနတ်ဖောက် အလေးပြုသံများသည် ဟိုင်ဒီပန်းခြံနှင့် အခြားနေရာများမှ လန်ဒန်မြို့တစ်မြို့လုံးကြားအောင် ဘုရင်မကြီး၏ သက်တမ်းကို ရည်စူး၍ အကြိမ် ပေါင်း ၉၆ ကြိမ်၊ ဘုရင်သစ်အတွက် တစ်ကြိမ် စသည်ဖြင့် ပစ်ဖောက်၍ ဂါရဝပြုခဲ့သည်။

ဘုရင်မကြီးသည် လန်ဒန်မြို့တော် ပြင်ပရှိ ဘယ်မော်ရယ် ရဲတိုက်တွင် ကွယ်လွန်သွားခဲ့ရာ ချားလ်စ်လည်း လက်ရှိ မိဖုရားတစ်ဖြစ်လဲ ကြင်ယာတော် ကာမီလာနှင့်အတူ အားချင်းလိုက်သွားခဲ့သည်။  

ဘုရင်မကြီး အယ်လိဇဘတ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် နန်းစံသက် နှစ် ၇၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ် ကာလတွင် ဘုရင်မကြီးသည် ချားလ်စ်နှင့် ကာမီလာတို့ကို ဗြိတိန်နိုင်ငံသားများ လိုလားလက်ခံကြစေရန်အတွက် တော်ဝင်မိသားစုဆိုင်ရာ ထုတ်ပြန်ချက် တစ်စောင် ရေးသားဖြန့်ဝေခဲ့သည်။

ယခုကဲ့သို့ ချားလ်စ် နန်းတက်သောအခါ ယခင်က ကာမီလာအပေါ် လူထု မည်သို့ သဘောထားကြမည်ကို မေးခွန်း ထုတ်စရာ ကောင်းနေသည်။ ချားလ်စ်သည် ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာနှင့် လက်ထပ်ခဲ့စဉ်က ဗြိတိန်လူထုက လိုလားနှစ်ခြိုက်စွာဖြင့် ၎င်းတို့နှစ်ဦး၏ အချစ်ရေးကို စီးမျောခံစားခဲ့ကြသည်။  

နောက်ပိုင်းတွင် ချားလ်စ်သည် ဒိုင်ယာနာနဲ့ ကွာရှင်းခဲ့ပြီး ကာမီလာကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း လက်ထပ်ခဲ့သည်။ ယခု အခါသမယတွင် ချားလ်စ်သည် ၎င်းနှင့်အတူ ယှဉ်တွဲ၍ ရာဇပလ္လင်ပေါ် တက်မည့် မိဖုရားကို လူထု လိုလားစေ ရန် များစွာ စည်းရုံးဆွဲဆောင်ရဦးမည် ဖြစ်သည်။

ဗြိတိန် ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် မစ္စ ထရက်စ် ဘုရင်မကြီး မကွယ်လွန်ခင် တစ်ရက်အလိုက အတည်ပြုချက်ရယူစဉ်

လောလောလတ်လတ် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာသော မစ္စ ထရက်စ်ကတော့ ရာထူး လက်ခံယူသည့်နေ့တွင် ဘုရင်မ ကြီး မကွယ်လွန်မီ တစ်ရက်အလို နောက်ဆုံး တွေ့ခဲ့ရသူတစ်ဦး ဖြစ်နေခဲ့သည်။

ဘာကင်ဟမ်နန်းတော်တွင် ဘုရင်မကြီးထံမှ အတည်ပြုချက် ရယူပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာသူ ထရက်စ် သည် လန်ဒန်မြို့၊ အမှတ် ၁၀ ဒေါင်းနင်းလမ်းနေအိမ်တွင် မိန့်ခွန်းပြောခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။  

ဤသို့ဖြင့် ဘုရင်အသစ်၊ ဝန်ကြီးချုပ်အသစ်ဖြင့် ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ ရှေ့ခရီး ဆက်ကြရဦးမည်ဖြစ်သည်။

Source: New York Times

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၄

၂၀၁၈ မှာ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ရှာဖွေရေးမစ်ရှင်တစ်ခုကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ယူရို ၂၀၂၀ ပြိုင်ပွဲမှာ ဆွီဒင် လက်ရွေးစင်နဲ့ ထွန်းထောက်လာခဲ့တဲ့ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ အရှေ့အာဖရိကရှိ အီရစ်ထရီးယားကို ခရီးထွက်ခဲ့ပါတယ်။

အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ဘောလုံးကျောင်းကို သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့ပြီး သူ့ရဲ့ မျိုးရိုးဇစ်မြစ်ကို ပိုပြီးကောင်းမွန်လာအောင် ကြိုးစားခဲ့ပါတယ်။ အစောပိုင်းနှစ်တွေက သူ့ရဲ့ မိခင်ဖြစ်သူနဲ့ ဖခင်တို့ဟာ ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ ဘဝကို ရှာဖွေဖို့အ တွက် စစ်ဘေးဒဏ်သင့်ခဲ့တဲ့ အီရစ်ထရီးယားကို စွန့်ခွာခဲ့ကြတာပါ။

အီရစ်ထရီးယားနိုင်ငံဖွား အိုင်ဆက်ခ်နဲ့ သူ့ငယ်ဘ၀ နည်းပြဖြစ်သူနဲ့အတူတွေ့ရစဉ် (The Sun)

အိုင်ဆက်ခ် မွေးဖွားရာ စတော့ဟုမ်းမြို့ အပြင်ဘက် ဆင်ခြေဖုံး ရပ်ကွက်ဖြစ်တဲ့ ဆိုလ်နာကို ပြောင်းရွှေ့နေထိုင် ခဲ့ ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ နတ်ဘုရားကြီးလို့ လူသိများတဲ့ ဇလာတန် အီဘရာဟီမိုဗစ်နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ခံရ နေရပြီး အခုအပြောင်းအရွှေ့မှာ နယူးကာဆယ်အသင်းက သူ့ကို ကလပ်စံချိန်တင် ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင် ၆၃ သန်း အသုံးပြုပြီး ဆိုစီဒက်ကနေ ခေါ်ယူခဲ့တာပါ။

လွန်ခဲ့တဲ့ ၄ နှစ်က အိုင်ဆက်ခ်ကို ယှဉ်ကျေးမှုနဲ့ အားကစားဆိုင်ရာကော်မရှင်နာ သံအမတ်ကြီး တီခလီက အီရစ်ထရီးယားနိုင်ငံကို လာရောက်ဖို့ ဖိတ်ကြားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

သူဟာ ငယ်စဉ်က အီရစ်ထရီးယားနိုင်ငံကို ခဏတာ ပြန်ရောက်ခဲ့ပေမယ့် ပွဲတွေမှာ အောင်မြင်ပြီးနောက် ဒီကို လာရောက်ခြင်း မရှိခဲ့ပါဘူး။ ဆွီဒင်နိုင်ငံမှာ ကြီးပြင်းလာခဲ့တဲ့ အရပ် ၆ ပေ ၄ လက်မရှိ တိုက်စစ်မှူးဟာ သူ့ရဲ့ အီရစ်ထရီးယား ယဉ်ကျေးမှုအပေါ်မှာ အမြဲသစ္စာစောင့်သိသူ ဖြစ်ပါတယ်။

သူဟာ အီရစ်ထရီးယားမှာ နေထိုင်ချိန်အတွင်း ဒေသတွင်း အားကစားကွင်း တစ်ခုမှာ ဘောလုံးဝါသနာပါတဲ့ ကလေးတွေရဲ့ ကစားပွဲကို မကြည့်ရှုခင် အက်စ်မာရာရဲ့ အောက်ခြေ ပရော်ဂျက်တစ်ခုမှာ ပါဝင်လှုပ်ရှားခဲ့ပါတယ်။

အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ဒါတွေကို မြင်တွေ့ပြီးနောက် သဘောကျသွားခဲ့ကာ သူ့ရဲ့ ကြီးပြင်းလာမှုကို အမှတ်ရစေခဲ့ပါတယ်။

ဆွီဒင်လက်ရွေးစင်အသင်းမှာ အီဗရာဟီမိုဗစ်နဲ့အတူ တွေ့ရတဲ့ အိုင်ဆက်ခ် (The Sun)

“ကလေးတွေ လေ့ကျင့်ပြီး သူတို့ အနာဂတ် တည်ဆောက်တာ ကျနော်နှစ်သက်ပါတယ်။ ကျနော် ငယ်ငယ်တုန်း ကလည်း ဒီလိုပဲ လုပ်ခဲ့တာပါ။ ကွင်းထဲမှာ ကလေးတွေ အများကြီး ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါက စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းတဲ့ ပရော်ဂျက်ဖြစ်ပြီး ကလေးတွေ တိုးတက်လာနိုင်တာ မြင်တွေ့ရတာဟာ ဝမ်းသာဖို့ ကောင်းပါတယ်”လို့ အိုင်ဆက်ခ်က သူ့ရဲ့ သဘောထားကို ပြောပြလာပါတယ်။

၁၉၈၀ ခုနှစ်တွေမှာ ကျောင်းဆရာဖြစ်တဲ့ ဖခင်ဖြစ်သူ တီယာမီဟာ သူ့မိသားစုအတွက် ပိုပြီးတောက်ပတဲ့ အနာဂတ်ကို လိုချင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အီရစ်ထရီးယားဟာ တိုင်းပြည် လွတ်မြောက်ရေးအတွက် အပြိုင်အဆိုင် ရှိနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကြားမှာ တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြပြီး ကာလကြာရှည် ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ပြည်တွင်းစစ်မှာ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

တီယာမီနဲ့ ဇနီးသည်တို့ဟာ နိုင်ငံကနေ ထွက်ခွာဖို့ အချိန်တန်ပြီလို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီးတဲ့နောက်မှာပဲ ဆွီဒင်ကို သွားရောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဆိုလ်နာမှာ မွေးဖွားခဲ့ပြီး ၆ နှစ်သား အရွယ်မှာ ပြည်တွင်း အသင်းဖြစ်တဲ့ AIK နဲ့ လေ့ကျင့်မှု ပြီးမြောက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ အီရစ်ထရီးယား နောက်ခံ သမိုင်းကြောင်းကနေ ဆင်းသက်လာတဲ့ နည်းပြ ဂီဒေးနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဂီဒေးက “ကျနော်တို့ နှစ်ဦးစလုံးက အီရစ်ထရီးယား နွယ်ဖွားတွေဖြစ်လို့ အထူးနှောင်ကြိုး ဆက်နွယ်နေပါတယ်။ အီရစ်ထရီးယား လူမျိုးတွေက ဂုဏ်ယူကြတယ်၊ လူတွေဟာ မျိုးချစ်စိတ်ရှိပြီး ထက်မြက်ကြပါတယ်။ ပြီးတော့ နောက်ခံ သမိုင်းကြောင်းကလည်း သြဇာရှိပါတယ်။ သူ့အဖေက ဆရာတစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး အိုင်ဆက်ခ်က သူ့ မိသားစုဆီကနေ ထောက်ပံ့မှုတွေနဲ့ ချစ်ခြင်းမေတ္တာတွေ အမြဲတမ်း ရရှိပါတယ်”လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

အီရစ်ထရီးယားနိုင်ငံကို အလည်ရောက်ခဲ့စဉ်က အိုင်ဆက်ခ် (The Sun)

အသက် ၁၆ နှစ် အရွယ်သာရှိသေးတဲ့ ဆယ်ကျော်သက် အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ၂၀၁၆ က ဆွီဒင်ဖလားပွဲစဉ်မှာ AIK အသင်းကြီးအတွက် စတင်ပွဲထွက်ခွင့် ရရှိခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ အိုစတာစန့်အသင်းကို အနိုင်ရတဲ့ပွဲမှာ ဂိုးသွင်းနိုင်ခဲ့ပြီး နောက် AIK အတွက် လိဂ်သမိုင်းမှာ အသက်အငယ်ဆုံး ဂိုးသွင်းသူအဖြစ် မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ၁၇ နှစ်ပြည့် မွေးနေ့မှာ မဟာပြိုင်ဘက် ဂျာဂါးဒန်းစ် အသင်းဘက်ကို ၂ ဂိုး သွင်းနိုင်ခဲ့ပြီး ချီးကျူးမှု တွေကို ရရှိခဲ့တာပါ။ သူက ဆွီဒင်ရဲ့ နောက်ထပ် ဇလာတန်ပဲဆိုပြီး ဖော်ပြခံရကာ ပိုမိုကြီးမားတဲ့ မျှော်လင့်ချက် တွေနဲ့ ရှေ့ဆက်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ခဲ့ပါတယ်။

၂၀၀၇ မှာတော့ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ကြယ်ပွင့်တွေကို ပြုစုပျိုးထောင်တာမှာ နာမည်ကြီးတဲ့ ဒေါ့မွန်အသင်းကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပါတယ်။ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ဒေါ့မွန်အသင်းထံ မပြောင်းရွှေ့ခင် ရီးရယ်လ်အသင်းကို ငြင်းပယ်ခဲ့တယ်လို့ သတင်းတွေ ထွက်ခဲ့ပါတယ်။

“ကျနော့်မှာ ကမ်းလှမ်းမှု တချို့ရှိခဲ့ပေမယ့် ဒေါ့မွန်က ကျနော့်အတွက်တော့ လူငယ်ကစားသမား တစ်ဦးအနေနဲ့ တိုးတက်ဖို့ သင့်တော်တဲ့ နေရာလို့ ထင်ခဲ့ပါတယ်။ ကျနော်နောက်တစ်ဆင့် တက်ချင်ပါတယ်။ ကစားချိန် အနည်း ငယ်ယူပြီး အသင်းကို အကူအညီ ပေးနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်း” အိုင်ဆက်ခ်က ပြောပါတယ်။

ဒေါ့မွန်အသင်းမှာ အိုင်ဆက်ခ် ကစားခဲ့စဉ် (The Sun)

ဒါပေမယ့် အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ဒေါ့မွန်မှာ နည်းပြတွေရဲ့ မျက်နှာသာပေးခြင်းကို မခံရဘဲ နောက်ပိုင်းမှာ ပုံမှန် ကစားခွင့် ရနိုင်ဖို့အတွက် နယ်သာလန်ကလပ် ဝီလျံ II အသင်းထံ အငှားနဲ့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပါတယ်။

ဒီကလပ်မှာတော့ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ သူ့ရဲ့ အကောင်းဆုံးပုံစံကို ပြန်ရှာဖွေနိုင်ခဲ့ပြီး အသင်းကို ၂၀၀၅ နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ဒတ်ချ်ဖလား ဗိုလ်လုပွဲ တက်နိုင်အောင် ကူညီနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ မှတ်တမ်းအချို့ကိုလည်း ချိုးဖျက်နိုင်ခဲ့ပြီး ဆစ်တာ့ဒ်အသင်းကို အနိုင်ရတဲ့ပွဲမှာ ပင်နယ်တီ ၃ ဂိုးစလုံး သွင်းယူနိုင်တဲ့ ပထမဆုံး ကစားသမား ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒါကြောင့် အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ပထမဆုံးလိဂ်ပွဲ ၁၂ ပွဲမှာ ၁၂ ဂိုး သွင်းယူနိုင်တဲ့ ပထမဆုံး နိုင်ငံခြားသား ကစားသမား လည်း ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

၂၀၁၉ မှာတော့ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ဒေါ့မွန်ကနေ ထွက်ခွာပြီး ဆိုစီဒက်အသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့သွားခဲ့ပါတယ်။ ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင် ၉ သန်း တစ်ပတ်လုပ်ခ ပေါင် ၁၉,၀၀၀ နဲ့ ၅ နှစ် စာချုပ်ချုပ်ခဲ့ပါတယ်။ လာလီဂါမှာတော့ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ အထင်ကြီး လောက်စရာကောင်းတဲ့ ခြေစွမ်းတွေကို ဆက်ပြီး ပြသနေခဲ့တာပါ။

ဆွီဒင်ပရိသတ်များကို နုတ်ဆက်နေတဲ့ အိုင်ဆက်ခ် (The Sun)

သူ့ရဲ့ ပထမရာသီက ရီးရယ်လ်အသင်းကို ၃ ဂိုး- ၁ ဂိုးနဲ့ အနိုင်ရခဲ့တဲ့ ကိုပါဒယ်ရေး ကွာတားဖိုင်နယ်ပွဲစဉ်မှာ ဆိုစီဒက်အသင်းအတွက် ၂ ဂိုးသွင်းယူကာ ၁ ဂိုး ဖန်တီးပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ဘီလ်ဘာအိုနဲ့ ဒါဘီပွဲစဉ်မှာ ဂိုးသွင်းပြီးနောက် ပရိသတ်တွေရဲ့ ချီးကျူးမှုကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။

အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ဆိုစီဒက်နဲ့ ပွဲဦးထွက်ရာသီမှာ ကိုပါဒယ်ရေး ဆုဖလားကြီးကို ကိုင်မြှောက်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တစ်ရာသီမှာတော့ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ အဆုံးသတ် အပိုင်းကအစ ပိုပြီးကောင်းမွန်လာခဲ့ပြီး လာလီဂါပြိုင်ပွဲမှာ ၁၇ ဂိုးအထိ သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

သူဟာ နောက်ထပ် စံချိန်တစ်ခုကိုလည်း ချိုးဖျက်နိုင်ခဲ့ပါသေးတယ်။ အဲ့ဒါကတော့ အလာဗတ်စ်ကို ၄ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ ဂိုးပြတ် အနိုင်ရတဲ့ပွဲမှာ အိုင်ဆက်ခ်က ဟတ်ထရစ် ဂိုးသွင်းယူ ခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ ၁၉၄၉ က ကာလ်ဆန်ပြီးနောက် လာလီဂါမှာ ပထမဆုံး ဟတ်ထရစ် ဂိုးသွင်းယူနိုင်တဲ့ ဆွီဒင်ကစားသမား ဖြစ်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အိုင်ဆက်ခ်ဟာဆိုရင် အခုဆို ပရီးမီးယားလိဂ်ကလပ် နယူးကာဆယ်အသင်းကို ကလပ်စံချိန်တင် ပြောင်းရွှေ့ကြေး နဲ့ ပြောင်းခဲ့ပြီး ပွဲဦးထွက် လီဗာပူးလ်နဲ့ပွဲမှာ ဂိုးသွင်း ယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့် ထူးချွန်ထက်မြတ်တဲ့ လူငယ် ကစားသမား တစ်ဦးအနေနဲ့ အခုထက်ပိုပြီး စံချိန်တွေ ချိုးဖျက်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: The Sun

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၃၀

အခု ဩဂုတ်လ ၃၁ ရက်မှာဆိုရင် ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာ ကွယ်လွန်ခဲ့တာ နှစ်ပေါင်း ၂၅ နှစ် တိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

လုံးဝ ပျက်စီးကြေမွနေတဲ့ မာစီးဒီးကား တစ်စီးထဲကနေ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ကို ဆွဲထုတ်လာကြပါတယ်။ အဲဒီ အမျိုးသမီးဟာ သတိလစ်နေပြီး အသက်ရှူဖို့ မနည်းရုန်းကန်နေရပါတယ်။ ပြင်သစ်ဆရာဝန်ကတော့ သူ့ဆီ ရောက်လာတဲ့ အရေးပေါ်လူနာဟာ ဘယ်သူမှန်းဆိုတာ ဂရုမစိုက်အားဘဲ အသက်ကယ်ဖို့ပဲ အာရုံစိုက် နေခဲ့ပါတယ်။

အခု ၂၅ နှစ် ကြာမြင့်ပြီးတဲ့နောက် ဒေါက်တာ ဖရက်ဒါးရစ်မိုင်လိယက်ဟာ ပါရီမြို့တော်၊ အယ်လ်မာဥမင်လိုဏ် ခေါင်း အတွင်းကနေ ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃၁ ရက်တုန်းက ယာဉ်မတော်တဆမှု ဖြစ်စဉ်နဲ့အတူ ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာကို အသက်ရှင်လျက်သား နောက်ဆုံး မြင်တွေ့ခဲ့ရသူ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

မင်းသမီး ဒိုင်ယာနာကို နောက်ဆုံး ဆေးကုသမှုလုပ်ခဲ့သူ ဒေါက်တာမိုင်လိယက် (AP)

“ဒီလို ဝမ်းနည်းစရာ ကောင်းတဲ့ညမှာ လူတွေက ဒိုင်ယာနာအကြောင်း ပြန်ပြောမိရင်း ကျနော့်နာမည်လည်း တွဲပါ နေမယ်ဆိုတာ ကျနော် နားလည်ပါတယ်” ဟု ဧည့်ခံပွဲတစ်ခုကနေ ညဘက် အပြန်လမ်းမှာ ယာဉ်မတော်တမှုနဲ့ အတူ ရောက်လာတဲ့လူနာကို ကြည့်ခဲ့ရတဲ့ ဒေါက်တာမိုင်လိယက်က ပြောပါတယ်။

“သူ့ရဲ့ နောက်ဆုံးအချိန်တွေအတွက် မကယ်တင်နိုင်ခဲ့လို့ ကျနော့်မှာ တာဝန်မကင်းသလို ခံစားရပါတယ်”လို့ သူက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီညက တိုက်တိုက်ဆိုင်ဆိုင် ဒေါက်တာမိုင်လိယက်ဟာ အခင်းဖြစ်ပွားရာ ဥမင်လိုဏ်ခေါင်းထဲကို ကြိုတင် သိရှိခြင်း မရှိဘဲ မောင်းဝင်လာခဲ့ရာမှာ တစ်နေရာအရောက် မီးခိုးတွေအူပြီး ပျက်စီးနေတဲ့ မာစီးဒီးကားကို ဘွားခနဲ တွေ့လိုက်ရပါတယ်။

“ကျနော် အပျက်အစီးတွေ ကြားထဲ လျှောက်သွားတယ်။ ကားတံခါးဖွင့်ပြီး အထဲကို လှမ်းကြည့်တယ်။ ကျနော် တွေ့ လိုက်ရတာ လူ ၄ ယောက်။ ၂ ယောက်က မသေသေးဘူး။ အသက်ရှူ မဝသလို ဖြစ်နေတယ်။ ကျန်တဲ့ ၂ ယောက်ကတော့ အသက်ရှိနေသေးပေမယ့် စိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေအနေဖြစ်နေပြီ” လို့ ဒေါက်တာမိုင်လိယက်က သူကြုံ တွေ့ခဲ့ရတဲ့ မြင်ကွင်းကို ပြန်ပြောင်း ပြောပြလာပါတယ်။

အသက် ၃၀ ကျော် အမျိုးသမီးက မာစီးဒီးကားရဲ့ ကြမ်းပြင်ပေါ်မှာ ဒူးထောက်လျက်သား ခေါင်းငိုက်စိုက်ကျနေတာ မြင်ရပါတယ်။ တော်တော်လေး ခဲခဲယဉ်းယဉ်း အသက်ရှူနေရတဲ့ပုံပါ။ သူ့အတွက် အရေးပေါ် အချိန်ဖြစ်နေပါပြီ။

အဲဒါနဲ့ ဒေါက်တာမိုင်လိယက်ဟာ အရေးပေါ်ဌာနကို အကြောင်းကြားဖို့ သူ့ကားဆီကို ပြေးသွားခဲ့ပြီး အသက်ရှူ အထောက်အကူပြု အိတ်တစ်လုံးကို ဆွဲယူလာခဲ့ပါတယ်။

“သူ သတိလစ်နေတယ်ဗျ။ အသက်ရှူအိတ်ကို တပ်ပေးလိုက်တော့ သူ နည်းနည်းအားပြည့်လာသလို တွေ့ရပေမယ့် ဘာစကားမှ ပြန်မပြောနိုင်တော့ပါဘူး”

အဲဒီလို ကုသပေးခဲ့တဲ့ လူနာအမျိုးသမီးတွေဟာ သန်းနဲ့ချီတဲ့ ဗြိတိန်ပြည်သူတွေ ချစ်ကြတဲ့ ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာ ဖြစ်တယ်ဆိုတာ နောက်ပိုင်းကျမှ ဒေါက်တာလည်း သိလိုက်ရပါတော့တယ်။

မင်းသမီး ဒိုင်ယာနာ စီးခဲ့တဲ့ မားစီးဒီး တိမ်းမှောက်နေမှု (AP)

မီးသတ်နဲ့ကယ်ဆယ်ရေးသမားတွေ အမြန်ရောက်လာပြီး ဒိုင်ယာနာကို ပါရီမြို့ဆေးရုံကို ခေါ်သွားခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နောက်ထပ် နာရီအနည်းငယ်အတွင်းမှာပဲ သေဆုံးသွားခဲ့ပါတယ်။ သူမနှင့်အတူ လိုက်ပါလာတဲ့ ဒိုဒီဖာယက်နဲ့ ယာဉ်မောင်းတို့လည်း အလားတူ သေဆုံးခဲ့သွားပါတယ်။

ဒိုင်ယာနာ ကွယ်လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပတ်လည်နေ့ ရောက်တိုင်း ထိုသို့ ကြေကွဲစရာ အမှတ်တရများက တဖန် ပြန်လည် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပါတယ်။ လူတော်တော်များများက အယ်လ်မာဥမင်လိုဏ်ခေါင်းထဲ ကားနဲ့ဖြတ်သန်းမိတိုင်း ဒိုင်ယာနာ အကြောင်းကို ပြောနေကြတုန်းပါ။

ဒိုင်ယာနာရဲ့ ဈာပနအခမ်းအနားကို ဗြိတိန်နိုင်ငံရဲ့ တော်ဝင်မိသားစုနဲ့ ဘာကင်ဟမ်နန်းတော်က တာဝန်ယူ စီစဉ်ပေးခဲ့ ကြပါတယ်။ ခင်ပွန်းသည်ဟောင်း ချားလ်စ်မင်းသားကြီး၊ သားကြီး ဝီလျံ၊ သားငယ် ဟယ်ရီတို့ကိုလည်း ညှိုးငယ်မျက်ဝန်းတွေနဲ့ ဈာပနအခမ်းအနားမှာ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

ဈာပန အထိမ်းအမှတ် သီချင်းကိုတော့ အယ်လ်တမ်ဂျွန်က “Candle in the Wind” လို့ ရေးစပ်သီကုံးပြီး သူကိုယ်တိုင် စန္ဒရားတီးရင်း သီဆိုခဲ့တာမှာ နားဆင်ကြည့်ရှုသူတိုင်း မျက်ရည်ဝဲခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒီသီချင်းဟာ ဈာပနပြီးတဲ့ နောက်မှာလည်း UK တေးလောကနဲ့ ကမ္ဘာ့အနှံ့အပြားကို ပျံနှံ့ထင်ရှားသွားခဲ့ပါတယ်။

ဒီနှစ်မှာတော့ ဒိုင်ယာနာ ကွယ်လွန်ခြင်း နှစ်ပတ်လည်နေ့အတွက် ဗြိတိန်တော်ဝင်မင်းသား ဟယ်ရီက သူ့ရဲ့ ရင်သွေးငယ်လေးတွေ အဘွားဖြစ်သူ မင်းသမီး ဒိုင်ယာနာကို တွေ့ဆုံနိုင်ပါစေလို့ ဆုတောင်းစကားတချို့ ပြောခဲ့ တယ်လို့ ရိုက်တာသတင်းအရ သိရပါတယ်။

မင်းသမီး ဒိုင်ယာနာနဲ့ သားနှစ်ဦး ဟယ်ရီနဲ့ ဝီလျံ (GETTY IMAGES)

ဒီနှစ် ဒီအချိန် ဒီလိုရက်မှာ အမှတ်တရတွေ၊ ချစ်ခြင်းအောက်မေ့ခြင်းတွေနဲ့ ပြည့်နှက်နေတဲ့ နေ့တစ်နေ့ ဖြစ်လိမ့် မယ်လို့လည်း မျှော်လင့်ကြောင်း ဟယ်ရီက ပြောခဲ့ပါတယ်။

မိခင်ဖြစ်သူ ဒိုင်ယာနာ ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃၁ ရက်မှာ သူ့ရဲ့အဖော် ဒိုဒီဖာယက်နဲ့အတူ ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ ပါရီမြို့၊ အယ်လ်မာဥမင်လိုဏ်ခေါင်းထဲ မာစီးဒီးကားမောင်းပြေးပြီး သတင်းမုဆိုးဓာတ်ပုံဆရာ (ပါပါရာဇီ) တွေကို ရှောင်ရင်းတိမ်းရင်း ကားမှောက်၊ ကွယ်လွန်ခဲ့ချိန်မှာတော့ ဟယ်ရီဟာ ၁၂ နှစ်သားအရွယ်ပဲ ရှိပါသေးတယ်။

ချားလ်စ်မင်းသားနဲ့ ကွာရှင်းပြတ်စဲပြီး ဘာကင်ဟမ်နန်းတော်ကို ဒိုင်ယာနာတစ်ယောက် ကျောခိုင်း စွန့်ခွါလာပြီး နောက်မှာ သားနှစ်ယောက်အပေါ် နွေးထွေးမှုတွေ လျော့ပါးသွားခဲ့ပါတယ်။

“နောက်တစ်ပတ်ဆိုရင် မေမေ ဆုံးက ၂၅ နှစ်ပြည့်ပါပြီ။ မေမေ့ကို ဘယ်တော့မှ မေ့လို့မရမှာ သေချာပါတယ်။ ကျနော်ကတော့ မေမေ့ရဲ့ ပရဟိတအလုပ်တွေနဲ့ အမှတ်ရစရာတွေ ပြည့်နှက်နေတဲ့ နေ့တစ်နေ့ ဖြစ်ချင်ပါတယ်” ဟု ဟယ်ရီက ယခင်သီတင်းပတ်မှာ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဘာကင်ဟမ်နန်းတော်ကို ကျောခိုင်းခဲ့ပြီးနောက် ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာဟာ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်နေသူတွေ၊ ကလေး သူငယ်တွေနဲ့ HIV, AIDS ဝေဒနာရှင်တွေ အပါအဝင် ပရဟိတလုပ်ငန်းပေါင်းများစွာကို စိတ်ရောကိုယ်ပါ နှစ်မြှုပ်ပြီး ကြိုးစားလုပ်ကိုင်ပေးခဲ့ပါတယ်။

အခုအချိန်မှာ အသက် ၃၇ နှစ်ရှိပြီတဲ့ သားငယ် ဟယ်ရီဟာ ဇနီးသည် အမေရိကန်လူမျိုး မီဂန်နဲ့အတူ ဘဝမှာ လွတ်လပ်အေးချမ်းစွာ နေထိုင်ဖို့ အမေရိကန်နိုင်ငံကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပါတယ်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်က အိမ်ကြီးတစ်လုံးမှာ သားငယ် အာချီနဲ့ သမီး လီလီဘတ်တို့နဲ့အတူ ဟယ်ရီ အခြေချခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။

မင်းသမီး ဒိုင်ယာနာ ကားမှောက်ခဲ့တဲ့ ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ ပါရီမြို့က အယ်လ်မာဥမင်လိုဏ်ခေါင်း (AP)

ဒိုင်ယာနာ သေဆုံးခဲ့တဲ့နောက်ပိုင်း ဟယ်ရီဟာ သူ့အစ်ကို မင်းသားဝီလျံနဲ့အတူတူ ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ ညီအစ်ကို နှစ်ယောက်ရဲ့ စိတ်ဒဏ်ရာကို နှစ်ပေါင်းအတန်ကြာအောင် ကုစားခဲ့ရပါတယ်။ သားတော်ကြီး ဝီလျံဟာလည်း အခုဆိုရင် အသက် ၄၀ ထဲ ရောက်နေပါပြီ။

ဖခင်ဖြစ်တဲ့ ချားလ်စ်မင်းသားကြီးကတော့ ဒိုင်ယာနာ သက်ရှိထင်ရှားရှိစဉ်ကတည်းက သူ့အချစ်ဟောင်း ကယ်မီလာနဲ့ပဲ အချိန်ပြည့် ရှိနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

“မေမေ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေအတွက် နေ့စဉ်နေ့တိုင်း တွေးမိတိုင်း ဂုဏ်ယူမိတယ်။ HIV, AIDS လူနာတွေကို မမော နိုင်၊ မပန်းနိုင် မေမေ စောင့်ရှောက်အားပေးခဲ့တယ်။ ကျနော်တို့က ဒါမျိုး လိုက်လုပ်ပြီးတော့ မေမေ့ရဲ့ အမွေအနှစ် ကို အမှတ်ရနေမိမှာပါ” ဟု ဟယ်ရီက ပြောကြားခဲ့သည်။

၁၉၆၁ ခုနှစ်မှာ မွေးဖွားခဲ့တဲ့ ဒိုင်ယာနာဟာ ကွယ်လွန်ချိန်မှာ အသက် ၃၆ နှစ်ရှိပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒိုင်ယာနာရဲ့ ဘဝ ဖြစ်စဉ်ဟာ ဒဏ္ဍာရီပုံပြင် တစ်ပုဒ်လို ခမ်းနားလှပေမယ့် အဖြစ်ဆိုးနဲ့ အဆုံးသတ်ခဲ့ရပါတယ်။

ချောမောလှပတဲ့ တော်ဝင်မျိုးနွယ် … အဲဒီနောက် ကျော်ကြားမှု၊ ခင်ပွန်းသည် သစ္စာဖောက်မှု၊ နာကြည်းခံပြင်းမှု တပွေ့တပိုက် ရှိခဲ့ပေမယ့်လည်း ဒိုင်ယာနာဟာ သူရဲ့ ဖြူစင်ရှင်းသန့်တဲ့ စေတနာမေတ္တာတွေကို အာဖရိကက ငတ်မွတ်နေတဲ့ ကလေးတွေဆီ အရောက်သွားလို့ နှစ်သိမ့်နွေးထွေးပေးခဲ့ပါတယ်။

သက်ရှိထင်ရှား ရှိမယ်ဆိုတော့ ဒီနေ့မှာဆိုရင် သူဟာ အသက် ၆၁ နှစ်အရွယ် တော်ဝင်ဘွားဘွား ဖြစ်နေလောက် ပါပြီ။

မကြာသေးမီက ထွက်ရှိခဲ့တဲ့ Netflix ရဲ့ The Crown ဇာတ်ကားနဲ့ မနှစ်က ထွက်ရှိခဲ့တဲ့ Spencer ဇာတ်ကားတွေ မှာ ဒိုင်ယာနာရဲ့ ပုံရိပ်တွေကို ပြန်ပြောင်း ခံစားခဲ့ကြပါတယ်။

Source: AP, Reuters, Washington Post

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၈

ရှုံးပွဲမရှိ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် လက်ဝှေ့မယ်အဖြစ် ဆက်လက် ဖြတ်သန်းနေချိန်မှာ O2 Arena တစ်ဝိုက်ကနေ ကျယ်လောင်တဲ့ ပရိသတ်ထုကြီးက “အလီ၊ အလီ၊ အလီ”ဆိုတဲ့ အော်ဟစ်သံတွေကို ကြားခဲ့ရ တာဖြစ်ပါတယ်။

“ဆိုမာလီအသိုက်အဝန်းရဲ့ အံ့သြစရာကောင်းတဲ့ အရာကတော့ သူတို့ဟာ တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် ကျောထောက်နောက်ခံ ပြုတာပါပဲ။ ကျမရဲ့ လက်ကမ်းကြော်ငြာကို ထုတ်ပြီး ၇၂ နာရီအတွင်းမှာ လက်မှတ်ပေါင်း ၅၀၀ ရောင်းချခဲ့ရပါတယ်။ ရူးသွပ်ဖို့ ကောင်းပါတယ်”လို့ ရမ်လာအလီက BBC Sport ကို ပြောခဲ့တာပါ။

အသက် ၃၂ နှစ်အရွယ်ရှိ သူမဟာ အတွေ့အကြုံ နုနယ်သေးတဲ့ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ဖြစ်နေဆဲ ဖြစ်ပေမယ့် သူမရဲ့ ကြီးမားတဲ့ ဖော်လိုဝါတွေက အားကစားမှာရော အပြင်မှာရော သူမရဲ့ အောင်မြင်မှုတွေကို သက်သေပြသနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အလီဟာ စစ်ဘေးသင့် ဆိုမာလီယာကနေ ထွက်ပြေးလာခဲ့ရတဲ့ ကလေးဒုက္ခသည် ဘဝကနေ အပျော်တမ်းအဖြစ် အင်္ဂလိပ် ချန်ပီယံဆုကို ရရှိတဲ့ ပထမဆုံး မွတ်ဆလင် တိုက်ခိုက်ရေးသမား ဖြစ်လာခဲ့တာပါ။ အလီဟာ Vogue ရဲ့ မျက်နှာဖုံးမှာ ပါဝင်ဖို့ ရွေးချယ်ခံရတဲ့ အိုလံပစ်၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ၊ စာရေးသူနဲ့ အောင်မြင်တဲ့ မော်ဒယ်လ်တစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

သူမရဲ့ နောက်ခံ သမိုင်းကြောင်းဘဝကို အတ္ထုပ္ပတ္တိအဖြစ် ထုတ်လုပ်နေပြီလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ရမ်လာအလီဟာ ဆော်ဒီမှာကျင်းပတဲ့ ပထမဆုံး ပရော်ဖက်ရှင်နယ် အမျိုးသမီးပွဲစဉ်မှာ ထိုးသတ်ခဲ့ပြီး သမိုင်းတွင်မယ့် နိုင်ပွဲကို ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီပွဲမှာ အူဆက်ခ်နဲ့ ဂျိုရွှာတို့ရဲ့ ပွဲစဉ်က အဓိကပွဲစဉ်အဖြစ် ထိုးသတ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မော်ဒယ်လ် ရမ်လာအလီ 

“ဒါဟာ ကြီးမားတဲ့ ဂုဏ်ယူမှုပါ။ ဒီလိုမျိုးက တစ်ကြိမ်တစ်ခါပဲ ဖြစ်တာပါ။ ကျမအတွက်ရော ပြိုင်ဘက်အတွက်ပါ ဒီနာမည်တွေဟာ သမိုင်းမှာ အခိုင်အမာရှိတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မယုံနိုင်စရာ ကောင်းတဲ့ ခံစားချက်ပါပဲ”လို့ ရမ်လာအလီက ပြောခဲ့တာပါ။

ဆော်ဒီအာရေဗျမှာ တိုက်ခိုက်ဖို့ အလီ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တဲ့ အချိန်မှာ နိုင်ငံရဲ့ ညံ့ဖျင်းတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး မှတ်တမ်းတွေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေအပေါ်မှာ ဆက်ဆံပုံတွေနဲ့အတူ ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်မှာ ဝေဖန်မှုတွေ ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အလီက “ ရိုင်းစိုင်းတဲ့ မှတ်ချက်တွေ ရှိပါလိမ့်မယ်။ ဒါတွေဟာ စတင်နေခဲ့ပါတယ်။ ဆော်ဒီမှာ လက်ဝှေ့ထိုးဖို့ ဘာကြောင့် ရွေးချယ်တာလဲ၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို ချိုးဖောက်တယ်ဆိုပြီး အစရှိသဖြင့်ပေါ့”လို့ ပြောပါတယ်။

ဆော်ဒီဟာ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်တယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပြီး ဒါကို အားကစားနဲ့ ဆေးကြော ကာ နိုင်ငံအတွင်းမှာ နာမည်ကြီး အားကစားပြိုင်ပွဲတွေလုပ်ဖို့ ဘီလီယံနဲ့ချီပြီး သုံးစွဲတယ်လို့ ဝေဖန်သူတွေက ပြောပါတယ်။

အလီက ဆော်ဒီတော်ဝင် မိသားစုတွေက ဒီထိုးသတ်ပွဲကို တောင်းဆိုခဲ့ပြီး သူမရဲ့ တိုးတက်မှုကို ပြသနေတယ်လို့ ယုံကြည်နေခဲ့တာပါ။

“အပြောင်းအလဲလုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ နိုင်ငံကို အပြစ်ပြောလို့ မရပါဘူး။ ကျမဟာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခွင့်အရေး အတွက် ကြိုးစားနေတဲ့သူ ဖြစ်တာကြောင့် ဒီလို အမျိုးသမီး အခွင့်အရေးကို ပြောင်းလဲဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ နိုင်ငံကို ဘာကြောင့် မထောက်ခံနိုင်ရမှာလဲ”လို့ ပြောပါတယ်။

လက်ဝှေ့မယ် ရမ်လာအလီ

ရမ်လာအလီရဲ့ အစ်ကို အကြီးဖြစ်သူဟာ ၁၉၉၀ ခုနှစ်အစောပိုင်း ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း ဆိုမာလီယာမှာ အသက် ၁၂ နှစ်အရွယ်နဲ့ ကွယ်လွန်ခဲ့ပါတယ်။ သူမရဲ့ မိသားစုဟာ မြို့တော် မိုဂါဒစ်ရှူးကနေ လွတ်မြောက်ခဲ့ကြပါတယ်။

ကင်ညာနိုင်ငံကို ၉ ရက်ကြာ သင်္ဘောစီးပြီး ထွက်ခွာခဲ့ပြီးနောက် လိုက်ပါလာသူအချို့ဟာ အစာငတ်ပြီးသေဆုံး ခဲ့ကြတာပါ။ နောက်ဆုံးမှာတော့ သူတို့တွေဟာ လန်ဒန်မှာ ဒုက္ခသည်အဖြစ် ခိုလှုံခဲ့ကြပါတယ်။

ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်မှာ အလီဟာ အဝလွန်နေတာကြောင့် ကျောင်းမှာ အနိုင်ကျင့်ခံခဲ့ရတာပါ။ အဲ့ဒါကြောင့်လည်း ဒေသတွင်း အားကစားရုံကို သွားရောက်ကာ လက်ဝှေ့ သင်တန်းတက်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပေမယ့် မိသားစုက မကြိုက်လောက်ဘူး အထင်နဲ့ မပြောခဲ့ဘဲ နေခဲ့ပါတယ်။

သူမဟာ ၂၀၁၀ ခုနှစ်ဝန်းကျင်မှာ အပျော်တမ်းပြိုင်ပွဲ မထိုးသတ်ခင် အွန်လိုင်း ဗွီဒီယိုကနေတစ်ဆင့် လက်ဝှေ့ အပေါ်မှာ နစ်မြုပ်စ ပြုလာခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ အစ်ကိုဖြစ်သူက သူမ လေ့ကျင့်မှု ပြုလုပ်နိုင်ဖို့အတွက် ခိုးထွက်လို့ ရအောင် ကူညီပေးခဲ့ပေမယ့် မိသားစုကတော့ ဒါကို သတိထားမိခြင်း မရှိသေးပါဘူး။

မကြာခင်မှာပဲ ရမ်လာအလီဟာ နိုင်ငံသစ်ကို ကိုယ်စားပြုခဲ့ပြီး မိခင်ဖြစ်သူ မသိဘဲ အင်္ဂလိပ် အပျော်တမ်း ပြိုင်ပွဲ တွေမှာ ဆုတွေကို ရယူနိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ မိခင်ဖြစ်သူ သိတဲ့အချိန်မှာ အလီကို ဒါတွေကို ရပ်တန့်ဖို့ တားမြစ်ခဲ့ တာပါ။ ဒါပေမယ့် အလီကတော့ ဒီလိုတားမြစ်နေတဲ့ ကြားက မိခင်ဖြစ်သူကို အနိုင်ယူစ ပြုလာခဲ့ပါပြီ။

လက်ဝှေ့မယ် ကြိုးဝိုင်းနဲ့အတူ တွေ့ရသော ရမ်လာအလီ

“လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်လောက်က ကျမတို့မှာ အချိုးအကွေ့ တစ်ခုရှိခဲ့ပါတယ်။ ကျမ ဒိန်းမတ်ကိုသွားမယ့် ပြိုင်ပွဲမှာ ကံကောင်းပါစေလို့ ဆုတောင်း စကားပြောဖို့ သူမဆီကနေ ဖုန်းဝင်လာခဲ့ပါတယ်။ ကျမ အရမ်းချစ်ရတဲ့သူ တစ်ယောက်က ကျမ အရမ်းချစ်တဲ့ အရာတစ်ခုကို စိတ်ဝင်စားမှန်း သိသွားရတာက ကမ္ဘာပေါ်မှာ အကောင်းဆုံး ခံစားချက် တစ်ခုပါပဲ။ သူမက အခုဆို ကျမကို အလွန် အားပေးနေပါပြီ။ ပြိုင်ပွဲတိုက်ရိုက် ယှဉ်ပြိုင်တာကိုတော့ သူမ မကြည့်ရသေးပေမယ့် Youtube မှာကြည့်ဖို့ နောက်တစ်နေ့အထိ စောင့်ဆိုင်းနေခဲ့ပါတယ်”လို့ ရမ်လာအလီ က ရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။

အပျော်တမ်း ကစားသမားဘဝမှာ အလီဟာ အင်္ဂလန်နိုင်ငံကနေ မွေးရပ်မြေ နိုင်ငံသားအဖြစ် ပြောင်းလဲ ခံယူခဲ့ တာပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ရမ်လာအလီဟာ တိုကျိုအိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲမှာ ဆိုမာလီယာနိုင်ငံရဲ့ အလံကိုင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး အိုလံပစ် ပြိုင်ပွဲမှာ နိုင်ငံရဲ့ ပထမဆုံး လက်ဝှေ့မယ် ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

“ဒါဟာ ကျမဘဝရဲ့ ဂုဏ်ယူစရာ အကောင်းဆုံး အခိုက်အတန့်တွေထဲက တစ်ခုပါပဲ”လို့လည်း ပြောခဲ့ပါတယ်။

Bafta ဆုရ ထုတ်လုပ်သူ မာဂီဒေးဟာ သူမရဲ့ဘဝအကြောင်းကို ဇာတ်ကားရိုက်ကူးဖို့ စီစဉ်နေချိန်မှာ သူမရဲ့ စိတ် အား ထက်သန်ဖွယ်ကောင်းတဲ့ ဇာတ်လမ်းကို မှတ်တမ်းပြုစုထားတဲ့ စာအုပ်ကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ထုတ်ဝေခဲ့တာပါ။

ချန်ပီယံခါးပတ်နဲ့ ရမ်လာအလီ

အလီရဲ့ မော်ဒယ်လ် အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းကလည်း မြင့်မားလာခဲ့ပြီး တန်ဖိုးကြီးမားတဲ့ ဖက်ရှင်တံဆိပ်တွေ အတွက် အမှတ်တံဆိပ် သံတမန်တစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ရမ်လာဟာ သူမရဲ့ လက်ဝှေ့ဘဝအတွက် အလုပ် အများ အပြားကို အာရုံထွေပြား စေတယ်ဆိုပြီး ခံစားရခြင်းတော့ မရှိပါဘူး။ ဆန့်ကျင်ဘက် အနေနဲ့ သူမရဲ့ မော်ဒယ်လ် အလုပ်က ကမ္ဘာကျော်တွေရဲ့ မျှော်မှန်းချက်ကို အကျိုးပြုတယ်လို့ ပြောခဲ့တာပါ။

“ရိုးရိုးသားသားပြောရရင် အမျိုးသမီးတွေဟာ အမြဲတမ်း အားကစားသမား ဖြစ်ဖို့အတွက် လုံလောက်တဲ့လစာ မရ ရှိကြပါဘူး။ ကျမကတော့ တခြားအရာတွေကိုလည်း လုပ်ဆောင်တဲ့အတွက် အမြဲတမ်း အားကစားသမား ဖြစ်ခွင့် ရခဲ့ပါတယ်။ အချိန်ပြည့်လည်း လေ့ကျင့်နိုင်တယ်။ ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ နည်းပြတွေနဲ့ လက်တွဲခွင့် ရဖို့အတွက် လော့စ်အိန်ဂျလိစ် ကနေ ရုန်းထွက်နိုင်အောင် အခွင့်အရေးတွေလည်း ပေးပါတယ်။ မော်ဒယ်လ်၊ ဖက်ရှင် လောက က မယုံနိုင်လောက်အောင်ကို အထောက်အကူ ပြုပါတယ်”လို့ ရမ်လာအလီက ပြောပါတယ်။

ရမ်လာအလီဟာ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် လက်ဝှေ့ပွဲပေါင်း ၇ ပွဲ ထိုးသတ်ထားခဲ့ပြီး ရာနှုန်းပြည့် အနိုင်ရရှိထားသူ ဖြစ်ပါ တယ်။

Source: BBC