CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅

လက်နက်ကိုင်ဆောင်နိုင်သည့် ပြည်တွင်း/ပြည်ပမှ ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်တွင်း ရေး၌ ပါဝင်ပတ်သက်မှု မရှိရန် အရေးကြီးကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်တွင်း/ပြည်ပ လုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများ လက်နက်ကိုင်ဆောင်နိုင်သည့် ပုဂ္ဂလိက လုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေကို နစကမှ  ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၁၉ အရ ပြဋ္ဌာန်းလိုက်ကြောင်း ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက်နေ့ ရက်စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်လာသည်။

ထိုကုမ္ပဏီများမှာ ၎င်းတို့အကျိုးစီးပွားအတွက် လုံခြုံရေးယူခြင်းမှတဆင့် နိုင်ငံ၏ အရေးအခင်းတွင် ပါဝင် ပတ်သက်မှု မရှိစေရန် အရေးကြီးသည့်အပြင် စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်များရှိသင့်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လုံခြုံရေးတွေ လုပ်တယ်ဆိုတာ ဒီခေတ်မှာတော့ မဆန်းတော့ဘူး။ ကျနော်တို့ နိုင်ငံအနေနဲ့ကတော့ ဒီလိုလုပ်မယ်ဆို ကုမ္ပဏီအတွက် ဘာတွေများ စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်ရှိသလဲ နားလည်ဖို့ လိုတာပေါ့။ ကိုယ် ရောက်ရှိနေတဲ့ နိုင်ငံရဲ့ အရေးအခင်းတွေမှာ ပါဝင်ပတ်သက်မှု မရှိဖို့ဆိုတာတော့ အမြဲတမ်းအရေးကြီးတာပဲ။ ကျနော်တို့ အင်္ဂလိပ်အင်ပါယာ တည်ထောင်လာနိုင်ခဲ့တာလည်း ကုန်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးကနေ စတာပဲ။ ဒီလိုမျိုး ကုန်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရင်းနဲ့ စတဲ့အခါ ကိုယ့်ရဲ့လုံခြုံရေးအတွက် ကာကွယ်ဖို့ တပ်ဖွဲ့တွေ ဖွဲ့ခဲ့တာပဲ။ ဖွဲ့လာခဲ့တဲ့အခါ သူတို့က မြင်သာတာပြောမယ်ဆို အိန္ဒိယမှာ သူတို့လုပ်တဲ့အခါ လုပ်ရင်းနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ အကျိုးစီးပွား ကာကွယ်ရေးလုပ်တာပါ။ ဒါပေမယ့် မြေရှင်တွေနဲ့ ရင်းနှီးမှုတွေရလာတဲ့ အခါကြတော့ မြေရှင်တွေက သူတို့ရဲ့ အချင်းချင်းဖြစ်တဲ့ စစ်ပွဲတွေမှာ ကူညီဖို့တွေပါလာတယ်။ တချို့ကလည်း သူတို့ကို တိုက်ခိုက်တာရှိတော့ ကာကွယ် ရေး ကူရင်းနဲ့ တဖြေးဖြေး ဩဇာလွှမ်းမိုးသွားပြီး အိန္ဒိယတစ်ပြည်လုံးကို ရသွားတာ ရှိဖူးတယ်။ အဲဒီကနေ စပြီး တဖြေးဖြေးချဲ့လာပြီး ကျနော်တို့ဆီ ရောက်လာတာပေါ့။ ဒီသမိုင်းကြောင်းက ပြန်ပြီး repeat မလုပ်နိုင်ဖို့ အားလုံး က သတိထားရမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

UWSA လက်နက်ကိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေး ဝန်ဆောင်မှုဆိုင်ရာဥပဒေတွင် လိုင်စင်ရရှိသူသည် နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီဖြစ်ပါက ဝန်ထမ်းခန့်ရာ၌  မြန်မာနိုင်ငံသား ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း ခန့်ထားရမည် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

ထို့ပြင် လိုင်စင်ရရှိသူက ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ရာတွင် လိုအပ်ချက်အရ လက်နက် ခဲယမ်း ကိုင်ဆောင်ခွင့် လျှောက်ထားလာလျှင် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီသို့ တင်ပြ၍ သဘောထား ရယူရမည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၂ (ခ) တွင် နိုင်ငံတော်အတွင်း မည်သည့် နိုင်ငံခြားတပ်ဖွဲ့ကိုမျှ တပ်ချခွင့် မပြုဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသော်လည်း  ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်မှုသည် ဖွဲ့စည်းပုံအရ ကွဲလွဲနေကြောင်း ထောက်ပြမှုများ ရှိသည်။

ထိုအကြောင်းအရာမှာ လက်ရှိတွင် နည်းဥပဒေ မထွက်လာသေးကြောင်း၊ တိုင်းပြည်၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို မစဉ်းစားဘဲ လုပ်သည်ဆိုပါက ရေရှည်တွင် အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားတစ်ခုလုံး ထိခိုက်လာနိုင်စရာရှိကြောင်း ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (SNLD)မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးစိုင်းလိတ်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “နည်းဥပဒေ ထွက်မလာသေးဘူး။ သို့သော်လည်း ဒီအပေါ်မှာ အခြေခံဥပဒေက ပေးထားချက်နဲ့ သူ့ရဲ့ လုပ်ချင်တဲ့ အနေအထားက တစ်ထပ်တည်း ဖြစ်ပါ့မလားဆိုတာ ကြံဖန်ပြီး လုပ်ရလိမ့်မယ်။ နည်းဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းမယ် မဟုတ်ရင်လည်း အမိန့်အာဏာနဲ့ ပြဋ္ဌာန်းမယ်ဆိုရင်တော့လည်း မဖြစ်ဖြစ်အောင် လုပ်လို့ရတာပေါ့။ အဲဒီအခါကြရင် အကျိုးထက်ကို အပြစ်က ပိုများမလားလို့ စဉ်းစားစရာဖြစ်တယ်။ ဒီဥစ္စာက တိုင်းပြည်အတွက် အကျိုးရှိရာရှိကြောင်း မဟုတ်ဘဲနဲ့ သူ့ရဲ့အာဏာတည်မြဲရေးနဲ့ သူ့ရဲ့ လုံခြုံရေးအာမခံရှိဖို့အတွက် လုပ်လိုက် တာဟာ တိုင်းပြည်တစ်ခုလုံးရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာ၊ နောက် တိုင်းပြည်ရဲ့ အနာဂတ်ကို ဘယ်လောက် ထိခိုက် မလဲဆိုတာကို ထည့်မစဉ်းစားဘဲနဲ့ လုပ်တယ်ဆိုရင်တော့ ရေရှည်မှာ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွား တစ်ခုလုံးကို ထိခိုက် လာနိုင်စရာရှိတယ်လို့ ကျနော် ဒီလိုသုံးသပ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်နှင့်မြန်မာ ပူပေါင်းလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီအား ထူထောင်ရန် အဆိုပြုချက်ကို လက်မှတ်ထိုးရန်အတွက် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်က ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးဆောင်သည့် ကော်မတီတစ်ရပ်ကို ဖွဲ့စည်းတာဝန်ပေးပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ ဥပဒေတစ်ရပ် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅

“ဝ” နှင့် မိုင်းလားတို့သည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့် ကိုက်ညီသည့် ပုံစံမဟုတ်ဘဲ နယ်မြေရထားကာ ကွဲပြားသည့် အုပ်ချုပ်ရေး ပုံသဏ္ဍာန်ရှိနေကြောင်း NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး အဖွဲ့ချုပ် (PNLO- NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် နစကသည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအောက်မှ သွားနေခြင်း ဖြစ်သောကြောင့် EAO များ၏ လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်မှုများမှ ရရှိလာသော နယ်မြေများအား တောင်းဆိုရာတွင် ပေး၍မရသောကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးအရ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ထောက်ပြပြောဆိုမှုများ ထွက်ပေါ်လျက်ရှိသည်။

သို့သော် နစကသည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအောက်မှ သွားနေသော်လည်း ၂၀၀၈ ခြေ/ဥနှင့် ကိုက်ညီမှု မရှိဘဲ “ဝ”၊ မိုင်းလား တို့အား ကွဲပြားသည့် အုပ်ချုပ်ရေးပုံသဏ္ဍာန်များ ပေးထားသည့်အပေါ် မေးခွန်းထုတ်မှုများ ရှိနေသည်။

 နစကဥက္ကဋ္ဌနဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၀၈ ခြေ/ဥ အရ နယ်မြေများပေး၍ မရသော်လည်း “ဝ” နှင့် မိုင်းလားတို့အား အခြေခံဥပဒေနှင့် ကိုက်ညီသည့် ပုံစံမဟုတ်ဘဲ ကွဲပြားသည့် အုပ်ချုပ်ရေးပုံသဏ္ဍာန်များ ပေးထားကြောင်း၊ ရေရှည်တွင် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ဘောင်အတွင်းတွင် နယ်မြေပေးပိုင်ခွင့်ရှိစေရန် ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်နိုင်သည့် အခင်းအကျင်း ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာက နိုင်ငံ‌ရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေကနေ ထွက်လာတဲ့ နိုင်ငံ‌ရေး သ‌ဘောတူချက်တွေရမှ ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာ ဖြစ်တာကိုး၊ အခုက ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကြိုတင်ညှိနှိုင်းတဲ့ ပွဲ‌လောက်ပဲ ဖြစ်နေတော့ တိုင်းရင်းသားတွေက နယ်မြေချဲ့ပြီးတော့ တောင်းဆိုလာတယ်၊ ဟိုကလည်း ၂၀၀၈ အောက်က ပေးလို့မရဘူး၊ သို့သော် ၂၀၀၈ အောက်က ပေးလို့ရသည်ဖြစ်စေ၊ မရသည်ဖြစ်စေ ဥပမာ “ဝ” လိုကျတော့ ၂၀၀၈ နဲ့ကွဲပြားတဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးပုံသဏ္ဍာန်ရှိနေတယ်၊ “ဝ” တို့၊ မိုင်းလားတို့မှာ ၂၀၀၈ နဲ့ လုံးဝ ကိုက်ညီတဲ့ ပုံစံမဟုတ်ပါဘူး၊ ထို့အတူပဲ ၂၀၀၈ နဲ့ လုံးဝမကိုက်ညီသော်လည်းပဲ၊ ၂၀၀၈ နဲ့အညီ ပေးလို့မရဘူးလို့ ပြောသော်လည်းပဲ တစ်နည်းနည်းနဲ့ လက်လွှတ်ထားရတာတွေ ရှိတဲ့အခါကျတော့ ညှိနှိုင်းရတဲ့ သဘောတော့ ရှိပါလိမ့်မယ်၊ ဒါကြောင့် ရေရှည်မှာတော့ မြေလိုချင်တဲ့ လူပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တရားဝင် ဖြစ်ချင်တာပဲဖြစ်ဖြစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရဲ့ ဘောင်ထဲမှာ ပေးပိုင်ခွင့်ရှိ အောင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဆင်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တစ်ခုခုလုပ်ပြီး‌တော့ သွားရမယ့် အခင်းအကျင်းတော့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်၊ ဒါကြောင့် အခုဆွေးနွေးနေတာတွေက အဆင့်မတူကြဘူး၊ တစ်ဖက်ကတော့ နယ်မြေကိစ္စပြောပြီး တော့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံနဲ့ ဆိုင်လာတယ်၊ တစ်ဖက်ကလည်း ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအရ လက်မခံနိုင်ဘူးပြော တယ်၊ အဲဒီ ၂ ခုစလုံးက ဆက်သွားလို့ရအောင်က အပစ်ရပ်ထားဖို့တော့ လိုမယ်” ဟု ပြောသည်။

 မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးကိုကိုဦးနဲ့  TNLA ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးတားဂျုတ်ဂျားကိုတွေ့ရစဉ်

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကတော့ လက်နက်ကိုင်များ အနေဖြင့် လက်နက်စွန့်ကြရန်၊လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်ရေးနည်းဖြင့် မိမိဆန္ဒကို တောင်းဆိုခြင်းအား လိုက်လျောမည် မဟုတ်ကြောင်း၊ရွေးကောက်ပွဲဝင်၍ လွှတ်တော်အတွင်းကနေ မိမိဆန္ဒကို တရားဥပဒေအရ တောင်းဆိုကြရန်၊ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းသည် နယ်မြေအလိုက် အာဏာရရှိရေးကို ကြိုးပမ်းနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် စစ်ဆက်တိုက်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

တိုက်ခိုက်နေခြင်းဖြင့်သာ ဖြေရှင်း၍ မရသောကိစ္စများဖြစ်ပြီး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးဖြင့် ဖြေရှင်းဖို့ လိုအပ်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တိုက်နေခိုက်နေလို့ ဖြေရှင်းလို့ ရမယ့်ဟာတော့ မဟုတ်တာ သေချာပါတယ်၊ ငါ့တိုင်းပြည်ပဲ၊ ငါ့နယ်မြေပဲ ဆိုတာလောက်နဲ့ မပြီးနိုင်ဘူး၊ ဘာဖြစ်လို့လဲဆို‌တော့ မပေးနိုင်တဲ့လူက ပြန်တိုက်မှာပဲ၊ အကောင်းဆုံးက‌တော့ ကျနော်တို့က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးနဲ့ ဖြေရှင်းဖို့ပါပဲ၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးတယ်ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာ ကျနော်တို့က စကားရည်လုပွဲလိုမျိုး၊ Debate(အငြင်းပွား) လိုမျိုး ငါမှန်တယ်၊ သူမှန်တယ် မဟုတ်ဘဲနဲ့ ခင်ဗျားနဲ့ ကျနော်နဲ့ အပြောတစ်ခုက ငြိမ်းချမ်းစွာနေနိုင်အောင် ဘာနည်းနဲ့ တိုက်ရင်ကောင်းမလဲဆိုတဲ့ ဟာမျိုးနဲ့ ဖြေရှင်းသင့်ပါတယ်၊ တိုက်ဖို့ခိုက်ဖို့နည်းနဲ့ လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ကမ္ဘာစစ်ကြီးသာ ပြီးနိုင်မယ်၊ ကျနော်တို့ ဗမာစစ်ကြီးတော့ မပြီးတော့ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ်တပ်မတော်(MNDAA) တို့အကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြောင်း တရုတ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မစ္စစ်မော်နင်းက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်က ပုံမှန်သတင်းစာ  ရှင်းလင်းပွဲ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲအပြီးတွင် MNDAA အဖွဲ့များအားလုံး လားရှိုးမြို့မှ ဆုတ်ခွာရမည်ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ တော်အစိုးရသည် မိမိတို့ MNDAA အဖွဲ့အား ကွတ်ခိုင်၊ သိန္နီ၊ ကွမ်းလုံ၊ လောက်ကိုင် စသည့် ခရိုင် ၄ ခုအား အထူး ဒေသ (၁)အဖြစ် သတ်မှတ်‌ကာ တရားဝင် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ပေးခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)မှ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦး လားရှိုးမြို့၊ တရုတ်နှစ်သစ်ကူးပွဲတွင် ပြောကြားနေသော ရုပ်သံဖိုင် တစ်ခု လူမှုမီဒီယာများတွင် ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။

ထို့အတူ တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (TNLA) နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့တွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ရက်နှင့် ၁၇ ရက်က ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း ရလဒ် တစ်စုံတရာ မထွက်ဘဲ ပြီးဆုံးခဲ့သည်။

အဆိုပါ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲတွင် TNLA ဘက်က ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း သိမ်းပိုက်ထားသည့် မြို့နယ် စုစုပေါင်း ၁၆ မြို့နယ်ကို တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း သတင်းများထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် မြို့နယ် ၉၀ ကျော် အပါအဝင် အရှေ့မြောက်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ်(ရမခ)၊ အနောက်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ်(နပခ) နှင့် စစ်စခန်းပေါင်း ရာချီလက်လွှတ်ထားရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄

ဖက်ဒရယ်နှင့် ဒီမိုကရေစီအား ပိုကောင်းသည့် ပုံသဏ္ဍန် ဖော်ဆောင်နိုင်ရန် ပါတီများအချင်းချင်း ကြိုတင်ညှိနှိုင်း ထားရန်လိုအပ်ကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အင်အားစုပါတီ (NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဖက်ဒရယ်နှင့် ဒီမိုကရေစီအား စည်းရုံးရေးအတွက်သာ ပြောဆို အသုံးပြုနေကြသောကြောင့် ပြည်သူလူထုအနေဖြင့် နိုင်ငံရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် အဖွဲ့အစည်းများအား ယုံကြည်မှုလျော့နည်း လာနေကြောင်း ထောက်ပြပြောဆိုမှုများ ထွက်ပေါ်လျက်ရှိသည်။

ထိုသို့ ပြောဆိုနေမှုများအား ဖြေရှင်းချက်တစ်ခုအရ ပြောရမည်ဆိုလျှင် လက်ရှိတွင် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် NSPNC တို့ ညှိနှိုင်းနေကြပြီး သဘောတူညီချက်များ ရထားသော်လည်း လွှတ်တော်ခေါ်ယူပြီးမှသာ ပြင်ဆင်၍ ရမည်ဖြစ် သောကြောင့် ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်ရမည့် အရာမဟုတ်သေးကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အင်အားစုပါတီ (NDF) မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 နိုင်ငံရေးပါတီများနဲ့ NSPNC တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ်

၎င်းက “အဓိကကတော့ ဖက်ဒရယ်နဲ့ဒီမိုကရေစီက ကြားကောင်အောင်ပဲ ပြောနေကြတယ်၊ တကယ့်ကို လက်တွေ့ ကျင့်သုံးမှုလည်း မရှိဘူးဆိုတဲ့ဟာကပေါ့နော် ရှေ့မှာတွေလည်း ပြောခဲ့ပြီးသား ရှိတာပေါ့၊ အဲပေါ်မှာ ကတော့ Solution တစ်ခုအနေနဲ့ ပြောရမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ကျနော်တို့ ဒီ NSPNC နဲ့ ညှိနှိုင်းနေတဲ့ဟာပေါ့နော်၊ အခုလောလောဆယ် အထိကိုက ၄၃ ချက် သဘောတူညီချက် ရထားတာ ရှိတယ်ပေါ့လေ၊ အဲဒီ ၄၃ ချက်ထဲမှာ အဓိက ဘာပါပါလဲဆိုတော့ ၂၆၁ ပေါ့၊ ဒီနောက်လာမယ့်ဟာ ဆိုလို့ရှိရင် ဒါနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဆက်စပ်ပုဒ်မတွေ အားလုံးကို ပြင်ဆင်ဖို့လည်း ဆက်လုပ်နေတာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် တစ်ခုရှိတာက ဒီဥစ္စာက NSPNC နဲ့ ကျနော်တို့နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီ အလုပ်အဖွဲ့နဲ့ သဘောတူညီထားတယ် ဆိုတဲ့ထဲမှာတောင် ဘာပါလဲဆိုတော့ လာမယ့်လွှတ်တော်မှာ ဒီဥစ္စာတွေသည် သဘောတူညီပြီးသွားပြီ၊ အဲအချိန်ကျလို့ရှိရင် ဒီအချက်တွေကို တင်သွင်းတဲ့အခါမှာ အခုသဘော တူညီချက်အတိုင်း တပ်မတော်သား ကိုယ်စားလှယ်တွေက သဘောတူပါတယ် ဆိုတဲ့ဟာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် ဒါက လွှတ်တော်ခေါ်ယူပြီးမှ ပြင်ဆင်လို့ရမယ့်ဟာ ဖြစ်နေတာပေါ့၊ ကျနော်တို့ ချက်ချင်း Practice(လက်တွေ့) လုပ်ရ မယ့်ဟာ မဟုတ်သေးဘူးထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။ 

အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ (NSPNC) နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီ များ အစုအဖွဲ့၏ အလုပ်အဖွဲ့တို့သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ရက်နှင့် ၂၄ ရက်များတွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ ကြသည်။

အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲတွင် အချက် ၄၃ ချက်အား သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ခဲ့ပြီး ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်အား အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုအဖြစ် ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်သည်ဟူ၍ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ တွင် ပြင်ဆင်ပြဋ္ဌာန်းရန် သဘောတူ ဆုံးဖြတ်နိုင်ခဲ့သည့်အပြင် ဆွေးနွေးဆဲ ၇ ချက်နှင့် ပြင်ဆင်ရန် ထပ်မံတင်ပြ ထားသည်များလည်းရှိကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ (PP) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်နေ့တွင် သတင်းစာရှင်းပွဲ၌ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖက်ဒရယ်နှင့် ဒီမိုကရေစီအား လက်တွေ့အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရန် နိုင်ငံရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် အဖွဲ့အစည်းများ၊ ပုဂ္ဂိုလ်များတွင် တာဝန်ရှိကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် နစကဥက္ကဋ္ဌကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဖက်ဒရယ်နဲ့ ဒီမိုကရေစီကို စည်းရုံးရေးအနေနဲ့ပဲ အပြောပဲရှိတယ်၊ တကယ်လက်တွေ့မှာကျတော့ ဒါတွေ နဲ့ ကင်းတယ်ဆိုတဲ့ သဘောပေါ့၊ ဖက်ဒရယ်ရယ်၊ ဒီမိုကရေစီရယ်၊ ဒီမိုကရေစီဆိုတာလည်း ပြောခဲ့ကြတယ်၊ ဖက်ဒရယ်ကတော့ တိုင်းရင်းသားတွေ ပြောတာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် ပြည်မကတော့ ဆိုရှယ်လစ် ဒီမိုကရေစီကို ပြောတာပေါ့၊ အဲတော့ ဒီလိုပဲ နှစ်ပေါင်း ၈၀ နီးပါးလောက် ရှိလာပြီ၊ အဲတော့ ဘာကြောင့် ခုနကပြောတဲ့ ဝေါဟာရ ၂ ခုကို ခုထိ နိုင်ငံရေး၊ စည်းရုံးရေးအနေနဲ့ပဲ သုံးသုံးပေါ့ဗျာ၊ လက်တွေ့ အကောင်အထည် မဖော်ဘူးဆိုတာမျိုးက အခုနကပြောတဲ့ တာဝန်ရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို အပြစ်တင်ကြတာဗျ၊ ခင်ဗျားတို့ ဒီဝေါဟာရတွေကို အကောင် အထည်မဖော်ခဲ့လို့ ဒီနေ့ပြဿနာ ဖြစ်နေတယ်ဆိုတဲ့ ပင်ရင်းပြဿနာကို လူငယ်တွေက သုံးသပ်ကြတာပေါ့၊ ဒါကြောင့် တာဝန်ရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို အပြစ်တင်တယ်ဆိုတာက အပြစ်တင်အပ်တယ်၊ အဲတော့ လက်တွေ့ အကောင်အထည် ဖော်ပေးရမယ့် တာဝန်သည် အခုနကပြောတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ တာဝန်ရှိတဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ Institution အကြီးကြီးတွေမှာ တာဝန်ရှိတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။ 

ပါတီများအချင်းချင်းကြား ကြိုတင်ညှိနှိုင်းခြင်းအားဖြင့် ပိုကောင်းသည့် ဖက်ဒရယ်နှင့် ဒီမိုကရေစီ ပုံသဏ္ဍာန်အား ဖော်ဆောင်နိုင်မည်ဟု အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အင်အားစုပါတီ (NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က ပြောသည်။
၎င်းက “ကျနော်တို့က အဲအချက်ကိုပဲ ချက်ချင်း Practice(လက်တွေ့) လုပ်လိုက်လို့ရတဲ့ အနေအထားတစ်ခုက ဘာလဲဆိုတော့ အခုရွေးကောက်ပွဲဝင်ထားတဲ့ ပါတီတွေ အကုန်လုံးပေါ့နော်၊ ကျနော်တို့ အချင်းချင်း ညှိလိုက်ကြ မယ်၊ ညှိနှိုင်းထားပြီး သွားမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ဖက်ဒရယ်ပုံသဏ္ဍာန် ပိုမိုပေါ်လွင်သော ပုံသဏ္ဍာန်တစ်ခုကို ရမှာပေါ့လေ၊ အဲအတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဒီလိုကိစ္စရပ် ကြီးကြီးတွေကို ကျနော်တို့ နိုင်ငံရေးပါတီ ဒီပါတီတွေ အကုန်လုံးက သေသေ ချာချာ ညှိညှိနှိုင်းနှိုင်းနဲ့ လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲအပြီးမှာ ဘယ်လိုပုံသဏ္ဍာန် သွားကြမယ်ဆိုတာ ကြိုတင်ညှိနှိုင်း ကိုယ့်ပါတီတွေ အချင်းချင်းပေါ့လေ၊ ကြိုတင်ညှိနှိုင်းထားခြင်းအားဖြင့် ပို၍ကောင်းမွန်သော ဖက်ဒရယ် ပုံသဏ္ဍာန်၊ ပို၍ကောင်းမွန်တဲ့ ဒီမိုကရေစီ ပုံသဏ္ဍာန်တွေကို အနှစ်သာရရှိရှိ ပိုမို ပီပီပြင်ပြင်ဖြစ်အောင် ဖော်ဆောင်နိုင်မယ်လို့ ကျနော်ကတော့ မြင်တယ်ခင်ဗျ” ဟု ပြောသည်။ 

လက်ရှိတွင် တချို့သော တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများသည် ဒီမိုကရေစီနစ်အား မလိုချင်တော့ဘဲ တစ်ပါတီစနစ်၊ တစ်ပြည်ထောင်စနစ်များဖြင့်သာ သွားကြရန် ဆန္ဒရှိနေကြကြောင်း နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄

ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေးနှင့်ပတ်သက်၍ နစကဥက္ကဋ္ဌ၏ ပြောဆိုမှု စကားလုံးများအား သုံးသပ်ကြည့်ပါက ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်ရန် အလားအလာ အင်မတန်နည်းကြောင်း ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်(SNLD)မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးစိုင်းလိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးမည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သော နစကဥက္ကဋ္ဌအနေဖြင့် လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန်အတွက် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုရှိရန် လိုအပ်ကြောင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်က (၇၇)နှစ်မြောက် ချင်းအမျိုးသားနေ့ အခမ်းအနားသို့ ပေးပို့ သည့် သဝဏ်လွှာတွင် ပြောကြားထားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

SNLD မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးစိုင်းလိတ်က “ရွေးကောက်ပွဲကတော့ ဖြစ်နိုင်စရာ အကြောင်းမရှိဘူးပေါ့။ သူ့ရဲ့စကားလုံးတွေကို သေချာသုံးသပ်ကြည့်မယ်ဆိုရင် ချက်ချင်းလက်ငင်းပဲ လုပ်မလိုပြောတယ်။ နောက်တော့ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ မလုပ်နိုင်လောက်တော့ဘူး။ အပိုင်းလိုက်ပဲလုပ်မယ်လို့ ထပ်ပြောပြန်တယ်။ နောက် တစ်ခါ ဒီရက်ပိုင်းမှာ ထပ်ပြောတာက တစ်နိုင်ငံလုံး တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှသာ လုပ်နိုင်မယ်ဆိုတာမျိုး ဖြစ်ပြန်ရော။ ဆိုတော့ သူကိုယ်တိုင်က ရွေးကောက်ပွဲအပေါ်မှာ သိပ်ပြီး လိုလိုလားလားရှိတဲ့ ပုံမပေါ်ဘူး။ အကယ်၍ လုပ်ဖြစ်ခဲ့ ရင်တောင်မှပဲ ရွေးကောက်ပွဲပြီးတဲ့နောက်မှာ ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် အခင်းအကျင်းကို သူ့အနေနဲ့ သေချာရေရာတဲ့ အနေအထားမျိုး မရှိလောက်ဘူးလို့ တွက်ကောင်းတွက်ပါလိမ့်မယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ တော်လှန်ရေး အခြေအနေ၊ စီးပွားရေးအခြေအနေ၊ လူမှုရေးအခြေအနေ၊ နိုင်ငံတကာရဲ့ ဖိအားပေးမှု အစစသော ကိစ္စတွေကို ခြုံပြီးပြောရရင် ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်ဖို့ အလားအလာ အင်မတန်နည်းတယ်လို့ ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

 နစကဥက္ကဋ္ဌနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီများ တွေ့ဆုံစဉ်

ဒေသအလိုက် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ချုပ်ငြိမ်းမှသာ လွတ်လပ်၍ တရားမျှတမှု အပြည့်ရှိသည့် ရွေးကောက်ပွဲ များ ကျင်းပနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များသည် နယ်မြေအလိုက် အာဏာရရှိရေး တည်ဆောက်နေ သည့်အတွက် စစ်ပွဲကိုဆက်တိုက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ရက်က ဗထူးဗိုလ်လောင်းသင်တန်း အခမ်းအနားမှာ ပြောကြားခဲ့သည်။
လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းသည် ၄ နှစ်တာ ကာလအတွင်း နိုင်ငံတစ်ဝန်း လက်နက်ကိုင် စစ်ရေး ပဋိပက္ခများ ပိုမို ကျယ်ပြန့် များပြားလာနေသည့်အတွက် တစ်နိုင်ငံလုံးတည်ငြိမ်ရေးကို နစကအနေဖြင့် မည်ကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်နိုင်မည်နည်း ဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက မေးခွန်းထုတ်လျက်ရှိကြသည်။

ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ရေး နိုင်ငံတကာ သံတမန်များနှင့် ပြည်သူလူထုအပေါ် ကတိကဝတ်ပြု ပြောဆိုထားခြင်း ဖြစ်သော်လည်း မည်သည့်ကာလတွင် ပြုလုပ်မည်ကို မသိရှိရသည့်အတွက် ခန့်မှန်း သုံးသပ်ရ ခက်စေကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိကို တွေ့ရစဉ်

ဦးခွန်းဆိုင်က “နေပြည်တော်ဘက်ကနေ စကားကို တစ်ခါတစ်မျိုး မတူကြဘူး ပြောတာပေါ့။ အစတုန်းကတော့ ၂၀၂၅ မှာလုပ်မယ်လို့ ပြောတာရှိတယ်။ ဒါကတော့ သိပ်မကွာပါဘူး။ ဒါပေမယ့် နောက်ပိုင်းကြတော့ ဒီဇင်ဘာလ တုန်းက ဘန်ကောက်မှာ အိမ်နီးနားချင်း နိုင်ငံတွေ အစည်းအဝေးကို ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်မှာ လုပ်တဲ့အခါကြတော့ ထိုင်းဘက်က အဆိုပြုတယ်။ ဗမာဘက်က ပြောတာတော့ ရွေးကောက်ပွဲကို တတိယ ၃ လပတ်အတွင်း လုပ်မယ် လို့ ပြောသွားတယ်ပြောတယ်။ ဒါပေမယ့် အပြင်မှာကြားနေရတာက ဒီ ၃ လပတ်လည်း မကြားရဘူး။ ဘယ်အချိန် လုပ်မယ်ဆိုတာလည်း မကြားရဘူး။ တချို့ကလည်း နိုဝင်ဘာလ ၉ ရက်လောက်မှာ ဖြစ်မယ်လို့ ပြောနေတာလည်း ရှိတယ်။ နောက်ဆုံးကြတော့ ကြားသိရတာကတော့ လုပ်တော့လုပ်မယ်၊ ဘယ်တော့ လုပ်မယ်ဆိုတာ မသိဘူးလို့ ကြားရတယ်” ဟု ပြောသည်။

နစကနှင့် နီးစပ်သူများကတော့ ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၏ အောက်တိုဘာ၊ နိုဝင်ဘာ၊ ဒီဇင်ဘာလများတွင် ကျင်းပနိုင်ကြောင်း၊ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် အာဏာလွှဲပြောင်းမှု လုပ်လာနိုင်ကြောင်း ပြောဆိုနေကြသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားမည်ဟု ကြေညာခဲ့သော်လည်း နိုင်ငံတစ်ဝန်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ကျယ်ပြန့်လာခြင်းကြောင့် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၂၅ အရ သာမန်မဟုတ်သော ကာလဟုဆိုကာ အရေးပေါ်ကာလကို ၆ လ သက်တမ်းတိုးခဲ့ သည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်မနေ ကျင်းပပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ထပ်မံ ကတိပြုလာသည့်တိုင် ကျင်းပမည့် နေ့ရက်အတိအကျကို ထုတ်ပြန်ကြေညာခြင်းမရှိသေးပေ။

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂

ဒီမိုကရေစီအကျိုးပြုကရင်တပ်မ‌တော်(DKBA) က ထိုင်းနိုင်ငံ၊ တာ့ခ် (Tak) ပြည်နယ်၊ ဖိုဖရာ (Phop Phra) ခရိုင်၊ ဘန်ချောင်ကက် ( Ban Chong Kaep) ဒေသနှင့် မျက်နှာချင်းဆိုင်တွင် တည်ရှိသည့် ၎င်းတို့ထိန်းချုပ်ထားသော နေရာဒေသများအတွင်း ကျားဖြန့်ဂိုဏ်းများ၏ အတင်းအကျပ် စေခိုင်းခံခဲ့ရသည့် နစ်နာသူများကို ထောက်ပံ့ပေး နေမှုအား ရပ်တန့်ရန် ပြင်ဆင်နေကြောင်း ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ရက်တွင်  The Nation  မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကျားဖြန့်နစ်နာသူများအတွက် ကူညီထောက်ပံ့ ပေးနေရမှုများသည် ငွေရေးကြေးရေးအရ ဝန်ထုတ်ဝန်ပိုး ဖြစ်လာ သဖြင့် ထိုကဲ့သို့ ရပ်တန့်ရန် ပြင်ဆင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ယခင်က DKBA သည် ဖိုဖရာဒေသရှိ ထိုင်းအာဏာပိုင်များထံသို့ ကျားဖြန့်နစ်နာသူ ၂၆၀ ကို လွှဲပြောင်းအပ်နှံခဲ့ပြီး ကုန်ကျစရိတ်များကို ကျခံခဲ့ရသည်။

လက်ရှိတွင် DKBA သည် နောက်ထပ် ကျားဖြန့်နစ်နာသူ ၃၀၀ ခန့်ကို ကျွေးမွေးစောင့်ရှောက် ထားရဆဲဖြစ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံကလည်း တာ့ခ်ပြည်နယ်၊ မူအန်း (Mueang) ခရိုင်ရှိ အမှတ် ၃၁၀ စစ်တပ်ဝင်းအတွင်း ကျားဖြန့်ဂိုဏ်း များကြောင့် နစ်နာခဲ့ရသည့် နိုင်ငံခြားသား ၂၀၀ ကျော်ကို ကျွေးမွေးစောင့်ရှောက်ထားသည်။

 တရုတ်-ထိုင်း-မြန်မာ သုံးနိုင်ငံကိုယ်စားလှယ်များကို တွေ့ရစဉ်

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက်က နစ်နာသူ ၂၈ ဦးကို ၎င်းတို့၏ သက်ဆိုင်ရာသံရုံးများထံ လွှဲပြောင်း အပ်နှံပေးခဲ့သည်။

တာ့ခ်ပြည်နယ် နယ်စပ်စစ်ဆင်ရေးစင်တာကမူ ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း နောက်ထပ် ကျားဖြန့်နစ်နာသူများကို ထပ်မံ လက်မခံတော့ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး နစ်နာသူများအား နေရပ်သို့ ပြန်ပို့ရန်အတွက် သက်ဆိုင်ရာ သံရုံးများက တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။

သို့သော် မြဝတီမှ ကယ်တင်နိုင်ခဲ့သည့် တရုတ်နိုင်ငံသားများကိုမူ တရုတ်၏ အစီအစဉ်ဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံမှ တရုတ်သို့ လွှဲပြောင်းပို့ဆောင်ခွင့်ပြုထားသည်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်တွင် နစ်နာသူ ၂၀၀ ခန့်သည် ထိုင်းနိုင်ငံမှ လေကြောင်းခရီးစဉ် ၄ ခုဖြင့် ထွက်ခွာသွားခဲ့ ကြသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသား ၆၀၀ ကို နေရပ်ပြန်ပို့ပေးမည်ဖြစ်ပြီး ထိုအစီအစဉ်သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်တွင် လေကြောင်း ခရီးစဉ် ၁၂ ခုနှင့်အတူ အပြီးသတ် ပို့ဆောင်ပေးနိုင်လိမ့်မည်ဟု ထိုင်းဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဖွမ်သမ် ဝီချာရာချိုင်း (Phumtham Wechayachai) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂

လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို မစွန့်လွှတ်လိုသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များသည် နယ်မြေအလိုက် အာဏာရရှိရေးကို လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရိ ၂၁ ရက်က ဗထူးဗိုလ်လောင်းသင်တန်း အမှတ်စဉ်(၁၂၈) သူရတပ်ခွဲ သင်တန်းဆင်း ဂုဏ်ပြုစစ်ရေးပြ အခမ်းအနား တက်ရောက်စဉ် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ အချိန်တွင် လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို မစွန့်လွှတ်လိုသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းအချို့ သည် NUG၊ CRPH၊ PDF များနှင့် ပူးပေါင်းပြီး ပြည်သူများကို အကြောက်တရား လွှမ်းမိုးလာစေရေးနှင့် ၎င်းတို့ ထိန်းချုပ်နယ်မြေများချဲ့ထွင်နိုင်ရေးအတွက် နိုင်ငံရေးကိစ္စကို အကြောင်းပြပြီး အကြမ်းဖက် လက်နက်ကိုင် နည်းလမ်းကို တရားလက်လွတ်ဥပဒေမဲ့ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိနေကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်း‌အောင်လှိုင်က “ အကြမ်းဖက် လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ် ကျင့်သုံးနေသည့် အကြမ်းဖက် သောင်းကျန်းသူများသည် ထာဝရငြိမ်းချမ်း‌ရေးရရှိပြီး ပြည်ထောင်စုနှင့်အတူ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်း ပေါ်တွင် ပါဝင်လျှောက်လှမ်းရေးထက် နယ်မြေအလိုက် အာဏာရရှိရေးကို လုပ်ဆောင်နေကြခြင်းဖြစ်သည်” ဟု ပြောသည်။

တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA)သည် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း ရှမ်းပြည်နယ်မြောက် ပိုင်းရှိ နမ့်ခမ်း၊ နမ့်ဆန်၊ မန်တုံ၊ မိုင်းငေါ့၊ မိုင်းလုံ၊ ကျောက်မဲ၊ နောင်ချို၊ သီပေါ၊ ကွတ်ခိုင်၊ နမ္မတူနှင့် မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီးအတွင်းက မိုးကုတ်၊မိုးမိတ်၊ မဘိမ်းတို့ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

မြန်မာအမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ်မဟာမိတ်တပ်မတော်(MNDAA)သည် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း လားရှိုး၊ သိန္နီ၊ ဖောင်းဆိုင်၊ ကုန်းကြမ်း၊ လောက်ကိုင်၊ ချင်းရွှေဟော်၊ မုံးကိုး အပါအဝင် အရှေ့မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရမခ) တို့ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ထို့နောက် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)သည် ကချင်ပြည်နယ်မှ ဆွမ်ပရာဘွမ်၊ အင်ဂျန်းယန်၊ ဆဒုံး၊ ချီဖွေ၊ ဆော့လော်၊ ဖီမော်၊ ပန်ဝါ၊ ဒေါ့ဖုန်းယန်၊ ဆင်ဘို၊ မြို့လှ၊ မံစီ၊ ကန်ပိုက်တည်၊ မိုးမောက်မြို့များနှင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ် ရေးမြို့ လွယ်ဂျယ်မြို့တို့ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

အလားတူ အာရက္ခတပ်တော်(AA)ကလည်း ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက ဘူးသီးတောင်၊ မောင်းတော၊ ရသေ့တောင်၊ ကျောက်တော်၊ ပုဏ္ဏကျွန်း၊ မင်းပြား၊ မြေပုံ၊ အမ်း၊ ပေါက်တော၊ တောင်ကုတ်၊ မာန်အောင်၊ သံတွဲ၊ ဂွ၊ မြောက်ဦးနှင့် ချင်းပြည်နယ်အတွင်းက ပလက်ဝမြို့တို့ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ထို့ပြင် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက ရွှေပြည်အေး၊ ဖောင်းပြင်၊ ပင်လည်ဘူး၊ ခမ်းပတ် မြို့များသည်လည်း KIA-PDF တို့က ထိန်းချုပ်ထားသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် လက်နက်ကိုင်အင်အားစုများနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန်ဖြစ်ပွားနေသည်။

အဆိုပါ တိုက်ပွဲများအတွင်း မြန်မာ့တပ်မတော်သည် မြို့နယ်ပေါင်း ၉၀ ကျော်နှင့် စစ်စခန်းပေါင်း ရာချီ လက်လွတ် ထားရသလို အရှေ့မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရမခ)နှင့် အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(နပခ)တို့ကိုလည်း လွတ်လက်ထားရသည်။

လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ၏ ဥပဒေမဲ့ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များ၊ နယ်မြေချဲ့ထွင်ရေး တိုက်ပွဲဖော်ဆောင်လာမှုများကို တပ်မတော်အနေဖြင့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို လိုလားသည့် ဒေသခံပြည်သူများနှင့်ပူးပေါင်းပြီး တရားသောစစ် ကို ဆက်လက် ဆင်နွှဲသွားမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁

ကချင်ပြည်နယ်၊ မိုးကောင်းမြို့နယ်၊ ပင်းကြိုင်ရွာကို ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)က ဝင်ရောက်လာပြီး တစ်အိမ်တက်ဆင်းလုပ်ကာ ဒေသခံ ၅၆ ဦးကို စစ်သားစုဆောင်းရေးအဖြစ် ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

KIA တပ်ဖွဲ့သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်နေ့က ပင်းကြိုင်ရွာအတွင်း ဝင်ရောက်လာပြီး တစ်အိမ်တက်ဆင်းလုပ်ကာ စစ်သားစုဆောင်းရေး လုပ်နေသည်။

KIA က ဖမ်းဆီးသွားသော ပင်းကြိုင်ရွာက ဒေသခံ ၅၆ ဦးတွင် အမျိုးသမီး ၄ ဦးနှင့် အမျိုးသား ၅၁ ဦးပါဝင်ကြောင်း၊ အမျိုးသားများသည် အသက် ၂၁ နှစ်မှ ၄၅ နှစ်အတွင်း ဖြစ်ကြောင်း ဖမ်းဆီးခံရသော စာရင်းများအရ သိရသည်။

KIA ဖမ်းသွားတဲ့ လူစာရင်းကို တွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ ဖမ်းဆီးခံရသူများသည် ရှမ်းတိုင်းရင်းသူ/သား အများဆုံးဖြစ်ကာ ကချင်တိုင်းရင်းသူ ၁ ဦးသာ ပါဝင်သည်။

ထို့နောက် အင်းတော်ကြီးဒေသ လက်ပံတန်းကျေးရွာမှ ဒေသခံအားလုံး(တစ်ရွာလုံး)ကိုလည်း ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်က စစ်သားစုဆောင်းရေးအတွက် KIA က ဖမ်းဆီးသွားသလို မိုးညှင်းမြို့နယ်၊ အင်းဖို/အင်းမရွာအနီးမှာလည်း အမျိုးသမီး ၂၀ ဦးကို ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ရက်က KIA မှ ဖမ်းဆီးသွားကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

KIA ဖမ်းသွားတဲ့ လူစာရင်းကို တွေ့ရစဉ်

အလားတူ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ဗန်းမောက်မြို့နယ်၊ ပင်းခါးနှင့် ကြောင်လည် ကျေးရွာမှ ဒေသခံ ၇၀၀ နီးပါးကို လည်း KIA-PDF များက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက်နှင့် ၃၀ ရက်တွင် ဖမ်းဆီးသွားခဲ့ရာ ယနေ့အချိန်ထိ ပြန်မ လွတ်လာသေးကြောင်း သိရသည်။

KIA- PDF သည် ဗန်းမောက်မြို့နှင့် ဗန်းမော်မြို့ သိမ်းပိုက်ရေး ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်နေပြီး ထိခိုက်သေဆုံးမှုများ သည့်အတွက် စစ်အင်အား ဖြည့်တင်းရန်အတွက် စစ်သားများစုဆောင်းလျက်ရှိနေကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၅  ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁

နစကဘက်မှ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ အားလုံးကို ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအား  ကိုင်ဆွဲပြီး ဆွေးနွေးနေသရွေ့ ပြေလည်စရာမရှိကြောင်း ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(SNLD)မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးစိုင်းလိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒကို ဘေးဖယ်ကာ တိုင်းပြည်တည်ငြိမ်ရေးအတွက် ဆွေးနွေးပြီးသည့်နောက် ဖွဲ့စည်းပုံအသစ် ရေးဆွဲရေးအတွက် လမ်းဖွင့်ထားမည့် အနေအထားဆိုပါက တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အများစုအနေဖြင့် လက်ခံစဉ်းစားကြလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်(SNLD)မှ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဦးစိုင်းလိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

ဦးစိုင်းလိတ်က “ဒါပေမယ့် အခြားတစ်ဖက်မှာ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် ဘယ်သူနဲ့ပဲဆွေးနွေး ဆွေးနွေးပေါ့ အဓိက,ကတော့ သူ့အနေနဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အခံကနေ ဆွေးနွေးမယ်ဆိုရင် ဘယ်အဖွဲ့အစည်းနဲ့ပဲ ဆွေးနွေးတာဖြစ်စေ ပြေလည်စရာအကြောင်းမရှိဘူး။ အဲဒီတော့ ၂၀၀၈ ကို ခဏထားပြီးတော့မှ တိုင်းပြည် တည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးအတွက်ကို ရည်ရွယ်ပြီးတော့မှ dialogue ဖြစ်အောင် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ ပေါ်ပေါက် အောင် ကြိုးပမ်းမယ်။ ပြီးတော့မှ အခြေခံဥပဒေသစ် ရေးဆွဲ‌ဖို့အတွက် ဝိုင်းဝန်းပြီး ပြန်စဉ်းစားကြမယ်ဆိုတဲ့ ရပ်တည်ချက်မျိုးနဲ့ ဆွေးနွေးမှသာလျှင် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် ဆက်လက်ပြီး ရှေ့ဆက်သွားနိုင်မယ်လို့ မြင်တယ်။ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေ အကုန်လုံးက ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒကို လက်မခံဘူးလေ။ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တိုင်းက ၂၀၀၈ ကို ပြင်ပြီးတော့မှ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ တည်ထောင်ရေး လမ်းကြောင်းကို သွားချင်ကြတာကို။ အဲဒါကြောင့် စကစအနေနဲ့ ၂၀၀၈ အခံပေါ်ကနေ မစဉ်းစားဘဲနဲ့ ၂၀၀၈ ကို ခဏဘေးဖယ်၊ တိုင်းပြည် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးအတွက် ဆွေးနွေးမယ်၊ ပြီးရင် ဖွဲ့စည်းပုံအသစ် ရေးဆွဲဖို့အတွက် လမ်းဖွင့်ထား မယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားဆိုရင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေ အကုန်လုံး မဟုတ်တောင်မှ အတော်များများက ဒီအပေါ်မှာ လက်ခံပြီး စဉ်းစားကြလိမ့်မယ်လို့ ဆိုလိုတာပါ” ဟု ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် နစကအနေဖြင့် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)နှင့် ဆွေးနွေးပြီးနောက် ယာယီအပစ်ရပ်ထားသော်လည်း ပလောင်တပ်ဖွဲ့(TNLA)နှင့် ပထမအကြိမ်ဆွေးနွေးမှုမှာ အဆင်မပြေခဲ့ကြောင်း၊ ထိုဆွေးနွေးမှုများတွင် အပေါ်စီးမှ ဆွေးနွေးခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုမှုများရှိသည်။

ထိုသို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများတွင် နစကဖက်မှ အပေါ်စီးကနေ ဆွေးနွေးမည်ဆိုပါက အောင်မြင်ရန် မလွယ် ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးခွန်းဆိုင်က “အခုလောလောဆယ် မတွေ့ဆုံ၊ မဆွေးနွေးရင် မရဘူးဆိုတာ မလွယ်ဘူးဆိုတာ နေပြည်တော် ကလည်း သိပါလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ သူတို့ ဘယ်ပုံဘယ်နည်းနဲ့လုပ်မလဲ။ တကယ်လို့ အခု MNDAA နဲ့ လုပ်တဲ့ ပုံစံ၊ TNLA နဲ့ လုပ်တဲ့ပုံစံက သတင်းထွက်လာတဲ့အတိုင်း ဖြစ်မယ်ဆိုရင် ဆွေးနွေးတဲ့ပုံစံဟာ အပေါ်စီးကနေ ဆွေးနွေးတာ ဖြစ်မယ်။ အပေါ်စီးကနေ ဆွေးနွေးတယ်ဆိုရင် အောင်မြင်ဖို့မလွယ်ဘူး။ ဒါကြောင့် နေပြည်တော်ကို စည်းကမ်း သတ်မှတ်မှု မရှိဘဲနဲ့ ဆွေးနွေးဖို့ တိုက်တွန်းချင်တယ်။ ဦးသိန်းစိန်တုန်းနဲ့ ဆွေးနွေး တုန်းကဆိုရင် စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက် ၁ ခုပဲရှိတယ်။ ခွဲမထွက်ရေးတစ်ခုပဲ ကျန်တာတွေအကုန်လုံး ဆွေးနွေးနိုင်တယ်ပေါ့။ အဲဒီတော့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ပြောနိုင်တယ်။ အခုဦးမင်းအောင်လှိုင်လည်း သူ့ရဲ့ အကိုကြီးဖြစ်တဲ့ ဦးသိန်းစိန်လိုပဲ လုပ်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ တိုက်တွန်းချင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

အစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ လက်နက်ကိုင် ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆွေးနွေးသည့်အခါ နစကဘက်မှ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ကို ဆုပ်ကိုင်ထားသဖြင့် နယ်မြေတောင်းဆိုမှု၊ အချုပ်အခြာအာဏာ ထိခိုက်စေမည့် ကိစ္စရပ်များအပေါ် မလိုက် လျောနိုင်သည့်အတွက် အပေါ်စီးမှ ဆက်ဆံဆွေးနွေးသည့် အနေအထားဖြစ်ကြောင်းလည်း ထောက်ပြမှုများရှိ သည်။

နစကအနေဖြင့် ဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ချုပ်ငြိမ်းရေး NCA ပါ သဘောတူညီချက်များအတိုင်း ဦးတည်အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ဆက်လက်၍လည်း လွတ်လပ်စွာ ဆွေးနွေးပြောဆိုကြရန် ကမ်းလှမ်းထား ကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က (၇၇)နှစ်မြောက် ချင်းအမျိုးသားနေ့အတွက် သဝဏ်လွှာပေးပို့ရာတွင် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁    

ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေး ဝန်ဆောင်မှုဆိုင်ရာဥပ‌ဒေအား နစက-က ပြဋ္ဌာန်းလိုက်ပြီးနောက် ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီ များ၏ လက်နက်ကိုင်ဆောင်ခွင့်သည် ဘယ်ကိုဦးတည်နေလဲဟု ပြည်သူလူထုကြား မေးခွန်းထွက်လာခဲ့ကြသည်။ 

ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှုဆိုင်ရာဥပဒေအား ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၁၉ အရ ပြဋ္ဌာန်းလိုက် ကြောင်း နစက-က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ဥပဒေအရ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားကြသည့် တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ထိုင်း၊ စင်္ကာပူ အပါအဝင် ပြည်ပနိုင်ငံများသည် လုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများ ထူထောင်၍ ၎င်းတို့၏ စီမံကိန်းများနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ၊ ဝန်ထမ်း များ၊ ကုမ္ပဏီများကို ကာကွယ်ရေး ကြိုးပမ်းလာနိုင်သည်ဟု ထောက်ပြကြသည်။

ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများ ထားရှိခြင်းသည် တရုတ်အနေဖြင့် လုပ်နေကြအရာဖြစ်ပြီး လက်နက်ကိုင်ဆောင်ခွင့် များနှင့်ပတ်သက်၍ တရုတ်က ဂရုတစိုက်ဖြင့် သတိထားခြင်းကြောင့် ပြဿနာများ ကြီးမားလာမည်ဟု မထင် ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက “ဒါတရုတ်က လုပ်နေကြဗျ၊ ပါကစ္စတန်တို့ ဘာတို့မှာ ကြာလှပြီ ဒါတွေလုပ်နေတာ လေ၊ ကျောက်ဖြူတို့ ဘာတို့မှာ လုံခြုံရေးအဖွဲ့သား ၃၀၀ လောက်တောင် ‌ရောက်နေတယ်လို့ ကြားတာပဲ၊ အဲတော့ ရှိပြီးသားတွေနဲ့ တူပါတယ်၊ တရားဥပဒေက နောက်မှ လာတာနဲ့တူတယ်၊ ဥပမာအားဖြင့် ပါကစ္စတန်မှာ သူတို့ လေယာဥ်ပျံကွင်းတွေ ဆောက်တယ်လေ၊ နိုင်ငံတကာ လေယာဥ်ပျံကွင်းကြီးဆောက်တော့ အဲဒီလက်နက်ကိုင် တွေက အဲဒီပတ်ပတ်လည်မှာပဲ သူတို့ လက်နက်ကိုင်ဆောင်ခွင့် ရှိတယ်ဗျ၊ အပြင်ထွက်တာနဲ့ သူတို့လက်နက် ကိုင်ဆောင်ခွင့် မရှိဘူး၊ လေယာဥ်ပျံကွင်းကနေ အပြင်ကို ထွက်တယ်ဆိုရင် ပါကစ္စတန်တပ်က လိုက်ပြီးတော့ လုံခြုံရေး ယူပေးရတယ်ဗျ၊ အဲလိုတွေ့တာပဲ၊ အဲတော့ ဗမာပြည်မှာတော့ ဘယ်လိုဖြစ်မလဲမသိဘူး၊ ကျမပြောတာ ပါကစ္စတန်မှာပြောတာ၊ တရုတ်က အဲဒီကိစ္စမျိုးတွေဆို တော်တော်ဂရုစိုက်တယ်၊ ကျမ ပါကစ္စတန်တို့ ဘာတို့မှာ တွေ့တာတော့လေ၊ သူသိပ်သတိထားတယ်ဗျ၊ အဲတာကြောင့်မို့လို့ ဘေးက ထင်သလောက်တော့ ပြဿနာကြီး ကြီးလာမယ်မထင်ဘူး၊ ဒါပေမယ့် ရေနက်ဆိပ်ကမ်းကို သွားပြီးနှောင့်ယှက်တာတို့ သို့မဟုတ် အဲကသူတို့ တရုတ် အမှုထမ်း၊ အရာထမ်းတွေရဲ့ လုံခြုံရေးကို ထိခိုက်တာတို့ ဘာတို့ အဲတာအတွက်ပဲ သူတို့ အသုံးပြုမယ်ထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

 AA တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံ တစ်ဝန်းလုံးတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာဖြစ်ပွားနေပြီး နိုင်ငံတကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် စီမံကိန်းများ အပါအဝင် ကုန်သွယ်ရေးများလည်း ရပ်တန့်နီးပါး ဖြစ်ပေါ်နေသည်။

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံရှိ တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် စီမံကိန်းများအား ကာကွယ်ရန် နှစ်နိုင်ငံလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီတည်ထောင်ရေး တရုတ်အစိုးရက အဆိုပြု ဆွေးနွေးခဲ့ပြီး တရုတ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီ တည်ထောင် ရေး လုပ်ငန်းကော်မတီကို နစက-က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်တွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။

ထိုကော်မတီဖွဲ့စည်းပြီးနောက် ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှုဆိုင်ရာဥပဒေအား နစက-က ပြဋ္ဌာန်းလာခဲ့သည်။

ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှုဆိုင်ရာဥပဒေသည် နည်းဥပဒေမထွက်သေးကြောင်း၊ နည်းဥပဒေတွင် ပိုမို အသေးစိတ်ကျရန် လိုအပ်သေးကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်က စီမံကိန်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ဦးသိန်းထွန်းဦးက “ပုဂ္ဂလိက လုံခြုံရေးဆိုတာ အထူးသဖြင့် ဘဏ်လိုနေရာမျိုးတွေပေါ့၊ ဘဏ်မှာရှိတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေ အတွက် သူတို့ သက်ဆိုင်ရာ ခွင့်ပြုတဲ့ လက်နက်အမျိုးအစားကို ဒါတွေကိုင်ဆောင်ခွင့်ရမယ်၊ ပြောရရင်တော့ အရင်ကထက်စာရင် လုံခြုံရေးပိုင်းမှာ ပိုပြီးတော့ ထိထိရောက်ရောက် လုပ်နိုင်မယ့် အနေအထားတွေ ရှိမှာပေါ့၊ ဒီ ဥပ‌ဒေမှာဆို ရှင်းရှင်းလင်းလင်းပါပဲ၊ သူ့သက်ဆိုင်ရာ Sector(ကဏ္ဍ)တွေအလိုက် ကာကွယ်ဖို့အတွက် ဟိုဟာဖြစ် တာလေ (အသုံးပြုတာလေ)၊ တကယ်လို့ အဲဒီ Sector(ကဏ္ဍ)မှာရှိတဲ့ လုံခြုံရေးတာဝန် တစ်ဖက်က တုန့်ပြန်လာ လို့ရှိရင် ဥပဒေကြောင်းအရ ပြန်လည်ခုခံကာကွယ်ပိုင်ခွင့် ရှိသည်လို့ ပြောထားတယ်လေ၊ အဲတော့ ထိရောက်မှု ဆိုတဲ့အပိုင်းကို ဘယ်လိုတစ်ဖက်က ပြောကြလဲမသိဘူးပေါ့၊ ဒါပေမယ့် ခုမှ ဥပဒေက ထုတ်တုန်းပဲ ရှိသေးတယ်၊ နောက်တစ်ချက် နည်းဥပ‌ဒေဆိုင်ရာ နည်းနည်းအသေးပိုစိတ်ဖို့ လိုအပ်ဦးမယ်လို့ မြင်တယ်၊ ဘာကြောင့်လဲဆို တော့ တချို့သော အချက်အလက်တွေက ဆိုဒ်က ဘယ်လောက်ထိ ရှိရမယ်တို့၊ ဘယ်လိုအမျိုးအစား လက်နက် ကိုင်ဆောင်ခွင့်တို့၊ ဘာတွေဘယ်လို Follow up လုပ်ရမယ်ဆိုတာ နည်းနည်းလေး ပိုပြီးတော့ အသေးစိတ်ကျတဲ့ နည်းဥပဒေဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်ရှိဦးမယ်လို့ ထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။ 

ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှုဆိုင်ရာဥပဒေတွင် နိုင်ငံတော်၏ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် လုံခြုံရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရသည့်အခါ၌ သက်ဆိုင်ရာ ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲရေးကော်မတီနှင့် နိုင်ငံတော်၏ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ၏ အစီအမံအတိုင်း စနစ်တကျ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

လိုင်စင်ရရှိသူသည် နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီဖြစ်ပါက ဝန်ထမ်းခန့်ရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံသား ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း ခန့်ထားရမည် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

ထို့ပြင် လိုင်စင်ရရှိသူက ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ရာတွင် လိုအပ်ချက်အရ လက်နက် ခဲယမ်း ကိုင်ဆောင်ခွင့် လျှောက်ထားလာပါက အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီသို့ တင်ပြ၍ သဘောထားရယူရမည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။