CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၉

အင်အားကြီး လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး မဖော်ဆောင်တော့ပါက လက်ရှိတော်လှန်ရေးတွင် တစ်စုံတစ်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ကြောင်း 7 EAO Alliance အဖွဲ့၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီးစောကျော်ညွှန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်၏ ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးမှုကြောင့် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃ ရက်က သိမ်းပိုက် ထားသည့် လားရှိုးမြို့ကို မြန်မာ့တပ်မတော်ထံ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး ၎င်းကမူ ကိုးကန့်အထူးဒေသ(၁)ကို အုပ်ချုပ်ခွင့်ရသွားခဲ့သည်။

အလားတူ TNLA အနေဖြင့်လည်း “ဝ” မှတဆင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်မှုများ ရှိနေသည်။

ထိုကဲ့သို့ အင်အားကြီး လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများသည် ‌လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးအား မဖော်ဆောင်တော့ ဘဲ ရပ်လိုက်မည်ဆိုပါက လက်ရှိသွားနေသည့် တော်လှန်ရေးလမ်းကြောင်းတွင် တစ်စုံတစ်ရာ အကျိုးသက်ရောက် မှု ရှိနိုင်ကြောင်း 7 EAO Alliance အဖွဲ့၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီးစောကျော်ညွှန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

MNDAA-AA-TNLA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လက်ရှိ ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေရဲ့ တော်လှန်ရေးတိုက်ပွဲ ဖော်ဆောင်မှုတွေက အများကြီးရှိတယ်၊ အဲဒီအများကြီး ရှိတဲ့အထဲမှာ သူ့ဟာနဲ့သူတော့ ပတ်သက်ဆက်နွယ်မှုက အနည်းနဲ့ အများရှိပေမယ့် တစ်စုတစ်စည်းတည်း လုပ်နိုင်တဲ့အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်လာဖို့ကတော့ အခက်အခဲတွေ အများကြီး ရှိတယ်ဆိုတာက ပကတိအရှိတရားပါ၊ TNLA တို့ “ဝ” တို့ဆိုတာက ကျနော်တို့လက်ရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းထဲမှာဆိုရင်တော့ အင်အားအားဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ အခြေအနေအရ သော်လည်း ကောင်း တော်တော်လေး ခြေတံလက်တံ ရှည်တဲ့ကာလ တစ်ခုအောက်မှာ သူတို့အနေနဲ့ အဲဒီလိုမျိုး လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးကို မဖော်ဆောင်တော့ဘူး၊ ရပ်လိုက်တယ်ဆိုတာကတော့ လက်ရှိလုပ်နေတဲ့ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးအတွက်ကတော့ တစ်စုံတစ်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှုတော့ ရှိမှာပါ၊ ရှိလည်းရှိနေမယ်လို့တော့ မျှော်လင့်တယ်၊ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် လက်ရှိအချိန်မှာကတော့ ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ ပကတိရှိနေတဲ့ ပုံမှန်အနေအထား မဟုတ်တဲ့ နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်း အောက်မှာကတော့ တိုက်ပွဲတွေကလည်း တချို့နေရာတွေမှာ ဆက်ရှိနေမယ် ဆိုတာကိုတော့ ရှောင်လွှဲလို့မရဘူး၊ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ဒါကအားနည်းသွားတာလား၊ အားလျော့သွားတာလား ဆိုတာကတော့ ပကတိရှိနေတဲ့ အခြေအနေအရကတော့ သက်ဆိုင်သူတွေရဲ့ အဖွဲ့အစည်း အသီးသီးမှာကတော့ အမြင်တွေ၊ ရှုထောင့်တွေ အမျိုးမျိုး ရှိမယ်ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်သုံးဖွဲ့ဖြစ်သည့် (TNLA-MNDAA-AA) တို့သည် ဧပြီ ၁ ရက်မှ ၃၀ ရက်အထိ တစ်လတာ တစ်ဖက်သတ် အပစ်အခတ်ရပ်စဲကြောင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁ ရက်တွင် ပူးတွဲထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။
ထို့အတူ မြန်မာ့တပ်မတော်ကလည်း ဧပြီ ၂ ရက်မှ ၂၂ ရက်အထိ အပစ်အခတ်ရပ်စဲကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားခြင်းကို ဧပြီ ၃၀ ရက်အထိ ထပ်မံ သတ်တမ်းတိုးခဲ့သည်။

တော်လှန်‌ရေးအားနည်းခြင်း၊ အားမနည်းခြင်းသည် ပြည်မကြီးအပေါ်တွင်သာ မူတည်ကြောင်း၊ NUG ခေါင်းဆောင် များအနေဖြင့် ရုန်းထနိုင်ပါက မြန်မြန်လွတ်မြောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးကြီးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

KIA/PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တော်လှန်ရေးအတွက် အားနည်းတယ်၊ အားမနည်းဘူးဆိုတာကတော့ တို့ပြည်မကြီးပေါ်မှာ မူတည် တာပဲ၊ ပြည်မကြီးက လူဦးရေ ၃၆ သန်းရှိတယ်လေ၊ အဲဒီအပေါ်မှာ မူတည်တာလေ၊ ကျန်တဲ့လူတွေက ၈ သိန်းတို့၊ ၁ သန်းတို့၊ ၂ သန်းတို့ ဒီလောက်ပဲ အလွန်ဆုံးမှ ရခိုင်ဆို ၃ သန်းလောက်ပဲ ရှိတာပဲ၊ တို့အပေါ်မှာ မူတည်တာ ကျန်တဲ့ဟာတွေက တရုတ်မီးစိမ်းပြထားလို့ သူတို့ကလည်း ကြိုးစားလို့ သူတို့တွေက ရုန်းထနိုင်တာလေ၊ တို့ပြည်မ ကြီး NUG ပေါ့ ခေါင်းဆောင်တွေ၊ NUG ရုန်းထနိုင်ရင် တို့နိုင်ငံ မြန်မြန်လွတ်မြောက်မယ်၊ မရုန်းထနိုင်ရင် မလွတ် မြောက်ဘူး၊ အဲဒီအပေါ်မှာပဲ မူတည်တယ် ကျန်တဲ့ဟာတွေကို အရံပေါ့” ဟု ပြောသည်။

အမျိုးသားညီညွတ်‌ရေးအစိုးရ(NUG) အနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ကြီးမားသည့် တော်လှန်ရေး အလှည့်အပြောင်း ဖြစ်ပြီး တော်လှန်ရေးအောင်ရန် ပိုမိုကြိုးစားသွားမည်ဟု NUG ၏ ယာယီသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၇ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် AA သည် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ သံတွဲ၊ ဂွ၊ အမ်း၊ မင်းပြား၊ မြောက်ဦး၊ မောင်တော၊ ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင်၊ ကျောက်တော်၊ ပုဏ္ဏကျွန်း၊ မာန်အောင်၊ ပေါက်တော၊ တောင်ကုတ်၊ မြေပုံ စသည့် ဒေသများကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

အလားတူ TNLA က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ နမ့်ခမ်း၊ နမ့်ဆန်၊ မန်တုံ၊ နမ္မတူ၊ မိုင်းငေါ့၊ ကျောက်မဲ၊ နောင်ချို၊ ကွတ်ခိုင်၊ သီပေါ၊ မိုးမိတ်၊ မဘိမ်းနှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက မိုးကုတ်တို့ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ထို့နောက် MNDAA က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ သိန္နီ၊ လောက်ကိုင်၊ ကုန်းကြမ်း၊ ဖောင်းဆိုင်၊ မုံးကိုး၊ ချင်းရွှေဟော်၊ ကွတ်ခိုင်တို့ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ထို့ပြင် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)သည် ကချင်ပြည်နယ်မှ ဆွမ်ပရာဘွမ်၊ အင်ဂျန်းယန်၊ ဆဒုံး၊ ချီဖွေ၊ ဆော့လော်၊ ဖီမော်၊ ပန်ဝါ၊ ဒေါ့ဖုန်းယန်၊ ဆင်ဘို၊ မြို့လှ၊ မံစီ၊ ကန်ပိုက်တည်၊ မိုးမောက်မြို့များနှင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ် ရေးမြို့ လွယ်ဂျယ်မြို့တို့ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက ရွှေပြည်အေး၊ ဖောင်းပြင်၊ ပင်လည်ဘူး၊ ခမ်းပတ် မြို့မျာကိုလည်း KIA-PDF တို့က ထိန်းချုပ်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၉

မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း မွတ်ဆလင်များအတွက် သီးခြားလွတ်လပ်သော ကိုယ်ပိုင်ပြည်နယ် ဖြစ်ပေါ် လာရေး ‌ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှ အတိုက်အခံ အင်အားကြီးပါတီ ဂျာမားတီး အီစ် အစ္စစ်ဆလမ်မစ်(Jamaat-e-Islami) ပါတီက တောင်းဆိုမှုသည် အနောက်နိုင်ငံ၏ စေခိုင်းမှုဖြစ်နိုင်ကြောင်း ရခိုင်နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် နိုင်ငံရေးလေ့လာသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ဧပြီ ၂၇ ရက်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို ရောက်ရှိနေသည့် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ(CPC)မှ ထိပ်တန်း ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် တွေ့ဆုံစဉ်တွင် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အခြေစိုက် သတင်းဌာနများမှ ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

ထိုတွေ့ဆုံမှုတွင် မွတ်ဆလင် ဒုက္ခသည် အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးခဲ့ကြကာ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း သီးခြားလွတ်လပ်သည့် ကိုယ်ပိုင်ပြည်နယ်တစ်ခုကို မွတ်ဆလင် ဒုက္ခသည်တွေအတွက် ထူထောင်ပေးရန် ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ပြောဆိုမှုသည် နိုင်ငံရေးစကား တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို ကျော်လွန် ကာ ပြောဆိုလာခြင်း ဖြစ်သည့်အတွက် လက်ခံ၍မရကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏ နယ်နိမိတ် သတ်မှတ်မှုများသည် အခြေခံဥပဒေအတိုင်းသာ သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 တရုတ်  CCP ပါတီမှ ကိုယ်စားလှယ်များနဲ့ Jamaat-e-Islami ပါတီမှ ကိုယ်စားလှယ်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သာမန်အားဖြင့် ကြည့်ရင်တော့ နိုင်ငံရေးအရကြည့်ရင်တော့ ဒါနိုင်ငံရေးစကားတစ်ခု ပြောလိုက်တာပေါ့။ ဒါက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်က နိုင်ငံရေးလုပ်ငန်း လုပ်တယ်ဆိုပေမယ့် တကယ်တမ်းက ဒီဥစ္စာက ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာကို ကျော်ပြီးတော့ အလုပ်လာလုပ်သလို ဖြစ်နေတယ်။ ဒါကတော့ လက်ခံလို့မရဘူး။ နိုင်ငံရေးအရ သူတို့ပြောတာကတော့ တစ်ကဏ္ဍပဲ တစ်ပိုင်းပဲ။ သို့သော် ဒါသည် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အခြေအနေကို သူတို့ဝင်ပြီးတော့ ဒါမျိုးစွက်ဖက်ဖို့၊ ပြုပြင်ဖို့၊ ပြောင်းလဲဖို့၊ ဆိုလိုတာကတော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နယ်နိမိတ် အပိုင်းအခြားနဲ့ ဘယ်လိုသတ်မှတ်ရမယ်၊ ဘယ်လိုခွဲဝေရမယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ အခြေခံဥပဒေ အတိုင်း ပဲ သွားရမှာဖြစ်တယ်။ ဒါကတော့ သူတို့နိုင်ငံရေးစကားအရ ဘာကိုလိုချင်လို့ ဒီမှာထုတ်ပြောလိုက်လည်းတော့ ကျနော်တို့ မှန်းလို့မရဘူး။ ပုံစံကြည့်ရတာတော့ အထူးသဖြင့် ယူနွတ် တက်လာပြီး အနောက်နဲ့ သိပ်ယိမ်းတဲ့ အချိန်မှာလည်း အနောက်ပုံစံအရ၊ အနောက်အလိုကျ ပြောတဲ့စကားရပ်မျိုး ထုတ်ပြောတယ်လို့ပဲ မြင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဓိကအရေးကြီးတာက အဲဒီနေရာမှာ သွားတွေ့တဲ့ တရုတ်အဖွဲ့က ဘယ်လို reply ပြန်ခဲ့လဲ။ သူတို့ ဘယ်လို ဆက်အလုပ်လုပ်မလဲပေါ့ ဒါကတော့ စောင့်ကြည့်ဖို့ လိုအပ်တယ်။ သေချာတကတော့ ကျနော်တို့သည် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံဖြစ်တဲ့အတွက် ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ နယ်မြေဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်တို့၊ သတ်မှတ်တာ တို့ ဘာညာ အကုန်လုံးသည် အခြေခံဥပဒေအတိုင်းပဲ သွားရမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ဒါကတော့ နိုင်ငံ့အတွက် ဘယ်လိုမှ လက်ခံလို့မရတဲ့ ကိစ္စဖြစ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ဂျာမားတီး အီစ် အစ္စစ်ဆလမ်မစ်ပါတီမှ အကြီးအကဲ တစ်ဦးဖြစ်သည့် မိုဟာမက် တာဟေရ်က တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခင်းအကျင်းတွင် အရေးပါသည့် အခန်းကဏ္ဍမှာ ရှိနေသည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘင်္ဂါလီ ဒုက္ခသည်များကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ အနေဖြင့် မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည် (၁)သန်းကျော်ကို လက်ခံထားရကြောင်း၊ ၎င်းတို့ အတွက် နေရာထိုင်ခင်းနှင့် စားနပ်ရိက္ခာ ကူညီပေးရုံဖြင့် မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်အရေး ပြေလည်နိုင်စရာ မရှိ ကြောင်း၊ ကိုယ်ပိုင်နယ်မြေအဖြစ် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း သတ်မှတ်ပေးကာ ပြန်လည်နေရာ ချထားပေးခြင်းသည် အဖြေမှန် ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု Business Standard က ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရခိုင်မြောက်ပိုင်းဒေသ၌ မွတ်ဆလင် ဒုက္ခသည်များအတွက် သီးခြားနယ်မြေ ထူထောင်ရန်ကို ယခုမှ တောင်းဆို လာခြင်းမဟုတ်ဘဲ ဗြိတိသျှကိုလိုနီ လက်အောက်မှာကတည်းက မောင်တောခရိုင်ကိုရရှိရေး မွတ်ဆလင်များ တစ်စိုက်မတ်မတ် ကြိုးစားလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ(ANP)မှ မူဝါဒရေးရာ ဦးဆောင်ကော်မတီဝင် ဦးထွန်းအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ တောင်းဆိုမှုအပေါ်တွင်လည်း ရခိုင်တိုင်းရင်းသားများသာမက မြန်မာနိုင်ငံတစ်ခုလုံးရှိ ပြည်သူလူထု အနေဖြင့် လက်ခံမည် မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးထွန်းအောင်ကျော်က “၁၉၄၂ ခုနှစ်မှာ ပိုပြီး ဆိုးရွားတယ်။ အင်္ဂလိပ်တွေ အိန္ဒိယကို ထွက်ပြေးတဲ့အခါ သူတို့ရဲ့ နောက်ကျောလုံဖို့အတွက် ရခိုင်ပြည်ရဲ့ ထိုးစစ်ကို ခုခံနိုင်ဖို့အတွက် ဘူးသီးတောင်ခရိုင်၊ မောင်တောခရိုင်မှာရှိတဲ့ ဘင်္ဂါလီတွေကို အဲဒီ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မှာ အကောင်းဆုံး လက်နက်တွေ ပေးခဲ့တယ်။ အဲဒီမှာပဲ မောင်တောခရိုင်မှာ လူဦးရေ ၃ သောင်းကျော် ဘင်္ဂါလီလက်နက်ကိုင်တွေရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ရခိုင်တိုင်းရင်းသား လူဦးရေ ၃ သောင်း ကျော်နဲ့ ကျေးရွာပေါင်း ၃၀၀ ကျော် မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရပြီး အသတ်ခံရတဲ့ သမိုင်းက အထင်အရှားရှိနေပါတယ်။ အဲဒီ ကတည်းက သီးခြား ဘင်္ဂါလီနယ်မြေထူထောင်ဖို့ ကြိုးစားလာကြတာ။ အခုထိလည်း သမိုင်းအမျိုးမျိုးကို အဖြစ်မှန် နဲ့ ကင်းကွာပြီးတော့မှ ပြောဆိုမှုကို မြန်မာနိုင်ငံမှာ တိုင်းရင်းသား ပေးကိုပေးရမယ်ဆိုတဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေနဲ့ လုပ်ချလာတာတော့ အဲဒါက မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးက တိုင်းရင်းသား ညီအစ်ကိုမောင်နှမတွေက မြန်မာနိုင်ငံမှာ သူတို့ပြောနေတဲ့ so called  ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ နာမည်ဟာ မြန်မာ့သမိုင်းမှာ တစ်ခါမှ မရှိခဲ့ဘူးဆိုတာ မြန်မာ တစ်ပြည်လုံးက ပြည်သူတွေ အားလုံးပြတ်ပြတ်သားသား၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာ တာဝန်ရှိတဲ့ အစိုးရတာဝန်ရှိ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ ကရော၊ လွှတ်တော် အဆင့်ဆင့်ကရော၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုး အားလုံးကရော တစ်ပြိုင်နက်တည်း ငြင်းပယ် ပယ်ချ ထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် သီးခြားနယ်မြေ ထူထောင်နိုင်ဖို့ အတွက်ကတော့ မြန်မာတစ်ပြည်လုံးမှာရှိတဲ့ ပြည်သူလူထုအနေနဲ့ ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှ လက်ခံမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက မွတ်ဆလင်များ နေထိုင်တဲ့ ဒေသကို ပြသထားစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် မတ်လက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရအဖွဲ့ အကြီးအကဲ မိုဟာမက်ယူနွတ်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင် ရောက်ရှိနေသည့် မွတ်ဆလင် ဒုက္ခသည်များအား ၂၀၂၆ ခုနှစ်တွင် နေရပ်ဖြစ်သည့် ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ပေးသွားမည်ဟု ကတိပြု ပြောကြားထားခြင်းရှိသည်။

ထို့ပြင် ၎င်းက မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များ ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာ နေရပ်ပြန်ရေးနှင့် နေထိုင်ရေးများအတွက် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ဘေးကင်းဇုန်တစ်ခု ရှိရမည်ဟုလည်း ပြောဆိုထားသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ BIMSTEC အစည်းအဝေးသို့ နစကဥက္ကဋ္ဌနှင့် တာဝန်ရှိသူများ သွားရောက် ခဲ့စဉ်ကလည်း မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်မှ မိုဟာမက်ယူနွတ်၏ အထူး ကိုယ်စားလှယ်တို့သည် မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များ နေရပ်ပြန်ရေးကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ထိုဆွေးနွေးမှုတွင် မည်သူမည်ဝါဖြစ်ကြောင်း စိစစ်အတည်ပြုမှု ရထားသည့် မွတ်ဆလင်ဦးရေ တစ်သိန်း ရှစ်သောင်းကိုသာ ဦးစွာပထမ လက်ခံမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာဘက်က ပြောဆိုထားသည်။

လက်ရှိ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် AA ကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေပြီး မွတ်ဆလင် များ နေထိုင်သည့် ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊ ရသေ့တောင် မြို့နယ်တို့ကို AA က ထိန်းချုပ်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၉

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ အာရုနာချယ် ပရာဒေ့ရှ် (Arunachal Pradesh) ပြည်နယ်၊ လောင်ဒင်း (Longding) ခရိုင်၊ ပေါင်ချူ (Pongchau) ကျေးရွာတွင် အိန္ဒိယလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့(ISF)နှင့် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ပွဲမှာ မိမိတို့အဖွဲ့မဟုတ်ကြောင်း၊ မိမိတို့သည် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်းထားသည်ဟု နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-ကပ္ပလန်/အန်းမိုင်(NSC N-K/AM) အဖွဲ့က ဧပြီ ၂၈ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့(ISF)ဖြင့် ဖြစ်ပွားသော တိုက်ပွဲသည် NSCN-K/YA အဖွဲ့နှင့်ဖြစ်ပွားခြင်း ဖြစ်ပြီး မိမိတို့ NSCN-K/AM အဖွဲ့ဖြင့် မဟုတ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ 

အဆိုပါ တိုက်ပွဲတွင် NSCN-K/YA အဖွဲ့မှ ရဲဘော် ၃ ဦး ကျဆုံးခဲ့ကြောင်း၊ Northeast Live က ဖော်ပြခဲ့သလို မိမိတို့ NSCN-K/AM အဖွဲ့က ရဲဘော် ၂ ဦး ကျဆုံးသည်မှာ မဟုတ်သလို အိန္ဒိယနှင့်ဖြစ်ပွားသော တိုက်ပွဲမှာလည်း မိမိတို့ အဖွဲ့မဟုတ်ကြောင်း NSCN-K/AM က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

NSCN-K/AM အဖွဲ့၏ ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

NSCN-K/AM အဖွဲ့က “ လက်ရှိတွင် NSCN-K (Angmai-Mulatonu) အဖွဲ့သည် အိန္ဒိယအစိုးရနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်နေပြီး မိမိတို့ဘက်မှ ငြိမ်းချမ်းရေးကို စဉ်ဆက်မပြတ် ထိန်းသိမ်းထားသည်ကို ရှင်းလင်းစွာ ပြောကြားလိုပါသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုကဲ့သို့သော ထိပ်တိုက် ရင်ဆိုင်တွေမှုတွင် မိမိတို့ ကေဒါများ ပါဝင်ပတ်သက် ခဲ့ခြင်း မရှိပါ”ဟု ထုတ်ပြန် ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယအစိုးရနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှုများအတွက် မိမိတို့ဘက်မှ လျှော့ချခြင်းမရှိကြောင်း ထပ်လောင်း အတည်ပြုပါသည်ဟု NSCN-K/AM အဖွဲ့က ပြောသည်။

အိန္ဒိယအစိုးရနှင့် NSCN-K/AM အဖွဲ့တို့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၇ ရက်က နယူးဒေလီမြို့မှာ တွေ့ဆုံ၍ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ အပါအဝင် နှစ်ဖက် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကိစ္စများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် ဆွေးနွေးပွဲကို တတိယနိုင်ငံတစ်ခုမှာ ထပ်မံ၍ ဆွေးနွေးရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။

NSCN-K/YA အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

NSCN-K/AM ကို ဦးအန်းမိုင်က ဦးဆောင်နေခြင်းဖြစ်ပြီး NSCN-K/YA အဖွဲ့ကနေ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂ ရက်တွင် ခွဲထွက်၍ အဖွဲ့သစ် ထူထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် NSCN-K/AM သည် မြန်မာအစိုးရနှင့်လည်းကောင်း၊ အိန္ဒိယအစိုးရနှင့်လည်းကောင်း ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးလျက်ရှိနေသည်။

မြန်မာဘက်ကတော့ NSCN-K/AM အဖွဲ့ကို နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့(BGF)အဖြစ် ရပ်တည်ရန် ဆွေးနွေးလျက်ရှိ သည်။

သို့သော်လည်း NSCN-K/AM ဘက်ကတော့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့(EAO)အဖြစ် ရပ်တည်ခွင့်ပြုရန်၊  နာဂဒေသတွင်း ဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ပေးရန်၊ နယ်မြေသတ်မှတ်ပေးရန် စသည့် အချက်များကို လက်ခံပါက လက်မှတ်ထိုးရန် ဆုံးဖြတ်ထားကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၈

မြေရှားသတ္တုများထွက်ရှိရာ ကချင်ပြည်နယ်၊ ချီဖွေမြို့နယ်ရှိ ပန်ဝါဒေသကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက် ထားနိုင်သည့် အတွက် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)အနေဖြင့် နိုင်ငံရေးအရ မည်သို့အားသာချက် ရှိသလဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံ‌ရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများရှိနေကြသည်။

လက်ရှိတွင် KIA အနေဖြင့် မြေရှားသတ္တု ထွက်ရှိသည့် ဒေသသာမက ကျောက်စိမ်းထွက်ရှိသော ဒေသတို့ကိုပါ သိမ်းပိုက်ထားနိုင်သောကြောင့် စီးပွားရေးအရ အားသာချက်ရှိကြောင်း၊ ၎င်း၏ စီးပွားရေးအင်အား အားကောင်း လာပါက နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲကို ကောင်းမွန်စွာ လုပ်ဆောင်သွားနိုင်ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ )အမျိုးသား များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စီးပွားရေးအရတော့ အားသာချက်တစ်ခု ရှိတာပေါ့။ မြေရှားသတ္တု ဆိုက်ရှိတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံ က တတိယ အထွက်အများဆုံး နိုင်ငံဆိုပေမယ့် နိုင်ငံတော်အတွက်ကို အကျိုးပြုတာတော့ နည်းသေးတယ်ပေါ့။ နောက် သူ့မှာ ကျောက်စိမ်း ဆိုက်ကြီးလည်း ပိုင်ဆိုင်ထားသလို ဖြစ်နေတယ်။ စီးပွားရေးအင်အား ကောင်းသွားရင် တော့ လက်နက်ကိုင်တွေရဲ့ ထုံးစံအတိုင်းပဲ သူ့အင်အားကြီးအောင် သူတည်ဆောက်ပါလိမ့်မယ်။ အခုဆိုရင်တော့ ကျောက်စိမ်းကရော၊ မြေရှားကရော သူ့ဟာနဲ့သူ ဝင်ငွေမရကြဘူးလေ။ သူပဲအဓိကရနေတယ် ဆိုတဲ့အခါကြတော့ စီးပွားရေးအင်အား ကောင်းလာရင်လည်း နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ တစ်ခုထက်ကို ကောင်းကောင်း လုပ်သွားနိုင် တယ်။ လုပ်သွားနိုင်တယ်ဆိုပေမယ့် သူ့ကိုတော့ နိုင်အောင်တော့ ထိန်းရမှာပေါ့။ နိုင်ငံတော် တစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် အခွန်ဝင်ငွေရအောင်တော့ ကြိုးစားရလိမ့်မယ် ဒီကိစ္စတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့။ သူတစ်မျိုးတည်း ခံစားတာထက် စာရင်ပေါ့။ အခုလောလောဆယ်ကတော့ KIA တစ်ခုတည်း အခွန်ရရှိနေတာ ဖြစ်တယ်။ အဲဒီမြေရှားတို့ ကျောက်စိမ်းတို့က နိုင်ငံတော်အတွက် လုံးဝမရဘူး။ ဒါကို နိုင်ငံတော်က နိုင်နိုင်နင်းနင်းနဲ့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှု သော်လည်းကောင်း၊ တိုက်ခိုက်ပြီးမှသော်လည်းကောင်း ဆောင်ရွက်သင့်တယ်လို့ ကျနော့်အနေနဲ့ မြင်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မြေရှားသတ္တုလုပ်ကွက်ကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် မြေရှားသတ္တုများအား တရုတ်နိုင်ငံမှ အဓိကဝယ်ယူနေခြင်းဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် KIA မှ သိမ်းပိုက်ထားသော်လည်း အစိုးရချင်း G to G စနစ်ဖြင့် ဝယ်ယူသင့်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ထောက်ပြသည်။

လက်ရှိတွင် KIA သည် ကချင်ပြည်နယ် တစ်ခုလုံးရှိ အ‌ရေးပါသည့် ဒေသများကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်နေကာ ဗန်းမော်မြို့ကိုရရှိရေး တိုက်ပွဲဆင်နွှဲနေသည်မှာ (၄)လခန့် ကြာမြင့်နေပြီဖြစ်သည်။

ဗန်းမော်သည် မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(မပခ)ရှိရာ မြစ်ကြီးနားမြို့ပြီးလျှင် ဒုတိယမြို့တော်ဖြစ်ပြီး ပထဝီ အနေအထားအရ စစ်ရေးနှင့်စီးပွားရေးတွင် အခရာကျသည်။

လက်ရှိ KIA သိမ်းပိုက်ထားသည့် နေရာများသည် တရုတ်နှင့် နစကအပေါ် နိုင်ငံရေးအရ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုအား ရှိကောင်းရှိနိုင်သော်လည်း တရုတ်နှင့် နစကတို့ဘက်မှ KIA အပေါ် အပြန်အလှန် ထိန်းကျောင်းနိုင်သည့် အခင်းအကျင်းမျိုးရှိကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

KIA-PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဲဒါကတော့ ဈေးဆစ်အား ရှိကောင်းရှိမှာပေါ့။ တစ်ဖက်ကလည်း ဒီအလုပ်ကို လုပ်နိုင်ဖို့ဆိုရင် သူက SAC ကိုသော်လည်းကောင်း၊ တရုတ်ကိုသော်လည်းကောင်း တစ်ဖက်သက် ဈေးကိုင်တာမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဒီတရုတ်က သော်လည်းကောင်း၊ SAC ဘက်ကသော်လည်းကောင်း အပြန်အလှန် ထိန်းကျောင်းနိုင်တဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်ပါ တယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ တကယ်လို့သူက သဘောမတူလို့ တရုတ်ဘက်က အကျပ်ကိုင်လည်း ရတယ်။ SAC ဘက်ကလည်း ဆက်လက် ခြေမှုန်းရေးတွေ လုပ်မယ်ဆိုလည်းရတယ်။ အဲဒီအခါကြတော့ ဒီ Rare Earth လုပ်ငန်း ကလည်း ရေရှည်မဖြစ်နိုင်ဘူးပေါ့။ သူလည်းမရ၊ ကိုယ်လည်းမရဖြစ်မှာ။ ဒါဟာအပြန်အလှန် ထိန်းကျောင်းတဲ့ ပုံစံ ပဲ ဖြစ်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် KIA ထိန်းချုပ်နေရာ ကျောက်စိမ်းမြေဖြစ်သည့် ဖားကန့်ဒေသကို မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ပြန်လည် ထိုးစစ်ဆင်နေကြောင်း၊ ထိုသို့ လုပ်ဆောင်သည်မှာ သယံဇာတများကြောင့် စီးပွားရေးအရဖြစ်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့် နိုင်ငံ‌ရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများရှိသည်။

မြေရှားသတ္တုရှိရာ ပန်ဝါဒေသကို လက်လွှတ်ခံထားရသည့်အပြင် ကျောက်စိမ်းလုပ်ကွက် ဈေးကောင်းသည့် ဖားကန့်ကိုပါ လက်လွှတ်လိုက်ရမည်ဆိုပါက မြန်မာ့တပ်မတော်အတွက် အထိနာစေမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ထောက်ပြကြသည်။ 

အလားတူ KIA သည် မြေရှားသတ္တုရှိသည့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကိုလည်း စစ်ရေးနယ်မြေ ချဲ့ထွင်နေသလို ရခိုင် ပြည်နယ် ပင်လယ်ထွက်ပေါက်နှင့် အိန္ဒိယနယ်စပ်ထွက်ပေါက် ရရှိရေးအတွက်လည်း အာရက္ခတပ်တော်(AA)၊ ‌ ဒေသတွင်း PDF များနှင့် တခြားသော လက်နက်ကိုင်များဖြင့် ချိတ်ဆက်ကာ ဖော်ဆောင်လျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၈

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ဗန်းမောက်မြို့နယ် ကြောင်လည်နှင့် ပင်းခါးကျေးရွာမှ ဒေသခံ ၄၀၀ ကျော်ကို ကချင် လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)က ဇန်နဝါရီလကတည်းက ဖမ်းသွားရာမှာ ယနေ့ (ဧပြီလ)အထိ ပြန်လွှတ်မသေး ကြောင်း မိသားစုဝင်များနှင့် နီးစပ်သူများ၊ ဒေသခံများက ပြောသည်။

KIA သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ရက်က  ဗန်းမောက်မြို့နယ်၊ ကြောင်လည်နှင့် ပင်းခါးကျေးရွာအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်လာပြီး တပ်စခန်းချ၍ နေထိုင်ပြီးနောက် ၁၉ ရက်တွင် ဒေသခံ ၄၆၅ ဦးကို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်ကာ ထွက်သွားခဲ့သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၉ ရက်က ဖမ်းသွားပြီး ယနေ့အချိန်ထိ ပြန်လွှတ်မပေးသေးသလို ဖမ်းဆီးခံထားရသူများ၏ အခြေအနေကိုလည်း မသိရဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း မိသားစုဝင်များနှင့် ဒေသခံများက ပြောသည်။

ဗန်းမောက်ဒေသခံတစ်ဦးက “ ပင်းခါးရွာထဲကို KIA  တွေ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ရက်က ဝင်လာတယ်။ ၁၉ ရက်မှာ သူတို့ ခေါ်ထုတ်သွားတယ်။ ရွာသူရွာသား ၄၆၅ ယောက်ကို ဖမ်းသွားတယ်။ အခုထိ တစ်ယောက်မှ ပြန် မလွတ်လာသေးဘူးဗျ။ ၁ လ(ဇန်နဝါရီလ)ကနေ အခုထိ ဘာသတင်းအစအနမှ မရလို့ ရွာမှာ ကျန်ထားတဲ့ မိသားစု ဝင်တွေက စိတ်ပူပင် သောကတွေရောက်နေကြတယ်။ သူတို့က ခဏခဏ လာလာပြီးတော့ ဒေသခံတွေကို ဖမ်း တယ်။ ကြာရင် လူမျိုးတွေဖြစ်မှာ စိတ်ပူတယ်။ အမြန်ဆုံး ပြန်လွှတ်ပေးစေလိုပါတယ်။ နိုင်ငံတကာနဲ့ ပြည်တွင်း က အဖွဲ့အစည်း အသီးသီးကလည်း KIA ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေကို ကျူးလွန်ရင် မသိယောင်ဆောင် ကြတယ် တခြား အဖွဲ့တွေ လုပ်ရင်တာ အသံတွေထွက်တာ။ ဒါကြောင့် နိုင်ငံတကာကလည်း KIA ရဲ့ လူ့အခွင့် အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကို အရေးယူပေးစေလိုပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

ဗန်းမောက်မြို့နယ်၊ ကြောင်လည်နှင့် ပင်းခါးကျေးရွာကို တွေ့ရစဉ်

ကြောင်လည်နှင့် ပင်းခါးရွာမှ ဒေသခံ ၄၆၅ ဦးကို KIA က ဖမ်းဆီး ခေါ်ဆောင်သွားပြီးနောက် ဗန်းမောက်မြို့နယ်၊ နန့်တပ်အုပ်စု၊ ခင်ဖွယ်-ယာဖွယ်ကျေးရွာဘက်မှာ ဖမ်းထားကြောင်း မိသားစုဝင်များနှင့် ဒေသခံများက ပြောသည်။

အဆိုပါ ဖမ်းဆီးခံထားရသော ဒေသခံ ၄၆၅ ဦးတွင် အသက် ၇၀ ကျော် ၈ ဦး၊ ကိုရင် ၅ ပါး၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီး ၁၂ ဦး၊ ကလေးငယ် ၂၀၄ ဦး ပါဝင်ကြောင်း မိသားစုဝင်များနှင့် ဒေသခံများက ပြောသည်။

KIA သည် ဗန်းမောက်မြို့နယ်အတွင်းရှိ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)များကို ဦးဆောင်၍ ဗန်းမောက်မြို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ရေး တိုက်ပွဲဖော်ဆောင်လျက်ရှိသလို အနီးနားရှိ ကျေးရွာများမှ ဒေသခံများကိုလည်း စစ်သားစု ဆောင်းလျက်ရှိနေသည်။

KIA နှင့် PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၄ ရက်ကလည်း ဗန်းမောက်မြို့နယ်၊ နောင်ပတ်ရွာမှ ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသား ရဟန်းတစ်ပါးကို ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခဲ့သေးသည်။

လက်ရှိတွင် ဗန်းမောက်မြို့နယ်အတွင်းမှာ KIA/PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့နှင့် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)တို့ ကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၈

တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA) သည် လက်ရှိအခြေအနေတွင် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးကို သွားမှာလား သို့မဟုတ် ဆက်ပြီးစစ်တိုက်မှာလား စဉ်းစားရတော့မည်ဟု ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး အဖွဲ့ချုပ်(PNLO- NCA/S)မှဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ နောင်ချိုမြို့နယ်ရှိ တောင်ခမ်းဒေသတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် TNLA တို့ တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေကြသည်။ 

သို့သော် TNLA ၏ ညီနောင်မဟာမိတ် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)သည် တရုတ်က ဖိအားပေးကြားဝင်စေ့စပ်မှု ကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲခဲ့ရသလို လားရှိုးမြို့ကို ပြန်လည် လွှဲပြောင်းပေးရပြီး ဆုတ်ခွာ သွားခဲ့ရသည်။

TNLA အနေဖြင့် နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေး လိုချင်ပါက လက်ရှိအချိန်သည် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရန် အကောင်းဆုံးအချိန် ဖြစ်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO- NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

TNLA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “TNLA က ညှိနှိုင်းဖို့ လိုပါလိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်၊ ဆက်တိုက်မလား၊ ညှိမလားပေါ့လေ။ အဲဒီလို ညှိနှိုင်းဖို့ အတွက် သူတို့ဖိတ်ခေါ်လာလိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်၊ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ တရုတ်ကြားဝင်ပြီးတော့ ညှိနှိုင်း စကားပြောဖို့ လိုလာမယ်ဆိုတဲ့ သဘောတော့ ရှိပါတယ်၊ ပထမ လားရှိုးသဘောတူချက် ၇ ချက်မှာကိုက ၁ ချက် ပါတာ၊ အဲဒီတစ်ချက်က TNLA နဲ့ပတ်သက်လို့ UWSP/UWSA က တာဝန်ယူရမယ်၊ ကိုင်တွယ်ရမယ်ဆိုတာပါ တော့ ဒီ UWSA ကနေတဆင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်မယ်လို့ ယူဆရပါတယ်၊ UWSA က TNLA ကို ညှိနှိုင်းဖို့၊ ထိန်းချုပ်ဖို့ တာဝန်ကျတယ်လို့ အဲဒီလို သတင်းကြားပါတယ်၊ TNLA အနေနဲ့ “ဝ” ကနေတဆင့်၊ “ဝ” နောက်မှာလည်း တရုတ်ကနေတဆင့်ပေါ့၊ အဆင့် ၂ ဆင့်ပေါ့သူကတော့ MNDAA လိုတော့ တရုတ်တဆင့် ကြားဝင်ပြီးတော့ ကိုင်တွယ်သလိုတော့ မဟုတ်ဘူး၊ သူက ၂ ဆင့် တစ်ခါသွားတာကို။ အဲဒီ ၂ ဆင့် ကနေပြီးတော့ ညှိမလား၊ မညှိလား နည်းနည်းလေး သူတို့ စဥ်းစားဖို့ အချိန်ပေးထားတယ်နဲ့ တူပါတယ်၊ ဒါကြောင့် တိုက်ပွဲတွေ ဆက်ဖြစ်နေတဲ့ သဘောရှိပါတယ်။ TNLA က လိုချင်တဲ့ နိုင်ငံ‌ရေးအခွင့်အရေးပေါ့၊ သူလိုချင်တဲ့ ပြည်နယ်လား၊ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသလား၊ ဘယ်လိုအခွင့်အရေးမျိုးမဆို ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းဖို့ အခုအချိန်က အကောင်းဆုံး အချိန်ပေါ့ဗျာ အဲ့ဒီလို ပြောနိုင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်အနေဖြင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ချုပ်ငြိမ်းစေရန် တစ်ဖက်တွင် ကြိုးစားနေပြီး တစ်ဖက်တွင်လည်း လက်နက်ကိုင်များ၏ နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေးများ ရရှိစေရန် ညှိနှိုင်းပေးခြင်း စသည့် အချက် ၂ ချက်ဖြင့် သွားနေ ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

တရုတ်၏ ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးမှုကြောင့် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃ ရက်က သိမ်းပိုက် ထားသည့် လားရှိုးမြို့ကို မြန်မာ့တပ်မတော်ထံ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး ၎င်းကမူ ကိုးကန့်အထူးဒေသ(၁)ကို အုပ်ချုပ်ခွင့်ရသွားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် TNLA အနေဖြင့် နိုင်ငံရေး အခွင့်အရေး လိုချင်ပါက ယခုအချိန်တွင် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းသင့်ကြောင်း ‌ထောက်ပြမှုများရှိနေသည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိနဲ့ နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် TNLA တို့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ တတိယပတ်က တရုတ်နိုင်ငံမှာ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့ကြ သော်လည်း သဘောတူညီချက် မရဘဲ ဆွေးနွေးပွဲ အဆုံးသတ်ခဲ့ရသည်။ ထို့နောက် ပြန်လည် တွေ့ဆုံမည်ဟု နှစ်ဖက် သဘောတူညီခဲ့သော်လည်း ယနေ့အချိန်ထိ မတွေ့နိုင်သေးဘဲ ဖြစ်နေသည်။

ကြိုတင်သတ်မှတ်ချက်များမရှိဘဲ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ညှိနှိုင်းပါက အခြေအနေ တစ်စုံတစ်ခုအား မြင်ရမည်ဟု အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အင်အားစုပါတီ (NDF) မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကောင်းတာကတော့လေ ကျနော်တို့ လက်ရှိ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲ တိုက်တယ်ဆိုတဲ့ အနေအထား ဒီလောက်လုပ်ပြီးရင် ဘာအတွက် လုပ်တာလဲပေါ့နော်၊ လုံးလုံးကြီး ဒါငါတို့ရဲ့ လွတ်မြောက်နယ်မြေဖြစ်မယ်၊ ငါတို့ရဲ့ ပလောင်နိုင်ငံတော်ကြီး သီးသန့်ထူထောင်လိုက်တယ် ဆိုတဲ့ဟာမျိုးကို သွားချင်တာလား၊ အဲအထိသွားမယ် ဆိုလို့ရှိရင်တော့ ချပေါ့၊ ဒါကတော့ ကျနော်တို့လည်း ဘာမှပြောလို့ မရတော့ဘူးပေါ့နော်၊ သို့ပေမယ့် ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ဆိုတဲ့ အနေအထားကို သွားချင်တယ်၊ ဘယ်လောက်ထိ ကိုယ့်ရဲ့အုပ်ချုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်လောက်ထိ လိုချင်တယ်ဆိုတာမျိုး ညှိနှိုင်းချင်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဒီစစ်ရေးနည်းလမ်းကို ကိုင်စွဲပြီးတော့မှ ကိုယ့်ရဲ့စကား ပြောဆိုနိုင်တဲ့ Level ကို မြှင့်တာပေါ့၊ အဲဒီဟာအတွက် ဆိုလို့ရှိရင်တော့ ဒီလောက်ဆိုလို့ရှိရင်တော့ ငါတို့ ညှိလို့နှိုင်း လို့ ဖြစ်သင့်ပြီဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုးပေါ့၊ ငါတို့ ဘယ်ဒေသအထိကို ဘယ်လိုအုပ်ချုပ်ခွင့်မျိုး ငါတို့လိုချင်တယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုး ပြောဆိုသင့်တာပေါ့၊ ညှိတာကတော့ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ညှိမှာလဲပေါ့၊ ဒီဟာမှ မဟုတ်ဘူး ဟိုဟာမှ မဟုတ်ဘူး ဆိုတဲ့ ကြိုတင် သတ်မှတ်ချက်တွေ မရှိဘဲနဲ့ကို ညှိကြမယ်၊ ဘယ်လိုညှိမလဲ ငါတို့ကတော့ ဘယ်လောက်လိုချင် တယ်၊ သူတို့ကတော့ ဘာဖြစ်ချင်တယ် ဆိုတဲဟာမျိုး ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ညှိကြရင်တော့ တစ်စုံတစ်ခုတော့ မြင်ရ မယ်ထင်တာပေါ့နော်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် TNLA က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ နမ့်ခမ်း၊ နမ့်ဆန်၊ မန်တုံ၊ နမ္မတူ၊ မိုင်းငေါ့၊ ကျောက်မဲ၊ နောင်ချို၊ ကွတ်ခိုင်၊ သီပေါ၊ မိုးမိတ်၊ မဘိမ်းနှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက မိုးကုတ် တို့ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၆

မြန်မာနိုင်ငံ၊ မန္တလေးမြို့အနီး စစ်ကိုင်းမြို့ကို ဗဟိုပြု၍ ပြင်းအား ၇ ဒသမ ၇ အဆင့်ရှိ ငလျင်ကြီးတစ်ခုနှင့် နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်များ မတ်လ ၂၈ ရက်က စတင်လှုပ်ခတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် အိမ်ထောင်စု ၁၂၈,၉၆၅ စု၊ လူဦးရေ ၆၂၉,၂၀၆ ဦး ငလျင်ဘေးသင့်ခဲ့ကြောင်း အမျိုးသားသဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ် မှူးကြီးစိုးဝင်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၅ ရက်က ကျင်းပသည့် အမျိုးသားသဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာကော်မတီ အစည်းအဝေးတွင် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 

မတ်လ ၂၈ ရက်တွင် လှုပ်ခတ်ခဲ့သည့် အင်အားပြင်း မြေငလျင်ကြောင့် နေပြည်တော်ကောင်စီ အပါအဝင် တိုင်း‌ဒေသကြီး/ပြည်နယ် (၁၀)ခုတွင် ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ရပြီး အိမ်ထောင်စု ၁၂၈,၉၆၅ စု၊ လူဦးရေ ၆၂၉,၂၀၆ ဦး ငလျင်ဘေးကြုံတွေ့ခဲ့ကြရသည်ဟု နစကဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ် မှူးကြီးစိုးဝင်းက ပြောသည်။

ကယ်ဆယ်ရေးစခန်း ၁၃၅ ခုကို ပြောင်းရွှေနေထိုင်သူ ၄၈၆၅၆ ဦးရှိပြီး မိမိအစီအစဉ်နှင့် ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်သူ ၁၅၉,၂၃၉ ဦးရှိကြောင်း၊ ငလျင်ဘေးသင့်ခဲ့သော်လည်း မိမိတို့၏ နေအိမ်များတွင် နေထိုင်လို့ရသည့်အတွက် ဆက် လက် နေထိုင်သူ ၄၂၁၃၁၁ ဦးရှိကြောင်း DMC ၏ ဧပြီ ၂၃ ရက် စာရင်းအရ သိရသည်။

အလားတူ နေပြည်တော်ကောင်စီ အပါအဝင် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ် ၁၀ ခုတွင် ဧပြီ ၂၄ ရက် ကနဦးစာရင်း များအရ လူနေအိမ် ၆၃၈၅၄ လုံး၊ စာသင်ကျောင်း ၆၇၅၂ ကျောင်း၊ ဘုန်းကြီးကျောင်းနှင့် သီလရှင်ကျောင်း ၅၄၇၄ ကျောင်း၊ စေတီပုထိုး ၅၃၄၂ ဆူ၊ အခြား ဘာသာရေး အဆောက်အဦ ၆၁၃ လုံး၊ ဆေးရုံ/ဆေးခန်း ၅၇၆ လုံး၊ ရထား လမ်း ၅၆ ခု၊ လမ်း ၂၇၁ ခု၊ အမြန်လမ်းပိုင်း ၁၉၈ ခု၊ ဆည်/တမံ ၅၈၆ ခု၊ တံတား ၁၇၂ စင်း၊ ထရန်စဖော်မာ ၃၅၃ လုံး ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများကို ကာလတို၊ ကာလလတ်၊ ကာလရှည် ခွဲခြားလျက် အဆင့်လိုက် ပြီးစီးရေးစီမံ ဆောင်ရွက်သွားကြရန် နစကဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ် မှူးကြီးစိုးဝင်းက ပြောသည်။

နိုင်ငံတကာတွင် ကာလတို ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများကို ၆ လမှ ၁၂ လအထိ၊ ကာလလတ် ပြန်လည် ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများကို ၁ နှစ်မှ ၂ နှစ်အထိ၊ ကာလရှည် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများကို ၂ နှစ်မှ ၅ နှစ်အထိ လိုအပ်ပါက ၁၀ နှစ်အထိ စသည်ဖြင့် ဆောင်ရွက်လေ့ရှိကြသည့်အတွက် မိမိတို့နိုင်ငံ၏ အရင်းအမြစ် ပေါ်တွင် မူတည်ပြီး ကဏ္ဍခွဲခြား ဆောင်ရွက်သွားမည်ဆိုပါက အမြန်ဆုံးပြီးမြောက်အောင်မြင်သည့် ပြန်လည် ထူထောင်ရေးနှင့် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်းများတွင် အဓိက လိုအပ်ချက်မှာ ဘိလပ်မြေနှင့် ဆောက်လုပ်ရေး ပစ္စည်းများဖြစ် ရာ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းများကို ဈေးနှုန်းမြင့်တင်ရောင်းချလျက်ရှိသည့်အတွက် ပြည်သူများမှာ အခက်အခဲဖြစ်နေ ကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘိလပ်မြေစက်ရုံ ၉ ရုံမှ ငလျင်မလှုပ်မီက တစ်ရက်လျှင် ၃၀၇၀၀ တန်(၆၁၄၀၀၀)အိတ် ထုတ်လုပ် ခဲ့သော်လည်း ငလျင်လှုပ်ပြီး နောက်ပိုင်း စက်ရုံ ၆ ရုံမှ ဘိလပ်မြေ ၁၇၁၀၀ တန်(၃၄၂၀၀၀)အိတ် ထုတ်လုပ်ပေး လျက်ရှိကြောင်း၊ မေလ ၁၅ ရက်တွင် ဘိလပ်မြေ ၂၂၁၀၀ တန်(၄၄၂၀၀၀)အိတ် ထွက်ရှိနိုင်ရေး ထပ်မံတိုးမြှင့် ထုတ် လုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း စက်မှုဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက အစည်းအဝေးမှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် စက်တင်ဘာလတွင် ဘိလပ်မြေ ၃၂၁၀၀ တန် (၆၄၂၀၀၀) အိတ်အထိ ထွက်ရှိအောင် ထပ်မံတိုးမြှင့် ထုတ်လုပ်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘိလပ်မြေ တစ်အိတ် ဈေးနှုန်းကိုလည်း တစ်အိတ်လျှင် ၁၇၀၀၀ ကျပ်ဖြင့် ဘေးသင့် အဆောက်အအုံများသို့ ရောင်းချပေးရန် သက်ဆိုင်ရာ စက်ရုံများသို့ ဈေးနှုန်း သတ်မှတ် ပေးထားကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့နောက် နစကဥက္ကဋ္ဌက ငလျင်ဘေးသင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် ငွေကျပ် ၅၀ ဘီလီယံ၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွက် ငွေကျပ် ၆၀ ဘီလီယံ၊ နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေအတွက် ငွေကျပ် ၁၀ ဘီလီယံ၊ ရှမ်းပြည်နယ်အတွက် ငွေကျပ် ၅ ဘီလီယံ စသဖြင့် ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မတ်လ ၂၈ ရက်နောက်ပိုင်း ဧပြီ ၂၃ ရက်အထိ ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုအနေဖြင့် ၁၅၅ ကြိမ်ရှိခဲ့ ကြောင်း၊ နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်ငယ်လှုပ်ခတ်မှုများမှဦ ပျမ်းမျှ ရက်ချ်တာစကေး ၄ နှင့်အောက် အများစုဖြစ်ပြီး ရက်ချ်တာစကေး ၅ ဝန်းကျင် ၁ ကြိမ်ခန့်သာ ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ဧပြီ ၂၃ ရက် နောက်ပိုင်းတွင် နောက်ဆက်တွဲ ငလျင် လှုပ်ခတ်မှု မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၅

တရုတ်အနေဖြင့် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများအား ဖြေရှင်းရန်အတွက် လက်နက်ကိုင်များ၏ နိုင်ငံရေး ရည်မှန်း ချက်အား အာမခံချက်ရရှိစေရန် လုပ်ပေးလာနိုင်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်၏ ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးမှုကြောင့် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃ ရက်က သိမ်းပိုက်ထားသည့် လားရှိုးမြို့ကို မြန်မာ့တပ်မတော်ထံ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး ၎င်းကမူ ကိုးကန့် အထူးဒေသ(၁)ကို အုပ်ချုပ်ခွင့်ရသွားခဲ့သည်။

ထို့နောက် လားရှိုးမြို့ထဲသို့ ဧပြီ ၁၈ ရက်၊ ဧပြီ ၂၁ ရက်နှင့် ၂၂ ရက်နေ့များက မြန်မာ့တပ်မတော်မှ စစ်ယာဉ် တန်းများဖြင့် ပြန်လည်ဝင်ရောက်ကာ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားများ ပြန်လည်ထူထောင်ရန် ပြင်ဆင်လျက်ရှိသည်။

တရုတ်အနေဖြင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ချုပ်ငြိမ်းစေရန် တစ်ဖက်တွင်ကြိုးစားနေပြီး တစ်ဖက်တွင် လည်း လက်နက်ကိုင်များ၏ နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေးများ ရရှိစေရန် ညှိနှိုင်းပေးခြင်း စသည့် အချက် ၂ ချက်ဖြင့် သွားနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

လားရှိုးမြို့ထဲ ပြန်ဝင်လာတဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်စစ်ယာဉ်တန်းကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကို မည်သည့်နိုင်ငံမှ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်တာကို တရုတ်က လက်မခံဘူး၊ မြန်မာနိုင်ငံ တည်ငြိမ်အေးချမ်းစေချင်တယ်ဆိုတဲ့ ဦးတည်ချက်နဲ့ သွားတဲ့အခါမှာ လက်ရှိ လက်နက်ကိုင်ပြဿနာ အားလုံးရဲ့ ပင်ရင်းဇစ်မြစ်ကို ဖြေရှင်းလိုပုံပေါက်တယ်၊ အဲဒါကြောင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ချုပ်ငြိမ်းဖို့ မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းမှာ သူတို့ဘက်က ထည်ထည်ဝင်ဝင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တဲ့ပုံ‌ပေါက်တယ်၊ အဲဒီတော့ မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရနဲ့ လည်းပဲ ညှိနှိုင်းထားမှုရှိပုံရတယ်၊ အဲသလိုပဲ တရုတ်နယ်စပ်မှာရှိတဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း အကြီးကြီးတွေ နဲ့လည်း ညှိနှိုင်းထားလို့ အဆင်ပြေပုံပေါက်တယ်၊ တစ်နည်းအားဖြင့် သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက်ကို တရုတ် ဘက်က အာမခံပုံပေါက်တယ်၊ အဲသလိုပဲ မြန်မာအစိုးရဘက်က အဲဒီလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများရဲ့ နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက်ကို အာမခံနိုင်အောင်လည်းပဲ ညှိနှိုင်းနိုင်ခြေပေါက်တယ်၊ ဒါပေမယ့် တပြိုင်တည်းသွားနိုင်တယ်၊ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ဘယ်ဘက်မှာရှိရင် ညာဖက်မှာ နိုင်ငံရေး အခွင့်အရေး ရှိမှာပဲ၊ အဲဒီ ၂ ခုနဲ့ သူ့ဘက်က ညှိမှာ ပဲ၊ ဒါတရုတ်ပြည်ဖက်က သွားတဲ့လမ်းကြောင်းလို့ ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် လားရှိုးမြို့ ပြန်လည်ရရှိသည့်တိုင် တရုတ်-မြန်မာ ကုန်သွယ်ရေး လမ်းတစ်လျှောက်ရှိ ကွတ်ခိုင်၊ သိန္နီ၊ သီပေါ၊ ကျောက်မဲ၊ နောင်ချို စသည့် မြို့များ ပြန်လည် ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်းမရှိသေးပါက ကုန်သွယ် ရေးစတင်ရန် မဖြစ်နိုင်သေးကြောင်း ထောက်ပြမှုများရှိနေသည်။

ထို့ကြောင့် တရုတ်အနေဖြင့် တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်း(ပြည်ထောင်စုလမ်းမကြီး) တစ်လျှောက် တွင်ရှိသော မြို့/ရွာများ အားလုံးမှ EAO များအား ညှိနှိုင်းမှုအရ သို့မဟုတ် ဖိအားပေးမှုအရ  ဖယ်ရှားခိုင်းနိုင် ကြောင်းလည်း စစ်ရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြသည်။

ကုန်သွယ်ရေးကားများကိုတွေ့ရစဉ်

တရုတ်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တည်ငြိမ်မှုရရှိရန် ၂ ဖက်စလုံးကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် သဘောဖြစ်ပြီး အခွင့်အရေး များကိုလည်း ပြန်လည်မျှပေးနေကြောင်း NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO- NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူကတော့ အေးချမ်းတာ၊ မအေးချမ်းတာမဟုတ်ဘူး။ စကားလုံး ၂ လုံးရွေးတယ် အေးချမ်းတာနဲ့ တည်ငြိမ်တာက မတူဘူး၊ အေးချမ်းတာက ကျနော်တို့ Peace လို့ခေါ်တယ် ငြိမ်းချမ်း‌ရေးပေါ့၊ သူကအဲဒါကို သိပ်ပြီးတော့ ရွေးတာမဟုတ်ဘူး၊ သူက Stability လို့ခေါ်တဲ့ တည်ငြိမ်မှုကို ရွေးတာ၊ တည်ငြိမ်မှုရဖို့က သူ့ရဲ့ အဓိက ရည်မှန်းချက်ပဲ၊ အလုပ်လုပ်နိုင်တယ် တည်ငြိမ်မှုရတယ်ဆိုရင် သူ့ရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ၊ သူ့ရဲ့ စီမံကိန်း တွေကို ဆက်လက် အကောင်အထည် ‌ဖော်မှာပေါ့၊ တည်ငြိမ်မှုက သူကဦးစားပေးတယ်ဗျ၊ Peace ဆိုတာထက်ကို Stability ကိုဦးစားပေးတာကြာပြီ၊ ဒါကြောင့် Stability ရှိဖို့ သူကြိုးစားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်၊ တည်ငြိမ်မှုရအောင် အားလုံးကို ထိန်းချုပ်တဲ့သဘော၊ သူလိုချင်တဲ့ အခွင့်အ‌ရေး သူ့ကိုပေး၊ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ အခွင့်အရေး၊ အခွင့်အရေး လည်း ပြန်မျှပေးတာပေါ့ဗျာ၊ “ဝ”တို့၊ ကိုးကန့်တို့ လိုချင်တဲ့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသကို အသိအမှတ်ပြုပေးတဲ့ သဘော ဒါကတစ်ဖက်က ဒီဖက်ကလည်း လားရှိုးကို ပြန်ပေးပြီးတော့ ဂုဏ်သိက္ခာဆယ်တဲ့သဘော ကြားထဲမှာ တော့ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းက အားလုံးအပိုင်ပေါ့၊ အဲဒီမှာ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းကြီး ဖွင့်ပြီးတော့ အကျိုးအမြတ်ကို မျှဝေခံစားပေါ့ဗျာ၊ အဲဒီလမ်းကြောင်းမျိုးတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံကတော့ ကူမင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်များအား တွန်းအားပေး ရှေ့ဆက်သွားမှာဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပဋိပက္ခများချုပ်ငြိမ်းကာ ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိဖို့ အပါအဝင် တရုတ် - မြန်မာနယ်စပ် တည်ငြိမ်ရေး အတွက်လည်း အရှိန်မြှင့်ဆောင်ရွက်မည်ဟု ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၂ ရက်၌ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မစ္စတာ ကုန်ကျားကူက ပြောကြားခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၅

ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA) အနေဖြင့် စစ်ရေးရည်မှန်းချက်အရ “ဝ” ကဲ့သို့ တိုင်းပြည်တစ်ခုတည်း၌ စနစ်နှစ်ခုပုံစံ အုပ်ချုပ်မှုမျိုး တောင်းလာနိုင်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် “ဝ”တပ်ဖွဲ့(UWSA) ရရှိခံစားနေရသော ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်နှင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် အဆင့်အတန်းမျိုးကို တခြားသော လက်နက်ကိုင်များကလည်း စံပြအနေဖြင့် ထား၍ တောင်းဆိုတိုက်ခိုက်လျက် ရှိနေသည်။

KIA အနေဖြင့် ကချင်ပြည်နယ် တစ်ခုလုံးကို စိုးမိုးရေးလုပ်ငန်းများ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားနိုင်သည့်အပြင် ၎င်းထက်ပိုသည့် အခင်းအကျင်းမျိုးကိုလည်း လုပ်ဆောင်နိုင်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင် လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

UWSA ကို တွေ့ရစဉ်(Ye Aung Thu)

၎င်းက “သူတို့ရဲ့ ကချင်ပြည်နယ်အတွက် အားလုံးစိုးမိုးရေးကိုကတော့ ဆက်လက် လုပ်သွားမှာတော့ ယုံမှားစရာ မရှိပါဘူး။ ဒီထက်ပိုကောင်းလည်း ပိုနိုင်တယ်။ သို့သော်လည်းပဲ အဓိက,ကတော့ အခုသတ်မှတ်ထားတဲ့ ကချင် ပြည်နယ်လောက်ပဲ ဖြစ်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဒါ ကျနော်မှန်းတာ မှားနိုင်တယ်နော်။ သို့သော်လည်း ပိုရထားတဲ့ အခါကြတော့ ပိုပြီး‌တော့ ဈေးဆစ်နိုင်တာပေါ့။ အများကြီး အမြတ်ထွက်နိုင်တာပေါ့။ သူလည်း “ဝ” တို့လိုပဲ တိုင်းပြည်ကတော့ တစ်ခုတည်း စနစ်နှစ်ခုလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သို့သော်လည်းပဲ ကျနော်ထင်တာ မမှားလို့ရှိရင် တော့ တရုတ်အဆင့်လောက်တော့ မမှန်းထားဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ဖက်ဒရယ် ရတယ်ဆိုရင် သူတို့က ပိုပြီးတော့ လက်ခံနိုင်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

KIA ၏ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လဆန်းပိုင်းက စတင်ခဲ့သော စစ်ဆင်ရေးသည် မဟာဗျူဟာမြောက် အရေးပါကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများရှိကြသည်။

KIA သည် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၅ ခုနှစ်အတွင်း စစ်ရေးအရ ရှုံးသွားတဲ့နယ်မြေများရှိခဲ့သော်လည်း ထိုကာလ၌ နိုင်ငံရေးအရ ဆုံးရှုံးမှုမများသေးကြောင်း၊ သို့သော် ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၀ ခုနှစ်အတွင်း နိုင်ငံရေး အရသာမက စစ်ရေးအရတွင်ပါ အများကြီးရှုံးသွားသည့် အနေအထားရှိခဲ့ကြောင်း ထောက်ပြမှုများရှိသည်။

သို့သော် ၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပြီးနောက်တွင် နိုင်ငံရေးအရ ပြန်အဖတ်ဆယ်ခြင်း၊ စစ်ရေးအရ အသာစီးရယူခြင်းတို့ လုပ်လာသည့်အခါမှာတော့ စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အသာစီးရလျက်ရှိကြောင်း အကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

KIA ၏ စစ်ရေးဗျူဟာသည် နယ်မြေလုံခြုံရေးကို ပိုင်စိုးနိုင်ရန် အရယူလိုသည့် အနေအထားဖြစ်ပြီး အခြားသော ပထဝီ အနေအထားအရ သော်လည်းကောင်း၊ နိုင်ငံရေးအရ သော်လည်းကောင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ အနောက်မြောက် တစ်ကြောလုံးကို သိမ်းပိုက်လိုသည့် ရည်မှန်းချက်ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

ကချင်တိုင်းရင်းသားတွေကို တွေ့ရစဉ်

ထိုသို့ အနောက်မြောက်တစ်ကြောလုံးကို သိမ်းပိုက်ရန်မှာ မလွယ်ကူသည့်အပြင် ယခုကဲ့သို့ KIA အင်အားကြီး လာခြင်းသည် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ထောက်ခံမှုများကြောင့်လည်း ပါဝင်သည်ဟု တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သိပ်တော့မလွယ်လှပါဘူး။ အနောက်မြောက်တစ်ကြောလုံးကို သိမ်းပိုက်မယ်ဆို အခုကချင်ပြည်နယ်မှာ သူ့ကို ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ပေးကြည့်လိုက်ပါ သူ့ကိုတော်လှန်မှာက ရှမ်းနီတွေကစပြီး တော်လှန်မှာလေ။ ဒါကတော့ နောက်ခံကောင်းကောင်းမရှိရင် မလွယ်လောက်ဘူး။ အခုကလည်း သူ့အနေနဲ့ကတော့ အနောက်နိုင်ငံ ရဲ့ ထောက်ခံမှုတွေလည်းပါတာပေါ့။ အနောက်နိုင်ငံရော၊ တရုတ်ရော၊ သူက နှစ်ဖက်ခွစားပြီးမှ အလုပ်လုပ်တဲ့ အခါကြတော့ သူ့ရဲ့အင်အားတွေကတော့ ကြီးကြီးလာတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အပြစ်မပြောလိုပါဘူး။ သူ့အမျိုးသား ရေး ကြီးပွားဖို့အတွက် သူဆောင်ရွက်တာဖြစ်တဲ့အတွက် ဘယ်နေရာရရပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဗဟိုအစိုးရအနေနဲ့ ထိန်းသိမ်းနိုင်ရမယ်။ ဒေသခံအနေနဲ့လည်း ကျ‌နော်တို့ KIA ကို လက်ခံတာ မရှိပါဘူး။ အဓိက,ကတော့ ကချင် ပြည်နယ်ပေါ့။ ဘယ်သူတွေ လက်မခံဘူးလဲဆို‌တော့ ကချင်ပြည်နယ်က ရှမ်းနီတွေကတော့ KIA ကိစ္စဆိုရင် လုံးဝ လက်မခံတာတွေရှိတယ်။ ဒါပေမယ့်သူက တရုတ်ဘက်အခြမ်းကို အုပ်ချုပ်နေမယ်ဆိုရင်တော့ တော်လှန်ရေးက တော့ ရှမ်းနီက ပြန်စရမှာပဲလေ” ဟု  ပြောသည်။

ထို့ပြင် ကချင်ပြည်နယ်အား KIA ကို ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ပေးလိုက်မည်ဆိုပါ ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများမှ စတင်ကာ တော်လှန်ကြမည်ဖြစ်ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က ပြောသည်။

၁၉၆၁ ခုနှစ်တွင် စတင်ဖွဲ့စည်းသော KIA သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် တပ်မဟာ ၃ ခု အခြေစိုက်ပြီး ကချင်ပြည်နယ်တွင် တပ်မဟာ ၈ ခုရှိသည်။