CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃

မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်တွင်ရှိသော ဒုက္ခသည်ပြဿနာများအား AA အနေဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်မည် မဟုတ် ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တောမြို့ရှိ နယ်ခြားစောင့်ရဲတပ်ဖွဲ့ခွဲ(နခခ)၅ ကို ပြီးခဲ့သည့် ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်က တိုက်ခိုက် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် မောင်တောမြို့တစ်ခုလုံးအား ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း AA မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်၌ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် AA သည် မြန်မာ-ဘင်္ဂလား‌ဒေ့ရှ်နယ်စပ် တစ်လျှောက်ကို ထိန်းချုပ်သွားနိုင်ပြီဖြစ်၍ နှစ်နိုင်ငံ ဒုက္ခသည် ပြဿနာကို ဘယ်လိုနည်းလမ်းဖြင့် ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းမလဲ မေးခွန်းထုတ်မှုများ ရှိလာခဲ့သည်။ 

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရကလည်း နယ်စပ်ဒုက္ခသည် ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရာမှာ AA ၏ အနေအထားကို ထည့်သွင်း စဉ်းစားရန်လိုအပ်သလို စကားပြောရန်လည်း လိုအပ်လာသည်ဟု ထုတ်ဖော် ပြောကြားထားသည်။

မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ဒေသသည် မြန်မာအစိုးရ၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် မရှိပါက ဒုက္ခသည်ပြဿနာ များအား ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှ ပိုမိုခံရမည်ဖြစ်ပြီး AA အနေဖြင့် နယ်စပ်ဒုက္ခသည် ပြဿနာများအား ဖြေရှင်းနိုင် သော အနေအထားမရှိကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၈ ရက်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ Cox's Bazar ခရိုင်အတွင်းက ဒုက္ခသည်စခန်းတစ်ခုကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “ဒုက္ခသည်ပြဿနာကို ဖြေရှင်းမယ်ဆိုရင် နိုင်ငံတော်အစိုးရ အချင်းချင်းကပဲ ဆောင်ရွက်လို့ ရနိုင်ခြေများ တယ်၊ ဒုက္ခသည်ပြဿနာသည် အဲဒီနယ်စပ် တစ်လျှောက်လုံးကို မြန်မာအစိုးရ မရသမျှ ကာလပတ်လုံး ဒုက္ခသည် ပြဿနာကတော့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်က ပိုပြီးခံရမှာ။ ပြည်တော်ပြန်ဝင်ဖို့ ULA/AA နဲ့ ညှိလို့ရနိုင်တဲ့ အနေအထား နိုင်ငံတကာဥပဒေအရလည်း မရှိနိုင်ပါဘူး၊ ဘယ်လိုမှလည်း မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုတဲ့ အနေအထားဖြစ်တာပေါ့၊ ဘယ်လိုမှ မဖြေရှင်းနိုင်ဘူး၊ ULA/AA ဆိုတာကလည်းပဲ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်နေတဲ့ လူမျိုးစု၊ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းနဲ့ သူ့ရဲ့ပါတီပေါ့ဗျ၊ အဲတော့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း အသိအမှတ်ပြုဖို့က ပြုမှု၊ မပြုမှုနဲ့လည်း ဆိုင်တာ ပေါ့ နိုင်ငံတစ်ခုမှ မဟုတ်တာ၊ အဲတော့ တည်ငြိမ်တဲ့ အခင်းအကျင်းကလည်း မရှိဘူးလေ၊ တည်ဆဲအစိုးရနဲ့ နိုင်ငံ ရေး၊ စစ်ရေးအားဖြင့် ညှိနှိုင်းမှုတစ်ခုရလို့ “ဝ”လို၊ မိုင်းလားလိုဆိုရင်တော့ နောက်ပိုင်း အစိုးရရယ်၊ ခုန ULA/AA ရယ်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရရယ် ပူးပေါင်းပြီးမှ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းလို့ ရကောင်းရနိုင်တာပေါ့ဗျ။ ဆိုတော့ ခင်ဗျားတို့ပြောတဲ့ RSO တို့၊ ARSA တို့ စသည်ဖြင့်ပေါ့နော် သူတို့ဘက်မှာလည်း လွတ်မြောက်မှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ ရှိတာ‌ပေါ့၊ အဲတော့ လူမျိုးတိုင်းမှာရှိသလို ဘင်္ဂါလီတွေမှာလည်း ရှိတာပေါ့။ အဲတော့ ထိပ်တိုက်တွေ့တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်ရှိ မောင်တောမြို့အား AA က ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃ ရက်ကစပြီး ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ARSA၊ RSO၊ ARA စသည့် အဖွဲ့များဖြင့်လည်း တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

AA ခေါင်းဆောင်များသည် ရခိုင်ပြည်နယ်အရေးကို အပြုသဘောဆောင် ချဉ်းကပ်၍ ဆောင်ရွက်သွားလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း ပအိုဝ်းအမျိုးသားဖက်ဒရယ်ကောင်စီ(PNFC)ဥက္ကဋ္ဌ ခွန်မြင့်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ မြင်သ‌လောက်ကတော့ ဒီ AA ပေါ့နော်၊ AA ခေါင်းဆောင်တွေက သူတို့ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ သဘောထား တွေအရ‌ရော သူတို့အနေနဲ့ ဒီကိစ္စရပ်တွေကို သူတို့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စဥ်းစားသုံးသပ်ပြီးတော့မှ သူတို့က ဆောင်ရွက်နေတာ၊ ကိုင်တွယ်နေတာ ဖြစ်တယ်လို့ပဲ ကျနော်တို့ သိရတာဖြစ်ပါတယ်၊ ဒါကြောင့်မို့လို့ AA အနေနဲ့ ကတော့ ဒီအပေါ်မှာ သူတို့အပြုသဘောဆောင်တဲ့ ချဥ်းကပ်မှုမျိုးတွေနဲ့ ဆောင်ရွက်သွားလိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

AA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

စစ်ရေးအရ မောင်တောမြို့သည် AA ၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက် ရောက်သွားပြီး အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားများ တည်ဆောက်ကောင်း တည်ဆောက်နိုင်သော်လည်း စစ်ပွဲပြီးဆုံးသွားပြီဟု သုံးသပ်၍မရကြောင်း၊ တပ်မတော်က ထိုးစစ်များ ဆင်လာနိုင်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက သုံးသပ်သည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်၏ အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(နပခ)တည်ရှိရာ အမ်းမြို့ အပါအဝင် တောင်ကုတ်နှင့် ဂွမြို့နယ်၌ နှစ်ဖက် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်လျက်ရှိသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် AA နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားနေပြီး နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရသူ အများအပြားလည်း ရှိလာနေသည်။

ထို့အပြင် လူနေအိမ်များ အပါအဝင် စာသင်ကျောင်းများ၊ ဘုန်းကြီးကျောင်းများ၊ ဘာသာရေးကျောင်းများ၊ ဈေးများ၊ လမ်းတံတားများ ပျက်စီးဆုံးရှုံးနေရသလို စားနပ်ရိက္ခာ၊ ဆေးဝါး၊ စက်သုံးဆီ ပြတ်လပ်မှုများဖြင့် လည်း ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။

အလားတူ ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဘင်္ဂါလီအရေးသည်လည်း မဖြေရှင်းနိုင်သေးဘဲ ဖြစ်နေသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃

တရုတ်က မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများအတွက် နိုင်ငံရေး အကူအညီများ ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် ပေးနေသော်လည်း နစကမှ အသုံးမချနိုင်ပါက အကျိုးမရှိကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်ဘက်မှ လက်လှမ်းမီသည့် နယ်မြေဒေသများတွင် တိုက်ပွဲပြင်းထန် နေမှုများကြောင့် တိုင်းရင်းသား EAOs များအပေါ် တိုက်ပွဲများရပ်ခိုင်းပြီး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများလုပ်ရန် ဖိအားပေးနေသည်။

တရုတ်ပေးသည့် အကူအညီများအပေါ် နစကဘက်မှ မည်ကဲ့သို့ အသုံးချမည်ဆိုသည့်အပေါ်တွင် မူတည်သွားကာ အချိန်အခါအလိုက် ကောင်းမွန်စွာ အသုံးမချနိုင်ပါက ပေးသည့်အကူအညီမှာ အလကားဖြစ်သွားပြီး အကျိုးမရှိနိုင် ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီချန်တွေ့ဆုံစဉ်

၎င်းက “နစကရဲ့ ဘယ်လိုသုံးမလဲဆိုတဲ့အပေါ်မှာ မူတည်သွားတာပေါ့။ အစိုးရတစ်ရပ်က ဘယ်လို movement လုပ်မလဲဆိုတာ ပြောရခက်တာပေါ့။ သူသွားမယ့် လမ်းကြောင်းအရ ဘယ်လိုသွားနေလဲပေါ့။ အချိန်ကိုက် အခါ ကိုက် အသုံးချတတ်ရင်တော့ ရလဒ်ကောင်းထွက်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ ကောင်းကောင်း အသုံးမချနိုင်ရင်တော့ ပေးတဲ့ အကူအညီက အလဟဿ ဖြစ်သွားတယ်လို့ပဲ ရှိတတ်တာကို။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအတွက်က သူ့နိုင်ငံအတွက် ပြည်တွင်းရေးကိုပဲ ကိုင်တွယ်တဲ့နေရာမှာ ကိုယ်တိုင်လုပ်ဆောင်နိုင်မှုနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်နိုင်စွမ်း ဘယ်လိုသွားမလဲ၊ ဘယ်လိုဗျူဟာတွေ ချမှတ်မလဲ။ ပြင်ပက အကူအညီပေးတာ တစ်ပိုင်းပဲ။ အဲဒီအကူအညီတွေ ကို ဘယ်လိုအကျိုးရှိရှိ သုံးစွဲမလဲ။ ဘယ်လို အချိန်ကိုက် အခါကိုက်သုံးစွဲမလဲ။ အဲဒီအချက်တွေက ပိုပြီး အဓိကကျ တာ။ ဒါပေမယ့် အဲဒီအကူအညီကို နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံက ပြင်ပအကူအညီကို ‌ကောင်းကောင်း အသုံးချနိုင်တယ်။ သူ့ နိုင်ငံအတွက် အကျိုးရှိအောင် လုပ်နိုင်တယ် ရလဒ်ကောင်းတွေ အများကြီး ဖော်နိုင်တယ်ပေါ့။ အဲဒီရထားတဲ့ အကူအညီတွေကို ပြည်တွင်းက အစိုးရတစ်ရပ် အထူးသဖြင့် နစကအနေနဲ့ ဘယ်လောက် အကျိုးရှိရှိ သုံးစွဲနိုင် မလဲ။ ဒီအပေါ်မှာ မူတည်ပြီး ရလဒ်တွေက အများကြီး ထွက်နိုင်တာကို။ ပြင်ပအကူအညီ ဆိုတာသည် သုံးစွဲတဲ့ အစိုးရ တစ်ရပ်ရဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းနဲ့ အမြှော်အမြင် ကြီးမှုအပေါ်မူတည်ပြီး ရလဒ်ကောင်းတွေ အများကြီး ထွက်လာပါလိမ့်မယ်” ဟု ပြောသည်။

နစကအတွက် တရုတ်မှ သံတမန်ရေးအရရော လက်နက်နည်းပညာများအရပါ အင်တိုက်အားတိုက် ပံ့ပိုးကူညီမှု များ ရရှိသော်လည်း စီးပွားရေးနှင့်ဘဏ္ဍာရေး အကျပ်အတည်း အမျိုးမျိုးအား ရင်ဆိုင်နေရသဖြင့် ရလဒ်ကောင်း ထွက်အောင် မလုပ်နိုင်ကြောင်း နိုင်ငံတကာဆောင်းပါးရှင် ဇက်ခါရီ အဘူဇာက သုံးသပ်ပြထားသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိ နိုင်ငံဧရိယာ၏ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းကိုပဲ ထိန်းချုပ်နိုင်သဖြင့် နစကသည် လာမည့်နှစ်တွင် ကျင်းပရန် ကတိပေးထားသော ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် ဆုံးရှုံးသွားသည့် နယ်မြေများကို ပြန်ရအောင် အသည်းအသန် ကြိုးစားနေသော်လည်း မအောင်မြင်ဘဲ ဖြစ်နေသည်ဟု ၎င်းက သုံးသပ်ထားသည်။

ရှမ်းမြောက်ဒေသတွင် တရုတ်က ကိုးကန့် (MNDAA) နှင့် တအာင်း (TNLA) အဖွဲ့များကို ဖိအားပေးခြင်းမှာ အလုပ်ဖြစ်ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဒီဇင်ဘာ ၄ ရက်က MNDAA သည် တရုတ်၏ တိုက်တွန်းမှုကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် အပစ်ရပ် ကြောင်း ကြေညာခဲ့သလို TNLA ကလည်း အလားတူ ငြိမ်းချမ်းရေ ဆွေးနွေးမည့်အကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

တရုတ်နဲ့မြန်မာ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးစဉ်

အကူအညီပေးသည့် သူဘက်မှလည်း ပေးတတ်ရန်လိုသကဲ့သို့ လက်ခံရယူသော သူဘက်မှလည်း သေချာစွာ အသုံးချတတ်ရန်လိုကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိကကတော့ ပေးတဲ့လူရော ပေးတတ်ရမယ်၊ ယူတဲ့လူရော သုံးတတ်ရမှာပေါ့။ တကယ်လို့ ပေးတဲ့လူ ကလည်း မပေးတတ်ဘူး။ ယူတဲ့လူကလည်း မသုံးတတ်ဘူးဆိုရင်တော့ အကျိုးမရှိဘူးပေါ့။ သူတို့က ဘယ်လို အပေးအယူ လုပ်ထားလဲ ကျနော်တို့လည်း မသိဘူး။ ကျနော်တို့သိတာက အရင်တုန်းက ပညာရှင် ဦးသန့်မြင့်ဦးက ပြောဖူးတယ်။ ကျနော်တို့ကို လာပေးတဲ့ အကူအညီ တော်တော်များများက ဘာလဲဆိုရင် ခင်ဗျားတို့ ဒီလိုလုပ်ပါ ဒီလိုလုပ်မယ်ဆို ကျနော်တို့ကူမယ်ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးဖြစ်တယ်ပေါ့။ ကျနော်တို့ ဖြစ်စေချင်တာကတော့ ကျနော်တို့က ဒါတွေလုပ်မယ်၊ ဒါတွေလုပ်နိုင်ဖို့အတွက် ခင်ဗျားတို့ အကူအညီပေးပါဆိုတာ ဖြစ်စေချင်တာပေါ့။ အဲဒီလိုမျိုး မဖြစ်လို့ရှိရင် ပေးတဲ့လူလည်း အကျိုးမရဘူး။ ရတဲ့လူလည်း အကျိုးမဖြစ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ကချင်ပြည်နယ် ဗန်းမော်နှင့် မံစီမြို့များတွင် တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေချိန်၌ တရုတ်အာဏာပိုင်များနှင့် KIO/KIA ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအင်ဘန်လ ဦးဆောင်သည့်အဖွဲ့တို့ တရုတ်နိုင်ငံမှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြကြောင်း သိရသည်။

ထိုတွေ့ဆုံမှုမှာ တရုတ်အစိုးရမှ တိုက်ပွဲရပ်ရန် ဖိအားပေးနိုင်သလို မြေရှားသတ္တုသယ်ယူရန် နယ်စပ်ဂိတ်ပြန်ဖွင့် ရေးပါ ဆွေးနွေးလာနိုင်သည်ဟု  နိုင်ငံရေးသုံးသပ်သူများက သုံးသပ်ကြသည်။

တရုတ်အစိုးရက နစကကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို ကူညီပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကိုလည်း ကူညီပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပရမ်းပတာဖြစ်နေမှုကိုလည်း မမြင်တွေ့လို ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

CNI News 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ တောင်းဆိုသည့် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်သည် နိုင်ငံတစ်ခုလုံး ခွဲထွက် သွားသည်အထိ အန္တရာယ်ရှိကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်ဆိုသော စကားရပ်သည် မည်သည့် အတိုင်းအတာအထိ ပြဋ္ဌာန်းမည်ဆိုသည့် အဓိပ္ပါယ်အား ရှင်းလင်းတိကျစွာ သိရန်လိုကြောင်း၊ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အနေအထားအရ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့် ပေးမည်ဆိုပါ က ခွဲထွက်ရေးလမ်းကြောင်းကို ရောက်သွားနိုင်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးသိန်းထွန်းဦးက “အဲဒီနေရာမှာ နှစ်ပိုင်းရှိတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေး‌နွေးတဲ့ ကာလတွေမှာလည်း အမြဲတမ်း ပြဿနာ ဖြစ်ကြတယ်။ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့် အဲဒီဟာက ဘာနဲ့သွားတူလဲဆိုတော့ ကိုယ့်ဒေသကိုယ် ကိုယ်ပိုင် ပြဋ္ဌာန်းခွင့် လုပ်လိုက်ပြီ ဆိုတာနဲ့ ခွဲထွက်ဖို့ဆိုတဲ့ လမ်းကြောင်းကို ရောက်သွားနိုင်တယ် လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အနေအထားအရ။ အဲဒီကို ဦးတည်သွားဖို့က ရာခိုင်နှုန်းများတယ်။ ဖြစ်နိုင်ခြေက အရမ်းများတယ်။ ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ဆိုတာ ကိုယ့်ဒေသကို ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်တယ်။ တိုင်းဒေသကြီးအဆင့်၊ ပြည်နယ်အစိုးရအဆင့် ဒါမျိုးတွေ အုပ်ချုပ်တယ်ဆိုတာ ပြဿနာမရှိဘူး။ သို့သော် မူလမြန်မာနိုင်ငံက သတ်မှတ်ထားတဲ့ ၂၀၀၈ အခြေခံ ဥပဒေနဲ့ စင်ပြိုင် ပြဋ္ဌာန်းခွင့်မျိုး ဆိုတဲ့ဟာမျိုး ရရင်ပြဿနာက အကြီးအကျယ်ရှိတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ တချို့ကတော့ ထင်မှာပေ့ါလေ ဒါကသိပ်အစိုးရိမ်ကြီးနေတာ။ ကျနော်တို့ရဲ့ နိုင်ငံ့သမိုင်းကြောင်းကို ပြန်ပြီးကြည့် ရင် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်မှာ ပြဿနာမရှိပေမယ့် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်မှာ အများကြီးရှိသွားနိုင်တယ်။ အဲဒီတော့ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်ဆိုတဲ့ စကားရပ်ကို ဘယ်လိုပြဋ္ဌာန်းမှာလဲဆိုတာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိဖို့လိုပါမယ်။ မဟုတ်ရင် အဲဒီကောင်က နိုင်ငံတစ်ခု လုံး ခွဲထွက်သွားနိုင်တဲ့အထိ အန္တရာယ်ရှိပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ ညီလာခံကျင်းပအပြီး ဓာတ်ပုံရိုက်နေစဉ်

ယခင်က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးများ လုပ်သည့်အခါတွင် ခွဲမထွက်ရေးအတွက် ကတိစာချုပ်ချုပ်ဆိုရန် လုပ်ဆောင် သည့်အခါ၌ လက်မခံခဲ့ကြမှုများရှိခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

လက်ရှိတွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းအချို့သည် မြန်မာနိုင်ငံမှ ခွဲထွက်ပြီး နိုင်ငံသစ်ထူထောင်မှာ မဟုတ်ကြောင်းနှင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသအတွက် တောင်းဆိုနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်များတွင် တွေ့ရသည်။

ယခင်ခေတ်က တော်လှန်ရေးသမိုင်းတွင် ခွဲထွက်ရေးကိုသာ တောင်းဆိုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပြီး ယခုတော်လှန်ရေးတွင် ခွဲထွက်ရေးအစား ကိုယ်ပိုင်သီးခြားအုပ်ချုပ်ခွင့် ရရှိရေးအတွက်သာ တိုက်ပွဲဝင်နေကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု မြန်မာ-တရုတ်အရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တချို့လူတွေက ပြောနေတာကို တကယ်လို့သာ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေက အနိုင်ရသွားရင် တိုင်းပြည် ကြီး အစိတ်စိတ်အမြွှာမြွှာ ဖြစ်နိုင်တယ် ပြောနေကြတာ မဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ သဘောပေါ့။ အခုက တောင်းတာက ကျမတို့ တော်လှန်ရေး စလုပ်ကာစနဲ့ မတူဘူး။ အခု ဘယ်သူကမှ ခွဲထွက်ရေး မပြောဘူး။ ဟိုတုန်းက ကချင်တို့၊ ကရင်တို့ ဘာတို့ အကုန်လုံး ခွဲထွက်ရေးပဲ ပြောတာ။ သီးခြားတိုင်းပြည် ထူထောင်ရေးပဲ ပြောတာ။ အခု ဒါတွေ မပြောတော့ဘူး သူတို့က၊ သူတို့ တစ်စုတစ်ပေါင်းတည်းနေပါ့မယ်။ သီးခြားအုပ်ချုပ်ခွင့်ပေါ့နော် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်း ခွင့်တွေ ရဖို့အတွက် သူတို့တောင်းဆိုမှာပေါ့။ ဒီအတွက်သူတို့ တိုက်နေတာပါလို့ သူတို့ပြောတာ” ဟု ပြောသည်။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ ညီလာခံကျင်းပနေစဉ်

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် နိုင်ငံတစ်ဝန်း နယ်စွန်နယ်ဖျား နယ်မြေအများအပြားကို တော်လှန်ရေး အင်အားစုများထံ အလျင်အမြန် ဆုံးရှုံးနေခြင်းကြောင့် နိုင်ငံ၏ နယ်မြေအစိတ်အပိုင်းများ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုသည် အစိတ်စိတ် အမြွှာမြွှာ ကွဲထွက်သွားရန် သေချာသလောက်ရှိကြောင်း နိုင်ငံတကာ ပဋိပက္ခလေ့လာစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့(ICG)က ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀ ရက်က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထိုသို့ ကွဲထွက်သွားသည့် ဖြစ်စဉ်သည် မြန်မာနိုင်ငံမှ ပြည်သူလူထုများ တောင့်တနေသည့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင် စု တည်ထောင်ရေးကို အထောက်အကူမဖြစ်ဘဲ စိန်ခေါ်မှုသာဖြစ်ကြောင်းလည်း ICG ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ရေးသားထားသည်။

ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်ဆိုသည့် နေရာမှာ  ခွဲထွက်ခွင့်ရှိသော ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့် (External Self- determintion) နှင့် ခွဲထွက်ခွင့်မရှိသော ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်(Internal Self-determintion)ဟူ၍ ရှိကြောင်း၊ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ ဆွေးနွေးနေကြသည့် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်မှာ Internal Self- determintion ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာလည်း ခွဲထွက်ခွင့်မရှိကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းထားသည်ဟု ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပါဝင်နေသူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)အား NLD ပါတီ၏ အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်အဖြစ် အသွင်ဆောင်နေသော သဘောထားများနှင့် မူဝါဒများအား ပြောင်းလဲပစ်ကြရန် လိုအပ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

NUG ၏ ယာယီသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလကလည်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG) အဖွဲ့ဝင်များအနေဖြင့် အလုပ်ဖြင့် သက်သေပြရန် လိုအပ်ကြောင်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်တွင် ပြုလုပ်သည့် NUG အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေး၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

NLD ပါတီ၏ အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်အဖြစ် အသွင်ဆောင်နေသည်များကို ပြောင်းလဲပစ်ရန်လိုကြောင်းနှင့် ပြည်တွင်း သို့ ပြန်မလာသော ဝန်ကြီးများအား နုတ်ထွက်ခိုင်းသင့်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တစ်ချက်ကတော့ဗျာ၊ အာဏာရ အစိုးရအဖွဲ့ဝင်သဏ္ဍာန်‌ဆောင်ထားတဲ့ အ‌ဆောင်ယောင်တွေ အားလုံးကို လျှော့ချဖျက်သိမ်းပေးဖို့ပါ။ ဝန်ကြီးဌာန ၁၆ ခုမလိုပါဘူး ၄၊ ၅ ခုဆိုရင်ရပါပြီ၊ အရေးကြီးတာက စစ်ပွဲအောင်နိုင်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ပွဲအောင်နိုင်ဖို့အတွက် အကျိုးပြုတဲ့ ကိစ္စတွေပဲ အဓိကထားပြီးတော့ လုပ်ရမှာဖြစ်ပါတယ်၊ ဒါမှ မဟုတ် ကျနော်တို့က NUG ကို ဖျက်သိမ်းဖို့ပြောတာ မဟုတ်ပါဘူး။ အဓိကအားဖြင့် စစ်ရေးအရအောင်နိုင်ဖို့ ပို အရေးကြီးပါတယ်၊ အဲဒါကြောင့်မို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေး တိုင်းရင်းသားတပ်ပေါင်းစု မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့ ကျနော်တို့ ဖွဲ့စည်းစေချင်တာပါ။ ဖွဲ့စည်းပြီးတော့ စစ်ရေးကို အဓိကထားပြီးတော့ ဇောင်းပေးပြီး‌တော့ ကျနော်တို့ လုပ်ကြဖို့၊ တာဝန်မယူနိုင်တဲ့လူတွေ နေရာဖယ်ပေးကြဖို့ပေါ့ဗျာ၊ ဒါတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ နောက်တစ်ခုကတော့ အဲဒါတွေ လုပ်တဲ့နေရာမှာ NUG ကို NLD ပါတီရဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်အဖြစ် အသွင်ဆောင်နေတဲ့ သဘောထားတွေနဲ့ မူဝါဒ တွေကို ပြောင်းလဲပစ်ကြဖို့ပါ။ အဲသလိုလုပ်ဖို့အတွက် အခုဆိုရင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု အစိုးရ တစ်ရပ်ကနေပြီးတော့ စစ်ရေးတပ်ပေါင်းစုကြီး ဖွဲ့စည်းပြီး တစ်ပြည်လုံးမှာ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေ တိုးမြှင့်တိုက်ခိုက် နိုင်အောင် လုပ်ကြဖို့ပါ၊ အဲတော့ ဒီပေါ်မှာ ပြည်တွင်းမှာ ပြန်မလာဘဲနဲ့ လေလှိုင်းထဲကနေပြီးတော့ ကျနော်တို့ တော်လှန်ရေးလုပ်မဲ့ ဝန်ကြီးတွေတော့ နုတ်ထွက်ခိုင်းလိုက်ပေါ့ဗျာ၊ ကျနော်တို့ သဘောထားကတော့ အဲတာတွေ ပါပဲဗျ” ဟု ပြောသည်။

PDF များနဲ့ NUG ယာယီသမ္မတကို တွေ့ရစဥ်

တရုတ်ဖိအား အပါအဝင် နိုင်ငံရေး အခြေအနေအရ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရသည် အဝေးရောက်အစိုးရအဖြစ် ရပ်တည်၍မရတော့ဘဲ ပြည်တွင်းတွင် အင်အားပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် NUG ၏ ယာယီသမ္မတက ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်က ဝန်ကြီးများကို ပြောကြားခဲ့သည်။

တော်လှန်ရေး အစိုးရတစ်ရပ်သည် အ‌ဝေးမှနေပြီး တော်လှန်၍မရကြောင်း၊ တော်လှန်ရေး ခေါင်းဆောင်များ အနေ ဖြင့် ပြည်တွင်းတွင်မရှိဘဲ အဝေးမှနေ၍ ပြောဆိုနေလျှင် တော်လှန်ရေးအား ကောင်းကျိုးမဖြစ်နိုင်ကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ မဟာမိတ်(UNA)မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးမျိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တော်လှန်ရေးအစိုးရ တစ်ခုဆိုရင် သုံးသပ်ချက်အနေနဲ့ ပြောရမယ်ဆိုရင် တော်လှန်ရေးအစိုးရတစ်ခုက အဝေးကနေပြီးတော့ လေလှိုင်းပေါ်ကနေပြီးတော့ တော်လှန်နေလို့တော့ မရဘူး၊ အစိုးရတစ်ရပ်မှာ နေရာယူထား တဲ့ တာဝန်ယူထားတယ်ဆိုရင် တာဝန်နဲ့ အဲဒီရဲ့လုပ်ငန်းကိုလည်း လုပ်ငန်း‌ဆောင်တာပေါ့နော် အလုပ်ကိုလည်း လုပ်ပေးရမယ်ပေါ့နော်၊ အဲဒီဟာကတော့ တော်လှန်ရေးအစိုးရတွေက ပြည်သူနဲ့တစ်သားတည်း ဖြစ်ရင်တော့ အသင့်တော်ဆုံးလို့ပဲ မှတ်ချက်ပေးချင်ပါတယ်၊ တော်လှန်ရေး ခေါင်းဆောင်တွေက မြေပြင်မှာမရှိဘူး၊ ပြည်တွင်း မှာမရှိဘဲနဲ့ အဝေးကနေပြီး လှမ်းပြောနေတယ်ဆိုရင် တော်လှန်ရေးကို အများကြီး ကောင်းကျိုး မဖြစ်နိုင်ဘူးပေါ့ နော်”ဟု ပြောသည်။

NLD ပါတီဝင် NUG ရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် မန်းဝင်းခိုင်သန်းကို တွေ့ရစဉ်

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) အား မြန်မာတစ်ပြည်လုံးတွင်ရှိသော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အင်အား စုများ အားလုံး၏ အစိုးရတစ်ရပ်အဖြစ် ဖွဲ့သင့်ကြောင်း၊ အစိုးရအဖွဲ့အနေဖြင့် စစ်ရေးလုပ်ငန်းများအား အဓိကထား ၍ လုပ်ဆောင်နိုင်ရန် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ လုပ်ရန်လိုအပ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ‌ထောက် ပြသည်။

လက်ရှိတွင် NUG သည် တိုင်းရင်းသား အားလုံးကို မစည်းရုံးနိုင်သလို အနာဂတ် ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက် ရေး သဘောတူညီချက်များကိုလည်း ရအောင် မစုစည်းနိုင်ဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း၊ NUG လက်အောက်ရှိ ပကဖ၊ ပအဖ၊ ပလဖ တို့ကို လူထုက ကန့်ကွက်မှုများပြားလာနေကြောင်း၊ NUG သည် ပသုံးလုံး (ပကဖ-ပလဖ-ပအဖ)များ ကို ထိန်းချုပ် ကွပ်ကွဲနိုင်မှု အလွန်အားနည်းနေကြောင်း၊ NUG အဖွဲ့ထဲတွင် NLD ပါတီဝင်နှင့် NLD ထောက်ခံသူ များက စိုးမိုးထားကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

NUG အစိုးရအဖွဲ့တွင် ဝန်ကြီးဌာန ၁၇ ခုရှိပြီး ဝန်ကြီးနှင့် ဒုဝန်ကြီး စုစုပေါင်း ၃၄ ဦး ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ 

ပြည်ထောင်စုအဖွဲ့ဝင် ပြည်နယ်သစ်များ ပေါ်ထွန်းခွင့်ရှိသော ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေးမူကို အခြေခံ၍ နိုင်ငံရေးပြဿနာများကို နိုင်ငံရေးနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းမည်ဟု ပအိုဝ်းအမျိုးသားဖက်ဒရယ်ကောင်စီ(PNF C)နှင့် ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ်(PNLO)တို့က ပူးတွဲ၍ ထုတ်ပြန် ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ရက်နေ့က ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်မှု တော်လှန်ရေး (၇၅)နှစ်ပြည့်မြောက် ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

စစ်အာဏာရှင်စနစ်ချုပ်ငြိမ်းရေး၊ ဒီမိုကရေစီစနစ်နှင့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး ရည်မှန်းချက်ကို အခြေခံသော ခိုင်မာကျယ်ပြန့်အားကောင်းသည့် နိုင်ငံရေးဘုံသဘောတူညီချက်တစ်ရပ် အမြန်ဆုံးရရှိရေးအတွက် တက်တက်ကြွကြွ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု PNFC နှင့် PNLO ၏ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပြည်ထောင်စုအဖွဲ့ဝင် ပြည်နယ်သစ်များပေါ်ထွန်းခွင့်ရှိသော ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက် ရေးမူကို အခြေခံ၍ နိုင်ငံရေးပြဿနာများကို နိုင်ငံရေးနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းမည်ဟု ၎င်းပူးတွဲ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြ ထားသည်။

PNFC နှင့် PNLO သည် မိမိနှင့် မိမိတို့ ပအိုဝ်းပြည်သူ အပါအဝင် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံ ပြည်သူများကို ကာကွယ်ရန် လိုအပ်ချက်မှတပါး ပအိုဝ်းအမျိုးသား အချင်းချင်းကြားတွင်ဖြစ်စေ၊ တိုင်းရင်းသား အချင်းချင်းကြား တွင်ဖြစ်စေ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခကို အတတ်နိုင်ဆုံး ရှောင်ရှား၍ ငြိမ်းချမ်းသည့်နည်းဖြင့် ညှိနှိုင်းအဖြေရှာရေးကို အတတ်နိုင်ဆုံး လက်ကိုင်ကျင့်သုံးသည်ဟူသည့် မူကို ချမှတ်ကျင့်သုံးလျက်ရှိကြောင်း ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်သူရိန်နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

PNLO/PNLA၊ PNFC၊ PNO/PNA စသည့် ပအိုဝ်း လက်နက်ကိုင်များသည် ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းရှိ ပအိုဝ်းကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသများနှင့် တခြားသော ဒေသများကို စုစည်း၍ ပအိုဝ်းပြည်နယ် သတ်မှတ်ပေးရန် တောင်းဆို လျက်ရှိသည်။

အစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များကြား ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင်လည်း ပြည်နယ်သစ်များ ပေါ်ထွန်းရေး ကိစ္စများကို ဆွေးနွေးထားကြသော်လည်း သဘောတူညီချက် တစ်စုံတစ်ရာ မရရှိသေးပေ။

လက်ရှိမှာတော့ PNLO၊ PNFC ကတစ်ဖက် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် PNO/PNA ကတစ်ဖက် ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းမှာ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ PNLO တွင် ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာ ဦးဆောင်သည့် အုပ်စုနှင့် ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်သူရိန် ဦးဆောင်သော အုပ်စုဟူ၍ ကွဲနေကြောင်း၊ ထို့နောက် ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)ထိုးထားသော PNLO-NCA/S အဖြစ် ရပ်တည်လျက်ရှိပြီး ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်သူရိန် အုပ်စုကတော့ နွေဦးတော်လှန်ရေးဘက်က ရပ်တည်ကာ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၁

တရုတ်အစိုးရနှင့် ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (KIA) ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအင်ဘန်လ ဦးဆောင်သည့် အဖွဲ့တို့ ဆွေးနွေးပွဲသည် KIA ဆီမှ အကူအညီများ ပြန်လိုချင်၍ ဆွေးနွေးခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာ သုံးသပ်သူ ဦးကြီးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကချင်ပြည်နယ် ဗန်းမော်နှင့် မံစီမြို့နယ်တို့တွင် တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေချိန်မှာပဲ တရုတ်အာဏာပိုင်များနှင့် KIA ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအင်ဘန်လ ဦးဆောင်သည့်အဖွဲ့တို့ တရုတ်နိုင်ငံမှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်တွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ သွားခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပြီး KIA ဘက်မှ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအင်ဘန်လ၊ ဒု ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂွမ်မော်၊ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးလနန်နှင့် KIO အုပ်ချုပ်ရေးဌာနတာဝန်ခံ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်ရော်တို့ ပါဝင်သည်ဟု သိရသည်။

ထိုဆွေးနွေးပွဲသည် တရုတ်ဆီမှ အကူအညီလိုချင်၍ သွားခြင်းမဟုတ်ဘဲ တရုတ်သည် KIA ဆီမှ အကူအညီ ပြန်လို၍ သွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးကြီးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂွမ်မော်နဲ့ တရုတ်အထူးကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဆွန်ကော်ရှန်ကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “သတင်းအပြည့်အစုံကတော့ တက်မလာသေးဘူးဗျ။ ဒါပေမယ့် အောက်စည်းနဲ့၊ အောက်စည်းနဲ့ ကိုယ်က ဆက်ဆံရမှာ မဟုတ်တော့ဘူးလေ။ ကိုယ်ကလည်း Level ‌ပေါ့၊ Level အဆင့်တူတဲ့ ဆက်ဆံရတဲ့ အဆင့်ကို ‌ရောက်သွားပြီ၊ ဘယ်လို Level တူသွားတာလဲဆို‌‌တော့ တရုတ်ဆီက အကူအညီကို တောင်းရအောင် သွားတာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ တရုတ်က KIA ဆီက အကူအညီကို ပြန်လိုလို့ တောင်းတဲ့၊ ညှိတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်သွားပြီလေ။ အဲတာ မို့လို့ ကချင်ပြည်သူလူထုအတွက် အကျိုးရှိတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ဒီလိုယုံကြည်ပါတယ်။ ညှိညှိနှိုင်းနှိုင်းနဲ့ အပေါ်စီး မဟုတ်ဘဲနဲ့ KIA လိုလားတဲ့ အတိုင်းပဲ အဲဒီနီးပါးဖြစ်အောင် အပေးအယူလုပ်ကြမှာ။ အဲဒီလိုမဟုတ်ဘူး ဆိုရင် ထရမ့်တက်လာရင် မြေရှားသတ္တုတွေနဲ့ တရုတ်အပေါ်မှာ စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့တဲ့ အမြင်တွေနဲ့ ထရမ့်က ဆက်ဆံလာရင် တရုတ်က အောက်စည်းရောက်သွားမှာ၊ ဒါကြောင့်မို့လို့ သူက အရမ်းစိုးရိမ် ပူပန်တယ်၊ နောက် ဒီဆွေးနွေးပွဲမှာသူက အနောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ အထူးသဖြင့် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုရဲ့ အကူအညီတွေ မယူဖို့၊ အ‌နောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ ကင်းကင်းရှင်းရှင်း ဖြစ်နိုင်ရင်နေပေးဖို့ အဲတာသူ့ဘက်က တောင်းဆိုလာစရာတော့ ရှိပါ တယ်။ ‌နောက်ပြီး KIA က နားပဲ‌ထောင်ပြီးတော့ လိုက်လျောမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

KIA သည် မြေရှားသတ္တုထွက်သလို နယ်စပ်ကုန်ပေါက်များရှိသည့် ကချင်အထူးဒေသ(၁) နယ်မြေ ချီဖွေ၊ ဆော့လော်၊ ပန်ဝါ၊ ကန်ပိုက်တီတို့ကို တိုက်ခိုက် သိမ်းပိုက်ထားသည်။

ထို့နောက် တရုတ်၏ စီမံကိန်းဖော်ဆောင်ရန် လျာထားချက်မှာပါဝင်သည့် ဗန်းမော်မြို့ကိုလည်း ဒီဇင်ဘာ ၄ ရက် မှစပြီး ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေသည်။

လက်ရှိတွင် KIA နှင့် တရုတ်ကြား တရုတ်နှင့်ကချင် နယ်စပ်ဂိတ်များကို အပြန်အလှန် ပိတ်ဆို့ထားသည့်အတွက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ရပ်တန့်နေသည်။ 

KIA နှင့် တရုတ် ယခုတွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းသည် ငြိမ်းချမ်းရေး ကိစ္စရပ်များအတွက် တရုတ်ဘက်မှ ခေါ်ယူဆွေးနွေး ခြင်း ဖြစ်နိုင်သလို နယ်စပ်ဂိတ် ကိစ္စများလည်း ပါလာနိုင်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မော်နင်းကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သူက နယ်စပ်နှစ်ခုကြားပေါ့၊ နှစ်နိုင်ငံကြား နယ်နိမိတ်အတွင်းမှာ လှုပ်ရှားနေတဲ့ EAOs မှန်သမျှဟာ အဲနှစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် လုံခြုံရေးပိုင်းဆိုင်ရာမှာ အရေးကြီးတာကိုး။ အဲတော့ ခုနပြောသလိုပေါ့ ငြိမ်းချမ်းကိစ္စ ရပ်အတွက် သော်လည်းကောင်း၊ ဘာသော်လည်းကောင်း၊ လုံခြုံရေးအတွက် သော်လည်းကောင်း တရုတ်က သူ့အတွက် အန္တရာယ်ရှိတယ်လို့ ယူဆလာတဲ့ အခါမျိုးမှာ ဒါခေါ်တွေ့တာတို့ ဘာတို့ ရှိလာနိုင်တာပဲ။ ဒါပေမယ့် နောက်ဆုံး Final result က ဘာဖြစ်မလဲပေါ့၊ အဲတာကကျတော့ ထုတ်ပြန်ချက် တစ်ခုခု ထွက်လာရင်တော့ ကျနော်တို့ ပြောလို့ရလိမ့်မယ်။ အဓိကကတော့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး တရုတ်ကိုသွားတဲ့ ခရီးစဥ်ထဲမှာတော့ ကုန်သွယ် ရေးနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး‌တော့ ပြောထားပြီးသားလေ၊ နှစ်နိုင်ငံ နယ်စပ်ဂိတ်တွေက အစိုးရတွေရဲ့ လက်အောက်မှာပဲ ရှိရမယ် ဆိုတဲ့အချက်လည်း အများကြီးရှိတယ်၊ အဲတော့ ဒါက နှစ်နိုင်ငံ သဘောတူညီထားတဲ့ ကိစ္စရပ်လည်းဖြစ် တယ်၊ ဆက်သွားရမဲ့ ကိစ္စရပ်တွေလည်းဖြစ်တော့ ဒါတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ သူတို့ဆွေးနွေးတဲ့ထဲမှာတော့ ပါပါ လိမ့်မယ်။ ပြီး‌တော့ ဒီလက်ရှိ လက်နက်ကိုင်နေတဲ့ ဘာဖြစ်မှန်းမသိတဲ့အခါမှာ မြန်မာနဲ့တရုတ်ကြားမှာ နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရမဲ့ လုပ်ငန်းစဥ်တွေ ရှိတာပေါ့၊ အဲတော့ တရုတ်ကတော့ ဘယ်လိုပဲပြောပြော ဒါတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သူငြိမ်းချမ်းရေးပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် နည်းလမ်းတစ်ခုခုတော့ သူရနိုင်တဲ့ဘက်ကတော့ သူ အကူညီအညီ အထောက်အပံ့ပေးမှာပဲ”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကချင်ပြည်နယ်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက မဘိမ်း၊ မြို့လှ၊ လွယ်ဂျယ်၊ ဒေါ့ဖုန်းယန်၊ မြို့သစ်၊ ဆင်ဘို၊ အင်ဂျန်းယန်၊ ဆွမ်ပရာဘွမ်၊ ဆဒုံး၊ ချီဖွေ၊ ဆော့လော်၊ ပန်ဝါ၊ ကန်ပိုက်တီ စသည့်မြို့များအား KIA နှင့် ပူးပေါင်းတပ်များက သိမ်းပိုက်ထားသည်။

နှစ်နိုင်ငံ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးအား ထိန်းချုပ်နိုင်ရန်၊ နှစ်နိုင်ငံ အချုပ်အခြာအာဏာအား လေးစားလိုက်နာရန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံထဲက တရုတ်စီမံကိန်းများ ထပ်မံတိုးမြှင့်ရန် ကိစ္စရပ်များကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၆ ရက်တွင် တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီချန်နှင့် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်တို့ ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကို တည်ငြိမ်အေးချမ်းစေလိုကြောင်းနှင့် မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဆက်လက် ပံ့ပိုးကူညီပေး သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက တရုတ်စီမံကိန်းနှင့် ကုမ္ပဏီများကို လုံခြုံရေးပေးရန်လိုအပ်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မော်နင်းက ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်က သတင်စာ ရှင်း လင်းပွဲမှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ 

ကချင်အထူးဒေသ(၁) ခေါင်းဆောင် ဦးဇခုန်တိန့်ယိန်းနှင့် အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ(NSPNC)ဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးထွန်းထွန်းနောင်တို့ တွေ့ဆုံကြကြောင်း သိရသည်။

ဦးဇခုန်တိန့်ယိန်း၏ နေအိမ်မှာ တွေ့ဆုံကြခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ မည်သည့် အကြောင်းအရာများ ပြောဆို ဆွေးနွေးကြ သည်ကိုတော့ မသိရသေးပေ။

ဦးဇခုန်တိန့်ယိန်းသည် ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ပန်ဝါ၊ ကန်ပိုက်တည်၊ ချီဖွေ၊ ဆော့လော် စသည့် ဒေသများ ပါဝင်သော ကချင်အထူးဒေသ(၁)ကို ဦးဆောင်သူဖြစ်သည်။

သို့သော် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလမှ နိုဝင်ဘာလအတွင်းမှာ ကချင်အထူးဒေသ(၁) နယ်မြေကို တိုက်ခိုက် သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားကို အစားထိုးလည်ပတ် လျက်ရှိနေသည်။

ထို့နောက် ကချင်အထူးဒေသ(၁)ကိုလည်း ပယ်ဖျက်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာထားသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၁

အင်အားကြီးသည့် အုပ်စုများသည် ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းစ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများကို ဝင်ရောက်စိုးမိုးခြယ်လှယ် နိုင်ရန်အတွက် မီဒီယာသမားများကို လက်ကိုင်တုတ်အဖြစ် မွေးမြူလာပြီး ဆူပူအုံကြွ၍ တိုင်းပြည်ပြိုကွဲအောင် လုပ်နေသည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်က မြန်မာနိုင်ငံသတင်းမီဒီယာကောင်စီဝင်များ ကတိသစ္စာပြုခြင်း အခမ်းအနားမှာ ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

သို့သော် မည်သည့် အင်အားကြီးနိုင်ငံများ၊ အုပ်စုများကို ရည်ညွန်းသလဲဆိုသည်ကိုတော့ ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့ ခြင်းမရှိပေ။

သတင်းသမားများ သတင်းယူနေစဉ်(ဓာတ်ပုံ- Crd)

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ ယနေ့အချိန်တွင် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး အင်အားကြီးသည့် အုပ်စု များသည် ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းစ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများကို ဝင်ရောက် စိုးမိုးခြယ်လှယ်နိုင်ရန်အတွက် မီဒီယာ သမားများကို လက်ကိုင်တုတ်အဖြစ် မွေးမြူလာကြသည့်နည်းကို အသုံးပြုနေကြသည်မှာ အားလုံးအသိပင်ဖြစ် ကြောင်း၊ ယင်းမီဒီယာသမားများမှတဆင့် ပြည်သူများ၏ သဘောထားခံစားချက်များ၊ နစ်နာချက်များကိုပစ်ပယ် ပြီး ၎င်းတို့လိုလားသည့် ပုံစံများအတိုင်း ပုံဖော်သွတ်သွင်းထုတ်လွှင့် ဖော်ပြနေကြသည်ကို တွေ့မြင်ရမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ အဆိုးရွားဆုံးမှာ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံငယ်လေးများကို မတည်မငြိမ်ဖြစ်အောင် ပဋိပက္ခများကြီးထွားလာအောင်၊ ဆူပူအုံကြွပြီး တိုင်းပြည်ပြိုကွဲပျက်စီအောင် ရည်ရွယ်ချက် အမျိုးမျိုး၊ ပုသဏ္ဍာန်အမျိုးမျိုးဖြင့် ပြလုပ်နေကြသည်” ဟု ပြောသည်။

သတင်းမီဒီယာသမားများသည် လူသားများပင်ဖြစ်သည့်အတွက် လူ့သဘာဝအတိုင်း အကြိုက်မတူခြင်း၊ ပုဂ္ဂလိ ဓိဋ္ဌာန် အစွဲများ ရှိနေတတ်ခြင်းကို မိမိတို့အနေဖြင့် နားလည်လက်ခံကြောင်း၊ သို့သော်လည်း နိုင်ငံ့အရေး၊ ပြည်သူ့ အရေးကိစ္စများတွင် မိမိအကျိုးစီးပွား အပါအဝင် မိမိယူဆချက်၊ မိမိသဘောထားကို ရှေ့တန်းမတင်ဘဲ အတ္တနောမတိ ကင်းကင်းဖြင့် အရာရာကို ရေးသားရှုမြင် ဆင်ခြင်ပေးကြရန် တိုက်တွန်းလိုကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ မိမိတို့နိုင်ငံသည် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေးစနစ်ကို မှန်မှန်ကန်ကန် စနစ်တကျ ကျင့်သုံးပြီး ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုအဖြစ် တည်ဆောက်ရန် ဆောင်ရွက် နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဒီမိုကရေစီ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်တွင် ဥပဒေအရ လွတ်လပ်စွာရေးသား ထုတ်ဖော် ပြောဆို နိုင်ခွင့်များ ရှိရမည်ဖြစ်သကဲ့သို့ ကောင်းမွန်သည့် အုပ်ချုပ်မှုစနစ်နှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများသည်လည်း မရှိမဖြစ်လို အပ်ကြောင်း၊ ယင်းလိုအပ်ချက်များကို လိုက်လျောညီထွေရှိရှိ ဟန်ချက်ညီညီ မျှမျှတတ ဆောင်ရွက်ပေးကြရန်လို အပ်ကြောင်း” ပြောသည်။

အုပ်ချုပ်သူ လူတန်းစားများသည် သတင်းမီဒီယာကို မိတ်ဖက်အဖြစ် ရှုမြင်ကြလေ့ အလွန်နည်းပါးပြီး အတိုက်အခံ အဖြစ်သာ ရှုမြင်ကြလေ့ရှိနေခြင်းကို ပြောင်းလဲသင့်ကြောင်း၊ နစက အနေဖြင့် သတင်းမီဒီယာများကို ကွဲခြား ဆက်ဆံမှု မလုပ်ဘဲ သတင်းအချက်အလက်များကို အချိန်နှင့်တပြေးညီ ပြန်လည် ဖြေကြားပေးခြင်းဖြင့်လည်း နားလည်မှု လွဲမှားခြင်းကို တည့်မတ်ရန်လိုအပ်ကြောင်း၊ ပြည်သူလူထု သိသင့်သိထိုက်သော သတင်းအချက် အလက်များကို မီဒီယာ၏ မေးမြန်းခြင်းကနေတဆင့် ပြန်လည်အသိပေးခြင်းကို အားကောင်းအောင် တည် ဆောက်နိုင်မည်ဆိုပါက နစကနှင့် မီဒီယာအသိုင်းအဝိုင်းကြား ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်နိုင်မည်ဟု ထင်ကြောင်း သတင်းမီဒီယာအသိုင်းအဝိုင်းက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၀

လာမည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ကျင်းပမည်ဟု ပြောကြားနေသည့် ရွေးကောက်ပွဲအား နာဂဒေသမှ ပြည်သူများသည်   စိတ်ဝင်စားမှုများရှိနေကြောင်း နာဂအမျိုးသားပါတီ (NNP) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးရှုမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ သေချာပေါက် ကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များနှင့် ပတ်သက်၍ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် (UEC) နှင့် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုထားသော နိုင်ငံရေးပါတီ ၅၃ ပါတီမှ ကိုယ်စားလှယ်များ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်က UEC ရုံးမှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။

လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲသည် ပိုကောင်းသည့် အခင်းအကျင်းတစ်ခု သို့မဟုတ် ပိုကောင်းသည့် အခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်လာစေမည်လားဆိုကာ နာဂတိုင်းရင်းသားများမှ မျှော်လင့်နေကြပြီး စိတ်ဝင်စားမှုများရှိနေကြောင်း နာဂအမျိုးသားပါတီ (NNP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးရှုမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နာဂဒေသ တစ်ခုကို တွေ့ရစဉ် (Lars Krutak)

၎င်းက “နိုင်ငံရေးအနေနဲ့ကတော့၊ နိုင်ငံရေးအနေနဲ့ဆိုတာ နိုင်ငံရေးဆိုတာ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ဆက်စပ်တဲ့ နိုင်ငံရေး က တိုက်ပွဲဖြစ်နေတယ်ဆိုတော့ နိုင်ငံရေးက တစ်တိုင်းတစ်ပြည်လုံးဖြစ်တော့ နိုင်ငံ‌ရေးက သေနေသလို ဖြစ်တာ ပေါ့ဗျာ၊ စစ်ရေးစစ်ရာထဲမှာပဲ ဖြစ်နေတဲ့ အနေအထားမျိုးဆိုတော့ အဲဒီသဘောသဘာဝ ကျနော်တို့ဆီမှာလည်း သက်ရောက်တာပေါ့။ သို့သော်ငြားလည်း အခုက ရွေးကောက်ပွဲလုပ်မယ် ဘာညာဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုးတွေ ရှိလာတယ်၊ ရှိလာတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုမှာ ပြည်သူတွေက စိုးရိမ်ပူပန်မှုနဲ့ အမြဲတမ်း စိတ်ဆင်းရဲပြီး နေနေရတာ ထက်စာရင်တော့ နိုင်ငံရေးထွက်ပေါက် တစ်ခုအနေနဲ့ တိုင်းပြည်ရဲ့ အခြေအနေတစ်ခုက ပိုပြီးတော့ ကောင်းတဲ့ လမ်းကြောင်းဘက်ကို ရောက်သွားနိုင်မလားဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်မျိုးနဲ့ စိတ်ဝင်စားတာမျိုးတွေရှိတယ်၊ စိတ်ဝင်စား တာမျိုးတွေ ရှိတယ်ဆိုတာ ထောက်ခံတယ်၊ ကန့်ကွက်တယ် ဆိုတာမျိုးကို ဆိုလိုတာမဟုတ်ဘူး၊ ပိုကောင်းတဲ့ အခင်းအကျင်းတစ်ခု ပိုကောင်းတဲ့ အခြေအနေတစ်ခု၊ ဒီဟာကြီးက ဘယ်တော့ပြီးဆုံးမလဲ၊ ပြီးဆုံးမဲ့ အရာတစ်ခု အတွက် လမ်းစတစ်ခုများ ဖြစ်လာမလားဆိုတဲ့ သဘောထား အမြင်လေးတွေနဲ့ စဥ်းစားတွေးခေါ် နေကြတဲ့ နိုင်ငံရေးပုံစံမျိုးတော့ ရှိပါတယ်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

နာဂတောင်တန်းဒေသသည် ပြည့်စုံမှုမရှိသည့် နယ်မြေတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကျောင်းဆရာ/ဆရာမ မလုံလောက်မှု၊ ကုန်စျေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု၊ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များ၏ အခွန်များ ကောက်ခံမှု၊ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု နှောင့်နှေး နေခြင်းများဖြင့် ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။

ပြည်မမှ တိုင်းရင်းသား နယ်မြေများသို့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများသည် နှောင့်နှေးနေပြီး ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခုရောက်ဖို့  အနည်းဆုံး ၆ လခန့် ကြာမြင့်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် နာဂဒေသအနေဖြင့် ရှင်သန်ရပ်တည်နိုင်ရန် ထွက်ပေါက်တစ်ခု အဖြစ် အိန္ဒိယနိုင်ငံကိုသာ အားကိုးနေရကြောင်း သိရသည်။

နာဂဒေသ တစ်ခုကို တွေ့ရစဉ် (Lars Krutak)

လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယမှ နယ်စပ်ဂိတ်(ပန်ဆောင်)များ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လိုက်၍ နာဂဒေသ အနေဖြင့် ကြိုဆိုကြောင်း၊ ရေရှည်အကျိုးစီးပွားလည်း ဖြစ်ထွန်းနိုင်ကြောင်း၊ သို့သော် လွတ်လပ်စွာ ကုန်စည်စီးဆင်းခွင့်နှင့် လုံခြုံရေးထိခိုက်မှု များအား သတိပြုရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ နာဂဒေသတွင် စစ်‌ရေးလှုပ်ရှားမှုများ၊ တိုက်ပွဲများမရှိသေးသော် လည်း စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ ပြည်သူများတွင် ရှိနေကြကြောင်း နာဂအမျိုးသားပါတီ (NNP) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးရှုမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နာဂဒေသက လောလောဆယ်တော့ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေတော့ တိုက်ပွဲ အနေအထားတွေတော့ ဒီလိုတော့မရှိပါဘူး၊ ဒါပေမယ့် တိုက်ပွဲမရှိတော့ လောလောဆယ်တော့ ကျနော်တို့ ငြိမ်းချမ်းသေးတယ်လို့ ပြောလို့ ရတာပေါ့နော်၊ အဲလိုတော့ရှိတယ်။ သို့သော်ငြားလည်း ဒီဘယ်နေ့ဘယ်ချိန်မှာပဲ ကျနော်တို့ဆီ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်လာ မလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ ပြည်သူတွေကြားမှာတော့ ရှိပါတယ်။ အဲလိုမျိုးရှိတယ်၊ နောက်ကျန်တဲ့ ဟာတွေက တော့ ပုံမှန်လည်ပတ်နေတဲ့ နယ်မြေတစ်ခု အဲလိုတော့ ‌ပြောလို့ရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြည်သူများ၏ လုံခြုံမှုကင်းမဲ့နေသည့် အခြေအနေ၊ စားဝတ်နေရေး၊ ကုန်စျေးနှုန်း၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း အားလုံးသည် ရွေးကောက်ပွဲမှ ပေါ်ထွန်းလာမည့် အစိုးရအနေဖြင့်  အာဏာခွဲဝေမှု ပုံသဏ္ဍာန် ပြန်ပေါ်လာလျှင် ဆက်လက်ဆောင်ရွက် သွားနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးပါတီများက ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အနိုင်ရသည့်ပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာလွှဲပြောင်း ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌသည် ပြောကြားထားသည်။