CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၉

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲ၌ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခအတွင်း ပါဝင်နေသော နယ်မြေများရှိ မဲဆန္ဒ ရှင်များ၏ မဲပေးပိုင်ခွင့် အခြေအနေနှင့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တင်သွင်းကြမည့် အခြေအနေများ မည်ကဲ့သို့ ဖြစ်တည်လာနိုင်သလဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက စောင့်ကြည့်နေကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်၌ ရွေးကောက်ပွဲကို အပိုင်း(၁) အနေဖြင့် မြို့နယ် ၁၀၂ မြို့နယ်မှာ ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကျန်မြို့နယ်များကို အပိုင်း(၂-၃)အဖြစ် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ကျင်းပမည်ဟု ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့နောက် ပြည်သူ့လွှတ်တော်၊ အမျိုးသားလွှတ်တော်၊ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်များ၏ စုစုပေါင်း မဲဆန္ဒနယ် ၁၂၁ နေရာတို့တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည် မဟုတ်ကြောင်းကိုလည်း UEC က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက်၌ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၆၇ မြို့နယ်မှာ ကျင်းပမည်ဟု UEC က ကြေညာထားသည်ထက် ပိုနေခြင်းကြောင့် ပြဿနာမရှိ ကြောင်း၊ တခြားအင်အားစု နယ်မြေများတွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတင်ရန် ခက်ခဲဖြစ်လိမ့်မည်ဟုထင်ကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ်အင်အားစုပါတီ(NDF)တွဲဖက်ဥက္ကဋ္ဌဟောင်း ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် မဲထည့်နေစဉ်

၎င်းက “တချို့ ဘယ်လိုပြောမလဲဆိုတော့ အမျိုးသားလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်အနေနဲ့က ပါရင်ပါသွားမှာကို ဒီပြည်သူ့ လွှတ်တော်အနေနဲ့ကလည်း သိပ်ဟိုဟာ မဖြစ်ဘူးပေါ့။ ပြည်သူ့ လွှတ်တော်အနေနဲ့ကတော့ ပါမှာပေါ့။ အဲလို ဆိုတဲ့ အခါကြတော့ လက်ရှိ အနေအထားအရ ဆိုရင် စစချင်း UEC ကြေညာထားတဲ့ဟာ ၂၆၇ မြို့နယ် ကျင်းပပါ မယ် ဆိုတာထက်တောင် ပိုနေတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒါသိပ်တော့ ပြဿနာမရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် တစ်ခုပဲရှိတယ်။ ဘာလဲဆိုတော့ အဲလို နေရာမျိုးတွေကတော့ တခြား အင်အားစုအနေနဲ့က ဒီကိုယ်စားလှယ်လောင်း တင်ဖို့က ခက်ခက်ခဲခဲ ဖြစ်လိမ့်မယ်ထင်တယ်။ ဥပမာပေါ့နော် ပါတီတစ်ခုပဲ တင်ထားမိတယ်ပေါ့။ ကိုယ်စာလှယ်လောင်း အနေနဲ့က ပါတီတစ်ခုပဲ တင်ထားမိတယ် တစ်ဖက် တခြားဘက်က မတင်ထားမိဘူးဆိုရင် အဲဟာကို ရွေးကောက် ပွဲ ဆက်လက်ပြီး ကျင်းပစရာ မလိုဘဲနဲ့ အဲတင်ထားတဲ့ လူတွေ ကိုယ်စားလှယ်ကို အနိုင်ပေးပြီးတော့မှ အဲလိုမျိုး ခုနက အနေအထားမျိုး ပေါ်လာခဲ့သည်ရှိသော် ဒီတင်ထားမိတဲ့ ပါတီကပဲ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် တစ်ခါတည်း တန်းဖြစ်သွားမယ်။ ရွေးကောက်ပွဲလည်း ကျင်းပစရာမလိုဘူး။ မဲလည်းပေးစရာ မလိုဘူးဆိုတဲ့ အနေအထား ဖြစ် သွားမှာပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုးတော့ မြင်ရပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံပြည်တွင်းရှိ မဲစာရင်းပါရှိသည့် သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်ပြင်ပရောက် မဲဆန္ဒရှင်များ ကြိုတင်မဲပေးနိုင် သော အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မဲဆန္ဒနယ်တိုင်းတွင် အပြိုင်ရှိမည်ဟု ယူဆထားကြောင်း၊ NDF လို အားကောင်းသည့်ပါတီ ပြုတ်သွားသော ကြောင့် ယှဥ်ပြိုင်နိုင်မည့် ပါတီမရှိသလောက် ဖြစ်သွားမည်ဟု NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက် ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO)မှဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်သူများ မဲထည့်ရန်စောင့်နေကြစဉ်

၎င်းက “လူအခွင့်အရေးမှာတော့ နိုင်ငံသားတိုင်းက မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိရမယ်။ ဒါကြောင့် နိုင်ငံသား တစ်ယောက်ဟာ မိမိရှိရာ အရပ်ကနေပြီးတော့ နေခဲ့တဲ့ မဲဆန္ဒနယ်ကို ကြိုပေးလို့လည်း ရနိုင်ပါတယ်။ အခု ရန်ကုန်မှာရှိတဲ့ ရခိုင် စစ်ပြေး စစ်ရှောင်တွေ ထောင်ဂဏန်း သိန်းဂဏန်း ရှိပါတယ်။ တချို့ကလည်းပဲ ဒီရခိုင်မှာရှိတဲ့ မဲဆန္ဒနယ်တွေ အတွက် အဝေးကနေ ပေးလို့လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အဲဒီနည်းနဲ့ပဲ မဲဆန္ဒနယ် တော်တော်များများက မတည်ငြိမ် ပေမဲ့လည်း မဲပေးလို့ရအောင် စီစဥ်ထားတဲ့ သဘော တွေ့ရပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ မဲဆန္ဒနယ်လည်းပဲ တော်တော်လေး များများ ရနိုင်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ မဲဆန္ဒနယ်မြေ တစ်ခုမှာ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းက သူ့တွက် မဲ ဘယ်လောက်ဘဲ ရရလေ နိုင်မယ့်သဘောမျိုးဖြစ်တာပေါ့။ သူ့ကို ယှဥ်ပြိုင်တဲ့လူ မရှိဘူးဆိုရင် မဲဆန္ဒနယ်မှာ အဲဒီ တစ်ယောက်က အလိုအလျှောက် အရွေးခံပြီးသား ဖြစ်သွားတာပေါ့။ သို့သော်လည်းပဲ မဲဆန္ဒနယ်တိုင်းမှာတော့ အပြိုင်တော့ ရှိမယ် လို့ ယူဆပါတယ်။ NDF လို အားကောင်းမောင်းသံ ပါတီကတော့ ပါတီပြုတ်သွားတဲ့ အခါကြ တော့ အဓိက ယှဥ် ပြိုင်နိုင်မဲ့ ပါတီက မရှိသလောက် ဖြစ်သွားတယ်။ ဒါကြောင့် တချို့နေရာမှာ တချို့မဲဆန္ဒနယ်မှာ တစ်ယောက်ပဲ ဝင်တာလည်း ဖြစ်ချင်ဖြစ်နိုင်တာပဲ ကျန်တဲ့လူ မပြိုင်ဘူးဆိုရင်တော့ မဲဆန္ဒနယ်မှာ အလို အလျှောက် ရွေးချယ်ပြီးသား ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားနေပြီး ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် ကြေညာထားသော မဲဆန္ဒနယ် တချို့သည် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ ထိန်းချုပ်ထားသော မြို့နယ်များ ပါဝင် နေသလို လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ပြင်းထန်သည့် မြို့နယ်များ ပါဝင်နေသည်။

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မည့် နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ရွေးချယ်ရ ခက်ခဲနေသလို ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်ရန်လည်း လုံခြုံရေးအခက်အခဲများ ကြုံတွေ့နေကြရသည်။

အလားတူ မဲစာရင်းပါသော မဲဆန္ဒရှင်များ အနေဖြင့်လည်း ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲပေးရန်အတွက် လုံခြုံရေး စိုးရိမ်မှု များ ရှိနေကြောင်း ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၉

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ကျယ်ပြန့် ပြင်းထန်လာခြင်းနှင့်အတူ ရှမ်းလက်နက်ကိုင် ၃ ဖွဲ့၏ နိုင်ငံရေး အခြေအနေ ဘယ်လိုရှိလဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေး နှင့် နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား စောင့်ကြည့်လေ့လာနေကြသည်။ 

ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ရှမ်းမျိုးနွယ်စုများ နေထိုင်ရာ ဒေသများသည် သယံဇာတ ပေါကြွယ်ဝကာ တိုင်းရင်းသား လူမျိုးစုံနေထိုင်သည့် ဒေသဖြစ်ကြသည်။

ရှမ်းလက်နက်ကိုင်များဖြစ်သည့် သျှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ (RCSS)၊ ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ (SSPP) နှင့် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော် (SNA) တို့သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း၌ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ပူးပေါင်း၍ တိုက်ပွဲဝင်နေခြင်း မရှိသကဲ့သို့ တော်လှန်ရေး အင်အားစုများနှင့် ပူးပေါင်း၍လည်း မြန်မာ့တပ်မတော် ကို တော်လှန်နေခြင်းမျိုး မရှိကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးယွက်စစ်နှင့် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

ယခုကဲ့သို့ မည်သည့်ဘက်ကမျှ ရှမ်းလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ ဝင်မပါကြခြင်းသည် လူထုဒုက္ခနှင့် နိုင်ငံအရေး အခြေအနေ ပိုမို ဆိုးရွားသွားနိုင်သည်ဟု ယူဆထားကြသည့်အတွက် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “RCSS ကတော့ ၂၀၁၁ ခုမှာ နှစ်ဖက် အပစ်ရပ်ကို ထိုးပြီးကတည်းက နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ ဖြေရှင်းရမယ်ဆိုထဲမှာ သူက တစိုက်မတ်မတ် ရပ်တည်ခဲ့တာကို။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အခုလည်း သူက ဒီဟာကို ဆက်ပြီးတော့မှ ရပ်တည်နေတာပေါ့။ တခြားအကြောင်းလည်း ရှိချင်လည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဓိက အကြောင်းအရင်းကတော့ ဒါပါပဲ။ အခု သူပါဝင်သွားမယ်ဆိုရင် အခြေအနေ ပိုကောင်းလာမယ့်အစား၊ အခြေအနေ က ပိုပြီးတော့မှ ဆိုးရွားလာနိုင်တယ်လို့ မြင်တာလည်း ရှိမှာပေါ့။ SSPP ကတော့ သူတို့က FPNCC ရဲ့ အဖွဲ့ဝင်တွေ ဖြစ်တယ်။ ဒီ FPNCC ကလည်း နိုင်ငံရေးအရ ပူးပေါင်းထားတာရှိတယ်။ ဒီနိုင်ငံရေးအရ ဦးဆောင်နေတဲ့ “ဝ” က လည်း အခုအခြေအနေမှာ စစ်ရေးနည်းထက် နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ဖြေရှင်းဖို့ ဆိုပြီးမှ ရပ်တည်ထားတဲ့ အခါကြတော့ SSPP လည်း အဲဒီဘက်ကို လိုက်တယ်လို့ ထင်တယ်၊ တွေ့နိုင်ပါတယ်။ နောက်တစ်ခုက မကြာခင်တုန်းက သူတို့ရဲ့ ခေါင်းဆောင် တချို့နဲ့ တွေ့တုန်းကလည်း သူတို့ပြောတာက ကျနော်တို့ တိုက်လို့ ဘာထူးလာမှာလဲ၊ လူထုက ပိုပြီး တော့မှတောင် ဒုက္ခရောက်ဦးမယ်။ အခုသူတို့ဖြစ်နေတဲ့ ဒုက္ခတွေက သိပ်ကြီးနေပြီ။ တကယ်လို့ ကျနော်တို့ တိုက် ရင် ပိုပြီးတောင် ဆိုးရွားလာနိုင်တယ်။ ဒါကို ကျနော်တို့ မြင်တယ်။ ဒါကြောင့် သူတို့က အခု အခြေအနေမှာ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းနိုင်ရေးအတွက် အခွင့်အလမ်းကို စောင့်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

RCSS ခေါင်းဆောင်များသည် ယခင် နစက လက်ထက်၌ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည့် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နှင့် နေပြည်တော်တွင် ဆွေးနွေးပွဲများကို မကြာခဏ တက်ရောက်လေ့ရှိပြီး RCSS ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်ဆစ်ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်းက ဝဏ္ဏကျော်ထင်ဘွဲ့ ပေးခဲ့သေးသည်။

ထို့ပြင် SSPP သည် “ဝ”လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ UWSA က ဦးဆောင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံရေး ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ(FPNCC)တွင် အဖွဲ့ဝင် မဟာမိတ်လက်နက်ကိုင်အဖြစ် ပါဝင်ထားသည်။

SNA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ် 

သို့သော် ထို ၃ ဖွဲ့အနေဖြင့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ရံဖန်ရံခါ ထိတွေ့တိုက်ပွဲအချို့ ဖြစ်ပေါ်တတ်ပြီး RCSS နှင့် SSPP တို့ တပ်ဖွဲ့ဝင်များအကြားလည်း ထိတွေ့တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပေါ်တတ်ကာ SNA အနေဖြင့်လည်း KIA-PDF ပူးပေါင်း တပ်များနှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။

ရှမ်းလက်နက်ကိုင် ၃ ဖွဲ့သည် ရှမ်းအရေးကိုကြည့်ကာ အမှား၊ အမှန်ကို ဆုံးဖြတ်ထားကြသည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ မည်သည့် အင်အားစုဘက်မှ မပါဘဲ နေကြခြင်းဟုမြင်ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် ရေးပါတီ (TNDP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပြောရမှာတော့ နည်းနည်းတော့ ခက်တာပေါ့နော် သူတို့ရဲ့ သဘောထားဆိုတဲ့ အခါကြတော့။ ကျနော့်ရဲ့ အမြင်ကတော့ အမှား၊ အမှန်ကို သူတို့ ၃ ဖွဲ့လုံးကမြင်တယ်လို့ ကျနော့် အနေနဲ့မြင်တယ်။ ဘယ်သူက မှားတယ်၊ ဘယ်သူက မှန်တယ်ပေါ့ ပြည်ထောင်စုအရေးအတွက်။ သူတို့ဘက်ကတော့ ဘယ်လိုရှိမလဲ ကျနော်မပြောတတ် ပေမယ့်လည်း ကျနော့်အမြင်က အဲဒီလိုပဲမြင်တယ်။ ထိန်းကျောင်းမှုရယ်လို့တော့ မပြောတတ်ဘူး။ SNA နဲ့ ပတ်သက်လို့ ဟိုတုန်းကတော့ မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုတွေရှိတယ်ပေါ့။ အခုနောက်ပိုင်း ၂၁ နောက်ပိုင်းတော့ တော်တော်လေး ရင်းရင်းနှီးနှီး ဖြစ်သွားကြတယ်။ နောက်ပြီးတော့ SSPP တို့၊ RCSS တို့ဆိုရင် တော့ အားလုံးက ထိတွေ့မှုတော့ မရှိကြဘူး။ သူတို့ဆက်စပ်မှု ရှိတယ်ဆိုတာတော့ သူတို့အတွင်းရေး ကိစ္စတော့ မပြောလိုပေမယ့်လည်း သူတို့လည်း ရှမ်းအရေးကို ကြည့်ပြီးတော့မှ ဘယ်သူကမှားတယ်၊ ဘယ်သူမှန်တယ်ဆိုတာ သူတို့ဆုံးဖြတ်ထားလို့ ဒီလိုပဲနေကြတယ်လို့ ကျနော့် အနေနဲ့မြင်တယ်။ ထိတွေ့မှု ကြတော့လည်း နောက်ကွယ်မှာ ရှိကောင်းရှိမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ (SSPP) သည် တအာင်းတပ် (TNLA)၊ ကိုးကန့်တပ် (MNDAA) တို့နှင့်အတူ ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လအတွင်းက “ဝ” ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော်(UWSA)၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ ပန်းဆန်းမြို့ကို သွားရောက်ခဲ့ကြသည်။

ထိုတွေ့ဆုံမှုတွင် “ဝ”ဘက်မှ မဟာမိတ် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များ၏ စစ်ရေးလွယ်ကူ ချောမွေ့စေရေး အကြောင်း ခံပြီး မည်သည့် လက်နက်ကိရိယာ၊ ငွေကြေး အကူအညီကိုမှ ပေးတော့မည် မဟုတ်ကြောင်း အသိပေးခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၈

နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေးဈေးကွက်တွင် လိုအပ်ချက် ကြီးမားလာသည့် မြေရှားသတ္တုကိစ္စသည် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ဈေးဆစ်မှုတွင် အင်မတန် အရေးပါလာနိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြေရှားသတ္တုများသည် ကချင်ပြည်နယ် ဒေသတစ်ခုတည်း၌ ရှိခြင်းမဟုတ်ဘဲ ရှမ်း၊ စစ်ကိုင်း အပါအဝင် အခြားဒေသများတွင်ပါ မြေရှားသတ္တုများရှိကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြေရှားသတ္တုကိစ္စသည် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ဈေးဆစ်မှုတွင် အင်မတန် အရေးပါလာနိုင်သည့်အတွက် တပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် အနေဖြင့် မြေရှားသတ္တု တူးဖော်ရေးနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သူ့ကိုမျှ အပြည့်အဝ သဘော တူညီချက် ပေးမည်မထင်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မြေရှားသတ္တုက ဗမာပြည် ကချင်မှာပဲရှိတာ မဟုတ်ဘူး။ ရှမ်းမှာလည်း ရှိတယ်။ တော်တော်များများမှာ ရှိတယ်။ ဦးပိုင် ကိုယ်တိုင်ကနေပြီးတော့မှ တပ်မတော်က ချုပ်ကိုင်ထားတဲ့ နယ်မြေထဲမှာဆိုရင် အနည်းဆုံး ၅ နေရာလောက်ရှိတယ်လို့ ပြောတယ်။ ဒါ မြေရှားလို့ ခေါ်ပေမယ့် မရှားသလို ဖြစ်နေတာပေါ့။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီမြေရှားကိစ္စဟာ သူဟာ နိုင်ငံရေးဈေးဆစ်မှုမှာ သူက အတော်ကြီး အရေးပါလာမှာတော့ သေချာတယ်ပေါ့ဗျာ။ ဒါကိုလည်း တပ်ချုပ်ကြီးလည်း လူလည်ပဲ။ လိမ္မာပါးနပ်တဲ့ သူတစ်ယောက်ပဲ သူလည်းဒါကို သိပါတယ်။ သိတော့ အားလုံးကိုသူက အရမ်းသဘောတူညီချက် ပေးမယ်လို့တော့ မထင်ဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မြေရှားသတ္တုများ တူးဖော်ထားသည်ကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်နိုင်ငံ အကောက်ခွန်ဌာနက ထုတ်ပြန်သည့် အချက်အလက်များအရ မြန်မာမှ တရုတ်သို့ မြေရှားသတ္တု တင်သွင်းမှုသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်က တန်ချိန် ၁၇,၄၀၀ သာ ရှိခဲ့ရာမှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၄၀,၀၀၀ အထိ မြှင့်တက်သွားခဲ့သည်။ 

သို့သော် တရားမဝင် တူးဖော်သည့် လုပ်ငန်းများ၏ သဘောသဘာဝအတိုင်း ထိုကာလအတွင်း အမှန်တကယ် မြေရှားသတ္တု ထွက်ရှိသည့် တန်ချိန်ပမာဏ အတိအကျကို မသိရှိရပေ။

မြေရှားသတ္တုဆိုသည်မှာ ကမ္ဘာအနှံ့အပြားရှိ စမတ်ဖုန်းများ၊ လျှပ်စစ်ကားများ၊ စစ်လက်နက်များ၊ တိုက်လေယာဉ် များ၊ နည်းပညာမြင့် ပစ္စည်းများ စသဖြင့် ထုတ်လုပ်မှုများတွင် မရှိမဖြစ် လိုအပ်လျက်ရှိသည်။

မြေရှားလုပ်ကွက်ပေါင်း ၃၀၀ နီးပါး ရှိနေသည့် ပန်ဝါဒေသ အပါအဝင် ကချင်ပြည်နယ်ထဲမှ မြေရှားသတ္တု ထွက်ရှိ ရာ ဒေသများကို ပြည်သူ့စစ်ခေါင်းဆောင် စခုန်တိန့်ယိန်းဆီကနေ KIA မှ သိမ်းပိုက်ထားသည်။

ကချင်ပြည်နယ်တွင်း မြေရှားသတ္တုတူးသည့် ကုမ္ပဏီများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် တရုတ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ အတွက် အမည်ခံလုပ်ငန်းများအဖြစ် တူးဖော်သကဲ့သို့ ၎င်းတို့နှင့် အကျိုးတူ ပူးပေါင်း၍လည်း တူးဖော်ကြကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် တရုတ်ဘက်မှ မြေရှားသတ္တု တူးဖော်တင်ပို့သည့် လုပ်ငန်းများနှင့် ဝင်ငွေများသည် KIA ၏ ထိန်းချုပ်မှု အောက်တွင်သာ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

 မြေရှားသတ္တုများ တူးဖော်ထားသည်ကို တွေ့ရစဉ်

ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA) အနေဖြင့် ယခင်ကလည်း ဖားကန့်ကို လွတ်မြောက်နယ်မြေ ကြေညာပေး ရန် တောင်းဆိုခဲ့ဖူးကာ လက်ရှိတွင်လည်း မြေရှားကိစ္စကို အသုံးချကာ နိုင်ငံရေး အပေးအယူ မလုပ်ဘူးဟု ပြော၍ မရကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်‌ရေးပါတီ (TNDP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ ၁၉၉၄ ခုနှစ် KIO/KIA ငြိမ်းချမ်းရေး ယူစဉ်အခါတုန်းက နိုင်ငံရေးလေ့ကျင့်မှု အနေနဲ့ ဖားကန့် ကို လွတ်မြောက်နယ် မြေကြေညာပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒီနေ့လည်း သူတို့ အဲဒီမြေရှားကိစ္စကို ကိုင်ပြီးမှ နိုင်ငံရေးမှာ အပေးအယူ မလုပ်ဘူးလို့ ပြောမရဘူးပေါ့လေ။ အခုကမ္ဘာမှာလည်း မြေရှားက နံပါတ်တစ် ဖြစ်လာ တယ်လေ။ ကျနော်တို့ မြန်မာ့မြေရှားကလည်း ကမ္ဘာ့ရှားပါး မြေရှား ၃ မျိုးထဲမှာ မြန်မာပြည်မှာ ထွက်ရှိတယ်။ ထွက်ရှိတဲ့အခါကြတော့ အဲဒီမြေရှားနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ နိုင်ငံရေးအရ တော်တော်လေး အရေးပါလာမှာ။ နိုင်ငံရေးအတွက် အရေးပါတယ်လို့ ကျနော်ပြောချင်တယ်။ နောက်ပြီး ရရှိတဲ့ဝင်ငွေကလည်း ကြောက်ခမန်းလိလိ ဖြစ်တာပေါ့။ ထုတ်လုပ်တဲ့ အခါကြတော့လည်း အစိုးရချင်း ဆက်ဆံပြီးမှ ထုတ်လုပ်တယ်ဆိုရင်တော့ ပြည်သူတွေ သက်တောင့်သက်သာရှိမယ်။ အခုက လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပေါင်းပြီးထုတ်တဲ့ အခါကြတော့ လုပ်ချင် တိုင်း လုပ်နေကြတော့ ပြည်သူတွေက ဘာမှမပြောတာ။ ဆန္ဒပြရင်လည်း ခဏပဲဖြစ်နေတာလေ။ အဲဒါကြောင့်မို့ လို့ပါ။ မြေရှားက မြန်မာ့နိုင်ငံရေးမှာတော့ အရေးပါတဲ့ ကဏ္ဍတစ်ရပ်ကို ရောက်ရှိလာလိမ့်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ၏ တရုတ်ခရီးစဉ်အတွင်း အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီနှင့် မြေရှားသတ္တု တူးဖော်ရေး သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့ပြီးနောက် အိန္ဒိယသတ္တုတွင်းဝန်ကြီးဌာနက KIA ထိန်းချုပ်ထားသည့် မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ပိုင်းဒေသရှိ သတ္တုတွင်းများမှ နမူနာများကို စုဆောင်းရယူရန်အတွက် နိုင်ငံပိုင်နှင့် ပုဂ္ဂလိကပိုင် ကုမ္ပဏီများအား တိုက်တွန်း ထားကြောင်း ရိုက်တာက သတင်းဖော်ပြထားသည်။

KIA သည် အိန္ဒိယသို့ မြေရှားသတ္တု အများအပြား တင်ပို့ရောင်းချရန် ဖြစ်နိုင်မည်ဆိုပါက မြေရှား နမူနာများကို လေ့လာခွင့်ပေးရန် သဘောတူခဲ့သည်ဟုလည်း အမည်မဖော်လိုသည့် KIA အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း လည်း ရိုက်တာက ဖော်ပြထားသည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ‌ဒေါ်နယ်ထရမ့် အစိုးရကိုလည်း မြန်မာနိုင်ငံ၊ KIA နယ်မြေမှ မြေရှားသတ္တုများကို အိန္ဒိယမှ တဆင့် ရယူနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းသင့်သည်ဟု အကြံပြုစာတမ်းများ တင်သွင်းမှုများ ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၈

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်၌ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဟု ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ထုတ်ပြန်ထားခြင်းကြောင့် ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း မြန်မာ့တပ်မတော်က လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတချို့ နယ်မြေများကို သူ့အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဖြစ်အောင် လုပ်လာနိုင်သည်ဟု ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က ပြောသည်။

ပြည်သူ့လွှတ်တော်၊ အမျိုးသားလွှတ်တော်၊ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်များ၏ စုစုပေါင်း မဲဆ န္ဒနယ် ၁၂၁ နေရာတို့တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည် မဟုတ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ရွေးကောက်ပွဲသည် ကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီအား အာဏာအပ်နှင်းပြီးသည့်နောက် ရက် ၉၀ အတွင်း တွင် မိမိအုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဖြစ်အောင် လုပ်မည်ဆိုသည့် သဘောဖြစ်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)မှဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနကိုပြောသည်။

၎င်းက “ရွေးကောက်ပွဲလုပ်မယ့် ရက်က ဒီဇင်ဘာ ၂၈ မှ လုပ်မှာနော်၊ အဲတော့ နစက,က ကာကွယ်ရေးနဲ့ လုံခြုံရေး ကောင်စီကို အာဏာအပ်နှင်းပြီးတဲ့နောက်မှာ ကာကွယ်ရေးနဲ့လုံခြုံရေးကောင်စီသည် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ကို သီးသန့် အာဏာအပ်နှင်းတာရှိတယ်။ အဲဒါက ၆၃ မြို့နယ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာထားတယ်။ တိုင်းမှူးတွေကို အာဏာအပ်နှင်းထားတာ ဖြစ်တယ်။ အဲတော့ အဲလို အာဏာအပ်နှင်းထားတဲ့ ရက်က ၉၀ အန်ကယ်တို့ နားလည်သလောက်ပဲ။ အောက်တိုဘာ ၃၁ ရက်နေ့မှာ ပြည့်မယ် အခုရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမယ့် မြို့နယ်တွေထဲမှာ တစ်ဖက် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ အုပ်ချုပ်တဲ့ မြို့နယ်တွေ ပါတယ်ဆိုရင် အဲမြို့နယ် တွေကို ခုနကပြောတဲ့ ရက် ၉၀ အတွင်းမှာ မိမိအုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဖြစ်အောင် လုပ်မယ်ဆိုတဲ့သဘော ပထမ တစ်ချက် ဒီလိုပဲ သုံးသပ်လို့ရတာပေါ့။ သို့မဟုတ် အနှေးအမြန်ရအောင်ကို လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ စီမံနော်၊ ဒါသူတို့ရဲ့ အစီအစဉ်ထဲမှာပါမှာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

 TNLA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် ကြေညာထားသော မြို့နယ်များ လုံခြုံရေးအတွက် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများကို ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်ကာ နယ်မြေ ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းလျက်ရှိနေသည်။ 

ထို့ကြောင့် ကချင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီးအတွင်းမှာ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်နေသည်။

အဆိုပါ တိုက်ပွဲများကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် အခြေအနေမရှိသည့် ပြည်သူ့လွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ် (၅၆) နယ်၊ အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲအများဆုံးရသူအနိုင်ယူစနစ် (FPTP) မဲဆန္ဒနယ် (၉) နယ်၊ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲအများဆုံးရသူအနိုင်ယူစနစ် (FPTP) မဲဆန္ဒနယ် (၅၆) နယ် စသဖြင့်ရှိကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁) အနေဖြင့် ၁၀၂ မြို့နယ်မှာ စတင်ကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ဇန်နဝါရီလတွင် ကျန်ဒေသများကို ဆက်လက် ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၈

အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် နိုင်ငံသားများ၏ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် သမာသမတ်ကျစွာ ထောက်ခံရပ်တည်ပေးမှုသည် တန်ဖိုး မဖြတ်နိုင်သည့် အိမ်နီးချင်း ညီအစ်ကို စိတ်ဓာတ်များဖြစ်၍ မိမိအနေဖြင့် ဝမ်းမြောက်ဂုဏ်ယူကြောင်း နိုင်ငံတော် လုံခြုံရေးနှင့်အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၇ ရက်က ကျရောက်ခဲ့သည့် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ မွေးနေ့ဆုတောင်း ပေးပို့သော ရုပ်သံဖိုင်တွင် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “အဆွေတော်အနေနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွက် နိုင်ငံတာဝန်အဆင့်ဆင့် စတင် တာဝန် ထမ်းဆောင်စဉ်ကစပြီး အိန္ဒိယ ပြည်သူတွေရဲ့ လူမှုစီးပွားတိုးတက်အောင် အိန္ဒိယနိုင်ငံကြီးကို ကမ္ဘာထိပ် တန်း နိုင်ငံဖြစ်အောင် ပိုပြီးစည်းလုံး ညီညွတ်တဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံကြီးဖြစ်အောင် ကြိုးစားဆောင်ရွက်မှု ပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ အပေါ်မှာလည်း ဝမ်းမြောက်စွာ ဂုဏ်ပြု အပ်ပါတယ်။ အဆွေတော် အိန္ဒိယနိုင်ငံနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတို့ဟာ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ များ ဖြစ်တဲ့အပြင် ရှေးအစဉ်အဆက် နှစ်ထောင်ချီပြီး ဆက်သွယ်ဆက်ဆံမှု သမိုင်းရှိခဲ့တဲ့ နိုင်ငံများဖြစ်ပါတယ်။ အစိုးရအချင်းချင်း ဆက်ဆံရေးသာမက အိန္ဒိယနိုင်ငံသားများနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေရဲ့ ပြည်သူအချင်းချင်း ဆက်ဆံရေးဟာ မိတ်ဆွေရင်းခြာ နိုင်ငံများ ဖြစ်ကြပါတယ်။ အဆွေတော် ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေး အပြောင်း အလဲတွေ သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ကူညီ ကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ငန်းတွေမှာ အဆွေတော်နဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံသားများရဲ့ စာနာနားလည်မှု မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် သမာသမတ်ကျစွာ ထောက်ခံ ရပ်တည်ပေးမှုတို့ဟာ တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်တဲ့ အိမ်နီးချင်း ညီအစ်ကို စိတ်ဓာတ်များ ဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် ကျနော့်အနေနဲ့ ဝမ်းမြောက်ဂုဏ်ယူမိပါတယ်”ဟု  ပြောသည်။

 ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃၁ ရက်က တရုတ်မှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ တွေ့ဆုံစဉ် 

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီသည် ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ် စက်တင်ဘာ ၁၇ ရက်တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး ယနေ့၌ အသက် ၇၅ နှစ်ပြည့် မွေးနေ့ပွဲကို ကျင်းပခဲ့ရာ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၊ ရုရှား၊ ဗြိတိန် နိုင်ငံတို့နှင့်အတူ ဗိုလ်ချုပ် မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် မွေးနေ့ဆုတောင်းစကားများ ပေးပို့ခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်း‌အောင်လှိုင်နှင့် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီတို့သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၄ ရက်က ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့မှာ ဆဋ္ဌမအကြိမ်မြောက် ဘင်းမ်စတက်ထိပ်သီး အစည်းအဝေး တက်‌ရောက်စဉ် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ထို့နောက် တရုတ်နိုင်ငံ၊ တီယန်ကျင်းမြို့မှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃၁ ရက်က ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီတို့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ 

အဆိုပါ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှု နောက်ပိုင်းတွင် အိန္ဒိယ-မြန်မာ ဆက်ဆံရေး တိုးတက်လာသလို အိန္ဒိယ-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံ တပ်မတော်ကြား ဆက်ဆံရေး တိုးတက်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၇

မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် အိန္ဒိယတပ်မတော် (ကြည်း၊ ရေ၊ လေ)မှ အရာရှိစစ်သည်များသည် အပြန်အလှန် ချစ်ကြည်ရေးခရီးသွားကြကြောင်း နေပြည်တော်ဘက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်က ဗိုလ်မှူးကြီး ဇာနည်အောင် ဦးဆောင်သည့် (ကြည်း၊ ရေ၊ လေ)အရာရှိ၊ စစ်သည် စုစုပေါင်း ၁၂၀ ဦး ပါဝင်သော ချစ်ကြည်ရေး ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် အိန္ဒိယသို့ စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက် ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။

အလားတူ အိန္ဒိယတပ်မတော်(ကြည်း၊ ရေ၊ လေ) ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့လည်း မြန်မာနိုင်ငံသို့ ချစ်ကြည်ရေး ခရီး ရောက်လာခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၇

နိုင်ငံရေးပါတီ အဖြစ်ကနေ ဖျက်သိမ်းခံလိုက်ရသော အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ပါတီဝင်များ သည် လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် တစ်သီးပုဂ္ဂလ အနေဖြင့် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင် အရွေးချယ်ခံကြမည့်သူများရှိ ကြောင်း NDF ပါတီတွဲဖက်ဥက္ကဋ္ဌဟောင်း ဦးထက်အောင်ကျော်က ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁)ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်၌ ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် NDF ပါတီသည် ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်း ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရန် ပါတီမှတ်ပုံတင်ခဲ့သော်လည်း ပါတီဝင် အင်အား ၅၀၀၀၀ မပြည့်မှီသည့်အတွက်ဆိုကာ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် NDF ပါတီဝင်များ အနေဖြင့်လည်း တစ်ဦးချင်းဆန္ဒဖြင့် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေး အရသော်လည်းကောင်း ဒီမိုကရေစီ အခွင့်အရေး အရသော်လည်းကောင်း တစ်သီးပုဂ္ဂလ (သို့မဟုတ်) နိုင်ငံရေးယုံကြည်ချက် တူညီသော နိုင်ငံရေးပါတီ များမှ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ရန် NDF ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ 

NDF ပါတီကို တွေ့ရစဉ် 

မိမိတို့ ပါတီမှ ပါတီဝင် ရာဂဏန်းလောက် တစ်သီးပုဂ္ဂလအနေဖြင့် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြရန်ရှိကြောင်း၊ မိမိကို လည်း ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရန် တိုက်တွန်းနေကြကြောင်း၊ မိမိ အနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ မပြိုင်တော့ရန် ဆုံးဖြတ်ထား ကြောင်း NDF ပါတီတွဲဖက်ဥက္ကဋ္ဌဟောင်း ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုချိန်မှာတော့လေ ပါတီတွင်းမှာ ဆုံးဖြတ်ချက်ချပြီး‌တော့မှ တစ်သီးပုဂ္ဂလကိုက,ကတော့ ဘယ်သူတွေ ဝင်ကြ ပါဆိုတဲ့ ဟာမျိုးကိုတော့ ပြောထားတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့အနေနဲ့ ကျနော်တို့ ကိုမျိုးဆက်သွေးတို့တော့ မဝင် ဘူးပေါ့နော်။ ဒီဘက်ကဟာကို ကူမယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးတော့ ပြောထားတယ်။ သို့ပေမယ့်လည်း အခုချိန်ထိက တော့ အားလုံးက ဝိုင်းပြီး တိုက်တွန်းနေဆဲပေါ့လေ။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် လုပ်သင့်တယ်ဆိုပြီး ပြောနေတဲ့ဟာကလည်း ရှိတယ် ပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကျနော်ကတော့ အခုချိန်ထိတော့ မဝင်ဘူးလို့ဘဲ ဆုံးဖြတ်ထားတာပေါ့လေ။ ဒီအောင်နိုင် ရေးပေါ့လေ။ အဲဒါကိုပဲ ဂရုစိုက်ပြီးတော့ လုပ်လိုက်ဖို့ပဲ ကျနော်တွေးထားတယ်ပေါ့။ ပါတီဝင်တွေ အနေနဲ့ ကိုယ့် နိုင်ငံ‌ရေး ယုံကြည်ချက်တူတဲ့ အဆက်ဆက်ချင်း တူတဲ့ နေရာတွေကနေမှ ဝင်ပြိုင်တာ ပြန်လည် ပြိုင်ပေါ့။ တစ်သီး ပုဂ္ဂလ ပြိုင်ရင်လည်း ပြန်လည်ပြိုင်ပါဆိုပြီးတော့ ထားထားပါတယ်။ အဲဒီလိုပဲ အကုန်လုံးကတော့ တစ်သီးပုဂ္ဂလ အနေနဲ့ပြိုင်မယ့် သူတွေလည်းရှိတယ်။ အဲလိုနီးစပ်ရာ ဝင်တဲ့ဟာကလည်း ရှိတယ်ပေါ့နော်။ ပြီးတော့ ပါတီပြန် တည်ထောင်တာကိုပဲ စောင့်ပါမယ်ဆိုတဲ့လူတွေလည်း ရှိတယ်ပေါ့။ ရှိမှာပါ ရှိပါတယ် ရာဂဏန်းလောက်တော့ ရှိမယ်ထင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အမည်စာရင်း တင်သွင်းလွှာများကို စက်တင်ဘာ ၁၈ ရက်မှ အောက်တိုဘာ ၄ ရက်အထိ စိစစ်သွားမည်ဟု ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

NDF ပါတီကို တွေ့ရစဉ် 

လွှတ်တော်ထဲတွင် ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများ အများကြီး မဟုတ်လျှင်တောင်မှ အထိုက်အလျှောက် အားလျော်စွာ ပါသွားရန်လိုသည်ဟု NDF ပါတီတွဲဖက်ဥက္ကဋ္ဌဟောင်း ဦးထက်အောင်ကျော်က ပြောသည်။

၎င်းက “အခု အဲဒီလိုစဉ်းစားတာပေါ့လေ။ ကိုယ့်လူတွေအတွက်ကို training ပေးတာကတော့ တစ်ပိုင်းပေါ့လေ။ အောင်နိုင်ရေးတွေ လိုက်လုပ်ပေးတာကလည်း တစ်ပိုင်းပေါ့။ ဒါမျိုးအကုန်လုံး ဝိုင်းဝန်းပြီးတော့မှ ဒီမိုကရက်တစ် အင်အားစုတွေလည်း လွှတ်တော်ထဲ အများကြီး မဟုတ်ရင်တောင်မှ အထိုက်အလျှောက် အားလျော်စွာလေး ပါသွားဖို့ လိုတယ်ပေါ့။ မဟုတ်ရင်က check and balance က မရှိလို့မရဘူးလေနော်။ လွှတ်တော်က အဓိက,က check and balance က အရေးကြီးတာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် check and balance ကို အကောင်းဆုံး လုပ်နိုင်ဖို့ ဆိုပြီးတော့မှ ဒါကိုကြိုးစားတယ် သို့ပေမယ့် ဒီအတိုင်း မဖြစ်ဘူးဆိုရင်တော့လည်း နောက်ထပ် တစ်နည်းပေါ့”ဟု  ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲ၌ ပြည်ထောင်စုအဆင့် ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်မည့် နိုင်ငံရေးပါတီ ၉ ပါတီ မှတ်ပုံတင်ထားသော်လည်း NDF ၊ အမျိုးသားနိုင်ငံရေး ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ(DNP)၊ အမျိုးသမီးပါတီ(မွန်)တို့ကို UEC က ဖျက်သိမ်းလိုက်သည့်အတွက် ၆ ပါတီသာ ကျန်တော့သည်။

အဆိုပါ ပြည်ထောင်စုအဆင့် နိုင်ငံရေးပါတီ ၆ ပါတီသည် မဲဆန္ဒနယ် ၄၁၇ နယ်ကို အနည်းဆုံး ဝင်ပြိုင်ရမည်ဖြစ် သည့်အတွက် ကိုယ်စားလှယ် ၄၁၇ ဦး အမည်စာရင်း မတင်သွင်းနိုင်ပါက ဖျက်သိမ်းခံရမည့် အခြေအနေဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၇

မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင်ကာလတွင် ထိုးစစ်ဆင်ရာတွင် နေရာဒေသ၊ အဖွဲ့အစည်း တစ်ခု သတ်မှတ်၍ စစ်ဆင်ရေးကြီး လုပ်ရန်မရှိဘဲ ရွေးကောက်ပွဲလုံခြုံရေးအတွက် အဓိကထားလုပ်နိုင်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO-NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် အလယ်ပိုင်းဒေသ အပါအဝင် အချို့ဒေသများ၌ ပြင်းထန်စွာထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက် နေမှုများသည့် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း (၁) အဖြစ် ကျင်းပပြုလုပ်မည့် မဲဆန္ဒနယ်မြေ ၁၀၂ မြို့နယ် အတွက် လုံခြုံ ရေး ခြံစည်ရိုးလိုက်ကာသည့် သဘောတွေ့ရကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက “ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်ကတော့ စစ်မျက်နှာပြင်ကို ကျုံ့နိုင်သလောက် ကျုံ့ပြီးတော့  လုံခြုံတဲ့ pocket ဧရိယာလေးတွေဖန်တီးပြီးတော့ ရွေးကောက်ပွဲကို လုပ်သွားချင်တဲ့သဘောလို့ယူဆပါတယ်။ ဒါကြောင့် အခုက လိုက်ပြီးတော့ ရှင်းနေတာက ခြံစည်းရိုးကာတဲ့သဘောပေါ့။ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်မယ့် ဂွင်တွေမှာ အနှောင့်အယှက် မရောက်အောင် ခြံစည်းရိုးလိုက်ကာတဲ့ သဘောမျိုးလို့ တွေ့ရပါတယ်။ တစ်ဖက် တစ်ဖက်ကို ခြေမှုန်းပြီးတော့ စစ်ဆင်ရေးကြီး လုပ်မယ့်ပုံတော့ မရှိပါဘူး ကြည့်ရတာတော့။ မဲဆန္ဒနယ်မြေ ၁၀၀ ကျော်မှာ လုပ်မယ်ဆိုတော့ အဲဒီ မဲဆန္ဒနယ်မြေ လုံခြုံဖို့အတွက် နည်းနည်းလေး ကာထားတဲ့သဘောမျိုးတွေ  လုပ်နိုင်တာ ပေါ့။ အဓိက,ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်မယ့် မဲဆန္ဒနယ်မြေတွေကတော့ ဦးစားပေးပြီးတော့ ပြန်လည်သိမ်းပိုက် နေတဲ့ သဘောလို့ ယူဆပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

PDF တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးထားသည့် ဒေသများထဲကမှ နောင်ချို၊ သပိတ်ကျင်း၊ မတ္တရာ၊ စဉ့်ကိုင်၊ ကော့ကရိတ်- သင်္ဃန်းညီနောင်- မြဝတီ အာရှလမ်းမကြီး တစ်လျှောက်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ ဗန်းမော်မြို့အနီး ဝန်းကျင်ရှိ တပ်ဌာနချုပ်နေရာများ၊ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာနှင့် စခန်းကုန်း နေရာအသီးသီး အပါအဝင် ဒေသအချို့တို့ကို ပြန်လည် ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းဒေသ၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး အထက်ပိုင်းတို့တွင်လည်း မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များအကြား ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း တိုက်ပွဲများ ပြင်းပြင်းထန်ထန်  ဖြစ်ပွားနေကြောင်း သတင်း ဖော်ပြချက်များအရ သိရသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်၏ တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်လာမှု အခင်းအကျင်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းဒေသများ၌ တည်ငြိမ်အေးချမ်းသွားရန်မှာ မဝေးတော့ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗန်းမော်ကို မြန်မာ့တပ်မတော်က ပြန်လည်ထိန်းချုပ်ထားစဉ်

၎င်းက “ပြောရရင်တော့ ပြောက်ကျားမှာက ကျနော်တို့ general ဥပဒေသ ရှိပါတယ်။ အဲဒါကတော့ ကျနော် ပြောလို့ရတာပေါ့နော်။ ဒါကတော့ ပြောက်ကျား ဆိုတာက အောင်မြင်လို့ရှိရင် ဝုန်းခနဲကျနော်တို့ ထိုးတက်တယ်။ ကျလို့ရှိရင် ဝုန်းခနဲ ကျတယ်ပေါ့။ ဒါက မှန်ကန်ချက်ပေါ့။ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ အခု နိုင်ငံရေးစစ်ရေး အားလုံး ချွတ်ခြုံကျသွားတဲ့ အနေအထားမှာ အထူးသဖြင့် အလယ်ပိုင်းဒေသတွေက မြန်မြန်ကြီး အေးချမ်းသွားဖို့က မဝေး ဘူးလို့ ကျနော်တို့ မြင်တယ်လေ။ ဝုန်းခနဲထိုးကျမှာပါ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပခင် ကာလအထိ လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးထားရသည့် နယ်မြေဒေသများ ထဲကမှ ၎င်းတို့ ရနိုင်သမျှ နယ်မြေတွေကို ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်ကာ ပြန်လည်ရယူလာနိုင်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲကို လုပ်ဆောင်နိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက သုံးသပ်လျက်ရှိသည်။

ထိုသို့ ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်ရာတွင်လည်း လေကြောင်းသာမက မြေပြင်တပ်များဖြင့်ပါ တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင် လုပ်ဆောင်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်ကာလအထိ စစ်ရေးမှာ ပိုမိုကျယ်ပြန့် လာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်းလည်း စစ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၆

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မွတ်စလင် အသိုင်းအဝန်းနှင့် အာရက္ခတပ်တော်/ရက္ခိုအမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်(AA/ULA) ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်တို့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးကြသည်ကို ရခိုင်သတင်းဌာနများက ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ တွေ့ဆုံမှုသည် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောမြို့မှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃၀ ရက်က ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်သည် KIA ဌာနချုပ် ကချင်ပြည်နယ်၊ လိုင်ဇာမြို့ကနေ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းသို့ ရောက်ရှိလာပြီး ဒေသခံများ၊ မွတ်စလင် အသိုင်းအဝန်းများဖြင့် တွေ့ဆုံခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

လက်ရှိ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် မြို့နယ်ပေါင်း ၁၇ မြို့နယ်အနက် AA က ၁၄ မြို့နယ်ကို ထိန်းချုပ်ထားပြီး မြန်မာ့တပ်မတော်က စစ်တွေ၊ ကျောက်ဖြူ၊ မာန်အောင်တို့ကိုသာ ထိန်းချုပ်ထားသည်။