CNI International News

ဖနွမ်ပင်၊ ဇူလိုင် ၁၇

ကမ္ဘောဒီးယားအာဏာပိုင်များသည် နိုင်ငံအတွင်း ကျားဖြန့်စင်တာများကို ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ရာ ဗီယက်နမ် နိုင်ငံသား ၂၀၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့က ဇူလိုင် ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု CNA မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အရှေ့တောင်အာရှသည် ကျားဖြန့်စင်တာများ၏ ဗဟိုချက် တစ်ခုဖြစ်လာကြောင်း ကုလသမဂ္ဂက ပြောကြားခဲ့ သည်။

ထိုကျားဖြန့် လုပ်ငန်းများသည် တစ်နှစ်လျှင် ဒေါ်လာ ၄၀ ဘီလျံကို လိမ်ညာရရှိနေကြကြောင်း ခန့်မှန်းထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။

ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်မာနက် (Hun Manet) သည် ဇူလိုင် ၁၅ ရက်က ညွှန်ကြားချက်တစ်ခု ထုတ်ပြန်ခဲ့ ပြီး ကျားဖြန့်များကို ဖမ်းဆီးနှိမ်နင်းရန် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးအဖွဲ့များနှင့် စစ်တပ်အား အမိန့်ပေးခဲ့သည်။

ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများကို နှိမ်နင်းနိုင်ခြင်း မရှိပါက ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်မည်ဟုလည်း ရဲအရာရှိများနှင့် စစ်တပ် အရာရှိများကို ဟွန်မာနက်က သတိပေးခဲ့သည်။

 ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်မာနက်ကို တွေ့ရစဉ်

ရဲတပ်ဖွဲ့သည် ဇူလိုင် ၁၄ ရက်နှင့် ၁၅ ရက်များတွင် ဖနွမ်ပင် (Phnom Penh) မြို့တော်ရှိ အဆောက်အအုံ ၂ လုံးကို ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ပြီး ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသား ၁၄၉ ဦး၊ တရုတ်နိုင်ငံသား ၃ ဦးနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသား ၈၅ ဦးကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဇူလိုင် ၁၅ ရက်က သီဟနွတ်ဗေးလ် (Sihanoukville) မြို့တွင်လည်း နေရာ ၄ ခုကို ဝင်ရောက်စီးနင်းရာ တွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသား ၆၃ ဦးကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတွင် ကျားဖြန့်စင်တာပေါင်း ၅၃ ခုထက်မနည်းရှိပြီး လူမှောင်ခိုကူးခြင်း၊ အဓမ္မအလုပ်စေခိုင်း ခြင်း၊ ကလေး လုပ်သားများ ထားရှိခြင်း၊ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်း၊ ကျွန်ပြုခြင်းတို့ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု ထုတ်ပြန် ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

မတ်လ အတွင်းကလည်း ကမ္ဘောဒီးယားသည် ပွိုင်ပက် (Poipet) မြို့ရှိ ကျားဖြန့်စင်တာများကို ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ ချိန်တွင် ပြည်ပနိုင်ငံသား ၂၃၀ ဦးကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အနက် ထိုင်းနိုင်ငံသား ၁၁၉ ဦးကို ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်လည် ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံရှိ ကျားဖြန့်စင်တာများတွင် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများသည် ဆိုးဆိုးရွားရွား ဖြစ်ပွားနေ ကြောင်း နိုင်ငံတကာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့က ပြီးခဲ့သည့် လအတွင်းက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: CAN

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၁၇

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ မြေရှားသတ္တုများကို တရုတ်ကုမ္ပဏီများက တူးဖော်နေခြင်းသည် ရေထုကို ညစ်ညမ်းစေ ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြေရှားသတ္တုများသည် စမတ်ဖုန်းများမှ ဒုံးကျည်များအထိ ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် နည်းပညာမြင့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်း များတွင် ထည့်သွင်း အသုံးပြုရသော မရှိမဖြစ် ဒြပ်သတ္တု ၁၇ မျိုးဖြစ်သည်။

တရုတ်၏ မြေရှားသတ္တု ရရှိသည့် အရင်းအမြစ်သည် မြန်မာနိုင်ငံ နယ်စပ်ဒေသများရှိ ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ကချင် ပြည်နယ်များမှ ဖြစ်သည်။

ထိုပြည်နယ်များတွင် terbium(တာဘီယမ်)နှင့် dysprosium(ဒစ်ပရိုစီယမ်) သတ္တုများကဲ့သို့ မြေရှားသတ္တုများ ထွက်ရှိသည့် နေရာများဖြစ်ပြီး အထိန်းအကွပ်မဲ့ သတ္တုတူးဖော်မှုများ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

UWSA ထိန်းချုပ်နယ်မြေ မိုင်းပေါက်မှာ တရုတ်က တူးဖော်နေတဲ့ မြေရှားလုပ်ကွက်ကို တွေ့ရစဉ်

အထူးသဖြင့် ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းက “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော်(UWSA) ၏ ထိန်းချုပ်မှု အောက်တွင် ရှိနေသည့် နယ်မြေများမှာ မြေရှားသတ္တုတူးဖော်မှုများ ပျံ့နှံ့နေသည်။

အဆိုပါ နယ်မြေများတွင် မြေရှားသတ္တုတူးဖော်သည့် မိုင်းတွင်း အရေအတွက်သည် ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ၃ တွင်းသာ ရှိခဲ့ရာမှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ၂၆ တွင်းအထိ ရှိလာခဲ့သည်။

ထိုသတ္တုတွင်း တူးဖော်ရာတွင် အသုံးပြုသည့် နည်းစနစ်များသည် ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းသို့ စီးဆင်းနေသည့် Kok (ကိုး) နှင့် Sai(စိုင်း)မြစ်များ အပါအဝင် အဓိက ရေအရင်းအမြစ်များအတွက် ဓာတုဗေဒ အညစ်အကြေးများဖြင့် ရေထုကို ညစ်ညမ်းစေခဲ့ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံက ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ကချင်ပြည်နယ်ရှိ ပန်ဝါ(Pang Wa)၊ မံစီ(Manse)၊ မိုးမောက် (Momok) နှင့် လွယ်ဂျယ် (Loy Ja) မြို့များသည်လည်း မြေရှားသတ္တုတူးဖော်သည့် ဇုန်များ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ထိုနေရာများတွင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်က မိုင်းတွင်း ၃၀၀ ရှိခဲ့ရာမှ ၂၀၂၁ ခုနှစ် တပ်မတော်က အာဏာရယူပြီးနောက် သတ္တုထုတ်ဖော်မှုသည် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့သည်။

ထိုနှစ် တစ်နှစ်တည်းမှာပင် တရုတ်က မြန်မာမှ မြေရှားသတ္တု တန်ချိန် ၄၁,၇၀၀ ကို ဝယ်ယူခဲ့သည်။

သတ္တုတွင်း အများစုကို တရုတ်က ငွေကြေး ထောက်ပံ့ထားသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက တူးဖော်နေ ကြခြင်း ဖြစ်ပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် လူ့အခွင့်အရေး ထိခိုက်မှုတို့ကို ထည့်မတွက်ဘဲ တူးဖော်နေကြခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဇူလိုင် ၁၆

ထိုင်ဝမ်အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နှင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားလာပါက အမေရိကန်သည် ဂျပန်နှင့် ဩစတြေးလျတို့ ထံမှ ကူညီပေးမည်ဆိုသည့် ကတိကဝတ်များကို ရရှိနိုင်ခြေမရှိကြောင်း တရုတ်နှင့်အမေရိကန်ရှိ ကျွမ်းကျင်သူများ က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုဆိုသည့် စကားလုံးကို အသုံးပြုပြီး အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသရှိ အဓိက မဟာမိတ်ဖြစ်သည့် ဂျပန်နှင့် ဩစတြေးလျတို့ကို ဖိအားပေးနေသော အမေရိကန်၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများသည် ဒေသတွင်း တင်းမာမှုများအား ဖြေရှင်းရာတွင် ယုံကြည်မှုများ လျော့ပါးစေကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။

ထိုင်ဝမ် အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်နှင့် တရုတ် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့မည်ဆိုလျှင် ဂျပန်နှင့် ဩစတြေးလျတို့ အနေဖြင့် မည်သည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်မည်ဆိုခြင်းကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောကြားရန် အမေရိကန်က ဖိအား ပေးနေသည်ဟုလည်း ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်ကုန်တွင် ပြင်သစ်သတင်းစာ တစ်ခုက ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ မူဝါဒရေးရာ ဒုဝန်ကြီး အဲလ်ဘရစ်ချ် ကိုလ်ဘီ (Elbridge Colby) သည် ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဂျပန်၊ ဩစတြေးလျ အရာရှိများဖြင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး နေသည်ဟုလည်း ပြင်သစ်သတင်းစာ တစ်ခုက အမည်မဖော်လိုသည့် သတင်းရင်းမြစ်များကို ကိုးကားပြီး ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဂျပန်နဲ့ ဩစတြေးလျ အလံကို တွေ့ရစဉ်

ပင်တဂွန်သည် မဟာမိတ်များကို ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်များ မြှင့်တင်စေရန် အပါအဝင်  စုပေါင်းကာကွယ်ရေး နှင့် ဆက်နွှယ်သည့် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများကို အရှိန်မြှင့်တင်ရန် တိုက်တွန်းပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးကို အင်အားသုံး၍ ရယူရန် အာရုံစိုက်ထားသည်ဟု ကိုလ်ဘီက ဇူလိုင် ၁၂ ရက်တွင် လူမှုမီဒီယာ၌ ပို့စ်တင် ရေးသားခဲ့သည်။

ထိုပို့စ်တွင် ထိုင်ဝမ်၏ အမည်ကို ရည်ညွှန်းခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

တရုတ်၏ ရှန်ဟိုင်းမြို့ရှိ ဖူဒန်တက္ကသိုလ် (Fudan University)၏ အမေရိကန်လေ့လာရေးစင်တာမှ ဒုညွှန်ကြားရေးမှူး ရှင်ချင်း (Xin Qiang) ကမူ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ အဆုံးစွန် ဖိအားပေး ချဉ်းကပ်မှုနှင့်အညီ အမေရိကန်သည် မဟာမိတ်များကို ဖိအားပေးနေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ သည်။

“အမေရိကန်ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ တရုတ်ရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုဆိုတဲ့ စကားလုံးကို အသုံးချပြီး ဂျပန်နဲ့ ဩစတြေးလျကို ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်တွေ မြှင့်တင်ဖို့၊ အမေရိကန်နဲ့ စစ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ မြှင့်တင်ဖို့ ၊ အမေရိကန်လုပ် လက်နက်တွေ ဝယ်ယူဖို့ ဖိအားပေးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ရှင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

၀ါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၁၆

အမေရိကန်က ယူကရိန်းကို တာဝေးပစ် လက်နက်များ ထောက်ပံ့ပေးမည်ဆိုပါက ရုရှား၏ မော်စကိုမြို့တော်ကို ထိမှန်အောင် တိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်း ရှိ/မရှိ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskiy) ကို ထရမ့်က မေးမြန်းခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ထရမ့်သည် ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) နှင့် ဖုန်းပြောခဲ့ပြီးနောက် တစ်ရက်အကြာဖြစ်သည့် ဇူလိုင် ၄ ရက်တွင် ဇာလန်းစကီးကို ဖုန်းခေါ်ဆိုခဲ့ချိန်က ထိုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ဇာလန်းစကီးကလည်း အမေရိကန်က ဒုံးကျည်များ ထောက်ပံ့ပေးပါက မော်စကိုမြို့အား တိုက်ခိုက် နိုင် ကြောင်း ပြန်လည် ပြောကြားခဲ့သည်။ 

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကို တွေ့ရစဉ် 

ထို့ပြင် ထရမ့်က အမေရိကန်လုပ် ATACMS ဒုံးကျည်များကို ယူကရိန်းသို့ ပေးပို့ရေးကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump)က ရုရှား၏ နယ်နိမိတ် အတွင်းပိုင်းကို တိုက်ခိုက်မှုများအား အရှိန်မြှင့်တင်ရန် ယူကရိန်းကို အားပေးလှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။

ပူတင်သည် ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲကို ရပ်တန့်ချင်စိတ် မရှိကြောင်းနှင့် ပူတင်ကို စိတ်ပျက်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Reuters

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၁၆

ကုန်သွယ်ခွန် သဘောတူညီမှု ရရှိရေးအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဖန်ငါ (Phang-Nga) ပြည်နယ်ရှိ သက်လာမူ (Thap Lamu) ရေတပ်စခန်းကို အသုံးပြုခွင့်ပေးရန် အမေရိကန်က အဆိုပြုခဲ့သည်ဆိုသည့် သတင်းများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ထိုင်းဒုဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဖွမ်သမ် ဝီချာယာချိုင်း (Phumtham Wechayachai) က ဇူလိုင် ၁၅ ရက်တွင် ငြင်းဆိုခဲ့သည်ဟု The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လက်ရှိ ထွက်ပေါ်နေသည့် ကောလာဟလများနှင့်ပတ်သက်ပြီး အလွန်စိုးရိမ်ကြောင်း၊ သူသည် ထိုအကြောင်းအရာ များနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးမှုများတွင် ပါဝင်ခြင်းမရှိကြောင်း ဖွမ်သမ်က အစိုးရအိမ်တော်၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖွမ်သမ်သည် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနတွင် မီဒီယာများ၏ မေးမြန်းမှုကို ခံရချိန်တွင်လည်း သူသည် အမေရိကန်၏ အဆိုပြုချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး မသိကြောင်း၊ မည်သည့် ဆွေးနွေးမှုမှ မလုပ်ခဲ့ကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

 ထိုင်းရေတပ်စခန်းကိုတွေ့ရစဉ်

သက်လာမူ ရေတပ်စခန်းကို ထိုင်းတော်ဝင်ရေတပ်က ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ထိုရေတပ်စခန်း၏ တည်နေရာသည် ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့တွင် မဟာဗျူဟာကျသည့် နေရာ၌ တည်ရှိနေသဖြင့် အမေရိကန်က အဆိုပါ ရေတပ်စခန်းကို အသုံးပြုခွင့်ရရန် စိတ်ဝင်စားနေသော်လည်း တရားဝင် ဆွေးနွေးမှုများ မရှိသေးကြောင်း ဖွမ်သမ်က ပြောကြားခဲ့ သည်။

ထိုအကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်ပြီး အသေးစိတ် အချက်အလက်များနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို သုံးသပ်ရန် လိုအပ် မည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

ထိုင်းတော်ဝင်ရေတပ်သည် ထိုရေတပ်စခန်းနှင့် ပတ်သက်သည့် အစီအစဉ်များ ရှိနိုင်ကြောင်း၊ သူသည် အမေရိကန်နှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများတွင် ပါဝင်ခြင်း မရှိကြောင်း၊ ကောလာဟလများကို ငြင်းပယ်ကြောင်း ဖွမ်သမ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်ပြီး သတင်းများ ဖော်ပြရာတွင် ဂရုစိုက်သင့်ကြောင်း၊ သတင်းအမှားများသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာရေးရာ ဆက်ဆံရေးများကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်း ၎င်းက သတိပေးခဲ့သင်္ည။

ဒုကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး နက်တာပိုလ် နက်ပါနစ်ကို တွေ့ရစဉ်  

“ဒါက နိုင်ငံတော်အဆင့် အရေးကြီးကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။ မီဒီယာတွေက ကောလာဟလတွေကို ဆက်ပြီး ဖော်ပြ နေမယ်ဆိုရင် ကျနော်လည်း အင်တာဗျူးတွေ လုပ်ခွင့်ပေးတော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျနော်က အမြဲတမ်း သတင်း တွေ ထုတ်ပြန်ချင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မီဒီယာတွေ အနေနဲ့ သတင်းအမှားတွေကို မဖြန့်ဘဲ တာဝန်ယူမှုရှိစွာ သတင်း ထုတ်ပြန်ပေးဖို့ ကျနော် တိုက်တွန်းပါတယ်”ဟု ဖွမ်သမ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒုကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး နက်တာပိုလ် နက်ပါနစ် (Nattapol Nakpanit) ကလည်း အမေရိကန်သည် ကုန်သွယ်ခွန် သဘောတူညီချက် ရရှိရေးအတွက် ထိုင်း၏ ရေတပ်စခန်းတစ်ခုကို အသုံးပြုခွင့်ပေးရန် တောင်းဆို ခဲ့သည်ဆိုသည့် သတင်းများကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI International News

ဒမတ်စကတ်၊ ဇူလိုင် ၁၆

ပြည်တွင်းစစ်အလွန် ကျိုးပျက်လွယ်သည့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ၌ လူမျိုးစုပဋိပက္ခများ မြင့်တက်လာမည့်အရေးကို စိုးရိမ်မှုများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် ဘီဒိုအင် (Bedouin) လူမျိုးစု၊ အစိုးရတပ်ဖွဲ့များနှင့် ဒရုဇ် (Druze) လူမျိုးစုဝင်များကြား တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သဖြင့် လူပေါင်း ဒါဇင်ချီ သေဆုံးခဲ့ပြီးနောက် ထိုသို့ စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ဆီးရီးယားတွင် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ အာဏာရှင် လက်အောက်၌ နေခဲ့ရပြီး ၁၄ နှစ်နီးပါးကြား ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်နေချိန်မှာ နိုင်ငံအတွင်း သဘောထားများ နက်ရှိုင်းစွာ ကွဲလွဲနေသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလက ဆီးရီးယားသမ္မတ ဘာရှာအာဆတ် (Bashar Assad) အစိုးရအဖွဲ့ ပြုတ်ကျ သွားခဲ့ပြီးနောက် အစိုးရသစ္စာခံ တပ်ဖွဲ့များနှင့် ဒရုဇ်လူမျိုးစု လက်နက်ကိုင်များကြား တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

ဘီဒိုအင်လူမျိုးစု လက်နက်ကိုင်တွေကိုတွေ့ရစဉ်

ဒရုဇ်လူမျိုးစုသည် ၁၀ ရာစုနှစ်က ရှီးယိုက်အစ္စလာမ်မှ ခွဲထွက်လာသည့် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်များဖြစ်ပြီး လူနည်းစုဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဒရုဇ်လူမျိုးစု ၁ သန်းခန့် ရှိသည့်အနက် ထက်ဝက်ကျော်သည် ဆီးရီးယား၌ နေထိုင်လျက်ရှိပြီး အခြား ဒရုဇ်လူမျိုးများသည် လက်ဘနွန်နှင့် အစ္စရေးနိုင်ငံများမှာ နေထိုင်ကြသည်။

ဘီဒူအင် လူမျိုးစုများသည် တိရိစ္ဆာန်အုပ်များဖြင့် ရေကြည်ရာမြက်နုရာ လှည့်လည်သွားလာလေ့ရှိသည့် လူမျိုးစုဖြစ်ပြီး ဒရုဇ်လူမျိုးစုများနှင့် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက ဘီဒူအင် လူမျိုးစုဝင်များသည် Sweida(ဆွစ်ဒါ)ပြည်နယ်တွင် စစ်ဆေးရေးဂိတ် တစ်ခု တည်ဆောက်ပြီး ဒရုဇ်လူမျိုးစုဝင် အမျိုးသားတစ်ဦးကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက် လူမျိုးစုပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဆီးရီးယားအစိုးရက အခြေအနေကို ထိန်းသိမ်းရန် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေသည့် နေရာသို့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များ စေလွှတ်ခဲ့သော်လည်း လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များသည် ဘီဒူအင်လူမျိုးစုများဘက်မှ ရပ်တည်က ဒရုဇ်လူမျိုးစုများကို တိုက်ခိုက်နေသည်ဟု သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေပြီး လက်ရှိအချိန်အထိ အခြေအနေ တင်းမာနေဆဲဖြစ်သည်။ 

ဆီးရီးယား ကြားဖြတ်အစိုးရသည် ဒရုဇ်လူမျိုးစု အပါအဝင် လူနည်းစုများကို အစိုးရအဖွဲ့ထဲ ထည့်သွင်းမည်ဟု ကြေညာခဲ့သော်လည်း အဖွဲ့ဝင် ၂၃ ဦးပါသည့် အစိုးရအဖွဲ့ထဲတွင် ဒရုဇ်လူမျိုးစုဝင် တစ်ဦးသာ ပါဝင်ခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ ဇူလိုင် ၁၅

ဇူလိုင် ၁၂ ရက်က ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေ လာဗရော့ဗ် (Sergey Lavrov) ၏ မြောက်ကိုရီးယား ခရီးစဉ်သည် မြောက်ကိုရီးယားထံမှ စစ်ကူအင်အားကို အရေးတကြီး လိုအပ်နေသည့် လက္ခဏာကို ပြသရာ ရောက်နေသည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုခရီးစဉ်သည် ၂၀၀၉ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း လာဗရော့ဗ်၏ ပထမဆုံး မြောက်ကိုရီးယား ခရီးစဉ်ဖြစ်ပြီး ရုရှားသည် မြောက်ကိုရီးယားထံမှ စစ်သားများ၊ အင်ဂျင်နီယာများအပေါ် ပိုမိုမှီခိုလာရကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong-un) ၏ အစိုးရအဖွဲ့ကလည်း ယူကရိန်းနှင့် စစ်ပွဲဆင်နွှဲ နေသည့် ရုရှားကို ကူညီအားဖြည့်ပေးရန် နောက်ထပ် စစ်သားများ စေလွှတ်ပေးဖွယ်ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။

“ရုရှားက ယူကရိန်းရဲ့ ခါဆွန် (Kherson) ဒေသကို သိမ်းယူဖို့ ဒီနီပါမြစ် (Dnieper River) ကို ဖြတ်သန်းမယ့် စစ်ဆင်ရေးမှာ မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ စစ်အင်ဂျင်နီယာတွေအပေါ်  မှီခိုရဖွယ်ရှိနေပါတယ်” ဟု ကိုရီးယား အမျိုးသားလုံခြုံရေး သုတေသနအင်စတီကျုမှ ဝါရင့်သုတေသီ ဒူးဂျင်ဟို (Doo Jin-ho) က ပြောကြားခဲ့သည်။

 ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး လာဗရော့ဗ်နဲ့ မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို တွေ့ရစဉ်

ဇူလိုင် ၁၂ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင်လည်း လာဗရော့ဗ်က စစ်ပွဲအတွင်း မြောက်ကိုရီးယား စစ်တပ်၏ ထပ်မံပါဝင်ပတ်သက်မှုကို ရုရှားက ကြိုဆိုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား အနေဖြင့် စစ်သားများ စေလွှတ်ပေးပို့ပြီး ကူညီမည်ဆိုလျှင် ရုရှားအနေဖြင့် မြောက်ကိုရီးယား၏ စည်းလုံးညီညွတ်ကြောင်း ပြသသည့် ထိုကူညီမှုကို ငြင်းပယ်သွားမည် မဟုတ်ကြောင်း လာဗရော့ဗ်က ပြောသည်။

ရုရှားနှင့်မြောက်ကိုရီးယားကြား ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည့် မဟာဗျူဟာမြောက် ကာကွယ်ရေး စာချုပ်အရ မြောက်ကိုရီးယားသည် ရုရှားကို မည်သည့်ပုံစံမျိုးဖြင့် ကူညီပေးမည်ဆိုခြင်းကို ဆုံးဖြတ်လိမ့်မည်ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆာင် ကင်မ်ကလည်း လာဗရော့ဗ်နှင့် တွေ့ဆုံချိန်တွင် မြောက်ကိုရီးယားသည် ရုရှား၏ စစ်ပွဲကို အပြည့်အဝ ကူညီထောက်ပံ့ပေးသွားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၁၅

အမေရိကန်သည် ယူကရိန်းကို Patriot လေကြောင်းကာကွယ်ရေး ဒုံးကျည်များ ပေးပို့သွားမည်ဖြစ်ပြီး ကုန်ကျ စရိတ်ကို နေတိုးမှ ကျခံပေးရမည်ဟု အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump)က ဇူလိုင် ၁၃ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) ကိုလည်း စိတ်ပျက်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းကို လက်နက်များ ပေးပို့ရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး နေတိုးအဖွဲ့နှင့် သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့ကြောင်း ထရမ့်က ဇူလိုင် ၁၀ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့ပြီး နေတိုးအဖွဲ့သည် ထိုလက်နက်များအတွက် ကုန်ကျစရိတ်ကို ကျခံရမည် ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းကို Patriot စနစ်များ သို့မဟုတ် ဒုံးကျည်များ မည်မျှပေးသွားမည် ဆိုခြင်းကိုမူ ထရမ့်က မပြောခဲ့ သော်လည်း အမေရိကန်သည် ထိုဒုံးကျည်များ ထောက်ပံ့မှုအတွက် ကုန်ကျစရိတ်ကို ပေးမည်မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒုံးကျည်တွေ ဘယ်လောက် ပေးရမလဲဆိုတာ ကျနော် သဘောမတူရသေးပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သူတို့ဟာ ကာကွယ်ရေးအတွက် လိုအပ်နေတာကြောင့် ဒုံးကျည်အချို့ကို ပေးသွားမှာပါ။ ဒါပေမယ့် အဲဒီဒုံးကျည်တွေရဲ့ ကုန်ကျစရိတ်တွေကိုတော့ ဥရောပသမဂ္ဂက ပေးချေရပါလိမ့်မယ်။ ကျနော်တို့ဘက်က ငွေကြေးပေးချေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒုံးကျည်တွေကိုတော့ ပေးမှာပါ”ဟု ထရမ့်က Joint Base Andrews လေတပ်စခန်းတွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသမ္မတနဲ့ Patriot လေကြောင်းကာကွယ်ရေး ဒုံးကျည်များကို တွေ့ရစဉ်

“ကျနော်တို့က သူတို့ အရေးတကြီး လိုအပ်နေတဲ့ Patriots တွေကို ပေးပို့သွားမှာပါ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ပူတင်က လူတွေအများကြီးကို အံ့အားသင့်စေခဲ့လို့ပါပဲ။ သူက စကားပြောတာတော့ ကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူတိုင်းကို ဗုံးလိုက်ကြဲနေပါတယ်။ ပြဿနာက အဲဒါပါပဲ။ ကျနော် အဲဒါကို မကြိုက်ပါဘူး” ဟု ထရမ့်က ထပ်လောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။

ယခုလ အစောပိုင်းကလည်း ထရမ့်သည် ပူတင်နှင့် ဖုန်းပြောခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပူတင်သည် အရှေ့ဥရောပတွင် သုံးနှစ်ကြာ ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် သိသာသည့် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများ လုပ်ဆောင်ခြင်းမရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနသည် အမေရိကန်၏ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများ လျော့ကျလာမည့် အရေးကို စိုးရိမ်သဖြင့် ယူကရိန်းကို လေကြောင်းကာကွယ်ရေး ဒုံးကျည်များနှင့် လက်နက်ခဲယမ်းအချို့ ထောက်ပံ့မှုကို ပြီးခဲ့သည့်သီတင်းပတ်က ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။

ထိုအချိန်က အိမ်ဖြူတော်ကလည်း ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ နိုင်ငံများအား အမေရိကန်စစ်တပ်၏ ထောက်ပံ့မှုများကို သုံးသပ်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုကဲ့သို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ ဇူလိုင် ၁၅

မြောက်ကိုရီးယားသည် ယူကရိန်းကို စစ်ပွဲဆင်နွှဲနေသည့် ရုရှားကို ခြွင်းချက်မရှိ ထောက်ခံသွားမည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု DW သတင်း ဝက်ဘ်ဆိုက်က ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကင်မ်သည် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၊ အရှေ့ပိုင်း၊ ဝန်ဆန် (Wonsan) ဆိပ်ကမ်းမြို့တွင် ဇူလိုင် ၁၂ ရက်က ရုရှား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေ လာဗရော့ဗ် (Sergey Lavrov)နှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ချိန်၌ ထိုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံပိုင် KCNA သတင်းအေဂျင်စီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မိမိတို့သည် မဟာဗျူဟာမြောက် အရေးကိစ္စများတွင် တူညီသည့် အမြင်ရှိပြီး မြောက်ကိုရီးယားသည် ရုရှား ခေါင်းဆောင်များ လုပ်ဆောင်သော အစီအမံများ အားလုံးကို အားပေးပြီး ခြွင်းချက်မရှိ ထောက်ခံရန် အသင့်ရှိ ကြောင်း ကင်မ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ကင်မ်နှင့် လာဗရော့ဗ်တို့သည် နွေးထွေးသည့် ရဲဘော်ရဲဘက် စိတ်ဓာတ် အပြည့်ရှိသော ယုံကြည်ချက်နှင့် အတူ အတွေးအမြင်များကို ဖလှယ်ခဲ့ကြသည်ဟုလည်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

 မြောက်ကိုရီးယား‌ခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်နဲ့ ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး လာဗရော့ဗ်ကို တွေ့ရစဉ် 

မြောက်ကိုရီးယားသည် ရုရှား၏ ကာ့စ် (Kursk ) ဒေသကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်နေသည့် ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များကို မောင်းထုတ်နေသော ရုရှားအား ကူညီရန် စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများ ထောက်ပံ့ခဲ့သလို စစ်သားများ စေလွှတ်ကာ စစ်ကူပေးခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်လက ရုရှားလုံခြုံရေးကောင်စီ အကြီးအကဲဖြစ်ပြီး ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဟောင်းဖြစ်သည့် ဆာဂျေ ရွှိုက်ဂူ (Sergei Shoigu) သည် မြောက်ကိုရီးယားသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီးနောက် ကင်မ်သည် ကာ့စ်ဒေသသို့ မြောက်ကိုရီးယား စစ်အင်ဂျင်နီယာများနှင့် လုပ်သားပေါင်း ၆၀၀၀ ကို ပို့ဆောင်ပေးရန် သဘောတူခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ (NIS) ကလည်း ရွှိုက်ဂူ၏ ပြောကြားချက်ကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး မြောက်ကိုရီးယားသည် ရုရှားအား လက်နက်ကြီး ကျည်များနှင့် ဒုံးကျည် အစင်းရေ ၁၀ သန်းကျော်အထိ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ကြောင်း၊ ရုရှားထံမှ စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် စစ်လက်နက်နည်းပညာများ ပြန်လည် ရရှိခဲ့သည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဇွန်လ ကုန်ပိုင်းကလည်း ကင်မ်သည် ရုရှားဘက်မှ ကူညီတိုက်ခိုက်ရင်း ကျဆုံးသွားခဲ့သည့် မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများကို ဂုဏ်ပြုနေသည့် ဓာတ်ပုံများအား KCNA က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: DW