CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၇

လက်နက်ကိုင်များအနေဖြင့် လက်နက်စွန့်၍ နိုင်ငံရေးထဲဝင်ပြီး လာဆွေးနွေးကြရန် မူဝါဒကို မြန်မာ့တပ်မတော်က ကိုင်ဆွဲပြီး ဆက်လက် ဖိတ်ခေါ်နေဦးမည်ဆိုပါက မလာစေချင်သည့် သဘောရှိကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် မှာ ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေ သူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များ၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) များအနေဖြင့် လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို စွန့်လွှတ်ပြီး နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းရန် နှုတ်ဖြင့် ဖိတ်ခေါ်နေခဲ့သော်လည်း လက်ရှိ အချိန် ထိ မအောင်မြင်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးခွန်းဆိုင်က “ကျနော့် အနေနဲ့ကတော့ ဒီလိုမျိုး ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်တယ်ဆိုတာ ခင်ဗျားတို့ ကျနော့်ဆီကိုလာကြ၊ လာဆွေးနွေးကြ၊ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးကို စွန့်လွှတ်ကြ၊ ပါတီနိုင်ငံရေး ဝင်ကြဆိုရင်တော့ ဒါဟာ အရင် တုန်းက လုပ်ခဲ့တာရှိတယ်။ လုပ်ခဲ့တာကလည်း မအောင်ဘူးဆိုတာကို မြင်လာခဲ့ပါတယ်။ မအောင်ဘူးဆိုတာကို မြင်လာရဲ့သားနဲ့ ဆက်လက်ပြီးမှ ဒီစကားမျိုးကို ပြောမယ်ဆိုရင် မလာစေချင်လို့ပဲ ဖြစ်မှာပေါ့။ အဲဒီတော့ ဒီလိုမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ လာချင်အောင် လုပ်ရမှာဖြစ်တယ်။ လာချင်အောင်လုပ်တဲ့ နည်းတစ်နည်းတစ်ခုကတော့ တရုတ် စကားပုံမှာ ရှိပါတယ်။ နီးတဲ့လူကို စိတ်ချမ်းသာအောင်လုပ်ပါ၊ ပျော်အောင်လုပ်ပါ။ ဒါဆိုရင် ဝေးတဲ့သူက လာပါ လိမ့်မယ်။ နေပြည်တော်နဲ့နီးတဲ့ လူတွေက ဘယ်သူတွေလဲ၊ ဒီပါတီတွေ၊ CSO တွေ၊ NCA လက်မှတ်ထိုးပြီးတော့မှ အခုထိ မတိုက်သေးတဲ့ ၇ ဖွဲ့တွေ သူတို့အတွက် ငါသူတို့ပျော်အောင် ဘယ်လိုလုပ်ပေးနိုင်သလဲဆိုတာ စဉ်းစားဖို့လို တယ်။ သူတို့ပျော်တယ်ဆိုရင် ဘေးက အဝေးက အဖွဲ့တွေကလည်း သူတို့ကြည့်မှာ။ နေပြည်တော် တကယ်လုပ် သလား။ သူတို့ အပြောချည်းပဲ မဟုတ်ဘူး။ သူတို့နဲ့ ဆွေးနွေးတဲ့၊ သူတို့နဲ့မတိုက်တဲ့ အဖွဲ့တွေ၊ ပါတီတွေ၊ CSO တွေ ကို ‌ပျော်ရွှင်အောင် ထားပါလား၊ စိတ်ချမ်းသာအောင် ထားပါလား၊ အခွင့်အရေးတွေ ပေးပါလားဆို ကျန်တဲ့အဖွဲ့ တွေလည်း လာဆွေးနွေးဖို့ မခက်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

NUG ခေါင်းဆောင် တချို့ကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဖိတ်ခေါ်ရာတွင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများသာ ပါဝင်ခဲ့ပြီး ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ PDF တို့နှင့် ဆွေးနွေးရန် မရှိကြောင်း မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၆ ရက်တွင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များ၊ ပြည်သူ့ကာကွယ် ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) များအနေဖြင့် လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို စွန့်လွှတ်ပြီး နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းရန် ဖိတ်ခေါ်ကြောင်း နစကဘက်မှ ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့ပြင် PDF အပါအဝင် အကြမ်းဖက် သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့များ၊ တိုင်းရင်းသား လက်နင်ကိုင်များအတွက် ငြိမ်းချမ်း ရေး လမ်းဖွင့်ထားကြောင်းကိုလည်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅ ရက်တွင် နေပြည်တော်၌ ပြုလုပ်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်မှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

လာမည့် အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ကျရောက်မည့် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးသဘောတူ စာချုပ်(NCA) လက်မှတ် ရေးထိုးခြင်း ၁၀ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားသို့ စာချုပ်ရေးဆွဲစဉ်က ပါဝင်ခဲ့သည့် တိုင်းရင်း သား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့(EAO) ခေါင်းဆောင်များကို ဖိတ်ကြားရန် ရှိကြောင်းလည်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ် များထံက သိရသည်။

ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)ကို တွေ့ရစဉ်

NCA ကို လက်ရှိနိုင်ငံရေး အခြေအနေမှာ မည်သို့ အသုံးပြုနိုင်မည်ဆိုသည်က ပို၍ အရေးကြီးကြောင်း ငြိမ်းချမ်း ရေး လုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီကိစ္စကို နှစ်ဖက်ဆွေးနွေးတဲ့ လူတွေက ဒါကို ပြောကြမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ သူတို့ပါဝင်နိုင်မယ့် နည်း လမ်းကိုလည်း ပြောကြမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ အဆုံးသတ်မှာတော့ ဘာလဲဆိုတော့ ပါဝင်ဖို့ သူတို့ဖိတ်မလား၊ မဖိတ်ဘူးလား တစ်ချက်ပေါ့။ ဖိတ်ပြီဆိုရင်လည်း သူတို့ကိုယ်တိုင် လာမလား၊ မလာဘူးလားက တစ်ချက်ပေါ့။ သို့သော်လည်းပဲ NCA နှစ်ပတ်လည် လုပ်တယ်ဆိုတာ အရင် ၁၀ နှစ်က လက်မှတ်ထိုးလာခဲ့တဲ့ အကြောင်းကိုပဲ ပြန်လည်ဂုဏ်ယူ၊ ပြန်လည် စားမြုံ့ပြန်တာက အရေးကြီးတယ်။ သို့သော်လည်း ဒီထက်အရေးကြီးတာက NCA ကို အခုလက်ရှိ အခြေအနေမှာ ကျ‌နော်တို့ ဘယ်လို အသုံးပြုနိုင်မလဲဆိုတာက ပိုပြီးတော့မှ အရေးကြီးတယ်။ အဲဒါ ကြောင့်မို့လို့ ဒီကိစ္စကိုလည်း သူတို့ ဆွေးနွေးကြလိမ့်မယ်လို့ ကျနော်မျှော်လင့်တယ်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ချုပ်ငြိမ်းရေးအတွက် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်ကာလ၌ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ အားလုံးနီးပါး စုစည်းနိုင်ရေးမှာ လက်ရှိ အခြေအနေအရ မလွယ်ကူကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ရွေး‌ကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်မှာ တစ်ဖွဲ့ချင်းဖြင့် လုပ်သွားနိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

လက်ရှိတွင် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ၊ ဖိုရမ်များ ပြုလုပ်သည့်အခါတွင် NCA လက်မှတ်ထိုးထားသည့် ၇ ဖွဲ့ဖြင့်သာ ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၆

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် စီစဉ်နေသည့်တိုင် ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်မှုများ ပြင်းထန်နေခြင်းကြောင့် ပြည်ပရောက် မဲဆန္ဒရှင်များသည် မဲပေးရေး မပေးရေးဆိုသော အကျပ်အတည်းများကို ရင်ဆိုင်နေကြရသည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ပြည်ပနိုင်ငံများကို အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ရောက်ရှိနေသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ အနေနှင့်   ကြိုတင်မဲပေးနိုင် ရေးအတွက် ကိုယ်ရေး အချက်အလက်များ ဖော်ပြပြီး သက်ဆိုင်ရာ သံရုံးများကို ပေးပို့တောင်းဆိုရမည်ဟု  ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၁ ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံကို ရောက်နေသည့် ရွှေ့ပြောင်းများ အနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ပက်သက်ပြီး ဘယ်လိုမှ အစီအစဉ် မရှိကြောင်း၊ မဲပေးရန်လည်း စိတ်မဝင်စားကြောင်း Arakan Workers Organization မှ ဒါရိုက်တာ ကိုနိုင်အောင်‌အောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ထိုင်းနိုင်ငံကို ရောက်နေတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းတွေ အနေနဲ့ မဲပေးဖို့အတွက် ဘယ်လိုတွေ စီစဉ် ဆောင်ရွက်နေ ကြလဲဆိုရင် ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေ အနေနဲ့ ဘယ်လိုမှ အစီအစဉ် မရှိကြဘူး။ ပေးဖို့လည်း အာရုံမလာဘူး။ ပေးဖို့လည်း စိတ်မဝင်စားကြဘူး။ ဒီရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ လုပ်ဆောင်တဲ့ အခါမှာ ဒါတွေက သမာအာဇီဝကျကျ လုပ် တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ မဟုတ်ဘူး။ အဲတော့ ကျနော်တို့က ရွေးကောက်ပွဲကို မဲထည့်ဖို့အတွက် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက်တွေကို ဒီစစ်ကောင်စီကို ပေးရတဲ့အခါကြတော့ ဒီရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား အများစုကတော့ ဒါစိုးရိမ် ကြ‌တယ်ပေါ့။ ထိုင်းနိုင်ငံကို ရောက်နေတဲ့ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား အများစုက ဒါကို စိတ်မဝင်စားတာကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင် ကျနော်တို့ တွေ့ရတယ်။ ဒီလုံခြုံရေးအရ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက်တွေကို ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေက ဒါတွေကိုပေးမှာ မဟုတ်ဘူး လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လုပ်နေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို ဒီထိုင်းနိုင်ငံကို ရောက်နေတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေ အနေနဲ့ ၉၉ ရာခိုင်နှုန်း စိတ်မဝင်စားဘူးဆိုတာကိုတော့ ဒါအတိ အလင်း ကျနော်တို့ အနေနဲ့ အလုပ်သမားရေး လုပ်တဲ့သူ တစ်ယောက်အနေနဲ့ ပြောရဲတယ်”ဟု ပြောသည်။

၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတုန်းက ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးမှာ ကြိုတင်မဲပေးဖို့ စောင့်နေကြသူများ။

ပြည်ပရောက် မဲဆန္ဒရှင်များ မဲပေးကြမည်မဟုတ်ဟု လူတစ်ဦးတစ်ယောက်က ပြောနေခြင်းက လက်တွေ့မကျ ကြောင်း၊ မည်သည့် စစ်တမ်းများ ကောက်ယူ၍ ပြောခြင်းလဲ မေးခွန်း ထုတ်စရာရှိသလို မိမိသည် မိမိတစ်ဦး တည်းကိုသာ ကိုယ်စားပြု ပြောခြင်းဖြစ်ပြီး တခြားလူကို ကိုယ်စားပြု ပြော၍မရကြောင်း၊ ပြည်ပ‌ရောက် မဲဆန္ဒရှင် များထဲတွင် မဲပေးလိုသူများ ရှိကြကြောင်း သို့သော်လည်း မဲပေးပါက ဝိုင်းဝန်း၍ ဖယ်ကြဉ်ခြင်းနှင့် ရန်ရှာမည်ကို စိုးရိမ်နေ၍ ဆုံးဖြတ်ရန် ခက်ခဲနေကြောင်း ပြည်တွင်းရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများက ထောက်ပြကြသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် အပိုင်း(၁)အနေဖြင့် မြို့နယ်ပေါင်း ၁၀၂ မြို့မှာ စတင်ကျင်းပမည်ဟု ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့နောက် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ အကာအကွယ်ပေးရေးဥပဒေကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၉ ရက်က ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်မှ လက်မှတ်ထိုး ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။ 

ပြည်တွင်း/ပြည်ပက ပြည်သူများ မဲပေးရာတွင် လွယ်ကူစေရန် Online Voting လုပ်မည်ဆိုလျှင်လည်း ယခု အချိန်မှာ မလွယ်ကူနိုင်တော့ကြောင်း၊ ကိုယ်ရေး အချက်အလက် မပေးပါက မဲစာရင်းတွင် အမည်ပေါက်မည် မဟုတ်ကြောင်း၊ ကိုယ်ရေးအချက်အလက် ပေးရခြင်းက လုံခြုံရေးထိခိုက်နိုင်ခြေ ရှိသည်ဟု မထင်ကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပစဉ် မဲထည့်ရန် စောင့်နေကြစဉ်

၎င်းက “ပြည်ပမှာ ရောက်နေတဲ့ လူတွေအတွက်ကတော့ သံရုံးတစ်ခုတည်း သူက လက်ခံတာ ဖြစ်တာပေါ့။ သံရုံး ဧရိယာသည် မြန်မာပိုင် နယ်နိမိတ်လို့ သတ်မှတ်လို့ရတာကို။ အဲထဲမှာပဲ သူကလုပ်ခွင့်ရှိတာ လွယ်ကူအောင်တို့ ဘာတို့ညာတို့ စဥ်းစားလို့ရှိရင် မြန်မာအလုပ်သမားပေါတဲ့ စက်မှုဇုန်တွေ နေရာမျိုးမှာ သွားပြီးတော့မှ မဲပုံးထောင် ပေးပါလားဆိုရင် ဒါကလည်း အဆင်မပြေပြန်ဘူးပေါ့။ ထိုင်းရဲ့ ပိုင်နက်ဖြစ်နေတာကို။ ဆိုတော့ မြန်မာသံရုံးမှာပဲ မြန်မာတွေက မဲပေးခွင့်ရှိတယ်ဆိုတော့ ကြိုတင်မဲအနေနဲ့ လာပေးဖို့ကလည်း ကျနော်/ကျမတို့ကတော့ ဘယ် နေရာမှာ ရောက်ရှိနေပါတယ်။ အဲရောက်ရှိနေရာကို မဲပေးချင်လို့ပါ ကျနော်/ကျမတို့ရဲ့ အချက်အလက်ကတော့ ဒါရှိပါတယ်ဆိုကာမှ သံရုံးအနေနဲ့ကလည်း ဒါသည် ကြိုတင်မဲအဖြစ် ဒီဘက်ကို UEC ဘက်ကို လှမ်းပြီးတော့မှ အကြောင်းကြားပေးရမယ်။ ဒါပြည်ပရောက် မဲတွေပေါ့။ အဲလိုမျိုး ထားပြီးသွားရမှာဖြစ်တယ်ပေါ့။ အဲအတွက် ကြောင့်မို့လို့ ပြည်တွင်းက လူတွေလည်း လွယ်ကူအောင် ပြည်ပကလူတွေလည်း လွယ်ကူအောင်ဆိုတဲ့ အနေ အထားမျိုးနဲ့ Online Voting ကို လုပ်ပေးပါဆိုတဲ့ဟာကို ကျနော်တို့က ပြောတာပေါ့။ သို့ပေမယ့် အခုအနေအထား အရတော့ Online Voting လုပ်လည်း ဒီအချိန်ကြမှတော့ဆိုရင်လည်း မလွယ်လောက်တော့ဘူးပေါ့။ မဲဆန္ဒရှင်က လည်း ရသလောက်ပေါ့လေ။ အဲတာကလည်း မတတ်နိုင်တော့ဘူးပေါ့”ဟု ပြောသည်။

လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ခြိမ်းခြောက်မှုများကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်မှ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအထိ အပိုင်းလိုက်ခွဲ၍ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်သည်။

အလားတူ တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ် တချို့မှ မြို့နယ်ပေါင်း ၆၃ မြို့နယ်ကိုလည်း အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားပြီး တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရသည့် နိုင်ငံရေးပါတီအား နိုင်ငံတော်အာဏာလွှဲပြောင်းပေးမည်ဖြစ်ကြောင်းပြောကြားထား သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၆

မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်မှ EAO အပါအဝင် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများကို ငြိမ်းချမ်းရေး ဖိတ်ခေါ်သည့် အခါတွင် စံနှုန်း သတ်မှတ်သင့်သလားဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား ထောက်ပြမှုများ ရှိလာကြသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ လက်နက်စွန့်ကာ နိုင်ငံ‌ရေးဝင်ခိုင်းသည့် အချက် အပါအဝင် အခြားသော အချက်များဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖိတ်ခေါ်နေမှုများသည် အလုပ်မဖြစ်ကြောင်း ၎င်းတို့က ထောက်ပြကြသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးရန် ဖိတ်ခေါ်ရာတွင် တစ်ဖွဲ့နှင့်တစ်ဖွဲ့ စံနှုန်းထားသင့်ပြီး မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်မှ အလုပ် မဖြစ်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖိတ်ခေါ်မှုများကို ပြန်လည်စဉ်းစားရန် လိုအပ်ကြောင်း တိုင်းလိုင် (ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူကတော့ သူ့ရဲ့လက်စွဲ ၆ ချက်နဲ့ တောက်လျှောက် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖိတ်ခေါ်နေတာတော့ အလုပ်မဖြစ် ဘူးပေါ့။ အဲဒါတွေ အလုပ်မဖြစ်ဘူးဆိုတာ သူတို့ဘက်ကနေ ပြန်လည်စဉ်းစားဖို့ လိုအပ်တာပေါ့။ ဘာကြောင့် အလုပ်မဖြစ်သလဲ ဆိုတာပေါ့လေ။ စံနှုန်းတွေကတော့ တစ်ဖွဲ့နဲ့တစ်ဖွဲ့တော့ ထားသင့်ပါတယ်။ ထားပြီးမှ အခု ထားလိုက်တဲ့ပုံစံက အလုပ်မဖြစ်ဘူးဆိုရင် နောက်တစ်နည်း ပြန်စဉ်းစားသင့်တယ်ပေါ့နော်။ အဲဒါလေးတော့ လိုအပ်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ ဒါကတော့ လတ်တလော ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေပေါ် မူတည်တယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆိုတာ ရေရှည်သွားရမယ့် ကိစ္စလေ။ လတ်တလော အခင်းအကျင်းပေါ် မူတည်ပြီးမှ လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ သိပ် မကောင်းဘူးပေါ့။ ဒါတော့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးပြီးမှ ဘယ်လို သတ်မှတ် သင့်တယ်ဆိုတာ မှတ်ချက်တော့ မပေးချင်ပါ ဘူး။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံတော်အတွက် ရေရှည်တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုအတွက် ဘယ်လိုဖြစ်သင့်တယ်ဆိုတဲ့ ဥစ္စာလေးကို စဉ်းစားပြီးမှ သတ်မှတ်ရင်တော့ ပိုကောင်းတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဒေါက်တာအေးမောင်နဲ့ လက်နက်ကိုင်များကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၆ ရက်တွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) များအနေဖြင့် လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို စွန့်လွှတ်ပြီး နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းရန် ဖိတ်ခေါ်ကြောင်း နစကဘက်မှ ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့ပြင် PDF အပါအဝင် အကြမ်းဖက် သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့များ၊ တိုင်းရင်းသား လက်ကိုင်များအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး လမ်းဖွင့်ထားကြောင်းကိုလည်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅ ရက်တွင် နေပြည်တော် ၌ ပြုလုပ်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်သူအနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကြေညာရာတွင် စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက် ရှိရန်လိုသည်ကို လက်ခံသော်လည်း တစ်ဖက်အင်အားစုများ၏ လက်နက်ကိုင်ရသည့် အကြောင်း တရားကို သေချာသုံးသပ် ပြင်ဆင်ပြီးမှ ဖိတ်ခေါ်သင့်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)မှဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာ အေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နောက်ပိုင်းမှာ ကန့်သတ်ချက်လေးတွေပါတယ်။ အကြမ်းဖက် အယူအဆကို စွန့်လွှတ်ပြီးကြောင်း ကြေညာဖို့ လိုအပ်တယ် ဆိုတာလေးတွေ ပါတာပေါ့။ ပြည်သူတွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အခြေခံ အဆောက်အဦတို့ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးတွေကို မဖြတ်တောက်ဖို့တို့၊ အင်အားမစုဆောင်းဖို့တို့ စတဲ့ ကြိုတင်ကန့်သတ်ချက် လေးတွေနဲ့ တစ်ဖက်သတ် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကြေညာတာတွေ့တယ်။ အင်အားစုဆောင်းတာတို့၊ လူသစ် စုဆောင်းတာတို့ အဲဒါမျိုး မလုပ်ပေးနဲ့ပေါ့။ လုပ်ရင် ဒီဘက်က ပြန်ပစ်ရ ပြုရမယ်ဆိုတဲ့ သဘောပေါ့။ ဒါမျိုး အပစ် အခတ်ရပ်တဲ့အခါ ကန့်သတ်ချက်တွေ တွေ့ရတာပေါ့။ တစ်ဖက်လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေက ဘာကြောင့် လက်နက်ကိုင်ရသလဲ အကြောင်းတရားလေးကို သေသေချာချာ ဂဃနဏ သုံးသပ်ပြီးမှ အဲဒီအကြောင်းတရားကို ဖြေရှင်းနိုင်လောက်တဲ့ နိုင်ငံရေးရလဒ်တစ်ခု ထွက်အောင် ကိုယ့်ဘက်က ပြင်ဆင်ပြီးမှ ဖိတ်ခေါ်ဆွေးနွေးမှု ရှိဖို့လို တာပေါ့။ အဲဒါကတော့ အသေးစိတ် နှစ်ဖက် တော်တော်လေး ပြေပြေလည်လည် သုံးသပ်ပြီးမှ ကိုယ့်ဘက်က လည်း ပြင်ဆင်ပြီးမှ ဖိတ်ခေါ်ဖို့ လိုတယ်ထင်တယ်။ အစိုးရဘက်က ပြောတာပါ” ဟု ပြောသည်။

AA-TNLA-MNDAA ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ် 

ငြိမ်းချမ်းရေး ဖိတ်ခေါ်သည့် အခါတွင် နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်နေသူများမှ အကြမ်းဖက်အုပ်စုများ၊ မတရားအသင်းများကို ကြေညာထားသည့်အတွက် ထိုအဖွဲ့များဖြင့် တရားဝင် ဆွေးနွေးရန်မှာ အခက်အခဲရှိကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့ကြောင့် အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းအဖြစ်မှ ပယ်ဖျက်ပေးနိုင်ရန်လိုကြောင်း၊ ပယ်ဖျက်ပေးနိုင်ရန်အတွက်လည်း တစ်ဖက် အဖွဲ့အစည်းဘက်မှလည်း ဆောင်ရွက်ပေးရန် ဆွေးနွေးပွဲများတွင် အတင်အချ ရှိကြကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ထောက်ပြကြသည်။

ထို့ပြင် မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် လက်နက်ကိုင်များအား ငြိမ်းချမ်းရေး ဖိတ်ခေါ်ရာတွင် မည်သည့် အချက်များ၊ မည်သည့် စံနှုန်းများ၊ မည်သည့် အနေအထားများ စသဖြင့်ရှိမှ လက်ခံမည်ဖြစ်ကြောင်း သတ်မှတ်ချက် တစ်ခုရှိ သင့်ကြောင်း၊ ယခင်က AA-TNLA-MNDAA တို့ကို လက်နက်အင်အားမရှိသလို ထိန်းချုပ်နယ်မြေမရှိခြင်းနှင့် စစ်ပွဲ မရှိခြင်းတို့ကြောင့် လက်မခံနိုင်ကြောင်း မြန်မာ့တပ်မတော်က သဘောထားရှိခဲ့ကြောင်း၊ အလားတူ လက်နက်စွန့် မှ ငြိမ်းချမ်းရေးမှာ ပါဝင်ခွင့် ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း သဘောထား ရပ်တည်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် AA-TNLA-MNDAA တို့သည် စစ်ပွဲများ ဖန်တီးလာပြီး ထိန်းချုပ်နယ်မြေ တည်ဆောက်ခြင်းနှင့် လက်နက်ကိုင် အင်အားများ တည်ဆောက်ရေးကို လုပ်ဆောင်လာသည့်အခါမှာတော့ မြန်မာ့တပ်မတော်၏ သဘောထား ပြောင်းလဲလာပြီး NCA ထိုးခွင့် မပေးဘူး ရပ်တည်ချက်ကနေ NCA ထိုးရန် တိုက်တွန်းလာရသည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော် လက်ရှိတွင် AA-TNLA-MNDAA တို့သည် NCA ကို စိတ်မဝင်စားတော့ ဘဲ NCA ထက် ပိုမို အခွင့်အာဏာ ရှိမည့် အခြေအနေကိုသာ ရယူလိုကြောင်း ရပ်တည်လာခဲ့ခြင်းကို ဥပမာယူ၍ စံနှုန်းသတ်မှတ်သင့်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၆

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်နေသော ‌ရွေးကောက်ပွဲသည် စစ်တပ်ကို အကျိုးပြုမည့် လူနှင့်ပါတီ ရွေးချယ်ပွဲ ဖြစ်သည့် အတုအယောင် ရွေးကောက်ပွဲသာ ဖြစ်သည်ဟု ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၆ ရက်၌ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲ အပိုင်း(၁)ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်၌ ကျင်းပမည်ဟု ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)မှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။ 

ရွေးကောက်ပွဲအား ဆန့်ကျင်သည့် လူထုလှုပ်ရှားမှုများကို ကိုင်တွယ်ရန်အတွက် အသစ်ထုတ်ပြန် လိုက်သည့် ရွေးကောက်ပွဲများကို နှောင့်ယှက်ဟန့်တားဖျက်ဆီးခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးရေးဥပဒေနှင့် နိုင်ငံသားများ ၏ ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာ လွတ်လပ်မှုနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာ လုံခြုံမှုကို ကာကွယ်ပေးရေး ဥပဒေကို ပြင်ဆင်လိုက်မှုကြောင့် ပြည်သူများသည် အကြောက်တရားများအောက်က မိမိဆန္ဒမပါဘဲ ပါဝင်ပေးရမည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိလျက် ရှိနေသည်ဟု KNU က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

KNU က “ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် ကြိုးစားခြင်းသည် ASEAN ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ရပ်ကို အကောင်အထည် ဖော်ရန် မျက်ကွယ်ပြုခြင်းဖြစ်ပြီး စစ်တပ်ကို အကျိုးပြုမည့် လူနှင့်ပါတီ ရွေးချယ်ပွဲ ဖြစ်သည့် အတုအယောာင် ရွေး ကောက်ပွဲသာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေးပါတီများက အဆိုပါ အတုအယောင် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါဝင်ခြင်းသည် အနာဂတ် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်သစ် တည်ဆောက်မှုအတွက် အဟန့်အတား ဖြစ်စေမည်ဖြစ်သည်”ဟု ပြောသည်။

KNU ၏ ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ် 

နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့်အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်က ကြီးမှူး ဦးဆောင်ကျင်းပမည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ သည် ဥပဒေကြောင်းအရ တရားမဝင်ခြင်း၊ ပြည်သူအားလုံး ပါဝင်နိုင်သည့် အခြေအနေတွင် မရှိခြင်းနှင့် လိုသလို အဖြေထုတ်နိုင်သည့် ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်တို့ကြောင့် KNU က (လုံးဝ)လက်မခံပါဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

KNU က “ ဤရွေးကောက်ပွဲသည် စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို သက်ဆိုးရှည်စေရေးအတွက်သာဖြစ်ပြီး လက်ရှိ နိုင်ငံ ရေး အကျပ်အတည်း၏ အဖြေမဟုတ်ပါ။ ရွေးကောက်ပွဲကြောင့် နိုင်ငံတွင်း ပဋိပက္ခကို ပိုမိုပြင်းထန် လာစေရုံ သာမက ဒေသတွင်း မတည်ငြိမ်မှုကိုပါ ဆက်လက် ဖြစ်ပေါ်လာစေမည်”ဟု ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော နိုင်ငံရေးအဖြေကို ဦးတည်သော အားလုံးပါဝင်သည့် နိုင်ငံရေး တွေ့ဆုံမှုက ရရှိသည့် သဘောတူညီမှုဖြင့် ရေးဆွဲပြဋ္ဌာန်းအတည်ပြုမည့် စစ်မှန်သည့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စုဖွဲ့ စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေသစ်ဖြင့် ကျင်းပသော ရွေးကောက်ပွဲသည်သာလျှင် နက်ရှိုင်းစွာ အမြစ်တွယ်နေသော မြန်မာ နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများ အဆံးသတ်နိုင်မည်ဟု KNU အနေဖြင့် အပြည့်အဝ ယုံကြည်သည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက် တွင် ဖော်ပြထားသည်။

KNU ၏ ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ် 

ထို့နောက် စစ်တပ်ကို အကျိုးပြုမည့် လူနှင့်ပါတီ ရွေးချယ်ပွဲကို ကရင်အမျိုးသားပြည်သူလူထုများ၊ ကရင် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ၊ ကရင်နိုင်ငံရေး အင်အားစုများ အပါအဝင် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် ပြည်သူလူထု တစ်ရပ်လုံးက ပါဝင်ခြင်း မပြုကြဘဲ အကြမ်းမဖက်သော နည်းလမ်းများဖြင့် ဆန့်ကျင်သွားရန် တိုက်တွန်းသည်ဟု KNU မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော NLD အစိုးရမှ ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၌ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ မြန်မာ့တပ်မတော်က ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်ကို အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့နောက် NLD ခေါင်းဆောင်များ၊ လွှတ်တော်အမတ်များ၊ လက်နက်ကိုင်များ၊ ဒီမိုကရေစီအရေးလှုပ်ရှားသူများ၊ နိုင်ငံရေးပါတီတချို့ တို့က ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ခဲ့ကြပြီးနောက် လက်နက်ကိုင် နည်းလမ်းဖြင့် ဖြုတ်ချရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ သည်။

ထိုအထဲတွင် တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ်(NCA)ထိုးထားသည့် ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး(KNU)လည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် KNU ကြား ကရင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၅

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှု နောက်ဆက်တွဲကြောင့် ကားနှင့် အိမ်ခြံမြေ ဈေးနှုန်းများ အဆမတန် မြင့်တက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီးနောက် နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်မှုရှိလာပါက ကားနှင့်အိမ်ခြံမြေ ဈေးများ ကျသွားနိုင်မလား အားလုံးက စောင့်ကြည့်နေကြသည်။

ရွေးကောက်ပွဲပြီးလျှင် နိုင်ငံတကာ ဖိအားနှင့် ပြည်တွင်းပဋိပက္ခ လျော့နည်းသွားမည်ဆိုသည့် အချက်ပေါ် မူတည်ပြီး အဆမတန် ဈေးမြင့်နေမှုများ ကျသွားနိုင်သည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီအရပ်သားအစိုးရကြောင့် ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ ကျနော်တို့ ငွေကြေးစီးဆင်းမှုတွေ ကောင်းလာမယ် ဒီပိတ်ဆို့မှု တွေ ကန့်သတ်မှုတွေက အတိုင်းအတာတစ်ခုထိ လျော့သွားမယ် နည်းနည်းကြာလာတာနဲ့အမျှ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက် မှုတွေ လျော့သွားမယ်ဆိုရင် စစ်စာရိတ်တွေ လျော့လာမယ် အဲတော့ insulation က သူ့ဟာသူ ကျလာမယ်ပေါ့။ insulation ကျတယ်ဆိုရင် အလိုအလျောက်ပဲ ကျနော်တို့ ကုန်ဈေးနှုန်း ကျမယ်ပေါ့။ သူက တစ်ခုတော့ ရှိတာပေါ့။ ဝယ်လက်တွေ မရှိဘူးဆိုတာက အဲတာကတော့ ဈေးကွက်နဲ့ သက်ဆိုင်တယ် အခုရက်ပိုင်းမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဟိုဟာ ဆိုရင် ဝယ်လက် အရမ်းများတယ်။ အခုလည်း ရန်ကုန်မှာ ရောင်းနေရတာပဲပေါ့။ အခု ဒီနယ်က လာတဲ့ သူတွေ ရွှေ့ပြောင်းလာတဲ့ သူတွေက များလာတဲ့ အခါကြတော့ ရောင်းရတယ်လေ။ ဟိုဟာပေါ့ အိမ်ခြံမြေ ဈေးကွက်က ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ခုတော့ရှိတာပေါ့ လုံခြုံသွားတယ် ငြိမ်းချမ်းသွားတယ်ဆိုရင်တော့ ကိုယ့်ဒေသ ကိုယ် ပြန်လာမှာ တချို့လည်း ပြန်မှာပါ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အဲခါကြရင်တော့ ဈေးနှုန်း ကျနိုင်ပါတယ်။ သူက ဒီရွေးကောက်ပွဲ ပြီးလာလို့ရှိရင်တော့ ဒီနိုင်ငံတကာ ဖိအားပေါ့။ နိုင်ငံတကာဖိအားနဲ့ ဒီပြည်တွင်းပဋိပက္ခတွေ လျော့နည်းသွားမယ် ဆိုတဲ့ အချက်ပေါ် မူတည်ပြီးတော့ သူက ဒါပြရိပ်သန်းတာပေါ့။ ဒါကတော့ နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်တယ် ဆိုရင်တော့ ဒါသူ့သဘာဝအတိုင်း ဖြစ်တာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ငလျင်ဘေးကြောင့် နေအိမ်များ ပျက်စီးသွားစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဦးသန်းရွှေ လက်ထက်က ကားနှင့် အိမ်ခြံမြေ အပါအဝင် တယ်လီဖုန်းများသည် ဈေးနှုန်း အဆမ တန် မြင့်တက်နေရာမှ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီးနောက် ဦးသိန်းစိန် အစိုးရ တက်လာသည့်အခါမှာ တော့ ကား၊ အိမ်ခြံမြေ၊ တယ်လီဖုန်း ဈေးနှုန်းများသည် ထိုးကျသွားခဲ့သည်။

စီးပွားရေးအရ နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံမှုနှင့်ဆိုင်ပြီး ပြည်သူလူထုများ၊ ပြည်ပကလူများ စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင်ကို အကောင်းမြင်ရန် လိုအပ်သည်ဟု စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၎င်းက “အဲဒါက သူစီးပွားရေးအရ နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံမှုနဲ့လည်း ဆိုင်တာပေါ့။ နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံမှုနဲ့ဆိုင်တာ မဟုတ်ဘူး ဆိုင်ကိုဆိုင်တာပေါ့။ နောက်တစ်ခုက ဒီမြန်မာပြည်ရဲ့ စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင်ကို ပြည်ပက ဗမာ ပြည်ထဲက လူတွေရဲ့ စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဘယ်လိုမြင်လဲပေါ့။ ဘယ်လိုခေါ်မလဲပေါ့။ ကျော်လွှားလို့ မရတဲ့ ကိစ္စပေါ့။ ဒီအမြင်ကောင်းဖို့ လိုတာပေါ့။ ဟိုဘယ်လို ခေါ်မလဲ ကားပါမစ်တွေ ပိတ်ထားတာလည်း မှားတယ်လို့ တော့ မဆိုလိုပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ လက်ရှိ အခြေအနေအရ တိုင်းပြည်မှာလဲ ဒေါ်လာ လိုနေတာကို ဒေါ်လာ outflow ဖြစ်သွားလို့မှ မရဘဲကို ဒီသဘောတွေလည်း ပါမှာပေါ့။ ဝယ်လိုအားက ပုံမှန်ရှိနေတာလေ ပုံမှန် ရှိတဲ့ ဝယ်လိုအားကို ဖိတဲ့အခါကြတော့ စျေးတက်တာပေါ့။ အခုလောလောဆယ်တော့ ရုတ်တရက်ကြီး တအား ကြီး ထိုးကျသွားဖို့တော့ မဖြစ်နိုင်သေးဘူးပေါ့။ ဦးသိန်းစိန် လက်ထက်က ဖြစ်တယ်ဆိုတာက အားလုံးပေါ့ စီးပွား ရေး ပတ်ဝန်းကျင်ကို နိုင်ငံတကာက‌ကော ပြည်တွင်းက‌ကော အကောင်းမြင်တာပေါ့။ စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင်မှာ အကောင်းဖြစ်လာတဲ့ အခါကျတော့ ကျန်တာတွေ အကုန်လုံးက သူဟာသူ ကျသွားတာပေါ့ စျေးကဒါပါဘဲ”ဟု ပြောသည်။

ဒီမိုကရေစီအရေး တောင်းဆိုနေကြစဉ် 

ထို့နောက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော အစိုးရအား ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ မြန်မာ့တပ်မတော်က ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်အား အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်မှုများ ပေါ်ပေါက်လာပြီး လက်နက်ကိုင် တော်လှန်မှုများ ဖြစ်လာကာ နိုင်ငံရေး မတည်မငြိမ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်မှာ ယနေ့ချိန်ထိ ဖြစ်သည်။ 

အဆိုပါ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် ကား၊ အိမ်ခြံမြေ၊ ရွှေ၊ ဒေါ်လာ၊ လူသုံးကုန်၊ ဆေးဝါး၊ ကုန်စည်၊ အိမ် ဆောက်ပစ္စည်း၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်း စသဖြင့် ဈေးနှုန်းများ အဆမတန် မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၅

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသော လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ချုပ်ငြိမ်းရေးအတွက် ‌ရွေး‌ကောက်ပွဲမတိုင်ခင်မှာ တစ်ဖွဲ့ချင်းဖြင့် လုပ်သွားနိုင်သည်ဟု ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်(Peace Forum)ကျင်းပစဉ်က ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းအလိုက် အာဏာခွဲဝေပေးခြင်းဖြင့်လည်း ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ကြရန် အကြံပြု ဆွေးနွေးချက်များ ရှိကြောင်း သိရသည်။  

ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်၌ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကို ဖြစ်နိုင်သည့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများဖြင့် တစ်ဖွဲ့ချင်း လုပ်ဆောင်သွားနိုင်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် ကျင်းပနေစဉ် 

၎င်းက “အခု NCA ကိုယ်တိုင်က လောလောဆယ်မှာ NCA က နှစ်ပိုင်းရှိတာပေါ့။ တစ်ပိုင်းက သူ့ရဲ့ အခြေခံ မူဝါဒ အပိုင်း။ အခြေခံ မူဝါဒအပိုင်းကတော့ ပြောင်းလဲဖို့ နည်းမယ်ပေါ့။ ဒါပေမယ့် ငြိမ်းချမ်းရေး‌ ဆွေးနွေးပွဲတွေ အကောင်အထည်ဖော်မှု အပိုင်းဆိုတဲ့ အခါကြတော့ အရင်တုန်းကဆိုရင် ၂၁ ဖွဲ့ပဲ ရှိတာကို။ အခုကြတော့ ရာနဲ့ချီ ရှိလာတော့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်မှုအပိုင်းက အများကြီး ပြင်ဆင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အားလုံးပါဖို့ဆိုရင် အဲဒါ ကြောင့် ဒီဥစ္စာက အချိန်ယူရမှာ ဖြစ်တယ်။ သို့တည်းမဟုတ် လုပ်နိုင်တာကတော့ တစ်ဖွဲ့ချင်း ဆွေးနွေးတာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ ဖြစ်နိုင်တာက Peace Forum ထဲမှာ ပြောသွားသလို တချို့တလေ ပြောသွားတာက တော့ ပြည်နယ်အလိုက်၊ တိုင်းအလိုက် တာဝန်ခွဲပေးဖို့၊ အာဏာခွဲဝေပေးဖို့ အဲဒီနည်းနဲ့ စေ့စပ်ဆွေးနွေးဖို့ ဆိုတာ တွေ ရှိတယ်။ ဒါတွေဟာ ချက်ချင်း ဖြစ်လာမလား၊ ဖြစ်ဖို့လွယ်မလား။ အခုလောလောဆယ် ဒီလို ဖြစ်လာဖို့က တော့ အလားအလာက မတွေ့မြင်ရသေးဘူးပေါ့။ အဲဒီတော့ အခုလောလောဆယ်ကတော့ Peace Forum ပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ သူတို့ပြောတာကို နားထောင်လိုက်ရင် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲဆိုတာ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်က တော့ တစ်ဖွဲ့ချင်းလောက်ပဲ ဖြစ်မယ်။ ဖြစ်နိုင်တဲ့အဖွဲ့နဲ့ လုပ်သွားမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်ကာလ၌ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ အားလုံးနီးပါး စုစည်းနိုင်ရေးမှာ လက်ရှိ အခြေအနေအရ မလွယ်ကူကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

လက်ရှိတွင် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ၊ ဖိုရမ်များ ပြုလုပ်သည့်အခါတွင် NCA လက်မှတ်ထိုးထားသည့် ၇ ဖွဲ့ဖြင့် သာ ပြုလုပ်ပြီး မြေပြင်၌ တိုက်ပွဲဖြစ်ပေါ်နေသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများမှာမူ မပါဝင်ကြ သည်ကို တွေ့ရသည်။

လက်နက်ကိုင်ရသည့် အအကြောင်းတရား အခြေခံနှင့် နိုင်ငံရေး သဘောတရားတို့ကို နှစ်ဖက် ညှိနှိုင်းပြီး ရလဒ် ထွက်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်မှာ အလွန်တရာ အရေးကြီးကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ လက်နက်ကိုင်တွေကို‌ တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ပတ်သက်လို့ ထဲထဲဝင်ဝင် ဆွေးနွေးကြတဲ့အခါ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်ပါ လာမယ့် အောက်တို ဘာ ၁၅၊ NCA ၁၀ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားကတော့ဖြင့် ခပ်ကြီးကြီး ကျင်းပလာနိုင်တဲ့ အနေအထားလို့ သုံးသပ်တာ ပေါ့လေ။ နိုင်ငံတော်ဘက်က ဘယ်လိုပြင်ဆင်ထားသလဲ။ လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲက ဒီဇင်ဘာ ၂၈။ အောက်တိုဘာ လ ၁၅ မှာက ကြီးမားတဲ့ NCA စာချုပ်ပေါ့။ လွတ်လပ်ရေး အလွန်ကာလ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနဲ့ အစိုးရ ညှိနှိုင်းနိုင်တဲ့ သဘောတူညီချက်ပေါ့။ အဲဒါကြီး ရေရှည်တည်တံ့ပြီးမှ လက်နက်ကိုင်ရတဲ့ အကြောင်းတရား အခြေခံ နိုင်ငံရေး သဘောတရားကို ဘယ်လိုနှစ်ဖက် ညှိနှိုင်းပြီး ရလဒ်ထွက်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်မှာလား ဆိုတာကတော့ အလွန်တရာ အရေးကြီးတယ်။ ၁၀ နှစ်မြောက် အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်နေ့မှာ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း ခေါင်းဆောင်၊ အဖွဲ့အစည်းပေါင်းစုံ လာရောက်ကြပြီးမှ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးကို အဖြေထုတ်ကြတာလည်းပဲ အန်ကယ် တို့ တွေ့မြင်ချင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လာမည့် အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ကျရောက်မည့် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးသဘောတူ စာချုပ်(NCA) လက်မှတ် ရေးထိုးခြင်း ၁၀ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားသို့ စာချုပ်ရေးဆွဲစဉ်က ပါဝင်ခဲ့သည့် တိုင်းရင်း သား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့(EAO) ခေါင်းဆောင်များကို ဖိတ်ကြားရန် ရှိကြောင်းလည်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ် များထံက သိရသည်။

NCA ၁၀ နှစ်ပြည့် ပွဲပြီးနောက် အောက်တိုဘာ ၁၆-၁၇ ရက်တွင် Peace Forum တစ်ခု ကျင်းပသွားမည်ဟုလည်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များထံက သိရသည်။

သို့သော်လည်း တစ်ဖက် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများ ဘက်တွင်လည်း အဖွဲ့အစည်းအတွင်း သဘောထား ကွဲလွဲမှုများကြောင့် လာနိုင်မည့် အနေအထား မရှိကြောင်းလည်း သုံးသပ်မှုများရှိသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၄

နှစ်ပေါင်း ၁၂၅ နှစ် သက်တမ်းရှိ ကမ္ဘာကျော် ဂုတ်ထိပ်မီးရထားလမ်းတံတားအား တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက် ရေးတပ်မတော်(TNLA)က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၄ ရက် နံနက်ပိုင်းတွင်  မိုင်းထောင်ဖောက်ခွဲ၍ ဖျက်ဆီးခဲ့သည်ဟု နလအ သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့မှ စွပ်စွဲခဲ့သည်။ 

လက်ရှိတွင် TNLA သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ကျောက်မဲမြို့နှင့်အနီး ပတ်ဝန်းကျင် တစ်ဝိုက်၌ အခြေပြု၍ လှုပ်ရှားနေပြီး ယနေ့ (၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၄ ရက်) နံနက်ပိုင်းက ဂုတ်ထိပ်တံအားကို မိုင်းထောင်ဖောက်ခွဲ ဖျက်ဆီးခဲ့သည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားသည်။

TNLA ကတော့ ဂုတ်ထိပ်တံတားကို သူတို့ဖျက်ဆီးခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်း တုံ့ပြန်ထားသည်။

လက်ရှိတွင် မိုင်းထောင်ဖောက်ခွဲ ဖျက်ဆီးမှုကြောင့် ကျောက်မဲမြို့ဘက်အခြမ်း တံတား၏ ကမ်းကပ်ခုံ(AB 2)နှင့် တံတားတိုင်အမှတ်(P 16)နှင့် ကမ်းကပ်ခုံ (AB 2)နေရာတို့အကြား ပေ ၆၀ အရှည်ရှိတံတား သံပေါင်နေရာတို့ ပျက်စီးခဲ့ရသည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နောင်ချိုမြို့နယ် ဂုတ်ထိပ်တံတားအနီးတစ်ဝိုက်တွင် တွေ့ရသော TNLA တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို တွေ့ရစဉ်

ဂုတ်ထိပ်တံတားသည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ နောင်ချိုမြို့နှင့် ကျောက်မဲမြို့ကို ဆက်သွယ်ထားသည့် မန္တလေး-လားရှိုး ရထားလမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိသည်။

ထိုဂုတ်ထိပ်တံတားကို ၁၈၉၉ ခုနှစ်၌ တည်ဆောက်ပြီး ၁၉၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့ကာ ၁၉၀၃ ခုနှစ်၌ စတင်အသုံး ပြုခဲ့ကြောင်း၊ ဂုတ်ထိပ်တံတားသည် တံတားအရှည် ၂၂၆၀ ပေ၊ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်မှ အမြင့်ပေ ၁၁၀၀ တွင်ရှိပြီး သက်တမ်း အနေဖြင့် နှစ်ပေါင်း ၁၂၅ နှစ် ရှိသည့် မီးရထားလမ်း တံတားဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ကျောက်မဲမြို့နယ်အတွင်းမှာ TNLA နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲ များဖြစ်ပွားနေသည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၂

ရှမ်းနီလူမျိုးများ နေထိုင်သည့် အင်းတော်ကြီးဒေသကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA)နှင့်အတူ အာရက္ခတပ်တော်(AA)သည် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)ကို တိုက်ခိုက်လာခြင်းက မည်သည့် အခြေအနေများကြောင့် ဖြစ်နိုင်လဲ စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား မေးခွန်းထုတ်လျက် ရှိနေ သည်။

အင်းတော်ကြီးဒေသကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် KIA သည် AA တပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့်အတူ အင်အား ၂၀၀ ဝန်းကျင် ဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၆ ရက်က စတင်၍ မမုံကိုင်နှင့်မိုင်းနောင်ကျေးရွာရှိ  SNA တပ်စခန်းများကို ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် SNA ဘက်က စစ်စခန်းတချို့ လက်လွတ်ခဲ့ရာပြီးနောက် ဩဂုတ် ၁၇ ရက်တွင် ပြန်လည်၍ SNA ဘက်မှ ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့်အတွက် လက်လွတ်ခဲ့ရသော စစ်စခန်းများ ပြန်လည်ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရ သည်။

အာရက္ခတပ်တော်(AA)သည် စစ်ရေးအရ အကူအညီ တောင်းသောကြောင့် လာရခြင်းဖြစ်နိုင်သလို KIA မှ ကျောက် စိမ်း တူးဖော်ခွင့်များ ပေးထားခြင်းကြောင့်လည်း ပါလာရခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီဥက္ကဋ္ဌ စိုးဋ္ဌေအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အင်းတော်ကြီးဒေသကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “AA ဘက်က မဟာမိတ်ဆိုတော့ စစ်ရေးအရ အကူအညီတောင်းတယ်ဆိုတော့ ဟိုကလည်း လာရမှာပေါ့၊ နောက် ပြီးတော့ အကျိုးစီးပွားဆိုတာ ရှိသေးတယ်လေ။ ဒီ KIA ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဒီဖားကန့်ဒေသလိုမျိုးမှာ AA က ကျောက်စိမ်း တူးဖော်ခွင့်တွေ ဘာတွေ KIA ပေးထားတယ်ဆိုတော့ မဖြစ်မနေ ပါဝင်ရတဲ့ အပိုင်းလေးတွေ ရှိ ကောင်းရှိမှာပေါ့။ နောက်တစ်ခုက AA အခု မမုံကိုင်မှာ ၁၆ ရက်နေ့ သူက ဝင်တိုက်တယ် တိုက်ပြီးတော့ ၁၇ ရက် နေ့မှာ စဆုတ်တော့ AA ဘက်က စဆုတ်တယ်လို့ပဲ သတင်းစ ကြားရတာပေါ့လေ။ အဲတာလည်း AA ဘက်ကနေ ပြီးမှ ပြောတဲ့စကားဆိုရင် ကျနော်တို့က ဝမ်းသာရမှာပေါ့ ရှမ်းပြည်ကို တိုင်းရင်းသား အချင်းချင်းမို့ သူတို့ မတိုက် ချင်ဘူး ဆိုပြီးတော့ သူတို့စပြီး ဆုတ်သွားတယ်လို့ပဲ၊ သတင်းရရှိပါတယ်။ ဒီဘက်ကလည်း တိုင်းရင်းသား ညီအစ် ကို စိတ်ဓာတ်တစ်ခုထားတယ် AA ကနေပြီးတော့မှ သူကအရင်ဦးဆုံး ဆုတ်သွားတယ်ဆိုတဲ့ အပိုင်းမှာ သူက တိုင်းရင်းသား ညီအစ်ကို စိတ်ဓာတ်ထားတယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့တွေက ချစ်ချစ်ခင်ခင် မနေသွားစရာ အကြောင်း မရှိဘူးပေါ့”ဟု ပြောသည်။ 

AA သည် KIA က ၂၀၀၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ကချင်ပြည်နယ်၊ လိုင်ဇာမြို့မှာ ထူထောင်ပေးခဲ့သော ရခိုင်လက်နက် ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်ပြီး AA ခေါင်းဆောင်များသည် လိုင်ဇာမြို့မှာ နေထိုင်လျက်ရှိသည်။

ရှမ်းနီလူငယ်များနဲ့ SNA ကိုတွေ့ရစဉ် 

ထို့နောက် KIA ၏ စစ်ဆင်ရေးများတွင် AA သည် ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်လျက်ရှိနေသည်။

အင်းတော်ကြီးဒေသတွင် ရှမ်းနီတပ်ဖွဲ့ SNA ကို KIA နှင့်အတူ ပူးပေါင်း၍ တိုက်ခိုက်နေခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး AA ထံ ဆက်သွယ် မေးမြန်းနေသော်လည်း အဆက်အသွယ် မရသေးပေ။

အင်းတော်ကြီးဒေသသည် ကချင်ပြည်နယ်၊ မိုးညှင်းမြို့နယ်အတွင်း ပါဝင်ပြီး ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ အများစု နေထိုင်ကြသည်။

KIA က အင်းတော်ကြီးဒေသကို လွှမ်းမိုးထားစဉ်အချိန်က တစ်အိမ်တက်ဆင်း တက်၍ လူငယ်များကို ဖမ်းဆီးခြင်း၊ စစ်သားစုဆောင်းခြင်း၊ အခွန်ကောက်ခံခြင်းများ အပါအဝင် နည်းလမ်းမျိုးစုံဖြင့် ဖိနှိမ်မှုများ ပြုလုပ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် ရှမ်းနီတပ်ဖွဲ့ SNA သည် အင်းတော်ကြီးဒေသအတွင်းသို့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လတွင် ထိုးဖောက်ဝင် ရောက်၍ ထိန်းချုပ်ခဲ့ကြောင်း အင်းတော်ကြီးဒေသခံများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် KIA သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ SNA ထိန်းချုပ်ထားသော ဗန်းမောက်နှင့်ဟုမ္မလင်းမြို့ နယ်များ သိမ်းပိုက်နိုင်ရေးအတွက် PDF များဖြင့် ပူးပေါင်း၍ SNA ကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၂

တရုတ်အစိုးရ၏ ဖိအားသည် မြန်မာ့တပ်မတော်ထက် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများတွင် ပိုများနေကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

TNLA၊ SSPP၊ MNDAA မှ ခေါင်းဆောင်များနှင့် “ဝ” ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော် (UWSA)သည် ပန်ဆန်းမြို့မှာ တွေ့ဆုံ၍ အစည်းအဝေး တစ်ရပ် ကျင်းပခဲ့ပြီး မည်သည့်အဖွဲ့ကိုမှ လက်နက်နှင့်ကိရိယာများ ထောက်ပံ့ပေးတော့မည် မဟုတ်ကြောင်း WSTV က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၀ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် တရုတ်၏ ဖိအားသည် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများအပေါ်၌ အများအပြား ရှိနေပြီး မြန်မာ့တပ်မတော်ထံ တရုတ်ဖိအားမှာမူ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် စစ်ရေးအရှိန် လျှော့ရန်ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၀ ရက်က ပန်ဆန်းမြို့မှာ UWSA,SSPP,MNDAA,TNLA တို့ အစည်းအဝေး ကျင်းပနေစဉ်

၎င်းက “ကျ‌နော်တို့ တိုင်းရင်းသားတွေဘက် ပိုများမယ်ထင်တယ်။ တပ်မတော်ကိုတော့ သူဖိအားပေးနိုင်တာ တစ်ခုတော့ ရှိတယ်။ ခင်ဗျားလည်း ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ရမှာဖြစ်လို့ စစ်ရေးအရှိန် လျှော့ပါလို့လည်း ပြောနိုင်တာ ပေါ့။ ပြီးခဲ့တဲ့ မဲခေါင်-လျန်ချန်း အစည်းအဝေးမှာလည်း မစ္စတာဝမ်ယိက ပြောတာတွေ နားထောင် လိုက်မယ်ဆို ရင် အခုလော‌လောဆယ် လိုနေတာက ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်တယ်ဆိုပြီး နံပါတ်တစ်က ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်တယ်ဆို တော့ ခင်ဗျား ငြိမ်းချမ်းအောင် ကြိုးစားပါ။ ငြိမ်းချမ်းမှ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်နိုင်မယ်လို့ ဆိုလိုတာပေါ့။ နံပါတ်နှစ် ကတော့ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေး လုပ်ပါဆိုပြီးတော့မှ။ နံပါတ်သုံးကတော့ လူမှုရေး စည်လုံးညီညွတ်မှုကို လုပ်ပါဆိုပြီးတော့မှ ပြောတာ social confidence ပြောတာကို။ အတိုက်အခံ လူမျိုးစုတွေ၊ တိုင်းရင်းသားတွေကို လည်းမက နေပြည်တော်ကိုလည်း စစ်ရေးအရှိန်လျှော့ဖို့ ပြောမယ်လို့ ထင်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

"ဝ" ပြည်နယ်သည် မည်သည့် လက်နက်နှင့် ကိရိယာကိုမျှ ပံ့ပိုးပေးတော့မည် မဟုတ်ကြောင်း၊ စစ်ရေးအရ လွယ်ကူချောမွေ့စေရေး၊ သို့မဟုတ် မည်သည့် အဖွဲ့အစည်းကို မည်သည့် အကြောင်းပြချက်၊ အချိန်မရွေး၊ မည်သည့် နေရာ၌ဖြစ်စေ ငွေကြေး အကူအညီ ပေးမည်မဟုတ်ကြောင်း UWSA ဒုဥက္ကဋ္ဌ ကျောက်ကော်အန်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အဖွဲ့အစည်းများ အနေဖြင့် လက်နက်နှင့် စက်ကိရိယာများ၊ ငွေကြေး အကူအညီများ သို့မဟုတ် အခြား ကိစ္စရပ်များကို တောင်းဆိုခြင်းဖြင့် "ဝ" ပြည်နယ်ကို ထပ်မံနှောင့်ယှက်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ရန်လည်း ပြောဆိုထား သည်။

ယခုကဲ့သို့ ထောက်ပံ့မှု ရပ်ဆိုင်းလိုက်ခြင်းသည် ၎င်းတို့ဒေသ၌ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပရန် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် အပေးအယူ လုပ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

TNLA,MNDAA,AA မှ ခေါင်းဆောင် ၃ ဦးကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဒီကြားထဲမှာ ဖြစ်တာတစ်ခုက ဒီလို စကစ,က ကိုယ်စားလှယ်တွေ လွှတ်ပြီးတော့ “ဝ” ကိုရော၊ မိုင်းလား ကိုရော ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ခိုင်းတယ် ပြောတယ်။ သူတို့က ရွေးကောက်ပွဲတော့ မလုပ်နိုင်ဘူးလို့ ငြင်းတယ်။ အဲဒါ ကြောင့်မို့လို့များ အပေးအယူ လုပ်ကြသလား မသိပါဘူး။ သူတို့ဒေသတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ခိုင်းတာပေါ့။ သဘောက စကစ,က လုပ်ချင်တာက သူ့ရွေးကောက်ပွဲက တရားဝင်တယ်ပေါ့။ နေရာတော်တော်များများမှာ လုပ်ဖြစ်တယ်ဆိုပြီး လုပ်စေချင်တာ။ ဒါပေမယ့် “ဝ”‌ရော၊ မိုင်းလားရောက မလုပ်နိုင်ဘူးလို့ ငြင်းလွှတ်လိုက်တယ် ကြားတယ်” ဟု ပြောသည်။

TNLA နှင့် MNDAA သည် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကို ပူးပေါင်းဖော်ဆောင်ခဲ့ပြီး ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနှင့် မန္တလေး တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက မြို့ပေါင်း ၂၀ ဝန်းကျင်ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြသည်။ 

ထို့နောက် တရုတ်၏ ဖိအားများ ခံရပြီးနောက် TNLA နှင့် MNDAA ကို လက်နက်ခဲယမ်းများ၊ စားနပ်ရိက္ခာ၊ စက်သုံး ဆီ၊ ဆေးဝါးများကို ရောင်းချမပေးရန် UWSA ကို ပိတ်ပင်တားဆီးခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် TNLA သည် လက်နက်ခဲယမ်း အားနည်းလာကာ နောင်ချိုမြို့ကို ဆုတ်ပေးလိုက်ရသလို လတ်တလော မှာလည်း ကျောက်မဲ၊ သီပေါ၊ မိုးကုတ်မြို့များမှာ ခုခံစစ်ကို ဆင်နွှဲနေရသည်။