CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၃

သဘာဝဘေး ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိတတ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ရှိဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ငလျင်ဘေးကို အခြေခံပြီး သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကယ်ဆယ်ရေး နိုင်ငံတကာအဆင့်မီ ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များဖြစ်ရန် အာရုံစိုက်သင့်ပြီဟု အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သဘာဝဘေးအန္တရာယ် တစ်ခုခု ဖြစ်ပွားပြီးချိန်တွင် အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများထက် ပရဟိတအဖွဲ့အစည်းများ၊ လူငယ်များက ဦးစွာရောက်ရှိကာ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများကို တတ်စွမ်းသရွေ့ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးကြ သဖြင့် အချို့နေရာများတွင် ထိရောက်မှုများရှိခဲ့သည်။

နာဂစ်ပြီးနောက် ၁၆ နှစ်အကြာတွင် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် ရေကြီးမြေပြိုမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် တစ်နှစ်အကြာတွင် ၇.၇ ပြင်းအားရှိသည့် ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် သဘာဝဘေးအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်သည့် အနေဖြင့် နိုင်ငံတကာ အဆင့်အတန်းမီသော ကူညီ ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များကို မွေးထုတ်ထားရန်မှာ အင်မတန်အရေးကြီးကြောင်း ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ငလျင်ဘေး ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်နေကြစဉ်

၎င်းက “ဒီဟာတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့က အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဆင့်အတန်းမီတဲ့ ပရဟိတကယ်ဆယ်ရေး လုပ်သားတွေ မွေးထုတ်ထားဖို့ အရမ်းအရေးကြီးတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံလူငယ်ထုက အရေးကြုံရင် ဆင်းပြီးတော့ မြေပြင်ကို ဆင်းပြီး ကူညီတာ။ ဒါက ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရရင် အစိုးရအဖွဲ့အစည်းတွေထက် ပိုမြန်ပြီးတော့ တချို့နေရာတွေမှာ ထိရောက်မှု ပိုပြီးတော့ရှိတယ်ပေါ့။ အဲဒီလို ပရဟိတအသင်းတွေကလည်း ဖြတ်ကနဲဆိုလို့ရှိရင် ရောက်သွားတာပဲလေ။ ဒါပေမယ့် သူတို့ရဲ့အခက်အခဲက လက်တွေ့မှာ နိုင်ငံတကာ အဆင့်အတန်းမီတဲ့ equipment တွေ၊ ကျွမ်းကျင်မှုတွေ အများကြီး လိုအပ်နေသေးတာပေါ့။ ဆိုတော့ အဲဒီဟာတွေက ဒီအချိန်ကစပြီး တော့ အဲဒီဘက်မှာ အားစိုက်တာကောင်းတယ်ပေါ့။ အခုဆိုရင် အနီးဆုံးတရုတ်နိုင်ငံနဲ့ ယှဉ်ရင်ကို အရမ်းကို ကွာသွားပြီလေ။ အနည်းဆုံးတော့ တရုတ်နိုင်ငံလောက်ကို လွှတ်ပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံက ပရဟိတ အသင်းတွေကို လေ့ကျင့်ပေးတာမျိုး အခုကစပြီး လုပ်ရတော့မယ်။ နောက်ပြီးတော့ အခုလာနေတဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ team တွေက လိုအပ်ချက်တွေကိုလည်း အစိုးရဘက်က အမြန်မဆိုင်း ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ လိုတယ်။ အဲဒီနေရာမှာလည်း နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမှုတွေ ရှိရင်ရှိသလို နောက်ထပ် စိုးရိမ်စရာကောင်းတဲ့ ကပ်တွေကလာနိုင်တယ်” ဟု ပြော သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် သဘာဝဘေးနှင့်ပတ်သက်၍ အခြားအိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများဖြင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အင်မတန် နောက်ကျနေသည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ မဖြစ်သင့် မဖြစ်ထိုက်သည်များ ဖြစ်ပေါ်နေရကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပရဟိတအဖွဲ့အစည်းများ ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများအတွက် လိုအပ်သည့် လေ့ကျင့်မှု၊ စက်ပစ္စည်းနည်းပညာ များအား ထောက်ပံ့ပေးရန် တရုတ်သံရုံးသို့ ပြောပြနေကြောင်း ရန်ကုန်စောင့်ကြည့် အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက ပြောသည်။

မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ပြင်းအား ၇ ဒသမ ၇ အဆင့်ရှိသည့် ငလျင်တစ်ခု မြန်မာနိုင်ငံ၌ လှုပ်ခတ်သွားသဖြင့် ပြိုကျပျက်စီးမှုများအောက်၌ ပိတ်မိနေသော ဒေသခံလူထုများအား ယနေ့အထိ ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိနေကြသည်။

ငလျင်ဘေး ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်နေကြစဉ်

ထိုသို့ ကူညီရာတွင် မြန်မာဘက်မှ စက်ပစ္စည်းနည်းပညာ မရှိသည့်အတွက် ပြည်ပမှကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များ ရောက်ရှိလာမှသာ စနစ်တကျ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ရခြင်းဖြစ်သည်။

ရေဘေးနှင့် ငလျင်ဘေးမှာ မတူညီသည့်အတွက် သဘာဝဘေးနှင့်ပတ်သက်၍ နည်းပညာအသုံးပြုမှုပိုင်းသာမက ကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ငန်းများအတွက်ပါ ပညာရှင်များဖိတ်ခေါ်၍ လေ့ကျင့်ရေး သင်တန်းများ ပေးသင့်ကြောင်း ဘဏ်ရေးရာကျွမ်းကျင်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အစကတည်းက သဘာဝဆိုတော့ ဖြစ်မှာပဲလေ။ ပြဿနာက ဘာလဲဆိုတော့ သိသာတာက ငလျင်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ Technology နည်းပညာမရှိဘူး။ နောက်တစ်ခါ ငလျင်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ကယ်ဆယ်ရေးနည်းပညာ ကျနော်တို့မှာ မရှိဘူး။ လူတွေကလည်း ပညာအကြောင်း ပြောလွန်းအားကြီးလို့ အမြင်ကပ်ချင်ကပ်မှာပေါ့။ ဒါက အမှန်ပဲလေ။ အစကတည်းက စနစ်တွေ စဉ်းစားမှုတွေက ချို့ယွင်းတာပေါ့။ သူတို့က ယန္တရားအပေါဆုံးပဲ ပိုက်ဆံ လည်း ရှိနေတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒေသခံတွေကို မေးကြည့်တော့ ၂၈ ရက်နေ့ဖြစ်တယ် ၃၀ ရက်နေ့လောက်မှာ ရောက်လာတယ်။ ဒီလောက် ငွေရေးကြေးရေး တောင့်တင်းပြီး ယန္တရားလည်း တောင့်တင်းတဲ့ အဖွဲ့အစည်းက ဘယ်လိုဖြစ်လို့ ဒီလောက်တောင်ကြာရလဲ။ ဒါကတော့ ဒီအဖွဲ့အစည်းအနေနဲ့ စဉ်းစားစရာပေါ့။ ရေဘေးကယ်တဲ့ သဘောတရားနဲ့ ငလျင်ဘေးကယ်တဲ့ သဘောတရားသည် သဘာဝဘေးတော့ သဘာဝဘေးပဲ မတူဘူးလေ။ ငလျင်သည်မှမဟုတ်ဘူး ရေဘေးဆိုရင်လည်း ဘယ်လို စသဖြင့်ပေါ့။ ဒီဥစ္စာက ကျ‌နော်တို့ဆီမှာ ကျနော် သိသလောက်ကတော့ ထရိန်နင် ဘာညာရှိခဲ့ရင်တောင် နည်းနည်းပဲရှိမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ငလျင်ဘေးဒဏ်ကြောင့် ဧပြီလ ၃ ရက်နေ့ နံနက် ၈ နာရီအထိ နစကမှ ထုတ်ပြန်သည့် အချက်အလက်များအရ သေဆုံးသူ ၃၀၈၅ ဦး၊ ဒဏ်ရာရသူ ၄၇၁၅ ဦးနှင့် ပျောက်ဆုံးနေသူ ၃၄၁ ဦးရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၃

လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခအတွင်း ပါဝင်နေသော အဖွဲ့အစည်းများက အပစ်ရပ်စဲကြောင်း ကြေညာခဲ့ခြင်းက ငလျင် ဘေးသင့် ပြည်သူများအတွက် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီများပေးအပ်နိုင်ရေး ခြေလှမ်းတစ်ရပ် ဖြစ်သည်ဟု ဥရောပသမဂ္ဂ(EU)မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၃ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ပဋိပက္ခတွင် ပါဝင်ပတ်သက်နေသည့် အခြားသော အဖွဲ့အစည်းများ၏ ယာယီ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကြေညာချက်ကို ကြိုဆိုကြောင်း ဥရောပသမဂ္ဂ(EU)မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

EU က “အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသည် မြေငလျင်ဘေးသင့် ပြည်သူများအတွက် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု ဆိုင်ရာ အကူအညီများ အလျင်အမြန် ဘေးကင်းလုံခြုံပြီး အဟန့်အတားမရှိ ရရှိစေရေးအတွက် အလွန်လိုအပ် သည့် ခြေလှမ်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်”ဟု ပြောသည်။

 ငလျင်ဘေး ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်နေကြစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံ၊ မန္တလေးမြို့အနီး စစ်ကိုင်းမြို့ကို ဗဟိုပြု၍ ပြင်းအား ၇ ဒသမ ၇ အဆင့်ရှိ ငလျင်ကြီးတစ်ခုနှင့် နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်ငယ်များ မတ်လ ၂၈ ရက်မှ ဧပြီ ၃ ရက်ထိ လှုပ်ခတ်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် မတ်လ ၂၈ ရက်မှ ဧပြီ ၃ ရက်နေ့ နံနက် ၈ နာရီအထိ စာရင်း အရ သေဆုံးသူ ၃၀၈၅ ဦး၊ ဒဏ်ရာရရှိသူ ၄၇၁၅ ဦး၊ ပျောက်ဆုံးနေသူ ၃၄၁ ဦးရှိသည်။

ထို့ပြင် လူနေအိမ်၊ ဟိုတယ်၊ ဘာသာရေး အဆောက်အအုံ၊ ကန်ဒါရိုက် တိုက်များ ထောင်နှင့်ချီ ပြိုကျပျက်စီးခဲ့သလို ရန်ကုန်-မန္တလေး အမြန်လမ်းမကြီးနှင့် တံတားများလည်း ပြိုကျပျက်စီးလျက်ရှိနေသည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့တပ်မတော်၊ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်သုံးဖွဲ့(TNLA-MNDAA-AA)၊ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA)တို့က ဧပြီလကို ယာယီအပစ်ရပ်စဲကြောင်း အသီးသီး ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၃

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငလျင်ဘေးဒဏ်သင့် ပြည်သူများကို ကူညီကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ဆောင်နေကြရသည့်အတွက် ရန်ကုန်-မန္တလေး အမြန်လမ်းမကြီးရှိ တိုးဂိတ်များအနေဖြင့် ဖြတ်သန်းခ ငွေကောက်ခံခြင်းကို ခေတ္တရပ်ဆိုင်း ထားပေးစေလိုကြောင်း သံတမန်အရေးကျွမ်းကျင်သူ ဦးညိုအုန်းမြင့်က ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၊ မန္တလေးမြို့အနီး စစ်ကိုင်းမြို့ကို ဗဟိုပြု၍ ပြင်းအား ၇ ဒသမ ၇ အဆင့်ရှိ အလွန်အားပြင်းသော ငလျင်ကြီးတစ်ခုနှင့် နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်များ လှုပ်ခတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်း၊ ပဲခူးတိုင်း၊ နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေ၊ မကွေးတိုင်းနှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တို့မှာ သေဆုံးထိခိုက် ဒဏ်ရာရရှိသူများနှင့် အဆောက်အအုံများ ပြိုကျပျက်စီးမှုများ ကြုံတွေ့နေရသည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံတကာနှင့် ပြည်တွင်းရှိ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များ အပါအဝင် ပြည်သူလူထုများက ကူညီကယ် ဆယ်ရေးနှင့် လိုအပ်သော ပစ္စည်းများ အပါအဝင် စားနပ်ရိက္ခာများ ထောက်ပံ့ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်နေကြ သည်။

 ငလျင်ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်နေသူများကို တွေ့ရစဉ်

သံတမန်အရေးကျွမ်းကျင်သူ ဦးညိုအုန်းမြင့်က “ရန်ကုန်-မန္တလေး အမြန်လမ်းမကြီး တိုးဂိတ်များတွင် ဖြတ်သန်းခ ငွေကောက်ခံခြင်းကို အရေးပေါ်ကာလ ရက် ၃၀ ဖြစ်စေ ခေတ္တ ရပ်ဆိုင်းထားပေးစေလိုပါသည်။  ပရဟိတများ၊ အစိုးရကိစ္စ၊ ထောက်ပို့ကားများ၊ ကယ်ဆယ်ရေးကားများ အပါအဝင် ခရီသွားများအားလုံး မလိုအပ်ဘဲ စောင့်ဆိုင်း ရသည့်အတွက် ဖြစ်ပါသည်။ စောင့်ဆိုင်းနေရသည့် အချိန်တွင် ကားစက်နိုးထားရသောကြောင့် ဒေါ်လာကို မဖြစ်မနေ ရှာဖွေတင်သွင်းနေရသော ဒီဇယ်နဲ့ ဓါတ်ဆီကို အလဟဿ မီးရှို့ နေသလိုလည်း ဖြစ်နေပါသည်”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် အရေးပေါ်ကာလလွန်မှ အလှူခံပေးရမည်ဆိုပါက ကူညီအလှူခံပေးပါမည် ကုမ္ပဏီပိုင်ရှင်များဟု တိုက်တွန်းတောင်းဆိုခဲ့သည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မတ်လ ၂၈ ရက်မှ ဧပြီ ၃ ရက်နေ့ နံနက် ၈ နာရီအထိ စာရင်းအရ သေဆုံးသူ ၃၀၈၅ ဦး၊ ဒဏ်ရာရရှိသူ ၄၇၁၅ ဦး၊ ပျောက်ဆုံးနေသူ ၃၄၁ ဦးရှိသည်။

ထို့ပြင် လူနေအိမ်၊ ဟိုတယ်၊ ဘာသာရေး အဆောက်အအုံ၊ ကန်ဒါရိုက် တိုက်များ ထောင်နှင့်ချီ ပြိုကျပျက်စီးခဲ့သလို ရန်ကုန်-မန္တလေး အမြန်လမ်းမကြီးနှင့် တံတားများလည်း ပြိုကျပျက်စီးလျက်ရှိနေသည်။

CNI News 
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂

ငလျင်ဒဏ် ထိခိုက်ခံစားနေရခြင်းနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် တည်ငြိမ် အေးချမ်းမှုကို ရှေးရှုပြီး တပ်မတော်အနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂ ရက်မှ ၂၂ ရက်အထိ ယာယီပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲကြောင်း ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

မတ် ၂၈ ရက်တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် အင်အားအလွန် ပြင်းထန်သော မြေငလျင်နှင့် နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်ငယ်များ လှုပ်ရှားမှုကြောင့် ငလျင်ဒဏ်သင့် ဒေသများ၌ လမ်းတံတား၊ အဆောက်အဦများ ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ရသလို ပြည်သူများ အသက် သေဆုံးခဲ့ရမှုများနှင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိမှုများဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရသည်။ 

ထိုသို့ ထိခိုက် ပျက်စီးခဲ့ရမှုများနှင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံး ခဲ့ရမှုများကြောင့် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည် ထူထောင် ရေးလုပ်ငန်းများကို နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် အင်တိုက်အားတိုက် ဆက်လက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း မြန်မာ့ တပ်မတော်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်က “ ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် ထိခိုက်ခံစားနေရသော တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ပြည်သူလူထုအား စာနာ ထောက်ထား နားလည်သောအားဖြင့်လည်းကောင်း၊ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးနှင့်  ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်း များကို အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ဆောင်ရွက်နိုင်စေရန် ရည်ရွယ်လျက် လည်းကောင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုကို ရှေးရှုလျက် တပ်မတော်အနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဧပြီ ၂ ရက်မှ ၂၂ ရက်အထိကာလကို ယာယီပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးကာလ အဖြစ်  ထုတ်ပြန်လိုက်သည်”ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

ယာယီပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ထုတ်ပြန်ကြေညာထားသည့် ကာလအတွင်း တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် အခြားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များအနေဖြင့် အများပြည်သူ သွားလာအသုံးပြုလျက်ရှိသည့် ဆက်သွယ်ရေး လမ်း ကြောင်းများအား နှောင့်ယှက်တိုက်ခိုက်ခြင်းနှင့် ထိခိုက်ပျက်စီးစေခြင်း၊ ပြည်သူလူထု၏ အသက်အိုးအိမ် စည်းစိမ် ကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေခြင်း၊ လုံခြုံရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး တာဝန်ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ ဝင်များ၏ တပ်စခန်းများအား တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ တပ်ဌာနချုပ်များကို နှောင့်ယှက် တိုက်ခိုက်ခြင်းများ၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေမည့် အင်အားစုဆောင်းခြင်း၊ ပြင်ဆင်စုဖွဲ့ခြင်း၊ နယ်မြေချဲ့ထွင်ခြင်းများကို မပြုရန်နှင့် ထိုကဲ့သို့ ဆောင်ရွက်လာပါက တပ်မတော်အနေဖြင့် ပြည်သူလူထုအား ကာကွယ်သောအားဖြင့် လိုအပ်သည့် အရေးယူ တုန့်ပြန်မှုများကို ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံးက ဧပြီ ၂ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်မှစ၍ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက်အထိ  ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးအတွက် ထုတ်ပြန်ချက်ပေါင်း(၂၂)ကြိမ် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ထို့နောက် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်တွင် နစက-က နိုင်ငံရေးပြဿနာအား နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့် ဖြေရှင်းရန် ကမ်းလှမ်းဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။
မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေသော မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်သုံးဖွဲ့(AA-TNLA-MNDAA)တို့ကလည်း ဧပြီ ၁ ရက်မှ ၃၀ ရက်အထိ ယာယီအပစ်အခတ်ရပ်စဲကြောင်း ထုတ်ပြန် ကြေညာထားသည်။

အလားတူ အမျိုးသားညီညွတ်‌ရေးအစိုးရ(NUG)ကလည်း ယာယီအပစ်ရပ်စဲကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂

ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့မှာ ကျင်းပမည့် BIMSTEC ထိပ်သီး အစည်းအဝေးသို့ နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် တက်ရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံက အိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပမည့် BIMSTEC အစည်းအဝေး တက်‌ရောက်ရန်အတွက် နစကဥက္ကဋ္ဌသည် ဧပြီ ၃ ရက်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည်ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ဧပြီ ၃ ရက်နှင့် ၄ ရက်တွင် BIMSTEC အစည်းအဝေးကို နစကဥက္ကဋ္ဌ တက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်။

ခရီးစဉ်အတွင်း BIMSTEC အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်လာကြသည့် အစိုးရအဖွဲ့အကြီး အကဲများနှင့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရန်လည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ တွေ့ဆုံစဉ် မြန်မာနိုင်ငံ၌ ငလျင် သဘာဝဘေးဒဏ်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ် ကြုံတွေ့နေရသည့် အခြေအနေများ၊ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်းများကို ထိရောက်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် နိုင်ငံတကာနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နိုင်မည့် အခြေအနေများကို ဆွေးနွေးသွားမည်ဟု သိရသည်။

CNI International News

ဆစ်ဒနီ၊ ဧပြီ ၂

တရုတ်ကို ဆန့်ကျင်ရန် ဩစတြေးလျနိုင်ငံဆိုင်ရာ ထိုင်ဝမ်သံတမန် ဒေါက်ဂလပ်စ် ဆူး (Douglas Hsu) က ဩစတြေးလျနိုင်ငံကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု  Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဖေဖော်ဝါရီလက အတွင်းက ဩစတြေးလျနိုင်ငံအရှေ့ပိုင်း ကမ်းရိုးတန်းအနီးတွင် ကျည်အစစ်များဖြင့် စစ်ရေး လေ့ကျင့်နေသည့် တရုတ်သင်္ဘောသုံးစင်းကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပြီး ထိုင်ဝမ်အနီး၌ တရုတ်၏ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကို ပြန်လည်သတိရစေခဲ့ကြောင်း ဒေါက်ဂလပ်စ်က ပြောသည်။

“အဲဒီဖြစ်စဉ်က မကြာသေးမီ နှစ်တွေတုန်းက ထိုင်ဝမ် ရေလက်ကြားမှာ ဖြစ်ပျက်ခဲ့တဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေကို သတိ ရစေခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုတွေကို ကျနော်တို့က အမြဲတမ်း မြင်တွေ့ခဲ့ရတာပါ”ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

ထိုင်ဝမ်၏ သံတမန်ရေးရာ ကိုယ်စားလှယ်များသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ တင်းမာသော လုပ်ရပ်များကို တွန်းလှန်ရန် သြစတြေးလျကို မကြာခဏ တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

 တရုတ်နဲ့ ဩစတြေးလျ သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်နှင့် သံတမန် ဆက်ဆံရေးများ ထူထောင်ထားသည့် ပစိဖိတ်ကျွန်းနိုင်ငံများသည် တရုတ်ကို စိုးရိမ်ထိတ်လန့် နေကြသဖြင့် ထိုင်ဝမ်နှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံရန် တွန့်ဆုတ်နေကြသည်ဟု ဒေါက်ဂလပ်စ် ဆူးက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ဒေသတွင်း တရုတ်၏ သတင်းအမှား ဖြန့်မှုများနှင့် အနိုင်ကျင့်မှုများကို တန်ပြန်ရန် ထိုင်ဝမ်နှင့် ဩစတြေးလျအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သည့် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများ လိုအပ်ကြောင်းလည်း ဒေါက်ဂလပ်စ်ဆူး က ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် မေလကလည်း ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟောင်း ဂျိုးဆက် ဝူ(Joseph Wu) က တရုတ်၏ လှုပ်ရှားမှုများနှင့် ပတ်သက်ပြီး လေ့လာသုံးသပ်မှုများကို မျှဝေရာတွင် အဆင်ပြေ ချောမွေ့စေရန်အတွက် ထိုင်ဝမ်သို့ စစ်သံမှူးတစ်ဦး စေလွှတ်ပေးရန် ဩစတြေးလျကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

အမေရိကန်၊ ဂျပန်နှင့် စင်္ကာပူကဲ့သို့ နိုင်ငံအချို့သည် ထိုင်ဝမ်ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့နှင့် ဆက်သွယ်မှုများကို ထိန်းသိမ်းရန် စစ်သံမှူးများ ထားရှိခဲ့ကြောင်း ၀ူက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုပြောကြားချက်များအရ အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် မြင့်တက်လာသည့် တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို အင်အား ချိန်ခွင်လျှာ ထိန်းညှိရန်အတွက် ဒီမိုကရေစီ မဟာမိတ်များနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုကို တိုးမြှင့်နေသည့် ထိုင်ဝမ်၏ မဟာဗျူဟာကို မီးမောင်းထိုး ဖော်ပြနေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁

မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်သုံးဖွဲ့(TNLA-MNDAA-AA)တို့သည် ဧပြီ ၁ ရက်မှ ၃၀ ရက်အထိ တစ်လတာ တစ်ဖက်သတ် အပစ်အခတ်ရပ်စဲကြောင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁ ရက်တွင် ပူးတွဲထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

မတ်လ ၂၈ ရက်က ပြင်းအား ၇ ဒသမ ၇ အဆင့်ရှိ ငလျင်ကြီးတစ်ခုနှင့် နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်ငယ်များကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်း၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ပဲခူးတိုင်းနှင့် နေပြည်တော် အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ နေရာ ဒေသ အများအပြား၌ ပြည်သူလူထုများစွာတို့၏ အသက်အိုးအိမ် စည်းစိမ်၊ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်၊ လူနေအိမ်၊ တိုက် တာ အဆောက်အအုံများ၊ စာသင်ကျောင်းများ၊ ဆေးရုံ၊ ကျေးလက်ဆေးပေးခန်းများ၊ ဘုရားကျောင်းကန် စေတီ ပုထိုးများ၊ ဗလီများ အပါအဝင် သာသနိက အဆောက်အအုံများ၊ တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်သော ရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်မြောက်မြားစွာ ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။

ထို့ကြောင့် ဤထုတ်ပြန်ချက်အား ထုတ်ပြန်လိုက်သည့် အချိန်မှစတင်ပြီး မိမိတို့ ညီနောင်မဟာမိတ်များနှင့် မြန်မာ့ တပ်မတော်တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားလျက်ရှိသော နေရာများတွင် မိမိကိုယ်မိမိ ခုခံကာကွယ်သည့် တုန့်ပြန်မှုမျိုးမှလွဲ၍ မိမိတို့ဘက်မှ စတင် ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်မှု ပြုလုပ်မည်မဟုတ်ဘဲ ဧပြီ ၁ ရက်မှ ၃၀ ရက်အထိ တစ်လတာ တစ် ဖက်သတ် အပစ်အခတ်ရပ်စဲကြောင်း TNLA-AA-MNDAA တို့ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်တို့မှာ မြန်မာ့ တပ်မတော်ကို ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကို ဖော်ဆောင်၍ ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။

ထိုသို့ ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်မှုများအတွင် AA သည် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ သံတွဲ၊ ဂွ၊ အမ်း၊ မင်းပြား၊ မြောက်ဦး၊ မောင်းတော၊ ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင်၊ ကျောက်တော်၊ ပုဏ္ဏကျွန်း၊ မာန်အောင်၊ ပေါက်တော၊ တောင်ကုတ်၊ မြေပုံ စသည့် ဒေသများကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

အလားတူ TNLA က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ နမ့်ခမ်း၊ နမ့်ဆန်၊ မန်တုံ၊ နမ္မတူ၊ မိုင်းငေါ့၊ ကျောက်မဲ၊ နောင်ချို၊ ကွတ်ခိုင်၊ သီပေါနှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက မိုးကုတ်၊ မိုးမိတ်၊ မဘိမ်းတို့ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ထို့နောက် MNDAA က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ သိန္နီ၊ လောက်ကိုင်၊ ကုန်းကြမ်း၊ ဖောင်းဆိုင်၊ မုံးကိုး၊ လားရှိုး၊ ချင်းရွှေဟော်၊ ကွတ်ခိုင်တို့ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁ 

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ ကွတ်ခိုင်မြို့မှာ မြန်မာအမျိုးသားဒီမိုကရေစီမဟာမိတ်တပ်မတော်(MNDAA)နှင့် တအာင်း အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA)တို့ ငလျင်ဘေးသင့် ပြည်သူများ ကူညီရေး အလှူခံကောက်နေ ရင်း နှစ်ဖက် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့ကြသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁ ရက်က ကွတ်ခိုင်မြို့ မီးပွိုင့်မှာ TNLA နှင့် TLEC တို့ အလှူခံကောက်ကြပြီး MNDAA က မြို့မစျေး အလွယ်ပေါက်မှာ အလှူခံကောက်ကြရာ ခွင့်ပြုချက်မတောင်းပဲ MNDAA က အလှူခံကောက်သည်ဟုဆိုကာ TNLA မှ လာရောက်တားဆီးစဉ် နှစ်ဖက် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။

TNLA ၊ MNDAA ၊ KIA တို့သည် ကွတ်ခိုက်မြို့နယ်အတွင်း နယ်မြေအငြင်းပွားနေသလို အုပ်ချုပ်ရေးလည်း အငြင်းပွားကာ မကြာခဏ ပွတ်တိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ မတ်လ ၂၈ ရက်က မန္တလေးမြို့အနီး စစ်ကိုင်းမြို့ကို ဗဟိုပြု၍ ပြင်းအား ၇ ဒသမ ၇ အဆင့်ရှိ ငလျင် လှုပ်ခတ်သွားခဲ့သည်။

အဆိုပါ ငလျင်ကြောင့် စစ်ကိုင်း၊ မန္တလေး၊ နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေ၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ မကွေး စသည့် တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ်များမှာ လူပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီး ၄၀၀၀ ဝန်းကျင် ထိခိုက်ဒဏ်ရာများ ရရှိခဲ့သည်။

ထို့ပြင် လမ်းတံတားများ၊ လူနေအိမ်များ၊ ဟိုတယ်များ၊ အစိုးရရုံးများ၊ ဝန်ထမ်းအိမ်ယာများ၊ ဘာသာရေး အဆောက်အအုံများလည်း ပြိုကျပျက်စီးခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁

မြန်မာနိုင်ငံမှာ လှုပ်ခတ်သွားသော ငလျင်ကြောင့် ထိခိုက်ခံစားရသော ပြည်သူလူထုများအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးအဖွဲ့ (CPR)က လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီ ထောက်ပံ့များ ပေးအပ်သွား မည်ဖြစ်သည်။

CPR မှ ကူညီရေးအဖွဲ့သည် စိမ်းလဲ့ကန်သာ ပရဟိတအသင်း(လှိုင်သာယာ)မှ အကူအညီပေးသော ကားဖြင့် ရန်ကုန်ကနေ ဧပြီ ၁ ရက်တွင် စတင် ထွက်ခွာ၍ မန္တလေး၊ စစ်ကိုင်း၊ ပျော်ဘွယ်၊ ကျောက်ဆည်နှင့် အခြား ဆက်စပ် ဒေသများသို့ သွားရောက်ကာ ကူညီထောက်ပံ့ရေး ပစ္စည်းများ ပေးအပ်မည်ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ကူညီထောက်ပံ့ရေး ပစ္စည်းများမှဦ ဆေးရုံသုံး ဆေးဝါးပစ္စည်းများ၊ အိမ်သုံးဆေးဝါးများ၊ အိမ်သုံး ပစ္စည်းများ၊ ကလေးဖြည့်စွက်စာများ၊ သောက်ရေ စသဖြင့် ပါဝင်သည်။

CPR သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသော လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ချုပ်ငြိမ်းရေးအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် တစ်ထောင့်တစ်နေရာမှ ပါဝင်ကူညီပေးနေသော အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။