CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၂

ရွေးကောက်ပွဲကို ကြိုက်သည်ဖြစ်စေ၊ မကြိုက်သည်ဖြစ်စေ နစကမှ ကျင်းပမည်ဟု ပြောဆိုသုံးသပ် နေကြ ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နစက ဥက္ကဋ္ဌအနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတို့တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဟု ကတိကဝတ်ပြု ပြောကြားထားသည်။

သို့သော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ် ရှိ၊မရှိ အပေါ်  ပြည်တွင်း/ပြည်ပမှာ သဘောထားကွဲလွဲမှုများ ရှိနေကြသည်။

သံတမန် အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် နီးစပ်သူများ၏ ပြောဆိုမှုအရ နစကအနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲကို အခြားသူများ ကြိုက်သည်ဖြစ်စေ၊ မကြိုက်သည်ဖြစ်စေ ကျင်းပရန် စိတ်ပိုင်းဖြတ်ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်း စဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒီမိုကရေစီတောင်းဆိုနေကြစဉ်

၎င်းက “ရွေးကောက်ပွဲက ကြိုက်သည်ဖြစ်စေ၊ မကြိုက်သည်ဖြစ်စေ လုပ်တော့မှာပဲဆိုတဲ့ ဟာကတော့ ဒုံးဒုံးချ ဖြစ်သွားပြီပေါ့ အဲဒီလိုမျိုး ပြောပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အခုဆိုရင် အများအားဖြင့် သံရုံးတွေက အခုအချိန်မှာ နွေရာသီ အားလပ်ရက်ဖြစ်လို့ သူတို့ ပြန်သွားပေမယ့်လည်း သူတို့ရဲ့ သံရုံး ရုံးသားတွေကို မှာထားခဲ့တယ်။ ဇူလိုင် လ ၃၁ ရက်နေ့မှာ ဘယ်လိုဆုံးဖြတ်မလဲ၊ ဘယ်လိုကြေညာမလဲဆိုတာတွေကို သံအမတ်တွေဆီ အချိန်မီ  အကြောင်းကြားဖို့ ဆိုတာတွေ ဖြစ်လာတယ်။ အဲဒီတော့ အခု လောလောဆယ်မှာတော့ သံတမန် အသိုင်းအဝိုင်း မှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲကို ကြိုက်သည်ဖြစ်စေ၊ မကြိုက်သည်ဖြစ်စေ ဒါကို ရှောင်လွဲလို့ မရတော့ဘူးလို့ ယူဆနေပုံ ရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ICG လို ဗမာပြည်အကြောင်း နီးနီးကပ်ကပ် လေ့လာနေတဲ့ အဖွဲ့တွေ ကတော့ အခုလုပ်မယ့် ရွေးကောက်ပွဲက မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ပြောတယ်” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာ့နိုင်ငံ‌ရေးနှင့်ပတ်သက်၍ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများကမူ ပါတီအားလုံး ပါဝင်ခြင်းမရှိသည့် ရွေးကောက်ပွဲ ကို အာဆီယံက လက်ခံမည် မဟုတ်ကြောင်း၊ ပေါင်းစုံပါဝင်ခြင်း မရှိသည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် မည်သည့် ပြဿနာ ကိုမျှ ဖြေရှင်းနိုင်မည် မဟုတ်ဘဲ အခြေအနေကို ပိုပြီးဆိုးလာနိုင်စေလိမ့်မည်ဟု မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲကို ဦးစားပေး မဟုတ်ဘဲ အကြမ်းဖက်မှုများ အားလုံးကို ရပ်စဲရန်ကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်မှသာ သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းအားလုံး ဆွေးနွေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောခဲ့သည်။

သို့သော် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများထဲမှ အင်အားကြီးနိုင်ငံများဖြစ်သည့် တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ထိုင်းနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတို့သည် နစက ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို လက်ခံကြိုဆိုကြသည်။

နစကသည် ရွေးကောက်ပွဲကို  အောင်မြင်အောင် ကျင်းပနိုင်ရုံဖြင့် ဒီမိုကရေစီကို ပြန်ကျင့်သုံးရန်နှင့် ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်နိုင်ပြီဟု ပြောဆိုခြင်းက စည်းလွတ်ဝါးလွတ် ပြောဆိုခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသည့် ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ရှမ်းတိုင်းရင်းသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(SNLD)မှဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းညွန့် လွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများနှင့် အာဆီယံတို့ကြား သဘောထားကွဲလွဲမှုများ ရှိနေသကဲ့သို့ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများကြားထဲတွင်လည်း ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် မည်သည့် သဘောထား မှတ်ချက်မျှ မပေးဘဲ ကြားနေအဖြစ် ရပ်တည်နေသည့် နိုင်ငံများလည်း ရှိနေသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ မဲထည့်နေစဉ်

အိမ်နီးနားချင်း နိုင်ငံများက ရွေးကောက်ပွဲသည် ထွက်ရပ်လမ်းအဖြစ် ယူဆထားသောကြောင့် ဆက်လက်၍ အားပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အိမ်နီးနားချင်း နိုင်ငံတွေကတော့ အားလုံးသိတဲ့ အတိုင်းပဲ။ အဓိက,ကတော့ ထိုင်းရယ်၊ အိန္ဒိယရယ်၊ တရုတ်ရယ် ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲသည်သာ ထွက်ရပ်လမ်းပဲလို့ ယူဆထားတယ်။ သူတို့လည်း ဒါကို အားပေး သွားမယ်ပေါ့။ အာဆီယံကြတော့ သူက ၁၀ နိုင်ငံဖြစ်တော့ တချို့နိုင်ငံတွေကတော့ သဘောထားမှတ်ချက် တကယ်ပေးတယ်လို့ မကြားရဘူး။ ဒါပေမယ့် တချို့ကတော့ မလေးရှားပြောသလိုပဲ ရွေးကောက်ပွဲထက် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရေးက ပိုအရေးကြီးတယ်၊ အပစ်ရပ်ရေးက ပိုအရေးကြီးတယ်ဆိုပြီး ပြောကြတာပေါ့။ ဒီ‌တော့ သူတို့ရဲ့ နောက်ဆုံး AMM အစည်းအဝေးမှာ ထွက်လာတဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် ရွေးကောက်ပွဲ အကြောင်း သဘောထား မှတ်ချက်ပေးတာ မတွေ့ရဘူး။ သူတို့ပြောတာကတော့ အပစ်ရပ်တွေဟာ ရေရှည်ဖြစ်ဖို့ လိုတယ်၊ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်ဖို့လိုတယ် စသည်ဖြင့်ပေါ့။ Extended and Expanded Ceasefire ဆိုတာကို ပြောတယ်။ အဲဒီတော့ လာမယ့် အောက်တိုဘာ ၂၆၊ ၂၇၊ ၂၈ မှာ သူတို့ ထိပ်သီးလုပ်မယ်၊ ထိပ်သီးလုပ်ရင် မလေးရှား အထူးသံရဲ့ အစီရင်ခံစာကို တင်မယ်လို့ ပြောတယ်” ဟု ပြောသည်။

နစက ဥက္ကဋ္ဌအနေဖြင့် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန်နှင့် မိမိတို့ မြန်မာများသာ ဦးဆောင်၍ ဖော်ဆောင်သွားကြရမည်ဟု ပြောကြားထားသည်။

ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲကို မြို့နယ်ပေါင်း ၂၆၇ မြို့နယ်မှာ ကျင်းပသွားမည် ဖြစ်ပြီး အပိုင်းလိုက် ခွဲကာ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

နယ်မြေဒေသ အခြေအနေအရ ကန့်သတ်ချက်ရှိသည့် နယ်မြေများမှလွဲ၍ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များ အားလုံးတွင် ဦးစားပေး အစီအစဉ်အတိုင်း အပိုင်းခွဲ၍ ကျင်းပရန် လျာထားကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၂

အကြမ်းဖက်ဖြစ်စဉ်များတွင် နောက်ကွယ်မှ အဆင့်မြင့်နည်းပညာများဖြင့် ကူညီပေးမှုများ၊ အားပေးအားမြောက်မှု များနှင့် ထောက်ပံ့ပေးမှုများကြောင့် ပြင်ဦးလွင်-နောင်ချိုမြို့နယ် နယ်နိမိတ်အစပ်အထိ ခွာစစ်ဆင်ခဲ့ရကြောင်း နစကဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းက ပြောသည်။

ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁ ရက်က နောင်ချိုမြို့သို့ သွားရောက်၍ ဒေသတွင်းနေ ပြည်သူလူထုများနှင့် နောင်ချိုမြို့ကို ပြန်လည် တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ခဲ့သော စစ်သည်များဖြင့် တွေ့ဆုံစဉ် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းက “အကြမ်းဖက်ဖြစ်စဉ်များတွင် နောက်ကွယ်မှ အဆင့်မြင့်နည်းပညာများဖြင့် ကူညီပေးမှုများ၊ အားပေးအားမြောက်မှု များနှင့် ထောက်ပံ့ပေးမှုများကြောင့် နောင်ချိုဒေသတစ်ဝိုက်မှ အဆင့်ဆင့် တောင်ခမ်းဒေသနှင့် ပြင်ဦးလွင်-နောင်ချိုမြို့နယ် နယ်နိမိတ်အစပ်အထိ ခွာစစ်ဆင်ခဲ့ရပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

သို့သော် မည်သည့် အဖွဲ့အစည်း၊ နိုင်ငံက လက်နက်ကိုင်အင်အားစုများကို ကူညီထောက်ပံ့နေသည်ဆိုသည်ကို တော့ အတိအကျ ပြောသွားခြင်း မရှိပေ။

ပြည်တွင်း/ပြည်ပမှ စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံ‌ရေးအကဲခတ်များကတော့ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်းမှာ TNLA-MNDAA-AA တို့ကို တရုတ်က အဆင့်မြင့်နည်းပညာများ၊ ဒရုန်းများ၊ လက်နက်ခဲယမ်းများနှင့် စားနပ်ရိက္ခာများကို ထောက်ပံ့ ကူညီခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲလျက်ရှိနေသည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်အနေဖြင့် တပ်မတော်က နောင်ချိုမြို့အား ပြန်လည်ထိန်းချုပ်ပြီးလျှင်ပြီးခြင်း ပထမဆုံး မှာကြားချက်အနေဖြင့် တစ်နှစ်နီးပါးပိတ်ထားရသည့် ကျောင်းများ အမြန်ဆုံး ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်နိုင်ရေး နှင့် ကျောင်းသူ/သားများ ပညာသင်ကြားနိုင်ရေး လုပ်ဆောင်ရန် မှာကြားခဲ့သည်ဟု ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ဇူလိုင် ၂၂ ရက်မှ စတင်၍ ကျောင်းအပ်နှံနိုင်မှု စတင်လက်ခံရန် စီစဉ်ထားပြီးဖြစ်၍ မိဘများက မဖြစ်မနေ ပညာသင်ကြားနိုင်ရန် စေလွှတ်ပေးရန်လိုကြောင်း၊ ခုတင်(၂၅)ဆံ့ နောင်ချိုမြို့နယ် ပြည်သူ့ဆေးရုံကို ပြန်လည် ပြုပြင်ပြီး ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုများ ပုံမှန်အတိုင်း ဆောင်ရွက်ပေးရန်၊ နောင်ချိုမြို့နယ် တည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးနှင့် ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် လုံခြုံရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ဆောင်ရွက်ရန် မှာကြားခဲ့ သည်ဟု ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းက ပြောသည်။

နောင်ချိုမြို့ကို TNLA က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် စတင်ခဲ့သော ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး ဒုတိယလှိုင်းကာလမှာ ထိန်းချုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး မြန်မာ့တပ်မတော်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၆ ရက်မှ ပြန်လည်၍ ထိန်းချုပ်သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ကျောက်မဲ၊ သီပေါ၊ မိုးကုတ် စသည့် မြို့နယ်များရှိ TNLA တပ်ဖွဲ့များ ဖြင့် တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၂

နယူးဒေလီရှိ Centre for United Nations Peacekeeping က ဦးစီးကျင်းပသည့် အိန္ဒိယ-မြန်မာ ကုလသမဂ္ဂ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှုဆိုင်ရာ ၁၄ ရက်ကြာ သင်တန်းကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁ ရက်တွင် စတင်ခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာအိန္ဒိယသံရုံးက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ 

ထို့နောက် သံအမတ်ကြီး  မစ္စတာ အဘ်ဟေး တာကူးရ် (Abhay Thakur)နှင့် နစကဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူး ကြီး စိုးဝင်းတို့ သင်တန်း ဖွင့်လှစ်မှု အခမ်းအနားကို တက်ရောက်ခဲပြီး အမှာစကားများ အသီးသီး ပြောကြားခဲ့ သည်။

ထို့နောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံ Center For United Nations Peacekeeping(CUNPK)မှ နည်းပြအရာရှိတစ်ဦးက အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ UN Peacekeeping Operation တွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေမှု အခြေအနေများကိုလည်း ရှင်းပြခဲ့ သည်ဟု နစကမှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုသင်တန်းသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁ ရက်မှ ဩဂုတ် ၁ ရက်နေ့အထိ ဖြစ်သည်။

ထိုသင်တန်းသည် (၈)ကြိမ်မြောက် ဖွင့်လှစ်ခြင်းဖြစ်ပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်း အရာရှိ ၁၃၀ ဦး၊ စစ်သည် ၈၄ ဦး တက်ရောက်ခဲ့ကြကြောင်း၊ ယခု သင်တန်းတွင် အရာရှိ ၃၀ ဦး တက်ရောက်ကြမည်ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ သင်တန်းတွင် တင်းမာမှုလျှော့ချရေး၊ ပဋိပက္ခ စီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် အရပ်သားများ ကာကွယ်ရေးတို့ကို အဓိက ထား သင်ကြားပေးမည်ဟု အိန္ဒိယသံရုံးက ပြောသည်။

နစက,ကတော့ သင်တန်းတွင် ကုလသမဂ္ဂငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှု လုပ်ငန်းများ၏ သမိုင်းကြောင်း၊ ဖွဲ့စည်းပုံ၊ စည်းမျဉ်းများနှင့် ဆောင်ရွက်နေမှုများ၊ ကုလသမဂ္ဂငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့များ စောင့်ထိန်းလိုက်နာရမည့် ကျင့်ဝတ်များ၊ အရပ်သားများအား ကာကွယ်‌စောင့်ရှောက်မှု၊ ကလေးသူငယ်များအား ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှု၊ စစ်ဘက်-အရပ် ဘက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ ကင်းလှည့်ခြင်း၊ ယာဉ်တန်းလုံခြုံရေး ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ တပ်ခွဲ အခြေချစခန်း တည် ဆောက်ခြင်း၊ လေ့ကျင့်ခန်း BlueHelmet စသည့် ဘာသာရပ်များကို သင်ကြားပေးမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောသည်။

အိန္ဒိယသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေးနှင့် ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး ကူညီပေးနေသော နိုင်ငံဖြစ်သည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁

နယူးဒေလီရှိ Centre for United Nations Peacekeeping က ဦးစီးကျင်းပသည့် အိန္ဒိယ-မြန်မာ ကုလသမဂ္ဂ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှုဆိုင်ရာ ၁၄ ရက်ကြာ သင်တန်းကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁ ရက်တွင် စတင်ခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာအိန္ဒိယသံရုံးက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ သင်တန်းတွင် တင်းမာမှုလျှော့ချရေး၊ ပဋိပက္ခ စီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် အရပ်သားများ ကာကွယ်ရေးတို့ကို အဓိက ထား သင်ကြားပေးမည်ဟု အိန္ဒိယသံရုံးက ပြောသည်။

သံအမတ်ကြီး  Abhay Thakur နှင့် နစကဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းတို့ သင်တန်း ဖွင့်လှစ်မှု အခမ်းအနားကို တက်ရောက်ခဲပြီး အမှာစကားများ အသီးသီး ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေးနှင့် ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး ကူညီပေးနေသော နိုင်ငံဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁

အိန္ဒိယနိုင်ငံကို ပို့ဆောင်မည့် မူးယစ်ဆေးဝါးများနှင့် အဖွဲ့ကို ကလေးမြို့မှ တမူးမြို့ဘက် ထွက်ခွာလာစဉ် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈ ရက်က ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်ဟု Chin National Organization (Upper Chindwin Region)မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ အဖွဲ့သည် WY ဆေးပြား ၄ အိတ် (ဆေးပြားအလုံးရေ ၈ သိန်း)ကို လူ ၅ ဦး၊ ဆိုင်ကယ် ၄ စီးဖြင့် သယ်ဆောင်၍ ကလေးမြို့မှ တမူးမြို့ဘက်သို့ ထွက်ခွာလာစဉ် ကလေးမြို့နှင့်ရာဇာဂြိုလ်မြို့ကြားမှာ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု CNO က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၀ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုမူးယစ်ဆေးဝါးများကို အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ EM ဆိုသူထံ ပေးပို့မှာဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

 CNO က “ ကလေး-ကဘော်ဒေသမှာ CNO က မူးယစ်ဆေးဝါး သယ်ဆောင်သူ၊ ဖြန့်ဝေသူ၊ သုံးစွဲသူနှင့် ရောင်းချ သူများ သိရှိပါက ဆက်လက် ဖမ်းဆီးအရေးယူမှာဖြစ်ပြီး ပြင်းပြင်းထန်ထန် အရေးယူမှာဖြစ်ပါတယ်။ ထို့ကြောင့် ကလေး-ကဘော်ဒေသ CNO လှုပ်ရှားနယ်မြေအတွင်း လူငယ်များ မူးယစ်ဆေးဝါး သားကောင် မဖြစ်ဖို့၊ ရပ်ရွာ သာယာလှပဖို့ မိဘပြည်သူများကလည်း မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေးမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်ပေးကြဖို့ တိုက်တွန်း အပ်ပါတယ်”ဟု ထုတ်ပြန် ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ-မြန်မာနယ်စပ်တွင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေပြီး နယ်မြေ မတည်မငြိမ်မှုများဖြစ်ပွားနေသည်။

ထို့နောက် တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှု အားနည်းလာပြီးနောက် လက်နက်နှင့်မူးယစ်မှောင်ခို လုပ်ငန်းများ အရှိန်မြင့်တက် လာနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁

တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA) ကို လက်ရှိ အခင်းအကျင်းနှင့်အညီ ပြုပြင် သင့်ပြီး တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ(EAOs)ကို စပ်ကြားနယ်မြေ သတ်မှတ်ပေးရန် အရေးကြီးလိုအပ်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ(EAOs)၊ နွေဦးတော်လှန်ရေး အင်အားစုများ၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)များနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေပြီး နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ရေး ကို အားလုံးက ကြိုးပမ်းနေကြသည်။

နှစ်ဖက်တပ်များကြား ပွတ်တိုက်မှုမဖြစ်အောင် EAO များကို စပ်ကြားနယ်မြေသတ်မှတ်ပေးရန်လိုအပ်သလို ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရလည်း ပြည်နယ်များအား လုပ်ပိုင်ခွင့်များ ပေးသင့်သလောက် ပေးရန်လိုအပ်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

KIA-PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “NCA မှာပါတဲ့ အချက်အလက်တွေထဲ အဓိကကျတာ တစ်ခုက နှစ်ဦးသား စပ်ကြားနယ်မြေ ဖန်တီးပေး ရမှာပေါ့။ သူတို့ လှုပ်ရှားတဲ့နယ်မြေ ဥပမာ “ဝ”ဆိုရင် သူ့ဟာသူ သူ့နယ်မြေနဲ့သူ သံလွင်မြစ် ဟိုဘက်ခြမ်းမှာ လွတ်လွတ်လပ်လပ် နေနေတယ်။ ပိုက်ဆံတွေလည်း ကောက်တယ်။ သူ့ရပ်တည်မှုနဲ့သူ လုပ်တယ်။ KNU ကြ တော့ အဲဒီလို လုပ်လို့ မရဘူးလေ။ သူ့ရဲ့စပ်ကြားနယ်မြေမှာကိုက တပ်ရော သူရော စိုးမိုးနေတာ။ ဘယ်သူမှ အပြည့်အဝ ဆုပ်ကိုင်ထားခြင်းမရှိဘူး။ အဲဒီအခါကြတော့ သူကလည်း သူ့အဖွဲ့ ရပ်တည်မှုအတွက် ဆက်ကြေး ကောက်မယ်၊ ပိုက်ဆံတောင်းမယ်။ အဲဒါမျိုးရှိတဲ့ အခါကြတော့ ပွတ်တိုက်မှု ဖြစ်တာပေါ့။ အဲဒါကို ကျနော်တို့က နယ်မြေ သတ်မှတ်ပေးမလား၊ သတ်မှတ်ပေးဖို့ အရေးတစ်ခုက တော်တော်အရေးကြီးတယ်။ ဒါက တစ်ချက်ပေါ့။ နောက်တစ်ခုက ဒီလူတွေကို ငြိမ်းချမ်းရေးစကားက ပြောသင့်ပါတယ်။ ပြောလည်းပြောရမှာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ငြိမ်းချမ်းရေးစကားထက်ကို ကိုယ့်ဘာသာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲသင့်တာ လုပ်သင့်လုပ်ထိုက်တာကို လုပ်ဖို့က ပိုအရေး ကြီးတယ်လို့ ကျနော်က မြင်တယ်။ အဲဒီအပိုင်းမှာ အားနည်းမှုရှိနေတာကို တွေ့တယ်။ လိုသေးတာပေါ့။ ဥပမာ ပြောရမယ်ဆိုရင်  ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ ပါတဲ့အချက်အလက်တွေကို ပြည်နယ်တွေကို ပေးသင့် သလောက် အဲဒါတွေ ပေးရမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင်သည့် အစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈ ရက်တွင် အပစ်ရပ်စဲရေးကမ်းလှမ်းခဲ့ပြီး တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း ၂၁ ဖွဲ့နှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ခုနှစ်များအတွင်းမှာ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ၁၄ ဖွဲ့နှင့် ပြည်နယ်အဆင့်၊ပြည်ထောင် စုအဆင့် အပစ်ရပ်စဲရေးစာချုပ်(Bilateral) လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသလို ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာ NCA စာချုပ်ကို စတင် ဆွေးနွေပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်မှာ NCA စာချုပ်အား မူကြမ်းရရှိခဲ့သည်။

NCA စာချုပ် မူကြမ်းရရှိပြီးနောက် ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်တွင် KNU, RCSS, ALP, DKBA, KNU/KNLA-PC, PNLO, CNF, ABSDF တို့ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်တွင် NMSP နှင့် LDU တို့ဖြင့်လည်းကောင်း လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။

SNA ကိုတွေ့ရစဉ်

NCA စာချုပ်ကို ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်တွင် စတင်ရေးထိုးခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်ကာ လာမည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်၌ (၁၀) နှစ်ပြည့်တော့မည် ဖြစ်သည်။

NCA စာချုပ်အရ အချို့လုပ်ငန်းစဉ်များသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အထိသာ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပြီး ၎င်းနောက်ပိုင်းတွင် ရပ်တန့်သွားသည်မှာ ယနေ့အထိဖြစ်ကြောင်း NCA ရေးထိုးထားသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက ထောက်ပြ ကြသည်။

ထို့ပြင် NCA စာချုပ်သည် နိုင်ငံတကာမှလည်း အသိအမှတ်ပြုထားခြင်း ဖြစ်သည့်အတွက် ပြန်လည်ပြင်ဆင် မည်ဆိုပါက NCA စာချုပ်ကို စတင်အတည်ပြုစဉ်က ပါဝင်ခဲ့ကြသူများ အားလုံးပါဝင်ပြီး ပြင်ဆင်ခြင်းက ပို၍ သဘာဝကျကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “NCA လက်မှတ် ရေးထိုးထားတုန်းကရော၊ ရေးဆွဲထားတုန်းကရော အဲဒီလူတွေနဲ့ ပြန်လည်ညှိနှိုင်းပြီး ပြင်တာဆင်တာ လုပ်သင့်တယ်လို့ ထင်တယ်။ ဘယ်လိုပြင်သင့်တယ်၊ ဘယ်လိုမပြင်သင့်ဘူးဆိုတာတော့ မှတ်ချက် မပေးလိုပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ NCA တကယ့် စာချုပ်ပါအတိုင်း အဆင်ပြေပြေ အလုပ်လုပ်နိုင် ခဲ့လား။ ဆိုလိုတာက ဒီစာချုပ်သည် ကျနော်တို့အတွက် တကယ် အလုပ်ဖြစ်ခဲ့သလားပေါ့။ အလုပ်ဖြစ်ခဲ့ရင် အဲဒီ အတိုင်း ကျနော်တို့က ဆက်သွားရမယ်၊ အလုပ်မဖြစ်ရင်တော့ အဲဒါကြတော့ မြေပြင်အခြေအနေပေါ် မူတည် ပြီးတော့ ပြင်သင့်၊ မပြင်သင့် ဆုံးဖြတ်ရမယ်လို့ ယူဆပါတယ်” ဟု  ၎င်းက ပြောသည်။

NCA စာချုပ်ကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်မည်ဆိုပါကလည်း အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက် လွှတ်တော်တစ်ရပ် ပေါ်လာသည့် အခါတွင် ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် NCA သည် ပြဿနာဖြစ်နေခြင်း မဟုတ်ဘဲ NCA ပါ အချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မှု အပေါ်တွင်သာ အဓိကကျကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာ ရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် NCA စာချုပ်ကို ပျက်သွားပြီဟုဆိုကာ ABSDF၊ CNF၊ KNU တို့က ကြေညာ၍ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသလို PNLO၊ ALP၊ LDU၊ NMSP သည်လည်း ၂ ဖွဲ့ခွဲသွားကာ NCA ကနေ နုတ်ထွက်သူနှင့် NCA လမ်းကြောင်းပေါ်မှာ ဆက်လက် ရပ်တည်သူဆိုကာ ဖြစ်နေသည်။

အလားတူ MNDAA၊ KIA၊ TNLA၊ SSPP၊ RCSS၊ PDFs၊ SNA၊ KNU၊ NMSP စသည့် လက်နက်ကိုင်များကြားမှာ နယ်မြေ ပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားကာ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။ 

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ဗဟန်းမြို့နယ်ရှိ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းပြတိုက်(ရန်ကုန်)ကို နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈ ရက်က သွားရောက် ကြည့်ရှုစစ်ဆေးခဲ့ပြီး ရှေးဟောင်းမူလလက်ရာ များအတိုင်း ထိန်းသိမ်းရန် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း စီးနင်းခဲ့သည့် မော်တော်ယာဉ်အား ရေရှည်တည်တံ့ ကောင်းမွန်စေရေးအတွက် ကျွမ်းကျင် ပညာရှင်များဖြင့် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းခြင်းများ ဆောင်ရွက်သွားရန် လိုကြောင်း၊ အဆောက်အဦအား ပြုပြင်ထိန်းသိမ်း ခြင်းလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရာတွင် ရှေးမူကို မထိခိုက်စေဘဲ ရှေးဟောင်းမူလလက်ရာများအတိုင်း ဖြစ်စေရန် အတွက် ယခင်မှတ်တမ်း ဓာတ်ပုံများဖြင့် ပြန်လည်တိုက်ဆိုင် စစ်ဆေးပြီး စနစ်တကျ ထိန်းသိမ်း ဆောင်ရွက်သွား ရန်လိုကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ပြတိုက်အတွင်းရှိ ဓာတ်ပုံများအား နည်းပညာများ အသုံးပြု၍ ထိန်းသိမ်း ဆောင်ရွက်ပြီး ယခုထက် ပိုမို ကောင်းမွန် ကြည်လင်ပြတ်သားသည့် ပုံများဖြစ်အောင် ‌ဆောင်ရွက်သွား ရန်လိုကြောင်း၊ ပြတိုက် ပတ်ဝန်းကျင် သန့်ရှင်းသာယာလှပစေရေးအတွက် လမ်းဘေးဝဲယာရှိ သစ်ပင်များအား အောက်ခြေရှင်းလင်းခြင်း လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်သွားရန်၊ အမှိုက်သရိုက်များ မရှိစေရေး စဉ်ဆက်မပြတ် ဆောင်ရွက်သွားရန်” ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းပြတိုက်(ရန်ကုန်)သည် မြန်မာ့လတ်လပ်ရေး ဗိသုကာ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း နေထိုင်ခဲ့သော အိမ်ကို ပြတိုက်အဖြစ် ခင်းကျင်းပြသထားခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုအဆောက်အဦသည် ၁၉၂၁ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ထားသော ဥရောပပုံစံ အဆောက်အဦဖြစ်ပြီး အနောက်တိုင်း ဗိသုကာဟန်များ ရောနှောတည်ဆောက်ထားသည့် ဥရောပပုံစံ အဆောက်အဦ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည် မိသားစုနှင့်အတူ ယခုအိမ်၌ ၁၉၄၅ ခုနှစ်၊ မေလမှ ၁၉၄၇ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ လုပ်ကြံခံရ သည့်နေ့အထိ နေထိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ပြတိုက်အတွင်းတွင် ဧည့်ခန်း၊ ထမင်းစားခန်း၊ အိပ်ခန်း၊ စာဖတ်ခန်း၊ ကလေးများအိပ်ခန်း၊ အထူး အစည်းအဝေးခန်း၊ ဘုရားခန်း၊ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း အားလပ်ချိန်တွင် စိုက်ပျိုးသော စိုက်ခင်း၊ ဗိုလ်ချုပ် အောင်ဆန်း စီးနင်းအသုံးပြုခဲ့သည့် အင်္ဂလန်နိုင်ငံထုတ် WOLSELEY အမျိုးအစား မော်တော်ယာဉ်နှင့် ဓာတ်ပုံ မှတ်တမ်းပြခန်းတို့အား ခင်းကျင်းပြထားသည်။

ဇူလိုင် ၁၉ ရက်နေ့တွင် ကျရောက်သည့် အာဇာနည်နေ့တို့တွင် နေ့စဉ် နံနက် ၉ နာရီခွဲအချိန်မှ ညနေ ၄ နာရီခွဲ အချိန်အထိ အခမဲ့ လာရောက်လေ့လာကြည့်ရှုနိုင်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈

တောင်ခမ်းနှင့် နောင်ချို တိုက်ပွဲများကနေ တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA) ဆုတ်ခွာခဲ့ရမှု အခြေအနေများကို ဥပဒေအထောက်အကူပြုကွန်ရက်(Legal Aid Network)က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈ ရက်တွင် ထောက်ပြခဲ့သည်။

တောင်ခမ်း၊ နောင်ချိုတိုက်ပွဲများတွင် နောက်ဆုတ်လိုက်ရခြင်းမှာ (က) တိုင်းရင်းသား မဟာမိတ် အဖွဲ့အစည်းများ နှင့် (NUG လက်အောက်ခံ၊ လက်အောက်မခံ)PDFs များ၏ အင်တိုက်အားတိုက် လက်တွဲတိုက်ပွဲဝင်မှု ကျဆင်း သွားသဖြင့်လည်းကောင်း၊ (ခ) ထိုးစစ်ဆင်၊ တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်၍ ရရှိသောနယ်မြေ၊ မြို့ရွာများအား TNLA တဖွဲ့ တည်းက မိမိပိုင်နက် နယ်မြေမျိုး သတ်မှတ်ကာ အုပ်ချုပ်ရေး ချမှတ်ခြင်းနှင့် ရေရှည်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် ဖိတ်ခေါ်ခြင်း များကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ဥပဒေအထောက်အကူပြုကွန်ရက်က ထောက်ပြသည်။

ထို့ပြင် (ဂ) ဒေသခံလူထု၏ ထောက်ခံမှု ထိထိရောက်ရောက် မရသဖြင့်လည်းကောင်း၊ (ဃ) နစက,က သာလွန် အင်အားသာမက လက်နက်စွမ်းအားများကိုပါ အစွမ်းကုန်မြှင့်တင် အသုံးပြုလာခြင်းတို့ကြောင့် လည်းကောင်း ဖြစ်သည်ဟုလည်း ၎င်းက ထောက်ပြထားသည်။ 

ဥပဒေအထောက်အကူပြုကွန်ရက်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် (က)၊ (ခ)နှင့် (ဂ)ပါ အခြေအနေတို့အား နိုင်ငံရေးအရ အမြန်ဆုံး ပြောင်းလဲ၊ ချမှတ်၊ ကျင့်သုံးနိုင်ပါက (ဃ) အခြေအနေအား ထိရောက်စွာ ပယ်ရှားနိုင်မည်ဟု ဥပဒေအထောက်အကူပြုကွန်ရက်က ထောက်ပြထား သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် TNLA ထိန်းချုပ်ထားသည့် နောင်ချိုမြို့ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၆ ရက်က အလုံးစုံ ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သလို ကျောက်မဲ၊ မိုးကုတ်၊ မိုင်းငေါ့၊ သီပေါ စသည့် TNLA ထိန်းချုပ်ထားသော နယ်မြေများ ကို ဆက်လက် ဖိအားပေး တိုက်ခိုက်လျက်ရှိနေသည်။

TNLA သည် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်းမှာ နမ့်ခမ်း၊ မန်တုံ၊ နမ့်ဆန်၊ ကွတ်ခိုင်၊ သီပေါ၊ ကျောက်မဲ၊ နောင်ချို၊ မိုင်းငေါ့၊ နမ္မတူ၊ မိုးမိတ်၊ မဘိမ်း၊ မိုးကုတ် စသည့် ဒေသများကို ထိန်းချုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ပလောင်ပြည်နယ် ရရှိရေး မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးလျက်ရှိသည်။

နောင်ချိုမြို့ကို မြန်မာ့တပ်မတော်က ပြန်လည်ထိန်းချုပ်လိုက်စဉ် 

ဥပဒေအထောက်အကူပြုကွန်ရက်က “TNLA အနေဖြင့် မိမိတို့ မျှော်မှန်းသည့် ပြည်နယ်ရရှိရေးအတွက် ဦးတည် ဖော်ဆောင်ခွင့်ရှိသည်။ ယင်းသို့ ဖော်ဆောင်ရာတွင် အခြားတိုင်းရင်းသားများ၏ နိုင်ငံ‌ရေးအခွင့်အရေးနှင့် သမိုင်း ဆိုင်ရာ ဝိသေသလက္ခဏာများအား အသိအမှတ်ပြုရန်လိုအပ်သည်။ တအာင်းဒေသသည် ယခုအချိန်အထိ တရား ဝင် ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းမှာပင် ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ သီးသန့်ပြည်နယ် တရပ်အနေဖြင့် အသိအမှတ်ပြုမခံရသေး။ သို့ဖြစ်၍ TNLA က ထိုးစစ်ဆင်၊ သိမ်းပိုက်ရရှိသမျှသော မြို့ရွာနယ်မြေများအပေါ် အုပ်ချုပ်ရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ (ယာယီပင် ဖြစ်သော်လည်း) ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းရှိ အဓိက နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးအင်အားစုများနှင့် ညှိနှိုင်းတိုင်ပင် သင့်သည်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် TNLA ထိန်းချုပ်ထားသည့် မိုးကုတ်မြို့၌ တရုတ်လုပ်ငန်းရှင်များ ပြန်လည်ထွက်ခွာနေကြကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

အလားတူ ကျောက်မဲမြို့နယ်အတွင်းမှာလည်း မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် TNLA ကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈

အိန္ဒိယတပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ထောက်လှမ်းရေး ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်နှင့် ဒုတိယစစ်ဦးစီးချုပ် (ထောက် လှမ်းရေး)ဖြစ်သူ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရှာရီဂျေ ပရာတတ် ဆင်းစ်(Lieutenant General Shrinjay Pratap Singh)  ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာခြင်းက မည်ကဲ့သို့ ထူးခြားနိုင်လဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား မေးခွန်းထုတ်လျက်ရှိနေသည်။

အိန္ဒိယထောက်လှမ်းရေး အကြီးအကဲသည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာပြီးနောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၆ ရက်က နစကဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းနှင့် နေပြည်တော်မှာ တွေ့ ဆုံခဲ့ကြသည်။

ထိုသို့ တွေ့ဆုံစဉ် နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ဒေသ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေး၊ တရားဥပ‌ဒေစိုးမိုးရေး၊ လုံခြုံရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် ရေးအတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည့် ကိစ္စရပ်များ၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသည့် ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရေးကိစ္စ ရပ်များကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု နစက,က ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

အိန္ဒိယထောက်လှမ်းရေး အကြီးအကဲရောက်ရှိလာခြင်းက နာဂဒေသ တိုက်ခိုက်မှုနှင့်ဆက်စပ်နိုင်သလို နှစ်နိုင်ငံ ပြည်တွင်း လုံခြုံရေးနှင့်ပတ်သက်သည့် သဘောတူညီချက်များလည်း ရရှိနိုင်ခြေရှိကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ( AFP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

အိန္ဒိယတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် သေဆုံးသွားတဲ့ ULFA-I ခေါင်းဆောင်ကို‌ တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “နယ်စပ်တိုင်းမှာ ဖြစ်တတ်တဲ့ တစ်ဘက်က ဘာခေါ်မလဲ၊ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် မူခင်း များရယ်၊ မူးယစ်ဆေးဝါးရယ်၊ နှစ်နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံနဲ့ပတ်သက်တဲ့ နည်းလမ်းမျိုးကို နှောင့်ယှက်နိုင်တဲ့ အင်အားစုတွေ ကိစ္စ ဒါတွေနဲ့ သက်ဆိုင်နိုင်တာပေါ့။ မြေပြန့်ချင်း အဲလိုဖြစ်နေတဲ့ ကိစ္စလေးတွေပေါ်မှာ ဆွေးနွေးကြတယ်။ ထောက်လှမ်းမှု တွေ့ရှိမှုတွေကို အမြင်ချင်း ဖလှယ်ကြတယ်ဆိုတာ ကောင်းတဲ့ဘက်ကို သွားတာပေါ့။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၃ နောက်ပိုင်းပေါ့။ ကျနော်တို့ဒီ ပလက်ဝနယ်မြေ၊ နှုံးဘူး(ရွာ)တို့၊ တခြား တရွန်အိုင်(ရွာ) တို့နဲ့ဖြစ်တဲ့ တိုက်ပွဲ တွေမှာ မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်က အင်အားစု တော်တော်များများဟာ နယ်စပ်ဖြတ်ပြီးမှ ဟိုဘက်နိုင်ငံမှာ သွား ခိုလှုံကြတာပေါ့။ ဒီဘက်က တပ်မတော်တွေ အနေနဲ့ သွားထိနေကြတယ် အဲဒါလည်း နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ချင်းဖြစ်တဲ့ ပြဿနာတွေကို နှစ်နိုင်ငံ ဘယ်လိုပူးပေါင်း ဖြေရှင်းမယ်ဆိုတဲ့ နှစ်နိုင်ငံ ညှိနှိုင်း‌တိုင်ပင်မှုတွေရှိလို့ပေါ့။ ဒါကတော့ နယ်စပ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ စစ်ရေးစစ်ရာဆိုတာကနော် သံခင်းတမန်ခင်းအောက်မှာလည်း ရှိနိုင်တယ်။ နှစ်နိုင်ငံ ခုနကလို တပ်မတော်ချင်း ညှိနှိုင်းမှုတွေ အောက်မှာလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒီဘက်က နိုင်ငံရေး စာရင်းနဲ့ ပတ်သက် တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ တစ်ဘက်နိုင်ငံမှာ သွားရောက် နေထိုင်တာ၊ ပညာသင်ကြားတာ၊ ကျန်းရေးမာရေးကိစ္စက အစ စီးပွားရေးကိစ္စ အဆုံးထိကို ရှိနိုင်တာပေါ့။ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေက ခုနကလို နယ်စပ်နဲ့ ပတ်သက် ရင် ဗဟိုအစိုးရရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုအောက်မှာ ရှိတယ်လို့ ကျနော်တို့ကြားတယ်။ သူ့ရဲ့ပြည်သူတွေရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့် အပြည့်အဝနော် ထိန်းချုပ်အုပ်ထိန်းမှုကို ရဲတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ အောက်မှာ ရှိတယ်။ နယ်စပ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အခင်းအကျင်း ပြဿနာတွေနော် တခြားပြည်ထောင်စုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စ ရေးရာတွေကို ပြည်ထောင်စု ဗဟိုအစိုးရဘက်က လုပ်ပိုင်ခွင့် ပြည့်ပြည့်ဝဝ ရှိတယ်လို့ ကြားတယ်”ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၃ ရက်က မြန်မာနိုင်ငံဘက်ရှိ နာဂကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၊ လဟယ်မြို့နယ်၊ Hoyat (ဟိုယတ်)ကျေးရွာအနီး အခြေစိုက်ထားသည့် အိန္ဒိယကို တိုက်ခိုက်နေသော ULFA-I နှင့် PLA စခန်းများကို အိန္ဒိယ တပ်မတော်က ဒရုန်းများဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ULFA-I မှ ခေါင်းဆောင်များဖြစ်သည့် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး နိုင်ယန်အာဆု(ခေါ်) နေယန် မက်ဒီ၊ ဗိုလ်မှူးချုပ် လာဟွန်(ခေါ်) ဂါနက်ရှ်အာဆု၊ ဗိုလ်မှူးကြီး ပရာဒစ်အာဆု အပါအဝင် ရဲဘော် ၂ ဦးတို့ သေဆုံးခဲ့သည်။

ပလက်ဝဒေသကို တွေ့ရစဉ် 

ထိုသို့ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဇူလိုင် ၁၆ ရက်တွင် အိန္ဒိယထောက်လှမ်ရေး အကြီးအကဲ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာ ပြီး နစကဒုဥက္ကဋ္ဌနှင့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ 

အိန္ဒိယနှင့် စီမံကိန်းများ ရှိသောကြောင့် နှစ်နိုင်ငံကြား လုံခြုံရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးစရာများ ပိုရှိနိုင်ကြောင်း  သေနင်္ဂမဟာ ဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၎င်းက “အဓိက,ကတော့ နိုင်ငံတွေကြားထဲမှာ ဒီလိုမျိုး သတင်းအချက်အလက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဖလှယ်ချင်း အားဖြင့် မလိုလားအပ်တဲ့ ကိစ္စရပ်တွေ ကျနော်တို့‌ ရှောင်ရှားနိုင်တာပေါ့။ ဒါကတော့ အဓိကအချက်ပါပဲ။ ခုနက ပြောသလိုပေါ့။ ဒီပြောရင်တော့ နာဂဘက်က နယ်မြေတစ်ခုကိုပေါ့။ သူက အိန္ဒိယက သူ့ဘက်က ဒီသူပုန်လို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ သူ‌တွေ လိုက်တိုက်ရင်းနဲ့ နယ်မြေကျော်တာမျိုး ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ သတင်းထွက်လာတာရှိတယ်။ အဲတော့ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ သံတမန်ရေးရာအရ အထူးသဖြင့်တော့ စစ်တပ်ဆိုင်ရာ အရာရှိကြီးတွေ တိုက်ရိုက်တွေ့ဆုံ‌ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးပေါ့။ အဲတော့ အထူးသဖြင့်တော့ လုံခြုံရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး နှစ်နိုင်ငံကြားမှာ ဆွေးနွေးစရာတွေ ပိုပြီးတော့ ရှိပါလိမ့်မယ်။ ကျနော်တို့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ မှာ အလုပ်လုပ် ကြတယ်ဆိုတာ state actor အချင်းချင်းနဲ့ အလုပ်လုပ်တာတွေရှိတယ်။ state actor ဆိုတာက ဒီနိုင်ငံကို ဘယ်သူက ကြိုးစားပြီးတော့ ဦးဆောင်အုပ်ချုပ်နေတယ်ပေါ့။ state actor တွေ အုပ်ချုပ်ကြတဲ့ ကြားထဲ မှာ state actor အချင်းချင်းပဲ စကားပြောကြတာဆိုတော့ AA သည် ဒီချိန်မှာ state actor မဟုတ်ဘူး။ သူသည် non state ပဲ သူ့ဟာသူ နယ်မြေသိမ်းတာတွေ မသိမ်းတာတွေထား တစ်ပိုင်းထားလိုက်ပေါ့။ ဒီအိန္ဒိယနဲ့ ပတ်သက် ပြီးတော့ ကျနော်တို့က ကုလားတန်မြစ်စီမံကိန်းတွေ ဘာတွေရှိတဲ့ အခါကြတော့ ဒါတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ လုံခြုံရေး ရှေ့ဆက်ပြီးတော့ ဘယ်လိုသွားမလဲ။ ဒါတွေပဲ ဆွေးနွေးဖို့လည်း ပါပါလိမ့်မယ်”ဟု ပြောသည်။

အိန္ဒိယသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့်ချင်းပြည်နယ်တို့ကနေ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ကို ချိတ်ဆက်မည့် ကုလတန်းမြစ်စီမံကိန်းကို အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိရာ AA နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲများကြောင့် ရပ်တန့်ထားရသည်။

အလားတူ အိန္ဒိယ-မြန်မာ-ထိုင်း အဝေးပြေး ကုန်သွယ်ရေးလမ်း စီမံကိန်းကိုလည်း အကောင်အထည်ဖော်ရန် ရှိသည့်တိုင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် နွေဦးတော်လှန်ရေးအင်အားစု လက်နက်ကိုင်များ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေ၍ မစတင် နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေသည်။

ထို့ပြင် မြန်မာ-အိန္ဒိယနယ်စပ် တစ်လျှောက်တွင် လက်နက်နှင့်မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးမှုများ ကြီးမားလာနေ သလို တိုက်ပွဲများကြောင့် မြန်မာတိုက်ပွဲရှောင်များ ရောက်ရှိလာမှု အခြေအနေများကိုလည်း အိန္ဒိယကရင်ဆိုင်နေ ရသည်။