CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၁၅

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်( Paetongtarn Shinawatra )သည် ရာထူးမှ ဆိုင်းငံ့ခံထားရမှုနှင့်အတူ နိုင်ငံရေးအခြေအနေသည် လမ်းဆုံလမ်းခွနေရာသို့ ရောက်ရှိနေကြောင်း The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အထူးသဖြင့် ပေတုန်တန်သည် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်မည်လော၊ ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် အစားထိုး ခန့်အပ်မည်လော၊ သို့မဟုတ် အစိုးရနှင့် လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းမည်လော ဆိုသည့် မရောရာသည့် အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရ သည်။

အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးက ပေတုန်တန်၏ အမှုကို ကိုင်တွယ်နေချိန်တွင် ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ မဟာဗျူဟာပညာရှင် များသည် ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိသည့် ထိုအချက် ၃ ချက်အတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်နေသည်။

မကြာသေးမီက အမျိုးသား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အုပ်ချုပ်မှု အင်စတီကျု (Nida) ၏ စစ်တမ်းသစ်တစ်ခု ထွက်ပေါ် လာမှုနှင့်အတူ ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့အပေါ် လူထု၏ ထောက်ခံမှုနှုန်းသည် စောင့်ကြည့်ခံနေရသည်။

"ထိုင်း၏ နိုင်ငံရေး မည်သည့်ဘက်သို့ ဦးတည်သင့်သလဲ" ဆိုသည့် ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ဇူလိုင် ၄ ရက်မှ ၇ ရက်ကြား ကောက်ခံခဲ့သော စစ်တမ်းသည် လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံရေး အခြေအနေအပေါ် လူထု၏ သဘောထားကို ပေါ်လွင်စေခဲ့ သည်။

 ပေတုန်တန် အနေဖြင့် နိုင်ငံရေး စိန်ခေါ်မှုများကို တုံ့ပြန်သင့်၊ မသင့် မေးမြန်းချိန်တွင် စစ်တမ်း၌  ပါဝင်ဖြေဆိုသူ များအနက် ၄၂ ဒသမ ၃၇ ရာခိုင်နှုန်းက ပေတုန်တန်ကို ရာထူးမှနုတ်ထွက်သင့်ပြီး ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ခန့်အပ်ရန် ဖြေဆိုခဲ့ကြသည်။

ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်၊ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဆရီသာနှင့် ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် ၃၉ ရာခိုင်နှုန်းကလည်း အောက်လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းပြီး ရွေးကောက်ပွဲပြုလုပ်ရန် ဖြေဆိုခဲ့ကြသည်။

၁၅ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်းကသာ ပေတုန်တန်ကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဆက်လက် ခန့်အပ်သင့်ပြီး အုပ်ချုပ်မှုများကို ပုံမှန်အတိုင်း လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ဖြေကြားခဲ့ကြသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် ပေတုန်တန်သည် နိုင်ငံရေး လမ်းဆုံလမ်းခွ နေရာသို့ ရောက်ရှိနေသလို ထိုင်းနိုင်ငံသည် လည်း ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးနေရာ ဟာကွက်ဖြစ်နေသည့် ကာလအပိုင်းအခြားသို့ ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။

ပေတုန်တန်သည် ကမ္ဘောဒီးယား ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဟွန်ဆန် (Hun Sen) နှင့် ဖုန်းပြောခဲ့သည့် အသံဖိုင် ပေါက်ကြားခဲ့ပြီးနောက် လွှတ်တော်အမတ်များက ပေတုန်တန်အား ကျင့်ဝတ်သိက္ခာ ချိုးဖောက်မှုဖြင့် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားရန် အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ တရားရုံးကို လျှောက်ထားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့နောက် တရားရုံးက ပေတုန်တန်ကို ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ ဆိုင်းငံ့ခဲ့ပြီးနောက် ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း ပေတုန်တန်ကို ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ ဖယ်ရှားရန် သင့်၊ မသင့် ဆုံးဖြတ်သွားမည်ဖြစ်သည်။

Source: The Nation

CNI International News

အန်ကာရာ၊ ဇူလိုင် ၁၄

အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် တူရကီသည် ပထဝီဝင်တည်နေရာ၊ စစ်အင်အား၊ စီးပွားရေးနှင့် သံတမန်ရေး လွှမ်းမိုးမှုများကြောင့် အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသည်ဟု Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တူရကီသည် ဥရောပ၊ အာရှနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသကို ချိတ်ဆက်ထားပြီး စွမ်းအင်နှင့် ကုန်သွယ်ရေးအတွက် အဓိကကျသည့် သင်္ဘောလမ်းကြောင်းဖြစ်သော ဘော့စ်ပိုးရပ်စ် ရေလက်ကြား (Bosporus Strait) ကို ထိန်းချုပ် ထားသည်။

ထိုပထဝီဝင် အနေအထားက နေတိုး၊ ရုရှားနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်း နိုင်ငံများအတွက် အရေးကြီးသည့် နေရာကို ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။

ထို့ပြင် တူရကီသည် နေတိုးအဖွဲ့ထဲတွင် အမေရိကန်ပြီးပါက ဒုတိယစစ်အင်အား အကြီးဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ပြီး အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေး၌ အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသလို ဆီးရီးယား၊ အီရတ်နှင့် ကာတာနိုင်ငံများတွင် စစ်စခန်းများ အခြေစိုက်ထားသည်။

 နိုင်ငံတကာ အခင်းအကျင်းမှာ တူရကီအရေးပါပုံကို ပြသထားစဉ်

ထို့ပြင် တူရကီသည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် ဥရောပကြား စွမ်းအင် ဆုံချက်တစ်ခုဖြစ်ပြီး  TANAP နှင့် BTC ကဲ့သို့ ပိုက်လိုင်းများသည် တူရကီနိုင်ငံမှဖြတ်ပြီး ရေနံနှင့် ဓာတ်ငွေ့များကို ပေးပို့နေသည်။

ထို့ကြောင့် တူရကီသည် စွမ်းအင်ကဏ္ဍတွင် ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် မှီခိုနေခြင်းကို လျှော့ချနေသည့် ဥရောပနိုင်ငံများ အတွက် အထောက်အကူ ဖြစ်စေခဲ့သည်။

တူရကီသည် ဆီးရီးယား၊ ယူကရိန်းနှင့် အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်း စစ်ပွဲ အပါအဝင် ပဋိပက္ခများတွင် ကြားဝင် ဖြန်ဖြေသူအဖြစ် လုပ်ဆောင်ပေးခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်၌ ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းကြား ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲများကို လက်ခံကျင်းပပေးခဲ့သည်။

တူရကီသည် ဘာသာရေး၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် သမိုင်းဝင် ဆက်ဆံရေးများမှတဆင့် အာဏာအပျော့ကို အသုံးပြု လေ့ရှိပြီး အမေရိကန်၊ ရုရှား၊ အီရန်၊ အစ္စရေး၊ ပင်လယ်ကွေ့နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးများကို ဟန်ချက်ညီအောင် ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် တူရကီသည် ပထဝီဝင် တည်နေရာ၊ စစ်အင်အား၊ စွမ်းအင် လမ်းကြောင်းများနှင့် သံတမန် ဆက်ဆံရေး ခိုင်မာမှုကြောင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ၏ ပထဝီနိုင်ငံရေး အနာဂတ်တွင် ဗဟိုချက်နေရာတွင် ရှိနေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၁၄

ထိုင်းပြည်သူများသည် တာဝန်မှ ရပ်ဆိုင်းခံထားရသည့် ဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn Shinawatra) ကို ရာထူးမှ နုတ်ထွက်စေလိုကြပြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်း ပရာယွတ်အား ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် မျှော် မှန်းနေကြသည်ဟု စစ်တမ်းတစ်ခုတွင် လေ့လာတွေ့ရှိရကြောင်း The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမျိုးသား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အုပ်ချုပ်မှု အင်စတီကျု (Nida) သည် ဇူလိုင် ၄ ရက်မှ ၇ ရက်တွင်း ထိုင်းနိုင်ငံ တစ်ဝန်းရှိ လူပေါင်း ၁၃၁၀ ကို စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုင်း၏ လက်ရှိနိုင်ငံရေး အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး စစ်တမ်းတွင် ပါဝင်ဖြေဆိုသူ ၄၂ ဒသမ ၃၇ ရာခိုင်နှုန်းက ပေတုန်တန် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်သင့်ပြီး ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ရွေးချယ်ရန် ဖြေဆိုခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ၃၉ ရာခိုင်နှုန်းကလည်း အောက်လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းပြီး ရွေးကောက်ပွဲပြုလုပ်ရန် ဖြေဆိုခဲ့ကြသည်။

ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

စစ်တပ်၏ အာဏာသိမ်းမှု အလားအလာကို ထောက်ခံသူမှာ ၁ ဒသမ ၃၇ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိခဲ့သည်။

နောက်တက်လာမည့် ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ရာထူးနေရာအတွက် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်း ပရာယွတ် ချန်အိုချာ (Prayut Chan-o-cha) ကို ထောက်ခံကြောင်း ၃၂ ဒသမ ၈၂ ရာခိုင်နှုန်းက ဖြေဆိုခဲ့သည်။

ဘူဂျထိုင်းပါတီခေါင်းဆောင် အနူတင် ချန်ဗီရာကူလ် (Anutin Charnvirakul) ကို ဝန်ကြီးချုပ် နေရာအတွက် ထောက်ခံသူ ၁၁ ဒသမ ၅၃ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိခဲ့သည်။

အတိုက်အခံ ပြည်သူ့ပါတီ (ယခင် Move Forward ပါတီ) အနေဖြင့် ပေတုန်တန်ကို ဖယ်ရှားရန်အတွက် အချေ အတင် ဆွေးနွေးမှုပြုလုပ်ပြီး အယုံအကြည်မရှိအဆို မဲခွဲဆုံးဖြတ်ရန် တောင်းဆိုသင့်ကြောင်း စစ်တမ်းတွင် ပါဝင် ဖြေဆိုသူ ၆၄ ဒသမ ၄၃ ရာခိုင်နှုန်းက ဖြေဆိုခဲ့ကြသည်။

Source: The Nation

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ ဇူလိုင် ၁၄

တရုတ်သည် တိဘက်ကုန်းပြင်မြင့်တွင် အလွန်ကြီးမားသည့် ရေကာတာတစ်ခု တည်ဆောက်ရန် စီစဉ်နေမှုကို အိန္ဒိယက စိုးရိမ်နေသည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုစီမံကိန်းက Yarlung Tsangpo(ရာလန်း တီ ဆန်ပို) မြစ်ရေစီးဆင်းမှုကို ထိန်းချုပ်ကာ Three Gorges ရေကာတာ၏ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်မှုအား ၃ ဆမြှင့်တင်ရန် ပြင်ဆင်နေသည်။

သို့သော် မြစ်အောက်ဘက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသည့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ နိုင်ငံရေးသမားများက တရုတ်၏ ရေကာတာ စီမံကိန်းကို စိုးရိမ်နေကြသည်။

ထိုရေကာတာသည် မုတ်သုန်ကာလတွင် ရေလွှမ်းမိုးမှုများကို ပိုမိုဆိုးရွားစေနိုင်ပြီး ခြောက်သွေ့သည့် ရာသီများ၌ မြစ်ရေစီးဆင်းမှု နည်းပါးလာနိုင်ကြောင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံရေးသမားများက ယူဆနေကြသည်။

တရုတ်အစိုးရသည် ထိုစီမံကိန်းကို တည်ဆောက်ရန် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလက အတည်ပြုခဲ့သည်။

ထို့နောက် ထိုစီမံကိန်းနှင့်ပတ်သက်သည့် ဆွေးနွေးမှုများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

တိဘက်ကုန်းမြင်ဒေသရှိ မြစ်ကြောင်းကို တွေ့ရစဉ်

ဟိုဟိုင်း တက္ကသိုလ် ( Hohai University) နှင့် တရုတ်ရေအရင်းအမြစ်ဝန်ကြီးဌာန၏ ပူးတွဲလေ့လာမှုတွင် Yarlung Tsangpo မြစ်အပေါ် ထိုစီမံကိန်း၏ သက်ရောက်မှုသည် အိန္ဒိယ၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ထိုမြစ် အထက်ပိုင်းတွင် ယခင်ကတည်းက Zangmu(ဇန်မူ)နှင့် Jiacha(ကျာချာ) အမည်ရှိ ကြီးမားသည့် ရေကာတာ ၂ ခု တည်ဆောက်ခဲ့သော်လည်း ခြောက်သွေ့သည့် ရာသီ၌ ရေခမ်းခြောက်မှု မရှိကြောင်း လေ့လာ တွေ့ရှိရသည်ဟု တရုတ်ဘက်က ရှင်းလင်းထားသည်။

ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း မြစ်ရေစီးဆင်းမှုများသည် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် မြင့်တက်လာကြောင်း တရုတ်က ပြောကြားခဲ့သော်လည်း အိန္ဒိယကမူ ထိုရေကာတာများသည် မြစ်ရေအများအပြားကို သိမ်းဆည်းထားနိုင်သဖြင့် မိုးခေါင်မည့်အရေးအား စိုးရိမ်နေခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အိန္ဒိယသည် သံတမန်နည်းလမ်းအရ ၎င်းတို့၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုအား တရုတ်ကို အသိပေးခဲ့သော်လည်း တရုတ်ကမူ ထိုရေကာတာသည် နိုင်ငံတော်အဆင့် စွမ်းအင်အစီအစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ကွာလာလမ်ပူ၊ ဇူလိုင် ၁၂

တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်းရှိ မလေးရှားပိုင်နက်ကို ကာကွယ်ရေးအတွက် မလေးရှားသည် အမေရိကန်ထံမှ တိုက်လေယာဉ်များ ဝယ်ယူ၍ လေတပ်အင်အားကို မြှင့်တင်နေကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မလေးရှားနိုင်ငံသည် ဒါဇင်နှင့်ချီသည့် အမေရိကန်လုပ် တိုက်လေယာဉ်များကို ဝယ်ယူရန် အဆိုပြုခဲ့ရာ အမေရိကန်က အတည်ပြုခဲ့သည်။

မလေးရှားသည် တရုတ်နှင့် ရင်းနှီးသည့် ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းထားချိန်တွင် တစ်ဖက်တွင်လည်း လေကြောင်း အင်အားကို မြှင့်တင်ရန် ပြင်ဆင်နေခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သည် တစ်ပတ်ရစ်  F/A-18C/D Hornet တိုက်လေယာဉ်များကို ကူဝိတ်နိုင်ငံထံမှ ပြန်လည်ဝယ်ယူ လိုသည့် မလေးရှား၏ တောင်းဆိုချက်ကို အတည်ပြု ပေးခဲ့သည်ဟု မလေးရှားတော်ဝင်လေတပ် (RMAF) ၏ အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး တန် သီရိ အက်စ်ဂါ ခန်း ဂိုရီမန်း ခန်း (Tan Sri Asghar Khan Goriman Khan) သည် ဇွန်လ ၁၇ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုလေယာဉ်များ ဝယ်ယူရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး မလေးရှားနှင့် အမေရိကန်ကြား ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှု များ စတင်ခဲ့ပြီးနောက် အမေရိကန် လက်နက်များ တင်ပို့ရောင်းချမှု ထိန်းချုပ်ရေးအက်ဥပဒေအောက်တွင် လွှတ်တော်၏ အတည်ပြုချက်ကို စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရပြီးနောက် အတည်ပြုချက် ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်းက စစ်စခန်းတစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

ထိုလေယာဉ် ရောင်းဝယ်ရေး စာချုပ်ကို ယခုနှစ်အတွင်း အပြီးသတ် ချုပ်ဆိုရန် မျှော်လင့်ထားကြောင်း မလေးရှား ဒုတိယကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အက်ဒလီ ဇာဟာရီ (Adly Zahari) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုတိုက်လေယာဉ်များ ဝယ်ယူမှုသည် မလေးရှား၏ လေကြောင်းကာကွယ်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်များကို သိသိ သာသာ မြင့်တက်စေလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း Lowy Institute ၏ အရှေ့တောင်အာရှရေးရာ သုတေသီ အဗ္ဗဒူ ရာမန် ယာကော့ဘ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

"ဒါဟာ တောင်တရုတ်ပင်လယ်ထဲက မလေးရှားနိုင်ငံရဲ့ စွမ်းအင်လုပ်ကွက်တွေ တည်ရှိတဲ့ အရှေ့ မလေးရှား ဒေသအတွက် အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်"ဟု ရာမန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို F/A-18C/D Hornet တိုက်လေယာဉ်များကို အရှေ့မလေးရှားဒေသရှိ ဆာရာဝက် (Sarawak) ပြည်နယ်တွင် အသစ် တည်ဆောက်ထားသည့် ရေတပ်စခန်းများတွင် ထားရှိသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

ပြီးခဲ့သည့် နှစ်ကလည်း မလေးရှားတော်ဝင်လေတပ်သည် အရှေ့မလေးရှားဒေသတွင် အမေရိကန်လုပ် AN/TP77 ရေဒါများနှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံလုပ် GM400A ရေဒါများကို ဖြန့်ကြက်ချထားခဲ့ပြီး လေကြောင်းကင်းလှည့်မှု စွမ်းဆောင် ရည်များကို တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ကွာလာလမ်ပူ၊ ဇူလိုင် ၁၂

ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့ အနေဖြင့် နယ်စပ်ဒေသ အငြင်းပွားမှုကို ရင်းနှီးသည့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများဖြင့် အဖြေရှာရန် တရုတ်က တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထို့နောက် တရုတ်နိုင်ငံသည် မျှတသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ကူညီဆောင်ရွက်ပေး မည်ဟု ကမ်းလှမ်းခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများကြား ငြိမ်းချမ်းစွာ ယှဉ်တွဲနေထိုင်ကြရန် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိ(Wang Yi) က မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ပြုလုပ်သည့် အာဆီယံအစည်းအဝေး၌ ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာရစ် ဆန်ဂျီယံပွန်ဆာ (Maris Sangiampongsa) နှင့် သီးခြားတွေ့ဆုံချိန်မှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားကြား ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲ နေထိုင်ရေးအတွက် မျှတပြီး ထိရောက် သည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်သွားရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း ဝမ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိကို တွေ့ရစဉ်

မေလအတွင်းက ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယား နယ်စပ်တွင် နှစ်နိုင်ငံစစ်သားများကြား အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ကမ္ဘောဒီးယား စစ်သားတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း တင်းမာမှုများ မြင့်တက်ခဲ့သည်။

ကမ္ဘောဒီးယားသည် ထိုနယ်စပ်ဒေသ အရေးကို ဖြေရှင်းပေးရန် နိုင်ငံတကာတရားရုံး(ICJ)ကို ပြီးခဲ့သည့်လက တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ဝမ်သည် ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ပရက် ဆွတ်ဟွန် (Prak Sokhonn) နှင့် သီးခြားတွေ့ဆုံချိန် တွင်လည်း နယ်စပ်ဒေသအရေးတွင် တရုတ်၏ ကြားနေ ရပ်တည်ချက်ကို ထပ်လောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။

တရုတ်နှင့် ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံသားများအတွက် လုံခြုံရေး အစီအစဉ်များနှင့် အွန်လိုင်းလောင်းကစား၊ ကျားဖြန့် နှင့် မှောင်ခိုကဲ့သို့ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ရာဇဝတ်မှုများကို တင်းကျပ်စွာ အရေးယူရန် ဝမ်က အလေးထား ပြောဆိုခဲ့ သည်။

အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး အာဆီယံသည် ဘုံအကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ်နိုင်ပြီး ရှုပ်ထွေးသည့် အခြေအနေအား ဖြေရှင်းနိုင်စွမ်းရှိသည်ဟု တရုတ်က ယုံကြည်ကြောင်း ဝမ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ကွာလာလမ်ပူ၊ ဇူလိုင် ၁၂

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲသည် ဦးစားပေးကိစ္စရပ် မဟုတ်ကြောင်း အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများက သဘောတူခဲ့ကြသည်ဟု မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မိုဟာမက်ဟက်ဆန်က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ရွေးကောက်ပွဲအစား ငြိမ်းချမ်းရေး ကတိကဝတ်များကို စောင့်ထိန်းရန်လည်း အာဆီယံက မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု ၎င်းက ဇူလိုင် ၁၁ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံသည် ပြည်တွင်းစစ်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး ယခုနှစ်အတွင်း ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်မည့် မြန်မာ့တပ်မတော်၏ အစီအစဉ်ကို အတိုက်အခံများက ထောက်ခံကြခြင်း မရှိပေ။

မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မိုဟာမက် ဟက်ဆန် (Mohamad Hasan) ကလည်း မြန်မာနိုင်ငံ အနေဖြင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း တပ်မတော်က သဘောတူခဲ့သည့် အာဆီယံ၏ ဘုံသဘောတူညီချက်ကို လေးစားရန် အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများက ဆန္ဒရှိနေကြသည်ဟု ဆိုသည်။

အာဆီယံအစည်းအဝေး တက်ရောက်သူများကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် အတိုက်အခံများကို အကြမ်းဖက် သမားများအဖြစ် ရှုမြင်ပြီး ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် ဆန္ဒမရှိခဲ့သဖြင့် ထိုငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်သည် ကြီးကြီးမားမား အောင်မြင်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

“အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်ထဲမှာ ရွေးကောက်ပွဲ မပါပါဘူး” ဟု မိုဟာမက်က အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးတွင် သတင်းထောက်များနှင့် သီးသန့်တွေ့ဆုံချိန်၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ အနေဖြင့် လက်ရှိတွင် ရွေးကောက်ပွဲကို ဦးစားမပေးရန်၊ အကြမ်းဖက်မှုများ အားလုံးကို ရပ်စဲရန်ကို သာ ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ရန်၊ ထိုမှသာ သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းအားလုံး ဆွေးနွေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း မိမိတို့က အကြံပြုကြောင်း မိုဟာမက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင်  မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပါတီအားလုံး ပါဝင်ခြင်းမရှိသည့် ရွေးကောက်ပွဲကို အာဆီယံက လက်ခံမည် မဟုတ် ကြောင်းလည်း မိုဟာမက်က ပြောသည်။

ပေါင်းစုံပါဝင်ခြင်း မရှိသည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် မည်သည့် ပြဿနာကိုမျှ ဖြေရှင်းနိုင်မည် မဟုတ်ဘဲ အခြေအနေ ကို ပိုပြီး ဆိုးလာနိုင်စေလိမ့်မည်ဟု မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၁၁

အမေရိကန်စစ်တပ်အနေဖြင့် တောင်ကိုရီးယားတွင် ဖြန့်ကြက်ချထားသည့် အမေရိကန်စစ်သား အင်အားကို ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် လျှော့ချသင့်ကြောင်း အမေရိကန်အခြေစိုက် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက ဇူလိုင် ၉ ရက်၌ အဆိုပြု ခဲ့ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအဆိုပြုချက်တွင် လက်ရှိ တောင်ကိုရီးယား၌ ဖြန့်ကြက်ချထားသည့် အမေရိကန်စစ်သားအင်အား ၂၈,၅၀၀ အနက် ၁၀,၀၀၀ ခန့်ကို လျှော့ချသင့်ကြောင်း၊ တောင်ကိုရီးယား၏ ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍကို တောင်ကိုရီးယား အစိုးရက အဓိက တာဝန်ယူရန် လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ပင်တဂွန်သည် တရုတ်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများအား ဟန့်တားရန် ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်မည့် အနေဖြင့် ကိုရီးယား ကျွန်းဆွယ်ပေါ်ရှိ အမေရိကန်စစ်သား အင်အားကို လျှော့ချရန် စဉ်စားနေသည်ဟု ထင်ကြေးပေးမှုများ မြင့်တက် နေချိန်တွင် အဆိုပါ အဆိုပြုချက်များ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် Defense Priorities အမည်ရှိ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်အဖွဲ့၏ အဆိုပြုချက်တွင် ကိုရီးယား ကျွန်းဆွယ် အပြင်ဘက်၌ ဖြစ်ပွားနေသည့် ဒေသတွင်း လုံခြုံရေး အကျပ်အတည်များကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် တောင်ကိုရီးယားရှိ အမေရိကန်စစ်သား အရေအတွက်အား လျှော့ချသင့်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

တောင်ကိုရီးယားရောက် အမေရိကန်စစ်သားတွေကို တွေ့ရစဉ်

ထိုအဆိုပြုချက်ကို အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ပိဟက်ဆက် (Pete Hegseth) ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်ဟောင်း ဒန် ကဲလ်ဒ်ဝဲလ် (Dan Caldwell) နှင့် စစ်ရေးကျွမ်းကျင်သူ ဂျန်နီဖာ ကာဗန်နက် (Jennifer Kavanagh) တို့က ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်အနေဖြင့် တောင်ကိုရီးယားရှိ လေတပ်အင်အားကိုလည်း လျှော့ချသင့်ကြောင်း၊ တောင်ကိုရီးယားရှိ အမေရိကန် တိုက်လေယာဉ်အုပ်စု ၂ စုကို အမေရိကန်သို့ ပြန်ခေါ်ရန်၊ လေယာဉ်ပြုပြင် ထိန်းသိမ်းရေး တပ်ဖွဲ့နှင့် အခြားထောက်ပို့တပ်ဖွဲ့များမှ စစ်သားအင်အားများကိုလည်း ၃ ပုံ ၁ ပုံလျှော့ချရန် အဆိုပြုချက်တွင် ရေးသားဖော်ပြထားသည်။

ထိုအဆိုပြုချက်အရ တောင်ကိုရီးယားရှိ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ အင်အားကို ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် လျှော့ချနိုင်မည် ဖြစ်ပြီး တိုက်လေယာဉ်အုပ်စု ၂ စုနှင့် စစ်မှုထမ်းပေါင်း ၁၀,၀၀၀ ခန့်သည် တောင်ကိုရီးယားမှ ထွက်ခွာနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း အဆိုပြုချက်၌ ဖော်ပြထားသည်။

မြေပြင်စစ်မှုထမ်းများ အနေဖြင့် ထောက်ပို့နှင့် စစ်လက်နက်ပစ္စည်း ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေးအတွက်သာ အဓိက တာဝန်ယူသင့်ပြီး တိုက်ခိုက်ရေး စစ်ဆင်ရေးများကို တောင်ကိုရီးယားတပ်ဖွဲ့များက အဓိက တာဝန်ယူသင့်သည် ဟုလည်း ရေးသားထားသည်။

မေလအတွင်းက The Wall Street Journal ၏ သတင်းတစ်ပုဒ်တွင်လည်း အမေရိကန်သည် တောင်ကိုရီးယားမှ အမေရိကန်စစ်သား ၄၅၀၀ ခန့်ကို ပြန်လည်ခေါ်ယူပြီး ဂူအမ် (Guam) ကျွန်း အပါအဝင် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသရှိ အခြားနေရာများသို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီး ဖြန့်ကြက်ချထားရန် စဉ်းစားနေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၁၁

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည်ဟု ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်(Thaksin Shinawatra) က ပြောကြားလိုက်သည်ဟု The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းသည် ချောင်ပိတ်မိနေသည့် အနေအထားသို့ ရောက်ရှိနေခြင်း မဟုတ်ဘဲ ပေါင်းစုံ ပါဝင်သော ဆွေးနွေးမှုများဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်ကြောင်း သက်ဆင်က Nation Group မီဒီယာကုမ္ပဏီ၏ ၅၅ နှစ်ပြည့် နှစ်ပတ်လည် အခမ်းအနားတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

The Nation သတင်းစာများနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ် ရုပ်သံလိုင်းများကို ပိုင်ဆိုင်သည့် Nation Group ကုမ္ပဏီ၏ နှစ်ပတ် လည် ပွဲအခမ်းအနားကို ဘန်ကောက်မြို့တော်ရှိ Eastin Grand Hotel Phayathai ဟိုတယ်တွင် ကျင်းပခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုအခမ်းအနားကို Nation Group ၏ အယ်ဒီတာ ၃ ဦးဖြစ်သည့် ဝီရာဆက် ပွန်ဂက်ဆွန် (Weerasak Pongaksorn) ၊ ဘက်ဘန်း ဘွန်လတ် (Bakbun Boonlert) နှင့် ဆွမ်ချိုင်း မီဆန် (Somchai Meesen) တို့က ဦးဆောင်ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုပွဲတွင် သက်ဆင်က ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး အခြေအနေများနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးခဲ့ကာ စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်းနိုင်မည်ဆိုပါက လက်ရှိ အကျပ်အတည်းအား ကျော်လွှားနိုင်လိမ့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“မတိုးသာ မဆုတ်သာ အခြေအနေကို ရောက်နေတယ်ဆိုရင် ပိတ်ဆို့ထားတဲ့လူ တစ်ယောက်ယောက် ရှိနေလို့ပဲ ဖြစ်ရမယ်။ အဲဒီလူကို ဖယ်လိုက်ပြီဆိုရင် ပိတ်မိနေတော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး”ဟု သက်ဆင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

 ရာထူးဆိုင်းငံ့ခံထားရတဲ့ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး အရွေ့များအရ လူအများစုသည် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်ချင်နေကြကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးတွင် ပုံစံမျိုးစုံ ရှိပြီး ယနေ့ခေတ်တွင် တရားရေးအရ ထိုးနှက်တိုက်ခိုက်မှုပုံစံပါ ရှိလာခဲ့ကြောင်း သက်ဆင်က ပြောသည်။

သက်ဆင်သည် ဖြူးထိုင်းပါတီ ဦးဆောင်သည့် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရထဲမှ ဘူဂျထိုင်းပါတီ နုတ်ထွက်သွားမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ၎င်း၏ အမြင်ကို မျှဝေရာတွင် ဘူဂျထိုင်းပါတီကို ထွက်ခွာသွားရန် တောင်းဆိုခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနတွင်လည်း မူးယစ်ဆေးဝါး ထိန်းချုပ်မှု၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှု လျှော့ချရေး၊ ကြွေးမြီစီမံခန့်ခွဲမှု အပါအဝင် မူဝါဒပိုင်းဆိုင်ရာ အတားအဆီးများရှိနေကြောင်း သက်ဆင်က ပြောသည်။

ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ ဆိုင်းငံ့ခံထားရသည့် သမီးဖြစ်သူ ပေတုန်တန်(Paetongtarn Shinawatra) နှင့်စပ်လျှဉ်းပြီး တရားရုံး၏ စီရင်ချက်သည် အပြစ် ရှိ/မရှိ ဆုံးဖြတ်ခြင်းထက် လူထု၏ ဖိအားများကို လျှော့ချရန် ဖြစ်သည်ဟု ယူဆထားကြောင်း သက်ဆင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Nation