CNI International News

နယူးဒေလီ၊ ဩဂုတ် ၈

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ ဖိအားပေးမှုများကြားတွင် အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်က ရုရှားရေနံကို မဝယ်တော့ပါ က မည်သည့် အခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်လာမလဲဆိုသည့်အပေါ် ကျွမ်းကျင်သူများက လေ့လာနေကြသည်။

အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်သည် ရုရှားထံမှ ရေနံများ ဆက်လက် ဝယ်ယူနေသဖြင့် ထိုနိုင်ငံများအပေါ် ဒုတိယမြောက် ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုများ ပြုလုပ်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို အိန္ဒိယနှင့်တရုတ်တို့က တုံ့ပြန်ဝေဖန်ခဲ့ကြကြောင်း DW သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြခဲ့ သည်။

အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်တို့က ၎င်းတို့၏ စွမ်းအင်လုံခြုံရေးနှင့် စီးပွားရေး အချုပ်အခြာကို ကာကွယ်သွားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ပြီး အမေရိကန်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုသည် အကျပ်ကိုင်မှုနှင့် ဖိအားပေးမှု ဖြစ်သည်ဟု ဝေဖန်ခဲ့သည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်က တရုတ်သည် ရုရှားထံမှ ရေနံဝယ်ယူမှု အများဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယကလည်း အနောက်နိုင်ငံများသည် သူတော်ကောင်းဟန် ဆောင်နေကြောင်းနှင့် ဥရောပသမဂ္ဂသည်လည်း ရုရှားထံမှ စွမ်းအင်များကို ဆက်လက် ဝယ်ယူနေကြောင်း ထောက်ပြပြောဆိုခဲ့သည်။

ရုရှားက ယူကရိန်းကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ဥရောပသည် ရုရှားထံမှ စွမ်းအင်ဝယ်ယူမှုကို ကြီးမားစွာ လျှော့ချခဲ့သော်လည်း ယခုအချိန်အထိ ဆက်လက် ဝယ်ယူနေဆဲဖြစ်သည်ဟု အိန္ဒိယက ပြောသည်။

အိန္ဒိယရေနံဆီများကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ရေနံစျေးနှုန်းများ တည်ငြိမ်မှု ရှိစေရန်အတွက် ရုရှားထံမှ ရေနံများ ဝယ်ယူနေသည့် အိန္ဒိယကို တက်ကြွစွာ ထောက်ခံခဲ့ကြောင်းလည်း အိန္ဒိယက ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ၏ ရုရှားထံမှ ရေနံဝယ်ယူမှု ပမာဏသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း ၁၉ ဆနီးပါး မြင့်တက်ခဲ့ပြီး တစ်ရက်လျှင် ရေနံစည်ပေါင်း ၀ ဒသမ ၁ သန်းမှ ၁ ဒသမ ၆ သန်း မြင့်တက်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ရုရှား၏ ရေနံများကို တရုတ်က ဝယ်ယူမှုသည်လည်း ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး တစ်ရက်လျှင် ရေနံစည်ပေါင်း ၂ ဒသမ ၄ သန်းအထိ ရှိခဲ့သည်။

တရုတ်ပြီးလျှင် ရုရှား၏ ရေနံများကို ဒုတိယအများဆုံး ဝယ်ယူသည့် အိန္ဒိယသည် ရုရှား၏ ရေနံများကို လျှော့စျေး ဖြင့် ဝယ်ယူနိုင်ခဲ့၍ ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ကြား စွမ်းအင်အတွက် ကုန်ကျစရိတ်သည် ၃၃ ဘီလျံ သက်သာစေခဲ့ သည်ဟု လစ်သူယေးနီးယားနိုင်ငံ အခြေစိုက် စွမ်းအင်နှင့်သန့်ရှင်းသော လေထုဆိုင်ရာ သုတေသနစင်တာ (CREA) ၏ စွမ်းအင်ရေးရာကျွမ်းကျင်သူ ပီထရက်စ် ကာတီနက်စ် (Petras Katinas) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: DW

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဩဂုတ် ၇

တရုတ်နိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က စတင်ခဲ့သည့် ဒေသန္တရ အုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့များအတွက် ကြွေးမြီလျှော့ချရေး စီမံကိန်းသည် အတွင်းမွန်ဂိုလီးယား (Inner Mongolia) ဒေသတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် ကြီးမားသည့် အောင်မြင်မှု ရရှိခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုဒေသသည် ကြွေးမြီအန္တရာယ် ရှိနေသည့် စာရင်းတွင် ပါဝင်ခဲ့သော ပြည်နယ်အဆင့် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ ၁၂ ဖွဲ့ ထဲ၌ ထည့်သွင်း သတ်မှတ်ခံခဲ့ရပြီး လက်ရှိတွင် ကြွေးမြီအန္တရာယ်မှ ရုန်းထွက်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မိမိတို့အနေဖြင့် ကြွေးမြီ အကျပ်အတည်းနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့် ဒေသန္တရ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့များကို ကြွေးမြီ လျှော့ချရေး လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေပြီး ကြွေးမြီအကျပ်အတည်းမှ ရုန်းထွက်နိုင်ရန် လုပ်ဆောင်နေသည့် လုပ်ငန်းစဉ်ကို ပိုမိုအရှိန်မြှင့်တင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း အတွင်းမွန်ဂိုလီးယားဒေသ၏ တရုတ်ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဆိုင်ရာ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် စီးပွားရေးကော်မတီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မွန်ဂိုလီးယားသူတွေကိုတွေ့ရစဉ်

တရုတ်၏ ကျောက်မီးသွေး၊ ပြန်ပြည့်မြဲစွမ်းအင်နှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းများ အဓိက ထုတ်လုပ်သည့် အတွင်း မွန်ဂိုလီးယားဒေသသည် အစောပိုင်းက ဘဏ္ဍာရေး အခက်အခဲများကြောင့် ထိုဒေသ၏ ဒုတိယအကြီးဆုံး မြို့ဖြစ်သော ပေါင်တူ (Baotou) မြို့တွင် မြေအောက်ရထားလမ်း စီမံကိန်းကို ဖျက်သိမ်းရမည့် အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

ဒေသန္တရ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့များ၏ ကြွေးမြီ အကျပ်အတည်းသည် ၂၀၀၈ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့ စီးပွားပျက်ကပ်ပြီးနောက် ပိုမိုမြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ချိန်ကိုက်ဗုံး တစ်လုံးအဖြစ် ရှုမြင်ခံခဲ့ရသည်။

ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့များ၏ ချေးငွေများ မြင့်တက်လာမှုနှင့်အတူ ဇွန်လ ကုန်ပိုင်းတွင် ထုတ်ပြန်သည့် စာရင်းများအရ ကြွေးမြီသည် ယွမ် ၅၁ ဒသမ ၉၅ ထရီလျံ (ဒေါ်လာ ၇ ဒသမ၂၃ ထရီလျံ) အထိ ရှိခဲ့သည်။

ထိုအကျပ်အတည်းသည် မသေချာ မရေရာမှုများကို မြင့်တက်လာစေခဲ့ပြီး အထူးသဖြင့် မြေရောင်းချမှုများမှ ရရှိသည့် ဝင်ငွေသည် ကျဆင်းခဲ့သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလက တရုတ်နိုင်ငံတော်ကောင်စီသည် ပြည်နယ်အဆင့် အုပ်ချုပ်ရေးဒေသ ၁၂ ခုကို ကြွေးမြီ အန္တရာယ်သင့် စာရင်းတွင် ထည့်သွင်းခဲ့ပြီး လက်ရှိအချိန်၌ အတွင်းမွန်ဂိုလီးယားဒေသသည် ထိုစာရင်းမှ ရုန်းထွက်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ကဘူး၊ ဩဂုတ် ၇

အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် တရုတ်၏ ကျောထောက်နောက်ခံပြု ကြေးနီသတ္တုတွင်း တူးဖော်ရေးလုပ်ငန်းကို ပြန်လည်စတင်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုကြေးနီသတ္တုတွင်း တူးဖော်ရေးလုပ်ငန်းသည် ဆယ်စုနှစ် ၂ စုနီးပါးကြာ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာခဲ့ပြီးနောက် ထိုစီမံကိန်းကို ပြန်လည်စတင်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံပိုင် China Metallurgical Group Corporation (MCC) ကုမ္ပဏီက ကြေညာခဲ့သည်။

သို့သော် နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုနှင့် လုံခြုံရေး အခြေအနေများက အဓိက စိုးရိမ်စရာ ကိစ္စများဖြစ်သည်ဟု အာဖဂန် ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုနှစ်အတွင်း အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း လိုဂါ (Logar) ပြည်နယ်ရှိ  Mes Aynak သတ္တုတွင်းမှ ကြေးနီ များ တူးဖော်မှုကို စတင်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း MCC က ကြေညာခဲ့သည်။

လိုဂါပြည်နယ်သည် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး မတူးဖော်ရသေးသည့် ကြေးနီ သတ္တုသိုက်များထဲတွင် တစ်ခု အပါအဝင် ဖြစ်သည်။

လက်နက်ကိုင်ထားသော တာလီဘန်တစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ်

တာလီဘန်အစိုးရနှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို အပြီးသတ် နိုင်ခဲ့မည်ဆိုပါက ယခုနှစ်မှစပြီး ကြေးနီတူးဖော်မှုများ ပြုလုပ်ရန် ကုမ္ပဏီဘက်က အဆင်သင့်ရှိကြောင်း MCC ၏ ကိုယ်စားလှယ် တန်းကော်ပင်း ( Deng Guoping) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အာဖဂန်မီဒီယာတစ်ခုဖြစ်သည့် Tolo News က ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုစီမံကိန်းကို လက်မှတ် ရေးထိုးပြီးနောက် ၁၇ နှစ်အကြာတွင် အဆိုပါ သတ္တုတွင်းသို့ သွားရောက်နိုင်သည့် လမ်းကို အပြီးသတ် ဖောက်လုကာနီး အဆင့်သို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။

Mes Aynak စီမံကိန်းကို ၂၀၀၈ ခုနှစ်က နှစ် ၃၀ ကြာ သက်တမ်းဖြင့် MCC က တူးဖော်ခွင့် ရရှိခဲ့သော်လည်း လုံခြုံရေး ပြဿနာများကြောင့် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုအချိန်က အာဖဂန်တွင် ဆယ်စုနှစ်များစွာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် စစ်ပွဲများကြောင့် မြေမြှုပ်မိုင်း အန္တရာယ်များနှင့်  အခြေခံ အဆောက်အအုံ ရှားပါးမှုတို့ကြောင့် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာ ခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်ဟု MCC က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဒါကာ၊ ဩဂုတ် ၆

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှိတ်ဟာဆီနာ (Sheikh Hasina) ဖြုတ်ချခံခဲ့ရပြီးနောက် ၁ နှစ်အကြာတွင် နိုင်ငံရေးအုပ်စုများ၏ ခြိမ်းခြောက်ငွေညှစ်မှုများ မြင့်တက်လာခဲ့သည်အတွက် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ထိခိုက် လာသည်ဟု Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ ခြိမ်းခြောက် ငွေညှစ်မှုများသည် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုများကို မြင့်တက်စေနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးပညာ ရှင်များက သတိပေးခဲ့သည်။

ဒေသန္တရ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များနှင့် အရာရှိများ ပါဝင်နေသည့် အစုအဖွဲ့များသည် အဝေးပြေးလမ်းမများပေါ်ရှိ တိုးဂိတ်များတွင် ထရပ်ကားများ၊ ဘတ်စ်ကားများနှင့် စျေးသည်များကို တိုးဂိတ်ဖြတ်သန်းခများ တရားမဝင် တောင်းခံနေသည်ဟု ဆိုသည်။

ထိုကဲ့သို့ တရားမဝင် ငွေညှစ်မှုများမှ ရရှိသည့် ငွေပမာဏသည် နှစ်စဉ် ဒေါ်လာသန်း ၁၀၀ ခန့်ရှိပြီး အများစုကို သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍမှ ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု သတင်းများတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ဒါကာမြို့တော်၏ အဝေးပြေး လမ်းများပေါ်တွင် ဘတ်စ်ကားများနှင့် မီနီဘတ်စ်ကား ပြေးဆွဲသူများ သည် ခြိမ်းခြောက် ငွေညှစ်မှုများကို ဆန့်ကျင်သည့် ဆန္ဒပြမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအတွင်းက လူနေမှုတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဇာထိုးထည် ထုတ်လုပ်သူများနှင့် တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်း (Bangladesh Knitwear Manufacturers and Exporters Association-BKMEA) ၏ ဥက္ကဋ္ဌကတော့ ထိုကဲ့သို့ တရားမဝင် ငွေကြေး ကောက်ခံမှုများသည် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို ဖြစ်စေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် စျေးများနှင့် စစ်ဆေးရေး ဂိတ်များတွင် ဖြတ်သန်းသွားလာခများကို လိုအပ်သည်ထက် ပိုမိုကောက်ခံနေ မှုအား လျှော့ချရန်အတွက် အရေးယူ ဆောင်ရွက်ကြရန် အာဏာပိုင်များကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (DCCI) ကလည်း တရားမဝင် ငွေကြေးကောက်ခံမှုများသည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၏ ယုံကြည်မှုကို လျော့ကျစေပြီး ကုန်သွယ်မှု လုံခြုံရေးကို ပျက်ယွင်းစေကြောင်း သတိပေး ခဲ့သည်။

သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍတွင် တရားမဝင် ငွေကြေးကောက်ခံမှုများသည် စျေးကွက်ကို အားနည်းစေပြီး ကုန်စျေးနှုန်းများလည်း မြင့်တက်စေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဩဂုတ် ၅

အမေရိကန်က တရုတ်ကို ဆင်နွှဲခဲ့သည့် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကြောင့် အမေရိကန်၏ မြေရှားသတ္တု စျေးကွက်ကို သိသာစွာ ပြောင်းလဲစေခဲ့သည်ဟု USA Rare Earth(အမေရိကန်မြေရှားသတ္တု)ကုမ္ပဏီစီအီးအို ဂျိုရွှာ ဘောလက် (Joshua Ballard) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

USA Rare Earth ကုမ္ပဏီကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်က စတင်ထူထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုကုမ္ပဏီသည် အမေရိကန်၏ မြေရှားသတ္တု ထောက်ပံ့ရေး ကွန်ရက်ကို ပြန်လည် အသက်သွင်းရန် ရည်မှန်းထားသည်။

ဘောလက်သည် ပြီးခဲ့သည့် လများအတွင်း ကုမ္ပဏီအတွက် ရင်းနှီး မတည်ငွေများ ပိုမိုရရှိရန် စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် အမေရိကန်သည် မြေရှားသတ္တုများ ဝယ်ယူမှုအတွက် တရုတ်အပေါ် မှီခိုမှုကို လျှော့ချ လာသဖြင့် ၎င်း၏ USA Rare Earth ကုမ္ပဏီသည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံငွေများ အများအပြား ရရှိလာခဲ့သည်။

တရုတ်သည် မြေရှားသတ္တု ထောက်ပံ့ရေး စျေးကွက်ကို ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ လွှမ်းမိုးထားသည်။

မြေရှားသတ္တု တူးဖော်နေကြသည်ကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်ကုမ္ပဏီများသည်လည်း မြေရှားသတ္တုများ တူးဖော်မှုကို ကုန်ကျစရိတ် သက်သာစွာဖြင့် ပမာဏ အများအပြား ထုတ်လုပ်နိုင်သဖြင့် စျေးကွက်အတွင်း ပြိုင်ဘက်ကင်းခဲ့သည်။

သို့သော် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ဒုတိယအကြိမ် အာဏာပြန်ရလာချိန်တွင် တရုတ်အပေါ် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ ဆင်နွှဲခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် တရုတ်ကလည်း အမေရိကန်ကို မြေရှားသတ္တုများ တင်ပို့ရောင်းချမှုကို ကန့်သတ်ခဲ့သဖြင့် အမေရိကန် ကုမ္ပဏီများသည် နည်းပညာမြင့် ထုတ်ကုန်များ ထုတ်လုပ်မှုတွင် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာခဲ့သည်။

ထိုအချိန်တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အခြေအနေသည် အလုံးစုံ ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပြီး ထိုအခွင့်အရေးကို အရယူနိုင်ခဲ့ သည်ဟု ဘောလက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်နဲ့တရုတ် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးကိုတွေ့ရစဉ်

“ကျ‌နော်တို့ ဘယ်လောက် မြန်မြန်ဆန်ဆန် လုပ်နိုင်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရပါမယ်။ ကျနော်တို့ ကုမ္ပဏီက မြေရှားသတ္တုစျေးကွက်မှာ အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်ချင်နေပါတယ်” ဟု ဘောလက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်ရှိ Mountain Pass တောင်ကြားလမ်း၌ မြေရှားသတ္တု တူးဖော်ရေး သတ္တုမိုင်းတစ်ခုသာ ရှိသေးသည်။

နောက်ထပ် မြေရှားသတ္တု တူးဖော်ရေး သတ္တုမိုင်းများသည် ခွင့်ပြုချက်များ စောင့်ဆိုင်းနေသည့် အဆင့်တွင် ရှိနေပြီး USA Rare Earth ကုမ္ပဏီနှင့် MP Materials ကုမ္ပဏီတို့ အပါအဝင် အခြားသတ္တုမိုင်းကုမ္ပဏီများ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ မြင့်တက်လာခဲ့သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဇူလိုင် ၂၉

တရုတ်သည် ဟိမဝန္တာ ဒေသတွင် ကြီးမားသည့် ရေကာတာကြီး တည်ဆောက်ရေးအတွက် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ အချိန်ယူပြီး တည်ဆောက်ခဲ့ရခြင်းပြီး ထိုရေကာတာကြီးကို နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော်ကြာ ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုရေကာတာကြီးသည် လက်ရှိ တရုတ်နိုင်ငံ၏ အကြီးမားဆုံး ရေကာတာကြီးဖြစ်သည့် ချောက် ၃ ခု ရေကာတာ (Three Gorges Dam) ဖြစ်သည်။

ယန်ဇီ (Yangtze) မြစ်ပေါ်တွင် ကြီးမားသည့် ရေကာတာ တည်ဆောက်ရေး အစီအစဉ်ကို ၁၉၁၉ ခုနှစ်က ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင် (Sun Yat‑sen) ပထမဆုံးအကြိမ် အိုင်ဒီယာရခဲ့ရမှ နောက်ပိုင်းတွင် လေ့လာမှုများကို တစ်ဆင့်ချင်းစီ လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၁၉၃၀ ပြည့်နှစ်များတွင် တရုတ်၊ ဆိုဗီယက်နှင့် အမေရိကန် အင်ဂျင်နီယာများသည် ယန်ဇီမြစ် ဖြတ်သန်းစီးဆင်း နေသည့် ချောက်နက် ၃ ခု တည်ရှိသည့်နေရာကို လေ့လာခဲ့ကြသည်။

Three Gorges Dam ရေကာတာကို တွေ့ရစဉ်

၁၉၄၄ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်-တရုတ် လေ့လာရေးအဖွဲ့သည် ထိုနေရာ၌ ကြီးမားသည့် ရေကာတာ တည်ဆောက် နိုင်ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် ၁၉၅၁ ခုနှစ်က တရုတ်အစိုးရသည် ချင်ဟွမ်-တိဘက် ကုန်းပြင်မြင့် (Qinghai-Tibet Plateau) ဒေသသို့ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် သိပ္ပံပညာရှင်များကို လေ့လာရေးခရီး စေလွှတ်ခဲ့သည်။

သုတေသနပညာရှင် ၅၀ ကျော်သည် ဘာရိုမီတာများ၊ သံလိုက်အိမ်မြောင်များ၊ အခြား အခြေခံပစ္စည်း ကိရိယာ များနှင့်အတူ စစ်တပ်၏ အကာအကွယ်ဖြင့် လေ့လာရေးခရီး ထွက်လာခဲ့ကြသည်။

ထိုအဖွဲ့သည် အရှေ့ဘက် Jinsha မြစ်မှ အနောက်ဘက် ဧဝရတ်တောင်၊ တိဘက်တောင်ပိုင်း ယာလန်း တီဆန်ပို (Yarlung Tsangpo)မြစ်အထိ လေ့လာရေးကို ၃ နှစ်နီးပါးကြာ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်များတွင် ကျွမ်းကျင်သူများက ဂေဟစနစ် ထိခိုက်မှု၊ မြေပြိုမှု အန္တရာယ်များကို သတိပေးခဲ့သလို ပြည်သူလူထုကလည်း ထိုရေကာတာ တည်ဆောက်ရေး အစီအစဉ်အား ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ခဲ့ကြသည်။

ထိုကဲ့သို့ ဆန့်ကျင်မှုများ ရှိခဲ့သည့်တိုင် ရေကာတာ တည်ဆောက်လိုသည့် အရာရှိများသည် အစီအစဉ်အတိုင်း ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

Three Gorges Dam ရေကာတာကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ၁၉၉၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် တရုတ်လွှတ်တော်၌ ရေကာတာ တည်ဆောက်ရေးကို မဲခွဲဆုံး ဖြတ်ခဲ့ရာ ထောက်ခံမဲ ၆၇ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ရေကာတာ တည်ဆောက်ရေး အစီအစဉ်သည် လွှတ်တော်၏ ခွင့်ပြုချက် ရရှိခဲ့ သည်။                                                                                                                                                                                                       

ထို့နောက် ၁၉၉၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် ရေကာတာကို စတင် တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် အပြီးသတ် တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သည်။

ထိုရေကာတာ၏ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်သည့် စက်အားလုံးကို ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် စတင်လည်ပတ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ထို Three Gorges Dam ရေကာတာသည် ပုံမှန်အခြေအနေတွင် တစ်ရက်လျှင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ၃၀၀ သန်း ကီလိုဝပ်နာရီ ထုတ်လုပ်နိုင်ပြီဖြစ်သည်။

ထိုရေကာတာ တည်ဆောက်ရေးကို ပထမဆုံးအကြိမ် အိုင်ဒီယာရခဲ့သည့် ခုနှစ်မှာ ၁၉၁၉ ခုနှစ်ဖြစ်ပြီး စတင် လည်ပတ်သည့် ခုနှစ်မှာ ၂၀၁၂ ခုနှစ်ဖြစ်သဖြင့် အချိန် ၉၃ နှစ်ကြာမြင့်ခဲ့သည်။

ထိုရေကာတာ တည်ဆောက်ရေးအတွက် ပထမဆုံး လေ့လာရေးအဖွဲ့ စေလွှတ်သည့် အချိန်သည် ၁၉၅၁ ခုနှစ် ဖြစ်ပြီး ယခုတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်ဖြစ်သဖြင့် ရေကာတာ တည်ဆောက်မှု အစီအစဉ်နှင့် ထိန်းသိမ်းထားသည့် နှစ် အရေအတွက်သည် ၇၄ နှစ်ဖြစ်သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဇူလိုင် ၂၈

တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဝေဟင်နိမ့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွင် ဒရုန်းထုတ်လုပ်သူများကို အတတ်ပညာရှင်အဖြစ် အစိုးရက တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပြီး ထိုစီးပွားရေးလုပ်ငန်းသည် နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် မောင်းနှင်အား တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဝေဟင်နိမ့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်း (low-altitude economy) သည် ဝေဟင်နိမ့် လေပိုင်နက်ပေါ် အမှီပြုထားသော စီးပွားရေးပုံစံ တစ်ခုဖြစ်သည်။

၎င်းတွင် ဝေဟင်နိမ့် ပျံသန်းမှု၊ လေကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ ခရီးသည် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ အထွေထွေ လေကြောင်း ဝန်ဆောင်မှုများ၊ သိပ္ပံပညာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေသနနှင့် ပညာရေးတို့အပြင် အခြားကဏ္ဍများလည်း ပါဝင်သည်။

ဒရုန်းထုတ်လုပ်သူများကို အတတ်ပညာရှင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြု ခဲ့ခြင်းသည် တရုတ်၏ လူသားအရင်းအမြစ်နှင့် လူမှုလုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာနက အသစ်ကြေညာခဲ့သည့် ရာထူးနေရာ ၁၇ မျိုးထဲတွင် တစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် စီးပွားရေးလုပ်ငန်း မန်နေဂျာ၊ သက်ကြီးပုဂ္ဂိုလ်များကို ပြုစုစောင့်ရှောက်ရေး ဝန်ဆောင်မှုပေး သူများကဲ့သို့ ရာထူးနေရာများနှင့် တစ်တန်းတည်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ဒရုန်းပရိုဂမ်ပညာရှင်များကိုတွေ့ရစဉ်

အတတ်ပညာရှင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြု ထားသူများသည် ဒရုန်းများအတွက် ဆော့ဖ်ဝဲများ ရေးဆွဲသူများ၊ မစ်ရှင် များနှင့် ဒရုန်းပျံသန်းရေး အစီအစဉ်များ၊ လုပ်ငန်းကို စီမံခန့်ခွဲသူများ ပါဝင်သည်ဟု လူသားအရင်းအမြစ်နှင့် လူမှု လုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အသက်မွေးမှု လုပ်နိုင်စွမ်း ထူထောင်ရေးဌာန၏ လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး ဝမ်ရှောင်းကျွန်း (Wang Xiaojun) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု နိုင်ငံပိုင် သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ နေ့စဉ်သတင်းစာက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ အတတ်ပညာရှင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခြင်းသည် နည်းပညာ ပါရမီရှင်များနှင့် ဖန်တီးကြံဆနိုင်စွမ်း ရှိသည့် လူငယ်များကို ဆွဲဆောင်ရာရောက်ကြောင်း ဝမ်က ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် မကြာသေးမီ နှစ်များစွာအတွင်း ဝေဟင်နိမ့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်း၌ နည်းပညာနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်း ဆိုင်ရာ လျင်မြန်သော တိုးတက်မှုကို မျက်မြင်တွေ့ရှိခဲ့သလို နိုင်ငံတစ်ခွင် ကောင်းကင်ယံအောက် မီတာ ၁,၀၀၀ လေထုကြား အလုပ်အကိုင်များ များပြားသည့် ဇုန်တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဒမတ်စကတ်၊ ဇူလိုင် ၂၆

ဆီးရီးယားအစိုးရသစ်က လက်ဘနွန်နိုင်ငံဖွား သြစတြေးလျနိုင်ငံသား အေဘရာဟင် ဆက်ကာရီယာ (Abraham Succarieh) အပါအဝင် အမည်ဝှက် ပုဂ္ဂိုလ်အများအပြားကို အသုံးပြုပြီး လျှို့ဝှက်ကော်မတီ တစ်ခု၏ လမ်းညွှန်မှု အောက်တွင် ၎င်း၏စီးပွားရေး အခင်းအကျင်းကို ပြန်လည်ပုံဖော်လျက်ရှိကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သမ္မတ အာမက်အယ်ရှား(Ahmed al-Sharaa)၏ ညီဖြစ်သူ ဟာဇမ်(Hazem)က ကြီးကြပ်ကွပ်ကွဲနေသော ထိုကော်မတီက အာဆတ်ခေတ် လုပ်ငန်းရှင်ကြီးများကို တရားစွဲဆိုမှုမှ ကင်းလွတ်ခွင့်ရရှိရန် အလဲအလှယ် အနေဖြင့် ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၆ ဘီလျံ ပိုင်ဆိုင်မှုများကို သိမ်းယူခြင်း သို့မဟုတ် ညှိနှိုင်းထိန်းချုပ်ခြင်းများ ပြုလုပ် နေကြသည်။

အများပြည်သူ အသိအမှတ်ပြုမှု မရှိဘဲ လုပ်ဆောင်နေသည့် ထိုအဖွဲ့သည် ဆီးရီးယား၏ အဓိက ဆက်သွယ်ရေး အော်ပရေတာနှင့် ပုဂ္ဂလိက လေကြောင်းလိုင်း အပါအဝင် အဓိကကုမ္ပဏီများကို လွှဲပြောင်းရယူခဲ့ကာ စီးပွားရေးကို ပြန်လည်ပုံဖော်လျက်ရှိသည်။

ကော်မတီ၏ ဘဏ္ဍာရေးပိုင်းကို အဘူအဗ္ဗဒယ်ရာမန်(Abu Abdelrahman)ဟု လူသိများသည့် မူစတာဖာကာဒစ် (Mustafa Qadid) က ဗဟိုဘဏ်အတွင်းပိုင်းမှ စီမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး သူသည် တရားဝင် ဆုံးဖြတ်ချက်များ အပေါ် ဗီတိုအာဏာကို ဆွဲကိုင်ထားသည်ဟု သတင်းအရင်းအမြစ်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

 ဆီးရီးယားနိုင်ငံအတွင်းက လူငယ်တွေကိုတွေ့ရစဉ်

ဥပဒေကြောင်းအရ အရေးယူမည့်အစား အစိုးရအသစ်သည် အာဆတ်နှင့် ဆက်နွှယ်နေသည့် စီးပွားရေး သမားများ နှင့် အပေးအယူလုပ်ကာ တရားရေးကိစ္စများကို ရှောင်လွှဲပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများကို အထိတ်တလန့် မဖြစ်စေဘဲ ၎င်းတို့၏ ပိုင်ဆိုင်မှုများအား သိမ်းယူရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။

မိုဟာမက်ဟမ်ရှို( Mohammed Hamsho)နှင့် ဆာမာဖို့ဇ်(Samer Foz)ကဲ့သို့ အဓိက လုပ်ငန်းရှင်ကြီးများသည် စက်ရုံများ၊ လေကြောင်းလိုင်းများနှင့် သတ္တုလုပ်ငန်းများ အပါအဝင် ၎င်းတို့၏ ပိုင်ဆိုင်မှုများကို ထိုလုပ်ငန်းများမှ ရရှိသော အမြတ်ငွေများ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ပြန်ပေးမည်ဟူသည့် သဘောတူညီချက်ဖြင့် အစိုးရထံ လွှဲပြောင်း ပေးခဲ့ရသည်။

ဝေဖန်သူများကမူ အစိုးရသစ်သည် ယခင်အစိုးရနှင့် ကွာခြားမှု မရှိကြောင်း ထောက်ပြခဲ့ကြသည်။

အမှန်တကယ် ပြောင်းလဲမှုကို ယူဆောင်ပေးရမည့်အစား သြဇာရှိသော အဖွဲ့ဟောင်းများကို အဖွဲ့သစ်များဖြင့် အစားထိုးကာ အလားတူ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု အလေ့အထကို ဆက်လက် ကျင့်သုံးလျက်ရှိသည်ဟု ဝေဖန်ထား ကြသည်။

ထိုကဲ့သို့ ဝေဖန်မှုများ ထွက်ပေါ်နေသော်လည်း အစိုးရသည် အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် ကြွယ်ဝချမ်းသာရေး ရန်ပုံ ငွေကို ထူထောင်ခဲ့ပြီး ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံထံမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ရယူနိုင်ခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၂၆

ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယား နယ်စပ်တွင် ဇူလိုင်၂၄ ရက်ကစပြီး အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သဖြင့် ထိုင်းစီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များသည် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံအတွင်းရှိ ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများကို ပြန်လည်သုံးသပ်နေကြောင်း The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည။

ထိုင်းကုမ္ပဏီများသည် ကမ္ဘောဒီးယားရှိ ပွဲအခမ်းအနားများကို ဖျက်သိမ်းခြင်း၊ စတော့ရှယ်ယာများ တိုးမြှင့်ခြင်းနှင့် အရေးပေါ် အစီအစဉ်များ ရေးဆွဲခြင်းတို့ ပြုလုပ်နေသည်။

စစ်ရေးတင်းမာမှုများ မြင့်တက်နေသဖြင့် ထိုင်းသည် ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ထိစပ်နေသည့် နယ်စပ်ဂိတ်များအားလုံး  ပိတ်ပင်ခဲ့သဖြင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်က ဘတ် ၁၇၄ ဒသမ ၅၃ သန်းအထိရှိခဲ့သော ကုန်သွယ်မှုများကို အဟန့်အတား ဖြစ်စေခဲ့သည်။

အဓိက နယ်စပ်ဂိတ် ၅ ခုဖြစ်သည့် Aranyaprathet (Sa Kaeo)၊ Khlong Yai (Trat) ၊ Chanthaburi ၊  Chong Jom (Surin) နှင့် Chong Sa-ngam (Sisaket) နယ်စပ်ဂိတ်များတွင် ပို့ကုန်တန်ဖိုး ဘတ် ၁၄၁ ဒသမ ၈၅ သန်း ရှိခဲ့ကာ သွင်းကုန်တန်ဖိုးသည် ဘတ် ၃၂ ဒသမ ၆၈ ဘီလျံ ရှိခဲ့သည်။

အောက်ခြေလူတန်းစားတစ်ရပ်ကို တွေ့ရစဉ်

ကမ္ဘောဒီးယား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကောင်စီ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ကမ္ဘောဒီးယားတွင် ထိုင်း၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် ဒေါ်လာ ၃ ဒသမ ၇၈၅ ဘီလျံရှိခဲ့ပြီး ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသား ၆၂,၇၃၃ ဦးကို ဝန်ထမ်းအဖြစ် အလုပ်ခန့်ထားကာ အများစုသည် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများ၌ ဖြစ်သည်။

ထိုင်း-ကမ္ဘောဒီးယား စီးပွားရေးကောင်စီ၏ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုရာတက် တန်တီမွန်ကိုလ်ဆွတ်  (Voratat Tantimongkolsuk) ကတော့ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံအတွင်းရှိ ထိုင်းစီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များ အနေဖြင့် နေရပ်သို့ ပြန်၊ မပြန် ဆုံးဖြတ် ခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်သဘောထားအပေါ်တွင် မူတည်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

နှစ်ဖက်စလုံးအနေဖြင့် နောက်ထပ် တင်းမာမှုများနှင့် ဆုံးရှုံးမှုများကို တားဆီးရန် ပဋိပက္ခအား အဆုံးသတ်ပြီး ဆွေးနွေးကြရန် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

“ထိုင်း-ကမ္ဘောဒီးယား စီးပွားရေးကောင်စီက ဒီကိစ္စကို အရေးပေါ် အစီအစဉ် ရေးဆွဲဖို့ ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နှစ်ဖက်စလုံးက တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဖြစ်နေတာကြောင့် ကမ္ဘောဒီးယားမှာရှိတဲ့ ထိုင်းစီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေရဲ့ လုံခြုံရေးကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ရပါမယ်”ဟု ဗိုရာတက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Nation