CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၂

နယူးဒေလီရှိ Centre for United Nations Peacekeeping က ဦးစီးကျင်းပသည့် အိန္ဒိယ-မြန်မာ ကုလသမဂ္ဂ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှုဆိုင်ရာ ၁၄ ရက်ကြာ သင်တန်းကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁ ရက်တွင် စတင်ခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာအိန္ဒိယသံရုံးက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ 

ထို့နောက် သံအမတ်ကြီး  မစ္စတာ အဘ်ဟေး တာကူးရ် (Abhay Thakur)နှင့် နစကဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူး ကြီး စိုးဝင်းတို့ သင်တန်း ဖွင့်လှစ်မှု အခမ်းအနားကို တက်ရောက်ခဲပြီး အမှာစကားများ အသီးသီး ပြောကြားခဲ့ သည်။

ထို့နောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံ Center For United Nations Peacekeeping(CUNPK)မှ နည်းပြအရာရှိတစ်ဦးက အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ UN Peacekeeping Operation တွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေမှု အခြေအနေများကိုလည်း ရှင်းပြခဲ့ သည်ဟု နစကမှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုသင်တန်းသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁ ရက်မှ ဩဂုတ် ၁ ရက်နေ့အထိ ဖြစ်သည်။

ထိုသင်တန်းသည် (၈)ကြိမ်မြောက် ဖွင့်လှစ်ခြင်းဖြစ်ပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်း အရာရှိ ၁၃၀ ဦး၊ စစ်သည် ၈၄ ဦး တက်ရောက်ခဲ့ကြကြောင်း၊ ယခု သင်တန်းတွင် အရာရှိ ၃၀ ဦး တက်ရောက်ကြမည်ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ သင်တန်းတွင် တင်းမာမှုလျှော့ချရေး၊ ပဋိပက္ခ စီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် အရပ်သားများ ကာကွယ်ရေးတို့ကို အဓိက ထား သင်ကြားပေးမည်ဟု အိန္ဒိယသံရုံးက ပြောသည်။

နစက,ကတော့ သင်တန်းတွင် ကုလသမဂ္ဂငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှု လုပ်ငန်းများ၏ သမိုင်းကြောင်း၊ ဖွဲ့စည်းပုံ၊ စည်းမျဉ်းများနှင့် ဆောင်ရွက်နေမှုများ၊ ကုလသမဂ္ဂငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့များ စောင့်ထိန်းလိုက်နာရမည့် ကျင့်ဝတ်များ၊ အရပ်သားများအား ကာကွယ်‌စောင့်ရှောက်မှု၊ ကလေးသူငယ်များအား ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှု၊ စစ်ဘက်-အရပ် ဘက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ ကင်းလှည့်ခြင်း၊ ယာဉ်တန်းလုံခြုံရေး ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ တပ်ခွဲ အခြေချစခန်း တည် ဆောက်ခြင်း၊ လေ့ကျင့်ခန်း BlueHelmet စသည့် ဘာသာရပ်များကို သင်ကြားပေးမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောသည်။

အိန္ဒိယသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေးနှင့် ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး ကူညီပေးနေသော နိုင်ငံဖြစ်သည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁

နယူးဒေလီရှိ Centre for United Nations Peacekeeping က ဦးစီးကျင်းပသည့် အိန္ဒိယ-မြန်မာ ကုလသမဂ္ဂ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှုဆိုင်ရာ ၁၄ ရက်ကြာ သင်တန်းကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁ ရက်တွင် စတင်ခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာအိန္ဒိယသံရုံးက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ သင်တန်းတွင် တင်းမာမှုလျှော့ချရေး၊ ပဋိပက္ခ စီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် အရပ်သားများ ကာကွယ်ရေးတို့ကို အဓိက ထား သင်ကြားပေးမည်ဟု အိန္ဒိယသံရုံးက ပြောသည်။

သံအမတ်ကြီး  Abhay Thakur နှင့် နစကဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းတို့ သင်တန်း ဖွင့်လှစ်မှု အခမ်းအနားကို တက်ရောက်ခဲပြီး အမှာစကားများ အသီးသီး ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေးနှင့် ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး ကူညီပေးနေသော နိုင်ငံဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁

အိန္ဒိယနိုင်ငံကို ပို့ဆောင်မည့် မူးယစ်ဆေးဝါးများနှင့် အဖွဲ့ကို ကလေးမြို့မှ တမူးမြို့ဘက် ထွက်ခွာလာစဉ် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈ ရက်က ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်ဟု Chin National Organization (Upper Chindwin Region)မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ အဖွဲ့သည် WY ဆေးပြား ၄ အိတ် (ဆေးပြားအလုံးရေ ၈ သိန်း)ကို လူ ၅ ဦး၊ ဆိုင်ကယ် ၄ စီးဖြင့် သယ်ဆောင်၍ ကလေးမြို့မှ တမူးမြို့ဘက်သို့ ထွက်ခွာလာစဉ် ကလေးမြို့နှင့်ရာဇာဂြိုလ်မြို့ကြားမှာ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု CNO က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၀ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုမူးယစ်ဆေးဝါးများကို အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ EM ဆိုသူထံ ပေးပို့မှာဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

 CNO က “ ကလေး-ကဘော်ဒေသမှာ CNO က မူးယစ်ဆေးဝါး သယ်ဆောင်သူ၊ ဖြန့်ဝေသူ၊ သုံးစွဲသူနှင့် ရောင်းချ သူများ သိရှိပါက ဆက်လက် ဖမ်းဆီးအရေးယူမှာဖြစ်ပြီး ပြင်းပြင်းထန်ထန် အရေးယူမှာဖြစ်ပါတယ်။ ထို့ကြောင့် ကလေး-ကဘော်ဒေသ CNO လှုပ်ရှားနယ်မြေအတွင်း လူငယ်များ မူးယစ်ဆေးဝါး သားကောင် မဖြစ်ဖို့၊ ရပ်ရွာ သာယာလှပဖို့ မိဘပြည်သူများကလည်း မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေးမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်ပေးကြဖို့ တိုက်တွန်း အပ်ပါတယ်”ဟု ထုတ်ပြန် ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ-မြန်မာနယ်စပ်တွင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေပြီး နယ်မြေ မတည်မငြိမ်မှုများဖြစ်ပွားနေသည်။

ထို့နောက် တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှု အားနည်းလာပြီးနောက် လက်နက်နှင့်မူးယစ်မှောင်ခို လုပ်ငန်းများ အရှိန်မြင့်တက် လာနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁

တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA) ကို လက်ရှိ အခင်းအကျင်းနှင့်အညီ ပြုပြင် သင့်ပြီး တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ(EAOs)ကို စပ်ကြားနယ်မြေ သတ်မှတ်ပေးရန် အရေးကြီးလိုအပ်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ(EAOs)၊ နွေဦးတော်လှန်ရေး အင်အားစုများ၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)များနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေပြီး နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ရေး ကို အားလုံးက ကြိုးပမ်းနေကြသည်။

နှစ်ဖက်တပ်များကြား ပွတ်တိုက်မှုမဖြစ်အောင် EAO များကို စပ်ကြားနယ်မြေသတ်မှတ်ပေးရန်လိုအပ်သလို ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရလည်း ပြည်နယ်များအား လုပ်ပိုင်ခွင့်များ ပေးသင့်သလောက် ပေးရန်လိုအပ်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

KIA-PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “NCA မှာပါတဲ့ အချက်အလက်တွေထဲ အဓိကကျတာ တစ်ခုက နှစ်ဦးသား စပ်ကြားနယ်မြေ ဖန်တီးပေး ရမှာပေါ့။ သူတို့ လှုပ်ရှားတဲ့နယ်မြေ ဥပမာ “ဝ”ဆိုရင် သူ့ဟာသူ သူ့နယ်မြေနဲ့သူ သံလွင်မြစ် ဟိုဘက်ခြမ်းမှာ လွတ်လွတ်လပ်လပ် နေနေတယ်။ ပိုက်ဆံတွေလည်း ကောက်တယ်။ သူ့ရပ်တည်မှုနဲ့သူ လုပ်တယ်။ KNU ကြ တော့ အဲဒီလို လုပ်လို့ မရဘူးလေ။ သူ့ရဲ့စပ်ကြားနယ်မြေမှာကိုက တပ်ရော သူရော စိုးမိုးနေတာ။ ဘယ်သူမှ အပြည့်အဝ ဆုပ်ကိုင်ထားခြင်းမရှိဘူး။ အဲဒီအခါကြတော့ သူကလည်း သူ့အဖွဲ့ ရပ်တည်မှုအတွက် ဆက်ကြေး ကောက်မယ်၊ ပိုက်ဆံတောင်းမယ်။ အဲဒါမျိုးရှိတဲ့ အခါကြတော့ ပွတ်တိုက်မှု ဖြစ်တာပေါ့။ အဲဒါကို ကျနော်တို့က နယ်မြေ သတ်မှတ်ပေးမလား၊ သတ်မှတ်ပေးဖို့ အရေးတစ်ခုက တော်တော်အရေးကြီးတယ်။ ဒါက တစ်ချက်ပေါ့။ နောက်တစ်ခုက ဒီလူတွေကို ငြိမ်းချမ်းရေးစကားက ပြောသင့်ပါတယ်။ ပြောလည်းပြောရမှာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ငြိမ်းချမ်းရေးစကားထက်ကို ကိုယ့်ဘာသာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲသင့်တာ လုပ်သင့်လုပ်ထိုက်တာကို လုပ်ဖို့က ပိုအရေး ကြီးတယ်လို့ ကျနော်က မြင်တယ်။ အဲဒီအပိုင်းမှာ အားနည်းမှုရှိနေတာကို တွေ့တယ်။ လိုသေးတာပေါ့။ ဥပမာ ပြောရမယ်ဆိုရင်  ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ ပါတဲ့အချက်အလက်တွေကို ပြည်နယ်တွေကို ပေးသင့် သလောက် အဲဒါတွေ ပေးရမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင်သည့် အစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈ ရက်တွင် အပစ်ရပ်စဲရေးကမ်းလှမ်းခဲ့ပြီး တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း ၂၁ ဖွဲ့နှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ခုနှစ်များအတွင်းမှာ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ၁၄ ဖွဲ့နှင့် ပြည်နယ်အဆင့်၊ပြည်ထောင် စုအဆင့် အပစ်ရပ်စဲရေးစာချုပ်(Bilateral) လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသလို ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာ NCA စာချုပ်ကို စတင် ဆွေးနွေပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်မှာ NCA စာချုပ်အား မူကြမ်းရရှိခဲ့သည်။

NCA စာချုပ် မူကြမ်းရရှိပြီးနောက် ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်တွင် KNU, RCSS, ALP, DKBA, KNU/KNLA-PC, PNLO, CNF, ABSDF တို့ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်တွင် NMSP နှင့် LDU တို့ဖြင့်လည်းကောင်း လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။

SNA ကိုတွေ့ရစဉ်

NCA စာချုပ်ကို ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်တွင် စတင်ရေးထိုးခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်ကာ လာမည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်၌ (၁၀) နှစ်ပြည့်တော့မည် ဖြစ်သည်။

NCA စာချုပ်အရ အချို့လုပ်ငန်းစဉ်များသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အထိသာ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပြီး ၎င်းနောက်ပိုင်းတွင် ရပ်တန့်သွားသည်မှာ ယနေ့အထိဖြစ်ကြောင်း NCA ရေးထိုးထားသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက ထောက်ပြ ကြသည်။

ထို့ပြင် NCA စာချုပ်သည် နိုင်ငံတကာမှလည်း အသိအမှတ်ပြုထားခြင်း ဖြစ်သည့်အတွက် ပြန်လည်ပြင်ဆင် မည်ဆိုပါက NCA စာချုပ်ကို စတင်အတည်ပြုစဉ်က ပါဝင်ခဲ့ကြသူများ အားလုံးပါဝင်ပြီး ပြင်ဆင်ခြင်းက ပို၍ သဘာဝကျကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “NCA လက်မှတ် ရေးထိုးထားတုန်းကရော၊ ရေးဆွဲထားတုန်းကရော အဲဒီလူတွေနဲ့ ပြန်လည်ညှိနှိုင်းပြီး ပြင်တာဆင်တာ လုပ်သင့်တယ်လို့ ထင်တယ်။ ဘယ်လိုပြင်သင့်တယ်၊ ဘယ်လိုမပြင်သင့်ဘူးဆိုတာတော့ မှတ်ချက် မပေးလိုပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ NCA တကယ့် စာချုပ်ပါအတိုင်း အဆင်ပြေပြေ အလုပ်လုပ်နိုင် ခဲ့လား။ ဆိုလိုတာက ဒီစာချုပ်သည် ကျနော်တို့အတွက် တကယ် အလုပ်ဖြစ်ခဲ့သလားပေါ့။ အလုပ်ဖြစ်ခဲ့ရင် အဲဒီ အတိုင်း ကျနော်တို့က ဆက်သွားရမယ်၊ အလုပ်မဖြစ်ရင်တော့ အဲဒါကြတော့ မြေပြင်အခြေအနေပေါ် မူတည် ပြီးတော့ ပြင်သင့်၊ မပြင်သင့် ဆုံးဖြတ်ရမယ်လို့ ယူဆပါတယ်” ဟု  ၎င်းက ပြောသည်။

NCA စာချုပ်ကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်မည်ဆိုပါကလည်း အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက် လွှတ်တော်တစ်ရပ် ပေါ်လာသည့် အခါတွင် ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် NCA သည် ပြဿနာဖြစ်နေခြင်း မဟုတ်ဘဲ NCA ပါ အချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မှု အပေါ်တွင်သာ အဓိကကျကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာ ရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် NCA စာချုပ်ကို ပျက်သွားပြီဟုဆိုကာ ABSDF၊ CNF၊ KNU တို့က ကြေညာ၍ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသလို PNLO၊ ALP၊ LDU၊ NMSP သည်လည်း ၂ ဖွဲ့ခွဲသွားကာ NCA ကနေ နုတ်ထွက်သူနှင့် NCA လမ်းကြောင်းပေါ်မှာ ဆက်လက် ရပ်တည်သူဆိုကာ ဖြစ်နေသည်။

အလားတူ MNDAA၊ KIA၊ TNLA၊ SSPP၊ RCSS၊ PDFs၊ SNA၊ KNU၊ NMSP စသည့် လက်နက်ကိုင်များကြားမှာ နယ်မြေ ပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားကာ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။ 

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ဗဟန်းမြို့နယ်ရှိ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းပြတိုက်(ရန်ကုန်)ကို နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈ ရက်က သွားရောက် ကြည့်ရှုစစ်ဆေးခဲ့ပြီး ရှေးဟောင်းမူလလက်ရာ များအတိုင်း ထိန်းသိမ်းရန် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း စီးနင်းခဲ့သည့် မော်တော်ယာဉ်အား ရေရှည်တည်တံ့ ကောင်းမွန်စေရေးအတွက် ကျွမ်းကျင် ပညာရှင်များဖြင့် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းခြင်းများ ဆောင်ရွက်သွားရန် လိုကြောင်း၊ အဆောက်အဦအား ပြုပြင်ထိန်းသိမ်း ခြင်းလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရာတွင် ရှေးမူကို မထိခိုက်စေဘဲ ရှေးဟောင်းမူလလက်ရာများအတိုင်း ဖြစ်စေရန် အတွက် ယခင်မှတ်တမ်း ဓာတ်ပုံများဖြင့် ပြန်လည်တိုက်ဆိုင် စစ်ဆေးပြီး စနစ်တကျ ထိန်းသိမ်း ဆောင်ရွက်သွား ရန်လိုကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ပြတိုက်အတွင်းရှိ ဓာတ်ပုံများအား နည်းပညာများ အသုံးပြု၍ ထိန်းသိမ်း ဆောင်ရွက်ပြီး ယခုထက် ပိုမို ကောင်းမွန် ကြည်လင်ပြတ်သားသည့် ပုံများဖြစ်အောင် ‌ဆောင်ရွက်သွား ရန်လိုကြောင်း၊ ပြတိုက် ပတ်ဝန်းကျင် သန့်ရှင်းသာယာလှပစေရေးအတွက် လမ်းဘေးဝဲယာရှိ သစ်ပင်များအား အောက်ခြေရှင်းလင်းခြင်း လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်သွားရန်၊ အမှိုက်သရိုက်များ မရှိစေရေး စဉ်ဆက်မပြတ် ဆောင်ရွက်သွားရန်” ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းပြတိုက်(ရန်ကုန်)သည် မြန်မာ့လတ်လပ်ရေး ဗိသုကာ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း နေထိုင်ခဲ့သော အိမ်ကို ပြတိုက်အဖြစ် ခင်းကျင်းပြသထားခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုအဆောက်အဦသည် ၁၉၂၁ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ထားသော ဥရောပပုံစံ အဆောက်အဦဖြစ်ပြီး အနောက်တိုင်း ဗိသုကာဟန်များ ရောနှောတည်ဆောက်ထားသည့် ဥရောပပုံစံ အဆောက်အဦ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည် မိသားစုနှင့်အတူ ယခုအိမ်၌ ၁၉၄၅ ခုနှစ်၊ မေလမှ ၁၉၄၇ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ လုပ်ကြံခံရ သည့်နေ့အထိ နေထိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ပြတိုက်အတွင်းတွင် ဧည့်ခန်း၊ ထမင်းစားခန်း၊ အိပ်ခန်း၊ စာဖတ်ခန်း၊ ကလေးများအိပ်ခန်း၊ အထူး အစည်းအဝေးခန်း၊ ဘုရားခန်း၊ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း အားလပ်ချိန်တွင် စိုက်ပျိုးသော စိုက်ခင်း၊ ဗိုလ်ချုပ် အောင်ဆန်း စီးနင်းအသုံးပြုခဲ့သည့် အင်္ဂလန်နိုင်ငံထုတ် WOLSELEY အမျိုးအစား မော်တော်ယာဉ်နှင့် ဓာတ်ပုံ မှတ်တမ်းပြခန်းတို့အား ခင်းကျင်းပြထားသည်။

ဇူလိုင် ၁၉ ရက်နေ့တွင် ကျရောက်သည့် အာဇာနည်နေ့တို့တွင် နေ့စဉ် နံနက် ၉ နာရီခွဲအချိန်မှ ညနေ ၄ နာရီခွဲ အချိန်အထိ အခမဲ့ လာရောက်လေ့လာကြည့်ရှုနိုင်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈

တောင်ခမ်းနှင့် နောင်ချို တိုက်ပွဲများကနေ တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA) ဆုတ်ခွာခဲ့ရမှု အခြေအနေများကို ဥပဒေအထောက်အကူပြုကွန်ရက်(Legal Aid Network)က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈ ရက်တွင် ထောက်ပြခဲ့သည်။

တောင်ခမ်း၊ နောင်ချိုတိုက်ပွဲများတွင် နောက်ဆုတ်လိုက်ရခြင်းမှာ (က) တိုင်းရင်းသား မဟာမိတ် အဖွဲ့အစည်းများ နှင့် (NUG လက်အောက်ခံ၊ လက်အောက်မခံ)PDFs များ၏ အင်တိုက်အားတိုက် လက်တွဲတိုက်ပွဲဝင်မှု ကျဆင်း သွားသဖြင့်လည်းကောင်း၊ (ခ) ထိုးစစ်ဆင်၊ တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်၍ ရရှိသောနယ်မြေ၊ မြို့ရွာများအား TNLA တဖွဲ့ တည်းက မိမိပိုင်နက် နယ်မြေမျိုး သတ်မှတ်ကာ အုပ်ချုပ်ရေး ချမှတ်ခြင်းနှင့် ရေရှည်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် ဖိတ်ခေါ်ခြင်း များကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ဥပဒေအထောက်အကူပြုကွန်ရက်က ထောက်ပြသည်။

ထို့ပြင် (ဂ) ဒေသခံလူထု၏ ထောက်ခံမှု ထိထိရောက်ရောက် မရသဖြင့်လည်းကောင်း၊ (ဃ) နစက,က သာလွန် အင်အားသာမက လက်နက်စွမ်းအားများကိုပါ အစွမ်းကုန်မြှင့်တင် အသုံးပြုလာခြင်းတို့ကြောင့် လည်းကောင်း ဖြစ်သည်ဟုလည်း ၎င်းက ထောက်ပြထားသည်။ 

ဥပဒေအထောက်အကူပြုကွန်ရက်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် (က)၊ (ခ)နှင့် (ဂ)ပါ အခြေအနေတို့အား နိုင်ငံရေးအရ အမြန်ဆုံး ပြောင်းလဲ၊ ချမှတ်၊ ကျင့်သုံးနိုင်ပါက (ဃ) အခြေအနေအား ထိရောက်စွာ ပယ်ရှားနိုင်မည်ဟု ဥပဒေအထောက်အကူပြုကွန်ရက်က ထောက်ပြထား သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် TNLA ထိန်းချုပ်ထားသည့် နောင်ချိုမြို့ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၆ ရက်က အလုံးစုံ ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သလို ကျောက်မဲ၊ မိုးကုတ်၊ မိုင်းငေါ့၊ သီပေါ စသည့် TNLA ထိန်းချုပ်ထားသော နယ်မြေများ ကို ဆက်လက် ဖိအားပေး တိုက်ခိုက်လျက်ရှိနေသည်။

TNLA သည် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်းမှာ နမ့်ခမ်း၊ မန်တုံ၊ နမ့်ဆန်၊ ကွတ်ခိုင်၊ သီပေါ၊ ကျောက်မဲ၊ နောင်ချို၊ မိုင်းငေါ့၊ နမ္မတူ၊ မိုးမိတ်၊ မဘိမ်း၊ မိုးကုတ် စသည့် ဒေသများကို ထိန်းချုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ပလောင်ပြည်နယ် ရရှိရေး မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးလျက်ရှိသည်။

နောင်ချိုမြို့ကို မြန်မာ့တပ်မတော်က ပြန်လည်ထိန်းချုပ်လိုက်စဉ် 

ဥပဒေအထောက်အကူပြုကွန်ရက်က “TNLA အနေဖြင့် မိမိတို့ မျှော်မှန်းသည့် ပြည်နယ်ရရှိရေးအတွက် ဦးတည် ဖော်ဆောင်ခွင့်ရှိသည်။ ယင်းသို့ ဖော်ဆောင်ရာတွင် အခြားတိုင်းရင်းသားများ၏ နိုင်ငံ‌ရေးအခွင့်အရေးနှင့် သမိုင်း ဆိုင်ရာ ဝိသေသလက္ခဏာများအား အသိအမှတ်ပြုရန်လိုအပ်သည်။ တအာင်းဒေသသည် ယခုအချိန်အထိ တရား ဝင် ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းမှာပင် ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ သီးသန့်ပြည်နယ် တရပ်အနေဖြင့် အသိအမှတ်ပြုမခံရသေး။ သို့ဖြစ်၍ TNLA က ထိုးစစ်ဆင်၊ သိမ်းပိုက်ရရှိသမျှသော မြို့ရွာနယ်မြေများအပေါ် အုပ်ချုပ်ရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ (ယာယီပင် ဖြစ်သော်လည်း) ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းရှိ အဓိက နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးအင်အားစုများနှင့် ညှိနှိုင်းတိုင်ပင် သင့်သည်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် TNLA ထိန်းချုပ်ထားသည့် မိုးကုတ်မြို့၌ တရုတ်လုပ်ငန်းရှင်များ ပြန်လည်ထွက်ခွာနေကြကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

အလားတူ ကျောက်မဲမြို့နယ်အတွင်းမှာလည်း မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် TNLA ကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈

အိန္ဒိယတပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ထောက်လှမ်းရေး ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်နှင့် ဒုတိယစစ်ဦးစီးချုပ် (ထောက် လှမ်းရေး)ဖြစ်သူ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရှာရီဂျေ ပရာတတ် ဆင်းစ်(Lieutenant General Shrinjay Pratap Singh)  ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာခြင်းက မည်ကဲ့သို့ ထူးခြားနိုင်လဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား မေးခွန်းထုတ်လျက်ရှိနေသည်။

အိန္ဒိယထောက်လှမ်းရေး အကြီးအကဲသည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာပြီးနောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၆ ရက်က နစကဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းနှင့် နေပြည်တော်မှာ တွေ့ ဆုံခဲ့ကြသည်။

ထိုသို့ တွေ့ဆုံစဉ် နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ဒေသ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေး၊ တရားဥပ‌ဒေစိုးမိုးရေး၊ လုံခြုံရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် ရေးအတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည့် ကိစ္စရပ်များ၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသည့် ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရေးကိစ္စ ရပ်များကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု နစက,က ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

အိန္ဒိယထောက်လှမ်းရေး အကြီးအကဲရောက်ရှိလာခြင်းက နာဂဒေသ တိုက်ခိုက်မှုနှင့်ဆက်စပ်နိုင်သလို နှစ်နိုင်ငံ ပြည်တွင်း လုံခြုံရေးနှင့်ပတ်သက်သည့် သဘောတူညီချက်များလည်း ရရှိနိုင်ခြေရှိကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ( AFP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

အိန္ဒိယတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် သေဆုံးသွားတဲ့ ULFA-I ခေါင်းဆောင်ကို‌ တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “နယ်စပ်တိုင်းမှာ ဖြစ်တတ်တဲ့ တစ်ဘက်က ဘာခေါ်မလဲ၊ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် မူခင်း များရယ်၊ မူးယစ်ဆေးဝါးရယ်၊ နှစ်နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံနဲ့ပတ်သက်တဲ့ နည်းလမ်းမျိုးကို နှောင့်ယှက်နိုင်တဲ့ အင်အားစုတွေ ကိစ္စ ဒါတွေနဲ့ သက်ဆိုင်နိုင်တာပေါ့။ မြေပြန့်ချင်း အဲလိုဖြစ်နေတဲ့ ကိစ္စလေးတွေပေါ်မှာ ဆွေးနွေးကြတယ်။ ထောက်လှမ်းမှု တွေ့ရှိမှုတွေကို အမြင်ချင်း ဖလှယ်ကြတယ်ဆိုတာ ကောင်းတဲ့ဘက်ကို သွားတာပေါ့။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၃ နောက်ပိုင်းပေါ့။ ကျနော်တို့ဒီ ပလက်ဝနယ်မြေ၊ နှုံးဘူး(ရွာ)တို့၊ တခြား တရွန်အိုင်(ရွာ) တို့နဲ့ဖြစ်တဲ့ တိုက်ပွဲ တွေမှာ မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်က အင်အားစု တော်တော်များများဟာ နယ်စပ်ဖြတ်ပြီးမှ ဟိုဘက်နိုင်ငံမှာ သွား ခိုလှုံကြတာပေါ့။ ဒီဘက်က တပ်မတော်တွေ အနေနဲ့ သွားထိနေကြတယ် အဲဒါလည်း နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ချင်းဖြစ်တဲ့ ပြဿနာတွေကို နှစ်နိုင်ငံ ဘယ်လိုပူးပေါင်း ဖြေရှင်းမယ်ဆိုတဲ့ နှစ်နိုင်ငံ ညှိနှိုင်း‌တိုင်ပင်မှုတွေရှိလို့ပေါ့။ ဒါကတော့ နယ်စပ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ စစ်ရေးစစ်ရာဆိုတာကနော် သံခင်းတမန်ခင်းအောက်မှာလည်း ရှိနိုင်တယ်။ နှစ်နိုင်ငံ ခုနကလို တပ်မတော်ချင်း ညှိနှိုင်းမှုတွေ အောက်မှာလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒီဘက်က နိုင်ငံရေး စာရင်းနဲ့ ပတ်သက် တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ တစ်ဘက်နိုင်ငံမှာ သွားရောက် နေထိုင်တာ၊ ပညာသင်ကြားတာ၊ ကျန်းရေးမာရေးကိစ္စက အစ စီးပွားရေးကိစ္စ အဆုံးထိကို ရှိနိုင်တာပေါ့။ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေက ခုနကလို နယ်စပ်နဲ့ ပတ်သက် ရင် ဗဟိုအစိုးရရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုအောက်မှာ ရှိတယ်လို့ ကျနော်တို့ကြားတယ်။ သူ့ရဲ့ပြည်သူတွေရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့် အပြည့်အဝနော် ထိန်းချုပ်အုပ်ထိန်းမှုကို ရဲတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ အောက်မှာ ရှိတယ်။ နယ်စပ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အခင်းအကျင်း ပြဿနာတွေနော် တခြားပြည်ထောင်စုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စ ရေးရာတွေကို ပြည်ထောင်စု ဗဟိုအစိုးရဘက်က လုပ်ပိုင်ခွင့် ပြည့်ပြည့်ဝဝ ရှိတယ်လို့ ကြားတယ်”ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၃ ရက်က မြန်မာနိုင်ငံဘက်ရှိ နာဂကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၊ လဟယ်မြို့နယ်၊ Hoyat (ဟိုယတ်)ကျေးရွာအနီး အခြေစိုက်ထားသည့် အိန္ဒိယကို တိုက်ခိုက်နေသော ULFA-I နှင့် PLA စခန်းများကို အိန္ဒိယ တပ်မတော်က ဒရုန်းများဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ULFA-I မှ ခေါင်းဆောင်များဖြစ်သည့် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး နိုင်ယန်အာဆု(ခေါ်) နေယန် မက်ဒီ၊ ဗိုလ်မှူးချုပ် လာဟွန်(ခေါ်) ဂါနက်ရှ်အာဆု၊ ဗိုလ်မှူးကြီး ပရာဒစ်အာဆု အပါအဝင် ရဲဘော် ၂ ဦးတို့ သေဆုံးခဲ့သည်။

ပလက်ဝဒေသကို တွေ့ရစဉ် 

ထိုသို့ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဇူလိုင် ၁၆ ရက်တွင် အိန္ဒိယထောက်လှမ်ရေး အကြီးအကဲ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာ ပြီး နစကဒုဥက္ကဋ္ဌနှင့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ 

အိန္ဒိယနှင့် စီမံကိန်းများ ရှိသောကြောင့် နှစ်နိုင်ငံကြား လုံခြုံရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးစရာများ ပိုရှိနိုင်ကြောင်း  သေနင်္ဂမဟာ ဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၎င်းက “အဓိက,ကတော့ နိုင်ငံတွေကြားထဲမှာ ဒီလိုမျိုး သတင်းအချက်အလက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဖလှယ်ချင်း အားဖြင့် မလိုလားအပ်တဲ့ ကိစ္စရပ်တွေ ကျနော်တို့‌ ရှောင်ရှားနိုင်တာပေါ့။ ဒါကတော့ အဓိကအချက်ပါပဲ။ ခုနက ပြောသလိုပေါ့။ ဒီပြောရင်တော့ နာဂဘက်က နယ်မြေတစ်ခုကိုပေါ့။ သူက အိန္ဒိယက သူ့ဘက်က ဒီသူပုန်လို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ သူ‌တွေ လိုက်တိုက်ရင်းနဲ့ နယ်မြေကျော်တာမျိုး ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ သတင်းထွက်လာတာရှိတယ်။ အဲတော့ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ သံတမန်ရေးရာအရ အထူးသဖြင့်တော့ စစ်တပ်ဆိုင်ရာ အရာရှိကြီးတွေ တိုက်ရိုက်တွေ့ဆုံ‌ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးပေါ့။ အဲတော့ အထူးသဖြင့်တော့ လုံခြုံရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး နှစ်နိုင်ငံကြားမှာ ဆွေးနွေးစရာတွေ ပိုပြီးတော့ ရှိပါလိမ့်မယ်။ ကျနော်တို့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ မှာ အလုပ်လုပ် ကြတယ်ဆိုတာ state actor အချင်းချင်းနဲ့ အလုပ်လုပ်တာတွေရှိတယ်။ state actor ဆိုတာက ဒီနိုင်ငံကို ဘယ်သူက ကြိုးစားပြီးတော့ ဦးဆောင်အုပ်ချုပ်နေတယ်ပေါ့။ state actor တွေ အုပ်ချုပ်ကြတဲ့ ကြားထဲ မှာ state actor အချင်းချင်းပဲ စကားပြောကြတာဆိုတော့ AA သည် ဒီချိန်မှာ state actor မဟုတ်ဘူး။ သူသည် non state ပဲ သူ့ဟာသူ နယ်မြေသိမ်းတာတွေ မသိမ်းတာတွေထား တစ်ပိုင်းထားလိုက်ပေါ့။ ဒီအိန္ဒိယနဲ့ ပတ်သက် ပြီးတော့ ကျနော်တို့က ကုလားတန်မြစ်စီမံကိန်းတွေ ဘာတွေရှိတဲ့ အခါကြတော့ ဒါတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ လုံခြုံရေး ရှေ့ဆက်ပြီးတော့ ဘယ်လိုသွားမလဲ။ ဒါတွေပဲ ဆွေးနွေးဖို့လည်း ပါပါလိမ့်မယ်”ဟု ပြောသည်။

အိန္ဒိယသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့်ချင်းပြည်နယ်တို့ကနေ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ကို ချိတ်ဆက်မည့် ကုလတန်းမြစ်စီမံကိန်းကို အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိရာ AA နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲများကြောင့် ရပ်တန့်ထားရသည်။

အလားတူ အိန္ဒိယ-မြန်မာ-ထိုင်း အဝေးပြေး ကုန်သွယ်ရေးလမ်း စီမံကိန်းကိုလည်း အကောင်အထည်ဖော်ရန် ရှိသည့်တိုင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် နွေဦးတော်လှန်ရေးအင်အားစု လက်နက်ကိုင်များ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေ၍ မစတင် နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေသည်။

ထို့ပြင် မြန်မာ-အိန္ဒိယနယ်စပ် တစ်လျှောက်တွင် လက်နက်နှင့်မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးမှုများ ကြီးမားလာနေ သလို တိုက်ပွဲများကြောင့် မြန်မာတိုက်ပွဲရှောင်များ ရောက်ရှိလာမှု အခြေအနေများကိုလည်း အိန္ဒိယကရင်ဆိုင်နေ ရသည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈

ဆုံးရှုံးနယ်မြေများထဲမှ အဓိကကျသည့် နယ်မြေအချို့ကို ထိုးစစ်ဆင်လာနေသည့် မြန်မာ့တပ်မတော် အနေဖြင့် မည်သည့် ဒေသများကို ဦးစားပေးကာ ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး လုပ်ဆောင်လာနိုင်သလဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား လေ့လာသုံးသပ်နေကြသည်။

မည်သည့် နယ်မြေဒေသ၌ ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးကို မည်သည့်ပုံစံဖြင့် လုပ်ဆောင်သွားမည်မှာ မြန်မာ့ တပ်မတော် လူကြီးပိုင်းဆိုင်ရာ သုံးသပ်စဉ်းစားသူများတွင် အစီအစဉ်ရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိသွားနေသည့် လမ်းကြောင်းအရ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်လာနိုင်ကြောင်း သေနင်္ဂ မဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နောင်ချိုမြို့ကို မြန်မာ့တပ်မတော်က ပြန်လည်ထိန်းချုပ်လိုက်စဉ်

၎င်းက “သေချာတာကတော့ အနည်းဆုံး အခုသွားနေတဲ့ လမ်းကြောင်းအရဆိုရင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွေ ပြန်ဖွင့်ဖို့ဆိုရင် ပြင်ဦးလွင်၊ လားရှိုးပြီးတော့ အဲဒီလမ်းကြောင်းတစ်လျှောက်ပေါ့။ အဲဒီလမ်းကြောင်းမှာတော့ လမ်းကြောင်းပြန်ဖွင့်ဖို့နဲ့ နောက်ပိုင်း တချို့သော အရေးကြီးနယ်မြေတွေ ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့အတွက် အဲဒါ ကတော့ ဆက်လုပ်မယ့် အစီအစဉ်ထဲမှာ ပါပါလိမ့်မယ်။ တရုတ်ရဲ့ကြားဝင်မှုဆိုတာ ဒီလိုပဲလေ။ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ နယ်နိမိတ်ချင်းလည်း ရှည်ရှည်လျားလျား ချိတ်ဆက်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ ကုန်သွယ်ရေး ပြန်ဖွင့်ဖို့အတွက်ကြ တော့ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုက မဖြစ်မနေ လုပ်ရမှာကို။ အဲဒီတော့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးမှာ တရုတ်အနေနဲ့ မဖြစ်မနေ ဝင်ရောက် ဆောင်ရွက်ပေးတာတွေ ရှိတာပေါ့။ ထိုင်းဘက်နဲ့လည်း အရင်တုန်းကလည်း ဒီလိုပါပဲ။ ထိုင်းနဲ့ ကုန်သွယ်ရေး သေချာပြန်လုပ်ချင်တယ်။ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ကောင်းနေမယ်ဆိုရင်တော့ ထိုင်းဘက်နဲ့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုက ဟိုတုန်းကလည်း ရှိကြတာပဲ။ ဘယ်သူနဲ့ ဘယ်လိုပဲ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သည်ဖြစ်ပါစေ ကိုယ့် နိုင်ငံအတွင်းက တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုနဲ့ လုံခြုံရေးကို မြန်မာ့တပ်မတော်အပြင် အာမခံချက် ပေးရမှာကို။ ဘယ်နေရာကို စပြီးတော့ တည်ငြိမ်မှုရအောင် လုပ်မလဲဆိုတဲ့ အပိုင်းပေါ့။ ဘယ်နေရာကတော့ ပထမဦးစားပေး၊ ဒုတိယဦးစားပေး၊ တတိယဦးစားပေးဆိုတာ။ ဒါတွေကတော့ မဟာဗျူဟာချမှတ်တဲ့ နယ်မြေတွေမှာပဲ အဓိကပြု ပါလိမ့်မယ်”ဟု ပြောသည်။

တရုတ်အစိုးရဘက်မှလည်း နယ်စပ်တည်ငြိမ်အေးချမ်းကာ ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများကို အမြန်ဆုံး ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်စေချင်သဖြင့် မြောက်ပိုင်းအဖွဲ့နှင့် နစကတို့အကြား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများကို ဖော်‌ဆောင်ပေး လျက်ရှိသည်။

ကိုးကန့်တပ်(MNDAA)နှင့် ညှိနှိုင်းမှု အဆင်ပြေသော်လည်း တအာင်းတပ်(TNLA)နှင့် ဆွေးနွေးကြရာမှာ နယ်မြေ တောင်းဆိုမှုများကြောင့် အဆင်မပြေ ဖြစ်နေကြ၍ လာမည့် ဩဂုတ်လတွင် ထပ်မံတွေ့ဆုံကြရန် ရှိသည်။

 TNLA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ် 

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်က တအာင်းဒေသနှင့် ဗန်းမော်ဘက်ကို အဓိက ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်နေကြောင်း၊  ထိုဒေသများ၌ ပိုမိုပြင်းထန်လာနိုင်ကြောင်း ‌တရုတ်-မြန်မာအရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ‌ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခု သူလုပ်နေတာ တအာင်းဒေသတို့နော်၊ မြောက်ပိုင်း ဗန်းမော်တို့ ဘာတို့မှာလည်း သူလုပ်နေတာပဲ။ တောင်ပိုင်းမှာတော့ သူတို့သိပ်တိုးလို့ မရဘူးထင်တယ်။ ဆိုတော့ အဲဒီနေရာတွေမှာတော့ ပိုပြီးတော့ ပြင်းထန် လာနိုင်ပါတယ်။ တောင်ပိုင်းနဲ့တင် မဟုတ်ဘူး။ အခု တအာင်းတို့ ဘာတို့ဘက်မှာလည်း ရေရှည်ကတော့ သူတို့ ဆက်ပြီးတော့ တောင့်ခံနိုင်ချင်မှ တောင့်ခံနိုင်မယ်။ သူတို့ဆိုတာ စစ်ကောင်စီပေါ့။ လောလောဆယ် သူတို့ ဖိတိုက် နေပေမယ့် သူတို့မှာ အားသာတာက လေကြောင်းအားသာတယ်၊ နောက် လက်နက်အင်အားသာတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။ 

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် တအာင်းတပ်(TNLA) သိမ်းပိုက်ထားသည့်‌ နောင်ချိုမြို့အား မြန်မာ့တပ်မတော်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၆ ရက်၌ ပြန်လည် ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ကယားပြည်နယ်၊မိုးဗြဲမြို့ကိုလည်း KNPP၊ KNDF နှင့် PDF များထံမှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၆ ရက်ကပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

ဗန်းမော်မြို့ကို စစ်ကူသွားနေတဲ့ စစ်ရေယာဉ်ကို တွေ့ရစဉ် 

ဇူလိုင် ၁၆ ရက်နေ့က ပြန်လည်ထိန်းချုပ်သွားနိုင်သည့် နောင်ချိုမြို့ကိုလည်း စစ်ကူစစ်ကြောင်းများစွာပို့ခဲ့ပြီး လေကြောင်းပစ်ကူခြင်းအပြင် လက်နက်ကြီးများဖြင့် ပစ်ခတ်၍ ဝေဟင်နှင့်မြေပြင် ပေါင်းစပ်ကာ တိုက်ခိုက်ရယူခဲ့ ခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်ရာ၌ မြေပြင်စစ်အင်အားထက် လေကြောင်းနှင့်ဒရုန်းကို အများအပြား အသုံးပြု၍ တိုက်ခိုက်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြ သည်။

ထို့နောက် ဗန်းမော်မြို့၌လည်း မြန်မာ့တပ်မတော် အနေဖြင့် KIA လက်ထဲသို့ မဆုံးရှုံးစေရေး ခုခံစစ်ဖြင့် တိုက်ခိုက် နေခြင်းဖြစ်ကာ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် နောင်ချိုမြို့ကို သိမ်းပိုက်ရရှိသွားသဖြင့် ကျောက်မဲ၊ သီပေါ၊ ကွက် ခိုင် တို့ကို တဖြေးဖြေးချင်း ထိုးစစ်လာနိုင်သည်ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြလျက်ရှိသည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ(EAOs)နှင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်‌ရေးတပ်ဖွဲ့များ (PDFs) သည် ယခင်က မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများကို ရက်ပိုင်းအတွင်း ဖော်ဆောင်နိုင်ကြသော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် လနှင့်ချီ လာသည့်တိုင် မသိမ်းနိုင်ဘဲ ဖြစ်လာကြောင်း၊ ထို့နောက် မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများသည် နှစ်နှင့်ချီ၍ ကြာလာနိုင်သည့် အခြေအနေထိ တိုက်ခိုက်ရေး စွမ်းရည်များ ကျဆင်းလာနိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅  ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၇

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ မြို့ပေါင်း ၉၀ ကျော်ကို လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးထားရသည့် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ယခုနှစ်လယ်ပိုင်းမှစတင်၍ ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်မှုများ ပိုများလာနေကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် တအာင်းတပ်(TNLA) သိမ်းပိုက်ထားသည့်‌ နောင်ချိုမြို့အား မြန်မာ့တပ်မတော်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၆ ရက်၌ ပြန်လည် ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ကယားပြည်နယ်၊ မိုးဗြဲမြို့ကိုလည်း  KNPP၊ KNDF နှင့် PDF များထံမှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၆ ရက်က ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော် အုပ်ချုပ်လာကြသူများဖြစ်၍ ၎င်းတို့ဆုံးရှုံးထားသည့် နယ်မြေများ ကြောင့် စစ်ရေး၌ အလွယ်တကူ နောက်ဆုတ်မည်ဟု မထင်ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နောင်ချိုမြို့ကို ပြန်သိမ်းပြီးနောက် ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးနိုင်နိုင်ဦး ရောက်လာစဉ်

၎င်းက “သူတို့ကတော့ လုပ်မှာပဲလေ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အခုကြားတဲ့အတိုင်းပဲ ဆုံးရှုံးထားတဲ့ နယ်မြေတွေ ပြန်ရရေး ဘာရေးအကုန်တော့ သူတို့လုပ်နေကြတာပဲလေ။ သူတို့က တော်ရုံအားဖြင့် တကယ့် တကယ်တော့ သူတို့မှာ အားသာချက်တွေ အများကြီးရှိတယ်ဆိုတာ ကျမတို့လည်း မြင်နေတာပဲလေ။ တော်ရုံနဲ့တော့ သူတို့လည်း နောက်ဆုတ်မယ် မထင်ဘူး။ သူတို့က နှစ်ပေါင်း ၇၀ အုပ်ချုပ်လာတဲ့လူတွေ။ အဲဒီတော့ သူတို့မှာ ကျမတို့ထက် စာရင် အများကြီး အချက်အလက်တွေရှိတယ်။ အခြေခံ အဆောက်အအုံတွေရှိတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ လုပ်နိုင်တာ။ ကျမတို့က စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို တိုက်နေတာ မနေ့တစ်နေ့ကမှ တိုက်နေတာ မဟုတ်ဘူး။ နွေဦးတော်လှန်ရေး ပေါ်လာတာတောင် ၄ နှစ်၊ ၅ နှစ်ရှိပြီ။ တကယ့်တကယ် ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၇ ရက်ထဲက ကျမတို့ တိုက်လာတာ အနှစ် ၆၀ ကျော်ပြီ။ ဒီတိုက်ပွဲကြီးက ဒီတစ်ခါမှာတော့ တိုက်လာတာ အပြင်းထန်ဆုံးနဲ့ လူထုတစ်ရပ်လုံး ပါလာတဲ့ တိုက်ပွဲ။ သို့သော်လည်း ကျမတို့ မျှော်လင့်သလို မြန်မြန်ဆန်ဆန်ကြီးနဲ့ ပြီးသွားဖို့ဆိုတာ သိပ်မလွယ်လှဘူး” ဟု ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲကို ယခုနှစ်ကုန်တွင် စတင်ကျင်းပမည်ဟု ပြောဆိုထားသည့်အတွက် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် စပ်ကြား မြန်မာ့တပ်မတော် အနေဖြင့် ဆုံးရှုံထားသည့် နယ်မြေများကို ရသလောက် ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင်၍ ရယူသွားနိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက သုံးသပ်ကြသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်ရာ၌ မြေပြင်စစ်အင်အားထက် လေကြောင်းနှင့် ဒရုန်းကို အများအပြား အသုံးပြု၍ တိုက်ခိုက်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၎င်းတို့က ထောက်ပြကြသည်။

ဇူလိုင် ၁၆  ရက်နေ့က ပြန်လည်ထိန်းချုပ်သွားနိုင်သည့် နောင်ချိုမြို့ကိုလည်း စစ်ကူစစ်ကြောင်းများစွာပို့ခဲ့ပြီး လေကြောင်းပစ်ကူခြင်းအပြင် လက်နက်ကြီးများဖြင့် ပစ်ခတ်၍ ဝေဟင်နှင့်မြေပြင် ပေါင်းစပ်၍ တိုက်ခိုက်ရယူခဲ့ ခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

TNLA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ် 

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်မှ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်သည့် လမ်းကြောင်းအတိုင်း သွားနေသောကြောင့် စစ်ရေးအရ အရေးသာမှုများ ပြန်ရလာခြင်းဖြစ်သည်ဟု သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တပ်မတော်ဟာ နိုင်ငံရဲ့ တည်ဆဲရေး၊ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေး ဒါတွေအကုန်လုံးကို အာမခံထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်း တစ်ရပ် ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီလိုဖြစ်တဲ့ ကိစ္စရပ်တွေကို ပြန်ပြီးတော့ နဂိုမူလ အခြေအနေ ရောက်အောင် ပြန်လုပ်ကြရမှာကို။ အခုလည်း သူ့ရဲ့တာဝန်ဖြစ်တဲ့ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနဲ့ လုံခြုံရေးအတွက် လိုအပ်တဲ့ဟာတွေ ကို ဆောင်ရွက်နေခဲ့တာပေါ့။ အရင်တုန်းကဆို ကျနော်တို့ သုံးသပ်ချက်အရ တချို့အပိုင်းတွေကတော့ နိုင်ငံရေး  အရသော်လည်းကောင်း၊ တချို့တချို့သော အကြောင်းကြောင်းကြောင့်တွေလည်းကောင်း စစ်ဆင်ရေးပိုင်းဆိုင်ရာ တွေမှာ သိပ်ထိထိမိမိ မလုပ်ဘဲနဲ့ စေ့စပ်ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေးပေါ့။ နိုင်ငံရေးဆန်တဲ့ နည်းလမ်းတွေကို ပိုပြီးတော့ အားပြုခဲ့တာပေါ့။ အဲဒီအချိန်မှာတော့ တစ်ဖက်က စစ်ရေးကို အရမ်းဦးစားပေးပြီး ကိုယ့်ဘက်က နိုင်ငံရေးသွားတဲ့ အခါကြတော့ ဦးတည်ချက် မတူတဲ့အတွက်ကြောင့် တချို့သော စခန်းတွေ၊ နယ်မြေတွေ လက်လွှတ်လိုက်တာ မျိုးတွေ ရှိခဲ့တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အခုအချိန်မှာတော့ နိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်း သွားနေတာက တစ်ပိုင်း၊ စစ်ရေးအရ ပြန်လည်ပြီး လိုအပ်တဲ့ ဖြည့်စွက်တာတွေလုပ်တာ။ ပြောရရင်တော့ လမ်းကြောင်း နှစ်ခုပေါ့။ သူ့ဖြစ်သင့် ဖြစ်ထိုက်တဲ့ လမ်းကြောင်းအတိုင်း သွားနေတဲ့အတွက်ကြောင့် ဆက်တိုက် စစ်ရေး အရေးသာမှုတွေ ပြန်ရလာ တယ်လို့ သုံးသပ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

နောင်ချိုမြို့ကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ်သွားနိုင်သည့်အတွက် ကျောက်မဲမြို့ကို ထပ်မံ၍ ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်လာ နိုင်ကြောင်း၊ ထို့နောက် သီပေါမြို့သို့ ဆက်လက် ထိုးစစ်ဆင်နိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက သုံးသပ်ထားကြသည်။

လက်ရှိတွင် ဗန်းမော်မြို့၌လည်း မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် KIA လက်ထဲသို့ မဆုံးရှုံးစေရေး ခုခံစစ်ဖြင့် တိုက်ခိုက်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ(EAOs)နှင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်‌ရေးတပ်ဖွဲ့များ(PDFs)သည် ယခင်က မြို့သိမ်း တိုက်ပွဲများကို ရက်ပိုင်းအတွင်း ဖော်ဆောင်နိုင်ကြသော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် လနှင့်ချီလာသည့်တိုင် မသိမ်းနိုင် ဘဲ ဖြစ်လာကြောင်း၊ ထို့နောက် မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများသည် နှစ်နှင့်ချီ၍ ကြာလာနိုင်သည့် အခြေအနေထိ တိုက်ခိုက် ရေး စွမ်းရည်များ ကျဆင်းလာနိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။