CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၇

မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင် အာဆာ(ARSA)အဖွဲ့က ရခိုင်ပြည်နယ်ကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက် အုပ်ချုပ်သွားမည်ဟု ထုတ်ဖော် ပြောဆိုလာမှုက ဘာကြောင့် ဖြစ်နိုင်သလဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများ ရှိနေကြသည်။

အာဆာ(ARSA)အဖွဲ့ ၉ နှစ်မြောက် နှစ်ပတ်လည် စုဝေးပွဲတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်ကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက် အုပ်ချုပ်သွား မည်ဟု ကြုံးဝါးပြောဆိုခဲ့သည်။

ထိုသို့ ပြောဆိုခဲ့မှုသည် ၎င်းတို့ကို ထောက်ခံအားပေးနေသော လူထုအတွက် မျှော်လင့်ချက်ပေး၍ စည်းရုံးသည့် လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်သာဖြစ်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)မှဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာ‌အေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းပဲဖြစ်ဖြစ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီပဲဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။ သူတို့နဲ့ သဟဇာတဖြစ်တဲ့ သူတို့ကို ထောက်ခံတဲ့ လူထုဆိုတာ ရှိဖို့လိုတာပေါ့။ လူထုထောက်ခံတဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း၊ လူထုထောက်ခံတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီ၊ ဒါတွေကတော့ လူထုရဲ့ နိုင်ငံရေး ရှေ့မျှော်မှန်းချက်ကို ပုံ‌ဖော်ပေးတာပေါ့။ အဲဒီတော့ ARSA ဖြစ်ဖြစ်၊ တခြားဘင်္ဂါလီ community နဲ့ပတ်သက်တဲ့ နိုင်ငံ‌ရေးပါတီပဲဖြစ်ဖြစ် သူ့မှာ လူထုရှိတယ်။ သူ့လူထုရဲ့ ရှေ့ရေးနဲ့ပတ်သက်လို့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းလည်း လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း အလျောက်ပေါ့။ နိုင်ငံရေး ပါတီသည် နိုင်ငံရေးပါတီ အလျောက်ပေါ့။ စည်းရုံးကြတယ်။ မျှော်လင့်ချက်လေးတွေ ပေးကြတာပေါ့။ ဒါကတော့ လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်ပါပဲ။ အဲဒီတော့ ARSA သည်လည်း အဲဒီလိုမျိုး မျှော်လင့်ချက်ပေးမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

AA ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

ယခုအခါ အာဆာ(ARSA)အဖွဲ့သည် မောင်တောမြို့နယ် မြောက်ပိုင်းနှင့် ထိစပ်နေသည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ အူခီးယားနှင့် နတ်ချောင်းချာရီ အနီးအနား တစ်ဝိုက်တွင် လေ့ကျင့်ရေး စခန်းအသစ်များ တည်ဆောက်ထားကြောင်းလည်း ရခိုင်သတင်းဌာနများ၏ ဖော်ပြထားချက်အရ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် အာဆာ(ARSA) အဖွဲ့သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်က AA တပ်စခန်းများကို ချောင်းမြောင်း တိုက်ခိုက် မှုများ ဆက်တိုက် လုပ်ဆောင်နေပြီး မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်၊ ရသေ့တောင်မြို့နယ်များမှ ဒေသခံ ပြည်သူများ ကို ခြုံခိုတိုက်ခိုက်ခြင်း၊ အကြမ်းဖက် သတ်ဖြတ်ခြင်းများလည်း လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ဒေသတွင်း သတင်းရင်း မြစ်များက ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် အာဆာ(ARSA)အဖွဲ့ အနေဖြင့် ဒေသတစ်ခုကို သိမ်းပိုက်ရယူမည်ဆိုပါက မောင်တောနှင့် ဘူးသီးတောင်မြို့တို့သာ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထင်မြင်ယူဆထားကြသည်။

သို့သော် အာဆာ(ARSA) အဖွဲ့အနေဖြင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက် အုပ်ချုပ်နိုင်ရန်မှာ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကြိမ်းဝါးတာကတော့ ဘယ်သူမဆို ကြိမ်းဝါးလို့ရတာပဲ။ အဲဒီတော့ တွေးတာပေါ့ ဘယ်လောက်လုပ်နိုင် မလဲလို့။ သူတို့ အသက်ရှင်ဖို့တောင် တော်တော် ခက်နေပုံရတယ်လေ။ AA နဲ့လည်း အဆင်ပြေတာမှ မဟုတ်တာ။ AA ကလည်း သူ့ရဲ့အောင်ပွဲတွေက ဆက်တိုက် ရနေတာပဲဖြစ်တာကို။ ကျမကတော့ သိပ်မထင်ပါဘူး။ ပါးစပ်က ဒီလိုပဲ ပြောကြတာပါပဲ ပြောပါစေ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် AA သည် မောင်တောမြောက်ပိုင်းကို နယ်မြေရှင်းလင်းရေး ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်နေပြီး မေယုတောင် ကြော တစ်လျှောက်တွင်လည်း တပ်စုခွဲကာ စခန်းချ ကင်းစောင့်ခြင်း၊ စစ်ကြောင်းထိုးခြင်းတို့ဖြင့် အာဆာ(ARSA) အဖွဲ့၏ လှုပ်ရှားမှုများကို ရှင်းလင်းနေကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း တစ်နေရာကို တွေ့ရစဉ် 

အာဆာ(ARSA)အဖွဲ့၏ ပြဿနာကို AA ဘက်မှ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပုံသည် အရမ်းသိမ်မွေ့လွန်းနေကြောင်း ‌ နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးကြီးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၎င်းက “အဲဒါကတော့ အရမ်းသိမ်မွေ့တယ်ကွာ သူတို့။ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတွေ  လုပ်ကြပါလိမ့်မယ်။ ဆရာ တို့ မပြောချင်ပါဘူး အဲဒါတော့။ တို့ကတော့ ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်မှာ ရေးလိုက်သေးတယ်။ ခိုးဝင်တွေနဲ့ တို့လက်မတွဲဘူး လို့။ ရခိုင်တွေနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုချင်းတူတဲ့ လူတွေနဲ့ပဲ လက်တွဲမယ်လို့ အဲဒီလိုမျိုး ရေးလိုက်ပါသေးတယ်။ အဲဒီအတိုင်း ပါပဲ ပြောချင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် AA ထိန်းချုပ်ထားသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဒေသအနက် မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်နှင့် ရသေ့တောင်မြို့တို့တွင် အာဆာ(ARSA)အဖွဲ့၏ တိုက်ခိုက်မှုများသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာခဲ့ ကြောင်း၊ မေလမှ အောက်တိုဘာလအတွင်း ARSA အဖွဲ့၏ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် အရပ်သား ၅၀ ဝန်းကျင် သေဆုံး ခဲ့ကြောင်း ရခိုင်သတင်းဌာနများက ဖော်ပြထားသည်။

အာဆာ(ARSA)အဖွဲ့သည် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ယခင်ကထက် ပိုမိုလှုပ်ရှား လာနေခြင်းဖြစ်ပြီး အရပ်သားများကိုသာ အဓိက ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နေကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြ ကြသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းဒေသ၌ အာဆာ(ARSA)အဖွဲ့တို့ ပိုမိုလှုပ်ရှားလာမှုအပေါ် AA အနေဖြင့် ထိရောက်စွာ ဖြေရှင်းနိုင်မှု ရှိပါ့မလားဟုလည်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား မေးခွန်းထုတ်မှုများ ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၆ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသော လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခချုပ်ငြိမ်းရေး ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်အား အစိုးရသက် တမ်းနှင့်တွက်၍ မလုပ်ဘဲ နိုင်ငံတော်လုပ်ငန်းစဉ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်သင့်သည်ဟု ပြည်သူ့ပါတီ(PP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကို ကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ငြိမ်ချမ်းရေး ဆောင်ရွက်ရာတွင် ပဋိပက္ခ၏ အခြေခံ အကြောင်းတရားများဖြစ်သည့် သမိုင်းနောက်ခံ အဖြစ်အ ပျက်များ၊ ဝါဒရေးရာ အငြင်းပွားမှုများ၊ နိုင်ငံရေး ခံယူချက်များကို ထည့်မစဉ်းစားသရွေ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ် အလုပ်မဖြစ်နိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

တခုတည်းသော တပ်မတော် ထားရှိရမည်ဆိုသည့် စဉ်းစားချက်၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များကို အသိအမှတ် ပြုရမည်ဆိုသည့် စဉ်းစားချက်၊ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရနယ်မြေ သတ်မှတ်ပေးရမည်ဆိုသည့် စဉ်းစား ချက်များသည် “လုံခြုံရေး ရှုထောင့်”ကို အခြေခံသည့် စဉ်းစားချက်များ ဖြစ်၍ အချိန်အတိုအတွင်း မပြီးနိုင်သည် ကိုလည်း စဉ်းစားရမည်ဟု ၎င်းတို့က ထောက်ပြကြသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုသည်က တစ်ထိုင်တည်းဖြင့် ပြီးသွားခြင်း မဟုတ်ကြောင်း၊ ထိုကြောင့် နိုင်ငံတော်၏ လုပ်ငန်းစဥ် တစ်ခုအနေဖြင့် ချဥ်းကပ်ဆောင်ရွက်ရန် လိုသည်ဟု ပြည်သူ့ပါတီ(pp)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်နက်ကိုင်၊ တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “ငြိမ်းချမ်းရေးကတော့ အစိုးရ အဆက်ဆက်လည်း လုပ်ခဲ့တာပဲ ဟိုပြောရရင်တော့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာက တစ်ထိုင်တည်းနဲ့ ပြီးသွားမှာတော့ မဟုတ်ဘူး။ ကျနော်တို့က တဖြည်းဖြည်းနဲ့ပိုပြီး ပြည့်စုံတဲ့ ကျယ်ပြန့်တဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတွေ ဖြစ်လာအောင် ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ကိုယ်လိုချင်သမျှအားလုံး ကိုယ်မျှော်လင့်တာတွေ အားလုံး ကို တစ်ထိုင်တည်းနဲ့ ရမယ်လို့ကတော့ ဘယ်ဘက်ကမှ မျှော်လင့်လို့မရဘူး။ ဒါကြောင့်မို့လို့ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ဒီထက် ဒီထက် ပိုကောင်းတဲ့ ပိုပြီးတိုးတက်တဲ့ ရလဒ်ထွက်အောင် ဆောင်ရွက်သွားဖို့ ဒါကို လုပ်ငန်းစဥ် တစ်ခုပေါ့ နော်၊ ဖြစ်စဥ်တစ်ခု အဖြစ်နဲ့ လက်ခံကြဖို့ လိုတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ အစိုးရ သက်တမ်းနဲ့ တွက်လို့မရပါဘူး။ ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာ ဒါကနိုင်ငံတော်ရဲ့ လုပ်ငန်းစဥ် တစ်ခုအဖြစ်နဲ့ ချဥ်းကပ် ဆောင်ရွက်ဖို့ လိုတယ်လို့ မြင်ပါတယ်” ပြောသည်။ 

ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို လုပ်ဆောင်ကြသည့် နေရာတွင် အယူအဆ အမျိုးမျိုး၊ အတွေးအခေါ် အမျိုးမျိုး၊ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှု အမျိုးမျိုးရှိကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

မိမိ၏ နိုင်ငံရေး တောင်းဆိုချက်များကို နိုင်ငံရေးဘောင်ထဲမှ တရားဝင်ဖြစ်အောင် လုပ်သင့်ပြီး နိုင်ငံရေးရလဒ် ခိုင် မာမှုဖြစ်လာအောင် ဆောင်ရွက်ရန်လိုကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ(pp)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသိန်းစိန်လက်ထက်က MPC ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်မင်းနဲ့ RCSS မှ ဗိုလ်မှူးကြီးစိုင်းငင်းကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “ဟိုတိုက်ခိုက် ပစ်ခတ် နေတယ်ဆိုပေမယ့် တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်ကြားထဲမှာ ဆက်သွယ်ရေး လမ်း ကြောင်းတွေကတော့ ရှိနေဖို့လိုတယ်။ အဲ့တော့ တစ်ဖက်ကလည်းပဲ ကိုယ့်ရဲ့နိုင်ငံရေး တောင်းဆိုချက် လိုလား ချက်တွေကို ဟိုနိုင်ငံရေးဘောင်ထဲကမှ တရားဝင်ဖြစ်အောင် လုပ်လို့ရတာ အဲ့တော့ လက်နက်ကိုင် သိမ်းတယ်ဆို တာက ကိုယ်အားသာရင် ကိုယ်သိမ်းလိုက် သူအားသာရင် သူပြန်သိမ်းလိုက်၊ ပြန်ဆုတ်ပေးလိုက်နဲ့ ဒီလိုပဲဖြစ်နေမှာ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးမှာ တိုင်းရင်းသား တန်းတူညီမျှရေး ဖက်ဒရယ်အရေး၊ ဒီအာဏာခွဲဝေမှု၊ သယံဇာတခွဲဝေမှုဆိုတဲ့ အချက်တွေကို တရားဝင် ခိုင်မာမှုဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်မှသာလျှင် အဲ့ဒီ ရလဒ်က တရားဝင်တယ် ခိုင်မာတယ်လို့ ပြောလို့ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် နိုင်ငံရေးရလဒ် ခိုင်မာမှုဖြစ်လာ အောင် ဆောင်ရွက်ဖို့ လိုတယ်လို့ မြင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဖော်ဆောင်သည့်အခါ အစိုးရအသစ် အပြောင်းအလဲဖြစ်တိုင် လူ၊ မူ၊ အဖွဲ့အစည်းများပါ ပြောင်းလဲသွားကာ ယခင် အစိုးရအဆက်ဆက် တည်ဆောက်ခဲ့သော အခင်းအကျင်းများသည် ယုံကြည်မှု ပျောက်၍ ထစ်ဆို့မှုများ ပေါ်ပေါက်လျက်ရှိနေသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေပြီး ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များလည်း အကောင်အထည် မဖော်နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၆

ရွေးကောက်ပွဲတွင်  USDP သည် ဥပဒေများအရ အလေးသာနေခြင်းမျိုး မဟုတ်ဘဲ လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေအရ ၎င်းတို့ဘက်သို့ အလေးသာသလို ဖြစ်နေကြောင်း လီဆူအမျိုးသား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (ဒူးလေးပါတီ) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးလီပေါ်ရဲ့က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း ဒီလိုမျိုး မဖြစ်နေဘူးဆိုရင်တော့ မျှတတယ်လို့ မြင်ကြမှာ။ ဒါပေမယ့် အခုလက်ရှိ အခြေအနေမှာ နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်း ဒီလိုဖြစ်နေတဲ့ အခါကြတော့ သူတို့က နဂိုက အောက်ခြေမှာ သူတို့ ခိုင်ခိုင် မာမာ လုပ်ထားသလို ဖြစ်တဲ့အတွက် တချို့နိုင်ငံရေးပါတီတွေက အောက်ခြေမှာ မလုပ်နိုင်သေးဘူး။ ပါတီအသစ် လည်း ဟုတ်တယ်၊ ပါတီအဟောင်းတွေ အောက်ခြေမှာ ခိုင်ခိုင်မာမာ ရှိတဲ့အဖွဲ့တွေလည်း မလုပ်နိုင်ဘူး။ အဲဒီလို ဖြစ်တဲ့ အချိန်မှာ သူတို့ ကြံ့ခိုင်ရေးဘက်က အလေးသာသွားတာပေါ့။ အလေးသာတယ်ဆိုတာ ပြိုင်ဘက်မရှိ ၂၈ မြို့ပေါ့၊ ရသွားတယ်ဆိုတာလည်း ဒီကိစ္စတွေပေါ့။ သူတို့ဘက် အလေးသာတယ်ဆိုပြီး ဆွဲထားတဲ့ဥပဒေမဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိနိုင်ငံရေး အခြေအနေအရလည်း သူတို့အဖွဲ့က အလေးသာသလို ဖြစ်သွားတာပါလို့ ကျနော်တို့ ကတော့ အဲဒီလိုမြင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁)၌ USDP ပါတီမှ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း များမှအပ အခြားပါတီက ပြိုင်သူမဲ့ဖြစ်နေသောကြောင့် ၎င်းပါတီ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၂၈ ဦးသည် မပြိုင်ခင် ကတည်းက အနိုင်ရနေသည့် အခြေအနေဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ မပြိုင်ကတည်းက အနိုင်ရတဲ့ စာရင်းကို တွေ့ရစဉ်

USDP ပါတီသည် နိုင်ငံတဝန်းရှိ မဲဆန္ဒနယ်များတွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၀၀၀ ကျော်ဖြင့် အများဆုံး ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည့် နိုင်ငံရေးပါတီလည်း ဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် တပ်အတွင်းက စီနီယာ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အချို့တို့သည် USDP ၏ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ အဖြစ် လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲ၌ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည် ဖြစ်သည်။

USDP အနေဖြင့် ၎င်းတို့ပါတီ တစ်ခုတည်းသာ ရရှိရန် စဉ်းစားထားခြင်းဖြစ်ပြီး ပါတီအတွင်း လူဟောင်းများနှင့် အသစ်ဝင်ရောက်လာသည့် တပ်အတွင်းက စီနီယာ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အချို့တို့အကြား သဘောထား ကွဲလွဲမှု များလည်း ရှိလာနိုင်ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

USDP ပါတီကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သူ့ဟာသူ သူ့ဖဲသူချိုးပြီး သူ့ဟာသူ လုပ်ထားတာပဲ။ နည်းနည်းလေး အလားအလာရှိတဲ့ သူမှန်သမျှ အကုန် ပိတ်ထားတာလေ ရှင်းနေတဲ့ကိစ္စပဲ။ သူတို့က တစ်ပါတီတည်း။ ကျန်တဲ့လူကို ခွဲကိုမပေးနိုင်ဘူး ဖြစ်နေတာ။ စဉ်းစားကြည့် ဒေါ်သက်သက်ခိုင် လိုလူမျိုးက ဘာများ ပြည်သူလူထု အကျိုးအတွက် လုပ်ပေးမှာမို့လို့လဲ။ အဲဒီလို လူမျိုးကိုယ်တောင်မှ သူက မပေးနိုင်ဘူး။ သူ့ပါတီမှသူ။ တစ်ဦးတည်းပဲ ရဖို့စဉ်းစားတာ။ သူ့အချင်းချင်းကြားမှာ လည်း ကြားဦးမယ် မယုံရင် နားထောင်ကြည့်။ USDP နဂိုလူဟောင်းတွေနဲ့ အခု စစ်ဗိုလ် လူထွက်တွေ ရောက်လာ တာနဲ့ ကြားရဦးမှာပါ။ သူတို့က ဒီပြဿနာကိုထင်တာက သူတို့အတွက် ထွက်ပေါက်လို့ ထင်တယ်။ ကျမတော့ မထင်ဘူး သူတို့အတွက် ပိုတောင်အန္တရာယ် ရှိသေးတယ်။ အကွဲကွဲ အပြဲပြဲတွေ ဖြစ်ကြဦးမှာ” ဟု ပြောသည်။

ထိုရွေးကောက်ပွဲတွင် ယှဉ်ပြိုင်ရန် ပါတီ ၅၇ ခု မှတ်ပုံတင်ထားသော်လည်း NLD သို့မဟုတ် ယုံကြည် လက်ခံ နိုင်လောက်သည့် အတိုက်အခံပါတီများ မပါဝင်သောကြောင့် USDP သည် နေရာ အများစုကို နိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၅ 

ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခုတွင် အပြိုင်အဆိုင်မရှိပဲ နိုင်သွားခြင်းက တစ်မျိုးကြီးဖြစ်နေပြီး ပြိုင်ဖက်ရှိပြီးနိုင်မှ ဂုဏ်သိက္ခာ ရှိသည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဖြစ်မည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁)ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်၌ ကျင်းပမည်ဖြစ်သော်လည်း တချို့သော နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည့် မဲဆန္ဒနယ်မှာ လုံခြုံရေးအာမခံချက် မရှိ၍ ပြိုင်ဖက်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းမရှိဘဲ အနိုင်ရရှိထားသည့် အခြေအနေများရှိနေသည်။

အဆိုပါ ပါတီများတွင် ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ(USDP)က ၂၈ ဦးရှိပြီး “ဝ”အမျိုးသားပါတီ၊ အာခါ အမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ၊ ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ(SNDP)တို့က ၁ ဦးစီဖြစ်သည်။

အနိုင်ရရှိထားသည့် နယ်မြေများသည် ကချင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီ တိုင်းဒေသကြီး၊ ရှမ်းပြည်နယ် စသည့် မဲဆန္ဒနယ်မြေများတွင် ဖြစ်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခုတွင် သေသေချာချာ ပြိုင်ဆိုင်ပြီးမှ နိုင်ခြင်းက ပိုကောင်းကြောင်း၊ ပြိုင်သူမရှိ၍  တစ်ယောက် ထဲပြေးကာ ပန်းဝင်ခြင်းကနေ ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်ခြင်းမှာ တစ်မျိုးဖြစ်နေကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီကို‌ တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဓိက,ကတော့ ကျန်တဲ့ ပါတီတွေဘက်က မပြိုင်နိုင်တဲ့ နေရာတွေမှာတော့ ဒါကတော့ အစထဲက ပြော ထားပြီးသားကို အဲဒီမှာ ၂၈ နေရာ ဖြစ်သွားတော့လည်း ဒါကတော့ မတတ်နိုင်ဘူးပေါ့လေ။ ကျန်တဲ့ပါတီတွေလည်း အဲဒီနေရာတွေမှာ ဝင်ရခက်တယ် ဆိုတာတွေလည်း ဖြစ်တာကို တချို့ဟာတွေဆိုရင်က အဲ့လိုမျိုး နည်းနည်း ဝင် ပြိုင်ဖို့ ကြိုလုပ်တယ် သို့ပေမယ့် ဖိအားပေး ခံရတဲ့ဟာတွေ ဘာတွေရှိတာပေါ့။ အဲ့လိုမျိုးတွေကတော့ ကြားရတဲ့ ကိစ္စတွေ ရှိတာပေါ့။ ရွေးချယ်စရာ မလိုဘဲ တစ်ဦးထဲပြိုင် တစ်ဦးထဲဟာကတော့ သိပ်ကြည့်လို့ မကောင်းဘူး၊ သို့ပေမယ့် တစ်ခုရှိတာက လက်ရှိ အဲဒီနေရာတွေက တော်တော်ကို ကျန်တဲ့ပါတီတွေ လုပ်ရလည်း တော်တော် ခက်တဲ့ နေရာတွေ ဖြစ်နေတယ် ဝင်ဖို့လည်း တော်တော် ခက်တာပေါ့။ အဲဒီနေရာ အတွက်ကတော့ မတက်နိုင်ဘူး ပေါ့။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ရွေးကောက်ပွဲ တစ်ခုကတော့ သေသေချာချာ ပြိုင်ဆိုင်ပြီး နိုင်တာက ပိုပြီးတော့မှ ပိုကောင်း တယ်ပေါ့။ ဒီတိုင်းကြီး ပြိုင်သူမရှိလို့ တစ်ယောက်ထဲပြေးပြီး ပန်းဝင်တယ် ဆိုတာမျိုးထက် စာလို့ရှိရင် ဖြစ်ရတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်အတွက်လည်း တစ်မျိုးဖြစ်တာပေါ့။ အပြိုင်အဆိုင်မရှိပဲ နိုင်သွားတယ်ဆိုတာကြီးကိုက တစ်မျိုး ဖြစ်တာပေါ့။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ကိုယ်မဲ ဘယ်လောက်နဲ့ နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ဟာကလည်း ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ယောက်မှာ ဂုဏ်သိက္ခာ ဒါကပိုပြီးတော့မှ ကောင်းတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ပြည်သူ့လွှတ်တော် အတွက်ဆိုလျှင် ကချင်ပြည်နယ်ထဲက နောင်မွန်၊ မံစီ၊ ရွှေကူ စသည့် မြို့နယ်များဖြစ်ပြီး စစ်ကိုင်းတိုင်းမှာတော့ မင်းကင်း၊ ဝန်းသို၊ မော်လိုက်၊ ကနီ၊ ဆားလင်းကြီးနှင့် ရေဦး စသည့် မြို့နယ်များဖြစ်သည်။

ထို့နောက် တနင်္သာရီတိုင်းက ရေဖြူ၊ လောင်းလုံးနှင့် ရှမ်းပြည်နယ်က မက်မန်း၊ ဖယ်ခုံ စသည့် မြို့နယ်များ ဖြစ်သည်။

တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ် လွှတ်တော်အတွက်ကမူ အများစုက စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးထဲက ကောလင်း၊ ဝန်းသို၊ တမူး၊ ဘုတလင်၊ မော်လိုက်၊ ကနီ၊ ဆားလင်းကြီး၊ ရေဦး စသည့် မြို့နယ်များမှ ၈ နေရာအထိ USDP က အနိုင် ရထားသည်။

ဝအမျိုးသားပါတီကို တွေ့ရစဉ်

ရွေးကောက်ပွဲတွင် တချို့မဲဆန္ဒနယ်များ၌ တစ်ယောက်ထဲ တင်ထားသောကြောင့် ဖွဲ့စည်းပုံအရ ပြိုင်သည့်လူမ ရှိလျှင် ၎င်းကနိုင်မှာဖြစ်ပြီး နစ်နာတာ မရှိလောက်ဘူးဟု တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP)ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒါလည်း ဖွဲ့စည်းပုံအရပဲလေ ပြိုင်တဲ့လူ မရှိရင်တော့ သူနိုင်မှာပဲ နစ်နာတာတော့ မရှိလောက်ဘူးလို့ ယူဆပါတယ်။ ကျနော်တို့ အာခါတိုင်းရင်းသားရေးရာဆိုရင်လည်း တစ်ယောက်ထဲ တင်တာဖြစ်တာမို့ ယှဥ်ပြိုင် စရာမလိုတော့ဘူးပေါ့။ ဒါသူဝန်ကြီး ဖြစ်သွားတာပေါ့လေ။ ဒါတကယ်တမ်း ကော်မရှင်ကနေပြီးမှ အားလုံးပြီးလို့ ရွေးကောက်ပွဲကြေညာတဲ့ အခါကြရင် သူက ယှဥ်ပြိုင်စရာ မလိုတော့ဘူး။ “ဝ”ထဲက တစ်ယောက်လား အဲ့တိုင်း ပါဘဲ သူက အမျိုးသားလွှတ်တော်မှာ သူလည်း ယှဥ်ပြိုင်စရာမလိုပဲ သူတစ်ယောက်ထဲ တင်ထားတာ ဒါဖွဲ့စည်းပုံ အရ ဆောင်ရွက်တာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ နစ်နာမယ်လို့တော့ ကျနော် မမြင်ပါဘူး။ တစ်ဖက်က အဖွဲ့ အစည်း ဖျက်လို့ဖျက်စီး လုပ်တဲ့လူတွေကတော့ ခြိမ်းခြောက်ကျမှာပဲ တခြား ရွေးကောက်ပွဲဝင်တဲ့ လူတွေကိုလည်း ခြိမ်းခြောက်နေတယ်ဆိုတဲ့ အခါကျတော့ ရှိတယ်မရှိဘူးလို့တော့ မပြောလိုတော့ဘဲ အားလုံးကို ခြိမ်းခြောက်နေ တာပဲလေ သူတို့က ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်တဲ့လူမှန်သမျှ”ဟု ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေ အခန်း(၉)၊ ပုဒ်မ ၄၁ (က) အရ မဲဆန္ဒနယ်တစ်ခုမှာ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးတည်းသာ ရှိလျှင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပစရာမလိုပဲ ထိုကိုယ်စားလှယ်လောင်းကိုသာ အနိုင်ရ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ကြေ ညာရမည် ဖြစ်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲတွင် အမတ်လောင်း အများဆုံး တင်သွင်းထားသည့် ပါတီများမှာ USDP ပါတီဖြစ်ပြီး ဒုတိယက တစညပါတီ၊ တတိယက PPP ပါတီ၊ ထို့နောက် ပြည်သူ့ပါတီ၊ ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီတို့ ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၅

ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)သည် ရွေးကောက်ပွဲကို ဖျက်မည့်အဖွဲ့ မဟုတ်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

KIO/KIA ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအင်ဘန်လက အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်တွင် ကျရောက်သည့် ၆၅ နှစ်ပြည့် ကချင် လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့အစည်း(KIO)နေ့ မိန့်ခွန်းတွင် တိုက်ပွဲများနှင့် စစ်ရေး အခြေအနေများ အဆုံးသတ် လှပရန်မှာ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့် ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။

ထို့ပြင် လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲအား ထောက်ခံသည့်အဖွဲ့နှင့် ဆန့်ကျင်သည့်အဖွဲ့ဟုဆိုကာ နှစ်ဖွဲ့ကွဲ ပေါ်ထွက်လာ မည်ဖြစ်ပြီး ထိုနှစ်ဖွဲ့ အလွယ်တကူ ဆွေးနွေးရေးမှာ ခက်ခဲလာနိုင်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်းစစ်လည်း အချိန်ပိုကြာမြင့် လာမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောဆိုခဲ့သည်။

လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ကချင်နိုင်ငံရေးပါတီအချို့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြမည်ဖြစ်သောကြောင့် KIO/KIA အနေဖြင့် ၎င်းလူမျိုးအချင်းချင်း မည်သည့်အခါမှာ မဆန့်ကျင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲကို ဖျက်မည့် အဖွဲ့မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး အဖွဲ့ချုပ်(PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာ က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

NUG နဲ့ ချင်းညီနောင်အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကချင်နိုင်ငံရေးပါတီတွေ ရှိတယ်။ နှစ်ပါတီ၊ သုံးပါတီလောက် ရှိတယ်။ လီဆူပါတီ ရှိသလိုပဲ ကချင်ပြည် ဘက်က တူးဂျာ ဦးဆောင်တဲ့ ပါတီရှိသလိုပဲ အဲဒီလိုရှိကြတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ဆန့်ကျင်တယ်ပြောရင် KIO က သူတို့ KIO လူဟောင်းတွေ ဦးဆောင်နေတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကို ဆန့်ကျင်ရတော့မယ်။ အချင်းချင်းတော့ ဘယ်တော့မှ မဆန့်ကျင်ဘူး။ ဒါရှင်းတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲဝင်မယ့် ကချင်နိုင်ငံရေးပါတီက လွတ်လွတ်လပ်လပ် ဝင်နိုင်တယ်။ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပါနိုင်တယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကို ဖျက်မယ်၊ လုပ်မယ်ဆိုရင် ကချင်နိုင်ငံရေးပါတီ တွေရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်နဲ့ သူ့ရဲ့နိုင်ငံရေး အခွင့်အရေးကို ဖျက်သလိုဖြစ်တယ်။ KIO ကတော့ မလုပ်ပါဘူး။ သို့သော် တခြားတခြားသော လက်နက်ကိုင်တွေ၊ နွေဦးတွေ ဘာတွေကတော့ ရွေးကောက်ပွဲကြီးကို မဖြစ်မနေ ဖျက်မယ်၊ ဘာဖြစ်မယ်ဆိုတာ တခြားလူတွေရဲ့ အမျိုးသားရေးပါ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်သလိုဖြစ်တာ တွေ့ရတယ်လေ။ အဲဒါ ကြောင့် KIO ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲကို ဖျက်မယ့်အဖွဲ့တော့ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် တခြားအင်အားစုတွေက KIO နယ်ထဲမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ဖျက်ဖို့ကိုလည်း သူခွင့်ပြုမယ်လို့ ကျ‌နော်မထင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်‌တွင် ပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း (၁) မတိုင်ခင် နိုဝင်ဘာနှင့် ဒီဇင်ဘာအတွင်း ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တွေ့နိုင်ခြေ ရှိကြောင်းလည်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များကြား သုံးသပ်ထားကြသည်။

KIO အနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲအတွင်း တစ်နိုင်ငံလုံးနှင့် တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့အစည်းများ အားလုံး ငြိမ်းချမ်းမှု ရရှိရန်အတွက် မရပ်မနား တွေးတောအဖြေရှာနေကြောင်း KIO/KIA ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အင်ဘန်လက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

KIO/KIA လက်အောက်တွင် တော်လှန်ရေးအင်အားစု အများအပြားရှိသော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲကို ဆန့်ကျင် ကြောင်း ထုတ်ဖော် မပြောဆိုခြင်းသည် နိုင်ငံရေး အကင်းပါးသကဲ့သို့ KNU ကဲ့သို့ အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ကြေညာခံရမည်ကို ကြောက်သောကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း တိုင်းလိုင် (ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ယောတပ်တော်နဲ့ KIA ခေါင်းဆောင် ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးဂွမ်မော်တို့ လိုင်ဇာမြို့မှာ တွေ့ဆုံစဉ်

၎င်းက “ဗိုလ်မှူးကြီးနော်ဘူလည်း ဟိုတုန်းက ပြောထားပါတယ်။ KIO ထိန်းချုပ်တဲ့နယ်မြေမှာ ရွေး‌‌ကောက်ပွဲ မလုပ်ဘူးလို့။ သူက အကင်းပါးတယ်ဆိုတာ အဲဒီကိစ္စပဲ။ တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေကတော့ အများကြီးရှိ ပါတယ် KIA ဘက်မှာ။ အခု ဖားကန့်နယ်မြေမှာ တော်တော်များများ ရှိပါတယ်။ PDF တွေ နှစ်သောင်းကျော် ရှိတယ်။ ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်သံတွေလည်း ကြားရတယ်။ တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေလည်း သူ့ရဲ့ ပေးစာ၊ ကမ်းစာ လောက်ပဲ ယူပြီးမှ ရပ်တည်နေရတဲ့ အပိုင်းလေးတွေ ရှိနေတော့ ဒါကြောင့် သူကနေပြီးမှ တော်လှန်ရေး အင်အားစု တွေဘက်က ရပ်တည်ပြီးမှ ပြတ်ပြတ်သားသား ပြောလိုက်ပြီဆိုရင် သူက KNU လို အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်း အဖြစ် ကြေညာခံရမှာ သူအရမ်းကြောက်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ကစားကွက်က လှေနံနှစ်ဖက်နင်း၊ ဟိုဘက်နင်း၊ ဒီဘက် နင်း အဲဒီပုံစံအတိုင်းပဲ သူက တော်လှန်ရေး အင်အားစုဘက်ကို မားမားမတ်မတ် ရပ်တည်ပြီးမှ ရွေးကောက်ပွဲကို တစ်ဖက်သတ် ဖျက်ဆီးတဲ့ပုံစံမျိုး သူပြောမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

KIO/KIA သည် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို စကားလမ်း‌ကြောင်း ခင်းလာသည့်ပုံစံ ပေါ်‌ပေါက်နေ သည့်အတွက် ၎င်းလက်အောက်ရှိ တော်လှန်ရေးအင်အားစုများအနေဖြင့် KIO/KIA နှင့် သဘောထား တူညီမှု ရှိ၊ မရှိ စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား မေးခွန်းထုတ်မှုများ ရှိနေကြသည်။

လက်ရှိတွင် KIA အနေဖြင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး မြစ်ကြီးနား၌ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြရန် နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ထံ အဆိုပြုထားသော်လည်း တပ်မတော် ဘက်ကမူ မိုင်းလား (သို့မဟုတ်) ကျိုင်းတုံတွင် တွေ့ဆုံကြရန် သဘောထားရှိနေသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် KIA တို့ကြား နှစ်ဖက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် အစီအစဉ် ရှိထားပြီးသား ဖြစ်သော် လည်း နေရာကိုမူ လက်ရှိအချိန်အထိ မဆုံးဖြတ်နိုင်ဖြစ်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၅

အာဆီယံအနေဖြင့် ခိုင်မာသည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ဖြစ်ဖို့ဆိုလျှင် ၎င်းတို့၏ မူဝါဒများနှင့် ရပ်တည်ချက်များကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ပြည်သူ့ပါတီ(PP) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်များ အားလုံး အနေဖြင့် တခြားနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးမှာ ဝင်ရောက်စွတ်ဖက်ခြင်း မရှိသည့် အခြေခံမှုများကို သတိပြုနိုင်ရန် လိုမည်ဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကလည်း ပြောကြားထားသည်။

အာဆီယံ အဖွဲ့အစည်းသည် အခြေခံ အယူအဆအားဖြင့် နှစ်ပိုင်း ကွဲထွက်နေသည်ကို မြင်တွေ့ရကြောင်း၊ အာဆီယံ အနေဖြင့် ခိုင်မာသည့် အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုဖြစ်ရန်အတွက် စတင်ဖွဲ့စည်းစဥ်က မူဝါဒများ၊ ရပ်တည် ချက်များကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ပြည်သူ့ပါတီ(PP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့က ဒါကို ဥပဒေအတွင်း လှုပ်ရှားမှုဆိုတာက ပါတီတွင်းမှာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ နိုင်ငံတွင်းမှာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒေသတွင်းမှာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီဥပဒေက ပြင်ဖို့လိုပြီဆိုရင်တော့ အားလုံးစုစည်းပြီးတော့ ပြင်ဖို့ကြိုးစား မပြင်နိုင်ရင် လက်ရှိ ရှိနေတဲ့ဟာကို ‌ဘောင်ထဲကနေပြီးတော့ လှုပ်ရှားဖို့ ဆုံးဖြတ်ဖို့ ကြိုးစားရတယ်။ ကျွန်တော်ဒီလိုပဲမြင်တယ်။ အဲဒီတော့ အာဆီယံဆိုတာလည်း စတင် ဖွဲ့စည်းစဥ် တုန်းကတော့ consensus ပေါ့ အားလုံး သဘောတူညီမှ လုပ်လို့ရမယ်ဆိုတာဟာ တစ်နိုင်ငံက ကန့်ကွက်ရင် လုပ်လို့မရဘူး သို့သော်လည်းပဲ လက်တွေ့မှာကျတော့ အဖွဲ့အစည်းပုံစံ မဆန်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေက ကျနော်တို့ တွေ့နေရတယ် ပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အာဆီယံကိုယ်၌က သူ့ကိုယ်သူ ပြန်ပြီးတော့ ပြန်လည်ဆန်းစစ်ဖို့ ပြန်လည်သုံးသပ်ဖို့ လိုအပ် နေပြီလို့ ကျနော် မြင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

အာဆီယံ အစည်းအဝေး ကျင်းပနေစဉ်

အာဆီယံ အဖွဲ့အစည်းအနေဖြင့် တစ်နိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးကို တစ်နိုင်ငံကဝင်၍ မစွက်ဖက်သင့်ကြောင်း၊ အာဆီယံ စတင် ဖွဲ့စည်းစဥ်က ရည်မှန်းချက်နှင့် လက်ရှိ ဆောင်ရွက်မှုများက ကွဲပြားနေသည်ဟု ရခိုင့်ဦးဆောင် ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ‌ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့‌ ပြောသည်။

၎င်းက “အာဆီယံ မူလဖွဲ့စည်းစဥ် သွားနေတဲ့ ရည်မှန်းချက်နဲ့ လက်ရှိကြုံနေရတဲ့ ဆောင်ရွက်မှုဟာ နည်းနည်း ကွဲပြားတဲ့ ပုံပေါက်ပါတယ်။ ဝင်ရောက် စွက်ဖက်တယ်ဆိုတာက ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကို အစိုးရပြောင်းရင် ပြောင်းမယ်။ မပြောင်းရင် မပြောင်းဘူးပေါ့။ အဲ့ဒီဥစ္စာပေါ်မှာ အသိမှတ်ပြုရမှာ‌ပေါ့ ပြည်တွင်းရေး ကို ပြည်တွင်းကိစ္စ အနေနဲ့ရှင်းတာ ဆိုပါတော့ (2020) ဖြစ်ပြီးတဲ့နောက်မှာ နစက သူ့ရဲ့ အခြေခံဥပဒေအရ‌ ပေါ် ပေါက်လာတယ်လို့ ညွှန်းတာပေါ့ဗျာ။ အ‌ရေးပေါ်ကာလ ပြဋ္ဌာန်းချက်အရ ဒါကာလတိုပေါ့ဗျာ ဆိုတော့ အဲဒါကို သူ့ရဲ့အရေးပေါ် အခြေခံဥပဒေဘောင်အတွင်းကနေ သုံးသပ်ကြည့်ရမှာပေါ့ တစ်ဖက်သတ် အမြင်နဲ့ တစ်ချက်လေ  အဲ့လို ဖြစ်သွားတဲ့အခါမှာ ပိုပြီး ဆက်ဆံရေးတွေ ကြဲသွားတာပေါ့ အဲဒီကိုကြည့်ပြီးတဲ့အခါမှာလဲ ပြည်တွင်းရေး ဝင်‌‌ရောက် စွက်ဖက်တယ်ဥစ္စာလည်း ဖြစ်လာတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဒေါက်တာအေးမောင်ကို တွေ့ရစဉ်

အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ အားလုံး သဘောတူ လက်ခံထားသည့် Asean charter ၊ Asean Way ၊ Asean Spirit များအပေါ် လိုက်နာ ဆောင်ရွက်ကြမည်ဆိုလျှင် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများအတွက် ပိုမိုစည်းလုံး အကျိုးဖြစ်ထွန်း စေမည်ဖြစ်ကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က NLD အစိုးရသည် ၂၀၂၀ အထွေထွေ‌ရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုကို မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟု ဆိုကာ မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ဖြုတ်ချ၍ အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့နောက် အာဆီယံက မြန်မာ့အရေးမှာ ဝင်ရောက် ကိုင်တွယ်လာပြီး ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် မြန်မာ့ တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်များကို အာဆီယံ အစည်းအဝေးများကနေ ဖယ်ထုတ်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၁

အာရက္ခတပ်တော်(AA) ထိန်းချုပ်ထားသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်နှင့် ရသေ့တောင်မြို့များ၌ မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ARSA လှုပ်ရှားမှု များလာသည့်အပေါ် AA ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းနိုင်မလားဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက မေးခွန်းထုတ်လာကြသည်။

လက်ရှိတွင် AA ထိန်းချုပ်ထားသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဒေသအနက် မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်နှင့် ရသေ့တောင်မြို့တို့တွင် ARSA ၏ တိုက်ခိုက်မှုများသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာခဲ့ကြောင်း၊ မေလမှ အောက်တိုဘာလအတွင်း ARSA ၏ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် အရပ်သား ၅၀ ဝန်းကျင် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ရခိုင်သတင်း ဌာနများက ဖော်ပြထားသည်။

ARSA သည် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ယခင်ကထက် ပိုမိုလှုပ်ရှားလာနေခြင်းဖြစ်ပြီး အရပ်သားများ ကိုသာ အဓိက ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နေကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

AA အနေဖြင့် တရားဝင် အစိုးရတစ်ရပ် မဟုတ်သည့်အတွက် မြေပြင်တွင် ဖြစ်နေသည့် ထိုပြဿနာများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း မရှိကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ARSA ကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “တိုတိုနဲ့ လိုရင်းပြောရရင်တော့ AA က သူ့ဘာသာသူ ဘယ်လိုပဲ သူ့ကိုယ်သူ ထင်မြင်ယူဆထားပါစေ တရားဝင် အစိုးရတစ်ရပ် မဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ အချက်ကို နံပါတ်(၁) သတိပြုဖို့ လိုတယ်။ တရားဝင် အစိုးရတစ်ရပ် မဟုတ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် သူ့မှာ ခုနကပြောတဲ့ မြေပြင်မှာဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာတွေကို သူ ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းနိုင် တာမရှိဘူး။ အဲဒါသည် သူအဓိက အကြီးဆုံး ရင်ဆိုင်ရမယ့်ပြဿနာ။ သူ့ဘာသာသူ ဘယ်လိုပဲ နယ်မြေတွေ သိမ်းပိုက်တယ်ပဲပြောပြော၊ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် အုပ်ချုပ်ရေး ထူထောင်တယ်ပဲပြောပြော၊ လက်ရှိမှာ တကယ် တမ်း အဲဒီအခြေအနေတွေကို အဆင်ပြေပြေ လည်ပတ်နိုင်စွမ်းရှိရဲ့လား၊ လုပ်နိုင်စွမ်း ရှိရဲ့လားဆိုတာ သူ့ကိုယ်သူ ပြန်မေးဖို့လိုတယ်။ အဲဒီလုပ်ဆောင်တဲ့ အစွမ်းအဆ မရှိခြင်းကလည်း သူ့ရဲ့ အကြီးမားဆုံး ပြဿနာဖြစ်လာမှာ” ဟု ပြောသည်။

ARSA၊ ARSO တို့သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်ခြားစောင့်တပ် (BGB)၏ အကူအညီကို အပြည့်အဝ ရယူပြီး နတ်မြစ်နှင့် မေယုတောင်တန်း လမ်းကြောင်းများမှတဆင့် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောခရိုင်အတွင်းကို စိမ့်ဝင်ရောက်နေ ကြောင်း သုံးသပ်မှုများလည်း ရှိသည်။

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ ARSA လှုပ်ရှားနေသည့် နယ်မြေဒေသသည် AA မှ ထိန်းချုပ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ဗဟိုအစိုးရ၏ ထိန်းချုပ်ကွပ်ကွဲမှုအောက်၌ မရှိသောကြောင့် ယခုကဲ့သို့ ပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်လာကြောင်း နိုင်ငံရေးအကဲခတ်သူအချို့က ထောက်ပြကြသည်။

AA အနေဖြင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ယာယီအစိုးရကို ARSA၊ ARSO တို့၏ တိုက်ခိုက်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ နှစ်ဖက် ပြေလည်မှု ရရှိစေရန် နည်းလမ်းများအား ရှာဖွေပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမျိုးကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်သင့် ကြောင်းလည်း ပြီးခဲ့သည့် လပိုင်းက အကြံပြု တိုက်တွန်းထားသော်လည်း ထူးခြားမှု မရှိသေးပေ။

ARSA ကို တွေ့ရစဉ် 

AA အနေဖြင့် ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း နယ်စပ်တစ်လျှောက်လုံးကို အုပ်ချုပ်နေသည်ဆိုသော်လည်း နယ်နိမိတ် ကျယ်ဝန်းမှုကြောင့် ပြည်သူအားလုံးကို အကာအကွယ်ပေးရန်မှာ အခက်အခဲဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့မှာရှိသည့် စွမ်းဆောင်ရည်ဖြင့် အရေးယူ ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းမျိုး ရှိနိုင်ကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုး များ မဟာမိတ် (UNA) မှ ဦးမျိုးကျော် CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒီမှာကတော့ သူတို့ တိုက်ခိုက်တယ်ဆိုတာကတော့ အခုက အရပ်ဖက် ပြည်သူတွေကို ပစ်မှတ်ထား ပြီးတော့ပေါ့။ သတင်းတွေမှာလည်း တွေ့ပါတယ်။ နယ်တွေမှာက နယ်စပ်တစ်လျှောက် အကုန်လုံးကို အာရက္ခ တပ်တော် အနေနဲ့လည်း အုပ်ချုပ် နေတယ်ဆိုပေမယ့် အကုန်လုံးကိုတော့ ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးကိုတော့ အကာ အကွယ် ပေးဖို့အတွက် အခက်အခဲဖြစ်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ border နယ်နိမိတ် ဆက်စပ်နေတဲ့ နယ်မြေက လည်း ကျယ်ဝန်းတယ်လေ။ အဲဒီတော့ ဒီဟာတွေမှာ အလစ်ချောင်းပြီးတော့ မသမာမှုတွေ၊ ပြောရရင် ဝင်စီးတာ တွေ၊ ရွာသားတွေကို နှိပ်စက်တာတွေ၊ သတ်တာတွေ ဒါမျိုးတွေကတော့ ရှိနေမှာပဲ။ ဒါကတော့ အကြမ်းဖက်တွေရဲ့ လုပ်ရပ်ပဲဖြစ်တယ်။ အဲဒါကြောင့် အာရက္ခတပ်တော်လည်း ဒီဟာကို သူတို့မှာရှိတဲ့ စွမ်းရည်နဲ့သူတို့ အရေးယူတာ ဆောင်ရွက်ပေးတာရှိမယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အရပ်သားများကို ARSA၊ ARSO တို့က ခြိမ်းခြောက်နေသဖြင့် နယ်စပ်ရှိ ပြည်သူများ တောတောင်ထဲ နှင့် လူပြတ်သည့် နေရာများသို့ သွားလာချိန် တစ်ဦးတည်း (သို့မဟုတ်) လူအနည်းစုဖြင့် သွားလာမှုကို တတ်နိုင် သမျှ မပြုလုပ်ကြရန် အာရက္ခတပ်တော်(AA)က သတိပေးထားသည်။

မဖြစ်မနေ သွားလာစရာရှိပါက အာရက္ခပြည်သူ့တော်လှန်ရေးအစိုးရ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ ရှိရာ အနီးစပ်ဆုံး နေရာများ၌ သတင်းပေးပို့ပြီးမှ သွားလာကြရန်လည်း ၎င်းက သတိပေးထားသကဲ့သို့ ARSA၊ ARSO တို့ကို လိုက်လံရှင်းလင်းနေကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။

 ARSA ကလည်း မိမိတို့သည် ရခိုင်ပြည်နယ်ကို သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်မည်ဟု ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၆ ရက်က ထုတ်ပြန် ပြောကြားထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၁

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်‌တွင် ပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း (၁) မတိုင်ခင် နိုဝင်ဘာနှင့် ဒီဇင်ဘာအတွင်း ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တွေ့နိုင်ခြေရှိကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် KIA အနေဖြင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး မြစ်ကြီးနား၌ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြရန် နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ထံ အဆိုပြုထားသော်လည်း တပ်ဘက်ကမူ မိုင်းလား (သို့မဟုတ်) ကျိုင်းတုံတွင် တွေ့ဆုံကြရန် သဘောထားရှိနေသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် KIA တို့ကြား နှစ်ဖက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် အစီအစဉ် ရှိထားပြီးသား ဖြစ်သော် လည်း နေရာကိုမူ လက်ရှိအချိန်အထိ မဆုံးဖြတ်နိုင်ဖြစ်နေကြသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက “ကျနော် ထင်တာတော့ ရှိနိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် မှန်းလို့မရသေးဘူးပေါ့။ ကျိုင်းတုံမှာ တွေ့ မယ့်ဟာ KIA ခေါင်းဆောင်တွေ လက်ခံမလား၊ သို့တည်းမဟုတ် တခြားလူတွေလိုပဲ တရုတ်ပြည်မှာ သွားတွေ့ကြ မလား။ တရုတ်ကလည်း KIA ကိစ္စမှာ ကြားဝင်တဲ့သဘော သိပ်မရှိသေးဘူး။ တရုတ်နဲ့ KIA ကလည်း တခြားအဖွဲ့ တွေလို ခြေနိုင်၊ လက်နိုင်မဟုတ်ဘူး။ တရုတ်ထင်တာက KIA က အမေရိကန်လူပေါ့။ အမေရိကန်ဘက်ပါတယ် ဆိုပြီး တော့။ အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်နဲ့ မတည့်တဲ့အခါကြတော့ KIA ကို တရုတ်ကလည်း သိပ်အမြင်မရှင်းဘူး ဖြစ်နေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

 KIA ခေါင်းဆောင် တချို့ကို တွေ့ရစဉ်

ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့အကြား တစ်စုံတစ်ရာ ပြေလည်မှုရသွားပါက တရုတ်-အိန္ဒိယ ဆက်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အကျိုးရှိကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက သုံးသပ်ကြသည်။

ရွေးကောက်မတိုင်ခင် ၎င်းတို့ နှစ်ဖက် အင်အားစု မတွေ့ဖြစ်ခဲ့ကြသည်ရှိသော် ရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက် ရက်ပေါင်း ၁၀၀ ကျော်တွင် တွေ့ဆုံမှု ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော် ထင်တာတော့ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်တော့ မတွေ့နိုင်ဘူးဆိုရင် ရွေးကောက်ပွဲအပြီး အခင်း အကျင်းလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါလည်း ရွေးကောက်ပွဲအပြီး အခင်းအကျင်းကတော့ တပ်ကတော့ အဓိက, က တော့ အဓိကပဲပေါ့လေ။ ရွေးကောက်ပွဲပြီး အခင်းအကျင်းက လွှတ်တော်ခေါ်တာတို့၊ အစိုးရအသစ် ဖွဲ့တာတို့၊ အာဏာလွှဲတာတို့က ရှိတော့ ရွေးကောက်ပွဲပြီးလို့ ရက် ၁၀၀ လောက်ကျော်မှပဲ ဒါတွေက ဖြစ်နိုင်တာပေါ့။ စည်းမျဉ်းအသစ်ကို ထည့်သွင်းဖို့ကလည်း လိုတာကို။ ဒါကြောင့် ဧပြီလ ၁ ရက်က မြန်မာ နောက်ပိုင်းသမိုင်းမှာ အာဏာလွှဲတဲ့ ရက်ကို။ ဧပြီလ ၁ ရက်က လက်ရှိ (ဦး)ညိုစော အစိုးရရှိတယ်၊ ကော်မရှင်ရှိတယ်၊ ဒါတွေအားလုံးက ရွေးကောက်ပွဲက ထွက်လာတဲ့ အစိုးရဆီမှာ အပ်ရမယ်ဆိုတော့ ဧပြီ ၁ ရက်ကျော်မှ ရွေးကောက်ပွဲက ထွက်လာတဲ့ အစိုးရ လိုက်လုပ်နိုင်မယ်။ အဲဒီနောက်ပိုင်းမှ ဆွေးနွေးမယ်ဆိုရင်လည်း အဲဒီနောက်ပိုင်း ရောက်သွားမယ်လို့ ယူဆပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကချင်ပြည်နယ်မှ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA) ထိန်းချုပ်ပိုင်နက်မှ တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ဂိတ် ၄ ခုကို တရုတ်အစိုးရက တစ်နှစ်နီးပါး ပိတ်ထားပြီးနောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်တွင် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လိုက်သည်။

တရုတ်-ကချင် နယ်စပ်ဂိတ် ပြန်ဖွင့်နေစဉ်

ထိုဂိတ် ၄ ခုသည် မြန်မာမြို့များဖြစ်သော ကန်ပိုက်တီ၊ လိုင်ဇာ၊ မိုင်ဂျာယန်နှင့် လွယ်ဂျယ်တို့ဖြင့် ဆက်သွယ်ထား သည်။ ကန်ပိုက်တီနှင့် လွယ်ဂျယ်သည် ကချင်ပြည်နယ်မှ အကြီးမားဆုံး နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမြို့များ ဖြစ်သည်။

KIA နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များသည် မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ်မြို့များကို လွန်ခဲ့သော နှစ်အနည်းငယ်အတွင်းက သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာ့တပ်မတော်အား တိုက်ခိုက်မှု ရပ်ဆိုင်းရန် KIA ကို ဖိအားပေးရေး ကြိုးစားပြီး နယ်စပ်ဂိတ်များကို ပိတ်ထားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

KIA ၏ နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သော ကချင်လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့ချုပ်(KIO) နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့သည် ပြည်သူများ စားသောက်ကုန်များ ကုန်သွယ်နိုင်ရန် နယ်စပ်ဂိတ်များ ဖွင့်လှစ်ရေးကို အခြေခံအားဖြင့် ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း၊ ကျန် နယ်စပ် စစ်ဆေးရေးစခန်းများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ရေးအတွက် ၎င်းတို့ ဆွေးနွေးနေဆဲဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၁

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ပြည်သူများအနေဖြင့် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် စစ်မှုမထမ်းဆောင်လိုပါက စစ်မှုထမ်း ဥပဒေ ကင်းလွတ်ခွင့် အခွန်တော်ဥပဒေကြမ်း ရေးဆွဲ၍ သက်ဆိုင်ရာသို့ တင်ပြထားသည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာ သုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးတာဝန် ထမ်းဆောင်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၀ ရက်တွင် စတင်အာဏာတည်စေခဲ့ပြီး လက်ရှိအချိန်၌ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း သင်တန်း အပတ်စဥ် ၁၇ အထိ ရှိပြီဖြစ်သည်။ 

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆောင်ခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့်အခွန်တော်ဆိုသည့် ဥပဒေကြမ်းတစ်ခု ရေးဆွဲထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုဥပဒေကြမ်းအား နိုင်ငံတော်မှ အတည်ပြုခဲ့မည်ဆိုလျှင် လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကိစ္စရပ်များအား အဖက်ဆယ် နိုင်လိမ့်မည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်နက်ကိုင်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော့် Idea သပ်သပ်ပါ၊ ကျနော်ကတော့ (Military service exemption tax) လို့ခေါ်တဲ့ စစ်မှုထမ်း ဆောင်ခြင်းမှ ပြည်သူ့စစ်မှု ထမ်းဆောင်ခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့် အခွန်တော်ဆိုပြီးတော့ အဲ့ဥပဒေကြမ်းတစ်ခုကို ကျနော်က ရေးထားပါတယ်။ ရေးထားပြီးတော့ ကျနော် စစ်မှုထမ်းဟောင်းအဖွဲ့က ကျနော်တို့ ဗိုလ်ကြီး ခင်မောင်ဆင့်‌ပေါ့၊ သူကတဆင့် ကိုယ်က စစ်မှုထမ်းဟောင်း ခံစားချက်ကို တင်ပြပေးပါဆိုပြီးတော့ နိုင်ငံတော်ကို ဆက်ပြီး တင်ပြပေးပါဆိုပြီး ကျနော်က အကူအညီတောင်းခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုထက်ထိတော့ ဒါက ထွက် မလာသေးပါဘူး။ ကျနော့် အဲ့ဥပဒေကြမ်းကို ပုံနှိပ်ပါ ရေးထားတာပေါ့၊ အတည်ပြု ခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့ အခု အကြောင်း အမျိုးမျိုးကြောင့် စစ်မှု မထမ်းဆောင်လိုတဲ့ ပြည်သူတွေက အခွန်ပေးဆောင်တာနဲ့ ကင်းလွတ်ခွင့် ရမယ်ဆိုရင်တော့ နိုင်ငံတော်ထဲကို အဲ့အပြင်ကို ထွက်သွားတဲ့ လူငယ်တွေ၊ နောက်ပြီးတော့ (resources person) တွေ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားတွေ‌၊ ပညာရှင်တွေ ပြန်ဝင်လာတဲ့အခါမှာ တိုင်းပြည်စီးပွားရေးက ပြန်မြင့်လာမယ်။ လူဦးရေလည်း ပြန်တက်လာမယ်။ ဆိုတော့ အစစအရာရာပေါ့နော် (GDP)အကုန် ပါသွားမှာပေါ့။ အဲ့ဒီ အချက် ကတော့ လိုပါတယ်။ အဲ့တာကတော့ အဓိက နိုင်ငံရေး ထွက်ပေါက်နဲ့ အဲ့ဥပဒေ ထုတ်ပြန်လိုက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ထိန်းသိမ်းရမယ့် သဘောပါပဲ” ဟု ပြောသည်။ 

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်မှုထမ်း ဥပဒေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ လူငယ်လူရွယ်များ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်ခွာသွားကြသလို စစ်မှုထမ်းဆောင်ရန် ခေါ်‌ဆောင်ခံရခြင်းများကြောင့် အလုပ်လုပ်နိုင်သော လူငယ်လူရွယ် ဦးရေမှာ လျော့ကျလာနေကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

လက်နက်ကိုင် အင်အားစုကိုတွေ့ရစဉ် 

ထို့နောက် လူဦးရေ လျော့ကျလာခြင်းနှင့်အတူ အလုပ်သမား ရှာပါးခြင်း၊ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများ နှေးကွေးလာခြင်း၊ လူဦးရေ လျော့ကျခြင်း ဘေးအန္တရာယ်များကြုံတွေ့လာရခြင်း စသည့် အခြေအနေများကိုလည်း ရင်ဆိုင်လာနေရ ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။  

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ် ပွားနေခြင်းကြောင့် နှစ်ဖက်စလုံးက စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် လူငယ်လူရွယ်များအား ခေါ်ဆောင်ခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခြင်း များ အရှိန်မြှင့် လုပ်ဆောင်နေကြသည်။

ထို့ကြောင့် လက်နက်ကိုင်ထားကြသော အဖွဲ့အစည်းများ၏ စစ်မှုထမ်း ခေါ်ဆောင်ခြင်းများ ရပ်တန့်နိုင်ရေး အတွက် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက နည်းလမ်းပေါင်းစုံဖြင့် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိနေကြသည်။