CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇

ပလောင်ပြည်နယ် ရရှိရေးကို မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်က အသိအမှတ်ပြုရဲရင်တောင်မှ လက်ခံဖို့မရှိသလို ဆွေးနွေးသွားရန် မရှိဘူးဟု ပလောင်ပြည်နယ်လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး/တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်(PSLF/TNLA)၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ်တားဘုန်းကျော်က ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်တားဘုန်းကျော်သည် “ဗျူဟာအလွှဲနဲ့ တာဝန်ခံမှုကင်းမဲ့ခြင်း”ဆိုသော ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ၎င်း၏ ဖေ့စ်ဘွတ်ခ် စာမျက်နှာတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ရက်က ရေးသားထုတ်လွှင့်စဉ် “ဗိုလ်နန်းဝေ”ဆိုသော  ဖေ့စ်ဘွတ်ခ် အကောင့်၏ ကော်မန့်ကို အထက်ပါအတိုင်း တုန့်ပြန် ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

TNLA အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ်တားဘုန်းကျော်က “ စကစနဲ့ တွေ့တာ စိန(တရုတ်)က အတင်းအကြပ် တွေ့ဖို့ ဖိအားကြောင့်ပါ။ နိုင်ငံရေးအရ အပေးအယူ လုပ်စရာ ဆွေးနွေးစရာ ဘာမှမရှိပါ။ ကိုယ့်နိုင်ငံရေး ရပ်တည် ချက်ဖြစ်တဲ့ ပြည်နယ်ရရှိရေးဆိုတာကိုတောင် သူက အသိအမှတ်ပြုရဲရင်တောင် လက်ခံဖို့မရှိပါ။ ဆွေးနွေးဖို့ဆို ဝေးသေးပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

TNLA သည် တရုတ်အစိုးရ၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့မှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆-၁၇ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော်(နစက)နှင့် တွေ့ဆုံ၍ ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

TNLA နဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ်က TNLA တောင်းဆိုချက်ကိုတွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးပွဲတွင် TNLA က (၁) နှစ်ဖက်တပ် ရောက်ရှိသည့်နေရာတွင် ရပ်တန့်ထားပြီး အပစ် အခတ်ရပ်စဲရန်၊ (၂) နှစ်ဖက်စလုံး ထိုးစစ်များပြုလုပ်ခြင်း၊ ဒရုန်းဖြင့်တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ လက်နက်ကြီးများ ပစ်ခတ်ခြင်း၊ လေယာဉ် ဗုံးကြဲချခြင်း အစရှိသည့် စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများအားလုံး ရပ်တန့်ရန်၊ (၃) နှစ်ဖက် ထိန်းချုပ်နယ်မြေ ဒေသများတွင် ဒေသခံပြည်သူများ စားဝတ်နေရေးနှင့် ဆေးဝါးများ သယ်ဆောင်နိုင်ရန်အတွက် ဖြတ်သန်းသွားလာ ခွင့်ပြုရန် စသည့် အချက် (၃) ချက်ကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။

သို့သော် သဘောတူညီမှုမရဘဲ ဆွေးနွေးပွဲပြီးဆုံးခဲ့၍ နောက်တစ်ကြိမ် ထပ်မံ ဆွေးနွေးရန် သဘောထား ပြုခဲ့ကြ သည်။

TNLA သည် ပလောင်ပြည်နယ် ရရှိရေး ကြိုးပမ်းနေသော ပလောင်/တအာင်း လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်သည်။

TNLA က ရည်မှန်းထားသော ပလောင်ပြည်နယ်မှာ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက နမ့်ဆန်၊ မန်တုံ၊ နမ့်ခမ်း၊ ကွတ်ခိုင်၊ နမ္မတူ၊ သီပေါ၊ ကျောက်မဲ၊ နောင်ချို၊ မိုင်းလုံ၊ မိုင်းငေါ့၊ မိုင်းရယ်၊ တန့်ယန်း၊ မူဆယ်နှင့် မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီးအတွင်းက မဘိမ်း၊ မိုးကုတ်၊ မိုးမိတ် တို့ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ 

လက်ရှိတွင် TNLA သည် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးနှင့်အတူ နမ့်ဆန်၊ မန်တုံ၊ နမ့်ခမ်း၊ ကွတ်ခိုင်၊ နမ္မတူ၊ သီပေါ၊ ကျောက်မဲ၊ နောင်ချို၊ မိုင်းလုံ၊ မိုင်းငေါ့၊ မိုင်းရယ်၊ မဘိမ်း၊ မိုးကုတ်၊ မိုးမိတ် စသည့် ဒေသများကို သိမ်းပိုက် ထိန်းချုပ်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ပြဿနာကို ဖြေရှင်းနိုင်မည့် နိုင်ငံရေးသဘောတူညီမှုရပြီးမှ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်သင့် ကြောင်း ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(SNLD)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုင်းညွန့်လွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရရှိသည့် ပါတီကို အာဏာလွှဲပြောင်းပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နယ်မြေမတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် ဒေသအလိုက် ပိုင်းခြားပြီး ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော် ထိန်းချုပ်နယ်မြေများတွင်သာ ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ခဲ့ပါက တက်လာမည့် အရပ်သားအစိုးရ အနေဖြင့် တစ်နိုင်ငံလုံးအပေါ် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု မရှိနိုင်၍ တိုင်းပြည်အခြေအနေမှာ ပို၍ဆိုးရွားလာ နိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုကို ဦးစွာရှိရန်လိုကြောင်း ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (SNLD) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုင်းညွန့်လွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများနဲ့ နစကဥက္ကဋ္ဌ တွေ့ဆုံစဉ်

SNLD မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုင်းညွန့်လွင်က “ကျနော့် အယူအဆကတော့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ အရင်ရှိဖို့လိုတယ်။ နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးပွဲကရတဲ့ သဘောတူညီချက်အတိုင်း ရွေးကောက်ပွဲမျိုးက အခု မြန်မာပြည်ရဲ့ ပြဿနာထဲက တချို့ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းပြီးသား ဖြစ်သွားမယ်။ အားလုံးပါဝင်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်လာနိုင်တာပေါ့ သဘောတူညီချက် ရပြီ ဆိုရင်တော့။ သဘောတူညီတဲ့ လူတွေချည်းပဲ အများစု အဲဒီလိုလုပ်တာလည်း ဖြစ်နိုင်တာပေါ့။ အခုကတော့ အတိုက်အခံတွေက သိပ်မများဘူး မရှိသလောက်ပဲ။ ဘက်တစ်ဖက်တည်းကိုပဲ အားပေးတဲ့လူတွေပဲ လုပ်နေကြတဲ့ သဘောဖြစ်တယ်။ လောလောဆယ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ထောင်ထဲမှာရှိနေတဲ့ အခါကြတော့ သူ့ရဲ့အခန်း ကဏ္ဍက ဘာမှမရှိဘူးလေ။ သူ့ကို ထောက်ခံတဲ့လူ၊ အားပေးတဲ့ လူတွေကတော့ ပြန်လွတ်စေချင်တာပေါ့။ သူတို့ အတွက်က အားရှိအောင် အဲဒီလိုလုပ်ချင်တာပေါ့။ တစ်ဖက်ကလည်း အဲဒီလိုမျိုး အားရှိအောင်လုပ်ပေးဖို့ မဖြစ်နိုင် ဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

နစကသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဟု ပြောနေသည့်တိုင် မည်သည့် နေ့ရက်၌ ကျင်းပမည်ကို တော့ ယနေ့ထိတိုင် တိတိကျကျ ထုတ်ဖော် ပြောကြားခြင်းမရှိသေးကြောင်း၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲများ လုပ်နေ ရာမှာလည်း အားလုံးပါဝင်သည့် အခင်းအကျင်းကို မဖန်တီးနိုင်ဘဲဖြစ်နေသလို အားလုံး လက်ခံသည့် သဘောတူ ညီမှုများကို ရအောင် မယူနိုင်ဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် နစက အပါအဝင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များနှင့် အတိုက်အခံများဘက်မှ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး ဟု ပြောနေကြသော်လည်း ဆုံမှတ်ရှိမနေကြကြောင်း7 EAO Alliance မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးနိုင်အောင်မငေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အဆိုပါ အခြေအနေ အားလုံးအပေါ်ကို လွှမ်းခြုံဖြေရှင်းနိုင်မည့် ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခု ဖြစ်စေရေး ပါဝင်သင့် ပါဝင်ထိုက်သည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများ အားလုံးအတွက် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲတစ်ခု လမ်းဖွင့်ပေးသင့်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

7 EAO Alliance မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ နိုင်အောင်မငေးက “ပါဝင်သင့် ပါဝင်ထိုက်တဲ့ state holder အားလုံးကို လည်း လမ်းဖွင့်ပေးပေါ့။ NCA လက်မှတ်ထိုးတဲ့ အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုတည်း မဟုတ်ဘဲနဲ့ EAO တွေအားလုံးပါ၊ နိုင်ငံရေးပါတီဆိုလည်း SNLD လိုပေါ့၊ register မကျသေးတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေလည်းခေါ်၊ ခေါ်သင့်ခေါ်ထိုက်တဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ အားလုံးဆုံညီတဲ့အခါကြမှ ပြဿနာ အစဖော်ပြီးတော့ ဖြေရှင်းပြီး ဘယ်လိုနည်း ဘယ်လိုဟန် ဘယ်လိုပုံစံ ဖြေရှင်းရမလဲဆိုတာ ကနဦး ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ပြီး အဖြေရှာတာ အကောင်းဆုံးပဲပေါ့လေ။ အခု ပြောပြောနေတဲ့ Dialogue (တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး)က လူတိုင်းပြောနေတယ်၊ NUG လည်း ပြောတယ်။ မြောက်ပိုင်း လည်း Dialogue ပြောနေတယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ ပြောနေတာကြာပြီ။  SAC ကလည်း Dialogue ပြောတယ်။ ဒါပေမယ့် ပြောတဲ့ Dialogue ပုံစံချင်းက ဆုံမှတ်ကို မရှိကြဘူးလေ။ ဘယ်နေရာမှာဆုံမယ်။ ဒါလည်း ရေရှည် အတွက် ဒီအခက်အခဲကို အရင်ကျော်ြဖတ်ပြီးတော့ ဒီလိုပုံစံနဲ့ အစသွားချင်တယ်။ အားလုံးစုံညီတဲ့ နိုင်ငံရေး ပြဿနာကို နိုင်ငံရေးဖြေရှင်းဖို့အတွက် အစရှာဖို့၊ နည်းလမ်းရှာဖို့အတွက် စုံစုံညီညီ စုံသင့်တယ်လို့ အကြံပြုချင် တယ်” ဟု ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားမည်ဟု ကြေညာခဲ့သော်လည်း ကျင်းပနိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ထို့အတူ နစကဥက္ကဋ္ဌအနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးမည်ဟု ကတိကဝတ်ပြု ပြောဆိုထား သော်လည်း လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန်အတွက် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုရှိရန် လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားလာသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်း တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန်ဖြစ်ပွားနေခြင်းနှင့် ချိတ်ဆက် ကြည့်လျှင် ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်မြောက်ရန် အလားအလာ အင်မတန်နည်းကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇

စည်း၊ဘောင်မရှိဘဲ လက်နက်ကိုင်ဆောင်‌ နေခြင်းသည် နောက်ဆုံးတွင် စစ်ဘုရင်၊စစ်မင်း ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အန္တရာယ်ရှိသော လက်နက်များ ကိုင်ဆောင်ရသည့်အတွက် ထိန်းကွပ်ရန် စည်းကမ်းများ၊ ဘောင်များလိုအပ် ကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ မထိန်းချုပ်နိုင်ပါက နောက်ဆုံးတွင် စစ်ဘုရင်၊ စစ်မင်းများ ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း ၎င်းက ပြော သည်။

၎င်းက “လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုက ပြဿနာက ဘာလဲဆိုတော့ Psycho အရ ကြည့်မယ်ဆိုရင် လူတစ်ယောက်က လက်နက်ကိုင်ပြီးသွားရင် နည်းနည်းတော့စိတ်က အန္တရာယ်ပြုနိုင်တဲ့ လက်နက်ကို ကိုင်ထားရင် သွေးကတော့ ကြွလာတာ ထုံးစံပဲ၊ အဲဒါကို ထိန်းကွပ်ဖို့အတွက်က ခုနကပြောတဲ့ စည်းကမ်းတွေ ဘောင်တွေ လိုအပ်တယ်၊ အတိုင်းတာတစ်ခုနဲ့ ထိန်းချုပ်ထားရတာတွေရှိတယ်၊ အဲဒါကို လိုက်နာနိုင်ဖို့ကလည်း Institution တစ်ခု သေချာတည်ဆောက်နိုင်ဖို့လိုတယ်၊ အဲတာမျိုးကျရင်တော့ အပြင်က အဖွဲ့အစည်းတွေက ဒါမျိုးကိစ္စလုပ်ဖို့မှာ တော်တော်ကြီးကို အလှမ်းဝေးပါလိမ့်မယ်၊ တိုတိုနဲ့လိုရင်း ပြောရရင် ရှင်းရှင်းလေးပါ နောက်ဆုံးတော့ ဘာဖြစ်လဲဆိုတော့ ပြောရရင်တော့ အဲဒေသရဲ့ နယ်ပယ်တစ်ခုရဲ့ စစ်ဘုရင်၊ စစ်မင်း သူက အများဆုံးဖြစ်နိုင်တာ ဒီ Level ပဲ၊ ဒီထက်ပိုပြီး ထွက်လာစရာ အကြောင်းမရှိဘူး၊ အဲတော့ စစ်ဘုရင်၊ စစ်မင်း ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် သူ့ရဲ့ အမိန့်အာဏာက သူကိုင်ထားတဲ့ လက်နက်ပေါ်မှာပဲ မူတည်နေလိမ့်မယ်၊ အရေး အကြီးဆုံး အချက်ကတော့ ကိုယ်ဘယ်လိုသွားမယ်ဆိုတဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ခံယူချက်ပေါ့၊ Ideology မူဝါဒပိုင်း ဒါတွေ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း၊ ပြတ်ပြတ်သားသား မရှိရင် အဲလိုအဖွဲ့အစည်းမျိုးတွေက အန္တရာယ် အရမ်းကြီးတယ်” ဟု ပြောသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားနေသည်မှာ ၁၉၄၈ ခုနှစ်မှစတင်ကာ ယနေ့အချိန်ထိ နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော်လာခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ချုပ်ငြိမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုများ လုပ်နေသည့်တိုင် သဘောတူညီချက်များမှာ ပြန်လည် ချိုးဖောက်၍ ပျက်ပြားကာ တိုက်ပွဲများပြန်လည်ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည်။

လက်နက်ကိုင်များ ထိန်းချုပ်၍ အုပ်ချုပ်လျက်ရှိသော နယ်မြေများတွင် မည်သည့် ဒီမိုကရေစီအခွင့်အရေးမှ မရှိသလို မည်သည့် ဖက်ဒရယ်အခွင့်အရေးမှမရှိကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက ထောက်ပြကြ သည်။

လက်နက်ကိုင်ဆောင်ခြင်းအား စည်းမျဥ်း၊ စည်းကမ်းများဖြင့် ထိန်းသိမ်းမှုမရှိဘဲ ကိုင်ပါက စိုးရိမ်စရာဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်နက်ကိုင်ထားသူများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျ‌နော်တို့ မျက်စိထဲကတော့ သေနတ်ကိုင်ထားတယ် ဆိုလို့ရှိရင် လက်နက်ကိုင် တယ်ဆိုတဲ့ဟာက အင်မတန် ဥပဒေတွေနဲ့ကို တအားချုပ်ထားရတာ၊ ပုံမှန် စစ်သားတစ်ယောက်သည် ပြင်ပအရပ်သား ဥပဒေတွေ အားလုံးအပြင်ကိုမှ စစ်ဥပဒေကိုပါ သူကသီးသန့် သေသေချာချာ နာခံရတယ်၊ အဲလောက် တင်းတင်းကြပ်ကြပ် လုပ်ရတယ်‌ပေါ့၊ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အာဏာသေနတ်ပြောင်းဝမှာ ရှိတယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုး မော်စီတုန်းကိုယ်တိုင် ပြောခဲ့တဲ့စကား ရှိတာကိုးနော်၊ ဆိုတဲ့အခါကျတော့ ဒီသေနတ်သည် ကျနော်တို့ ဘာစည်းမျဥ်း၊ စည်းကမ်း ကာလနားမှ ထိန်းသိမ်းမှု မရှိဘဲနဲ့ကိုင်လိုက်ပြီ ဆိုလို့ရှိရင် အဲဒါကို ကျနော်တို့က အင်မတန်ကို စိုးရိမ်တယ်၊ နောင် တစ်ချိန်ကျရင် ဘာဖြစ်လာမလဲဆိုတဲ့ဟာကို မြင်လည်းမြင်ရတာပေါ့၊ ဒီအတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဒါမျိုးကိုမဖြစ်အောင်လည်း တတ်နိုင်သ၍ပေါ့လေ ကိုယ်လည်းပြောခဲ့တယ်၊ သို့ပေမယ့် ဒါက ဖြစ်ပြီးသွားပြီ မတတ်နိုင်တော့ဘူး” ဟု ပြောသည်။ 

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က တပ်မတော်မှ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်းအငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည် ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရယူထားသည်။

ထို့နောက် NLD ပါတီခေါင်းဆောင် တချို့နှင့် လွှတ်တော်အမတ်များ အပါအဝင် ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများ၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်(EAO)များက မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် နစကကို ဖြုတ်ချရေး လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက် လျက်ရှိနေသည်။

MNDAA-AA-TNLA ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကလည်း လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများသည် နယ်မြေအလိုက် အာဏာရရှိရေးကို ကြိုးပမ်းနေသောကြောင့် စစ်ဆက်တိုက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊

ကယား ပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊

မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတို့မှာ တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေကြသည်။

အဆိုပါ တိုက်ပွဲများကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် မြို့နယ်ပေါင်း ၉၀ ကျော်နှင့် စစ်တိုင်းဌာနချုပ် ၂ ခုတို့ကို လက်လွတ်ထားရသည်။

အလားတူ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသော တိုက်ပွဲများကြောင့် တိုက်ပွဲရှောင် ၆ သန်းကျော်ရှိလာကြောင်း ISP-Myanmar က အောက်တိုဘာလ ပထမအပတ်ထဲမှာ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆

မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွင် လက်နက်ကိုင် တော်လှန်နေသည့် အဖွဲ့စည်းများအနေဖြင့် အာဏာရှင်ကို တော်လှန်ရင်း အာဏာရှင်ထက်ဆိုးသော ပုဂ္ဂိုလ်များဖြစ်လာကြကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးပါတီ(TNDP)မှဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အာဏာရှင်ကို တော်လှန်ရင်းနဲ့ ပြောမယ်ဆိုရင်တော့ အာဏာရှင်ထက်ဆိုးတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေဖြစ်လာ ကြတယ်။ တောတွင်းလက်နက်ကိုင် ဥပဒေမဲ့ပစ်ခတ်တာ၊ သတ်တာဖြတ်တာ အကြောက်တရားနဲ့ အုပ်ချုပ်လာ ကြတာပေါ့။ အဲဒီအခါကြတော့ ပြည်သူပဲ ဒုက္ခရောက်ကြရတယ်။ ပြည်သူတွေ ဒုက္ခရောက်တဲ့အခါကြ နိုင်ငံ အတွက်လည်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေ ဘာမှမဖြစ်လာဘူး။ ဒီနေ့ အရေးအခင်းပဲကြည့်ပါ။ ဟိုဘက်က ကိစ္စတွေ ထားလိုက်ပါဦး ၈၈ တို့ ၆၂ အာဏာသိမ်းတို့ အာဏာရှင်ကို တော်လှန်ရင်း ကွန်မြူနစ်တို့ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ကိစ္စတွေ။ ဒီနေ့ အရေးခင်းကြီးမှာ တိုင်းပြည်ရဲ့ မြေပေါ်၊ မြေအောက် သယံဇာတတွေ ဘယ်လောက်အထိ ဆုံးရှုံးသွားလဲ။ အဲဒါတွေ က နိုင်ငံတော်အတွက်လည်း ဘာမှမရဘူး။ ပြည်သူတွေအတွက်လည်း ဘာမှမရဘူး။ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းနဲ့ သူတို့ အပေါင်းအသင်းလောက်ပဲ ရသွားကြတာ” ဟု ပြောသည်။

KIA-TNLA နယ်မြေအငြင်းပွားပြီး ထိုးကြိတ်နေကြစဉ်

၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး အင်အားစုများမှာ ယခင်ကထက် ပိုမိုများပြားလာခဲ့သည်။

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်း နည်းလမ်းဖြင့် အဖြေရှာရန်အတွက် စတင် လုပ်ဆောင်ရာမှာ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် ၂ ဖွဲ့ဖြစ်သည့် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)နှင့် ပလောင်တပ်ဖွဲ့(TNLA) တို့ဖြင့်သာ ဆွေးနွေးရသေးသည်။

ဆွေးနွေးမှုရလဒ်မှာ MNDAA နှင့် ယာယီအပစ်ရပ်ထားသော်လည်း TNLA နှင့် နစကတို့အကြားမှာမူ အဆင်မပြေခဲ့ ကြကြောင်း သိရသည်။

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြရာတွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များဘက်မှ ၂၀၀၈ ခြေ/ဥကို မလိုလားကြသော်လည်း နစကဘက်မှ ၂၀၀၈ ခြေ/ဥကို ကိုင်ဆွဲကာ ဆွေးနွေးနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ ဆွေးနွေးနေသရွေ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိရန်မှာ မလွယ်ကူကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များဘက်မှ သိမ်းပိုက်ရရှိထားသော နယ်မြေ အများပြား ရှိနေသည့်အတွက် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးကြရာတွင် ယာယီအပစ်ရပ်ထားရေး အနေအထားကိုသာ ဆွေးနွေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း တိုင်းလိုင် (ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ(TNDP)မှဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုသို့ အပစ်ရပ်ခြင်းမှတဆင့် ထပ်မံဆွေးနွေးကြရင်း ထာဝရ ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိစေချင်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

TNDP မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုင်းဋ္ဌေးအောင်က “ငြိမ်းချမ်းရေးကဏ္ဍမှာ အပစ်ရပ်သွားတယ်ဆိုတာကတဆင့် တက်သွား တာပေါ့။ အပစ်ရပ်ပြီး နောက်တဆင့် ပြန်ဆက်ဆွေးနွေး။ အဲဒါကတော့ ကျနော်တို့ ဖြစ်စေချင်တဲ့ ဆန္ဒပေါ့လေ။ လုံးဝငြိမ်းချမ်းသွားတာ မဟုတ်တောင် အပစ်ရပ်သွားရင်တော့ ပြည်သူ့ဘဝက သက်သာချောင်ချိ လာမယ်လေ။ ဒါပြီးရင်တော့ ဆွေးနွေးရင်း ဆွေးနွေးရင်းနဲ့ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိသွားစေချင်တာပေါ့။ အခုကတော့ မလွယ်ပါ ဘူး။ ကျနော်တို့ အခက်အခဲတွေ ကြီးကြီးမားမား ရင်ဆိုင်ရမှာပါ။ ဟိုဘက်ကလည်း ၂၀၀၈ အခြေခံဥပ‌ဒေအတိုင်း သွားမယ်ဆိုရင် ငြိမ်းချမ်းရေးက မရနိုင်ဘူး။ ဒီဘက်ကလည်း ၂၀၀၈ ကို လက်ကိုင်ပြီးမှ ပြောနေတဲ့အခါကြတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးရဖို့က မလွယ်ဘူး။ မလွယ်ဘူးဆိုပေမယ့် နိုင်ငံသားအချင်းချင်းဆိုတော့ လုပ်ရမှာပါ။ ရှောင်လွှဲလို့ လည်း မရဘူးဆိုတော့လေ” ဟု ပြောသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြုပြင်၊ ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲရေးမှာ အရပ်သားအစိုးရ လက်ထက်ကတည်းက ဆွေးနွေးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သော်လည်း အထမမြောက်ခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကိုလည်း ၂၀၀၈ ခြေ/ဥကို ပြောင်းလဲရုံဖြင့် ထိန်းသိမ်းနိုင်ခြေမရှိကြောင်း ဝေဖန်ထောက်ပြမှုများရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆

ဒီမိုကရေစီအား တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် သိပ်မလိုချင်ကြတော့ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် ဖက်ဒရယ်ထက် ကျော်လွန်သည့် ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်း (ကွန်ဖက်ဒရိတ်) အဆင့်များ ရရှိရေးနှင့် မြန်မာပြည်ပြိုကွဲပါက နိုင်ငံထူထောင်နိုင်ရေး အဆင်သင့် ပြင်ထား ရန် ထုတ်ဖော်ပြောကြားမှုများ ရှိနေသည်။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများက ဒီမိုကရေစီအား သိပ်မလိုချင်တော့ခြင်းကြောင့် လက်ရှိ မြန်မာ နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးနှင့်စစ်ရေး အကျပ်အတည်းအရ ဖက်ဒရယ်အား အမြန်ဆုံး အကောင်အထည် ဖော်‌ပေးသင့် ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

UWSA တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဒီမိုကရေစီကို တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေက သိပ်မလိုချင်တော့ဘူး၊ တစ်ပါတီနဲ့ သွားရင်သွားမယ့် သဘောတောင် “ဝ”တို့ဆို တစ်ပါတီနဲ့ သွားတာပဲဗျ၊ AA တို့တောင်မှ တစ်ပြည်ထောင်နဲ့ သွားမယ်ဆိုတာမျိုး တိုးလာပြီလေ၊ အဲတော့ လက်တွေ့အားဖြင့် ဖက်ဒရယ်ဆိုတဲ့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်၊ ကိုယ်ပိုင် ပြဋ္ဌာန်းပိုင်ခွင့်ကို တိုင်းရင်းသားတွေ မရရအောင် ယူမယ်ဆိုတဲ့သဘောပဲ၊ လက်နက်ကိုင်တဲ့ ရည်မှန်းချက် အားလုံး ရဲ့ ပန်းတိုင်သည်လည်း ဒါပဲ၊ ဒီမိုကရေစီ နောက်မှထားပေါ့၊ “ဝ”မှာ ဒီမိုကရေစီ ဘယ်ရှိမလဲ၊ တစ်ပါတီ ဦးဆောင်တဲ့ စနစ်ပဲလေဗျာ၊ အဲတော့ ပါတီတွင်း ဒီမိုကရေစီ၊ ဆိုရှယ်လစ်ဒီမိုကရေစီပေါ့ဗျာ ဒီလိုပဲသွားမှာ၊ အဲတော့ ခင်ဗျားတို့ ကျနော်တို့ ဒီမိုကရေစီကို ခဏထားလို့ မပြောရင်တောင်မှ ဖက်ဒရယ်ကို အမြန်ဆုံး အကောင်အထည် ဖော်ပေး သင့်တာပေါ့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေး အကျပ်အတည်းကို နားလည်ရင် ပြောတာပါ” ဟု ပြောသည်။ 

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကတော့ ဒီမိုကရေစီစနစ်နှင့်ဖက်ဒရယ် အုပ်ချုပ်ရေး ဆောင်ရွက်ရာ တွင် ဒေသကို အခြေခံသည့် ဖက်ဒရယ်စနစ်အား ကျင့်သုံးရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းစနစ်သည်သာလျှင် အသင့်တော် ဆုံးဖြစ်ကြောင်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၀ ရက်က ပြောကြားထားသည်။

တိုင်းရင်းသားများအနေဖြင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်၊ ကိုယ့်ကြမ္မာကိုယ် ဖန်တီးခွင့်များအား တောင်းဆိုရုံဖြင့်သာ မလုံလောက်ဘဲ ပြည်သူများအား ဒီမိုကရေစီနည်းကျ အုပ်ချုပ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများမဟာမိတ်(UNA)မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးမျိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

KNU ဥက္ကဋ္ဌဟောင်းနဲ့ RCSS ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးယွက်စစ်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သူများအုပ်ချုပ်တဲ့အခါ ကိုယ်ကတော်လှန်ပြီးတော့ ကိုယ့်အလှည့်ကျမှ အာဏာရှင်လုပ်မယ် ဆိုတဲ့ဟာမျိုး ကလည်း ကျနော်တို့ကတော့ လက်ခံလို့မရဘူး၊ တိုင်းရင်းသားတွေကနေပြီးတော့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် Self – Determination ကိုတောင်းကြတယ်လေ ကိုယ့်ကြမ္မာကိုယ် ဖန်တီးခွင့် ဒီဟာကိုတောင်းကြတယ်၊ အဲလို တောင်းရုံ လောက်နဲ့ မလုံလောက်ဘူးဗျ၊ ရလာတဲ့ဟာလည်း ကိုယ့်ပြည်သူကို ဒီမိုကရေစီနည်းကျ သူတို့ရဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ အမှုတော်ကို ထမ်းဖို့အတွက် လူတွေကို ရွေးချယ်ပိုင်ခွင့် ပေးရမယ်လို့ ကျ‌နော်ကတော့ နားလည်တယ်၊ အဲဒါ ကြောင့် သေချာပေါက် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကိုတော့ သူတို့ ကျင့်သုံးပေးရလိမ့်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်၊ အာဏာရှင်စနစ်ကို တော်လှန်ရင်းနဲ့ အာဏာရှင်ဖြစ်သွားတဲ့သူက ထပ်ပြီးတော့ တော်လှန်ကြရမှာပေါ့ဗျာ၊ ဒါကတော့ စနစ်ကို ကျင့်သုံး တဲ့လူနဲ့ အဲဒီဟာကို သဘောမကျတဲ့သူ တော်လှန်‌ရေးဆိုတာ အဲဒီလို ဟာမျိုးကြောင့် ပေါ်လာတာလေ၊ အဲတာမျိုး လည်း ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိတယ်လေ၊ အကျိုးလိုတဲ့ လူတွေကလည်း အာဏာရှင်ပဲဖြစ်ဖြစ် ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် သူတို့ ကိုယ်ကျိုး ရှိမယ်ဆိုရင် သူ့ဘာသူ အာဏာရှင်ပဲဖြစ်ဖြစ် ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် လက်ခံတယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးပေါ့ဗျာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အာရက္ခတပ်တော်(AA)သည် အနိမ့်ဆုံး အဆင့်အနေဖြင့် ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်းကို ရလိုပြီး အမြင့်ဆုံး အနေဖြင့် ရခိုင်နိုင်ငံတော် ထူထောင်ရေး ရည်မှန်းချက်များရှိနေကြောင်း ပြောကြားထားသလို TNLA ကလည်း လိုအပ်ပါက နိုင်ငံထူထောင် နိုင်ရေးအတွက် တအာင်း(ပလောင်)လူမျိုးများ ပြင်ဆင်ထားကြရန် TNLA အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ်တားဘုန်းကျော်က ပြောထားသည်။

ထို့အတူ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂွမ်မော်ကလည်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် တိုင်းရင်းသားများသည် ဖက်ဒရယ်ထက် ကျော်လွန်သည့် စဉ်းစားမှုများကို လုပ်လာမည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့ဖြင့် တွေ့ဆုံစဉ်က ပြောကြားထားသည်။

“ဝ”နှင့် မိုင်းလားအဖွဲ့များကလည်း သီးခြား အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကို ထူထောင်ထားပြီး လွတ်လပ်စွာ ရပ်တည်နေခြင်း ကြောင့် တခြားသော အင်အားစုများ ကြိုးပမ်းနေသည့် ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်၏ ပြင်ပကို ‌ရောက်ရှိနေ ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅

ရှမ်းပြည်နှင့် ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းနည်းလမ်းဖြင့် ကြိုးပမ်း ဖြေရှင်းသွားမည်ဟု ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ(RCSS)က ထုတ်ပြန်ပြောကြားသည်။

ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်နိုင်ရေးအတွက် မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ဖြေရှင်းကြ ရန် ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ(RCSS)က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန် ပြော ကြားခဲ့သည်။

RCSS သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ -၂၅ ရက်များက ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နှစ်ပတ်လည် အစည်းအဝေးကို ဗဟိုဌာနချုပ် လွယ်တိုင်းလျဲန်းမှာ ကျင်းပခဲ့ပြီးနောက် အထက်ပါအတိုင်း တိုက်တွန်းချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

RCSS က “ ငြိမ်းချမ်းရေး ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲရေးနှင့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်နိုင်ရေး အတွက် မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖြေရှင်းကြပါရန် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများအား လေးနက်စွာ တိုက်တွန်းပါသည်”ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပြောထားသည်။

ကျေးလက်ဒေသနှင့် မြို့နယ်အတွင်းရှိ ဒေသခံ လူထုတို့နှင့် လက်တွဲပူးပေါင်းပြီး ဒေသန္တရ အုပ်ချုပ်ရေး လုပ်ငန်း အား ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု RCSS က ပြောသည်။

RCSS တပ်ဖွဲ့များ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် လှုပ်ရှားနေစဉ်က TNLA-SSPP-UWSA တို့ပူးပေါင်း၍ တိုက်ခိုက် ခဲ့ခြင်းကြောင့် တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန်ဖြစ်ပွားကာ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းသို့ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ရသည်။

ထို့နောက် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် TNLA၊ MNDAA တို့သည် AA၊ PDFs၊ BPLA၊ PLA၊ KNDF၊ DPLA၊ MYD-PDF ၊ BNRA စသည့် လက်နက်ကိုင်အင်အားစုများဖြင့် ပူးပေါင်း၍ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်က ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကို ဖော်ဆောင်၍ အရှေ့မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် အပါအဝင် လားရှိုး၊ ချင်းရွှေဟော်၊ ဖောင်းဆိုင်၊ မုံးကိုး၊ လောက် ကိုင်၊ ကုန်ကြမ်း၊ ကြူကုတ်၊ သိန္နီ၊ ကွတ်ခိုင်၊ သီပေါ၊ နမ့်ခမ်း၊ နမ့်ဆန်၊ မန်တုံ၊ မိုင်းငေ့ါ၊ မိုင်းလုံ၊ နမ္မတူ၊ ကျောက်မဲ၊ နောင်ချို စသည့် မြို့နယ်များကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ထားသည်။

အလားတူ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းတွင်လည်း PNO/PNA၊ PNLO/PNLA၊ PDFs များကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေ ပြီး RCSS တပ်ဖွဲ့များလည်း စစ်ရေးအရ အရေးပါသော နေရာများမှာ ခြေကုပ်ယူ၍ စစ်ရေးအသင့်ပြင်ထားရ ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများနှင့်အတူ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းအတွင်းမှာ TNLA၊ KIA၊ MNDAA၊ UWSA၊ RCSS၊ SSPP၊ PNO၊ PNLO စသည့် လက်နက်ကိုင်များအကြား နယ်မြေအငြင်းပွားမှုများ ပေါ် ပေါက်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅

လက်နက်ကိုင်ဆောင်နိုင်သည့် ပြည်တွင်း/ပြည်ပမှ ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်တွင်း ရေး၌ ပါဝင်ပတ်သက်မှု မရှိရန် အရေးကြီးကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်တွင်း/ပြည်ပ လုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများ လက်နက်ကိုင်ဆောင်နိုင်သည့် ပုဂ္ဂလိက လုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေကို နစကမှ  ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၁၉ အရ ပြဋ္ဌာန်းလိုက်ကြောင်း ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက်နေ့ ရက်စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်လာသည်။

ထိုကုမ္ပဏီများမှာ ၎င်းတို့အကျိုးစီးပွားအတွက် လုံခြုံရေးယူခြင်းမှတဆင့် နိုင်ငံ၏ အရေးအခင်းတွင် ပါဝင် ပတ်သက်မှု မရှိစေရန် အရေးကြီးသည့်အပြင် စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်များရှိသင့်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လုံခြုံရေးတွေ လုပ်တယ်ဆိုတာ ဒီခေတ်မှာတော့ မဆန်းတော့ဘူး။ ကျနော်တို့ နိုင်ငံအနေနဲ့ကတော့ ဒီလိုလုပ်မယ်ဆို ကုမ္ပဏီအတွက် ဘာတွေများ စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်ရှိသလဲ နားလည်ဖို့ လိုတာပေါ့။ ကိုယ် ရောက်ရှိနေတဲ့ နိုင်ငံရဲ့ အရေးအခင်းတွေမှာ ပါဝင်ပတ်သက်မှု မရှိဖို့ဆိုတာတော့ အမြဲတမ်းအရေးကြီးတာပဲ။ ကျနော်တို့ အင်္ဂလိပ်အင်ပါယာ တည်ထောင်လာနိုင်ခဲ့တာလည်း ကုန်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးကနေ စတာပဲ။ ဒီလိုမျိုး ကုန်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရင်းနဲ့ စတဲ့အခါ ကိုယ့်ရဲ့လုံခြုံရေးအတွက် ကာကွယ်ဖို့ တပ်ဖွဲ့တွေ ဖွဲ့ခဲ့တာပဲ။ ဖွဲ့လာခဲ့တဲ့အခါ သူတို့က မြင်သာတာပြောမယ်ဆို အိန္ဒိယမှာ သူတို့လုပ်တဲ့အခါ လုပ်ရင်းနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ အကျိုးစီးပွား ကာကွယ်ရေးလုပ်တာပါ။ ဒါပေမယ့် မြေရှင်တွေနဲ့ ရင်းနှီးမှုတွေရလာတဲ့ အခါကြတော့ မြေရှင်တွေက သူတို့ရဲ့ အချင်းချင်းဖြစ်တဲ့ စစ်ပွဲတွေမှာ ကူညီဖို့တွေပါလာတယ်။ တချို့ကလည်း သူတို့ကို တိုက်ခိုက်တာရှိတော့ ကာကွယ် ရေး ကူရင်းနဲ့ တဖြေးဖြေး ဩဇာလွှမ်းမိုးသွားပြီး အိန္ဒိယတစ်ပြည်လုံးကို ရသွားတာ ရှိဖူးတယ်။ အဲဒီကနေ စပြီး တဖြေးဖြေးချဲ့လာပြီး ကျနော်တို့ဆီ ရောက်လာတာပေါ့။ ဒီသမိုင်းကြောင်းက ပြန်ပြီး repeat မလုပ်နိုင်ဖို့ အားလုံး က သတိထားရမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

UWSA လက်နက်ကိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေး ဝန်ဆောင်မှုဆိုင်ရာဥပဒေတွင် လိုင်စင်ရရှိသူသည် နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီဖြစ်ပါက ဝန်ထမ်းခန့်ရာ၌  မြန်မာနိုင်ငံသား ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း ခန့်ထားရမည် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

ထို့ပြင် လိုင်စင်ရရှိသူက ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ရာတွင် လိုအပ်ချက်အရ လက်နက် ခဲယမ်း ကိုင်ဆောင်ခွင့် လျှောက်ထားလာလျှင် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီသို့ တင်ပြ၍ သဘောထား ရယူရမည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၂ (ခ) တွင် နိုင်ငံတော်အတွင်း မည်သည့် နိုင်ငံခြားတပ်ဖွဲ့ကိုမျှ တပ်ချခွင့် မပြုဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသော်လည်း  ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်မှုသည် ဖွဲ့စည်းပုံအရ ကွဲလွဲနေကြောင်း ထောက်ပြမှုများ ရှိသည်။

ထိုအကြောင်းအရာမှာ လက်ရှိတွင် နည်းဥပဒေ မထွက်လာသေးကြောင်း၊ တိုင်းပြည်၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို မစဉ်းစားဘဲ လုပ်သည်ဆိုပါက ရေရှည်တွင် အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားတစ်ခုလုံး ထိခိုက်လာနိုင်စရာရှိကြောင်း ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (SNLD)မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးစိုင်းလိတ်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “နည်းဥပဒေ ထွက်မလာသေးဘူး။ သို့သော်လည်း ဒီအပေါ်မှာ အခြေခံဥပဒေက ပေးထားချက်နဲ့ သူ့ရဲ့ လုပ်ချင်တဲ့ အနေအထားက တစ်ထပ်တည်း ဖြစ်ပါ့မလားဆိုတာ ကြံဖန်ပြီး လုပ်ရလိမ့်မယ်။ နည်းဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းမယ် မဟုတ်ရင်လည်း အမိန့်အာဏာနဲ့ ပြဋ္ဌာန်းမယ်ဆိုရင်တော့လည်း မဖြစ်ဖြစ်အောင် လုပ်လို့ရတာပေါ့။ အဲဒီအခါကြရင် အကျိုးထက်ကို အပြစ်က ပိုများမလားလို့ စဉ်းစားစရာဖြစ်တယ်။ ဒီဥစ္စာက တိုင်းပြည်အတွက် အကျိုးရှိရာရှိကြောင်း မဟုတ်ဘဲနဲ့ သူ့ရဲ့အာဏာတည်မြဲရေးနဲ့ သူ့ရဲ့ လုံခြုံရေးအာမခံရှိဖို့အတွက် လုပ်လိုက် တာဟာ တိုင်းပြည်တစ်ခုလုံးရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာ၊ နောက် တိုင်းပြည်ရဲ့ အနာဂတ်ကို ဘယ်လောက် ထိခိုက် မလဲဆိုတာကို ထည့်မစဉ်းစားဘဲနဲ့ လုပ်တယ်ဆိုရင်တော့ ရေရှည်မှာ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွား တစ်ခုလုံးကို ထိခိုက် လာနိုင်စရာရှိတယ်လို့ ကျနော် ဒီလိုသုံးသပ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်နှင့်မြန်မာ ပူပေါင်းလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီအား ထူထောင်ရန် အဆိုပြုချက်ကို လက်မှတ်ထိုးရန်အတွက် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်က ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးဆောင်သည့် ကော်မတီတစ်ရပ်ကို ဖွဲ့စည်းတာဝန်ပေးပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ ဥပဒေတစ်ရပ် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅

“ဝ” နှင့် မိုင်းလားတို့သည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့် ကိုက်ညီသည့် ပုံစံမဟုတ်ဘဲ နယ်မြေရထားကာ ကွဲပြားသည့် အုပ်ချုပ်ရေး ပုံသဏ္ဍာန်ရှိနေကြောင်း NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး အဖွဲ့ချုပ် (PNLO- NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် နစကသည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအောက်မှ သွားနေခြင်း ဖြစ်သောကြောင့် EAO များ၏ လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်မှုများမှ ရရှိလာသော နယ်မြေများအား တောင်းဆိုရာတွင် ပေး၍မရသောကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးအရ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ထောက်ပြပြောဆိုမှုများ ထွက်ပေါ်လျက်ရှိသည်။

သို့သော် နစကသည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအောက်မှ သွားနေသော်လည်း ၂၀၀၈ ခြေ/ဥနှင့် ကိုက်ညီမှု မရှိဘဲ “ဝ”၊ မိုင်းလား တို့အား ကွဲပြားသည့် အုပ်ချုပ်ရေးပုံသဏ္ဍာန်များ ပေးထားသည့်အပေါ် မေးခွန်းထုတ်မှုများ ရှိနေသည်။

 နစကဥက္ကဋ္ဌနဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၀၈ ခြေ/ဥ အရ နယ်မြေများပေး၍ မရသော်လည်း “ဝ” နှင့် မိုင်းလားတို့အား အခြေခံဥပဒေနှင့် ကိုက်ညီသည့် ပုံစံမဟုတ်ဘဲ ကွဲပြားသည့် အုပ်ချုပ်ရေးပုံသဏ္ဍာန်များ ပေးထားကြောင်း၊ ရေရှည်တွင် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ဘောင်အတွင်းတွင် နယ်မြေပေးပိုင်ခွင့်ရှိစေရန် ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်နိုင်သည့် အခင်းအကျင်း ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာက နိုင်ငံ‌ရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေကနေ ထွက်လာတဲ့ နိုင်ငံ‌ရေး သ‌ဘောတူချက်တွေရမှ ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာ ဖြစ်တာကိုး၊ အခုက ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကြိုတင်ညှိနှိုင်းတဲ့ ပွဲ‌လောက်ပဲ ဖြစ်နေတော့ တိုင်းရင်းသားတွေက နယ်မြေချဲ့ပြီးတော့ တောင်းဆိုလာတယ်၊ ဟိုကလည်း ၂၀၀၈ အောက်က ပေးလို့မရဘူး၊ သို့သော် ၂၀၀၈ အောက်က ပေးလို့ရသည်ဖြစ်စေ၊ မရသည်ဖြစ်စေ ဥပမာ “ဝ” လိုကျတော့ ၂၀၀၈ နဲ့ကွဲပြားတဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးပုံသဏ္ဍာန်ရှိနေတယ်၊ “ဝ” တို့၊ မိုင်းလားတို့မှာ ၂၀၀၈ နဲ့ လုံးဝ ကိုက်ညီတဲ့ ပုံစံမဟုတ်ပါဘူး၊ ထို့အတူပဲ ၂၀၀၈ နဲ့ လုံးဝမကိုက်ညီသော်လည်းပဲ၊ ၂၀၀၈ နဲ့အညီ ပေးလို့မရဘူးလို့ ပြောသော်လည်းပဲ တစ်နည်းနည်းနဲ့ လက်လွှတ်ထားရတာတွေ ရှိတဲ့အခါကျတော့ ညှိနှိုင်းရတဲ့ သဘောတော့ ရှိပါလိမ့်မယ်၊ ဒါကြောင့် ရေရှည်မှာတော့ မြေလိုချင်တဲ့ လူပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တရားဝင် ဖြစ်ချင်တာပဲဖြစ်ဖြစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရဲ့ ဘောင်ထဲမှာ ပေးပိုင်ခွင့်ရှိ အောင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဆင်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တစ်ခုခုလုပ်ပြီး‌တော့ သွားရမယ့် အခင်းအကျင်းတော့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်၊ ဒါကြောင့် အခုဆွေးနွေးနေတာတွေက အဆင့်မတူကြဘူး၊ တစ်ဖက်ကတော့ နယ်မြေကိစ္စပြောပြီး တော့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံနဲ့ ဆိုင်လာတယ်၊ တစ်ဖက်ကလည်း ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအရ လက်မခံနိုင်ဘူးပြော တယ်၊ အဲဒီ ၂ ခုစလုံးက ဆက်သွားလို့ရအောင်က အပစ်ရပ်ထားဖို့တော့ လိုမယ်” ဟု ပြောသည်။

 မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးကိုကိုဦးနဲ့  TNLA ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးတားဂျုတ်ဂျားကိုတွေ့ရစဉ်

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကတော့ လက်နက်ကိုင်များ အနေဖြင့် လက်နက်စွန့်ကြရန်၊လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်ရေးနည်းဖြင့် မိမိဆန္ဒကို တောင်းဆိုခြင်းအား လိုက်လျောမည် မဟုတ်ကြောင်း၊ရွေးကောက်ပွဲဝင်၍ လွှတ်တော်အတွင်းကနေ မိမိဆန္ဒကို တရားဥပဒေအရ တောင်းဆိုကြရန်၊ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းသည် နယ်မြေအလိုက် အာဏာရရှိရေးကို ကြိုးပမ်းနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် စစ်ဆက်တိုက်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

တိုက်ခိုက်နေခြင်းဖြင့်သာ ဖြေရှင်း၍ မရသောကိစ္စများဖြစ်ပြီး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးဖြင့် ဖြေရှင်းဖို့ လိုအပ်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တိုက်နေခိုက်နေလို့ ဖြေရှင်းလို့ ရမယ့်ဟာတော့ မဟုတ်တာ သေချာပါတယ်၊ ငါ့တိုင်းပြည်ပဲ၊ ငါ့နယ်မြေပဲ ဆိုတာလောက်နဲ့ မပြီးနိုင်ဘူး၊ ဘာဖြစ်လို့လဲဆို‌တော့ မပေးနိုင်တဲ့လူက ပြန်တိုက်မှာပဲ၊ အကောင်းဆုံးက‌တော့ ကျနော်တို့က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးနဲ့ ဖြေရှင်းဖို့ပါပဲ၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးတယ်ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာ ကျနော်တို့က စကားရည်လုပွဲလိုမျိုး၊ Debate(အငြင်းပွား) လိုမျိုး ငါမှန်တယ်၊ သူမှန်တယ် မဟုတ်ဘဲနဲ့ ခင်ဗျားနဲ့ ကျနော်နဲ့ အပြောတစ်ခုက ငြိမ်းချမ်းစွာနေနိုင်အောင် ဘာနည်းနဲ့ တိုက်ရင်ကောင်းမလဲဆိုတဲ့ ဟာမျိုးနဲ့ ဖြေရှင်းသင့်ပါတယ်၊ တိုက်ဖို့ခိုက်ဖို့နည်းနဲ့ လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ကမ္ဘာစစ်ကြီးသာ ပြီးနိုင်မယ်၊ ကျနော်တို့ ဗမာစစ်ကြီးတော့ မပြီးတော့ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ်တပ်မတော်(MNDAA) တို့အကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြောင်း တရုတ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မစ္စစ်မော်နင်းက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်က ပုံမှန်သတင်းစာ  ရှင်းလင်းပွဲ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲအပြီးတွင် MNDAA အဖွဲ့များအားလုံး လားရှိုးမြို့မှ ဆုတ်ခွာရမည်ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ တော်အစိုးရသည် မိမိတို့ MNDAA အဖွဲ့အား ကွတ်ခိုင်၊ သိန္နီ၊ ကွမ်းလုံ၊ လောက်ကိုင် စသည့် ခရိုင် ၄ ခုအား အထူး ဒေသ (၁)အဖြစ် သတ်မှတ်‌ကာ တရားဝင် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ပေးခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)မှ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦး လားရှိုးမြို့၊ တရုတ်နှစ်သစ်ကူးပွဲတွင် ပြောကြားနေသော ရုပ်သံဖိုင် တစ်ခု လူမှုမီဒီယာများတွင် ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။

ထို့အတူ တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (TNLA) နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့တွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ရက်နှင့် ၁၇ ရက်က ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း ရလဒ် တစ်စုံတရာ မထွက်ဘဲ ပြီးဆုံးခဲ့သည်။

အဆိုပါ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲတွင် TNLA ဘက်က ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း သိမ်းပိုက်ထားသည့် မြို့နယ် စုစုပေါင်း ၁၆ မြို့နယ်ကို တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း သတင်းများထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် မြို့နယ် ၉၀ ကျော် အပါအဝင် အရှေ့မြောက်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ်(ရမခ)၊ အနောက်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ်(နပခ) နှင့် စစ်စခန်းပေါင်း ရာချီလက်လွှတ်ထားရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄

ဖက်ဒရယ်နှင့် ဒီမိုကရေစီအား ပိုကောင်းသည့် ပုံသဏ္ဍန် ဖော်ဆောင်နိုင်ရန် ပါတီများအချင်းချင်း ကြိုတင်ညှိနှိုင်း ထားရန်လိုအပ်ကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အင်အားစုပါတီ (NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဖက်ဒရယ်နှင့် ဒီမိုကရေစီအား စည်းရုံးရေးအတွက်သာ ပြောဆို အသုံးပြုနေကြသောကြောင့် ပြည်သူလူထုအနေဖြင့် နိုင်ငံရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် အဖွဲ့အစည်းများအား ယုံကြည်မှုလျော့နည်း လာနေကြောင်း ထောက်ပြပြောဆိုမှုများ ထွက်ပေါ်လျက်ရှိသည်။

ထိုသို့ ပြောဆိုနေမှုများအား ဖြေရှင်းချက်တစ်ခုအရ ပြောရမည်ဆိုလျှင် လက်ရှိတွင် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် NSPNC တို့ ညှိနှိုင်းနေကြပြီး သဘောတူညီချက်များ ရထားသော်လည်း လွှတ်တော်ခေါ်ယူပြီးမှသာ ပြင်ဆင်၍ ရမည်ဖြစ် သောကြောင့် ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်ရမည့် အရာမဟုတ်သေးကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အင်အားစုပါတီ (NDF) မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 နိုင်ငံရေးပါတီများနဲ့ NSPNC တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ်

၎င်းက “အဓိကကတော့ ဖက်ဒရယ်နဲ့ဒီမိုကရေစီက ကြားကောင်အောင်ပဲ ပြောနေကြတယ်၊ တကယ့်ကို လက်တွေ့ ကျင့်သုံးမှုလည်း မရှိဘူးဆိုတဲ့ဟာကပေါ့နော် ရှေ့မှာတွေလည်း ပြောခဲ့ပြီးသား ရှိတာပေါ့၊ အဲပေါ်မှာ ကတော့ Solution တစ်ခုအနေနဲ့ ပြောရမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ကျနော်တို့ ဒီ NSPNC နဲ့ ညှိနှိုင်းနေတဲ့ဟာပေါ့နော်၊ အခုလောလောဆယ် အထိကိုက ၄၃ ချက် သဘောတူညီချက် ရထားတာ ရှိတယ်ပေါ့လေ၊ အဲဒီ ၄၃ ချက်ထဲမှာ အဓိက ဘာပါပါလဲဆိုတော့ ၂၆၁ ပေါ့၊ ဒီနောက်လာမယ့်ဟာ ဆိုလို့ရှိရင် ဒါနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဆက်စပ်ပုဒ်မတွေ အားလုံးကို ပြင်ဆင်ဖို့လည်း ဆက်လုပ်နေတာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် တစ်ခုရှိတာက ဒီဥစ္စာက NSPNC နဲ့ ကျနော်တို့နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီ အလုပ်အဖွဲ့နဲ့ သဘောတူညီထားတယ် ဆိုတဲ့ထဲမှာတောင် ဘာပါလဲဆိုတော့ လာမယ့်လွှတ်တော်မှာ ဒီဥစ္စာတွေသည် သဘောတူညီပြီးသွားပြီ၊ အဲအချိန်ကျလို့ရှိရင် ဒီအချက်တွေကို တင်သွင်းတဲ့အခါမှာ အခုသဘော တူညီချက်အတိုင်း တပ်မတော်သား ကိုယ်စားလှယ်တွေက သဘောတူပါတယ် ဆိုတဲ့ဟာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် ဒါက လွှတ်တော်ခေါ်ယူပြီးမှ ပြင်ဆင်လို့ရမယ့်ဟာ ဖြစ်နေတာပေါ့၊ ကျနော်တို့ ချက်ချင်း Practice(လက်တွေ့) လုပ်ရ မယ့်ဟာ မဟုတ်သေးဘူးထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။ 

အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ (NSPNC) နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီ များ အစုအဖွဲ့၏ အလုပ်အဖွဲ့တို့သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ရက်နှင့် ၂၄ ရက်များတွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ ကြသည်။

အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲတွင် အချက် ၄၃ ချက်အား သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ခဲ့ပြီး ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်အား အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုအဖြစ် ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်သည်ဟူ၍ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ တွင် ပြင်ဆင်ပြဋ္ဌာန်းရန် သဘောတူ ဆုံးဖြတ်နိုင်ခဲ့သည့်အပြင် ဆွေးနွေးဆဲ ၇ ချက်နှင့် ပြင်ဆင်ရန် ထပ်မံတင်ပြ ထားသည်များလည်းရှိကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ (PP) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်နေ့တွင် သတင်းစာရှင်းပွဲ၌ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖက်ဒရယ်နှင့် ဒီမိုကရေစီအား လက်တွေ့အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရန် နိုင်ငံရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် အဖွဲ့အစည်းများ၊ ပုဂ္ဂိုလ်များတွင် တာဝန်ရှိကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် နစကဥက္ကဋ္ဌကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဖက်ဒရယ်နဲ့ ဒီမိုကရေစီကို စည်းရုံးရေးအနေနဲ့ပဲ အပြောပဲရှိတယ်၊ တကယ်လက်တွေ့မှာကျတော့ ဒါတွေ နဲ့ ကင်းတယ်ဆိုတဲ့ သဘောပေါ့၊ ဖက်ဒရယ်ရယ်၊ ဒီမိုကရေစီရယ်၊ ဒီမိုကရေစီဆိုတာလည်း ပြောခဲ့ကြတယ်၊ ဖက်ဒရယ်ကတော့ တိုင်းရင်းသားတွေ ပြောတာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် ပြည်မကတော့ ဆိုရှယ်လစ် ဒီမိုကရေစီကို ပြောတာပေါ့၊ အဲတော့ ဒီလိုပဲ နှစ်ပေါင်း ၈၀ နီးပါးလောက် ရှိလာပြီ၊ အဲတော့ ဘာကြောင့် ခုနကပြောတဲ့ ဝေါဟာရ ၂ ခုကို ခုထိ နိုင်ငံရေး၊ စည်းရုံးရေးအနေနဲ့ပဲ သုံးသုံးပေါ့ဗျာ၊ လက်တွေ့ အကောင်အထည် မဖော်ဘူးဆိုတာမျိုးက အခုနကပြောတဲ့ တာဝန်ရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို အပြစ်တင်ကြတာဗျ၊ ခင်ဗျားတို့ ဒီဝေါဟာရတွေကို အကောင် အထည်မဖော်ခဲ့လို့ ဒီနေ့ပြဿနာ ဖြစ်နေတယ်ဆိုတဲ့ ပင်ရင်းပြဿနာကို လူငယ်တွေက သုံးသပ်ကြတာပေါ့၊ ဒါကြောင့် တာဝန်ရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို အပြစ်တင်တယ်ဆိုတာက အပြစ်တင်အပ်တယ်၊ အဲတော့ လက်တွေ့ အကောင်အထည် ဖော်ပေးရမယ့် တာဝန်သည် အခုနကပြောတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ တာဝန်ရှိတဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ Institution အကြီးကြီးတွေမှာ တာဝန်ရှိတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။ 

ပါတီများအချင်းချင်းကြား ကြိုတင်ညှိနှိုင်းခြင်းအားဖြင့် ပိုကောင်းသည့် ဖက်ဒရယ်နှင့် ဒီမိုကရေစီ ပုံသဏ္ဍာန်အား ဖော်ဆောင်နိုင်မည်ဟု အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အင်အားစုပါတီ (NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က ပြောသည်။
၎င်းက “ကျနော်တို့က အဲအချက်ကိုပဲ ချက်ချင်း Practice(လက်တွေ့) လုပ်လိုက်လို့ရတဲ့ အနေအထားတစ်ခုက ဘာလဲဆိုတော့ အခုရွေးကောက်ပွဲဝင်ထားတဲ့ ပါတီတွေ အကုန်လုံးပေါ့နော်၊ ကျနော်တို့ အချင်းချင်း ညှိလိုက်ကြ မယ်၊ ညှိနှိုင်းထားပြီး သွားမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ဖက်ဒရယ်ပုံသဏ္ဍာန် ပိုမိုပေါ်လွင်သော ပုံသဏ္ဍာန်တစ်ခုကို ရမှာပေါ့လေ၊ အဲအတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဒီလိုကိစ္စရပ် ကြီးကြီးတွေကို ကျနော်တို့ နိုင်ငံရေးပါတီ ဒီပါတီတွေ အကုန်လုံးက သေသေ ချာချာ ညှိညှိနှိုင်းနှိုင်းနဲ့ လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲအပြီးမှာ ဘယ်လိုပုံသဏ္ဍာန် သွားကြမယ်ဆိုတာ ကြိုတင်ညှိနှိုင်း ကိုယ့်ပါတီတွေ အချင်းချင်းပေါ့လေ၊ ကြိုတင်ညှိနှိုင်းထားခြင်းအားဖြင့် ပို၍ကောင်းမွန်သော ဖက်ဒရယ် ပုံသဏ္ဍာန်၊ ပို၍ကောင်းမွန်တဲ့ ဒီမိုကရေစီ ပုံသဏ္ဍာန်တွေကို အနှစ်သာရရှိရှိ ပိုမို ပီပီပြင်ပြင်ဖြစ်အောင် ဖော်ဆောင်နိုင်မယ်လို့ ကျနော်ကတော့ မြင်တယ်ခင်ဗျ” ဟု ပြောသည်။ 

လက်ရှိတွင် တချို့သော တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများသည် ဒီမိုကရေစီနစ်အား မလိုချင်တော့ဘဲ တစ်ပါတီစနစ်၊ တစ်ပြည်ထောင်စနစ်များဖြင့်သာ သွားကြရန် ဆန္ဒရှိနေကြကြောင်း နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။