CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀

နစကသည် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးမည်ဟု ပြောထားသည့်တိုင် ရွေးကောက်ပွဲ မလုပ်နိုင်ခဲ့ပါက ဆက်လက်၍ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ အာဏာဆက်ထိန်းထားပြီး ရသလား မရဘူးလားဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များကြား အငြင်းပွားလျက်ရှိနေသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ အနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ မြန်မြန်မပြုလုပ်နိုင်ဘဲ ယခုအတိုင်း ဆက်သွားနေမည်ဆိုပါက အာဏာထိန်း သည့်သဘော မသက်ဝင်တော့ကြောင်း၊ ယခု ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင်း ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည့်အကြောင်း ကတိကဝတ် ပြု ပြောဆိုထားသည့် အလျောက် လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးတွင် ရွေးကောက်ပွဲသည် မပါမဖြစ် အခင်းအကျင်း ဖြစ်ကြောင်း NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ်(PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာ က CNIသတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက “လက်ရှိအရ အာဏာသိမ်းတယ်ပဲပြောပြော ထိန်းတယ်ပဲပြောပြော ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အညီပဲ ပြောပြော ရွေးကောက်ပွဲက မပါမဖြစ်တဲ့ အခင်းအကျင်းဖြစ်တာကို။ ရွေးကောက်ပွဲမှ မြန်မြန်မလုပ်နိုင်ဘူး ဆိုရင် ဒီလိုပဲ စစ်ပုံစံနဲ့ပဲ ဆက်သွားနေမယ်ဆိုရင်တော့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့ညီတယ်လို့လည်း ပြောလို့မရတော့ဘူး။ အာဏာထိန်းတဲ့ သဘောမျိုးလည်း မသက်ဝင်တော့ဘူးပေါ့။ ဘာလို့ဆို အာဏာထိန်းတယ်ဆိုတာက နှစ်မကြာ ဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ်ကို ပြန်ပြီးလုပ်ပေးရတဲ့ သဘောရှိတာကို။ အဲဒါကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲကတော့ အဖြေ မဟုတ်ပေမယ့်လည်း အဖြေရဖို့အတွက် လမ်းစ ဖြစ်သွားနိုင်တယ်လို့တော့ မြင်ပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများကို တွေ့ရစဉ်

နစကဥက္ကဋ္ဌသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှ စတင်ကာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် စိန်ခေါ်မှုများ ရှိနေသးသည့်အပြင် တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု လိုအပ်နေသေး၍ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်အညီ ၆ လ သက်တမ်း ထပ်မံတိုးမြှင့်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးမည်ဟုသာ ပြောဆိုထားပြီး မည်သည့်လတွင် ကျင်းပမည်ဟု အတိအကျ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုထားခြင်း မရှိသေးသည်ကို တွေ့ရသည်။

ထို့ကြောင့် နစကအနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ သေချာပေါက် ကျင်းပပေးမည့် အနေအထားရှိရဲ့လားဟု စစ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များအကြား မေးခွန်းထုတ် သုံးသပ်မှုများ ရှိနေကြသည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာလည်း မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် နစကကို ဖြုတ်ချရေး လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများက ကြိုးပမ်း နေသလို နစကကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်မည်ဟု ထုတ်ပြန် ကြေညာထားသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ခြင်းသည် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအတွက် ထွက်ပေါက်တစ်ခု၊ နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်သော်လည်း နစကအနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပဘဲ သက်တမ်း ဆက်တိုးကာ ယခုအတိုင်း ဆက်လက်အုပ်ချုပ်သွား နိုင်သည့် အနေအထားဖြစ်ကြောင်း ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(SNLD)မှ အထွေထွေ အတွင်းရေး မှူး ဦးစိုင်းလိတ်က CNIသတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီအချို့မှ တာဝန်ရှိသူများအား တွေ့ရစဉ်

ဦးစိုင်းလိတ်က “အဲဒီလို ပုဒ်မမျိုး အတိအကျ မရှိတောင်မှဘဲ သူ့ဘာသာသူ လိုရင်လိုသလို ဆွဲဆန့်တဲ့ အနေအထား တစ်ခုကို ဖန်တီးခဲ့တဲ့ သာဓကတွေ ရှိခဲ့ပြီးပြီလေ။ အဲဒီတော့ ဆက်ပြီးချုံ့တာတို့ ချဲ့တာတို့ လုပ်ဖို့ သူ့အတွက် ဝန်လေးစရာ မရှိဘူး။ သူတို့ဘက်ကလည်းပဲ လုပ်မယ်ဆို လုပ်နိုင်လို့ရတဲ့ အနေအထားရှိပါတယ်။ သက်တမ်းတိုး ရင်တိုး၊ မတိုးဘဲနဲ့ နောက်တစ်နည်းပေါ့ ကာ/လုံကို လွှဲအပ်လိုက်တယ် ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ဖို့ ၆ လလောက် အချိန် ယူမယ်။ ဒါပေမယ့် ‌ရွေးကောက်ပွဲကို ကပ်ဖြတ်ရက်ဖြတ် လုပ်ကြရတယ်။ မဖြစ်ဘူးဟေ့လို့ အကြောင်းပြပြီး နောက်ထပ် တစ်ခါ ထပ်ပြီးတော့ အာဏာထပ်လွှဲဆိုတာမျိုးက သံသရာလည်သွားတဲ့အထိကို သူတို့အနေနဲ့ လုပ်ချင်ရင် လုပ်နိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုး။ သို့သော်လည်း အခြားတစ်ဖက်မှာတော့  လုပ်ခွင့် ပေး/မပေး၊ လုပ်ခွင့် သာ၊ မသာကတော့ နောက်တစ်ပိုင်းပေါ့။ သူတို့အနေ သူတို့အတွက် ပေးထားချက်အရတော့ လုပ်ကိုလုပ်နိုင်တဲ့ အနေအထားလို့ မြင်ပါတယ်” ဟု  ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌသည် ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုကို NLD အစိုးရက မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရ ဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ တပ်မတော်က ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်ကို အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှစတင်ကာ ၆ လစီ သက်တမ်းတိုးခဲ့ရာမှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်  ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် ၄ နှစ်ပြည့်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

နစကသည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၂၅ အရ သာမန်မဟုတ်သော အခြေအနေဟုဆိုကာ လိုအပ်သ လောက် သက်တမ်းတိုးပိုင်ခွင့်ရှိသလို ပုဒ်မ ၄၂၇ အရလည်း အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီကို အပ်နှံ၍ နိုင်ငံတော်သမ္မတအသစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်း မရှိသရွေ့ အုပ်ချုပ်ခွင့်ရှိကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၈

နာဂကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသအတွင်းနှင့် ခရီးသွားလာနေသော ပြည်သူများကို အတင်းအဓမ္မ တပ်သားသစ် စုဆောင်းခြင်း လုံးဝ(လုံးဝ) မပြုရန် နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-ကပ္ပလန်/အန်းမိုင်(NSCN-K/AM)က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေ‌ဖော်ဝါရီ ၇ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ထုတ်ပြန်စာကို လဟယ်မြို့ရှိ နာဂကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ ဦးစီးဥက္ကဋ္ဌနှင့် ခန္တီးခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတို့ ကို လိပ်မူ၍ NSCN-K/AM အဖွဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရေးကော်မတီဥက္ကဋ္ဌက လက်မှတ်ထိုး ပေးပို့ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုစာတွင် အတင်းအဓမ္မတပ်သားသစ် စုဆောင်းခြင်း မပြုရန်အကြောင်းကြားခြင်းဟု ဖော်ပြထားသည်။

NSCN-K/AM အဖွဲ့က “ ကျနော်များ NSCN-K ငြိမ်းချမ်းရေးအဖွဲ့မှ နိုင်ငံတော်တရားဝင် ပြဋ္ဌာန်းထားသော စစ်မှုမ ထမ်းမနေရ ဥပဒေအား ကန့်ကွက်ခြင်းမရှိပါ။ သို့သော် အတင်းအဓမ္မ ဖမ်းဆီးခြင်းကြောင့် ပြည်သူများအား ထိတ် လန့်မှုကိုဖြစ်စေရုံသာမက ရပ်ရွာမတည်မငြိမ်အောင် လုပ်ဆောင်ရာရောက်ပါသဖြင့် အတင်းအဓမ္မ တပ်သားသစ် စုဆောင်းခြင်း လုံးဝ(လုံးဝ)မပြုရန် သတိပေးအကြောင်းကြားအပ်ပါသည်”ဟု ရေးသားထားသည်။

နာဂဒေသတွင် ခန္တီးမြို့နယ်တို့တွင် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေအရ စစ်မှုထမ်းရန် ခေါ်ဆောင်မှုများ ရှိနေကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

အဆိုပါစာကို ခန္တီးစစ်ဗျူဟာမှူး၊ ခန္တီးခရိုင်ရဲတပ်ဖွဲ့မှူး၊ ခန္တီးမြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ ခန္တီးမြို့နယ် ရဲတပ်ဖွဲ့မှူးတို့ကိုလည်း ပေးပို့ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အလားတူ နန်းယွန်းမြို့နယ် ထွေ/အုပ်ဦးစီးဌာန၊ လေရှီးမြို့နယ် ထွေ/အုပ်ဦးစီးဌာန၊ လဟယ်ဒေသရဲတပ်ဖွဲ့မှူးတို့ ကိုလည်း ပေးပို့ကြောင်း တွေ့ရသည်။

NSCN-K/AM အဖွဲ့သည် နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-ကပ္ပလန်/ယုံးအောင်(NSCN-K/YA)အဖွဲ့ကနေ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂ ရက်က ခွဲထွက်ခဲ့သော နာဂလက်နက်ကိုင်ဖြစ်သည်။

နာဂဒေသတွင် NSCN-K/AM၊ NSCN-K/YA၊ အရှေ့နာဂအမျိုးသားအဖွဲ့အစည်း(ENNO/ENDA)၊ နာဂပြည်သူ့ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(Naga PDF)၊ နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-အိုက်ဇက်ချီရှီစူ/ဗွီးဗာ(NSCN-IM)၊ နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-ဟာရှီရမ်ဆမ်(NSCN-HS) စသည့် နာဂလက်နက်ကိုင်များ လှုပ်ရှားလျက် ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၈

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေတွင် အမျိုးသမီးများ စစ်မှုထမ်းရန် အကျုံးဝင်သော်လည်း အမျိုးသမီးပြည်သူ့ စစ်မှုထမ်း များအား ဆင့်ခေါ်ရန် အစီအစဉ်မရှိသေးကြောင်း နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်း ထွန်းက ပြောသည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်က အသက်ဝင်ကြောင်း နစက-က အမိန့်ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် အမျိုးသမီး/အမျိုးသား စစ်မှုထမ်းရန် အကျုံးဝင်သူ စုစုပေါင်း ၇ သန်းနီးပါးရှိသည်။

ထို့နောက် အမျိုးသားများကို ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပ‌ဒေအရ စစ်မှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်လာခဲ့ရာမှာ အပတ်စဉ်(၉)အထိ ရှိပြီးဖြစ်သော်လည်း အမျိုးသမီးများကို ယနေ့အချိန်ထိ စစ်မှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်ခြင်းမရှိသေးပေ။

သို့သော် လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာများနှင့် ရပ်ကွက်တွင်း သတင်းများမှာတော့ အမျိုးသမီးများကို စစ်မှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်နေသည်ဟု သတင်းများထွက်ပေါ်နေသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက “ ကျနော့် အနေနဲ့ အတိအလင်း ပြောကြားလိုတာကတော့ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေမှာ အမျိုးသမီးများ စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် အကျုံးဝင်သော်လည်း အမျိုးသမီးပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းများကို ဆင့်ခေါ်ရန်အစီအစီ မရှိသေးကြောင်း ကျနော့်အနေနဲ့ ပြောကြားလိုပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဆင့်ခေါ်ရေးဆိုင်ရာကိစ္စများနှင့် ပတ်သက်ပြီး စုံစမ်းမေးမြန်းခြင်းများ မသမာမှုများနှင့် ပတ်သက်ပြီး တိုင်ကြားခြင်းများကို တိကျစွာ ဆက်သွယ် သတင်းပေးပို့နိုင်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၇

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ(EAOs)သည် ပုံသဏ္ဍာန် နည်းနာများ ကွဲပြားနေသည့်အတွက် အချင်းချင်းကြား ဘုံသဘောတူညီချက်ရရန် အရင်ညှိနှိုင်းသင့်ကြောင်း ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ ချုပ်(SNLD) မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးစိုင်းလိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

NLD အစိုးရဖြုတ်ချခံရပြီးနောက်ပိုင်း ဖြစ်ပေါ်လာသော မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များ၏ ရည်မှန်းချက်များ မတူညီကြတော့ဘူးဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များအကြား သုံးသပ်မှုများ ရှိနေကြသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ လက်နက်ကိုင်ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

ဦးစိုင်းလိတ်က “ဥပမာ 7 Alliance ဆိုတာမျိုးကြ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားတယ်။ သူတို့ကတော့ စကစနဲ့ နီးစပ်တယ်ပေါ့။ သို့သော် ကျန်ရှိနေတဲ့ FPNCC အဖွဲ့ဝင်ထဲက UWSA, SSPP, မိုင်းလား အဲဒီ ၃ ဖွဲ့ကကြတော့ နေမြဲဖြစ်နေတယ်။ တိုက်ပွဲထဲလည်း ဝင်မပါဘူး။ ထောက်ခံသလားဆိုတော့လည်း မထောက်ခံပြန်ဘူး။ အဲဒီ ဥစ္စာတွေရဲ့ သဘောထားက သပ်သပ်၊ နောက်ထပ် KIA လိုဟာမျိုး သူ့ကြတော့လည်း မှန်တမ်းနေရာမှာရှိတယ်။ တိုက်ပွဲလည်းဝင်တယ် သို့သော် ညီနောင် ၃ ဖွဲ့လိုမျိုးတော့ ကြေညာချက်တွေ ထုတ်တာမျိုး၊ သူ့သဘောထားကို ပိုပိုသာသာ လွန်လွန်ကြူးကြူးပြောတာ ဘာတစ်ခုမှ မရှိဘူး။ အဲဒါရပ်တည်ချက်တစ်မျိုး။ 3 Brotherhood က တစ်မျိုးပေါ့။ ဥပမာ ရခိုင်ဆို ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်း အဆင့်ကို လိုချင်ပါတယ်ဆိုပြီး ‌ပြောတာရှိသလို TNLA ကလည်း တစ်မျိုးတစ်မြည် ပြောတာပေါ့။ အဲဒါတွေက သပ်သပ်၊ အခြားတစ်ဖက်မှာ တောင်ပိုင်းဘက်မှာ KNU, CNF တို့ကလည်း ရှိပြန်တော့ အဲဒါတွေနဲ့ ဆွေးနွေးမယ်ဆိုရင်တောင် တော်တော်ကြီးကို ညှိနှိုင်းရပါဦးမယ်။ ကျနော် အထင်က တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေ အချင်းချင်းကြားမှာ ဘုံသဘောတူညီချက်ရဖို့ အရင်ညှိနှိုင်းရပါလိမ့်မယ်။ ပြီးတော့မှ စကစနဲ့ ညှိတာ ပိုပြီးတော့မှ လွယ်ကူမယ်လို့ ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များ မျက်နှာစုံညီအစည်းအဝေးကျင်းပစဉ်

လက်ရှိတွင် နစကသည် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များထဲမှ တရုတ်အကူအညီဖြင့် ကိုးကန့်တစ်ဖွဲ့နှင့်သာ တွေ့ဆုံပြီး ယာယီအပစ်ရပ်စဲထားသည်။

TNLA နှင့် ဆက်လက် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရေးကို တရုတ်ဘက်မှလည်း ရပ်နေမှာ မဟုတ်ကြောင်း၊ သက်တမ်း ၆ လ ထပ်မံတိုးရခြင်းကို နားလည်ပေးပြီး မကြာခင်တွင် TNLA နှင့်တွေ့ဆုံရေးကို တိုက်တွန်းသွားမည်ဟု ထင်ကြောင်း NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာ က CNIသတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် နစကတို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရာတွင် အပေးအယူ ရာနှုန်းပြည့် တည့်သွားခြင်းမျိုး မဟုတ်သော်လည်း အပေးအယူပျက်ကာ ရန်ဘက်ပြန်ဖြစ်မည်ဟု မယူဆကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက “အပေးအယူ မတည့်ဘူးဆိုတာတော့ မရှိပါဘူး။ ဒါတွေအားလုံးက စဉ်းစားကြတာ ချည်းပဲ ဆိုတော့ အပေးအယူတော့ တည့်နိုင်ပါတယ်။ အနိမ့်အမြင့်ပေါ့။ ပြဿနာအမြင့်ကြီး အပေးအယူ တည့်သွားတာ နိုင်ငံရေးအရရော ဘာရော။ ဒါမှမဟုတ်လည်း အောက်ခြေမှာ အပစ်ရပ်ပြီးတော့ နယ်မြေကိစ္စလေး၊ ကုန်သွယ်ရေး ကိစ္စလေးမှာ အပေးအယူတည့်တာ၊ အပေးအယူတော့ ရှိနေရမယ်၊ ရာခိုင်နှုန်းပြည့်ကြီး တည့်သွားတာတော့ မဟုတ်ဘူး။ သို့သော် အပေးအယူက အဆင့်အလိုက် တစ်ချက်ချင်း၊ နှစ်ချက်ချင်းလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒေသတစ်ခု ချင်းလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ အဲဒီလိုသွားမယ်နဲ့ တူတယ်။ အပေးအယူ ပျက်ပြီးတော့ ရန်ဘက်ပြန်ဖြစ်တာတို့၊ ဆန့်ကျင်ဘက် ပြန်ရောက်တာတို့ ဖြစ်မယ်လို့ မယူဆဘူး” ဟု ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှ စတင်ကာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် စိန်ခေါ်မှုများ ရှိနေသးသည့်အပြင် တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု လိုအပ်နေသေး၍ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်အညီ ၆ လ သက်တမ်း ထပ်မံတိုးမြှင့်ထားသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း နစကဥက္ကဋ္ဌမှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးမည်ဟု ပြည်တွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းကြား ကတိပြုထားသည့်အလျောက် ကျင်းပနိုင်မှု ရှိ/မရှိကို စောင့်ကြည့်အကဲခတ်နေ ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၇

ရွေးကောက်ပွဲအလွန် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အစိုးရသည် စိန်ခေါ်မှုများ ကြီးကြီးမားမား ရှိနေကြောင်း အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF) မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲအတွက် နိုင်ငံရေးပါတီများ အနေဖြင့် လိုအပ်သည့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ ဆောင်ရွက်သွားရမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ရက်တွင် ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ လုပ်ငန်းညှိနှိုင်း အစည်းအဝေး၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

လာမည့်အစိုးရသည် တိုင်းပြည်အား တည်ငြိမ်ရန် လုပ်ဆောင်ရမည့် ကိစ္စရပ်များ၊ လက်နက်ဖောင်းပွနေမှု ကိစ္စရပ် များအပြင် ပြည်သူလူထု၏ လူမှုစီးပွားဘဝများ ဒုက္ခရောက်နေသည့် ကိစ္စရပ်များ စသည့် စိန်ခေါ်မှုများ ရှိနေ ကြောင်း အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF) မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

ဦးထက်အောင်ကျော်က “ အခုကတော့ ကျနော့်အမြင်ကတော့ ဒီနှစ်က သူလည်းဒီလောက် ကတိကဝတ်တွေ ပေးထားပြီကိုး၊ စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးကို လုပ်တဲ့အခါမှာလည်း ပြောသွားတာပေါ့နော်၊ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်တော့မှာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်တွေ အကုန်လုံး ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေ သေချာကြေကြေညက်ညက် လုပ်ထားဖို့တို့၊ ဘာတို့ ညာတို့ ပြောတာကိုး၊ ဒီဟာကတော့ ကျနော်တို့က ရွေးကောက်ပွဲကတော့ မဖြစ်ဖြစ်အောင်တော့ လုပ်လိမ့်မယ်ပေါ့နော်၊ ဘယ်လိုပုံစံမျိုးလုပ်မလဲ၊ ဘယ်နေ့လုပ်မလဲ ဆိုတဲ့ဟာက အခုချိန်ထိက တိတိကျကျ မထွက်သေးတာပေါ့လေ၊ တကယ့် တကယ်တမ်းကတော့ အဲဟာအပြီးမှာ ဖြစ်မယ့် ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် အစိုးရပေါ့လေ၊ အဲဟာအတွက်က တကယ့်ကို Challenge တော်တော်ကြီးတာပေါ့၊ တော်တော်ကို စိန်ခေါ်ချက်က တော်တော်ကြီးကိုကြီးတယ်၊ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒီလောက် ဖြစ်ထားတဲ့ တိုင်းပြည် ကြီးကို သေသေချာချာ ပြန်ငြိမ်အောင်ပေါ့နော်၊ ပြန်ငြိမ်အောင်လုပ်ရမယ့် ကိစ္စတွေ၊ လက်နက်တွေ ဒီလောက် ဖောင်းပွနေတဲ့ ဟာတွေကို ဘယ်လိုပြန်လုပ်မလဲပေါ့၊ အဲဒါတွေက ‌တော်တော့်ကို လူထုရဲ့ လက်ရှိ လူမှုစီးပွားဘဝ အကုန်လုံး ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ဟာတွေ အများကြီးရှိတာကိုး၊ အခက်အခဲတွေလည်း အများကြီးရှိတယ်၊ အဲတာတွေ ကို တကယ်ကျော်လွှားဖို့ဆိုတာ လာမယ့် အစိုးရအတွက်ကတော့ တကယ့်ကို စိန်ခေါ်ချက် ကြီးကြီးတော့ ရှိမယ်”ဟု ပြောသည်။

မိမိတို့အနေဖြင့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးပြီး ပေါ်ပေါက်လာသည့် လွှတ်တော်များ အတွင်းတွင်လည်း တိုင်းရင်းသားများနှင့် လူထုလူတန်းစား အလွှာများကို ကိုယ်စားပြုသူများ ကျယ်ပြန့်စွာ ပါဝင်လာရေးအတွက် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးမည်ဖြစ်ပြီး အနိုင်ရရှိသည့် နိုင်ငံရေးပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးမည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောထားသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများအနေဖြင့် လိုအပ်သည့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ ဆောင်ရွက်သွားရမည်ဖြစ်ပြီး မဲဆွယ်စည်းရုံး မှုများ ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် လုံခြုံရေးနှင့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုရှိရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောကြားထားသည်။

ဒေါက်တာအေးမောင်နဲ့ ဦးထက်အောင်ကျော်ကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိကာလ အကျပ်အတည်းအား ကျော်လွှားနိုင်ရန် လာမည့်အစိုးရသည် တာဝန်ယူနိုင်အောင် ကြိုးစားနိုင်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဥ်များအား အသွင်တစ်မျိုးဖြင့် ချဥ်းကပ်ပါက အောင်မြင်မှု အသစ်အဆန်းများ ရနိုင်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒေါက်တာအေးမောင်က “ ဖြစ်နိုင်ခြေများတာက လက်ရှိကာလ နစက တာဝန်ယူတဲ့ကာလ၊ အခုဖြစ်ပေါ်လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲ၊ ရွေးကောက်ပွဲအလွန်အစိုးရ ဆက်စပ်မှုရှိဖို့ ရာခိုင်နှုန်းများတယ်၊ အဲတော့ လက်ရှိကာလ အကျပ်အတည်းကို ကျော်လွှားနိုင်အောင် အဲဒီကာလမှာ ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် အစိုးရတာဝန်ယူနိုင်အောင်လို့ ကြိုးစား ကြမယ်ထင်တယ်၊ အခြေခံဥပဒေအရ ရွေးကောက်ပွဲသည် တရားဝင်မှုရှိတယ်၊ ရွေးကောက်ပွဲအလွန်အစိုးရ တရားဝင်မှု ဦးသိန်းစိန် ကာလလိုရှိတယ်လို့ ဝိုင်းဝန်းပြီးတော့ နိုင်ငံတကာက‌ရော သတ်မှတ်ပေးကြမယ်ဆိုရင် အခုကာလအစိုးရထက် နိုင်ငံတကာရဲ့ အားပေးကူညီမှုနဲ့ အသိအမှတ်ပြုမှုပေါ့ လာမယ့်ကာလ အစိုးရက ရနိုင်ခြေ ရှိတာပေါ့၊ အဲတော့ သူ့မှာ တာဝန်ပိုကြီးမယ်၊ လက်ရှိကာလရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်စဥ်တွေကို အသွင်တစ်မျိုးနဲ့ သူကြိုးစားမှာလား၊ လက်ရှိငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်စဥ်ကိုပဲ ဆက်ပြီးတော့ တစ်သွင်ထဲ‌ပေါ့ဗျာ၊ နည်းတူ ဆက်ကြိုးစားမှာ လား၊ ဒါက လာမယ့်အစိုးရ ချဥ်းကပ်မှုနဲ့ဆိုင်တယ်၊ ကျနော်တို့ သုံးသပ်တာက အသွင်တစ်မျိုးနဲ့ ချဥ်းကပ်ရင် အောင်မြင်မှု အသစ်အဆန်းတွေ ရနိုင်တယ်လို့ထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

နစက-က ကျင်းပရန် စီစဥ်နေသည့် ရွေးကောက်ပွဲအား တိုက်ဖျက်ဆောင်ရွက်ရေး အပါအဝင် မဟာဗျူဟာ ၅ ချက်အား ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ချမှတ်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြု ကော်မတီ (CRPH) က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကတော့ မဲဆန္ဒရှင်ပြည်သူများ၏ ဆန္ဒမှန်ကို ထုတ်ဖော်နိုင်သည့် လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသော အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအား မဖြစ်မနေ ကျင်းပပေးသွားမည်ဟု ပြောကြားထား သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၆

KIA ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအင်ဘန်လ၏ ပြောကြားစကားများသည် ငြိမ်းချမ်းရေးကို နိုင်ငံရေးစားပွဲပေါ်တွင်သာ ရှာရန်တိုက်တွန်းခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု တရုတ်-မြန်မာအ‌ရေး ‌လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် နိုင်ငံငြိမ်းချမ်းရေးအား စစ်မြေပြင်တွင် မရှာဖွေဘဲ ကိုယ်တိုင်စွဲကိုင်ထားသည့် အာဏာကို တိုင်းပြည်ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အသုံးပြုရန် လိုအပ်ကြောင်း ကချင်လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ (KIO/KIA) ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအင်ဘန်လက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်တွင် ကျရောက်သည့် ၆၄ နှစ်မြောက် ကချင်တော်လှန်ရေးနေ့ မိန့်ခွန်း၌ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ကိုရှည်ရှည် ဆက်တိုက်နေမည့်အစား ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲလုပ်ရန် တိုက်တွန်းခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေး စားပွဲပေါ်တွင်သာ ငြိမ်းချမ်းရေး ရှာရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာသုံး သပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗန်းမောက်မြို့နယ်ထဲက ရှမ်းနီလူမျိုးများကို KIA ကဖမ်းဆီးသွားခြင်းကို မြေပုံမှဖော်ပြထားစဉ်

ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက “သူပြောတာက ဒီလိုနဲ့တူပါတယ်၊ စစ်ကို အပြတ်တိုက်ပြီးတော့ စစ်ကို ရှည်ရှည် ဆက်တိုက်နေမယ့်အစား ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ လုပ်ဖို့တိုက်တွန်းတဲ့ အဓိပ္ပါယ်လို့ ကျမတော့ သဘောပေါက် တယ်၊ စစ်မြေပြင်မှာ ရှာမယ်ဆိုရင်တော့ သူကအပြတ်တိုက်ရေး ဖြစ်သွားမှာပေါ့၊ အပြတ်တိုက်ရေးအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး ထူထောင်မယ် ဆိုတဲ့အစား နိုင်ငံ‌ရေးစားပွဲပေါ်မှာပဲရှာဖို့ တိုက်တွန်းတဲ့သဘောလို့ ကျမထင်တာပဲ၊ သူတို့က အခု သဘောပေါက်နေပြီလေ KIA ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ AA ပဲဖြစ်ဖြစ် အရင်တုန်းကတော့ သူတို့လူမျိုးလေး လွတ်မြောက်ရင် ရပြီ၊ သူတို့နေတဲ့ ‌ဒေသလေး လွတ်မြောက်ရင်ရပြီလို့ သူတို့တွက်တာကိုး၊ အခုတော့ ဗမာပြည်မ ကြီးကလည်း စစ်ကောင်စီရဲ့ လက်ထဲက လွတ်မှ သူတို့လူမျိုးတွေရဲ့ လွတ်မြောက်ရေးကို ထိန်းနိုင်မယ်လို့ သူတို့ တွက်တာကိုး၊ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဆက်တိုက်တာထင်တယ်၊ AA လည်း ဆက်တိုက်နေတာပဲလေ၊ KIA လည်း ဆက်တိုက်နေတာပဲ၊ ဒီပြည်မကြီးမှာရှိတဲ့ ဗမာလူမျိုးတွေပါ လွတ်မြောက်မှ ဒီစစ်အာဏာရှင်စနစ် ပြုတ်မှပဲ ဖြစ်မယ်ဆိုတာ သူတို့တွက်မိတယ်ပေါ့ဗျာ၊ အဲဒါကြောင့် ဆက်တိုက်တာ၊ ဆက်တိုက်မှာပါ သူတို့တွေ” ဟု ပြော သည်။ 

ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲများတွင် ဆုံးဖြတ်ရမည့် ကိစ္စရပ်များအား အချိန်မတိုင်ခင် ဖြေရှင်းတာမျိုး မပြုလုပ်ရန်လည်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအင်ဘန်လက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

သို့သော် မည်သည့် ကိစ္စရပ်များကို ဆိုလိုခြင်းဖြစ်သည်ကိုတော့ တိတိကျကျ ပြောသွားခြင်းမရှီပေ။

ကချင်ပြည်နယ်၊ ဗန်းမော်မြို့တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်၏ အမြောက်တပ်(အမတ) ၃၆၆ အား ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်က  KIA နှင့် PDF ပူးပေါင်းတပ်များက သိမ်းယူခဲ့ပြီး တိုက်ပွဲများ ဆက်လက် ပြင်းထန်နေကြောင်း သိရသည်။

ထို့အတူ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ကချင်ပြည်နယ်အစပ် ဗန်းမောက်မြို့ သိမ်းပိုက်‌ရေး KIA-PDF ပူးပေါင်းအဖွဲ့က ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်နေသလို အင်းတော်မြို့တွင်လည်း တိုက်ပွဲများ ဆက်လက် ပြင်းထန်လျက်ရှိ သည်။

KIA-PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

KIA-PDF ပူးပေါင်းအဖွဲ့သည် ဗန်းမောက်မြို့ကို သိမ်းပိုက်ရေး ကြောင်လည်နှင့် ပင်းခါးကျေးရွာကို တိုက်ခိုက်၍ စစ်ရေးပြင်ဆင်လျက်ရှိနေပြီး ရှမ်းနီလူမျိုး ၇၀၀ ဝန်းကျင်ကို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားပြီး လူသားတံတိုင်းသဖွယ် အသုံးချနေကြောင်း သိရသည်။

အပြန်အလှန် စစ်ဖြစ်နေကြသည့် အချိန်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးစကား ပြော၍မရကြောင်း၊ KIA တပ်များအနေဖြင့် အင်းတော်ဘက်ကို ဦးတည်ဆင်းလာခြင်းသည် စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း ဝင်ရောက်တော့မည်ကို အရိပ်လက္ခဏာ ပြနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသန်းစိုးနိုင်က “အပြန်အလှန် စစ်ဖြစ်နေကြတဲ့ အချိန်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို အဲဒီစစ်မြေပြင်မှာ ရှာဖွေမနေပါနဲ့ဆိုတဲ့ သဘောတစ်ခုပေါ့နော်၊ စစ်မြေပြင်ဆိုတာကတော့ နှစ်ဦးနှစ်ဘက် အပြန်အလှန် အကြမ်းဖက်ကြတာပဲလေ၊ အမြင့် ဆုံး ရရာလက်နက်နဲ့ တိုက်ကြ၊ ခိုက်ကြတာပဲ၊ အဲဒီကြားထဲမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးစကား ပြောနေလို့ တိုးမပေါက်ပါဘူး၊ အခု KIA ရဲ့စစ်ရေး အလားအလာကတော့ ကျန်တဲ့တိုင်းရင်းသား ညီနောင်တွေလိုပဲ ပထမအဆင့်က ကချင် ပြည်နယ်ကနေ စစ်ကောင်စီ ရပ်ဆိုင်းသွားဖို့၊ စစ်ကောင်စီရဲ့ တပ်စခန်းတွေရှင်းသွားဖို့၊ ပထမ လုပ်တာပေါ့ဗျာ၊ အဲဒီပြီးလို့ရှိရင် စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို တိုက်ခိုက်ဖယ်ရှားပစ်ဖို့အတွက် အခြားသော တိုင်းရင်းသား ညီကိုတွေ၊ အခြားသော လက်နက်ကိုင် မဟာမိတ်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီး‌တော့ နေပြည်တော်ချီတက်ရေးဆိုတဲ့ အစီအစဥ်ပါပဲ၊ အဲတော့ အခုက ကချင်ပြည်နယ်ဆိုလို့ ရှိရင်လည်း မပခနဲ့ မြစ်ကြီးနားပဲ ကျန်တော့တာပါ၊ ကျန်တဲ့ နေရာတွေ အားလုံးက သိမ်းပြီးပါပြီ၊ နောက်တစ်ခုက KIA တပ်တချို့က အခုဆိုလို့ရှိရင် အင်းတော်ဘက်ကို ဦးတည်ပြီးတော့ ဆင်းနေပါပြီ၊ ဆိုလိုတဲ့အဓိပ္ပါယ်ကတော့ မကြာခင် စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲကို ရောက်တော့မယ်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။ 

လက်ရှိတွင် ကချင်ပြည်နယ်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက မဘိမ်း၊ မြို့လှ၊ လွယ်ဂျယ်၊ ဒေါ့ဖုန်းယန်၊ မြို့သစ်၊ ဆင်ဘို၊ အင်ဂျန်းယန်၊ ဆွမ်ပရာဘွမ်၊ ဆဒုံး၊ ချီဖွေ၊ ဆော့လော်၊ ပန်ဝါ၊ ကန်ပိုက်တီ၊ မံစီ စသည့်မြို့များအား KIA-PDF ပူးပေါင်းတပ်များက သိမ်းပိုက်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၆

သဘာဝဓာတ်ငွေ့၊ ဆိုလာလျှပ်စစ်အင်ဂျင်ပေါင်းစပ်သည့် Hybrid ဓာတ်အားမဂ္ဂါဝပ်ပေါင်း ၁၀၀၀ ကျော် ထုတ်လုပ်နိုင်ရေးအတွက် စီမံကိန်းများ ဆောင်ရွက်နေသည်ဟု နစကဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်းက ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်က နေပြည်တော်မှာ ပြုလုပ်သည့် ပြည်ထောင်စုအဆင့် MSME ထုတ်ကုန်ပြပွဲနှင့် ပြိုင်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေး လုပ်ငန်းညှိနှိုင်း အစည်းအဝေးတွင် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

နစကဒုဥက္ကဋ္ဌက “ ဆိုလာစနစ် ဆောင်ရွက်သည့် ကုန်ကျမည့် ငွေပမာဏမှာ နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း အရင်းကြေ ကာလသို့ ‌ရောက်ရှိမည်၊ ဥပမာအားဖြင့် မိမိတို့ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံးအတွင်း ၂၀ မဂ္ဂါဝပ်ရှိ ဆိုလာဓာတ်အား ပေးစနစ်ကို လွန်ခဲ့သည့် ၂ နှစ်ခန့်မှ စတင် တည်ဆောက် အသုံးပြုခဲ့ရာ လာမည့်တစ်နှစ်ခွဲအတွင်း အရင်းကြေ ကာလ ပြည့်မြောက်မည်၊ သို့ဖြစ်၍ MSME လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် သက်ဆိုင်ရာတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များ ရှိ စက်မှုဇုန်များ မြေလွတ်နေရာများနှင့် အခြားမြေလွတ်မြေရိုင်းနေရာများတွင် ဆိုလာစနစ်ဖြင့် တစ်ပိုင်တစ်နိုင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ရရှိရေးအတွက် ဆောင်ရွက်စေလိုသည်”ဟု ပြောသည်။

နစကဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းကို တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် အခြား ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီးများတွင်လည်း သဘာဝဓာတ်ငွေ့၊ ဆိုလာလျှပ်စစ် အင်ဂျင်ပေါင်းစပ်သည့် Hybrid ဓာတ်အားမဂ္ဂါဝပ်ပေါင်း ၁၀၀၀ ကျော် ထုတ်လုပ်နိုင်ရေးအတွက် စီမံကိန်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ ရရှိသည့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားများကို တစ်နိုင်ငံလုံးဖြန့်ဝေခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် အချိုးအစားအလိုက် ဓာတ်အားရရှိမည်ဖြစ်ပြီး လုပ်ငန်းရပ်များအလိုက် ကိုယ်ပိုင် ဆိုလာစနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက် နိုင်မည်ဆိုပါက လုပ်ငန်းများ ပိုမိုအဆင်ပြေမည်ဖြစ်၍ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်း အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ကြရန် လိုကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

လျှပ်စစ်ရရှိရေးကိစ္စနှင့် စပ်လျဉ်း၍ တစ်နိုင်ငံလုံးအနေဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်မှုမှာ မဂ္ဂါဝပ် ၆၃၀၀ ကျော် ရှိကြောင်း၊ သို့သော်လည်း အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ရပ်တန့်နေမှုများနှင့် အကြမ်းဖက်မှု ဖြစ်စဉ်များကြောင့် ထုတ်လုပ်နိုင်မှု ရပ်ဆိုင်းနေသည့် စက်ရုံများရှိကြောင်း၊ လျှပ်စစ်ဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် ပမာဏပေါ် မူတည်၍ အလှည့်ကျ ရရှိရေးအတွက် အတတ်နိုင်ဆုံး စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိကြောင်း နစကဒုဥက္ကဋ္ဌက ပြော သည်။

နစကဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ သီလဝါစက်မှုဇုန်၌ ကုမ္ပဏီ ၆ ခုမှ ဆိုလာစနစ်ဖြင့် ဓာတ်အားထုတ်လုပ်မှု ၄ ဒသမ ၉ မဂ္ဂါဝပ်ကျော် ထုတ်လုပ်သုံးစွဲလျက်ရှိကြောင်း၊ ထိုသို့ ထုတ်လုပ်နိုင်မှုကြောင့် လုပ်ငန်းများ ‌ဆောင်ရွက်ရာတွင် ပိုမိုတွင်ကျယ်လာ ကြောင်း၊ အဆိုပါ ဆောင်ရွက်မှုကို နမူနာယူပြီး အခြားကုမ္ပဏီများမှ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ၈ မဂ္ဂါဝပ်ကျော် ထုတ်လုပ် သုံးစွဲနိုင်ရေး စီမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ ယင်းသို့ ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် တစ်ပိုင်တစ်နိုင် မိမိလုပ်ငန်းအတွက် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပြည့်ဝစွာ သုံးစွဲ၍ ရသည့်အပြင် ပိုလျှံမှုအပေါ် နိုင်ငံအဆင့် မဟာဓာတ်အားလိုင်းသို့ ရောင်းချ၍ ရနေကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လျှပ်စစ်မီး ရရှိမှုသည် တစ်နေ့လျှင် ၄ နာရီခြာ ၂ ကြိမ် စုစုပေါင်း ၈ နာရီရှိပြီး ၁၆ နာရီ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ဖြတ်တောက်ထားသည်။

တချို့မြို့နယ်များမှာတော့ လျှပ်စစ်မီး ရရှိမှု အနည်းငယ် တိုး၍ပြန်လည် ရရှိလာကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၅

NLD အစိုးရဖြုတ်ချခံရပြီးနောက်ပိုင်း ဖြစ်ပေါ်လာသော မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များ၏ ရည်မှန်းချက်များ မတူညီကြတော့ဘူးဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များအကြား သုံးသပ်မှုများ ရှိနေကြသည်။

EAO များ၏ နဂိုရည်မှန်းချက်ဖြစ်သည့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေးမှာ တူညီပြီး ပြည်နယ်များမှာ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့် အခွင့်အရေးများ အပြည့်အဝရရေးမှာလည်း တူညီကြကြောင်း၊ သို့သော် စစ်ရေးအရ အသာစီး ရလာသည့် အဖွဲ့အစည်းများကြားတွင် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုထက် အဆင့်မြင့်သည့် ရည်မှန်းချက်များရှိလာ ကြောင်း  NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်း အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNIသတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 အစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ လက်နက်ကိုင် ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

 ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက “အခုလုပ်ရင်းကိုင်ရင်းနဲ့ တချို့ စစ်ရေးအရ အပေါ်စီးရလာတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကြတော့ ရိုးရိုးသာမန် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုထက်ကိုမြင့်တဲ့ confederation(ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်း)တို့ ဘာတို့ကို နိုင်ငံရေး အရ ဈေးမြှင့်ပြီးတော့ ခေါ်တာတွေ ရှိလာတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ရေရှည်မှာကြတော့ ဈေးမြှင့်ခေါ်ပေမယ့် သာမန် ဖက်ဒရယ်ပုံစံဘောင်ထဲမှာပဲ ပြန်ရောက်မယ်လို့ ယူဆတယ်။ ခေါ်ဈေးက တစ်မျိုး၊ ရောင်းဈေးကတစ်မျိုး ဖြစ်နိုင် တာပေါ့။ ဒါကြောင့် အခုက ဖက်ဒရယ်ပုံမှန် အနေအထားကို တစ်ဖက်က လက်မခံတဲ့အခါကြတော့ ဈေးမြှင့်သွား တယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ ဖက်ဒရယ်ပုံမှန်အနေအထား အာမခံချက်ရှိရင် အတုအယောင် မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဦးနေဝင်း၊ ဦးနု ခေတ်မှာ အတုအယောင်လုပ်ခဲ့တယ်။ အကုန်လုံးက ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု အတုအယောင်တွေ လုပ်လာကြပြီး တော့ အခုလည်းပဲ ပြည်ထောင်စုအတုအယောင်နဲ့ပဲ ပွဲပြီးမယ်ဆိုရင်တော့ မဖြစ်ဘူး။ ဒါကြောင့် စစ်မှန်တဲ့ ပြည်ထောင်စု ဖြစ်တည်ရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ကြတာကို။ ဝင်တဲ့အချိန်မှာ တစ်ဖက်က စစ်မှန်တဲ့ ပြည်ထောင်စု ရဖို့အတွက် confederation တို့ ဘာတို့ တောင်းလာတယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ အဲဒါက တစ်ထစ်‌လျှော့ရင်တော့ စစ်မှန်တဲ့ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု ပြန်ဖြစ်မှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)သည် NUG နှင့် မပူးပေါင်းကြောင်း ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ပြန်ထားသော်လည်း တအာင်းတပ်ဖွဲ့(TNLA)မှ တော်လှန်ရေး အင်အားစုများနှင့် ပူးပေါင်းကာ တိုက်ပွဲများ ဖော်ဆောင်သွားမည်ဟု ထုတ်ဖော် ပြောဆိုထားသည်။

အစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ လက်နက်ကိုင် ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် တရုတ်နှင့် တွေ့သည့်အခါတွင်လည်း တစ်ဖွဲ့ချင်း တွေ့ဆုံကြသကဲ့သို့ နစကနှင့်လည်း တစ်ဖွဲ့ချင်းစီသာ တွေ့ဆုံကြမည့် အနေအထားရှိသည်။

ယခင်က မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်သုံးဖွဲ့(TNLA-MNDAA-AA)နှင့် ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံရေးဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ (FPNCC)သည်လည်း အားလုံးစုံညီပါမှ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးလေ့ရှိရာမှာ ယခုအခါမှာတော့ တစ်ဖွဲ့ချင်းစီသာ တွေ့ဆုံမှု များ လုပ်လာခဲ့သည်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများသည် နေရာဒေသ မတူညီကြသည့်အတွက် ရည်မှန်းချက်များ ကွဲပြားလာကြခြင်း ဖြစ်နိုင်သော်လည်း အာဏာရှင်စနစ် ပြုတ်ကျရေးမှာ တူညီကြောင်း သုံးသပ်မှုများလည်း ရှိသည်။

ထိုအာဏာရှင်စနစ် ပြုတ်ကျ‌ရေးသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းမှ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်ပြီး တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များမှာ ၎င်းတို့ ရပိုင်ခွင့်များအတွက် မူလတော်လှန်ရေး ရှိထားပြီးသားဖြစ်ကြောင်း စည်းလုံး ညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများမဟာမိတ်(UNA)မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးမျိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးမျိုးကျော်က “စစ်အာဏာရှင်စနစ် ပြုတ်ကျရေးဆိုတဲ့ဟာက ၂၀၂၁ နွေဦးနောက်ပိုင်းမှာမှ အဲဒီကိစ္စကို အာဂျင်ဒါ အနေနဲ့ တင်တာ။ မူလတိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ တော်လှန်ရေးဆိုတဲ့ဟာက သူတို့ရဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ ပြည်သူတွေ ရဲ့ မူလရပိုင်ခွင့် သူတို့ရဲ့အချုပ်အခြာအာဏာ၊ ကိုယ့်ကြမ္မာကိုယ် ဖန်တီးဖို့၊ ကိုယ့်ဒေသကိုယ် အုပ်ချုပ်ဖို့၊ သူတို့ တောင်းဆိုတဲ့ အနေနဲ့ တိုက်ပွဲဝင်နေတာ ဖြစ်တယ်။ ဒီ ၂ ခုဟာ မတူပါဘူး။ အခုအချိန်မှာလည်း တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေ တချို့ပေါ့ မိမိဒေသကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် ချုပ်ကိုင်နိုင်မှုတွေ ရှိလာတဲ့အခါမှာ ပြည်မ အတွက် သူတို့တိုက်ပေးမလား၊ မတိုက်ပေးဘူးလားဆိုတာ ပြောလာကြတယ်။ တချို့ကလည်း ကိုယ်တိုက်လို့ရ တာ ကိုယ်အကုန်လုံးယူမယ် သိမ်းမယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုး မြင်လာရတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိမှာတော့ နစကသည် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များထဲမှ တရုတ်အကူအညီဖြင့် ကိုးကန့်တစ်ဖွဲ့နှင့်သာ တွေ့ဆုံရသေးပြီး ယာယီအပစ်ရပ်စဲထားခြင်းဖြစ်သည်။

 မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်သုံးဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုတွေ့ဆုံမှုတွင် အပေးအယူ မည်မျှရှိခဲ့ကြသည်ကို မသိရကာ တအာင်းနှင့်လည်း မကြာခင်ကာလတွင် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေး နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း သုံးသပ်ကြသည်။

AA သည် အနိမ့်ဆုံးအဆင့်အနေဖြင့် ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်းကို ရလိုပြီး အမြင့်ဆုံးအနေဖြင့် ရခိုင်နိုင်ငံတော်ထူထောင် ရေး ရည်မှန်းချက်များရှိနေကြောင်း ပြောကြားထားသည်။ အလားတူ TNLA ကလည်း လိုအပ်ပါက နိုင်ငံထူထောင် နိုင်ရေးအတွက် တအာင်း(ပလောင်)လူမျိုးများ ပြင်ဆင်ထားကြရန် TNLA အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ် တားဘုန်းကျော်က ပြောထားသည်။

အလားတူ KIA ခေါင်းဆောင် ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးဂွမ်မော်ကလည်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ သည် ဖက်ဒရယ်ထက် ကျော်လွန်သော စဉ်းစားချက်များကို ချပြလာကြလိမ့်မည်ဟု ပြောကြားထားသည်။